MMAR PROJE ZM VE SUNU STANDARTLARI

MIMAR, mesleini uygularken, almalarnda tasarmn izili belgeler ile bu belgeleri destekleyen yazl dokmanla ifade eder. Tasarlad binann eksiksiz ve kusursuz uygulanmasn salamak iin izili ve yazl olarak oluturduu belgeleri uygulama srecinde de gelitirebilir. Bu izili ve yazl belgeler MMAR'n tasarmn asgari olarak ifade etme aralardr. Mimar tasarmn ifade etmek iin var olan ve gelecekte de gelitirilecek baka ara ve yntemleri kullanabilir. MMAR tarafndan kullanlan bu aralarn ayn norm ve standartlarda olmas, hem mimardan hizmet bekleyenlerin onu daha kolay kavramalarna ve ortaya koyduu tasarm daha iyi alglamalarna ve dolaysyla mimara kar ykmllklerinde doru olarak yerine getirmelerine olanak salar, hem de mimarn bu hizmetlerine onay verenlerin ilerini kolaylatrr ve mimarlar arasnda dil birliini salar. MMAR'n hizmetlerini tam ve mkemmel olarak sunmas esastr. Bu esasa uygun olarak MiMAR'n almalarn ifade ettii belgelerde aranacak asgari koullar bu "STANDART" ile belirlenmitir.

1. BELGELERIN OALTILMASI VE SUNULMASI :

MIMAR, hazrlad izili ve yazl belgeleri zenle dzenler ve dzgn, dayankl ve iindekilerin ypranmasn ve dalmasn nleyecek dosyalar ierisinde ve mimar uygun grrse dijital ( saysal) kayt aralar ile VEREN/SAHB'ne sunar. 1.1- MMAR'n hazrlad yazl ve izili belgelerinin oaltlmas: MMAR, hazrlad izili ve yazl belgeleri en az; A : Hazrlk ve teklif almalar aamasnda: A-1 : Hazrlk ettleri raporunu A-2 : Mimarlk hizmetleri szlemesini A-3 : Fikir projesi belgelerini B C D : n proje belgelerini: : Kesin proje belgelerini : Uygulama projeleri almalar aamasnda: 4 nsha 4 nsha 4 nsha 3 nsha 3 nsha 2 nsha 2 nsha 3 nsha 2 nsha 2 nsha 2 nsha

D-1 : Uygulama projesi belgelerini D-2 : Sistem ve montaj detay belgelerini D-3 : malat detaylar belgelerini D-4 : Teknik artname belgelerini D-5 : Metraj- Keif- Maliyet analizi belgelerini E : hale aamasnda E- : hale dosyas belgelerini E-2 : hale yaplmas belgelerini F F-1 F1.1 F1.2 F-2 G : Uygulama denetimi aamasnda : Mesleki kontrolluk talimat belgelerini : Yapld projelerini : Kesin hesaplar : Mimari feni mesuliyet talimat belgelerini : Kabul ve teslim aamasndaki belgeleri

3 nsha 2 nsha 3 nsha 3 nsha 3 nsha

olarak oaltarak VEREN/SAHB`ne teslim etmek ykmllndedir. 1.2- Belgelerin daha fazla sayda oaltlmas: VEREN/ SAHB, herhangi bir nedenle MMAR'dan ykml olduu nshadan fazla oaltma isterse, bunun karl bedeli demesi durumunda, MMAR bu belgeleri oaltarak VEREN/SAHB'ne teslim etmek zorundadr. 1.3- MIMAR, hazrlad oaltt belgeleri dzgn ve dayankl dosyalar ierisinde teslim eder. Sunu dosyalar, kapanda, srtlnda ve zerinde; in (projenin) ismi Proje numaras

VEREN/SAHB'nin ismi ve adresi MMAR'n ismi ve adresi

belirtilmelidir.

2. PAFTA BOYUTLARI :
Mesleki denetim iin Mimarlar Odasna verilen projeler ve yazl belgelerin tm A 4 normuna uygun katlanabilir pafta dzenine sahip olacaktr. 3. PROJENN SUNU ESASLARI : Proje sunuluunda izili belgeler aadaki ekilde sralanr. 1. Genel bilgi paftalar 1-1: Proje bal, (Birinci sahife olarak) Proje Balnda u bilgiler yer alr; (bkz. rnek no:1) - in smi

- Mimarn veya mimarlk brosunun, ortaklnn irketinin;

smi Soyad, nvan, Sicil nosu, Bro Tescil Belge (BTB) no'su Adresi Vergi dairesi ve vergi nosu

- VEREN/SAHB'nin
smi Soyad, nvan, Adresi, Vergi dairesi ve vergi nosu - Proje bedelini hesaplamaya ilikin bilgiler, naat alan naat tr Kullanma amac m2 maliyet bedeli Yap yaklak maliyeti , Yap snf Mimari hizmet snf Zorluk kriterleri katsays ube tarife katsays numaras, M harfi, (Mimari proje izimi olduunu belirlemek zere) Copyright bilgileri, (Mimarn izni olmadan oaltlamayaca) Ortak mellif olan mimarlarn bilgileri ve imzalar, Mellif mimara ait bilgiler ve tadilat iznine dair olur imzas, - Mellifi belli olmayan yaplara ait VEREN/SAHB'nin verdii taahhtname noter onay tarih ve nosu, - Mimarlar Odas onay blm 1-2: Onay bal (ikinci sahife olarak) Projenin banda Belediye ya da ilgili kuruluu ve Yap denetim firmasnn onay iin dzenlenir. 1-3: Numerotaj krokisi 2- Vaziyet plan Bu. paftada, belirtilen standartlara uygun ve zerinde gerekli bilgileri ieren vaziyet plan yer alr. 3- Yerleim plan Bu paftada,belirtilen standartlara uygun ve zerinde gerekli bilgileri ieren yerleim plan ve ayn lekte kesitler yer alr. 4- Planlar (en alt kattan en st kata doru) 5-Kesitler (A-A Kesiti, B-B Kesiti,. n-n Kesiti olarak) 6- Cepheler (n cephe, arka cephe ve yan cepheler) 7- Sistem Detaylar (Proje dizinine girmesi isteniyorsa) 8- Mahal listesi Mahal listeleri her paftann uygun bir yerinde veya ayr paftada/ paftalarda yer alr. 9- Otopark hesab 10- Teknik Bilgiler (Is yaltm hesaplar ve detaylar, yangn snflar ve dayanm bilgileri, antiye tabelas, antiye koruma iskele ve perdesi vb.) 11- Gerekli dier proje ve belgeler: Yangn tahliye projesi vb

4- PAFTA BALII : Pafta balnda u bilgiler yer alr:

Mimarn ismi soyad, nvan, sicil nosu, BTB nosu, adresi in ismi Proje numaras Pafta ad izim lei izim tarihi Pafta nosu Blok no Tasarlayann ad izenin ad Paftay kontrol edenin ad M harfi (Mimari proje izimi olduunu belirlemek zere)

5- PAFTA DZEN : Pafta dzeni aadaki ekilde yaplr. "Pafta bal" paftann sa alt kesinde yer alr. Hakim rzgar, manzara ve Kuzey yn ayn yerde toplu olarak, paftann sa st kesinde gsterilir.

Pafta revizyon bilgileri pafta balnn zerine, aadan yukarya doru yazlr. Revizyon notlarnda u bilgiler yer alr. Revizyon sra numaras Revizyon aklamas Revizyon tarihi Revizyonu yapann imzas

Pafta zerindeki izimle ilgili aklayc bilgiler verilecekse, bu bilgiler paftann sa tarafna, Balk + Revizyon notlar zerinde yer alr. Planlar paftalar zerinde ayn bak ynnde yer alr.

6- PROJEYE NUMARA VERLMES: Mimar her yapt ie ve hazrlad projeye bir numara vermelidir. Mimarn hazrlad izili ve yazl belgeler ile yazmalarnn ayn ie ait olanlar mutlaka o iin /projenin numarasn tamaldr. 7- PAFTALARA NUMARA VERILMESI 1- Paftalar ya da dier izili ve yazl belgeler numaralanrken i aamalar belirtilmelidir. aamalarnn pafta numaralarnda kullanlacak ksaltlm ekilleri yledir; Fikir projesi : FP n proje : P Kesin proje : KP Uygulama projesi : UP Sistem detay : SD malat detay : ID Keif- Metraj : KM hale dosyas : IH Mesleki kontrollk : MK Kabul teslim : TM 2- Paftalar aadaki ekilde numaralanr : Fikir projesi i a. : FP-01, FP-02, ....FP-n n proje i a. : P-01, P-02, ...P-n Kesin proje i a. : KP-01, KP-02, ...KP-n Uygulama projesi i aamas : UP-01, UP-02, ....UP-n Sistem detaylar i aamasnda paftalara numara verilirken Yap blmleri ve yap elemanlarna gre gruplarna yaplr ve grup harfi ilave edilir. SD-A-01, SD-B-01, SD-Z-01, SD-A-02,........ SD-A-n SD-B-02, ........SD-B-n SD-Z-02, ........SD-Z-n

malat detaylar i aamasnda sistem detaylarndaki prensip uygulanr. ID-A-01, ID-A-02, ............ID-A-n ID-B-01, ID-B-02, .............ID-B-n ID-Z-01, ID-Z-02, .............ID-Z-n 3- Proje ayr ayr bloklardan oluuyorsa Blok numaras ya da harfi paftann adna ve bunun iin ayrlm yere yazlr. Pafta numarasna blok numara ya da harfi verilmez. Bina tek bir blok ise blok numaras ya da harfi verilmez. 8- YAPI BLMLER VE YAPI ELEMANLARINA GRE GRUPLAMA : MMAR'n tasarlad binay izimleri ile en anlalr ekilde ifade etmesi gerekir. Tasarlad binay blmlerine (Temeller, karkas, at vb.) ya da yap elemanlarna (Kap, pencere, salk donatm vb.) gre ayrarak tanmlamas projesini kolay anlalabilir olmasn ve kolay bulunup, tasnif edilmesini salayacaktr. Bu kodlama, uluslararas Sbf sisteminden yararlanlarak Y.A.E. (Yap Aratrma Enstits-TBITAK) tarafndan hazrlanm ve kabul edilmi bir sistemdir. A B C D E F G H I J K L M N O P R S T U V Y Z : Alt yap-evre dzenleme : Temeller : Strktr, karkas : at konstksiyonu : Demeler, merdivenler, rampalar : D ve i duvarlar : Duvar d kaplamalar : duvar kaplamalar : Deme ve merdiven kaplamalar : Tavan kaplamalar- Asma tavanlar : Yaltmlar, (su, s, ses) : at rtleri : Kaplar : Pencereler : Parmaklk- Korkuluklar : Stor, panjur, kepenk, gne krclar : atda aklklar, at fenerleri : Bacalar : (Bo) :Salk donatm,pis-temiz su,p,atk-gaz : Istma, havalandrma : Soutma- iklimlendirme : Elektrik donatm : Mekanik ulam (asansr, monarj, yryen merdiven) : Deme (sabit tefri, mobilya) : Hareketli tefri : Prefabrikasyon (n yapml yap elemanlar)

9- PROJELERDE KULLANILACAK LEKLER : MMAR projelerini dzenlerken aadaki leklerden birisini kullanr. Projesinin tereddt uyandrmayacak ekilde kolay anlalmasn salayacak lei MMAR kendisi seer. Projenin plan kesit ve grnlerinin; anlalma kolayl salamas bakmndan, ayn lekte olmas tercih edilmelidir. Aada projenin iyi ifade edilebilmesi iin plan ve projelerde kullanlan lekler verilmitir. Koyu yazl olanlar en ok kullanlan leklerdir. Vaziyet Planlar: 1/2000 Yerleim Planlar: 1/1000 Fikir Projeleri: 1/500 n projeler: 1/200 Uygulama Projeleri:1/100 Sistem Detaylar: 1/20 malat Detaylar: 1/5 1/1000 1/500 1/200 1/100 1/50 1/10 1/2 1/500 1/200 1/50 1/5 1/1

Vaziyet planlar: Tasarlanan binann zerinde ina edilecei imar parselinde ya da imar adasndaki konumunu ve imar parselinin evresine ait bilgileri ieren bu belge genellikle 1/1000 leinde imar plan paftalarndan yararlanlarak izilir. Projenin byklne ve elde edilen bilgi paftalarnn leine gre 1/2000

ve 1/500 lekleri kullanlabilir.

Yerleim planlar: Tasarlanan binann zerinde ina edilecei imar parselinde ya da imar adasndaki konumunu ll ve koordinatl olarak gsteren bu belge genellikle 1/200 leinde izilir. Projenin byklne ve elde edilen bilgi paftalarnn leine gre 1/100 ve 1/500 lekleri kullanlabilir. Fikir projeleri: Bir binann fikir projeleri genellikle 1/200 leinde izilir. Ancak, MIMAR isterse 1/100 ya da 1/50 leklerini ya da dier uygun grd lei kullanabilir. n projeler: Bir binann n projeleri genellikle 1/100 leinde izilir. Ancak, ierdii bilgiler ve izim teknii ayn kalmak koulu ile MMAR 1/200 ya da 1/50 leklerini ya da dier uygun grd lei kullanabilir. Kesin projeler: Bir binann kesin projeleri genellikle 1/100 leinde izilir. Ancak, ierdii bilgiler ve izim teknii ayn kalmak koulu ile MMAR 1/50 leini kullanabilir. Uygulama projeleri: Bir binann uygulama projeleri genellikle 1/50 leinde izilir. Ancak, ierdii bilgiler ve izim teknii ayn kalmak koulu ile MMAR 1/100 leini kullanabilir. Sistem detaylar: Sistem Detaylar genellikle 1/20 leinde izilir. Ancak, verilmek istenen bilgiler gerektiriyorsa 1/10 ya da 1/5 lekleri kullanabilir. malat detaylar: malat Detaylar genellikle 1/1 leinde izilir. Ancak, ierdii bilgiler ve izim teknii ayn kalmak, koulu ile MMAR 1/2 ya da 1/5 leklerini ya da dier uygun grd lei kullanabilir.

10- PROJE BLGLERNN EGDM: MIMAR, izili tm belgeleri arasnda gerekli aklamalar yazarak egdm salamaldr. Uygulama projesi u egdm bilgilerine sahip olmaldr.

Uygulama projelerinde izilmi sistem detaylar pafta numaralar, sistem detay ile ilgili ksma planda ve kesitte yazlmaldr. rnek: Merdiven sistem detay iin uygulama projesi plan ve kesitine (Bak: SD-D-06) yazlmaldr. izilen sistem detay paftalarna, sistem detaynn grld uygulama projesi pafta numaralar yazlmaldr. rnek: Merdiven sistem detay paftasnn sa kenarna, (Bak pafta: UP-01: Zemin Kat Plan UP-02: Normal Kat Plan UP-08: A-A Kesiti.... gibi)

11-YAPI ELEMANLARINA REFERANS NUMARASI VERLMES : Binada kullanlan, ayn trde olup farkl boyut ve zelliklere sahip yap elemanlarna (rnein; kaplar, pencereler, sabit tefri elemanlar hareketli tefri elemanlar merdivenler vb) zellik ve boyutlarn ayrt edici ekilde referans numaralar verilir. Merdivenler Kaplar Caml kaplar Camekanlar Pencereler Giri kaplar Gmme Dolaplar eklinde numaralandrlr. Boyutlar belirtilecek yap elemanlar u ekilde gsterilir. izgi zerinde ykseklik yazlr. izgi altnda genilik yazlr. 12-MAHALLERE NUMARA VERLMES : Tasarlanan binann tm mahallerine numara verilir. Mahal numaralar bu mahalle ilikili her trl izili ve yazl belge ve bilgilendirmede kullanlr. Bodrum kattaki mahaller Zemin kattaki mahaller Birinci kattaki mahaller n'ci kattaki mahaller : B-01, B-02,.B-n : Z-01, Z-02,...Zn : 101, 102,.......1n : n01,n02,........nn : Ml, M2.....................Mn : Kl, K2,.....................Kn : CKl, CK2,............. CKn : CMKl, CMK2,....CMKn : Pl,P2,.........................Pn : GKl, GK2,..............GKn : GDl, GD2,..............GDn

Mahal numaralar elips ierisine alnarak yazlr. 13-ALAN HESAPLARI : Binalarn alanlarnn hesaplanmasnda farkl yaklamlar vardr. Farkl yaklamlar dil birliini ortadan kaldrmakta ve yanl anlamalara yol amaktadr. Bu kargaay ortadan kaldrmak iin alan hesaplar aadaki ekilde yaplmal ve anlalmaldr. Bina inaat alan = brt alan = yap alan Iklklar hari, bodrum kat, asma kat, at arasnda yer alan mekanlar ve ortak alanlar dahil yapnn ina edilen tm katlarnn toplam alandr. Emsale dahil ve emsal harici alanlarn tm bina inaat alan olarak kabul edilir. Bina net alan = Net alan = Net kullanm alan Bina iindeki kullanlan mahallerin her birinin bitmi duvar kaplamasndan llerek bulunan alanlarnn toplamdr. 1 m2'den kk boluklar dlmez. Zemine oturan st ak teraslar hesaplanmaz. Balkonlar ayrca hesaplanr ve tamam alana dahil edilir. Kap aklklar alana dahil edilir. Gmme dolaplarn dey dzlemdeki alanlar ayrca hesaplanr ve gsterilir. Emsale dahil alan : mar plan hkmlerine gre (E=Emsal) ya da (K.A.K.S.=Kat alan katsays) uygulamas olan imar parsellerinde, parsel alanna gre (E) ya da (K.A.K.S) deerinin arplmas ile bulunan bina Emsal alandr. lgili yapnn tabi olduu farkl bir ynetmelik yoksa,Kat Alan Kat Says (KAKS) (Emsal) tanmndan : Yapnn btn katlardaki alanlar toplamnn parsel alanna oranndan elde edilen saydr. Katlar alan bodrum kat, asma kat, ekme ve at kat ve kapal kmalar dahil kullanlabilen btn katlarn klklar ktktan sonraki alanlar toplamdr. Ak kmalar, i ykseklii 1.80 m.yi amayan ve yalnzca tesisatn geirildii tesisat galerileri ve katlar, ticari amac olmayan ve yapnn kendi ihtiyac iin otopark olarak kullanlan blm ve katlar, yangn merdivenleri, asansrler, kalorifer dairesi, kmrlk, snak, su deposu ve hidrofor bu alana katlmazlar. Kullanlabilen katlar deyiminden konut, iyeri, elenme ve dinlenme yerleri gibi oturmaya, almaya, elenmeye ve dinlenmeye ayrlmak zere yaplan blmler ile bunlara hizmet veren depo ve benzeri alanlar anlalr. Emsal harici alan : Emsale dahil alan dnda ina edilmesine ve kullanlmasna izin verilen (Ak kmalar, i ykseklii 1.80 m.yi amayan ve yalnzca tesisatn geirildii tesisat galerileri ve katlar, ticari amac olmayan ve yapnn kendi ihtiyac iin otopark olarak kullanlan blm ve katlar, yangn merdivenleri, asansrler, kalorifer dairesi, kmrlk, snak, su deposu ve hidrofor, klk ve hava bacalar v.b. gibi) alanlardr. 14-PROJELERN ERECE BLGLER VE ZM STANDARTLARI : 14.1- MMAR PROJELERN DZENLENMESNDE BTN AAMALARINDA UYULACAK KURALLAR: a) Planlar, her paftada ayni bak ynnde yerletirilir. Seilen koordinat sistemi, mimari, statik ve tesisat projelerinde aynen ve ayn ynde kullanlr; paftalar arasnda uyum salanr. b) Plan paftalarnda d l izgileri, yap llerinin kolayca izlenebilmesini salayacak ekilde, yap d yzne yakn dzenlenir. l izgileri, ok sayda mahalden geecek ekilde, kesintisiz btn plan ya da kesit boyunca devam ettirilir. c) Grnler, asl giriin bulunduu grnten balayarak, saat ynnde ayr paftalarda ya da ayn paftada sra ile yer alr. d) Plan, kesit ve grnlerde; detaylandrlacak yap elemanlar ve blmleri tip ve saylarna gre harf ve numaralandrlr. Bunlar projenin her safhasnda aynen kullanlr. e) Yapnn esas girii nndeki tretuvar kotu 0.00 kabul edilerek btn kat demelerinin kaba yap kotlar verilir. Yaplar bierden fazla ise, her bina girii nndeki tretuvar kotu 0.00 olarak kabul edilir. Plankote veya yol krmz kotuna gre, bina kotlar dzenlenecek zemin kotu ile ilikilendirilir. 14.2- FKR PROJES AAMASINDA PROJELERN ERECE BLGLER VE ZM STANDARTLARI Fikir projelerinde l verilmesi zorunluluu yoktur. Mimar, fikrini tam olarak ifade etmesi iin gerekli grrse projesini llendirir. Fikir projesi, basit n proje niteliinde olup, mimar inceleme ve etdlerini bu aamada somutlar ve sunar. 14.3- N PROJE AAMASINDA PROJELERN ERECE BLGLER VE ZM STANDARTLARI 14.3.1- VAZYET PLANI ( N PROJE AAMASINDA) zerinde bina inaat yaplacak imar parselinin kent ierisindeki ya da imar plan snrlar ierisindeki yerini gsteren plandr. Tasarlanan bina ktlesi d konturlaryla ve yerleme planndaki konumuna uygun olarak gsterilir. a) Vaziyet plannda yaya ve tat ulam akslar, sokak ve cadde isimleri, toplu tanm durak ve istasyon yerleri iaretlenir.Hakim rzgar, manzara ve kuzey yn iaretleri, ayn yerde toplu olarak gsterilir. b) Mevcut durum: (yaplar, snrlar, yollar, yeil rt) imar snrlar nerilen yap konumlar ve evre dzenlemeye ait izgiler farkl teknikle izilir. Korunmas istenen bina, yeil rt vb. ile nerilen bloklar ve

c)
d) e)

f) g)
h)

korunmayan ksmlar belirtilir. Bloklar harflendirilir ve yksek bloklar, ykseldike kalnlaan izgilerle belirtilir. Bloklarn iine kat adetleri, gabarileri, zemine oturan alanlar yazlr. Paftann uygun bir yerinde toplam inaat alan belirtilir. Yapnn esas girii nndeki tretuvar kotu 0.00 kabul edilerek btn kat demelerinin kaba yap kotlar verilir. Plan, kesit ve grnler bu kota gre kotlandrlr. 0.00 kotu altna, plankote kotuna gre deeri yazlr. Bylece, 0.00 kotu ile plankote rper kotu balanm olur. Yaplar bierden fazla ise, her bina girii nndeki tretuvar kotu 0.00 olarak kabul edilir. Binann nemi gerektiriyorsa, evreyi de ieren gerektirmiyorsa arsa iini gsterir en az iki adet siluet izilir. Binann en gayri msait duruma gre evresini glgeleme durumu lekli olarak iaretlenir. Vaziyet plan btn i aamalar iin ayn standartta hazrlanr.

14.3.2. YERLEME PLANI ( N PROJE AAMASINDA) a) Mevcut durum: (yaplar, snrlar, yollar, yeil rt) imar snrlar nerilen yap konumlar ve evre dzenlemeye ait izgiler farkl teknikle izilir. Korunmas istenen bina, yeil rt vb. ile nerilen bloklar ve korunmayan ksmlar belirtilir. Hakim rzgar, manzara ve kuzey yn iaretleri, ayn yerde toplu olarak gsterilir. b) Bloklar harflendirilir ve yksek bloklar, ykseldike kalnlaan izgilerle belirtilir. c) Bloklarn iine kat adetleri, gabarileri, zemine oturan alanlar yazlr. Paftann uygun bir yerinde toplam inaat alan belirtilir. d) Yapnn esas girii nndeki tretuvar kotu 0.00 kabul edilerek btn kat demelerinin kaba yap kotlar verilir. Plan, kesit ve grnler bu kota gre kotlandrlr. 0.00 kotu altna, plankote kotuna gre deeri yazlr. Bylece, 0.00 kotu ile plankote rper kotu balanm olur. Yaplar birden fazla ise, her bina girii nndeki tretuvar kotu 0.00 olarak kabul edilir. e) Binann nemi gerektiriyorsa, evreyi de ieren gerektirmiyorsa arsa iini gsterir en az iki adet siluet izilir. f) Binann en gayri msait duruma gre evresini glgeleme durumu lekli olarak iaretlenir. g) Paftann uygun yerine, bloklarn kat adetleri, gabarileri, her kat alan, toplam inaat alanlar yazlr. h) Bloklarn, yol ve komu binalara, parsel snrlarna rper noktalarna, korunacak yaplara uzaklklar, gerekiyorsa konum alar eksiksiz llendirilir. i) Blok keleri, arsa ii servis yollar, istinat duvarlar,meyil rampa ve merdivenlerin balang ve biti noktalar, servis avlular, zemin altndaki tesisler ve gerekli baka noktalar plankote rper kotuna gre kotlandrlr ve bu kotlarn altna ayrt edilebilecek ekilde hali hazr duruma ait kot yazlr. j) Kanal belgesine ya da fen ilerinde alnan kanal bilgilerine uygun olarak kanal yeri, kotu ve lleri yerleme planna ilenir, neri balant yeri belirtilir. k) Otopark ynetmeliine uygun olarak parsel iinde dzenlenen otopark yerleri belirtilir, llendirilir ve m2'leri yazlr. Paftann bir kesine otopark alan ihtiyac hesab yazlr. l) Elektrik, su havagaz, PTT girileri, kofre, braman kutu yerleri yerleme plannda gsterilir ve yanlarna kapasiteleri yazlr. m) Yerleme plan paftasnn bir kesine yap yaklak maliyeti hesab, yap zorluk snf, yap tr/ trleri cetvel eklide yazlr. 14.3.3. PLANLAR ( N PROJE AAMASINDA) a) htiya programnn tam olarak gerekletirildii benzer katlarn biri ile dier katlarn tm izilir. Tekrar eden katlar iin aklama yazlr. b) Planlar, pafta veya paftalar zerinde ayn bak ynnde yer alr, her paftada hakim rzgar, manzara ve kuzey yn ayn yerde toplu olarak gsterilir. c) D ller, dtan-bina cephesine doru: 1. izgide blok ls, 2.izgide cephe hareketleri, 3.izgide tayc akslar olmak zere dzenlenir. d) Bloklar kodlanr, ierdikleri niteler yazlr. e) Blok ilerinden enine ve boyuna birer l izgisi geirilir. f) Her kat plannda kesit geirilen yerlerden kesit izgisi ve bak yn gsterilir. g) Dilatasyonlar her katta gsterilir. h) Her mahallin iine mahal no'su mahal ismi ve net m alan yazlr. i) Modller ve inai akslar belirtilir. j) nai elemanlar, kolon, perde duvar pano vb. ayr ,izim teknii ile izilir. k) Pano, caml blme gibi mahal ya da bina ayrm elemanlar eksiksiz gsterilir, gerekli aklamalar yazlr. Btn hacimler, birbirini tekrarlayan hacimlerin biri, ihtiya programna uygun olarak tefri edilir. l) Btn hacimler, ihtiya programnda belirtilen fonksiyonlarna uygun tefri edilir. m) Merdiven ve rampalarn k oklar izilir. Rampalarn eimleri, balang ve biti noktalar ile ara balantlar varsa bu noktalarn kotlar yazlr. n) Asansr ve monarjlar kapasitelerine uygun olarak ve m2 alan olarak belirtilir. o) Zemin kat planlarnda evre dzenlemesi, (tretuvar, balant yollar, giri platolar vb.) gerektii kadar ilenir, kuranglez grnleri izilir, ieklikler, bordrler gsterilir. p) Asma tavan yaplacak mahallere iaretlenir. q) Bacalar ait olduklar ve devam ettikleri katlarda eksiksiz gsterilir.

r)

Kaplarn al ynleri belirtilir. zere yapdaki ana malzemeleri gsterir mahal listesi dzenlenir. Yapnn donatmlar ile ilgili tm zellikler planlarda ematik olarak gsterilir ve gerekli aklama notlar yazlr. at plannda; eimler, su toplama yerleri, dereler, tesisat ve asansr kntlar, bacalar ve atya k delikleri gsterilir. Gerekli kotlandrma ve aklamalar yaplr.

s) Plan paftalarnn kelerine, maliyet tavanna ve bundan sonraki, i aamalarndaki kararlara esas olmak t)
u)

b) c)

f) h) i)

14.3.4. KESTLER ( N PROJE AAMASINDA) a) En az iki kesit izilir. Biri merdivenden, dieri yapnn konstrktif zellii olan yerlerden en ok bilgi verecek ekilde geirilir. b) Yapnn inai ve dekoratif elemanlar net ve ematik izgilerle belirtilir. Kesitin getii yerdeki mahallerin kodlar ve isimleri yazlr. c) Bir l izgisi zerinde kat ykseklikleri verilir. Dk demeler ve asma tavan yaplan yerlerde kaba deme stnden olmak zere kat ykseklii ayrca llendirilir. Pencere altlar, parapetler belirtilir. Dk demeler, asma tavan, alak blmeler ayrca llendirilir. Giri saaklar, meyilli atlar, at rtleri kaplamalar belirtilir. at yaltm sistemi yazlr. d) Bodrum duvarlarnda ve temelde yaltm gerekiyorsa sistem aklanr. Zemin suyu minimum ve maksimum kotlar yazlr. Kuranglezler izilir. e) Doal zemin nokta nokta neri zemin devaml izgi ile gsterilir ve her ikisine ait gerekli kodlandrma eksiksiz yaplr. Cephe elemanlarnn malzeme aklamalar yaplr. g) at eimi ve rt malzemeleri , dereler, yamur inileri belirtilir. Malzeme almlar yazlr. Dere mahya, saak kuleler asansr ve tesisat kntlar ile bacalar kotlandrlr. Kesit dzlemi arkasnda kalan bina grnleri izilir. Yapnn donatmlar ile ilgili tm zellikler kesitte ematik olarak gsterilir ve gerekli aklamalar yaplr. 14.3.5. GRNLER ( N PROJE AAMASINDA) a) Yap tek blok ise drt grn de izilir. Birbirinin ayn olan grnler izilmez. Bitiik dzendeki yaplarn grnen cepheleri izilir. Yap birka bloktan meydana geliyorsa yapnn mimarisini aklayan tm grnler izilir. b) Doal zemin izgi izgi, nerilen zemin ise devaml izgi ile gsterilir ve kotlandrlr. c) Zemin izgisi altnda kalan yap ksmnn d hatlar, kesik izgilerle belirtilir. d) Kullanlan d duvar kaplama malzemeleri yazlr. e) Yamur oluklar inileri, paratoner inileri gsterilir. f) evre dzenleme unsurlarndan cepheleri etkileyenler grn olarak gsterilir. g) Cephe paftasnn bir kesine d duvar aklklarnn s ynetmeliine uygun hesab gsterilir. 14.4- KESN PROJE AAMASINDA PROJELERN ERECE BLGLER VE ZM STANDARTLARI Kesin projelerin dzenlenmesi, n projeler dzenleme esaslarna uygun olarak yaplr. Ancak, bu aamada kesinletirilmi ve n projede belirlenmeyen hususlarn tm kesin projelerde gsterilir. n projeleri tamamlanm statik, B.A. strktr ve donatm projelerinin tm bilgileri mimari kesin projelere yanstlr. n projelerde gsterilmemi yapnn inai sistemi ile ilgili zellikleri olan ksmlarn aklama detaylar bu aamada verilir. 14.5- UYGULAMA PROJES AAMASINDA PROJELERN ERECE BLGLER VE ZM STANDARTLARI 14.5.1- VAZYET PLANI ( UYGULAMA PROJES AAMASINDA) zerinde bina inaat yaplacak imar parselinin kent ierisindeki ya da imar plan snrlar ierisindeki yerini gsteren plandr. Tasarlanan bina ktlesi d konturlaryla ve yerleme planndaki konumuna uygun olarak gsterilir. a) Vaziyet plannda yaya ve tat ulam akslar, sokak ve cadde isimleri, toplu tanm durak ve istasyon yerleri iaretlenir.Hakim rzgar, manzara ve kuzey yn iaretleri, ayn yerde toplu olarak gsterilir. b) Mevcut durum: (yaplar, snrlar, yollar, yeil rt) imar snrlar nerilen yap konumlar ve evre dzenlemeye ait izgiler farkl teknikle izilir. Korunmas istenen bina, yeil rt vb. ile nerilen bloklar ve korunmayan ksmlar belirtilir. c) Bloklar harflendirilir ve yksek bloklar, ykseldike kalnlaan izgilerle belirtilir. d) Bloklarn iine kat adetleri, gabarileri, zemine oturan alanlar yazlr. Paftann uygun bir yerinde toplam inaat alan belirtilir. e) Yapnn esas girii nndeki tretuvar kotu 0.00 kabul edilerek btn kat demelerinin kaba yap kotlar verilir. Plan, kesit ve grnler bu kota gre kotlandrlr. 0.00 kotu altna, plankote kotuna gre deeri yazlr. Bylece, 0.00 kotu ile plankote rper kotu balanm olur. Yaplar bierden fazla ise, her bina girii nndeki tretuvar kotu 0.00 olarak kabul edilir. f) Binann nemi gerektiriyorsa, evreyi de ieren gerektirmiyorsa arsa iini gsterir en az iki adet siluet izilir. g) Binann en gayri msait duruma gre evresini glgeleme durumu lekli olarak iaretlenir. h) Vaziyet plan btn i aamalar iin ayn standartta hazrlanr. 14.5.2- YERLEM PLANI ( UYGULAMA PROJES AAMASINDA)

n proje aamasnda dzenlenen yerleim plan zerindeki bilgilere ilave olarak aadaki bilgilerin de gsterilmesi gerekir. a) Mevcut durum (bina, snr, yol yeil rt vb) imar snrlar, nerilen yap konumlar ve saha dzenlenmesine ait izgiler vaziyet planna ilenir. Korunmas istenen ve korunmayan ksmlar farkl izimlerle gsterilir. Korunmayan binalarn yklma snrlar bloklar zerinde belirlenir. Mevcuda bitiik ilaveler yeni blok izgileri ile izilerek vaziyet plannda gsterilir. b) Korunmas istenen ve neri yaplarn, yol, yeil alan, havuz, pergole vb: bir rpere balanr ve uzaklklar gsterilir. c) Mevcut snrlar ve yollara gre byk farkllk getiren imar plan uygulamas sz konusu ise, girilerin, mevcut yollara gre geici olarak kullanlma olanaklar vaziyet plannda belirtilir. d) Binann nemi gerektiriyorsa evreyi de ieren, gerektirmiyorsa parsel snrlarna kadar iki kesit ya da siluet izilir. (Ayn lekte) Siluet ya da kesitlerin yanna ya da altna doal ve nerilen zemin kotlar belirtilir ve hafriyat miktar hesaplanarak m3 olarak yazlr. e) Fosseptik yaplacaksa yeri ve lleri belirlenir. f) Vaziyet plannda su ebekesi ile su balant yeri belirlenir. g) Vaziyet plannda, elektrik temin yeri ve ekli belirlenir. h) Drenaj kanallar vaziyet planna ilenir ve kotlanp, llendirilir. 14.5.3- PLANLAR ( UYGULAMA PROJES AAMASINDA) a) Btn kat planlar ile benzer kat planlar bir izilir, tekrar eden katlar iin aklama yazlr yma inaatlarda temel plan ilave edilir. b) Tayc,aks sistemi, statik projeye uygun harf ve saylarla (koordinat sistemi esaslarna gre X ekseni zerinde, harfler, Y ekseni zerinde saylar olmak zere) belirtilir. c) D ller, dtan bina cephesine doru: 1.izgide blok ls, 2. izgide cephe hareketleri, 3. izgide tayc akslar, 4. izgide doluluk ve boluklar, olmak zere dzenlenir. d) ller, her hacimde enine ve boyuna ikier l izgisi zerinde gsterilir. Birinci izgiler zerinde hacmin net en ve boyu, ikinci izgiler zerinde kap, pencere, kolon vb. elemanlarn genilikleri ile duvar zerindeki yerlerinin komu duvarlara uzaklklar yazlr. Bloklar, katlar ve katlardaki her mahal kodlandrlr ve mahal isimleri yazlr. Kat planlarnn kesit geirilen yerlerinde kesit izgisinin tm ve ak yn gsterilir. Dilatasyonlar ve bacalar her katta gsterilir ve llendirilir. Modller, inai akslar ve kesime noktalar belirtilir. i) Tayc elemanlar (kolon, perde, duvar, pano vb.) ayr izim teknii ve gerek boyutlar gsterilir, ileri koyulatrlr. j) Pano caml blme, alak duvar vb. gibi mahal ve bina ayrm elemanlar eksiksiz gsterilir ematik aklamalar yaplr, ykseklikleri yazlr. k) Mutfak, ofis, laboratuar, amarhane, banyo, WC vb. gibi hacimlerde btn tezgahlar, lavabo, eviye, banyo ve du tekneleri, pisuvar ve WC talar salk donatm ile doalgaz kullanmna ak blgelerde (Kombinin yeri) mekanda stma amal soba kullanlyor ise doalgaz sobasnn yeri ve bunlarn olduu mekanlarda bacann projelerine ve imalat tariflerine uygun izilir. l) Dey donatmla ilgili borular, kanallar yerlerinde ve llerinde ve tam adetlerinde izilir, ematik olarak kapladklar alan llendirilerek verilir. Donatmlarn, yapnn mimarisini ilgilendiren stc soutucu, iklimlendirici, aydnlatc, kanal az gibi cihazlar donatm projelerindeki gerek boyutlarna uygun olarak ve ematik olarak izilir. m) Varsa demelerdeki desenler,eimler szge yerleri, deme kaplamas malzemelerinin derz yerleri belirtilir. n) Btn doramalar detayna uygun ve ematik olarak izilir, alan kanatlar belirtilir, akslar gsteren izgiler zerinde en ve ykseklik (kaba yap boluu K790/220 gibi) gsterilir. o) Tavandaki kirilerin sarkntlar, nervr ve kasetler nokta nokta (ifade edecek kadar) gsterilir. Betonarme projesindeki lleri yazlr, kolon isimleri ve lleri yazlr. p) Esas giri n tretuvar kotu 0.00 kabul edilerek, demelerdeki btn kot farklarna ait deerler bitmi ve kaba yap kotu olarak ayr ayr gsterilir. q) Merdivenler konstrksiyonlarna uygun olarak izilir, merdiven numaras, basamak adedi, genilik ve rht ykseklii yazlr. Merdiven ve sahanlk aksn gsteren izginin basamaklar kestii noktalar k ynnde numaralanr ve bu izgi en son basamakta ok ucu olarak bitirilir, korkuluklar izilir, merdiven genilii lleri verilir. Balang ve biti noktalarnda ve sahanlklarda kaba ve bitmi deme kotlar verilir. Rampalarn k yn oklar, eimleri, korkuluklar, balang ve biti noktalarnn kaba ve bitmi deme kotlar yazlr ve tm lleri verilir. r) Asansr, yryen merdiven, monarjlar kapasitelerine ve donatm projelerine uygun olarak izilir. s) Zemin kat planlar da evre tanzimi, (tretuvar, balant yollar, giri platolar, ieklikler vb.) gerektii kadar ilenir. Kaba ve bitmi kotlar verilir, yap ile ilikili olarak llendirilir. t) Asma tavan yaplmas gerekli mahaller belirtilir. Malzemesi mahal listesinde gsterilir.Asma tavan kaplamas alt yz kotu yazlr. u) Plann getii dzlem ile tavan arasnda kalan imalat nokta nokta ilenir. (Saak ara kat kma vb.)

e)

f) g) h)

v)

arpk eri imalatlarn gerek lleri hesaplanarak zerlerine yazlr.

w) at plan izilir. Meyiller su toplama yerleri, dereler tesisat ve asansr kntlar, bacalar at k
delikleri gsterilir ve' gerekli kotlar verilir. x) Yamur ini borular gerek boyutlarnda izilir ve lleri yazlr. y) Zemin kat planlarnda kuranglezlerin grnleri konstrksiyonlarna uygun izilir, llendirilir. z) Sabit rpere gre tm kotlamalar balanr. 14.5.4- KESTLER ( UYGULAMA PROJES AAMASINDA) a) Her bloktan en az iki kesit izilir. Biri merdivenden, dieri yapda konstrktif zellii olan yerlerden en ok bilgi verecek ekilde geirilir. Gerektii durumlarda kesit says oaltlr. b) Kesitin getii yerdeki mahallerin kodlar ve isimleri yazlr. c) Yapnn strktr ile ilgili ve dekoratif elemanlar detaylarna uygun ve ematik olarak izilir. Malzeme almlar yaplr. d) Bir l izgisi zerinde, deme stnden- deme stne, kaba inaat kat ykseklikleri, ikinci bir izgi zerinde de , deme kaplama kalnl, parapet duvar, pencere, kap ve blme duvar ykseklikleri ile lentotavan mesafesi, tayc sistem kalnlklar, dk deme ykseklikleri yer alr. Her deiiklik gsteren mahal iin bu ller ayrca verilir. e) Asma tavan yaplan mahallerde, asma tavan iindeki tesisat gerek boyutlar ile gsterilir. Asma tavan alt yz ile bitmi deme arasndaki net kat ykseklii ayr bir l izgisi ile verilir. f) Pencere alt dolu ksmlarnn yapm ekli ak olarak belirtilir. Kiri bitii, duvar dolgusu ayr ayr kodlandrlr, radyatr ykseklii gsterilir. Parapet- Denizlik detaylarna uygun izilir. Su toplama ekli gsterilir. g) Giri saaklar ve balkonlar eimleri, rt ve yaltm, malzeme almlar yazlarak sistem ve imalat detaylarna uygun izilir. Malzeme isimleri yazlr, su toplama ekli gsterilir. h) Bodrum deme ve duvarlarnda yaltm gerekiyorsa, sistemi hakknda aklama yaplr. i) Zemin suyunun minimum ve maksimum kotlar gsterilir. j) Kuranglezler konstrksiyonlarna ve detaylarna uygun olarak izilir. Su toplama ekli ve yatlm hususlar ile dier malzeme almlar verilir, kot ve lleri yazlr. k) Drenaj sistemi gsterilir, malzeme alm yaplr, kotlandrlr. Yol ve tretuvarlar izilir. l) Almlar ve kotlar yazlr, llendirilir. m) Doal zemin nokta nokta nerilen zemin devaml izgi ile gsterilir ve her ikisine ait gerekli kotlandrma eksiksiz yaplr. n) Btn kotlar, sabit rper kotu ile balantlandrlr. o) Cephelerdeki elemanlar gne krclar detaylarna uygun olarak izilir, malzemeleri ve kotlar yazlp llendirilir. p) Cephelerdeki hareketler ilenir, gerekirse not yazlr. (Pencere altlarnda sva 3 cm ieridedir gibi.) q) at konstrksiyonu gerek ekil ve lleri ile detaylarna uygun olarak izilir. Kullanlan btn malzemelerin isim ve lleri ile derelerin, mahyalarn, asansr ve dier kntlarn, bacalarn kotlar ile at eimi yazlr. r) Kesit dzleminin arkasnda kalan ve grnen ksmlar, grnlerde istenen hususlara uygun izilir. s) Planlarda grlmeyen ller verilir. 14.5.3- GRNLER ( UYGULAMA PROJES AAMASINDA) a) Planlarda grlmeyen ller verilir. b) Btn grnler izilir. Bulunduklar dey dzlemelere gre farkl izim teknii ile gsterilir. c) Mimari ile ilgilisi olmayan izgilere yer verilmez. d) Doal zemin nokta nokta, nerilen zemin devaml izgi ile gsterilir ve kotlandrlr. e) Zemin altnda kalan yap ksmlarnn d hatlar kesik izgilerle belirtilir ve kotlandrlr. f) Cepheye arkadan balanan btn duvar ve demeler nokta nokta (ifade edecek kadar) ilenir. g) Cephe kaplama malzemesi ve renkler yazlr. Cephelerdeki hareketler belirtilir, gerekiyorsa not yazlr. h) Yamur inileri ve oluklar, paratoner inileri gsterilir. i) Kap ve pencere grnleri, korkuluklar detaylarna uygun olarak izilir, alan kanatlar iaretlenir. j) Saaklar, balkonlar, deme denizlik alt, lento alt, kalkan duvarlar, oluk, mahya, baca ve kntlarna kot verilir. Plan ve kesitlerde gsterilemeyen ller yazlr. (Saak kalnl, balkon korkuluu ykseklii, konsollar vb.) 14.6- DETAYLAR 14.6.1- SSTEM DETAYLARI ZM STANDARTLARI a) Her projenin uygulama projesi i aamasna geildii zaman ilgili sistem detaylar listesi hazrlanr. b) Sistem Detay'nn plan, kesiti ve grn ayn lekte, olanakl ise ayn paftaya izilir. c) Deiik malzeme, imalat ya da yap elemanlarnn tm birleme zellikleri ematik olarak gsterilir, ayrnt imalat detaynda verilir. d) Tm malzeme isimleri yazlr, malzeme almlar yaplr. e) Malzeme isimlerinin yanlarna, gerekiyorsa poz no'lar ya da referans no'lar yazlr.

10

f)
g)

malat detaylarn referans numaralar ve bulunduklar pafta numaralar yazlr. Sistem detaynn yer ald mahal no'lar ve uygulama projesi pafta no'lar yazlr.

14.6.2- MALAT DETAYLARI ZM STANDARTLARI Bir imalat detaynn hazrlanmasn da, herhangi bir yapda ve herhangi bir sistem ierisinde kullanlma olana gz nnde tutulur. Detayn ilgili olduu imalat dnda baka bir malzeme ya da imalat ile birleme ekilleri gsterilmez ya da ematik olarak gsterilir. a) Her projenin sistem detaylar i aamasnda geildii zaman ilgili imalat detaylar listesi hazrlanr. b) malat detaynn plan, kesiti ve grn ayn lekte, olanakl ise ayn paftaya izilir. c) Deiik malzeme, imalat ya da yap elemanlarnn tm birleme zellikleri ematik olarak gsterilir, ayrnt imalat de-taynda verilir. d) Tm malzeme isimleri yazlr, malzeme almlar yazlr. e) Malzeme isimlerinin yanlarna, gerekiyorsa poz no'lar ya da referans no'lar yazlr. f) zellii olan imalatlar iin aklama notlar yazlr. g) malat detaylarnn referans numaralar ve bulunduklar pafta numaralar yazlr. h) Paftann kesine imalatta dikkat edilecek hususlar yazlr. 14.7- MIMARI RAPOR Mimari rapor, iverence verilen kesin ihtiya program arsa ve doa verilerinin, konunun tasarlanmasnda ele aln ve deerlendirilii belirtilir. n proje almalar srasnda aratrlarak belirlenen tm zellikler, koullar kstlamalar ve olanaklarn deerlendirilmesi ve tasara yanstlma ekli mimari raporda ayr ayr belirtilir. Yapnn ekonomisi, maliyet tavan, seilen yapm sistemi ve kullanlacak yapm teknikleri hakknda bilgi verilir, seilen mal-zeme ve zellikleri belirtilir. Genel mimari planlama ile maliyet tavanna uyum ynnde zm hakknda geni bilgi verilir. Is, ses, su yaltmlar gne nlemleri, zellik gsteren donatmlar ve ekipman iin aklamalar yaplr, tercihlerin nedenleri aklanr. Mimari raporun hazrlanmasnda kolaylk ve egdm salanmas amac ile dzenlenen "Mimari Aklama Raporu Plan" aadaki ekildedir. - Tasarma genel yaklam - Hazrlk ve n ett aamasnda elde edilen bilgilerin deerlendirilmesi - mar durumu ve ynetmelik yorumlar - mar durumu ve ynetmelik bilgileri ve dier verilerin tasara yanstlma ekli - Tasara yanstlan mimari zellikler - levlerin ilikileri ve kurgusu, ihtiyalarn tasara yanstlmas - nai zellikler, kullanlabilecek inaat teknikleri ve ekipmanlar - Tasar ile salanan ekonomi - Yap yaklak maliyeti - naat iin salanan kolaylklar - Kullanlmas dnlen malzemeler 14.8-MAHAL LSTES rneine uygun olarak mahal listesi dzenlenir. n proje (yaplmamsa kesin proje) aamasnda belirlenen mahal listesinde deiiklik yaplmsa mahal listesi yeniden dzenlenir. Mahal listesinde u bilgiler yer alr: - D duvar kaplamalar - duvar kaplamalar - Deme kaplamalar - Tavan kaplamalar - Asma tavanlar - Kaplar - Pencereler - Kasalar - Sprgelikler - Denizlikler, Harputalar - at kaplama malzemeleri Mahal listesinde yap elemanlar ve malzemelerinin spesifikasyonlarna ait, ilgili ynetmelik, Trk Standartlar Enstits ve dier standart ve norm poz nolar yazlr. MMARLIK HZMETLER SZLEMES - EKTE

11