Cng Ty Samsung Trn trng gi n bn cun sch ny.

Phin bn ebook ny c thc hin theo bn quyn xut bn v pht hnh n bn

ting Vit ca cng ty First News - Tr Vit vi s ti tr c quyn ca cng ty TNHH
Samsung Electronics Vit Nam. Tc phm ny khng c chuyn dng sang bt k
hnh thc no hay s dng cho bt k mc ch thng mi no.

B mat cua
Hanh Phuc

CUON SACH NAY C XUAT BAN THEO HP ONG

CHUYEN GIAO BAN QUYEN OC QUYEN XUAT BAN
TIENG VIET GIA HARPERSANFRANCISCO, MOT CHI
NHANH CUA TAP OAN XUAT BAN HARPERCOLLINS,
HOA KY VA CONG TY FIRST NEWS - TR VIET, VIET NAM.

Original title: THE 100 SIMPLE SECRETS OF HAPPY PEOPLE:

What Scientists Have learned and How You Can Use It by
David Niven.
All rights reserved.
Printed in the United States of America
by HarperCollins Publishers, Inc.,
10 East 53rd Street,
New York, NY 10022, USA.
Vietnamese Language Copyright 2005 by First News Tri Viet
Published by arrangement with HarperSanFrancisco, an imprint
of HarperCollins Publishers Inc.

THE 100 SIMPLE SECRETS OF HAPPY PEOPLE B MT CUA HANH PHUC

Cng ty First News - Tr Vit gi ban quyn xut ban va
phat hanh n ban ting Vit trn toan th gii theo hp
ng chuyn giao ban quyn vi HarperSanFrancisco,
mt chi nhanh cua tp oan xut ban HarperCollins Hoa Ky.
Bt c s sao chep, trch dn nao khng c s ng y
cua First News va HarperCollins u la bt hp phap va
vi pham Lut Xut Ban Vit Nam, Lut Ban Quyn Quc
T va Cng c Bao H Ban Quyn S Hu Tr Tu Berne.

FIRST NEWS - TRI VIET PUBLISHING CO., LTD.

11HNguyen Thi Minh Khai St. - Ho Chi Minh City, Vietnam
Tel: 84-822 7979 - 822 7980 - 823 3859 - 823 3860
Fax: 84-822 4560; Email: triviet@firstnews.com.vn
Web: http://www.firstnews.com.vn

David Niven, Ph.D.

B mat cua

Hanh Phuc
100 B MAT CUA NHNG NGI HANH PHUC
THE 100 SIMPLE SECRETS OF HAPPY PEOPLE

Bien dch:
NGUYEN VAN PHC (M.S.)
TAM HANG - PHNG ANH
FIRST NEWS

NHA XUAT BAN TRE

B mat cua
Hanh Phuc
c m ln nhat cua con ngi la cam nhan
va tm c y ngha, hanh phuc cua cuoc song

Hanh phuc la biet luon kham pha cuoc song

mi me tng ngay.
Hanh phuc la cam nhan hon nhien cai ep cuoc
song t nhng ieu ang dien ra quanh ta nh ban
than no von tng co.
Hanh phuc la c song, chia se vi nhng
ngi ban chan thanh.
Hanh phuc la co mot tam hon trong sang, mot
trai tim thuan khiet, khong v ky, ghet ghen.
Hanh phuc la biet mm ci vi chnh mnh,
nang ngi khac ch khong phai che gieu ho.
Hanh phuc la tm ra c gia tr niem vui c
cho hn la ch muon nhan.
Hanh phuc la song v tha va biet nhn nhan loi
lam e bc tiep sau nhng lan vap nga.
Hanh phuc la biet cach che ng cai toi va cai
cua toi khi can thiet.

B MAT CUA HANH PHUC

Hanh phuc la dam yeu, c yeu va dam song

cho mot tnh yeu chan thanh, cho du ch t mot pha.
Hanh phuc la biet gn gi, tm c sc manh
tinh than t nhng ky niem, ky c yeu thng ngay ca
khi no khong con hien dien trong hien tai.
Hanh phuc tm c oi khi khong ch t nhng
nu ci ma con la giot nc mat tren b vai tin cay.
Hanh phuc la mong muon c hoc hoi, sang
tao tm ra nhng gia tr mi, hn la c muon c
day bao ngi khac.
Hanh phuc la tm c niem vui cong viec, biet
c m, lam c nhng ieu mnh thch va biet mm
ci trc nhng that bai, nghch canh.
Hanh phuc la biet nhan ra c y ngha nhng
ieu gian d, nhng gia tr vnh hang cua cuoc song.
- First News

B MAT CUA HANH PHUC

Kham pha
Hanh phuc
Cuoc song
Khi con tuoi nien
thieu, dng nh moi ngi
chung ta thng nhn nhan
khai niem hanh phuc rat
n gian - o la at c
nhng ieu mnh muon.
Khi bc vao cuoc song, chung ta thc s at chan len
cuoc hanh trnh t khang nh mnh, trai nghiem,
kham pha va i tm hanh phuc cuoc song.
Trong cuoc hanh trnh o, biet bao ieu bat ng,
bien co buon vui on ch ta. Va biet bao lan chung ta
phai oi dien vi that vong, mat mat niem tin, kho au
va ca bat hanh. Chung ta nhan ra hanh phuc khong he
n gian. Va chung ta a tng tran tr tm cach e cam
nhan cuoc song mnh c hanh phuc hn. Qua nhng
kho khan th thach, chung ta tng bc trng thanh,
kham pha ra y ngha cuoc song co nhieu cung bac, a
dang. Va cuoc song khong la mot khuon mau nh san

B MAT CUA HANH PHUC

ma la mot khong gian a chieu, phong phu. Kham pha

o i cung nhan thc noi tam va s thc tnh, cach
cam nhan tam hon, tinh than moi ngi.
Va hanh phuc ma chung ta tng cam nhan
khong ch la khai niem c muon n thuan hay la s
thanh at ma la mot tong the hai hoa cua tnh cam con
ngi, tnh yeu, cac moi quan he, noi tam va cach
nhn. Trong o yeu to tinh than la quan trong nhat.
Trong nhng phut giay oi mat vi that bai, sai lam,
nghch canh va ang cay cuoc i, ngay vi nhng
ngi ban lnh, nhieu von song nhat cung oi luc mat
phng hng va t hoi: The nao la hanh phuc thc
s? Y ngha va gia tr cuoc song cua mnh la g? V sao
cam giac hanh phuc thc s lai kho tm en the? Hanh
phuc sao en roi lai i? Co thc s ton tai va phai i tm
s hanh phuc vnh hang au? Lam the nao e hanh
phuc that s? Hanh phuc la luon bang long vi chnh
mnh hay dam thay oi, vt len e at c ieu mnh
m c? Hanh phuc la cam nhan tnh lang hng noi,
t bang long vi cuoc song ang co hay dam vn len
chinh phuc nhng th thach e khang nh mnh va
thay oi cuoc song?
o khong ch la tran tr cua moi ngi chung ta
hien nay ma con tng la nhng suy t, cau hoi cua
nhieu the he. Co phai la hanh phuc luon pha trc
va kho nam bat - chung ta ch co the hng en ma
thoi. Hay hanh phuc that gan gui, ngay trong tam
chung ta. Rang ch co nhng ngi tng trai qua kho

B MAT CUA HANH PHUC

au mi co the hieu gia tr va cam nhan tron ven gia tr

cua niem vui hanh phuc. Va ai o a chiem nghiem
sau sac rang hanh phuc khong phai la cam giac ti
ch, ma chnh tren tng chang ng i, hanh phuc
khong ch la nu ci, ma con la giot nc mat chia se
tren b vai tin cay.
Vang! Tat ca eu co the ung - tuy vao cam nhan
moi ngi trong tng thi iem. en mot luc, hanh
phuc ngay trong tam hon, anh mat chung ta - khong
phu thuoc ngoai canh, khong gian va thi gian. Hanh
phuc do tinh than, cach nhn cua chung ta quyet nh.
Se en mot luc chung ta cht nhan ra gia tr sau
sac cua hanh phuc, tnh yeu - that gian d, that mi me,
lang ong trong tam hon, bng sang nh ngoi sao ch
ng, khien ta thao thc, cam nhan en noi chung ta
muon c chia se cam xuc vi ai o. o chnh la
nguon ong vien ln nhat cua con ngi. B Mat cua
Hanh Phuc do First News thc hien la mot cuon sach
thc s mi me va sau sac da theo nhng y tng cua
cuon sach noi tieng 100 B Mat n Gian cua Nhng
Ngi Hanh Phuc cua Tien s David Niven. Cuon sach
se cung ban chia se nhng trai nghiem chan thanh,
thc te va hu ch nhat cung nhng cau chuyen sinh
ong e kham pha ra nhng kha canh cua hanh phuc.
ay khong ch n thuan la nghien cu cua mot nha
tam ly tam huyet ma con la s uc ket, trai nghiem t
rat nhieu so phan, rat nhieu cuoc i. o la thanh qua
lao ong cua nhng nha khoa hoc nghien cu ve cuoc

B MAT CUA HANH PHUC

song noi tam con ngi trong mot thi gian dai. Trong
nguyen ban nhng phan cha phu hp vi ngi Viet
Nam - v van hoa va quan niem hanh phuc cua phng
Tay va chung ta co nhng iem khac biet - nen chung
toi a chuyen oi va bo sung nhng y tng va trai
nghiem thch hp vi cuoc song chung ta hien nay.
Cuon sach se giup chung ta kham pha noi tam, cach
suy ngh, t duy cua chnh mnh, tm ra c s khac
biet gia ngi hanh phuc va khong hanh phuc e tm
ra ng en hanh phuc cua mnh.
Qua tng trang sach chung ta nhan ra rang hanh
phuc khong phai la ieu xa xoi, kho tm. Hanh phuc co
the tm c bang nhng ieu chnh, thay oi trong
cuoc song, cach nhn va suy ngh cua chung ta. Hanh
phuc co the tm c trong s chia se chan thanh,
trong s cao thng cua cac moi quan he, trong long
dung cam, quyet tam vn len, trong cach t duy tch
cc va hng en mot ngay mai tot ep hn.
Mong rang cuon sach vi nhng y tng mi me,
sau sac va nhng chan ly gian d co gia tr vnh hang
nay se la ngi ban chia se chan thanh nhat cua ban
trong nhng thi iem kho khan, that bai hay khi oi
au vi th thach e vn len tm c niem tin, tnh
yeu, c m va hanh phuc cuoc song.
- First News

B MAT CUA HANH PHUC

1
Cuoc song cua ban
phai co muc ch va y ngha
Chac han a tng co nhng luc ban t hoi muc
ch va y ngha cuoc song cua mnh la g?
o chnh la luc ban ang tran tr tm hng i
va y ngha cho cuoc song cua mnh, o la luc ban a
y thc c va co khat vong i tm niem vui va hanh
phuc thc s. Mot nha hien triet a tng noi Cuoc
hanh trnh ln nhat cua mot i ngi la i tm chnh
ban than mnh, trai nghiem va th thach tat ca e tm
ra mnh la ai, hay la tan lc tri thien menh.
Ban sinh ra va ln len trong cuoc song nay chac
chan khong phai ch e ton tai, hay lam cai bong cua
ngi khac va ban cung chang bao gi muon mnh
lam nen cho bat ky ai. Ban phai la chnh ban.
Ban nen biet rang s ton tai cua ban a lam thay
oi rat nhieu ieu xung quanh. Nhng chang ng ban
i qua, nhng cong viec ban a va ang lam, nhng
ngi ban tng gap, tiep xuc hay ket ban at han se khac
i neu khong co ban. Ban a e lai mot dau an rat rieng
trong cong viec, trong tnh cam, ky c ky niem hay trong
tam hon cua ho va ban se con tac ong en the gii xung
quanh bi nhng y tng, c m, hoai bao va hanh ong
cu the, hay n gian hn la s ton tai cua chnh ban.
11

B MAT CUA HANH PHUC

Ban co the ban bu vi cong viec hay chu tam ti

mot ieu nao o trong mot giai oan cua cuoc song,
nhng sau cung ban se luon thc tnh bi nhng khat
vong, c m tng co trong tiem thc, hay oi khi
ngay t thu thieu thi. Va ieu nay co y ngha ac
biet oi vi cuoc song cua ban. Muc ch cuoc song co
the la ieu ma mai en sau nay, qua qua trnh trai
nghiem e trng thanh ban mi tm ra hay oi khi,
no a c nh hnh ngay t nhng nam thang khi
ban bat au biet cam nhan cuoc song.
Trong cuoc song, tat ca chung ta eu co moi lien
he vi nhau va t nhieu b anh hng qua lai bi nhng
suy ngh, viec lam, quyet nh cua nhng ngi xung
quanh, oi khi bi ca s ton tai n thuan cua ho.

Cac nghien cu tren nhng ngi trng thanh

tren the gii gan ay a chng minh mot trong nhng
dau hieu chnh xac nhat cho thay mot ngi co hanh
phuc hay khong tuy thuoc vao viec ngi o co nh
hng cho mnh mot c m, muc ch song hng
thien, hay co quan tam en ngi khac hay khong. Khi
song ma khong co muc ch cu the hay song trong v ky,
70 trong so 100 ngi cam thay cuoc song bap benh va
vo ngha, con khi co mot muc tieu cu the, dam hanh ong
va biet chia se th gan 70/100 ngi lai cam thay hai long
va cam nhan c niem vui va y ngha cua cuoc song.
- Lepper
12

B MAT CUA HANH PHUC

2
Hay tm cach e ban
cam thay hanh phuc
Ai trong chung ta cung biet rang nhng ngi
hanh phuc va nhng ngi khong cam thay hanh
phuc luc mi sinh ra eu nh nhau. Tuy nhien, trong
cuoc song ca hai nhom ngi nay lai hanh ong khac
nhau e tao ra - cung nh e cung co tiep tuc tnh
trang cua mnh. Nhng ngi hanh phuc luon suy
ngh tch cc, lac quan, tm kiem ieu mi va lam
nhng viec giup ho cam thay vui ve, con nhng ngi
khong cam thay hanh phuc th lai tiep tuc co thu trong
suy ngh, nh kien hay lam nhng chuyen khien ho
ngay cang that bai va cam thay phien muon hn.

Dau hieu au tien chng to mot ngi ang

hng en s hoan thien hay mot doanh nghiep ang
phat trien vng manh la g? Trc tien ho phai xac
nh ro muc tieu cu the trong cuoc song hay mot chien
lc kinh doanh ung an roi sau o, lap ra chien lc
e hoan thanh muc tieu a at ra. ieu o con tuy
13

B MAT CUA HANH PHUC

thuoc vao quan iem cua moi ngi hay cua ngi
ng au cong ty.
S thc nay hoan toan co the ap dung cho cuoc
song thng nhat cua ban. Trc tien, hay xac nh
xem ban that s muon g, va sau khi gat bo tat ca
nhng ieu khong ang quan tam, ban hay co gang het
sc e thc hien nhng g ban cho la can thiet.
That buon ci la tre th lai biet ro chung muon
g va lam the nao e co c nhng g chung muon. Bat
c a tre nao cung biet rang neu co voi vnh, th cuoi
cung chung se c an kem va neu gay on ao, chung se
b la mang. Bon tre biet rang luon phai tuan theo mot
so nguyen tac nhat nh nhng chung van co the ngh
ra cach nao o e at c nhng g mnh muon.
Viec tm kiem hanh phuc cua ngi ln cung
giong nh viec a be co gang co c cay kem vay.
Ban can phai xac nh ro ban quan tam en ieu g,
ieu g lam ban hanh phuc va ieu g khien ban muon
phien. Ch bang cach ay, ban mi co the tm ra con
ng en vi hanh phuc cho chnh mnh.

Tat nhien khong phai tat ca nhng ngi hanh

phuc eu luon gat hai thanh cong, va ngi bat hanh
luc nao cung gap that bai. Thc te cho thay rang ngi
hanh phuc va ngi bat hanh co cam nhan va kinh
nghiem song kha giong nhau.
14

B MAT CUA HANH PHUC

ieu khac biet la a so nhng ngi bat hanh

thng bi quan va thng dung gap oi quy thi gian
e t dan vat, nuoi tiec ve nhng bien co, buon phien
ve nhng sai lam hoac that vong a qua trong cuoc
song. oi khi ho con thi v hoa noi buon, hay noi mot
cach khac, ho khong dam dung cam t bo noi au ma
muon mang theo no suot i vi nhng ly giai ma theo
ho la co ly.
Ngc lai, nhng ngi hanh phuc lai luon co
cach nhn tch cc, co khuynh hng i tm cai mi va
tin tng vao nhng tia hy vong co the thap sang len
tng lai va ngay mai cua ho cho du co the ho a tng
co mot qua kh au buon hay mot hien tai bap benh.
- Lyubomirsky

15

B MAT CUA HANH PHUC

Khong nhat thiet luc nao

ban cung phai la ngi
chien thang
Nhng ngi luon co khuynh hng qua canh
tranh vi ngi khac hay nhng ngi luc nao cung
muon chien thang eu luon cam thay b thua thiet va
khong bao gi cam thay hanh phuc tron ven cho du
ket qua co the nao i na. Neu that bai, ho se het sc
that vong, con neu chien thang th oi vi ho, o ch la
chuyen hien nhien va cung chang co g ang e vui
mng ca.
Co mot ieu ma nhng ngi nh vay khong
nhan ra la: niem vui thc s ch co c khi ban than
moi ngi vt qua c chnh mnh cua ngay hom
qua ch khong phai la vt hn ngi khac.

16

B MAT CUA HANH PHUC

Nam 1972, Richard Nixon ai dien cho ang

Cong hoa tham gia cuoc chay ua bau c nham tai ac
c tong thong My nhiem ky tiep theo. Nixon a ch
ao ban thc hien chien dch cua mnh dung moi bien
phap co the e gianh c cang nhieu phieu cang tot.
S kien c biet en nhieu nhat la viec Nixon a ch
ao nhng cuoc ot nhap bat hp phap ma ho sap at
tai toa nha Watergate, tong hanh dinh cua ang Dan
chu, nham cai at cac thiet b nghe len.
Them vao o, cac nhan vien cua uy ban van ong
nay con dnh lu vao hang loat cac vu viec ma ngay
chnh Nixon cung phai tha nhan la nhng tro d
ban. Chang han, ho goi ien at hang tram chiec
banh pizza va nh mang en van phong cua mot ng
vien ang oi lap khac cung ang tranh c. Hoac ho
cho ngi phao tin rang cuoc hop nao o cua mot oi
thu a b huy. Ho goi en cac hoi trng, ni phe oi
lap a lien he e to chc nhng cuoc hop, huy bo viec
at cho cua oi phng. Tai sao Nixon lai lam nh vay?
V Nixon luon s that bai, ong b am anh bi tham vong
rang phai chien thang trong cuoc tranh c bang moi
gia va ong ta a ap dung nhng thu oan c xem la
hen ha nhat luc bay gi.
ieu tr treu nhat la Nixon van co the chien
thang ma khong can phai bay ra bat c tro nao nh vay
- du cuoc tham chien phi ngha Viet Nam cua chnh
17

B MAT CUA HANH PHUC

quyen My luc o b d luan phan oi. Va chnh v khong

dam on nhan that bai nen ong a b cuon theo nhng
bien phap cc oan o, e roi cuoi cung phai tra gia
bang chnh chien thang ma ong a co cong theo uoi:
ong a c e cap en nh mot trong nhng chnh tr
gia vi nhng be boi te hai nhat trong lch s tranh c
cua My. Vu Watergate - sau nay gan lien vi ten tuoi
Richard Nixon - la s s nhuc ln nhat trong cac i
tong thong cua My.

Tnh canh tranh va cai toi qua cao luon lam cho
nhieu ngi khong bao gi cam thay hai long ve cuoc
song cua mnh v oi vi ho, se chang co thang li nao la
u va that bai la mot vc tham khung khiep. Nhng
ngi qua ganh ua luon anh gia thanh cong cua ho
thap hn nhng ngi biet dung cam vt qua th thach
cung nh chap nhan sai lam hay that bai cua mnh.
- Thurman

18

B MAT CUA HANH PHUC

4
Cac muc tieu trong cuoc song
phai nen ong hng va nhat quan
Chac ban cung thay rang bon banh cua chiec
xe hi phai c rap thang hang vi nhau; neu khong,
nhng banh xe ben trai se b lech vi nhng banh xe
ben phai va nh the, chiec xe se khong the chay tot
tren ng trng. Nhng muc tieu cua chung ta cung
vay, chung cung phai c vach theo cung mot hng.
Neu nhng muc tieu at ra mau thuan vi nhau th
cuoc song cua ban se khong the van hanh tot c.
oi khi co nhng muc tieu thoat au co ve mau thuan
nhng sau cung, chnh ban se cam nhan muc tieu nao
la quan trong, y ngha nhat e t o ieu chnh cac
muc tieu con lai cho thch hp. Cuoc song la mot qua
trnh van ong e kiem chng va tm ra nhng gia tr
muc tieu sau sac nhat.

Jorge Ramos chu trach nhiem bien tap chuyen

muc thi s cua ai truyen hnh. Chng trnh cua anh
c phat song tren toan nc My va ca chau My La tinh.
Anh thng theo uoi cac bai viet ve nhng nhan vat
chnh tr, xong pha vao nhng iem chien nong bong va
oi khi phai anh cc ca mang song cua mnh tai Trung
19

B MAT CUA HANH PHUC

ong, tai chau My La tinh, va nhieu ni khac.

Cong viec cua Ramos tien trien rat tot, ca ve mat
chuyen mon lan kinh te. Tuy nhien, Ramos van luon
mong muon s nghiep cua mnh tien xa hn na. Anh
muon nhn xuyen suot tam can nhng nhan vat noi
tieng tren hanh tinh va muon co mat ung luc tai
nhng ni khi bien ong lch s dien ra.
Co mot ieu la luc nao Ramos cung nh en gia
nh. Moi luc xa nha, nhn bc anh con gai, anh lai bat
khoc khi ngh en thi gian xa con bi no khong con
me, ngh en khoang cach ngay cang xa gia anh va
con, en nhng moi hiem nguy ma anh ang phai oi
mat. Nhng roi cuoi cung, Ramos nhan ra rang - anh
khong the cung luc thc hien ca hai mong muon la va
co mat hien trng e a tin, va ni anh can
nhat, ben a con ma anh hang yeu quy.
Mot cuoc nghien cu keo dai hang chuc nam cho
thay, mc o hai long vi cuoc song gan lien vi s
nhat quan cua cac muc tieu trong i ngi. Tat ca
nhng muc tieu lien quan en ly tng song, nghe
nghiep, giao duc hoac gia nh eu quan trong nh
nhau va giup tao ra 80% mc o hai long cua mot ca
nhan. Co ieu la cac muc tieu o sau cung phai nhat
quan vi nhau. Mot khi nhan thay nhng muc tieu
mnh at ra a nhat quan, hay tin rang ban ang nam
gi coi nguon va se at c hanh phuc tron ven.
- Wilson va Henry
20

B MAT CUA HANH PHUC

5
Trong tng giai oan,
hay biet chon ngi thch
hp e so sanh va hng en
Nhng cam giac hai long hay bat man thng
bat nguon t viec so sanh mnh vi ngi khac. Khi so
sanh vi nhng ngi thanh cong hn, chung ta
thng cam thay nh b thua kem va mong muon
c nh ho; con khi so sanh vi nhng ngi kem
hn, chung ta lai cam thay khoan khoai, de chu hay
thay mnh van con may man hn ngi khac. ieu
o tuy thuoc vao thai o va quan iem song cua tng
ngi. Cho du la so sanh vi ai th cuoc song cua ban
cung se chang thay oi g may, nhng khi o cam
nhan va khat vong cua ban se rat khac.
Trong mot giai oan nao o cua cuoc song, hay
so sanh va hng mnh ti nhng tam gng tot, gan
gui ban nhat. ieu o se giup ban cam thay hai long
21

B MAT CUA HANH PHUC

va thanh than. Khi trng thanh hn th nhng tam

gng trong ban cung se thay oi theo. Khi nhng
ngi xung quanh, nhng hnh anh cu khong con u
sc ong vien ban na th mot tam gng, mot con
ngi hay hnh anh mi thch hp hn se la niem tin
giup ban vt qua th thach va tm c y ngha ch
thc cua cuoc song.

Joe la anh ca trong gia nh co 6 anh em. Nam

nay, Joe a 42 tuoi con ngi em nho nhat cung a 21
tuoi. Gia nh Joe khong giau co g. Nhng ngi anh
ln trong gia nh eu ln len trong hoan canh thieu
thon. Sau khi tot nghiep trung hoc, Joe va hai ngi em
ke phai i lam e nuoi cac em nho an hoc. Cac em cua
Joe eu c vao ai hoc. Chnh ieu nay a lam cho
nhng ngi anh ln cam thay nh b thiet thoi - trc
kia v so tien tr cap qua t oi, tham ch con khong u
song, nen ho khong co c hoi hoc them.
Thc te la neu so sanh vi cac em, Joe va hai em
ke cua anh co the cam thay ghen t. Ho se thac mac tai
sao bon chung lai co c nhng c hoi o trong khi ho
th khong? Nhng neu so sanh vi cac ban ong trang
la khac - nhng ngi co hoan canh tng t - ca ba
ngi anh eu nhan thay rang ho hn han cac ban
mnh. Tat ca ho eu ang co mot gia nh hanh phuc
va hoan toan hai long vi cong viec hien tai.
22

B MAT CUA HANH PHUC

D nhien, Joe cung se chang li loc g khi tc i

c hoi cua cac em. Nhng anh van cam thay buon khi
so sanh vi chung. Cau hoi at ra la co nen so sanh
nh vay khong? Hoan toan khong nen lam nh vay.
Hai mi nam sau, cac em ut cua Joe eu trng
thanh, lap gia nh va ra song rieng. Thay v phai that
vong khi so sanh vi cac em, nay Joe va hai ngi em
ke cua anh a co the t hao ve chung cung nh ve
chnh ban than ho.

Khi quan sat mot nhom sinh vien tham gia tro
chi giai o ch, cac nha nghien cu a so sanh mc o
hai long cua nhng sinh vien giai nhanh cac cau o vi
nhng sinh vien hoan tat cham hn va ho rut ra ket
luan rang nhng sinh vien giai quyet nhanh van e so
sanh mnh vi ngi giai quyet nhanh nhat va cam
thay khong hai long vi chnh mnh. Con nhng sinh
vien lam cham nhng lai so sanh mnh vi nhng
ngi cham hn th cam thay kha hai long vi ban
than, va dng nh ho chang can biet en s hien dien
cua nhng con ngi gioi giang kia.
- Lyubomirsky va Ross

23

B MAT CUA HANH PHUC

6
Hay biet nuoi dng
va tran trong tnh ban
Hay cung co nhng moi quan he tot ep trong
qua kh, vi nhng ngi ban cu va hay m rong long
mnh vi cac ong nghiep, vi hang xom lang gieng.
Con ngi can cam thay mnh la mot phan cua tap
the, rang neu m long on nhan ngi khac th ngi
khac cung san long on nhan mnh.

Andy that s khong biet nhieu ve nhng ngi

hang xom trong khu pho ni anh . Anh san sang chao
hoi ho neu tnh c gap ho, nhng hau nh anh ch thay
nhng hang rao cao ngheu nghen va nhng canh ca
cong luon ong kn.
Mot ngay no, khi lang thang tren mang, Andy vo
tnh truy cap vao trang web ni hoi tu nhng ngi co
cung s thch nh oc sach, the thao hoac nghe thuat.
Suot buoi hom o, Andy say sa tro chuyen vi mot
ngi ban mi quen. Hai ngi nhanh chong nhan ra
rang ho co nhieu iem chung va rat thch chuyen tro
vi nhau (dau la ch qua may tnh).
24

B MAT CUA HANH PHUC

May tuan sau o, trong mot lan tro chuyen tren

mang vi ngi ban nay, nha Andy ot nhien mat ien.
May tnh b tat va ngng ket noi. Khi co ien tr lai,
Andy lai len mang kiem ngi ban ay va c biet rang
cho cua anh ta cung va b mat ien xong.
Lay lam la ve s trung hp tnh c nay, hai ngi
quyet nh cho ngi kia biet ni cua mnh. C ng
hai ngi phai cach nhau hai au trai at, hoa ra
Andy va ngi ban cua anh song trong cung mot khu
pho, nha cua ho von ch cach nhau vai can! Khi ca con
ng b mat ien th nha cua hai ngi cung cung
chung so phan.
Luc o, Andy hieu ra rang au o tren the gian
nay luon co nhng con ngi tuyet dieu, nhng cung
co nhng ngi ban rat tuyet vi ngay ben canh
mnh. Hay ngam nhn xung quanh va ban se thay moi
ngi luon mm ci vi ban.

Co c nhng moi quan he than thiet la mot

trong nhng nhan to co y ngha nhat mang en cho
ban niem hanh phuc, no con quan trong hn ca cam
giac hai long vi chnh mnh. Khi o, ban se thay hanh
phuc hn gap bon lan so vi khi ban chang co ai la than
thiet ca.
- Magen, Birenbaum, va Pery

25

B MAT CUA HANH PHUC

7
ng mat qua nhieu thi gian
cho phim anh, truyen hnh
Neu xem cuoc song la mot chiec banh ngot th
truyen hnh c v nh lp kem beo ngay quet ben
ngoai. No tiep them hng v cho cuoc song, cung cap
cho ban nhng thong tin can thiet, nhng neu qua
lam dung, no co the khien ban chang con quan tam g
en nhng ieu khac that s quan trong ang dien ra
xung quanh. Xem ti vi qua nhieu co the lam tang s
khao khat hieu biet cua chung ta len gap ba lan,
nhng oi khi lai lam cho ban nhn the gii thc te
khac i, va ieu te hai nhat la khien cho chung ta mac
phai thoi quen hng thu b ong ong thi no cung
lay i nhng khoang thi gian ma le ra nen danh cho
nhng viec khac co y ngha hn.

Khi vao sieu th, ban co ghe qua tat ca cac gian
hang va chon mua mot mon g o tai moi ke hang ay
khong? D nhien la khong. Ban se ch ghe lai nhng
cho co mon hang ma ban can va bo qua nhng gian
khac. Nhng khi xem ti vi, co ve nh nhieu ngi lai
theo quy trnh moi gian hang mua mot th. Ban th
26

B MAT CUA HANH PHUC

ngh xem - hom nay la th Hai, chung ta xem ti vi, roi

en th Ba, th T, chung ta cung xem ti vi. oi khi,
viec xem ti vi a tr thanh mot thoi quen. Ban hay t
hoi xem, Thc ra, mnh co muon xem chng trnh
nay hay khong? Neu no khong c trnh chieu th
mnh co yeu cau ai truyen hnh lam viec o hay
khong?. Moi ngi khong biet la mot so chng trnh
truyen hnh a c dan dng, chon loc, bien tap mot
cach ky lng va hoan hao en mc oi luc no khac xa
i thng.
Cac nha tam ly hoc nhan nh rang - mot so
ngi xem ti vi nhieu en noi ho chang con nhieu thi
gian e chuyen tro vi ngi than, hay e y en nhng
ieu thu v khac ang dien ra xung quanh ho. Theo li
mot nha tam ly hoc th, Ti vi a cp i qua nhieu
thi gian cua chung ta va khong bao gi tra lai.

ng bat ti vi ch v no o, ngay trc mat ban

hoac ch v ban a quen lam nh the. Hay ch m ti vi
khi nao co chng trnh ma ban muon xem. T viec
han che xem ti vi trong nhng gi phut roi rai, ban co
the danh thi gian e lam nhieu viec co ch cho gia
nh, cho ban be, e oc sach hay tm nhng giay phut
yen tnh hiem hoi cho chnh mnh. Nhng luc ay, ban
co the chu ong lam mot ieu g o that s thu v thay
v lang ph thi gian mot cach thu ong.
- Wu
27

B MAT CUA HANH PHUC

Hay luon la chnh mnh

trc nhng kho khan
th thach
Moi ngi se khong anh gia con ngi ban qua
so tien ma ban co trong ngan hang, chiec xe ban ang
i, can nha ni ban ang song hoac loai cong viec ban
ang lam. Ma ban, cung nh bao ngi khac, la mot s
pha tron phc tap en mc gan nh khong the ong
em c gia nhng kha nang va cac gii han.
Chnh ban la mot s oc ao khong he giong ai
vi tat ca nhng u, khuyet, tnh cach, kha nang,
niem tin va m c. Va ban hoan toan co the phat
trien, hoan thien va trng thanh vi chnh nhng g
ban von co.

28

B MAT CUA HANH PHUC

Co mot khuynh hng ngay cang pho bien trong

xa hoi hien nay, o la thay v nhan ra nhng khuyet
iem cua ban than roi kien quyet sa oi, cai thien,
nhieu ngi lai de dang chap nhan chnh mnh. Ho
thoa hiep ca vi nhng loi lam hay thieu sot cua ban
than, van cho rang mnh la toan ven, la hoan hao ma
khong can co gang g them.

Trong mot nghien cu ve long t trong, cac nha

nghien cu nhan thay rang: Nhng ngi cam thay
hanh phuc vi chnh mnh biet chap nhan that bai va
thanh minh no, xem o nh la mot s co rui ro va
khong phan anh ieu g ve kha nang cua ho ca. Con
nhng ngi khong hanh phuc on nhan that bai mot
cach bc boi va xe to no ra, bien no thanh ai dien
cho con ngi cua ho, hn na con dung no e d oan
nhng s kien tng lai cua ho na - va rut cuc la ho
khong dam lam g cho du c hoi co en hay khong.
- Brown va Dutton

29

B MAT CUA HANH PHUC

9
Hay luon nh:
ban la ai va ban t au ti?
Hay nh en va t hao ve ban than mnh, ve
ban sac dan toc cua ban. Chung ta thng cam thay
lac long trong mot the gii phc tap va rong ln. Tuy
the, ban se cam thay an ui phan nao neu am hieu nen
di san van hoa cua dan toc mnh. No cho ban mot
nguon goc lch s, mot y thc ve v tr cua mnh trong
hien tai va mot net oc ao trng ton cho du the gian
nay luon oi thay, chuyen bien.

Nha ca ni chung ta trong giong nhau, nhng

thanh pho ni chung ta sinh song trong cung giong
nhau, chung ta an mac giong nhau, va dng nh
chung ta cung chang khac nhau la may. Chung ta
song trong mot thi ai ma moi th c san xuat
hang loat, e roi lai cam thay mnh lac long trong
hang loat s giong nhau o. Ai trong chung ta cung
muon biet mnh hoa hp vi the gii ra sao. Toi t
au en va lam the nao toi en c ay ? Do o, s
30

B MAT CUA HANH PHUC

hieu biet ve lch s gia nh, ve di san van hoa dan toc
va nhat la ky c ve qua trnh trng thanh cua ban
than, ve nhng nam thang tuoi th, ve nhng ngi
ban cu, ve nhng ngi a cung chia se, giup chung
ta t tin hn la rat quan trong bi no cho ta biet mnh
la ai, t au en va se thch ng vi the gii hien tai
ay kho khan nh the nao.

Thng nhng hoc sinh, sinh vien hay nhng

ngi a tng sinh song, hoc tap va lam viec nc
ngoai mi thay het gia tr cua nhng bai hoc lch s
thu xa, nhng ky niem que nha, nhng mon an
truyen thong hay nhng dau an van hoa dan toc. Bi
ve ep ni at khach que ngi ch tac ong en ho
trong mot giai oan nao ay, roi chnh ho phai t tm
cho mnh tnh yeu va sc manh t ni mnh sinh ra, t
nhng con ngi tng gan bo.
Ngi ta co the tiep thu va ke tha kien thc cua
cac nc tien tien nhng khong ai co the lay niem t
hao cua mot quoc gia khac, cua mot dan toc khac thay
the cho dan toc mnh, khong ai co the lay ky niem cua
ngi khac thay the cho ky niem cua chnh mnh. Ban
ng bao gi tin rang mot ngi that s hanh phuc
mot khi ho co the quen tat ca nhng g a tng gan bo,
nuoi dng e tao nen chnh con ngi ho.
- Neto
31

B MAT CUA HANH PHUC

10
Hay ch ngh en mot viec
trc khi ngu
Nhng ngi hay lo lang thng e dong suy t
cua mnh lan man t chuyen nay en chuyen khac
trc khi ngu cho en khi co han mot danh sach trong
au mi thoi. Khi ngh en qua nhieu van e nh vay,
ban th ngh xem, lam sao co the ngu c ch?
Toi nay khi anh rang, hay chon cho mnh ch
mot ieu g o ma ban thch ngh en trc khi ngu.
Khi ay, neu co bat ky y ngh nao khac xam nhap vao
tam tr ban, hay keo mnh ve vi ieu a chon, chac
chan giac ngu cua ban se kha hn.

Megan rat ghet cac th quang cao! No khong ch

lam co ton thi gian, ma con tao ra rac ri. Megan
khong biet lam cach nao e tong kh het chung i.
Thung th rac cua co a gan ay.
Vay rac se i au? Ma au phai ch co rac. Co u
loai chat thai - t nhng nha may hat nhan en cac hoa
chat oc hai. Moi trng se ra sao? Va the he ke tiep
na se ra sao? Trai at co the ton tai c khong? ...
32

B MAT CUA HANH PHUC

Rat nhieu ngi trong chung ta e mac cho dong

suy tng cua mnh troi nh the trc khi ngu. ay,
s bc tc nho nhoi cua Megan a phat trien thanh
nhng moi lo lang cho tng lai cua ca trai at. Va
nhng lo lang o c quanh quan trong au gay ra tnh
trang cang thang khien nhng ngi nh Megan phai
dung en bien phap tran an giac ngu nh - thuoc ngu,
thuoc an than....
Ban thay cha, viec suy ngh qua nhieu, du cho
khong phai la chuyen to tat nh so phan cua trai at,
ch gay bat an va khien chung ta kho ngu hn. Khi
nhng suy ngh cua ban c troi mien man het y tng
nay en y tng khac, ban se kho ma chp mat c.
Hay nham mat lai va t nhu het ngay roi, ong ca
va i ngh thoi, hay e bo nao cua mnh tam ngng
hoat ong trong khoanh khac, giac ngu se en vi ban
that nhe nhang.

Theo cac nghien cu tren oi tng sinh vien,

viec suy ngh lung tung trc giac ngu co lien quan en
tnh trang kho ngu va lam giam chat lng giac ngu.
Hau qua la ho se t thay hanh phuc do cam nhan t hn.
Ket qua cho thay nhng ngi ngu ngon cam thay hai
long vi cuoc song cua mnh nhieu hn so vi nhng
ngi ngu khong ngon giac.
- Abdel Khalek, Al-Meshaan va Al-Shatti
33

B MAT CUA HANH PHUC

11

Hay biet nhn ra chan gia

tr va y ngha cua tnh ban
Neu ban muon biet ai o co hanh phuc hay
khong th ng hoi xem ho co bao nhieu tien, cung
ng hoi thu nhap cua ho la bao nhieu, ma hay hoi ve
moi quan he cua ho vi ban be. Co c nhng ngi
ban tam giao hay tham ch ch can mot ngi hieu
mnh that s va co the chia se moi ieu a la hanh
phuc lam roi.

Co hai nha t van tai chnh tng lam viec vi

nhau trong hn chuc nam tri. Khi th trng tr nen
kho khan, ho a doc toan bo tai san vao viec kinh
doanh nhng van khong u, chang bao lau sau ho lam
an thua lo va mat het tien bac. Thay v tm cach cu
34

B MAT CUA HANH PHUC

van tnh hnh, ca hai lai ch cham cham en so tien

thua lo, va tnh ban cua ho cung theo o ma tan v.
Ngi no o loi cho ngi kia ve tham hoa tai chnh o.
Du vay, sau hn mot nam khong noi chuyen vi
nhau, mot hom ho lai cung nhau i an tra. Trong luc
noi chuyen, ca hai eu tha nhan rang nhng g a xay
en vi ho qua thc la mot ton that ln. o khong phai
la chuyen tien bac ma chnh la tnh ban cua ho. Mot
ngi noi Tien bac giong nh mot chiec gang tay.
Con tnh ban giong nh ban tay. Mot cai th hu ch,
con cai kia lai la thiet yeu.

Trai ngc vi ieu moi ngi thng ngh - rang

khai niem hanh phuc that kho giai thch, hoac hanh
phuc tuy thuoc vao viec ban co cua cai nhieu hay khong
- cac nha khoa hoc a tien hanh nghien cu va nhan
thay cac yeu to nh so lng ban be, mc o than thiet
vi ban be va gia nh cung nhng moi quan he vi
ong nghiep va hang xom hp lai chiem ti 70% yeu to
lam nen hanh phuc.
- Murray va Peacock

35

B MAT CUA HANH PHUC

12

Hay luon nuoi dng

cho mnh mot c m
Khong phai tat ca nhng ngi hanh phuc eu
co c moi th ho muon, nhng ho biet muon nhng
g ho co the co c. Noi cach khac, ho sap xep cuoc
chi theo y mnh bang cach ch muon nhng ieu
trong tam tay. Nhng ngi t cam thay hai long vi
cuoc song thng chang hng en ieu g, hay oi
khi ho t at cho mnh cac muc tieu khong the vi ti,
e roi t mnh chuoc lay that bai.
Tuy nhien, at c nhng m c ln lao, co y
ngha that s se giup cho chung ta cam nhan hanh
phuc tron ven hn so vi nhng ngi ch at ra - va
at c - nhng muc tieu khiem ton hn. Sau nay,
du giac m co the khong tron ven nhng ho that hanh
phuc v ho a song het mnh vi c m o.
36

B MAT CUA HANH PHUC

Trong cong viec hay trong moi quan he vi gia

nh, ban khong nen e mnh b anh hng bi nhng
ao tng ai loai nh - muon tr thanh ngi giau
nhat the gii hay tr thanh gia nh ly tng nhat tren
the gian. Hay song thc te va co gang lam cho moi
viec tot hn, nhng ng t buoc mnh phai tr nen
hoan hao.
Nhng van co nhng ngi dam m en nhng
ieu ma ho biet ro la khong the nao at en c, va
tng ngay ho song trong hanh phuc cung vi c m
o. Nh mot ngi khiem th luon m en mot ngay
nhn thay ve ep cua anh bnh minh hay mot em be
bai liet khong ri chiec xe lan c mot ngay nao o,
khong nhng cau co the i c ma con co the bay cao
nh chu chim be nho cau van thng thay qua khung
ca so.
Thc te a chng minh: Ch nhng ai dam c
m th mi co nhieu c hoi bien giac m ay thanh hien
thc. Se khong co mot canh ca nao ong qua lau
trc mot tam long chan thanh. Ai i se en - ai tin
se c - ai tm se thay.

e ky niem ngay ve hu, thay hieu trng quyet

nh to chc mot buoi tiec anh dau 30 nam cong hien
cho s nghiep giao duc cua mnh tai ngoi trng trung
hoc Altoona, bang Pennsylvania. a co nhng bai
37

B MAT CUA HANH PHUC

phat bieu hung hon ca ngi s ong gop tuyet vi cua

ong. The nhng vao cuoi buoi tiec, ong buon rau tam
s vi nhng ngi ban cua mnh: Nam toi 23 tuoi, toi
a ngh sau nay mnh phai la tong thong My, vay ma
bay gi...
Sau ngan ay nam lam viec, ngi an ong nay
c nhieu ngi knh trong, a cong hien rat nhieu
cho nen giao duc va a vt qua nhieu th bac e tr
thanh v lanh ao cua mot trng trung hoc. Nhng
thay v vui thch vi thanh cong ay, ong lai xem o la
mot s that bai. Ma ong co that bai au - ngc lai la
ang khac. Neu c mai so sanh thc tai vi muc tieu to
ln va bat kha thi cua ngay xa, ong se khong the nao
tan hng tron ven thanh cong cua mnh trong hien tai.

Muc tieu at ra va nang lc cua mot ngi co lien

he chat che ti hanh phuc cua ngi o. Noi cach khac,
muc tieu at ra cang thc te va cang de thc hien bao
nhieu th ngi o cang cam thay hai long vi ban than
ho bay nhieu. C trong mi ngi thu nhan rang muc
tieu cua mnh la khong the vi ti, ch co mot ngi
trong so ho cam thay hai long vi cuoc song.
- Diener va Fujita

38

B MAT CUA HANH PHUC

13
Hay tm kiem va on nhan
nhng y tng mi
Hay tm cach hoc hoi va co gang thch nghi vi
nhng ieu mi me, dung cam i tm nhng gia tr
mi, muc ch song cao hn trong tng giai oan cua
cuoc i. Neu t ong khung mnh trong khuon kho
nhng g ban a biet hoac nhng ieu a tng lam
ban thoai mai trc ay, ban se ngay cang that vong
vi moi th xung quanh khi ngay cang co tuoi. Cac
nguyen tac eu co gia tr rieng cua no va rat ang
c tran trong. Tuy nhien van luon ton tai s khac
biet to ln gia nhng nguyen tac, nh kien, tap
quan cng nhac va s dam oi mi trong suy ngh,
hanh ong.

Ngi ta thng thay anh lang thang ay o

trong th tran va ho ch biet ten anh la Herb. Luc nao
anh cung i bo. c hoi tai sao cha bao gi thay anh
i xe, anh ap rang anh khong tin tng vao nhng
phng tien di chuyen chay bang ong c ay. T trc
en nay, anh cha bao gi s dung xe hi, hien tai anh
khong co y nh mua xe hi va anh cung se chang can
39

B MAT CUA HANH PHUC

en xe ien ngam hoac xe buyt g het. Anh bao rang

luc con tre, khong co nhng th ay, anh van song bnh
thng, the th tai sao gi ay anh lai phai ban tam
en chung?
Du sao th niem tin nay cung a mang en cho
anh cam giac thoai mai nhat thi - anh khong can phai
thch nghi, cung chang phai oi mat vi nhng thay
oi. Nhng anh vo tnh a t co lap mnh vi moi th...
nam ngoai tam i bo cua mnh. Co le oi vi anh,
khong co khai niem ton tai cua the gii, v anh a
khong he trc tiep trai nghiem qua bat ky ieu g ben
ngoai th tran nho be ay.
Thi gian troi qua, khi cac con ln len va song xa
nha, Herb cung anh bo mac, chang bao gi ghe tham
chung bi anh a t choi cac phng tien di chuyen
chay bang ong c.

Cac nghien cu tren nhng ngi My cao tuoi

cho biet, tren ca tien bac hay nhng moi quan he hien
tai, dau hieu noi len s hai long cua ho trong cuoc song
la kha nang san sang thch nghi. Neu ho san sang thay
oi mot so thoi quen va c vong cua mnh th du hoan
canh co oi thay, ho van luon hanh phuc. Va tren thc
te, trong so nhng ngi c kh kh khong chu thay
oi quan iem cua ban than th cha en 1/3 ho co c
may cam thay hanh phuc.
- Clark, Carlon, Zemke, Gelya, Patterson va Ennevor
40

B MAT CUA HANH PHUC

14

Hay bay to cho ngi khac

biet rang ho co y ngha
vi ban nh the nao
Cac moi quan he xung quanh ban a va se c
hnh thanh da tren s quan tam lan nhau, va chang
co cach nao bay to s cam kch ay that long hn la n
gian noi vi ai o rang ho that s co y ngha vi ban
nh the nao.
ac biet trong tnh cam, rat nhieu ngi a tng
noi tha c hanh phuc khi b t choi con hn au kho
trong yeu tham nh trom ma khong dam noi ieu g,
tha dan than c lam ieu mnh thch cho du co the
that bai con hn c luon lo ngh en that bai ma khong
dam lam ieu mnh c mong.

41

B MAT CUA HANH PHUC

Cac nha tam ly tai ai hoc Houston a thc hien

nhng cuoc nghien cu tai sao con ngi lai t khi bay
to s quan tam lan nhau. Ho tien hanh xem xet thai o
chia se cua mot so ngi trc nhng bien co au
buon, nh tang le chang han.
Mot ngi than cua Bill va qua i. Cac ban cua
anh biet tin, ho gi thiep chia buon, mot so gi ien
hoa, mot so khac en tham va ong vien Bill rang ho
luon ben anh. Tuy nhien khi biet tin buon nay, co
mot so ngi ban khong gi thiep, khong gi hoa cung
chang en tham. Co le ho ngh rang - viec boc lo s
quan tam cua mnh oi vi ngi khac nh the la bieu
hien cua tnh uy m. Nhng ngi nay xem cac moi
quan he la s canh tranh hn la s tran trong, va canh
tranh th da tren sc manh, quyen lc va a v ch
khong da tren tnh cam.

Cac nha nghien cu cung nhac nh rang chung

ta khong bao gi chien thang trong nhng moi quan
he, ma chung ta ch chien thang khi tao c nhieu
moi quan he tot.
- Dekovic

42

B MAT CUA HANH PHUC

15
Khi khong chac chan,
hay suy xet moi chuyen
theo chieu hng tot
Khi

oi mat vi mot tnh huong khong chac

chan, nhng ngi khong hanh phuc se de dang i
en ket luan tieu cc. Chang han, neu khong biet ro
tai sao ngi khac lai t te vi mnh, ho se cho rang
ngi ay han ang che giau y o t li nao ay. Trong
khi o, nhng ngi hanh phuc lai on nhan tnh
huong tng t vi thai o tch cc va cho rang ngi
kia that s tot bung.
Hoac khi gap mot trng hp ngoai le cha tng
xay en th hay vui ve chap nhan s ngoai le o hn
la luon suy ngh tai sao no lai khac vi nhng g mnh
tng suy luan hay trai qua. Cuoc song luon danh cho
cho nhng ieu mi me, tham ch la thng. Ngi
xa a tng noi: Co hai ngi tu buoi toi thng nhn
qua khung ca so, ngi lac quan nhn thay cac v sao
va c m se co ngay c t do, con ngi bat hanh
ch thay cac song sat giam cam.
Du a 70 tuoi nhng cu Henry van song gian d
trong ngoi nha nho ch co mot cai lo si cu ky tai
43

B MAT CUA HANH PHUC

Arkansas. Cu luon vui ve, va t te vi moi ngi xung

quanh. Nam thang troi qua, ngoi nha cua cu Henry
ngay cang xuong cap. Thay the mot ngi hang xom
tot bung a tap hop mot so ngi giup cu sa sang lai
ngoi nha. Cu Henry het sc sng sot trc viec nay va
luon t hoi: tai sao nhng ngi nay lai quan tam en
mnh nh the? Hay la ho ang co nang cap nha cua cu
e lam cho nha ho co gia hn?
Bat ky tnh huong nao cung co the an cha mot
y o xau xa nao ay, ieu o con tuy thuoc vao cach
chung ta nhn nhan s viec ra sao. Mot iem can lu y
la: cach nhn nhan cua chung ta co the se la mot nguon
an ui, niem vui thc s hoac cung co the la ieu khien
ta hoang mang, nghi ng va lo s.
Ve phan Henry, ket luan cuoi cung cua cu la: Ho
eu la nhng ngi tot muon giup toi. Toi mang n
ho v ieu o.

Ngi hanh phuc va ngi khong hanh phuc

thng ly giai cac s viec xay ra theo nhng cach
khac nhau. Khi nhn nhan ve cuoc song, co en 8/10
ngi khong hanh phuc cho rang ho se gap toan
chuyen xau, trong khi nhng tnh huong tng t,
8/10 ngi hanh phuc thng se hng en mat tch
cc cua van e.
- Brebner
44

B MAT CUA HANH PHUC

16
Biet t tin vao chnh mnh
Trong bat ky tnh huong nao, hay ng anh
mat s t tin. Neu khong co niem tin vao chnh ban
than mnh, ban se khong lam c g ca. Cuoc song
ch be tac thc s ni s t tin khong con na.
Chung ta tng hieu ro triet ly gian d: Mat tien,
ban co the kiem lai c tien, mat sc khoe ban van
co the phuc hoi c sc khoe, mat danh d ban co
the khoi phuc c danh d neu co thi gian va long
quyet tam, mat niem tin ban van co the tm lai c
niem tin bang tnh cam con ngi. Va ban co the se
mat tat ca khi ban buong xuoi va khong con tin vao
mnh na.

Nam 1972, Steve Blass c anh gia la mot

trong nhng cau thu chi gioi nhat cho giai thi au
bong chay quoc gia. Mot nam sau, anh t gia s nghiep
45

B MAT CUA HANH PHUC

nay. Anh co b chan thng khong? Hoan toan khong.

ieu g a khien anh i en quyet nh nh the? Ch co
mot: Steve Blass a anh mat s t tin cua mnh. Khi
nh cao cua s nghiep, Blass lo s se co mot ngay
moi chuyen tr nen xau i, o la khi anh khong con la
cau thu tru cot na. Qua nhien chung en that. Anh
khong con c coi la cau thu chnh trong giai thi au.
Blass buon ba noi: Khi s t tin ra i, co the no se ra
i mai mai.
e co kha nang lam bat c ieu g, ban phai luon
vng tin rang mnh co the lam c ieu o. Viec tin
vao chnh mnh cung quan trong nh chuyen ban lam
c viec vay. Ngi ta van thng noi, Du tin mnh
co kha nang hay khong co kha nang, trong ca hai
trng hp ban eu ung.

oi vi moi la tuoi va moi thanh phan xa hoi, co

mot niem tin vng chac vao nang lc ban than se lam
tang kha nang thanh cong va mc o hai long ve cuoc
song. Khi o, chac chan chung ta se cam thay hanh
phuc hn trong cuoc song, trong gia nh cung nh
trong cong viec.
- Myers va Diener

46

B MAT CUA HANH PHUC

17
e cao mnh qua
khien ban khong sang suot

Tin vao ban than co ngha la ngh mnh co kha

nang ch khong phai ngh ngi khac thap i hoac
ngh rang mnh khong bao gi mac sai lam. ng cho
rang mnh tai gioi nen khong can phai hoc hoi ngi
khac hoac se khong bao gi b ch trch.

Cach ay khong lau, mot ngi rat giau ra tranh

c thong oc tai mot bang mien Nam nc My. Ong
khong thch nghe theo li hng dan cua ngi khac
ma quyet nh lam theo cach cua mnh. Trc ay, ong
a rat thanh cong nh t than van ong, v the bay gi
ong ngh rang se chang ai co the day ong ieu g na
bi ong a biet moi th ong can roi.
47

B MAT CUA HANH PHUC

iem ang noi la niem tin nay dan en hai he

qua. Th nhat, moi ngi cho rang ong la mot ngi t
man, kho chu va ong khong xng ang e ho at het
niem tin. Th hai, trong mot cuoc tranh luan c phat
song trc tiep tren toan bang, ong a khong the tra li
cau hoi ve viec thong qua ngan sach cua bang. ieu
nay khien ngi ta cam thay hnh anh t ac cua ong
ch la chiec mat na gia che ay mot s that - la ong
khong co nang lc nh ong a co tnh the hien. D
nhien, ngi an ong nay a khong tr thanh thong
oc hay thng ngh s hay bat c chc vu nao khac ma
ong tranh c.
Ong van luon tuyen bo rang mnh a qua gioi nen
khong can phai lang nghe va hoc hoi them ieu g na.
Trong khi o moi ngi lai noi rang ong ta ch thieu
ung hai yeu to o.
- Botwin, Buss va Shaceford

48

B MAT CUA HANH PHUC

18
oi khi, ng nen
oi mat vi kho khan th
thach mot mnh
oi

khi co nhng rac roi tng chng nh

khong the giai quyet c. Chung ta ai cung co nhu
cau chia se nhng kho khan cua mnh vi ngi khac,
co the o la nhng ngi thng quan tam en chung
ta nhat hoac o la nhng ngi a tng gap phai
nhng rac roi tng t. Co nhng viec t mnh giai
quyet se mang lai ket qua tot nhng oi khi se cang
lam cho van e kho khan va phc tap hn. Neu cung
chia se vi nhau, chung ta co the se tm ra giai phap
toi u. ieu nay khac xa vi viec nhng ngi gap
chuyen g cung than th, ke le v ieu o ch mang lai
s thieu t tin, thu ong mong ch s thng hai, giup
cua ngi khac.

Sam khong co u tien e trang trai khoan cam co

tai san khi ao han. S viec lap lai lan th hai, roi lan
49

B MAT CUA HANH PHUC

th ba. Cuoi cung ai dien cua ngan hang cung en

nha anh e lam thu tuc tch bien.
Khi loi hen tra tien lan au, moi viec eu co the
khac phuc c. Sam han co the thu xep e gi lai ngoi
nha cua anh. Sam co nhng ngi ban hieu biet phap
luat co the giup mnh, nhng anh a khong en tm
ho bi anh thay ngng.
Sam a t a mnh vao phien toai. Het ngay nay
qua ngay khac, van e cua anh ngay mot tram trong
hn. Sam ngay cang phien muon va boi roi hn. Anh
khong biet lam g e thoat khoi rac roi o. Hau qua la,
anh ngay cang co lap mnh vi ban be. Trc khi moi
ngi biet chuyen th anh a phai ra khoi ngoi nha cua
mnh. Ro rang: ieu duy nhat ban co c t viec che
giau nhng van e rac roi cua mnh la chac chan se
chang co ai giup ban ca.

Cac nha khoa hoc a tien hanh th nghiem tren

mot nhom phu n khong may hai long vi cuoc song.
Vai ngi trong so ho c gii thieu vi ngi khac e
cung nhau chia se hoan canh, so con lai c e t giai
quyet van e cua mnh. Ket qua la nhng phu n khi
c tiep xuc vi ngi khac thay mnh chang con phai
lo ngh g nhieu, trong khi nhng ngi phai giai quyet
mot mnh cam thay khong he kha hn chut nao.
- Hunter va Liao
50

B MAT CUA HANH PHUC

19
Hay biet vt len
thi gian va tuoi tac
Nh cuon sach noi tieng e ban luon tre mai
a chng minh rang: Ngi ta ch trng thanh hn
ch khong he gia i, rang tuoi tac chang lien quan g
en mc o hanh phuc cua moi ngi. Ngi ln tuoi
cung hanh phuc nh nhng ngi tre tuoi. Ho khong
he ban tam en viec phai lo thch nghi vi o tuoi cua
mnh, ho t tin khi noi rang ho rat hai long vi cuoc
song cua ho.

Cu Nelson rat quen thuoc vi c dan khu Nam

Florida, ni cu sinh song. Ngi ta thng thay cu
trong vn hay ap xe moi buoi chieu. Dng nh cu
la ban cua tat ca moi ngi va cu luon co mot cau
chuyen nao o e ke khi co ai o dng lai tro chuyen
vi cu.
51

B MAT CUA HANH PHUC

Neu ban hoi, cu se noi rang cu co cai thu lap ay

mot ngay bang nhng hoat ong ma cu yeu thch.
Cu khong he nuoi tiec tuoi tac cua mnh, ngc
lai cu con yeu thch no. o tuoi 90, cu cam nhan c
s khon ngoan va uyen bac cua thi gian. Thay v phai
oi mat vi nhng van e ma ngi tre tuoi i lam
thng gap, cu hau nh chang co g phai lo lang.
Khi ngi ta hoi cu ngh g ve tuoi tac cua mnh,
cu ci hon nhien va noi: Toi a gia i ? Khong!
Hay nhn xem nhng g toi con lam c nay.
- Kehn

52

B MAT CUA HANH PHUC

20
Biet tm niem vui va
cach thc hien tot nhat
cho moi cong viec, du nho
Chung

ta thng cam thay qua tai khi phai

thng xuyen lam nhng cong viec lat vat nha, nao
la lau bep, quet don nha ca, i ch, nau an...cung
hang ta viec khac. Hay lap mot thi gian bieu hp ly
cho nhng cong viec nha cua ban, va thay v phai oi
mat vi vo so nhng chuyen khong ten ay, ban se co
han mot danh sach nhng nhiem vu phai hoan tat moi
ngay. Vi mot danh sach nh the, ban se khong mat
thi gian t hoi mnh se phai lam g tiep theo. Chac
chan chung ta se cam thay hai long hn khi lam moi
viec mot cach co khoa hoc.

Ernie la mot giao vien. Anh thng noi vi cac

sinh vien cua mnh rang ngoai niem say me day hoc,
53

B MAT CUA HANH PHUC

anh cung thch tr thanh th xay. ieu g khien ngi

th xay tr nen tuyet vi trong mat Ernie en the?
Ernie kham phuc nhng cong viec co th t cua ho.
Ngui th xay bat au bang viec xay mong, roi xay
tng, mai va lat gach. Cac cong viec luon dien tien co
trnh t, con ngi th xay lai co the de dang anh gia
tien o cua cong viec. Bat c luc nao ho cung co the
thay ngay phan nao a hoan tat va phan nao cha
xong. Ernie thng khuyen cac sinh vien rang moi khi
am nhan mot cong viec nao ay, hay nen hoc theo
ngi th xay.

Tng t nh the, chung ta cung nen lap cho

mnh th t cua nhng viec can lam, neu khong chung
ta se bat au mot viec, nhng lai b xao lang bi mot
viec khac, roi sau o se cam thay nh la mnh cha
hoan tat c viec g ca. Neu lam theo cach cua ngi
th xay, chung ta se hoan tat tng phan viec mot, va co
the thay toan bo cong viec cua mnh c hnh thanh
ra sao sau moi bc o.
- Henry va Lovelace

54

B MAT CUA HANH PHUC

21
Khong nen qua che ch,
bao boc cho mnh
va ngi than
Khong ai trong chung ta muon ngi than cua
mnh gap bat ky chuyen khong may nao, nhng hay
e ho t lam chu cuoc song cua chnh ho va chung ta
nen hng dan ho song mot cuoc song t lap. Chnh
viec c luon lo lang va co ngan can ho lam nhng g
ho muon mi la moi nguy hiem that s, va ieu o ch
khien chung ta lo lang trien mien.

Tat ca moi s eu cha ng rui ro.

Mot so ngi luon cam thay kho s v luc nao
cung lo s rang se co nhng ieu nguy hiem co the xay
en vi ban than ho, vi nhng ngi than cua ho va
vi con cai ho. Hay th ngh xem: trong hn bay nam
55

B MAT CUA HANH PHUC

qua, noi lo ve toi pham a gia tang ang ke, trong khi
t le toi pham thc s lai co chieu hng giam i.
Tham ch ngi ta cang thay s hai hn khi ho
khong co nhieu viec e lo ngh. Nh tong thong
Franklin Roosevelt a tng noi, oi khi s s hai con te
hai hn ieu ma chung ta luon cam thay s.
Viec t giam mnh trong nha hay ngan khong
cho con cai chi the thao hoac tranh xa nhng th
khac chang phai la giai phap tot nhat e co the ngan
chan moi nguy hiem xay ra. ieu o oi khi lai tao
nen mot dang nguy hiem khac. Chung ta nen dung
hoa hai ieu nay - phai a ra nhng quyet nh sang
suot khi can, nhng cung ng qua cau ne hay lo s
ma bo ph nhng ieu lam cuoc song cua chung ta
ang song hn.

Cac nghien cu tren hang ngan phu huynh cho

thay viec che ch con cai qua mc ch em lai nhng
he qua tieu cc, chang han nh a khien ho cang them
lo lang va ngay cang cang thang hn. Tom lai, s bao
boc qua mc khong he mang en s hai long hay thoai
mai trong cuoc song.
-Voydanoff va Donnelly

56

B MAT CUA HANH PHUC

22
Neu thc s khat khao va
quyet tam, ban co the at
c nhng g mnh muon
Chung ta thng t khi e tam tr mnh that s
tnh lang e co the suy ngh va nh xem mnh a bat
au t au va hien ang au. Con ngi luon co
khuynh hng muon co nhieu hn, do o ho thng di
chuyen nhanh hn. Tot hn het la vao nhng luc can
thiet, hay nh va nghiem lai - ban se cam nhan tron
ven nhng g a trai qua, anh gia nhng thanh qua
at c cung nh nhng ieu cha lam c.

Arthur la mot nhan vien ieu hanh quang cao rat

co trach nhiem. Sau khi c thang chc ba lan trong
vong nam nam, anh cam thay mnh can phai lam viec
nhieu hn trc ay. Cang ngay anh cang tien gan en
v tr cao nhat. Thi gian lam viec sau ngay trong tuan
van cha u, anh mang ca viec ve nha lam. Sc khoe
anh ngay mot kem i. Va anh a lam benh nang.
57

B MAT CUA HANH PHUC

Sau ca phau thuat tim, Arthur phai nam tnh

dng trong phong hoi sc va anh bat au nhn lai tat
ca. Trong suot thi gian o, nhng ngi ban va ngi
than trong gia nh en tham anh nhieu hn so vi
nhng nam trc ay. Va Arthur rat tran trong khoang
thi gian nay.
V Arthur hoi rang lieu anh co can thiet phai lam
viec nhieu en the khong? Rang ho co can them nhieu
tien na khong? Rang anh co can phai thang tien hn
khong?.... Nhng cau hoi o a khien Arthur nhn lai
toan bo cuoc i mnh mot cach nghiem tuc - mot ieu
anh cha bao gi lam khi con miet mai vi cong viec va anh cht nhan ra rang nhng thanh qua at c
dng nh la qua nhieu so vi nhng g anh thc s
can en, va ieu quy gia nhat chnh la c hoi c gan
bo lai vi gia nh.

Mot cuoc nghien cu tien hanh tren mot so

chuyen gia cho thay, gan mot na trong so ho khong
he cam thay hai long ngay ca khi a at c muc tieu,
bi ho a khong biet anh gia cao nhng thanh tch
cua mnh ma thay vao o, lai co nhng suy ngh rat
tieu cc va vo ly ve chnh ban than ho.
- Thurman

58

B MAT CUA HANH PHUC

23
Hay nhan biet rang
nhng niem tin eu
co nhng gia tr rieng
Niem tin that s vao mot ieu g o hay niem
tin tn ngng, ton giao co the hng suy ngh cua
chung ta en nhng ieu tot ep trong cuoc song.
ieu o lam cho ta nhan biet rang the gii nay that
phong phu, co nhieu ieu khong the hieu hoac ly giai
c. Va chung ta hay kham pha no khi co the.
Moi kha canh cua cuoc song eu cha ng
nhng ieu b an va ca nhng ieu can kham pha va
tran trong. Niem tin mang en cho chung ta iem
ta, nhng li giai cuoc song - nhat la oi vi nhng
ai a va cham, vat va, trai nghiem nhieu vi thc te
cuoc song.

Doris a bc vao tuoi bay mi. Ba tng b ot

qu tim hai lan va hien ang mac phai can benh ung
59

B MAT CUA HANH PHUC

th. Theo ket qua chan oan y hoc th le ra ba a chet.

Nhng ba khong nhng khong chet ma van ang vui
ve tham cac chau cua mnh va danh thi gian gap g
nhng sinh vien y khoa e thao luan ve tam quan trong
cua niem tin ton giao oi vi s song con cua mnh. Va
Doris tin rang neu khong co niem tin vao ton giao, ba
han a khong the song noi.
Li phat bieu cua ba a nhan c s ong tnh
t nhng nha nghien cu tai ai hoc Y Harvard, Vien
Y te Quoc gia, va vo so cac trung tam khac. Theo cac
ket qua nghien cu cua ho, i song tinh than tch cc
va niem tin se co tac dung trc tiep giup chung ta song
manh khoe hn, vui va hanh phuc hn.
Co le cac bac s cung chang can phai ly giai ieu
o. Thc te a chng minh rang niem tin va ton giao
co vai tro tch cc khong phai bi no giup chung ta biet
c tat ca nhng cau tra li, ma v no luon a ra cau
tra li hay nhat. ieu o co c la nh vao niem tin.

Nghien cu ve tac ong cua niem tin rieng hay

ton giao oi vi s hai long trong cuoc song cho thay:
bat ke la niem tin, ton giao nao, nhng ai mang trong
mnh mot niem tin va tinh than manh me eu vt
qua c nhng kho khan va hai long vi cuoc song
cua mnh.
- Gerwood, LeBlanc, va Piazza

60

B MAT CUA HANH PHUC

24
Hay thc hien
nhng ieu ban a ha
Khong ai lam cham s tien bo cung nh lam
giam long nhiet thanh hn nhng ngi ch noi nhng
khong bao gi lam. Viec toan tam toan y vi nhng d
nh trong tng lai ong mot vai tro thiet yeu trong
s trng thanh, cong viec va cuoc song cua ban.

Mot ngi chuyen ban xe cu gii thieu cho ban

mot chiec xe. ong ho o cay so hien ang ch so
017.000. Chiec xe a c s dung khoang 5 nam.
Ngay luc ay, ban se ngh ngay rang no han a chay
c 117.000 km, nhng ngi ban xe lai noi rang no
ch mi chay co 17000 km thoi, rang chiec xe hi nay
la do mot phu n ln tuoi s hu va ba ta t khi dung
en no. Ban co tin li ong ta khong khi quan sat va
phat hien rang chiec xe a xuong cap va cu mem?
61

B MAT CUA HANH PHUC

Co le ban se lien tng en nhng cau chuyen

tng t ma ban a tng c nghe ke ve nhng tay
ban xe thieu trung thc va se khong con tin na.
Nhng ngi ban xe cu thng thieu mot nen tang
quan trong trong giao tiep tch cc: o la s tn nhiem.
Chung ta can phai tin rang ngi khac ang noi
s that neu chung ta that s ton trong ho, hay lang
nghe va tin tng ho. Quy luat nay cung ap dung trong
gia nh va moi trng lam viec. Va ban khong the
mong i se nhan c long tin cua ngi khac mot
khi a that ha, ngay ca trong trng hp ban co y nh
tot nhat.
Hay nh rang, s tn nhiem giong nh ay cua
con tau. Neu no co lo thung, du nho hay ln, th hau
qua eu kho lng.

Nhng moi quan he tot ep va khong tot ep

dng nh eu co nhng mau thuan kha giong nhau.
Ch co ieu la trong cac moi quan he tot ep, ngi ta
xem viec cam ket thc hien nhng thay-oi-a-cnhat-tr la quan trong hn, lam cho cac moi quan he
nay ngay cang tot ep hn va lam cho nhng ngi
lien quan cung c cam thay hanh phuc hn.
- Turner

62

B MAT CUA HANH PHUC

25
Se khong co ngi chien
thang trong nhng cuoc
gay han vi ngi than
Ngoai tr nhng cuoc tranh luan ve chuyen mon
nham muc ch phan tch, gop y - th hau het cac lan
tranh cai eu dan en mot ket qua chang lay g lam vui
ve - ngay ca khi ban ung, ban cung chang at c g
ngoai viec tr nen oi nghch vi ngi oi dien.
Khong co ke chien thang trong cac cuoc tranh cai
nang li. Hay nh rang - moi quan he gia ban vi
ngi oi dien quan trong biet bao so vi van e ma ban
va ho ang phai oi au. S co chap, ch trch thai qua
thng xuyen trong nhng moi quan he lam tang s
cang thang va lam giam i hanh phuc cua cuoc song.

Ban co cho rang luc nao ban cung ung? Va ban

co cho rang o qua la mot ieu tuyet vi?
63

B MAT CUA HANH PHUC

Adam luc nao cung ung. t ra la anh ngh nh

vay. Cho du o ch la mot cau hoi tam phao hay mot
thac mac n gian nh lam cach nao dan giay len
tng hieu qua nhat, Adam eu biet cau tra li. Khi gia
nh tranh luan vi anh ve mot ieu g o, Adam luon
bat au bang mot cuoc hach hoi. Anh luon yeu cau ho
noi cho anh biet tai sao ho khong ong y, roi co nam
lay mot iem mau thuan trong lap luan cua ho e at
ra hang loat cau hoi nh mot luat s muon buoc mot
nhan chng kha nghi thu nhan toi loi cua mnh.
Gan nh luc nao Adam cung thang cuoc va nhan
c s nhng bo t nhng nhan chng cua mnh.
Van e la, nhan chng cua Adam khong phai la mot toi
pham trong toa an ma ch la mot ngi ban hay mot
ngi than co quan iem khac anh. Mot so ban be anh
cho rang - that chang ang e phai bat ong vi Adam.
Nhng ngi khac th noi rang tham ch chang ang
tro chuyen vi anh, v ho chang biet c khi nao th
mot e tai se bung no thanh mot cuoc tranh cai. Adam
a thang moi tran anh nho, nhng lai thua trong mot
cuoc chien vo hnh. Anh a e mat nhng c hoi nem
trai nhng giay phut thu v ben nhng ngi anh
quan tam.
- OConnor

64

B MAT CUA HANH PHUC

26
Hay biet hoa mnh vao
niem vui chung cua moi ngi
Theo doi nhng cuoc thi hay tro chi lanh manh
c to chc tren truyen hnh, e y en s thang tram
cua oi bong ma ban a thch hoac cung chia se niem
vui chien thang cua oi tuyen quoc gia vi ban be ieu o se giup ban tm thay iem chung gia mnh
vi nhng ngi xung quanh va se mang en cho ban
mot niem vui nho nho trong cuoc song thng ngay.

Hau nh tat ca c dan tai mien nam Indiana eu

la co ong vien trung thanh cua oi bong ro trng ai
hoc Indiana. ieu tuyet vi nhat la tat ca moi ngi bat ke thuoc tang lp nao trong xa hoi - eu co iem g
o chung vi nhau.
Ngi th may va bac s, giao vien va anh au
bep, ngi quan gia va ong th trng co le khong the
65

B MAT CUA HANH PHUC

co cung chung mot s thch, nhng tat ca ho eu co

the cung ngoi vi nhau ban luan ve nhng dien bien
trong cac tran bong co oi Indiana tham d. oi bong
ro ay con mang moi ngi en gan nhau hn qua
nhng lan gap g khi tran au dien ra. Nhng khi co
oi nha thi au, nha nha eu hao hc m ti vi e theo
doi. Ra ng, nhng cuoc chuyen tro ban tan soi noi
ve oi bong se ngay lap tc lam cho ban cam thay
mnh la mot phan cua cong ong, dng nh co mot
ieu g o that tuyet vi a gan ket ban vi nhng
ngi hang xom va ca nhng ni khac trong thanh
pho lai vi nhau.
Stanley, mot co ong vien lau nam cua oi bong,
a to chc am ci cua anh ngay trong mot tran au
cua oi. Du vay, ngi v tng lai cua anh khong he
phien long v lan au ho gap nhau cung dien ra trong
mot tran au cua oi Indiana. Va chac han co cung
chang ong y to chc hon le vao gi nao khac - neu
khong phai la vao gi giai lao gia hai hiep.
- Shank va Beasley

66

B MAT CUA HANH PHUC

27

ng anh ong vat chat

vi hanh phuc va thanh cong
Hay nhan ra nhng g la that s quan trong va
co y ngha trong cuoc i ban. ng anh gia mnh
qua nhng thanh cong nhat thi trong tng giai oan
nh viec ban kiem c nhieu tien hn, ban oi xe,
tham ch mua nha mi. o ch la phng tien ch
khong phai muc ch cua cuoc i ban.

Hay danh ra mot phut e ngh rang neu hom nay

la ngay cuoi cung ban con ton tai tren trai at nay, hay
liet ke mot danh sach tat ca nhng thanh qua a at
c, nhng ieu khien ban t hao, va nhng g lam
cho ban luon thay hanh phuc.
Chiec xe cua ban co nam trong danh sach o
khong? Ca chiec ti vi? Roi ca mc lng cua ban? Hay
67

B MAT CUA HANH PHUC

lay c mot ngi chong lch lam, giau co ma ban

chang thc s yeu thng? Hay nhng li ngi khac
noi rang ban ang rat hanh phuc? Khong! Nhng g
hien dien tren danh sach o phai la cac nhan to thiet
yeu cua mot cuoc song hanh phuc - moi quan he tot ep
vi ban be va gia nh, mot ngi yeu that s, nhng
ong gop cua ban cho cuoc song, nhng s kien sau sac,
ang nh trong i - ma ch co chnh ban mi biet ro
nhng ieu o co ngha nh the nao - o mi la nhng
ieu ban can quan tam.
The ma ban th ngh xem, co phai chung ta ang
hang ngay van theo uoi nhng th chang ang c
a vao danh sach tren khong? Thay v phai tran trong
nhng g la that s quan trong oi vi mnh, ta lai i
gom gop nhng th goi la bieu hien cua thanh cong
va hanh phuc ma khong mang ban khoan t hoi - au
mi la hanh phuc that s. mot so nc A ong, trong
giai oan bung no cua kinh te th trng, gia tr hanh
phuc co luc a b s ton vinh vat chat thay the. Co
nhng ngi o loi cho hoan canh hoac ai sao toi
vay, mot cach song thoa hiep e va long ngi khac
hay v nhng li ch trc mat ma quen chnh mnh va
nhng gia tr thc s khac. Hanh phuc au? oi khi
co nhng ngi en tan cuoi i van thot len cau hoi
o trong s lan lon, muon mang va tiec nuoi.
Co nhng ngi khong bao gi nhan ra hay
khong muon nhan ra chan gia tr cua hanh phuc.
Nhng cung co ngi khi a co trnh o nhan thc cao,
68

B MAT CUA HANH PHUC

mot khi a nhan biet th chnh ho se biet cach t thay

oi e tm c gia tr thc cua hanh phuc. Khong bao
gi qua tre e co c hanh phuc neu ban thc s
quyet tam. V cuoc song nay la thuoc ve chnh ban, va
hn na, o mi chnh la gia tr cua con ngi ban.

Theo mot nghien cu khoa hoc thong ke trong xa

hoi hien ai, ty le nhng ngi xem trong tam quan
trong cua vat chat cam nhan hanh phuc t hn 9 lan
so vi nhng ngi xem trong cac yeu to con ngi,
tam hon nh tnh yeu, be ban, gia nh hay nhng gia
tr tinh than khac.
- Diener

69

B MAT CUA HANH PHUC

28
Moi moi quan he cua ban
eu co nhng gia tr rieng
Cuoc song cua ban c hnh thanh t nhieu
moi quan he khac nhau t nhng ngi than trong gia
nh, ban hoc thi pho thong, thi sinh vien hay t
nhng ong nghiep cung nh cac moi quan he trong
cong viec, xa giao... Ban se nhan ra moi quan he nao
la moi quan he tinh than, co gia tr lau dai va nhng
quan he nao ch mang tnh nhat thi, ai co the la ban
tam giao va ai se la ban trong cong viec.
Neu ban a tng that vong bi mot trong nhng
moi quan he vi mot ngi ban hay ngi than, hay
ng e ton thng o anh hng en nhng moi
quan he khac va lam thay oi mnh.

Trong gia nh, Jane c bo me va em trai

thng yeu. Tuy nhien, co cha bao gi thay mnh that
70

B MAT CUA HANH PHUC

s hoa hp vi ch Jenny. Co lay lam that vong ve ieu

nay va luon t hoi tai sao co khong the co c nhng
giay phut vui ve nh khi ben canh bo me va cau em
trai. Jane khong hieu mnh co ieu g khong on? Nhng
c ch ngo nghnh va ang yeu cua Jane tng lam cho
bo me va em co vui ve va hanh phuc biet bao nhieu th
lai b ch co xem la gia doi.
Tai sao chung ta khong the c x giong nhau vi
tat ca moi ngi e co c nhng moi quan he tot
ep? Theo nhng nha tam ly tai ai hoc McGill
Canada, o la bi v con ngi rat phc tap, ho co qua
nhieu mat nen chung ta kho long mong i tat ca ho
se phan ng giong nhau.
Chung ta can chap nhan thc te rang - mnh ch
co the song hoa thuan vi a so ch khong phai vi tat
ca nhng ngi than cua chung ta, va o khong phai la
thieu sot ma la mot hien thc. Cac nha nghien cu giai
thch: Nhng ngi hai long vi cuoc song khong
phai luc nao cung co nhng moi quan he tot ep vi
tat ca moi ngi. Ho tran trong nhng moi quan he tot
ep ma ho co va biet chap nhan nhng moi quan he
khong hoan hao.

Nhng nha nghien cu nhan ra rang: Co s khac

biet gia hanh phuc cua nhng ngi co moi quan he
ban hu tot ep vi nhng ngi chu yeu da vao tnh
71

B MAT CUA HANH PHUC

cam gia nh. Nhng ngi co moi quan he tot vi

bang hu that s van ton trong nhng moi quan he vi
gia nh. Ho trng thanh hn va hanh phuc hn
nhng ngi ch le thuoc vao gia nh mot cach v ky
trung tam.
Con ngi luon co kha nang tao dng hanh phuc
t nhng moi quan he san co hay nhng moi quan he
mi neu moi quan he o thc s co y ngha va tr
thanh nguon ong vien trong cuoc song ma khong
nhat thiet chung phai la nhng moi quan he ly tng.
- Takahashi, Tamura va Tokoro

72

B MAT CUA HANH PHUC

29
Hay ngh en
hien tai va tng lai, ng
qua dan vat vi y ngh
Neu nh...
ng mat thi gian hoi tiec ve nhng ieu ang
le xay ra neu nh ban a lam khac i mot ieu g o
hay mot quyet nh nao o. ieu nay that ra ch khien
cho ban cam thay khong hai long ve ban than va ve
cuoc song cua chnh ban.
Hay ngh en viec ban co the thay oi tng lai
nh the nao, ch ng mat thi gian ngh ve chuyen
ban a co the thay oi qua kh ra sao. Con ngi
thng co thoi quen nuoi tiec nhng g a qua ma
quen mat nhng ieu tot ep co the ang ch on ho.

Ai cung oi lan nuoi tiec ve nhng quyet nh

trc ay cua mnh t nhieu co the a lam thay oi hien
tai ra sao. V tr ban tng ngoi trong lp mau giao co le
73

B MAT CUA HANH PHUC

a anh hng en chuyen ban be cua ban la ai, t o

anh hng en s thch cua ban la g, roi anh hng
en chuyen ban hoc hanh ra sao v.v...
Chung ta co the suy ngh ve nhng ieu nay lien
tu bat tan, nhng se chang bao gi thay oi c hien
tai. Co the mot luc nao o ban a quyet nh sai, nhng
au can phai t hanh ha mnh bang cach c mai thac
mac tai sao mnh lai i sai ng nh the. ieu ban can
lam la suy ngh, tm cach i t v tr hien tai ti ni ban
muon en va dam thc hien ieu o e cam nhan c
hanh phuc thc s.

Nghien cu ve cam nhan cua nhng van ong

vien a en gan ch nhng lai gap that bai tai vong
chung ket the van hoi Olympic cho thay nhng ngi
hai long nhat vi phan thi au cua mnh la nhng
ngi danh t thi gian nhat cho nhng suy ngh phan
thc te - tc la nhng y ngh cho rang moi viec le ra a
phai ket thuc khac i.
- Gilovich va Medvec

74

B MAT CUA HANH PHUC

30
Hay biet chia se va
lam ieu tot khi co the
Trong moi tap the, ni ban song hay lam viec
eu co rat nhieu c hoi e ban the hien thien y cua
mnh. o la luc ban danh t thi gian cung tam s vi
nhng ngi ban, ong nghiep e cam thong vi
nhng hoan canh kho khan cua ho, tm cach ong
vien hay giup khi co the.
Ban co the i tham nhng ngi b nan co hoan
canh kho khan khong quen biet hay nhng em be bat
hanh trong trng khuyet tat... Lam nh vay mot cach
thc long khong ch la giup ngi khac, ma con
giup cho chnh ban - nh ngi xa tng noi: Khi cho
i, ngha la chung ta ang nhan lai.
Nhng ngi biet song chia se vi ngi khac
thng cam thay mnh tot hn va hai long hn ve ban
than. Ho co c hoi hieu cuoc song mot cach sau sac
75

B MAT CUA HANH PHUC

hn va co cam giac cuoc song cua mnh co muc ch,

c tran trong va t nham chan.
Nhng ngi tnh nguyen co c nhng phan
thng tinh than ma khong ieu g khac co the em lai
c. Neu ban khong co nhieu thi gian hay kha nang
th ch t cung co the danh mot gi moi thang e cong
hien cho mot viec thien nao o.

Bessie la mot qua phu a bc vao tuoi bay mi.

Ba thay mnh ranh roi va muon dung thi gian nay e
lam ieu g o co ch - mot ieu g o co the khien ba
hao hc thc day moi buoi sang vi nu ci tren moi.
Bessie ang ky tham gia chng trnh ong ba
nuoi tai trung tam cong ong khu vc Buffalo. Trong
chng trnh nay, cac cong dan cao tuoi se danh mot t
thi gian trong ngay e lam ban vi cac tre em khuyet
tat. Gi ay ba luon cam thay hanh phuc khi c cung
vui ua, oc sach, chuyen tro va ngoi chi vi am tre.
Mot ngi ban cua Bessie, cung la ngi tnh
nguyen cua chng trnh tren, noi rang cac ong ba
nuoi mang en cho am tre tnh yeu thng va s
quan tam, oi lai phan thng cho ho la c hoi c
nhn thay s ngay th va hon nhien cua nhng a
tre nay.
Bessie cho biet cong viec tnh nguyen mang
en cho toi cam giac rang mnh ang lam ieu tot. Toi
76

B MAT CUA HANH PHUC

ang giup cac em nho, cac bac phu huynh va ca chnh

toi na. Nh vay moi ngi eu tot hn, nhng toi
luon cam thay mnh la ngi co c nhieu nhat. Bay
gi toi la ngi giau co v toi co rat nhieu ban tot va toi
thay cuoc song mnh that y ngha va hanh phuc.

Mot cuoc phan tch cac nghien cu ve e tai nay

cho thay: hoat ong tnh nguyen gop phan lam tang
hanh phuc cua moi ca nhan qua viec lam giam bt s
nham chan va lam tang cam giac song co muc ch.
Noi chung, nhng ngi tnh nguyen luon cam thay
hai long ve ban than mnh rat nhieu so vi nhng
ngi khong tham gia tnh nguyen hay suot ngay ch lo
cho nhng g lien quan en mnh va gia nh mnh.
- Crist-Houran

77

B MAT CUA HANH PHUC

31
ng lam ton thng
ban than va ngi khac
khi moi viec dien ra
khong nh mong muon
Nhng ngi khong at c muc tieu do mnh
at ra thng cam thay that vong ma oi khi khong biet
tai sao. Nhng khi ban cha thc s co gang cho nhng
ieu mnh m c va co the lam c, hay nhn lai va
rut kinh nghiem e ieu o khong lap lai trong tng
lai. Nhng muc tieu cua ban can phai phu hp vi hoan
canh song cua mnh - chung cung can c thay oi
khi ieu kien song cua ban thay oi. Co nhng ngi
trai nghiem rat nhieu thanh cong va that bai cho
nhng muc tieu cuoc song khac nhau e roi sau cung
nh cho mnh mot hng i duy nhat, va t o ieu
chnh cac muc tieu thch hp vi tng giai oan.

78

B MAT CUA HANH PHUC

Cac nha tam ly tai ai hoc Michigan a kham

pha ra rang, mac du viec at muc tieu co vai tro quan
trong va rat can thiet, nhng no co the khien cho
chung ta luon cam thay chan nan va nan ch neu ban
than no cng nhac, khong linh ong. Di ay la mot
v du ien hnh.
Jimmy ngo li cau hon vi ban gai khi anh mi
18 tuoi. Mot nam sau ho ket hon, Jimmy ha se mua
nha trc khi anh 24 tuoi. Roi Jimmy bat au i lam.
Anh lam het viec nay en viec khac, the nhng ong
lng anh nhan c kha khiem ton. Tuy the, v chong
anh song tng oi thoai mai trong mot can ho chung
c nho nhan. Khi tuoi 24 go ca, du so tien danh dum
cha u nhng Jimmy quyet nh phai mua nha bang
cach mn them tien cua bo me va the chap luon can
nha anh sap mua. Jimmy va v anh chuyen en nha
mi, ho a to chc an mng, nhng thc te, so tien
phai tra cho can nha ay vt qua sc Jimmy.
Chang bao lau, anh kiem mot cong viec lam
them. Nhng van khong u trang trai.
Jimmy lai nhan them mot cong viec ban thi
gian na - o la cong viec th ba cua anh.
Cuoi cung anh a phat om va tr nen phan no vi
ngoi nha cung nh vi v mnh.
Thay v se tiep tuc mot cuoc song hanh phuc va
danh dum them en khi nao u tien roi mi mua nha,
79

B MAT CUA HANH PHUC

Jimmy lai voi va lam moi cach e hoan thanh ieu ma

anh tng tuyen bo. Anh a e muc tieu cng nhac cua
mnh lam thay oi cung nh e doa cuoc song cua anh.

Neu nhng muc tieu at ra qua cao, khong phu

hp vi kha nang cua mot ngi, oi luc chung se cang
khien cho ngi o them buon phien, chan nan va lam
tang s khong hai long vi ban than mnh. Ngc lai
nhng ngi song ma khong co muc ch, hoai bao th
sau cung cam giac ve cuoc song cua mnh ch la ton tai
hn la song.
- Pavot, Fujita va Diener

80

B MAT CUA HANH PHUC

32

Hay biet ren luyen va

gi gn sc khoe

Nhng ngi thng xuyen tap the duc, du la

theo che o tap luyen c the mot cach chnh thong hay
ch la i bo eu an eu cam thay khoe manh hn, co
suy ngh tch cc hn ve chnh mnh va tan hng
cuoc song nhieu hn. Khong ai cam giac ve hanh phuc
tron ven mot khi ho khong co u sc khoe. Ngc lai,
mot c the khoe manh thng luon cha ng mot
tinh than minh man.

Mot v giam oc noi tieng tng noi Bat c khi

nao y ngh co le mnh nen tap the duc en vi toi, toi
eu i nam cho en khi y ngh ay troi qua.
81

B MAT CUA HANH PHUC

Ong luon noi ve ieu o, va chang co g la ang

ngac nhien, khi vi cach suy ngh o a khien ong dan
tr nen thieu sinh lc va chang bao lau sau sc khoe
cua ong a co van e nghiem trong.
Cac bac s khuyen ong thay oi cach song, va ong
a th. Ong thay mnh that s thch tap the duc. Moi
ngay ong danh ra mot t thi gian e tap the duc ma
khong lo lang hay ban tam ve bat c ieu g khac. Va
ong cam thay tap the duc that s a lam ong khoe hn
trc rat nhieu.

Cac nghien cu ve van ong c the cho thay rang:

viec tap the duc lam tang s t tin, keo theo viec anh
gia cao ban than. Tap the duc thng xuyen, ke ca viec
i bo, trc tiep lam tang cam giac hanh phuc va gian tiep
ong gop vao viec cai thien s t nhan thc ve ban than.
- Fontane

82

B MAT CUA HANH PHUC

33
ng quen rang nhng
ieu tuy nho lai cha ng
nhieu y ngha ln

Trong cuoc song oi khi khong can en nhng

ieu ln lao mi lam ban cam thay hanh phuc ma ngay
ca nhng ieu be nho cung co the lam c ieu o.
Mot s quan tam ung luc, mot anh mat, mot nu ci,
mot cai siet tay chia se cua ngi ban hay cua ai o
cung u lam cuoc song chung ta them phan y ngha.

Loai ngi khong cang mnh len nh loai ca hoac

thay oi mau sac nh tac ke khi the hien phan ng cua
mnh. Thai o cua chung ta thng c bieu lo qua
nhng bieu hien tinh te hn - qua net mat, giong noi
va ngon ng c the...
83

B MAT CUA HANH PHUC

Ban th ngh xem, chung ta mat cha en 1/6

giay e nhan ra net mat cua mot ai o. Va co the nhan
ra nhng bieu lo cua con ngi t cach xa 100m. V sao
lai co s nhay cam en nh vay? V con ngi thng
quan sat net mat e nhan biet nhng ngi xung
quanh ang ngh g. Va v chung ta cho rang net mat
quan trong nen chung ta e y en no va dung no e
phan ng va boc lo thai o cua mnh. Cho nen net mat
la mot phan quan trong trong qua trnh giao tiep.
Neu co ai o hoi rang ban co thch ba toi ho lam
khong, hay tra li Ngon lam! va nh rang ngi kia
ang chu y lang nghe khong ch nhng g ban noi, ma
con quan sat ca nhng thong iep khac ang truyen i
qua thai o cua ban.

Nhng cap v chong nhay cam trong giao tiep,

cam nhan c nhng thong iep tinh te qua anh mat
c ch va thai o cua ngi khac se at en cam giac
hai long cao hn nhieu so vi nhng cap v chong
khong cam nhan c nh vay.
- Notarius

84

B MAT CUA HANH PHUC

34
Ban chat cua s viec
xay ra khong quan trong
bang chnh cach ban on
nhan no nh the nao
Cuoc song quanh ta luon co nhng bien ong,
nhng bien co - do chu quan hay khach quan - co the bat
ng ap en. Chap nhan, vt qua hay bi luy buon ba?
ieu quan trong la cach chung ta on nhan chung nh
the nao. oi khi thanh cong cha phai la thc o hanh
phuc va that bai cha han la bieu hien cua bat hanh.
Co nhng luc nu ci khong phai luc nao cung
i cung vi niem vui va nc mat cha the noi len
ieu tuyet vong. Chang co yeu to khach quan nao co
the mang lai cho chung ta mot cuoc song hanh phuc
hay mot ngay tot ep, ma ch co cach nhn cua mnh
mi quyet nh s cam nhan hanh phuc hay thanh
cong trong cuoc song ma thoi.
85

B MAT CUA HANH PHUC

Vap nga la noi au kho trien mien hay la ieu

may man can phai co - ieu o tuy thuoc vao thai o
cua chung ta va nhng g chung ta se lam tiep theo!
Trong mot nghien cu mi ay, ngay trong
nhng s viec thng ngay, nhng ngi co y kien oi
lap nhau c cho oc cung mot bai bao. Ho c yeu
cau cho y kien sau khi oc can than. Nhieu ngi trong
ca hai phe eu noi rang bai bao co quan iem thien v
phe ben kia. Lam sao mot bai bao co the cung luc thien
v hay co thanh kien vi ca hai quan iem c? Ro
rang, khong phai noi dung bai bao cha ng quan
iem o ma chnh la cach nhn cua ngi oc. Nhng
bien co trong cuoc song cung tng t nh vay. Cung
mot bien co, co the ngi nay nhn nhan mot cach tch
cc nhng ngi khac lai thay tieu cc, ieu o tuy
thuoc vao cach nhn cua moi ngi.

S thanh cong hay that bai cua mot ngi khong

the hien chnh xac mc o hai long cua ho oi vi cuoc
song bang chnh cach ho on nhan nhng bien co o
nh the nao.
- Staats, Armstrong-Stassen, Partillo

86

B MAT CUA HANH PHUC

35
Biet tao s thch chung
vi ngi than
Cung chia se s thch chung vi nhng ngi
than se giup ban cam thay vui hn khi ben gia nh
va ban be, t o giup ban cam nhan moi lien he o
mot cach sau sac hn ch khong ch n thuan ch la
si day rang buoc bi hoan canh.

Cac thanh vien trong gia nh Tom eu thch

chi bong ban. o that s la mot cach tuyet dieu e
cung chia se thi gian vi gia nh. Tom giai thch.
Ban au Tom va con trai anh cung en xem cac
tran thi au dien ra mot cau lac bo bong ban. Ho
cam thay rat thch nen quyet nh cung ang ky hoc
mon the thao nay va co the cung chi vi nhau. Tom
rat thch v trc ay anh a tng chi bong ban thi
sinh vien.
87

B MAT CUA HANH PHUC

Chang bao lau sau v Tom va con gai cua ho cung

tham gia - the la ca gia nh cung chi bong ban.
Hau nh cuoi tuan nao, gia nh Tom cung danh
thi gian th gian nhng ni co ban bong ban, ho
cung nhau vui chi va tro chuyen thoa thch. Sc khoe
cua ho ngay cang c cai thien va cong viec, hoc tap
cua moi ngi cung tot hn.

Moi quan he se cang them ben vng neu cac

thanh vien co cung chung mot s thch nao o, ieu
nay khien mc o hai long vi cuoc song cua ho cang
tang len.
- Chand

88

B MAT CUA HANH PHUC

36
Hay luon vui ve va
biet mm ci
trong moi hoan canh

Co ngi noi rang cuoc song sau bi phai la

hai. Va cung co ngi noi rang cuoc song se hanh
phuc biet bao cho nhng ngi biet cach tr ve vi s
hon nhien cua chnh mnh, vi nu ci ti vui that s
ma ngay nay thng hiem hoi trong cuoc song ay ap
cong viec va cang thang noi tiep nhau.
Co nhng ngi biet vt len kho khan bang nu
ci - ngay ca trong nghch canh - chnh ieu o lam
cho ho luon cam giac hanh phuc cho du bat ky ieu g
xay ra i na.
ng mat thi gian anh gia s hai hc, hoac
t hoi viec o co that s ang buon ci khong? hay
ngi khac co thay no khoi hai khong? Hay tan
89

B MAT CUA HANH PHUC

hng va ci len moi khi ban cam nhan uc mot

ieu khoi hai t nhien nao o.

Mot nhom mang ten Hoi Lieu phap va Hai hc

cua My tin rang mot trong nhng ieu ma moi ngi
thng bo l trong ngay la ci cho that thoai mai.
Thong iep nay ngay cang c nhieu nha co van kinh
doanh lu y, ho nhan ra rang khi c ci thoai mai
nhan vien se lam viec tch cc hn. Cac doanh nghiep
thng to chc nhng Ngay an mac nh Elvis, ngay
Hoi cac chu he va nhng cuoc thi ng ngan nh ai co
the nem mot may bay giay ra xa nhat. Tai sao vay?
oi khi, viec thoat khoi nhng le thoi thng ngay
se giup chung ta tang sc sang tao, mc hieu qua va
mc o hai long cong viec. Nhng du ban nha hay
cong s, nhom Lieu phap va Hai Hc cho rang Hanh
phuc tuy thuoc viec ban co ci c hay khong.

Theo nhng nghien cu tren hang ngan ngi,

hanh phuc gan lien vi s hai hc. Kha nang ci, du
la ci chnh cuoc i hoac trc mot cau ua hay,
cung la mot nguon vui song. Tren thc te, nhng ai
cam thay thch thu vi nhng cau hai hc hom hnh
se cam thay hanh phuc hn nhng ngi khac.
- Solomon
90

B MAT CUA HANH PHUC

37
Tnh yeu hay mot khat
vong g khac - oi khi
khong han a la tat ca
Cuoc song cua ban trong tng giai oan se co
nhng c m, muc ch khac nhau. Neu thanh cong,
ieu o lam cho ban hng phan va la ong lc bc
tiep. Con neu that bai do tnh c hay ngay ca sau khi
ban a co gang het sc? Chang le ban lai e cho anh
hng cua may en che phu tat ca nhng ieu khac?
Tnh yeu la mot gia tr vo gia - xng ang e ban
hy sinh va vn ti - neu no la mot tnh yeu thc s.
Nhng neu no khong phai nh ban hang c mong?
No co ang e ban anh oi nhieu ieu khac oi khi y
ngha va quan trong hn nhieu?
Cuoc i ban c tao thanh bi nhieu kha
canh khac nhau. ng tap trung qua nhieu vao ch
mot kha canh nao o cua cuoc song ma quen i
91

B MAT CUA HANH PHUC

nhng mat khac. Neu khong, s that vong ton thng

t no co the chiem het tam tr ban va lam te liet hng
thu cua ban oi vi moi th ang yeu khac - oi khi
xng ang hn nhieu.

Mot chang trai trng thanh cung vi moi tnh

au rat ep va nen th. Trc khi co ngi yeu, anh la
mot chang trai thong minh vi ay u pham chat. Anh
hoc gioi, co t chat, lam viec tot va luon biet chia se vi
nhng ngi khac. T khi co ngi yeu, anh nh bc
vao mot the gii dieu ky mi vi c m tnh yeu va
long nhiet thanh say am bao nam c vong nay thanh
hien thc.
Ngi yeu cua anh la mot co gai xinh ep va
duyen dang. Tnh yeu ni anh that lang man, ay sc
song ket hp vi tr tng tng thu thieu thi nang
len thanh mot nguon song manh liet chi phoi toan bo
cuoc song cua anh. The gii xung quanh anh luc o
luon menh mang bay sac cau vong khi anh ngam nhn
cuoc song qua lang knh tnh yeu.
Sau hai nam, bao giong ap en vi anh khi tnh
yeu o v - lau ai pha le ky dieu bien mat khong tai
nao cu cha, bat chap tat ca s co gang nu keo ma
anh a dung het sc mnh e hong bien tnh yeu tr lai
nh xa. The gii xung quanh anh bat cht chuyen
sang en kt tuyet vong khi khong con lang knh lung
92

B MAT CUA HANH PHUC

linh cua tnh yeu. Cai phao duy nhat cua anh trong
cuoc song b tc mat. Anh khong con sang suot e
phan tch nguyen do, anh khong u dung cam e nhn
nhan thi gian va vat chat co the lam thay oi con
ngi. Anh suy sup, dan vat kho s, t o loi cho mnh
va bo ngoai tai nhng li khuyen chan tnh cua ban be
va ngi than. oi vi anh, cuoc i xem nh vo ngha
va trong rong thc s, khong phng cu cha. Anh
buong mac thi gian va cuoc song cua mnh troi theo
nhng nam thang au kho, bat hanh tot cung ma anh
t trum len au mnh. Anh khong con tin vao ban
than, vao cong viec yeu thch cua mnh, vao ngay mai
va bo mac nhng m c hoai bao trc ay - ch v
mot tnh yeu anh tng ton th cung li nguyen c
thieng lieng ngay nao.

Dam song cho tnh yeu, nhng cung ng hy

sinh tat ca cho tnh yeu e mot mai tnh yeu o neu
khong con, ban van gi tron tnh yeu ni ban va dung
cam bc tiep.
Cung ng gan chat moi ky vong cua ban vao
chuyen c thang tien, e roi lam hong cuoc song
hanh phuc cua mnh ch v s thieu tien trien trong
cong viec.
Ban cung ng ly tng hoa moi quan he cua ban
vi mot thanh vien nao o trong gia nh, e roi luon
93

B MAT CUA HANH PHUC

cam thay cuoc song toi te ch v moi quan he o tr nen

cang thang. Nen xay dng hy vong tren nhng ieu
that s quan trong vi ban, va nen cho phep mnh tan
hng nhieu niem hanh phuc khac nhau, hn la e
mnh phai guc nga v ch bam vao mot ky vong du ban
cho la quan trong nhng mong manh.

Theo mot cuoc ieu tra dien rong trong a so

nhng ngi trng thanh th nhng ngi lac quan,
co ban lnh, quan tam en nhieu mat trong cuoc song
thng hanh phuc hn nhng ngi song n ieu,
mot chieu va uy m.
- Bhargava

94

B MAT CUA HANH PHUC

38

Hay chia se cam xuc cua

mnh vi ngi khac
ng giau kn nhng cam xuc, suy ngh va m
c cua ban. Hay chia se vi ban than va gia nh moi
khi can thiet. Nhng ngi co khuynh hng gi chat
moi ieu trong long thng cam thay co oc, hoai nghi
rang ngi khac khong hieu ho.
Nhng ngi biet chia se lai cam thay c
ong vien hn, ngay ca khi cac bien co khong xay ra
nh ho mong muon. Nhng cung ng luon cau cu
s thng hai cua ngi khac khi chnh mnh co the
vt qua.

Rose la mot hoa s co nhieu nam kinh nghiem

trong nghe. Nhng luc roi rai, co thng ve nhieu bc
95

B MAT CUA HANH PHUC

tranh phong canh bang mau nc rat ep. Co trng

bay cac tac pham cua mnh tai cuoc trien lam nghe
thuat a phng hay tai cac phong tranh nho.
Khi gia nh hoi tham ve cong viec nghe thuat
cua co, cac cau hoi thng la Con co ban c bc nao
khong? hay Con kiem c bao nhieu tien? Rose co
cam giac moi ngi khong hieu mnh. Vi co, viec ve
tranh la mot cach t the hien va khang nh mnh. Co
khong nh kiem tien bang viec ve tranh, va co cung
chang may quan tam en chuyen tranh co ban c
khong. Co ve cho chnh co ch khong v li nhuan.
Rose t hoi: Tai sao nhng ngi rat gan gui vi
mnh lai dng nh qua xa cach va khac biet vi mnh?
Nhng suy ngh nay ngay cang ln dan trong tam tr
Rose khien co cam thay t thoai mai hn ben gia nh.
Sau o Rose nhan ra rang gia nh co chang the nao
oc c nhng suy ngh cua co, v co a khong giai
thch cho ho biet au mi la ieu that s quan trong oi
vi co.

Nhng ngi song ci m thng cam thay hai

long vi cuoc song cua ho hn vi nhng ngi luon
khep kn.
- Finch, Barrera, Okun, Bryant, Pool va Snow-Turek

96

B MAT CUA HANH PHUC

39

Hay tm mot viec g o e

lam nhng khi buon nhat
Hay tm viec g o e lam, v cam giac luon ban
bu vi cong viec de chu hn nhieu va giup chung ta
tr ve vi thc tai so vi cam giac chang co g e lam
va luon lo ngh vien vong. Ngi ta ch co the trng
thanh hn trong trai nghiem, trong cong viec thc te
ch khong ai ln len nh vao nhng suy luan va ly
thuyet suong.

Co lan mot triet gia nghiem ra rang, con ngi

khao khat s bat t nhng oi khi ho lai vo cung nhan
roi trong nhng chieu ma. Trung bnh mot ngay,
chung ta thng e vuot mat vai gi troi qua ma khong
lam g ca. Thi gian la mot loai hang hoa la lung va vo
97

B MAT CUA HANH PHUC

cung quy gia, bi chung ta thng ngh mnh co qua

nhieu, cho ti khi bong dng thay mnh chang con bao
nhieu thi gian na.
Chung ta thng phan nan rang co qua nhieu
viec phai lam. Nhng co qua nhieu viec phai lam la mat
tch cc cua s d gia, trong khi co qua t viec e lam
lai la mat tieu cc cua s thieu nang lc va li bieng.
Trung tam Cong nghe Metro Plastics tai bang
Indiana a th cat giam thi gian lam viec trong tuan
cua cong nhan t 40 gi xuong 30 gi. Va ban co biet
ieu g xay ra sau s thay oi o khong? Chat lng san
pham cua cong ty c cai thien, va li nhuan cua cong
ty cung tang theo. Ban quan tr nhan thay rang giao
cho cong nhan nhieu viec phai lam trong khoang thi
gian t hn khien ho lam viec hieu qua hn, nang ong
hn va nhiet tnh hn. Va nh the, ho co nhieu thi
gian ranh hn sau gi lam e tai tao sc lao ong va
sang tao.

Theo nhng nghien cu tren cac sinh vien ai

hoc, nhng ngi co lch hoc cang hn lai hai long vi
cuoc song hn. Du thi khoa bieu kha day ac, cac sinh
vien hoc nhieu lai thay hng thu va khong cang thang
hn nhng sinh vien hoc t gi hn ho.
- Bailey va Miller

98

B MAT CUA HANH PHUC

40
Hay hieu rang hanh phuc
ch la mot khai niem
tng oi
Hanh phuc ch la tng oi neu so sanh theo
kieu cua nha khoa hoc Einstein. Neu so sanh hien tai
cua mnh vi nhng khoanh khac tuyet vi nhat a co,
ban se cam thay nuoi tiec bi nhng giay phut tuyet vi
ay khong the quay tr lai. Con neu so sanh vi nhng
ngay khon kho ma ban tng trai qua, ban se thay mnh
can phai tran trong nhng phut giay hien tai o.

Co ay co phai la mot sinh vien gioi hay khong? Va

ban ang so sanh co ta vi ai: vi cac ban cung lp hay
vi Einstein? Phai chang anh ay la mot cau thu tai nang?
A, ban ang so sanh anh ta vi Maradona hay vi Pele?
Hom qua co phai la mot ngay ang nh khong? Phai
chang ban ang so sanh no vi ngay le tot nghiep, ngay
to chc le ci hay vi mot ngay nao o trong tuan?
Chung ta nen xem xet s viec bang con mat thc te.
Cac nha tam ly hoc tai ai hoc Rutgers nhan thay
rang, mot trong nhng nhan to quan trong nhat tao
99

B MAT CUA HANH PHUC

nen cam hng cho con ngi trong cong viec la cam
xuc cua ho ve cuoc song gia nh. Nhieu ngi cam
thay ap lc cua cong viec khong con may cang thang
na khi khong kh gia nh tr nen cang thang hn. Va
ho dan dan co khuynh hng e cao nhng moi quan
he gia cac ong nghiep trong cong ty ma cang luc
cang cam thay chan ngan cuoc song gia nh ban ron
va ay ap lc.
D nhien, cuoc song gia nh khong the co cac
yeu to nh ni lam viec, va ban cung khong nen
trong ch ieu o xay ra. Nen so sanh cong viec nay vi
nhng cong viec khac ch khong nen so sanh vi gia
nh - von la mot ni ma moi th eu phc tap hn,
nhng cung ha hen mang en nhieu niem vui va
hanh phuc hn.

Theo cac ket qua nghien cu th, khong co g

ang ngac nhien khi biet rang ngi hanh phuc thng
nem trai nhieu kinh nghiem tch cc hn ngi khong
hanh phuc. ieu oc ao la, xet mot cach khach quan
th cuoc song cua ho that s khong khac nhau may, v
ho eu trai qua cac bien co tng t nhau. S khac biet
that s nam cho cac van e o c nhn nhan theo
hng tch cc hay tieu cc - va ngi hanh phuc
thng anh gia cac s kien ngay ca trong nhng lan
vap nga theo hng tch cc nhat.
- Parducci
100

B MAT CUA HANH PHUC

41
Hay lam quen vi ky thuat
va cong nghe cao khi co the
oi vi mot so ngi, cac may moc hien ai
khong he la mot thach thc, nhng ho chang bao gi
chu tm hieu cach s dung, v khi can ho biet la co the
nh ai o lam giup. Nghe qua th co ve ho la ngi
sung sng, nhng thc s th sao? Nhng nha tam ly
hoc a chng minh rang ngoai cam giac c thoa
man nhng nhu cau tinh than, vat chat, hanh phuc
con la cam giac hai long khi co the lam chu c
nhng ieu gan gui xung quanh ta.
Du ch mi 8 tuoi hay a 80 tuoi, nhng ngi co
the s dung may vi tnh eu co the trai nghiem nhng
ieu ky dieu cua cong nghe va cua ca the gii, va hn
het ho cam thay t tin hn khi cong viec cua ho ngay
mot hieu qua hn.

101

B MAT CUA HANH PHUC

May tnh la mot cong cu co the ket noi con ngi

lai vi nhau, va ieu nay cang quan trong hn oi vi
nhng ngi lien tuc phai i xa. Chang han, ngoai viec
dung e trnh bay van ban, suy ngh hay tnh toan, may
tnh cho phep truy cap e-mail, theo doi tin tc, thc
hien nhng cuoc tro chuyen bang tin nhan ang tr
nen thiet yeu cho nhng sinh vien xa nha, nhng ngi
thng xuyen phai song xa gia nh va tham ch phai
thng xuyen lai cac khu vc tach biet vi ban be.
Melody, mot hoc sinh lp 5 co cha i lnh. Em a
phai di chuyen theo cha qua cac bang Kentucky,
Illinois, Texas va Colorado. Luc au em thay kho chu v
phai luon xa ri ban be moi khi di chuyen nh the,
nhng nh may vi tnh, em a co the gi lien lac vi
cac ban cu ang sinh song khap at nc.
Cac quan nhan nhan thay rang may vi tnh a
giup cho viec tai nh c cua cac gia nh c de dang
hn, v ho co the dung may tnh tm hieu ve cho mi
va gi lien lac vi ban be que nha.

Trong mot nghien cu tren nhng ngi cao tuoi

c lam quen vi may tnh ca nhan, ngi ta nhan
thay long t trong va mc o hai long vi cuoc song
cua ho c cai thien rat nhieu nh vao viec s dung
may tnh.
- Sherer
102

B MAT CUA HANH PHUC

42
ng hng qua nhieu suy
ngh en nhng ngi va
nhng ieu khien ban ton thng
Trong mot ngay, co vo so ieu chung ta can phai
ngh en. Co nhng suy ngh khien ta phan chan tch cc,
nhng nhieu ngi trong chung ta lai thng ngh en
nhng viec ch lam ta them buon long. Khong nen pht
l nhng g khien ban phien muon, nhng cung ng
qua tap trung vao no ma bo qua nhng ieu ly thu khac.
Kha nang cam nhan hanh phuc cua con ngi
tuy thuoc rat nhieu vao kha nang nh hng suy ngh
cua mnh. Co nhng suy ngh lam tang them sc
manh, ngc lai co nhng suy ngh ch lam yeu long
chung ta ma thoi.
Nhng ky c ep ve tnh cam luon lam chung ta
vui hn la nhng ky niem buon. Khong tron chay, hay
danh thi gian suy ngh ve nhng chuyen buon ay
mot lan that tron ven, roi sau o tr ve vi thc tai va
hay hng mnh en nhng suy ngh tot ep. Se can
thiet phai song vi qua kh neu ieu o co y ngha vi
ban nhng ng e qua kh lam anh hng khong tot
en hien tai cua chung ta.
103

B MAT CUA HANH PHUC

Trong cuoc song hang ngay, co rat nhieu suy

ngh cht en roi cht i. Chang han mot co gai oc bai
bao viet ve cau chuyen cua mot con ngi bat hanh,
trai qua bao tui nhuc, gian kho, sau cung bang long
quyet tam va dung cam a vn len trong cuoc song,
Co cam thay xuc ong va nh c ong vien rat
nhieu.
Moi luc kho khan, co nh lai nhng ky niem thi
i hoc, nhng ngi ban than hoi sinh vien va co lai
thay yeu i. oi khi ky c cua moi tnh va tan v lam
cho co khong the tap trung vao cong viec bi nhng ky
niem ep a qua luon mau thuan vi hien tai co ang
co. ieu o lap i lap lai khien trong mot ngay oi khi
noi buon nhieu hn niem vui, trang thai tinh than co
khong on nh va cong viec cua co khong c nh y
muon. Sau nay, ch khi co quyet tam khong ngh en
ieu o na, tap trung tat ca tinh than cho cuoc song
hien tai, co mi cam thay hanh phuc hn.

Vi nhng ngi thng xuyen nghien ngam

cac van e tieu cc va noi bat hanh, cam giac hai long
va sc khoe cua ho thng giam i thay ro. Nhng ai
khong quen qua kh, biet rut ra bai hoc t qua kh e
ap dung cho hien tai luon co mot cuoc song tot ep hn.
- Scott va McIntosh
104

B MAT CUA HANH PHUC

43
Gi moi lien he chan tnh
vi nhng ngi than
Khi nhng ngi ban than, hay mot thanh vien
trong gia nh i xa, chung ta thng de l la va khong
quan tam en ho. Hay gi lien lac va chia se nhng
tin tc cua gia nh. Ho rat muon biet gia nh song ra
sao, va ho se cam thay vui hn khi thng xuyen lien
lac vi gia nh. Ngc lai ban cung se co c niem
vui khi the hien s quan tam cua mnh oi vi ho.

Cach ay hai mi nam, Sally bat au cuoc song

xa gia nh e theo hoc ai hoc. Me co nh lai giay phut
au buon ay: That kinh khung! Toi muon no theo uoi
giac m cua mnh, nhng lai khong muon mat no. Toi
cam thay nh no muon t bo toi.
Con Sally lai xem phan ng cua me nh mot bieu
hien cua s thieu long tin thay v tnh yeu cua mot
ngi me, va ieu o khien ho xa cach nhau. Me hoi
105

B MAT CUA HANH PHUC

toi tai sao lai i hoc xa nh the. Toi khong tra li. Toi
cam thay o la van e cua me toi.
Roi mot lan na, cong viec buoc Sally phai song
xa gia nh. Thi gian troi qua, me Sally ngay cang to
ra t quan tam en nhng quyet nh cua Sally. Co lo
rang me khong quan tam en mnh na, va moi quan
he cua ho van c xa cach nh khoang cach gia ho vay.
Sau nhng lan nhn lai va suy ngh, Sally nhan
ra rang, ang sau noi lo lang ban au va phan ng gan
ay cua me co an cha mot ieu duy nhat: o la tnh
yeu.
Gi ay, khoang cach a ly khong con la rao can
na, Sally va me lien lac thng xuyen hn. Co rat vui
moi khi c ve tham nha. Co luon noi rang - ca nhng
ngi ra i cung nh ke lai nen nh, xa mat khong
co ngha la cach long.

Cac nghien cu so sanh tam quan trong cua gia

nh oi vi nhng ngi cao tuoi va nhng ngi
trng thanh cho thay, ca hai nhom tuoi eu xem
trong gia nh va coi quan he gia nh la mot trong
nhng niem vui ln nhat.
- OConnor

106

B MAT CUA HANH PHUC

44
Biet quan tam en sc
khoe va che o dinh dng
cua ban

Du

co thanh cong trong cong viec hay cuoc

song ma khong co c mot sc khoe tot e cam nhan
hanh phuc th thanh cong ay ch mang y ngha tam
thi. Hay quan tam en ban than va che o an uong
v o la mot trong nhng yeu to quan trong e gi gn
sc khoe. Hay co gang an uong ieu o va la chon
nhng mon an hp vi tnh trang sc khoe cua mnh
nhat. Trong cuoc song ban ron, t ngi quan tam en
cac mon rau va hoa qua. Nhng ngi thch an trai
cay thng co cam giac ngon mieng khi an, va tren
het ho luon yeu i va cam nhan moi ieu tot hn.

107

B MAT CUA HANH PHUC

Ban co bao gi e y rang du khong bao gi mua

hay oc mot loai tap ch nao o, ban cung se phai cam
chung len khi ngoi trong phong i, trc gi an sang
hay trc khi i ngu? oi khi chung ta san sang chap
nhan nhng th khong may hap dan. Viec chung ta an
g cung tng t nh vay. Khi ang voi va khong muon
mat nhieu thi gian chuan b thc an, chung ta se dung
ngay loai thc pham co san.
Hay mua trai cay ve nha, va dung no nh qua vat.
ieu o va n gian, va re tien lai chang phai mat
nhieu thi gian chuan b. Cac nghien cu a chng
minh nhng ch li ve mat the chat cua viec an trai
cay, va gi ay chung ta biet no con co ch oi vi cam
xuc. C the chung ta them v ngot t nhien, von khi
thuy la mot li the tien hoa, chnh v vay ma chung ta
thay ngi nguyen thuy an nhieu trai cay hn. Ch
trong thi buoi hien ai, khi keo ng va nc trai cay
ong hop, nc co ga vi ham lng ng t nhien t
hn ng hoa hoc hien dien khap ni, nhu cau nem
ngot cua chung ta mi co tac ong tieu cc.

Nhng nghien cu gan ay cho thay viec an uong

ieu o va co che o dinh dng tot co lien quan en
mot so thoi quen song tch cc von giup ch cho cam
xuc, sc khoe, cong viec va hanh phuc.
- Heatey va Thomnb

108

B MAT CUA HANH PHUC

45
Biet tan hng
nhng g ban ang co
Co ngi noi: Ban se chang bao gi bang long
vi nhng g ban ang co cho en khi ban anh mat
i hay khong con ieu o na. Nhng ngi luon
cam thay hai long thng tran trong nhng g ho co
va khong ban tam so sanh vi nhng g ngi khac co.
Tran trong nhng g ang co hn nhng g
khong co - hoac khong the co - se giup ban hanh phuc
hn. Nhng ieu nay hoan toan khac vi viec bang
long vi hien tai va chang dam thc hien c m cua
mnh. Luon bang long vi chnh mnh la ke thu cua s
phat trien va ngan can ban dam thay oi va mao hiem
trong cuoc song e at c nhng gia tr cao hn.

Be Alice chay en cay thong Giang sinh va trong

thay nhng mon qua tuyet vi at ben di goc cay. Ro
109

B MAT CUA HANH PHUC

rang la em a nhan c t qua hn cac ban va hnh

nh em khong nhan c nhng mon mnh a thch.
Nhng em khong ban tam en chuyen tai sao mnh
khong co nhieu qua hn hay ngh en nhng th em
muon xin. Thay vao o, em rat thch thu vi nhng
mon qua ang cam tren tay.
Khi ngh en cuoc song cua mnh, chung ta
thng ban khoan ve nhng g mnh khong co. Nhng
suy ngh nh the khong the nao em lai cho chung ta
cam giac hanh phuc. Chac ban se khong ngoi xuong
canh cay Giang sinh va nhac Alice rang em van cha
nhan c nhng mon qua ma em hang mong i?
Vay sao chung ta c buoc phai ngh en nhng th
mnh khong co thay v nen nhac nh mnh ngh ve
nhng ieu ang co?

Nhng ngi gat hai nhieu thanh cong nhat

cung ch co the hanh phuc nh nhng ngi at c
t nhat. Tuy nhien, nhng ai yeu thch va biet tran
trong nhng g mnh ang co thng cam thay hanh
phuc nhieu hn so vi nhng ngi co nhieu nhng
van khong hai long.
- Sirgy, Cole, Kosenko va Meadow

110

B MAT CUA HANH PHUC

46
Khi buon, hay co gang tap
trung suy ngh en nhng
cong viec cu the ma mnh thch
Se

co nhng luc ban rat buon hay gap ieu

khong may trong cuoc song, nhng khi ay ban luon co
khuynh hng muon c than van, bay to vi ai o
va khong muon lam g ca. o la mot sai lam ln. ieu
o ch mang en cho ban cam giac yeu uoi, muon
c thng hai va that s mat thi gian.
Hay dung cam bat tay vao nhng cong viec
ang ch ban hay mot cong viec ma von d ban rat
yeu thch. Khong co g tach ban khoi noi buon hay
nhng suy ngh tieu cc bang viec say me lam mot
viec g o. ieu o se mang en cho ban niem vui va
s can bang nhanh chong hn bat ky ieu g khac.
Trong tnh lang, ban se nhn lai van e ro rang va tch
cc hn.
111

B MAT CUA HANH PHUC

Chung ta can phai thng xuyen o nhng tien

bo trong cong viec e biet rang moi viec ang tien
trien theo chieu hng tot ep. Co the ban c m en
nhng ieu ln lao, nhng trc tien phai thc hien va
hoan tat nhng cong viec cu the. Lam sao ban co the
hoan thanh mot muc tieu tru tng v se khong bao
gi ban biet chac la mnh a at c hay cha. Mot
c m se bao gom rat nhieu cong viec cu the ma
trong tng giai oan, tng bc mot ban phai lam.
Ngh toan dien nhng hanh ong can cu the - o la
mot phng cham song va lam viec hieu qua nhat
hien nay.

Toi muon la mot ngi cong nhan tot hn. Toi

muon la mot ngi ban tot hn. Toi muon la mot ngi
tot hn. Nhieu ngi trong chung ta thng co nhng
suy ngh m ho nh vay, tuy nhien nhng suy ngh nay
khong cu the va ro rang. Ban muon la mot cong nhan
tot hn? c, nhng ieu o ngha la g? Ban se lam
ieu o nh the nao? Lam sao ban biet ban a at c
muc tieu hay cha?
StarQuest la mot cong ty t van Houston
chuyen hng dan cach at muc tieu - tc la lam the
nao e at ra muc tieu ro rang va mang tnh kha thi.
Ho khuyen ban nen ngh en nhng g mnh quan
tam, roi ngh en nhng g mnh co the lam e thc
hien cac ieu ang quan tam o.
112

B MAT CUA HANH PHUC

Ban co the at ra nhng muc tieu cho mnh nh:

toi muon hoan tat ban bao cao hang tuan nay nhanh
hn mot gi, toi muon hoan thanh nhiem vu nay t ton
chi ph hn 5%; toi muon an cm toi vi gia nh them
mot buoi na moi tuan; toi muon co mat trong tat ca
nhng tran chi bong cua con gai toi. o la cac muc
tieu kem theo nh hng ro rang, nhng muc tieu ma
ban co the phan au va hoan tat mot cach thanh cong.
Viec hoan thanh bat c muc tieu nao at ra cho chnh
mnh eu lam tang s t tin va cam giac hai long cung
nh giup chung ta vng vang hn trong tng lai.

Con ngi co nhieu cach e oi pho vi nhng

hoan canh kho khan ve tinh than. Cuoc song a chng
minh nhng hanh ong tch cc se cai thien rat nhieu
nhng suy ngh tieu cc. Chung ta se cam thay cuoc
song co y ngha va co gia tr tng ngay neu biet suy
ngh va hanh ong cu the.
- Lindeman va Verkasalo

113

B MAT CUA HANH PHUC

47
Hay danh mot chut thi
gian giup nhng ngi
xung quanh
Hay danh thi gian e giup , an ui, hay n
gian ch la ben canh nhng ngi ma ban quan tam
khi ho can. Ban se cam thay nhng viec lam cua mnh
la can thiet va ieu o co the lam cho moi quan he
cang them gan gui.
ieu quan trong la hay lam nhng ieu o that
long, khong v ieu g khac - ban se nhan c niem
vui thc s trong tam hon. Ben canh o theo luat nhan
qua - ma gan ay khoa hoc a chng minh c - giup
ngi at co ngay ngi se giup ta.

Sarah khong chac la co co the thi au het cac

mon trng trung hoc, e sau o vao ai hoc va tr
114

B MAT CUA HANH PHUC

thanh mot giao vien. Co thng mat nhieu thi gian

hn cac ban cung lp e hoan tat cac bai tap, va moi
bc tren con ng tien en muc tieu cua co eu cha
ay cam go. Cac ban trong lp a giup Sarah rat nhieu,
ac biet la mon oc.

Vao ngay le tot nghiep, Sarah bay to long cam n

cua mnh en tat ca nhng ngi ban v s giup cua
ho va v niem tin ma ho a danh cho co. Co a oc dien
van t biet vi t cach la hoc sinh ai bieu khiem th
au tien trong lch s cua trng.
- Jou va Fukada

115

B MAT CUA HANH PHUC

48
ng luon t len an
hay qua trach c ban than
Cuoc song luon cha ng nhng ieu bat ng
tiem an - oi khi kiem soat c va oi khi khong the
lam c ieu o. Khi cuoc song tr nen toi te hn,
chung ta thng co khuynh hng ao bi, suy luan
hang loat nhng ly do va nguyen nhan khien chung ta
that bai. Kieu suy ngh nay ch khien chung ta them
buon phien va lam giam kha nang sang tao cua mnh.
Trong bat ky tnh huong nao, chung ta cung ch co the
kiem soat c mot phan cua s viec ma thoi. Hay
nhn thang vao van e va phan tch coi nguon khi mot
s co, tnh huong xau xay ra, tat ca khong hoan toan
do loi cua ban. Hay nh rang nhn nhan nguyen do,
x ly hau qua la ieu nen lam hn la c cham cham
dan vat ban than mnh.

Khach mi sap en ma ho van khong tat c voi

nc cua may ra bat a. Nc tran ay ra san bep va
lan en tan phong khach. Chac han ban se ngh la Tai
sao gi nay mnh lai i ra bat a? Neu mnh ra bat
bang tay th chuyen nay a khong xay ra. Neu mnh i
en ngay mai hay dung may ra chen th buoi tiec hom
116

B MAT CUA HANH PHUC

nay au co hong nh the nay. Gia ma mnh co u

thong minh e thay trc nhng viec nay. Ma tai sao
mnh lai mua cai may nay ch? Mnh dam chac la neu
mua mot hieu khac th no se khong chay tran ra bep
nh vay au!
Khi moi viec xau i, chung ta luon tm cach trach
c, va thng nhn vao gng roi phien trach chnh
hnh anh cua mnh. Nhng nha tam ly hoc tai Vien Sc
khoe Tinh than Quoc gia nhan thay rang, nhieu ngi
trong chung ta ang la nan nhan cua loi suy ngh tat
ca la loi tai toi.
That ra, chung ta ch co the trc tiep kiem soat
mot phan nao cua tnh huong ma thoi, v vay chung ta
khong nen mat thi gian t trach mnh. T trach mnh
cung nh t thng hai mnh chang giai quyet c
chuyen g va cung khong cai thien c tnh hnh chut
nao. Loi lam la chuyen qua kh, lam the nao e khac
phuc loi lam mi la chuyen ang quan tam.

Hanh phuc khong tuy thuoc vao so lan that bai

hay nhng chuyen khong vui a xay en. ieu quan
trong la sau o, con ngi co tm ra c bai hoc tch
cc, hng en ieu ti sang hay ch a ra nhng ket
luan tieu cc ve mnh. Nhng ngi luon ngh mnh
la au moi gay ra moi van e se t cam thay hai long
ve mnh hn nhng ngi khong ngh nh vay.
- Panos
117

B MAT CUA HANH PHUC

49
Hay la mot s gia hoa bnh
Khi ban be, ong nghiep hay cac thanh vien
trong gia nh co ieu bat hoa vi nhau, ban se cam
nhan c ieu o. Hay co gang lam ro moi chuyen,
tran an va hoa giai ho bang mot thai o khoan dung
ung mc nhat.

Nellie va Cindy la hai ch em song mien Bac

California. Ho song rat gan gui va thng yeu nhau,
tham ch hai ngi con quyet nh se chung vi nhau
tai nha Nellie. The roi hoa n ien thoai c gi en.
o la hoa n ien thoai nang tien nhat ma
Nellie nhan c t trc ti nay. Co lap tc chat van
em gai mnh. Cindy nhn vao hoa n va noi rang - hau
het nhng cuoc goi khong phai la cua co, han la Nellie
a ay trach nhiem qua cho mnh.
Li qua tieng lai cho en luc s cang thang lam
ho quen han tnh ruot tht gia hai ngi. Nhng ngi
118

B MAT CUA HANH PHUC

khac trong gia nh cam thay kho chu v s cai va o

va bat au lang tranh ho hn la giup ho vt qua s bat
hoa nay.
Khong ai chu nhng nhn ai, Nellie kien em gai
mnh ra toa. Con gia nh th bc boi vi ca hai co.
Sau o, du thang kien, Nellie cung a anh mat
tnh cam gia nh than thiet vi a em gai cua mnh.

e gi moi lien he tot va duy tr hanh phuc,

chung ta can oi mat vi nhng kho khan mot cach
thien ch hn la tranh ne chung.
- Simpson

119

B MAT CUA HANH PHUC

50
Hay quan tam en
nhng g xung quanh ban
Chung ta co the hoc c nhieu ieu ly thu ve
tnh yeu qua nhng ieu gian d xung quanh ban,
chang han nhng con vat nuoi trong nha. Cang gan
gui vi chung, chung ta cang cam nhan c niem
vui, nhat la tm lai c cam giac bnh d, am ap, hon
nhien va phong phu cua cuoc song.

Gina la ngi ieu hanh cua mot vien ieu

dng. Co th moi cach e giup cho cuoc song cua cac
cu gia vui hn va co a phat hien ra rang trong nhng
chuyen nay, nhng chu cho to ra co hieu qua hn het.
Moi chieu th Nam, s thu a phng lai a
en mot xe tai ch nhng chu cho con that ngo
nghnh. Cac cu gia ay mm ci ngay khi thay
chung. Nhng chu cho de thng mang en tnh yeu
120

B MAT CUA HANH PHUC

vo ieu kien, va cac cu gia trong vien ieu dng nhng ngi thng xuyen cam thay co n va thieu
thon tnh yeu - on nhan tnh cam ay nh mot sc
song mi. Ho ngay lap tc ap lai tnh cam cua nhng
ngi ban bon chan co long tinh nghch ang yeu nay.
Mot tnh nguyen vien cho biet Ch can nhn mot
trong nhng chu cho nay vui au di ban tay mem
ru, muon c vuot ve, hay ta cam tren ngc cua
mot benh nhan roi cham cham nhn mot cach yeu
thng vao mat ngi ay, hoac thay ai o von khong
muon bc ra khoi ging lai e ngh c gi day
xch va dat mot chu cho i dao hanh lang th mi
hieu nhng con vat cng nay co the giup ho nhieu bao
nhieu va Ban co the nhan thay chung keo ngi ta
ra khoi cai vo oc cua ho va giup ho quen i noi u
phien ra sao. Nhng gng mat trang bech tr nen
tran ay sc song, va nhng oi mat tr nen linh hoat
han len.

Tiep xuc vi vat nuoi mang en cho chung ta s

thch thu lan nhng cam giac tch cc lau dai, cung
nh gop phan ang ke tao nen hanh phuc cua chung
ta. a so nhng ai co nuoi mot con vat cng se cam
thay hai long hn so vi nhng ngi khong nuoi con
vat nao.
- Barofsky va Rowan

121

B MAT CUA HANH PHUC

51

ng anh oi nhng gia

tr niem tin cua ban ch
nham at c muc tieu
Nhng ai dam anh oi nhng g ho a gi tron
niem tin e at cho bang c muc tieu th cuoi cung
cung se chang may hai long vi nhng thanh tch at
c. Neu chnh ban cung khong tin la mnh a chan
that, ban se khong bao gi cam thay an long.

Cach ay vai nam, mot sinh vien tai trng ai

hoc Yale a t choi nhan tam bang tot nghiep khi ch
con t ngay na la en ngay le trao bang tot nghiep.
Trc ay e c nhap hoc, cau a gia mao tat ca
nhng tai lieu trong bo ho s xin nhap hoc cua mnh:
th hang, giay gii thieu va ca nhng hoat ong ngoai
122

B MAT CUA HANH PHUC

khoa cua cau. Bo ho s gia mao ay hoan hao en mc

trng ong y nhan anh vao hoc ngay ma khong he
nghi ng ieu g.
Sau o, chang sinh vien nay van hoc tap tot va
sap en ngay cau tot nghiep.
Lam the nao cau b phat hien la a gia mao ho
s? Cau a thu nhan moi chuyen. n gian la cau
khong the gi yen lang ve bo ho s gia mao cua mnh,
du rang cau sap c nhan bang tot nghiep. Thanh tch
ma cau co c luon c khang nh tren mot nen
tang doi tra khien no khong con la mot thanh tch ang
t hao vi cau na.
Nhieu ngi cho rang cau ta dai, a lam th lam
cho trot, nao co ai biet au. Mot so khac th rat kham
phuc cau ta, du trc kia cau a pham sai lam. Ch co
rieng cau mi co the hieu c y ngha viec cau a lam.
Sau vai nam vat va nhng cau ta cam thay thanh than,
gi ay cau ta a la trng nhom trong mot cong ty uy
tn - du khong co bang ai hoc.

Song hanh phuc va co ao c, trung thc la hai

ieu luon i oi vi nhau. Nhng ngi cam thay mnh
thieu ao c sau cung nhan ra rang - kha nang cam
nhan c hanh phuc cua ho giam i rat nhieu so vi
nhng ngi song trong sach.
- Garret
123

B MAT CUA HANH PHUC

52
ng song bang mat
ma khong bang long
Mot so ngi co gang tranh ne nhng ieu co
the gay bat hoa bang cach tan ong cho qua chuyen.
Nhng oi vi nhng ngi than, ngi ban thng
yeu, cach x s ay oi khi ch khien chung ta bc
mnh. Chung ta cam thay nh mnh khong c ton
trong. oi khi chung ta co the noi gian neu noi kho
chu nay c mai am . Hay noi len iem bat ong cua
mnh, nhng hay lam ieu o mot cach mem mong,
tinh te va mang tnh xay dng, ng to thai o gian d
hay gay han.

Mary la mot th lam au. Ch cua co la mot giam

oc ngan hang. Bnh thng ieu nay chang may quan
trong oi vi Mary. Nhng me cua Mary lai gii thieu
cac con gai mnh vi ban be nh the nay: Mary la th
124

B MAT CUA HANH PHUC

lam au. Nhng ch no th lam giam oc ngan hang

ay. Moi lan nghe me noi nh the, long Mary lai nh
la ot. Tai sao me co lai e cap en chuyen nghe
nghiep cua cac con gai bang mot giong ieu nh the ba
rat that vong ve cong viec cua Mary?
Va ieu phai en a en, khi Mary ve tham me,
ba phan nan rang dng nh co khong vui khi ve tham
ba. Ba khong ngh rang nhng li bnh pham cua mnh
a ay Mary vao trang thai o. Mary giai thch cho me
hieu rang nhng li cua me a khien co cam thay buon
nh the nao, va me co phan tran rang that s ba chang
he co y g ca. Ba t hao ve ca hai co con gai, va ba
khong co y noi cho ngi ta thay s khac biet ve nghe
nghiep gia hai con. Sau lan o Mary vui han len.

Trong cac moi quan he xa hoi, nhng ngi co

the tho lo s lo lang cua mnh hay bay to nhng mong
muon cua mnh se cam thay hai long hn nhng ngi
khong the lam ieu o.
- Ferroni va Taffe

125

B MAT CUA HANH PHUC

53

Ngu sau va ngu u giac se

cho ban cam nhan tot ve
cuoc song
ng ha tien vi giac ngu. Mot em ngh ngi
tron ven se cung cap sc lc cho hoat ong cua ngay
hom sau. Nhng ngi c ngh ngi ay u thng
cam thay mnh minh man, lam viec tot hn va thoai
mai hn.

Vao mua thu nam 1998, mot cuoc nghien cu

cho thay cac cong nhan tai khu ong bac a lam viec
hieu qua hn 3% so vi nhng ngay th Ba cua mua
thu trc o.
ieu g a lam thay oi hieu qua cong viec nh
vay? Nam 1998, nhng tran bong vao em th Hai dien
126

B MAT CUA HANH PHUC

ra sm hn mot gi, ket qua la cac cong nhan a ngu

mot em tron giac hn. Thay v keo dai en qua na
em nh nam ngoai, cac tran bong nam 1998 thng
cham dt trc 11gi 30.
Chung ta thng tranh thu dung thi gian ngu e
xem ti vi, giai quyet cong viec. Nhng mot giac ngu
ngon se giup ch rat nhieu cho nhng hoat ong khac
cua chung ta trong ngay hom sau.

Ngu sau va ngu u giac se em lai cho ban sc

khoe doi dao, cam nhan tot hn nhng s viec xay en
vi ban. Nhng ai ngu t hn tam gi mot ngay se mat
i nhieu hng phan cam nhan cuoc song va hieu qua
cong viec cua ngay hom sau.
- Pilcher va Ott

127

B MAT CUA HANH PHUC

54

ng qua tiet kiem,

hay mua sam nhng g
ban thch
ng tch luy tai san ch v ban muon s hu
nhieu o ac. Nhng cung ng t choi ieu g ban
that s muon hay can. Neu ban biet chon mua nhng
th quan trong va can thiet, moi ngay ban co the cam
nhan gia tr cua chung va se cam thay khong can phai
lap ay nha mnh bang nhng th hang hoa khac.

Ch trong vong mot nam, ngi My a chi hn 17

t ola cho viec mua sam quan ao. Ho mua nhieu quan
ao mi en noi hang nam co en hn 91 trieu kg quan
ao c tang cho rieng Lc lng Cu te. Ho cung
128

B MAT CUA HANH PHUC

nhanh chong bo i nhng quan ao b sn rach en noi

chnh quyen lien bang a phai tai phan loai v tr cua
may may trong danh sach cac phng tien gop phan
phat trien nen kinh te, t hang muc quan ao va sa
sang sang hang muc tieu khien.
Cho en nay, nhieu ngi trong chung ta a mua
nhieu mon hang vt qua nhu cau cua mnh en mc
ho khong the dung het nhng g mnh a mua. Trong
nhng trng hp o, chung ta chi tieu nhieu hn,
nhng lai s dung khong het, v nhng th chung ta
mua that s khong phuc vu cho nhu cau hay muc ch
cua chung ta.
Mot so ngi khac lai i theo hng ngc lai ho de sen chi tieu en mc toi thieu. ng v qua tiet
kiem ma chan ch khong mua nhng mon o ma ban
thc s c mong, bi le muc ch cua s tiet kiem la
g neu khong phai cuoi cung la e co c nhng th
ban can.

Viec mong muon va tch luy hang tieu dung co

the gop phan lam tang cam giac hai long cua ca nhan
ban; tuy nhien, qua chu trong en vat chat lai co the
lam giam i hanh phuc ve tinh than.
- Oropesa

129

B MAT CUA HANH PHUC

55
Hay co gang hoan tat
mot viec g o moi ngay
oi khi co nhng ngay troi qua ma khong co
ieu g ong lai trong tam tr ban cung nh chang co
mot tien bo ang ke nao. Moi ngay, ban nen lam mot
ieu g o - du la nho nhoi - khong phai e chng to
mnh hn ai o, ma e bang long va hn chnh mnh
cua ngay hom qua.

Chung ta eu biet cau ngan ng: Cuoc hanh

trnh ngan dam nao cung ch bat au bang mot bc
chan. Nhng cuoc hanh trnh o se de dang hn
nhieu neu ban biet manh dan bc chan len e thay
oi canh vat xung quanh.
Neu ban di chuyen khong ngng va nhan thay
khong gian quanh mnh thay oi, ban biet mnh ang
tien bo. Nhng neu ban khong thay c nhng tien bo
130

B MAT CUA HANH PHUC

cua mnh, neu nh ban van dam chan tai cho, th ban
se kho long tin rang mnh ang i ti hay mnh a di
ung hng cha.
Moi ngay trong i, ban can phai thay mnh ang
tien bo len. Hay t hoi - hom nay mnh a lam c g?
Neu ban tm c cau tra li va co the nhan thay s
tien bo cua mnh th ngay hom o se la mot ngay co
ch, mot ngay thc s tot ep.

Nghien cu tren hang ngan sinh vien cac trng

ai hoc khac nhau cho thay: cac sinh vien cam thay
hanh phuc nhat khi ho thay mnh ang tien en gan
muc tieu. Cac sinh vien khong the nhn thay s tien bo
cua mnh cam thay t hai long hn rat nhieu so vi
nhng ngi cam nhan c s tien bo cua ho.
- McGregor va Little

131

B MAT CUA HANH PHUC

56
Hay biet linh hoat va nang
ong trong cuoc song
Nhng khi ben ngi than, chung ta thng
co khuynh hng luon muon lam theo y mnh. Neu
moi ngi eu x s nh vay th se chang ai cam thay
vui ve ca. Thay v ch ngh en ban than, ban nen ngh
en nhng g ngi khac muon, va luon nh rang thi
gian ben ngi than la rat quan trong. Hay nh rang
luon co nhng khac biet gia ngi nay vi ngi
khac. Neu biet cach c x mem deo, ban se co the tan
hng thi gian ben ban be, gia nh va cuoc song noi
tam cua rieng mnh mot cach vui ve hn va cam thay
cuoc song y ngha hn.

Ca ba ch em Donna, Marie, va April eu muon

to chc le Giang sinh cua gia nh tai nha mnh. Do
o, ho thay phien nhau, moi nam to chc nha cua
132

B MAT CUA HANH PHUC

mot ngi. en khi Donna co con va co muon nam

nao cac ch em cung en nha mnh. Co muon khi con
trai mnh thc day, no co the nhn thay cay thong va
vui chi le Giang sinh nha. Nhng Marie cho rang
nh the la khong cong bang. Co muon moi viec nen
gi nh cu. Marie cam thay khong thoai mai khi vui le
nha cua Donna va ngc lai, Donna cung khong
thoai mai khi nha Marie. Con April cung khong vui
v khong the lam g khac ngoai viec hy sinh khong to
chc le nha mnh.
Cuoi cung, mau thuan nay sinh v ai cung muon
to chc le nha mnh va theo cach cua mnh. ay
chnh la ieu khien ho khong the vui ve ben nhau. Moi
chuyen se tot hn nhieu neu moi ngi biet hy sinh
ieu mnh thch e at mot ieu g o chap nhan c,
hn la hy sinh ieu co the chap nhan e roi khong at
c g ca.

Hau nh nhng ngi tng trai eu nhan thay

rang, cuoc song va gia tr cua chnh ho co nhng thay
oi theo thi gian va theo mc o nhan thc, lam chu
ban than cua chnh ho. Nhng ai xem s thay oi ay la
ieu khong the tranh khoi va hy vong rang chung se co
tac ong tch cc luon hai long vi cuoc song cua mnh
hn so vi nhng ai khong ngh nh vay.
- Minetti

133

B MAT CUA HANH PHUC

57
Hay ngh rang moi bien co
hay that bai ch mang tnh
tam thi
Chung ta khong the ne tranh tat ca nhng bien
co xay en, nhng thng th tac ong cua chung len
chung ta cung chang the keo dai mai. Thi gian se
han gan moi vet thng. Khong phai nhng noi that
vong cua ban chang ang ban tam, nhng noi buon
roi se qua va cuoc i se dan ban en nhng neo
ng mi, en nhng hng ma ban a tng c m.
Hay t cho mnh thi gian e song vi chnh mnh, v
chnh ban cam nhan c ieu g can thiet vi ban
hn bat ky ai khac.

Sau khi Dan that bai trong lan bau c th trng

th tran que nha, anh luon co cam giac nang ne rang
anh la ke thua cuoc.
134

B MAT CUA HANH PHUC

Gan 30 nam sau, co ngi hoi Dan ve nhng g la

quan trong oi vi anh t trc en gi. Co phai la s
that vong a tng lam anh nga benh hoi o khong? Cau
tra li la khong. Moi quan he gia anh va v, trach
nhiem lam cha, s tan tam vi s nghiep chnh tr la
nhng ieu anh e cap en. Anh co cam thay mnh
that bai khong? Khong he. Gia tr cua cuoc song
khong o bang nhng lan thang hay thua; ma chnh
la cach ban nhn ve no va cach ban song moi ngay
nh the nao.

Cac nghien cu tren hang ngan ngi cho thay

rang ngi hanh phuc khong phai khong gap nhng
bien co xau, nhng ho khong e nhng bien co xau ay
am anh lau dai trong cuoc song cua ho.
- Bless, Clore, Schwarz, va Golisano

135

B MAT CUA HANH PHUC

58

oi khi can phai biet t hao

ve chnh ban than mnh
Co nhng luc chung ta can phai t ong vien,
t len day cot cho mnh, tc la phai t gay dng
cho ban than mot niem tin manh me va vng vang.
Hay t ng tren oi chan cua chnh mnh moi khi
that vong.
Trc bat c viec g, trong bat ky tnh huong
nao, mot khi thieu t tin vao ban than la luc ban a
that bai mot na roi. Va thng th s may man cua
mot na con lai khong thuoc ve nhng ngi khong
hieu mnh va thieu quyet tam.

Cau be en phong tap the duc. Tren tng co dan

t giay ghi danh sach cac cau thu c xep vao oi
136

B MAT CUA HANH PHUC

tuyen bong ro cua trng. Michael Jordan, ten cau be

15 tuoi ay, nhn ti nhn lui danh sach ma chang thay
ten mnh au. Cau a khong c chon vao oi tuyen.
Khi len lp 10, nhieu cau thu bong ro trong oi
tuyen nhan c hang tram la th t huan luyen vien
cac trng ai hoc mi tham gia vao cac oi bong cua
ho. Con Michael Jordan chang nhan c la th nao,
v cau khong co ten trong oi tuyen. Tuy nhien,
Michael Jordan khong bo cuoc. Cau tin vao nang lc
cua mnh, va cau a luyen tap cham ch. Nam tiep
theo, cau a c chon vao oi tuyen, tr thanh mot
cau thu bong ro gioi nhat oi bong... Va Michael
Jordan luc bay gi a c hau het cac chuyen gia
anh gia se la cau thu bong ro hay nhat sau nay.

B t choi ch co ngha la that bai neu ban khong

con tin vao chnh mnh na. Vi nhng ngi t tin, o
ch la mot th thach. Kha nang t cung co niem tin cua
mot ngi lam tang s hai long cua ho len rat nhieu
ngay ca trong nhng hoan canh kho khan nhat.
-Seybolt va Wagner

137

B MAT CUA HANH PHUC

59
Hay tham gia vao mot
nhom ban co cung s thch
Hay tm cho mnh mot nhom ban phu hp vi
s thch nao ay cua rieng ban. Cac thanh vien trong
mot nhom thng co cac moi quan he tch cc khien
ho cam thay thoai mai hn khi ben nhau, khong con
cam giac le loi, co oc. Viec tr thanh thanh vien cua
mot nhom ban tot khien ngi ta cam thay gan bo vi
nhau hn, ong thi cung lam tang s t tin cung nh
mc o hai long cua moi ca nhan len rat nhieu.

Bob la mot ngi co hu, ong co thu vui lam o

moc. Ong sinh song tai vung ngoai o bang Iowa, nay a
ve hu va ang tm ngi chia se s thch ay.
Ong tham gia mot nhom nhng ngi yeu thch
lam o moc, ni ong co the thu thap y kien trao oi va
tren het la gap g nhng ngi co cung s thch.
138

B MAT CUA HANH PHUC

Chang bao lau, Bob thng xuyen nhan c th cua

nhieu ngi khap ni quan tam en nhng san pham
do ong sang tao va muon cung ong trao oi.
Khi v Bob om nang, ong bao cho nhng ngi
ban trong nhom biet rang ong ban cham soc v. Nhng
ngi nay thong cam va ban vi nhau lam mot mon
qua chuc-mau-chong-hoi-phuc. Cuoi cung 12 ngi
t khap ni - trong o co mot canh sat, mot luat s,
mot ky s, mot ngi quan gia - a cung nhau moi
ngi lam mot phan cua mot ke sach gi tang ong.
Chiec ke hoan tat va mot thanh vien trong nhom
a ghep nhng phan rieng le lai vi nhau roi gi tang
Bob. V Bob rat xuc ong v mon qua ay. Va Bob khong
the tin rang cac ngi ban chung nhom cua mnh lai
co thien y en nh vay. Ong tham cam n v mnh a
la mot phan cua nhng con ngi tuyet vi nh the.
- Coghlan

139

B MAT CUA HANH PHUC

60
Hay luon la ngi lac quan
va t duy tch cc
Du nha, tai cong s hay vi ban be, hay la
ngi toa sang ngon la lac quan cho moi ngi thay
v luon tao ra cam xuc bi quan. Roi ban se thay tinh
than ay c phan chieu cho chnh ban. Kho ma tien
oan c mot ngi co hanh phuc hay khong, neu
ch da tren so lng bien co a xay en. Tuy nhien,
niem tin va thai o cua ngi o lai quyet nh tat ca.

Neu phai oi dien vi mot th thach trc mat du la ang gang sc treo len mot ngon nui cao, hay ch
la ang hoan tat mot d an - th ban muon quanh mnh
se co mat nhng ai? Ngi bi quan e luon cam chan
ban bi nhng ly do that bai co the co, hay ngi lac
quan cho ban nhng ly le chng minh rang ban se co
the thanh cong?
140

B MAT CUA HANH PHUC

Hay ngh ve nhng ngi ma ban thch gap g.

Hay ngh ve nhng ngi mang en cho ban niem vui
khi ben ho. Nhng ngi nay co iem g chung? Co ai
trong so ho to ra bi quan - luon luon ch i ieu te hai
nhat xay ra? Han la khong. Chung ta se b hut en
nhng ngi luon hng en nhng ky vong ti ep.
Mot trong nhng thach thc giup khang nh
chnh mnh la lam sao e song mot cuoc song ang hai
long, va khong g giai quyet thach thc nay tot hn mot
Tinh than lac quan.
-Chen

141

B MAT CUA HANH PHUC

61
Moi chuyen co the se ket
thuc, nhng ban luon san
sang on nhan. Va biet
au o lai chnh la mot s
khi au mi me
Mot trong nhng nuoi tiec va lo au ln nhat
cua con ngi la khi nam thang qua i, chung ta se
khong bao gi con co c hoi e thc hien nhng hoai
bao hang ap u, hoan thanh d an a bat au t nhieu
nam trc, hay han gan nhng ran nt trong moi
quan he vi ngi than. ng i cho en cuoi i
mi cht nh ra nhng ieu mnh hang ao c. Ngay
t bay gi, hay ngh ve nhng ieu ay va bat tay vao
thc hien chung.

142

B MAT CUA HANH PHUC

Cac sinh vien thng mac benh tr hoan. Khi

c giao mot bai luan va phai nop trong vong hai
thang, nhieu sinh vien thng ch en gan ngay cuoi
cung mi nhao nhao gom toan bo cac bai oc, ghi chu
va bai viet roi nhet vao bai lam cua mnh. Ho chang
con au thi gian e cam nhan s thch thu khi lam
bai. Trong khi o, nhng sinh vien biet d lieu trc
nhng yeu cau cua bai lam va thc hien cong viec o
theo mot ke hoach cu the se khong bao gi b roi ma
con thay thch thu vi cong viec.
Cach song cua chung ta cung giong nh mot
sinh vien lam bai luan - co the la mot ngi a tr hoan
hoac la mot ngi biet hoach nh. Ngi a tr hoan
thng b mat kiem soat trc moi s, va cam thay that
vong vi nhng viec ho lam. Con ngi biet hoach nh
luon hoan tat nhng g can lam, va xem moi cong viec
hoan tat nh dau hieu cua s trng thanh.

Cac cuoc nghien cu ngi trng thanh cho

thay - nhng ngi y thc rang mnh sap bc vao
cuoc th thach ln hay tham ch co the ket thuc va san
sang on nhan no la nhng ngi cam thay thanh than
nhat trc nhng bien co ln. Tham ch co nhng
ngi bien iem ket thuc thanh mot s khi au. Tat
ca tuy thuoc vao ban.
-Oates

143

B MAT CUA HANH PHUC

62
Hanh phuc hay bat hanh
tuy vao cach ban ngh
Hom nay co phai la mot ngay ep tri oi vi
ban khong? Lieu hom nay ban se gap nhng chuyen
may man hay ch toan rac roi? Cau tra li thc s nam
cach nhn cua chnh ban. Ban co the nhan thay tri
nang co cai ep bng sang rieng cua no va tri ma
cung co nhng cam xuc sau lang lang man khong kem.

Khong phai tat ca nhng ngi khi trai qua cung

mot bien co eu cam nhan giong nhau. Chang han, khi
so sanh nhng ngi c thang tien trong cong viec,
cac nha nghien cu nhan thay - trong khi mot so ngi
tran trong c hoi nay th nhng ngi khac lai than van
rang ho phai ganh vac trach nhiem nang ne hn. Do
o, y ngha cua cac bien co xay en tuy thuoc vao cach
nhn cua ban. Hanh phuc hay bat hanh tuy vao cach
ban ngh.
-Chen

144

B MAT CUA HANH PHUC

63
Hay luon mang theo
giay but cua tam hon
Ngi ta thng cam thay tiec nuoi v khong the
nh noi mot y tng cht en hoi tuan trc, mot giac
m thu v em qua hay cam xuc that s cua mot ky
niem rat ep mi gan ay. Bi sau o chung ta luon
co nhng cong viec, nhng lo toan ban ron cua i
thng xam chiem tam tr ta.
Ngay ca ngi co tr nh tot cung nen co mot
cuon so tay ben mnh e ghi lai nhng g muon lu lai.
Lam nh vay, ho se cam thay mnh co the lam chu
cuoc song, cam xuc cua mnh tot hn va nh o, bt
tiec nuoi v a bo l mat nhieu th ang nh.

Emily la mot nha van ay tam huyet va co luon

viet moi th can thiet ra giay. Ngay ca khi quen khong
mang theo giay, co cung tm mot chiec phong b, mot
tam ba cng, hay bat c vat g co the e viet ra nhng
145

B MAT CUA HANH PHUC

suy ngh cua mnh. Co lam nh vay v co thng hay

quen phai khong? Han khong phai the, ma chnh v co
biet rang con ngi co qua nhieu ieu can phai suy
ngh trong mot ngay nen chung ta khong the nh tat
ca, hay hau het chung.
Nhng y tng hay cht thoang qua nhng hau
nh cung se de dang bay i. Cac nha van, nghe s hay
nhng ngi lam cong viec sang tao biet ro ieu nay va
luon mang theo mnh mot cuon so e ghi lai nhng y
tng ay. Tuy nhien, au can phai la mot nha van mi
co nhng y ngh hay xuat hien trong au. Hay luon
mang theo mot cuon so, ban se co the gi lai nhng
suy ngh thoang qua o.

Neu cac hoat ong co nh hng giup ta hanh

phuc hn th cam giac e vuot mat nhng y tng hay
lai khien cho ban nan long, m ho va tr nen bc boi.
Nhng ai thng e vuot mat nhng y tng hay nhat
cua mnh se t cam thay hai long hn so vi nhng
ngi ghi lai c nhng y tng, cam xuc va khoanh
khac quy bau ay.
-Madigan, Mise va Maynard

146

B MAT CUA HANH PHUC

64
Hay hieu khi ban
giup moi ngi la ban
ang giup chnh mnh
Chung ta thng c nhieu hn la mat moi khi
giup mot ai o. Cang song chia se va v tha, ngi
ta cang cam thay hanh phuc. S hai long vi cuoc
song se tang len cung vi mc o chia se, v tha cua
mot ngi. Hay quan tam hn en nhng ngi xung
quanh ban, e ngh giup ho khi co the.
o co the n gian ch la thoi quen gi ca m
cho ngi i vao sau ban, nhng lai la mot c ch than
thien khien ho thay vui hn va cung giup ban cam
thay hai long hn ve ban than khi mang lai niem vui
cho ngi khac.

Stacy va chuyen en ay khong lau, nhng co

nhanh chong nhan ra cac tai xe ay rat lch thiep.
147

B MAT CUA HANH PHUC

Neu ban b ket va ang co gang cho xe ra khoi mot bai

au xe trong khi tren ng ln la mot hang dai nhng
chiec xe hi noi tiep nhau, nhng ngi tai xe o se
dng xe lai va nhng cho cho ban lach ra. Sau nhng
lan nh vay, Stacy dan quen vi viec nhng nhng xe
khac lach ra khi giao thong tac nghen. Stacy thch cach
song than thien nay v co hieu gia tr cua no.
Mot ba no, sau khi nhng mot chiec xe chay
len pha trc, Stacy phai nhanh chong tap vao le v
xe cua co bong co tieng on la. Ngi tai xe va qua
mat co trong thay co tap vao le cung dng xe lai. Anh
ta hoi xem Stacy co can giup hay khong. Sau khi
kiem tra anh phat hien ra xe Stacy het xang. The la
chang trai kia a cho co u xang e chay en tram
xang gan ay. Co cho anh so ien thoai, va mot nam
sau ho a ket hon.
-Williams, Haber, Weaver va Freeman

148

B MAT CUA HANH PHUC

65
ng thng xuyen phe
phan, ch trch ngi than
va be ban
Chung ta khong may de dang tiep nhan ong
gop phe phan cua nhng ngi khong than thiet bi
chung ta tin rang ho khong hieu ro nen anh gia
chung ta cha ung.
Tuy nhien, nhng li phe bnh t ban be va gia
nh lai khac sau vao tam tr chung ta hn. Do o hay
co gang tranh viec lien tuc chnh ban be va ngi
than. Hay yeu ho v chnh con ngi ho. Neu phai phe
phan mot ieu g o, hay gop y tren tinh than xay
dng. Va hay nh e s phe bnh cua ban phan anh
s quan tam cua ban danh cho ho, ch khong phai ch
e the hien noi that vong cua ban.

149

B MAT CUA HANH PHUC

Sao ma vo tam va ngu ngoc qua!, me cua

Carol noi vi con gai mnh nh the khi Carol giai thch
rang co a lam mat mot tap tin quan trong trong may
tnh cua cong ty va ieu o khien cho ong chu noi gian.
Vo tam va ngu ngoc! Vang, nhng li do chnh mieng
me co noi ra a in sau vao tam tr Carol. Viec lam ong
chu that vong khien co buon, nhng chnh viec me
mang co la ngu ngoc mi lam co ton thng hn.
Ngu ngoc la mot t pho bien, vi nhieu y ngha
khac nhau, t thieu than trong en dot nat. Co le
me Carol ch co y noi la co thieu than trong, nhng
Carol lai thay buon khung khiep khi chnh me lai noi
vi mnh nhng li nh the. Chnh v the, oi vi
nhng ngi cang than th cang can phai la chon t
ng cho that nhe nhang, thch hp.

Ban nen nh li noi co the lam song day hay giet

chet tinh than cua mot con ngi. S hung hang
khong suy ngh va khuynh hng luon phong ai loi
lam cua ngi khac lam giam i rat nhieu s hai long
trong giao tiep va lam giam niem tin cua ngi khac
vao chnh mnh rat nhieu.
-Chand

150

B MAT CUA HANH PHUC

66
Biet luc nao nhn cay va
biet luc nao nhn thay rng
Trong cuoc song, oi khi nen nhn tong quat
tren nhng thanh qua at c nhng cung co luc
phai biet tran trong nhng muc tieu cu the a co. Hay
chon cach nhn nao giup ban cam thay hai long hn.
Neu ban ngh moi s eu on du co nhng va vap
au o tren ng, hay ngh en bc tranh tong the
cua rng cay. Neu khong biet trc ng i se ra
sao, nhng ban cung a tng co nhng phut giay
hanh phuc, vay hay c ngh en cac khoanh khac
tuyet vi o.

Mot chieu th bay, hai ngi an ong - la hang

xom cua nhau trong nhng can nha cu ky co cung kch
thc - eu ang san sau nha mnh. Mot ngi nam
u a tren vong, con ngi kia ang va mo hoi sn lai
151

B MAT CUA HANH PHUC

hang rao di anh mat tri. Ngi an ong nam tren

vong cam thay hanh phuc va thoai mai v yen tam rang
nha ong con vng chai lam va nh the, ong va gia nh
se co mot mai am yen on trong mot thi gian dai.
Trong khi o, ngi hang xom cua ong cung cam thay
hanh phuc bi ong ta ngh rang hang rao nha mnh
trong se mi hn, ep hn. Mot ngi cam thay thoai
mai trong bc tranh ln, con ngi kia lai va y vi cac
chi tiet. ieu quan trong la luc o, ca hai eu cam thay
hai long va hanh phuc.

Cac nha nghien cu a kham pha rang con ngi

ch co the cam nhan hanh phuc mot cach tron ven sau
khi a trai nghiem mot bien co nao o, hoac chiem
nghiem bien co tao nen hanh phuc o trong tam tr cua
mnh; ca hai cach trai nghiem nay eu pho bien va co
tac dung nh nhau.
-Scherpenzeel va Saris

152

B MAT CUA HANH PHUC

67
Hay lam nhng viec
hp vi s trng cua ban
Chung ta can phat huy nang lc cua mnh. Hay
am ng nhng lnh vc ma ban noi troi, du la viec
cong ty, cong viec nau nng, lam vn hay the
thao, giai tr. Ben canh, ban cung nen th lam nhng
cong viec khac ma ban cam thay co the lam c va
hay manh dan nh giup moi khi gap kho khan.
ieu o se lam tang s t tin cua chnh ban va long
tin cua moi ngi oi vi ban.

Cac nha nghien cu tai bang Pennsylvania, nc

My phat hien co mot ieu ky la trong iem so cua sinh
vien. Trong nhng khoa yeu cau hoc t mon bat buoc
hn, sinh vien lai at iem cao hn. Ban au, cac nha
nghien cu cho rang o la do cac sinh vien a ang ky
hoc nhng mon de nhat, nhng sau o ho nhan ra rang
153

B MAT CUA HANH PHUC

cac sinh vien ay at iem cao hn trong ca cac mon t

chon lan mon bat buoc.
Ho i en ket luan rang nguyen nhan cua hien
tng nay nam cho, neu c t do chon la mon
hoc, cac sinh vien co khuynh hng chon nhng mon
ho thch hn va co the hoc tot hn. Tuy nhien, ieu
quan trong nhat la viec hoc tot nhng mon t chon
cung nang cao ket qua cac mon hoc khac, v nhng
thoi quen tch cc khi hoc cac mon t chon a lan sang
ca nhng mon bat buoc.

Ban th ngh xem ai trong so nhng ngi nay

hanh phuc hn: ngi danh nhieu thi gian nha
cham soc vn tc hay ngi muon tham gia cong
viec xa hoi? Qua nghien cu so sanh nhng thanh vien
cua hai nhom tren, cac nha nghien cu nhan thay
rang: ca hai nhom ngi nay eu cam thay hanh phuc
bi ho cam thay mnh thch hp vi viec lam o nhat.
Tat nhien mc o hanh phuc va hai long cung nh
kinh nghiem song sau nay cua ho se khac nhau.
- Haw

154

B MAT CUA HANH PHUC

68
Hay quan tam en
nhng ngi ben canh ban
Ngay nay, chung ta khong con song trong thi
ai ma moi ngi eu quen biet het hang xom cua
mnh va xem ho nh ban be. Ngay ca trong cong ty,
ni ban lam viec, ban cung t co thi gian tiep xuc vi
nhng ngi bo phan khac, hay nhng ngi phuc
vu, nh ngi don dep, ve sinh van phong chang han.
Cac thong ke gan ay a ra nhng con so ang giat
mnh ve so ngi cha bao gi chuyen tro, hoac tham
ch biet mat hang xom cua mnh. Khuynh hng nay
ngay cang tr nen pho bien khi nhp o cuoc song va
ap lc cong viec ngay cang cao.
Hay lam quen vi lang gieng cua ban bang cach
t gii thieu hoac mi ho sang nha chi. Ban se co
nhng buoi noi chuyen thu v va ay chnh la c hoi
lam quen vi nhng ngi ban tuyet vi.
155

B MAT CUA HANH PHUC

Hien nay tren khap nc My, nhng ngoi nha

mi ang moc len va that ngac nhien: cac ngoi nha ay
eu co hang hien trc nha. Theo cac chuyen gia,
khoang khong gian trc ay thng dung lam phong
khach th nay lai thng c u tien s dung mot
phan e xay hien nha.
Cac kien truc s, nha thau va c quan quy hoach
thanh pho My xem hang hien trc nha la mot
phng thc bu ap cho khoang cach xa hoi thieu
thien cam von d la net ac trng cua cac nc cong
nghiep phat trien. Nhieu ngi tham ch khong biet
en ten ngi hang xom cua mnh du rang ho van song
canh nhau bao nhieu nam qua. Nhng mai hien nha
ang dan quay tr lai vi nhau v hau nh ai cung thch
co c hoi c ci vi ai o moi khi bc ra khoi cong
nha mnh.

Viec m rong giao tiep vi nhng ngi xung

quanh nhieu hn se lam tang s quan tam lan nhau,
gop phan tang them niem vui cuoc song.
-Sugarman

156

B MAT CUA HANH PHUC

69
Hay luon m long
vi moi ngi xung quanh
Neu ban muon ngi khac vui ve vi mnh, hay
lam nh vay vi moi ngi trc. Ch mot nu ci cua
ban cung u e tao ra cam giac than thien vi nhng
ngi xung quanh va ban cung cam thay vui na. Tuy
nhien, ban van co the bc vao phong lam viec vi ve
mat cang thang, am chieu neu tam trang cua ban
thc s nh vay.
Nhng neu ban luon luon nh vay, ban a bo
qua rat nhieu c hoi cam nhan tnh cam cua ngi
khac va tao cho ngi khac cam giac thoai mai than
thien ve ban. Co nhng ngi luon gi c nu ci
va s tram tnh ngay ca trong nhng hoan canh khong
thuan li, va ieu o giup ho vt qua nhng kho khan
trong cuoc song.

157

B MAT CUA HANH PHUC

Neu ban co the lam ieu g o khien ngi khac

hanh phuc ma khong phai ton thi gian hoac tien bac,
ban co san long lam khong? Neu ieu o cung lam cho
ban hanh phuc, ban co lam khong? Vay ieu ky dieu
nao khong ch lam ti sang ngay cua ban, ma con cua
ca nhng ngi xung quanh ban vay? Cau tra li rat
n gian: ch mot nu ci.
Cac nha khoa hoc tai ai hoc California San
Francisco a nhan dang 19 kieu ci khac nhau, moi
kieu eu co kha nang truyen tai mot thong iep vui ve
va mot nu ci thng c ap lai bang mot nu ci.

Trong mot nghien cu tren nhng ngi trng

thanh cac o tuoi khac nhau, ngi ta nhan thay
nhng ngi nay co khuynh hng bat chc ve mat
cua ngi oi dien. Noi cach khac, nhng gng mat
buon ba tao them nhieu gng mat buon, con nhng
gng mat ti ci tao nen nhng nu ci va toa hi
am cua hanh phuc. o cung la b quyet gi mai s tre
trung, yeu i cua nhieu ngi.
-Lundqvist va Dimberg

158

B MAT CUA HANH PHUC

70

Hay cam nhan ve ep

cua cuoc song nh no von co
Cuoc song quanh ta van luon th mong, phong
phu va tran ngap niem vui. Nhng gan ay dng
nh chung ta khong con cam nhan s em du, sau
lang cua mot ban nhac khong li ma ban tng rat
thch va chung ta cung khong con xuc ong trc
nhng canh ep hung v, nen th.

Khong phai ban nhac khac i, canh nui non cung

khong he thay oi. Ch co chung ta la thay oi. Lo toan
cuoc song cung ap lc cong viec a lam tam iem suy
ngh cua chung ta phan nao b anh hng, khien
chung ta khong the tnh tam e thng thc bai nhac
hay nh trc na, khung canh ep cung khong the
cuon hut chung ta bang nhng ke hoach, suy ngh cho
159

B MAT CUA HANH PHUC

cong viec ang dien ra ben trong moi chung ta. Noi
mot cach khac, cuoc song xung quanh a b bi kch
hoa qua lang knh cua nhng lo au, that bai a xay en
va lam cho chung ta khong con cam nhan cuoc song
nh von no van ton tai.

Ap lc cong viec, nhp o cuoc song, cach on

nhan thong tin mot chieu lam thay oi cach nhn cua
chung ta ve the gii xung quanh va co the a chung
ta en nhng ket luan thieu thc te va tai hai, ong
thi lam giam rat nhieu cam nhan kham pha cuoc song
thc va hanh phuc cua chung ta.
ng bang qua cuoc song qua nhanh, se en luc
ban thay mnh cha kp cam nhan nhng ieu thc s
ep va co y ngha oi vi ban.
-Jeffres va Dobos

160

B MAT CUA HANH PHUC

71

Hay nh rang quyen la

chon luon thuoc ve ban
Khong co ieu g trong cuoc song ma ban bat
buoc phai lam, ban co toan quyen quyet nh lam
nhng ieu mnh muon. ng phan nan va xem trach
nhiem nh mot ganh nang khong the tranh khoi. Hay
ngh en nhng y ngha, tac ong tch cc cua nhng
viec ban ang lam va hay lam nhng g ban muon vi
tat ca no lc cua mnh.

Luon luon co s khac biet gia Toi phai lam! va

Toi muon lam!, cung giong nh viec toi phai ui o va
toi chon ui o. Ro rang o la hai chuyen hoan toan khac
nhau - mot ben ban lam viec o v no co y ngha oi vi
ban, con mot ben ban lam v o la ngha vu cua ban.
161

B MAT CUA HANH PHUC

Ban muon ui o bi ban coi trong viec an mac chnh

te, hoac ban muon the hien tnh yeu thng trong gia
nh khi ui o cho nhng ngi than.
Cung giong nh viec ui o, moi khi lam bat c
ieu g, hay ngh rang ban ang lam ieu mnh muon.
Khong ai bat buoc ban phai lam ieu o ca. o la la
chon cua ban va ban se biet tran trong nhng quyet
nh cua mnh.

Cac cuoc phong van xoay quanh mc o hai long

trong cuoc song cho thay nhng ai bieu lo s t quyet
trong nhng quyet nh cua mnh luon cam thay hai
long hn nhng ai khong the hien ieu o.
-Fisher

162

B MAT CUA HANH PHUC

72
Khong nen qua cng nhac,
nguyen tac trong giao tiep
va ca trong cach nhn
Hay vui ve va thoai mai khi giao tiep vi moi
ngi. ng gian d hay cau co chang v duyen c g.
Co the chung ta co nhng nguyen tac song rieng,
nhng ng e nhng nguyen tac ay tr nen qua
cng nhac en noi moi ngi xung quanh ch cam
nhan c ni chung ta la s thieu than thien va kho
gan gui. Va cung ng qua xet oan xung quanh bang
nhng tieu chuan cua rieng mnh. S xet oan ay co
the lam tang dan khoang cach gia ban than chung ta
va nhng ngi xung quanh. Neu cam thay co ieu g
cha thoai mai th hay trao oi chan tnh e moi quan
he vi moi ngi tr nen gan gui hn.

163

B MAT CUA HANH PHUC

Sang Chu nhat, trc khi i chi the thao vi

ban, Frank bao v la Michelle rang anh se ve nha
khoang hai gi tra. The nhng sau khi vui chi thoai
mai, anh ban Mark lai nh anh don phu mot so o ac
trong nha. Roi Mark mi Frank lai cung an tra. Luc
lai xe ve nha, Frank giat mnh v a hn nam gi
chieu. Hoa ra anh a ve tre may tieng ma quen goi
ien bao. Co ay the nao cung gian lam ay. Han la
co ay a d nh lam mot so viec cho ngay cuoi tuan.
Chuyen nay the nao cung dan en cai va cho ma
xem, Frank ngh bung.
Frank va bc vao nha, va ngh en nhng ly
do bien ho cho viec ve tre cua mnh, nhng khi gap
Michelle, anh a khong vien c g ma ch xin loi v roi
e ngh e anh lam ba toi. Michelle mm ci ong y.
The la ca hai cung an toi vui ve vi nhau.

Cac nha nghien cu nhan thay rang viec luon bay

to thien y vi moi ngi xung quanh chnh la mot
trong nhng yeu to quan trong nhat mang en s hai
long trong cuoc song. Neu khong co thai o nh the th
kha nang cam nhan hanh phuc cua chung ta se giam
i mot na.
-Glass va Jolly

164

B MAT CUA HANH PHUC

73
Hay co gang tm c hoi
thc hien nhng g
ban cha at c

Chung ta se cam thay hanh phuc khi tat ca

moi kha canh cua cuoc song nhn chung eu tot,
hn la khi ch mot mat nao o th hoan hao con
nhng mat khac lai chang lam chung ta va y chut
nao. Neu nhan ra cuoc song ban con ieu g cha
hoan thien hay cha at c th hay co gang tm c
hoi e thc hien.

Ban hay e y en cach ra quyet nh cua mot so

nha lanh ao. Thong thng, ho ra quyet nh cho tng
bo phan rieng biet hn la ngh en to chc nh mot
tong the.
165

B MAT CUA HANH PHUC

Mot trng ai hoc no a cho sinh vien lam bai

thi cuoi khoa vao buoi sang sm tang tret, mac du
cung luc o oi bao dng ky thuat ang cat co ngay
ben ngoai ca so. Tai sao nha trng lai bo tr nh vay?
V trng khoa a chon phong o v no co dien tch phu
hp vi so lng sinh vien tham d ky thi hom o, con
cac nhan vien bao dng lai c chu gi en vao buoi
sang, tri mat hn va lam viec ngoai tri se de chu hn.
Ket qua ra sao? Hai viec nay la hoan toan trai
ngc nhau va chang viec nao at ket qua tot ep ca.
Ky thi b gian oan do tieng on, con oi bao dng phai
ngng cat co cho en khi cac sinh vien lam xong bai.
Du sao ban van co li the hn so vi mot to chc.
Ban biet ro moi nhu cau va u tien cua mnh. ieu ban
phai lam la xem xet tat ca nhng ieu nay trc khi
theo uoi cac muc tieu mnh a at ra.

Theo nghien cu tren mot nhom sinh vien tot

nghiep ai hoc, nhng ai quyet tam hoan thanh ca cac
chng trnh bat buoc va cac chng trnh mnh yeu
thch khi ra trng se cam thay hanh phuc hn nhng
ngi b ep mnh hoc theo cac mon hoc quy nh.
Hanh phuc cuoc song la lam c nhng ieu mnh
thch du muon. Tha muon con hn khong bao gi.
- Smith

166

B MAT CUA HANH PHUC

74
Chnh nhng giay phut
am mnh trong am nhac
la luc ban giai toa nhng
au lo, muon phien
Am nhac truyen at cam xuc en chung ta qua
nhieu cap o khac nhau. Moi khi nghe nhac, cam xuc
dng nh dat dao hn, tam hon tr nen sau sac,
nhay cam hn, va ban cung cam thay yeu i nhieu
hn. Am nhac co the han gan nhng vet thng tinh
than va la nguon ong vien ln trong cuoc song
chung ta.

Ban co biet ieu g xay ra khi cac giao s chi

nhac Mozart trong luc cac sinh vien ang lam bai kiem
tra khong? Ket qua bai thi tot hn thay ro. Bi ieu o
a c cac nha khoa hoc chng minh - am nhac kch
167

B MAT CUA HANH PHUC

thch s hoat ong cua tr nao con ngi va am nhac co

tac ong tch cc en bat ky o tuoi nao - du ban ch
mi 1 tuoi, 41 tuoi hay 101 tuoi i chang na.

Ket qua nghien cu cho thay 92% so ngi khi

nghe ung loai nhac mnh thch se at c s hng
phan tinh than va cam giac tch cc hn trong cuoc
song. Am nhac co the trc tiep hay gian tiep cha c
mot so benh va tham gia tch cc vao qua trnh hoi
phuc oi vi mot so benh nhan.
- Hakanen

168

B MAT CUA HANH PHUC

75
Hay e nhng muc tieu
dan ng ban

Khi a chon cho mnh nhng muc tieu hp ly va

y ngha, hay theo uoi chung en cung vi tat ca tam
huyet. Chnh quyet tam ay se cho ban niem tin va
ngh lc e co the vt qua nhng kho khan ma oi
luc khien ban phai bo cuoc.

Ban nh lam mot chiec banh that ngon nhan dp

sinh nhat Me. Ban co nh mat ca ngay e tron tat ca
nguyen lieu vao mot cai thau ln, roi nng len khong?
Du ban a co gang het sc cung se ch co the nng ra
mot chiec banh khong lo - khong an c. Nhng neu
ban can than lam theo cac bc hng dan, s dung
nguyen lieu theo yeu cau, ban se co mot chiec banh
thm phc.
169

B MAT CUA HANH PHUC

Cuoc song cua chung ta cung the. Ban khong can

phai tan dung moi th ban co hay phai lam tat ca moi
viec. Vi mot ke hoach ro rang cung vi long kien nhan
va s quyet tam, ban co the tng bc en gan muc
tieu cua mnh.

Trong cac lan phong van nhng ngi thanh

at, mot ieu ngac nhien cho thay hau nh a so moi
ngi eu xuat phat t nhng hoan canh kho khan
nhng mang trong mnh mot khat khao manh me
hng en muc tieu ban au. S kien nhan va thanh
cong vi muc tieu ban au giup ho vt len nhng
muc tieu tiep theo. Va ho biet cach vt qua nhng
kho khan e at c muc tieu ch khong bo cuoc du
gap nhieu tr ngai.
-Adams

170

B MAT CUA HANH PHUC

76
Hay tm cach nhn nhan
e tr nen yeu thch va say
me cong viec hien tai
Neu

ban ch coi cong viec hien tai la mot

phng tien kiem tien n thuan, no se khien ban
khong thay c nhng g mnh that s muon lam.
Con neu chung ta xem no nh mot nghe nghiep thc
s th tat ca khong con la s hy sinh vat va na, ma se
tr thanh niem t hao va la mot phan cua con ngi
ban. Hay tran trong y ngha cong viec ban ang lam,
bi xet theo kha canh tch cc nhat, yeu thch cong
viec mnh lam se mang en cho chung ta cam giac
song co muc ch va giup chung ta yeu i hn.

Victor la tai xe lai xe ien cho Trung tam Giao

thong cong cong Chicago. Suot nam ngay trong tuan,
anh eu chay tren tuyen ng sat mang ten Tuyen
o. Nhng hanh khach i cac chuyen xe anh lai thng
171

B MAT CUA HANH PHUC

nh en anh bi mot ac iem ang quy: anh rat vui ve

va yeu cong viec cua mnh.
Cam n quy v a i cung toi tren chang ng
nay. Xin ng da vao ca, se nguy hiem ay!. Anh
luon vui ve noi vi hanh khach nh the qua he thong
lien lac khi chuyen xe khi hanh.
Trong khi xe chay, Victor khong quen nhac nh
cac hanh khach khi gan en nhng tram dng. Moi
ngi ai cung khen anh, khao vi nhau rang anh la tai
xe so mot Chicago.
Victor tam s Trang thiet b cua chung toi co the
cu ky, nhng toi muon mang en cho moi ngi mot
chuyen i thu v ch vi 1,5 o la.
Tai sao Victor lai thay hng thu vi cong viec en
the? Cha toi la mot tai xe xe ien a ngh hu. Mot
ngay no ong dan toi i lam vi ong va toi rat an tng
ve hnh anh cua thanh pho khi nhn qua khung ca
so - anh noi - T khi mi nam tuoi, toi a biet mnh
muon tr thanh tai xe lai xe ien.

Nghien cu tren hn 5000 ngi lam nhieu cong

viec khac nhau cho thay, nhng ngi biet tm ra y
ngha cong viec ang lam va say me, t hao vi no
thng lam viec hieu qua hn va cam thay hai long hn
trong cuoc song.
- Thakar va Mirsa
172

B MAT CUA HANH PHUC

77
Tnh khoi hai va
s hon nhien se giup ban
tre trung hn
Moi ngay, du cong viec co ban ron en au hay
co ieu g xay ra i na, hay danh cho mnh mot
khoang thi gian nao ay e tan hng cuoc song, e
thoai mai va e ci that ti. oi khi phai biet tm
niem vui va biet ci trong nhng luc kho khan nhat.
Cuoc song lac quan yeu i luon mang lai thien cam
vi ngi khac va giup ban ti tre.

Khi nhn bon tre vui ua trong san, ban cht

ngh: Chung hon nhien qua! Tai sao chung co the vo
t va vui ve en the? Chang bao gi tre con ban tam
chuyen co nen tham gia chi vi lu ban hay khong,
chung chi vi nhau n gian ch v chung thch the.
Con ngi ln chung ta thng hay t hoi xem lieu co
173

B MAT CUA HANH PHUC

nen lam ieu nay khong? Lam nh the co ch g khong?

Biet tan hng niem vui nho nho se giup ban cam
nhan hanh phuc tron ven hn, ay chnh la phan
thng ma ban danh cho chnh mnh sau moi ngay
lam viec nang nhoc.

Thng xuyen cam thay vui ve la mot trong nam

nhan to chu yeu tao nen mot cuoc song hanh phuc.
Nhng ngi luon danh ra mot khoang thi gian e vui
ve moi ngay thng cam thay hanh phuc va thoai mai
hn vi chnh mnh.
- Lepper

174

B MAT CUA HANH PHUC

78
Hay tin rang ngay mai
la mot ngay mi va moi
th se tot ep hn
Hau nh ai trong chung ta, luc nay hoac luc
khac, eu cung a tng va se co luc oi mat vi nhng
van e rac roi, bien co khong he mong muon, ton
thng tinh than, oi khi dan en mat niem tin vao
ban than va cuoc song. Nhng hay luon tin rang cai
tot, cai ung sau cung se thang. Du la trong he thong
t phap hay i song tinh than hang ngay, nhng ai
a lam ieu xau cuoi cung se phai tra gia, ung nh
luat nhan qua.

John List la mot ngi an ong ln tuoi, hien hoa

va trong khong lay g lam bat mat. Trc ay, ngi
an ong nay a pham phai mot toi ac ghe gm - v b
175

B MAT CUA HANH PHUC

ap bc va s nhuc, ong a giet ngi ban cua ong. Sau

o, ong a khoac len mnh mot cuoc i khac va che
giau toi ac hang may chuc nam tri. Lieu ong ta co ru
bo c am anh pham toi o sau ngan ay nam hay
khong? Ong tuy khong b ngoi tu, nhng sau o ong a
mo ta lai cai a nguc ma ong phai oi mat, trong khi
ch i moi ngi phat hien ra toi loi cua mnh va keo
ong ra khoi cai the gii khung khiep ve tinh than o.
Sau cung ong noi Le ra toi nen en canh sat thu toi
ngay t au th co le cuoc song tinh than cua toi de
chu hn, lng tam toi thanh than hn.

Du ban gap s co, tai hoa, oan c, b ton thng

hay gay ra ton thng cho ngi khac, s t nhn nhan
ban chat ung sai cua van e quan trong hn viec
ngi khac ngh ve van e o nh the nao. Va ban luon
nh rang bao gi s that cung se chien thang.
- Lipkus, Dalbert va Siegler

176

B MAT CUA HANH PHUC

79
oi khi nen hoi tng lai
nhng ky c ep
Hay nh lai nhng nam thang, giay phut xuc
ong hay ang nh khi ban ben nhng ngi than,
gia nh va be ban hay mot khoanh khac khong the nao
quen trong cuoc song ban. Chnh hoi tng, ky c ve
nhng iem sang hanh phuc se mang en va toa sang
cho ban niem vui trong hien tai, o la mot nguon song
manh me va quy gia nhat. Mot ngi co the chap nhan
mot cuoc song vat va mot cach vui ve mot khi ho a co
nhng ky niem, khoanh khac ang nh trong cuoc i
- ieu o se ong vien va theo ho suot hanh trnh cuoc
song. Va that ang thng cho nhng ngi khong biet
gn gi ky c ep hay khong co g e nh ve ca.

Neil bc chan len tau va t mnh en mot at

nc hoan toan xa la khi ong mi 14 tuoi. Ong c
nhan vao phu viec vat cho Ngai th trng cua mot
thanh pho nho b bien ong. Di bo may quan ly
hanh chnh thi xa, Ngai th trng la ngi quyet
nh moi viec trong th tran. Neil thng ke cho chau
mnh nghe het chuyen nay en chuyen khac ve chuyen
177

B MAT CUA HANH PHUC

i o, cung nh ve nhng nam au tien lam viec cho

Ngai th trng.
Va ay la cau chuyen ma ong nh nhat: ba no khi
Neil ang i lang thang trong th tran trong bo quan ao
a sn va cu rach ma ong a mua t mot tiem ban o
cu, Ngai th trng trong thay ong va hoi ong i au.
Neil ap rang mnh ang en nha th e lam le ket hon.
Ngai th trng nhn ong t au en chan va bao rang
ong nen mac mot bo quan ao khac thch hp hn cho le
ci. Neil lung tung va anh thu nhan rang mnh khong
co tien. Ngai th trng lien a ong en tiem may. Luc
o, tiem may lai ong ca. Ngai th trng lap tc ch
than nh ngi i tm ngi chu tiem may. Ong c
may mot bo o that ep ma khong mat tien.
Neil cha bao gi thay chan khi ke lai niem t hao
va s han hoan cua ngay hom o. Ngai th trng a
oi x tot vi ong nh the nao va ong a khong lam cho
v hon the cua mnh phai that vong. Du a ke cau
chuyen nay khong biet bao nhieu lan vi nhieu ngi,
nhng c moi lan nhac en ong lai cam thay am long
va hanh phuc.

Khi ngh ve qua kh cua mnh mot cach co y

thc, a so moi ngi eu co khuynh hng thien ve
nhng ky niem ep. Va ieu o chnh la nguon song
manh me va quy gia nhat.
- Hogstel va Curry
178

B MAT CUA HANH PHUC

80
Hay co gang hoan tat
nhng viec ban ang lam
Hay co gang bat au nhng g ban a d nh.
Hay co gang hoan tat nhng g ban a bat au. Hay
chu tam en nhng g ban ang lam. Du rang lam
viec chu ao va tan tam se khong de so vi lam ai
khai, qua loa hay lam cho co. Nhng chung ta se cam
nhan ve ban than mnh tch cc hn va t hao khi
hoan thanh cong viec mot cach tot ep.

Dan a phng mien tay nam Florida ai cung

biet cau chuyen ve cay cau chang-i-en-au. Cac
ky s vung nay a thiet ke mot trong nhng cay cau
ln nhat bang. Cay cau ln en noi ho a phai bat au
xay t hai ben b va d tnh chung se gap nhau gia
song. Van e la, khi a ra en gia song th hai na cay
cau lai khong gap nhau. Hai phan cau lech nhau en
179

B MAT CUA HANH PHUC

60cm. Ngha la chung khong the gap nhau du la mot

phan rat nho... danh cho ngi i bo. Ngi ta a ton
hang trieu o la va hang ngan gi cong e roi moi s
chang i en au. Ban co biet ho giai quyet bang cach
nao khong? Ho xay them mot cay cau mi na noi tiep
theo pha phan cau a xay.
Co mot cau noi xa en nay van con co gia tr, o
la: luon co hai cach e lam mot viec, mot la chap nhan
ton them chut thi gian e cong viec hoan thanh mot
cach tot ep, hai la hoi ha lam e roi nhan mot ket qua
khong nh mong i.

Nghien cu tren nhng ngi trng thanh cho

thay: khuynh hng tuan theo ky luat, luon than trong,
va co y thc trach nhiem oi vi bon phan cua mnh se
giup chung ta hanh phuc hn.
- Furnham va Cheng

180

B MAT CUA HANH PHUC

81
Sau khi a co gang het mnh,
ng qua ban tam vao
nhng viec cha lam c
Hay

luon di chuyen trong chuyen ong va

hng en tng lai. Chung ta nen danh thi gian va
sc lc e lam nhng ieu nen lam, nhng g co the
phat trien c. Nhng neu van khong thanh cong sau
khi a co gang het mnh, tot hn la nen quan tam en
nhng ieu ma ban co the thay oi c.

Trong cau chuyen than thoai, Sisyphus b ay

phai lam mot nhiem vu i i la ay mot tang a len
nh oi. Nhng khi a c tang a len gan ti nh,
anh b tuot tay va tang a lai ri xuong vc. Sisyphus
phai bat au lai t au, khi anh gan nh sap a c
tang a len en nh th no lai lan xuong mot lan na.
181

B MAT CUA HANH PHUC

Anh c lam nh the nhieu lan nhng van that bai, tuy
vay anh van c lam. o gan nh la mot hnh phat
chung than ma thoi.
Trong cuoc song, nhieu khi chung ta x ly nhng
noi buon, that vong va bat hoa cua mnh nh the ang
ay tang a cua Sisyphus vay. Chung ta c ay, ay va
ay ma chang bao gi e y rang lam nh the se chang
giai quyet uc chuyen g ca... v chnh ban than no a
nh vay roi. Mac dau vay, ve ep va phong phu cua i
song lai chnh la nhng tang a ay, chung c xem la
s th thach cua ban lnh va s sang tao cua chung ta.
oi luc t nhien chung se t bien mat neu chung ta
vt len, khong moi no ra e ay na.

Nhng nghien cu gan ay nhat cho thay ngi

biet quen i nhng ieu ma ho a co gang that s, het
sc mnh ma van khong thanh cong theo y muon se
cam thay thanh than nhieu hn nhng ai khong lam
nh vay hoac nhng ai khong co gang g het - chnh ho
sau cung se song trong cam giac nuoi tiec nhieu hn,
v tiec rang ho a khong co gang het mnh.

- Capronu

182

B MAT CUA HANH PHUC

82
ng ch nhn vao tham
kch a qua, hay hy vong
va hng en tng lai
a so moi ngi thng suy ngh ve nhng ton
thng a qua hay lo lang cho nhng kho khan trc
mat. S khac biet gia ngi luon hanh phuc va
nhng ngi t cam thay hanh phuc nam cho ho a
lam g e xoay x vi cam giac khong may de chu.
Ngi t hanh phuc thng am mnh trong nhng
van e ho gap phai, trong khi ngi hanh phuc luon
co nhng suy ngh lac quan ve tng lai.
Ngi co hu, bi quan tm kiem nhng g thuoc
ve ngay hom qua; ngi muon thanh than tm s bnh
an trong tnh lang hien tai; ngi hanh phuc dam
hanh ong hom nay va dam tin ngay mai. Con
ngi sau sac va thong minh biet ap dung ca ba cach
tren mot cach ung luc va linh hoat nhat.

183

B MAT CUA HANH PHUC

Hoi ong Hng ao n sinh San Jacinto muon

lam mot ieu g o e tao ra s vui ve va gan ket moi
ngi trong cong ong cua mnh. The la ho quyet nh
tao ra mot vong tron ban be ln nhat tren the gii, mot
vong tron bao gom nhng ngi nam tay nhau bieu
hien cho s oan ket than ai.
Vao buoi sang th Bay hom o, tai mot cong vien
giai tr, vong tron ay a c hnh thanh. Th trng
cua Houston cung nh 6.243 ngi khac tham gia vao
s kien nay. Vong tron trai rong hn mot dam, moi
ngi nam tay nhau e co ong cho thong iep cua
nhom Tnh Ban Chinh Phuc Long Thu Han.
Nh li mot hng ao sinh chn tuoi giai thch:
V ban co the lam ton thng tnh cam cua mot ai o,
nen viec ban ang lam vi moi ngi la rat quan trong.

D nhien la luon co nhng chuyen au buon xay

ra oi vi ban va khap ni tren the gii nay, nhng thay
v c mai ngh en chung, hay hy vong vao tng lai.
Hay ngh en s ky dieu cua ngay mai va s tot lanh
hn cua the gii. Co le tng lai ang nam gi thien
menh ti ep cua ban dau rang hom nay ban ang trai
qua nhng gi phut au buon nhat. Va co le nhng
phng thuoc cha tr benh tat, s ket thuc cua bao lc
bat cong va s cai thien oi ngheo mang en hanh
phuc cho moi ngi ang nam tng lai.
- Garret
184

B MAT CUA HANH PHUC

83

Hay tao cho mnh

mot s thch
oi

vi moi ngi, s thch rieng nang len

thanh s am me tam huyet la mot nguon vui mang
en cho ho hai yeu to quan trong trong hanh phuc
cuoc song: tnh nhat quan va niem vui thc s.

Elsa thch su tap sach cu. Tren ke sach nha co

co u moi loai sach - t sach co ien cho en nhng
quyen sach ch xuat ban mot lan. Vi Elsa, thu thap
sach la mot cach giai tr. Co noi: Nhng quyen sach
giup toi hieu hn ve cuoc song, biet ro them ve lch s,
va quan trong hn ca sach nh la mot ngi thay,
ngi ban trung thanh.
185

B MAT CUA HANH PHUC

Cac thong ke tren hang ngan ngi cho thay

nhng ai co mot s thch luon cam thay cuoc song thu
v hn so vi nhng ngi khong tm cho mnh mot s
thch nao.
- Mookhejee

186

B MAT CUA HANH PHUC

84
ng nen ghen t vi
nhng moi quan he
cua ngi khac
Ngi co moi quan he xa hoi rong rai oi khi
khat khao co mot gia nh trong o moi thanh vien
gan gui nhau hn, con nhng ngi song trong mot
gia nh hanh phuc oi khi lai mong muon co c
nhieu ban be hn. Cha khoa e luon cam thay hai
long vi cuoc song khong phai la viec lap lai nhng g
ngi khac co. Thay vao o, hay xay dng cho mnh
nen tang cua nguon ong vien cuoc song ma da tren
o, ban co the cho i cung nh nhan lai, bat ke no da
tren ngha tnh ban be, gia nh hay t nhng moi
quan he khac.

Cach ay vai nam, mot nhom triet gia va cac nha

s hoc a nhom hop lai e nghien cu moi quan he
trong cuoc song gia nh hai the ky trc, va so sanh
vi hien tng ngay cang thieu vang nhng net truyen
thong trong cac gia nh ngay nay. Cac hoc gia t hoi
rang: lieu mot gia nh nong nghiep, phong kien - ni
co moi quan he ai gia nh vng chac vi nhng quy
nh ngat ngheo, khat khe - co that s la ly tng cho
187

B MAT CUA HANH PHUC

con ngi hien nay va lieu bai hoc cua thi trc co the
ap dung cho thi nay c khong?
Va ay la nhng g ho ket luan: ngay hom nay
chung ta ang ganh t vi gia nh truyen thong v s
gan bo va tnh vng chac cua no, trong khi hai tram
nam trc ay, cac thanh vien cua gia nh truyen
thong lai thng cam thay ban than ho b gia nh lan
at - rang ho khong hoan toan that s la mnh ma ch la
mot banh rang trong co may gia nh.
ieu tr treu cua tnh huong nay nam cho:
ngay nay nhieu ngi trong chung ta e cap en s
khao khat c gan gui vi gia nh mnh hn, trong
khi cach ay khong lau ngi ta lai phai vi gia nh
nhieu en noi ho phat om, phat chan v nhau. Chang
le v vay nhng ngi co gia nh eu hanh phuc va
nhng ngi song oc than eu bat hanh. Tot nhat la
ban hay tan hng nhng moi quan he ang co, ma
o ban tm c y ngha cuoc song, ng buoc chung
phai ap ng mot chuan mc cng nhac nao, va cung
ng em chung ra e so sanh vi tnh yeu hay cuoc
song cua bat ky ngi nao khac.
Cac nha nghien cu a tien hanh xem xet tren
100 nhan to mang lai hanh phuc cua hn 8000 ngi
trng thanh, trong so cac yeu to gay tac ong tieu cc,
viec khong t tin va so sanh khap khieng dan en s
khong hai long lam giam kha nang cam nhan hanh
phuc rat nhieu.
- Li, Young, Wei, Zhang, Zheng, Xiao, Wang va Chen
188

B MAT CUA HANH PHUC

85
Hay danh thi gian e thch
ng vi moi s thay oi
ng bao gi mong i moi viec se thoai mai
ngay khi va chuyen cho hay bat au mot hoan
canh mi, mot cong viec mi.
Hay cho mnh mot khoang thi gian e t ieu
chnh va lam chu nhng bien oi - ng e hoan canh
tac ong tieu cc en tinh than ban va lam thay oi
ban - tot hn la nen t mnh kham pha va lam chu
hoan canh. Neu ban biet cach lam cho mnh cam thay
nhe nhang, tch cc hn trong moi trng mi, khi o
ban se thay de chu hn trc nhng thay oi sau nay.

Jill la mot nha giao u tu ang knh, co day khoi

lp 8 a hn 20 nam. Cac giao vien luon lap lai mot
cong viec muon thu la: bat au cong viec vao au moi
nam hoc vi mot loat nhng con ngi mi vay quanh
189

B MAT CUA HANH PHUC

mnh. Du a tng trai va rat yeu nghe, nhng vao em

trc ngay khai giang moi nam hoc, Jill lai gap nhng
cam xuc y nh lan au tien sap nhan lp vay. Co tran
tr, lo lang, ban khoan va kho ngu.
Jill van biet ban nang cua con ngi von khong
thoai mai trc nhng thay oi, va co a t cho phep
mnh c cang thang vao nhng lan nh the. Nhng
co nhanh chong lay lai s thoai mai, t tin, manh dan
trc moi trng mi.
Khi moi chuyen dan tr nen quen thuoc hn, co
nh lay lai c tinh than, co luon vui vi nguon cam
hng va niem vui vi y ngh sap sa c dan than vao
mot cuoc phieu lu mi, khong giong nh bat ky cuoc
phieu lu nao trc o.

Trong mot nghien cu tren nhng ngi ln tuoi

a qua nhieu trai nghiem, khi c hoi rang neu c
quay tr lai qua kh cua nhng nam thang trc kia th
ho se lam g? a so eu cho rang ho a lang ph qua
nhieu thi gian cho nhng suy tnh tieu cc hay b
ong. Neu c quay lai, ho se manh dan song va quyet
tam lam nhng ieu le ra ho a co the lam c.
- Monteiro

190

B MAT CUA HANH PHUC

86
Nen tap trung vao nhng
g that s co y ngha
oi vi ban
Cac muc tieu gi vai tro rat quan trong trong
viec mang en cam giac hai long cua mot ngi. Neu
muc tieu a nh phu hp vi nhng quan niem ca
nhan th ngi o se thay hai long hn trong cuoc
song. Mot so ngi chon cho mnh mot chan ly e noi
theo, kham pha au la nhng kha canh thc s co y
ngha vi ho nh canh tranh nhau ve trnh o chuyen
mon, kien thc, s hieu biet, hoc hoi phong cach song,
cach ng x... e co the nang cao nhan thc va gia tr
thc cua mnh. Va ho hieu rang ieu quan trong
khong phai la chng to mnh hn ngi khac, ma la
hn chnh mnh cua ngay hom qua.

Ngi chien thang cuoc thi an banh m kep

Nathan nam 1999 a b buoc toi gian lan. Qua bang ghi
hnh, ngi ta phat hien anh ta a an chiec banh th
nhat trc khi cuoc thi bat au va anh a an het 20 va
1/4 cai banh trong thi gian quy nh trong khi ngi
ve th nh ch an het 20 chiec. ieu nay rat quan trong
v no se quyet nh ai la ngi gianh chc vo ch.
191

B MAT CUA HANH PHUC

Lieu ban co ong y tham gia mot cuoc thi nao o

- cuoc thi an banh m kep chang han, mot cuoc thi oi
hoi ban phai t ren luyen bang cach an thng xuyen
loai thc pham khong co li cho sc khoe? Tham ch khi
a gianh c mot giai nao ay, co le ban cung se chang
bao gi thay t hao ve kha nang an banh m kep cua
mnh, va that s no cung chang co y ngha g vi ban ca.
Tuy nhien, co nhieu ngi trong chung ta thng
xuyen tham gia nhng tran thi au ma that ra ho
khong he quan tam en cac giai thng. Bi ho ang
am tham canh tranh vi ai o - mot ngi ban, ong
nghiep, hang xom hoac ngi than chang han. Ho luon
so sanh nha ca, loai xe, cach song... cua nhau va co
lam sao e hn ngi khac. Ro rang la chung ta se
chang b anh hng g may neu chiec xe cua ho b
hong hay b mat. Va cung co mot so ngi chon mot
ong nghiep nao ay e canh tranh mc o thang tien
cua mnh vi ngi o.
Nhng tat ca nhng ieu o that s au phai la
muc tieu cua ban? Phai chang ban c sinh ra ch e
c thang tien hn ong nghiep cua mnh hay ch e
co c chiec xe hi tot hn ngi hang xom? Hay
hng en nhng muc tieu that s co y ngha, ch
khong phai ch nham en nhng cuoc canh tranh vo
ngha ma that ra ban chang c li loc hay vinh quang
g khi chien thang.
- Emmons va Kaiser
192

B MAT CUA HANH PHUC

87
Moi chuyen eu co the
xay ra va khong co g
la tuyet oi ca
Moi ngi thng ngh ve khai niem hanh phuc
va s hai long mot cach chung chung, nhng chnh ho
van luon hng en nhng ieu cao ep va hoan
thien hn. Se khong co khai niem hoan hao v ieu g
cung co the lam cho tot hn. Co nhng giai oan, tnh
huong chung ta can phai chap nhan e biet tran trong
nhng g ang co.
Nhng ai khong bao gi bang long vi mnh se
chang bao gi biet quy trong nhng g hien co. Ngc
lai nhng ngi luon bang long vi nhng g mnh co
se khong bao gi c song trong khat vong va m
c, ieu o chang giup ch c cho ai tr ban than
ho. Va cuoc song se tr nen nham chan v ho khong
the kham pha cai mi, hay nhng ieu thu v khac cua
193

B MAT CUA HANH PHUC

cuoc song. Hay co gang cai thien, nhng ng that

vong khi khong at en s hoan hao sau khi ban a
thc s lam het sc mnh.

Theo Mark Twain Chi gon la mon chi te nhat

nhat trong tat ca cac mon the thao. Tng chng nh
rat n gian. Ch la mot qua bong trang ng yen. Ch
can vung gay, qua banh bay i, ban i bo en cho trai
banh, va lam lai lan na. Phc tap la cho viec anh
gon oi hoi mot loat nhng ong tac van mnh, cach
a gay, goc anh gay, va ket qua lai luon la mot cu
anh kem hoan hao.
Neu co dp tro chuyen vi nhng ngi chi gon
nham muc ch tieu khien, ban se c nghe ho noi
rang Toi ch can lay mot birdie, nh vay a la hanh
phuc roi. Mot birdie la so iem ghi c khi a c
banh vao lo ma ch phai thc hien so lan anh cua mot
tay chi gon chuyen nghiep hang trung bnh.
Va ban biet ieu g se xay ra khi ho ghi c
birdie au tien o khong? Ho c ao ghi them mot
birdie na. C sau moi lan ghi them iem, ho lai
khong the cng lai mong muon se chi tot hn. Cac
nha che tao dung cu chi gon biet rang cac tay chi eu
rat khat khao chien thang nen se mua nhng dung cu
can thiet e co the ghi c nhieu iem hn. Ho bat
m: Khong bao gi co u hang ban cho ngi chi
194

B MAT CUA HANH PHUC

gon. Tham ch ho chap nhan mua ca mot cai u neu

no co the giup ho anh banh thang va chnh xac nh
ho mong muon. Nhng ho khong bao gi co the at
ti s hoan hao. ieu o la chac chan, ngay ca vi
nhng tay chi gon chuyen nghiep cung co nhng luc
phat bong khong tot.

Ngi hanh phuc la ngi tin rang ho se at c

nhng muc tieu quan trong a at ra, ong thi cung
biet hai long vi chnh mnh nhng kha canh khong
quan trong khac. Trong cuoc song khong co mot cong
thc chung hay mot quy luat nao ung cho tat ca moi
ngi. Co nhng ngi at c mot gia tr nao o a
cam thay the la hanh phuc lam roi, con co nhng ngi
lai khong bang long vi nhng g ang co, neu ho cam
thay ieu o cha thc s phan anh ung kha nang cua
ho. Tat ca tuy thuoc vao kha nang va cach nhn nhan
cua moi ngi.
- Chen

195

B MAT CUA HANH PHUC

88
Hay nhan ra, nang niu va
tran trong nhng ieu
bnh d
Trong cuoc song, co nhng khoanh khac se mai
mai lu lai trong tam tr ta, o la nhng lan gia nh tu
hop mng le hay nhng luc chung ta gianh c thang
li nao o; nhng hau nh moi ngay trong nam eu la
nhng ngay bnh thng, chang co g ang nh ca.
Tuy nhien, chung ta lai thng chang may tran
trong ngay bnh thng ay - ngay cha ng nhng
niem vui rat oi bnh d trong i song thng nhat
cua ban. Hay tan hng nhng ieu ban thng lam
moi ngay, o co the la cuoc tro chuyen bat cht vi
ong nghiep, la lan gap g tnh c vi ngi hang
xom, co the ieu o se giup ban hieu hn ve cuoc song
cua ho.

196

B MAT CUA HANH PHUC

Lay trng hp cua Lonnie lam v du. Mi ay,

ong va to chc tiec mng sinh nhat lan th 103 cua
mnh. Lonnie ngoi trong chiec ghe xch u tai hien
nha, nhe nhang a ti a lui khi cac phong vien hoi
ong cam thay nh the nao vao ngay ac biet nay. Ong
noi rang ong cam thay tuyet bi vi ong, moi ngay eu
rat ac biet.

Theo mot cuoc nghien cu tren 13.000 ngi,

96% trong so ho eu cho rang khong phai nhng thanh
cong v ai hay niem hanh phuc tot nh ma chnh la
cam giac on nh va tch cc mi la ieu tao nen s hai
long oi vi cuoc song sau nay.
- Diener va Diener

197

B MAT CUA HANH PHUC

89
Chnh ban,
ch ng e ngi khac
at ra muc tieu cho ban
Rat nhieu ngi trong chung ta thng chon
cho mnh mot muc tieu da tren suy ngh cua ngi
khac hoac theo mot khuon mau nao o. e en mot
luc nao o, ho cht nhan ra rang muc tieu ay khong
danh cho mnh, va ho lai mat rat nhieu thi gian e
ban khoan, suy ngh khong biet phai bat au lai nh
the nao. Ban nen t mnh suy ngh va at ra nhng
muc tieu that s co y ngha cho chnh mnh, e khi at
c, du kho khan ban se rat tran trong va t hao vi
chnh mnh.

Gary xuat ngu sau 20 nam phuc vu trong nganh

hang hai v tr hoa tieu. Nhng ngi ban trong quan
ngu vo cung ngac nhien v anh lai ra i khi c hoi
198

B MAT CUA HANH PHUC

thang tien ang ngay trc mat. ieu g khien anh

i en mot quyet nh nh the? Ban be Gary khong
hoi, nhng ai trong so ho cung eu thac mac muon
biet tai sao.
Gary tra li: Toi cha bao gi m c at nhng
v tr cao trong quan oi. o co the la c m cua
ngi khac, mot c m rat ep, nhng lai khong phai
la uc m cua toi.
c m cua Gary la phuc vu at nc qua nhng
hoat ong phuc vu tre em. Anh ve lam viec cho mot
trng hoc a phng, va ch trong vai nam, c
mi ieu hanh mot chng trnh trung hoc mi va ay
th thach. Hoc, theo Gary, rat giong nh bay. Ban
ngoi vao tay lai va co toan quyen ieu khien. Moi s
eu nam trong tay ban. Day, vi anh, la mot giac m
a tr thanh hien thc, mot giac m se khong bao gi
thanh s that neu nh Gary a luon lo lang ve nhng
ieu ngi khac ngh anh nen lam.

Mot nghien cu gan ay cua Hoc vien tam ly hon

nhan va xa hoi hoc a phat hien ra mot so ngi hoan
toan mau thuan vi mnh trong qua trnh tm hieu tnh
yeu va tien en hon nhan. Trc o, ho ch e y va yeu
nhng ngi hp vi ho, nhng ngi co the mang en
hanh phuc thc s.
Nhng khi lap gia nh, mot so ngi lai chon
199

B MAT CUA HANH PHUC

song vi ngi yeu mnh ch khong phai la ngi mnh

yeu. Ho cho rang song vi ngi yeu ho la an toan
hn, rang thi gian chung song va nhng tien nghi vat
chat khac co the bu ap va thay oi tnh yeu ni ho, v
rang moi ngi trong gia nh va ban be eu khuyen ho
nen lam nh vay... Nhng ngi o quen rang tnh yeu
la mot lnh vc het sc tinh te va nhay cam, no xuat
phat t t chat, tam hon ma khong mot ieu nao khac
co the the cho c.
T o nhng quan he than mat tiep theo mi
tot ep c. Ho cung quen rang chnh ho phai song
suot cuoc i vi ngi ho lay ch khong phai cha
me, ban be ho. Ho a t doi mnh bang nhng ly luan
tam thi va khong dung cam e nhn nhan ieu nay
ngay t au.
Va cai gia ho phai tra la phai am tham t bo mot
cuoc song that s vi nhng g ho mong muon va tren
het la ho phai hoc bai hoc tnh yeu thi iem rat kho
co the lam lai. oi khi mot so ngi anh chap nhan
buong xuoi, phai song khac vi long mnh va anh phai
bang long vi ieu ho co - khi ma trc o ho van cha
co gang het mnh cho mot ieu rat quan trong cua cuoc
i ho.
- Kean, Van Zandt va Miller

200

B MAT CUA HANH PHUC

90

Hay song that

vi chnh mnh
Con ngi cam thay t tin nhat khi ho c boc
lo tnh cach rieng cua mnh, ch khong phai khi ho
lam theo nhng khuon mau c chap nhan rong rai.
Nhng ngi an ong thng cho rang mnh phai
hanh ong cng ran, cung nh nhng phu n lai tin
rang mnh phai c x du dang, nhn nhuc. Chnh
nhng suy ngh, nh kien ay se khien ho b ong
khung trong nhng khuon kho gia tao va mat dan
nhng ca tnh rat rieng cua ho.

Vien Sc khoe Quoc gia a a ra tai lieu chng

minh rang, khi cung chu nhng noi au ve tinh than
hay the xac, an ong t e lo ra trang thai au buon cua
201

B MAT CUA HANH PHUC

mnh hn so vi phu n. Bi t nho, nam gii c day

do la phai luon to ra cng ran, khong nen bieu lo tnh
cam cua mnh. Trong khi o, phu n lai c day bao
la phai ci m hn. Tuy nhien, khong phai ai trong
chung ta cung eu thch hp vi nhng khuon mau o.
Mot ngi an ong muon khoc trc mot noi
au, hay tai am tang nhng lai co ghm nen no lai.
Vay th anh ta au phai la mot ngi that s cng ran.
Mot ngi phu n ep mnh phai ci m, ti ci trc
tat ca nhng ngi khac - trong khi ban chat co lai la
ngi luon de dat, song noi tam - co se chang cam thay
vui hn v a phai x s trai ngc vi ban chat von co
cua mnh.
Ban nen hanh ong va c x theo cach ma ban
cho la phu hp, ch khong nen theo mot khuon mau
ma ban ngh la nhng ngi khac cho la ung.

Chung ta la nhng con ngi rat rieng vi nhng

t chat va c m khac nhau. S thch cua ngi nay
cha han la s thch cua ngi khac, c m cua ngi
nay khong phai la c m cua ngi khac. Trong tng
giai oan cua cuoc i, ban hay luon la chnh mnh.
ieu o se giup ban hai long hn ve ban than va ve
cuoc song xung quanh ban.
- Ramanaiah, Detwiler va Byravan

202

B MAT CUA HANH PHUC

91
Nen nh rang khong he
ton tai bat c mot quy tac
nao chuan mc ca

Trong lnh vc tnh cam, ngi ta thng cam

thay moi viec tr nen toi te hn khi khong cam thay
hanh phuc ma khong biet ly do v sao. Ho co nhn lai
moi viec theo cach nhn cua khoa hoc e tm cach ly
giai giup cho mnh tm thay s thanh than. Nhng roi
ho van quay ve ni ho bat au hoai nghi. Chung ta can
biet rang tnh cam la mot lnh vc ac biet ma ly tr
hay phan tch khoa hoc khong the cham vao c.
Hay suy ngh en tan cung cua coi nguon cam
xuc va tnh cam cua ban. Roi ban se thay thoai mai
hn, t o ban co the tm thay nguyen do cua noi buon
va se biet cach thay oi, hoa giai no. Nhng ai luon
cng nhac vi nhng nguyen tac se t cam nhan c
203

B MAT CUA HANH PHUC

y ngha tinh than thc s cua i song tnh cam - von

rat phong phu, tinh te va vo cung nhay cam.

Trong mot tiet hoc ve t duy khoa hoc, giao s

John Hamler neu ro: Tat ca nhng mon khoa hoc eu
co cac khuon mau nhng nhng ieu uc ket t cac
nha khoa hoc oi khi rat phan khoa hoc trong cuoc
song tinh than con ngi. Nghe co ve mau thuan nh?
Ong giai thch vi cac sinh vien cua mnh rang cac
nha khoa hoc nhn nhan the gii theo mot cach rat
co trat t, khuon kho. Vi ho, cac s kien va tnh trang
khong he ngau nhien xay ra; chung phai co nguyen
nhan va ket qua.
Theo giao s John Hamler: ieu khac biet ln
nhat trong cuoc song tinh than cua hau het nhng
ngi bnh thng va cac nha khoa hoc la ngi
bnh thng luon e cho cac s kien dien bien mot
cach ngau nhien va cam nhan nh ban chat no von
co. Ho chang ban tam co gang tm cach lien ket chung
vi nhng s kien khac. Chnh ieu o se giup cuoc
song tinh than ho tr nen phong phu va thoai mai hn.
Nhng cac nha khoa hoc lai khac, moi luc moi ni,
ho luon co gang rap noi cac moi lien he vi nhau. Va
ieu o se khien ho cam thay vat va neu khong tm ra
moi lien he o.

204

B MAT CUA HANH PHUC

Ngay nay khoa hoc van dng bc trc nhng

ieu ky la thien ve mat tam linh khong the ly giai cua
tam hon va tinh than con ngi. Chang han mot ngi
sau mot bien co au buon ve tnh cam, a trai qua
nhieu nam au kho khon nguoi cht thanh than yeu
i ch sau mot giac m c noi chuyen vi ngi
mnh yeu thng nhat. Hay khi ban gap chuyen bat
hanh, au thng ma thanh tam ngh en mot ngi
th suy ngh ay co the truyen en ngi than du khong
gian cach tr...
- Ramanaiah va Detwiler

205

B MAT CUA HANH PHUC

92
Hay danh thi gian
oc nhng cuon sach hay
va y ngha
Co nhng ngi t cho la mnh a hoc u, oc
nhieu, von hieu biet rong nen khong can phai oc
sach hay hoc hoi them na. o la mot quan niem thc
s sai lam. Moi th von khong ngng phat trien - ca
cuoc song ben ngoai lan y tng noi tam ben trong
moi con ngi.
Co ngi song 30 nam va nhng nam thang tiep
theo cua ho ch la da vao kien thc, kinh nghiem va
von song cua 30 nam trc o ma thoi nen ho thng
i theo loi mon cua nhng quan niem va nh kien
cua chnh ho. Nhng van co nhng con ngi luon
xem moi ngay la mot ngay mi - du ang o tuoi nao
- vi niem khat khao c hoc hoi them nhng ieu
mi me, sau sac t cuoc song.
206

B MAT CUA HANH PHUC

Ban muon tr thanh ngi nh the nao, mot

ngi luon dam chan tai cho - tc la ngay cang giam
sut so vi thi ai hay la mot ngi co the tiep can
nhng cong viec ang ngay cang c xem trong trong
xa hoi? Mot ngi c lap i lap lai mot cau chuyen cung
vi tng ay nhan vat hay mot ngi co hang loat nhng
la chon nh vao kha nang tng tng en vo han?
Mot ngi khong the nh mot cau chuyen sau 10 phut,
hay mot ngi co the mang cau chuyen ay theo suot
i? Ban muon la ngi nao hn, mot ngi luon dung
thi gian ranh cua mnh ngoi trc ti vi, phim anh, tan
gau - ngay nao cung nh ngay nay - hay mot ngi biet
dung thi gian ranh cua mnh cho viec trau doi kien
thc, hoc hoi va oc sach?

Mot cuon sach hay se giup chung ta gat hai them

nhng kien thc quy bau, kham pha nhng gia tr mi
bo ch cho ban than ong thi tam hon mnh cung
c tnh lang va thanh than hn. Hn na, moi khi
oc sach chung ta co c hoi luyen tap tr nao cua mnh
v sach luon mang en cho chung ta tr tng tng
phong phu hn phim anh, truyen hnh. Nhng ngi
oc sach thng xuyen se cam thay hai long hn va
luon thay cuoc song mi me, ti ep v vi ho, moi
quyen sach se m ra trc mat ta mot chan tri mi.
- Scope
207

B MAT CUA HANH PHUC

93
Hay luon nh
ban co y ngha vi
nhieu ngi xung quanh
Hay ngh en nhng ngi a tin tng ni
ban, en nhng tnh cam, tnh bang hu va nhng
ky niem kho quen gia ban vi ho. Co le chnh ban
cung se ngac nhien khi biet ban co y ngha nh the
nao oi vi ho.

Bo Lao ong My a thc hien mot cuoc nghien

cu tren nhng nhan cong ln tuoi, e tm hieu xem
ong c nao khien ho muon c tiep tuc i lam va
ieu g khien ho muon ve hu. a so nhng ngi
muon ve hu phat bieu rang khong phai la ho met moi
hay muon co nhieu thi gian nhan roi hn, ma la v ho
cam thay mnh khong con hu ch na. Ho hoai nghi
208

B MAT CUA HANH PHUC

ve gia tr cua mnh, thay rang ngi khac co the lam tot
hn va ho ch ang lam choan cho ma thoi.
Th lien he vi cuoc song cua moi chung ta, dau
rang khong the ve hu trong cuoc song rieng cua
mnh, nhng chung ta van nen tin la mnh con co ch.
Hay nh neu ngi khac quan trong vi ban bao nhieu,
th ban cung quan trong vi ho bay nhieu.

Trong mot chng trnh nghien cu th nghiem,

cac nha khoa hoc a kham pha moi lien he gia hanh
phuc va s chia se tng tr lan nhau. Bang cach giup
ngi xung quanh, chung ta khong ch tao ra nhng
moi day gan bo tch cc vi ho ma con nang cao hnh
anh cua chung ta khi nhn nhan ve chnh mnh. Nhng
ai co nhieu c hoi giup ngi khac hn th se cam
thay hai long vi ban than hn.
- Pegalis

209

B MAT CUA HANH PHUC

94

ng e thanh cong cua

ngi khac lam ban mat
phng hng
Trong ngay hop mat ban cu lp pho thong, co
ay von d thong minh hn ngi khac va gi ay la
ngi rat thanh at, d nhien giau co hn va cang xinh
ep hn. Nhng ng e nhng ieu o anh hng
en ban. Cuoc song cua ban c nh hnh bi nhng
moi quan he cua rieng ban hn la bi cuoc song cua
nhng ngi quen thnh thoang mi gap lai.

Ken va Alan la ban vi nhau t thi con hoc trung

hoc. Roi ca hai cung vao ai hoc va theo uoi nhng
nghe nghiep khac nhau. Alan tr thanh mot nhan vien
xa hoi, anh muon giup nhng gia nh ngheo kho.
Con Ken hien la mot nha t van ve may tnh, anh lap
210

B MAT CUA HANH PHUC

cong ty rieng va kinh doanh rat thanh cong. Alan yeu

cong viec cua mnh va cam thay rat t hao ve nhng g
mnh a lam, du co the la nho nhoi.
Nhng khi thay Ken xuat hien tren bao ch cung
cac bai bao viet ve s thanh cong cua anh, Alan cam
thay ban khoan trong s la chon trc ay cua mnh.
Tai sao mot ngi anh tng quen biet lai co the
thanh cong va giau co en nh the, trong khi anh lai
mai song mot cuoc i khiem ton nh vay? Tai sao
anh khong the thanh cong nh Ken? Von d Alan
cha bao gi muon bo buoc mnh cho mot cong ty nao
o, va cung chang he c m c noi tieng. Anh
muon giup moi ngi va gi ay anh ang lam ieu
o. S ghen t vi cuoc song cua Ken nhanh chong m
dan khi anh nhn nhng gng mat ti ci cua bon
tre ma anh giup , chia se moi ngay.

oi khi chung ta muon at nhng ieu ma ngi

khac ang co, ma lai t khi ngh en nhng ong c
thc s thuc ay mnh, au la nhng ieu chung ta
thc s muon va can. S so sanh se khien ban bi quan
hn, cho rang mnh a i sai ng. Moi ngi co mot
thien hng rieng va mot con ng rieng e tm ra
hanh phuc cuoc song. Hanh phuc hay khong ch co
chnh chung ta mi la ngi biet ro nhat.
- Hong va Duff
211

B MAT CUA HANH PHUC

95
Hay luon nh
moi viec ban lam
eu co muc ch va y ngha
Cuoc song nay se chang co y ngha g neu ban
khong xac nh cho mnh mot muc ch cu the va
khong hieu gia tr cua nhng ieu mnh ang lam. o
se la kim ch nam cho cuoc song cua chnh ban. Ban
co the lam viec 48 gi mot tuan, roi sau o lai ban bu
vi cong viec gia nh cung hang ta nhng cong viec
khong ten khac, nhng neu ban khong the ly giai tai
sao ban lai lam nhng ieu o th khong mot hoat
ong nao trong hang loat cac hoat ong nay co y
ngha oi vi ban. Hieu c y ngha sau xa cua
nhng g ban ang lam hom nay khong nhng tao
nen ong lc sang tao, lam cho cong viec luon at ket
qua tot ma con mang en cho ban niem vui, niem
hanh phuc. Va ch co ban mi biet o la g.

Chung ta hay th ngh tai sao cac sinh vien lai hoc
bai trc moi ky kiem tra? e hoan thanh tot mon hoc.
Tai sao ho lai quan tam en ket qua cua mon hoc o? La
212

B MAT CUA HANH PHUC

v ho muon c cap bang. Tai sao ho quan tam en

viec co nhan c mot tam bang hay khong? Bi no se
giup ho co mot cong viec tot. Mac du cong viec ay hien
con xa vi vi, nhng no lai chnh la c s cho moi no
lc. Neu khong co muc ch cuoi cung th tat ca nhng
bc thc hien trc o ch la s lang ph thi gian. Sao
lai phai mat cong lam ieu nay ieu no neu chung
khong dan en mot ieu g o ma ban quan tam?
Con khi ban tot nghiep ra trng va a kiem cho
mnh mot cong viec. Moi sang thc day, ban thay au
mnh nang tru khi ngh en cong viec phai lam trong
hom nay, ban t nhu gia g hom nay mnh c nha
va tiep tuc giac ngu ma ban con cha muon tnh giac.
oi khi ban thay chan nan va t hoi tai sao mnh phai
lam cong viec ay.
Ban muon t do i ay o, muon c ben
ngi than suot ca ngay, ban can thi gian e cung gia
nh, ban be tham gia nhng chuyen da ngoai. Va ban
thay mnh loay hoay trong nhng suy ngh ay lam ban
khong muon en ni lam viec na hoac ban se en ay
vi mot tam trang chan ngan vo cung. Nhng luc nh
vay, ieu can lam la hay t khang nh xem muc ch
cong viec ban ang lam la g? No co that s giup ban
tm thay y ngh va niem vui trong cuoc song hay
khong? Hay chang qua o ch la ban a lam viec qua
sc? a en luc ban can ngh ngi e lay lai sinh lc
cho nhng ngay tiep theo.
213

B MAT CUA HANH PHUC

Con neu cong viec hien tai thc s la noi am anh oi

vi ban, hay nen tm cho mnh mot cong viec khac - mot
cong viec thc s em lai niem am me ma o, ban cam
nhan y ngha va gia tr cua nhng ieu mnh ang lam.
Ban la mot ngi thay, moi ngay ban phai len lp
vi nhng hoc sinh, sinh vien quen thuoc e truyen at
lai nhng kien thc va kinh nghiem cua mnh. Cong
viec c the lap i lap lai ma chang co g mi ca. Neu
ban thc s ngh nh vay th cuoc song han la ang troi
qua va ban ang ton tai ch khong phai la song. Nhng
neu e y quan tam en tng hoc sinh, ban se kham pha
sau moi gng mat an cha mot the gii ang khao
khat nhng kien thc mi c truyen t ban. Va
nhng g ban day hom nay co the se gop phan lam
cuoc song cua cac hoc sinh ay tot ep hn sau nay. Ban
se cam thay phan chan hn va tm c niem vui trong
tng cau giang, tm cach tiep can mi cho nhng van
e cu. Ban se cam nhan cuoc song mnh that s y
ngha va tran ay niem vui.
Cung mot cong viec th ho, nhng nhng ngi
th lam ch e c nhan lng se lam viec kem hieu
qua va khong co c niem vui so vi nhng ngi th
hieu c y ngha cong viec bnh d ma ho ang lam.
Mot ngi lam t thien ch v muon noi tieng se chang
bao gi co c niem vui thc s so vi nhng ngi lam
viec o xuat phat t trai tim, t tnh thng yeu, ong
cam va chia se vi nhng ngi bat hanh hn mnh.
-Rahman va Khaleque
214

B MAT CUA HANH PHUC

96
Du a co nhng loi lam
khong the khac phuc c,
nhng s nhn nhan chan thanh
se giup ban thanh than hn
Co nhng sai lam co the sa cha va lam lai
c. Chang han nh viet mot la th khong hay, ban co
the viet lai cho tot hn. B xoa mot file tren d lieu may
tnh, du mat thi gian ban van co the tao lai. B mat tien
bac tai san, ban van co the lam lai c. Nhng co
nhng sai lam ma ban ngh la mnh khong the con co
c hoi e sa cha, khac phuc c. Ban se lam sao?
Trc het, trong cuoc song khong ton tai khai
niem khong-co-the neu ban ngh la van con co the mot khi co thi gian tnh lang, thc s nhn nhan va co
gang, ban van co the vt qua - du co the khong con
nh trc nhng nhng goc o khac, ban se cam
nhan c s sau sac cua ban than va cuoc song.
Trong lan lien hoan tot nghiep ve, do uong nhieu
ru, mot sinh vien von iem tnh nhng do khong
kiem che c khi bao ve mot ngi ban a tham gia
mot cuoc au a va l tay anh trong thng gay thiet
mang mot thanh nien i ng. Sau phien toa phuc
215

B MAT CUA HANH PHUC

tham, du loi ban au thuoc ve ngi thanh nien nhng

cau sinh vien a b ket an 10 nam tu. Bc vao tu, cau
vo cung an han v toi danh giet ngi luon am anh tam
hon cau. c m tuoi tre va tng lai mot sinh vien gioi
cua trng xem nh a cham dt. Cha me au buon.
Ngi yeu cau sau vai thang a khong con en phong
tham nuoi cua trai giam na. Cau buon va co luc nh
muon phat ien len v loi lam cua mnh. Nhng suy
ngh day vo, kho s va t hanh ha mnh lam tinh than
cau ngay mot cang thang. Nhng ngi ban cau moi
lan en tham a au n cung cau va ra ve trong im
lang cung nhng giot nc mat chia se. en mot hom,
cau c goi ra phong tham nuoi. Va bat ng, ben kia
khung knh cua trai giam la mot phu n khac kho - me
cua ngi thanh nien a chet, ngi con trai duy nhat
cua ba. Cau bat khoc nh cha tng bao gi c khoc
va quy xuong xin ngi me bat hanh kia tha th cho loi
lam ln nhat cua i mnh. Nhng ngi xung quanh
nhn thay canh o eu phai quay mat i.
Sau mot thi gian, do ren luyen, chap hanh noi
quy tot va co n cu xet giam an ac biet cua gia nh
b hai, cau c tra t do sm hn han tu 6 nam. Ra tu,
cau thc s mng vui va cam thay cuoc song con rat
ep oi vi mnh. Vi s giup cua nhng ngi ban,
cau a sm hoa nhap va tm c viec lam. Hanh phuc
cuoc song dng nh van ang ch on cau pha trc
va co y ngha hn. Va ni cau thng ghe tham nhieu
nhat la can nha cua me ngi thanh nien bat hanh no.
216

B MAT CUA HANH PHUC

97
Hay nh rang hanh phuc
luon pha trc va
nhng g ep nhat trong
i ban van cha trai qua
Moi ngi van thng cho rang tuoi tre la giai
oan ep nhat, o la luc tan hng cuoc song mot
cach tron ven nhat. Nhng that ra khong han vay,
nhng ngi tre tuoi thng cha hieu het y ngha cua
nhng viec ma ho ang lam, nen ho khong the cam
nhan hanh phuc mot cach tron ven.
Nhng ngi trng thanh luon xem nhng
nam thang son tre la c hoi t ren luyen mnh, do o
ho luon quy trong nhng khoanh khac hien tai hn bat
ky chang ng nao a qua trong cuoc song va luon
mong c cho mot ngay mai tot ep hn.
Hn ai het, ho hieu rang hanh phuc van luon
pha trc va toa sang cho nhng thang ngay hien tai
cua ho. Vi ho, hanh phuc khong ch la cam giac s
hu hay en ch, ma con la cam giac kham pha tng
ngay tren tng chang ng i.
217

B MAT CUA HANH PHUC

Warren la mot giao s trung nien va ong rat hai

long vi cong viec hien tai cua mnh. Tuy nhien,
trng Warren cong tac hien ang gap phai tnh trang
sut giam ngan sach va buoc phai tien hanh nhng bc
tinh gian bien che cha tng co oi vi mot so khoa,
trong o co khoa cua Warren.
Vi Warren, ca the gii dng nh sup o. Moi
th ong da vao eu mat het, luc nay ay ong cam thay
nh chang muon phai bat au lai t au na. Bi ngoi
trng cu a qua quen thuoc va gan bo vi ong suot bao
nam qua, chnh ni ay a cat gi bao ky niem ma ong
ngh kho co the tm c ni khac. Ong biet mnh a
ln tuoi, so vi nhng ong nghiep tre tuoi khac th se
la qua tre e ong bat au lam quen vi mot moi trng
mi va ong ngh cung qua tre e lam lai tat ca.
Nhng sau cung, thay v choi bo tat ca, Warren
kp nhan ra rang the gii nay van danh cho ong biet
bao nhieu ieu thu v khac. Thay v c mai lo ngh en
nhng mat mat, noi buon ang phai ganh chu, ong
quyet tam tap trung vao nhng c hoi trc mat. Trc
ay ong cha bao gi co c hoi e bat au lai, e quyet
nh xem mnh muon lam g va lam ieu o au.
Warren quyet nh tam gac moi chuyen sang mot ben
e c ngh ngi thc s. Ong chon mot vung ong
que yen tnh - ni trc ay ong rat muon c en
nhng cha co dp.
Sau chuyen i ay, ong nop n va c nhan vao
218

B MAT CUA HANH PHUC

day mot trng ai hoc khac. Vi long nhiet tnh, kinh

nghiem va von song cua mnh, ong c cac ong nghiep
quy men, cac hoc tro knh trong. Ong noi rang: Toi cha
bao gi cam thay sang khoai va hanh phuc nh bay gi.

Cac nha nghien cu a tien hanh mot nghien

cu dai han tren c dan California, phong van hau het
cac thanh phan xa hoi nhieu lan trong hn ba thap ky
qua. Khi c hoi thi gian nao ho thay hanh phuc
nhat trong cuoc i, 80% so ngi c hoi a tra li
ngay luc nay ay. Va ho tin rang tng lai cua ho
cung se rat ep.
- Field

219

B MAT CUA HANH PHUC

98
Hay dung cam va biet thay
oi cach nhn ung luc e
co c hanh phuc thc s
Cuoc song chung ta giong nh mot cuoc hanh
trnh dai trong o co nhieu giai oan. Tuy thuoc vao
s trng thanh, trai nghiem, mc o cam nhan ma
ban se nhan ra en mot giai oan nao o cua cuoc
song ban can phai co cach nhn mi e co hng i
ung hn va cam nhan cuoc song tron ven hn.
oi khi trong nhng hoan canh that bai hay kho
khan nhat tng chng khong con loi thoat, ban hay
dung cam vt qua, th nhn nhan lai mnh, biet chap
nhan va thay oi cach nhn, ban se cam thay de chu
va kham pha them nhng y ngha mi cua cuoc song.
e roi sau o ban co the nhn lai chang ng
a qua va cam nhan c gia tr cua s dung cam va
cach nhn mi ma khong co cam giac an han hay nuoi
tiec khi luon ngh rang le ra phai quay lai t au - v
oi luc o la ieu khong the.

220

B MAT CUA HANH PHUC

Tren ng ve nha, mot anh nhan vien no a b

mat cap tui xach trong o co so tien lng thang mi
lnh. Anh rat buon v o la sc lao ong cua ca mot
thang lam viec. Anh t trach mnh sao qua vo y, va le
ra anh khong nen dng lai ngan cuoc anh nhau cua
may cau be gan cong trng hoc, ma trc ay co lan
nao anh b mat tien nh vay au?
Nhng sau mot luc, anh t nhu neu c ngh mai
nh vay, anh chang the tm lai c so tien, cung
khong quay ngc thi gian tr ve luc mi ra khoi cong
ty, s lo ngh oi khi dan en tam trang chan nan, lam
anh hng en buoi an toi cua gia nh, va ca nhng
ngay lam viec sau o na.
Cht mot suy ngh en vi anh, so tien b mat ma
ai o vo tnh nhat c biet au lai giup ch cho cuoc
song ang rat kho khan cua ho. Suy ngh o lam anh
nhe long, anh ghe qua nha ngi ban than mn t tien
roi vui ve ve nha nh cha he co chuyen g xay ra.
Mot ngi l hanh trong cuoc hanh trnh dai do
khong nh v ung hng i a b lac ng. Sau khi
nhan ra, anh manh dan oi hng i ve hng ung
ma khong can phai quay lai t au. So vi nhng ngi
khac, co the anh ta phai i cham hn, vat va hn nhng anh a co nhng trai nghiem can co.
Cuoc song chung ta cung vay, moi khi nhan ra sai
lam, thay v c mai dan vat au kho, ban hay ban lnh
vt qua sai lam e bc tiep mot cach vng vang hn.
221

B MAT CUA HANH PHUC

99
Trong bat ky giai oan nao
cua cuoc song, mot tnh
yeu ch thc se luon la
nguon ong vien ln lao
Se co rat nhieu ieu chi phoi chung ta trong
tng giai oan cua cuoc song: hoc tap, cong viec, gia
nh cung nhng lo toan oi khi lam chung ta lang
quen... Nhng du nam thang co troi qua vi bao thang
tram, ieu ong lai sau lang trong tam hon cua moi
con ngi van la tnh yeu, du co luc no con tiem an.
o co the la mot c m ngay t thu thieu thi,
la nhng ky niem ep a qua hay ch la mot hnh anh
trong tiem thc. ieu bnh d o van luon toa sang
trong tam hon, hng chung ta en nhng suy ngh
tch cc, la nguon ong vien ky dieu giup chung ta
vt qua c nhng kho khan, th thach cua cuoc
song, lam cho cuoc song, tam hon cua chung ta tr
nen ti ep, bng sang hn.
Du cuoc song con ngi co oi thay hay thc te
co the nao i na. Va du tnh yeu oi khi se lam cho
ban tran tr, vat va hn nhng sau cung khong ai phu
nhan c y ngha ln lao va ky dieu ma tnh yeu ch thc - mang en cho tam hon moi chung ta.
222

B MAT CUA HANH PHUC

100
Ban ang cam thay bat
hanh! Ban se lam g e
hanh phuc? Chnh suy
ngh cua ban quyet nh
tat ca - ngay vao luc nay!
Biet bao nhieu ngi xung quanh ban va chnh
ban a tng tran tr, vat va vi cau hoi nay, va ai cung
muon i tm cau tra li ung e co c cam giac
hanh phuc va hai long vi chnh mnh.
Cau tra li that n gian. Du ban ang trong bat
c hoan canh nao, giai oan nao cua cuoc song, cho
du ban va trai qua nhng that bai, sai lam, au buon,
ton thng ln en au, neu ban manh dan at mnh
v tr thap hn na, tnh trang au thng hn na,
toi te hn na - ban se lap tc nhan ra mnh van con
hanh phuc lam - t nhat la hn chnh mnh va nhieu
ngi trong nhng hoan canh te hai, au kho hn.
Giong nh mot ngi se ngng than phien ve oi giay
chat cua mnh khi anh ta cht nhn thay mot ngi
khong con chan e i giay.
223

B MAT CUA HANH PHUC

Moi cam nhan cua ban ve cam giac hanh

phuc cua mnh co hay khong ngay trong luc nay
eu tuy thuoc vao ban, n gian la c tao nen t
cam xuc vi cach nhn cua ban, biet chia se va bt
i s t thng hai, cung vi s that long, co gang
cua chnh mnh.

Trong mot nghien cu khoa hoc hang ngan

ngi, ngi ta nhan thay rang hau qua, tac ong va
nhn nhan cua moi ngi xung quanh va ban than ho
ve nhng bien co tot hay xau, thanh cong hay
sai lam ma ho gap phai se nhanh chong nhat phai.
Bi v cam nhan hanh phuc cua moi ngi khong phu
thuoc vao so lng hay mc o tram trong cua cac bien
co a xay ra ma da vao nhng g ho a nhn nhan,
trng thanh va lam c t nhng bien co ay.

224

B MAT CUA HANH PHUC

B MAT CUA
HANH PHUC

LI GII THIEU
Kham pha hanh phuc cuoc song
1 Cuoc song cua ban phai co muc ch
va y ngha
2 Hay tm cach e ban cam thay hanh phuc
3 Khong nhat thiet luc nao
ban cung phai la ngi chien thang
4 Cac muc tieu trong cuoc song phai nen
ong hng va nhat quan
5 Trong tng giai oan, hay biet chon ngi
thch hp e so sanh va hng en
6 Hay biet nuoi dng va tran trong tnh ban
7 ng mat qua nhieu thi gian
cho phim anh, truyen hnh
8 Hay luon la chnh mnh trc nhng
kho khan th thach
9 Hay luon nh: ban la ai va ban t au ti?
10 Hay ch ngh en mot viec trc khi ngu
11 Hay biet nhn ra chan gia tr
va y ngha cua tnh ban
12 Hay luon nuoi dng cho mnh mot c m
225

11
13

16
19
21
24
26
28
30
32
34
36

B MAT CUA HANH PHUC

13 Hay tm kiem va on nhan nhng y tng mi

14 Hay bay to cho ngi khac biet rang
ho co y ngha vi ban nh the nao
15 Khi khong chac chan, hay suy xet
moi chuyen theo chieu hng tot
16 Biet t tin vao chnh mnh
17 e cao mnh qua khien ban khong sang suot
18 oi khi, ng nen oi mat vi kho khan
th thach mot mnh
19 Hay biet vt len thi gian va tuoi tac
20 Biet tm niem vui va cach thc hien
tot nhat cho moi cong viec, du nho
21 Khong nen qua che ch, bao boc
cho mnh va ngi than.
22 Neu thc s khat khao va quyet tam, ban
co the at c nhng g mnh muon
23 Hay nhan biet rang nhng niem tin
eu co nhng gia tr rieng
24 Hay thc hien nhng ieu ban a ha
25 Se khong co ngi chien thang
trong nhng cuoc gay han vi ngi than
26 Hay biet hoa mnh vao niem vui chung
cua moi ngi
27 ng anh ong vat chat vi hanh phuc
va thanh cong
28 Moi moi quan he cua ban eu co
nhng gia tr rieng
29 Hay ngh en hien tai va tng lai,
ng qua dan vat vi y ngh Neu nh...
226

39
41
43
45
47
49
51
53
55
57
59
61
63
65
67
70
73

B MAT CUA HANH PHUC

30 Hay biet chia se va lam ieu tot khi co the

75
31 ng lam ton thng ban than va ngi khac
khi moi viec dien ra khong nh mong muon 78
32 Hay biet ren luyen va gi gn sc khoe
81
33 ng quen rang nhng ieu tuy nho
nhng lai cha ng nhieu y ngha ln
83
34 Ban chat cua s viec xay ra khong
quan trong bang chnh cach ban
on nhan no nh the nao
85
35 Biet tao s thch chung vi ngi than
87
36 Hay luon vui ve va biet mm ci
trong moi hoan canh
89
37 Tnh yeu hay mot khat vong g khac oi khi khong han a la tat ca
91
38 Hay chia se cam xuc cua mnh vi ngi khac 95
39 Hay tm mot viec g o e lam
nhng khi buon nhat
97
40 Hay hieu rang hanh phuc
ch la mot khai niem tng oi
99
41 Hay lam quen vi ky thuat
va cong nghe cao khi co the
101
42 ng hng qua nhieu suy ngh en nhng
ngi va nhng ieu khien ban ton thng 103
43 Gi moi lien he chan tnh
vi nhng ngi than
105
44 Biet quan tam en sc khoe
va che o dinh dng cua ban
107
45 Biet tan hng nhng g ban ang co
109
227

B MAT CUA HANH PHUC

46 Khi buon, hay co gang tap trung suy ngh

en nhng cong viec cu the ma mnh thch 111
47 Hay danh mot chut thi gian
giup nhng ngi xung quanh
114
48 ng luon t len an hay
qua trach c ban than
116
49 Hay la mot s gia hoa bnh
118
50 Hay quan tam en nhng g xung quanh ban 120
51 ng anh oi nhng gia tr niem tin cua
ban ch nham at c muc tieu
122
52 ng song bang mat ma khong bang long 124
53 Ngu sau va ngu u giac se cho ban cam nhan
tot ve cuoc song
126
54 ng qua tiet kiem, hay mua sam
nhng g ban thch
128
55 Hay co gang hoan tat
mot viec g o moi ngay
130
56 Hay biet linh hoat va nang ong
trong cuoc song
132
57 Hay ngh rang moi bien co hay
that bai ch mang tnh tam thi
134
58 oi khi can phai biet t hao
ve chnh ban than mnh
136
59 Hay tham gia vao mot nhom ban
co cung s thch
138
60 Hay luon la ngi lac quan
va t duy tch cc
140

228

B MAT CUA HANH PHUC

61 Moi chuyen co the se ket thuc, nhng

ban luon san sang on nhan. Va biet au
o lai chnh la mot s khi au mi me
62 Hanh phuc hay bat hanh
tuy vao cach ban ngh
63 Hay luon mang theo giay but cua tam hon
64 Hay hieu khi ban giup moi ngi la ban
ang giup chnh mnh
65 ng thng xuyen phe phan,
ch trch ngi than va be ban
66 Biet luc nao nhn cay
va biet luc nao nhn thay rng
67 Hay lam nhng viec
hp vi s trng cua ban
68 Hay quan tam en nhng ngi gan ban
69 Hay luon m long vi moi ngi xung quanh
70 Hay cam nhan ve ep cua cuoc song
nh no von co
71 Hay nh rang quyen la chon
luon thuoc ve ban
72 Khong nen qua cng nhac, nguyen tac
trong giao tiep va ca trong cach nhn
73 Hay co gang tm c hoi thc hien nhng g
ban cha at c
74 Chnh nhng giay phut am mnh trong
am nhac la luc ban giai toa nhng au lo,
muon phien

229

142
144
145
147
149
151
153
155
157
159
161
163
165

167

B MAT CUA HANH PHUC

75 Hay e nhng muc tieu dan ng ban

76 Hay tm cach nhn nhan e tr nen
yeu thch va say me cong viec hien tai
77 Tnh khoi hai va s hon nhien
se giup ban tre trung hn
78 Hay tin rang ngay mai la mot ngay mi
va moi th se tot ep hn
79 oi khi nen hoi tng lai nhng ky c ep
80 Hay co gang hoan tat nhng viec
ban ang lam
81 Sau khi a co gang het mnh, ng qua
ban tam vao nhng viec cha lam c
82 ng ch nhn vao tham kch a qua, hay
hy vong va hng en tng lai
83 Hay tao cho mnh mot s thch
84 ng nen ghen t vi nhng
moi quan he cua ngi khac
85 Hay danh thi gian e thch ng
vi moi s thay oi
86 Nen tap trung vao nhng g that s
co y ngha oi vi ban
87 Moi chuyen eu co the xay ra
va khong co g la tuyet oi ca
88 Hay nhan ra, nang niu va
tran trong nhng ieu bnh d
89 Chnh ban, ch ng e ngi khac
at ra muc tieu cho ban
90 Hay song that vi chnh mnh
230

169
171
173
175
177
179
181
183
185
187
189
191
193
196
198
201

B MAT CUA HANH PHUC

91 Nen nh rang khong he ton tai bat c mot

quy tac nao chuan mc ca
203
92 Hay danh thi gian oc nhng cuon sach
hay va y ngha
206
93 Hay luon nh ban co y ngha
vi nhieu ngi xung quanh
208
94 ng e thanh cong cua ngi khac
lam ban mat phng hng
210
95 Hay luon nh moi viec ban lam
eu co muc ch va y ngha
212
96 Du a co nhng loi lam khong the khac phuc
c, nhng s nhn nhan chan thanh
se giup ban thanh than hn
215
97 Hay nh rang hanh phuc luon pha trc
va nhng g ep nhat trong i ban
van cha trai qua
217
98 Hay dung cam va biet thay oi cach nhn
ung luc e co c hanh phuc thc s
220
99 Trong bat ky giai oan nao cua cuoc song,
mot tnh yeu ch thc se luon
la nguon ong vien ln lao
222
100 Ban ang cam thay bat hanh!
Ban se lam g e hanh phuc?
Chnh suy ngh cua ban quyet nh tat ca ngay vao luc nay!
223

231

David Niven, Ph.D.

B mat cua Hanh Phuc

THE 100 SIMPLE SECRETS OF
HAPPY PEOPLE
Bien dch:
NGUYEN VAN PHC (M.S.)
TAM HANG - PHNG ANH

FIRST NEWS
Chu trach nhiem xuat ban:

Tien s QUACH THU NGUYET

Bien tap
Trnh bay
Sa ban in
Thc hien

:
:
:
:

Kim Tuyen
First News
Xuan Hoang
First News - Tr Viet

NHA XUAT BAN TRE

161B Ly Chnh Thang - Quan 3 - TP. HO CH MINH
T: 9316211 - FAX: 8437450
In lan th 2. So lng 3.000 cuon, kho 13,5 x 20,5 cm tai XN in Cty Van Hoa
Phng nam. Giay KKHXB so 650/9/CXB do CXB cap ngay 6/5/2005 va giay
trch ngang so 2007/KHXB/2005. In xong va nop lu chieu quy IV/2005