Liber Primus

Admonitiones ad Vitam spiritualem utiles.

Cap. I. De imitatione Christi et contemptu mundi omniumque eius vanitatum.
1. Qui sequitur me non ambulat in tenebris dicit Dominus. Hc sunt verba
Christi, quibus admonemur quatenus vitam eius et mores imitemur, si
volumus veraciter illuminari, et ab omni ccitate cordis liberari. Summum
igitur studium nostrum, sit in vita Jesu meditari.
2. Doctrina Ejus omnes doctrinas Sanctorum rcellit, et qui siritum
haberet absconditum ibi manna inveniret. Sed contingit quod multi e!
"requenti auditu Evangelii arvum desiderium sentiunt, quia siritum Chrisi
non habent. #ui autem vult lene et saide verba Christi intelligere, oortet
ut totam vitam suam illi studeat con"ormare.
$. #uid rodest tibi alta de %rinitate disutare, si careas humilitate unde
disliceas %rinitati& 'ere alta verba non "aciunt sanctum et justum, sed
virtuosa vita e""icit Deo carum. (to magis sentire comunctionem quam
scire de"initionem. Si scires totam )ibliam, et omnium hilosohorum dicta
quid totum rodesset, sine charitate et gratia& Vanitas vanitatum et omnia
vanitas rter amare Deum et illi soli "ervire. *sta est summa saientia er
contemtum mundi tendere ad regna clestia.
+. 'anitas igitur est divitias erituras qurere, et in illis serare. 'anitas
quoque est honores ambire, et in altum se e!tollere. 'anitas est carnis
disideria sequi, et illud desiderare unde ostmodum graviter oortet uniri.
'anitas est longam vitam otare, et de bona vita modicum curare. 'anitas
est rsentem vitam solum attendere, et qu "utura sunt non rvidere.
'anitas est diligere quod cum omni celeritate transit, et illuc non "estinare
ubi semiternum manet gaudium.
,. Stude ergo cor tuum ab amore visibilium abstrahere, et ad invisiblia te
trans"erre. -am sequentes suam sensualitatem maculant conscientiam, et
erdunt Dei gratiam.
Cap. 2. De humili scire sui ipsius.
1. (mnis homo naturaliter scire desiderat. Sed scientia sine timore Dei quid
imortat& .elior est ro"ecto /usticus humilis, qui Deo "ervit, quam
suerbus 0hilosohus, qui se neglecto cursum cli con"iderat. #ui bene se
isum cognoscit sibi isi vilescit, nec laudibus delectatur humanis. Si scirem
01gina 1 de 11$
omnia qu in mundo sunt, et non essem in charitate, quid me juavert
coram Deo, qui me judicaturus est e! "acto&
2. #uiesce a nimio discendi desiderio, quia ibi magna incitatur distractio et
decetio. Scientes volunt libenter docti videri et saientes dici. .ulta sunt,
qu scire anim arum vel nihil rodest. Et valde insiiens est, qui
aliquibus magis intendit, quam his qu saluti su deserviunt. .ulta verba
non satiant animam, sed bona vita re"igerat mentem, et ura conscientia
magnam ad Deum rstat con"identiam.
$. #uanto lus et melius scis, tanto gravius judicaberis inde nisi sancte
vi!eris. -oli ergo e!tolli de ulla arte vel scientia, sed otius time de data tibi
notitia. Si tibi videtur quod multa scias et "atis bene intelligas, scito tamen
quia sunt multo lura qu nesci. Noli sapere altum, sed ignorantiam tuam
magis "atere. #uid te vis alicui r"erre, cum lures doctiores te
inveniantur, et magis in lege eriti. Si vis aliquid utiliter scire, et discere,
ama nesciri, et ronihilo reutari.
+. Hc est altissima et utilissima lectio, sui iius vera cognitio, et desectio.
De se iso nihil tenere, et de aliis semer bene et alte sentire magna
saientia est, et er"ectio. Si videres aliquem aerte eccare, vel aliqua
gravia eretrare, non deberes te meliorem e!stimare. (mnes "ragiles
sumus, sed tu niminem "ragiliorem te iso tenebis.
Cap. 3. De doctrina veritatis.
1. 2eli! quem 'eritas er se isam docet, non er "iguras et voces
transeuntes, sed sicuti se habet. -ostra oinion, et noster sensus se nos
"alllit, et modicum videt. #uid rodest magna cavillatio de occultis, et
obscuris rebus de quibus nec argueur in judicio, quia ignoravimus& 3randis
insiientia quod neglectis utilibus, et necessariis, ultro intendimus curiosis,
et damnosis. (culos habentes, non videmus.
2. Et quid nobis de generibus et seciebus, cui ternum 'erbum loquitur a
multis oinionibus e!editur. E! uno 'erbo omnia, et unum loquuntur omnia
et hoc est Principium quod et loquitur nobis. -emo sine illo intelligit, aut
recte judicat. Cuit omnia unam sunt, et qui omnia ad unum trahit, et omnia
in uno videt, otest stabilis esse, et in Deo aci"icus ermanere. ( veritas
Deus, "ac me unum tecum in charitate eretua. %det mihi se multa
legere, t audire4 in te toum est, quod volo et desidero. %aceant omnes
doctores, sileant univers creatur in consectu tuo, tu mihi loquere solus.
$. #uanto magis aliquis unitus, et interius imlicatus "uerit, tanto lura et
altiora sine labore intelligit quia desuer lumen intelligenti acciit. 0urus
simle! et stabilis in multis oeribus non dissiatur, quia omnia ad Dei
honorem oeratur, et in se otiose ab omni roria e!quisitione esse nititur.
01gina 2 de 11$
#uis te magis imedit, et molestat quam tua immorti"icata cordis a""ectio&
)onus et devotus homo, oera sua intus rius disonit, qu "oris agere
debet, nec illa trahunt ad desideria vitios inclinationis, sed ise in"lectat
ea ad arbitrium rect intentionis rationis. #uis habet "ortius certamen,
quam qui nititur vincere se isum& Et hoc deberet esse negotium nostrum,
vincere scilicet se isum, et quotidie se "ortiorem iso "ieri, atque in melius
ro"icere.
+. (mnis er"ectio in hac vita quamdam imer"ectionem sibi habet
anne!am. Et omnis seculatio nostra quadam caligine non caret. Humilis tui
cognitio certior via est ad Deum, quam ro"und scienti inquisitio. -on
est culanda scientia, aut qulibet rei notitia qu bona est, in se
con"iderata, eet a Deo ordinata, sed r"erenda est, semer bona
conscientia, et vita, quia student magis lures scire quam bene vivere, ideo
se errant, et nullum vel modicum "ructum "erunt.
,. (, si tantam adhiberent diligentiam ad e!tiranda vitia, et virtutes
in"erendas, sicuti movendi qustiones, non "ierent tanta mala et scandala
in oulo nec tanta dissolutio in cnobiis. Certe adveniente e judicii, non
quretur a nobis quid legimus, sed quid "ecimus5 nec quam bene di!imus,
sed quam religiose visimus. Dic mihi, ubi sunt modo illi omnes Domini, et
.agistri quos bene nosti dum adhuc bene viverent, et in studiis "lorerent&
Jam eorum rbendas alii ossident, et nescio utrum de eis recogitent. *n
vita sua aliquid videbantur et modo de illis tacetur.
6. ( quam cito transit gloria mundi. 7tinam vita eorum scienti
concordasset eorum, tunc bene legissent et studuissent. #uam multi
ereunt er vanam scientiam in hoc sculo, qui arum curant de Dei
"ervitio. Et quia magis diligunt magni esse quam humiles, ideo evanuerunt
in cognitationibus suis. 'ere magnus est qui in si arvus est et ro nihilo
omne culmen honoris ducit. 'ere rudens est qui omnia terrena arbitratur
uti stercora ut Christum lucrifaciat. Et vere bene doctus est qui Dei
voluntatem "acit et suam voluntatem relinquit.
Cap. 4. De prudentia in agendis.
1. -on est credendum omni verbo nec instinctui sed caute et longanimiter,
res est "ecundum Deum onderanda. 0roh dolor se malum "acilius quam
bonum de alio creditur et dicitur ita in"irmi sumus. Sed er"ecti viri non
"acile credunt omni enarrant, quia sciunt humanam "ragilitatem imo
in"irmitatem ad malum roclivem et in verbis "atis labilem.
2. .agna saientia est non esse rciitem in agendis, nec ertinaciter in
sensibus stare. 8d hanc etiam non ertinet quibuslibet hominum verbis
credere nec audita vel credita mo! ad aliorum aures e""undere.
01gina $ de 11$
$. Cum saiente et sententioso viro consilium habe, et qure otius a
melioribus instrui, quam tuas adinventiones sequi. )ona vita "acit hominem
saientem secundum Deum, et e!ertum in multis. #uanto quis in se
humilior "uerit, et Deo subjectior, tanto in omnibus erit saientior et
acatior.
Cap. . De lectione scripturarum.
1. 'eritas est in Scrituris sanctis qurenda, non eloquenda. (mnis
Scritura sacra eo siritu debet legi, quo "acta est. #urere debemus
otius utilitatem in Scrituris, quam subtilitatem sermonis. *ta libenter
devotos et simlices libros legere debemus, sicut altos et ro"undos. -on te
de"endat auctoritas Scribentis utrum arv vel magn litteratur "uerit,
sed amor ur veritatis te trahat ad legendum. -on quras quis hoc
di!erit, sed quid dicatur attende.
2. Homines transeunt, sed veritas Domini manet in ternum. Sine
ersonarum accetione variis modis nobis loquitur Deus. Curiositas nostra
se nos imedit in lectione Scriturarum, cum volumus intelligere et
discutere ubi simliciter est transeundum. Si vis ro"ectum haurire lege
humiliter, simliciter, et "ideliter nec unquam velis habere nomen scienti.
*nterroga libenter, et audi tacens Sanctorum verba, nec disliceant tibi
arabol Seniorum sine cause enim non ro"eruntur.
Cap. !. De inordinatis a""ectibus.
1. #uandocumque homo inordinate aliquid aetit statim in se inquietus sit.
Suerbus et avarus nunquam quiescunt. 0auer et humilis siritu in
multitudine acis conversatur. Homo qui necdum in se er"ecte mortuus
est, cito tentatur et vincitur in arvis et vilibus rebus. *n"irmus in siritu, et
quodammodo adhuc carnalis ad sensibilia inclinatus, di""iculter otest se a
terrenis desideriis e! toto e!trahere. Et ideo se habet tristitiam cum se
subtrahit. 9eviter etiam dedignatur, si quis ei resistit.
2. Si autem ro"ecutus "uerit quod concuiscitur, statim e! reatu
conscienti gravatur, quia secutus est assionem suam, qu nihil juvat ad
acem, quam qusivit. /esistendo igitur assionibus invenitur vera a!
cordis non autem serviendo eis. -on est ergo a! in corde hominis carnalis,
non in homine in e!terioribus dedito, sed in "ervido sirituali.
Cap. #. De vana spe et elatione "ugienda.
1. 'anus est qui sem suam onit in hominibus aut in creaturis. -on udeat
te aliis servire amore Domini nostri Jesu Christi, et auerem in hoc sculo
videri. -on stes suer teisum, sed in Deo sem tuam constitue. 2ac quod
in te est, et Deus aderit bon voluntati tu. -on con"idas in tua scientia,
01gina + de 11$
vel cujuscumque astutia viventi, sed magis in Dei gratia, qui humiles
adjuvat, et de se rsumentes humiliat.
2. -on glorieris in divitiis si adsint, nec in amicis quia otentes sunt, sed in
Deo qui omnia rstat, et se isum suer omnia dare desiderat. -on te
e!tollas de magnitudine vel ulchritudine cororis, qu modica etiam
in"irmitate corrumitur et "oedatur. -on laceas tibi isi, de humilitate aut
ingenio ne disliceas Deo, cujus est totum quidquid boni naturaliter
habemus.
$. -on te reutes aliis meliorem, ne "orte coram Deo deterior habearis qui
scit quid est in homine. -on suerbias de oeribus bonis, quia aliter sunt
judicia Dei quam hominum, cui se dislicet, quod hominibus lacet. Si
aliquid boni habueris, crede de aliis meliora, ut humilitatem conserves. -on
nocet ut te hominibus suonas, nocet autem lurimum, si vel uni te
ronas. Jugis a! cum humili, in corde autem suerbi :elus et indignatio
"requens.
Cap. $. De cavenda nimia "amiliaritate.
1. -on omni homini reveles cor tuum, sed cum saiente, et timente Deum
age causam tuam& Cum juvenibus et e!traneis rarus esto, cum divitibus noli
blandiri, et coram magnatis non libenter aareas. Cum humilibus et
simlicibus, cum devotis et morigeratis sociare, et qu di"icationis sunt
ertracta. -on sis "amiliaris alicui mulieri, sed in communi omnes bonas
mulieres Deo commenda. Soli Deo et 8ngelis ejus ota "amiliaris esse, et
hominum notitiam devita.
2. Charitas est habenda ad omnes, sed "amiliaritas non e!edit. #uandoque
accidit ut ersona ignota e! bona "ama lucescit, tum rsentia oculos
intuentium o""uscat. 0utamus aliis lacere e! convictione nostra, et
inciimus magis dislicere morum imrobitate in nobis considerata.
Cap. %. De obedientia et sub&ectione.
1. 'alde magnum est in obedientia stare, sub 0rlato se vivere, et sui juris
non esse. .ulto tutius est stare in subjectione, quam in rlatura. .ulti
sunt sub obedientia magis e! necessitate, quam e! charitate, et illi oenam
habent, et leviter murmurant, nec libertatem mentis acquirent, nisi e! toto
corde roter Deum se subjiciant. Curre hic vel ibi non invenies requiem,
nisi in humili subjectione sub 0rlati regimine. *maginatio locorum, et
mutatio multos "e"ellit.
2. 'erum est quod unusquisque libenter agit ro sensu suo et inclinatur ad
eos magis qui secum sentiunt. Sed si Christus est inter nos, tunc necesse
est, ut relinquamus etiam nostrum sentire roter bonum acis. #uis est ita
01gina , de 11$
saiens, qui omnia lene scire ossit& Ergo noli nimis in sensu tuo
con"idere, sed velis etiam aliorum sensum audire. Si bonum est tuum
sentire, et hoc isum roter Deum dimittis, et alium sequeris, magis inde
ro"icies.
$. 8udivi enim se, securius esse audire, et acciere consilium quam
dare. 0otest enim contingere ut bonum "it uniuscujusque sentire, sed nolle
aliis acquiescere, cum id ratio aut causa ostulat, signum est suerbi aut
ertinaci.
Cap. '(. De super"luitate verborum.
1. Caveas tumultum hominum, quantum otes. .ultum nam imedit
tractatus "cularium gestorum, etiamsi simlici intentione ro"erantur. Cito
enim inquinamur vanitate et cativamur. 'ellem me luries tacuisse, et
inter homines non "uisse. Sed quare tam "requenter loquimur, et invicem
"abulamur, cum tamen sine lsione conscienti raro ad silentium redimus&
*deo tam "requenter loquimur, quia er multas locutiones ad invicem
consolari qurimus, et cor diversis cogitationibus "atigatum otamus
relevare, et multum libenter, de his qu diligimus, seu cuimus, vel qu
nobis sentimus contraria, libet loqui et cogitare.
2. Sed roh dolor se inaniter, et "rustra. -am hc e!terior consolatio
interioris et divin consolationis non modicum detrimentum est. *deo
vigilandum est et orandum ne temus otiose transeat. Si loqui licet et
e!edit, qu di"icabilia sunt loquere. .alus usus et negligentia ro"ectus
nostri multum "acit ad incustodiam oris nostri. Juvat tamen non arum ad
ro"ectum siritualem devota siritualium rerum collatio, ma!ime ubi ares
animo et siritu in Deo sibi sociantur.
Cap. ''. De pace qu)renda* et +elo pro"iciendi.
1. .ultam ossumus acem habere, si volumus nos cum aliorum dictis et
"actis qu ad nostram curam non sectant non occuare. #uomodo otest
ille in ace die ermanere, qui alienis curis se intermiscet, qui occasiones
"orinsecus qurit, qui arum vel raro se intrinsecur colligit& )eati simlices,
quoniam multam acem habebunt.
2. #uare quidam Sanctorum tam er"ecti et contemlativi "uerunt& quia
morti"icari omnino ab omnibus terrenis desideriis studuerunt, et ideo totis
medullis cordis Deo inhrere, atque sibi libere vacare otuerunt. -os
nimium roriis occuamur assionibus, et de transitoriis nimis sollicitamur.
/aro nam vitium unum er"ecte vincimus, et ad quotidianum ro"ectum non
attendimus, ideo "rigidi et teidi remanemus.
01gina 6 de 11$
$. Si essemus nobismetisis er"ecte intenti, et e!terius minime imlicati,
tunc ossemus etiam divina saere, et de clesti contemlatione aliquid
e!eriri. %otum et ma!imum imedimentum est, quia non sumus a
assionibus, et concuiscentiis liberi, nec er"ectam viam Sanctorum
conamur ingredi. #uando etiam modicum adversitatis occurit, nimis cito
dijicimur, et ad humanas consolationes convertimur.
+. Si niteremur sicut viri "ortes stare in roelio, ro"ecto au!ilium Dominii
suer nos videremus de clo. *se nam certantes, et de sua gratia
serantes aratus est adjuvare, qui nobis certandi occasiones rocurat, ut
vincamus. Si tantum in istis e!terioribus observantiis ro"ectum religionis
onimus, cito "inem habebit devotio nostra. Sed ad radicem securim
onamus, ut urgati a assionibus aci"icam mentem ossideamus.
,. Si omni anno unum vitium e!tiraremus, cito viri er"ecti e""iceremur.
Sed modo contrario se sentimus ut meliores, et uriores in initio
conversionis nos "uisse inveniamus quam ost multos annos rosessionis.
2ervor et ro"ectus noster quotidie deberet crescere, sed nunc ro magno
videtur si quis rimi "ervoris artem ossit retinere. Si modicam violentiam
"aceremus in rinciio, tunc omnia ossemus "acere cum levitate et gaudio.
6. 3rave est assueta dimittere, et gravius est contra roriam voluntatem
ire. Sed si non vincis arva et levia, quando suerabis di""iciliora& /esiste in
rinciio inclinatini tu, et malum de"ere consuetudinem, ne "orte aulatim
ad majorem te ducat di""icultatem. ( si adverteres quantum tibi acem et
aliis ltitiam "aceres, temetisum bene habendo, uto quod sollicitior esses
ad siritualem ro"ectum.
Cap. '2. De utilitate adversitatis.
1. )onum nobis est, quod aliquando habeamus aliquas gravitates et
contrarietates, quia se hominem ad cor revocant, quatenus se in e!ilio
esse cognoscat, nec sem suam in aliqua mundi re onat. )onum est quod
atiamur quandoque contradictiones, et male et imer"ecte de nobis
sentiatur, etiamsi bene agimus, et intendimus. *sta se juvant ad
humilitatem, et a vana gloria nos de"endunt. %unc enim melius interiorem
testem Deum qurimus, quando "oris viliendimur ab hominibus, et non
bene de nobis creditur.
2. *deo deberet se homo totaliter "irmare, et non esset ei necesse multas
consolationes qurere. #uando homo bon voluntatis tribulatur vel
tentatur aut malis cogitationibus a""ligitur, tunc Deum magis sibi
necessarium intelligit, sine quo nihil omnino se osse testatur. 3emit et orat
ro miseriis quas atitur. %unc tdet eum diutius vivere, mortem otat
01gina ; de 11$
venire, ut possit dissolvi, et esse cum Christi. %unc etiam bene advertit
securitatem et lenam acem in mundo non osse stare.
Cap. '3. De resistendis tentationibus.
1. #uamdiu in mundo vivimus sine tribulatione et tentatione esse non
ossumus. 7nde in Job scritum est4 Tentatio est vita hominis super terram.
*deo unusquisque sollicitus esse deberet circa tentationes suas, et vigilare
in orationibus, ne Diabolus inveniret locum deciiendi, qui nunquam
dormitat, sed circuit qurens quem devoret. -emo tam sanctus et er"ectus
est, qui non habeat aliquando tentationes, et lene eis carere non
ossimus.
2. Sunt tamen tentationes hominibus valde utiles, licet molest sint et
graves, quia in his homo humiliatur, urgatur et eruditur. (mnes Sancti er
multas tribulationes et tentationes transierunt et ro"ecerunt, et qui
tentationes sustinere nequiverunt, rerobi "acti sunt, et de"ecerunt. -on est
aliquis ordo tam sanctus, et locus tam secretus, ubi non sint tentationes et
adversitates.
$. -on est homo securus a tentationibus totaliter, quam diu vi!erit, quia in
nobis est unde tentamur. E! quo in concuiscentia nati sumus, una
tribulatione vel tentatione recedene alia suervenit, et semer aliquid ad
atiendum habemus. -am bonum "elicitatis erdidimus. .ulti qurunt
tentationes "ugere, et gravius incidunt in eas. 0er solam "ugam non
ossumus vincere, sed er atientiam et veram humilitatem, omnibus
hositbus e""icimur "ortiores.
+. #ui tantummodo e!terius declinat, nec radicem evellit, arum ro"iciet,
imo citius ad eum tentationes redient, et ejus svient. 0aulatim, et er
atientiam cum longanimitate Deo juvante melius suerabis, quam cum
duritia et imortunitate roria. Se accie consilium in tentatione, et
cum tentato noli duriter agere, sed consolationes ingere, sicut tibi otares
"ieri.
,. *nitium omnium malarum tentationum inconstantia animi est, et arva ad
Deum con"identia, quia sicut navis sine gubernaculo hinc inde a "luctibus
imellitur, ita homo remissus, et suum roositum de"erens varie tentatur.
*gnis robat "errum, et tentatio hominem justum. -escimus se quid
ossumus, sed tentatio aerit quid sumus. 'igilandum tum rciue circa
initium tentationis, quia tunc "acilius hostis vincitur, si ostium mentis
nullatenus intrare "initur, sed e!tra limen statim ut ulsaverit illi obviatur.
7nde quidam di!it, Principiis obsta, sero medicina paratur. -am rimo
occurrit menti simle! cogitatio, deinde "ortis imaginatio, ostea delectatio,
et motus ravus, et assensio, sicque aulatim hostis malignus e! toto
01gina < de 11$
ingreditur, dum illi non resistitur in riciio. Et quanto diutius ad
resistendum quis toruerit, tanto in se quotidie debilior "it, et hostis contra
eum otentior.
6. #uidam in rinciio conversionis su graviores tentationes atiuntur,
quidam in "ine, quidam quasi er totam vitam suam male habent. -onnulli
"atis leviter tentantur, secundum divin ordinationis saientiam et
quitatem, qu statum, et hominum merita ensat, et cuncta ad
electorum suorum salutem rordinat.
;. *deo non debemus deserare, cum tentamur, sed eo "erventius Deum
e!orare, quatenus dignetur in omni tribulatione nostra nos adjuvare, qui
utique, secundum dictum S. 0auli, etiam faciet cum tentatione proventum, ut
possimus sustinere. Humiliemus ergo animas nostras sub manu Dei in omni
tentatione et tribulatione, quia humiles siritu salvabit, et e!ultabit.
<. *n tentationibus et tribulationibus robatur homo quantum ro"ecit, et ibi
majus meritum e!istit, et virtus melius atescit. -ec magnum est, si homo
devotus "it, et "ervidus, cum gravitatem non sentit, sed si temore
adversitatis atienter se sustinet, ses magni ro"ectus erit. #uidam a
magnis tentationibus custodiuntur, et in quotidianis tam se vincuntur, ut
humiliati, nunquam de se isis in magnis con"idant, qui in tam modicis
in"irmantur.
Cap. '4. De temerario &udicio vitando.
1. 8d te isum oculos re"lecte et aliorum "acta caveas judicare. *n judicando
alios homo "rustra laborat, sius errat, et leviter eccat. Se isum vero
judicando et discutiendo semer "ructuose laborat. Sicut nobis res cordi est,
sic de ea "requenter judicamus. -am verum judicium roter rivatum
amorem "aciliter erdimus. Si Deus semer esset ura intentio desiderii
nostri, non tam "aciliter turbaremur ro resistentia sensus nostri.
2. Sed semer aliquid ab intra latet, vel etaim ab e!tra concurrit, quod nos
etiam ariter trahit. .ulti occulte se isos qurunt in rebus, quas agunt, et
nesciunt. 'identur etiam in bona ace stare, quum res ro eorum velle
"iunt. 0roter diversitatem sensuum, et oinionum satis "requenter oriuntur
di""ensiones inter amicos et cives, inter religiosos et devotos.
$. 8ntiqua consuetudo di""iculter relinquitur et ultra rorium videre nemo
libenter ducitur. Si rationi tu magis inniteris vel industri, quam virtuti
subjectiv Jesu Christi, raro et trade eris homo illuminatus, quia Deus vult
nos sibi er"ecte subjicii, et omnem rationem er in"lammatum amorem
transcendere.
Cap. '. De operibus e, charitate "actis.
01gina = de 11$
1. 0ro nulla re mundi, et ro nullius hominis dilectione aliquod malum est
"aciendum. Sed ro utilitate indigentis bonum ous aliquando
intermittendum aut quandoque ro meliori mutandum. Hoc nam "acto ous
bonum non destruitur, sed in melius commutatur. Sine charitate ous
e!ternum non rodest quemquam. #uicquid autem e! charitate agitur
quantumcumque etiam arvum sit, et desectum totum e""icitur
"ructuosum. .agis si quidem Deus ensat e! quanto quis agit, quam
quantum quis "acit.
2. .ultum quis "acit, qui multum diligit. .ultum "acit qui rem bene "acit.
)ene "acit, qui magis communitati, quam su voluntati "ervit. Se videtur
esse charitas, et est magis carnalitas, quia carnalis inclinatio, roria
voluntas, ses retributionis, a""ectus voluntatis raro abesse volunt.
$. #ui veram et er"ectam charitatem habet, in nulla re se isum qurit,
sed Dei solummodo gloriam in omnibus "ieri desiderat. -ulli etiam invidet,
quia nullum rivatum gaudium amat, nec in se iso vult gaudere, sed in Deo
suer omnia otat bona beati"icari. -emini aliquid boni attribuit, sed
totaliter ad Deum re"ert tota, unde omnia rocedunt. *n quo "inaliter omnes
Sancti "ruibiliter quiescunt. ( qui scintillam haberet ver charitatis,
er"ecte omnia terrena sentiret lena vanitatis.
Cap. '!. De su""erentia de"ectuum aliorum.
1. #u rarissime homo in se vel in aliis emendare non valet, debet
atienter sustinere, donec Deus aliter ordinet. Cogita quod sic "orte melius
est ro tua robatione et atientia, sine qua non sunt multum onderanda
merita nostra. Debes tamen ro talibus imedimentis sulicare, ut tibi
dignetur Deus subvenire, ut ossis benigne ortare.
2. Si quis semel vel bis admonitus non acquiescit, noli cum eo contendere,
sed totum Deo committe, ut "iat voluntas sua, et honor in omnibus servis
suis, qui scit bene, malum in bonum convertere. Stude atiens esse in
tolerando aliorum de"ectus, et qualescumque in"irmitates, quia et tu multa
habes, qu ab aliis oortet tolerari. Si non otes te talem "acere qualem
vis, quomodo oteris alium habere ad benelacitum tuum& 9ibenter
videmus alios er"ectos, sed tamen rorios non emendamus de"ectus.
$. 'olumus quod alii districte corrigantur, et nos isi corrigi nolumus, aut
negari quod etimus. 8lios restringi er statuta volumus, et isi nullatenus
atimur amlius cohiberi. Sic ergo atet, quam raro ro!imum, sicut nos
isos ensamus. Si omnes essent er"ecti quid tunc haberemus ab aliis ro
Deo ati&
+. -unc autem Deus sic ordinavit, ut discamus alter alterius onera portare,
quia nemo sine de"ectu, nemo sine onere, nemo sibi su""iciens, nemo sibi
01gina 1> de 11$
satis saiens, sed oortet invicem ortare, invicem consolari, ariter
adjuvare, et ammonere. #uantas autem virtutes quisque "ecerit, melius
atet occasione adversitatis. (ccasiones namque hominem "ragilem non
"aciunt, sed qualis sit, ostendunt.
Cap. '#. De monastica vita.
1. (ortet ut discas te isum in multis "rangere, si vis acem et concordiam
cum aliis tenere. -on est arvum in onasteriis, vel in congregatione
habitare, et in illis sine querela conversari, et usque ad mortem "idelis
erseverare. )eatus qui ibidem bene visit, et "eliciter consummavit. Si vis
debite stare et ro"icere, teneas te tanquam e!ulem et eregrinum suer
terram. (ortet te stultum "ieri roter Christum, si vis religiosam ducere
vitam.
2. Habitus et tonsura modicum "aciunt, sed mutatio morum et integra
morti"icatio assionem verum "aciunt religiosum. #ui aliud qurit, quam
ure Deum, et anim su salutem, non inveniet nisi tribulationem et
dolorem. -on otest etiam diu stare aci"icus, qui non nititur esse minimus,
et omnibus subjectus. 8d serviendum venisti, non ad regendum, ad
aciendum et laborandum scias te vocatum, non ad otiandum, vel
"abulandum. Hic ergo robantur homines sicut aurum in "ornace. Hic nemo
otest stare nisi e! toto corde si voluerit roter Deum humiliare.
Cap. '$. De e,emplo -anctorum Patrum.
1. *ntuere Sanctorum 0atrum vivida e!emla, in quibus vera er"ectio "ulsit,
et videbis quam modicum sit, et vere nihil, quod nos agimus. Heu quid est
vita nostra, si illis "uerit comarata. Sancti et amici Christi Dominio
servierunt in "ame et siti, in "rigore et nuditate, in labore et "atigatine, in
vigiliis et jejuniis, in orationibus et sanctis meditationibus, in
ersecutionibus et orobriis multis.
2. ( quam multas, et graves tribulationes assi sunt 8ostoli, .art?res et
Con"essores, 'irginies et reliqui omnes, qui Christi vestigia voluerunt sequi.
-am animas suas in hoc mundo oderunt, ut in vitam ternam eas
ossiderent. ( quam strictam et abdicatam vitam sancti 0atres in eremo
du!erunt, quam longas, et graves tentationes ertulerunt4 quam "requenter
ab inimico ve!ati sunt, quam graves, et "ervidas orationes Deo obtulerunt,
quam rigidas abstinentias eregerunt, quam magnum :elum, et "ervorem
ad siritualem ro"ectum habuerunt, quam "orte bellum adversus
edomationem vitiorum gesserunt, quam uram, et rectam intentionem ad
Deum tenuerunt, er diem laborabant, et noctibus orationi diutin
vacabant4 quamquam laborando ab oratione mentali minime cessarent.
01gina 11 de 11$
$. (mne temus utiliter e!endebant, omnis hora ad vacandum Deo brevis
videbatur. Et r magna dulcedine contemlationis, etiam oblivioni
tradebatur necessitas cororalis re"ectionis. (mnibus divitiis, dignitatibus,
honoribus, amicis et cognatis renuntiabant. -ihil de mundo habere
cuiebant4 vi! necessaria vit sumebant, corori servire etiam in
necessitate dolebant. 0aueres igitur erant rebus terrenis, sed divites valde
in gratia, et virtutibus. 2oris egebant, sed intus gratia, et consolatione divina
re"iciebantur.
+. .undo erant alieni, sed Deo ro!imi, ac "amiliares amici. Sibi isis
videbantur tanquam nihili, et huic mundo disecti, sed erant in oculis Dei
rtiosi, et delecti. *n vera humilitate stabant, in simlici obedientia
vivebant, in charitate et atientia ambulabant, et ideo quotidie ro"iciebant,
et magnam aud Deum obtinebant gratiam. Dati sunt in e!emlum
omnibus /eligiosis et lus rovocare nos debent ad bene ro"iciendum,
quam teidorum numerus ad rela!andum.
,. (, quantus "ervor omnium /eligiosorum in rinciio su sanct
institutionis "uit5 o, quanta devotio orationis, quanta mulatio virtutis, quam
magna discilina viguit, quanta reverentia et obedientia sub regula in
omnibus "loruit. %estantur adhuc vestigia derelicta, quod vere viri sancti et
er"ecti "uerunt, qui tam strenue militantes, mundum sueditaverunt. Jam
magnus utique utatur, si quis transgressor non "uerit, si quis quod acceit
cum atientia tolerare otuerit.
6. (, teor et negligentia status nostri, quod tam cito declinamus a ristino
"ervore et jam tdet vivere r lassitudine et teore. 7tinam in te enitus
non dormiret ro"ectus virtutum, qui multa sius e!emla vidisti
devotorum.
Cap. '%. De e,ercitiis boni .eligiosi.
1. 'ita boni /eligiosi omnibus virtutibus ollere debet, ut sit talis interius
qualis ab hominibus videtur e!terius. Et multo lus debet esse intus, quam
quod cernitur "oris, quia insector noster est Deus quem summoere
revereri debemus ubicumque "uerimus, et tamquam 8ngeli in consectu
ejus mundi incedere. (mni die renovare debemus roositum nostrum, et
ad "ervorem nos e!citare, quasi hodie rimum ad conversionem venissemus
ac dicere4 8djuva me Deus in bono roosito et sancto "ervitio tuo, et da
mihi nunc hodie er"ecte inciere, quia nihil est, quod hactenus "eci.
2. Secundum roositum nostrum est cursus ro"ectus nostri, et multa
diligentia ous est bene ro"icere volenti. #uod si "ortiter roonens se
de"icit, quid "aciet ille qui raro aut minus "i!e aliquid roonit& 'ariis tamen
modis contingit de"ertio roositi nostri. Et levis omissio e!ercitiorum vi!
01gina 12 de 11$
sine aliquo disendio transit. Justorum roositum in gratia otius Dei,
quam in roria atientia endet. *n quo et semer con"idunt quidquid
arriiunt. -am homo roonit, sed Deus disonit, nec est in homine via ejus.
$. Si ietatis causa, aut "ratern utilitatis roosito, quandoque consuetum
omittitur e!ercitium, "acile ostea oterit recuerari. Si autem tdio animi,
vel negligentia "aciliter relinquitur, satis culabile est et nocivum sentitur.
Conemur quantum ossumus, adhuc leviter de"iciemus in multis. Semer
tamen aliquid certi roonendum est, et roonenda sunt illa rciue
qu amlius nos imediunt. E!teriora nostra et interiora ariter nobis
scrutanda sunt, et ordinanda, quia utraque e!ediunt ad rorium
ro"ectum.
+. Si non continue te vales colligere, saltem interdum, et ad minus semel in
die, mane videlicet aut vesere. .ane roone, vesere discute mores tuos,
qualis hodie "uisti in verbo, oere et cogitatione, quia in his "orsan Deum
sius o""endisti e! ro!imum. 8ccinge te sicut vir "ortis contra diabolicas
nequitias, "rna gulam et omnem carnis inclinatinem "acilius "rnabis.
-umquam sis e! toto otiosus, sed aut legens, aut scribens, aut orans, aut
meditans, aut aliquid utilitatis ro communi laborans. Cororalia tamen
e!ercitia discrete sunt agenda, nec omnibus qualiter assumenda.
,. #u communia non sunt, non sunt "oris ostendenda, nam in secreto
tutius e!ercentur rivata. Cavendum tamen ne iger sis ad communia, et
ad singularia romtior. Sed e!letis integre et "ideliter debitis, et injunctis,
si jam ultra temus vacat, redde te tibi, rout tua devotio desiderat. -on
ossunt omnes habere e!ercitium unum, sed aliud isti, aliud illi magis
deservit, et ro temoris congruentia diversa lacent e!ercitia, quia alia in
"estis, alia in "eriatis magis saiunt diebus, aliis indigemus temore
tentationis, et aliis temore acis et quietis. 8lia, cum tristamur, libet
cogitare, et alia, cum lti in Domino "uerimus.
6. Circa rincialia "esta renovanda sunt bona e!ercitia, et Sanctorum
su""ragia "erventius imloranda. De "esto in "estum roonere debemus
quasi tunc de sculo migraturi, et ad ternum "estum erventuri. *deoque
sollicite nos rarare debemus in devotis temoribus, et devotius
conversari, atque omnem observantiam strictius custodire, tanquam in
brevi laboris nostri rmium a Deo erceturi.
;. Et si dilatum "uerit, credamus nos minus bene aratos, atque indignos
tant glori, qu revelabitur in nobis temore r"inito et studeamus nos
melius ad e!itum rarare. eatus servus ait Evangelista 9ucas, quem, cum
venerit Dominus, invenerit vi!ilantem. "men dico vobis, super omnia bona sua
constituet eum.
01gina 1$ de 11$
Cap. 2(. De amore solitudinis et silentii.
1. #ure atum temus vacandi tibi, de bene"iciis Dei "requenter cogita.
/elinque curiosa, tales otius erlege materias, qu comunctionem magis
rstent quam occuationem. Si te subtra!eris a suer"luis locutionibus et
curiosis circuitionibus nec non a novitatibus et remoribus audiendis,
invenies temus su""iciens et atum bonis meditationibus insistendis.
.a!imi Sanctorum humana consortia ubi oterant vitabant et Deo in
secreto vivere eligebant.
2. Di!it quidam4 Quoties inter homines fui, minor homo redii. Hoc sius
e!erimur, quando diu con"abulamur. 2acilius est enim tacere quam in
verbo non e!cedere. 2acilius est domi latere quam "oris se osse
su""icienter custodire. #ui igitur intendit ad interiora et siritualia ervenire,
oortet eum cum Jesu a turba declinare. -emo secure aaret nisi qui
libenter latet. -emo secure rciit nisi qui obedire didicit. -emo secure
gaudet nisi qui testimonium bon conscienit habet.
$. Semer tamen Sanctorum securitas lena timoris Dei e!titit. -ec eo
minus solliciti et humiles in se "uerunt, quia magnis virtutibus et gratia
emicuerunt. 0ravorum autem securitas e! suerbia et rsumtione oritur
et in "ine in deserationem sui vertitur. -unquam romittas tibi securitatem
in hac vita, quamvis bonus videaris Coenobita, aut bonus Eremita.
+. Se meliores in e!istimatione hominum magis ericlitati sunt roter
nimiam suam con"identiam. 7nde multum utilius est, ut non enitus
tentationibus careant, sed sius imugnentur ne nimium securi sint, ne
"orte in suerbiam eleventur, ne etiam ad e!teriores consolationes licentius
declinent. (, qui nunquam transitoriam ltitiam qureret, qui nunquam
cum mundo se occuaret, quam bonam conscientiam servaret. (, qui
omnem vanam sollicitudinem amutaret, et dunta!at salutaria ac divina
cogitaret, et totam sem suam in Domino constitueret, quam magnam
acem et quietem ossideret.
,. -emo dignus est clesti consolatione, nisi diligenter se e!ercuerit in
sancta comunctione. Si vis corde tenus comungi, intra cubiculum tuum,
et e!clude tumultus mundi. Sicut scritum est, #n cubilibus vestris
compun!imini. *n cella invenies, quod de "oris sius amittes. Cella
continuata dulcescit et male custodita tdium generat. Si in rinciio
conversationis tu bene eam incolueris, et custodieris, erit ostea tibi
amica dilecta, et gratissimum solatium.
6. *n silentio et quiete ro"icit anima devota, et discit abscondita
Scriturarum. *bi invenit "luenta lacr?marum, quibus singulis noctibus se
lavet et mundet, ut Conditori suo tanto "amiliarior "iat, quanto longius ab
01gina 1+ de 11$
omni sculari tumultu degit. #ui ergo se substrahit a notis et amicis,
aro!imabit illi Deus cum 8ngelis sanctis. .elius est latere et sui curam
agere, quam se neglecto signa "acere. 9audabile est homini religioso raro
"oras ire, "ugere videri et nolle homines videre.
;. #uid vis videre, quod non licet habere& Transit mundus, et concupiscentia
ejus. %rahunt desideria sensualitatis ad satiandum. Sed cum hora
transierit, quid nisi gravitatem conscienti, et cordis disersionem ortat&
9tus e!itus tristem se reditum arit et lta vigilia serotina triste mane
"acit. Sic omne carnale gaudium blande intrat, sed in "ine mordet et erimit.
<. #uid otes videre alicubi, quod die otest sub solem ermanere. Credis
te "orsitan satiari, sed non oteris ertingere. Si cuncta videres rsentia,
quid esset, nisi visio vana& 9eva oculos tuos ad Deum in e!celsis, et ora ro
eccatis tuis, et negligentiis. Dimitte vana vanis, tu autem intende illis, qu
tibi rceit Deus. Claude suer te ostium tuum, et voca ad te Jesum
dilectum tuum. .ane cum eo in cella, quia non invenies alibi tantam acem.
Si non e!isses nec quidquam de rumoribus audisses, melius in bona ace
ermansisses. E! quo nova delectaris aliquando audire, oortet te e!inde
turbationem cordis tolerare.
Cap. 2'. De compunctione cordis.
1. Si vis aliquid ro"icere, conserva te in timore Dei et noli esse nimis liber.
Sed sub discilina cohibe omnes sensus tuos, nec inet te tradas ltiti,
da te ad cordis comunctionem, et invenies devotionem5 comunctio multa
bona aerit, qu dissolutio cito erdere consuevit. .irum est, quod homo
ossit unquam er"ecte ltari in hac vita, qui suum e!ilium, et tam multa
ericula anim su considerat, et ensat.
2. 0roter levitatem cordis et negligentiam de"ectuum nosrorum non
senstimus anim nostr dolores, sed se vane reddimus verba,
quandomerito "lere deberemus. -on est vera libertas, nec bona conscientia,
nisi in timore Dei. 2eli! qui abjicere otest omne imedimentum
distractionis, et ad unionem se redigere sanct comunctionis. 2eli! qui a
se abdicat quidquid suam conscientiam maculare otest, vel gravare. Certa
viriliter. Consuetudo consuetudine vincitur. Si tu scis homies dimittere, isi
bene dimittent te, tua "acta "acere.
$. -on attrahas tibi res aliorum, nec te imlices causis majorum. Habeas
semer oculum suer te rimum, et admoneas te isum secialiter, r
omnibus tibi dilectis. Si non habes "avorem hominum noli e!inde tristari, sed
hoc tibi sit grave quia non habes te satis bene et circumsecte, sicut
deceret servum Dei et devotum /eligiosum conversari. 7tilius est se et
securius, quod homo non habeat multas consolationes in hac vita secudum
01gina 1, de 11$
carnem, rciue tamen, quod divinas non habemus, aut rarius sentimus
nos devotos5 in cula sumus, quia comunctionem non qurimus cordis, ac
vanas et e!trinsecas non abjicimus.
+. Cognosce te indignum divina consolatione, sed magis dignum multa
tribulatione. #uando homo er"ecte est comunctus, tunc gravis et amarus
est ei totus mundus. )onus homo su""icientem invenit materiam dolendi et
"lendi4 sive enim considerat se, sive de ro!imo ensat5 scit quia nemo sine
tribulatione hic vivit5 et quanto strictius sese considerat, tanto amlius
dolet. .ateri justi doloris, et intern comunctionis sunt eccata, et vitia
nostra, quibus ita involuti jacemus, ut raro clistia contemlari valeamus.
,. Si "requentius de morte tua, quam de longitudine vit tua cogitares, non
dubium, quin "erventius te emendares. Si etiam "uturas *n"erni, sivi
0ergatorii, oenas cordialiter erenderes, credo quod libenter dolorem et
laborem sustineres, et nihil rigoris "ormidares. Sed quia ista ad cor non
transeunt, et blandimenta adhuc amamus, ideo "rigidi et valde igri
remanemus. Se est inoia siritus unde tam leviter conqueritur corus
miserum. (ra igitur humiliter ad Dominum ut det tibi comunctionis
siritum5 et dic cum 0roheta, Ciba me Domine pane lacr$marum et potum da
mihi in lacr$mis in mensura.
Cap. 22. De conditione human) miseri).
1. .iser es ubicumque "ueris, et quocumque te verteris, nisi ad Deum te
convertas. #uid turbaris quia non succedit tibi sicut vis et desideras& #uis
est qui habeat omnia secundum suam voluntatem& -ec ego, nec tu, nec
aliquis hominum suer terram. -emo est in mundo sine aliqua tribulatione,
vel angustia, quivis /e!, vel 0aa. #uis est, qui melius habet& 7tique qui ro
Deo aliquid ati valet.
2. Dicunt multi imbecilles et in"irmi, Ecce quam bonam vitam ille homo
habet, quam dives et quam magnus, quam otens et e!celsus. Sed attende
ad clestia bona, et videbis quod omnia ista temoralia nulla sunt, sed
magis incerta, et valde gravantia, quia nunquam sine solicitudine, et timore
ossidentur. -on est hominis "elicitas habere temoralia ad abundantiam,
et su""icit ei mediocritas. 'ere miseria est vivere suer terram. #uanto
homo voluerit esse siritualior, tanto r"ens vita sit ei amarior, quia sentit
melius, videt clarius human corrutionis a""ectus. -am comedere, bibere,
vigilare, dormire, quiescere laborare et cteris necessitatibus natur
subjacere vere magna miseria est, et a""lictio homini devoto, qui libenter
esset absolutus et liber ab omni eccato.
$. 'alde enim gravatur interior homo necessitatibus ocroralibus in hoc
mundo. 7nde 0roheta devote rogat quatenus ab istis liber esse valeat,
01gina 16 de 11$
dicens, De necessitatibus meis erue me, Domine. Sed v non cognoscentibus
suam miseriam et corrutibilem vitam. -am in tantum quidam hanc
amlectuntur, licet etiam vi! necessaria laborando aut mendicando
habeant, ut si ossent hic semer vivere, de regno Dei nihil curarent.
+. ( insani, et in"ideles corde, qui tam ro"unde in terris jacent, ut nihil nisi
carnalia saiant. Sed miseri adhuc in "ine sentient graviter, quam vile, et
nihilum erat, quod amaverunt. Sancti autem Dei, et omnes devoti amici
Christi non attenderunt, qu carni lacuerunt, nec qu in hoc temore
"loruerunt. Sed tota ses eorum, et intentio ad tena bona anhelabat.
2erebatur totum desiderium eorum ad mansura et invisibilia, ne amore
visibilium traherentur ad in"ima.
,. -oli "rater amittere con"identiam ro"iciendi ad siritualia. 8dhuc enim
habes temus et horam, quare vis rocrastinare roositum tuum& Surge,
et in instanti incie, et dic4 -unc est temus "aciendi, nunc temus
ugnandi est, nunc temus atum est emendandi. #uando male habes et
tribularis, tunc temus romerendi. (ortet te transire er ignem et aquam,
antequam venia ad re"rigerium, nisi tibi vim "eceris, vitium non suerabis.
#uamdiu istud "ragile corus gerimus, sine eccato esse non ossumus nec
sine tdio et dolore vivere. 9ibenter haberemus ab omni miseria quietem,
sed quia er eccatum erdidimus innocentiam, amisimus etiam veram
beatitudinem. *deo oortet nos tenere atientiam, et Dei e!sectare
misericordiam, donec transeat iniquitas hc, et mortalitas ab"orbeatur a vita.
6. ( quanta "ragilitas humana, qu semer rona est ad vitia. Hodie
con"iteris eccata tua, et cras iterum eretras con"essa. -unc roonis
cavere, et ost horam ita agis, quasi nihil roosuisses. .erito ergo
nosmetisos humiliare ossumus, nec unquam aliquid magni de nobis
sentire, quia tam "ragiles et instabiles sumus. Cito etiam otest erdi er
negligentiam, quod multo labore vi! tandem acquisitum est er gratiam.
;. #uid "iet de nobis adhuc in "ine, qui teescimus tam mane. ' nobis si
sic volumus declinare ad quietem, quasi jam a! sit et securitas, cum
necdum aareat vestigium sanctitatis ver in nostra conversatione. )ene
ous esset quod adhuc institueremus, tanquam boni novitii, ad mores
otimos, si "orte ses esset de "uturea emendatione, et majori sirituali
ro"ectu.
Cap. 23. De meditatione mortis.
1. 'alde cito erit tecum hoc "actum4 vide aliter quomodo te habeas. Hodie
homo est, et cras non comaret. Cum autem sublatus "uerit ab oculis, etiam
cito transit a mente. ( hebetudo, et duritia cordis humani, quod solum
rsentia meditatur, et "utura non magis rvidet. Sic te in omni "acto et
01gina 1; de 11$
cogitatu deberes tenere, quasi statim esses moriturus. Si bonam
conscientiam haberes, non multum mortem timeres. .elius esset eccata
cavere quam mortem "ugure. Si hodie non es aratus, quomodo cras eris&
Cras est dies incerta, et quid scis si crastinum habebis&
2. #uid rodest diu vivere, quando arum emendamur& Ha, longa vita non
semer emendat, sed se culam magis auget. 7tinam er unam diem
bene essemus conversati in hoc mundo. .ulti annos comutant
conversionis, sed se arvus est "ructus emendationis. Si "ormidolosum
est mori, "orsitan ericulosius erit vivere diu. )eatus qui horam mortis su
semer ante oculos habet, et ad moriendum quotidie se disonit. Si vidisti
aliquem mori, cogita quia tu er eandem viam transibis.
$. Cum mane "uerit, uta te ad veserum non erventurum. 'esere autem
"acto, mane non audeas tibi olliceri. Semer ergo aratus esto, et taliter
vive, ut nunquam imaratum te mors inveniant. .ulti subito imrovisi
moriuntur. -am hora, qua non putatur, %ilius hominis veniet. #uando hora illa
e!trema venerit, multum aliter sentire inciies de tota vita tua rterita et
valde dolebis, quia tam negligens, et remissus "uisti.
+. #uam "eli! et rudens qui talis nunc nititur esse in vita, qualis otat
inveniri in morte. Dabit namque magnam "iduciam moriendi er"ectus
contemtus mundi, "ervens desiderium in virtutibus ro"iciendi, amor
discilin, labor oenitenti, romtitudo, obedienti, abnegatio sui, et
suortatio cujuslibet adversitatis ro amore Christi. .ulta bona otes
oerari dum sanus es, sed in"irmatus nescio quid oteris. 0auci e!
in"irmitate emendantur5 sic et qui multum eregrinantur, raro sancti"icantur.
,. -oli con"idere suer amicos et ro!imos, nec in "uturis salutem tuam
di""eras, quia citius obliviscentur tui homines, quam e!istimas. .elius est
nunc temestive rovidere et aliquid boni rmittere, quam suer aliorum
au!ilio serare. Si non es ro te iso sollicitus modo, quis erit sollicitus ro
te in "uturo. -unc temus est valde rtiosum, sed roh dolor, quod hoc
inutilius e!endis, in quo romereri vales, unde ternaliter vivas. 'eniet
quando unam diem seu horam ro emendatione desiderabis, et nescio, an
imetrabis.
6. Eia, charissime, de quanto ericulo te oteris liberare, de quam magno
timore eriere, si modo semer timoratus "ueris, et de morte susectus@
Stude nunc taliter vivere, ut in hora moris valeas otius gaudere, quam
timere. Disce nunc mori mundo, ut tunc inciias vivere cum Christo. Disce
nunc omnia contemnere, ut tunc ossis libere ad Christum ergere. Castiga
nunc corus tuum er oenitentiam, ut tunc valeas certam habere
con"identiam.
01gina 1< de 11$
;. Ha stulte, quid cogitas te diu victurum, cum nullum diem habeas
securum& #uam multi deceti sunt et inserati de corore e!tracti@ #uoties
audisti a dicentibus, quia ille gladio cecidit, ille submersus est, ille ab alto
ruens cervicem "regit, ille manducando obriguit, ille ludendo "inem "ecit,
alius igne, alius "erro, alius este, alius latrocinio interiit4 et sic omnium "inis
mors est, et vita hominum tanquam umbra cito ertransit.
<. #uis memorabitur tui ost mortem, et qui orabit ro te& 8ge, age nunc
charissime quidquid ro te agere otes, quia nescis quando morieris. -escis
etiam, quid tibi ost mortem sequatur. Dum temus habes, congrega
divitias immortales. 0rter salutem tuam nihil cogites. Solum qu Dei sunt,
cures. %ac nunc tibi amicos venerando Sanctos, et actus imitando, ut cum
defeceris in hac vita, illi te recipiant in terna tabernacula.
=. Serva te tanquam eregrinum et hositem suer terram, ad quem nihil
sectat de mundi negociis. Serva cor liberum, et ad Deum sursum erectum,
quia non habes hic manentem civitatem. *lluc gemitus et reces quotidianas
cum lacr?mis dirige, ut siritus tuus mereatur ost mortem ad Dominum
"eliciter transire.
Cap. 24. De &udicio et poenis peccatorum.
1. *n omnibus rebus resice "inem, et qualiter ante districtum judicem
stabis, cui nihil est occultum, qui muneribus non lacatur, nec escusationes
reciit, sed quod justum est, judicabit. ( miserrime et insiiens, quid
resondebis Deo, omniamala tua scienti, qui interdum times vultum hominis
irati& 7t quid non rvides tibi in judicii die& #uando nemo oterit er alium
e!cusari vel de"endi, sed unusquisque su""iciens onus suum ortabit sisi
isi. -unc labor tuus est "ructuosus, "letus accetabilies, gemitus
e!audibilis, dolor satis"actorius et urgativus.
2. Habet magnum et salubre urgatorium homo atiens, qui susciiens
injurias, lus dolet de alterius malitia, quam de sua injuria, qui ro
contrariantibus sibi libenter orat, et e! corde culas indulget5 qui veniam ab
aliis etere non retardat, qui "acilius miseretur quam irascitur, qui sibi isi
violentiam "requenter "acit, et carnem suam omnino siritui subjugare
conatur. .elius est modo urgare eccata, et vitia resecare, quam in "uturo
urganda reservare. 'ere nos isos deciimus er inordinatum amorem,
quem ad carnem habemus.
$. #uid aliud ille ignis devorat, nisi eccata tua& #uanto amlius nunc tibi
isi arcis, et carnem sequeris, ostea lues tanto durius, et majorem
materiam comburendi reservas. *n quibus homo eccavit, in illis gravius
unietur. *bi acidiosi ardentibus stimulis urgentur, et gulosi ingenti "ame ac
01gina 1= de 11$
siti cruciabuntur. *bi lu!uriosi et volutatum amatores ardenti ice et "oetido
sulhure er"undentur. Et sicut "uriosi canes, r dolore invidiosi ululabunt.
+. -ullum vitium erit, quod suum rorium cruciatum non habeat. *bi
suerbi omni con"usione relebuntur, et avari miserrima egestate
arctabuntur. *bi erit una hora gravior in oena, quam hic centum anni in
amarissima oenitentia. *bi nulla requies, nulla consolatio damnatis. Hic
tamen interdum cessatur a laboribus atque amicorum "ruitur solatiis. Esto
modo sollicitus, et dolens ro eccatis tuis, ut in die judicii sis securus
roetenus cum beatis. Tunc enim justi stabunt in ma!na constantia adversus
eos, qui se an!ustiaverunt et deresserunt. %unc stabit ad judicandum qui
modo se subjicit humiliter judiciis hominum. %unc magnam "iduciam auer
et humlis habebit, et avebit undique suerbus.
,. %unc videbitur saiens in hoc mundo "uisse, qui ro Christo didicit stultus
esse et desectus. %unc lacebit omnis tribulatio atienter eressa et
omnis iniquitas oppilabit os suum. %unc gaudebit omnis devotus et merebit
omnis religiosus. %unc lus e!ultabit caro a""licta, quam si semer in deliciis
"uisset nutrita. %unc slendebit habitus vilis, et obtenebrescet vestis subtilis.
%unc lus laudabitur auerculum domicilium, quam deauratum alatium.
%unc lus juvabit constans acientia, quam omnis mundi otentia. %unc
amlius e!altabitur simle! obedientia, quam omnis scularis astutia.
6. %unc lus lti"icabit ura et simle! conscientia et bona quam docta
hilosohia. %unc lus onderabit contemtus divitiarum, quam totus
thesaurus terrigenarum. %unc magis consolaberis suer devota oratione,
quam suer delicata comestione. %unc otius gaudebis de "ervato silentio,
quam de longa "abulatione. %unc lus valebunt sancta sancta oera, quam
multa ulchra verba. %unc lus valebit stricta vita et ardus oenitntia, quam
omnis delectatio terrena. Disce nunc in modico ati, ut tunc a gravioribus
valeas liberari. Hic rimo roba quid ossis ati ostea. Si nunc tam arum
non vales sustinere, quomodo oteris terna tormenta su""erre& Si modo
modica assio te tam imatientem e""icit, tunc gehenna quid "acietur& Ecce
vere non otes modo duo gaudia habere, delectari hic in mundo, es ostea
regnare cum Christo.
;. Si usque in hodiernum diem semer in honoribus et volutatibus vi!isses,
quid totum tibi ro"uisset, si jam in instanti mori contingeret& (mnia ergo
vanitas, rter amare Deum, et illi "oli servire. #ui enim Deum e! toto
corde amat, nec mortem, nec sulicium, nec judcium, nec in"ernum
metuit, quia er"ectus amor securum ad Deum accessum "acit. #uem adhuc
eccare delectat, non mirum, si mortem, judicium timeat. )onum tamen est
ut, si necdum amor a malo te revocat, saltem timor gehen te coerceat.
#ui vero timorem Dei ostonit, diu stare in bono non valebit, sed diaboli
laqueos citius incurret.
01gina 2> de 11$
Cap. 2. De "erventi emendatione totius vit).
1. Esto vigilans et diligens in Dei "ervitio, et cogita "requenter ad quid
venisti, et cur sculum reliquisti. -onne ut Deo viveres, et siritualis "ieres&
*gitur ad ro"ectum "erveas, quia mercedem laborum tuorum in brevi
reciies. -ec erit tunc amlius timor aut dolor in "inibus tuis. .odicum nunc
laborabis, et magnam requiem, imo eretuam ltitiam, invenies. Si tu
ermanseris "idelis et "ervidus in agendo, Deus rocul dubio erit "idelis, et
locules in retribuendo. Sem bonam retinere debes, quod ad almam
ervenies, sed securitatem caere non oortet ne toreas, aut elatus "ias.
2. Cum enim quidam an!ius inter metum et sem "requenter "luctuaret, et
quadam vice moerore con"ectus in ecclesia ante quoddam altare se in
oratione rostravisset, hc intra se resolvit dicens4 (, si scirem, quod
adhuc erserveratus essem5 statimque audivit divinum intus resonsum.
#uid, si hoc scires, quid "acere velles& 2ac nunc quod "acere velles, et bene
securus eris. .o!que consolatus et con"ortatus divin se commisit
voluntati, et cessavit an!ia "luctuatio. -oluitque curiose se investigare, ut
sciret qu sibi essent "utura, sed magis studuit inquirere qu esset
voluntas Dei benelacens et er"ecta ad omne ous inchoandum et
er"iciendum.
$. &pera in Domino et fac bonitatem, ait 0roheta, et inhabita terram, et
pasceris in divitiis ejus. 7num est quod multos a ro"ectu et "erventi
emendatione retrahit4 horror di""icultatis seu labor certaminis. *lli ma!ime
r aliis in virtutibus ro"iciunt, qui ea qu sibi magis gravia et contraria
sunt vincere nituntur. -am ibi homo lus ro"icit, et gratiam meretur
amliorem, ubi magis se isum vincit, et in siritu morti"icat.
+. Sed non omnes habent que multum ad vincendum et moriendum.
Diligens autem mulator valentior erit ad ro"iciendum, etiamsi lures
habeat assiones, quam alius bene morigeratus, minus tamen "ervens ad
virtutes. Duo secialiter ad magnam emendationem juvant, videlicet
subtrahere se violenter ad quod natura vitiose inclinatur, et "erventer
instare ro bono, quo amlius quis indiget. *lla etiam magis studeas cavere
et vincere qu tibi in aliis "requentius dislicent.
,. 7bique ro"ectum tuum caies ut si bona e!emla videas vel audias, de
imitandis accendaris. Si quid autem rerehensibile con"ideraveris, cave ne
idem "acias, aut si aliquando "ecisti, citius emendare te studeas. Sicut
oculus tuus alios con"iderat, sic iterum ab aliis notaris. #uam jucundum et
dulce est videre "ervidos et devotos 2ratres bene morigeratos et
disciilinatos. #uam triste est et grave videre inordinate ambulantes, qui ea
ad qu vocati sunt non e!ercent. #uam nocivum est negligere vocationis
su roositum, et ad non comissia sensum inclinare.
01gina 21 de 11$
6. .emor esto arreti roositi, et imaginem cruci"i!i tibi roone. )ene
verecundari otes insecta vita Jesu Christi, quia necdum magis illi te
con"ormare studuisti, licet diu in via Dei "uisti. /eligiosus qui se intente et
devote in sanctissima vita et assione Domini e!ercet, omnia utilia et
necessaria sibi abundanter ibi inveniet. -ec ous est ut e!tra Jesum aliquid
melius qurat. (, si Jesus cruci"i!us in cor nostrum veniret, quam cito et
su""icienter docti essemus. /eligiosus "ervidus bene omnia ortat et cait,
qu illi jubentur.
;. /eligiosus negligens et teidus habet tribulationem suer tribulationem
et e! omni arte atitur angustiam, quia interiori consolatione caret, et
e!teriorem qurere rohibetur. /eligiosus e!tra discilinam vivens gravi
atet ruin. #ui la!iora qurit et remissiora, semer in angustiis erit, quia
unum aut reliquum dislicebit sibi.
<. #uomodo "aciunt tam multi alii /eligiosi qui satis arctati sunt sub
discilina claustrali, rare e!ecunt, abstracte vivunt, auerrime comedunt,
grosse vestiuntur, multum laborant, arum loquuntur, diu vigilant, mature
surgunt, et orationes rolongant, "requenter legunt et se in omni discilina
custodiunt. 8ttende Cartusienses et )enedictinos, et Cistercienses ac
divers religionis .onachos et .oniales qualiter omni nocte ad sallendum
Deo surgunt. Et ideo ture esset, ut tu debeas in tam sancto oere
dormitare et igritare, ubi tanta multitudo /eligiosorum inciit Deo jubilare.
=. (, si nihil aliud "aciendum incumberet, nisi Dominum Deum nostrum tot
corde et ore laudare. (, si nunquam indigeres comedere, nec bibere, nec
dormire, sed semer osses Deum laudare, et solummodo siritualibus
studiis vacare, tunc multo "elicior esses, quam modo carni e! qualicumque
necessitate serviens. 7tinam non essent ist necessitates, sed solummodo
sirituales anim re"ectiones, quas heu satis raro degustamus.
1>. #uando homo ad hoc ervenit, quod de nulla creatura consolationem
qurit, tunc ei Deus rimo er"ecte saere inciit, tunc etiam bene
contentus de omni eventu rerum erit, tunc nec ro magno ltabitur, nec
ro modico contristabitur, sed onit se integre, et "iducialiter in Deo, qui est
ei omnia in omnibus, cui nihil utique arit, nec moritur, sed omnia ei vivunt,
et ad nutum incunctanter deserviunt.
11. .emento semer "inis, et quia erditum non redit temus, sine
sollicitudine, et diligentia nunquam acquires virtutes. Si inciis teescere,
inciis male habere. Si autem dederis te ad "ervorem, invenies magnam
acem, et senties leviorem laborem roter Dei gratiam et virtutis amorem.
Homo "ervidus et diligens ad omnia est aratus. .ajor labor est resistere
vitiis et assionibus, quam cororalibus insudare laboribus. #ui arvos non
devitat de"ectus, aulatim labitur ad majora. 3audebis semer de vesere,
01gina 22 de 11$
si diem e!endes "ructuose. 'igila semer te isum et quidquid de aliis sit
non negligas te isum. %antum ro"icies, quantum tibi isi vim intuleris.
8men.
9iber Secundus
8dmonitiones ad interna trahentes.
Cap. I. Incipit liber de interna conversationes.
1. 'e!num Dei intra vos est, dicit Dominus. Converte te e! toto corde tuo ad
Dominum, et relinque hunc miserum mundum, et inveniet anima tua
requiem. Disce e!teriora contemnere et ad interiora te dare, et videbis
regnum Dei intra te venire. (st enim re!num Dei pa) et !audium in &piritu
&ancto quod non datur imiis. 'eniet ad te Christus ostendens tibi
consolatinem suam, si dignam illi ab intus araveris mansionem. (mnis
gloria ejus et decor ab intra est, et ibi comlacet sibi. 2requens illi visitatio
cum homine interno, dulcis sermocinatio, grata consolatio, multa a!,
"amiliaritas stuenda nimis.
2. E?a anima "idelis, rara huic sonso cor tuum, quatenus ad te venire
et in te habitare dignetur. Sic enim dicit4 &i quis dili!it me, sermonem meum
servabit, et ad eum veniemus, et mansionem apud eum faciemus. Da ergo
Christo locum et cteris omnibus nega introitum. Cum Christum habueris,
dives es, et su""icit tibi. *se erit rovisor tuus, et "idelis rocurator in
omnibus, ut non "it ous in hominibus sarare. Homines enim cito mutantur,
et de"iciunt velociter, Christus autem manet in ternum, et adstat usque in
"inem "irmiter.
$. -on est magna "iducia onenda in homine "ragili et mortali, etiamsi utilis
"it et dilectus, neque tristitia multa caienda e! hoc, si interdum adversetur
et contradicat. #ui hodie tecum sunt, cras contrariari ossunt. Et e converso
se ut aura vertuntur. 0one "iduciam tuam totam in Domino5 et sit ise
timor tuus, et amor tuus. *se ro te resondebit, et "aciet bene sicut melius
"uerit. -onhabes hic manentem civitatem, et ubicumque "ueris, e!traneus
es et eregrinus, nec requiem aliquando habebis, nisi Christo intime "ueris
unitus.
+. #uid hic circumsicis, cum iste non sit locus tu requietonis& *n
clestibus debet esse habitatio tua et sicut in transitu cuncta sunt
asicienda. %ranseunt omnia, et tu cum eis ariter. 'ide, ut non hreas, ne
caiaris, et ereas. 8ud 8ltissimum sit cogitatio tua, et derecatio tua ad
Christum sine intermissione dirigatur. Si nescis alta seculari et clestia,
requiesce in assione Christi, et in sacris vulneribus ejus libenter habita. Si
enim ad vulnera et seciosa stigmata Jesu devote con"ugis, magnam in
01gina 2$ de 11$
tribulatione senties consolationem, nec multum curabis hominum
desectiones "aciliterque verba detrahentium er"eres.
,. Jesus Christus Dominus "uit etiam in mundo ab hominibus desectus, et
in ma!ima necessitate, a notis et amicis inter orobria derelictus. Dominus
Jesus ati voluit et desici, et tu audes de aliquo conqueri& Christus habuit
adversarios et oblocutores, et tu vis omnes habere amicos, et bene"actores&
7bi coronabitur atentia tua, si nihil adversitatis occurrit. Si nihil contrarium
vis ati, quomodo eris amicus Christi& Sustine cum Christo et ro Christo, si
vis regare cum Christo.
6. Si semel er"ecte introisses in interiora Jesu, et modicum de ardenti
amore ejus sauisses, tunc de rorio commodo, vel incommodo nihil
curares, sed magis de orobrio illato gauderes, quia amor Jesu "acit
hominem se isum contemnere. 8mator Jesu et verus internus, et liber ab
a""ectionibus inordinatis, otest se ad Deum libere convertere, et elevare se
sura se isum in siritu ac "ruitive quiescere.
;. Cui saiunt omnia rout sunt non ut dicuntur, aut stimantur, hic vere
saiens est, et doctus a Deo magis, quam ab hominibus. #ui ab intra scit
ambulare et modicum res ab e!tra onderare, non reqirit loca, nec temora
e!ectat ad habenda devota e!ercitia. Homo internus cito se recolligit, et
nunquam se totum ad e!teriora e""undit. -on illi obest labor e!terior, aut
occuatio ad temus necessaria. Sed sicut res eveniunt, sic se illis
accommodat. #ui intus bene disositus est et ordinatus, non curat mirabiles
et erversos hominum gestus. %antum homo imeditur, et distrahitur,
quantum sibi res attrahit.
<. Si recte tibi esses, et bene urgatus esses, omnia tibi in bonum cederent,
et ro"ectum. *deo multa tibi se dislicent et se conturbant, quia
adhuc non es er"ecte tibi mortuus, nec segregatus ab omnibus terrenis.
-ihil sic maculat et imlicat cor hominis, sicut imurus amor in creaturis. Si
renuis consolari e!terius, oteris seculari clestia, et "requenter interius
jubilare.
Cap. 2. De submissione* Pr)lati regimine.
1. -on magni endas qui ro te vel contra te "it, sed hoc age, et cura, ut
Deus tecum sit in omni re quam "acis. Habeas conscientiam bonam, et Deus
bene te de"ensabit. #uem enim adjuvare voluerit, nullius erversitas nocere
oterit. Si tu sci tacere et ati, videbis roculdubio au!ilium Domini. *se
novit temus, et modum liberandi te, et idea debes te illi resignare. Dei est
adjuvare, et ab omni con"usione liberare. se valde rodest ad majorem
humilitatem conservandam, quod de"ectus nostros alii sciunt, et
redarguunt.
01gina 2+ de 11$
2. #uando ro de"ectibus suis se humiliat, tunc "aciliter alios lacat, et
leviter satis"acit sibi irascentibus. Humilem Deus rotegit, et liberat.
Humilem diligit, et consolatur. Humili homini se inclinat. Humili largitur
gratiam lenam et magnam. Et ost suam deressionem levat ad gloriam.
Humili sua secreta revelat, et ad se dulciter trahit, et invitat. Humilis
acceta contumelia et con"usione satis bene est in ace, quia stat in Deo, et
non in mundo. -on reutes te aliquid ro"ecisse, nisi omnibus te in"eriorem
esse sentias.
Cap. 3. De bono paci"ico homine.
1. 0one te rimus in ace, et tunc alios oteris aci"icare. Homo aci"icus
lus rodest, quam bene doctus. Homo assionatus etiam bonus in malum
trahit, et "aciliter malum credit. )onus homo aci"icus omnia ad bonum
convertit. #ui bene in ace est, de nullo susicatur. #ui autem male
contentus est, et commotus, variis susicionibus agitatur, nec ise quiescit,
nec alios quiescere ermittit. Dicit se quod sibi magis "acere e!ediret,
et negligit, quod ise "acere tenetur. Habe ergo rimum :elum suer te
isum, tunc :elare oteris etiam juste ro!imum tuum.
2. %u bene "acta scis e!cusare, et tolerare, et aliorum non vis acciere
e!cusationes. Justus esses, si te accusares, et "ratrem tuum e!cusares. Si
ortari vis, orta alium. 'ide quam longe es adhuc a vera charitate, et
humilitate, qu nuli novit indignarei vel irasci, nisi tantum sibi isi. -on est
magnum cum bonis, et mansuetis conversari. Hoc enim omnibus naturaliter
lacet, et unusquisque libenter acem habet, et secum sentientes magis
diligit. Sed cum duris, et erversis aut indiscilinatis aut nobis
contrariantibus aci"ice osse vivere, magna gratia est, et laudabile nimis
virileque "actum.
$. Sed sunt qui se isos in ace tenent, et cum aliis etiam acem habent. Et
sunt qui nec acem habent, nec alios in ace dimittunt. 8liis sunt graves,
sed sibi sunt semer graviores. Et sunt qui se isos in ace retinent, et ad
acem alios reducere student. Et tamen tota a! nostra in hac misera vita
otius in humili su""erentia onenda est, quam in non sentiendo contraria&
#ui melius scit ati, acem tenebit maiorem. *ste est victor "ui, et dominus
mundi, amicus Christi, et hres cli.
Cap. 4. De pura mente et simplici intentione.
1. Duabus alis homo sublevatur a terrenis, scilicet simlicitate et uritate.
Simlicitas debet esse in intentione, uritas in a""ectione. Simlicitas
intendit deum, uritas arehendit et gustat.
-ulla actio te imediet, si liber intus ab omni inordinato a""ectu "ueris. Si
nihil aliud quam Dei benelacitum, et ro!imi utilitatem intendis et quris,
01gina 2, de 11$
interna libertate "rueris. Si rectum cor tuum esset, tunc omnis creatura
seculum vit, et liber sanct doctrin esset. -on est creatura tam arva
et vilis qu bonitatem Dei non rersentet.
2. Si tu esses intus bonus, et urus, tunc omnia sine imedimento, et
caeres bene. Cor urum enetrat clum, et in"ernum. #ualis unusquisque
est intus, taliter iudicat e!terius. Si est gaudium in mundo, hoc utique
ossidet cordis uri homo. Et si est alicubi tribulatio et angustia, hoc melius
novit mala conscientia. Sicut "errum missum in ignem amittit rubiginem et
totum candens e""icitur, sic homo ad Deum integre se convertens, a torore
e!uitur, et in novum hominem transmutatur.
$. #uando homo inciit teescere, tunc arvum metuit laborem, et
e!ternam acciit consolationem. Sed quando er"ecte inciit se vincere, et
viriliter in via Dei ambulare, tunc minus ea reutat, qu sibi rius gravia
esse sentiebat.
Cap. . De propria consideratione.
1. -on ossumus nobis isis nimis credere, quia se gratia nobis deest,
modicum lumen est in nobis, et hoc cito er negligentiam amittimus. Se
etiam non advertimus, quod tam cci intus sumus. Se male agimus, et
eius e!cusamus. Et assione interdum movemur, et :elum utamus. 0arva
in aliis rerehendimus, et nostra maiora ertransimus. Satis cito
ersentimus et onderamus quid ab aliis sustinemus5 sed quantum alii de
nobis sustinent, non advertimus. #ui bene et recte sua onderaret, non
esset quid de alio graviter iudicaret.
2. *nternus homo sui isius curam omnibus curis anteonit4 et qui sibi isi
diligenter intendit, "aciliter de aliis tacet. -unquam eris internus et devotus,
nisi de aliis silueris et ad te isum secialiter rese!eris. Si tibi isi et Deo
totaliter intendis, modicum te movebit, quod "oris erciis. 7bi es, quando
tibi isi rsens non es& Et quando omnia ercurristi, quid te neglecto
ro"ecisti& Si debes habere acem et unionem veram, oortet, quod totum
adhuc ostonas et te solum r oculis habeas.
$. .ultum roinde ro"icies, si te seriatum ab omni temorali cura
conserves. 'alde de"icies, si aliquid temorale reutaveris. -ihil altum, nihil
magnum, nihil gratum, nihil accetum tibi sit, nisi ure Deus, aut de Deo sit.
%otum vanum e!stima, quidquid consolationis occurrit de aliqua creatura.
8mans Deum anima sub Deo contemnit, desicit universa. Solus Deus
ternus et immensus, imlens omnia, solatium est anim et vera mentis
ltitia.
Cap. !. De l)titia bon) conscienti)
01gina 26 de 11$
1. 3loria bonis hominibus testimonium bon conscienti. Habe bonam
conscientiam et semer habebis ltitiam. )ona conscientia valde multa
otest ortare, et valde lta est inter adversa. .ala conscientia semer
timida, et inquieta. Suaviter requiesces, si te cor tuum non rerehenderit.
-oli ltari, nisi cum bene"eceris. .ali nunquam habent veram ltitiam, nec
internam sentiunt acem, quia non est pa) impiis, dicit Dominus. Et si
di!erint4 in ace sumus, non venient suer nos mala5 et quis nobis nocere
audebit& non credas eis, quoniam reente e!surget ira Dei, et in nihilum
redigentur actus eorum, et cogitationes eorum eribunt.
2. *loriari in tribulationibus non est grave amanti, Sic enim gloriari est in
cruce Domini !loriari. )revis gloria qu ab hominibus datur et acciitur.
.undi gloriam semer comitatur tristitia. )onorum gloria in conscientiis
eorum, et non in ore hominum. Justorum ltitia de Deo et in Deo est, et
gaudium eorum de veritate. #ui veram et ternam gloriam desiderat,
temoralem non curat. Et qui temoralem qurit gloriam, aut non e! animo
contemnit, minus amare convincitur clestem. .agnam habet cordis
tranquillitatem, qui nec laudes curat, nec vitueria.
$. 2acile erit contentus et acatus, cuius conscientia munda est. -on es
sanctior, si laudaris, nec vilior, si vitueraris. #uod es hoc es, nec melior dici
vales, quam Deo teste sis, si attendis quid aud te sis intus, non curabis
quid de te loquantur homines "oris. Homo videt in "acie, Deus autem in
corde. Homo con"iderat actus, Deus ensat intentionem. )ene semer
agere, et modicum de se tenere humilis anim indicium est. -olle consolari
ab aliqua creatura magn uritatis, et intern "iduci indicium est.
+. #ui nullum e!trinsecus ro se testimonium qurit, liquet quod Deo se
totaliter commisit. Non enim, qui se ipsum commendat, ille probatus est, ait
beatus 0aulus, sed quem Deus commendat. 8mbulare cum Deo intus, nec
aliqua a""ectione teneri "oris, status est interni hominis.
Cap. #. De amore /esu super omnia.
1. )eatus qui intelligit quid sit amare Jesum, et contemnere se isum
roeter Deum& (ortet dilectum roter dilectum relinquere, quia Jesus
vult solus suer omnia amari. Dilectio creatur "alla! et instabilis, dilectio
Jesu "eli! et erseverabilis. #ui adhret creatur, cadet cum labili, qui
amlectitur Jesum, "irmabitur in Eum. *llum dilige, et amicum tene tibi, qui
omnibus recedentibus te non relinquet, nec atietur in "ine erire. 8b
omnibus oortet aliquando te searari, sive velis, sive nolis.
2. %ene te aud Jesum vivens et moriens et illius "edelitati te committe, qui
omnibus de"icientibus solus otestte adjuvare. Dilectus tuus talis est
natur, ut alienum non velit admittere, sed solus vult cor tuum habere, et
01gina 2; de 11$
tanquam re! in rorio throno sedere. Si scires te ab omni creatura
evacuare, Jesus libenter tecum habitaret. 0ene totum erditum invenies,
quidquid e!tra Jesum in hominibus osueris. -on con"idas, nec innitaris
suer calamum ventosum, quia omnis caro f+num, et omnis !loria ejus et
flos "Ani cadet.
$. Cito decieris, si ad e!ternam hominum aarentiam tantum ase!eris.
Si autem tuum in aliis quris solatium, et lucrum, se senties
detrimentum. Si quris in omnibus Jesum, invenies utique Jesum. Si autem
quris te isum, invenies etiam te isum, sed ad tuam erniciem. 0lus
enim homo nocivior est sibi, si Jesum non qurit, quam totus mundus, et
omnes sui adversarii.
Cap. $. De "amiliari amicitia /esu.
1. #uando Jesus adest, totum bonum est, nec quicquam di""icile videtur.
#uando vero Jesus non adest, totum durum est. Si autuem Jesus unum
verbum loquitur tantum, magna consolatio sentitur. -onne ne .aria
.agdalena statim surreit de loco, in quo "levit, quando .artha illi di!it,
,a!ister adet et vocat te- 2eli! hora quando Jesus vocat te de lacr?mis ad
gaudium siritus. #uam aridus et durus es sine Jesu. #uam insiiens et
vanus, si cuis aliquid e!tra Jesum. -onne hoc est majus damnum, quam si
totum erderes mundum&
2. #uid habet mundus con"erre sine Jesu& Esse sine Jesu est gravis in"ernus,
et esse cum Jesu dulcis aradisus. Si "uerit tecum Jesus, invenit thesaurum
bonus, immo bonum suer omne bonum. Et qui erdidit Jesum, erdidit
nimis multum et lus quam totum mundum. 0auerrimus est qui vivit sine
Jesu, ditissimus est qui bene est cum Jesu.
$. .agna ars est scire conversari cum Jesu, et scire Jesum tenere, magna
rudentia. Esto humilis et aci"icus, et erit tecum Jesus. Sis devotus et
quietus, et ermanebit tecum Jesus. 0otes cito "ugare Jesum, et gratiam
ejus erdere, si volueris ad e!teriora declinare. Et si illum e""ugaveris et
erdideris, ad quem tunc "ugies, et quem tunc qures amicum& Sine amico
non otes diu vivere. Et si Jesus non "uerit tibi r omnibus amicus, eris
nimis tristis, et desolatus. 2atue igitur agis, si in aliquo altero con"idis et
ltaris. Eligendum est magis habere totum mundum contrarium, quam
Jesum o""ensum. E! omnibus ergo charis sit Jesus dilectus secialis.
+. Diligantur homines roter Jesum, Jesus autem roter se isum. Solus
Jesus Christus singulariter est amandus, qui bonus solus et "idelis invenitur
r omnibus amicis. 0roter isum et in iso tam amici quam inimici tibi
sint chari et ro omnibus his e!orandus est, ut omnes isum cognoscant et
diligant. -unquam cuias singulariter laudari et amari, quia hoc solius Dei
01gina 2< de 11$
est, qui similem sibi non habet. -ec velis quod aliquis in corde tuo tecum
occuetur, neque tu cum alicujus occueris amore. Sed sit Jesus in te, et in
omni bono homine.
,. Esto urus, et liber intus, sine alicujus creatur imlicamento. (ortet te
esse nudum, et urum cor ad Jesum gerere, si vis vacare, et videre, quam
suavis est Dominus. Et revera ad hoc non ervenies, nisi gratia ejus "ueris
rventus, et introtractus, ut omnibus evacuatis et licentiatis, solus cum
Deo uniaris. #uando enim gratia Dei venit ad hominem, tunc otens sit ad
omnia. Et quando recedit, tunc auer et in"irmus erit, et quasi tantum ad
"lagella relictus. *n his non debes dejici, nec deserare, sed ad voluntatem
Dei quanimiter stare, et cuncta suervenientia tibi ad laudem Jesu Christi
ereti. #uia ost hiemem sequitur aestas, ost nectem redit dies, et ost
temestatem serenitas magna.
Cap. %. De carentia omnis solatii.
1. -on est grave humanum contemnere solatium, cum adest divinum.
.agnum est, et valde magnum, tam humano quam divino osse carere
solatio et ro amore Dei libenter e!ilium cordis velle sustinere et in nullo se
isum qurere, nec ad rorium meritum resicere. #uid magis es, si
hilaris si, et devotus adveniente gratia& (tabilis cunctis hc hora. Satis
suaviter equitat quem gratia Dei ortat. Et quid mirum si onus non sentit,
qui ortatur ab (mniotente, et ducitur a summo Ductore&
2. 9ibenter aliquid habemus ro solatio, et homo di""iculter e!uitur a se iso.
'icit sanctus 9aurentius sculum, cum Summo Sacerdote, quia omne, quod
in mundo delectabile videbatur dese!it, et Dei Summum Sacerdotem
Si!tem, quem ma!ime diligebat, ro amore Christi etiam a se tolli
clementer "erebat. 8more igitur Creatoris amorem hominis sueravit, et ro
humano solatio divinum benelacitum magis elegit. *ta et tu aliquem
necessarium, et dilectum amicum ro amore Dei disce relinquere. -ec
graviter "eras cum ab amico "ueris derelictus, sciens quoniam oortet nos
omnes tandem ab invicem searari.
$. .ultum et diu oortet hominem in se iso certare, antequam discat se
isum lene suerare, et totum a""ectum suum lene in Deum trahere.
#uando homo stat suer se isum, "acile labitur ad consolationes humanas.
Sed verus Christi amator, et studiosus sectator virtutum non cadit suer
illas consolationes, nec qurit tales sensibiles dulcedines. Sed magis "ortes
tentationes et e!ercitationes, et ro Christo duros sustinere labores.
+. Cum igitur siritualis consolatio a Deo datur, cum gratiarum actione
accie eam et Dei munus intellige esse, et non tuum meritum et noli e!tolli.
-oli nimium gaudere nec inaniter rsumere, sed esto magis humilior e!
01gina 2= de 11$
dono, cautior quoque et timoratior in cunctis actibus tuis, quoniam transibit
hora illa, et sequetur tentatio. Cum ablata "uerit consolatio, non statim
deseres, sed cum humilitate, et atientia e!secta clestem visitationem,
quia otens est Deus amliorem tibi redonare gratiam et consolationem.
*stud non est novum, nec alienum viam Dei e!ertis, quia in magnis sanctis,
et in antiquis rohetis suit se alternationis modus.
,. 7nde quidam rsente jam gratia dicebat4 (!o di)i in abundantia mea
non movebor in ternum. 8bsente autem gratia quid in se "uerit e!ertus,
adjungit dicens4 "vertisti faciem tuam a me, et factus sum conturbatus. *nter
hc tamen nequaquam deserat, sed instantius Dominum rogat, et dicit4
"d te, Domine, clamabo, et ad Deum meum deprocabor. Denique orationis
su "ructum reortat, et se e!auditum testatur dicens4 "udivit Dominus et
misertus est mei, Dominus factus est adjutor meus. Sed in quo& Convertisti,
inquit, planctum meum in !audium mihi, et circumdedisti me ltitia. Et si sic
actum est cum magnis Sanctis, non est deserandum nobis in"ormis et
aueribus, si interdum in "rigiditate, et interdum in "ervore sumus.
#uoniam siritus venit, et recedit, secundum su voluntatis benelacitum.
7nde beatus Job ait4 Visitas eum iluculo, et subito probas illum.
6. Suer quid igitur serare ossum, aut in quo con"idere debeo, nisi in sola
magna misericordia Domini, et in sola se grati clestis& Sive enim adsint
homines boni sive devoti "ratres, et amici "ideles, sive libri sancti, vel
tractatus ulchri, sive dulces cantus et h?mni, omnia hc modicum juvant,
et modicum saiunt, quando sum de"ertus a gratia, et in roria auertate
relictus. %unc non est melius remedium quam atientia, et abnegatio mei in
voluntate Dei.
;. -unquam inveni aliquem /eligiosum, qui non habuerit interdum grati
subtractionem, aut non senserit "ervoris diminutionem. -ullus Sanctus "uit
tam alte ratus, vel illuminatus, qui rius vel ostea non "uerit tentatus. -on
enim alta Dei contemlatione dignus est, qui ro Deo non est e!ercitatus
aliqua tribulatione. Solet enim sequentis consolationis tribulatio rcedens
esse signum. -am tentationibus robatis clestis romittitur consolatio.
Qui vicerit, inquit, dabo ei edere de li!no vit.
<. Datur etiam consolatio divina, ut homo "ortior sit ad sustinendum
adversa. Sequitur etiam tentatio, ne se elevet de bono. -on dormit
diabolus, nec caro adhuc mortua est. *deo non cesses te rarare ad
certamen, quia a de!tris et a sinistris sunt hostes qui nunquam quiescunt.
Cap. '(. De gratitudine progratia Dei.
1. #uid quris quietem, cum natus sis ad laborem, ad atientiam magis
quam ad consolationem, et ad crucem ortandam magis quam ad ltitiam&
01gina $> de 11$
#uis etiam scularium non libenter consoltionem et ltitiam siritualiem
accieret, si semer obtinere osset& E!cedunt enim sirituales
consolationes omnes mundi delicias et carnis volutates. -am omnes
delici mundan aut tures, aut van sunt. Sirituales vero delici sol
sunt jucund et honest e! virtutibus rogenit, et a Deo uris in"us
mentibus. Sed istis divnis consolationibus nemo semer ro suo a""ectu "rui
valet, quia temus tentationis non diu cessat.
2. .ultum contrariatur suern visitationi salsa libertas animi, et magna
con"identia sui. Deus bene"acit consolatinis gratiam dando, sed homo male
"acit non statim Deo cum gratiarum actione retribuendo. Et ideo non
ossunt in nobis dona grati "luere, quia ingrati sumus auctori, nec totum
re"undimus "ontali origini. Semer enim debetur gratia digne gratias agenti
sive re"erenti. 8u"eretur ab elato, quod dari solet humili.
$. -olo consolationem qu mihi au"erat comunctionem, nec a""ecto
contemlationem, qu ducit in elationem. -on enim omne altum sanctum,
nec omne desiderium urum, nec omne dulce bonum, nec omne carum
gratum Deo. 9ibenter acceto gratiam unde humilior, et timoratior inveniar
atque ad relinquendum me aratior "iam. Doctus dono grati, et eruditus
subtractionis verbere non sibi audebit, quidquam boni attribuere, sed otius
se auerem, et nudum con"itebitur. Da Deo quidquid Dei est, et tibi
adscribe, quod tuum est. Hoc est Deo gratias ro gratia tribue, tibi autem
soli culam, et dignam Anam ro cula deberi sentias.
+. 0one te semer ad in"imum, et dabitur tibi summum. -am summum non
stat sine in"imo. Summi Sancti aud Deum minimi sunt aud se, et quanto
gloriosiores, tanto in se humiliores5 leni veritate et gloria clesti, non
van glori cuidi et in Deo "undati et con"irmati, nullo modo ossunt esse
elati. Et qui Deo totum adscribunt quidquid boni acceerunt, gloriam ab
invicem non qurunt. Sed !loriam qu a Deo est volunt, et Deum qurunt
in se, et in omnibus Sanctis laudari suer omnia cuiunt, et semer in
isum tendunt.
,. Esto igitur gratus in minimo, et eris dignus majora acciere. Sit tibi
minimum ro ma!imo et contemtibile ro seciali dono. Si dignitas datoris
insicitur, nullum datum arvum aut minus vile videbitur. -on enim arvum
est quod a summo Deo donatur, etiam si Anas et verbera donaverit,
gratum esse debet, quia semer ro salute nostra "acit quidquid nobis
advenire ermittit. #ui gratiam Dei retinere desiderat, sit gratus ro gratia
Dei data, atiens ro sublata, oret ut reddatur, cautus sit et humilis ne
amittat.
Cap. ''. De paucitate amatorum crucis.
01gina $1 de 11$
1. Habet autem Jesus multos amatores sui regnis clestis, sed aucos
bajulatores su crucis. 0lures invenit socios mens sed aucos
abstinenti. (mnes volunt cum Christo gaudere, sed auci volunt aliquid
ro iso sustinere. .ulti sequuntur Jesum usque as "ractionem anis, sed
auci ad bibendum calicem assionis. .ulti miracula ejus venerantur, sed
auci ignominias crucis sequuntur. .ulti Jesum diligunt, quamdiu adversa
non contingunt. .ulti illum laudant et benedicunt, quamdiu consolationes
aliquas ab iso reciiunt. Si autem Jesus se abscondiderit, et modicum eos
reliquerit, aut in querimoniam aut in dejectionem nimiam cadunt.
2. #ui autem Jesum roter Jesum, et non roter aliquam suam
consolationem roriam diligunt, isum in tribulatione, et in angustia cordis,
sicut in summa consolatione diligunt, et benedicunt. Et si eis consolationem
nunquam dare vellet, isum tamen laudarent, et semer gratias agere
vellent.
$. (, quantum otest amor Jesu urus, nullo roio commodo vel amore
ermi!tus. -onne omnes mercenarii sunt dicendi, qui consolationes semer
qurunt& -onne amatores sui magis quam Jesu robantur qui sua
commoda vel lucra semer meditantur& 7bi invenitur talis, qui velit servire
Deo gratis&
+. /aro invenitur tam siritualis aliquis qui omnibus sit nudatus. -am verum
siritu auerem ab omni creatura nudum quis inveniet& Procul et de
omnibus finibus pretium ejus. Si dederit homo omnem substantiam suam,
adhuc nihil est. Et si "ecerit Anitentiam magnam, adhuc e!iguum est. Et si
arehenderit omnem scientiam, adhuc longe est. Et si habuerit virtutem
magnam, et devotionem nimis ardentem, adhuc sibi multum deest. 7num
scilicet, quod sibi summe necessarium est. #uid illud& 7t omnibus relictis se
relinquat, et a se totaliter e!eat, nihilque de rivato amore retineat. Cum
omnia "ecerit qu "acienda noverit, nihil se "ecisse sentiat.
,. -on grande onderet quod grandis e!timari ossit, sed in veritate "ervum
inutilem se ronunciet. Sicut veritas ait4 Cum feceritis omnia qu nobis
prcepta sunt, adhuc dicite, quia servi inutiles sumus. %unc vero auer, et
nudus siritu esse oterit, et cum 0roheta dicere4 Quia unicus et pauper
sum e!o. -emo isto ditior, nemo tam liberior, nemo otentior eo, qui scit se
et omnia relinquere et ad in"imum se onere.
Cap. '2. De regia via sanctae crucis.
1. Durus hic multis videtur sermo. "bne!o temet ipsum, tolle crucem tuam et
sequere .esum. Sed multo durius erit audire illud e!tremum verbum4
Discedite a me, omnes maledicti, in i!nem ternum. #ui enim modo libenter
audiunt verbum crucis, et sequuntur, tunc non timebunt ab auditione
01gina $2 de 11$
tern damnationis. Hoc signum crucis erit in clo, cum Dominus ad
judicandum venerit. %unc omnes servi crucis, qui se Cruci"i!o
con"ormaverunt in vita, ad Christum accedent judicem cum magna "iducia.
2. #uid igitur times tollere crucem, er quam itur ad /egnum& *n cruce
salus. *n cruce vita. *n cruce rotectio ab hostibus. *n cruce robur mentis. *n
cruce gaudium siritus. *n cruce virtus summa. *n cruce er"ectio
sanctitatis. -on est salus animae, nec ses tern vit, nisi in cruce. %olle
ergo crucem et sequere Jesum, et ibis in vitam ternam. 0rcessit ille
bajulans sibi crucem, et mortuus est ro te in cruce, ut tu etiam ortes
crucem, et mori a""ectes in cruce. #uia, si commortuus "ueris in cruce,
etiam cum illo ariter vives, et si socius "ueris A, socius eris et glori.
$. Ecce in cruce totum jacet, et non est alia via ad vitam, et ad veram et
internam acem, nisi via sanct crucis, et quotidian morti"icationis.
8mbula ubi vis, qure quodcumque volueris, et non invenies altiorem viam
sura, nec securiorem in"ra, nisi viam sanct crucis. Disone et ordina
omnia secundum velle tuum et videre,et non invenies, nisi semer aliquid
ati debere aut sonte aut invite et ita crucem semer invenies. 8ut enim in
corore dolorem senties, aut in anima siritus tribulationem sustinebis.
+. *nterdum a Deo relinqueris, interdum a ro!imo e!ercitaberis, et quod
amlius est se tibimetisi gravis eris. -ec tamen aliquo remedio vel
solatio liberari seu alleviari oteris, sed donec Deus voluerit, oortet ut
sustineas. 'ult enim Deus ut tribulationem sine consolatione discas ati, et
illi totaliter te subjicias et humilior e! tribulatione "ias. -emo ita cordialiter
sentit assionem Christi, sicut is cui contigerit similia ati. Cru! igitur
semer arata est, et ubique te e!sectat. -on otes e""ugere ubicumque
cucurreris, quia ubicumque veneris, temetisum tecum ortas, et semer te
isum invenies. Converte te sura, converte te in"ra, converte te e!tra et
intra, et in his omnibus invenies crucem, et necese est te ubicumque tenere
atientiam, si internam vis habere acem et eretuam romereri coronam.
,. Si libenter crucem ortas, ortabit te, et deducet te ad desideratum
"inem, ubi scilicet "inis atiendi erit. Si invite ortas, onus tibi "acis, et te
isum magis gravas, et tamen oortet ut sustineas. Si abjicis unam crucem,
aliam roculdubio invenies, et "orsitan graviorem.
6. Credis tu evadere, quod nemo mortalium otuit rterire& #uis
Sanctorum in mundo sine cruce et tribulatione "uit& -ec enim Dominus
noster Jesus Christus una hora sine dolore assionis "uit, quamdiu vi!it.
/pertebat autem Christum pati, et resur!ere a mortuis, et ita intrare in
!loriam suam. Et quomodo tu aliam viam crucem quris, quam hanc
regiam, qu est via sanct crucis.
01gina $$ de 11$
;. %ota vita Christi cru! "uit, et mart?rium, et tu tibi quris reqiuem, et
gaudium& Erras, erras si aliud quris quam ati tribulationes, quia tota ista
vita mortalis lena est miseriis, et circumsignata crucibus. Et quanto quis
altius in siritu ro"ecerit, tanto gravioes cruces se inveniet, quia e!ilii
sui Ana magis e! amore crescit.
<. Sed tamen iste sic multiliciter a""lictus, non est sine lavamine
consolationis, quia "ructum magnum sibi sentit accrescere e! su""erentia
su crucis. -ondum sonte illi se subjicit, omne onus tribulationis in
"iduciam divin consolationis convertitur. Et quanto caro magis er
tribulationem atteritur, tanto amlius siritus er internam consolationem
roboratur. Et nonnunquam in tantum con"ortatur e! a""ectu tribulationis, et
adversitatis ob amorem con"ormitatis crucis Christi, ut non sine dolore, et
tribulatione esse vellet, quoniam se tantum accetiorem Deo reddit, quanto
dura, et graviora lura ro eo "erre oterit. -on est istud virtus hominis, sed
gratia Christi, qu tanta otest, et agit in carne "ragili, ut quod naturaliter
semer abhorret et "ugit, hoc "ervore siritus aggrediatur et diligat.
=. -on est secundum hominem crucem ortare, crucem amare, corus
castigare, et servituti subjicere, honores "ugere, contumelias libenter
sustinere, se isum desicere, et desici otare, adversa ququ cum
damnis ereti, et nihil roseritatis in hoc mundo desiderare. Si ad te
isum resicis, nihil hujusmodi e! te oteris. Sed si in Domino con"idis,
dabitur tibi "ortitudo de clo, et subjicientur ditioni tu mundus et caro,
sed nec inimicum diabolum timebis, si "ueris "ide armatus, et cruce Jesu
signatus.
1>. 0one ergo te sicut "idelis et bonus servus Christi ad ortandum viriliter
crucem Domini tui ro te e! amore cruci"i!i. 0rara te ad toleranda multa
adversa, et varia incommoda in hac misera vita, quia sic tecum erit
ubicumque, et sic revera eum invenies ubicumque latueris. (ortet te ita
esse, et non est remedium evadendi a tribulatione malorum, et dolore,
quam ut te atiaris. Calicem Domini a""ectanter bibe, si amicus ejus esse, et
artem cum eo habere desideras. Consolationes Deo committe, "aciat ise
cum talibus sicut sibi magis lacuerit. %u vero one te ad sustinendum
tribulatones, et reuta eas ma!imas consolationes, quia non sunt condi!n
passiones hujus temporis ad futuram !loriam, qu revelabitur in nobis,
romerendam, etiam si omnes solus osses sustinere.
11. #uando ad hoc veneris, quod tribulatio tibi dulcis erit et saiet ro
Christo, tunc bene tecum esse e!stima, quia invenisti aradisum in terra.
#uamdiu tibi ati grave est et "ugere quris, tamdiu male habebis, et
sequentur te ubique tribulationes.
01gina $+ de 11$
12. Si onis te ad quod esse debes, videlicet ad atiendum, et moriendum,
"iet cito melius, et acem invenies. Etiamsi ratus "ueris in tertium clum
cum 0aulo, non es roterea securus de nullo malo sustinendo. (!o, inquit
Jesus, ostendam illi quanta oporteat eum pro nomine meo pati. 0ati ergo tibi
remanet, si Deum diligere, et eretue illi servire laceat.
1$. 7tinam dignus esses, ro nomine Jesu aliqud ati, quam magna gloria
remaneret tibi, quanta e!ultatio omnibus Sanctis Dei, quanta di"icatio
esset ro!imi. -am atientiam omnes commendant, quamvis auci ati
velint. .erito deberes modicum ati ro Christo, cum multi graviora
atiantur ro mundo.
1+. Scias ro certo, quia morientem te oortet ducere vitam. Et quanto
unusquisque lus sibi moritur, tanto Deo magis vivere inciit. -emo atus
est ad comrehendendum clestia, nisi se submiserit ad ortandum ro
Christo adversa. -ihil Deo accetius, nihil tibi salubrius in mundo isto, quam
libenter ati ro Christo. Et si eligendum tibi esset, magis otare deberes
ro Christo adversa ati, quam multis consolationibus recreari, quia Christo
similior esses, et omnibus Sanctis con"ormior. -on enim stat meritum
nostrum et ro"ectus status nostri in multis sensualitatibus, et
consolationibus, sed otius in magnis gravitatibus et tribulationibus
er"erendis.
1,. Si quidem aliquid melius et utilius saluti hominum quam ati "uisset,
Christus utique verbo et e!emlo ostendisset. -am et se sequentes
disciulos omnesque eum sequi cuientes, mani"este ad crucem ortandam
hortatur, et dicit4 &i quis vult venire post me, abne!et semetipsum, et tollat
crucem suam, et sequatur me. (mnibus ergo erlectis et scrutatis sit ista
"inalis conclusio4 quoniam per multas tribulationes oportet nos intrare in
re!num Dei. 8men.
9iber %ertius
De interna consolatine.
Cap. I. Incipit liber de interna consolatine.
1. "udiam quid loquatur in me Dominus meus. )eata anima qu
Dominum in se loquentem audit et de ore ejus verbum consolationis
acciit. )eat aures qu divini susurri venas susciiunt et de
mundi hujus susurrationibus nihil advertunt. )eat lane aures
qu non vocem "oris sonantem, sed interius auscultant veritatem
loquentem et docentem. )eati oculi qui e!terioribus clausi sunt,
interioribus autem intenti. )eati qui interna enetrant, et ad
caienda arcana clestia magis ac magis er quotidiana e!ercitia
01gina $, de 11$
se student rarare. )eati qui Deo vacare gestiunt et ab omni
imedimento sculi se e!cutiunt.
2. 8nimadverte hoc, o anima mea, et claude sensualitatis tu ostia,
ut ossis audire quid loquatur Deus Dominus in te. Hc dicit
dilectus tuus. Salus tua ego sum, a! tua, et vita tua. Serva te aud
me, et acem invenies. Dimitte omnia transitoria, et qure terna.
#uid sunt omnia temoralia, nisi seductoria et quid juvant omnes
creatur, si "ueris a Creatore deserta& (mnibus ergo abdicatis
Creatori tuo te redde lacitam et "idelem, ut veram valeas
arehendere beatitudinem.
Cap. 2. 0uod veritas intus loquitur sine strepitu.
1. 0oquere Domine, quia audit servus tuus. &ervus tuus e!o sum, da
mihi intellectum, ut sciam testimonia tua. *nclina cor meum in verba
oris mei. 2luat ut ros eloquium tuum, dicebant olim "ilii *srael ad
.o?sen. 0oquere nobis tu, et audiemus1 non loquatur Dominus nobis,
ne forte moriamur. -on sic, Domine, non sic oro, sed magis cum
Samuele oheta humiliter ad disideranter obsecro. 0oquere
Domine, quia audit servus suus. -on loquatur .o?ses mihi, aut aliquis
e! 0rohetis, sed otius tu loquere, Domine Deus, insirator et
illuminator omnium. 0rohetarum, quia tu solus sine eis otes me
er"ecte imbuere, illi autem sine te nihil ro"icient.
2. 0ossunt quidem verba sonare, sed siritum non con"erunt.
0ulcherrime dicunt, sed te tacente cor non accedunt. 9itteras
tradunt, sed tu sensum aeris. .?steria re"erunt, sed tu re"eras
intellectum signatorum. .andata edunt, sed tu juvas ad
er"iciendum. 'iam ostendunt, sed tu con"ortas ad ambulandum. *lli
"oris tantum agunt, sed tu corda instruis, et illuminas. *lli e!terius
rigant, sed tu "ecunditatem donas. *lli clamant verbis, sed tu auditui
intelligentiam tribuis.
$. -on ergo mihi loquatur .o?ses, sed tu, Domine Deus meus,
terna veritas, ne "orte moriar, et sine "ructu e""iciar, si "uero
tantum "oris admonitus, et intus non accensus, ne sit mihi ad
judicium verbum auditum, et non "actum cognitum nec amatum
creditum, et non servatum. 0oquere i!itur, Domine, quia audit servus
tuus2 verba enim vit tern habes. 9oquere mihi ad qualemcumque
anim me consolationem, et ad totius vit me emendationem,
tibi autem ad gloriam et eretuum honorem.
Cap. 3. 0uod verba Dei sunt audienda cum humilitate.
01gina $6 de 11$
1. 8udi, "ili mi, verba mea. 'erba mea suavissima sunt,
0hilosohorum et Saientum hujus mundi scientam e!cedentia.
'erba mea siritus et vita sunt, nec humano sunsu ensanda5 non
sunt ad vanam comlacentiam trahenda, sed in silentio audienda,
et cum omni humilitate, atque a""ectu magno susciienda. Et di!i4
eatus quem tu erudieris, Domine, et de le!e tua docueris eum, ut
miti!es ei a diebus malis et desoletur in terra.
2. Ego, inquit Dominus, docui 0rohetas ab initio, et usque nunc non
cesso omnibus loqui. Sed multi ad vocem meam surdi sunt, et muti
et duri. 0lures mundum libentius audiunt quam Deum, "acilius
sequuntur carnis su aetitum, quam dei benelacitum. 0romittit
temoralia, et arva mundus, et servitur ei aviditate magna. Ego
romitto summa, et terna, et torescunt mortalium corda. #uis
tanta cura in omnibus mihi servit et obedit, sicut mundo et dominis
ejus servitur& (rubesce, &idon, ait mare. Et si causam quris audi,
quare. 0ro modica rbenda longa via curritur, ro vita terna vi!
a multis es a terra semel movetur et levatur. 'ile rtium
quritur, ro uno numismate interdum turiter litigatur, ro vana re
et arva romissione die noctuque "atigari non timetur.
$. Sed, roh dolor, ro bono incommutabili, ro rtio instimabili,
ro summo honore et gloria interminabili vel ad modicum "atigari
igritatur. Erubesce ergo, serve iger et querulose, quod illi
aratiores inveniuntur ad erditionem, quam te ad vitam5 gaudent
illi amlius ad vanitatem, quam tu ad veritatem. Equidem a se sua
nonnunquam "rustrantur, sed romissio mea neminem "allit, nec
con"itentem mihi dimittit inanem. #uod romisi dabo, quod di!
imlebo, si tamen usque ad "inem "idelis in dilectione mea quis
ermanserit. Ego remunerator sum omnium bonorum, et "ortis
robator omnium devotorum.
+. Scribe verba mea in corde tuo, et ertracta diligenter4 erunt enim
in temore tentationis valde necessaria. #uod non intelligis, cum
legis, cognosces in die visitationis. Duliciter soleo electos meos
visitare, tentatione scilicet et consolatione4 et duas lectiones eis
quotidie lego, unam increando eorum vittia, alteram e!hortando
ad virtutum incrementa. #ui habet verba mea et sernit ea, habet
qui judicet eum in novissimo die.
/ratio ad imporandum devotionis !ratiam.
,. Domine Deus meus, tu es omnia bona mea. Et quis ego sum, ut
audeam ad te loqui& Ego sum auerrimus servulus tuus, et
abjectus vermiculus tuus, multo auerior et contemtibilior, quam
01gina $; de 11$
scio et dicere audeo. .emento tamen, Domine, quia nihil sum, nihil
valeo, nihilque habeo. %u solus bonus justus et sanctus5 tu omnia
otes, omnia rstas, omnia imles, solum eccatorem inanem
relinquens. /eminiscere miserationum tuarum, Domine, et imle
gratia tua cor ceum, qui non vis vacua esse oera tua.
6. #uomodo ossum me tolerare in hac misera vita, nisi me
con"ortaveris misericordia tua et gratia tua. -oli avertere "aciem
tuam a me, noli visitationem tuam rolongare, noli consolationem
tuam rolongare, noli consolationem tuam abstrahere, ne "iat anima
mea sicut terra sine aqua tibi. Doce me, Domine, facere voluntatem
tuam. Doce me coram te digne et humiliter conversari, quia
saientia mea tu es, qui in veritate me cognoscis, et cognovisti
antequam "ieret mundus, et antequam natus essem in mundo.
Cap. 4. 0uod in humilitate et veritate coram Deo est conversandum.
1. 2ili, ambula coram me in veritate et in simlicitate cordis tui
qure me semer. #ui ambulat coram me in veritate, tutabitur ab
incursibus vanis et veritas liberabit eum a seductoribus et
detractionibus iniquorum. Si veritas te liberaverit, vere liber eris et
non curabis de vanis hominum verbis. Domine verum est ut dicis,
ita quso mecum "iat. 'eritas tua isa me doceat, isa me
custodiat, et usque ad salutarem "inem me conservet5 isa me
liberet ab omni a""ectione mala et inordinata at ambulabo tecum in
magna cordis libertate.
2. Ego te docebo, ait 'eritas, qu recta sunt et lacita coram me.
Cogita eccata tua cum dislicentia magna et memorare, et
nuquam reutes te aliquid esse roter oera bona. /evera
eccator es, et multis assionibus obno!ius, et imlicatus. E! te
semer ad nihil tendis, cito laberis, cito turbaris, cito dissolveris.
-on habes quidquam, unde ossis gloriari. Sed multa habes unde te
debes vili"icare, quia multo in"irmior es quam vales comrehendere.
$. -ihil ergo tibi magnum videatur e! omnibus, qu agis. -ihil
grande, nihil rtiosum et admirabile, nil reutatione aareat
dignum, nil altum, nil vere laudabile, et desiderabile, nisi quod
ternum. 0laceat tibi suer omnia terna veritas, disliceat tibi
suer omnia vilitas ma!ima tua. -il sic temeas et "ugias, sicut vitia,
et eccata tua, qu magis dislicere debent, quam qulibet rerum
damna. #uidam non sincere coram me ambulant, sed quadam
curiositte et arrogania ducti volunt secreta mea scire, et alta Dei
intelligere, se et suam salutem negligentes. Hi se in magnas
tentationes, et eccata, roter suam jactantiam, suerbiam et
01gina $< de 11$
curiositatem, labuntur me eis adversante. %ime judicia Dei,
e!avesce iram (mniotentis.
+. -oli autem discutere oera 8ltissimi, sed tuas iniquitates
erscrutare, in quantis dereliquisti, et quam multa bona negle!isti.
#uidam ortant solum suam devotionem in libris, quidam in
imaginibus5 quidam autem in signis e!terioribus et "iguris. #uidam
habent me in ore, sed modicum in corde. Sunt alii qui intellectu
illuminati et a""ectu urgati ad terna seme anhelant, de terrenis
graviter audiunt, necessitatibus natur dolenter inserviunt, et hi
sentiunt, quid veritatis siritus loquitur in eis. #uia docet eos
terrena desicere, et amare clestia, mundum negligere, et clum
tota die et nocte desiderare.
Cap. . De mirabili a""ectu divini amoris.
1. )enedico te, 0ater clestis, 0ater Domini mei Jesu Christi, qui
mei aueris dignatus es recordari. (, 0ater misericordiarum, et
Deus totius consolationis, gratias tibi ago, qui me indignum omni
consolatione quandoque tua recreas consolatione. )enedico te
semer et glori"ico cum unigenito 2ilio tuo, et Siritu Sancto
aracleto in scula sculorum, amen. Eia, Domine Deus, meus
amator sancte, cum tu veneris in cor meum, e!ultabunt omnia
interiora mea. %u es gloria mea et e!ultatio cordis mei, tu ses mea
et re"ugium in die tribulationis me.
2. Sed quia adhuc debilis sum in amore et ime"ectus in virtute,
ideo necesse habeo con"ortari et consolari. 0roterea visita me
sius, et instrue discilinis tuis. 9ibera me a assionibus ravis et
malis, et sana cor meum ab omnibus a""ectionibus inordinatis, ut
intus sanatus et bene urgatus atus e""iciar ad amandum, "ortis ad
atiendum, stabilis ad erseverandum.
$. .agna res est amor, magnum omnino bonum quod solum leve
"acit esse onerosum, et "ert qualiter omne inquale4 nam onus
sine onere ortat, et omne amarum dulce ac saidum e""icit. 8mor
Jesu nobilis ad magna oeranda imellit, et desideranda semer
er"ectiora e!citat. 8mor vult esse sursum, nec ullis in"imis rebus
retineri. 8mor vult esse liber, et ab omni mundana a""ectione
alienus, ne internus ejus imediatur asectus5 ne er aliquod
commodum temorale imlicationes sustineat, aut er
incommodum succumbat. -il dulcius est amore, nil "ortius, nil altius,
nil latius, nil jucundius, nil lenius, nil melius in clo et in terra, quia
amor a Deo natus est, nec otest nisi in Deo suer omnia creata
quiescere.
01gina $= de 11$
+. 8mans volat, currit, ltatur, liber est, et non tenetur. Dat omnia
ro omnibus, et habet omnia in omnibus, quia in uno summo suer
omnia quiescit, e! quo omne bonum "luit et rocedit. -on resicit
ad dona, sed ad donantem se convertit suer omnia bona. 8mor
se modum nescit, sed suer omne bonum "ervescit. 8mor onus
non sentit, labores non reutat, lus a""ectat, quam valet, de
imossibilitate non causatur, quia cuncta sibi licere osse arbitratur.
'alet igitur ad omnia, et multa imlet, et e""ectui manciat. 7bi vero
amans de"icit et jacet, amor vigilat, et dormiens dormitat, "atigatus
non la!atur, arctatus non arctatur, territus non conturbatur, sed,
sicut viva! "lamma et ardens "avilla, sursum erumit secureque
ertransit.
,. Si quis amat, novit quid hc vo! clamat. .agnus clamor in
auribus Dei est ardens a""ectus anim, qu dicit. Deus, Deus meus,
amor meus, tu totus meus, et ego tuus.
6. Dilata me in amore, ut discam interiori cordis ore degustare,
quam suave sit amare et in amore lique"ieri et natare. %enear
amore vadens sura me r nimio "ervore et stuore. Cantem
amoris canticum5 sequar te dilectum meum in altum. De"icit in
laude tua anima mea, jubilans e! amore. 8mem te lus quam me,
nec me nisi roter te, et omnes in te, qui vere amant te, sicut jubet
le! amoris, lucens e! te.
;. Est amor velo!, sincerus, ius, rudens, longanimis, virilis, et
seisum nunquam qurens. 7bi enim seisum aliquis qurit, ibi ab
amore cadit. Est amor circumsectus, humilis et rectus, non mollis,
non levis nec vanis intendens rebus, sobrius, stabilis, castus,
quietus, et in cunctis sensibus custoditus. Est amor subjectus et
obediens 0rlatis, sibi vilis et desectus, Deo devotus et grati"icus
"idens, et semer serans in eo, etiam cum sibi non sait Deus, quia
sine dolore non vivitur in amore.
<. #ui non est aratus omnia ati, et ad voluntatem stare dilecti,
non est dignus amator aellari. (ortet amantem omnia dura et
amara roter dilectum libenter amlecti, nec ob contraria
accidentia ab eo de"lecti.
Cap. !. De probatione veri amatoris.
1. 2ili, non es adhuc "ortis et rudens amator. #uare, Domine& #uia
modicam roter contrarietatem de"icis, acciis et nimis avide
consolationem quris. 2ortis amator stat in tentationibus, nec
01gina +> de 11$
callidis credit ersuasionibus inimici. Sicut in roseris ei laceo, ita
nec in adversis disliceo.
2. 0rudens amator non tam donum amantis, quam dantis considerat
amorem. 8""ectum otius attendit, quam censum, et in"ra dilectum
omnia data onit. -obilis amator non quiescit in dono, sed in me
suer omne donum. -on ideo erditum totum, si quandoque minus
bene de me, vel de sanctis meis sentis, quam velles. 8""ectus ille
bonus et dulcis, quem interdum erciis, e""ectus grati rsentis
est, et quidam rgustus atri clestis, suer quo non nimium
innitendum est, quia vadit et venit.
$. Certare autem adversus incidentes malos motus animi,
suggestionemque sernere diaboli, insigne est virtutis et magni
meriti. -on ergo te conturbent alien hantasi de quacumque
materia ingest. 2orte serva roositum, et intentionem rectam ad
Deum. -on est illusio, quod aliquando in e!cessum subito raeris et
statim ad inetias solitas cordis reverteris. *llas enim magis invite
ateris quam agis, et quamdiu dislicent, et reniteris, meritum est
et non erditio.
+. Scito, quod antiquus hostis omnino nititur imedire desiderium
tuum in bono, et ab omni devoto e!ercitio evacuare, a Sanctorum
cultu, a ia assionis me memoria, a eccatorum utili
recordatione, a rorii cordis custodia, et a "irmo roosito
ro"iciendi in virtute. .ultas malas cogitationes ingerit, ut tdium
tibi "aciat et horrorem, et ab oratione revocet et sacra lectione.
Dislicet sibi humilis con"essio et, si osset, a sacra communione
cessare "aceret. -ec credas ei neque cures illum, licet tibi sius
decetionis tenderit laqueos. Sibi imuta, cum mala ingerit et
immunda. Dicito illi4 'ade, immunde siritus, erubesce miser5 vade
immundus es tu, qui talia in"ers auribus meis. Discede a me,
seductor essime5 non habebis in me artem ullam, sed Jesus
mecum erit, tanquam bellator "ortis, et tu stabilis con"usus. .alo
mori, et omnem Anam subire, quam tibi consentire. %ace, et
obmutesce5 non audiam te amlius, licet mihi lures moliaris
molestias. Dominus illuminatio mea, et salus mea2 quem timebo- &i
consistant adversum me castra, non timebit cor meum. Dominus
adjutor meus et redemptor meus.
,. Certa tanquam miles bonus5 et si interdum e! "ragilitate corruis,
resume vires "ortiores rioribus, con"idens de amliori gratia mea,
et multum rcave a vana comlacentia et suerbia. 0roter hoc
multi in errorem ducuntur, et in cecitatem ne incurabilem
01gina +1 de 11$
quandoque labuntur. Sit tibi in cautelam et eretuam humilitatem
ruina hc suerborum et de se stulte rsumentium.
Cap. #. De occultanda gratia sub humilitatis custodia.
1. 2ili, utilius est tibi et securius devotionis gratiam abscondere nec
in altum te e""erre, nec multum inde loqui, neque multum
onderare, sed magi teisum desicere, et tanquam indigno datam
timere. -on est huic a""ectioni tenacius inhrendum, qu citius
otest mutari in contrarium. Cogita quam miser in gratia, et inos
esse soles sine gratia. -ec est in eo tantum siritualis vit
ro"ectus, cum consolationis habueris gratiam, sed cum humiliter,
et abnegate atienterque tuleris ejus subtractionem. *ta quod tunc
ab orationis studio non toreas, nec reliqua oera tua e! usu
"acienda omnino dilabi ermittas, sed sicut otueris melius et
intelle!eris, libenter quod est in te "acias, nec roter ariditatem
sive an!ietatem mentis quam sentis te totaliter negligas.
2. .ulti enim sunt qui, cum non bene eis successerit, statim
imatientes "iunt aut desides. Non enim semer est in otestate
hominis via ejus, sed Dei est dare et consolari, quando vult et
quantum vult, et cui vult, sicut sibi lacuerit, et non amlius.
#uidam incauti roter devotionis gratiam se isos destru!erunt,
quia lus agere voluerunt quam otuerunt, non ensantes su
arvitatis mensuram sed magis cordis a""ectum sequentes, quam
rationis judicium. Et quia majora rsumserunt, quam Deo lacitum
"uit, idcirco gratiam erdiderunt cito, et "acti sunt inoes, et viles
relicti, qui in clum osuerant nidum sibi4 ut humiliati et
deauerati discant non in alis suis volare, sed sub ennis meis
serare. #ui adhuc novi sunt et imeriti in via Domini, nisi consilio
discretorum se regant, "aciliter decii ossunt et illudi.
$. #uod si sentire suum magis sequi, quam aliis e!ercitatis credere
volunt, erit eis ericulosus e!itus, sed tamen retrahi a rorio
concetu non valuerint. /aro sibi isis saientes, ab aliis regi
humiliter atiuntur. .elius est modicum saere cum humilitate, et
arva intelligentia quam magi scientiarum thesauri cum vana
comlacentia. .elius est minus habere, quam multum, unde osses
suerbire. -on satis discrete agit, qui se totum ltiti tradidit,
obliviscens ristin inoi su, et casti timoris Domini, qui non
timet gratiam oblatam amittere. -on etiam satis virtuose sait, qui
temore adversitatis et cujuscumque gravitatis nimis deserate se
gerit, et minus "identer de me, quam oortet, cogitat ac sentit.
01gina +2 de 11$
+. #ui temore acis nimis securus esse voluerit, se temore
belli nimis dejectus et "ormidolosus reerietur. Si scires semer
humilis et modicus in te ermanere necnon siritum tuum bene
moderare et regere, non incideres tam cito in ericulum et
o""ensam.
,. Consilium bonum est ut "ervoris siritu conceto mediteris quid
"uturum sit abscedente lumine. #uod dum contigerit, recognita, ac
denuo lucem osses reverti, quam ad cautelam tibi, mihi autem ad
gloriam, ad temus subtra!i. 7tilior enim est se talis robatio,
quam si semer rosera ro tua haberes voluntate. -am merita
non sunt e! hoc e!timanda, si quis lures visiones aut consolationes
habeat, vel si eritus sit in Scrituris, aut in altiori gradu onatur4
sed si "uerit vera humilitate "undatus, et divina charitate reletus5 si
Dei honorem ure et integre semer qurat, si se isum nihil
reutet, et in veritate desiciat atque ab aliis etiam desici et
humiliari magis gaudeat quam honorari.
Cap. $. De vili e,stimatione sui ipsius in oculis Dei.
1. 0oquar at Dominum meum, cum sim pulvis et cinis- Si me amlius
reutavero, ecce tu stas contra me5 et dicunt te testimonium verum
iniquitates me nec ossum contradicere. Si autem me vili"icavero
et ad nihilum me redegero, et ab omni roria reutatione de"ecero,
atque sicut sum sulveri:avero erit, mihi roitia gratia tua, et
vicina cordi meo lu! tua, et omnis e!stimatio, quantulacumque
minima, in valle nihilitatis me submergetur, et eribit in ternum.
*bi ostendes me mihi, quid sum, quid "ui, et de quo veni, quia nihil
sum et nescivi. Se mihi isi relinquor, ecce nihil, et tota in"irmitas5 si
autem subito me rese!eris, statim "ortis e""icior, et novo releor
gaudio. Et mirum valde quod sic reente sublevor, et tam benigne a
te comlector, qui rorio ondere semer ad imi "eror.
2. 2acit hoc amor tuus gratis rveniens me, et in tam multis
subveniens necessitatibus, a gravibus quoque custodiens me
ericulis, et ab innumeris, ut ver dicam, eriiens malis. .e siquidem
male amando erdidi5 et te solum qurendo et ure amando me et
te ariter inveni, atque e! amore ro"undius ad nihilum me redegi.
#uia tu, o Dulcissime, "acis mecum sura meritum omne et sura id
quod audeo serare vel rogare.
$. )enedictus sis Deus meus, quia licet ego omnibus bonis indignus
sim, tua tamen nobilitas et in"inita bonitas nunquam cessat
bene"acere etiam ingratis, et longe a te aversis. Converte nos ad te,
01gina +$ de 11$
ut simus grati, humiles, devoti, quia salus nostra es tu, virtus et
"ortitudo nostra.
Cap. %. 0uod omnia ad Deum sicut ad "inem ultimum sunt re"erenda.
1. 2ili, ego debeo esse "inis tuus suremus. E! hac intentione
uri"icabitur a""ectus tuus, sius ad se isum, et ad creaturas
male incurvatus. -am si te isum in aliquo quris, statim in te
de"icies et arescis. (mnia ergo ad me rincialiter re"eras qui omnia
sum, qui omnia dedi. Sic singula considera sicut e! summo bono
manantia. Et ideo ad me tanquam ad originem suam cuncta sunt
re"erenda.
2. E! me usillus et magnus, auer et dives, tanquam e! "onte
vivo aquam hauriunt vivam. Et qui mihi sonte et libere deserviunt,
gratiam, ro gratia acciient. #ui autem e!tra me voluerit gloriari
vel in aliquo rivato bono delectari, non stabilietur in vero gaudio,
nec in corde suo dilatabitur, sed multiliciter imedietur et
angustiabitur. -ihil ergo tibi de bono adscribere debes, nec alicui
homini virtutem attribuas, sed totum da Deo, sine quo nihil habet
homo. Ego totum dedi, ego totum rehabere volo, et cum magna
districtione gratiarum actiones requiro.
$. Hc est veritas qua "ugatur glori vanitas. Et si intraverit
clestis gratia et vera charitas, non erit aliqua invidia, nec
contractio cordis, neqe rivatus amor occuabit. 'incit enim omnia
divina charitas, et dilatat omnes anim vires. Si recte sais, in me
solo gaudebis, in me solo serabis, quia nemo bonus nisi solus Deus,
qui est suer omnia laudandus, et in omnibus benedicendus.
Cap. '(. 0uod spreto mundo dulce est servire Deo.
1. -unc iterum loquar, Domine, et non silebo. Dicam in auribus Dei
mei, et /egis mei qui est in e!celso. /, quam ma!na est multitudo
dulcedinis tu, Domine, quam abscondisti timentibus te. Sed quid es
amantibus te& #uid toto corde tibi servientibus& 'ere ine""abilis
dulcedo contemlationis tu, quam largiris amantibus te. *n hoc
ma!ime ostendisti dulcedinem charitatis tu, quia cum no essem,
"ecisti me, et cum errarem longe a te, redu!isti me, ut servirem tibi,
et rceisti ut diligam te.
2. (, "ons amoris eretui, quid dicam de te& #uomodo otero tui
oblivisci, qui mei recordari dignatus es& Et ostquam contabui, et
erii, "ecisti ultra omnem sem misericordiam cum servo tuo, et
ultra omne meritum gratiam et amicitiam e!hibuisti. #uid retribuam
tibi ro gratia ista& -on enim omnibus datum est, ut omnibus
01gina ++ de 11$
abdicatis sculo renuntient, et monasticam vitam assumant.
-onquid non magnum est ut tibi serviam, cui omnis creatura servire
tenetur& -on magnum mihi videri debet& Sed otius hoc mihi
magnum et admirandum aret, quod tam auerem et indignum
dignaris in servum reciere, et dilectis servis tuis adunare.
$. Ecce omnia tua sunt qu habeo, et unde tibi servio. 'erumtamen
vice versa tu mihi magis servis, quam ego tibi. Ecce clum et terra,
qu in ministerio hominis creasti, rsto sunt et "aciunt quotidie
qucumque mandasti. Et hoc arum est4 quin etiam 8ngelos in
ministerio hominis creasti et ordinasti. %ranscendit autem hc
omnia, quod tu homini servire dignatus es, et te isum daturum
romisisti.
+. #uid dabo tibi ro istis millibus bonis& 7tinam ossem tibi servire
cunctis diebus vit me. 7tinam vel uno die dignum servitium
e!hibere su""icerem. 'ere tu es dignus omni servitio, omni honore
et laude terna. 'ere Dominus meus es, et ego auer servus tuus,
qui totis viribus teneor servire tibi, nec unquam in laudibus tuis
debeo "astidire. Sic volo, sic desidero, et quidquid mihi deest, tu
digneris sulere.
,. .agnus honor, magna gloria tibi servire, et omnia er te, roter
te contemnere. Habebunt enim gratiam magnam, qui sonte se
subjecerint tu sanctissim servituti, et invenient suavissimam
Siritus Sancti consolationem. Consequentur magnam cordis
libertatem, qui ro nomine tuo arctam ingrediuntur viam, et omnem
mundanam negle!erint curam.
6. (, grata et jucunda Dei servitus, qua homo veraciter e""icitur liber
et sanctus. (, sacer status religiosi "amulatus, qui hominem 8ngelis
reddit qualem, Deo lacabilem, dmonibus terribilem, et cunctis
"idelibus commendabilem. (, amlectendum et semer otandum
servitium, quo romeretur summum bonum, et gaudium romeretur
sine "ine ermansurum.
Cap. ''. 0uod desideria cordis e,aminanda sunt et moderanda.
1. 2ili, oortet te adhuc multa discere, qu necdum bene didicisti.
#u sunt hc, Domine& ut desiderium tuum onas totaliter
secundum benelacitum meum, et tui isius amator non sis4 sed
me voluntatis cuidus amator et mulator. Desideria te se
accendunt, et vehementer imellunt5 sed considera an roter
meum, an roter honorem tuum vel commodum magis movearis.
Si ego sum in causa, bene contentus eris quomodocumque
01gina +, de 11$
ordinavero. Si autem de rorio qustu aliquid latet, ecce hoc est
quod te imedit et gravat.
2. Cave ergo ne nimium innitaris suer desiderio rconceto, me
non consulto, ne "orte ostea niteat et disliceat quod rimo
lacuit, et quasi ro meliore :elasti. -on enim omnis a""ectio, qu
videtur bona, statim est sequenda4 sed neque omnis contraria
a""ectio ad rimum "ugienda. E!edit interdum re"rnatione uti,
etiam in bonis studiis et desideriis, ne er imortunitatem mentis
distractionem incurra, ne aliis er indiscilinationem scandalum
generes, vel etiam er resistentiam aliorum subito turberis et
corruas.
$. *nterdum vero oortet violentia uti, et viriliter aetitui sensitivo
contraire, nec advertere quid velit caro, et quid non velit5 sed hoc
magis "atagere ut subjecta sit etiam nolens siritui, et tamdiu
castigari debet et cogi servituti subesse, donec arata sit ad omnia,
aucisque contentari discat, et simlicibus delectari nec contra
aliquod inonveniens murmurare.
Cap. '2. De in"ormatione patienti)* et luctamine adversus
concupiscentias.
1. Domine Deus, ut audio, atientia est mihi valde necessaria. .ulta
enim in hac vita accidunt contraria. -am qualitercumque ordinavero
de ace mea, non otes esse sine dolore et bello vita mea. *ta est,
"ili. -on enim volo te talem qurere acem, qu tentationibus
careat, aut contraria non sentiat5 sed tunc etiam te e!timare acem
invenisse, cum tu "ueris variis tribulationibus e!ercitatus, et in
multis contrarietatibus robatus.
2. Si di!eris te non multa osse ati, quomodo tunc sustinebis
ignem urgatorii& De duobus malis semer minus tamen est
eligendum4 ut ergo terna "utura sulicia ossis evadere, mala
rsentia studeas ro Deo quanimiter tolerare. 8n utas quod
homines sculi hujus nihil, aut arum atiantur& -ec hoc invenies,
etiamsi delicatissimos qusieris. Sed habent, inquies, multas
delectationes, et rorias sequuntur voluntates4 ideoque arum
onderant suas tribulationes. Esto quod ita sit, quod habeant
quidquid voluerint, sed quamdiu utas durabit&
$. Ecce quemadmodum sumus de"icient in sculo abundantes, et
nulla erit recordatio rteritorum gaudiorum. Sed et cum adhuc
vivunt, non sine amaritudine et tdio ac timore in eis quiescunt. E!
eadem namque re, unde delectationem conciiunt, sibi inde doloris
01gina +6 de 11$
Anam "requenter reciiunt. Juste illis "it ut quia inordinate
delectationes qurunt et sequuntur, non sine amaritudine et
con"usione eas e!leant.
+. (, quam breves, quam "als, quam inordinat, et tures omnes
sunt. 'erumtamen r ebrietate et ccitate non intelligunt, sed
velut muta animalia, roter modicum corrutibilis vit
delectamentum, mortem anim incurrunt. %u ergo, "ili, post
concupiscentias tuas non eas2 et a voluntate tua avertere1 delectare in
Domino, et dabit tibi petitiones cordis tui.
,. Etenim si veraciter vis delectari, et abundantius a me consolari,
ecce in contemtu omnium mundanorum, et in abscissione omnium
in"irmarum delectationum erit benedictio tua, et coiosa tibi
reddetur consolatio. Et quanto lus te ab omni creaturarum solatio
subtra!eris, tanto in me suaviores et otentiores consolationes
invenies. Sed rimo non sine quadam tristitia et labore certaminis
ad has ertinges. (bsistet inolita consuetudo, sed meliori
consuetudine devincetur. /emurmurabit caro, sed "ervore siritus
"rnabitur. *nstigabit te et e!acerbabit serens antiquus sed
oratione "ugabitur, insuer et labore utili aditus ei magnus
obstruetur.
Cap. '3. De obedientia humili subditi* ad e,emplum /esu Christi.
1. 2ili, qui se subtrahere nititur ab obedientia, ise se subtrahit a
gratia et qui qurit habere rivata, amittit communia. #ui non
libenter, et sonte suo sueriori se subdit4 signum est quod caro sua
nondum er"ecte sibi obedit, sed se recalcitrat et murmurat.
Disce ergo celeriter sueriori tuo te submittere, si carnem roriam
otas subjugare. Citius namque e!terior vincitur inimicus, si interior
homo non "uerit devastatus. -on est molestior et ejor anim
hostis, quam tu ise tibi, non bene concordans siritui. (ortet
enim te verum assumere tui isius contemtum, si vis rvalere
adversus carnem, et sanguinem, quia adhuc nimis inordinate te
diligis4 ideo lene te resignare aliorum voluntati treidas.
2. Sed quid magnum tu, qui ulvis es, et nihil, si roter Deum te
subdis homini, quando eo (mniotens et 8ltissimus, qui cuncta
creavi e! nihilo, me homini roter te subjeci humiliter. 2actus sum
omnium humillimus, et in"imus, ut etiam suerbiam mea humilitate
vinceres. Disce obtemerare, ulvis, dice te humiliare, terra et
limus, et sub omnium edibus incurvare. Disce voluntates tuas
"rangere, et ad omnem subjectionem te dare.
01gina +; de 11$
$. E!ardesce contra te, nec atiaris tumorem in te vivere, sed ita
subjectum et ulverem te e!hibe, ut omnes suer te ambulare
ossint, et sicut lutum latearum conculcare. #uid habes, homo
inanis, conqueri& #uid, sordide eccator, otes contradicere
e!robrantibus tibi, qui toties Deum o""endisti et toties in"ernum
meruisti& Sed eercit tibi oculus meus, quia rtiosa "uit anima
tua in consectu meo, ut cognosceres dilectionem meam, et gratus
semer bene"iciis meis e!isteres et ad veram subjectionem et
humilitatem te jugiter dares, atienterque rorium contemtum
"erres.
Cap. '4. De &udiciis Dei occultis considerandis* ne e,tollamur in bonis.
1. *ntonas suer me judicia tua, Domine, et timore ac tremore
concutis omnia ossa mea et e!avescit anima mea valde. Sto
attonitus et considero, quia cli non sunt mundi in conspectu tuo. &i
in "n!elis reperisti pravitatem, nec tamen eercisti, quid "iet de me.
Ceciderunt stell de clo, et ego ulvis quid rsumo& #uorum
ora videbantur laudabilia, ceciderunt ad in"ima, et qui comedebant
anem 8ngelorum, vidi siliquis delectari orcorum.
2. -ulla est ergo sanctitas, si manum tuam retrahas, Domine. -ulla
saientia rodest, si gubernare desistas. -ulla juvat "ortitudo, si
conservare desinas. -ulla secura castitas, si eam non rotegas.
-ulla roria rodest custodia, si non adsit tua sancta vigilantia.
-am relicti mergimur et erimus5 visitati autem4 vivimus et
erigimur. *nstabiles quie sumus, sed roter te con"irmamur5
teescimus, sed a te accendimur.
$. (, quam humiliter et abjecte mihi de me iso sentiendum est,
quam nihili endendum est si quid boni videor habere. (, quam
ro"unde me submittere debeo sub ab?ssalibus tuis judiciis,
Domine5 ubi nihil aliud me esse invenio, quam nihil et nihil. (,
ondus immensum, o elagus instransnatabile, ubi nihil de me
reerio, quam in totum nihil. 7bi est ergo latebra glori& 7bi
con"identia de gloria conceta& 8bsorta est omnis gloria vana in
ro"unditate judiciorum tuorum suer me.
+. #uid est omni caro in consectu tuo& Numquid !loriabitur lutum
contra formantem se- #uomodo otest erigi vaniloquio, cujus cor in
veritate subjectum est Deo& -on eum totus mundus erigeret, quem
sibi subjecit veritas. -ec omnium laudantium ore movebitur, qui
totam sem suam in Deo "irmavit. -am et isi qui loquuntur, ecce
omnes nihil, et de"icient cum sonitu verborum. Veritas autem
Domini manet in ternum.
01gina +< de 11$
Cap. '. 0ualiter standum sit ad dicendum in omni re desiderabili.
1. 2ili, si dicas in omni re4 Domine, si tibi lacitum "uerit, "iat hoc ita5
Domine, si sit honor tuus, "iat in nomine tuo hoc5 Domine, si mihi
videris e!edire et utile esse robaveris, tunc da mihi hoc uti ad
honorem tuum. Sed si mihi nocivum "ore cognoveris, nec anim
me saluti rodesse, au"er a me tale desiderium. -on enim omne
desiderium a Siritu Sancto est, etiamsi homini videatur justum,
rectum et bonum. Di""icile est ro vero judicare, an siritus bonus,
aut malus te imellat ad desiderandum hoc vel illud, an etiam e!
rorio movearis siritu. .ulti in "ine sunt deceti, qui rimo bono
siritu videbantur inducti.
2. *gitur semer cum timore Dei, et humilitate cordis desiderandum
est et etendum, quidquid desiderabile menti occurrit, ma!imeque
cum roria resignatione mihi totum committendum est atque
dicendum. Domine, tu scis qualiter melius est mihi hoc vel illud5
sicut volueris, da mihi quod vis et quantum vis et quando vis. 2ac
mecum sicut scis et sicut tibi magis lacuerit, et major honor "uerit
tuus. 0one me ubi vis, et liber age mecum in omnibus. *n manu tua
ego sum, gira et reversa me er circuitum. En ego servus tuus
aratus ad omnia4 quoniam non desidero mihi vivere, sed tibi,
utinam digne et er"ecte.
/ratio pro beneplacito faciendo Dei.
$. Concede mihi, benignissime Jesu, gratiam tuam, ut mecum sit et
mecum laboret, mecumque usque in "inem erseveret. Da mihi
semer desiderare, et velle quod tibi magis accetum est, et
charius lacet. %ua voluntas mea sit, et mea voluntas tuam
sequatur semer, et otime ei concordet. Sit mihi unum velle, et
unum nolle tecum4 nec aliud osse velle, aut nolle nisi quod vis, aut
nolis.
+. Da mihi omnibus mori qu in mundo sunt, et roter te amare
contemni, et nesciri in hoc sculo. Da mihi suer omnia desiderata
in te quiescere, et cor meum in te aci"icare. %u vera a! cordis, tu
sola requies5 e!tra te omnia sunt dura, et inquieta. *n hac pace in
idipsum, hoc est in te uno et summo et terno bono, dormiam et
requiescam. 8men.
Cap. '!. 0uod verum solatium in solo Deo est qu)rendum.
1. #uidquid desiderare vel cogitare ossum ad solatium meum, non
hic e!secto, sed in osterum4 quia, si omnia solatia mundi hujus
haberem, et omnibus deliciis "rui ossem, certum est quod diu
01gina += de 11$
durare no ossent. 7nde non otes lene, anima mea, consolari,
nec er"ecte recreari, nisi in Deo, consolatione auerum et
suscetore humilium. E!secta modicum, anima mea4 e!secta
divinum romissum, et habebis abundantiam omnium bonorum in
clo5 et, si nimis inordinate ista aetis rsentia, erdes terna
et clestia. Sint temoralia in usu, terna in desiderio. -on otes
aliquo bono temorali satiari, quia ad hc "ruenda non es creata.
2. Etsi omnia bona creata haberes, non osses esse "eli! et beata5
sed in Deo, qui cuncta creavit, tota beatitudo tua et "elicitas
consistit, non qualis videtur et laudatur a stultis mundi amatoribus,
sed qualem e!sectant boni Christi "ideles, et rgustant interdum
sirituales ac mundi corde, quorum conversatio est in clis. 'anum
est et breve omne humanum solatium4 beatum et verum solatium,
quod intus a veritate erciitur. Devotus homo ubique "ert secum
consolatorem suum Jesum et dicit ad eum4 8desto mihi, Domine
Jesu, in omni loco et temore. Hc mihi sit consolatio, libenter velle
carere omni humano solatio. Et si tua de"uerit consolatio, sit mihi
tua voluntas, et justa robatio ro summo solatio. Non in perpetuum
enim irasceris, neque in ternum comminaberis.
Cap. '#. 0uod omnis sollicitudo in Deo ponenda est.
1. 2ili, sine me tecum agere quod volo4 ego scio quid e!ediat tibi.
%u cogitas ut homo, in multis sentis, sicut tibi humanus suadet
a""ectus.
2. Domine, verum est quod dicis. .ajor est sollicitudo tua ro me,
quam omnis cura quam ego ossem gerere ro me. -imis enim
casualiter stat, qui non rojicit omnem sollicitudinem suam in te.
Domine, dummodo voluntas mea recta et "irma, in te ermaneat,
"ac de me quidquid tibi lacuerit. -on enim otest esse nisi bonum
quidquid de me "eceris. Si me vis esse in tenebris, sis benedictus5 et
si me vis esse in luce, sis iterum benedictus. Si me dignaris
consolari, sis benedictus5 si me vis tribulari, que sis semer
benedictus.
$. 2ili, sic oortet te stare, si mecum desideras ambulare. *ta
romtus debes esse ad atiendum, sicut ad gaudendum. *ta libenter
debes esse inos et auer, sicut lenus, et dives.
+. Domine, libenter atiar ro te sicut volueris venire suer me.
*ndi""erenter volo de manu tua bonum et malum, dulce et amarum,
ltum et triste susciere, et ro omnibus mihi contingentibus
gratias agere. Custodi me ab omni eccato, et non timebo mortem
01gina ,> de 11$
neque in"ernum. Dummodo in ternum non rojicias, nec deleas
me de libro vit, non mihi nocebit quidquid veniret tribulationis
suer me.
Cap. '$. 0uod temporales miseri) Christi e,emplo )quanimiter sunt
"erend).
1. 2ili, ego descendi de clo ro tua salute5 suscei tuas miserias,
non necessitate, sed charitate trahente ut atientiam disceres et
temorales miserias non indignanter "erres. -am ab hora ortus mei
usque ad e!itum in cruce non de"uit mihi tolerantia doloris, at
de"ectum rerum temoralium magnum habui. .ultas querimonias
de me "requenter audivi, con"usiones et orobria benigne sustinui,
ro miraculis blashemias, ro doctrina rerehensiones.
2. Domine, quia "uisti atiens in vita tua, in hoc ma!ime imlendo
rcetum 0atris tui, dignum est ut ego misellus eccator
secundum voluntatem tuam atienter me sustineam, et donec ise
volueris, onus corrutibilis vit ro salute mea ortem. -am etsi
sentitur onerosa rsens vita, "acta est tamen jam er gratiam
tuam valde meritoria, atque e!emlo tuo atque Sanctorum tuorum
vestigiis in"irmis tolerabilior, et clarior. Sed et multo magis
consolatioria, quam olim in veteri %estamento "uerat, cum orta
cli clausa ersisteret, et obscurior etiam via videbatur, quando
tam auci regnum clorum qurere curabant. Sed neque qui tunc
justi erant et salvandi ante assionem tuam et sacr mortis obitum,
cleste regnum oterant introire.
$. (, quantas tibi gratias teneor re"erre, quia rectam et bonam viam
dignatus es mihi et cinctis "idelibus ad ternum regnum ostendere
tuum. -am vita tua via nostra, et er sanctam atietiam
ambulamus ad te, qui es corona nostra. -isi tu nos rcessisses et
docuisses, quis sequi curaret& Heu quanti longe retrocenderent, nisi
tua rclara e!emla insicerent. Ecce adhuc teescimus auditis
tot signis tuis et doctrinis. #uid "ieret si tantum lumen ad
sequendum te non haberemus&
Cap. '%. De tolerantia in&uriarum* et quis verus patiens perhibetur.
1. #uid est quod loqueris o "ili& Cessa conqueri, considera meam et
aliorum Sanctorum assionem. Nondum usque ad san!uinem restitisti.
0arum est quod tu ateris in comaratione eorum, qui tam multa
assi sunt, tam "ortiter tentati, tam graviter tribulati, tam
multiliciter robati, et e!ercitati. (ortet igitur aliorum graviora ad
mentem reducere, ut levius "eras tua minima. Et si tibi minima non
01gina ,1 de 11$
videntur, vide ne et hoc tua "aciat imatientia. Sive tamen arva,
sive magna sint, stude cuncta atienter "erre.
2. #uanto melius te ad atiendum disonis, tanto saientius agis, et
amlius romereris et "eres levius animo et usu ad hoc non segniter
aratus. -ec dica4 -on valeo hc ab homine tali ati, nec
hujuscemodi mihi atienda sunt4 grave enim intulit damnum, et
imroerat mihi qu nunquam cogitaveram5 sed ab alio libenter
atiar, et sicut atienda videro. *nsiiens est talis cogitatio, qu
virtutem atienti non considerat, nec a quo coronanda erit5 sed
magis ersonas, et o""ensas sibi illatas erendit.
$. -on est verus atiens qui non vult ati, nisi quantum sibi visum
"uerit, et a quo sibi lacuerit. 'erus autem atiens non attendit a
quo homine, utrum a 0rlato suo, an ab alio quali, an in"erior,
utrum a bono, et sancto viro, vel a erverso, et indigno e!erceatur.
Sed indi""erenter ab omni creatura, quantumcumque et
quotiescumque ei aliquid adversi acciderit, totum hoc gratanter de
manu Dei acciit, et ingens lucrum reutat, quia nihil aud Deum,
quantumlibet arvum ro Deo tamen assum, oterit sine merito
transire.
+. Esto igitur e!editus ad ugnam, si vis habere victoriam. Sine
certamine non otes venire ad atienti coronam5 si ati non vis,
recusas coronari. Si autem coronari desideras, certa viriliter, sustine
atienter. Sine labore non tenditur ad requiem, nec sine ugna
ervenitur ad victoriam.
,. 2ac mihi ossibile, Domine, er gratiam, quod mihi imossibiel
videtur er naturam. %u scis quod modicum ossum ati, et quod
cito dejicior, levi e!surgente adversitate. E""iciatur mihi qulibet
e!ercitatio tribulationis, ro nomine tuo amabilis, et accetabilis4
nam ati et ve!ari ro te valde salubre est anim me.
Cap. 2(. De con"essione propri) in"irmitatis* et hu&us vit) miseriis.
1. Confiteor adversum me injustitiam meam5 con"itebor tibi, Domini,
in"irmitatem meam. Se arva res est qu dejicit et contristat.
0rono me "irmiter acturum, sed cum modica tentatio venerit,
magis mihi sit angustia. 'alde vilis quandoque res est, unde gravis
tentatio rovenit5 dum uto me aliquantulum tutum, cum non
sentio, invenio me nonnunquam ne devictum e! levi "latu.
2. 'ide ergo, Domine, humilitatem meam, et "ragilitatem tibi
undique notam. .iserere mei, et eripe me de luto, ut non infi!ar, non
ermaneam devictus usquequaque. Hoc est quod me "requenter
01gina ,2 de 11$
reverberat, et coram te con"undit, quod tam labilis sum, et in"irmus
ad resistendum assionibus, et si non omnino ad consensionem,
tamen mihi etiam molesta et gravis est earum in"ectatio, et tdet
valde sic quotidie vivere in lite. E!hinc nota sit mihi in"irmitas mea,
quia multo "acilius irrunt abominand semer hantasi, quam
discedunt.
$. 7tinam, "ortissime Deus *srael, :elator animarum "idelium,
resicias servi tui laborem et dolorem, adsistasque illi in omnibus ad
qucumque erre!erit. /obora me clesti "ortitudine, neque vetus
homo, misera caro siritui necdum bene subjecta valeat dominari,
adversus quam certare oortebit, quamdiu siratur in hac vita
miserrima. Heu, qualis est hc vita& 7bi non desunt tribulationes,
et miseri5 ubi lena laqueis, et hostibus sunt omnia. -am una
tribulatione seu tentatione recedente, alia accedit, sed et adhuc
riore durante con"lictu ali lures suerveniunt et inserat.
+. Et quomodo otest amari vita hominis habens tantas
amaritudines, et tot subjecta calamitatibus et miseriis& #uomodo
etiam dicitur vita tot generans mortes et estes& Et tamen amatur,
et delectari in ea quritur a multis. /erehenditur "requenter
mundus tanquam "alla! sit, et vanus, nec tamen "acile relinquitur,
cum concuiscenti carnis dominantur. Sed alia trahunt ad
amandum, alia ad contemnendum, alia ad amorem mundi, carnis
desiderium, desiderium oculorum et superbia vit1 sed An et
miseri sequentes ea odium mundi ariunt et tdiunt.
,. Sed vincit, roh dolor, delectatio rava mentem mundo deditam,
et esse sub sentibus delicias reputat, quia Dei suavitatem, et internam
virtutis amAnitatem nec vidit nec gustavit. #ui qutem mundum
er"ecte contemnunt, et Deo vivere sub sancta discilina student,
isti dulcedinem divinam veris abrenuntiatoribus romissam non
ignorant, et quam graviter mundus errat, et varie "allitur, vident.
Cap. 2'. 0uod in Deo super omnia bona et dona requiescendum est.
1. Suer omnia et in omnibus requiesces, anima mea, in Domino
semer, quia ise est Sanctorum terna requies. Da mihi,
dulcissime et amantissime Jesus, in te suer omnem salutem, et
ulchritudinem, suer omnem gloriam et honorem, suer omnem
otentiam et dignitatem, suer omnem scientiam et subtilitatem, et
suer omnes divitias et artes, suer omnem ltitiam et
e!ultationem, suer omnem "amam et laudem, suer omnem
suavitatem, et consolationem, suer omnem sem et
romissionem, suer omne meritum et desiderium, suer omnia
01gina ,$ de 11$
dona et munera qu otest dare et in"undere, suer omne gaudium
et jubilationem, quam otest mens caere et sentire. Denique suer
omnes 8ngelos et 8rchangelos, et suer omnem e!ercitum cli et
suer omnia visibilia et invisibilia, et suer omne, Deus meus, quod
tu, non es4 quia tu, Deus meus, suer omnia otimus es.
2. %u solus altissimus, tu solus otentissimus, tu solus
su""icientissimus et lenissimus, tu solus suavissimus et
solatiosissimus, tu solus ulcherrimus et amantissimus, tu solus
nobilissimus et gloriosissimus suer omnia5 in quo bona cuncta
simul er"ecta sunt, "uerunt et erunt. 8tque ideo minus est et
insu""iciens quidquid rter te isum mihi donas, et de te iso
revelas, vel romittis, te non viso nec lene adeto4 quoniam
quidem non otest cor meum veraciter requiescere, nec totaliter
contentari, nisi in te requiescat, et omnia dona omnemque
creaturam transcendat.
$. (, mi dilectissime sonse Jesu Christe, amator urissime,
dominator univers creatur, quis mihi det ennas ver libertatis,
ad volandum et ausandum in te& (, quando ad lenum dabitur
vacare mihi, et videre quam suavis es, Domine Deus meus& #uando
ad lenum recolligam me in te, ut r amore tuo non sentiam me,
sed te solum sura omnem sensum et modum in modo non
omnibus noto& -unc autem "requenter gemo, et in"elicitatem meam
cum dolore orto, quia multa mala in hac valle miseriarum
occurrunt, qu me sius conturbant, et contristant et obnubilant,
sius imediunt, et distrahunt, alliciunt et imlicant, ne liberum
accessum habeam ad te, et ne jucundis "ruar amle!ibus, rsto
semer cum beatis siritibus. .oveat te susirium meum, et
desolatio multile! in terra.
+. (, Jesu slendor tern glori, solamen eregrinationis anim
me, aud te est os meum sine voce, et silentium meum loquitur
tibi. 7squequo tardat Deus meus venire& 'eniat ad me auerculum
suum, et ltum "aciat, mittat manum suam, et miserum eriiat de
omni angustia. 'eni, veni, quia nulla erit sine te quieta dies aut
hora, quia tu ltitia mea, et sine te vacua est mensa mea. .iser
sum, et quodammodo incarceratus, et comeditus ac gravatus,
donec luce rsenti tu me re"icias, ac libertati dones, et vultum
amicabilem reddas ac demonstres.
,. #urant alii ro te aliud quodcumque libuerit, et mihi aliud
interim nihil lacet, nec lacebit, nisi Deus meus, ses mea, salus
terna. -on reticebo nec dercari cessabo, donec gratia tua
revertatur nihi, quia tu intus loquaris.
01gina ,+ de 11$
6. Ecce adsum, ecce ego ad te venio, quia invocasti me. 9acr?m
tu, et desiderium anim tu, humiliatio tua, et contritio cordis
inclinaverunt me, et addu!erunt ad te.
;. Et di!i4 Domine, invocavi te, et desideravi te "rui, aratus omnia
resuere roter te4 tu enim rior e!citasti me, ut qurerem te5 sis
ergo benedictus, Domine, qui "ecisti hanc bonitatem cum servo tuo,
secundum multitudinem misericordi tu. #uid habet ultra dicere,
Domine, servus tuus coram te, nisi ut humiliet se valde ante te,
memor semer rori iniquitatis, et in"irmitatis et vilitatis. -on
enim est similis tui in cunctis mirabilibus cli, et terr. Sunt oera
tua bona valde, Domine, judicia vera, et rovidentia tua reguntur
universa. 9aus ergo tibi et gloria, o 0atris saientia, te laudet et
benedicat os meum, anima ma, et cuncta creata simul.
Cap. 22. De recordatione multiplicium bene"iciorum Dei.
1. 8eri, Domine, cor meum in lege tua, et in rcetis tuis doce
me ambulare. Da mihi intelligere voluntatem tuam et cum magna
reverentia ac diligenti consideratione bene"icia tua, tam in generali,
quam in articulari memorare tibi, ut hinc valeam gratias re"erre.
'erum scio et con"iteor, nec ro minimo uncto me osse debitas
gratiarum laudes ersolvere. .inor ego sum omnibus bonis mihi
rstitis5 et cum tuam nobilitatem attendo, de"icit r magnitudine
illius siritus meus.
2. (mnia qu in anima habemus et in corore et qucumque
e!terius vel interius naturaliter vel suernaturaliter ossidemus, tua
sunt bene"icia, et bene"icum ium, ac bonum commendant, a quo
bona cunta acceimus. Et si alius lura alius auciora acceit,
omnia tamen tua sunt, nec minimum sine te haberi otest. *lle qui
majora acceit, non otest merito suo gloriari, nec suer alios
e!tolli, nec minori insultare, quia ille major et melior est, qui sibi
minus adscribit, et in regratiando humilior est atque devotior4 et qui
omnibus viliorem se esse esistimat, et indigniorem se judicat, atior
est ad erciiendum majora.
$. #ui autem auciora acceit, contristari non debet, nec
indignanter "erre, neque ditiori invidere4 sed te otius attendere, et
tuam bonitatem ma!ime laudare, quod tam a""luenter, tam gratis,
tam libenter sine ersonarum accetione tua munera largiris.
(mnia e! te, et ideo omnibus es laudandus. %u scis quid unicuique
donari e!ediat, et cur iste minus et ille amlius habeat, non
nostrum, sed tuum est discernere, aud quem singulorum de"inita
sunt merita.
01gina ,, de 11$
+. 7nde, Domine Deus, ro magno etiam reuto bene"icio, non
multa habere unde e!terius et secundum homines laus et gloria
aareat4 ita ut quis considerata auertate et vilitate erson
su, non modo gravitatem, aut tristitiam, vel dejectionem inde
conciiat, sed otius consolationem, et hilaritatem magnam5 quia
tu, Deus, aueres et humiles atque huic mundo desectos tibi
elegisti in "amiliares et domesticos. %estes sunt isi 8ostoli tui,
quos principes super omnem terram constituisti. 2uerunt enim sine
querela conversati in mundo, tam humiles quam simlices sine
omni malitia et dolo, ut etiam ati contemelias gauderent ro
nomine tuo, et qu mundus abhorret, isi amlecterentur a""ectu
magno.
,. -ihil ergo amatorem tuum, et cognitorem bene"iciorum tuorum
ita lti"icare debet, sicut voluntas tua in eo, et benelacitum
tern disositionis tu, de qua tantum contentari debet et
consolari, ut ita libenter velit esse minimus, sicut aliquis otaret
esse ma!imus, et ita aci"icus et contentus in novissimo loco sicut
in loco rimo atque ita libenter desicabilis, et abjectus, nullius
quoque nominis et "am sicut cteris honorabilior, et major in
mundo. -am voluntas tua et amor honoris tui, omnia e!cedere
debet, et lus eum consolari, magisque lacere, quam omnia
bene"icia sibi data vel danda.
Cap. 23. De 4.or. magnam importantibus pacem.
1. 2ili, nunc decebo te viam acis et ver libertatis.
2. 2ac, Domine, quod dicis, quia hoc mihi est gratum audire.
$. Stude, 2ili, alterius otius "acere voluntatem quam tuam. Elige
semer minus quam lus habere. #ure semer in"eriorem locum
et omnibus subesse. (ta semer et ora, ut voluntas Dei integre in
te "iat. Ecce talis homo ingreditur "ines acis et quietis.
+. Domine, sermo tuus iste brevis multum continet er"ectionis5
arvus est dictu, sed lenus sensu et uber in "ructu. -am si osset a
me "ideliter custodiri, non deberet tam "acilis in me turbatio origi.
-am quoties me imacatum sentio et gravatum, ab hac doctrina me
recessisse invenio. Sed tu qui omnia otes, et anim ro"ectum
semer diligis, adauge amjorem gratiam, ut osim tuum comlere
sermonem, et meam er"icere salutem.
/ratio contra co!itationes malas.
01gina ,6 de 11$
,. Domine Deus meus, ne elon!eris a me1 Deus meus, in au)ilium
meum respice2 quoniam in me surre!erunt cogitationes van et
timores magni a""ligentes animam meam. #uomodo ertransibo
illsus& #uomodo er"ringam eas&
6. (!o, inquit, ante te ibo, et !loriosos terr humiliabo1 aeriam
januam carceris, et arcana secretorum revelabo tibi.
;. 2ac, Domine, ut loqueris, et "ugiant a "acie tua omnes iniqu
cogitationes. Hc est ses et unica consolatio mea, ad te in omni
tribulatione con"ugere, tibi con"idere, e! intimo invocare, et
atienter consolationem tuam e!sectare.
/ratio pro illuminatione mentis.
<. Clari"ica me, bone Jesu, claritate terni lumnis. Educ de
habitaculo cordis mei tenebras universas. Cohibe evagationes
multas et elide vim "acientes tentationes. 0ugna ro me "ortiter, et
e!ugna malas bestias, concuiscentias dico illecebrosas, ut fiat
pa) in virtute tua et abundantia laudis tu resonet in aula sancta,
hoc est in conscientia ura. *mera ventis et temestatibus5 dic,
mari quiesce5 dic 8quiloni, ne "laveris4 et erit tranquillitas magna.
=. (mitte lucem tuam et veritatem, ut luceant suer terram, quia
terra sum inanis et vacua, donec illumines me. E""unde gratiam
tuam desuer, er"unde cor meum gratia clesti, ministra
devotionis aquas ad irrigandum "aciem terr, ad roducendum
"ructum bonum et otimum. Eleva mentem ressam mole
eccatorum et ad clestia totum desiderium meum susende4 ut
gustata suavitate suern "elicitatis igeat de terrenis cogitare.
1>. /ae me et erie me ab omni creaturarum indurabili
consolatione, quia nulla res creata aetitum meum lenarie valet
quietare et consolari. Junge me tibi insearabili dilectionis vinculo,
quoniam tu solus su""icis amanti et absque te "rivola sunt universa.
Chap. 24. De evitatione curios) inquisitionis super alterius vita.
1. 2ili, noli esse curiosus nec vacuas gerere sollicitudines. Quid hoc
vel illud ad te- Tu me sequere. #uid enim ad te, utrum ille sit talis,
vel talis, aut iste sic agit, vel loquitur& %u non indiges resondere
ro aliis, sed ro te iso rationem reddas4 quid ergo te imlicas&
Ecce ego omnes cognosco, et cuncta, qu "iunt sub sole, video, et
scio qualiter cum unoquoque sit, quod cogitet, quid velit, et ad
quem "inem tendat ejus intentio. .ihi igitur committenda sunt
omnia5 tu vero serva te in bona ace, et dimitte agitantem agitare
01gina ,; de 11$
quantum voluerit. 'eniet suer eum quidquid "ecerit vel di!erit, quia
me "allere non otest.
2. -on sit tibi cur de magni nominis umbra, non de multorum
"amiliaritate, nec de rivata hominum dilectione4 ista enim generant
distractiones, et magnas in corde obscuritates. 9ibenter tibi loquerer
'erbum meum, et abscondita revelarem, si adventum meum
diligenter observares, et ostium cordis mihi aerires. Esto rudens,
et vigila in orationibus et humilia te in omnibus.
Cap. 2. In quibus "irma pa, cordis* et verus pro"ectus consistit.
1. 2ili, ego locutus sum4 Pacem relinquo vobis, pacem meam do vobis1
non quomodo hic mundus dat e!o do vobis. 0acem omnes desiderant4
sed qu ad veram acem ertinent, non omnes curant. 0a! mea
cum humilibus et mansuetis corde, a! tua erit in multa atientia. Si
me audieris, et vocem meam secutus "ueris, oteris multa ace "rui.
#uid igitur "aciam in omni re& 8ttende tibi quid "acias et quid dicas
et omnem intentionem tuam ad hoc dirige, ut mihi soli laceas, et
e!tra me nihil cuias, vel quras. Sed et de aliorum dictis vel "actis
nil temere judices, nec cum rebus tibi non commissis te imlices, et
oterit "ieri ut arum vel raro turberis.
2. -unquam autem sentire aliquam turbationem, nec ati aliquam
cordis vel cororis molestiam non est rsentis temoris, sed
status tern quietis. -on ergo e!stimes te veram acem
invenisse, si nullam senseris gravitatem, nec tunc totum esse
bonum, si neminem ateris adversarium, nec hoc esse er"ectum, si
cuncta "uerint secundum tuum a""ectum. -eque tunc magni aliquid
te reutes aut secialiter dilectum e!istimes, si in magna "ueris
devotione aut dulcedine4 quia in istis non congnoscitur verus amator
virtutis, nec in istis consistit ro"ectus, et er"ictio hominis.
$. *n quo ergo, Domine& *n o""erendo te e! toto corde tuo voluntati
divin, non qurendo qu tua sunt, nec in arvo nec in magno,
nec in temore nec in ternitate, ita ut una quali "acie in
gratiarum actione ermaneas inter rosera et contraria omnia
qua lance ensando. Si "ueris tam "ortis et longanimis in se, ut
subtracta interiori consolatione etiam ad amliora sustinenda cor
tuum raraveris, nec te justi"icaveris et sanctum laudaveris4 tunc
in vera et recta via acis ambulas, et ses, indubitata erit, quod
rursus in jubilo "aciem meam sis visurus. #uod si ad lenum tui
isius contemtum eveneris, scito quod tunc abundantia acis
er"rueris secundum ossibilitatem tui incolatus.
01gina ,< de 11$
Cap. 2!. De eminentia liber) mentis quam supple, oratio magis meretur
quam lectio.
1. Domine, hoc ous est er"ecti viri, nunquam ab intentione
clestium animum rela!are et inter multas curas quasi sine cura
transire, non more torentis, sed rrogativa quadam liber
mentis, nulli creatur inordinata a""ectione adhrando.
2. (bsecro te, iissime Domine Deus meus, rserva me a curis
hujus vit, ne nimis imlicer a multis necessitatibus cororis, ne
volutate caiar ab universis anim obstaculis, ne molestiis "ractus
dejiciar. -on dico ab his rebus, quas toto a""ectu ambit vanitas
mundana, sed ab his miseriis, qu animam servi tui communi
maledicto mortalitatis Analiter gravant et retardant, ne in
libertatem siritus quoties libuerit valeat introire.
$. (, Deus meus, dulcedo ine""abilis, verte mihi in amaritudinem
omnem consolationem carnalem ab ternorum amore me
abstrahentem, et ad se in intuitu cujusdam boni delectabilis
rsentis male allicientem. -on me vincat, Deus meus, non me
vincat caro et snaguis, non me deciiat mundus, ac brevis gloria
ejus, non me sulantet diabolus et astutia illius. Da mihi
"ortitudinem resistendi, atientiam tolerandi, constantiam
erseverandi. Da ro omnibus mundi consolationibus suavissimam
siritus tui unctionem, et ro carnali amoe tui nominis in"unde
amorem.
+. Ecce cibus, otus, vestis ac ctera utensilia ad cororis
sustentaculum ertenentia, serventi siritui sunt onerosa. %ribue
talibus "omentis temerate uti, non desiderio nimio imlicari.
8bjicere omnia non licet, quia natura sustentanda est5 requirere
auem suer"lua et qu magis delectant, le! sancta rohibet4 nam
alias caro adversus siritum insolesceret. *nter hc quso manus
tua, Domine, me regat et doceat, ne quid nimium "iat.
Cap. 2#. 0uod privatus amor a summo bono ma,ime retardat.
1. 2ili, oortet te dare totum ro toto, et nihil tui isius esse. Scito
quod amor tui isius magis nocet tibi, quam aliqua res hujus mundi.
Secundum amorem et a""ectum quem geris qulibet res lus vel
minus adhret. Si "uerit amor tuus urus et simle! et bene
ordinatus, eris sine cativitate rerum. -oli concuiscere quod non
licet habere5 noli habere quod te otest imedire et libertate
interiori rivare. .irum quod non e! toto "undo cordis te isum mihi
committis cum omnibus qu desiderare otes, vel habere.
01gina ,= de 11$
2. #uare vano mrore consumeris& cur suer"luis curis "atigaris&
Sta ad benelacitum meum, et nullum atieris detrimentum. Si
quris hoc vel illud, et volueris esse ibi vel ibi roter tuum
commodum et rorium benelacitum magis habendum, nunquam
eris in quietudine, nec liber a sollicitudine, quia in omni re reerietur
aliquis de"ectus, et in omni loco erit qui adversetur.
$. Juvat ergo non qulibet res adeta, vel multilicata e!terius, sed
otius contemta et decisa e! corde radicitus. #uod non tantum de
censu ris, et divitiarum intelligat, sed de honoris etiam ambitu ac
van laudationis desiderio, qu omnia transeunt cum mundo.
.unit arum locus, si deest siritus "ervoris5 nec diu stabit a! illa
qusita "orinsecus, si vacat a vero "undamento status cordis4 hoc
est, nisi steteris in me, ermutare te otes, sed non meliorare. -am
occasione orta et acceta invenies quod "ugisti et amlius.
/ratio pro pur!atione cordis et clesti sapientia.
+. Con"irma me, Deus, er gratiam Sancti Siritus5 da mihi virtutem
corroborari in interiori homine, et cor meum ab omni inutili
sollicitudine et angore evacuare, nec variis desideriis trahi
cujuscumque rei vilis, aut rtios4 sed omnia insicere sicut
transeuntia, et me ariter cum illis transiturum, quia nihil
ermanens sub sole, quia omnia vanitas et a""lictio siritus. (,
quam saiens qui ita considerat.
,. Da mihi, Domine, clestem saientiam, ut discam te suer
omnia qurere, et invenire, suer omnia saere et diligere, et
ctera secundum ordinem saienti tu, rout sunt, intelligere.
Da rudenter declinare blandientem et atienter "erre adversantem,
quia hc magna saientia, omni vento non moveri verborum, nec
aurem male blandienti rbere4 sic enim inceta ergitur via
secure.
Cap. 2$. Contra linguas obtrectatorum.
1. 2ili, non gre "eras, si quidam de te male senserint, et di!erint
quod non libenter audias. %u deteriora de te iso sentire debes, et
neminem in"eriorem te credere. Si ambulas ab intra, non multum
onderabis volantia verba ab e!tra. Est non arva rudentia silere
in temore malo, et introrsus ad me converti, nec humano judicio
disturbari.
2. -on sit a! tua in ore hominum5 sive enim bene sive male
interretati "uerint, non es alter homo. 7bi est vera a! et vera
gloria& -onne in me& Et qui non aetit hominibus lacere, nec
01gina 6> de 11$
dislicere timet, multa "ruetur ace. E! inordinato amore, et vano
timore, oritur omnis inquietudo cordis et distractio sensuum.
Cap. 2%. 0ualiter instante tribulatione Deus invocandus est.
1. Sit nomen tuum, Domine, benedictum in scula, qui voluisti hanc
tentationem et tribulationem venire suer me. -on ossum eam
e""ugere, sed necesse habeo ad te con"ugere, ut me adjuves et in
bonum mihi convertas. Domine modo sum in tribulatione, et non est
cordi meo bene, sed multum ve!or a rsenti assione. Et nunc,
0ater dilecte, quid dicam& Derehensus sum inter angustias.
Salvi"ica me in hac hora. Sed roterea veni in hanc horam, ut tu
clari"iceris, cum "uero valde humiliatus, et er te liberatus.
Comlaceat tibi, Domine, ut eruas me. -am quid ego auer agere
ossum& et quo ibo sine te& Da atientiam, Domine, etiam hac vice.
8djuva me, Deus meus, et non timebo quantumcumque gravatus
"uero.
2. Et nunc inter hc quid dicam& Domine, "iat voluntas tua. Ego
bene merui tribulari et gravari. (ortet itaque ut sustineam, et
utinam atienter, donec transeat temestas, et melius "iat. 0otens
est autem omniotens manus tua, etiam hanc tentationem a me
au"erre, et ejus imetum mitigare, ne enitus succumbam,
quemadmodum et rius se egisti mecum. Deus meus
misericordia mea. Et quanto mihi di""iculiu, tanto tibi "acilior est hc
mutatio de)ter ()celsi.
Cap. 3(. De divino au,ilio petendo* et con"identia recuperand) grati).
1. 2ili, ego Dominus confortans in die tribulatoinis. 'eni ad me, cum
tibi non "ueris bene. Hoc est quod ma!ime imedit consolationem
clestem, quia tardius convertis te ad orationem. -am antequam
me intente roges, me, multa interim solatia quris et recreas te in
e!ternis. *deoque "it ut arum omnia rosint, donec advertas, quia
sum ego qui curo serantes in me5 nec est e!tra me valens
consilium neque utile, sed neque durabile remedium. Sed jam
reassumto siritu ost temestatem reconvalesce in lucem
miserationum mearum, quia roe sum, dicit Dominus, ut
restaruem in universa, non solum integre, sed et abundanter et
cumulate.
2. -umquid mihi quidquam di""icile est& aut similis ero dicenti et
non "acienti& 7bi est "ides tua& Sta "irmiter et erseveranter. Esto
longanimis et vir "ortis. 'eniet tibi consolatio in temore suo.
E!secta me, e!secta4 veniam et curabo te. %entatio est qu te
01gina 61 de 11$
ve!at, et "ormido vana qu te e!terret. #uid imortat sollicitudo de
"uturis contingentibus, nisi ut tristitiam suer tristitiam habeas&
&ufficit diei malitia sua. 'anum est et inutile de "uturis conturbari vel
gratulari, qu "orte nunquam evenient.
$. Sed humanum est hujusmodi imaginationibus illudi, et arvi est
adhuc animi signum, tam leviter trahi a suggestione inimici. *se
enim non curat an veris an "alsis illudat et deciiat et utrum
rsentium amore an "uturorum "ormidine rosternat. -on ergo
turbetur cor tuum neque "ormidet5 crede in me, et in misericordia
mea habeto "iduciam. #uando tu te elongatum e!stimas a me,
se sum roinquior. #uando e!stimas te totum erditum, tunc
se magis merendi instat lucrum. -on est totum erditum,
quando res accidit in contrarium. -on debes judicare secundum
rsens sentire, nec sic gravitati alicui undecumque venienti
adhrere et acciere, tamquam omnis ses sit ablata emergendi.
+. -oli utare te relictum e! toto, quamvis ad temus ermiserim
tibi aliquam tribulationem4 sic enim transitur ad regnum clorum.
Et hoc sine dubio magis e!edit tibi et cteris servis meis, ut
e!ercitemini a diversis, quam si cuncta ad libitum haberetis. Ego
novi cogitationes absconditas4 quia multum e!edit ro salute tua,
ut interdum sine saore relinquaris, ne "orte eleveris in bono
successu, et tibi isi lacere velis in eo quod non es. #uod dedi
au"erre ossum et restituere, cum mihi lacuerit.
,. Cum dedero, meum est5 cum subtra!ero, tuum non tuli4 quia
meum est omne datum optimum, et omne donum perfectum. Si
dimisero tibi gravitatem, aut quamlibet contrarietatem, non
indigneris, neque concidat cor tuum, quia ego cito sublevare
ossum, et omne onus in gaudium transmutare. 'erumtamen justus
sum et commendabilis multum, cum sic "acio tecum.
6. Si recte sais et in veritate asicis, nunquam debes roter
adversa tam dejecte contristari, sed magis gaudere, et gratias
agere. *mmo hoc unicum reutare gaudium, quod a""ligens te
doloribus, non arco tibi. &icut dile)et me Pater, et e!o dili!o vos di!i
dilectis disciulis meis, quos utique non misi ad gaudia temoralia,
sed ad magna certamina5 non ad honores, sed ad desectiones5 non
ad otium, sed ad labores5 non ad requiem, sed ad a""erendum
"ructum multum in atientia. Horum memento, "ili me, verborum.
Cap. 3'. De neglectu omnis creatur)* ut Creator possit inveniri.
01gina 62 de 11$
1. Domine mi, adhuc indegeo majori gratia, si debeo illuc ervenire,
ubi nemo me oterit, nec ulla creatura imedire. -am quamdiu res
aliqua me retinet, non ossum libere ad te volare. Cuiebat libere
volare qui dicebat4 Quis dabit mihi pennas sicut columb, et volabo, et
requiescam- #uid simlici oculo quietius, et quid liberius nil
desiderante in terris& (ortet igitur omnem ertransire creaturam,
et se isum er"ecte deserere ac in e!cessu mentis stare, et videre
te omnium Conditorem cum creaturis nil simile habere. Et nisi quis
ab omnibus creaturis "uerit e!editus, non oterit libere intendere
divinis. *deo enim auci inveniuntur contemlativi, quia auci sciunt
se a erituris creaturis ad lenum sequestrari.
2. 8d hoc magna requiritur gratia, qu animam levet et sura
semetisam raiat. Et nisi homo sit suer se levatus in siritu, et ab
omnibus creaturis liberatus ac Deo totus unitus quidquid scit,
quidquid etiam habet, non est magni onderis, diu arvus erit. Et
in"ra jacebit qui aliquid magni e!istimat nisi solum unum immensum
bonum ternum. Et quidquid Deus non est, nihil est et ro nihilo
comutari debet. Est quie magna di""erentia inter saientiam
illuminati et devoti viri, et scientiam litterati, et studiosi Clerici.
.ulto nobilior est illa doctrina qu desursum e! divina in"luentia
manat, quam qu laboriose humano acquiritur ingenio.
$. 0lures reeriuntur contemlationem, desiderare, sed qu ad eam
requiruntur non student e!ercere. Est et magnum imedimentum
quia in signis et rebus sensibilibus statur, et arum de er"ecta
morti"icatione habetur. -escio quid est, et quo siritu ducimur et
quid rtendimus qui sirituales dici videmur quod totum laborem
et amliorem sollicitudinem ro transitoriis et vilibus rebus agimus,
et de interioribus nostris vi! raro lene recollectis sensibus
cogitamus.
+. 0roh dolor, satim ost modicam recollectionem "oris erumimus,
nec oera nostra destricta e!aminatione trutinamus. 7bi jacent
a""ectus nostri, non attendimus, et quam imura sint omnia nostra,
non deloramus. /mnis quippe caro corruperate viam suam, et ideo
sequebatur diluvium magnum. Cum ergo interior a""ectus noster
corrutus sit, necesse est ut actio sequens inde! carenti interioris
vigoris corrumatur. E! uro corde rocedit "ructus bon vit.
,. #uantum quis "ecerit non quritur, sed e! quanta virtute agit,
non tam studiose ensatur. Si "uerit "ortis, dives, ulcher, habilis vel
bonus scritor, vel bonus cantor, aut bonus laborator, investigatur5
sed quam auer sit siritu, quam atiens et mitis, quam devotus et
internus, a multis tacetur. -atura e!teriora hominis resicit4 gratia
01gina 6$ de 11$
ad interiora se convertit. *lla "requenter "allitur5 ista in Deo serat, ut
non deciiatur.
Cap. 32. De abnegatione sui ipsius et abdicatione omnis cupiditatis.
1. 2ili, non otes er"ecte ossidere libertatem nisi totaliter abneges
temetisum. Comediti sunt omnes rorietarii et sui isius
amatores, cuidi, curiosi, g?rovagi, qurentes semer curiosa et
mollia, non qu Jesu Christi4 sed se hoc "ingentes et
comonentes hoc, quod non stabit. 0eribit enim totum hoc quod
non es e! Deo ortum. %ene breve et consummatum verbum4 Dimitte
omnia, et invenies omnia4 dimitte cuidinem, et invenies requiem.
Hoc mente ertracta et cum imleveris, omnia intelligis.
2. Domine, hoc non est ous unius diei, nec ludus arvulorum4
immo in hoc brevi conclluditur omnis er"ectio /eligio"orum.
$. 2ili, non debes averti, nec statim dejici audita via er"ectorum,
sed magis ad sublimiora rovocari, et ad minus ad hoc e! desiderio
susirare. 7tinam sic tecum esses, et ad hoc ervenisses, ut tui
isius amator non esses, sed ad nutum meum ure stares, et ejus
quem tibi rosui 0atris4 tunc mihi valde laceres, et tota vita tua
cum gaudio et ace transiret. Habes adhuc multa ad relinquendum
qu nisi mihi e! integro resignaveris, non acquires quod ostulas.
Suadeo tibi emere a me aurum ignitum, ut locules "ias, idest
saientiam clestem, omnia in"ima conculacantem. 0ostone
terrenam saientiam omnem ac humanam comlacentiam et
roriam.
+. Di!i tibi viliora emenda ro rtiosis, et altis rebus humanis.
-am vilis et arva, et ene oblivioni tradita videtur vere clestis
saientia, non saiens alta de se, nec magni"icari qurens in terra.
#uam multi ore tenus rdicant, sed vita longe dissentiunt4 isa
tamen est rtiosa margarita multis abscondita.
Cap. 33. De instabilitate cordis et de intentione "inali ad Deum habenda.
1.2ili, noli credere a""ectui tuo, qui nunc est4 cito mutabitur in aliud.
#uamdiu nam vi!eris, mutabilitati subjectus eris, etiam nolens4 ut
modo ltus, modo tristis, modo acatus, modo turbatus, nunc
devotus, nunc indevotus, nunc studiosus, nunc acidiosus, nunc
gravi, nunc levis inveniaris. Sed stat suer hc mutabilia saiens et
bene doctus in siritu, non attendens quid in se sentiat nec qua
arte "let ventus instabilitatis, sed ut tota intentio mentis ejus ad
debitum et ad otimum ro"iciat "inem. -am sic oterit unus et
01gina 6+ de 11$
idem inconcussus manere, simlici intentionis oculo er tot varios
eventus ad me imrtermisse directo.
2. #uanto autem urior "uerit intentionis oculus, tanto constantius
inter diversas itur rocellas. Sed multis caligat oculos ur
intentionis. /esicit enim cito in aliquod delectabile quod occurrit et
raro totus quis liber invenitur a nvo rori inquisitionis. Sic Judi
olim venerunt )ethaniam ad .artham et .ariam, non propter .esum
tantum, sed ut 0a3arum viderent. .undandus est ergo intentionis
oculus, ut sit simle! et rectus atque ultra omnia varia media ad me
dirigendus.
Cap. 34. 0uod amanti sapit Deus super omnia et in omnibus.
1. Ecce Deus meus et omnia. #uid volo amlius& Et quid "elicius
desiderare ossum& (, saidum et dulce verbum, sed amanti
verbum non mundum, nec ea qu in mundo sunt. Deus meus et
omnia. *ntelligenti satis dictum est, et se reetere jucundum est
amanti. %e siquidem rsente jucunda sunt omnia4 te autem
absente "astidiunt cuncta. %u "acis cor tranquillum, et acem
magnam, ltitiamque "estivam. %u "aci bene sentire de omnibus, et
in omnibus te laudare4 nec otest aliquid diu sine te lacere5 sed si
debet gratum esse et bene saere, oortet gratiam tuam adesse, et
condimento tu saienti condiri.
2. Cui tu sais, quid ei recte non saiet& Et cui tu non sais, quid ei
recte ad jucunditatem esse oterit& Sed de"iciunt in tua saientia
mundi saientes, et qui carnem saiunt4 quia ibi lurima vanitas, et
hic mors invenitur. #ui autem te er contemtum mundanorum et
carnis morti"icationem sequuntur, vere saientes esse
cognoscuntur, quia de vanitate ad veritatem, et de carne ad
siritum trans"eruntur. *stis sait Deus, et quidquid invenitur in
creaturis totum re"erunt ad laudem sui Conditoris. Dissimilis tamen
est et multum dissimlis saor Creatoris et creatur, ternitatis, et
temoris, lucis increat et lucis illuminat.
$. (, lu! eretua, cuncta creata transcendens lumina4 "ulgura
coruscationem de sublimi enetrantem omnia intima cordis mei.
0uri"ica, lti"ica, clari"ica, et vivi"ica siritum meum cum suis
otentiis ad inhrendum tibi jubilosis successibus. (, quando veniet
hc beata et desiderabilis hora, ut tua me saties rsentia, et sis
mihi omnia in omnibus. #uamdiu hoc non datum "uerit, nec
gaudium lenum erit. 8dhuc, roh dolor, vivit in me vetus homo,
non est totus cruci"i!us, non est er"ecte mortuus, adhuc
01gina 6, de 11$
concuiscit "ortiter adversus siritum. )ella movent intestina, nec
regnum anim atitur esse quietum.
+. Sed tu qui dominaris otestati maris, et motum "luctuum ejus tu
mitigas, e!surge, adjuva me. Dissia gentes qu bella volunt5
contere eas in virtute tua. (stende quso magnalia tua, et
glori"icetur de!tera tua4 quia non est ses alia, nec re"ugium mihi
nisi in te, Domine Deus meus.
Cap. 3. 0uod non est securitas a tentatione in hac vita.
1. 2ili, nunquam es securus in hac vita4 sed quoad vi!eris, semer
arma siritualia tibi sunt necessaria. *nter hostes versaris5 a de!tris
et a sinistris imugnaris. Si ergo non uteris undique scuto atienti,
non eris diu sine vulnere. *nsuer si non onis cor tuum "i!e in me
cum vera voluntate cuncta atiendi roter me, non oteris
ardorem istum sustinere, nec ad almam ertingere )eatorum.
(ortet ergo te viriliter omnia ertransire, et otenti manu uti
adversus objecta. -am vincenti datur manna et torenti relinquitur
multa miseria.
2. Si quris in hac vita requiem4 quomodo tunc ervenies ad
ternam requiem& -on onas te ad multam requiem, sed a
magnam atientiam. #ure veram acem non in terris sed in clis,
non in hominibus nec in cteris creaturis, sed in Deo solo. 0ro
amore Dei debes omnia libenter subire, labores scilicet et dolores,
tentationes et ve!ationes, an!ietates, et necessitates, in"irmitates,
injurias, oblocutiones, rerehensiones, humiliationes, con"usiones,
correctiones et desectiones. Ego reddam ei ternam mercedem
ro brevi labore, et in"initam gloriam ro transitoria con"usione.
$. 0utas, quod semer habebis ro tua voluntate consolationes
sirituales. Sancti mei non habuerunt tales, sed multas gravitates et
tentationes varia, magnasque desolationes, sed atienter
sustinuerunt se in omnibus et magis con"isi sunt Deo quam sibi4
scientes quia non sunt condi!n passiones hujus temporis ad futuram
!loriam romerendam. 'is tu statim habere, quod multi ost multas
lacr?mas et magnos labores vi! obtinuerunt& E!secta Dominum,
viriliter age et con"ortare5 noli di""idere, noli discedere, sed corus
et animam e!one constanter ro gloria Dei. Ego reddam
lenissime5 ego tecum ero in omni tribulatione.
Cap. 3!. Contra hominum vana &udicia.
1. 2ili, jacta cor tuum "irmiter in Domino5 et humanum ne metuas
judicium, ubi te conscientia ium reddit insontem. )onum est et
01gina 66 de 11$
beatum taliter ati4 nec hoc erit grave humili cordi et Deo magis
quam sibi isi con"identi. .ulti multa loquuntur et ideo arva "ides
est adhibenda. Sed et omnibus satis esse non est ossibile. Et si
0aulus studuit omnibus in Domino lacere, et omibus omnia "actus
est, tamen etiam ro minimo du!it, quod ab humano die judicatus
"uerit.
2. Egit satis ro aliorum di"icatione et salute, quantum in se erat,
et oterat4 sed ne ab aliis aliquando judicaretur, vel non
desiceretur, cohibere non otuit. *deo totum commisit Deo, qui
totum noverat5 et atientia et humilitate contra ora loquentium
iniqua, ac etiam vana et mundana cogitatantiam, atque ro libitu
suo quque jactantium se de"endit. /esondit tamen interdum, ne
in"irmis ro sua taciturnitate generaretur scandalum.
$. Quis es tu, ut timeas a mortali homine- Hodie est, et cras non
comaret. Deum time, et hominum avores non e!avesces. #uis
otest in te aliquid& 'erbis, aut injuriis sibi otius nocet, quam tibi5
nec oterit judicium Dei "ugere quicumque est ille. %u habe Deum
r oculis, et noli contendere verbis querolosis. #uod si ad rsens
videris succumbi, et con"usionem ati quam non meruisti, non
indigneris e! hoc neque er imatientiam minuas coronam tuam.
Sed ad me otius resice in clum, qui otens sum eriere ab omni
con"usione et injuria et unicuique reddere secundum oera sua.
Cap. 3#. De pura et integra resignatione cordis ad obtinendam sui
libertatem.
1. 2ile, relinque te, et invenies me5 sta sine electione, et omni
rorietate et semer lucraberis. -am et adjicietur tibi amlior
gratia statim, ut te resignaveris nec resumseris.
2. Domine, quoties me resignabo& et in quibus me relinquam&
$. Semer et in omni hora4 sicut in arvo, sic et in magno. -ihil
e!ciio, sed in omnibus te nudatum inveniri volo. 8lioquin quomodo
oteris esse meus et ego tuus, nisi "ueris ab omni roria voluntate
intus et "oris soliatus& #uanto celerius hoc agi, tanto melius
habebis5 et quanto lenius et sincerius, tanto mihi lus lacebis, et
amlius lucraberis.
+. #uidam se resignant, sed cum aliqua e!cetione4 non enim lene
in Deo con"idunt5 ideo rovidere sibi satagunt. #uidam etiam rimo
o""erunt totum, sed ostea tentatione ulsante ad roria redeunt5
ideo minime in virtute ro"iciunt. Hi ad veram uri cordis libertatem,
et jucund "amiliaritatis me gratiam non ertingent, nisi integra
01gina 6; de 11$
resignatione, et quotidiana sui immolatione rius "acta, sine qua
non stabit, nec stat unio "ruitiva.
,. Di!i tibi sissime et iterum nunc dico4 /elinque te, resigna te,
et "rueris magna interna ace. Da totum ro toto, niihil e!quire, nil
reete, sta ure et inhsitanter in me, et habebis me. Eris liber in
corde, et tenebr non conculcabunt te. 8d hoc conare, hoc ora, hoc
stude desiderare, ut ab omni rorietate ossis e!soliari et nudus
nudum Jesum sequi, tibi mori, et mihi ternaliter vivere. %unc
de"icient omnes van hantasi, conturbationes iniqu, et cur
suer"lu. %unc etiam recedet immoderatus timor, et inordinatus
amor morietur.
Cap. 3$. De bono regimine in e,ternis* et recursu ad Deum in periculis.
1. 2ili, ad istud diligenter tendere debes, ut in omni loco, actione seu
occuatione e!terna sis intus liber, et tui isius otens, et sint
omnia sub te, et tu non sub eis, ut sis dominus actionum tuarum, et
rector, non servus, nec emtitius, sed magis e!emtus verusque
Hebrus, in "ortem ac libertatem transiens "iliorum Dei5 qui stant
sura rsentia et seculantur terna5 qui transitoria intuentur
sinistro oculo, et de!tro clestia, quos temoralia non trahunt ad
inhrendum, sed trahunt isi ea magis ad bene serviendum, rout
ordinata sunt a Deo, et instituta a summo (i"ice, qui nil
inordinatum reliquit in sua creatura.
2. Si autem in omni eventu stas non in aarentia e!terna, nec
oculo carnali lustras visa vel audita, sed mo! in qualibet causa
intras cum .o?se in tabernaculum ad consulendum Dominum4 et
audies nonnunquam divinum resonsum et redies instructus de
multis rsentibus et "uturis. Semer enim .o?ses recursum habuit
ad tabernaculum ro dubiis et qustionibus solvendis "ugitque ad
oratiois adjutorium ro ericulis et imrobitatibus hominum
sublevandis. Sic et tu con"ugere debes in cordis tui secretarium
divinum intentius imlorando au!ilium. 0roterea namque Josue, et
"ilii *srael a 3abaonitis leguntur deceti, quia os Domini non rius
interrogaverunt, sed nimium creduli dulcibus sermonibus "alsa
ietate delusi sunt.
Cap. 3%. 0uod non sit importunus in negociis.
1. 2ili, committe mihi semer causam tuam, ego bene disonam in
temore suo. E!secta ordinationem meam et senties e!inde
ro"ectum.
01gina 6< de 11$
2. Domine, satis libenter omnes res tibi committo, quia arum
otest cogitatio mea ro"icere. 7tinam non multum adhrerem
"uturis eventibus, sed ad benelacitum tuum me incunctanter
o""errem.
$. 2ili mi, se homo rem aliquam agitat, quam desiderat4 sed cum
ad eam ervenerit, aliter inciit sentire, quia a""ectiones circa idem
non sunt durabiles, sed magis de uno vel in aliud nos imellunt. -on
est ergo minimum etiam in minimis se relinquere.
+. 'erus ro"ectus hominis est abnegatio sui isius, et homo
abnegatus valde liber est et securus. Sed antiquus hosti, omnibus
bonis adversans, a tentatione non cessat, et die noctuque graves
molitur insidias, si "orte in laqueum decetionis ossit rciitare
incautum. Vi!ilate et orate, dicit Dominus, ut non intretis in
tentationem.
Cap. 4(. 0uod homo nihil boni e, se habet* et de nullo gloriari debet.
1. Domine, quid est homo, quod memor sis ejus, aut filius hominis,
quia visitas eum- #uid romeruit homo, ut dares illi gratiam tuam&
Domine, quid ossum conqueri, si deseris me& aud quid juste
obtendere ossum, si quod eto non "eceris& Certe hoc in veritate
cogitare ossum et dicere4 Domine, nihil sum5 nihil boni e! me
habeo, sed in omnibus de"icio, et ad nihil semer tendo. Ego nisi a
te "uero adjutus et interius in"ormatus, totus e""icior teidus et
dissolutus.
2. %u autem, Domine, semer idem ise es, et ermanes in
ternum4 semer bonus et justus et sanctus5 bene, juste et sancte
agens omnia et disonens in saientia. Sed ego, qui ad de"ectum
magis ronus sum quam ad ro"ectum, non semer sum in uno
statu erdurans, quia setem temora mutantur suer me.
'erumtamen cito melius sit, cum tibi lacuerit, et manum orre!eris
adjutricem4 quia tu solus sine humano su""ragio oteris au!iliari et
in tantum con"irmare, ut vultus meus amlius in diversa non
mutetur, sed in te uno cor meum convertatur et quiescat.
$. 7nde si bene scirem omnem humanam consolationem abjicere,
sive roter devotionem adiiscendam, sive roter necessitatem
qua comellor te qurere, quia non est homo qui me consoletur4
tunc merito ossem de gratia serare tua, et de dono nov
consolationis e!ultare.
+. 3ratias tibi, unde totum venit quotiescumque mihi bene succedit.
Ego autem vanitas, et nihilum ante te, inconstans homo et in"irmus.
01gina 6= de 11$
7nde ossum gloriari& aut cur aeto reutari& -umquid de nihilo&
et hoc vanissimum est. 'ere inanis gloria estis mala, vanitas
ma!ima, quia a vera trahit gloria, et clesti soliat gratia. Dum
enim homo comlacet sibi, dislicet tibi5 dum inhiat laudibus
humanis, rivatur veris virtutibus.
,. Est autem vera gloria et e!ultatio sancta gloriari in te et non in
se, gaudere in nomine tuo, non in virtute roria, nec in aliqua
creatura delectari nisi roter te. 9audetur nomen tuum, non
meum5 magni"icetur ous tuum, non meum5 benedicatur nomen
sanctum tuum, non meum5 nihil autem attribuatur mihi de laudibus
hominum. %u gloria mea, tu e!altatio cordis mei. *n te gloriabor et
e!ultabo tota die5 pro me autem nihil, nisi in infirmatibus meis.
6. #urant Judi gloriam qu ab invicem est4 ego hanc requiram
qu a solo Deo est. (mnis quidem gloria humana, omnis honor
temoralis, omnis altitudo mundana tern glori tu comarata
vanitas est et stultitia. (, veritas mea, et misericordia mea Deus
meus, %rinitas beata4 tibi soli laus, vertus, honor et gloria er in"inita
sculorum scula.
Cap. 4'. De contemtu omnis honoris temporalis.
1. 2ili, noli tibi attrahere, si videas alios honorari et elevari, te autem
desici et humiliari. Erige cor tuum ad me in clum et non
contristabit te contemtus hominis in terris.
2. Domine, in ccitate sumus et vanitate cito seducimur. Si recte
me insicio, nunquam "acta mihi est injuria ab aliqua creatura4 unde
nec juste habeo conqueri adversum te4 quia autem "requenter et
graviter eccavi tibi, merito armatur contra me omnis creatura. .ihi
igitur juste debetur con"usio, et contemtus4 tibi autem laus, honor,
virtus et gloria. Et nisi ad hoc me raravero, quod velim libenter
ab omni creatura desici et relinqui, atque enitus nihil videri, non
ossum interius aci"icari et stabiliri nec siritualiter illuminari,
neque tibi lene uniri.
Cap. 42. 0uod pa, non est ponenda in hominibus.
1. 2ili, si onis acem tuam cum aliqua ersona roter tuum
sentire vel convivere, instabilis eris et imlacatus. Sed si recursum
habes ad semer viventem et manentem veritatem, non
contristabit te amicus recedens aut moriens. *n me debet amici
dilectio stare, et roter me diligendus est quisquis tibi bonus visus
est, et multum carus in hac vita. Sine me non valet, nec durabit
amicitia5 nec est verba et munda dilectio, quam ego non coulo. *ta
01gina ;> de 11$
mortuus esse debes talibus a""ectionibus dilectorum hominum, ut
quantum ad te ertinet sine humano otes esse consortio. %anto
homo magis Deo aroinquat, quanto ab omni solatio terreno
longius recedit. %anto etiam altius ascendit ad Deum, quanto
ro"undius in se descendit, et lus sibi isi vilescit.
2. #ui autem aliquid boni sibi attribuit, gratiam Dei in se invenire
imedit4 quia gratia Siritus sancti cor humile qurit semer. Si
scires te er"ecte annihilare, atque ab omni creato amore
evacurare, tunc deberem in te cum magna gratia emanare. #uando
tu resicis ad creaturas, subtrahitur tibi asectus Creatoris. Disce te
in omnibus roter Creatoriem vincere4 tunc ad divinam valebis
cognitionem ertingere. #uantumcumque modicum sit, si quid
inordinate diligitur et resicitur, retardat a summo bono, et vitiat.
Cap. 43. Contra vanam* et s)cularem scientiam.
1. 2ili, non moveant te ulchra et subtilia dicta hominum4 non est
enim re!num Dei in sermone, sed in virtute. 8ttende verba mea qu
cordo accendunt et mentes illuminant, inducunt comunctionem, et
variam ingerunt consolationem. -unquam ad hoc legas verbum, ut
doctior aut saientior ossis videri5 sed stude morti"icationem
vitiorum, quia hoc amlius tibi roderit, quam notitia multarum
di""icilium qustionum.
2. Cum multa legeris et cognoveris, ad unum oortet te venire
rinciium. Ego sum qui doceo hominem scientiam et clariorem
intelligentiam arvulis tribuo quam ab homine ossit doceri. Cui ego
loquar, cito saiens erit et multum in siritu ro"iciet. ' illis qui
multa curiosa ab hominibus qurunt, et de via mihi serviendi
arum curant. 'eniet temus quando aarebit .agister
magistrorum Christus, Dominus 8ngelorum, cunctorum auditurus
lectiones, et singulorum e!aminaturus conscientias, et tunc
scrutabitur 4ierusalem in lucernis et mani"esta erunt abscondita
tenebrarum, tacebuntque argumenta linguarum.
$. Ego sum qui humilem in uncto elevo mentem, ut lures tern
veritatis caiat rationes quam si quis decem annis studuisset in
scholis. Ego doceo sine streitu verborum, sine con"usione
oinionum, sine "astu honoris, sine ugnatione argumentorum. Ego
sum qui doceo terrena desicere, rsentia "astidire, terna
qurere, terna saere, honores "ugere, scandala su""erre, omnem
sem in me onere, e!tra me nihil cuere, et suer omnia ardenter
me amare.
01gina ;1 de 11$
+. -am quidam amando me intime, didicit divina, et loquebatur
mirabilia. 0lus ro"ecit in relinquendo omnia, quam in studendo
subtilia. Sed loquor communia aliis, aliis secialia, aliquibus in signis
et "iguris dulciter aareo5 quibusdam vero in lumine, multa revelo
m?steria. 7na vo! librorum, sed non que omnes in"ormat, quia
intus sum doctor veritatis, cordis scrutator, cognitationum
intellector, actionum romotor, distribuens singulis sicut dignum
judicavero.
Cap. 44. De non attrahendo res e,teriores.
1. 2ili, oortet te in multis esse inscium et stimare te tamquam
mortuum suer terram et cui mundus totus cruci"i!us sit. .ulta
etiam oortet surda aure ertransire et qu tu acis sunt magis
cogitare. 7tilius est oculos a rebus dislicentibus avertere, et
unicuique suum sentire relinquere, quam contentiosis sermonibus
deservire. Si bene steteris cum Deo, et ejus judicium ase!eris
"acilius te victum ortabis.
2. (, Domine, quousque venimus& Ecce damnum de"letur
temorale4 ro modico qustu laboratur et curritur et sirituale
detrimentum in oblivionem transit, et vi! sero reditur. #uod arum
vel nihil rodest, attenditur et quod summe necessarium est,
negligenter rteritur, quia totus homo ad e!terna de"luit, et nisi
cito resiiscat, libens in e!terioribus jacet.
Cap. 4. 0uod omnibus non est credendum* et de "acili lapsu verborum.
1. Da mihi au)ilium, Domine, de tribulatione, quia vana salus hominis.
#uam se ibi non inveni "idem, ubi me habere utavi4 quoties
etiam libi reeri, ubi minus rsumsi. 'ana ergo ses in hominibus,
salus autem justorum in te, Deus. )enedictus sis, Domine Deus, in
omnibus qu nobis accidunt. *n"irmi sumus et instabiles5 cito
"allimur et ermutamur.
2. #uis est homo qui ita caute et circumsecte in omnibus se
custodire valeat4 ut aliquando in aliquam decetionem, vel
erle!itatem non veniat. Sed qui in te, Domine, con"idit, ac simlici
e! corde qurit, non tam "acile labitur. Et si inciderit in aliquam
tribulationem, quomodocumque etiam "uerit imlicatus, citius er te
eruetur, aut a te consolabitur, quia tu non deseris in te serantem
usque in "inem. /arus "idus amicus, in cunctis amici erseverans
ressuris. %u Domine, tu solus es "idelissimus in omnibus, et rter
te non est alter talis.
01gina ;2 de 11$
$. (, quam bene sauit illa anima sancta, qu di!it4 .ens mea
solidata est, et in Christo "undata. Si ita mecum "oret, non tam "acile
timor humanus me sollicitaret, nec verborum jacula moverent. #uis
omnia rvidere, quis rcavere "utura mala su""icit& Si rvisa
etiam ldunt se, quid imrovisa nisi graviter "eriunt& Sed quare
mihi mesero non melius rovidi& Cur etiam tam "acile aliis credidi&
Sed homines sumus, nec aliud quam "ragiles homines sumus, etsi
8ngeli a multus stimamur, et dicimur. Cui credam, Domine& Cui
credam nisi tibi& Es veritas qunon "allis, nec "alli otes. Et rursum4
(mnis homo menda!, instabilis, et labilis ma!ime in verbis, ita ut
statim vi! credit debeat, quod rectum in "acie sonare videtur.
+. #uam rudenter rmonuisti, cavendum ab hominibus esse, et
quia inimici hominis domestici ejus, nec credendum, si quis di!erit4
(cce hic, aut ecce illic. Doctus sum damno et utinam ad cautelam
majorem, non ad insiientiam mihi. Cautus esto, quidam ait5 cautus
esto, serva aud te quod dico4 et dum ego sileo et absconditum
credo, nec ille silere otest, quod silendum etiit5 sed statim rodit
me, et se, et abit. 8b hujusmodi rabulis et incautis hominibus
rotege me, Domine, ne in manus eorum incideam, nec unquam
talia committam. 'erbum verum, et stabile da in os meum et
linguam calidam longe "ac a me. #uod ati nolo, omnimodo cavere
debeo.
,. (, quam bonum et aci"icum de aliis silere, nec indi""erenter
omnia credere, nec de "acili ulterius e""ari, aucis seisum revelare,
te semer insectorem cordis qurere, nec omni verborum vento
circum"erri, sed omnia intima et e!terna secundum tu
benelacitum voluntatis otare er"ici. #uam tutum ro
conservatione clestis grati, humanam "ugere aarentiam nec
aetere qu "oris admirationem videntur rbere4 sed ea tota
sedulitate sectari, qu vit emendtionem dant, et servorem. #uam
multis nocuit virtus scita, ac rorie laudata. #uam sane ro"uit
gratia servata silentio in hac "ragili vita, qu tota tentatio "ertur et
militia.
Cap. 4!. De con"identia in Deo habenda* quando insurgunt verborum
&acula.
1. 2ili, sta "irmiter et sera in me. #uid enim sunt verba, nisi verba&
er aerem volant, sed laidem non ldunt. Si reus es, cogita, quod
libenter velis emendare. Si nihil tibi conscius es, ensa4 ensa quod
velis libenter ro Deo hoc sustinere. 0arum satis est ut vel verba
interdum sustineas, qui necdum "ortia verbera tolerare vales. Et
quare tam arva tibi ad cor transeunt4 nisi quia adhuc carnalis es, et
01gina ;$ de 11$
homines magis, quam oortet, attendis& -am quia desici metuis,
rerehendi ro e!cessibus non vis, et e!cusationum quris
umbracula.
2. Sed insice te melius, et cognosces quia vivit adhuc in te
mundus, et vanus amor lacendi hominibus. Cum enim bassari
re"ugis, et con"undi etiam ro de"ectibus, constat utique, quod nec
verus humilis sis, nec vere mundo mortuus, nec tibi mundus
cruci"i!us. Sed audi verba mea, et non curabis decem millia
hominum verba. Ecce, si cuncta contra te dicerentur qu "ingi
malitionsissime ossunt, quid tibi noceret, si omnino transire
ermitteres, nec lus, quam "estucam erenderes& -umquid vel
unum caillum tibi etrahere ossent&
$. Sed qui cor intus non habent, nec Deum r ocuis, "acile
"aciliterque verbo moventur vituerationis. #ui autem in me
con"idit, nec rorio judicio stare aetit, absque humano terrore
erit. Ego sum enim jude!, et cognitor omnium secretorum5 Ego scio,
qualiter res acta est5 Ego injuriantem novi, et sustinentem. 8 me
e!iit verbum istud5 me ermittente hoc accidit, ut revelentur e)
multis cordibus co!itationes. Ego reum et innocentem judicabo5 sed
utrumque occulto judicio volui robare ante.
+. %estimonium hominum se salit5 meum judicium verum est,
stabit et non subvertetur. 9atet lerumque, et aucis ad singula
atet5 numquam tamen errat, nec errare otest, etiamsi oculis
insiientium non rectum videatur. 8d me ergo recurrendum est in
omni judicio, nec rorio innitendum arbitrio5 justus enim non
conturbabitur, quidquid a Deo ei acciderit. Et si injuste aliquid contra
eum rolatum "uerit, non multum curabit5 sed nec vane e!ultabit, si
er alios rationabiliter e!cusetur. 0ensat namque quia ego sum
scrutans corda et renes1 qui non judico secundum "aciem et
humanam aarentiam. -am se etiam oculis meis reeritur
culabile, quod hominum judicio creditur laudabile.
,. Domine Deus, jude! juste, "ortis et atiens, qui hominum nosti
"ragilitatem et ravitatem, esto robur meum, et tota "iducia mea5
non enim mihi su""icit conscientia mea. %u nosti, quod ego non novi,
et ideo in omni rerehensione me humiliare debui, et mansuete
sustinere. *gnosce ergo mihi roitius, quoties sic non egi5 et dona
iterum gratiam amlioris su""erenti. .elior est enim mihi tua
coiosa misericordia ad consecutionem indulgenti, quam mea
oinata justitia ro de"ensione latentis conscienti. (t si mihi nihil
conscius sum, tamen in hoc justificare me non possum2 quia remota
misericordia tua non justificabitur in conspectu tuo omnis vivens.
01gina ;+ de 11$
Cap. 4#. 0uod omnia gravia pro )terna vita sunt toleranda.
1. 2ili, non "rangant te labores quos assumsisti roter me, nec
tribulationes te dejiciant usquequaque5 sed mea romissio in omni
eventu te roboret, et consoletur. Ego su""iciens sum ad reddendum
sura omnem modum et mensuram. -on hic diu laborabis, nec
semer gravaberis doloribus. E!secta auliser, et videbis celerem
"inem malorum. 'eniet una hora, quando cessabit omnis labor et
tumultus. .odicum est, et breve omne, quod transit cum temore.
2. 8ge quod agis5 "ideliter labora in vinea mea, ego ero merces tua.
Scribe, lege, canta, geme, tace, ora, sustine viriliter contraria4 digna
est his omnibus et majoribus rliis vita terna. 'eniet a! in die
una, qu nota est Domino. -on enim erit dies vel no! hujus scilicet
temoris, sed lu! eretua, claritas in"inita, a! "irma et requies
secura. -on dices tunc4 Quis me liberabit de corpore mortis hujus-
-ec clamabis4 4eu mihi, quia incolatus meus prolon!atus est, quoniam
rciitabitur mors, et salus erit inde"ectiva, an!ietas nulla
jucunditas beata, societas dulcis et decora.
$. (, si vidisses Sanctorum in clo coronas eretuas, quanta
quoque nunc e!ultant gloria, qui huic mundo olim contemtibiles, et
quasi vita isa indigni utabantur4 ro"ecto statim te humiliares
usque ad terram et a""ectares otius omnibus subesse, quam uni
resse5 nec hujus vit ltos dies concuisceres, sed magis ro
Deo tribulari gauderes, et ro nihilo inter homines comutari
ma!imum lucrum duceres.
+. (, si tibi hc saerent, et ro"unde ad cor transirent, quomodo
auderes vel semel conqueri& -onne ro vita terna cuncta
laboriosa sunt toleranda& -on est arvum quid lucrari, aut erdere
regnum Dei. 9eva igitur "aciem tuam in clo. Ecce ego et omnes
Sancti mei mecum, qui in hoc sculo magnum habuerunt
certamen, modo gaudent modo consolantur modo securi sunt et
modo requiescunt, et "ine "ine in regno 0atris mei ermanebunt
mecum.
Cap. 4$. De die )ternitatis* et hu&us vit) angustiis.
1. Suern civitatis mansio beatissima. (, dies ternitatis
clarissima, quam no! non obscurat, sed summa veritas semer
irradiat. Dies semer lta, semer secura et nunquam statum
mutans in contraria. (, utinam dies illa illu!isset, et cuncta hc
temoralia "inem acceissent. 9ucet quidem Sanctis eretua
01gina ;, de 11$
claritate slendida, sed non nisi a longe er seculum
eregrinanatibus in terra.
2. -orunt cli cives, quam gaudiosa sit illa5 gemunt e!ules "ilii Ev
quod amara et tdiosa sit ista. Dies hujus temoris arvi et mali,
leni doloribus et angustiis4 ubi homo multis eccatis inquinatur,
multis assionibus irretitur, multis timoribus stringitur, multis curis
distenditur, et multis curiositatibus distrahitur, multis vanitatibus
imlicatur, multis erroribus circum"unditur, multis laboribus
atteritur, multis tentationibus gravatur, deliciis enervatur, egestate
cruciatur.
$. (, qundo erit "inis horum multorum laborum& #uando liberabor a
misera servitute vitiorum& #uando memorabor, Domine, tui solius&
#uando ad lenum ltabor in te& #uando ero sine omni
imedimento in vera libertate, sine omni gravamine mentis, et
cororis& #uando erit a! solida, a! imerturbabilis et secura a!
intus et "oris, a! ab omni arte "irma& Jesu bone, quando stabo ad
videndum te& #uando contemlabor regni tui gloriam& #uando eris
mihi omnia in omnibus& (, quando ero tecum in regno tuo, quod
rarasit dilectis tuis ab terno& /elictus sum auer et e!ul in
terra hostili, ubi bella quotidiana et in"ortunia ma!ima.
+. Consolare e!ilium meum, mitiga dolorem meum, quia ad te
susirat omne desiderium meum. -am onus totum mihi est,
quidquid hic mundus o""ert ad solatium, desidero te intime "rui, sed
nequeo arehendere. (to inhrere clestibus, sed derimunt
res temorales, et immorti"icat assiones. .ente omnibus rebus
sueresse oto, carni autem invite subesse cogor. Sic ego in"eli!
homo mecum ugno et "actus sum mihimetisi gravis, dum siritus
sursum, et caro qurit esse deorsum.
,. (, quid intus atior, dum mente clestia tracto et mo! carnalium
tentationum et cogitationum turba occurit oranti. Deus meus, ne
elon!eris a me neque declines in ira a servo tuo. %ul!ura
coruscationem tuam et dissipa eas, emitte safittas tuas et conturbentur
omnes hantasi inimici. /ecollige omnes sensus meo ad te5 "ac
me oblivisci omnium mundanorum5 da cito abjicere et contemnere
hantasmata vitiorum. Succurre mihi, terna 'eritas, ut nulla me
moveat vanitas. 8dveni, clestis suavitas, et "ugiat a "acie tua
omnis imuritas. *gnosce quoque mihi, et misericorditer indulge,
quoties rter te aliud in oratione revolvo. Con"iteor etenim vere,
quia valde distracte me habere consuevi. -am ibi multoties non
sum, ubi cororaliter sto, aut sedeo, sed ibi magis sum, ubi
cogitationibus "eror. *bi sum, ubi cogitatio mea est5 ubi est
01gina ;6 de 11$
"requenter cogitatio mea, ibi est id quod amo. Hoc mihi cito occurrit,
quod naturaliter delectat aut e! usu lacet.
6. 7nde tu, 'eritas terna, aerte di!isti4 5bi enim est thesaurus
tuus, ibi est et cor tuum. Si clum diligo, libenter de clestibus
enso. Si mundum amo, "elicitatibus mundi congaudeo, et de
adversitatibus ejus tristor. Si carnem diligo, qu carnis sunt
sissime imaginor. Si siritum amo, de siritualibus cogitare
delector. #ucumque enim diligo, de his libenter loquor et audio,
atque talium imagines mecum ad domum reorto. Sed beatus ille
homo qui roter te, Domine, omnibus creaturis abeundi licentiam
tribuit, qui natur vim "acit et concuiscentias carnis "ervore
siritus cruci"igit, ut serenata conscientia, uram tibi orationem
o""erat, dignusque sit angelicis interesse choris, omnibus terrenis
"oris et intus e!clusis.
Cap. 4%. De desiderio )tern) vit)* et quanta sint certantibus pr)mia
promissa.
1. 2ili mi, cum tibi desiderium tern beatitudinis desuer in"undi
sentis, et de tabernaculo cororis e!ire concuiscis, ut claritatem
meam sine vicissitudinis umbra contemlari ossis, dilata cor tuum,
et omni desiderio hanc sanctam insirationem suscie. /edde
amlissimas suern bonitati gratias, qu tecum sic dignanter
agit, clementer visitat, ardenter e!citat, otenter sublevat, ne
rorio ondere ad terrena labaris. -eque enim hoc cogitatu tuo aut
conatu acciis, sed sola dignatione suern grati et divini
resectus, quatenus in virtutibus, et majori humilitate ro"icias et ad
"utura certamina te rares mihique toto cordis a""ectu adhrere
et serventi voluntate studeas deservire.
2. 2ili, se ignis ardet, sed sine "umo "lamma non ascendit. Sic et
aliquorum desideria ad clestia "lagrant et tamen a tentatione
carnalis a""ectus liberi non sunt. *dcirco nec omnino ure ro honore
Dei agunt quod tam desideranter ab eo etunt. %ale est et se
desiderium tuum, quod insinuasti "ore tam imortunum. -on enim
est hoc urum et er"ectum, quod roria commoditate est
in"ectum.
$. 0ete non quod tibi est delectabile et commodum, sed quod mihi
accetabile atque honori"icum5 quia si recte judicas meam
ordinationem tuo desiderio, et omni desiderato r"erre debes, ac
sequi. -ovi desiderium tuum, et "requentes gemitus audivi. Jam
velles esse in libertate glori "iliorum Dei, jam te delectat domus
terna, et clestis atria gaudio lena. Sed nondum venit hora
01gina ;; de 11$
ista5 sed est adhuc, est aliud temus belli, videlicet temus laboris et
robatinis. (tas summo releri bono, sed non otes hoc assequi
modo. Ego sum, e!secta me, dicit Dominus, donec veniat regnum
Dei.
+. 0robandus es adhuc in terris et in multis e!ercitandus. Consolatio
interdum tibi dabitur, sed coiosa satietas non concedetur.
Con"ortare igitur et esto robustus, tam in agendo quam in atiendo
natur contraria. (ortet te novum induere hominem, et in alterum
virum mutari. (ortet te se agere quod non vis, et quod vis
oortet te relinquere. #uod aliis lacet, rocessum habebit5 quod
tibi lacet, ultra non ro"iciet. #uod alii dicunt, audietur5 quod tu
dicis, ro nihilo comutabitur. 0atent alii, et acciient5 tu etes nec
imetrabis.
,. Erunt alii magni in ore hominum5 de te autem tacebitur. 8liis hoc
vel illud committetur, tu autem ad nihil utilis judicaberis. -am
roter alium natura contristabitur, sed magnum "ructum sibi silens
reortabit. *n his et similibus multis robari solet "idelis Domini
servus, qualiter se in omnibus abnegare, et in omnibus "rangere
qurit. 'i! est aliquid tale, in quo tantundem mori indiges, sicut
videre et ati, qu voluntati tu adversa sunt5 ma!ime autem cum
disconvenientia, et qu minus tibi utilia aarent, "ieri jubentur. Et
quia non audes resistere altiori otestati, sub dominio constitutus,
ideo durum tibi videtur ad nutum alterius ambulare, et omne
rorium sentire omittere.
6. Sed ensa, "ili, horum "ructum laborum, celerem "inem atque
rmium nimis magnum, et non habebis inde gravamen, sed
"ortissimum atienti tu solamen. -am et ro modica hac
voluntate, quam modo sonte deseris, habebis semer voluntatem
tuam in clis. *bi quie invenies omne quod volueris, omne quod
desiderare otes. *bi aderit tibi totius "acultas boni sine timore
amittendi. *bi voluntas tua una semer mecum5 nil cuies
e!traneum vel rivatum. *bi nullus resistet tibi, nemo de te
conqueretur, nemo te imediet, nihil obviabit4 sed cuncta
desiderata simul erunt rsentia, totumque tuum a""ectum
re"icient, et adimlebunt usque ad summum. *bi reddam gloriam ro
contumelia eressa, allium laudis ro mrore, ro loco novissimo
sedem regni in scula. *bi aarebit "uctus obedienti5 gaudebit
labor Aitenti, et humilis subjectio coronabitur gloriose.
;. -unc ergo te inclina humliter sub omnium manibus, nec sit cur,
quia hoc di!erit, ve jusserit4 sed hoc magno oere curato, ut sive
0rlatus, sive minor au qualis aliud a te e!oscerit vel innuerit,
01gina ;< de 11$
ro bono totum acciias, et sincera voluntate studeas adimlere.
#urat alius hoc, alius illud5 glorietur ille in illo, et iste in isto5
laudenturque millies mille, tu autem nec isto nec illo4 sed tui isius
gaude contemtu, et in mei solius benelacito ac honore. Hoc
otandum est tibi, ut sive er vitam sive er mortem Deus semer
in te glori"icetur.
Cap. (. 0ualiter homo de"olatus debet se in manus Dei o""erre.
1. Domine Deus, sancte 0ater, sis nunc et in ternum benedictus,
quia sicut vis ita "actum est, et quod "acis bonum est. 9tetur in te
servus tuus, non in se, nec in aliquo alio, quia tu solus ltitia vera,
tu ses mea, et corona mea, tu gaudium meum, et honor meus,
Domine. #uid habet servus tuus, nisi quod a te acceit, etiam sine
merito suo& %ua sunt omnia, qu dedisti et qu "ecisti. Pauper sum
et in laboribus a juventute mea, et contristatur anima mea,
nonnunquam usque ad lacr?mas, quandoque etiam conturbatur
siritus meus a se roter imminentes assiones.
2. Desidero acis agudium, "iliorum tuorum acis "lagito, qui in
lumine consolationis a te ascuntur. Si das acem, si gaudium
sanctum in"undis, erit anima servi tui lena modulatione, et devota
in laude tua. Sed si te subtra!eris sicut sissime soles, non oterit
currere viam mandatorum tuorum, sed magis ad tundendum ectus
genua incurvantur, quia non est illi sicut heri, et nudiustertius,
quando lucebat lucerna tua suer caut ejus, et sub umbra alarum
tuarum rotegebatur a tentationibus irruentibus.
$. 0ater juste, et semer laudande, venit hora, ut robetur servus
tuus. 0ater amande, dignum est, ut hora hac atiatur ro te aliquid
servus tuus. 0ater eretuo venerande, venit hora quam ab terno
rsciebas a""uturam, ut ad modicum temus succumbat "oris
servus tuus5 vivat vero semer aud te intus, aululum viliendatur,
humilietur et de"iciet coram hominibus, assionibus conteratur et
languoribus, ut iterum tecum in aurora lucis nov resurgat, et in
clestibus clari"icetur. 0ater sancte, tu sic ordinasti, et sic voluisti,
et hoc "actum est quod rceisti.
+. Est hc enim gratia ad amicum tuum, ati et tribulari in mundo
ro amore to, quotiescumque et a quocumque et quomodocumque
id ermiseris "ieri. Sine consilio et rovidentia tua, et sine causa
nihil "it in terra. onum mihi, Domine, quod humiliasti me ut discam
justificationes tuas, et omnes elatines cordis atque rsumtiones
abjiciam. 7tile michi, quod con"usio cooeruit "aciem meam, ut te
otius quam homines ad consolandum requiram. Didici etiam e!
01gina ;= de 11$
hoc inscrutabile judicium tuum e!avescere, qui a""ligis justum cum
imio, sed non sine quitate et justitia.
,. 3ratias tibi, quia non eercisti malis meis, sed attrivisti me
verberibus amaris, in"ligens dolores et immittens angustias "oris et
intus. -on est qui me consoletur e! omnibus qusub clo sunt, nisi
tu, Domine Deus meus, clestis medicus animarum, qui percutis et
sanas, deducis ad inferos et reducis. Discilina tua suer me et virga
tua isa me docebit.
6. Ecce, 0ater dilecte, in manibus tuis ego sum5 sub virga
correctionis tu me inclino4 ercute dorsum meum et collum
meum, ut incurvem ad voluntatem tuam tortuositatem meam. 2ac
me ium et humilem disciulum, sicut bene "acere consuevisti, ut
ambulem ad omnem nutum tuum. %ibi me et omnia mea ad
corrigendum committo4 melius est hic corrii quam in "uturo. %u scis
omnia et singula, et nihil te latet in humana conscientia. 8ntequam
"iant, nosti ventura, et non ous tibi est ut quis te doceat aut
admoneat de his qu "iunt in terra. %u scis quid e!ediat ad
ro"ectum meum et quantum deservit tribulatio ad rubiginem
vitiorum urgandum. 2ac mecum desideratum benelacitum tuum
et ne desicias eccaminosam vitam meam, nulli melius et clarius
quam tibi soli notam.
;. Da mihi, Domine, scire quod sciendum est, hoc amare quod
amandum est, hoc laudare quod tibi summe lacet, hoc reutare
quod tibi rtiosum aaret, hoc vituerare quod tibi sordescit.
-on me sinas secundam visionem oculorum e!teriorum judicare,
neque secundum auditum aurium hominum imeritorum
sententiare4 sed in judicio vero de visibilibus et siritualibus
discernere atque suer omnia voluntatem benelaciti tui semer
inquirere.
<. 2alluntur se hominum sensus in judicando5 "alluntur et
amatores sculi visibilia tantummodo amando. #uid enim homo
inde melior, quia reutabitur ab homine major& 2alla! "allacem,
vanus vanum, ccus ccum, in"irmus in"irmum deciit, dum
e!altat et veraciter magis con"undit, dum inaniter laudat. -am
quantum unusquisque est in oculis tuis, tantum est et non amlius,
ait humilis sanctus 2ranciscus.
Cap. '. 0uod humilibus insistendum est operibus* cum de"icitur a
summis.
01gina <> de 11$
1. 2ili mi, non semer vales in serventiori desiderio virtutum stare
nec in altiori gradu contemlationis, sed necesse habes interdum ob
originalem corrutelam ad in"eriora descendere, et onus
corrutibilis vit etiam invite et cum tdio ortare. #uamdiu
mortale corus geris, tdium senties et gravamen cordis. (ortet
ergo se in carne de carnis onere gemere, eo guod non vales
siritualibus studiis, et divin contemlationi inde"inenter inhrere.
2. %unc e!edit tibi ad humilia et e!teriora oera con"ugere, et in
bonis te actibus recreare, adventum meum et suernam
visitationem "irma con"identia e!sectare, e!ilium tuum et
ariditatem mentis atienter su""erre, donec iterum a me visiteris, et
ab omnibus an!ietatibus libereris. -am "aciam te laborum oblivisci,
et interna quiete er"rui. E!andam coram te rata scriturarum, ut
dilatato corde currere incias viam mandatorum emorum, et dices4
Non sunt condi!na passiones hujus temproris ad futuram !loriam qu
revelabitur in nobis.
Cap. 2. 0uod homo non reputet se consolatione dignum* sed magis
verberibus dignum.
1. Domine, non sum dignus consolatione tua, nec aliqua sirituali
visitatione4 et ideo juste mecum agis, quando me inoem et
desolatum relinquis. Si enim ad instar maris lacr?mas "undere
ossem, adhuc consolatione tua dignus non essem. 7nde nihil
dignus sum quam "lagellari et uniri, quia graviter et se te
o""endi, et in multis valde deliqui. Ergo vera ensata ratione, nec
minima sum dignus consolatione. Sed tu clemens et misericors, quia
non vis erire oera tua, ad ostendendum divitias bonitatis tu in
vasa misericordi tu, etiam roter omne rorium meritum
dignaris consolari servum tuum sura humanum modum. %u enim
consolationes non sunt sicut human con"abulationes.
2. #uid egi, Domine, ut mihi con"erres aliquam clestem
consolationem& Ego nihil boni egisse recolo me, sed semer ad vitia
ronum, et ad emendationem igrum "uisse. 'erum est, et
abnegare non ossum5 si aliter dicerem, tu stares contra me, et non
esset qui de"enderet. #uid merui ro eccatis meis, nisi in"ernum,
et ignem ternum& *n veritate con"iteor, quoniam dignus sum omni
ludibrio et contemtu5 nec decet me inter devotos tuos commarari.
Et licet hoc gre audiam, tamen adversum me ro veritate eccata
mea arguam, ut "acilius misericordiam tuam valeam imetrare.
$. #uid dicam reus, et omni con"usione lenus& -on habeo os
loquendi, nisi hoc tantum verbum4 0eccavi, Domine, eccavi4
01gina <1 de 11$
miserere mei, ignosce mihi. &ine me paululum, ut plan!am dolorem
meum, antequam vadam ad terram tenebrosam, et opertam mortis
cali!ine. #uid tam ma!ime a reo et misero eccatore requiris nisi ut
conteratur et humiliet se ro delictis suis& *n vera contritione, et
cordis humiliatione nascitur ses veni, reconciliatur erturbata
conscientia, recueratur gratia erdita, tuetur homo a "utura ira, et
occurrunt sibi mutuo in osculo sancto Deus et Anitens anima.
+. Humilis eccatorum contritio accetabile tibi est, Domine,
sacri"icium, longe suavius odorans in consectu tuo, quam thuris
incesum. Hoc est gratum etiam unguentum, quod sacris edibus
tuis in"undi volusti, quia cor contritum, et humiliatum nunquam
despe)isti. *bi est locus re"ugii a "acie ir inimici5 ibi emendatur et
abluitur quidquid aliunde contractum est in inquinatum.
Cap. 3. De gratia qu) non miscetur terrena sapientibus.
1. 2ili, rtiosa est gratia mea, non atitur se misceri e!traneis
rebus, nec consolationibus terrenis. 8bjicere ergo oortet omnia
imedimenta grati, si otas ejus in"usionem susciere. 0ete
secretum tibi5 ama solus habitare tecum, nullius require
con"abulatinem, sed magis ad Deum devotam e""unde recem, ut
devotam teneas mentem, et uram conscientiam. %otum mundum
nihil e!stima, Dei vacationem omnibus e!terioribus anteone. -on
enim oteris mihi vacare et in transitoriis ariter delectari. 8 notis et
a charis oortet elongari et ab omni temorali solatio mentem
tenere rivatam. Sic obsecrat beatus 8ostolus 0etrus, ut tanquam
advenas et eregrinos in hoc mundo se contineant Christi "ideles.
2. (, quanta "iducia erit morituro, quem nullius rei a""ectus detinet
in mundo. Sed sic segregatum cor habere in omnibus, ger necdum
cait animus, nec animalis homo novit interni hominis libertatem.
8ttamen si vere velit esse siritualis, oortet eum renuntiare tam
remotis, quam roinquis, et a nemine magis cavere, quam a se
iso. Si te isum er"ecte viceris, ctera "acilis subjugabis. 0er"ecta
namque victoria est de semetiso triumhare4 qui enim semetisum
subjectum tenet, ut sensualitas rationi, et ratio in cunctis obediat
mihi, hic vere victor sui est et dominus mundi.
$. Si ad hunc aicem scandere gliscis, oortet viriliter inciere et
securim ad radicem onere, ut evellas et destruas occultam in
inordinatam inclinationem ad te isum et ad omne rivatum
inclinationem ad te isum et ad omne rivatum et materiale bonum.
E! hoc vitio quod homo semetisum nimis inordinate diligit, ene
totum endet quidquid radicaliter vincendum est, quo devicto et
01gina <2 de 11$
subacto malo, a! magna et tranquillitas erit continuo. Sed quia
auci sibi isi mori er"ecte laborant, nec lene e!tra se tendunt,
roterea in se imlicati remanent, nec sura se elevari in siritu
ossunt. #ui autem libere mecum ambulare desiderat, necesse est,
ut omnes ravas et inordinatas a""ectiones suas morti"icet atque
nulli creatur rivato amore concuiscenter inhreat.
Cap. 4. De diversis motibus natur) et grati).
1. 2ili, diligenter adverte motus natur et grati4 quia valde
contrarie et subtiliter moventur, et vi! nisi a sirituali et intime
illuminato homine discernuntur. (mnes quidem bonum aetunt, et
aliquid boni in suis dictis vel "actis rtendunt4 ideo sub secie boni
multi saluntur.
2. -atura callida est et multos trahit, illaqueat, et deciit, et se
semer ro "ine habet. Sed gratia simliciter ambulat, et ab omni
secie mala decinat, "allacias non rtendit, et omnia ure roter
Deum agit, in quo et "inaliter requiescit.
$. -atura invite vult mori, nec remi nec suerari vult, nec subesee
nec sonte subjugari. 3ratia vero studet morti"icationi rori,
resistit sensualitati, qurit subjici, aetit vinci, nec roria vult
libertate "ungi, sub discilina amat teneri, nec alicui cuit dominari4
sed sub Dei semer vivere, stare et esse, atque roter Deum omni
human creatur humiliter arata est inclinari.
+. -atura ro suo commodo laborat, et quidquid lucri sibi et alio
roveniat attendit. 3ratia autem non quid sibi utile et commodum
sit, sed quod multis ro"iciat, magis considerat.
,. -atura libenter honorem acciit et reverentiam. 3ratia vero
omnem honoem, et gloriam Deo "ideliter attribuit.
6. -atura con"usionem timet et contemtum. 3rata autem gaudet
ro nomine Jesu contumeliam ati.
;. -atura otium amat, et quietem cororalem. 3ratia vero vacua
esse non otest, sed libenter amlectitur laborem.
<. -atural qurit curiosa habere et ulchra, et abhorret vilia, et
grossa. 3ratia vero simlicibus delectatur et humilibus5 asera non
asernatur, nec vetustis re"ugit indui annis.
=. -atura resicit temoralia, gaudet ad lucra terrena, tristatur de
damno, irritatur de levi injuri verbo. Sed gratia attendit terna,
non inhret temoralibus, nec in erditione rerum turbatur, neque
01gina <$ de 11$
verbis durioribus acerbatur, quia thesaurum suum et gaudium in
clo, ubi nihil erit, constituit.
1>. -atura cuida est, et libentius acciit quam donat5 amat roria
et rivata. 3ratia autem ia est et communis, vitat singularia,
contentatur aucis, beatius judicat dare quam acciere.
11. -atura inclinat ad creaturas ad carnem roriam, ad vanitatem,
et discursus. Sed gratia trahit ad Deum, et ad virtutes, renuntiat
creaturis, "ugit mundum, odit carnis desideria, restringit
evagationes, erubescit in ublico aarere.
12. -atura aliquod solatium libenter habet e!ternum, in quo
delectetur ad sensum. Sed gratia in solo Deo qurit consolari, et in
summo bono suer omnia visiblia delectari.
1$. -atura totum agit roter lucrum, et commodum rorium, nihil
gratis "acere otest4 sed aut quale, aut melius, aut laudem, aut
"avorem ro bene"actis consequi seart et multum onderari sua
gesta et dona et dicta concuiscit. 3ratia vero nihil temorale
qurit, nec aliud rmium quam Deum solum ro mercede
ostulat, nec amlius de temoralibus necessariis desiderat, nisi
quantum hc sibi ad a""ecutionem ternorum valeant deservire.
1+. -atura gaudet de amicis multis et roinquis, gloriatur de nobili
loco, et ortu generis5 arridet otentibus, blanditur divitibus,
alaudit sibi similibus. 3ratia autem etiam inimicos diligit, nec de
amicorum turba e!tollitur, nec locum, nec ortum natalium reutat,
nisi ubi virtus major "uerit, "avet magis aueri quam diviti,
comatitur lus innocenti quam otenti, congaudet veraci et non
"allaci, e!hortatur semer bonos meliora charismata mulari, et
2ilio Dei er virtutes assimilari.
1,. -atura de de"ectu et molestia cito conqueritur. 3ratia
constanter "ert inoiam.
16. -atura ad se omnia re"lectit, ro se certat et arguit. 3ratia
autem ad Deum cuncta reducit, unde originaliter emanant, nihil
boni sibi adscribit nec arroganter rsumit, non contendit, nec
suam sententiam aliis r"ert, sed in omni sensu, et intellectu
tern saienti ac divino e!amini se submittit.
1;. -atura aetit scire secreta, et nova audire5 vult e!terius
aarere et multa er sensus e!eriri5 desiderat agnosci, et agere
unde laus et admiratio rocedit. Sed gratia non curat nova nec
curiosa erciere, quia totum hoc de vetustate corrutonis est
01gina <+ de 11$
ortum, cum nihil novum et durabile est suer terram. Docet itaque
sensus restringere, vanam comlacentiam et ostentationem
devitare, laudanda et digne miranda humiliter abscondere, et de
omni re et de omni scientia utilitatis "ructum, atque Dei laudem et
honorem qurere. -on vult se nec sua rdicari5 sed Deum in
donis suis otat benedici, qui cuncta e! mera charitate largitur.
1<. Hc gratia suernaturale lumen, et quoddam Dei seciale
donum est, et rorie electorum signaculum, et ignus salutis
tern4 qu hominem de terrenis ad clestia amanda sustollit, et
de carnali siritualem e""icit. #uanto igitur natura amlius remitur,
et vincitur, tanto major gratia in"unditur, et quotidie novis
visitationibus interior homo secundum imaginem Dei "ormatur.
Cap. . De corruptione natur)* et e""icacia grati) divin).
1. Domine Deus meus, qui me creasti ad imaginem et similitudinem
tuam4 concede mihi hanc gratiam, quam ostendisti mhi tam
magnam et necessariam ad salutem, ut vincam essimam naturam
meam trahentem me ad eccata et in erditionem. Sentio enim in
carne mea legem eccati, contradicentem legi mentis me, et
cativum me ducentem ad obediendum sensualitati in multis, nec
ossum resistere assionibus ejus, nisi assistat tua sanctissima
gratia, cordi meo ardenter in"usa.
2. (us est gratia tua et magna gratia, ut vincatur natura ad malum
semer rona ab adolescentia sua. -am er rimum hominem
8dam lasa, et vitiata er eccatum, in omnes homines A hujus
macul descendit, ut isa natura, qu bene et recte a te condita
"uit, ro vitio jam et in"irmitate corrut natur onatur, eo quod
motus ejus, sibi relictus, ad malum et in"eriora trahit. -am modica
vis, qu remansit, est tamquam scintilla qudam latens in cinere.
Hc est isa caro naturalis, circum"usa magna caligine, adhuc
judicium habens boni et mali, veri "alsique distantiam, licet
imotens sit adimlere omne quod robat, nec leno jam lumine
veritatis, nec sanitate a""ectionem suarum otiatur.
$. Hinc est, Deus meus, quod condelector le!i tu, secundum
interiorem hominem, sciens mandatum tuum "ore bonum, justum et
sanctum, arguens etiam omne malum et eccatum "ugiendum.
Carni autem servio lege eccati, dum magis sensualitati obedio,
quam rationi. Hinc est quod velle bonum mihi adjacet, er"icere
autem non invenio. Hin se bona multa roono, sed quia gratia
deest ad adjuvandam in"irmitatem meam, e! levi resistentia e!ilio
et de"icio. Hinc accidit quod viam er"ectorum agnosco, et qualiter
01gina <, de 11$
agere debeam, satis clare video4 sed rori corrutionis ondere
ressus ad er"ectiora non assurgo.
+. (, quam ma!ime est mihi necessaria gratia tua, Domine, ad
inchoandum bonum, ad ro"iciendum et ad er"iciendum. -am sine
te nihil ossum "acere5 omnia autem ossum in te, con"ortante me
gratia tua. (, vere clestis, gratia, sine qua nulla sunt roria
merita, nulla quoque dona natura onderanda. -ihil artes, nihil
diviti, nihil ulchritudo vel "ortitudo, nihil igneium vel eloquentia
valent aud te, Domine, sine gratia tua. -am bona natura bonis et
malis sunt communia4 Electorum autem rorium donum est gratia,
sive dilectio, qua insigniti digni habenter vita terna. %antum
eminet hc gratia, ut nec donum roheti, nec signorum
oeratio, nec quantalibet alta seculatio aliquid stimetur sine ea.
Sed neque "ides neque ses neque ali virtutes sine charitate et
gratia tibi accet sunt.
,. (, beatissima gratia, qu auerem siritu virtutibus divitem
"acis, et divitem multis bonis humilem corde reddis. 'eni, descende
ad me, rele me mane misericordia tua et consolatione tua, ne
de"iciat r lassitudine et ariditate mentis anima mea. (bsecro,
Domine, ut inveniam gratiam in oculis tuis4 su""icit enim mihi gratia
cteris non obtentis qu desiert natura. Si "uero ve!atus et
tentatus tribulationibus multis, non timebo mala, dum "uerit mecum
gratia tua. *sa "ortitudo mea, isa consilium con"ert et a!ilium.
Cunctis hostibus otentior est et saientior universis saientibus.
6. .agistra est veritatis, doctri! discilin, lumen cordis, solamen
ressur, "ugatri! tristiti, ablatri! timoris, nutri! devotionis,
roductri! lacr?marum. #uid sum sine ea nisi aridum lignum et stis
inutilis ad ejiciendum& %ua ergo, Domine, gratia me semer
rbenitat, et sequatur ac bonis oeribus jugiter rstet esse
intentum er Jesum Christum 2ilium tuum. 8men.
Cap. !. 0uod nosmetipsos abnegare et Christum imitari debemus per
crucem.
1. 2ili, quantum vales a te e!ire, tantum in me oteris ertransire.
Sicut nihil "oris concuiscere internam acem "acit, sic se interius
relinquere Deo conjungit. 'olo te addiscere er"ectam
abnegationem tui in voluntate mea, sine contradictione et querela.
Sequere me4 (!o sum via, veritas, et vita. Sine via non itur5 sine
veritate non cognoscitur5 sine vita non vivitur. Ego sum via, quam
sequi debes, veritas, cui credere debes, vita, quam serare debes.
Ego sum via inviolabilis, veritas in"allibilis, vita interminabilis. Ego
01gina <6 de 11$
sum via rectissima, veritas surema, vita vera, vita beata, vita
increata. Si maseris in via mea, cognosces veritatem, et veritas
liberabit te et arehendes vitram ternam.
2. &i vis ad vitam in!redi, serva mandata. Si vis veritatem
cognoscere, crede mihi. &i vis perfectus esse, vende omnia. Si vis esse
disciulus meus, abnega temetisum. Si vis beatam vitam ossidere
rsentem vitam contemne. Si vis e!altari in clo, humilia te in
mundo. Si vis regnare mecum, orta crecem mecum. Soli enim servi
crucis inveniunt vitam beatitudinis et ver lucis.
$. Domine Jesu Christe, quia arta erat vita tua, et mundo desecta5
dona mihi tecum mundi desectum imitari. Non enim servus est
major domino suo, nec discipuus supra ma!istrum. E!erceatur servus
tuus in vita tua, quia ibi est salus mea et sanctitas vera. #uidquid
e!tra eam lego et audio, non me recreat nec delectat lene.
+. 2ili, quia hc scis et legisti omnia, beatus eris si "eceris ea. Qui
habet mandata mea et servat ea, ipse est qui dili!it me, et e!o dili!am
eum et manifestabo ei meipsum et "aciam isum consedere mecum in
regno 0atris mei. *gitur, Domine, sicut di!isti et romisisti, sic utique
mihi romereri contingat. Suscei, suscei de manu tua crucem4
ortabo eam usque ad mortem, sicut imosuisti mihi. 'ere vita boni
.onachi cru! est, sed du! aradisi. *ncetum est, retro abire non
licet, nec relinquere oortet.
,. Eja "ratres, ergamus simul4 Jesus erit nobiscum5 roter Jesum
susceimus hanc crucem5 roter Jesum er"everemus in cruce5 erit
adjutor noster, qui est du! noster et rcessor. En re! noster
ingrediatur ante nos, qui ugnabit ro nobis. Sequamur viriliter,
nemo metuat terrores5 simus arati mori "ortiter in bello, nec
in"eramus crimen glori nostr, et "ugiamus a cruce.
Cap. #. 0uod homo non sit nimis de&ectus* quando labitur in aliquos
de"ectus.
1. 2ili, magis lacent atientia et humilitas in adversis, quam multa
consolatio et devotio in roseris. 7t quid te contristat arvum
"actum contra te dictum& Si amlius "uisset, commoveri non
debuisses. Sed nunc dimitte transire4 non est rimum nec novum
nec ultmum erit, si diu vi!eris. Satis virilis es, quamdiu nil obviat
adversi5 bene etiam consulis et alios nosti roborare verbis4 sed cum
ad januam tuam venit reentina tribulatio, de"icis consilio et robore.
2. 8ttende magnam "ragilitatem tuam, quam sius e!eriris in
modicis objectis4 tamen ro salute tua ista "iunt. Cum hc et similia
01gina <; de 11$
contingunt, one te ut melius nosti e! corde5 et si tetigerit tribulatio,
non tamen dejiciat nec diue imlicet. 8d minus sustine atienter, si
non otes gaudenter. Et si minus libenter audis et indignationem
sentis, rerime te, nec atiaris aliquid inordinatum e! ore tuo e!ire,
unde arvuli scandali:entur. Cito conquiescet commotio e!citata, et
dolor internus revertente gratia dulcorabitur. 8dhuc vivo ego, di!it
Dominus5 juvare te aratus sum et solito amlius consolari, si
con"isus "ueris in me, et devote invocaveris me.
$. 8nimquior esto et ad majorem sustinentiam accingere. -on est
totum "rustratum, si te sius erciis tribulatum vel graviter
tentatum. Homo es, et non Deus5 caro es, et non 8ngelus. #uomodo
tu osses semer in eodem statu virtutis ermanere, quando hoc
de"uit 8ngelo in clo, et rimo Homini in aradiso, quid non diu
steterunt& Ego sum qui mrentes erigo sositate, et suam
cognoscentes in"irmitatem ad meam rovoco divinitatem.
+. Domine, benedictum sit verbum tuum, dulce super mel et favum
ori meo. #uid "acerem in tantis tribulationibus et angustiis meis, nisi
me con"ortares tuis sanctis sermonibus& Dummodo tandem ad
ortum salutis erveniam, quid mihi cur est, qu et quanta
assus "uero& Da "inem bonum et da "elicem e! hoc mundo
transitum. .emento mei, Deus meus, et dirige me recto itinere in
regnum tuum. 8men.
Cap. $. De altioribus rebus et occultis Dei &udiciis non scrutandis.
1. 2ili, caveas disutare de altis materiis et de occultis Dei judiciis4
cur iste sic relinquitur, et ille ad tantam gratiam assumitur& cur
etiam iste tantum a""ligitur, et ille tam e!imie e!altatur& *sta
omnem "acultatem humanam e!cedunt, nec ad investigandum
divum judicium ulla ratio rvalet vel disutatio. #uando ergo hc
tibi suggerit inimicus vel etiam quidam curiosi inquirunt homines,
resonde illud 0rohet4 .ustus es, Domine, et justum judicium tuum5
et illud4 .udicia Domini vera justificata in semetipsa. Judicia mea
metuenda sunt, non discutienda, quia humano intellectua sunt
incomrehensibilia.
2. -oli etiam inquirere nec disutare de meritis Sanctorum, quis alio
sit sanctior5 aut quis major sit in regno clorum. %alia generant
se lites et contentiones inutiles, nutriunt quoque suerbiam et
vanam gloriam4 unde oriuntur invidi et dissensiones, dum ille
istum Sanctum, et alius alium conatur suerbe r""erre. %alia
autem velle scire et investigare nullum "ructum a""erunt, sed magis
01gina << de 11$
Sanctis dislicent, quia non sum Deus dissensionis, sed pacis, qu
a! magis in humilitate vera, quam in roria e!altatione consisit.
$. #uidam :elo devotionis trahuntur ad hos Sanctos vel ad illos,
amliori e""ectu, sed humano otius, quam divino. Ego sum qui
cunctos condidi Sanctos5 ego donavi gratiam5 ego rstiti gloriam.
Ego novi singulorum merita5 e!o prveni eos in benedictionibus
dulcedinis me. Ego rscivi dilectos meos ante scula5 e!o eos
ele!i de mundo, non isi me relegerunt. Ego vocavi er gratiam,
attra!i er miscericordiam5 ego erdu!i eos er tentationes varias.
Ego in"udi consolationes magni"icas5 ego dedi erseverantiam5 ego
coronavi eorum atientiam.
+. Ego rimum et novissimum agnosco5 ego omnes instimabili
dilectione amlector. Ego laudandus sum in omnibus Sanctis meis5
ego suer omnia benedicendus sum et honorandus in singulis, quos
sic gloriose magni"icavi, et rdestinavi sine ullis rcedentibus
roriis meritis. #ui ergo unum de minimis meis contemsit, nec
magnum honorat4 quia pusillum et ma!num e!o feci. #ui derogat
alicui Sanctorum, derogat et mihi, et omnibus cteris in regno
clorum. (mnes unum sunt er charitatis vinculum, idem sentiunt,
idem volunt et omnes in unum se diligunt.
,. 8dhuc autem, quod multo altius est, lus me quam se et sua
merita diligunt. -am sura se rati et e!tra roriam dilectionem
tracti, toti in amorem meum ergunt, in quo et "ruitive quiescunt.
-ihil est quod eos avertere ossit aut derimere4 quie qui terna
veritate leni, igne ardescunt ine!stinguibilis charitatis. %aceant
igitur carnales et animales homines de Sanctorum statu di""erere4
qui non norunt nisi rivata gaudia diligere5 demunt et addunt ro
sua inclinatione, non rout lacet tern 'eritati.
6. *n multis est ignorantia, eorum ma!ime qui arum illuminati raro
aliquem er"ecta dilectione sirituali diligere norunt. .ulti adhuc
naturali a""ectu, et humana amicitia ad hos vel ad illos trahuntur5 et
sicut in in"erioribus se habent, ita et de clestibus imaginantur. Sed
est distantia incomarabilis inter ea qu imer"ecti non cognitant,
et ea qu illuminati viri er revelationem contemlantur, et
seculantur suerna.
;. Cave ergo, "ili, de istis curiose tractare, qu scientiam tuam
e!cedunt5 sed hoc magis satage et intende, ut vel minimus in regno
Dei queas inveniri. Et si quisiam sciret, quis alio sanctior esset, vel
major haberetur in regno clorum, quid ei hc notitia rodesset,
nisi se e! hac cognitione coram me humliaret, et in majorem mei
01gina <= de 11$
nominis laudem e!surgeret& .ulto accetius Deo "acit qui de
eccatorum suorum magnitudine, et virtutum suarum arvitate
cogitat, et quam longe a Sanctorum er"ectione distat, quam is, qui
de majoritate eorum vel arvitate disutat. .elius est Sanctos
devotis recibus et lacr?mis e!orare et eorum gloriosa su""ragia
humili mente imlicare, quam eorum secreta vana inquisitione
erscrutari.
<. *lli bene et otime contentantur, si homines scirent contentari et
vaniloquia sua comescere. -on gloriantur de roriis meritis,
quie qui sibi nil bonitatis adscribunt5 sed totum mihi, quoniam
isis cuncta e! in"inita mea charitate donavi. %anto amore divinitatis
et gaudio suere""luenti relentur, ut nil desit eis glori, nihilque
desit "elicitatis. (mnes Sancti quanto altiores in gloria tanto
humiliores in se isis, et mihi viciniores et dilectiores e!istunt.
*deoque habes scritum, quia mittebant coronas suas ante Deum, et
ceciderunt in facies suas coram "!no et adoraverunt viventem in
scula sculorum.
=. .ulti qurunt, quis major sit in regno Dei, qui ignorant an cum
minimis erunt digni comutari. .agnum est vel esse minimum in
clo, ubi omnes magni sunt4 quia omnes "ilii Dei vocabuntur et
erunt. ,inimus erit in mille et peccator centum annorum morietur.
Cum enim qurerent Disciuli, quis major esset in regno clorum,
tale audierunt resonsum4 Nisi conversi fueritis et efficiamini sicut
parvuli, non intrabitis in re!num clorum. Quicumque er!o
humiliaverit se sicut parvulus iste2 hic major est in re!no clorum.
1>. ' eis, qui cum arvulis se humiliare sonte dedignantur,
quoniam humilis janua regni clestis eos non admittet intrare. V
et divitibus, qui habent consolationes suas hic, quia aueribus
intrantibus in regnum Dei, isi stabunt "oris ejulantes. 3audete
humiles, et e!ultate aueres, quia vestrum est regnum Dei, si
tamen in veritate ambulatis.
Cap. %. 0uod omnis spes et "iducia in solo Deo et "igenda.
1. Domine, qu est "iducia mea quam in hac vita habeo, aut quod
majus solatium meum e! omnibus aarentibus sub clo& -onne
tu, Domine Deus meus, cujus misericordi non est numerus& 7bi
mihi bene "uit sine te& 8ut quando male esse otuit rsente te&
.alo auer esse roter te, quam dives sine te. Eligo otius tecum
in terra eregrainari, quam sine te clum ossidere. 7bi tu, ibi
clum5 atque ibi mors est atque in"ernus, ubi tu non es. %u mihi in
desiderio es, et ideo ost te gemere et clamare et e!orare necesse
01gina => de 11$
est. *n nullo denique ossum lene considere, qui in necessitatibus
au!ilietur oortunius, nisi in te solo Deo meo. %u es ses mea, et
"iducia mea, et consolator meus, et "idelissimus in omnibus.
2. (mnes qu sua sunt qurunt5 tu salutem meam, et ro"ectum
meum solummodo rtendis et omnia in bonum mihi convertis. Et
si variis tentationibus et adversitatibus e!onas me, hoc totum ad
utilitatem meam ordinas, qui mille modis dilectos tuos robare
consuevisti. *n qua robatione non minus diligi debes et laudari,
quam si clestibus consolationibus me releres.
$. *n te ergo, Domine Deus meus, ono totam sem meam et
re"ugium5 in te omnem tribulationem meam et angustiam meam
constituo, quia totum in"irumum et instabile invenio quidquid e!tra
te consicio. -on enim roderunt multi amici, neque "ortes au!iliarii
adjuvare oterunt, neque rudentes consiliarii resonsum utile
dare, neque libri Doctorum consolari, nec alia rtiosa substantia
liberare, neque locus aliquis secretus contutari, si tu ise non
assistas, juves, con"ortes, consoleris, instruas et custodias.
+. (mnia namque, qu ad acem videntur esse et "elicitatem
habendam, te absente nihil sunt, nihilque "elicitatis et veritate
con"erunt. 2inis ergo omnium bonorum et altitudo vit et
ro"unditas eloquiorum tu es5 et in te suer omnia serare,
"ortissimum solatium omnium servorum tuorum. 8d te sunt oculi
mei5 in te con"ido, Deus meus5 misericordiarum 0ater, benedic et
sancti"ica animam meam benedictione clesti, ut "iat habitatio
sancta tua et sedes tern glori tu, nihilque in temlo tu
dignitatis inveniatur, quod oculos tu majestatis o""endat.
&ecundum multitudinem miserationum tuarum et magnitudinem
bonitatis tu respice in me, et e!audi orationem aueris servi tui,
longe e!ulantis in regione umbr mortis. 0rotege et conserva
animam servuli tui inter tot discrimina vit corrutibilis, ac
comitante gratia tua, dirige er viam acis ad eretu atriam
"elicitatis et claritatis.
De devota e!hortatione ad sacram Cororis Christi communionem.
Vo) Christi dicit.
Venite ad me omnes, qui laboratis et onerati estis, et e!o reficiam vos,
dicit Dominus. Panis quem e!o dabo caro mea est, pro mundi vita.
"ccipite et comedite2 hoc est Corpus meum quod pro vobis tradetur2
hoc facite in meam commemorationem. Qui manducat meam carnem,
et bibit meam san!uinem, in me manet et e!o in eo. Verba qu e!o
locutus sum nobis, spiritus et vita sunt.
01gina =1 de 11$
Cap. I. Cum quanta devotione Christus sit suscipiendus.
1. Hc sunt verba tua, Christe, 'eritas terna, quamvis non in uno
temore rolata, nec uno in loco conscrita. #uia ergo tua grantater
mihi et "ideliter sunt acciienda, tua sunt, et tu ea rotulisti, et mea
quoque sunt, quia ro salute mea edidisti4 libenter susicio ea e!
ore tuo, ut atius in"erantur cordi meo. E!citant me verba tant
ietatis, lena dulcendinis et dilectionis4 sed terrent me delicta
roria, et ad caienda tanta m?steria me reverberat imura
conscientia. 0rovocat me dulcedo verborum tuorum, sed onerat me
multitudo vitiorum meorum.
2. Jubes ut "iducialiter ad te accedam, si tecum velim habere
artem, et immortalitatis acciiam alimoniam, si ternam cuiam
obtinere vitam et gloriam. Venite, inquis, ad me omnes, qui laboratis
et onerasti estis et e!o reficiam vos. (, dulce et amicabile verbum in
aure eccatoris, quo tu, Domine Deus meus, egenum et auerem
invitas ad communionem tui sanctissimi Cororis. Sed quis ego
sum, Dominus, ut ad te rsumam accedere& (cce cli clorum te
non capiunt, et tu dicis4 Venite ad me omnes-
$. #uid vult ista iissima dignatio, et tam amicabilis invitatio&
#uomodo ausus ero venire, qui nihil boni mihi conscius sum, unde
ossim rsumere& #uomodo te introducam in domum meam, qui
sius o""endi benignissimam "aciem tuam& /everentur 8ngeli et
8rchangeli, metuunt Sancti et Justi, et tu dicis4 Venite ad me omnes-
-am nisi tu, Domine, diceres, quis verum esse crederet& Et nisi tu
juberes, quis accedere tentaret&
+. Ecce vir justus -oe in arc "abrica centum annis laboravit, ut
cum aucis salvaretur4 et ego quomodo otero me una hora
rarare, ut mundi "abricatorent cum reverentia sumam& .o?ses,
"amulus tuus, magnus et secialis amicus tuus, arcam e! lignis
imutribilibus "ecit, quam et mundissimo vestivit auro, ut tabulas
9egis in ea reoneret4 et ego utrida creatura, audebo te
Conditorem legis, ac vit datorem tuam "acile susciere& Salomon,
saientissimus regum *srael, magni"icum temluBm setem annis in
laudem nominis tui di"icavit, et octo diebus "estum dedicationis
ejus celebravit, mille hostias aci"icas obtulit, et arcam "deris,
clangore buccin et jubilo in loco sibi rarato solemniter
collocavit. Et ego in"eli! et auerrimus hominum, quomodo te in
domum meam introducam, qui vi! mediam e!endere devote novi
horam, et utinam vel "ere semel mediam digne.
01gina =2 de 11$
,. (, mi Deus, quantum illi ad lacendum tibi agere studuerunt. Heu
quam usillum est quod ago, quam breve e!leo temus, cum me
ad communicandum disono. /aro totus collectus, rarissime abo
omni distractione urgatus.
6. Et certe in tua salutari Deitatis rsentia nulla deberet occurrere
indecens cogitatio5 nulla etiam occuare creatura, quia non ad
8ngelum, sed 8ngelorum Dominum susceturus sum hositio. Est
tamen magna distantia inter arcam "Aderis Domini cum suis
reliquiis, et mundissimum Corus tuum cum suis ine""abilibus
virtutibus5 inter legalia illa sacri"icia "uturorum r"igurativa, et
veram tui Cororis hostiam, omnium antiquorum sacri"iciorum
comletivam.
;. #uare igitur ad tuam non magis inardesco venerabilem
rsentiam& Cur majori me non raro sollicitudine ad tua Sancta
sumenda, quandoilli antiqui sancti 0atriarch, /eges quoque et
0rincies cum universo oulo tantum devotionis monstrarunt
a""ectum erga cultum divinum&
<. Saltavit re! devotissimus David coram arca Dei totis veribus,
recolens bene"icia olim indulta 0atribus. 2ecit diversi generis
organa, salmos edidit, et cantari institui cum ltitia, cecinit et ise
"requenter in cithara, Siritus sancti a""latus gratia, docuit oulum
*srael toto corde laudare Deum, et ore consono diebus singulis
benedicere et rdicare. Si tanta agebatur tunc devotio, ac divin
laudis e!titit recordatio coram arca testamenti, quanta nunc mihi et
omni oulo Christiano habenda est devotio et reverentia in
rsentia Sacramenti, in sumtione e!cellentissimi cororis Christi&
=. Currunt multi ad diversa loca ro visitandis reliquiis Sanctorum,
et mirantur auditis gestis eorum5 amla di"icia temlorum
insiciunt, et osculantur sericis et auro involuta sacra ossa eorum.
Et ecce tu rsens es hic aud me in altari, Deus meus, Sanctus
Sanctorum, hominum Creator et Dominus 8ngelorum. Se in
talibus videndis est curiositas hominum, est novitas invisorum et
modicus reortabitur "ructus emendationis, ma!ime ubi est tam
levis, since vera contritione discursus. Hic autem in Sacramento
altaris totus rsens es Deus meus, homo Christus Jesus4 ubi et
coiosus erciitur tern salutis "ructus, quotescumque "ueris
digne ac devote suscetus. 8d istud vero non trahit levitas aliqua,
nec curiositas vel sensualitas, sed "irma "ides, devota ses, et
sincera charitas.
01gina =$ de 11$
1>. (, invisibilis conditor mundi Deus, quam mirabiliter agis
nobiscum, quam suaviter et gratiose cum electis tuis disonis,
quibus temetisum in Sacramento sumendum roonis. Hoc
namque omnem intellectum suerat5 hoc secialiter devotorum
corda trahit, et accendit a""ectum. *si enim vere "ideles tui, qui
totam vitam suam ad emendationem disonunt, e! hoc Sacramento
dignissimo magnam devotionis gratiam, et virtutis amorem
"requenter reciiunt.
11. (, admirabilis et abscondita gratia Sacramenti, quam norunt
tantum Christi "ideles, in"ideles autem et eccatis servientes
e!eriri non ossunt. *n hoc Sacramento con"ertur siritualis gratia
et rearatur in anima virtus amissa et er eccatum de"ormata redit
ulchritudo. %anta est aliquando hc gratia, ut e! lenitudine
collat devotionis non tantum mens, sed et debile corus vires sibi
rstitas sentiat amliores.
12. Dolendum tamen est, et miserandum valde suer teiditate, et
negligentia nostra, quod non majori a""ectu trahimur ad Christum
sumendum, in quo tota ses salvandorum consistit et meritum. *se
enim est sancti"icatio nostra et redemtio5 ise consolatio viatorum
et Sancrotum terna "ruitio. Dolendum itaque valde, quod multi
tam arum hoc salutare m?sterium advertunt, quod clum lti"icat
et mundum conservat universum. Heu ccitas et duritia cordis
humani, tam ine""abile donum non magis attendere, et e!
quotidiano usu etiam inadvertentia de"luere.
1$. Si enim hoc sanctissimum Sacramentum in uno tantum
celebraretur loco, et ab uno tantum consecraretur Sacerdote in
mundo, quanto utas desiderio ad illum locum, et talem Dei
sacerdotem homines e""icerentur, ut divinia ministeria celebrari
audirent& -unc autem multi "acti sunt Sacerdotes et in multis locis
o""ertur Christus4 ut tanto major aareat gratia et dilectio Dei ad
hominem, quanto latius est sacra Communio di""usa er omnem
orbem.
1+. 3ratias tibi, bone Jesu, astor terne, qui nos aueres et
e!ules dignatus est rtioso corore et sanguine tuo re"icere4 et ad
hc m?steria erciienda etiam rorii oris tui eloquio invitare
dicendo4 'enite ad me omnes qui laboratis et onerati esti, et ego
re"iciam vos.
Cap. II. 0uod magna charitas et bonitas Dei in -acramento e,hibetur
homini.
01gina =+ de 11$
1. Suer bonitate tua et magna misericordia tua, Domine, con"isus,
accedo ger ad salvatorem, esuriens ad "ontem vit, egenus ad
/egem cli, et sitiens servus ad Dominum, creatura ad Creatorem,
disolatus ad meum ium Consolatorem. Sed unde mihi hoc ut
venias ad me& #uis ego sum ut rstes mihi temetisum&
#uomodo audet eccator coram te aarere& Et quomodo tu
dignaris ad eccatorem venire& %u nosti servum tuum, et scis quia
nihil coni in se est unde hoc illi rstes. Con"iteor igitur vilitatem
meam, agnosco tuam bonitatem, laudo ietatem, et gratias ago
roter nimiam charitatem. 0roter temetisum hoc "acis, non
roter mea merita, ut bonitas tua mihi magis innotescat, charitas
amlior ingeratur, et humilitas er"ectius commendetur. #uia ergo
tibi hoc lacet et sic, "ieri jussisti, lacet et mihi dignatio tua, et
utinam iniquitas mea non obsistat.
2. (, dulcissime, et benignissime Jesu, quanta tibi reverentia et
gratiarum actio cum eretua laude ro suscetione sacri Cororis
tui debetur4 cujus dignitatem nullus hominum e!licare otens
invenitur. Sed quid cogitabo in hac Communione, in accessu ad
Dominum meum, quem debite venerari nequeo et tamen devote
susciere desidero& #uid cogitabo melius et salubrius nisi me isum
totaliter humiliando coram te et tuam in"initam bonitatem e!altando
sura me& 9audo te, Deus meus, et in ternum e!alto te. Desicio
me et subicio tibi in ro"undum vilitatis me.
$. Ecce tu Sanctus Sanctorum, et ego sordes eccatorum4 et
inclinas te ad me, qui non sum dignus ad te resicere. Ecce tu venis
ad me, tu vis esse mecum5 tu invitas ad vonvivium tuum, tu mihi
daer vis clestem cibum et panem "n!elorum ad manducandum,
non alium sane quam teisum, panem vivum, qui de clo descendisti
et das vitam mundo.
+. Ecce unde dilectio rocedit, qualis dignatio illucescit5 quam
magn gratiarum actiones et laudes ro his tibi debentur. (, quam
salutare et utile consilium tuum, cum istud constituisti. #uam sauve
et jucundum convivium, cum teisum in cibum donasti. (, quam
admirabilis oeratio tua, Domine5 quam otens virtus tua, quam
in"allibilis veritas tua. Di!isti enim et "acta sunt omnia, et hoc
"actum es quod jussisti4 mira res et "ide digna ac humanum vincens
intellectum, quod tu, Domine Deus meus, verus Deus et homo, sub
modica anis secie et vini integer contineris et sine consumtione a
sumente manducaris.
,. %u, Domine universorum, qui nullius habens indigentiam voluisti
er Sacramentum tuum habitare in nobis, conserva cor meum et
01gina =, de 11$
corus meum immaculatum, ut lta et ura conscientia sius
valeam celebrare tua m?steria et ad meam eretuam acciere
salutem, qu ad tuum rciue honorem et memoriale erenne
san!isti et instituisti.
6. 9tare, anima mea, et gratias age Deo ro tam nobili munere et
solatio singulari in hac lacr?marum valle tibi relicto. -am quoties
hoc m?sterium recolis, et Christi corus acciis, toties tu
redemtionis ous agis et artices omnium meritorum Christi
e""iceris4 charitas etenim Christi nunquam minuitur, et magnitudo
roitiationis ejus nunquam e!hauritur. *deo nova semer mentis
renovatione ad hoc disonere te debes et magnum salutis
m?sterium attenta consideratione ensare. *ta magnum, novum et
jucundum tibi videri debet, cum celebras aut missam audis, ac si
eodem die Christus rimum in uterum 'irginis descendens homo
"actus esset, aut in cruce endens ro salute hominum ateretur, et
moreretur.
Cap. III. 0uod utile est s)pe communicare.
1. Ecce ego venio ad te, Domine, ut bene mihi sit e!munere tuo et
lti"icer in convivio tuo, quod parasti in dulcedine tua pauperi, Deus.
Ecce in te test totum quod desiderare ossum et debeo. %u salus
mea et redemtio, ses et "ortitudo, decus et gloria. 0tifica ergo
hodie animam famuli tui, quoniam ad te, Domine Jesu Christe,
animam meam levavi. Desidero te nunc devote et reverenter
susciere, cuio te in domum meam introducere, quatenus cum
Cacho merear a te benedici ac inter "ilios 8brah comutari.
8nima mea et corus meum te concuiscit, cor meum tecum uniri
desiderat.
2. %rade te mihi, et su""icit4 name rter te nulla consolatio valet,
sine te esse nequeo et sine visitatione tua vivere non valeo.
*deoque oortet me "requenter ad te accedere, et in remedium
salutis me reciere, et in remedium salutis me reciere, ne "orte
de"iciam in via, si "uero clesti "raudatus alimonia. Sic enim tu,
misericordissime Jesu, rdicans oulis, et varios sanans
languores, aliquando di!isti4 Nolo eos dimittere jejunos in domum
suam, ne dificiant in via. 8ge igitur hoc modo mecum, qui te ro
"idelium consolatione in Sacramento reliquisti. %u es enim re"ectio
sauvis anim, et qui te digne manducaverit, artices et hes erit
tern glori.
$. -ecessarium quidem mihi est, qui tam se mihi labor et ecco,
tam cito toresco et de"icio, ut er "requentes orationes et
01gina =6 de 11$
con"essiones, ac sacram tui Cororis ercetionem me renovem,
mundem et accendam, ne "orte diutius abstinendo a sancto
roosito de"luam. Proni enim sunt sensus hominis ad malum ab
adlescentia sua, et nisi succurrat divina medicina, labitur homo lus
ad ejora. /etrahit ergo sancta Communio a malo, et con"ortat in
bono. Si enim modo tam se negligens sum et teidus, quando
communico aut celebro, quid "ieret si medelam non sumerem et
tam grande juvamen non qurerem& Et licet omni die non atus, et
ad celebrandum bene disositus, dabo tamen oeram congruis
temoribus divina erciere m?steria, ac tant grati articiem
me e!hibere vel rbere. -am hc est una rincialis "idelis
anim consolatio, quamdiu eregrinatur ad te in mortali corore, ut
sit sius memor Dei sui, dilectum suum devota susciiat mente.
+. (, mira circa nos tu ietatis dignatio4 quod tu, Domine Deus,
creator et vivi"icator omnium sirituum, ad auerculam dignaris
venire anima, et cum tota divinitate tua ac humanitate ejus
iminguare esuriem. (, "eli! mens, et beata anima, qu te,
Dominum Deum suum, meretur devote susciere, et in tua
suscetone sirituali gaudio releri. (, quam magnum susciit
Dominum, quam dilectum inducit hositem, quam jucundum reciit
socium quam "idelem accetat amicum, quam seciosum, et
nobilem amlectitur sonsum, r omnibus dilectis, et suer omnia
desiderabilia amandum. Sileant a "acie tua, dulcissime dilecte meus,
clum et terra, et omnibus ornatis eorum, quoniam quidquid
habent laudis et decoris, e! dignatione tu est largitatis, nec ad
decorem tui ervenient nominis, cujus saienti non est numerus.
Cap. 4. 0uod multa bona pr)stantur devote communicantibus.
1. Domine Deus meus, rveni servum tuum in benedictione
dulcedinis tu, ut ad tuum magni"icum Sacramentum digne ac
devote merear accedere. E!cita cor meum in te, et a gravi torore
e!ue me. 'isita me in salutari tuo ad gustandum in siritu tuam
sauvitatem, qu in hoc Sacramento tanquam in "onte lenaire latet.
*llumina quoque oculos meos ad intuendum tantum m?sterium, et
ad credendum illud indubitata "ide me robora. Est enim oeratio
tua, non humana otentia4 tua sacra institutio, non hominis
adinventio. -on enim ad hc caienda et intelligenda aliquis
idoneus er se reeritur, qu 8ngelicam etiam subtilitatem
transcendunt. #uid ergo ego eccator indignus, terra et cinis, de
tam alto secreto Sacramento otero investigare et caere&
2. Domine, in simlicitate cordis, in bona et "irma "ide et in tua
visione ad te cum "irm se et reverentia accedo, et vere credo, quia
01gina =; de 11$
tu rsens es hic in Sacramento Deus et homo. 'is ergo ut te
susciiam et me isum tibi in charitate uniam. 7nde tuam recor
clementiam, et secialem ad hoc imloro mihi donare gratiam, ut
totus in te lique"iam, et amore ere""luam, atque de nulla alia
consolatione amlius me intromittam. Est enim hoc altissimum et
dignissimum Sacramentum, salus anim et cororis, medicina
omnis siritualis languoris, in quo vitia mea curantur, assiones
"rnantur, tentationes vincuntur ac minuuntur, gratia major
in"unditur, virtus acceta augetur, "irmatur "ides, ses roboratur, et
charitas ignescit ac dilatatur.
$. .ulta namque bona largitus es, et adhuc sius largiris in
Sacramento dilectis tuis devote communicantibus, Deus meus
suscetor anim me, rearator in"irmitatis me, et totius dator
consolationis intern. -am multam isis consolationem adversus
varias tribulatones in"undis, et de imo dejectionis rori ad sem
tu rotectionis erigis atque nova quadam gratia eos intus recreas
et illustra, ut qui an!ii rimo, et sine a""ectione se ante
Communionem senserant, ostea re"ecti cibo otuque clesti, in
melius se mutatos inveniant. #uod idcirco cum electis tuis ita
disensanter agis, ut veraciter agnoscant, et atenter e!eriantur,
quam nihil e! semetisis habeant, et quid bonitatis ac grati e! te
consequantur. #uia e! semetisis "rigidi duri ac indevoti, e! te
autem serventes ac devoti et alacres esse merentur. #uis enim ad
"ontem suavitatis humiliter accedens, non modicum suavitatis inde
reortat& 8ut quis ju!ta ignem coiosum stans, non arum caloris
inde erciit& Et tu "ons es semer lenus et suer abundans, ignis
semer ardens et nunquam de"iciens.
+. 7nde si mihi non licet haurire de lenitudine "ontis, nec usque ad
satietatem otare, aonam tamen os meum ad "oramen clestis
"istul, ut saltem inde guttulam modicam caiam, ad re"ocillandam
sitim meam, ut non enitus e!arescam. Et si necdum totus clesti,
et tam ignitus, ut Serahim et Cherubim esse ossum, conabor
tamen devotioni insistere et cor meum rarae, ut vel modicam
divini incendii "lammam e! humili sumtione vivi"ici Sacramenti
conquiram. #uidquid autem mihi deest, bone Jesu, Salvator
sanctissime, tu ro me sule benigne ac gratiose, qui omnes ad te
gratiose vocare dignatus es, dicens4 Venite ad me omnes qui
laboratis et onerati esti, et e!o reficiam vos.
,. Ego quidem laboro in sudore vultus, mei, dolore cordis torqueor,
eccatis oneror, tentationibus inquietor, multis malis assionibus
imlicor et remor, et non est qui adjuvet, non est qui liberet et
salvum "aciat, nisi tu, Domine Deus, Salvator meus, cui committo
01gina =< de 11$
me et omnia mea, ut me custodias et erducas in vitam ternam.
Suscie me in laudem et gloriam nominis tui, qui Corus tuum et
Sanguinem in cibum et otum mihi arasti5 rsta, Domine Deus
Salutaris meus, ut cum "requentatione m?sterii tui crescat me
devotinis a""ectus.
Cap. . De dignitate -acramenti* et statu -acerdotali.
1. Si haberes angelicam uritatem, et sancti Johannis )atist
sanctitatem, non esses dignus hoc Sacramentum acciere nec
tractare. -on hoc meritis debetur hominum, quod homo consecret
et tractet Christi sacramentum et sumat in cibum anem
8ngelorum. 3rande m?terium et magna dignitas Sacerdotum,
quibus datum est, quod 8ngelis non est concessum. Soli namque
Sacerdotes in Ecclesia rite ordinati otestatem habent celebrandi et
Corus Christi consecrandi. Sacerdos quidem minister Dei est, utens
verbo Dei er jussionem et institutionem Dei. Deus autem ibi est
rincialis auctor, et invisibilis oerator, cui subest omne quod
voluerit, et aret omne quod jusserit.
2. 0lus ergo credere debes Deo omniotenti in hoc e!cellentissimo
Sacramento, quam rorio sensui aut alteri signo visibili. *deoque
cum timore et reverentia ad hoc ous est accedendum. 8ttende
igitur et vide cujus ministerium tibi traditum est er imositionem
manus Eiscoi. Ecce Sacerdos "actus es, et ad celebrandum
consecratus4 vide nunc ut "ideliter et devote in suo temore Deo
sacri"icum o""eras, et teisum irrerehensibilem e!hibeas. -on
alleviasti onus tuum, sed arctiori jam alligatus es vinculo discilin,
et ad majorem teneris er"ectionem sanctitatis. Sacerdos debet
esse omnibus virtutibus ornatus, et aliis bon vit e!emlum
rbere. Ejus conversatio non cum oularibus hominibus, sed cum
8ngelis in clo, aut cum er"ectis viris in terra.
$. Sacerdos sacris vestibus indutus Christi vices gerit, ut Deum ro
se et ro omni oulo suo suliciter et humiliter roget4 habet ante
se et ost se Dominic Crucis signum ad memorandam jugiter
Christi assionem. 8nte se Crucem in casula ortat, ut Christi
vestigia diligenter insiciat, et sequi "requenter studeat. 0ost se
cruce signatus est, ut adversa qulibet illata ab aliis clementer ro
Deo toleret. 8nte se Crucem gerit, ut roria eccata lugeat5ost se,
ut aliorum etiam commissa er comassionem de"leat, et se
medium inter Deum et eccatorem constitutum esse sciat, nec ab
oratione, nec ab oblatione sancta torescat, donec gratiam et
misericordiam imetrare mereatur. #uando Sacerdos celebrat,
honorat Deum, 8ngelos lti"icat, Ecclesiam di"icat, vivos adjuvat,
01gina == de 11$
de"unctis requiem rstat, et sese omnium bonorum articiem
e""icit.
Cap. !. Interrogatio de e,ercitio ante communionem.
1. Cum tuam dignitatem, et meam vilitatem enso, valde
contremisco, et in me iso con"undor. Si enim non accedo vitam
"ugio5 et si indigne me ingesserio, o""ensam incurro. #uid ergo
"aciam, Deus au!iliator meus et consiliator meus in necessitatibus&
2. %u doce me viam rectam, roone aliquod breve e!ercitium
sacr Communioni congruum. 7tile est enim scire, qualiter scilicet
devote et reverenter tibi rarare debeam cor meum ad
reciiendum salubriter tuum Sacramentum, seu etiam celebrandum
tam magnum et divinum sacri"icium.
Cap. #. De discussione propri) conscienti) et emendationis proposito.
1. Suer omnia cum summa humilitate cordis et sulici reverentia,
cum lena "ide et ia intentione honoris Dei, ad hoc Sacramentum
celebrandum, tractandum et sumendum oortet Dei accedere
Sacerdotem. Diligenter e!amina conscientiam tuam, et ro osse
tuo vera contritione, et humili con"essione eam nuda e clari"ica, ita
ut nil grave habeas, aut scias, quod te remodeat et liberum
accessum imediat. Habeas dislicentiam omnium eccatorum
tuorum in generali, et ro quotidianis e!cessibus magis in sirituali
doleas et gemas5 et, si temus atiturum, Deo in secreto cordis
cunctas con"idere assionum tuarum miserias.
2. *ngemisce et dole, quod adhuc tam carnalis sis et mundanus, ita
immorti"icatus a assionibus, tam lenus concuiscentiarum
motibus, tam incustoditus in sensibus e!terioribus, tam se multis
variis hantasiis imlicatus, tam multum inclinatus ad e!teriora,
tam negligens ad interiora, tam levis ad risum et dissolutionem, tam
durus ad "letum et comunctionem, tam romtus ad la!iora et
carnis commoda, tam segnis ad rigorem et "ervorem, tam curiosus
ad nova caienda et audienda, et ulchra intuenda, tam remissus
ad humilia et abjecta amlectenda, tam cuidus ad multa habenda,
tam arcus ad dandum, tam tena! ad retinendum, tam
inconsideratus in loquendo, tam incontinens ad tacendum, tam
incomositus in moribus, tam imortunus in actibus, tam e""usus
suer cibum, tam surdus ad Dei verbum, tam velo! ad quietem, tam
tardus ad laborem, tam vigilans ad "abulas, tam somnolentus ad
vigilias sacras5 tam "estinus ad "inem, tam vagus ad attendendum,
tam negligens in horis ervolvendis, tam teidus in celebrando, tam
01gina 1>> de 11$
aridus in communicando, tam cito distractus, tam raro tibi vene
collectus, tam subito commotus ad iram, tam "acilis ad alterius
dislicentiam, tam ronus ad judicandum, tam rigidus ad
arguendum, tam ltus ad rosera, tam debilis in adversis, tam
se multa bona roonens, et modicum ad e""ectum erducens.
$. His et aliis de"ectibus tuis cum dolore et magna dislicentia
rori in"irmitatis con"essis ac deloratis "irmum statue
roositum semer emendandi vitam tuam, et in melius ro"iciendi.
Deinde cum lena resignatione, et integra voluntate o""er te isum
in honore nominis mei in ara cordis tui holocastum eretuum,
corus tuum scilicet, et animam mihi "ideliter commitendo,
quatenus sic digne merearis ad o""erendum Deo sacri"icium
accedere, et Sacramentum Cororis mei salubriter susciere.
+. -on est enim oblatio dignior, et satis"acio major ro eccatis
diluendis quam se isum ure et integre cum oblatione Cororis
Christi in missa et in communione Deo o""erre. Si homo "ecerit quod
in se est, et vere Anituerit, quotiescumque ro venia et gratia ad
me accesserit4 Vivo e!o, dicit Dominus qui nolo mortem peccatoris,
sed magis ut convertatur et vivat, quoniam peccatorum suorum non
recordabor amplius, sed cuncta sibi indulta erunt.
Cap. $. De oblatione Christi in Cruce* et propria resignatione.
1. Sicut ego me isum e!ansis in cruce manibus et nudo corore
ro eccatis tuis Deo 0atri sonte obtuli, ita ut nihil in me
remaneret, quin totum in sacri"icium divin lacationis transierit4
ita debes et tu temetisum mihi voluntarie in oblationem uram et
sanctam quotidie in .issa cum omnibus viribus et a""ectionibus tuis,
quanto intimus vales, o""ere. #uid magis a te requiro, quam ut te
studeas mihi in e!intimo resignare& #uidquid rter teisum das,
nihil curo5 quia non quro datum tuum, sed te.
2. Sicut non su""iceret tibi omnibus habitis rter me, ita nec mihi
lacere oterit quidquid dederis te non oblata. (""er te mihi, et da
te totum ro Deo et erit acceta oblatio. Ecce ego me totum obtuli
0atri ro te, dedi etiam totum corus meum, et sanguinem in
cibum, ut totus tuus essem, et tu meus ermaneres. Si autem in
teiso steteris, nec sonte te ad voluntatem meam obtuleris, non
est lena oblatio, nec integra erit inter nos unio. *deo omnia oera
tua sontanea rcedere debet tui isius in manus Dei oblatio, si
libertatem consequi vis et gratiam. *deo tam auci illuminati, et
liberi intus e""iciuntur, quia se iso e! toto abnegare nesciunt. Est
"irma sententia mea4 Nisi quis renunciaverit omnibus qu possidet,
01gina 1>1 de 11$
non potest esse meus discipulus. %u ergo si otas meus esse
disciulus, o""er teisum mihi cum omnibus a""ectibus tuis.
Cap. %. 0uod nos et omnia nostra Deo debemus o""erre* et pro omnibus
orare.
1. Domine, omnia tua sunt qu in clo sunt et in terra. Desidero
me isum tibi in sontatneam oblationem o""erre, et tuus eretuo
ermanere. Domine, si in simlicitate cordis mei o""ero me isum
tibi hodie in servum semiternum, in obsequium et in sacri"icium
laudis eretu. Suscie me cum hac sancta oblatione tui rtiosi
Cororis, quam hodie tibi in rsentia 8ngelorum invisibiliter
assistentium o""ero, ut sit ro me et ro cuncto oulo tuo in
salutem.
2. Domine, o""ero tibi omnia eccata mea et delicta mea, qu
commisi coram te et sanctis 8ngelis tuis, a die qua rimum eccare
otui usque ad diem hanc,suer lacabili altari tuo, ut te ariter
omnia incendas, et comburas igne charitatis tu, et deleas
universas maculas eccatorum meorum, et conscientiam meam ab
omni delicto emundes, et restituas mihi gratiam tuam, quam
eccando amisi, omnia mihi lene indulgendo et in osculum acis
me misericorditer assumendo.
$. #uid ossum agere ro eccatis meis, nisi humiliter ea
con"itendo et lamentando et tuam roitiationem incessanter
derecando& Derecor te, e!audi me roitius, ubi asto, coram te,
Deus meus. (mnia eccata mea mihi ma!ime dislicent5 nolo ea
nunquam amlius eretrare, sed ro eis doleo, et dolebo, quamdiu
vi!ero, aratus Anitentiam agere, et ro osse satis"acere.
Dimitte mihi, Deus, dimitte eccata mea, roter nomen sanctum
tuum, salva animam meam, quam rtioso sanguine redemisti.
Ecce committo me misericordi tu, resigno me in manibus tuis4
age mecum secundum bontiatem tuam, non secundum meam
malitiam et iniquitatem.
+. (""ero etiam tibi omnia bona mea, quamvis auca et imer"ecta,
ut tu ea emendes et sancti"ices, ut ea grata habeas et acceta tibi
"acias et semer ad meliora trahas, nec non ad beatum et
laudabilem "inem4 Domine, me igrum et inutilem homuncionem
erducas.
,. (""ero quoque tibi omnia desideria devotorum, necessitates
arentem, amicorum, "ratrum, "oroum, omniumque chariorum
meorum et eorum qui mihi vel aliis roter amorem tuorum
01gina 1>2 de 11$
bene"ecerunt4 qui orationes et .issas ro se, suique omnibus dici a
me etierunt et desideraverunt, sive in carne adhuc vivant, sive jam
sculo de"uncti sint, ut omnes sibi au!ilium grati tu, oem
consolationis, rotectionem a ericulis, liberationem a Anis
advenire sentiant et ut ab omnibus malis ereti, gratias magni"icas
lti ersolvant.
6. (""ero etiam tibi reces lacationis, ro illis secialiter qui me in
aliquo lserunt, contristaverunt, aut vitueraverunt, vel aliquod
damnum vel gravamen intulerunt, ro his quoque omnibus quos
aliquando contristavi, conturbavi, gravavi, et scandali:avi, verbis vel
"actis, scienter et ignoranter, ut nobis omnibus ariter indulgeas
omnia eccata nostra, et injurias et o""ensiones. 8u"er, Domine, a
cordibus nostris omnem susicionem, indignationem, iram et
discreationem, et quidquid otest charitatem ldere et "raternam
dilectionem minuere. .iserere, Domine, miserere misericordiam
tuam oscentibus, da gratiam indigentibus, "ac nos tales e!istere,
ut simus digni gratia tua er"rui, et ad vitam ro"iciamus ternam.
Cap. '(. 0uod sacra Communio de "acili non est reliquenda.
1. 2requenter recurrendum est ad "ontem grati et divin
misericordia, ad "ontem bonitatis et totius uritatis, quatenus a
assionibus tuis et vitiis curare valeas, et contra universas
tentationes et "allacias diaboli "ortior atque vigilantior e""ici
merearis. *nimicus sciens "ructum et remedium ma!imum in sacra
Communione ositum, omni modo et occasione nititur "ideles et
devotos quantum rvalet retrahere et imedire.
2. Cum enim quidam sacr Communioni disonunt, ejores Satan
immissiones et illusiones atiuntur. *se namque Siritus, ut in Job
scribitur, venit inter "ilios Dei, ut solita ejus nequitia erturbet, aut
timidos nimium reddat et erle!os, quatenus "ructus eorum
a""ectuum minuat vel "idem imugnando au"erat, si "orte aut
omnino Communionem relinquant, aut cum teore accedant. Sed
non est quidquam curandum de versutiis et hantasiis illius
quantumlibet turibus et horrendis, sed cuncta hantasmata in
caut ejus sunt retorquenda. Contemnendus est miser, et
deridendus, nec roter insultus ejus et Commotiones, quas
suscitat, sacra est omnittenda Communio.
$. Se etiam imedit nimia sollicitudo ro devotione habenda et
an!ietas qudam de con"essione "acienda. 8ge secundum
consilium saientum5 et deone an!ietatem et scruulum, quia
gratiam Dei imedit et devotionem mentis destruit. 0roter aliquam
01gina 1>$ de 11$
arvam tribulationem vel gravitatem sacram ne dimittas
Communionem5 sed vade citius conteri et omnes o""ensiones aliis
libenter indulge. Si vero aliquem o""endisti tu, tu veniam humiliter
derecare4 et Deus libenter indulgebit tibi.
+. #uid rodest diu tardare con"essionem, aut sacram di""erre
Communinem& E!urga te quam rimum5 e!sue velociter
venenum, "estina reciere remedium, et senties melius, quam si diu
distuleris. Si hodie roter istud distuleris, cras "ositan illud magis
eveniet, et sic diu osses a Communione imediti et magis inetus
"ieri. #uanto citius vales, a rsenti gravitate et inertia te e!cutias,
quia nihil imortat diu an!iari, diu cum tribulatione transire et ob
quotidiana obstacula se a divinis sequestrare, immo lurimum nocet
diu Communionem4 rotelare4 nam et gravem tororem consuevit
induceret. 0roh dolor, quidam teidi et dissoluti moras con"itendi
acciiunt libenter, et Communionem sacram idcirco di""erre cuiunt,
ne ad majorem sui custodiam se dare teneantur.
,. Heu, quam modicam charitatem, et debilem devotionem habent,
qui sacram Communionem tam "aciliter ostonunt. #uam "eli! illle
et Deo accetus habetur, qui sic vivit, et tali uritate conscientiam
suam custodit, ut etiam omni die communicare aratus et bene
a""ectatus esset, si ei liceret, et sine nota agere osset. Si quis
interdum abstinet humilitatis gratia, aut legitima imediente causa,
laudandus est de reverentia. Si autem toror obreserit, seisum
e!citare debet et "acere quod in se est, et Dominus aderit desiderio
suo ro bona voluntate, quam secialiter resicit.
6. Cum vero legitime reditus est, habebit semer bonam
voluntatem et iam intentionem communicandi4 et sic non carebit
"ructu Sacramenti. 0otest enim quilibet devotus omni die et omni
hora ad siritualem Christi Communionem salubriter et sine
rohibitione accedere. Et tamen certes diebus statuto temore
Corus sui /edemntoris cum a""ectuoso reverentia sacramentaliter
debet susciere et magis laudem Dei et honorem rtendere,
quam suam consolationem qurere. -am toties m?stice
communicat et invisibiliter, re"icitur, quoties incarnationis Christi
m?sterium assionemque devote recolit, et in amorem ejus
accenditur.
;. #ui autem se non rarat aliter, nisi instante "esto vel
consuetudine comellente sius imaratus erit. )eatus, qui se
Domino in holocaustum o""ert, quoties celebrat, aut communicat.
-on sis in celebrando nimis roli!us aut "estinus5 sed serva
communem bonum modum eorum, cum quibus vivis. -on debes
01gina 1>+ de 11$
aliis generare molestiam et tdium, sed communem serva viam
secundum amorem institutionum, et otius aliorum servire utilitati,
quam rori devotini, vel a""ectui.
Cap. ''. 0uod Corpus Christi* et sacra -criptura sunt anim) "ideli
necessaria.
1. Dulcissime Domine Jesu, quanta est dulcedo devot anim
tecum eulantis in convivio tuo. 7bi ei non alius cibus manducandus
roonitur nisi tu unicus dilectus ejus, suer omnia desideria cordis
desiderabilies. Et mihi quidem dulce "oret in rsentia tua e! intimo
a""ectu lacr?mas "undere, et cum ia .agdalena edes tuos
lacr?mis irrigare. Sed ubi est hc devotio& 7bi lacr?marum
sanctarum coiosa e""usio& Certe in consectu tuo et sanctorum
8ngelorum tuorum cor meum ardere deberet et e! gaudio "lere.
Habeo enim te in Sacramento vere rsentem, quamvis aliena
secie occultatum.
2. -am in roria et divina claritate te consicere oculi mei "erre
non ossunt, sed neque totus mundus in "ulgore glori majestatis
tu subsisteret. *n hoc ergo me imbecillitati consulis, quod te sub
Sacramento abscondis. Habeo vere et adoro, quem 8ngeli adorant
in clo5 sed ego interim adhuc in "ide, illi autem in secie et sine
velamine. .e oortet contentum esse in lumine ver "idei, et in ea
ambulare, donec aspiret dies tern claritatis, et umbr "igurarum
inclinentur. Cum autem venerit, quod perfectum est, cessabit usus
Sacramentorum, quia )eati in gloria clesti non egent medicamine
sacramentali. 3audent enim sine "ine in rsentia Dei, "acie ad
"aciem gloriam ejus seculantes, et de claritate in claritatem ab?ssi
Deitatis trans"ormati, gustant verbum Dei, carnem "actum5 sicut "uit
ab initio et manet in ternum.
$. .emor horum mirabilium, grave mihi sit tdium, etiam vel
quodlibet sirituale solatium, et quamdiu Dominum meum aerte in
sua gloria non video, ro nihilo duco, omne quod in mundo
consicio et audio. %estis es, mi Deus, quod nulla otest me res
consolari, nulla creatura quietare, nisi tu, Deus meus, quem
desidero ternaliter contemlari. Sed non est hoc ossibile durante
me in hac mortalitate4 et ideo oortet ut me onam ad magnam
atientiam, et meisum in omni desiderio tibi submittam. -am et
Sancti tui, Domine, qui tecum jam in regno clorum e!ultant in "ide
et atientia magna, dum viverent, adventum glori tu
e!ectabant. #uod illi crediderunt, ego credo5 quod illi seraverunt,
ego sero5 quo illi ervenerunt, er gratiam tuam me venturum
con"ido. 8mbulabo interim in "ide, e!emlis con"ortatus Sanctorum.
01gina 1>, de 11$
Haeo etiam libros sanctos ro solatio et vit seculo, atque suer
hc omnia sacratissimum Corus tuum ro singulari remedio et
re"rigerio.
+. Duo namque mihi necessaria erma!ime sentio in hac vita, sine
quibus mihi imortabilis "oret ista miserabilis vitia. *n carcere
cororis hujus detentus egere duobus "ateor, cibo scilicet, et lumine.
Dedisti itaque mihi in"irmo sacrum Corus tuum ad re"ectionem
mentis et cororis, et osuisti lucernam pedibus meis verbum tuum.
Sine his duobus bene vivere non ossem4 nam verbum Dei lu! est
anim, et Sacramentum tuum anis vit. Hc ossunt etiam dici
mens du, hinc et inde in 3a:oh?lacio sanct Ecclesi osit.
7na mensa est sacri altaris, habens anem sanctum, idest Corus
Christi rtiosum. 8ltera est divin legis continens doctrinam
sanctam, erudiens "idem rectam, et "irmiter usque ad interiora
velaminis, ubi sunt sancta sanctorum, erducens.
,. 3ratias tibi, bone Jesu, lu! lucis tern, ro doctrin sacr
mensa, quam nobis, er servos tuos 0rohetas, et 8ostolos
aliosque Doctores ministrasti. 3ratias tibi, Salvator et Creator
hominum, qui ad declarandam toti mundo charitatem tuam cA nam
arasti magnam, in qua non agnum t?icum, sed tuum Corus
sanctissimum, et Sanguinem roosuisti ad manducandum4 l
ti"icans omnes "ideles convivio sacro, et calice inebrians salutari, in
quo sunt omnes delici 0aradisi5 et eulantur nobiscum 8ngeli
sancti, sed suavitate "eliciori.
6. #. quam mangum et honorabile est o""icium Sacerdotum, quibus
datum est Dominum majestatis verbis sacris consecrare, labiis
benedicere, manibus tenere, ore rorio sumere, et c teris
ministrare. (, quam mund debent esse manus ill , quam urum
os, quam sanctum corus, quam immaculatum cor Sacerdotis, ad
quem toties ingreditur 8uctor uritatis. E! ore Sacerdotis non nisi
sanctum, nisi honestum et utile rocedere debet verbum qui tam
s e Christi acciit Sacramentum.
;. (culi ejus simlices et udici, qui Christi Corus solent intueri.
.anus ur et in c lum elevat , qu Creatorem c li, et terr
solent contractare. Sacerdotibus secialiter in 9ege dicitur4 &ancti
estote, quoniam e!o sanctus sum, Dominus Deus vester.
<. 8djuvet nos gratia tua omniotens Deus, ut qui o""icium
sacerdotale susceimus, digne ac devote tibi omni uritate et
conscientia bona "amulari valeamus. Et si non ossumus in tanta
innocentia vit conversari ut debemus, concede nobis tamen digne
01gina 1>6 de 11$
"lere mala qu gessimus, ut in siritu humilitatis ac bon
voluntatis roosito tibi "erventius de ctero deservire valeamus.
Cap. '2. 0uod magna diligentia se debeat communicaturus Christo
pr)parare.
1. Ego sum uritatis amator, et dator omnis sanctitatis. Ego cor
urum quro, et ibi est locus requietionis me. 0ara mihi
cAnaculum grande stratum, et "aciam aud te ascha cum
disciulis meis. Si vis, veniam aud te, et aud te manebo5 e!urga
vetus "ermentum, et munda cordis tui habitaculum. E!clude totum
sculum et omnem vitiorum tumultum5 sede tamquam asser
solitarius in tecto, et cogita e!cessus tuos in amaritudine anim
tu. (mnis namque amans suo dilecto amatori otimum et
ulcherrimum rarat locum, quia in hoc cognioscitur a""ectus
susciientis dilectum.
2. Scito tamen te non osse satis"acere huic rarationi, e! merito
tu actionis, etiamsi er integrum annum ita te rarares, ut nihil
aliud in mente haberes. Sed e! sola ietate et gratia mea
ermitteris ad mensam meam accedere, ac si mendicus ad
randium vocetur divitis et ille nihil aliud habeat ad retribuendem
bene"iciis ejus, nisi se humiliando, et gratias sibi agendo. 2ac ergo
quod in te est, et diligenter "acito, non e! consuetundine, non e!
necessitate, sed cum timore et reverentia et a""ectu, accie Corus
dilecti Domini Dei tui dignantis ad te venire. Ego sum qui vocavi,
Ego jussi "ieri, Ego sulebo quod tibi deest. 'eni et suscie me.
$. Cum gratiam devotionis tribuo, gratias age Deo tuo, non quia
dignus es, sed qui tui misertus sum. Si non habes devotionem, sed
magis te aridum sentis, insiste orationi, ingemisce, ulsa, nec
desistas donec merearis micam, aut guttam grati salutaris
acciere. %u mei indiges, non ego tui indigeo, nec tu me sancti"icare
venis, sed ego sancti"icare venio et meliorare. %u venis ut e! me
sancti"iceris et mihi uniaris, ut novam gratiam reciias a Deo et de
novo ad emendationem accendaris. -oli negligere hanc gratiam,
semer rara cum omni diligentia cor tuum, et introduc ad te
Dilectum tuum.
+. (ortet autem ut non solum te rares ad devotionem ante
communionem, sed etiam ut te sollicite conserves in ea ost
Sacramenti ercetionem. -ec minor custodia ost e!igitur, quam
devota raratio rius. -am bona ostmodum custodia otima
iterum est raratio ad majorem gratiam consequendam. E! eo
quie valde indisositus quis redditur, si statim "uerit nimis e""usus
01gina 1>; de 11$
ad e!teriora solatia. Cave a multiloquio5 mane in secreto et "ruere
Deo tuo. *sum enim habes quem totus mundus tibi au"erre non
otest. Ego sum, cui te totum dare debes, ita ut jam ultra non in te,
sed in me absque omni sollicitudine vivas.
Cap. '3. 0uod toto corde anima devota Christi unionem in -acramento
a""ectare debet.
1. #uis mihi det, Domine, ut inveniam te solum, ut aeriam tibi
totum cor meum, ut "ruar te sicut desiderat anima. Et jam nemo me
desiciat, nec ulla creatura me moveat vel resiciat5 sed tu solus
mihi loquaris, et ego tibi, sicut solet dilectus ad dilectum, loqui et
amicus cum amico convivari& Hoc oro, hoc desidero, ut tibi totus
uniar, et cor meum ab omnibus creatis rebus abstraham5 magisque
er sacram Communionem, ac "requentem celebrationem clestia
et terna saere discam. 8t, Domine Deus, quando ero tecum totus
unitus et absortus, meique totaliter oblitus& %u in me et ego in te
et sic nos in unum ariter manere concede.
2. 'ere, vere tu es dilectus meus, electus e) millibus, in quo
comlacuit anim me habitare omnibus diebus vit su. 'ere tu
es aci"icus meus, in quo a! summa et requies vera, e!tra quem
labor et dolor et in"inita miseria. 'ere tu es Deus absconditus, et
consilium tuum non est cum imiis, sed cum humilibus et
simlicibus sermo tuus. (, quam suavis est, Domine, siritus tuus,
qui, ut dulcedinem tuam in "ilios demonstrares, ane suavissimo de
clo descendente illos re"icere dignaris. 'ere non est alia natio tam
!randis, qu habeat Deos appropinquante sibi, sicut tu, Deus noster,
ades universis "idelibus tuis4 quibus ob quotidianum solatium, et cor
erigendum in clum, te tribuis ad edendum et "ruendum.
$. #u est enim alia gens tam incl?ta, sicut lebs Christiana& 8ut
qu creatura sub clo tam dilecta ut anima devota, ad quam
ingreditur Deus, ut ascat eam carne sua gloriosa& (, ine""abilis
gratia. (, admirabilis dignatio. (, amor immensus, homini
singulariter imensus. Sed quid retribuam Domino ro gratia ista&
ro charitate tam e!imia& -on est aliud quod gratius donare queam,
quam ut cor meum Deo meo totaliter tribuam, et intime conjungam.
%unc e!ultabant omnia interiora mea, cum er"ecte "uerit unita Deo
anima mea. %unc dicet mihi4 Si tu vis esse mecum, ego volo esse
tecum. Et ego resondebo illi4 Dignare, Domine manere mecum,
ego volo libenter esse tecum. Hoc est totum desiderium meum, ut
cor meum tibi sit unitum.
Cap. '4. De quorumdam devotorum ardenti desiderio ad Corpus Christi.
01gina 1>< de 11$
1. Quam ma!na multitudo dulcedinis tu, Domine, quam abscondisti
timentibus te. #uando recordor devotorum aliquorum ad
Sacramentum tuum, Domine, cum magna devotione, et a""ectu
accendentium, tunc sius in memetiso con"undor et erubesco,
quod ad altare tuum et sacr Communionis mensam tam teide et
"rigide accedo, quod ita aridus sine devotione et a""ectione cordis
maneo, et quod non sum totaliter accensus, coram te, Deo meo,
nec ita vehementer attractus et a""ectionatus, sicut multi devoti
"uerunt, qui r nimio desiderio Communionis et sensibili cordis
amore a "letu non otuerunt se continere. Sed ore cordis et cororis
ariter ad te, "ontem vivum, medullitus inhiabant, suam esuriem
non valentes aliter temerare nec satiare, nisi Corus tuum cum
omni jucunditate et sirituali aviditate acceissent.
2. (, vere ardens "ides eorum robabile e!istens argumentum
sacr rsenti tu. *sti enim veraciter cognoscunt Dominum
suum in "ractione anis, quorum cor tam valide ardet in eis de Jesu
ambulante cum eis. 9onge, roh dolor, est a me se talis a""ectus,
et devotio tam vehemens ardor. Esto mihi roitius, bone Jesu, et
dulcis et benigne5 concede aueri mendico tuo vel interdum
modicum de cordiali a""ectione amoris tui in sacra Communione
sentire, ut "ides mea magis convalescat, ses in bonitate tua
ro"iciat, et charitas semel er"ecte accensa et cleste manna
e!erta, nunquam de"iciat.
$. 0otens est autem misericordia tua etiam gratiam desideratam
mihi rstare, et in siritu ardoris, cum dies benelaciti tui
adveniret, me clementissime visitare. Etenim licet tanto desiderio
tam secialium devotorum tuorum non ardeo, tamen de gratia tua
illius magni in"lamati desiderii desiderium habeo4 orans et
desiderans omnium talium "ervidorum amatorum tuorum articiem
me "ieri, ac eorum sancto consortio annumerari.
Cap. '. 0uod gratia devotionis humilitate* et sui ipsius abnegatine
acquiritur.
1. (ortet te devotionis gratiam instanter qurere, desideranter
etere, atienter et "iducialiter e!sectare, gratanter reciere,
humiliter conservare, studiose cum ea oerari, ac Deo temus et
modum suern visitationis, donec veniat, committere. Humiliare
rciue te debes, cum arum, aut nihil devotionis interius sentis,
sed non nimium dejici, nec inordinate contristari. Dat se Deus in
uno brevi momento, quod longo negavit temore. Dat quandoque in
"ine, quod in rinciio orationis distulit dare.
01gina 1>= de 11$
2. Si semer cito gratia daretur, et ro voto adesset, non esset
in"irmo homini bene ortabile. 0roterea in bona se et humili
atientia e!sectanda est devotionis gratia. %ibi tamen, et eccatis
tuis imuta, cum non datur vel etiam occulte tolitur. .odicum
quandoque est quod gratiam imedit et abscondit, si tamen
modicum et non otius grande dici debeatur, quod tantum bonum
rohibet. Sed si hoc isum modicum vel grande amoveris et
er"ecte viceris, erit quod etiisti.
$. Statim namque ut te Deo e! toto corde tradideris, nec hoc vel
illud ro tuo libitu seu velle qusieris, sed integre te in illo osueris,
unitum te invenies et acatum, quia nihil ita tibi saiet et lacebit,
sicut benelacitum divin voluntatis. #uisquis ergo intentionem
suam simlici corde sursum ad Deum levaverit, seque ab omni
inordinato amore, seu dislicentia cujuslibet rei creat evacuaverit,
atissimus grati erciiend, ac dignus devotionis munere erit4
dat enim Dominus ibi benedictionem suam, ubi vasa vacua
invenerit, et quanto er"ectius in"imis quis renunciaverit, et magis
sibi isi er contemtum sui moritur, tanto gratia celerius enit,
coiosius intrat, et altius cor liberum elevat.
+. %unc videbit et a""luet et mirabitur et dilatabitur cor ejus in iso,
quia manus Domini cum illo est, et ise se osuit totaliter in manu
ejus usque in sculum. Ecce sic benedicetur homo, qui qurit
Deum in toto corde suo, nec in vanum acciit animam suam. Hic in
acciiendo sacram Eucharistiam magnam romeretur divin
unionis gratiam, quia non resicit ad roriam devotionem et
consolationem, sed ad Dei gloriam et honorem.
Cap. '!. 0uod necessitates nostras Christo aperire debemus et e&us
gratiam postulare.
1. Dulcissime atque amantissime Domine, quem nunc devote
desidero susciere, tu scis in"irmitatem meam et necessitatem
quam atior, in quantis malis et vitiis jaceo5 quam se sum
gravatus, tentatus, turbatus et inquinatus. 0ro remedio ad te venio,
ro consolatione et sublevamine te derecor4 ad omnia scientem
loquor, cui mani"esta sunt omnia interiora mea, et qui solus otes
me er"ecte consolare et adjuvare. %u scis quibus bonis indigeo r
omnibus et quam auer sum in virtutibus.
2. Ecce sto ante te auer et nudus, gratiam ostulans et
misericordiam imlorans4 re"ice esurientem mendicum tuum,
accende "rigiditatem meam igne amoris tui, illumina ccitatem
meam claritate rsenti tu. 'erte mihi omnia terrena in
01gina 11> de 11$
amaritudinem, omnia gravia et contraria in atientiam, omnia
in"ima et creata in contemtum et oblivionem. Erige cor meum ad te
in clum, et ne dimittas me vagari suer terram. %u solus mihi e!
hoc jam dulcescas usque in sculum, quia tu solus cibus et otus
meus, amor meus et gaudium meum, dulcedo mea et totum bonum
meum.
$. 7tinam me totaliter e! tua rsentia accends, comburas, et in te
transmutes4 ut unus tecum e""iciar siritus er gratiam intern
unionis, et lique"actionem ardentis amoris. -e atiaris me jejunum
et aridum a te recedere, sed oerare mecum misericorditer, sicut
sius e!ertus es cum Sanctis tuis mirabiliter. #uid mirum si totus
e! te cognoscerem, et in me iso de"icerem, cum tu sis ignis
semer ardens et nunquam de"iciens, amor corda uri"icans et
intellectum illuminans.
Cap. '#. De ardenti amore* et desiderio vehementi suscipiendi Christum.
1. Cum summa devotione et ardenti amore cum toto cordis a""ectu
et "ervore desidero te, Domine5 quemadmodum multi Sancti et
devot erson in communicando et desideraverunt, qui tibi
ma!ime in sanctitate vit lacuerunt, et in ardentissima devotione
"uerunt. ( Deus meus, amor ternus, totum bonum meum, "elicitas
interminabilis4 cuio te susciere cum vehementissimo desiderio et
dignissima reverentia, quam aliquis Sanctorum unquam habuit et
sentire otuit.
2. Et licet indignus sum omnia illa sentimenta devotionis habere,
tamen o""ero tibi totum cordis mei a""ectum, ac si omnia illa
gratissime in"lammata desideria solus haberem. Sed et qucumque
otest ia mens conciere et desiderare, hc omnia tibi cum
summa veneratione et intimo servore rbeo et o""ero. -ihil oto
reservare mihi, sed me et omnia mea tibi sonte et libentissime
immolare. Domine Deus meus, creator meus et redemtor meus,
cum tali gratitudine, dignitate et amore, cum tali se, "ide, et
uritate a""ecto te hodie susciere, sicut te susceti et desideravit
sanctissima .ater tua, gloriosa 'irgo .aria, quando 8ngelo
evangeli:anti sibi incarnationis tu m?sterium humiliter et devote
resondit4 (cce ancilla Domini, fiat mihi secundum verbum tuum.
$. Et sicut beatus 0rcursor tuus e!cellentissimus Sanctorum,
Johannes )atista, in rsentia tua ltabundus e!ultavit in gaudio
Siritus Sancti, dum adhuc maternis clauderetur visceribus. Et
ostmodum cernens inter homines Jesum ambulantem, valde se
humilians, devoto cum a""ectu dicebat4 "micus autem sponsi, qui stat
01gina 111 de 11$
et audit cum !audio, !audet propter vocem sponsi2 sic et ego magnis
et sacris desideriis oto in"lammari, et tibi e! toto corde me isum
rsentare. 7nde et omnium devotorum cordium jubilationes,
ardentes a""ectus, mentales e!cessus, ac suernales illuminationes
et clica visiones tibi o""ero et e!hibeo cum omnibus virtutibus et
laudibus, ab omni creatura in clo et in terra celebratis et
celebrandis, ro me et omnibus mihi in oratione commendatis,
quatenus ab omnibus digne lauderis, et in eretuum glori"iceris.
+. 8ccie vota mea, Domine Deus meus, et desideria in"init
laudationis et immens benedictionis, qutibi secundum
multitudinem ine""abilis magnitudinis tu jure debentur. Hc tibi
reddo et reddere desidero er singulos dies et momenta temorum,
atque ad reddendum mecum tibi gratias et laudes, omnes clestes
siritus et cunctos "ideles tuos recibus et a""ectibus invito et e!oro.
,. 9audent te universi ouli, tribus, et lingu, et sanctum et
melli"luum nomen tuum cum summa devotione et ardenti
jubilatione magni"icent. Et quicumque reverenter ac devote
altissimum Sacramentum tuum celebrant et lena "ide reciiunt,
gratiam et misericordiam aud te invenire mereantur, et ro me
eccatore suliciter e!orent. Cumque otata devotione ac "ruibili
unione otiti "uerint, et bene consolati, ac miri"ice re"ecti de sacra
mensa clesti abscesserint mei aueris recordari dignentur.
Cap. '$. 0uod homo non sit curiosus scrutator -acramenti* sed humilis
imitator Christi* subdendo sensum suum sacr) "idei.
1. Cavendum est tibi a curiosa et inutili erscrutatione hujus
ro"undissimi Sacramenti, si non vis in dubitationis ro"undum
mergi. Qui scrutator est majestatis, opprimetur a !loria. 0lus valet
Deus oerari, quam homo intelligere otest. %olerabilis est ia et
humilis inquisitio veritatis, arata semer doceri, et suer sanas
0atrum sententias studentis ambulare.
2. )eata simlicitas, qu di""iciles qustionum relinquit vias, et
lana ac "irma ergit semita mandatorum Dei. .ulti devotionem
erdiderunt, dum altiora scrutari voluerunt. 2ides a te e!igitur et
sincera vita, non altitudo intellectus, neque ro"unditas
m?steriorum Dei. Si non intelligis nec cais qu in"ra te sunt,
quomodo comrehendes qu sura te sunt. Subdere Deo et humilia
sensum tuum "idei, et dabitur tibi scienti lumen, rout tibi "uerit
utile et necessarium.
01gina 112 de 11$
$. #uidam graviter tentantur de "ide ac Sacramento, sed non est
hoc isis imutandum, sed otius inimico. -oli curare, noli disutare
cum cogitationibus tuis, nec ad immissas a diabolo disutationes et
dubitationes resonde. Sed crede verbis Dei. Crede Sanctis ejus et
rohetis, et "ugiet a te nequam inimicus. Se enim ultum
rodest, quod sustinet talia servus Dei. -am in"ideles et eccatores
non tentat, quos secure jam ossidet4 2ideles autem devotos variis
modis tentat et ve!at.
+. 0erge ergo cum simlici et indubitata "ide, et cum simlici
reverentia ad Sacramentum accede. #uidquid intelligere non vales,
Deo omniotenti secure committe. -on "allit te Deus5 "allitur qui sibi
nimium credit. 3raditur Deus cum simlicibus, revelat se humilibus,
dat intellectum arvulis, aerit sensum uris mentibus, et abscondit
gratiam curiosis et suerbis. /atio humana debilis est, et "alli
otest5 "ides autem vera "alli non otest.
,. (mnis ratio et naturalis investigatio "idem sequi debet, non
rcedere, nec in"ringere. -am "ides et amor ibi ma!ime
rcellunt, et occultis modis in hoc sanctissimo et
suere!cellentissimo Sacramento oerantur. Deus ternus, et
immensus, in"initque otenti, "acit magna et inscrutabilia in
clo et in terra5 nec est investigatio mirabilium oera ejus. Si talia
essent oera Dei, ut "acile ab humana ratione caerentur, non
essent mirabilia nec inscrutabilia dicenda.
01gina 11$ de 11$