You are on page 1of 132

Library of

Ruslan Khazarzar


1

Philo Judaeus

De specialibus legibus
libri iiv

(ed. L. Cohn)

Philonis Alexandrini opera quae supersunt, vol. 5.
Berlin: Reimer, 1906 (repr. De Gruyter, 1962), pp. 1265.

<PERI TWN EN MEREI DIATAGMATWN>

PERI TWN ANAFEROMENWN EN EIDEI NOMWN
EIS DUO KEFALAIA TWN DEKA LOGIWN, TO TE MH NOMIZEIN
EXW TOU ENOS QEOUS ETEROUS AUTOKRATEIS
KAI TO MH CEIROKMHTA QEOPLASTEIN

Peri\ peritomh=j.
1 Ta\ me\n ge/nh tw=n e)n ei)/dei no/mwn, oi( prosagoreuo/menoi de/ka
lo/goi, dia\ th=j prote/raj h)kri/bwntai sunta/xewj, ta\ d' e)n me/rei diata/g-
mata kata\ th\n th=j grafh=j a)kolouqi/an nu=n e)piskepte/on. a)/rxomai d'
2 a)po\ tou= gelwme/nou para\ toi=j polloi=j. gela=tai de\ h( tw=n gennhtikw=n
peritomh/, pra=gma spoudazo/menon ou) metri/wj kai\ par' e(te/roij e)/qnesi
kai\ ma/lista tw=| Ai)guptiakw=|, o(\ kai\ poluanqrwpo/taton kai\ a)rcaio/taton
3 kai\ filosofw/taton ei)=nai dokei=. paro\ kai\ prosh=kon h)=n paidikh\n cleu/hn
meqeme/nouj fronimw/teron kai\ semno/teron a)nazhth=sai ta\j ai)ti/aj, w(=n
ca/rin e)kra/ thse to\ e)/qoj, kai\ mh\ proexanasta/ntaj kataginw/skein mega/lwn
e)qnw=n eu)ce/reian, logizome/nouj, w(j ei)ko/j, tosau/taj | muria/daj kaq'
e(ka/sthn genea\n a)pote/mnesqai, meta\ calepw=n a)lghdo/nwn a)krwthria-
zou/saj ta/ te e(autw=n kai\ tw=n oi)keiota/twn sw/mata, polla\ d' ei)=nai ta\
protre/ponta th\n ei)sh/ghsin tw=n palaiw=n diathrei=n kai\ e)pitelei=n, ta\ d'
4 a)nwta/tw te/ttara: e(\n me\n caleph=j no/sou kai\ dusia/tou, posqe/nhj,
a)pallagh/n, h(\n a)/nqraka kalou=sin, a)po\ tou= kai/ein e)ntufo/menon, w(j oi)=mai,
tau/thj th=j proshgori/aj tuco/nta, o(/per eu)kolw/teron toi=j a)kroposqi/aj
5 e)/cousin e)ggi/netai: deu/teron de\ th\n di' o(/lou tou= sw/matoj kaqario/thta
pro\j to\ a(rmo/tton ta/xei i(erwme/nh|, paro\ kai\ xurw=ntai ta\ sw/mata pros-
uperba/llontej oi( e)n Ai)gu/ptw| tw=n i(ere/wn: u(posulle/getai ga\r kai\ u(po-
6 ste/llei kai\ qrixi\ kai\ posqi/aij e)/nia tw=n o)feilo/ntwn kaqai/resqai: tri/ton
de\ th\n pro\j kardi/an o(moio/thta tou= peritmhqe/ntoj me/rouj: pro\j ga\r
Philo Judaeus. De specialibus legibus
2
ge/nesin a)/mfw pareskeu/astai, to\ me\n e)gka/rdion pneu=ma nohma/twn, to\ de\
go/nimon o)/rganon zw/|wn: e)dikai/wsan ga\r oi( prw=toi tw=| a)fanei= kai\ krei/t-
toni, di' ou(= ta\ nohta\ suni/statai, to\ e)mfane\j kai\ o(rato/n, w(=| ta\ ai)sqhta\
7 genna=sqai pe/fuken, e)xomoiw=sai: te/tarton de\ kai\ a)nagkaio/taton th\n pro\j
polugoni/an paraskeuh/n: le/getai ga\r w(j eu)odei= to\ spe/rma mh/te skidna/menon
mh/te perirre/on ei)j tou\j th=j posqi/aj ko/lpouj: o(/qen kai\ ta\ peritemno/mena
tw=n e)qnw=n polugonw/tata kai\ poluanqrwpo/tata ei)=nai dokei=.
8 Tau=ta me\n ou)=n ei)j a)koa\j h)=lqe ta\j h(mete/raj, a)rcaiologou/-
mena para\ qespesi/oij a)ndra/sin, oi(\ ta\ Mwuse/wj ou) pare/rgwj dihreu/nhsan.
e)gw\ de\ pro\j toi=j ei)rhme/noij kai\ su/mbolon h(gou=mai th\n peritomh\n duoi=n
9 ei)=nai toi=n a)nagkaiota/toin: e(no\j me\n h(donw=n e)ktomh=j, ai(\ katagohteu/ousi
dia/noian: e)peidh\ ga\r ta\ nikhth/ria fe/retai tw=n e)n h(donai=j fi/ltrwn h(
a)ndro\j pro\j gunai=ka sunousi/a, to\ u(phretou=n tai=j toiau/taij o(mili/aij
o)/rganon a)krwthria/zein e)/doxe toi=j nomoqe/taij, ai)nittome/noij peritomh\n
peritth=j e)ktomh\n kai\ pleonazou/shj h(donh=j, ou) mia=j, a)lla\ dia\ mia=j th=j
10 biastikwta/thj kai\ tw=n a)/llwn a(pasw=n: e(te/rou de\ tou= gnw=nai/ tina
e(auto\n kai\ th\n barei=an no/son, oi)/hsin, yuch=j a)pw/sasqai: e)/nioi ga\r w(j
a)gaqoi\ zw|opla/stai zw/|wn to\ ka/lliston, a)/nqrwpon, hu)/chsan du/nasqai
dhmiourgei=n kai\ fushqe/ntej u(p' a)lazonei/aj e(autou\j e)xeqei/wsan, | to\n
w(j a)lhqw=j ai)/tion gene/sewj o)/nta qeo\n parakaluya/menoi, kai/toi ge e)k
11 tw=n sunh/qwn e)panorqw/sasqai th\n a)pa/thn duna/menoi: polloi\ me\n ga\r
par' au)toi=j ei)sin a)/ndrej a)/gonoi, pollai\ de\ stei=rai gunai=kej, w(=n a)telei=j
ai( o(mili/ai kataghrasa/ntwn e)n a)paidi/a|. ponhra\n ou)=n do/xan e)ktmhte/on
12 th=j dianoi/aj kai\ ta\j a)/llaj o(/sai mh\ filo/qeoi. tou/twn me\n dh\ pe/ri
tosau=ta: trepte/on d' e)pi\ tou\j kata\ me/roj h)/dh no/mouj kai\ prw/touj,
a)f' w(=n a)/rcesqai kalo/n, tou\j peri\ monarci/aj o(risqe/ntaj.
Oi( peri\ monarci/aj no/moi.
13 Tine\j h(/lion kai\ selh/nhn kai\ tou\j a)/llouj a)ste/raj u(pe/labon
ei)=nai qeou\j au)tokra/toraj, oi(=j ta\j tw=n ginome/nwn a(pa/ntwn ai)ti/aj a)ne/qesan.
Mwusei= d' o( ko/smoj e)/doxen ei)=nai kai\ genhto\j kai\ kaqa/per po/lij h(
megi/sth, a)/rcontaj e)/cousa kai\ u(phko/ouj, a)/rcontaj me\n tou\j e)n ou)ranw=|
pa/ntaj o(/soi pla/nhtej kai\ a)planei=j a)ste/rej, u(phko/ouj de\ ta\j meta\
14 selh/nhn e)n a)e/ri kai\ perigei/ouj fu/seij: tou\j de\ lecqe/ntaj a)/rcontaj
ou)k au)texousi/ouj, a)ll' e(no\j tou= pa/ntwn patro\j u(pa/rcouj, ou(= mimou-
me/nouj th\n e)pistasi/an katorqou=n prutaneu/ontoj kata\ di/khn kai\ no/mon
e(/kaston tw=n gegono/twn: tou\j de\ mh\ ble/pontaj to\n e)pibebhko/ta h(ni/ocon
toi=j u(pezeugme/noij w(j au)tourgoi=j tw=n e)n tw=| ko/smw| ginome/nwn a)na/yai
15 ta\j ai)ti/aj. w(=n th\n a)/gnoian o( i(erw/tatoj nomoqe/thj ei)j e)pisth/mhn
meqarmo/zetai le/gwn w(=de: "mh\ i)dw\n to\n h(/lion kai\ th\n selh/nhn kai\
tou\j a)ste/raj kai\ pa/nta to\n ko/smon tou= ou)ranou= planhqei\j proskunh/sh|j
au)toi=j" #Deut. 4, 19$. eu)qubo/lwj pa/nu kai\ kalw=j pla/non ei)=pe th\n
16 tw=n ei)rhme/nwn w(j qew=n a)podoch/n. oi( ga\r i)do/ntej h(li/ou me\n proso/doij
kai\ a)nacwrh/sesi ta\j e)thsi/ouj w(/raj sunistame/naj, e)n ai(=j ai( | zw/|wn kai\
futw=n kai\ karpw=n gene/seij w(risme/naij cro/nwn perio/doij telesforou=ntai,
selh/nhn d' u(phre/tin kai\ dia/docon h(li/ou nu/ktwr th\n e)pime/leian kai\
Philo Judaeus. De specialibus legibus
3
prostasi/an a)neilhfui=an w(=n meq' h(me/ran h(/lioj, kai\ tou\j a)/llouj a)ste/raj
kata\ th\n pro\j ta\ e)pi/geia sumpa/qeian muri/a tw=n e)pi\ diamonh=| tou= panto\j
e)nergou=nta/j te kai\ drw=ntaj, pla/non e)planh/qhsan a)nh/nuton mo/nouj ei)=nai
17 tou/touj qeou\j u(potoph/santej. ei) d' e)spou/dasan dia\ th=j a)planou=j badi/zein
o(dou=, ka)\n eu)qu\j e)/gnwsan o(/ti, kaqa/per ai)/sqhsij u(podia/konoj nou= ge/gone,
to\n au)to\n tro/pon kai\ oi( ai)sqhtoi\ pa/ntej u(phre/tai tou= nohtou= kate/sthsan,
18 a)gaph/santej ei) deuterei/wn e)fi/xontai. pagge/loion ga\r oi)/esqai, o(/ti o( me\n
nou=j o( e)n h(mi=n bracu/tatoj w)\n kai\ a)o/ratoj h(gemw\n tw=n ai)sqhtikw=n
o)rga/nwn e)sti/n, o( de\ tou= panto\j o( me/gistoj kai\ teleio/tatoj ou)ci\ basileu\j
19 basile/wn ei)=nai pe/fuke, blepome/nwn ou) blepo/menoj. pa/ntaj ou)=n tou\j kat'
ou)rano\n ou(\j ai)/sqhsij e)piskopei= qeou\j ou)k au)tokratei=j nomiste/on, th\n
u(pa/rcwn ta/xin ei)lhfo/taj, u(peuqu/nouj me\n fu/sei gegono/taj, e(/neka d'
20 a)reth=j eu)qu/naj ou)c u(fe/xontaj. w(/sq' u(perba/ntej tw=| logismw=| pa=san
th\n o(rath\n ou)si/an e)pi\ th\n tou= a)eidou=j kai\ a)ora/tou kai\ mo/nh| dianoi/a|
katalhptou= timh\n i)/wmen, o(\j ou) mo/non qeo\j qew=n e)sti nohtw=n te kai\
20, 3 ai)sqhtw=n a)lla\ kai\ pa/ntwn dhmiourgo/j. e)a\n de/ tij th\n tou= a)idi/ou kai\
poihtou= qerapei/an a)/llw| prosne/mh| newte/rw| kai\ genhtw=|, frenoblabh\j
a)nagegra/fqw kai\ e)/nocoj a)sebei/a| th=| megi/sth|.
21 Ei)si\ de/ tinej oi(\ cruso\n kai\ a)/rguron a)ndriantopoioi=j w(j qeo-
plastei=n i(kanoi=j pare/dosan: oi( de\ labo/ntej a)rgh\n u(/lhn qnhtw=| para-
dei/gmati proscrhsa/menoi, to\ paralogw/taton, qeou\j o(/sa tw=| dokei=n
e)mo/rfwsan: kai\ new\j kataskeua/santej kai\ i(drusa/menoi bwmou\j e)dei/manto
qusi/aij te kai\ pompai=j kai\ tai=j a)/llaij i(erourgi/aij te kai\ a(gistei/aij
e)pimelw=j pa/nu kai\ pefrontisme/nwj gerai/rousin, i(ere/wn te kai\ i(ereiw=n
22 to\n peri\ tau=ta tu=fon w(j e)/ni ma/lista semnopoiou/ntwn. oi(=j o( tw=n o(/lwn
path\r proagoreu/ei le/gwn: "ou) poih/sete met' e)mou= qeou\j a)rgurou=j kai\
crusou=j" #Exod. 20, 23$, mo/non ou)k a)/ntikruj a)nadida/skwn, o(/ti ou)d' e)x
e(te/raj u(/lhj ceiro/kmhton ou)de\n to\ para/pan qeoplasth/sete diakwlu-
qe/ntej e)k tw=n a)ri/stwn: a)/rguroj ga\r kai\ cruso\j ta\ prwtei=a tw=n e)n
23 u(/laij fe/rontai. di/ca de\ th=j r(hth=j a)pagoreu/sewj kai\ e(/teron ai)ni/tte-
sqai/ moi dokei= tw=n pro\j h)qopoii/ an ma/lista sunteino/ntwn, diele/gcwn
ou) metri/wj tou\j filocrhma/touj, | oi(\ pantaco/qen me\n a)rgu/rion kai\
crusi/on e)kpori/zousi, to\ de\ porisqe\n w(j a)/galma qei=on e)n a)du/toij
qhsaurofulakou=sin, a)gaqw=n ai)/tion kai\ th=j sumpa/shj eu)daimoni/aj tou=t'
24 ei)=nai nomi/zontej. kai\ o(/soi me/ntoi tw=n a)po/rwn kekra/thntai caleph=|
no/sw|, filarguri/a|, ou)k e)/contej i)/dion plou=ton, o(\n qerapei/aj a)xiw/sousi,
to\n tw=n plhsi/on teqhpo/tej kai\ proskunou=ntej e(/wqen ei)j ta\j tw=n peri-
ousiazo/ntwn oi)ki/aj a)fiknou=ntai kaqa/per ei)j i(era\ me/gista, proseuxo/menoi
25 kai\ ta)gaqa\ para\ tw=n despotw=n w(j qew=n ai)thso/menoi. pro\j ou(\j kai\
e)n e(te/roij fhsi/n: "ou)k e)pakolouqh/sete ei)dw/loij kai\ qeou\j cwneutou\j
ou) poih/sete" #Lev. 19, 4$, dia\ sumbo/lwn a)nadida/skwn, o(/ti plou/tw| tima\j
i)soqe/ouj a)pone/mein ou) prosh/kei: plou/tou ga\r ai( peribo/htoi u(=lai
cruso\j kai\ a)/rguroj ei)=nai pefu/kasin, ai(=j a)kolouqou=sin oi( polloi\ ta\ tou=
legome/nou tuflou= plou/tou mo/na h)\ ma/lista eu)daimoni/aj ai)/tia nomi/zontej.
26 ta/d' e)sti\n a(/ fhsin "ei)/dwla", skiai=j e)oiko/ta kai\ fa/smasin, ou)deno\j
Philo Judaeus. De specialibus legibus
4
h)rthme/na i)scurou= kai\ bebai/ou: fe/retai ga\r pneu/matoj tro/pon a)sta/tou
tropa\j kai\ metabola\j pantoi/aj e)ndeco/mena. shmei=on d' e)sti\ tou/twn
e)narge/j: mh\ prolabo/ntwn e)xapinai/wj e)/stin o(/te prose/pth, pagi/wj
e)neilh=fqai nomizo/ntwn pa/lin a)peph/dhse, kai\ o(/te me/ntoi pa/resti, kaqa/per
ta\ dia\ tw=n kato/ptrwn ei)/dwla fanta/zetai th\n ai)/sqhsin a)patw=nta kai\
27 katagohteu/onta kai\ w(j a)\n u(festhko/ta ta\ mh\ u(pome/nonta. kai\ ti/ dei=
to\n a)nqrw/pinon plou=ton h)\ tu=fon, o(\n a)nazwgrafou=sin ai( kenai\ do/xai,
dhlou=n w(j e)/stin a)be/baioj; h)/dh ga/r tinej kai\ ta\ a)/lla pa/nta zw=|a kai\
futa/, w(=n ge/nesi/j e)sti kai\ fqora/, sunecw=j me\n kai\ a)pau/stwj fasi\
r(ei=sqai, th=j d' a)porroi/aj a)dhlote/ran ai)/sqhsin ei)=nai, a)ei\ nikw/shj th=j
peri\ th\n r(u/sin o)xu/thtoj th\n di' o)/yewj a)kribh= prosbolh/n.
28 )All' ou) mo/non plou=toj kai\ do/xa kai\ ta\ toiau=ta ei)/dwla
kai\ a)menhnai\ skiai/, a)lla\ kai\ pa/ntej, ou(\j oi( muqogra/foi diapla/santej
e)xetu/fwsan e)piteici/santej ta\j yeudei=j do/xaj kata\ th=j a)lhqei/aj, qeou\j
kainou\j w(/sper a)po\ mhcanh=j ei)sagago/ntej e(/neka tou= to\n a)i/dion kai\ o)/nta
o)/ntwj qeo\n lh/qh| paradoqh=nai. pro\j de\ to\ eu)para/gwgon me/lesi kai\
r(uqmoi=j kai\ me/troij e)nhrmo/santo to\ yeu=doj, nomi/zontej r(a|di/wj katagoh-
29 teu/sein tou\j e)ntugca/nontaj. ou) mh\n a)lla\ kai\ plastikh\n kai\ zwgrafi/an
sunergou\j th=j a)pa/thj | prospare/labon, i(/na crwma/twn kai\ schma/twn
kai\ poioth/twn eu)= dedhmiourghme/naij i)de/aij u(paga/gwntai tou\j o(rw=ntaj
kai\ ta\j h(gemoni/daj ai)sqh/seij o)/yin kai\ a)koh\n delea/santej, th\n me\n
a)yu/coij eu)morfi/aij, th\n d' eu)fwni/a| poihtikh=|, sunarpa/swsi th\n yuch\n
30 a)be/baion kai\ a)ni/druton au)th\n a)pergasa/menoi. dia\ tou=t' e)pista/menoj
e)pi\ me/ga duna/mewj proelhluqo/ta to\n tu=fon kai\ doruforou/menon u(po\
tou= plei/stou ge/nouj a)nqrw/pwn ou)k e)x a)na/gkhj a)ll' e(kousi/oij gnw/maij,
eu)labhqei\j mh/ pote kai\ oi( zhlwtai\ th=j a)deka/stou kai\ a)lhqou=j eu)se-
bei/aj kaqa/per u(po\ ceima/rrou parasurw=sin, e)nsfragi/zetai baqei=j
tu/pouj tai=j dianoi/aij e)gcara/ttwn o(sio/thtoj, u(pe\r tou= mh\ sugcuqe/ntaj
h)\ e)pileanqe/ntaj a)maurwqh=nai/ pote cro/nw|, kai\ sunecw=j e)pa/|dei pote\
me\n le/gwn o(/ti qeo\j ei(=j e)sti kai\ kti/sthj kai\ poihth\j tw=n o(/lwn, pote\
de\ o(/ti ku/rioj tw=n gegono/twn, e)peidh\ to\ be/baion kai\ pa/gion kai\ to\ ku=roj w(j
31 a)lhqw=j peri\ au)to\n mo/non pe/fuke. le/lektai d' o(/ti "oi( proskei/menoi tw=|
o)/nti qew=| zw=si pa/ntej" #Deut. 4, 4$. a)=r' ou)c ou(=to/j e)stin o( trismaka/rioj
kai\ triseudai/mwn bi/oj, a)gaphtikw=j e)/cesqai th=j qerapei/aj tou= presbu-
ta/tou pa/ntwn ai)ti/ou kai\ mh\ tou\j u(podiako/nouj kai\ pulwrou\j pro\ tou=
basile/wj qerapeu/ein a)xiou=n; a)qa/natoj h(/de h( zwh\ kai\ makrai/wn e)n tai=j
th=j fu/sewj sth/laij a)nage/graptai: tauti\ de\ ta\ gra/mmata tw=| ko/smw|
sundiaiwni/zein a)nagkai=on.
32 Dusto/pastoj me\n ou)=n kai\ duskata/lhptoj o( path\r kai\ h(gemw\n
tw=n sumpa/ntwn e)sti/n, a)ll' ou) dia\ tou=t' a)poknhte/on th\n zh/thsin au)tou=.
du/o d' e)n tai=j peri\ qeou= zhth/sesi ta\ a)nwta/tw tau=t' e)paporei= h( dia/noia
tou= filosofou=ntoj a)no/qwj: e(\n me\n ei) e)/sti to\ qei=on, e(/neka tw=n e)pith-
deusa/ntwn a)qeo/thta, kakiw=n th\n megi/sthn: e(/teron de\ to\ ti/ e)sti kata\
th\n ou)si/an. to\ me\n ou)=n pro/teron ou) polu\j po/noj i)dei=n, to\ de\ deu/teron
33 ou) calepo\n mo/non a)lla\ kai\ i)/swj a)du/naton. e)piskepte/on d' e(ka/teron.
Philo Judaeus. De specialibus legibus
5
a)ei\ toi/nun gnwri/smata tw=n dhmiourgw=n pe/fuke/ pwj ei)=nai ta\ dhmiourgh-
qe/nta: ti/j ga\r a)ndria/ntaj h)\ grafa\j qeasa/menoj ou)k eu)qu\j e)neno/hsen
a)ndriantopoio\n h)\ zwgra/fon; ti/j de\ e)sqh=taj h)\ nau=j h)\ oi)ki/aj i)dw\n ou)k
e)/nnoian e)/laben u(fa/ntou kai\ nauphgou= kai\ oi)kodo/mou; parelqw\n de/ tij
ei)j po/lin eu)/nomon, e)n h(=| ta\ th=j politei/aj sfo/dra kalw=j diakeko/smhtai,
ti/ e(/teron u(polh/yetai h)\ o(/ti e)pistatei=tai h(/de h( po/lij u(p' a)rco/ntwn
34 | a)gaqw=n; to\n ou)=n a)fiko/menon ei)j th\n w(j a)lhqw=j megalo/polin, to/nde
to\n ko/smon, kai\ qeasa/menon th\n o)reinh\n kai\ pedia/da bri/qousan zw/|wn
kai\ futw=n kai\ potamw=n au)qigenw=n kai\ ceima/rrwn fora\j kai\ pelagw=n
a)nacu/seij kai\ eu)krasi/aj a)e/roj kai\ tw=n e)thsi/wn w(rw=n tropa/j, ei)=ta
h(/lion kai\ selh/nhn, tou\j h(me/raj kai\ nukto\j h(gemo/naj, kai\ ta\j tw=n a)/llwn
planh/twn te kai\ a)planw=n kai\ tou= su/mpantoj ou)ranou= peripolh/seij kai\
corei/aj, ou)k ei)ko/twj, ma=llon de\ a)nagkai/wj, e)/nnoian lh/yesqai dei= tou=
35 poihtou= kai\ patro\j kai\ prose/ti h(gemo/noj; ou)de\n ga\r tw=n tecnikw=n
e)/rgwn a)pautomati/zetai: tecnikw/taton de\ kai\ e)pisthmonikw/taton o( /de o(
ko/smoj, w(j u(po/ tinoj th\n e)pisth/mhn a)gaqou= kai\ teleiota/tou pa/ntwj
dedhmiourgh=sqai. tou=ton to\n tro/pon e)/nnoian e)la/bomen u(pa/rxewj qeou=.
36 Th\n d' ou)si/an, ei) kai\ dusqh/raton kai\ duskata/lhpton ei)=nai
sumbe/bhken, o(/mwj kaq' o(/son e)nde/cetai diereunhte/on. a)/meinon ga\r
ou)de\n tou= zhtei=n to\n a)lhqh= qeo/n, ka)\n h( eu(/resij au)tou= diafeu/gh| du/namin
a)nqrwpi/nhn, e)peidh\ kai\ h( peri\ to\ bou/lesqai maqei=n spoudh\ kaq' au(th\n
37 a)le/ktouj h(dona\j kai\ eu)frosu/naj e)rga/zetai. ma/rturej de\ oi( mh\ cei/lesin
a)/kroij geusa/menoi filosofi/aj, a)lla\ tw=n lo/gwn kai\ dogma/twn au)th=j
e)pi\ ple/on e(stiaqe/ntej: tou/twn ga\r o( logismo\j a)po\ gh=j a)/nw mete/wroj
a)rqei\j ai)qerobatei= kai\ sumperipolw=n h(li/w| kai\ selh/nh| kai\ tw=| su/mpanti
ou)ranw=|, ta)kei= pa/nta glico/menoj i)dei=n, a)mudrote/raij crh=tai tai=j pros-
bolai=j, a)kra/tou kai\ pollou= fe/ggouj e)kceome/nou, w(j to\ th=j yuch=j o)/mma
38 tai=j marmarugai=j skotodinia=n. a)ll' ou) dia\ tou=to prokamw\n a)pagoreu/ei,
gnw/mh| d' a)htth/tw| pro\j th\n e)ndecome/nhn qe/an i(/etai, kaqa/per e)n a)/qloij
deuterei/wn metapoiou/menoj, e)peidh\ tw=n prw/twn e)sfa/lh. fantasi/aj d'
a)lhqou=j deu/tera/ e)stin ei)kasi/a kai\ stocasmo\j kai\ o(/sa ei)j th\n tw=n
39 eu)lo/gwn kai\ piqanw=n i)de/an a)na/getai. kaqa/per ou)=n oi(=o/j e)sti tw=n
a)ste/rwn e(/kastoj kata\ th\n ou)si/an ei(likrinw=j ou)/t' ei)do/tej ou)/te duna/menoi
safw=j diagnw=nai zhtei=n o(/mwj proqumou/meqa, terpo/menoi toi=j ei)ko/si
40 lo/goij e(/neka tou= fu/sei filomaqou=j, to\n au)to\n tro/pon, ei) kai\ th=j kata\
to\n o)/ntwj o)/nta qeo\n e)nargou=j fantasi/aj a)moirou=men, o)fei/lomen mh\
a)polei/pesqai th=j zhth/sewj au)tou=, dia\ to\ th\n ske/yin kai\ a)/neu th=j
eu(re/sewj kaq' au(th\n tripo/qhton ei)=nai, e)pei\ kai\ tou\j tou= | sw/matoj
o)fqalmou\j ou)dei\j ai)tia=tai, paro/son h(/lion au)to\n i)dei=n a)dunatou=ntej th\n
ferome/nhn a)po/rroian tw=n a)kti/nwn e)pi\ gh=n o(rw=sin, h(liakw=n au)gw=n e)/scaton
41 fe/ggoj. ei)j a(/per a)pidw\n o( i(erofa/nthj kai\ qeofile/statoj Mwush=j
i(keteu/ei to\n qeo\n le/gwn: "e)mfa/niso/n moi sauto/n" #Exod. 33, 13$, mo/non
ou) katasceqei\j kai\ e)kbow=n a)/ntikruj, o(/ti "tou= me\n ei)=nai/ se kai\ u(pa/rcein
dida/skaloj kai\ u(fhghth/j moi ge/gonen o(/de o( ko/smoj, kai\ w(j ui( o\j
a)nadida/xaj me peri\ tou= patro\j kai\ w(j e)/rgon peri\ tou= tecni/tou:
Philo Judaeus. De specialibus legibus
6
ti/j de\ kata\ th\n ou)si/an tugca/neij w)\n diagnw=nai poqw=n ou)de/na tou/tou tou=
42 maqh/matoj u(fhghth\n e)n ou)deni\ tw=n tou= panto\j merw=n a)neuri/skw. dio\
dh\ de/omai kai\ potniw=mai prose/sqai th\n i(kesi/an a)ndro\j i(ke/tou kai\ filo-
qe/ou kai\ mo/non se\ qerapeu/ein a)xiou=ntoj: w(j ga\r to\ fw=j u(f' e(te/rou
mh\ gnwrizo/menon au)to\ e(autou= gnw/risma/ e)stin, ou(/twj kai\ su\ seauto\n
mo/noj a)\n fh=nai du/naio. dio\ suggnw/mhj a)xiw= tucei=n, ei) spa/nei tou=
43 dida/xontoj e)pi\ se\ katafugei=n e)qa/rrhsa peri\ sou= speu/dwn maqei=n". o(
de\ "th\n me\n proqumi/an" fhsi/n "e)paineth\n ou)=san a)pode/comai, to\ d'
ai)/thma ou)deni\ tw=n ei)j ge/nesin h(ko/ntwn e)farmo/zei. cari/zomai d' e)gw\
ta\ oi)kei=a tw=| lhyome/nw|: ou) ga\r o(/sa moi dou=nai r(a/|dion kai\ a)nqrw/pw|
labei=n dunato/n: o(/qen o)re/gw tw=| ca/ritoj a)xi/w| pa/saj o(/saj a)\n oi(=o/j te
44 h)=| de/xasqai dwrea/j. th\n d' e)mh\n kata/lhyin ou)c oi(=on a)nqrw/pou fu/sij
a)ll' ou)d' o( su/mpaj ou)rano/j te kai\ ko/smoj dunh/setai cwrh=sai. gnw=qi dh\
sauto\n kai\ mh\ sunekfe/rou tai=j u(pe\r du/namin o(rmai=j kai\ e)piqumi/aij, mhde/
se tw=n a)nefi/ktwn e)/rwj ai)re/tw kai\ metewrize/tw: tw=n ga\r e)fiktw=n
45 ou)deno\j a)moirh/seij". tau=ta a)kou/saj e)pi\ deute/ran i(kesi/an h)=lqe kai/
fhsi: "pe/peismai me\n tai=j sai=j u(fhgh/sesin, o(/ti ou)k a)\n i)/scusa de/xasqai
to\ th=j sh=j fantasi/aj e)narge\j ei)=doj. i(keteu/w de\ th\n gou=n peri\ se\
do/xan qea/sasqai #Exod. 33, 18$: do/xan de\ sh\n ei)=nai nomi/zw ta\j peri\ se\
doruforou/saj duna/meij, w(=n diafeu/gousa h( kata/lhyij a)/cri tou= paro/ntoj
46 ou) mikro\n e)nerga/zetai/ moi po/qon th=j diagnw/sewj". o( de\ a)mei/betai
kai/ fhsin: "a(\j e)pizhtei=j duna/meij ei)si\n a)o/ratoi kai\ nohtai\ pa/ntwj e)mou=
tou= a)ora/tou kai\ nohtou=: le/gw de\ nohta\j ou)ci\ ta\j h)/dh u(po\ nou= kata-
lambanome/naj, a)ll' o(/ti ei) katalamba/nesqai oi(=ai/ te ei)=en, ou)k a)\n ai)/sqhsij
47 au)ta\j a)ll' a)kraifne/statoj nou=j katalamba/noi. pefukui=ai d' a)kata/lhptoi
kata\ th\n ou)si/an o(/mwj parafai/nousin e)kmagei=o/n ti kai\ a)peiko/nisma th=j
e(autw=n e)nergei/aj: oi(=ai ai( par' u(mi=n sfragi=dej-o(/tan %ga\&r prosenecqh=|
khro\j h)/ tij o(moio/tropoj u(/lh, muri/ouj o(/souj tu/pouj e)napoma/ttontai,
mhde\n a)krwthriasqei=sai me/roj, | a)ll' e) n o(moi/w| me/nousai-, toiau/taj u(po-
lhpte/on kai\ ta\j peri\ e)me\ duna/meij peripoiou/saj a)poi/oij poio/thtaj kai\
morfa\j a)mo/rfoij kai\ mhde\n th=j a)idi/ou fu/sewj mh/t' a)llattome/naj mh/te
48 meioume/naj. o)noma/zousi d' au)ta\j ou)k a)po\ skopou= tinej tw=n par' u(mi=n
i)de/aj, e)peidh\ e(/kasta tw=n o)/ntwn ei)dopoiou=si ta\ a)/takta ta/ttousai kai\
ta\ a)/peira kai\ a)o/rista kai\ a)schma/tista peratou=sai kai\ periori/zousai
kai\ schmati/zousai kai\ suno/lwj to\ cei=ron ei)j to\ a)/meinon meqarmozo/menai.
49 mh/t' ou)=n e)me\ mh/te tina\ tw=n e)mw=n duna/mewn kata\ th\n ou)si/ an e)lpi/sh|j
pote\ dunh/sesqai katalabei=n. tw=n d' e)fiktw=n, w(j ei)=pon, e(toi/mwj kai\
proqu/mwj metadi/dwmi: tau=ta d' e)sti\n e)pi\ th\n tou= ko/smou kai\ tw=n e)n
au)tw=| kale/sai qe/an, h(\n ou) sw/matoj o)fqalmoi=j a)lla\ toi=j dianoi/aj a)koi-
50 mh/toij o)/mmasi sumbai/nei katalamba/nesqai. mo/non o( sofi/aj i(/meroj
sunech\j e)/stw kai\ pukno/j, h(\ dogma/twn a)oidi/mwn kai\ perikallesta/twn
a)napi/mplhsi tou\j foithta\j kai\ gnwri/mouj au)th=j". tau=ta a)kou/saj ou)k
e)pau/sato th=j e)piqumi/aj, a)ll' e)/ti to\n e)pi\ toi=j a)ora/toij po/qon e)zwpu/rei.
51 Kai\ pa/ntaj tou\j o(moiotro/pouj ei)/t' ou)=n fu/ntaj e)x a)rch=j ei)/te
kai\ e)k tou= metaba/llesqai pro\j th\n a)mei/nw ta/xin krei/ttouj gegono/taj
Philo Judaeus. De specialibus legibus
7
a)pode/cetai, tou\j me\n o(/ti th\n eu)ge/neian ou) kate/lusan, tou\j d' o(/ti pro\j
eu)se/beian h)xi/wsan meqormi/sasqai-tou/touj de\ kalei= proshlu/touj a)po\
tou= proselhluqe/nai kainh=| kai\ filoqe/w| politei/a|-, oi(\ muqikw=n me\n a)lo-
52 gou=si plasma/twn, perie/contai de\ a)kraifnou=j a)lhqei/aj. i)sotimi/an gou=n
a(/pasin e)phlu/taij didou\j kai\ carisa/menoj o(/sa kai\ toi=j au)to/cqosi parainei=
toi=j eu)patri/daij, mh\ mo/non au)tou\j timai=j gerai/rein a)lla\ kai\ e)xaire/tw| fili/a|
kai\ eu)noi/a| peritth=|. kai\ mh/pot' ei)ko/twj: "a)poleloipo/tej" fhsi/ "patri/da
kai\ fi/louj kai\ suggenei=j di' a)reth\n kai\ o(sio/thta mh\ a)moirei/twsan e(te/rwn
po/lewn kai\ oi)kei/wn kai\ fi/lwn, a)ll' e)/stwsan e)/fedroi katafugai\ toi=j pro\j
eu)se/beian au)tomolou=si: fi/ltron ga\r a)nusimw/taton kai\ desmo\j a)/lutoj
53 eu)noi/aj e(nwtikh=j h( tou= e(no\j qeou= timh"/. prosta/ttei de\ mh/, paro/son
au)toi=j i)sonomi/an kai\ i)sote/leian [e)phlu/tai]j pare/cei kategnwko/si tou=
patrw/|ou kai\ progonikou= tu/fou, stomargi/a| crh/sasqai kai\ a)cali/nw|
glw/ssh| blasfhmou=ntaj ou(\j e(/teroi nomi/zousi qeou/j, i(/na mh\ ka)kei=noi dia-
kinhqe/ntej a(\ mh\ qe/mij fqe/gxwntai kata\ tou= o)/ntwj o)/ntoj: a)gnoi/a| ga\r
th=j | diafora=j, a(/te to\ yeu=doj w(j a)lhqe\j promaqo/ntej e)k pai/dwn kai\
su/ntrofon e)/contej, e)xamarth/sontai.
54 Tw=n d' a)po\ tou= e)/qnouj ei)/ tinej kaqufi/entai th\n tou= e(no\j timh/n,
w(j lipo/ntej th\n a)nagkaiota/thn ta/xin eu)sebei/aj kai\ o(sio/thtoj tai=j a)nw-
ta/tw timwri/aij o)fei/lousi kola/zesqai, sko/toj ai(rou/menoi pro\ au)goeide-
sta/tou fwto\j kai\ tuflh\n a)pergazo/menoi dia/noian o)xu\ kaqora=n duname/nhn.
55 kai\ e)pitetra/fqai de\ kalo\n a(/pasi toi=j zh=lon e)/cousin a)reth=j e)k ceiro\j
a)napra/ttein a)nuperqe/twj ta\j timwri/aj, mh/t' ei)j dikasth/rion mh/t' ei)j
bouleuth/rion mh/te suno/lwj e)p' a)rch\n a)/gontaj, a)lla\ tw=| parasta/nti miso-
ponh/rw| pa/qei kai\ filoqe/w| katacrh=sqai pro\j ta\j tw=n a)sebw=n a)paraith/-
touj kola/seij, nomi/santaj au)tou\j u(po\ tou= kairou= ta\ pa/nta gegenh=sqai,
bouleuta/j, dikasta/j, strathgou/j, e)kklhsiasta/j, kathgo/rouj, ma/rturaj,
no/mouj, dh=mon, i(/na mhdeno\j o)/ntoj e)mpodw\n a)/foboi su\n a)dei/a| pollh=| proa-
56 gwni/zwntai o(sio/thtoj. a)nage/graptai/ tij e)n toi=j no/moij to\ kalo\n tou=to
to/lmhma tolmh/saj. e)peidh\ ga\r e)qea/sato/ tinaj a)llofu/loij suno/ntaj gunaixi\
kai\ e(/neka tw=n pro\j au)ta\j fi/ltrwn a)logou=ntaj me\n tw=n patri/wn, teloume/-
nouj de\ ta\j muqika\j teleta/j, e(/na to\n e)/xarcon kai\ h(gemo/na th=j paranomi/aj
kataqarrou=nta h)/dh parepidei/knusqai dhmosi/a| to\ a)nosiou/rghma kai\ qusi/aj
a)ga/lmasi kai\ xoa/noij a)qu/touj fanerw=j e)pitelou=nta paro/ntoj a(/pantoj
tou= plh/qouj e)nqousiw=n, a)nei/rxaj tou\j par' e(ka/tera e)pi\ th\n qe/an h)qrois-
me/nouj, ou)de\n eu)labhqei\j a)nairei= su\n th=| gunaiki/, to\n me\n e(/neka th=j
eu)maqei/aj %tw=n& a(\ lusitele\j a)pomanqa/nein, th\n d' o(/ti dida/skaloj kakw=n
57 e)ge/neto. touti\ to\ e)/rgon e)xai/fnhj drasqe\n e)n qermw=| parasth/mati muri/ouj
e)nouqe/thse tw=n e)pi\ tau=ta paraskeuazome/nwn. e)paine/saj ou)=n o( qeo\j
th\n a)ristei/an au)tokeleu/stw| kai\ e)qelourgw=| spoudh=| genome/nhn dittai=j
au)to\n a)naste/fei dwreai=j, ei)rh/nh| kai\ i(erwsu/nh|, th=| me\n kri/naj a)/xion
a)pole/mou metapoiei=sqai bi/ou to\n a)ra/menon tou\j u(pe\r qeou= timh=j a)gw=naj,
th=| d' o(/ti ge/raj oi)keio/taton eu)sebou=j a)ndro\j i(erwsu/nh qerapei/an e)paggello-
me/nh tou= patro/j, w(=| to\ douleu/ein ou)k e)leuqeri/aj mo/non a)lla\ kai\ basi-
58 lei/aj a)/meinon. e)/nioi de\ tosau/th| ke/crhntai mani/aj u(perbolh=|, w(/st' ou)d'
Philo Judaeus. De specialibus legibus
8
a)nacw/rhsin au(toi=j ei)j meta/noian | a)polei/pontej i(/entai pro\j doulei/an tw=n
ceirokmh/twn, gra/mmasin au)th\n o(mologou=ntej, ou)k e)n cartidi/oij, %a)ll'&,
w(j e)pi\ tw=n a)ndrapo/dwn e)/qoj, [a)ll'] e)n toi=j sw/masi katasti/zontej au)ta\
sidh/rw| pepurwme/nw| pro\j a)nexa/leipton monh/n: ou)de\ ga\r cro/nw| tau=ta
a)maurou=tai.
59 Th\n d' o(moi/an proai/resin o( i(erw/tatoj Mwush=j kai\ e)pi\ tw=n
a)/llwn a(/pax a(pa/ntwn sw/|zein e)/oiken a)lhqei/aj e)rasth\j w)\n kai\ dida/skaloj,
h(\n kai\ pa=si toi=j gnwri/moij e)gcara/ttein kai\ e) nsfragi/zesqai poqei= ta\j
60 yeudei=j do/xaj makra\n th=j dianoi/aj au)tw=n a)poiki/zwn. e)pista/menoj gou=n
tw=| pla/nw| tw=n pollw=n bi/w| sumpra/ttousan ou) metri/wj ei)j a)nodi/an
mantikh/n, ou)deni\ tw=n ei)dw=n au)th=j e)a=| crh=sqai, pa/ntaj de\ tou\j kola-
keu/ontaj au)th\n e)lau/nei th=j i)di/ou politei/aj, qu/taj, kaqarta/j, oi)wnosko/-
61 pouj, teratosko/pouj, e)pa/|dontaj, klh|do/sin e)pane/contaj. stocastai\ ga\r
pa/ntej ou(=toi piqanw=n kai\ ei)ko/twn, a)/llote a)/llaj a)po\ tw=n au)tw=n fan-
tasi/aj lamba/nontej, dia\ to\ mh/te ta\ u(pokei/mena fu/sin e)/cein pa/gion mh/te
th\ n dia/noian a)kribh= ba/sanon peripepoih=sqai, h(=| basanisqh/setai ta\
62 do/kima. paraskeuai\ de\ pa/nta tau=t' ei)si\n a)sebei/aj: dia\ ti/; o(/ti o( pros-
e/cwn kai\ peiqo/menoj au)toi=j a)logei= tou= pa/ntwn ai)ti/ou mo/na tau=q' u(po-
lamba/nwn a)gaqw=n ei)=nai kai\ kakw=n ai)/tia, kai\ ou)k ai)sqa/netai ta\j tou=
bi/ou fronti/daj e)xa/ptwn a)bebaiota/twn peisma/twn, o)rni/qwn kai\ pterw=n
kai\ fora=j e)n a)e/ri th=j w(=de ka)kei=se kai\ camaizh/lwn e(rpetw=n, a(\ tw=n
fwlew=n a)ne/rpei pro\j zh/thsin trofh=j, e)/ti de\ spla/gcnwn kai\ ai(/matoj
kai\ nekrw=n swma/twn, a(\ stero/mena yuch=j eu)qu\j e)pisumpi/ptei kai\ sugcei=-
tai kai\ e(teroiou/mena ta\j oi)kei/aj fu/seij e)xalla/ttei pro\j th\n cei/rw meta-
63 bolh/n. a)xioi= ga\r to\n e)ggrafo/menon th=| kata\ tou\j no/mouj politei/a| "te/-
leion" ei)=nai, mh\ e)n oi(=j oi( polloi\ pepaidotri/bhntai, mantei/aij kai\ klh|do/si
kai\ piqanai=j ei)kasi/aij, a)ll' e)n toi=j pro\j qeo\n ou)de\n e)/cousin e)pamfoteri/-
64 zon h)\ a)mfi/bolon a)ll' a)nendoi/aston kai\ gumnh\n a)lh/qeian. e)pei\ de\ pa=sin
a)nqrw/poij e)/rwj th=j tw=n mello/ntwn e)pisth/mhj e)ni/drutai kai\ dia\ to\n
e)/rwta tou=ton e)pi\ qutikh\n kai\ ta\ a)/lla ei)/dh tre/pontai mantikh=j, w(j di'
au)tw=n to\ safe\j a)neurh/sontej, ta\ d' a)safei/aj ge/mei pollh=j kai\ e)x e(autw=n
a)ei\ diele/gcetai, tou/toij me\n sfo/dra eu)to/nwj e)pakolouqei=n a)pagoreu/ei,
fhsi\ d' o(/ti, e)a\n a)klinw=j eu)sebw=sin, ou)k | a)moirh/sousi th=j tw=n mello/n-
65 twn e)pignw/sewj, a)lla/ tij e)pifanei\j e)xapinai/wj profh/thj qeofo/rhtoj
qespiei= kai\ profhteu/sei, le/gwn me\n oi)kei=on ou)de/n-ou)de\ ga/r, ei) le/gei,
du/natai katalabei=n o(/ ge kateco/menoj o)/ntwj kai\ e)nqousiw=n-, o(/sa d'
e)nhcei=tai, dieleu/setai kaqa/per u(poba/llontoj e(te/rou: e(rmhnei=j ga/r ei)sin
oi( profh=tai qeou= katacrwme/nou toi=j e)kei/nwn o)rga/noij pro\j dh/lwsin w(=n
a)\n e)qelh/sh|. tau=ta kai\ ta\ tou/toij paraplh/sia peri\ th=j tou= e(no\j qeou=
kai\ o)/ntwj o)/ntoj e)nnoi/aj u(peipw/n, o(\n crh\ tro/pon a)pone/mein au)tw=| ta\j
tima\j e(xh=j u(pogra/fei.
Peri\ i(erou=.
66 To\ me\n a)nwta/tw kai\ pro\j a)lh/qeian i(ero\n qeou= nomi/zein to\n
su/mpanta crh\ ko/smon ei)=nai, new\ me\n e)/conta to\ a(giw/taton th=j tw=n
o)/ntwn ou)si/aj me/roj, ou)rano/n, a)naqh/mata de\ tou\j a)ste/raj, i(ere/aj de\ tou\j
Philo Judaeus. De specialibus legibus
9
u(podiako/nouj au)tou= tw=n duna/mewn a)gge/louj, a)swma/touj yuca/j, ou)
kra/mata e)k logikh=j kai\ a)lo/gou fu/sewj, oi(/aj ta\j h(mete/raj ei)=nai sum-
be/bhken, a)ll' e)ktetmhme/naj to\ a)/logon, o(/laj di' o(/lwn noera/j, logismou\j
67 a)kraifnei=j, mona/di o(moioume/naj. to\ de\ ceiro/kmhton: e)/dei ga\r o(rma\j
a)nqrw/pwn mh\ a)nako/yai fora\j ta\j ei)j eu)se/beian suntelou/ntwn kai\ qusi/aij
boulome/nwn h)\ e)pi\ toi=j sumbai/nousin a)gaqoi=j eu)caristei=n h)\ e)f' oi(=j | a)\n
a(marta/nwsi suggnw/mhn kai\ parai/thsin ai)tei=sqai. prou)no/hse d' w(j ou)/te
pollaco/qi ou)/t' e)n tau)tw=| polla\ kataskeuasqh/setai i(era/, dikaiw/saj,
68 e)peidh\ ei(=j e)stin o( qeo/j, kai\ i(ero\n e(\n ei)=nai mo/non. ei)=ta toi=j boulome/noij
e)n tai=j oi)ki/aij au)tw=n i(erourgei=n ou)k e)fi/hsin, a)ll' a)nistame/nouj a)po\
pera/twn gh=j ei)j tou=t' a)fiknei=sqai keleu/ei, a(/ma kai\ tw=n tro/pwn
a)nagkaiota/thn lamba/nwn ba/sanon: o( ga\r mh\ me/llwn qu/ein eu)agw=j ou)k
a)\n u(pomei/nai pote\ patri/da kai\ fi/louj kai\ suggenei=j a)polipw\n xeniteu/ein,
a)ll' e)/oiken u(po\ dunatwte/raj o(lkh=j a)go/menoj th=j pro\j eu)se/beian u(po-
me/nein tw=n sunhqesta/twn kai\ filta/twn w(/sper tinw=n h(nwme/nwn merw=n
69 a)parta=sqai. kai\ tou=de safesta/th pi/stij ta\ gino/mena: muri/oi ga\r a)po\
muri/wn o(/swn po/lewn, oi( me\n dia\ gh=j, oi( de\ dia\ qala/tthj, e)x a)natolh=j
kai\ du/sewj kai\ a)/rktou kai\ meshmbri/aj kaq' e(ka/sthn e(orth\n ei)j to\
i(ero\n katai/rousin oi(=a/ tina koino\n u(po/dromon kai\ katagwgh\n a)sfalh=
polupra/gmonoj kai\ taracwdesta/tou bi/ou, zhtou=ntej eu)di/an eu(rei=n kai\
fronti/dwn a)neqe/ntej, ai(=j e)k prw/thj h(liki/aj katazeu/gnuntai kai\ pie/zontai,
70 bracu/n tina diapneu/santej cro/non e)n i(larai=j dia/gein eu)qumi/aij: e)lpi/dwn
te crhstw=n gemisqe/ntej scola/zousi th\n a)nagkaiota/thn scolh\n o(sio/thti
kai\ timh=| qeou=, fili/an kai\ pro\j tou\j te/wj a)gnooume/nouj suntiqe/menoi
kai\ kra=sin h)qw=n e)pi\ qusiw=n kai\ spondw=n ei)j bebaiota/thn pi/stin o(monoi/aj
poiou/menoi.
71 Tou/tou tou= i(erou= o( me\n e)xwta/tw peri/boloj kai\ mh/kei kai\
pla/tei me/gistoj w)\n te/ssarsi stoai=j ei)j polute/leian h)skhme/naij w)cu/rwtai:
diplh= d' e)sti\n au)tw=n e(ka/sth, xu/lwn kai\ li/qwn u(/laij kai\ corhgi/aij
a)fqo/noij kai\ dhmiourgw=n e)mpeiri/aij kai\ tw=n e)festhko/twn e)pimelei/aij
kateskeuasme/nh, teleio/taton e)/rgon: oi( d' ei)/sw bracu/teroi me/n, au)sth-
72 rote/ran d' e)/contej th\n kataskeuh/n. kata\ de\ to\ mesai/taton au)to\j o(
new\j panto\j lo/gou krei/ttwn, w(j e)k tw=n fainome/nwn e)/sti tekmh/rasqai:
ta\ ga\r e)/ndon a)o/rata panti/ tw| plh\n e(ni\ tw=| a)rcierei=, kai\ tou/tw| me/ntoi,
di' e)/touj e)pitetramme/non a(/pax ei)sie/nai, pa/nt' e)sti\n a)qe/ata: purei=on ga\r
a)nqra/kwn plh=rej kai\ qumiama/twn ei)skomi/zei, pollh=j d' a)nadidome/nhj
w(j ei)ko\j a)tmi/doj kate/cetai ta)n ku/klw| pa/nta kai\ h( o)/yij e)piskia/zetai
73 kai\ a)nakoph\n i)/scei pro/sw cwrei=n a)dunatou=sa. me/gistoj de\ w)\n kai\
u(yhlo/tatoj, kai/toi e)n cqamalwte/rw| kei/menoj, tw=n perimhkesta/twn o)rw=n
ou)deno\j | a)podei=. ta\ me\n ou)=n e)n oi)kodomi/aij u(perbola\j e)/conta peri/blepta/
t' e)sti\ kai\ qauma/zetai pro\j tw=n o(rw/ntwn kai\ ma/lista tw=n e)pifoitw/ntwn
xe/nwn, oi(\ sugkri/nontej tai=j oi)kiw=n dhmosi/wn kataskeuai=j e)kplh/ttontai
74 to/ te ka/lloj o(mou= kai\ th\n polute/leian. a)/lsoj de\ ou)de/n e)stin e)n tw=|
peribo/lw| prosta/xei no/mou, dia\ polla/: prw=ton me\n o(/ti ou)c h(donh\n kai\
te/ryin eu)dia/gwgon e)pizhtei= to\ pro\j a)lh/qeian i(ero\n a)ll' au)sthra\n a(gi-
Philo Judaeus. De specialibus legibus
10
stei/an: deu/teron d' o(/ti ta\ suntei/nonta pro\j th\n tw=n de/ndrwn clo/hn
ou) qe/mij ei)skomi/zesqai, ta\ d' e)sti\n a)nqrw/pwn kai\ zw/|wn a)lo/gwn perit-
tw/mata: tri/ton d' o(/ti ta\ me\n th=j a)gri/aj u(/lhj pro\j ou)de\n o)/feloj,
"a)/cqoj" d' w(j oi( poihtai/ fasi "gh=j", ta\ de\ th=j h(me/rou, karpw=n
h(me/rwn oi)stika/, meqe/lxei tou\j o)ligo/fronaj a)po\ th=j peri\ th\n i(erourgi/an
75 semno/thtoj. pro\j de\ tou/toij la/sia cwri/a kai\ drumoi\ baqei=j kakou/rgwn
ei)si\n e)ndiaith/mata th\n e)k tou= suskia/zesqai porizome/nwn a)sfa/leian kai\
ta\j e)x e)ne/draj kaq' w(=n a)\n e)qelh/ swsin ai)fnidi/ouj e)piqe/seij. ai( d'
eu)rucwri/ai kai\ to\ a)napeptame/non kai\ to\ a)neime/non pa/nth|, mhdeno\j ta\j
o)/yeij e)mpodi/zontoj, pro\j th\n tw=n ei)sio/ntwn kai\ e)ndiatribo/ntwn a)kribh=
qe/an i(erw=| prepwde/staton.
76 Proso/douj d' e)/cei to\ i(ero\n ou) mo/non a)potoma\j gh=j a)lla\ kai\
polu\ mei/zouj e(te/raj, ai(\ mhdeni\ cro/nw| fqarh/sontai: e)f' o(/son ga\r to\
a)nqrw/pwn ge/noj diamenei=-diamenei= d' ei)j a)ei/-, kai\ ai( pro/sodoi tou=
77 i(erou= fulacqh/sontai sundiaiwni/zousai panti\ tw=| ko/smw|. proste/taktai
ga\r e(/kaston a)na\ pa=n e)/toj a)parca\j ei)sfe/rein a)po\ ei)kosaeti/aj a)rxa/menon.
ai( d' ei)sforai\ "lu/tra" prosonoma/zontai: dio\ kai\ proqumo/tata poiou=ntai
ta\j a)parca/j, faidroi\ kai\ geghqo/tej, w(j a(/ma th=| kataqe/sei me/llontej h)\
doulei/aj a)pallagh\n h)\ no/swn a)/kesin eu(ri/skesqai kai\ bebaiota/thn e)leu-
78 qeri/an o(mou= kai\ swthri/an ei)j a(/pan karpou=sqai. poluanqrwpota/tou d'
e)/qnouj w(j ei)ko\j kai\ ta\j a)parca\j a)fqonwta/taj ei)=nai sumbe/bhke: scedo\n
gou=n a)na\ pa=san po/lin tamei=a tw=n i(erw=n crhma/twn e)sti/n, ei)j a(\ para-
ginome/noij e)/qoj a)pa/rcesqai: kai\ cro/noij w(risme/noij i(eropompoi\ tw=n
crhma/twn a)risti/ndhn e)pikriqe/ntej, e)x e(ka/sthj oi( dokimw/tatoi, ceiro-
tonou=ntai, sw/ouj ta\j e)lpi/daj e(ka/stwn parape/myontej: e)n ga\r tai=j nomi/-
moij a)parcai=j ai( tw=n eu)sebou/ntwn e)lpi/dej ei)si/n.
Peri\ i(ere/wn.
79 | Fulai\ me/n ei)si tou= e)/qnouj dw/deka, mi/a d' e)k pasw=n a)ri-
sti/ndhn e)pikriqei=sa i(era=tai, ge/raj a)ndragaqi/aj kai\ filoqe/ou spoudh=j touti\
labou=sa, kaq' o(\n kairo\n e)/doxen h( plhqu\j a(martei=n e)pakolouqh/sasa gnw/maij
e)ni/wn a)gnw/mosin, oi(\ th\n Ai)guptiakh\n e)/peisan zhlou=n h)liqio/thta kai\ to\n
e)gcw/rion tu=fon, o(\n e)p' a)lo/goij zw/|oij kai\ ma/lista tau/roij muqoplastou=si:
tou\j ga\r h(gemo/naj th=j a)ponoi/aj a(/pantaj h(bhdo\n au)toke/leustoi ka-
taktei/nantej eu)age\j e)/doxan e)/rgon ei)rga/sqai, tou\j u(pe\r eu)sebei/aj a)gw=naj
diaqlh/santej.
80 No/moi de\ i(ere/wn ei)si\n oi(/de. pantelh= kai\ o(lo/klhron ei)=nai to\n
i(ere/a proste/taktai, mhdemi/an e)n tw=| sw/mati lw/bhn e)/conta, mh/te kat'
e)/ndeian e)pilei/pontoj h)\ a)krwthriasqe/ntoj me/rouj mh/te kata\ pleonasmo\n
a(/ma th=| gene/sei peritteu/santoj h)\ u(/steron e)k no/sou prosfu/ntoj mh/te th=j
cro/aj metabalou/shj ei)j le/pran h)\ leich=naj a)gri/ouj h)\ murmhki/aj h)/ tinaj
a)/llaj e)xanqhma/twn e)kfu/seij: a( / moi dokei= pa/nta su/mbola th=j peri\ yuch\n
81 ei)=nai teleio/thtoj. ei) ga\r to\ fu/sei qnhto\n sw=ma tou= i(ere/wj e)piskepte/on,
i(/na peri\ mhde\n a)tu/chma khrai/nh|, polu\ ple/on yuch\n th\n a)qa/naton, h(/n
fasi tupwqh=nai kata\ th\n ei)ko/na tou= o)/ntoj: lo/goj d' e)sti\n ei)kw\n qeou=,
di' ou(= su/mpaj o( ko/smoj e)dhmiourgei=to.
Philo Judaeus. De specialibus legibus
11
82 Meta\ de\ th\n e)x eu)patridw=n eu)ge/neian kai\ pante/leian th\n e)/n te
sw/masi kai\ yucai=j peri\ e)sqh=toj, h(\n a)nalamba/nein crh\ to\n i(ere/a me/llonta
83 leitourgei=n ta\j i(era\j leitourgi/aj, nenomoqe/thtai. h( d' e)sqh/j e)sti citw\n
linou=j kai\ peri/zwma, to\ me\n ei)j ai)doi/wn ske/phn, a(\ mh\ pro\j tw=| qusia-
sthri/w| gumnou=sqai qe/mij, o( de\ citw\n e(/neka th=j pro\j th\n u(phresi/an
o)xu/thtoj: a)nei/monej ga\r e)n mo/noij citwni/skoij ta/ te i(erei=a kai\ ta\j eu)ca\j
kai\ ta\j sponda\j kai\ o(/sa a)/lla qusi/aij crh/sima prosa/gousin ei)j a)nupe/r-
84 qeton ta/coj h)skhme/noi. tw=| d' a)rcierei= diei/rhtai me\n th\n paraplhsi/an
e)sqh=ta a)nalamba/nein, h(ni/ka a)\n ei)j ta\ a)/duta e)piqumia/swn ei)si/h|, dia\ to\
th\n o)qo/nhn e)k mhdeno\j tw=n a)poqnh|sko/ntwn w(/sper ta\ e)/ria genna=sqai,
proste/taktai de\ kai\ e(te/ra| crh=sqai pa/nu poiki/lhn e)cou/sh| kataskeuh/n,
w(j a)peiko/nisma kai\ mi/mhma tou= ko/smou dokei=n ei)=nai. safh\j de\ pi/stij
85 h( kataskeuh/. prw=ton me\n ga\r e)/nduma perifere/j e)stin, o(/lon di' o(/lwn
u(aki/nqinon, podh/rhj citw/n, a)e/roj su/mbolon, e)peidh/per o( a)h\r kai\ fu/sei
me/laj e)sti\ kai\ tro/pon tina\ podh/rhj, a)/nwqen a)po\ tw=n meta\ selh/nhn
86 | to/pwn taqei\j a)/cri tw=n katwta/tw gh=j mucw=n. ei)=q' u(/fasma qwrakoeide\j
e)pi\ tou/tw|, su/mbolon ou)ranou=: du/o te ga\r e)pi\ tw=n a)krwmi/wn li/qoi
smara/gdou th=j timalfesta/thj u(/lhj ei)si/n, o( me\n e)/nqen, o( d' e)/nqen, ei(=j
e(kate/rwqen, periferei=j, dei/gmata tw=n h(misfairi/wn, w(=n to\ me\n u(pe\r gh=n
87 to\ d' u(po\ gh=n e)stin. ei)=ta pro\j toi=j ste/rnoij dw/deka li/qoi polutelei=j ta\j
cro/aj diafe/rontej, e)k triw=n tetagme/noi tetrastoicei/, pro\j para/deigma tou=
zw|diakou= tupwqe/ntej: kai\ ga\r e)kei=noj e)k dw/ deka sunestw\j zw|di/wn ta\j e)th-
88 si/ouj te/ttaraj w(/raj a)potelei= tri/a nei/maj ei)j e(ka/sthn. su/mpaj d' o( to/poj
kalei=tai logei=on e)tu/mwj, e)peidh\ ta\ e)n ou)ranw=| pa/nta lo/goij kai\ a)nalo-
gi/aij dedhmiou/rghtai kai\ sunte/taktai: tw=n ga\r e)kei= to\ para/pan a)/logon
ou)de/n. e)pi\ de\ tou= logei/ou ditta\ u(fa/smata katapoiki/llei prosagoreu/wn
89 to\ me\n dh/lwsin, to\ de\ a)lh/qeian. ai)ni/ttetai de\ dia\ me\n th=j a)lhqei/aj,
o(/ti ou)ranou= to\ para/pan yeu=doj e)pibai/nein ou) qemito/n, a)lla\ tou=q' a(/pan
ei)j to\n peri/geion pefuga/deutai cw=ron yucai=j e)nagw=n a)nqrw/pwn ei)soikizo/-
menon, dia\ de\ th=j dhlw/sewj, o(/ti ai( kat' ou)rano\n fu/seij e(/kasta dhlou=si
90 tw=n par' h(mi=n, a(\ kaq' au(ta\ pa/ntwj a)\n h)=n a)/gnwsta. shmei=on d' e)narge/s-
taton: ei) mh\ fw=j, h(li/ou h(/lioj, a)ne/lamye, pw=j a)\n ai( tw=n swma/twn
a)mu/qhtoi poio/thtej diefa/nhsan, pw=j d' a)\n ai( polu/morfoi tw=n crwma/twn
kai\ schma/twn i)de/ai; h(me/raj de\ kai\ nu/ktaj mh=na/j te kai\ e)niautou\j kai\
suno/lwj cro/non ti/j a)ne/deixen o(/ti mh\ selh/nhj kai\ h(li/ou kai\ tw=n a)/llwn
91 a)ste/rwn ai( e)narmo/nioi kai\ panto\j lo/gou krei/ttouj periforai/; ti/j de\ th\n
a)riqmou= fu/sin ei) mh\ ta\ lecqe/nta kata\ ta\j tw=n merw=n tou= cro/nou sun-
qe/seij; ti/j de\ ta\j e)n qala/ssh| kai\ tosou/toij pela/gesin o(dou\j a)ne/teme
kai\ die/deixe plwth=rsin ei) mh\ ai( tw=n a)ste/rwn strofai\ kai\ peri/odoi;
92 sofoi\ d' a)/ndrej kai\ muri/a a)/lla parathrh/santej a)ne/grayan, e)k tw=n
ou)rani/wn shmeiwsa/menoi nhnemi/aj kai\ bi/aj pneuma/twn, fora\j kai\ a)fori/aj
karpw=n, a)neime/na kai\ flogwde/stata qe/rh, ceimw=naj e)xaisi/ouj kai\ e)ari/-
zontaj, au)cmou\j kai\ e)pombri/aj, eu)goni/aj zw/|wn kai\ futw=n kai\ tou)nanti/on
e(kate/rwn a)goni/aj |kai\ o(/sa toiouto/tropa: pa/ntwn ga\r e)sthli/teutai tw=n e)pi\
93 gh=j e)n ou)ranw=| ta\ shmei=a. pro\j de\ toi=j katwta/tw me/resi tou= podh/-
Philo Judaeus. De specialibus legibus
12
rouj a)ph|w/rhntai crusoi= r(oi/ skoi kw/dwne/j te kai\ a)/nqina: ta\ d' e)sti\ su/m-
bola gh=j kai\ u(/datoj, gh=j me\n ta\ a)/nqina, paro/son blasta/nei kai\ a)nqei=
pa/nta e)k tau/thj, u(/datoj de\ oi( r(oi/ skoi lecqe/ntej e)tu/mwj para\ th\n r(u/sin,
th\n d' a(rmoni/an kai\ sumfwni/an kai\ sunh/chsin tw=n tou= ko/smou merw=n oi(
94 kw/dwnej e)mfai/nousin. eu)= d' e)/cei kai\ h( qe/sij: a)nwta/tw me/n, e)n w(=| oi(
li/qoi, to\ kalou/menon peristh/qion, ou)ranou= mi/mhma, dio/ti kai\ o( ou)rano\j
a)nwta/tw, o( de\ podh/rhj u(p' au)tw=|, o(/loj di' o(/lwn u(aki/nqinoj, e)peidh\
| kai\ o( a)h\r me/laj w)\n th\n met' ou)rano\n deute/ran ta/xin keklh/rwtai, ta\ d'
a)/nqina kai\ oi( r(oi/ skoi pro\j toi=j e)sca/toij, dio/ti gh= kai\ u(/dwr th\n katw-
95 ta/tw tou= panto\j moi=ran e)/lacon. h(/d' e)sti\n h( th=j i(era=j e)sqh=toj kata-
skeuh/, mi/mhma tou= panto/j, qauma/sion e)/rgon kai\ o)fqh=nai kai\ nohqh=nai:
kai\ ga\r o)/yin e)/cei kataplhktikwta/thn oi(/an ou)de\n u(/fasma tw=n par' h(mi=n
e(/neka poikili/aj o(mou= kai\ polutelei/aj kai\ no/hsin th\n peri\ tw=n au)th=j
96 merw=n filo/sofon. bou/letai ga\r to\n a)rciere/a prw=ton me\n ei)ko/na tou=
panto\j e)/cein e)mfanh= peri\ e(auto/n, i(/n' e)k th=j sunecou=j qe/aj a)/xion pare/ch|
to\n i)/dion bi/on th=j tw=n o(/lwn fu/sewj, e)/peiq' o(/pwj e)n tai=j i(erourgi/aij
sulleitourgh=| pa=j o( ko/smoj au)tw=|: prepwde/staton de\ to\ to\n i(erw/menon
tw=| tou= ko/smou patri\ kai\ to\n ui(o/n, to\ pa=n, e)pa/gesqai pro\j qerapei/an
97 tou= dedhmiourghko/toj kai\ gegennhko/toj. e)/sti de\ kai\ tri/ton ti th=j i(era=j
e)sqh=toj su/mbolon a)nagkai=on mh\ h(sucasqh=nai: tw=n me\n ga\r a)/llwn oi(
i(erei=j u(pe\r oi)kei/wn kai\ fi/lwn kai\ politw=n au)to\ mo/non ei)w/qasi ta/j te
eu)ca\j kai\ qusi/aj e)pitelei=n, o( de\ tw=n )Ioudai/wn a)rciereu\j ou) mo/non u(pe\r
a(/pantoj a)nqrw/pwn ge/nouj a)lla\ kai\ u(pe\r tw=n th=j fu/sewj merw=n, gh=j,
u(/datoj, a)e/roj, puro/j, ta/j te eu)ca\j kai\ ta\j eu)caristi/aj poiei=tai, to\n
ko/smon, o(/per e)sti\ tai=j a)lhqei/aij, e(autou= patri/da ei)=nai nomi/zwn, u(pe\r
h(=j i(kesi/aij kai\ litai=j ei)/wqen e)xeumeni/zesqai to\n h(gemo/na potniw/menoj
th=j e)pieikou=j kai\ i(/lew fu/sewj au)tou= metadido/nai tw=| genome/nw|.
98 Tau=q' u(peipw\n prosnomoqetei= keleu/wn to\n prosio/nta tw=| bwmw= |
kai\ yau/onta qusiw=n, e)n w(=| cro/nw| te/taktai ta\j i(era\j leitourgi/aj e)pitelei=n,
mh/t' oi)=non mh/te ti a)/llo me/qusma pi/nein, tetta/rwn e(/neka tw=n a)nagkaiota/-
99 twn, o)/knou kai\ lh/qhj kai\ u(/pnou kai\ a)frosu/nhj. a)/kratoj ga\r ta\j me\n
tou= sw/matoj duna/meij a)niei\j duskinhto/tera ta\ me/lh poiei= kai\ o)knhrote/rouj
a)perga/zetai kai\ bi/a| katadarqa/nein a)nagka/zei, tou\j de\ th=j yuch=j to/nouj
e)picalw=n lh/qhj o(mou= kai\ a)frosu/nhj ai)/tioj gi/netai: nh/fontoj de\ ta/ te
me/rh tou= sw/matoj e)pelafrizo/mena eu)kinhto/tera ai(/ te ai)sqh/seij kaqa-
rw/terai kai\ ei(likrine/sterai o(/ te nou=j o)xuwpe/steroj, w(j kai\ proi de/sqai
100 pra/gmata du/nasqai kai\ a(\ pro/teron ei)=den a)pomnhmoneu=sai. suno/lwj me\n
ou)=n th\n oi)/nou crh=sin a(/pasi toi=j kata\ to\n bi/on a)lusitelesta/thn u(po-
lhpte/on, yuch=j piezome/nhj, ai)sqh/sewn a)mauroume/nwn, barunome/nou sw/-
matoj-e)leu/qeron ga\r kai\ a)/feton ou)de\n e)a=| tw=n par' h(mi=n, a)ll' e(ka/stw|
pro\j o(\ pe/fuken e)mpo/dio/j e)stin-, e)n de\ tai=j a(gistei/aij kai\ i(erourgi/aij
to\ bla/boj | a)rgalew/teron, o(/sw| kai\ to\ peri\ qeo\n e)xamartei=n tou= peri\
a)/nqrwpon a)forhto/teron. o(/qen ei)ko/twj proste/taktai nhfali/ouj qu/ein,
"ei)j diastolh\n kai\ dia/krisin a(gi/wn kai\ bebh/lwn kai\ kaqarw=n kai\ a)ka-
qa/rtwn" kai\ nomi/mwn kai\ parano/mwn.
Philo Judaeus. De specialibus legibus
13
101 )Epei\ d' o( i(ereu\j polu\ pro/teron a)nh/r e)sti kai\ tai=j pro\j
sunousi/an o(rmai=j e)x a)na/gkhj o)fei/lei crh=sqai, ga/mon au)tw=| mna=tai par-
qe/nou kaqara=j kai\ e)k kaqarw=n gone/wn kai\ pa/ppwn kai\ progo/nwn ei)/j
102 te kaloka)gaqi/an kai\ eu)ge/neian a)risti/ndhn e)pikriqe/ntwn. po/rnh| me\n
ga\r kai\ bebh/lw| sw=ma kai\ yuch\n ou)de\ proselqei=n e)a=|, ka)\n th\n e)rgasi/an
a)poqeme/nh sch=ma ko/smion kai\ sw=fron u(podu/htai, dia\ to\ th\n a)rcai/an
proai/resin a)ni/eron au)th=| gene/sqai. au(/th de\ pro\j me\n ta\ a)/lla e)pitimi/an
e)ce/tw spouda/sasa miasma/twn kaqareu=sai: meta/noia ga\r a)dikhma/twn
e)paineto/n: kai\ mhdei\j e(/teroj au)th\n a)/gesqai kekwlu/sqw, i(erei= de\ mh\
prosi/tw: ta\ ga\r i(erwsu/nhj e)xai/reta di/kaia sumfwni/an e)pizhtou/shj th\n
103 a)po\ gene/sewj [a)rch=]j a)/cri teleuth=j a)nupai/tion. eu)/hqej ga\r dia\ me\n
ta\j e)k tw=n trauma/twn e)pigenome/naj ou)la\j e)n toi=j sw/masin ei)/rgesqai/
tinaj i(erwsu/nhj, ai(\ su/mbolon a)tuci/aj, ou) mocqhri/aj, ei)si/, ta\j de\ mh\
kat' a)na/gkhn mo/non a)ll' e)/stin o(/te kai\ e(kousi/oij gnw/maij peprakui/aj
th\n i)di/an w(/ran, e)peidh/per o)ye\ kai\ mo/lij mete/gnwsan, eu)qu\j a)po\ e)ra-
stw=n i(ereu=sin a(rmo/zesqai kai\ a)po\ camaitupei/wn ei)j i(era\ cwri/a metoiki/-
zesqai: me/nousi ga\r ou)de\n h(=tton e)n tai=j yucai=j tw=n metanoou/ntwn
104 ou)lai\ kai\ tu/poi tw=n a)rcai/wn a)dikhma/twn. eu)= kai\ pagka/lwj e)n e(te/roij
diei/rhtai "mhde\ mi/sqwma po/rnhj ei)skomi/zein ei)j to\ i(ero/n" #Deut. 23, 18$:
kai/toi to/ ge no/misma kaq' au(to\ ou)k e)/nocon, a)lla\ dia\ th\n labou=san kai\
th\n pra=xin e)f' h(=| de/dotai. scolh=| g' a)\n e)/ti prosoi=to/ tij ei)j koinwni/an
i(ere/wn gunai=kaj, w(=n kai\ ta\ crh/mata be/bhla kai\ para/shma, ei) kai\ tai=j
u(/laij kai\ toi=j carakth=rsi do/kima.
105 Ta\ me\n ou)=n peri\ ga/mon ou(/twj h)kri/bwtai tw=| a)rcierei=, w(/st'
ou)de\ ch/ran e)fei=tai gamei=n au)tw=|, ou)/te teteleuthko/toj a)ndro\j monwqei=san
ou)/te a)phllagme/nhn e)/ti zw=ntoj, i(/na prw=ton me\n ei)j a)/baton kai\ kaqara\n
a)/rouran o( i(ero\j spo/roj cwrh=| kai\ mhdemi/an kra=sin ai( gonai\ pro\j e(te/ran
oi)ki/an lamba/nwsin, ei)=ta d' o(/pwj a)kakwta/taij kai\ a)diastro/foij tai=j
yucai=j sunerco/menoi r(a|di/wj diapla/ttwsi ta\ | h)/qh kai\ tou\j tro/pouj
au)tw=n: o(lkoi\ ga\r kai\ eu)a/gwgoi dia/noiai parqe/nwn pro\j a)reth/n, ei)j dida-
106 skali/an e(toimo/tatai: h( d' e(te/rou pei=ran a)ndro\j labou=sa kata\ to\ ei)ko\j
a)peiqeste/ra pro\j ma/qhsin, a(/te th\n yuch\n a)kraifnesta/thn ou)k e)/cousa
kaqa/per tina\ leleiasme/non khro\n ei)j trano/thta tw=n e)ggrafhsome/nwn
dogma/twn, a)lla\ tracei=an u(po\ tw=n proegcaracqe/ntwn tu/pwn, oi(\ dus-
exa/leiptoi parame/nontej h)\ ou) parade/contai sfragi=daj e(te/raj h)\ paradexa/-
107 menoi sugce/ousi tai=j e(autw=n a)nwmali/aij. parqe/non ou)=n o( a)rciereu\j
a)ge/sqw ga/mwn a(gnh/n: le/gw de\ parqe/non ou) mo/non h(=| mh\ e(/teroj w(mi/lhsen,
a)lla\ kai\ e)f' h(=| mhdei\j a)/lloj a)nh\r w)noma/sqh dia/ tinwn o(mologiw=n,
ka)\n a(gneu/h| to\ sw=ma.
108 Toi=j de\ kata\ me/roj i(ereu=si ta\ me\n a)/lla peri\ ga/mwn dia-
te/taktai tau)ta\ a(\ kai\ toi=j th\n megi/sthn e)/cousin i(erwsu/nhn, e)fei=tai d'
ou) mo/non parqe/nouj a)lla\ kai\ ch/raj, ou) pa/saj a)ll' w(=n teteleuth/kasin
a)/ndrej, met' a)dei/aj a)/gesqai. filoneiki/aj ga\r kai\ sta/seij e)k tou= bi/ou
tw=n i(ere/wn oi)/etai dei=n o( no/moj a)nairei=n: pro\j me\n ou)=n tou\j zw=ntaj
ge/noint' a)\n i)/swj e)/ridej e)k pa/qouj gunaikei/ou, zhlotupi/aj, toi=j d' a)po-
Philo Judaeus. De specialibus legibus
14
qanou=si sunapoqnh/|skei kai\ ta\ th=j pro\j tou\j deute/rouj a)/ndraj e)/cqraj.
109 a)/llwj te to\n a)rciere/a plei/onoj e)dikai/wsen a(gistei/aj kai\ kaqa/rsewj
w(/sper e)n a(/pasi toi=j a)/lloij kai\ e)n ga/mou koinwni/a| metalacei=n, ou)k
e)a/saj o(/ti mh\ ko/rhn a)/gesqai: toi=j de\ th=j deute/raj ta/xewj u(panh=ke ta\
peri\ suno/douj gunaikw=n, e)fiei\j kai\ pepeirame/naj e(te/rwn a)ndrw=n e)ggua=-
110 sqai. pro\j de\ tou/tw| kai\ to\ ge/noj h)kri/bwse tw=n mellousw=n
gamei=sqai, prosta/xaj tw=| me\n a)rcierei= mna=sqai mh\ parqe/non mo/non
a)lla\ kai\ i(e/reian e)x i(ere/wn, i(/n' e)k mia=j oi)ki/aj kai\ tro/pon tina\ tou= au)tou=
ai(/matoj w)=si numfi/oj te kai\ nu/mfh pro\j a(rmoni/an e)pideixa/menoi par'
111 o(/lon to\n bi/on kra=sin h)qw=n bebaiota/thn. e)petra/ph de\ toi=j a)/lloij kai\
mh\ i(ere/wn gamei=n qugate/raj, th=| me\n o(/ti mikra\ tou/twn kaqa/rsia, th=|
d' o(/ti to\ e)/qnoj ou)k e)boulh/qh genea=j ei)j a(/pan i(eratikh=j a)moirh=sai/ te
kai\ pantelw=j a)pezeu=cqai. di' h(\n ai)ti/an ou)k e)kw/luse tou\j a)/llouj i(ere/aj
e)pigami/aj poiei=sqai pro\j tou\j a)po\ tou= e)/qnouj, | ai(/per ei)si\ deu/terai
sugge/neiai: gambroi\ ga\r a)nq' ui(w=n penqeroi=j kai\ a)nti\ pate/rwn gambroi=j
penqeroi/.
112 Ta\ me\n dh\ peri\ ga/mou tau=ta kai\ ta\ tou/toij o(/moia ca/rin
pai/dwn gene/sewj. e)pei\ d' e(/petai gene/sei fqora/, kai\ tou\j e)pi\ teleutai=j
a)ne/graye toi=j i(ereu=si no/mouj, keleu/saj mh\ e)f' a(/pasin au)tou\j miai/nesqai
toi=j o(pwsou=n h)\ kata\ fili/an h)\ kata\ sugge/neian w)|keiwme/noij, a)ll' e)pi\
mo/noij patra/si kai\ mhtra/sin, ui(oi=j kai\ qugatra/sin, a)delfoi=j kai\ a)delfai=j
113 parqe/noij. to\n d' a)rciere/a panto\j pe/nqouj u(pexei/leto: kai\ mh/pot'
ei)ko/twj: ta\j me\n ga\r tw=n a)/llwn i(ere/wn u(phresi/aj a)nq' e(te/rwn e(/teroi
leitourgei=n du/nantai, w(j, ka)\n penqw=si/ tinej, mhde\n tw=n e)x e)/qouj u(ste-
ri/zein, ta\j de\ tou= a)rciere/wj ou)deni\ dra=n e)fei=tai. par' h(\n ai)ti/an a)mi/-
antoj a)ei\ diatelei/tw mh\ prosapto/menoj nekrou= sw/matoj, o(/pwj ta\j u(pe\r tou=
e)/qnouj eu)ca\j kai\ qusi/aj e(/toimoj w)\n e)n kairoi=j toi=j prosh/kousin a)kwlu/twj
114 e)pitelh=|. kai\ ga\r a)/llwj proskeklhrwme/noj qew=| kai\ th=j i(era=j ta/xewj
gegonw\j taxi/arcoj o)fei/lei pa/ntwn a)llotriou=sqai tw=n e)n gene/sei, mh\
gone/wn, mh\ te/knwn, mh\ a)delfw=n eu)noi/aj ou(/twj h(ttw/menoj, w(j h)\ parel-
qei=n h)\ u(perqe/sqai ti tw=n o(si/wn, o(\ pracqh=nai pa/ntwj au)ti/ka a)/meinon.
115 keleu/ei de\ mh/te ta\ i(ma/tia perirrh/ttein e)pi\ toi=j oi)keiota/toij a)poqanou=si
mh/te a)fairei=n a)po\ th=j kefalh=j ta\ para/shma th=j i(erwsu/nhj mh/te suno/lwj
e)k tw=n a(gi/wn e)xie/nai kata\ pro/fasin pe/nqouj, i(/na kai\ to\n to/pon ai)dou/-
menoj kai\ ta\ peri\ e(auto\n prokosmh/mata oi(=j a)ne/steptai, krei/ttwn oi)/ktou
116 geno/menoj, a)/lupoj ei)j a)ei\ diatelh=|. bou/letai ga\r au)to\n o( no/moj mei/zonoj
memoira=sqai fu/sewj h)\ kat' a)/nqrwpon, e)ggute/rw prosio/nta th=j qei/ aj,
meqo/rion, ei) dei= ta)lhqe\j le/gein, a)mfoi=n, i(/na dia\ me/sou tino\j a)/nqrwpoi
me\n i(la/skwntai qeo/n, qeo\j de\ ta\j ca/ritaj a)nqrw/poij u(podiako/nw| tini\
crw/menoj o)re/gh| kai\ corhgh=|.
117 Tau=t' ei)pw\n e(xh=j eu)qu\j nomoqetei= peri\ tw=n crhsome/nwn tai=j
a)parcai=j. e)a\n ou)=n tij, fhsi/, tw=n i(ere/wn o)fqalmou\j h)\ cei=raj h)\ ba/seij
h)/ ti me/roj a)/llo phrwqh=| tou= sw/matoj h)\ kai/ tina mw=mon e)nde/xhtai,
leitourgiw=n me\n a)nece/tw dia\ ta\j e)ggenome/naj kh=raj, ta\ de\ koina\ tw=n
118 i(ere/wn ge/ra karpou/sqw dia\ th\n a)nupai/tion eu)ge/neian. e)a\n me/ntoi le/-
Philo Judaeus. De specialibus legibus
15
prai tino\j e)xanqh/sasai kata/scwsin h)\ kai\ gonorruh/j tij ge/nhtai tw=n
i(ere/wn, mh/te trape/zhj i(era=j yaue/tw mh/te tw=n prokeime/nwn a)/qlwn tw=|
ge/nei, me/crij a)\n h(/ te r(u/sij e)pi/sch| kai\ h( le/pra metabalou=sa tw=| th=j
119 u(giou=j sarko\j e)xomoiwqh=| crw/mati. ka)\n prosa/yhtai me/ntoi tij o(/tou
dh/pote tw=n | a)kaqa/rtwn i(ereu\j h)\ kai\ nu/ktwr, oi(=a filei= polla/kij,
o)neirw/xh|, th\n h(me/ran e)kei/nhn mhde\n prosfere/sqw tw=n kaqierwqe/ntwn,
120 lousa/menoj d' e)pigenome/nhj e(spe/raj crh=sqai mh\ kekwlu/sqw. pa/roikoj
d' i(ere/wj kai\ misqwto\j ei)rge/sqw tw=n a)parcw=n, o( me\n pa/roikoj, e)peidh\
gei/tonej ta\ polla\ sune/stioi kai\ o(motra/pezoi: de/oj ga/r, mh\ proh=tai/ tij
ta\ kaqierwqe/nta profa/sei katacrhsa/menoj ei)j a)se/beian a)kai/rw| filan-
qrwpi/a|: metadote/on ga\r ou) pa=si pa/ntwn, a)lla\ tw=n e)farmozo/ntwn toi=j
lhyome/noij: ei) de\ mh/, to\ ka/lliston kai\ lusitele/staton tw=n e)n tw=| bi/w|,
ta/xij, a)naireqh/setai u(po\ tou= blaberwta/tou pareuhmerhqei=sa, sugcu/sewj.
121 ei) ga\r i)/son me\n me/roj e)n o(lka/sin oi)/sontai nau=tai kubernh/taij, i)/son de\
e)n tai=j makrai=j trih/resi trihra/rcoij kai\ naua/rcoij e)re/tai kai\ to\ e)pi-
batiko/n, e)n de\ stratope/doij i)/son i(ppei=j me\n i(ppa/rcoij, o(pli=tai de\
taxia/rcoij, locagoi\ de\ strathgoi=j, e)n de\ po/lesi krino/menoi dikastai=j
kai\ bouleutai\ probou/loij kai\ suno/lwj a)/rcousin i)diw=tai, taracai\ kai\
sta/seij genh/sontai kai\ h( %di&a\ lo/gwn i)so/thj th\n di' e)/rgwn a)niso/thta
gennh/sei: to\ ga\r toi=j ta\j a)xi/aj a)nomoi/oij o(/moia a)pone/mein a)/nison,
122 to\ d' a)/nison phgh\ kakw=n. ou(= ca/rin kai\ ta\ ge/ra tw=n i(ere/wn ou)
dote/on w(/sper a)/lloij ou)de\ toi=j paroi/koij e(/neka tou= geitnia=n e)fayo-
me/noij w(=n ou) qe/mij: ou) ga\r oi)ki/aj a)lla\ ge/nouj e)sti\n h( timh/.
123 o(moi/wj me/ntoi mhde\ misqwtw=| mhdei\j parece/tw mh/te misqo\n
mh/q' u(phresi/aj a)moibh\n i(ero\n ge/raj: crh/setai ga\r o( labw\n e)/stin o(/te
pro\j a(\ mh\ dei=, be/bhla ta\ th=j eu)genei/aj a)=qla kai\ th=j peri\ to\n new\n
124 leitourgi/aj a)pergasa/menoj. di' h(\n ai)ti/an ou)d' a)llogenei= suno/lwj o( no/moj
e)pitre/pei metalamba/nein tw=n a(gi/wn, ka)\n eu)patri/dhj w)\n tugca/nh| tw=n
au)tocqo/nwn kai\ pro\j a)ndrw=n kai\ pro\j gunaikw=n a)nepi/lhptoj [w)/n], i(/na ai(
timai\ mh\ noqeu/wntai, me/nwsi d' e)n th=| i(eratikh=| ta/xei bebai/wj fulatto/ -
125 menai. kai\ ga\r a)/topon ta\j me\n qusi/aj kai\ i(erourgi/aj kai\ o(/sa a)/lla peri\
to\n bwmo\n a(gisteu/etai mh\ pa=sin a)lla\ toi=j i(ereu=si mo/noij e)pitetra/fqai,
ta\ de\ a)nti\ tou/twn a)=qla koina\ gi/nesqai kai\ tw=n e)pituco/ntwn, w(j de/on me\n
po/noij polloi=j kai\ kama/toij kai\ tai=j meq' h(me/ran kai\ nu/ktwr fronti/sin
a)potru/cein tou\j i(ere/aj, ta\ d' a)=qla koina\ kai\ toi=j a)rgou=sin a)pofai/nein.
126 oi)kogenei= de/, fhsi/n, kai\ a)rgurwnh/tw| metadido/tw despo/thj i(ereu\j siti/wn
kai\ potw=n e)k tw=n a)parcw=n: prw=ton me\n o(/ti qera/ponti po/roj ei(=j o(
despo/thj, o( de\ tou= despo/tou klh=roj ai( i(erai\ filanqrwpi/ai, e)x w(=n a)na/gkh
127 to\n dou=lon tre/fesqai: deu/teron d' o(/ti ta\ genhso/mena pa/ntwj a)na/gkh
dra=n e(ko/ntaj: oi( d' oi)ke/tai, ka)\n mh\ qe/lwmen, a(/te a)ei\ suno/ntej kai\
sundiaitw/menoi, siti/a | te kai\ pota\ kai\ o)/ya toi=j despo/taij proeutrepi-
zo/menoi kai\ trape/zaij e)festw=tej kai\ ta\ lei/yana e)kkomi/zontej, ka)\n mh\
fanerw=j lamba/nwsi, la/qra gou=n u(fairh/sontai, kle/ptein u(po\ th=j a)na/gkhj
biasqe/ntej, w(j a)nq' e(no\j e)gklh/matoj, ei)/per e)sti\n a)di/khma to\ e)k tw=n
despotikw=n tre/ fesqai, kai\ e(/teron proskataskeua/zesqai, kloph/n, i(/na oi(=a
Philo Judaeus. De specialibus legibus
16
fw=rej pro\ tw=n a)nupaiti/wj zw/ntwn a)polau/swsi tw=n kaqierwqe/ntwn,
128 o(/per e)sti\n a)topw/taton: tri/ton ka)kei=no crh\ logi/zesqai, o(/ti ta\ tw=n
a)parcw=n ou) paro/son e)pine/metai toi=j oi)ke/taij o)ligwrhqh/setai, dia\ to\n
despotiko\n fo/bon: i(kano\j ga\r ou(=toj e)pistomi/zein th/n tinwn eu)ce/reian
r(a|qumei=n ou)k e)fiei/j.
129 Tau=q' u(peipw\n filanqrwpi/aj mesto\n no/mon e(xh=j a)nagra/fei.
e)a\n quga/thr, fhsi/n, i(ere/wj ghmame/nh mh\ i(erei= chreu/sh|, teleuth/santoj
a)ndro\j h)\ kai\ e)/ti zw=ntoj, a)/paij kataleifqei=sa, pa/lin e)pi\ to\n patrw=|on
oi)=kon e)panerce/sqw metalhyome/nh tw=n a)parcw=n, w(=n kai\ h(ni/ka parqe/noj
h)=n e)koinw/nei: tro/pon ga/r tina kai\ nu=n e)sti duna/mei parqe/noj h( kai\
a)ndro\j kai\ pai/dwn e)/rhmoj, ou)demi/an e(te/ran e)/cousa katafugh\n o(/ti mh\
130 to\n pate/ra. ui(w=n de\ o)/ntwn h)\ qugate/rwn, a)na/gkh th\n mhte/ra toi=j
te/knoij sunteta/cqai: ui(oi\ ga\r kai\ qugate/rej th=j tou= gennh/santoj oi)ki/aj
o)/ntej ei)j tau/thn sunefe/lkontai kai\ th\n mhte/ra.
Ge/ra i(ere/wn.
131 Toi=j i(ereu=sin ou)k a)pe/neime cw/raj a)potomh\n o( no/moj, i(/n' w(j
e(/teroi ta\j a)po\ th=j gh=j karpou/menoi proso/douj tw=n a)nagkai/wn eu)po-
rw=sin, a)ll' u(perbolh=| crhsa/menoj timh=j to\n qeo\n e)/fh klh=ron au)tw=n
ei)=nai #Num. 18, 20. Deut. 18, 2$, kat' a)nafora\n th\n e)pi\ ta\ kaqierou/-
mena, duei=n e(/neka, th=j te a)nwta/tw timh=j, e)pei\ koinwnoi\ tw=n kat' eu)ca-
risti/an a)ponemome/nwn gi/nontai qew=|, kai\ tou= peri\ mo/na pragmateu/esqai dei=n
132 ta\ peri\ ta\j a(gistei/aj w(/sper tina\j klh/rwn e)pimelhta/j. a(\ de\ | proti/qhsin
a)=qla kai\ a)ristei=a tau=t' e)sti/. prw=ton me\n a)/ponon kai\ a)talai/pwron
trofh\n e(toi/mhn: keleu/ei ga\r tou\j sitoponou=ntaj a)po\ panto\j ste/ato/j te
kai\ fura/matoj a)/rton a)fairei=n a)parch\n ei)j i(ere/wn crh=sin, pronoou/menoj
a(/ma kai\ th=j ei)j eu)se/beian a)gou/shj o(dou= nomi/mw| didaskali/a| tw=n a)fai-
133 rou/ntwn. e)qizo/menoi ga\r a)ei\ kai\ th=j a)nagkai/aj trofh=j a)pa/rcesqai th\n
qeou= mnh/mhn a)/lhston e(/xousin, ou(= mei=zon a)gaqo\n ou)k e)/stin eu(rei=n.
poluanqrwpota/tou d' e)/qnouj a)nagkai=on ei)=nai kai\ ta\j a)parca\j a)fqo/nouj,
w(j kai\ to\n a)porw/taton tw=n i(ere/wn e(/neka periousi/aj trofw=n eu)porw/-
134 taton dokei=n ei)=nai. deu/teron de\ prosta/ttei kai\ a)po\ th=j a)/llhj a(pa/shj
kth/sewj a)pa/rcesqai, kaq' e(ka/sthn me\n lhno\n oi)=non, kaq' e(ka/sthn d'
a(/lwna si=to/n te kai\ kriqh/n, o(moi/wj d' e)x e)laiw=n e)/laion kai\ a)po\ tw=n
a)/llwn a)krodru/wn h(me/rouj karpou/j, i(/na mh\ ta)nagkai=a mo/non e)/contej
au)cmhro/teron a)pozw=sin, a)lla\ kai\ tw=n pro\j a(brodi/aiton bi/on eu)porou=ntej
135 i(larw/teron e)x a)fqo/nwn trufw=si meta\ ko/smou tou= prosh/kontoj. tri/ton
e)sti\ ge/raj ta\ prwto/toka a)rrenika\ pa/nta tw=n cersai/wn o(/sa pro\j u(ph-
resi/an kai\ crh=sin a)nqrw/pwn: tau=ta ga\r keleu/ei diadi/dosqai toi=j i(ereu=si,
bow=n me\n kai\ proba/twn kai\ ai)gw=n au)ta\ ta\ e)/kgona, mo/scouj kai\ kriou\j
kai\ cima/rouj, e)peidh\ kaqara\ kai\ pro\j e)dwdh\n kai\ pro\j qusi/aj e)sti/
te kai\ neno/mistai, lu/tra de\ tw=n a)/llwn katatiqe/nai, i(/ppwn kai\ o)/nwn
136 kai\ kamh/lwn kai\ tw=n paraplhsi/wn, mh\ meiou=ntaj th\n a)xi/an. e)/sti de\
kai\ tau=ta pamplhqh=: kthnotrofou=si ga\r kai\ zw|otrofou=sin e)n toi=j
ma/lista oi( a)po\ tou= e)/qnouj ai)po/lia kai\ bouko/lia kai\ poi/mnaj kai\ muri/aj
137 a)/llaj a)ge/laj pantodapw=n zw/|wn e)kne/montej. h)/dh me/ntoi kai\ prosuper-
Philo Judaeus. De specialibus legibus
17
ba/llwn o( no/moj ou) mo/non a)po\ th=j kth/sewj kaq' e(ka/sthn i)de/an a)pa/r-
cesqai prosta/ttei, a)lla\ kai\ a)po\ tw=n oi)kei/wn yucw=n te kai\ swma/twn:
me/rh ga\r diaireta\ gone/wn pai=de/j ei)sin, ei) de\ dei= ta)lhqe\j ei)pei=n,
a)diai/reta, suggenikw=| ai(/mati kai\ lo/goij progo/nwn, a)ora/toij ei)/desin, ei)j
e)kgo/nouj dih/kousi fi/ltroij te e(nwtikh=j eu)noi/aj kai\ fu/sewj desmoi=j a)lu/toij
138 h(rmosme/noi. a)ll' o(/mwj kai\ tou/twn tou\j prwtoto/kouj a)/rrenaj tro/pon
a)parch=j kaqieroi=, caristh/ria eu)tekni/aj kai\ eu)goni/aj ou)/shj te kai\ e)lpizo-
me/nhj, kai\ a(/ma boulo/menoj ou) mo/non a)me/mptouj a)lla\ kai\ sfo/dra e)paine-
tou\j ei)=nai tou\j ga/mouj, e)x w(=n o( prw=toj blasth/saj karpo\j kaqierou=tai:
o(/per crh\ logizome/nouj kai\ a)/ndraj kai\ gunai=kaj swfrosu/nhj kai\ oi)kou-
ri/aj kai\ o(monoi/aj perie/cesqai kai\ sumpne/ontaj a)llh/loij e)/n te lo/gw|
139 kai\ e)/rgw| th\n legome/nhn koinwni/an a)lhqei/a| pagi/wj bebaiou=sqai. th=j
de\ tw=n prwtoto/kwn | ui(w=n kaqierw/sewj, u(pe\r tou= mh/te gonei=j te/knwn
mh/te te/kna gone/wn diazeu/gnusqai, tima=tai th\n a)parch\n a)rguri/w| r(htw=|,
prosta/xaj i)/son ei)sfe/rein kai\ pe/nhta kai\ plou/sion, ou) pro\j a)xi/wma tw=n
ei)sfero/ntwn ou)de\ pro\j eu)exi/an kai\ ka/lloj tw=n gennhqe/ntwn a)pidw/n, a)ll'
140 o(/son dunato\n ei)senegkei=n kai\ tw=| li/an a)po/rw| staqmhsa/menoj. e)peidh\
ga\r h( pai/dwn ge/nesij e)n i)/sw| kai\ toi=j lamprota/toij kai\ toi=j a)fanesta/-
toij ei)/wqe sumbai/nein, i)/shn e)dikai/wse kai\ th\n ei)sfora\n nomoqeth=sai
141 stocasa/menoj, w(j e)/fhn, ma/lista tou= pa=si dunatou=. meta\ de\
tau=ta kai\ a)/llon po/ron ou) bracu\n e)pine/mei toi=j i(ereu=sin, e(/kaston
tw=n proso/dwn a)pa/rcesqai keleu/saj, a)po/ te si/tou kai\ oi)/nou kai\
e)lai/ou kai\ e)/ti qremma/twn e)pigonh=j kata/ te poi/mnaj kai\ bouko/lia
kai\ ai)po/lia kai\ ta\j a)/llaj a)ge/laj. o(/sh de\ kai\ tou/twn e)sti\n
142 a)fqoni/a, tekmh/rait' a)/n tij e)k th=j peri\ to\ e)/qnoj poluanqrwpi/aj. e)x
w(=n a(pa/ntwn dh=lo/n e)stin, o(/ti basile/wn semno/thta kai\ timh\n peria/ptei
toi=j i(ereu=sin o( no/moj: w(j gou=n h(gemo/si fo/rouj a)po\ panto\j me/rouj
kth/sewj di/dosqai keleu/ei, kai\ di/dontai to\n e)nanti/on tro/pon h)\ o(\n ai(
143 po/leij toi=j duna/staij ei)sfe/rousin: ai( me\n ga\r e)x a)na/gkhj kai\ mo/lij,
e)piste/nousai, tou\j e)klogei=j tw=n crhma/twn w(j koinou\j lumew=naj u(po-
blepo/menai kai\ profa/seij a)/llote a)lloi/aj skhpto/menai kai\ tw=n proqe-
144 smiw=n a)logou=sai ta\ o(risqe/nta te/lh kai\ dasmou\j katatiqe/asin: oi( d' a)po\
tou= e)/qnouj [ta\ i(eratik]a\ geghqo/tej, cai/rontej, tou\j ai)tou=ntaj fqa/nontej,
ta\j proqesmi/aj e)pite/mnontej, lamba/nein a)ll' ou) dido/nai nomi/zontej, met'
eu)fhmi/aj kai\ eu)caristi/aj kaq' e(ka/sthn tw=n e)thsi/wn w(rw=n poiou=ntai
ta\j ei)sfora/j, a)/ndrej o(mou= kai\ gunai=kej, au)tokeleu/stw| proqumi/a| kai\
e(toimo/thti kai\ spoudh=| panto\j lo/gou krei/ttoni.
145 Kai\ tau=ta me\n a)po\ th=j e(ka/stou kth/sewj e)pine/metai: a)/llai
de/ ei)sin e)xai/retoi pro/sodoi prepwde/statai i(ereu=sin ai( a)po\ tw=n a)nago-
me/nwn qusiw=n. panto\j ga\r i(erei/ou proste/taktai du/o toi=j i(ereu=sin a)po\
duei=n di/dosqai melw=n, braci/ona me\n a)po\ ceiro\j dexia=j, a)po\ de\ tou=
sth/qouj o(/son pi=on, to\ me\n i)scu/oj kai\ a)ndrei/aj kai\ pa/shj nomi/mou
pra/xewj e)/n te tw=| dido/nai kai\ lamba/nein kai\ e)nergei=n su/mbolon, to\ de\
146 th=j peri\ to\n qumo\n i(/lew prao/thtoj. e)noikei=n ga\r au)to\n lo/goj e)/cei
toi=j sth/qesin, e)peidh\ cwri/on oi)keio/taton h( fu/sij a)pe/neime ta\ ste/rna
Philo Judaeus. De specialibus legibus
18
qumw=| pro\j e)ndiai/thsin, w(=| kaqa/per stratiw/th| perie/balen ei)j to\ dus-
a/lwton e(/rkoj o)curw/taton, to\n e)pikalou/menon qw/raka, o(\n e)k pollw=n
kai\ sunecw=n kai\ krataiota/twn o)ste/wn a)peirga/sato | sfi/gxaj au)to\n eu)=
147 ma/la neu/roij a)rrage/sin. a)po\ de\ tw=n e)/xw tou= bwmou= quome/nwn e(/neka
krewfagi/aj tri/a proste/taktai tw=| i(erei= di/dosqai, braci/ona kai\ sia-
go/naj kai\ to\ e)/nustron kalou/menon, to\n me\n braci/ona dia\ th\n o)li/gw|
pro/teron ei)rhme/nhn ai)ti/an, ta\j de\ siago/naj tou= te kuriwta/tou tw=n
melw=n, kefalh=j, kai\ lo/gou tou= kata\ profora\n a)parch/n, ou(= to\ na=ma
r(ei=n e)/xw di/ca th=j tou/twn kinh/sewj ou)k a)\n du/naito: seiome/nwn ga\r-a)f'
ou(= kai\ proswnoma/sqhsan e)tu/mwj-o(/tan plhcqw=sin u(po\ glw/tthj, a(/pasa
148 h( th=j fwnh=j o)rganopoii/ a sunhcei=. to\ de\ e)/nustron e)/kfusij koili/aj
e)sti/: koili/an de\ fa/tnhn a)lo/gou qre/mmatoj, e)piqumi/aj, ei)=nai sumbe/bhken,
h(/tij u(p' oi)noflugi/aj kai\ o)yofagi/aj a)rdome/nh trofai=j e)pallh/loij siti/wn
o(mou= kai\ potw=n a)ei\ kataklu/zetai kai\ suo\j tro/pon e)n borbo/rw| diaitw-
me/nh cai/rei: paro\ kai\ to/poj a)penemh/qh sfo/dra oi)keio/tatoj o( tw=n
149 perittwma/twn a)kola/ stw| kai\ a)prepesta/tw| qre/mmati. a)nti/palon de\ e)pi-
qumi/aj e)gkra/teia, h(\n a)skhte/on kai\ diaponhte/on kai\ spoudaste/on mhcanh=|
pa/sh| peripoiei=sqai w(j me/giston a)gaqo\n kai\ teleio/taton i)di/a| te kai\
150 koinh=| sumfe/ron. e)piqumi/a me\n ou)=n be/bhloj kai\ a)ka/qartoj kai\ a)ni/eroj
ou)=sa pe/ra tw=n a)reth=j o(/rwn e)lh/latai kai\ pefuga/deutai deo/ntwj:
e)gkra/teia de/, kaqara\ kai\ a)khli/dwtoj a)reth/, pa/ntwn o(/sa pro\j
brw=sin kai\ po/sin a)logou=sa kai\ e)pa/nw tw=n gastro\j h(donw=n au)cou=sa
i(/stasqai, bwmw=n i(erw=n yaue/tw kai\ th\n pro/sfusin e)piferome/nh th=j
koili/aj, u(po/mnhma tou= katafronhtikw=j e)/cein a)plhsti/aj kai\ lai-
151 margi/aj kai\ pa/ntwn o(/sa ta\ ei)j ta\j e)piqumi/aj a)nafle/gei. e)f'
a(/pasi me/ntoi kai\ ta\j tw=n o(lokautwma/twn-a)mu/qhta de\ tau=t'
e)sti/-dora\j prosta/ttei tou\j u(phretou=ntaj tai=j qusi/aij i(erei=j
lamba/nein, ou) bracei=an a)ll' e)n toi=j ma/lista polucrh/maton dwrea/n.
e)x w(=n dh=lo/n e)stin, o(/ti klh=ron e(/na mh\ parascw\n th=| i(erwme/nh| fulh=|
kata\ tau)ta\ tai=j a)/llaij tou= pasw=n e)/dwke semno/teron po/ron kai\ a(giw/-
152 teron, kata\ pro/fasin a)parcw=n tw=n e)x a( /pantoj qusi/aj ei)/douj. u(pe\r
de\ tou= mhde/na tw=n dido/ntwn o)neidi/zein toi=j lamba/nousi, keleu/ei ta\j
a)parca\j ei)j to\ i(ero\n komi/zesqai pro/teron, ei)=t' | e)nqe/nde tou\j i(erei=j
lamba/nein: h(/rmotte ga\r qew=| me\n tou\j eu)ergetoume/nouj e)n a(/pasi toi=j
kata\ to\n bi/on caristhri/ouj a)na/gein a)parca/j, to\n de\ a(/te mhdeno\j e)pi-
dea= toi=j a)mfi\ to\ i(ero\n u(phre/taij kai\ leitourgoi=j cari/zesqai meta\ sem-
no/thtoj kai\ timh=j th=j a(pa/shj: to\ ga\r mh\ par' a)nqrw/pwn a)lla\ para\
tou= pa/ntwn eu)erge/tou dokei=n lamba/nein a)dusw/phton e)/cei dwrea/n.
153 Tosou/twn ou)=n prokeime/nwn a)/qlwn, e)a/n tinej a)porw=si tw=n
i(ere/wn kosmi/wj kai\ a)nupaiti/wj zw=ntej, th=j h(mete/raj paranomi/aj e)fe-
sta=si kath/goroi, ka)\n h(suca/zwsin: ei) ga\r e)peiqarcou=men toi=j keleusqei=si
kai\ ta\j a)parca\j e)poiou/meqa h(=| proste/taktai, ou)k a)\n mo/non e)kei=noi tw=n
a)nagkai/wn eu)po/roun, a)lla\ kai\ tw=n a)/llwn o(/sa pro\j a(brodiai/touj corh-
154 gi/aj a)nepi/mplanto. ka)\n a)/ra pote\ au)=qij h( fulh\ tw=n i(ere/wn e)n a(/pasi
toi=j kata\ to\n bi/on a)fqo/noij e)xeta/zhtai, me/ga dei=gma genh/setai tou=to
Philo Judaeus. De specialibus legibus
19
koinh=j o(sio/thtoj kai\ th=j tw=n nomi/mwn e)p' a)kribe\j ei)j a(/pan fulakh=j.
a)ll' h(/ tinwn o)ligwri/a-a(/pantaj ga\r ou)k a)sfale\j ai)tia=sqai-ge/gonen
ai)ti/a peni/aj toi=j i(erwme/noij, ei) de\ dei= ta)lhqe\j ei)pei=n, kai\ au)toi=j
155 e)kei/noij. to\ ga\r paranomei=n e)pizh/mion toi=j paranomou=si, ka)\n pro\j
o)li/gon delea/zh| cro/non: to\ de\ e(/pesqai toi=j th=j fu/sewj no/moij w)feli-
mw/taton, ka)\n parauti/ka au)sthro\n h)=| kai\ mhde\n proshne\j e)mfai/nh|.
156 Tosau/taj proso/dwn a)forma\j carisa/menoj toi=j i(ereu=sin ou)de\
tw=n e)n th=| deute/ra| ta/xei katwligw/rhsen: ei)si\ de\ newko/roi. tou/twn oi(
me\n e)pi\ qu/raij i(/druntai par' au)tai=j tai=j ei)so/doij pulwroi/, oi( d' ei)/sw
kata\ to\ pro/naon u(pe\r tou= mh/ tina w(=n ou) qe/mij e(ko/nta h)\ kai\ a)/konta
e)pibh=nai, oi( d' e)n ku/klw| perinostou=sin e)n me/rei diaklhrwsa/menoi nu/kta
kai\ h(me/ran, h(merofu/lakej kai\ nuktofu/lakej, e(/teroi de\ ta\j stoa\j kai\
ta\ e)n u(pai/qrw| korou=ntej to\n foruto\n e)kkomi/zousin e)pimelou/menoi kaqa-
rio/thtoj: oi(=j a(/pasi misqo\j w(ri/sqhsan ai( deka/tai, klh=roj ga\r newko/rwn
157 ou(=toj. ou) pro/teron gou=n ei)/asen o( no/moj au)tai=j crh=sqai tou\j labo/ntaj
h)\ pa/lin a)/llaj deka/taj w(j a)po\ kthma/twn i)di/wn a)pa/rxasqai kai\ dou=nai
toi=j th=j a)mei/nonoj ta/xewj i(ereu=si: thnikau=ta ga\r e)fh=ken a)polau/ein,
158 pro/teron d' ou)k e)a=|. a)pe/neime de\ kai\ po/leij au)toi=j o)ktw\ pro\j tai=j
tessara/konta kai\ kaq' e(ka/sthn proa/steia ei)j discili/ouj ph/ceij e)n ku/klw|
pro\j noma\j qremma/twn kai\ ta\j a)/llaj w(=n dei= po/lesin a)nagkai/aj u(ph-
resi/aj. e)k de\ tou/twn a)peklhrw/qhsan e(/x, ai( me\n e)kto\j ai( de\ e)nto\j
)Iorda/nou tou= potamou=, trei=j e(kate/rwqen, ei)j katafugh\n toi=j a)kou/sion
159 fo/non dra/sasin. e)peidh\ ga\r | to\n o(pwsou=n geno/menon a)nqrw/pw| teleu-
th=j parai/tion ou)k h)=n eu)age\j ei)/sw perirranthri/wn pare/rcesqai crw/-
menon pro\j a)sfa/leian katafugh=| tw=| i(erw=|, ta\j ei)rhme/naj a)nh=ke po/leij,
i(era\ deu/tera, pollh\n a)suli/an e)cou/saj e(/neka th=j peri\ tou\j oi)kh/toraj
pronomi/aj te kai\ timh=j, oi(\ tou\j i(ke/taj diasw/|zein e)/mellon, ei) bia/zoito/
tij e)curwte/ra du/namij, ou) paraskeuai=j tai=j ei)j po/lemon ou)/saij, a)ll'
a)xiw/masi kai\ pronomi/aij, a(/per e)k tw=n no/mwn dia\ th\n semno/thta th=j
160 i(erwsu/ nhj ei)=con. o( de\ fuga\j e)nto\j o(/rwn th=j po/lewj, ei)j h(\n pefuga/-
deutai, katakeklei/sqw dia\ tou\j e)fe/drouj kolasta/j, oi(\ ge/nei prosh/kontej
tw=| teqnew=ti po/qw| tou= suggenou=j, ka)\n mh\ u(f' e(ko/ntoj a)naireqh=|, kata\
tou= ktei/nantoj fonw=si, nikw=ntoj tou= oi)kei/ou pa/qouj to\n a)kribh= tw=n
dikai/wn logismo/n. e)/xw de\ proi w\n e)p' o)le/qrw| a)nendoia/stw| proeleu-
so/menoj i)/stw: lh/setai ga\r ou)de/na tw=n a)f' ai(/matoj, u(f' w(=n au)ti/ka
161 li/noij kai\ pa/gaij saghneuqei\j oi)ch/setai. proqesmi/a d' e)/stw th=j fugh=j
o( bi/oj tou= mega/lou i(ere/wj, ou(= teleuth/santoj a) mnhsti/aj a)xiwqei\j
kati/tw. tau=ta kai\ ta\ tou/toij paraplh/sia nomoqeth/saj peri\ tw=n i(ere/wn
e(xh=j a)nadida/skei peri\ zw/|wn, a(\ pro\j qusi/aj e)sti\n e)pith/deia.
Peri\ zw/|wn tw=n ei)j ta\j i(erourgi/aj kai\ ti/na tw=n qusiw=n ta\ ei)/dh.
162 Tw=n ei)j ta\j i(erourgi/aj zw/|wn ta\ me/n e)sti cersai=a, ta\ de\ a)ero-
po/ra. ta\ me\n ou)=n tw=n pthnw=n e)/qnh muri/a o(/sa parelqw\n du/o mo/na
e)x a(pa/ntwn ei(/leto, peristera\n kai\ trugo/na, dio/ti peristera\ me\n tw=n
fu/sei | tiqasw=n kai\ a)gelastikw=n h(merw/taton, trugw\n de\ tw=n fu/sei
163 monwtikw=n tiqasw/taton. ta\j de\ tw=n cersai/wn a)muqh/touj a)ge/laj,
Philo Judaeus. De specialibus legibus
20
w(=n ou)d' a)riqmo\n eu(rei=n eu)/poron, u(perba\j trei=j a)risti/ndhn e)pe/krine,
bow=n kai\ proba/twn kai\ ai)gw=n: h(merw/tatai ga\r au(=tai kai\ ceirohqe/-
statai: bouko/lia gou=n mega/la kai\ poi/mnia kai\ ai)po/lia pro\j e(no\j a)/getai
tou= tuco/ntoj, ou)k a)ndro\j mo/non a)lla\ kai\ komidh=| nhpi/ou paido/j, ei)/j te
nomh\n e)xio/nta kai\ o(po/te de/oi pa/lin ei)j shkou\j u(postre/fonta e)n
164 ko/smw|. th=j d' h(mero/thtoj polla\ me\n kai\ a)/lla shmei=a, safe/stata
de\ tauti/: to/ te pa/nta ei)=nai clohfa/ga kai\ mhde\n au)tw=n sarkobo/ron
kai\ to\ mh/te gamyou\j e)/cein o)/nucaj mh/te th\n e)/kfusin tw=n o)do/ntwn
pantelh=: to\ ga\r a)nwte/rw fa/tnion ou)k o)dontofuei=, a)ll' o(/soi tomi/ai
165 tw=n o)do/ntwn kat' au)to\ e)pileloi/pasi. pro\j de\ tou/toij kai\ biwfele/stata
tw=n zw/|wn e)sti/: krioi\ me\n ei)j e)sqh=taj, th\n a)nagkaiota/thn ske/phn
swma/twn, bo/ej de\ ei)j to\ a)ro/sai gh=n kai\ proetoima/sasqai pro\j spo/ron
kai\ to\n geno/menon a)loh=sai karpo\n ei)j metousi/an kai\ a)po/lausin trofh=j,
ai)gw=n de\ ai( tri/cej kai\ dorai\ sunufaino/menai/ te kai\ surrapto/menai
forhtai\ gego/nasin o(doipo/roij oi)ki/ai kai\ ma/lista toi=j e)n stratei/aij, ou(\j
e) /xw po/lewj e)n u(pai/qrw| ta\ polla\ diatri/bein a)nagka/zousin ai( crei=ai.
166 pa/nta d' o(lo/klhra, peri\ mhde\n me/roj khrai/nonta tou= sw/matoj,
o(/la di' o(/lwn a)sinh=, mw/mwn a)me/toca: tosau/th gou=n e)sti pro/noia, ou)
mo/non toi=j a)na/gousi ta\j qusi/aj a)lla\ kai\ toi=j i(erwme/noij, w(/ste oi(
dokimw/tatoi tw=n i(ere/wn a)risti/ndhn e)pikriqe/ntej ei)j th\n tw=n mw/mwn
e)pi/skeyin a)po\ kefalh=j a)/cri podw=n a)/krwn e)reunw=sin o(/sa te e)mfanh=
kai\ o(/sa u(po\ gastri\ kai\ mhroi=j a)poke/kruptai, mh/ pou tij bracei=a
167 lw/bh diale/lhqe. to\ d' a)kribe\j kai\ peritto\n th= j e)xeta/sewj ou)c e(/neka
tw=n kataquome/nwn a)lla\ tou= peri\ tou\j kataqu/ontaj a)nupaiti/ou gi/netai:
bou/letai ga\r au)tou\j a)nadida/xai dia\ sumbo/lwn, o(po/te prose/rcointo
bwmoi=j h)\ eu)xo/menoi h)\ eu)caristh/sontej, mhde\n a)rrw/sthma h)\ no/shma
h)\ pa/qoj e)pife/resqai th=| yuch=|, peira=sqai d' o(/lhn di' o(/lwn a)khli/dwton
a(gia/zein, w(j i)do/nta mh\ a)postrafh=nai qeo/n.
168 )Epei\ de\ tw=n qusiw=n ai( me/n ei)sin u(pe\r a(/pantoj tou= e)/qnouj,
ei) de\ dei= ta)lhqe\j ei)pei=n, u(pe\r a(/pantoj a)nqrw/pwn ge/nouj, ai( d' u(pe\r
e(ka/stou | tw=n i(erourgei=n a)xiou/ntwn, lekte/on pro/teron peri\ tw=n koinw=n.
qaumasth\ tou/twn h( ta/xij e)sti/n: ai( me\n ga\r a)na/gontai kaq' e(ka/sthn
h(me/ran, ai( de\ tai=j e(bdo/maij, ai( de\ noumhni/aij kai\ i(eromhni/aij, ai( de\
169 nhstei/aij, ai( de\ trisi\ kairoi=j e(ortw=n. kaq' e(ka/sthn me\n ou)=n h(me/ran
du/o a)mnou\j a)na/gein diei/rhtai, to\n me\n a(/ma th=| e(/w|, to\n de\ dei/lhj e(spe/-
raj, u(pe\r eu)caristi/aj e(ka/teron, to\n me\n u(pe\r tw=n meq' h(me/ran, to\n
d' u(pe\r tw=n nu/ktwr eu)ergesiw=n, a(\j a)pau/stwj kai\ a)diasta/ twj o( qeo\j
170 tw=| ge/nei tw=n a)nqrw/pwn corhgei=. tai=j d' e(bdo/maij diplasia/zei to\n
tw=n i(erei/wn a)riqmo/n, i)/sa prostiqei\j i)/soij, i)so/timon h(gou/menoj ai)w=ni
th\n e(bdo/mhn, h(\n kai\ gene/qlion tou= ko/smou panto\j a)ne/grayen: ou(= ca/rin
th\n th=j e(bdo/mhj qusi/an e)xomoiw=sai th=| "e)ndelecei/a|" tw=n h(merhsi/wn
171 a)mnw=n dienoh/qh. di\j de\ kaq' e(ka/sthn h(me/ran e)piqumia=tai ta\ pa/ntwn
eu)wde/stata qumiama/twn ei)/sw tou= katapeta/smatoj, a)ni/scontoj h(li/ou
kai\ duome/nou, pro/ te th=j e(wqinh=j qusi/aj kai\ meta\ th\n e(sperinh/n, w(j
ei)=nai ta\ me\n e)/naima eu)caristi/an u(pe\r h(mw=n tw=n e)nai/mwn, ta\ de\ qu-
Philo Judaeus. De specialibus legibus
21
mia/mata u(pe\r tou= h(gemonikou=, tou= e)n h(mi=n logikou= pneu/matoj, o(/per
172 e)morfw/qh pro\j a)rce/tupon i)de/an ei)ko/noj qei/aj. a)/rtoi de\ proti/qentai
tai=j e(bdo/maij e)pi\ th=j i(era=j trape/zhj i)sa/riqmoi toi=j mhsi\ tou= e)niautou=,
dusi\ qe/masin a)na\ e(/x, [dw/deka,] kata\ to\n lo/gon tw=n i)shmeriw=n e(ka/tera
-du/o ga/r ei)sin a)na\ pa=n e)/toj, e)arinh/ te kai\ metopwrinh/, ai(\ mhsi\n
e(\x katariqmou=ntai-: di' h(\n ai)ti/an *** %e)arinh=| me\n& ta\ sparta\
pa/nta teleiogonei=tai, kaq' o(\n cro/non ta\ de/ndra genna=n a) /rcetai, meto-
pwrinh=| de\ kai\ o( tw=n de/ndrwn karpo\j telesforei=tai, e)n w(=| kairw=| pa/lin
a)rch\ spora=j. ou(/twj doliceu/ousa h( fu/sij to\n ai)w=na a)/llaj e)p' a)/llaij
a)mei/bei dwrea\j a)nqrw/pwn ge/nei, w(=n ei)si su/mbola ai( dittai\ tw=n pro-
173 keime/nwn a)/rtwn e(xa/dej. ai)ni/ttontai de\ kai\ th\n w)felimwta/thn tw=n
a)retw=n e)gkra/teian, h(\ doruforei=tai pro\j eu)telei/aj kai\ eu)koli/aj kai\
o)ligodei/ aj, dia\ to\n e)x a)kolasi/aj kai\ pleonexi/aj blaberw/taton e)pitei-
cismo/n: a)/rtoj ga\r e)rasth=| sofi/aj diarkh\j trofh/, pare/cousa kai\ ta\
sw/mata a)/nosa kai\ to\n logismo\n u(gih= kai\ e)n toi=j ma/lista nhfa/lion:
174 o)/ya de\ kai\ meli/phkta kai\ h(du/smata kai\ o(/sa sitopo/nwn kai\ o)yartutw=n
periergi/ai tecniteu/ousi katagohteu/ousai th\n a)/mouson kai\ a)filo/sofon
kai\ a)ndrapodwdesta/thn tw=n ai)sqh/sewn geu=sin, u(phretou=san kalw=| me\n
ou)deni\ qea/mati h)\ a)kou/smati, gastro\j de\ th=j talai/nhj e)piqumi/aij, no/souj
175 sw/mati kai\ yuch=| kataskeua/zei polla/kij a)nia/touj. sunepiti/qetai de\
toi=j a)/rtoij libanwto\j kai\ | a(/lej, o( me\n su/mbolon tou= mhde\n h(/dusma
eu)wde/steron o)ligodei/ aj ei)=nai kai\ e)gkratei/aj para\ sofi/a| dikazou/sh|, oi)
d' a(/lej diamonh=j te tw=n sumpa/ ntwn-oi(=j ga\r a)\n parapasqw=si dia-
176 throu=si-kai\ i(kanou= prosoyh/matoj. oi)=d' o(/ti ge/lwta kai\ cleu/hn
tau=ta qh/sontai oi( peri\ ta\ sumpo/sia kai\ ta\j eu)wci/aj pragmateuo/menoi
kai\ polutelei=j trape/zaj metadiw/kontej, oi( o)rne/wn kai\ i)cqu/wn kai\
krew=n kai\ th=j o(moiotro/pou fluari/aj a)/qlioi dou=loi, mhd' o)/nar a)lhqou=j
e)leuqeri/aj geu/sasqai duna/menoi. w(=n o)li/ga frontiste/on toi=j kata\ qeo\n
kai\ pro\j th\n tou= o)/ntwj o)/ntoj a)re/skeian zh=n e)gnwko/sin, oi(\ tw=n sarko\j
a)logei=n h(donw=n pepaideume/noi ta\j dianoi/aj cara\j kai\ eu)paqei/aj qewri/a|
tw=n th=j fu/sewj e)naskou/menoi metadiw/kousi.
177 Tau=ta peri\ th=j e(bdo/mhj diataxa/menoj tai=j noumhni/aij fhsi\ dei=n
qu/ein o(lo/kauta de/ka ta\ su/mpanta: mo/scouj du/o, krio\n e(/na, a)mnou\j
e(pta/. e)peidh\ ga\r o( mh\n te/leioj, e)n w(=| selh/nh to\n e(auth=j ku/klon
178 peratou=tai, te/leion a)riqmo\n zw/|wn h)xi/wsen i(erourgei=sqai. h( deka\j de\
pantelh\j a)riqmo/j, o(\n eu)= ma/la die/neimen ei)j ta\ lecqe/nta, tou\j me\n
du/o mo/scouj, e)peidh\ du/o kinh/seij ei)si\ selh/nhj a)ei\ diaulodromou/shj,
h( me\n kat' au)/xhsin a)/cri plhsifaou=j, h( de\ kata\ mei/wsin a)/cri suno/dou,
to\n d' e(/na krio/n, e)peidh\ lo/ goj ei(=j e)sti, kaq' o(\n au)/xetai/ te kai\ meiou=tai
toi=j i)/soij diasth/masi kai\ fwtizome/nh kai\ e)pilei/pousa, tou\j de\ e(pta\
a)mnou/j, o(/ti kaq' e(bdoma/daj e)pide/cetai tou\j telei/ouj schmatismou/j,
prw/th| me\n e(bdoma/di th=| a)po\ suno/dou to\n dico/tomon, deute/ra| de\ to\n
plhsifah=, kai\ o(/tan a)naka/mpth| pa/lin, ei)j dico/tomon to\ prw=ton, e)/peit'
179 ei)j su/nodon a)polh/gei. meta\ de\ tw=n i(erei/wn semi/dalin a)nadedeume/nhn
e)lai/w| prosfe/rein kai\ oi)=non ei)j sponda\j me/troij %w(risme/n&oij dieta/xato,
Philo Judaeus. De specialibus legibus
22
dio/ti kai\ tau=ta selh/nhj perio/doij kata\ ta\j e)thsi/ouj w(/raj telesfo-
rei=tai diafero/ntwj tou\j karpou\j pepainou/shj, si=toj de\ kai\ oi)=noj kai\
e)/laion, biwfele/statai ou)si/ai kai\ pro\j crh=sin a)nqrw/poij a)nagkaio/tatai,
pa/saij ei)ko/twj qusi/aij sugkaqierou=ntai.
180 Th=| d' i(eromhni/a| ditta\ qu/mata prosa/getai proshko/ntwj, e)pei\ kai\
ditto\j o( peri\ au)th=j lo/goj, o( me\n w(j noumhni/aj, o( de\ w(j i(eromhni/aj.
h(=| me\n ou)=n noumhni/a, ta\ i)/sa tai=j a)/llaij i(erourgei=sqai diei/rhtai, h(=| de\
kai\ i(eromhni/a, diplasia/zetai ta\ dw=ra, di/ca tw=n mo/scwn: ei(=j ga\r
a)nti\ duei=n prosa/getai, tou= brabeutou= dikaiw/santoj a)diaire/tw| fu/sei
mona/doj pro\ diaireth=j dua/doj crh/sasqai e)n a)rch=| tou= e)niautou=.
181 )En de\ tw=| prw/tw| kairw=|-prw=ton de\ kairo\n th\n e)arinh\n w(/ran
kai\ i)shmeri/an kalei=-prosta/xaj e(pta\ h(me/raj e(orth\n a)/gein th\n e)pi-
kaloume/nhn tw=n a)zu/mwn i)soti/mouj a)pe/fhne pa/saj e)n tai=j i(erourgi/aij:
de/ka ga\r o(/sa kai\ tai=j noumhni/aij qu/ein kaq' e(ka/sthn keleu/ei, ta\ su/m-
182 panta o(lo/kauta, di/ca tw=n peri\ plhmmelei/aj, a)riqmo\n e(bdomh/konta. to\n
ga\r au)to\n e)/cein w)|h/qh lo/gon pro\j mh=na noumhni/an o(\n pro\j i)shmeri/an
e(bdo/mw| mhni\ ginome/nhn ta\j e(pta\ th=j e(orth=j h(me/raj, i(/n' a)pofh/nh| kai\
th\n a)rch\n e(ka/stou mhno\j i(era\n kai\ a)qro/wn tw=n e(pta\ ta\j i)sari/qmouj
tai=j noumhni/aij h(me/raj.
183 Mesou=ntoj de\ e)/aroj a)/mhtoj e)ni/statai, kaq' o(\n kairo\n caristh/ria
me\n a)na/getai tw=| qew=| th=j pedia/doj e)pi\ tw=| plh/rh to\n karpo\n e)nhnoce/nai
kai\ ta\ qe/rh sugkomi/zesqai, dhmotelesta/th d' a)/getai e(orth\ prosago-
reuome/nh prwtogennhma/twn e)tu/mwj a)po\ tou= sumbebhko/toj, e)peidh\ tw=n
184 gennhma/twn ta\ prw=ta, ai( a) parcai/, to/te kaqierou=ntai. proste/taktai
d' a)na/gein qusi/aj mo/scouj du/o, krio\n e(/na kai\ e(pta\ a)mnou/j, tau=ta me\n
de/ka i(erei=a o(lo/kauta, du/o d' a)mnou\j ei)j brw=sin i(ere/wn, ou(\j e)pikalei=
swthri/ou dia\ to\ ta\j trofa\j a)nqrw/poij e)k pollw=n kai\ pantodapw=n
diasesw=sqai: fqorai\ ga\r ei)w/qasi katalamba/nein, ai( me\n e)pombri/aij,
ai( d' au)cmoi=j, ai( d' a)/llaij a)muqh/toij newteropoii/ aij, ai( d' au)= ceiro-
poi/htoi kat' e)fo/douj e)cqrw=n th\n tw=n pe/laj gh=n dh|ou=n e)piceirou/ntwn.
185 ei)ko/twj ou)=n ta\ sw=stra tw=| pa/saj a)poskeda/santi ta\j e)piboula\j a)na/getai
caristh/ria kai\ a)na/getai a)/rtoij, ou(\j prosenegko/ntej tw=| bwmw=| kai\ a)/nw
pro\j ou)rano\n a)natei/nantej e)pidiane/mousi toi=j i(ereu=si meta\ tw=n krew=n
th=j tou= swthri/ou qusi/aj ei)j i(eroprepesta/thn eu)wci/an.
186 (/Otan d' o( tri/toj e)nsth=| kairo\j e)n tw=| e(bdo/mw| mhni\ kat' i)shmeri/an
metopwrinh/n, e)n a)rch=| me\n i(eromhni/a a)/getai prosagoreuome/nh salpi/ggwn,
peri\ h(=j e)le/cqh pro/teron, deka/th| d' h( nhstei/a, peri\ h(\n e)spouda/kasin
ou) mo/non oi(=j zh=loj eu)sebei/aj kai\ o(sio/thtoj, a)lla\ kai\ oi(=j kata\ to\n
a)/llon bi/on eu)age\j ou)de\n dra=tai: pa/ntej ga\r h(ttw/menoi tou= peri\ au)th\n
i(eroprepou=j teqh/pasi kai\ oi( cei/rouj toi=j belti/osi to/te gou=n ei)j e)gkra/-
187 teian kai\ a)reth\n a(millw=ntai. dittou\j d' e)/cei lo/gouj to\ a)xi/wma th=j
h(me/raj, tou\j me\n w(j e(orth=j, tou\j de\ w(j kaqa/rsewj kai\ fugh=j a(mar-
thma/twn, e)f' oi(=j a)mnhsti/a de/dotai ca/risi tou= i(/lew qeou= meta/noian
188 e)n i)/sw| tw=| mhde\ a(marta/nein tetimhko/toj. ta\j me\n ou)=n w(j e(orth=j
qusi/aj i)sari/qmouj a)pe/fhne tai=j tw=n i(eromhniw=n, mo/scon kai\ krio\n kai\
Philo Judaeus. De specialibus legibus
23
e(pta\ a)/rnaj, a)nakerasa/menoj mona/da e(bdoma/di kai\ pro\j a)rch\n to\ te/loj
a)peuqu/naj-te/loj me\n ga\r e)/rgwn e(bdoma/j, a)rch\n de\ mona\j keklh/-
rwtai-, ta\j d' w(j kaqa/rsewj %trei=&j: prosta/ttei ga\r du/o cima/rouj
a)na/gein kai\ krio/n, ei)=ta/ fhsi dei=n to\n me\n o(lokautou=n, diaklhrou=n de\
tou\j cima/rouj, kai\ to\n me\n laco/nta tw=| qew=| qu/ein, to\n d' e(/teron ei)j
a)tribh= kai\ a)/baton e)rhmi/an e)kpe/mpein e)f' e(autw=| komi/zonta ta\j u(pe\r
tw=n plhmmelhsa/ntwn a)ra/j, oi(\ metabolai=j tai=j pro\j to\ be/ltion e)kaqa/r-
qhsan, eu)nomi/a| kainh=| palaia\n a)nomi/an e)kniya/menoi.
189 Th=| de\ pentekaideka/th| th=j plhsifaou=j selh/nhj a)/getai h( e)pi-
kaloume/nh skhnw=n e(orth/, kaq' h(\n plei/ouj ei)si\n ai( corhgi/ai tw=n qusiw=n:
kataqu/ontai ga\r e)f' h(me/raj e(pta\ mo/scoi me\n e(bdomh/konta, krioi\ de\
te/ssarej kai\ de/ka, a)/rnej de\ duoi=n deo/ntwn e(kato/n, a(/panta zw=|a o(lo/-
kauta. proste/taktai de\ kai\ th\n o)gdo/hn i(era\n nomi/zein, peri\ h(=j a)kribw-
te/on, o(/tan su/mpaj o( peri\ tw=n e(ortw=n e)xeta/zhtai lo/goj, e)n h(=| pros-
a/getai o(/sa kai\ e)n tai=j i(eromhni/aij.
190 Ai( me\n ou)=n u(pe\r tou= e)/qnouj h)\ kuriw/teron ei)pei=n u(pe\r panto\j
a)nqrw/pwn ge/nouj koinai\ kai\ o(lo/kautoi qusi/ai kat' e)mh\n du/namin ei)/rhntai.
tai=j d' o(lokau/toij kaq' e(ka/sthn h(me/ran e(orth=j pare/petai ci/maroj, o(\j
kalei=tai me\n peri\ a(marti/aj, kataqu/etai de\ ei)j a(marthma/twn a)/fesin,
191 ou(= ta\ kre/a toi=j i(ereu=sin ei)j e)dwdh\n a)pone/metai. ti/j ou)=n ai)ti/a; h)\
o(/ti e(orth\ kairo/j e)stin eu)frosu/nhj, h( d' a)yeudh\j kai\ pro\j a)lh/qeian
eu)frosu/nh fro/nhsi/j e)stin e)nidrume/nh yuch=| bebai/wj, fro/nhsin d' a)klinh=
labei=n ou)k e)/nestin a)/neu qerapei/ aj a(marthma/twn kai\ paqw=n e)ktomh=j;
a)/topon ga\r e(/kaston me\n tw=n o(lokautoume/nwn a)sine\j kai\ a)blabe\j a)neu-
risko/menon kaqierou=sqai, th\n de\ tou= qu/ontoj dia/noian mh\ ou) kekaqa/rqai
pa/nta tro/pon kai\ pefaidru/nqai loutroi=j kai\ perirranthri/oij crhsame/nhn,
a(/per o( th=j fu/sewj o)rqo\j lo/goj di' u(giaino/ntwn kai\ a)diafqo/rwn w)/twn
192 yucai=j filoqe/oij e)pantlei=. pro\j de\ tou/tw| ka)kei=no deo/ntwj a)\n le/goito:
ai( e(ortw/deij a)ne/seij au(=tai kai\ e)keceiri/ai muri/aj h)/dh polla/kij a(marth-
ma/twn o(dou\j a)ne/temon: a)/kratoj ga\r kai\ ai( met' oi)noflugi/aj o)yofagi/ai
ta\j gastro\j a)kore/stouj e)piqumi/aj e)gei/rousai prosanafle/gousi kai\ ta\j
u(po\ gaste/ra, kai\ r(e/ousai kai\ ceo/menai pa/nth| fora\n a)muqh/twn a)per-
ga/zontai kakw=n to\ th=j e(orth=j a)dee\j o(rmhth/rion e)/cousai kai\ pro\j to\
193 mhde\n paqei=n katafugh/n. a(/per sunidw\n ou)k e)fh=ke kata\ ta\ au)ta\ toi=j
a)/lloij e(orta/zein, a)ll' e)n au)tw=| tw=| th=j eu)frosu/nhj kairw=| prw=ton me\n
e)ke/leusen a(gneu/ein e)pistomi/zontaj ta\j e)f' h(donh\n o(rma/j, ei)=ta ei)j to\
i(ero\n e)pi\ metousi/an u(/mnwn kai\ eu)cw=n kai\ qusiw=n e)ka/lesen, i(/na ka)k
tou= to/pou ka)k tw=n o(rwme/nwn kai\ legome/nwn dia\ tw=n kuriwta/twn
ai)sqh/sewn, o)/yewj kai\ a)koh=j, e)gkratei/aj a(/ma kai\ eu)sebei/aj e)rasqw=sin,
ei)=t' e)pi\ pa=sin u(pe/mnhse tou= mh\ a(marta/nein dia\ th=j qusi/aj tou= peri\
a(marti/aj: o( ga\r a)mnhsti/an e)f' oi(=j h(/marten ai)tou/menoj ou)c ou(/twj
e)sti\ kakodai/mwn, w(/st' e)n w(=| cro/nw| palaiw=n a)dikhma/twn ai)tei=tai lu/sin
e(/tera kainotomei=n.
194 Tosau=ta peri\ tou/twn dialecqei\j a)/rcetai diairei=n ta\ tw=n
qusiw=n ge/nh kai\ te/mnwn ei)j ei)/dh tri/a ta\ a)nwta/tw to\ me\n o( lo/kauton kalei=,
Philo Judaeus. De specialibus legibus
24
to\ de\ swth/rion, to\ de\ peri\ a(marti/aj: ei)=q' e(/kaston toi=j a(rmo/ttousin e)pi-
195 kosmei= tou= pre/pontoj a(/ma kai\ eu)agou=j ou) metri/wj stocasa/menoj.
pagka/lh
de\ kai\ prosfuesta/th toi=j pra/gmasin h( diai/resij a)kolouqi/an e)/cousa
kai\ ei(rmo/n: ei) ga\r bou/loito/ tij e)xeta/zein a)kribw=j ta\j ai)ti/aj, w(=n e(/neka
toi=j prw/toij e)/doxen a)nqrw/poij e)pi\ ta\j dia\ qusiw=n eu)caristi/aj o(mou=
kai\ lita\j e)lqei=n, eu(rh/sei du/o ta\j a)nwta/tw: mi/an me\n th\n pro\j qeo\n
timh/n, th\n a)/neu tino\j e(te/rou di' au)to\n mo/non ginome/nhn w(j a)nagkai=on
%ka&i\ kalo/n, e(te/ran de\ th\n tw=n quo/ntwn prohgoume/nhn w)fe/leian:
ditth\ d' e)sti/n, h( me\n e)pi\ metousi/a| a)gaqw=n, h( de\ e)pi\ kakw=n a)pallagh=|.
196 th=| me\n ou)=n kata\ qeo\n kai\ di' au)to\n mo/non ginome/nh| prosh/kousan o(
no/moj a)pe/neime qusi/an th\n o(lo/kauton, o(loklh/rw| kai\ pantelei= mhde\n
e)piferome/nh| th=j qnhth=j filauti/aj o(lo/klhron kai\ pantelh=: th\n de\
ca/rin a)nqrw/pwn, e)peidh\ diai/resin e)pede/ceto h( do/xa, kai\ au)to\j diei=le,
kata\ me\n th\n metousi/an tw=n a)gaqw= n o(ri/saj qusi/an h(\n w)no/mase
swth/rion, th=| de\ fugh=| tw=n kakw=n a)ponei/maj th\n peri\ a(marti/aj.
197 w(j trei=j ei)=nai deo/ntwj e)pi\ trisi/, th\n me\n o(lo/kauton di' au)to\n mo/non
to\n | qeo/n, o(\n kalo\n tima=sqai, mh\ di' e(/teron, ta\j d' a)/llaj di' h(ma=j,
th\n me\n swth/rion e)pi\ swthri/a| kai\ beltiw/sei tw=n a)nqrwpi/nwn prag-
ma/twn, th\n de\ peri\ a(marti/aj e)pi\ qerapei/a| w(=n e)plhmme/lhsen h( yuch/.
198 Lekte/on de\ peri\ e(ka/sthj ta\ nomoqethqe/nta th\n a)rch\n
poihsame/nouj a)po\ th=j a)ri/sthj: a)ri/sth d' e)sti\n h( o(lo/kautoj. e)/stw
dh/, fhsi/, prw=ton me\n to\ i(erei=on a)/rren, e)k tw=n pro\j ta\j qusi/aj
a)risti/ndhn zw/|wn e)pikriqe/ntwn, mo/scoj h)\ a)mno\j h)\ e)/rifoj: e)/peita d'
a)poniya/menoj o( prosa/gwn ta\j cei=raj e)pifere/tw th=| tou= i(erei/ou kefalh=|:
199 kai\ meta\ tau=ta labw/n tij tw=n i(ere/wn kataque/tw kai\ fia/lhn e(/teroj
u(poscw\n kai\ dexa/menoj tou= ai(/matoj e)n ku/klw| perii w\n to\n bwmo\n
e)pirraine/tw, kai\ to\ i(erei=on a)podare\n ei)j o(lo/klhra me/lh dianeme/sqw,
koili/aj a)poplunome/nhj kai\ podw=n: ei)=ta su/mpan tw=| i(erw=| puri\ tou=
bwmou= paradido/sqw, gegono\j kai\ e)x e(no\j polla\ kai\ e)k pollw=n e(/n.
200 tau=ta me\n h( r(hth\ pro/staxij perie/cei. mhnu/etai de\ kai\ nou=j e(/teroj
ai)nigmatw/dh lo/gon e)/cwn to\n dia\ sumbo/lwn: su/mbola d' e)sti\ ta\ lecqe/nta
fanera\ a)dh/lwn kai\ a)fanw=n. a)/rren eu)qe/wj to\ o(lo/kauton i(erei=on,
e)peidh\ tou= qh/leoj kai\ teleio/teron kai\ h(gemonikw/teron kai\ suggene/steron
ai)ti/w| drastikw=|: to\ ga\r qh=lu a)tele/j, u(ph/koon, e)n tw=| pa/scein ma=llon
201 h)\ poiei=n e)xetazo/menon. duoi=n d' o)/ntwn, e)x w(=n h( h(mete/ra yuch\ sune/sth,
logikou= te kai\ a)lo/gou, to\ me\n logiko\n th=j a)/rrenoj genea=j e)stin, o(/per
nou=j kai\ logismo\j keklh/rwtai, to\ d' a)/logon th=j pro\j gunaikw=n, o(/per
e)/lacen ai)/sqhsij. nou=j de\ ai)sqh/sewj, w(j a)nh\r gunaiko/j, kaq' o(/lon
ge/noj a)mei/nwn, o(\j a)/mwmoj w)\n kai\ kaqarqei\j kaqa/rsesi tai=j a)reth=j
telei/aj au)to/j e)stin h( eu)agesta/th qusi/a kai\ o(/lh di' o(/lwn eu)a/restoj
202 qew=|. ta\j de\ e)pitiqeme/naj th=| tou= zw/|ou kefalh=| cei=raj dei=gma safe/-
staton ei)=nai sumbe/bhke pra/xewn a)nupaiti/wn kai\ bi/ou mhde\n e)pifero-
me/nou tw=n ei)j kathgori/an a)lla\ toi=j th=j fu/sewj no/moij kai\ qesmoi=j
203 suna/|dontoj. bou/letai ga\r tou= qu/ontoj prw=ton me\n to\n nou=n w(siw=sqai
Philo Judaeus. De specialibus legibus
25
gnw/maij a)gaqai=j kai\ sumferou/saij e)naskou/menon, e)/peita de\ to\n bi/on
e)x a)ri/stwn sunesta/nai pra/xewn, w(j a(/ma th=| tw=n ceirw=n e)piqe/sei du/na-
sqai/ tina parrhsiasa/menon e)k kaqarou= tou= suneido/toj toiau=ta ei)pei=n:
204 ai( cei=rej au(=tai ou)/te dw=ron e)p' a)di/koij e)/labon ou)/te ta\j e)x a(rpagh=j
kai\ pleonexi/aj dianoma\j ou)/te ai(/matoj | a)qw/|ou prosh/yanto, ou) ph/rwsin,
ou)c u(/brin, ou) trau=ma, ou) bi/an e)xeirga/santo, ou)k a)/llo to\ para/pan
ou)de\n tw=n kathgori/an kai\ yo/gon e)co/ntwn u(phre/thsan, a)ll' u(podia/konoi
pa/ntwn e)ge/nonto tw=n kalw=n kai\ sumfero/ntwn, a(\ para\ sofi/a| kai\ no/moij
205 kai\ sofoi=j kai\ nomi/moij a)ndra/si teti/mhtai. to\ d' ai(=ma ku/klw|
proscei=tai tw=| bwmw=|, dio/ti ku/kloj schma/twn %t&o\ teleio/taton kai\ u(pe\r
tou= me/roj mhde\n e)/rhmon kai\ keno\n a)poleifqh=nai yucikh=j spondh=j:
yuch=j ga\r kuri/wj ei)pei=n e)sti spondh\ to\ ai(=ma. sumbolikw=j ou)=n a)na-
dida/skei th\n dia/noian o(/lhn di' o(/lwn e)n ku/klw| coreu/ousan e)n pa/saij
i)de/aij lo/gwn kai\ bouleuma/twn kai\ e)/rgwn e)pidei/knusqai th\n pro\j to\n
206 qeo\n a)re/skeian. a)poplu/nesqai de\ koili/an kai\ po/daj diei/rhtai, pa/nu
sumbolikw=j: dia\ me\ n ga\r th=j koili/aj ai)ni/ttetai th\n e)piqumi/an, h(\n
e)kni/ptesqai sumfe/ron khli/dwn kai\ miasma/twn kai\ me/qhj kai\ paroini/aj
mesth/n, kako\n blaberw/taton e)pi\ lu/mh| tou= bi/ou tw=n a)nqrw/pwn sug-
207 krotou/meno/n te kai\ sunaskou/menon: dia\ de\ tou= tou\j po/daj a)polou/esqai
to\ mhke/ti bai/nein e)pi\ gh=j, a)ll' ai)qerobatei=n: h( ga\r tou= filoqe/ou
yuch\ pro\j a)lh/qeian a)po\ gh=j a)/nw pro\j ou)rano\n phda=| kai\ pterwqei=sa
metewropolei= sunta/ttesqai glicome/nh kai\ sugcoreu/ein h(li/w| kai\ selh/nh|
kai\ th=| tw=n a)/llwn a)ste/rwn i(erwta/th| kai\ panarmoni/w| stratia=|, taxiar-
cou=ntoj kai\ h(gemoneu/ontoj tou= qeou= tou= th\n a)nantagw/niston kai\ a)n-
208 afai/reton basilei/an e)/contoj, di' h(=j e)ndi/kwj e(/kasta prutaneu/etai. h( de\
ei)j me/lh tou= zw/|ou dianomh\ dhloi=, h)/toi w(j e(\n ta\ pa/nta h)\ o(/ti e)x e(no/j
te kai\ ei)j e(/n, o(/per oi( me\n ko/ron kai\ crhsmosu/nhn e)ka/lesan, oi( d'
e)kpu/rwsin kai\ diako/smhsin, e)kpu/rwsin me\n kata\ th\n tou= qermou=
dunastei/an tw=n a)/llwn e)pikrath/santoj, diako/smhsin de\ kata\ th\n tw=n
209 tetta/rwn stoicei/wn i)sonomi/an, h(\n a)ntidido/asin a)llh/loij. e)moi\ de\
eu)qubolw/teron skopoume/nw| dokei= tou= to dhlou=sqai: h( timw=sa yuch\
to\ o)\n di' au)to\ to\ o)\n o)fei/lei mh\ a)lo/gwj mhd' a)nepisthmo/nwj a)lla\
su\n e)pisth/mh| kai\ lo/gw| tima=n. o( de\ peri\ au)tou= lo/goj tomh\n e)pi-
de/cetai kai\ diai/resin kaq' e(ka/sthn tw=n qei/wn duna/mewn kai\ a)retw=n:
o( ga\r qeo\j a)gaqo/j te/ e)sti kai\ poihth\j kai\ gennhth\j tw=n o(/lwn kai\
pronohtiko\j w(=n e)ge/nnhse, swth/r te kai\ eu)erge/thj, makario/thtoj kai\
pa/shj eu)daimoni/aj a)na/plewj: w(=n e(/kaston kai\ kaq' au(to\ i)di/a| semno\n
210 kai\ e)paineto\n kai\ meta\ tw=n o(mogenw=n e)xetazo/menon. e)/cei de\ kai\ ta\
a)/lla tau/th|. o(/tan | boulhqh=|j, w)= dia/noia, eu)caristh=sai peri\ gene/sewj
ko/smou qew=|, kai\ peri\ tou= o(/lou poiou= th\n eu)caristi/an kai\ peri\ tw=n
o(losceresta/twn au)tou= merw=n w(j a)\n zw/|ou teleiota/tou melw=n, oi(=on
ou)ranou= le/gw kai\ h(li/ou kai\ selh/nhj, planh/twn kai\ a)planw=n a)ste/rwn,
ei)=ta gh=j kai\ tw=n e)n au)th=| zw/|wn kai\ futw=n, ei)=ta pelagw=n kai\ potamw=n
au)qigenw=n te kai\ ceima/rrwn kai\ tw=n e)n au)toi=j, e)/peita a)e/roj kai\
tw=n kat' au)to\n metabolw=n: ceimw\n ga\r kai\ qe/roj, e)/ar te kai\ meto/-
Philo Judaeus. De specialibus legibus
26
pwron, ai( e)th/sioi kai\ biwfele/statai w(=rai, paqh/mata a)e/roj gego/nasin
211 e)pi\ swthri/a| tw=n meta\ selh/nhn trepome/nou. ka)\n a)/ra pote\ peri\
a)nqrw/pwn eu)caristh=|j, mh\ mo/non peri\ tou= ge/nouj a)lla\ kai\ peri\ tw=n
ei)dw=n kai\ a)nagkaiota/twn merw=n eu)cari/stei, a)ndrw=n, gunaikw=n, (Ellh/nwn,
barba/rwn, tw=n e)n h)pei/roij, tw=n ta\j nh/souj ei)lhco/twn: ka)\n peri\ e(no\j
a)ndro/j, te/me tw=| lo/gw| th\n eu)caristi/an, mh\ ei)j ta\ lepto/tata me/cri
tw=n e)sca/twn, a)lla\ ei)j ta\ sunektikw/tata, sw=ma kai\ yuch\n to\ prw=ton,
e)x w( =n sune/sthken, ei)=ta ei)j lo/gon kai\ nou=n kai\ ai)/sqhsin: ou) ga\r a)\n
ge/noito a)naxi/a qeou= a)koh=j kai\ h( u(pe\r e(ka/stou tou/twn eu)caristi/a
kaq' au(th/n.
212 )Apo/crh tosau=ta peri\ th=j o(lokau/tou qusi/aj lele/cqai. th\n
de\ tou= swthri/ou legome/nhn e(xh=j e)piskepte/on. e)pi\ tau/thj a)diaforei=,
e)a/n te a)/rren h)=| to\ i(erei=on e)a/n te kai\ qh=lu. sfage/ntoj de\ tri/a tau=ta
u(pexairei=tai tw=| bwmw=|, to\ ste/ar kai\ lobo\j h(/patoj kai\ nefroi\ du/o: ta\
213 d' a)/lla tw=| kataqu/santi eu)wci/a. dia\ ti/ de\ ta\ me/rh tau=ta tw= n e)nto-
sqidi/wn kaqierou=tai, meta\ a)kribei/aj e)piskepte/on e)kei=no mh\ parelqo/ntaj:
dialogizo/menoj e)n e)mautw=| polla/kij tau=ta kai\ diereunw/menoj e)phpo/rhsa,
ti/ dh/pote lobo\n me\n h(/patoj kai\ nefrou\j kai\ ste/ar a)parca\j tw=n kata-
quome/nwn zw/|wn u(pexei/leto o( no/moj, ou)/te de\ kardi/an ou)/te e)gke/falon,
214 tou= h(gemonikou= tw=| e(te/rw| tou/twn e)ndiaitwme/nou. to\ d' au)to\ nomi/zw
kai\ a)/llouj ou)k o)li/gouj tw=n dianoi/a| ma=llon h)\ o)fqalmoi=j tai=j i(erai=j
grafai=j e)ntugcano/ntwn e)pizhth/sein: e)a\n me\n ou)=n e)piskeya/menoi piqa-
nwte/ran ai)ti/an eu(/rwsin, e(autou/j te kai\ h(ma=j w)felh/sousin: ei) de\ mh/,
th\n e)pinohqei=san u(f' h(mw=n e)pikrina/twsan, ei) do/kimoj. e)/sti de\ h(/de:
to\ h(gemoniko\n mo/non tw=n e)n h(mi=n a)frosu/nhn kai\ a)diki/an kai\ deili/an
kai\ ta\j a)/llaj kaki/aj de/cetai/ te kai\ cwrei=: tou/tou de\ oi)=koj to\ e(/teron
215 tw=n lecqe/ntwn e)sti/n, | e)gke/faloj h)\ kardi/a. e)dikai/wsen ou)=n o( i(ero\j
lo/goj tw=| tou= qeou= bwmw=|, di' ou(= pa/ntwn a(marthma/twn kai\ paranomh-
ma/twn a)polu/seij gi/nontai kai\ pantelei=j a)fe/seij, mh\ prosfe/rein a)ggei=on,
e)n w(=| pote fwleu/saj o( nou=j e)pi\ th\n a)diki/aj kai\ a)sebei/aj a)nodi/an
e)cw/rhsen e)ktrapo/menoj th\n e)p' a)reth\n kai\ kaloka)gaqi/an a)/gousan
o(do/n: eu)/hqej ga\r ta\j qusi/aj u(po/mnhsin a(marthma/twn a)lla\ mh\ lh/qhn
au)tw=n kataskeua/zein. tou=t' ai)/tion ei)=nai/ moi dokei= tou= mhde/teron tw=n
216 h(gemoni/an e)co/ntwn, e)gke/falon h)\ kardi/an, prosfe/resqai. a(\ de\ diei/-
rhtai, lo/gon e)/cei prosh/konta: to\ me\n ste/ar, o(/ti kai\ pio/taton kai\ tw=n
spla/gcnwn fulakth/rion-e)pampi/scei ga\r au)ta\ kai\ piai/nei kai\ th=| mala-
ko/thti th=j e)pafh=j w)felei=-, oi( de\ nefroi\ dia\ tou\j parasta/taj kai\
ta\ gennhtika/, oi(=j paroikou=ntej a)gaqw=n tro/pon geito/nwn bohqou=si kai\
sumpra/ttousin, o(/pwj o( th=j fu/sewj spo/roj eu)odh=|, mhdeno\j tw=n plhsi/on
e)mpodi/zontoj-au)toi\ me\n ga\r ai(moeidei=j ei)si dexamenai/, oi(=j h( tw=n
perittwma/twn u(gra\ ka/qarsij a)pokri/netai, oi( de\ parasta/tai plhsi/on,
di' w(=n a)/rdetai o( spo/roj-, lobo\j d' h(/patoj tou= kuriwta/tou tw=n
spla/gcnwn e)sti\n a)parch/, di' ou(= th\n trofh\n e)xaimatou=sqai sumbe/bhke
kai\ e)poceteuome/nhn th=| kardi/a| fe/resqai dia\ flebw=n ei)j th\n tou= o(/lou
217 sw/matoj diamonh/n. sto/macoj me\n ga\r parakei/menoj th=| katapo/sei th\n
Philo Judaeus. De specialibus legibus
27
u(po\ tw=n o)do/ntwn tmhqei=san pro/teron kai\ leanqei=san au)=qij trofh\n
u(pode/cetai kai\ prokaterga/zetai koili/a|: koili/a de\ para\ stoma/cou lam-
ba/nousa th\n deute/ran u(phresi/an e)pitelei=, pro\j h(\n u(po\ fu/sewj e)ta/cqh,
cu/lwsin a)pergazome/nh th=j trofh=j: au)loi\ de\ du/o th=j koili/aj swlhno-
eidei=j e)kpefu/kasin ei)j h(=par e)pantlou=ntej tai=j diapefukui/aij e)n au)tw=|
218 dexamenai=j. e)/cei de\ ditth\n du/namin h(=par, diakritikh/n te kai\ th\n pro\j
e)xaima/twsin: h( me\n ou)=n diakritikh\ pa=n o(/son a)te/ramnon kai\ duskate/r-
gaston ei)j to\ parakei/menon colh=j a)ggei=on a)pokri/nei, h( d' e(te/ra to\
kaqaro\n kai\ dihqhme/non tw=| peri\ au)th\n flogmw=| tre/pei me\n ei)j ai(=ma
zwtikw/taton, a)naqli/bei d' ei)j kardi/an, a)f' h(=j w(j e)le/cqh tai=j fleyi\n
e)poceteuo/menon dia\ panto\j ei(lei=tai tou= sw/matoj gino/menon au)tw=| trofh/.
219 pro/sesti de\ ka)kei=no toi=j ei)rhme/noij: th\n tou= h(/patoj fu/sin mete/wron
kai\ leiota/thn ou)=san [ka]i\ dia\ leio/thta fanota/tou kato/ptrou lo/gon
e)/cein sumbe/bhken, i(/n' e)peida\n tw=n h(merinw=n fronti/dwn a)nacwrh/saj o(
nou=j, u(/pnw| me\n pareime/nou tou= sw/matoj, mhdemia=j de\ tw=n ai)sqh/sewn
| i(stame/nhj e)mpodw/n, a)nakuklei=n au(to\n a) /rxhtai kai\ ta\ noh/mata kaqarw=j
e)f' au(tou= skopei=n, oi(=a ei)j ka/toptron a)poble/pwn to\ h(=par e(/kasta ei(li-
krinw=j kataqea=tai tw=n nohtw=n kai\ periblepo/menoj e)n ku/klw| ta\ ei)/dwla,
mh/ ti pro/sestin ai)=scoj, [i(/n]a to\ me\n fu/gh|, to\ d' e)nanti/on e(/lhtai,
kai\ pa/saij tai=j fantasi/aij eu)aresth/saj profhteu/h| dia\ tw=n o)nei/rwn ta\
me/llonta.
220 Dusi\ de\ mo/naij h(me/raij e)pitre/pei th\n crh=sin th=j tou=
swthri/ou qusi/aj poiei=sqai mhde\n ei)j th\n tri/thn a)polei/pontaj, pollw=n
ca/rin: e(no\j me\n o(/ti ta\ th=j i(era=j trape/zhj pa/nta kairi/wj dei= pros-
fe/resqai spoudh\ n poioume/nouj, w(j mh\ metaba/lh| mh/kei cro/nou: krew=n
221 de\ e(w/lwn eu)/shptoj h( fu/sij, ka)\n h(du/smasi parartuqh=|. e(te/rou d' o(/ti
ta\j qusi/aj a)tamieu/touj ei)=nai prosh/kei kai\ pa=sin ei)j me/son prokei=sqai
toi=j deome/noij: ei)si\ ga\r ou)ke/ti tou= tequko/toj, a)ll' w(=| te/qutai to\
i(erei=on, o(\j eu)erge/thj kai\ filo/dwroj w)\n koinwno\n a)pe/fhne tou= bwmou=
kai\ o(motra/pezon to\ sumpo/sion tw=n th\n qusi/an e)pitelou/ntwn, oi(=j par-
agge/llei mh\ nomi/zein e(stia=n: e)pi/tropoi ga\r eu)wci/aj ei)si/n, ou)c e(stia/-
torej, o( d' e(stia/twr e)sti\n ou(= sumbe/bhken ei)=nai kai\ th\n paraskeuh/n,
h(\n ou) qe/mij a)pokru/ptein feidwli/an, a)neleu/qeron kaki/an, filanqrwpi/aj,
222 a)reth=j eu)genou=j, prokri/nontaj. teleutai/ou d' o(/ti th\n tou= swthri/ou
qusi/an u(pe\r duei=n prosa/gesqai sumbe/bhke, yuch=j te kai\ sw/matoj, w(=n
e(kate/rw| mi/an h(me/ran a)pe/neimen ei)j eu)wci/an tw=n krew=n: h(/rmotte ga\r
i)sa/riqmon cro/non o(risqh=nai toi=j pefuko/si sw/|zesqai tw=n e)n h(mi=n, w(j
th=| me\n proterai/a| lamba/nein a(/ma th=| brw/sei th=j yucikh=j swthri/aj
223 u(po/mnhsin, th=| d' u(sterai/a| th=j kata\ to\ sw=ma u(gei/aj. e)pei\ de\ tri/ton
ou)de\n h)=n o(\ kuri/wj pe/fuke swthri/an e)nde/cesqai, th\n ei)j th\n tri/thn
h(me/ran crh=sin a)na\ kra/toj a)phgo/reuse prosta/xaj, ei) kai\ tu/coi ti
kat' a)/gnoian h)\ lh/qhn a)poleifqe/n, eu)qu\j a)nali/skesqai puri/. to\n de\
geusa/menon au)to\ mo/non e)/nocon a)pofai/nei kai/ fhsin au)tw=|: tequke/nai
nomi/zwn, w)= katage/laste, ou) te/qukaj: ou) proshka/mhn a)qu/twn, a)nie/rwn,
bebh/lwn, a)kaqa/rtwn, w(=n h(/yhkaj krew=n, w)= gatri/marge, qusiw=n ou)d'
Philo Judaeus. De specialibus legibus
28
o)/nar e)ph|sqhme/noj.
224 Th=j de\ tou= swthri/ou qusi/aj e)n ei)/dei perilamba/netai h( lego-
me/nh th=j ai)ne/sewj, h(/tij lo/gon e)/cei toio/nde: o( mhdeni\ to\ para/pan
a)boulh/tw| peripesw/n, mh/te kata\ sw=ma mh/te kata\ ta\ e)kto/j, a)ll' a)po-
le/mw| kai\ ei)rhnikw=| bi/w| crw/menoj e)n eu)paqei/aij te kai\ eu)tuci/aij e)xeta-
zo/menoj, a)ph/mwn kai\ a)/ptaistoj w)\n kai\ to\ makro\n tou= bi/ou pe/lagoj
eu)qu/nwn e)n eu)di/a| kai\ galh/nh| pragma/twn, e)pipneou/shj a)ei\ kat' oi)a/kwn
eu)pragi/aj, | a)nagkai/wj o)fei/lei to\n kubernh/ thn qeo\n kai\ a)/noson me\n
swthri/an a)zhmi/ouj d' w)felei/aj kai\ suno/lwj a)migh= kakw=n ta\ a)gaqa\
dwrou/menon u(/mnoij te kai\ eu)daimonismoi=j kai\ eu)cai=j qusi/aij te kai\
tai=j a)/llaij eu)caristi/aij eu)agw=j a)mei/besqai: a(\ dh\ pa/nta a)qro/a sul-
225 lh/bdhn e(\n o)/noma to\ ai)ne/sewj e)/lace. tau/thn th\n qusi/an ou)c w(/sper
th\n prote/ran tou= swthri/ou dusi\n h(me/raj a)nali/skesqai prosta/ttei, mia=|
d' au)to\ mo/non, i(/n' oi( e)pituco/ntej e(toi/mwn kai\ procei/rwn eu)ergesiw=n
e(toi/mhn kai\ a)nupe/rqeton poiw=ntai th\n meta/dosin.
226 Tau=ta me\n e)pi\ tosou=ton. th\n de\ tri/thn e(xh=j e)piskepte/on,
h(\ kalei=tai peri\ a(marti/aj. au(/th te/tmhtai pollach=|, ka)n toi=j pros-
w/poij ka)n toi=j tw=n i(erei/wn ei)/desi, prosw/poij me\n a)rciere/wj kai\ tou=
su/mpantoj e)/qnouj kai\ a)/rcontoj e)n me/rei kai\ i)diw/tou, i(erei/oij de\ mo/scou
227 kai\ cima/rou kai\ cimai/raj h)\ a)mna/doj. diake/kritai de\ kai\ ma/list' h)=n
a)nagkai=on diakekri/sqai ta/ q' e(kou/sia kai\ a)kou/sia, tropa\j lambano/ntwn
ta\j pro\j to\ be/ltion tw=n doxa/ntwn a(martei=n kai\ kakizo/ntwn me\n au(tou\j
228 e)f' oi(=j e)plhmme/lhsan, meqormizome/nwn de\ pro\j zwh\n a)nupai/tion. ta\
me\n ou)=n tou= a)rciere/wj a(marth/mata kai\ tou= e)/qnouj i)soti/mw| kaqai/retai
zw/|w|-mo/scon ga\r a)na/gesqai peri\ e(kate/rou proste/taktai-, ta\ de\
tou= a)/rcontoj e)la/ttoni me/n, a)/rreni de\ kai\ tou/tw|-ci/maroj ga/r e)sti
to\ i(erei=on-, ta\ de\ tou= i)diw/tou katadeeste/rw| to\ ei)=doj-qh=lu ga\r
229 a)ll' ou)k a)/rren qu=ma, ci/maira, kataqu/etai-. e)/dei ga\r i)diw/tou me\n
ple/on a)/rconta fe/resqai ka)n tai=j i(erourgi/aij, a)/rcontoj de\ to\ e)/qnoj,
e)pei\ to\ o(/lon tou= me/rouj a)ei\ krei=tton ei)=nai dei=, to\n d' a)rciere/a tw=|
e)/qnei th=j au) th=j h)xiw=sqai pronomi/aj e)n tw=| kaqai/resqai kai\ para\ th=j
i(/lew tou= qeou= duna/mewj a)mnhsti/an a)dikhma/twn ai)tei=sqai: to\ d' i)so/-
timon ou) di' au(to/n, w(j e)/oike, karpou=tai ma=llon h)\ dio/ti tou= e)/qnouj
u(phre/thj e)sti\ ta\j koina\j u(pe\r a(pa/ntwn poiou/menoj eu)caristi/aj e)n tai=j
230 i(erwta/taij eu)cai=j kai\ e)n tai=j eu)agesta/taij qusi/aij. semnh\ de\ kai\
qauma/sioj kai\ h( peri\ tau=ta dia/taxij: "e)a\n" fhsi/n "o( a)rciereu\j a)/kwn
a(ma/rth|," kai\ prosti/qhsin "w(/ste to\n lao\n a(martei=n" #cf. Lev. 4, 3$,
mo/non ou)k a) /ntikruj a)nadida/skwn, o(/ti o( pro\j a)lh/qeian a)rciereu\j kai\
mh\ yeudw/numoj a)me/tocoj a(marthma/twn e)sti/n, ei) d' o)lisqh/soi
pote/, pei/setai tou=to ou) di' au(to/n, a)lla\ dia\ koino\n tou= e)/qnouj
sfa/lma: to\ de\ sfa/lma ou)k a)ni/aton, a)lla\ r(a|di/wj th\n qerapei/an e)nde-
231 co/menon. o(/tan ou)=n sfagiasqh=| o( mo/scoj, keleu/ei tou= ai(/matoj e)pirrai/nein
e(pta/kij tw=| daktu/lw| a)ntikru\ tou= pro\j toi=j a)du/toij katapeta/smatoj,
e)swte/rw tou= prote/rou, kaq' o(\n to/pon i(/drutai ta\ i(erw/tata skeu/h,
ka)/peita %t&a\ tou= | qumiathri/ou te/ttara ke/rata-tetra/gwnon ga/r e)sti-
Philo Judaeus. De specialibus legibus
29
cri/ein kai\ e)palei/fein, to\ d' a)/llo ai(=ma proscei=n para\ th=| ba/sei tou=
232 e)n u(pai/qrw| bwmou=: e)f' o(\n a)nafe/rein tri/a diei/rhtai, ste/ar kai\ lobo\n
h(/patoj kai\ dittou\j nefrou/j, kata\ th\n e)pi\ tou= swthri/ou dia/taxin, dora\n
de\ kai\ kre/a kai\ su/mpan a)po\ kefalh=j a)/cri podw=n to\ a)/llo sw=ma tou=
mo/scou meta\ tw=n e)ntosqidi/wn profe/rein e)/xw kai\ katakai/ein e)n cwri/w|
kaqarw=|, e)/nqa th\n i(era\n a)po\ tou= bwmou= te/fran e)kkomi/zesqai sumbe/bhke.
233 ta\ d' au)ta\ nomoqetei= kai\ peri\ panto\j tou= e)/qnouj a(marto/ntoj. ei) de/
tij a) /rcwn plhmmelh/seie, cima/rw| poiei=tai th\n ka/qarsin, w(j ei)=pon, e)a\n
de\ i)diw/thj, cimai/ra| h)\ a)mna/di: tw=| me\n ga\r a)/rren, tw=| d' i)diw/th| qh=lu
zw=|on a)pe/neime, ta\ d' a)/lla diataxa/menoj e)p' a)mfoi=n o(/moia, cri/sai ta\
ke/rata tou= e)n u(pai/qrw| bwmou= tw=| ai(/mati, ste/ar kai\ lobo\n h(/patoj kai\
dittou\j nefrou\j a)nenegkei=n, ta\ d' a)/lla toi=j i(ereu=si parascei=n e)dwdh/n.
234 e)pei\ de\ tw=n a(marthma/twn ta\ me\n ei)j a)nqrw/pouj, ta\ d' ei)j
i(era\ kai\ a(/gia dra=tai, peri\ me\n tw=n ei)j a)nqrw/pouj ginome/nwn a)kousi/wj
diei/lektai, th\n d' e)pi\ toi=j i(eroi=j ka/qarsin i(la/skesqai kriw=| nomoqetei=,
pro/teron a)poti/santaj e)kei=no peri\ o(\ ge/gonen h( plhmme/leia, to\ pe/mpton
prosepitiqe/ntaj th=j a)xi/aj timh=j.
235 Tau=ta kai\ ta\ tou/toij o(/moia nomoqeth/saj e)pi\ toi=j a)kousi/oij kai\
peri\ tw=n e(kousi/wn e(xh=j diata/ttetai. e)a/n tij, fhsi/, yeu/shtai peri\
koinwni/aj h)\ peri\ parakataqh/khj h)\ a(rpagh=j h)\ eu(re/sewj w(=n a)pw/lesen
e(/teroj kai\ u(ponohqei/j, o(/rkou protaqe/ntoj, o)mo/sh| kai\ do/xaj e)kpefeu-
ge/nai to\n a)po\ tw=n kathgo/rwn e)/legcon au)to\j e(autou= ge/nhtai kath/goroj,
e)/ndon u(po\ tou= suneido/toj e)legcqei/j, kai\ kaki/sh| me\n e(auto\n w(=n h)rnh/sato
kai\ e)piw/rkhsen, o(mologw=n d' a)/ntikruj to\ pracqe\n a)di/khma suggnw/mhn
236 ai)th=tai, keleu/ei tw=| toiou/tw| pare/cein a)mnhsti/an, e)palhqeu/santi th\n
meta/noian ou)c u(posce/sei a)ll' e)/rgoij, a)podo/sei th=j parakataqh/khj kai\
w(=n h(/rpasen h)\ eu(=ren h)\ suno/lwj e)sfeteri/sato tou= plhsi/on, prosapoti/saj
237 kai\ to\ e)pi/pempton ei)j parhgori/an tou= plhmmelhqe/ntoj. o(/tan de\ i(la/-
shtai to\n h)dikhme/non pro/teron, i)/tw, fhsi/, meta\ tau=ta kai\ ei)j to\ i(ero\n
ai)thso/menoj w(=n e)xh/ marten a)/fesin, e)pago/menoj para/klhton ou) mempto\n
to\n kata\ yuch\n e)/legcon, o(\j a)nia/tou sumfora=j au)to\n e)rru/sato th\n
238 qanatou=san no/son a)nei\j kai\ pro\j u(gei/an pantelh= metabalw/n. krio\n d'
ei)=nai kai\ tou/tw| diei/rhtai sfa/gion, kaqa\ | kai\ tw=| pro\j ta\ a(/gia plhm-
melh/santi: to\ ga\r e)n toi=j a(gi/oij a)kou/sion a(ma/rthma i)so/timon a)pe/fhne
tw=| peri\ ta\ a)nqrw/pina e(kousi/w|, ei) mh\ a)/ra kai\ tou=t' e)sti/ ti a(/gion,
e)peidh\ prosge/gonen o(/rkoj, o(\n ou)k e)f' u(giei= geno/menon e)phnwrqw/sato
troph=| th=| pro\j to\ be/ ltion.
239 Parathrhte/on d' o(/ti ta\ me\n e)pifero/mena tw=| bwmw=| e)k tou= peri\
a(marti/aj i(erei/ou tau)ta/ e)stin a(\ kai\ e)pi\ th=j tou= swthri/ou qusi/aj, lobo\j
h(/patoj kai\ ste/ar kai\ nefroi/: tro/pon ga/r tina kai\ o( metanow=n sw/|zetai,
th\n calepwte/ran tw=n e)n tw=| sw/mati paqw=n no/son yuch=j e)ktrepo/menoj.
240 ta\ d' a)/lla me/rh tou= zw/|ou pro\j e)dwdh\n a)pone/metai diafero/ntwj. e)n
trisi\ d' h( diafora/: to/pw|, cro/nw|, toi=j lamba/nousi: to/poj me\n ou)=n to\
i(ero/n, cro/noj de\ a)nti\ duei=n h(merw=n mi/a, oi( de\ metalamba/nontej i(erei=j,
241 a)ll' ou)c w(=n e)stin h( qusi/a, kai\ i(ere/wn a)/rsenej. e)/xw me\n ou)=n ou)k e)a=|
Philo Judaeus. De specialibus legibus
30
tou= i(erou= profe/rein boulo/menoj, ei)/ ti tw=| metanoou=nti pro/teron h(ma/r-
thtai, mh\ peri/fhmon ei)=nai baska/nwn kai\ filapecqhmo/nwn gnw/maij
a)gnw/mosi kai\ sto/masin a)cali/noij, e)p' o)nei/dei kai\ diabolai=j e)kdedome/non,
242 a)ll' e)nto\j o(/rwn i(erw=n, e)n oi(=j kai\ h( ka/qarsij ge/gonen, ei)=nai. toi=j
d' i(ereu=sin eu)wcei=sqai th\n qusi/an keleu/ei dia\ polla/: prw=ton me\n
i(/na timh/sh| tou\j tequko/taj, h( ga\r tw=n e(stiwme/nwn a)xi/wsij e)pikosmei=
tou\j e(stia/toraj: deu/teron de\ i(/na bebaio/tata pisteu/swsin, o(/ti oi(=j a(mar-
thma/twn ei)se/rcetai metame/leia i(/lew to\n qeo\n e)/cousin: ou) ga\r a)\n tou\j
prospo/louj au)tou= kai\ qera/pontaj e)pi\ metousi/an th=j toiau/thj trape/zhj
e)ka/lesen, ei) mh\ pantelh\j e)gege/nhto a)mnhsti/a: tri/ton d' o(/ti leitourgei=n
ou)deni\ tw=n i(ere/wn e)/xestin, o(\j a)\n mh\ o(lo/klhroj h)=|: kai\ ga\r tw=| bracu-
243 ta/tw| mw/mw| skoraki/zetai. parhgorei= dh\ tou\j mhke/ti th\n tw=n a)dikh-
ma/twn o(do\n i)o/ntaj w(j i(eratikou= ge/nouj e(/neka proaire/sewj kaqara=j
metalaco/ntaj kai\ pro\j i(ere/wn i)sotimi/an e)pacqe/ntaj. o(/qen kai\ mia=|
h(me/ra| to\ peri\ a(marti/aj i(erei=on a)nali/sketai, w(j de/on u(perti/qesqai me\n
to\ a(marta/nein me/llontaj a)ei\ pro\j au)to\ kai\ bradu/nontaj, pro\j de\ to\
244 katorqou=n e)pespeusme/nw| ta/cei crh=sqai. ta\ d' u(pe\r tou= a)rciere/wj
h)\ tou= e)/qnouj e(/neka plhmmelei/aj sfagiazo/mena pro\j me\n e)dwdh\n ou)
skeua/zetai, katakai/etai d' e)pi\ th=j i(era=j te/fraj, w(j e)le/cqh: krei/ttwn
ga\r ou)dei\j a)rciere/wj h)\ tou= e)/qnouj e)sti/n, o(\j a(marthsa/ntwn genh/setai
245 paraithth/j. ei)ko/twj ou)=n a)nali/sketai ta\ kre/a puri/, kata\ mi/mhsin tw=n
o(lokautoume/nwn, e)pi\ timh=| tw=n prosw/pwn, ou)c o(/ti pro\j a)xi/wsin ai(
i(erai\ gi/nontai kri/seij, a)ll' o(/ti tw=n ta\j a)reta\j mega/lwn kai\ w(j a)lhqw=j
a(gi/wn a(marth/mata toiau=ta/ e)stin, w(j e(te/rwn katorqw/mata nomi/zesqai.
246 kaqa/per ga\r h( baqei=a kai\ | a)retw=sa pedia/j, ka)\n a)forh/sh| pote/, th=j
lupro/gew fu/sei karpo\n fe/rei plei/ona, to\n au)to\n tro/pon kai\ tw=n
spoudai/wn kai\ filoqe/wn sumbai/nei ta\j pro\j kaloka)gaqi/an a)fori/aj
a)mei/nouj ei)=nai w(=n e)k tu/chj oi( fau=loi katorqou=si: gnw/mh| ga\r ou)de\n
u(gie\j dra=n u(pome/nousi.
247 Tau=ta diataxa/menoj peri\ e(ka/sthj i)de/aj tw=n qusiw=n e)n
me/rei, th=j te o(lokau/tou kai\ swthri/ou kai\ peri\ a(marti/aj, a)/llhn pros-
nomoqetei= koinh\n tw=n triw=n, i(/na tau/taj e)pidei/xh| fi/laj kai\ suggenei=j
248 ou)/saj: h( de\ sunagwgo\j au)tw=n eu)ch\ mega/lh kalei=tai. dia\ ti/ de\
tau/thj e)/tuce th=j prosrh/sewj, lekte/on: o(/tan a)pa/rxwntai/ tinej a)po\
panto\j me/rouj kth/sewj, purou/j, kriqa/j, e)/laion, oi)=non, ta\ ka/llista
tw=n a)krodru/wn, e)/peita tw=n zw/|wn ta\ prwto/toka a)rrenika/, ta\ me\n e)k
tw=n kaqarw=n kaqierw/santej, ta\ d' e)k tw=n mh\ kaqarw=n kat' a)xi/an
timhsa/menoi, mhke/t' e)/contej u(/laj, e)n ai(=j diaqh/sontai th\n eu)se/beian,
au(tou\j a)natiqe/asi kai\ kaqierou=sin, a)/lekton e)pideiknu/menoi o(sio/thta kai\
u(perbolh/n tina gnw/mhj filoqe/ou. dio\ kai\ mega/lh proshko/ntwj eu)ch\
kalei=tai: kthma/twn ga\r to\ me/giston au)to/j ti/j e)stin au(tw=|: ou(= para-
249 cwrei= kai\ e)xi/statai. poihsame/nw| de\ th\n eu)ch\n ta/de diagoreu/ei:
prw=ton me\n a)/kraton mh\ prosfe/resqai mhd' "o(/sa e)k stafulh=j kater-
ga/zetai" mhd' a)/llo ti me/qusma pi/nein e)pi\ kaqaire/sei logismou=, nomi/-
zonta to\n cro/non e)kei=non i(era=sqai: kai\ ga\r toi=j leitourgoi=j tw=n i(ere/wn
Philo Judaeus. De specialibus legibus
31
250 di/yan a)koume/noij u(/dati ta\ peri\ me/qhn a)pei/rhtai: deu/teron de\ ta\j
tri/caj th=j kefalh=j mh\ a)pokei/resqai, su/mbolon e)narge\j toi=j o(rw=si
pare/conta tou= mh\ parako/ptein to\ no/misma th=j eu)ch=j: tri/ton de\ to\
sw=ma fula/ttein kaqaro\n kai\ a)mi/anton, w(j mh\ goneu=sin e)peisie/nai
teteleuthko/si mhd' a)delfoi=j, th\n fusikh\n eu)/noian kai\ sumpa/qeian pro\j
ta\ oi)kei=a kai\ fi/ltata nikw/shj eu)sebei/aj, h(\n a)ei\ nika=n kalo\n o(mou= kai\
251 sumfe/ron. h(kou/shj de\ th=j proqesmi/aj, tri/a zw=|a keleu/ei pros-
a/gein e)pi\ lu/sei th=j eu)ch=j, a)/rna kai\ a) mna/da kai\ krio/n, to\n me\n
ei)j o(lokau/twsin, th\n de\ peri\ a(marti/aj, to\n de\ krio\n ei)j qusi/an tou= swth-
252 ri/ou. pa=si ga\r tou/toij e)mfe/retai/ pwj o( eu)xa/menoj, th=| me\n o(lokau/tw|
qusi/a|
dia\ to\ mh\ tw=n a)/llwn mo/non a)parcw=n a)lla\ kai\ e(autou= paracwrei=n,
th=| de\ peri\ a(marti/aj dia\ to\ a)/nqrwpoj ei)=nai-kai\ ga\r o( te/leioj h(=|
genhto\j ou)k e)kfeu/gei to\ diamarta/nein-, th=| de\ tou= swthri/ou, dio/ti
to\n swth=ra o)/ntwj qeo\n e)pige/graptai th=j swthri/aj ai)/tion, a)ll' ou)k
i)atrou\j kai\ ta\j par' au)toi=j duna/meij: oi( | me\n ga\r e)pi/khroi kai\ qnhtoi\
mhd' au(toi=j u(gei/an i(kanoi\ parascei=n, ai( d' ou)/te pa/ntaj ou)/t' a)ei\ tou\j
au)tou\j w)felou=sin, a)ll' e)/stin o(/ti kai\ me/ga bla/ptousin, e)peidh\ to\ ku=roj
253 e(/teroj a)nh=ptai kai\ tw=n duna/mewn kai\ tw=n crwme/nwn au)tai=j. e)kplh/ttei
de/ me to\ tw=n triw=n zw/|wn prosagome/nwn ei)j diaferou/saj qusi/aj mhde\n
ei)=nai e(terogene/j, a)lla\ tau)tou= ge/nouj ta\ pa/nta, krio\n kai\ a)/rna kai\
a)mna/da: bou/letai ga/r, o(/per e)/fhn mikrw=| pro/teron, dia\ tou/tou para-
sth=sai, o(/ti a)delfai\ kai\ suggenei=j ei)sin ai( trei=j i)de/ai tw=n qusiw=n, tw=|
kai\ to\n metanoou=nta sw/|zesqai kai\ to\n sw|zo/menon e)k tw=n yucikw=n a)rrw-
sthma/twn metanoei=n kai\ e(ka/teron speu/dein pro\j o(lo/klhron kai\ pantelh=
254 dia/qesin, h(=j h( o(lo/kautoj qusi/a su/mbolon. e)pei\ d' au(to\n hu)/xato pros-
agagei=n, to\n d' i(ero\n bwmo\n ou) qe/mij ai(/mati a)nqrwpi/nw| miai/nesqai,
e)/dei de/ ti pa/ntwj me/roj i(erourghqh=nai, me/roj e)spou/dase labei=n, o(/per
a)faireqe\n ou)/t' a)lghdo/naj ou)/te lw/bhn a)perga/zetai: tou= ga\r kata\ to\
sw=ma futikou= kaqa/per de/ndrou perittou\j kla/douj ta\j th=j kefalh=j
tri/caj a)pe/ keire kai\ pare/dwke puri/, w(=| ta\ kre/a th=j tou= swthri/ou
qusi/aj e(/yetai: proshko/ntwj, i(/na ti tw=n tou= eu)xame/nou me/roj, o(\ mh\
e)pife/rein e)/xesti tw=| bwmw=|, qusi/aj gou=n ei)/dei sunanakraqh=|, geno/menon
u(/lh flogo\j i(era=j.
255 Tau=ta me\n koina\ tw=n a)/llwn. e)/dei de\ kai\ tou\j i(erei=j
a)pa/rxasqai/ ti tw=| bwmw=|, mh\ nomi/santaj a)suli/an eu(rh=sqai ta\j u(phresi/aj
kai\ leitourgi/aj e)f' w(=n e)ta/cqhsan. h( d' a)parch\ pre/pousa i(ereu=sin
a)p' ou)deno\j tw=n e)nai/mwn, a)ll' a)po\ tou= kaqarwta/tou th=j a)nqrwpi/nhj
256 trofh=j: semi/dalij ga/r e)stin h( e)ndelech\j au)tw=n qusi/a, me/trou i(erou=
to\ de/katon kaq' e(ka/sthn h(me/ran, ou(= to\ me\n h(/misu prwi/ aj, to\ de\ h(/misu
dei/lhj prosa/getai, taghnisqe\n e)n e)lai/w|, mhdeno\j ei)j brw=sin u(polei-
fqe/ntoj: crhsmo\j ga/r e)sti, pa=san qusi/an i(ere/wj o(lo/kauton ei)=nai kai\
mhde\n au)th=j ei)j e)dwdh\n a)pone/mesqai. ei)rhko/tej ou)=n, w(j oi(=o/n te h)=n,
ta\ peri\ qusiw=n e(xh=j kai\ peri\ tw=n quo/ntwn le/xomen.

Philo Judaeus. De specialibus legibus
32
Peri\ quo/ntwn.
257 | Bou/letai to\n a)na/gonta qusi/aj o( no/moj kaqaro\n ei)=nai sw=ma kai\
yuch/n, yuch\n me\n a)po/ te tw=n paqw=n kai\ noshma/twn kai\ a)rrwsthma/twn
kai\ kakiw=n tw=n e)/n te lo/goij kai\ pra/xesi, to\ de\ sw=ma a)f' w(=n e)/qoj
258 au)tw=| miai/nesqai. ka/qarsin d' e)peno/hsen e(kate/rw| th\n prosh/kousan,
yuch=| me\n dia\ tw=n pro\j ta\j qusi/aj eu)trepizome/nwn zw/|wn, sw/mati de\
dia\ loutrw=n kai\ perirranthri/wn, peri\ w(=n mikro\n u(/steron e)rou=men: a)/xion
ga\r tw=| krei/ttoni kai\ h(gemonikwte/rw| tw=n e)n h(mi=n, yuch=|, kai\ ta\ tw=n
259 lo/gwn a)ponei=mai presbei=a. ti/j ou)=n h( tau/thj ka/qarsij; i)/de, fhsi/n, w(=|
ou(=toj, o(\ prosa/geij i(erei=on, w(j e)/stin o(lo/klhron kai\ pantelw=j mw/mwn
a)me/tocon, e)pikriqe\n e)k pollw=n a)risti/ndhn dianoi/aij me\n a)deka/stoij
i(ere/wn o)xuwpesta/taij d' au)tw=n o)/yesi kai\ tw=| sunecei= th=j a)skh/sewj
sugkekrothme/naij ei)j a)nupai/tion e)pi/skeyin: e)a\n ga\r mh\ toi=j o)fqalmoi=j
ma=llon h)\ tw=| logismw=| tou=to kati/dh|j, e)kni/yh| ta\ a(marth/mata kai\ o(/saj
e)n a(/panti tw=| bi/w| khli=daj a)pema/xw, ta\ me\n a)boulh/toij suntuci/aij, ta\
260 de\ kaq' e( kou/sion gnw/mhn. eu(rh/seij ga\r th\n tosau/thn peri\ to\ zw=|on
a)kribologi/an ai)nittome/nhn dia\ sumbo/lou th\n tw=n sw=n belti/wsin h)qw=n:
ou) ga\r u(pe\r a)lo/gwn o( no/moj, a)ll' u(pe\r tw=n nou=n kai\ lo/gon e)co/ntwn,
w(/ste ou) tw=n quome/nwn fronti/j e)stin, i(/na mhdemi/an e)/ch| lw/bhn, a)lla\
261 tw=n quo/ntwn, i(/na peri\ mhde\n pa/qoj khrai/nwsi. to/ ge mh\n sw=ma, w(j
ei)=pon, loutroi=j kai\ perirranthri/oij kaqai/rei kai\ ou)k e)a=| perirrana/menon
ei)j a(/pax h)\ a)polousa/menon eu)qu\j ei)/sw peribo/lwn i(erw=n pare/rcesqai,
a)lla\ e(pta\ h(me/raj e)/xw diatri/bein keleu/ei kai\ di\j perirrai/nesqai th=|
tri/th| kai\ e(bdo/mh| kai\ meta\ tau=ta lousame/nw| pare/cei ta/j te ei)so/douj
262 kai\ ta\j i(erourgi/aj a)deei=j. | o(/son de\ ka)n tou/tw| to\ promhqe\j kai\
filo/sofon, e)piskepte/on. oi( me\n a)/lloi scedo\n a(/pantej a)migei= u(/dati
perirrai/nontai, qala/tth| me\n oi( polloi/, tine\j de\ potamoi=j, oi( de\ kai\
ka/lpesin e)k phgw=n a)ruo/menoi: Mwush=j de\ te/fran proetoimasa/menoj
u(poleifqei=san e)x i(erou= puro\j-o(\n de\ tro/pon, au)ti/ka dhlwqh/setai-
a)po\ tau/thj fhsi\ dei=n a)nairei=sqai kai\ e)mba/llontaj ei)j a)ggei=on au)=qij
u(/dwr e)pife/rein, ei)=ta e)k tou= kra/matoj ba/ptontaj u(ssw/pou kla/douj toi=j
263 kaqairome/noij e)pirrai/nein. ai)ti/a d' ou)k a)po\ skopou= le/goit' a)\n h(/de:
bou/letai tou\j e)pi\ th\n tou= o)/ntoj qerapei/an i)o/ntaj gnw=nai pro/teron
e(autou\j kai\ th\n i)di/an ou)si/an: o( ga\r a)nepisth/mwn e(autou= pw=j a)\n
dunhqei/h katalabei=n th\n a)nwta/tw kai\ pa/nq' u(perba/llousan qeou= du/na-
264 min; e)/stin ou)=n h(mw=n h( kata\ to\ sw=ma ou)si/a, gh= kai\ u(/dwr, h(=j u(po-
mimnh/|skei dia\ th=j kaqa/rsewj, au)to\ tou=q' u(polamba/nwn ei)=nai th\n w)feli-
mwta/thn ka/qarsin, to\ gnw=nai/ tina e(auto\n kai\ e)x oi(/wn w(j ou)demia=j
265 spoudh=j a)xi/wn, te/fraj kai\ u(/datoj, sunekra/qh. tou=to ga\r e)pignou\j
th\n e)pi/boulon oi)/hsin eu)qu\j a)postrafh/setai kai\ kaqelw\n to\ u(pe/raucon
eu)aresth/sei qew=| kai\ metapoih/setai th=j i(/lew duna/mewj au)tou= %to&u= misou=n-
toj a)lazonei/an. ei)/rhtai ga/r pou kalw=j, o(/ti o( e)gceirw=n u(perau/coij h)\
lo/goij h)\ e)/rgoij ou)k a)nqrw/pouj mo/non a)lla\ kai\ "qeo\n paroxu/nei" to\n
266 i)so/thtoj kai\ panto\j tou= a)ri/stou dhmiourgo/n #Num. 15, 30$. e)n ou)=n tw=|
perirrai/nesqai plhttome/noij kai\ diegeirome/noij mo/non ou)k a)/ntikruj au)ta\
Philo Judaeus. De specialibus legibus
33
ta\ stoicei=a, gh= kai\ u(/dwr, fwnh\n a)fie/nta fhsi/n: h(mei=j e)smen h( tou=
sw/matoj u(mw=n ou)si/a, h(ma=j h( fu/sij kerasame/nh qei/a| te/cnh| die/plasen
ei)j a)nqrwpo/morfon i)de/an, e)x h(mw=n page/ntej, o(/te e)ge/nesqe, pa/lin ei)j
h(ma=j a)naluqh/sesqe, o(/tan de/h| qnh/|skein: ou)de\n ga\r ei)j to\ mh\ o)\n
fqei/resqai pe/fuken, a)ll' e)x w(=n h( a)rch/, pro\j tau=ta kai\ to\ te/loj.
267 )/Hdh d' a)nagkai=on kai\ th\n u(po/scesin a)podou=nai th=j peri\
th\n te/fran tau/thn i)dio/thtoj: e)/sti ga\r ou) xu/lwn au)to\ mo/non dapanh-
qe/ntwn u(po\ puro/j, a)lla\ kai\ zw/|ou pro\j th\n toiau/thn ka/qarsin e)pith-
268 dei/ou. keleu/ei ga\r da/malin purra\n a)/zugon a)/mwmon a)cqei=san sfagia-
sqh=nai me\n e)/xw po/lewj, to\n d' a)rciere/a lamba/nonta a)po\ tou= ai(/matoj
e(pta/kij e)pirrai/nein a)ntikru\ tou= new\ pa/nta, ei)=q' o(/lhn katakai/ein su\n
dora=| kai\ kre/asi kai\ ai(/mati kai\ plh/rei th=| koili/a| perittwma/twn: h)/dh
d' u(pomarainome/nhj th=j flogo\j ei)j to\ mesai/taton | tri/a tau=ta e)mba/llein,
xu/lon ke/drinon kai\ u(/sswpon kai\ ko/kkinon, keleu/ei, ei)=t' e)a\n a)posbesqh=|,
th\n te/fran sulle/gein kaqaro\n a)/nqrwpon kai\ a)potiqe/nai pa/lin e)/xw po/lewj
269 e)n cwri/w| kaqarw=|. ti/na de\ dia\ tou/twn w(j dia\ sumbo/lwn ai)ni/ttetai,
di' e(te/rwn h)kribw/samen a)llhgorou=ntej. a)nagkai=on ou)=n tou\j me/llontaj
foita=n ei)j to\ i(ero\n e)pi\ metousi/a| qusi/aj to/ te sw=ma faidru/nesqai kai\
th\n yuch\n pro\ tou= sw/matoj: despo/tij ga\r kai\ basili\j kai\ e)n a(/pasi
krei/ttwn a(/te qeiote/raj fu/sewj metalacou=sa. ta\ de\ faidru/nonta dia/noia/n
e)sti sofi/a kai\ ta\ sofi/aj do/gmata pro\j th\n qewri/an tou= ko/smou kai\
tw=n e)n au)tw=| podhgetou=nta kai\ o( tw=n a)/llwn a)retw=n i(ero\j coro\j kai\
270 ai( kat' a)reta\j kalai\ kai\ sfo/dra e)painetai\ pra/xeij. o( me\n ou)=n tou/toij
diakekosmhme/noj i)/tw qarrw=n ei)j oi)keio/taton au)tw=| to\n new/n, e)ndiai/thma
pa/ntwn a)/riston, i(erei=on e)pideixo/menoj au(to/n: o(/tw| d' e)gka/qhntai kai\
e)llocw=sin ai( pleonexi/ai kai\ e)piqumi/ai tw=n a)dikiw=n, e)gkaluya/menoj
h)remei/tw th\n a)nai/scunton a)po/noian kai\ to\ li/an qra/soj e)n oi(=j eu)la/beia
lusitele\j e)piscw/n: to\ ga\r tou= o)/ntwj o)/ntoj i(ero\n a)nie/roij a)/baton qusi/aij.
271 ei)/poim' a)/n: w)= gennai=e, o( qeo\j ou) cai/rei, ka)\n e(kato/mbaj a)na/gh| tij:
kth/mata ga\r au)tou= ta\ pa/nta, kekthme/noj o(/mwj ou)deno\j dei=tai: cai/rei
de\ filoqe/oij gnw/maij kai\ a)ndra/sin a)skhtai=j o(sio/thtoj, par' w(=n yaista\
kai\ kriqa\j kai\ ta\ eu)tele/stata w(j timiw/tata pro\ tw=n polutelesta/twn
272 a)/smenoj de/cetai: ka)\n me/ntoi mhde\n e(/teron komi/zwsin, au(tou\j fe/rontej
plh/rwma kaloka)gaqi/aj teleio/taton th\n a)ri/sthn a)na/gousi qusi/an, u(/mnoij
kai\ eu)caristi/aij to\n eu)erge/thn kai\ swth=ra qeo\n gerai/rontej, th=| me\n dia\
tw=n fwnhthri/wn o)rga/nwn, th=| de\ a)/neu glw/tthj kai\ sto/matoj, mo/nh| yuch=|
ta\j nohta\j poiou/menoi diexo/douj kai\ e)kboh/seij, w(=n e(\n mo/non ou)=j a)ntilamba/-
netai to\ qei=on: ai( ga\r tw=n a)nqrw/pwn ou) fqa/nousin a)koai\ sunaisqe/sqai.
273 (Wj d' a)yeudh/j e)stin ou(=toj o( lo/goj kai\ ou)k e)mo\j a)lla\ th=j
fu/sewj, marturei= me/n pwj kai\ h( e)na/rgeia tranh\n pare/cousa pi/stin
toi=j mh\ dia\ to\ filo/neikon e)pithdeu/ousin a)pisti/an, marturei= de\ kai\ o(
no/moj prosta/xaj du/o kataskeuasqh=nai bwmou\j kai\ tai=j u(/laij kai\ toi=j
274 to/poij kai\ tai=j crei/aij diafe/rontaj: o( me\n ga\r e)k li/qwn loga/dwn
a)tmh/twn sunw|kodo/mhtai kai\ e)n u(pai/qrw| para\ tai=j tou= new\ prosba/sesin
i(/drutai kai\ ge/gone pro\j crei/an th\n tw=n e)nai/mwn: o( de\ crusou= me\n tou=
Philo Judaeus. De specialibus legibus
34
kaqarwta/tou kateskeu/astai, i(/drutai d' e)n a)du/toij ei)/sw tou= prote/rou
katapeta/smatoj, o(\j ou)deni\ tw=n a)/llwn e)sti\n | o(rato\j o(/ti mh\ toi=j a(gneu/ousi
275 tw=n i(ere/wn kai\ ge/gone pro\j crei/an th\n tw=n qumiama/twn. e)x ou(= dh=lo/n
e)stin, o(/ti kai\ bracu/taton libanwto\n par' a)ndro\j o(si/ou timiw/teron o(
qeo\j nomi/zei muri/wn qremma/twn, o(/sa a)/n tij i(erourgh=| mh\ sfo/dra a)stei=oj
w)/n: o(/sw| ga/r, oi)=mai, li/qwn me\n ei)kai/wn a)mei/nwn cruso/j, ta\ d' e)n
a)du/toij tw=n e)kto\j a(giw/tera, tosou/tw| krei/ttwn h( dia\ tw=n e)piqumiw-
276 me/nwn eu)caristi/a th=j dia\ tw=n e)nai/mwn. o(/qen ou) mo/non u(/lhj polutelei/a|
kai\ kataskeuh=| kai\ to/pw| teti/mhtai o( tw=n qumiama/twn bwmo/j, a)lla\ kai\
tw=| pro/teron kaq' e(ka/sthn h(me/ran u(phretei=n tai=j pro\j qeo\n a)nqrw/pwn
eu)caristi/aij: ou) ga\r e)fei=tai th\n o(lo/kauton qusi/an e)/xw prosagagei=n,
277 pri\n e)/ndon peri\ baqu\n o)/rqron e)piqumia=sai. to\ d' e)sti\ su/mbolon ou)c
e(te/rou tino\j h)\ tou= para\ qew=| mh\ to\ plh=qoj tw=n kataquome/nwn ei)=nai
ti/mion, a)lla\ to\ kaqarw/taton tou= qu/ontoj pneu=ma logiko/n: ei) mh\ a)/ra
dikasth\j me/n, w(=| me/lei th=j o(si/aj kri/sewj, para/ tinoj tw=n krinome/nwn ou)k
a)\n la/boi dw=ra h)\ labw\n e)/nocoj e)/stai dwrodoki/a|, ou)d' a)nh\r a)stei=oj
para\ mocqhrou= tinoj, a)/nqrwpoj par' a)nqrw/pou ploutou=ntoj au)to\j i)/swj
deo/menoj, su\ d' w)|h/qhj to\n qeo\n deka/zesqai, to\n au)tarke/staton e(autw=|
kai\ mhdeno\j tw=n e)n gene/sei crei=on, o(/stij w)\n to\ prw=ton a)gaqo/n, to\
teleio/taton, h( a)e/naoj phgh\ fronh/sewj kai\ dikaiosu/nhj kai\ pa/shj
278 a)reth=j, a)postre/fetai ta\j para\ tw=n a)di/kwn dwrea/j. o( de\ komi/zwn ou)
pa/ntwn a)naiscunto/tatoj e)x w(=n e)/kleyen h)\ h(/rpasen h)\ h)rnh/sato h)\ a)peste/-
rhse me/roj w(j koinwnw=| th=j e(autou= kaki/aj kai\ pleonexi/aj didou/j; pa/ntwn
kakodaimone/state, ei)/poim' a)\n tw=| toiou/tw|, duoi=n qa/teron h)\ lh/sesqai
279 prosdoka=|j h)\ katafanh/sesqai: lh/sesqai me\n ou)=n u(polamba/nwn a)nepisth/-
mwn ei)= qeou= duna/mewj, kaq' h(\n a(/ma pa/nta o(ra=| kai\ pa/ntwn a)kou/ei:
nomi/zwn d' e)mfanh/sesqai qrasu/tatoj ei)=: de/on e)f' oi(=j h(/martej e)gkalu/-
ptesqai, profe/reij ei)j me/son ta\ dei/gmata w(=n h)di/khsaj kai\ e)pisemnuno/-
menoj diane/mh| pro\j qeo/n, a)parca\j au)tw=| komi/zwn a)nosi/ouj, kai\ ou)k
e)logi/sw tou=q' o(/ti ou)/te no/moj a)nomi/an parade/cetai ou)/te fw=j h(liako\n sko/toj.
o( de\ qeo\j kai\ no/mwn e)sti\ para/deigma a)rce/tupon kai\ h(li/ou h(/lioj, nohto\j
ai)sqhtou=, pare/cwn e)k tw=n a)ora/twn phgw=n o(rata\ fe/ggh tw=| blepome/nw|.
Peri\ tou= mi/sqwma po/rnhj ei)j to\ i(ero\n mh\ komi/zein.
280 Pa/nu kalw=j e)n tai=j i(erai=j tou= no/mou sth/laij ka)kei=no a)nage/graptai,
mi/sqwma po/rnhj ei)j to\ i(ero\n mh\ komi/zein peprakui/aj th\n i)di/an w(/ran,
281 e(lome/nhj e(/neka lhmma/twn ai)scrw=n e)ponei/diston bi/on. ei) de\ ta\ para\
gunaiko\j h(tairhkui/aj dw=ra a)ni/era, pw=j ou)ci\ ma=llon ta\ para\ yuch=j
peporneume/nhj, h(/tij pare/rriyen | e(auth\n e)p' ai)scu/nh| kai\ u(/bresi tai=j
e)sca/taij, oi)noflugi/aij, o)yofagi/aij, filarguri/aij, filodoxi/aij, filhdoni/aij,
a)/llaij muri/aij paqw=n te au)= kai\ noshma/twn kai\ kakiw=n i)de/aij; w(=n ta\ mia/s-
282 mata e)kei=na ti/j a)\n e)kni/yai cro/noj; e)/gwge ou)k oi)=da. tw=n me\n ga\r e(tairw=n
th\n e)rgasi/an kate/luse polla/kij gh=raj, e)peidh/per e)xw/roij genome/naij ou)dei\j
e)/ti pro/seisin, a)pomaranqei/shj w(/sper tinw=n a)nqw=n th=j a)kmh=j: yuch=j
de\ pornei/an a)kolasi/a| suntro/fw| kai\ sunh/qei pepaidotribhme/nhj ti/j a)\n
ai)w\n metaba/loi pro\j eu)kosmi/an; ai)w\n me\n ou)/, qeo\j de\ mo/noj, w(=| dunata\
Philo Judaeus. De specialibus legibus
35
283 ta\ par' h(mi=n a)du/nata. dei= dh\ to\n me/llonta qu/ein ske/ptesqai, mh\ ei)
to\ i(erei=on a)/mwmon, a)ll' ei) h( dia/noia o(lo/klhroj au)tw=| kai\ pantelh\j
kaqe/sthke. diereuna/tw me/ntoi kai\ ta\j ai)ti/aj, w(=n e(/neka a)na/gein a)xioi=
qusi/aj: h)/toi ga\r eu)caristw=n e)pi\ prou phrgme/naij eu)ergesi/aij h)\ bebaio/-
thta paro/ntwn h)\ mello/ntwn kth=sin a)gaqw=n ai)tou/menoj h)\ kakw=n paro/ntwn
h)\ prosdokwme/nwn a)potroph/n, e)f' oi(=j a(/pasin u(gei/an kai\ swthri/an e)kpo-
284 ri/zein o)fei/lei tw=| logismw=|. ei)/te ga\r e)pi\ prou phrgme/naij eu)caristei=,
mh\ a)caristhsa/tw fau=loj geno/menoj-spoudai/w| ga\r e)do/qhsan ai(
ca/ritej-, ei)/te bebaiou/menoj ta\ paro/nta a)gaqa\ kai\ crhsta\ peri\ tw=n
mello/ntwn prosdokw=n, a)/xion au(to\n parece/tw tw=n eu)pragiw=n a)stei=oj
w)/n, ei)/te kakw=n tinwn fugh\n ai)tou/menoj, mh\ dra/tw kola/sewn e)pa/xia
kai\ timwriw=n.
Ta\ a)/lla peri\ to\ qusiasth/rion.
285 Pu=r, fhsi/n, e)pi\ tou= qusiasthri/ou kauqh/setai dia\ panto\j a)/sbe-
ston: ei)ko/twj, oi)=mai, kai\ proshko/ntwj: e)peidh\ ga\r ai( tou= qeou= ca/ritej
a)e/naoi kai\ a)nellipei=j kai\ a)dia/statoi, w(=n meq' h(me/ran kai\ nu/ktwr oi( a)/nqrw-
poi tugca/nousin, kai\ to\ su/mbolon th=j eu)caristi/aj, h( i(era\ flo/x, zwpurei/sqw
286 kai\ a)ei\ a)/sbestoj | e)/stw. ta/ca me/ntoi kai\ dia\ tou=de bou/letai ta\j palaia\j
tai=j ne/aij qusi/aij a(rmo/sasqai kai\ e(nw=sai th=| monh=| kai\ parousi/a| tou= au)tou=
puro/j, w(=| pa=sai kaqierou=ntai, pro\j e)/ndeixin tou= telei/aj e)n eu)caristi/aij
ei)=nai, ka)\n a)po\ muri/wn o(/swn a)formw=n gi/nwntai kata\ periousi/aj a)fqo/nouj
287 h)\ tou)nanti/on e)ndei/aj tw=n prosagome/nwn. ta\ me\n r(hta\ tau=ta [su/mbola
nohtw=n], ta\ de\ pro\j dia/noian toi=j th=j a)llhgori/aj kano/sin e)piskepte/on:
pro\j a)lh/qeian tou= qeou= qusiasth/rio/n e)stin h( eu)ca/ristoj tou= sofou= yuch\
pagei=sa e)k telei/wn a)retw=n a)tmh/twn kai\ a)diaire/twn: ou)de\n ga\r me/roj
288 a)reth=j a)crei=on. e)pi\ tau/thj a)ei\ to\ i(ero\n fw=j a)nakai/etai fulatto/menon
a)/sbeston: dianoi/aj de\ fw=j e)sti sofi/a, e)pei\ kai\ tou)nanti/on sko/toj yuch=j
a)frosu/nh: o(/per ga\r ai)sqhto\n fw=j o)fqalmoi=j pro\j kata/lhyin
swma/twn, tou=t' e)pisth/mh logismw=| pro\j qewri/an tw=n a)swma/twn kai\ noh-
tw=n, h(=j a)ei\ to\ fe/ggoj e)pila/mpei mhde/pote a)maurou/menon %&h)\ sbennu/menon.
289 Meta\ tau=ta/ fhsin: "e)pi\ panto\j dw/rou prosoi/sete a(/la", di'
ou(=, kaqa/per kai\ pro/teron ei)=pon, th\n ei)j a(/pan diamonh\n ai)ni/ttetai:
fulakth/rion ga\r oi( a(/lej swma/twn, tetimhme/noi yuch=j deuterei/oij: w(j
ga\r ai)ti/a tou= mh\ diafqei/resqai ta\ sw/mata yuch/, kai\ oi( a(/lej e)pi\
290 plei=ston au)ta\ sune/contej kai\ tro/pon tina\ a)qanati/zontej. dio\ kai\
ke/klhke
qusiasth/rion, i)/dion kai\ e)xai/reton o)/noma qe/menoj au)tw=| para\ to\ dia-
threi=n, w(j e)/oike, ta\j qusi/aj, kai/toi tw=n krew=n a)naliskome/nwn u(po\
puro/j: w(j ei)=nai safesta/thn pi/stin, o(/ti ou) ta\ i(erei=a qusi/an a)lla\ th\n
dia/noian kai\ proqumi/an u(polamba/nei tou= kataqu/ontoj ei)=nai, e)n h(=| to\ mo/ni-
291 mon kai\ be/baion e)x a)reth=j. prose/ti ka)kei=no prosnomoqetei=, keleu/wn
pa=san
qusi/an di/ca zu/mhj kai\ me/litoj prosa/gesqai, mhde/teron a)xiw=n a)nafe/rein
e)pi\ to\ qusiasth/rion: me/li me\n i)/swj, e)peidh/per h( sunagwgo\j au)tou=
me/litta zw=|o/n e)stin ou) kaqaro/n, e)k sh/yewj kai\ fqora=j nekrw=n, w(j o(
Philo Judaeus. De specialibus legibus
36
292 lo/goj, bow=n gennw/menon, kaqa\ kai\ oi( sfh=kej e)x i(ppei/wn swma/twn: h)\
kata\ su/mbolon tou= pa=san a)ni/eron ei)=nai th\n peritth\n h(donh/n, ta\ me\n
peri\ th\n kata/posin glukai/nousan, pikra\j de\ kai\ dusia/touj au)=qij e)pi-
fe/rousan a)lghdo/naj, u(f' w(=n a)na/gkh th\n yuch\n sei/esqai kai\ klonei=sqai
293 pagi/wj i(druqh=nai mh\ duname/nhn: zu/mhn de\ dia\ th\n ginome/nhn e)/parsin
e)x au)th=j, pa/lin sumbolikw=j, | i(/na mhdei\j prosiw\n tw=| qusiasthri/w| to\
para/pan e)pai/rhtai fushqei\j u(p' a)lazonei/aj, a)ll' ei)j to\ tou= qeou=
me/geqoj a)poble/pwn ai)/sqhsin lamba/nh| th=j peri\ to\ genhto\n a)sqenei/aj,
ka)\n eu)tuci/aij e(te/rwn diafe/rh|, kai\ to\n ei)ko/ta poihsa/menoj logismo\n
ste/llh| to\ tou= fronh/matoj u(pe/raucon u(/yoj, th\n e)pi/boulon oi)/hsin
294 kaqairw=n. ei) ga\r o( tw=n o(/lwn kti/sthj kai\ poihth\j kai\ pa/ntwn a)nepi-
deh\j w(=n e)ge/nnhsen, ou) pro\j ta\j u(perbola\j tou= kra/touj au(tou= kai\ th=j
e)xousi/aj a)pidw\n a)lla\ pro\j th\n sh\n a)sqe/neian, metadi/dwsi/ soi th=j i(/lew
duna/mewj au(tou= ta\j e)ndei/aj a)naplhrw=n ai(=j ke/crhsai, se\ ti/ poiei=n
a(rmo/ttei pro\j a)nqrw/pouj tou\j fu/ sei suggenei=j kai\ a)po\ tw=n au)tw=n
stoicei/wn spare/ntaj, to\n mhde\n ei)j to\n ko/smon a)lla\ mhde\ sauto\n
295 ei)senhnoco/ta; gumno\j me\n ga/r, qauma/sie, h)=lqej, gumno\j de\ pa/lin a)/peij,
to\n metaxu\ cro/non gene/sewj kai\ qana/tou para\ tou= qeou= crh=sin labw/n,
e)n w(=| ti/ poiei=n prosh=kon h)=n h)\ koinwni/aj kai\ o(monoi/aj i)so/thto/j te kai\
filanqrwpi/aj kai\ th=j %a)/llh&j a)reth=j e)pimelei=sqai, a)poballo/menon th\n
a)/nison kai\ a)/dikon kai\ a)su/mbaton kaki/an, h(\ to\ h(merw/taton fu/sei zw=|on,
a)/nqrwpon, w)mo\n kai\ a)ti/qason e)rga/zetai;
296 Pa/lin a)f' e(spe/raj e(/wj prwi/aj prosta/ttei kai/esqai lu/cnouj
e)pi\ th=j i(era=j lucni/aj ei)/sw tou= katapeta/smatoj, pollw=n ca/rin: e(no\j
me\n i(/na e)k diadoch=j tou= meqhmerinou= fwto\j katala/mphtai ta\ a(/gia
gino/mena a)ei\ sko/touj a)me/toca kaq' o(moio/thta tw=n a)ste/rwn: kai\ ga\r
ou(=toi du/ntoj h(li/ou to\ i)/dion a)nafai/nousi fe/ggoj h(\n e)ta/cqhsan e)n tw=|
297 ko/smw| ta/xin ou) lei/pontej: e(te/rou de\ tou= kai\ nu/ktwr a)delfo/n ti kai\
suggene\j tai=j meqhmerinai=j qusi/aij e)pitelei=sqai pro\j a)re/skeian qeou= kai\
mhde/na cro/non h)\ kairo\n eu)caristi/aj paralei/pein: e)pithdeiota/th de\ kai\
prosfuesta/th nukti\ th=j eu)caristi/aj qusi/a-qusi/an ga\r au)th\n a)/xion
298 kalei=n-h( tou= i(erwta/tou fe/ggouj e)n toi=j a)du/toij au)gh/: tri/tou de\ kai\
sfo/dra a)nagkai/ou: e)peidh\ ga\r ou) mo/non e)grhgoro/tej eu)= pa/scomen a)lla\
kai\ kaqeu/dontej, tou= filodw/rou qeou= mega/lhn e)pikouri/an, u(/pnon, tw=|
qnhtw=| ge/nei parasco/ntoj e)p' w)felei/a| sw/mato/j te kai\ yuch=j, tou= me\n
sw/matoj tw=n meqhmerinw=n po/nwn a)fieme/nou, th=j de\ yuch=j e)pikoufizo-
me/nhj ta\j fronti/daj kai\ a)nacwrou/shj ei)j e(auth\n a)po\ tou= tw=n ai)sqh/-
sewn o)/clou kai\ qoru/bou kai\ duname/nhj to/te gou=n i)dia/zein kai\ e)nomilei=n
e(auth=|, proshko/ntwj e)dikai/wsen o( no/moj ta\j eu)caristi/aj diaklhrw=sai,
u(pe\r me\n e)grhgo/rsewj dia\ tw=n prosagome/nwn i(erei/wn, u(pe\r de\ u(/pnou
kai\ tw=n a)po\ tou=de w)feleiw=n dia\ th=j tw=n i(erw=n lu/cnwn e)xa/yewj.
299 | (\A me\n ou)=n pro\j eu)se/beian nomoqetei=tai kata\ prosta/xeij
kai\ a)pagoreu/seij, tau=ta kai\ ta\ tou/toij paraplh/sia/ e)stin: a(\ de\ kata\
ta\j filoso/fouj u(poqh/kaj kai\ paraine/seij, w(=de lekte/on. ai)tei=tai ga/r,
fhsi/n, w)= dia/noia, para\ sou= o( qeo\j ou)de\n baru\ kai\ poiki/lon h)\ du/sergon
Philo Judaeus. De specialibus legibus
37
300 a)lla\ a(plou=n pa/nu kai\ r(a/|dion. tau=ta d' e)sti\n a)gapa=n au)to\n w(j eu)er-
ge/thn, ei) de\ mh/, fobei=sqai gou=n w(j a)/rconta kai\ ku/rion, kai\ dia\ pasw=n
i)e/nai tw=n ei)j a)re/skeian o(dw=n kai\ latreu/ein au)tw=| mh\ pare/rgwj a)lla\
o(/lh| th=| yuch=| peplhrwme/nh| gnw/mhj filoqe/ou kai\ tw=n e)ntolw=n au)tou=
perie/cesqai kai\ ta\ di/kaia tima=n.
e)x w(=n a(pa/ntwn au)to\j me\n e)n o(moi/a| me/nei fu/sei mh\ trepo/menoj. e)/ti
de\ tw=n a)/llwn o(/sa kata\ to\n ko/smon e)sti\ belti/wsin i)/scei, h(/lioj h)\
selh/nh h)\ to\ plh=qoj tw=n a)/llwn a)ste/rwn h)\ o( su/mpaj ou)rano/j. a)lla\
kai\ th=j gh=j ta\ me\n o)/rh pro\j u(/yoj ai)/retai perimhke/staton, h( de\
pedia\j w(/sper ai( cutai\ ou)si/ai e)pi\ plei=ston eu)ru/netai, kai\ h( qa/latta
metaba/llei pro\j po/timon h)\ oi( potamoi\ pelagw=n e)xisou=ntai mege/qesin.
e)pi\ me\n ou)=n tw=n au)tw=n o(/rwn e(/kaston i(/drutai e)f' oi(=j eu)qu\j e)x a)rch=j
o(/te e)poi/hsen %o( qeo\&j e)ta/cqh: su\ de\ belti/wn e)/sh| zw=n a)nupaiti/wj.
301 ti/ dh\ tou/twn a)rgale/ on e)sti\n h)\ e)pi/ponon; ou)k a)/plwta pela/gh dei=
peraiou=sqai kai\ me/sou ceimw=noj klu/dwni kai\ bi/aij e)nanti/wn pneuma/twn
klonoume/nouj a)/nw kai\ ka/tw qalatteu/ein h)\ tracei/aj kai\ a)tribei=j
pezeu/ein a)nodi/aj, ou)c o(dou/j, lh|stw=n h)\ qhri/wn e)fo/douj a)ei\ katepthco/taj
h)\ teicofulakei=n e)n u(pai/qrw| nuktereu/ontaj, e)fedreuo/ntwn polemi/wn kai\
tou\j a)nwta/tw kindu/nouj a)peilou/ntwn-a)/page, mhde\n e)pi\ kaloi=j
302 lege/sqw tw=n a)hdw=n: eu)fhmhte/on e)pi\ toi=j ou(/tw sumfe/rousin. e)pineu=sai
mo/non dei= th\n yuch/n, kai\ pa/restin e)n e(toi/mw| ta\ pa/nta. h) \ tou=to
a)gnoei=j, o(/ti tou= qeou= kai\ o( ai)sqhto/j e)stin ou)rano\j kai\ o( nohto/j, o(
kuri/wj, ei)/poi tij a)/n, "ou)rano\j ou)ranou=", kai\ pa/lin h( gh= kai\ ta\ e)n
au)th=| kai\ su/mpaj o( ko/smoj, o(/ te o(rato\j kai\ o( a)o/ratoj kai\ a)sw/matoj,
303 to\ para/deigma tou= o(ratou= ou)ranou=; a)ll' o(/mwj kai\ e)x a(/pantoj
a)nqrw/pwn ge/nouj tou\j pro\j a)lh/qeian a)nqrw/pouj a)risti/ndhn e)pile/xaj
ei(/leto kai\ pronomi/aj h)xi/wse th=j pa/shj, e)pi\ th\n qerapei/an kale/saj
e(autou=, th\n a)e/naon tw=n kalw=n phgh/n, a)f' h(=j kai\ ta\j a)/llaj w)/mbrhsen
a)reta\j kai\ a)ne/ceen ei)j a)po/lausin w)felimwta/thn, ne/ktaroj ma=llon h)\
304 ou)c h(=tton a)qanati/zon poto/n. oi)ktroi\ de\ kai\ kakodai/monej o(/soi mh\ to\n
a)reth=j po/ton eu)wch/qhsan kai\ kakodaimone/statoi diete/lesan oi( ei)j a(/pan
a)/geustoi kaloka)gaqi/aj, paro\n kai\ e)neufranqh=nai kai\ | e)ntrufh=sai dikaio-
su/nh| kai\ o(sio/thti: a)ll' ei)si\n a)peri/tmhtoi th\n kardi/an, h(=| fhsin o( no/moj,
kai\ dia\ sklhro/thta tro/pwn a)fhniastai/, skirtw=ntej au)qadw=j kai\ a)pau-
305 ceni/zontej: ou(\j nouqetei= fa/skwn: "perite/mnesqe th\n sklhrokardi/an"
#Deut. 10, 16$, to\ de/ e)sti, ta\j peritteuou/saj fu/seij tou= h(gemonikou=,
a(\j ai( a)/metroi tw=n paqw=n e)/speira/n te kai\ sunhu/xhsan o(rmai\ kai\ o(
kako\j yuch=j gewrgo\j e)fu/teusen, a)frosu/nh, meta\ spoudh=j a)pokei/rasqe.
306 kai\ o( tra/chloj, fhsi/n, u(mw=n mh\ sklhro\j e)/stw, toute/sti, mh\ a)kamph\j
o( nou=j kai\ au)qade/statoj, mhd' u(po\ th=j a)/gan skaio/thtoj e)pithdeue/tw
th\n blaberwta/thn a)maqi/an, a)lla\ to\ fu/sei du/skolon kai\ du/stropon a)po-
qe/menoj w(j e)cqro\n metaballe/tw pro\j to\ eu)/kolon, peiqarch/swn no/moij
307 fu/sewj. h)\ ou)c o(ra=|j, o(/ti peri\ to\ o)\n ai( prw=tai kai\ me/gistai tw=n
duna/mew/n ei)sin, h(/ te eu)erge/tij kai\ kolasth/rioj; kai\ proshgo/reutai h(
me\n eu)erge/tij qeo/j, e)peidh\ kata\ tau/thn e)/qhke kai\ dieko/smhse to\ pa=n,
Philo Judaeus. De specialibus legibus
38
h( de\ e(te/ra ku/rioj, kaq' h(\n a)nh=ptai tw=n o(/lwn to\ kra/toj. qeo\j de\
ou)k a)nqrw/pwn mo/non a)lla\ kai\ qew=n e)sti qeo/j, kai\ a)/rcwn ou)k i)diwtw=n
mo/non a)lla\ kai\ a)rco/ntwn, me/gaj te/ e)stin w)\n o)/ntwj kai\ i)scuro\j kai\
308 krataio/j. a)ll' o(/mwj. o( tosou=toj e)n a)retai=j kai\ duna/mesin e)/leon
kai\ oi)=kton lamba/nei tw=n e)n e)ndei/aij a)porwta/twn, ou)k a)paxiw=n gene/sqai
krith\j proshlu/toij h)\ o)rfanoi=j h)\ ch/raij, a)lla\ basile/wn kai\ tura/nnwn
kai\ tw=n e)n mega/laij dunastei/aij u(peridw\n to\ tapeino\n tw=n lecqe/ntwn
309 a)xioi= pronoi/aj. tw=n me\n e)phlu/twn dia\ to/de: katalipo/ntej ou(=toi ta\
pa/tria oi(=j e)netra/fhsan yeudw=n plasma/twn ge/monta kai\ tu/fou, geno/-
menoi a)tufi/aj kai\ a)lhqei/aj e)rastai\ gnh/sioi, metecw/rhsan pro\j eu)se/beian,
i(ke/tai te kai\ qerapeutai\ tou= o)/ntwj o)/ntoj a)xi/wj o)/ntej th=j pronoi/aj
th=j a(rmottou/shj ei)ko/twj metalagca/nousi, karpo\n eu(ra/menoi th=j e)pi\
310 to\n qeo\n katafugh=j th\n a)p' au)tou= boh/qeian. o)rfanw=n de\ kai\ chrw=n,
e)peidh\ khdemo/naj a)fh/|rhntai, oi( me\n gonei=j, ai( de\ a)/ndraj, katafugh\ d'
ou)demi/a toi=j ou(/twj e)rh/moij e)x a)nqrw/pwn a)polei/petai: dio\ th=j megi/sthj
e)lpi/doj ou)k a)moirou=si, tou= qeou=, dia\ th\n i(/lew fu/sin au)tou= th\n pro/noian
311 kai\ e)pime/leian mh\ a)postrafe/ntoj tw=n ou(/twj e)rh/mwn. e)/stw dh/, fhsi/,
mo/noj qeo\j au)/chma/ sou kai\ me/giston kle/oj, kai\ mh/t' e)pi\ plou/tw| mh/te
do/xh| mh/te h(gemoni/a| mh/te sw/matoj eu)morfi/a| mh/te r(w/mh| mh/te toi=j
paraplhsi/oij, e)f' oi(=j ei)w/qasin oi( kenoi\ frenw=n e)pai/resqai, semnunqh=|j,
logisa/menoj o(/ti prw=ton me\n a)me/toca tau=t' e)sti\ th=j %to&u= a)gaqou= fu/sewj,
e)/peita d' o(/ti kairo\n o)xu\n e)/cei th=j metabolh=j, maraino/mena tro/pon tina/,
312 pri\n a)nqh=sai bebai/wj. o(\ dh\ pa/gion kai\ a)/trepton kai\ a)meta/blhton
a)gaqo\n metadiw/kwmen kai\ th=j | i(kesi/aj kai\ qerapei/aj au)tou= perie-
cw/meqa kai\ mh/te krath/santej e)cqrw=n zhlw/swmen ta\j e)kei/nwn e)n ai(=j
eu)sebei=n dokou=sin a)sebei/aj ui(ou\j kai\ qugate/raj toi=j au(tw=n katakai/ontej
313 qeoi=j-ou)c o(/ti ta\ te/kna pa=si toi=j barba/roij e)mpimpra/nai di' e)/qouj
e)sti/n: ou) ga\r ou(/twj e)xhgri/wntai ta\j fu/seij, w(j, a(\ mhde\ polemi/ouj kai\
e)cqrou\j a)sumba/touj e)n pole/mw|, tau=ta tou\j filta/touj kai\ oi)keiota/touj
e)n ei)rh/nh| dra=n u(pome/nein: a)ll' o(/ti ta\j yuca\j tw=| o)/nti katafle/gousi
kai\ diafqei/rousin w(=n e)ge/nnhsan e)x e)/ti sparga/nwn a(palai=j e)/ti mh\ e)gca-
ra/ttontej ta\j a)lhqei/aj do/xaj peri\ tou= e(no\j kai\ pro\j a)lh/qeian o)/ntoj
qeou=-mh/t' ou)=n h(tthqe/ntej a)nape/swmen kai\ u(pacqw=men tai=j e)kei/nwn
314 eu)tuci/aij w(j di' eu)se/beian nenikhko/twn: polloi=j ga\r e)p' e)ne/dra| sum-
bai/nousin ai( parauti/ka eu)pragi/ai de/lear sfodrw=n kai\ a)nia/twn ou)=sai
kakw=n: ei)ko\j de\ kai\ a)naxi/ouj o)/ntaj katorqou=n, mh\ di' e(autou/j, a)lla\
u(pe\r tou= lupei=sqai kai\ a)nia=sqai sfodro/teron h(ma=j ou)c o(/sia drw=ntaj,
oi(\ gennhqe/ntej e)n politei/a| filoqe/w| kai\ e)ntrafe/ntej no/moij e)pi\ pa=san
a)reth\n a)lei/fousi kai\ e)k prw/thj h(liki/aj paideuo/menoi ta\ ka/llista
para\ qespesi/oij a)ndra/si tw=n me\n o)ligwrou=men, tw=n d' w(j a)lhqw=j
o)ligwri/aj a)xi/wn perieco/meqa, paidia\n me\n ta\ spoudai=a, spoudh\n de\ ta\
paidia=j a)/xia h(gou/menoi.
315 Ka)\n me/ntoi tij o)/noma kai\ sch=ma profhtei/aj u(podu/j, e)nqou-
sia=n kai\ kate/cesqai dokw=n, a)/gh| pro\j th\n tw=n nenomisme/nwn kata\ po/leij
qrhskei/an qew=n, ou)k a)/xion prose/cein a)patwme/nouj o)no/mati profh/tou:
Philo Judaeus. De specialibus legibus
39
go/hj ga\r a)ll' ou) profh/thj e)sti\n o( toiou=toj, e)peidh\ yeudo/menoj lo/gia
316 kai\ crhsmou\j e)pla/sato. ka)\n a)delfo\j h)\ ui(o\j h)\ quga/thr h)\ gunh\ h(
oi)kouro\j h)\ gnh/sioj fi/loj h)/ tij e(/teroj eu)/nouj ei)=nai dokw=n ei)j ta\ o(/moia
e)na/gh| protre/pwn sunasmeni/zein toi=j polloi=j kai\ e)pi\ ta\ au)ta\ i(era\ kai\
ta\j au)ta\j sponda/j te kai\ qusi/aj a)fiknei=sqai, kolaste/on w(j dh/mion
kai\ koino\n e)cqro\n o)/nta o)li/ga fronti/santaj oi)keio/thtoj kai\ ta\j parai-
ne/seij au)tou= diaggelte/on pa=si toi=j eu)sebei/aj e)rastai=j, oi(\ a)nuperqe/tw|
ta/cei tai=j kat' a)ndro\j a)nosi/ou timwri/aij e)pidramou=ntai kri/nontej eu)age\j
317 to\ kat' au)tou= fona=n. e)/stw ga\r h(mi=n mi/a oi)keio/thj kai\ fili/aj e(\n su/m-
bolon h( pro\j qeo\n a)re/skeia kai\ to\ pa/nta le/gein te kai\ pra/ttein u(pe\r
eu)sebei/aj: ai( d' e)k progo/nwn a)f' ai(/matoj au(=tai lego/menai sugge/neiai
kai\ ai( kat' e)pigami/aj h)/ tinaj a)/llaj o(moiotro/pouj ai)ti/aj oi)keio/thtej
a)porripte/sqwsan, ei) mh\ pro\j to\ au)to\ te/loj e)pei/gontai, th\n tou= qeou=
timh/n, h(\ pa/shj e(nwtikh=j eu)noi/aj a)/lutoj desmo/j e)stin: a)ntilh/yontai
318 ga\ r oi( toiou=toi semnote/raj kai\ | i(eroprepeste/raj suggenei/aj. bebaiou=tai
de/ mou th\n u(po/scesin o( no/moj le/gwn, o(/ti oi( "to\ a)resto\n" th=| fu/sei
drw=ntej kai\ "to\ kalo\n" ui(oi/ ei)si tou= qeou=, fhsi\ ga/r: "ui(oi/ e)ste kuri/w|
tw=| qew=| u(mw=n" #Deut. 14, 1$, dhlono/ti pronoi/aj kai\ khdemoni/aj a)xiw-
qhso/menoi th=j w(j e)k patro/j: h( de\ e)pime/leia tosou=ton dioi/sei th=j a)p'
a)nqrw/pwn, o(/sonper, oi)=mai, kai\ o( e)pimelou/menoj diafe/rei.
319 Pro\j tou/toij e)/ti ta\ peri\ teleta\j kai\ musth/ria kai\ pa=san
th\n toiau/thn terqrei/an kai\ bwmoloci/an e)k th=j i(era=j a)nairei= nomoqesi/aj,
ou)k a)xiw=n tou\j e)n toiau/th| politei/a| trafe/ntaj o)rgia/zesqai kai\ mustikw=n
plasma/twn e)kkremame/nouj o)ligwrei=n a)lhqei/aj kai\ ta\ nu/kta kai\ sko/toj
proskeklhrwme/na metadiw/kein pare/ntaj ta\ h(me/raj kai\ fwto\j a)/xia.
mhdei\j ou)=n mh/te telei/tw mh/te telei/sqw tw=n Mwuse/wj foithtw=n kai\
gnwri/mwn: e(ka/teron ga\r kai\ to\ dida/skein kai\ to\ manqa/nein teleta\j ou)
320 mikro\n a)nosiou/rghma. ti/ ga/r, ei) kala\ tau=t' e)sti/n, w)= mu/stai, kai\
sumfe/ronta, sugkleisa/menoi e(autou\j e)n sko/tw| baqei= trei=j h)\ te/ttaraj
mo/nouj w)felei=te, paro\n a(/pantaj a)nqrw/pouj e)n a)gora=| me/sh| ta\ th=j w)fe-
lei/aj proqe/ntaj, i(/na pa=sin a)dew=j e)xh=| belti/onoj kai\ eu)tuceste/rou koinw-
321 nh=sai bi/ou; fqo/noj ga\r a)reth=j diw/|kistai. oi( me\n ga\r ta\ blabera\
pra/ttontej ai)scune/sqwsan kai\ katadu/seij e)pizhtou=ntej kai\ gh=j mucou\j
kai\ baqu\ sko/toj e)pikrupte/sqwsan th\n pollh\n a)nomi/an au(tw=n e)piskia/-
zontej, w(j mhdei\j i)/doi: toi=j de\ ta\ koinwfelh= drw=sin e)/stw parrhsi/a
kai\ meq' h(me/ran dia\ me/shj i)/twsan a)gora=j e)nteuxo/menoi poluanqrw/poij
o(mi/loij, h(li/w| kaqarw=| to\n i)/dion bi/on a)ntauga/sontej kai\ dia\ tw= n kuriw-
ta/twn ai)sqh/sewn tou\j sullo/gouj o)nh/sontej, o(rw=ntaj me\n h(di/staj o(mou=
kai\ kataplhktikwta/taj o)/yeij, a)kou/ontaj de\ kai\ e(stiwme/nouj lo/gwn
poti/mwn, oi(\ ta\j dianoi/aj tw=n mh\ sfo/dra a)mou/swn ei)w/qasin eu)frai/nein.
322 h)\ ou)c o(ra=|j, o(/ti kai\ h( fu/sij tw=n e(auth=j a)oidi/mwn kai\ pagka/lwn e)/rgwn
ou)de\n a)pe/kruyen, a)lla\ a)ste/raj me\n kai\ to\n su/mpanta ou)rano\n ei)/j te
th\n di' o)/yewj te/ryin kai\ pro\j filosofi/aj i(/meron a)pe/fhnen, pela/gh de\
kai\ phga\j kai\ potamou\j kai\ ta\j a)e/roj eu)krasi/aj di' a)ne/mwn te kai\
pneuma/twn ei)j ta\j e)thsi/ouj w(/raj, futw=n te kai\ zw/|wn e)/ti de\ karpw=n
Philo Judaeus. De specialibus legibus
40
323 a)muqh/touj i)de/aj ei)j crh=sin kai\ a)po/lausin a)nqrw/pwn; ei)=t' ou)k e)crh=n
kai\ h(ma=j e(pome/nouj toi=j e)kei/nhj boulh/masi pa/nq' o(/sa a)nagkai=a kai\
crh/sima | protiqe/nai pa=si toi=j a)xi/oij e)p' w)felei/a|; nu=n de\ sumbai/nei
polla/kij tw=n me\n a)gaqw=n a)ndrw=n mhde/na muei=sqai, lh|sta\j d' e)/stin o(/te
kai\ katapontista\j kai\ gunaikw=n qia/souj bdeluktw=n kai\ a)kola/stwn,
e)peida\n a)rgu/rion para/scwsi toi=j telou=si kai\ i(erofantou=sin. u(pero/rioi
dh\ pa/ntej ou(=toi fugadeue/sqwsan po/lewj kai\ katasta/sewj, e)n h(=| to\
kalo\n kai\ h( a)lh/qeia di' au)ta\ tima=tai. tau=ta me\n e)pi\ tosou=ton.
324 Koinwni/aj de\ kai\ filanqrwpi/aj ei)shghth\j w)\n e)n toi=j ma/lista
o( no/moj e(kate/raj a)reth=j th/n te a)xi/wsin kai\ th\n semno/thta dieth/rhsen,
ou)deni\ tw=n a)nia/twj e)co/ntwn e)pitre/yaj katafugei=n e)p' au)ta/j, a)lla\ porrw-
325 ta/tw skoraki/saj. e)pista/menoj gou=n e)n tai=j e)kklhsi/aij ou)k o)li/gouj tw=n
mocqhrw=n pareisre/ontaj kai\ dia\ to\ suneilegme/non plh=qoj lanqa/nontaj,
i(/na mh\ tou=to ge/nhtai, proanei/rgei pa/ntaj tou\j a)naxi/ouj i(erou= sullo/gou
th\n a)rch\n poiou/menoj a)po\ tw=n nosou/ntwn th\n qh/leian no/ son a)ndro-
gu/nwn, oi(\ to\ fu/sewj no/misma parako/ptontej ei)j a)kola/stwn gunaikw=n
pa/qh kai\ morfa\j ei)sbia/zontai: qladi/aj ga\r kai\ a)pokekomme/nouj ta\
gennhtika\ e)lau/nei to/ te th=j w(/raj tamieu/ontaj a)/nqoj, i(/na mh\ r(a|di/wj
marai/noito, kai\ to\n a)/rrena tu/pon metacara/ttontaj ei)j qhlu/morfon i)de/an.
326 e)lau/nei de\ ou) mo/non po/rnaj a)lla\ kai\ tou\j e)k po/rnhj, e)piferome/nouj
mhtrw=|on ai)=scoj, [ka]i\ dio/ti h( prw/th spora\ kai\ ge/nesij au)toi=j kekibdh/-
leutai kai\ sugke/cutai dia\ to\ plh=qoj tw=n w(milhko/twn tai=j mhtra/sin,
327 w(j mh\ du/nasqai to\n a)lhqh= pate/ra diagnw=nai kai\ diakri=nai. o( de\ to/poj
ou(=toj, ei) kai/ tij a)/lloj, a)llhgori/an e)pide/cetai filoso/fou qewri/aj w)\n
a)na/plewj: tw=n ga\r a)sebw=n kai\ a)nosi/wn ou)c ei(=j tro/poj, a)lla\ polloi\
kai\ diafe/rontej. oi( me\n ga\r ta\j a)swma/touj i)de/aj o)/noma keno\n a)me/tocon
a)lhqou=j pra/gmatoj ei)=nai/ fasi, th\n a)nagkaiota/thn ou)si/an e)k tw=n o)/ntwn
a)nairou=ntej, h(/tij e)sti\n a)rce/tupon para/deigma pa/ntwn o(/sa poio/thtej
328 ou)si/aj, kaq' h(\n e(/kaston ei)dopoiei=to kai\ diemetrei=to. tou/touj ai( i(erai\
tou= no/mou sth=lai mhnu/ousi "qladi/aj": w(j ga\r to\ teqlasme/non a)fh/|rhtai
th\n poio/thta kai\ to\ ei)=doj kai\ ou)de\n e(/tero/n e)stin h)\ kuri/wj ei)pei=n
a)/morfoj u(/lh, ou(/twj kai\ h( a)nairou=sa do/xa i)de/aj pa/nta sugcei= kai\ pro\j
th\n a)nwte/rw tw=n stoicei/wn ou)si/an th\n a)/morfon kai\ a)/poion e)kei/nhn a)/gei.
329 ou(= ti/ ge/noit' a)\n a)topw/teron; e)x e)kei/nhj ga\r pa/nt' e)ge/nnhsen o( qeo/j,
ou)k e)fapto/menoj au)to/j-ou) ga\r h)=n qe/mij a)pei/rou kai\ pefurme/nhj
u(/lhj yau/ein to\n eu)dai/mona kai\ maka/rion-, a)lla\ tai=j a)swma/toij duna/-
mesin, w(=n e)/tumon o)/noma ai( i)de/ai, katecrh/sato pro\j to\ ge/noj e(/kaston
th\n a(rmo/ttousan labei=n morfh/n. h( de\ pollh\n a)taxi/an | ei)shgei=tai kai\
su/gcusin: a)nairou=sa ga\r tau=ta, di' w(=n ai( poio/thtej, sunanairei= poio/thtaj.
330 e(/teroi d' w(j e)n a)/qloij kaki/aj ta\ e)p' a)sebei/a| nikhth/ria speu/dontej
ai)/resqai prosuperba/llousin a(/ma tai=j i)de/aij kai\ u(/parxin qeou= para-
kalupto/menoi w(j ou)k o)/ntoj legome/nou d' ei)=nai ca/rin tou= sumfe/rontoj
a)nqrw/poij, oi(\ dh\ di' eu)la/beian tou= dokou=ntoj pa/nth| parei=nai kai\ pa/nta
kaqora=n o)/mmasin a)koimh/toij [oi(=]j e)/mellon a)ne/xein a)dikhma/twn. tou/touj o(
no/moj eu)qubo/lwj "a)poko/pouj" prosagoreu/ei th\n peri\ tou= pa/nta gennw=ntoj
Philo Judaeus. De specialibus legibus
41
e)ktetmhme/nouj u(po/lhyin, a)go/nouj me\n sofi/aj, e)pithdeu/ontaj de\ th\n megi/-
331 sthn kakiw=n, a)qeo/thta. tri/toi d' ei)si\n oi(\ th\n e)nanti/an e)/temon
ei)shghsa/menoi
plh=qoj %qew=n& a)rre/nwn te kai\ qhleiw=n, presbute/rwn te au)= kai\ newte/rwn,
poluarci/aj lo/gw| to\n ko/smon a)naplh/santej, i(/na th\n tou= e(no\j kai\ o)/ntwj
332 o)/ntoj u(po/lhyin e)k th=j a)nqrw/pwn dianoi/aj e)kte/mwsin. ou(=toi d' ei)si\n
oi( sumbolikw=j "e)k po/rnhj" u(po\ tou= no/mou prosagoreuo/menoi: kaqa/per
ga\r w(=n mhte/rej po/rnai to\n me\n a)lhqh= pate/ra ou)/te i)/sasin ou)/t' e)pi-
gra/yasqai du/nantai, pollou\j de\ kai\ scedo\n a(/pantaj tou\j e)rasta\j kai\
w(milhko/taj, to\n au)to\n tro/pon kai\ oi( a)gnoou=ntej to\n e(/na kai\ a)lhqino\n
qeo\n pollou\j kai\ yeudwnu/mouj a)napla/ttontej peri\ to\ a)nagkaio/taton
tw=n o)/ntwn tuflw/ttousin, o(/per h)\ mo/non h)\ prw/tiston e)x au)tw=n spar-
ga/nwn ei)ko\j h)=n a)nadida/skesqai: ti/ ga\r ma/qhma ka/llion h)\ tou= o)/ntwj
333 o)/ntoj qeou=; teta/rtouj de\ kai\ pe/mptouj e)lau/nei pro\j me\n to\
au)to\ te/loj e)peigome/nouj, ou) mh\n a)po\ tw=n au)tw=n bouleuma/twn: a)mfo/-
teroi ga\r zhlwtai\ mega/lou kakou=, filauti/aj, o) /ntej w(/sper tina\ koinh\n
ou)si/an dienei/manto th\n o(/lhn yuch\n e)k logikou= kai\ a)lo/gou me/rouj sun-
estw=san: kai\ oi( me\n to\ logiko/n, o(\ dh\ nou=j e)sti, dieklhrw/santo, oi( de\
334 to\ a)/logon, o(/per ei)j ta\j ai)sqh/seij te/mnetai. oi( me\n ou)=n tou= nou= pro-
sta/tai th\n h(gemoni/an kai\ basilei/an tw=n a)nqrwpei/wn pragma/twn a)n-
a/ptousin au)tw=| kai/ fasin i(kano\n ei)=nai kai\ ta\ parelhluqo/ta mnh/mh| dia-
sw/|zein kai\ tw=n paro/ntwn e)rrwme/nwj a)ntilamba/nesqai kai\ ta\ me/llonta
335 ei)ko/ti stocasmw=| fantasiou=sqai/ te kai\ logi/zesqai. ou(=toj ga/r e)stin o(
gh=n th\n baqu/geion kai\ a)retw=san th=j o)reinh=j kai\ pedia/doj kataspei/raj
kai\ katafuteu/saj kai\ th\n biwfelesta/thn gewrgi/an eu(rw/n: ou(=toj o(
nau=n kataskeua/saj kai\ th\n ce/rsou fu/sin e)pinoi/aij panto\j lo/gou krei/ttosi
plwth\n a)pergasa/menoj kai\ o(dou\j e)n qala/tth| poluscidei=j a)/cri lime/nwn
tw=n kata\ po/leij kai\ u(podro/mwn lewfo/rouj a)natemw\n kai\ gnwri/saj h)peirw/-
taj nhsiw/taj ou)k a)/n pot' ei)j e(autou\j e)lqo/ntaj, ei) mh\ ska/foj e)nauphgh/qh:
ou(=toj o( kai\ tw=n banau/swn kai\ tw=n glafurwte/rwn tecnw=n legome/nwn
336 eu(reth/j: ou(=toj gra/mmata kai\ a)riqmou\j kai\ mousikh\n kai\ th\n e)gku/klion
a( /pasan paidei/an e)peno/hse kai\ sunhu/xhse kai\ pro\j to\ te/loj h)/gagen:
ou(=toj kai\ to\ me/giston a)gaqo/n, filosofi/an, e)ge/nnhse kai\ di' e(ka/stou tw=n
merw=n au)th=j w)fe/lhse to\n a)nqrw/pinon bi/on, dia\ me\n tou= logikou= pro\j
a)nexapa/thton e(rmhnei/an, dia\ | de\ tou= h)qikou= pro\j th\n tw=n tro/pwn
e)pano/rqwsin, dia\ de\ tou= fusikou= pro\j e)pisth/mhn ou)ranou= te kai\ ko/smou.
kai\ a)/lla me/ntoi pamplhqh= le/gousin e)gkw/mia nou= sumforh/sante/j te kai\
a)gei/rantej e)/conta th\n a)nafora\n e)pi\ ta\ lecqe/nta h)/dh, peri\ w(=n ou)
337 kairo\j e) noclei=n. oi( de\ tw=n ai)sqh/sewn prosta/tai to\n e)/painon
au)tw=n eu)= ma/la semnopoiou=si diane/montej tw=| lo/gw| ta\j a)p' au)tw=n
e)gginome/naj crei/aj kai/ fasin, o(/ti du/o me\n ai)/tia tou= zh=n e)stin, o)/sfrhsij
338 kai\ geu=sij, du/o de\ tou= kalw=j zh=n, o(/rasij kai\ a)koh/. dia\ me\n ou)=n
geu/sewj ai( tw=n siti/wn trofai\ parape/mpontai, dia\ de\ mukth/rwn o( a)h/r,
ou(= pa=n zw=|on e)xh/rthtai: trofh\ d' e)sti\ kai\ ou(=toj h( sunech\j kai\ a)dia/-
statoj, o(\j ou)k e)grhgoro/taj mo/non a)lla\ kai\ koimwme/nouj diatre/fei te
Philo Judaeus. De specialibus legibus
42
kai\ diasw/|zei: safh\j de\ pi/stij: ei) ga\r ka)\n bracu/taton o( th=j a)napnoh=j
di/auloj e)pisceqei/h kata\ th\n tou= pefuko/toj e)/xwqen e)poceteu/esqai
pneu/matoj a)pokoph/n, qa/natoj a)parai/thtoj e)x a)na/gkhj e)pakolouqh/sei.
339 tw=n ge mh\n filoso/fwn ai)sqh/sewn, di' w(=n perigi/netai to\ eu)= zh=n, o(/rasij
me\n fw=j to\ ka/lliston e)n toi=j ou)=sin o(ra=|, o(ra=| de\ dia\ fwto\j ta)/lla pa/nta,
h(/lion, selh/nhn, a)ste/raj, ou)rano/n, gh=n, qa/lattan, futw=n kai\ zw/|wn
a)muqh/touj diafora/j, kai\ suno/lwj pa/nta sw/mata kai\ sch/mata kai\ crw/-
mata kai\ mege/qh, w(=n h( qe/a peritth\n fro/nhsin e)xeirga/sato kai\ polu\n
340 i(/meron e)pisth/mhj e)ge/nnhse. pare/cetai de\ kai\ a)/neu tou/twn w)felei/aj
o(/rasij h(mi=n ta\j megi/staj, ei)/j te th\n oi)kei/wn kai\ a)llotri/wn kai\ fi/lwn
kai\ e)cqrw=n dia/krisin kai\ blaberw=n me\n fugh/n, ai(/resin de\ tw=n e)p'
w)felei/a|. ge/gone me\n ou)=n kai\ tw=n a)/llwn e(/kaston tou= sw/matoj merw=n
pro\j a(rmottou/saj crei/aj kai\ sfo/dra a)nagkai/aj, w(j ba/seij me\n pro\j
peri/paton kai\ dro/mon kai\ ta)/lla o(/sa dia\ skelw=n e)nergei=tai, cei=rej de\
pro\j to\ pra=xai/ ti kai\ dou=nai kai\ labei=n: o)fqalmoi\ de\ w(sperei/ ti koino\n
a)gaqo\n th\n tou= du/nasqai katorqou=n ai)ti/an kai\ tou/toij kai\ toi=j a)/lloij
341 a(/pasi pare/cousin. a)yeude/statoi d' oi( pephrwme/noi ma/rturej, oi(\ mh/te
cersi\ mh/te posi\ du/nantai crh=sqai kata\ to\ be/ltion th\n pro/srhsin e)pa-
lhqeu/ontej, h(\n ou)k e)p' o)nei/dei ma=llon h)\ oi)/ktw| qe/sqai fasi\ tou\j pro/-
teron a)duna/touj o)noma/santaj: a(/ma ga\r th=| tw=n o)mma/twn fqora=| kai\
ai( tou= sw/matoj duna/meij ou)c u(poskeli/zontai mo/non a)lla\ kai\ fqei/rontai.
342 qaumasiw/taton de\ kai\ a)koh\ crh=ma, di' h(=j me/lh kai\ me/tra kai\ r(uqmoi/,
e)/ti de\ a(rmoni/ai kai\ sumfwni/ai kai\ tw=n genw=n kai\ susthma/twn ai( meta-
bolai\ kai\ pa/nq' o(/sa kata\ mousikh\n e)pikri/netai, kai\ lo/gwn [t]e tw=n
kata\ diexo/douj [ka]i\ pamplhqei=j i)de/ai dikanikw=n sumbouleutikw=n e)gkw-
miastikw=n, e)/ti de\ tw=n e)n i(stori/aij kai\ dialo/goij kai\ tw=n e)n o(mili/aij
a)nagkai/aij peri\ tw=n e)n bi/w| pragma/twn pro\j tou\j a)ei\ plhsia/zontaj:
suno/lwj ga\r dia\ fwnh=j ditth\n e)cou/shj du/namin, ei)/j te to\ le/gein kai\
343 to\ a)/|dein, e(ka/tera tau=ta diakri/nei pro\j w)fe/leian yuch=j: w)|dh\ ga\r kai\
lo/goj u(gieina\ kai\ swth/ria fa/rmaka, h( me\n ta\ pa/qh katepa/|dousa kai\
to\ a)/rruqmon e)n h(mi=n r(uqmoi=j, to\ d' e)kmele\j me/lesi, to\ d' a)/metron
me/troij e)pistomi/zousa-poiki/lon d' e)sti\ kai\ pantodapo\n e(/kaston, w(j
mousikoi\ kai\ poihtai\ marturou=sin, oi(=j | pisteu/ein a)nagkai=on e)pith/deuma
toi=j eu)= pepaideume/noij-, o( de\ lo/goj e)pe/cwn kai\ a)nako/ptwn ta\j e)pi\
kaki/an o(rma\j kai\ tou\j kekrathme/nouj a)frosu/naij kai\ a)hdi/aij e)knosh-
leu/wn, malakw/teron me\n tou\j u(pei/kontaj, sfodro/teron de\ tou\j a)fh-
344 nia/zontaj, ai)/tioj gi/netai tw=n megi/stwn w)feleiw=n. toiau=ta sunei/-
rontej oi(/ te tou= nou= qiasw=tai kai\ oi( tw=n ai)sqh/sewn oi( me\n e)kei=non oi(
de\ tau/taj qeoplastou=sin u(po\ filauti/aj e)klaqo/menoi tou= pro\j a)lh/qeian
o)/ntoj qeou=. dio\ pa/ntaj ei)ko/twj a)ph/lasen i(erou= sullo/gou, tou/j te ta\j
i)de/aj a)nairou=ntaj, "qladi/aj" u(peipw/n, kai\ tou\j kata\ to\ pantele\j a)qe/ouj,
oi(=j o)/noma oi)kei=on to\ "a)poko/pwn" e)/qeto, kai\ tou\j e)x e)nanti/aj ei)shghta\j
qeogoni/aj, ou(\j e)ka/lesen "e)k po/rnhj", kai\ e)pi\ pa=si tou\j filau/touj, w(=n
oi( me\n to\n logismo/n, oi( d' e(ka/sthn tw=n ai)sqh/sewn e)xeqei/wsan: e)pei/gontai
ga\r pa/ntej ou(=toi pro\j to\ au)to\ te/loj, ei) kai\ a) po\ diafero/ntwn a)/gontai
Philo Judaeus. De specialibus legibus
43
345 bouleuma/twn, to\n e(/na kai\ o)/ntwj o)/nta qeo\n parhsuca/zontej. a)ll' h(mei=j
ge oi( foithtai\ kai\ gnw/rimoi tou= profh/tou Mwuse/wj th\n tou= o)/ntoj
zh/thsin ou) meqhso/meqa, th\n e)pisth/mhn au)tou= te/loj eu)daimoni/aj ei)=nai
nomi/zontej kai\ zwh\n makrai/wna, kaqa\ kai\ o( no/moj fhsi\ tou\j proskei-
me/nouj tw=| qew=| zh=n a(/pantaj #Deut. 4, 4$, do/gma tiqei\j a)nagkai=on kai\
filo/sofon: o)/ntwj ga\r oi( me\n a)/qeoi ta\j yuca\j teqna=sin, oi( de\ th\n para\
tw=| o)/nti qew=| tetagme/noi ta/xin a)qa/naton bi/on zw=sin.
Philo Judaeus. De specialibus legibus
44
PERI TWN ANAFEROMENWN EN EIDEI NOMWN
EIS TRIA GENH TWN DEKA LOGIWN, TO TRITON, TO TETARTON,
TO PEMPTON: TO PERI EUORKIAS KAI SEBASMOU
THS IERAS EBDOMHS KAI GONEWN TIMHS

1 )En me\n th=| pro\ tau/thj sunta/xei du/o kefa/laia h)kri/bwtai
tw=n de/ka, to/ te peri\ tou= mh\ nomi/zein qeou\j au)tokratei=j e(te/rouj kai\
to\ peri\ tou= mhde\n qeoplastei=n ceiro/kmhton: ei)/rhtai de\ kai\ ta\ e(kate/rw|
tw=n kata\ me/roj diatetagme/nwn a(rmo/ttonta no/mima. nuni\ de\ peri\ triw=n
tw=n kata\ stoi=con e(xh=j dialexw/meqa pa/lin e)farmo/ttontej ta\ prosh/konta
2 tw=n e)n ei)/dei. prw=ton d' e)sti\ tw=n triw=n to\ mh\ qeou= o)/noma lamba/nein
e)pi\ matai/w|. o( ga\r tou= spoudai/ou, fhsi/, lo/goj o(/rkoj e)/stw, be/baioj,
a)klinh/j, a)yeude/statoj, e)rhreisme/noj a) lhqei/a|. ka)\n ei) o)mnu/nai me/ntoi
bia/zointo ai( crei=ai, patro\j h)\ mhtro\j zw/ntwn me\n u(gei/an kai\ eu)ethri/an,
| teteleuthko/twn de\ th\n mnh/mhn o(/rkon poihte/on: a)peikoni/smata ga\r
ou(=toi/ ge kai\ mimh/mata qei/aj duna/mew/j ei)si, tou\j mh\ o)/ntaj ei)j to\ ei)=nai
3 paragago/ntej. a)nage/graptai/ tij e)n toi=j no/moij tw=n a)rchgetw=n kai\ e)pi\
sofi/a| ma/lista qaumasqe/ntwn o)mnu\j "kata\ tou= fo/bou tou= patro/j"
#Gen. 31, 53$, u(pe\r w)felei/aj, oi)=mai, tw=n e)/peita kai\ didach=j a)nagkai/aj,
i(/na tou\j gonei=j o(\n crh\ tro/pon timw=si ste/rgontej w(j eu) erge/taj kai\
eu)labou/menoi w(j u(po\ fu/sewj katastaqe/ntaj a)/rcontaj kai\ mh\ r(a|di/wj
4 e)piceirw=sin o)noma/zein qeo/n. a)/xion e)painei=n kai\ tou/j, ei)/ pote biasqei=en
o)mnu/nai, tw=| me/llein kai\ bradu/nein kai\ a)poknei=n e)mpoiou=ntaj de/oj ou) mo/non
toi=j o(rw=sin a)lla\ kai\ toi=j prokaloume/noij ei)j to\n o(/rkon: ei)w/qasi ga\r a)na-
fqegxa/menoi tosou=ton mo/non "nh\ to/n" h)\ "ma\ to/n", mhde\n prosparalabo/ntej,
5 e)mfa/sei th=j a)pokoph=j tranou=n o(/rkon ou) geno/menon. a)lla\ kai\ prospara-
labe/tw tij, ei) bou/letai, mh\ me/ntoi to\ a)nwta/tw kai\ presbu/taton eu)qu\j
ai)/tion, a)lla\ gh=n, h(/lion, a)ste/raj, ou)rano/n, to\n su/mpanta ko/smon: a)xio-
logw/tata ga\r tau=ta a(/te kai\ presbu/tera th=j h(mete/raj gene/sewj kai\
6 prose/ti a)gh/rw diaiwniou=nta th=| tou= pepoihko/toj gnw/mh|. tosau/th|
de/ tinej eu)cerei/a| kai\ r(aqumi/a| crw=ntai, w(/ste ta\ e)n gene/sei pa/nta
tau=q' u(perba/ntej e)pi\ to\n poihth\n kai\ pate/ra tw=n o(/lwn a)natre/cein tw=|
lo/gw| tolmw=si, mh\ to/pouj ei) be/bhloi h)\ i(eroi/, mh\ kairou\j ei) e)pith/deioi,
mh\ au(tou\j ei) kaqaroi\ sw=ma kai\ yuch/n, mh\ ta\ pra/gmata ei) mega/la,
mh\ ta\j crei/aj ei) a)nagkai=ai proexeta/santej, a)lla/, to\ lego/menon dh\
tou=to, "a)ni/ptoij cersi\" pa/nta fu/rontej, w(j de/on, e)peidh\ glw=ttan h( fu/sij
au)toi=j e)dwrh/sato, lelume/nh| crh=sqai kai\ a)calinw/tw| pro\j a(\ mh\ qe/mij:
7 ou(\j e)crh=n o)rga/nwn tw=| kalli/stw|, w(=| fwnh\ kai\ lo/goj ta\ biwfele/stata
kai\ koinwni/aj ai)/tia tetra/nwtai, pro\j timh\n kai\ semno/thta kai\ eu)daimo-
8 nismo\n katacrh=sqai tou= pa/ntwn ai)ti/ou. nuni\ d' u(po\ th=j a)/gan a)sebei/aj
peri\ w(=n a)\n tu/ch| ta\j frikwdesta/taj o)noma/zousi klh/seij kai\ a)/lla e)p'
a)/lloij e)pife/rontej o)no/mata swrhdo\n ou)k e)ruqriw=si, nomi/zontej th=| pukno/-
thti kai\ tw=| sunecei= tw=n e)pallh/lwn o(/rkwn ou(= dianoou=ntai perie/sesqai,
li/an o)/ntej eu)h/qeij: ou) ga\r pi/stewj h( poluorki/a tekmh/rion a)ll' a)pisti/aj
9 e)sti\ para\ toi=j eu)= fronou=sin. e)a\n de/ tij e)kbiasqei\j o)mo/sh| peri\
panto\j ou(tinosou=n, o(\ mh\ no/moj | a)pei/rhke, panti\ sqe/nei kai\ mhcanh=|
Philo Judaeus. De specialibus legibus
45
pa/sh| to\n o(/rkon bebaiou/tw mhde\n e)mpodw\n tiqe/menoj ei)j th\n tou= gnw-
sqe/ntoj telei/wsin, kai\ ma/lista e)peida\n mh\ o)rgai\ a)ti/qasoi h)\ lelutth-
ko/tej e)/rwtej h)\ e)piqumi/ai a)ka/qektoi th\n dia/noian e)kmh/nwsin, w(j a)gnoh=sai
ta\ lego/mena kai\ pratto/mena, logismw=| de\ kai\ dianoi/a| nhfou/sh| poih=tai
10 to\n o(/rkon. ti/ ga\r a)/meinon h)\ a)yeudei=n par' o(/lon to\n bi/on kai\ tau=ta
ma/rturi qew=| crw/menon; o(/rkoj ga\r ou)de\n a)/llo h)\ marturi/a qeou= peri\
pra/gmatoj a)mfisbhtoume/nou: qeo\n de\ mh\ e)p' a)lhqei= kalei=n pa/ntwn
11 a)nosiw/taton. o( ga\r tou=to poiw=n mo/non ou)k a)/ntikruj boa=|, ka)\n h(suca/zein
dokh=|: "soi\ crw=mai tou= a)dikei=n prokalu/mmati: ai)doume/nw| moi to\ dokei=n
a(marta/nein sune/rghson, a)nt' e)mou= ponhreuome/nou th\n ai)ti/an u(po/sthqi:
me/lei ga/r moi plhmmelou=nti mh\ fau/lw| nomi/zesqai: su\ de\ th=j para\
toi=j polloi=j do/xhj a)logei=j ou)de\n eu)fhmi/aj e)pistrefo/menoj." a(/per kai\
le/gein kai\ e)nnoei=sqai a)sebe/staton: a)ganakth/sai ga\r a)\n ou)c o(/ti qeo\j
o( pa/shj kaki/aj a)me/tocoj, a)lla\ kai\ path\r kai\ o)qnei=oj a)/nqrwpoj mh\
12 telei/wj a)reth=j a)/geustoj, ei) toiau=ta a)kou/oi. pa/ntaj me\n ou)=n o(/rkouj,
w(j e)/fhn, bebaiwte/on, o(/soi peri\ kalw=n kai\ sumfero/ntwn gi/nontai pro\j
e)pano/rqwsin i)di/wn h)\ koinw=n pragma/twn, fronh/sewj kai\ dikaiosu/nhj
kai\ o(sio/thtoj h(goume/nwn-tou/toij e)mfe/rontai kai\ tw=n eu)cw=n
ai( nomimw/tatai dia\ periousi/an a)gaqw=n h)\ paro/ntwn h)\ prosdokwme/nwn
13 gino/menai-, tou\j d' e(/neka tw=n e)nanti/wn e)pikurou=n ou)k eu)age/j. ei)si\
ga\r oi(\ o)mnu/ousin, e)a\n tu/ch|, klopa\j kai\ i(erosuli/aj h)\ fqora\j kai\ moi-
cei/aj h)\ trau/mata kai\ sfaga\j h)/ ti tw=n o(moiotro/pwn kakw=n e)rga/sesqai,
kai\ a)nuperqe/twj au)ta\ drw= si poiou/menoi pro/fasin to\ eu)orkei=n, w(j ou)k
a)/meinon kai\ qew=| kecarisme/non ma=llon th=j bebaiw/sewj tw=n o(/rkwn to\
mhde\n a)dikei=n, e)pei\ dikaiosu/nh kai\ pa=sa a)reth\ no/moj e)sti\ pa/trioj kai\
qesmo\j a)rcai=oj: no/moi de\ kai\ qesmoi\ ti/ e(/teron h)\ fu/sewj i(eroi\ lo/goi
14 to\ be/baion kai\ to\ pa/gion e)x au(tw=n e)/contej, w(j o(/rkwn a)diaforei=n; i)/stw
dh\ pa=j e)nwmo/twj a)/dika drw=n, o(/ti eu)orkei= me\n ou)/, to\n de\ pollh=j fulakh=j
kai\ e)pimelei/aj a)/xion o(/rkon a)natre/pei, w(=| ta\ kala\ kai\ di/kaia e)pisfra-
gi/zetai: prosti/qhsi ga\r u(pai/tia u(paiti/oij, e)n ou) de/onti ginome/noij o(/rkoij,
15 ou(\j polu\ | be/ltion h)=n h(suca/zesqai, pra/xeij parano/mouj. a)peco/menoj
ou)=n tou= a)dikopragei=n potnia/sqw to\n qeo/n, i(/na metadw=| th=j i(/lew duna/-
mewj au)tw=| suggnou\j e)f' oi(=j a)bouli/a| crhsa/menoj w)/mose: dipla/sia ga\r
ai(rei=sqai kaka/, duna/menon th\n h(mi/seian au)tw=n a)poforti/sasqai, mani/a
16 kai\ frenobla/beia dusi/atoj. ei)si\ d' oi(\ th\n fu/sin a)/miktoi kai\ a)koinw/-
nhtoi di' u(perbolh\n misanqrwpi/aj gegono/tej h)\ kai\ u(p' o)rgh=j oi(=a caleph=j
despoi/nhj e)kbiasqe/ntej o(/rkw| th\n a)grio/thta pistou=ntai tw=n h)qw=n, oi(/tinej
ou)/ fasin o(motra/pezon h)\ o(mwro/fion e(/xein to\n dei=na h)\ to\n dei=na h)\ pa/lin
tw=| dei=ni mh\ pare/xein w)fe/leia/n tina h)\ par' e)kei/nou ti lh/yesqai me/cri
teleuth=j: e)/sti d' o(/te kai\ meta\ th\n teleuth\n to\ a)su/mbaton diafula/t-
tousin ou)de\ nekroi=j toi=j sw/masin e)pitre/pontej e)n diaqh/kaij ta\ nomi-
17 zo/mena parascei=n. oi(=j paraine/saimi a)\n kaqa/per kai\ toi=j prote/roij,
eu)cai=j kai\ qusi/aij e)xeumeni/zesqai to\n qeo/n, i(/na eu(/rwntai/ tina yucikw=n
a)rrwsthma/twn qerapei/an a)nagkai/an, a(\ mhdei\j a)nqrw/pwn i(kano\j i)a/sa-
18 sqai. e(/teroi d' ei)si\ kompastai\ tw=n u(p' a)lazonei/aj fuswme/nwn,
Philo Judaeus. De specialibus legibus
46
oi(\ limodoxou=ntej ou)deni\ tw=n ei)j th\n w)felimwta/thn o)ligodei/ an crh=sqai
dikaiou=sin, a)lla\ ka)\n protre/ph| tij e(/neka tou= to\n a)fhniasmo\n tw=n e)pi-
qumiw=n a)nacaiti/sai, th\n nouqesi/an u(/brin ei)=nai nomi/zousi kai\ pro\j to\n
a(brodi/aiton w)qou/menoi bi/on a)logou=si tw=n swfronistw=n, ge/lwta kai\
cleu/hn tiqe/menoi ta\j fronh/sewj kala\j o(mou= kai\ lusitelesta/taj u(fh-
19 gh/seij. ei) de\ dh\ kai\ tu/coi tij ei)=nai periousi/a kai\ a)fqoni/a tw=n peri\
to\n bi/on, o(/rkoij e)pisfragi/zontai th\n crh=sin kai\ a)po/lausin tw=n ei)j polu-
te/leian: oi(=on dh/ ti le/gw: prw/|hn tij tw=n ou)k o)li/ga kekthme/nwn u(gro\n
kai\ diarre/onta bi/on a)spasa/menoj, e)peidh\ presbu/thj parw\n suggenh\j h)\
patriko\j w(/j g' oi)=mai fi/loj e)nouqe/tei pro\j to\ semno/teron kai\ au)sthro/-
teron th\n di/aitan parakalw=n metabalei=n, th\n parai/nesin ou) metri/wj
duscera/naj w)/mosen a)ntifiloneikw=n, e(/wj a)\n ta\j corhgi/aj e)/ch| kai\ para-
skeua/j, mhdeni\ crh/sesqai tw=n ei)j eu)te/leian, mh\ kata\ po/lin, mh\ kat'
a)grou/j, mh\ ple/wn, mh\ pezeu/wn, a)ll' a)ei\ kai\ pantacou= to\n plou=ton e)pi-
dei/xesqai. plou/tou de\ tau=q', w(j e)/oiken, e)pi/deixij ou)k e)/sti ma=llon h)\
20 a)lazonei/aj kai\ a)krasi/aj. kai/toi tw=n e)n tai= j mega/laij h(gemoni/aij ou)k
o)li/goi me/cri nu=n ei)sin oi(\ pamplhqei=j e)/contej paraskeua\j kai\ corhgi/aj
a)fqo/nouj, w(/sper e)x a)ena/ou tino\j phgh=j plou/tou r(e/ontoj au)toi=j a)diasta/twj,
o(/mwj e)f' a(\ kai\ oi( pe/nhtej h(mei=j e)/stin o(/te tre/pontai, keramea=j ku/likaj
kai\ o)beli/aj a)/rtouj kai\ e)lai/aj h)\ turo\n h)\ la/cana | proso/yhma, kai\
qe/rouj me\n peri/zwma kai\ lepth\n o)qo/nhn, ceimw=noj de\ clai=nan a)rragh=
kai\ stifra\n kai\ ta\ pro\j th\n koi/thn e)/stin o(/te camai/strwta, polla\
cai/rein fra/santej kli/naij e)lefanti/naij h)\ celw/nhj h)\ crusou= pepoih-
me/naij kai\ strwmnai=j a)nqobafe/si kai\ e)sqh=sin a(lourgi/si kai\ pemma/twn
21 meliph/ktwn periergi/aij kai\ trapezw=n polutelei/aij. ai)/tion d' ou) mo/non,
oi)=mai, to\ fu/sewj au)tou\j eu)moi/rou lacei=n, a)lla\ kai\ to\ paidei/aj o)rqh=j
e)k prw/thj h(liki/aj e)fa/yasqai, h(/tij a)nedi/daxe pro\ tw=n h(gemonikw=n ta\
a)nqrw/pina tima=n, h(/tij kai\ e)ndiaitwme/nh th=| yuch=| mo/non ou) kaq' e(ka/sthn
h(me/ran u(pomimnh/|skei th=j a)nqrwpo/thtoj a)po\ tw=n u(yhlw=n kai\ u(pero/gkwn
22 a)ntispw=sa kai\ ste/llousa kai\ to\ a)/nison i)so/thti qerapeu/ousa. toigarou=n
ta\j po/leij eu)qhni/aj, eu)pori/aj, eu)nomi/aj, ei)rh/nhj a)napeplh/kasin, a)gaqo\n
me\n ou)de\n u(pexelo/menoi, pa/nta d' a)feidw=j kai\ a)tamieu/twj carizo/menoi.
ta\ me\n dh\ tw=n eu)genw=n kai\ w(j a)lhqw=j h(gemo/nwn e)/rga tau=ta kai\ ta\
23 tou/toij paraplh/sia. ta\ de\ tw=n neoplou/twn e)kei=na pla/nw| tini\ tu/chj
ei)j polucrhmati/an perihko/ntwn, oi(\ to\n a)lhqh= kai\ ble/ponta plou=ton e)x
a)retw=n telei/wn sunestw=ta kai\ tw=n kat' a)reta\j pra/xewn ou)d' o)/nar i)/sasi,
tw=| de\ tuflw=| prose/ptaisan, e)f' ou(= skhripto/menoi kat' a)nagkai=on th\n
a)/gousan o(do\n ou)c o(rw=ntej ei)j a)nodi/aj e) ktre/pontai, qauma/zontej ta\ mhde-
mia=j a)/xia spoudh=j kai\ ta\ fu/sei ti/mia gelw=ntej: oi(=j o( i(ero\j lo/goj o(/rkon
e)n ou) de/onti kairw=| poioume/noij ou) metri/wj e)pitima=| kai\ o)neidi/zei: dus-
ka/qartoi ga\r kai\ dusi/atoi, w(j mhde\ para\ qew=| tw=| th\n fu/sin i(/lew|
suggnw/mhj a)xiou=sqai.
24 Parqe/nwn de\ kai\ gunaikw=n to\ peri\ ta\j eu)ca\j au)tokrate\j
a)fei/leto, tw=n me\n parqe/nwn tou\j pate/raj kuri/ouj, tw=n de\ gunaikw=n
tou\j a)/ndraj e)pignw/monaj a)pofh/naj ei)/j te bebai/wsin tw=n o(/rkwn kai\
Philo Judaeus. De specialibus legibus
47
lu/sin: kai\ mh/pot' ei)ko/twj: ai( me\n ga\r dia\ neo/thta du/namin o(/rkwn ou)k
i)/sasin, w(j crh/|zein tw=n e)pikrinou/ntwn, ai( de\ polla/kij u(p' eu)cerei/aj
o)mnu/ousin, a(\ mh\ toi=j a)ndra/si sunoi/sei: dio/per au)toi=j a)ne/qhke th\n
25 e)xousi/an tou= ta\ o)mosqe/nta fula/ttein h)\ tou)nanti/on. ch=rai de\ mh\ r(a|di/wj
o)mnu/twsan-ou) ga\r e)/cousi tou\j paraithta/j, ou)/te a)/ndraj w(=n diezeu/-
cqhsan ou)/te pate/raj a)f' w(=n metane/sthsan, o(/te th\n pro\j ga/mon a)poiki/an
e)ste/llonto-, e)peidh\ me/nein tou\j tou/twn o(/rkouj a)nagkai=on e)rhmi/a| tw=n
26 khdome/nwn bebaioume/nouj. e)a\n de/ tij | e)piorkou=nta/ tina ei)dw\j mh\ kata-
mhnu/sh| h)\ a)pele/gxh| fili/a| h)\ ai)doi= h)\ fo/bw| didou\j ple/on h)\ eu)sebei/a|, toi=j
au)toi=j e)pitimi/oij e)/nocoj e)/stw: diafe/rei ga\r tou= a)dikei=n ou)de\n to\ sun-
27 epigra/fesqai a)dikou=nti. di/kai de\ kat' e)pio/rkwn ai( me\n a)na/keintai tw=|
qew=|, ai( de\ a)nqrw/poij, qew=| me\n ai( a)nwta/tw kai\ me/gistai-i(/lewj ga\r
ou) gi/netai toi=j ou(/twj a)sebou=sin, a)lla\ me/nein ei)j a)ei\ duskaqa/rtouj e)a=|,
dikai/wj, oi)=mai, kai\ proshko/ntwj: o( ga\r a)melh/saj ti/ deino\n ei) a)ntamelh-
28 qh/setai, oi(=j di/dwsi ta\ i)/sa karpou/menoj; -ai( d' a)p' a)nqrw/pwn dia/-
foroi, qa/natoj h)\ plhgai/, tw=n me\n a)meino/nwn kai\ perittw=n ei)j eu)se/beian
qana/tou di/kaj bebaiou/ntwn, tw=n de\ malakw/teron crwme/nwn o)rgai=j
dhmosi/a| ma/stigi tupto/ntwn a)nafando\n e)n koinw=|: ei)si\ de\ kai\ plhgai\ toi=j
mh\ douloprepe/sin ou)k e)/latton di/khj qana/tou.
29 Tau=ta me\n ou)=n ai( r(htai\ prosta/xeij perie/cousin. e)/sti de\ kai\
a)llhgorh=sai ta\ peri\ to\n to/pon e)/conta qewri/an th\n dia\ sumbo/lwn.
ei)de/nai toi/nun prosh/kei o(/ti o( th=j fu/sewj o) rqo\j lo/goj patro\j o(mou= kai\
a)ndro\j e)/cei du/namin, e)pinoi/aij diafo/roij: a)ndro\j me/n, e)peidh\ to\n a)retw=n
spo/ron w(/sper ei)j a)gaqh\n a)/rouran th\n yuch\n kataba/lletai, patro\j d'
o(/ti boula\j a)gaqa\j kai\ pra/xeij kala\j kai\ spoudai/aj genna=n pe/fuke kai\
gennh/saj e)ktre/fei poti/moij do/gmasin, a(\ paidei/a kai\ sofi/a corhgou=si.
30 dia/noia d' a)peika/zetai tote\ me\n parqe/nw|, tote\ de\ gunaiki\ h)\ chreuou/sh|
h)\ a)ndri\ e)/ti h(rmosme/nh|: parqe/noj me\n dia/noia a(gnh\n kai\ a)dia/fqoron
diafula/ttousa e(auth\n a)po/ te h(donw=n kai\ e)piqumiw=n, e)/ti de\ kai\ lupw=n
kai\ fo/bwn, e)pibou/lwn paqw=n, h(=j th\n prostasi/an o( gennhth\j a)nh=ptai
path/r: th=j d' w(j gunaiko\j a)stei/w| lo/gw| tw=| kat' a)reth\n sumbiou/shj
th\n e)pime/leian o( au)to\j lo/goj ou(=toj e)pagge/lletai spei/rwn a)ndro\j tro/pon
31 e)nnoi/aj a)ri/staj. h(\ d' a)\n a)porfanisqh=| yuch\ kai\ genea=j th=j kata\ th\n
fro/nhsin kai\ e)pigami/aj th=j kata\ to\n o)rqo\n lo/gon, chreu/ousa tw=n
kalli/stwn kai\ e)/rhmoj ou)=sa sofi/aj, u(pai/tion e(lome/nh zwh/n, e)/nocoj e)/stw
oi(=j e)/gnw kaq' e(auth=j, i)atro\n a(marthma/twn ou)k e)/cousa ou)/q' w(j a)/ndra
sumbiwth\n ou)/q' w(j pate/ra gennhth\n to\n kata\ sofi/an lo/gon.
32 Tw=n de\ mh\ mo/non ta\j ou)si/aj h)\ me/rh tou/twn a)lla\ kai\ au(tou\j
a)na/qhma poihsame/nwn e)n eu)cai=j w(/rise tima/j, ou) pro\j ka/lloj h)\ me/geqoj
h)/ ti tw=n o(moiotro/pwn a)pidw/n, | a)lla\ pro\j a)riqmo\n i)/son, diakri/naj a)/ndraj
33 au)to\ mo/non gunaikw=n kai\ nhpi/ouj telei/wn. keleu/ei ga\r a)po\ me\n ei)ko-
saeti/aj a)/crij e(xhkontaeti/aj a)ndro\j ei)=nai timh\n dracma\j diakosi/aj nomi/-
smatoj o(largu/rou, gunaiko\j de\ ei)/kosi pro\j tai=j e(kato/n, a)po\ de\ pentae-
ti/aj a)/crij ei)kosaeti/aj tou= me\n a)/rrenoj dracma\j o)gdoh/konta, th=j de\
qhlei/aj tessara/konta, a)po\ de\ bre/fouj ei)j pentaeti/an tou= me\n a)/rrenoj
Philo Judaeus. De specialibus legibus
48
dracma\j ei)/kosi, tou= de\ qh/leoj dw/deka, tw=n d' u(pe\r e(xh/konta e)/th
bebiwko/twn presbutw=n me\n dracma\j e(xh/konta, presbuti/dwn de\ tessara/-
34 konta. ta\ d' i)/sa kai\ e)p' a)rre/nwn kaq' h(liki/an e(ka/sthn kai\ e)pi\ qhleiw=n
o(moi/wj dieta/xato, triw=n e(/neka tw=n a)nagkaiota/twn: e(no\j me\n o(/ti i)/son
e)sti\ kai\ o(/moion to\ a)xi/wma th=j eu)ch=j, e)a/n te u(po\ mega/lou tino\j e)a/n
te kai\ u(p' eu)telou=j gi/nhtai: deute/rou d' o(/ti tou\j eu)xame/nouj a(rmo/tton
ou)k h)=n tai=j tw=n a)ndrapo/dwn u(poba/llesqai tu/caij-e)kei=na ga\r pro\j
ta\ j tw=n swma/twn eu)exi/aj kai\ eu)morfi/aj tima=tai h)\ tou)nanti/on e)peuwni/-
zetai-: tri/tou d' o(\ kai\ a)nagkaio/taton, o(/ti para\ me\n h(mi=n a)niso/thj,
i)so/thj de\ para\ qew=| ti/mion.
35 Tau=ta me\n e)p' a)nqrw/pwn, e)pi\ de\ kthnw=n ta/de nomoqetei=tai:
e)a/n tij a)fori/sh| kth=noj, ei) me\n ei)/h kaqaro\n e)/k tinoj ge/nouj tw=n triw=n,
a(/per ei)j qusi/an a)penemh/qh, bou=j h)\ pro/baton h)\ ai)/x, e)kei=no kataque/tw
mh\ u(pallatto/menoj mh/te cei=ron krei/ttonoj mh/t' a)/meinon cei/ronoj: ou)
ga\r polusarki/a| kai\ pio/thti zw/|wn cai/rei o( qeo/j, a)ll' a)nupaiti/w| tou=
eu)xame/nou diaqe/sei: e)a\n de\ u(palla/tthtai, du/o a)nq' e(no\j kaqierou/tw, to/
36 te a)rcai=on kai\ to\ a)nt' e)kei/nou. e)a\n de/ tij eu)/xhtai/ ti tw=n mh\ kaqarw=n
kthnw=n, a)ge/tw pro\j to\n dokimw/taton tw=n i(ere/wn: o( de\ tima/sqw mh\
u(perba/llwn th\n a)xi/an, prosepitiqei\j th=j timh=j kai\ to\ pe/mpton, i(/n', ei)
de/oi kaqaro\n a)nti\ tou/tou zw=|on i(erourgei=n, mhde\n u(steri/zoi th=j a)xi/aj
timh=j, kai\ a)/llwj u(pe\r tou= duswph=sai to\n eu)xa/menon, o(/ti th\n eu)ch\n
e)poih/sato ou) sullogismw=|, to\ mh\ kaqaro\n zw=|on w(/j g' oi)=mai to/te
nomi/saj ei)=nai kaqaro\n pla/nw| dianoi/aj, kekrathme/noj u(po\ pa/qouj.
37 oi)ki/a d' ei) ge/noito a)na/qhma, pa/lin e)ce/tw timhth\n i(ere/a: oi( d' w)nou/-
menoi mh\ ta\ i)/sa katatiqe/twsan, a)ll' ei) me\n o( eu)xa/menoj a)nakomi/zesqai
proe/loito, e)pidayileue/sqw to\ pe/mpton, kola/zwn th\n eu)ce/reian kai\ e)pi-
qumi/an, ditto\n kako/n, e)n oi(=j me\n hu)/ceto th\n eu)ce/reian, | e)n oi(=j d' e)fi/etai
w(=n pro/teron e)xe/sth th\n e)piqumi/an, ei) d' e(/teroj, mhde\n ple/on th=j a)xi/aj
38 katatiqe/tw. o( d' eu)xa/menoj mh\ makrou\j e)mpoiei/tw cro/nouj pro\j th\n
w(=n hu)/xato telei/wsin: a)/topon ga\r ta\j me\n pro\j a)nqrw/pouj o(mologi/aj
e)pite/mnein peira=sqai, ta\j de\ pro\j qeo\n to\n a)nepidea= kai\ ou)deno\j crei=on
e)kproqe/smouj a)pofai/nein, mellh/sei kai\ braduth=ti diele/gcontaj au(tou\j
e)pi\ tw=| megi/stw| tw=n a)dikhma/twn, o)ligwri/a| th=| pro\j au)to/n, ou(= th\n qera-
pei/an a)rch\n kai\ te/loj eu)daimoni/aj ei)=nai nomiste/on. o(/rkwn me\n dh\ pe/ri
kai\ eu)cw=n a(/lij.
Peri\ e(bdo/mhj.
39 (Exh=j e)sti kefa/laion to\ peri\ th=j i(era=j e(bdo/mhj, w(=| muri/a
kai\ a)nagkai=a e)mfe/retai, ta\ ei)/dh tw=n e(ortw=n, ai( tw=n fu/sei me\n e)leu-
qe/rwn dia\ de\ kairou\j a)boulh/touj qhteuo/ntwn kaq' e(/bdomon e)niauto\n
a)fe/seij, ai( pro\j crew/staj tw=n sumballo/ntwn filofrosu/nai ta\ da/neia
e(bdo/mw| e)/tei toi=j o(mofu/loij carizome/nwn, ai( a)na/paulai th=j baqugei/ou
pedia/doj te kai\ o)reinh=j, ai(\ gi/nontai par' e(xaeti/an, ta\ peri\ tou= penth-
kostou= e)/touj nomoqethqe/nta: w(=n kai\ h( a)/neu ko/pou yilh\ dih/ghsij
i(kanh\ tou\j me\n eu)fuei=j teleiw=sai pro\j a)reth/n, tou\j d' a)fhniasta\j kai\
40 sklhrou\j to\ h)=qoj eu)peiqeste/rouj a)perga/sasqai. ta\ me\n ou)=n peri\ th=j
Philo Judaeus. De specialibus legibus
49
e)n a)riqmoi=j e(bdo/mhj ei)/rhtai dia\ makrote/rwn pro/teron, h(/n te e)/cei fu/sin
e)n deka/di kai\ h(\n sugge/neian pro/j te au)th\n deka/da kai\ pro\j tetra/da,
| th\n deka/doj a)rch/n te kai\ phgh/n, kai\ w(j sunteqei=sa me\n a)po\ mona/doj
e(xh=j genna=| to\n o)ktw\ kai\ ei)/kosi te/leion a)riqmo\n toi=j au(tou= me/resin
i)sou/menon, ei)j d' a)nalogi/an a)cqei=sa ku/bon o(mou= kai\ tetra/gwnon a)potelei=,
kai\ w(j muri/a a)/lla ka/llh qewrhma/twn e)x au(th=j e)pidei/knutai, peri\ w(=n
ou) kairo\j makrhgorei=n. e(/kaston de\ tw=n prokeime/nwn kai\ e)mferome/nwn
ei)dw=n e)piskepte/on, a)po\ tou= prw/tou th\n a)rch\n poihsame/nouj. h)=n de\
prw=ton to\ peri\ e(ortw=n.
Peri\ tw=n de/ka e(ortw=n.
41 Ei)si\ toi/nun a)riqmw=| de/ka e(ortai/, a(\j a)nagra/fei o( no/moj:
prw/th me/n, h(\n a)kou/saj qauma/sai tij a)\n i)/swj, au(/th d' e)sti\n h(me/ra
pa=sa: deute/ra de\ h( di' e(\x h(merw=n e(bdo/mh, sa/bbaton au)th\n (Ebrai=oi
patri/w| glw/tth| kalou=si: tri/th d' h( meta\ su/nodon th\n kata\ selh/nhn
ne/an noumhni/a: teta/rth d' h( tw=n diabathri/wn, h(\ kalei=tai Pa/sca:
pe/mpth d' h( tw=n a)stacu/wn a)parch/, to\ i(ero\n dra/gma: e(/kth d' a)/zuma:
meq' h(\n h( tw=n e(bdoma/dwn o)/ntwj e(bdo/mh: o)gdo/h de\ i(eromhni/a: e)na/th
de\ nhstei/a: deka/th de\ h( tw=n skhnw=n, h(/tij e)sti\ tw=n e)thsi/wn e(ortw=n
sumpe/rasma, ei)j te/leion a)riqmo\n deka/da teleutw=sa. a)rkte/on de\ a)po\
th=j prw/thj.
42 (/Apasan h(me/ran e(orth\n a)nagra/fei o( no/moj pro\j to\n a)nepi/-
lhpton bi/on a(rmozo/menoj o(si/wn a)nqrw/pwn e(pome/nwn th=| fu/sei kai\ toi=j
tau/thj diata/gmasi. kai\ ei)/ ge mh\ pareuhme/rhsan ai( kaki/ai kataduna-
steu/sasai tou\j peri\ tw=n sumfero/ntwn logismou\j ou(\j th=j e(ka/stwn
yuch=j e)xw/|kisan, a)ll' e)/meinan ai( tw=n a)retw=n duna/meij ei)j a(/pan a)h/tthtoi,
mi/a a)\n h)=n o( a)po\ gene/sewj a)/cri teleuth=j cro/noj a)dia/statoj e(orth\ kai\
ai(/ te oi)ki/ai kai\ ai( po/leij e)n a)dei/a| kai\ e)keceiri/a| mestai\ pa/ntwn a)\n
43 h)=san a)gaqw=n eu)di/an a)/gousai pragma/twn. nuni\ d' ai( pleonexi/ai kai\
a)ntepiqe/seij, a(\j a)/ndrej o(mou= kai\ gunai=kej mhcanw=ntai kata/ te au(tw=n
kai\ kat' a)llh/lwn, to\ sunece\j th=j i(lara=j die/koyan eu)qumi/aj. e)mfanh\j
44 de\ tou= legome/nou pi/stij. o(/soi ga\r h) \ par' (/Ellhsin | h)\ para\ barba/roij
a)skhtai\ sofi/aj ei)si\n a)nepilh/ptwj kai\ a)nupaiti/wj zw=ntej, mh/te a)dikei=-
sqai mh/te a)ntadikei=n ai(rou/menoi, ta\j tw=n filopragmo/nwn o(mili/aj e)ktre/-
pontai kai\ ta\ cwri/a, e)n oi(=j poiou=ntai ta\j diatriba/j, probe/blhntai,
dikasth/ria kai\ bouleuth/ria kai\ a)gora\j kai\ e)kklhsi/aj kai\ suno/lwj o(/pou
45 tij tw=n ei)kaiote/rwn a)nqrw/pwn qi/asoj h)\ su/llogoj, oi(=a bi/on a)po/lemon
kai\ ei)rhnai=on e)zhlwko/tej, qewroi\ th=j fu/sewj kai\ tw=n e)n au)th=| pa/ntwn
a)/ristoi, gh=n kai\ qa/lattan kai\ a)e/ra kai\ ou)rano\n kai\ ta\j e)n au)toi=j
fu/seij diereunw/menoi, selh/nh| kai\ h(li/w| kai\ th=| corei/a| tw=n a)/llwn a)ste/rwn
planh/twn te kai\ a)planw=n tai=j dianoi/aij sumperipolou=ntej, ta\ me\n
sw/mata ka/tw pro\j ce/rson i(drume/noi, ta\j de\ yuca\j u(popte/rouj kata-
skeua/zontej, o(/pwj ai)qerobatou=ntej ta\j e)kei= duna/meij periaqrw=sin, oi(=a
crh\ tou\j tw=| o)/nti kosmopoli=tai genome/nouj, oi(\ to\n me\n ko/smon e)no/misan
ei)=nai po/lin, poli/taj de\ tou\j sofi/aj o(milhta/j, a)reth=j e)ggrafou/shj, h(\
46 pepi/steutai to\ koino\n poli/teuma prutaneu/ein. ge/montej ou)=n kalo-
Philo Judaeus. De specialibus legibus
50
ka)gaqi/aj kai\ tw=n peri\ sw=ma kakw=n kai\ tw=n e)kto\j a)logei=n e)qizo/menoi
kai\ e)xadiaforei=n ta\ a)dia/fora meletw=ntej kai\ kata\ tw=n h(donw=n kai\
e)piqumiw=n a)leifo/menoi kai\ suno/lwj e)pa/nw tw=n paqw=n i(/stasqai spou-
da/zontej a)ei\ kai\ to\n e)piteicismo\n au)tw=n pa/sh| duna/mei kaqairei=n pai-
deuo/menoi kai\ tai=j th=j tu/chj mh\ kampto/menoi prosbolai=j dia\ to\ pro-
eklelogi/sqai ta\j e)piqe/seij au)th=j-e)pikoufi/zei ga\r kai\ ta\ baru/tata
tw=n a)boulh/twn h( pro/lhyij, kaino\n ou)de\n e)/ti th=j dianoi/aj tw=n sumbai-
no/ntwn u(polambanou/shj, a)ll' w(j e)pi\ palaioi=j kai\ e(w/loij a)maura\n th\n
a)nti/lhyin poioume/nhj-, ei)ko/twj e)neufraino/menoi tai=j a)retai=j a(/panta/
47 ge to\n bi/on e(orth\n a)/gousin. ou(=toi me\n ou)=n o)li/goj ei)si\n a)riqmo/j, e)mpu/-
reuma kata\ po/leij u(potufo/menon sofi/aj, e(/neka tou= mh\ kata\ to\ pantele\j
48 sbesqei=san a)reth\n e)k tou= ge/nouj h(mw=n a)fanisqh=nai. ei) de\ toi=j o)li/goij
sunefro/nhsan oi( pantacou= kai\ e)ge/nonto, oi(/ouj bou/letai ei)=nai h( fu/sij,
a)nepi/lhptoi kai\ a)nupai/tioi pa/ntej, e)rastai\ fronh/sewj, cai/rontej tw=|
kalw=| di' au)to\ to\ kalo\n kai\ tou=to mo/non a)gaqo\n h(gou/menoi, ta\ d' a)/lla
pa/nta u(ph/koa kai\ dou=la w(j a)\n a)/rcontej, eu)daimoni/aj a)\n ai( po/leij
e)ge/nonto mestai/, tw=n me\n o(/sa lu/phj ai)/tia kai\ fo/bwn a)me/tocoi, plh/reij
de\ tw=n a)pergazome/nwn cara\j kai\ eu)paqei/aj, w(j mhde/na kairo\n e)llei/pein
49 i(larou= | bi/ou, pa/nta de\ to\n tou= e)niautou= ku/klon ei)=nai e(orth/n. dio\
par' a)lhqei/a| dikazou/sh| tw=n fau/lwn ou)dei\j a)ll' ou)de\ to\n bracu/taton
cro/non e(orta/zei, suneidh/sei tw=n a)dikhma/twn a)gco/menoj kai\ th=| yuch=|
kathfw=n, ei) kai\ tw=| prosw/pw| meidia=n kaqupokri/netai. pou= ga\r e)/cei
kairo\n a)yeudou=j eu)frosu/nhj kakoboulo/tatoj w)\n kai\ suzw=n a)frosu/nh|
50 kai\ peri\ pa/nta a)kaireuo/menoj, glw=ttan, gaste/ra, ta\ gennhtika/; di' h(=j
me\n ga\r e)klalei= ta\ a)po/rrhta kai\ h(sucaste/a, th\n de\ a)kra/tou pollou=
kai\ e)desma/twn a)me/trwn a)napi/mplhsin u(po\ laimargi/aj, toi=j de\ kata-
crh=tai pro\j e)knomwta/touj oi)/strouj kai\ mi/xeij a)qe/smouj, ou) mo/non
a)llotri/oij ga/moij e)pimemhnw/j, a)lla\ kai\ paiderastw=n kai\ biazo/menoj
to\n a)/rrena th=j fu/sewj carakth=ra parako/ptein kai\ metaba/llein ei)j
gunaiko/morfon i)de/an e(/neka tou= memiasme/nw| kai\ e)para/tw| pa/qei cari/-
51 sasqai. di' h(\n ai)ti/an o( pa/nta me/gaj Mwush=j ta\j u(perbola\j tou= peri\
th\n o)/ntwj e(orth\n ka/llouj i)dw\n teleiote/ran h)\ kat' a)nqrwpi/nhn fu/sin
u(pe/laben ei)=nai kai\ a)ne/qhken au)th\n qew=| fh/saj kata\ le/xin ou(/twj:
52 "e(ortai\ kuri/ou" #Lev. 23, 2$: to\ ga\r e)pi/lupon kai\ peridee\j tou= h(mete/rou
ge/nouj logizo/menoj kai\ w(j e)/sti muri/wn kakw=n mesto/n, a(\ gennw=si me\n
ai( yuch=j pleonexi/ai, gennw=si de\ kai\ ai( sw/matoj kh=rej, prosba/llousi
de\ ai( th=j tu/chj a)nwmali/ai kai\ tw=n suno/ntwn ai( a)ntepiqe/seij muri/a
kaka\ drw/ntwn te kai\ pasco/ntwn, ei)ko/twj e)qau/mazen, ei) du/natai/ tij e)n
tosou/tw| pela/gei pragma/twn e(kousi/wn te kai\ a)kousi/wn fero/menoj kai\
mhde/pot' h)remh=sai oi(=o/j te w)\n mhd' a)kindu/nw| bi/w| met' a)sfalei/aj e)nor-
mi/sasqai th\n mh\ legome/nhn a)lla\ pro\j a)lh/qeian ou)=san o)/ntwj a)/gein
e(orth/n, e)neufraino/menoj kai\ e)ntrufw=n qewri/a| te tou= ko/smou kai\ tw=n
e)n au)tw=| kai\ a)kolouqi/a| fu/sewj kai\ a(rmoni/a| pro\j e)/rga lo/gwn kai\ pro\j
53 lo/gouj e)/rgwn. o(/qen a)nagkai/wj ei)=pe ta\j e(orta\j ei)=nai mo/nou qeou=:
mo/noj ga\r eu)dai/mwn kai\ maka/rioj, panto\j me\n a)me/tocoj kakou=, plh/rhj
Philo Judaeus. De specialibus legibus
51
d' a)gaqw=n telei/wn, ma=llon d', ei) crh\ ta)lhqe\j ei)pei=n, au)to\j w)\n to\
54 a)gaqo/n, o(\j ou)ranw=| kai\ gh=| ta\ kata\ me/roj w)/mbrhsen a)gaqa/. paro\ kai\
tw=n pa/lai tij a)retw=sa dia/noia, galhniasa/ntwn au)th=| tw=n paqw=n,
e)nemeidi/ase cara=j e)gku/mwn kai\ u(po/plewj genome/nh: kai\ logisame/nh par'
au(th=|, mh/ pot' a)/ra to\ me\n cai/rein i)/dio/n e)sti mo/nou qeou=, au)th\ de\ dia-
marta/nei sfeterizome/nh ta\j u(pe\r a)/nqrwpon eu)paqei/aj, eu)labei=tai/ te
55 kai\ to\n yuciko\n | ge/lwta a)rnei=tai me/cri tou= parhgorhqh=nai: to\ ga\r
de/oj au)th=j e)pikoufi/zei o( i(/lewj qeo\j crhsmw=| keleu/saj o(mologei=n, o(/ti
e)ge/lasen, i(/n' h(ma=j a)nadida/xh|, o(/ti ou) kata\ to\ pantele\j e)ste/rhtai to\
genhto\n cara=j, a)ll' e)/stin h( me\n a)migh\j kai\ a)kraifnesta/th, mhde\n tw=n
th=j e)nanti/aj e)pidecome/nh fu/sewj, e)xai/retoj qeou=, h( d' a)p' e)kei/nhj
r(uei=sa mikth/, brace/sin a)nakekrame/nh luphroi=j, a)ndro\j h)/dh sofou= dwrea\n
megi/sthn labo/ntoj th\n toiau/thn mi=xin, e)n h(=| plei/w ta\ h(de/a tw=n a)hdw=n
a)nake/kratai. tau=ta me\n e)pi\ tosou=ton.
56 Meta\ de\ th\n sunech= kai\ a)dia/staton kai\ diaiwni/zousan e(orth\n
a)/getai deute/ra h( di' e(\x h(merw=n i(era\ e(bdo/mh: h(\n oi( me\n w)no/masan
parqe/non ei)j th\n u(perba/llousan a(gnei/an a)pido/ntej au)th=j, oi( de\ au)toi\
kai\ a)mh/tora, sparei=san e)k mo/nou tou= patro\j tw=n o(/lwn, i)de/an th=j
a)/rrenoj genea=j, a)me/tocon th=j pro\j gunaikw=n: a)ndreio/tatoj ga\r kai\
a)lkimw/tatoj o( a)riqmo/j, pro\j a)rch\n kai\ h(gemoni/an eu)= pefukw/j: e)/nioi
de\ au)th\n kairo\n proshgo/reusan a)po\ tw=n ai)sqhtw=n tekmhra/menoi th\n
57 nohth\n au)th=j ou)si/an. o(/sa ga\r tw=n e)n ai)sqhtoi=j a)/rista, di' w(=n ai(
e)th/sioi w(=rai kai\ tw=n kairw=n ai( peri/odoi tetagme/nwj a)potelou=ntai,
mete/schken e(bdoma/doj, le/gw de\ pla/nhtaj e(pta\ kai\ a)/rkton kai\ pleia/da
kai\ selh/nhj au)xome/nhj te kai\ meioume/nhj a)nakuklh/seij kai\ tw=n a)/llwn
58 ta\j e)narmoni/ouj kai\ panto\j lo/gou krei/ttouj perifora/j. Mwush=j de\ a)po\
semnote/rou pra/gmatoj e)ka/lesen au)th\n sunte/leian kai\ pante/leian, e(xa/di
me\n th\n ge/nesin tw=n tou= ko/smou merw=n a)naqei/j, e(bdoma/di de\ th\n telei/-
wsin. e(xa\j me\n ga\r a)rtiope/rittoj a)riqmo/j, e)k tou= di\j tri/a pagei/j,
e)/cwn a)/rrena me\n to\n peritto/n, qh=lun de\ to\n a)/rtion, e)x w(=n ei)sin ai(
59 gene/seij kata\ fu/sewj qesmou\j a)kinh/touj. e(bdoma\j de\ a)mige/statoj kai\
fw=j, ei) crh\ ta)lhqe\j ei)pei=n, e(xa/doj: a(\ ga\r e)ge/nnhsen e(xa/j, tau=q' e(bdoma\j
telesforhqe/nta e)pedei/xato. paro\ kai\ gene/qlioj tou= ko/smou deo/ntwj a)\n
prosagoreu/oito, kaq' h(\n to\ tou= patro\j e)/rgon te/leion e)k telei/wn merw=n
60 a)nefa/nh, e)n h(=| proste/taktai pa/ntwn a)ne/cein e)/rgwn, ou)k e)peidh\ r(a|qumi/aj
o( no/moj ei)shghth/j-a)ei\ ga\r e)qi/zei kakopaqei=n kai\ pro\j po/non a) lei/fei
kai\ tou\j a)rgei=n kai\ scola/zein e)qe/lontaj probe/blhtai, diei/rhtai gou=n
| e(\x h(me/raj e)nergei=n-, a)ll' i(/na tou\j sunecei=j kai\ a)tru/touj po/nouj
cala/sh| kai\ ta\ sw/mata memetrhme/naij a)ne/sesin a)nakthsa/menoj kainw/sh|
pa/lin pro\j ta\j au)ta\j e)nergei/aj: oi( ga\r diapneu/santej, ou)k i)diw=tai mo/non
a)lla\ kai\ a)qlhtai/, r(w/mhn sulle/gontai kai\ a)po\ krataiote/raj duna/mewj
61 a)nuperqe/twj e(/kasta tw=n prakte/wn tlhtikw=j u(pome/nousi. prosta/xaj
me/ntoi mh\ diaponei=n toi=j sw/masi kata\ ta\j e(bdo/maj e)fh=ke ta\j a)mei/nouj
pra/xeij e)pitelei=n: au(=tai d' ei)si\n ai( dia\ lo/gwn kai\ dogma/twn tw=n kat'
a)reth/n: protre/pei ga\r filosofei=n to/te beltiou=ntaj th\n yuch\n kai\ to\n
Philo Judaeus. De specialibus legibus
52
62 h(gemo/na nou=n. a)nape/ptatai gou=n tai=j e(bdo/maij muri/a kata\ pa=san po/lin
didaskalei=a fronh/sewj kai\ swfrosu/nhj kai\ a)ndrei/aj kai\ dikaiosu/nhj kai\
tw=n a)/llwn a)retw=n, e)n oi(=j oi( me\n e)n ko/smw| kaqe/zontai su\n h(suci/a| ta\ w)=ta
a)nwrqiako/tej meta\ prosoch=j pa/shj e(/neka tou= diyh=n lo/gwn poti/mwn, a)na-
sta\j de/ tij tw=n e)mpeirota/twn u(fhgei=tai ta\ a)/rista kai\ sunoi/sonta, oi(=j a(/paj
63 o( bi/oj e)pidw/sei pro\j to\ be/ltion. e)/sti d' w(j e)/poj ei)pei=n tw=n kata\ me/roj
a)muqh/twn lo/gwn kai\ dogma/twn du/o ta\ a)nwta/tw kefa/laia, to/ te pro\j
qeo\n di' eu)sebei/aj kai\ o(sio/thtoj kai\ to\ pro\j a)nqrw/pouj dia\ filanqrw-
pi/aj kai\ dikaiosu/nhj: w(=n e(ka/teron ei)j poluscidei=j i)de/aj kai\ pa/saj
64 e)paineta\j te/mnetai. e)x w(=n dh=lo/n e)stin, o(/ti Mwush=j ou)de/na kairo\n
a)pra/ktouj e)a=| tou\j crwme/nouj au)tou= tai=j i(erai=j u(fhgh/sesin: a)ll' e)peidh\
sune/sthmen e)k yuch=j kai\ sw/matoj, a)pe/neime kai\ tw=| sw/mati ta\ oi)kei=a
e)/rga kai\ th=| yuch=| ta\ e)piba/llonta kai\ e)fedreu/ein ta\ e(/tera toi=j e(te/roij
e)spou/dasen, i(/na ponou=ntoj me\n tou= sw/matoj h( yuch\ dianapau/htai, a) na-
pau/lh| de\ crwme/nou diaponh=|, kai\ oi( a)/ristoi tw=n bi/wn, o(/ te qewrhtiko\j
kai\ o( praktiko/j, a)mei/bwsin a)ntiparacwrou=ntej a)llh/loij, o( me\n prakti-
ko\j lacw\n e(xa/da kata\ th\n tou= sw/matoj u(phresi/an, o( de\ qewrhtiko\j
e(bdoma/da pro\j e)pisth/mhn kai\ teleio/thta dianoi/aj.
65 )Apei/rhtai de\ kat' au)th\n pu=r e)nau/ein w(j | a)rch\n kai\ spe/rma
tw=n peri\ bi/on pragmateiw=n, e)peidh/per a)/neu puro\j ou)de\n e)/sti tw=n ei)j
ta\j pro\j to\ zh=n a)nagkai/aj crei/aj e)rga/sasqai: w(j di' e(no\j tou= a)nw-
ta/tw kai\ presbuta/tou tw=n ei)j ta\j te/cnaj kai\ ma/lista ta\j banau/souj
66 ai)ti/ou kekwlu=sqai kai\ tw=n kata\ me/roj u(phresiw=n. a)ll' e)/oike dia\ tou\j
a)peiqeste/rouj kai\ h(/kista prose/contaj to\n nou=n toi=j prostattome/noij
kai\ ta\ a)/lla prosnomoqetei=n, ou) mo/non e)leuqe/rouj a)ne/cein e)/rgwn a)xiw=n
tai=j e(bdo/maij, a)lla\ kai\ qera/pousi kai\ qerapai/naij e)fiei/j, a)/deian kai\
mo/non ou)k e)leuqeri/an di' e(\x h(merw=n prokhru/ttwn tou/toij, i(/n' a)mfote/rouj
67 a)nadida/xh| ma/qhma ka/lliston: tou\j me\n despo/taj au)tourgei=n e)qi/zesqai,
mh\ a)name/nontaj ta\j a)po\ tw=n oi)ketw=n latrei/aj kai\ u(phresi/aj, i(/n', ei)/
tinej a)bou/lhtoi kairoi\ kata/scoien kata\ ta\j tw=n a)nqrwpei/wn pragma/twn
metabola/j, mh\ tw=| a)h/qei th=j au)tourgi/aj proka/mnontej toi=j e)pita/gmasin
a)pagoreu/wsin, a)ll' eu)kinhtote/roij crw/menoi toi=j tou= sw/matoj me/resin
eu)fo/rwj kai\ meta\ r(a|stw/nhj e)nergw=si, tou\j d' oi)ke/taj mh\ a)poginw/skein
ta\j a)mei/nouj e)lpi/daj, a)ll' e)/contaj th\n di' e(\x h(merw=n a)/nesin e)mpu/reuma/
ti kai\ zw/puron e)leuqeri/aj th\n ei)j to\ pantele\j a)/fesin, ei) diame/noien
68 crhstoi\ kai\ filode/spotoi, prosdoka=n. e)k de\ tou= tou\j me\n e)leuqe/rouj
u(pomei=nai/ pote ta\j dou/lwn u(phresi/aj, toi=j d' oi)ke/taij e)ggene/sqai meta-
scei=n a)dei/aj, sumbh/setai to\n tw=n a)nqrw/pwn bi/on e)pidou=nai pro\j a)reth\n
teleiota/thn, u(pomimnh|skome/nwn i)so/thtoj kai\ a)ntektino/ntwn a)llh/loij
cre/oj a)nagkai=on tw=n te lamprw=n ei)=nai dokou/ntwn kai\ tw=n a)faneste/rwn.
69 a)lla\ ga\r ou) qera/pousi mo/non e)keceiri/an e)/dwken o( no/moj tai=j e(bdo/maij,
a)lla\ kai\ kth/nesi: kai/toi fu/sei qera/pontej me\n e)leu/qeroi gego/nasin-
a)/nqrwpoj ga\r e)k fu/sewj dou=loj ou)dei/j-, ta\ d' a)/loga zw=|a pro\j th\n
tw=n a)nqrw/pwn crei/an kai\ u(phresi/an eu)trepisqe/nta dou/lwn e)/cei ta/xin:
a)ll' o(/mwj a)cqoforei=n o)fei/lonta kai\ tou\j u(pe\r tw=n kekthme/nwn u(po-
Philo Judaeus. De specialibus legibus
53
70 me/nein po/nouj te kai\ kama/touj a)napau/laj eu(ri/skei tai=j e(bdo/maij. kai\
ti/ dei= tw=n a)/llwn memnh=sqai; ou)de\ ga\r bou=j pro\j ta\ a)nagkaio/tata kai\
crhsimw/tata tw=n e)n tw=| bi/w| gegonw/j, a)/roton gh=j proetoimazome/nhj
ei)j spora\n kai\ pa/lin dragma/twn sugkomisqe/ntwn | a)lohto\n ei)j karpou=
ka/qarsin, to/te katazeu/gnutai, th\n tou= ko/smou gene/qlion e(orta/zwn.
ou(/twj a)/ra dia\ pa/ntwn to\ i(eroprepe\j au)th=j pefoi/thke.
71 Tosou/tou d' a)xioi= sebasmou= th\n e(bdo/mhn, w(/ste kai\ a)/lla
o(po/sa tau/thj mete/cei teti/mhtai par' au)tw=|. kata\ gou=n e(/bdomon e)niau-
to\n a)ei\ crewkopi/an ei)shgei=tai pe/nhsin e)pikourw=n kai\ tou\j plousi/ouj
e)pi\ filanqrwpi/an prokalou/menoj, i(/na tw=n i)di/wn metadido/ntej a)po/roij
crhsta\ kai\ peri\ au(tw=n prosdokw=sin, ei) ge/noito/ ti ptai=sma: polla\ de\
ta\ a)nqrw/pina kai\ ou)k e)pi\ tw=n au)tw=n o( bi/oj o(rmei= pneu/matoj a)sta/tou
72 tro/pon metaba/llwn pro\j ta\ e)nanti/a. kalo\n me\n ou)=n th\n a)po\ daneistw=n
ca/rin e)pi\ pa/ntaj fqa/nein crew/staj: e)pei\ d' ou) pa/ntej pro\j megalo-
frosu/nhn pefu/kasin, a)ll' ei)si\n h(/ttouj e)/nioi crhma/twn h)\ ou) sfo/dra
73 eu)/poroi, kai\ tou/touj e)dikai/wsen ei) sfe/rein a(\ mh\ luph/sei dido/mena. para\
ga\r tw=n o(moeqnw=n ei)spra/ttein ou)k e)a/saj e)fh=ke para\ tw=n a)/llwn komi/-
zesqai, tou\j me\n kale/saj eu)qubo/lwj "a)delfou/j", i(/na mhdei\j fqonh=|
tw=n i)di/wn w(j a)\n e)k fu/sewj sugklhrono/moij a)delfoi=j, tou\j de\ mh\ o(mo-
eqnei=j, o(/per ei)ko/j, "a)llotri/ouj" w)no/masen. h( d' a)llotrio/thj a)koinw/nh-
ton, ei) mh\ kai\ tau/thn tij u(perbolai=j a)retw=n meqarmo/saito pro\j sug-
genikh\n oi)keio/thta: suno/lwj ga\r e)n a)retai=j h( politei/a kai\ no/moij, oi(\
74 mo/non to\ kalo\n a)gaqo\n ei)shgou=ntai. u(pai/tion de\ to\ danei/zein e)pi\ to/kw|:
danei/zetai ga/r tij ou) periousi/a| zw=n, a)lla\ dhlono/ti crei=oj w)/n, o(\j e)pa-
nagkazo/menoj to/kouj toi=j a)rcai/oij prosapoti/nein a)porw/tatoj e)x a)na/gkhj
a)\n ge/noito kai\ nomi/saj w)felei=sqai e)/ti bla/ptetai kaqa/per ta\ o)ligo/frona
75 tw=n zw/|wn tw=| paro/nti dele/ati. soi\ d' ei)/poim' a)/n, w)= daneista/: ti/ koi-
nwni/a| tro/pon a)koinw/nhton suskia/zeij; ti/ de\ tw=| me\n dokei=n ei)=nai crhsto\j
kai\ fila/nqrwpoj prospoih=|, e)n de\ toi=j e)/rgoij a)panqrwpi/an e)pidei/knusai
kai\ deinh\n skaio/thta, plei/w w(=n e)/dwkaj a)napra/ttwn kai\ e)/stin o(/pou
76 dipla/sion, penicro/teron a)pergazo/menoj to\n pe/nhta; toiga/rtoi sunalgei=
me\n ou)dei/j, o(/tan o)recqei\j pleio/nwn prossunapoba/lh|j kai\ ta\ o)/nta,
pa/ntej | d' e)fh/dontai tokoglu/fon kai\ o)bolosta/thn kai\ ta\ toiau=ta o)no-
ma/zontej, w(j e)/fedron a)llotri/wn kakw=n kai\ th\n e(te/rwn a)tuci/an i)di/an
77 kri/nonta eu)tuci/an. a)lla\ phro/n, w(j e)/fh tij, h( kaki/a, kai\ o( danei/zwn
tuflo/j, to\n cro/non th=j a)podo/sewj ou) ble/pwn, e)n w(=| mo/lij h)\ ou)d' o(/lwj
78 w(=n e)k pleonexi/aj teu/xesqai prosedo/khsen e)fi/xetai. ou(=toj me\n ou)=n
dido/tw di/kaj th=j filarguri/aj, a(\ proh/kato mo/na komizo/menoj, i(/na mh\
a)tuci/aj a)nqrw/pwn e)rga/zhtai prosodeuo/menoj e)x w(=n ou) prosh=ken: oi( de\
crew=stai th=j a)po\ tw=n no/mwn filanqrwpi/aj a)xiou/sqwsan, to/kouj kai\
e)pitoki/aj mh\ telou=ntej, au)to\ de\ mo/non to\ a)rcai=on a)potinu/ntej: pa/lin
ga\r e)n kairoi=j to\n au)to\n e)/ranon a)ntapoti/sousi toi=j sumba/llousin a)mei-
bo/menoi tai=j i)/saij w)felei/aij tou\j ca/ritoj a)/rxantaj.
79 Toiau=ta diataxa/menoj e(xh=j a)nagra/fei no/mon h(mero/thtoj kai\
filanqrwpi/aj mesto/n. e)a/n, fhsi/, praqh=| soi/ tij tw=n a)delfw=n, e(\x e)/th
Philo Judaeus. De specialibus legibus
54
80 douleue/tw, tw=| de\ e(bdo/mw| proi=ka e)leu/qeroj a)fie/sqw. pa/lin "a)delfo\n"
to\n o(mo/fulon ei)=pen u(pospei/rwn th=| tou= kekthme/nou yuch=| dia\ th=j pros-
rh/sewj th\n pro\j to\n u(ph/koon sugge/neian, i(/na mh\ w(j xe/nou, pro\j o(\n
ou)de\n fi/ltron e)sti\n eu)noi/aj, katoligwrh=|, filoi/keion de/ ti propeponqw\j
pa/qoj e)k didaskali/aj, h(\n o( i(ero\j lo/goj u(phcei=, mh\ a)ganakth=| me/llontoj
81 e)leuqerou=sqai. tou\j ga\r toiou/touj dou/louj me\n o)noma/zesqai sumbe/bhke,
qh=taj de\ tw=| o)/nti ei)=nai tw=n a)nagkai/wn ca/rin u(phretou=ntaj, ka)\n muria/kij
82 au)texou/sion dunastei/an kai\ despotei/an a)peilw=si/ tinej kat' au)tw=n: ou(\j
tiqaseute/on, e)pile/gontaj ta\ crhsta\ e)kei=na tou= no/mou paragge/lmata:
misqwto/j e)stin, w)= a)/nqrwpe, o( lego/menoj dou=loj, kai\ au)to\j a)/nqrwpoj
w)/n, e)/cwn pro\j se\ th\n a)nwta/tw sugge/neian, e)/peita kai\ a)po\ tou= au)tou=
e)/qnouj, ta/ca de\ kai\ fule/thj kai\ dhmo/thj, e)ndei/aj ca/rin ei)j touti\ to\
83 sch=ma u(phgme/noj. a)nelw\n ou)=n e)k th=j yuch=j e)pi/boulon kako/n, a)lazo-
nei/an, w(j misqwtw=| prosfe/rou, ta\ me\n didou/j, ta\ de\ kai\ lamba/nwn:
pare/xei me\n ou)=n e)kei=noj a)okno/tata ta\j u(phresi/aj a)ei\ kai\ pantacou=,
mhde\n u(pertiqe/menoj, a)lla\ fqa/nwn ta\j sa\j e)pikeleu/seij ta/cei kai\ pro-
qumi/a|: su\ d' a)ntidi/dou ta\j trofa\j kai\ e)sqh=ta kai\ th\n a)/llhn e)pime/leian,
mh\ katazeu/xaj w(j zw=|on a)/logon mhde\ plei/osi kai\ barute/roij th=j duna/-
mewj a)/cqesi pie/zwn mhd' u(bri/zwn mhde\ a)peilai=j kai\ e)panata/sesin ei)j
| calepa\j dusqumi/aj e)felko/menoj, a)ll' a)nacwrh/seij didou\j kai\ a)ne/seij
memetrhme/naj: to\ ga\r "mhde\n a)/gan" e)pi\ pa/ntwn a)/riston kai\ ma/lista
84 pro\j oi)ke/taj despotw=n. u(phrethqei\j me/ntoi cro/non au)tarke/staton,
e(xaeti/an, o(/tan o( i(erw/tatoj a)riqmo\j e)ni/stasqai me/llh|, to\ e(/bdomon e)/toj,
e)leu/qeron meqi/eso to\n e)leu/qeron fu/sei mhde\n e)ndoia/saj, a)ll', w)= gennai=e,
kai\ geghqw\j di/dou th\n ca/rin, o(/ti kairo\n e)/labej to\ zw/|wn a)/riston,
a)/nqrwpon, e)n toi=j megi/stoij eu)ergeth=sai: dou/lw| ga\r ou)k e)/sti mei=zon
85 e)leuqeri/aj a)gaqo/n. cai/rwn ou)=n kai\ prosepidayi/leusai/ ti tw=n i)di/wn
a)f' e(ka/stou me/rouj th=j kth/sewj e)fodia/saj to\n eu)ergethqe/nta: so\n ga\r
e)gkw/mion, ei) mh\ pe/nhj w)\n a)palla/ttoito th=j oi)ki/aj, a)lla\ tw=n ei)j ta)nag-
kai=a a)formw=n eu)porhkw/j, i(/na mh\ pa/lin u(p' e)ndei/aj ei)j th\n a)rcai/an
a)tuci/an u(pacqh=| douleu/ein a)nagkasqei\j dia\ spa/nin tw=n peri\ di/aitan kai\
h( sh\ ca/rij a)naireqh=|. penh/twn me\n dh\ pe/ri tosau=ta.
86 Keleu/ei d' e(xh=j a)rgh\n th\n cw/ran e)a=n e)/tei e(bdo/mw|, dia\ polla/:
prw=ton me/n, i(/na th\n e(bdoma/da timh/sh| kata\ pa/ntaj cro/nouj h(merw=n
kai\ mhnw=n kai\ e)niautw=n: e(bdo/mh te ga\r pa=sa h(me/ra i(era/, to\ kalou/menon
par' (Ebrai/oij sa/bbaton, mhnw=n te o( e(/bdomoj kata\ pa=n e)/toj e(ortw=n
e)/lace th\n megi/sthn, w(/st' ei)ko/twj kai\ o( e(/bdomoj e)niauto\j tou= peri\ to\n
87 a)riqmo\n sebasmou= tucw\n e)kteti/mhtai. deu/teron d' e)kei=no: mh\ pa/nta,
fhsi/n, i)/sqi tou= ke/rdouj, a)lla\ kai\ e(kw\n zhmi/an u(po/meinon, i(/na kai\ th\n
a)kou/sion bla/bhn, ei)/ pote ge/noito, r(a|di/wj e)ne/gkh|j, a)lla\ mh\ w(j e)pi\
kainw=| kai\ xe/nw| duscerai/nwn a)qumh/sh|j. ei)si\ ga\r tw=n plousi/wn ou(/twj
a)tucei=j ta\j gnw/maj tine/j, w(/ste a)pori/aj e)piscou/shj ste/nousi kai\ kath-
88 fou=sin ou)de\n h(=tton h)\ ei) pa=san a)fh|re/qhsan th\n ou)si/an. a)lla\ tw=n
Mwuse/wj o(milhtw=n o(/soi foithtai\ gnh/sioi kaloi=j e)naskou/menoi nomi/moij
e)k prw/thj h(liki/aj e)qi/zontai ta\j e)ndei/aj eu)marw=j u(pome/nein dia\ tou= kai\
Philo Judaeus. De specialibus legibus
55
th\n a)retw=san cw/ran e)a=n a)rgh/n, a(/ma kai\ megalofrosu/nhn a)nadidasko/menoi
kai\ ta\j o(mologoume/naj proso/douj mo/non ou)k e)k tw=n ceirw=n e(kousi/w|
89 gnw/mh| meqie/nai. tri/ton ka)kei=no ai)ni/ttesqai/ moi dokei=, to\ mhdeni\ pros-
h/kein to\ | para/pan a)nqrw/pouj a)/cqei baru/nein kai\ pie/zein: ei) ga\r toi=j
me/resi th=j gh=j, a(\ mh/te h(donh=j mh/te a)lghdo/noj pe/fuke koinwnei=n, meta-
dote/on a)napau/lhj, pw=j ou)ci\ ma=llon a)nqrw/poij, oi(=j ou) mo/non ai)/sqhsij
pro/sestin h( koinh\ kai\ tw=n a)lo/gwn zw/|wn, a)lla\ kai\ logismo\j e)xai/retoj,
w(=| ta\ e)k po/nwn kai\ kama/twn o)dunhra\ tranote/raij fantasi/aij e)ntupou=tai;
90 pausa/sqwsan ou)=n oi( lego/menoi despo/tai tw=n e)pi\ dou/loij sfodrw=n kai\
dusupomonh/twn e)pitagma/twn, a(\ kai\ ta\ sw/mata katakla=| biazo/mena kai\
91 ta\j yuca\j pro\ tw=n swma/twn a)pagoreu/ein a)nagka/zei. fqo/noj ga\r ou)dei\j
prosta/ttein ta\ me/tria, di' w(=n kai\ u(mei=j th=j proshkou/shj u(phresi/aj
a)polau/sete kai\ oi( qera/pontej eu)fo/rwj ta\ keleusqe/nta dra/sousi kai\
ta\j diakoni/aj ou) pro\j o)li/gon a(/te prokamo/ntej kai\ #ei) dei= ta)lhqe\j ei)pei=n$
e)n toi=j po/noij proghra/santej u(pomenou=sin, a)lla\ pro\j mh/kiston a)qlhtw=n
tro/pon a)nhbw=ntej, ou) tw=n ei)j polusarki/an piainome/nwn, a)ll' oi(=j e)/qoj
e)ggumna/zesqai dia\ xhrw=n i(drw/twn pro\j th\n tw=n peri\ to\n bi/on a)nag-
92 kai/wn kai\ crhsi/mwn kth=sin. pausa/sqwsan kai\ oi( tw=n po/lewn h(gemo/nej
fo/roij kai\ dasmoi=j sunece/si kai\ mega/loij au)ta\j e)ktrachli/zontej, oi(\ ta\
me\n i)/dia tamei=a plhrou=sin, a(/ma toi=j crh/masi kai\ ta\j a)neleuqe/rouj
kaki/aj kai\ to\n su/mpanta bi/on au)tw=n r(upainou/saj qhsaurofulakou=ntej.
93 a)nhleesta/touj ga\r kai\ ge/montaj a)panqrwpi/aj tou\j tw=n fo/rwn e)klogei=j
e)pi/thdej ai(rou=ntai ta\j pro\j pleonexi/an a)forma\j au)toi=j e)ndido/ntej: oi(
de\ th=| fusikh=| skaio/thti proseilhfo/tej kai\ th\n e)x e)pitagma/twn despo-
tikw=n e)keceiri/an kai\ pa/nta u(pe\r a)reskei/aj th=j e)kei/nwn e)gnwko/tej
pra/ttein ou)de\n paralei/pousi tw=n calepwta/twn, e)piei/keian kai\ h(mero/thta
94 mhd' o)/nar ei)do/tej: toiga/rtoi pa/nta fu/rousi kai\ sugce/ousin a)rgurolo-
gou=ntej, w(j mh\ mo/non e)k tw=n ou)siw=n a)napra/ttein, a)lla\ kai\ e)k tw=n
swma/twn, u(/bresin, ai)ki/aij, pro\j a)potomi/an kekainourghme/naij basa/noij:
h)/dh de/ tinaj a)kou/w mhde\ nekrw=n a)posce/sqai di' a)grio/thta kai\ parhl-
lagme/ nhn lu/ttan, oi(\ e)pi\ tosou=ton e)qhriw/qhsan, w(j kai\ tu/ptein u(strici/si
95 tolma=n tou\j teqnew=taj: kai\ e)peidh/ tij th=j a)/gan w)mo/thtoj kateme/mfeto,
ei) mhd' o( qa/natoj, h( kakw=n a(pa/ntwn a)pallagh\ kai\ w(j a)lhqw=j teleuth/,
peripoih/sei toi=j e)kpodw\n to\ a)nu/briston, a)ll' a)nti\ tafh=j kai\ tw=n nomi-
zome/nwn ai)ki/aj u(pomenou=sin, a)pologi/a| cei/roni kathgori/aj e)crw=nto fa/s-
kontej prophlaki/zein tou\j teqnew=taj, ou)c u(pe\r tou= kwfh\n kai\ a)nai/-
sqhton ko/nin u(bri/zein-a)nwfele\j ga/r-, a)ll' u(pe\r tou= | tou\j h)\ kata\
ge/noj h)\ kaq' e(tairi/an prosh/kontaj ei)j oi)=kton a)gagei=n kai\ prokale/sasqai
96 lu/tra kataqe/sqai tw=n swma/twn u(sta/thn a)ponei/mantaj ca/rin. ei)=ta,
w)= faulo/tatoi pa/ntwn a)nqrw/pwn, ei)/poim' a)\n au)toi=j, a(\ dida/skete, ou)
proema/qete; h)\ prokalei=sqai me\n ei)j e)/leon e(te/rouj, ei) kai\ di' w)mota/twn
e)/rgwn, oi)/date, ta\ de\ crhsta\ kai\ fila/nqrwpa pa/nta th=j e(autw=n yuch=j
e)kte/tmhsqe; kai\ tau=ta mh\ a)porou=ntej a)gaqw=n u(fhghtw=n kai\ ma/lista
tw=n h(mete/rwn no/mwn, oi(\ kai\ th\n gh=n meqei=san fo/rwn tw=n e)thsi/wn
97 a)/nesin kai\ a)na/paulan au)th=| parasco/ntej; au(/th de/, kai/toi dokou=sa a)/yu-
Philo Judaeus. De specialibus legibus
56
coj ei)=nai, pro\j a)moibh\n eu)tre/pistai kai\ ca/ritoj a)nti/dosin, h(\n e)/labe
dwrea\n a)ntekti/nein e)peigome/nh: tucou=sa ga\r a)dei/aj e)/tei e(bdo/mw| kai\
mh\ ponhqei=sa, su/mpanta de\ to\n tou= e)niautou= ku/klon a)peleuqeria/sasa,
tw=| meta\ tau=ta diplasi/ouj, e)/sti d' o(/te kai\ poluplasi/ouj, u(p' eu)fori/aj
98 h)/negke karpou/j. to\ paraplh/sion me/ntoi kai\ tou\j a)lei/ptaj e)/stin i)dei=n
drw=ntaj e)pi\ tw=n a)qlhtw=n: o(/tan ga\r au)tou\j sugkroth/swsin e)pallh/loij
kai\ sunece/si gumnasi/aij, pri\n ei)j a)/kron kamei=n, a)naktw=ntai pare/contej
a)ne/seij ou) mo/non tw=n e)n a)qlh/sei po/ nwn a)lla\ kai\ tw=n pro\j e)dwdh\n
kai\ po/sin, to\ sklhrodi/aiton calw=ntej ei)/j te yuch=j eu)qumi/an kai\ eu)pa/-
99 qeian sw/matoj. kai\ ou) dh/pou dida/skaloi r(a|qumi/aj kai\ trufh=j ei)sin
oi(=j e)pa/ggelma to\ pro\j po/nouj a)lei/fein, a)lla\ meqo/dw| kai\ te/cnh| pros-
poiou=sin i)scu\n krataiote/ran i)scu/i kai\ duna/meij sqenarwte/raj duna/mesi,
100 th\n r(w/mhn a)ne/sei kai\ e)pita/sei kaqa/per a(rmoni/an sunau/xontej. e)/maqon
de\ para\ th=j panso/fou tau=ta fu/sewj, h(/tij to\ e)pi/ponon kai\ kamathro\n
tou= ge/nouj h(mw=n e)pistame/nh die/neime to\n cro/non ei)j h(me/ran te kai\
101 nu/kta, th=| me\n e)grh/gorsin, nukti\ d' u(/pnon parascou=sa. fronti\j ga\r
au)th\n oi(=a mhte/ra khdemonikwta/thn ei)sh=lqe tou= mh\ ta\ e)/ggona a)potru/ce-
sqai: meq' h(me/ran ga\r ta\ sw/mata diani/sthsi kai\ pro\j ta\j tou= bi/ou
crei/aj kai\ u(phresi/aj a(pa/saj e)gei/rei kaki/zousa tou\j a)rgw=| kai\ a(bro-
diai/tw| bi/w| scola/zein e)qizome/nouj, nu/ktwr de\ kaqa/per e)n pole/mw| to\
a)naklhtiko\n u(poshmh/nasa pro\j a)na/paulan kalei= kai\ th\n tw=n swma/twn
102 e)pime/leian. oi( d' a)poqe/menoi polu\ ba/roj pragmateiw=n, o(/son e(/wqen ei)j
e(spe/ran h)=san e)phcqisme/noi, kai\ e)panelqo/ntej oi)/kade pro\j h(suci/an
tre/pontai kai\ katadarqo/ntej u(/pnw| baqei= to\n meqhmerino\n po/non e)kno-
shleu/ontai, kai\ pa/lin nealei=j kai\ a)kmh=tej geno/menoi speu/dousin e(/kastoi
103 pro\j ta\ oi)kei=a kai\ sunh/qh. to\n do/licon tou=ton h( fu/sij dia/ te u(/pnou
kai\ e)grhgo/rsewj a)pe/neimen | a)nqrw/poij, i(/n' e)n me/rei me\n e)nergw=sin, e)n
me/rei d' a)tremi/zontej e(toimo/tera kai\ eu)kinhto/tera ta\ tou= sw/matoj
i)/scwsi me/rh.
104 Pro\j a(/per a)pidw\n o( tou\j no/mouj h(mi=n profhteu/saj a)/nesin
e)kh/ruxe th=| cw/ra| di' e(xaeti/aj gewpo/nouj e)piscw/n. a)lla\ ga\r ou)c e(/neka
w(=n ei)=pon au)to\ mo/non tou=t' ei)shgh/sato, a)lla\ kai\ th=j sunh/qouj filan-
qrwpi/aj, h(\n a(/panti me/rei th=j nomoqesi/aj sunufai/nein a)xioi= toi=j e)ntug-
ca/nousi tai=j i(erai=j grafai=j koinwnika\ kai\ crhsta\ e)nsfragizo/menoj h)/qh.
105 keleu/ei ga\r tw=| e(bdo/mw| e)/tei mhde\n sugklei/ein cwri/on, a)lla\ pa/ntaj
a)mpelw=naj kai\ e)laiw=naj a)napeptame/nouj e)a=n kai\ ta\j a)/llaj kth/seij
o(/sai spartw=n ei)sin h)\ de/ndrwn, i(/na toi=j a)pautomatisqei=si karpoi=j oi(
pe/nhtej a)dew=j crh=sqai du/nwntai ma=llon h)\ ou)c h(=tton tw=n kekthme/nwn.
106 o(/qen toi=j me\n despo/taij ou)k e)fh=ken e)rga/zesqai stocasa/menoj tou=
mhdemia=j lu/phj ai)/tioj au)toi=j gene/sqai w(j ta\ me\n a)nalw/mata parascou=si,
ta\j d' a)nti\ tou/twn proso/douj mh\ lamba/nousi, tou\j d' a)po/rouj w(j i)di/wn
a)polau/ein to/te gou=n tw=n a)llotri/wn ei)=nai dokou/ntwn h)xi/wse tapeinou=
107 sch/matoj au)tou\j a)palla/ttwn kai\ tw=n e)pi\ metai/taij o)neidw=n. a)=r' ou)k
a)/xion e)rasqh=nai tw=n no/mwn, oi(\ tosau/thj ge/mousin h(mero/thtoj; di' h(\n
oi( me\n plou/sioi dida/skontai metadido/nai kai\ koinwnei=n w(=n e)/cousi, parh-
Philo Judaeus. De specialibus legibus
57
gorou=ntai d' oi( pe/nhtej, mh\ pa/ntote tai=j tw=n eu)po/rwn oi)ki/aij e)pifoita=n
a)nagkazo/menoi pro\j e)pano/rqwsin w(=n e)ndeei=j ei)sin, a)ll' e)/stin o(/te kai\
prosodeuo/menoi kaqa/per e)x i)di/wn kthma/twn tou\j a)pautomati/zontaj, w(j
108 e)/fhn. karpou/j. ch=rai kai\ o)rfanoi\ pai=dej kai\ o(/soi a)/lloi tw=n h)melh-
me/nwn kai\ a)fanw=n e(/neka tou= mh\ periousia/zein to/te periousia/zousi tai=j
tou= qeou= dwreai=j e)xapinai/wj peplouthko/tej, o(\j au)tou\j pro\j koinwni/an
109 e)ka/lese tw=n kthto/rwn e)n tw=| th=j i(era=j e(bdo/mhj a)riqmw=|: kai\ o(/soi
me/ntoi kthnotrofou=si, met' a)dei/aj e)pi\ clohfagi/aj ta\ oi)kei=a qre/mmata
a)/gousin e)klego/menoi pedi/a eu)/corta kai\ e)pithdeio/tata e)mbo/skesqai, kata-
crw/menoi th=| th=j e)keceiri/aj a)dei/a|: kai\ fqo/noj ou)dei\j a)panta=tai e)k tw=n
despotw=n a(/te palaiota/tw| e)/qei kekrathme/nwn, o(\ su/ntrofon e)k makrw=n
cro/nwn geno/menon ei)j fu/sin e)kneni/khken.
110 )Arch\n tau/thn ballo/menoj w(/sper qeme/lio/n tina e)pieikei/aj
kai\ filanqrwpi/aj e(pta\ e(bdoma/daj e)tw=n sunqei\j to\ penthkosto\n o(/lon
a)pe/fhnen i(ero/n, e)xai/reta kai\ pa/nta diafero/ntwj kala\ nomoqeth/saj e)p'
111 au)tw=| para\ ta\ koinwni/an e)/conta. prw=ton me\n to/de: ta\ j a)llotriwqei/saj
kth/seij oi)/etai dei=n a)podi/dosqai toi=j e)x a)rch=j kuri/oij, i(/n' ai( klhrouci/ai
toi=j ge/nesi diafula/ttwntai | kai\ mhdei\j tw=n lh=xin ei)lhco/twn ei)j a(/pan
112 ste/rhtai th=j dwrea=j. e)peidh\ ga\r kairoi\ polla/kij prospi/ptousin
a)bou/lhtoi, di' ou(\j a)nagka/zontai/ tinej pipra/skein ta\ i)/dia, kai\ th=j e)n
de/onti crei/aj tou/twn prou)no/hse kai\ tou\j w)noume/nouj e)kw/lusen a)pa-
ta=sqai, toi=j me\n pipra/skein e)fei/j, tou\j d' e)f' oi(=j w)nh/sontai ma/la
113 safw=j a)nadida/xaj. mh\ ga\r di/dote, fhsi/, ta\j e)pi\ pagkthsi/a| tima/j, a)lla\
ta\j pro\j e)niautw=n w(risme/non a)riqmo/n, oi(\ e)nto/j ei)si penthkontaeti/aj.
ou) ga\r kthma/twn ai( pra/seij a)lla\ karpw=n o)fei/lousin ei)=nai, dia\ du/o
ta)nagkaio/tata: e(\n me\n o(/ti su/mpasa h( cw/ra kth=ma ke/klhtai qeou=, tw=n
de\ qeou= kthma/twn ou)c o(/sion a)/llouj e)pigra/fesqai despo/taj: e(/teron
de\ %o(/t&i lh=xij a)ponene/mhtai e(ka/stw| tw=n klhrou/cwn, h(=j ste/resqai to\n
114 laco/nta ou)k e)dikai/wsen o( no/moj. to\n me\n ou)=n e)nto\j th=j penthkontaeti/aj
duna/menon a)nalabei=n ta\ oi)kei=a h)/ tina tw=n e)gguta/tw ge/nouj a)gciste/wn
prokalei=tai pa/sh| mhcanh=| katatiqe/nai h(\n e)/labe timh\n kai\ mh\ tw=| pria-
115 me/nw| kaq' o(\n e)/dei kairo\n w)felh/santi zhmi/aj ai)/tion gene/sqai: tw=| de\
a)po/rwj e)/conti sunepa/qhse kai\ mete/dwken e)le/ou th\n a)rcai/an dwrhsa/-
menoj au)=qij periousi/an, di/ca tw=n kat' eu)ch\n a)fierwqe/ntwn a)grw=n e)n
th=| ta/xei tw=n a)naqhma/twn: a)na/qhma d' ou)c o(/sion a)kurou=sqai cro/nw|:
dio\ proste/taktai th\n a)xi/an timh\n tou/twn e)kle/gein mhde\n katacarisa-
me/nouj tw=| poihsame/nw| to\ a)na/qhma.
116 Tau=ta me\n e)pi\ tai=j th=j cw/raj dianomai=j kai\ klhrouci/aij
diate/taktai: e(/tera d' e)pi\ tai=j oi)ki/aij. e)pei\ de\ [ka]i\ tou/twn ai( me\n
kata\ po/leij e)nto\j teicw=n ei)sin, ai( d' e)n a)groi=j e)/xw tei/couj e)pau/leij,
ta\j me\n e)n toi=j cwri/oij e)pe/treyen o( no/moj a)ei\ lutrou=sqai, ta\j de\
mh\ lutrwqei/saj a)/cri tou= penthkostou= e)/touj a)podi/dosqai proi=ka toi=j
pa/lai kuri/oij, kaqa/per kai\ ta\ kth/mata: moi=ra ga\r ai( e)pau/leij
117 kthma/twn. o(/sai de\ teicw=n e)nto/j ei)si, me/cri me\n e)niautou= th\n a)na-
pomph\n e)pi\ tou\j peprako/taj e)/cousi, meta\ de\ to\n e)niauto\n ei)j a(/pan
Philo Judaeus. De specialibus legibus
58
toi=j w)nhsame/noij bebaiou=ntai, mhde\n th=j tou= penthkostou= e)/touj e)kecei-
118 ri/aj blaptou/shj tou\j priame/nouj. ai)/tion de\ to\ bou/lesqai kai\ e)ph-
lu/taij i(dru/sewj th=j e)ntau=qa bebai/ou parascei=n a)formh/n: e)peidh\ ga\r
metousi/an gh=j ou)k e)/cousin, a(/te mh\ katariqmhqe/ntej e)n tai=j klhrouci/aij,
oi)kiw=n au)toi=j kth=sin o( no/moj a)pe/neime, fronti/saj tou= mh\ | metana/staj
119 gene/sqai tou\j tw=n no/mwn i(ke/taj kai\ pro/sfugaj. ai( ga\r po/leij, o(/te
e)klhrodotei=to h( cw/ra kata\ fula/j, ou) dienemh/qhsan, a)ll' ou)de\ th\n
a)rch\n h)=san sunw|kodomhme/nai, kata\ ta\j e)n a) groi=j e)pau/leij tw=n oi)kh-
to/rwn poioume/nwn ta\j diatriba/j: e)x w(=n u(/steron a)nasta/ntej kai\ sunel-
qo/ntej, e)pi/dosin koinwni/aj kai\ fili/aj, w(/sper ei)ko/j, e)n cro/nw| makrw=|
lambanou/shj, oi)ki/aj e)n tau)tw=| kai\ po/leij e)dei/manto, w(=n kai\ e)phlu/taij,
kaqa/per ei)=pon, mete/dosan, i(/na mh\ pa/ntwn a)poroi=en kai\ tw=n e)n a)groi=j
kai\ tw=n kata\ po/leij.
120 Peri\ de\ th=j i(erwme/nhj fulh=j ta/de nomoqetei=tai: gh=j a)po-
tomh\n ou)k a)pe/neime toi=j newko/roij o( no/moj, u(polabw\n au)ta/rkh pro/sodon
ei)=nai tou/toij ta\j a)parca/j, o)ktw\ de\ kai\ tessara/konta po/leij a)peklh/rwsen
121 ei)j oi)/khsin kai\ discili/ouj e(ka/sth| ph/ceij proa/steion e)n ku/klw|. ta\j ou)=n
e)n tau/taij oi)ki/aj ou) to\n au)to\n tro/pon tai=j a)/llaij, o(/sai teicw=n ei)/sw
tugca/nousin, e)bebai/wse toi=j priame/noij, e)nto\j e)niautou= tw=n a)podidome/nwn
komi/sasqai mh\ duname/nwn, a)ll' ei)j a(/pan e)fh=ken au)ta\j lutrou=sqai,
kaqa/per kai\ toi=j a)po\ tou= e)/qnouj ta\j e)pau/leij ai(=j i)sodunamou=sin, e)peidh\
mo/naj e)k tosau/thj cw/raj dieklhrw/santo ta\j oi)ki/aj, w(=n ou)k w)/|eto dei=n
ste/resqai tou\j labo/ntaj, kaqa/per ou)de\ tou\j klhrou/couj tw=n e)pau/lewn.
oi)kiw=n me\n dh\ pe/ri tosau=ta.
122 Ta\ de\ pro\j crew/staj daneistw=n kai\ pro\j qera/pontaj des-
potw=n o(/moia toi=j pro/sqen nomoqetei=tai, o(/pwj oi( me\n daneistai\ mh\ e)k-
le/gwsi to/kouj para\ tw=n o(moeqnw=n, a)ll' o(/son proh/kanto mo/non a)/smenoi
komi/zwntai, oi( de\ despo/tai toi=j a)rgurwnh/toij mh\ w(j fu/sei dou/loij a)ll'
w(j misqwtoi=j prosfe/rwntai, pare/contej a)/deian e)leuqeri/aj eu)qu\j me\n
toi=j u(pe\r au(tw=n lu/tra katatiqe/nai duname/noij, au)=qij de\ toi=j a)po/roij
h)\ o(/tan e)pige/nhtai o( a)p' a)rch=j doulei/aj e(/bdomoj e)niauto\j h)\ o(/tan o( pen-
thkosto/j, ka)\n pro\ mia=j h(me/raj tu/ch| tij ei)j doulei/an u(pacqei/j: a)/fesij
ga\r o( cro/noj e)kei=no/j e)sti kai\ neno/mistai, pa/ntwn e)pi\ ta\j a)rcai/aj diau-
123 lodromou/ntwn kai\ a)nakampto/ntwn eu)pragi/aj. e)pitre/pei d' e)k tw=n mh\
o(mofu/lwn [oi(/tinej e)x e(te/rwn e)qnw=n ei)sin] oi)ke/taj kta=sqai, boulo/menoj
prw=ton me\n diafora\n oi)kei/wn te kai\ a)llotri/wn ei)=nai, e)/peita de\ mh\ kata\
to\ pantele\j a)nagkaio/taton kth=ma, qera/pontaj, a)nei=rxai th=j au(tou= poli-
tei/aj: muri/a ga\r tw=n e)n tw=| bi/w| pragma/twn poqei= ta\j e)k dou/lwn
u(phresi/aj.
124 Ui(oi\ klhrono/moi gone/wn e)/stwsan, ei) de\ mh\ ei)=en, qugate/rej. w(j
ga\r e)n th=| fu/sei gunaikw=n a)/ndrej prwtostatou=si, ka)n tai=j suggenei/aij
e)ce/twsan pronomi/an diadeco/menoi ta\j ou)si/aj kai\ th\n tw=n teteleuthko/twn
ta/xin e)kplhrou=ntej a)na/gkhj no/mw| katasceqe/ntwn ou)de\n qnhto\n %ka&i\
125 ghgene\j a)qanati/zonti. parqe/noi de\ e)a\n a)poleifqw=sin a)ne/kdotoi, proiko\j
u(po\ zw/ntwn e)/ti tw=n gone/wn mh\ diwrisme/nhj, i)somoirei/twsan toi=j a)/rresin.
Philo Judaeus. De specialibus legibus
59
e)pimelei/sqw d' h( proestw=sa a)rch\ fulakh=j te tw=n a)poleifqeisw=n kai\
au)xh/sewj kai\ tw=n ei)j di/aitan kai\ paidei/an th\n a(rmo/ttousan ko/raij
a)nalwma/twn kai/, o(po/te ge/noito w(/ra, [ka]i\ ga/mou tou= pre/pontoj, a)ndrw=n
126 e)n a(/pasi doki/mwn a)risti/ndhn e)pikriqe/ntwn. e)/stwsan d' ou(=toi ma/lista
me\n suggenei=j, ei) de\ mh/, pa/ntwj gou=n dhmo/tai kai\ fule/tai, ca/rin tou=
mh\ tou\j klh/rouj tou\j proikidi/ouj e)pigami/aij a)llotriou=sqai, me/nein d'
127 e)n tai=j e)x a)rch=j tetagme/naij kata\ fula\j lh/xesin. e)a\n de\ genea=j e)/rhmoj
w)\n tugca/nh|, pari/twsan e)pi\ th\n diadoch\n a)delfoi\ tou= teteleuthko/toj:
h( ga\r meq' ui(ou\j kai\ qugate/raj e)n suggenei/aij ta/xij a)delfw=n e)stin.
ei) de\ a)na/delfo/j tij ei)/h teleutw=n, qei=oi pro\j patro\j diadece/sqwsan th\n
ou)si/an, qei/wn de\ mh\ o)/ntwn, qei=ai, %ei)=t&a tw=n a)/llwn oi)kei/wn kai\ suggenw=n
128 %o&i( e)gguta/tw. spa/nij d' ei) katala/boi th=j suggenei/aj, w(j mhde/na tw=n
a)f' ai(/matoj a)poleifqh=nai, h( fulh\ klhrono/moj e)/stw: sugge/neia ga/r
129 ti/j e)sti kai\ h( fulh\ kata\ perigrafh\n mei/zona kai\ teleiote/ran. a)/xion
me/ntoi to\ diaporhqe\n u(p' e)ni/wn %m&h\ h(sucasqh=nai: dia\ ti/, ga/r fasi,
pa/ntwn suggenw=n kai\ dhmotw=n kai\ fuletw=n e)pimnhsqei\j o( no/moj e)n tai=j
tw=n klh/rwn diadocai=j gonei=j mo/nouj paresiw/phsen, ou(\j ei)ko\j h)=n, w(/sper
klhronomou=ntai, klhronomei=n ta\ pai/dwn; o(/ti, w)= gennai=e, qei=oj w)\n kai\
th\n th=j fu/sewj a)kolouqi/an ai)ei\ skopw=n ou)de\n w)|h/qh crh=nai pali/mfhmon
ei)shgei=sqai: gone/wn me\n ga\r eu)cai/, zw=ntaj a)polipei=n ou(\j e)ge/nnhsan,
diadexome/nouj o)/noma/ te au)tw=n kai\ ge/noj kai\ ou)si/an, e)cqrw=n de\ a)meili/k-
twn a)rai\ ta)nanti/a, proapoqnh/|skein ui(ou\j kai\ qugate/raj tw=n fusa/ntwn.
130 o(/pwj ou)=n mhde\n a)na/rmoston kai\ a)su/mfwnon e)n a(rmoni/a| kai\ sumfwni/a|,
kaq' h(\n dioikei=tai su/mpaj o( ko/smoj, diagoreu/h|, pai/dwn me\n a)poqnh|-
sko/ntwn, gone/wn d' e)pibiou/ntwn, a)nagkai/wj a(/ma kai\ prepo/ntwj ou) pros-
e/taxe mhte/raj [a(/m]a kai\ pate/raj ta\ ui(w=n kai\ qugate/rwn klhronomei=n,
131 ei)dw\j mh\ suna=|don to\ pra=gma bi/w| te kai\ fu/sei. fulaxa/menoj ou)=n
gumnoi=j o)no/masi kale/sai gonei=j e)pi\ pai/dwn teteleuthko/twn klhronomi/an,
u(pe\r tou= mh\ dokei=n a)peukth\n w)fe/leian prosne/mwn o)neidi/zein penqou=sin
h)\ u(pomimnh/|skein kakopragiw=n, e(te/rw| tro/pw| ta\j ou) si/aj a)pe/neimen au)toi=j,
132 bracu\ parhgo/rhma mega/lou kakou=. ti/j ou)=n o( tro/poj; a)delfo\n patro\j
gra/fei klhrono/mon a)delfidw=n, h)= pou dia\ to\n pate/ra to\n qei=on gerai/rwn:
ei) mh/ tij ou(/twj h)li/qio/j e)stin, w(j u(polamba/nein o(/ti e(/teron timw=n
e(te/rou ca/rin a)timou=n e)kei=non proairei=tai: mh\ kai\ tou\j tw=n fi/lwn gnw-
ri/mouj oi( perie/pontej a)melei=j tw=n e(tai/rwn ei)si/n; h)\ %o&u) pa/ntwn eu)noi-
kw/tatoi khdemo/nej tw=n e)pi\ timh=| kai\ e(tai/rouj a)pode/contai; to\n au)to\n
dh\ tro/pon kai\ o( no/moj dia\ pate/ ra kale/saj a)delfo\n patro\j e)pi\ metou-
si/an klh/rou polu\ pro/teron pate/ra kalei=, fwnh=| me\n ou)/, dia\ ta\ lecqe/nta,
gnwrimwte/ra| de\ fwnh=j duna/mei tranou/sh| to\ bou/lhma tou= nomoqe/tou.
133 Pai/dwn o( presbu/tatoj ou)k i)somoirei= toi=j met' au)to/n, a)lla\ di-
plasi/wn a)xiou=tai, dio/ti te a)nh\r kai\ gunh\ pro/teron u(pa/rcontej au)=qij
e)ge/nonto path\r kai\ mh/thr dia\ to\n fu/nta prw=ton kai\ e)peidh\ o( %prw=to&j
geno/menoj tou/toij a)nakalei=n h)/rxato toi=j o)no/masi tou\j spei/rantaj kai\-
to\ a)nagkaio/taton-o(/ti o( pro\ tou= genea=j e)/rhmoj oi)=koj eu) /paij e)ge/neto
pro\j th\n tou= ge/nouj tw=n a)nqrw/pwn diamonh/n, h(=j spora\ me\n ga/moj,
Philo Judaeus. De specialibus legibus
60
134 karpoi\ de\ te/knwn gene/seij, w(=n o( presbu/tatoj a)rch/. dia\ tau/thn g'
oi)=mai th\n ai)ti/an oi( prwto/tokoi tw=n me\n a)/sponda ei)rgasme/nwn e)cqrw=n,
w(j ai( i(erai\ grafai\ dhlou=si, mia=| nukti\ pa/ntej h(bhdo\n a)nh|re/qhsan, tw=n
d' a)po\ tou= e)/qnouj caristh/rion a)nete/qhsan qew=| kaqierwqe/ntej: e)/dei
ga\r tou\j me\n baruta/tw| kai\ a)parhgorh/tw| pe/nqei baru=nai, fqora=| tw=n
prwtostatou/ntwn, gerai/rein de\ to\n swth=ra qeo\n a)parcai=j, ai(\ th\n e)n
135 te/knoij h(gemoni/an e)/lacon. e)pei\ d' ei)si/ tinej oi(\ meta\ ga/mon kai\ paido-
poii/an o)ye\ swfrosu/nhn a)pomaqo/ntej e)xw/keilan ei)j a)krasi/an kai\ e)pi-
mane/ntej gunaixi\n e(te/raij ta\j prote/raj e)ka/kwsan kai\ toi=j e)x e)kei/nwn
ou)ke/q' w(j pate/rej a)ll' w(j patrwoi\ proshne/cqhsan a)pomimhsa/menoi to\
mhtruiw=n ei)j progonou\j dussebe\j kai\ o(/lwj e(autou\j kai\ ta\ e(autw=n
e)xe/dwkan tai=j deute/raij kai\ paisi\ toi=j tou/twn h(donh=j, ai)sci/stou pa/qouj,
h(/ttouj geno/menoi, calino\n me\n ei)/ pwj oi(=o/n te h)=n e)mbalei=n tai=j e)pi-
qumi/aij u(pe\r tou= mh\ a)naskirta=n e)pi\ ple/on ou)k a)\n e)me/llhsen o( no/moj.
136 e)pei\ de\ mani/an e)xhgriwme/nhn oi)/strw| calepo\n ma=llon d' a)du/naton
i)a/sasqai, to\n me\n w(j a)qerapeu/tw| no/sw| kateschme/non a)pe/lipe, to\n d'
e)k th=j dia\ tou\j ne/ouj e)/rwtaj kakwqei/shj ui(o\n ou)c u(perei=de keleu/saj
au)to\n lamba/nein dipla/sia ta\ e)k th=j pro\j tou\j a)delfou\j dianomh=j.
137 ai)/tia de\ tou/tou polla/: prw=ton me\n ga\r kola/zei to\n u(pai/tion a)na/gkhn
e)piqei\j au)tw=| poiei=n eu)= o(\n kakw=j diatiqe/nai proairei=tai, kai\ th=j a)gnw/-
monoj gnw/mhj a)/kuron a)pofai/nei di' w(=n w)felei= to\n kinduneu/santa pro\j
e)kei/nou zhmiwqh=nai ta/ttwn au(to\n e)n th=| ta/xei tou= gegennhko/toj, h(\n o(
138 fu/sei path\r e)pi\ presbuta/tou paido\j e)/lipe. deu/teron de\ e)/leon kai\
oi)=kton lamba/nei tw=n h)dikhme/nwn, ou(\j baruta/thj a)ni/aj e)pelafri/zei
metousi/a| ca/ritoj kai\ dwrea=j: ou)de\n ga\r h(=tton tou= klhronomou=ntoj
ui(ou= th\n diplasi/an moi=ran ei)ko\j h)=n h(/desqai th\n mhte/ra, filanqrwpi/a|
no/mou parhgorhqei=san, o(\j ou)k ei)/asen au)th/n te kai\ genea\n ei)j a(/pan
139 e)cqrw=n e)lattou=sqai. tri/ton de/: brabeuth\j w)\n tw=n dikai/wn a)gaqo\j
e)logi/sato par' e(autw=|, o(/ti toi=j me\n e)k th=j stergome/nhj e)pedayileu/sato
ta\j corhgi/aj o( path\r dia\ to\n po/qon th=j gunaiko/j, tou\j d' e)k th=j
stughqei/shj ou)deno\j panta/pasin h)xi/wse dia\ to\ th=j mhtro\j e)/cqoj, w(j
e)kei/nouj me\n e)/ti zw=ntoj prokeklhronomhke/nai plei/w th=j i)somoiri/aj,
tou/touj de\ kinduneu=sai kai\ teleuth/santoj a(pa/ntwn a)faireqh=nai tw=n
patrw/|wn. i(/n' ou)=n e)panisw/sh| th\n dianomh\n toi=j e)x a)mfote/rwn tw=n
gunaikw=n, w(/rise dimoiri/an ta\ presbei=a tw=| th=j a)phllagme/nhj paidi/.
tou/twn me\n dh\ a(/lij.
140 | (Epo/menoi de\ th=| ta/xei tri/ton ei)=doj a)nagra/fomen e(orth=j, o(\
shmanou=men. e)/sti de\ noumhni/a kata\ selh/nhn, cro/noj o( a)po\ suno/dou
e)pi\ su/nodon, o(\n maqhmatikw=n pai=dej eu)= ma/la dihriqmh/santo. th\n d' e)n
e(ortai=j e)/lace ta/xin noumhni/a dia\ polla/: prw=ton me\n o(/ti a)rch\ mhno/j,
a)rch\ de\ kai\ a)riqmou= kai\ cro/nou ti/mion: e)/peita de\ o(/ti kat' au)th\n
ou)de\n a)fw/tiston e)n ou)ranw=|: suno/dw| me\n ga\r u(podramou/shj h(/lion
selh/nhj to\ pro\j gh=n me/roj e)zo/fwtai, noumhni/a| de\ pe/fuken a)nala/mpein.
141 tri/ton de\ o(/ti tw=| e)la/ttoni kai\ a)sqeneste/rw| kat' e)kei=non to\n cro/non to\
krei=tton kai\ dunatw/teron w)felei/aj a)nagkai/aj metadi/dwsi: noumhni/a| ga\r
Philo Judaeus. De specialibus legibus
61
a)/rcetai fwti/zein ai)sqhtw=| fe/ggei selh/nhn o( h(/lioj, h( de\ to\ i)/dion ka/lloj
a)nafai/nei toi=j o(rw=si. tou=to d' e)nargh/j e)stin, w(j e)/oike, didaskali/a
crhsto/thtoj kai\ filanqrwpi/aj, i(/na mhde/pote tw=n i)di/wn a)gaqw=n a)/nqrwpoi
fqonw=sin, a)lla\ mimou/menoi ta\j e)n ou)ranw=| makari/aj kai\ eu)dai/monaj
fu/seij u(pero/rion th=j yuch=j baskani/an e)lau/nwsi kai\ profe/rontej ei)j
142 me/son ta\ oi)kei=a koinopragw=si kai\ cari/zwntai toi=j a)xi/oij. te/tarton de\
o(/ti tw=n kat' ou)rano\n a(pa/ntwn e)n e)la/ttoni proqesmi/a| selh/nh to\n zw|o-
fo/ron peripolei=: mhniai/w| ga\r diasth/mati to\n ku/klon a)nu/tei. dio\ kai\
to\ sumpe/rasma th=j perio/dou, teleutw/shj e)pi\ th\n a)rch\n a)f' h(=j h)/rxato
fe/resqai selh/nhj, teti/mhken o( no/moj proseipw\n e)kei/nhn th\n h(me/ran
e(orth\n, u(pe\r tou= pa/lin h(ma=j a)nadida/xai ma/qhma ka/lliston, i(/n' e)n
tai=j tou= bi/ou pra/xesi ta\ te/lh sunw|da\ tai=j a)rcai=j a)pofai/nwmen:
genh/setai de\ tou=t', e)a\n logismw=| ta\j prw/taj h(niocw=men o(rma\j mh\ e)pi-
tre/pontej au)tai=j a)fhnia/zein kai\ a)naskirta=n tro/pon qremma/twn a)gela/rchn
143 ou)k e)co/ntwn. a(\j de\ pare/cetai toi=j e)pi\ gh= j a(/pasin w)felei/aj selh/nh,
ti/ crh\ diexio/nta mhku/nein; e)mfanei=j ga\r ai( pi/steij. h)\ ou)ci\ tai=j au)xh/-
sesin au)th=j a)nace/ontai potamoi\ kai\ phgai\ kai\ meiou=ntai pa/lin meiw/sesi,
kai\ pela/gh tote\ me\n e)xanacwrei= kai\ a)mpwti/zonta u(posu/retai tote\ d'
e)xapinai/wj e)pitre/cei kata\ pali/rroian, o(/ te a)h\r ai)qri/aij kai\ nefw/sesi
kai\ tai=j a)/llaij metabolai=j pantoi/aj e)nde/cetai tropa/j, karpoi/ te oi(
spartw=n kai\ de/ndrwn au)/xontai kai\ telesforou=ntai selh/nhj perio/doij
tiqhnoume/nhj e(/kasta tw=n fuome/nwn kai\ pepainou/shj e)ndro/soij kai\
144 malakwta/taij au)/raij; a)ll' ou)ci\ kairo/j, o(/per e)/fhn, makrhgorei=n e)/painon
selh/nhj diexio/nta kai\ katariqmou/menon a(\j pare/cetai zw/|oij kai\ toi=j
e)pi\ gh=j a(/pasin w)felei/aj. dia\ me\n dh\ tau=ta kai\ ta\ tou/toij paraplh/sia
noumhni/a teti/mhtai kai\ ta/xin e)/lace th\n e)n tai=j e(ortai=j.
145 Meta\ de\ th\n noumhni/an e)sti\n e(orth\ teta/rth, ta\ diabath/ria, h(\n
(Ebrai=oi Pa/sca patri/w| glw/tth| kalou=sin, e)n h(=| qu/ousi pandhmei\ polla\j
muria/daj i(erei/wn a)rxa/menoi a)po\ meshmbri/aj a)/cri e(spe/raj, o( lew\j a(/paj,
presbu/tai kai\ ne/oi, kat' e)kei/nhn th\n h(me/ran i(erwsu/nhj a)xiw/mati teti-
mhme/noi: to\n ga\r a)/llon cro/non oi( i(erei=j ta/j te koina\j qusi/aj kai\ ta\j
i)di/aj e(ka/stou prosta/xei no/mwn e)pitelou=si, to/te de\ su/mpan to\ e)/qnoj
146 meta\ pa/shj a)dei/aj a(gnai=j cersi\n i(erourgei= kai\ i(era=tai. ai)/tion de\ to/de:
th=j megi/sthj a)poiki/aj u(po/mnhma/ e)stin h( e(orth\ kai\ caristh/rion, h(\n a)p'
Ai)gu/ptou muria/sin u(pe\r diakosi/aj a)ndrw=n o(mou= kai\ gunaikw=n e)stei/-
lanto kata\ ta\ crhsqe/nta lo/gia. to/te ou)=n, w(j ei)ko/j, a)poleloipo/tej
cw/ran ge/mousan a)panqrwpi/aj kai\ xenhlasi/aj e)pithdeu/ousan kai\-to\
calepw/taton-ta\j tou= qeou= tima\j a)lo/ goij zw/|oij ou)c h(me/roij mo/non
a)lla\ kai\ a)gri/oij prosne/mousan u(po\ th=j a)/gan pericarei/aj e)/quon au)toi\
dia\ proqumi/an a)/lekton kai\ ta/coj e)speusme/non tou\j i(erei=j ou)k a)na-
me/nontej. tou=to dh\ to/te pracqe\n au)tokeleu/stw| kai\ e)qelourgw=| pa/qei
dra=n e)fh=ken o( no/moj a(/pax kat' e)niauto\n e(/kaston ei)j eu)caristi/aj u(po/-
147 mnhsin. tau=ta me\n kata\ palaia\n a)rcaiologi/an i(storei=tai. oi(=j de\ ta\
r(hta\ tre/pein pro\j a)llhgori/an e)/qoj yuch=j ka/qarsin ai)ni/ttetai ta\ dia-
bath/ria: fasi\ ga\r to\n sofi/aj e)rasth\n ou)de\n e(/teron e)pithdeu/ ein h)\ th\n
Philo Judaeus. De specialibus legibus
62
a)po\ tou= sw/matoj kai\ tw=n paqw=n dia/basin, w(=n e(/kaston e)piklu/zei cei-
ma/rrou potamou= tro/pon, ei) mh/ tij toi=j a)reth=j do/gmasin a)nako/ptoi kai\
148 a)nacaiti/zoi th\n fora/n. e(ka/sth de\ oi)ki/a kat' e)kei=non to\n cro/non sch=ma
i(erou= kai\ semno/thta peribe/blhtai, tou= sfagiasqe/ntoj i(erei/ou pro\j th\n
a(rmo/ttousan eu)wci/an eu)trepizome/nou kai\ tw=n e)pi\ ta\ sussi/tia sunei-
legme/nwn a(gneutikoi=j perirranthri/oij kekaqarme/nwn, oi(\ paragego/nasin
ou)c w(j ei)j ta\ a)/lla sumpo/sia cariou/menoi gastri\ di' oi)/nou kai\ e)des-
ma/twn, a)lla\ pa/trion e)/qoj e)kplhrw/sontej met' eu)cw=n te kai\ u(/mnwn.
149 a)/xion me/ntoi kai\ th\n h(me/ran parashmh/nasqai th=j pandh/mou eu)wci/aj:
a)/getai ga\r tessareskaideka/th| tou= mhno/j, h(/tij e)k duei=n e(bdoma/dwn
sune/sthken, i(/na mhde\n a)moirh=| tw=n a)xi/wn timh=j e(bdoma/doj, a)ll' au(/th
kata/rch| pa=sin e)pifanei/aj kai\ semno/thtoj.
150 | Suna/ptei de\ toi=j diabathri/oij e(orth\n dia/foron e)/cousan kai\
ou) sunh/qh trofh=j crh=sin, a)/zuma, a)f' ou(= kai\ w)no/mastai. ditto\j de\ o(
peri\ au)th=j lo/goj, o( me\n i)/dioj tou= e)/qnouj e(/neka th=j lecqei/shj a)poiki/aj,
o( de\ koino\j kata\ fu/sewj a)kolouqi/an kai\ th\n tou= ko/smou panto\j a(rmoni/an.
w(j d' a)yeudh\j h( u(po/scesij, e)piskepte/on. e(/bdomoj w)\n o( mh\n ou(=toj
a)riqmw=| te kai\ ta/xei kata\ to\n h(liako\n ku/klon duna/mei prw=to/j e)sti,
151 dio\ kai\ prw=toj e)n tai=j i(erai=j bi/bloij a)nage/graptai. ai)/tion de\ w(/j ge
oi)=mai to/de: th\n e)arinh\n i)shmeri/an a)peiko/nisma/ ti kai\ mi/mhma sumbe/bhken
ei)=nai th=j a)rch=j e)kei/nhj, kaq' h(\n o(/de o( ko/smoj e)dhmiourgei=to: to/te ga\r
diakrinome/nwn tw=n stoicei/wn kai\ th\n e)narmo/nion ta/xin lambano/ntwn
pro/j te au(ta\ kai\ pro\j a)/llhla, diekosmei=to me\n o( ou)rano\j h(li/w| kai\
selh/nh| kai\ tai=j tw=n a)/llwn planh/twn kai\ a)planw=n a)ste/rwn corei/aij kai\
perio/doij, diekosmei=to de\ kai\ h( gh= pantoi/aij futw=n i)de/aij kai\ o(/sh th=j
o)reinh=j kai\ pedia/doj a)gaqh\ kai\ baqei=a pa=sa e)teqh/lei kai\ e)clohfo/rei.
152 kaq' e(/kaston ou)=n e)niauto\n u(pomimnh/|skwn o( qeo\j th=j tou= ko/smou
gene/sewj
a)ne/fhne to\ e)/ar, e)n w(=| pa/nta a)nqei= kai\ blasta/nei. dio/per ou)k a)po\
skopou= prw=toj a)nage/graptai mh\n e)n toi=j no/moij, e)peidh\ tro/pon tina\
th=j prw/thj a)rch=j e)kmagei=o/n e)stin, a)p' e)kei/nhj w(/sper a)rcetu/pou sfra-
153 gi=doj tupwqei/j. o( de\ kata\ th\n metopwrinh\n i)shmeri/an th=| ta/xei [prw/t]h|
prw=toj w)\n e)n tai=j h(liakai=j perio/doij ou) le/getai para\ tw=| no/mw| prw=toj,
o(/ti kat' e)kei=non to\n cro/non sugkekomisme/nwn tw=n karpw=n a(pa/ntwn ta\
de/ndra fullorroei= kai\ o(/sa a)kma/zon to\ e)/ar h)/negke pa/nta [xhrai/neta]i
a)fauai/netai xhroi=j pneu/masi tou= a)e/roj au)cmw/dh katasta/nta toi=j a)f'
154 h(li/ou flogmoi=j. prw=ton me\n ou)=n e)pifhmi/sai mh=na, kaq' o(\n e)stei/rwtai
kai\ a)gonei= h(/ te o)reinh\ kai\ h( pedia/j, panta/pasin u(pe/laben a)na/rmoston
kai\ a)noi/keion ei)=nai: dei= ga\r toi=j prw/toij kai\ h(gemoni/da ta/xin ei)lhco/si pros-
ei=nai ta\ ka/llista kai\ eu)ktaio/tata, di' w(=n ai( zw/|wn kai\ karpw=n kai\ futw=n
155 gene/seij kai\ au)xh/seij ei)si/n, a)ll' ou)c ai( pali/mfhmoi fqorai/. th=j de\
e(orth=j
a)rch\ dico/mhnoj, h( pentekaideka/th, kaq' h(\n selh/nh plhsifah\j gi/netai,
pronoi/a| tou= mhde\n ei)=nai sko/toj kat' e)kei/nhn th\n h(me/ran, a)lla\ fwto\j a)na/-
plea pa/nta dia\ pa/ntwn, h(li/ou me\n e(/wqen ei)j e(spe/ran e)pila/mpontoj,
Philo Judaeus. De specialibus legibus
63
selh/nhj de\ a)f' e(spe/raj a)/cri th=j e(/w ta\j au)ta\j ***, tw=n %d'& a)ste/rwn
156 a)llh/loij a)ntiparacwrou/ntwn a)ski/oij fe/ggesin. h( de\ e(orth\ pa/lin e)f'
h(me/raj e(pta\ a)/getai di' h(\n e)/lacen e)n ko/smw| o( a)riqmo\j pronomi/an te kai\
timh/n, i(/na mhde\n tw=n ei)j eu)qumi/an kai\ pa/ndhmon eu)frosu/nhn kai\ eu)cari-
sti/an th\n pro\j to\n qeo\n a)polei/phtai th=j i(era=j e(bdoma/doj, h(\n a)rch\n
157 kai\ phgh\n a)nqrw/poij a)gaqw=n a(pa/ntwn ei)=nai dienoh/qh. tw=n de\ e(pta\
h(merw=n du/o, th\n prw/thn kai\ th\n u(sta/thn, "a(gi/aj" prosei=pen, a)rch=|
kai\ te/lei pronomi/an, w(j ei)ko/j, didou\j kai\ a(/ma boulo/menoj kaqa/per e)n
o)rga/nw| mousikw=| sumfwni/a| tw=n a)/krwn ta\j meqori/ouj sunarmo/sasqai,
ta/ca me/ntoi kai\ u(pe\r tou= to/n te parelqo/nta kai\ me/llonta cro/non
sunw|do\n a)pofh=nai th=| e(orth=|, to\n me\n parelhluqo/ta suna/ptonta
%th=| prw/th|, to\n de\ me/llont&a th=| teleutai/a|, w(=n e(kate/ra th\n e(auth=j kai\
th=j e(te/raj du/namin ei)/lhcen: h(/ te ga\r prw/th th=j me\n e(orth=j e)stin a)rch/,
te/loj de\ tou= parelhluqo/toj cro/nou, h(/ te e(bdo/mh te/loj me\n th=j e(orth=j,
a)rch\ de\ tou= me/llontoj, i(/n', o(\ kai\ pro/sqen ei)=pon, a(/paj o( tou= spou-
dai/ou bi/oj i)so/timoj e(orth=| nomi/zhtai lu/phn kai\ fo/bon kai\ e)piqumi/an
158 kai\ ta)/lla pa/qh kai\ nosh/mata th=j yuch=j e)lhlako/toj. o( d' a)/rtoj
a)/zumoj, h)/toi dia\ to\ tou\j progo/nouj, h(ni/ka qei/a| pomph=| th\n a)poiki/an
e)ste/llonto, crwme/nouj a)nuperblh/tw| ta/cei ta\ fura/mata tou= staito\j
a)/zuma e)pene/gkasqai h)\ e)peidh\ kata\ to\n kairo\n e)kei=non #le/gw de\ th\n
e)arinh\n w( /ran, e)n h(=| sumbai/nei th\n e(orth\n a)/gesqa$i o( tou= si/tou
karpo\j a)telh/j e)sti, tw=n pedi/wn stacuhforou/ntwn kai\ mh/pw kairo\n
e)co/ntwn ei)j a)/mhton. a)telei= dh\ tw=| me/llonti karpw=| teleiwqhsome/nw| de\
mikro\n u(/steron e)dikai/wsen e)xomoiw=sai th\n a)/zumon trofh\n-a)telh\j
ga/r e)sti kai\ au(/th-pro\j e)lpi/doj crhsth=j u(po/mnhsin, w(j h)/dh th=j
fu/sewj ta\j e)thsi/ouj eu)trepizome/nhj a)nqrw/pwn ge/nei dwrea\j e)n th=| tw=n
159 e)pithdei/wn a)fqoni/a| kai\ periousi/a|. le/getai de\ ka)kei=no toi=j e)xhghtai=j
tw=n i(erw=n gramma/twn, o(/ti h( me\n a)/zumoj trofh\ dw/rhma fu/sew/j e)stin,
h( d' e)zumwme/nh te/cnhj e)/rgon: e)pithdeu/sei ga\r a)/nqrwpoi ta\ h(de/a toi=j
a)nagkai/oij a)namignu/nai speu/dontej to\ au)sthro\n th=| fu/sei proshne\j
160 te/cnh| kateskeu/asan. e)pei\ ou)=n e)stin h( e)arinh\ e(orth/, kaqa/per e)di/daxa,
th=j tou= ko/smou gene/sewj u(po/mnhma, tou\j de\ palaita/touj ghgenei=j te
kai\ e)k ghgenw=n a)nagkai=on h)=n crh/sasqai tai=j | tou= ko/smou dwreai=j
a)diastro/foij, mh/pw th=j h(donh=j pareuhmerou/shj, oi)keiota/thn trofh\n
e)nomoqe/thse tw=| kairw=|, boulo/menoj a)na\ pa=n e)/toj ta\ th=j semnh=j kai\
au)sthra=j diai/thj e)mpureu/mata zwpurei=n kai\ a(/ma to\n a)rcai=on bi/on th=j
o)ligodei/ aj kai\ eu)telei/aj qauma/sai te kai\ timh=sai panhgu/rewj e)keceiri/a|
161 kai\ to\n h(mw=n kaq' o(/son oi(=o/n te h)=n e)xomoiw=sai tw=| palaiw=|. ta\ lecqe/nta
pistou=tai ma/lista h( tw=n i)sari/qmwn tai=j fulai=j e)pi\ th=j i(era=j trape/zhj
a)/rtwn dw/deka pro/qesij: ei)si\ ga\r pa/ntej a)/zumoi, dei=gma safe/staton
a)migou=j trofh=j ou) te/cnh| pro\j h(donh\n a)lla\ fu/sei pro\j to\ th=j crh/sewj
a)nagkai=on eu)trepisqei/shj. tau=ta me\n e)pi\ tosou=ton.
162 (Eorth\ de/ e)stin e)n e(orth=| h( meta\ th\n prw/thn eu)qu\j h(me/ran, h(/tij
a)po\ tou= sumbebhko/toj o)noma/zetai dra/gma: tou=to ga\r a)parch\ prosa/-
getai tw=| bwmw=| kai\ th=j cw/raj, h(\n e)/lace to\ e)/qnoj oi)kei=n, kai\ th=j
Philo Judaeus. De specialibus legibus
64
sumpa/shj gh=j, w(j ei)=nai th\n a)parch\n kai\ tou= e)/qnouj i)di/an kai\ u(pe\r
163 a(/pantoj a)nqrw/pwn ge/nouj koinh/n. to\ d' ai)/tion, o(/ti o(\n lo/gon e)/cei pro\j
po/lin i(ereu/j, tou=ton pro\j a(/pasan th\n oi)koume/nhn to\ )Ioudai/wn e)/qnoj.
i(era=tai ga/r, ei) dei= ta)lhqe\j ei)pei=n, a(/pasi toi=j a(gneutikoi=j kaqarsi/oij
crw/menon kai\ kata\ sw=ma kai\ kata\ yuch\n u(fhgh/sesi no/mwn qei/wn, oi(\
ta/j te gastro\j h(dona\j kai\ u(pogastri/ouj e)/steilan kai\ to\n o)/clon %th=j
yuch=j e)cali/nwsan nou=n& tai=j ai)sqh/sesin h(ni/ocon, a)lo/ goij lo/gon, e)pi-
sth/santej, e)/ti de\ kai\ ta\j th=j yuch=j a)kri/touj kai\ pleonazou/saj o(rma\j
a)ne/koyan kai\ a)necai/tisan, ta\ me\n malakwte/raij u(fhgh/sesi kai\ filo-
so/foij protropai=j, ta\ d' e)mbriqeste/roij kai\ eu)tonwte/roij e)le/gcoij kai\
164 fo/bw| kola/sewj, o(\n e)panatei/nontai. cwri\j de\ tou= th\n nomoqesi/an
tro/pon tina\ didaskali/an i(erwsu/nhj ei)=nai kai\ to\n biou=nta kata\ tou\j
no/mouj eu)qu\j i(ere/a, ma=llon d' a)rciere/a, par' a)lhqei/a| dikazou/sh| nomi/-
zesqai ka)kei=no pro/sestin e)xai/reton: a)peri/grafon kai\ a)peri/lhpton sum-
be/bhken ei)=nai qew=n plh=qoj tw=n kata\ po/leij timwme/nwn a)rre/nwn te
kai\ qhleiw=n, ou(\j to/ te poihtiko\n ge/noj e)mu/qeuse kai\ %&o( polu\j o(/miloj
a)nqrw/pwn, oi(=j a)/poroj kai\ a)diereu/nhtoj h( zh/thsij th=j a)lhqei/aj e)sti/n:
ou) mh\n tou\j au)tou\j a(/pantej a)lla\ e(te/rouj e(/teroi semnopoiou=si kai\
gerai/rousin, w(j mhde\ qeou\j tou\j e)pi\ th=j a)llodaph=j nomi/zein, a)lla\
ge/lwta kai\ cleu/hn qe/sqai ta\j e)kei/nwn a)podoca\j kai\ kataginw/skein tw=n
165 timw/ntwn pollh\n h)liqio/thta w(j u(giou=j diamartano/ntwn do/xhj. ei) d'
e)/stin, o(\n mia=| gnw/mh| pa/ntej o(mologou=sin (/Ellhnej o(mou= kai\ ba/rbaroi,
o( a)nwta/tw path\r qew=n te kai\ a)nqrw/pwn kai\ tou= su/mpantoj ko/smou
dhmiourgo/j, ou(= th\n fu/sin a)o/raton kai\ dusto/paston ou)=san ou) mo/non
o(raqh=nai a)lla\ kai\ nohqh=nai pa/ntej oi( peri\ ta\ maqh/mata kai\ th\n
a)/llhn filosofi/an diatri/bontej a)nazhtei=n gli/contai mhde\n pare/ntej tw=n
ei)j eu(/resin kai\ [tou/to]u qerapei/an, e)/dei me\n pa/ntaj a)nqrw/pouj a)nh=fqai
%tou/to&u kai\ mh\ kaqa/per a)po\ mhcanh=j ei)spoiei=n e(te/rouj e)pi\ metousi/a|
166 tw=n i)/swn timw=n. e)pei\ de\ peri\ to\ a)nagkaio/taton w)/lisqon me/roj, to\
sfa/lma tw=n a)/llwn e) phnwrqw/sato, kuriw/tata fa/nai, to\ )Ioudai/wn e)/qnoj,
o(/sa me\n ei)j ge/nesin h)=lqe pa/nq' u(perku/yan w(j genhta\ kai\ th=| fu/sei
fqarta/, tou= d' a)genh/tou kai\ a)idi/ou mo/non th\n qerapei/an e(lo/menon:
prw=ton me\n o(/ti kalo/n, e)/peita d' o(/ti kai\ w)fe/limon presbute/rw| pro\
newte/rwn kai\ a)/rconti pro\ a)rcome/nwn kai\ poihth=| pro\ gegono/twn a)na-
167 kei=sqai/ te kai\ prosti/qesqai. dio\ kai\ qauma/zein e)pe/rcetai/ moi, pw=j
tolmw=si/ tinej a)panqrwpi/an tou= e)/qnouj kathgorei=n, o(\ tosau/th| ke/crhtai
koinwni/aj kai\ eu)noi/aj th=j pro\j %tou\&j pantacou= pa/ntaj u(perbolh=|, w(j ta/j
te eu)ca\j kai\ e(orta\j kai\ a)parca\j u(pe\r tou= koinou= ge/nouj tw=n a)nqrw/pwn
e)pitelei=n kai\ to\n o)/ntwj o)/nta qeo\n qerapeu/ein u(pe/r te e(autou= kai\ tw=n
a)/llwn, oi(\ ta\j o)feilome/naj latrei/aj a)podedra/kasi. kai\ tau=ta me\n u(pe\r
168 tou= su/mpantoj a)nqrw/pwn ge/nouj. i)di/a| de\ pa/lin eu)caristou=si %di&a\
polla/: prw=ton me\n %o(/t&i ou)k ai)ei\ spora/dhn a)lw/menoi kata/ te nh/souj
kai\ h)pei/rouj diatelou=si kai\ w(j o)qnei=oi kai\ a)ni/drutoi ta\j e(te/rwn e)pw|-
khko/tej kai\ a)llotri/oij e)fedreu/ontej a)gaqoi=j o)neidi/zontai mhdemi/an gh=j
tosau/thj a)potomh\n %e)p&i\ tw=| metoiki/zesqai daneisa/menoi, cw/ran de\ kai\
Philo Judaeus. De specialibus legibus
65
po/leij kthsa/menoi klh=ron i)/dion e)k pollou= ne/montai, a)f' ou(= ta\j a)parca\j
169 o(/sio/n e)sti poiei=sqai. deu/teron d' o(/ti ou)/te a)po/blhton kai\ th\n e)pi-
tucou=san a)ll' a)gaqh\n kai\ pa/mforon gh=n e)/lacon pro/j te zw/|wn h(me/rwn
eu)goni/aj kai\ karpw=n a)muqh/twn a)fqoni/an: e)n au)th=| ga\r ou)de/n e)sti
lupro/gewn, a)lla\ kai\ o(/sa liqw/dh kai\ a)po/krota ei)=nai dokei= fleyi\ ma-
lakai=j die/zwstai kai\ sfo/dra baqei/aij, ai(\ dia\ pio/thta zw|ofutei=n ei)sin
170 a)gaqai/. pro\j de\ tou/toij ou)k e)/rhmon cw/ran e)/labon, a)ll' e)n h(=| polu-
a/nqrwpon e)/qnoj h)=n kai\ eu) androu=sai mega/lai po/leij: a)ll' ai( me\n e)kenw/-
qhsan oi)khto/rwn, to\ de\ su/mpan e)/qnoj e)/xw me/rouj brace/oj h)fani/sqh,
ta\ me\n pole/moij, ta\ de\ kai\ qehla/toij prosbolai=j, dia\ kaina\j kai\
e)kto/pouj e)pithdeu/seij a)dikhma/twn kai\ o(/sa megalourgou=ntej e)pi\ kaqaire/sei
tw=n th=j fu/sewj qesmw=n h)se/boun, i(/na oi( a)nti\ tou/twn ei)soikizo/menoi toi=j
e(te/rwn swfronisqw=si kakoi=j, a)nadidacqe/ntej e)/rgoij o(/ti zhlwtai\ me\n
tw=n %kaki/a&j e)/rgwn geno/menoi tau)ta\ pei/sontai, timh/santej d' a)reth=j
bi/on e(/xousi to\n a)ponemhqe/nta klh=ron, ou)k e)n metoi/koij a)ll' e)n au)to/ -
171 cqosin e)xetasqe/ntej. w(j me\n toi/nun a)parch\ to\ dra/gma th=j te oi)kei/aj
kai\ th=j sumpa/shj gh=j e)stin e)p' eu)caristi/a| gino/menon eu)qhni/aj kai\
eu)ethri/aj, h(=| to/ te e)/qnoj kai\ to\ su/mpan a)nqrw/pwn ge/noj e)po/qei crh=sqai,
dedh/lwtai. prosh/kei de\ mh\ a)gnoei=n, o(/ti polla\ dia\ th=j a)parch=j kai\
w)felimw/tata pari/statai: prw=ton me\n qeou= mnh/mh, h(=j ou)k e)/stin eu(rei=n
a)gaqo\n teleio/teron, e)/peita de\ tw=| pro\j a)lh/qeian ai)ti/w| th=j eu)karpi/aj
172 a)moibh\ dikaiota/th. ta\ me\n ga\r a)po\ te/cnhj gewrgikh=j o)li/ ga kai\ to\
mhde/n, au)/lakaj a)nastei=lai h)\ periska/yai kai\ gurw=sai futo\n h)\ baqu=nai
ta/fron h)\ ta\j peritta\j e)pifu/seij a)potemei=n h)/ ti tw=n o(moiotro/pwn
e)rga/sasqai, ta\ d' e)k fu/sewj a)nagkai=a pa/nta kai\ crh/sima, gonimw/taton
e)/dafoj, eu)/udra cwri/a phgai=j kai\ potamoi=j au)qigene/si kai\ ceima/rroij
kai\ e)thsi/oij o)/mbroij katardo/mena, a)e/roj eu)krasi/ai zwtikwta/taij au)/raij
e)pipne/ontoj, ai( spartw=n kai\ futw=n i)de/ai muri/ai: ti/ ga\r tou/twn a)/nqrwpoj
173 h)\ eu(=ren h)\ e)ge/nnhsen; h( me\n ou)=n gennh/sasa fu/sij tw=n i)di/wn a)gaqw=n
ou)k e)fqo/nhsen a)nqrw/pw|, zw/|wn de\ tw=n qnhtw=n h(gemonikw/taton au)to\n
ei)=nai u(polabou=sa, dio/ti lo/gou kai\ fronh/sewj kekoinw/nhken, a)risti/ndhn
ei(/leto kai\ pro\j metousi/an tw=n i)di/wn e)ka/lesen: u(pe\r w(=n a)/xion e)pai-
nei=sqai/ te kai\ qauma/zesqai to\n e(stia/tora qeo\n th\n w(j a)lhqw=j e(sti/an
gh=n a(/pasan a)ei\ plh/rh pare/conta tw=n ou)k a)nagkai/wn mo/non a)lla\ kai\
174 %tw=n pro\&j to\n a(brodi/aiton bi/on. pro\j de\ tou/toij to\ mh\ dei=n eu)ergetw=n
a)logei=n: o( ga\r pro\j to\n a)nepidea= kai\ e(autou= %plh/r&h qeo\n eu)ca/ristoj
ge/noit' a)\n kai\ pro\j a)nqrw/pouj e)xeqisqei/j, oi(\ muri/wn o(/swn e)ndeei=j
175 ei)sin. kri/qinon de\ to\ th=j a)parch=j dra/gma, pro\j th\n tw=n u(pobebhko/twn
a)nupai/tion crh=sin: e)peidh\ ga\r ou)/t' eu)age\j h)=n e)k pa/ntwn a)pa/rcesqai,
tw=n plei/stwn pro\j h(donh\n ma=llon h)\ th\n a)nagkai/an crh=sin gegono/twn,
ou)/q' o(/sion a)polau=sai kai\ metascei=n tinoj tw=n pro\j e)dwdh\n mh\ e)n oi(=j
eu)prepe\j kai\ qe/mij eu)caristh/santaj, to\ deuterei/oij trofh=j tetimhme/non
ei)=doj, kriqh/n, a)pa/rcesqai prose/taxen o( no/moj: o( ga\r tou= si/tou %karpo\&j
ta\ presbei=a e)/lacen, ou(= pa/lin th\n a)parch\n e)pifaneste/ran ou)=san ei)j
e)pithdeio/teron a)nati/qetai kairo/n, ou) proekfoitw=n a)ll' e)n tw=| paro/nti
Philo Judaeus. De specialibus legibus
66
tamieuo/menoj u(pe\r tou= kai\ ta\j eu)caristi/aj h(rmo/sqai cro/nwn tetag-
me/naij perio/doij.
176 Tosau/taj e)/cousa pronomi/aj, o(po/saj e)/deixen o( no/moj, h( e)pi\ tw=|
dra/gmati panh/gurij proe/orto/j e)stin, ei) dei= ta)lhqe\j ei)pei=n, e(te/raj e(orth=j
mei/zonoj: a)po\ ga\r e)kei/nhj h(me/ra penthkosth\ katariqmei=tai e(pta\ e(bdo-
ma/sin, a)fe/sewj i(ero\n a)riqmo\n e)pisfragizome/nhj mona/doj, h(/tij e)sti\n
a)sw/matoj qeou= ei)kw/n, w(=| kata\ th\n mo/nwsin e)xomoiou=tai. tou=to me\n
177 dh\ prw=ton ka/lloj e)pidei/knutai penthkonta/j. e(/teron de\ mhnute/on:
qaumasth\ kai\ perima/chto/j e)stin h( fu/sij %au)th=&j dia/ te ta)/lla kai\
e)peidh\ sune/sthken e)k tou= stoiceiwdesta/tou kai\ presbuta/tou tw=n e)n
ou)si/aij perilambanome/nwn, w(/j fasin oi( a)po\ tw=n maqhma/twn, o)rqo-
gwni/ou trigw/nou: mh/kei me\n ga\r ai( tou=de pleurai\ triw=n ou)=sai kai\
tessa/rwn kai\ pe/nte sumplhrou=sin a)riqmo\n to\n dw/deka, tou= zw|ofo/rou
ku/klou para/deigma, diplasiasqei/shj e(xa/doj th=j gonimwta/thj, h(/tij e)sti\n
a)rch\ teleio/thtoj, e)k tw=n i)di/wn sumplhroume/nh merw=n, oi(=j e)xisou=tai:
duna/mei d', w(j e)/oiken, a)pogennw=si to\n penthkosto\n dia\ tou= tri\j tri/a
kai\ tetra/kij te/ssara kai\ penta/kij pe/nte, w(/ste a)nagkai=on ei)=nai le/gein
tosou/tw| %krei/tt&w dwdeka/doj ei)=nai penthkonta/da o(/sw| kai\ to\ duna/mei
178 tou= mh/kei. ei) de\ tou= e)la/ttonoj ei)kw/n e)stin h( kallisteu/ousa tw=n e)n
ou)ranw=| sfai=ra h( zw|ofo/roj, ti/noj a)\n ei)/h para/deigma to\ krei=tton, h(
penthkonta/j, h)\ pa/ntwj a)mei/nonoj fu/sewj; peri\ h(=j ou) kairo\j le/gein:
au)/tarkej ga\r e)n tw=| paro/nti seshmeiw=sqai th\n diafora\n u(pe\r tou= mh\
e)n pare/rgw| prohgou/menon e)/rgon ti/qesqai.
179 Pro/srhsin d' e)/lacen h( kata\ to\n penthkosto\n a)riqmo\n e)nistame/nh
e(orth\ prwtogennhma/twn, e)n h(=| du/o e)zumwme/nouj a)/rtouj e)k purou= gego-
no/taj e)/qoj prosfe/rein a)parch\n si/tou, th=j a)ri/sthj trofh=j. w)noma/sqh
de\ prwtogennhma/twn h)\ dio/ti, pri\n ei)j th\n a)nqrw/pwn crh=sin e)lqei=n to\n
e)pe/teion karpo/n, tou= ne/ou si/tou to\ prw=ton ge/nnhma kai\ o( prw=toj para-
180 fanei\j karpo\j a)parch\ prosa/getai-di/kaion ga\r kai\ o(/sion th\n megi/sthn
labo/ntaj para\ qeou= dwrea\n a)fqoni/an a)nagkaiota/thj o(mou= kai\ w)feli-
mwta/thj e)/ti de\ kai\ h(di/sthj trofh=j mh/te a)polau=sai mh/te suno/lwj
spa/sai, pri\n a)pa/rxasqai tw=| corhgw=|, dido/ntaj me\n ou)de/n, au) tou= ga\r ta\
pa/nta kai\ kth/mata kai\ dwreai/, dia\ %d&e\ brace/oj sumbo/lou parafai/-
nontaj eu)ca/riston kai\ qeofile\j h)=qoj pro\j to\n cari/twn me\n a)nepidea=
181 sunecei=j de\ kai\ a)ena/ouj ca/ritaj a)/rdonta-h)\ dio/ti kat' e)xoch\n prw=ton
kai\ a)/riston ge/nnhma o( tou= si/tou karpo/j e)stin, e)n deute/ra| ta/xei
tw=n a)/llwn katariqmoume/nwn o(/sa sparta/: kaqa/per ga\r a)/rcwn %me\n&
e)n po/lei, kubernh/thj d' e)n nhi\ prw=toj ei)=nai le/getai, tw=| to\n me\n kata\
po/lin, to\n de\ kata\ nau=n a)fhgei=sqai/ te kai\ profe/rein, to\n au)to\n tro/pon
kai\ o( tou= si/tou karpo\j o)no/mati sunqe/tw| prwtoge/nnhma w)noma/sqh dia\
to\ pa/ntwn a)/ristoj ei)=nai tw=n speirome/nwn: e)/dei ga\r au)to\n kai\ tou=
182 zw/|wn a)ri/stou trofh\n ei)=nai. e)zumwme/noi d' ei)si\n oi( a)/rtoi, tou= | no/mou
zu/mhn e)pi\ to\n bwmo\n a)nafe/rein a)peipo/ntoj, ou)c i(/na diama/ch tij h)=| e)n
toi=j prostattome/noij, a)ll' u(pe\r tou= tro/pon tina\ di' e(no\j ei)/douj labei=n
te kai\ dou=nai, labei=n me\n th\n a)po\ tw=n prosfero/ntwn eu)caristi/an, dou=nai
Philo Judaeus. De specialibus legibus
67
de\ eu)qu\j a)nuperqe/twj ta\ komizo/mena toi=j prosfe/rousin, ou) mh\n w(/ste
183 crh=sqai: crh/sontai ga\r toi=j a(/pax kaqierwqei=sin oi(=j e)/xesti/ te kai\
e)fi/etai, e)/xesti de\ toi=j i(erwme/noij, oi(\ tw=n prosagome/nwn tw=| bwmw=| o(/sa
mh\ u(po\ tou= a)sbe/stou puro\j a)nali/sketai th\n metousi/an e)/labon filan-
qrwpi/a| no/mou doqei=san h)\ misqo\n u(phresiw=n h)\ ge/raj a)gw/nwn, ou(\j u(pe\r
eu)sebei/aj a)qlou=sin, h)\ klh=ron i(ero/n, tou= kata\ th\n cw/ran mh\ to\n au)to\n
184 tro/pon tai=j a)/llaij fulai=j to\ e)piba/llon me/roj daneisa/menoi. su/mbolon
d' e)sti\ kai\ a)/llwn h( zu/mh duei=n: e(no\j me\n e)ntelesta/thj kai\ o(loklh/rou
trofh=j, h(=j ou)k e)/stin eu(rei=n e)n th=| kaq' h(me/ran crh/sei krei/ttona kai\
lusiteleste/ran: kra/tistoj de\ kai\ o( tou= si/tou karpo\j e)n spartoi=j, w(j
185 a(rmo/ttein u(pe\r tou= a)ri/stou poiei=sqai th\n a)ri/sthn a)parch/n. e(/teron
de\ sumbolikw/teron: pa=n to\ e)zumwme/non e)pai/retai: cara\ de\ yuch=j
e)stin eu)/logoj e)/parsij: e)p' ou)deni\ de\ tw=n o)/ntwn ma=llon cai/rein pe/fuken
a)/nqrwpoj h)\ eu)pori/a| kai\ a)fqoni/a| tw=n a)nagkai/wn: e)f' oi(=j a)/xion gegh-
qo/taj eu)caristei=n, poioume/nouj a)ora/tou th=j peri\ th\n dia/noian eu)pa-
186 qei/aj ai)sqhth\n dia\ tw=n e)zumwme/nwn a)/rtwn eu)caristi/an. a)/rtoi d' ei)si\n
[a)ll' ou) si=to]j h( a)parch/, dia\ to\ mhde\n e)/ti e)ndei=n tw=n ei)j a)po/lausin
trofh=j, si/tou gegono/toj: le/getai ga\r o(/ti tw=n spartw=n a(pa/ntwn teleu-
187 tai=oj o( puro\j genna=sqai pe/fuke kai\ pro\j a)/mhton pari/stasqai. du/o
d' ei)si\n a)/rista duoi=n cro/nwn caristh/ria, tou= te parelhluqo/toj, e)n w(=| tw=n
e)x e)ndei/aj kai\ limou= kakw=n ou)k e)peira/qhmen e)n eu)ethri/a| dia/gontej, kai\
tou= me/llontoj, dio/ti ta\j ei)j au)to\n corhgi/aj kai\ paraskeua\j eu)trepi-
sa/meqa kai\ ge/montej crhstw=n e)lpi/dwn tamieuo/meqa ta\j tou= qeou=
dwrea\j ei)j th\n kaq' h(me/ran profe/rontej ai)ei\ di/aitan, o(/swn a)\n %&h)=|
crei/a kata\ no/mouj th=j oi)konomikh=j a)reth=j.
188 (Exh=j e)stin i(eromhni/a, kaq' h(\n a(/ma tai=j a)nagome/naij qusi/aij
e)n tw=| i(erw=| salpi/zein e)/qoj: a)f' ou(= kai\ "salpi/ggwn" e)tu/mwj e(orth\ pros-
agoreu/etai, ditto\n lo/gon e)/cousa, to\n me\n i)/dion tou= e)/qnouj, to\n de\
koino\n a)nqrw/pwn a(pa/ntwn: i)/dion me\n u(po/mnhsin terasti/ou kai\ me-
galourghqe/ntoj e)/rgou, kaq' o(\n cro/non ta\ lo/gia tw=n no/mwn e)qespi/zeto:
189 to/te ga\r a)p' ou)ranou= fwnh\ sa/lpiggoj e)xh/chsen, h(\n ei)ko\j a)/cri tw=n
tou= panto\j fqa/sai pera/twn, i(/na kai\ tou\j mh\ paro/ntaj kai\ mo/non ou)k
e)n e)scatiai=j katoikou=ntaj dia\ tou= sumbebhko/toj h( ptoi/a e)pistre/yh|
logisame/nouj, o(/per ei)ko/j, o(/ti ta\ ou(/twj mega/la mega/lwn a)potelesma/twn
e)sti\ shmei=a: ti/ de\ mei=zon h)\ w)felimw/teron ei)j a)nqrw/pouj e)lqei=n e)du/nato
tw=n genikw=n no/mwn, ou(\j proefh/teusen o( qeo/j, ou) di' e(rmhne/wj kaqa/per
190 ta\ e)n ei)/dei no/mima. tou=to me\n e)xai/reton tou= e)/qnouj: koino\n de\ pro\j
pa/ntaj a)nqrw/pouj e)kei=no: h( sa/lpigx o)/rgano/n e)sti pole/mou kai\ pro\j th\n
kat' e)cqrw=n | e)fo/rmhsin, o(po/te kairo\j ei)/h sumple/kesqai, kai\ pro\j
a)na/klhsin, o(po/te diakri/nesqai de/oi pro\j ta\ oi)kei=a e)paneleusome/nouj
strato/peda. e)/sti de\ kai\ e(/teroj qeh/latoj po/lemoj, o(/tan h( fu/sij e)n
e(auth=| stasia/sh|, tw=n merw=n a)ntepitiqeme/nwn a)llh/loij, i)so/thtoj eu)no-
191 mwta/thj pleonexi/a| tou= a)ni/sou krathqei/shj. u(p' a)mfote/rwn de\ tw=n
pole/mwn fqei/retai ta\ e)pi/geia, pro\j me\n e)cqrw=n dendrotomi/aij, dh|w/-
sesin, e)mprh/sesi trofw=n kai\ pedi/wn stacuhforou/ntwn, u(po\ de\ tw=n
Philo Judaeus. De specialibus legibus
68
kata\ fu/sin au)cmoi=j, e)pombri/aij, noti/wn bi/aij pneuma/twn, flogw/sesi
tai=j a)f' h(li/ou, cionw/dei periyu/xei, th=j a(rmoni/aj tw=n e)thsi/wn w(rw=n
perihkou/shj ei)j a)narmosti/an, e(/neka/ moi dokw= th=j ou) kata\ mikro\n e)pi-
polazou/shj a)ll' a)qro/w| fora=| kecume/nhj a)sebei/aj, par' oi(=j a)\n tau=ta
192 gi/nhtai. dia\ tou=to kaqa/per e)pw/numon e(orth\n o)rga/nou polemikou= sa/l-
piggoj a)pe/fhnen o( no/moj, e)p' eu)caristi/a| tou= ei)rhnopoiou= qeou= kai\
ei)rhnofu/lakoj, o(\j kai\ ta\j e)n tai=j po/lesi kai\ ta\j e)n toi=j me/resi tou=
panto\j sta/seij a)nelw\n eu)qhni/aj kai\ eu)ethri/aj kai\ tw=n a)/llwn a)gaqw=n
a)fqoni/an a)peirga/sato, mhde\n e)mpu/reuma karpw=n fqora=j e)a/saj zwpu-
rhqh=nai.
193 Meta\ de\ th\n tw=n salpi/ggwn a)/getai nhstei/a e(orth/. ta/ca a)/n
tij ei)/poi tw=n e(terodo/xwn kai\ ye/gein ta\ kala\ mh\ ai)doume/nwn: e(orth\
d' e)sti\ ti/j, e)n h(=| mh\ sumpo/sia kai\ sussi/tia kai\ e(stiato/rwn kai\ e(stiw-
me/nwn qi/asoj kai\ polu\j a)/kratoj kai\ tra/pezai polutelei=j kai\ corhgi/ai
kai\ paraskeuai\ tw=n e)n dhmoqoini/a| pa/ntwn eu)frosu/nai te kai\ kw=moi
su\n a)qu/rmasi kai\ twqasmoi=j kai\ paidia\ met' au)lou= kai\ kiqa/raj kai\
tumpa/nwn te kai\ kumba/lwn kai\ tw=n a)/llwn o(/sa %kat&a\ to\ paralelu-
me/non kai\ e)kteqhlumme/non ei)=doj mousikh=j di' w)/twn e)gei/rei ta\j a)ka-
194 qe/ktouj e)piqumi/aj; e)n ga\r tou/toij kai\ dia\ tou/twn, w(j e)/oike, to\ eu)frai/-
nesqai ti/qentai a)gnoi/a| th=j pro\j a)lh/qeian eu)frosu/nhj: h(\n o)xuderkesta/toij
o)/mmasin i)dw\n o( pa/nsofoj Mwush=j th\n nhstei/an e(orth\n a)nei=pe kai\
e(ortw=n th\n megi/sthn patri/w| glw/tth| "sa/bbata sabba/twn" au)th\n o)no-
ma/saj, w(j d' a)\n (/Ellhnej ei)/poien, e(bdoma/da e(bdoma/dwn kai\ a(gi/wn a(giw-
195 te/ran, dia\ polla/: prw=ton me\n %di'& e)gkra/teian, h(\n a)ei\ kai\ pantacou=
paragge/llwn e)n a(/pasi toi=j kata\ bi/on e)pidei/knusqai pra/gmasi dia/ te
glw/tthj kai\ gastro\j kai\ tw=n meta\ gaste/ra nuni\ de\ diafero/ntwj keleu/ei
perie/pein, e)xai/reton h(me/ran a)naqei\j au)th=|: siti/wn ga/r tij kai\ potw=n
maqw\n a)logei=n tw=n ou(/twj a)nagkai/wn ti/noj ou)k a)\n u(peri/doi tw=n perit-
tw=n, a(\ ge/gonen ou) diamonh=j kai\ swthri/aj e(/neka ma=llon h)\ blaberwta/thj
196 h(donh=j; deu/teron de\ e)peidh\ pa=sa a)na/keitai litai=j kai\ i(kesi/aij, peri\
mhde\n e(/teron a)/crij e(spe/raj e)x e(wqinou= tw=n a)nqrw/pwn scolh\n a)go/ntwn
h)\ dehtikwta/taj eu)ca/j, ai(=j spouda/zousi to\n qeo\n e)xeumeni/zesqai parai/-
thsin a(marthma/twn e(kousi/wn te kai\ a)kousi/wn ai)tou/menoi kai\ crhsta\
e)lpi/zontej, ou) di' e(autou\j a)lla\ dia\ th\n i(/lew fu/sin tou= suggnw/mhn pro\
197 kola/sewj o(ri/zontoj. tri/ton de\ dia\ to\n kairo/n, e)n w(=| sumbe/bhke th\n
nhstei/an a)/gesqai: kata\ ga\r tou=ton h)/dh sugkeko/mistai pa/nta o(/sa di'
e)/touj h)/negken h( gh=. to\ me\n ou)=n eu)qu\j e)mforei=sqai tw=n gegono/twn
a)plhsti/aj u(pe/laben e)/rgon ei)=nai, to\ de\ nhsteu=sai kai\ trofh=j mh\ pros-
a/yasqai pantelou=j eu)sebei/aj, h(/tij a)nadida/skei th\n dia/noian mh\ pepoi-
qe/nai toi=j eu)trepisqei=si kai\ pareskeuasme/noij w(j u(gei/aj h)\ zwh=j
ai)ti/oij: tau=ta ga\r kai\ paro/nta polla/kij e)/blaye kai\ mh\ paro/nta w)/nhse.
198 mo/non ou)k a)/ntikruj, ka)\n mhde\n th=| fwnh=| fqe/ggwntai to\ para/pan, oi(
meta\ th\n sugkomidh\n tw=n karpw=n a)peco/menoi siti/wn kai\ potw=n e)kbow=si
tai=j yucai=j kai/ fasi tau=ta: ta\j me\n th=j fu/sewj ca/ritaj ei)lh/famen
a)/smenoi kai\ tamieuo/meqa, fqarto\n de\ ou)de\n e)pigrafo/meqa/ pote th=j
Philo Judaeus. De specialibus legibus
69
h(mete/raj diamonh=j ai)/tion, a)lla\ to\n gennhth\n kai\ pate/ra kai\ swth=ra
tou= te ko/smou kai\ tw=n e)n ko/smw| qeo/n, w(=| kai\ dia\ tou/twn kai\ a)/neu
199 tou/twn tre/fein qe/mij kai\ diafula/ttein. i)dou\ gou=n kai\ tou\j h(mete/rouj
progo/nouj muria/si pollai=j e)rh/mhn a)tribh= kai\ pa=san a)/gonon diexio/ntaj
genea=j bi/on e)/th tessara/konta | die/qreyen w(j e)n baqugeiota/th| kai\ eu)fo-
rwta/th| cw/ra|, phga\j me\n to/te prw=ton a)natemw\n ei)j a)/fqonon potou=
crh=sin, u(/wn de\ trofh\n e)x ou)ranou= mh/te plei/ona mh/t' e)la/ttona th=j
diexarkou/shj ei)j e(ka/sthn h(me/ran, i(/na a)tamieu/toij crw/menoi toi=j a)nag-
kai/oij mh\ pwlw=sin a)yu/cwn, w(=n a)\n e)qhsauri/santo, ta\j a)gaqa\j e)lpi/daj,
a)lla\ mikra\ fronti/zontej tw=n corhgoume/nwn to\n corhgo\n qauma/zwsi
kai\ proskunw=si kai\ toi=j a(rmo/ttousin u(/mnoij kai\ eu)daimonismoi=j gerai/-
200 rwsin. h( de\ h(me/ra th=j nhstei/aj a)/getai no/mou prosta/xei deka/th| mhno\j
a)ei/. dia\ ti/ de\ e)n th=| deka/th|; w(j e)n toi=j peri\ au)th=j lo/goij h)kribw/-
samen, o)noma/zetai me\n u(po\ sofw=n a)ndrw=n pante/leia, perie/cei d' e)n
au(th=| ta\j a)nalogi/aj pa/saj, th/n te a)riqmhtikh\n kai\ th\n a(rmonikh\n kai\
th\n gewmetrikh/n, kai\ prose/ti ta\j a(rmoni/aj, e)pi/triton th\n dia\ tessa/rwn
kai\ h(mio/lion th\n dia\ pe/nte kai\ diplasi/an th\n dia\ pasw=n kai\ tetra-
plasi/an th\n di\j dia\ pasw=n, e)/cei de\ kai\ to\n e)po/gdoon lo/gon, w(j ei)=nai
plh/rwma tw=n kata\ mousikh\n qewrhma/twn teleio/taton, a)f' ou(= kai\ w)no/-
201 mastai pante/leia. th\n ou)=n siti/wn kai\ potw=n e)/ndeian proste/tace kat'
a)riqmo\n te/leion kai\ plh/rh gi/nesqai th=j deka/doj dia\ ta\j tou= a)ri/stou
tw=n e)n h(mi=n a)ri/staj trofa/j, i(/na mhdei\j u(pola/bh| limo\n to\ pa/ntwn
a)forhto/taton kakw=n ei)shgei=sqai to\n i(erofa/nthn, a)lla\ th=j ei)j ta\j tou=
202 sw/matoj dexamena\j ferome/nhj e)pirroh=j a)nakoph\n bracei=an. ou(/twj ga\r
e)/melle diauge\j kai\ kaqaro\n to\ a)po\ th=j logikh=j phgh=j [ei)j kaqaro\n]
e)pi\ yuch\n fe/resqai na=ma lei/wj, e)peidh/per ai( sunecei=j kai\ e)pa/llhloi
trofai\ kataklu/zousai to\ sw=ma kai\ to\n logismo\n prosepisu/rousin, ei)
d' e)pisceqei=en, eu)= ma/la sthricqei\j w(j e)pi\ xhra=j a)trapou= kai\ lewfo/rou
th\n porei/an a)/ptaiston dunh/setai poiei=sqai tw=n qe/aj kai\ a)koh=j
203 a)xi/wn e)fie/menoj. a)/llwj te a(rmo/tton h)=n, tw=n ei)j eu)qhni/an a(pa/ntwn
kata\ nou=n kecwrhko/twn e)pi\ telei/oij kai\ plh/resin a)gaqoi=j, e)n eu)ethri/a|
kai\ corhgiw=n a)fqoni/a| labei=n e)ndei/aj u(po/mnhsin a)poch=| siti/wn kai\ potw=n
kai\ lita\j kai\ i(kesi/aj poiei=sqai, a(/ma me\n u(pe\r tou= mh\ ei)j a)lhqh= pei=ran
e)lqei=n a)pori/aj tw=n a)nagkai/wn, a(/ma de\ kai\ eu)caristou=ntaj, o(/ti e)n
a)gaqw=n periousi/a| me/mnhntai kakw=n ou) genome/nwn. tou/twn me\n
dh\ a(/lij.
204 Teleutai/a d' e)sti\n e(orth\ tw=n e)niausi/wn prosagoreuome/nh
skhnai/, kairo\n e)/cousa to\n metopwrinh=j i)shmeri/aj: e)x ou(= du/o pari/statai,
to/ te dei=n i)so/thta tima=n a)niso/thta e)cqrai/nontaj-h( me\n ga\r dikaiosu/nhj
e)sti/n, h( de\ a)diki/aj a)rch/ te kai\ phgh/, kai\ h( me\n a)ski/ou fwto/j, h( de\
sko/touj suggenh/j-kai\ to\ prosh/kein meta\ th\n a(pa/ntwn karpw=n
telei/wsin eu)caristei=n tw=| telesfo/rw| qew=| kai\ pa/ntwn tw=n a)gaqw=n ai)ti/w|.
205 to\ ga\r meto/pwron, w(j kai\ au)to\ dh/pou dhloi= tou)/noma, kairo\j o( meta\
th\n o)pw/ran e)sti\n h)/dh sugkekomisme/nhn, kai\ fo/rouj tou\j e)thsi/ouj kai\
dasmou\j tou\j a)nagkai/ouj ei)senhnoco/twn %tw=n& spartw=n te kai\ tw=n de/n-
Philo Judaeus. De specialibus legibus
70
drwn kai\ th=j gh=j o(/saj trofa\j e)ge/nnhse tai=j tw=n a)muqh/twn zw/|wn
i)de/aij h(me/rwn te kai\ a)gri/wn a)fqo/nwj pareschme/nhj, ou) mo/non ei)j th\n
e)n cersi\ kai\ pro/skairon a)po/lausin a)lla\ kai\ th\n u(/steron dia\ to\ pro-
206 mhqe\j th=j filozw/|ou fu/sewj. kai\ mh\n e)n skhnai=j proste/taktai diai-
ta=sqai to\n cro/non th=j e(orth=j, h)/toi dia\ to\ mhke/ti ei)=nai crei/an e)n
u(pai/qrw| dia/gein ta\ peri\ gewrgi/an e)kponou=ntaj, ou)deno\j me\n u(poleif-
qe/ntoj e)/xw, pa/ntwn de\ karpw=n e)napokeime/nwn siroi=j kai\ toioutotro/poij
cwri/oij dia\ ta\j ei)wqui/aj bla/baj parakolouqei=n e) /k te flogw/sewj
207 h(liakh=j kai\ fora=j u(etw=n-o(/te me\n ga\r e)n pedi/oij e)sti\ ta\ tre/fonta,
mh\ sugkleisa/menoj qalamai/ou gunaiko\j tro/pon a)lla\ proelqw\n e)pimelhth\j
kai\ fu/lax ei)= su\ tw=n a)nagkai/wn: ka)\n u(paiqri/w| diatelou=nti/ soi pros-
pi/pth| krumo\j kai\ qa/lpoj, ei)si\n e)/fedroi %ka&i\ skiai\ ta\ la/sia tw=n
de/ndrwn, oi(=j u(postei/laj th\n a)f' e(kate/rou dunh/sh| bla/bhn eu)marw=j
e)kfugei=n: o(/tan d' oi( karpoi\ pa/ntej ei)skomi/zwntai, suneise/rcou steganw-
te/raj diai/thj e)fixo/menoj pro\j a)na/paulan a)nti\ kama/twn ou(\j gewponw=n
u(pe/meinaj-h)\ di' u(po/mnhsin th=j tw=n progo/nwn makra=j o(doipori/aj,
h(\n di' e)rh/mou poiou/menoi baqei/aj skhnai=j polueth= cro/non kaq' e(/kaston
208 staqmo\n e)ndih|tw=nto. prosh/kei de\ kai\ e)n plou/tw| peni/aj memnh=sqai
kai\ a)doxi/aj e)n do/xh| kai\ e)n h(gemoni/aij i)diwtikou= sch/matoj kai\ e)n
ei)rh/nh| kindu/nwn tw=n e)n pole/mw| kai\ e)pi\ gh=j ceimw/nwn tw=n kata\ qa/lassan
kai\ e)n po/lesin e)rhmi/aj: h(donh\ ga\r ou)k e)/sti mei/zwn h)\ e)n tai=j a)/gan
209 eu)pragi/aij e)/nnoian e)/cein palaiw=n a)tuchma/twn. pro\j de\ th=| h(donh=| kai\
o)/feloj ou) mikro\n ei)j a)reth=j a)/skhsin e)ggi/netai: labo/ntej ga\r pro\ o)fqal-
mw=n to/ te eu)= kai\ to\ cei=ron kai\ to\ me\n a)pewsme/noi karpou/menoi de\
to\ a)/meinon e)x a)na/gkhj eu)ca/ristoi gi/nontai to\ h)=qoj kai\ pro\j eu)se/beian
parormw=ntai fo/bw| th=j pro\j ta)nanti/a metabolh=j. o(/qen kai\ e)pi\ toi=j
parou=sin a)gaqoi=j to\n qeo\n w)|dai=j kai\ lo/goij gerai/rousi kai\ u(pe\r tou=
210 mhke/ti peiraqh=nai kakw=n liparou=si kai\ i(kesi/aij e)xeumeni/zontai. pa/lin
de\ h( tau/thj th=j e(orth=j a)rch\ pentekaideka/th| mhno\j e)ni/statai, dia\ th\n
lecqei=san kai\ e)pi\ th=j e)arinh=j w(/raj ai)ti/an, i(/na mh\ meq' h(me/ran mo/non
a)lla\ kai\ nu/ktwr plh/rhj o( ko/smoj h)=| tou= fu/sei pagka/lou fwto/j, h(li/ou
kai\ selh/nhj kat' e)kei/nhn th\n h(me/ran a)llh/loij e)panatello/ntwn au)gai=j
211 a)diasta/toij, a(\j | meqo/rion ou) diakri/nei sko/toj. e(pta\ de\ h(me/raij o)gdo/hn
e)pisfragi/zetai kale/saj "e)xo/dion" au)th/n, ou)k e)kei/nhj, w(j e)/oike, mo/non
th=j e(orth=j, a)lla\ kai\ pasw=n tw=n e)thsi/wn, o(/saj kathriqmhsa/mhn kai\
212 diexh=lqon: teleutai/a ga/r e)sti tou= e)niautou= kai\ sumpe/ rasma. ta/ca
me/ntoi kai\ prw=toj ku/boj, o)gdoa/j, e)penemh/qh %t&h=| e(orth=| dia\ to/de: th=j
me\n duna/mei sterea=j ou)si/aj e)sti\n a)rch\ kata\ th\n a)po\ tw=n a)swma/twn
meta/basin, th=j de\ nohth=j sumpe/rasma: ta\ de\ nohta\ tai=j parauxh/sesi
213 pro\j th\n sterea\n fu/sin ***. kai\ h( metopwrinh\ me/ntoi e(orth/,
kaqa/per ei)=pon, plh/rwma/ ti kai\ sumpe/rasma tw=n e)nto\j e)niautou= pasw=n
e)/oiken ei)=nai staqerw/teron kai\ pagiw/teron, ta\j a)po\ th=j cw/raj proso/douj
ei)lhfo/twn h)/dh kai\ mhke/t' e)ndoiasmoi=j toi=j peri\ fora=j kai\ a)fori/aj
plazome/nwn kai\ dedio/twn: a)ni/drutoi ga\r ai( gewpo/nwn fronti/dej, a)/crij
a)\n oi( karpoi\ sugkomisqw=si, dia\ ta\j e)fe/drouj a)po\ muri/wn o(/swn a)nqrw/-
Philo Judaeus. De specialibus legibus
71
pwn te kai\ qremma/twn zhmi/aj.
214 Tau=ta e)pi\ ple/on e)mh/kuna dia\ th\n i(era\n e(bdo/mhn e)pidei/xasqai
boulo/menoj, o(/ti pa/saj ta\j e)thsi/ouj e(orta\j sumbe/bhken w(j a)\n a)po-
go/nouj e(bdoma/doj ei)=nai mhtro\j lo/gon e)cou/shj ***
a)frosu/nai kai\ eu)frosu/nai, kai\ dio/ti e)n panhgu/resi kai\ i(larw=| bi/w| te/ryeij
a)me/tocoi sunnoi/aj kai\ kathfei/aj suni/stantai sw/mata kai\ yuca\j a)na-
ce/ousai, ta\ me\n tw=| a(brodiai/tw|, ta\j de\ tw=| filosofei=n.
215 )/Esti de/ tij para\ tau/taj %ou)c& e(orth\ me\n qeou=, e(orth=j de\ %sug-
genh\&j panh/gurij, h(\n kalou=si "ka/rtalon" a)po\ tou= sumbebhko/toj, w(j
mikro\n u(/steron a)podei/xomen. to\ me\n ou)=n mh\ e(orth=j e)/cein a)xi/wma kai\
ta/xin dh=lon e)k pollw=n: ou)/te ga\r tou= e)/qnouj e)sti\n w(j pa/ndhmoj, oi(/a
tw=n a)/llwn e(ka/sth, ou)/te ti tw=n prosagome/nwn h)\ prosferome/nwn e)pi\
to\n bwmo\n kaqagia/zetai paradido/menon tw=| a)sbe/stw| puri\ kai\ i(erw=|,
216 ou)/q' h(merw=n a)riqmo\j o(\n crh\ %tau/thn& e(orta/zein ei)/rhtai. to\ d'
e(ortw/dh tu/pon e)/cein kai\ e)ggu\j i(/stasqai panhgurikh=j a)dei/aj eu)marw=j
kati/doi tij a)/n. e(/kastoj ga\r tw=n a)grou\j kai\ kth/seij e)co/ntwn a)f'
e(ka/stou tw=n a)krodru/wn ei)/douj a)ggei=a plhrw/saj, kaqa/per e)/fhn, a(\
prosagoreu/ousi karta/louj, a)parch\n th=j eu)karpi/aj ei)j to\ i(ero\n komi/zei
geghqw\j kai\ sta\j a)ntikru\ tou= bwmou= di/dwsi tw=| i(erei=, to\ pa/gkalon
kai\ qauma/sion a)=|sma diexiw/n, ei) de\ mh\ tu/coi memnhme/noj, a)kou/wn para\
217 tou= i(ere/wj meta\ prosoch=j pa/shj. e)/sti de\ toio/nde a)=|sma: "Suri/an
a)pe/balon oi( a)rchge/tai tou= ge/nouj h(mw=n kai\ metane/sthsan ei)j Ai)/gupton.
o)li/goj o)/ntej a)riqmo\j hu)xh/qhsan ei)j plh=qoj e)/qnouj. oi( a)po/gonoi muri/a
kakwqe/ntej u(po\ tw=n e)gcwri/wn, ou)demia=j e)/ti fainome/nhj e)x a)nqrw/pwn
e)pikouri/aj, e)ge/nonto qeou= i(ke/tai katafugo/ntej e)pi\ th\n e)x au)tou= boh/qeian.
218 prosdexa/menoj th\n i(kesi/an o( pa=si toi=j a)dikoume/noij eu)menh\j tou\j me\n
e)pitiqeme/nouj kate/plhxe shmei/oij kai\ te/rasi kai\ fa/smasi kai\ toi=j a)/lloij
o(/sa kat' e)kei=non to\n cro/non e)qaumatourgei=to, tou\j d' e)phreazome/nouj
kai\ pa/saj u(pome/nontaj e)piboula\j e)rru/sato, ou) mo/non ei)j e)leuqeri/an
219 e)xelo/menoj, a)lla\ kai\ cw/ran pa/mforon dou/j. a)po\ tw=n tau/thj karpw=n,
eu)erge/ta, soi\ fe/romen th\n a)parch/n, ei) dh\ qe/mij ei)pei=n e)sti komi/zein
to\n lamba/nonta: sai\ ga/r, w)= de/spota, ca/ritej kai\ dwreai\ ta\ pa/nta, w(=n
a)xiwqe/ntej e)nabruno/meqa kai\ e)neufraino/meqa toi=j a)prosdokh/toij a)ga-
220 qoi=j, a(/per ou)k e)lpi/sasin h(mi=n e)/dwkaj." to\ a)=|sma tou=to scedo\n
a)po\ qe/rouj e)nistame/nou me/cri metopw/rou lh/gontoj a)diasta/twj u(f'
e(te/rwn kai\ e(te/rwn a)/|detai dusi\ kairoi=j, o(loklh/rw| me/rei h(mi/sei tou=
e)niautou=, dia\ to\ mh\ pa/ntaj a)qro/ouj kata\ r(hth\n proqesmi/an ta\ w(rai=a
du/nasqai komi/zein, a)ll' a)/llote a)/llouj, e)/sti d' o(/te kai\ tou\j au)tou\j a)po\
221 tw=n au)tw=n cwri/wn. e)peidh\ ga\r tw=n karpw=n oi( me\n qa=tton oi( de\ bra-
du/teron pepai/nontai, kai\ dia\ ta\j tw=n to/pwn diafora\j a)leeinote/rwn h)\
krumwdeste/rwn o)/ntwn kai\ dia\ muri/aj a)/llaj ai)ti/aj, ei)ko/twj a)o/risto/j
e)sti kai\ a)peri/grafoj o( cro/noj th=j tw=n a)krodru/wn a)parch=j e)pi\ mh/kiston
222 e)kteino/menoj. h( de\ tou/twn crh=sij e)pite/traptai toi=j i(ereu=sin, e)pei\ gh=j
me\n a)potomh\n ou)k e)/lacon ou)de\ prosodeuome/naj kth/seij, klh=roi d' ei)si\n
au)toi=j ai( para\ tou= e)/qnouj a)parcai\ a)nti\ tw=n leitourgiw=n, a(\j meq' h(me/-
Philo Judaeus. De specialibus legibus
72
ran kai\ nu/ktwr u(pome/nousi.
223 Tosau=ta me\n peri\ e(bdoma/doj kai\ tw=n ei)j au)th\n a)nafero-
me/nwn e)/n te h(me/raij kai\ mhsi\ kai\ e)niautoi=j kai\ peri\ e(ortw=n, ai(\ sugge/-
neian e)/cousi pro\j e(bdoma/da, diexh=lqon e(po/menoj ei(rmw=| tw=n prokeime/nwn
kefalai/wn kata\ th\n e)n lo/goij a)kolouqi/an. e)piske/yomai d' e(xh=j to\
e(po/menon, o(\ peri\ gone/wn a)nage/graptai timh=j.
Peri\ gone/wn timh=j.
224 Te/ttara ei)/dh pro/teron u(peipw/n, a(\ kai\ th=| ta/xei kai\ th=|
duna/mei prw=ta h)=n w(j a)lhqw=j, to/ te peri\ monarci/aj h(=| monarcei=tai
o( ko/smoj, kai\ to\ peri\ tou= mhde\n a)peiko/nisma kai\ mi/mhma dhmiourgei=n
qeou=, kai\ to\ peri\ tou= mh\ yeudorkei=n h)\ suno/lwj ma/thn o)mnu/nai, kai\ to\
peri\ th=j i(era=j e(bdo/mhj, a(/per su/mpanta tei/nei pro\j eu)se/beian kai\
o(sio/thta, me/teimi e)pi\ to\ pe/mpton to\ peri\ gone/wn timh=j, o(/, kaqa/per
e)n toi=j i)di/a| peri\ au)tou= lo/goij e)/deixa, meqo/rion a)nqrwpei/wn te kai\
225 qei/wn. oi( ga\r gonei=j metaxu\ qei/aj kai\ a)nqrwpi/nhj fu/sew/j ei)si mete/-
contej a)mfoi=n: a)nqrwpi/nhj me/n, w(j e)/sti dh=lon, o(/ti kai\ gego/nasi kai\
fqarh/sontai, qei/aj d' o( /ti gegennh/kasi kai\ ta\ mh\ o)/nta ei)j to\ ei)=nai
parh/gagon: o(/per ga/r, oi)=mai, qeo\j pro\j ko/smon, tou=to pro\j te/kna gonei=j,
e)peidh\ w(j e)kei=noj tw=| mh\ u(pa/rconti u(/parxin kateirga/sato, kai\ ou(=toi
mimou/menoi kaq' o(/son oi(=o/n te th\n e)kei/nou du/namin to\ ge/noj a)qanati/zousin.
226 a)/xioi d' ou) dia\ tou=to mo/non timh=j path/r te kai\ mh/thr, a)lla\ kai\
di' e(/tera plei/w. par' oi(=j ga\r lo/goj a)reth=j e)sti/, presbu/teroi new-
te/rwn prokri/nontai kai\ dida/skaloi gnwri/mwn kai\ eu)erge/tai tw=n eu)= pe-
227 ponqo/twn kai\ a)/rcontej u(phko/wn kai\ despo/tai dou/lwn. e)n me\n ou)=n th=|
a)mei/noni ta/xei kri/nontai gonei=j, presbu/teroi ga/r ei)si kai\ u(fhghtai\ kai\
eu)erge/tai kai\ a)/rcontej kai\ despo/tai, e)n de\ th=| e)la/ttoni ui(oi\ kai\ quga-
te/rej, new/teroi ga\r kai\ maqhtai\ kai\ eu)= peponqo/tej u(ph/kooi/ te kai\
dou=loi. w(j d' ou)de\n tou/twn kate/yeustai, dh=lon me\n e)k th=j e)nargei/aj:
ai( d' e)k lo/gou pi/steij e)/ti ma=llon e)pisfragiou=ntai th\n a)lh/qeian.
228 le/gw toi/nun, o(/ti to\ poiou=n tou= ginome/nou kai\ to\ ai)/tion ou(=pe/r
e)stin ai)/tion a)ei\ presbu/tero/n e)stin: oi( de\ gennh/santej ai)/tioi kai\ dhmi-
ourgoi\ tro/pon tina\ tw=n gennhqe/ntwn ei)si/: kai\ oi( me\n u(fhghtw=n e)/cousi
ta/xin, o(/saper a)\n ei)do/tej tugca/nwsi tou\j pai=daj e)k prw/thj a)nadida/-
xantej h(liki/aj, kai\ ou) mo/non ta\ peri\ ta\j e)pisth/maj, [a)skou=si kai\
nea/zousin] e)napomatto/menoi logismou\j a)kma/zousi pai/dwn, a)lla\ kai\ ta\
a)nagkaio/tata tw=n pro\j ai(re/seij kai\ fuga/j, ai(re/seij me\n a)retw=n, fuga\j
229 de\ kakiw=n kai\ tw=n kat' au)ta\j e)nergeiw=n. eu)erge/tai me/ntoi ti/nej a)\n
ei)=en ma=llon h)\ pai/dwn gonei=j, oi(\ kai\ mh\ o)/ntaj ei)rga/santo kai\ au)=qij
trofh=j h)xi/wsan kai\ meta\ tau=ta paidei/aj th=j kata/ te sw=ma kai\ yuch/n,
230 [ka]i\ i(/na mh\ mo/non zw=sin, a)lla\ kai\ eu)= zw=si; to\ me\n ou)=n sw=ma dia\
th=j gumnastikh=j kai\ a)leiptikh=j w)fe/lhsan ei)j eu)toni/an te kai\ eu)exi/an
sce/seij te kai\ kinh/seij eu)marei=j, ou)k a)/neu r(uqmou= kai\ tou= pre/pontoj,
th\n de\ yuch\n dia/ te gramma/twn kai\ a)riqmw=n gewmetri/aj te kai\ mou-
sikh=j kai\ th=j sumpa/shj filosofi/aj, h(\ to\n nou=n ei)sw|kisme/non qnhtw=|
sw/mati mete/wron ai)/rousa parape/mpei me/crij ou)ranou= kai\ ta\j e)n au)tw=|
Philo Judaeus. De specialibus legibus
73
makari/aj kai\ eu)dai/monaj fu/seij e)pidei/knutai, zh=lon a(/ma kai\ po/qon
e)nergazome/nh th=j a)tre/ptou kai\ e)narmoni/ou ta/xewj, h(\n ou)de/pote lei/pousi
231 peiqo/menai tw=| taxia/rcw|. pro\j de\ tai=j eu)ergesi/aij kai\ th\n e)f' oi(=j
e)ge/nnhsan a)rch\n e)/labon, ou)c w(/sper e)n tai=j po/lesi kata\ klh=ron h)\
ceirotoni/an, w(j ai)tia=sqai du/nasqai to\n me\n o)li/sqw| tu/chj geno/menon,
ou) su\n logismw=|, th\n de\ o)/clou, pra/gmatoj a)nexeta/stou kai\ a)nepiske/ptou,
fora=|, gnw/mh| de\ a)ri/sth| kai\ teleiota/th| th=j a)/nw fu/sewj, h(=| kai\ ta\
232 qei=a kai\ ta\ a)nqrw/pina su\n di/kh| prutaneu/etai. dia\ tou=t' e)/xesti
toi=j patra/si kai\ kakhgorei=n [pro\]j tou\j pai=daj kai\ e)mbriqe/steron
nouqetei=n kai/, ei) mh\ tai=j di' a)kow=n a)peilai=j u(pei/kousi, tu/ptein kai\
prophlaki/zein kai\ katadei=n. a)\n me/ntoi ge kai\ pro\j tau=ta a)fhnia/zwsi
th=| r(u/mh| th=j a)nia/tou mocqhri/aj a)pauceni/zontej, e)pe/treyen o( no/moj kai\
me/cri qana/tou kola/zein, a)ll' ou)ke/ti mo/nw| patri\ h)\ mo/nh| mhtri/, dia\ to\
me/geqoj th=j timwri/aj, h(\n ou)k a)/xion u(f' e(no\j a)ll' u(p' a)mfoi=n dika-
sqh=nai: sumfronh=sai ga\r ou)k ei)ko\j e)p' a)naire/sei tou= paido\j e(ka/teron
tw=n gone/wn, mh\ baruno/ntwn kai\ kaqelko/ntwn tw=n a)dikhma/twn o(lkh=|
233 tini bebai/w| nikw/sh| th\n e)k fu/sewj e)nidrume/nhn pa/gion eu)/noian. a)ll'
ou)k a)rch\n mo/non kai\ h(gemoni/an th\n e)pi\ te/knoij a)lla\ kai\ despotei/an
gonei=j e)/lacon kat' a)/mfw ta\j a)nwta/tw qerapo/ntwn kth/sewj i)de/aj, th/n
te e)p' oi)ko/triyi kai\ a)rgurwnh/toij: poluplasi/ouj te ga\r th=j a)xi/aj tima\j
katatiqe/asin ei)/j te pai=daj kai\ u(pe\r pai/dwn titqai=j kai\ paidagwgoi=j
kai\ didaska/loij, di/ca tw=n ei)j e)sqh=taj kai\ trofa\j kai\ th\n a)/llhn e)pi-
me/leian u(giaino/ntwn te kai\ kamno/ntwn e)k prw/thj h(liki/aj me/cri telei/aj:
oi)ko/tribe/j te a)\n ei)=en oi( mh\ mo/non oi)/koi gennhqe/ntej a)lla\ kai\ [o]i( u(po\ tw=n
th=j oi)ki/aj despotw=n suneisenegka/ntwn ta\ pro\j ge/nesin fu/sewj qesmoi=j
234 ei)sfora\n a)nagkai/an. tosou/twn ou)=n u(parco/ntwn a)/xion %e)pai/no&u me\n
ou)de\n drw=sin oi( timw=ntej %tou\&j gonei=j, e)pei\ kai\ e(/n ti tw=n ei)rhme/nwn
au)tarke/staton ei)j sebasmo\n au)tou\j prokale/sasqai, yo/gou de\ kai\ kath-
gori/aj kai\ th=j a)nwta/tw di/khj oi( mh/q' w(j presbute/rouj ai)dou/menoi mh/q'
w(j u(fhghta\j a)podeco/menoi mh/q' w(j eu)erge/taj a)moibh=j a)xiou=ntej mh/q'
235 w(j a)/rcousi peiqarcou=ntej mh/q' w(j despo/taj eu)labou/menoi. pate/ra,
ou)=n fhsi/, meta\ qeo\n kai\ mhte/ra ti/ma deuterei/oij toi=j ge/rasin a)nadou-
me/nouj, a(/per h( fu/sij a)pe/neimen au)toi=j a)qloqetou=sa. timh/seij d' [e)p']
ou)deni\ ma=llon h)\ peirw/menoj a)gaqo/j te ei)=nai kai\ dokei=n ei)=nai, w(=n to\
me\n th\n a)/tufon kai\ a)/plaston a)reth\n e)pizhtei=, to\ de\ th\n su\n u(polh/yei
236 crhsth=| kai\ tw=| para\ tw=n suno/ntwn e)pai/nw|. mikra\ ga\r tw=n i)di/wn
fronti/zontej w)feleiw=n te/loj eu)daimoni/aj nomi/zousi th\n tw=n pai/dwn kalo-
ka)gaqi/an, di' h(\n kai\ toi=j prostattome/noij qelh/sousin u(pakou/ein e)kei=noi
kai\ e)n a(/pasi katapeiqei=j ei)=nai toi=j dikai/oij kai\ sumfe/rousin: ou)de\n ga\r
a)llo/trion a)reth=j o( tai=j a)lhqei/aij u(fhgh/setai path\r paidi/.
237 Tekmhriw/saito d' a)/n tij th\n pro\j gonei=j eu)se/beian ou) mo/non
e)k tw=n ei)rhme/nwn, a)lla\ ka)k th=j pro\j tou\j h(/likaj e)kei/nwn a)podoch=j.
o( ga\r presbu/thn kai\ presbu/tida ou)de\n ge/nei prosh/kontaj ai)dou/menoj
e)/oike/ pwj u(pomimnh/|skesqai patro/j te kai\ mhtro\j kai\ a)poble/pwn w(/sper
238 ei)j a)rce/tupa teqeike/nai ta\j ei)ko/naj e)kei/nwn. o(/qen e)n toi=j i(eroi=j gra/m-
Philo Judaeus. De specialibus legibus
74
masin ou) mo/non proedri/aj e)xi/stasqai diei/rhtai ne/ouj presbu/taij, a)lla\
kai\ pariou=sin u(pani/stasqai polia\n gh/rwj ai)doume/nouj, ei)j o(/per e)lpi\j
239 a)fike/sqai tou\j pronomi/aj tou=t' a)xiou=ntaj. pagka/lwj de/ moi ka)kei=no
nenomoqeth=sqai dokei=: fhsi\ ga/r: "e(/kastoj pate/ra te e(autou= kai\ mhte/ra
fobei/sqw" #Lev. 19, 3$, fo/bon pro\ eu)noi/aj tiqei/j, ou)c w(j pro\j a(/pan
a)/meinon, a)ll' w(j pro\j to\n paro/nta kairo\n crhsimw/tero/n te kai\ lusite-
le/steron. prw=ton me\n ga\r toi=j paideuome/noij kai\ nouqetoume/noij a)/frosin
ei)=nai sumbe/bhken: a)frosu/nh d' ou)k a)/llw| h)\ fo/bw| qerapeu/etai: deu/teron
d' a(rmo/tton ou) k h)=n nomoqe/tou paragge/lmasi tou\j pai=daj eu)/noian
dida/skesqai th\n pro\j gonei=j, h(\n au)toke/leuston h( fu/sij e)xaitei=, %e)k&
sparga/nwn de\ tai=j yucai=j tw=n ou(/twj h(nwme/nwn kata\ ge/noj e)nidru/sato.
240 dio\ fili/an me\n th\n pro\j tou\j gennh/santaj w(j au)tomaqh= kai\ au)todi/-
dakton kai\ prosta/xewj ou) deome/nhn a)pe/lipe, fo/bon de\ prosta/ttei dia\
tou\j ei)wqo/taj r(a|qumei=n: e)peidh\ ga\r gonei=j pai=daj u(perballou/sh| crw/-
menoi filostorgi/a| perie/pousi kai\ pa/ntoqen e)kpori/zontej au)toi=j ta)gaqa\
cari/zontai mhde/na po/non h)\ ki/ndunon u(pertiqe/menoi, duna/mesin o( lkoi=j
eu)noi/aj sundedeme/noi, to\ li/an filo/storgon au)tw=n ou) de/contai/ tinej e)p'
w)felei/a|, trufh\n kai\ clidh\n e)zhlwko/tej kai\ qauma/zontej me\n to\n
u(gro\n bi/on, diarre/ontej de\ kata/ te sw=ma kai\ yuch/n, kai\ mhde\n me/roj
e)w=ntej o)rqou=sqai tai=j oi)kei/aij duna/mesin, a(\j u(poskeli/zontej kai\ e)kneu-
ri/zontej ou)k e)ruqriw=sin e(/neka tou= mh\ dedie/nai tou\j swfronista\j pate/raj
241 kai\ mhte/raj, e)ndido/ntej kai\ e)picalw=ntej tai=j i)di/aij e)piqumi/aij. a)lla\
kai\
tou/toij a)nagkai=on parainei=n, o(/pwj eu)tonwte/raij kai\ e)mbriqeste/raij crw/-
menoi nouqesi/aij qerapeu/swsi to\n tw=n pai/dwn r(ou=n, kai\ toi=j paisi/n,
o(/pwj eu)labw=ntai tou\j *** ginome/nouj dedio/tej kai\ w(j a)/rcontaj kai\
w(j fu/sei despo/taj: mo/lij ga\r ou(/twj a)dikei=n o)knh/sousi.
242 Ta\ me\n dh\ kata\ th\n prote/ran de/lton pe/nte kefa/laia no/mwn
kai\ o(/sa tw=n kata\ me/roj ei)j e(/kaston e)la/mbane th\n a)nafora\n diexh=lqon.
crh\ de\ kai\ ta\j o(risqei/saj e)pi\ th=| tou/twn paraba/sei timwri/aj dhlw=sai.
243 koino\j me\n ou)=n e)sti kata\ pa/ntwn qa/natoj, di' h(\n e)/cei ta)dikh/mata pro\j
a)/llhla sugge/neian. ai)ti/ai de\ th=j di/khj dia/foroi. a)rkte/on d' a)po\ tou=
teleutai/ou tou= pro\j gonei=j, e)peidh\ kai\ peri\ au)tou= lo/goj e)/nauloj. e)a/n,
fhsi/, tij tupth/sh| pate/ra h)\ mhte/ra, kataleue/sqw: pa/nu dikai/wj: ou)
244 ga\r qe/mij zh=n tw=| prophlaki/zonti tou\j tou= zh=n ai)ti/ouj. a)ll' e)/nioi tw=n
eu)paru/fwn kai\ nomoqetw=n pro\j do/xaj a)pido/ntej ma=llon h)\ th\n a)lh/qeian
e)komyeu/santo kata\ patrotuptw=n o(ri/santej ceirw=n a)pokoph/n, u(pe\r tou=
para\ toi=j ei)kaiote/roij kai\ a)nexeta/stoij eu)dokimh=sai nomi/zousin a(rmo/tton
245 ei)=nai ta\ me/rh oi(=j e)tu/pthsan tou\j gonei=j a)krwthria/zesqai. e)/sti d'
eu)/hqej toi=j u(phrethko/si pro\ tw= n ai)ti/wn duscerai/nein, th\n ga\r u(/brin
ou) cei=rej a)lla\ dia\ ceirw=n u(bristai\ drw=sin, ou(\j a)nagkai=on kola/zein:
ei) mh\ kai\ tou\j a)ndrofonh/santaj xi/fei meqete/on u(pero/rion to\ xi/foj
r(i/yantaj, kai\ tou)nanti/on toi=j a)risteu/sasin e)n pole/mw| tima\j ou) dote/on,
246 a)lla\ tai=j a)yu/coij panteuci/aij, di' w(=n h)ndragaqi/santo: mh\ kai\ tw=n e)n
gumnikoi=j a)gw=si sta/dion h)\ di/aulon h)\ do/licon nenikhko/twn h)\ pugmh\n h)\
Philo Judaeus. De specialibus legibus
75
pagkra/tion ske/lh kai\ cei=raj au)to\ mo/non tainiou=n e)piceirh/sousin o(/la
ta\ sw/mata tw=n a)qlhtw=n pare/ntej; ge/lwj me/nt' a)\n ei)/h ta\ toiau=t'
ei)shgei=sqai, %t&a\ w(=n ou)k a)/neu kola/zontaj h)\ timw=ntaj, de/on tou\j ai)ti/ouj:
ou)de\ ga\r mousikh\n e)pideiknu/meno/n tina di' au)lw=n h)\ lu/raj kai\ sfo/dra
katorqou=nta parameiya/menoi ta\ o)/rgana khrugma/twn kai\ timw=n a)xiou=men.
247 ti/ ou)=n e)/dei patrotu/ptaj, w)= gennai=oi nomoqe/tai, ceirokopei=n; h)\ i(/na pro\j
tw=| ei)=nai mhde\n crh/simoi to\ para/pan kai\ dasmo\n ou)k e)th/sion a)ll' e)fh/-
meron a)napra/ttwsi para\ tw=n h)dikhme/nwn trofa\j a)nagkai/aj a(/te pori/zein
a)dunatou=ntej; ou) ga\r sidh/reioj path/r e)sti/ tij ou(/twj, w(j limw=| perii dei=n
248 qnh/|skonta ui(o/n, kai\ tau=ta cro/nw| th=j o)rgh=j a)mauroume/nhj. ka)\n mh\
e)pene/gkh| me/ntoi cei=raj, kakhgorh=| d' ou(\j cre/oj a)nagkai=on eu)fhmei=n h)\
kai\ tro/pw| e(te/rw| dra=| ti tw=n e)p' a)timi/a| gone/wn, qnh|ske/tw: koino\j
ga\r e)cqro\j kai/, ei) dei= ta)lhqe\j ei)pei=n, dh/mioj a(pa/ntwn: e)pei\ ti/ni
ge/noit' a)\n eu)menh\j a)/llw| o( mhde\ toi=j ai)ti/oij tou= zh=n, di' ou(\j ei) j ge/nesin
h)=lqen, w(=n e)sti prosqh/kh;
249 Pa/lin d' o( th\n i(era\n e(bdo/mhn be/bhlon a)pofh/naj to/ g' e)p'
au)to\n h(=kon me/roj u(po/dikoj e)/stw qana/tou. tou)nanti/on ga\r toi=j bebh/-
loij kai\ pra/gmasi kai\ sw/masi kaqarsi/wn eu)porhte/on ei)j th\n a)mei/nw
metabolh/n, e)peidh\ "fqo/noj", w(j e)/fh tij, "e)/xw qei/ou corou= bai/nei".
to\ de\ tolma=n ta\ kaqwsiwme/na parako/ptein kai\ paracara/ttein u(perba/l-
250 lousan a)se/beian e)mfai/nei. kata\ th\n palaia\n e)kei/nhn e)x Ai)gu/ptou meta-
na/stasin h(ni/ka di' e)rh/mhj a)tribou=j a(/pasa h( plhqu\j w(doipo/rei, geno-
me/nhj e(bdo/mhj ai( me\n tosau=tai muria/dej, o(/saj e)dh/lwsa pro/teron, e)n
tai=j skhnai=j kata\ pollh\n h(suci/an die/tribon, ei(=j d' ou)ci\ tw=n h)melh-
me/nwn kai\ a)fanw=n o)li/ga fronti/saj tw=n diatetagme/nwn kai\ cleua/saj
tou\j fula/ttontaj e)xh/|ei me\n e)pi\ fruganismo/n, e)/rgw| d' ei)j paranomi/aj
251 e)pi/deixin. kai\ o( me\n u(pe/strefen a)gkali/da a)gagw/n, oi( de\ tw=n skhnw=n
e)kcuqe/ntej, kai/toi parateqhgme/noi, new/teron ou)de\n e(/neka tou= peri\ th\n
h(me/ran i(eroprepou=j ei)rga/santo, pro\j de\ to\n a)/rconta a)gago/ntej to\ a)se/-
bhma mhnu/ousin: o( d' ei)j ei(rkth\n a)poqe/menoj, e)kpeso/ntoj logi/ou kata-
leu/ein to\n a)/nqrwpon, e)kdi/dwsi toi=j prw=ton qeasame/noij ei)j a)pw/leian.
w(j ga/r, oi)=mai, pu=r e)nau/ein e(bdo/maij ou)k e)pite/traptai-di' h(\n pro/sqen
ai)ti/an ei)=pon-, ou(/twj ou)de\ ta\ puro\j e)kkau/mata sulle/gein.
252 Toi=j ma/rtura kalou=sin e)pi\ mh\ a)lhqei= qeo\n w(/ristai di/kh
qana/tou: proshko/ntwj: ou)de\ ga\r a)/nqrwpoj tw=n metri/wn a)ne/xetai/
pote paraklhqei\j sunepigra/yasqai yeu/desin, a)ll' e)cqro\n a)/piston u(po-
253 labei=n a)/n moi dokei= to\n ei)j tau=ta protre/ponta. o(/qen r(hte/on: to\n
o(mnu/nta ma/thn e)p' a)di/kw| qeo\j o( th\n fu/sin i( /lewj ou)/pote th=j ai)ti/aj
a)palla/xei duska/qarton kai\ miaro\n o)/nta, ka)\n diafu/gh| ta\j a)p' a)nqrw/pwn
timwri/aj. diadra/setai d' ou)de/pote: muri/oi ga\r e)/foroi, zhlwtai\ no/mwn,
fu/lakej tw=n patri/wn a)kribe/statoi, e)pi\ kataleu/sei ti drw=sin a)mei-
li/ktwj e)/contej: ei) mh\ a)/ra e)pi\ me\n a)timi/a| patro\j h)\ mhtro\j fona=n a)/xion,
e)pi\ d' o)no/mati tw=| kai\ au)th=j eu)kleeste/rw| semno/thtoj u(p' a)sebw=n a)ti-
254 moume/nw| metriw/teron oi)ste/on. a)ll' ou)c ou(/twj e)sti/ tij a)no/htoj, w(j
e(/neka tw=n e)latto/nwn ktei/nwn tou\j ai)ti/ouj e)pi\ toi=j mei/zosin e)a=n: mei=zon
Philo Judaeus. De specialibus legibus
76
d' a)se/bhma tou= pro\j gonei=j kakhgoroume/nouj kai\ u(brizome/nouj to\ peri\
255 th\n i(era\n pro/srhsin qeou= geno/menon e)k yeudorki/aj. ei) de\ o( mh\ pros-
hko/ntwj o)mnu\j u(pai/tioj, po/shj a)/xioj timwri/aj o( to\n o)/ntwj o)/nta qeo\n
a)rnou/menoj kai\ tou\j gegono/taj pro\j tou= pepoihko/toj timw=n kai\ mh\
mo/non gh=n h)\ u(/dwr h)\ a)e/ra h)\ pu=r, ta\ stoicei=a tou= panto/j, h)\ pa/lin
h(/lion kai\ selh/nhn kai\ pla/nhtaj kai\ a)planei=j a)ste/raj h)\ to\n su/mpanta
ou)rano/n te kai\ ko/smon se/bein a)xiw=n, a)lla\ kai\ o(/sa qnhtoi\ dhmiourgoi\
kateskeu/asan xu/la kai\ li/qouj, a(/per ei)j a)nqrwpoeidei=j tu/pouj e)mor-
256 fw/qh; toiga/rtoi kai\ au)to\j e)xomoiou/sqw toi=j ceirokmh/toij: qe/mij ga\r
mh\ mete/cein yuch=j to\n ta\ a)/yuca timh/santa, kai\ ma/lista foithth\n
geno/menon Mwuse/wj, ou(= polla/kij h)/kouse le/gonto/j te kai\ profhteu/ontoj
ta\j i(erwta/taj kai\ kataqe/ouj e)kei/naj u(fhgh/seij: o)/noma qew=n e(te/rwn
mh/te th=| yuch=| parade/xh| ei)j u(po/mnhsin mh/te fwnh=| diermhneu/sh|j, a)ll'
e(ka/teron, nou=n kai\ lo/gon, makra\n tw=n a)/llwn diazeu/xaj e)pi/streyon pro\j
to\n pate/ra kai\ poihth\n tw=n o(/lwn, i(/na kai\ fronh=|j peri\ monarci/aj ta\
a)/rista kai\ ka/llista kai\ le/ gh|j ta\ pre/ponta kai\ lusitele/stata sautw=|
te kai\ toi=j a)kousome/noij.
257 Ai( me\n ou)=n kata\ tw=n parabaino/ntwn tou\j pe/nte crhsmou\j
timwri/ai dedh/lwntai. ta\ de\ prokei/mena toi=j fula/ttousin au)tou\j a)=qla,
kai\ ei) mh\ r(htai=j prosta/xesi memh/nuken o( no/moj, a)lla/ toi di' u(ponoi/aj
258 e)mfai/netai. to\ me\n ou)=n mh\ nomi/zein qeou\j e(te/rouj mhde\ ceiro/kmhta
qeoplastei=n mhde\ yeudorkei=n e(te/rou ge/rwj crei=on ou)k e)/stin: au)to\ ga/r,
oi)=mai, to\ tau=ta e)pithdeu/ein a)/riston kai\ telew/tato/n e)sti ge/raj: e)pi\ ti/ni
ga\r du/nait' a)/n tij h(sqh=nai ma=llon a)lhqei/aj e)rw= n h)\ tw=| e(ni\ pros-
kei=sqai qew=| kai\ th=j tou/tou qerapei/aj a)do/lwj kai\ kaqarw=j perie/cesqai;
259 kalw= de\ ma/rturaj, ou)c oi(/tinej qerapeu/ousi tu=fon, a)lla\ tou\j a)planh=
zh=lon e)zhlwko/taj, par' oi(=j a)lh/qeia tima=tai: fronh/sew/j te ga\r a)=qlon
au)th\ h( fro/nhsij kai\ dikaiosu/nh kai\ e(ka/sth tw=n a)/llwn a)retw=n e(auth=j
e)sti ge/raj. h( d' w(/sper e)n corw=| kallisteu/ousa kai\ kata/rcousa pasw=n
o(sio/thj polu\ ple/on e)sti\n e(auth=j kai\ a)gw/nisma kai\ a)=qlon, pare/cousa
kai\ toi=j crwme/noij eu)daimoni/an kai\ toi=j tou/twn paisi\ kai\ e)ggo/noij eu)pra-
260 gi/aj a)nafaire/touj. pa/lin ge mh\n toi=j th\n i(era\n e(bdo/mhn fula/t-
tousi sumbai/nei peri\ du/o ta\ a)nagkaio/tata w)felei=sqai, sw=ma kai\ yuch/n,
to\ me\n a)napau/laij e)k tw=n sunecw=n kai\ a)tru/twn po/nwn, th\n d' u(po-
lh/yesin a)ri/staij peri\ qeou= w(j kosmopoiou= kai\ e)pimeloume/nou w(=n e)ge/n-
nhse: kai\ %ga\&r ta\ su/mpanta e)telesfo/rhsen e(bdoma/di. dh=lon ou)=n e)k
261 tou/twn, o(/ti th\n e(bdo/mhn timw=n au)to\j eu(ri/sketai timh/n. o(moi/wj me/ntoi
kai\ o( tou\j gonei=j a)podeco/menoj mh\ qhra/sqw ti ple/on: eu(rh/sei ga\r
skopw=n e)n au)tw=| tw=| e)/rgw| to\ a)=qlon. ou) mh\n a)ll' e)peidh\ tw=n prote/rwn
tessa/rwn kefalai/wn, a(\ qeiote/raj e)/lace moi/raj, e)/latton tou=t' e)sti\ dia\
to\ qnhtw=n e)fa/ptesqai, parhgo/rhsen ei)pw/n: "ti/ma pate/ra kai\ mhte/ra,
i(/na eu)= soi ge/nhtai kai\ i(/na makrocro/nioj ge/nh|" #Exod. 20, 12. Deut. 5, 16$,
262 du/o ge/ra tiqei/j: e(\n me\n metousi/an a)reth=j, to\ ga\r eu)= h( a)reth\ h)\ ou)k a)/neu
a)reth=j, e(/teron de/, ei) dei= ta)lhqe\j ei)pei=n, a)qanasi/an dia\ polucroni/ou zwh=j
kai\ bi/ou makrai/wnoj, o(\n kai\ meta\ sw/matoj qre/yeij yuch=| kekaqarme/nh|
Philo Judaeus. De specialibus legibus
77
telei/a| kaqa/rsei biw=n. tau=ta me\n ou)=n a)pocrw/ntwj le/lektai, ta\ d' e)n
th=| deute/ra| de/ltw| meta\ tau=ta kairou= dido/ntoj e)piskeyo/meqa.
Philo Judaeus. De specialibus legibus
78
PERI TWN ANAFEROMENWN EN EIDEI NOMWN
EIS DUO GENH TWN DEKA LOGIWN, TO EKTON
KAI TO EBDOMON, TO KATA MOICWN KAI PANTOS AKOLASTOU
KAI TO KATA ANDROFONWN
KAI PASHS BIAS

1 )=Hn pote cro/noj, o(/te filosofi/a| scola/zwn kai\ qewri/a| tou=
ko/smou kai\ tw=n e)n au)tw=| to\n kalo\n kai\ peripo/qhton kai\ maka/rion o)/ntwj
nou=n e)karpou/mhn, qei/oij a)ei\ lo/goij suggino/menoj kai\ do/gmasin, w(=n
a)plh/stwj kai\ a)kore/stwj e)/cwn e)neufraino/mhn, ou)de\n tapeino\n fronw=n
h)\ camai/zhlon ou)de\ peri\ do/xan h)\ plou=ton h)\ ta\j sw/matoj eu)paqei/aj
i)luspw/menoj, a)ll' a)/nw meta/rsioj e)do/koun a)ei\ fe/resqai kata/ tina th=j
yuch=j e)piqeiasmo\n kai\ sumperipolei=n h(li/w| kai\ selh/nh| kai\ su/mpanti
2 ou)ranw=| te kai\ ko/smw|. to/te dh\ to/te diaku/ptwn a)/nwqen a)p' ai)qe/roj
kai\ tei/nwn w(/sper a)po\ skopia=j to\ th=j dianoi/aj o)/mma kateqew/mhn ta\j
a)muqh/touj qewri/aj tw=n e)pi\ gh=j a(pa/ntwn kai\ eu)daimo/nizon e)mauto\n w(j
3 a)na\ kra/toj e)kpefeugo/ta ta\j e)n tw=| qnhtw=| bi/w| kh=raj. | e)fh/dreue d'
a)/ra moi to\ kakw=n a)rgalew/taton, o( miso/kaloj fqo/noj, o(\j e)xapinai/wj
e)pipesw\n ou) pro/teron e)pau/sato kaqe/lkwn pro\j bi/an h)/ me katabalei=n
ei)j me/ga pe/lagoj tw=n e)n politei/a| fronti/dwn, e)n w(=| forou/menoj ou)d' o(/son
4 a)nanh/xasqai du/namai. ste/nwn d' o(/mwj a)nte/cw to\n e)k prw/thj h(liki/aj
e)nidrume/non th=| yuch=| paidei/aj i(/meron e)/cwn, o(\j e)/leo/n mou kai\ oi)=kton
a)ei\ lamba/nwn a)negei/rei kai\ a)nakoufi/zei. dia\ tou=ton e)/stin o(/te th\n
kefalh\n e)pai/rw kai\ toi=j th=j yuch=j o)/mmasin a)mudrw=j me\n-to\ ga\r
o)xuderke\j au)tw=n h( tw=n a)lloko/twn pragma/twn a)clu\j e)peski/asen-
a)ll' a)nagkai/wj gou=n perible/pomai ta)n ku/klw| kaqara=j kai\ a)migou=j
5 kakw=n zwh=j spa/sai glico/menoj. ei) de/ moi kai\ e)x a)prosdokh/tou bra-
cei=a ge/noito eu)di/a kai\ galh/nh qoru/bwn tw=n e)n politei/a|, u(po/pteroj
e)pikumati/zw mo/non ou)k a)eroporw=n, au)/raij th=j e)pisth/mhj katapneo/menoj,
h(/ me polla/kij a)napei/qei drapeteu/ein sunhmereu/sonta au)th=| kaqa/per a)po\
despotw=n a)meili/ktwn, ou)k a)nqrw/pwn mo/non a)lla\ kai\ pragma/twn a)lla-
6 co/qen a)/llwn ceima/rrou tro/pon e)peisceome/nwn. a)lla\ ga\r kai\ e)pi\
tou/toij qew=| prosh=kon eu)caristei=n, o(/ti kai/toi katakluzo/menoj ou)k e)gka-
tapi/nomai bu/qioj: a)lla\ kai\ tou\j th=j yuch=j o)fqalmou/j, ou(\j a)pognw/sei
tino\j crhsth=j e)lpi/doj w)|h/qhn h)/dh pephrw=sqai, dioi/gw kai\ fwti\ tw=|
sofi/aj e)nauga/zomai mh\ pa/nta to\n bi/on tw=| sko/tw| paradoqei/j. i)dou/ ge/
toi tolmw= mh\ mo/non toi=j i(eroi=j Mwuse/wj e(rmhneu/masin e)ntugca/nein,
a)lla\ kai\ filepisthmo/nwj diaku/ptein ei)j e(/kaston kai\ o(/sa mh\ gnw/rima
toi=j polloi=j diaptu/ttein kai\ a)nafai/nein.
7 )Epei\ de\ tw=n de/ka logi/wn, a(/per au)to\j e)/crhsen o( qeo\j a)/neu
profh/tou kai\ e(rmhne/wj, pe/nte me\n ei)/rhtai ta\ caracqe/nta e)n th=| pro-
te/ra| de/ltw| kai\ o(/sa tw=n kata\ me/roj sune/teinen ei)j tau=ta, dei= d' e)n tw=|
paro/nti kai\ ta\ loipa\ ta\ kata\ th\n e(te/ran de/lton w(j oi(=o/n te a)/rista
sunufh=nai, peira/somai pa/lin kaq' e(/kaston tw=n genw=n e) farmo/zein tou\j
8 e)n ei)/dei no/mouj. e)n de\ th=| deute/ra| de/ltw| prw=ton gra/mma tou=t' e)sti/n:
"ou) moiceu/seij", o(/ti, oi)=mai, pantacou= th=j oi)koume/nhj me/ga pnei= h(
Philo Judaeus. De specialibus legibus
79
h(donh\ kai\ ou)de\n me/roj th\n dunastei/an au)th=j e)kpe/feugen, ou) tw=n kata\
gh=n, ou) tw=n kata\ qa/lattan, ou) tw=n e)n a)e/ri: cersai=a/ te ga\r kai\ pthna\
kai\ e)/nudra pa/nta dia\ pa/ntwn te/qhpe | kai\ perie/pei kai\ toi=j e)pita/gmasin
au)th=j u(pei/kei pro/j ti ble/mma kai\ neu=ma a)forw=nta ka)\n ei) frua/ttoito
u(p' a)lazonei/aj a)smeni/zonta kai\ mo/non ou) fqa/nonta ta\j prosta/xeij
9 o)xu/thti kai\ a)nuperqe/tw| ta/cei tw=n u(phresiw=n. e)/cei me\n ou)=n kai\ h(
kata\ fu/sin h(donh\ pollh\n kai\ polla/kij me/myin, o(/tan a)me/trwj kai\ a)ko-
re/stwj crh=tai/ tij au)th=|, kaqa/per oi( peri\ e)dwdh\n a)/plhstoi, ka)\n ei)
mhde\n tw=n a)pagoreuome/nwn prosfe/rointo, kai\ oi( filogu/naioi sunousi/aij
e)pimemhno/tej kai\ lagni/steron o(milou=ntej gunaixi\n ou)k a)llotri/aij a)lla\
10 tai=j e(autw=n. h( de\ me/myij sw/mato/j e)sti ma=llon h)\ yuch=j kata\ tou\j
pollou/j, pollh\n me\n e)/contoj ei)/sw flo/ga, h(\ th\n parablhqei=san trofh\n
e)xanali/skousa e(te/ran ou)k ei)j makra\n e)pizhtei=, pollh\n de\ i)kma/da, h(=j to\
r(ow=dej dia\ tw=n gennhtikw=n a)poceteu/etai knhsmou\j kai\ o)daxhsmou\j e)m-
11 poiou=n kai\ gargalismou\j a)pau/stouj. tou\j de\ kai\ gunaixi\n a)/llwn kai\
e)/stin o(/te oi)kei/wn kai\ fi/lwn e)pimemhno/taj kai\ e)pi\ lu/mh| tw=n plhsi/on
zw=ntaj, o(/la ge/nh polua/nqrwpa kibdhleu/ein e)piceirou=ntaj kai\ ta\j me\n
e)pi\ ga/moij eu)ca\j palimfh/mouj ta\j de\ e)pi\ te/knoij e)lpi/daj a)telei=j a)per-
gazome/nouj, a)ni/aton no/son yuch=j nosou=ntaj, w(j koinou\j e)cqrou\j a(/pantoj
a)nqrw/pwn ge/nouj kolaste/on qana/tw|, w(j mh/te zw=ntej e)n a)dei/a| plei/ouj
diafqei/roien oi)/kouj mh/te dida/skaloi ge/nointo e(te/rwn, oi(=j ta\ ponhra\
tw=n e)pithdeuma/twn zhlou=n e)pimele/j.
12 Eu)= me/ntoi kai\ ta\ a)/lla ta\ peri\ ta\j o(mili/aj o( no/moj dieta/-
xato. keleu/ei ga\r ou) mo/non a)llotri/wn a)pe/cesqai gunaikw=n, a)lla\ kai\
13 chreuousw=n %mhtruiw=n&, ai(=j ou) qe/mij sune/rcesqai. to\ Persiko\n e)/qoj
eu)qu\j a)postrafei\j kai\ musaxa/menoj a)pei=pen w(j me/giston a)nosiou/rghma:
mhte/raj ga\r oi( e)n te/lei Persw=n ta\j e(autw=n a)/gontai kai\ tou\j fu/ntaj e)k
tou/twn eu)genesta/touj nomi/zousi kai\ basilei/aj, w(j lo/goj, th=j megi/sthj a)xiou=-
14 sin: ou(= ti/ a)\n ge/noito dussebe/steron a)nosiou/rghma; patro\j eu)nh\n teteleu-
thko/toj, h(\n a)/yauston w(j i(era\n e)crh=n fula/ttesqai, kataiscu/nein, gh/rwj
de\ kai\ mhtro\j ai)dw= mh\ lamba/nein, to\n au)to\n th=j au)th=j ui(o\n kai\ a)/ndra
gi/nesqai kai\ pa/lin th\n au)th\n tou= au)tou= kai\ gunai=ka kai\ mhte/ra, kai\
tou\j a)mfoi=n pai=daj tou= me\n patro\j a)delfou/j, ui(wnou\j de\ th=j mhtro/j,
kai\ th\n me\n w(=n e)/teke mhte/ra te kai\ ma/mmhn, to\n de\ w(=n e)ge/nnhsen e)n
15 tau)tw=| pate/ra te kai\ o(momh/trion a)delfo/n-tau=t' e)pra/cqh to\ palaio\n
kai\ par' (/Ellhsin e)n Qh/baij e)pi\ tou= Lai/ ou paido\j Oi)di/podoj kai\
e)pra/cqh kat' a) /gnoian, | ou)c e(kousi/w| gnw/mh|, kai\ o(/mwj tosau/thn kakw=n
fora\n h)/negken o( ga/moj, w(j mhde\n e)lleifqh=nai tw=n ei)j th\n a)nwta/tw
16 barudaimoni/an. pole/mwn te ga\r e)mfuli/wn kai\ xenikw=n diadocai\ kaqa/per
klh=roj paisi\ kai\ e)kgo/noij para\ pate/rwn kai\ progo/nwn a)pelei/peto kai\
porqh/seij po/lewn tw=n e)n th=| (Ella/di megi/stwn e)gi/nonto kai\ fqorai\ stra-
tiwtikw=n duna/mewn e)gcwri/wn te kai\ tw=n kata\ summaci/an a)fiknoume/nwn
kai\ h(gemo/nwn tw=n par' e(kate/roij a)ri/stwn e)pa/llhloi fqorai\ kai\ dia\ ta\j
peri\ kra/touj [ka]i\ a)rch=j a)sumba/touj e)/cqraj a)delfoktoni/ai, di' a(\j ou)
mo/non ai( sugge/neiai kai\ patri/dej a)lla\ kai\ h( plei/sth moi=ra tou= (Ellh-
Philo Judaeus. De specialibus legibus
80
nikou= panto\j e)xefqa/rh panwleqri/a|: kenai\ ga\r ai( pro/teron eu)androu=sai
po/leij oi)khto/rwn mnhmei=a tw=n th=j (Ella/doj sumforw=n u(pelei/fqhsan,
17 a)tuch\j qe/a toi=j o(rw=sin. ou) mh\n ou)de\ Pe/rsai, par' oi(=j tau=ta e)pith-
deu/etai, tw=n paraplhsi/wn kakw=n a)moirou=sin: a)ei\ ga\r e)n stratei/aij kai\
ma/caij ei)si\ ktei/nontej kai\ kteino/menoi kai\ tote\ me\n tou\j plhsiocw/rouj
katatre/contej tote\ de\ tou\j e)panistame/nouj a)muno/menoi: polloi\ de\ polla-
co/qen e)pani/stantai, tou= barbarikou= mh\ pefuko/toj h)remei=n: pri\n gou=n
kataluqh=nai th\n e)n cersi\ sta/sin, e(te/ra fu/etai, w(j mhde/na tou= e)/touj
u(pexh|rh=sqai kairo\n ei)j h(suci/an, a)lla\ kai\ qe/rouj kai\ ceimw=noj meq'
h(me/ran kai\ nu/ktwr o(ploforei=n, plei/w cro/non e)n toi=j stratope/doij e)n
u(pai/qrw| talaipwrou=ntaj h)\ e)n tai=j po/lesin oi)kou=ntaj dia\ pollh\n e)/ndeian
18 ei)rh/nhj. e)w= le/gein ta\j tw=n basile/wn mega/laj kai\ u(pero/gkouj eu)pra-
gi/aj, oi(=j a)gw/nisma prw=ton eu)qu\j a(/ma th=| paralh/yei th=j h(gemoni/aj to\
me/giston a)/goj, a)delfoktoni/a, manteuome/nwn th\n e)k tw=n a)delfw=n genh-
19 some/nhn i)/swj e)pi/qesin u(pe\r tou= dokei=n eu)lo/gwj ktei/nein. a(/per moi
dokei= pa/ nta sumbai/nein dia\ ta\j a)narmo/stouj ui(w=n pro\j mhte/raj o(mili/aj,
th=j e)fo/rou tw=n a)nqrwpei/wn di/khj a)munome/nhj tw=n a)nosiourghma/twn
tou\j a)sebou=ntaj: a)sebou=si d' ou)c oi( drw=ntej mo/non, a)lla\ kai\ o(/soi toi=j
20 drw=sin e(kousi/w| gnw/mh| sunepigra/fontai. tosau/thn de\ o( h(me/teroj no/moj
fulakh\n pepoi/htai tou= pra/gmatoj, w(/ste ou)de\ progonw=| teleuth/santoj
patro\j a)/gesqai mhtruia\n e)fh=ke, dia/ te th\n ei)j to\n pate/ra timh\n kai\
dio/ti mhtruia=j kai\ mhtro\j o)/noma suggene/j, ei) kai\ mh\ to\ th=j yuch=j
21 sunw|do\n pa/qoj: o( ga\r a)llotri/aj a) pe/cesqai didacqei/j, o(/ti mhtruia\
proserrh/qh, polu\ ma=llon a)fe/xetai th=j fu/sei mhtro/j: kai\ ei)/ tij dia\
th\n e)pi\ tw=| patri\ mnh/mhn ai)dei=tai th\n e)kei/nou | pote\ genome/nhn gunai=ka,
dh=lo/j e)stin e(/neka th=j ei)j a)mfote/rouj tou\j gonei=j timh=j ou)de\n bouleu-
so/menoj e)pi\ th=| mhtri\ new/teron, e)pei\ kai\ sfo/dra e)sti\n eu)/hqej h(mi/sei
me/rei tou= ge/nouj carizo/menon o(loklh/rou kai\ pantelou=j o)ligwrei=n
dokei=n.
22 (Exh=j e)sti para/ggelma mhd' a)delfh\n e)ggua=sqai, pa/nu spoudai=on
kai\ suntei=non ei)j e)gkra/teian o(mou= kai\ eu)kosmi/an. o( me\n ou)=n )Aqhnai=oj
So/lwn o(mopatri/ouj e)fei\j a)/gesqai ta\j o(momhtri/ouj e)kw/lusen, o( de\
Lakedaimoni/wn nomoqe/thj e)/mpalin to\n e)pi\ tai=j o(mogastri/oij ga/mon e)pi-
23 tre/yaj to\n pro\j ta\j o(mopatri/ouj a)pei=pen: o( de\ tw=n Ai)gupti/wn cleu/hn
%qe/meno&j th\n e(kate/rwn eu)la/beian w(j h(mi/erga diatatattome/nwn eu)fo/rhsen
ei)j a)se/lgeian, e)pidayileuo/menoj dusqera/peuton kako\n sw/masi kai\ yucai=j
a)krasi/an kai\ parascw\n a)/deian a(pa/saj a)delfa\j a)/gesqai, ta/j te i)di/aj
tou= e(te/rou tw=n gone/wn, tou=de h)\ tou=de, kai\ ta\j e)x a)mfoi=n kai\ ta\j ou)
newte/raj mo/non a)lla\ kai\ presbute/raj kai\ i)sh/likaj: kai\ di/dumoi ga\r
polla/kij e)gennh/qhsan, ou(\j h( me\n fu/sij a(/ma th=| gene/sei dih/rthse kai\
die/zeuxen, h( d' a)kolasi/a kai\ filhdoni/a ei)j koinwni/an e)ka/lesen a)koinw/nhton
24 kai\ a(rmoni/an a)na/rmoston. a(/per e)kmusaxa/menoj o( i(erw/tatoj Mwush=j
w(j a)llo/tria kai\ e)cqra\ politei/aj a)nepilh/ptou kai\ protre/ponta kai\
a)lei/fonta pro\j ta\ ai)/scista tw=n e)pithdeuma/twn a)na\ kra/toj a)pei=pen
a)delfh=| sune/rcesqai, ei)/te e)x a)mfoi=n ei)/te kai\ mo/nou ge/noito tou= e(te/rou.
Philo Judaeus. De specialibus legibus
81
25 ti/ ga\r dei= to\ th=j ai)dou=j ka/lloj ai)scu/nein; ti/ d' a)crwma/touj kata-
skeua/zein parqe/nouj, a(\j e)ruqria=n a)nagkai=on; ti/ de\ ta\j pro\j tou\j a)/llouj
a)nqrw/pouj koinwni/aj kai\ e)pimixi/aj e)pe/cein ei)j bracu\ cwri/on to\ e(ka/sthj
oi)ki/aj sunwqou=ntaj me/ga kai\ lampro\n ge/noj e)ktei/nesqai kai\ cei=sqai
duna/menon ei)j h)pei/rouj kai\ nh/souj kai\ th\n oi)koume/nhn pa=san; ai( ga\r
pro\j tou\j o)qnei/ouj e)pigami/ai kaina\j a)perga/zontai suggenei/aj tw=n a)f'
26 ai(/matoj ou)k a)podeou/saj. w(=n ca/rin polla\j kai\ a)/llaj o(mili/aj
e)kw/luse prosta/xaj mh\ qugatridh=n, mh\ ui(idh=n, mh\ thqi/da pro\j patro\j
h)\ mhtro/j, mh\ qei/ou h)\ ui(ou= h)\ a)delfou= gunai=ka genome/nhn e)ggua=sqai, mhd'
au)= progonh\n h)\ ch/ran h)\ parqe/non zw/shj me\n th=j gunaiko\j-a)/page-
a)lla\ mhd' a)poqanou/shj: duna/mei ga\r o(/ ge patrwo\j path\r o)fei/lwn th\n
27 e)k th=j gunaiko\j e)n ta/xei qugatro\j ti/qesqai. pa/lin du/o a)delfa\j
a)/gesqai to\n au)to\n ou)k e)pitre/pei, ou)/t' e)n tw=| au)tw=| | ou)/t' e)n diafe/rousi
cro/noij, ka)\n tu/ch| tij h(\n proe/ghmen a)pewsme/noj: zw/shj ga\r e)/ti th=j
sunoikou/shj, ei)/te kai\ a)phllagme/nhj, e)a/n te chreu/h| e)a/n te kai\ e(te/rw|
gamhqh=|, th\n a)delfh\n ou)c o(/sion u(pe/laben e)pi\ ta\ th=j h)tuchkui/aj
pare/rcesqai, prodida/skwn ta\ suggenika\ di/kaia mh\ lu/ein mhd' e)pibai/nein
ptai/smasi th=j ou(/twj h(nwme/nhj kata\ ge/noj mhd' e)nabru/nesqai kai\ e)ntru-
fa=n qerapeuome/nhn u(po\ tw=n e)cqrw=n e)kei/nhj kai\ a)ntiqerapeu/ousan
28 au)tou/j. e)gei/rontai ga\r e)k tou/twn calepai\ zhlotupi/ai kai\ dusparhgo/rhtoi
filoneiki/ai fora\j a)muqh/touj e)pa/gousai kakw=n: o(/moion ga\r w(j ei) kai\
ta\ me/rh tou= sw/matoj th=j kata\ fu/sin a(rmoni/aj e)ksta/nta kai\ koinwni/aj
stasia/zoi pro\j a)/llhla, o(\ no/souj a)nia/touj a)perga/zetai kai\ fqora/j:
a)delfai\ de/, ei) kai\ diaireta\ me/rh gego/nasin, a)ll' ou)=n a(rmo/zontai kai\
e(nou=ntai fu/sei kai\ suggenei/a| mia=|: h( de\ zhlotupi/a, pa/qoj a)rgalew/-
29 taton, a)porrh/ttousa calepa\ kainourgei= kaka\ kai\ dusi/ata. a)lla\ mhde\
a)lloeqnei=, fhsi/, koinwni/an ga/mou sunti/qeso, mh/ pote macome/noij
e)/qesin u(pacqei\j e)ndw=|j kai\ th=j pro\j eu)se/beian o(dou= la/qh|j diamartw\n
pro\j a)nodi/an e)ktrapei/j: kai\ ta/ca me\n au)to\j a)nqe/xeij e)k prw/thj h(liki/aj
h(rmatisme/noj u(poqh/kaij a)ri/staij, a( \j oi( gonei=j katepa/|dontej a)ei\ tou\j
i(erou\j no/mouj u(fhgou=nto: de/oj de\ ou) mikro/n e)sti peri\ ui(w=n kai\ quga-
te/rwn, i)/swj ga\r deleasqe/ntej no/qoij pro\ gnhsi/wn e)/qesi kinduneu/ousi
th\n tou= e(no\j qeou= timh\n a)pomaqei=n, o(/per e)sti\n a)rch\ kai\ te/loj th=j
30 a)nwta/tw barudaimoni/aj. e)a\n de/, fhsi/n, a)ndro\j a)pallagei=sa gunh\ kaq'
h(\n a)\n tu/ch| pro/fasin e(te/rw| ghmame/nh pa/lin chreu/sh|, zw=ntoj h)\ kai\
teteleuthko/toj tou= deute/rou, mh\ e)pani/tw pro\j a)/ndra to\n pro/teron,
a)lla\ pa=si toi=j a)/lloij e)/nspondoj ma=llon h)\ tw=|de gene/ sqw, qesmou\j para-
ba=sa tou\j a)rcai/ouj, w(=n e)xela/qeto fi/ltra kaina\ pro\ tw=n palaiw=n
31 e(lome/nh. pro\j de\ sumba/seij ei)/ tij e)qe/lei cwrei=n a)nh\r th=| toiau/th|
gunaiki/, malaki/aj kai\ a)nandri/aj e)kfere/sqw do/xan, e)ktetmhme/noj th=j
yuch=j to\ biwfele/staton, misopo/nhron pa/qoj, u(f' ou(= kai\ ta\ oi)/kwn kai\
ta\ po/lewn pra/gmata katorqou=tai, kai\ du/o ta\ me/gista tw=n a)dikhma/twn
eu)fo/rwj a)pomaxa/menoj, moicei/an te kai\ proagwgei/an: ai( ga\r au)=qij
katallagai\ mhnu/mat' ei)si\ tou= e(kate/rou: qana/tou di/khn tine/tw su\n th=|
gunaiki/.
Philo Judaeus. De specialibus legibus
82
32 | Fora\ tw=n mhniai/wn o(po/te ge/noito, mh\ yaue/tw gunaiko\j a)nh/r,
a)lla\ to\n cro/non e)kei=non o(mili/aj a)nece/tw no/mon fu/sewj ai)dou/menoj kai\
a(/ma prodidasko/menoj mh\ a)telei=j gona\j a)kai/rou kai\ a)mou/sou ca/rin h(donh=j
proi/ esqai: o(/moion ga\r w(j ei)/ tij gewpo/noj u(po\ me/qhj h)\ frenoblabei/aj
purou\j kai\ kriqa\j ei)j li/mnaj kai\ ceima/rrouj a)nti\ pedi/wn spei/roi, xhrai=j
ga\r genome/naij tai=j a)rou/raij kataba/llesqai crh\ to\n spo/ron ei)j eu)kar-
33 pi/an. kaqai/rei de\ kai\ h( fu/sij e(ka/stw| mhni\ th\n mh/tran oi(=a/ tina qau-
masth\n a)/rouran, h(=j to\n kairo\n a)gaqou= gewrgou= tro/pon e)pithrhte/on, i(/n'
e)/ti me\n e)pikluzome/nhj e)pe/coi to\n spo/ron-lh/setai ga\r th=| fora=| kata-
surei\j u(po\ th=j u(gro/thtoj tou\j spermatikou\j to/nouj ou) calasqei\j
mo/non a)lla\ kai\ ei)j a(/pan e)kluqei/j: ou(=toi d' ei)si\n oi( e)n th=| mh/tra| tw=|
th=j fu/sewj e)rgasthri/w| zw|oplastou=ntej kai\ tw=n merw=n e(/kaston sw/mato/j
te kai\ yuch=j a)kro/thti te/cnhj telesiourgou=ntej-, ei) d' e)pi/scoi ta\
mhniai=a, qarrw=n h)/dh go/nima kataspei/roi mhke/ti fqora\j tw=n katablh-
34 qhsome/nwn dediw/j. o)neidiste/on kai\ toi=j sklhra\n kai\ liqw/dh gh=n
a)rou=sin: ou(=toi de\ ti/nej a)\n ei)=en h)\ oi( stei/raij sunerco/menoi gunaixi/;
qh/ra| ga\r au)to\ mo/non h(donh=j a)kra/toroj w(j oi( lagni/statoi ta\j gona\j
e(kousi/w| gnw/mh| diafqei/rousin: e)pei\ ti/noj a)/llou ca/rin e)gguw=ntai ta\j
toiau/taj; ou) mh\n di' e)lpi/da te/knwn, h(\n i)/sasin e)x a)na/gkhj a)telh= genh-
35 some/nhn, a)lla\ di' u(perba/llonta oi)=stron kai\ a)krasi/an a)ni/aton. o(/soi me\n
ou)=n a)/gontai ko/raj a)gnoi/a| tou= pw=j e)/cousin eu)qu\j eu)toki/aj h)\ tou)nanti/on,
o(po/tan cro/nw| makrw=| u(/steron e)k th=j a)goni/aj ai)sqano/menoi stei/raj au)ta\j
mh\ a)pope/mpwntai, suggnw/mhj ei)si\n e)pa/xioi sunhqei/aj, biastikwta/tou
pra/gmatoj, h(ttw/menoi kai\ fi/ltra a)rcai=a sumbiw/sei makra=| tai=j yucai=j
36 e)nesfragisme/na lu/ein a)dunatou=ntej. o(/soi de\ prodedokimasme/naj e(te/roij
a)ndra/sin w(j ei)si\n a)/gonoi mnw=ntai suw=n tro/pon h)\ tra/gwn o)ceu/ontej
au)to\ mo/non, e)n a)sebw=n sth/laij e)ggrafe/sqwsan w(j a)nti/paloi qeou=: tw=|
me\n ga\r a(/te filozw/|w| kai\ filanqrw/pw| di' e)pimelei/aj th=j pa/shj e)sti\
swthri/an kai\ monh\n toi=j ge/nesin a(/pasin e)rga/zesqai, oi( d' a(/ma th=| kata-
bolh=| sbe/sin toi=j spe/rmasi tecna/zontej e)cqroi\ th=j fu/sewj o(mologou-
me/nwj ei)si/n.
37 )Epeiskekw/make de\ tai=j po/lesin e(/teron polu\ tou= lecqe/ntoj
mei=zon kako/n, to\ paiderastei=n, o(\ pro/teron me\n kai\ lecqh=nai me/ga
o)/neidoj h)=n, nuni\ d' e)sti\n au)/chma ou) toi=j drw=si mo/non, a)lla\ kai\ | toi=j
pa/scousin, oi(\ no/son qh/leian nosei=n e)qizo/menoi ta/j te yuca\j kai\ ta\
sw/mata diarre/ousi mhde\n e)mpu/reuma th=j a)/rrenoj genea=j e)w=ntej u(potu/-
fesqai, perifanw=j ou(/twj ta\j th=j kefalh=j tri/caj a)napleko/menoi kai\
diakosmou/menoi kai\ yimmuqi/w| kai\ fu/kesi kai\ toi=j o(moiotro/poij ta\j o)/yeij
tribo/menoi kai\ u(pografo/menoi kai\ eu)w/desi mu/roij li/pa crio/menoi-pros-
agwgo\n ga\r ma/lista e)n toi=j toiou/toij to\ eu)w=dej e)n a(/pasi toi=j ei)j
eu)kosmi/an h)skhme/noij-, kai\ th\n a)/rrena fu/sin e)pithdeu/sei tecna/zontej
38 ei)j qh/leian metaba/llein ou)k e)ruqriw=si. kaq' w(=n fona=n a)/xion no/mw|
peiqarcou=ntaj, o(\j keleu/ei to\n a)ndro/gunon to\ fu/sewj no/misma parako/-
ptonta nhpoinei\ teqna/nai, mhdemi/an h(me/ran a)lla\ mhd' w(/ran e)w/menon zh=n,
o)/neidoj au(tou= kai\ oi)ki/aj kai\ patri/doj o)/nta kai\ tou= su/mpantoj a)nqrw/-
Philo Judaeus. De specialibus legibus
83
39 pwn ge/nouj. o( de\ paiderasth\j i)/stw th\n au)th\n di/khn u(pome/nwn, e)peidh\
th\n para\ fu/sin h(donh\n diw/kei kai\ ta\j po/leij to/ ge e)p' au)to\n h(=kon
me/roj e)rh/mouj kai\ kena\j a)podei/knusin oi)khto/rwn diafqei/rwn ta\j gona\j
kai\ prose/ti tw=n megi/stwn kakw=n, a)nandri/aj kai\ malaki/aj, u(fhghth\j
kai\ dida/skaloj a)xioi= gene/sqai tou\j ne/ouj w(rai/ zwn kai\ to\ th=j a)kmh=j
a)/nqoj e)kqhlu/nwn, o(\ pro\j a)lkh\n kai\ r(w/mhn a)lei/fein a(rmo/tton h)=n, kai\
teleutai=on o(/ti kakou= tro/pon gewrgou= ta\j me\n baqugei/ouj kai\ eu)ka/rpouj
a)rou/raj cerseu/ein e)a=| mhcanw/menoj e)p' au)tai=j a)goni/an, e)x w(=n d' ou)de\n
bla/sthma prosdoka=tai to\ para/pan, ei)j tau=ta ponei=tai meq' h(me/ran te
40 kai\ nu/ktwr. ai)/tion d' oi)=mai to\ para\ polloi=j tw=n dh/mwn a)krasi/aj kai\
malaki/aj a)=qla kei=sqai: tou\j gou=n a)ndrogu/nouj e)/stin i)dei=n dia\ plh-
quou/shj a)gora=j a)ei\ sobou=ntaj ka)n tai=j e(ortai=j propompeu/ontaj kai\ ta\
i(era\ tou\j a)nie/rouj dieilhco/taj kai\ musthri/wn kai\ teletw=n kata/rcontaj
41 kai\ %t&a\ Dh/mhtroj o)rgia/zontaj. o(/soi d' au)tw=n th\n kalh\n neaniei/an
prosepitei/nontej ei)j a(/pan w)re/cqhsan metabolh=j th=j ei)j gunai=kaj kai\
ta\ gennhtika\ prosape/koyan, a(lourgi/daj a)mpeco/menoi kaqa/per oi( mega/lwn
a)gaqw=n ai)/tioi tai=j patri/si proe/rcontai doruforou/menoi, tou\j u(pantw=ntaj
42 e)pistre/fontej. ei) d' h)=n a)gana/kthsij oi(/a para\ tw=| h(mete/rw| nomoqe/th|
kata\ tw=n ta\ toiau=ta tolmw/ntwn kai\ w(j koina\ tw=n patri/dwn a)/gh kai\
mia/smata di/ca suggnw/mhj a)nh|rou=nto, pollou\j a)\n e(te/rouj sune/baine
nouqetei=sqai: ai( ga\r tw=n prokatagnwsqe/ntwn a)parai/thtoi timwri/ai
a)nakoph\n ou) bracei=an e)rga/zontai toi=j zhlwtai=j tw=n o(moi/wn e)pith-
deuma/twn.
43 | )Alla\ ga\r e)/nioi ta\j Subaritw=n kai\ ta\j e)/ti lagniste/rwn e)pi-
qumi/aj zhlw/santej to\ me\n prw=ton o)yofagi/aij kai\ oi)noflugi/aij kai\ tai=j
a)/llaij tai=j gastro\j kai\ tw=n meta\ gaste/ra h(donai=j e)nhskh/qhsan, ei)=ta
de\ koresqe/ntej e)xu/brisan-u(/brin ga\r ko/roj genna=n pe/fuken-, w(j
u(po\ frenoblabei/aj lutta=n kai\ e)pimemhne/nai mhke/t' a)nqrw/poij ei)/t' a)/rre-
sin ei)/te qhlei/aij a)lla\ kai\ a)lo/goij zw/|oij, w(/sper e)n Krh/th| fasi\ to\
44 palaio\n th\n gunai=ka Mi/nw tou= basile/wj o)/noma Pasifa/hn: tau/rou ga\r
e)rasqei=san kai\ tw=| pa/qei sfada/|zousan e(/neka th=j peri\ th\n o(mili/an a)po-
gnw/sewj-a)potugcano/menoj ga\r e)/rwj ou) metri/wj e)pitei/netai-
Daida/lw| th\n kate/cousan sumfora\n a)nenegkei=n, o(\j h)=n tw=n kat' au)to\n
a)/ristoj dhmiourgo/j: to\n de\ pa/nu deino\n o)/nta tai=j e)pinoi/aij ta\ a)qh/rata
qhra=n dou/reion kataskeua/sai bou=n kai\ dia\ th=j e(te/raj pleura=j e)nqei=nai
th\n Pasifa/hn, to\n de\ tau=ron o(rmh/santa w(j e)pi\ zw=|on suggene\j e)pi-
bai/nein: e)gku/mona de\ genome/nhn cro/noij u(/steron a)potekei=n mixo/qhra to\n
45 e)pikalou/menon Minw/tauron. ei)ko\j de\ kai\ a)/llaj e)/sesqai Pasifa/aj,
a)calinw/twn e)wme/nwn tw=n paqw=n, kai\ ou) gunai=kaj mo/non a)lla\ kai\
a)/ndraj e)pimanh/sesqai qhri/oij, e)x w(=n genh/sesqai te/rata pali/mfhma,
mhnu/mata th=j a)nqrw/pwn u(perballou/shj bdeluri/aj: di' h(\n i)/swj kai\ ai(
tw=n a)nupa/rktwn kai\ memuqeume/nwn a)ge/nhtoi fu/seij (Ippokentau/rwn kai\
46 Cimairw=n kai\ tw=n o(moiotro/pwn e)/sontai. tosou=ton d' a)/ra to\ promhqe\j
e)n toi=j i(eroi=j no/moij e)sti/n, w(/sq' u(pe\r tou= mhdemi/an e)/kqesmon o(mili/an
a)nqrw/pouj prosi/esqai diei/rhtai mhde\ kth=noj e)a=n u(po/ tinoj e(terogenou=j
Philo Judaeus. De specialibus legibus
84
o)ceu/esqai: tra/gon ou)dei\j e)a/sei poimh\n )Ioudai=oj e)pibai/nein a)mna/di ou)de\
krio\n cimai/ra| ou)de\ bou=n i(/ppw|, ei) de\ mh/, dw/sei di/kaj w(j fu/sewj do/gma
47 lu/wn, h(=| ta\ a)nwta/tw ge/nh diathrei=n e)pimele\j ou) noqeuo/mena. tou\j
o)rei=j e)/nioi me\n a(pa/ntwn u(pozugi/wn protimw=sin, e)peidh\ ta\ sw/mata
au)toi=j pe/phge kai\ sfo/dra neneu/rwtai, ka)n toi=j i(ppoforbi/oij kai\ tai=j
i(pposta/sesin o)/nouj u(permege/qeij, ou(\j prosagoreu/ousi kh/lwnaj, a)natre/-
fousin, i(/na tai=j qhlei/aij e)pibai/nwsi pw/loij, ai(\ dh\ mikto\n zw=|on a)po-
ti/ktousin h( mi/onon, h(=j para\ fu/sin th\n ge/nesin ei)dw\j a)na\ kra/toj a)pei=pe
Mwush=j kaqolikwte/ra| prosta/xei, toi=j a)nomoiogene/si mh\ e)fei\j o)ceu/ein
48 h)\ o)ceu/esqai. prou)no/hse me\n ou)=n a)nalo/gwj tou= pre/pontoj kai\ a)ko-
lou/qou th=| fu/sei, makro/qen d' w(j a)po\ skoph=j e)swfro/nisen a)nqrw/pouj,
i(/n' e)k tw=nde promaqo/ntej a)/ndrej o(mou= kai\ gunai=kej a)ne/cwsin o(miliw=n
49 e)kno/mwn. e)a/n te ou)=n a)nh\r o)ceu/h| tetra/poun e)a/n te gunh\ u(po\ tetra/-
podoj o)ceu/htai, qnh|ske/twsan kai\ oi( a)/nqrwpoi kai\ ta\ tetra/poda, oi(
me\n o(/ti u(pe\r tou\j | o(/rouj a)krasi/aj au)th=j h)/lasan eu(retai\ geno/menoi
parhllagme/nwn e)piqumiw=n kai\ o(/ti h(dona\j a)hdesta/taj e)kainou/rghsan,
w(=n kai\ h( dih/ghsij ai)sci/sth, ta\ de\ o(/ti toiou/toij o)nei/desin u(phre/thse
kai\ i(/na mhde\n h)\ te/kh| h)\ gennh/sh| pali/mfhmon, oi(=a ei)ko\j e)k toiou/twn
50 miasma/twn: a)/llwj te oi(=j kai\ bracu\ me/lei tou= pre/pontoj ou)ke/t' a)\n
crh/sainto toi=j qre/mmasin ei)j ou)demi/an tw=n peri\ bi/on u(phresi/an, musatto/-
menoi kai\ a)postrefo/menoi kai\ th\n o)/yin au)th\n duscerai/nontej kai\ nomi/-
zontej w(=n a) \n prosa/yaito ka)kei=na eu)qu\j a)ka/qarta ei)=nai: ta\ de\ mhdamh=|
crh/sima tw=| bi/w| zh=n ei) kai\ lusitele\j a)ll' ou)=n peritto\n "a)/cqoj gh=j",
w(j ei)=pe/ tij.
51 Pa/lin po/rnhn h( kata\ Mwush=n ou) parade/cetai politei/a kos-
mio/thtoj kai\ ai)dou=j kai\ swfrosu/nhj kai\ tw=n a)/llwn a)retw=n a)llotri/an,
h(\ a)napimpla=sa ta\j yuca\j a)ndrw=n o(mou= kai\ gunaikw=n a)kolasi/aj to\ me\n
th=j dianoi/aj a)qa/naton ka/lloj ai)scu/nei, th\n de\ tou= sw/matoj o)ligocro/nion
eu)morfi/an protima=|, pararriptou=sa me\n au(th\n toi=j e)pitucou=si, th\n d'
w(/ran w(/sper ti tw=n w)ni/wn e)p' a)gora=j pipra/skousa, kai\ e)pi\ me\n qh/ra|
tw=n ne/wn e(/kasta le/gei te kai\ pra/ttei, tou\j de\ e)rasta\j a)lei/fei kata\
a)llh/lwn ai)/sciston a)=qlon au(th\n protiqei=sa toi=j to\ ple/on ei)senegkou=sin.
w(j lu/mh kai\ zhmi/a kai\ koino\n mi/asma kataleue/sqw, ta\j th=j fu/sewj
diafqei/rasa ca/ritaj, a(\j h(/rmotte kaloka)gaqi/a| prosepikosmh=sai.
52 Moicei/aj de\ ta\j me\n h)\ au)tofw/rouj h)\ e)narge/sin e)le/gcoij
pistoume/naj u(paiti/ouj a)pe/fhnen o( no/moj, ta\j de\ kaq' u(po/noian ou)k e)di-
kai/wsen e)xeta/zesqai pro\j a)nqrw/pwn, a)lla\ ei)j to\ th=j fu/sewj h)/gage
dikasth/rion, e)peidh/per a)/nqrwpoi me\n tw=n e)mfanw=n e)pignw/monej, qeo\j
53 de\ kai\ tw=n a)dh/lwn, w(=| mo/nw| dunato\n yuch\n e)nargw=j qea/sasqai. fhsi\n
ou)=n tw=| u(ponoh/santi a)ndri/: graya/menoj pro/klhsin ei)j th\n i(ero/polin
i)/qi su\n th=| gunaiki\ kai\ katasta\j e)pi\ tw=n dikastw=n a)pogu/mnwson to\
parasta/n soi th=j u(ponoi/aj pa/qoj, mh\ w(j a)/n tij sukofa/nthj h)\ kako-
tecnw=n u(pe\r tou= pa/ntwj perigene/sqai, a)ll' w(j a)/n tij th=j a)lhqei/aj
54 a)kribh\j e)xetasth\j a)/neu sofistei/aj. h( de\ gunh\ du/o kindu/nouj u(po-
me/nousa, to\n me\n u(pe\r yuch=j, to\n de\ | ai)scu/nhj bi/ou, panto\j a)rga-
Philo Judaeus. De specialibus legibus
85
lew/teron qana/tou, krina/tw par' au(th=| to\ pra=gma, ka)\n me\n kaqareu/h|,
qarrou=sa a)pologei/sqw, ei) de\ u(po\ tou= suneido/toj e)le/gcoito, katadue/sqw,
proka/lumma tw=n a(marthma/twn ai)dw= poihsame/nh: to\ ga\r me/cri te/louj
55 a)naiscuntei=n u(perbolh\ kaki/aj. e)a\n de\ a)mfh/rista h)=| ta\ lecqe/nta kai\
mhde/teron kaqe/lkh| me/roj, i)/twsan ei)j to\ i(ero/n, kai\ o( me\n a)nh\r sta\j
a)ntikru\ tou= bwmou=, paro/ntoj tou= kat' e)kei/nhn th\n h(me/ran i(erwme/nou,
dhlou/tw th\n u(po/noian, a(/ma kai\ komi/zwn a)/leuron kri/qinon, ei)=do/j ti
qusi/aj u(pe\r th=j gunaiko/j, ei)j e)/ndeixin tou= mh\ kat' e)ph/reian a)ll' a)po\
56 gnw/mhj u(giou=j kat' e)ndoiasmo\n eu)/logon ai)tia=sqai. o( de\ i(ereu\j labw\n
proteine/tw th=| gunaiki\ kai\ tou)pi/kranon a)felw/n, i(/n' e)pikri/nhtai gegum-
nwme/nh| th=| kefalh=|, to\ th=j ai)dou=j perih|rhme/nh su/mbolon, w(=| tai=j ei)j
a(/pan a)naiti/oij e)/qoj crh=sqai. mh/te de\ e)/laion mh/te libanwto\j w(j e)pi\
tw=n a)/llwn qusiw=n pare/stw, dia\ to\ mh\ e)pi\ cartoi=j a)ll' a)/gan o)dunhroi=j
57 th\n qusi/an me/llein e)pitelei=sqai. kri/qinon d' e)sti\ to\ a)/leuron, i)/swj
e)peidh\ u(pamfi/bolo/j e)stin h( a)po\ kriqh=j trofh\ kai\ a)lo/goij zw/|oij kai\
a)tuce/sin a)nqrw/poij e)farmo/zetai, su/mbolon tou= th\n memoiceume/nhn ou)de\n
qhri/wn diafe/rein, w(=n a)diakri/touj ei)=nai kai\ a)nepista/touj ta\j o)cei/aj sum-
be/bhke, th\n de\ kaqareu/ousan tw=n e)gklhma/twn to\n oi)kei=on a)nqrw/pwn
58 bi/on e)zhlwke/nai. labw\n de/, fhsi/n, o( i(ereu\j kerameou=n a)ggei=on e)gcei/tw
kaqaro\n u(/dwr e)k phgh=j a)rusa/menoj kai\ e)pifere/tw bw=lon gh=j e)k tou=
kata\ to\ i(ero\n e)da/fouj: a(/per oi)=mai kai\ au)ta\ suntei/nein pro\j th\n e)/reu-
nan th=j a)lhqei/aj dia\ sumbo/lwn, to\ me\n kerameou=n a)ggei=on pro\j to\
memoiceu=sqai, dia\ to\ eu)ka/takton, qa/natoj ga\r h( kata\ moicw=n di/kh, h(
de\ gh= kai\ to\ u(/dwr pro\j to\ kaqareu/ein th=j ai)ti/aj, e)peidh\ di' a)mfote/rwn
59 ai( gene/seij kai\ au)xh/seij kai\ teleiw/seij a(pa/ntwn. o(/qen e(ka/teron ou)k
a)po\ skopou= kai\ toi=j o)no/masin e)peko/smhse, to\ me\n u(/dwr ei)pw\n dei=n
"kaqaro\n" lamba/nein kai\ "zw=n", e)pei\ a)nupai/tioj h( gunh\ kaqareu/ei to\n
bi/on kai\ zh=n o)fei/lei, th\n de\ gh=n ou)k a)po\ tou= tuco/ntoj a)ll' a)po\ tou=
i(erou= e)da/fouj, o(/per a)nagkai=on a)reta=n, w(j kai\ gunai=ka th\n sw/frona.
60 tou/twn de\ proeutrepisqe/ntwn, h( me\n a)katakalu/ptw| th=| kefalh=| to\
kri/qinon a)/leuron komi/zousa, kaqa/per e)le/cqh, pari/tw, o( de\ i(ereu\j
[a)ntikr]u\ to\ kerameou=n a)ggei=on, e)n w(=| u(/dwr e)sti\ kai\ gh=, %a)ntikr&u\ sta\j
61 e)pilege/tw ta/de: "ei) me\n tou\j e)pi\ ga/moij qesmou\j ou) parabe/bhkaj ou)d'
a)nh\r e(/teroj w(mi/lhse/ soi kaqufeme/nh| ta\ pro\j to\n | no/mw| sunoikisqe/nta
di/kaia, a)nupai/tioj kai\ a)qw=|oj i) /sqi: ei) d' w)ligw/rhsaj me\n a)ndro\j kaina\j
de\ e)zh/lwsaj e)piqumi/aj h)\ e)rasqei=sa h)\ e)rasqe/nti e)ndou=sa, ta\ a)nag-
kaio/tata kai\ fi/ltata prodou=sa kai\ noqeu/sasa, mh\ a)gno/ei pa/saij a)rai=j
e)/nocoj gegenhme/nh, w(=n ta\ dei/gmata a)nafanei=j e)pi\ tou= sw/matoj. i)/qi
dh\ e)/kpine poto\n e)le/gcou, o(\ ta\ kekrumme/na nu=n kai\ a)dhlou/mena a)pam-
62 fia/sei kai\ a)pogumnw/sei." tau=ta gra/yaj e)n cartidi/w| kai\ a)palei/yaj
tw=| kata\ to\ a)ggei=on u(/dati proteine/tw th=| gunaiki/: h( de\ piou=sa a)pal-
latte/sqw prosdokw=sa h)\ swfrosu/nhj a)=qlon h)\ a)kolasi/aj th\n a)nwta/tw
timwri/an. ei) me\n ga\r sesukofa/nthtai, spora\n kai\ ge/nesin te/knwn e)lpi-
ze/tw tw=n e)pi\ steirw/sei kai\ a)goni/a| fo/bwn kai\ fronti/dwn a)logou=sa:
ei) d' e)sti\n e)/nocoj, e)fedreu/sonta i)/stw gastro\j o)/gkon oi)dou/shj kai\ pim-
Philo Judaeus. De specialibus legibus
86
prame/nhj kai\ tw=n peri\ mh/tran deinh\n ka/kwsin, h(\n kaqara\n ou)k h)xi/wse
63 diathrei=n a)ndri\ tw=| kata\ pa/tria gh/manti. tosau/thn d' e)/cei pro/noian
o( no/moj tou= mhde\n e)pi\ ga/moij newteri/zesqai, w(/ste kai\ tou\j sunio/ntaj
ei)j o(mili/an a)/ndraj kai\ gunai=kaj kata\ tou\j e)pi\ ga/moij qesmou/j, o(/tan
eu)nh=j a)palla/ttwntai, ou) pro/teron e)a=| tinoj yau/ein h)\ loutroi=j kai\
perirranthri/oij crh=sqai, po/rrwqen moicei/aj a)nei/rgwn kai\ tw=n e)pi\
moicei/aij e)gklhma/twn.
64 )Ea\n de/ tij ch/ran a)poqano/ntoj a)ndro\j h)\ kai\ diazeucqei=san
a)/llwj biasa/menoj ai)scu/nh|, koufo/teron h) \ kata\ moicei/an a(ma/rthma drw=n,
h(/misu scedo\n e)kei/nou, th=j me\n qana/tou timwri/aj a)fei/sqw, bi/an de\ kai\
u(/brin kai\ a)kolasi/an kai\ qra/soj ta\ ai)/scista w(j ka/llista a)podexa/menoj
kathgorei/sqw kai\ o(/ ti crh\ paqei=n h)\ a)poti=sai tima/tw to\ dikasth/rion
e)p' au)tw=|.
Peri\ fqora=j.
65 )Adelfo\n me\n kai\ suggene\j a)di/khma moicei/aj fqora/, kaqa/per e)k
mhtro\j mia=j, a)kolasi/aj, fu/nta: h(\n e)/nioi tw=n ei)wqo/twn eu)prepe/sin o)no/-
masi ta\ ai)scra\ e)pikosmei=n e)/rwta o)noma/zousi ta)lhqe\j o(mologei=n e)ru-
qriw=ntej. a)ll' o(/mwj, ei) kai\ suggene/j, ou) panta/pasin o(/moion, tw=| to\
a)di/khma mh\ ei)j plei/ouj cwrei=n oi)ki/aj, w(j e)pi\ th=j moicei/aj sumbe/bhken,
66 a)ll' ei)j mi/an sunh=cqai th\n th=j parqe/nou. lekte/on ou)=n tw=| ko/rhj a)sth=j
e)piqumou=nti: "prope/teian kai\ qra/soj a)nai/scunton h)\ ta\j e)p' e)ne/dra| pa/gaj
h)/ ti tw=n o(moiotro/pwn, w)= | ou(=toj, a)postrafei\j mh/te a)nafando\n mh/te
67 la/qra ponhro\j e)xetasqh=|j. a)ll' ei)/per a)/ra ti th=| yuch=| pe/ponqaj pro\j
th\n pai=da oi)kei=on, i)/qi pro\j tou\j gonei=j au)th=j, e)a\n zw=ntej tugca/nwsin,
ei) de\ mh/, pro\j tou\ j a)delfou\j h)\ e)pitro/pouj h)\ a)/llouj kuri/ouj, kai\
a)pogumnw/saj to\ seautou= pa/qoj, w(j crh\ to\n e)leu/qeron, ai)/tei pro\j ga/mon
68 kai\ paraka/lei mh\ a)na/xioj nomisqh=nai. skaio\j ga\r ou)dei\j a)\n ou(/twj
ge/noito tw=n e)pimeloume/nwn th=j paido/j, w(j e)nantiwqh=nai pro\j lipare-
ste/raj deh/seij, kai\ ma/lista/ ge e)peida\n e)xeta/saj a)neuri/skh| mh\ kateyeus-
me/non h)\ e)pipo/laion a)/llwj to\ pa/qoj a)ll' e)palhqeu=on kai\ pagi/wj e)nidru-
69 me/non." e)a\n de/ tij luttw=n kai\ memhnw/j, a(/pasi toi=j e)k logismou= polla\
cai/rein fra/saj, dunastei/an to\n oi)=stron kai\ th\n e)piqumi/ an u(polabw/n,
no/mou bi/an, w(/j fasi/ tinej, protimote/ran qe/menoj, a(rpa/zh| kai\ fqei/rh|
tai=j e)leuqe/raij w(j qerapai/naij crw/menoj, ta\ pole/mou drw=n e)n ei)rh/nh|,
70 pro\j tou\j dikasta\j a)ge/sqw. ka)\n me\n h)=| path\r th=| biasqei/sh|, bou-
leue/sqw peri\ e)ggu/hj th=j pro\j to\n e)fqarko/ta: ei)=ta e)a\n me\n a)naneu/h|,
proikize/tw th\n pai=da o( fqoreu\j a)/llwj zhmiou/menoj crh/masin, e)a\n de\
sunainh=| kai\ sunepigra/fhtai, mhde\n u(pertiqe/menoj a)ge/sqw proi=ka pa/lin
th\n i)/shn o(mologw=n kai\ mh/te a)nadu/esqai th\n e)xousi/an e)ce/tw mh/te parai-
tei=sqai, kai\ di' au)to/n, i(/na mh\ lagnei/aj e(/neka dokh=| ma=llon h)\ kat' e)/rwta
no/mimon e)fqarke/nai, kai\ dia\ th\n ko/rhn, i(/n' au)th=j to\ peri\ th\n prw/thn
su/nodon a)tu/chma parhgorhqh=| bebaiota/tw| ga/mw|, o(\n ou)de\n a)/llo ti h)\
71 qa/natoj diazeu/xei. e)a\n de\ patro\j o)rfanh\ tugca/nh|, pro\j tw=n dikastw=n
e)rwta/sqw, ei)/te bou/letai sunoikei=n ei)/te mh/: e)a/n te de\ sunainh=| e)a/n te
a)rnh=tai, ta\ au)ta\ gine/sqw a(\ a)\n kai\ e)pi\ zw=nti diwmologh/qh tw=| patri/.
Philo Judaeus. De specialibus legibus
87
Peri\ u(pogami/ou.
72 Meqo/rio/n tinej u(polamba/nousin a)di/khma ei)=nai fqora=j kai\
moicei/aj u(poga/mion, o(/tan o(mologi/ai me\n u(peregguh/swsi, mh/pw de\ tw=n ga/mwn
e)pitelesqe/ntwn e(/teroj a)path/saj tij h)\ kai\ biasa/menoj ei)j o(mili/an e)/lqh|.
par' e)moi\ de\ krith=| moicei/aj kai\ tou=t' e)sti\n ei)=doj: ai( ga\r o(mologi/ai
ga/moij i)sodunamou=sin, ai(=j a)ndro\j o)/noma kai\ gunaiko\j kai\ ta\ a)/lla ta\
73 e)pi\ suno/doij e)ggra/fetai. w(=n ca/rin kataleu/ein o( no/moj a)mfote/rouj
prose/taxen, e)a/n ge a)po\ mia=j kai\ th=j au)th=j gnw/mhj e)piqw=ntai toi=j
a)dikh/masi sumfronh/santej: ou)c oi(=o/n te ga\r mh\ a)po\ tw=n au)tw=n o(rmh-
74 qe/ntaj bouleuma/twn nomi/zesqai sunadikei=n, ou) sunadikou=ntaj. para\ gou=n
ta\j tw=n to/pwn diafora\j | au)/xesqai sumbe/bhke kai\ meiou=sqai ta)di/khma:
mei=zon me\n ga/r, w(j ei)ko/j, e)sti/n, ei) pracqei/h kata\ po/lin, e)/latton de/,
ei) teicw=n e)/xw kat' e)rhmi/an: e)ntau=qa me\n ga\r bohqo\j ou)de\ ei(=j e)sti th=|
paidi\ pa/nq' o(/sa u(pe\r tou= diathrh=sai th\n parqeni/an a)/yauston kai\ a)nepi-
bou/leuton legou/sh| te kai\ drw/sh|, e)n a)/stei de\ bouleuth/ria, dikasth/ria,
strathgw=n, a)gorano/mwn, a)stuno/mwn, a)/llwn a)rco/ntwn o(/miloi mega/loi kai\
75 su\n tou/toij o( dh=moj. e)/sti ga\r e)/stin e)n e(ka/stou th=| yuch=|, ka)\n i)diw/thj
tugca/nh|, misopo/nhron pa/qoj, o(\ diakinhqe\n a)podei/knusi to\n e)/conta kat'
e)kei=non to\n cro/non u(pe/rmacon kai\ proagwnisth\n au)toke/leuston tou=
76 do/xantoj h)dikh=sqai. tw=| me\n ou)=n diapraxame/nw| th\n bi/an e(/petai
di/kh pantacou=, mhde\n e)k th=j tw=n cwri/wn diafora=j eu(riskome/nw| pro\j
e)pano/rqwsin w(=n u(/brise kai\ parhno/mhse: th=| de\ paidi/, kaqa/per e)/fhn,
tote\ me\n e)/leoj kai\ suggnw/mh tote\ de\ a)parai/thtoj timwri/a parakolou-
77 qh/sei. kai\ peri\ tau/thj me/ntoi polupragmonhte/on tw=| dikasth=| mh\ pa/nt'
e)pi\ tou\j to/pouj a)nafe/ronti: du/natai ga\r kai\ kata\ me/shn th\n po/lin
a)/kousa bebia/sqai kai\ e)/xw th=j po/lewj e(kou=sa pro\j e)/kqesmon o(mili/an
e)ndou=nai. dio\ paratethrhme/nwj kai\ sfo/dra kalw=j a)pologou/menoj u(pe\r
th=j e)n e)rhmi/a| fqeirome/nhj fhsi\n o( no/moj: "e)bo/hsen h( nea=nij, kai\ o(
bohqh/swn ou)k h)=n au)th=|" #Deut. 22, 27$, w(/ste, ei) mh/te e)bo/hse mh/te
h)nantiw/qh, boulome/nh de\ sunaph=re, ge/noit' a)\n e)/nocoj, so/fisma tou=
78 bebia/sqai dokei=n prosthsame/nh to\n to/pon. kai\ mh\n e) n po/lei ti/ ge/noit'
a)\n o)/feloj th=| pa/nta me\n e)qelou/sh| poiei=n u(pe\r th=j i)di/aj e)pitimi/aj,
a)dunatou/sh| de\ e(/neka th=j peri\ to\n u(bristh\n i)scu/oj; ti/ ga\r, ei) meta\
tw=n a)/llwn katadh/seien h)\ to\ sto/ma a)pofra/xeien, w(j mhde\ fwnh\n r(h=xai
du/nasqai, ge/noit' a)\n o)/feloj e)k tw=n sunoikou/ntwn; tro/pon ga/r tina h(/de
me\n e)n po/lei diatri/bousa kat' e)rhmi/an e)sti\n a(/te bohqw=n e)/rhmoj, h( de/,
ka)\n mhdei\j paratugca/nh|, tw=| e(kou=sa sunapa=rai le/goit' a)\n ou)de\n dia-
fe/rein th=j e)n a)/stei.
79 Ei)si\ de/ tinej peri\ ta\j o(mili/aj a(yi/koroi, gunaikomanei=j e)n
tau)tw=| kai\ misogu/naioi, sugklu/dwn kai\ miga/dwn h)qw=n a)na/plew|, oi(\ tai=j
prw/taij eu)qu\j o(rmai=j e)ndido/ntej, o(poi=ai/ per a)\n ou)=sai tugca/nwsin, a(\j
h(niocei=n de/on a)calinw/touj e)w=sin, a)periske/ptwj kai\ a)proora/twj sw/masin
o(mou= kai\ pra/gmasin e)pempi/ptontej tuflw=n tro/pon, a(/te r(u/mh| kai\ fora=|
biai/w| sunwqou=ntej kai\ a)natre/pontej, ou)k e)la/ttw w(=n diatiqe/asi pa/scousi.
80 peri\ w(=n ta/de nomoqetei=tai: ko/raj oi( a)go/menoi no/mw| kai\ ga/mouj qu/sante/j
Philo Judaeus. De specialibus legibus
88
te kai\ e(stiaqe/ntej, mhde\n oi)kei=on e)pi\ tai=j gametai=j pa/qoj sw/|zontej,
a)ll' u(bri/santej | kai\ w(j e(tai/raij tai=j a)stai=j prosenecqe/ntej, e)a\n dia/-
zeuxin tecna/zwsi mhdemi/an a)pallagh=j pro/fasin a)neuri/skontej, ei)=t' e)pi\
to\ sukofantei=n trapo/menoi spa/nei fanerw=n e)gklhma/twn pro\j ta\ a)fanh=
tre/pwsi ta\j ai)ti/aj kai\ parelqo/ntej kathgorw=sin, o(/ti parqe/noij do/xantej
sunelhluqe/nai gunai=kaj e)n tai=j prw/taij o(mili/aij e)fw/rasan, a)qroize/sqw
me\n h( gerousi/a pa=sa pro\j th\n kri/sin, pari/twsan de\ oi( tw=n kathgorou-
81 me/nwn gonei=j a)pologhso/menoi peri\ koinou= kindu/nou. ki/ndunoj ga\r ou) tai=j
qugatra/si mo/non peri\ th=j tw=n swma/twn a(gnei/aj e)sti/n, a)lla\ kai\ toi=j
e)pimelhtai=j, ou) mo/non o(/ti ei)j to\n a)nagkaio/taton th=j a)kmh=j kairo\n ou)
pareth/rhsan, a)ll' o(/ti kai\ w(j parqe/nouj ta\j u(f' e(te/rwn e)fqarme/naj
82 e)negu/hsan a)patw=ntej kai\ fenaki/zontej tou\j lamba/nontaj. ei)=ta e)a\n
perige/nwntai toi=j dikai/oij, tima/twsan oi( dikastai\ kata\ tw=n yeudei=j
ai)ti/aj plattome/nwn crhma/twn zhmi/aj kai\ ta\j dia\ plhgw=n ei)j ta\ sw/mata
u(/breij kai\-to\ pa/ntwn e)kei/noij a)hde/staton-th\n tw=n ga/mwn bebai/wsin,
e)a\n u(pome/nwsin ai( gunai=kej e) /ti toi=j toiou/toij sunoikei=n: tai=j me\n ga\r
e)fi/hsin o( no/moj qelou/saij kai\ me/nein kai\ a)palla/ttesqai, tou\j de\ ou)de-
te/rou kuri/ouj a)pe/fhnen, a)nq' w(=n e)sukofa/nthsan.
Kata\ a)ndrofo/nwn.
83 )/Onoma me\n a)ndrofoni/a kata\ tou= ktei/nantoj a)/nqrwpon e)pi-
fhmi/zetai, to\ d' a)lhqe\j e)/rgon e)sti\n i(erosuli/a kai\ i(erosuliw=n h( megi/sth,
dio/ti tw=n e)n ko/smw| kthma/twn kai\ keimhli/wn ou)de\n ou)/te i(eroprepe/steron
ou)/te qeoeide/stero/n e)stin a)nqrw/pou: *** pagka/lhj ei)ko/noj pa/gkalon
84 e)kmagei=on a)rcetu/pou logikh=j i)de/aj paradei/gmati tupwqe/n. to\n ou)=n
a)ndrofo/non eu)qu\j a)sebh= kai\ a)nosiourgo\n u(polhpte/on, a)nosiourghma/twn
kai\ a)sebhma/twn drw=nta to\ me/giston, o(\n a)mei/likta e)rgasa/menon a)naire-
te/on, e)peidh\ muri/wn qana/twn e)pa/xioj w)\n e(/na u(pome/nei dia\ to\ th=j timwri/aj
a)qa/naton ei)j plh=qoj mh\ pefukui/aj sunau/xesqai: calepo\n de\ ou)de/n,
85 ei) tau)to\n oi(=j die/qhke/ tij pei/setai. kai/toi pw=j e)sti tau)to/n, ei) kai\ cro/-
noij kai\ pra/xesi kai\ boulh/masi kai\ prosw/poij dialla/ttei; h)\ ou)ci\ to\
me\n ceirw=n a)/rcein a)di/kwn e)sti\ pro/teron, to\ d' a)mu/nesqai u(/steron; kai\
a)ndrofoni/a me\n paranomw/taton, h( de\ kata\ a)ndrofo/nwn ko/lasij nomi-
mw/taton; kai\ o( me\n ktei/naj e)kpeplh/rwke th\n e)piqumi/an o(\n proh/|rhto
a)nelw/n, o( de\ peponqw\j a(/te gegonw\j e)kpodw\n ou)/t' a)ntidiaqei=nai ou)/t'
a)ntefhsqh=nai dunato/j e)sti; kai\ o( me\n e)pibouleu/ein au)toceiri/a| | pe/fuke
di' e(autou=, tw=| d' a)telh\j h( e)pe/xodoj, ei) mh\ suggenei=j h)\ fi/loi proagwni/-
sainto labo/ntej tou= pa/qouj oi)=kton;
86 )Ea/n tij e)panatei/nhtai xi/foj, w(/ste a)poktei=nai, ka)\n mh\ a)ne/lh|,
e)/nocoj e)/stw proaire/sei gegonw\j a)ndrofo/noj, ei) kai\ mh\ to\ te/loj th= |
gnw/mh| sune/drame. ta\ d' au)ta\ pasce/tw, ka)\n su\n te/cnh| tij e)x e)ne/draj,
ou) qarrw=n a)/ntikruj e)piceirei=n, bouleu/h| kai\ mhcana=tai dolerw=j to\n
fo/non: e)nagh\j ga\r kai\ ou(=toj ei) kai\ mh/pw tai=j cersi\n a)lla/ toi th=|
87 yuch=| kaqe/sthken. w(/sper ga/r, oi)=mai, polemi/ouj ou) mo/non tou\j h)/dh
naumacou=ntaj h)\ pezomacou=ntaj a)lla\ kai\ tou\j ei)j e(ka/teron pareskeuas-
me/nouj kai\ ta\j e(lepo/leij e)fista/ntaj toi=j lime/si kai\ tei/cesi, ka)\n mh/pw
Philo Judaeus. De specialibus legibus
89
sumple/kwntai, kri/nomen, ou(/twj kai\ a)ndrofo/nouj crh\ nomi/zein ou) tou\j
ktei/nantaj au)to\ mo/non a)lla\ kai\ tou\j pa/nta drw=ntaj ei)j to\ a)nelei=n h)\
88 fanerw=j h)\ la/qra, ka)\n mh\ to\ a)di/khma w)=sin ei)rgasme/noi. e)a\n de\ kai\
u(po\ deili/aj h)\ qra/souj, macome/nwn kai\ e)pilh/ptwn paqw=n, katafugei=n
tolmw=sin ei)j to\ i(ero\n w(j a)suli/an eu(rhso/menoi, kwlute/on: ka)\n o)fqw=si
pareisdu/ntej, e)kdote/on e)p' a)naire/sei toiau=ta e)pile/gontaj, a)suli/an a)nie/roij
to\ i(ero\n mh\ pare/cesqai. pa=j ga\r o( a)ni/ata drw=n e)cqro\j qew=|: a)ndro-
fo/noi de\ a)ni/ata drw=sin, e)pei\ kai\ oi( a)ndrofonhqe/ntej a)ni/ata pepo/n-
89 qasin. h)\ toi=j me\n mhde\n h(marthko/sin, e(/wj a)\n a)polou/swntai kai\ perirra-
na/menoi kaqarqw=si toi=j ei)wqo/si kaqarsi/oij, a)/batoj o( new/j e)sti, tou\j
de\ e)no/couj a)nekplu/toij a)/gesin, w(=n ta\ mia/smata ou)dei\j a)poni/yei cro/noj,
a)/xion e)pifoita=n kai\ e)ndiatri/bein toi=j e(/desin, ou(\j ou)d' a)\n oi)ki/a de/xaito
90 kosmi/wn a)ndrw=n oi(=j me/lei tw=n o(si/wn; prostiqe/ntaj ou)=n a)dikh/-
mata a)dikh/masin, a)ndrofoni/a| paranomi/an kai\ a)se/beian, a)nagkai=on a)pa/gein
dw/sontaj di/khn, tou\j w(j e)/fhn a)/xia muri/wn qana/twn, ou)c e(no/j, ei)rgas-
me/nouj. a)/llwj te toi=j suggene/si kai\ fi/loij tou= dolofonhqe/ntoj a)po-
keklei/setai to\ i(ero/n, ei) o( a)ndrofo/noj e)ndiatri/boi, mh\ a)\n u(pomei/nasin ei)j
tau)to/n pote e)lqei=n: a)/topon de\ e(no\j e(/neka pollou\j kai\ tou= paranomw-
ta/tou tou\j paranomhqe/ntaj e)xelau/nesqai, oi(\ pro\j tw=| mhde\n a(martei=n
91 e)/ti kai\ pe/nqoj pro/wron a)nede/xanto. ta/ca me/ntoi kai\ ta\ makra\n
o)xuwpi/a| logismou= pefukw\j e)mble/pein | prou)no/hse mh\ fo/non e)n tw=| i(erw=|
gene/sqai kata\ ta\j e)pifoith/seij tw=n tou= sfage/ntoj e)pithdei/wn, ou(\j
storgh/, pa/qoj a)dou/lwton, w(/sper tou\j e)nqousiw=ntaj kai\ katecome/nouj
prokale/setai mo/non ou)k au)toceiri/a| ktei=nai to\n a)ndrofo/non: ou(= genome/nou
sumbh/setai/ ti tw=n a)nosiwta/twn, ai(/mati ga\r a)ndrofo/nwn ai(=ma qusiw=n
a)nakraqh/setai, to\ tw=n kaqwsiwme/nwn tw=| mh\ kaqarw=|. dia\ me\n dh\
tau=ta keleu/ei kai\ a)p' au)tw=n tw=n bwmw=n e)kdou=nai to\n a)ndrofo/non.
92 )All' oi( me\n xi/fesin h)\ dorati/oij h)\ be/lesin h)\ xu/loij h)\ li/qoij
h)/ tisin o(moiotro/poij a)nairou=ntej du/nantai mh\ probebouleume/noi mhd' e)k
pollou= par' au(toi=j lelogisme/noi to\ a)/goj, e)k tau)toma/tou diakinhqe/ntej
kai\ qumw=| dunatwte/rw| crhsa/menoi logismou=, dra=sai to\n fo/non, w(j
h(mi/ergon th\n pra=xin ei)=nai, th=j dianoi/aj mh\ prokateschme/nhj e)k makrou=
93 toi=j mia/smasin. ei)si\ de\ e(/teroi ponhro/tatoi, cersi\ kai\ gnw/maij e)nagei=j,
oi( ma/goi kai\ farmakeutai/, scolh\n kai\ a)nacw/rhsin e)ndido/ntej au(toi=j
pro\j kairi/ouj e)piqe/seij kai\ te/cnaj kai\ mhcana\j polutro/pouj a)neuri/-
94 skontej e)pi\ tai=j tw=n plhsi/on sumforai=j. o(/qen keleu/ei farmakeuta\j
kai\ farmaki/daj mhdemi/an h(me/ran a)lla\ mhd' w(/ran e)pibiou=n, a)ll' a(/ma
tw=| a(lw=nai teqna/nai, mhdemia=j e)gginome/nhj profa/sewj ei)j a)nabolh\n kai\
u(pe/rqesin th=j timwri/aj: tou\j me\n ga\r a)/ntikruj e)pibouleu/ontaj du/nait'
a)/n tij fula/xasqai, tw=n de\ kru/fa suntiqe/ntwn kai\ skeuwrou/ntwn ta\j
95 e)piqe/seij farmakei/aij ou) r(a/|dion ta\j te/cnaj sunidei=n. a)nagkai=on ou)=n, a(\
mellh/sousi di' au)tou\j e(/teroi paqei=n, tou\j drw=ntaj prodiaqei=nai. kai\
ga\r a)/llwj o( me\n e)mfanw=j xi/fei ktei/nwn h)/ tini o(/plw| tw=n o(moiotro/pwn
kaq' e(/na kairo\n o)li/gouj a)nelei=, farma/koij de\ qanasi/moij muri/ouj o(/souj
th\n e)piboulh\n ou) proaisqanome/nouj e)dwdi/moij tisi\n a)nami/xaj kai\ sunana-
Philo Judaeus. De specialibus legibus
90
96 kerasa/menoj. h)/dh gou=n polua/nqrwpa sussi/tia kaq' e(tairei/an sunelh-
luqo/twn e)pi\ tou\j au)tou\j a(/laj kai\ th\n au)th\n tra/pezan e)n spondai=j
a)/sponda e)/paqen e)xai/fnhj diafqare/nta kai\ qa/naton a)nt' eu)wci/aj a)nthl-
la/xato. dio\ prosh/kei kata\ tw=n toiou/twn kai\ tou\j e)pieikesta/touj kai\
tou\j metriopaqesta/touj fona=n, mo/non ou)k au)to/ceiraj ginome/nouj kai\
nomi/zontaj eu)age\j ei)=nai to\ mh\ e(te/roij th\n timwri/an e)pitre/pein a)ll'
97 e(autoi=j. pw=j ga\r ou)k e)/sti pa/ndeinon, dia\ trofh=j h(\ tou= zh=n ai)ti/a
kaqe/sthke qa/naton tecna/zein kai\ toi=j fu/sei trofi/moij fqoropoio\n e)n-
erga/zesqai metabolh/n, i(/na tine\j dia\ fusikh\n a)na/gkhn e)p' e)dwdh\n kai\
po/sin i)o/ntej, ou) proi do/ntej th\n e)ne/dran, w(j swth/ria prosw=ntai ta \
98 panwleqri/aj ai)/tia; th\n d' au)th\n u(pomene/twsan timwri/an, ka)/n [e]i)/ tinej
qana/sima mh\ suntiqe/ntej ta\ di' w(=n makrai\ kataskeua/zontai | no/soi pros-
fe/rwsi: qa/natoi ga\r polla/kij ai(retw/teroi no/swn ei)si\ kai\ ma/lista tw=n
toiou/twn, ai(\ mh/kesi cro/nwn a)potei/nontai kai\ te/loj e)/cousin ou)k ai)/sion:
dusi/ata ga\r h)/dh kai\ pantelw=j a)qera/peuta ta\ e)k farmakeiw=n a)rrw-
99 sth/mata. calepw/tera me/ntoi sumbai/nein filei= tw=n e)n toi=j sw/masi kai\
%t&a\ peri\ ta\j yuca\j pa/qh tw=n e)pibouleuome/nwn: e)ksta/seij ga\r kai\
parafrosu/nai kai\ a)fo/rhtoi mani/ai kataskh/ptousi, di' w(=n o( nou=j, h(\n
megi/sthn a)pe/neimen a)nqrw/pwn ge/nei dwrea\n o( qeo/j, kakou/menoj pa/saj
kakw/seij, o(/tan a)pognw=| ta\ swth/ria, metani/statai kai\ metoiki/zetai to\
th=j yuch=j faulo/teron ei)=doj u(poleipo/menoj e)n tw=| sw/mati, to\ a)/logon,
ou(= kai\ ta\ qhri/a mete/schken, e)peidh\ pa=j o( e)rhmwqei\j logismou= tou=
krei/ttonoj me/rouj yuch=j metabe/blhken ei)j qh/reion fu/sin, ka)\n e)/ti
100 me/nwsin oi( tou= sw/matoj carakth=rej a)nqrwpo/morfoi. th\n me\n
ou)=n a)lhqh= magikh/n, o)ptikh\ n e)pisth/mhn ou)=san, h(=| ta\ th=j fu/sewj e)/rga
tranote/raij fantasi/aij au)ga/zetai, semnh\n kai\ perima/chton dokou=san ei)=nai,
ou)k i)diw=tai mo/non a)lla\ kai\ basilei=j kai\ basile/wn oi( me/gistoi kai\
ma/lista oi( Persw=n diaponou=sin ou(/twj, w(/st' ou)de/na fasi\n e)pi\ basilei/an
du/nasqai parapemfqh=nai par' au)toi=j, ei) mh\ pro/teron tou= ma/gwn ge/nouj
101 kekoinwnhkw\j tugca/noi. e)/sti de/ ti para/komma tau/thj, kuriw/tata fa/nai
kakotecni/a, h(\n mhnagu/rtai kai\ bwmolo/coi meti/asi kai\ gunai/wn kai\
a)ndrapo/dwn ta\ faulo/tata, perima/ttein kai\ kaqai/rein katepaggello/mena
kai\ ste/rgontaj me\n ei)j a)nh/keston e)/cqran misou=ntaj de\ ei)j u(perba/llousan
eu) /noian a)/xein u(piscnou/mena fi/ltroij kai\ e)pw|dai=j tisin, ei)=ta tou\j a)pla/-
stoij kai\ a)kakwta/toij h)/qesi kecrhme/nouj a)pata=| te kai\ a)gkistreu/etai,
me/crij a)\n ta\j megi/staj prosla/bwsi sumfora/j, di' a(\j oi)kei/wn kai\ sugge-
nw=n o(/miloi mega/loi kai\ polua/nqrwpoi kata\ mikro\n u(porre/ontej a)yofhti\
102 tace/wj e)xefqa/rhsan. ei)j a(/per, oi)=mai, pa/nta a)pidw\n o( h(me/teroj nomo-
qe/thj ou)k e)a=| ta\j kata\ farmakeutw=n ei)j u(/steron a)naba/llesqai di/kaj,
paracrh=ma ta\j timwri/aj a)napra/ttein keleu/saj: ai( ga\r u(perqe/seij tou\j
me\n u(paiti/ouj e)neukairei=n toi=j au)toi=j a)dikh/masi parormw=sin a(/te qana-
tw= ntaj, tou\j de\ ei)j to\ paqei=n u(po/ptouj foberwte/rou de/ouj a)napim-
103 pla=si, th\n e)kei/nwn zwh\n qa/naton au(tw=n ei)=nai nomi/zontaj. kaqa/per
ou)=n e)/ceij kai\ skorpi/ouj | kai\ o(/sa i)obo/la, pri\n dakei=n h)\ suno/lwj
e)formh=sai, qeasa/menoi mo/non cwri\j u(perqe/sewj ktei/nomen, profulatto/-
Philo Judaeus. De specialibus legibus
91
menoi dia\ th\n e)nupa/rcousan au)toi=j kaki/an to\ mhde\n paqei=n, to\n au)to\n
tro/pon kai\ a)nqrw/pouj a)/xion timwrei=sqai, oi(\ fu/sewj e)pilaco/ntej h(me/rou
dia\ th\n koinwni/aj ai)ti/an, logikh\n yuch/n, e)pithdeu/sei pro\j qhri/wn a)ti-
qa/swn a)grio/thtaj mete/balon e)n h(donh=| kai\ w)felei/a| th=| pa/sh| tiqe/menoi
to\ kakw=j poiei=n o(/souj a)\n du/nwntai.
104 Tosau=t' e)n tw=| paro/nti peri\ farmakeutw=n a)pocrw/ntwj
lele/cqw. prosh/kei me/ntoi mhde\ tou=t' a)gnoei=n, o(/ti kairoi\ sumpi/ptousin
a)bou/lhtoi polla/kij, e)n oi(=j a)ndrofonei= tij ou)k e)pi\ tou=t' e)lqw\n h)\ pare-
skeuasme/noj, a)ll' e)xapinai/wj a(rpasqei\j u(p' o)rgh=j, a)nhke/stou kai\ e)pi-
bou/lou pa/qouj, o(\ kai\ to\n e)/conta kai\ %to\n& kaq' ou(= gi/netai ta\ me/gista
105 bla/ptei. proelqw\n ga\r e)/stin o(/te ei)j a)gora\n e(/neka pragmatei/aj
e)peigou/shj,
e)ntucw/n tini propeteste/rw| kakhgorei=n h)\ tu/ptein e)piceirou=nti h)\ kai\
au)to\j a)/rxaj th=j pro\j e)kei=non diafora=j, sumplokh=j genome/nhj, u(pe\r
tou= diazeucqh=nai kai\ qa=tton e)kfugei=n h)\ pu\x e)/paise th=| ceiri\ h)\
106 li/qon a)ra/menoj e)/rriye: kairi/wj de\ th=j plhgh=j e)necqei/shj, ei) me\n eu)qu\j
qnh/|skoi, kai\ o( pai/saj qnh|ske/tw ta\ i)/sa oi(=j die/qhke paqw/n: e)a\n de\
paracrh=ma me\n e)k th=j plhgh=j mh\ teleuth/sh|, no/sw| de\ crh/shtai kai\
klinh/rhj geno/menoj e)pimelei/aj tucw\n th=j proshkou/shj au)=qij e)xanasth=|
kai\ proe/lqh|, ka)\n mh\ posi\n a)rti/oij pwj du/nhtai badi/zein a)ll' u(perei-
do/ntwn tinw=n h)\ kai\ bakthri/a| skhripto/menoj, ditta\j o( pai/saj e)ktine/tw
zhmi/aj, th\n me\n ei)j a)rgi/aj e)pano/rqwsin, th\n d' a)nti\ tw=n i)atrei/wn.
107 kataqei\j d' a)phlla/cqw th=j e)pi\ tw=| qana/tw| timwri/aj, ka)\n u(/steron o(
th\n plhgh\n labw\n teleuth/sh|: ta/ca ga\r ou)k a)po\ th=j plhgh=j, e)peidh\
r(a/|wn geno/menoj ei)j peri/paton proh=lqen, a)lla\ kaq' e(te/raj ai)ti/aj, ai(\
kai\ tou\j u(gieinota/touj ta\ sw/mata polla/kij e)xai/fnhj e)piqe/menai die/-
108 fqeiran. e)a\n de\ sumplakei\j gunaiki/ tij e)gku/w| plhgh\n e)mforh/sh| kata\
th\n gaste/ra, h( de\ a)mblw/sh|, e)a\n me\n a)/plaston kai\ a)diatu/pwton to\
a)mblwqe\n tu/ch|, zhmiou/sqw, kai\ dia\ th\n u(/brin kai\ o(/ti e)mpodw\n e)ge/neto
th=| fu/sei zw|ogonh=sai to\ ka/lliston tecniteuou/sh| kai\ dhmiourgou/sh|
zw=|on, a)/nqrwpon: ei) de\ h)/dh memorfwme/non, a(pa/ntwn melw=n ta\j oi)kei/ouj
109 ta/xeij kai\ poio/thtaj a)peilhfo/twn, qnh|ske/tw. to\ ga\r toiou=ton a)/nqrwpo/j
e)stin, o(\n e)n tw=| th=j fu/sewj e)rgasthri/w| diecrh/sato mh/pw kairo\n ei)=nai
nomizou/shj ei)j fw=j proagagei=n, e)oiko\j a)ndria/nti | e)n plastikh=| katakei-
me/nw|, ple/on ou)de\n h)\ th\n e)/xw parapomph\n kai\ a)/nesin e)pizhtou=nti.
110 Dia\ tau/thj th=j prosta/xewj kai\ e(/tero/n ti mei=zon a)phgo/-
reutai, brefw=n e)/kqesij, o(\ para\ polloi=j tw=n a)/llwn e)qnw=n e(/neka th=j
111 fusikh=j a)panqrwpi/aj ceiro/hqej a)se/bhma ge/gonen. ei) ga\r tou= mhde/pw
tai=j w(risme/naij tw=n kairw=n perio/doij a)pokuhqe/ntoj pronohte/on, w(j mh\
e)x e)piboulh=j ti deino\n pa/qoi, pw=j ou)ci\ ma=llon tou= teleiogonhqe/ntoj
kai\ w(/sper ei)j a)poiki/an h(\n e)/lacon a)/nqrwpoi propemfqe/ntoj e)pi\ tw=|
metalacei=n tw=n th=j fu/sewj dwrew=n, a(\j a)ni/hsin e)k gh=j kai\ u(/datoj
kai\ a)e/roj kai\ ou)ranou=, pare/cousa tw=n me\n ou)rani/wn th\n qe/an, tw=n
de\ e)pigei/wn to\ kra/toj kai\ th\n h(gemoni/an, kai\ pa/saij me\n corhgou=sa
tai=j ai)sqh/sesin a)/fqona ta\ pa/ntwn, tw=| de\ nw=| kaqa/per mega/lw| basilei=
Philo Judaeus. De specialibus legibus
92
ta\ me\n dia\ tou/twn w(j a)\n dorufo/rwn o(/sa ai)sqhta/, ta\ d' a)/neu tou/twn
112 o(/sa lo/gw| katalhpta/; tosou/twn ou)=n a)posterou=ntej a)gaqw=n tou\j pai=daj
oi( trofei=j, a(/ma th=| gene/sei tou/twn mhdeno\j metadido/ntej, i)/stwsan no/mouj
fu/sewj katalu/ontej kai\ ta\ me/gista kathgorou=ntej au(tw=n, filhdoni/an,
misanqrwpi/an, a)ndrofoni/an kai\-to\ calepw/taton a)/goj-teknoktoni/an.
113 filh/donoi me\n ga/r, ei) mh\ spora=j e(/neka te/knwn kai\ tou= diaiwni/sai to\
ge/noj sune/rcontai gunaixi\n a)lla\ qhrw/menoi suw=n h)\ tra/gwn tro/pon th\n
e)x o(mili/aj a)po/lausin: misa/nqrwpoi de\ ti/nej a)\n ei)=en ma=llon h)\ oi( tw=n
gennhqe/ ntwn e)cqroi\ kai\ a)mei/liktoi dusmenei=j; ei) mh/ tij ou(/twj e)sti\n
h)li/qioj, w(j u(polabei=n o(/ti pro\j tou\j a)llotri/ouj e)/nspondoi ge/noint' a)\n
114 oi( tou\j h(nwme/nouj kata\ ge/noj e)/ksponda ei)rgasme/noi. ta/j ge mh\n
a)ndrofoni/aj kai\ teknoktoni/aj e)nargesta/taij bebaiou=ntai pi/stesin oi( me\n
au)to/ceirej gino/menoi kai\ th\n prw/thn ei)spnoh\n tw=n brefw=n pie/zontej
kai\ a)naqli/bontej u(po\ w)mo/thtoj kai\ deinh=j a)nalghsi/aj, oi( de\ ei)j potamo\n
h)\ qala/tthj buqo\n a)fie/ntej, o(/tan a)paiwrh/swsin a)/cqoj, i(/na qa=tton
115 tw=| ba/rei katafe/rhtai: oi( d' e)p' e)rhmi/an komi/zousin e) kqh/sontej, w(j
me\n au)toi/ fasin, e)lpi/di swthri/aj, w(j de\ ta)lhqe\j e)/cei, pro\j a)nia-
rota/taj sumfora/j: o(/sa ga\r a)nqrwpi/nwn sarkw=n a(/ptetai qhri/a, mhdeno\j
a)nei/rgontoj, e)pifoita=| kai\ eu)wcei=tai tw=n brefw=n, kalh=j qoi/nhj, h(\n oi(
mo/noi khdemo/nej kai\ pro\ tw=n a)/llwn sw/|zein o)fei/lontej, path\r kai\ mh/thr,
prou)/qesan: kai\ ta\ lei/yana me/ntoi prosepilicmw=ntai tw=n oi)wnw=n oi(
sarkobo/roi katapta/ntej, o(/tan mh\ proai/sqwntai: ai)sqo/menoi ga\r kai\
116 peri\ tw=n o(/lwn pro\j tou\j cersai/ouj qh=raj koni/ontai. fe/re d' ou)=n
| tw=n o(dw=| pario/ntwn tina\j h(me/rw| kinhqe/ntaj pa/qei labei= n oi)=kton kai\
e)/leon tw=n e)kteqe/ntwn, w(j a)nele/sqai te kai\ trofh=j metadou=nai kai\ th=j
a)/llhj e)pimelei/aj a)xiw=sai: tauti\ ta\ ou(/twj crhsta\ e)/rga ti/ nomi/zomen;
a)=r' ou) tw=n gennhsa/ntwn ei)=nai katadi/khn, ei)/ g' oi( me\n a)llo/trioi ta\
gone/wn, oi( de\ gonei=j ou)de\ ta\ tw=n a)llotri/wn ei)j eu)/noian e)peth/deusan;
117 po/rrwqen ou)=n th\n brefw=n e)/kqesin a)pei=pe di' u(ponoiw=n qa/naton, w(j
e)/fhn, o(ri/saj kata\ tw=n ai)ti/wn a)mblw/sewj ta\ memorfwme/na h)/dh kui skou/-
saij: kai/toi ta\ me\n e)/ti kata\ gastro\j proseco/mena th=| mh/tra| tw=n
kuousw=n ei)=nai me/ rh le/getai para/ te fusikoi=j a)ndra/sin, oi(=j o( qewrh-
tiko\j diaponei=tai bi/oj, kai\ para\ i)atrw=n toi=j dokimwta/toij, oi(\ th\n
a)nqrw/pou kataskeuh\n dihreu/nhsan ta/ t' e)n o)/yei kai\ ta\ a)fanh= met'
e)pimelei/aj e)x a)natomh=j a)kribw/santej, i(/n', ei) crei/a tij ge/noito qerapei/aj,
118 mhde\n a)gnoi/a| paroligwrhqe\n ai)/tion mega/lou kindu/nou ge/nhtai. ta\ d'
a)pokuhqe/nta th=j te sumfui/ aj a)pe/zeuktai kai\ diufeime/na kaq' au(ta\
zw=|a ge/gonen ou)deno\j e)pidea= tw=n o(/sa sumplhrwtika\ th=j a)nqrwpi/nhj
fu/sew/j e)stin, w(/ste a)nendoia/stwj a)ndrofo/non ei)=nai to\n bre/foj a)nairou=nta,
tou= no/mou mh\ e)pi\ tai=j h(liki/aij a)ll' e)pi\ tw=| ge/nei paraspondoume/nw|
119 duscerai/nontoj. ei) me/ntoi kai\ h(likiw=n e)/dei promhqei=sqai, dokei= moi/
tij a)\n deo/ntwj a)ganakth=sai ma=llon e)pi\ toi=j a)nairou=si bre/fh: pro\j me\n
ga\r tou\j telei/ouj muri/ai profa/seij eu)/logoi proskrousma/twn te kai\
diaforw=n, toi=j de\ komidh=| nhpi/oij a)/rti parelhluqo/sin ei)j fw=j kai\ to\n
a)nqrw/pinon bi/on ou)d' e)piyeu/sasqai kathgori/an a)kakwta/toij ou)=sin e)nde/-
Philo Judaeus. De specialibus legibus
93
cetai. dio\ pa/ntwn w)mo/tatoi kai\ a)nhlee/statoi kriqei=en a)\n oi( e)papo-
duo/menoi tai=j tou/twn e)piboulai=j, ou(\j e)cqai/rwn o( i(ero\j no/moj e)no/couj
a)pefh/nato.
Peri\ a)kousi/ou fo/nou.
120 To\n mh\ e(kousi/w| gnw/mh| tou= ktei/nantoj a)naireqe/nta fhsi\n
o( i(ero\j no/moj paradedo/sqai u(po\ qeou= cersi\n a)ndrofo/noij #Exod. 21, 13$,
th=| me\n a)pologou/menoj u(pe\r tou= do/xantoj a)nelei=n w(j e)/nocon a)nelo/ntos-
121 mh\ ga\r a)/n pote to\n i(/lew kai\ suggnw/mona qeo\n e)p' a)naire/sei to/n ge
a)nai/tion e)kdou=nai, a) ll' o(/stij ta\j me\n para\ a)nqrw/poij kri/seij eu)mh-
ca/nwj e(/neka tou= polutro/pou diadidra/skei, pro\j de\ to\ th=j fu/sewj
a)cqei\j a)fane\j dikasth/rion e(a/lw, e)n w(=| mo/nw| ta)lhqe\j a)kraifne/staton
o(ra=tai, lo/gwn te/cnaij ou)k e)piskiazo/menon, ou)de\ ga\r lo/gouj th\n a)rch\n
parade/cetai boulh/mata a)pampi/scon kai\ dianoi/aj a)fanei=j ei)j tou)mfane\j
a)/gon-, th=| de\ kai\ to\n a)nelo/nta fo/nw| me\n ou) poiw=n u(po/dikon a(/te qei/a|
kri/sei do/xanta u(phreth=sai, mia/smati de\ a)dhloume/nw| kai\ bracei= pa/ntwj,
122 o(\ paraithto\n kai\ | suggnwsto/n e)sti. crh=tai ga\r o( qeo\j toi=j o)li/ga kai\
i)a/sima diamarta/nousi kata\ tw=n me/gista kai\ a)ni/ata h)dikhko/twn u(phre/-
taij kola/sewj, ou)k e)kei/nouj a)podeco/menoj, a)ll' w(j a)\n o)/rgana para-
lamba/nwn e)pith/deia pro\j timwri/an, i(/na mhdei\j o(/lw| bi/w| kaqaro\j w)\n
123 kai\ e)k kaqarw=n fo/nou, ka)\n dikaio/tatoj h)=|, prosa/yhtai. fugh\n ou)=n
kata\ tou= ktei/nantoj a)kousi/wj w(/risen, ou)c o(/ph| tu/coi ou)d' ei)j a)ei/:
po/leij me\n ga\r e(\x a)pe/neimen, o)gdo/hn moi=ran w(=n e)/lacen h( i(erwme/nh
fulh/, toi=j a(lou=sin, a(\j a)po\ tou= sumbebhko/ toj w)no/mase "fugadeuthri/wn":
cro/non de\ th=j fugh=j to\n bi/on tou= a)rciere/wj prosenomoqe/thse ka/qo-
124 don meta\ th\n e)kei/nou teleuth\n e)pitre/pwn. ai)ti/a de\ tou/tou me\n
prote/ra h(/de: h( lecqei=sa fulh\ ta\j po/leij ei)/lhfen a)=qlon a)ndrofoni/aj
eu)agou=j, h(\n a)risteiw=n o(/sai pw/pote gego/nasin e)pifanesta/thn kai\ megi/sthn
125 u(polhpte/on. h(ni/ka ga\r o( profh/thj ei)j to\ perimhke/staton kai\ i(erw/taton
tw=n kat' e)kei=non to\n to/pon o)rw=n a)naklhqei\j e)qespi/zeto ta\ ge/nh tw=n
e)n ei)/dei no/mwn kai\ plei/ouj h)=n a)fanh\j h(me/raj, oi( mh\ ta\j fu/seij ei) rh-
nikoi\ tw=n e)x a)narci/aj kakiw=n pa/nta kate/plhsan kai\ te/loj prose/qhkan
a)se/beian: ta\j me\n a)ri/staj kai\ kala\j u(fhgh/seij peri\ th=j tou= o)/ntwj
o)/ntoj qeou= timh=j cleua/santej, tau=ron de\ kataskeuasa/menoi crusou=n,
Ai)guptiakou= mi/mhma tu/fou, qusi/aj a)nh=gon a)qu/touj kai\ e(orta\j a)neo/r-
touj kai\ corou\j a)coreu/touj e)pete/loun su\n w)|dai=j kai\ u(/mnoij a)nti\
126 qrh/nwn. h( de\ lecqei=sa fulh\ pa/nu calepw=j e)negkou=sa th\n ai)fni/dion
e)kdiai/thsin kai\ zh/lw| purwqei=sa dia\ misopo/nhron pa/qoj, u(po/plew|
pa/ntej o)rgh=j, memhno/tej, e)nqousiw=ntej, w(j a)f' e(no\j sunqh/matoj o(pli-
sa/menoi, ditth\n mequ/ontaj me/qhn, th\n me\n a)sebei/a|, th\n de\ oi)/nw|, ma/la
katafronhtikw=j e)pistrofa/dhn a)nh/|roun, a)po\ tw=n oi)keiota/twn kai\ filta/twn
a)rxa/menoi, fi/lon kai\ sugge/neian e(\n to\ qeofile\j ei)=nai nomi/zontej: kai\
bracei= me/rei h(me/raj te/ssarej pro\j tai=j ei)/kosi cilia/dej a)nh|re/qhsan,
w(=n ai( sumforai\ tou\j sunaponoei=sqai me/llontaj e)nouqe/thsan, de/ei tou=
127 mh\ ta\ paraplh/sia paqei=n. tau/thn th\n stratei/an e)qelourgo\n kai\ au)to-
ke/leuston u(pe\r eu)sebei/aj kai\ o(sio/thtoj th=j ei)j to\n o)/ntwj o)/nta qeo\n
Philo Judaeus. De specialibus legibus
94
genome/nhn ou)k a)/neu mega/lwn kindu/nwn toi=j a)rame/noij tou\j a)gw=naj au)to\j
o( path\r tw=n o(/lwn a)pede/xato kai\ tou\j a)nelo/ntaj dika/saj par' au(tw=|
kaqarou\j ei)=nai panto\j a)/gouj | kai\ mia/smatoj i(erwsu/nhn th=j a)ndragaqi/aj
128 tou/toij a)ntidwrei=tai. to\n ou)=n a)kou/sion dra/santa fo/non keleu/ei
fugei=n ei)j e)ni/aj w(=n e)/lacon ou(=toi po/leij e(/neka parhgori/aj kai\ u(pe\r
tou= mh\ a)poginw/skein th\n ei)j a(/pan a)sfa/leian, u(pomimnh|sko/menon e)k
tou= to/pou to\ a)/fobon kai\ logizo/menon, o(/ti toi=j e(kousi/wj a)pektono/sin
ou) mo/non a)mnhsti/a de/dotai a)lla\ kai\ ge/ra mega/la kai\ perima/chta kai\
pollh=j eu)daimoni/aj, ei) de\ tou/toij, polu\ ma=llon toi=j mh\ e)k pronoi/aj
a)nelou=sin, ei) kai\ mhde\n tw=n e)pi\ timh=|, a)ll' au)to\ gou=n to\ panu/staton,
mh\ a)ntanaireqh=nai: di' ou(= pari/statai to\ mh\ pa=san a)ndrofoni/an e)pi/-
lhpton a)lla\ th\n su\n a)diki/a| mo/nhn ei)=nai, kai\ tw=n a)/llwn e)paineth\n
me\n th\n kata\ po/qon kai\ zh=lon a)reth=j, ou) yekth\n de\ th\n a)kou/sion.
129 h(/de me\n ai)ti/a prote/ra lele/cqw, deute/ran d' au)ti/ka mhnute/on: bou/letai
o( no/moj to\n a)kousi/wj a)poktei/nanta diasw/|zein, ei)dw\j gnw/mh| me\n ou)k
e)/nocon cersi\ de\ u(phreth/santa th=| tw=n a)nqrwpi/nwn e)fo/rw| di/kh| pra-
gma/twn: e)fedreu/ousi ga\r e)cqroi\ fonw=ntej oi( tou= teqnew=toj a)gcistei=j,
oi(\ di' u(perba/llonta oi)=kton kai\ pe/nqoj a)parhgo/rhton i(/entai pro\j a)/munan
130 a)lo/gw| fora=| ta)lhqe\j kai\ to\ fu/sei di/kaion ou)k e)xeta/zontej. e)pe/treyen
ou)=n tw=| toiou/tw| katafeu/gein ou)/te ei)j i(ero\n a(/te mh/pw kekaqarme/nw|
ou)/te ei)j h)melhme/non kai\ a)fane\j cwri/on, i(/na mh\ r(a|di/wj e)kdoqh=| kata-
fronhqei/j, a)ll' ei)j i(ero/polin, h(/tij e)sti\n i(erou= kai\ bebh/lou to/pou meqo/-
rioj, tro/pon tina\ deu/teron i(ero/n: ai( ga\r tw=n i(erwme/nwn po/leij semno/terai
tw=n a)/llwn ei)si/n, e)f' o(/son, oi)=mai, kai\ oi)kh/torej oi)khto/rwn e)ntimo/teroi:
bou/letai ga\r th=| th=j u(podexame/nhj pronomi/a| bebaiota/thn a)sfa/leian peri-
131 poih=sai tw=| katafugo/nti. cro/non d', w(j e)/fhn, w(/rise th=j kaqo/dou th\n
tou= mega/lou i(ere/wj teleuth\n ai)ti/aj e(/neka toia=sde: w(/sper e(no\j e(ka/stou
tw=n dolofonhqe/ntwn oi( suggenei=j ei)sin e)/fedroi th=j kata\ tw=n dolofonh-
sa/ntwn di/khj kai\ timwri/aj, ou(/twj kai\ tou= su/mpantoj e)/qnouj suggenh\j
kai\ a)gcisteu\j koino\j o( a)rciereu/j e)sti, prutaneu/wn me\n ta\ di/kaia toi=j
a)mfisbhtou=si kata\ tou\j no/mouj, eu)ca\j de\ kai\ qusi/aj telw=n kaq'
e(ka/sthn h(me/ran kai\ ta\ a)gaqa\ ai)tou/menoj w(j u(pe\r a)delfw=n kai\ gone/wn
kai\ te/knwn, i(/na pa=sa h(liki/a kai\ pa/nta me/rh tou= e)/qnouj w(j e(no\j sw/matoj
ei)j mi/an kai\ th\n au)th\n a(rmo/zhtai koinwni/an ei)rh/nhj kai\ eu)nomi/aj
132 e)fie/mena. tou=ton ou)=n eu)labei/sqw pa=j o( a)kousi/wj a)nelw\n w(j u(pe/r-
macon kai\ proagwnisth\n tw=n a)naireqe/ntwn kai\ ei)/sw th=j po/lewj ei)j
h(\n kate/fuge katakeklei/sqw, | mh\ e)piqarrw=n e)/xw proe/rcesqai teicw=n,
133 ei) dh/ tina poiei=tai lo/gon a)sfalei/aj kai\ tou= zh=n a)kindu/nwj. o(/tan ou)=n
le/gh| "mh\ e)pani/tw o( fuga/j, e(/wj a)\n a)poqa/nh| o( i(ereu\j o( me/gaj", i)/son
ti tou/tw| fhsi/n: e(/wj a)\n a)poqa/nh| o( pa/ntwn koino\j a)gcisteu/j, w(=| mo/nw|
kai\ ta\ tw=n zw/ntwn kai\ ta\ tw=n teteleuthko/twn e)fei=tai brabeu/ein.
134 th\n me\n ou)=n kai\ newte/rwn a)koai=j e)farmo/zousan ai)ti/an toiau/thn
ei)=nai sumbe/bhken. h(\n de\ presbute/roij kai\ telei/oij to\ h) =qoj qe/mij a)na-
fe/rein, h(/d' e)sti/: tw=n me\n e(kousi/wn a)dikhma/twn au)to\ mo/non i)diw/taj
kaqareu/ein e)fei/sqw, lege/tw d' ei) bou/letai/ tij kai\ tou\j a)/llouj i(erei=j,
Philo Judaeus. De specialibus legibus
95
a)mfote/rwn d' e(kousi/wn te kai\ a)kousi/wn kata\ to\n e)xai/reton lo/gon to\n
135 a)rciere/a. prosa/ptesqai ga\r au)tw=| mia/smatoj to\ su/nolon ou) qemito/n,
ou)/t' e)k pronoi/aj ou)/te kata\ troph\n th=j yuch=j a)bou/lhton, i(/na i(erofa/nthj
w)\n kosmh=tai kaq' e(ka/teron, dianoi/a| te crw/menoj a)nepilh/ptw| kai\
136 eu)pragi/a| bi/ou, w(=| mhde\n o)/neidoj pro/sesti. tw=| dh\ toiou/tw| ge/noit' a)\n
a)ko/louqon u(poble/pesqai kai\ tou\j a)kousi/wj a)pektono/taj [ou)c] w(j e)nagei=j,
a)ll' ou)c w(j kaqarou\j kai\ panto\j a)meto/couj a(marth/matoj, kai\ ei) ta\
ma/lista toi=j th=j fu/sewj u(phreth=sai boulh/masin e)/doxan tisame/nhj dia\
tou/twn tou\j a)naireqe/ntaj, w(=n a)fanw=j au(/th dika/sasa par' e(auth=|
qa/naton kate/gnw. tau=ta me\n e)p' e)leuqe/roij kai\ a)stoi=j: e(xh=j
de\ kai\ peri\ oi)ketw=n nomoqetei=tai biai/wj a)naireqe/ntwn.
Kata\ tw=n oi)ke/taj kteino/ntwn.
137 Qera/pontej tu/ch| me\n e)la/ttoni ke/crhntai, fu/sewj de\ th=j au)th=j
metapoiou=ntai toi=j despo/taij. tw=| de\ qei/w| no/mw| kanw\n tw=n dikai/wn
e)sti\n ou) to\ th=j tu/chj a)lla\ to\ th=j fu/sewj e)narmo/nion. dio\ prosh/kei
tou\j kuri/ouj mh\ katako/rwj crh=sqai tai=j e)xousi/aij kata\ tw=n oi)ketw=n,
a)lazonei/an kai\ u(peroyi/an kai\ deinh\n w)mo/thta e)pideiknume/nouj: tau=ta
ga\r ou)k e)/sti dei/gmata yuch=j ei)rhnikh=j a)ll' u(po\ a)krasi/aj to\ a)nupeu/qunon
138 zhlou/shj kata\ turannikh\n dunastei/an. o( ga\r th\n me\n i)di/an oi)ki/an
w(/sper a)/kran e)piteici/saj, parrhsi/aj de\ tw=n e)/ndon mhdeni\ metadidou/j,
a)lla\ pro\j a(/pantaj h)griwme/noj u(po\ th=j e)mfu/tou ta/ca de\ kai\ e)piteth-
deume/nhj misanqrwpi/aj, tu/ranno/j e)stin e)la/ttosi paraskeuai=j crw/menoj.
139 e)x w(=n diele/gcetai mh\ sthso/menoj e)pi\ tw=n au)tw=n, ei) meizo/nwn la/boito
crhma/twn: diabh/setai ga\r eu)qu\j e)pi\ po/leij te kai\ cw/raj kai\ e)/qnh
th\n au(tou= patri/da prodoulwsa/menoj ei)j e)/ndeixin tou= mhdeni\ me/llein
140 tw=n a)/llwn u(phko/wn h(me/rwj prosfe/resqai. safw=j ou)=n o( toiou=toj
i)/stw mh\ th\n tou= sunecw=j kai\ ei)j pollou\j a(marta/nein | a)/deian e(/xwn:
e)nantiw/setai ga\r h( misopo/nhroj au)tw=| di/kh, h( bohqo\j kai\ u(pe/rmacoj
tw=n a)dikhqe/ntwn, h(\ lo/gon kai\ eu)qu/naj au)to\n th=j peri\ tou\j peponqo/taj
141 sumfora=j a)paith/sei: ka)\n a)/ra fa/skh| plhga\j e(/neka nouqesi/aj e)ntei=nai
mh\ dianohqei\j a) nelei=n, ou)k eu)qu\j badiei=tai geghqw/j, a)ll' ei)j dikasth/rion
a)pacqei\j par' a)kribe/si logistai=j th=j a)lhqei/aj e)xetasqh/setai, po/teron
e(kw\n a)pe/kteinen h)\ a)/kwn: ka)\n e)pibebouleukw\j a)neuri/skhtai gnw/mh|
a)nosi/w|, qnh|ske/tw, mhde\n paro/son despo/thj e)sti\ kerdai/nwn ei)j to\
142 swqh=nai. e)a\n de\ mh\ eu)qu\j e)k tw=n plhgw=n oi( tupthqe/ntej a)naireqw=sin,
a)lla\ biw/swsin h(me/ran mi/an h)\ kai\ du/o, mhke/q' o(moi/wj o( despo/thj
u(po/dikoj e)/stw fo/nou, pleone/kthma ei)j a)pologi/an peporisme/noj to\ mh/te
paracrh=ma tu/ptwn a)nelei=n mh/q' u(/steron, e) /cwn kata\ th\n oi)ki/an, a)lla\
zh=n e)a/saj o(/son biou=n oi(=oi/ te h)=san cro/non, ei) kai\ panta/pasin o)li/gon:
cwri\j tou= mhde/na ou(/twj h)li/qion ei)=nai, w(j lupei=n e(/teron e)piceirei=n, e)n
143 oi(=j au)to\j a)dikhqh/setai. ktei/nwn de/ tij oi)ke/thn polu\ pro/teron e(auto\n
bla/ptei, u(phresiw=n te a(\j para\ zw=ntoj ei)=ce stero/menoj kai\ th\n timh\n
zhmiou/menoj kai\ plei/sthn i)/swj. e)a\n me/ntoi qana/tou pepracw\j a)/xia
tugca/nh|, pro\j tou\j dikasta\j a)ge/tw kai\ dhlou/tw to\ a)di/khma, tou\j no/mouj
kuri/ouj poiw=n th=j timwri/aj a)lla\ mh\ e(auto/n.
Philo Judaeus. De specialibus legibus
96
Kata\ zw/|wn a)lo/gwn a(\ parai/tia gi/netai qana/tou.
144 )Ea/n tina tau=roj a)napei/raj a)poktei/nh|, kataleue/sqw-a)sfagh\j
ga\r i(erei/oij-kai\ a)/brwta e)/stw ta\ tou/tou kre/a. dia\ ti/; o(/ti trofh\n h)\
proso/yhma trofh=j a)nqrw/pwn gi/nesqai ta\ tou= ktei/nantoj a)/nqrwpon
145 ou)c o(/sion. e)a\n de\ o( tou= kth/nouj ku/rioj a)/grion ei)dw\j kai\ a)ti/qason
mh/te katadh/sh| mh/te kataklei/saj fula/tth|, tu/ch| de\ kai\ par' e(te/rwn
pepusme/noj o(/ti ou)k e)/sti ceiro/hqej, a)/feton e)a/saj e)kne/mesqai w(/sper
ai)/tioj u(po/dikoj e)/stw: kai\ to\ me\n a)napei=ran au)ti/ka qnh|ske/tw, o( de\
ku/rioj prosanairei/sqw h)\ lu/tra kai\ sw=stra katatiqe/sqw, to\ de\ dika-
sth/rion o(/ ti crh\ paqei=n h)\ a)poti=sai diagnw/setai. ei) me/ntoi dou=loj o(
146 a)naireqei\j ei)/h, th\n timh\n e)panorqou/sqw tw=| despo/th|. e)a\n de\ mh\
a)/nqrwpon a)lla\ | kth=noj a)napei/rh|, to\ teqnhko\j o( tou= ktei/nantoj labw\n
despo/thj to\ o(/moion a)potisa/tw, [dio/ti to\ a)nh/meron tou= i)di/ou proaisqano/-
menoj ou)k e)fula/xato: ka)\n au)to\ me/ntoi to\ qre/mma a)llo/trion a)ne/lh|,
pa/lin o(/moion a)potine/tw,] ca/rin ei)dw\j e)pi\ tw=| mh\ plei/ona zhmi/an u(po-
me/nein a)/rxaj e)phrei/aj.
147 )Oru/gmata gh=j ei)w/qasi/ tinej eu)= ma/la baqu/nein h)\ fle/baj
phgazou/saj a)naste/llontej h)\ pro\j u(podoch\n o)mbri/ou u(/datoj, ei)=q' u(po-
no/mouj eu)ru/nantej a)fanei=j, de/on ta\ sto/mia h)\ perioikodomh=sai h)\ peri-
pwma/sai, kata/ tina deinh\n r(a|qumi/an h)\ frenobla/beian e)p' o)le/qrw|
148 tinw=n ei)/asan a)canh=. e)a\n ou)=n tij tw=n o(dw=| pario/ntwn mh\ pro-
aisqo/menoj kata\ kenou= e)piba\j e)necqh=| kai\ teleuth/sh|, e)pigrafe/sqwsan
oi( boulo/menoi u(pe\r tou= teteleuthko/toj pro\j tou\j to\ o)/rugma poihsa-
me/nouj kai\ tima/tw to\ dikasth/rion o(/ ti crh\ paqei=n h)\ a)poti=sai.
e)a\n de\ qre/mma katenecqe\n a)poqa/nh|, th\n a)xi/an timh\n w(j zw=ntoj e)panorqou/-
149 sqwsan tw=| despo/th| to\ nekro\n au)toi\ labo/ntej. a)delfo\n de\ kai\ suggene\j
a)di/khma drw=si tw=| lecqe/nti kai\ o(/soi kataskeua/zontej oi)ki/aj i)so/peda
katalei/pousi ta\ te/gh, peristefanou=n qwraki/oij de/on u(pe\r tou= mh/ tina
katakrhmnisqh=nai laqo/nta: fo/non ga/r, ei) dei= ta)lhqe\j ei)pei=n, drw=si,
ka)\n mhdei\j u(posurei\j a)poqa/nh|, to/ ge e)p' au)tou\j h(=kon me/roj. kola-
ze/sqwsan ou)=n e)n i)/sw| toi=j a)canh= ta\ sto/mia tw=n o)rugma/twn kata-
lei/pousi.
150 Lu/tra para\ a)ndrofo/nou, o(\n de/on teqna/nai, diagoreu/ei o(
no/moj mh\ e)xei=nai lamba/nein e)pi\ meiw/sei th=j timwri/aj h)\ u(pallagh=|
fugh=j a)nti\ qana/tou: ai(/mati ga\r ai(=ma kaqai/retai, tw=| tou= ktei/nantoj to\
151 tou= e)pibouleuqe/ntoj. e)pei\ d' o(/ron ou)k e)/cousin oi( ponhroi\ ta\j fu/seij
tou= plhmmelei=n, a)ll' a)ei\ megalourgou=si prosuperba/llontej kai\ ta\j
kaki/aj e)pitei/nousi kai\ diai/rousi pro\j to\ a)/metron kai\ a)peri/grafon,
muri/ouj me\n qana/touj, ei)/per oi(=o/n te h)=n, w(/risen a)\n kat' au)tw=n o( nomo-
qe/thj: e)pei\ de\ tou=t' ou)k e)nede/ceto, timwri/an a)/llhn prosdiata/ttetai
152 keleu/wn tou\j a)nelo/ntaj a)naskolopi/zesqai. kai\ tou=to prosta/xaj
a)natre/cei
pa/lin e)pi\ th\n au(tou= filanqrwpi/an, h(merou/menoj pro\j tou\j a)nh/mera
ei)rgasme/nouj, kai/ fhsi: mh\ e)pidue/tw o( h(/lioj a)neskolopisme/noij, a)ll'
e)pikrupte/sqwsan gh=| pro\ du/sewj kaqaireqe/ntej. h)=n ga\r a)nagkai=on
Philo Judaeus. De specialibus legibus
97
tou\j a(/pasi toi=j me/resi tou= ko/smou polemi/ouj metewri/santaj ei)j tou)m-
fane\j e)pidei/xasqai me\n au)tou\j h(li/w| kai\ ou)ranw=| kai\ a)e/ri kai\ u(/dati kai\
gh=| | kolasqe/ntaj, pa/lin de\ ei)j to\n nekrw=n cw=ron u(posu=rai/ te kai\ kata-
cw=sai, o(/pwj mh\ ta\ u(pe\r gh=n miai/nwsi.
153 Pagka/lwj me/ntoi ka)kei=no diate/taktai, pate/raj u(pe\r ui(w=n
mh\ a)poqnh/|skein mhd' ui(ou\j u(pe\r gone/wn, a)ll' e(/kaston tw=n a)/xia qana/tou
dedrako/twn au)to\n i)di/a| mo/non a)nairei=sqai, dia\ tou\j h)\ bi/an tou= dikai/ou
154 protimw=ntaj h)\ pa/nu filosto/rgouj. ou(=toi me\n ga\r dia\ peritth\n kai\
u(perba/llousan eu)/noian e)qelh/sousi polla/kij a)/smenoi proapoqnh/|skein,
au(tou\j e)pidido/ntej u(pe\r tw=n e)no/cwn oi( a)nupai/tioi, me/ga ke/rdoj nomi/-
zontej to\ mh\ e)pidei=n kolazome/nouj h)\ tou\j gennh/santaj ui(oi\ h)\ tou\j
pai=daj gonei=j, w(j a)bi/wton kai\ panto\j a)rgalew/teron qana/tou to\n au)=qij
155 cro/non biwso/menoi. pro\j ou(\j lekte/on: "h( eu)/noia u(mw=n ou)k e)/cei kairo/n,
ta\ d' o(/sa mh\ e)n kairw=| ye/getai deo/ntwj, e)pei\ kai\ ta\ kai/ria e)painei=tai.
crh\ me/ntoi filei=n tou\j a)/xia fili/aj drw=ntaj, ponhro\j d' ou)dei\j pro\j
a)lh/qeian fi/loj. suggenei=j de\ kai\ e)n suggene/si fi/louj kaloume/nouj h)llo-
tri/wsan ai( mocqhri/ai plhmmelou=ntaj: sugge/neia ga\r oi)keiote/ra th=j
pro\j ai(/matoj h( pro\j dikaiosu/nhn kai\ pa=san a)reth\n o(mologi/a, h(\n e)klipw/n
tij ou)k e)n o)qnei/oij kai\ xe/noij mo/non a)lla\ kai\ e)n a)spo/ndoij e)cqroi=j
156 a)nagra/fetai. ti/ ou)=n kateyeusme/non o)/noma eu)noi/aj o(/ ti crhsto\n kai\
fila/nqrwpo/n e)stin u(podu/esqe, ta)lhqh= malaki/an kai\ a)nandri/an para-
kalupto/menoi; h)\ ou)k a)/nandroi ta\j fu/seij, par' oi(=j oi)/ktou logismo\j
h(tta=tai; kai\ tau=q' i(/na diplou=n a)di/khma dra/shte, tou\j me\n u(paiti/ouj
r(uo/menoi th=j timwri/aj, au(tou\j d' e)pi\ mhdeni\ memfqe/ntaj to\ para/pan
157 oi)o/menoi dei=n a)nt' e)kei/nwn kola/zein;" a)ll' ou(=toi me\n u(poti/mhsin
e)/cousi to\ mhde\n qhra=sqai e)p' w)felei/a| kai\ to\ li/an pro\j tou\j e)gguta/tw
ge/nouj filo/storgon, u(pe\r w(=n th=j swthri/aj a)poqnh/|skein a)/smenoi dia-
158 noou=ntai. tou\j de\ w)moqu/mouj kai\ th\n fu/sin qhriw/deij ti/j ou)k a)\n
proba/loito tw=n ou) le/gw metri/wn a)lla\ kai\ tw=n mh\ sfo/dra a)tiqa/swn
th\n yuch/n, oi(\ h)\ la/qra tecna/zousin h)\ e)piqarrou=si fanerw=j e(te/roij
a)nq' e(te/ rwn ta\j megi/staj e)panatei/nesqai sumfora/j, fili/an h)\ sugge/neian
h)\ koinwni/an h)/ ti o(moio/tropon e)p' o)le/qrw| tw=n ou)de\n h)dikhko/twn pro-
fasizo/menoi; kai\ tau=ta drw=sin e)/stin o(/te mhde\n peponqo/tej deino/n,
159 e(/neka de\ pleonexi/aj h)\ a(rpagh=j. prw/hn tij e)klogeu\j fo/rwn tacqei\j
par' h(mi=n, e)peidh/ tinej tw=n doxa/ntwn o)fei/lein dia\ peni/an e)/fugon de/ei
timwriw=n a)nhke/stwn, gu/naia tou/twn | kai\ te/kna kai\ gonei=j kai\ th\n
a)/llhn genea\n a)pagagw\n pro\j bi/an, tu/ptwn kai\ prophlaki/zwn kai\ pa/saj
ai)ki/aj ai)kizo/menoj, i(/n' h)\ to\n fugo/nta mhnu/swsin h)\ ta\ u(pe\r e) kei/nou
kataqw=sin ou)de/teron duna/menoi, to\ me\n o(/ti h)gno/oun, to\ d' o(/ti ou)c
h(=tton tou= fugo/ntoj a)po/rwj ei)=con, ou) pro/teron a)nh=ken, h)\ basa/noij kai\
stre/blaij ta\ sw/mata katatei/nwn a)poktei=nai kekainourghme/naij i)de/aij
160 qana/tou: a)/mmou spuri/da plh/rh bro/coij e)kdhsa/menoj a)nh/rta kata\ tw=n
au)ce/nwn, baru/taton a)/cqoj, i(sta\j e)n u(pai/qrw| kata\ me/shn a)gora/n, i(/n'
oi( me\n a)qro/aij timwri/aij, a)ne/mw| kai\ h(li/w| kai\ th=| a)po\ tw=n pario/ntwn
ai)scu/nh| kai\ toi=j e)kkremame/noij a)/cqesi, biazo/menoi calepw=j a)pago-
Philo Judaeus. De specialibus legibus
98
161 reu/wsin, oi( de\ qew/menoi ta\j tou/twn timwri/aj proalgw=sin: w(=n e)/nioi
trano/teron th=j dia\ tw=n o)fqalmw=n th\n dia\ th=j yuch=j labo/ntej ai)/sqhsin,
w(j e)n toi=j e(te/rwn sw/masin au)toi\ kakou/menoi, tw=| bi/w| proapeta/xanto
xi/fesin h)\ farma/koij h)\ a)gco/naij, mega/lhn w(j e)n kakopragi/aij nomi/zontej
162 e)pituci/an th\n a)/neu basa/nwn teleuth/n: oi( de\ mh\ fqa/santej e(autou\j
diacrh/sasqai, kaqa/per e)n tai=j tw=n klh/rwn e)pidikasi/aij, kata\ stoi=con
h)/gonto oi( a)po\ tou= ge/nouj prw=toi kai\ met' au)tou\j deu/teroi kai\ tri/toi
me/cri tw=n u(sta/twn: kai\ o(po/te mhdei\j loipo\j ei)/h tw=n suggenw=n, die/baine
to\ kako\n kai\ e)pi\ tou\j geitniw=ntaj, e)/sti d' o(/te kai\ e)pi\ kw/maj kai\
po/leij, ai(\ tace/wj e)/rhmoi kai\ kenai\ tw=n oi)khto/rwn e)ge/nonto metani-
163 stame/nwn kai\ skedannume/nwn e)/nqa lh/sesqai prosedo/kwn. a)ll' ou)de\n
i)/swj qaumasto/n, ei) forologi/aj e(/neka ba/rbaroi ta\j fu/seij, h(me/rou
paidei/aj a)/geustoi, despotikoi=j peiqarcou=ntej e)pita/gmasi tou\j e)thsi/ouj
a)napra/ttousi dasmou/j, ou) mo/non e)k tw=n ou)siw=n a)lla\ kai\ e)k tw=n swma/-
twn, a)/cri kai\ yuch=j tou\j kindu/nouj e)pife/rontej u(pe\r e(te/rwn e(te/roij.
164 h)/dh de\ kai\ oi( tw=n dikai/ wn o(/roi kai\ kano/nej, au)toi\ oi( nomoqe/tai, pro\j
do/xan ma=llon h)\ pro\j a)lh/qeian a)pido/ntej, tw=n a)dikwta/twn u(pe/meinan
gene/sqai, keleu/santej toi=j me\n prodo/taij tou\j pai=daj sunanairei=sqai,
165 toi=j de\ tura/nnoij ta\j e)gguta/tw pe/nte oi)ki/aj. dia\ ti/; fai/hn a)/n: ei) me\n
ga\r sunexh/marton, kai\ sugkolaze/sqwsan, ei) de\ mh/te katekoinw/nhsan
mh/te zhlwtai\ tw=n o(moi/wn e)ge/nonto mh/te tai=j tw=n oi)kei/wn eu)tuci/aij
e)parqe/ntej e)nhdupa/qhsan, ti/noj ca/rin a)naireqh/sontai; h)\ di' e(\n tou=to
mo/non, o(/ti suggenei=j ei)si; ge/nouj ga\r h)\ | paranomhma/twn ai( timwri/ai;
166 crhstw=n i)/swj u(mei=j, w)= semnoi\ nomoqe/tai, tw=n oi)kei/wn e)la/cete:
mocqhroi\ d' ei)/per e)ge/nonto, dokei=te/ moi mhd' a)\n ei)j nou=n pote bale/-
sqai ta\j toiau/taj prosta/xeij, a)lla\ kai\ gra/fontaj e(te/rouj duscera=nai,
dia\ th\n tou= mhde\n a)nh/keston paqei=n profulakh\n *** to\n e)n a)sfalei=
bi/w| dia/gonta meta\ tw=n kinduneuo/ntwn skopei=n kai\ e)n tai=j i)/saij kako-
pragi/aij e)xeta/zesqai: to\ me\n ga\r e)/cei de/oj, o(\ fulatto/meno/j tij ou)d'
a)\n e(/teron perii/ doi, to\ d' e)sti\n a)/fobon, u(f' ou(= polla/kij a)nepei/sqhsa/n
167 tinej a)logei=n a)nqrw/pwn a)nupaiti/wn a)sfalei/aj. tau=t' ou)=n e) klogisa/menoj
o( h(me/teroj nomoqe/thj kai\ ta\ para\ toi=j a)/lloij a(marth/mata sunidw\n
w(j fqoropoia\ th=j a)ri/sthj politei/aj a)pestra/fh kai\ diemi/shse [ka]i\ tou\j
crwme/nouj ei)/te r(a|qumi/aij ei)/te a)panqrwpi/aij kai\ kaki/aij kai\ ou)de/pote/
tina tw=n sumbebiwko/twn e)xe/dwken e)pi\ timwri/a| prosqh/khn poihsa/menoj
168 au)to\n a)dikhma/twn e(te/rwn. dio/per a)/ntikruj a)pei=pen ui(ou\j a)nti\ gone/wn
h)\ gonei=j a)nti\ ui(w=n a)nairei=sqai, dikaiw/saj w(=n ta\ a(marth/mata tou/twn
ei)=nai kai\ ta\j timwri/aj, ei)/te zhmi/aj crhma/twn ei)/te kai\ plhga\j kai\
biaiote/raj u(/breij ei)/te trau/mata kai\ phrw/seij kai\ a)timi/aj kai\ fuga\j
kai\ o(/sa a)/lla tw=n e)pi\ di/kaij: e(no\j ga\r tou= mh\ e(/teron a)nq' e(te/rou
ktei/nein mnhsqei\j kai\ ta\ h(sucasqe/nta prosperie/laben.
Peri\ tou= mh\ a)naiscuntei=n gunai=kaj.
169 )Agorai\ kai\ bouleuth/ria kai\ dikasth/ria kai\ qi/asoi kai\
su/llogoi poluanqrw/pwn o(mi/lwn kai\ o( e)n u(pai/qrw| bi/oj dia\ lo/gwn kai\
pra/xewn kata\ pole/mouj kai\ kat' ei)rh/nhn a)ndra/sin e)farmo/zousi, qhlei/aij
Philo Judaeus. De specialibus legibus
99
de\ oi)kouri/a kai\ h( e)/ndon monh/, parqe/noij me\n ei)/sw klisia/dwn th\n
me/saulon o(/ron pepoihme/naij, telei/aij de\ h)/dh gunaixi\ th\n au)/leion.
170 ditto\n ga\r po/lewn ei)=doj, meizo/nwn kai\ bracute/rwn: ai( me\n ou)=n mei/zouj
a)/sth kalou=ntai, oi)ki/ai d' ai( bracu/terai. th\n d' e(kate/rwn prostasi/an
dieilh/casin a)/ndrej me\n tw=n meizo/nwn, h(=j o)/noma politei/a, gunai=kej de\
171 tw=n bracute/rwn, h(=j o)/noma oi)konomi/a. mhde\n ou)=n e)/xw tw=n kata\ th\n
oi)konomi/an polupragmonei/tw gunh\ zhtou=sa monauli/an mhd' oi(=a noma\j kata\
ta\j o(dou\j e)n o)/yesin a)ndrw=n e(te/rwn e)xetaze/sqw, plh\n ei)j i(ero\n o(po/te
de/oi badi/zein, fronti/da poioume/nh kai\ to/te mh\ plhquou/shj a)gora=j, a)ll'
e)panelhluqo/twn oi)/kade tw=n plei/stwn, e)leuqe/raj tro/pon kai\ tw=| o)/nti
a)sth=j e)n h)remi/a| qusi/aj | e)pitelou=sa kai\ eu)ca\j ei)j a)potroph\n kakw=n
172 kai\ metousi/an a)gaqw=n. to\ de\ loidoroume/nwn h)\ sumplekome/nwn a)ndrw=n
e)pekqei=n tolma=n kata\ pro/fasin summaci/aj h)\ bohqei/aj gunai=kaj e)pi/-
lhpton kai\ ou) metri/wj a)nai/scunton, a(\j ou)d' e)n pole/moij kai\ stratei/aij
kai\ toi=j u(pe\r pa/shj th=j patri/doj kindu/noij e)dikai/wsen o( no/moj e)xeta/-
zesqai, to\ pre/pon i)dw/n, o(/per a)ki/nhton a)ei\ kai\ pantacou= fula/ttein
dienoh/qh, nomi/saj au)to\ tou=t' ei)=nai kaq' au(to\ ni/khj kai\ e)leuqeri/aj kai\
173 pa/shj a)/meinon eu)tuci/aj. e)a\n me/ntoi kai\ puqome/nh tij u(bri/zesqai to\n
a)/ndra, po/qw| tw=| pro\j e)kei=non h(tthqei=sa filandri/aj, u(po\ tou= para-
sta/ntoj pa/qouj e)xormh=sai biasqh=|, mh\ ple/on th=j fu/sewj a)rrenou/sqw
qrasunome/nh, mene/tw de\ kai\ e)n oi(=j bohqei= gunh/: pa/ndeinon ga/r, ei)
boulome/nh tij u(pexele/sqai to\n a)/ndra u(/brewj u(brisqh/setai pro\j e(auth=j
kata/plewn a)pofainou/shj to\n i)/dion bi/on ai)scu/nhj kai\ mega/lwn o)neidw=n
174 tw=n e)p' a)nia/tw| qrasu/thti. loidorh/setai ga\r gunh\ kat' a)gora\n r(h=ma/
te/ ti tw=n a)phgoreume/nwn fqe/gxetai, e(te/rou de\ kakhgorou=ntoj ou)k a)po-
dramei=tai ta\ w)=ta e)pifra/xasa; nuni\ de\ probai/nousi/ tinej, w(j mh\ mo/non
u(po\ glwssalgi/aj e)n a)ndrw=n o)/clw| [gunai=ke]j kakhgorei=n kai\ proph-
laki/zein, a)lla\ kai\ ta\j cei=raj e)pife/rein ta\j u(fa/smasi kai\ talasi/aij
a)ll' ou) plhgai=j kai\ u(/bresi kaqa/per pagkratiastw=n kai\ puktw=n e)na-
175 skoume/naj. kai\ ta\ me\n a)/lla [oi)sta\ ka]i\ fe/rein a)/n tij du/naito: calepo\n
d' e)kei=no, ei)/ tij gunh\ tosou=ton kataqrasu/noito, w(j diadra/xasqai tw=n
tou= diaferome/nou gennhtikw=n: mh\ ga/r, paro/son a)ndri\ bohqou=sa dokei=
tou=to pra/ttein, a)fei/sqw, th=j d' a)/gan qrasu/thtoj e)pece/sqw ti/nousa
di/khn, u(f' h(=j au)th\ me\n ta\ o(/moia e)xamarta/nein e)qe/lousa au)=qij ou)k a)\n
du/naito, tw=n d' a)/llwn o(/sai propete/sterai fo/bw| metria/sousin: e)/stw
176 d' h( di/kh ceiro\j a)pokoph\ th=j a(yame/nhj w(=n ou) qe/mij. a)/xion e)painei=n
kai\ tou\j tw=n gumnikw=n a)gw/nwn a)qloqe/taj, oi(\ th=j qe/aj a)nei=rxan
gunai=kaj, i(/na mh\ gumnoume/noij a)ndra/si paratugca/nousai to\ do/kimon
ai)dou=j no/misma parako/ptwsin a)logou=sai fu/sewj qesmw=n, ou(\j w(/risen
e(kate/rw| tmh/mati tou= ge/nouj h(mw=n. ou)de\ ga\r a)/ndraj, a)potiqeme/nwn
e)sqh=taj gunaikw=n, e)mprepe\j paratugca/nein, a)ll' e(kate/rouj ta\j tw=n
e(te/rwn o)/yeij e)ktre/pesqai gumnoume/nwn toi=j th=j fu/sewj boulh/masin
177 e(pome/nouj. ei)=q' w(=n h( o)/yij e)pi/lhptoj, ou) polu\ ma=llon ai( cei=rej
u(pai/tioi; o)fqalmoi\ me\n ga\r kai\ a(\ mh\ boulo/meqa polla/kij o(ra=n a)peleu-
qeria/zontej a)pobia/zontai, cei=rej d' e)n th=| tw=n u(phko/wn ta/xei tetag-
Philo Judaeus. De specialibus legibus
100
me/nai | merw=n peiqarcou=sai toi=j h(mete/roij e)pita/gmasin u(phretou=sin.
178 h(/de me\n ai)ti/a h(\ para\ polloi=j ei)/wqe le/gesqai: e(te/ran de\ h)/kousa
qespesi/wn a)ndrw=n ta\ plei=sta tw=n e)n toi=j no/moij u(polambano/ntwn ei)=nai
su/mbola fanera\ a)fanw=n kai\ r(hta\ a)rrh/twn. h)=n de\ toia/de: yuch=j,
w(/sper e)n tai=j suggenei/aij, h( me/n e)stin a)/rrhn kai\ pro\j a)ndrw=n, h( de\
qh/leia kai\ pro\j gunaikw=n: a)/rrhn me\n h( mo/nw| qew=| prosklhrou=sa
e(auth\n w(j patri\ kai\ poihth=| tw=n o(/lwn kai\ pa/ntwn ai)ti/w|, qh/leia de\ h(
e)kkremame/nh tw=n e)n gene/sei kai\ fqora=| kai\ a)potei/nousa kaqa/per cei=ra
th\n du/namin au(th=j, i(/na tuflw=j tw=n e)pituco/ntwn e)fa/pthtai, ge/nesin
dexioume/nh th\n tropai=j a)muqh/toij crwme/nhn kai\ metabolai=j, de/on th\n
179 a)meta/blhton kai\ makari/an kai\ triseudai/mona qei/an fu/sin. ei)ko/twj ou)=n
th\n e)fayame/nhn cei=ra tw=n didu/mwn a)poko/ptein diei/rhtai sumbolikw=j,
ou)c o(/pwj a)krwthria/zhtai to\ sw=ma stero/menon a)nagkaiota/tou me/rouj,
a)ll' u(pe\r tou= th=j yuch=j pa/ntaj tou\j a)qe/ouj e)kte/mnein logismou\j e)pi-
ba/qra| crwme/nouj a(/pasin w(=n ge/nesi/j e)sti: di/dumoi ga\r su/mbolon spora=j
180 kai\ gene/sewj. e(po/menoj d' a)kolouqi/a| fu/sewj ka)kei=no le/xw, o(/ti mona\j
me/n e)stin ei)kw\n ai)ti/ou prw/tou, dua\j de\ paqhth=j kai\ diaireth=j u(/lhj:
o(\j a)\n ou)=n dua/da pro\ mona/doj timh/sh| kai\ dexiw/shtai, mh\ a)gnoei/tw
%th\n& u(/lhn a)podeco/menoj ma=llon h)\ qeo/n. h(=j ca/rin ai)ti/aj e)dikai/wsen
o( no/moj tau/thn th\n e)pibolh\n th=j yuch=j a)poko/ptein oi(=a cei=ra: mei=zon
ga\r ou)k e)/stin a)se/bhma h)\ tw=| paqhtw=| th\n tou= drw=ntoj a)natiqe/nai du/namin.
181 Me/myait' a)/n tij deo/ntwj tou\j a)no/moia toi=j a)dikh/masi
ta/ttontaj e)piti/mia kata\ tw=n ei)rgasme/nwn, zhmi/aj crhma/twn e)p' ai)ki/aij
h)\ e)pi\ trau/masi kai\ phrw/sesin a)timi/aj h)\ e)p' a)ndrofoni/aij e(kousi/oij
e)la/seij u(perori/ouj kai\ ta\j ei)j a)ei\ fuga\j h)\ desmou\j e)pi\ klopai=j: to\
ga\r a)nw/malon kai\ a)/nison e)cqro\n politei/aj zhlou/shj th\n a)lh/qeian.
182 i)so/thtoj de\ u(fhghth\j o( h(me/teroj no/moj ta\ o(/moia keleu/wn tou\j a(mar-
ta/nontaj u(pome/nein oi(=j e)/drasan, e)k tw=n ou)siw=n, e)a\n peri\ ta\j ou)si/aj
a)dikopragw=si tw=n plhsi/on, e)k tw=n swma/twn, e)a\n ei)j ta\ sw/mata e)xamar-
ta/nwsi kata\ me/rh kai\ me/lh kai\ ta\j ai)sqh/seij: ka)\n a)/cri | me/ntoi th=j
yuch=j e)pibouleu/swsin, ei)j yuch\n timwrei=sqai keleu/ei: u(pome/nein ga\r
a)nq' e(te/rwn e(/tera mhdemi/an e)/conta koinwni/an a)lla\ toi=j ei)/desin a)phr-
183 thme/na kataluo/ntwn no/mouj e)sti/n, ou) bebaiou/ntwn. tauti\ de/ famen
tw=n a)/llwn [ou)c] o(moi/wj e)co/ntwn: ou) ga\r tau)to\n a)llotri/w| kai\ patri\
plhga\j e)mforh=sai ou)de\ a)/rconta h)\ i)diw/thn kakw=j ei)pei=n ou)de\ e)rga/sasqai/
ti tw=n mh\ e)feime/nwn e)n bebh/loij h)\ i(eroi=j cwri/oij ou)d' e)n e(ortai=j kai\
panhgu/resi kai\ dhmotele/si qusi/aij kai\ pa/lin e)n h(me/raij ai(=j mhde\n
pro/sesti tw=n ei)j e)keceiri/an h)\ kai\ suno/lwj a)pofra/si, kai\ o(/sa a)/lla
toiouto/tropa diereunhte/on ei)j sunau/xhsin h)\ mei/wsin kola/sewj.
184 Pa/lin e)a/n tij, fhsi/n, o)fqalmo\n oi)ke/tou h)\ qerapai/nhj e)kko/yh|, e)leuqe/-
rouj a)fie/tw. dia\ ti/; w(/sper th\n tou= sw/matoj h(gemoni/an h( fu/sij a)nh=ye
kefalh=| carisame/nh kai\ to/pon oi)keio/taton w(j basilei= th\n a)/kran-a)/nw
ga\r au)th\n e)p' a)rch\n parape/myasa i(dru/sato kaqa/per a)ndria/nti ba/sin
u(poqei=sa th\n a) p' au)ce/noj a)/cri podw=n a(/pasan a(rmoni/an-, ou(/twj
kai\ tw=n ai)sqh/sewn to\ kra/toj a)ne/dwken o)fqalmoi=j: u(pera/nw gou=n kai\
Philo Judaeus. De specialibus legibus
101
tou/toij w(j a)/rcousin a)pe/neimen oi)/khsin, boulhqei=sa mh\ mo/non toi=j a)/lloij
a)lla\ kai\ cwri/w| perishmota/tw| kai\ perifanesta/tw| tou/touj gera=rai.
185 ta\j me\n ou)=n crei/aj kai\ w)felei/aj, a(\j pare/cousi tw=| ge/nei h(mw=n
o)fqalmoi/, makro\n a)\n ei)/h katariqmei=sqai: mi/an de\ th\n a)ri/sthn lekte/on.
filosofi/an w)/mbrhse me\n o( ou)rano/j, e)cw/rhse de\ o( a)nqrw/pinoj nou=j,
e)xena/ghse de\ o)/yij: prw/th ga\r au(/th katei=de ta\j lewfo/rouj e)p' ai)qe/roj
186 o(dou/j. a)gaqw=n de/, o(/sa pro\j a)lh/qeian a)gaqa/, phgh\ filosofi/a: h(=j o(
me\n a) ruto/menoj ei)j kth=sin kai\ crh=sin a)reth=j e)paineto/j, o( d' e(/neka
panourgi/aj kai\ tou= katasofi/sasqai/ tina yekto/j: e)/oike ga\r o( me\n a)ndri\
sumpotikw=| kai\ e(auto\n kai\ tou\j sunestiwme/nouj pa/ntaj eu)frai/nonti, o(
de\ tw=| to\n a)/kraton ei)j paroini/an kai\ u(/brin e(autou= te kai\ tw=n plhsi/on
187 e)mforoume/nw|. o(/tw| d' ou)=n tro/pw| filosofi/an e)xena/ghsen o)/yij, h)/dh
lekte/on. a)nable/yasa ei)j ai)qe/ra katei=den h(/lion kai\ selh/nhn kai\ pla/nh-
taj kai\ a)planei=j a)ste/raj, th\n i(eroprepesta/thn ou)ranou= stratia/n,
ko/smon e)n ko/smw|, ei)=t' a)natola\j kai\ du/seij kai\ corei/aj e)mmelei=j kai\
188 tetagme/naij cro/nwn perio/doij suno/douj, e)klei/yeij, e)pila/myeij, ei)=t'
au)xh/seij kai\ meiw/seij selh/nhj, h(li/ou kinh/seij ta\j kata\ pla/toj, a)po\
me\n tw=n noti/wn e)pi\ ta\ bo/reia prosio/ntoj, a)po\ de\ tw=n borei/wn e)xana-
cwrou=ntoj | pro\j ta\ no/tia, ei)j kairw=n tw=n e)thsi/wn ge/nesin, oi(=j ta\
pa/nta telesforei=tai, kai\ pro\j tou/toij muri/a a)/lla qauma/sia: kai\ peri-
aqrh/sasa kata/ te gh=n kai\ kata\ qa/lattan kai\ a)e/ra ta/de pa/nta tw=| nw=|
189 meta\ spoudh=j e)pedei/xato. o( d' a(/per ou)c oi(=o/j t' h)=n di' au(tou= kata-
labei=n dia\ th=j o(ra/sewj i)dw\n ou)k e)pi\ tw=n o(raqe/ntwn au)to\ mo/non e)/sth,
a)ll' a(/te filomaqh\j kai\ filo/kaloj, a)ga/menoj th\n qe/an, logismo\n ei)ko/ta
e)la/mbanen, o(/ti tau=ta ou)k a)pautomatisqe/nta sune/sth forai=j a)lo/goij,
a)lla\ dianoi/a| qeou=, o(\n pate/ra kai\ poihth\n o)noma/zein qe/mij, kai\ o(/ti ou)k
e)/stin a)/peira, pepe/rastai de\ e(no\j ko/smou perigrafh=|, po/lewj tro/pon
th=| tw=n a)planw=n e)xwta/tw sfai/ra| perilambano/mena, kai\ w(j o( gennh/saj
path\r no/mw| fu/sewj e)pimelei=tai tou= genome/nou, pronoou/menoj kai\ tou=
190 o(/lou kai\ tw=n merw= n. ei)=ta prosepeske/yato, ti/j ou)si/a tou= o(ratou= kai\
ei) pa/ntwn h( au)th\ tw=n kata\ to\n ko/smon h)\ e(te/rwn e(te/ra kai\ e)k ti/nwn
e(/kasta e)tele/sqh, kai\ ta\j ai)ti/aj di' a(\j e)ge/neto kai\ duna/meij ai(=j sune/-
191 cetai kai\ po/teron au(=tai sw/mata h)\ a)sw/matoi. h( ga\r peri\ tou/twn
kai\ tw=n paraplhsi/wn e)/reuna ti/ a)\n a)/llo h)\ filosofi/a prosagoreu/oito;
ti/ de\ tw=| skopoume/nw| tau=ta qei=to a)/n tij oi)keio/teron o)/noma h)\ filo/-
sofon; to\ ga\r peri\ qeou= skopei=n kai\ ko/smou kai\ tw=n e)n au)tw=|
koinw=j zw/|wn te kai\ futw=n kai\ peri\ nohtw=n paradeigma/twn kai\
pa/lin ai)sqhtw=n a)potelesma/twn kai\ th=j kaq' e(/kaston tw=n gegono/twn
a)reth=j te kai\ kaki/aj filomaqh= kai\ filoqea/mona kai\ tw=| o)/nti filo/sofon
192 dia/qesin e)mfai/nei. me/giston me\n dh\ tou=to tw=| bi/w| tw=n a)nqrw/pwn
a)gaqo\n o)/yij pare/cetai: dokei= de/ moi tau/thj h)xiw=sqai th=j pronomi/aj,
e)peidh\ tw=n a)/llwn ai)sqh/sewn suggeneste/ra yuch=| kaqe/sthken: a(/pasai
me\n ga\r th\n pro\j dia/noian e)/cousin oi)keio/thta, au(/th de\ kaqa/per e)n tai=j
193 oi)ki/aij th\n e)gguta/tw ge/nouj prw/thn kai\ a)nwta/tw ta/xin ei)/lhce. tekmh-
riw/saito d' a)/n tij e)k pollw=n: ti/j ga\r ou) k oi)=den, o(/ti cairo/ntwn me\n
Philo Judaeus. De specialibus legibus
102
o)fqalmoi\ ganou=ntai kai\ meidiw=si, lupoume/nwn de\ sunnoi/aj ge/mousi kai\
kathfei/aj; ei) de\ pleona/zoi kai\ pie/zoi kai\ a)naqli/boi to\ a)/cqoj, e)kda-
kru/ousi kai\ kratou/shj me\n o)rgh=j oi)dou=si kai\ u(/faimon kai\ purwpo\n
194 e)mble/pousin, i(/lewn de\ kai\ eu)mene/j, ei) cala/sai o( qumo/j. kai\ e)n me\n
tw=| logi/zesqai kai\ skopei=n ai( ko/rai peph/gasi tro/pon tina\ sunennoou=sai,
tw=n de\ eu)hqeste/rwn u(p' h)liqio/thtoj pla/zetai kai\ h( o(/rasij ou)k h)remou=sa:
| kai\ suno/lwj toi=j th=j yuch=j pa/qesi sumpa/scousin o)fqalmoi\ kai\ tai=j
a)muqh/toij tropai=j summetaba/llein pefu/kasi dia\ th\n oi)keio/thta: dokei=
ga/r moi mhde\n ou(/twj o( qeo\j e)mfane\j a)fanou=j a)perga/sasqai mi/mhma
195 w(j o)/yin logismou=. e)a/n tij ou)=n ei)j th\n a)ri/sthn kai\ h(gemonikw-
ta/thn tw=n ai)sqh/sewn o(/rasin h)=| e)pibebouleukw/j tw| kai\ katafanh=| me\n
e)leuqe/rou o)fqalmo\n e)kko/yaj, ta\ au)ta\ a)ntipasce/tw, dou/lou de\ mh/:
ou)c o(/ti suggnw/mhj e)sti\n a)/xioj h)\ e)/latton a)dikei=, a)ll' o(/ti ponhrote/rw|
crh/sait' a)\n o( peponqw\j a)ntiphrwqe/nti tw=| despo/th|, mnhsikakh/sonti
th=j sumfora=j to\n a)ei\ cro/non kai\ a)munoume/nw| kaq' e(ka/sthn h(me/ran w(j
e)cqro\n a)/spondon a)forh/toij kai\ barute/roij th=j duna/mewj e)pita/gmasin,
196 oi(=j piezo/menoj kai\ th\n yuch\n a)porrh/xei. prou)no/hsen ou)=n o( no/moj tou=
mh/te to\n e)pibebouleuko/ta a)qw=|on a)feqh=nai mh/te to\n pephrwme/non
prosadikhqh=nai keleu/saj, ei)/ tij e)kko/yeie qera/pontoj o)fqalmo/n, a)nen-
197 doia/stwj e)leuqeri/aj metadido/nai. ou(/twj ga\r o( me\n a)nq' w(=n e)/drase
ditth\n e)nde/xetai zhmi/an, a(/ma th=| timh=| kai\ th\n u(phresi/an a)faireqei/j,
kai\ tri/ton e(kate/rou tw=n lecqe/ntwn calepw/teron, a)nagkazo/menoj e)n toi=j
megi/stoij eu)ergetei=n e)cqro/n, o(\n i)/swj hu)/ceto kakou=n a)ei\ du/nasqai, o( de\
a)nq' w(=n u(pe/meine parhgori/an e(/xei diplh=n, ou) mo/non e)leuqerwqei\j a)lla\
kai\ a)rgale/on kai\ w)mo\n despo/thn e)kfugw/n.
198 Prosta/ttei de\ ka)\n ei)/ tij o)do/nta qera/pontoj e)kko/yeien,
e)leuqeri/an cari/zesqai tw=| qera/ponti. dia\ ti/; o(/ti zwh\ me\n ti/mion, o)/rgana
de\ zwh=j e)tekth/nato h( fu/sij o)do/ntaj, oi(=j th\n trofh\n oi)konomei=sqai
sumbe/bhken. o)do/ntej de\ oi( me/n ei)si tomi/ai tw=| te/mnein siti/a kai\ o(/sa
a)/lla e)dw/dima, dia\ tou=to tau/thj th=j proshgori/aj a)xiwqe/ntej, oi( de\
199 mu/lai tw=| ta\ diatmhqe/nta ei)j mei/ona leai/nein du/nasqai. par' h(\n ai)ti/an
o( poihth\j kai\ path\r ou)de\n ei)wqw\j dhmiourgei=n, o(\ mh\ pro/j tini te/taktai
crei/a|, tou\j o)do/ntaj ou)c w(/sper tw=n a)/llwn merw=n e(/kaston kata\ th\n
prw/thn ge/nesin eu)qu\j ei)rga/zeto, dianohqei\j o(/ti bre/fei me\n galakto-
trofei=sqai me/llonti peritto\n a)/cqoj genh/sontai, mastoi=j de\ phga/zousin,
oi(=j a)/rdetai h( trofh/, caleph\ zhmi/a kata\ th\n o(lkh\n tou= ga/laktoj
200 o)daxwme/noij. to\n e)pith/deion ou)=n kairo\n proi do/menoj-e)/sti d' ou(=toj,
h(ni/ka to\ bre/foj a)po/titqon gi/netai-th\n e)/kfusin tw=n o)do/ntwn, h(\n
e)tamieu/sato pro/teron, a)ne/fhnen, %o(/te du/nata&i h)/dh th=j teleiote/raj a)ne/-
cesqai trofh=j o)rga/nwn w(=n ei)=pon deome/nhj th\n dia\ tou= ga/laktoj a)po-
201 strefo/menon. e)a\n ou)=n tij ei)/xaj a)lazonei/a| | qera/pontoj o)do/nta e)kko/yh|
to\n u(phre/thn kai\ u(podia/konon tw=n a)nagkaiota/twn, trofh=j te kai\ zwh=j,
e)leuqerou/tw to\n a)dikhqe/nta, stero/menoj kai\ au)to\j th=j e)k tou= pepon-
202 qo/toj latrei/aj te kai\ u(phresi/aj. i)so/timon ou)=n, fh/sei tij, o)dou\j
o)fqalmw=|; pro\j a(\ ge/gonen e(ka/teron, ei)/poim' a)/n, i)so/timon, pro\j me\n ta\
Philo Judaeus. De specialibus legibus
103
o(rata\ o)fqalmo/j, pro\j de\ ta\ e)dw/dima o)dou/j. ei) de\ kai\ sugkri=nai/ tij
e)qelh/sei, semno/taton me\n eu(rh/sei tw=n e)n sw/mati merw=n o)fqalmo\n a(/te
qewro\n o)/nta tou= semnota/tou tw=n kata\ to\n ko/smon, ou)ranou=, crh/simon
de\ o)do/nta w(j a)\n trofh=j, tou= crhsimwta/tou pro\j to\ zh=n, e)rga/thn: kai\
o( me\n ta\j o)/yeij a)pobalw\n ou) kekw/lutai biou=n, tw=| de\ e)kkope/nti tou\j
203 o)do/ntaj e)fedreu/ei qa/natoj oi)/ktistoj. ei) dh/ tij e)pibouleu/ei peri\ ta\
me/rh tau=ta toi=j oi)ke/taij, mh\ a)gnoei/tw limo\n e)n eu)qhni/a| kai\ eu)ethri/a|
kataskeua/zwn tou/toij ceiropoi/hton: ti/ ga\r o)/feloj a)fqoni/an me\n ei)=nai
trofw=n, ta\ de\ pro\j th\n dioi/khsin au)tw=n o)/rgana sesulh=sqai kai\ a)po-
beblhke/nai calepw=n e(/neka kai\ a)meili/ktwn kai\ w)moqu/mwn despotw=n;
204 dia\ tou=to kai\ e(te/rwqi para\ crewstw=n a)pagoreu/ei daneistai=j mu/lon h)\
e)pimu/lion r(u/sion ai)tei=n, e)peipw\n o(/ti o( tou=to drw=n yuch\n e)necuria/zei:
o( ga\r ta\ tou= zh=n o)/rgana a)fairou/menoj e)p' a)ndrofoni/an i(/etai, me/cri
kai\ yuch=j e)pibouleu/ein dianohqei/j.
205 Tosau/thn de\ pro/noian e)poih/sato tou= mhde/na parai/tio/n tini gene/sqai
qana/tou, w(j kai\ tou\j prosayame/nouj nekrou= sw/matoj, o(\ teleuth\n
e)nde/dektai th\n kata\ fu/sin, oi)/etai dei=n mh\ eu)qu\j ei)=nai kaqarou/j, me/crij
a)\n perirrana/menoi kai\ a)polousa/menoi kaqarqw=sin. ei)j me/ntoi to\ i(ero\n
ou)de\ toi=j sfo/dra kaqaroi=j e)fh=ken ei)sie/nai e)nto\j h(merw=n e(pta/, tri/th|
206 kai\ e(bdo/mh| keleu/saj a)fagni/zesqai. e)/ti me/ntoi kai\ toi=j ei)siou=sin ei)j
oi)ki/an, e)n h(=| teteleu/thke/ tij, prosta/ttei mhdeno\j a(/ptesqai, me/crij a)\n
a)polou/swntai kai\ ta\j e)sqh=taj ai(=j a)mpi/sconto prosapoplu/nantej: skeu/h
de\ kai\ e)/pipla kai\ o(/sa a)/lla e)/ndon ei)=nai sumbe/bhke pa/nq' w(j e)/poj
207 ei)pei=n a)ka/qarta h(gei=tai. yuch\ ga\r a)nqrw/pou ti/mion, h(=j metanistame/nhj
kai\ metoikizome/nhj ta\ a)poleifqhso/mena pa/nta miai/netai stero/mena qei/aj
ei)ko/noj, e)peidh\ qeoeidh\j o( a)nqrw/pinoj nou=j pro\j a)rce/tupon i)de/an, to\n
208 a)nwta/tw lo/gon, tupwqei/j. e)/stw de/, fhsi/n, a)ka/qarta kai\ ta\ a)/lla
o(/swn a)\n o( a)ka/qartoj prosa/yhtai, metousi/a| tou= mh\ kaqarou= miaino/mena.
kaqolikwte/ran d' a)po/fasin o( crhsmo\j ou(=toj e)/oike/ pwj dhlou=n, ou)k
e)pi\ sw/matoj au)to\ mo/non i(sta/menoj, a)lla\ h)/qh kai\ tro/pouj prosdiereu-
209 nw/menoj yuch=j. a)ka/qartoj ga\r kuri/wj o( a)/dikoj kai\ a)sebh/j, o(/tw| mh/te
tw=n a)nqrwpi/nwn mh/te | tw=n qei/wn ai)dw/j tij ei)se/rcetai, pa/nta fu/rwn
kai\ sugce/wn dia/ te ta\j a)metri/aj tw=n paqw=n kai\ ta\j tw=n kakiw=n u(per-
bola/j, w(/ste w(=n a)\n e)fa/yhtai pragma/twn pa/nt' e)sti\n e)pi/lhpta th=| tou=
drw=ntoj summetaba/llonta mocqhri/a|: kai\ ga\r kata\ tou)nanti/on ai( pra/xeij
tw=n a)gaqw=n e)painetai/, beltiou/menai tai=j tw=n e)nergou/ntwn a)retai=j,
e)peidh\ pe/fuke/ pwj ta\ gino/mena toi=j drw=sin e)xomoiou=sqai.
Philo Judaeus. De specialibus legibus
104
PERI TWN ANAFEROMENWN EN EIDEI NOMWN EIS TRIA
GENH TWN DEKA LOGIWN, TO OGDOON KAI TO ENATON
KAI TO DEKATON, TO PERI TOU MH KLEPTEIN KAI %MH&
YEUDOMARTUREIN KAI MH EPIQUMEIN, KAI PERI TWN EIS
EKASTON ANAFEROMENWN, KAI PERI DIKAIOSUNHS, H
PASI TOIS DEKA LOGIOS EFARMOZEI, O ESTI THS OLHS
SUNTAXEWS %TELOS&

Peri\ kloph=j.
1 Ta\ me\n e)pi\ moicei/a| kai\ a)ndrofoni/a| kai\ o(/sa | e(kate/ra| tou/-
twn u(poste/llei no/mima meta\ pa/shj a)kribei/aj, w(/j ge e)mauto\n pei/qw,
le/lektai pro/teron. to\ d' e(po/menon th=| ta/xei sunepiskepte/on, o(/ ti tri/ton
me/n e)sti tw=n e)pi\ th=| deute/ra| sth/lh|, tw=n d' e)n a)mfote/raij o)/gdoon, peri\
2 tou= mh\ kle/ptein. o(\j a)\n a)/gh| h)\ fe/rh| ta\ e(te/rou, mh\ de/on, e)a\n me\n bi/a|
kai\ fanerw=j tou=to poih=|, koino\j a)nagrafe/sqw pole/mioj, | [gegra/fq]w
paranomi/a| sunufai/nwn a)nai/scunton qra/soj, e)a\n de\ kru/fa, lanqa/nein
e)piceirw=n fwro\j tro/pon, %di'& ai)dw= proka/lumma poiou/menoj tw=n a(mar-
thma/twn to\ sko/toj, i)di/a| kolaze/sqw mo/non w)\n u(po/dikoj w(=n e)pecei/rhse
bla/ptein kai\ katatiqe/tw diplou=n to\ fw/rion, a)/dikon w)fe/leian e)xiw/menoj
3 bla/bh| dikaiota/th|. e)a\n de\ a)/poroj w)\n e)kti/nein a)dunath=| to/ ge e)piti/mion,
pipraske/sqw-qe/mij ga\r e)leuqeri/aj ste/resqai to\n u(pomei/nanta ke/rdouj
paranomwta/tou dou=lon ei)=nai-, i(/na mhd' o( peponqw\j kakw=j a)parh-
go/rhtoj a)feqei\j dia\ th\n tou= keklofo/toj a)crhmati/an o)ligwrei=sqai dokh=|.
4 a)lla\ mhdei\j a)panqrwpi/an katagnw/tw tou= diata/gmatoj: o( ga\r praqei\j
ou)k ei)j a(/pan e)a=tai dou=loj, a)ll' e)nto\j e(ptaeti/aj a)palla/ttetai koinw=|
5 khru/gmati, kaqa/per e)n toi=j peri\ e(bdo/mhj e)dh/lwsa. kai\ a)gapa/tw di-
plou=n e)kti/nwn to\ fw/rion h)\ kai\ piprasko/menoj, a)dikw=n ou)k o)li/ga: prw=ton
me\n o(/ti toi=j ou)=sin ou)k a)rkou/menoj perittote/rwn o)re/getai, pleonexi/an,
e)pi/boulon kai\ dusi/aton pa/qoj, e)piteici/zwn: deu/teron d' o(/ti toi=j a)llo-
tri/oij prosofqalmiw=n kai\ e)pikechnw\j ta\j e)pi\ nosfismw=| pa/gaj ti/qetai,
tou\j kuri/ouj w(=n e) /cousin a)fairou/menoj: tri/ton d' o(/ti kai\ lanqa/nein e)pi-
thdeu/wn ta\j me\n e)k tou= pra/gmatoj w)felei/aj mo/noj e)/stin o(/te karpou=tai,
ta\ d' e)gklh/mata tre/pei pro\j tou\j a)naiti/ouj, tuflh\n a)pergazo/menoj th\n
6 e)/reunan th=j a)lhqei/aj. e)/oike de/ pwj kai\ au)to\j e(autou= kathgorei=n, u(po\
tou= suneido/toj e)legco/menoj e)n oi(=j u(fairei=tai la/qra, pa/ntwj ai)scuno/-
menoj h)\ eu)labou/menoj, w(=n to\ me/n e)sti shmei=on tou= th\n pra=xin ai)scra\n
u(peilhfe/nai-ta\ ga\r ai)scra\ ai)scu/nhn e)pife/rei-, to\ de\ tou= kola/-
sewj a)/xion nomi/zesqai, de/oj ga\r e)mpoiou=sin ai( kola/seij.
7 )Ea/n tij e)/rwti tw=n a)llotri/wn e)pimanei\j kle/ptein e)piceirh=|
kai\ mh\ duna/menoj eu)petw=j u(fairei=sqai toicwruch=| nu/ktwr, proka/lumma
poiou/menoj w(=n a)dikei= to\ sko/toj, a(lou\j me\n e)p' au)tofw/rw|, pri\n h(/lion
a)ni/scein, e)n au)tw=| tw=| dioru/gmati pro\j tou= despo/tou th=j oi)ki/aj a)nai-
rei/sqw, to\ me\n prohgou/menon | e)/rgon e)/latton e)xergazo/menoj, kloph/n, to\
d' e(po/menon mei=zon, a)ndrofoni/an, %dianoou/menoj, e&i) diakwlu/oi tij,
o)rukth=rsin oi(=j e)pife/retai sidhroi=j kai\ e(te/roij o(/ploij a)mu/nesqai pare-
skeuasme/noj: ei) d' h(/lioj a)na/scoi, mhke/q' o(moi/wj au)toceiri/a| kteine/sqw,
Philo Judaeus. De specialibus legibus
105
pro\j de\ tou\j a)/rcontaj kai\ dikasta\j a)ge/sqw dw/swn di/kaj, a(\j a)\n e)pi-
8 keleu/wsin ou(=toi. nu/ktwr me\n %ga\&r oi)/koi diatribo/ntwn kai\ tetramme/nwn
pro\j a)na/paulan a)rco/ntwn o(mou= kai\ i)diwtw=n, ou)demi/a tw=| plhmmelou-
me/nw| katafugh\ pro\j boh/qeian, o(/qen au)to\j e)/stw ku/rioj th=j timwri/aj,
9 u(po\ tou= kairou= katastaqei\j a)/rcwn kai\ dikasth/j. meq' h(me/ran me/ntoi
a)nape/ptatai dikasth/ria kai\ bouleuth/ria, e)plh/qune de\ tw=n sullhyo-
me/nwn h( po/lij, w(=n oi( me\n fu/lakej tw=n no/mwn keceiroto/nhntai, oi( d'
a)/neu ceirotoni/aj misoponh/rw| pa/qei th\n u(pe\r tw=n h) dikhme/nwn au)toke/-
leustoi ta/xin ai(rou=ntai: pro\j ou(\j to\n kle/pthn a)kte/on: ou(/twj ga\r ta\j
e)p' au)qadei/a| kai\ propetei/a| feu/gwn ai)ti/aj dhmokratikw/teron au(tw=| do/xei
10 bohqei=n. e)a\n u(pe\r gh=n o)/ntoj h(li/ou to\n fw=ra/ tij au)toceiri/a| ktei/nh|
pro\ di/khj, e)/nocoj e)/stw, qumo\n logismou= protimh/saj kai\ tou\j no/mouj
th=j i)di/aj e)piqumi/aj e)n u(ste/rw| qei/j. mh\ ga/r, e)peidh\ nu/ktwr h)di/khsai,
fai/hn a)/n, w)= ou(=toj, u(po\ kle/ptou, dia\ tou=to meq' h(me/ran kloph\n au)to\j
a)perga/zou calepwte/ran, ou) th\ n e)n crh/masin, a)lla\ th\n e)n toi=j dikai/oij,
kaq' a(\ sumbai/nei th\n politei/an diateta/cqai.
11 Ta\ me\n ou)=n a)/lla fw/ria teti/mhtai diplh=| kataqe/sei. bou=n
de\ h)\ pro/baton ei)/ tij u(fe/loito, mei/zonoj h)xi/wse di/khj pronomi/an didou\j
zw/|oij, a(\ kallisteu/ei tw=n e)n tai=j h(me/roij a)ge/laij ou) mo/non eu)morfi/a|
sw/matoj a)lla\ kai\ tai=j peri\ to\n a)nqrw/pinon bi/on w)felei/aij. h(=j ca/rin
ai)ti/aj ou)d' e)p' a)mfoi=n th\n poso/thta tw=n e)pitimi/wn i)/shn w(/risen, a)lla\
ta\j crei/aj diariqmhsa/menoj, a(\j e(ka/teron pare/cetai tw=n ei)rhme/nwn,
12 a)na/ logon kai\ th\n e)/ktisin e)nomoqe/thse. keleu/ei ga\r te/ttara me\n pro/-
bata a)poti/nein bou=j de\ pe/nte to\n kle/pthn a)nq' e(no\j tou= u(faireqe/ntoj,
e)peidh\ pro/baton me\n fe/rei dasmou\j te/ttaraj, ga/la kai\ turo\n kai\ e)/ria
kai\ e)thsi/ouj a)/rnaj, o( de\ bou=j pe/nte, trei=j me\n tou\j au)tou\j e)n ga/lakti
kai\ turw=| kai\ gennh/masi, du/o d' e)xaire/touj, a)/roton gh=j kai\ a)lohto/n, w(=n
o( me/n e)stin a)rch\ spora=j karpw=n, | o( de\ te/loj ei)j ka/qarsin tw=n sug-
komisqe/ntwn pro\j e(toimote/ran trofh=j crh=sin.
13 Kle/pthj de/ ti/j e)sti kai\ o( a)ndrapodisth/j, a)lla\ tou= pa/ntwn
a)ri/stou, o(/sa e)pi\ gh=j ei)=nai sumbe/bhken. ta\ me\n ou)=n a)/yuca kai\ tw=n
zw/|wn a(\ mh\ mega/laj w)felei/aj pare/cetai tw=| bi/w| dipla= proste/tacen
a)podi/dosqai para\ tw=n u(felome/nwn toi=j kuri/oij, w(j e)le/cqh pro/teron,
kai\ pa/lin tetrapla/sia kai\ pentapla/sia e)n tai=j h(merwta/taij a)ge/laij
14 bow=n te kai\ proba/twn. a)/nqrwpoj de/, w(j e)/oike, to\n kallisteu/onta
klh=ron e)/lacen e)n zw/|oij, a)gci/sporoj w)\n qeou= kai\ suggenh\j kata\ th\n
pro\j lo/gon koinwni/an, o(\j au)to\n kai/toi qnhto\n ei)=nai dokou=nta a)paqana-
ti/zei. dio\ kai\ pa=j, o(/tw| zh=loj a)reth=j ei)se/rcetai, tracu/j e)sti th\n
o)rgh\n kai\ pantelw=j a)mei/liktoj kata\ a)ndrapodistw=n, oi(\ doulei/an e(/neka
ke/rdouj a)dikwta/tou toi=j ge/nei me\n e)leuqe/roij fu/sewj de\ mete/cousi th=j
15 au)th=j e)pa/gein tolmw=sin. ei) ga\r e)paineto\n pra=gma despo/tai poiou=sin
oi)ko/tribaj kai\ a)rgurwnh/touj, polla/kij ou)k e)n mega/loij o)nh/santaj, th=j
katecou/shj doulei/aj a)palla/ttontej e(/neka filanqrwpi/aj h(=| ke/crhntai,
po/shj a)/xioi kathgori/aj tugca/nein ei)si\n oi( to\ pa/ntwn a)/riston kth=ma,
th\n e)leuqeri/an, a)fairou/menoi tou\j e)/contaj, u(pe\r h(=j a)poqnh/|skein kalo\n
Philo Judaeus. De specialibus legibus
106
16 toi=j gennhqei=sin eu)= kai\ trafei=sin; h)/dh tine\j th\n su/mfuton mocqhri/an
prosau/xontej kai\ to\ e)pi/boulon h)=qoj au(tw=n tre/pontej ei)j to\ a)/spondon
ou)k [e)p'] a)llodapoi=j mo/non kai\ a)llogene/sin a)ndrapodismo\n kateskeu/asan,
a)lla\ kai\ toi=j a)po\ tou= au)tou= e)/qnouj, e)/sti d' o(/te kai\ dhmo/taij kai\
fule/taij, a)logh/santej koinwni/aj no/mwn te kai\ e)qw=n, oi(=j e)k prw/thj
h(liki/aj e)netra/fhsan, a(/per bebaiota/thn tai=j yucai=j eu)/noian e)nsfragi/zetai
17 tw=n mh\ li/an a)tiqa/swn kai\ mh\ e)pithdeuo/ntwn w)mo/thta: oi(\ ca/rin ke/rdouj
e)knomwta/tou pipra/skousin a)ndrapodokaph/loij kai\ oi( =j a)\n tu/ch| douleu/-
sontaj e)pi\ xe/nhj a)nepana/ktouj, mhd' o)/nar to\ th=j patri/doj e)/dafoj e)/ti
proskunh/sontaj h)\ crhsth=j a)pogeusome/nouj e)lpi/doj. h(=tton ga\r a)\n
h)di/koun u(phretou/menoi pro\j tw=n a)ndrapodisqe/ntwn: nuni\ de\ dipla/sion
a)di/khma drw=sin a)pempolou=ntej, a)nq' e(no\j du/o despo/taj kai\ ditta\j
18 doulei/aj e)piteici/zontej e)fe/drouj. au)toi\ me\n ga\r e)pista/menoi th\n palaia\n
eu)tuci/an tw=n u(phgme/nwn i)/swj a)\n metanoh/saien o)ye\ labo/ntej oi)=kton tw=n
e)ptaiko/twn, | to\ th=j tu/chj a)/dhlon kai\ a)te/kmarton kataidesqe/ntej: oi(
de\ pria/menoi di' a)/gnoian tou= ge/nouj w(j e)k pate/rwn kai\ propa/ppwn
oi)ketw=n o)ligwrh/sousin, ou)de\n a)gwgo\n e)n tai=j yucai=j e)/contej ei)j
h(mero/thta kai\ filanqrwpi/an, h(\n ei)ko\j e)pi\ toi=j e)leuqe/roij sw/|zesqai
19 fu/sei. di/kh d' e)/stw kata\ me\n tw=n e(teroeqnei=j a)ndrapodisame/nwn, h(\n
a)\n timh/shtai to\ dikasth/rion, kata\ de\ tw=n tou\j o(mofu/louj pro\j tw=|
a)ndrapodi/sasqai kai\ peprako/twn qa/natoj a)parai/thtoj: h)/dh ga\r ou(=toi/
ge suggenei=j ei)sin ou) po/rrw tw=n a)f' ai(/matoj kata\ mei/zona perigrafh\n
geitniw=ntej.
20 "Kai\ e)n a)grw=|" kaqa/per ei)=pe/ tij tw=n pa/lai "fu/ontai di/kai",
e) peidh\ pleonexi/ai kai\ o( tw=n a)llotri/wn i(/meroj ou)k e)n a)/stei mo/non a)lla\
kai\ e)/xw po/lew/j e)stin, a(/te mh\ to/pwn diaforai=j a)lla\ dianoi/aij a)ko-
21 re/stwn %ka&i\ filapecqhmo/nwn a)ndrw=n e)nidrume/noj. a)f' ou(= kai\ tw=n
po/lewn ai( eu)nomw/tatai dittou\j e)pimelhta\j kai\ a)/rcontaj ai(rou=ntai th=j
koinh=j eu)kosmi/aj kai\ a)sfalei/aj, tou\j me\n e)nto\j tou= tei/couj, ou(\j a)stu-
no/mouj prosagoreu/ousi, tou\j d' e)kto/j, oi(=j o)/noma oi)kei=on ti/qentai, kalou=si
ga\r au)tou\j a)grono/mouj: a)grono/mwn de\ ti/j a)\n h)=n crei/a to\ pa=n, ei) mh\
22 ka)n toi=j cwri/oij h)=sa/n tinej e)pi\ lu/mh| tw=n plhsi/on zw=ntej; e)a\n ou)=n tij
poimh\n h)\ ai)po/loj h)\ bouko/loj h)\ suno/lwj a)gela/rchj a)gro\n e(te/rou
bo/skh| kai\ katane/mh| feidw\ mhdemi/an poiou/menoj mh/te karpw=n mh/te
23 de/ndrwn, o(/moion a)potine/tw kth=ma proso/dou th=j i)/shj. kai\ a)gapa/tw
tou=q' u(pome/nwn, e)pieikou=j kai\ sfo/dra suggnw/monoj tucw\n tou= no/mou,
o(\j au)to\n ta\ polemi/wn a)spo/ndwn e)rgasa/menon, oi(=j ta\j a)rou/raj dh|ou=n
e)/qoj kai\ futa\ h(/mera diafqei/rein, ou)c w(j koino\n e)cqro\n e)timwrh/ sato
qa/naton h)\ fugh\n h)\ to\ gou=n teleutai=on, a(pa/shj ste/rhsin th=j ou)si/aj,
o(ri/saj, a)ll' au)to\ mo/non dikaiw/saj e)panorqw/sasqai to\ bla/boj tw=| kuri/w|.
24 profa/seij ga\r a)ei\ zhtw=n, ai(=j e)pelafriei= ta\ a)tuch/mata, di' u(perba/llou-
san h(mero/thta kai\ th\n e)k fu/sewj kai\ mele/thj filanqrwpi/an, eu(=ren
a)pologi/an ou)k a)pw|do\n u(pe\r tou= nome/wj, th\n fu/sin tw=n qremma/twn
25 a)/logon ou)=san kai\ a)peiqh=, kai\ ma/lisq' o(/tan o)re/ghtai trofh=j. e)/stw me\n
ou)=n u(po/dikoj, o(/ti th\n a)rch\n h)/lase th\n a)ge/lhn ei)j a)nepith/deion cwri/on:
Philo Judaeus. De specialibus legibus
107
mh\ pa/ntwn de\ tw=n sumbebhko/twn e)ce/tw ta\j ai)ti/aj, ei)ko\j ga\r au)to\n
me\n tou= kakou= | labo/nta th\n ai)/sqhsin e)xelau/nein e)piceirei=n ta/cista, th\n
d' a(/te clohfagou=san, a(palw=n te karpw=n kai\ blastw=n e)mforoume/nhn,
a)ntifiloneikei=n.
26 Bla/ptousi d' ou) mo/non katane/montej boskh/masin a)llotri/aj
kth/seij, a)lla\ kai\ pu=r a)periske/ptwj kai\ a)proora/twj a)nafle/gontej. h(
ga\r tou= puro\j du/namij u(/lhj labome/nh pantaco/se a)/|ttousa ne/metai/ te
kai\ cei=tai, kai\ e)peida\n a(/pax krath/sh|, sbesthri/wn o(/sa a)\n e)pife/rh| tij
a)logei= katacrwme/nh kai\ tou/toij a)nti\ trofh=j ei)j sunau/xhsin, e(/wj a)\n
27 pa/nta e)xanalw/sasa au)th\ dapanhqh=| pro\j au(th=j. prosh/kei de\ mh/t' e)n
oi)ki/aij mh/t' e)pau/lesin a)fu/lakton pu=r e)a=n, e)pistame/nouj o(/ti spinqh\r
e)ntufo/menoj ei(=j polla/kij a)nerripi/sqh kai\ mega/laj e)ne/prhse po/leij, kai\
28 ma/lista e)pifo/rw| pneu/mati r(uei/shj th=j flogo/j. e)n gou=n toi=j a)sumba/toij
pole/moij h( prw/th kai\ me/sh kai\ teleutai/a du/nami/j e)sti dia\ puro/j, h(=|
pisteu/ousi ma=llon h)\ tai=j pezw=n kai\ i(ppe/wn kai\ nauma/cwn ta/xesi kai\
tai=j o(/plwn kai\ mhcanhma/twn a)fqo/noij paraskeuai=j: purfo/ron ga/r tij
oi)sto\n balw\n kairi/wj ei)j polu\n nhw=n sto/lon au)toi=j e)piba/taij kate/-
flexen h)\ strato/peda polua/nqrwpa meta\ tw=n paraskeuw=n, e)f' ai(=j
29 e)pepoi/hnto ta\j tou= nika=n e)lpi/daj, e)xana/lwsen. e)a\n ou)=n ei)j a)kanqw/dh
foruto\n pu=r e)mba/lh| tij, o( d' a)naflecqei\j prosemprh/sh| a(/lw purw=n
h)\ kriqw=n h)\ o)ro/bwn h)\ dra/gmata a)stacu/wn sugkekomisme/na h)\ baqu/geion
pedia/da clohforou=san, a)potinu/tw to\ bla/boj o( to\ pu=r e)mbalw/n, i(/n' e)k
tou= paqei=n ma/qh| ta\j prw/taj tw=n pragma/twn e)nsta/seij eu)= ma/la
fula/ttesqai kai\ mh\ du/namin a)h/tthton kai\ fu/sei fqoropoio\n a)nakinh=| kai\
a)negei/rh| duname/nhn h)remei=n.
30 (Ierw/taton parakataqh/kh tw=n e)n koinwni/a| pragma/twn e)sti/n,
e)pi\ th=| tou= labo/ntoj keime/nh pi/stei. da/neia me\n ga\r e)le/gcetai dia\
sumbolai/wn kai\ gramma/twn, ta\ d' a)/neu danei/wn e)n crh/sei fanerw=j
31 dido/mena tou\j qeasame/nouj e)/cei ma/rturaj. parakataqhkw=n d' ou)c
ou(=toj o( tro/poj, a)lla\ mo/noj tij au)to\j di/dwsi mo/nw| kru/fa, periblepo/-
menoj to\n to/pon, mhd' a)ndra/podon e(/neka tou= diakomi/sai prosparalabw/n,
ei) kai\ tu/coi filode/spoton: ei)j ga\r to\ a)napo/deikton e(ka/teroj speu/dein
e)/oiken, o( me\n i(/na la/qh| dou/j, o( de\ i(/na a)gnoh=tai labw/n. a)ora/tw| de\
pra/gmati | pa/ntwj a)o/ratoj mesiteu/ei qeo/j, o(\n ei)ko\j u(p' a)mfoi=n ma/rtura
kalei=sqai, tou= me\n w(j a)podw/sontoj o(/tan a)paith=tai, tou= d' e)n kairw=|
32 komioume/nou. me/giston ou)=n a)di/khma drw=n o( parakataqh/khn a)rnou/menoj
mh\ a)gnoei/tw, yeu/saj me\n e)lpi/doj to\n e)pitre/yanta, mocqhra\ d' h)/qh
kataskepa/saj lo/goij e)pieike/sin, a)pisti/an de\ kaqupokrina/menoj no/qhn
pi/stin, a)sumba/touj a)pofh/naj dexia\j kai\ a)telei=j o(/rkouj: w(j a)nqrwpei/wn
te kai\ qei/wn w)ligwrhke/nai kai\ ditta\j a)rnei=sqai parakataqh/kaj, th\n
me\n tou= ta\ oi)kei=a e)pitre/yantoj, th\n de\ tou= a)yeudesta/tou ma/rturoj, o(\j
ta\ pa/ntwn e)fora=| kai\ ta\ pa/ntwn e)pakou/ei kai\ proairoume/nwn kai\ mh\
33 qelo/ntwn. e)a\n d' o( me\n labw\n w(j i(ero\n crh=ma parakataqh/khn a)/yauston
oi)/htai dei=n fula/ttein, se/bwn a)lh/qeia/n te kai\ pi/stin, oi( de\ tw=n a)llo-
tri/wn e)/fedroi balantioto/moi kai\ toicwru/coi pareisfqare/ntej u(fe/lwntai,
Philo Judaeus. De specialibus legibus
108
34 sullhfqe/ntej e)ktine/twsan e)piti/mia dipla= [ta\ kleptw=n eu(reqe/nt]a. ei)
de\ mh\ sullhfqei=en ou(=toi, prosi/tw gnw/mh| e(kousi/w| o( labw\n ei)j to\
qei=on dikasth/rion kai\ a)natei/naj ta\j cei=raj ei)j ou)rano\n o)mnu/tw kat'
e)xwlei/aj e(autou=, mh/te ti me/roj th=j parakataqh/khj nosfi/sasqai mh/te
e(te/rw| koinopragh=sai mh/te o(/lwj sunepiyeu/sasqai kloph\n ou) genome/nhn:
a)/topon ga\r h)\ to\n mhde\n h)dikhko/ta zhmiou=n h)\ to\n sundramo/nta ei)j fi/lou
35 pi/stin u(f' e(te/rwn a)dikhqe/nta bla/bhj ai)/tion e)kei/nw| gene/sqai. para-
kataqh=kai d' ou) mo/non e)n a)yu/coij ei)si/n, a)lla\ kai\ zw/|oij, w(=n ditto\j o(
ki/ndunoj, o( me\n pro\j ta\ a)/yuca koino\j dia\ kloph=j, o( de\ i)/dioj kai\ e)xai/-
retoj dia\ qana/tou. le/lektai me\n ou)=n peri\ tou= prote/rou, crh\ de\ kai\
36 peri\ tou= deute/rou prosnomoqetei=n. e)a\n ou)=n %e)n& parakataqh/kh| qre/m-
mata teleuth/sh|, metapemya/sqw to\n e)pitre/yanta o( labw\n kai\ e)pideiknu/tw,
fau/lhj u(ponoi/aj r(uo/menoj e(auto/n: ei) de\ e)/kdhmoj w)\n tugca/noi, kalei=n
me\n e(te/rouj ou)c a(rmo/tton, ou(\j lanqa/nein e)spou/dasen i)/swj o( pisteu/saj,
o)mnu/nai d' a)nagkai=on e)panh/konti peri\ tou= mh\ e)piskia/zein e)yeusme/nw|
37 qana/tw| nosfismo\n a)/dikon. e)a\n de\ la/bh| tij mh\ w(j parakataqh/khn a)ll'
e(/neka tou= crh/sasqai deo/menoj skeu=oj h)\ zw=|on, e)/peita [ei) t]a\ a)mfo/tera
klaph=| h)\ to\ zw=|on a)poqa/nh|, sundiatri/bontoj me\n tou= crh/santoj o( labw\n
u(po/dikoj ou)k a)\n ge/noito, tou= mh\ skh/ptesqai ma/rturi crw/menoj e)kei/nw|,
38 mh\ sundiatri/bontoj de\ a)potinu/tw. dia\ ti/; o(/ti e)nde/cetai mh\ paro/ntoj
tou= kuri/ou to\n crw/menon h)\ po/noij a)potru=sai sunece/si to\ zw=|on, w(j
a)poktei=nai, h)\ pararri=yai | to\ skeu=oj o)ligwrh/santa tou= a)llotri/ou, ta-
mieu/ein de/on kai\ mh\ pare/cein eu)ma/reian ei)j u(fai/resin kle/ptaij.
39 )Akolouqi/an d' ei) kai/ tij a)/lloj deino\j w)\n qea/sasqai pragma/twn
a)pagoreu/seij e)pallh/louj e(xh=j nomoqetei=, stocazo/menoj ei(rmou= kai\ sunw|da\
toi=j prote/roij ta\ e(po/mena sunufai/nwn. th\n de\ tw=n le/gesqai mello/ntwn
a(rmoni/an crhsmw=| qespisqh=nai/ fhsin e)k prosw/pou tou= qeou= to\n tro/pon
tou=ton: "ou) kle/yete kai\ ou) yeu/sesqe kai\ ou) sukofanth/sete tou\j
plhsi/on u(mw=n: kai\ ou)k o)mei=sqe tw=| o)no/mati/ mou e)p' a)di/kw| kai\ to\ e)mo\n
o)/noma ou) bebhlw/sete" #Lev. 19, 11. 12$: pagka/lwj kai\ sfo/dra pai-
40 deutikw=j: o(/ te ga\r kle/pthj u(po\ tou= suneido/toj e)legco/menoj a)rnei=tai kai\
yeu/detai, dediw\j ta\j e)k tou= o(mologh=sai timwri/aj, o(/ te a)rnou/menoj e(te/rw|
spouda/zwn prosba/llein to\ e)/gklhma sukofantei= kai\ te/cnaj e)pinoei=, di'
w(=n eu)/logon ei)=nai do/xei to\ sukofa/nthma, pa=j te sukofa/nthj eu)qu/j e)stin
e)pi/orkoj, o)li/ga fronti/zwn eu)sebei/aj: e)peidh\ ga\r e)le/gcwn a)porei= dikai/wn,
e)pi\ th\n a)/tecnon legome/nhn pi/stin katafeu/gei, th\n di' o(/rkwn, oi)o/menoj
kataklh/sei qeou= pi/stin e)rga/zesqai toi=j a)kou/ousin. a)ni/eroj d' o( toiou=toj
w) \n kai\ be/bhloj i)/stw, miai/nwn to\ a)mi/anton fu/sei [a)gaqo\n ka]i\ qei=on
o)/noma.
Ou) yeudomarturh/seij.
41 )/Enaton me/n e)sti touti\ tw=n de/ka kefalai/wn, tw=n de\ e)n th=|
deute/ra| sth/lh| to\ te/tarton a)riqmw=|, muri/a de\ to\n a)nqrw/pinon bi/on o)nh=sai
42 duna/menon, ei) fula/ttoito, w(j kai\ tou)nanti/on a)melou/menon bla/yai. yekto\j
me\n ga\r o( sukofa/nthj, o( de\ ta\ yeudh= marturw=n ma=llon u(pai/tioj: o(
me\n ga\r au(tw=| bohqw=n, o( d' a)/llw| sumpra/ttwn ponhro/j e)stin, e)n de\
Philo Judaeus. De specialibus legibus
109
sugkri/sei kakw=n a)ndrw=n o( di' au(to\n a(marta/nwn tou= di' e(/teron h(=tton
43 a)/dikoj. kai\ to\n me\n kath/goron u(poble/petai pa=j dikasth\j w(j o)li/ga
fronti/zonta th=j a)lhqei/aj e(/neka tou= perigene/sqai, dio\ kai\ prooimi/wn
e)de/hsen ei)j prosoch\n a)kroatou= tw=| le/gonti: tou= de\ marturou=ntoj mhde\n
e)p' au)tw=| propeponqw\j u(/poulon e)leuqe/ra| gnw/mh| kai\ a)napeptame/noij
w)si\n a)ne/cetai, pi/stin kai\ a)lh/qeian u(poduome/nou, [t]o\ pragma/twn me\n
w)felimwta/twn ta\ o)no/mata, o)noma/twn de\ prosagwgo/tata, %oi(=&j kaqa/per
44 dele/asin e)pi\ qh/ra| crh=tai w(=n o)re/getai kai\ poqei=. dio\ pollacou= parainei=
th=j nomoqesi/aj a)di/kw| mhdeni\ sunainei=n, mh/te a)nqrw/pw| mh/te pra/gmati:
prokalei=tai ga\r h( sunai/nesij e)f' u(giei= mh\ genome/nh ta\ yeudh= marturei=n,
e)pei\ kai\ pa=j, | o(/tw| pro/santej kai\ e)cqro\n to\ a)/dikon, a)lhqei/a| fi/loj.
45 e(ni\ me\n ou)=n mocqhrw=| mh\ sunaponohqh=nai qaumasto\n ou)de\n ei)j ta\ o(/moia
prokaloume/nw|, plh/qei de\ e)pi\ paranomi/an oi(=a kata\ pranou=j a)qro/a| r(u/mh|
ferome/nw| mh\ sunenecqh=nai gennai/aj yuch=j e)sti kai\ fronh/matoj a)ndrei/a|
46 sugkekrothme/nou. e)/nioi ga\r ta\ toi=j polloi=j dokou=nta, ka)\n paranomw/tata
h)=|, no/mima kai\ di/kaia ei)=nai nomi/zousi, kri/nontej ou)k eu)=: fu/sei ga\r
47 e(/pesqai kalo/n, a)kolouqi/a| fu/sewj d' a)nti/palon o)/clou fora/. e)a\n ou)=n
kata\ qia/souj kai\ poluanqrw/pouj o(mi/louj a)geiro/menoi/ tinej newteri/zwsi,
tou/toij ou) sunainete/on w(j to\ a)rcai=on kai\ do/kimon th=j politei/aj no/misma
parako/ptousi:
sofo\n ga\r e(\n bou/leuma ta\j polla\j ce/raj
nika=|, su\n o)/clw| d' a)maqi/a mei=zon kako/n.
48 a)lla\ tosau/th| tine\j u(perbolh=| crw=ntai mocqhri/aj, w(/st' ou) mo/non
a)nqrw/pwn a)ge/nhta kathgorou=sin, a)ll' e)pime/nontej th=| mocqhri/a| diai/-
rousi kai\ tei/nousi to\ yeu=doj a)/cri ou)ranou=, th=j makari/aj kai\ eu)dai/monoj
qeou= fu/sewj katamarturou=ntej: ei)si\ d' ou(=toi teratosko/poi kai\ oi)wno-
sko/poi kai\ qu/tai kai\ o(/soi a)/lloi mantikh\n e)kponou=si th\n su\n te/cnh| kako-
tecni/an, ei) dei= ta)lhqe\j ei)pei=n, e)pithdeu/ontej, para/komma th=j e)nqe/ou
49 katokwch=j kai\ profhtei/aj. profh/thj me\n ga\r ou)de\n i)/dion a)pofai/netai
to\ para/pan, a)ll' e)/stin e(rmhneu\j u(poba/llontoj e(te/rou pa/nq' o(/sa pro-
fe/retai, kaq' o(\n cro/non e)nqousia=| gegonw\j e)n a)gnoi/a|, metanistame/nou me\n
tou= logismou= kai\ parakecwrhko/toj th\n th=j yuch=j a)kro/polin, e)pipe-
foithko/toj de\ kai\ e)nw|khko/toj tou= qei/ou pneu/matoj kai\ pa=san th=j fwnh=j
o)rganopoii/ an krou/onto/j te kai\ e)nhcou=ntoj ei)j e)nargh= dh/lwsin w(=n pro-
50 qespi/zei. tw=n de\ th\n para/shmon kai\ bwmolo/con mantikh\n zhlou/ntwn
e(/kastoj tai=j ei)kasi/aij kai\ stocasmoi=j a)noi/keion ta/xin parati/qhsi th\n
th=j a)lhqei/aj kai\ tou\j a)bebai/ouj to\ h)=qoj u(pago/menoj r(a|di/wj kaqa/per
a)nerma/tista ska/fh polu\j a)ntipneu/saj %a)/nemo&j a)nwqei= kai\ a)natre/pei, dia-
kwlu/wn u(podro/moij a)sfale/si prosscei=n eu)sebei/aj: ta\ ga\r topasqe/nta
prole/gein oi)/etai dei=n w(j ou)k au)to\j eu(rw/n, a)ll' w(j a)fanw=j au)tw=| mo/nw|
crhsqe/nta qei=a lo/gia, pro\j bebaiote/ran pi/stin a)pa/thj mega/lwn kai\ poluan-
51 qrw/pwn o(mi/lwn. to\n toiou=ton eu)qubo/lw| o)no/mati yeudoprofh/thn pros-
agoreu/ei, kibdhleu/onta th\n | a)lhqh= profhtei/an kai\ ta\ gnh/sia no/qoij
eu(rh/masin e)piskia/zonta. cro/nw| de\ panta/pasin o)li/gw| diakalu/ptetai ta\
toiau=ta strathgh/mata, th=j fu/sewj ou)k a)ei\ kru/ptesqai filou/shj, a)ll'
Philo Judaeus. De specialibus legibus
110
o(po/tan kairo\j h)=| to\ i)/dion ka/lloj a)nafainou/shj a)htth/toij duna/mesin.
52 w(j ga\r e)n tai=j h(liakai=j e)klei/yesin ai( a)kti=nej pro\j bracu/taton a)maurw-
qei=sai mikro\n u(/steron a)nala/mpousin a)/skion kai\ thlauge\j e)pideiknu/menai
fe/ggoj, mhdeno\j e)piprosqou=ntoj h(li/w| to\ para/pan, [a)ll' w(j e)n ai)qri/a|
kaqara=| o(losto\n a)nafai/nont]i, ou(/twj ka)\n crhsmologw=si/ tinej mantikh\n
me\n e)peyeusme/nhn tecna/zontej, u(poduo/menoi d' eu)prepe\j o)/noma to\ pro-
fhtei/aj, e)nqousia/seij katayeudo/menoi qeou=, dielegcqh/sontai r(a|di/wj: h(/xei
ga\r pa/lin h( a)lh/qeia kai\ a)nala/myei fw=j a)stra/ptousa thlauge/staton,
53 w(j to/ ge e)piskia/san yeu=doj a)fanisqh=nai. pa/gkalon me/ntoi ka)kei=no
prosdieta/xato keleu/saj e(no\j marturi/an mh\ prosi/esqai: prw=ton me\n o(/ti
e)nde/cetai e(/na kai\ paridei=n ti kai\ parakou=sai kai\ parenqumhqh=nai kai\
a)pathqh=nai, do/xai ga\r ai( yeudei=j muri/ai kai\ a)po\ muri/wn ei)w/qasi pros-
54 pi/ptein: deu/teron de\ o(/ti kata\ pleio/nwn h)\ kai\ kaq' e(no\j a)dikw/taton
%e(n&i\ crh=sqai ma/rturi, tw=n me\n o(/ti dh\ pro\j pi/stin a)xioniko/teroi e(no/j,
tou= d' e)peidh\ kat' a)riqmo\n ou) profe/rei, to\ d' i)/son pleonexi/aj a)llo/trion:
ti/ ga\r ma=llon tw= | ma/rturi kaq' e(te/rou diexio/nti h)\ tw=| kathgoroume/nw|
u(pe\r au(tou= le/gonti sunainete/on; a)/riston d' w(j e)/oiken e)pe/cein, e)/nqa
mhde\n e)ndei= mhde\ u(perba/llei.
Ta\ pro\j dikasth/n.
55 Oi)/etai dei=n o( no/moj a(/pantaj me\n tou\j sumferome/nouj th=|
kata\ Mwuse/a i(era=| politei/a| panto\j a)lo/gou pa/qouj kai\ pa/shj kaki/aj
a)meto/couj ei)=nai ma=llon h)\ tou\j toi=j a)/lloij no/moij crwme/nouj, diafe-
ro/ntwj de\ tou\j laco/ntaj h)\ ceirotonhqe/ntaj dika/zein. a)/topon ga\r
a(marth/masin e)no/couj ei)=nai | tou\j toi=j a)/lloij ta\ di/kaia brabeu/ein
a)xiou=ntaj, oi(=j a)nagkai=on kaqa/ per a)p' a)rcetu/pou grafh=j a)poma/ttesqai
56 ta\ fu/sewj e)/rga pro\j mi/mhsin. w(j ga\r h( tou= puro\j du/namij a)leai/nousa
w(=n a)\n prosa/yhtai qermh\ polu\ pro/teron au)th\ kaqe/sthken e)x au(th=j kai\
kata\ tou)nanti/on h( th=j cio/noj tw=| kateyu/cqai kai\ ta)/lla e)piyu/cei, ou(/twj
o)fei/lei kai\ dikasth\j a)na/plewj ei)=nai dikaiosu/nhj a)kraifnou=j, ei)/ ge me/llei
ta\ di/kaia toi=j e)nteuxome/noij e)pa/rdein, i(/n' w(/sper a)po\ phgh=j glukei/aj
57 fe/rhtai na=ma po/timon toi=j diyw=sin eu)nomi/aj. touti\ de\ sumbh/setai, e)a/n
tij dika/zein ei)siw\n e)n tau)tw=| nomi/sh| kri/nein te kai\ kri/nesqai kai\ a)na-
lamba/nh| a(/ma th=| yh/fw| su/nesin me\n ei)j to\ mh\ a)pata=sqai, dikaiosu/nhn
de\ ei)j th\n tw=n kat' a)xi/an e)piballo/ntwn e(ka/stoij a)ponomh/n, a)ndrei/an de\
ei)j to\ a)ne/ndoton pro\j i(kesi/aj kai\ oi)/ktouj kata\ ta\j tw=n e(alwko/twn
58 timwri/aj. o( tou/twn e)pimelou/menoj tw=n a)retw=n koino\j eu)erge/thj ei)ko/twj
a)\n nomi/zoito, kubernh/tou tro/pon a)gaqou= tou\j ceimw=naj tw=n pragma/twn
e)xeudia/zwn e(/neka swthri/aj kai\ a)sfalei/aj tw=n ta\ oi)kei=a e)pitetro-
fo/twn au)tw=|.
59 Keleu/ei dh\ prw=ton o( no/ moj tw=| dikasth=| mh\ parade/cesqai
a)koh\n matai/an. ti/ de\ tou=t' e)sti/n; e)/stw, fhsi/n, w)= ou(=toj, ta\ w)=ta/ sou
kekaqarme/na: kaqarqh/setai de/, e)a\n na/masi spoudai/wn lo/gwn sunecw=j
e)pantlh=tai, ta\j matai/ouj kai\ pepathme/naj kai\ cleu/hj a)xi/aj muqogra/fwn
h)\ mimolo/gwn h)\ tufoplastw=n ta\ mhdeno\j a)/xia semnopoiou/ntwn makra\j
60 r(h/seij mh\ prosie/mena. dhlou=tai d' e)k tou= mh\ parade/cesqai matai/an
Philo Judaeus. De specialibus legibus
111
a)koh\n kai\ e(/tero/n ti tw=| prote/rw| suna=|don: toi=j a)koh\n marturou=si, fhsi/n,
o( prose/cwn matai/wj kai\ ou)c u(giw=j prose/xei: dia\ ti/; o(/ti o)fqalmoi\ me\n
au)toi=j e)ntugca/nousi toi=j ginome/noij, e)fapto/menoi tro/pon tina\ tw=n prag-
ma/twn kai\ o(/la di' o(/lwn katalamba/nontej, fwto\j sunergou=ntoj, w(=| pa/nta
au)ga/zetai/ te kai\ diele/gcetai, w)=ta d', w(j e)/fh tij ou)k a)po\ skopou= tw=n
prote/rwn, o)fqalmw=n a)pisto/tera, pra/gmasi me\n ou)k e)ntugca/nonta, e(rmh-
neu=si de\ pragma/twn lo/goij ou)k a)ei\ pefuko/sin a)lhqeu/ein perielko/mena.
61 dio\ kai\ tw=n par' (/Ellhsin e)/nioi nomoqetw=n metagra/yantej e)k tw=n i(erw-
ta/twn Mwuse/wj sthlw=n eu)= diata/xasqai dokou=si, mh\ marturei=n a)koh/n,
w(j de/on, a(\ me\n ei)=de/ tij, pista\ kri/nein, a(\ de\ h)/kouse, mh\ pa/ntwj
be/baia.
62 | Deu/teron para/ggelma krith=| dw=ra mh\ lamba/nein: ta\ ga\r
dw=ra, fhsi\n o( no/moj, phroi= me\n o)fqalmou\j ble/pontaj, ta\ de\ di/kaia
lumai/netai, th\n de\ dia/noian ou)k e)a=| dia\ lewfo/rou bai/nein e)p' eu)qei/aj.
63 kai\ to\ me\n dwrodokei=n e)p' a)di/koij pamponh/rwn e)sti\n a)nqrw/pwn e)/rgon,
to\ d' e)pi\ dikai/oij e)f' h(misei/a| ponhreuome/nwn: ei)si\ ga\r eu)pa/rufoi/ tinej
h(mimo/cqhroi, dikaia/dikoi, th\n u(pe\r tw=n peplhmmelhme/nwn tetagme/noi
ta/xin kata\ tw=n plhmmelhsa/ntwn, proi=ka d' ou)k a)xiou=ntej nikw=ntaj
gra/fein ou(\j nika=n a)nagkai=on, a)lla\ th\n gnw=sin w)/nion kai\ e)/mmisqon
64 a)pofai/nontej. ei)=ta e)peida/n tij ai)tia=tai, fasi\ mh\ paratre/yai to\ di/kaion
-h(tthqh=nai me\n ga\r ou(\j a(rmo/tton h)=n h(tta=sqai, nenikhke/nai d' ou(\j
e)crh=n perigi/nesqai-, kakw=j a)pologou/menoi: du/o ga\r dei= prosfe/resqai
to\n a)gaqo\n dikasth/n, nomikwta/thn gnw=sin kai\ to\ a)de/kaston: o( de\ e)pi\
dw/roij brabeuth\j tou= dikai/ou kalo\n fu/sei pra=gma le/lhqen ai)scu/nwn.
65 e)pexamarta/nei de\ kai\ du/o e(/tera, to\ me\n e)qi/zwn e(auto\n ei)=nai filocrh/-
maton, o(/per o(rmhth/rion tw=n megi/stwn paranomhma/twn e)sti/, to\ de\ bla/p-
66 twn o(\n a)/xion h)=n w)felei=n timh\n tou= dikai/ou katatiqe/nta. dio\ sfo/dra
paideutikw=j Mwush=j dikai/wj to\ di/kaion prosta/ttei metadiw/kein, ai)nit-
to/menoj o(/ti kai\ a)di/kwj e)/nesti, dia\ tou\j e)pi\ dw/roij tou= dikai/ou bra-
beuta/j, ou) mo/non e)n dikasthri/oij, a)lla\ pantacou= kata/ te gh=n kai\
qa/lattan kai\ e)n a(/pasin o)li/gou de/w fa/nai toi=j tou= bi/ou pra/gmasin.
67 h)/dh gou=n o)ligocrh/mato/n tij parakataqh/khn labw\n a)pe/dwken, e)p' e)ne/dra|
ma=llon tou= lamba/nontoj h)\ w)felei/a|, i(/na th\n e)n o)li/goij pi/stin de/lear
kaqei\j a)gkistreu/shtai th\n e)n mei/zosin pi/stin, o(/per ou)de\n h)=n e(/teron h)\
to\ di/kaion mh\ dikai/wj e)pitelei=n: di/kaion me\n ga\r h( tw=n a)llotri/wn
68 a)po/dosij, ou) dikai/wj d' e)ge/neto, paro/son e)pi\ qh/ra| pleio/nwn. ai)/tion
de\ tw=n toiou/twn a(marthma/twn e)sti\n e)n toi=j ma/lista h( pro\j to\ yeu=doj
oi)kei/wsij, o(/per e)k prw/thj gene/sewj kai\ sparga/nwn au)tw=n ti/tqai kai\
mhte/rej kai\ o( a)/lloj tw=n kat' oi)ki/an a)ndrapo/dwn kai\ e)leuqe/rwn o(/miloj
e)/rgoij kai\ lo/goij a)ei\ su/ntrofon kataskeua/zousin, a(rmozo/menoi kai\
e(nou=ntej au)to\ th=| yuch=| w(j me/roj e)k fu/sewj a)nagkai=on, o(/per, ei) kai\
tw=| o)/nti fu/sei sunegege/nnhto, w)/feilen e)pithdeu/sei tw=n kalw=n e)ktetmh=sqai.
69 ti/ d' ou(/twj e)n bi/w| kalo\n w(j a)lh/qeia; h(\n o( pa/nsofoj e)sthli/teusen e)n
i(erwta/tw| cwri/w|, kata\ th\n tou= a)rciere/wj stolh/n, | e)/nqa to\ th=j yuch=j
h(gemoniko/n, a)naqhma/twn tw=| kalli/stw| kai\ diaprepesta/tw| boulhqei\j
Philo Judaeus. De specialibus legibus
112
au)to\n e)pikosmh=sai, suggenh= de\ du/namin a)lhqei/a| paridru/sato, h(\n e)ka/lese
dh/lwsin, a)mfote/rwn tw=n e)n h(mi=n lo/gwn ei)ko/naj, e)ndiaqe/tou te kai\ pro-
forikou=: dei=tai ga\r o( me\n proforiko\j dhlw/sewj, h(=| ta\ a)fanh= tw=n kaq'
e(/kaston h(mw=n e)nqu/mia gnwri/zetai tw=| pe/laj, o( d' e)ndia/qetoj a)lhqei/aj,
ei)j teleio/thta bi/ou kai\ pra/xewn, di' w(=n h( e)p' eu)daimoni/an o(do\j
a)neuri/sketai.
70 Tri/ton para/ggelma tw=| dikasth=| ta\ pra/gmata pro\ tw=n krino-
me/nwn e)xeta/zein kai\ peira=sqai pa/nta tro/pon a)fe/lkein au(to\n th=j tw=n
dikazome/nwn fantasi/aj, ei)j a)/gnoian kai\ lh/qhn biazo/menon w(=n e)pisth/mhn
ei)=ce kai\ mnh/mhn, oi)kei/wn, fi/lwn, politw=n, kai\ pa/lin a)llotri/wn, e)cqrw=n,
xe/nwn, i(/na mh/te eu)/noia mh/te mi=soj e)piskia/sh| tw=n dikai/wn th\n gnw=sin:
a)na/gkh ga\r oi(=a tuflo\n di/ca ba/ktrou proerco/menon kai\ tou\j podhgeth/-
71 sontaj ou)k e)/conta oi(=j bebai/wj e)perei/setai ptai/ein. o(/qen prosh/kei to\n
a)gaqo\n dikasth\n tou\j me\n krinome/nouj, oi(/tinej a)\n w)=si, parakalu/ptesqai,
th\n de\ fu/sin tw=n pragma/twn a)/plaston kai\ gumnh\n o(ra=n, mh\ pro\j
do/xaj a)lla\ pro\j a)lh/qeian me/llonta kri/nein kai\ toiau/thn e)/nnoian labo/nta,
o(/ti "h( me\n kri/sij tou= qeou= e)stin" #Deut. 1, 17$, o( de\ dikasth\j e)pi/-
tropoj th=j kri/sewj: e)pitro/pw| d' ou)k e)fei=tai ta\ tou= kuri/ou cari/zesqai,
parakataqh/khn ei)lhfo/ti th\n pa/ntwn tw=n kata\ to\n a)nqrw/pinon bi/on
a)ri/sthn para\ tou= pa/ntwn a)ri/stou.
72 Pro\j de\ toi=j lecqei=sin h)/dh kai\ a)/llo sofo\n ei)shgei=tai: keleu/ei
%ga\&r pe/nhta e)n kri/sei mh\ e)leei=n o( pa=san scedo/n ti th\n nomoqesi/an
peplhrwkw\j tw=n ei)j e)/leon kai\ filanqrwpi/an diatagma/twn kai\ mega/laj
me\n a)peila\j e)panateino/menoj u(pero/ptaij kai\ a)lazo/si, mega/la de\ proqei\j
a)=qla toi=j ta\ a)tuch/mata tw=n pe/laj ei)j e)pano/rqwsin a)/gein a)xiou=si kai\
ta\j periousi/aj ou)k i)/dia kth/mata nomi/zousin a)lla\ koina\ tw=n e)n e)ndei/aij.
73 o(\ ga\r e)/fh tij ou)k a)po\ skopou= tw=n pro/teron, a)lhqe/j e)stin, o(/ti para-
plh/sion ou)de\n a)/nqrwpoi qew=| drw=sin h)\ carizo/menoi. ti/ d' a)\n ei)/h
74 krei=tton a)gaqo\n h)\ mimei=sqai qeo\n genhtoi=j to\n a)i/dion; mh/t' ou)=n o(
plou/sioj a)/rguron kai\ cruso\n oi)/koi sunagagw\n a)/fqonon qhsaurofulakei/tw,
profere/tw d' ei)j me/son, i(/na to\ sklhrodi/aiton tw=n a)po/rwn i(larai=j meta-
do/sesi lipai/nh|, mh/t', ei)/ tij e)/ndoxoj, u(yhlo\n ai)/rwn au(to\n au)cei/tw
fruatto/menoj, a)ll' i)so/thta timh/saj metadido/tw parrhsi/aj toi=j a)do/xoij:
| o(/ te r(w/mh| kecrhme/noj sw/matoj e)/reisma tw=n a)sqeneste/rwn e)/stw kai\
mh\ kaqa/per e)n toi=j gumnikoi=j a)gw=si katapagkratiaze/tw tou\j e)la/ttouj
tai=j duna/mesin, a)lla\ filotimei/sqw th=j i)di/aj i)scu/oj metadido/nai toi=j
75 e)x e(autw=n a)peirhko/sin. o(/soi me\n ga\r a)po\ phgw=n h)ru/santo tw=n sofi/aj,
fqo/non u(pero/rion th=j dianoi/aj e)lhlako/tej a)/neu protroph=j au)toke/leustoi
tai=j tw=n plhsi/on w)felei/aij e)papodu/ontai, ta\ lo/gwn na/mata tai=j yucai=j
e)kei/nwn di' w)/twn e)pantlou=ntej ei)j metousi/an th=j o(moi/aj e)pisth/mhj:
kai\ e)peida\n i)/dwsin w(/sper eu)/blasta kai\ eu)genh= mosceu/mata ne/ouj eu)fuei=j,
gegh/qasin oi)o/menoi klhrono/mouj a)neurhke/nai tou= yucikou= plou/tou, o(\j
mo/noj a)lhqei/a| plou=to/j e)sti, kai\ paralabo/ntej gewrgou=si ta\j yuca\j
do/gmasi kai\ qewrh/masi, me/crij a)\n stelecwqei=sai karpo\n to\n kalo-
76 ka)gaqi/aj e)ne/gkwsi. toiau=ta toi=j no/moij a)ga/lmata sunu/fantai kai\
Philo Judaeus. De specialibus legibus
113
pepoi/kiltai pro\j eu)pori/an a)po/rwn, ou(\j e)pi\ mo/nhj kri/sewj e)leei=n ou)
qemito/n: e)/leoj ga\r e)p' a)tuch/masin, o( d' e(kousi/w| gnw/mh| ponhreuo/menoj
77 ou)k a)tuch/j, a)ll' a)/dikoj. timwri/ai d' e)p' a)di/koij w(j e)pi\ dikai/oij timai\
bebaiou/sqwsan: w(/ste mhdei\j mocqhro\j a)/poroj u(pei/llwn kai\ u(poste/llwn
a)crhmati/aj oi)/ktw| to\ di/khn dou=nai parakroue/sqw, dedrakw\j ou)k e)le/ou
-po/qen; -a)ll' o)rgh=j a)/xia. kai\ o( dika/zein ei)siw\n kaqa/per a)rgura-
moibo\j a)gaqo\j diairei/tw kai\ diakrine/tw ta\j fu/seij tw=n pragma/twn,
78 i(/na mh\ fu/rhtai sugceo/mena toi=j parash/moij ta\ do/kima. polla\ me\n
ou)=n a)/lla pro/j te yeudoma/rturaj kai\ dikasta\j e)/nesti le/gein: u(pe\r de\
tou= mh\ makrhgorei=n i)te/on e)pi\ to\ teleutai=on tw=n de/ka logi/wn, o(\ kefa-
laiw/dei tu/pw| kaqa/per kai\ tw=n a)/llwn e(/kaston kecrhsmw/|dhtai, tou=to
d' e)sti/n: "ou)k e)piqumh/seij."
Ou)k e)piqumh/seij.
79 Pa=n me\n pa/qoj e)pi/lhpton, e)pei\ kai\ pa=sa a)/metroj kai\ pleo-
na/zousa o(rmh\ kai\ th=j yuch=j h( a)/logoj kai\ para\ fu/sin ki/nhsij u(pai/tioj:
e(ka/teron ga\r tou/twn %t&i/ e)stin e(/teron h)\ palaio\n pa/qoj e)xhplwme/non;
ei)/ tij ou)=n mh\ me/tra tai=j o(rmai=j o(ri/zei mhde\ calino\n w(/sper toi=j
a)fhniastai=j i(/ppoij e)nti/qhsi, pa/qei crh=tai dusia/tw|, ka)/peita lh/setai
dia\ to\n a)fhniasmo\n e)xenecqei\j oi(=a u(po\ a(rma/twn h(ni/ocoj ei)j fa/raggaj
80 h)\ ba/raqra dusanapo/reuta, e)x w(=n mo/lij e)/sti sw/|zesqai. tw=n de\ paqw=n
ou(/twj ou)de\n a)rgale/on w(j e)piqumi/a tw=n a)po/ntwn o(/sa tw=| dokei=n a)gaqw=n,
pro\j a)lh/qeian ou)k o)/ntwn, calepou\j kai\ a)nhnu/touj | e)/rwtaj e)nti/ktousa:
e)pitei/nei ga\r kai\ e)pelau/nei me/cri porrwta/tw th\n yuch\n ei)j to\ a)/peiron,
feu/gontoj e)/stin o(/te tou= diwkome/nou katafronhtikw=j ou)k e)pi\ nw=ta a)ll'
81 a)ntikru/. o(/tan ga\r e)pitre/cousan ai)/sqhtai meta\ spoudh=j th\n e)piqumi/an,
h)remh=san e)p' o)li/gon u(pe\r tou= delea/sai kai\ e)lpi/da sullh/yewj th=j [kaq']
au(tou= parascei=n, e)xanacwrei= makrote/roij diasth/masi katakertomou=n:
h( de\ a)poleipome/nh kai\ u(steri/zousa sfada/|zei Tanta/leion timwri/an e)pi-
fe/rousa kakodai/moni yuch=|: kai\ ga\r e)kei=non lo/goj e)/cei poto\n me\n a)ru/-
sasqai boulo/menon a)dunatei=n, u(pofeu/gontoj u(/datoj, ei) de\ karpo\n
e)qelh/seie dre/yasqai, pa/ntaj a)fani/zesqai, steiroume/nhj th=j peri\ ta\
82 de/ndra eu)fori/ aj. w(j ga\r ai( a)mei/liktoi kai\ a)parhgo/rhtoi de/spoinai tou=
sw/matoj, di/ya %ka&i\ pei=na, katatei/nousin au)to\ ma=llon h)\ ou)c h(=tton tw=n
e)k basanistou= trocizome/nwn a)/cri qana/tou polla/kij, ei) mh/ tij au)ta\j
e)xhgriwme/naj tiqaseu/sei potoi=j kai\ siti/oij, ou(/twj h( e)piqumi/a kenh\n
a)podei/xasa th\n yuch\n lh/qh| me\n tw=n paro/ntwn, mnh/mh| de\ tw=n makra\n
a)festhko/twn oi)=stron kai\ mani/an a)ka/qekton e)gkataskeua/sasa, barute/raj
me\n tw=n pro/teron despoinw=n o(mwnu/mouj d' e)kei/naij a)peirga/sato, di/yan
te kai\ pei=nan, ou) tw=n peri\ gastro\j a)po/lausin, a)lla\ crhma/twn, do/xhj,
h(gemoniw=n, eu)morfi/aj, a)/llwn a)muqh/twn o(/sa kata\ to\n a)nqrw/pinon bi/on
83 zhlwta\ kai\ perima/chta ei)=nai dokei=. kai\ kaqa/per h( legome/nh para\
toi=j i)atroi=j e(rphnw/dhj no/soj ou)k e)f' e(no\j i(/statai cwri/ou, kinei=tai de\
kai\ periqei= kai/, w(j au)to/ pou dhloi= tou)/noma, die/rpei pa/nth| skidname/nh
kai\ ceome/nh, pa=san th\n koinwni/an tw=n tou= sw/matoj merw=n a)po\ kefalh=j
a)/kraj a)/cri podw=n sullamba/nousa kai\ sunei/rousa, to\n au)to\n tro/pon kai\
Philo Judaeus. De specialibus legibus
114
h( e)piqumi/a di' o(/lhj a)/|ttousa th=j yuch=j ou)de\n ou)de\ to\ bracu/taton
a)paqe\j au)th=j e)a=|, mimoume/nh th\n e)n a)fqo/nw| u(/lh| puro\j du/namin: e)xa/ptei
ga\r kai\ a)nafle/gei, me/crij a)\n diafagou=sa pa=san au)th\n e)xanalw/sh|.
84 tosou=ton a)/ra kai\ ou(/twj kako\n u(perba/llon e)sti\n e)piqumi/a, ma=llon
d', ei) dei= ta)lhqe\j ei)pei=n, a(pa/ntwn phgh\ tw=n kakw=n: su=la ga\r kai\
a(rpagai\ kai\ crewkopi/ai sukofanti/ai te kai\ ai)ki/ai kai\ prose/ti fqorai\
kai\ moicei=ai kai\ a)ndrofoni/ai kai\ pa/nq' o(/sa i)diwtika\ h)\ dhmo/sia h)\ i(era\
85 h)\ be/bhla a)dikh/mata po/qen a)/lloqen e)rru/h; to\ ga\r a)yeudw=j a)\n lecqe\n
a)rce/kakon pa/qoj e)sti\n e)piqumi/a, h(=j e(\n to\ bracu/taton e)/ggonon, e)/rwj,
ou)c a(/pax a)ll' h)/dh polla/kij a)muqh/twn kate/plhse th\n oi)koume/nhn sum-
forw=n, a(\j ou)d' o( su/mpaj th=j gh=j ku/kloj e)cw/rhsen, | a)lla\ dia\ plh=qoj
w(/sper u(po\ ceima/rrou fora=j ei)j qa/lattan ei)se/peson, kai\ pantacou= pa/nta
pela/gh polemi/wn kateplh/sqh nhw=n kai\ o(/sa kainourgou=sin oi( nautikoi\
po/lemoi sunhne/cqh kai\ e)pipeso/nta a)qro/a pa/lin ei)j nh/souj kai\ h)pei/rouj
u(pesu/rh, diaulodromh/santa kaqa/per e)n tai=j palirroi/aij a)f' w(=n h)/rxato
86 fe/resqai. tranote/ran de\ tou= pa/qouj e)na/rgeian lhyo/meqa to\n tro/pon
tou=ton: o(/swn a)\n e)piqumi/a prosa/yhtai, metabolh\n a)perga/zetai th\n pro\j
87 to\ cei=ron, oi(=a ta\ i)obo/la zw=|a kai\ ta\ qana/sima tw=n farma/kwn. ti/ d'
e)sti\n o(\ le/gw; ei) pro\j crh/mata ge/noito, kle/ptaj a)potelei= kai\ balantio-
to/mouj kai\ lwpodu/taj kai\ toicwru/couj crewkopi/aij te kai\ parakata-
qhkw=n a)rnh/sesi kai\ dwrodoki/aij kai\ i(erosuli/aij kai\ toi=j o(moiotro/poij
88 a(/pasin e)no/couj. ei) de\ pro\j do/xan, a)lazo/naj, u(pero/ptaj, a)bebai/ouj kai\
a)nidru/touj to\ h)=qoj, fwnai=j ta\ w)=ta pefrako/taj, tapeinoume/nouj e)n
tau)tw=| kai\ pro\j u(/yoj e)pairome/nouj dia\ ta\j tw=n plhqw=n a)nwmali/aj
e)painou/ntwn kai\ yego/ntwn a)kri/tw| fora=|, pro\j e)/cqran kai\ fili/an a)nexe-
ta/stouj, w(j r(a|di/wj e(ka/teron a)nqupalla/ttesqai, kai\ ta)/ll' o(/sa tou/toij
89 a)delfa\ kai\ suggenh=. pro\j de\ a)rch\n ei) ge/noito e)piqumi/a, stasiw/deij,
a)ni/souj, turannikou\j ta\j fu/seij, w)moqu/mouj, e)cqrou\j tw=n patri/dwn,
a)sqeneste/roij despo/taj a)meili/ktouj, th\n i)scu\n i)/soij a)sumba/touj pole-
mi/ouj, dunatwte/rwn ko/lakaj ei)j th\n di' a)pa/thj e) pi/qesin. ei) de\ pro\j
sw/matoj ka/lloj, fqorei=j, moicou/j, paiderasta/j, a)kolasi/aj kai\ lagnei/aj
90 zhlwta/j, megi/stwn kakw=n w(j eu)daimonikwta/twn a)gaqw=n. h)/dh de\ kai\
e)pi\ glw=ttan fqa/sasa muri/a e)newte/risen: e)/nioi ga\r e)piqumou=sin h)\ ta\
lekte/a siwpa=n h)\ ta\ h(sucaste/a le/gein, kai\ a)nafqeggome/noij e(/petai
91 timwro\j di/kh kai\ e)cemuqou=si [ka]i\ tou)nanti/on. a(yame/nh de\ tw=n peri\
gaste/ra pare/cetai gastrima/rgouj, a)kore/stouj, a)sw/touj, u(grou= kai\
diarre/ontoj zhlwta\j bi/ou, cai/rontaj oi)noflugi/aij, o)yofagi/aij, a)kra/tou
kai\ i)cqu/wn kai\ e)desma/twn [ka]i\ kakou\j dou/louj, peri\ sumpo/sia kai\
trape/zaj i)luspwme/nouj li/cnwn tro/pon kunidi/wn, e)x w(=n th\n a)qli/an kai\
e)pa/raton sumbai/nei zwh\n a)potelei=sqai, panto\j a)rgalewte/ran qana/tou.
92 tau/thj e(/neka th=j ai)ti/aj oi( mh\ cei/lesin a)/kroij geusa/menoi filosofi/aj,
a)lla\ tw=n o)rqw=n dogma/twn au)th=j e)pi\ ple/on e(stiaqe/ntej, diereunhsa/menoi
fu/sin yuch=j kai\ tritto\n ei)=doj e)nido/ntej au)th=|, to\ me\n lo/gou, to\ de\
qumou=, to\ d' e)piqumi/aj, lo/gw| me\n w(j h(gemo/ni th\n a)/kran a)pe/neiman
oi)keio/taton e)ndiai/thma kefalh/n, e)/nqa kai\ | tw=n ai)sqh/sewn ai( tou= nou=
Philo Judaeus. De specialibus legibus
115
93 kaqa/per basile/wj dorufo/roi ta/xeij pari/druntai, qumw=| de\ ta\ ste/rna, th=|
me\n i(/na stratiw/tou tro/pon qw/raka a)mpeco/menoj, ei) kai\ mh\ a)paqh\j
e)n pa=sin, a)lla/ toi dusa/lwtoj h)=|, th=| d' i(/na kai\ plhsi/on tou= nou= parw|-
kisme/noj u(po\ tou= gei/tonoj w)felh=tai, katepa/|dontoj au)to\n fronh/sei kai\
prau paqh= kataskeua/zontoj, e)piqumi/a| de\ to\n peri\ to\n o)mfalo\n kai\ to\
94 kalou/menon dia/fragma cw=ron: e)/dei ga\r au)th\n h(/kista mete/cousan logis-
mou= porrwta/tw tw=n basilei/wn au)tou= diw|ki/sqai, mo/non ou)k e)p' e)scatiai=j,
kai\ pa/ntwn a)plhsto/taton kai\ a)kolasto/taton ou)=san qremma/twn e)m-
95 bo/skesqai to/poij, e)n oi(=j trofai/ te kai\ o)cei=ai. pro\j a(/ moi dokei=
pa/nta a)pidw\n o( i(erw/tatoj Mwush=j e)kdu/sasqai to\ pa/qoj kai\ musa-
xa/menoj w(j ai)/sciston kai\ tw=n ai)sci/stwn ai)/tion a)pei=pen e)n toi=j
ma/lista th\n e)piqumi/an w(/j tina th=j yuch=j e(le/polin, h(=j a)naireqei/shj
h)\ peiqarcou/shj kubernh/th| logismw=| pa/nta dia\ pa/ntwn ei)rh/nhj, eu)no-
mi/aj, a)gaqw=n telei/wn, a)napeplh/setai pro\j eu)dai/monoj bi/ou pante/leian.
96 filosu/ntomoj d' w)\n kai\ ei)wqw\j e)pite/mnein ta\ a)peri/grafa tw=| plh/qei
paradeigmatikh=| didaskali/a| mi/an th\n peri\ gaste/ ra pragmateuome/nhn
e)piqumi/an a)/rcetai nouqetei=n te kai\ paideu/ein, u(polamba/nwn kai\ ta\j
a)/llaj ou)ke/q' o(moi/wj a)fhnia/sein, a)lla\ stalh/sesqai tw=| th\n presbu-
ta/thn kai\ w(j h(gemoni/da memaqhke/nai toi=j swfrosu/nhj no/moij peiqarcei=n.
97 ti/j ou)=n h( didaskali/a th=j a)rch=j; sunektikw/tata du/o e)sti/n, e)dwdh\ kai\
po/sij. e(ka/teron au)tw=n ou)k a)nh=ken, a)ll' e)pesto/mise diata/gmasi kai\
pro\j e)gkra/teian kai\ pro\j filanqrwpi/an kai\-to\ me/giston-pro\j
eu)se/beian a)gwgota/toij.
98 )Apa/rcesqai ga\r a)po/ te si/tou kai\ oi)/nou kai\ e)lai/ou kai\ qremma/twn
kai\ tw=n a)/llwn keleu/ei kai\ ta\j a)parca\j diane/mein ei)/j te qusi/aj kai\
tou\j i(erwme/nouj, ta\j me\n e(/neka eu)caristi/aj th=j pro\j qeo\n u(pe\r eu)goni/aj
kai\ eu)fori/aj a(pa/ntwn, tou\j d' e(/neka th=j peri\ to\ i(ero\n a(gistei/aj,
99 misqo\n lhyome/nouj tw=n peri\ ta\j i(erourgi/aj u(phresiw=n. e)fi/etai de\ to\
para/pan ou)deni\ geu/sasqai/ tinoj h)\ metalabei=n, pri\n diakri=nai ta\j a)par-
ca/j, a(/ma kai\ pro\j a)/skhsin th=j biwfelesta/thj e)gkratei/aj: o( ga\r tai=j
periousi/aij, ai(=j h)/negkan ai( tou= e)/touj w(=rai, maqw\n mh\ e)ntre/cein, a)ll'
a)name/nwn, a)/crij a)\n ai( a)parcai\ kaqosiwqw=si, to\n a)fhniasmo\n tw=n
o(rmw=n e)/oiken a)nacaiti/zein e)xeumari/zwn to\ pa/qoj.
100 | Ou) mh\n ou)de\ th\n tw=n a)/llwn metousi/an e)fh=ke kai\ crh=sin
a)dea= toi=j koinwnou=si th=j i(era=j politei/aj, a)ll' o(/sa tw=n cersai/wn h)\
e)nu/drwn h)\ pthnw=n e)stin eu)sarko/tata kai\ pio/tata, gargali/zonta kai\
e)reqi/zonta th\n e)pi/boulon h(donh/n, pa/nta a)na\ kra/toj a)pei=pen, ei)dw\j o(/ti
th\n a)ndrapodwdesta/thn tw=n ai)sqh/sewn delea/santa geu=sin a)plhsti/an
e)rga/setai, dusi/aton kako\n yucai=j te kai\ sw/masin: a)plhsti/a ga\r ti/ktei
duspeyi/an, h(/tij e)sti\ noshma/twn kai\ a)rrwsthma/twn a)rch/ te kai\ phgh/.
101 cersai/wn me\n ou)=n to\ suw=n ge/noj h(/diston a)nwmolo/ghtai para\ toi=j crw-
me/noij, e)nu/drwn de\ ta\ ge/nh tw=n a)lepi/dwn. *** pro\j ga\r e)gkra/teian,
ei) kai/ tij a)/lloj, i(kano\j w)\n a)lei=yai tou\j eu)fuw=j e)/contaj pro\j a)/skhsin
a)reth=j di' o)ligodei/ aj kai\ eu)koli/aj gumna/zei kai\ sugkrotei=, peirw/menoj
102 a)felei=n polute/leian: ou)/te sklhragwgi/an, w(j o( Lakedaimo/nioj nomoqe/thj,
Philo Judaeus. De specialibus legibus
116
a)podexa/menoj ou)/te to\ a(brodi/aiton, w(j o( toi=j )/Iwsi kai\ Subari/taij ta\
peri\ qru/yin kai\ clidh\n ei)shghsa/menoj, a)lla\ me/shn a)trapo\n a)mfoi=n
a)natemw\n to\ me\n sfodro\n e)ca/lase, to\ d' a)neime/non e)pe/teine, ta\j
e)f' e(kate/rwn tw=n a)/krwn u(perbola\j w(j e)n o)rga/nw| mousikw=| kerasa/menoj
th=| me/sh|, pro\j a(rmoni/an bi/ou kai\ sumfwni/an a)nepi/lhpton: o(/qen ou)k
a)melw=j a)lla\ kai\ pa/nu pefrontisme/nwj oi(=j crhste/on h)\ tou)nanti/on die-
103 ta/xato. qhri/a o(/sa sarkw=n a)nqrwpi/nwn a(/ptetai ta/ca me\n a)/n tij
u(pola/boi di/kaion ei)=nai ta\ au)ta\ pro\j a)nqrw/pwn pa/scein oi(=j diati/qhsi:
Mwush=| de\ th=j tou/twn a)polau/sewj a)ne/cein dokei=, %e&i) kai\ proshnes-
ta/thn kai\ h(di/sthn eu)wci/an paraskeua/zei, logizo/menoj to\ pre/pon
h(me/rw| yuch=|: kai\ ga\r ei) toi=j diatiqei=sin a(rmo/ttei ta\ paraplh/sia
paqei=n, a)ll' ou)ci\ toi=j paqou=sin a)ntidiatiqe/nai, mh\ la/qwsin u(p' o)rgh=j,
104 a)gri/ou pa/qouj, qhriwqe/ntej. kai\ tosau/th| crh=tai profulakh=| tou=
pra/gmatoj, w(/ste makro/qen a)nei=rxai boulo/menoj th\n e)pi\ ta\ lecqe/nta
o(rmh\n a)pagoreu=sai kai\ th=j tw=n a)/llwn sarkobo/rwn a)na\ kra/toj crh/sewj,
ta\ pohfa/ga diakri/naj ei)j h(me/rouj a)ge/laj, e)pei\ kai\ th\n fu/sin e)sti\
tiqasa/, trofai=j h(me/roij ai(=j a)nadi/dwsi gh= crw/mena kai\ mhde\n ei)j e)pi-
105 boulh\n pragmateuo/mena. | de/ka d' e)sti\n a)riqmw=|: mo/scoj, a)mno/j,
ci/maroj, e)/lafoj, dorka/j, bou/baloj, trage/lafoj, pu/gargoj, o)/rux, kamhlo-
pa/rdalij. a)ei\ ga\r th=j a)riqmhtikh=j qewri/aj perieco/menoj, h(\n a)kribw=j
kataneno/hken o(/ti plei=ston e)n toi=j ou)=si du/natai, ou)de\n ou) mikro\n ou) me/ga
nomoqetei= mh\ prosparalabw\n kai\ w(/sper e)farmo/saj to\n oi)kei=on toi=j nomo-
qetoume/noij %a)riqmo/n&. a)riqmw=n de\ tw=n a)po\ mona/doj teleio/tatoj h( deka\j
kai/, w(/j fhsi Mwush=j, i(erw/tato/j te kai\ a(/gioj, w(=| ta\ ge/nh tw=n kaqarw=n
zw/|wn e)pisfragi/zetai, boulhqei\j th\n tou/twn crh=sin a)ponei=mai toi=j
106 mete/cousi th=j kat' au)to\n politei/aj. ba/sanon de\ kai\ dokimasi/an tw=n
de/ka zw/|wn u(pogra/fetai koinh=| kata\ ditta\ shmei=a, to/ te dichlei=n kai\
to\ mhruka=sqai: oi(=j ga\r h)\ mhde/teron h)\ qa/teron au)to\ mo/non pro/sestin,
a)ka/qarta. tauti\ de\ ta\ shmei=a a)mfo/tera su/mbola didaskali/aj kai\
maqh/sewj e)pisthmonikwta/thj e)sti/n, h(=| pro\j to\ a)su/gcuton ta\ belti/w
107 tw=n e)nanti/wn diakri/netai. kaqa/per ga\r to\ mhrukw/menon zw=|on, o(/tan
diatemo\n th\n trofh\n e)naperei/shtai th=| fa/ruggi, pa/lin e)k tou= kat' o)li/gon
a)nima=tai kai\ e)pileai/nei kai\ meta\ tau=t' ei)j koili/an diape/mpetai, to\n
au)to\n tro/pon kai\ o( paideuo/menoj, dexa/menoj di' w)/twn ta\ sofi/aj do/gmata
kai\ qewrh/mata para\ tou= dida/skontoj, e)pi\ ple/on e)/cei th\n ma/qhsin
ou)c oi(=o/j te w)\n eu)qu\j sullabe/sqai kai\ peridra/xasqai krataio/teron,
a)/crij a)\n e(/kaston w(=n h)/kousen a)napolw=n mnh/mh| sunece/si mele/taij-
ai( d' ei)si\ ko/lla nohma/twn-e)nsfragi/shtai th=| yuch=| bebai/wj to\n
108 tu/pon. a)ll' ou)de\n w(j e)/oiken o)/feloj h( tw=n nohma/twn bebai/a kata/lhyij,
ei) mh\ prosge/noito diastolh\ tou/twn kai\ diai/resij ei)/j te ai(/resin w(=n crh\
kai\ fugh\n tw=n e)nanti/wn, h(=j to\ dichlou=n su/mbolon: e)pei\ tou= bi/ou ditth\
o(do/j, h( me\n e)pi\ kaki/an, h( d' e)p' a)reth\n a)/gousa, kai\ dei= th\n me\n
109 a)postre/fesqai, th=j de\ mhde/pote a)polei/pesqai. dia\ tou=q' o(/sa
h)\ monw/nuca h)\ polu/chla ta\ me\n a)ka/qarta, o(/ti ai)ni/ttetai mi/an kai\ th\n
au)th\n fu/sin a)gaqou= te kai\ kakou=, kaqa/per koi/lou kai\ periferou=j kai\
Philo Judaeus. De specialibus legibus
117
a)na/ntouj o(dou= kai\ kata/ntouj, ta\ d' o(/ti polla\j o(dou\j ma=llon d' a)nodi/aj
e)mfai/nei tw=| | bi/w| pro\j a)pa/thn: ou) ga\r r(a/|dion e)n plh/qei th\n a)nusi-
mwta/thn kai\ a)ri/sthn a)trapo\n katalabei=n.
110 Tou/touj e)pi\ tw=n cersai/wn tou\j o(/rouj qei\j a)/rcetai kai\ tw=n
e)nu/drwn ta\ pro\j e)dwdh\n kaqara\ diagra/fein, shmeiwsa/menoj kai\ tau=ta
dittoi=j carakth=rsi, pte/ruxi kai\ lepi/si: ta\ ga\r h)\ mhde/teron h)\ qa/teron
e)/conta parape/mpei kai\ paraitei=tai. to\ d' ai)/tion ou)k a)po\ skopou=
111 lekte/on. o(/sa me\n h)\ a)mfoi=n a)me/toca h)\ tou= e(te/rou, katasu/retai pro\j
tou= r(ow/douj a)nte/cein a)dunatou=nta th=| bi/a| th=j fora=j: oi(=j d' e(ka/teron
pro/sestin, a)postre/fei %ka&i\ metwphdo\n a)nqi/statai kai\ filoneikou=nta
pro\j to\n a)nti/palon proqumi/aij kai\ to/lmaij a)htth/toij gumna/zetai, w(j
w)qou/mena/ te a)ntwqei=n kai\ diwko/mena a)ntepitre/cein, o(dou\j e)n dusodi/aij
112 a)naste/llonta eu)rei/aj pro\j diexo/douj eu)marei=j. su/mbola de\ kai\ tau=t'
e)sti/, ta\ me\n pro/tera filhdo/nou yuch=j, ta\ d' u(/stera karteri/an kai\
e)gkra/teian poqou/shj: h( me\n ga\r e)f' h(donh\n a)/gousa kata/nthj e)sti\ kai\
r(a/|sth, surmo\n a)pergazome/nh ma=llon h)\ peri/paton, a)na/nthj de\ h( pro\j
e)gkra/teian, e)pi/ponoj me/n, e)n de\ toi=j ma/lista w)fe/limoj: kai\ h( me\n
u(pofe/rei kai\ u(ponostei=n a)nagka/zei tw=| pranei= kata/gousa, me/crij a)\n ei)j
ta\ th=j e)scatia=j a)pobra/sh|, h( d' ei)j ou)rano\n a)/gei tou\j mh\ prokamo/ntaj
a)qanati/zousa, to\ tracu\ kai\ dusanapo/reuton au)th=j i)scu/santaj u(pomei=nai.
113 Th=j d' au)th=j i)de/aj e)co/menoj tw=n e(rpetw=n o(/sa h)\ a)/poda h)\
surmw=| th=j gastro\j i)luspw/mena h)\ tetraskelh= kai\ polu/ poda fhsi\n ei)=nai
pro\j e)dwdh\n ou) kaqara/, pa/lin ai)nitto/menoj dia\ me\n e(rpetw=n tou\j e)pi\
koili/aij to\n ai)qui/hj tro/pon e)mforoume/nouj kai\ gastri\ th=| talai/nh| das-
mou\j a)pau/stwj ei)sfe/rontaj a)kra/tou, pemma/twn, i)cqu/wn, suno/lwj o(/sa
sitopo/nwn kai\ o)yartutw=n tetecniteume/nai periergi/ai meta\ pantoi/wn
e)desma/twn dhmiourgou=sin a)narripi/zousai kai\ prosanafle/gousai ta\j
a)plh/stouj kai\ a)kore/stouj e)piqumi/aj, dia\ de\ tw=n tetraskelw=n kai\ polu-
po/dwn tou\j mh\ e(no\j pa/qouj, e)piqumi/aj, a)lla\ sumpa/ntwn kakou\j dou/louj,
a(\ ge/nei me/n e)stin a)riqmw=| te/ttara, muri/a de\ toi=j ei)/desin. caleph\ me\n
ou)=n kai\ h( e(no\j despotei/a, baruta/th de\ kai\ a)fo/rhtoj, w(j ei)ko/j, h(
114 pleio/nwn. oi(=j de\ tw=n e(rpetw=n u(pera/nw ske/lh tw=n podw=n e)stin, w(/ste
phda=n a)po\ th=j gh=j du/nasqai, tau=t' e)n | kaqaroi=j a)nagra/fei, kaqa/per
ta\ tw=n a)kri/dwn ge/nh kai\ to\n o)fioma/chn kalou/menon, pa/lin dia\ sum-
bo/lwn h)/qh kai\ tro/pouj logikh=j yuch=j diereunw/menoj: h( me\n ga\r tou=
sw/matoj o(lkh\ fu/sei bri/qousa tou\j o)ligo/fronaj sunefe/lketai tw=| plh/qei
115 tw=n sarkw=n au)ceni/zousa kai\ pie/zousa: maka/rioi d' oi(=j e)xege/neto kra-
taiote/ ra| duna/mei pro\j th\n r(oph\n th=j o(lkh=j a)ntibia/sasqai paidei/aj
kano/sin o)rqh=j, a)/nw phda=n dedidagme/noij a)po\ gh=j kai\ tw=n camaizh/lwn
ei)j ai)qe/ra kai\ ta\j ou)ranou= perio/douj, w(=n h( qe/a zhlwth\ kai\ perima/-
chtoj toi=j e(kousi/wj a)lla\ mh\ pare/rgwj h(/kousin.
116 )Epelhluqw\j ou)=n tw=| lo/gw| ta/j te tw=n cersai/wn kai\ ta\j
tw=n e)nu/drwn zw/|wn i)de/aj kai\ no/moij au)ta\j w(j e)nh=n a)/rista diakri/naj
a)/rcetai kai\ th\n loiph\n fu/sin tw=n e)n a)e/ri prosexeta/zein, muri/a ge/nh
tw=n pthnw=n a)podokima/saj o(/sa h)\ kat' a)/llwn h)\ kat' a)nqrw/pwn fona=|,
Philo Judaeus. De specialibus legibus
118
sarkobo/ra kai\ i)obo/la kai\ suno/lwj e)pibou/loij kecrhme/na tai=j duna/mesi.
117 fa/ttaj de\ kai\ peristera\j kai\ trugo/naj kai\ ta\j gera/nwn kai\ chnw=n kai\
o(moiotro/pwn a)ge/laj e)n th=| tiqasw=| kai\ h(me/rw| ta/xei katariqmei= pare/cwn
118 toi=j boulome/noij th\n tou/twn crh=sin a)dea=. ou(/twj e)f' e(ka/stou tw=n tou=
ko/smou merw=n, gh=j u(/datoj a)e/roj, ge/nh pantoi/wn zw/|wn, cersai=a kai\
e)/nudra kai\ pthna/, th=j h(mete/raj crh/sewj u(fairw=n, kaqa/per u(/lhn puro/j,
sbe/sin th=j e)piqumi/aj a)perga/zetai.
119 Keleu/ei me/ntoi mh/te qnhsimai=on mh/te qhria/lwton prosi/esqai,
to\ me\n w(j ou) de/on koinwnei=n trape/zhj a)/nqrwpon a)tiqa/soij qhri/oij,
mo/non ou) suneuwcou/menon tai=j sarkofagi/aij, to\ d' w(j ta/ca me\n blabero\n
kai\ nosw=dej, e)napoteqnhko/toj tou= i)cw=roj meta\ tou= ai(/matoj, ta/ca d'
e)pei\ kai\ teleuth=| prokateschme/non a(rmo/tton h)=n a)/yauston diafula/ttein,
120 ai)doume/nouj ta\j fu/sewj a)na/gkaj ai(=j prokatelh/fqh. tou\j peri\ ta\
kunhge/sia deinou\j kai\ ba/llein qh=raj eu)sko/pwj e)pistame/nouj, h(/kista
diamarta/nontaj, kai\ e)p' eu)qh/roij a)/graij u(yaucenou=ntaj kai\ ma/lisq'
o(/tan su\n toi=j kunhgoi=j a)ndra/sin o(mou= kai\ sku/laxi diane/mwsi ta\ me/rh
tw=n e(alwko/twn, e)painou=si me\n oi( polloi\ tw=n par' (/Ellhsi kai\ bar-
ba/roij nomoqetw=n w(j ou)k a)ndrei/ouj mo/non a)lla\ kai\ koinwnikou\j to\
h)=qoj, | me/myaito d' a)/n [ti]j ei)ko/twj o( th=j i(era=j ei)shghth\j politei/aj,
a)/ntikruj a)peirhkw\j qnhsimai/wn kai\ qhrialw/twn a)po/lausin dia\ ta\j
121 ei)rhme/naj ai)ti/aj. ei) de/ tij tw=n a)skhtw=n filogumnasth\j ge/noito kai\
filo/qhroj, mele/taj kai\ proa/gwnaj u(polamba/nwn ei)=nai pole/mwn kai\ kin-
du/nwn tw=n pro\j e)cqrou/j, o(po/te crh/saito eu)tuci/a| th=| peri\ a)/gran, [ka]i\
tou\j e(alwko/taj qh=raj protiqe/tw kusi\n eu)wci/an, misqo\n h)\ ge/raj eu)tol-
mi/aj kai\ a)nupaiti/ou summaci/aj, au)to\j de\ mh\ yaue/tw prodidasko/menoj
e)n a)lo/goij zw/|oij, a(\ crh\ kai\ peri\ e)cqrw=n fronei=n, oi(=j polemhte/on ou)
dia\ ke/rdoj a)/dikon lwpodutou/ntwn pra/xeij %mimoume/nou&j, a)ll' h)/toi dia\
pei=ran kakw=n w(=n propepo/nqasin a)munome/nouj h)\ di' a(\ prosdokw=si
122 pei/sesqai. e)/nioi de\ Sardana/palloi th\n a)krasi/an th\n a)/gan a(brodi/aiton
au(tw=n cando\n pro\j to\ a)o/riston kai\ a)teleu/thton a)potei/nontej, kaina\j
e)pinoou=ntej h(dona/j, a)/quta paraskeua/zousin, a)/gcontej kai\ a)popni/gontej
kai\ th\n ou)si/an th=j yuch=j, h(\n e)leu/qeron kai\ a)/feton e)crh=n e)a=n, tum-
beu/ontej tw=| sw/mati to\ ai(=ma: sarkw=n ga\r au)to\ mo/non a)polau/ein
au)/tarkej h)=n, mhdeno\j e)faptome/nouj tw=n sugge/neian pro\j yuch\n e)co/ntwn.
123 o(/qen e)n e(te/roij ti/qhsi no/mon peri\ ai(/matoj, mh/q' ai(=ma mh/te ste/ar
prosfe/resqai: to\ me\n ai(=ma di' h(\n ei)=pon ai)ti/an o(/ti ou)si/a yuch=j e)sti/n
-ou)ci\ th=j noera=j kai\ logikh=j a)lla\ th=j ai)sqhtikh=j, kaq' h(\n h(mi=n te
kai\ toi=j a)lo/goij koino\n to\ zh=n sumbe/bhken: e)kei/nhj ga\r ou)si/a
pneu=ma qei=on kai\ ma/lista kata\ Mwush=n, o(\j e)n th=| kosmopoii/ a| fhsi\n
a)nqrw/pw| tw=| prw/tw| kai\ a)rchge/th| tou= ge/nouj h(mw=n e)mfush=sai pnoh\n
zwh=j to\n qeo\n ei)j to\ tou= sw/matoj h(gemonikw/taton, to\ pro/swpon, e)/nqa
ai( dorufo/roi tou= nou= kaqa/per mega/lou basile/wj ai)sqh/seij pari/druntai:
to\ d' e)mfusw/menon dh=lon w(j ai)qe/rion h)=n pneu=ma kai\ ei) dh/ ti ai)qeri/ou
pneu/matoj krei=sson, a(/te th=j makari/aj kai\ trismakari/aj fu/sewj a)pau/-
124 gasma-, to\ de\ ste/ar, dio/ti pio/taton, pa/lin ei)j didaskali/an e)gkratei/aj
Philo Judaeus. De specialibus legibus
119
kai\ zh=lon au)sthrou= bi/ou, ta\ me\n r(a=|sta kai\ kata\ ceiro\j meqieme/nou,
fronti/daj de\ kai\ po/nouj e)qelonti\ e(/neka kth/sewj a)reth=j u(pome/nontoj.
125 h(=j ca/rin ai)ti/aj a)po\ panto\j i(erei/ou du/o tau=ta e)xai/reta o(lokautou=tai,
w(/sper tine\j a)parcai/, ste/ar te kai\ ai(=ma, to\ | me\n w(j spondh\ tw=| bwmw=|
prosceo/menon, to\ d' w(j u(/lh flogo\j e)pifero/menon a)nt' e)lai/ou dia\ th\n
pio/thta tw=| kaqwsiwme/nw| kai\ i(erw=| puri/.
126 Me/mfetai/ tinaj tw=n kaq' au(to\n gegono/twn w(j gastrima/rgouj kai\
to\ kaqhdupaqei=n w(j eu)daimoniko\n e)n toi=j ma/lista ei)=nai u(polamba/nontaj,
oi(=j ou)k a)pe/crh kata\ po/leij au)to\ mo/non trufa=n, e)n ai(=j ai( corhgi/ai kai\
paraskeuai\ tw=n e)pithdei/wn a)/fqonoi, a)lla\ kai\ %e)n& e)rhmi/aij a)ba/toij kai\
a)tribe/sin, a)xiou=ntej e)n tau/taij a)gora\j e)/cein i)cqu/wn kai\ krew=n kai\ tw=n
127 e)n eu)ethri/a| pa/ntwn. ei)=t' e)peidh\ spa/nij h)=n, sunista/menoi katebo/wn kai\
kathgo/roun kai\ e)dusw/poun a)naiscu/ntw| qra/sei to\n a)/rconta kai\ ou)
pro/teron e)pau/santo newteri/zontej h)\ tucei=n me\n w(=n w)re/gonto, tucei=n
de\ e)p' o)le/ qrw|, duoi=n e(/neka: tou= t' e)pidei/xasqai, o(/ti pa/nta qew=| dunata\
po/ron e)x a)mhca/nwn kai\ a)po/rwn a)neuri/skonti, kai\ tou= timwrh/sasqai
128 tou\j gastro\j a)kra/toraj kai\ a)fhniasta\j o(sio/thtoj. a)po\ ga\r th=j qala/t-
thj a)rqe\n o)rtugomh/traj ne/foj e)kcei=tai peri\ th\n e(/w kai\ to\ me\n stra-
to/pedon kai\ ta\ pe/rix e)f' h(merh/sion a)ndro\j eu)zw/nou pantaco/qen e)n
ku/klw| suneski/asto, to\ de\ u(/yoj th=j tw=n zw/|wn pth/sewj w(sei\ diph/cei
sunariqmoume/nw| diasth/mati th=j gh=j a)feisth/kei pro\j eu)marh= su/llhyin.
129 ei)ko\j me\n ou)=n to\ tera/stion tou= megalourghqe/ntoj kataplage/ntaj a)rke-
sqh=nai th=| qe/a| kai\ gemisqe/ntaj eu)sebei/aj ka)n tau/th| trafe/ntaj a)po-
sce/sqai krewfagi/aj: oi( de\ ma=llon h)\ pro/teron e)piqumi/an e)gei/rantej w(j
e)pi\ me/giston a)gaqo\n i(/ento kai\ ta\ zw=|a tai=j a)mfote/raij cersi\n e)fel-
ko/menoi tou\j ko/lpouj e)plh/roun, ei)=t' e)napotiqe/menoi tai=j skhnai=j e)f'
e(te/rwn su/llhyin e)xh/|esan-ai( ga\r a)/gan pleonexi/ai me/tron ou)k e)/cousi
-kai\ skeua/zontej pa=san i)de/an a)plh/stwj e)neforou=nto, me/llontej oi(
130 kenoi\ frenw=n u(po\ th=j plhsmonh=j a)po/llusqai. kai\ dh=ta ou)k ei)j makra\n
kaqa/rsesi colh=j e)fqa/rhsan, w(j kai\ to\ cwri/on a)po\ tou= peri\ au)tou\j
pa/qouj th\n e)pwnumi/an labei=n: e)klh/qh ga\r "Mnh/mata th=j e)piqumi/aj"
#Num. 11, 34$, h(=j ou)k e)/stin e)n yuch=|, kaqa/per e)di/daxen o( lo/goj,
131 mei=zon kako/n. dio\ pagka/lwj e)n tai=j paraine/sesi Mwush=j fhsin:
"ou) poih/sei e(/kastoj to\ a)resto\n e)nw/pion au(tou=" #Deut. 12, 8$, to\ d'
e)sti\n i)/son tw=| "mhdei\j th=| e)piqumi/a| th=| au(tou= carize/sqw": eu)arestei/tw
ga/r tij qew=|, ko/smw|, fu/sei, no/moij, sofoi=j a)ndra/si, filauti/an parai-
tou/menoj, ei) me/llei kalo\j ka) gaqo\j genh/sesqai.
132 Tosau=ta kai\ %per&i\ tw=n ei)j e)piqumi/an a)naferome/nwn a)pocrw/n-
twj kata\ th\n du/namin ei)/rhtai pro\j sumplh/rwsin tw=n de/ka logi/wn kai\ tw=n
tou/toij u(postello/ntwn: | ei) ga\r dei= ta\ me\n fwnh=| qei/a| crhsmw|dhqe/nta
kefa/laia ge/nh no/mwn a)podei=xai, tou\j de\ kata\ me/roj pa/ntaj ou(\j
dihrmh/neuse Mwush=j u(poste/llwn ta\ ei)/dh, pro\j to\ a)su/gcuton th=j
a)kribou=j katalh/yewj filotecni/aj e)de/hsen, h(=| crhsa/menoj e(ka/stw| tw=n
genw=n e)x a(pa/shj th=j nomoqesi/aj ta\ oi)kei=a prose/neima kai\ prose/fusa.
133 tou/ twn me\n dh\ a(/lij. ou) dei= d' a)gnoei=n, o(/ti w(/sper i)di/a| e(ka/stw| tw=n
Philo Judaeus. De specialibus legibus
120
de/ka suggenh= tina tw=n e)pi\ me/rouj e)sti/n, a(\ pro\j e(/teron ge/noj ou)demi/an
e)/cei koinwni/an, ou(/twj e)/nia koina\ pa/ntwn sumbe/bhken, ou)c e(ni\ h)\ dusi/n,
134 w(j e)/poj ei)pei=n, toi=j %d&e\ de/ka logi/oij e)farmo/ttonta. tau=ta d' ei)si\n
ai( koinwfelei=j a)retai/: kai\ ga\r e(/kastoj i)di/a| tw=n de/ka crhsmw=n kai\
koinh=| pa/ntej e)pi\ fro/nhsin kai\ dikaiosu/nhn kai\ qeose/beian kai\ to\n a)/llon
coro\n tw=n a)retw=n a)lei/fousi kai\ protre/pousi, boulai=j me\n a)gaqai=j
u(giai/nontaj lo/gouj, lo/goij de\ spoudai/aj pra/xeij sunei/rontej, i(/na to\
yuch=j o)/rganon eu)armo/stwj o(/lon di' o(/lwn sunhch=| pro\j e)mme/leian bi/ou
135 kai\ sumfwni/an a)nepi/lhpton. peri\ me\n ou)=n th=j h(gemoni/doj tw=n a)retw=n,
eu)sebei/aj kai\ o(sio/thtoj, e)/ti de\ kai\ fronh/sewj kai\ swfrosu/nhj ei)/rhtai
pro/teron, nuni\ de\ peri\ th=j e)pithdeuou/shj a)delfa\ kai\ suggenh= tau/taij
dikaiosu/nhj lekte/on.
Peri\ dikaiosu/nhj.
136 (\En to\ dikaiosu/nhj ou) bracu\ me/roj h)=n to\ pro\j dikasth/ria
kai\ dikasta/j, ou(= pro/teron e)poihsa/mhn u(po/mnhsin, h(ni/ka ta\ tw=n mar-
turi/wn e)pi\ ple/on a)pomhku/nwn diexh/|ein e(/neka tou= mhde\n paraleifqh=nai
tw=n e)mferome/nwn. ou)k ei)wqw\j de\ palillogei=n, ei) mh/ pou/ tij a)na/gkh
ge/noito biazome/nwn tw=n kairw=n, e)kei=no me\n e)a/sw, pro\j de\ ta\ a)/lla
137 me/rh tre/yomai tosou=ton proeipw/n. ta\ di/kaia, fhsi\n o( no/moj, e)ntiqe/nai
dei= th=| kardi/a| kai\ e)xa/ptein ei)j shmei=on e)pi\ th=j ceiro\j kai\ ei)=nai seio/-
mena pro\ o)fqalmw=n, ai)nitto/menoj dia\ tou= prote/rou, o(/ti crh\ mh\ w)si\n
a)pi/stoij parakatati/qesqai ta\ di/kaia-pi/stij ga\r a)koai=j ou)k e)/nestin-,
a)lla\ tw=| h(gemonikwta/tw| %t&a\ pa/ntwn a)/rista | maqhma/twn e)ntupou=n
138 kai\ tau=ta cara/ttonta sfragi=si doki/moij: dia\ de\ tou= deute/rou
to\ mh\ mo/non e)nnoi/aj lamba/nein tw=n kalw=n, a)lla\ kai\ ta\ do/xanta
pra/ttein a)nuperqe/twj-h( ga\r cei\r pra/xewj su/mbolon, h(=j e)xa/ptein
kai\ e)xarta=n ta\ di/kaia prosta/ttei, shmei=on e)/sesqai tou=to fa/skwn, kai\
ti/noj a)/ntikruj ou) diei/rhke, dia\ to\ mh\ e(no/j, w(/j ge/ moi dokei=, pollw=n
139 de\ gene/sqai kai\ scedo\n a(pa/ntwn e)n oi(=j o( a)nqrw/pinoj bi/oj-: dia\ de\
tou= tri/tou to\ a)ei\ kai\ pantacou= fantasiou=sqai ta\ di/kaia kaqa/per e)ggu\j
o)/nta o)fqalmw=n: sa/lon d' e)ce/tw tau=ta kinou/mena, fhsi/n, ou)c i(/n'
a)be/baia kai\ a)ni/druta %&h)=|, a)ll' i(/na th=| kinh/sei th\n o)/yin e)kkalh=| pro\j
a)ri/dhlon qe/an: o(ra/sewj ga\r e)pagwgo\n ki/nhsij e)xereqi/zousa kai\ a)ne-
gei/rousa ma=llon d' a)koimh/touj kai\ e)grhgoro/taj kataskeua/zousa o)fqal-
140 mou/j. o(/tw| d' e)xege/neto tupw/sasqai e)n tw=| th=j yuch=j o)/mmati mh\
h(suca/zonta a)lla\ kinou/mena kai\ tai=j kata\ fu/sin e)nergei/aij crw/mena,
te/leioj a)nh\r a)nagegra/fqw, mhke/ti e)n toi=j gnwri/moij kai\ maqhtai=j
e)xetazo/menoj, a)ll' e)n didaska/loij kai\ u(fhghtai=j, kai\ parece/tw toi=j
e)qe/lousin a)ru/esqai tw=n ne/wn w(/sper a)po\ phgh=j tw=n lo/gwn kai\ dog-
ma/twn a)/fqonon na=ma: ka)\n tw=n a)tolmote/rwn tij u(p' ai)dou=j me/llh| kai\
bradu/nh| prose/rcesqai maqhso/menoj, au)to\j i)w\n e)pantlei/tw kai\ e)po-
ceteue/tw tai=j a)koai=j a)qro/aj u(fhgh/seij, a)/crij a)\n ai( dexamenai\ th=j
141 yuch=j gemisqw=si. prodidaske/tw dh\ ta\ di/kaia suggenei=j kai\ fi/louj kai\
pa/ntaj ne/ouj oi)/koi kai\ e)n o(dw=| kai\ pro\j koi/thn i)o/ntaj kai\ a)nistame/nouj,
i(/n' e)n pa/saij me\n sce/sesi kai\ kinh/sesin, e)n pa=si de\ cwri/oij i)di/oij te
Philo Judaeus. De specialibus legibus
121
kai\ dhmosi/oij, mh\ mo/non e)ghgoro/tej a)lla\ kai\ koimw/nenoi, fantasi/aij
tw=n dikai/wn e)neufrai/nwntai: te/ryij ga\r ou)k e)/stin h(di/wn h)\ th\n yuch\n
o(/lhn di' o(/lwn peplhrw=sqai dikaiosu/nhj, e)mmeletw=san au)th=j toi=j a)idi/oij
do/gmasi kai\ qewrh/masin, ou)k e)/cousan e)/rhmon to/pon, ei)j o(\n a)diki/a
142 pareleu/setai. keleu/ei de\ kai\ gra/yantaj au)ta\ pro/sqen tw=n fliw=n
oi)ki/aj e(ka/sthj protiqe/nai kai\ pulw=n tw=n e)n toi=j tei/cesin, i(/n' oi( me\n
e)kdhmou=ntej kai\ e)ndhmou=ntej, a)stoi\ kai\ xe/noi, toi=j pro\ tw=n pulw=n
gra/mmasin e)sthliteume/noij e)ntugca/nontej a)/lhkton e)/cwsi th\n tw=n lekte/wn
kai\ prakte/wn mnh/mhn, e(kate/rou fronti/zontej tou= mh/te a)dikei=n mh/te
a)dikei=sqai, ei)j de\ ta\j oi)ki/aj ei)sio/ntej kai\ pa/lin e)xio/ntej, a)/ndrej o(mou=
kai\ gunai=kej kai\ te/kna kai\ qerapei/a, | ta\ a(rmo/ttonta kai\ e)piba/llonta
drw=sin u(pe/r te a)/llwn kai\ u(pe\r e(autw=n.
143 Qaumasiw/taton de\ ka)kei=no diagoreu/ei to\ mhde\n prostiqe/nai
kai\ a)fairei=n, a)ll' e)n i)/sw| kai\ o(moi/w| diafula/ttein a)ki/nhta ta\ e)x a)rch=j
o(risqe/nta no/mima: sumbai/nei ga/r, w(j e)/oike, th\n me\n pro/sqesin tw=n a)di/kwn,
%th\n d' a)fai/resin gi/nesqai tw=n dikai/wn&: ou)de\n ga/r e)stin o(\ parale/leiptai
tw=| sofw=| nomoqe/th| pro\j o(loklh/rou kai\ pantelou=j metousi/an dikaiosu/nhj.
144 ai)ni/ttetai me/ntoi kai\ tai=j a)/llaij a)retai=j a)kro/thtaj: e(ka/sth ga\r au)tw=n
a)nelliph/j e)sti kai\ plh/rhj, to\ e)ntele\j e)/cousa e)x au(th=j, w(j, ei) ge/noito
prosqh/kh tij kai\ a)fai/resij, o(/lhn di' o(/lwn tre/pesqai kai\ metaba/llesqai
145 pro\j th\n e)nanti/an e(/xin. o(\ de\ le/gw, toiou=to/n e)sti: th\n a)ndrei/an, a)reth\n
peri\ ta\ deina\ pragmateuome/nhn, i)/sasin oi( mh\ pantelw=j a)/mousoi kai\
a)co/reutoi, ka)\n e)pi\ bracu\ paidei/aj prosa/ywntai, tw=n u(pomenete/wn
146 ou)=san e)pisth/mhn. a)ll' e)a/n tij ei)/xaj a)maqi/a| th=| di' a)lazonei/an, w(j dh\
peritto\j kai\ i(kano\j e)panorqou=sqai ta\ a)nepidea=, prostiqe/nai h)\ a)fairei=n
ti tolma=|, su/mpasan a)lla/ssei th\n ei)ko/na metatupw/saj ai)scro\n a)nti\
kalou= carakth=roj: a)perga/setai ga\r th=| me\n prosqe/sei qrasu/thta, th=|
d' a)faire/sei deili/an, mhd' o)/noma th=j biwfelesta/thj a)ndrei/aj katalipw/n.
147 to\n au)to\n me\n tro/pon ka)\n th=| basili/di tw=n a)retw=n, eu)sebei/a|, prosqh=|
tij o(tiou=n mikro\n h)\ me/ga h)\ tou)nanti/on a)fe/lh|, kaq' e(ka/teron e)palla/xei
kai\ metamorfw/sei to\ ei)=doj: gennh/sei ga\r h( me\n pro/sqesij deisidaimoni/an,
h( d' a)fai/resij a)se/beian, a)fanisqei/shj au)= th=j eu)sebei/aj, h(\n a)ni/scein
kai\ e)pila/mpein eu)ktai=on a)gaqo/n, e)peidh\ tou= megi/stou tw=n a)gaqw=n
ai)ti/a kaqe/sthken, e)pisth/mhn e)mpoiou=sa qerapei/aj qeou=, h(\n pa/shj
a)rch=j kai\ h(gemoni/aj a)rcikwte/ran kai\ basilikwte/ran ei)=nai nomiste/on.
148 paraplh/sia de\ toi=j ei)rhme/noij kai\ peri\ tw=n a)/llwn a)retw=n e(ka/sthj
e)/sti le/gein: a)lla\ e)pite/mnein ei)wqw\j ta\ mh/kh tw=n lo/ gwn a)rkesqh/somai
toi=j ei)rhme/noij, a(\ kai\ tw=n h(sucazome/nwn i(kana\ mhnu/mata ge/noit' a)/n.
149 )/Eti kai\ tou=to prosdiate/taktai koinwfele\j para/ggelma, "mh\
metakinei=n o(/ria tou= plhsi/on, a(\ e)/sthsan oi( pro/teroi/ sou" #Deut. 19, 14$.
tou=to d', w(j e)/oiken, ou) peri\ klh/rwn au)to\ mo/non kai\ gh=j o(/rwn nomo-
qetei=tai pro\j pleonexi/aj a)pokoph/n, a)lla\ kai\ pro\j | fulakh\n tw=n
a)rcai/wn e)qw=n: e)/qh ga\r a)/grafoi no/moi, do/gmata palaiw=n a)ndrw=n ou)
sth/laij e)gkecaragme/na kai\ cartidi/oij u(po\ shtw=n a)naliskome/noij, a)lla\
150 yucai=j tw=n meteilhfo/twn th=j au)th=j politei/aj. o)fei/lousi ga\r pai=dej
Philo Judaeus. De specialibus legibus
122
para\ gone/wn %di/c&a tw=n ou)siw=n klhronomei=n e)/qh pa/tria, oi(=j e)netra/-
fhsan kai\ e)x au)tw=n sparga/nwn sunebi/wsan, kai\ mh\ katafronei=n,
paro/son a)/grafoj au)tw=n h( para/dosij: o( me\n ga\r toi=j a)nagrafei=si
no/moij peiqarcw=n ou)k a)\n deo/ntwj e)painoi=to, nouqetou/menoj a)na/gkh| kai\
fo/bw| kola/sewj, o( de\ toi=j a)gra/foij e)mme/nwn, e(kou/sion e)pideiknu/menoj
th\n a)reth/n, e)gkwmi/wn a)/xioj.
Kata/stasij a)rco/ntwn.
151 )/Enioi ta\j klhrwta\j ei)shgh/santo a)rca/j, a)lusitelw=j toi=j
plh/qesin: eu)tuci/an ga\r a)ll' ou)k a)reth\n o( klh=roj e)mfai/nei. polloi\
gou=n polla/kij tw=n a)naxi/wn e)/lacon, ou(\j a)nh\r a)gaqo\j labo/menoj h(gemo-
152 ni/aj a)podokima/sai a)\n kai\ e)n u(phko/oij e)xeta/zesqai. kai\ ga\r oi( mikroi\
lego/menoi para/ tisin a)/rcontej, ou(\j despo/taj o)noma/zousin, ou) pa/ntaj
o(/souj a)\n oi(=oi/ te w)=sin oi)ko/tribaj h)\ a)rgurwnh/touj u(pa/gontai, mo/nouj
de\ tou\j katapeiqei=j ginome/nouj, a)gelhdo\n e)/stin o(/te pipra/skontej tou\j
a)nia/twj e)/contaj to\ h)=qoj w(j kai\ douleu/ein a)gaqoi=j a)ndra/sin a)naxi/ouj
153 o)/ntaj. e)/ti toi/nun prosh/kei despo/taj kai\ h(gemo/naj o(/lwn po/lewn kai\
e) qnw=n a)pofai/nein tou\j klh/rw| laco/ntaj, o)li/sqw| tini\ tu/chj, a)bebai/ou
kai\ a)nidru/tou pra/gmatoj; a)ll' ei)j me\n th\n tw=n kamno/ntwn e)pime/leian
klh=roj to\ mhde/n: i)atroi\ ga\r ou) klh/rw| lagca/nousin, a)ll' e)n pei/ra| doki-
154 ma/zontai. kai\ pro\j eu)/ploian kai\ swthri/an tw=n qalatteuo/ntwn ou)c o(
lacw\n kuberna=n eu)qu\j e)pi\ pru/mnan parape/mpetai, di' a)nepisthmosu/nhj
e)rgaso/menoj e)n eu)di/a| kai\ galh/nh| ceiropoi/hta naua/gia, a)ll' o(/stij a)\n
e)k prw/thj h(liki/aj th\n kubernhtikh\n te/cnhn e)pimelw=j fai/nhtai dedidag-
me/noj: ou(=toj d' e)sti\n o( polla/kij me\n pepleukw/j, ta\ de\ su/mpanta h)\
plei=sta pela/gh peraiwsa/menoj, e)mpo/ria de\ kai\ lime/naj kai\ u(fo/rmouj
kai\ u(podro/mouj tou\j e)/n te nh/soij kai\ h)pei/roij | e)pimelw=j e)xhtakw\j
kai\ ma=llon h)\ ou)c h(=tton tw=n kata\ gh=n o(dw=n ta\j kata\ qa/lattan a)tra-
155 pou\j e)pista/menoj e)k th=j a)kribou=j qe/aj tw=n ou)rani/wn: parathrh/saj
ga\r ta\j corei/aj tw=n a)ste/rwn kai\ e)pakolouqh/saj au)tw=n tai=j tetag-
me/naij kinh/sesin e)n a)nodi/aij i)/scusen a)planei=j kai\ lewfo/rouj o(dou\j
a)natemei=n, i(/na-to\ pa/ntwn a)pisto/taton pragma/twn-h( cersai/a
156 fu/sij dia\ plwth=j oi(/a te h)=| peraiou=sqai. po/leij de/ tij mega/laj kai\
poluanqrw/pouj, mesta\j oi)khto/rwn, kai\ politei/aj e)gceiri/zesqai me/llwn
kai\ pragma/twn i)diwtikw=n te kai\ dhmosi/wn kai\ i(erw=n e)pime/leian, h(\n
ou)k a)\n a(ma/rtoi tij ei)pw\n te/cnhn tecnw=n ei)=nai kai\ e)pisth/mhn e)pisthmw=n,
pro\j a)/staton klh/rou fora\n talanteu/sei th\n a)kribh= ba/sanon th=j a)lhqei/aj
157 fugw/n; a)lhqei/aj de\ ba/sanoj ai( su\n lo/gw| pi/steij. tau=t' ou)=n th=|
yuch=| qeasa/menoj o( pa/nsofoj Mwush=j klhrwth=j me\n a)rch=j ou)de\
me/mnhtai, ta\j de\ ceirotonhta\j ei)shgei=sqai dienoh/qh. fhsi\ gou=n:
katasth/seij e) pi\ seauto\n a)/rconta ou)k a)llo/trion, a)ll' e)k tw=n sw=n
a)delfw=n, dhlw=n e)qelou/sion ai(/resin kai\ dokimasi/an a)nepi/lhpton a)/rcontoj,
h(\n su/mpasa h( plhqu\j o(mognwmonou=sa poih/sei. prosepiyhfiei=tai de\ th\n
ai(/resin e)pisfragizo/menoj kai\ o( tw=n koinwfelw=n a(pa/ntwn bebaiwth\j
qeo/j, e)klogh/n tina tou= ge/nouj u(polabw\n ei)=nai to\n a)/nqrwpon w(j o)/yin
158 e)n sw/mati. ta\j d' ai)ti/aj tou= mh\ dei=n a)llo/trion ai(rei=sqai pro\j
Philo Judaeus. De specialibus legibus
123
a)rch\n ditta\j u(pogra/fei, th\n me\n i(/na mh\ plh=qoj a)rguri/ou kai\ crusi/ou
kai\ qremma/twn sunaga/gh| polu\n plou=ton kai\ pa/nta a)/dikon e)k th=j
peni/aj tw=n u(phko/wn qhsaurisa/menoj, th\n d' i(/na mh\ to\ e)/qnoj e)k th=j
oi)kei/aj cw/raj a)nasth/saj e(/neka tw=n i)di/wn pleonexiw=n a)nagka/zh| meta-
ni/stasqai %kat&a\ pla/non a)nh/nuton w(=de ka)kei=se forou/menon, u(pobalw\n
a)telei=j e)lpi/daj meizo/nwn a)gaqw=n kth/sewj, ei)j a)fai/resin w(=n h)/dh bebai/wj
159 e)karpou=to. prou pe/labe ga/r, w(j ei)ko/j, to\n o(mo/fulon kai\ suggenh=
mete/conta th=j pro\j th\n a)nwta/tw sugge/neian oi)keio/thtoj-h( d' a)nw-
ta/tw sugge/neia/ e)sti politei/a mi/a kai\ no/moj o( au)to\j kai\ ei(=j qeo/j, w(=|
pa/ntej oi( a)po\ tou= e)/qnouj proskeklh/rwntai, -mhde/pote ta\ para-
plh/sia toi=j prolecqei=si diamartei=n, a)ll' e)/mpalin a)nti\ me\n tou= meqor-
mi/zein tou\j oi)kh/toraj kai\ toi=j e)n th=| xe/nh| spora/sin a)sfalh= ka/qodon
pare/xein, a)nti\ de\ tou= ta\ tw=n a)/llwn a)fairei=sqai crh/mata prosepi-
dw/sein toi=j deome/noij th\n i)di/an ou)si/an a)pofh/nanta koinh/n.
160 | )Af' h(=j d' a)\n h(me/raj pare/lqh| tij e)pi\ th\n a)rch/n, keleu/ei
th\n )Epinomi/da au)toceiri/a| gra/yai kefalaiw/dh tu/pon perie/cousan
a(pa/ntwn tw=n no/mwn, boulo/menoj e)/gkolla th=| yuch=| ta\ diatetagme/na
gene/sqai: tou= me\n ga\r a)naginw/skontoj u(porrei= ta\ noh/mata th=| fora=|
parasuro/mena, tw=| de\ gra/fonti kata\ scolh\n e)nsfragi/zetai kai\ e)nidru/etai,
th=j dianoi/aj e)neukairou/shj e(ka/stw| kai\ e)pereidou/shj e(auth\n kai\ mh\
metiou/shj e)f' e(/teron, pri\n h)\ peridra/xasqai tou= prote/rou bebai/wj.
161 o(/tan me/ntoi gra/yh|, peira/sqw kaq' e(ka/sthn h(me/ran e)ntugca/nein kai\ a)na-
ginw/skein, u(pe/r te sunecou=j kai\ a)diasta/tou mnh/mhj kalw=n kai\ sumfero/n-
twn a(/pasi diatagma/twn kai\ u(pe\r tou= be/baion e)/rwta kai\ po/qon au)tw=n
e)ggene/sqai, th=j yuch=j a)ei\ didaskome/nhj kai\ e)xeqizome/nhj e)nomilei=n
no/moij i(eroi=j: ai( ga\r makrocro/nioi sunh/qeiai fili/an a)/dolon kai\ kaqara\n
ou) pro\j a)nqrw/pouj mo/non a)lla\ kai\ pro\j i)de/aj a)xiera/stouj gramma/twn
162 a)potelou=si. touti\ de\ sumbh/setai, e)a\n mh\ e(te/rou gra/mmasi kai\ u(po-
mnh/masin o( a)/rcwn a)ll' oi(=j au)to\j e)/grayen e)ntugca/nh|: ta\ ga\r i)/dia/ pwj
163 e(ka/stoij gnwrimw/tera kai\ pro\j a)nalh/yeij e(toimo/tera. kai\ a)/llwj
a)naginw/skwn a(/ma logismo\n e(/xei toiou=ton: "e)gw\ tau=t' e)/graya o( toi-
ou=toj a)/rcwn, mh\ e(te/rw| proscrhsa/menoj u(phretw=n muri/wn o)/ntwn: a)=r'
o(/pwj bibli/on a)poplhrw/sw, kaqa/per oi( misqou= gra/fontej h)\ oi( gumna/-
zontej o)fqalmou/j te kai\ cei=raj, tou\j me\n ei)j o)xuwpi/an, ta\j d' i(/na
w)=sin o)xugra/foi; -po/qen; ou)k e)/stin-a)ll' o(/pwj au)ta\ e)n bibli/w|
gra/fwn eu)qu\j ei)j th\n yuch\n metagra/fw kai\ e)napoma/ttwmai th=| dia-
164 noi/a| qeiote/rouj kai\ a)nekplu/touj carakth=raj. oi( me\n ou)=n a)/lloi basilei=j
bakthri/aj e)/contej skhptroforou=sin, e)moi\ de\ to\ skh=ptro/n e)stin h( bi/bloj
th=j )Epinomi/doj, kau/chma kai\ kle/oj a)nantagw/niston, para/shmon h(gemo-
ni/aj a)nepilh/ptou pro\j a)rce/tupon th\n tou= qeou= basilei/an a)peikonisqei/shj.
165 a)ei\ d' e)pereido/menoj kai\ skhripto/menoj toi=j i(eroi=j no/moij kth/somai du/o
ta\ pa/ntwn a)/rista: e(\n me\n i)so/thta, h(=j mei=zon a)gaqo\n ou)k e)/stin eu(rei=n:
a)lazonei/a ga\r kai\ to\ u(pe/raucon o)ligo/fronoj yuch=j to\ me/llon ou) pro-
166 orwme/nhj. i)so/thj me\n ou)=n th\n e)k tw=n u(phko/wn eu)/noian kai\ a)sfa/leian
a)moiba\j dikai/aj a)ntektino/ntwn a)perga/setai, to\ d' a)/nison kindu/nouj
Philo Judaeus. De specialibus legibus
124
sfalerwta/touj. tou/touj me\n a)podra/somai mish/saj th\n corhgo\n sko/touj
kai\ pole/mwn a)niso/thta, bi/on d' a)nepibou/leuton e(/xw th\n a)stasi/aston
167 i)so/thta timh/saj, h(\ genna=| fw=j kai\ eu)sta/qeian. e(/teron de\ peripoih/somai
to\ | mh\ e)pi\ qa/tera kaqa/per e)pi\ truta/nhj a)ntirre/pein e)ktre/pwn kai\
plagia/zwn ta\ diatetagme/na: peira/somai d' a)/gein au)ta\ dia\ lewfo/rou
th=j me/shj o)rqai=j kai\ a)rti/aij ba/sesi crhsa/menoj pro\j metousi/an a)ptai/-
168 stou bi/ou." basilikh\n d' ei)/wqe Mwush=j o)noma/zein o(do\n th\n me/shn,
u(perbolh=j kai\ e)llei/yewj ou)=san meqo/rion, kai\ a)/llwj e)peidh\ to\ me/son
e)n tria/di th\n h(gemoni/da ta/xin ei)/lhcen, a(rmozo/menon ta\ par' e(ka/tera
ei)j e(/nwsin a)dialu/tw| desmw=|, u(f' w(=n kai\ doruforei=tai tro/pon basile/wj.
169 nomi/mou d' a)/rcontoj i)so/thta timw=ntoj, a)deka/stou, ta\ di/kaia kri/nontoj
dikai/wj #Deut. 16, 20$, e)mmeletw=ntoj a)ei\ toi=j no/moij, a)=qlon ei)=nai/ fhsi
th\n makrocro/nion h(gemoni/an, ou)c i(/na polueth= zwh\n au)tw=| cari/shtai
meta\ tou= ta\ koina\ prutaneu/ein, a)ll' i(/na a)nadida/xh| tou\j a)gnoou=ntaj,
o(/ti o( no/mimoj a)/rcwn, ka)\n teleuth/sh|, bi/on zh=| makrai/wna dia\ tw=n
pra/xewn, a(\j a)qana/touj a)pole/loipe mnhmei=a kaloka)gaqi/aj a)kaqai/reta.
170 Prosh/kei de\ tw=| th=j a)nwta/tw kai\ megi/sthj a)rch=j a)xiwqe/nti
ai(rei=sqai diado/couj, oi(\ suna/rxousi kai\ sundika/sousi kai\ ta)/lla o(/sa
koinwfelh= sundioikh/sousin. ei(=j ga\r ou)k a)\n e)xarke/sai, ka)\n proqumo/tatoj
h)=| kai\ pa/ntwn e)rrwmene/statoj e(ka/teron, sw=ma kai\ yuch/n, pro\j ta\ me-
ge/qh kai\ plh/qh tw=n pragma/twn, a)peirhkw\j th=| fora=| tw=n e)piceome/nwn
kaq' e(ka/sthn h(me/ran a)llaco/qen a)/llwn, ei) mh\ tou\j sullhyome/nouj e)/coi,
pa/ntaj a)risti/ndhn e)pilelegme/nouj fronh/sei, duna/mei, dikaiosu/nh|, qeo-
sebei/a|, tw=| mh\ e)ktre/pesqai mo/non a)lla\ kai\ misei=n w(j e)cqro\n kai\
171 me/giston kako\n a)lazonei/an. bohqoi\ ga\r ou(=toi kai\ parasta/tai ge/noint'
a)\n a)ndri\ kalw=| ka)gaqw=| ta\ koina\ e)phcqisme/nw| sunepikoufi/zein kai\
e)pelafri/zein e)pithdeio/tatoi. kai\ a)/llwj, e)peidh\ tw=n u(poqe/sewn ai( me/n
ei)si mei/zouj, ai( de\ bracu/terai, ta\j me\n e)la/ttouj, i(/na mh\ peri\ mikra\
tri/bhtai, toi=j u(pa/rcoij e)ndi/kwj a)\n e)pitre/yai, tw=n de\ meizo/nwn a)nag-
172 kai/wj au)to\j a)\n ge/noito e)xetasth\j a)kribe/statoj. mega/laj d' u(polhpte/on
u(poqe/seij ou)c a(\j oi)/ontai/ tinej, o(/tan e)/ndoxoi pro\j e) ndo/xouj diafe/rwntai
kai\ plou/sioi pro\j plousi/ouj kai\ h(gemo/nej pro\j h(gemo/naj, a)ll' e)/mpalin
o(/tan i)diw=tai kai\ a)/poroi kai\ a)/doxoi pro\j dunatwte/rouj, oi(=j pro\j to\
173 mhde\n a)nh/keston paqei=n mi/a e)lpi\j o( dikasth/j. e(kate/rou de\ tw=n ei)rh-
me/nwn safh= paradei/gmata eu(rei=n e)/stin e)n toi=j i(eroi=j no/moij, a(\ mimei=sqai
kalo/n. h)=n ga/r pote cro/noj, e)n w(=| mo/noj au)to\j e)bra/beue ta\ peri\ di/kaj
Mwush=j e(/wqen ei)j nu/kta ponou/menoj: a)ll' | au)=qij a)fiko/menoj o( pen-
qero\j kai\ sunidw\n o(/sw| ba/rei pie/zetai pragma/twn, e)pisurreo/ntwn a)ei\
tw=n ta\j a)mfisbhth/seij e)co/ntwn, a)/rista sunebou/leusen e(le/sqai diado/couj,
i(/n' oi( me\n ta\ bracu/tera kri/nwsin, au)to\j d' e)fedreu/h| toi=j mei/zosi kairou\j
174 ei)j a)na/paulan au(tw=| didou/j. peisqei\j de\ toi=j legome/noij-kai\ ga\r
h)=n sumfe/ronta-tou\j dokimwta/touj e)x a(/pantoj tou= plh/qouj e(lo/menoj
u(pa/rcouj a(/ma kai\ dikasta\j kaqi/sthsi, keleu/saj ta\j mei/zouj kri/seij
175 e)p' au)to\n a)na/gein. tau/thn th\n pro/staxin a)na/grapton ai( i(erai\ bi/bloi
perie/cousin ei)j th\n tw=n kaq' e(ka/sthn genea\n a)rco/ntwn didaskali/an,
Philo Judaeus. De specialibus legibus
125
i(/na prw=ton me\n mh\ a)podokima/zwsi sumbou/louj w(j i(kanoi\ pa/nta peria-
qrei=n, Mwuse/wj ou)k a)podokima/santoj tou= panso/fou kai\ qeofilou=j,
e)/peita de\ i(/na deute/rouj kai\ tri/touj h(gemo/naj ai(rw=ntai, fronti/zontej
tou= mh\ peri\ mikra\ tribo/menoi tw=n a)nagkaiote/rwn a)melei=n: a)mh/canon
176 ga\r e)f' a(/panta fqa/nein fu/sin a)nqrwpi/nhn. e(\n me\n dh\ tw=n para-
deigma/twn memh/nutai: tou= de\ deute/rou th\n pi/stin e)farmoste/on. mega/laj
e)/fhn ei)=nai di/kaj ta\j tw=n tapeinote/rwn: a)sqene\j de\ kai\ tapeino\n ch/ra
kai\ o)rfano\j kai\ e)ph/lutoj: tou/toij crh\ dika/zein to\n a)nwta/tw basile/a
kai\ th\ n e)f' a(/pasin a)naya/menon a)rch/n, e)pei\ kata\ Mwuse/a kai\ o( tw=n
o(/lwn h(gemw\n qeo\j ou)k e)skora/kisen au)tou\j th=j a)f' au(tou= dikaionomi/aj.
177 u(mnh/saj ga\r ta\j tou= o)/ntoj a)reta\j o( i(erofa/nthj to\n tro/pon tou=ton:
"o( qeo\j o( me/gaj kai\ krataio/j, o(/stij ou) qauma/zei pro/swpon ou)de\ mh\
la/bh| dw=ron poiw=n kri/sin" #Deut. 10, 17. 18$, e)pile/gei-ti/sin h(
kri/sij; ou) satra/paij kai\ tura/nnoij kai\ gh=j kai\ qala/tthj a)nayame/noij
178 to\ kra/toj, a)ll' "e)phlu/tw| kai\ o)rfanw=| kai\ ch/ra|": tw=| me\n o(/ti tou\j
suggenei=j, ou(\j mo/nouj ei)ko\j e)/cein sunagwnista/j, e)cqrou\j a)sumba/touj
ei)rga/sato e(autw=| metanasta\j ei)j a)lh/qeian kai\ th\n tou= e(no\j timi/ou timh\n
a)po\ muqikw=n plasma/twn kai\ poluarci/aj, a(\ gonei=j kai\ pa/ppoi kai\
pro/gonoi kai\ pa/ntej oi( a)f' ai(/matoj tou= steilame/nou th\n kalh\n a)poiki/an
tau/thn e)xeti/mhsan: tw=| d' e)peidh\ patro\j kai\ mhtro\j tw=n e)k fu/sewj
bohqw=n kai\ u(perma/cwn e)ste/rhtai, duna/mewj th=j mo/nhj ei)j summaci/an
a)nagkai/aj e)rhmwqei/j: th=| d' o(/ti to\n diadexa/menon a)/ndra th\n tw=n gone/wn
e)pime/leian kai\ prostasi/an a)fh/|rhtai: gunaiki\ ga\r a)nh\r ei)j khdemoni/an,
179 w(/sper gonei=j parqe/nw|. scedo\n de\ kai\ to\ su/mpan )Ioudai/wn e)/qnoj o)rfanou=
lo/gon e)/cei sugkrino/menon toi=j a(pantacou= pa=si: ta\ me\n ga/r, o(po/te mh\
qeh/latoi kataskh/ptoien sumforai/, dia\ | ta\j e)n toi=j e)/qnesin e)pimixi/aj
ou)k a)porei= bohqw=n koinopragou/ntwn, tw=| d' h(/kista/ tij sunagwni/zetai
no/moij e)xaire/toij crwme/nw|: semnoi\ d' ei)si\n e)x a)na/gkhj, a(/te pro\j th\n
a)/kran a)reth\n a)lei/fontej: to\ de\ semno\n au)sthro/n, tou=to d' o( polu\j
180 o(/miloj a)nqrw/pwn a)postre/fetai dia\ th\n h(donh=j a) podoch/n. a)ll' o(/mwj
th=j o)rfani/aj au)tou= kai\ e)rhmi/aj e)/leon kai\ oi)=kto/n fhsi Mwush=j a)ei\
lamba/nein to\n h(gemo/na tw=n o(/lwn w(=| proskeklh/rwtai, dio/ti tou= su/m-
pantoj a)nqrw/pwn ge/nouj a)penemh/qh oi(=a/ tij a)parch\ tw=| poihth=| kai\
181 patri/. to\ d' ai)/tion ai( tw=n a)rchgetw=n tou= e)/qnouj perima/chtoi dikaio-
su/nai kai\ a)retai/, ai(\ kaqa/per futa\ a)qa/nata diame/nousin a)eiqale/a karpo\n
fe/rousai toi=j a)pogo/noij swth/rion kai\ pro\j pa/nta w)fe/limon, ka)\n au)toi\
182 tu/cwsi diamarta/nontej i)a/sima a)lla\ mh\ pantelw=j a)ni/ata. mh\ me/ntoi
nomi/ saj tij a)gaqo\n ei)=nai te/leion th\n eu)ge/neian o)ligwrei/tw kalw=n
pra/xewn, logizo/menoj o(/ti mei/zonoj o)rgh=j a)/xioj tugca/nein e)sti\n o( gennhqei\j
me\n e)k tw=n a)ri/stwn, ai)scu/nhn d' e)pife/rwn toi=j gennh/sasi dia\ th\n tw=n
tro/pwn kaki/an: e)/cwn ga\r oi)kei=a paradei/gmata kaloka)gaqi/aj a(\ mimh/setai
kai\ mhde\n a)pomatto/menoj ei)j u(giai/nontoj bi/ou kato/rqwsin e)pi/lhptoj.
183 )Apagoreu/ei d' o( no/moj tw=| th\n prostasi/an kai\ e)pime/leian
tw=n koinw=n a)neilhfo/ti dikaiota/thn a)pago/reusin, mh\ poreu/esqai do/lw|
e)n tw=| e)/qnei: yuch=j ga\r a)neleuqe/rou kai\ sfo/dra douloprepou=j e)pi/boula
Philo Judaeus. De specialibus legibus
126
184 h)/qh suskiazou/shj u(pokri/sei to\ e)/rgon. to\n ga\r a)/rconta ou(/twj crh\
proesta/nai tw=n u(phko/wn w(j pate/ra pai/dwn, i(/na kai\ au)to\j w(j u(po\
gnhsi/wn ui(w=n a)ntitima=tai: dio\ koinoi\ po/lewn kai\ e)qnw=n gonei=j, ei) dei=
ta)lhqe\j ei)pei=n, a)/rconte/j ei)sin oi( a)gaqoi/, th\n i)/shn, e)/sti d' o(/te kai\
perittote/ran eu)/noian e)pideiknu/menoi: tou\j d' e)pi\ lu/mh| kai\ zhmi/a| tw=n
u(phko/wn mega/laj periballome/nouj dunastei/aj ou)k a)/rcontaj a)ll' e)cqrou\j
185 prosagoreute/on, ta\ polemi/wn a)sumba/twn drw=ntaj. ou) mh\n a)lla\ kai\
oi( dolerw=j a)dikou=ntej ponhro/teroi tw=n fanerw=j e)nantioume/nwn ei)si/n,
ei)/ ge tou\j me\n e)/nesti r(a|di/wj a)mu/nasqai gumnh\n a)pampi/scontaj th\n
dusme/neian, tw=n d' e)sti\ du/slhptoj kai\ dusqh/ratoj h( mocqhri/a kaqa/per
e)n qea/trw| skeuh\n a)llotri/an a)nalambano/ntwn ei)j a)po/kruyin a)lhqou=j
186 o)/yewj. fqa/nei de\ to\ th=j a)rch=j ei)=doj kai\ diade/duken, o)li/gou de/w
fa/nai, pro\j a(/panta ta\ tou= bi/ou me/rh, diafe/ron au)to\ mo/non mege/qei
kai\ tw=| posw=|. o(/per ga\r po/lewj basileu/j, tou=to kai\ kw/mhj o( prw=toj
kai\ oi)ki/aj despo/thj kai\ nosou/ntwn i)atro/j, kai\ | stratope/dou me\n stra-
thgo/j, nau/arcoj d' e)pibatikou= kai\ plhrwma/twn, kai\ pa/lin forti/dwn
me\n kai\ o(lka/dwn nau/klhroj, kubernh/thj de\ plwth/rwn: oi(\ pa/ntej
du/nantai me\n a)/mfw to/ te eu)= kai\ to\ cei=ron, bou/lesqai d' o)fei/lousi to\
a)/meinon: to\ a)/meinon d' e)sti\n w)felei=n a)lla\ mh\ bla/ptein o(/souj a)\n oi(=o/n
187 te h)=|. to\ ga\r e(/pesqai qew=| tou=t' e)sti/n, e)pei\ ka)kei/nw| du/namij me/n e)sti
dra=n e(ka/tera, bou/letai de\ mo/na ta)gaqa/. mhnu/ei de\ h( tou= ko/smou
ge/nesi/j te kai\ dioi/khsij: ta\ ga\r mh\ o)/nta e)ka/lesen ei)j to\ ei)=nai ta/xin
e)x a)taxi/aj kai\ e)x a)poi/wn poio/thtaj kai\ e)x a)nomoi/wn o(moio/thtaj kai\
e)x e(teroioth/twn tauto/thtaj kai\ e)x a)koinwnh/twn kai\ a)narmo/stwn
koinwni/aj kai\ a(rmoni/aj kai\ e)k me\n a)niso/thtoj i)so/thta e)k de\ sko/touj
fw=j e)rgasa/menoj: a)ei\ ga/r e)stin e)pimele\j au)tw=| kai\ tai=j eu)erge/tisin
au)tou= duna/mesi to\ plhmmele\j th=j cei/ronoj ou)si/aj metapoiei=n kai\ meqar-
188 mo/zesqai pro\j th\n a)mei/nw. tau=ta mimei=sqai prosh/kei tou\j
a)gaqou\j a)/rcontaj, ei)/ ge/ tij au)toi=j fronti/j e)stin e)xomoiw/sewj th=j pro\j
qeo/n. e)pei\ de\ u(porrei= muri/a kai\ lanqa/nei to\n a)nqrw/pinon nou=n, a(/t'
e)ndedeme/non ai)sqh/sewn o)/clw| tosou/tw| paragagei=n kai\ a)path=sai yeude/si
do/xaij i(kanwta/tw|, ma=llon d' e)ntetumbeume/non qnhtw=| sw/mati, o(\ kuri/wj
a)/n tij sh=ma kale/seie, mhdei\j ai)dei/sqw dikasth\j o(mologw=n a)gnoei=n o(/per
189 a)gnoei=. prw=ton me\n ga\r o( yeudo/menoj au)to\j au(tou= genh/setai cei/rwn,
a)lh/qeian u(pero/rion th=j yuch=j pefugadeukw/j: e)/peita de\ muri/a bla/yei
tou\j krinome/nouj, tuflh\n gnw=sin a)pofaino/menoj tw=| mh\ ble/pein ta\
190 di/kaia. o(/tan ou)=n a)maura\n poih=tai th\n a)nti/lhyin tw=n pragma/twn
a)sa/feian kai\ polu\ sko/toj a)pergazome/nwn, paraitei/sqw ta\j kri/seij kai\
a)napempe/tw pro\j a)kribeste/rouj dikasta/j: ou(=toi de\ ti/nej a)\n ei)=en h)\
191 i(erei=j kai\ o( tw=n i(ere/wn e)/xarcoj kai\ h(gemw/n; oi( ga\r leitourgoi\ qeou=
gnh/sioi th\n dia/noian e)pimelw=j h)ko/nhntai, to\ para\ mikro\n ou) mikro\n
sfa/lma h(gou/menoi, dia\ ta\j e)n a(/pasin u(perbola\j tou= qerapeuome/nou
basile/wj-dio\ kai\ proste/taktai pa=si toi=j i(erwme/noij nhfali/ouj qu/ein,
i(/na mhde\n tou= parapai/ein kai\ paralhrei=n fa/rmakon u(peiselqo\n tou\j th=j
192 dianoi/aj o)fqalmou\j a)maurw/sh|-, ta/ca d' e)peidh\ kai\ o( pro\j a)lh/qeian
Philo Judaeus. De specialibus legibus
127
i(ereu\j eu)qu/j e)sti profh/thj, ou) ge/nei ma=llon h)\ a)reth=| parelhluqw\j
e)pi\ | th\n tou= o)/ntwj o)/ntoj qerapei/an, profh/th| d' ou)de\n a)/gnwston, e)/conti
nohto\n h(/lion e)n au(tw=| kai\ a)ski/ouj au)ga/j, ei)j e)nargesta/thn kata/lhyin
tw=n ai)sqh/sei me\n a)ora/twn dianoi/a| de\ katalhptw=n.
193 Pa/lin oi( staqmi/a kai\ zuga\ kai\ me/tra diaceiri/zontej e)/mporoi
kai\ ka/phloi kai\ a)gorai=oi kai\ o(/soi a)/lloi ta\ pro\j to\ zh=n w)/nia pipra/-
skousi xhra/ te kai\ u(gra\ ta/ttontai me\n u(p' a)gorano/moij, o)fei/lousi d'
au)toi\ e(autw=n, e)a\n swfronw=sin, a)/rcontej ei)=nai, mh\ fo/bw| ta\ di/kaia
drw=ntej a)ll' e(kousi/w| gnw/mh|: tou= ga\r met' a)na/gkhj to\ au)toke/leuston
194 kato/rqwma timiw/teron pantacou=. dio\ prosta/ttei toi=j kaph/loij kai\
e)mpo/roij kai\ ei)/ tinej a)/lloi th\n toiau/thn proai/resin e)panh/|rhntai tou=
bi/ou zuga\ di/kaia kai\ staqmi/a kai\ me/tra paraskeua/zesqai, mhde\n e)pi\
bla/bh| tw=n w)noume/nwn kakotecnou=ntaj, a)ll' a)p' e)leuqe/raj kai\ a)do/lou
yuch=j e(/kasta kai\ le/gein kai\ pra/ttein e)kei=no logizome/nouj, o(/ti ta\ me\n
a)/dika ke/rdh blaberw/tata, o( de\ meta\ dikaiosu/nhj plou=toj a)nafai/retoj.
195 )Epei\ de\ filergi/aj a)=qla misqoi\ pro/keintai toi=j dhmiourgoi=j, dhmiour-
gou=si de\ oi( e)n e)ndei/aij, a)ll' ou)c oi(=j a)/fqonoi periousi/ai, keleu/ei mh\
u(perti/qesqai ta\j do/seij, a)ll' au)th=| pare/cein h(me/ra| to\n diomologhqe/nta
misqo/n. a)/topon ga\r ta\ me\n e)k th=j tw=n penh/twn u(phresi/aj a)peilh-
fe/nai tou\j eu)po/rouj, ta\j d' a)nti\ tou/twn a)moiba\j mh\ a)ntiparascei=n
196 a)po/roij eu)qu\j periousi/a| zw=ntaj. a)=r' ou)k e)nargh= dei/gmata tau=t' e)sti\
profulakh=j meizo/nwn a)dikhma/twn; o( ga\r mhde\ misqo\n to\n pa/ntwj a)po-
doqhso/menon e)w=n e)kpro/qesmon gene/sqai, proqesmi/an o(ri/saj e(spe/ran, e)n
h(=| deh/sei to\n dhmiourgo\n a)pallatto/menon oi)/kade komi/sasqai th\n a)moibh/n,
ou(=toj ou) polu\ pro/teron a(rpagh\n a)pagoreu/ei kai\ kloph\n kai\ crewkopi/an
kai\ o(/sa tou/toij o(moio/tropa, diapla/ttwn kai\ diamorfw=n th\n yuch\n pro\j
do/kimon ei)=doj to\ kaloka)gaqi/aj au)th=j;
197 Eu)= me/ntoi ka)kei=no diei/rhtai, o(/pwj mhdei\j mhde/na blasfhmh=|
kai\ kakhgorh=|, kai\ ma/lista kwfo\n ou)/te ai)/sqhsin w(=n a)dikei=tai duna/menon
labei=n ou)/te e)n toi=j i)/soij au)to\ tou=to a)mu/nasqai. ma/ch ga\r pasw=n
e)knomwta/th, kaq' h(\n to\ me\n e(/teron me/roj e)n tw=| dra=n e)xeta/zetai, to\ d'
198 e(/teron e)n tw=| mo/non pa/scein. toi=j de\ kakhgorou=si tou\j a)nau/douj kai\
ta\ w)=ta beblamme/nouj o(/moion a)di/khma drw=sin oi( tufloi=j o)li/sqouj e)m-
poiou=ntej kai\ e(/ter' a)/tta e)n posi\ tiqe/ntej: a)na/gkh ga/r, ou)c oi(/ouj te
o)/ntaj u(perbai/nein di' a)/gnoian, periptai/ontaj a)mfo/tera kai\ th=j o(dou=
199 diamarta/nein kai\ ta\j ba/seij bla/ptesqai. toi=j de\ tw=n toiou/twn e)rga/taij
te kai\ zhlwtai=j e)panatei/netai qeou= fo/bon o( no/moj, ei)ko/twj kai\ | prosh-
ko/ntwj, e)peidh\ mo/noj ou(=toj th\n cei=ra u(pere/cei kai\ proaspi/zei tw=n
au(toi=j bohqei=n a)dunatou/ntwn: kai\ mo/non ou)k a) /ntikru/j fhsi toi=j a)diko-
200 pragou=si tou\j me\n peplhmmelhme/nouj: "w)= kenoi\ frenw=n, lh/sesqai
nomi/zete ge/lwta h(gou/menoi ta\j e)kei/nwn sumfora\j kai\ ei)j tau=ta e)xamar-
ta/nontej, peri\ a(\ sumbe/bhken a)tucei=n au)toi=j, w)=ta me\n dia\ kakhgoriw=n,
o)fqalmou\j de\ dia\ tw=n e)n posi\n o)li/sqwn; to\n de\ pa/ntwn e)/foron kai\
di/opon qeo\n ou)de/pote lh/sesqe kakopragi/aij a)qli/wn a)nqrw/pwn e)pem-
bai/nontej, w(j ta\j o(moi/aj kh=raj ou)k e)ndexo/menoi, sw=ma me\n pa/saij
Philo Judaeus. De specialibus legibus
128
a(lwto\n no/soij perife/rontej, ai)sqh/seij d' e)pikh/rwj e)cou/saj, ai(\ mikra=j
e(/neka kai\ th=j tucou/shj profa/sewj ou)k a)maurou=ntai mo/non, a)lla\ kai\
201 a)nia/touj u(pome/nousi phrw/seij." tou\j ou)=n e)pilelhsme/nouj me\n e(autw=n,
e)pikudeste/rouj d' oi)ome/nouj ei)=nai th=j fusikh=j a)nqrw/pwn a)sqenei/aj,
e)kpefeuge/nai de\ ta\j a)dh/louj kai\ a)tekma/rtouj th=j tu/chj e)piboula/j, h(\
polla/kij ai)fnidi/ouj skhptou\j e)pe/rriye kai\ eu)ploi/a| bi/ou crwme/nouj
mo/non ou)k e)n au)toi=j lime/sin eu)daimoni/aj kate/kluse, ti/ dei= megalaucei=n
kai\ e)pembai/nein sumforai=j e(te/rwn, mhde\ th\n pa/redron di/khn tou= pa/ntwn
h(gemo/noj ai)doume/nouj, h(=| qe/mij a)koimh/toij kai\ o)xuwpesta/toij o)/mmasi
202 kai\ ta\ e)n mucoi=j w(j e)n h(li/w| kaqarw=| periaqrei=n; ou(=toi/ moi dokou=si
mhd' a)\n teteleuthko/twn a)posce/sqai di' u(perbolh\n w)mo/thtoj, a)lla\
#to\ lego/menon dh\ tou=to para\ toi=j polloi=$j mh\ a)\n o)knh=sai nekrou\j
e)pisfa/ttein, e)pei\ kai\ me/resi toi=j tro/pon tina\ proteqnhko/sin e)nalu/ein
kai\ e)nubri/zein a)xiou=sin-o)fqalmoi/ te ga\r mh\ ble/pontej nekroi\ kai\
w)=ta mh\ a)kou/onta-, w(/st' ei) kai\ ou(= me/rh tau=t' e)sti\n e)x a)nqrw/pwn
a)fanisqei/h, to\ a)nhlee\j kai\ a)su/mbaton e)pidei/xontai, mhde\n a)nqrw/pinon
kai\ sumpaqe\j dra/santej, a(\ teteleuthko/si kai\ pro\j e)cqrw=n e)n a)khru/ktoij
pole/moij sw/|zetai. tau=ta me\n e)pi\ tosou=ton.
203 (Armoni/an de/ tina stoichdo\n e(xh=j ti/qhsin o(moiotro/pwn
paraggelma/twn, fa/skwn ta\ kth/nh mh\ o)ceu/ein e(terozu/goij, to\n a)mpelw=na
mh\ kataspei/rein di/foron, i(ma/tion e)k duoi=n u(fasme/non, ki/bdhlon e)/rgon,
mh\ a)mpe/cesqai. le/lektai de\ to\ me\n prw=ton e)n toi=j kata\ moicw=n, pro\j
e)/mfasin tranote/ran tou= mh\ dei=n a)llotri/oij ga/moij | e)fedreu/ein, fqei/rontaj
me\n h)/qh gunaikw=n, fqei/rontaj de\ kai\ ta\j e)pi\ te/knwn spora=| gnhsi/wn
crhsta\j e)lpi/daj: o( ga\r ta\j e)n a)lo/goij zw/|oij e(terogenw=n o)cei/aj a)ph-
204 goreukw\j e)/oike po/rrwqen a)nakoph\n moicw=n e)rga/zesqai. lekte/on de\
kai\ nu=n e)n toi=j peri\ dikaiosu/nhj: to\ ga\r au)to\ plei/osin e)farmo/ttein,
ei) du/naito/ pwj, ou) parete/on. e)/stin ou)=n di/kaion ei)j tau)to\n a)/gein ta\
duna/mena koinwnei=n: ta\ d' o(mogenh= pe/fuken ei)j koinwni/an, e)pei\ kai\ o(/sa
e(terogenh= kata\ tou)nanti/on a)/mikta kai\ a)koinw/nhta, oi(=j o( mhcanw/menoj
205 e)kqe/smouj o(mili/aj a)/dikoj, no/mon fu/sewj a)nairw=n. o( d' o)/ntwj i(ero\j
no/moj tosau/th| promhqei/a| ke/crhtai tou= dikai/ou, w(/st' ou)d' a)/roton gh=j
e)pitre/pei poiei=sqai dia\ tw=n th\n i)scu\n a)ni/swn, a)ll' e)n tau)tw=| katazeu/-
xantaj o)/non te kai\ mo/scon a)rotria=n e)kw/lusen, i(/na mh\ peritth=| duna/mei
tou= ma=llon e)rrwme/nou to\ a)sqene/steron a(milla=sqai biasqe\n a)pei/ph| kai\
206 proka/mh|. kai/toi to\ me\n e)rrwmene/steron, o( tau=roj, e)n th=| ta/xei tw=n
kaqarw=n zw/|wn a)nagra/fetai, to\ d' a)sqene/steron, o( o)/noj, e)n th=| tw=n
mh\ kaqarw=n. a)ll' o(/mwj kai\ toi=j cei/rosin ei)=nai dokou=sin ou)k e)fqo/nhsen
w)felei/aj th=j a)po\ tou= dikai/ou, pro\j a)nagkaiota/thn ma/qhsin, w(/j g'
oi)=mai, dikastw=n, i(/na mhde\n e)n tai=j kri/sesin e)lattw=si tou\j dusgenei=j e)n
207 oi(=j ou) ge/nouj a)ll' a)reth=j h)\ kaki/aj e)sti\n e)xe/tasij. e)mfere/j e)sti tou/toij
dia/tagma kai\ to\ teleutai=on tw=n e)n th=| suzugi/a|, to\ mh\ sunufai/nein ta\j
e(teroeidei=j ou)si/aj, e)/ria kai\ li/na: kai\ ga\r e)pi\ tou/twn ou) mo/non h( dia-
foro/thj a)koinw/nhton, a)lla\ kai\ h( e)pikra/teia qate/rou r(h=xin a)pergazome/nh
208 ma=llon h)\ e(/nwsin, o(/tan de/h| crh=sqai. me/son h)=n th=j e)n suzugi/a|
Philo Judaeus. De specialibus legibus
129
tria/doj to\ mh\ kataspei/rein a)mpelw=na di/foron. prw=ton me/n, i(/na mh\
fu/rhtai sugceo/mena ta\ ge/nouj o)/nta e(te/rou: sparta\ ga\r de/ndroij kai\
de/ndra spartoi=j a)noi/keia. paro\ kai\ h( fu/sij ou) th\n au)th\n proqesmi/an
a)mfote/roij w(/risen ei)j th\n tw=n e)thsi/wn karpw=n ge/nesin, a)lla\ toi=j me\n
ei)j a)/mhton w(/ran a)pe/neime to\ e)/ar, toi=j d' ei)j sugkomidh\n a)krodru/wn
209 lh=gon qe/roj. sumbai/nei gou=n kata\ to\n au)to\n cro/non ta\ me\n a)fauai/nesqai
proanqh/santa, ta\ de\ blasta/nein proafauanqe/nta: ceimw=ni me\n ga\r
fullorroou/ntwn de/ndrwn ta\ sparta\ a)nqei=, e)/ari de\ kata\ tou)nanti/on
au)ainome/nwn o(/sa sparta\ blasta/nousin ai( de/ndrwn h(me/rwn te kai\ a)gri/wn
u(=lai: kai\ scedo\n o( au)to\j o(/roj e)sti/n, e)n w(=| oi( me\n tw=n spartw=n karpoi\
210 teleiou=ntai, oi( de\ tw=n de/ndrwn a)rch\n gene/sewj lamba/nousin. ei)ko/twj
ou)=n ta\ tosou=ton a)llh/lwn | dihrthme/na kai\ tai=j fu/sesi kai\ tai=j a)nqh/sesi
kai\ toi=j ei)j to\ genna=n ta\ oi)kei=a kairoi=j die/zeuxe kai\ diw/|kise ta/xin e)x
a)taxi/aj ei)shgou/menoj: ta/xei me\n ga\r suggene\j ko/smoj, a)taxi/a| de\ to\
211 a)/kosmon. deu/teron de/, i(/na mh\ e(ka/tera ta\ ei)/dh bla/pthtai/ te kai\ a)nti-
bla/pth|, th\n trofh\n ta\ e(/tera tw=n e(te/rwn paraspw/mena, h(=j kataker-
matizome/nhj, oi(=a e)n limw=| kai\ spa/nei, a)nagkai/wj ta\ futa\ pa/nta dia\
pa/ntwn e)xasqenh/sei kai\ h)\ stei/rwsin e)nde/xetai pro\j to\ pantele\j a)forh/-
santa h)\ eu)genei=j karpou\j ou)de/pote oi)/sei proexasqenh/santa tai=j e)ndei/aij.
212 tri/ton de/, o(/pwj a)retw=sa gh= mh\ pie/zhtai baruta/toij a)/cqesi, tou=to me\n
u(po\ th=j tw=n speirome/nwn e)n tau)tw=| kai\ fuome/nwn sunecou=j kai\ e)pal-
lh/lou pukno/thtoj, tou=to d' u(po\ th=j tw=n karpw=n diplasiazome/nhj fora=j.
a)po/crh ga\r e)x e(no\j cwri/ou lamba/nein e(/na dasmo\n e)th/sion tw=| kekthme/nw|,
kaqa/per e)k po/lewj basilei=: to\ de\ fo/rouj e)piceirei=n plei/ouj e)kle/gein
filocrhmati/aj u(perballou/shj e)/rgon e)sti/n, h(=| kai\ ta\ fu/sewj a)natre/petai
213 no/mima. dio\ fai/h a)\n o( no/moj toi=j e)gnwko/si tou\j a)mpelw=naj e(/neka
pleonexi/aj kataspei/rein: "mh\ cei/rouj gi/nesqe tw=n o(/ploij kai\ stratei/aij
po/leij kai\ cw/raj u(phgme/nwn basile/wn, oi(\ pronoi/a| tou= me/llontoj kai\
a(/ma feidoi= tw=n u(phko/wn e(/na dasmo\n e)th/sion e)kle/gein a)xiou=si, stocazo/-
menoi tou= mh\ bracei= kairw=| kata\ to\ pantele\j ei)j e) sca/thn a)pori/an
214 au)tou\j a)gagei=n. u(mei=j d' e)a\n e)k tou= au)tou= e)da/fouj e)/ari me\n tou\j
kriqw=n kai\ purw=n fo/rouj a)napra/tthte, qe/rei de\ tou\j tw=n a)krodru/wn,
diplasi/oij au)to\ dasmoi=j e)ktrachliei=te: a)pagoreu/sei ga\r kata\ to\ ei)ko\j
a)qlhtou= tro/pon ou)k e)wme/nou diapnei=n kai\ sulle/gesqai du/namin ei)j e(te/raj
215 a)gwni/aj a)rch/n. a)ll' e)oi/kate r(a|di/wj w(=n dietaxa/mhn koinwfelw=n e)klan-
qa/nesqai: ei) gou=n e)me/mnhsqe th=j peri\ tou= e(bdo/mou e)/touj ei)shgh/sewj,
kaq' h(\n e)dikai/wsa th\n i(era\n cw/ran e)xani/esqai mhdeni\ tw=n kata\ gewrgi/an
e)/rgwn a)potrucome/nhn e(/neka tw=n e)n e(xaeti/a| po/nwn, ou(\j u(pe/sth karpo-
forou=sa tai=j e)thsi/oij w(/raij kata\ tou\j th=j fu/sewj qesmou/j, ou)k a)\n
e)pineanieuo/menoi kai\ e)piceironomou=ntej tai=j pleonexi/aij kainou\j spo/rouj
e)penoei=te th\n dendri/tida gh=n kai\ ma/lista th\n a)mpelo/futon kataspei/-
rontej, i(/na dittai=j proso/doij kaq' e(/kaston e)niauto\n a)mfote/raij a)di/koij
au)/xhte ta\j ou)si/aj u(po\ filocrhmati/aj, e)kno/mou e)piqumi/aj, a)rgurologou=ntej.
216 ou) ga\r a)\n u(pomei/nai o( au)to\j e)/tei te e(bdo/mw| ta\ oi)kei=a cwri/a a)nie/nai
mh\ prosodeuo/menoj, u(pe\r tou= th\n gh=n a)nakth/sasqai ponhqei=san, kai\
Philo Judaeus. De specialibus legibus
130
217 baru/nein au)th\n kai\ pie/zein dittoi=j a)/cqesin. a)nagkai/wj ou)=n a)pefhna/mhn
tw=n toiou/twn kthma/twn a)ni/eron ei)=nai kai\ a)/nagnon | to/ te th=j o)pw/raj
ge/nnhma kai\ to\n tou= spo/rou karpo/n, dio/ti au)ceni/zetai tro/pon tina\ kai\
a)/gcetai pneu=ma zw|ofutou=n e)n a)retw/sh| gh=| kai\ o(/ti tai=j tou= qeou= dwreai=j
o( kekthme/noj e)nalu/ei kai\ e)nspaqa=| prosanarrhgnu\j ta\j a)di/kouj e)pi-
218 qumi/aj au(tou=, me/troij au)ta\j mh\ periori/zwn." a)=r' ou)k a)/xion e)ra-
sqh=nai tw=n toiou/twn u(fhgh/sewn, ai(\ makro/qen tw=n e)p' a)nqrw/poij
pleonexiw=n th\n lu/ ssan a)nei/rgousi kai\ a)nako/ptousin; o( ga\r a)pomaqw\n
e)n futoi=j i)diw/thj ke/rdoj a)/dikon, ei) labo/menoj meizo/nwn pragma/twn
ge/noito basileu/j, crh/setai tw=| e)/qei pro\j a)/ndraj o(mou= kai\ gunai=kaj
ou) dittou\j fo/rouj a)napra/ttwn ou)de\ %dittoi=&j dasmoi=j tou\j u(phko/ouj
e)ktrachli/zwn: i(kano\n ga\r to\ su/ntrofon e)/qoj mala/xai sklhra\ h)/qh kai\
tro/pon tina\ paidagwgh=sai kai\ diapla/sai pro\j belti/onaj tu/pouj: tu/poi
d' a)mei/nouj ei)si/n, ou(\j e)nsfragi/zetai yuch=| dikaiosu/nh.
219 Tau=ta me\n e(ni\ e(ka/stw| nomoqetei=. kaqolikw/terai de\ pros-
ta/xeij ei)si\n e(/terai, a(\j a( /panti tw=| e)/qnei koinh=| diagoreu/ei, parainw=n
w(j prosenekte/on ou) fi/loij kai\ summa/coij au)to\ mo/non a)lla\ kai\ toi=j th=j
220 summaci/aj a)fistame/noij. e)a\n ga/r, fhsi/n, ei)/sw teicw=n kataklei/santej
au(tou\j a)pauceni/zwsin, h( u(mete/ra neo/thj eu)oplou=sa meta\ tw=n ei)j po/lemon
paraskeuw=n e)pi/tw kai\ strato/pedon e)n ku/klw| ballome/nh karadokei/tw
mhde\n o)rgh=| pro\ logismou= carizome/nh, bebaio/teron o(/pwj kai\ staqerw/-
221 teron e)gceirh=| toi=j prakte/oij. eu)qu\j ou)=n pempe/tw kh/rukaj tou\j proka-
lesome/nouj ei)j sumba/seij kai\ a(/ma to\ a)xio/macon th=j paridrume/nhj duna/-
mewj dhlw/sontaj: kai\ e)a\n me\n e) f' oi(=j e)newte/risan metanoh/santej
u(pei/kwsi pro\j to\ ei)rhnai=on trapo/menoi, dece/sqwsan a)/smenoi ta\j sponda/j:
222 ei)rh/nh ga/r, ka)\n h)=| sfo/dra e)pizh/mioj, lusiteleste/ra pole/mou. e)a\n de\
pro\j a)po/noian a)potei/nwntai qrasuno/menoi, r(wsqe/ntej tai=j proqumi/aij,
e)/contej kai\ th\n tou= dikai/ou summaci/an a)h/tthton, e)forma/twsan ta\j
e(lepo/leij toi=j tei/cesin e)fista/ntej, ei)=ta me/rh tou/twn pararrh/xantej
e)peiscei/sqwsan a)qro/oi kai\ ba/llontej me\n toi=j dorati/oij eu)sto/cwj e)pi-
strofa/dhn de\ toi=j xi/fesin a)nairou=ntej a)feidw=j a)mune/sqwsan, a(\ paqei=n
e)me/llhsan diatiqe/ntej, a)/crij a)\n to\n a)ntitetagme/ non a(/panta strato\n
223 h(bhdo\n katastore/swsin. a)/rguron de\ kai\ cruso\n kai\ th\n a)/llhn lei/an
labo/ntej [ka]i\ th\n po/lin e)mprhsa/twsan pu=r prosagago/ntej, e(/neka tou=
mhd' au)=qi/j pote dunhqh=nai th\n au)th\n po/lin diapneu/sasan e)gerqh=nai kai\
stasia/sai kai\ u(pe\r tou= nouqeth=sai fo/bw| tou\j o(mo/rouj, | e)peidh\ toi=j
e(te/rwn pa/qesin a)/nqrwpoi dida/skontai swfronei=n: parqe/nouj de\ kai\
gunai=kaj meqe/sqwsan, mhde\n tw=n o(/sa newteri/zei po/lemoj e)x au)tw=n
pei/sesqai prosdokw=ntej e(/neka fusikh=j a)sqenei/aj tetimhme/nwn a)stratei/a|.
224 e)x ou(= dh=lon o(/ti to\ )Ioudai/wn e)/qnoj e)/nspondon me\n kai\ fi/lon pa=si toi=j
o(mognw/mosi kai\ th\n proai/resin ei)rhnikoi=j e)stin, ou) mh\n eu)katafro/nhton,
w(j toi=j a)/rcousi ceirw=n a)di/kwn u(p' a)nandri/aj e)ndido/nai, diakri/nei d',
225 o(po/te pro\j a)/munan i)/oi, tou\j e)pibou/lwj zw=ntaj kai\ tou)nanti/on: to\ ga\r
kata\ pa/ntwn kai\ tw=n e)la/cista h)\ mhde\n h(marthko/twn fona=n ei)/poim'
a)\n a)nhme/rou kai\ a)tiqa/sou yuch=j kai\ to\ prosqh/khn a)ndrw=n po/lemon
Philo Judaeus. De specialibus legibus
131
kataskeuasa/ntwn poiei=sqai gunai=kaj, w(=n o( bi/oj ei)rhniko\j fu/sei kai\
226 katoiki/dioj. tosou=ton d' e)/rwta dikaiosu/nhj e)nerga/zetai toi=j kat' au)to\n
politeuome/noij, w(/st' ou)de\ po/lewj e)cqra=j th\n a)retw=san gh=n e)fi/hsi
227 lumai/nesqai dh|ou=ntaj h)\ dendrotomou=ntaj e)pi\ fqora=| karpw=n. "ti/" ga/r
fhsi "toi=j a)yu/coij me\n th\n de\ fu/sin h(me/roij kai\ h(me/rouj karpou\j
a)pogennw=si mnhsikakei=j; mh\ ga/r, w)= ou(=toj, a)nqrw/pou polemi/ou dus-
me/neian e)pidei/knutai de/ndron, w(j a)nq' w(=n diati/qhsin h)\ diatiqe/nai par-
228 eskeu/astai r(i/zaij au)tai=j a)naspa=sqai; tou)nanti/on de\ w)felei= pare/con
toi=j
nenikhko/sin a)fqoni/an tw=n a)nagkai/wn kai\ tw=n pro\j a(brodi/aiton bi/on:
ou) ga\r a)/nqrwpoi mo/non dasmou\j fe/rousi toi=j kuri/oij, a)lla\ kai\ futa\
tou\j w)felimwte/rouj kata\ ta\j e)thsi/ouj w(/raj, w(=n a)/neu zh=n ou)k e)/stin."
229 a)go/nwn de\ kai\ e)steirwme/nwn kai\ tw=n o(/sa th=j a)gri/aj u(/lhj e)/stw
mhdemi/a feidw\ toi=j e)qe/lousi te/mnein ei)j carakw/mata kai\ staurou\j kai\
sko/lopaj ta/froij kai/, o(po/te de/oi, klima/kwn kai\ pu/rgwn xuli/nwn kata-
skeua/j: ei)j ga\r tau=ta kai\ ta\ tou/toij o(/moia ge/noit' a)\n au)tw=n crei/a
prosh/kousa.
230 Ta\ me\n ou)=n ei)j dikaiosu/nhn a)nafero/mena ei)/rhtai. dikaio-
su/nhn d' au)th\n ti/j a)\n a)xi/wj poihth\j h)\ logogra/foj u(mnh=sai du/naito
panto\j e)pai/nou kai\ panto\j e)gkwmi/ou krei/ttona kaqestw=san; e(\n gou=n to\
presbu/taton a)gaqo\n au)th=j, h( eu)ge/neia, ka)\n ta)/lla tij paralipw\n h(su-
231 ca/zh|, ge/noit' a)\n au)tarke/statoj e)/painoj. e)/sti ga\r i)so/thj, w(j oi( ta\
fu/sewj a)kribou=ntej h(mi=n pare/dosan, mh/thr dikaiosu/nhj. i)so/thj de\ fw=j
a)/skion, h(/lioj, ei) dei= ta)lhqe\j ei)pei=n, nohto/j, e)peidh\ kai\ tou)nanti/on
a)niso/thj, e)n h(=| to/ te u(pere/con kai\ to\ u(pereco/menon, sko/touj a)rch/ te
232 kai\ phgh/. pa/nta i)so/thj ta/ te kat' ou)rano\n kai\ ta\ e)pi\ gh=j eu)= dieta/xato
no/moij kai\ qesmoi=j a)kinh/toij. ti/j ga\r a)gnoei= tou=q', o(/ti | h(li/w| meme/-
trhntai pro\j nu/ktaj h(me/rai kai\ pro\j h(me/raj nu/ktej i)so/thti diasth-
233 ma/twn a)nalogou/ntwn; ta\j me\n kaq' e(/kaston e)niauto\n a)po\ tou= sumbe-
bhko/toj prosagoreuome/naj i)shmeri/aj, e)arinh/n te kai\ metopwrinh/n, ou(/twj
h( fu/sij e)tra/nwsen, w(j kai\ tou\j a)mousota/touj ai)sqa/nesqai th=j e)n toi=j
234 mege/qesin h(merw=n pro\j nu/ktaj i)so/thtoj. ti/ de/, selh/nhj peri/odoi diau-
lodromou/shj a)po\ suno/dou me/cri plhsifaou=j kai\ a)po\ telei/aj e)pi\ su/nodon
a)=r' ou) diasthma/twn i)so/thti meme/trhntai; kaq' o(/sa ga\r kai\ h(li/ka ai(
sunauxh/seij, kata\ tosau=ta kai\ thlikau=ta ai( meiw/seij e)p' a)mfote/raij
235 i)de/aij tou= posou=, th=| te kata\ plh=qoj kai\ th=| kata\ me/geqoj. w(/j ge mh\n e)n
tw=| kaqarwta/tw| th=j ou)si/aj, ou)ranw=|, diafero/ntwj i)so/thj teti/mhtai,
ou(/twj kai\ e)n tw=| gei/toni a)e/ri: tetrach=| ga\r tou= e)niautou= diaireqe/ntoj
ei)j ta\j kaloume/naj e)thsi/ouj w(/raj, tre/pesqai kai\ metaba/llein o( a)h\r
pe/fuken e)n tai=j tropai=j kai\ metabolai=j a)/lekton e)pideiknu/menoj e)n
a)taxi/a| ta/xin: i)sari/qmoij ga\r mhsi\ diakrino/menoj ei)/j te ceimw=na kai\
e)/ar qe/roj te kai\ meto/pwron, trisi\n ei)j e(ka/sthn w(/ran, e)kplhroi= to\n
e)niauto/n, o(/j, kaqa/per au)to\ mhnu/ei tou)/noma, au)to\j e)n e(autw=| pa/nta
perie/cei sumperaiou/menoj, e(te/rwj ou)k a)\n tou=t' e)rga/sasqai dunhqei/j,
236 ei) mh\ tai=j e)thsi/oij w(/raij au(to\n e)pe/crhsen. i)so/thj %d'& a)po\ tw=n
Philo Judaeus. De specialibus legibus
132
ou)rani/wn kai\ metarsi/wn kai\ pro\j ta)pi/geia te/tatai, th\n me\n a)kraifnh=
fu/sin e(auth=j ai)qe/roj ou)=san a)gci/sporon a)/nw mete/wron diai/rousa, th\n
d' w(/sper au)gh\n h(li/ou tro/pon %e)pi\ gh=n& a)poste/llousa, deu/teron
237 fe/ggoj. o(/sa ga\r plhmmelei= me\n tw=n par' h(mi=n, a)niso/thj, o(/sa de\
ta/xin e)/cei th\n prosh/kousan, i)so/thj a)peirga/sato, h(/tij e)n me\n th=| tou=
panto\j ou)si/a|, kuriw/tata fa/nai, ko/smoj e)sti/n, e)n de\ a)/stesin h(
eu)nomwta/th kai\ politeiw=n a)ri/sth dhmokrati/a, e)/n te au)= sw/masin
u(gei/a kai\ e)n yucai=j kaloka)gaqi/a: kai\ ga\r to\ a)/nison e)/mpalin no/swn
238 kai\ kakiw=n ai)/tion. e)pilei/yei kai\ to\n makrobiw/taton o( cro/noj, ei)
pa/ntaj e)qelh/seie tou\j e)pai/nouj i)so/thtoj kai\ dikaiosu/nhj h(\n e)ge/nnhse
diexie/nai: paro/ moi dokei= be/ltion ei)=nai toi=j lecqei=sin a)rkesqe/nta,
tou= diakinh=sai ca/rin th\n tw=n filepisthmo/nwn mnh/mhn, ta\ loipa\ e)n
tai=j e)kei/nwn a)na/grapta yucai=j katalipei=n, i(erwta/tw| cwri/w| qei=a
a)ga/lmata.

You might also like