TIU CHUN QUC GIA

TCVN 8720 : 2012

T XY DNG CNG TRNH THY LI - PHNG PHP XC NH CC C TRNG CO
NGT CA T TRONG PHNG TH NGHIM
Solis for hydraulic engineering construction - Laboratory test method for determination of
shrinkage characteristics of soil
Li ni u
TCVN 8720 : 2012 c chuyn i t Tiu chun 14 TCN 134 : 2005 theo quy nh ti khon 1
iu 69 ca Lut Tiu chun v Quy chun k thut v im a khon 1 iu 6 Ngh nh s
127/2007/N-CP ngy 1/8/2007 ca Chnh ph quy nh chi tit thi hnh mt s iu ca Lut
Tiu chun v Quy chun k thut.
TCVN 8719:2012 do Vin Khoa hc Thy li Vit Nam bin son, B Nng nghip v Pht trin
nng thn ngh, Tng cc Tiu chun o lng Cht lng thm nh, B Khoa hc v Cng
ngh cng b.
T XY DNG CNG TRNH THY LI - PHNG PHP XC NH CC C TRNG
CO NGT CA T TRONG PHNG TH NGHIM
Solis for hydraulic engineering construction - Laboratory test method for determination of
shrinkage characteristics of soil
1 Phm vi p dng
Tiu chun ny p dng cho t st v t bi khng cha sn si, c kt cu nguyn trng hoc
b ph hoi nhng c m cht li vi m v khi lng th tch n v t kh theo yu
cu, dng cho xy dng cng trnh thy li.
2 Ti liu vin dn
Cc ti liu vin dn sau y l cn thit cho vic p dng tiu chun ny:
TCVN 8217 : 2009, t xy dng cng trnh thy li - Phn loi.
TCVN 8732 : 2012, t xy dng cng trnh thy li - Thut ng v nh ngha.
TCVN 2683 : 2012, t xy dng - Phng php ly, bao gi, vn chuyn v bo qun mu.
TCVN 4196 : 2012, t xy dng - Phng php xc nh m v ht m trong phng th
nghim.
TCVN 4202 : 2012, t xy dng - Phng php xc nh khi lng th tch trong phng th
nghim.
3 Thut ng v nh ngha
Tiu chun ny s dng cc thut ng, nh ngha, k hiu v n v o nu trong cc tiu chun
TCVN 8217 : 2009, TCVN 8732 : 2012 v cc thut ng, nh ngha sau:
3.1
S co ngt ca t (shrinkage of soil)
L s gim th tch ca t khi b hong kh trong khng kh trong phng.
3.2
co ngt th tch ca t (degree of volume shrinkage of soil)

L mc b gim th tch ca t do ngt kh khi t ti gii hn co ngt; v tr s, n l t s

gia lng th tch t b gim do ngt kh v th tch ban u ca t, k hiu D c.ng, tnh bng
% theo th tch.
3.3
Gii hn co ngt ca t (shrinkage limit of soil)
L m ca t, m ti , khi m ca t cn tip tc gim nhng th tch ca t khng
thay i thm na, k hiu Wc.ng, tnh bng % khi lng.
4 Quy nh chung
4.1 Mu t dng cho th nghim co ngt phi c ly v a v phng th nghim m bo
yu cu v khi lng v cht lng theo nh quy nh trong TCVN 2683 : 2012.
4.2 Mu t th nghim thng c hnh tr trn, c ly ra t mu t nguyn trng hoc c
ch b t t khng nguyn trng vi m v khi lng n v th tch kh theo yu cu.
4.3 Vic th nghim co ngt phi m bo tin hnh theo ng trnh t quy nh ti tiu chun
ny; ton b s liu v kt qu th nghim phi c ghi chp y vo bng th nghim (xem
tham kho Bng A.1 Ph lc A)
5 Phng php th nghim
5.1 Nguyn tc chung
em mu t th nghim c xc nh th tch v cc kch thc ban u hong kh trong
khng kh trong phng v quan trc s thay i th tch ca mu t trong qu trnh t b ngt
kh cho n khi th tch t khng thay i; sau thi gian 4 h, s o chiu cao v ng knh
ca mu th nghim u gim khng qu 0,1 mm, th c cho l t chm dt co ngt v kt
thc quan trc; sau , xc nh th tch mu t bng phng php th nghim bc sp theo
TCVN 4202 : 2012. T cc s liu th nghim, tnh ton c cc c trng co ngt ca t.
5.2 Dng c, thit b th nghim:
Dao vng ly mu th nghim c lm bng thp khng g hoc bng ng, c ng knh
trong t 6,2 cm n 6,4 cm, chiu cao t 2,5 cm n 3,0 cm, c vt sc mp ngoi mt u;
- Thc cp c kh c chnh xc n 0,1 mm;
- Cc loi cn k thut c chnh xc n 0,1 g v 0,01 g;
- Paraphin sch; m bi trn; ng h ch gi; nc ct hoc nc sch kh khong;
- Dao ct t; a, khay ng t; hai tm knh dy khong 5 mm, c kch thc t 10 cm x 10
cm n 15 cm x 15 cm;
- Dng c thch hp lm phn tn t i vi mu t c kt cu khng nguyn trng, v dng c
ch b mu vi khun mu c kch thc bng kch thc ca dao vng ly mu (xem Hnh A.1
Ph lc A);
- Thit b v dng c xc nh m ca t theo nh quy nh trong TCVN 4196 : 2012;
- Thit b, dng c xc nh khi lng th tch ca t theo quy nh trong TCVN 4202 : 2012.
5.3 Chun b thit b, dng c th nghim
5.3.1 Cc thit b th nghim m v khi lng th tch ca t phi c kim tra trc khi
dng, theo quy nh ca phng th nghim.
5.3.2 Hiu chun cc dng c th nghim trc khi s dng:
- Lau sch cc b phn ca dng c ch b mu v dao vng ly mu. Phi m bo chiu cao
v ng knh trong ca khun mu bng kch thc tng ng ca dao vng ly mu;

- Cn khi lng ca dao vng chnh xc n 0,1g; o cc kch thc bn trong ca dao vng
(ng knh, chiu cao) chnh xc n 0,1mm, tnh ton th tch dao vng chnh xc n 0,1
cm3;
- o chiu cao v ng knh trong ca khun ch b mu chnh xc n 0,1mm; tnh ton th
tch ca khun ch b mu chnh xc n 0,1 cm 3;
- Lau trn mt trong ca dao vng v khun ch b mu bng du luyn hoc m cng nghip;
- Ra sch v hong kh hai tm knh s dng trong th nghim, ri o chiu cao ca c hai tm,
chnh xc n 0,1 mm.
5.4 Chun b mu th nghim
5.4.1 Chun b mu th nghim t mu t nguyn trng:
- Ghi s hiu mu t v s hiu dao vng ly mu vo s th nghim;
- Cn thn bc b cc lp bc mu v hp cha mu, ly ra mu t nguyn trng. Ct b t 5
mm n 10 mm u mu, ri t thng ng mu t theo chiu u trn ca mu ln trn. t
dao vng ly mu ln b mt mu t (cho u vt sc mp xung di), ri cn thn ly mu
t th nghim vo dao vng sao cho c tr t trong dao vng nh cao hn mt dao vng
khong 5mm v m bo y n; gt phng hai u mu t cho st vi b mt dao vng; lau
sch mt ngoi dao vng ri cn khi lng ca t v dao vng (m 1), chnh xc n 0,1 g;
- Xc nh khi lng th tch n v ca t, theo nh quy nh trong TCVN 4202 : 2012; ng
thi, ly mu i biu xc nh m ca t, theo quy nh trong TCVN 4196 : 2012. ng
phn mu t cn li vo hp c np y kn dng cho cc th nghim khc.
5.4.2 Chun b mu th nghim t mu t khng nguyn trng (kt cu b ph hoi):
5.4.2.1 Ly phn mu t khng nguyn trng dng cho th nghim ny em phi kh gi trong
phng (tuyt i khng c phi nng hoc sy kh) n mc c th d lm phn tn t, ri
dng chy g hoc ci s v chy u bc cao su nghin ri t. Nu nghi ng trong t c
ln mt t sn si, th sng t qua sng l 2mm v loi b cc ht nm trn sng.
5.4.2.2 Trn u t lt sng, ri ly mu i biu xc nh m kh gi ca t, theo quy
nh trong TCVN 4196 : 2012. ng t cn li vo hp c np y kn, trong khi ch i tnh
ton ch b mu.
5.4.2.3 Lng t kh gi cn ly v lng nc cn thm vo t ch b mu th nghim
m bo c cht v m theo yu cu, tnh ton ln lt theo cng thc 1 v 2.
m.kg = c.yc x V x (1 + 0,01 x Wkg)

(1)

mn = 0,01 x (Wyc - Wkg) x c.yc x V

(2)

trong :
m.kg l khi lng t kh gi cn ly, g;
V l th tch khun ch b mu, cm3;
Wkg l m kh gi ca t, % khi lng;
c.yc l khi lng th tch kh yu cu ca mu ch b, g/cm 3;
mn l lng nc cn ly cho vo t ch b mu th nghim, g hoc ml.
5.2.4 Trn li tht u t c chun b 5.4.2.2, ri cn ly mt khi lng t, m .kg, chnh
xc n 0,1 g, cho vo bt ng thch hp. Ly mt lng nc, m n, nc my hoc nc sch
kh khong, ch vo t trong bt ng, trn u t vi nc, ri t vo bnh gi m v
y kn np bnh m t trong thi gian khong 8 h n 10 h ng h mi em ra ch to
mu.
5.4.2.5 Lp rp cc b phn ca dng c ch b mu:

- Dng m bi trn mt trong ca khun mu, ri lp rp v c nh khun mu vi v ng

chp; sau , t dng c ln nn cng v bng phng.
- Ly mu t c m, trn u li, ri cho t vo khun v san bng b mt; sau , t
tm nn (e) vo, ri cm cn dn hng v dng qu t m cht t cho n khi b mt
tm nn ngang vi b mt ng chp c mu t y n trong khun.
- Nhc qu t v cn dn hng ra, tho ng chp, cn thn ly khun cha mu ra, dng
pitstong y mu t ra khi khun.
CH THCH:
Vic ch b mu th nghim phi m bo t m u v c m cht ng u. Sai s cho
php v khi lng th tch n v t kh khng qu 0,01 g/cm 3 v sai s v m khng qu
1% khi lng, so vi yu cu.
5.5 Tin hnh th nghim
5.5.1 i vi mu th nghim c ly ra t mu t nguyn trng:
- t dao vng cha mu th nghim ln tm knh hong kh t trong khng kh trong
phng. Khi t co ngt v tch khi dao vng, cn thn ly dao vng ra khi mu, t tm
knh th hai ln mt mu, ri dng thc kp c kh cn thn o chiu cao ca mu cng vi hai
tm knh chnh xc n 0,1 mm v o ng knh mu t bn pha, chnh xc n 0,1 mm,
ly tr s trung bnh.
- Sau , cn thn ly ra tm knh trn b mt mu v tip tc hong kh mu trong khng kh
trong phng. C sau mt chu k 4 h, th t tm knh ln b mt mu v thc hin php o nh
trn mt ln ri li ly ra tm knh trn mt mu hong kh mu. Tip tc nh vy cho n khi
sau mt thi gian 4h m cc s o ca mu, chiu cao v ng knh mu u gim khng qu
0,1mm th c cho l t kt thc co ngt v chm dt o c.
5.5.2. i vi mu t ch b:
t mu t ln tm knh hong kh t trong khng kh trong phng v quan trc s co ngt
ca t tng t nh i vi mu t nguyn trng nh c nu trong 5.5.1.
5.5.3. Cn khi lng ca mu t kt thc co ngt (m c.ng), chnh xc n 0,1 g, ri em sy
kh mu trong t sy nhit t 105 oC n 110 oC cho n khi lng khng i (thng l
trong thi gian 4 h, k t khi t nhit quy nh); sau em mu t ra v t vo bnh ht
m trong khong 1 h lm ngui t.
5.5.4. Khi mu t ngui, em cn khi lng kh ca mu chnh xc n 0,1 g; sau , xc
nh th tch ca mu t bng phng php bc sp, theo quy nh trong TCVN 4202 : 2012.
5.6 Tnh ton v biu th kt qu
5.6.1 Tnh m ban u ca mu t th nghim (W o), theo quy nh trong TCVN 4202 : 2012.
5.6.2. Tnh th tch ban u ca mu th nghim bng dung tch dao vng cha mu V o (cm3),
theo cng thc 1:

Vo

3,14 D 2
h
4

trong :
Vo l th tch ban u ca mu t th nghim, cm 3;
D l ng knh trong ca dao vng, cm;
3,14 l s pi ();
h l chiu cao dao vng, cm.

(1)

5.6.3. Tnh khi lng th tch n v ban u ca mu th nghim (w, g/cm3), theo cng thc 2:

m1 mo
Vo

(2)

trong :
mo l khi lng dao vng, g;
m1 l khi lng dao vng v t, g;
Vo l th tch ca dao vng, cm3;
CH THCH:
Nu l mu t ch b, th khi lng th tch n v t kh v m ban u ca t l m
v khi lng th tch n v t kh yu cu ch b mu v th tch ban u ca mu th nghim
bng th tch khun ch b mu (cng bng th tch dao vng ly mu).
5.6.4. Th tch mu t sau khi kt thc co ngt (c xem l bng th tch ca mu t sau
khi sy kh), xc nh bng phng php bc sp theo nh quy nh trong 14TCN 126 : 2002,
c tnh theo cng thc 3:

Vk

m1 m2 m1 mk

n
p

(3)

trong :
Vk l th tch mu ca t th nghim sau khi kt thc co ngt, cm 3;
mk l khi lng mu t th nghim sy kh, g;
m1 l khi lng mu t th nghim sy kh v bc sp, c cn trong khng kh, g;
m2 l khi lng mu t sy kh v bc sp, c cn trong nc, g;

n l khi lng ring ca nc, g/cm3;

p l khi lng ring ca sp, g/cm3;
5.6.5. Tnh co ngt th tch ca t, theo cng thc 4:

Vo Vk
Vo

Dc.ng

100

(4)

trong :
Dc.ng l co ngt th tch ca t, c biu th bng % theo th tch;
Cc k hiu khc nh trn
5.6.6. Tnh gii hn co ngt ca t, theo cng thc 5:

mc.ng mk

Wc.ng

mk

100

trong :
Wc.ng l gii hn co ngt ca t, biu th bng % khi lng;

mc .ng l khi lng ca mu t sau khi kt thc co ngt, g;

(5)

mk l khi lng ca mu t sy kh, g;

5.7 Bo co kt qu th nghim
Bo co kt qu th nghim gm cc thng tin sau:
- Tn cng trnh; s hiu h khoan/o; s hiu mu t, su ly mu;
- Phng php th nghim p dng;
- c im mu t: thnh phn, trng thi, mu sc, kt cu; m v khi lng th tch
n v ban u ca t;
- Kch thc mu t th nghim;
- co ngt th tch, Dc.ng, % th tch;
- Gii hn co ngt, Wc.ng, % khi lng;
- Cc thng tin khc c lin quan.
Ph lc A
(Quy nh)
Bng A.1 Bng ghi chp th nghim xc nh c trng co ngt ca t
- Cng trnh: ..
- S hiu mu t:.. ; su ly mu: .
- Kch thc mu:.. ; Kt cu ca t: .
- m ban u:..(% khi lng) ; Th tch ban ucm3.
- Khi lng th tch n v t t nhin (hoc ch b): .. g/cm 3.
- Khi lng th tch n v t kh: .. g/cm 3;
- iu kin mu th nghim (nguyn trng/ch b): ..
- M t mu: (m t v c im, trng thi, mu sc, thnh phn ht, v.v..)
Ngy, thng, nm th nghim: Bt u: .
Kt thc:
Kch thc mu
t trong qu
trnh co ngt
Ngy
gi
pht th
nghim

Chiu
cao, ho
(mm)

ng
knh
(mm)

Khi
lng
mu
t khi
kt
thc
co
ngt,
mc.ng
(g)

Th tch
mu t
khi
kt thc
co ngt
(th tch
sau khi
sy kh),
Vk (cm3)

Khi
lng
mu
t
sau khi
sy
kh,
mk (g)

co ngt

Gii hn co ngt

Dc.ng =

Wc.ng =

mc.ng mk
Vo Vk
100
100
Vo
mk
(% th tch)

(% khi lng)

.., ngy thng..nm..

Ngi th nghim

Ngi kim tra

Trng phng th nghim

MC LC
Li ni u
TCVN 8720:2012 t xy dng cng trnh thy li - Phng php xc nh cc c trng co
ngt ca t trong phng th nghim
1 Phm vi p dng
2 Ti liu vin dn
3 Thut ng v nh ngha
4 Quy nh chung
5 Phng php th nghim
5.1 Nguyn tc
5.2 Dng c, thit b th nghim
5.3 Chun b thit b, dng c th nghim
5.4 Chun b mu th nghim
5.5 Tin hnh th nghim
5.6 Tnh ton v biu th kt qu
5.7 Bo co kt qu th nghim
Ph lc A