Âşıq Bilal

(Şamahi, 1872 -1937)

20.yüzyıl âşıklarmdandır. 1872 yılında Şamahı
kazasının Geşeddin köyünde doğmuştur. Bazı kay-
naklara göre 1937, bazılarına göre ise 1938'de vefat
etmiştir. 15 yaşından çıraklığa giren Bilâl, üç yıl
sonra da müstakil olarak çalıp söylemeye
başlamıştır. Azerbaycan'ın yetiştirdiği güçlü
âşıklardan birisi olan Bilâl, kötü yöneticilere karşı
şiirler yazmış, halk arasında sevilmiş, sayılmış; bir
yerde halkın sözcüsü durumuna gelmiştir. 1928 yı-
lında toplanan I. Âşıklar Kurultayına da katılan
Aşık Bilâl, halk şiirinin değişik türlerinde şiirler
söylemiştir.
"Gelginen" redifli koşmasında Elesker'i Şa-
mahı'ya davet etmesine bakılırsa Âşık Bilâl'ın Eles-
ker'le tanışıklığı vardır.
Şiirlerinde daima iyilikten yana olan Âşık
Bilâl, "yaxşıdi" redifli koşmasında iyilerle kötüleri
karşılaştırmıştır.
Kaynaklar:
Azerbaycan Aşıqlan ve El Şairleri II, Baku 1984,134-140.
Telli Saz Üstadlan, Baku 1964,135-138.

a. Geraylılar

A KEKLİK

Vurulmuşam camalma, Qız sovuşub, yaz gelende,

Gel derdimi qan a keklik. Qız, gelinler gül derende,
Gelin kimi ayağına, Onlara gel qanş sen de,
Sen qoymusan xma1 keklik. Qaçma menden, yana, keklik.

Başın yaşıl, gözün qara, Azad dolan bizim yerde,

Oxşayırsan2 nazlı yara, Son qoymuşuq qeme, derde,
Qaçma bizden uzaqlara, Aşıq Bilal meclisinde,
Qal bu yerde, sona keklik. Neğme desin sana keklik.

1. kına. 2. benziyorsun.
ÖLDÜRDÜ GELGİNEN

Meni bir qelem qaşlmm, Salam gönderdim sene, Elesker,

Nazı öldürdü öldürdü, Qedem qoyub1 bu meqama2 gelginen,
Çiyni1 xurmayı saçlının2, Dost olmaq istesen menimle eğer,
Sözü öldürdü, öldürdü. Bir axşam yemeye, şama3 gelginen.

Ağ ellerde xana3 yaxdı, Nece4 yerden sorağmı5 almışam,

Zülfünü boynuma taxdı, Geldiyin yollara xalça6 saimışam,
Naz eyleyib mene baxdı, Gözleyirem, ixtiyarda q almışam,
Gözü öldürdü,öldürdü. Qonağa hazırdı, xana gelginen.

Yar başına dolanmazdım, Ustadla isterem bir qılım sohbet,

Eşq oduna4 qalanmazdım, Senctkar adına varımdı hörmet,
Eğyar5 olsaydı yanmazdım, Bilal ariflere eyleyir xidmet,
Ozüh öldürdü, öldürdü. Şamaxı'ya, bizim yana gelginen.

Deryalarda olar ada, 1. ayak basıp, ayak koyup, 2. huzura, 3. muma, kandile; ak-
Mene gelsin yardan qana7, şama, 4. nice, 5. sorma; haber, havadis, bilgi, 6. halı, küçük halı.
Bilal'ı yar, bir de bada8,
Düzü öldürdü, öldürdü.
1. omuzu, 2. kestane rengi saçlının, 3. kına, 4. ateşine,
5. gaynlar, yabancılar, başkalar, 6. kendisi, 7- belâ, dert,
musibet, felâket, 8. içki