ES

TA
BLI
SH
ME
NT
SIG
N

TERHAD
TERHAD

G05 DIPLOMA TEKNOLOGI

PERISIAN (MULTIMEDIA
INTERAKTIF)
VERSI : 1 / 2009
NO. PINDAAN : 0

TERHAD

A004
9
0101
GR
06AP
BENHI
DINC
G FO
WOUN
RKDA
TI
ON

Cetakan Pertama Disember 2008

Institusi Latihan Jabatan Tenaga Manusia
http ://www.jtm.gov.my/kurikulum

Hak Cipta Terpelihara. Dokumen ini diklasifikasikan sebagai TERHAD. Tidak dibenarkan
mengeluar mana-mana bahagian dalam kandungan Bahan Pembelajaran Bertulis (WIM)
dalam apa jua bentuk tanpa keizinan daripada Jabatan Tenaga Manusia (JTM).

MODUL PEMBELAJARAN: B01-02-01 THREE PHASE ELECTRICAL DRAWING

disediakan dalam bentuk bahan pengajaran dan pembelajaran bagi kursus sepenuh masa
di Institusi Latihan Jabatan Tenaga Manusia (ILJTM). Modul pembelajaran ini
dibangunkan oleh ahli jawatankuasa pembangunan WIM dan disemak serta diluluskan
oleh Jawatankuasa Pemandu Kurikulum untuk tujuan gunapakai bagi semua ILJTM yang
terlibat.

Kod Pengesahan WIM

: WIM/B01/12008/S02

Tarikh Pengesahan WIM

: 25 April 2008

PENGESAHAN JAWATANKUASA PEMANDU KURIKULUM

KLUSTER KIMPALAN TEKNOLOGI FABRIKASI LOGAM

Dengan ini adalah dimaklumkan bahawa Bahan Pengajaran Bertulis ( WIM ) kluster
KIMPALAN Teknologi Communication Technology bagi kursus peringkat Diploma
Teknologi Komputer (Sistem) - Semester Empat telah DISEMAK dan DISAHKAN
dalam Mesyuarat Jawatankuasa Pemandu Kurikulum bil. ........................ yang diadakan
pada .................................... Sehubungan itu, WIM yang disahkan ini hendaklah
digunapakai bermula ..................................... di seluruh Institut Latihan Jabatan Tenaga
Manusia (ILJTM).

....................................................

....................................................

Pengerusi Kluster

Pengerusi Mesyuarat
Jawatankuasa Pemandu Kurikulum

KANDUNGAN
SENARAI AHLI JAWATANKUASA PEMBANGUNAN WIM.......................................i
SENARAI SINGKATAN..............................................................................................i
GROUP CLUSTERING..............................................................................................i
KERTAS PENERANGAN MODUL 1........................................................................1
E02-01-01 SAFETY PRACTICE 2....................................................................................1
LE1
PATUH KEPADA ARAHAN KESELAMATAN.....................................................1
LE2
PATUH KEPADA ARAHAN KESELAMATAN 2..................................................1

SENARAI AHLI JAWATANKUASA PEMBANGUNAN WIM

KURSUS DIPLOMA TEKNOLOGI KOMPUTER (SISTEM)

Ahli Jawatankuasa :
1.

Zaidi bin Md Yusuf

(Pengerusi JKSK Cluster ICT)

J48, ADTEC Batu Pahat

2.

Sofian bin Mohamad

(Ketua Penyelaras)

J44, ADTEC Melaka

3.

Muhamad Ammar bin Kamilin

(Penolong Penyelaras)

J44, ADTEC Shah Alam

4.

Wan Noormaheran binti Wan Hussin

J41, ADTEC Melaka

5.

Shazrina binti Sulaiman

J41, ADTEC Shah Alam

6.

Fairuzana binti Kamso

J41, ADTEC Melaka

7.

Rusidin bin Mustapha

J38, ADTEC Shah Alam

8.

Abdul Halim bin Abdullah

J36, ADTEC Melaka

9.

Kamarul Nizam bin Mohamad

J36, ADTEC Melaka

10.

Norisah binti Bunyaman

J36, ADTEC Shah Alam

Urusetia :
1.

Pn. Hafazah binti Jaffar

J44, JTM

2.

Pn. Norpisah binti Jumin

J44, JTM

3.

En. Norhasni bin Dakie

J44, JTM

4.

Cik Norida binti Othman

J44, JTM

5.

Pn. Noor Hazlina binti Khalid

J41, JTM

Tarikh dibangunkan

23 26 Februari 2009

Tempat

Hotel Empress, Sepang

SENARAI SINGKATAN
IS
WM
AS

KOD KURSUS
SEMESTER
NO. MODUL
NO. LE
JENIS WIM

A09-01-06-LE1-IS

ii

GROUP CLUSTERING
E02-01-01-LE1 SAFETY PRACTICE 1
01.01 Comply with shop & equipment safety rules
01.02 Adhere to worksite safety requirement
01.03 Extinguish fire during fire break out.

E02-01-01-LE2 PADAM API KETIKA BERLAKU KEBAKARAN

01.04 Perform emergency first aid treatment.

E02-01-01-LE3 LAKSANAKAN PERTOLONGAN CEMAS DAN PERNAFASAN

01.05 Conduct Artificial Respiration.
01.06 Report unsafe acts and condition, accidents and injuries.

iii

KERTAS
PENERANGAN
MODUL 6
A09-01-06 BENDING WORK

INSTITUSI LATIHAN
JABATAN TENAGA MANUSIA
KEMENTERIAN SUMBER MANUSIA
MALAYSIA

KERTAS PENERANGAN
KOD DAN NAMA
KURSUS

A09 TEKNOLOGI FABRIKASI LOGAM

KOD DAN NAMA

MODUL

A09-01-06 BENDING WORK

PENGALAMAN
PEMBELAJARAN
NO. TUGASAN
BERKAITAN

LE2 PILIH BAHAN DAN BENGKOK PAIP SUDUT SESIKU

45O, 90O DAN 135O PAIP BERBIBIR.

05.05 Make 45o, 90o and 135o elbows with flanges.

MELIPAT BAHAN, PEMBENTUKAN SUDUT SESIKU, PEMASANGAN

GASKET DENGAN PENGGUNAAN BAHAN DAN PERALATAN YANG
SESUAI MENGIKUT KETEPATAN SPESIFIKASI LUKISAN TANPA
KECACATAN DAN KEBOCORAN :OBJEKTIF
PRESTASI
AKHIRAN (TPO)

OBJEKTIF
MEMBOLEH (EO)

1. MELIPAT BAHAN TANPA KECACATAN.

2. PEMBENTUKAN SUDUT SESIKU 45, 90, 135 PAIP BERBIBIR.
3. PEMASANGAN GASKET PADA BENDAKERJA DENGAN
PEMILIHAN BAHAN DAN PERALATAN TANGAN YANG BETUL
MENGIKUT UKURAN YANG TEPAT SEPERTI LUKISAN TANPA
KECACATAN DAN KEBOCORAN.

Diakhir pembelajaran pelajar mesti boleh :Patuh kepada arahan keselamatan dengan mengikut peraturan dan
keperluan keselamatan dalam bengkel dan tempat kerja supaya
dapat membentuk tabiat kerja yang sempurna mengikut etika kerja
yang betul dan laporan kemalangan dibuat mengikut prosidur yang
betul.

A09-01-06 TEKNOLOGI FABRIKASI LOGAM

3.

TAJUK : BENGKOK SEJUK

Bahan isian paip.
Bahan isian paip boleh digunakan untuk tiub atau paip yang nipis dan berjejari
kecil Bahan pengisi yang lain daripada pasir termasuk; pitch, resin, campuran
pitch dan resin, hyposulphate of lime dan low melting alloy.
Nota:
Low-melting alloy banyak digunakan.
Kaedah penggunaan:
Isian alloy cecair di dalam bekas yang ditempatkan di dalam air panas.
Tutup hujung paip.Gunakan minyak untuk melicinkan lubang paip.
Gunakan sesudip, tuangkan dengan pantas isian alloy ke dalam paip.
Isian alloy akan cepat sejuk dan paip sedia untuk dibengkok.
Untuk melengkapkan operasi, pindahkan paip yang dibengkok ke dalam air
panas.
Kacaukan semula isian alloy untuk kegunaan semula.

3.1. Mesin membengkok bertekanan.

Terdapat dengan banyaknya jenis mesin pembengkok yang digunakan di dalam
industri. Salah satu daripada jenis mesin yang beroperasi seperti berikut:Spesifikasi mesin biasanya ditampalkan pada badan mesin. Ia biasanya menyatakan
diameter paip yang boleh dibengkok, had maksima sudut dan had minima jejari lengkkongan.
Kenyataan mengenai kemampuan mesin haruslah di ambil perhatian dan mestilah berkeadaan
di bawah had lampau beban mesin.

4.

KESELAMATAN
1. Kerja hanya boleh dijalankan sekiranya segala kaedah penggunaan difahami
sepenuhnya.
2.Periksa perkara berikut sebelum menggunakan mesin:
a. Bagaimana mesin dan komponen utamanya berfungsi
b. Bagaimana mengawal tuas dan pemegang suis
c. Bagaimana mengawal peralatan, alatan tambahan dan alat penyelaras operasi.
d. Amaran keselamatan diperlukan untuk operasi yang selamat.

1. Menanda garisan bengkokan paip.

a. Tandakan permulaan bengkokan pada paip untuk diukur pada salah satu hujungnya.
b. Buat pengiraan kedudukan lengkungan paip atau berpandukan saiz sebenar layout
(sekiranya tidak
dinyatakan detail dalam sketch)
2. Memilih dan memasang pengacu (former).
a. Pilih pengacu yang betul mengikut saiz diameter luar, sukatan dan jejari bengkokan paip.

A09-01-06-LE2-IS

PINDAAN : 0

MUKASURAT 3

A09-01-06 TEKNOLOGI FABRIKASI LOGAM

Kesesuaian roller akan ditentukan dengan jenis back guide yang digunakan.

5.

Kerja-kerja pembengkokkan.
a.Masukkan paip ke dalam kedudukan antara former dan roller bending.
b.Masukkan back guide antara roller dan paip. Kenalpasti garisan bending paip dengan
garisan bending
pada former.

6.

Kerosakan semasa proses membengkok

Semasa proses pembengkokkan paip dijalankan samada sejuk atau panas
beberapa kerosakan paip biasanya akan terjadi. Kerosakan dan factor penyebab
adalah seperti berikut.
Semasa proses pembengkokkan paip dijalankan samada sejuk atau panas
beberapa kerosakan paip biasanya akan terjadi. Kerosakan dan factor penyebab
adalah seperti berikut

1. Flattening (kerataan)
a. Kesilapan pengisian pasir ke dalam paip akan menyebabkan kerataan. Oleh itu pastikan
pasir dalam keadaan padat.
b. Pastikan zon panas pada paip tidak bersentuhan dengan bending pin.
c. Pastikan penyokong plate digunakan bersama bending pin.
d. Gunakan formal bending yang bersesuaian dengan
saiz paip.

A09-01-06-LE2-IS

PINDAAN : 0

MUKASURAT 4

A09-01-06 TEKNOLOGI FABRIKASI LOGAM

2. Buckling (kedutan)
a. Boleh dikurangkan dengan:b. Masukkan pasir ke dalam paip dengan padat untuk kerja hot bending.
c. Bengkok mengikut jejari yang bersesuaian dengan diameter paip.
d. Pilih dan gunakan peralatan yang betul mengikut spesifikasi paip.
e. Gunakan minyak pelincir ketika operasi cold bending yang menggunakan mesin.

3. Thinning (penipisan)
a. Setiap bengkokan samada sejuk atau panas hendaklah berpandukan detail dari carta
yang disahkan mengikut spesifikasi mesin bending.
b. Pengeluar paip biasanya membuat sedikit basian sekurang-kurangnya +12 % pada
ketebalan dinding paip.
c. Penipisan dapat dikurangkan dengan:
i. Bengkokkan mengikut jejari mengikut spesifikasi yang diberikan.
ii. Gunakan peralatan yang betul pada mesin bending mengikut spec. paip.

A09-01-06-LE2-IS

PINDAAN : 0

MUKASURAT 5

A09-01-06 TEKNOLOGI FABRIKASI LOGAM

7.

Ovality (kelonjongan)
a. Ovality boleh dikurangkan dengan:
b. Bengkokkan mengikut lengkungan yang betul mengikut spesifikasi paip.
c. Pemilihan dan penggunaaan yang betul komponen pada mesin bending mengikut
spesifikasi paip.
d. Gunakan template untuk mengukur lengkungan paip mengikut spesifikasi.
e. Mengisikan pasir ke dalam paip untuk hot bending.

8.

SOALAN:
1. Huraikan kegunaan back guide dan roller.

2. Berikan TIGA kecacatan yang biasa terjadi dan penyelesaiannya.

3. Apakah tujuan dimasukkan bahan isian ke dalam paip sebelum membengkok.

RUJUKAN :
EITP Pipe and Tube Fabrication for Engineering Craftsmen
D.Andersen, R.Ellison, J.F.Millen, J.Harbidge, T.Jaap,
B.Lilley, D.Lorimer and E.D.Murr

A09-01-06-LE2-IS

PINDAAN : 0

MUKASURAT 6

A09-01-06 TEKNOLOGI FABRIKASI LOGAM

A09-01-06-LE2-IS

PINDAAN : 0

MUKASURAT 7

A09 TEKNOLOGI FABRIKASI LOGAM

E02-01-01-LE1-AS

PINDAAN : 0

MUKASURAT 9