Bendamin Frenklin (17. januar 1706. - 17. april 1790.

) je ameriki naunik i politiar, borac za slobodu

oveka, uesnik u Amerikom ratu za nezavisnost, jedan od tvoraca Deklaracije o nezavisnosti i
amerikog ustava. Kao naunik poznat je kao izumitelj gromobrana i otkrida toka i karakteristika Golfske
struje. Osnovao je prvu javnu biblioteku u Americi, filozofsko drutvo Pensilvanije i "Akademiju" koja je
prerasla u Univerzitet Pensilvanije.
Benjamin Franklin (Boston, 17. sijenja 1706. - Philadelphia, 17. travnja 1790.), ameriki
dravnik, filozof, izumitelj, fiziar, ekonomist i pisac
Franklin prvi utvruje identinost munje s elektricitetom, postavlja novu teoriju elektriciteta,
dokazujui postojanje pozitivnog i negativnog elektriciteta, otkriva tijek i karakteristike Golfske
struje, te pronalazi gromobran, to mu pronosi ime cijelim svijetom. Godine 1775. postaje lan
amerikog kongresa i jedan od autora "Deklaracije neovisnosti".
U Philadelphiji je osnovao prvu javnu knjinicu uope, izdavao je novine i tiskao knjige. Kao
diplomatski predstavnik u Francuskoj od 1776. do 1785., koristei se svojim osobnim ugledom i
popularnou, uinio je goleme usluge Sjedinjenim dravama u njezinom ratu za nezavisnost.
Vrativi se u Ameriku, Franklin sudjeluje u stvaranju amerikog ustava 1787., a posljednjih
godina ivota objavljuje niz lanaka u korist ukidanja ropstva. Uenjak, neumoran borac za
slobodu ovjeka, diplomat, vjerujui u djelotvornost razuma pri rjeavanju ljudskih pitanja,
Franklin je personifikacija i simbol svoga prosvjetiteljskog vijeka.
Bendamin Frenklin

Kada je njegov brat osnovao literarni asopis, Franklin poinje da pie seriju eseje (ak 14). U
sedamnaestoj godini odlazi u Filadelfiju. 1730. godine postaje izdava "The Pennsylvania Gazette. Sa
dvadeset sedam godina objavio je Poor Ricards Almanac. Njega je popunjavao izrekama koje je sam
smiljao, ak su izreke stekle veliku popularnost kod italaca. Zahvaljujui ovom almanahu postaje
bogat ovek i na njemu temelji svoju veliku popularnost.

Na njegovu inicijativu, 1743. godine dolazi do osnivanja Amerikog filozofskog drutva. Osnvao je
prvu javnu biblioteku u Filadelfiji kao i bibliotekarsko drutvo.

Bibliotekarsko drutvo dobija 1745. lajdensku bocu. 1746. godine Frenklin zajedno sa par prijatelja
izvodi eksperimente iz elektriciteta. Kao i svemu ivotu, Frenklin relativno kratko posveuje panju
fizici i pronalazatvu. Ipak i te dve godine su bile dovoljne za dubok trag u nauci i pronalazatvu, a iz
tog vremena nam ostaje gromobran.

Bendamin Frenklin je bio lan Amerikog kongresa i jedan od autora Deklaracije nezavisnosti.
Izumeo je i bifokalne naoare.

Sada malo vie emo priati o tom uvenom eksperimentu.

U to vreme sumnjalo se na vezu prirode groma sa elektricitetom. Pronalazak lajdenske boce uzrokuje
poveanje broja eksperimenata pranjenja iz njih koje fiziari izvode. Na ideju o gromobranu, Frenklin
dolazi putem eksperimentisanja sa iljcima. Jula 1750. godine Frenklin alje pismo Kolinsu koji sadri
dva predloga.

Prvi predlog se odnosi na filadelfijski eksperiment:

Na vrh nekog tornja treba staviti neku vrstu straarske kuice, dovoljno veliku da u nju stanu ovek i
elektrini stoi. Na stoi postavi elezni tap koji se izvodi napolje i upravlja vertikalno, tako da je
20-30 stopa visok (1 stopa (ft) = 0,3048 m) i zailjen na vrhu. Ako je stoi ist i suv, ovek moe,
kada nisko prolaze oblaci, da se naelektrie i izvue iskru, jer tap dovodi vatru iz oblaka. Ako se uoi
neka opasnost za oveka (iako mislim da je ne bi trebalo biti), neka stojei na stoiu prinosi tapu
jednu icu zavijenu u kolut iji je jedan kraj zavezan za zemlju a on je dri votanom drkom. Tada e
iskre skakati od naelektrisanog tapa na zemlju ne dotiui ga.

Drugi predlog se odnosio na gromobrane.

Tek nakon objavljivanja pisama i njihovih prevoenja kreu prva izvoenja filadelfijskog
eksperimenta. Neka od njih su uspena, kao ono 10. maja 1752. godine kada je olujni oblak izazvao
varnienje izmeu eleznog tapa i uzemljene ice koja mu se pribliavala.

Naalost bilo je i onih koji su stradali. 1753. godine u Petrogradu (carska Rusija) Rihman gine jer ne
koristi uzemljen provodnik.



Zadnji deo gromobrana Bendamina Frenklina

Frenklin je u poetku planirao eksperiment s metalnim ipkama koje bi bile postavljene u straarnicu
na tornju nove crkve. Sreom kanjenje u izgradnji crkve ga je nateralo da umesto ipki upotrebi
zmaja. Ustanovio je da vlana ica provodi elektricitet iz vlanog oblaka. Uspeno izvodi eksperiment i
postaje slavan dok su mnogi drugi neslavno zavrili.

Sam Frenklin je imao ludu sreu. Nebrojeno puta tokom izvoenja eksperimenata ni sam Frenklin nije
bio svestan opasnosti. Pred Boi 1752. godine je pokuao ubije urku pranjenjem iz dva vea
naelektrisana balona. Dobija takav udar da se onesvestio.

Danas je gromobran neizostavan deo bilo koje stambene zgrade.

Pretraivajui internet u elji da i sam naem neto vie o filadelfijskom eksperimentu naao sam
jednu zanimljivu reenicu iz poslovnog sveta:
Moda je Bendamin Frenklin otkrio elektricitet, ali je pare zgrnuo onaj koji je izmislio strujomer
Erl Vilson.