Mmo Proje Denetleme Eseaslari

tmmob
makina mhendisleri odas

TMMOB
MAKNA MHENDSLER ODASI
PROJE (MEKANK TESSAT,
ASANSR, A..T.M.) HAZIRLAMA
ve MESLEK DENETM ESASLARI
Aralk 2008 / ANKARA
tmmob
makina mhendisleri odas
Merutiyet Mah. Merutiyet Cad. No: 19 Kat: 6
Kzlay / ANKARA
Tel: (0312) 425 21 41 444 8 666 Faks: (0312) 417 86 21
e-posta: mmo@mmo.org.tr
http://www.mmo.org.tr
Aralk 2008 / Ankara
Bask: Ankamat Matbaaclk Ltd. ti.
Tel: (0312) 394 54 94 - 95
A - PROJE DENETM ESASLARI
A 1 PROJELERN ONAYA SUNULMASI
A 2 PROJELERLE LGL GENEL DAR LER
A 3 PROJE VE RAPOR N KAPAK
A 4 KULLANILACAK ZG VE YAZI TP VE KALINLIKLARI
A 5 KAIT BOYUTLARI VE LEK
A 6 ZM TEKN
A 7 VAZYET PLANI VE KEST
B - SIHH TESSAT PROJES DENETM ESASLARI
B 1 VAZYET PLANI VE KEST
B 2 TEMEL PLAN
B 3 KAT PLANLARI
B 3.1 BODRUM KAT
B 3.2 ZEMN NORMAL KAT
B 4 KOLON EMASI
B 5 CHAZ YERLEMLER
B 5.1 BANYO
B 5.2 MUTFAK
B 5.3 TEK TUVALET
B 6 SIHH TESSAT RAPORU
C - ISI YALITIM PROJES DENETM ESASLARI
D - KALORFER TESSATI PROJES DENETM ESASLARI
D 1 VAZYET PLANI VE KEST
D 2 KAZAN DARES
D 3 KAT PLANLARI
D 3.1 BODRUM KAT
D 3.2 ZEMN VE NORMAL KAT
D 4 KOLON EMASI
D 5 KALORFER TESSAT RAPORU
E - KLMA TESSATI PROJES DENETM ESASLARI
E 1 VAZYET PLANI VE KEST
E 2 TESSAT DARES
E 3 KAT PLANLARI
E 3.1 BODRUM KAT
E 3.2 ZEMN VE NORMAL KAT
E 3.3 ATI KAT
E 4 KOLON EMASI
E 5 KLMA TESSAT RAPORU
F - HAVALANDIRMA TESSATI PROJES DENETM ESASLARI
F 1 VAZYET PLANI VE KEST
F 2 TESSAT DARES
F 3 KAT PLANLARI
F 3.1 BODRUM KAT
F 3.2 ZEMN VE NORMAL KAT
F 3.3 ATI KAT
F 4 ZOMETR EMASI
F 5 HAVALANDIRMA TESSAT RAPORU
G - HJYENK KLMA TESSATI PROJES DENETM ESASLARI
G 1 PROJENN ONAYA SUNULMASI
G 2 VAZYET PLANI VE KEST
G 3 TESSAT DARES
G 4 KAT PLANLARI
G 4.1 ATI KAT
G 5 KOLON EMASI
G 6 ZOMETR EMASI
G 7 HJYENK KLMA TESSAT RAPORU
H - DOALGAZ TESSATI PROJES DENETM ESASLARI
H 1 CHAZ YERLEMLER
H 1.1 A-TP BACASIZ CHAZLAR
H 1.2 B-TP BACALI CHAZLAR
H 1.2.1 B1 TP(FANLI-BACALI) CHAZLAR
H 1.3 C TP CHAZLAR
H 1.4 YOUMALI CHAZLAR
H 2 KASKAD BACA SSTEM
I - ASANSR AVAN PROJES DENETM ESASLARI
J - ASANSR UYGULAMA PROJES DENETM ESASLARI
K - YANGIN SNDRME TESSATI VE DUMAN TAHLYE PROJELER
DENETM ESASLARI
K 1 VAZYET PLANI
K 2 KAT PLANLARI
K 2.1 BODRUM KAT
K 2.2 ZEMN NORMAL KAT
K 3 KOLON EMASI VE BORU ZOMETR
K 4 YANGIN POMPA DARES
K 5 YANGIN SNDRME TESSATI RAPORU
K 5.1 YANGIN SNDRME SSTEM SEM
K 5.2 SABT BORU TESSATI
K 5.3 KURU SABT BORU SSTEM
K 5.4 YANGIN DOLAPLARI TESSAT SSTEM
K 5.5 YANGIN HDRANT TESSATI SSTEM
K 5.6 YAMURLAMA (SPRNKLER) SSTEM
K 5.7 YANGIN SUYU DEPOSU VE TESSATI
K 5.8 YANGIN POMPALARI VE EKPMANLARI
K 5.9 MERDVEN BASINLANDIRMA SSTEM
K 5.10 HDROLK HESAP TABLOSU
K 6 TANIMLAR
K 7 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA
YNETMELKE (2007-12937) GRE TASARIMI YAPILACAK TESSAT
TRLER
L KONTROL FORMLARI
L 1 SIHH TESSAT PROJES KONTROL FORMU
L 2 ISI YALITIM PROJES KONTROL FORMU
L 3 KALORFER TESSATI PROJES KONTROL FORMU
L 4 YANGIN TESSATI PROJES KONTROL FORMU
L 5 KONFOR KLMA TESSATI PROJES KONTROL FORMU
L 6 HASTANE HJYENK KLMA TESSATI PROJES KONTROL
FORMU
L 7 HAVUZ TESSATI PROJES KONTROL FORMU
M ARA PROJE DENETM ESASLARI
M 1 PROJENN ONAYA SUNULMASI
M 2 UYGUNLUK BELGES
M 3 RAPOR
M 4 A SAYFASI
M 5 B SAYFASI
M 6 C SAYFASI
M 7 C1 SAYFASI
M 8 DETAY RESMLER
M 9 KOMPLE RESM
M 10 FATURA
TMMOB MAKNA MHENDSLER ODASI PROJE (MEKANK TESSAT, ASANSR, A..T.M.) HAZIRLAMA ve MESLEK DENETM ESASLARI
PB 1
Bu kitap TMMOB Makina Mhendisleri Odasnca gerekletirilen Mekanik
Tesisat Proje Hazrlama ve Mesleki Denetim Esaslarn dzenlemektedir.
Dayanak
Bu kitapta yer alan mesleki denetim esaslar aada belirtilen yasa, ynetmelik
ve proje hazrlama esaslar hkmleri uyarnca hazrlanmtr.
1. 6235 Sayl TMMOB Kanunu.
2. 3458 Sayl Mhendislik ve Mimarlk Hakknda Kanun.
3. 3194 Sayl mar Kanunu.
4. TMMOB Serbest Mhendislik ve Mimarlk Hizmetleri Asgari cret
Ynetmelii.
5. TMMOB Asgari cret ve izim Standartlar Tespit Komisyonu ve Kontrol
Brolarnn Kurulmasna likin Ynetmelii.
6. TMMOB Mimarlk-Mhendislik Hizmetleri ve Asgari cret-Asgari izim
ve Dzenleme Esaslar Ynetmelii.
7. MMO Serbest Mavirlik ve Mhendislik Bro Tescil ve Mesleki Denetim
Ynetmelii.
8. MMO Serbest Mavirlik Mhendislik Hizmetleri ve Asgari cret
Ynetmelii.
9. MMO Uzmanlk ve Belgelendirme Ynetmelii.
10. MMO Mekanik Tesisat Hizmetleri Uzmanlk ve Belgelendirme Ynetmelii.
11. MMO Mekanik Tesisat Proje Hazrlama Esaslar.
2 3 2 3
A - PROJE DENETM ESASLARI
A 1 PROJELERN ONAYA SUNULMASI:
Projeler onay iin ilgili ubeye aada belirtildii ekilde teslim edilecektir.
a.) 1 adet Mimarlar odasndan onaylanm mimari proje
b.) 3 takm mekanik tesisat paftas (lgili ruhsat veren kurumun isteine gre
daha fazla olabilir)
c.) 3 adet mekanik tesisat raporu (lgili ruhsat veren kurumun isteine gre
daha fazla olabilir)
d.) SMM belgesi (bal olduu ubenin dndakiiller iin hazrlanan projeler
iin)
Proje kontrolnde Mimarlar Odas tarafndan onaylanm mimari proje esas
alnacaktr.
A 2 PROJELERLE LGL BAZI DAR ESASLAR
a.) Ayn parselde birden fazla yap olduu durumlarda, binalarda tip uygulamas
sz konusu deilse mesleki denetim ve fatura bedelini her bir bina iin ayr-
ayr hesaplanarak uygulama yaplmaldr.
b.) Sicil durum belgesinin kaybedilmesi durumunda sicil durum belgesinin
kaybedildiine yeniden ayn sicil durum belgesinin talep edildiine dair
proje mellinden slak imzal dileke istenip gerekelendirilerek dosyasna
konmaldr.
c.) Tadilat Projelerinde nceki onayl projeyi hazrlayan mhendisle, yeni
sunulan projeyi hazrlayan mhendis isimleri farklysa, nceki mhendisten
slak imzal muvaffakatname istenip yeni sicil durum belgesinin odada kalan
nshasnn ekine konmaldr.
d.) Tadilat projelerinde odaya ilk onaylatp proje ile tadilat sunulmu proje-
lerin ada, pafta, parsel ve mal sahibi bilgilerinin ayn olup-olmad kontrol
edilmeli ayn ise tadilat uygulamas yaparak projelerin mesleki denetimi
yaplmal. Bu bilgilerin bir tanesinin bile farkl olmas durumunda proje
mellinin her iki projenin aynlnn kantlanmas istenmeli. Bunun iin
gerekirse tapu rnei, gerekirse ilgili belediyenin imar mdrlnden
alnm belgeler talep edilerek uygulama yaplmal ve odada kalan sicil du-
rum belgesinin ekine konmaldr.
2 3
2 3
e.) Tadilat projesinde snf deiiklii varsa mesleki denetim bedeli ve fatura
bedeli tadilat oranna gre aradaki fark hesaplanarak belirlenmelidir.
f.) Ek olarak sunulan projelerde; eer ilk projeler oda onayna sunulmamsa,
bina inaat ruhsat aranmal. Ruhsatn bir fotokopisi dosyada (sicil durum
belgesinin bizde kalan nshasnn ardnda) saklanmaldr.
A 3 PROJE VE RAPOR N KAPAK:
Proje ve rapor n sayfa dzeni arkadaki ekilde grld gibi A4 formunda
hazrlanacaktr.
4708 Yap Denetimi Hakknda Kanun uygulanan 19 pilot ilde; sol taraf proje
sorumlusu, sa taraf yap denetim rmas onayna ayrlr.
4708 Yap Denetimi Hakknda Kanun dnda kalan illerde; sol taraf proje so-
rumlusu, sa taraf ise TUS onay iin ayrlr.
Bunlarn altnda sol taraf MMO onay, sa taraf ise ruhsat veren kurum (bel-
ediye, organize sanayi blge mdrlkleri vb.) onay iin ayrlr.
Orta blmde proje sorumlusunun, rma, adres, telefon ve vergi numaras ile
mekanik tesisat projesinin cinsi bilgileri yazlacaktr.
Alt blmde arsann bulunduu yere ait bilgileri (l, le, Belediye, Mahalle,
Sokak, Pafta, Ada, Parsel ), yap sahibinin ad soyad ve adresi, yaplacak olan
yapya ait bilgiler (yap sistemi, snf, kullanm amac, bina maliyeti, toplam
bamsz alan, kat says, toplam inaat alan ve yapm sresi) bulunur.
4 5 4 5
Proje ve Rapor Kapak sayfas
4 5
4 5
A 4 KULLANILACAK ZG VE YAZI TP VE KALINLIKLARI
Yukardaki tabloda belirtilen izgi tipi veya kalnl dnda bir kullanm
yaplacaksa lejant verilerek tanmlanmaldr.
A 5 KAIT BOYUTLARI VE LEK
Kat boyutlar ve lek belirli standartlara uygun olmaldr.
izimlerin lei olarak yaygn ekilde kullanlan lekler esas alnmaldr.
Bunlar 1/5, 1/10, 1/20, 1/50, 1/100, 1/200, 1/500 olabilir.
Kat boyutlar ve lekler mimari kat planlar ile uyum iinde olmaldr.
A 6 ZM TEKN
izgi kalnlklarnn ve tiplerinin uygun ekilde seilmi olmal ve tm resim-
lerde bu izgi kalnlk ve tiplerine uyulmaldr. Bilgisayarl izimde katmanlarn
(stma, soutma, eme, emi hava kanal, pis su, temiz su vs.)ayr ayr
tanmlanmas gerekir.
Yaz byklkleri seilen lee uygun seilmesi gerekir.
izimlerde kullanlan semboller ve ksaltmalar kolay anlalr ve bir proje
iinde tek tip olmaldr. Bunlarn anlamlar proje zerinde bir liste halinde
aklanmaldr.
izim ile tam olarak anlatlamayan yerler, liste halinde toplanm olarak yaz
ile verilmelidir. Boru cinsi, yaltm cinsi, l deiiklikleri, iletmede zel
vanalarn konumlar vs.
Mimari proje 0,12 0,2 mm dz izgi
Cihazlar 0,4 0.5 mm dz izgi
Yazlar 0,2 mm
Souk su 0,3 mm dz izgi
Scak su 0,3 mm kesikli izgi
Pis su 0,8 1,0 mm ba taraf muflu kesikli
Sirklsyon hatt 0,3 mm kesikli noktal izgi
Yangn hatt 0,4 mm aralkl Y yazl dz izgi

6 7 6 7
A 7 VAZYET PLANI VE KEST
Sayfa dzeni A4 formunda hazrlanmaldr. Binann 1/500 lekli plan veya
byk ve yaygn yaplarda uygun bir lekte olmas ve kat saysn belirten
kesit izilmesi gerekmektedir. Vaziyet plannda kuzey yn belirtilmelidir. Arsa
kotlar, arsa snr, yol durumu, kanal yada foseptik balant kotu ve yeri gster-
ilmelidir. Vaziyet plan izgi kalnl 0,2 mm olmaldr. Yaz 0,3 mm olmaldr.
6 7
6 7
B - SIHH TESSAT PROJES DENETM ESASLARI
B 1 VAZYET PLANI VE KEST
Shhi tesisat projesinde, binann bulunduu mahalde varsa belediye kanali-
zasyon ebekesi ve yamur suyu kanal balant durumu ve kotu belirtilmeli,
yoksa ngrlen szdrmaz fosseptik yeri, balant durumu ve kotu belirtilme-
lidir. Birden fazla bina varsa, veya binada birden fazla rgar k varsa, rgarlar
birbiri ile irtibatlandrlp, eime uygun olarak kanala ya da fosseptie ana rgarla
birletirilmi halde verilmelidir. ebeke suyu hatt parsel girii ile su sayalar yeri
vaziyet plannda gsterilmelidir.
B 2 TEMEL PLAN
- 1/50 lekte izilecek, 0,2 mm izgi kalnlnda izilecek ve kullanlan yaz
0,4 mm olacaktr.
- Temel plannda rgarlar, pis su boru yerleimleri, kanal balantlar kotlaryla
birlikte gsterilecektir.
- Mekanik tesisat pis su boru toplama ve rgar dalm yaplrken, deprem
hatllar zerine rgar izilmeyecek, rgarlar aras geiler hatllara zarar ver-
meyecek en ksa yoldan (apraz gei olmadan) gemesine dikkat edilecektir.
- Pis su kolonlar ve rgarlar numaralandrlacak ve pis su boru eimleri be-
lirtilecektir.
- Rgar kotlar belirtilecek ve rgarlar llendirilecektir.
- Kanalizasyon kot ls belediyeden alnacak, eer temin edilemiyorsa yer-
inde tetkik edilecektir.
B 3 KAT PLANLARI
Tm kat planlarnda 1/50 lek kullanlacaktr. Byk projelerde, slak hacimleri
ayrca 1/50 detaylandrlmak artyla 1/100 kullanlabilir. Mimari projeyi ilgilen-
diren detaylar, mimari tefriler izilmeyecektir. ( Islak hacim kap al ynleri
belirtilecektir.) Mahal adlar mimariye uygun olarak yazlmaldr.

B 3.1 BODRUM KAT
- Pis su kolon hatlar numaralandrlacaktr.
- Pis su boru tesisatlar yanna ykleri SB olarak ve aplar mm olarak
yazlacaktr.
8 9 8 9
- Pis su boru hatlarnda ters ak engellenmelidir.
- Bodrum katta hidrofor dairesi ve su deposu tasarlanm ise, yer szgeci
konularak rgara veya pis su ukuruna balants yaplmaldr.
- Bodrum kat kotu kanal kotundan altta kalyorsa, bodrum katta bulunan slak
hacimlerin pis su balantlar pis su ukurunda toplanmal ve 2 galvaniz
boru ile ana rgara iletilmelidir. Pis su ukuru llendirilmeli ve pissu
pompasnn basn ve debi deerleri belirtilmelidir.
- Pis su boru hatlarnn eimleri belirtilmelidir.

B 3.2 ZEMN NORMAL KAT
- Tesisat blmlerine yerletirilen cihazlarn aks lleri verilecektir.
- Yapnn ana temiz su tesisat borusundan branman ayrlma ile daireye ver-
ilen temiz su tesisat borusuna ana giri vanas konulacaktr
- Dairelerdeki MB hesap deeri cinsine gre belirlenen toplam yk, ana su
ebeke hattna balant apn belirleyecektir.
- Su sayalarnn tasarland alana yer szgeci konulmal ve en yakn pis su
hattna ya da rgara balants yaplmaldr.
- Scak kullanm suyu reten cihazn souk su giriine vana konulacaktr.
- Pis su tesisat dalmnda ters ak olmamasna dikkat edilecektir.
- Cihazlarn pis su tesisat boru balantlar 45 a ile olmaldr.
- Daire ii pis su tesisat knn, ana kolona balantsnda ift atal
balantdan kanlarak, kolona ayr ayr balanmas nerilir.
- Ana pis su tesisat borularnn toplanmas zemin katta tasarlanm ise, her
pis su kolon inii rgara yaplacaktr. Kolon rgar balants ak dirsekle
yaplmaldr.
- Yapda iinden tesisat hatt geen klk varsa, yer szgeci konulmaldr.
- Yamur borularnda ve ya pis su borularnda oluacak deplasmann yn ve
yeri (taban-tavan) belirtilerek izimde gsterilmelidir.
- at katta pis su borularnn havalandrmas yaplmal ve havalandrma
apkalar gsterilmelidir.
- Teras atlarda yamur szgelerinin yamur borusuna balants
yaplmaldr.
- Banyoda bacal stc cihaz kullanm yasaktrelektrikli stc kullanlmas
gerekmektedir.
8 9
8 9
B 4 KOLON EMASI
- Kolon emas, kat plannda tasarm yaplp izilen mekanik tesisat proje
iziminin dikey kesitte izilmesidir. Dey ller lekli, yatay ller
leksizdir ve dey ller iin lek 1/50 veya byk projelerde 1/100
olmaldr.
- Kat plan mekanik tesisat cihaz ve boru tesisat balant sras kolon emas
ile ayn olmaldr.
- Temiz su borularnn yanna MB veya YB olarak ykleri ve aplar, pis su
borularnn yanna SB olarak ykleri ve aplar yazlmaldr.
- Kolon emasna; net kat ykseklikleri, kat adedi ( bodrum, zemin, 1. kat, 2.
kat ), taban deme kalnl, deme kalnl, su basmanndan itibaren
katlarn kot ykseklikleri mimari projeden alnarak ilenmelidir.
- Deme tavan paralel iki izgi olarak izilecektir.
- Su sayalar, hidrofor, rgarlar, pis su kolon hatlar, temiz su tesisat kolon
hatlar, yangn tesisat kolon hatlar kat plan ak emasna uygun olarak ve
ykseklikleri aslna uygun olarak lekli izilecektir.
- Banyo demesi, dk deme ise mekanik tesisat yaplan cihaz ve
ekipmanlarn izim alan kadar olan blm 40 cm dk deme olarak izi-
lecektir. leride olas bir su kaan tahliye etmek iin dk deme iine
bir yer szgeci tasarlanmas tavsiye edilir.
- Pis su kolon hatlar numaralandrlacaktr.
- Temizleme kapaklar gsterilmelidir.
- Rgarlar numaralandrlacak ve kotlaryla birlikte lleri belirtilecektir.
- Temiz su tesisat hatlar duvardan gemesi durumunda tabandan 110 cm yk-
sekte, kap ve holden gemesi durumunda deme altnda gsterilecektir.
- Temiz su tesisat hatlarnda daire ii kesme vanalar gsterilecektir.
- Pis su borular atya kadar kartlp, havalandrma apkalar gsterilmelidir.
- Pis su ukuru llendirilmeli, pompa basn ve debi deerleri yazlmaldr.
Pis su ukuru 2 galvanizli boru ile rgara balanmaldr.
- Balkonlara yer szgeci konulacak ve yamur suyu hattna balanacaktr.
- Yamur suyu hatlarna pis su tesisat balants yaplmayacaktr.
- Yamur borular kolon emasnn sa veya sol tarafnda izilecek ve kolon
numaralar ile boru aplar yazlacaktr.
10 11 10 11
B 5 CHAZ YERLEMLER
B 5.1 BANYO
- Banyolarda duman bacas olmayacaktr.
- Banyolarda pis su yatay borular en ksa yoldan balanacak ve mimari proje
ile yerleim anlamnda uyum salanacaktr.
- Banyolarda doal veya mekanik havalandrma yaplmas gerekmektedir.
- Havalandrma amal klklarda duman bacas yaplamaz.

B 5.2 MUTFAK
- Scak su cihazlar iin mutfakta tesis edilen duman bacalar nt baca
olamaz.
- Ocak veya frn gazlarnn emilmesi iin ayr baca balantsna aspiratr
dnlecektir.

B 5.3 TEK TUVALET
- Tuvalet tasarm yaplan yerde lavabo yaplmas mecburidir.
- Alafranga olarak dzenlenen tuvaletlerde yer szgeci konmaldr.
- Tuvaletlerde doal veya mekanik havalandrma yaplmas gerekmektedir.
B 6 SIHH TESSAT RAPORU
- A4 formunda hazrlanacaktr.
- Raporun ilk sayfasnda, mekanik tesisat yaplacak yapnn pafta, ada, parseli
ve yaplan mekanik tesiatn ierii ile aklayc bilgiler yer alacaktr.
- Shhi tesisat cihazlarnn yerletirilmesi ile ilgili detaylar gsterilecektir.
- Yamur suyu hesab yaplacak ve gerekli balant detaylar gsterilecektir.
- Pis su hatlarnda kullanlan rgar, pis su ukuru, foseptik vb. elemanlarn
detaylar belirtilecektir. Pis su pompas seimi yaplacaktr.
- Varsa hidrofor ve su deposu hesab yaplacak, gerekli detaylar verilecektir.
- Scak su boyler ile salanyorsa boyler hesab yaplacak ve gerekli detaylar
verilecektir.
10 11
10 11
C - ISI YALITIM PROJES DENETM ESASLARI
- Is yaltm proje kapa standartlara uygun olmaldr.
- Projesi hazrlanacak binaya ait vaziyet plan A4 boyutunda hazrlanp, proj-
eye dahil edilmeli. Hazrlanan planda binann kat ykseklii, yn, konumu (
bitiik nizam, rzgar alma durumu v.b. ) belirtilmelidir.
- Yap elemanlarn oluturan yap malzemeleri cins, kalnlk ve sl deerler
bakmndan mimari projeyle uyumlu olmaldr.
- Yapya ait s ihtiyac kimlik belgesi dzenlenmelidir. Belgede binann
bulunduu il, kullanm amac, yakt tipi, enerji verimlilii durumu belirtilme-
lidir. Yaklak yllk yakt saryat hesab yaplmaldr.
- Binann havalandrma tipi, i scaklk deerleri, brt hacmi, kullanm alan
v.b. mimari deerleri belirtilmelidir.
- Aylara gre stma enerjisi ihtiyac tablosu hazrlanmaldr.
- Yllk stma enerjisi ihtiyac kW/m cinsinden hesaplanm ve snr deerlerden
dk ( eit deil ) olduu grlmelidir.
- Bina zgl s kayb hesab yaplmal ve elde edilen sl iletkenlik deerlerinin
standartta verilen deerlere eit veya kk olduu grlmelidir.
- Binada bulunan saydam yzeylerin ( pencere ) her yne gre alan (m)
deerleri belirtilmi olmaldr.
- Bina havalandrma tipi seilmeli ve mekanik havalandrmal sistem kurula-
caksa hesaplamalar yaplmaldr.
- Doal havalandrmal binalarda hava deiim debisi nh:0,8 olarak
alnmaldr.
- Bitiik nizam binalarda, bitiik mahale bakan duvarlar d duvar olarak
deerlendirilir ve d ortam artlarna gre hesap yaplr.
- Binada bulunan tm betonarme yap elemanlar yaltlmaldr.
- Kullanlan s yaltm malzemeleri kullanlabilir zellik ve kalnla sahip
olmaldr.
- Binann s kaybeden yzeylerinde oluacak youma ve buharlama hesab
yaplmaldr.
12 13 12 13
- Youmann ilk olarak grld ay balang ay olarak deerlendirilir.
Balang ayn takip eden sonraki ay ve ncesinde bulunan ay iin youma
buharlama hesaplar yaplp, grakleri izilir.
- Youan su ktlesinin dtan yaltml yap elemanlarnda 1kg/m yi amamal,
iten yaltml betonarme yap bileenlerinde 0,5 kg/m yi amamaldr.
- Ahap malzemenin ktlesi youma suyu ktlesi nedeniyle ktlesinin %5
fazlasnn stnde olmamaldr.
- Sunta malzemenin ktlesi youma suyu ktlesi nedeniyle ktlesinin %3
fazlasnn stnde olmamaldr.
- Buharlaan su ktlesi, youan su ktlesinden az olmamaldr.
- Yap elemanlarnn konstrksiyon detaylar izilmi ve U deerleri belirtilmi
olmaldr.
12 13
12 13
D - KALORFER TESSATI PROJES DENETM ESASLARI
D 1 VAZYET PLANI VE KEST
Birden fazla yap olmas durumunda ve kalorifer tesisat merkezi sistem olarak
tasarlanacaksa, bloklar aras scak su balants ve kazan dairesi yeri gsteri-
lecektir.
D 2 KAZAN DARES
- 1/ 20 lekte izilecektir.
- Tesisat aft detaylar izilmelidir.
- Kazan yan cidarnn duvara uzakl en az 0,5 m olacaktr.
- Kazan arka ksmndan duvara olan uzakl en az 0,8 m olacaktr.
- Kazan nnn duvara olan uzakl en az ( kazan boyu (L) + 1,0 m
)olacaktr.
- Isl kapasiteleri 50 kW-350 kW arasnda olan kazan dairelerinde en az bir
kap, deme alan 100 m2nin zerindeki veya sl kapasitesi 350 kWn
zerindeki kazan dairelerinde en az 2 k kaps olmaldr.
- Yakt tank ile kazan arasnda yanmaz duvar rlecek ve yakt tank tama
havuzu iine alnacaktr.
- Yakt tankna havalk ve doldurma boru tesisat ekipman dar ile
irtibatlandrlacakdr.
- Ana yakt tank stcs scak sulu serpantin ile yaplacaktr.
- Kazan, yakt tank ve boyler oturma yzeyine demirli betondan 40 cmlik
kaide veya beton zemine balanm elik konstrksiyon kaide yaplarak
yaplmaldr.
- Kazan dairesinde zgaral gider ve gerekiyorsa pis su ukuru, pompas tesisat
tasarlanmaldr.
- Kazan, boyler ve scak su borular izole edilmelidir.
- Kazan dairesi cihaz ve ekipmanlar, montaj, demontaj ve bakm kolayca
yaplabilecek ekilde tasarlanmaldr.
- Kazan dairesinde havalandrma bacasndan baka bir adet havalandrma
penceresi olacaktr.
14 15 14 15
- Scak su borusu gidi dn hatlarnn yanna scaklklar, s ykleri ve boru
aplar yazlmaldr.
- Gidi emniyet, dn emniyet ve haberci borular zerinde hibir ekilde
vana ve dirsek olmayacaktr. Kapal genleme hattnda da hibir ekilde vana
olmayacaktr.
- Kazan, boyler, imbisat ve potun tahliye vanalar olacaktr.
- Sirkle pompalar, ek valf, ltre ve yakt ltreleri daima ift vanal
tasarlanacaktr.
- Pot stcs elektrikli serpantin ile olacaktr.
D 3 KAT PLANLARI
D 3.1 BODRUM KAT
- Kazan dairesi 1/50 lekte kat plannda gsterilecektir.
- Proje tasarmnda boru gzergh belirlenirken, mimari projede belirtilen ko-
lon ve kiriler dikkate alnmaldr.
- Kritik devre hesabnda belirlenen boru aplar kat plannda gsterilecektir.
- Scak su gidi ve dn hatlarnn yanna boru aplar ve s ykleri
yazlacaktr.
- Kazan dairesinin bulunduu katta, stc gidi dn boru hatt datm tavan-
dan yaplacak ve balant hareketli kelepe ve sabit konsollar ile olacaktr.
- Sirklsyon direncini nlemek amacyla geni al dirsek tercih edilmelidir.
- Kalorifer tesisat kolon borular yerleri belirlenip numaralandrlmaldr.
- Kolon borular klarna vana konulacaktr. ( kosva vana )
D 3.2 ZEMN VE NORMAL KAT
- Is kayb hesab yaplacak ilk mahal tespit edilir ve bu mahal balang kabul
edilerek, saat ynnde ilerlenir ve s kayb hesab tamamlanr.
- Is kayb yaplan yerin numaras, 15 mm apl bir dairenin ap ekseni stne,
scaklk deeri ise ap ekseni altna yazlr. Mahalin s kayb hesap sonucu ise
bu dairenin altna yazlr.
- Hesap sonucu belirlenen ve seilen radyatrler mahal iine yerletirilir. Rady-
atrn st ksmna radyatrn tipi altna ise s yk W cinsinden, radyatr
uzunluu ise mm cinsinden yazlr.
- Mahalin s kayb hesabna gre belirlenen radyatrler, souk alan olumamas
14 15
14 15
iin s kaybnn en ok olduu pencere nlerine yerletirilmesi ve pencer-
esi olmayan veya ok kk olan odalarda radyatr d duvar nlerine
yerletirilmesi tavsiye edilir.
- Is kayb dk olan hacimlerde radyatr iki dilimden az karsa, o hacme
radyatr koymamaya zen gstermeli ve o Mahalin s kayb komu hacim-
lerin s kaybna eklenmelidir.
- Radyatrn yksee aslmas zorunlu olan hallerde %10luk randman
dkl dikkate alnmaldr.
- Ak imbisatl sistemlerde at katnda gidi kolon borular tavan betonunu
gemeden nce vana taklacaktr. Kapal genleme depolu sistemlerde kolon
hatlarna otomatik hava prjr taklabilir.
- Kat yaktl kazanlarda kullanlan imbisat tank, bir tava ierisine ayaklar
zerinde gsterilecektir ve tavaya dolan su en yakn yamur suyu hattna
balanacaktr.
D 4 KOLON EMASI
- Kat plan kalorifer tesisat cihaz ve boru tesisat balants sras kolon emas
ile ayn olmaldr.
kat ), taban deme kalnl, deme kalnl, su basmanndan itibaren
- Yatay planda en uzak, dey planda en yksek ve stc kapasitesi en fazla
olan kalorifer tesisat boru hatt kritik devre olarak seilmelidir.
- Kritik devre gidi ve dn iin ayr ayr numaralandrlmaldr. En uzaktaki
stcdan balayarak branman ayrlma ve birleme noktalar numaralandrma
iin esas alnmaldr.
- Boru ap metraj uzunluk ls metre olarak kendisine ait numaralarn
yanna yazlmaldr.
- Kalorifer kazan kolon borular slak hacim demelerinden geirilemez.
- Hesap sonras seilen kazan ve yakt tank kaide zerine izilir.
- Hesap sonucu bulunan sirklasyon pompas yedekli olarak iki tane izilir.
- Kazan kna vana konulacak ve bir kolektr ile dalm yerlerine ayr ayr
vanal tesisat dalm borular izilecektir.
16 17 16 17
- Ana yakt tank, yakt k vanas, ltre, vana ve by pas vanas olarak
tasarlanacaktr.
- Her kolon giriine vana konulacaktr.
- Branman ayrlma gsterimi 45 lik a ile ana kalorifer tesisat borusu
stnden alnacak ekilde olmaldr.
- Radyatr gsterimi ematik olarak yerden 30 cm yksekte olarak gsterilebi-
lir.
- Radyatrn iine mahal numaras ve mahal scakl radyatrn stne ise
radyatr tipi, s yk ve ykseklii yazlmaldr.
- Branman kolon hatt boru ap, kat ykseklii boyunca her blme
yazlacaktr.
- at katnda gidi kolon borular tavan betonunu gemeden nce vana
taklacaktr.
D 5 KALORFER TESSAT RAPORU
- Yapnn bulunduu ehir, ile, semt, cadde ad ve sokak numaras belirti-
lecektir.
- Yap cephelerinin serbest veya bitiik nizam olma durumu belirtilecektir.
- Tasarm yaplan stma sistemi tarif edilecektir. ( 90 / 70 sulu sistem vb. )
- Yapnn bulunduu yerin d hava scaklk deerleri belirtilecektir.
- Tm mahallerin s kayb hesab yaplacak ve tabloya ilenecektir.
- Is kayb yaplan mahalde, radyatr ve teferruat hesab cetveli kullanlarak
radyatrler tespit edilir. Tabloda kullanlan birim verimi, stma sistemine
gre kataloglardan tespit edilir.
- Belirlenen kritik devreye gre, boru hesap izelgesi kullanlarak boru ap
hesab yaplr.
- Ksi deerleri tablosu doldurularak toplam basn kayb bulunur ve pompa
seiminde kullanlr.
- Yapnn toplam s kayb, sv yaktl kazanlarda yakt tank iin gerekli s
kayb ve boyler iin gerekli olan s yk toplanarak bulunan toplam s
ykn karlayacak kazan seimi yaplmaldr.
- Yllk yakt miktar ve yakt tank hesab yaplmaldr.
- Duman bacas hesab yaplmaldr. Gerekli hallerde havalandrma bacas
hesab da yaplmaldr.
- Genleme deposu hesab yaplmaldr.
16 17
16 17
E - KLMA TESSATI PROJES DENETM ESASLARI
E 1 VAZYET PLANI VE KEST
Birden fazla yap olmas durumunda ve klima tesisat merkezi sistem olarak tasar-
lanacaksa, bloklar aras tesisat boru balants ve tesisat dairesi yeri, binalarn
atlarna ve baheye yerletirilen cihazlar gsterilecektir.
E 2 TESSAT DARES
- Mimari projeyide ilgilendiren tesisat aft detaylar izilecektir.
- Tesisat odas ykseklii en az 3 m olacaktr.
- Soutma grubu, pompalar, klima santralarnn lsne uygun olarak yerleimi
yaplacaktr.
- Cihazlarn boru balantlar, vana ve dier ekipmanlarn balantlar gsteri-
lecektir.
- Cihazlarn kaide detaylar verilecektir.
E 3 KAT PLANLARI
E 3.1 BODRUM KAT
- Tesisat odalar 1/50 lekte kat plannda gsterilecektir.
- Proje tasarmnda boru gzergh belirlenirken, mimari projede belirtilen ko-
lon ve kirilerin yerleri dikkate alnmaldr.
- Kritik devre hesabnda belirlenen boru aplar kat plannda gsterilecektir.
- Souk su gidi ve dn hatlarnn yanna boru aplar ve soutma ykleri
yazlacaktr.
- Borularn ask detaylar planlar zerinde gsterilecektir.
- Klima tesisat kolon borular yerleri belirlenip numaralandrlmaldr.
- Borularn getii tesisat aftlarnn yerleim detay ll olarak
hazrlanacaktr.
E 3.2 ZEMN VE NORMAL KAT
- artlandrlacak tm mahallerin s kazan ve kayp hesab yaplacak ve kat
planlar zerinde yazlacaktr.
18 19 18 19
- Is kazan ve kayb yaplan yerin numaras, , scaklk deerleri, mahalin s
kaza duyulur ve toplam yk, s kayb ykleri tm mahallere yazlacaktr.
- Mahallerin hesap sonucu belirlenen ve seilen soutucu-stc cihazlarn (fan-
coil, aparey vs.) yerleimi yaplacaktr. Cihazlarn st ksmna tipi, duyulur,
toplam soutma, stma yk W cinsinden yazlr.
- Kat planlarnda mahallere yerletirilen soutucu-stc cihazlarn boru
balantlar, aplar belirtilmelidir.
- Mahallerde soutucu-stc cihazlara kumanda edecek oda termostatlarnn
yerleri planlar zerinde gsterilmelidir.
- Kat planlarnda mahal listesi oluturulacak, seilen cihazn tipi (deme,
duvar, tavan tipi vs.), duyulur toplam s kazanc, s kayb, ka adet cihaz
seildii belirtilecektir.
E 3.3 ATI KAT
- at katna yerletirilecek cihazlar llerine uygun olarak yerletirilecektir.
(Soutma grubu, soutma kulesi, klima santral, vs.)
- Soutma grubunu, soutma kulesinin, klima santralnn, vs. boru balantlar
ve aplar yazlacaktr.
- Cihazlarn kaide detaylar gsterilecektir.
- Cihazlarn kapasite ve zellikleri belirtilecektir.
E 4 KOLON EMASI
- Kat plan soutma-stma tesisat cihaz ve boru tesisat balants sras kolon
emas ile ayn olmaldr.
kat ), taban deme kalnl, deme kalnl, su basmandan itibaren
- Kritik devre belirlenmeli, gidi ve dn iin ayr ayr numaralandrlmaldr.
yanna yazlmaldr.
- Tesisat kolon borular slak hacim demelerinden geirilemez.
- Hesap sonras seilen soutma grubu, pompas, kaide zerine izilir.
18 19
18 19
- Hesap sonucu bulunan soutma grubu, bzlme deposu ve sirklasyon
pompalar izilir ve boru balantlar gsterilir.
- Cihaz giri kna vana konulacak ve bir kolektr ile dalm yerlerine ayr
ayr datm borular (zon sistemi) izilecektir.
- Branman ayrlma gsterimi 45 lik a ile ana kalorifer tesisat borusu
stnden alnacak ekilde olmaldr.
- Fan-coiller deme, tavan veya duvar tipi olmas durumuna gre gsterilir.
- Fan-coillin zerine mahal numaras ve mahal scakl duyulur, toplam
soutma yk ve stma yk yazlmaldr.
- Branman kolon hatt boru ap, kat ykseklii boyunca her blme
yazlacaktr.
- Kolon emasnda ana cihazlarn soutma grubu, kazan, pompa, klima santral
vs. boru, vana balant detaylar tam olarak gsterilemedii durumlarda
ayrca sistem akm emas izilmeli dir.
- Klima sisteminin karmak olduu ve planlarda tasarmm anlatlamad nok-
talarda kesit detaylar izilmelidir.
E 5 KLMA TESSAT RAPORU
- Proje raporunda projenin ad, tarih, revizyon, numaras, hazrlayann ad, say-
fa numaras verilmelidir.
- Raporun bir kapak sayfas olmaldr, geni hacimli raporlarda iindekiler
ksm ve ara blme sayfalar ile blmler birbirinden ayrlmaldr.
lecektir.
- Yapnn bulunduu yerin enlem, boylam, denizden ykseklik, cora yn be-
lirtilmelidir.
- Yapnn bulunduu yerin d hava scaklk, nem, ya termometre deerleri
belirtilecektir.
- Mahallerin yaz-k tasarm scakl, nem deerleri belirtilmelidir.
- Tasarm yaplan soutma-stma sisteminin temel amac irdelenerek, seilen
sistem anlatlacaktr.
20 21 20 21
- Tm mahallerin s kazan-kayp hesab yaplacak ve mahal listesi tablosuna
ilenecektir.
- Is kazan ve kayp hesab yaplan mahallere gre, seilen cihazlarn, kapasite
ve zellikleri belirtilecektir.
- Mahallerin soutma yk toplamna gre soutma grubu kapasitesi ve zel-
likleri belirlenecektir.
- Belirlenen kritik devreye gre, boru hesap izelgesi kullanlarak boru ap
hesab yaplr.
- Yaplan boru kayp hesabna gre pompa seimin yaplr.
- Bzlme deposu hesab yaplmaldr.
- Klima tesisat sisteminin mekanik tesisat otomasyon senaryosu ve sistem
emalar hazlanacaktr.
20 21
20 21
F - HAVALANDIRMA TESSATI PROJES DENETM
ESASLARI
F 1 VAZYET PLANI VE KEST
Vaziyet plan zerinde atda ve bahede bulunan cihazlarn ve tesisat dairelerinin
yeri gsterilecektir.
F 2 TESSAT DARES
- 1/ 20 lekte veya 1/50 lekte izilecektir.
- Havalandrma tesisat aft detaylar izilmeyecektir.
- Klima santralarnn, aspiratrlerin lsne uygun olarak yerleimi
yaplacaktr.
- Klima santral hava kanal balantlar, taze hava al, egzost havas at yerl-
eri ve balantlar gsterilecek, zerine ebatlar ve debileri yazlacaktr. Taze
hava al ve egzost havas at panjuru ebatlar yazlacaktr
F 3 KAT PLANLARI
F 3.1 BODRUM KAT
- Mahallerin s kazan-kayp yklerine, taze hava ve egzost havas miktarna
gre cihaz seimleri yaplr ve planlar zerinde seilen cihazlarn zellikleri
belirtilir.
- Proje tasarmnda hava kanallarnn gzergh belirlenirken, mimari projede
belirtilen kolon ve kirilerin yerleri dikkate alnmaldr.
- Hava kanallarnn ebatlar, hava debisi, eme emi durumuna gre ok yn-
leri kat planlarnda gsterilecektir.
- Hava kanallar zerine yerleitirilecek menfezlerin tipleri, ebatlar, hava de-
bileri, hava ak ynn gsteren iaretler planlar zerinde gsterilmelidir.
- Hava kanallarnn ask detaylar planlar zerinde gsterilecektir.
- Hava kanallarnn getii tesisat aftlarnn yerleim detay ll olarak
hazrlanacaktr.
22 23 22 23
F 3.2 ZEMN VE NORMAL KAT
- artlandrlacak tm mahallerin s kazan ve kayp hesab yaplacak ve kat
planlar zerinde yazlacaktr.
- Hesap sonucu belirlenen mahallerin hava debileri hava kanal ebatlar ile bir-
likte yazlr.
- Yatay planlarda hava kanallarn datm, abatlarna uygun olarak ift cizgi
izilecek.
- Kat planlarnda mahal listeleri oluturularak, enen, emi yaplan hava de-
bileri, menfez tipi, adedi ve ebatlar belirtilmelidir.
F 3.3 ATI KAT
(klima santral, aspiratr, roof-top cihaz vs.)
- Klima santralnn hava kanal balantlar, eme, emi, egzost, taze hava
kanal balantlar lleri, panjur lleri ile birlikte gsterilecektir.
F 4 ZOMETR EMASI
- Hava kanallarnn cihazdan itibaren izometrisi izilmeli, debi ve kanal ebatlar
yazlmaldr.
- zometri emas zerinde hava kanallar zerine yerletirilen menfezlerin
tipleri, hava debileri, hava ak ynleri belirtilmelidir.
- Taze hava, egzost hava miktarlar, panjur lleri izometri emas zerinde
gsterilmelidir.
- zometri emas zerinde, hava kanallar kritik devre hesaplar iin kanallar
numaralandrlmal ve metraj belirtilmelidir.
- Cihazlarn kapasite ve zellikleri belirtilmelidir.
- Havalandrma sisteminin karmak olduu ve planlarda tasarmm
anlatlamad noktalarda kesit detaylar izilmelidir.
22 23
22 23
F 5 HAVALANDIRMA TESSAT RAPORU
lecektir.
lirtilmelidir.
belirtilecektir.
- Tasarm yaplan havalandrma sisteminin temel amac irdelenerek, seilen
ilenecektir.
- Is kazan ve kayp hesab yaplan mahallere gre, seilen cihazlarn, kapasite
ve zellikleri belirtilecektir.
- Klima santral seimine esas olan psikrometrik diyagram yaz/k alma
artlarna gre izilmelidir veya ilgili bilgisayar programndan alnm kt
alnmaldr.
- Hava kanallarnn kritik devre kayp hesaplar yaplr. Bu hesaplamalarda to-
plam hava debileri de belirlenir.
- Hava kanal kayp hesabna gre klima santralnda kullanlacak fanlarn debi
ve basnlar seilerek yazlmaldr.
- Klima santralnda kullanlacak taze hava oranlar, kullanlacak ltrelerin
tipi ve zellikleri, s geri kazann cihaz kullanlacak ise seim zellikleri,
fanlarn debi ve basnlar, soutucu-stc batarya kapasitesi, kullanlacak
su scaklklar, susturucu tipi ve zellikleri, nemlendirici tipi ve zellikleri
belirtilmelidir.
- Havalandrma tesisat sisteminin mekanik tesisat otomasyon senaryosu ve sis-
tem emalar hazrlanacaktr.
24 25 24 25
G - HJYENK KLMA TESSATI PROJES DENETM
ESASLARI
G 1 PROJENN ONAYA SUNULMASI
MMO Hijyenik Klima ve Havalandrma Tesisat Proje Hazrlama ve Uygulama
Esaslarna uygun olarak hazrlanan projeler hijyenik klima tesisat raporu ve he-
sap detaylar ile birlikte onaya sunulacaktr.
G 2 VAZYET PLANI VE KEST
Vaziyet plan zerinde atda ve bahede bulunan cihazlarn ve tesisat dairelerinin
yeri gsterilecektir.
G 3 TESSAT DARES
- Mimari projeyide ilgilendiren tesisat aft detaylar izilecektir.
- Hijyenik klima sistemine hizmet eden cihazlarn klima santralar, egzost as-
piratr, soutma grubu, pompalar, paket klima cihazlar vb.lsne uygun
olarak yerleimi yaplacaktr.
- Klima santral hava kanal balantlar, taze hava al, egzost havas at yerl-
eri ve balantlar gsterilecek, zerine ebatlar ve debileri yazlacaktr. Taze
hava al ve egzost havas at panjuru ebatlar yazlacaktr
- Cihazlarn boru balantlar, vana ve dier ekipmanlarn balantlar, aplar
belirtilecektir.
G 4 KAT PLANLARI
- Hijyenik mahallerin hesplamalar ve projelendirmesi MMO Hijyenik Kli-
ma ve Havalandrma Tesisat Proje Hazrlama ve Uygulama Esaslar gre
yaplacaktr.
- Yatay planlarda hesaplamalar sonucu belirlenen hava debilerine gre hava
kanallarn datm, ebatlarna uygun olarak ift cizgi izilecek.
24 25
24 25
- Proje tasarmnda hava kanallarnn gzergh belirlenirken, mimari projede
belirtilen kolon ve kirilerin yerleri dikkate alnmaldr.
- Hava kanallarnn ebatlar, hava debisi, eme emi durumuna gre ok yn-
leri kat planlarnda gsterilecektir.
- Hava kanallar zerine yerleitirilecek menfezlerin, hepa ltrelerin tipleri,
ebatlar, hava debileri, hava ak ynn gsteren iaretler planlar zerinde
gsterilmelidir.
- Hijyenik mahallerin basnlandrma ynleri ve debileri planlar zerinde gs-
terilmelidir.
- Hava kanallarnn ask detaylar planlar zerinde gsterilecektir.
- Hava kanallarnn getii tesisat aftlarnn yerleim detay ll olarak
hazrlanacaktr.
- Hijyenik klima cihazlar kat planlarnda yerletirilmi ise llerine uygun
olarak yerleim detaylar, kanal balantlar, boru balantlar, ebatlar ile
birlikte belirtilmelidir.
- Kat planlarnda mahal listesi oluturulacak, seilen cihazlarn, VAV, CAV, hepa
ltre ve kutusu, menfez, elektrikli stc vs. tipi zellikleri belirtilecektir.
G 4.1 ATI KAT
(Soutma grubu, klima santral vs.)
- Soutma grubu, klima santral, vs. kanal balantlar, boru balantlar ebatlar
ile birlikte belirtilmelidir.
- Klima santralnn hava kanal balantlar, eme, emi, egzost, taze hava
kanal balantlar lleri, panjur lleri ile birlikte gsterilecektir.
- Taze hava al ve egzost at noktalar MMO Hijyenik Klima ve Havalandrma
Tesisat Proje Hazrlama ve Uygulama Esaslarnda belirtilen hususlara dikkat
edilerek belirlenecektir.
G 5 KOLON EMASI
- Kat plan soutma-stma tesisat cihaz ve boru tesisat balants sras kolon
emas ile ayn olmaldr.
kat ), taban deme kalnl, deme kalnl, su basmandan itibaren
26 27 26 27
- Kritik devre belirlenmeli, gidi ve dn iin ayr ayr numaralandrlmaldr.
yanna yazlmaldr.
- Tesisat kolon borular slak hacim demelerinden geirilemez.
- Hesap sonras seilen soutma grubu, pompas, kaide zerine izilir.
- Hesap sonucu belirlenen soutma grubu, bzlme deposu ve sirklasyon
pompalar izilir ve boru balantlar gsterilir.
- Kolon emasnda ana cihazlarn soutma grubu, kazan, pompa, klima santral
vs. boru, vana balant detaylar tam olarak gsterilemedii durumlarda
ayrca sistem akm emas izilmeli dir.
- Klima sisteminin karmak olduu ve planlarda tasarmm anlatlamad nok-
talarda kesit detaylar izilmelidir.
G 6 ZOMETR EMASI
- Hava kanallarnn cihazdan itibaren izometrisi izilmeli, debi ve kanal ebatlar
yazlmaldr.
- zometri emas zerinde hava kanallar zerine yerletirilen menfezlerin,
hepa ltrelerinin, VAV, CAV, elektrikli stc vs. tipleri, hava debileri, hava
ak ynleri belirtilmelidir.
- Taze hava, egzost hava miktarlar, panjur lleri izometri emas zerinde
gsterilmelidir.
- zometri emas zerinde, hava kanallar kritik devre hesaplar iin kanallar
numaralandrlmal ve metraj belirtilmelidir.
- Cihazlarn kapasite ve zellikleri belirtilmelidir.
- Havalandrma sisteminin karmak olduu ve planlarda tasarmm
anlatlamad noktalarda kesit detaylar izilmelidir.
G 7 HJYENK KLMA TESSAT RAPORU
lecektir.
26 27
26 27
lirtilmelidir.
belirtilecektir.
- Tasarm yaplan hijyenik klima sisteminin temel amac irdelenerek, seilen
ilenecektir.
- Hijyenik mahallerin s kazan kayp hesaplarna gre belirlenene hava de-
bileri, DIN 1946-4 standardn esas alarak hazrlanan MMO Hijyenik Klima
ve Havalandrma Tesisat Proje Hazrlama ve Uygulama Esaslarnda be-
lirtilen hava deiim saylar ile kontrol edilecektir ve yksek olan debi esas
alnacaktr.
- Hijyenik klima santral seimine esas olan psikrometrik diyagram yaz/k
alma artlarna gre izilmeli ve detaylar yazlmaldr.
- Hava kanallarnn kritik devre kayp hesaplar yaplr. Bu hesaplamalarda to-
plam hava debileri de belirlenir.
- Hava kanal kayp hesabna gre klima santralnda kullanlacak fanlarn debi
ve basnlar seilerek yazlmaldr.
- Klima santralnda kullanlacak taze hava oranlar, kullanlacak ltrelerin
tipi ve zellikleri, s geri kazann cihaz kullanlacak ise seim zellikleri,
fanlarn debi ve basnlar, soutucu-stc batarya kapasitesi, kullanlacak
su scaklklar, susturucu tipi ve zellikleri, nemlendirici tipi ve zellikleri
belirtilmelidir.
- Hijyenik klima santral soutucu batarya kapasitesine gre soutma grubu ka-
pasitesi ve zellikleri belirlenecektir.
- Soutma grubu ve klima cihazlarnn boru balantlarna gre boru kayp he-
sap izelgesi kullanlarak boru ap hesab yaplr.
- Yaplan boru kayp hesabna gre pompa seimin yaplr.
- Bzlme deposu hesab yaplmaldr.
- Hijyenik klima sisteminde kullanlacak cihazlarn teknik artnameleri tesisat
raporunda belirtilecektir.
- Hijyenik klima tesisat sisteminin mekanik tesisat otomasyon senaryosu ve sis-
tem emalar hazrlanacaktr.
28 29 28 29
H - DOALGAZ TESSATI PROJES DENETM ESASLARI
- Doalgaz boru hatt altyap tesislerine yeterli uzaklkta olmaldr.
- Gaz tesisat topraklamas bakr ubuk veya bakr plaka kullanlarak
yaplmaldr
- Bina balant hatlarnn yeraltnda tesis edildii durumlarda; Toprak alt
PE kapl elik boru hatlarna katodik koruma yaplmaldr. Katodik koruma
uygulamas yaplan sistemlerde magnezyum anotlar kullanlr.
- Bina balant hatlar binaya, bina giriine yakn, yeterince aydnlatlm, kendi
kendine havalanabilen, kuru, ve kolayca ulalabilen bir yerden girilmelidir.
Doalgaz borular bina ortak mahallerinden gemelidir. Yangn merdiveni
yanndan geemez.
- Doalgaz bina balant hatt zerine rahata ulalabilecek ( 1,90m.-2,10 m)
hasar grmeyecek bir noktaya tm tesisatn gaz hattn kesecek ana kesme
vanas bulunmaldr. Bodrum girisi oncesinde, dar AKV konulmal Kapah
hacimler havalandrlmal ve Alarm cihazi , selenoid vana kullanlmaldr.
- AKV ve kolon vanas ap hattn ap ile ayn olmaldr. Yalnzca DN65 hz
snrlamas ve basn kayplar dikkate alnmak suretiyle DN50 dili vana
koyulabilir.
- Doalgaz hatlarnn duvar ve demeden geilerinde koruyucu klf borusu
kullanlmaldr.
- Doalgaz borular ile telefon, elektrik hatlar ve scak, kzgn akkan borular
en az 15 cm. lik aklk olmaldr.
- Gaz borular kapal hacim iinden geirilmemelidir. Ancak tesisat aft iinden

Elektrik kablolar 50 cm.
Kanalizasyon borular
Agresif akkan borular
Oksijen borular
Dikine Gei : 50 cm.
Paralel Gei : 100 cm.
Metal borular 50 cm.
Sentetik borular 30 cm.
Ak sistemler (kanal v.s.)
Dikine Gei : 50 cm.
Paralel Gei : 100 cm.
Dier altyap tesisleri 50 cm.
28 29
28 29
geirildiinde bu aft tam olarak havalandrlacak biim ve boyutta olmaldr.
Tesisat aft her kattan ulalabilir olmaldr.
- Sva altnda doalgaz borusu denemez. tesisat borular aydnlk, asan-
sr boluu, havalandrma, at aras, duman ve p bacalar ile davlumbaz
iinde, yakt depolarndan, asma tavan iinden ve yangn merdivenlerinin ii
veya bitiiinden geirilmemelidir.
- Bina kolon hatlarnn havalandrlmas iin gazn toplanmas muhtemel olan
yerler (bina st kat sahanl) d ortamla dorudan veya kanal kullanlarak
irtibatlandrlmaldr. (150 cm)
- Gaz teslim noktas ile saya giri vanas arasndaki tesisatlarda, toprak alt hat-
larda, retim amal ticari yerlere ait tesisatlarn sayatan sonraki ksmlarnda
DN25 ve st aplar iin kaynakl birletirme yaplmaldr.
- Saya giriinde kesme vanas bulunmaldr. Saya ve balant borular duman
bacalar zerine, asansr giri kaps zerine, balkona, konut kaps zerine
koyulamaz. Merkezi sistem sayalar kazan dairesi dna koyulmaldr.
- Doalgaz boru apnn gerekli debiye gre seimi yaplp, hz ve toplam
basnc kaybna gre ap seimi yaplmaldr.
- Baca kesiti cihaz kapasitesi ve baca yksekliine gre ilgili TSE ye
gore(TS13384)hesaplanm olmaldr.
- DN 65 ve zeri apl vanalar ansl olmal. Dardaki vanalar, havalandrlm
kutu iine alnmaldr.
- Kazan dairesi girisi ortak mahalden olmaldr. Kazan dairesinden kolon hatti
gecirilmemeli. Alarm cihazi ve selenoid vana kullanlmaldr. AKS kazan
dairesi dna yerletirilmelidir. Kazan topraklamasi yapilmali, Yakit tanki ip-
tal edilmelidir.
H 1 CHAZ YERLEMLER;
H 1.1 A-TP BACASIZ CHAZLAR ( ocak, pasta frn v.b. )
- Yatak odas, banyo, WC, merdiven boluu, aydnlklara, 12m den kk
hacimlere yerletirilemezler. Bulunduu yerde en az 150 cm lik havalandrma
menfezi bulunmaldr. Mmkn olmad durumda komu mahallerin
havalandrmas salanr. Bu mahaller yatak odas,WC, banyo olamaz.
H 1.2 B-TP BACALI CHAZLAR
- Baca duvarlar zerine, apartman aydnlklarna, ak balkon, Yatak odas,
banyo, WC, merdiven boluuna, net hacmi 8 m ten kk mahallere koy-
30 31 30 31
ulamaz. Cihazn monte edilecei mahal hacmi cihaz toplam kapasitesinin her
1Kw I iin 1 m olmaldr.
H 1.2.1 B1 TP(FANLI-BACALI) CHAZLAR
- Yatak odas, banyo, WC, merdiven boluu, aydnlklara, 8m den kk
hacimlere,baca duvarlar zerine, ak balkonlara yerletirilemezler.
H 1.3 C TP CHAZLAR
- Bina merdiven boluu, Baca duvarlar zerine, apartman aydnlklarna, ak
balkonlara, yerletirilemezler. Ak balkona kabinli olarak koyulabilir.
- Atk gaz; baca k direk d ortama olmaldr. Geit ve koridorlara, dar saak
aralklarna, binalarn havalandrma ve aydnlk boluklarna k yaplamaz.
Kaldrmda baca ykseklii en az 2m., ak alanda 0,30 m. Olmaldr. Kar
bina ile mesafesi en az 3m. Olmaldr. Dikeyde k aras mesafe en az 2,5 m.
Olmaldr. at ile 0,5m. Olmaldr.
H 1.4 YOUMALI CHAZLAR
- Bina merdiven boluu, genel kullanma ak koridorlara, baca duvarlar
zerine, apartman aydnlklarna, ak balkonlara, yerletirilemezler. Yatak
odas, banyo, WC vb. Mahallere balanamazlar. Yakma havasn d ortamdan
alan 50 kw st kapasitede olan cihazlar ve yakma havasn bulunduu ortam-
dan alan cihazlar; cihazn tesisi dnda baka bir amala kullanlan mahallere
koyulamazlar.
H 2 KASKAD BACA SSTEM
- Sadece ayn yakt yakan ve kapasiteleri eit olan cihazlar bu sistemle
balanmaldr.
- Yakma havasn d ortamdan alan cihazlarn tesisedildii mahalde d atmos-
fere alan en az 150 cm lik menfez olmal.
- Kesinlikle ortak (nt) bacalara cihaz balanmamaldr.
- Bacal cihazlar sadece mstakil bacaya balanabilir. Minimum etkili baca
ykseklii 4 m dir. Mevcut tula veya beton baca iine gmlek baca geir-
ilmelidir. Baca yaltm yaplmaldr.
- Her kazan ayr bacaya balanmaldr. Kazanlar bacaya en yakn yere
yerletirilmelidir. Atk gaz k borular en az %3 ykselen eimle tesis ed-
ilmelidir. En ok 2,5m. Uzunluunda olmaldr.
- Kazan dairesinde yakt tank bulunmamaldr. Kaplar yanmaz malzemeden
olmaldr. Kazan daireleri direk olarak havalandrlmaldr.
30 31
30 31
I - ASANSR AVAN PROJES DENETM ESASLARI
- Asansr Ynetmeliinde asansr avan projeleri mimari proje ile birlikte
yaplacak ve mimari projeye esas olacaktr. denilmektedir. Asansr avan
proje ile mimari proje birbiri ile uyumlu olmaldr.
- Asansr avan projede kullanlan kuyu lleri, kuyu dibi derinlii, makina
dairesi lleri mimari proje ile uyumlu olmaldr.
- Asansr avan projesinde mimari projeye uygun olarak, yapnn zellik
ve kullanm artlarna uygun trak hesab yaplr. Trak hesabnda yatak
odas iin iki, dier odalar iin bir kii alnarak binada bulunan insan says
hesaplanr.
- Gvenlik tertibatnn almasyla klavuz raylara gelen dey kuvvet, kuyu
tabann etkileyen gvenlik tertibat ve tampon arpma kuvvetleri, kuyu st
betonunu etkileyen kuvvet hesaplar yaplmaldr.
- Asansr motor gc hesab yaplmaldr.
- Trak hesab sonucu kan kii saysna gre kabin tasarm yaplmaldr.
- Trak hesabna gre seilen asansr kii saysna gre, kuyu lleri ve
kabin lleri TS 10922 EN 81-1 veya EN 81-2de verilen llere uygun
olmaldr.
- Kuyu lleri, kabin lleri, kar arlk, klavuz raylar, kabin ve kat
kaplarnn tanmland asansr kuyusu yatay kesiti izilmelidir.
- Asansr kuyusu tabanna gelen P1 P2 kuvvetleri ile raylara gelen Pk ve Pr
kuvvetlerini gsteren kesit izilmelidir.
- Kuyu dibi ve kuyu st lleri ile kat yksekliklerinin ve kabin ve kap
yksekliinin ve makina dairesinin gsterildii nden ve yandan kuyu kes-
itleri izilmelidir.
- Makina dairesi izilmelidir. Makina dairesinde en az iki adet havalandrma
penceresi olmal, makine dairesi kaps dar doru almal, yangn
ynetmeliine gre kuyu zerinden atya kadar kan en az 0,01 m olmak
zere kuyu alannn 0,025 kat kadar bir duman tahliye bacas olmaldr. As-
ansr tabya betonunun en az iki tarafnn ak olmas tavsiye edilmelidir.
Makina dairesi iinden asansrle ilgili tesisat haricinde baka bir tesisat hatt
geirilmemelidir.
- Motorun yerletirilecei platform stndeki halat delikleri ve llerini gs-
teren kesit izilmelidir.
32 33 32 33
J - ASANSR UYGULAMA PROJES DENETM ESASLARI
- Yapnn zelliine gre mar kanunu ve bal ynetmeliklerinde ki tarier
dikkate alnmal ve projede bu zellikler aranmaldr. (rnein: engelli asan-
sr, itfaiye asansr ve sedye asansr gibi.)
- Makina dairesi iinden asansrle ilgili tesisat haricinde baka bir tesisat hatt
geirilmemelidir.
- Asansr uygulama projesinde TS EN 81-1 (elektrikli asansrler) veya TS EN
81-2 (hidrolik asansrler)ye gre hesaplar yaplr.
- Proje izimlerinde olmas gerekenler;
- Makina, makara ve tehizat daireleri dahil olmak zere asansr tesisini anla-
mak iin gerekli plan ve kesitler.
- Kuyu st boluu ve alt boluundaki gvenlik hacimleri;
- Kuyu altnda girilebilecek yerler;
- Ayn kuyuda birden fazla asansr bulunmas durumunda, asansrler arasndaki
gvenlik blmeleri;
- Konsollar iin ngrlen delikler;
- Tahrik makinas ve belli bal tehizatn yerleme planyla birlikte, makina
dairesinin vaziyet plan ve ana lleri, tahrik kasna veya tamburun lleri,
havalandrma delikleri, bina ve kuyu tabanna reaksiyon kuvvetleri;
- Makina veya makara dairesine giri;
- (varsa) Makina dairesi vaziyet plan ve ana lleri, kasnaklarn konum ve
lleri;
- Makina dairesindeki dier tehizatlarn yerletirme planlar;
- Durak kaplarnn dzeni ve ana boyutlar;
- Bakm ve imdat kaplarnn dzeni ve ana boyutlar;
- Kabin ve girilerinin boyutlar;
- Eik ve kabin kapsndan kuyu duvar i yzeyine kadar olan mesafeler;
- Kapal kabin ile durak kaps arasndaki yatay mesafe;
- Asansr montajnda kullanlan malzemelerin teknik zellikleri
32 33
32 33
- Ask halatlarnn ana karakteristikleri; gvenlik katsaylar, halat says, ap,
yaps, kopma yk; zincirlerin cinsi, yaps, bakla boyu, kopma yk; ve
varsa dengeleme halatlar;
- Hz reglatr halat halatnn ana karakteristikleri; ap, yaps, kopma yk,
gvenlik katsays;
- Klavuz raylarnn boyutlar, kayma yzeylerinin boyutlar ve ileme
ekilleri;
- Dorusal karakteristikli enerji depolayan tipteki tamponlarn hesaplanmas ve
boyutlar;
- (varsa) Oturtma tertibatnn alma plan;
- (varsa) Hidrolik svsnn zellikleri ve tipi.
34 35 34 35
K - YANGIN SNDRME TESSATI VE DUMAN TAHLYE
PROJELER DENETM ESASLARI
- Yangn Sndrme Tesisat ve Duman Tahliye Projelerinde, rapor ve hesaplar
bir arada, kat plan, kolon emalar ve boru izometriinin bir arada olmas
esastr. Projeler, dier tesisat projelerinin rapor ve projelerinden ayr olarak
dzenlenmelidir. Ancak iklimlendirme ve havalandrma tesisat ile birlikte
yaplacak duman kontrolnde, duman kontrol projeleri de yangndan korun-
ma ve sndrme projelerine ilave edilmelidir.
- Proje tasarm Mimarlar Odas onayl mimari projeye gre yaplmaldr.
- Proje kapak ve sayfa dzenleri MMO YANGIN SNDRME TESSATI
VE DUMAN TAHLYE PROJELER HAZIRLAMA ESASLARIna uygun
olmaldr
- Projede gsterilen cihazlarn ve borularn izgi kalnlklar MMO izim
tekniine uygun olmaldr.
- Yangn korunma ve sndrme projelerinde her paftada alttaki bilgiler (projeye
gre) yer almaldr.
- Tasarm standard
- Bina tehlike snf
- Sistem tr
- Sistem su talebi (debi, basn)
- Sprinkler zellikleri
- Sprinkler koruma alan
- Toplam koruma alan
- Su uygulama sresi
- Olas yangn snf
- Gazl Sndrme tipi
K 1 VAZYET PLANI
- Sayfa dzeni A4 formunda hazrlanmaldr.
- izgi kalnl 0,2 mm, yaz standard 0,3 mm olmaldr.
- Yn, arsa snr, yol ve kotlar gsterilmelidir.
34 35
34 35
- Yapnn 1/500 lekli plan veya byk ve yaygn yaplarda uygun bir lekte
olmas ve kat saysn belirten kesit izilmelidir.
- Birden fazla yap olmas durumunda bloklar aras boru balants, zon vana
yerleri, bina d hidrant yerleri ve pompa dairesi yeri gsterilmelidir.
- Yangn suyu deposu ve itfaiye balant az yeri gsterilmelidir.
- tfaiye tekilat ehir hidrant lek dahilinde ise vaziyet plannda gsterilme-
lidir.
K 2 KAT PLANLARI
K 2.1 BODRUM KAT
- lek 1/50 olmaldr.
- Bodrum kat plan onayl mimari projeden 0,2 mm izgi kalnl ile izilme-
lidir.
- Yangn pompa dairesi 1/50 lekte kat plannda gsterilmelidir.
- Hidrolik hesaplarda veya hesap tablosundan belirlenen boru aplar projede
gsterilmelidir.
- Yangn dolaplar, zon vanalar, check-valf, ak anahtarlar, test ve drenaj
vanas ve izleme anahtarl hat kesme vanas, drenaj balants projede gster-
ilmelidir.
- Kolon borular yerleri belirlenip numaralandrlmaldr. (YG1,YG2, .)
- Test ve drenaj vanas en yakn pis su hattna ak gzlenebilir ekilde
balanmaldr.
- Sabit boru tesisat bodrum katta tasarlanmaldr.
- Yangn tesisat ekipmanlar eksiksiz izilmelidir.
- Su deposu izilip detaylandrlmaldr.
- Pompa dairesinde su drenaj yaplmaldr.
- Gazl yangn sndrme tesisat (var ise) yatay plan, izometri emas izilmeli,
ekipmanlar ve balant detaylar gsterilmeli, kapasiteler belirtilmelidir.
K 2.2 ZEMN NORMAL KAT
- Mahallerin adlar (banyo, hol, mutfak, oda, salon vb.) yazlmaldr.
- Hidrolik hesaplarda veya hesap tablosundan belirlenen boru aplar projede
gsterilmelidir.
36 37 36 37
- Yangn dolaplar, zon vanalar, check-valf, ak anahtarlar, test ve drenaj
vanas ve izleme anahtarl hat kesme vanas, drenaj balants projede gster-
ilmelidir.
- Proje tasarmnda boru gzergah kolon ve kiri detayna gre belirlenme-
lidir.
- Kolon borular yerleri belirlenip numaralandrlmaldr.(YG1, YG2,)
- Test ve drenaj vanas en yakn pis su hattna ak gzlenebilir ekilde
balanmaldr.
- Sabit boru tesisat, sprinkler tesisat ve yangn dolaplar zemin ve kat
planlarnda gsterilmeli ve boru aplar yazlmaldr.
- Duvar, deme ve perde geileri ve yangn szdrmazl salanmaldr
ibaresi yer almaldr.
- Yangn gvenlik zonlar ve duman tahliye sistemi planlarda izilmeli ve kapa-
siteleri belirtilmelidir.
- Yangn ka merdivenlerinde basnlandrma izilmeli, kapasiteleri be-
lirtilmelidir.
K 3 KOLON EMASI VE BORU ZOMETR
- lek 1/50 olmaldr.
- Kat plannda tasarm yaplp izilen yangn tesisat ile kolon emasndaki ci-
haz, ekipmanlar ve boru dalm ayn olmaldr.
- Kolon emasnda cihazlarn yerden ykseklii bir tablo halinde belirtilme-
lidir.
- Yangn dolaplar, sabit boru tesisat ve sprinkler zon hatlar kolon emasna
izilecektir.
- Yamurlama (sprinkler) projesi boru izometrii olarak izilmelidir.
- Kolon emalar ve boru izometrii ayr paftalarda izilmelidir.
- Kolonlar numaralandrlmal, her katta boru ap ve ykleri yazlmaldr.
- Kolonlar bodrum kat toplamas ile ayn srada izilmelidir.
- Kritik devre seimi yaplm olmaldr. Kritik devre en uzak ve en yksek
noktadan yangn pompasna (dahil) kadar olan yangn tesisat boru sistemidir.
- Yatay planda en uzak, dey planda en yksek sprinkler boru hatt kritik
devre olarak seilmelidir. Proje tasarmna yangn dolab ve sabit boru tesisat
36 37
36 37
da dahil edilmeli, toplam debi pompa seiminde ve ana datmda dikkate
alnmaldr.
- Branman ve kolon hatt boru ap, kat ykseklii boyunca her blme
yazlmaldr.
- Boru aplar boru izometriine yazlmaldr.
- Kolon emasnda yangn dolab tipi, adedi ve su talebi ile basn deerleri
yazlmaldr.
- Gazl yangn sndrme tesisat (var ise) yapay plan, izometri emas izilmeli,
ekipmanlar ve balant detaylar gsterilmeli ve kapasiteleri belirtilmelidir.
K 4 YANGIN POMPA DARES
- Detay izimi 1/20 lekte yaplmaldr.
- Yangn pompa dairesi cihaz yerleim tasarm yaplmaldr. Cihaz
yerleimlerinde gerekli standart llere uyulmal, cihaz ve ekipmanlarn
montaj ve demontaj yaplabilecek ekilde tasarlanmaldr.
- Yangn pompa dairesi dier tesisattan ayr bir blmde olmal ve tehlike snfna
gre minimum 60 dakika yangna dayankl olacak ekilde yaplmaldr.
- Yangn pompa tesisat boru donanm izilmelidir.
- Boru ap lleri yazlmaldr.
- Pompa-boru tesisat armatrleri izilmelidir.
- Btn pompalarn basn ve debileri yazlmaldr.
- Pompa dairesine en az iki adet 6 kglk ABC tr tanabilir sndrc
konulmaldr.
- Yangn pompa dairesi ykseklii en az 2,10 m olacaktr. Kap girii minimum
61cmx2m olmaldr. Pompa dairesi su drenaj yaplmaldr.
- Pompa arln tayabilecek minimum 40 cm yksekliinde (altnda titreim
snmleyici plaka olan) pompa asesinden 15-20 cm daha uzun beton kaide
yaplmaldr.
- Dizel pompa imalatsnn deerlerine gre yeterli egzoz ve havalandrma
yaplmaldr.
- Cihazlara servis, muayene ve ayar yaplabilmesi iin minimum 75 cm alma
aln olmaldr.
- Yangn pompa tesisat boru donanm izgi kalnl aadaki gibi olmaldr
veya farkl izgi tipi ve kalnl kullanlacaksa lejant belirtilmelidir.
38 39 38 39
K 5 YANGIN SNDRME TESSATI RAPORU
K 5.1 YANGIN SNDRME SSTEM SEM
- Yangn sndrme sistemi seimi ve tasarm, ilgili ynetmeliklere ve standart-
lara uygun olmaldr.
K 5.2 SABT BORU TESSATI
- Yksek binalar ile kat alan 1000 mden fazla olan alveri merkezlerinde,
otoparklarda ve benzeri yerlerde slak veya kuru sabit boru sistemi tasarm
yaplmaldr.
- Sabit boru tesisat, itfaiye ve eitilmi personelin kullanmna olanak salayan
her katta azlar braklmal ve balant azlar yangn merdiveni veya yangn
gvenlik hacmi gibi korunmu meknlarda olmaldr.
- Sabit boru tesisat, bina dna karlmal ve itfaiye balant az olmaldr.
- Herhangi bir noktadan su alma azna olan mesafe 60 mden fazla
olmamaldr.
K 5.3 KURU SABT BORU SSTEM
- Ykseklii 22 mye kadar olan 7 kat ve daha alak binalarda kuru yangn
tesisat dey ve yatay boru aplar 2 olmaldr.
- Ykseklii 22 mden daha yksek yaplarda kuru yangn tesisat dey boru
ap 2 , branman boru ap 2 olmaldr.
- Yksek yaplarda ise, boru aplarnn belirlenmesinde 2 den az olmamak
zere boru ap iin hidrolik hesap yaplmaldr.
Yakt borusu Aralkl Y yazl dz izgi 0,4 mm izgi kalnlnda
Yakt gidi ar yakt borusu Aralkl FG yazl dz izgi 0,3 mm izgi kalnlnda
Yakt gidi mazot borusu Aralkl MG yazl dz izgi 0,3 mm izgi kalnlnda
Yakt dn mazot borusu Aralkl MD yazl dz izgi 0,2 mm izgi kalnlnda
Yakt dn ar yakt Borusu Aralkl FD yazl dz izgi 0,2 mm izgi kalnlnda
Basn rahatlatma borusu Dz izgi
0,6 mm izgi kalnlnda
ve basn hissetme yazl
olacak
Basn hissetme hatt Kesikli noktal izgi
0,6 mm izgi kalnlnda
ve basn hissetme yazl
olacak
Su borusu Dz izgi 0,2 mm izgi kalnlnda

38 39
38 39
- Kuru yangn tesisat borusu, yap girii ve her kat merdiven sahanlnda
tasarlanp itfaiye aralarnn balant yapabilmeleri iin azlar 110 mm AR
(Alman Rakoru) olmaldr.
K 5.4 YANGIN DOLAPLARI TESSAT SSTEM
- Yksek binalar ile toplam kapal kullanm alan 1000 mden byk im-
alathane, atlye, depo, otel, motel, salk, toplanma amal ve eitim amal
binalarda ve kapal kullanm alan 2000 mden byk olan btn binalarda
yangn dolab yaplmas mecburidir.
- Yangn dolaplar, her katta ve yangn duvarlar ile ayrlm her blmde
aralarndaki uzaklk 30 mden fazla olmayacak ekilde dzenlenmelidir.
(Binann yamurlama sistemi ile korunmas ve katlara itfaiye su alma az
braklmas halinde yangn dolaplar, slak tip yamurlama branman hattndan
beslenebilir ve aralarndaki uzaklk 45 mye kadar karlabilir)
- Dizayn debisi 100 l/dak ve lans giriindeki basn 400 kPa olmaldr. Debi
hesabnda iki dolabn ayn anda kullanlaca dikkate alnmaldr. Basncn
700 kPa gemesi durumunda basn drcler kullanlmaldr. (Bu tip sis-
tem tek bana sadece Dk Tehlike ve Orta Tehlike -1 tehlike snarnda
kullanlabilir.)
- Yetimi yangn sndrme grevlisi bulundurmak zorunda olan yaplarda,
yangn dolab dizayn debisi 400 l/dak ve lans giriindeki basn 600
kPa olmaldr. Basncn 900 kPa gemesi durumunda basn drc
kullanlmaldr.
K 5.5 YANGIN HDRANT TESSATI SSTEM
- mar planlama alan 5000 mden byk olan ve ierisinde her trl kullanm
alan bulunan yerleim alanlarnda d hidrant sistemi yaplmas zorunludur.
- Hidrantlarn yerleimi, mmkn olduunca yapnn veya binann tm evresini
kapsayacak ekilde tesis edilmeli, itfaiye ve aralarnn kolay yanaabilecei
ve balant yapabilecei ekilde dzenlenmelidir.
- Hidrant sistemi dizayn debisi en az 1900 l/dak. olmaldr. Debi, yapnn risk
snfna gre arttrlmaldr. Hidrant knda 700 kPa basn olmaldr.
- Hidrantlar aras uzaklk; ok riskli blgelerde 50 m, riskli blgelerde 100 m,
orta riskli blgelerde 125 m ve az riskli blgelerde 150 m alnmaldr.
- Normal artlarda hidrantlar korunan binalardan ortalama 5-15 m kadar uzaa
yerletirilmelidir.
40 41 40 41
- Hidrant sistemine suyu salayan boru donanmnda ring sistemi mevcut
deilse, kullanlabilecek en dk borunun ap 100 mm (4) olmal ve hidro-
lik hesaba gre belirlenmelidir.
K 5.6 YAMURLAMA (SPRNKLER) SSTEM
- Aada belirtilen yerlerde otomatik yamurlama (sprinkler) sistemi kurulmas
mecburidir.
- Yap ykseklii 30.50 mden fazla olan konut haricindeki btn binalarda,
- Yap ykseklii 51.50myi veya 17 kat geen konutlarda,
- Ara kapasitesi 20den fazla olan veya giri klar bamsz olsa dahi birden
fazla bodrum kat kullanan kapal otoparklarda ve 10dan fazla aracn asan-
srle alnd kapal otoparklarda,
- Birden fazla katl bir bina ierisindeki yatlan oda says 100 veya yatak
says 200 geen otellerde, yurtlarda, pansiyonlarda, misarhanelerde ve
yap ykseklii 21.50mden fazla olan btn yatakl tesislerde,
- Toplam alan 2000 mnin zerinde olan katl maazalarda, alveri, ticaret,
elence ve toplanma yerlerinde,
- Toplam alan 1000 mden fazla olan, kolay alevlenici ve parlayc madde
retilen veya bulundurulan yaplarda.
- Yamurlama sistemlerine suyu salayan sabit boru tesisat ap yaplacak hid-
rolik hesaplara gre belirlenmelidir.
- Bina ve tesisler, kullanm amalarna ve ierdikleri-depoladklar malzeme-
ler asndan dk tehlike snf, orta tehlike snf ve yksek tehlike snf
(Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelik Ek-1) olarak
ayrldklar risk gruplarna gre projelendirilmelidir.
- Tehlike snf, dk tehlike ve orta tehlike olan binalarda boru tablosu yn-
temine gre boru aplar belirlenmelidir. Proje tasarmnda aplarn tabloya
gre belirlenmesinden sonra hidrolik hesap yaplmaldr.
K 5.7 YANGIN SUYU DEPOSU VE TESSATI
- Sulu sndrme sistemlerinde en az bir gvenilir su kayna bulunmaldr.
Sulu sndrme sistemleri iin kullanlacak su depolarnn yangn rezervi olar-
ak ayrlm blmleri baka amalar iin kullanlmayarak, sadece sndrme
sistemlerine hizmet verecek ekilde dzenlenmelidir.
K 5.8 YANGIN POMPALARI VE EKPMANLARI
- Pompalar, kapal vana (sfr debi) basma ykseklii anma basma ykseklii
40 41
40 41
deerinin en fazla % 140 kadar olmal ve % 150 debideki basma ykseklii,
anma basma yksekliinin % 65inden daha kk olmamaldr.
- Sistemde bir pompa kullanlmas halinde, ayn kapasitede yedek pompa
olmas gerekir. Birden fazla pompa olmas halinde, toplam kapasitenin en az
%50si yedeklenmek artyla, yeterli sayda yedek pompa kullanlmaldr.
- Yedek dizel motor tahrikli pompa kullanlmad takdirde, yangn pompalarnn
enerji beslemesi gvenilir kaynaktan ve binann genel elektrik sisteminde
bamsz olarak salanmaldr.
- Her pompann ayr bir kumanda panosu ve ayr bir kumanda basn anahtar
olmaldr.
K 5.9 DUMAN KONTROL VE YNETM SSTEM
- Yap ykseklii 51.50 mnin stnde olan binalarn hol ve koridor gibi ortak
alanlarnda duman kontrol sistemi yaplmas mecburidir.
- Toplam alan 2000 myi aan kazan dairelerinde, kapal otopark alanlarnda
ve bodrum katlardaki depolarda mekanik duman tahliye sistemi yaplmas
mecburidir. Duman tahliye sisteminin, binann dier blmlerine hizmet
veren sistemlerden bamsz olmas ve saatte en az 10 defa hava deiimi
salamas gerekir.
- Otel, restoran, kafeterya vb. yerlerin mutfaklarndaki piirme alanlarnn me-
kanik egzoz sistemi binann dier blmlerine hizmet veren sistemlerden
bamsz olmal ve egzoz kanallar korunmam yanabilir malzemelerden en
az 500 mm aktan gemeli, egzoz dorudan darya atlmal ve herhangi bir
hava giri aklndan en az 5 m uzakta olmaldr. Mutfak egzoz kanallarna
yangn damperi konulmamaldr. Mutfak duman kontrol iin saatte en az 15
defa hava deiimi yaplmaldr.
- Duman Kontrol ve Ynetim Sistemi tasarm ve hesab Binalarn Yangndan
Korunmas Hakknda Ynetmelik (27.11.2007-2007/12937) Madde 86-87 ve
88de belirtilen esaslara uygun olmaldr.
K 5.10 MERDVEN BASINLANDIRMA SSTEM
- Aada belirtilen yerlerde merdiven basnlandrmas yaplmas mecburidir.
- Konutlar hari olmak zere, btn binalarda, merdiven kovasnn ykseklii
30.50mden fazla ise, ka merdivenleri,
- Bodrum kat says 4den fazla olan binalarda bodrum kata hizmet veren ka
merdivenleri,
- Yap ykseklii 51.50 mden yksek olan konutlarn ka merdivenleri,
42 43 42 43
- Yangn annda acil durum asansr kuyularnn yangn etkisi altnda kalmamas
iin acil durum asansr kuyular,
- Merdiven Basnlandrma Sistemi tasarm Binalarn Yangndan Korunmas
Hakknda Ynetmelik (27.11.2007-2007/12937) Madde 89da belirtilen es-
aslara, hesab da Yangn Sndrme Tesisat ve Duman Tahliye Projeleri Haz.
Es. (tmmob-mmo, ubat 2008) uygun olmaldr.
K 5.11 HDROLK HESAP TABLOSU
- Yangn tesisat numaralandrlmaldr.
- Yangn tesisatnn boru aplar, yk ve basn kayb hesaplanarak
yazlmaldr.
- Seilen pompa basnc ve debisi standartlara uygun olarak hesaplanarak be-
lirlenmelidir.
K 6 TANIMLAR
- Yap ykseklii : Bodrum katlar, asma katlar ve at aras piyesler dahil ol-
mak zere, yapnn ina edilen btn katlarnn toplam ykseklii ifade eder.
- Yksek bina : Bina ykseklii 21.50 mden veya 7 kattan fazla, yap
ykseklii 30.50 mden veya 10 kattan fazla olan binalar ifade eder.
42 43
42 43

44 45 44 45
M A..T.M. PROJELER DENETM ESASLARI
M 1 PROJENN ONAYA SUNULMASI
Projeler onay iin ilgili ubeye, aada belirtilen belgeleri ieren iki adet dosya,
her sayfas mhendis tarafndan kaeli ve imzal olarak teslim edilecektir.
- A..T.M. MNFERT ARA UYGUNLUK BELGES
- RAPOR
- A FORMU
- B FORMU
- C FORMU
- C1 FORMU
- DETAY RESMLER
- KOMPLE RESM
- FATURA
M 2 UYGUNLUK BELGES
- A..T.M. Mnferit Ara Uygunluk Belgesi ynetmeliklerdeki formata uygun
arkal nl yazl olmaldr.
- A..T.M. Mnferit Ara Uygunluk Belgesindeki ller aracn komple res-
minden alnmaldr.
- A..T.M. Mnferit Ara Uygunluk Belgesindeki arlklar hesap sayfalarndan
ve retici rma uygunluk belgesinden alnmaldr.
M 3 RAPOR
- Rapor sayfas MMO 400 nolu yayna uygun olmaldr
- Yaplacak olan imalat veya tadilatn ynetmeliklerdeki ilgili maddesi ve kk
yazlmaldr.
- malat veya tadilatla ilgili tip onay veya reglsyonlar yazlmaldr
M 4 A SAYFASI
- A sayfas MMO 400 nolu yayna uygun olmaldr
- Yaplan tadilat veya imalatla ilgili aklama yazlmaldr.
44 45
44 45
- Yazl deerler uygunluk belgesi, teknik belge, B,C veC1 formu ile uyumlu
olmaldr.
M 5 B SAYFASI
- B sayfas MMO 400 nolu yayna uygun olmaldr
- Teknik zellikler aracn fabrikasyon uygunluk belgesi, teknik belge, mmo 195
nolu yayn veya aracn zerinden alnmaldr.
- Hesapla bulunan deerler yazlmaldr.
- Komple resimdeki deerler yazlmaldr.
M 6 C SAYFASI
- C sayfas MMO 400 nolu yayna uygun olmaldr
- st yapl aralarda kasa boyu hesab yaplmaldr.
- stiap haddi hesab yaplmaldr.
- Yk dalm hesab en kk istiap haddine gre yaplmaldr.
- Hesapla bulunan toplam arlk ve ykl dingil arlklar retici rmann ve
ynetmeliklerde n grlen deerlere uygun olmaldr
- Aracn st yaps tanker ise tank stabilitesi hesab ve hacim kontrolu hesaplar
yaplmaldr.
- nsan tayan ara ise ynetmeliklerde ngrlen insan arlklar kabl ed-
ilmelidir.
M 7 C1 SAYFASI
- C1 sayfas MMO 400 nolu yayna uygun olmaldr
- nsan tayan aralarda moment diyagram aracn komple resmine gre
oluturulmaldr.
- Moment diyagramndaki deerler, uygunluk belgesindeki deerlerle uygun
olmaldr.
- Moment diyagramna gre yk dalm yapldktan sonra b deeri
bulunmaldr.
- veya daha fazla dingilli aralarda z1,z2,c1,c2,c3,a,b deerleri
bulunmaldr.
- Yaplan imalat veya tadilatn zelliine gre arala ilgili dier hasaplamalar
bu sayfaya yaplmaldr.
46 PB
- C1 sayfa boyutu A4 olmaldr.
M 8 DETAY RESMLER
- Detay resimleri MMO 400 nolu yayndaki antetli katlara uygun olmaldr.
- lek 1/1- 1.2.5 - 1/5 - 1/10 olmaldr.
- Mnferit tadilatlarda verilmesi gereken st yap balant detay veya tadilatn
zelliklerine gre detay verilmelidir.
- Seri tadilat veya seri imalatlarda btn detaylar verilmelidir.
M 9 KOMPLE RESM
- Kt lleri standartlara uygun olmaldr.
- Antet MMO 400 nolu yayndaki antete uygun olmaldr.
- lek 1/20 olmaldr.
- Komple resim aracn sa yanndan baklarak izilmelidir.
- Komple ara resmi en az grnl olmaldr.
- Yk tayan aralarda uygunluk belgesi ve hesap sayfalarnda kullanlan, aza-
mi uzunluk, azami genilik, azami ykseklik, c1,c2,c3,a,b,l,l2/2 deeri ve yk
tayan aralarla ilgili ynetmeliklerdeki verilmesi gereken ller verilme-
lidir.
- nsan tayan aralarda uygunluk belgesi ve hesap sayfalarnda kullanlan,
azami uzunluk, azami genilik, azami ykseklik, koltuk eksenleri arasndaki
l, a deeri ve insan tayan aralarla ilgili ynetmeliklerdeki verilmesi
gereken ller verilmelidir.
- Komple resimde kullanlan ller aralar zerinden alnm birebir l ile
ayn olmaldr.
M 10 FATURA
- Fatura MMO tarafndan belirlenen asgari cretler zerinden, retici rma
bilgileri ve ara cinside belirtilerek detayl bir ekilde hazrlanmaldr.

Mmo Proje Denetleme Eseaslari

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Mmo Proje Denetleme Eseaslari

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

tmmob

makina mhendisleri odas

You might also like