ArcGIS Topoloji Kurallar

177 Do. Dr. Saffet ERDOAN

178 Do. Dr. Saffet ERDOAN

Vektrm Raster mi?

Hi Bilenle Bilmeyen bir olur mu? Zmer

Vektr & Raster?

Do. Dr. Saffet ERDOAN

180

Vektr & Raster?

Do. Dr. Saffet ERDOAN

181

Vektr & Raster?

raster veri gsterimi: zoom in yaparsak pikseller grnr, piksel grnmesine kar raster verinin nasl yeniden leklendiini grdk vektr veri gsterimi leklenebilir zoom inde biim korunur

Do. Dr. Saffet ERDOAN

182

Vektr & Raster?

Avantajlar; Gerek dnyann tasviri daha kolay Kompak veri yaps Topoloji salanabilir Dezavantajlar; Karmak veri yaps Simlasyon gl Baz mekansal analizlerin zorluu

Do. Dr. Saffet ERDOAN

183

Vektr & Raster?

Avantajlar;

Basit veri yaps Kolayca aktrlabilme ok eitli mekansal analizler Uniform byklk ve ekil Ucuz teknoloji
Dezavantajlar;

Youn veri Projeksiyon gl Tabakalar arasndaki farkl lekler sknt olabilmekte Genelletirmede veri kayb
Do. Dr. Saffet ERDOAN 184

Vektr & Raster ?!

Verinin miktar Piksel deeri kldke hassasiyet artmakla beraber veri miktar artmakta Uzaktan alglama, ykseklik verisi raster formdadr. Vektr data genellikle idari veriler, iyelik verileri iin kullanldr. Yazlm
Baz yazlmlar raster iin bazlar da vektr iin uygundur.

Do. Dr. Saffet ERDOAN

185

Vektr & Raster ?

nsanlar sklkla corafik objelerin raster mi yoksa vektr olarak m CBS de daha iyi olacan sorar. Cevap aslnda hibiri ve ikisi.yle ki; hibir veri modeli her durum iin daha iyi deildir ve ver iki veri modeli de CBS de zel roller stlenir. Bu rnekte vektr data ky eridini detayl gstermekte ve muhtemelen buyuk dorulukla. Vektr veri raster veriye gre bilgiyi daha z ekilde depolar ve lineer objelerde daha iyi alr. Ancak raster veri modeller doada devam eden durumlarn gsterimi iin daha iyiydir; rnein komu objeler arasnda ki scaklk fark gsterimleri.
Do. Dr. Saffet ERDOAN

Shoreline

Water Land

Vector Shoreline

186

Dnm?
CBS yazlm tarafndan salanr Baz umulan hatalar Vektr den hcresel veriye Vektr prezisyonu kaybolur Hcresel veriden vektre Veri eitlii kaybolur Vektr ve hcre arasnda birebir tersine dnm mmkn deildir

Do. Dr. Saffet ERDOAN

187

Corafi bilgiye tekrar dnersek;

Corafi bilgi genellikle bir yerle yada bazen zamanla ve o yerin yada zamann zellikleriyle ilgilidir.
Scaklk 34 N 120 W blgesinde yerel saatle len vakti 12.2.1999 gn 18 C idi zelliklerin says olduka fazladr. CBS terminolojisinde buna znitelik deriz. znitelikler fiziki, sosyal, ekonomik demografik ve evresel faktrler olabilir.
Do. Dr. Saffet ERDOAN 188

znitelik
znitelik verisi corafi objelere ait zellikleri ierirler ve bir veri tabannda depolanrlar ve bir tabakadaki corafi objelerle ilikilendirilerek CBS ortamna girerler CBS zniteliklerin corafi bir lokasyona linklenmesine ve burada editlenmesine izin verirler. .

189 Do. Dr. Saffet ERDOAN

znitelik eitleri

Do. Dr. Saffet ERDOAN

190

Corafi objeler

Haritalarda yada ekranda grlen grafikler corafi obje ya da obje olarak adlandrlr. Bunlar doal yada yapay yaplardr.
Corafi objeleri ve deiim kavramlatran 2 yol vardr. Corafi gsterimdeki en temel fark Ayrk objeler Snrlaryla iyi tanmlanm objeler Alanlar Do. Dr. Saffet ERDOAN Deiken zellikler

191

Ayrk Objeler
Nokta, izgi alanlar Saylabilir Biyolojik organizmalar Hayvanlar, aalar nsan yaps objeler Aralar evler yangn vanalar

Do. Dr. Saffet ERDOAN

192

Alanlar

Mekanda srekli deien zellikler Deer, lokasyonun bir fonksiyonudur. zellik yn kavramn ieren herhangi bir znitelik olabilir. Dnya yzeyindeki her noktada tekil bir deer

rnek olarak ykseklik

Do. Dr. Saffet ERDOAN

193

Alan rnekleri

Toprak zellikleri ph, nem Nfus younluu, Atmosferik deikenler scaklk, nem, basn evresel deikenler, .. ..
Do. Dr. Saffet ERDOAN 194

VER KALTES VE HATALARI

Gerein hakkn sadece hatalar verir J. Renard Bana hatalarm gsterenden Allah raz olsun. Hz. mer

Hz nemlidir , fakat doruluk hereydir. Wyatt Earp

Anahtar Kelimeler
Sahip olunmayan veri kullanlamaz. En ekonomik veri toplanmas, sadece ihtiya duyulan verinin toplanmasyla olur. En iyi veri kalitesi, ii yapmaya yeterli minimum kalite seviyesidir.

Do. Dr. Saffet ERDOAN

196

Veri kalitesi
GIGO: garbage in, garbage out p girerse p kar Bilginin bilgisayar ortamnda olmas doru olmas anlamna gelmez!!! CBS ortamnda her zaman hata olduuna kabul etmeli!! eer dijital ise doru olmal, yada en azndan manuel yaplandan doru olmal NOT !

Do. Dr. Saffet ERDOAN

197

Giri

CBS mekansal verinin gsterime ve analizi iin mkemmel bir ara

Soru: Ya hata?

Veri kalitesi hatas ve belirsizlii Hata yaylm CBS ktlarnn gvenirlii

Her zaman dikkatli ve hazrlkl olmal

Do. Dr. Saffet ERDOAN

198

Hmmm ismi nasl hecelenir?

Julia Louis-Dreyfus or Julia Luis Dreyfus ?

Do. Dr. Saffet ERDOAN 199

Terminoloji

HATA- error BELRSZLK-uncertainty DORULUK-accuracy HASSASYET-precision VER KALTES-data quality

Do. Dr. Saffet ERDOAN 200

HATA
Hata kiinin veya kurumun, durumun ve zamann gerektirdii gereklere UYGUN davran gstermemesidir.

Hatann gereklemesinde eitli etkenler rol alr. Bilgi edinmede eksiklik Bilgiyi hatrlamada eksiklik Durumu alglamada eksiklik Risk deerlendirmesi Bilgi ve durumu muhakeme etmede problem Uygulama problemleri Bunlardan her biri tek bana olmasa bile hatann gereklemesine katkda bulunur. Hatalar basitten komplekse doru derecelerine gre snflandrmak mmkn.

Hata, bilimde ve matematikte doru bir deerden sapmay belirten terim

Hesaplamadaki yanlln bykl e.g. 2% hata

Do. Dr. Saffet ERDOAN

201

BELRSZLK
Bir ifadenim belirsiz olmas iin tanmlanamamas veya tanmlarn farkl olmas gerekir. Hatann miktar hakkndaki bilgi eksiklii Gvenilirsizlik 1.Belirsizlik: kesinlik eksikliinde , var olan durumu tam ifadenin imkansz olduu snrl bilgi durumda bir yada birden fazla olas sonu. 2. Belirsizlik ls: her mmkn durum iin olasl belli olan mmkn durum yada sonu grubudur bu ayn zamanda srekli deikenlerin olaslk younluk fonksiyonlarn da ierir
Do. Dr. Saffet ERDOAN 202

DORULUK - HASSASYET
Doruluk Bir noktann llen deerlerinin gerek deere yaknl- bilinen ve beklenen Imprecise hatann bykl. Hassasiyet llerin gereklik derecesi ile alakal (Ayn artlar altnda llerin Precise birbirine yaknl)
Do. Dr. Saffet ERDOAN

Inaccurate 1 2

Accurate

203

VER KALTES

Verideki bilginin doruluunu-gvenirliini ifade eden genel bir terim Dier tm kavramlar iine alr hata belirsizlik hassasiyet doruluk
Do. Dr. Saffet ERDOAN 204

DATA COST vs DATA QUALITY

DATA COST

0 0%

DATA QUALITY

100%

Definition and Components of GIS