Xua n Nha m Thn 2 12

THANH DUONC KHOA HOC TOAN CAU

CALTLCH
NAM 20!!, VUOT LLN CA DAl HOC HAPVAPD, VlLN CONC NCHL CALllOPNlA (CALTLCH) DA SOAN NCOl
Vl SO ! TPONC 8ANC XLP HANC THL ClOl CUA TlMLS HlCHLP LDUCATlON. 8LN CANH DO, TPUNC TAM
HOC THUAT DANH TlLNC NAY DUOC XLP HANC LA TPUONC DAl HOC TOT NHAT THL ClOl TPONC LlNH
VUC KHOA HOC, CONC NCHL, Kl THUAT VA CUNC LA NOl CO SO CONC TPlNH KHOA HOC DUOC TPlCH
DAN NHlLU NHAT.
62
8an lin Dai hoc Quoc gia Ha Noi
a t nh cao d a va o tri th c
THANH DUONC KHOA HOC
Khong be lhe nhu nhieu dai hoc danh lieng khac,
Callech lhu nho lrong khuon vien rong chung 50ha o
Pasadena (Calilornia). O day, chung la de dang nhan
lhay su hien dien cua nhung lrung lam nghien cuu
hang du lhe gioi nhu Trung lam Thien van va Val li
lhien van Cahill, Trung lam Khoa hoc va Cong nghe
Thong lin, Phong Thi nghiem Schlinger ve Hoa hoc
va Ki lhual Hoa hoc, Phong lhi nghiem Kerckholl ve
Khoa hoc Sinh hoc,Trung lam Val li.8en canh do,
Callech cung quan li va lham gia dieu hanh lrung
lam nghien cuu danh lieng nhu. Phong lhi nghiem
Phan luc JPL (NASA), Phong lhi nghiem Nghien cuu
8ien Kerckholl o Corona del Mar (Calilornia), Vien
Khoa hocNano Kavli, Vien Nghien cuu Khong gian
Keck, Dai quan sal Palomar o San Diego Counly,
Dai lhien van vo luyen o lhung lung Owens 8ishop
(Calilornia), Dai quan sal buoc song duoi milimel va
Dai lhien van Keck o Mauna Kea (Hawaii), Dai lhien
van Song hap dn Ciao lhoa ke laser(o Livingslon,
Louisiana va Pichland, Washinglon). Ngoai ra, lu
nam 2000, Du an lai lieu cua Linslein duoc dal lai
Callech. Du an nay duoc lhanh lap nam !986de lhu
lhap, bao quan, bien dich va xual ban cac lai lieu cua
nha khoa hoc lhien lai Alberl Linslein.
Nho su dn dal cua nhung cay da, cay de lrong lang
khoa hoc lhe gioi khien danh lieng cua Callech co
suc lan loa manh me. Diem qua nhung lhien lai
noi lieng, nhung lru col khoa hoc hien dai deu gan
bo voi Callech nhu. nha val li lung danh Pichard
leynman, Murray Cell-Mann - cha de cua li lhuyel
hal quark von duoc xem la nhung vien gach co ban
cau lao nen lhe gioi, Linus Pauling- nguoi lien phong
lrong linh vuc hoa hoc luong lu va sinh hoc phan
lu, nha val li lhien van loi lac William A.
lowler.Nhung bo oc vi dai lung giang
day va nghien cuu o Callech bao gom ca
Alberl Linslein, Slephen Hawking.
Ngoai ra, Callech cung duoc xem la lhanh
duong cua nganh lhien van hoc khi quan
li nhung dai lhien van lon nhal lhe gioi
nhung nam du lhe ky 20 nhu kinh lhien
van duong kinh 2,5m lren nui Wilson, hay
kinh lhien van duong kinh 5m lren dinh
Palomar. Chinh lai day, Lwin Hubble bang
nhung quan sal ve chuyen dong cua cac
lhien ha da cung cap nhung bang chung
vo gia ve su gian no cua vu lru, cung co
cho li lhuyel 8ig8ang va da lao nen cuoc
cach mang cho nganh vu lru hoc hien dai.
Nhung phuong lien nghien cuu loi lan
nhal da cung cap moi lruong nghien cuu
dinh cao cho cac nha khoa hoc lhoa suc
sang lao va kham pha. Thanh lich dang
63

Xua n Nha m Thn 2 12
ne khi Callech la ngoi nha cua hon 35 nha khoa hoc
doal giai Nobel va huy chuong loan hoc lield. Ngoai
ra, day cung la ngoi lruong co ral nhieu nha khoa hoc
doal cac giai lhuong khoa hoc danh gia khac nhu Huy
chuong khoa hoc quoc gia My, giai Craloord cua Vien
Khoa hoc Hoang gia Thuy Dien..
Khoang 33" doi ngu nha khoa hoc cua Callech la
lhanh vien cua Vien Han lam Khoa hoc My, con so ma
khong mol dai hoc va lrung lam nghien cuu nao sanh
kip. Mol lruyen lhong nghien cuu lau doi, la diem dung
chan cua nhung bac lhy khoa hoc va lro lhanh mien
dal hua cua nhieu lai nang den hoc lap va nghien cuu.
Chinh boi vay, Callech duoc Hiep hoi cac lruong dai hoc
My xep hang la dai hoc nghien cuu co ly lrong hoal
dong nghien cuu cao nhal lrong cac lruong dai hoc. Cac
hoal dong nghien cuu cua Callech kha da dang va luon
duoc xep hang hang du lhe gioi lrong linh vuc STLM.
khoa hoc, cong nghe, ki lhual va loan hoc.
O Callech, viec cap phep va chuyen giao cong nghe cho
khu vuc lhuong mai duoc quan li boi Van phong chuyen
giao cong nghe (OTT). OTT bao ve va quan li so huu lri
lue duoc phal minh boi cac giang vien, sinh vien, cac nha
nghien cuu va cac ki su cong nghe JPL. So phal minh linh
lren du moi nha nghien cuu o Callech lon hon bal ky
lruong dai hoc khac o My. Tinh lrong khoang lhoi gian
lu nam !969 den nam 2008, !89! bang sang che duoc
cap cho cac nha nghien cuu o Callech.
MOl TPUONC HOC THUAT DlNH CAO
Su menh cua Callech la mo rong lri lhuc, dem lai loi ich
cho xa hoi lhong qua viec lich hop nghien cuu voi dao
lao, nghien cuu nhung van de khoa hoc cong nghe mui
nhon lrong moi lruong hoc lhual lien nganh, dao lao
nhung sinh vien xual sac de lro lhanh nhung con nguoi
sang lao cua xa hoi.
Nam 20!!, vuol len ca Dai hoc Harvard, ngoi lruong
danh lieng nay da soan ngoi vi so ! lrong bang xep
hang cua Times Higher Lducalion. Cung voi do, lrung
lam hoc lhual nay duoc xep hang la lruong lol nhal lhe
gioi lrong linh vuc khoa hoc, cong nghe, ki lhual va cung
la noi co so cong lrinh khoa hoc duoc lrich dn nhieu
nhal. Ngoi lruong nay luon duoc xep hang lrong nhom
5 lruong dai hoc lol nhal nuoc My cung voi MlT, Dai
hoc Slanlord , Dai hoc Chicago va Dai hoc Pennsylvania.
Voi su menh dao lao nhung con nguoi xual sac cho xa
hoi, so sinh vien duoc luyen vao khong nhieu, khoang
978 sinh vien, !253 hoc vien, nghien cuu sinh. O Callech,
cac nganh khoa hoc duoc chia lhanh 6 phan khoa, moi
phan khoa co cac chuong lrinh dao lao, bang cap rieng,
cung voi nhieu chuong lrinh dao lao lien nganh nhu.
Khoa Sinh hoc, Khoa Hoa hoc va Cong nghe hoa, Khoa
Ki lhual va Khoa hoc ung dung, Khoa Dia chal va Khoa
hoc Hanh linh, Khoa Khoa hoc Xa hoi va Nhan van va
Khoa Val li, Toan hoc va Thien van hoc.
Hoc lap o Callech, sinh vien phai hoan lhanh 30 chuong
lrinh hoc lrong lam lhuoc cac linh vuc loan, val li, hoa
hoc, sinh hoc, lhuc nghiem, viel luan khoa hoc va khoa
hoc nhan van. Duoi su diu dal cua nhung giao su hang
du cung voi cac yeu cu hoc lap khal khe, chal luong
dao lao cua Callech luon duoc danh gia cao. Dac biel,
Callech ral chu lrong den cong lac dao lao sau dai hoc.
64
8an lin Dai hoc Quoc gia Ha Noi
a t nh cao d a va o tri th c
8ang viec lhu hul nhieu sinh vien xual sac den lu khap
noi lren lhe gioi, noi day co ly le dao lao sau dai hoc cao
gap !,5 ln so voi dao lao bac cu nhan. Con ly le giua
hoc vien va giang vien o Callech la 4.!. Callech cung
la mol lrong nhung lruong co li le sinh vien lay bang
lien si cao nhal nuoc My. Nhung nguoi Viel rang danh
lung hoc lap o Callech nhu nha lhien van noi lieng lhe
gioi CS.Trinh Xuan Thuan (Dai hoc Virginia), TS. Nguyen
Trong Hien - nguoi Viel Nam du lien dal chan den
Nam Cuc va cam co Viel Nam o lai dung diem cuc Nam
cua Trai dal. Hien, TS.Hien dang lam viec lai phong lhi
nghiem noi lieng JPL cua NASA, dong lhoi la giao su moi
cua Callech.
Co lhe noi, Callech cung cap hanh lrang lol nhal cho
sinh vien lheo duoi bac hoc lhac si, lien si. Cac chuong
lrinh dao lao sau dai hoc lap lrung vao khoa hoc, cong
nghe, ki lhual va loan hoc. Cac nganh hoc lhuong duoc
sinh vien lua chon la Hoa hoc, Val li, Sinh hoc, Ki lhual
dien va Hoa ki lhual. De du lhi lheo hoc bac cao hoc va
lien si lai Callech, ung vien phai lrai qua ky lhi CPL.
Khong chi co cac nha khoa hoc, sinh vien Callech duoc
khuyen khich lham gia nghien cuu khoa hoc. Khoang
80" sinh vien duoc lham gia nghien cuu lhong qua
Chuong lrinh hoc bong nghien cuu mua he hang nam
(SUPl). Sinh vien viel de cuong nghien xin hoc bong
SUPl va lhuong lhi khoang 70" ho so nop duoc chap
nhan. Nhung de an nghien cuu cua sinh vien deu co su
lham gia huong dn cua cac giao su.
Cac phong lhi nghiem cua Callech luon rong cua cho
cac hoc vien, nghien cuu sinh den hoc lap va nghien
cuu. Ngoai ra, hoc vien co lhe su dung cac co so val chal
cua nhung lruong dai hoc, lrung lam nghien cuu khac
hoac lai cac lap doan cong nghiep. Dac biel, hoc vien
khong phai qua lo lang ve lai chinh, khoang 99"nghien
cuu sinh duoc ho lro lai chinh duoi cac hinh lhuc hoc
bong, lro li nghien cuu, lro li giang day.
Cung nhu voi sinh vien, cac hoc vien va nghien cuu
sinh cua Callech phai luan lhu dao duc hoc van duoc
de ra lrong Quy lac Danh du (Honor Code) cua lruong.
"rhng a| |rong cng dng |a| hoc Ca||ech duoc quyen
|an |uo| nguo| |hac m| cach oa| ch|nh".
DUC PHUONC
>> Alberl Linslein (lrai) va Ldwin Hubble (giua) lai Dai lhien van lren dinh Palomar
65