Erenler Bahcesi

HADKATS-SED (ERENLER BAHES)- FUZL
www.hbektas.hitit.edu.tr | Belge Ba
1

FUZL _________________________________________________________________________2
HAYATI, EDEB KL ve ESERLER ______________________________________________2
Hayat: _______________________________________________________________________________ 2
Edebi Kiilii: ___________________________________________________________________________ 2
Eserleri: _______________________________________________________________________________ 3
HADKATS-SED _____________________________________________________________ 5
BRNC BLM ___________________________________________________________ 9
NH PEYGAMBERN EKT SIKINTILAR _______________________________________ 13
BRAHM HALL PEYGAMBERN EKT SIKINTILAR ____________________________ 14
YAKUB PEYGAMBERN EKT SIKINTILAR ______________________________________ 17
MUSA PEYGAMBERN EKT SIKINTILAR _____________________________________ 28
SA PEYGAMBERN EKT SIKINTILAR _________________________________________ 28
EYYB PEYGAMBERN EKT SIKINTILAR _____________________________________ 28
ZEKERYA PEYGAMBER LE YAHYA PEYGAMBERN EKT SIKINTILAR ___________ 30
KNC BLM _____________________________________________________________ 32
HAZRET- PEYGAMBERN KUREYTEN EKT SIKINTIYI BLDRR ________________ 32
UBEYDE B. EL- HRSN EHD EDL __________________________________________ 36
HAMZANIN EHD EDL _____________________________________________________ 36
CAFER- TAYYRIN EHD EDL ______________________________________________ 39
NC BLM _________________________________________________________ 40
PEYGAMBERLER EFENDS HAZRET- MUHAMMEDN LMN BLDRR ________ 40
HAZRET- FTIMATUZ-ZEHRNIN LMN BLDRR ________________________ 48
AL MURTAZANIN LMN BLDRR _________________________________________ 60
HAZRET- MAM HSEYNN MEDNEDEN MEKKEYE GTTN BLDRR _________ 77
MUSLM- AKLN EHD OLUUNU BLDRR ____________________________________ 88
HAZRET- MAM HSEYNN MEKKEDEN KERBELYA GTTN BLDRR ________ 97
HAZRET- MAM HSEYNN YEZDN ORDUSU LE SAVAMALARINI BLDRR ____ 108
HURRN VE BAZI KMSELERN EHD OLUU __________________________________ 108
HAZRET- MAM HSEYN VE EHL- BEYTN EHD OLUUNU BLDRR _________ 128
EHL- BEYT KADINLARININ KERBELDAN AMA GDN BLDRR ______________ 141
ON K MAM _________________________________________________________________ 156


2

FUZL
(lm: 1556)
HAYATI, EDEB KL ve ESERLER

Byk Trk irlerinden biri olan Fuzl, kaynaklarda Mehmed b. Sleymn Badd
olarak tantlr. XVI. Yzylda yalnz zer shsnda yetien en byk ir deil, btn Trk
Edebiyatnn en tannm birka irinden biri saylan Fuzl; edeb etkisinin sreklilii ve
genilii bakmndan olduu kadar, iirlerinin sanat deeri bakmndan da, belki de en byk
iri saylabilecek benzeri az bulunur sanatlardandr. Edeb lehesinin zellikleri, onu zer
shs erevesinde incelemeyi zorunlu klsa bile, Trk iirinin, zellikle Bat (Anadolu)
Trkesinin geliimi zerindeki byk etkisi ve XVI. Yzyldan balayarak, Osmanl siyaset ve
kltr toplumu iine girmi bulunmas, Anadolu-Trk iiri tarihinin aratrlmasnda, Fuzlye
byk bir yer ayrlmasn gerektirir.

Hayat:
irin adnn Mehmed, babasnn adnn Sleymn olduu bilinmekle birlikte, hangi ylda
ve nerede doduu kesin olarak bilinmemektedir; ancak, bata Badad olmak zere Kerbel,
Necef, Hlle, Kerkk, Menzil ve Ht gibi yerleim merkezlerinden birinde doduu sylenebilir.
Fuzlnin, byk Seluklu mparatorluu zamanndan beri Irakta yerleen ve byk bir Ouz
areti olan Bayat aretinden olduu bilinmektedir. Fuzlnin iyi bir renim grd; devrinin
btn bilimlerini rendii; Trkeyi olduu kadar Arapay ve Farsay da bu dillerde iir
yazacak, divan dzenleyecek lde iyi bildii eserlerinden de anlalmaktadr. irin edeb
bilgilerde olduu kadar, slm bilimlerinde de derin bir kltr bulunduu grlmektedir.
Yaad srece bugnk Irak topraklarnn dna kmayan, hayatn Hlle-Kerbel-Badad
dolaylarnda geiren Fuzl, Farsa divannn nsznde belirttii gibi yabanc memleketleri
gezmekten holanmam ve yine Irakta, 963/1556 ylnda lmtr.

Edebi Kiilii:
Irak topraklarnda doup byyen Fuzl, Trk, Arap ve Fars kltrlerinin ortaklaa
etkisi altnda yetimi; Allahn yeteneklerle donatt esiz bir ir ve bilgindir. Fuzl, bilgisizlii
hogrmez; iirlerinde chillikten ve chillerden yaknr. Hayat boyunca okuyan, alan, yazan
ir, mrn madd sknt iinde geirmitir. Zamannda, bilgili olmayan kiilerin st makamlara
geldiini; buna karlk bilgili, erdemli ve drst insanlarn madd ve manev sknt iinde
kvrandn grm; her eyin temelinin sevgi, ak olduunu; kint ile yaradln gereinin
kavranabilmesi iin irfn n da gerekli bulunduunu anlamtr.

3

Fuzl, dorudan hibir irin etkisinde kalmam, stn yetenekli bir sanatdr. Yaad
srece, doduu evreden dar kmam; baka airlerle ilikisi olmamtr. Bununla birlikte,
Trk, Arap ve Fars edebiyatlarn yakndan izlemi; bu dilde eser vermitir. XVI. Yzyl zer
iri Habbnin(lm: 1512den sonra), Fuzlyi ksmen etkiledii bilinmektedir. aatay iri
Ali r Nevnin (1441-1501), ran airlerinden Nizm-i Gencev (1150-1214), Hfz- rz
(1325-1390) ve Cmnin (1414-1492) de Fuzl zerinde az da olsa etkileri olduu
sylenebilir.
Fuzl ncelikle bir ak iridir. Bu ak, madd ve beer aktan balayarak, ilh, tasavvuf
aka kadar uzanmtr. Tasavvuf da, Fuzlnin iirinde nemli bir unsurdur. Bir ztrab iri olan
Fuzl, iirlerinde ayrlk, sknt ve znty arar; kavumay, sevinci, mutluluu istemez; ac
ekmekten holanr. Her kavumann sonunda dayanlmaz bir ayrlk acs olduu iin kavumay
istemez. iirlerinde en ok grlen kelimeler; h, hicrn, kan, alamak, perin, zr,
cevr, cef, esr, derd, gam, yara, katl gibi hep znt, tasa ve acy anlatan
kelimelerdir. Karamsar bir dnya gr olan Fuzl, mazmn bulmakta ve kullanmakta son
derece yeteneklidir. Fuzlnin iirinde ilk bakta anlalan bir anlam vardr; okuyucu bunu
kolayca anlar beenir; iirde, bir de ancak dnlp bulunabilecek, derinde olan baka
anlamlar vardr; iir incelendike, manzm parann stnde dnldke, mns ve derinlii
artar; iirin tasavvuf yn ortaya kar. Derine inildike, kelimelerin ve hayllarin birbiriyle ilikisi
anlaldka, manzmenin gzellii, sanat deeri belirginleir. Fuzlnin yzyllar boyunca
Trke konuulan her yrede sevilerek okunmasnn nemli sebeblerinden biri de budur.
Fuzlnin iirleri itenlik doludur. ir, akn anlatrken heyecnn, lirizmini hissettirir.

Eserleri:
Yalnzca edeb bilgileri ve dilin (Trke, Arapa, Farsa) edebiyatn bilmekle
yetinmeyen Fuzl, felsefe, mantk ve dier bilim alanlarnda, zellikle slam bilimleri
shsnda kendisini yetitirmi; lnceye kadar durmadan renmeye almtr.
Eserlerinde derin kltrnn izleri kolayca grlr. Manzm eserlerinin yansra mensr
kitaplar da bulunan Fuzlye byk nn kazandran ve lmsz kiiliini ortaya
koyan eserleri, Trke Dvn ile Leyl ve Mecnn adl yine Trke mesnevsidir.
irin, dilde yazd manzm ve mensr eserleri yle sralanabilir:

I. Trke Eserleri
a) Manzum Olanlar:
1. Trke Divn
2. Leyla ve Mecnn
3. Beng Bde
4. Terceme-i Hads-i Erbn
5. Sohbetl-Esmr


4

b) Mensr Olanlar:
6. Hadkatus-Suad
7. Mektblar
II. Farsa Eserleri
a) Manzm Olanlar:
8. Farsa Dvn
9. Sk-nme
10. Hsn Ik
11. Ensul-Kalb
b) Mensr Olanlar:
12. Rind Zrid
13. Risle-i Muamm
III. Arapa Eserleri
a) Manzm Olan:
14. Arapa Dvn
b) Mensr Olan:
15. Matlaul-tikd f Marifetil-Mebde vel-Mad


5

HADKATS-SED

Ya Rabb reh-i kunda beni eyd kl
Ahkm- ibdetn bana icr kl
Nazzre-i sununda gzm bin kl
Evsf- Habbnde dilm gy kl

eviri:
Ey ulu Tanrm, senin aknn yoluna gnl verip mutlu olmam; ibdetle ilgili
emrini yerine getirebilmemi sala! Yarattn her eyi grebilmem, sevgili kulun
elin Hazret-i Muhammedin niteliklerini anlatabilmem iin bana yardm et
Allahm!

Tlibi varta- mesibde
eref-i sabr ser-firz eyler
Sabrdur ol mehek ki mihnetde
Kfr man imtiyz eyler

eviri:
Tanry isteyen kulu, felket srasnda, sabrn erefi yceltir, stn klar. Sknt
zamannda istekli iin denekta sabrdr; zira bylelikle kfr ve inan birbirinden
ayrlr.

Behcet-efz-y mahabbetdr bel
Kim bel te mahabbetdr bel

eviri:
Bel, sevgide sevinci artrr; bel ate, altn ise sevgidir.

Ne muhlis ki dergh- Mabda akreb
Hmm eedd belyt asab
Aceb bu kadar kurba kim olsa vki
Olur fet-i rzgra mukarreb


6

eviri:
Ulu rabbin katna bu kadar yakn olan, hep belya atp byk skntlarla
karlaan dosta ne mutlu! Tanrya bu kadar yaklaan bir insann bana byk
felketler gelir kukusuz.

Bilmese kfir nedr nimet ne bilsn rz-i har
Kim ne lutfun mazharudr mmin-ipk itikd
Klmasa mmin elem idrakin olmaz muttali
Kim ne tazib iledr dzehde erbb- fesd

eviri:
Kfir nimetin ne olduunu bilmezse, ceza gnn de tanmaz; temiz inanl bir
insan, sonsuz ltuflar elde eder. nanan kii, ac ekmeden hi bir ey renemez;
bozguncu insanlar da, cehennemde byk skntlar iinde kvranacaklar.

Hkmdr kim cemi halk-i cihn
Melek ins cinn vah tuyr
Akl nefs ansr eflk
Ulv sfl ins zkr
Tutalar mtem-i Hseyn-i ehd
deler h nle t dem-i Sr
Bu musbetden olmayan gh
Ola ahmed efatinden dr
Rz-i har olmaya nassbi anun
Nazar- lutf-i Kirdigr- Gafr

eviri:
Melek, insan, cin, vahi hayvanlar, kular, akl, nefis, unsurlar, gkler, yce, alak,
diiler, erkekler, ksacas, dnyadaki tn yaratklara ehd Hseyinin yasn
tutmalar buyurulmutur; hepsi, Sr fleninceye kadar yaknp dursunlar. Bu
musbetten haberi olmayan kii, Hazret-i Peygamberin efaatinden yoksun kalsn;
ceza gn ulu Tanrnn ltflarna kavuamazsn!

Hk-i pk-i Kerbeldur ol mbrek buka kim
Anda tahsl-i metlib eylemek sn olur

7

Ek dkmek h ekmek zyi olmaz rz-i har
Km-bah-i em-i pr-hn dil-i szn olur
Ek-i ln katresi gl-berg-i gl-zr-i bihit
Dd-i hun meddi nahl-i ravza-i rdvn olur

eviri:
O mbarek lke, temiz Kerbel topradr; orada birok konular renmek kolay
olur; gzya dkmek, inlemek yitip gitmez kyamet gnnde; kanl gzler ve yanan
yrek iin bir rahatlk, bir mutluluk verir. Kanl gzyalarnn bir damlas cennet
bahesinin gl yapra gibidir; inleyilerden ykselen duman da yine cennet
bahesinin hurma aacna kadar uzanr.

Muharremdr bahr- Glen-i gam
Nesm-i dil-ke ah- dem--dem
Ol eyler sebze-i mjgn nem-nk
Gnller goncasna ol Salur hk

eviri:
Muharrem, tasann gl bahesinin ilk yazsdr; tatl bir esinti, srekli bir inleyitir.
Kirpikleri slatan, gnllerin goncasna toprak hazrlayan yine Muharremdir.

Tekrr- zikr-i vka-i det-i Kerbel
Makbl-i hss amm sar kibrdur
Takrr idenlere sebeb-i izz ihtim
Tahrr idenlere sebeb-i izz ihtim

eviri:
Kerbel l olayn yeniden anmak, byk kk, sekin kiiler ve halk tarafndan
uygun grlr. Bu olay anlatan insanlar ycelir; yazanlar ise, zamann en erefli
iini yapm olur.

Ey feyz-resn- Arab Trk Acem
Kldn Arab efsah- ehl-i lem
tdn fusah-y Acemi s-dem
Ben Trk-zebndan iltift eyleme kem


8

eviri:
Araba Trke Aceme feyz veren ulu Tanrm! Arab btn insanlarn en iyi
edebiyats yaptn; Acem airlerini sa soluklu ettin; anadili Trke olan benden
de iltifatn esirgeme!

Y Rabb msfir-i sahr-y mihnetem
Tevfki idl refik bana sdk rehber it
Ser-menzil-i murda yetr ser-blend kl
Mahrm koyma, cmle murdum meyesser it

eviri:
Mihnet l yolunun yolcusuyum ben ey Rabbim! Yardm yolda, doruluu
klavuz
et bana. Amacna ulap yceleyim; beni yoksun brakma, dileime kavuaym
tanrm!


9

BRNC BLM

dem ki fez-y leme basd kadem
Endh belya evvel old hem-dem
Mahssdur deme bel-y lem
lemde bel ekmeyen olmaz dem

eviri:
dem Peygamber dnyaya ayak basnca, skntlarla karlat, bel ile dost oldu.
Dnyadaki btn bellar insan iindir; lemde sknt ekmeyen kii adam olmaz.

demin gam birle topran muhammer kl
Anda derd mihnete mukarrer kldlar
Mevkd-i nran- endh eyleyb terkbini
Safha-i cnnda nak- gam musavver kldlar

eviri:
demin topran tasa ile yourdular; dert mihnet yerinde kalmasna karar
verdiler; sknt ateinin yakld yerde hcrelerini kardktan sonra; can verme
safhasnda onu gamla sslediler.

Ey ho ol sf-tabat kim zamr-i pkine
Yetmeye mutlak bu kim lemde mekr hle var
Ey ho ol shib-sadet dem-i izhr- cd
Dmenin maksdun z nefine eyler ihtiyr

eviri:
Ne mutlu sana ey iyi huylu insan! Fakat ne yazk ki iyi huylu olmak yeterli deil,
zira dnyada hile var. Ne mutlu o kiiye ki, cmertliin aa vurulmas srasnda,
dmann amacn kendi yararndan stn tutar.

Buzurgvr Hudy isat-i amelm
Beni mkerrem iken hr hksr itdi
Budur cezs anun kim sana muhlif olub
Hev-y nefs mrtn ihtiyr itdi

10

eviri:
Ey ulu tanrm! stn bir durumdayken, kt davranlarmn yznden rezil
oldum. Nefislerinin geici isteklerine uyup sana kar gelenlerin cezas budur ite!

Zih Kerm ki her dem umm-i mekremeti
Atya cmle-i halk mid-vr eyler
Zih cevd ki mcrimleri tesellidb
Heme afv- gnhyla iftihr eyler

eviri:
Tanr ne ulu, ne cmerttir! Btn insanlar, her n balama, cmertliinden pay
alma umuduyla yaard. Allah ne ycedir! Gnahkrlar avutup, her zaman sular
balamakla vnr.

Eger melmete sabr eylemezsen ey gfil
Melmet eyleme k, yri selmetle
Keml-i k melmetdedr hayl itme
Ki k zevk vire olmasa melmetle

eviri:
Ey gfil! Azarlanmaya dayanamazsan, ak knama; esenlikle ek git yoluna. Ak,
knanmakla olgunlar. Azarlamayla birlikte olmazsa, ak zevk vermez.

Lutfdur her cevr kim ukna ol mh ider
Klmaa nuzzra gfil olan gh ider
Her cefsnda habbn bin inayetdr nihn
Kim ki gfildr cefsndan nn ikrh ider

eviri:
Sevgilinin klarna ektirdii cef, ltuf gibidir; bakanlara, bilenmeyeni bildirir.
Sevgilinin her ezsnda bin ihsan gizlidir; ektirdii skntdan habersiz olan, ondan
tiksinir.


11

Ne hodur ol ki mahbb ola pr-fenn
Gnlde dost ola ve dilde dmen
Cefasnda veflar ola mazmn
Olub ayn- taleb menine makrn
Firka ola zhirde taleb-kr
Visle ola btnda hardr

eviri:
Ne gzeldir cnn bilgili olunca; iten dost olup, szde dman olunca
Sevgilinin cefasnda vefalar sakl olsa; koyduu yasaa istek duyup yaknlasa;
grnte ayrl istese, iindense kavumay dilese

Ik davdur cef ekmek gvh
Ger gvh olmazsa davdur tebh

eviri:
Ak dava, cefa ekmek de tanktr; tank olmazsa; dava kaybedilir.

Mnever old cihn pertev-i cemlinden
Merref old zamn devlet-i vislinden

eviri:
Gzelliinden yaylan kla cihan aydnland; zaman ona kavumann mutluluuyla
merref oldu.

Ars-i ka zver, r-yi zerd ek-i gl-gndur
Dil-i szn cism-i derd-nk em-i pr hndur
Bu zver hsl olmaz bezm-gh- sahn- cennetde
Met- hne-i mihnet-fez-y dny-i dndur

eviri:
Ak gelininin ss, solgun, yz, gl renkli gzya, yank yrek, dertli bir beden ve
kanla dolu gzdr; bu ss, cennet bahesinin elence yerinde elde edilmez; iinde
sknt ekilen bu aalk dnya evinin bir metadr.


12

Ey mil-i rhat gama hem-rh olgl
Dem zevkden urma hem-dem-i h olgl
Ey cmi-i hikmet srr- visli bildn
Hicrn eleminden dahi gh olgl

eviri:
Ey rahatna dkn kii, gama yolda ol sen! Zevkten dem vurup durma, hla
arkada ol sen! Ey bilgelii kendinde toplayan kii! Kavumann srrn bildin; imdi
de ayrlk acsn ren!

Ne idr felek dil-drndan ayurmak
Cef-ke k yr- vef-drndan ayurmak

eviri:
Seveni sevdiinden; ile eken k, vefal yrinden ayrmak ne biim idir ey
felek!

h- te-br ukun siryetsiz degl
kbet her gam yeter pyna gyetsz degl

eviri:
klarn ate yadran inleyii kesilir; sonunda her tasa biter; tasa da sonsuza kadar
srmez.

Vah ne madendr, sevd- em-i ter kim andadur
Dne-i drr-i irik lema-i nr- basar
Ol birinde rtbe-i mirc- dergh- kabl
Bu birinde kuvveti keyfiyet-i feyz-i nazar

eviri:
Vah, yle bir madandir ki, nemli gzbebei o madenin iindedir; gzya incisiyle
gz prltsn iinde bulundurur; birincisinde ulu Tanrnn katna ykselme,
ikincisinde ise bak feyzinin gc vardr.

Eser-i nr-i Mustafy grn
Htem-i hayl-i enbiyy grn

13

Nr-i zt er- lemdr
b- ry efi-i demdr

eviri:
Mustafann yayd n izini grn; peygamberlerin sonuncusu olan Hazret-i
Muhammedi grn! Onun znn , lemin mumudur; gzyalaryla insanlara
efaat eder.

Rekdr cna zdrb salan
Rekdr lemi harb klan
Rekdr mcib-i cef-y Yezd
Rekdr kim Hseyni etdi ehd

eviri:
Cana sknt veren, lemi harab eden duygu kskanlktr. Yezidin Hseyine cefa
ektirmesinin ve onu ehd ettirmesinin sebebi, yine kskanlktr.

Mihnet-i dem degl mnend-i endh-i Hseyn
Fl-mesel bir uledr berk- beldan ol erer
Eref-i halk- cihnun ekber evldn
Katl iden dnyda v ukbda olmaz behrever

eviri:
demin mihneti, Hseyinin ektii sknt gibi olamaz; szgelii Hseyinin
sknts bel imeiyse, demin mihneti onun bir alevi, bir kvlcmdr. Btn
insanlarn en ereflisinin byk evladn ldren kii, hem bu dnyada hem de
br dnyada muradna ermez.

NH PEYGAMBERN EKT SIKINTILAR

Seyl-i b-dd sitemdr mene-i tfn- Nh
Olmasun gfil beldan ehl-i b-dd sitem
Hne-i zlim gider seylba mnend-i habb
Tutsa tfn lemi mazlma tfndan ne gam


14

eviri:
Nuh tufannn sebebi, adaletsizlik ve zulm selidir. Adaletsizce davranp zulmeden
kimseler, bilsinler ki zlimn evi, sel suyuyla p gibi yklr gider. Dnyay tufan
kaplasa, mazlum zlmez.

Y Rabb! Ne fitnedr ki, harb itdi lemi
zrde kld rh-i Rasl-i mkerremi
Ayn- l-i Ahmede gerdn cef klub
Eref-i Ehl-i Beyte rev grdi mtemi
V hasret ki, buld halel seyl-i fitneden
ern metin bins v bnyd- muhkemi
Gl-zr- Kerbelya dikildi nihl- gam
Hodur kim n eylese srb gz nemi

eviri:
Ey ulu Tanrm! Bu ne fitnedir ki, lemi harab etti; saygdeer Peygamberiin
ruhunu incitti. Hazret-i Muhammed ilesinin ileri gelenlerine cefa etti de felek,
eratn dayankl yapsyla salam temeli fitne seliyle zarara urad. Kerbelnn gl-
bahesine tasa fidan dikildi; o fidan gzyalaryla sulamak iyi olur.

BRAHM HALL PEYGAMBERN EKT SIKINTILAR

Derd ile hursend olan derdine dermn istemez
Zevk-i mihnet bulsa, k raht-i cn istemez
Her kimi isterse cnn lem-i knda ferd
Sabreder tenhla ensr avn istemez

eviri:
Dertle mutlu olan kii, derdine derman istemez; mihnetin zevkini alan k, rahat
aramaz. Cnn, kendi ak leminde kimi yalnz olarak isterse, o kimse, yalnzla
katlanr; yardmcya ihtiya duymaz.

Gfil olmaz derdden derde giriftr eyleyen
k- rif degl derdini izhr eyleyen

15

El ekn derdm ilcndan ki tahkk itmiem
stese shhat virr bmra bmr eyleyen

eviri:
Dertten derde salan kii, bu durumu bilir. Derdini syleyen kimse, rif bir k
deil. El ekin derdimin ilacndan; benim inceledim; hasta eden kii, isterse hastay
salna da kavuturur.

Glen-i mmd ebr-i sabrdan sirb olur
Sabr klsan b- gevher seng-i ll-i nb olur
Tre olmaz kesb-i zulmet eyleyb her hne kim
Cilve-gh- pertev-i hrd-i lem-tb olur

eviri:
Umudun gl-bahesi, sabr bulutuyla sulanr; sabredersen, cevher suyu, deerli ta
olur. Zulme urayan bir ev hi karanlkta kalmaz; o ev, dnyay aydnlatan gne
nn ortaya kt yer olur.

Telllah bu ne ruhsr- mergb-i dilrdur
Ki dil derkinde ciz cn temsnda hayrndur

eviri:
Bu ne gzel, bu ne i ac yzdr Tanrm! Dilim tutulur da, ona hayranlkla
bakarm.

Yr istemez ki k ayr yr ola
Her lahza bir tereddd ile b-karr ola
ster ki levhi sde olub nak- gayrdan
Peyveste kendu nakna yne-dr ola

eviri:
Cnan, knn bakalarna yr olmasn, her n bir teredddle kararsz yaamasn
istemez; bakalaryla hi iliki kurmasn, srekli kendisiyle ilgilenmesini ister.

Eyle kim mauk k dem-sz istemez

16

kn mak hem gay rile hem-rz istemez

eviri:
k, sevdii kiinin bakalaryla dost olmasn istemez; cnn da, knn
yabanclarla birlikte olmasna dayanamaz.

B-bna ziylet-i gl-zr olan h-gli
Kesme fevt-i ziynet-i gl-zrdan ende kl
d idb ayrn zrde klma yrun
Renc-i yr tane-i ayrdan endie kl

eviri:
Bahvan iin gl bahesinin ss olan gl daln kesme gl bahesinin ssn yok
etmekten sakn! Bakalarn mutlu edip de sevgilini zme; yrini inciltmekten,
yabanclarn ekitirmesinden uzak dur!

Derd-i k- yr gnlm mlkinn sultndur
Hkm ann hkmdrr ferman anun fermandur

eviri:
Yar aknn derdi, gnlmdeki lkenin sultandr; hkm onun hkm, buyruk
onun buyruudur.
Aceben lil-muhibb keyfe yunm
Kullu nevmin alal-muhibbi harm

eviri:
Seven insane nasl uyuyabilir, hayret! Seven kiiye uyku haramdr.

ekmezem gam dkse kanm t-i brrnm senin
Vehmim andandr ki pr-hn ola dmnn senin

eviri:
Senin keskin klcn, kanm dkse, hi tasa etmem; fakat elin ayan kana bular
diye korkarm.

Ey ho ol bende kim ibdetle

17

eref-i izz itibr bula
Kendsin kurtarub mesden
Gayr-i halkun dah efi ola

eviri:
badet ederek, an eref kazanp ycelen; kendisini isyan etmekten kurtarp baka
insanlara da yardmc olan kula ne mutlu!

Kerbel tenelerin yd klub ek tken
Ata- rz cezdan elem gam ekmez
hed hlin anub derdle yanub yaklan
Elem-i ule-i mirn- cehennem ekmez

eviri:
Kerbela susuzlarn anp gzya dken kii, ceza gnnn susuzluundan
korkmaz; ehidlerin halini anlatarak derdle yanp yklan insan, cehennem ateinin
alevinden kayg duymaz.

Ho ol ki, yd klub Kerbel ehidlerinin
Zamn zamn tke ll-i h-vr- sirik
Ger olmasayd garaz mtem-i Hseyn-i ehd
Riyz- ddeden olmazd cy-br- irik

eviri:
Kerbel ehidlerini anarak zaman zaman inci gibi gzya dken kiiye ne mutlu!
Ama, ehid Hseyine yas tutmak olmasayd, gz bahelerinde gzya
olumazd.
YAKUB PEYGAMBERN EKT SIKINTILAR

Musbet-i Hasan mihnet-i Hseyn-i ehd
Dem ki old gam-efz-y tab-i Rasl
Tesell dil-i pk-i Rasl in Hakdan
Beyn- kssa-i Yakb Ysuf itdi nzl


18

eviri:
Hasann bana gelecek musibetle ehd Hseyinin karlaaca felaketi, Hazret-i
Muhammed renip zld zaman, Peygamberin temiz yreini rahatlatmak
iin ulu Tanr tarafndan Yakubla Yusuf yks (Yusuf suresi) indirildi.

Ceml-i b-bedeli fitne-i havs avm
Gl heme bahr meh heme tamm

eviri:
Onun esiz gzellii halk arasnda karkla yol aar; her zaman bahar yaayan
bir gl, srekli dolunay olarak kalan bir ay gibidir.

Hev tnd-bd binlar ykar
Hased tei hnmnlar yakar

eviri:
iddetli esen istek yeli, binalar ykar; kskanlk atei, evleri yakar.

kd yal perdeden, arz eyledi didr gl
Sildi mirt- zamr-i pkdan jengr gl
San Zleyh halvetidr gonce-i der-beste kim
kd andan dmen-i kiyle Ysuf-vr gl

eviri:
Yeil rtden kt da grnd gl; temzi zl aynalarn tozunu ald gl. Henz
almayan gonca, sanki Zleyhann yalnz bana yaad yerdir; Yusuf gibi yrtk
gmleiyle orada ald gl.

Lezzt- evk-i cemli dem-be-dem efzn olur
rzn grdke gz gnlm beter meftn olur

eviri:
Onun byk istek uyandran gzelliinin verdii tadlar, hi durmadan artar;
yzn grdke, ona daha ok k olurum.


19

Bu bahr- nlgn bin mevc her sat ayn eyler
ll-ebsra bir bir kef-i esrr- nihn eyler

eviri:
Bu mavi deniz her saat binlerce dalga karr ortaya; gren gzlere gizli srlar bir
bir aklayp gsterir.

eb-i ved seher-gh- rz-i hicrndur
Ess- bnye-i feryd h efgndur

eviri:
Veda gecesi, ayrlk gnnn seher vaktidir; feryd yapsnn temeli, inleyitir.

Hi maksda dest-res bulmaz
Gayr-i Mabda itimd klan
Vsl- menzil-i murd olmaz
Undub n gayr yd klan

eviri:
Ulu Tanrdan bakasna gvenen, Allah unutup bakasn anan kii, hibir zaman
amacna ulaamaz, muradna eremez.

Gitdi ol serv ki km- dil-i divne idi
Murg-i cn nr-i ruh-i emine pervne idi
Kald hecrinde gnl muztarib ser-gerdn
Ey ho ol dem ki ana hem-dem hem-hne idi

eviri:
Deli gnlmn derman olan o servi gitti; can kuum, onun gzel yznden
yaylan n evresinde pervne gibi dnerdi. Onun ayrlyla perian oldum,
akna dndm. Gnlmn, onun hem dostu, hem de sna olduu anlar ne
gzeldi!

Kimi ggsinde eylerdi makmn
Kimi bata makm- ihtirmn
Kimi eylerdi gerd-i dmenin pak

20

Yolndan ref iderdi hr hk
Kimi tekrr idb gftr- rn
Virirdi nzenin tabna teskn
Grh-i hle-engz cef-c
Keml-i mekrle Yakba karu
Klub izhr sr- telattuf
Klurlard kamu tazm-i Ysuf

eviri:
Kimi zaman onu gsnde, kimi zamanda banda tard, bazen eteinin tozunu
alr, yrd yolu temizlerdi; kimi vakit gzel szler syler, ince yaradll yapsn
yattrrd. Hileci ve zlim insanlard onlar, Yusufa sayg gsterip Yakuba nazike
davranarak onu aldatrlar.

Kef pyin cerhat kld pr-hn
Semen bergini hnb itdi glgn
Gubr-lde oldu mh ry
Kime kim derdini eylerdi izhr
Ana elbette andan yeterdi zr
Kimn kim dmenini tutd ol pk
Girbnn kld gl gibi k
Kimin kim ayagna ddi ol nr
Bandan kld refet syesin dr

eviri:
Eli, aya, ysemene benzeyen bedeni al kana boyand; ay gibi gzel yz toz,
toprak iinde kald; misk gibi kokan kvrck salar dald. Derdini kime anlattysa,
azarland; eteini tuttuu kii, onun yakasn gl gibi yrtt. Ayana kapand kii,
onun bann stnden merhamet glgesini uzaklatrd, ona acmad.

Pejmrde kld serv-i hrmn kaht- b
Gl-berge ddi tb- harretden zdrb

eviri:
Susuzluk, salnan servi aacn perian etti: scaklktan, gl yapra ac ekmeye
balad.

21

Rz-i rezm-i Kerbel rh- hat dutm Frt
Klmam l-i Muhammed derdinn dermnn
Ol sebebdendr bu kim zr ile dutm muttasl
Eyleyb feryd hk- Kerbel dmnn

eviri:
Frat rma, Kerbel sava gnnde yanl yol tutmu; Hazret-i Muhammed
ilesinin derdine dermn olmam; bu sebeble Kerbel toprann eteini tutmu, o
gnden beri hi durmadan lk kopararak akp durmutur.

nevmd old efgn itdi Ysuf
Drr-i ekini galtn itdi Ysuf
Ciger kanyla mjgnn idb nem
Nem-i mjganla dirdi dem--dem
Ki ey seyl-i irik-i tnd-reftr
ni yok sana lutf eyle zinhr
Yri Yakba hlmden haber vir
Gam- b-itidlimden haber vir
Haber vir syle ey pr-i bel-ke
Klubdur Ysufu gerdn mevve
Olubdur hk-i zillet hk-sr
Ne hem-rz ne gam-hr ne yr

eviri:
Yusuf umutsuzlua kaplnca, inci gibi gzya dkt; cier kanyla kirpiklerini
slatt. Islak kirpikleriyle hi durmadan unlar sylerdi: Ey sel gibi akp hzla yol
alan gzyalarm! Senin iin bir engel bulunmadndan, git de Yakuna hilimi
anlat: ona ektiim byk skntdan haber ver; Yakuba de ki, ey belya atan
yal! Felek, Yusufu akna dndrd, perian etti; bir dostu, bir dert orta
kalmad onun

Tahkk-i mihnet gam-i l-i Ab iin
Sahr-y Kerbelya gzer y Neb
Hl-i Hseyne hk-i mezelletde kl nazar
Endie-i garb-i diyr eyle y Neb


22

eviri:
Ey Hazret-i Muhammed, li Abnn bana gelen felaketi incelemek iin Kerbel
lne gel! Bu aalk torakta Hseyinin haline bir bak da, yabanc bir lkede
kalan kimsesiz iin kayg duy!

Derd ki dr- dehrde bir yr kalmad
erh-i gam- dil itmege gam-hr kalmad
Tayy kld cevr devri mrvvet bistn
Mutlak bist- dehrde deyyr kalmad

eviri:
Ne yazk ki, dnyada bir yr kalmad! Gnl derdini anlatacak bir dost kalmad.
Cefa devri, cmertlik sofrasn ortadan kaldrd; cihan sofrasnda hi kimse
kalmad.

Tenin prehenden kldlar r
Gli berg-i semenden saldlar dr
Resenler eyleyb azsna bend
Dernun yakdlar kandil mnend
Mukayyed olmayub feryd ha
An indrdiler ol tre ha
u- nr-i ry u berk- h
Mnevver eyled ol tre h

eviri:
Gmleini karp onu plak brakdlar; iei, ysemen gibi yaprandan ayrdlar;
her bir yann iplerle baladlar; kandil gibi yakdlar iini. Kopard lklara
aldrmayp onu o karanlk kuyuya indirdiler. Yznn ndan yaylan nlar ve
inleyilerin imei, o karanlk kuyuyu aydnlatt.

Sabr kl ile maksdna sabr ehli yeter
Sebr iden sabr ile ser-rite-i maksd dutar

eviri:
Sabret! Sabr erleri, sabrla amalarna ularlar. Sabreden kii, sabrla dileine
kavuur.

23

Bir haber vir ey sab serv-i revnum kandedr
Cnumun rm yok, rm- num kandedr
Neyledin netdin felek hrd-i lem-tbum
Ol ruh-i ferhunde mh- mihribnum kandedr

eviri:
Bir haber ver ey yel! Cnnm nerdedir? Canmn huzuru kalmad, bana huzur
veren sevgilim nerdedir? Ey felek! Dnyay aydnlatan gneime ne yaptn? O
kutlu yz, o efkatli yrim nerdedir?

Beni dr itdn devr-i felek mh simdan
Ki zevk-i vasldur yerek bana dny v ukbdan
eb-i trikden ey gerdn kys itgil nun hlin
Ki dmidr cd bir ftb- lem-rdan

eviri:
Beni sevgilimden ayrdn ey felek! Sevgilime kavuma zevki, benim iin dnyadan
da, br dnyadan da daha stndr; karanlk geceden sor yrimin halini! nk
o, dnyay ssleyen bir gneten ayr dt.

Garb-i mlk-i kam gayr- ek h derd gam
Ne bir mfk ne bir mnis, ne bir yr ne bir hem-dem
eviri:
Ak yurdunda kimsesiz kaldm, gzyamdan, inleyiten dertten ve tasadan baka
efkatli bir dostum, bir yrim bir arkadam yok.

Ey klna rz-y b- Kevser dem-be-dem
Tene dnydan giden l-i Rasl yd dn
Mcer-y Kerbel zikrin klun am seher
Tabunuz ol zikr-i rikkat-bahla mutad idn

eviri:
Ey Kevser suyunu isteyen insanlar! Dnyadan susuz giden Hazret-i Peygamber
ailesini ann; gece, gndz Kerbel macerasndan szedin de, kendinizi bu konuda
eitip huyunuzu yumuatn.


24

Gller ald grinmez ol gl-i handan i sd
kdlar seyyreler kmaz meh-i tbn i sd

eviri:
Gller ald, ama o glen gl grnmedi, ne yazk! ktlar yldzlar, fakar
parlayan ay kmad, ne yazk!

Niderem cn cihn bana dil-dr gerek
Nedrr cn cihn ka ddr gerek

eviri:
Ne edeyim ben cn, cihn; bana sevgilim gerek! Cnn, cihnn ne nemi var;
ka cnn gerek!

Beste-i dm- gam- hicrn- yrem neyleyem
Ayb klman giryemi b-ihtiyrem, neyleyem

eviri:
Sevgiliden ayr olmann tasasyla zgnm ben, ne edeyim! Aladm iin beni
knamayn, elimde deil, ne edeyim!

Bir olndan cd dmidi Yakb
Hcm-i girye klmd gzn kr
Aceb mi girye klsam ben ki ddm
Nice Yusuf gibi masmdan dr

eviri:
Yakub bir olundan ayr dm de, alamaktan gzlerini yitirmiti; ben ki, Yusuf
gibi nice yavrumdan ayr kaldm, alasam ok mu?

Benm hlm ne bilsn olmayan mihnet giriftr
Bel zrdesi gurbet pern gam efgr

eviri:
Mihnetle karlamayan, belya atmayan, gurbette perian olmayan, sknt
ekmeyen kii benim halimden ne anlar?

25

Merdne gerek belda k
Uka ceza degl muvfk
Bi-sabr degl murda kbil
Sabr ile olur murd hsl

eviri:
Bel zamannda kn yiite davranmas gerekir; szlanp durmak klara
yaramaz. Sabrsz insan dileine kavuamaz; sabrla amaca ulalr ancak.

Dd-i dilden ehre-i hrde ger eksem nikb
T kymet ehl-i dnyya grinmez ftb

eviri:
Yreimdeki ateten kan dumanla gnei rtsem, kyamete kadar btn insanlara
gne grnmez.

lem-i k ire oldur det-i mshd kim
k ehl-i derd olub mak olan b-derd ola
Hi k htr-i maka zr istemez
Merd olan maka cevr itmez meger n-merd ola

eviri:
Sevgi dnyasnda bilinen gelenee gre, k dertli, sevgili ise dertsiz olmal. Hibir
k sevgilisinin zlmesini istemez. Yiit olan kii, cnna eziyet etmez.

Buzurgvr Hudy esr hayrnem
ikeste hl dil-zrde v pernem
Mukm-i ge-i gam mbtel-y dm- elem
Esr-i derde giriftr- bend zindnem

eviri:
Ey ulu Tanrm! Tutsak ve tutkunum ben. zgn, incinmi ve perianm. Gam
kesinde oturuyorum, elem tuzana dmm; derdin esiri oldum, elim kolum
baland, zindana atldm.


26

Bir haber bir ey sab ol mh- tbndan bana
Kim gam- knda yz gam yetdi devrndan bana
Olma gfil Tanryn dim tereddd eyleyb
Geh yetr benden ana peygm geh andan bana

eviri:
Ey yel, ay gibi parlayan sevgilimden bana bir haber ver! Onun ak tasasndan
dolay, felek bana yzlerce gam yollad. Tanr iin, gafil olup srekli duraksama!
Bazan benden ona haber ilet, bazen da ondan bana

Sab lutf itdn ehl-i derde dermndan haber virdn
Ten-i b-cna cndan cn cnndan haber verdn

eviri:
Ey yel! Ltfettin de dert erlerine dermandan haber verdin; cansz tene candan,
sevene sevdiinden haber verdin

Hi kim y Rabb esr-i dm- hivrn olmasun
Menzili Yakba nisbet Beytul-Ahzn olmasun
kun bir dem murdnca medr itmez felek
Nice her dem gelmesn feryda giryn olmasun

eviri:
Ey Rabbim! Hi kimse ayrlk tuzana yakalanmasn; Yakub gibi yasllar evinde
yaamasn. Bu dnya bir n bile kn istedii gibi dnmez; k, her n nasl
feryad edip alamasn!

Safha-i ehremde erh-i mihnetm merkmdur
Zhirmden btnum keyfiyeti malmdur.

eviri:
Mihnetimin aklamas, alnmda yazldr; d grnmden, iimin durumu
bellidir.

Gr ruh-i zerdimde ey hem-dem, irik-i lmi
Ol gl-i ranya bu reng ile bildr hlmi

27

eviri:
Ey dostum! Solgun yzmdeki kanl gzyalarm gr de, o gzel gle bu rengimle
bildir halimi.

n dem d olmazam devr-i cef-encmdan
K hergiz domayaydum mder-i eyymdan

eviri:
Bu sknt verici zamandan tr bir an bile mutlu olamyorum; keke bu dnyaya
hi gelmeseydim!

Afk Allah ey ksd- ho hrm
Yetrdn bana dil-berimden peym
Rumz-i nikn kar eyledn
Beni valsa mmdvr eyledn

eviri:
Seni tanr korusun, ey ulak! Bana sevgilimden haber getirdin. Gizli srlar akladn
da, beni yre kavumaya umutlandrdn.

Derd ki ehl-i dni idrk gitdiler
Mecrh dil-ikeste v gam-nk gitdiler
lyi-i zahrife lde olmayub
Dnyya pk geldiler pk gitdiler

eviri:
Ne yazk ki, bilgi anlay erleri gittiler! Yaral, kableri krk ve zgn gtler.
Yalana dolana bulamaypi dnyaya temiz geldiler, yine temiz gittiler.

Benzemez Ysufun ahvline ahvl-i Hseyn
Nitekim Ysuf olub beste-i zincir-i mihen
Ddi zincire vel klmad zincir-sfat
Tr-i b-dd- adv cismini ravzen ravzen


28

eviri:
Yusufun hali, Hseyinin haline benzemez; Yusuf da mihnet zincirine vuruldu,
ama sknts uzun srmedi; Hseyin gibi, dmann acmasz oklar vcudunu
delik deik etmedi.
MUSA PEYGAMBERN EKT SIKINTILAR

Mihnet-i Ms degl mnend-i endh-i Hseyn
Farkn itmi anlarn mzn- endh bel
em-i bezm-efrzdur Vd-i Eymen tei
Nr- lem-szdur berk- bel-y Kerbel

eviri:
Musann mihneti, Hseyinin urad bel gibi olamaz; sknt ve felaket terazisi,
onlar birbirinden ayrm. Eymen Vadisinin atei, meclise k veren bir mumdur;
Kerbel felaketinin imei ise, dnyay yakan bir atetir.
SA PEYGAMBERN EKT SIKINTILAR

Kasd- katli s-yi Meryem klan sat Yahd
Eylemidi muztarib n mcerred bm-i cn
Gr ehd-i Kerbel hlin ki hem cn kld terk
Hem firk- l evld ile old imtihn

eviri:
Yahudiler, Meryem olu say ldrecekleri zaman, sa, yalnzca lm
korkusunun acsn duydu. Kerbel ehd Hseyin ise, hem canndan oldu, hem
de ailesiyle ocuklarndan ayr braklmakla snand.

EYYB PEYGAMBERN EKT SIKINTILAR

Birdurur masdar- cell ceml
Bir bilr lutf kahr ehl-i keml
Geri ahvl-i muhtelif ok olur
Birdr asl- hakyk- ahvl


29

eviri:
Celal ile Cemal masdar birdir; olgun kiiler, ltuf ile kahr bir bilir. Deiik
durumlar olsa bile, olaylarn ardndaki gerek ayndr.

Bilmezem ben kend reymle ziyn sdum
Bendem ben pdihum ye bilr beh-bdum

eviri:
Kendi dncemle benim iin yararl ya da zararl olan bilemem; bir kulum ben.
Padiahm daha iyi bilir benim iin iyi olan.

Htr- yr eger ka zr ister
Gerek z eke k eger yr ister
Kfrdr ka endie-i shhat klmak
Yr eger kn derd ile bimr ister

eviri:
Yr eer knn zlmesini istiyorsa, k, zlmeli; yr eer knn derd iinde
kvranarak hasta olmasn istiyorsa, kn, kendi sal iin kayg duymas kfrdr.

Zebn- blbl-i b zikr sendur
Dil yne-i hsn-i sdk u safdur
Beni b-dil b-zebn koyma y Rabb
Ki b-dillik b-zebnlk beldur
eviri:
Ba blbl, akmalaryla Tanry anp ver; yrek ise, dorulukla arlk
gzelliinin aynasdr; beni yreksiz ve dilsiz brakma Tanrm! nk yreksizlik
de, dilsizlik de baa beldr.

Dime kim h- Kerbel elemi
Gam- Eyyb-i dil-fegrcadur
Sanma kim zahm- n-i kirm-i zaf
Darb- emr-i b-drcadur


30

eviri:
Kerbel hnn eleminin, yaral Eyyubun tasas gibi olduunu syleme; gsz
bir bcein inesinin at yarann, keskin klcn vuruuna benzediini sanma.

ZEKERYA PEYGAMBER LE YAHYA PEYGAMBERN EKT
SIKINTILAR

Yr senden terk-i cn ister gtr cndan tama
Her ne andan gayr grsen kat kl andan tama
em-ve cnn seni n yakmak ister muttasl
te-i szna gir kes b- hayvndan tama

eviri:
Yr, senin canndan vazgemeni isterse, canndan vazge; yrdan baka grdn
her eye yzn evir. Cnn, seni mum gibi yakmak isterse, yakc atee gir,
yaamaktan vazge.

Cna benzer dilberm bilmem mekn kandedr
Kim bilr lemde Ank iyn kandedr

eviri:
Cna benzeyen sevgilimin yeri, yurdu bilmem ki nerdedir? Kim bilir lemde Anka
kuunun yuvas nerededir?

Ehl-i Beytn yd idb her lahza b- ddesin
Zyi olmaz ek tkmek dde-i hn brdan
Bu must ekinn her katresinde rz-i har
Ecrdr bin bahr- rahmet zed-i Cebbrdan

eviri:
Ehl-i Beyti anp, her n kanl gzlerden yalar aktmak boa gitmez; bu musibet
gzyalarnn her bir damlas iin ceza gnnde, ulu Tanrnn bin rahmet denizi
belirir.


31

kam dersen bel-y kdan h eyleme
h idb ayr esrrundan gh eyleme
Ik sultn ne ferman itse gster inkyd
ctinb itme teneffr klma ikrh eyleme

eviri:
km dersen, ak belsndan yaknp durma; alayp szlayarak srlarn bakalarna
aklama. Ak sultan ne buyursa, ona uyman gerekir; bu buyruktan tiksinme,
nefret etme, kanma!

Lezzet-i cevri bilen, cevrden ikrh itmez
Yarsalar cismini badan ayaa h itmez

eviri:
Cevrin tadn bilen kii, cevrden tiksinmez; bedenini parampara da etseler,
inlemez.

Ger olmasayd garaz intikm- hn-i Hseyn
Zuhr-i Mehdye ekmezdi intizr vcd
Kazya kide-i sabr ihtirndan
Cez-y ktil-i l-i Rasldr maksd

eviri:
Ama, Hseyinin cn almak olmasayd, Mehdinin ortaya kmas
beklenmezdi. Kazaya kar sabrl olmann bir amac da, Hazret-i Peygamber ailesi
katillerinin cezalandrlacana olan inantr.


32

KNC BLM
HAZRET- PEYGAMBERN KUREYTEN EKT SIKINTIYI BLDRR

Rencdr genc-i gevher-i rhat
Derddr gelen-i gl-i rahmet
Ey ho ol derd-mend-i gam-perverd
Ki refk gam ola hem-demi derd
Derdden gayr olmaya yr
Gamdan zge refik- gam-hr

eviri:
Rahat cevherinin hazinesi, skntdr; rahmet glnn bahesi, derttir, kederle
beslenip derdle dostluk eden, yolda tasa olan, skntyla arkadalk kuran, tasadan,
kaygdan baka yri olmayan kiiye ne mutlu!

Enbiydur mazhir-i rahmet
Enbiydur hazin-i hikmet
Her bel kim felekden itdi nzl
Enbiy kld ol bely kabl
Siper-i nvek-i gam anlardur
Anun in mkerrem anlardur

eviri:
Rahmete kavuan, bilgelik hazinesi olan kiiler, peygamberdir; felekten gelen her
bely yine nebiler kabullenir. Tasa oklarna siper olur; bu nedenler onlara sayg
duyulur.

Keml-i itidal-i tab ol gyetde kim bulmaz
Tagayyr ger zemin smn zr zeber olsa
Tekebbr eylemez mirca ksa pye-i kadri
Mizc kesr bulmaz fer-i hk-i reh-gzr olsa


33

eviri:
yle gzel, yle yumuak bir huyu var ki, yeryzyle gkyz alt-st olsa yine
deimez; gklere de ksa byklenmez, dpedz yerde de yrse, mizac
deimez.

Nola ger olsa yetm ol drr-i dery-y hay
Ger yitm olsa fzndur drr-i deryaya bah

eviri:
Hay denizinin incisi yetim kalsa ne olur? Yalnz kalsa, deniz incisinin deeri daha
da artar.

Gitme ey rh-i revn hecr ile zt itme beni
Yandrub firkata b-sabr karr itme beni
Nazarumdan gl-i ruhsrun pinhn idben
Nr- hr- gam- hecr ile figr itme beni

eviri:
Gitme ey sevgilim, ayrlnla inletme beni! Hicranla yakp yreimi, perian etme
beni! Baklarm gl gibi yznden yoksun birakp, ayrlk tasasnn ateiyle yakma
beni!

Tebrek-Allahu fike min gulm
n sahha m absartu fil-menm
Ve ente mebsun ill-enm
Min indi zil-celli vel-ikram

eviri:
Seni Rabbim korusun ocuum! Ulu Tanr tarafndan btn insanlara peygamber
olarak gnderildiini imdi ryamda grdm.

Gam degl ger dneyi mahv itse devr-i rzgr
n nihl-i br-ver kalmdur andan ydgr


34

eviri:
Zaman, tohumu yok etse, hi nemli deil; nk yemi veren fidan, o tohumdan
ydigar kald.

Gl nice klmasun yakasn k gussadan
Her dem yeter ana gam- kurb-i civr- hr
Ykt nice kahr ile hnn-dil olmasun
ekmi zamne hrdan etrfna hisr

eviri:
Gl nasl yaknmasn ektii skntdan! Dikene yakn olmas ona kayg verir her n.
znt iinde nasl yrei kan alamasn yakutun! Zaman, etrafn dikenden
duvarlarla evirmi.

Ey ho ol kim k meydnndadur sbir-kadem
Dmen-i dil-dardan kesmez elin ti-i sitem
Eyle kim mey-hreler zevkin ziyd eyler arb
Hn-i dil imek klur efzn safsn dem-be-dem

eviri:
Ak meydannda kalmaya kararl olan insana ne mutlu! Zulmun klc o kiinin elini
sevgilisinin e teinden kesip ayrmaz. arap, iki ienlerin elencesini artrr; yrek
kan imek, gnl enliini daha ok oaltr.

Ber-murad olmaz ehid-i Kerbel kann tken
Ehl-i Beytn seyl-i ek-i em-i girynn tken

eviri:
Kerbel ehd Hseyinin kann dkp Ehl-i Beytin gzlerinden sel gibi ya
akmasna sebep olan kii, muradna eremez.

ehid-i Kerbel katline rabet kldun ey zlim
Sana ekmek azb- dnya v ukb mukarrerdr
Tem-y mesf- Kerbel kldun hazer kl kim
Melmet-gh- tazibn senn sahr-y maherdr


35

eviri:
Ey zlim! Hseyinin ldrlmesi iin aba gsterdin; bu sebeple dnyada ve
ahirette azab ekmelisin. Kerbelda dman saflarna bakp durdun; kork! nk
cezan ekip belya atacan yer maherdir.

Carh her-giz sehv idb reymce devern itmedi
H kim derdm bilb tedbr-i dermn itmedi
Teng-dil bir gonceem ben kim felek her-giz beni
Nev-bahr- lutf tahrkiyle handn itmedi

eviri:
Dnya bir gn yanlp da istediim gibi dnmedi; hi kimse derdimi anlayp
derman bulmak iin didinmedi. Kskn bir goncaym ben, felek hibir zaman beni
gzel bir ilkyazn esintisiyle gldrmedi.

zz ch devlet ikbl-i mlk-i lemn
Olma tahsline rgb kim fen-encmdur
Devlet-i slm kesb itmektde taksr itme kim
Devlet-i bk ki dirler devlet-i slmdur

eviri:
Dnya mlknn yceliini, devletin, ikblini elde etmek iin didinme; zira
bunlarn sonu ktdr! slm devletini kazanmak iin aba gster, nk sonsuza
dek yaayacak olan devlet, slam Devletidir.

Hamd lil-lah ki olub kfr u dalletden dr
Ddi gnlm evine em-i ridletden nr

eviri:
Tanrya kr kfr den de aknlktan da kurtuldum, Peygamberlik mumunun
sat kla huzur buldum.

Subh-i sdk gibi tul klub
Nr-i eri Muhammed-i Arab
Pertev-i feyzin itdi lem-gr
Birbirinden ayrd rz ebi

36

eviri:
Hazret-i Muhammed eratinin , gne gibi dodu; o verimli k, btn lemi
kaplad da, geceyle gndz birbirinden ayrd.
UBEYDE B. EL- HRSN EHD EDL

Ey ho ol kim hayt olduka
mri sarf- reh-i erat ide
Mddet-i mri hr oldukda
Bu cihnda ehdet ile gide

eviri:
Yaad srece mrn erit yolunda tketen insana ne mutlu! mr sresi
sona erdii zaman bu cihandan ehid olarak gen kiiye ne mutlu!
HAMZANIN EHD EDL

Bir bendeem ki, rz-i ezelden mut olub
Tavk- vef-y ahduna ekmi kaz beni
Nakd- haytm eylemiem nezr-i ttn
H ki senden eyleye devrn cd beni

eviri:
Ben ezelden beri bal bir kulum Tanrma. Seninle birlikte olmak alnma yazlm.
Hayatm senin yoluna adadm; beni senden ayrmaya felein gc yetmez.

Tekml-i Murtazya sebeb klsalar sul
kbl-i ttib- h-i Enbiy yeter
Hakkyet-i Rasla delil itseler taleb
Tav- itat-i Aliyy-i Aliyy-i Murtaza yeter

eviri:
Hazreti Ali neden bu kadar olgun, stndr? Diye sorsalar, Peygamberlerin
ah Hazret-i Muhammede bal olduu iin diye cevap verilir. Peygamberin
gerek olduuna ilikin delil isteseler, Alinin ona itaat etmesi yeter.


37

Lal-i nb drr-i sr-ba hacer virse ikest
Sanma kim arta hacer kadri drr lal ola pest

eviri:
Pek deerli yakutla inciyi bir ta krp paralasa, sanma ki, yakutla inci deerden
der ta deer kazanr

Tamadur ser-i fitne-i rzgr
Tamadur klan izzet ehlini hr
Nihl-i tama mvesidr fesd
Bahr- tama sebzesidr ind
Tama dde-i dnii kr ider
Rh-i hid-i feyzi mestr ider

eviri:
Btn bozgunculuun sebebi, agzllktr. Ycelik erlerini aalayan,
agzllktr. Agzllk fidannn yemii fesaddr; agzllk baharnn yeillii
inattr. Agzllk, bilgi erlerinin gznn grmez eder; sevgilinin gzel yzn
rter.

Ol sehenh- azm-na hengm- ecel
Tg-i dmen oldu mifth- der-i dris-selm
ehre-i ikbline ald ebvb- necat
Dostdan isterdi dmenden myesser old km

eviri:
O deerli, o anl sahlar ahna ecel zaman, esenlik evinin kapsn dman klc
at. Kurtulu kaplar ald onun kutlu yzne. Amacna, dostun eliyle ulamak
isterdi, dmann eliyle ulat.

Brakd kha sad-nle v fign anun
Akd eme-yan em-i hn-fen anun

eviri:
Bard daa daa doru bir lk att; kanl gzlerinden pnar gibi yalar aktt.


38

Ey er- hne-i er gl-i gl-zr- dn
Melcel-afk hayrl-halk fahrl-lemin
Nr-i ryundan mnevver dde-i hrd mh
Hk-i pyinden mzeyyen safha-i r-yi zemn

eviri:
Ey eriat mumu, din bahesinin gl, dnyann sna, yaratklarn en hayrls,
lemlerin vnc! Gne ve ya, senin yznden yla aydnlanr; yeryz, senin
ayann tozuyla sslenir.

Ne haberdr bu ki hn-be tker mjgndan
Sabr alur cn- hazn dil-i ser-gerdndan

eviri:
Bu nasl haberdir ki, kanl yalar aktr gzlerden; yasl zntl ve akn yrekten
dayanma gcn alp gtrr!

Seyl-i ek-i yetm ah- garb
Mevc urub ule ekse m seher
Katresi safha-i zemni dutub
ulesi smana ide eser

eviri:
kszn gzya seliyle kimsesizin iniltisi, geceyle gndz dalgalanp alev alsa;
gzyann bir damlas btn yeryzne yaylr; alev ise tm gkyzn kaplar.

Sanma kim-gn afakdandur sipihr-i b-vef
Dnem-i devrn dutmu hn-i l-i Mustafa

eviri:
Ey vefasz felek! Gkyzndeki kzlln afaktan olduunu sanma, Hazret-i
Muhammed soyunun kan yaylm tm evrene

Kerbel detinde ah- Kerbelnn haline
ttifk- mm olub mevm-i lem alad
Pye-i ar- muallda dkb Cibrl ek

39

Ravza-i rdvnda rNh dem alad

eviri:
Kerbel lnde Hazret-i Hseyinin haline, kadn, erkek, gen, yal tm herkes
alad. Gklerin en yksek katnda Cebrail bile gzya dkt; cennet bahesinde
Nuhla demin ruhu alad.
CAFER- TAYYRIN EHD EDL

Katl-i reh-i k olan sliki
Hakkun iltift ser-efrz ider
Mezellet turbnda grmez rev
Uluvv-i makmiyle mmtz ider
Per bl peyd klub l-cerem
Tuyr-i bihit ile pervz ider

eviri:
Ak yolunda ldrlen kiiyi, ulu Tanrnn iltifat yceltir; byle bir insan aalk
bir yerde braklmaz, stn tutulur; ona iki kanat balanr da, cennet kularyla
birlikte umaya balar.

Ey ehr-i yr- mesned-i temkn-i izz ch
Olmaz bir smn iki hrde cilve-gh

eviri:
Ey temkin ve ycelik tahtnda oturan padiah! Bir gkyznde iki gne parlamaz.

Hr- nvekden gl-i azs olm k k
Py-ml itmi gam ol serv-i revn ey diri
htilf- vazu tuyn- hev-y muhtelif
Muntaf klm cer- hnedn ey dir

eviri:
Ok gibi dikenlerden gl incilmi, perian olmu; ne yazk ki tasa, salnan servi
aacn bir etmi! eitli durumlar, bir takm ar istekler, ne yazk ki hanedann
mumunu sndrm!

40

NC BLM
PEYGAMBERLER EFENDS HAZRET- MUHAMMEDN LMN
BLDRR

Genc-i bak sanma bu virneyi
tmeye gr kble bu but-hneyi
Mihri gtr gnbed-i devvrdan
Resm-i vef umma bu gaddrdan
Mlk-i vcd adem-bd bil
Grme vcdun, ademn yd kl
Ama cihn Zline em-i heves
Akdine bil balama peyvendi kes
Dut ki cihn mlkini dutdun tamm
Sd ne n mlkine yokdur devm
Dehr nedr? yne-i aks-dr
Sret-i yne-i b-itibr

eviri:
Bu viranenin sonsuz bir hazine olduunu sanma; bu puthaneyi kble edinme sakn!
Gkyznde duran gnei bir yana brak da, vefa bekleme bu dnyadan. Bil ki, bu
cihan geicidir; varln grme yokluunu dn! Dnyadaki Zale bakp geici
isteklere kaplma; cihanla arandaki ba kes. Diyelim ki, btn yeryzn ele
geirdin; sonsuza dek senin olmadktan sonra neye yarar? Dnya, deersiz bir
aynadaki grnt gibidir.

Tama klman vef mlk-i cihndan
Vef kandan bu fn mlk kandan
Bu vrn ire sanman genc yokdur
Cevhirden leb--leb genc okdur
Cel det bu olmudur ki devrn
Kla her genci bir toprakda pinhn
Ger idrk eylesen her zerre-i hk
ekbdr perdeye bin cevher-i pk


41

eviri:
Bu dnyadan vefa beklemeyin! Vefa nerde, bu geici dnya nerde! Bu ykk yerde
hazine olmadn sanmayn; azna kadar mcevherlerle doludur; fakat felein,
her hazineyi bir toprak parasnn altnda gizlemesi gelenek olmutur. Eer
anlarsan, her toprak zerresi, iinde bin mcevher saklar.

Dehrden rz-yi km itme
Bunda km isteyb makm itme felek-i tz-gerd tnd-hrm
Hi n-kma virmemidr km

eviri:
Zamandan hibir istekte bulunma; amacna ulamay dileyip bu cihanda yer, yurt
edinme; abuk davranan felek, kimsenin dileine kavumasna izin vermemitir.

Dnyaya gelen gider zarr
Mstelzim-i gaybdur huzr
Devr-i felegn karar olmaz
lkblinn itibr olmaz
Dutdun dutalm cihn yek-ser
Mnend-i Cem Kubd Kayser
Ne sd kbet gidersin
Esbb- cihn terk idersin

eviri:
Dnyaya gelen, sonunda gp gider; sonsuzluk mlkne mutlulua erer. Felein
karar yoktur; ikbli de nemli deildir. Cem, Kubd ve Kayser gibi btn dnyay
ele geirsen bile, sonunda cihanla olan balarn koparp gideceksin.

Gel ey mlk-i dnyya marr olan
Meyl-i zevkden mest mesrr olan
Giriftr- dm- belsn sakn
Esr-i dm- ejdehsn sakn
Giribnun pence-i rzgr
Tutubdur hazer kl ser-encm- kr
Seni dm- kabre giriftr ider
Baun mhre-i rite-i mr ider

42

Gelen bu gzer-gha gitmek gerek
Nzl eyleyen rhlet itmek gerek
Bulnmaz cihn kr-ghnda km
Fergat makm degl bu makm

eviri:
Gel ey dnya mlkyle gururlanan, zevk arabyla sarho ve mutlu olan kii! Bel
ana yakalanm, ejderha tuzana dmsn, kendini koru; yoksa seni mezar
tuzana drp, ban ylan deliine sokar! Bu yola kan insanlar, gitmeli;
dnyada sresi dolanlar gmeli. lemde muradna eren olmaz; bu cihn rahat
edilecek bir yer deil!

Devr-i zamnenn adem-i itibrna
hid y-i vka-i enbiy yeter
Umml-i kr-hne-i ahvl-i leme
Mevt-i Neb alme-i fevt en yeter

eviri:
Peygamberler olaynn aklanmas, zamann ne denli nemsiz olduuna tanktr.
Hazret-i Peygamberin vefat ise, dnya atlyesinde alan iiler iin nemli bir
lm ve yokluk belirtisidir.

Gel ey rz-y Rasl isteyen zuhra getr
Nin- devlet-i Tevfik-i Vle men vlhu
Advet-i Esed-Allaha olma kil kim
Sana ekilmeye emr-i de men dhu

eviri:
Ey Hazret-i Peygamberin istedii gibi davranmay dileyen kii! Onunla dost
olann dostu ol! szne uygun hareket et de, yce Tanrnn Aslan Hazret-i
Aliye dmanlk etme ki, Ona dman olann dman ol sznde oluan kl,
sana ekilmesin.

Ey erat erefinden gfil
Halel-i era dem--dem mil

43

Mustafdan ne cef yetdi sana
Ol vef-pe ne cevr itdi sana
Ki mkftna b-dd it dn
zn zrna mutd itdn
Bnye-i erine virdn tayr
l evldna ektin emr
Ol seni shibi-i imn itdi
Lutflar gsterb ihsn itdi
Sen anun zulmle rzn ykdun
Da- b-dd ile cnn yakdun

eviri:
Ey eriat erefinden gafil olup eraite zarar vermek isteyen kii! Hazret-i
Muhammed sana cefa m etti, skntm ektirdi ki, onun iyiliine kar adaletsizlik
ettin de, zn incitmeyi alkanlk edindin? Hazret-i Peygamber eriatinin yapsn
deitirip onun soyuna, ocuklarna kl ektin O, seni inanl kld; sana
ltuflarda, balarda bulundu; sense, ona kar zulmle davrandn, adaletsizlik
ateiyle cann yaktn.

Dil-bern ukdan ayn- talebdr nefreti
Mendendr mihr tuyn mahabbet iddeti
ntf-y nr- evk eyler zll-i ittisl
Menmikdrncadur mutlba tlib rabeti

eviri:
Sevgilinin klarna kar duyduu nefret, sevgi gibidir. Sevgilinin taknl,
muhabbetin iddeti, yasaklamadan kaynaklanr. Kavuma suyu, evk ateini
sndrr; arada ne kadar ok engel olursa, sevenin de sevdiine olan ilgisi o kadar
artar.

Birinn fark ti-i zulmden akk
Dem-i muciz misl-i bedr-i mutlak
Birinn zehrden hli diger-gn
Mizc telh gl-tek bar pr-hn
Birinin lle-ve cisminde yz k
Ciger kanyla cism-i ki nem nk

44

eviri:
Birinin ba zulmn klcyla yarld; kan, balna dolunay gibi yayld. Dieri, itii
aunun etkisiyle perian oldu, bar kan iinde kald. brnn de, lleye
benzeyen bedeninde yzlerce yara ald; yaral vcudu, cierinden akan kanla
suland.

ftb- erki bulmd evc-i irtif
L-cerem mahrr olur bulduka rifat ftb
Nola ger teb hiddetiyle aksa cisminden arak
Berg-i gldr akdr fart- harretden gl-b

eviri:
eriatn gnei, gklere ykselmiti; ykseldike gnein verdii s kukusuz artar.
Atein etkisiyle bedeninden ter aksa, ne nemi var; gl yapra da, scaklktan
tr gl-suyu aktr.

Renci rhar dil-bern derdi devdur ka
Renci b-had ol sebebden derdi bi-pyn olur
Gfil olman dost derdinden kim olduka fzn
Mcib-i terf efkat bis-i ihsn olur

eviri:
Sevgilinin, ka verdii sknt, huzur; derdi ise devadr. Bu nedenle ektirdii
eziyet de, dert de sonsuzdur; bitip tkenmez bir trl. Dostun derdinden habersiz
olmayn! Zira dostan gelen tasalar oaldka, yrin efkati, ltuflar da artar.

Yrin elem-i k devdan ye olur
Hk-i ser-i ky ttiydan ye olur
Uka habb eyledgi cevr sitem
Gayr ittgi lutf ile sahda ye olur

eviri:
Sevgilinin ak elemi, devadan da stndr; yrin bast toprak, ttiydan
stndr. Sevgilinin, klarna ektirdii sknt, ettii zulm, bakalarnn ettii
iyilikten, gsterdii cmertlikten daha stndr.


45

Zehrden telh olal lal-i eker br- Hasan
Zehr kmn h kim lemde rn grmedi
Olal emirden pr-hn ten-i pk-i Huseyn
stirhat bulmad emr teskn grmedi

eviri:
Hasann eker saan yakut gibi az auyla aclat gnden bu yana, dnyada hi
kimsenin dama tad alamaz oldu. Kl, Hseyinin gzel bedenini kan iinde
brakt gnden beri, bir trl knna girip dinmedi, rahat yz grmedi.

Vd-i gurbetde tenhlktan ikrh eyleyb
Murtaza, ibbri hem-hb etdi Ahmed, ebberi
Kldlar ksmet velyet bahrnn gevherlerin
Ekber olan, ekberi hfz etdi; asgar, asgar

eviri:
Gurbet vadisindeki yalnzlktan bktklar iin, Hazret-i Ali, Hseyini; Hazret-i
Muhammed de Hasan eitti. Dostluk denizinin incilerini aralarnda bltler.
Sonunda, byk olan, byn izledi; kk olan da, kn izinden yrd.

Hancer-i hicrn tg-i kat emr-i firk
k k eylerdi Zehrnn dil-i efgrn
Virmeseydi vade-i valsn virende Mustaf
Mjde-i zevk-i visl devlet-i ddrn

eviri:
Hazret-i Peygamber, kendisine yeniden kavuaca, yzn grmek mutluluuna
erecei mutusunu Fatmaya vermeseydi, ayrlk haneri, hicrann keskin klc,
Zehrann yreini parampara ederdi.

Garb-i mlk-i vcd, itdi rz-yi vatan
Mukarrer old ki, rh eyleye ved- beden
ridi vakt ki eh-bz- iyne-i kuds
Kla irdet ile terk-i habs-hne-i ten


46

eviri:
Varlk lkesindeki yabanc, yurdunu zledi; ruhun, bedene veda etmesi
kararlatrld. Kutsallk yuvasndaki akdoann, kendi isteiyle beden
hapishanesinden ayrlmasnn vakti geldi.

Dny v ukb benm mlkmdr ey fahr-i rsul
Sen bana bir bende-i sf-dil shib-vakr
Rey reyndr senn, senden bana yok imtin
Eyledm ihsn sana her mlki itsen ihtiyr

eviri:
Ey Peygamberlerin en erdemlisi! Dnya ile ahiret benim mlkmdr; sen de temiz
yrekli, arbal kulumsun. Seni zgr braktm, istediin gibi karar ver; sana
ltufta bulundum, istediin mlk se!

Hlkum yerek bilr benden benim bih-bdum
Ben ana tapurmam okdan ziyn sdum

eviri:
Benim iin iyi olan, ulu Rabbim bilir; kendimle ilgili zararl veya yararl olan her
eyi oktan Yaradanmn kararna braktm.

Derd ki bin-y er virn old
Cemyet-i slm pern old
Virmidi felek muradmuz lutf klub
Gy ki bu lutftan permn old

eviri:
Ne yazk ki, eratn binas ykld; slm toplumu perian oldu, dald. Felek
ltfetmiti de bizi dileimize kavuturmutu; fakat ettii iyilikten piman oldu.

Grn ol pdiehn mmete gam-hrln
mmet-i b-edebin zulm sitem-krln


47

eviri:
O padiahn, halk iin nasl zldne, nasl uratna bakn da, vefasz halkn
ise ettii hakszl, zulm grn.

Nice gzden gitmesn hn-be, cnndur giden
Nice cism cn ayakdan dmesn cndur giden
Nice lem olmasun ehl-i nazar emine tr
n nazardan eme-i hrd-i rahndur giden

eviri:
Gzden nasl kanl yalar akmasn, canandr giden; beden ve ruh nasl perian
olmasn, candr giden. Bakan gzlere, yeryz nasl karanlk grnmesin, gne
kaynadr gzden yiten.

Dem-i veddur ey em-i ter sirik revn kl
Zamn- hecrdr ey dil dkb sirik fign kl

eviri:
Ey gzm, dk yalarn, veda zaman yaklat; yan ey yreim, ite ayrlk vakti
gelip att!

tiyak- devlet-i kurbandadur ervh- kuds
Ref idb zulmet hicbn arz kl ddrun
Ravza-i rdvna vaslundan nasb it nev-bahr
Hr glmn bezmine em it meh-i ruhsrun

eviri:
Kutsal ruhlar, sana kavuma zlemiyle yanp tutuuyorlar; nnden perdeyi kaldr
da, yzn gster. Vuslatnla ilkyaz lutfet cennet bahesine; au gibi yzn, hur
ve glman meclisinin mumu olsun.

Ud ol tvus-i kuds-iyn
Gitdi ol heneh-i ulvi-mekn
Ger cihna mmkin olayd bak
Terk idb gitmezdi andan Mustaf


48

eviri:
O kutsal yuvann tavus kuu utu; o yce yerin ahlar ah gitti; cihan sonsuza dek
kalc olsayd, Hazret-i Muhammed dnyadan ayrlmazd.
Ala ey Zehr ki senden Mustafdur fevt olan
Mustaf fevti zemn smn aladur
Efdal- halk- cihn km cihndan l-cerem
Bu musbet cmle-i halk- cihn aladur

eviri:
Ala ey Fatma! nk yitip giden kii, baban Hazret-i Peygamberdir. Hazret-i
Muhammedin lm, yeryzyle gkyzn alatr. Yeryzndeki insanlarn en
erdemlisi, dnyadan ayrlm; bu musibet, cihandaki btn yaratklar alatr.
HAZRET- FTIMATUZ-ZEHRNIN LMN BLDRR

Hk eflk mder pederi
Cft olanda meger netceleri
Elem iddet meakkat imi
Ki cihn ire yok bulardan gayr
Hem-nin-i sulk hem-dem-i seyr

eviri:
Yeryz ile gklerin, ana ile babann sonlarnn ayn olmas, skntl, znt verici
bir durummu; tasa, dert ve mihnetle doluymu. Dnyada onlarn ei, benzeri
yoktu; her zaman Tanr yolunda yrrlerdi.

Zl mekkredr cihn- harb
Gamze-i h fet-i ahbb
Reng-i gl-gne-i ahbb
Reng-i gl gne-i izr yn
Ddeden ehl-i derd tkdgi
Tarf- rynda lll-i ll
Surh-i ek-i k- eyd
Dne-i hl-i ry d- ciger
Turas dd-i h- ehl-i nazar
Muztarib hastalar mudm andan

49

Bulamam hi hasta km andan

eviri:
Bu kt dnya, yal bir hilecidir; uh gamzesi, dostlar iin bir felakettir. Gl gibi
yanaklar, dert erlerinin gzlerinden kanl yalar aktr. Parlak bir inciyi andran
bak, akn kn kanl gzyalardr. Yanandaki ben, yrekleri yakar. Kvrck
salar ona bakanlarn iinde yanan atein dumandr. Hastalar, ondan hep
ikyetidir; hibir hasta, ondan dermann bulamamtr.

Veh ki devrn- felek Ftma-i Zehrnn
Gonce-i lle gibi kld kara barn kan
Bir zaman gemedi eyym- haytndan kim
Dil-i pr hnna yandrmad bin d- nihn

eviri:
Felek ne yazk ki, Fatmann kara barn, lale goncas gibi kan iinde brakt;
yaad srece kanla dolu yreinde binlerce gizli yarann bulunmad bir n bile
olmad.

er gl-zrna revnak virdi bir nev-res nihl
smn- dne pertev sald bir Ferruh hill
Ol nihln berg brndan dolub dmn- dehr
Ol hille kld envr- hidyet intikal

eviri:
Yeni yetien bir fidan, eriatn gl bahesine tazelik verdi; kutlu bir hill, din
gklerini aydnlatt. Dnyann kuca, o fidann meyvesiyle doldu; o uurlu hille
de doruluun klar eriti.

Hazer kl nle-i mazlmdan ey seng-dil zlim
Ki tr-i hnun peykn gerddan gzr eyler
Sinn- berkdur h- tazallm ihtirz it kim
Eger i seng-dilsen zahm ann taa kr eyler


50

eviri:
Mazlumun inleyiinden kan, ey ta yrekli zlim! nk onun inlemesinden
oluan okun ucu, gklere ykselir. nleyi, imek gibi bir mzrak ucudur; ondan
sakn! Sen ta-yrekliysen, mzrak da ta paralar.
Gevher-i dery-y hikmetdr kelm- dil-kein
Tair-i dil saydna her nktesi bir dnedr
Rite-i irfna cn-perver szn drrler dzer
Sz budur kim sen didn gayrn szi efsnedr

eviri:
Senin gzel szn, bilgelik denizinin mcevheridir; szlerinin her nktesi, gnl
kuunu avlamak iin bir yemdir. Huzur veren, inci gibi szcklerin, irfan
mcevherini ssler; sz, senin dediin gibi sylenir; bakalarnn syledii sz
efsanedir.

Ol ki k ire beni hre-i devrn itdi
Gitdi gam geldi bana geldi kdret gitdi

eviri:
Akyla beni dillere destan eden sevgili gitti, gam geldi; bana dnd, kaygm,
zntm kalmad.

Y Rabb esr-i dm- bel v musbetem
Mustagrk- telatum-i bahr- dalletem
Berk- gnh ykd bin-y vcdum
Rahm it ki zillet ile taleb-kr- rahmetem

eviri:
Ey ulu Tanrm! Bel, musibet tuzana tutuldum; dalalet denizinin dalgalarna
kaplp battm! Gnah imei, vcudumun yapsn ykt; bana ac, senden
merhamet istiyorum!

Ey tken zulm ile evld- Rasln kann
Olmam gy haber gavg-y maherden sana
Mest-i cm- cehl gafletsen znden b-haber
Havf yok Hakkdan haclet yok Peygamberden sana

51

eviri:
Ey zulmle Peygamber ocuklarnn kann dken kii! Maherle ilgili bir sz
duymam sanki kulan. Bilgisizlik ve gaflet arabyla sarhosun, bir eyden haberin
yok! Ne Allahtan korkarsn, ne Peygamberden utanrsn.

Lle-i uhsr olm zver-i b- bihit
Hk-i py huld bn eylemi anber-sirit
Sunmimr bin kldkda kasr- hsnini
Mg-i nb lle-i hamrdan itmi hk ht

eviri:
Lleyi andran yz, cennet bahesinin ss olmu; bat toprak, sonsuzluk
bann anberi olmu. Ulu Tanr, onun gzelliinin kkn, gzel kokulu toprakla
krmz lleden oluan kerpile ina etmi.

Ben, ser-blend-i lem idm lem olmadan
Hk- dern makmun idi dem olmadan
Devlet beni brakm idi stanna
dem bihit halvetine mahrem olmadan

eviri:
lem yaratlmadan nce, ben lemin en stn kiisiydim; henz dem yokken,
yeryz benim yurdumdu. dem, cennet harminde mahrem olmadan nce,
devlet beni sarayna almt, bama devlet kuu konmutu.

Hrdan hn-rzlik grdke gl handn olur
Sabr iden hayl haem bi-ddna sultn olur
Minnete sabr eyleyen rhat bulur kim Ysufa
Saltanat tahtnun evvel pyesi zindn olur

eviri:
Gl dikenden zulm grdke gler durur. Adaletsizlie kar sabreden kii, sultn
olur. Mihnete katlanan insan, sonunda rahata kavuur. Yusufa saltanat tahtnn ilk
basama zindan olmutu.


52

Sen, ehenh- serr-i adlsen
Ben senin bir bende-i fermnunam
Rabka-i hkmnden itmen inhirf
Nitekim perverde-i ihsnunam

eviri:
Sen, adalet tahtnn padiahsn; ben de senin buyruunda olan bir kleyim. Senin
emrinden dar kmam; nk ltularnla bydm.

Merdm-i sret-perestn himmeti kth olur
Mahv-i sret zevk-i manden kaan gh olur

eviri:
Biime nem veren bakn gc az olur; biimin verdii geici zevkten kaan kii,
gerei bulur.

Maksadun eger dn ise dnydan ge
Allaha yap cmle-i eydan ge
Tapur nem-i ek ule-i ha inn
Yan ki serdan ve sreyydan ge

eviri:
Amacn din ise, dnyadan vazge, ulu Tanrya balan da, btn neslelerden
vazge. Gzyayla, inleyile ura dur hep; yani yeryznden, gkyznden,
lker yldzndan vazge.

Tul itdi burcundan ol ftb
Brakd cemlinden fka tb
Kadem hke basknda ol nr-i pk
Kandl-i nr old ecz-yi hk

eviri:
Gne dodu da, gzelliiyle her yeri aydnlatt. O temiz nur, yeryzne ayak
basnca, her toprak paras bir kandile dnp k sat.


53

Kimdr y bu ki nryle mnr oldu cihn
Meh-i ruhsrnadur dide-i devrn nigern
zi hr kad dil-ber revii cn-perver
Oturur em durur serv yrr rh-i revn

eviri:
Iyla cihan aydnlatan bu kadn kim acaba? Btn herkes onun ay gibi gzel
yzne bakyor! Hur gibi z, insan hayran brakan boyu, i ay bir saln var;
oturuu mum, duruu servi gibi; yry huzur veriyor.

Biz cihn py-ml itmi cihn peymlaruz
Kule-i Kf- kanat bekleyen anklarz
Fakr iledr fahrmuz dnyya rabet klmazuz
Cfeye meyi itmemz tt-i eker hlaruz

eviri:
Biz, dnya malna nem vermeyen kimseleriz; kanatn Kf dann tepesinde
bekleyen Ank kularyz. Yoksulluumuzla vnrz, cihana aldrmayz.
Gzmz yok mlkte; tatl dilli ttleriz.

Senden ayrlmak, maz-Allh bir lmekdr bana
Bil ki, ayrlmakdan lmek belki yerekdr bana

eviri:
Senden ayrlmak, lm gibidir bana; ayrlmaktansa lmek benim iin daha iyidir.

Ey murassa tc marr olan bil kim felek
Her kimi lemde bir reng ile eyler hk-sr
Lal sanma kim firb-i frka-i etfl in
Reng virmidr kara topraa devr-i rzgr

eviri:
Ey deerli talarla, ssl tala vnen kii! Bil ki, felek dnyada herkesi baka trl
yerle bir eder. Sanma ki zaman, ocuklar aldatmak iin topraa krmz renk
vermi.


54

Biz met- mlk-i dnydan fergat klmuz
Kimy-y fakrdan kesb-i sadet klmuz
Gayre et ey arh, arz- ch- mlk mln kim
Biz kanat ehliyz fakr ile det klmuz

eviri:
Biz dnyann malndan, mlknden vazgemiiz; yoksulluk erbetiyle mutlulua
ermiiz. Ey felek, mal, mlk stnln sen bakalarna ver! Biz kanaat erleriyiz;
yoksulluu alkanlk edinmiiz.

Mlk-i dnyda bizi chil muhakkar grmesn
Biz bak mlkin msahhar eyleyen sultanlaruz
lem-i mande aldur kamudan kadrmz
Ger i sretde hakr b-ser smnlaruz

eviri:
Dnya mlknde cahiller bizi kmsemesin; biz, sonsuzluk yurdunu ele geiren
sultanlarz. Grnte perian ve yoksul olsak bile, mn leminde herkesten daha
deerliyiz.

Nola ger enmn mm itse hn- lutfdan
Ol ki hss mm hn-i lutfnun mihmndur
Nola ger Meryemden efzn grse nakd- pkini
Ol ki s bir kemne-bende-i fermndur

eviri:
(Tanr) Ltuf sofrasndan nimetini sunsa ne olur! Zira herkes onun ltuf sofrasnn
konuudur. Ne olur Meryemden stn grse kendisini! nk sa da, onun emri
altnda gsz bir kuldu.

Dehr nzhet-hne-i ikbli vrn eyledi
Genc-i slmi felek toprada pirhn eyledi
Tayy klub rhat bistn dehrden ferr- arh
Sret-i cemyetin halkun pern eyledi


55

eviri:
Zaman, ikblin gzel evini ykntya evirdi; felek, slmn hazinesini toprakla
gizledi. Devrann hizmetkr, bu dnyadan rahat deini kaldrd da btn
insanlar perian etdi.

Ey ho ol sat ki dil-dr ola deyyr olmaya
Yr ola halvetde etrfnda ayr olmaya
Yr hlin yre izhr itmege fursat bulub
Mdde gh n-mahrem haber-dr olmaya

eviri:
evrede canandan baka kimse olmad, yr halvette olup yannda yabanc
bulunmad zaman, ne gzeldir! O vakit seven, sevgilisine halini anlatacak frsat
bulur. k durumu bilip de yabancnn habersiz kald anlar ne hotur!

Ey felek dr-if-i eri virn eyledn
Ehl-i derdi mbtel-y d- hrmn eyledn
Perde-i idbr ekdn ehre-i ikblme
Cemidb yz gam bana hlm perin eyledn
smn- erhridine gsterdn zevl
Mh- mlki tre topra ire pinhn eyledn
Ger disem kfirsen ey gerdn aceb yok nitekim
Kasd- katl-i mukted-y ehl-i mn eyledn

eviri:
Ey felek! eriatn ifa yurdunu ykntya evirdin; dert erlerini yoksunluk ateiyle
yaktn. kbal yzme yoksuzluk perdesini ektin de, zarar verip mlkn k veren
ayn topraa gizledin. Ey felek, sen kafirsin! desem, bunda alacak bir ey yok;
nk inan erlerinin nderlerini ldrdn.

Subbet aleyye mesibu lev enneh
Subbet all-eyymi srne leyliy

eviri:
Bama ylesine musibetler geldi ki, o musibetler gne gelseydi, gn geceye
dnrd.

56

Hecri barm kan iden gl-berg-i handnum kan
Rhat- cn- hazn cism-i sznum kan
Dde-i nem-nkma tr old lem ey felek
Lema-i ruhsr-hrd-i drahnum kan

eviri:
Ayrlyla barm kan iinde brakan glen gl yapram hani? Skntl ruhuma,
yanan bedenime huzur veren kii nerede? Ey felek! Yal gzlerime dnya karanlk
grnmeye balad; yzmn olan parldayan gneim hani?

Ddke yduma elem-i det-i Kerbel
Gnlm fign nlede bi-ihtiyr olur
Geldike ydma leb-i huk-i eh-i ehd
B-ihtiyr em-i term ek-br olur
Eyym ok bellara salmdurur beni
Ben grdm bellar kim grse zr olur

eviri:
Kerbel l elemini hatrlattka, elimde olmadan inleyip alamaya balarm.
ehidler ah Hazret-i Hseyinin kuru duda aklma geldike, nemli gzlerimden
yalar boanr. Felek, bam byk belalara sald; benim karlatm felaketle kim
karlarsa, inleyip durur.

Vakt old ki m- hecr ola subh-i visl
Tayr-pezr ola bu keyfyet-i hl
Vakt old ars-i vasl olub perde-nin
Arz eyleye hid-i gam- hecr mell

eviri:
Ayrlk gecesini, kavuma sabahna dnmesinin ve bu durumun deimesinin
vakti geldi. Vuslat gelininin rtnme, ayrlk ve skntn ba gsterme zaman
yaklat.

Kerbel detinde Htun-i Kymet h eger
Gark- hn grseydi h- Kerbelnn hlini
Hi ey yok kim klurdu Kerbel topran

57

Gark- hn gzden tkb seylb- ek-i lini

eviri:
Hazret-i Ftma, Kerbel lnde Hazret-i Hseyinin kana batm halini grseydi,
sel gibi akan gzyalaryla Kerbel topran kan denizine dntrrd hi
kukusuz.

h kim, her dem felek derd zre derdm arturur
Gsterr bin derd bir derdine dermn itmedin
Barum biryn ider her lahza bir berk- bel
Bir bely hsn-i tedbir ile bir yan itmedin

eviri:
Ne yazk ki felek, her n bana dert stne dert verir durur; henz bir derdime
derman vermeden, bin dert gsterir. Daha bir beldan kurtulmadan, her lahza bir
felket imei barm yakar durur.

V hasret ki yakd beni te-i ved
Y Rabb ki munkat ola yn-i inkt

eviri:
Yakt beni ayrlk atei; bitsin artk Tanrm, veda treni!

Haytumdan hemn bir dem kalubdur olma gfil kim
Myesserola zevk- devlet-i vaslun dem-i hir
Hayt- msterumkisvetin trc idp gerdn
Kefenden egnme geydrmek ister hilat- fhir

eviri:
Alacak birka soluum kald ancak, beni yalnz brakma! Seninle birlikte olmak
mutluluundan yoksun kalmayaym son nlarmda. Bana kefenden bir gmlek, ok
deerli bir hilat giydirmek istedii iin felek, bu geici hayat elbisemi yama etti.

Sndrd nihl- mrmi bd- ecel
Cn murgna dm kurd sayyd- ecel
Ten rbtasn rhdan ister kla kat

58

emr-i siyasetiyle celld- ecel

eviri:
Ecel yeli, mr fidanm yere ykt. Ecel avcs, cn kuuna tuzak kurdu. Ecel
celld da, klcyla ruhla beden ban koparmak istiyor.

n beni senden felek n-r mehcr eyleye
Hk- pyundan bel-ke baum dr eyleye
ltimsum senden oldur ki gubr- makdemn
Rhum her dem mlkatyla mesrr eyleye

eviri:
Ne yazk ki felek beni senden ayracak; bu ileli bam bastn topraktan
uzaklatracak. Senden bir isteim var; o zaman benimle konumaya gelirsen,
ruhum huzur bulacak.

Dil-dr brakd tarh- gam-hne-i hecr
Sk-i zamne dutd peydne-i hecr
Derd ki sery- vasl iken tekye gehm
Vakt old makmum ola vrne-i hecr

eviri:
Sevgili, ayrl tasa evinden uzaklat; felein sksi hicran kadehini sundu;
kavuma saraynda yaarken, ne yazk ki imdi yerim ayrlk viranesi oldu.

Bir nazar kl dev-y derd-i bimr- firk
Bir nazardur nergis-i merdm-ikrundan senn
Bir tekellm kl erbb- metlib maksad
Bir tekellmdr leb-i gevher-nisrundan senn

eviri:
Gzn a da bir bak, nk ayrlk derdinin ilac, senin nergis gib olan
gzbebeinin iinde sakldr. Birka sz syle, zira bilim erlerinin amac, senin
mcevher saan dudaklarndan birka sz duymaktr.

Bizi feryda getrdi felek-i kec-reftr

59

Nice efgnlar idb klmayalum nle v zr
Virdi cemyet-i ahvlimze dehr gubr
Kld nevmd bizi sebze-i pejmrde gibi
Farkumuzdan gtrb syesini ebr-i bahr

eviri:
Acmasz felek, bizi inletti durdu; nasl alayp szlamayalm! Zman, hepimizi
perian etti; dnya, ikbl aynamz toza topraa bulad. lkyaz bulutu, bamzn
stnden glgesini alp gtrd; bizi dank yeillik gibi umutsuz brakt.

li-kulli ictimin halleyni frkatun
fe-kullul-ez dnel-firki kallun
ve inne iftikd Ftime bade Ahmede
dellun al en l yedme hallun

eviri:
Toplantdaki dostlar sonunda birbirinden ayrlr; tm skntlar, ayrln yannda
nemsiz kalr. Hazret-i Muhammedten sonra Ftmadan da ayrlmak, dostluun
sonsuza kadar srmeyeceine bir delildir.

det-i devr-i rzgr budur
Hl-i devrn- b-karar budur
Ki firka mbeddel ola visl
Yete lemde her kemle zevl

eviri:
Geici dnyann deti byledir; bu zamann hli, ite budur: sonunda vuslat,
ayrla dnr; lemde her gzellik sona erer.

Her zamn uk bir derd ile devrn zr ider
Bu emen her lahza bir mihnet glin izhr ider
Derd talmin virb gerdn tarkat tflna
Bu bellar dersidr kim-be-dem tekrr ider


60

eviri:
Devrn, her zaman aklar bir dertle inletir durur; bu yeillik, her lahza bir mihnet
gl verir; felek tarikat rencisine derdi retir; ona bellar dersini belletir durur.
AL MURTAZANIN LMN BLDRR

Lezzet-i endh zevk-i derdi idrk eyleyen
Ay-i dehr iret-i dnyya perv eylemez
hid-i feyz-i bak hsnin tem-gh iden
Nak- zil-i fn temenn eylemez

eviri:
Skntnn tadn, derdin zevkini bilen insan, dnyada yaamaya, gezip dolamaya
nem vermez. Verimli sonsuzluun gzelliini gren kii, geici grn, biimi
istemez.

Bel bl- eh-bz- ikbl olur
Saf-bah-i yne-i hl olur
Gl nergis-i glen-i itibr
Dil-i kdr dde-i ekbr

eviri:
Bel, ikbl donnn kanad, hl aynasnn huzur vereni olur. zntl insann
gzyalar, gzel bir bahenin gl ve nergisi gibidir.

An grme ki felek bir nice dem
Kime hem-dem ferah eyler kime gam
An gr kim kacak lemden
Kim ferahdan kar kim gamdan

eviri:
Felein, ne zaman ne yapaca belli olmaz; kimini sevindirir, kimini zer. Sonunda
herkes bu dnyadan ayrlacak; kimi sevin iinde, kimi de tasa iinde gidecek.

Sahfe-i emeli nak- m-sivdan pk
rimemi etegine gubr- merkez-i hk

61

eviri:
stek kadnda bir bakasnn ad yer almam; eteine yeryz merkezinin tozu
bulamam.

Murtaz bir drr-i dery-y velyetdr kim
Harem-i Kabedr ol drr-i yetmin sadefi
Gayrdan eref eger olsa anunndr kim
Harem-i Kabeden ol kesb klubbdur erefi

eviri:
Murtaza, vellik denizinin bir icisi; o esiz incinin sadefi de Kabenin haremedir.
Bakalarndan daha erefli olsa, hakkdr onun; zira, Kabenin hareminden
kazanmtr erefi.

kr kim oldum merref devlet-i didruna
Dde-i hn brum adum gl-i ruhsruna
Olmad zyi adem menzillerin kat ittm
Vsl oldum pertev-i hrd-i pr-envruna

eviri:
Tanrya kr o gzel yzn grmek mutluluuna erdim. Gl gibi yanaklarna
bakmak iin ald gzlerim. Yokluk menzillerini katetmem bouna gitmedi.
Sonunda, bir gne gibi k saan yzne kavutum.

Merhab ey kble-i erbb- izz ihtim
Hayr- makdem ey eh-i ashb- kadr ihtirm
Ben ki mebsam cihn halkn davet klmaa
Klmadum sen gelmeden bu emre ikdm kym
Zt- pkn intizryd ne pinhn gayrden
Mcib-i tehir-i izhr- nbvvet ves-selm

eviri:
Ho geldin ey ycelik ve ihtiam erlerinin kblesi! Ayan uurlu gelsin, ey deer ve
sayg erlerinin ah! Ben ki, btn insanlar slama armakla grevliyim, sen
dnyaya gelmeden grevime balamadm. Sen domadan, Peygamberliimi ilan
etmedim.

62

Katre katre zl-i marifeti
Ebr-i derydan iktisb itdi
Feyz-i Hakk ol hilli itmege bedr
Kbil-i nr-i ftb itdi

eviri:
Bilgi suyunu deniz bulutundan damla damla ald; ulu Tanrnn feyzi, o hillin
dolunay olmas iin gne sundu.

Ey ho gnler ki bir md-ghum var idi
Mihnet-i lem hcmnda penhum var idi
Ben fakre cevr klduka advv-i sst-rey
Arz- ahvl itmege bir pd-hum var idi

eviri:
Ne gzeldi o gnler ki, tutunacak bir dalm vard; btn herkes bana saldrdnda
bir snam vard. Kt dnceli dmanlar ben fakire eziyet ettii zaman, halimi
anlatabileceim bir padiahm vard.

Devrden veh ki nasbm gam- hicrn old
Gl-i b- emelm gonca- hrmn old
Duma rahat in penbe-i rhat basdum
Dutuub ol dahi bir te-i szn oldu

eviri:
Ne yazk ki dnyada nasibim, ayrlk acs oldu; dilek bahemin iei, umutsuzluk
goncas oldu. yilesin diye, kanayan yarama pamuk bastm; o bile tututu, bir
yakc ate oldu.

Bin ciger old bu vkadan
Tre old cihn bu vkadan
Hem yedi ahter eyledi efgn
Hem tokuz smn bu vkadan
Geldi feryda yerde ve gkde
Melek ins cin bu vkadan


63

eviri:
Bu olaydan dolay binlerce insan kan alad, dnya karard; yedi yldz dokuz kat
gk inledi durdu. Bu vakadan tr, yerde ve gkte insanlar, melekler ve cinler
feryad etti.

Farzdur kim ola sigr kibr
Mail-i hubb-i Haydar-i Kerrr
Anun iin dimi Vle men vlh
Ey ki lutf-i ilh tlibsen
Rz-i maher necta rgibsen
Olma ol ha dmen-i bed-hh
Hedef-i tir-i de men dh

eviri:
Byk kk btn insanlarn Hazret-i Aliyi sevmesi farzdr. Bunun iin Hazret-i
Peygamber, ulu Tanrya, Allahm, sen onunla dost olann dostu ol! demi. Ey
ilah ltfa kavumak isteyip, maherde kurtulmay dileyen kii! Sakn Hazreti
Murtazann dman olma! Yoksa Allahm, ona dmanlk edenin dman ol!
sznden oluan oka hedef olursun.

Tig-i btn tg-i zhirden beter hn-rz olur
Zhir btnda emr-i velyet tz olur

eviri:
Manev kl, basit kltan daha kan dkc olur; grnte ve ite dostluk klc
keskin olur.

Cm- buz-i Murtaz n eyleyen n-keslere
Sk-i devrn virr zehr-i helhil kbet
Hem grrler lem-i sretde sr- bel
Hem ekerler bend-i all selsil kbet

eviri:
Hazreti Aliye dmanlk arabn ien kfirlere, zamann sksi sonunda ldrc
au verir. Bu geici dnyada hem felketle karlarlar, hem de zincire vurulurlar;
balarna bel gelir.

64

Ol idi mahrem-i Rasl-Allah
Srr- zt sftdan gh
Ktib-i nak-i nme-i tenzh
Hzin-i genc-i hne-i tevl
ftb-i sipihr-i fazl keml
Nev-bahr- riyz- ch cell

eviri:
Hazreti Ali, ulu Tanrnn elisinin mahremiydi. Onun znn srrndan haberliydi.
lh nmenin ktibi, yorum hazinesinin koruyucusuydu. Erdem ve olgunluk
gklerinin gnei, ycelik bahelerinin ilkyaz idi.

Olsa zer hrd hfz itmezem gerdn-misl
Nukre mh olsa ana hrd-ve salman nazar
Rfatum bbndadur hk- siyh hrd mh
Himmetm yanndadur topraa yeksn sm zer

eviri:
Gne hepten altn olsa, ona yine de nem vermem; ay, gm olsa, bam
evirip bakmam. Benim stnlmn yannda gnele ay, basit toprak gibi
deersizdir; himmetimin yannda, gmle altn hi kalr.

Hidmet ehline sm zer virmek
h- mlk-i mecza detdr
Hsl- hidmet-i Neb Vel
eref-i rtbe-i ehdetdr

eviri:
nan erlerine gm vermek, manevi mlkn sultannn bir geleneidir.
Peygamberle Velye hizmet etmek, ehdlik erefine erimek gibidir.

Bir servern ki hre-i hsn-i hsliyn
Vassf Hel et ola, medh nnem
Lyk degl ki eyleye hrd-i ztnun
Dmn- ittisline lde her Sh

65

eviri:
O nderin stn zelliklerini anlatmak iin, nsan suresinin ayetlerini okumak
gerekir. Sh yldz bile onun eteine dokunmaya layk deil.

Hakr grme advv ki akreb-i krun
Dm dende fesd fzndur ejderin
Tasavvur itme ki hasm- kavden ola ayn
Mazarrat ki dmen-i muhakkardan

eviri:
Sakn dman hafife alma! Gzleri grmeyen bir akrebin inesi, ylann dilinden
daha etkilidir. Ktlklerin yalnzca gl dmandan gelebileceini sanma;
kmsenen hasmdan da byk zarar gelir.

Zebn- Mustaf, muciz-beyndur
Cibrl-i Emne hem-zebndr

eviri:
Hazret-i Muhammed mucizeleri syler; Cebrail gibi Tanrnn izniyle konuur.

Her sa-det-mende kim tevkkf- devlet yr olur
Vkf- srr-i nihn kif-i esrr olur

eviri:
lahi yardm grp mutlulua eren kii, btn gizli srlar renir.

Ol ki sdk u shhat-i gftrna ekkk ola
Ana kbildr ki emrnle bar k ola

eviri:
Onun szlerinin doruluundan kuku duyan bir insann, yine onun klcyla bar
paralansa yeridir.

Hka hn tkti zahmdan bed-hh
Lal-i nb old nal-i Dldl-i h
Old mikrz Zl-fekra ir

66

Kat-i kd-i selsil-i fccr

eviri:
Dmanlarnn ald yaralardan topraa kan dkld. Hazret-i Alinin at Dldl
nal kana boyand; klc Zlfikar ise, durmadan kafirlere lm sayordu.

Her siphun olur serdr h- evliy
Hi ek yok kim ne yana azm eylese mansr olur
Her yana km salsa pertev ren eyler ftb
Kande kim ebr-i bahr itse gzer mamr olur

eviri:
Bir ordunun bakomutan Veliler ahysa o ordu nereye giderse, hi kukusuz
zafer kazanr. Gne, nn ulat her yeri aydnlatr; bahar bulutu, getii
btn yerleri bayndr klar.

H lillh kim sana ben yr iken ayr olam
Nakz- peymn hilf- ahd idb gaddr olam
rz-yi devlet-i dny v dn itmez miyem
stemez mi htrum lemde ber-hrdr olam

eviri:
Dostu iken nasl yabanc olurum sana! Szmde durmayp nasl ktlk ederim
sana! Dnyada ycelmeyi, dindar olmay, mutlulua kavumay istemezmiyim!

Bgnedr tark-i vefdan cibilletn
B-dddur iin sitem cevrdr detn
Lf- vef-y ahd urursan vel i sd
n hfz- ahd klmaa yokdur mrvvetn

eviri:
Vefaya yabancsn, dorulukla ilgin yok senin. in gcn adaletsizlik etmek,
bakalarna sknt ektirmektir. Vefadan szedip durursun, ama ne yazk ki,
verdiin sz tutmaya niyetin yok.


67

ftb- devletm em-i cihn-efrzdur
Nr bezm-efrz- lem nr lem-szdur

eviri:
Devletimin gnei, cihan aydnlatan bir mumdur; dnyay aydnlatr; atei ise
lemi yakar.

Tigumu adya nusret berk-i szn eyledi
Feyz-i devlet em-i ikblm frzn eyledi

eviri:
Zafer, dman iin klcm bir yakc imek gibi kld; devletin feyzi, ikbl mumuma
k verdi.

Bt kim gamzesi gret-ger-i slm mandur
Hrm fitne-i devrn nigh fet-i cndur
Humr- mesti almaz t ki imez kan
Giriftrna rahm itmez dem--dem idugi kandur

eviri:
yle bir sevgili ki bak, slm da inanc da yama eder; saln, cihan alt-st
eder, bak canlar yakar; ylesine kendinden gemi ki, kan imedike ayrlmaz;
kendisine tutulan kiiye acmaz, hi durmadan kan yudumlar.

Hancer-i mjgna eyler mi heves cnn seven
Bt scdundan hazer itmez mi imnn seven

eviri:
Cann seven kii, haner gibi kirpie istek duyar m? mann seven, inanl olan
insan puta tapmaktan kanmaz m?

Ey hrm akl bnydndan istihkm alan
Cilve-i nz ile ehl-i kdan rm alan
Kandedr y Rabb meknun ism evsfun nedr
Kimdir y erbet-i ll-i lebnden km alan


68

eviri:
Ey cilvesiyle akl bandan al ak erlerinin perian ederek peinde koturan
sevgili! Yerin yurdun nerededir; adn zelliin nedir senin? O gzel dudaklarndan
murad alan kimdir acaba?

Gherm riteden mbarrdur
Cevherm ferd-i drr-i yektdur

eviri:
Cevherim katksz, zm ardr; ei buununmaz, deerli bir inci gibiyim.

Eylesen rabet dil cndan taleb-krem sana
Nakd- cnum nezr-i vislndr hardrem sana

eviri:
Kabul edersen, btn kalbimle seni istiyorum; canm, sana kavuturmaya adadm;
seninle birlikte olmay diliyorum.

Pryeden ziyd olup ol bt letfeti
Devrnunold fitnesi dnynn feti

eviri:
Sslenince, o sevgilinin gzellii daha da artt; zaman iin bir fitne, dnya iin bir
felaket oldu.

Her kim ister vasl- cnn terk-i cn itmek gerek
Yohsa hasretler ekb h fign itmek gerek.

eviri:
Sevgiliye kavumak isteyen kii, canndan vazgemeli, yoksa zlem ekip inler
durur.

Her ne kim takdrdr tayr bulmaz ey gnl
Levh-i takdrn hatt her giz bozlmaz ey gnl


69

eviri:
Ey gnl! Ulu Tanrnn takdiride, aln yazs da asla deimez.

Cna yetdm mihnet derd bel-y dehrden
Eyledm azm-i sefer mihnet-ser-y dehrden
Meyl-i seyr-i lle-zar- cennet itdm neyleyem
Gonce-ve gnlm dutld tengn-y dehrden
Nice bir vre klsun gerdi-i gerdn beni
Nice bir gnlm figr olsun cef-y dehrden

eviri:
Dnyada ektiim sknt, derd canma yetti; bu sebeble bu skc lemden
ayrlmaya karar verdim; cennetin lale bahelerinde gezmek istiyorum. Bu anlamsz
cihandan skldm; bundan byle felek, beni perian edemeyecek; dnyada sknt
ekmeyeceim artk.

kr kim b- murdum gli ald bugn
Hakk beni vsl- klm-i bak kld bugn

eviri:
Tanrya kr bugn dilek bamn gl ald; Rabbim bani sonsuzluk yurduna
ulatrd.

Ey sipihr-i b-vef bihde devern eyledn
Kasd- dn itdn bin-y eri virn eyledn
Ser-nign kldun ibdet minber mihrbn
Mabed-i slm topra ile yeksn eyledn
Leler-i slam koydun server serdrsz
Noldun ey zlim ki kasd- h- merdn eyledn

eviri:
Ey vefasz felek, bugne dek bouna dnp durdun! Din dzenini bozdun, eriat
yapsn yktn; ibadet minberiyle mikrabn alt-st ettin; slm tapnan yerle bir
edip slam ordusunu bakomutansz braktn. Ey zalim felek, sana ne oldu da
yiitler ahna kydn!


70

Cihn ebr-i fet gark- seyl-i zdrb itdi
Dil-i ehl-i vefy te-i ayrat kebb itdi
Meded kim devr-i zlim rzgrun revnakn bozd
Fign kim lemi gerdn-i dn-perver hrb itdi

eviri:
Felket bulutlarndan tr, cihan sknt seli bast. Vefa erlerinin yrei, aknlk
ateiyle yand. Zalim felek, zamann dzenini bozdu da, btn herkesi perian etti.

Ho ol zaman ki kub Ysufum bu zindndan
Gubr- ten ola merf ihre-i cndan

eviri:
Ne mutlu o zamana ki, Yusufum bu zindandan kar, bedenin btn tozu, kiri
ruhtan uup gider.

Billh ol h- ehr-yr kan
Server-i ehl-i rzgr kan
Cmle derdlilern tabibi olan
Mazhar- lutf-i Kird-gr kan
Ol eger gitdi ise lemden
Ol makm itd mezr kan

eviri:
Tanr akna, o yiitler ahnn, btn insanlarn nderinin nerede olduunu
syleyin! Btn hastalarn tabibi, ulu Tanrnn ltuflarna eren kii nerede? O
eer bu dnyadan ayrldysa, kald mezar nerede?

Katre deryya ittisl itdi
Zerre hrde intikl itdi

eviri:
Damla, denize kavutu; zerre, gnee ulat.
ehzadeler, derviin namazn klp onu oraya gmdler.


71

hun himyetinde iken nergiz itmedi
Gl-zr- hnedna nesm-i bel gzer
Katlinden ol ehn nem-i hnbe ekmeden
l-i Abya bel virmedi semer

eviri:
Hazret-i Ali yaarken, Ehl-i Beytin gl bahesinde bel yeli kesinlikle esmedi.
Murtaza ldrldkten sonra, belnn hurma aac kanl gzyalaryla
sulanmadan, l-i Abya yemi vermedi.

HAZRET- MAM HASANIN BELA MECLSNDE SONSUZLUK
ERBETN TN BLDRR

Sana ger menzil-i maksda yetmekdr murd ey dil
Pern gezme her cnib reh-i sabr tahamml dut
Tereddd penesinden cehd idb kurtat garibnun
Kef-i ihlsla dmn- teslm tevekkl dut

eviri:
Ey gnl, amacna ulamak istiyorsan, perian bir halde gezme durma, sabr
yolunu tut! Tereddd penesinden yakan kurtar da, teslim ve tevekklle inan
yolunda yrmeye al!

Kimi kim sever sk-i rzgr
Ana sgar- semm-i ktil virr
Kim kim bilr ihtirmn rev
Ana cm- zehr-i helhil virr

eviri:
Zamann skisi kimi severse, ona bir bardak ldrc au sunar; saygya deer
bulduu kiilere bir kadah etkili zehir verir.

Cez takdre n tayr virmez
Kaz-y mbreme tehr virmez
Bek vakti ana rabet hatdur
Bel zre ceza hem bir beldur

72

eviri:
Szlanp durmak, ulu Tanrnn takdirini deitirip geciktirmez. Felket srasnda
yaknmak doru deil; bel zamannda alayp szlamak, bir baka musibet gibidir.

Mande zehrle dolu bir edr sipihr
Andan pr eyleyb kadeh-i mihri her seher
Sk-i dehr halka berber dutar vel
Tahsn ana kim itmeyb ol zehrden hazer
N ide eyle kim eh-i dny v dn-i hasen
Nakd- Neb er- mlk zbde-i beer
P-beste-i selsil-i hsn-i rizy dst
Sermest-i nee-i mey-i hn-be-i ciger

eviri:
Manevi bakmdan gkyz, zehirle dolu bir iedir; zamann sksi, her seher vakti,
gneten oluan kadehi auyla doldurup halka sunar; o zehirden kanmayp
auyla dolu barda iin kiiye ne mutlu! O insan, dnyann ve dinin ah; Hazret-i
Peygamberin gzbebei; mlkn kandili; btn insanlarn en deerlisidir.

Meh-i gerdn-i iffet ismet
Hem Hasen nm hem hasen sret
Evveln gevher-i hizne-i cd
hirin nak- kr-gh- vcd
Matla- nazm- Ehl-i Beyt-i Neb
Nr-i em-i Muhammed-i Arab
Lal-i nb ki rh-perver idi
Gayret-i ehd rek-eker idi
Devr-i zlimden old zehr-m
Zehr llin klub zmrrd-fm
Cigerin pre pre kld anun
Ahgerini erre kld anun
mm olub ol errenn eseri
Bir ciger d old her ereri


73

eviri:
Arlk ve ululuk gklerinin ay idi; ad Hasand, yz de gzeldi. Cmertlik
hazinesinin ilk incisi, varlk atelyesinin son eseri, Peygamber Ehl-i Beyti
manzumesinin ilk msra, Hazret-i Muhammedin gznn nuruydu. Can
balayan dili, bal ile ekeri kskandracak lde tatlyd. Zlim felein elinden
au iti; zehir, azn zmrt rengine dntrd; cierini parampara edip yanan
kmrn kvlcma evirdi. O kvlcm, btn dnyaya yayld da, herkesin
yreini yakt.

Kandedr beyle bir erefli neseb
Maden-i fazl izz ilm edeb
Sfat- Hazret-i Hseyin Hasan
Cmle-i Kinatadur ren
Ol biri nakd-i pk- Mustafav
Bu biri nr-i em-i Murtazav
Ol biri bedr-i smn- keml
Bu biri serv-i cy-br- ceml
Ol biri ftb- evc-i yakn
Bu biri gl-bn-i hadka-i dn
Bu biri reh-nm-y cilve-nm
Rafa Allh iktidruhum

eviri:
Byle erefli bir soy nerede bulunur? Erdem, ycelik, bilim ve edeb madeni olan
Hazreti Hasanla Hseyinin nitelii, btn kainat iin bir ktr. Biri Hazret-i
Muhammedin can, dieri ise Hazret-i Alinin gznn nurudur. Bir olgunluk
gklerinin dolunay, br gzellik rmann servi aac: biri bilgi gklerinin
gnei, dieri ise din bahesinin gl aacdr. Ulu Tanr onlar yceltsin!

Hasan vasfna yokdur hadd gyet
Vef klmaz ana hasr- rivyet
Szi zikr-i safiyy-i her encmendr
Dell-i hsni ol bes kim Hasendr


74

eviri:
Hasann nitelikleri anlatmakla bitmez; onunla ilgili rivayetler, Hasann iyiliklerinin
ok az bir blmn dile getirir. Her toplantnn nde gelenleri, onun szlerini
aktarr. Gzelliine kant istenirse, adnn Hasan olmas yeterlidir.

Benem vris-i ilm hilm-i Rasl
Benem gevher-i genc-i batn- Betl
Benem c-nin-i eh-i Evliy
Bana iktiddur ana iktid

eviri:
Hazret-i Peygamberin biliminin vrisi, Hazreti Fatmann iindeki hazinenin
incisi, veliler ah Hazret-i Alinin yerine geen kii, benim; bana balanmak,
onlara uymak gibidir.

Buld hrd-i cihn- hilfet irtif
ule-i lem frz sald her cnib ua

eviri:
Halifeliinin cihan aydnlatan gnei, gklere ykseldi; dnyay aydnlatan alevi,
her yana n sald.

Fermn-bezr muhlefete yok meclzm
Her hkm kim olur Samed-i kr-szdan
letr beni Hicza mukm-i Irk iken
Ol kim srer Hseyni Irka Hiczdan

eviri:
Yaradanmzn emrine kar gelmeye gcmz yetmez. Ulu Tanrmz ne
buyurursa, onu yaparz. Irakda yayorken, Rabbim beni Hicaza iletir; Hicazda
oturan Hseyini de Iraka gnderir.

h kim dnyda bir yr-i muvfk kalmad
Gam-gsr mnis gam-hr mfik kalmad


75

eviri:
Ne yazk ki, bu dnyada bir arkada, iyi bir dost, efkatli bir dert orta kalmad.

Derd ki dem dem urmadum rhatdan
Kurtulmadum endh gam mihnetden
Her bukada kim meyl-i ikmet kldum
Ol buka mkedder old bir fetden

eviri:
Ne yazk ki, bu dnyada rahat bir soluk almadm; bir trl skntdan, gamdan
kurtulmadm. Hangi ehirde yaamaya karar verdimse, o ehrin bana bel geldi.

Zehr-i gam- rzgr kr itdi bana
Gr bu sitemi ki, rzgr itdi bana
Her zulm ki zmmnda idi devrnun
zhra getrdi kr itdi bana

eviri:
Zamann gam ausu beni perian etti; felein bana ettii eziyete bakn; ne kadar
zulm varsa, devrn, hepsini bana gsterdi.

Ser-sebz kld gl-bn-i ba- velyeti
Sr-b- zehr-i nb klub cevr-i rzgr
Ol sebz gl-bn zre dil-i pre preden
Kld bahr- hdise berg-i gl kr

eviri:
Felek, velilik bann gl acn zehirle sulayp yetitirdi; o aacn dallar stnde
duran paralanm yrekten, baharla birlikte gl yapraklar ald.

Nem-i terauh-i zehr ile reng kld ayn
Saf-y safha-i yne-i izr- Hasan
Meger ki cura-i zehr-i brn
Kim anda itdi ayn sebze lle-zr- Hasan


76

eviri:
Hazret-i Hasann gzel yanaklarnn rengi zehirden tr deiti; yamur damlas,
meer bir yudum auydu; o yamur damlasyla Hasann lle bahesindeki
iekler yeerdi.

Serv-i kaddi emen-i hulde hrmn old
Hr glmna rh em-i ebistn old
Cevher-i zt olub rics-i alykdan pk
Mahrem-i br-geh-i rahmet-i gufrn old
Geri ol htr-i cemile sefer kld vel
Dil-i ahbb frknda perin old
Merdm-i dde-i erbb- nazar ek tkb
Nem-i ek gnl evleri virn old

eviri:
Servi gibi boyuyla cennet bahesinde dolamaya balad; yz, hurilerle glman
hareminin mumu oldu. Temiz z her trl ktlkten arnd, ulu Rabbin katna
ulat. Yolculua kt zaman, herkes tarafndan sevilip sayld iin, dostlar onun
ayrlyla perian oldular; gnl erleri ardndan gzyalar dkt.

Ey nihl-i gl-en-i isyn beldur hslun
Mazhar- zulm sitemdr cevher-i n-kbiln
Hnedn- iffet ismet ne lykdur sana
Mekmen-i blsdr daim hayl-i btlun

eviri:
Ey isyan bahesinin fidan! Elde edecein rn, beldr. zn, zumlun ortaya
kt yerdir. Arlk hanedanna layk deilsin. Kafanda her her zaman eytanca
kt dnceler vardr.

Old siyh nme-i amlm ey diri
Tayr buld sret-i ahvlm ey diri
Ben tir-i hazre-i gl-zr- kuds idm
Sndurdum z elimle per blm ey dir


77

eviri:
Ne yazk ki, amel defterim ettiim ktlklerle doldu da, durumum deiti. Ben,
kutsal gl-bahesinin kuuydum, ama ne yazk ki, kendi elimle krdm kanatlarm.

Cihn iinde mceverrebdr intikm- zamn
Heme yahya yah virr yamana yaman

eviri:
Dnyada zamann nasl c alaca bilinmektedir; durmadan iyiye iyilik, ktye de
ktlk eder.

Zehr-i addan Hasan ehd-i ehdet imeden
Bulmad ad-y dn fursat Hseyn zrna
Gamz ile her fitne kim pinhn iderdi rzgr
Fitne-i katl-i Hasan oldu sebeb izhrna

eviri:
Hasan, dmannn elinden ehidlik erbetini iinceye kadar, din dmanlar
Hseyine eziyet etmeye frsat bulamadlar. Zaman iinde saklad btn fitneleri,
Hasann ldrlmesinden sonra ortaya kard.

HAZRET- MAM HSEYNN MEDNEDEN MEKKEYE GTTN
BLDRR

Telllh zih sultn ki der-gh- felek-kadri
Medr- dn devletkble-gh- ehl-i lemdr
Ana olm myesser kesb-i feyz-i dny v ukb
Ana teshr-i mlk-i sret man msellemdr

eviri:
Ey Rabbim! yle yce bir sultan ki, dinle devletin vn kayna, btn insanlarn
kblesidir; dnya ile ahretin feyzini kazanmak, onun iin kolaydr; maddi ve manevi
mlk, onun emrine verilmitir.

Zih n-dn ki kadrin bilmeyp tevfk- slmun

78

Met fn-i dnyya virmi nakd- imnun
Tevecch har dvnna klm mlk-i dnydan
Trz- nme-i aml idp mazlmlar kann

eviri:
yle chil bir insan ki, slamn baarsnn nemini anlamayp, inancn bu geici
dnya malna satm; susuz insanlar kanyla amel defterini doldurmu da, bu
alemden ayrlp har divanna ynelmi.

Dr- dnyda bu yeter olara
Eser-i cennet nin- cahm
Maher oldukda hd mukarrerdr
Nimet-i bk v azb- elim

eviri:
Dnya ikisinden birine cennet, dierine cehennem belirtisi yeter; maherde ise ise,
birinin sonsuz nimete kavumasna; brnn de azab iinde kavranmasna karar
bverilmitir.

Her kim ki zikr-i vka-i Kerbel ile
Bir n-tvnn eyleye emini ek-br
Gl-zr- izz chini ser-sebz klmaa
Ol em-i ek-br yeter ebr-i nev-bahr

eviri:
Kim Kerbel olayn anlatarak, bu konuyu bilmeyen birine bilgi verip, gzlerini
nemlendirirse, onun gzlerinden akan yalar, olay anlatan kiinin ycelik gl
bahesini bir ilkbahar bulutu gibi sulamaya yeter.

Tk ey mjgn ciger kann ki geldi girye hengm
Gel ey ek-i revn kim gitdi ay iret eyym
Getr takrre bir bir rzgrun sret-i hlin
Ki bilsnler nedr dny-y dn-perver ser encm


79

eviri:
Ey kirpiim! Dk cierinin kann, zira alama vakti geldi! Ak, dur ey gzyam!
nk sevinli gnler geip gitti; zamnn durumunu bir bir anlat da, bu aalk
dnyann sonunun ne olduunu herkes bilsin.

Ger kalem olsa kamu ecar derylar midd
Gelmeye tafsl ile tahrire evsf anun
Ger ad hem km- dil buldysa katlinden nola
Cmleye mefthdur ebvb- eltf anun

eviri:
Btn aalar kalem, denizler de mrekkep olsa, onun zellikleri ayrntlaryla
yazlamaz. Onun ldrlmesiyle, dman amacna ulatysa da, bunun bir nemi
yok; Hazret-i Hseyinin ltuf kaplar herkese aktr.

Veh ki h- Kerbelnun mihnetin izhar idp
Mteminden gsterr her ylda devrn bir bahr
Ol bahrn llesi hnn cigerdr k k
Berk h radi efgn ebri em-i ek-br

eviri:
Ne yazk ki, devrn Kerbel ah Hseyinin ektii mihneti aa vurup, onun iin
tutulan yasla her yl bize bir ilkbahar gsterir. O ilkbaharn lalesi, parampara olan
yrek; imei ile gk grlts inleyi; bulutlu ise yala dolu gzdr.

Sk-i dehrin iltift budur
Ki Hasan sarna zehr tker
arh celldnun budur hneri
Ki Hseyn-i ehde tg eker

eviri:
Dnya sksinin iltifat, Hasann kadehine au dkmek; felek celladnn hneri ise,
ehd Hseyine kl ekmektir.

Egeri akreb-i evld katlinn haberi
Rasl hazretine azam- mesib idi

80

Velk faide ol azam- mesibden
Ecel-i menzilet eref-i mertib idi

eviri:
Sevgili ocuklarnn ldrlecei haberi, Hazret-i Peygamber iin felaketlerin en
byyd; fakat bunun bir yarar da oldu; o byk musibetin yardmyla, Hazret-
i Muhammed, manevi bakmdan daha da yceldi.

Kerbel detinn vrelerin yd klup
Ahter-i ek tkp gerdi-i gerdn alar
arhdan alama zlim diy gfil kim
arh bu vkada cmleden efzn alar

eviri:
Bu dnen gkyz, Kerbel lnn vrelerini anp alarken, gzya olarak,
gzlerinden yldzlar aktr. Ey gafil! Felek acmaszdr diyerek yaknp durma; bu
olaydan tr o, herkesten daha ok alar.

Ol lal pre derdi eger klmasyda kr
Farkna urmaz idi zemn seng-i kh-sr
Ger olmasayd vsta-i mtem-i Hseyn
Seyl-b- ek aktmaz idi em-i eme-sr

eviri:
Lalin meydana gelmesi iin, toprak, gerekli artlarn olumasn dnmeseydi,
stnde ta ya da kaya paras bulunmasn istemezdi. Hseyin iin yas tutmak gibi
bir gereke olmasayd, gzler, sel gibi ya aktmazd.

Eser-i hdmet-i Hseyin-i Al
Sebeb-i devlet sadetdr
Reh-i kunda terk-i cn itmek
Mcib-i rtbe-i ahdetdr

eviri:
Alinin olu Hseyine hizmet etmek, insana mutluluk ve ycelik getirir; onun
yolunda cann veren kii ise, ehitlik katna eriir.

81

smn- kadr kn- lutf b- ilmden
ki ahter iki gevher iki serv olmu ayn
Cmle-i halk- cihndan bulabilmez bir bedel
Bu birinden ol birine gayr akl- hurde-dn

eviri:
Kymet gkleri, ltuf madeni ve bilim bandan, iki yldz, iki inci, iki servi ortaya
kt; dnyadaki btn insanlar arasndan onlarn ei, benzeri kmaz. Hasan ile
Hseyin gibi bilgili ve anlayl kiiler bulunmaz.

Ey ehl-i kin! Vel y Neb bse-ghn
Hn-b- nb garkas itmek rev mdr
Kat taalluk eylemek l-i Raslden
Biz mmetz diyenlere art- vef mdr

eviri:
Ey kin gden kiiler! Vel (Hazret-i Ali) ile Nebnin (Hazret-i Muhammed)
pt teri sel gibi kan iinde brakmak doru mudur? Hazret-i Peygamber soyu
ile ilikileri koparmak, Biz Hazret-i Muhammedin mmetiyiz diyenlerin vefl bir
davran mdr?

Medh-i Hseyn vasf- Hasan klsalar taleb
Hatm-i kelm idp klalum muhtasar szi
Ol iki, ber-gzde-i devr-i zamnedr
ki cihan penh, cihnn iki gzi

eviri:
Hazret-i Hasan ile Hseyini vp, niteliklerini anlatn deseler, sz uzatmadan
zetle syleyelim ki, onlar, zamann en sekin iki kiisidir; iki cihan da da snlacak
kimselerdir; lemin iki gzldrler.

Ey ho ol der-gh- ar-s-y l-kadr kim
Hk-i pkinden memm- cn alur bihit
Habbez ol merkad-i eref ki hk-i pkinn
Tene-i cllb- vasldr leb-i cy-i bihit

82

eviri:
Ara benzeyen o deerli dergah ne gzeldir! Cennet, o yerin temiz toprandan
can kokusu alr. Ne mutlu o erefli trbeye ki, kutsal topra, susuz olanlar iin
cennet rmann kyas gibidir!

Zulm tohmn ekdi b- mlke devr-i rzgr
Cevr resmin kld devrn- sitem-ger kr
Ryet-i ikblini kld Yezdn ser-blend
ekdi l-i Mustaf kasdna t-i b-dr
Bu hatdan t ebed ekmez mi y Rab infil
Bu cefdan rz-i har olmaz m y Rab erm-sr

eviri:
Zaman, lke bana zlum tohumunu ekti. Zlim devrn, cefasn aka gsterdi
de, Yezidin ikbal sancan yceltip, Hazret-i Muhammed Mustafann soyuna
keskin kl ekti. Ey Tanrm! Bu yanlgdan tr, devrn, sonsuza dek zlmez
mi? Allahm! Ettii cefadan dolay, zaman ceza gn utanmaz m?

kl oldur kim kaz-y emre fursat var iken
Hsn-i encmn esr-i dm- tehr itmeye
Her iin tedbr-i encmnda ihml itmeyp
Kendzin mecrh-i tg-i terk taksr itmeye

eviri:
Akll kii, henz frsat varken, gecikmeden davranp, kt sonla karlamaktan
kurtulur; her iin nemini anmay unutmaz, kendini ihml klcyla yaralamaz.

He lillh kim melek fermn-ber-i eytn ola
Ehl-i ismet tbi lde-i isyn ola
Kande cizdr bu kim vrn olup bnyd- er
Ehl-i mn olmayan mminlere sultn ola

eviri:
Tanr gstermesin, bir melek eytandan buyruk alr m?! smet erleri, isyana karr
m?! erat binas temellerinin yklp da, inansz bir kiinin, inan erlerine sultan
olduu nerede grlmtr?!

83

Gl-i bstn- vefdur Hseyn
Dr-i drc-i sdk u safadur Hseyn
Ciger-ge-i Hazret-i Ftma
Srr-i dil-i Mustafdur Hseyn

eviri:
Hseyin, vefa bostannn gl; sadakat ve arlk kutusunun incisi; Hazret-i
Ftmann cier kesi; Hazret-i Muhammedin gnlnn sevincidir.

Muhibb-i hnednun htr- pkinde kn olmaz
Hav-y nefsden bnyd- mn halel bulmaz

eviri:
Hazret-i Peygamber ilesini seven bir insann temiz dncesinde kine yer yoktur;
o kiinin inan temeli, geici isteklerinden tr zarar grmez.

Hn-i l-i Mustaf tkmez Mselmnam diyen
Kasd- Ehl-i Beyt klmaz ehl-i mnam diyen
det itmez kendye l-i Muhammed buzn
Rz-i maher tlib-i Tevfik-i gufrnum diyen

eviri:
Ben Mslmanm diyen kii, Hazret-i Peygamber soyundan olanlarn kann
dkmez. Ben inanlym diyen insan, Ehl-i Beyte ktlk etmez. Maher gn
balanmay dileyen kii, Hazret-i Muhammedin ilesine dman olmay
alkanlk edinmez.

H ki mlk-i dny in terk-i dn idem
l-i Rasli kte-i emr kn idem
H ki ch devlet-i b-itibr in
d eyleyb Yezdi Hseyni hazn idem

eviri:
Tanr gstermesin, dnya mlk iin dinimden vazgeip, Hazret-i Peygamber
soyunu kin klcyla nasl ldrrm?! Anlamsz bir ycelik ve ikbl uruna, Yezdi
mutlu edip, Hseyini nasl zerim?!

84

ksun ol gz ki sana eyleye kahr ile nigh
Yansun ol dil ki senn buzunadr menzil-gh
Snsun ol el ki senn sdk ile tutmaz etegn
Yetmesn kmna her kim ki sanadur bed-hh

eviri:
Sana kahr ile bakan gz, ksn. Sana ktlk isteyen yrek, tutuup yansn.
Sadakatle eteini tutmayan el, krlsn da, yok olsun. Sana dmanlk eden kii,
dileine ermesin, mutlu olmasn!

ah olan fitne-i bed-hhdan olmaz gfil
r olan hle-i rbhdan olmaz gafil
Slik-i rh- hred hazm tarkn gzler
Reh-gzrunda olan hdan olmaz gfil

eviri:
ah olan kii, ktlk dnen insann fitnesinden habersiz kalmaz. Aslan olan,
tilkinin kurnazln renir, bilir. Akl yolunda yryen kii, tedbirli davranr;
yolunun stndeki kuyudan habersiz olmaz.

Es-Selm ey sitnun rek-i Firdevs-i bern
Hk-rb-i der-gehin mjgn- em-i hr-i n
Es-Selm ey hdim-i der-gh-i kadrn Cebrel
Midhatn Kurn medhun lhel-lemn
Y Rasl-Allh benem km- dil-i Zehr Hseyn
Yz srpder-ghuna geldim dil-efgr hazin
Ol benem kim mmetin hfzn emr itdn bana
Ol benem kim genc-i esra beni itdn emn
mmet-i zlim bana izhr- b-dd itdiler
B-kesem b-reem sensin bana ancak mun

eviri:
Sana selam olsun ey eiini yce cennetinin kskand kii! Hrilerin gznn
kirpii, senin kapnn tozunu alan sprgedir. Sana selm olsun ey Cebrailin,
senin deerli kapnda hizmetkr olduu kii! Kuran- Kerim de, lemlerin Rabbi
olan ulu Tanr da seni ver. Ey Tanrnn Elisi! Ben, Zehrann gnlnn sevinci

85

olan Hseyinim; yreim yaral, zntl bir halde kapna yz srmeye geldim.
mmetin korunmas iin grevlendirdiin kii, benim; srlar hazinesini de yine
bana emanet ettin. Ne yazk ki, zlim mmet, bana hakszlk etti imdi. Kimsesiz ve
aresizim; bana ancak sen yardmc olabilirsin.

Geldi ol dem kim senin kannla rengn ola hak
deler zulm ile sen mazlm zlimler helk
Geldi ol dem kim seni b-derdler katl ideler
Olasen mlhak bana zr hazn derd-nk

eviri:
Senin kannla topran kzla boyanaca zaman gelip att. Zlimlerin, sen
mazlmu yok etmelerinin vakti yaklat. Hinler seni ldrecekler; sen de
zntl, perian ve kederli bir halde bana kavuacaksn.

Mell oldum cihn- b-vefdan
Dutld gnlm ol mihnet serdan
Nola kat itsen andan irtibtum
Gtrsen ol gzer-gehden bistum
Du klsa ki lutf-i Hazret-i Hak
Bana gstermeye dnyy mutlak

eviri:
Usandm artk vefasz cihandan; o mihnet sarayndan bktm; onunla ilikimi
kessen, o gelip geici yerden beni alp gtrsen, ne olur! Ulu Rabbime du etsen
de, lutfedip bana dnyay bir daha gstermese!

El-Vid ey serv-i gl-zr- immet el-vid
El-Videy emi bezm-i istikamet el-vid
El-Vid ey zehr tesriyle rengn sebz-fm
El-Vid ey sebze-i ba-i velyet el-vid

eviri:
Elved ey imamlk bahesinin servi aac! Elved ey doruluk meclisinin mumu!
Elved ey etkili auyla rengi yemyeil olan kii! Ey vellik bann yeillii, elved!


86

Yklendi br-hne ekildi katrlar
Eflka kt ry-i zemnden gubrlar
sr- nal-i smm-i semend-i siphdan
Nak- mecerre kld ayn reh-gzrlar

eviri:
Yk hayvanlar eya ile yklendi; yeryzndeki tozlar, gklere ykseldi. Askerlerin
atlarnn trnaklarnda bulunan nallarn iziyle yollar, Samanyolu gibi sslendi.

Cevr-i ayara sabr eylemeyen
Bulmaz ehlyet-i takarrb-i Yr
Ser-be-ser hrdur gl etrf
Sengdr lal madenine hisr

eviri:
Bakalarnn ettii eziyete katlanmayan kii, Yre yaklaacak gce eriemez. Gln
evresi dikenle doludur; lal madenine ta, hisar olur.

Merhab ey nr-i ryundan mnevver kint
Cevher-i zt- erfn cmi-i hsn-i sft
Merhab ey vris-i ilm-i Rasl-i Him
Mukted-y ehl-i mn hdi-i rh-i nect

eviri:
Merhaba ey yznn yla evreni aydnlatp, kutsal znde btn gzel
nitelikleri toplayan kii! Merhaba ey Hazret-i Muhammedin biliminin vrisi! Sana
selm olsun ey inan erlerinin nderi, kurtulu yolunu gsteren insan!

Merhab ey mesned-r-y serr-i izz ch
Merhab ey h- kuds-mlk rhn-siph
Merhab ey arsa-i mna ahkmun revn
Merhab ey havza-i slma ikbln penh
Kble-gh- Kabe ddr- erfndr senin
Geri hk-i Kabedr ehl-i cihna kble-gh


87

eviri:
Merhaba ey kymet ve ululuk tahtn ssleyip, rhn ordunun bulunduu lkenin
kutsal ah olan kii! Merhaba ey inan alannda hkmleri geerli olup, slm
yurdunu ikbli ile koruyan, kollayan insan! Dnyadaki btn insanlarn kblesi,
Kabedir; fakat, Kabenin kblesi de, senin erefli yzndr.

Vaktdr kim sebze-zr- huk-sl-i frkati
Reha-i lutfiyle sr-b ide ebr-i nev-bahr
Vaktdr kim pertev-i hrd-i lem-tbdan
Zmre-i ahbba pr-nr ola em-i intizr

eviri:
lkbahar bulutunun, ltuf damlalaryla, ayrln kurak geen ylnn bostann
sulamasnn zaman geldi; btn lemi aydnlatan gne nlarnn, dostlarn
yollarda kalan gzlerine k vermesinin vaktidir imdi.

Ey grenler n terfmden olman n-md
Kim bahr- lem-rdr gl-i sr-b men
Ey gren n! Buna mmd-vr olsan nola
Subhdur ol sdk u hrd-i lem-tb men

eviri:
Ey onu grenler! Geliimden umudu kesmeyin; nk o, yeni aan glmn,
dnyaya sevin verip lemi ssleyen bahardr. Onu gren kii, benim iin
umutlansn ne olur! Zira o sdk insan, cihn aydnlatan gneimin sabahdr.

Tfn- fitne kopd geln garka olmadn
Raht- salhmuz ekelim bir kenreye
Olduka hsn-i akl ile tedbre ihtiml
Dil esini urmayalum seng-i hreye

eviri:
Fitne tfn koptu; boulmadan gelin gidelim buradan; bir kyya ekilelim de,
beldan kurtulalm. Akln yardmyla nlem alma ihtimli bulunduu srece, gnl
iesini sert taa vurup krmayalm.


88

Ey cemln matla- hrd-i ikblm benm
Gn yzndendr mbrek muttasl flum benm
Devlet-i zevk- vislindr beni ho-hl iden
Bilmezem senden cd dsem nolur hlm benm

eviri:
Gzel yz, ikbl gneimin doduu yer olan en stn kii! stikbalim, senin kutlu
yzne baldr. Sana kavumak, seninle birlikte olmak, benim iin en byk
mutluluktur; senden ayr dsem, halim ne olur bilmiyorum.

Ey gnl h eyle kim h eylemek hengmdur
Ey gzm kan ala kim kan alamak eyymdur
Ayrlur benden bugn hlim pern eyleyp
Ol ki gz nr gnl matlb cn rmdur

eviri:
Ey gnl! nle, yakn dur; zira imdi yaknma zamandr. Ey gzm! Kan ala,
nk kan alanacak gnlerdir. Gzmn , yreimin sevinci, ruhuma huzur
veren kii, bugn benden ayrlyor.

arh her fitne kim ister kla lemde ayn
Eshel-i vech ile esbbna encm virr
Salub ol fitne binasnun essn evvel
Rzgr ile ana sret-i itmm virr

eviri:
Felek, dnyada bir fitne ortaya karmak istedii zaman, o fitneni meydana
gelebilmesi iin gerekli olan sebebleri de kolayca yaratr; ilk nce, fitne binasnn
temellerini atar, daha sonra o yapya son biimini verir.
MUSLM- AKLN EHD OLUUNU BLDRR

h- eyvn- rislet mh-i gerdn-i vef
Maden-i ihsn refet menba- sdk u saf
Hzin-i genc-i erat mazhar- esrr- dn
Serv-i gl-zr- nbvvet drr-i dn


89

eviri:
Peygamberlik alannn ah, vefa gklerinin dolunay; efkat ve ltuf madeni,
ballk ve arlk kayna; din srlarn bilen, eriat hazinesinin koruyucusu; neblik
bahesinin servi aac, sekinlik kutusunun incisi.

Her temann klsan ey rif beldan iste kim
Her bel zmmnda bin ihsnmukarrerdr sana
tmek olmaz b-bel idrk-i neyl-i her murd
Ger bel eksen murd- dil myesserdr sana

eviri:
Ey rif! Bir dilekte bulunacan zaman, bel iste; zira her belnn iinde senin iin
bin ltuf vardr. Sknt ekmeden, amacna ulamann bir anlam olmaz; belya
urarsan, kolayca muradna erebilirsin.

k oldur kim cef tginden ikrh itmeye
Zerre zerre klsalar azsn h itmeye
Kan ie sabr eyleye her dem fign h idp
Derd-i k- yrdan agyr gh itmeye

eviri:
k, cefa klcndan tiksinmeyen, btn uzuvlarn parampara etseler bile
inlemeyen, kan ien, sabredip katlanan, sevgilisine duyduu akn skntsn
yabanclara bilidirmeyen kiidir.

k oldur kim bel zevkn idrk eyleye
Ik derdi dem-be-dem gnlin ferah-nk-eyleye

eviri:
k, belnn verdii tad bilen, ak derdiyle mutlu olan kiidir.

Dav-y mahabbet itmek sn olmaz
Cem olmaz eger gnl pern olmaz
k gam odna yanmasa em-sfat
Makbl-i harm-i vasl- cnn olmaz


90

eviri:
Sevgi davasnda bulunmak kolay deildir; gnl perian olmad srece, birleme
de olmaz. k, tasa ateinde mum gibi yanmazsa, sevgilisinin kavuma harmine
kabul edilemez.

Hzrdr bu tfl y lys y b- hayt
Kim yrr tenh bulur n gren gamdan nect

eviri:
Bu ocuk Hzr m, lyas m, yoksa b- hayat mdr? O, yalnz yrr; onu gren
kii, tasadan kurtulur.

Biz bak mlkinn istikll ile sultnyuz
Man ile bkyiz sretde geri fnyz

eviri:
Biz, sonsuzluk yurdunun bamsz sultanyz; grnte geici isek de, mnev
bakmdan kalcyz.

Kbil-i feyz-i bel yeste-i der-gh olur
H ek yok kim bel mahss-i ehlillh olur

eviri:
Belnn feyzini elde eden kii, Tanr katna ular; hi kuku yok ki, felket, gnl
erlerinin, Tanr yolunda olan insanlarn bana gelir.

h- berk syla bir ebr-i te-br idi
Reh-gzr ek-i lndan kamu gl-zr idi
Reh-bei gzya ks-i rhleti savt fign
Tesi gam hem-demi d- dil-i efgr idi
emi pr-hn eki gl-gn gnli mahzn kaddi ham
Gussadan her gn pern her gice bmr idi

eviri:
imei andran iniiyle ate yadran bir bulut gibiydi; getii yol dkt kanl
gzyalarnn etkisiyle tamamen bir gl bahesine dnmt. Klavuzu gzya,
g davulu ise lkt. Az gam, yol arkada yaral yreiydi. Gz kanl yalarla

91

doluydu; gnl yasl, beli bkkt. Tasadan tr her gn perian, her gece
hastayd.

Hr- dvr- riyz- mlk millet hfz in
Nevk-i tg-i b-dr- hkim-i hn-rz olur
Hkm mkdrnca hkimde siyset hem gerek
Nice kim iftt her filn fesd-engz olur

eviri:
Bahelerin duvarlarna dikeni, lkenin ve milletin korunmas iin, kan dkc bir
hakimin keskin klcnn ucu oluverir. Hakim buyruk verdii gibi iyi bir ynetici de
olmal; yoksa, her ide arya kaar da zulmederse, bunun sonucunda tepki olarak
karklk ba gsterir.

El-Minnetu lllh ki murad old myesser
d eyledi klarn vasl ile dil-ber
Tebdl olnup rz-i visle eb-i hicrn
Hrd kup eyledi fk mnevver

eviri:
Tanr ya kr ki, dilek gerekleti; sevgili, vuslat ile klarn mutlu etti. Ayrlk
gecesi, kavuma gnne dnt de, gne doup her yeri aydnlatt.

kl oldur ki itdgi ameln
Fikr ide ibtidda encmn
O degl kim teemml eylemeyp
Gere gaflet ile ayymn

eviri:
Akll kii, davranlarnn sonunun nereye varacan daha iin banda dnr.
Dnmeyip gnlerini gaflet iinde geiren insan, akll deil.

Gerdenmden kerem it silsile-i kayd gtr
ltift eyle beni menzil-i maksda yetr

eviri:
Kerem et de, beni skntdan kurtar; iltifat et, beni amacma ulatr!


92

Ey bes sdk kim zarar yetrr
Kyile mihnet bel getrr

eviri:
Sadakatin fazlas, zarar verir; doru insana sknt, bel getirir.

Kld celld- felek hn-rzlik bnydn
tdi zhir devr-i zlim det-i mutdn
B-bn- dehr aup hn-i ciger ser-emesin
Kanla sr-b kld gl-en-i b-ddn

eviri:
Felek cellad, kan dkclnn temelini att; acmasz devrn, bilinen gelenei
uygulad. Dnya bahevan, kanl cier pnarn at da, adaletsizliin gl bahesini
kanla sulad.

Efser-i ryet old gerdn-sy
kt arh- berne nle-i ny
Ks feryd old lem-gr
Mjde-i mevt virdi savt- nefr
Komayup yerde nal-i rah defn
Arsa-i maher old r-yi zemn
Bes ki topraa arh- kec-reftr
Halkun b- hayt itdi nisr
p ecz-y hk ab- hayt
Dirilp old kbil-i harekt
Yiryzinden kopup Sh mnend
Eyledi meyl-i smn-i blend
Zulemt itdi rezm-gh gubr
Ol eb-i tra em-i bezm-efrz
Old nevk sinn- lem-sz

eviri:
Gkyz, sanki sancann tac oldu, ney sesleri, gklerin en yksek katna ulat.
Davul gmbrts cihan kaplad da, nefr sesi lm mutusunu verdi. At nallar,
yerde gml bir nesne brakmad; yeryz mahere dnt. Acmasz felek,
topraa insanlarn ab- hayat olan kann dkt; topran her bir zerresi de o ab-
hayat ierek dirilip kmldanmaya balad; yeryznden kopup, Sh yldz gibi
gkyzne yneldi. Sava alanndan ykselen tozlar, her yeri karanla bodu;

93

gndz, birdenbire karanlk geceye dnt. O karanlk gecede, lemi yakan
mzran ucu, toplanty aydnlatan mum oldu.

Dnerdi geh yemn geh yesra
Salurd lerze hasm- b-karra
Dem--dem rezm bzrn idp tz
Tkerdi kan alard tg-i hn-rz
Ururd Haydar- Kerrrdan dem
nn remzinde bir Zl idi Rstem

eviri:
Bazen saa, bazen da sola dnerek, akn dmann yreine korku salyordu.
Her zaman sava kztrp kl alyor, kan dkyordu. Haydar- Kerr andryor,
Zl gibi, Rustem gibi savayordu.

Rad berk ile bu sahrya tevecch klm
Merg brnn yadrmaa bir tre sehb
Kopun ey gam-zedeler seyl gzer-ghndan
Gitmeden suya fergat evi mnend-i habb

eviri:
Bir kara bulut, imei ve yldrmyla lm yamurunu yadrmak zere bu le
ynelmi; ey tasal insanlar! Huzur dolu evleriniz hava kabarcklar gibi suyun
stnde ytp gitmeden, selin geecei yoldan kap kurtulun!

Perde-i setri nesm subh ber-bd eyledi
Fitneyi bidr idp bi-dd bnyd eyledi

eviri:
Sabah yeli, evlerinin perdesini kaldrd; fitneyi uyandrd da, adaletsizliin temelini
att.

Ey ho ol kim nakd- cn bezlinde ihml itmedi
Raht bahtn kayd- mlk ml p-ml itmedi
Hak yolunda tutmad hr- taalluk dmenin
Py-bendi mlk olup ende-i ml itmedi


94

eviri:
Ne mutlu o insana ki, cann vermekten kanmad da, kendini alaltmad! Hibir
zaman Tanr yolundan ayrlmad; mlk kendisine ayak ba edip, mal iin
tasalanmad.

Ol nihl-i nev-resi sndurd devrn ey dirg
Kld ol genci felek hk ire pinhn ey dirg
Lema-i ruhsr hrd-i cihn-efrz iken
Eyledi pinhn sebb- gerd-i hrmn ey dirg

eviri:
Ne yazk ki, devrn, yeni yetien fidan kuruttu! Felek, o hazineyi topran altnda
saklad. Ik veren yz, cihan aydnlatan bir gne gibiyken, ne yazk ki,
umutsuzluk tozlarnn bulutu, o gnei gizledi.

Fitne derys yine mevc urd tuyn eyledi
Emn mlkin garka-i seylb- tfn eyledi
Nev-bahr- fitneden ald fet gleri
Seyl-i hn her yan alem servin hrmn eyledi
Safha-i tasvrde her ge nakk- ecel
Sret-i b-cn zb-i levh-i meydn eyledi
Arsa-i heycda ddke mbariz ktesi
Bd-p nali lahid harf itdi pinhn eyledi
Kopd bir gavg kim zahm- nvek-i b-dd tg
oklarm ol rezm azminden pemn eyledi

eviri:
Fitne denizi yine dalgaland, omaya balad; tufan koptu da, gven yurdunu sel
ald. Fitnenin ilkbaharnda fet glleri ald; kan seli, servi aalarn bayrak gibi
dalgalandrarak yrtt. Ecel ressam, resim sayfasna izdii cansz insan
resimleriyle her yan ssledi. Cenk meydannda bir sava lp yere dnce,
atlarn nallar, bir mezar aarak, onu gmp gizledi. yle bir sava oldu ki,
acmasz ok ve kllarn at yaradan tr birok kii, bu savaa girdii iin
piman oldu.
Ey felek, bir gn bile dilediim gibi hareket etmedin; bana ok dert verdin, ama bir
derdime dahi derman vermedin; senin yznden dostlarm bir yerde toplanamad,
zira sevdiim insanlar nerede bir araya geldilerse, onlar perian ettin.


95

Dutld ftb- evc-i devlet
Zamne tre v tr olmasun m
Ayaktan dt serv-i gl-en-i dn
Anunn dde hn-br olmasun m

eviri:
Devlet gklerinin gnei tutuldu; dnya tamamen kararmasn m din bahesinin
servi aac, yere ykld, onun iin gz alamasn m?

Buka-i Bathya bir lutf eyleyp var eyle sab
Kl Hseyni hl-i zrumdan haber-dr ey sab
Gr beni gnlnde yzbin derd-i dil stmde t
Nice kim grdn ana erh eyle zinhr ey sab
Cehd kl men eyle ol mazlm meyl-i Kfeden
p ayan izginp bana yalvar ey sab
Ben hod oldum mbtel-yi mihnet-i ad-yi dn
Olmasun bu mihnete ol hem giriftr ey sab

eviri:
Ey sab! Lutfedip Mekke toprana bir ura da, perian halimi Hseyine bildir.
Bak bana, iimde binlerce sknt bamda dert var; nasl grdnse, beni yle anlat
ey sab!... Ura, aba gster de, Hazret-i Hseyinin Kfeye gelmesini engelle;
ayan p bana koy, yalvar da, onu bu yoldan alkoy! Ey sab! Ben, din
dmanlarnn ettii eziyetle karlatm; o da benim gibi skntlarla karlamasn

h kim ryet-i slm nign-sr old
Gn batup dde ahbba cihn tr old
Gher-i feyz-i ehdet ele girmez sn
Nakd- cn virdi ana kim ki hardr old

eviri:
Ne yazk ki, slamn sanca yere dt! Gn batt da, dostlar karanlkta kald.
ehidlik feyzinin deerli ta, kolayca ele gemez; onu elde etmek isteyen kii,
cann verdi.

Ferahdan gller ald riyz- ma ol dem kim
Tkildi her taraf toprana mazlmlar kan
Ser-i hnn asld her taraf dervze-i ama
Bezendi tgme-i lal ile ol ehrin girbn

96

eviri:
Btn topraklara mazlumlarn kan dkld n, sevinten am bahelerinde
gller ald. am kaplarna kanl baslar asld da, kentin yakas lal dmeyle
bezendi.

Bel seyli sebt sabr bnydn harb itdi
Sitem berk mahabbet ehlinin barn kebb itdi
Brakmd kaz bu kiivere bir drc-i pr-gevher
Zamne sndurup ol drci kasd- drr-i nb itdi

eviri:
Bel seli, karar ve dayanma temelini ykt. Zulm imei, sevgi erlerinin barn
yakt. Kaz, bu lkeye mcevherle dolu bir kutu brakmt; fakat felek, o kutuyu
krp, o gzel inciyi almak istedi.

gz- mr mevsim-i ay net iken
arh- sitem-ger itdi bizi mbtel-y bm
Ahvlimz nolur nidelim kande varalum
Hem tfl hem garb hem vre hem yetm

eviri:
Henz mrn balangc, sevin mevsimi iken, acmasz felek, yreimize korku
sald. Durumumuz ne olacak, ne yapalm, nereye gidelim? Hem ocuk, hem
kimsesiz, hem vre, hem de yetimiz.

Derd ki bezm-gh- velyetde b-sebeb
Sndurd iki em-i mnri fen yeli
V hasret ki b- sadetde b-gneh
Sndurd iki nahl-i latfi cef eli

eviri:
Ne yazk ki, yokluk yeli, velliin elence yerinde, ortada bir sebep yokken, k
veren iki mumu sndrd! Cefa eli, susuz yere, mutluluk bann iki hurma
aacn krd.

Ol iki gevher-i hzne-i dn
Ol iki serv-i cy-br-i yakn
Dutdlar maden-i bakda makm

97

Kldlar cnib-i bihite hrm
Nazar- halkdan olup mestr
Oldlar drr-i g-vre-i hr
Ya Rab onlara vefsnda
Ol vel-zdelere azsnda
Kim ki bir katre b- em tker
Kim ki bir ah- derd-nk eker
Vsl- ecr-i b-hisb eyle
Amelin kbil-i sevb eyle

eviri:
Din hazinesinin o iki incisi, yakn rmann o iki servi aac, cennete doru gitti de,
sonsuzluk evrenine yerleti. nsanlarn gznden yitip, hrilerin kpelerine inci
oldular. Ey ulu Tanrm! Onlar iin bir damla gzya dkerek yrekten alayp
inleyenleri dllendir.

HAZRET- MAM HSEYNN MEKKEDEN KERBELYA GTTN
BLDRR

Sehl sanman Kerbel gavgsn ey ehl-i hred
Arsa-i b-dd meydn- beldur Kerbel
Sorsalar kim kang menzildr mesib mecma
n virr kasr- felek kim Kerbeldur Kerbel

eviri:
Ey akl erleri! Kerbel savann basit olduunu sanmayn; Kerbel, adaletsizlik
alan, bel meydandr. Musibetlerin topland yer neresidir? diye sorsalar,
felein kknden, Kerbeldr, Kerbel! sesi gelir.

Ger bel-y Kerbel ol h kadrin arturup
Halkdan mmtz ana vird ulvv-i iktidr
Kerbel hem ol eh-i masmdan rifat bulup
Halka olm kadr ile manzr- ayn-i itibr

eviri:
Kerbel musibeti, Hazret-i Hseyinin deerini daha da artrd; onu dier
insanlardan ayrd, o aha yksek bir makam kazandrd. Kerbel da, o susuz
ahla birlikte yceldi, halk katnda sayg grmeye balad.

98

eme nisbet dem-be-dem pkze-tynetler gzin
Ek-br eyler mell-i zikr-i hk-i Kerbel
Aladursa Kerbel topra derd ehlin nola
Bu mukarrerdr ki dim gz yaardur ttiy

eviri:
Allahn yaratt gzelliklere, temiz huylu insanlara zaman zaman bakn da, zc
Kerbel olayndan szedilince, gzlerinin nasl yaardn grn. Kerbel topra
dert erlerini alatrsa, bundan ne kar? Srmenin de her zaman gz yaartt
bilinmektedir.

Gel ey resm-i vefdan dem uran ek-i revn gster
Mcerred kavle kni olma isbt it nin gster
Dil-i pr-hn-i sznn misl-i gonca-i lle
Melmet hanceriyle k kl dg- nihn gster

eviri:
Ey vefnn gerektirdii davranlardan szedip duran kii! Gel de gzyalarn
gster. Soyut sz brak, isbat eti bir belirti gster! Lle goncas ile kanla dolu yank
yreini, melmet haneriyle parala, iindeki gizli yar gster!...

Ey zamr-i envern gt-nm
ftb- talatun msbh- envr- hd
Azmine nusret mukrin reyne hikmet karn
Emrine tbi felek fermnuna kil kaz

eviri:
Nurlu yrei, dnyay gsteren ayna; gne gibi yz, doruluk yolu klarnn
kandili olan ey mbrek kii! Azminden ve gzel dncelerinden dolay ulu
Rabbin yardm da, bilgelik de seninle beraberdir. Felek, senin emrinde; kaz
senin byruuna tbidir.

Kande kim eylesem makm bana
Fitne hem dem bel mlzmdur
Harem-i Kabeyi bellarla
Mbtel eylemek ne lzmdr


99

eviri:
Nereyi yurt edinsem, sonun fitne srda, bel arda olur bana, Kabenin haremini
de belya salmaya ne gerek var.

Ala ey gz kim ten-i bmr cndan ayrlur
Cn ile cismm refk olmd andan ayrlur
Nle kl ey dil ki tt ekker-istndan kup
Blbl-i zr- bel-ke bstndan ayrlur

eviri:
Ala ey dz, zira hasta ten, candan ayrlyor! Ruhumla bedenim ona yolda
olmutu da, ondan kopuyor. Yan ey yrek! nk tt, kamlktan kyor da,
inleyen ileli blbl, bostandan ayrlyor.

Kesb-i ehdet itmege gurbet diyrna
Old revne kfile-i izz ihtim
Erf- Ehl-i Beyt sefer ihtiyr idp
Seyyr old ahter-i gerdn-i dn tamm

eviri:
Ululuk ve grkem kfilesi, ehdlik erefine eriebilmek iin, yabanc bir lkeye
doru hareket etti. Ehl-i Beytin nde gelenleri, yolculuk etmeye karar verdi dei dn
dnyasnn btn yldzlar gezmeye balad.

Hne-i Kabe urd ggsine da
h-i Zemzem aktd gzden ya
Hk-i pk-i hazre-i Bath
Zerre zerre ha oldlar hem-rh
kt arh- berne gerd-i siph

eviri:
Kabe binas, gsne ta vurdu; Zemzem kuyusu, gzlerinden ya aktt. Bath
kentinin temiz topra, zerre zerre, sab yeline benzeyen kula at gibi uup o
ehinaha yolda oldu. Askerlerin ayaklarnn altndan kan tozlar, gkyznn en
yksek katna ulat.

Ben bel derysnda gark olmaa basdum kadem
Gezmesn girdb-ve evremde her cnn seven

100

Ben bak deyrinde menzil tutmaa azm eyledm
Durmasun yanumda mlk kasr eyvnn seven

eviri:
Ben, batp yok olmak zere, bel denizine girdim; cann seven kii, girdaba
benzeyen evremde dolamasn. Sonsuzluk lemini yurt edinmeye karar verdim;
mlkn, kkn, ayvann seven, yanmda durmasn.

Es-Selm ey nak- nal-i merkebn mihrb- dn
Halka-i fitrk-i rahun rite-i habll-metn
Tarh- ordu-yi hmynun trz-i mehd-i mlk
Nak- etr-i br-ghun znet-i rzemin

eviri:
Sana selam olsun ey bineinin nalndaki ss, dinin mihrb; yrek atnn terkesinin
kay, slmn salam ipi; kutlu ordusunun szeni, mlk beiinin ss; adrnn
iinde kurulan davann nak, yeryznn zineti olan kii!...

Geldi ol dem ki klam cnum cnna fed
Eyleyem arz- mahabbet klam izhr- vef

eviri:
Canm cnna feda etmemin, sevgimi belirtmemin, vefm aa vurmann
zaman geldi.

Zillet ile lezzeti olmaz haytun dostlar
Nakd-i cn sarf eyleyp dnyda km almak gerek
Acz ile dnmek addan sehldr himmet dutup
Acz ile nmek addan sehldr himmet dutup
Y ehd olmak gerek y intikm almak gerek

eviri:
Ey dostlar! Zilletle yaayarak bu hayatn tad olmaz; can verip, dnyada km almak
gerek. Acz iinde dmandan kamak, olduka kolaydr. aba gsterip ya ehd
olmak, ya da c almak gerek.


101

Zih n-dan ki h- mlk-i mn
Ana arz ide terf-i ehdet
Tevehhm eyleyp tg-i beldan
znden eyleye selb-i sadet

eviri:
yle cahil bir insan ki, inan yurdunun ah, ona ehdlik erefine erimeyi nerir
de, bel klcndan korkup, bu mutlulua kavumay reddeder.

Biz beldan incinp b-dddan vehm itmenz
Nakd- cnn sarf- cnn eyleyen klaruz
Ik meydnnda b-dd beladan dnmeyp
Rst-rev sliklerz sbit-kalem sdklaruz

eviri:
Biz, beldan inincilip adaletsizlikten korkmayz. Cnnn urunda canmz veren
klarz. Adaletsizlik ve belyla karlatmz zaman, ak alanndan dnmeyiz.
Doru yolun yolcularyz; kararl, sdk kiileriz.

Subh kim halk hzin-i hikmet
Srr- pnhndan eyledi gh
arh- zlim-nihd kfir-k
Kld but-hnesini te-gh

eviri:
Sabah olunca, hikmet hazinesinin grevlisi, sakl srr aa vurdu; zlim yaradll,
acmasz ve kfir felek ise, puthanesini, atee tapanlarn ibadet ettikleri yere
dntrd.

Gyet-i hiddet virp shn- nak- rgle
Dehr celld hav tgn hn-rz eyledi
Safha-i sahrda sret gsterp sudan serb
Tene tabnda taattu tein tz eyledi

eviri:
Felek celled, kum tanelerinden yaplan ee ile, hava klcn iyice bileyip
keskinletirdi de, lde serap gsterip susuzlarn susuzluk ateini byk lde
oaltt.


102

Ey scd-i der-gehn sermye-i dny v dn
emse-i eyvn-i kadrn hlye-i ar- bern
Hdim-i halvet-sery-i tatin zikri mdm
Hazihi cenntu Adnin Fedhulh hlidn
Y Emrel-Mminn slm sendendr drst
Y emre-er sensn reh-ber-i ehhl-i yakn
Yetmesn maksduna her kim sana eylerse kasd
Grmesn rhat yzin her kim sana balarsa kn

eviri:
Ey stn kii! Senn kapnda secde etmek, dnyann da, dinin de sermayesidir.
Oturduun deerli yerin ss, gkyznn en yksek katnn zinetidir. Evinde
sana hizmet edenin dilinden, Bu Adn cennetleridir; sonsuza dek kalmak zere
buraya girin! ayetleri eksik olmaz. Ey insanlarn nderi! slm seninle daha ok
mkemellie ulat. Ey eritin emiri! Bilim erlerinin klavuzu sensin. Sana ktlk
etmek isteyen, dileine ermesin; sana kin balayan, rahat yz grmesin!

Sana istersem kim klam iktid
Budur lem ire hemn niyyetm
Ki bildm seni mukted bilmesem
Kabl eylemez Hak benm tatm

eviri:
Sana uymak istiyorum; dnyadaki dileim sadece budur. Seni nder olarak
bilmezsem, ulu Tanr, ibadetimi kabul etmez.

Ey ho ol dem ki nme-i aml
Gfili vkf-i gnh eyler
Mihak-i imtihn olup zhir
Nakd-i ma r-siyh eyler

eviri:
ler ile ilgili mektubun, gfili, gnahtan haberdar ettii o an ne mutlu!
Denektayla snanr da, saf, katksz olmayann hilesi ortaya kar.

Budur ol menzil ki toprana kaynar kanumuz
Bundadur zra mekn- cism-i ser-gerdnumuz


103

eviri:
Toprana kanmzn kaynad, abucak sevip sndmz yer, budur; zira aknca
dolap duran bedenimizin kalaca mekn, burasdr.

Sye sald kubbe-i gerdna etr-i ar-sy
Yetdi sath- hke kadrinden keml-i irtif
Kerbel gerdnd etr-i ehd-i Kerbel
Hayme-i hrd idi atnb ana zerrn u

eviri:
Ara benzeyen ota, dnyaya glgesini sald da, o otan deerinden dolay,
yeryz yceldi, eref kazand. Kerbel, dnya idi; Kerbel ehdinin adr ise,
gneti; o adrn ipleri de, altn gibi gne nlaryd.

Klp gs peran htrn cem itme bed-hhn
Srd-i h ile derd-i dil izhr itme erra
Aup hrd-i rz klma ren em-i bed-bni
Girbn-k idp cennet kapusn ama kffra

eviri:
Salarn datp, kt yreklileri mutlu etme; trkler syleyip at yakarak, gnl
derdini bozgunculara bildirme; gne gibi gzel yzn ap, iyi grmeyeceklerin
gzne k verme de stn ban yrtp kfirlere cennet kapsn ama!

Sret-i keyyyyet-i ey eken ressm- sun
Kr-gh-i sanatin mevkf-i tedbr eylemez
Vd-i tedbr ser-gerdndr lem vel
Hle-i tedbr selb-i hkm-i takdr eylemez

eviri:
Neslelerin niteliinin eklini izen ressam, sanat atelyesinde, tedbri elden
brakmaz. lem, tedbr vadisinde aknca dolap durur; fakat, nlem alnp hileye
bavurulurak ilah takdrin hkm deitirilemez.

Tg-i tevfk ile ben kat- taalluk klmam
ekmezem minnet, olup mil serr efsere
n bana maksd feth-i lem-i tecrddr
lemi dutmakda gn muhtc olur m lekere


104

eviri:
lah yardm klcyla, dnya ile olan her trl ilikimi kestim; tahta, taca ilgi duyup
da, kimseye boyun eip yalvarmam. Dileim manev lem fethetmektir; yeryzn
ele geirirken, gn, orduya ihtiya duyar m?!...

Ne satdr ki gl-zr- beldan bir gl almaz
Ne demdr kim felek bir mbtel barn kan klmaz

eviri:
Hseyin b. Alinin Kerbelya geldiini renen Ubeyd-Allh- Ziyd, Hazret-i
mama u mektubu gnderdi.

Gr ne childr ad kim dav-i slm idp
Devlet-i dny in l-i Rsl eyler helk
Gr ne gfildr ana tbi olan bed-baht kim
Halk hond eyleyp eyler Hudy hm-nk

eviri:
Bak da, dmann ne kadar chil olduunu gr; slm davasna kalkp, dnya
zenginlii ve mutluluu iin, peygamberin evldn yok etmeye ynelir. O
dmana bal olup da onun gibi davranan behbaht ise, ne akndr; halk
memnun edip Tanrya fkelendirir.

At lr, don yrtlur Rey mlki eyler intikl
Lk t maher kalur bk vebl-i hn-i l

eviri:
At lr, giyecek yrtlr; Rey yurdu da bakalarna kalr. Fakat, Hazret-i
Muhammed soyundan olanlarn kan dklrse, bu gnhn etkisi, mahere kadar
srer.

Ald tev-i kudm rhat ehlinden ferg
Urd evz- hym sne-i sahrya d

eviri:
Onun, ortal kartrmak zere, kt amal gelii, rahmet erlerinden huzuru alp
gtrd; adrlarnn direkleri, ln gsnde yara at.


105

Biz bel meydnna vakf itmiz cn nakdini
Hh senden gayr bu meydna gelsn hh sen
Bu ne lykdr sana kim bunca ehl-i zulmden
Olasun kattl-i evld-i Rasl-Allh sen

eviri:
Biz, bel alanna canmz adadk; ister sen gel bu meydana, ister bakas gelsin
Dnyada bunca zlim kii varken. Allahn Elisinin ocuklarnn ktili olmaya lyk
deilsin sen.

Zlimi sanma kim murda yeter
Zulm nnyd ntvr olmaz
Behre-mend eylemez fesd ehlin
Mekr nakna itibr olmaz

eviri:
Zalim, hibir zaman dileine kavuamaz; zulmn tememli salam olmaz. Ulu tanr,
kt yrekli kiileri muradna erdirmez; hile ile yaplan ie nem verilmez.

Her b-hred ki fisk u fesd ile tutdu h
Olmaz hads-i ehl-i hred kr-ger ana
Ztnda her ak ki Zhal gibi nahsdr
Bin Mter sadeti itmez eser ana

eviri:
Hainlik ve bozukluu alkanlk edinen aklsz kiiye, akl erlerinin sz ilemez.
Zhal gezegeni gibi uursuz olan aklere, mteri gibi bin gezegenin verecei
mutluluk etki etmez.

eh-bz- iyn- velyet helkine
Sahr-y Kerbelda hcm eylemi gurb
r-i ikr-gh- gazdan hcm idp
Azb- Frt ehdini men eylemi kilb

eviri:
Kerbel lnde karga, vellik yuvasnn doasn yok etmeye ynelmi, Gaznn
av-yerinden aslan, saldrya geince, Frat rmann bal gibi tatl suyunu kpekler
tutmu.

106

Mehe-i ryet old gerdn-sy
Ara ktd sad-y nle-i ny
Saf ekp leker-i muhlif-i dn
Levh-i hatt- gam old r-yi zemn
hir-i rz gerd-i leker-i m
Safha-i smna sald zalm

eviri:
Bayrak direinin tepesindeki alem, gkyzn yalad. Neyin iniltili sesi, ara
ykseldi. Dine kar olan askerler, sava dzenine girdi de, yeryz, znt verici
szlerin yazld bir sayfa gibi oldu. Gn sona ermek zereyken, am ordusunun
kard toz, gkyzn karanla bodu.

Pk itmege erbb- hat safh-i kalbin
zhr- kermet klur ehl-i nazar amm
Zlimlere izhr- kermet eser itmez
Klmaz dil-i Firavn mnevver Yed-i Beyz

eviri:
Gnah erlerinin yreklerini arndrmak iin, gnl erleri, kermet gsterir; fakat,
gsterilen kerametin, zlimlere bir yara olmaz. Yed-i Beyz, Firavunun yreini
aydnlatmaz.

Ol nesak-bah-i umr-i kr-gh-i sun kin
ehd-i lutf mihnet-zm bel-engzdr
Cy-br- gl-en-i ihsn tg-i b-dr
Sebze-i gl-zr- kurb hancer-i hn-rzdr

eviri:
Yaradln gerekletirildii yerde, yol yordam reten ulu Rabbin ltuf bal,
mihnetle, bel ile doludur; ihsan bandan geen rmak, keskin kl; yaknln gl
bahesinde biten yeillik ise, kan dkc hanerdir.

Zih Sultn- mstan ki cm- iltiftundan
Nasb-, ehl-i teslm tevekkl zehr-i ktildr
Keml-i iltift gyet-i kahrnda muzmerdr
Cefsndan teneffr klmayan lutfuna kbildr


107

eviri:
Hibir nesneye ihtiyac olmayan yce Rabbin iltifat kadehinden, teslim ve tevekkl
erlerinin nesibi, ldrc audur; stn iltift, sonsuz kahrnda gizlidir. Ulu
Tanrnn verdii cefdan tiksinmeyen kii, Onun ltfuna erimeyi hakeder.

Ol eh-i mamre-i endh-i iklm-i bel
Kim diyr- derd tamrinde sarf itmi hayt
Salmam vrne-i dnyya zll-i itimd
Amam cemiyyet-i esbba em-i iltift

eviri:
Bela yurdunun o stn ah, hayat boyunca, dert lkesinin bayndr olmas iin
alm. Dnya virnesine gven glgesini salmam; bu cihanla ilgili bir nesneye
ban evirip de bakmam.

Geldi ol dem ki fen perdisini k klam
Bezm-i vahdetde bak lezzetin idrk klam

eviri:
Yokluk perdesinin yrtmamn, birlik meclisinde kalcln tadn almamn zaman
geldi.

kmadan dest-i tasarrufdan inn- ihtiyr
Fikr idp mihnetde tedbr-i nect itmek gerek
Hdist- dehrden gfil gerekmez dem
Sret-i hline her kim iltift itmek gerek

eviri:
Seme zgrln henz yitirmeden, dnp de, skntdan kurtulmann
yollarn aramal. Dnyadaki olaylardan, insann haberi olmal. Ortaya kan
durumla ilgilenmek gerekir.

Biz ibtid-y hilkat gz- mrden
Nezr-i nisrun eylemi nakd- cnmuz
Mmkin degl mlzemetnden mfrakat
T safha- vcdda vardur ninumuz


108

eviri:
Yaradln balangcndan, mrmzn ilk nndan bu yana, canmz sana
adamz. Varlk sayfasnda bir belirtimiz olduu srece, yaadmz mddete,
sana hizmet etmekten ayrlmamz, seninle birlikte olmaktan vazgememiz mmkn
deil!

n bak mlkndedr cemiyyet-i ehl-i vef
R-yi-dil ol maksad- alya dndrmek gerek
Neylerz hayrn ser-gerdn kalup himmet dutup
Dr- dnydan inn ukbya dndrmek gerek

eviri:
Mademki vefa erleri topluluu, kalclk yurdu olan cennete gidiyor, o halde, o
yce amaca ulamak gerek. Perian ve aknca dolap durarak ne yapabiliriz? Bu
dnyadan br dnyaya ynelmek gerek.

HAZRET- MAM HSEYNN YEZDN ORDUSU LE SAVAMALARINI
BLDRR
HURRN VE BAZI KMSELERN EHD OLUU

Umra mertebe-i adldr tavassut-i hl
Udl mcib-i ifrt bis-i tefrt
Sebeb budur ki olup adl cevr malb
Heme fitneden olmaz ber bist- bast

eviri:
lerin dengeli, dzgn bir biimde yrtlebilmesi iin, iin yrtld yerde
yeterli dzeyde adaletin bulunmas gerekir. Adaletten ayrlan doru yoldan sapan
kii, ifrt ve tefrte kaar. Bunun sebebi, ise, adaletin cevre yenilmesidir. Bu basit
dnya, hibir zaman fitneden arnmaz.

Tabat tlib-i zevk u tarabdur
Tark-i akl knn-i edebdr
Tabatdr mezd-i rifat ch
Murd- akl terk-i m sivallh


109

eviri:
Tabiat, zevk ve elence ister; akl yolunda ise, edeb kurallar geerlidir. Tabiat, bu
dnyada mevki ve stnlk salar; akln amac ise, Allahtan baka her eyden
vazgemektir.

Sret-i tahrre gelmez olsa derylar midd
erh-i bdd bel-yi rezm-gh-i Kerbel
Kerbelda hasr olup lemde her mihnet ki var
Bend klmdr tark- sabr h- Kerbel

eviri:
Denizler yaz mrekkebi olsa, Kerbel lnn sava alannda ortaya kan bely
ve adaletsizlii yazmaya yetmez. Yeryznde bulunan btn mihnet, Kerbelda
toplanm. Kerbel ah Hazret-i Hseyin, (skntya katlanmann verdii manev
gle ycelip) sabr yolunu buyruu altna almtr.

smn amd ebvb- mell
Ahter-i ikble yetmidi vebl
Fevt olup ser-rite-i tedbr-i kr
Muztarib kalmd devr-i rzgr
Mnfail devrn muhlif devrden
Mnzecir lem mevve tavrdan

eviri:
Gkyz sknt kaplarn amt. Gnah ikbl yldzna kadar ulamt. Yaplacak
bir ey, alnacak bir nlem kalmamt. Zaman, ztrab iindeydi. Devran devrin
muhalefetinden tr utanm; lem, artc tavrdan dolay usanmt.

El-Vid ey dostlar kim geldi hangm- sefer
Ar pervzna murg-i rhum ad bl per
Ysuf-i Msr- kablem ekmez oldum habs-i ten
Eyledim zindn-i teng-i dehrden kat- nazar
Nice ihml eyleyem mlk-i bak azminde kim
m-i mrm eyledi izhr-i sr-i seher
Muztaribdr evk-i terfmde h- Evliy
Muntazrdr lezzet-i ddruma Hayrul-Beer


110

eviri:
Elved ey dostlar! Yolculuk zaman geldi. Can kuum, ara doru umak iin
kanatlarn at. Msr yurt edinen Ysuf gibiyim; artk ten hapishanesinde
kalamam. Dar dnya zindanyla ilikimi kestim. Sonsuzluk mlkne gitmeyi neden
geciktireyim? mrmn akam, seher belirtileri gstermeye balad. Veliler ah
Hazret-i Ali, benden uzak kald iin zlyor. nsanlarn en hayrls Hazret-i
Muhammed, beni grmek istiyor.

Derd ki reh-gzr- havdisden urad.
B-dd gird-bdna em-i cemlnz
Ey maden-i tahret ismet Gherleri
Ya Rabb ne ola hk-i mezelletde hlnz

eviri:
Ne yazk ki, aydnlk, gzel yznz, olaylar yolunda adaletsizlik kasrgasyla kar
karya geldi. Ey arlk ve ismet madeninin cevherleri! Bu aalk toprakta haliniz
ne olacak?

H kim y Rabb bana mnend mahzh olmasun
Sret-i hli havdisden diger-gn olmasun
Bir yana endh-i gurbet bir yana hicrn- dst
Nice dil pr-ztrb- dbe-hn olmasun

eviri:
Ey ulu Rabbim! Hi kimse benim gibi mahzun olmasn; olaylarn etkisiyle g
durumda kalmasn! Bir yanda gurbet tasas, bir yanda dosttan ayr olmann tasas
var; gz nasl kanl yala dolmasn da, gnl sknt iinde kvranmasn?

Bu musbet gaflet-i mevt ile sndr bana
Kim klur gerdn-i gerdn cnum tenden cd
Bu misbet anda efzndur teemml eylesen
Kim beni senden cd eyler seni benden cd

eviri:
Ancak lrsem bu musibetten kurtulabilirim. Durmadan dnp duran felek de,
ruhumu bedenimden ayrmaya yneldi. Dnrsen, beni senden, seni de benden
ayrmak isteyen bu bel, lmden daha beterdir.


111

arh- zlim kbet mlkn harb eyler dirg
Emr-i n-makbl fikr-i n-savb eyler dirg
Zulmet-i hicrnla trm idp lemleri
Ebr-i b-dd nikb- ftb eyler dirg

eviri:
Zlim felek, kibet yurdunu harabeder de, ne yazk ki, iyi bir i yapmaz, doru
dnmez; lemleri ayrln karanlna boar, adaletsizlik bulutuyla gnein k
vermesini nler.

Zih bed-baht kim kesb-i ihtiyr itdi
zn dny in bed-nm- r-yi rzgr itdi
Zih mdbir ki malb olup lemde eytnun
Fesd itmekte insn melekden erm-sr itdi

eviri:
yle bedbaht bir insan ki, aklii seti de, dnyann geici istekleri iin adn
ktye kard. yle talihsiz bir kii ki, lemde eytana yenildi; fesd karma
konusunda ise, insan melekten utandrd.

kt gn t sne-i gerdna urd tze d
Berk-i endh-i dil-i evld- Hayrl-Mrseln
Subh pertev sald y mazlmlar hlin grp
Gussadan bmr olup zerd old ruhsr- zemn

eviri:
Gne dodu da, Peygamberin en hayrls Hazret-i Muhammedin ocuklarnn
yreinden kan bel imei, felein gsnde yeni bir yara at. Sabah, n
salnca, mazlmlarn durumunu gren yeryz, tasadan sarard soldu.

Enen ibnu bent-tahri min li Himi
Kefn bi-hz mafhar hne afharu

eviri:
Ben, ar bir soydan gelen kiilerin oluyum; Himin soyundanm. vnmek
gerekirse, bu vn bana yeter.

Mekr bnyd snyd stvr olmaz
Hile sr py-fr olmaz

112

eviri:
Fitne temeli, salam olmaz; hile ile ile yaplan iler, sonsuza dek kalmaz.

Lillhil-hamd ki ben shib-i irfn oldum
Kbil-i mertebe-i shhat-i imn oldum
Amel-i btl imi l-i Muhammed buz
tirf eyledim ol crme pemn oldum

eviri:
Tanrya kr ki, irfan sahibi oldum da, salam inanl kiilerin dzeyine ulatm!
Hazret-i Muhammedin soyundan olanlara kar dmanlk etmek, kt bir imi;
suumu itiraf ettim, piman oldum.

Ey era- talatn em-i eb-istn-i srr
Gerd-i hk-i reh gzrun ttiy-yi em-i hr
Y Emrel-Mminn isyana ikdm eyledm
Bilmedm kim byle tuyan ide erbb- gurr
Y efel-mznibn zr-i gnhum kl kabl
Grme ciz bnye-i mmde hrmndan ftr

eviri:
Ey gne gibi gzel yz, sevin hareminin mumu olan kii! Senin getiin yoldan
ykselen tozu, hurler, gzlerine srme olarak kullanrlar. Ey inananlarn nderi!
Gurur erlerinin, bu kadar ok taknlk edeceini dnmedim de, isyana kalktm.
Ey gnahlarn balanmas iin araclk eden kii! zrm kabul et de, umut
yapsna yoksunluktan zarar gelmesine izin verme.

Benim ol Hurr bim-i Yezd-i Riyhi
Ki ezelden muhibb-i l-i Abyam
kr lillh keml-i sdk u safdan
Kbil-i hdmet-i veliyy-i Hudyam
Tig-i hn-rzle zamn- ecat
Dmen-i dn-i n-bekra belyam

eviri:
Adm Hurr b. Yezd-i Riyh l-i Aby ezelden beri severim. Tanrya kr,
sadakat ve arlkla, Allahn bir velsine hizmet ediyorum. Yiitlik zamannda, keskin
klcmla, aalk dmann bana belym.

113

Kbil-i feyz-i rumz-i hikmet olmaz her kii
Her kimn fili nakz-i kavlidr mezmm olur
Perde-i tekkdr bu zulmet-i kayd- hayt
Perde ref oldukda hli her kimn malm olur

eviri:
Herkes, hikmet belirtilerinin feyzini anlayamaz. Davranyla sz birbirini
tutmayan kii, yerilir ayplanr. Bu karanlk hayat ba, bir phe perdesi gibidir;
perde kaldrlnca, herkesin durumu ortaya kar.

Ik meydnnda can virmek degl r ey gnl
Cn virp maksda yet ger himmetin var ey gnl
Ik bzrna salmdur sadet gevherin
Nakd- cnn virmeyen hardr ey gnl

eviri:
Cann verde dileine kavu. Ey gnl! Mutluluk, ak pazarnda mcevherini sata
karm; cann vermeyen kii, onu satn alamaz.

Fe-nimel-Hurrubnu Riyh
Sabrun inde muhtelifir-rimh

eviri:
Hurre, Hurr b. Riyhye ferin! Kendisine atlan karglara sabrla kar koyuyor.

Ey ho ol nutfe-i pkze kim ol
Olmaya nks n-dn sefh
Kla izhr- hner kesbin idp
Man-i el-Veledu srru ebh

eviri:
Bilgisiz, cahil, zevk ve elence dkn olmayan o temiz ocua ne mutlu!
ocuk, babas gibidir sznn anlamn bilerek, hnerini gsterir.

Ey ho nlar kim klup feyz-i ehdet kesbini
Halkdan tevfk-i ikblile mmtz oldlar
Kldlar cemiyyet-i dnyya ukb ihtiyr
Feyz idp hsl bulup rifat ser-efrz oldlar


114

eviri:
Ne mutlu onlara ki ehidlik feyzini elde ettiler de, ulu Tanrnn yardmyla dier
insanlardan daha stn bir dereceye ykseldiler! hireti bu dnyaya ye tuttular;
feyz kazandlar, yceldiler, iyi bir yer edindiler.

Benem shib-i tg grz kemend
Zuheyr bn-i Hassn yel-i ercmend
Benem ker-i hnedn-i Rasl
Kemn-bence-i nr-i em-i Betl
Eger kh-i Kf ile klsam mesf
Mesfumda aciz olur kh-i Kf

eviri:
Benim klcm, grzm ve kemendim var. Bil ki, Zuheyr b. Hassn, erefli bir
insandr. Ben, Peygamber hanedannn kulu, Betln gznn nuru Hseyinin
basit bir klesiyim. Kaf Da ile savaa tutuam, Kaf Da benimle savamakta
aresiz kalr.

Ne itibr server-i serr-i dnyya
Ki var kevkeb-i hkminde ihtiml-i fl
Ho ol ki eyleme gerdm- tliinde
Sitre-i eref-i mihr-i hnedn-i Rasl

eviri:
Dnya tahtnn padiahna, nderine neden nem verilip sayg gsterirsin? Yldzn
znde, kayp gitme, yok olma ihtimli var. Dnyann dou tarafndan doup eref
yldz olan peygamberlik hanedannn gneine ne mutlu!

Ben mukm-i ravza-i lutf u riyz- refetem
Hr- sahr-y dalletden haber virmen bana
Nr- rahmetden mnevverdr er- devletm
Dd-i nrn- nedmetden haber virmen bana

eviri:
Ltuf bahesi ile merhamet banda yayorum; bana, aknlk lnn
dikeninden haber vermeyin. kbl kandilim, rahmet yla aydnlk vermeye
balad; bana, pimanlk ateinin dumanndan sz etmeyin.


115

ecat resmini sanman ki ancak hn-fenlkdur
Siphler iinde hle hem bir pehlevnlkdur

eviri:
Yiitlik geleneinde yalnzca kan dkmek olduunu sanmayn; savalar arasnda,
kurnazla bavurmak da, baka trl yiitliktir.

Her ne devlet var ise dnyda olmaz b-halel
Devlet-i l-i Nebdr l-yezl lem-yezel

eviri:
Dnyada, sonsuza dek sren devlet yoktur; ancak Peygamber soyunun devleti
sonsuza dek durur.

Tg-i dmen nmedr peygm- ecel
Muttasl gelmektedr tedbr-i hicrn itmege
Ad revzenler beden kasrna peykn- bel
Cn kup nezzre-i ruhsr- cnn itmege

eviri:
Bir mektup olan dman klcnda ecelden szedilir. Bu mektup aralksz gelir de,
ayrl getirir. Bel okunun ucu, beden kknde pencereler at; canann yzne
bakmak zere, can, o kkten kp uzaklat.

Bi-hamdillh reh-i ikunda cn nakdin nisr itdm
Virp cn hk-i der-ghunda kesb-i itibr itdm

eviri:
Tanrya kr, aknn yolunda canm verdim. Kapnn topranda canm verdim
de, eref kazandm, yceldim.

Dimen ki tg-i addan ehde yetmez feyz
Zll- ravza-i rdvndr b- tg-i ad
Zll- hancer-i bed-hh sehl sanman kim
Harret-i dil-i ahbb ref ider ol su


116

eviri:
Dman klcndan ehide feyz erimez demeyin; dman klcnn suyu, cennet
bahesinin pnardr. Kt yrekli kiinin hanerinin suyu basittir diye
dnmeyin; o su, dostlarn iindeki harareti giderir.

fern ol sadet ehline kim
Reh-i cnna cn nisr itdi
Klmad meyl-i lem-i fn
Devlet-i bk ihtiyr itdi
eviri:
Cnnn yolunda cann veren o mutluluk erlerine ferin! Geici dnyaya kar
istek duymadlar; sonsuzluk devletini setiler.

Terk-i dny eyleyen ende klmaz mevtden
Kayd- cemiyyet eken b-derde ol dvr olur
Arsa- mlk-i bak seyrin klan riflere
Tengn-yi dehr zindn dr- dny tr olur

eviri:
Dnyay terk eden kiide lm dncesi, lm korkusu bulunmaz. Yardmclarn
ok olmasn isteyen kimse, sonunda, bu isteinden tr g duruma der.
Sonsuzluk yurdunu grebilen riflere, bu skc dnya zindan olur da, cihan dar
gelir.

Bu arsa-i belda benim ol piyde kim
Azmmde fl bend-i addan gider sebt
Ruh h- dn rikbna srmi piydeyim
Lubum aceb mi hasm- dagal-bz itse mt

eviri:
Bu bel alannda ben, yle bir piyadeyim ki, kararl oluumdan, karmda dman
fili bile arp kalr, aresizlik iinde kvranr. Yzm din ahnn zengisine
srm piyadeyim; oyunumla hilekr hasmm mat etsem, bunda alacak bir
durum yok.

Cn fed-y Kerbel kldm beldan dnmezem
Ehl-i teslmem bel-y Kerbeldan dnmezem
Terk-i serdr mdde meydn- k ire bana

117

Gitse bam dnmezem bu mddedan dnmezem

eviri:
Canm Kerbelya adadm; beldan dnmem. Teslm erlerindenim, Kerbel
belsndan dnmem. Ak alannda ban vermek iddiasndaym; bam gitse de, bu
iddiamdan vazgemem.

Ger i emr-i sitem zhirde el-hak tz olur
Tg-i hak zhirde v btnda hem hn-rz olur

eviri:
Her ne kadar zulmn klc grnte keskinse de, doruluk klc, hem dta, hem
ide kan-dkc olur.

Vaktdr kim kla maksdn her kes hsl
Vaktdr kim ola matlbna her kes vsl

eviri:
Herkesin, dileine kavumasnn, amacna ulamasnn vakti geldi.

Emrun Huseynu ve nimel-emr
Lehu lematun kes-sircil-munr

eviri:
Emr Hseyin ne iyi, ne gzel bir nderdir! Ik veren bir kandil gibi evreyi
aydnlatyor.

Dehr-i dn her lahza bir nev-res gli ber-bd ider
Blbl-i b-re hasretler ekp feryd ider

eviri:
Aalk dnya her n alan bir gl perian eder de, aresiz blbl zlem duyup,
inler durur.

Ey ho ol sat ki cn sarf- reh-i cnn ola
Gsterip k vef makna kurbn ola


118

eviri:
Cann, kendini cnnn yoluna fed ettii; kn ise, makuna vefal davranp
kurban olduu o vakte ne mutlu!

Ho ol rif ki bildi mlk-i dnynun ser-encmn
Haytndan temettu bulmayup idi ecel cmn

eviri:
Ne mutlu o rife ki, dnya yurdunun sonunu anlad da, hayatndan bir yarar
grmeyip ecel arabn iti!

Rengn kemn eline alan demde, gl-ruhun
Zahm- hadengi ile zemn lle-zr olur
k olsa sneler nola devrinde lle-var
Kavs- kuzah alme-i fasl- bahr olur

eviri:
O gl yzl, eline yayn ald zaman, oklarnn dmanlarda at yaralara,
yeryz lle bahesine dnr. Gsler paralansa da, nemi yok; zira, o srada
llelerin ama vaktidir. Ebem Kua, bahar mevsiminin belirtisidir.

Her dem bel yelin mteharrik klur felek
Her lahza bir nihli ayakdan Salur felek

eviri:
Felek, her zaman bel yeli estirir de, her n fidan yere devirri, kurutur.

Bir kr-zr kld ki devrn- rzgr
lemde grmemidr anun gib kr-zr

eviri:
Devrn, ortaya yle bir sava kard ki, yeryznde byle bir sava grlmemitir.

Rahmet ana ki rh-i mahabbetde virdi cn
Endie-i taalll tehr klmad
Dmen tagallbinden idp vehm ihtirz
Kesb-i rz-yi dstda taksr klmad


119

eviri:
Hi gecikmeksizin, bir bahane ileri srmeyi dnmeden sevgi yolunda cann
veren; dmann zorbalndan korkmayp, dostunu mutlu etmeye alan o kiiyi
Allah rahmet etsin.

Gn yceldike olup germiyyet-i gavg fzn
kd det-i Kerbeldan dmen-i gerdna hn

eviri:
Gn ilerleyip de, gne semnn doruuna trmannca, sava kzt; Kerbel
lnden gklere doru kan ykseldi.

Bu mukarrerdr ki der-gh-i mukarreb mahremi
Syir-i nzhet-sary-i ravza-i rdvn olur
Bu muhakkakdr ki sultn- temerrd tbii
Skin-i zindn-i mihnet-hne-i nrn olur

eviri:
Tanr katna yaknlaan, ulu Rabbin mahremi olan kii, phe yok ki, cennet
bahesinin elence saraynda dolar. syanclar sultanna uyan kii ise, kukusuz
cehennemin sknt evinin zindannda yaar.

Olsa bn dde-i idrk irfn ehline
Hsl- her fil nef i her amel malumdur
Dime Hmn hamet ile geti, Hrn fakr ile
An gr kim imdi kim memdh kim mezmmdur

eviri:
Her davrann sonunda elde edilen yararn belli olduu, irfn erlerince
bilinmektedir. Hmn hametle, Hrn ise yoksulluk iinde gp gitti deme,
ikisinden imdi kimin vndne, kimin yerildiine bak!

Gubr- siph old bir tre mg
Ana berk brn olup tr tg
Sad-y nefr itdi gerdn ker
Nem-i hn klup safha-i mh ter
Bulup rahneler zahmdan kasr- ten
Revn itdi cnlar vid- beden

120

eviri:
Askerlerin kard toz, bir kara buluta dnt de, imek ve yamur, bu bulutun
oku ile klc oldu. Sava borusu, dnyay sar etti. Dklen kan, gkyzndeki
Ay slatt. Ten kk, ald yaralardan gedikler buldu da, canlar bedene veda
etti.

Ey ho ol kim, rezm meydnnda htiften ana
Yetdi hengm- tezelzm mjde-i feth-i karb
Hn- ihsn zere old mstahikk- feyz-i mm
Hem gazdan behre buld hem ehdetden nasb

eviri:
Sava alannda, kavga kzt zaman, ona gaybden fethin yakn olduu mutusu
verilen; ilh feyze kavumay hak edip ltuf sofrasnda hem gzadan, hem de
ehidlikten nasibini alan kiiye ne mutlu!

Sarrf- arh rite-i feyzi ehdete
Her lahza dne dne eker drr-i h-vr
Ol drleri alka-i tarf-i izr idp
Artar ceml-i hid-i b-dd-i rz-gr

eviri:
Felek sarraf, ehdlik feyzinin ipliine, her n iri ve iyi tr inciler dizer; sonra, o
incileri, acmasz zamana takar da, onun gzelliini artrr.

n ehl-i cihn ktelerin yd ideler
Tahsn ideler rhlarn d ideler
Cn nakdini sarf klduumdan garazm
Oldur ki beni dhil-i tadd ideler

eviri:
lenler anldnda, vlp ruhlar ad edildii zaman, ben de, o beenilen ller
arasnda olmak istiyorum; ite bu amala canm veriyorum.

Benim Habb Muzhir muhibb-i l-i Rasl
Kemne mutakd-i hnedn- zevc-i Betl
Hseyne nakd- revn isterem nisr klam
Zih sadet eger olsa hdmetm makbl

121

eviri:
Ben Peygamber soyundan olanlar seven Habb b. Muzhirim; Hazret-i
Ftmann ei Alinin ocuklarna bal basit bir insanm. Hseyin iin canm
vermek istiyorum; bu hizmetim beenilirse, mutlu olurum.

kr lillh ger i nesrn old reyhnum benm
Dirmedin maksad gln bu bstndan kmadum
Hsl itdm devlet-i cvd tl-i mrden
Varmadn cnnuma cn cihndan kmadum

eviri:
Tanrya kr ki fesleenim nesrine dnt. Ama gln dermeden, bu
bostandan kmadm. Uzun mrmden sonra, sonsuzluk yurdunu ele geirdim de,
cnnma kavumadan canm verip dnyadan ayrlmadm.

Nesrne reng-i lle virp hn-i ddeden
Arturd b- cennete prye-i srr
Kfr-fm tra ekp dne lal
Kld dem-i munaka zb-i izr- hr

eviri:
Nesrine kanl gzyayla lle rengi verip, cennet bahesinin ssn, gzelliini
artrd. Kfr renkli sakalnn tellerini tek tek lale dntrd de, kucaklama
nnda, hrilerin yanan ssledi.

Ten-i pk-i hed setri yeter perde-i hn
Nola ger olsa dem-i defn kefenden ayru
afak-mz gnedr ser-i hnn-i ehd
Nola yirden yire ger gitse bedenden ayru

eviri:
ehdlerin temiz tenini rtmeye, kan perdesi yeter. Bir ehd, defnedildii zaman,
kefensiz olsa, nemi yok. Onun ba da, bedeninden ayr bir halde oradan oraya
dolatrlsa, bir sakncas yok.

Siper tutmam bel peyknlarna gemiem cndan
men deryya gark oldum ne bkm var brndan


122

eviri:
Bel oklarna kalkan tutmam; canmdan vazgetim. Mademki denizin iindeyim,
ne diye yamurdan korkaym.

Ey harm-i der-geh-i kadrnde hdim subh u m
m bir Hind kenzek subh bir Rm gulm

eviri:
erefli kapsnn harminde sabah, akam hizmetkr bulunan ey yce kii! Akam
Hindli bir criye, sabah Anadolulu bir kle hizmet eder.
Benem Fris ol Trk-i hancer-gzr
Ki Behrma tgmdr yne-dr
Bana hdmet-i hnedn-i Rasl
Yeter pye-i rifat iktidr
Sadet refkum olup klmam
Hseyn-i Al hdmetin ihtiyr

eviri:
Ben, hanerle vuran Trk, Frisim; klcmla, Behrma bile yokluu
gsterebilirim. Ycelebilmem iin, Peygamber soyundan olandan olanlara hizmet
etmem yeter. Mutluluk yoldam olmu da, Alinin olu Hseyine hizmet etmeyi
semiim.

Kimdr ol kim arsa-i dnyya geldi gitmedi
Kimdr ol kim kasr- mrin arh vrn itmedi

eviri:
Dnyaya gelip de, sonunda gitmeyen var m? mr saray, tarafndan yklmayan
kimse var m?

Kre-i nr idi hazre-i hk
Ahker-i mankal ahter-i eflk
Mevc urup lahza bahr- serb
Teneye arturrd hasret-i b
Fitne te-gehi olup meydn
ule emr idi erer pekyn
te urmd leme hrd
lem olmd syeden nevmd


123

eviri:
Yeryz, bir ate kresi gibiydi. Gkyzndeki yldzlar ise, bir mangal ateini
andryordu. Serab denizi, zaman zaman dalgalanyordu da, susuz kiinin suya
olan zlemini artryordu. Sava alan, fitne ateinin yakld yer oldu; bu atein
alevi kl, kvlcmlarda oktu. Gne, cihan atee vermiti de, cihan, glgeden
umudunu yitirmiti.

Nedr ey arh err azz erf hr itmek
Hilf ehlin ser-efrz ehl-i sdk hk-sr itmek
Nedr klmak mukaddem, sdkndan kzibin subhun
Ncmun nahsini sadinden al itibr itmek
Serr-i pr-saf-y subha urmak ule-i te
Sary- tengn-y m pr-nak nigr itmek
erret cilve-ghn rifat-i kadr ile gerdn-sy
Velyey hnednn zulm eliyle tt-mr itmek
Yezdi km-rn mstagrk- dery-yi cemiyyet
Hseyni tene-leb bed-ahdler zulmiyle zr itmek

eviri:
Ey felek! Ktleri deerli klp, erefli kiileri aalamak; muhalefet edenleri
yceltip, sadakat erlerini srndrmek, ne itir? Yalancnn sabahnn, doruluktan
yana olan kimsenin sabahndan nce olmasn salamak; yldzlardan uursuz
olann, uurlu olanndan stn klmak; sabahn safa dolu tahtn atee verip,
akamn skntl sarayn sslemek; ktln ortaya kt yeri, gkyzne dek
yceltip de, velilik hanedann zulm eliyle perian etmek; Yezdi, mutlu bir
durumda dost denizine daldrp Hseyini ise kurumu dudaklaryla, vefszlarn
zulmyle inletmek ne biim itir, ey felek?!...

Ey nihl- nz-perverd-i riyz- Him
Nzenn tabun bel grdkte mehmm eyleme
Bu bel zmmndadr feyz-i keml- kurb-i Hakk
Bu belya tan idp ol kadri mezmm eyleme

eviri:
Ey Haimoullar bahesinin nazla yetitirilen fidan! Bel ile karlatka, zlme.
Ulu Tanrya yaklama olgunluunun feyzi, bu belda sakldr. Bu belya svp
de, o deeri yerme.


124

Hem-ninler kldlar azm-i diyr- kurb-i Hakk
Ol vef ehline ihml itmeyp yetmek gerek
tmek olmaz tg-i rek-i sebkat-i ahbba sabr
Tg-i ad ile ref-i tg-i rek itmek gerek

eviri:
Arkadalar, ulu Tanrya yaknlk yurduna doru yola ktlar; hi gecikmeden, o
vef erlerine ulamak gerek. Dostlarn nde giden kskanlk klcna kar
sabretmek olmaz; dman klcnn yardmyla kskanlk klcn ortadan kaldrmak
gerek...
Dirg derd ki hrd-i smn-i keml
Cef-yi arhdan evc-i erefde grdi vebl
Cihn nezre-i hsniyle hurrem olmu iken
Yetrdi cm- ecel n idp cihna mell

eviri:
Olgunluk gklerinin gneine, eref doruunda acmasz felek, ne yazk ki, sknt
ektirdi. Onun gzel baklaryla cihan sevinmiken, ecel erbetini yudumlad dai
dnyay yasa bodu.

Benem ki nakd- Aklem kemn gulm- Hseyn
Hakr bakma bana ey muhlif-i kem-bn
Srr-i kem-i fn degl murd bana
Hemn mahabbet-i evld- Seyyids-Sakaleyn

eviri:
Ben, Aklin oluyum; Hseyinin basit bir klesiyim. Ey kt niyetli muhalif! Beni
kk grme! Bu geici dnyann isteklerine balanmak istemiyorum. nsanlarn ve
cinlerin efendisi Hazret-i Muhammedin ocuklarna he zaman sevgiyle balaym.

eviri:
Felek, aka zulmetti. Devrn, muhalif oldu. Gene felek, cefa erlerini sevindirdi,
mutlu etti de, vef erlerini perian etti, inletti durdu.

Lillhil-hamd zamn- gam mihnet gitdi
mege cm- ehdet bana nevbet yetdi
Dn tarkatnda ehd olmak idi km- dilm
Virdi km- dilmi dehr bana rahm itdi

125

eviri:
Tanrya kr, tasa, sknt zaman gitti de, ehitlik erbetini ime sras bana geldi.
Dileim din yolunda ehid olmakt; zaman bana acd da isteime kavuturdu.

Dirg ki bir bir gurb itdiler
Ser--ser ncm-i sipihr-i vef
Gl-istn- ikbl gl-bnleri
Snup old ser-sebz-i hr- cef

eviri:
Vef gklerinin yldzlar, ne yazk ki birer birer patladlar, kayp gittiler. kbl
gnlerinin yetitii bahe, yok oldu da, orada cef dikenleri bitmeye balad.

h kim devrn emel kasrn virn eyledi
Ehl-i mmdi esr-i dm- hrmn eyledi
Bb- b-dd- hazn gl-zr- ismet gllerin
Gsterp fet almaktan pemn eyledi
Nsh-i slmdan rze ad rzgr
Arsa-i lemde evrkn pern eyledi

eviri:
Ne yazk ki devrn, dilek kkn ykntya evirdi; umut erlerini, yoksunluk
tuzann tutsa etti. Gz mevsiminin acmasz yeli, gl bahesini mahvetti de,
ismet glleri, aldna piman oldu. Felek, slam kitabnn irazesini kopard; o
kitabn yapraklarnn, yeryznde dalmasna yol at.

Dev-y derd-i firk- Hasan bana sensen
Senin tevecchne htrum r virmez
Grr ad sitemin kim ki bu mesfa girer
Mrvvetm sana mutlak sitem rev grmez

eviri:
Hasandan ayrlk derdimin ilac sensin. Gitmene gnlm raz olmaz. Bu sava
alanna giren kii, dmanndan zulm grr. Senin zulme uraman ise, benim
insanlmla, mertliimle badamaz.

Budur ey nutfe-i pkze vasiyet sana kim
Nakd- cn sarf klup kesb-i sadet klasen

126

Lezzet-i mr seni klmaya gfil hakkdan
Kendni kbil-i ikbl-i ehdet bilesen

eviri:
Ey temiz soylu ocuum! Sana, cann verip mutluluk kazanman vasiyet
ediyorum. mrn tad, seni doruluktan habersiz klmasn. ehdik bahtiyarlna
kavuabilcek yetenekte olduunu bilmeni istiyorum.

Zamne bir gl itdi serve peyvend
Vel serv olmad gl birle hursend
Araya sald frkat ihtirkn
Ana gsterdi ol servn firkn
Felek her riteye ekti iki drr
Kesb ol riteyi tg-i tagayyr
Brakd birbirinden drleri dr
Kaz bu emredr gy ki memr

eviri:
Zamane, bir gl servi aacna yaklatrd; fakat servi, gl ile yetinmeyince, araya
ayrlk ateini koyup, gl acya bodu. Felek, bir ipe iki Kaz da, szde, bu ile
grevliydi.

Benem gl-i emen-i sdk Ksm bn-i Hasan
Ki nakd- cn klam nezr-i hk-i p-yi Hseyn
Mukm-i ky-i vefyam msfir-i reh-i hakk
Mut-i emr-i Hasan tlib-i rz-yi Hseyn

eviri:
Ben, sadakat yeilliinin iei Ksm b. Hasanm. Canm, Hseyinin bast
topraa adadm. Vef kynn mkimi, doruluk yolunun yolcusuyum. Hasanm
emrine balym. Hseyinin rzasn aryorum.

Budur ol nakf- Haydar- Kerrr
Ki ekp tg idende kasd- ktl
Rekden hancerini taa alar
Lema-i berk- ftb-misl
Tir-i tr-i tz-pervz
Meyl-i sayd eylese aup per bl
Ana eyler hev-y vasl dutup

127

Murg-i rh-i muhlif istikbl

eviri:
Bu yiit Haydar- Kerrrn oludur. Klcn ekip savamaya gidince, kskanlk
hanerini taa alar da, gnein, imei andran gibi bir parlt ortaya kar.
Hzla uan bir kartala benzeyen oku, kanatlarn ap avlanmak isteyince,
muhalifin can kuu, kavuma arzusuyla, onu karlamaya kar.

Ey rikb- rah- ikbln hill-i evc-i dn
Nak- nal-i merkebn mihrb- erbb- yakn
ktid-y erdr fermnuna olmak mut
Asl- mndr seni bilmek emrl-mminn

eviri:
Ey stn kii! Senin gzel yrek atnn zengisi, din gklerinin hilli; bineinin
nalnn ss ise, bilgi erlerinin mihrabdr. Buyruuna uymak, erate bal olmak
demektir. Seni inananlarn nderi, Hazret-i Muhammedin halifesi bilmek, inancn
temelidir.

hid-i zevk u tarab ruhsrna ey arh- dn
B-tavakkuf perde-i fevt fen ekmek nedr
Bir iim su virmeden tene cigerler kasdna
Hancer-i b-dd emr-i cef ekmek nedr

eviri:
Ey aalk felek! Zevk ve elence sembol olan yzn, neden hi durmakszn
yokluk rtsyle gizliyorsun? Bir iim su verip de yattrmadan, niin susuz
cierlere adaletsizlik haneri ile sknt klc ekiyorsun?

Nedr ey arh- zlim yri yrinden cd klmak
Murd ehlin esr-i dm- bdad- bel klmak
lzmdr sana klmak cd her yri yrinden
ekp zahmet ne lzm birbiriyle n klmak

eviri:
Ey zalim felek! Sevgiliyi sevgilisinden ayrp, dilek erlerini bel adaletsizlii
tuzann tutsa etmek, nasl bir itir? Mademki her yri, yrinden ayrman
gerekiyor, o halde, ne diye skntya katlanp da onlarn tanmasn salyorsun?

128

Rahmet ol ehl-i dillere kim ihtiyrla
Rbet bu kr-gh- fendan gtrdiler
Bel balayup tark- mahabbetde merd-vr
Her dav itdilerse yerine yetrdiler

eviri:
Tanr, o gnl erlerine rahmet etsin; nk onlar, bu geici dnyaya isteyerek yz
evirdiler. Sevgi yolunda yte yrdler de, hangi davaya kalktlarsa, o davay
iyi bir biimde sonuca ulatrdlar.
HAZRET- MAM HSEYN VE EHL- BEYTN EHD OLUUNU
BLDRR

Rhat ister tabu mihnetdr ibdet ser-be-ser
Terk-i rhat rabet-i mihnet klan mmtz olur
Bu sebepdendr ki kfr sn slm saab
Arsa-i lemde mlhid ok muvahhid az olur

eviri:
Yaradl, rahat ister; ibadet ise, bsbtn sknt vericidir. Rahata dkn olmayp
da, mihnete ilgi gsteren kii, ycelir, sekin bir konuma eiir. te, bu sebepten
tr; kfr kolay, Mslmanlk ise, olduka etindir. Yeryznde mlhid oktur
da, ulu Tanrnn birliine inanan azdr.

Mmkin olmaz ki ola lemde
Ehl-i butlna ehl-i hakk malb
Ehl-i hakk ktil olsa ger maktl
Zaferi akl ana klur mensb
Katlden oldur eyleyen ikrh
Ki ehdet ana degl matlb

eviri:
Yeryznde inan erlernin, inansz insanlara yenilmesi mmkn deil. nan eri;
ldrse de, akl; zaferin ona it olduunu bildiri. ehdlii istemeyen kii,
ldrmekten tiksinir.

Nakd- cn sarf- reh-i cnn iden shib-nazar
Ik meydnnda ser-hayl-i saf- uk olur
Menzil-i maksdadr kayd- taalluk sedd-i rh

129

Rtbe-i terk-i taalluk Ahsen-i ahlk olur

eviri:
Cann, canann yoluna feda eden stn kii, ak alanndan klar topluluunun
bakan olur. Amaca ulamak iin, geici isteklere giden yol, kapanr. Geici
isteklerden vazgeme dzeyi, en iyi ahlktr.

Kayd- cemiyyet-i esbb giriftar olan
Seyr-i gl-zr- cinn itmege fursat bulmaz
Zevk-i dny ile zyi geren evktn
eref-i rtbe-i tevfk- sadet bulmaz.

eviri:
Geici isteklerin tuzana den kii, cennet bahelerinde gezinmeye frsat
bulamaz. Dnyada zevk ve elenceyle vaktini boa geiren insan, manev mutluluk
rtbesinin erefine kavuamaz.

Kerbeldan hsl itmiler uluvv-i menzilet
Zillet izzetde ehl-i zulm erbb- vef
Nerd-bn- bm- rifatdr teemml eylesen
Nak- mevc-i rk-i sahr-y erf-i Kerbel

eviri:
Kerbel olay ile vef erleri yksek bir makam elde ederek ycelmiler de, zulm
erleri alalmlar. Dnrsen, kutsal Kerbel lnn kumundan meydana gelen
dalgalarn, ycelik atsnn merdiveni olduunu grrsn.

Eyleyp her yl cem-i lem ittifk
erh iderler m-cer-yi Kerbel ahbrn
Ne tkenmez ksadur kim hergiz hir olmad
erhi ciz eyledi ehl-i cihnun varn

eviri:
Btn insanlar, her yl bir araya gelerek Kerbelda meydana gelen olaylar aklar.
Ne tkenmez hikyedir ki, hibir zaman sona ermedi; anlatmas, insanlarn en
sekinlerini bile aresiz brakt.

Can tem-y riyz- rahmet eyler rz

130

Dil, saf-y bezm-gh-i cennet eyler rz
Old barm berk- ifrt- harretden kebb
Selsebl-i ravzadan bir erbet rz

eviri:
Cn rahmet bahelerinde dolamak istiyor. Gnl, cennetin elence yerinde
olmay diliyor. imei andran scakln okluundan kebap olan barm,
cennetteki selseblden bir erbet imek istiyor.

Benem nakd-i sultn- Dldl-svr
eh-i Kanber shib-i Zl-fekr
Benem ahter-i smn- eref
Eb Bekr bin-i Haydar- nm-dr
Benem ker-i nr-i em-i Betl
Hseyin-i Al server-i km-kr
Bi-hamdillh oldur immum benim
Anun tatin klmam ihtiyr
Murdum budur kim rzsn bulup
Ana eyleyem nakd- cnum nisr

eviri:
Ben, dldln binicisi, Kanberin efendisi, Zlfekrn sahibi olan Hazret-i Alinin
oluyum. eref gklerinin yldz, nl Haydarn olu Eb Bekrim. Betln
gznn nuru olan Hseyinin klesiyim. Tanrya kr ki, nderim, mutlulua
ermi, stn insan Hseyin b. Alidir. Kendi isteimle ona boyun emeyi setim.
Hseyini memnun edip, onun iin canm vermek istiyorum.

Drs-selm cilce-gehin ihtiyr idp
Peyvendi kesdi rite-i kayd- zamneden
Meyl-i fez-y ravza-i mlk-i bak klup
eh-bz- rh ud bu teng iyneden

eviri:
Esenlik yurdunda, cennette yaamay seip, zamanla olan ban kesti. Kalclk
mlknn geni bahesine yneldi de, can doan bu dar yuvadan utu.

Ben gevher-i maden-i vefyem
Osmn- Aliyy-i Murtazyem
Tc-i ser-i lemem ve lkin

131

Hk-i reh-i h-i Kerbelyem
Terk eylemiem fen makmn
Ben tlib-i devlet-i bakyem

eviri:
Ben, vef madeninin cevheri Osmn b. Murtazym. lemin bann tacym;
fakat Kerbel ah Hseyinin yolunda toprak gibiyim. Fen makamn braktm da,
kalclk devletinin isteklisiyim.

Her ehde gsterp cennette devrn menzilin
Ald ol menzil temennsnda gnlinde karar
smet ecrn fez-y ravzada gars itmege
Hk-dn- dehrden bir bir kopard rzgr

eviri:
Devrn, her ehde cennette yerini gsterdi de, ehdler, yle bir yere gitme
zlemiyle yanp durdu. Cennetin geni bahesine dikmek iin, zaman ismet
aalarn dnyadan birer skp gtrd.

Ey fez-y ravza-i kurbn bihit-i cvidn
Pdih- dn devletsen imm- ins cnn
htiyr- hdmetin msbh- ebvb- nect
nkyd- tatn mifth- bvb- cinn

eviri:
Yaknlk bahesinin genilii, sonsuz cennet gibi olan ey stn kii! Sen, dinin ve
devletin padiah, insanlarla cinlerin nderisin. Sana hizmet etmeyi semek,
kurtulu kaplarnn kandili; buyruunda olmak, cennet kaplarnn anahtardr.

Te-i Ferhd kasd- Bstn eyler vel
Te ile Bstn ta tkenmekdr muhl
Mnadim olmak ne mmkin leker-i mr meges
Tutalm kim ejdeh dm urd Smurg ad bl

eviri:
Ferhdn kazmas, Bstn dan delmek ister; fakat kazmayla Bstn Dann
tkenmesine imkn yok. Varsayalm ejderha kuyruk sallad da, Smurg kanat at;
karncalar ile sineklerden oluan ordunun yok olmas mmkn deil.

132

Kim ki girdi Kerbel meydnna fursat bulup
Nzht-i ukbya tabdl itdi dnynun gamn
Gaib old kim ki cllb- ehdet lemin
lem-i gayb eyledi devrn ehdet lemin

eviri:
Bir yolunu bulup da Kerbel alanna giren kii, dnyann tasasn, ahretin sevinciyle
deitirdi. ehidlik erbetini yudumlayan insan, gzden yitip gitti de, devrn,
ehdlik dnyasn gayb lemine dntrd.

Br-gh- kurbda tertb olup bezm-i srr
Nevbet ile idiler cm- tarab ferzneler
Pene-i devrn ehdet ritesine virdi tb
Devr ile bir bir dzildi riteye dr-dneler

eviri:
Ulu Tanrya yaknlk katnda elence dzenlendi de, bilge kiiler, srayla enlik
kadehini iti. Devrnn penesi ehidlik ipliini aydnlatt da, inici taneleri, birer
birer o iplie dizildi.

Benim Abbs serdr- muhlif-sz hasm-efgen
Mut-i Mustaf nakd- Emrl-Mminn Haydar
Eger dnyya dse tg-i te-brumun aksi
undan olur deryda her bir katre bir ahker
Ve ger topraa pertev salsa em-i ryet-i azmm
Ziysndan olur toprakda her bir zerre bir ahter

eviri:
Ben, muhalifleri yakp ykan, dman yok eden askerlerinin komutan Abbsm.
Hazret-i Muhammed Mustafya balym da, inananlarn nderi Hazreti Alinin
oluyum. Ate yadran klcmn parlts denize ulasa, nlarnn etkisiyle,
denizdeki her damla su, bir kor halini alr. Dman bayran devirmeyi amalayan
klcmn yalm, topraa dse, ndan, topran her zerrersi bir yldza dnr.

Sabrdan kat- kef sid beni men eylemez
Nahli klmaz mnharif noksn- berg h-sr
Merd-i meydn- belyem kat- azdan ne bk
eh-per-i himmetdedr pervz- evc-i iktidr


133

eviri:
Elimin, kolumun koparlmasna katlanrm; bu durum, beni amacma ulamaktan
al koymaz. Dal ve yapraklarnn azl, hurma aac iin bir eksiklik olmad gibi, o
aacn, dosdoru gitmesine, ykselmesine engel deildir. Bel alannn yiidiyim,
uzuvlarmn kopmasndan korkum yok; zira bir kuun, iktidar doruklarnda
uabilmesi, ancak kanadnn en uzun ty ile mmkndr.

Firk tei ren klur erg- visl
Harret-i ata, eyler ziyde zevk- zll

eviri:
Ateten gmlei andran ayrl, yalnzca kavuma mumu aydnlatr. Susuzluk atei
ise pnara kar istei artrr.

Gitdi ol serv-i semen-ber ki dil-rmum idi
Rhat sne v km- dil-i n-kmum idi

eviri:
Gnlme huzur veren, yasemen gibi ak gsl o servi gitti. O, iimin rahat,
dileine kavumam yreimin sevinciydi.

Tecvz kld hadden, ey felek b-ddn insf it
Yeter tazm erf eyleyp tahff-i erf it

eviri:
Ey felek! Saldrlarnn son derece oald, yaptn adeletsizlik haddi at; insaf et!
Kt olanlar yceltip de, erefli insanlara kar ettiin saygszlk son bulsun.

Veh ki ol gl-ruh sefer azmine heng eyledi
ehr sahry bana gnlm gibi teng eyledi

eviri:
Ne yazk ki, o gl-yzl, savamaya gitti; kenti de, l de bagnlm gibi dar etti.

Ukb- berk-itb sabdan ald karr
Sipihti eyledi hayrn srat-i reftr
Zemne rah salup nak- mh-i rze-i nal
Sevbit eyledi zhir kevkib-i seyyr

134

Letfet-i harektna fernler idp
Tabak tabak drr-i encm sipihr kld nisr

eviri:
Sancanda bulunan kartal resmi, sab yelinde etkilendi de, imek ileri atld;
gkyz, onun hzl gidiine hayran oldu. Gzel yrk atnn nal yerde iz brakt
da, gezegenler, aknlktan birer sabit yldz gibi gkyznde aklp kald.
Davranlarnn inceliini beenen gkyz, tabak tabak inciye benzeyen yldz
saarak onu dllendirdi.

Benem ol h-zde-i kevneyn
Ki sftumda akl hayrndur
Hasr- evsf- kadr menziletm
Hric-i ihtiml imkndur
Nr-bah- er- cdum
Mh- kevneyn h- merdndur
Cedd-i pkm Muhammed-i Mrsel
Asl- ztum Aliuu-i imrndur

eviri:
Ben, iki cihann ehzadesiyim; akl, zelliklerimi bildiremez de, arr kalr.
Deerimin ve stn niteliklerimin tam anlamyla anlatlmasna imkn ve ihtiml
yoktur. Yaradl kandilimin , iki nyann ay ve yiitler ah Hazret-i
Murtzadr. Ar soylu dedem Peygamber Muhammed; zmn temeli, mutluluk
kayna olan Alidir.

Br- tr- prehenden incinen cism-i latf
Nice eksn rezm meydnnda bend-i henn
Nz- perverd-i naim-i efkat ihsn olan
Nice olsun kbil-i bdd- ehl-i zulm kn

eviri:
Zrhn arlndan incinen gzel vcut, sava alannda demirden yk nasl
kaldrsn? yilik, efat, naz ve trl nimetlerle yetitirlen insan, zulm ve kin
erlerinin adaletsizliine nasl katlansn.

Gark- girdb- firk oldum terahhum kl sab
erh idp hlim bana billh yetr dil-dum

135

Kld celld- ecel kasd- helkm Tanrn
Arz kl dil-druma hl-i dil-i efgrum
Var iken cismmde cn maksdum oldur ki klam
emi ryundan mnevver dde-i hn brum

eviri:
Ey sab! Ayrlk girdabna battm, bana ac! Halimi sevgilime anlat da, Allah akna,
onu bana getir. Ecel cellad, beni yok etmeye yneldi; Tanr iin perian
durumumu yrime bildir. Henz vcudumda can varken, sevgilimin kandil gibi k
veren gzel yzyle kanl yalar dken gzlerimi aydnlatmak istiyorum.

Mh- cemlin ol gl-i b-i risletn
Setr-i sehb- merg nihn itdi ey dirg
h- gl-i hadka-i ikbli rzgr
P-ml-i inklb- hazn itdi ey dirg

eviri:
Peygamberlik bann ay gibi gzel glnn yzn lm bulutu rtt de, o gl,
gzden yitti. Ne yazk ki, devrn, ikbl bahesinin gl daln, sonbahar yeliyle
inedi.

Derd ki idi bezm-i belda mey-i fen
Cn cihnda almad nev-resde km
Gl-zr- mri grdi hazn grmedin bahr
Mh- cemli itdi gurb olmadn tamm

eviri:
Bel meclisinde yokluk arabn ien o gen, ne yazk ki, canndan da,
dnyasndan da bir tad almad. mrnn gl bahesi, bahar grmeden gz
grd. Aya benzeyen gzel yz, daha dolunay olmadan batt.

Sabr itmeyp musbete her kim klur ceza
yeste-i mevhib-i afv v at degl
Malm olur mesib-i erbb- kfrden
Kim sabrdr vesle-i rahmet degl

eviri:
Belya katlanmayp da szlanan kii, baa, lutfa lyk deil, Kfirlerin urad
musibetler bilinmektedir; bu bakmdan rahmet vesilesi, bel deil sabrdr.

136

hid-i ifrt- gamdr kesret-i feryd h
Seyl-i b- em mkdr dil zrncadur
El azsna ne nisbetdr az-y Ehl-i Beyt
n azs her kesin maktli mkdrncadur

eviri:
Feryad ve inleyiin okluu, ar zntnn belirtisidir. Gzden akan sel gibi
yalar, yrein ne lde incindiini gsterir. Ehl-i Beytin yasna oranla
bakalarnn yas nemsiz kalr; nk herkesin tuttuu yas, len yaknnn
niteliine baldr.

Derd ki dr- dehrde bir yr kalmad
Bir yr- gam-gsr vef-dr kalmad
Dm- beldan ehl-i vefa buldlar nect
Bir benden zge zr giriftr kalmad

eviri:
Ne yazk ki, dnyada bir yar kalmad. Dert ortal, vefal bir dost kalmad. Vef
erleri, bel tuzandan kurtuldular da, benden baka perian olup inleyen kalmad.

Seyr eyledi zll-i saf ba bdan
Nr itdi intikl erga ergdan

eviri:
Arlk rma, bir badan bir baka baa doru akt da, k, bir kandilden dier
kandile geti.

Hyretullh minel-hakki eb
Summe umm ve enebnul-hyreteyn
Fddatun kad hulikat min zehebin
Ve enel-fddatu ibnu-z-zehebeyn
Ftmuz-Zehri umm ve eb
Vrisur-rusli, mmus-sakaleyn
Fe-eb emsun ve umm kamarun
Ve enel-kevkebu beynel-kamareyn
Men lehu ceddun ke-cedd fil-ver
Ev ke-eyh ve enebnul-alemeyn
Zehebun f zehebin f zehebin

137

Ve luceynun f luceynin f luceyn

eviri:
Babam da, annem de insanlarn en sekini, stndr; ben de, o stn kiilerin
oluyum. Annem Ftmatuz-Zehr, babam ise Peygamberin vrisi, insanlarla
cinlerin imamdr. Babam gne, annem ise aydr; ben yldzm da gnele ayn
ortasndaym. Yeryznde hi kimsenin benim gibi dedesi ve babas yok; ben, iki
bayran oluyum. Altn iinde bir altn, gm iinde bir gm gibiyim.

Ol benem kim cedd-i pkimdr erg- enbiy
ftb- evc-i hikmet serv-i b- stf
Ol benem kim maden-i drr-i vcdumdur Al
h- erbb- hakkat em-i cem-i evliy
Ol benem kim em-i ebistn- hay
Ben nihl-i Glen-i adl riyz- istemem
Ey fesd ehli nedr bunca bana cevr cef
Tkdnz bir bir atup seng-i sitem evrkum
Kodunuz tenh beni gurbetde b-berg nev
Hlyen katlm temannasnda klmz gulvv
Kang mezhebde benm kat- haytumdr rev

eviri:
Ben o kiiyim ki, ar soyu dedem, Peygamberlerin kandili, hikmet doruklarnn
gnei, sekinlik bann servi aacdr. nciyi andran vcudumun madeni Ali, vef
erlerinin ah, erenler topluluunun k kaynadr. Ben, o kimseyim ki,
yardlmdaki n kandili Fatma, eref mabedinin cevheri, utanma hareminin
mumudur. Ben, adalet bahesi ile ismet bann fidanym. Ey fesad erleri! Banan
ektirdiiniz bunca skntnn ne anlam var? Zulm ta attnz da, belgelerimi birer
birer dattnz. Beni gurbette yalnz, kolsuz kanatsz braktnz. imdi, beni
ldrmek isteiyle taknlk ediyorsunuz; hayatm sona erdirmek, hangi mezhebe
uyar?!

Eyle kim pld ile datan olur te ayn
Akudrd tgi barnda adnun hn-i nb
Hn-i addan revn eylerdi her yan seyller
Seyller zre ayn eylerdi balardan habb
Cevher-i tginde mazmn mevc-i tfn- fen
Sye-i rumhunda muzmir erh-i ahvl-i azb

138

Cilve-i rahnda ren srat-i nr-i basar
Srat-i seyrinde zhir hamle-i sultn- hb
Rah kh- bd-cnb tgi berk- b-gn
Rahna gerdn fed tgine kurbn ftb

eviri:
yle elii taa vurunca, aka ate kar. Klc dmann barndan oluk gibi kan
aktyordu. Dman kanndan her yanda seller gidiyordu; sel suyunun stnde
insan bandan kabarcklar oluuyordu. Klcnn iinde yokluk tufannn dalgalar
gizliydi de, mzrann glgesinde azabn aklamas saklydr. Gzel yrk at, gz
kadar hzl hareket ediyordu; sratle komasnda, ryalar lemi sultannn gidii
grlyordu. Yrek at, yel gibi uan bir da; klc, imei andryordu. Atna
dnya feda olsun da, klcna gne kurban olsun!

Gel ey hem-dem ki cismnle vid itmektedr cnum
Tker kanlar anup frkat belsn em-i girynum
Benm mkil degl hlm ki kurb-i Hak klub hsl
Gam- dny elinden kurtlr hl girbdum
Sennn alaram kim idecekdr hlni muztar
Hem ad zulm cevri hem benm endh-i hicrnum

eviri:
Gel dostum, sana ved ediyorum. Alyorum; gzlerimden kanl yalar dklyor
da, ayrlk belsnn tohumlarn ekiyor. G durumda deilim, nk, ulu Tanrya
yaknlk katn kazandm; dnya skntlarndan yakam kurtaryorum. Sanin iin
alyorum, zira, bir yandan dmann edecei zulm, verecei skntyla
karlayacak, br yandan benim ayrlmn acsn duyacaksn.

Belya sabr idelm cevre krler klalum
Ki bu revi taleb ehlinedr tark- vusl
Cem-i halka bel ihtirm vcibdr
Kim old akreb-i huddm- Ehl-i Beyt-i Rasl

eviri:
Belya katlanalm, skntya kredelim; zira bu tutum, istek erlerine, kavuma
yolunu aar. Btn insanlarn, belya sayg gstermesi gerekir. Peygamberin Ehl-i
Beytine hizmet edenler, ulu Tanrya yaknlat.


139

Per-i Cibrldr dvr- devlet-hne-i ismet
Ann skknna sb yetmez err-i eytndan
Harm-i kurb-i Ehl-i Beyt benzer zevrak- Nha
Olan ol zevrak ire ihtirz eyler mi tfndan

eviri:
smet evinin duvar, Cebrlin kanad gibidir; o evde yaayanlara eyrann
ktlnden bir bela eriemez. Ehl-i Beytin yaknlk haremi, Nhun gemisine
benzer; o geminin iinde olan kii, tfndan korkar m hi?

Geldi ol dem ki dil-i gam-nkmi d eyleyem
Murg- rh dm-gh- tenden zd eyleyem
Geldi ol dem ki bu mihnet-hneyi vrn idp
Kuds mlkinde bin-y iret bd eyleyem
Geldi ol dem kim klam der-gha arz ahvlmi
em-i nem-nk dil-i gam-nk ile dd eyleyem

eviri:
Tasal yreimi sevindirmemin, can kuunu ten tuzandan kurtarmamn zaman
geldi. Bu mihnet evini ykp da, kutsallk yurdunda elence yapsn bayndr
klmann vakti geldi. Durumumu Tanr katna bildirip, yal gzlerim ve derli
gnlmle adalet istememin zaman geldi.

em-i hayta subh- ecel virdi ztrb
Mlk-i vcda seyl-i adem sald inklb
Gl-zr- mre kld eser sarsar- hazn
Deste-i zamne rite-i mmde virdi tb

eviri:
Ecel sabah, hayat mumuna sknt verdi. Yokluk seli, varlk yurdunu deitirdi
sonbahar yeli, mrn gl bahesini olumsuz ynde etkiledi. Zamann eli, umut
n yakt.

Dkmek evld- Rasln kann sn degl
Ol sebebden kim bu kan her kana nemzer kan degl

eviri:

140

Peygamber ocuklarnn kann dkmek kolay deil; o bakmdan, bu kan, her kana
benzemez.

Bir dkkndr bu bist- dehr kim ummline
Ecr mkdr- ameldr mzd mkdr- hner
Hkdn- dehr bir mezradurur aml-i zar
Hayr olur mahsl hayr ehline er ehline er

eviri:
Bu dnya, bir dkkn gibidir; o dknda alanlar, altklar oranda zret alrlar;
kazan ise, abaya, ustala baldr. Dnya, ekilecek bir tarlaya benzer; ekim ii,
iyilik erleri iin iyi, ktlk erleri iin kt olur.

Ey semend-i bd-p billh kan ol eh-svr
Nice ol ser-drdan kldun cdlk ihtiyr
Neyledn ol drr-i eh-vr ki tapurduk sana
Kande saldn neye gelmez ad hadden intizr
Py bsndan anun mahrm olubsan ey rikb
Saht- dilsen kim gzn olmaz dem--dem ek-br
Dest-bsndan anun dmsen ayr ey licm
Nola topraa dp oldunsa hr-u hk-sr

eviri:
Ey yel gibi uan gzel kula at! Tanr akna syle, o yiit binici nerede? O stn
komutandan nasl ayr kalabildin? Sana emanet ettiimiz o deerli inceyi ne yaptn
da, nerede braktn? Beklemekten bitip yok olduk, niye gelmiyor?! Ey sevgili at!
Onun ayan pmek mutluluundan yoksun kaldn? Gznden pnar gibi srekli
ya akmad iin ok kat yreklisin. Onun elini pmek bahtiyarlndan mahrum
kaldn ey at! Topraa dp perian oldunsa, bunun ne nemi var?...

Y Rabb ne fitnedr ki cihn kld kr
Y Rabb ne zulmdr ki yn itdi rzgr
Y Rabb felek bu filden olmaz m erm-sr
n olmad Hseyne saf-bah sz-kr
rm tutmayup yere gesn hemie b
Mehd-i fergat zere hav tutmasun karr
n hk-dn- dehrde rm bulmad
Sultn- dn Hseyin-i Al, h- km-kr
Bd- fenya gitse revdr bu hkdan

141

yne-i vcda ademden salup gubr
Ey dil hukmetine cihnn ne itimd
Ey dde hametine zamnun ne itibr
Olsayd rzgr nihdnda ger sebt
Ahdin klurd l- Rasl ile stvr
Devrn cibilletinde ger olsayd bir vef
l-i Rasl hdmetin eylerdi ihtiyr
Ol vaktden ki hasm rzsyla tg u tr
h- ehdn eyledi azsn figr
Am dehn teessf in tr-i tnd-rev
ekmi zebn tahassr in tg-i b-dr
Y Rabb ki tg kmaya habs-i niymdan

eviri:
Ulu Tanrm! Cihann ortaya koyduu bu fitne, zamann gsterdii bu zulm
nedir? Ey ulu Rabbim! Kaz, bu iten rahatsz olmaz m? Felek, yaptndan dolay
utanmazm? Dnyann sknt verici gl bahesinin havas ile suyu. Hseyine
yaramad; bu yzden, su, rahat yz grmesinde, sonsuza dek yere batsn; hava,
huzur bulmasn. Dinin sultan, mutlulua kavuan ah Hseyin b. Al, yeryznn
hibir topranad rahat etmedi; bu bakmdan, yokluk diyarndan yok edici bir yel
essin de, yeryznn varlk aynasn toz iinde braksn. Ey gnl! Bu dnyadaki
egemenlie gvenilmez. Ey gz! Zamann grkemine nem verilmez. Zaman,
gzel huylu olsayd da, sznde dursayd, Peygamber soyundan gelenlere vefl
davranrd. Devrn, vefl olsayd, bakalarna deil de, Hazret-i Muhammed
ocuklarna hizmet etmeyi severdi. Kl ile ok, dmann isteine uyup da, ehdler
ah Hseyinin uzuvlarn yaraladndan bu yana, az, zntsn belirtmek
iin, hzla uan okunu hazrlam; dil, zlemini bildirmek iin keskin klcn ekmi.
Ey ulu Rabbim! Kl, kn hapishanesinden kmasn da, ok, perian olsun.

EHL- BEYT KADINLARININ KERBELDAN AMA GDN BLDRR

Gkden indkde bel bulmazd menzil konmaa
Olmasayd arsa-i lemde hk- Kerbel
Kerbeldan gayr yokdur bir mbrek buka kim
Ola anun ekser-i eczs terkb-i bel


142

eviri:
Yeryznde Kerbel topra olmasayd, bel gkten indii zaan, konacak yer
bulamazd. Dnyada, Kerbel gibi, toprann ou beldan olumu bir baka
kutsal yer yoktur.

Muharremdr gnl feryda gel-h eyle efgn kl
Az tut baa topraklar saup k-i girbn kl
Klup kat- nazar mh- Muharrem ay iretden
Dem--dem emini mazlmlar ydyla giryn kl
Urup gerdna berk- h- te-brdan te
Binsn yk an devr-i muhalifden pemn kl

eviri:
Ey gnl bu muharrem aydr; bar ar, inle dur. Yas tut; bana toprak dk;
yakan, barn yrt. Muharrem aynda yemeyi, imeyi bir yana brak da,
mazlmlarn bana gelenleri hatrlayp, hi durmadan ala. nleyiin alev yadran
imeiyle dnyay atee ver, onun yapsn yk da, felek, muhalefet ettiine piman
olsun.

Eger i hamet-i evld mlk ml kamu
Azz olur kamuya zevk-i rh glibdr
cn mukaddem olur cmleden yakndr bu
Ki terk-i cn elemi azm- mesibdr
Muhakkak old bu tertb olan mukaddemeden
Ki rutbe-i hed eref-i mertibdr

eviri:
ocuklar, mal, mlk hepsi deerlidir. Herkes iin ruh huzuru nemlidir; fakat, can
nce gelir. Candan ayrlma skntsnn, musibetlerin en by olduu
bilinmektedir; bu bakmdan, rtbelerin en ereflisi, ehidlik rtbesidir.

ehd-i hancer-i b dda rda ryz-i Hakk
Iyn itdkde sarf- nakd- cn ecrinn srn
Keml-i zevk bundan gayr koymaz anda hasret kim
Dnp dnyya hsl eyleye ol zevk tekrrn

eviri:
Adaletsizliin klcyla ehid edilen kii, kyamet gn ulu Tanrnn ltfuna eriip
de, doruluk yolunda can vermenin karlnda mutlulua kavuunca, dnyaya

143

geri dnerek yeniden ehid olmay ister ve bu durumdan zevk almaktan baka
hibir zlem duymaz.

Her gfiln emi bu mtemde ter degl
Mutlak nihl-i mri anun br-ver degl
Her dde kim degl bu misbetde ek-br
Makbl-i tab- merdm-i shib-nazar degl

eviri:
Kerbel olayndan tr tutulan yasta, gz nemli olmayan aknn, mr fidan
da meyveli olmaz. Bu musibetten dolay, ok ya aktmayan bir gze, gr erleri
tarafndan deer verilmez.

Mahrem-i br-gh- izzetden
Ne aceb ger kermet iste zuhr
Kurb-i der-gh- Hakk bulanlardan
Mucizt kermet olmaz dr

eviri:
Ulu Rabbin ycelik katnn mahremi olanlardan keramet belirse, bunda alacak
bir durum yok. Tanrya yaknlk katna erienlerden, mucizeler ve keramet uzak
olmaz.

Muheddert- ser-perde-i rislete b-ek
Keflet-i kerem-i Kird-gr hsn-i hasndr
Ne ihtiml-i halel setr-i iffetine anun kim
Harm-i hrmet-i kurb-i Nebde perde-nindr

eviri:
Peygamberlik hareminin kadnlar, hi kuku yok ki, ulu Tanrnn ltfuyla salam
bir kale gibi korunmutur. Onlarn iffetine zarar gelmesine ihtiml yoktur; zira, o
hanmlar, Peygamberin sayg gsterilen yaknlk harminde saklanmtr.

Nisul-cinni yusidun nisel-Himiyyt
Bentul-Mustaf Ahmed mmun zkyuz-zt


144

eviri:
Ey haimoullarnn kadnlar! Ey ar zl, inanalarn nderi Muhammed
Mustafnn kzlar! Cin topluluunun hanmlar, beni mutlu ediyor.

Mesahar-Raslu cebnehu
Kad fka Berkan fil-hudd
Ebevhu min al Kurayin
Ve cedduhu hayrul-cudd

eviri:
Hazret-i Peygamber, eliyle Hazret-i Hseyinin alnn silince, gkyznde imek
akt. Hseyinin annesiyle babas, Kureyin en sekin kiileri; dedesi, dedelerin
en iyisidir.

mc- nvek-i nazar- merdm olmaa
Balar dizildi nzeye zerrn kabak-misl
Takdirden zamneye hkm old glib
Kim ser-blend kl bular klma py-ml

eviri:
Bak okunun hedefi, gzbebei olduundan, balar, altn andran kabaklar dizildi.
Ulu Tanr katndan, devrna, Bunlar alaltma, ycelt! diye buyruk geldi.

Ey ehl-i Kfe detnz mekr imimdm
Ey ehl-i m hle imi resmmz tamm
Geh say idersiz l-i Rasln ktline
Geh mtemin dutup ana eylersiz ihtirm

eviri:
Ey Kfeliler! Her zaman aldatmay alkanlk edinmisiniz. Ey amllar! Hileyi adet
haline getirmisiniz de, Hazret-i Peygamberin ocuklarn ldrmek iin aba
harcyorsunuz, sonra da yas tutup, ona sayg gstermiyorsunuz.

Sanma tkmek Ehl-i Beytn kann sn olur
htirz it kim sana her katre bir peykn olur.


145

eviri:
Ehl-i Beyt kann dkmenin kolay olduunu sanma! Bu ii yapmaktan sakn, zira, o
kann her damlas, sana bir okun ucu gibi zarar verir.

Hseyin bn-i Al bn-i Eb Tlib kim andandr
Bin-y era istihkm dn-i Hakka istil
Muazzam cedd-i vls Nebiyy-i mm-i Mekk
Mkerrem bb- ilks Aliyy-i liyy-i al

eviri:
Hseyin b. Ali b. Eb Tlib, erit yapsn salamlatrp, doruluk dinini ycelten
kiidir. Dedesi, Mekkeli ulu Peygamber; babas ise, stn, olgun insan Alidir.

Sen ne gehsen k, sz-i te-i mihnet nedr
Mesned-i rhatda mlk ml ile marrsen
Derd ehli hlini lemde derd ehli bilr
Sende yokdur derd ey b-derd sen mazrsen

eviri:
Sen, tasaszlk tahtnda mal, mlkle gururlanp duruyorsun; bu yzden, mihnet
ateinin nasl yakc olduunu bilemezsin. Yeryznde, dert erlerinin halinden
ancak dert erleri anlar. Ey kaygusuz! Senin bir kaygun yok; bu bakmdan ho
grlebilirsin.

Katlden havf viren ehl-i Haka bilmez kim
Dm olur ehl-i Haka dire-i kayd- hayt
Dehr bir mihnet gam menzilidr ey gfil
Vade-i katldedr mjde tevfk- nect

eviri:
Doruluk erlerini lmle korkutan kii, hayatta olmann o erlere sknt verdiini
bilmez. Ey akn! Dnya, bir mihneti bir tasa yurdudur. Kurtulu mutusu, lm
vaktinde sakldr.

Kermet-i neseb-i Mustaf degl mahf
Ne bk ana hased ehli eger nazar klmaz
Ne tredr dil-i ehl-i hased ki muciz-i l
Yahda eyler eser anlara eser klmaz

146

eviri:
Hazret-i Muhammed Mustafnn soyundan olanlarn kerameti gizli deil.
Kskanlk erleri bunu grmezse, ne nemi var; Peygamber ocuklarnn mucizesi,
Yahdileri bile etkiler, onlar etkilemez.

Girdn ey ehl-i sitem bir kana kim her katresi
Daa tamsa t ebed datan kar ykt-i ter
Gnlni datan beter dirsem revdr ne kim
Daa tesr eyler ol kan gnlne klmaz eser

eviri:
Ey zlim! yle bir kiiyi ldrdn ki, onun kannn bir damlas taa aksa, yakuta
dnrde sonsuza dek canlln korur. Sen tatan daha kat yreklisin; zira o
kan, ta etkiler de, yreinizi etkilemez.

Dmen-i gfil sanur kim hn-i l-i Mustaf
Ba- ikbline gl-berg-i bahr efrzdur
htirz itmez hazer klmaz meger vkf degl
Kim anun her katresi bir berk- lem-szdur

eviri:
akn dman sanrki, Hazret-i Muhammed Mustafa ocuklarnn kan, kendi
ikbal ba iin, gzel bir ilkyazn gl-yapra gibidir. Korkmaz, ekinmez. O kann,
her damlasnn lemi yakn bir emek olduunu bilmez.

Dti gy sret-i rne hsnnden frg
Kim gnl Ferhd-ve buld liksndan srr
Pertev-i hrd-i lem-tbdandr muttasl
Lale reng lle sr-ba tb mha nr

eviri:
Gzelliinden rnin yzne sanki bir k yayld da, gnl, Ferht gibi, onun
yzn grnce sevindi. Lale her zaman renk; lleye tazelik, canllk, aya k
veren kaynak, lemi aydnlatan gnetir.

Sadet nin budur kim Yahd
Olur ehl-i dn ehl-i tugyn iken
akvet delli budur kim ak

147

Klur terk-i dn ehl-i mn iken

eviri:
Taknlk erlerinden olan bir Yahdnin, din erleri arasna katlmas, mutluluk
belirtisi; inan erlerinden iken, dinden ayrlan bir kiinin bu davran ise,
bedbahtlnn bir delilidir.

Her amel bir cezya kbildr
Ey ho ol kim sevba mildr
Nitekim gl olur tikenden yeg
Gl dikendir tiken dikendr yeg

eviri:
Her davrannn bir karl vardr. yilik yapmaya eilimi olan insana ne mutlu!
Nitekim gl, dikenden daha iyidir. Gl yetitiren kii, diken eken kimseye ye
tutulur.

Men rh-i revn- Mustafyam
Men rhat- cn- Murtazyam
Mazlm garb zr hayrn
Maktl ehd-i Kerbelyam

eviri:
Ben, Hazret-i Muhammed Mustafann ruhu; Ali Murtazann canym. Mazlm,
kimsesiz, perian ve aknm da, ldrlmm; Kerbel ehidiyim.

Eml rikb fddaten ve zeheb
nn kateltul-Melikel-muhezzeb
Keteltu hayren-ns ummen ve eb
Ve erefel-lemi ceman haseb

eviri:
Ktlkten arnm, o tertemiz padiah ldrdm; atmn zengilerine kadar altn
ve gmle doldur da, beni dllendir. yle bir kiyi ldrdm ki, annesiyle
babas insanlarn en iyisi; soy bakmndan btn lemin en ulusu, en ereflisiydi.

Ey dav-i sadet-i slm iden grh
H ki katl-i l-i Peygamber rev ola
Vay ol lan-i mdbire kim s-i fil ile

148

Maher gninde hasm anun Mustaf ola

eviri:
Ey slm mutluluuna kavumay dileyen topluluk! Peygamberin ocuklarn
ldrmek doru mudur? Ktlk edip de Hazret-i Muhammed Mustafya
dman olan o melunun maher gn vay haline!

Ey felek erm it ne bidatdr ki bnyd eyledn
Hnedn- Ahmed-i Muhtra b-dd eyledn
Ehl-i Beyt-i Mustafya bin sitem grdn rev
T Yezd-i pr cefnun gnlini d eyledn
Bu ne fikr-i btl ende-i b-hdedr
Kim ykup bin Kabe bir but-hne bd eyledn
Ey Yezd-i pr-cef her kimse bir ad eylemi
Sen dahi bu zulm ile lemde bir d eyledn

eviri:
Utan ey felek! Bu yaptn nedir? Hazret-i Muhammed hanedanna adaletsizce
davrandn; Mustaf Ehl-i Beytine binlerce zulm uygun grdn de, zlim Yezdi
mutlu ettin. Bu ne bo fikir, ne anlamsz dncedir ki; binlerce Kabe ykp, bir
puthaneyi bayndor kldn. Ey acmasz Yezd! Herkes, ardnda bir ad brakm;
sen de yaptn zulmle dnyada bir ad braktn.

Ey ki hergiz klmayup ende rz-i haden
Seyyit- mahzdr peyveste efln senn
Ol zaman ki Mustaf hasm ola hkim Kird-gr
Sen dahi b-ek bilr sen kim nolur hln senn

eviri:
Ey ceza gnnden kesinlikle korkusu olmayan kii! Hi durmadan ktlkler
yapyorsun. Kyamette, Hazret-i Muhammed muhalefet edecei zaman, hi kuku
yok ki, halinin ne olacan sen de biliyorsun.

Undke y ceddhu y hayre Murselin
Huseynuke maktlun ve nesluke diun


149

eviri:
Sana sesleniyorum dedeciim, ey en hayrl Peygamber! Sevgili torunun Hseyin
ldrld de, soyun yitip gitti.

Nevbet-i hkm-i mlk eyler kabl-i intikl
erdr ol hkm kim yokdur ana mutlak zevl
Kat bulmaz rite-i peyvend-i l-i Mustaf
Gerden-i ukbya salmdr kemend-i ittisl

eviri:
Hkmdarlarn egemenlii kalc deil. Bu saltanat, bakalarna geer. Kesinlike
deimeyecek olan buyruk; erat buyruudur. Hazret-i Muhammed soyunun
egemenlik ba, asla kopmaz; nk, kavuma kemendini hiretin boynuna
salmtr.

Ey hatb-i sst-rey saht-ry b-edeb
Dmen-i npk ile lde kldun minberi
Medh-i ehl-i zulmle itdn Hudy hm-nk
Tan- l itdn mezemmet eyledin Peygamberi
tibr- devlet-i dny-y fn sehldr
Noldun ey zlim nin yd eylemezsn maheri

eviri:
Ey kt dnceli, yzsz, edebe aykr davranan hatb! Temiz olmayan eteinle
minberi kirlettin. Zulm erlerini dvdn de, ulu Tanry fkelendirdin. Hazret-i
Muhammedin soyundan olanlara svp, Peygamberi yerdin. Bu geici dnyann
nimetine nem vermenin kolay olduunu biliyorsun; eu zlim! Sana ne oldu, niin
maheri dnmyorsun?

Teselsl-i kelimt kemend kayd- kulb
Fez-y arsa-i gftr sayd-gh- ukl
Belgatinde ayn srr- hikmet-i Kuran
bretinde muayyen rumz-i er-i Rasl

eviri:
Sralad cmleler, yreklere atlan kemendi andryordu da, szlerinin
oluturduu alan, akllar iin bir av-yeri gibiydi. Gzel konumasnda, Kuran

150

hikmetinin srlar bulunuyordu; syledii szlerde, Peygamber eratinin belirtileri
yer alyordu.

Degl ey sifle sn katl-i l-i Mustaf klmak
Vef ehlinin esr-i bend-i b-dd bel klmak
Adlet bnun gl-bnlerinden goncalar zmek
Cef tgyle bir bir balarn tenden cd klmak

eviri:
Ey alaklar! Hazret-i Muhammedin ocuklarn ldrp, vef erlerini zulm ve
bel tuzana drmek; adalet bann gl goncalarn zerek, cef klcyla birer
birer balarn bedenlerinden ayrmak kolay deil.

Arturursen ey felek evld- Peygamber gamn
Tze eylersen dem--dem Ehl-i Beytn mtemin
Te-i b-dd ile her dem tkp bir dan
Veh ki vrn eyledn erin bin-y muhkemin

eviri:
Ey felek! Peygamber ocuklarnn tasasn artryorsun da, Ehl-i Beytin yasn hi
durmadan yeniliyorsun. Ne yazk ki, adaletsizlik balyozuyla her n bir tan
krarak, eratin yapsn ykntya evirdin.

Mtet ricl ve efnl-mevtu sdti
Ve zden hyreten min budi dti

eviri:
Yaknm olan erkekler ld; lm btn ulularm yok etti. Geleneklerimden
uzaklatmda, ardm kaldm.

h kim kld cef arh vef-drlara
Dalar urd dem-a-dem dili efgrlara
Bunca masmlar zr giriftr itdi
H rahm eylemeyp zr girftrlara


151

eviri:
Ne yazk ki, felek vef erlerine sknt ektirdi de, yrei yaral olanlar her zaman
perian etti; bunca susuz insan alatp inletti; alayanlara, g durumda kalanlara
hi acmad.

Lillhil-hamd ki yeste-i der-gh oldum
Man v sret-i ihlsdan gh oldum
kbet menzil-i maksd yetersem ne aceb
Ehl-i icz kermtla hem-rh oldum

eviri:
Tanrya kr, dergha kabul edildim de, madd ve manev dostluun ne
olduunu rendim. Sonunda amacma ularsam, bunun alacak yan yok.
Mucize ve keramet erkerine yolda oldum.

Ey siph- mnkesir nold sipeh-slrunuz
Nitdnz sultnunuz billh kani serdrunuz
Nice olm lal-gn ll-i b- eminiz
Nice reng-i ysemen tutmu gl-i ruhsrunuz
Nitdnz ol ehr-yr- madelet-sr kim
Lutf olmd ens mnis gam-hrunuz

eviri:
Ey yenik den askerler! Komutannza ne oldu? Sultannza ne yaptnz? Tanr
akna syleyin, nderiniz nerede? nciye benzeyen gzyalarnz nasl lal rengine
dnm de, gl andran gzel yznz neden yasemen gibi olmu? Dert
ortanz olup sizinle dostluk eden, herkese dilce davranan o padiaha ne
yaptnz?

Y Rasl-Allh beybn- bel seyyhyuz
Gelmiiz der-ghuna zr dil-efgr hazn
em-i nzhet-ghumuz bd- fendan fevt olup
Hem-dem olmdur bize nrn- h- ten
Rahtmuz seylba gitmi mlkmz olm harb
Hlmz olmu mkedder gnlmz endh-gn


152

eviri:
Ey Allahn Elisi! Bel lnn yolcularyz; alayp inleyerek, yreimiz yaral,
yasl bir durumda sana geldik. Gezinti yerimizin mumunu yokluk yeli sndrd de,
ateten ineyi cehennemi, bize yolda oldu. Huzurumuzu sel gtrd, yurdumuz
ykld. Perian olduk, byk sknt ektik.

L adhakallhu sagred-dehri en daharet
Ve lu Ahmede mazlmne kad kuhir

eviri:
Hazret-i Muhammedin mazlum ocuklarna ktlk edip onlar yok eden
dmanlar, rahat bulmasn; Allah, o zlimlerin yzn gldrmesin.

Ehl-i Beytin sen v mersyesi
Ahsen afzal-i fezildr
Kim ki bir beyt ol hussda dir
Ol dah Ehl-i Beyte dhildr

eviri:
Ehl-i Beyti vp, onlar iin at yakmak, erdemlerin en iyisi, en mkemmelidir.
Kim bu konuda bir beyt sylerse, Ehl-i Beytten saylr.

Ger azb- ehl-i dzah crm mkdrncadr
Vy ana kim eylemi katl-i ehid-i Kerbel
Ol sebebden kim ehid-i Kerbel nun kadrini
Eylemi al cem-i halkdan Rabbul-al

eviri:
Cehenneme gnderilecek olan her insann karlaaca azab, iledii ula
orantldr. Ulu Tanr, Kerbel ehdi Hseyini, btn insanlardan daha stn
klm; o bakmdan, Kerbel ehdini ldrenin vay haline!

Seldr ol kim hemn Havvdan dem old dr
Olmad mecm- etbu ylinden cd
Sehldr ol gam ki ddi bahra Nhun zevrak
Grmedi dery-y hn-b ire girdb- fen
Sehldr kim yetdi brhme Nemrd tei
Yetmedi berk- cihn-sz-i firk- akrab
Sehldr kim ekdi b-ddn Firavnun Kelm

153

Olmad dmen ana bir kfir-i mmin-nm
B-tekellf akl mznyle tahkk itseler
Cmle-i endh-i mecm-i grh-i enbiy
Gelmez ol mikdr mihnetlerce kim sabr eyleyp
ekdi ehl-i zulmden mazlm-i det-i Kerbel

eviri:
demin Havvdan ayrlmas, fakat btn yaknlaryla ocuklarndan uzak
kalmamas, kolayca katlanlabilir bir skntyd. Nhun gemisi de denizde gitti; ama,
kan deryasnda yzp yokluk girdabna dmedi. brhmin Nemrd tarafndan
atee atlmas, byk bir musibet deildi; nk brahim, yaknlarndan ayr
olmann yakc imeiyle karlamad. Musa Peygamber de Firavunun zulmne
urad; ama, inanl grnen bir kfir, ona dmanlk etmedi. Kuku yok ki,
dnlp incelenirse, peygamberlerin hepsinin karlat btn bellar, Kerbel
l mazlmu Hazret-i Hseyinin, zulm erlerinden grp de katland musibet
kadar olamaz.

Eser-i zulm sitemdr gazab kahra sebeb
Zulm ehline der sika-i kahr u gazab

eviri:
Allahn gazab ile kahr, zulmn bulunduu yerde belirir de, kahr ve gazab
yldrm zulm erlerini yakar.

Eyyuhel-ktilne cehlen Huseyn
Ubir bil-azbi vet-tenkli

eviri:
Ey chillik edip de Hseyini ldrenler! Size mjde, azaba urayacaksnz!

Kerbel ehdine At:
Mh- Muharrem old afakdan kup hill
Klm az tkp kad- ham birle ek-i al
Evld- Mustafya meded klmam Frt
Girmesn mi yerlere an bu infil
okdur hikyet-i elem-i h- Kerbel
Elbette ok hikyet olur mucb-i mell
Fehm eylesen gam- hed erhin itmege

154

Her sebze Kerbelda ekbdr zebn- hl
Tecdd-i mtem-i hed kld rzgr
Zr ala ey gnl bugn olduka ihtiml
Meydn- arh cilve-geh-i dd-i h kl
Gerdn-i dna kisvet-i mtem-siyh kl
Mh- Muharrem old meserret harmdur
Mtem bugn erate bir ihtirmdur
Tecdd-i mtem-i hed nefsiz degl
Gaflet-sary- dehrde tenbh-i mmdur
Gavg-y Kerbel haberin sehl sanma kim
Naks- vef-y dehre dell-i tammdur
Her zerre ek kim tkilr zikr-i l ile
Seyyre-i sipihr-i ulvv-i makmdur
Her medd-i h-kim ekilr Ehl-i Beyt in
Mifth- bb- ravza-i drss-selmdur
d olmasun bu vkadan d olan gnl
Bir dem bel v gussadan zd olan gnl
Tedbr-i katl-i l-i Ab kldun ey felek
Fikr-i galat hayl-i hat kldun ey felek
Berk- sehb- hdiseden tgler ekp
Bir bir havle-i hed kldun ey felek
smet harem-sersna hrmet rev iken
P-ml- hasm- b-ser p kldun ey felek
Sahr-y Kerbelda olan tene leblere
Rg-i revn seyl-i bel kldun ey felek
Tahff-i kadr-i erden ende klmadun
Evld- Mustafya cef kldun ey felek
Bir rahm klmadun cigeri kan olanlara
Gurbetde rzgr pern olanlara
Basdkda Kerbelya kadem h- Kerbel
Old nin- tr-i sitem h- Kerbel
Dmen okna gayr siper grmeyp rev
Yakmd cna dg- elem h- Kerbel
Ad mukbilinde ekende saf- siph
Klmd medd-i h alem h- Kerbel
Dd- dil-i pr-te-i ehl-i nazreden
tmidi perde-dr- harem h- Kerbel
Olduka mri rhat- dil grmeyp dem
Olm heme hem-dem-i gam h- Kerbel
Y h- Kerbel ne rev bunca gam sana
Derd-i dem--dem elm-i dem-be-dem sana

155

Ey derd-perver-i elem-i Kerbel Hseyn
Vey Kerbel bellarna mbted Hseyn
Gam pre pre barun yandurd dgla
Tg-i cef ile bedenin old k k
Ey bstn- sebze-i tg-i cef Hseyn
Yakd vcdn gam- zulmet-sary- dehr
Ey em-i bezm-i br-geh-i kibriy Hseyn
Devr-i felek irdi sana kse kse kan
Ey tene-i harret-i berk-i bel Hseyn
Yd it Fuzl l-i Ab hlin eyle h
Kim berk- h ile yaklur hrmen-i gnh

eviri:
Muharrem ay geldi de, gne battktan sonra, hill grnp yas tuttu; boynunu
bkerek kanl gzya dkt. Frat rma, Hazret-i Muhammed Mustafnn
ocuklarna yardmc olmad; bu kzgnlk, bu fke, onu yere grmesin mi?
Sknt verici hikayeler, elbette oktur; bu bakmdan Kerbel h Hseyinin
hikayesi de uzundur. ehdlerin halini anlatmak istersen, Kerbeldaki her yeillik
paras dile gelir de, yardmc olur. Zaman ehidler iin yas treninin
yenilenmesini salad; sen de elden geldiince, ala ey gnl! Yeryzn, inleyi
dumannn ttt yere dntr de, bu aalk dnyaya siyah renkli yas elbisesi
giydir. Muharrem ay geldi, sevin haramdr; bugn yas tutmak, eraite saygnn bir
belirtisidir. ehidler iin yas treninin yenilenmesi, yarardan uzak deil; dnyann
aknlk evinde yaayan insanlar iin bir uyardr. Kerbel sava haberinin kolay
olduunu sanma! Bu haber, lemde vef olmadnn salam kantdr. Hazret-i
Muhammed, soyunu anarak dklen her damla gzya, ycelik makamna it
gkyznn bir gezegeni gibidir. Ehl-i Beyt iin inleyerek verilen her soluk, esenlik
yurdu olancennet kapsnn anahtarlardr. Kerbel olayndan tr sevilen gnl,
sevin yz grmesin de; bu gerei bir n bile unutup, sknty bir yana brakan
yrek, mutluluu tamdasn! Ey felek! l-i Aby ldrmeye ynelip, yanl bir
dncenin ardndan gittin, hata ettin. Ey felek! Olaylar bulutunun imeinden
oluturduun kllar ektin de, birer birer ehidlere vurdun; sayg gstermen
gereken ismet haremini muhaliflere inetip, onlar basz, ayaksz braktn; Kerbel
lnn susuzlarn, kum ve bel seliyle perian ettin. Ey felek! eriatin deerini
azaltacan dnmedin; Mustafann ocuklarna ac ektirdin de, yrei
kanayanlara, gurbette aknca dolaanlara acmadn. Kerbel ah Hseyin,
Kerbelya ayak basnca, zulm oklarna hedef oldu; dman kendi okuna baka

156

hedef grmedi de, ona sknt ektirdi. Kerbel h Hseyin, dman karsnda,
dostlaryla yaknlarndan oluan askerlerini sava dzenine sokunca, inleyii
kendisine sancak yapmt da, yank yreklerden duman tten gr erlerine,
haremini koruma grevi vermiti. Kerbel ah Hseyin, yaad srece bir an
olsun rahat yz grmedi; her zaman tasayla arkada oldu. Ey Kerbel ah!
Neden bunca keder, srekli dert, hi bitmeyen elem seni buldu?! Ey Kerbel
elemini oaltp, bellara atan Hseyin! znt, paralanan barn yakt. Ey l-i
Ab bahesinin llesi Hseyin! Cef klc, bedenini dilim dilim etti. Ey eziyet klc
yeilliinin bostan Hseyin! Bu karanlk yeryznn tasas vcudunu yakt. Ey
ycelik saray meclisinin mumu Hseyin! Felek sana, kse kan iirdi. Ey bel
imeinin scaklndan tr susayan Hseyin!... Ey Fuzl! l-i Abnn halini
hatrla da, yakn, inle dur! nk, gnah harman, ancak inleyi imeiyle
tututurulup yaklr.
ON K MAM

Ol ehen-sh- felek-rifat ki kesb itmi gne
Hk-i bs-i stnundan ulvve-i iktidr
Ol ser-efrz- melek-sret kim alm smn
Hdmet-i der-gh- kadrinden smvv-i itibar

eviri:
yle bir ehnah ki, gne, onun eiindeki topra pmekle ululuk kazanm.
Melek yzl yle stn bir Padiah ki, gkyz, onun kapsnda hizmet etmek iin
sayg grp ycelmi.

Gl-i gl-zr- devlet ikbl
ftb- sipihr-i ch cell
Gevher-i maden-i saha v kerem
Zbde-i frka-i ben dem
Melce merci-i havs avmm
Azam Ekrem-i izm kirm

eviri:
Devlet ve ikbli gl bahesi, ycelik gklerinin gnei, cmertlik madeninin
cevheri, demoullarnn z, halkn ve sekin kiilerin sna, deerli ve kerm
kiilerin en ulusu.


157

Hcm-i mihnet-i devrn melli
Giriftr- gam- lem Fuzl
Degl ol lehce-i gftra kbil
Kim ola kbil-i sem-i ekbir
Klur cemiyyet-i dil lafz dil-ke
Mevve sylemez ill mevve
Gel ey hl-i tekellmden haber-dr
Terahhum kl taarruz klma zinhr

eviri:
Ey zamann ar mihnetinden usanp, dnyann birok tasas ile karlaan Fuzl!
Bu skntlarn dile getirilerek byklere duyurulmas kolay deil. Gnl erlerinin
topland yerde, szn ekicilii artar. Yalnzca akn bir insan anlalmaz szler
syler. Ey ilden, szden anlayan kii! Ac da, satama sakn!

Kaynak: Fuzl, Erenler Bahesi, haz: Servet BAYOLU, Ankara, 1996, Kltr Bakanl Yayn

Erenler Bahcesi

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Erenler Bahcesi

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

HADKATS-SED (ERENLER BAHES)- FUZL

You might also like