1

-Rahman ve Rahm olan Allah'n adyla-

Hilfet Devleti Y
ayndr
Yayndr
R. Evvel 1422 (Haziran 2001)
-Tm haklar mahfuzdur-

Adres:

Hilfet Devleti
Neusser Str. 418, 50733 Kln, Almanya
Tlf: +49/(0)221/976553-0 Faks: +49/(0221/976553-6
nternet adresimiz: http://www.hilafet.org - www.seriat.de
3

NDEKLER
Rahmetli Halifemizin
eserlerini yaatacaz!
GR
Hepimiz kardeiz
Toprak kardeiyiz
Hayat kardeiyiz
nsan olarak kardeiz
Vatandaz
Din kardeiyiz
slam dininin hayat gr
Vazifemiz
Mutluluk
Kinat niin yaratld?
Dnya da bizim iindir
Dnya da mslmanndr!
almann nemi
Dinimizde dilencilik yoktur
alma bir ibadettir
alma, gnahlarn balanmasna
vesiledir
alma asl ibadetlere
mani olmamaldr

6
8
8
8
9
9
10
10
12
12
13
15
16
19
21
24
27
28
29

Cuma namaz
31
Vakit namazlar
32
Btn mslmanlar kardetir
37
Bylece slamiyet, eitlik prensibini
salam temele dayamtr
38
Mlk Allahndr
39
Herkes zengin olsayd denge bozulurdu 47
Tevekkl de esastr
57
ok haris olmamaldr
58
sraf haramdr
61
veren ve ii birbirinin kardeidir
66
ve ii
67
verenler
78
ktisad sistemler
84
Kapitalizm
84
Komnizm ve komnist rejim
86
lim adamlarmza den vazife
97
Din grevlilerimize den vazife
98
verenlerimize den vazife
99
ilerimize den grev
99
(slam) Devletimize den vazife
100
i-veren ve Temsilcilerine Tebli
102
Kitapta geen hadis meallerinin metinleri 113
Cemaleddin Hocaolu (Kaplan) Kimdir? 128

RAHMETL HALFEMZN
ESERLERN YAATACAIZ!
nsanlar eserleriyle yaarlar!
Hele o eserler maneviyata dayanrlarsa!
Merhum Halifemiz Cemaleddin Hocaolu
(Kaplan)n bizlere ve mslmanlara ok byk
hizmetleri dokunmutur. Hele geride brakt
eserleri ki, her biri paha biilmez deerdedir! Tabii
kadrini-kymetini bilene!.. O her ynyle bizlere
birer rnekti; Ahlakyla, gler yzyle, hal ve
kaliyle, yani hem sz hem de yaantsyla bir
rnekti!..
Salnda tm dnyaya meydan okuyor, ilim
meydannda kimse srtn yere getiremiyordu.
Bugn de eserleri ortada ve gndemde; Kimse
de evvelallah yanl ve hatalarn bulamyorlar ve
kyamete kadar da bulamayacaktr! nk kaynak
Kuran, rnek Peygamber diyerek hareket

ediyordu! Kaynaksz, delilsiz ve hccetsiz ne

konuur ve ne de yaz yazard!..
Merhum Halifemizin kitaplarn iyi okuyun, iyi
renin ve onunla amel edin ve bylece nesilden
nesile aktarn! Emanetlere sahip kn! Bunlar
bulunmaz birer eserdir. Allahn inayet ve izniyle
bir gn gelecek, mslim olsun, gayr-i mslim
olsun, Merhum Halifemizin kitaplarn arayp bulup
okuyacaktr. Bunun iin biraz zamana ihtiya var;
nk insanlk bir aray ierisinde, gerek ve
doru olann aray iinde! Allah (c.c.) da nasib
ve hidayet ederse kabul etmek zorundadr.
nsanlar hak olan, doru olan alr ve kabul ederler!
Kalpler Allahn elindedir! Tohumu biz ekeriz,
yeertip byten Odur! Bize den tebli etmek,
duyurmak ve sylemek... Gerisi Allaha aittir!
Selam olsun, Rahmetlinin eserlerini
yaatmak iin sahip kanlara!..

GR
Hepimiz kardeiz:
Sizlere karde diye hitab edeceim. nk bizi
birbirimize balayan, karde yapan saysz balar
vardr. Balcalar unlardr: Toprak ba, hayat ba,
insanlk ba, vatandalk ba, dindalk ba...

Toprak kardeiyiz:
Hepimiz topraktan gelmiizdir. Hamur ve amurumuz
topraktr. Mayamz ve anamz topraktr. Topraktan
geldik, topraa gireceiz. Tekrar topraktan kacaz.
u ayette bu gerei Cenab- Hakk mealen yle
anlatr:
Sizi topraktan yarattm, gerisin geriye topraa
vereceim, son olarak, yine sizi topraktan
karacam! (Taha, 55)
Peygamberimiz (s.a.v.) de yle buyurur:
Hepiniz Adem oullarsnz. Adem ise
topraktandr! (1)
Demek oluyor ki, babamz toprak, anamz toprak;
Topraktan geldik, topraa gideceiz, sonunda
topraktan kacaz! O halde toprakta birleiyoruz,
toprak kardei oluyoruz!
8

Hayat kardeiyiz:
Hepimiz canlyz, hayata sahibiz. Doarz, besleniriz,
yeriz, ieriz, oalrz, sonunda lr gideriz...
Hayat aramzda mterektir. Kanunlarn istisnasz
hepimizde icra eder. lm de yle ya; Kimi muaf
tutmu bugne kadar? Zengin-fakir, kyl-ehirli,
patron-ii herkes lml!.. Herkes ecel erbetini
iecek, lm tadacaktr! Kuran- Kerim bu gerei
yle anlatr:
Her canl lm tadacaktr! (Ankebut, 57)
Karacaolan da bu hakikat yle terennm etmitir:
Karki dalarda karl da olsa,
evre yan, mor smbll ba olsa,
Aa olsa, paa olsa, bey olsa,
Yakasz gmlee sarlr bir gn!

nsan olarak kardeiz:

nsan olmak ve insan olarak yaamak, hepimizin
andr. Mahluktn (yaratlmlarn) en ereflisi, en
mkemmeli, melekleri de geen, onlar da imrendiren
insandr. nsanlk noktasnda birlemekteyiz. Bu ba
da bizi birbirimize balamaktadr. Babamz insan,
anamz insan, biz de insan olu insanz. Bu hakikatn
Kuran- Kerimdeki ifadesi yle:
Ey insanlar! Sizi bir erkekle bir diiden yarattk.
Tanasnz diye milletlere, kabilelere ayrdk!..
(Hucurat, 13)

Vatandaz:
Vatan birliine sahibiz; Vatan bizi birletirmektedir.
Havasiyle, suyu ile, sebzesiyle, meyvesiyle
beslemektedir. Vatan hayatta kaldmz mddete bizi
srtnda gezdirir, ecel geldiinde de bizlere sinesinde
yer verir!

Din kardeiyiz:
Hepimiz mslmanz! slam dini, slamn erefi
hepimizindir! Hepimiz ayn gereklere inanr, ayn
kbleye ynelir, ayn Kitaba balanrz. Hazreti
Muhammed (s.a.v.) hepimizin Peygamberidir, Ona
mmet olma erefi hepimize aittir. Kuran- Kerim yle
der:
Btn mminler kardetir! (Hucurat, 10)
te kardelerim! Btn bunlar, ksaca anlattm bu
balar, bizi birbirimize yaklatrmakta, kaynatrmakta
ve nihayet karde yapmaktadrlar.
O halde birbirimizi sevmemiz ve saymamz, hemhal,
hemdert olmamz, yardm ve imdada komamz
yaratlmzn, hamur ve amurumuzun, insanlk ve
inanmzn bir gerei, bir icabdr. Bunlar ayn
zamanda vatan borcu, insanln gerei, dinimizin
emridir!..
Bu hususta Peygamber Efendimizin tlerinden bir
kan dinleyelim:
mandan sonra en stn amel, insanlar
sevmektir! (2)

10

nsanlara merhamet etmeyene, Allah da

merhamet etmeyecektir! (3)
stn mslman kimdir? diye sorulduunda
Peygamberimiz:
stn mslman o kimsedir ki, btn
mslmanlar onun elinden de dilinden de emin
olur (zarar grmez)! (4)
Mminler -birbirini sevme ve acmada- bir
bedene benzerler; Bedenin herhangi bir uzvundaki
hastalktan nasl ki, dier btn uzuvlar rahatsz
olur, uykusuz kalrlarsa bir mmine dokunan elem
ve kederden de, dier btn mminler elem ve
kader duyar!.. (5)
Sizden biriniz kendi iin sevdiini, mmin
kardei iin de sevmedike, hakkyla iman etmi
olamaz! (6)
Kendin iin sevdiini insanlar iin de sev ki,
mslman olasn! (7)
Mmin, mmin iin duvar gibidir; Biri birinden
kuvvet alr. (8)
Her eyin bir anahtar vardr; Cennetin anahtar
da fakirleri, yoksullar sevmektir! (9)
Aranzda mnasebeti kesmeyiniz, birbirinize srt
evirmeyiniz, birbirinize buzetmeyiniz, birbirinizi
kskanmaynz. Ey Allahn kullar! Karde olunuz!
Bir mslman iin gnden fazla kardeine
ksmesi, dargn durmas helal olmaz! (10)

11

slam Dininin Hayat Gr:

u dnya hayat ne? Dnyaya niin geldik?
Geliimizin hikmet ve sebebi nedir? Sonra biz neyiz,
neyin nesiyiz? Nereden geldik, nereye gideceiz?
Etrafmzda saysz varlklar var; Canls-cansz var,
aadakileri-yukardakileri var!.. Onlarn gerek sahibi
kim? Biz mi bunlar iin, yoksa bunlar m bizim iin var
olmu?..
Kardelerim! te bu sorularn cevabn bilen ve
renen slam dinini kavram, dnya hayatn
anlamtr. Dnya hayat geici bir hayattr, fani bir
hayattr, buraya her gelen gider! Bu dnya kimseye
yar olmam, ilelebed kimseyi de barndrmamtr. Bu
hayat doumla balar, lmle biter! Arada nihayet 6070 senelik bir hayat hikyesi!..

Vazifemiz:
Kardelerim! Dnyaya geliimiz hikmetsiz, manasz
deildir, rastgele deildir. Geliimize sebep, yemek
imek deildir. Bunlar elde etmek iin almak da
deildir. Sebep, bizi yaratana, topraktan meydana
getirip insan yapana, byyp besleyene kul olmaktr,
Ona ibadet ve ubudiyette bulunmaktr. Asl vazifemiz
budur, gaye budur, maksat budur! Bunun byle
olduunu Allah bildiriyor:
Ben cinleri de insanlar da baka bir i iin deil,
kendime kul olmalar iin yarattm! (Vezzariyat, 56)
Demek oluyor ki, hayatta ilk ve asl vazifemiz Allaha

12

kul olmaktr. Bu noktay ok iyi bilmemiz, bunun

uuruna varmamz lazmdr. Hareket noktamz bu
olacak, ak ve evkimiz, hz ve heyecanmz kaynan
bu noktadan alacaktr; Sz, fiil ve hareketlerimiz bu
nokta etrafnda dnp dolaacaktr!

Mutluluk:
urackta hemen unu ilave edeyim: nsanolu
hrriyet ve huzurunu, eref ve saadetini ancak ve
ancak Allaha kul olmakla bulur. Ona inanma ve Ona
dayanmada bulur!..
Allaha kul olmayanda hrriyet yoktur, ahsiyet de
yoktur. nk o, artk her eyin kuludur; Madde ve
midenin kuludur, masa ve kasann kuludur, ar istek
ve kt duygularnn kuludur ve nihayet eytann
kuludur; ahsiyetini kazanamam, yerine
oturamamtr, sallantdadr; Her ey onu etkiler, hr
ve normal dnemez, sadan soldan gelen her ey
onun tesiri altndadr.
Hr olabilmek, ahsiyet kazanmak iin, btn bunlarn
stne kp tesirleri altnda kalmamak lazmdr. Bu da
ancak Allaha kul olmakla mmkndr!
Allaha kul olmayanda huzur da yoktur, hi bir suretle
onu tatmin edemezsiniz, dnyay ona verseniz
doymaz. nk insan stn bir varlktr; Madde ve
maddiyat, servet ve saltanat, masa ve kasa onu
doyurup tatmin edemez. Yine de vicdan muzdarip,
gnl rahatszdr. Tatmin olaca, gnl rahatlna
kavuaca tek bir ey vardr: O da Zikrullahtr; Allah

13

anmak, Ona inanmak ve Ona dayanmaktr! Bunun

da byle olacan yine Allah haber veriyor:
Baka eyle deil, ancak Zikrullah ile gnller
mtmain olur (huzur ve sknet bulur, mutlu
olur)! (Rad, 28)
Sonra dnyann hali ok acaiptir; kararszdr,
dalgaldr, zik-zakldr. Gn gnne uymaz; Bir gn
insann yzne glerse, bir baka gn onu elem ve
kedere boar, tedirgin eder...
te btn bu dalgalanmalar, bu zik-zaklara
aldrmamak, soukkanl olmak, huzurlu olmak iin tek
are vardr. O da Allaha kul olmak ve Ona snmaktr,
Ona dayanmak ve Ona gvenmektir!
Allaha kul olan bulduuna -ar derecede- sevinmez,
kibirlenmez, bbrlenmez; kaybettiine de -yine ar
derecede- zlmez, feryad etmez, intihara gitmez.
Bulunduu zaman Allahtan geldiini bilir,
Elhamdlillah der, krle megul olur; kaybettii
zamanda da yine Allahtan geldiine inanr, Hakkmda
hayrls bu imi! diyerek kadere teslim olur ve
sabreder.
Bu meseleyi Peygamberimiz (s.a.v.) yle aklar:
Mminin hali ne kadar gzeldir! nk onun
her ii hayrdr. Houna giden bir ey eline geerse
Elhamdlillah diyerek kreder, dolaysyla hayr
olur. Houna gitmeyen bir ey kendisine
dokunursa, o zaman da sabreder ve dolaysyla
hayr olur. Bu mmine mahsus bir haldir! (11)
eref ve saadet de Allaha kul olmadadr. En byk

14

makam, en yksek rtbe, en stn eref ubdiyyet

(kulluk) makamdr, ubdiyyet rtbesidir, ubdiyyet
erefidir!.. Ubdiyyet makam, meleklerin makamndan
daha yksektir, daha ulvidir, daha ereflidir. Dnya ve
ahiret saadeti, iki cihan bahtiyarl da Allaha kul
olmaya baldr. Bir kelime ile: Mutlu insan, Allaha kul
olan insandr!
Demek oluyor ki, Allaha kul olmak hayatn manas,
yaratln gayesi olduu gibi; Hrriyet, huzur, eref ve
mutluluk da yine Allaha kul olmaya baldr, Allaha
inanmaya ve Ona snmaya baldr!

Kinat niin yaratld?

Kardelerim! Kinat da bizim iin yaratlmtr. Canlcansz her ey bize hizmet etmek, bizim ihtiyalarmz
gidermek iin meydana gelmitir!
Kinat bir tesadf eseri deil, gelii gzel deil, bir
plana gre ayarlanm bir gayeye gre yaratlmtr. O
da insan ve insann ihtiyalar iindir!
Demek oluyor ki; nsan, Allah iin, Allaha kul olmak
iin yaratld gibi, bu lem ve bu lemdeki varlklar
da her eyiyle insan iin, insana hizmet etmek iin
yaratlmlardr. Ve yine demek oluyor ki, dnya ve
dnyadakiler, yeme-ime, giyinip-kuanma ve bunlar
elde etmek iin alma gaye deildir, ama deildir,
gayeye gtren vastalardr, aralardr. Bilhassa bu
noktaya ok dikkat etmek, gaye ile vastay birbirine
kartrmamak lazm. Eer bugn dinden, imandan
uzak kaanlar varsa, eer bugn materyalist gibi sapk

15

fikirli insanlar varsa, bunlar gaye ile vastay birbirine

kartran, hatta vastay gaye kabul eden, yiyip imeyi,
giyinip kuanmay, gezip tozmay esas alan, dnyann
tesinde ahiret kabul etmeyen, lmden sonraki
hayata inanmayan kimselerdir.
Halbuki hayat, yalnz dnya hayatndan ibaret deildir.
Eer hayat bu kadar olsa idi, sadece dnyada olup
bitenlerden ibaret olsa idi ve lmn tesinde ebed
ve sonsuz bir ahiret hayat olmasa idi, insanlar kadar
haline acnacak bir varlk olmazd. nk dnya hayat,
yukarda da iaret ettiimiz gibi, nihayet 60-70 senelik
bir hayat hikyesidir. ok abuk gelip geiyor, bazen
de daha iei burnunda iken snp gidiyor, lp
mezara giriyor, toprak haline gelerek ayaklar altnda
ineniyor. te o kadar!..
Kardeim! imdi bir kere dnelim: Bu hayat m
bizi mutlu edecek? Bunun iin mi birbirimize gireceiz,
birbirimize saldracak ve birbirimizi ldreceiz?!.
Bunun iin mi rpnacak, alacak ve didineceiz?!.

Dnya da bizim iindir:

Fakat szlerimden dnyay ve dnya hayatn
kmsemeyin, az grmeyin, hor grmeyin, Adam
sen de! deyip dnyadan elinizi-eteinizi ekmeyin!
Siz, Neme lazm dnya? Burada kalacak deiliz ya!
Bugn-yarn kyamet kopacak! Artk ne are? Ahir
zaman geldi; Ne kadar alsak botur hepsi! Zaten
dnya fani, ahiret baki! Bir lokma, bir hrka kfi!..
demeyin! Sakn bu gibi szlere kulak vermeyin! Bunlar

16

yersiz ve manasz szlerdir; Dinimizin kabul etmedii

szlerdir!
Maalesef insanlar ierisinde, ahiretini dnyas iin,
geleceini de bugn iin terk edenler vardr. Bunlar,
Dnya yeter bize!.. der dururlar. Allah (c.c.),
Peygamber (s.a.v.) emri dinlemezler, din-iman
tanmazlar!..
Tabii bu, ok tehlikeli, tehlikeli olduu kadar da yanl
bir gr, ok fena bir fikirdir!
Bir ksm insanlar da vardr ki, onlar da tersine Ahiret,
ahiret!.. derler, Ahiret bize lazm, dnya neyimize
lazm?!. der dururlar. Tembellik eder, iten ekilirler.
Kesinde, minderinde, koltuunda oturup kuru kuruya
dindarlk iddiasnda bulunur, kendilerini sofu sayarak
dnyaya almay hor grrler. Zaten dnya kfirin,
ahiret mslmanndr. Varsn kfirler dnyaya
alsnlar, onu imar ve ihya etsinler! Bize ne? Ahiret
de bize yeter!.. derler ve kendilerini miskinliin
ukuruna atarlar, stelik bu yaptklarn kanaat sayarlar.
Kardelerim! Btn bunlar yanltr. Mbarek dinimiz
bunlar asla kabul etmez. Dinimiz dnyann aleyhinde
deildir; almann, servet biriktirmenin, zengin
olmann aleyhinde deildir. Bilakis almay tevik
eder, hatta ibadet sayar, gnahlara keffaret sayar!
Sonra dnyay terk etmek kanaat deildir, tembelliktir.
Tembellikle kanaat olmaz. Kanaat demek, bakalarnn
malna gz dikmeyip, Niin onda var, bende yok?
dememek, alp nasib-ksmet ne ise ona raz olmaktr.
te budur kanaat! Yoksa miskinlik deildir.

17

Sebeplerine sarlacak, artlarn hazrlayacaz, ondan

sonra tevekkl edip semeresini Allahtan bekleyeceiz.
Sebebine sarlmadan, artlarn hazrlamadan ne
kanaat slamn istedii kanaat olur, ne de tevekkl
slamn istedii tevekkl olur. Baknz Rabbimiz
Kuran- Kerimde ne buyurur:
Eer siz esbabna tevessl ederseniz, Allah da
size yardm eder! (Muhammed, 7)
Burada Cenab- Hakk bize almay, sebebe
sarlmay emrediyor; altmz, sebebine sarldmz
takdirde yardm edeceini vaad ediyor.
Peygamber Efendimiz (s.a.v.) bizzat kendileri
altlar, her zahmete katlandlar. Kuru tevekklle
yetinmediler, sadece dua ile kalmadlar. Eer sadece
dua ile i bitse idi, sadece tevekklle mesele halledilse
idi, Peygamberin duasndan daha byk dua var m
idi? Onun tevekklnden daha salam tevekkl var
m idi? Ellerini kaldrr, dua eder, her ey meydana
gelirdi; Dmanlar da yere batar giderdi.
Peygamberimiz byle mi yapt? Hayr! Ne sadece dua
ile yetindi ne de kuru tevekkle sarld. Sebeplerine
sarlr, artlarn hazrlar, ondan sonra duasn yapar,
tevekkl ederdi.
nsan almakla mkelleftir. Buras sebepler
dnyasdr, buras alma yeridir, buras ahiretin
tarlasdr. Hatta gazilik, ehidlik de burada elde edilir.
Hasl dnya ve ahiret saadeti hep bu dnyada
kazanlr. Peygamberimiz (s.a.v.) bir hadisinde mealen
yle buyurur:

18

Bilir misiniz iinizde hazrlkl olan kimlerdir? Allah ve Resulnn sevdii kullar, iki cihanda mesud
ve bahtiyar olanlar kimlerdir? Onlar, o kimselerdir
ki, ahiret iin dnyay terk etmezler, dnya iin de
ahireti terk etmezler. Her ikisine de alrlar
kazanrlar, unun zektna, bunun sadakasna gz
dikmezler ve kimsenin srtna yk olmazlar! (12)
Bir gn Hz. mer (r.a.) Yemenden gelip sokakta bo
oturan birka kiiye rastlam, onlara kim olduklarn
sormutu. Onlar, Bizler Allaha tevekkl edenleriz!
deyince Hz. mer onlara, Hayr! Siz yalan
sylyorsunuz; tevekkl sahibi deilsiniz! demi
ve sebebine sarlmadan yaplan tevekkln slamda
yeri olmadn, yalan bir tevekkl olduunu bildirmitir.
Yine Hz. mer yle der:
Hibiriniz evinde oturarak, Ya Rabbi! Bana rzk
ver! demesin! Biliyorsunuz ki, gkten ne altn
yaar, ne de gm!..

Dnya da mslmanndr!
Allah (c.c.) hem dnyay, hem de ahireti inananlar
iin, mslmanlar iin yaratmtr. Ahiret de
mslmann, dnya da mslmanndr! Mslmanlar
ikisine de smsk sarlacak, kfirlerden daha ok
alacaklardr. nk kfirin yalnz dnyas vardr.
Mminin ise hem dnyas, hem de ahireti vardr!
yi yemek, gzel giyinmek dinimizde gzel
eylerdendir, istenilen eylerdendir. Kuran- Kerim bu
hususu yle anlatr:

19

Ey Resulm! De ki: Allahn kullar iin ortaya

kard ziynet ve nimetleri haram klmak kimin
haddine? De ki: Dnya hayatnda btn ziynet ve
bu leziz nimetler iman edenler iindir, onlar iin
yaratlmtr. Ahirette ise bunlar yalnz
mminlerindir! (Araf, 32)
Kfirler, imanszlar, dnyann nimet ve ziynetlerinden
faydalanyorlarsa, imanllarn glgesi altnda
faydalanyorlar, onlarn yz suyu hrmetine yayorlar.
ayet dnyada tek inanan kalmasa Allah kfire
dnyadan bir yudum su bile vermez. Ahiret nimetlerine
gelince: Oras byle deil; Kfir, mminin glgesinde
barnamayacak, orann nimetlerinden asla
faydalanamayacaktr!
Demek oluyor ki, dnya da kfirin deil, dnya da
mslmanndr! O halde mslman dnyay da
kendinin bilmeli, daha ok almal, nimet ve
ziynetlerinden bol bol istifade etmeli ve ettirmeli, yemeli
ve yedirmeli, giymeli ve giydirmelidir. Kuran- Kerimde
bu konu ile ilgili bir ok ayet vardr. Bunlarn bir kan
mealen verelim:
1- uras muhakkak ki: Biz bu dnyada size yer
vermiizdir, size burada geim vastalar temin
etmiizdir. Fakat siz ne kadar az krediyorsunuz!
(Araf, 10)
2- Yeryznde ne varsa hepsini sizin iin yaratan
Odur!.. (Bakara, 29)
3- Allah, yeri sizin emrinize vermitir (yer size
itaatkrdr). Omuzlar zerinde yryn, rzkndan

20

yeyin! urasn da unutmayn ki: Sonunda

toplanacanz yer, Allahn huzurudur! (Mlk, 15)
4- Allahn sana verdii eylerde ahiret yurdunu
ara! Dnyadaki nasibini de sakn unutma! (Kasas,
77)
5- Ey iman edenler! Cuma namaz iin
arldnz zaman Allahn zikrine (Cuma
namazna) koun ve bu arada btn ticar ilerinizi
de terk edin! Bilirseniz bu sizin iin daha hayrldr.
Namaz klndktan sonra yeryzne dalnz,
Allahn fazlndan (rzk) araynz ve Allah ok
zikrediniz! Umulur ki, kurtulu ve ykselie
kavuursunuz! (Cuma, 8-10)
6- Hakikatta insan, kendi sarf ettii emeinden
baka hibir eye sahip deildir ve sarf ettii emek,
ileride kendisine muhakkak gsterilecektir!
(Necim, 39-40)
7- (Vereceiniz sadakalar) asl o fakirlere verin
ki, onlar Allah yoluna kapanm kalmlardr,
yeryznde dolamaya gleri yetmez. Onlarn
halini bilmeyen -istemekten ekindikleri iinzengin sanr. (Fakat dikkat edersen) sen, onlar
yzlerinden tanrsn. Onlar -ne kadar ihtiyal
olsalar da- bakalarna el ap dilencilik
yapmazlar! (Bakara, 223)

almann nemi:
Muhterem kardelerim! Baknz, geen satrlarda
okuduunuz btn ayetler dnya ile, dnya iin

21

almakla ilgilidir. Genellikle her biri almann eitli

ynlerini aklamaktadrlar.
Yeryzn Rabbimiz bizim iin bir mesken olarak
yaratmtr. Tabiatn btn nimet ve kuvvetlerini bizim
emrimize tahsis etmi, bizim hizmetimize vermitir. Bu
hususlar birinci, ikinci ve nc ayetlerden
anlalmaktadr.
Gerek dnya, gerekse ahiret, her ikisi de insan iindir!
Dinimize gre insan ne yalnz dnya adamdr, ne de
yalnz ahiret adamdr. O her ikisinin de adamdr. yle
ise insan, bir eline dnyay, bir eline de ahireti alacaktr.
Din vazifeleri ile dnyev vazifeleri arasnda tam bir
ahenk kuracaktr. Durmayacak, dnya iinden sonra
hemen ahiret iine, ahiret iinden sonra da dnya iine
koacaktr. ayet bulunduu yerde kendine uygun bir
i bulamyorsa gezecek, dolaacak, mutlaka bir ie
girecek, onunla geimini salayacaktr. Fakat nerede
olursa olsun, hangi ite alrsa alsn Allah
unutmayacak, hak ve adaletten ayrlmayacak, ibadetini
terk etmeyecektir. Bu sylediklerim, drdnc ve
beinci ayetlerin ifadeleridir.
Dnya medeniyeti, dnya siyaseti ve dnya
hkimiyyeti hakknda dinimiz ne diyor ve nasl bir l
koyuyor?
Ey mminler! Gcnzn yettii kadar yle bir
kuvvet ve bal besili atlar hazrlayn ki, onunla
Allahn ve kendi dmanlarnz korkutasnz!..
(Tevbe, 60)
Bu, u demektir: yle gl, yle kuvvetli olunuz ki,

22

dnyann mslman olmayan millet ve devletleri

sizden korksunlar, size kar gelmekten, size kafa
tutmaktan ekinsinler. te bu derece kuvvetli olmanz
lazm gelmektedir. Bu, Allahn bir emridir!
imdi dnelim: Dnya milletlerine meydan
okuyacak, her yerde arln hissettirecek, icabnda
onlara dur demesini bilecek byle bir kuvvet nasl olur
ve nasl elde edilir? Lafla olmaz, tek tarafl da olmaz!
Byle bir kuvvet ilmin ve fennin, tekniin ve
medeniyetin her alannda, mesela tarmda, sanatta,
ticarette, yeralt ve yerst kaynak ve servetlerinden
faydalanmakla, harp sanayiinde, ulatrma ara ve
gerelerinde... hasl msbet ve olumlu her sahada
dnyann millet ve devletlerini ileri gemekle mmkn
olur; muasr medeniyetin deil seviyesine, daha da
stne kmakla mmkn olur; Nerede bir minare
ykseliyorsa orada bir fabrika bacasnn ykselmesi
ve ttmesiyle mmkn olur! Btn bunlar da, btn
mslmanlarn el ele, gnl gnle vererek, g ve
imknlarn sarf ederek almalaryla mmkndr. Bu,
Allahn slam lemine vermi olduu kesin bir emirdir;
Hesabn gnn birinde mutlaka soracaktr!
slam lemi eer bugn bu durumda deilse, tersine
geri kalm ve perian bir duruma dm ise, bunun
sebebini slamiyette deil, mslmanlarda,
mslmanlarn gaflet ve tembelliinde aramaldr.
Yukarda mealini verdiim Allahn emrine kulak
vermemelerinde aramaldr. O halde:
Herkes alacaktr; almaktan, vazife yapmaktan

23

kimse muaf tutulmamtr. Dnya bir iyeri ise, bir

alma yeri ise, bir fabrika ise; zengin-fakir, kylehirli, amir-memur herkes de bu fabrikann birer
iisidir. Devlet reisinden tutun da iftisine, obanna
varncaya kadar bu dnya fabrikasnda grevlidirler.
Madd-manev cret ve deerleri de gsterdikleri
sadakat ve samimiyete gayret ve maharete gredir.
Ayn zamanda herkes mhim bir sorumluluun ve ilah
murakabenin altndadr. Dnya fabrikasnn sahibi de
Allahtr! Hesap soracak, mkfat veya ceza verek de
Odur!..
Altnc ayet-i kerime bu gerekleri insanoluna btn
akliyle hatrlatmakta, iinde ve vazifesinde ok
dikkatli, ok itinal olmasn emir ve tavsiye etmektedir.

Dinimizde dilencilik yoktur:

Dinimizde dilencilik yoktur! Bakalarna yk olmak,
onlarn srtndan geinmek yoktur; Bu haramdr! Herkes
kendi aln terinin semeresini grecek, kendi elinin
emeinden yiyecektir.
Dinimiz kendilerini tembellik ukuruna atarak dilencilik
yapan, almaya gc yettii halde insanlarn elineavucuna bakan, el ap dilenmei kendisine meslek
edinen kimseleri nefretle karlar, onlarla mcadele
eder ve nihayet korkun azaba gireceklerini, perian
olacaklarn haber verir.
Yedinci ayet-i kerime dilencilii ho karlamad gibi,
Peygamber Efendimiz (s.a.v.) de aadaki
aklamalaryla dilencilii hibir zaman ho

24

karlamam, kt sonulara gtreceini bildirmitir:

Kiinin yedii en hayrl yemek, elinin emeiyle
kazand yemektir. Davud Peygamber de elinin
emei ile geinirdi. (13)
Sizden biriniz srt ile, odun tayarak geimini
salamas, dilenmesinden (bakalarna el
amasndan) daha hayrldr! (14)
Medineli mslmanlardan biri Peygamber (s.a.v.)
Efendimize gelerek kendisine yardm etmesini ister.
Efendimiz ona, Evinizde bir ey yok mu? diye
sorar. O, Bir tarafn stmze aldmz, bir
tarafn da yere serdiimiz bir sergi ile iinden su
itiimiz bir mlek var! dedi.
Peygamberimiz ona, Git! Onlar bana getir! diye
buyurur. O iki ey getirilince Peygamberimiz onlar
eline alr ve yle der:
Bunlar kim satn alacak?
Mslmanlardan biri, Ey Allahn Resul! Onlar
ben bir dirheme satn alrm! der.
Peygamberimiz, Fazla veren var m? diye sorar.
Bir bakas, Ben bunlara iki dirhem veririm! der.
Peygamberimiz o eyleri bu adama verir. Ondan
ald iki dirhemi de Medineli mslmana verir ve yle
der: Bunlarn biriyle evine yiyecek al, biriyle de
bir balta alarak bana getir! Medineli mslman
baltay getirince Peygamberimiz ona kendi eliyle bir
sap takar, sonra baltay o adamn eline vererek:
Haydi git! (Dadan) odun kes de sat! Onbe gne
kadar seni (buralarda) grmeyeceim!..

25

Onbe gn sonra adam gelir. On dirhem kazanm

bir ksmyle yiyecek, bir ksmyle de elbise almtr.
Bunun zerine Peygamberimiz yle buyurmutur:
Byle alman, dilencilik yapmaktan hayrldr!
nk dilencilik yapman kyamet gnnde
yznde kara leke olacaktr!
stemek u kiiden bakasna helal olmaz:
Toprakta srnecek derecede fakir, altnda
ezilecek derecede borlu veya ksastan kurtarmak
iin diyet vermee mecbur olan! (15)
Herhangi bir kimse, kendisine bir dilencilik
kaps aarsa, Allah da ona bir fakirlik kaps aar!
(16)
Ve her kim mstani bulunursa (elindeki ile
yetinirse), Allah onu zengin eder; Her kim de iffetli
(namuslu) olmaya alr, istemekten saknrsa,
Allah da ona iffet verir! (17)
Resul-i Ekrem Efendimizin bulunduu bir yerden
gl-kuvvetli birinin getii grlr. Bunu gren
ashab, Ya Resulallah! Keke bu adam Allah
yolunda alsa! derler.
Peygamberimiz u cevab verir: Eer bu adam
kk ocuklarnn ekmeini kazanmak iin km
ise Allah yolundadr, ihtiyar anne ve babasnn
ihtiyalarn karlamak iin km ise yine Allah
yolundadr, kendi ekmeini kazanmak iin km
ise yine Allah yolundadr. ayet gsteri iin,
bbrlenmek iin km ise ite o zaman eytan
yolundadr! (18)

26

alma bir ibadettir:

alma ayn zamanda bir ibadettir. Bu hususta da
birok hadis-i erifler vardr. Bunlardan birka:
manl sanatkr Cenab- Hakkn sevmesi
muhakkaktr! (19)
Allah rzas iin dul ve fakirlere yardm eden,
Allah yolunda cihad eden veya btn geceyi
ibadetle, gndz orula geiren kimse gibidir!
(20)
Hz. Enes rivayet eder:
Peygamber Efendimizle bir yolculukta idik.
Arkadalarn kimisi orulu, kimisi orulu deildir. Gn
scak bir gnd. Bir yerde konakladk. Orulu olanlar
bitkin dtler. Orulu olmayanlar ise, yolculara su
tayor, hizmet ediyorlard. Bunun zerine
Peygamberimiz buyurdular ki:
Bugnn btn sevab, orulu olmayanlarndr!
(21)
En temiz kazan kiinin elinin emeidir. Kiinin
kendine, ehline, ocuuna hatta hizmetisine
yapt masraf, harcad para sadakadr! (22)
Adamn biri ok namaz klar, ok oru tutar diye
vldnde Peygamberimiz (s.a.v.) yle buyurdu:
Ya onun geimini kim salyor?
Biz salyoruz! diye cevap verdiler.
Bunun zerine Peygamberimiz:
yle ise sizin ibadetiniz, onun ibadetinden
fazladr! (23)

27

alma, gnahlarn
balanmasna vesiledir:
alma ayn zamanda kiinin gnah ve hatalarnn
affedilmesine, balanmasna vesiledir. Resul-i Ekrem
Efendimizin bu husustaki hadisleri yle:
Helalndan alarak yorgun bir vaziyette
yatana giren insan, gnahlar affedilmeden
uykuya gemez! (24)
yle gnahlar vardr ki, onlarn affedilmesine
namaz, oru, hac ve umre gibi herhangi bir (ibadet)
sebep olamaz. Byle gnahlarn balanmasna
sebep olan insann oluk-ocuunun geimi
yolunda ektii zahmet, duyduu sknt ve
meakkatlerdir! (25)
Peygamberimiz (s.a.v.) Sad bin Muazn ok
almas yznden, nasrl ve atlak ellerini
gstererek, te bu eli Allah ve Resul sever! diye
buyurmutur. (26)
Resul-i Ekrem Efendimizin bu mbarek
szlerindeki hikmet ve manalar, t ve
nasihatleri zetleyecek olursak:
1- Peygamberimiz mslman almaya ve kendi
elinin emeinden yemeye tevik ediyor!
2- Bizzat alarak geimini salamak ve bir sanat
sahibi olmak peygamberlerin detidir!
3- Tembellerin, i olduu halde isiz-gsz olanlarn,
mslmanlkta yerleri yoktur!
4- oluk ve ocuuna, hsm ve akrabasna, millet

28

ve memleketine yardm etmek maksadyla yaplan

almada byk sevap vardr!
5- Dilenciliin slamda yeri yoktur!
6- alma gcne sahip olduu halde dilenenlerde
haya kalmayacak, bu hareketleri kyamet gnnde
yzlerinde kara leke olacaktr!
7- alan Allah ile Resul sever ve ondan honut
olurlar!
8- alann yorgunluu, gnahlarnn affedilmesine,
hatalarnn balanmasna ve nihayet Cenab- Hakkn
mafiret ve ltfuna kavumasna sebep olur!
Aziz kardelerim! te slam dini byle bir dindir. Bu
mbarek din, bizim iin zarur olan, faydal olan
emrediyor, tavsiye ediyor, hatta Allah yolunda cihad
sayyor, ibadet sayyor, gnahlarmzn affna sebep
kabul ediyor.
Demek oluyor ki, eer biz meru ve makul bir ekilde
alr, helalndan kazanrsak, sadece dnyamz deil,
ayn zamanda ahiretimizi de kazanm oluruz!

alma asl ibadetlere mani

olmamaldr:
nsann kendisinin, oluk ve ocuunun geimini
salamak iin almas farzdr, Allahn emridir.
Kibirlenmek, bbrlenmek maksadyla deil de, daha
rahat, daha bol bir ekilde ihtiyalarn karlamak, ayn
zamanda muhtalara, millet ve memlekete yardm
etmek maksadiyle almak, para sahibi olmak, yer-

29

yurt sahibi olmak, zengin olmak ok gzeldir, ok

yerindedir ve ok sevaptr. Ancak almamz, i yapmamz, ibadetlerimize engel olmayacaktr. alyoruz
diye namaz terk edemeyiz, Cumay terk edemeyiz,
orucu terk edemeyiz! Bunlar da farz olan, Allahn kesin
emri olan vazifeler, ibadetlerdir. Yukarda geen bir
hadis-i erifte grdmz gibi, ne dnya iin dinimizi
terk edeceiz, ne de ibadetlerimiz almalarmza
mani olacaktr. Dnyay bir elimize, ahiretimizi de bir
elimize alacak, her ikisini de beraber yrteceiz!
Evet, alma da ibadettir, ama asl ibadetlerimizi
yerine getirmek artyla!.. Yoksa namaz yok, oru yok,
Cuma yok... Bu ekilde yaplan almann, ibadet
olmas yle dursun, hayr ve deeri de yoktur, makbul
ve muteber de deildir!
Ey iman edenler! Mallarnz ve ocuklarnz sizi
Zikrullahtan (Allahn emirlerini yerine
getirmekten) megul etmesin! Kim byle yaparsa
ite zarar ve ziyana urayan odur! (Mnafikun, 9)
yle insanlar vardr ki, ne ticaret ne de al-veri
onlar Zikrullahtan ve namaz klmaktan alkoymaz,
engellemez! (Nur, 37)
Ashab (Peygamberimizin devrindeki mslmanlar),
al-veri yaparlarken veya herhangi bir ite alrken
ezan okunduunda mescide giderlerdi. Bu hususta o
kadar titiz davranrlard ki, mesela demirini dven bir
demirci ekicini havaya kaldrd bir srada mezzin
Allah Ekber dedi mi, artk ekici elinden brakr,
namaza giderdi.

30

Cuma namaz:
Hele bu husus, Cuma namaz iin daha mhimdir.
Dier namazlar tek bana herhangi bir yerde, hatta
vaktin sonuna kadar klnabilir. Cuma namaz yle
deildir; nk Cuma namaz camide ve cemaatle
klnr, tek bana klnmaz. Cenab- Hakk yle buyurur:
Ey iman edenler! Cuma gn (Cuma namaz) iin
ezan okunduunda (namazdan ibaret olan)
Zikrullaha kounuz! Al-verii terk ediniz! Eer
bilirseniz bu sizin iin hayrldr! (Cuma, 9)
Muhterem kardelerim! Amir memurunun, efendi
hizmetisinin, iveren iisinin ibadetine, namazna
mani olamaz, Cuma namazna gitmesine de mani
olmamaldr. badet hrriyeti tabii haklardandr; Bu
haklar kimse ortadan kaldramaz! Ancak Cuma
namazna gidi ve geli normalin stnde kayda deer
bir zaman alrsa iveren o saatlerin cretini kesebilir,
yoksa Cuma namazna gitme! diyemez. Bunun iin
iveren iinin zaruri olan bu din ihtiyacn dnmek
mecburiyetindedir. yerlerinde, fabrikalarda mescid
iin bir yer ayrmal, mahall mftlkten de msaade
alnmal, orada Cuma namaz klnmaldr. Byle olursa
zaman kayb da olmaz. Cuma namaz nihayet yarm
saatlik bir meseledir!

Vakit namazlar:
Vakit namazlar iin kolaylk vardr; Bir kere namaz
vakitleri genitir, vakit olur olmaz namazn klnmas
art deildir. Bir vakit gelmeden, bir vakit kmaz!
31

Mesela ikindi ezan okununcaya kadar lenin vakti

devam eder, akam ezanna kadar ikindinin vaktidir,
yats ezanna kadar akam namaznn vaktidir. Bir
namazn vakti en azndan bir-iki saatten fazladr.
O halde byk bir kolaylk var! Vaktin hangi
dakikalarnda klarsa namaz olur. Hatta son
dakikasnda da klsa yine namaz olur ve hem de yine
vaktinde klnm saylr; Kkaza deil, eda olur!
Kardelerim! Namaz terk edilemez, i ne kadar sk
olsa da!.. Efendim i skdr, ii brakp namaz klnmaz,
buna imkn yoktur!.. denemez. Nasl ki, tuvalete
gitmek lazm geldiinde gitmeye mecbur olunuyorsa
ve bu bir zaruret ise, daha a iin sk oluu iinin
tuvalete gitmesine nasl mani olmuyorsa ve buna
kimsenin bir ey demeye hakk yoksa, namaza da mani
olunamaz! Temiz olan her yer mesciddir; nsan alt
yere seccadesini serer. Eer i devaml kontrol
istiyorsa, yanndaki iiye Benim u iime de gz kulak
ol! der ve -be dakika ierisinde namazn klar.
Byle yaparsa almas daha zevkli, daha huzurlu
olur. Elde edilen kazan da daha bereketli, daha feyizli
olur!
inin iyerinde namazn klmas kendisinin
yorulmasna, iverenin zararna deil, tersine iinin
alma zevkini, alma akn artracak, iverenin de
kazancnn bereketli olmasna, tertemiz olmasna
sebep olacaktr. Ve daha mhimi, dinin direi olan
namaz gibi bir ibadet vaktinde klnm, Allahn yce
emri yerine getirilmi olacaktr!

32

Saygdeer kardelerim! Kazanlarnzn tertemiz

olmasn isterseniz, u be eye dikkat edeceksiniz:
1- almalarnz farzlardan daha dorusu gnlk
ibadetlerden herhangi birinin terk edilmesine, geri
kalmasna sebep olmayacaktr!
2- alrken kimseyi incitmeyeceksiniz, kimsenin
malna, canna, haysiyet ve erefine zarar
vermeyeceksiniz!
3- Kazanmaktan maksadnz kendinizin, ailenizin
ihtiyalarn gidermek, millet ve memlekete yardm
etmek olacaktr!
4- alrken bakalarn kskanmayacaksnz!
5- Gerekten rzk verenin Allah olduuna
inanacaksnz, ie drt elle sarlacaksnz!
badetlerimizi yapmamz, almalarmza engel
deildir! Aksine alma zevkimizi, ak ve evkimizi
daha da artrr. Baknz mslmanlk ve
mslmanlktaki ibadetler zor deildir, fazla zaman da
almaz!.. Onbir eyi yerine getirmekten ibarettir. Bu
onbir eyin alts imann art, bei de slamn artdr.
mann art inanmaktan ibarettir. Bir kimse, Ben
Allaha, meleklerine, kitaplarna, peygamberlerine,
ahiret gnne ve kaza-kadere inandm; Bunlar
kalbimle tasdik, dilimle ikrar ediyorum! dedi mi
kulluk vazifesinin altsn yapm, yerine getirmitir.
slamn be art da byle: Bunlar da kolaydr,
yormaz, ie mani olmaz. yle ki: Be arttan biri
mrlk ibadettir; mrde bir defa art: Kelime-i
ehadet getirmek. Bir kimse mrnde bir defa

33

Ehed en l ilahe illallah ve ehed enne

Muhammeden abduhu ve Resulh (Manas:
ehadet ederim ki, Allahtan baka ilh yoktur; yine
ben ehadet ederim ki, Hz. Muhammed Allahn hem
kulu, hem de Resuldr!) derse ve mrnde bunu bir
defa sylerse slamn be artndan birini yerine
getirmitir. Bu zor bir ey mi, insan bir defa deil, bin
defa syler...
slamn be artndan biri de haccdr. Bu da mrnde
bir defa farzdr; O da zengine! Fakire yok, fakir muaf
tutulmutur. Bu da zor deildir. stelik zevkli bir eydir,
tatl bir ibadettir, ayn zamanda bir seyahattr. Haccda
gidip hem mbarek yerleri ziyaret etmek var, hem de
dnyann drt bir tarafndan gelen insanlarla grmek
tanmak var!
slamn be artndan ikisi de senelik ibadettir, yani
senede bir defa yaplmas lazm. Bunlardan biri zekt,
dieri de orutur! Zekt zengine farzdr, fakire farz
deildir! Aksine fakirin menfaatnadr, cebine para
girecektir. Bu da zor ey deildir, ar deildir! Zekt
olarak maln tm istenmiyor, yars da istenmiyor;
Ancak krkda biri isteniyor. te o kadar!.. Bu ar bir
vergi mi?!. Krkda bir vermek kolay eydir. Krk lira
olacana otuz dokuz lira olsun; Krk koyun olacana,
otuzdokuz koyun olsun! Ne fark eder? Devede kulak,
deil mi?!.
Hem tatl ve yerinde bir ey! Bakalarna yardm
etmek, muhtalara, dknlere yardm etmek, onlarn
karnlarn doyurmak, elbiselerini giydirmek, onlar

34

sevindirmek ne kadar gzel ey!..

Oru da byle! O da senede bir gelir; Ramazan
aynda! Oru, zengin-fakir, erkek-kadn, ii-patron her
mslmana farzdr. Ama bu da zahmetli bir vazife
deildir. Tatl bir ibadettir; nsana heyecan verir, sevin
verir, ibadet zevkini artrr. O iftar sofralar, o sahur
yemekleri ne kadar tatl, ne kadar zevklidir!
ocuklar bile oru tutarak onun zevkini tatmay,
heyecanna katlmay cana minnet bilirler. Kendilerine
oru farz olmad halde sahur yemeine
kaldrlmalarn anne ve babalarndan isterler. Ne olur,
bizi de gece yemeine kaldrn! Biz de oru tutalm!..
diye srar ederler, yalvarrlar.
Muhterem kardelerim! Belki biri kp diyecek ki,
Efendim! Doru, hepsi kolay! Hepsi kolay da, ah u
namaz olmasayd! Namaz var ya, ite bu zor! Gnde
bir defa deil de be defa! Buna kim tahamml
edebilir?!. Hele bir de abdesti var! Hem ne kadar
zaman alyor?!.
Ben de ona derim ki: Hayr! Namaz senin dediin
kadar zor deildir. Ah, namazn ne demek olduunu
sen de bir bilseydin, onun iine girip uuruna varsaydn,
nasl bir ibadet olduunu bilip, zevkini tatsaydn, bunlar
sylemeyecektin, be vakit namaz belki de az
diyecektin!..
O ne mhim bir ibadet, ne gzel bir davran! Ne
kadar yerine bir hareket! nsan gnn belli saatlerinde
yaratann huzuruna karyor, Mevlasyla babaa
brakyor, gnlk krk rekat namazda krk defa Fatiha

35

Suresi'ni okutturuyor ve krk defa, Ya Rabbi! Yalnz

Sana kul olur, yardm da yalnz Senden isterim!
dedirterek kulluk vazifesini, ibadet ve ubdiyyetini
Allaha arz ettiriyor!
Namaz, ayn zamanda temizlenmemize vesiledir;
Abdest-gusl temizlikten ibarettir. Hem yle
zannedildii gibi namaz, mhim bir vakit de almaz.
Namaz hakknda, namazn fayda ve manas hakknda
sylenecek daha neler var... Ancak konumuz bu
deildir!
Grld zere dinde, ibadette zor bir taraf yoktur,
altndan klmaz bir taraf yoktur, gcmzn stnde
bir teklif yoktur. Dinimiz kolaylk dinidir! Gerek Kuran Kerimde, gerekse hadis-i eriflerde buna dair nice
ifadeler, nice beyanlar vardr.
Netice itibariyle unu sylemek isterim: badetlerimizi
yapmamz, dnya ilerimize mani tekil etmez, geri
brakmaz. kisini de bir arada yrtmek mmkndr,
kolaydr. Yeter ki, uurlu olalm, yeter ki, slam bilelim!..

Btn mslmanlar kardetir:

Kardelerim! Birbirimizi hor grmeye, kksemeye,
hakkmz yoktur. Mmkndr, birimiz dierinden daha
gzel olabilir, boy ve posu yerinde olabilir, paras,
tarlas, maas ve kasas fazla olabilir... Fakat bir insan
btn bunlara bakarak kendini stn sayamaz,
kendine pay karp bbrlenemez, tepeden bakp
alm satamaz!.. Bunlar madd varlklardr; eref ve
faziletin lleri deildir; Dnya planndaki farklardr,

36

arz, fani ve geici eylerdir. Bugn zengin olan yarn

fakir olabilir, keza bugn fakir olan yarn zengin olabilir!
Aslnda insanlar bir taran dileri gibi birbirine eittir;
inde bulunduklar toplumun tabi birer yesidirler.
Aralarnda zmre fark, snf fark yoktur. Hak ve adalet
karsnda biri dierinden farkl muameleye tbi
tutulamaz. Mbarek dinimiz, insan trnn topuna
birden tek aile gzyle bakar ve srarla der ki: Dnya
planndaki farklar, yani rk, renk, dil, memleket, servet
farklar, bir grubun dier bir gruba stnl demek
deildir. stnlk ve eref ls manev plandaki
farklardr. O da takvadan baka bir ey deildir, yani
dindarlk ve doruluktur. Bir insan dine ballkta,
dorulua riayette, daha a, kulluk vazifesini
yapmada ne kadar ileri gitmi ise, ite onun eref ve
deeri de o derece ileridedir!
slamiyet ilk gelmeye balad gnden beri eitlik
prensibini ok ak ve kesin bir ekilde anlatmakla
kalmam, ayn zamanda bu prensibe uyulmasn da
farz klmtr. Buna dair de birok ayet-i kerime vardr.
Bir kann mealini kaydedelim:
Biz, sizi bir erkekle bir diiden yarattk.
Tanasnz diye sizi milletlere, kabilelere ayrdk.
En erefliniz en ok takval olannzdr (hak ve
hukuka en ok riayet edeninizdir)! (Hucurat, 13)
Bir takmnz bir takmnz alaya almasn! Olabilir
ki, alaya alnanlar (Allah yannda) alaya alanlardan
stndr! (Hucurat, 11)
Kendi kendinizi ayplamayn, birbirinizi irkin

37

adlarla armayn! mandan sonra fasklk ne

irkin addr (mmine kfir demek veya fask
demek ne irkindir)! Kim Allahn yasak ettii
eylerden tvbe etmezse, ite onlar zalimlerin ta
kendileridir! (Hucurat, 11)
Mevzu ile ilgili bir ka hadis-i erif:
nsanlar bir taran dileri gibi birbirine eittirler.
Takvadan baka bir kimsenin bir dierine
stnl yoktur!
Bir kimsenin bir bakasna stnl herhangi
eyle deil, dine ball ve gzel ameliyle
llr!
Bir milletin efendisi o millete hizmet edendir!
Ayet ve hadislerde grld zere; eref ve an,
efendilik ve stnlk yalnz takva ile oluyor, hizmet ile
oluyor. Yoksa madde ve maddiyat ile, servet ve sman
ile, masa ve kasa ile deildir. Dinimizde dilencilik
olmad gibi, zadeganlk, aalk iddias da yoktur. Bir
kimsenin servet ve smanna, makam ve mevkine
gvenerek bbrlenmeye, bakalarna alm satmaya,
hakir gzle bakmaya hakk yoktur. Bunlar dinimizin
nefretle karlad, yasak ettii eyledir!

Bylece slamiyet, eitlik

prensibini salam temele
dayamtr:
Kardelerim! te dinimizin insanlk lemine getirdii
eitlik prensibi budur. Medeniyetin, meden insan

38

olmann, insanca yaamann ls budur! slam dini

bu prensip ve bu lleri, madd menfaat ve ahs
kar gibi rk temeller zerine deil, iman bayla
balanm kardelik gibi ebed ve sarslmaz temel
zerine oturtmutur. Peygamberimiz (s.a.v.) slam
topluluunu u ekilde trif etmi ve nitelemitir:
Sen mminleri merhamette, sevimede,
yumuak davranmada bir bedenin uzuvlar
(organlar) gibi grrsn! Nasl ki, bir bedenin bir
uzvu hasta olduu zaman dier btn uzuvlar
mteessir olur, elem ve zdrap ekerlerse (bir
mmine bir dert, bir keder, bir musibet isabet
ettiinde de dier btn mminler onun derdiyle
dertlenir, onun kederiyle kederlenir, onun
musibetini paylarlar)!
Birbirinin kardei olan btn mminler birbirini
sevecek, sayacak, birbirinin derdiyle dertlenecek,
sevincine itirak edecektir. Dinimiz bizden bunu
istemekte, imanmz bunu gerektirmekte, dnya ve
ahiret mutluluumuz buna bal bulunmaktadr.

Mlk Allahndr:
uras da ok iyi bilinmelidir ki, slamda mlkiyet kapitalizm ve komnizmde olduu gibi- materyalist bir
temel zerine deil, iman ve ruh temeli zerine
kurulmutur. yle ki:
Allah Mlik-i Mutlaktr; Her ey Onundur! Mal ve
mlkn gerek sahibi Allahtr; stediine verir,
istemediine vermez. stediine bol, istediine kt verir.

39

stedii zaman verir, istedii zaman eker alr. Bu

itibarla mal-mlk, servet zenginin elinde emanettir. Mal
sahibi elindeki maln adeta veznedardr. Gelir ve
giderinden sorumludur; Gnn birinde hesab
kendisinden sorulacaktr: Bu mal nereden kazandn
ve nerelere sarf ettin?!.
Bu hususu Kuran- Kerim yle aklar:
Btn mal (ve hkmranlk) kudretinde bulunan
Allah, pek ycedir ve her eye hakkyla kdirdir!
(Mlk, 1)
De ki: Ey mlkn sahibi olan Allahm! Sen mlk
dilediine verirsin ve mlk dilediinden eker
alrsn, dilediini aziz, dilediini perian edersin.
Hayr senin kudret elindedir ve Sen her eye
kdirsin! (l-i mran, 26)
Gklerin ve yerin anahtarlar Onun elindedir;
Dilediine rzk bol verir, (dilediine de) kt verir
ve O, her eyi hakkyla bilir! (ura, 12)
te dinimiz, mslman bu ruh zerine terbiye eder
ve bu esasa gre onu yetitirmek ister, ondaki gurur
ve kibri ldrmek ister; Malyla marur olanlarn elinden
ekip alabileceini, fakirleri de mala-mlke gark
edeceini beyan eder. Cenab- Hakk ayetler
gndererek bu hususu misallerle aklamtr. te
bunlardan birka:
1- Kehf Suresi'nde iki bahe sahibinin aralarndaki
konuma yle anlatlyor:
Onlara iki adam misal olarak gster: Birine iki
zm ba verip, etrafn hurmalklarla evirmi,

40

aralarnda ekinler bitirmitik. Her iki bahe de

rnlerini vermilerdi, hibir eyi de eksik
brakmamlard. kisinin arasndan bir de rmak
aktmtk. Onun gelirleri de vardr. Bu yzden,
arkadayla konuurken, Ben malca senden
zengin, nfusca da senden daha itibarlym! dedi.
Kendisine bylece yazk ederek bahesine
girerken, Bu bahenin batacan hi zannetmem.
Kyametin kopacan da sanmyorum. Eer
Rabbime dndrlrsem, and olsun ki, orada
bundan daha iyisini bulurum! dedi. Kendisiyle
konutuu arkada ona, Seni topraktan, sonra
nutfeden Yaratan, sonra da seni insan klna
koyan m inkr ediyorsun? Ama O, benim Rabbim
olan Allahtr, Rabbime kimseyi ortak komam.
Bahene girdiin zaman (her ne kadar beni
kendinden mal ve nfus bakmndan daha az
buluyorsan da) Allah ne gzel eyler yaratm?
Kuvvet ancak Allaha mahsustur! demen
gerekmez mi? Rabbim, senin bahenden daha
iyisini bana verebilir ve seninkinin zerine gkten
bir felaket gnderir de bahen yerle bir olur. Yahut
suyu ekilir, bir daha da bulamazsn! dedi.
Nitekim, rnleri yok edildi; Ban altst olmu
ardaklar karsnda sarf ettii emee ii yanarak
ellerini outurup, Keke Rabbime kimseyi ortak
komasaydm! diyordu. Ona Allahdan baka
yardm edebilecek birka adam da yoktu, kendi
kendini de kurtaramazd. te burada kudret ve

41

hkimiyyet, varl gerek olan Allahndr.

Mkfatlandrma bakmndan hayrl olan da,
sonulandrma ynnden hayrl olan da Odur!
(Kehf, 32-44)
2- Nun Suresi'nde bahe sahiplerinin maksatlar ve
uradklar akibet yle anlatlyor:
Biz bunlar vaktiyle bahe sahiplerini
denediimiz gibi, denedik. Sahipleri daha sabah
olmadan, baheyi devireceklerine -bir istisna pay
brakmakszn- yemin etmilerdi. Ama onlar daha
uykuda iken Rabbinin katndan o bahe kapkara
kesilmiti. Sabah erken, rnlerinizi
devireceksiniz erken kn! diye birbirlerine
seslendiler. Bugn hibir yoksul orada yannza
sokulmasn! diye gizli gizli konuarak
yryorlard. Yoksullara yardm etmeye gleri
yeterken byle konuarak erkenden gittiler.
Baheyi grdklerinde, Herhalde yolumuzu
arm olacaz. Hayr, biz yoksun brakldk!
dediler. Ortancalar, Ben size Allah anmanz
gerekmez mi dememi miydim? dedi. Rabbimiz
ycedir dorusu biz yazk etmitik! dediler.
Birbirlerini yermeye baladlar. Sonra yle
dediler: Yazklar olsun bizlere! Dorusu azgnlk
yapp duruyorduk. Belki Rabbimiz bize bundan
daha iyisini verir. Dorusu artk, Rabbimizden
dilemeliyiz! te azap byledir; Ama ahiret azab
byktr, keke bir bilseler! (Nun, 17-32)
3- Sahip olduklar servet ve saltanat kendi ahs

42

meziyyet ve bilgilerine balayp marur olanlarn gnn

birinde yerle bir olacaklarn, Karunu misal vererek
Kuran yle anlatr:
Karun, Musann milletinden biriydi. Ama onlara
kar azd. Biz ona anahtarlarn gl bir
topluluun zor tad hazineler vermitik. Milleti
ona, Bbrlenme! Allah, phesiz ki,
bbrlenenleri sevmez! Allahn sana verdii
eylerde, ahiret yurdunu da gzet, dnyadan
payn da unutma, Allahn sana yapt iyilik gibi,
sen de iyilik yap! Yeryznde bozgunculuk isteme!
Dorusu Allah bozguncular sevmez! demilerdi.
Karun, Bu servet ancak bende bulunan bir ilimden
tr bana verilmitir! demiti. Allahn, nceleri,
ondan daha gl ve toplad ey daha fazla olan
nice nesilleri yok ettiini bilmez mi? Sulularn
sular kendilerinden sorulmaz. Karun, ihtiam
iinde milletinin karsna kt. Dnya hayatn
isteyenler, Keke, Karuna verildii gibi bizim de
olsa! Dorusu o, byk bir varlk sahibidir!
demilerdi. Kendilerine ilim verilmi olanlar ise,
Size yazklar olsun! Allahn mkfat, inanp
yararl i isteyenler iin daha iyidir. Ona da ancak
sabredenler kavuabilir! demilerdi. Sonunda,
onu da sarayn da yerin dibine geirdik. Allaha
kar ona yardm edebilecek kimsesi de yoktu.
alabilecek kimselerden de deildi. Daha dn onun
yerinde olmay dileyenler, Demek Allah,
kullarndan dilediinin rzkn geniletip bir lye

43

gre veriyor. Eer Allah bize ltfetmi olmasayd,

bizi de yerin dibine geirirdi. Demek ki, inkrclar
baarya eremezler! demeye baladlar. Bu ahiret
yurdunu, yeryznde bbrlenmeyi ve
bozgunculuu istemiyen kimselere veririz. Sonu,
Allaha kar gelmekten saknanlaradr! (Kasas,
76-83)
Muhterem kardelerim! Mal sahibi kazanmasnda
tamamen serbest olmad gibi, harcamasnda da
tamamen serbest deildir, keyfine gre hareket
edemez. Gelir kaynaklar meru olacak, malna haram
katmayacak, yalan ve dolanla bakalarn zarara
sokmayacaktr. Keza harcarken de meru llerin
dna kmyacak, israfa varmayacaktr. Servetine,
masa ve kasasna bakarak kibirlenmeyecek,
bbrlenmeyecek, sene sonunda zektn verecektir.
Bu arada iinin teri kurumadan da cretini
deyecektir.
Mlk Allahndr, zenginlik Allahn ltfudur, mal,
sahibinin elinde emanettir. Zengin zenginliiyle
imtihana ekilmektedir. mtihannda baar kazanrsa
elinden alnmaz; Zenginlii mezarda da devam eder,
ahiret hayatnda daha fazlasyla devam eder. O
dnyada zengin, mezarda zengin, ahirette yine
zengindir; nk, zenginlik bir nimettir! Nimetin kr
yerine getirilirse o nimet devam eder, hatta daha da
artar. Cenab- Hakk yle buyurur:
Rabbiniz unu ilan etmitir: Nimetlere
krederseniz, ben elbette nimetlerinizi artrrm.

44

ayet nankrlk ederseniz bilin ki, azabm pek

etindir! (brahim, 17)
Zengin ayet maln ktye kullanr, emanete hiyanet
eder, zektn vermez, hakka tecavz eder, haram
kazanr, mala-mlke marur olur, Allah unutur,
dnyaya kendisini kaptrrsa, imtihann kaybetmitir.
Artk, zenginlii kendisi iin saadet deil, felakettir;
Vebalini tar, cezasn eker! Kuran- Kerim birok
ayetleriyle bu hususu anlatarak insanolunu uyarmtr.
Bunlardan bir kann mealini grelim:
Ey iman edenler! Mallarnz aranzda (kumar, faiz
gibi) batl (ve haram) yollarla yemeyin!.. (Nisa, 29)
Faiz yiyenler, (kyamet gnnde) eytann
arpt sarallar gibi (dp) kalkacaklar!..
(Bakara, 275)
Haksz yere yetim mal yiyenler, karnlarna
baka deil, ate doldurmulardr. Gelecekte onlar
lgn aleve atlacaklardr! (Nisa, 10)
Allahn kendilerine verdii bol nimette cimrilik
edenler bunu kendileri iin hayr zannetmesinler;
Bu onlar iin errin ta kendisidir! Cimrilik yaptklar
mallar kyamet gnnde boyunlarna dolanacaktr.
Gklerin ve yerin miras Allahndr. Allah
ilerdiklerinizden haberdardr! (l-i mran, 180)
... Altn ve gm biriktirip Allah yolunda sarf
etmeyenlere can yakc bir azab mjdele!
Biriktirdikleri altn ve gm, cehennem ateinde
kzdrld gn, alnlar, brleri ve srtlar onlarla
dalanacak, Bu, kendiniz iin biriktirdiiniz

45

mallardr, imdi bunlarn azabn tadn! denecek.

(Tevbe, 34-35)
Ey iman edenler! Mallarnz ve ocuklarnz sizi
Allah anmaktan megul etmesin. Kimler byle
yaparsa, ite zarar eden onlardr! (Mnafikun, 9)
Ahiret gelirini isteyenin gelirini artrrz! Dnya
gelirini isteyene de ondan veririz, ama ahirette bir
pay bulunmaz! (ura, 20)
Ey iman edenler! O gn siz huzura alnrsanz,
hibir eyiniz gizli kalmaz. Kitab sandan verilen,
Aln, kitabm okuyun, dorusu bir hesaplama
ile karlaacam umuyordum! der. Artk o,
meyveleri sarkm, yksek bir bahede, ho bir
yaay halindedir. Onlara yle denir: Gemi
gnlerde (dnyada) peinen ilediklerinize karlk
afiyetle yiyiniz iiniz! Fakat kitab kendisine
solundan verilen kimse, Kitabm keke bana
verilmeseydi. Keke hesabmn ne olduunu
bilmeseydim. Bu i keke son bulmu olsayd!
Malm bana fayda vermedi, gcm de kalmad!
der. lgililere yle buyurulur: Onu aln, balayn,
sonra cehenneme yaslayn! Sonra onu boyu
yetmi arn olan zincire vurun. nk o, Yce
Allaha inanmazd, yoksulun yiyecei ile
ilgilenmezdi. Bu sebeple burada onun bir acyan
yoktur. Gnahkrlarn yiyecei olan kanl irinden
baka bir yiyecei de yoktur! (Hakk, 18-37)
Ayette, Yoksulun yiyecei ile ilgilenmezdi
cmlesi yer almaktadr. Bu ayet konumuzla dorudan

46

doruya ilgilidir; verene hitap eden ilah bir emirdir!

Zengin olan her mminin yoksul, muhta din
kardeinin geimini, ihtiyacn dnmesi din bir emir
olunca, bir iverenin kendi iinde alan iisinin hayat
artlarn dnmesi, onlarn hayat seviyelerini imkn
nisbetinde ykseltmek iin iinin ve imknn verdii
her yardm yapmas mutlak bir din emirdir.
Cenab- Hakk, cmlemizi vazifesini bilen, nimete
kreden, dolaysyla amel defterini sandan alan
kullarndan eylesin! (Amin!)

Herkes zengin olsayd denge

bozulurdu:
Herkes zengin olsa ne olurdu? Daha iyi olmaz myd?
Hayr! Denge bozulur, toplum hayatnn dzeni bozulur,
kimse kimseyi tanmaz olur, kimse kimsenin yardmna
komaz, merhaba demez olur... Herkes Benim!..
derdi.
Aziz kardelerim! nsanlar birbirine yaklatran,
ictima bir hayat kurmalarn, bir arada yaamalarn
salayan temel eit haklar yannda bir takm haklar
daha vadr ki, bunlar farkllk arzeder, insandan insana
deiir; Kiminde az, kiminde ok bulunur.
Mesela ilim, anlama ve kavrama kabiliyeti, konuma
ve hitabet kabiliyeti, resim yapma, iir yazma
kabiliyeti...
Herkes ayn seviyede ilim adam, fikir adam olamaz.
nk ilim ve fikir kabiliyeti her insana eit

47

verilmemitir. Hikmete uygun olan da budur. Herkes

ilim adam, fikir adam olsa ne olur? O zaman i adam
bulamazsnz. ler yz st kalr, denge bozulur!
Herkes fevkalde edip ve hatib olamaz. Keza her
insan stn bir yazar olamaz. Herkes ressam veya
air olamaz. Olsa ne olur? Herkes, Ben konuaym,
ben yazaym, ben yapaym! der. Dinleyen veya
okuyan bulunmaz, denge bozulur!
Ama kabiliyetler yle ayarlanm ki, bir adam konuur,
binlerce insan dinler, bir adam yazar, binlerce insan
okur. Bu suretle fertler kabiliyetleri istikametinde
kendilerini yetitirirler, aralarnda i blm salanr,
toplumun dengesi emniyete balanr.
Mal-mlk de byledir! Herkes istedii kadar servete
sahip olamaz; Servet datm farkldr, eit deildir.
Kiminin serveti az, kimininki oktur. Ve ancak bu
suretledir ki, toplumun fertleri birbirine muhta olur,
dolaysyla birbirini tanr, birbirine yaklar ve nihayet
bir i blmne girerler. Kimi bedeniyle, kimi
sermayesiyle i sahasna girecek, irket olacaklar. Bir
taraftan birbirlerini sevecek ve sayacaklar, bir taraftan
da toplumun muhta olduu i kollarn yrteceklerdir!
Allah (c.c.) bu hususu Kuran- Kerimde yle anlatr:
Ve eer Allah (c.c.), rzk kullar iin yayacak
olsayd (herkesi zengin yapsayd, varlklarna
gvenerek birbirlerini tanmaz, aralarnda birok
facialar meydana gelir, umum hizmetler yzst
kalr, gnlk hayat sekteye urar...) yeryzn
fesada verirlerdi. Velakin diledii nisbette verir

48

(hikmete binaen kimine az, kimine ok veriyor,

kimini zengin, kimini fakir yapyor). phe yok ki,
O, kullarndan haberdardr (nelere selahiyetleri
olduklarn, nelere kabiliyetleri bulunduklarn
hakkyla bilir). Hepsini grr (onlarn zahir ve
batn hallerini grr, herkese layk olduu
derecede rzk verir)! (ura, 27)
Ey Reslm! Rabbin rahmetini onlar m taksim
ediyorlar? (Peygamberlik gibi manev ve yksek
rtbeyi kendilerinin mnasip grdkleri kimselere
mi tahsis etmek istiyorlar?) Bilmiyorlar m ki,
onlarn aralarnda, dnya hayatndaki maietlerini
taksim eden de biziz (dnyalklarn farkl datan;
Kimini zengin kimini fakir, kimini efendi kimini
kle, kimini hkmdar kimini tebaa, kimini kuvvetli
kimini zayf, kimini gzel kimini irkin... yapan da
biziz) ve bazlarn bazlarndan derece derece
ykselttik. Ta ki, bir ksm dierini istihdam
edebilsin (iinde altrabilsin; Bir tarafn emei,
dier tarafn sermayesi birleerek karlkl
menfaat grsnler; Toplum hayat yrsn,
dnyada yaama mmkn olsun)! (Zuhruf, 32)
Cenab- Hakkn bir ismi de Hkimdir; Yani her ey
hikmetlidir, hikmete mebnidir, her yapt yerindedir,
yanl ve hatas yoktur, tabiat ve maslahata uygundur.
Dolaysyla O, La Yseldir, yani O sorgulanamaz.
Kimsenin itiraz etmeye, Ondan hesap sormaya hak
ve selahiyeti yoktur. nk Onun yapt i, amaz
ilmine dayanr. Bizi, bizden daha iyi bilir; Hakkmzda

49

faydal olan olmayan, hayrl olan olmayan bizden

daha iyi takdir eder. Olur ki, bizim hayrl zannettiimiz
ey, aslnda hayr deildir; Keza bizim beenmediimiz
ey gerekte hayr olabilir. Nitekim Cenab- Hakk bunu
bize u ayetiyle bildiriyor:
Sava, -hounuza gitmedii halde- size farz
klnd. htimal ki, holanmadnz ey sizin
iyiliinizedir ve ihtimal ki, sevdiiniz bir ey sizin
ktlnzedir. Siz bilemezsiniz, Allah (c.c.)
bilir! (Bakara, 216)
Aziz kardelerim! Rzkn taksimi, servetin datm
da gelii gzel deildir, rastgele deildir; Hikmete
baldr, hikmet terazisinden gemitir. Dolaysyla
herkes haline mnasip miktarda mala sahip olur. yle
ki:
Zengin, fakir olsayd ne olurdu? Sabr ve kanaat
etmesini bilmez, eytana uyar, azgnlar, fert ve
cemiyet iin zararl olur ve nihayet mahvolur gider...
Fakir de zengin olsayd ne olurdu? O da kretmesini
bilmez, haddini aar, taknlar, eytana uyar ve
nihayet mahvolur giderdi...
Bu hususu bir misalle aklayalm:
Doktor, kendisine gelen iki hastay muayene ediyor.
Onlardan birine yal yemesini, kuvvetli gda almasn
sylyor; dierine de az yemesini, perhiz etmesini
tavsiye ediyor. imdi bir dnelim:
Doktor, hastalarna neden byle farkl tavsiyelerde
bulundu? Hastalarn mbtela olduklar hastalklar
farkldr da ondan, deil mi? Birinin tedavisi, iyilemesi

50

kuvvetli yemesine, dierininki de perhiz etmesine

baldr. Ters yolda tavsiye ne yapar? Hastalarn her
ikisini de lme kadar gtrr.
Doktor, bu farkl tavsiyelerinde ilme, hikmete uygun
hareket etmi, hastalarnn hallerine mnasip tavsiye
ve tlerde bulunmutur. Artk kimsenin bir diyecei
yoktur.
Cenab- Hakk da herkesi her haliyle biliyor. Mmin
kullarnn hal ve istikballerinin, dnya ve ahiretlerinin
durumuna en uygun olan bildii iin, dnyalklarna
ona gre verir. Bu itibarla, kiminin hakknda -genelliklehayr olan malnn, dnyalnn bol olmasdr,
kimininkinin de kt olmasdr.
Salebe adnda bir Medineli Peygamber Efendimiz
(s.a.v.)e gelerek, Ya Resulullah! Allaha dua et,
bana mal versin! demi. Peygamberimiz ona,
Hakkn dediin az mal, hakkn deyemeyecein
ok maldan hayrldr! diye cevap vermiti. O, Seni
peygamber gnderen Allaha yemin ederim ki, eer
bana mal verirse Onun hukukuna riayet eder, hak
sahiplerinin haklarn veririm! dedi ve srar etti.
Peygamberimiz (s.a.v.) dua eder, Salebenin mal
artar da artar. Be vaktini Peygamberin arkasnda klan
Salebe, Cuma namazlarnn dnda vakit namazlarna
gelmez olur. Koyun srleri daha da artar, vadilere
yaylr. Medineden uzaklar ve artk Cuma
namazlarna da gelmez olur.
Peygamberimiz Salebenin nerede olduunu sorar.
Derler ki: Onun koyunlar o kadar oald ki,

51

Medine evresine smaz oldu! Peygamberimiz,

Yazklar olsun Salebe sana! der ve zektn
aldrmak zere ona iki adam gnderir.
Salebe, malnn zektn vermemi, Hara m
istiyorsunuz? demi ve Peygamberin gnderdii
adamlar bo olarak geri evirmitir. Bunun zerine
u ayetler nazil olmutur:
Ve onlardan bazlar da Allaha ahdetmiti ki;
Eer fazlndan bize (mal) verirse elbette (zekt ve)
sadakasn vereceiz ve iyilerden olacaz. Fakat
Allah, kendilerine fazlndan (bol mal) verince
cimrilik edip (zekt vermediler, yz evirip namaza
da) gelmez oldular. Ve zaten onlar yz eviren
kimselerdir! (Tevbe, 75-76)
Peygamber Efendimiz de bu hususu yle anlatr:
Cenab- Hakk buyurur ki: Mmin kullarmdan
ylesi vardr ki, onun haline uygun olan
zenginliktir. Onu fakir yapsaydm bozulacakt. Yine
mmin kullarm arasnda ylesi vardr ki, onun
haline mnasip olan da dnyaln az olmasdr.
ayet bu kulumu zengin yapsaydm, bozulacakt.
Ben, kullarmn kalplerini bildiim iin, ona gre
muamele yaparm!
Cenab- Hakk buyurur: Benim imanl dostum, ok
kere benden zengin olmasn ister. Ben ise, onun
fakirliini devam ettiririm. nk zenginlik onun
hakknda er olacaktr. Bir baka mmin dostum
da benden fakir olmas dileinde bulunur. Ben
onun zenginliini devam ettiririm. nk bunun

52

hakknda da fakirlik er olacaktr!

Yunus Peygemberi yutan balk, onu deniz kenarnda
bir yere kusmutu. Yunus Aleyhisselam, baln
midesinde bir mddet kalm olduundan zerindeki
elbisesi erimiti. Baln azndan plak olarak ve
vcudu hayli ypranm olarak deniz kenarna atlan
Yunus (a.s.), yapraklarn glgesine snmt.
Rivayete gre o srada ocuklar deniz kenarnda
oynuyorlard. Yanlarnda da gzleri kr olan bir ocuk
vard. ma ocuk, kenarda duruyor, oynayan
ocuklarn seslerini iitiyor, hareketlerini gremiyordu.
Onun bu halini gren Yunus (a.s.) acr, yrei szlar
ve gzlerinin almas iin Cenab- Hakka dua eder.
Peygamberin duas kabul edilir ve ocuun gzleri
alr.
imdi baknz ne oluyor? Krlkten kurtulan ocuk,
sevinecei ve arkadalarnn oyunlarna katlaca
yerde saa-sola bakyor, yaramazlk aryor, bu arada
yapraklarn glgesinde plak halde bulunan Yunus
Peygamberi gryor. Grnce de hemen
arkadalarna baryor, u yapraklarn altnda plak
birisi var, gelin onu talyalm! diyor ve kendisi ta
atmaya balyor.
Bunu gren Yunus Peygamber, dua ettiine piman
oluyor. Bir taraftan kendisini talardan korumaya
alrken bir taraftan da yle der: Ya Rabbi! Ben
hata etmiim, Senin iine karmm. Halbuki
Senin her iin hikmete uygundur. Bu ocuun
gzlerinin almamas, hakknda hayrl imi,

53

insanlarn bunun elinden ekecei var!..

Muhterem kardelerim! Grld zere,
Salebenin hakknda hayrl olan zengin olmas deil,
fakir olarak yaamas imi; ma ocuun hakknda
hayrl olan da gzlerinin almas deil, krlnn
devam etmesi imi!..
brahim Hakk Hazretleri de, hakikatn bu merkezde
olduunu Mrifetname adl eserinde yle
terennm etmitir:
Hak, erleri hayr eyler,
Zannetme ki, gayreyler,
rif an seyreyler,
Mevl grelim neyler,
Neylerse gzel eyler!
Sen Hakka tevekkl kl,
Tevfiz et ve rahat bul,
Sabreyle ve raz ol,
Mevl grelim neyler,
Neylerse gzel eyler!
Vallahi gzel etmi,
Billahi gzel etmi,
Tallahi gzel etmi,
Allah grelim netmi,
Netmise gzel etmi!

54

Karlkl ihtiya, karlkl yardm gerektirir. yle ki:

nsanlarn bir ksm zengin, bir ksm fakirdir; Bir ksm
zeki, bir ksm zeki deildir; Bir ksm kuvvetli, bir ksm
zayftr; Bir ksm gzel, bir ksm gzel deildir...
Yaratl byledir. Bunda hikmet ise, herkesin zerinde
bulunduu hale kredip etmedii veya sabredip
etmedii meydana ksn. Zenginin fakire, zekinin zeki
olmayana, kuvvetlinin zayfa nasl davrand, nasl
muamele ettii anlalsn ve her birinin kendi durum
ve derecesine gre dierine yardm etsin ve nihayet
iblmne girip birbirlerinin eitli ihtiyalarn
salasnlar ve bu suretle lemin nizam ve dzeni
kurulmu olsun.
nk, insanlarn hepsi zengin olsayd, i grecek
kimse bulunamayacakt veya herkes iin kolayna
bakacak, zor ilere kimse yanamayacakt!.. Hizmetler
duracak, saysz iler yzst kalacak, dnya hayat
felce urayacakt. Herkes fakir olsa ne olurdu? O
zaman da grecekleri i bulunmaz, hepsi a kalrd.
Keza, hepsi zeki olsayd, birbirlerine itaat etmez, lem
kavga ve grltlerle dolard ve eer hepsi zeksz
olsayd, ne yapacaklarn bilemezlerdi.
Ama kimi zengin kimi fakir olunca, zengin ii iin fakire
Merhaba! der, hrmet eder, onunla ilgilenir... Fakir
de ihtiyacna binaen zengine yaklar, ona hrmet eder
ve her iki taraf byle davranmaya mecbur olur. Ve bu
sebeple insanlar arasnda karlkl sayg ve sevgi
hkm srer, herkes rahatlkla gnlerini geirir, huzur
iinde yaar. Artk zengin iinin grleceinden emindir,

55

fakir de i bulacandan emindir ve dolaysyla her iki

taraf da geleceinden emin, hayatndan memnundur.
te bu gerekleri ifade etmek zere, her eyi hakkyla
bilen Allah Teala yle buyurur:
O yle Allahtr ki, yeryznn halifeliini
(tasarruf ve icraatn) size verdi. hsan ettii
nimetlerin krn yerine getirip getiremediinizi
meydan karmak, imtihana tbi tutmak zere
(aklda, erefte, makam ve mevkide, mal ve mlkte,
servet ve rzkta...) eit tutmayp bir ksmnz bir
ksmnzn stne kard (itaat edenlerle
etmeyenler, imtihannda baar kazananlarla
kaybedenler anlalsn...). (Ey insan!) uras da
muhakkak ki: (Bu kanuna kar kanlara) Rabbin
azab pek abuktur. Tevbe edenlere de mafireti
bol, rahmeti oktur! (Enam, 165)
Demek oluyor ki, mal-mlk, Allahndr. Taksimat
yapan Odur, rzk veren Odur! Zengin olma, servet
sahibi olma gerek manada Allahn dilemesine, nasib
etmesine baldr. Birinci derecede rol oynayan ilah
iradedir. Bir kimsenin zengin olmasn dilemi, nasib
etmi ise, kimse buna mani olamaz, nne geemez.
ayet bir kimsenin fakir olmasn murad etmi ise onu
da kimse zengin yapamaz; Bir taraftan gelirse dier
taraftan gider, bir taraftan kr ederse dier taraftan
zarara, felakete urar. Cenab- Hakk yle buyurur:
Allah sana (bela, hastalk yoksulluk gibi) bir
sknt verirse, onu Ondan bakas gideremez.
Sana (makam, rtbe, mal gibi) bir iyilik dilerse

56

Onun nimetini engelleyecek yoktur. Onu

kullarndan dilediine verir. O balayandr,
merhametlidir! (Yunus, 107)
Tabi insan da zengin olmaya alacaktr; Btn g
ve imknlarn kullanacak, meru ve makul sebeplerine
sarlacaktr. Bu arttr; almadan olmaz! Ancak
alma, sebeplerine sarlma zengin olmann
grnte ve ikinci derecede sebebidir. Birinci
derecede sebep; Allahn dilemesi, nasib ve ksmet
etmesidir. Mslman alr, didinir, kazanp zengin
olursa gzel; Mteekkir olur, kreder! ayet
kazanamaz, zengin olmazsa Kader-ksmet byle
imi! diyerek halinden ikyet etmez, bakasnn
malna gz dikmez, kskanmaz, mukadderata teslim
olur, Hakkmda hayrls bu imi! der, gnl rahatlna,
kalp zenginliine kavuur.

Tevekkl de esastr:
Kardelerim! Dinimizde tevekkln, tevekkll
olmann da mhim yeri vardr. Tevekkl demek, Allaha
gvenmek ve Ona dayanmaktr; Haslay, semereyi,
neticeyi Ondan beklemektir. Tabi yukarda da iaret
ettiimiz gibi, sebebine sarldktan, mmkn olan
yaptktan sonra!
nsan, nce deveni bala sonra tevekkl et!
gereince gcn sarf edecek, elindeki imkn ve
vastalar son haddine kadar kullanacaktr. Artk o
hususta kendinin yapabilecei bir ey kalmam
olacaktr. te bu noktaya geldikten sonra tevekkl
57

balar. slamn kabul ve emrettii tevekkl ite budur.

Tarlasn zamannda iyi srecek, zamannda salam
tohum atacak, zamannda gbresini, suyunu verecek,
tesini Allaha havale edecek ve verimi Ondan
bekleyecektir! Keza hastasn zaman kaybetmeden
mtehasss doktora gtrecek, tedavi usullerine
harfiyyen riayet edecek, ondan sonra tevekkl edip
ifay Allahtan bekleyecektir. Tarlaya tohumu
ekmeden, hastay doktora gtrmeden yaplan
tevekkl yanl tevekkldr, slamn kabul etmedii
tevekkldr!
Tevekkl konusunda da ayet ve hadislerin says
oktur:
(Bir mevzuu) iaret edip karara baladktan
sonra Allaha tevekkl et. phesiz ki, Allah
tevekkl edenleri sever! (l-i mran, 159)
Kim Allaha tevekkl ederse, Allah ona kfidir.
Allah muhakkak emrini yerine getirendir. Allah her
ey iin bir l vermitir! (Talak, 3)
Yeryznde debelenen (hareket eden) hibir
canl hari olmamak zere, hepsinin rzk Allahn
stnedir. Onlarn duracak yerlerini de emanet
edilecek yerlerini de O bilir! (Hud, 6)
Herkesten kuvvetli olmasn isteyen kimse
Allaha tevekkl etsin!
Deveyi bala, ondan sonra tevekkl et!

ok haris olmamaldr:
Hrs ve ihtiras da kt eydir, insan iin felakettir!
58

Azck tmh insana bir ok bela getirir! der

atalarmz. Haris insan kanaat etmez, doymak bilmez,
mal sevgisi, servet biriktirme hrs kendisine hkim
olmu, gzlerini brm, ly karmtr. Gelsin
de nereden gelirse gelsin aldrmaz; Helal-haram
dinlemez, hak-hukuk tanmaz; Kendisine iki dere
dolusu altn verilse doymaz, nc bir derenin de
verilmesini ister; nc de verilse drdncnn
ilavesini ister... Bylece devam eder gider, yine de
doymaz!
Haris olmaktan kurtulmann tek aresi vardr: O da
kanaatkr olmaktr! htiras hastalnn tedavisi
kanaattr; Allahn verdiine kanaattr, ilah taksime rza
gstermektir!
Bu hususta da bir ok hadis-i erif vardr:
Cenab- Hakkn verdiine kanaat etmek,
tkenmez bir servettir! (36)
Kanaat, bitip-tkenmeyen bir hazinedir! (37)
Mminlerin hayrls kanaatkr olandr, erlisi
de muhteris ve tmahkr olandr! (38)
Zenginlik,
bakalarnn
malna
gz
dikmemektir! (39)
Kiideki mal hrsnn, eref dknlnn
dinine yapt zarar, koyun srsnn iine
salverilen iki a kurdun yapt zarardan daha
byktr! (40)
Bir kimsenin btn dncesi dnya olursa,
Allah onun ilerini datr, fakirlii gzlerinin tam
nne getirir ve dnyadan da kendisine ne

59

yazlmsa ancak onu verir! (41)

Ey insanlar! Zenginlik, maln okluuyla olan
zenginlik deildir. Esas zenginlik kalp
zenginliidir! (42)
Kardelerim! Bu ifadelerden mal sevgisinin kt bir
ey olduu anlalmasn; Mal-mlk elbette sevilir,
bunlar gzel eylerdir. Ancak mal sevgisi, para
kazanma hrs bize hkim olup hakszla gtrmemeli,
kalbimize yerleip huzurumuzu karmamaldr. Bu
hususta da soukkanl olmamz lazm. Ne
kazandmz zaman maracaz, ne de kaybettiimiz
zaman barp aracaz, lk atp panie
kaplacaz. Ltfun da ho, kahrn da ho! deyip
Hakka teslim olacaz!
Bir gn mam- Azama gelip haber verdiler.
Efendim! dediler, Halife Badattan yirmi deve
yk hediye gndermi, gzel elbiseler, nefis
kumalar, grlmemi eyler... kervan geliyor!
Bu haber zerine mam- Azam, Elhamdlillah!
demi. Onlar:
Hah! te memnun oldu, sevindi, hediye geliyor
diye!
Aradan birka gn getikten sonra tekrar geldiler. Ya
mam! dediler, zc bir haber var: Size hediye
getiren kervan haydutlar yolda soymular, hepsini
alp gtrmler.
Bunu iiten mam yine, Elhamdlillah! der.
Onlar arr ve derler ki:
Ya mam! Hediye geliyor dedik, Elhamdlillah

60

dedin, hediyeler haydutlarn eline geti dedik, yine

Elhamdlillah dedin. Bunun anlam ne?!.
Buyurdular ki:
Gelip mjdelediiniz zaman kalbimi yokladm.
Baktm ki, iimde bir sevin yok; Haber gelmeden
nce naslsa geldikten sonra da yle. Bunun iin
Elhamdlillah dedim ve Allaha krettim. Sonra
gelip zayi oldu dediniz. O vakit de gnlm
yokladm, hi bir keder duymadm, yine
Elhamdlillah dedim, Rabbime krettim!
Evliyaullah da byle idi; Dnyay gnllerinden
karm, atmlard. Ama ellerinde vard, dnyay
brakmyorlard. Mesela Celaleddin-i Rum Hazretleri
padiah gibi yaard. Fakat, Elimde var, gnlmde
yok. Sras gelince hepsini Allah yolunda feda
ederim! derdi. Filhakika feda ederdi!
Byle olursa btn dnya senin olsun; Senden
kimseye zarar gelmez, hayr gelir. nsanlar byle varlkl
kimselerden daima menfaat grrler. Peygamber
Efendimiz yle buyurmu:
Temiz mal, temiz insan iin ne gzel eydir! (43)
te bunlar haris olmamann, kanaatli olmann, temiz
olmann ve temiz mala sahip olmann ak misalleridir.
Allah, hepimizi temiz mala sahip olan temiz
kullarndan eylesin!

sraf haramdr:
ktisad hayatn dengesini bozan, fert ve toplumun
huzurunu karan sebeplerden biri de israftr. sraf

61

demek arkasn dnmeden, mal durumunu hesap

etmeden fuzul harcamalara, fantazi masraflara, lks
hayata girimek demektir. Baka bir ifade ile; Ylan
servetin lks olarak ahs yollara sarf edilmesidir.
nsan, elbette zarur harcamalar yapacaktr.
lmeyecek kadar yemek, setr-i avret yapacak kadar
giyinmek farzdr. Zarur masraflarn stnde bir de
ihtiyaca ait masraflar vardr; Normal yeme, normal
giyinme gibi. Bu da gzeldir!
Bir de bunun tesinde bir masraf vardr ki, o da leziz
yeme, nefis giyinmeye ait harcamalardr. Bu da, ancak
hali-vakti yerinde olanlara caizdir.
Ancak btn bu masraf dereceleri kiinin kazancyla
llmeli, gelir ve gideri arasnda tam bir denge
kurulmal ve bir ahenk salanmaldr.
Bir de hepsinin tesinde fuzul harcamalar vardr ki,
ite asl israf budur ve haramdr! Asl israf haddinden
fazla yemek, haddinden fazla giyinmektir. Hevahevasat urunda, elence ve sefahat yolunda yaplan
harcamalar da israftr. Cenab- Hakk yle buyurur:
Ey Ademoullar! Her mescid huzurunda
ziynetlenin; Yiyin, iin! Fakat israf etmeyin! nk
Allah israf edenleri sevmez! (Araf, 31)
Kardelerim! Mbarek dinimiz, dnyann
gzelliklerinden elini-eteini ekerek ve hereyden
kendini mahrum ederek keye ekilmi bir hayat
yaanlsn istemez, hatta ho grmez. Tersine bykkk, zengin-fakir, ii-iveren btn insanlarn dnya
hayatnn gzelliklerinden faydalanmalarn ister ve,

62

Allah verdii nimeti kulunun zerinde grmeyi

sever! der. Buna dair Araf Suresi'nin 32. ayetinin
mealini yukarda grmtk.
Bu arada unu da kaydedeyim. Dinimiz gzel
giyinmeyi, temiz ve dzgn giyinmeyi, elbisenin, klkkyafetin dzgn ve gzel olmasn ister ve tavsiye eder.
Peygamberimiz bir hadisinde, Elbisenizi gzel
yaptrnz, atlarnz da gzel yetitiriniz. (Halk
arasna ktnzda) bir ben gibi insanlarn gz
sizde kalsn! buyurur. (44)
Peygamberimiz bir gn salarnn her birisi bir tarafa
dklm, bozuk dzen birisini grr. Bu adamn bu
halini beenmez ve onu iaret ederek yle der:
Acaba u adam, salarn dzeltecek (tarayacak,
yalayacak) bir ey bulamad m? (45)
Yine bir gn Peygamberimiz byklenmenin
fenalndan, bakasna kar bbrlenmenin yeri
olmadndan bahsederken, Kalbinde zerre kadar
kibir olanlar cennete giremezler! diye buyurur.
Bunun zerine bir adam, Aman, insan, elbisesinin
gzel olmasn, ayakkabsnn gzel olmasn
sever. Bu da m kibirlenmektir ey Allahn Resul?
der. Peygamberimiz (s.a.v.), (Hayr!) Allah gzeldir,
gzeli sever. Kibirlenmek demek, bbrlenerek
hakk inkr etmek, insanlar aa grmek
(demek)tir! diye cevap verir. (46)
Bir baka gn Peygamberimiz mescidde bulunduu
bir srada ieriye birisi girer. Bu adamn sa-sakal
birbirine karm, Arap sana dnmt. Efendimiz

63

eliyle bu ahsn bana, sakalna iaret ederek,

Darya k! der. O da darya kar, sa ve sakaln
dzelttikten sonra tekrar ieriye girer. Bunun zerine
Peygamberimiz:
eytan gibi ba bozuk gelmektense byle
gelmek daha iyi deil mi?!. (47)
Mnasebet dmken u noktay da kaydetmek
yerinde olur:
Bir aile mesabesinde olan toplum arasnda zaruri
ihtiyalar iinde kvranan fakir-fukara, dkn ve
yoksullar varken varlkl kiilerin ihtiamli ve debdebeli
hayat yaamalar doru olmaz, insanla yakmaz.
Peygamberimiz (s.a.v.) bir hadisinde yle buyurur:
eytann develeri ve evleri vardr. eytann
devesi: Onu grdm. Biriniz besili devesiyle kar,
baka deveye binmez. Yolda kesilmi kardeini
grse dahi onu devesine bindirmez. eytann
evleri ise, onlar henz grmedim! Ravi der ki:
nsanlarn atlas perdelerle rttkleri kafesli
pencereli evlerden bakasn grmyorum! (48)
Resul-i Ekrem Efendimiz bu hadisinde, cemiyet
ierisinde mhim ilerine gitmek iin binecek bir ey
bulamayanlar varken lzumsuz olarak zerine binilen
deveyi eytann devesidir diye trif ediyor, ona
benzetiyor.
Bugn bunun rneklerini grmek mmkn!
yle ki: Toplum ierisinde mhim ve hayat ilerine
gitmek iin dolmu paras bulamaz insanlar varken,
onlar ezercesine lzumsuz hatta sufl bir takm iler

64

iin gece-gndz lks arabalarda kurulup dolaanlar

vardr. te bu arabalar, eytann devesine benzetilmi
oluyor.
Hadiste, atlas kafes perdelerle rtl eve gelince:
Bu da gzleri kamatran dekor ve israf iinde, sosyetik
hayatn yaand sefahat ve elence yerlerinden ibaret
olsa gerek. Buna gre bu evler de eytann evine
benzetilmektedir.
Kuran- Kerim, sap savuranlarn eytana karde
olduklarn haber verir ve yle der:
phesiz ki, sap savuranlar eytanlarn
kardeleridir. eytan ise Rabbine ok nankrlk
eder! (sra, 27)
Aziz kardelerim! eytana karde olanlar, oyun
masalarnda avu avu paralar havaya atmaktan
korkmazlar, beri tarafta devletin ve milletin eksiini
dnmezler, a ve plaklar dnmezler,
yoksulluktan kvranan hemehrisinin kursana bir
lokma ekmek yetitirmekten ekinirler. stelik onlara
kar mnasebetsiz szler sarf eder, bbrlenir, alm
satarlar. Dnmezler ki, ferdin sefaleti toplumun
ddr. Dnmezler ki, akrabasndaki,
komusundaki, hemehrilerindeki alk, perianlk ve
felaketlerin hepsi insann kendi varlndaki yaralardr.
Dnmezler ki, fukaralarn gzleri nnde ak
lokantalarn ssl masalarnda, ya da debdebeli evlerin
tantanal salonlarndaki yemek sofralarnda bir vakit
iin yaptklar masraf ve israflar bir ka fakir ailenin bir
haftalk yiyecei olur...

65

te Efendimizin, ok toplayanlar alaktrlar! (49)

mealindeki hadis-i erifi bunlar hakkndadr. nk o
kabil davranlar insanla, slamla asla yakmaz!
Zengin fakir arasn aar, aralarnda uurum meydana
getirir, dmanlk meydana getirir ve nihayet
komnistlerin istismarna imkn verir, komnizme yol
aar!
Bunun iin zengin kardelerimiz bu eit israf ve
masraflardan saknp, a ve plaklar dnmeli ve
onlarn ihtiyalarn kendi ihtiyalar gibi kabul ederek
zekt ve sadakalaryla onlar, iinde bulunduklar sknt
ve sefaletten kurtarmaya almaldrlar. te o zaman
zengin fakir arasnda sevgi ve sayg hasl olur, denge
kurulur, dman szamaz ve komnizm giremez!..

veren ve ii birbirinin
kardetirler:
veren ile ii arasnda mnasebet nedir? Bunlar
birbirine kar nasl davranacaklar? Karlkl hak ve
grevleri nelerdir? Nelere riayet edeceklerdir?.. Bu
hususlar mevcut kanunlar tesbit etmitir.
imdi bu sorularn cevaplarn, din sorumluluk
ynnden aratralm ve bilelim. Bilmede fayda, hatta
zaruret vardr. nk beer kanunlarda meyyide
yalnz dnyalktr; Dnyev menfaat veya dnyev
zarardr, dnyev kazan veya dnyev cazadr. Beer
kanunlarda helal-haram fikri yoktur. Bir ahiret
sorumluluu, bir cennet-cehennem meselesi bahis

66

mevzuu deildir. Dinde ise, kanun hkmler ahlak

kaideleriyle mezcolmu, helal-haram fikriyle
yorulmutur; Ahiret hayat, cennet ve cehennem
inanc ile teyid ve takviye edilmitir.
Bir baka ifade ile: Beer kanunlar sadece insann
dnyasna hitab eder, kendisine uyulduu takdirde
dnyada rahat edileceini vaad eder. Din ise, insann
hem dnyasna hem de ahiretine hitab eder. Kendisine
uyulduu takdirde hem dnya hayatn, hem de ahiret
hayatn vaad eder; Cennet ve cehennemden,
mkfaat ve azaptan bahseder!
Ayrca beer kanunlar sadece grebildii sulular
yakalar, gremediklerini yakalayp cezalandramaz.
Ama din, insana der ki: Senin yaptn aykr
hareketler, hakszlklar, -nerede ve ne zaman olursa
olsun, bakalar tarafndan grlsn veya grlmesin,
gizli-kapakl kalamaz. Kyamet gnnde bu yaptklarn
ortaya dklecek ve hesab senden sorulacaktr.
Azabn grecek, cezasn ekeceksin! te bu hikmete
binaendir ki, Peygamberimiz (s.a.v.) yle buyurur:
Her iyiliin ba Allah korkusudur! (50)
te btn bunlar gsteriyor ki, din mevzuat her
mslmann bilmesi ve Allah korkusu havasna girmesi
lazmdr.

ve ii:
Arapada ie amel, iiye de mil denir. iye
ayrca ecir de denir ve ecir kelimesi daha ok kullanlr.
i kime denir?

67

i demek, bir gelir (cret) karlnda emeini kiraya

veren kimse demektir. Baka bir trife gre de ecir,
icare kknden gelmektedir. care ise, menfaat cret
karlnda satmak demektir.
Trk- kanununda da ii yle trif edilir:
Bir hizmet akdine dayanarak herhangi bir ite cret
karl alan kiiye ii denir!
Btn bu ve benzeri trifler hep ayn sonuca varr. O
da, bir bedel karl alan kimse demektir. Bu
ekilde yaplan hizmete de i denir.
yapmak, ii olmak, cret almak slama gre
caiz midir?
Evet, btn bunlar caizdir, hatta lazmdr, sevaba da
vesile olur. Bunlara ait ayet ve hadislerin says da
oktur!
cret almak caizdir. Kehf Suresi'nin 77. ayeti u
mealdedir: ... steseydin bu (sanatkrlna, bu
iine) bir cret alrdn!
Musa Peygamber ile Hzr (a.s.) arkada olup
seyahata karlar. Bir kye urarlar. Kyllere misafir
olmak isterlerse de kyller bunlar misafir etmezler.
stelik ekmek de vermezler. Kyden ayrlrlarken,
kyn k yerinde yklmaya yz tutmu bir duvar
Hzr (a.s.) tmir eder ve dzeltir. te o zaman Musa
Peygamber Hzra, Bu hizmetine karlk keke
para isteseydin! diyor.
Bu ayet-i celile metniyle, bu iki arkada arasndaki
konumay ifade etmesi yannda iaretiyle de:
a) Bina inas iin cret almann caiz olduuna;

68

b) cretin ie balamadan tesbiti gerektiine;

c) verenin emir veya izni olmadan yapt bir iten
dolay iinin bir cret istemee hakk olmadna
delalet etmektedir;
Devlet memurlar da slama gre devletin
iileridir!
Hayrl birer ii olabilmeleri iin kendilerinde bilhassa
u iki vasfn bulunmas arttr:
a) Gl, kuvvetli olacaklar. Yani zerlerine aldklar
ii hakkyla yapabilecek g ve kabiliyete, bilgi ve
tecrbeye sahip olacaklardr;
b) Doru ve drst olacaklardr. Kendilerine her halde
inanlacak ve gvenilecektir.
Kuran- Kerimde Kasas Suresi'nin 26. ayeti u
mealdedir:
Onlardan (uayb Peygamberin kzlarndan) biri,
Babacm! Bu adam ii tut. Zira (bugne kadar)
altrdn iilerin en hayrls, gls ve
gvenilebilir olandr! dedi. (Kasas, 26)
Gerek ii ve gerekse devlet memuru, kendilerine
emanet edilen vazifeleri tam ve mkemmel bir ekilde
ve zamannda yapar, yerine getirirlerse, alacaklar para
tertemiz ve helal olaca gibi, iverenlerin de takdirini
kazanrlar. Bunun yannda daha mhimi, sadaka
vermicesine sevap ve manev mkfata mazhar
olurlar!
Resul-i Ekrem Efendimiz yle buyurur:
Kendisine verilen vazifeyi tam bir sadakat ve
gnl holuu ile yapan emin (kendisine gvenilir)

69

bir kasadar iki sadaka verenden birisidir! (51)

inin creti tesbit edilmelidir. ayet cret tesbit
edilmeden i yaplm ise, ecr-i misil (rf ve adete gre
verilmesi) lazm gelir.
Konuulan meru artlar ne ise, her iki tarafn da bu
artlara harfiyyen uymalar lazmdr. Bir hadis mealen
yledir:
Mslmanlar artlarna riayet ederler! (52)
Bir mslmann, mslman olmayanlarn iinde
almas genellikle caizdir!
slama gre iki eit ii vardr: Bunlardan biri zel
ii, dieri de genel iidir. Birinciye Ecir-i has ikinciye
de Ecir-i mterek denir. Yalnz iverene alrsa
birinci eit iidir. verenin fabrikasnda, tarlasnda
veya dkkannda alan iiler gibi. Herkese alan
iiler de ikinci eit iilerdir; Terzi, marangoz, demirci,
gibi.
Birinci eit ii, iyerine gelmesi ve ie hazr
olmasyla crete hak kazanr. Yoksa ii bilfiil yapmasyla
deil. Ancak iyerinde i varken almaktan imtina
eder ve almazsa crete hak kazanamaz. (Mecelle,
Madde 425)
kinci eit iinin crete hak kazanabilmesi iin bilfiil
ii yapmas lazmdr. (Mecelle, Madde 424)
i ve iverene ait dier meseleler, btn tafsilatyla
fkh kitaplarnda yazldr. Biz bu konuda bu kadarla
yetineceiz.
urasn bilmekte de zaruret vardr:
Mbarek dinimiz, bilhassa gnlk ilere ait konularda,

70

ana hatlarn gstermi, mhim prensipleri koymu,

nirengi noktalarn iaret etmi, teferruat ve tafsilatn
insan kafasna, rf ve adete brakmtr.
a) iler:
i kardelerim! Siz iverenlerin, iverenler de sizin
kardelerinizdir. Birbirinize kar kardee
davranacaksnz. Sizin onlar zerinde, onlarn da sizin
zerinizde haklar vardr. Ne iverenler sizlerin hakkna,
ne de sizler iverenlerin hakkna tecavz edemezsiniz.
Taraflarca kabul edilen artlara harfi harfine riayet
edeceksiniz!..
Her eyden nce dil ve salam bir anlama
yapacaksnz. in mahiyetini, miktarn, mddetini,
alma saatlerini, cret ve miktarn kesin ve net olarak
konuup karara balayacaksnz. leride ihtilaf ve nizaa
sebep olabilecek en ufak kapal bir taraf kalmayacaktr.
Hatta anlamaya dair bir de protokol yazp taraflarca
buna imza konmaldr.
i kardelerim! zerinde titizlikle durmanz
gereken meselelerin balcalar unlardr:
a) e ehil olmalsnz:
i, ii kabul etmeden nce, Ben bu ii yapabilir
miyim? Buna ehil miyim? Bilgim ve gcm buna kfi
midir? diye dnecek, kendini yoklayacak, ehil ise
kabul edecek, deilse yanamayacaktr, hakkndan
gelemeyecei iin altna girmiyecektir.
Baz iler vardr ki, beden gcne dayanr, baz iler
de ilim gcne dayanr; Baz iler de vardr ki, onlar
da hem beden gcne, hem de ilim gcne dayanr.

71

Yarm molla dinden, yarm hekim candan eder!

gereince, beden veya ilim gc yetersiz olduu
takdirde ii zerine alrsa i ve i sahibine zarar vermi,
kendisi de vebale girmi olur.
Kardelerim! Emaneti ehline vermek, vazifeyi
erbabna teslim etmek Allahn emridir. Peygamber
Efendimiz (s.a.v.) de bir hadis-i eriflerinde yle
buyurur:
ler ehliyetsiz ellere teslim edilirse kyameti
gzle! (53)
Bu hadis-i erif kyametin bir almetini gsterirken,
unu da ifade etmektedir: Bir memlekette, bir
messesede veya bir iyerinde iler, vazifeler ehil
olmayan kimselerin eline teslim edilirse, o memleketin,
o messesenin veya o iyerinin dzeni bozulur,
kyameti kopar.
b) cretiniz tayin edilmelidir:
cretiniz mutlaka tayin edilmeli ve belli olmaldr.
Pazarlk yapmadan, cret zerinde anlamaya
varmadan ie girmemelisiniz. Resul-i Ekrem Efendimiz
cretini konuup kesmeden ii altrmay yasak
etmitir. (Ahmed b. Hanbel)
cret, ie ve alma mddetine gre deiir. cretin
ls ne olmaldr? veren iiye hangi lde cret
verecek?
Bu pazarla ve taraflarn rzalarna bal olmakla
beraber, bir iinin gnl, iyerindeki gnlk
kazancnn -btn masraf ktktan sonra- yarsndan
aa olmamaldr. Bu da iinin, kendisinin, oluk ve

72

ocuunun yemesini, giymesini ve shh meskene

sahip olmasn mmkn klacaktr. iye bunu
salamyan cret, slama da aykrdr ve zulmdr!
inin creti gnlk kazancnn yarsndan aa
olmamaldr dedik. Neden? nk, iinin gc
iverenin sermayesine eittir de ondan, yani emek
sermayeye denktir!
Dinimiz; i cretinin miktar hakknda net ve kesin
bir hkm koymamtr, bir nevi serbest brakmtr,
rf ve dete brakmtr. Uygun olan da budur! Ancak
dinimiz bu hususta yol gstermeyi ihmal etmemi zmnen de olsa- bir fikir beyan etmi, bir l vermitir.
Bir hadis mealen yledir:
Ne zengine, ne de (sapasalam) gc kuvveti
yerinde olana dilenmek (sadaka istemek) helal
olmaz!.. (54)
Bu hadis-i erif ak ve kesin manasyla zengin ile
alma gcne sahip olan kimsenin sadaka
istemelerine izin vermemekte, Helal olmaz!
demektedir. Zmn manasyla da zengin ile alma
gcne sahip olan eit sayyor, ayn muameleye bal
klyor. Birinin zenginlii varsa, dierinin de gckuvveti vardr. Birinin sermayesi varsa, dierinin de
bu sermayeyi deerlendirecek, nemalandracak
(altracak) emei vardr, enerjisi vardr. Ve bunlar,
yani sermaye ile emek aslnda ayn deer ve kymete
sahiptir ve birbirlerine denktir. Terazinin bir kefesine
birini, dier kefesine de birini koyacak olursanz terazi
dengede kalr. Bu itibarladr ki, sermaye olmadan emek

73

bir ie yaramayaca gibi, emek olmadan da sermaye

bir kazan salamaz. Biri dierini tamamlar ve biri
dierine muhtatr!
O halde kr getirmede, kazan salamada msavi
grlmeli, eit muameleye tbi tutulmaldr ve
dolaysyla iinin creti, iyerindeki gnlk kazancn
(kendi emei ile meydana gelen kazancn) yarsndan
aa olmamaldr. Bu neye benzer? Ticaret hayatnda
irket olmaya benzer. Para birinden, emek birinden
olmak zere, Ahmed ile Mehmed anlam; Ahmed
sermaye verecek, Mehmed de bu sermayeyi ticar bir
ite altracaktr, kr ortadan blecekler. Sene
sonunda ne kazanlm? Mesela 500 lira kazanlmtr.
Bunun yars Ahmede, yars da Mehmededir.
Evet, bu eit ortak olmalarda krn paylalmas,
taraflar arasndaki anlamaya baldr. Yars, te biri
veya drtte biri taraflardan birine, geriye kalan da birine
olacaktr eklinde bir anlama da yapabilirler. Bu da
caizdir. Ancak normal ve tam dilane olan aslnda
birbirine denk olan sermaye ile emein kr ortadan
paylamalardr, yars sermayeye, yars da emee
olmaldr.
yerinde ii ile iveren de byledir. Biri iyerini
am, sermaye koymutur. Dieri de bu iyerini
deerlendirmitir. veren, elde edilen saf krdan iiye
ne kadarn verecektir? Bu, taraflarn anlamasna
baldr. Ancak anlamann gzeli de, iinin o
iyerindeki gnlk kazancnn (iyerindeki dier
masraflar ktktan sonra) yarsndan aa

74

dmemesidir. Yukarda mealini verdiim hadis-i erif

bunu ifade etmektedir!
inin alaca bu crette kendisine normal yaama
artlarn hazrlamaldr. Bir hadis-i erifte
Peygamberimiz yle buyurmaktadr:
Bir kimse bizim iimizde almak zere tayin
edilirse, evi yoksa ev edinsin, kars yoksa
evlensin, binei yoksa binek edinsin! (55)
i, cretini ie balamadan nce de alabilir, sonra
da alabilir. Fakat ii bitirdikten sonra almas daha
uygundur. Bir hadis-i erifte, i bitirdikten sonra
iinin creti denir! (56) buyurulmaktadr (Ahmed
b. Hanbel). Baka bir hadiste de bu husus yle
anlatlr: inin cretini teri kurumadan veriniz!
(57)
c) Salnz korunmaldr:
i kardelerim! zerinizdeki emanetlerden biri de
salnzdr, hayat ve shhatinizdir; Bunlar korumaya
mecbursunuz! Kendi elinizle kendinizi tehlikeye
atamazsnz. Bedenleriniz sizin sermayelerinizdir.
Shhatinize zarar verecek derecede havasz yerlerde
ve ar ilerde alamazsnz. yerinizin havas temiz
olmaldr. Kuvvetinizin kfi gelmedii ar ilerde
alamazsnz, shhatnzn tahamml edemeyecei
fazla mesai de yapamazsnz. Uykunuzdan ksamaz,
boaznzdan kesemezsiniz.
Peygamber Efendimiz (s.a.v.) yle buyurur:
(Ey mslman!) Senin zerinde bedeninin hakk
vardr, gznn hakk vardr. (Bunlarn haklarn

75

vermelisin!) (58)
O halde ey ii kardelerim! Gerek hayatnz,
gerekse btn uzuvlarnz size birer emanet olarak
verilmitir. Bedenlerinizin muhta olduu gday
vermez, ar ilerin altna girer, vcudunuzu
dinlerdirmez, salnz korumazsanz emanete
hiyanet etmi, vebale girmi olursunuz; Ayn zamanda
ailenize, milletinize yk olmu olursunuz!
d) ve i letleri birer emanettir:
Muhterem ii kardelerim! Sizler iin cinsini,
miktarn, alma saatlerini ve yerini, alacanz
cretleri iverenle grtnz ve anlatnz, emaneti
yklendiniz, sorumluluun altna girdiniz artk; ten
kamak, kaytarmak, vakit ldrmek, hile yollarna
bavurmak olmaz, ii angarya kabul edip batan
savmak olamaz. e gereken ciddiyet ve nemi
vermemek olamaz; yerindeki makineyi, let ve
edavat normal altrmamak, dikkatsizlik ederek fazla
ypranmasna, krlmasna sebebiyet vermek olamaz.
Btn bunlar; senin iin caiz olmaz; Haram olur,
emanete hiyanet olur, gnah olur, kyamet gnnde
hesab sorulur! Aldnz parann da bereketi olmaz!
Peygamberimiz (s.a.v) yle buyurur:
Nefsim yed-i kudretinde bulunan Allaha yemin
ederim ki, meru (caiz) olan bir ite bir adam
altrdmz vakit, bu adam o iten faydalanrsa
(yani alar rpar, hile ve desise yapar, gereken
nem ve ciddiyeti vermezse...), kyamet gnnde
bu yaptklar, muhakkak onun boynuna yklenmi

76

olduu halde gelir! (59)

imizde altrdmz bir kimse, bir ineyi dahi
saklarsa (alarsa) bu saklad eyi kyamet
gnnde boynuna asl olarak getirecek! (60)
O halde kardelerim! verenin iini kendi iinizmi
gibi, let ve edevatn kendinizinmi gibi kabul edip
ona gre alacaksnz ve koruyacaksnz. e gereken
nemi ve emei verip, gzel ve dzgn bir ekilde
yapacaksnz. stenilen evsaf ve kalitede meydana
getirecek ve vaktinde bitireceksiniz. Sz verdiniz,
taahht eddiniz, ahde vefa edip sznz mutlaka
yerine getireceksiniz. Caymak olmaz, dneklik olmaz;
Bunlar mslmana asla yakmaz.
Baknz Cenab- Hak, Kuran- Kerimde ne buyuruyor:
Ey iman edenler! Allah ve Resulne hiyanet
etmeyin, emanetlere de hiyanet etmeyin! Halbuki
(hiyanetin nasl kt ve irkin bir ey olduunu)
biliyorsunuz. (Enfal, 27)
Resul-i Ekrem Efendimiz de buyururlar ki:
Allah muhakkak kulunun bir ii yapt zaman
gzel, dzgn ve salam yapmasn sever! (61)
Allahn deimez kanunudur; Bir kimse dnyaya
alr ve yapaca ii gzel ve salam yaparsa kazanr,
emei boa kmaz! Nitekim Nahil Suresi'nin 30. ayeti
u mealdedir.
Bu dnyada gzel i yapanlara gzel bir mkfat
var ve elbette ahiret yurdu daha hayrldr!
Herkesin (deer ve) derecesi ameline (iindeki
emeine) gredir. Herkese emeinin karl

77

tamamen denecektir. Hi birisi hakszla

uramaz! (Ahkf, 19)
Herkesin (deer ve) derecesi i ve emeine
gredir. (Ey insan! uras muhakkak ki,) senin
Rabbin onlarn ilerinden gafil deildir. (zerlerine
aldklar ileri; yi veya kt, salam veya rk
yaptklarn bilir. Mkaft veya cezasn ona gre
verecektir!) (Enam, 134)
(Gzel, dzgn, salam ve) uygun i yapan
imanl erkek ve kadnlar (var ya), ite onlar cennete
girecekler ve bir ekirdein arkasndaki ukurcuk
kadar bile hakszla uramayacaklardr! (Nisa,
124)
Saygdeer ii kardelerim! Demek oluyor ki,
zerinize alm olduunuz bir ii gzel, dzgn ve
salam bir ekilde yaparsanz hem emanete riayet
etmi olursunuz, aldnz para helal olur, hem de Allah sevgisini kazanm olursunuz. tibar ve itimadnz
artar; Gvenilir birer insan olursunuz. Herkes size
gvenir, sizi arar, bulur ve size i verir. Dnya ve
ahirette rahat eder, mutlu birer insan olursunuz!

b) verenler:
a) ilerinizi hakir grmeyiniz:
veren kardelerim! Sizler de mesulsunuz, nice
sorumluluklar tamaktasnz. ileriniz sizin
kardelerinizdir. Onlar dvemez, onlara svemezsiniz;
Onlar hakir gremez, haklarna tecavz edemezsiniz!
Onlara kar bbrlenip, alm satamazsnz! Onlar
78

hor grp alaya alamazsnz! Btn bunlara hak ve

selahiyetiniz yoktur! Bunlar kardelik hukukuna
smayan eylerdir. Onlar da Allahn kulu ve
Peygamberin mmetidirler!
Esas mesele ve temel haklarda birbirinize eitsiniz;
Hrriyet ve erefte aranzda fark yoktur! Onlar sizin
kleleriniz deillerdir, makine ve letleriniz de
deillerdir. Nihayet onlar da insan ve hrdrler! Alaka
grmek, takdir grmek isterler; ahsiyetlerinin
korunmasn, emeklerine deer verilmesini arzu
ederler. Aradaki fark nihayet iiler beden gcyle,
sizler de para ve sermaye gcyle irket olmu,
anlama yapm bulunmaktasnz. Toplu halde
yaamann buna ihtiyac vardr. iler size ne kadar
muhta iseler, sizler de en azndan bir o kadar onlara
muhtasnz!..
Binaenaleyh onlar karde biliniz, kardee muamele
ediniz, haysiyetlerini rencide ve haklarn zayi
etmeyiniz! Aksi halde hareket edenlerden Allah (c.c.)
davac olur. Resul-i Ekrem Efendimiz (s.a.v.) yle
buyurur:
Allah buyurur ki, ben kyamet gnnde kiinin
hasmym: Allaha verdii szde durmayp cayann,
hr bir insan satp hakkn yiyenin, altrd
iinin hakkn vermeyenin! (62)
Bu hadis-i erifte su bir arada zikredilmektedir
ve hepsi de ayn cezaya balanyor. Buna sebep
suun da mahiyetinin bir oluudur. Hakka tecavz, yani
de hakka tecavzdr. yle ki: Birincisi Allaha

79

sz vermitir. Artk bu sz yerine getirilmesini istemek

Allahn hakkdr. kincisi hr insann insaniyet ve
hrriyetini ineyip, insan hakkna tecavz etmitir.
ncs de altrd iinin aln teriyle kazand
hakkna tecavz etmitir.
b) i cretlerini tam ve zamannda vermelisiniz:
veren kardelerim! ilerinizin cretini tam olarak
ve zamannda vereceksiniz. Eksik vermek veya
geciktirmek hakka tecavz olur. ilerin creti aln
terlerinin semeresi, nasrl ellerinin emeidir. inin
vaktinde ve tam olarak cretini almas, aln terinin
silinmesine ve yorgunluunun giderilmesine sebep
olacaktr. Onun da kendisine gre hesab vardr, kitab
vardr. Borlarn deyecek, masrafn yapacaktr. Fakat
vaktinde ve tam olarak iinin cretini vermezseniz
huzurunu bozmu, hesabn alt-st etmi, kendisini
mkil duruma sokmu olursunuz. Bu da sizin iin
vebal olur, kyamet gnnde Allah sizden davac olur.
Peygamber Efendimiz (s.a.v.) yle buyurmutur:
inin cretini daha teri kurumadan veriniz!
(63)
c) ilerinizin saln korumalsnz:
Muhterem kardelerim! ilerinizin saln da
korumalsnz. altrmakta olduunuz bu insanlara
glerinin yetemeyecei veya ar gelecei, azim ve
enerjilerini abuk kaybedeceklerini ilerde ve ekilde
veyahut shh olmayan yerlerde altrmanz doru
olmaz; abuk ypranrlar, alma glerini erkenden
kaybederler veya shhatleri bozulup hasta derler.

80

Bu yzden hem kendileri hem siz, hem de cemiyet

zarar grr. Cenab- Hakk bile gc yetmedii bir eyi
kuluna teklif etmiyor ve yle haber veriyor:
Allah hi bir ahsa gcnn stnde bir teklif
yapmaz!.. (Bakara, 286)
ileriniz sizin kardelerinizdir! Hizmetleri byk,
emekleri muhteremdir! Onlar hor grmeyin, onlara
nem verin, alaka gsterin! Haysiyet ve ereflerine,
namus ve izzet-i nefislerine dokunacak sz, fiil ve
hareketlerde asla bulunmayn! Onlara ar iler teklif
etmeyin! Temiz ve shh yerlerde altrn, cretlerini
tam ve zamannda verin! Byle yapmanz dinimizin
de emridir! Aksi halde hesabn veremez, azabn
ekemezsiniz!
Muhterem kardelerim! Mbarek dinimiz hem
dnya dinidir, hem ahiret dinidir; Her ikisine de deer
vermi, aralarnda ok sk irtibat kurmu, birinin terk
edilmesine, ihmal edilmesine rza gstermemi, hatta
zararl ve tehlikeli grmtr. nsann insanca
yaamasn hedef tutmu, haysiyet ve erefinin,
hrriyet ve refahnn, huzur ve sknunun, hak ve
hukukunun korunmasyla ilgili meyyideler getirmi,
hkmler koymutur.
Bu hkmleri ve bu meyyideleri koyarken ifrat ve
tefrite (arlklara) varmam, insan hayatna, insan
tabiatna, insan mantna ve nihayet insan idealine
tpa tp uyan orta ve mutedil bir yol tutmutur. Hak
tevziinde, vazife taksiminde adalete son derece riayet
etmi, zengin-fakir, ii-patron, erkek-kadn arasnda

81

dengeyi salamtr. Madde ve manadan, ruh ve

bedenden yalnz bir taraf nazar- itibara almam, her
iki tarafn hukukuna da riayet etmitir. Yalnz dnyay
ve dnya saadetini vaad etmekle kalmam, ayn
zamanda ahireti ve ahiret saadetini de vaad etmitir.
yle ki insan, slamn gsterdii yoldan yrrse hem
dnyay, hem de ahireti kazanr!
Aziz kardelerim! slam, slamn hayat grn
anlamak iin slam dinini bir btn olarak incelemek
lazmdr. slam dini meselelerini aklarken yaratlan
ile yaratan, kinatla insan, insanla nefsi, fertle devlet,
insan topluluklar ve nesiller arasndaki mnasebet ve
alakalar ele alarak hepsinin hukukuna riayet ederek
vaz etmitir, hi birini ihmal etmemitir. Bir fabrikadaki
arklarn, paralarn arasndaki ahenk gibi bir ahenk,
ibirlii gibi bir dzen kurmutur. Her insann aslnda
hakk ne ise ve buna kar vazifesi ne ise ona o derece
hak tanm ve o nisbette vazife vermitir,
sorumluluunu da ona gre ayarlamtr!
Kardelerim! Btn bunlar ayn zamanda itikad
meselelerdir, imanla ilgilidir. Mbarek dinimizi bu
ynleriyle de bilmemiz, inanmamz ve kabul etmemiz
lazmdr. Ve ayn zamanda dinimizin ycelii, gzellii,
ilim hikmet ve adalet dini olduu, refah ve tekaml
dini olduu bilhassa bu ynleriyle anlalacaktr!
Yce Mevlmz cmlemizi slamiyeti btn
gerekleriyle bilen ve bu uura varan kimselerden
eylesin!

82

Bu arada unu da kaydedelim:

Bugn bilhassa manadan, maneviyattan yoksun
olanlar, madd kazan peinde komaktadrlar. Bunlara
gre para her eyin stnde gelmektedir. Para her
kapy aar! fikri hkim olmaktadr. Bunun iin kazan
konusunda, kazancn dalmnda birbirini tutmaz fikir
ve hkmler, gr ve doktrinler ortaya atlmakta,
ekimeler alabildiine hkm srmektedir.
slamn bu babdaki grn de bilmek, elbette ki,
her mslman iin bir vecibedir!
Komnist rejimde kazan, tamamen emee aittir.
Sermayeye kazantan bir ey yoktur. Sermaye ancak
masrafn alr. te o kadar!
Kapitalizmde kazan, tersine tamamen
sermayenindir. Emein kazantan bir pay yoktur.
Emek karnn doyurdu mu bu kadar kfi!
Aada da grlecei zere, bunlar ar ulardr ve
adaletsizliin, dengesizliin ta kendileridir!
Bu iki ar u arasnda durmadan yer deitiren
(sosyalizm ve liberalizm gibi) sistemler ise kazan,
sermaye ile emein toplamna eittir. Bilhassa
Avrupada uygulanan bu sistemlerde sermaye
emeksiz, emek de sermayesiz kazan salayabilir.
Demek oluyor ki, bu rejimlerde kazanca hak kazanan
iki unsurdan biri dierinden ayrlabiliyor; Biri sfr olsa
dahi dieri kazan salyor.
slamn bu husustaki grne gelince: Kazan
taraflardan birine deil, her ikisinedir; Biri dierine
tercih edilmez! Normali, ii ile iverenin de eit pay

83

almasdr. nk kazan, sermaye ile emein

arpmna eittir; Ne emeksiz sermaye, ne de
sermayesiz emek bir ie yaramyor, bir kazan
salamyor. Biri sfr olduu zaman, dieri de sfr
oluyor; nk sfrn herhangi bir deer ile arpm yine
sfrdr.

ktisad sistemler:
Muhterem ii ve iveren kardelerim!
ve ii hukukunda, mal ve mlk hukukunda birok
sistemler, dzenler vardr. Bunlardan sadece ikisi
zerinde duracam: Bunlar kapitalizm ile
komnizmdir. Bu iki iktisad dzen birbirine terstir ve
ar ulardr; Biri ok ileri gitmi, dieri de ok geri
kalmtr!

Kapitalizm:
Kapitalist dzen, ferde mlkiyet hakk tanm ise de
meydan sermaye sahiplerine brakm ve onlara
snrsz ve kaytsz kazanma ve harcama selahiyeti
vermitir.
Asl kapitalist dzende parola, Brakn kazansn!
eklinde olup kazanmada hibir kayt tanmaz. Ferd
mlkiyetin mutlak manada serbestisine, kazan elde
edilebilen her yerden ve her ekilde alp kazanma
hrriyetine dayanr.
Kapitalist dzenin faydalar u ekilde sralanabilir:
1- Kapitalist dzen; nsanlk genel haklarndaki
hrriyetleri fertlere tanr ve kabul eder; Fikir hrriyeti,

84

sz hrriyeti, mesken hrriyeti, mlkiyet hrriyeti,

evlenme ve aileye sahip olma hrriyeti gibi... Bunlar
kapitalist dzende vardr!
2- Kapitalist dzende fertlerin alma ve kazanmalar
iin gelir kaynaklar arkasna kadar aktr. nsana
alma ak, kazanma evki verir. Kapitalistler her
geen gn almalarnn semerelerini grerek daha
ileri hamleler yaparlar ve mterilerine beendirmek
iini daha stn kalitede mal imal ederler!
Fakat kapitalist dzenin bu faydalar yannda ok
byk zararlar ve mahzurlar da vardr. yle ki:
1- Asl kapitalist dzende; Para ve maln, altn ve
gmn, her eyin banda geldii, hatta her eyin
yerini tuttuu fikri hkimdir. Deer ls paradr. Bu
fikre sapan insan, artk ister istemez ahlak ve fazilet
duygusundan, hatta edep ve haya perdesinden
uzaklar, Para, para! der durur. Her trl kazan
yollarna bavurarak, mana ve faziletten, insaf ve
adaletten uzak, madd bir hayat ierisinde rpnacaktr!
Faiz, rvet, karaborsaclk, yalan, hile ve desise bu
sistemde mbah ve meru bir kazan yolu saylacak,
servetin pek az kiilerin elinde toplanmasna yol
aacak; i, fakir ve kk sermayeli insanlarn
ezilmelerine, smrlmelerine ve nihayet sefil bir hayat
yaamalarna sebep olacaktr. Btn bunlar ise
cemiyet iin felakettir!
2- Kapitalistler her trl kazanc meru saydklarndan
mal, mlk, para ynlarn ele geirmi olacaklar; Ahlak
llerden ve manev basklardan uzak bulunduklar

85

iin de sevk ve elenceye, alabildiine lks ve israfa

dalacaklardr.
Bunlarn bu hali, emeinin karln alamayan, srtna
gmlek, karn tokluu ekmek bulamayan ii ve fakir
snfnn kalbini rencide edecek, kin ve husumet ateini
alevlendirecektir. Ve bu iki snf arasnda hrmet ve
merhametten, sevgi ve saygdan eser kalmayacaktr.
Bu hal devam ettii mddete toplum arasnda
huzursuzluk alp yryecek, ayaklanmalar, ihtilaller
birbirini takip edecektir!
te btn bu halleriyle kapitalist dzen insan
yaratlna, insan tabiatna, insan yaayna uygun
deildir. ctima kaidelere de uygun deildir; Yapc ve
birletirici deil, bozucu ve blcdr! Maddeci olup,
manadan uzaktr! nsan ve ideal deildir! Bu
sebepledir ki, bu dzen artk iflasa mahkm olmutur!

Komnizm ve komnist rejim:

Komnizm, kapitalizmin aksine ferde mlkiyet hakk
tanmaz. Hi kimse mal sahibi, servet veya para sahibi
olamaz! Bu rejimde Bu benimdir, u senindir! diye
bir ey yoktur. Tek bana hibir insan bir hakka sahip
deildir, bir hakka mlik deildir. Arzu ettii ekilde bir
mal kullanamaz! Mal, mlk, retim vastalar fertler
arasnda mterektir, dolaysyla cemiyetindir.
Askerlikte olduu gibi vatanda devlet namna alr,
devlet namna kazanr! Buna karlk devlet de
vatandan gnlk ihtiyacn karlar. te o kadar!..
Komnist rejim iktisad alanda u prensibi ileri srer:

86

nsan gc yettii kadar alacak, ihtiyac kadar sarf

edecektir!
Bu sistemin baz faydal taraflar olduu ileri srlrse
de bunlar krntlar halindedir, kayda deer deildir,
sathi ve aldatcdr. Mahzur ve zararlar ise ok byk
ve ok mthitir; insanlk iin ykc bir afet ve ldrc
bir darbedir!
Komnizmi kabul etmek neye benzer biliyor
musunuz? Pireye fkelenip yorgan yakmaya benzer.
Yorgan yakmada fayda var m? Var ya; Pire de yand,
ondan kurtulduk. Ama bu, sizi en azndan yz liralk
zarara soktu, deil mi? Bu akl kr mdr? Hayr! nk
pireyi, yorgan yakmadan baka bir yolla da ldrmek
mmknd: DDTlersin veya kaynar suya sokarsn
yorgan, pire de lr gider. te komnizmi kabul etmek
de pire iin yorgan yakmaya benzer; Krpntlar halinde,
nemsiz faydalar elde etmek pahasna insanln
kaybetmek demektir. Bu hususu biraz daha
aklayalm:
Komnizmin ileri srlen faydalar:
1- Komnist rejim herkese alma ve harcama
sahalarnda eit haklar vereceini, aradaki mal-mlk
farkn kaldracan vaad eder. Buna imkn var m ve
bu bir adalet midir?
Hayr! Byle bir eitlie ne imkn vardr, ne de bu bir
adalettir! nk insan yukarda da grdmz gibi,
baz temel hak ve nimetlerde eit iseler de doutan
gelen ve yaratla bal bulunan dier baz vasf ve
karakterlerde farkldrlar. Mesela: Btn insanlar ayn

87

derecede zekya sahip deillerdir, herkes ayn

seviyede beden gcne, kol kuvvetine sahip deildir;
Birine kolay gelen i dierine zor gelebilir. te bu ve
bu gibi konularda btn insanlarn eit olduunu hangi
akl iddia edebilir?!.
2- nsanlar arasnda bu derece ak ve zarur farklar
ortada durup dururken, btn insanlar ayn
muameleye tbi tutmak, kazan salamada ve
harcamada ayn llere balamak adalet midir?
Deildir!
O halde komnizm hayranlar, almada eitlii nasl
salayacaktr? Buna imkn var m? almalar eit
olmayan kimselere eit haklar verirlerse ne olur?
Adalet olur mu? Fazla alan, iyi i yapanlarla byle
olmayanlar bir tutmu olmazlar m? Bu birincilere
zulm, ikincilere iltimas olmaz m? Komnist lkelerde
deil erkeklerin, kadnlarn bile ar ilerde, ta
ocaklarnda zorla altrld bir vakadr.
Adaleti temin iin yaplacak tek bir ey vardr: O da
tabiatn, insan yaratln deitirip, her insann eit
zekya ve kabiliyete, eit beden yaps ve kol
kuvvetine, eit alkanlk ve beceriye sahip olmasn
salayabilmektir; Madd-manev her ynyle eit olma
haline getirebilirler, o zaman iddialar doru olur, o
zaman Her insan her ynyle eittir, dolaysyla her
ynden eit haklara sahiptir!.. diyebilirler.
Ama bunu yapabilirler mi? Buna gleri yeter mi?
Yapmalarna imkn ve ihtimal var m? Hayr!
Yapamazlar, insan tabiatn, insan yaratln

88

deitiremezler, onu her ynyle eit yapamazlar. O

halde tezleri doru bir tez, isabetli bir gr deildir!
Ve nihayet bu bir adalet deildir! Zekl ve zeksz,
kuvvetli ile zayf, alkanla tembeli eit tutmak,
adaletin deil adaletsizliin, haklln deil hakszln
ta kendisidir!
Adalet kelimesini yanl anlamamak lazm. Adalet
demek, toplumun her ferdini yine toplum ierisinde
layk olduu mevkiye yerletirmektir! nsan olma
bakmndan, hrriyet ve mlkiyet hakkna sahip olma
bakmndan, haysiyet ve erefe sahip olma bakmndan
ve nihayet Allah ve hkim huzurunda ayn muameleye
tabi olma bakmndan, rk ve renkleri, dil ve meslekleri
ne olursa olsun eit ileme tbi tutulmalar adalettir.
Yoksa adalet, her insann malca, servete, paraca eit
olmas deildir; Buna imkn yoktur! Bu ilah bir
hikmettir; lah nizam bunu gerektirmektedir!
Bu itibarla:
Bir cemiyet ierisinde zenginlerin de, zengin
olmayanlarn da bulunmas zaruridir.
ster istemez cemiyet fertleri birok tabakalara ayrlr:
Bir ksm kuvvet yoluyla yaplacak ileri, bir ksm ilim
ve fenne dayanan ileri yapacak, dier bir ksm da
eitim ve retim ilerini yrtecektir. Herkes kendi
zek ve kabiliyetine gre alacak, toplumuna hizmet
edecektir.
Allahn hkm ve takdiri byledir. Bunu kimse
deitiremez! Nitekim Cenab- Hakk, Kuran- Kerimde
yle buyurur:

89

Rabbinin rahmetini onlar m taksim edip

paylaacak? Oysa, dnya hayatnda onlarn
geimliklerini aralarnda biz taksim ettik.
Birbirlerine i grdrmeleri iin (mal ve servete)
kimini kimine derece derece stn kldk. Fakat
senin Rabbin rahmeti onlarn biriktirdiinden
hayrldr! (Zuhruf, 32)
Muhterem okuyucularm! Bu ayet-i celileyi ilm bir
ekilde incelersek grrz ki, ayetin ba taraf iktisad
politikasna temas ediyor ve iktisadn kendi haline
serbest braklmasnn gerektiine iaret ediyor. Buna
gre, herkes kendi iktisad ve kabiliyetine, istek ve
arzusuna uygun bir kazan yolu seip hr iradesiyle
alacak ve kazanacaktr. Bu arada kimsenin
mdahalesiyle karlamayacaktr. Ayetin son ksm da
sosyal adalet ve umum dayanma ile ilgilidir. Genel
dayanmaya ve sosyal yardmlamaya nem
vermenin, doymak bilmez, muhteris ve cimri birka
zenginin sivrilmesine, tercih edilmesinin gerektiini
ifade etmektedir.
Bu itibarla ayet-i kerime serbeste para kazanp
zengin olmay hedef alan iktisat politikas ile insan ve
insanlar arasndaki dayanma ve yardmlamay gaye
kabul eden sosyal-politika arasnda telif-i beyn
yapmakta ve orta bir yol tutmaktadr. Terazinin bir
kefesine birini, dierine de birini koyarak bir denge
kurmaktadr. Ve binnetice iktisad hayatta insan
ruhuna, insan tabiatna tpa tp uyan dil ve dengeli bir
iktisat sistemi kabul etmekte, ar ulardan ibaret olan

90

kapitalizm ve komnizm gibi iktisad sistemlerini

reddetmektedir!
3- Komnistler, Kapitalistlerin, sermayedarlarn
iileri, fakirleri ezmelerine, smrmelerine mani
olacaz! diyorlar ve bunu vaad ediyorlar.
Acaba bu vaadlerini yerine getirmiler midir? Elbette,
hayr! Getirmemilerdir! nk -aada da
grlebilecei zere- sermayedarlarn iileri
smrmelerinin yerini, komnist memleketlerde azl
komnistlerden meydana gelen diktatr devletin
smrmesi almtr. Bu, yamurdan kaarken doluya
tutulmaya benzer; Akl kr deildir!
Komnist rejimin zararlar:
1- Komnizm bir dikta rejimidir:
Komnist rejimde, iveren ahslarn yerine devlet
gemitir. Kk patronlar ortadan kalkm, devlet gibi
tek ve byk bir patron hkm srmeye balamtr.
Byle olunca ne olmutur? inin alma hrriyeti, i
seme hrriyeti elinden alnmtr. Artk ii patrona
kar kzp gidemez, Ben sana almyorum, gider
bakasna alrm! diyemez. Ama iveren ahs
olunca ii, i yapma hrriyetine sahiptir, diledii
iverenle anlar, hesabna gelirse alr. Memlekette
kanun vardr; Kanun mevzuat erevesinde haklarn
arar ve alr. Bu gzel ve yerinde bir eydir. Ama
komnizm bunu ve bu hrriyeti ortadan kaldrmtr.
ster istemez kendisine verilen ii yapacaktr ve
yapmaya mecburdur. Demirperde arkasnda halk,
boyundurua koulan bir hayvan veya yerine oturtulan

91

bir makine haline gelmitir. Bu da insanla indirilen

ac bir darbedir!
Demek oluyor ki; Komnist rejim, zenginin elindeki
maln alp, onu fakir yapyor, ii yapyor; iye de,
fakire de bir ey kazandrmayp srasnda sesini
karamayaca, hakkn alamayaca devlet gibi bir
patronun eline veriyor.
2- Komnizm insan yaratlna aykrdr:
Bu rejim insanda kazanma merakn ldrr, alma
zevk ve evkini sndrr. Dolaysyla insan yaratlna,
insan tabiatna kar gelir. nk insann yaratlnda,
onun hamur ve amurunda nasl ki, cins arzu ve
temayl varsa, kazanma merak, kazandna sahip
olma temayl, zengin olma arzusu da vardr. Ve
ancak bu merak saikasiyle ve bu arzu sebebiyledir ki,
insan ylmadan-yorulmadan alr, hatta zevk ve evk
duyar.
ayet siz, kazanma merakn, kazandna sahip olma
hakkn insann elinden alrsanz, o insan tabii
haklarndan mhim bir unsurunu kaybetmi olacak,
dolaysyla hrnlam, hayata ksm bulunacaktr.
Artk ii angarya kabul edip zoraki alacak,
istemeyerek alacaktr, dipik altnda alacaktr.
stemeyerek yaplan iin de pek tabii ki hayr
olmayacaktr. ler aksayacak, randuman
alnmayacaktr; alan halkn boazndan kesilecek,
giyiminden kslacaktr; Millet sefil ve perian olacaktr!
Binaenaleyh, komnist rejim dnya hayatn
zehirlemi, insan mutluluunu deil, huzursuzluunu,

92

perianln meydana getirmitir!

3- Komnizm hrriyet dmandr:
Komnist rejim, mutlak manada bir dikta rejimidir. Bu
rejim vatandan elinden mlkiyetini almakla kalmaz,
ayn zamanda onun hrriyetini de alr. Ona esaret
zinciri vurur ve onu, kle haline getirir!
Komnist memleketlerde normal seme ve seilme
hakk yoktur; Sz, yaz hrriyeti yoktur; Seyahat
hrriyeti yoktur! Haddine mi der: Bir vatanda kalkp
da hkmeti veya hkmet erknn tenkid etsin,
komnizmin aleyhinde tek kelime konusun, komnist
partisine muhalif bir parti kursun?!. Hangi gazete byle
bir partinin grlerini yaynlayacak, byle bir partinin
kurucular hangi vastalarla dolaacak? Derhal adamn
azna ot tkarlar, rejim dman diye ilan ederler ve
kuruna dizerler!
htilal ve silah kuvvetiyle kurulan bu rejime i
diktatrl denirse de bu, kuru laftan ibarettir!
Herkese mlum olan bir eydir ki, mesela bugn
Rusyada iilerin, iftilerin ve dier hizmetlerde
alanlarn hepsi Komnist Partisi yesi deildir. Kaytl
olanlarn says yzde onbei gemez. Bu rejim
grnte ii diktatrl ise de gerekte hi de yle
deildir; Komnist partisinin azgn liderlerinin
diktatrldr!
Demek oluyor ki, komnizm denen rejim, insann
elinde yalnz mlkn, servetini almakla kalmyor, ayn
zamanda hrriyetini de alarak onu kleletiriyor!

93

4- Komnist rejim din dmandr:

Komnizmde din hrriyeti yoktur. Komnizmle din,
hele slam dini asla badamaz! nk din ferde
mlkiyet hakk tanr, hrriyet hakk tanr, ibadet hrriyeti
tanr, seyahat hakk tanr, seme ve seilme hakk tanr,
Allahn varln kabul eder, ahiret hayatna inanr.
Komnizm ise, grld zere, btn bunlar ortadan
kaldrr! Allahn varlna inanmaz, ldkten sonra
dirilmeye inanmaz; Dini hurafe sayar, gericilik sayar!
Esasen dinin var olduu bir memlekete komnizm
kolay kolay giremez! slam dinini kendine en byk
engel sayar ve dman bilir, onu ykmaya, yok etmeye
alr!
Muhterem kardelerim! urasn ok iyi biliniz ki,
komnizm, yalnz iktisad bir sistem deildir; Yani yalnz
mlkiyeti kaldran, bu hakk ferdin elinden alp devlete
mal eden bir rejim deildir. Bununla kalmaz, ayn
zamanda vatandan dinine, imanna kfreder, Allah
ve Peygamberini unutturmaya alr, ahiretini inkr
eder, ruhun varln kabul etmez; Hayatn yalnz bu
dnyadan ibaret olduunu syler, lmle her eyin son
bulaca fikrini telkin eder ve nihayet Yirminci asr
gelmitir, ilim a domutur, artk bundan sonra
insann Allaha, dine, ahirete ihtiyac yoktur, esasen
bunlar hurafedir, din gericiliktir, cennet-cehennem
masaldr!.. derler.
Komnist liderlerin ve baz ileri gelenlerinin din
dmanl konusundaki baz szlerini kaydediyorum:
Her din fikri, her Allah fikri, hatta tanr fikrine

94

yaklamak bile son derece sfl bir itir, alaklktr.

En tehlikeli cinsten bir ktlk, en iren bulac
bir hastalktr! (Lenin, Eserler, c. 35, s. 88-99)
... Din bir nevi manev tuzaktr ki, sermayenin
klesi olanlar, kendi insanlklarn ona
kaptrmlardr! (Lenin, Eserler, c. 10, s. 65-66)
Din afyondur. Marksn bu dsturu din
meselesinde marksizmin btn dnya grnn
bir temel tadr! (Lenin, Eserler, c. 15, s. 371)
Din z itibariyle ilim aleyhtar ve smrc
mahiyeti dolaysyla komnizmle uyumaz! Din
daima gericidir; Yeni artlara uydurulsa da, Allaha
ve ahirete olan inanc devam edecektir ki, bu inan
ilme ve komnizme aykrdr ve daima aykr
kalacaktr! (lim ve Din, Moskova, Say: 4, Nisan/
961)
Hi phesiz biz komnistler, kelimenin tam
manasyla Allahszz, hibir dine inanmayz!
(ang-i Yi, in Komnist Partisi Birleik Cephe, Peking, 4 Nisan 1962)
Komnistler Allahsz ve tam manasyla
maddecidirler. Onlar, dinin de dier eyler gibi
byme, gelime ve snme gibi devirlerden
getiine inanrlar ve yine sanrlar ki, din cemiyet
iin bir afyondur, bir zehirdir! (Felsef Aratrmalar,
Peking, 15.2.1958)
Ama komnistler iktidar ele geirinceye kadar
bu kadar ak konumazlar: Allahsz olduumuzu
prorammzda aka ilan etmiyoruz. Hristiyanlar

95

ve Allaha inananlar partiye alyoruz. nk ihtilal

mcadelesinde birlik bizim iin mhimdir! (Lenin, Eserler, c. 10, s. 68-69)
Dinsizlik, komnizmin ana prensibidir! Rusyada her
ehirde din aleyhtar mzeler vardr, devaml surette
dinsizlik neriyat yaplr. Btn ocuklar, dinsizlik
retildii devlet okullarna gitmeye mecbur edilir.
Nitekim Komnist Dergisinin Ocak 1963 tarihli
nshasnda yazldna gre, Moskovadaki Sosyal
limler Akademisinde Ateizm Enstits kurulmutur.
Gayesi de burada yetitirecei imanszlarla Allah
varln inkr ettirmek, insanlarn bilhassa okul
andaki nesillerin kafasndan Allah fikrini silmektir!
Kardelerim! Grld zere, komnistler din
kabul etmezler, dine Zehir! derler, limd, ad!
derler, Hastalktr, tuzaktr! derler, Smrclerin ii
snfn kullanma silah! derler. Frsat bulduka
kendilerinin Allah, Peygamber kabul etmediklerini
sylerler!..
Demek oluyor ki, komnizm yalnz zenginliin
dman deil, ayn zamanda dinin de dmandr,
ahlakn da dmandr; Bir cmle ile insan deer ve
kymetlerin dmandr! Btn bunlar iki kelime ile ifade
edecek olursak: Komnizm rejimi klelik ve kfirlik
rejimidir ve dolaysyla bir insan hem komnist hem
hr, hem komnist hem de mslman olamaz!
O halde kardelerim! Halimize raz olup kredelim;
Birbirimizi sevip sayalm, birbirimizin hukukuna riayet
edelim! unun veya bunun szne kanmayalm! Sonra

96

Dimyata pirince giderken, evdeki bulgurdan

oluruz! Sonra her eyimiz, mlkiyetimiz, hrriyetimiz,
dinimiz ve mukaddesatmz elimizden gider! Kimimiz
mezara gmlr, kimiz Sibiryaya srlrz! Dnya da
gider, ahiret de gider!..
Bu memleket, bu vatan hepimizindir; Hrriyet
hepimizin hakkdr! Mlkiyet hepimizin hakkdr! Din
hepimizin hakkdr! Bunlar koruma da hepimizin hakk
ve vazifesidir! El ele verip birbirimize yaklaacaz,
kaynaacaz, g ve imknlarmz birletirip
atalarmzdan devir aldmz btn bu mukaddes
deer ve emanetleri koruyacak, dine-diyanete bal,
vatan ve milletini seven ve sayan, dost ve dmann
tanyan, yetitireceimiz yeni nesle teslim edeceiz!
Artk lp giderken gzmz geride kalmayacaktr!
slam ve insan dman olan kzl rejim karsnda
daima uyank olmamz, tetikte bulunmamz, bunlarn
canlarna ot tkyacak tedbirler almamz lazm
gelmektedir. Ve bu kzl belay memleketimize
sokmamak iin bilhassa ilim adamlarmza, din
adamlarmza, iveren ve iilerimize ok mhim
vazifeler dmektedir!

lim adamlarmza den vazife:

retmenlerimiz, profesrlerimiz gibi btn ilim
adamlarmz, komnizme kar kmal, bu rejimin ilme
uymadn, insan yapsna uymadn, iktisad hayata
uymadn, sosyal hayata uymadn, tersine btn
bunlar iin felaket olduunu, ykc darbe olduunu,

97

insan insanlndan uzaklatrp hayvanlatracan,

bu kzl rejimin uyguland memleketlerin demirperde
ile evrildiini, bunun sebebinin de komnistlerin,
dnyaya cennet diye ilan ettikleri memleketlerinin
hakikatta korkun birer cehennem olduunun bir
taraftan dnyaca bilinmemesine, dier taraftan da
zdrap ve sefalet iinde kvranan halkn kamasna
engel olunmasna mtuf olduunu delillendirerek,
misallendirerek okul sralarnda, niversite snflarnda
okuyan bu milletin masum ocuklarna anlatacaklar,
ikaz ve irad edeceklerdir. Bu husus onlarn bata
gelen vazifelerindendir! Eserleriyle, neriyatlaryla,
radyo ve televizyondaki konumalaryla de halk
aydnlatacaklardr. lim sahibi olmak, vatanperver,
memleketsever olmak bunu gerektirir!

Din grevlilerimize den vazife:

Diyanet tekilat (Meihat Makam) mensuplar, btn
din limleri de mhim bir sorumluluun altndadrlar.
Bunlar da komnizm denen felsefenin, dine, diyanete
uymadn, stelik dinin amansz dman olduunu;
Bir mslmann komnist olamyacan, olursa dinden
kacan vaaz ve iradleriyle, beyan ve yazlaryla
halkmza anlatacaklar, yeteri kadar ikaz ve irad
edeceklerdir!
nk komnizm a midelere hitab ederek
gelmekten ziyade, a gnllere hitab ederek gelir,
manev boluktan, din duygunun zaafndan geni
apta faydalanr. Fakat din grevlileri halk din ynden

98

aydnlatr, maneviyatla onlar techiz eder, gnllerini

doyururlarsa, bu belann gelmesine, szmasna imkn
kalmaz!
Komnizme kar en byk silah dindir, slam btn
gerekleriyle bilmektir!

verenlerimize den vazife:

veren kardelerimiz de ok uyank olmaldrlar.
Yukarda da anlattmz gibi, iilerini incitmeyecek,
haysiyet ve ereflerine dokunmayacak, haklarna riayet
edeceklerdir; Teri kurumadan cretini verecek, onlarn
sevgisini kazanacak ve dualarn alacaklardr!
Ayrca, sene sonunda zektn da hesap edip kuruu
kuruuna verecek, muhtalarn krkta bir haklarn
yemeye tenezzl etmeyeceklerdir. cabnda faizsiz
dn para vererek iilerin ve dier fakir-fukarann
yaaylarn kolaylatracaklardr. Sosyetik ve lks bir
hayat deil de meru ve normal bir hayat
yayacaklardr!
Ve nihayet iilerini karde bilip sevecekler, kanun
hak ve vecibelere harfiyyen riayet edeceklerdir. Byle
yapmalar, hayat ve servetlerinin garantisi, dnya ve
ahiret saadetlerinin teminatdr!

ilerimize den grev:

i kardelerimize de mhim grevler dmektedir.
Yukarda da grld zere, onlar da meru ve
kanun haklarna raz olacak, i ve iyerini zarara
sokacak ekilde fazla cret istemeyecek, anlama

99

gereince almasn tam ve mkemmel bir ekilde

yapacaklardr. verenin malna, kazancna gz
dikmeyecek, makinasna, let ve edevatna hiyanet
etmeyeceklerdir. Komnizmin uakln yapanlarn
propaandalarna kulak vermeyecek, iverenleri
karde bilip seveceklerdir!

(slam) Devletimize den

vazife:
Ve nihayet (slam) Devletimize ve devlet
adamlarmza da bu konuda ok mhim hizmetler
dmektedir. (slam) Devletimiz ve devlet
adamlarmz, son derece uyank olacak, Su uyur,
dman uyumaz! ataszn unutmayp elleri tetikte
olacaklardr. nsanlk dman olan bu rejimi yaymak
isteyenleri bulup meydana karacaklar, bunlarla asla
msamaha etmeyeceklerdir. stelik bunlarn ilim
dman, insanlk dman, vatan dman olduklarn
ilan edecek ve nihayet layk olduklar cezay
vereceklerdir!
ilerimize i sahas hazrlayacak, ii ve iveren
mnasebetlerini dil bir ekilde dzenleyeceklerdir!
Yapc basn ve yayna nem verecek, blc ve ykc
neir vastalarna meydan vermeyeceklerdir!..
te aziz ve muhterem kardelerim!
Btn bir millet el-ele verip alrsak, bu memlekette
komnizm gibi ykc cereyanlar iltifat gremez, yz
bulamaz ve asla giremez! ehidler diyar bu gzel
100

yurdumuzda, necip milletimiz hrriyetine sahip,

mlkiyetine sahip, dinine bal, tarihine bal bir ekilde
yaayacaktr. Muhterem ecdadmzn bizlere emanet
ettikleri mukaddesat korumu, yaatm olacaz. Ve
bu suretle bir taraftan ecdadn ruhunu d etmi, bir
taraftan da gelecek nesle kar vazifemizi yapm
olacaz!
Cenab- Hakk hepimizi muvaffak buyursun!..

101

-VEREN
VE TEMSLCLERNE
TEBL
Hayat:
Hayat demek, kelime yaps itibariyle herhangi bir
varln yaamas demektir. Istlahda ise, insanolunun
yaamasndan ibarettir. Balca iki ksma ayrlr: Dnya
hayat, ahiret hayat! Bir de bu iki hayat birbirine
balayan nc bir hayat var ki, buna mezar hayat
denir.
Dnya hayat geicidir, ahiret hayat ise bakdir,
ebeddir, bitip tkenmez. Dnya alma yeri, ahiret
ise mkfat veya ceza yeridir; Gerek isimleriyle
cennet veya cehennemdir. Mezar ise muvakkat bir
bekleme yeri olup ya cennetin bir bahesi veya
cehennemin bir ukurudur. Dnya insanl mezarda
toplanacak, tabir caizse, Kalk! borusu aldktan sonra
herkes yerinden kalkp, hesap vermek zere mahere,
Allahn huzuruna, Rabblleminin huzuruna
gidecektir. Ve ite orada hakl-haksz, sulu-susuz,
mmin-kfir, muhlis-mnafk, zalim-mazlum, katilmaktul ortaya kacak ve arkasndan birinciler iin

102

cennete, ikinciler iin cehenneme yol verilecektir.

Gnahkr mminler ise, ayet affa uramazlarsa
gnahlar kadar yanp, bilahare cennete yol
verileceklerdir. Gayret ve dua edelim de Rabbimiz,
bizleri cennetliklerinden eylesin! Amin!
Bu giriten sonra, insanolu bilmeli ki: Hayatn manas
Allaha kul olmaktr, Ona ibadet ve ubdiyyette
bulunmaktr. nsan bunun iin yaratlmtr, yerler ve
gkler bunun iin var olmutur, canl-cansz, otlarekinler, gece-gndz, hava-su ve nihayet saysz
nimetler hep bunun iin halk edilmitir.
Rabbimiz Kuranda yle buyurur:
Ben cinleri de insanlar da (baka bir i iin deil)
ancak kendime kul olmalar iin yarattm!
(Vezzariyat, 56)
Baka bir ayet de yle:
O, yle Allahtr ki, yerde ne varsa hepsini sizin
iin yaratt!.. (Bakara, 26)
Bir dier ayet de yle:
O, yle Allahtr ki, gklerde ve yerde ne varsa
hepsini sizin hizmetinize vermitir!.. (Casiye, 13)
Son bir ayet; Bu babda yzlerce ayetten bir ayet-i
celile zikretmekle yetineceim:
Allah, isteyeceiniz her eyi size vermitir. yle
ki, Allahn nimetlerini saymak isteseniz
sayamazsnz. Fakat insan buna ramen ok zalim
ve ok nankrdr! (brahim, 34)
Grld zere birinci ayet, insann yaratl gayesini
ve asl grevinin ne olduunu anlatmakta, dier ayetler

103

ise kinatn ve kinattaki btn nimetlerin insan iin

ve insana hizmet iin, insann btn ihtiyalarn
gidermek iin yaratlm olduklarn gstermektedir.
Demek oluyor ki, her ey insan iin, insan da
yaratanna kul olmak iin ve kulluk grevini yapmak
iin vardr ve var olmutur. Buraya bir cmle daha ilave
edelim: Kinattaki her ey grevini yapmaktadr; Gece
ve gndzler birbirini takib etmekte, mevsimler arka
arkaya gelmekte, aylar ve gneler her gn doup
batmakta, sular arl arl akmakta, rzgarlar esmekte,
iekler ve imenler rengarenk amakta ve yeerip
kabarmakta, dalar ykselmekte, aalar ge
serekmekte, kular tmekte, karada hayvanlar
yrmekte, denizde balklar birbirini kovalamakta...
Elhasl yeryz ve gkyz saysz nimetlerle dopdolu!
Hepsi insan iin, insana hizmet iin dnp dolamakta,
gelip gitmekte, solup almakta, kuruyup
yeermektedir! Ve bu suretle zerlerine deni
yapmaktadrlar!..
Ya insan! Acaba insan da grevini yapyor mu,
ibadetini hakkyla yerine getiriyor mu? Bu sualin
cevabn ekilde vermek lazm: badet ve taatn
mkemmel ekilde yapanlar var, yar yarya yapanlar
var ve hi yapmayanlar var. Rabbimiz Teala ve
Tekaddes Hazretleri cmlemizi mkemmel ekilde
yapanlardan eylesin!
Din:
Din, Allah kanunudur. nsana kulluk grevini retmek
zere Peygamber vastasiyle Allah tarafndan

104

gnderilmitir. Dinin tarihi, insanln tarihi kadar eskidir.

lk insan, ilk mslman ve ilk peygamber Hz. Ademdir.
Bir tek din birdir; O da slamdr, slam Dinidir! Btn
peygamberler mslmandr. Peygamberlere iman
eden btn mmetler de mslmandr. Keza, Allah
tarafndan zaman zaman gnderilen yzdrt kitaptan
hepsi de slam dinini anlatmlardr. Kitaplarn ve
dinlerin farkl olular, peygamberler gittikten sonra,
din dmanlarnn kitaplara ve dinlere kalem
kartrmalarndan kaynaklanmaktadr. Yoksa Hz.
Ademden itibaren Hz. Muhammede kadar gelen
kitaplar ve dinler iman ve inan, hatta ibadet
esaslarnda bir fark arzetmezler; Hepsi Allahn
varlndan, birliinden, yksek sfat ve gzel
isimlerinden, peygamberlerden, meleklerden, ahiret
hayatndan, cennet ve cehennemden, Allahn rahmet
ve gazabndan, helal ve haramdan, namazdan ve
orutan bahsetmilerdir. Ve yine hepsi de siyasetten
ve siyaset eseslarndan sz etmilerdir. Her
Peygamber ayn zamanda bir siyaset adamdr;
badetle ilgili hkmlerden bahsettikleri gibi, siyasetle
ilgili hkm ve kanunlardan da bahsetmilerdir. Yani
getirdikleri hkm ve kanunlar Kuranda olduu gibi,
hep Allah tarafndan gnderilmi ve peygamberler
tarafndan tebli edilmi ve beyan edilmitir. Kuran
yle der:
1- Din, Allah indinde slamdr. Kendilerine kitap
verilenlerin ihtilaf, kendilerine bilgi geldikten
sonra olmutur. Sebep ise ekememezliktir. Kim

105

Allahn ayetlerini inkr ederse, bilmeli ki, Allahn

hesab ok sratlidir! (l-i mran, 19)
2- Kim slamdan baka bir din ararsa, o ondan
asla kabul edilmeyecektir! Ahirette ise o, zarar
edenlerdendir! (l-i mran, 85)
3- ncil ehli, ncilde Allahn indirdikleriyle
hkmetsin! Kim Allahn indirdikleriyle
hkmetmezse ite onlar fasklarn ta kendileridir!
(Maide, 47)
Dinin muhtevas:
Dinin muhtevas, balca drttr. Yani din, u drt
eyden bahseder: man meseleleri, ibadet meseleleri,
muamelt meseleleri, yani dnya ve devlet ileri; Bu
arada kar-koca mnasebetleri, baba-evlat
mnasebetleri, amir-memur mnasebetleri, iiiveren mnasebetleri, devlet-vatanda mnasebetleri
vesaireden sz eder. Ve cezalardan bahseder...
Din ve hayat:
Demek oluyor ki, din, yle bir messesedir ki, insan
hayatn iine alm ve hayatn her safhas hakknda
hkmler vermi, kanunlar getirmitir. Bu itibarladr ki,
Din ii baka, dnya ii baka! diye bir ayrm yoktur.
Hepsi din iidir velev ki, dnya ile ilgili de olsa! Keza,
Din Allahla kul arasnda bir vicdan iidir, camide olup
bitendir; devlet ilerine, dnya ilerine karmaz!..
diyenler var ya, onlar ya dini bilmiyorlar, ya da kt
niyyetlidirler!
Elhasl insan, kanun yapmak iin dnyaya
gelmemitir: Allahn gnderdii ve indirdii kanunlara

106

uymak iin, uygulamak iin dnyaya gelmitir. Esasen

insan, kanun yapamaz, yani kanun yapmaya ne bilgisi
kfi gelir ne de gc!
Din ve laiklik:
Dinde, dnya ve ahiret ileri ayrlmadna gre, din
laiklii kabul etmez, yani slamda laiklik yoktur ve
olamaz! Vardr diyenler delil bulamazlar; Zira laikliin
ne Kuranda yeri vardr ve ne de snnette yeri vardr.
Ve hi bir ilim adam da bunu syleyemez. Baknz:
lim adamlarnn kitaplar ortadadr. brahim Agh
ubuku gibi, bir-iki kendini bilmez karsa da gereken
cevab almtr ve hakkettii cevap kendisine
verilmitir!..
Laiklik dinsizliktir:
Esasen laiklik dinsizliktir, demokrasi de dinsizliktir!
unu kesinlikle syleyebiliriz ki, bir insan, hem
mslman hem de laik olamaz; Keza bir insan, hem
mslman ve hem de demokrat olamaz! nk slam
dini bir btndr, paralanamaz! Laiklik demek dini
ikiye ayrmak demektir; Yarm din insan yar yolda
brakr! Bu hakikat bir baka ifade ile syleyecek
olursak: Dini devletten ayrrsanz, din devletsiz kalr,
devlet de dinsiz olur! Binaenaleyh, Trkiyedeki devlet
dinsiz bir devlettir!
eriat, din demektir! Mustafa Kemal, eriat
kaldrmtr ve dini devletten ayrmtr. Ve bu sebeple
1924den itibaren devlet, dinsiz bir devlet olmutur!
Zira bir devletin mslman olabilmesi iin anayasas
Kuran olmas, eriat olmas gerekir. O cahiller

107

bilmiyorlar veya bilmek istemiyorlar ve zannediyorlar

ki, din ayr eydir, eriat ayr eydir, Kuran ayr eydir.
Halbuki eriat demek, Kurann iki kapa arasndaki
hkmler, mevzular, meseleler demektir.
nemine binaen tekrar ediyorum: eriat dinden
ayrmak demek, eriat devletten ayrmak demektir.
eriatsz bir din dnlemeyecei gibi , eriatsz bir
devlet de dnlemez! te Mustafa Kemal, eriat
kaldrd andan itibaren devlet resmen ve alenen
dinden km ve kfir bir devlet olmutur. Ve tekrar
ediyorum: O gn bu gn T.C devleti dinsizdir, dinsiz
bir devlet olmutur! Ve netice itibaryla hi bir
mslman, byle bir devlete Mslman bir devlettir!
diyemez veya Benim devletim! diyemez. Derse ne
olur? Dini de gider, iman da gider! ayet tvbe
etmeden ve byle bir devlete kar nefret duymadan,
laikliin kalkmasna ve eriatn gelmesine almadan
lrse az imansz kapanr, namaz klsa da, dier her
ibadetlerini harfiyen eda etse de!
Ve bu bir iman meselesidir:
Bir mslman kp da laik bir devlete, demokratik
bir devlete Benim devletim! diyemez! Derse yukarda da sylediim gibi, dini de gider iman da gider!..
imdi ey iveren temsilcileri ve ii temsilcileri!
Bir taraftan sizlere hitab ederken, bir taraftan da
iverenlere ve iilere hitab ediyor ve diyorum ki:
Hepimiz elhamdlillah mslmanz, slam dinine
balyz! Rabbimiz Allah, Kitabmz Kurandr! Ve
hepimiz Hz. Muhammedin mmetiyiz ve Ona mmet

108

olmakla eref duyarz!..

O halde geliniz bir ve beraber olalm; Tevhid
bayrann altnda ve Kurann etrafnda toplanalm!
Ve Kuran, slam Devleti etrafnda toplanmay tavsiye
ediyor ve diyorum ki, geliniz hep birlikte Allah askeri
olalm, Hazreti Muhammede mmet olalm, Hz.
brahime millet olup, o btn putlar krd gibi, biz de
Anadolu topraklar zerinde dikilen putlar kralm,
btn messese ve binalara aslan put resimlerini
alaa edip binalar put resimlerinden, topraklarmz
put heykellerinden temizleyelim; Kemalizm yklsn, put
kanunlar yklsn; svire kanunlar, talyan kanunlar
ve dier btn kfr ve kfir kanunlar pln tarihine
atlsn da eriat devleti kurulsun, eriat gelsin, adalet
gelsin, memlekette huzur olsun! Vatanda devletini,
devlet de vatandan sevsin ve saysn; i iverenin,
iveren de iinin kardei olsun! Hayatnz temiz,
gnlnz temiz, fikriniz temiz ve nihayet dnyanz
temiz, mezarnz temiz, ahiretiniz temiz olsun!..
Ve unu da nemle kaydedelim ki, bu ii akamdan
sabaha brakmayalm! Ola ki, eceliniz gelir de beyatsz
gidersiniz, kemalist devletin bayra altnda gidersiniz,
Selanikli Kemalin askeri olarak gidersiniz. Allahn
askeri olarak deil de, putun askeri olup da onun
cehennemdeki yanna gidersiniz! Dnyanz da zehir
olur ahiretiniz de!..
Kemalizm, yani Mustafa Kemalin kanunlar millete
ve memlekete kr getirmemitir. stelik felaket
getirmitir; Hilfeti kaldrmtr, eriat kaldrmtr, dini

109

devletten ayrmtr, Kuran dili Arapay, Kuran

harfleriyle yaz yazmay yasak etmitir. Yukarda da
sylediim gibi, Cuma tatilini Pazara evirmitir, slam
takvimini kaldrm, yerine hristiyan takvimini
getirmitir. Kadnlarda edep ve haya brakmamtr.
Elhasl dinin aleyhinde yapmad kalmamtr. Ve
nihayet devleti borlu, insanmz Avrupaya ii
yapmtr; Kardei kardee dman etmi, Mehmedii
vatandaa, vatanda Mehmedie kurunlatmtr.
te M. Kemal ve ite onun getirdii din dmanl ve
ite at yaralar!..
Tek kar yol var. O da eriata, slam Devletine
dnmektir!
Hepinize sylyorum: ayet daha kestirme bir yol
varsa syleyin ve gsterin! Ama biliyor ve inanyoruz
ki, Allaha, eriata ve Kuran Devletine dnmekten
baka yol yoktur!
Kuran yle diyor:
Kimler, benim zikrimden (yani Kuranmdan,
yani eriatmdan yz evirirse) onlar iin maiet
(yani geim) dar olup, kmazdan kmaza girerler,
iki yakalar bir araya gelmez, klelikten ve
esirlikten
kurtulamazlar
ve
nihayet
hkimiyyetlerini kaybederler. Ve bu, dnyadaki
cezalardr! Ahiretteki cezalarna gelince: Onlar
kr olarak diriltiriz! Derler ki: Ya Rabbi! Bizi niye
kr olarak harettin? Halbuki biz grrdk!
Verilen cevap ise udur: Sizin yaptnz gibi biz
de yaptk. Ayetlerimiz size geldi de siz onlar terk

110

ettiniz, onlara kar kr bir tavr takndnz! Siz de

bylece krle terk olunacaksnz!
Hep birlikte Rabbimize, Onun eriatna, Onun
Kuran devletine, Kuran anayasasna dnelim, irk
kanunlarndan, put kanunlarndan nefret duyalm ve
u ekilde dua edelim:
Ya Rabbi! Bizi affet, bizi mafiret et, bize
merhamet et ve kfirlere kar bize yardm et!
Huzur slam Devletindedir:
slam Devletini hi olmazsa birka madde olarak
gzden geirelim:
1- irki reddetmi, Tevhidi getirmitir. Kelime-i
ehadet bunun bir ifadesidir!
2- Allah korkusunu getirmitir. Hikmetin ba Allah
korkusudur! sz bunun bir ifadesidir.
3- Kardelik prensibini getirmitir. Btn mminler
kardetir! bunun bir ifadesidir.
4- Adalet esasn getirmitir. Adalet mlkn
temelidir! demitir.
5- stnlk malda ve mlkte deil, hizmette ve
fazilettedir. Bir milletin efendisi o millete hizmet
edendir! demitir.
6- veren iisini hor gremez. Onu karde bilmeli
ve onu barna basp sevmelidir!
7- i de iverene dman olmamal, tersine onu
sevmeli ve barna basmaldr!
8- veren iinin daha teri kurumadan hakkn
vermeli, ii de iverenin iini emanet bilmelidir!
9- veren, iisini kendi yerine koymal ve ona gre

111

hakkn vermeli, ii de kendini iverenin yerine koymal

ve ona gre ondan cret istemelidir!
10- veren iisini namazndan ve Cumasnden men
edemez; i de namazn normalndan fazla
uzatamaz!
11- veren, iininin salna zarar verecek bir
talebde bulunamaz, ii ise iverenin messese ve
letlerine zarar veremez!
12- Elhasl ii ivereninden, iveren de iisinden
memnun olmaldr. Esasen i hukukundaki adalet
budur. Bu, bir ynyle de taraflarn anlamalarna bal
olmann yannda bilirkiilerin tesbitine dayanr!
i ve iveren mevzuunda bu kadarnn kfi gelecei
kanaatindeyim, gerisi teferruattr. Bu sebepledir ki,
slam i hukukunda ne grev vardr ne de lokavt! nk
bunlar birer kaba kuvvettir, adaletin olmad
sistemlerde taraflar durdurmak ve susturmak iin
bavurulan arelerdir. Ama slamn getirdii sistemler
adaletin ta kendisidir; nk, Allah kanunudur!..
Szlerimi burada bitirirken Rabbime hamd,
Peygambere salt ve selam ederken, ii ve iveren
kardelerimizi Allahn selamyla selamlar, Kuran
devletinin Tevhid bayra altnda toplanmalarn Cenab Hakktan dua ve niyaz ederim!..

112

Kitapta geen hadis meallerinin

metinleri numara srasyla aadadr:

113

114

115

116

117

118

119

120

121

122

123

124

125

126

127

Cemaleddin Hocaolu
(Kaplan) Kimdir?
Cemaleddin Hocaolu, Anadolu sakinlerinden olup, Reid
ve Haticeden domadr.
Doum tarihi ve doum yeri:
Erzurum vilayetine bal spir kazas Dangis (yeni ismi
Gndodu) kynde dnyaya gelmitir. Doum tarihi milad
olarak 1926dr. Rum olarak ise 1342dir. Hicr tarih olarak
da 1347dir.
a) Tahsili:
Cemaleddin Hocaolu, Kuran- Kerimin hfzn (yani
hafzln); Sarf, Nahiv, Mantk ve Belaat gibi Ulum-i
Arabiyyeyi; Usul-i Fkh, Usul-i Tefsir, Usul-i Hadis ve Usuli Akaid gibi usul ilimlerini; Fkh, Tefsir, Hadis ve Kelam gibi
fru ilimlerini genelde babasndan tahsil etmitir.
Ayrca Erzurum merkezindeki imaml srasnda, Erzurum
mfts Merhum Sadk Efendinin okutmakta olduu Molla
Cami, Mantk, Muhtasarul-Meani ve Usul-i Fkh gibi
derslerine katlmtr.
b) lk, Orta ve Lise tahsili:
Askerliini yaptktan sonra lkokul, Ortaokul ve Lise tahsilini
haricten vermek suretiyle, sene civarnda Erzurum
Lisesinden mezun olmutur.
c) niversite tahsili:
Ya 36 olmutu. Mezkr mektepleri bitirdikten sonra bir de
niversite tahsili yapmak zere Ankara lahiyat Fakltesine
kaydolmu, 40 yana yaklanca bu faklteden mezun

128

olmutur.
d) Resm ve gayr resm olarak yapt vazifeleri:
mamlk, Vaazlk, Mfettilik, Diyanet leri Personel Dairesi
Bakan, Diyanet leri Reis Muavinlii, Adana Mftl,
Trkiye Din Grevlileri Federasyon Azal, Avrupa Milli
Gr Tekilatlar Tebli ve rad ve Fetva Komisyonu
Bakanl, slam Cemiyet ve Cemaatler Birlii Umum
Reislii, Anadolu Federe slam Devleti Reislii ve nihayet
Hilfet Devleti Reislii, yani Emrl-Mminn ve
Halfetl-Mslimn vazifelerine getirilmitir. Bunlardan bir
ksmnda vazife mddetleri ksa olmu ise de bir ksmnda
uzun olmutur. Mesela mfettilik gibi baz vazifeler alt ay
gibi ksa sreli olmu, imamlk vazifesi 11 sene, mftlk
vazifesi 15 sene srm, slam Cemaatler Birlii Emirlii
10 sene olmutur.
70 yl sonra dibe-keye itilen, hor ve hakir grlen Hilfet
Devleti'ni cesaretle ihya ve ilan eden, Emr'l-M'minn
ve Halfet'l-Mslimn Cemaleddin Hocaolu (Kaplan)
bin Reid uruna mcadele verdii Rabb'isine, 15 Zilhicce
1415'e tekabl eden (15 Mays 1995) Pazartesi gn saat
12.50de Hilfet bayra altnda kavuarak ehadet erbetini
imitir.
Bu vesileyle Hilfet Devleti'nin ra yeleri,
mslmanlarn bir saat bile Halife'siz kalmas caiz
olmadndan 16 Zilhicce 1415 (16.05.1995) gn bir toplant
yaparak, Hilfet makamna Merhum Halife'mizin tavsiyesini
de nazar- itibare alarak, Ulm-i Arabiyye ve Ulm-i
er'iyye'yi babasnn rahle-i tedrisatnda tlim ve tahsil yapan
Muhammed Metin Mftolu (Kaplan) Hoca'y Halife olarak
setiklerini ve bey'at etmi olduklarn btn bir dnyaya ilan
ettiler.
Halfetl-Mslimn M. Metin Mftolunun Zindan
Hayat:
Emrl-Mminn ve Halfetl-Mslimn Muhammed Metin
129

Mftoluna, Alman hkmeti konuma yasa koymutur.

Kaleme alm olduu yazlar ve eitli hitabeleri nedeniyle
defalarca para cezas verilmitir. Hem de din, fikir ve dnce
zgrl olduu sylenen Almanyada. Emrl-Mminn
ve Halfetl-Mslimn Muhammed Metin Mftolu,
mslmanlarn igal edilmi beldelerinin ve gasbedilmi
haklarnn kurtulmas iin tek arenin Allah yolunda cihad
olduunu, mmetin zillete dmesine neden olarak da cihad
terk etmesinden kaynaklandn grdnden 7 Muharrem
1419 (3 Mays 1998) tarihinde Cihad Fetvasn vermitir.
Bu fetvadan sonra slam dman, insan hak ve hrriyetlerini
tanmayan kemalist igalci rejimin giriimleri ve Almanya ile
ortaklaa almalar neticesinde Kurban bayramnn
arefesinde, 25 Mart 1999 tarihinde maskeli Alman zel timleri
tarafndan karlarak zindana atlmtr. O tarihten beri
tamemen tecrid edilmi, zor artlar altnda tek kiilik bir
hcrede bulunmaktadr.
Almanya Federal Bamahkemesi, Buras Almanya!
Kuran byle diyor dememeli! eklinde kendisi hakknda
karar vermitir. lk mahkemeye ktnda, Ben yine
cesaretle sylyorum ki, ne sylemisem hepsi
slamdan kaynaklanmaktadr. Ben Kuran nizamn dile
getirdim! demitir. Yine mahkemede Hilfet Devleti daha
bugn bile mevcuttur. Bir Halife vardr, ancak onun elleri
balanmtr! demek suretiyle mahkemede de taviz
vermeden hakk haykrmtr.
Ailesi zindanda kendisini ilk ziyarete gittiinde, Olum!
zlecek bir ey yok! Kaderde ne yazl ise o olur. Biz o
byk kapya snmz. u anda Allah, babanz
imtihan ediyor. naallah imtihan baar ile vereceim!
demek suretiyle Allaha teslimiyetini sergiliyordu.
Allah, Halifemizi bir an nce huzur ve refaha
kavutursun!..

130

131