1

RAZDJELNE MREE I DISTRIBUIRANA PROIZVODNJA

Kabeli u razdjelnim mreama

Primjena kabela u razdjelnim mreama

2

Na primjenu kabela utjeu sljedei faktori:

gustoa

optereenja nemogunost postavljanja nadzemnog voda sigurnosni zahtjevi za okolinu vanost opskrbe urbanistiki zahtjevi tehniki propisi i standardi trokovi izgradnje i odravanja

Raspodjela kabelske mree u dijelu distribucijskih podruja HEP ODS d.o.o.

Distribucijsko podruje Zagreb

110 kV: 6,2 km 30 kV: 194,3 km 20 kV: 529 km (DV 329,6 km) 10 kV: 2401,9 km (DV 1068,7 km) 110 kV: 4,8 km 35 kV: 216,5 km 10 kV: 1370,2 km (DV 1892,4 km) 35 kV: 177,5 km 20 kV: 789,6 km (DV 615,4 km) 10 kV: 559,7 km (DV 211,7 km) 110 kV: 5,8 km 35 kV: 125,4 km 20 kV: 143,7 km (DV 169,8 km) 10 kV: 145,4 km (DV 1276,7 km) 35 kV: 9,9 km 20 kV: 9,1 km (DV 123,77 km) 10 kV: 217,7 km (DV 1484,4 km)

Distribucijsko podruje Split

Distribucijsko podruje Rijeka

Distribucijsko podruje Karlovac

Distribucijsko podruje Gospi

Odabir kabela - izbor tipa kabela

4

1. podjela kabela prema konstrukciji za polaganje: u zemlju zrak (nosa, kanal, kanalizacija, ...) u vodu posebne klimatske uvjete posebne mehanike uvjete posebne temperaturne uvjete 2. izbor materijala vodia (Cu-Al) ovisi o ekonomskoj raunici, tehnikim propisima i standardima, tipizaciji, itd. kabeli za javne razdjelne mree kabeli za elektrane, rasklopna postrojenja i industriju kabeli za rudnike

Standardi
5

Meunarodni IEC 60502-2/97: Power cables with extruded insulation and their accessories for rated voltages from 1 kV (Um=1,2 kV) up to 30 kV (Um=36 kV) IEC 60287/82: Calculations of the continuos current rating of cables (100% load factor) SFS 5791/94: 12/20 kV overhead lines. XLPE-covered overhead conductors PAS IEC 60840-2004: PowerCables with Extruded Insulation and their Accessories for rated votages above 30 kV (Um=36 kV) up to 150 kV (Um=170 kV) Nacionalni HRN HD 620 S1/2001: Distribucijski kabeli s brizganom izolacijom za nazivne napone od 3,6/6 kV do 20,8/36 kV HRN N.CO.006/83: Oznaavanje izoliranih vodova i kabela Strukovni ELKA ISE-A-003/97: Energetski kabeli za nazivne napone od 1 kV do 35 kV ELKA ISE-A-004/99: Izolirani nadzemni vod za nazivni napon Uo/U=12/20 kV HEP: Bilten br. 100:2002

Odabir kabela - oznaavanje kabela

6

oznake energetskih kabela sastoje se od :

grupe slovnih simbola za vrstu materijala i plata X umreeni polietilen P PVC E polietilen H poluvodljivi slojevi oko izolacije h poluvodljivi plat O (stara oznaka olovni plat) IP (stara oznaka impregnirani papir)

brojanog simbola za oznaavanje osobina konstrukcije kabela

00 za kabele bez posebnog obiljeja konstrukcije 48 elektrina zatita/ekran oko svake ile pojedinano 49 elektrina zatita/ekran okok svake ile pojedinano i uzduna vodonepropusnost kabela 91 dodatna elektrina zatita od bakrenih pokositrenih ica iznad vanjskog zatitnog plata

Odabir kabela - oznaavanje kabela

7

grupe slovnih simbola za vrstu materijala i oblik presjeka vodia (za vodie od bakra se izostavlja)
A: aluminij Ay: aldrey (legura AlMgSi)

nazivni napon (oznaava se brojem i izraava se u kV - uvijek linijski napon)

Primjer: IPZO 13 3x95mm2 35 kV, XHP 48-A 3x185mm2 20kV

XHP 48, XHP 48-A

8

XHE 49, XHE 49-A

9

XH(A)E 49, XH(A)E 49-A

10

11

XHE 49/24, XHE 46/29 Podmorski (podvodni ) kabel

XHE 48/0, XHE 48/0-Ay Samonosivi SN vienamjenski kabel

12

XHP 48/0-A Samonosivi SN kabelski snop

13

14

XLPE-Ay TIP 23, XLPE-Ay TIP 27 Izolirani SN nadzemni energetski kabel

Univerzalni kabel
15

Univerzalni kabel - konstrukcija

16

17

Odabir kabela polaganje kabela u zemlju

18

Odabir kabela polaganje kabela u trokutnom spoju/ u ravnini

Primjer ukapanja 20 kV kabela

19

20

Primjer provlaenja 20 kV kabela kroz PEHD cijev ispod prometnice

21

Odabir kabela kabel kao izvor topline

dio elektrine energije koju kabel provodi se pretvara u toplinu max. dozv. temperatura vodia u normalnom pogonu 90oC max. dozv. temperatura vodia kod kratkog spoja 250oC odvoenje topline ovisi o:
konstrukciji i dimenzijama kabela temperature medija u koji je kabel poloen toplinski otpor medija u koji je kabel poloen

22

Odabir kabela dozvoljeno strujno optereenje

najvea struja kojom se kabel moe trajno opteretiti uvjetovana dozvoljenim zagrijavanjem kabela je: It=Cn*In gdje je: Cn - faktor utjecaja okoline i vrste optereenja na opteretivost kabela In - dozvoljeno strujno optereenje za odgovarajui tip, presjek i napon kabela

Odabir kabela sloeni faktor utjecaja okoline

23

Cn - faktor utjecaja okoline umnoak je vie faktora: Cn=C1*C2*C3*C4 koji imaju sljedee znaenje: C1 - utjecaj temperature okoline C2 - utjecaj drugih paralelno poloenih kabela C3 - utjecaj toplinskog otpora medija u koji je kabel poloen C4 - utjecaj trajanja i veliine optereenja

Primjer prorauna 110 kV kabela

24

Oznaka kabela

XLPE 11000 mm2 Al

Nazivni napon (fazni/linijski) 64/110 kV Maksimalni pogonski napon 123 kV Podnosivi udarni napon 550 kV

Vodi

Materijal/vrsta aluminij, okrugli kompaktirani Popreni presjek Promjer 38,1 mm 1 mm 1000 mm2

Poluvodljivi sloj

Nazivna debljina Tip/materijal

Izolacija

trostruko brizgani, umreeni polietilen (XLPE) 15 mm 71,1 mm 1 mm

Nazivna debljina Promjer preko izolacije Nazivna debljina Materijal/vrsta bakrene ice Presjek 95 mm2

Poluvodljivi sloj

Metalni ekran

Primjer prorauna 110 kV kabela

25

Vodonepropusne barijera

Aksijalna-materijal Radijalna-materijal

bubrive vrpce Al-PE

Vanjski plat

Materijal PE, vatrootporan, bez halogena Nazivna debljina 3,8 mm

Vanjski promjer kabela, Dkab

86 mm r = 0,0409 /km
r = 0,0291 /kg

Maksimalni radni otpor vodia kod 20C (DC)

Maksimalni radni otpor vodia kod 90C (AC)

Radni induktivitet po fazi L = 0,36 mH/km Radni kapacitet po fazi C = 0,24 F/km Kapacitivna struja nabijanja po fazi 4,8 A/km Maksimalni faktor gubitaka (pri 20C i 50 Hz) tg = 10-4

Raspodjela temperatura u kanalu

26

Raspodjela temperatura u snopu

27

Raspodjela temperatura dva kanala

28

Raspodjela temperatura u snopu

29

30

Odabir kabela dozvoljena struja kratkog spoja (trajna)

tehnike karakteristike proizvoaa priblini proraun pomou izraza:
K S I st = 10-3 t

kA

vrsta izolacije materijala vodia PVC Cu Al 110 75 papir 150 100 XPE 150 100

XHP 41-A K= 100; S= 185mm2, t=0.6s Ist= 23.89 kA