Day Con Lam Giau Tap 1 - 5 PDF

2010
VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !
Li ni u
Li ni u Mt trong nhng nguyn nhn khin ngi giu ngy cng giu, ngi ngho ngy cng
ngho, cn gii trung lu th thng mc n chnh l v ch tin bc thng c dy nh ch khng
phi trng. Hu ht chng ta hc cch x l tin bc t cha m mnh, v thng th ngi ngho khng
dy con v tin bc m ch ni n gin l: Hy n trng v hc cho chm ch. V ri a tr c th
s tt nghip vi mt s im xut sc nhng vi mt u c ngho nn v cch qun l tin bc, v
trng hc khng dy v chuyn tin nong m ch tp trung vo vic gio dc sch v v nhng k nng
ngh nghip m khng ni g v k nng ti chnh. chnh l l do ti sao nhng nhn vin ngn hng,
bc s, k ton thng minh d t c nhiu im s xut sc trng nhng li gp nhiu rc ri ti
chnh sut i. V nhng mn n quc gia chng mt thng bt ngun t nhng v lnh o c hc vn
cao, nhng ch c hun luyn rt t hoc khng c cht k nng no v vn ti chnh. Mt quc gia
c th tn ti nh th no nu vic dy tr con qun l tin bc vn l trch nhim ca ph huynh, m hu
ht h khng c nhiu kin thc v vn ny? Chng ta phi lm g thay i s phn tin bc ln n
ca mnh? Nh giu lm giu nh th no t hai bn tay trng?... C l bn s tm thy cho mnh nhng
li gii p v cc vn trong cun sch ny. Tuy nhin, do khc bit v vn ho, tp qun v chnh
th, c th mt s phn no ca cun sch s khin bn thy l lm, thm ch cha ng tnh d rng
y l mt cun sch c n nhn nng nhit rt nhiu nc trn th gii. Chng ti gii thiu
cun sch ny vi mong mun gip bn c thm ngun tham kho v mt trong nhng lnh vc cn dy
con tr bit trc khi vo i, ca cc bc ph huynh cc nc khc Rt mong nhn c nhng
kin ng gp ca cc bn. Xin trn trng cm n.
Chng 1: Cha Giu, Cha Ngho
Ti c hai ngi cha, mt ngi giu v mt ngi ngho - mt ngi cha rut v mt ngi cha nui (cha ca
Mike - bn ti). Cha rut ti c bng thc s, cn ngi cha nui th cha hc ht lp tm, nhng c hai ngi
u thnh cng trong s nghip v c nh hng n ngi khc. C hai u khuyn bo ti rt nhiu iu, nhng
nhng li khuyn khng ging nhau. C hai u tin tng mnh lit vo s hc nhng li khuyn ti hc nhng
kha hc khc nhau. Nu ti ch c mt ngi cha, ti s hoc chp nhn hoc phn i kin ca ng. C hai
ngi cha dy bo, ti thy c nhng quan im tri ngc nhau gia mt ngi giu v mt ngi ngho. V
thay v ch n gin chp nhn hay phn i ngi ny hay ngi kia, ti c suy ngh nhiu hn, so snh v la
chn cho chnh mnh.
C hai ngi cha ca ti khi bt u to dng s nghip u phi u tranh vi chuyn tin nong, nhng c hai c
nhng quan im khc nhau v vn tin bc.
V d, cha rut ti thng ni: "Ham m tin bc l ngun gc ca mi iu xu." Cn cha nui ca ti li bo rng:
"Thiu thn tin bc l ngun gc ca mi iu xu."
Nhng s khc nhau trong quan im ca h, nht l khi cp n tin bc, khin ti tr nn t m v bt u suy
ngh V c hai ngi cha y nh hng, ti hc t c hai ngi. Ti suy ngh v li khuyn ca mi ngi, v
nh vy, ti c c mt hiu bit su sc v quyn lc v tc ng ca suy ngh ln cuc sng con ngi nh th
no.
wWw.VietLion.Com
Page 1
2010
V d, cha rut ti thng ni: Ti khng mua ni vt . Cn cha nui th cm ti ni nh vy ng mun ti ni:
"Lm th no mua c vt ?" Mt bn l cu khng nh, cn bn kia l cu hi. Mt bn khin bn r b
trch nhim, cn bn kia buc bn phi suy ngh
Hai ngi cha ca ti c nhng quan im cc k khc bit. Chng hn, mt ngi bo: "Phi hc cho gii th mi
c lm vic nhng cng ty tt.
Ngi kia bo: "Hc cho gii th mi mua c nhng cng ty tt." Mt ngi tin rng: Ngi nh l s u t
nhiu nht v l ti sn ln nht ca chng ta. Ngi kia li ngh khc: "Ngi nh cng l mt khon tin phi tr,
v nu ngi nh l khon u t ln nht ca con th con gp rc ri ri y."
C hai ngi cha u tr tin ha n ng thi hn, nhng mt ngi lun tr u tin cn ngi kia lun tr sau
cng.
Mt ngi vt ln tit kim tng ng mt. Ngi kia ch lm mt vic n gin l u t.
Mt ngi dy ti cch vit mt l n xin vic th no cho n tng c th tm c vic lm tt. Ngi kia
dy ti cch vit mt d n kinh doanh ti chnh nh th no c th to ra cng vic.
c hun luyn bi hai ngi cha, ti c th quan st tc ng ca nhng suy ngh khc nhau ln cuc sng con
ngi. Ti thy ngi ta tht s nh hnh cuc sng ca h qua suy ngh ca chnh h.
V d, ngi cha ngho ca ti lun phn nn: "Ti s khng bao gi giu ln ni. V li tin on tr thnh
s tht. Ngc li, ngi cha giu ca ti lun ni nhng cu i loi nh: Ti l mt ngi giu, m ngi giu
th khng lm nhng vic ." Ngay c khi ng gp tht bi thm hi sau mt cuc u t ln khng thnh, ng vn
ngh mnh l mt ngi giu. ng ni: "C khc bit gia ngho nn v ph sn. Ph sn ch l tm thi nhng
ngho th vinh tin."
Nhng quyn lc ca suy ngh khng bao gi c th o hay nh gi c, nhng l mt iu hin nhin m ti
nhn thc c ngay t khi cn nh. Ti thy rng ngi cha ngho khng phi ngho v s tin ng kim c, m
v nhng suy ngh v hnh ng ca ng.
D c hai ngi cha ca ti u rt tn trng vic gio dc v hc hi nhng h li bt ng v vic hc ci g l
quan trng. Mt ngi mun ti hc hnh chm ch, c th hng chuyn mn cao d c cng vic tt, kim c
nhiu tin. Ngi kia khuyn khch ti hc tr nn giu c, hiu tin bc lm vic nh th no v hc cch bt
tin bc phi lm vic cho mnh. ng thng nhc i nhc li: "Ti khng lm vic v tin. Tin bc phi lm vic
v ti."
Nm ln 9 tui, ti quyt nh nghe theo v hc hi t ngi cha giu v vn tin bc. V lc , ti ch mi 9
tui nn nhng bi hc cha nui ti dy rt n gin. Thc ra tt c ch c 6 bi hc lp i lp li v quyn sch ny
ni v 6 bi hc , cng theo th t n gin nh khi cha nui ti dy ti. Nhng bi hc ny l nhng li hng
dn gip bn v con ci bn tr nn giu c hn, bt k iu g s xy ra trn mt th gii khng chc chn v ang
thay i nhanh chng nh hin nay.
wWw.VietLion.Com
Page 2
2010

Chng 2: Bi 1 Ngi giu khng lm vic v tin
BI HC BT U
Ta s tr cho cc con 10 xu mt gi."
Ngay c vo nhng nm 1950, 10 xu mt gi cng l qu thp.
Bui sng hm y, cha ca Mike hn gp ti v n lc 8 gi. V l ch ca mt kho hng, mt cng ty xy dng,
mt s ca hiu v ba qun n, nn ng rt bn rn
Khi chng ti n, cha Mike ang ni chuyn in thoi v chng ti phi ngi ch ng bng gh ngoi hin sau,
cng vi hai ngi ph n v mt ngi n ng trung nin lm nhim v qun l nh hng v coi kho cho cha
ca Mike.
Hai a ti ngi ch rt lu, ri khi ti cm thy mnh bt u mt ht kin nhn, thnh lnh cha Mike xut
hin. Mike v ti git mnh bt ng ln.
Sn sng hc cha, cc con? Cha Mike hi, ko mt ci gh n ngi vi chng ti.
Ti v Mike cng gt u. Tt. Cha s dy cc con, nhng khng phi theo kiu trong lp hc. Nu cc con lm
vic cho cha, cha s dy cc con cch lm giu. Nu khng, cha s khng dy Th y ng hay khng l ty
cc con."
con c th hi vi cu c khng?" Ti hi.
Khng. Chu hay khng chu, th thi. Cha c qu nhiu vic phi lm v khng th lng ph thi gian c. Nu
con khng th quyt nh dt khot, con s khng hc cch kim tin c u. C hi n ri i. Bit c khi
no cn quyt nh l mt k nng quan trng. Con c c hi m con ang cn. Lp hc s bt u hoc kt thc
trong mi giy na." Cha ca Mike ni cng vi mt n ci.
Con chu ti v Mike cng p. Tt, cha Mike ni. "Cc con s lm vic vi b Martin. Cha tr cc con 10 xu
mt gi v cc con phi lm vic ba ting ng h mi th By.
Nhng hm nay con c mt trn bng chy ti ni.
Cha Mike trm ging nghim khc Lm hay khng lm no?
Con lm . Ti tr li, quyt nh lm vic v hc hi thay v i chi bng.
30 XU SAU
B c cng Martin bt chng ti lm vic khng ngi tay. Trong ba ting ng h chng ti phi khing nhng
thng hng ha trn k xung, phi sch bi bng mt cy chi lng g, sau sp xp chng li mt cch gn
gng. qu l mt cng vic chn ngy v nhng cnh ca ca ca hng lun m rng ra ng v bi u xe.
Mi ln c mt chic xe i ngang hay chy vo bi, bi m tri trn ngp ca hng
Sut ba tun, Mike v ti n lm vic ch b Martin trong ba gi mi th By. Vo bui tra, khi cng vic kt
thc, b tr cho mi a 30 xu. Vo nhng nm 1950, vi mt a b 9 tui th 30 xu cng chng nhiu nhn g.
Mt quyn truyn tranh cng n 10 xu ri, v vy sau khi c tr tin ti ch mua truyn ri i v nh.
wWw.VietLion.Com
Page 3
2010
Vo ngy th T ca tun th t, ti quyt nh s ngh vic. Ti mun c cha ca Mike dy cch lm giu, ch
u c mun tr thnh tn n l ca 10 xu mt gi. Trn ht, k t ngy th By u tin n nay, ti vn cha gp
li ng y.
Vo gi n tra cn-tin trng, ti ni vi Mike: "T b vic thi!" Mike mm ci. Ti gin d hi: "Cu ci
ci g ch?"
"Cha t ni rng cu s xin ngh. Cha ni trc khi ngh vic cu hy n gp ng y."
Ti phn n:
Ci g? Th ra cha cu ang ch xem t chn vic ?"
"Cng gn nh vy. Kiu dy ca cha t khc vi cha cu. Cha cu ni l thuyt nhiu cn cha t th rt t li. Cu
c ch n th By ny i . T s ni vi cha l cu mun ngh vic.
Cu mun ni l mi th c d liu ? Khng, khng hn th Th By ny cha s gii thch cho cu.
NGY TH BY XP HNG
Ti sn sng i mt vi cha ca Mike v ti chun b trc. Thm ch cha rut ti cng ni gin, ng cho
rng cha ca Mike vi phm lut lao ng tr em v mi chuyn phi c lm cho r rng. ng bo ti phi i
hi nhng g xng ng dnh cho mnh. t nht l 25 xu mt gi. ng cn ni rng nu ti khng c nng lng
th tt hn l nn ngh vic.
V vo 8 gi sng ngy th By , ti li ng trc cnh ca vn phng ca cha Mike.
"Hy ngi ch n phin mnh nh!" Cha Mike ni th khi ti bc vo.
Ti e d ngi xung k bn hai ngi ph n ang ngi trn bng gh bn ngoi vn phng nh bn tun trc. 45
pht tri qua v u ti gn nh mun bc ha. Hai ngi ph n vo gp cha ca Mike v i ra 30 pht trc
. Mt ngi n ng ln tui y khong 20 pht v cng i ri.
Ngi nh vng lng. Cha ca Mike vn mi m lm vic trong phng. Cui cng, sau c ting ng h ch i,
ng 9 gi, cha ca Mike mi gi ti vo gp ng.
Bc bit con mun c tng lng hoc s ngh vic. Ngi cha giu va ni va xoay gh.
"Bc khng lm ng tha thun..." Ti ni m gn nh bt khc. Tht kinh khng khi mt a tr 9 tui phi
i mt vi ngi ln.
Bc ni l bc s dy con nu con lm vic cho bc. Con lm vic chm ch, b c nhng trn bng chy n
lm vic cho bc. Th m bc khng gi li.
Bc chng dy con iu g c. Bc ch mun c tin v khng thm quan tm n nhng ngi lao ng. Bc bt
con phi ch i qu lu v khng tn trng con cht no c. Con ch l mt a tr, v con cn phi c i x
tt hn ch! Ti m c tun ra mt trng.
Ngi cha giu nhn chm chm vo ti, ri thong th ni. "Khng t. Trong vng cha y mt thng, con ni
chuyn ging nh hu ht nhng ngi lm vic cho bc vy
Sao c ? Ti ng ngc hi li. Ri chng hiu ng ang ni g, ti tip tc bt bnh: "Con ngh bc s gi ng
wWw.VietLion.Com
Page 4
2010

giao ko v s dy con. Nhng tht ra bc ch mun hnh h cn thi..."
Bc vn ang dy con y ch. Ngi cha giu bnh thn ni.
Dy con ? Thm ch bc cn khng bun ni chuyn vi con k t khi con ng lm vic ch v my xu l ny.
10 xu mt gi, th y, l ra con phi bo vi chnh quyn v bc ri. Bc bit m, chng ta c lut lao ng tr
em. Bc cng bit l cha con lm vic cho chnh quyn Ti la ln gin d.
i ch, by gi th con ni chuyn nghe y nh nhng ngi tng lm vic cho bc vy. Nhng ngi hoc
bc cho ngh vic hoc h t xin ngh ri.
Bc ni di con. Con lm vic cho bc, nhng bc khng gi li. Bc khng dy con iu g c. Ti
ni dn dp, cm thy mnh tht can m.
Sao con ngh l bc khng dy con g c?"
Ngi cha giu hi li.
Ti bu mi: "Bc u ni chuyn vi con. Con lm vic c ba tun, vy m bc chng dy con g c."
Dy ngha l phi ni chuyn hoc lm mt bi din thuyt ? m, vng . Ti d dt tr li.
l cch dy trng, cn i s rt khc, ngi cha giu mm ci ni. "i s chng h ni g vi con m
ch x y con thi. Khi cuc i x y con, n mun ni rng: Dy i thi, c mt ci mi hc y! Khi b
i x y, mt s ngi b cuc, mt s ngi khc th chin u. Mt s t hc c nhng bi hc v tip tc
i
Nu con l loi ngi khng c cht can m no, con s b cuc mi ln cuc i x y con. Khi con s sng
mt cuc sng sao cho an ton, c trnh nhng vic c th khng bao gi xy ra. Sau con s cht nh mt ng
gi t nht. Nhng s tht l con cho cuc i y con n bn b khut phc. Tn y lng con l ni kinh
hong khi phi mo him. Con mun chin thng, nhng ni lo s tht bi cn ln hn c nim vui chin thng.
Con chn s an ton m.
Ti nhn cha ca Mike mt lc lu, ri bt hi. Th ra bc x y con ?
Ngi cha giu mm ci. "Bc mun cho con nm th cht mi v cuc i. Cc con l nhng ngi u tin
ngh bc dy cch lm giu. Bc c hn 150 nhn cng, nhng chng ai hi bc v iu c. H hi bc v cng
vic tin lng m khng h yu cu bc dy v tin bc. Do , hu ht mi ngi dng nhng nm thng tt nht
trong i lm vic v tin m tht s khng hiu h ang lm vic v ci g."
Ti ngi im lng lng nghe. Khi Mike ni vi bc l con mun hc cch lm giu, bc quyt nh s thit k mt
kha hc tht gn vi cuc sng thc. V th m bc cho i x y con mt cht, khi con s thm nhng
iu bc ni. Chnh v vy, bc ch tr con 10 xu mt gi."
Vy bi hc m con hc c khi lm vic c 10 xu mt gi l g? L bc qu keo kit v bc lt nhn cng
? Ti vn li.
Ngi cha giu bt ci tht to.
ng li cho bc v ng ngh bc l ngun gc ca mi vn . Nu con nhn ra rng vn l chnh bn
wWw.VietLion.Com
Page 5
2010

thn con, con mi c th thay i chnh mnh, hc c ci g v tr nn khn ngoan hn. Hu ht mi ngi
u mun ngi khc thay i ch khng mun mnh thay i. Khi khng c nh , h ngh vic v i tm mt
vic lm khc, lng cao hn, v h ngh rng nhng iu s gii quyt c vn . Nhng, h lm. Trong
hu ht mi trng hp th khng u."
Th ci g s gii quyt vn ? Ti hi. Tip tc lm vic vi 10 xu mt gi v c vui ?
l iu m nhng ngi cn li s lm, chp nhn tin lng thp d bit rng h v gia nh h s gp kh
khn v ti chnh. H trng ch c nng lng, hoc lm thm mt cng vic th hai, hi vng rng c nhiu tin
s gii quyt c vn
Ti gm mt nhn xung sn, bt u hiu ra bi hc m ngi cha giu ang ni n.
BI HC S 1.
Ngi ngho lm vic v tin bc. Ngi giu buc tin bc lm vic v mnh.
Ngi cha giu tip tc ging bi hc u tin cho ti. Bc rt mng khi con ni gin v phi lm vic 10 xu mt
gi. Nu con khng tc gin v chp nhn n mt cch vui v bc s khng th dy con c. Con thy , vic hc
tht s phi mt cng sc, phi c s am m v kht khao chy bng. S gin d l mt phn ln trong cng thc
, v nim am m l kt hp ca tnh yu v cn gin. Khi ni n tin bc, hu ht mi ngi u mun c an
ton v bo m. V vy, khng phi nim am m m chnh s e ngi s hng dn h. Nhiu tin cha hn gii
quyt c vn . Hy nhn cha con m xem. ng y lm ra nhiu tin, nhng vn khng th tr ht cc ha n.
Hu ht mi ngi c cho tin ch mc n nhiu hn m thi. Nguyn do v trng, h chng c hc g v
tin bc c, v vy h tin rng phi lm vic kim tin.
Cn bc khng ngh vy ? Khng, khng hn th. Nu con mun hc lm vic v tin, hy hc trng. Cn
nu mun hc cch buc tin bc phi lm vic cho mnh, bc c th dy con, nhng ch khi con tht s mun hc
m thi.
Th khng phi mi ngi u mun hc hay sao?"
Khng. V hc lm vic c tin th d hn rt nhiu, nht l khi s e ngi l cm gic u tin khi nhc n tin
bc.
Con khng hiu. Ti nhn mt ni.
Chnh s lo ngi l nguyn nhn khin ngi ta phi lm vic, h lo khng c tin, lo phi bt u li t u.
l ci gi ca vic hc mt ngh nghip no , sau l phi lm vic v tin. Hu ht mi ngi tr thnh n l
cho tin bc... v sau h ni gin vi ng ch."
Hc cch buc tin bc lm vic cho mnh l mt kha hc hon ton khc hay sao ?" Ti hi. "Nht nh ri,"
ngi cha giu ni.
"Nht nh l vy."
Chng ti ngi im ng mt lc lu. Gi ny c l cc bn ti ang bt u trn bng chy, cn ti th ang hc
wWw.VietLion.Com
Page 6
2010

nhng iu m bn b ti s khng hc c trng.
Lc 9 tui, con c nm th cm gic th no l lm vic v tin. Ch cn nhn mt thng va qua cho 50 nm,
con s hiu hu ht ngi ta phi lm g sut i." Ngi cha giu nh nhng ni.
Con khng hiu
Con cm thy th no khi phi ngi ch bc c thu lm vic v hi xin tng lng?
Tht kinh khng ?"
Nu con chn lm vic v tin, cuc sng ca con s nh th y. Ngi cha giu ni tip. "V con cm thy th
no khi b Martin tr cho con 30 xu sau ba gi lm vic?"
Con cm thy khng . C v nh n khng l g c. Con rt tht vng.
l cm gic m hu ht cc nhn vin cm thy khi h nhn tin lng, nht l sau khi phi tr thu v nhng
chi ph khu tr. t ra th con cng c nhn 100% ri.
Bc mun ni l hu ht mi ngi khng c nhn ton b tin lng sao? Ti kinh ngc hi.
"Rt tic l khng. Chnh quyn s ly phn trc ht bng cc loi thu. Con phi tr thu khi con lm ra tin. Con
phi tr thu khi con tiu xi tin. Con phi tr thu khi con tit kim tin. Con phi tr thu ngay c khi con cht.
Sao li nh th c ? Ti lng bng hi. Ti chng thch nhng iu ti va nghe cht no. Ti bit cha ti
thng xuyn phn nn v phi tr thu qu nhiu, nhng tht s ng khng lm g c. C phi cuc i cng ang
x y ng hay khng?
Ngi cha giu chm chm u a chic gh v lng l nhn ti. "Bc ni ri c rt nhiu iu hc. Hc cch
khin tin bc phi lm vic cho mnh l phi hc sut i. Hu ht mi ngi hc i hc trong bn nm, sau
khng hc na. H i lm. lnh lng, cn i thu chi, v th thi. Trn ht, h vn t hi ti sao h gp nhng rc
ri v tin bc. V h ngh rng c nhiu tin s gii quyt c mi chuyn. Mt s rt t nhn ra rng chnh v h
khng c kin thc v vn ti chnh nn mi ny sinh cc vn khc. Hm nay bc ch mun xem liu con c
say m hc v tin bc hay khng thi. Hu ht mi ngi u khng c. H n trng, hc mt ngh g ,
vui v lm vic v kim c nhiu tin. Mt ngy kia h thc dy vi nhng rc ri ti chnh khng l v khng
th ngng lm vic c na. l ci gi ca vic ch bit lm vic v tin thay v hc cch buc tin bc lm vic
cho mnh. Vy con c cn say m hc hay khng?"
Ti gt u.
Tt lm, ngi cha giu ni. "By gi quay li lm vic i. Ln ny, bc s khng tr con ng no c." "Sao ?"
Ti kinh ngc hi.
Con nghe ri y. Khng tr g c. Con vn s phi lm vic ba gi mi th By, nhng ln ny con s khng c
tr 10 xu mt gi na. Con ni con mun hc khng phi lm vic v tin, do bc s khng tr con ng no
ht.
Ti khng th tin vo nhng g mnh ang nghe na.
Bc ni chuyn ny vi Mike. N ang lm vic, lau bi v cht cc thng hng m khng c nhn ng no
wWw.VietLion.Com
Page 7
2010

c. C l con nn nhanh ln v quay li lm vic thi.
Ti la ln: Nh th l khng cng bng. Bc phi tr con ci g ch!
Con ni l con mun hc m. Nu con khng hc by gi th sau ny con s ging nh cc nhn vin ca bc,
lm vic v tin v hy vng khng b sa thi. Hoc ging nh cha con, kim tht nhiu tin ch n nn n tn c,
lun hy vng nhiu tin hn s gii quyt c vn . Nu l nhng iu con mun, bc s tip tc tr con 10
xu mt gi nh lc u. Hoc con c th lm nhng iu m hu ht mi ngi s lm: phn nn l tin lng qu
thp, ngh vic v i tm mt cng vic khc.
Ngi cha giu v u ti v ni tip: "Hy dng ci ny. Nu con bit dng ci u ca mnh mt cch tt nht sau
ny con s phi cm n bc v cho con mt c hi, v con s ln ln thnh mt ngi giu c."
Ti ng , khng tin ni vo s tha thun non nt ca mnh. Ban u ti n y i tng lng, cn by gi
ti phi tip tc lm vic m khng c tr dng no c.
Trong ba tun k tip, Mike v ti lm vic ba gi mi th By m khng c tr cng. Cng vic khng lm ti
bc mnh v mi chuyn cng dn tr nn d dng hn. iu vng bn cn li l phi b nhng trn bng chy v
khng th mua c vi cun truyn tranh na.
Vo bui tra ca tun lm vic th ba, ngi cha giu gh li ch chng ti. Sau khi xem xt nhng vic ang din
ra trong ca hng, ng bc n t kem lnh, ly ra hai cy, tr tin v ra hiu cho Mike v ti cng ra ngoi i do.
Cha Mike a kem cho hai a ti v hi: "Mi vic th no ri, hai chng trai?"
Tt thi . Mike ni.
Ti gt u ng .
Ngi cha giu li hi. hc c g cha?
Mike v ti nhn nhau, nhn vai v ng lot lc u.
TRNH NHNG CM BY LN NHT CA CUC I
Cc con thy khng, b Martin v hu ht nhng ngi y u phi lm vic ct lc kim mt t tin, bm
vo vin nh ca mt cng vic bo m, mong ch mt k ngh ko di ba tun mi nm v mt s lng hu bn
xn sau my chc nm lm vic. Nu iu lm cc con thy hng th, cha s nng lng cc con ln 25 xu mt
gi...
Nhng l nhng ngi lm vic chm ch. Bc ang ch giu h ? Ti hi.
Mt n ci thong qua trn gng mt ngi cha giu.
C th nhng li ni ca bc nghe c v tn nhn, nhng bc ang c gng cc con c th thy c mt ci g
. Hu ht mi ngi khng thy c nhng ci by m h ang mc vo ch v tm nhn ca h qu hp.
Mike v ti ngi ngn ra , khng hiu r ht nhng g va nghe. Ngi cha giu ni chuyn nghe tht tn nhn.
Tuy nhin chng ti c th cm thy ng ang rt mun chng ti hiu c mt iu g .
Ngi cha giu mm ci. "25 xu mt gi nghe c v tuyt y ch? N c lm cho tim cc con p nhanh hn
khng?"
wWw.VietLion.Com
Page 8
2010

Ti lc u.
Thi c 1 la mt gi.
Ngi cha giu ni cng vi mt n ci kn o. Tim ti p mnh. Tr c ti mun ht ln: Nhn i! Nhn i!
Ti khng th tin vo nhng g mnh ang nghe na. Nhng ti vn khng ni g c.
" th th 2 la mt gi."
B c v tri tim 9 tui ca ti gn nh mun n tung. Ti khng th tng tng l mnh c th kim c ngn
y tin. Ti mun ni vng . Ti nh thy r trc mt mt ci xe p mi, mt b gng bng chy mi v s
ngng m ca bn b khi ti xo tin ra. Nhng khng bit ti sao, ti vn im lng.
Cy kem ang chy xung tay ti. By gi ch cn li ci que v di t l mt ng vani v scla m l kin
rt khoi. Ngi cha giu nhn hai a tr ang chm chm ng ng, mt m to v u c trng rng. ng bit rng
c mt phn trong chng ti mun ng tha thun ny. ng bit trong tm hn ca mi ngi u c mt phn
yu ui v tham lam m ngi khc c th mua c. V ng cng bit rng trong tm hn ca mi ngi u c
mt phn mnh m v quyt tm khng bao gi mua c c. Vn ch n gin l phn no mnh hn m thi.
"Thi c ri, 5 la mt gi."
Bng dng, lng ti cht lng li. iu g thay i. Li mi cho tr nn qu ln v m ra l bch. Vo nm
1956, khng c nhiu ngi ln c th kim c hn 5 la mi gi. S cm d bin mt v s bnh tnh tr li.
Ti chm chm quay sang nhn Mike. N quay li nhn ti. Ci phn yu ui v tham lam trong con ngi ti
im lng. C mt s im tnh v chc chn v tin bc n vi tr c v tm hn ti. Ti bit Mike cng ang cm
thy iu .
Tt lm. Hu ht mi ngi u c mt ci gi. V h c ci gi v h c nhng cm xc m ta gi l ni lo s
v s tham lam. u tin, ni lo khng c tin buc h phi lm vic, v khi h lnh lng th s tham lam hoc
lng thm mun khin h bt u ngh n nhng th tuyt vi m tin bc c th mua c. Khi th mt khun
mu bt u" Ngi cha giu du dng ni.
Khun mu no ? Ti hi.
Ci khun mu ca vic thc dy, i lm, tr ha n, thc dy, i lm, tr ha n Sau th cuc sng ca h
c ko di mi ch vi hai cm gic: ni lo s v s tham lam. Khi c a ra nhiu tin hn, h s tip tc ci
vng lun qun nu trn bng cch gia tng cc chi ph. l ci m cha gi l Rat Race. C mt con ng khc
h cha? Mike hi.
C y nhng ch mt t ngi tm ra n. l con ng m cha hy vng hai con s tm ra khi hc v lm vic
vi cha. Chnh v vy m cha ngh loi tin lng cho hai con.
Cha c m ch g khng vy? Ti con thy rt mt khi phi lm vic nng, nht l khi khng c tr cng g c.
Mike ni nho nh.
Cc con c thy nhng ngi lm vic cho cha khng? Ni lo s khng c tin km gi h trong ci cm by: i
lm, kim tin, i lm, kim tin, hy vng ni lo s vi i. Nhng mi ngy khi h thc dy, s lo lng y thc dy
wWw.VietLion.Com
Page 9
2010

cng h, gm nhm tri tim h. Tin bc iu khin cuc sng ca h, nhng h khng dm th nhn s tht .
Tin bc iu khin cm xc v lm ch lun c tm hn h...
Mike v ti lng nghe nhng khng tht s hiu ht mi iu Ti ch bit rng ti vn thng t hi ti sao
nhng ngi ln lun phi vi v i lm, v trng h khng bao gi c v hnh phc, nh th c mt ci g buc
h phi lm vy
Cha mun hai con trnh dc ci by . l iu m tht s cha ang dy cc con ch khng phi ch dy cch
kim tin, bi v tin khng gii quyt c vn .
Khng ? Ti ngc nhin hi.
Khng h. Ngi ta ham mun tin bc v nhng nim vui m h ngh rng n c th mua c. Nhng nim vui
do tin bc mang n thng rt ngn ngi, v ngi ta li cn tin c c nhng nim vui khc, nhng iu
th v hn, tin nghi hn, an ton hn. V vy m h tip tc lm vic, ngh rng tin s lm du i tm hn ang
kh s v nhng ni lo s v lng ham mun ca h. Nhng tin khng th lm c iu ."
Ngay c vi nhng ngi giu sao?
, ngay c vi nhng ngi giu. Nhiu ngi giu khao kht kim tin khng phi v lng ham mun m v ni
lo s b ngho tng, v vy h tch ly hng tn tin ch d cho ni lo s y ngy cng t hi hn. Cha bit nhiu
ngi c hng triu la li cn lo s hn c khi h khng c ng no trong ti. H rt lo b mt tin. Ni s
gip cho h giu c nay li cng ti t hn. Ci phn yu ui v tham lam trong tm hn h ang ht ln hn. H
khng mun mt nhng ngi nh ln, nhng chic xe hi v mt cuc sng cao sang m tin bc em n. H lo
khng bit bn b s ni g khi h khng cn tin na. Rt nhiu ngi cm thy tuyt vng v b cng thng thn
kinh d trng h rt lng ly v ang c nhiu tin.
Th nhng ngi ngho c hnh phc hn khng ?. Ti rt r hi.
Khng. S trnh n tin bc cng ch l mt kiu lon thn kinh ging nh qu gn b vi tin bc thi. Cha
gp rt nhiu ngi ni rng h khng quan tm n tin bc, nhng li lm vic kim tin 8 gi mt ngy. Nu
h khng quan tm n tin th h i lm kim tin lm g? Kiu suy ngh c l cn t hn c nhng ngi
chuyn tch cp tin bc na....
Th ta phi lm g? Khng lm vic kim tin cho n khi ht cm thy lo s v tham lam hay sao?
Nu lo khng tin, thay v phi chy i lm vic ngay lp tc kim tin, hy t hi rng: Liu mt cng vic
c phi l gii php tt nht vt qua ni lo ny hay khng? Theo cha th cu tr li s l Khng, c bit l
khi con nhn qua sut mt i ngi. Cng vic ch l mt gii php ngn hn cho mt vn di hn thi. Cng
ging nh cu chuyn v mt con la ko xe trong lc ngi ch treo lng lng mt c c rt trc mi n vy.
Ngi ch c th s n c ni m ng ta mun, cn con la th ch ui theo mt o tng thi. Nu con la c
th nhn thy ton cnh bc tranh ny, c th n s suy ngh li xem c nn theo ui c c rt na hay khng..."
Th bc khuyn con lm th no? Ti bn khon hi.
Hy c nm cho c sc mnh ca tin bc, ng e s n. Ni cho cng th chng ta u l nhng ngi lm
wWw.VietLion.Com
Page 10
2010
cng c, ch c iu l nhng mc khc nhau thi. Cha ch mun hai con c c hi nhn r ci cm by ny,
ci cm by gy ra bi ni lo s v lng ham mun. Hy ko chng v phe mnh ch ng chng chng li
mnh. l iu m cha mun dy cc con. Nu u tin m cc con khng th gii quyt c ni lo s v lng
ham mun, m sau cc con li giu ln, th cc con s ch l nhng n l c tr lng cao m thi...
Trn ng quay tr li ca hng, ngi cha giu gii thch cho chng ti bit ngi giu "lm ra tin" nh th
no. Lc , chng ti khng hiu ng ang ni g, nhng nhiu nm tri qua th mi th dn dn sng t...
NHN THY NHNG G NGI KHC KHNG THY
Trc khi leo ln chic xe ti nh bn ngoi ca hng, cha Mike ni vi chng ti: "Hy s dng u c ca mnh.
Ci u s ch cho cc con cch lm ra tin cn nhiu hn s tin cha c th tr. Cc con s thy c nhng iu
m ngi khc khng thy. C hi ngay trc mt mi ngi. nhng hu ht ngi ta khng thy c chng v
h ang bn kim tin v s bo m cng vic nn h ch thy c c hai th thi. Mt khi cc con nhn
thy c hi ri th sut i cc con s nhn ra chng. Khi cc con nhn ra th cha s dy cho cc con mt iu
khc
Hai tun na tri qua, chng ti vn tip tc suy ngh, tho lun vi nhau v tip tc lm vic khng lng. iu
ng bun nht vi ti khi khng c hng 30 xu mi th By l khng c tin mua truyn tranh na...
Ht ngy th By th hai, khi tm bit b Martin, ti cht thy b lm mt vic m trc y ti cha tng thy, ni
ng ra l tng thy nhng khng ch lm...
B Martin ang ct trang u quyn truyn tranh lm i. B gi li na trn ba sch v qung c cun cn li vo
mt thng cc ng ln. Khi ti hi b ang lm g, b tr li: "Bc b n i. Bc a tr li na trn ba sch cho
ngi giao truyn tranh khi ng ta mang sch mi n. Khong mt ting na ng y s n y."
Mike v ti ngi ch. Khi ngi giao sch n, ti hi ng xem liu chng ti c th ly nhng cun truyn tranh
ny khng. ng tr li: Cc cu c th ly chng nu cc cu lm vic cho ca hng v nu cc cu khng bn
chng li
Nh Mike c mt cn phng cn b trng tng hm. Chng ti lau dn cn phng tht sch s v bt u cht
hng trm cun truyn tranh vo. Sau , th vin truyn tranh ca chng ti nhanh chng c khai trng, vi
khch hng l bn tr trong xm. Chng ti thu ch gi ca Mike, mt ngi rt thch c sch, n lm th th.
Ch y ly mi a tr 10 xu khi vo th vin, v trong hai ting m ca mi ngy, khch hng ca chng ti c th
c bao nhiu cun truyn cng c. Nh th bn tr rt c li v mua mt cun truyn tranh phi mt 10 xu,
nhng vi 10 xu , nu n th vin ca chng ti, trong hai gi chng c th c n 5, 6 cun.
Ch ca Mike s kim tra bn tr khi chng ra v, chc chn rng chng khng em quyn no v nh. Ch y
cng gi gn nhng quyn sch, ghi li c bao nhiu a tr vo xem, chng tn g v chng bnh lun g... Tnh
trung bnh sau ba thng, Mike v ti kim c 9.5 $ mt tun. Mi tun chng ti tr cho ch ca Mike 1$ v cho
ch y c truyn thoi mi, d rt him khi ch y c truyn v lc no ch cng phi hc bi c.
Mike v ti thu thp tt c truyn tranh t nhng ca hng khc. Chng ti gi li ha vi ngi giao sch l s
wWw.VietLion.Com
Page 11
2010

khng bn i cun truyn tranh no c. Khi chng b rch nt, chng ti t i. Chng ti c gng m mt chi
nhnh na, nhng khng th tm ra mt ngi no tt bng v c th tin tng c nh ch ca Mike.
Ngay t khi cn nh, chng ti hiu c rng: tm c nhng nhn vin tt l rt kh.
Chng 3: Bi 2 Ti sao phi dy con v ti chnh?

Hu ht mi ngi khng nhn ra rng: trong cuc sng, vn khng phi l bn kim c bao nhiu tin m l
bn gi c bao nhiu tin v lm cho n sinh si ny n nh th no.
iu cng ging nh trng mt ci cy vy. Ban u, bn s phi mt rt nhiu cng sc chm bn n, n
mt ngy no , khi r cy m su vo lng t, ci cy ln t mnh pht trin, bn s khng cn phi
tn cng chm bn na m vn c th c hng nhng ma qu ngt lnh.
Mun cho ci cy tin bc ca bn pht trin, bn phi c nhiu kin thc v ti chnh bit chm bn n tht
ng cch.
Khi bt u hc cch lm giu. ti v Mike hy cn l nhng a tr nn ngi cha giu ngh ra mt cch n
gin dy chng ti. Trong nhiu nm, ng v nhng bc v v s dng nhng t ng n gin Mike v ti
hiu c nhng bit ng v s vn ng ca tin bc. Nhiu nm sau ng mi bt u thm vo nhng con s.
Tuy n gin nhng nhng bc v ny gp phn hng dn hai a tr b nh trong mt bi ton s hc khng
l v ti chnh, hnh thnh mt nn tng su sc v kin c...
Quy lut 1. Bn phi bit s khc nhau gia ti sn (asset) v tiu sn (liability) v c giu c, bn phi mua
ti sn.
Nghe th c v n gin n bun ci, nhng hu ht mi ngi u khng bit c n uyn thm n mc no,
v h khng bit c s khc nhau gia mt ti sn v mt tiu sn l u.
"Ngi giu kim c ti sn. Ngi ngho v ngi trung lu ch thu c tiu sn, nhng h ngh rng h
kim c ti sn." Khi ngi cha giu gii thch iu ny cho Mike v ti, chng ti ngh ng ang ni a. Chng
ti ang ch i mt b mt lm giu, vy m ng li tr li nh th y. N n gin n mc chng ti phi
khng li mt lc lu suy ngh v iu .
Bc mun ni tt c nhng iu chng con cn bit l: ti sn l g, sau phi i kim n v ri chng con s
giu c sao? Ti ng vc hi.
Ngi cha giu gt u. n gin th thi. Nu ch n gin nh th, ti sao nhng ngi khc khng giu
c? Ti li hi.
Ngi cha giu mm ci. V ngi ta khng bit c s khc nhau gia ti sn v tiu sn.
Ti sao ngi ln li ng ngn th nh? Nu ch l mt iu n gin nhng quan trng th ti sao ngi ta li
khng mun tm hiu?
Ngi cha giu phi mt vi pht mi gii thch c cho chng ti bit ti sn l g v tiu sn l g.
wWw.VietLion.Com
Page 12
2010
L mt ngi ln, ti cm thy gii thch iu ny vi nhng ngi ln khc tht kh khn. V sao vy? V ngi
ln khn ngoan hn. Gn nh trong mi trng hp, hu ht ngi ln khng nm c s n gin ca mt
tng v h c gio dc khc nhau. V mt ngi ln thng minh thng cm thy b h thp khi phi ch n
nhng khi nim qu n gin.
Ngi cha giu tin vo quy lut KISS - "Gi Cho n Gin" (Keep It Simple Stupid) - v vy ng c lm cho mi
th tr nn tht n gin vi hai chng ti
ng ni: "Nhng iu xc nh nn mt ti sn khng phi l t ng m l nhng con s. V nu cc con khng
bit c s th cc con khng th xc nh c mt ti sn trong m bng bong y u."
Trong k ton, vn khng phi bn thn nhng con s m l nhng con s y ni ln iu g. Cng nh t ng
vy, vn khng phi bn thn t ng m l cu chuyn nhng t ng y k.
Nu con mun tr nn giu c, con phi c c v hiu c nhng con s. Ngi cha giu lp i lp li cu
ni y c ngn ln vi chng ti: "Ngi giu kim c ti sn. Ngi ngho v ngi trung lu ch kim c
tiu sn."
M hnh vng quay ca mt ti sn:
Hnh hp trn l Bn k li tc, hay cn gi l Bn k li l. N o cc khon thu nhp v chi ph, tin vo v tin
ra. Ci hp bn di l Bn cn i thu chi. N c gi nh vy v n i hi phi c s cn i gia ti sn v
tiu sn. L do chnh gy ra nhng cuc vt ln ti chnh n gin l v ngi ta khng bit c s khc nhau gia
mt ti sn v mt tiu sn. Nguyn nhn ca s nhm ln chnh l v nh ngha ca hai t ny. Cng c tra t in,
bn s ch cng nhm ln nhiu hn thi.
Ngi cha giu ni vi hai chng ti mt cch n gin rng:
"Ti sn b tin vo ti cc con, cn tiu sn th li tin ra khi ti."
M hnh vng quay ca mt tiu sn:
wWw.VietLion.Com
Page 13
2010

Nu bn mun tr nn giu c, hy mua ti sn. Nu mun tr nn ngho i, hy mua tiu sn.
Chnh v khng phn bit c s khc nhau ny m rt nhiu ngi gp cc rc ri v ti chnh.
M ch v m s u l nguyn nhn gy ra nhng kh khn ti chnh. Nu ngi ta gp kh khn ti chnh
ngha l ang c mt iu g m h khng hiu c: hoc nhng t ng hoc nhng con s. Ngi giu pht ti
c l nh h "bit c bit vit" trong nhiu lnh vc khc nhau hn nhng ngi ang phi vt ln v ti chnh.
V vy, nu bn mun giu c v gi c ca ci, bn cn phi hiu bit v ti chnh, c v t ng ln nhng con
s.
Mi tn trong s biu th vng quay tin mt. Ch ton nhng con s th th hin c rt t. Ch ton t ng
cng khng ni ln c g nhiu. l cu chuyn v s tnh ton. Khi bo co ti chnh, vic c nhng con s
ngha l ang nhn vo ct truyn, cu chuyn k v ni n ca vng quay tin mt. Trong 80% cc gia nh, cu
chuyn ti chnh km vui khng phi v h khng lm ra tin m v h dng tin mua tiu sn ch khng mua ti
sn.
Nhng s trn th hin vng quay tin mt trong cuc sng ngi ngho, ngi trung lu v ngi giu. Chnh
l vng quay tin mt ang k chuyn, cu chuyn v mt ngi s dng tin bc ca anh ta nh th no, anh ta
lm g sau khi cm tin trong tay...
Ngi ta thng ni rng: Ti ang mc n, v vy ti phi i kim tin.
Nhng c nhiu tin thng khng gii quyt c vn tht s n ch lm cho mi chuyn tr nn trm trng
hn thi. Tin lm cho nhng sai lm bi thm ca con ngi tr nn hin nhin. Chnh v vy m thng thng, khi
ngi ta c hng mt vn may bt ng - v d nh c tha hng gia ti, tng lng hay trng s - trc sau
g th h cng s tr v vi tnh trng ti chnh hn n nh ban u, nu khng mun ni l t hn lc u na.
Tin ch lm ni bt m hnh vng quay tin mt trong u bn. Nu bn thng s dng ht mi th bn c th gn
nh chc chn l vic tng lng s dn n tng chi tiu.
Chng ta thng kim tin bng k nng ngh nghip ca mnh v a s sinh vin ri trng m khng c mt k
nng ti chnh no, nn d hng triu ngi c hc theo ui ngh nghip ca mnh mt cch thnh cng, h vn
gp phi rt nhiu kh khn ti chnh. H lm vic vt v nhng khng giu c. iu thiu st trong vn hc ca
h khng phi l lm th no kim tin, m l lm th no s dng tin - kim c tin ri th cn phi lm
g vi chng. Ci gi l nng lc ti chnh - bn lm g vi tin bc sau khi kim ra chng, lm sao gi
khng cho ngi khc chim ly, bn gi chng c bao lu, tin bc s lm vic cho bn nh th no?
Hu ht nhng kh khn ti chnh ngi ta gp phi l do h khng hiu c vng quay tin mt. Mt ngi c
th c hc hnh ti ni ti chn, thnh cng trong s nghip nhng vn khng hiu g v ti chnh. Nhng ngi
ny thng phi lm vic nhiu hn cn thit v h hc cch lm vic chm ch, nhng khng c hc cch
buc tin bc phi lm vic cho mnh.
CU CHUYN V MT GIC M TI CHNH TR THNH MT CN C MNG TI CHNH
Cun phim v nhng ngi lm vic chm ch c sn mt khun mu. Sau khi kt hn, nhng cp v chng tr lin
wWw.VietLion.Com
Page 14
2010
thu mt cn h . Vn l cn h th qu t tng, nn h quyt nh phi tit kim mua mt ngi nh trong

mng v c th c con. Lc ny h c hai ngun thu nhp v h bt u tp trung vo s nghip ca mnh. Thu
nhp ca h bt u tng ln.
Chi ph s mt ca hu ht mi ngi l thu: thu thu nhp, thu gi tr gia tng khi tiu xi, mua sm hng ho
Khi thu nhp tng, chi ph tng theo, s tiu sn cng s tng ln.
C th chng minh bng cch quay li v d ca cp v chng tr. Kt qu ca vic thu nhp tng ln l h quyt
nh s i mua ngi nh trong mng. Khi c nh, h s phi tr mt th thu mi gi l thu bt ng sn. Sau
h mua mt chic xe mi, c mi v nhng dng c mi hp vi ngi nh mi ca mnh. Ri h bng git
mnh nhn ra rng pha ct tiu sn y nhng mn n cm c v n tn dng.
Lc ny, h ri vo ci by Rat Race. Ri mt a tr ra i. H lm vic nhiu hn. Nhiu tin hn v thu cao
hn, gi l ng thu theo thu nhp. Qu trnh c lp i lp li. Mt tm th tn dng c gi n. H s dng
n. N ht hn. Mt cng ty cho vay gi n v bo rng "ti sn" ln nht ca h, ngi nh, c nh gi cao.
Cng ty ny a ra mt mn n bo m (bill consolidation loan) v bo rng tt hn ht l thanh ton nhng mn
n li sut cao bng th tn dng ca h. Bn cnh , li tc nh mi nh ca h chnh l s khu tr thu. H lm
theo iu , v th di nh nhm. Nhng tm th tn dng c tr. By gi h gom nhng mn n tiu th li
thnh mt vn t cm nh. S tin phi tr gim xung v h gia hn mn n n 30 nm c m.
Nhng ngi hng xm gi in r h i mua sm, v ang c t bn hng gim gi... Mt c hi tit kim cht
t tin. H t nh: Ti s khng mua g c. Ti ch i xem thi. Nhng ngay khi nhn thy mt vt g , h li ly
tm th tn dng ra...
Ti rt thng gp nhng cp v chng nh th. Tn h th khc nhau nhng tnh trng ti chnh th ging nhau c.
Nhng thi quen tiu xi buc h phi kim thm nhiu ngun thu nhp khc.
H khng bit rng chnh cch tiu xi tin ca h, l nguyn nhn chnh gy ra nhng cuc vt ln ti chnh. Mi
chuyn l do khng hiu bit v ti chnh v khng phn bit c s khc nhau gia ti sn v tiu sn.
Ngi ngho v ngi trung lu rt thng cho php tin bc lm ch mnh. Mi bui sng h ch n gin thc
dy v i lm m qun t hi rng nhng iu mnh ang lm c ngha g hay khng. Khng am hiu nhiu v
tin bc, phn ln mi ngi cho quyn lc ng s ca tin bc iu khin mnh.
Ngi ta thng lm mt vic g v nhng ngi khc cng lm nh vy. H thch ng m khng chu t cu
hi. H lp li mt cch khng suy ngh nhng iu h nghe c, nhng tng theo kiu "cn nh l c mt ti
sn", "ngi nh l s u t ln nht ca bn", "hy tm mt cng vic an ton", "ng mo him"...
Khi Mike v ti 16 tui, chng ti bt u lm vic cho cha Mike sau gi hc v mi cui tun. Chng ti thng
ngi cng vi cha Mike trong khi ng tip nhng nhn vin ngn hng, lut s, k ton vin, ngi mi gii, nh
u t, nh qun l v nhng ngi lao ng Cha Mike khng i theo m ng. ng c nhng suy ngh ring
v ng rt ght cu ni: "Chng ti phi lm vy v mi ngi u lm vy." ng cng khng a nhng t nh
khng th. Nu bn mun ng lm mt iu g , ch cn ni khch rng: Ti khng ngh anh c th lm c
wWw.VietLion.Com
Page 15
2010

iu .
Khi ngi d nhng bui hp ca ng, Mike v ti hc c nhiu th. Cha ca Mike khng c hc nhiu
trng nhng ng rnh v ti chnh v cui cng thnh cng. ng thng ni vi chng ti: "Mt ngi thng
minh thu nhng ngi cn thng minh hn anh ta na."
Ti nh lc ti v nhng s ny cho cha ti xem v ch cho ng hng i ca mt vng quay tin mt, nhng chi
ph l thuc khi lm ch mt ngi nh. Mt ngi nh ln ngha l chi ph ln, v vng quay tin mt s tip tc i ra
ngoi qua ct chi ph.
Ti bit rng vi nhiu ngi, mt ngi nh p l s u t ln nht ca h, d rng n khng phi l mt ti sn
m l mt tiu sn, v n lm cho tin ra khi ti nhiu hn. Tuy nhin, s c nhiu ngi khng ng vi ti bi
l mt ngi nh p rt d gy xc cm. V khi ni n chuyn tin bc th nhng cm xc mnh m s lm m i
tr thng minh ti chnh.
1. Khi nhc chuyn nh ca, ti mun ni rng: hu ht mi ngi phi lm vic sut i tr tin cho mt ngi
nh m h khng bao gi thc s c s hu. Ni cch khc, sau nhiu nm, hu ht mi ngi u mun mua
mt ngi nh mi, mi ln mua nh s dn n mt mn n ko di nhiu nm trong khi n cn nh trc cn cha
tr xong.
2. Nh ca khng phi lc no cng tng gi. iu mt mt ln nht l bn mt i nhng c hi. Nu bn u t
ton b tin bc cho ngi nh, bn b buc phi lm vic vt v hn v tin bc s tip tc chuyn qua bn ct chi
ph thay v thm vo ct ti sn, chnh l khun mu kinh in vng quay tin mt ca nhng gia nh trung lu.
Nu ban u mt cp v chng tr dnh nhiu tin vo ct ti sn th nhng nm sau ny h s sng d dng hn,
nht l khi con ci n tui i hc. Ti sn ca h s pht trin ln v c th gip h kim sot cc chi ph. Thng
thng th c mt ngi nh cng ging nh gnh mt mn n tr gi nh phi tr v lm tng cc chi ph ca bn.
Tm li, kt qu cui cng khi quyt nh s hu mt cn nh qu t tin thay v nn bt u mt danh mc vn
u t, s tc ng mnh vo mt c nhn theo t nht l ba cch:
1. Mt thi gian, trong lc nhng ti sn khc c th s c nng gi tr ln.
2. Mt mt phn vn, v s tin c th c em i u t thay v phi tr cc chi ph bo qun trc tip lin
quan n ngi nh.
3. Mt c hi rn luyn. Ngi ta thng coi ngi nh, tin tit kim v k hoch lng hu l tt c nhng g h c
trong ct ti sn. V khng u t nn h mt i nhng kinh nghim u t v s khng bao gi c th tr thnh
nhng nh u t snh iu.
Ti khng ni bn ng mua nh. Ti mun ni, hy hiu c s khc nhau gia mt ti sn v mt tiu sn. Khi
mun c mt cn nh ln hn, u tin ti phi mua mt s ti sn c th pht sinh vng quay tin mt tr cho
ngi nh y .
Nhng bn k ti chnh c nhn ca cha rut ti l minh chng tt nht cho cuc sng ca mt con ngi trong
wWw.VietLion.Com
Page 16
2010
vng Rat Race. Cc chi ph ca ng dng nh lun ui kp cc thu nhp, khng h cho php ng u t vo mt
ti sn no. Kt qu l s tiu sn ca ng, v d nh nhng mn cm c hay n th tn dng, cn ln hn c s ti
sn. Nhng bc tranh sau cn c gi tr hn c ngn t ng:
Tri li, bn k ti chnh c nhn ca ngi cha giu li phn nh kt qu ca mt cuc sng dnh cho vic u t
v gim n mc ti thiu cc tiu sn:
Xem li bn k ti chnh ca ngi cha giu ta s hiu ti sao ngi giu cng ngy cng giu hn. Ct ti sn lm
pht sinh nhiu thu nhp hn s cn thit cho cc chi ph, v chng li c em u t li vo ct ti sn. Ct ti
sn s ngy cng pht trin v v vy m s thu nhp s ngy cng nhiu hn.
Kt qu l ngi giu ngy cng giu hn.
Nhng ngi trung lu lun gp phi nhng kh khn ti chnh khng dt v thu nhp chnh ca h l tin lng, v
khi tin lng tng th thu cng tng. M khi lng tng th cc chi ph ca h cng c khuynh hng gia tng
bng s tin d, v vy m xut hin cm t "Rat Race." H xem ngi nh nh mt ti sn ln nht trong khi n
thc ra l mt loi tiu sn, thay v phi u t tin bc cho nhng ti sn tht s c th to ra thu nhp.
Khun mu ca vic xem ngi nh nh mt s u t v trit l cho rng: lng tng ngha l bn c th mua mt
ngi nh ln hn, hay tiu xi nhiu hn, chnh l nn tng cho mt x hi y n nn nh ngy nay. Qu trnh gia
tng chi ph y nhiu gia nh n nhng mn n ngy cng ln hn v tnh trng ti chnh khng chc chn hn,
d rng c th h ang c thng tin trong cng vic v c tr lng cao hn mc bnh thng.
Bi kch y l vic thiu kin thc ti chnh ban u to ra nhng ri ro m giai cp trung lu phi i mt. L
do h mun c an ton l v v th ti chnh ca h qu mong manh. Bn cn i thu chi ca h khng cn bng.
Chng chu gnh nng ca qu nhiu tiu sn m khng c mt ti sn thc s no lm pht sinh thu nhp c.
Thng thng, ngun thu nhp duy nht ca h l tin lng. Sinh k ca h ph thuc vo cc ng ch.
V vy, khi n lt mnh c cuc sng "chia bi", nhng ngi ny khng th nm bt c nhng c hi tt.
H mun c an ton n gin v h ang phi lm vic vt v tr thu mc cao nht v gnh hng ng n
nn...
Nh ti ni phn trc, quy lut quan trng nht l bit c s khc nhau gia ti sn v tiu sn. Mt khi
bn hiu c nhng khc bit ny, hy tp trung mi n lc mua nhng ti sn c kh nng pht sinh thu
nhp. l cch tt nht bt u con ng lm giu. C tip tc nh vy ct ti sn ca bn s tng ln. C
gng chit gim tiu sn v chi ph xung, bn s c nhiu tin hn vo ct ti sn. Chng my chc th nn
tng ti sn ca bn s vng vng n mc bn c th ngh n vic u t
Gii trung lu gi vic u t l mt hnh ng "mo him." Tht ra bn thn vic u t khng h mo him.
Chnh s thiu thng minh nhanh nhy v ti chnh v thiu nhng kin thc ti chnh n gin mi l nguyn nhn
gy ra s mo him.
wWw.VietLion.Com
Page 17
2010

Nu bn lm theo nhng iu m a s mi ngi thng lm. ni chung cng vic ca bn s nh th ny:
1. Nui ch. Hu ht nhng ngi lm vic hng lng u lm cho cc ng ch hay nhng c ng giu hn.
Nhng n lc v thnh cng ca bn s gip cho ngi ch thnh cng hn v c nhiu tin hn.
2. Nui chnh quyn. Chnh quyn nhn phn mnh trong s lng ca bn thm ch trc khi bn nhn thy n na.
Khi c gng lm vic chm ch hn, ch n gin l bn ang lm gia tng s thu phi np cho chnh quyn.
3. Nui ngn hng. Sau khi tr thu, chi ph ln nht k tip thng l nhng mn n tn dng.
Vn l khi bn c gng lm vic chm ch hn th ba gii trn s ly i mt phn chi ln hn trong nhng n lc
ca bn. V vy, bn phi hc cch lm th no cho cc n lc ca bn c th lm tng li nhun trc tip cho
bn thn v gia nh mnh.
Mt khi bn quyt nh tp trung ht tm tr chm nom vic kinh doanh ring, bn s xc nh mt mc tiu
nh th no? Vi hu ht mi ngi, h phi gi ly ngh nghip ca mnh v da vo tin lng kim ti sn .
Khi ti sn ln ln, h s o mc thnh cng nh thm no? Khi no ngi ta mi nhn ra rng mnh giu c
c tin? Ngay khi bit c nhng nh ngha v ti sn v tiu sn, ti cng nh ngha ring cho mnh v s
c tin. ng ra ti mn nh ngha ny ca mt ngi bn tn l Buckminster Fuller.
Anh y ni: "S c tin chinh l kh nng tn ti ca mt ngi trong mt s ngy sp ti hay ni cch khc,
nu hm nay bn ngng lm vic th bn s tn ti c bao lu? S c tin chnh l s o vng quay tin mt bn
ct ti sn so vi ct chi ph. Hy ly mt v d nh. Gi s vng quay tin mt bn ct ti sn ca ti l 1.000 $
mt thng. Cn s chi ph hng thng ca ti l 2.000 $. Vy kh nng tin mt ca ti nh th no?
Quay v vi nh ngha ca Buckminster Fuller. Nu xt mt thng 30 ngy th ti s ch c s tin tiu dng
trong na thng.
Khi t n mc vng quay tin mt bn ct ti sn l 2.000 $ mt thng, ti s tr nn c tin.
Nh vy ngha l ti cha giu c, nhng ti c tin. Lc ny mi thng ti s c nhng thu nhp mi pht sinh t
cc ti sn c th gii quyt vn chi ph hng thng cho mnh. Nu mun tng chi ph, u tin ti phi tng vng
quay tin mt t s ti sn c th duy tr s c tin ny. Ch rng vo thi im ny, ti khng cn b ph
thuc vo tin lng na. Ti phi tp trung vo v phi thnh cng trong vic xy dng ct ti sn gip ti tr
nn sung tc v ti chnh. Nu hm nay ti ngh vic, ti vn c th trang tri cc chi ph hng thng nh vng quay
tin mt ti sn ca mnh.
Mc ch k tip l phi c d mt s tin trong vng quay tin mt u t tr li vo ct ti sn. Cng nhiu tin
u t vo ct ti sn th n s cng pht trin. V ch cn gi c s chi ph thp hn s tin mt pht sinh t
nhng ti sn ny th ti s tr nn giu hn, vi ngy cng nhiu thu nhp t nhng ngun khc ngoi s lao ng
ca mnh.
Hy nh:
Ngi giu mua ti sn
wWw.VietLion.Com
Page 18
2010
Ngi trung lu mua nhng tiu sn m h ngh l ti sn

Ngi ngho ch c ton chi ph
Chng 4: Bi 3 Hy ngh n vic kinh doanh ca mnh.

Mt ngi bn ca ti tn l Keith Cunningham, khi ang theo hc mt lp MBA ca i hc Texas
Austin, c nghe Ray Kroc, ngi sng lp McDonalds, ni chuyn. Ray hi c lp: cc bn, ti kinh
doanh ci g?
Hu ht cc sinh vin MBA u ci v ngh rng Ray ang ni a. Khng c ai tr li c, Ray li hi ln
na: Theo cc bn th ti kinh doanh ci g?
Cc sinh vin li ci, v cui cng mt ngi la to: Ray, ai m khng bit ng kinh doanh hamburger
ch.
Ray t v khoi tr: Ti cng ngh anh s ni nh vy. ng ngng mt lc v ni nhanh: Ny cc bn,
ti khng kinh doanh hamburger. Ti kinh doanh bt ng sn!
Ray dng phn ln thi gian hm gii thch nhng quan im ca ng. Ray ch trng vo vic bn
hamburger, nhng ng khng bao gi qun mt ti v tr bun bn. ng bit rng bt ng sn v v tr ca n l
nhn tt quan trng nht trong s thnh cng ca vic kinh doanh. V c bn, ngi mua hng cng phi tr mt
phn tin mua khu t kinh doanh cho t chc ca Ray Kroc
Khi cn tr, chng ti khng sng gn mt ca hng McDonalds no c, tuy nhin, ngi cha giu dy
cho Mike v ti cng mt bi hc m Ray Kroc ni trng i hc Texas. l b mt th 3 ca nhng ngi
giu.
B mt l: Hy ngh n vic kinh doanh ca chnh mnh. Nhng kh khn ti chnh thng l kt qu
trc tip do ngi ta sut i phi lm vic cho ngi khc. Sau nhng chui ngy lm vic vt v, nhiu ngi
khng c c g c.
y l biu thu nhp v cn i thu chi m t tt nht li khuyn ca ray Kroc:
Ngh chuyn
mn ca bn
Thu Nhp
Chi Ph
Ti sn
Tiu
Vic kinh
Sn
doanh ca bn.
H thng gio dc hin ti tp trung vo vic chun b cho thanh nin c mt s vic lm tt bng cch pht
trin nhng k nng sch v. Cuc sng ca h s quay trn quanh s lng thng, hay nh m t trn, quanh ct
wWw.VietLion.Com
Page 19
2010
thu nhp ca h. V sau khi pht trin nhng k nng sch v, h tin n mt bc hc cao hn nng cao nhng
k nng chuyn mn cho php h gia nhp vo lc lng lao ng v lm vic kim tin.
C mt khc bit ln gia ngh nghip chuyn mn v vic kinh doanh. Ti thng hi mi ngi rng:
Anh kinh doanh ci g? V h tr li: Ti lm vic ngn hng. Sau ti hi h c phi l ch ngn hng
khng, v h thng lc u: Khng, ti ch lm vic thi.
Trong trng hp ny, h nhm ln gia ngh nghip chuyn mn v vic kinh doanh. Ngh chuyn
mn ca h c th l mt nhn vin ngn hng, nhng h cng cn c vic kinh doanh ring ca mnh. Ray Kroc
phn bit rt r rng gia ngh chuyn mn v vic kinh doanh ca ng. Ngh chuyn mn th lc no cng ging
nhau ng l mt ngi bn hng. Ban u ng bn my trn sa, sau th chuyn sang bn hamburger. Nhng
trong khi ngh chuyn mn ca ng l bn hamburger th vic kinh doanh ca ng l tch lu nhng bt ng sn c
th pht sinh thu nhp
Suy ngh ca a s thanh nin l hc g th s lm ny. nu hc lut, bn s tr thnh lut s, cn nu hc c
kh th bn s l th my Sai lm trong vn ny l rt nhiu ngi qun ngh n vic kinh doanh ring ca
mnh. Sut i h quan tm n vic kinh doanh ca mt ngi no khc v gip cho ngi giu ln. Mun
c an ton ti chnh, mt ngi cn phi ngh n vic kinh doanh ring ca mnh. Cng vic kinh doanh s quay
trn quanh ct ti sn ch khng phi ct thu nhp. Nh ni lc u, quy lut 1 l bit c s khc bit gia ti
sn v tiu sn ri phi bit mua ti sn. Ngi giu tp trung vo ct ti sn trong lc nhng ngi khc thng ch
tp trung vo bn k li tc.
l l do v sao chng ta thong nghe ni: "Ti mun c tng lng", gi nh ti c thng chc...",
Ti mun i hc tip c th tm mt cng vic tt hn!, Ti s lm vic thm ngoi gi!, C l ti s tm
mt vic lm th hai..
Nguyn nhn chnh khin phn ng ngi ngho v ngi trung la lun ming bo: "Ti khng c tin
mo him" - chnh l v h khng c mt nn tng ti chnh no. H phi bm ly cng vic v h mun c an
ton.
Khi mt cng ty ln b xung cp th hng triu cng nhn mi nhn ra rng ci m h gi l ti sn ln
nht: ngi nh - ang n ti nut sng h. Hng thng, ngi nh ca h vn i hi phi c tr tin. Mt ti
sn khc l chic xe hi cng ang ngu nghin h. Nhng cy gy nh gn tr gi 1.000 $ nay khng cn ng
gi 1.000 la na. Nu khng c bo him cng vic, h khng cn da vo th g c c. Nhng ci h ngh l
ti sn khng th gip h tn ti qua cn khng hong ti chnh.
tng s tin mt, h phi bn i cc th h cho l ti sn, vi gi ch bng mt phn nh gi tr ghi trn
bn cn i thu chi c nhn ca h. Hoc nu bn c c li, h phi tr thu cho s li . Nh vy, mt ln na
chnh quyn li c chia phn, v do s tin c th gip h thot cnh n nn li b gim i.
Chnh v vy m ti ni rng, gi tr thc ti sn ca mt ngi thng t hn h ngh. Hy bt u ngh n
vic kinh doanh ca chnh mnh. C gi ly cng vic hng ngy nhng hy bt u mua nhng ti sn thc s, ch
wWw.VietLion.Com
Page 20
2010

khng phi nhng tiu sn hay nhng th vt dng c nhn khng c mt gi tr no khi bn em chng v nh.
Mt chic xe mi mt gn 25% gi tr va mua ngay khi bn li n ra khi showroom. N khng phi l mt ti sn

thc s d rng cc nhn vin ngn hng cho php bn lit k n nh mt ti sn
Vi nhng ngi ln, hy gi cc chi ph mc thp, gim thiu cc tiu sn v hy c gng xy dng mt
nn tng ti sn vng chc. Vi nhng ngi tr tui cn cha ri gh nh trng, cc bc cha m rt cn phi dy
cho h s khc bit gia ti sn v tiu sn. Hy gip h dng nn mt ct ti sn chc chn trc khi h bc vo
i, lp gia nh, mua nh, c con v ri b mc kt vo mt v th ti chnh y ri ro bm vu vo cng vic v
mua mi th bng th tn dng. Ti thy rt nhiu cp tr tui ly nhau ri a nhau vo ci by ca mt cch sng
khng th thot khi n nn gn nh sut i.
Vi hu ht mi ngi, khi a con b nht trng thnh th cc bc cha m mi nhn ra rng h cha
chun b y cho vic v hu v h bt u chy ua vi cuc sng dnh dm tin. Nhng khi th chnh
cha m ca h cng ang tr nn gi yu bnh tt, v h li thy mnh c nhng trch nhim mi.
Nh vy, ti s ngh bn v cc con ca bn cn kim nhng loi ti sn no? Trong gii ca ti, nhng
ti sn thc s c chia thnh mt s loi khc nhau:
1. Nhng vic kinh doanh khng cn s c mt cua ti. Ti s hu chng, nhng chng c ngi
khc qun l v vn hnh. Nu ti phi lm vic th n khng cn l vic kinh doanh na, n tr thnh cng
vic mt ri.
2. C phn.
3. Ngn phiu
4. Cng tri chung.
5. Bt ng sn pht sinh thu nhp.
6. Giy n (Giy cho vay, cm c).
7. Tin bn quyn s hu cht xm nh m nhc, kch bn, bng sng ch.
8. V bt c th g c gi tr, to ra thu nhp hay c kh nng tng gi v c sn th trng.
Khi ni hy quan tm n vic kinh doanh ring ca mn, ti mun ni rng hy xy dng v gi cho ct ti
sn c vng chc. Khi mt la ri vo tay mnh th ng bao gi n ra i mt cch v ch. Hy ngh theo
hng ny, khi c mt la i vo ct ti sn, n phi tr thnh nhn cng ca bn. iu tt nht ca tin bc l
chng lm vic 24 gi mt ngy v c th lm vic t pht sinh. C gi cng vic hng ngy v lm mt ngi
lao ng tch cc, nhng hy duy tr vic xy dng ct ti sn ny.
Khi vng quay tin mt ca bn pht trin ln, bn c th mua mt vi th dng xa x. Mt iu quan
trng cn nh l: ngi giu mua nhng th xa x ny sau cng, trong lc ngi ngho v ngi trung lu c
khuynh hng mua chng trc ht. Ngi ngho v ngi trung lu thng mua nhng th xa x nh nhng ngi
nh ln, kim cng, o lng th, n trang v h mun trng c v giu c. Trng h c v giu c tht, nhng
thc s h ang mc n ngp u... Nhng ngi c kinh nghim hay nhng ngi giu thng xy dng ct ti
wWw.VietLion.Com
Page 21
2010
sn ca h trc tin. Sau h s dng thu nhp pht sinh t ct ti sn mua nhng th xa x. Cn ngi ngho
v ngi trung lu th li mua nhng th xa x y bng m hi v mu ca chnh mnh cng nh gia ti dnh
dm cho con ci mnh.
Mt th xa x tht s l phn thng cho vic u t v pht trin mt ti sn tht s. V d nh khi v
chng ti c tin ph thm nh nhng ngi nh cho thu, v ti lin mua mt chic Mercedes. V ti khng phi
lm vic thm hay mo him g v chnh nhng ngi nh cho thu mua chic xe hi cho c y. Tuy nhin, c y
phi ch khong 4 nm, thi gian cho danh mc vn u t bt ng sn tng ln v cui cng th li qung i
s vng quay tin mt tr cho chic xe. Nhng th xa x ny, chic xe Mercedes, li l mt phn thng thc
s v c y chng minh c rng c y bit cch pht trin ct ti sn ca mnh. Vi c y, chic xe hi ny c
ngha rt nhiu ch khng ch n gin l mt chic xe thng thng, v c y dng s thng minh ti chnh
ca mnh mua c n.
iu m hu ht mi ngi thng lm l vi vng chy i mua mt chic xe hi hay mt th xa x g
bng th tn dng. C th h s mau cm thy chn v mun c mt th chi mi. Thng th khi mua mt
th xa x bng th tn dng, sm mun g ngi ta cng thy khng hi lng vi n, v mn n m n mang li
tr thnh mt gnh nng ti chnh cho h.
Sau khi bn dnh thi gian u t v xy dng vic kinh doanh cho ring mnh, lc ny chc hn bn
sn sng hc thm mt b mt na - b mt ln nht ca nhng ngi giu, mt b mt lun t nhng ngi giu
ng trc mi ngi, phn thng cho s kin tr cui on ng dnh thi gian ngh n vic kinh doanh ca
ring mnh.
Chng 5: Bi 4: Lin on b mt ln nht ca ngi giu
Trong thi k cn thuyn bun, ngi giu bit cch thit lp cc lin minh nh mt cch hn ch mo
him ti sn trong mi chuyn bun. Ngi giu b tin vo mt lin on ti tr cho chuyn i. Sau lin on
ny s thu mt thy th on li thuyn i. Nu chic thuyn gp s c, s thua l ca ngi giu ch gii hn
trong s tin h u t cho chuyn i m thi. S sau din t cu trc ca mt lin on nm ngoi bn k li
tc v bn thu chi c nhn.
wWw.VietLion.Com
Page 22
2010
Gim bt thu
thu nhp
Thu nhp
Mt lin
minh c
nhn
Chi ph
Thu
Cc ph tn
Ti sn
Tiu sn
Chnh kin thc v quyn lc ca mt cu trc lin on hp php cho ngi giu mt thun li rt ln
so vi ngi ngho v ngi trung lu. Cho d m ng ly ca ngi giu c ln n u i na th ngi giu
vn lun tm c cch vt qua. Chnh v vy m cui cng thu li nng ln giai cp trung lu. Ngi giu qua
mt nhng ngi lao ng tr c ch v h hiu c quyn lc ca tin bc, mt ch khng c dy trong
trng hc.
Ngi giu qua mt nhng ngi lao ng tr c nh th no?
Nhng nh t bn thc s tm n s bo v ca lin on. Mt lin on bo v ngi giu. Nhng c mt
iu m nhng ngi cha bao gi thit lp lin on khng th bit c, l mt lin on khng thc s phi
l mt ci g . Mt lin on ch n thun l mt cp giy t vi vi ti liu hp php nm trong vi vn phng
lut s v c ng k vi cc c quan nh nc. N khng phi l mt ta nh ln c ghi tn lin on trn .
N cng khng phi l mt nh my hay mt nhm ngi. Mt lin on ch l mt ti liu hp php to nn
mt ci xc hp php m khng c hn. Mt ln na ca ci ca ngi giu c bo v. Mt ln na, cch s
dng lin on tr nn ph bin - mt khi nhng o lut thu nhp thng xuyn c thng qua - v t l thu
thu nhp lin on thp hn t l thu thu nhp c nhn. Ngoi ra, nh ni trn, mt lin on c mt s chi
ph nht nh phi tr trc khi tr thu.
Mi khi ngi ta mun trng pht ngi giu, ngi giu khng ch n gin tun theo, h phn ng li.
H c tin bc v quyn lc thay i nhiu th. H khng chu ngi t gic tr nhiu thu hn. H tm mi
cch gim thiu ti a gnh nng thu m m h phi chu. H thu nhng lut s v k ton vin khn ngoan
nhanh nhy, h thuyt phc cc nh chnh tr thay i lut l hay to ra mt vi l hng. H c mi phng cch
thc hin cc thay i .
wWw.VietLion.Com
Page 23
2010

Ngi ngho v ngi trung lu khng c nhng k sch nh vy, n gin v h s chnh quyn. V ti
bit cc nhn vin thu thu ca chnh quyn ng s n th no. Ngi cha ngho ca ti khng bao gi c phn
khng. Ngi cha giu cng khng. ng ch chi tr chi mt cch khn kho hn, v ng lm iu thng qua
cc lin on - b mt ln nht ca ngi giu.
Bn hy nh li bi hc u tin ti hc t ngi cha giu. Lc y ti l mt a tr 9 tui phi ngi ch
c ni chuyn vi ng. Ti ngi trong vn phng v ch ng ch n mnh, trong khi ng th c tnh pht l
ti. ng mun ti nhn thc c quyn lc ca ng v khao kht c c quyn lc vo mt ngy no y.
Trong nhng nm thng ti hc hi ng, ng lun nhc nh ti rng: chnh tri thc mi l quyn lc.
V i cng vi tin bc l mt quyn lc to ln i hi phi c kin thc gi gn v lm cho n sinh si
ny n. Nu khng c kin thc , bn s b th gii x y. V nu bn ch bit lm vic kim tin, bn trao
quyn cho ngi ch ca bn. Nu bt tin phi lm vic cho bn th chnh bn gi gn v iu khin quyn lc
.
Khi chng ti nm vng cch khin tin bc lm vic cho mnh, ngi cha giu mun chng ti tr nn
kho lo hn v ti chnh v phi hiu xem lut php lm vic nh th no. Nu khng hiu r, bn rt d b bt nt.
Nu bn bit mnh ang ni g, bn c c hi u tranh. chnh l l do v sao ng tr cng rt hu cho
nhng k ton vin v cc lut s thu v khn ngoan sc so Bi hc hay nht ca ng i vi ti, bi hc m ti
s dng hu nh sut i, l: Hy kho lo hn v bn s khng b x y nhiu. Ngi cha giu hiu bit lut
php v nu khng bit s phi tr gi rt t. Nu bn bit l bn ng, bn s khng lo s g khi phi u tranh.
Ngi cha ngho lun khuyn khch ti tm mt cng vic tt trong mt lin on vng chc. ng ni v
nhng a im ca vic "leo ln nhng nc thang lin on." ng khng hiu rng, nu ch da vo tin lng ca
ngi ch lin on, ti s ch l mt con b d bo lun sn sng cho ngi ta vt sa.
Khi ti k cho ngi cha giu nghe nhng li khuyn ca cha rut ti, ng ci v hi li: "Th ti sao
khng lm ch ci thang ?
L mt a tr, ti khng hiu ngi cha giu ng g kh ni rng phi lm ch lin on ca chnh mnh.
iu nghe tht ng s v dng nh khng th thc hin c. D rt hng th vi tng ny nhng tui cn
qu tr khng cho php ti hnh dung c ht nhng trin vng v mt ngy no , nhng ngi ln s lm vic
cho mt cng ty do chnh mnh lm ch. Nm 16 tui, ti bit mnh s khng i theo con ng m hu ht nhng
ngi bn hc ca ti ang i. Quyt nh lm thay i c cuc i ti.
Nhiu ngi ch cho rng khuyn nhn vin lo kinh doanh ring s c hi cho vic kinh doanh ca h.
Nhng vi ti vic tp trung vo kinh doanh ring v pht trin ti sn gip ti tr thnh mt nhn vin tt hn. Lc
ny ti c mt mc ch phn u. Ti i lm sm v lm vic chm ch, tch ly cng nhiu tin cng tt c
th bt u nhng v u t nho nh ca mnh.
wWw.VietLion.Com
Page 24
2010

Nhng li khuyn ca ngi cha giu tr nn c ngha Tin bc lm vic rt chm ch kim thm
tin cho ti. Mi ng la trong ct ti sn l mt nhn vin tch cc, lm vic c thm nhiu nhn vin na
v mua cho ng ch ca chng mt chic Porsche bng s tin trc thu.
Nh s dng nhng bi hc t ngi cha giu, ti c th thot khi vng Rat Race ca mt nhn vin ngay
t khi cn tr. Nu khng c vn kin thc ny (ti gi l IQ ti chnh) con ng ca ti hn s kh khn hn
nhiu. By gi ti dy li ngi khc trong nhng chuyn nghin cu hy vng c th chia s vn kin thc ny
vi h. Mi ln ni chuyn, ti lun nhc nh mi ngi rng: IQ ti chnh c xy dng nh nhng kin thc t
bn lnh vc chuyn mn khi qut sau:
1. K ton, hay s hiu bit ti chnh, mt k nng cc k quan trng nu bn mun xy dng mt ch
kinh doanh. y l hot ng ca phn no tri hay phn tnh ton chi tit. Hiu bit ti chnh l kh nng c v
hiu c cc bn k ti chnh. Kh nng ny cho php bn nhn bit mt mnh v mt yu ca bt c mt cng ty
kinh doanh no.
2. u t, hay nhng chin lc v cng thc tin kim tin. y l hot ng ca phn no phi hay phn
sng to.
3. Hiu bit th trng, hay ngnh khoa hc ca cung v cu. Cn nm vng nhng kha cnh k thut,
ca th trng do cm xc lm ch o. Mt nhn t th trng khc l gic quan kinh t khi u t. S u t c
ngha hay khng ty thuc vo iu kin th trng hin ti.
4. Hiu bit lut php. Mt hn on c gi k, bng nhng k nng k thut k ton, u t v tip
th c th em n mt s pht trin bng n. Mt c nhn c kin thc v nhng thun li thu v v c lin
on bo v, c th tr nn giu c nhanh hn rt nhiu so vi nhng nhn vin hay ch s hu cc doanh nghip
nh n c. V v lu di th chnh lch cng su sc hn nhiu.
a. Nhng thun li thu v: Mt lin on c th lm nhiu th m mt c nhn khng th lm c,
chng hn nh c chi ph trc khi tr thu. l c mt lnh vc chuyn mn rt th v, nhng khng cn thit
phi dnh vo tr phi bn c mt ti sn hay doanh nghip kh ln.
Cc nhn vin kim hn, tr thu v c sng bng nhng g cn li. Mt lin on th kim tin, chi mi th
c th v ch b nh thu trn s cn li m thi. l mt trong nhng cch gim thu hp php tt nht m
ngi giu s dng. Mt lin on rt d thit lp v khng qu tn km nu bn c ti sn u t to ra mt vng
quay tin mt tt V d, khi bn s hu mt lin on, nhng k hp l nhng ngy ngh Hawaii. Tin mua xe,
bo him, sa cha u l chi ph ca cng ty. Tin y t l ph ph ca cng ty. Hu ht nhng ba n nh hng
cng l mt phn cng tc ph. iu quan trng l hy lm cho mi chuyn hp php bng cc ng tin trc thu.
b. Bin php trnh khi kin co: Chng ta sng trong mt x hi lun tranh chp. Ngi giu che giu
phn nhiu ti sn ca h bng cc phng tin nh lin on v tn dng bo v ti sn ca mnh. Khi ai kin
tng mt ngi giu, h thng gp phi nhiu lp bo v hp php, v thng th h thy rng ngi giu ny
thc s khng c g c. H iu khin mi th nhng khng s hu mt ci g ht. Cn ngi ngho v ngi trung
wWw.VietLion.Com
Page 25
2010

lu th li c s hu mi th ri chng li ri vo tay chnh quyn hoc nhng ngi thch kin tng ngi
giu
Hy nh:
Ngi giu vi lin on
4. Kim tin
5. Dng tin
6. Tr thu
Hy nh:
Ngi giu vi lin on
4. Kim tin
5. Dng tin
6. Tr thu
Chng ti thnh tht khuyn bn nn s hu mt lin on ca ring mnh trong s ti sn ca bn nh l

mt phn ca chin lc ti chnh tng th.
CHNG 6 Bi 5: Ngi giu to ra tin
Trong mi chng ta u n cha nhng tim nng to ln, nhng nng khiu bm sinh. Tuy nhin, iu km
nn chng ta chnh l s thiu t tin.
Khi ri trng, hu ht chng ta u bit rng th gii thc ngoi ca trng hc i hi nhng iu khc
ngoi cc im s. Nhng t nh gan gc, can m, "bo dn", "kho lo,', "to bo", "kin quyt ti gii"...
mi l nhng t quan trng trong cu chuyn tng lai ca chng ta ch khng phi l nhng im s...
Nhng tnh cch tt p u c trong mi con ngi chng ta, nhng yu ui", bt ti, v hn
km cng c na. Sau mt nm lm phi cng cho Manne Corps Vit Nam, ti thc s hiu c c hai kha cnh
ny trong con ngi mnh. Khng c tnh cch no ni tri hn tnh cch no c.
Tuy nhin, l mt gio vin, ti nhn ra rng chnh ni s hi v t nghi ng qu mc l s t dm pha
thin t ca chnh bn thn mnh ln nht. Ti cm thy tht long khi nhn nhng sinh vin bit cu tr li nhng li
khng can m ni ra. Thng thng trong cuc sng thc, khng phi s thng minh m chnh l s to bo
s gip bn vt ln.
Theo kinh nghim c nhn ti, nng lc ti chnh i hi c kin thc k thut ln s can m. Nu ni s
qu ln th thin t s b t i. Trong lp hc, ti lun thc y cc sinh vin hc cch mo him, thin t ca h
bin ni s thnh quyn lc v ti hoa. Ni s s lm vic cho mt s ngi v lm khip s nhng ngi khc. Ti
thy hu ht mi ngi khi ni n tin bc u mun c an ton. Ti gp phi nhng cu hi nh: Ti sao
phi mo him? Ti sao ti phi quan tm n IQ ti chnh ca mnh? Ti sao phi hiu bit v ti chnh?
V ti tr li: "Ch c nhiu la chn hn..
Ba trm nm trc, t ai l ca ci. V vy c t l c vng. Ngy nay l thi i thng tin. Ai c
nhng thng tin ng lc nht ngi s lm giu. Vn l cc thng tin bay vng quanh th gii bng tc
nh sng. Loi ca ci mi ny khng b ngn chn bi nhng ng bin gii nh vi t ai v nh my. N
wWw.VietLion.Com
Page 26
2010
thay i nhanh hn v t ngt hn. S lng cc nh a-triu ph gia tng mt cch y n tng. Tuy nhin, cng
khng t ngi b ri li pha sau.
Ngy nay, ti thy rt nhiu ngi phi u tranh vi cuc sng thng th h c lm vic chm ch hn,
n gin v h cn gn b vi nhng quan nim c. H mun mi th u theo l thng, h phn i cc thay i.
Ti bit rng c nhng ngi b mt vic hay mt nh, v h tha mi th cho cng ngh, cho nn kinh t hay
cho ng ch ca h. ng bun l h khng h nhn ra rng chnh h mi l vn . Nhng suy ngh li thi chnh
l tiu sn ln nht ca h. n gin v h khng nhn thc c rng cch suy ngh hay cch lm vic ca h ch
l ti sn trong ngy hm qua m thi, m ngy hm qua th qua ri.
Mt hm, khi ti ang hng dn mt nhm hc vin cch chi mt tr chi c tn l Vng quay tin
mt, th mt ph n tnh c n lp hc v tham d vo cuc chi. Ngi ph n ny va mi ly d, b chy ti v
nhng tha thun ly hn nn b ang phi i tm mt gii php
Tr chi Vng quay tin mt" ca ti c thit k gip mi ngi hiu c tin bc lm vic nh th
no. Khi chi tr ny, ngi ta hc c s tng tc gia bn k li tc v bn cn i thu chi, bit c tin mt
s quay nh th no gia hai bn k ny v con ng i n giu c s l c gng gia tng vng quay tin mt
hng thng t ct ti sn n mc vt qua s chi ph hng thng. Mt khi t c iu ny, bn s c th thot
khi vng Rat Race (ci vng lun qun kim tin, tr ha n v mc n ca nhng ngi ngho) n ng
Fast Track (s t do ti chnh ca nhng ngi giu ng ngha).
Vi tr ny, mt s ngi thch, mt s ngi khng thch, cn mt s khc li b qua. Ngay vng u
ngi ph n ni trn rt trng mt l bi c hnh chic du thuyn trn . Ban u b rt vui v: "A, ti c
mt chic du thuyn, Sau , khi ngi bn gii thch v nhng con s ang lm vic trn bn k li tc, bn cn
i thu chi v vng quay tin mt hng thng ca b th b git mnh thy rng chic du thuyn ang nut sng
mnh... Vi b, qu l mt tr chi kinh khng.
Trong nm 1984, ti bt u dy hc qua cc tr chi. Ti lun khuyn khch nhng sinh vin trng thnh
ch xem tr chi phn nh li nhng g h bit v nhng g h cn hc. iu quan trng nht l tr chi phn nh
cch c x ca mi ngi. N l mt h thng phn hi lp tc. Thay v cc gio vin din thuyt th tr chi cung
cp bi din thuyt cho tng c nhn v c vit ring cho bn.
Cng nh mt tr chi, th gii lun cung cp cho chng ta nhng phn hi lp tc. Ta c th hc c rt
nhiu nu bit t iu chnh. Mt ngy trc y khng lu, ti phn nn vi v ti rng, hn cht ty qun o
lm cho ci qun ca ti b rt li. V ti ci v ly tay nhn vo bng ti cho ti thy rng khng phi ci qun b
rt li m chnh ti phnh ra.
Tr chi "Vng quay tin mt c thit k cung cp phn hi cho tng ngi chi. Mc ch ca n
l t ra cho bn cc la chn. Nu bn rt phi l bi hnh chic du thuyn v n lm bn mang n, cu hi s l
wWw.VietLion.Com
Page 27
2010
"By gi bn c th lm g?. Lc ny bn s c bao nhiu la chn khc nhau? chnh l mc ch ca tr chi:

dy cho ngi chi cch suy ngh v tm ra nhiu la chn ti chnh khc nhau
Ti quan st hn hng ngn ngi chi tr chi ny. Nhng ngi thot khi vng Rat Race nhanh nht
l nhng ngi hiu c cc con s v c mt u c ti chnh sng to. H nhn bit c nhiu la chn khc
nhau. Nhng ngi mt thi gian lu nht l nhng ngi khng quen thuc vi cc con s v thng khng hiu
c quyn lc ca s u t. Thng th nhng ngi giu mi chnh l nhng ngi sng to v chu mo him
hn c.
C nhng ngi chi tr "Vng quay tin mt, kim c rt nhiu tin trong tr chi, nhng h khng bit
phi lm g vi n c. Hu ht nhng ngi ny u khng thnh cng v ti chnh trong cuc i thc. Dng nh
nhng ngi khc ang vt qua h mc d h c tin trong tay. V cng l mt s thc trong cuc sng. Lm
ngi c rt nhiu tin nhng khng c tin b g v ti chnh c.
Hn ch cc la chn ca mnh cng ging nh c bm ly nhng quan nim c. Mt ngi bn thi trung
hc ca ti hin ang lm ba cng vic mt lc. Hai mi nm trc, anh ta l ngi giu nht trong s cc bn
hc. Khi n in lm ng a phng b ng ca cng ty ca anh ta cng suy sp theo. Trong u anh ta ch
c mt la chn duy nht: lm vic tch cc hn. Vn l anh ta khng th tm c mt cng vic tng ng
v nhng thm nin lm vic nh cng ty c. Kt qu l anh ta c d kh nng cho cng vic hin ti nhng vn
phi chp nhn mt mc lng thp hn. Hin nay anh phi lm mt lc ba vic th mi sng.
Ti thy nhiu ngi chi tr Vng quay tin mt, than phin rng nhng l bi c hi thch hp
khng bao gi n tay h c. V vy m h ch ngi yn . Ti bit trong cuc sng thc c nhng ngi nh th.
H ngi ch mt c hi thch hp. Ti thy nhiu ngi c c l bi c hi thch hp nhng li khng c
tin. Sau h ca cm rng ng l ra h thot khi vng Rat Race nu h c tin. V h cng ngi yn .
Ti bit trong cuc sng cng c nhng ngi nh th. H thy c cc c hi nhng h khng c tin.
V ti thy nhiu ngi rt c l bi c hi ln, c to ln nhng khng h bit n l mt c hi ln. H
c tin, c thi gian chn mui, h nm qun bi trong tay nhng h khng thy c hi ang mm ci vi h. H
khng bit k hoch ti chnh ca h c th gip h thot khi vng Rat Race nh th no. V ti bit trong cuc
sng c nhiu ngi nh th hn c nhng ngi kia cng li. Hu ht mi ngi u c nhng c hi vt sng
ngay trc mt nhng khng thy c n. Phi mt c nm sau h mi nhn ra n, lc th nhng ngi khc
giu ln ri.
Nu c s thng minh ti chnh, bn s c nhiu la chn hn. Nu bn khng c mt c hi no c, bn c
th lm g ci thin tnh hnh ti chnh ca mnh? Nu bn c c hi m khng c tin v khng th mn ngn
hng c th bn c th lm g tn dng c hi ? Nu cc linh cm ca bn sai lm v mi tnh ton u tht
bi, bn s lm g bin mt xu thnh mt triu la? chnh l s thng minh ti chnh. Thng minh ti chnh
l kh nng bn c th ngh ra bao nhiu gii php ti chnh khc nhau xoay s mt vn . Thng minh ti chnh
l chuyn bn c kh nng sng to nh th no trong khi gii quyt cc vn ti chnh.
wWw.VietLion.Com
Page 28
2010

Hu ht mi ngi ch bit mt gii php: lm vic tch cc tit kim v vay mn.
Vy ti sao phi c tng s thng minh ti chnh? Bi v c nh vy bn mi c th to ra vn may cho
chnh mnh, mi bit cch nm ly tt c nhng g xy ra v lm cho n tt p hn. Rt t ngi nhn bit c
rng vn may l do con ngi to ra. V tin bc cng vy. Nu bn mun c may mn v kim c nhiu tin
hn m khng phi lm vic qu sc, khi y s thng minh ti chnh l rt quan trng. Nu bn thuc tp ngi ch
thi, bn s phi ch rt lu, cng ging nh ngi ch cho n khi n xanh bt ht sut 5 dm th mi chu bt u
chuyn i vy.
Khi Mike v ti cn nh, ngi cha giu thng bo chng ti rng: "Tin khng c thc. Ngi ngho v
ngi trung lu lm vic kim tin, cn ngi giu lm ra tin. Cc con cng ngh tin bc l c thc th cc con
cng phi lm vic vt v hn cho chng. Nu cc con hiu c rng tin bc khng c thc, cc con s lm giu
nhanh hn.
Vy tin bc s l g nu chng khng c thc? Mike v ti cng hi.
Cc con ngh chng l g th chng s l ci . Ngi cha giu tr li.
Ti sn quyn lc nht m tt c chng ta u c chnh l b c. Nu c hun luyn tt, n c th to ra
nhng ca ci khng l trong chc lt.
Trong thi i thng tin, tin bc gia tng theo cp s nhn. Mt s ngi c th lnh giu n mc kh tin
t hai bn tay trng, ch vi nhng tng v cc tha thun. Nu bn hi nhng ngi sng bng cch bun bn
chng khon hay cc dng u t khc, bn s thy r iu . Thng th nhng ngi ny kim c hng triu
ng trong chc lt khng nh mt ci g c. Khi ni rng khng nh g c, ti mun ni l khng h c s trao
i tin bc. iu c thc hin qua cc tha thun: mt tn hiu tay ti ni kinh doanh, mt m sng trn mn
hnh ca mt nh bun Lisbon truyn ti mn hnh ca mt ngi Toronto, mt c in thoi cho ngi mi
gii mua v bn chng ngay sau . Tin khng i ch, ch c nhng tha thun thay i m thi.
Tm li, tr thng minh ti chnh c to ra nh 4 k nng chuyn mn sau.
1 . S hiu bit ti chnh. Kh nng c hiu c cc con s
2. Nhng chin lc u t. Ngnh khoa hc tin kim tin.
3. Th trng. Cung v cu. Alexander Graham Bell cung cp cho th trng nhng ci m n i hi.
Bill Gates cng vy.
4. Lut php. S hiu bit v nhng iu l, php tc v k ton, lin on, chnh quyn v quc gia. Ti
khuyn bn hy lun chi cho ng lut.
Chnh s kt hp ca bn k nng trn l iu kin cn thnh cng trn ng mu cu s giu c, d
bng cch mua bn nhng ngi nh nh, nhng cn h ln, cng ty, c phiu, ngn phiu, qu chung, kim loi qu,
chng trnh bng chy hay bt c ci g tng t vy.
y ti mun ni rng vn u t s n ri i, th trng ln ri xung, kinh t pht trin ri suy sp.
Mi ngy trong i, th gii lun lun trao cho bn nhng c hi trong cuc sng, nhng thng th ta khng nhn
wWw.VietLion.Com
Page 29
2010

ra chng. Nhng chng vn . V th gii cng thay i, cng ngh cng thay i th s cng c nhiu c hi
cho php bn v gia nh bo m ti chnh cho nhng th h sau ny.
Nh vy ti sao phi ngh n chuyn pht trin tr thng minh ti chnh ca bn? Xin nhc li rng: ch c
bn mi c th tr li c cu hi . Ti bit v sao ti phi tip tc hc v pht trin, bi v th gii ang thay
i. Ti thch n cho nhng thay i ny hn l c phi bm ly qu kh. Ti bit s c nhng v bng n trn
thng trng v nhng v sp th trng. Ti mun tip tc pht trin tr thng minh ti chnh ca mnh v mt
khi th trng thay i th s c mt s ngi phi qu ly cng vic ca mnh. Trong khi , nhng ngi khc s
nhn qu ng n i em cho h - thnh thong tt c chng ta u n phi qu ng - v bin chng thnh hng
triu la. chnh l s thng minh ti chnh.
Ring c nhn mnh, ti s dng hai phng tin t c s ln mnh v ti chnh: bt ng sn v
nhng c phiu nh. Ti dng bt ng sn lm nn tng. Mi ngy tri qua, ti sn ca ti cung cp vng quay tin
mt v i lc chng bt nhanh nng cao gi tr. Nhng c phiu nh th c dng pht trin nhanh.
Ti khng khuyn khch bn lm mi th nh ti lm. V d th ch l v d. Nu nh c hi qu phc
tp v ti khng hiu bit v s u t th ti s khng thc hin chng. Nhng bi ton n gin v mt gic quan
nhanh nhy l tt c nhng g cn thit pht trin ti chnh.
Nm 1989, ti thng chy b qua mt vng ngoi kh d thng Portland, Oregon. y c nhng
ngi nh nh nhn v xinh xn n mc ti gn nh ngh mnh s gp c c b qung khn ang nhy chn
so n nh b ngoi.
Trn ng chy, ti nhn thy nhng tm bng nh bn, khp ni. Lc y th trng g ang rt khng
khip, th trng chng khon va suy sp v kinh t b nh tr. Trn mt con ng, ti nhn thy mt tm bng
nh bn" c v nh treo lu lm ri, n rt c k. Khi chy ngang qua, ti gh vo gp ng ch nh, trng ng ta
y v u t.
Ti hi: "ng bn ngi nh gi bao nhiu?
ng ch mm ci yu t: ng c ra gi i, ti treo bng bn nh c nm nay ri. Thm ch khng ai thm
ng n n na.
Ti ni: " ti xem no."
V na ting sau, ti mua ngi nh r hn 20.000 $ so vi gi ban u ng ta ngh.
l mt ngi nh nh xinh xn c hai phng ng v nhng trang tr nhiu mu sc trn cc ca s. N
sn mu xanh nht vi nhng ng vin xm, c xy vo nm 1930. Bn trong l mt l si cn tt v hai
phng ng b xu. N s l mt ngi nh cho thu hon ho.
Ti tr cho ngi ch 5.000 $ tin mt t trc cho ngi nh gi 45.000 $, m thc s n ng gi n
65.000 $. Ngi ch vui v di i, lm nh thot n vy. V ngi thu nh u tin chuyn n, mt gio s i
hc a phng. Sau khi tr ht mi th n nn v cc chi ph qun l ti b ti c khong 40 $ mi cui thng.
Cng kh th v y ch.
wWw.VietLion.Com
Page 30
2010
Mt nm sau, th trng bt ng sn nh tr Oregon bt u hi phc. Nhng nh u t California lm

tin t th trng bt ng sn vn ang pht trin ca h chuyn dn sang min bc n vng Oregon v
Washington.
Ti bn ngi nh nh ny cho mt cp v chng tr California vi gi 95.000 $. S vn ca ti em
n gn 40.000 $ tin li nh lut thanh ton thu tr hn 1031, v ti tip tc tm ch u t s tin ny
im chnh trong v d ny l mt s tin nh c th pht trin thnh mt s tin ln nh th no. Mt ln
na, l vn hiu bit cc bn k ti chnh, chin lc u t nhy bn th trng v lut php. Nu ngi ta
khng thnh tho nhng ch ny th hin nhin l h s tun theo nhng gio l chun mc, hng mi ngi
lm sao cho an ton
Nhng tha thun nng st nht thng khng n vi nhng ngi mi hc vic. Thng th nhng v
bun bn tt nht lm cho ngi giu ngy cng giu hn u dnh ring cho nhng ngi am hiu tr chi ny.
Ti cng tr nn "snh si th ti s cng c nhiu c hi trn ng i ca mnh. V tr thng minh ti
chnh ca bn cng cao th n s cng d dng mch bo bn l mt tha thun nh vy c tt hay khng. Chnh s
hiu bit ca bn s ch ra nhng v giao dch t hi hoc lm cho mt v bun bn ti t tr nn tt p hn. Ti
cng hc c nhiu - v c rt nhiu th hc - ti s cng lm ra nhiu tin, n gin v khi nm thng tri qua
th ti s tch ly c nhiu kinh nghim cng nh s khn ngoan. Ti c nhng ngi bn lun mun c an
ton, lm vic rt tch cc v chuyn mn, nhng li tht bi trong vic tm kim s khn ngoan v ti chnh, mt
iu cn phi c thi gian mi pht trin c.
Nhn chung, trit l sng ca ti l hy gieo ht ln ct ti sn ca mnh. Ti bt u gieo trng bng nhng
ht ging nh. Mt s ht ln ln cn mt s ht th khng, nhng ti chng v th m chn bc...
Trong lin minh bt ng sn, chng ti c mt s ti sn tr gi vi triu la. l REIT ca chng ti,
cn gi l bt ng sn u t y thc (real estate investment trust). iu ti mun lm r y l phn ln trong
vi triu la ny u bt u t nhng s u t nh t 5.000 $ n 10.000 $. Ton b s tin ny u thun li
trong vic bt kp mt th trng pht trin nhanh chng, tng s min thu, bun bn trao i vi ln trong nhiu
nm.
Chng ti cng s hu mt danh mc vn u t chng khon, bao quanh l mt lin minh m v chng ti
gi l qu chung c nhn. Chng ti c nhng ngi bn giao dch bun bn vi nhng nh u t nh chng ti v
c mt s tin ph thm mi thng u t tip tc. Chng ti mua nhng cng ty ring va mi c phn ha
trong th trng chng khon M hay Canada u c, chp nhn mo him cao. Chng ti tng mua 100.000
c phn vi gi mi c phn l 25 xu trc khi c phn ha mt cng ty. Su thng sau, cng ty c ln danh sch
v 100.000 c phn ny tr gi mi phn 2$. Nu cng ty c qun l tt ci gi s tip tc tng ln v mi c phn
c th ln dn 20 $ hay hn na. C nhng lc 25.000 $ ca chng ti ln n 1 triu trong vng cha y 1
nm.
wWw.VietLion.Com
Page 31
2010
y khng phi l mt tr may ri nu bn bit bn ang lm g, ch khng phi ch qung tin vo v giao
dch ri ngi nh cu nguyn. Cn phi s dng kin thc chuyn mn, s khn ngoan v lng say m trong tr
chi ny hn ch ri ro. D nhin c nhiu ri ro l khng th trnh c, nhng chnh tr thng minh ti chnh s
gip bn ci thin tnh hnh. l l do u tin m ti khng ngng khuyn khch mi ngi u t nhiu hn vo
vic gio dc k nng ti chnh hn l vo cc c phn, bt ng sn hay nhng th trng khc. Cng khn kho,
bn s cng c nhiu c hi nh bi i th.
Nhng cuc chi chng khon m c nhn ti u t vo i vi nhiu ngi thng l qu mo him v
ti hon ton khng khuyn khch bn lm nh vy. Ti chi tr chi ny t nm 1979 v thng c tr nhiu
hn s phn m ng ra mnh s c hng. Nhng c th bn s bt u cuc sng ca bn theo mt cch khc,
sao cho bn c kh nng bin 25.000 $ thnh 1 triu trong 1 nm m t phi mo him nht. Nhng iu ti lm
ch l nhng git nc nh trong bin c, nhng vi mt c nhn trung bnh th s thu nhp khng tr li hn
100.000 $ mt nm cng l kh tt v mun t c cng khng kh lm. Ty thuc vo th trng v
nhanh nhy ca bn, bn c th lm c iu trong khong thi gian t 5 n 10 nm. Nu bn gi cho mc
sng ca mnh mc phi chng th 100.000 $ thu nhp b sung l rt d chu, bt k bn c lm vic hay khng.
Bn c th lm vic nu bn thch hay ngh ngi nu bn mun, nhng nn s dng h thng thu v ca chnh
quyn theo mnh hn l chng li mnh.
Nn tng ca ti l nhng bt ng sn pht sinh thu nhp. Ti thch bt ng sn v chng n nh v thay
i rt chm. Ti c gi cho n bn vng. Vng quay tin mt kh n nh v nu qun l tt th ta hon ton c c
hi tng gi tr ca n ln. V p ca mt nn tng bt ng sn bn vng l i khi n cho php chng ta mo
him hn mt cht vi nhng chng khon u c.
Nu ti thu c nhiu li nhun t th trng chng khon, ti s tr thu cho li nhun thu c t vic
bn ti sn, sau u t phn cn li vo bt ng sn c th mt ln na lm kin c hn nn tng ti sn ca
mnh.
Mt li cui cng v bt ng sn. Ti du lch khp ni trn th gii v ti mi thnh ph, ti u nghe
ngi ta ni rng bn khng th mua c bt ng sn vi gi r. khng phi l kinh nghim ca ti. Ngay c
New York, Tokyo hay Bankok, vn c nhng c hi tt m ngi ta khng ch n. V vy, khi ti nghe ngi ta
bo rng: Anh khng lm c nh vy y u, ti s nhc nh h rng thc ra cu ni chnh l "Ti khng
bit lm sao lm nh vy y...,
Bn ch c th nhn thy nhng c hi tt bng ci u ca bn v bng s nhy cm v ti chnh c
hun luyn. Hu ht mi ngi khng giu ln c n gin v h khng c hun luyn v ti chnh nhn ra
nhng c hi ngay trc mt. Trong chng cui cng, ti a ra 10 bc m ti i trn con ng t do ti
chnh ca mnh. Nhng phi nh l hy tm thy nim vui trong . y ch l mt tr chi. Thnh thong bn chin
thng v i lc bn phi hc hi. Nhng hy vui a vi n. Hu ht mi ngi khng bao gi chin thng v
h s phi tht bi.
wWw.VietLion.Com
Page 32
2010
Trong trng, chng ta hc rng phm li l mt iu xu, v nu phm li chng ta s b pht. Tuy nhin,
nu bn nhn li qu trnh hc tp ca con ngi, bn s thy chng ta hc bng cch phm li. Chng ta hc i
bng cch t. Nu chng ta khng bao gi t ng th chng ta s khng bao gi i c. Tp chy xe p cng th.
Ti b vi vt so trn u gi khi tp xe, nhng ngy nay ti c th li mt chic xe p m khng cn suy ngh.
V lm giu cng vy thi. Nhng khng may, l do chnh m hu ht mi ngi khng giu ln c l v h s
mt mt. Nhng ngi chin thng khng s s tht bi. Nhng chnh nhng ngi tht bi li s iu . Tht bi
l m thnh cng. Nhng ngi n trnh s tht bi cng s khng gp c thnh cng.
Ti xem tin bc cng nh mn qun vt vy. Ti chi tch ct~c, phm li ri sa cha, phm li nhiu
hn, sa cha nhiu hn v ngy cng gii hn. Nu thua, ti s i ngang qua ci li, bt tay i th, mm ci v
ni: Th B y ti gp li nh.
T kinh nghim ca mnh, ti chia u t ra lm hai dng:
1. Dng th nht v thng thng nht l mua u t trn gi. Nh u t gi in cho mt i l bn l, v
d nh Cng ty bt ng sn, nh bun c phn chng khon hay ngi lp k hoch ti chnh mua mt ci g
. C th l mt qu chung, mt REIT, mt c phn hay mt ngn phiu. l mt cch u t n gin v nhanh
gn. Cng n gin nh mt ngi mua hng i n ca hng my tnh v mua c ci my tnh nm ngay trn k
vy.
2. Dng th hai l to ra u t. Nhng nh u t dng ny thng thu thp cc tha thun, cng ging
nh ngi ta mua tng linh kin my tnh v v rp li vy. l mt dng lm theo yu cu. Ti khng h bit g
v chuyn rp my tnh c, nhng ti bit lm th no rp tng mnh c hi li vi nhau, hoc ti bit ai c th
lm iu .
Mt nh u t theo dng th hai c th gi l mt nh u t chuyn nghip. C khi phi mt hng nm
mi rp c cc mnh ny li, v cng c khi khng th no gom chng li c. Ngi cha giu lun khuyn
khch ti tr thnh mt nh u t dng th hai. Khi th vic hc cch rp cc mnh ny li l rt quan trng v
l mt chin thng to ln, v i lc, nu bn i ngc dng nc th cng s l mt tht bi khng l.
Nu mun tr thnh mt nh u t chuyn nghip, bn cn pht trin ba k nng chnh. Nhng k nng
ny b sung thm vo bn k nng yu cu tr thnh mt ngi c s thng minh ti chnh.
1. Lm th no tm ra mt c hi l m ngi khc b l?
Bng u c, bn c th nhn thy nhng th m ngi khc khng nhn c bng mt thng. V d, mt
anh bn mua mt ngi nh c k p p trng nh mt ngi nh ma vy. Mi ngi t hi ti sao anh ta li mua n.
iu anh thy c cn ngi khc khng thy chnh l v ngi nh i km vi 4 l t ph thm. Sau khi mua ngi
nh, anh ph sp n v bn 5 l t cho mt nh xy dng gp ba ln ci gi m anh mua trn gi. Anh kim
c 75.000 $ ch trong 2 thng lm vic. S tin ny khng phi l nhiu nhng chc chn l vt xa mt s lng
t i, v iu ny hon ton khng kh khn g v mt k thut
2. Lm cch no c tng tin?
wWw.VietLion.Com
Page 33
2010

Nhng ngi bnh thng ch bit mt cch duy nht l i n ngn hng, cn nhng nh u t chuyn
nghip bit nhiu cch tng vn m khng cn phi n ngn hng. bt u, ti hc cch mua nh m khng cn
ngn hng. Nhng ngi nh khng tn qu nhiu tin, nhng k nng tng tin m ti hc c th qu l v gi.
Ti rt thng nghe mi ngi ni: "Ngn hng khng cho ti mn tin, hay "Ti khng tin mua.,
Nu bn mun lm mt nh u t chuyn nghip, bn cn phi hc cch lm nhng iu m hu ht mi ngi
khng lm c. Ni cch khc phn ln v thiu tin nn khng lm n c. Nu c th trnh c chng ngi
ny, bn s c c hng triu la. Nhiu ln ti mua mt cn h, mt lc c phn hay c mt ta nh m khng
cn n mt xu trong ngn hng. C ln ti mua mt ta nh gi 1,2 triu la. Ti lm theo kiu m ngi ta gi
l gi tin li, vi mt hp ng vit tay gia ngi mua v ngi bn. Ti gi t cc 100.000 $, n cho php ti
c 90 ngy tng phn cn li ca s tin. Ti sao ti lm th? n gin v ti bit rng ngi nh tr gi n 2 triu
la. Ti khng tng tin ln. Thay vo , ngi nh t trc 100.000 $ s cho ti 50.000 $ v tm c v
giao dch, anh ta th ch ti cn ti ra i. Tng thi gian lm vic: 3 ngy. Mt ln na, iu chnh yu l ci bn
mun ch khng phi ci bn mua. u t khng phi l mua bn. l s hiu bit.
3. Lm sao t chc c nhng ngi thng minh?
Ngi thng minh l ngi thu mn hay lm vic chung vi nhng ngi thng minh hn anh ta. Khi
bn cn li khuyn th hy chc chn rng: bn chn c vn cho mnh mt cch khn ngoan.
C qu nhiu iu phi hc, nhng phn thng th v cng to ln. Nu bn khng mun hc nhng k
nng ny th hy l mt nh u t dng th nht. Chnh nhng iu bn bit l ti sn ln cht.
Chnh nhng iu bn khng bit l ri ro ln nht. Lun lun c nhng ri ro, v vy hy hc cch xoay s
nhng ri ro ny thay v n trnh chng.
CHNG 7 Bi 6: Hy lm vic hc ng lnh vic v tin
Nm 1995, ti c mt t bo Singapore phng vn. Ngi n phng vin tr tui n rt ng gi v

cuc phng vn bt u ngay lp tc. Chng ti ngi trong i snh ca mt khch sn sang trng, nhm nhp c
ph v tho lun v mc ch chuyn ving thm Singapore ca ti. Ti cng ng trn bc din thuyt vi Zig
Ziglar. ng y ni v nhng ng c, cn ti ni v "Nhng b mt ca ngi giu.
Ngi n phng vin ni: mt ngy no , ti cng s l tc gi ca nhng cun sch bn chy nht nh
anh vy. Ti c mt s bi bo c vit v rt ly lm th v. C c cch vit cng ci v r rng. Nhng bi bo
c vit rt c c gi yu thch.
Ti tr li: Vn phong ca c rt hay. iu g khin c khng t c gic m ca mnh vy?.
C gi ni: C v nh nhng tc phm ca ti khng n c vi mi ngi. Ai cng ni rng nhng
tiu thuyt ca ti rt tuyt, nhng khng c g xy ra c. V vy m ti gi ngh lm bo. t nht th cng c ci
tr ha n. Anh c khuyn ti g khng.
wWw.VietLion.Com
Page 34
2010
Ti ho hng ni: C y. Singapore ti c mt ngi bn qun l mt trng hc dy cch bun bn.

Anh ta iu hnh kha hun luyn thng mi cho rt nhiu cng ty ng u Singapore. Ti ngh nu c tham
d mt lp hc ca anh ta, c s y mnh s nghip ca c ln c nhiu y." Anh mun ni l ti phi n
trng y hc cch bn sch ?" C gi hi li mt cch gay gt. Ti gt u.
Anh a h?
Ti lc u. Lc ny ti cm thy di. C gi cm thy mnh b xc phm v ti c sao mnh cha h ni
g c. Ti c bng c nhn Vn chng Anh. Ti sao ti phi i hc cch lm ngi bn sch ch? Ti l mt nh
chuyn mn. Ti n trng v c hun luyn mt ngh nghip khng phi lm mt ngi bun bn. Ti ght
nhng ngi bn hng. Tt c nhng g h mun ch l tin thi.
C gi thu dn giy t mt cch gin d. Cuc phng vn chm dt. Trn chic bn c ph l mt trong
nhng cun sch bn chy nht m ti vit. Ti nht n ln cng t ghi ch ca c gi trong tp giy thm. Ti
ch cho c thy dng ghi ch: C thy g khng?
C gi bi ri nhn xung: Sao?
Ti c ch vo dng ghi ch ca c. Trn t giy c vit: Robert Kiyosaki, tc gi nhng cun sch bn
chy nht
"N vit rng ti l tc gi cun sch bn chy nht ch khng phi l tc gi cun sch vit hay nht.
Ngay lp tc c gi m to mt, v lng nghe ti tht chm ch.
Ti l mt ngi vit vn t. C l mt nh vn ln. Ti hc cch bun bn. C c bng c nhn. Gom hai
th li c s l tc gi cun sch vit hay nht, v tc gi cun sch bn chy nht.
Tia gin d le ln trong mt c gi: Ti s khng bao gi h mnh i hc cch bn hng c. Nhng ngi
nh anh chng vit lch g ht. Ti l mt ngi vit vn chuyn nghip cn anh l mt ngi bun bn...
V c gi vi v b i
Th gii y nhng con ngi ti nng, thng minh, c gio dc tt v c nng khiu... Chng ta gp h
mi ngy v h xung quanh chng ta. Nhng c mt s tht ng bun l ch c mt ti nng v i thi th khng
.
Ti thng rt sng st trc s tin lng t i m rt nhiu ngi y ti nng kim c. Ti nghe ni
rng ch c khng y 5% ngi M kim c hn 100. 000 $ mt nm. Ti gp nhng con ngi xut chng,
hc cao nhng chi kim c cha ti 20.000$ mt nm. Mt c vn kinh doanh chuyn ngnh y khoa mu dch
bo ti rng: c rt nhiu bc s, nha s v y s rt vt v v ti chnh. Trc lc , ti c ngh trong khi h tt
nghip, hn l tin bc bt u vo. Ngi c vn kinh doanh ny ni rng: Ch mt ti nng thi khng i
cng mt ti sn ln.
Trc y ti ni rng tr thng minh ti chnh l s phi hp ca k ton, u t, th trng v php
lut. Kt hp c bn k nng chuyn mn ny, chuyn tin kim tin s d dng hn nhiu. Th nhng, khi ni
n tin bc, k nng duy nht m hu ht ngi ta bit ch l lm vic chm ch!
wWw.VietLion.Com
Page 35
2010
Mt v d c in ca vic phi hp k nng l chuyn ngi phng vin tr tui ti ni u bi. Nu

c y cn mn hc thm k nng bun bn v tip th, thu nhp ca c s tng vt ngay. Nu ti l c y, ti s hc
thm vi kha vit bi qung co cng nh bun bn. Sau , thay v lm vic cho t bo, ti s tm vic nhng
vn phng qung co. Ngay c khi thu nhp c ct gim, c y vn s hc c cch truyn t thng tin bng
nhng ng tt" c dng trong nhng mu qung co thnh cng. C cng nn dnh thi gian nghin cu
nhng mi quan h vi cng chng, mt k nng kh quan trng. C s hc cch lm ra hng triu la t vic
qung co khng mt tin. V vo bui ti hay nhng ngy cui tun, c c th dnh vit cun tiu thuyt v i
ca mnh. Khi n hon thnh, c s c th bn dc cun sch nhanh hn. V sau mt thi gian ngn, c c th tr
thnh tc gi nhng cun sch bn chy nht.
Lc ti cho ra mt cun sch "Nu mun giu c v hnh phc th ng n trng?" mt nh xut bn
ngh ti nn i ta sch thnh "Kinh t gio dc. Ti bo h rng, vi ci ta nh th, ti s ch bn c hai
cun: mt cho bn ti v mt cho gia nh mnh. Ti chn ci ta kh chu. Nu mun giu c v hnh phc th
ng n trng? v ti bit rng n s thu ht cng chng. V vy m ti chn mt ci ta s a ti ln truyn
thanh truyn hnh, n gin l ti sn sng tranh lun vi h. Nhiu ngi ngh ti ging mt ci bnh tri cy cho
rui bu, nhng quyn sch th vn bn chy.
Khi ti tt nghip Hc vin Mu dch Hng hi M vo nm 1969, ngi cha hc thc cao ca ti rt hnh
phc. Cng ty Standard Oil California thu ti lm thy s cho nhng chic tu ch du. Ti l ph thuyn trng
th ba, v tin lng ca ti thp hn so vi cc ng nghip, nhng nh vy l tm n vi cng vic thc s u
tin sau khi ra trng. lng khi im ca ti l 42.000 $ mt nm k c thi gian lm vic ngoi gi, v ti ch
phi lm vic trong by thng. Ti c nm thng ngh ngi. Nu mun, ti c th n Vit Nam vi mt cng ty
hng hi trc thuc v s d dng tng gp i tin lng thay v i ngh 5 thng.
Ti c c mt s nghip to ln pha trc, nhng sau su thng lm vic vi cng ty, ti vn xin thi vic
v tham gia vo Marine Corps hc cch li my bay. Ngi cha hc thc cao rt gin d. Cn ngi cha giu li
chc mng ti, v ng quan nim rng "Bn cn bit mi th mt cht.
l l do ti sao trong nhiu nm, ti lm vic nhiu b phn khc nhau trong cng ty ca ngi cha
giu. C lc ti lm vic b phn k ton. D c l l ti khng th no tr thnh mt k ton vin gii c
nhng ng vn mun ti phi hc bng cch thm t t. Ngi cha giu bit rng ti s hc c nhng bit ng
v c kh nng thy c ci g quan trng cn ci g khng. Ti cn lm cng vic ca mt anh hu bn v mt
cng nhn xy dng, cng nh bn hng, t ch v tip th. Ngi cha giu ang chun b cho Mike v ti.
Chnh v vy m ng khng khng bt chng ti phi c mt trong nhng bui hp ca ng vi cc nhn vin ngn
hng, lut s, k ton v nhng nh mi gii... ng mun chng ti bit mi th mt cht v mi kha cnh trong
ch ca mnh.
Khi ti xin ngh cng vic c lng cao Standard Oil, ngi cha hc thc cao c mt cuc ni chuyn
thng thn vi ti ng rt hoang mang, chng hiu ni ti sao ti quyt nh b mt s nghip lng cao, li nhun
wWw.VietLion.Com
Page 36
2010
ln, thi gian ngh ngi nhiu v nhiu c hi thng tin nh th Ti khng th gii thch cho ng hiu c d
rt c gng. Kiu logic ca ti khng ph hp vi logic ca ng. Mt vn ln khc, logic ca ti l logic ca
ngi cha giu.
S bo m cng vic l mi th i vi ngi cha hc thc cao. Cn hc tp l tt c i vi ngi cha
giu.
Ngi cha hc thc cao ngh rng ti n trng hc tr thnh mt s quan hng hi. Ngi cha giu bit
rng ti n trng hc v thng mi quc t. L mt sinh vin, ti hc trng nom hng ha, li tu ch hng,
tu ch du v tu ch khch sang vng Vin ng v Nam Thi Bnh Dng. Ngi cha giu nhn mnh vic ti
nn li Thi Bnh Dng thay v li tu sang chu u v ng bit rng nhng nc ang ni l nhng nc chu
ch khng phi chu u. Trong khi nhng ngi bn hc ca ti ang bn tham gia vo Hi Hc sinh Sinh vin
th ti hc cch kinh doanh, hc v nhng kiu ngi v nhng nn vn ha Nht, i Loan, Thi Lan, Singapore,
Hng Kong, Vit Nam, Triu Tin, Tahiti, Samoa v Philippines Nh nhng vic hc , ti nhanh chng
trng thnh.
Ngi cha hc thc cao ch khng hiu ti sao ti quyt nh ngh vic gia nhp Marine Corps. Ti bo
ng rng ti mun hc li my bay, nhng thc s l ti mun hc cch ng u mt t chc. Ngi cha giu gii
thch rng iu kh khn nht khi iu hnh mt cng ty l qun l nhn s. ng c ba nm phc v trong qun
ng, cn ngi cha c hc ca ti th c min qun dch. Ngi cha giu cho ti bit gi tr ca vic hc cch
lnh o mi ngi trong nhng tnh hung nguy him. ng ni: "Kh nng lnh o l iu k tip m con cn
phi hc. Nu con khng phi l mt nh lnh o gii, con s b bn sau lng, trong kinh doanh cng ging nh
vy.
Nm 1973, ti t Vit Nam tr v v xin thi vic, d ti rt thch c bay. Ti tm vic Xerox Corps.
Ti tham gia vo y v mt l do ring m khng phi v li nhun. Ti l mt ngi rt r v ngh phi i bn
hng l mt vn kinh khng nht th gii. Ti vo lm cho Xerox v y c mt trong nhng chng trnh
hun luyn bn hng tt nht nc M.
xu h. L mt ngi lao ng tr c, ng ngh rng nhng ngi bn hng thuc tng lp thp km. Ti
lm vic Xerox trong 4 nm cho n khi vt qua c ni s hi khi phi g ca tng nh v b xua ui. Khi
tr thnh mt trong nm ngi bn hng gii nht, ti li xin thi vic v chuyn i, li sau lng mt s nghip
ln vi mt cng ty tuyt vi.
Nm 1977, ti thnh lp cng ty u tin ca mnh. Ngi cha giu chun b cho Mike v ti tip qun
cc cng ty. V vy lc ny ti phi hc cch thit lp v kt hp chng li vi nhau. Sn phm u tin ca ti, v
nilng dng kha dn, c sn xut Vin ng v vn chuyn n mt kho hng New York, gn ni ti i hc
trc kia. Vic hc chnh thc hon thnh, v by gi l lc ti phi kim tra kh nng ng dng ca mnh. Nu
tht bi, ti s ph sn. Ngi cha giu ngh rng tt nht l b ph sn trc tui 30. Li khuyn ca ng l: Con
wWw.VietLion.Com
Page 37
2010
s vn cn thi gian ng ln. Vo m sinh nht th 30 ca ti, chuyn tu u tin ri Trin Tin n New
York
Ngy nay ti vn cn kinh doanh trn phm vi quc t. V nh ngi cha giu khuyn khch, ti lun tm
kim nhng t nc ang ni. Hin nay cng ty u t ca ti ang u t trn khp cc vng Nam M, chu ,
Norway v Nga.
C mt cu ni c xa rng: Cng vic (JOB) l vit tt ca Vt qua s tng qun (Just Over Broke).
V khng may l cu ni ny ng vi hng triu triu ngi. V trng hc khng ngh rng hiu bit ti chnh
cng l mt s hiu bit ng gi, nn hu ht cc cng nhn phi "sng trong kham kh trong ci vng lun qun
lm vic v tr ha n"
Ti cn bit mt l thuyt qun l khc cho rng: "Cng nhn no lm vic chm ch s khng b ui, v
ngi ch s ch tr lng cho cc cng nhn khng xin ngh vic. V nu bn nhn vo t l tin lng ca
hu ht cc cng ty, bn s thy rng c phn no s tht trong cu ni ny.
Kt qu cui cng l hu ht cc cng nhn khng bao gi tin xa c. H lm theo nhng g h c dy
d: Tm mt cng vic bo m. Hu ht cc cng nhn u tp trung vo lm vic lnh lng v c thng
nhng li nhun ngn hn nhng em n nhng bt hnh di hn.
Thay vo , ti khuyn khch nhng ngi tr tui hy tm vic v nhng g h hc hn l nhng g h
s kim c. Hy nhn xung ng i ca nhng k nng m h mun t c trc khi chn mt ngh nghip
chuyn bit v trc khi b by vo vng Rat Race.
Mt khi ngi ta b by vo qu trnh tr ha n sut i h tr nn ging nh nhng con chut ng
b nh chy vng quanh mt ci bnh xe kim loi...
Trong b phim Jerry Maguire do ngi sao in nh Tom Cruise ng vai chnh c rt nhiu cu ni hay.
Nhng c mt cu m ti ngh l chn thc nht. Cu ni nm trong cnh Tom ang ri cng ty. Anh va b sa
thi v anh hi ton cng ty: Ai mun i vi ti? V ton cnh nh ng cng li trong im lng. Ch c mt ph
n ln ting: Ti cng mun i lm nhng ti s c thng chc trong ba thng na.
C l y l cu ni chn thc nht trong sut b phim. l loi cu ni m ngi ta thng dng
khin mnh lun phi lm vic tr ha n. Ti bit rng ngi cha hc thc cao ca mnh lun mong i c
tng lng vo mi nm, v mi nm tri qua ng u tht vng. V vy, ng quay li trng hc thm nhng k
nng mi c th c tng lng, nhng mt ln na ng li b tht vng
Khi ni chuyn vi nhng ngi trng thnh mun kim c nhiu tin, ti lun khuyn khch h th
tm mt cng vic th hai c th dy cho h mt k nng mi. Thng th ti khuyn khch h tham gia vo mt
cng ty qung co mng li, cn gi l tip th nhiu mc , nu h mun hc k nng bun bn. Mt s cng ty
nh th c nhng chng trnh hun luyn xut sc gip ngi ta vt qua ni s hi tht bi v s b t chi,
nhng l do chnh khin con ngi khng thnh cng. Ni cho cng th hc tp cn gi tr hn c tin bc.
wWw.VietLion.Com
Page 38
2010

Khi a ra nhng ngh ny, ti thng nghe cu tr li: Nh th tht phin phc hay l "Ti ch mun
lm nhng g ti thch.
Vi cu ni: Nh th tht phin phc, ti hi li: Vy bn thch lm vic sut i v ng cho chnh
quyn 50% nhng g bn kim c hay sao? Cn vi cu tr li Ti ch mun lm nhng g ti thch, ti ni:
"Ti khng thch i n phng tp th dc, nhng ti buc phi i v ti mun c khe mnh v sng lu."
Khng may l nhng ngi ln tui thng rt kh hc nhng ci mi. Tr phi mt ngi quen vi
nhng bin i ri, nu khng rt kh m thay i c.
Nhng vi nhng ngi c th ang do d khi ni n chuyn hc thm mt ci mi, ti thng khuyn
khch h: Cuc sng cng nh i n phng tp th dc. Vt v nht l lc quyt nh i. Khi bn vt qua ri th
mi th u d dng. Rt nhiu ngy c h ngh n chuyn i tp th dc l ti pht s, nhng khi ti v
bt u vn ng th n tr thnh mt th vui. Sau khi luyn tp, ti lun thy vui v v c th lm c nhng g
mnh ni.
Thay vo , nu bn khng sn sng lm vic hc thm nhng iu mi v khng khng mun trau di
chuyn mn cao ch trong lnh vc ca mnh, hy chc chn rng cng ty ni bn ang lm vic c t chc thnh
cng on. Nhng cng on lao ng lun dnh bo v cc chuyn gia. Nu ti tip tc s nghip li my bay,
hn ti s tm mt cng ty c t chc cng on phi cng ln mnh. V sao vy? V ti s dng hin hon ton cuc
sng ca mnh hc mt k nng ch c gi tr trong mt lnh vc.
Nu ti b y khi ngnh ny, k nng sng cn ca ti s tr nn v gi tr trong nhng ngnh ngh khc.
Mt phi cng ln tui b sa thi - vi 100.000 gi bay vn ti hng nng, kim c 150.000 $ mt nm - s rt kh
tm c cng vic c mc lng tng ng trong ngnh gio dc chng hn, v nhng k nng m nh chng,
mt phi cng c tr lng trong cng nghip hng khng li khng quan trng trong mt h thng khc, v d
nh trng hc.
V vy m theo kinh nghim th "Chuyn mn cao, cng on ln. l mt vic rt nn lm. Khi ti hi
cc sinh vin trong nhng lp hc m ti ang dy: "Bao nhiu ngi trong cc bn c th lm mt ci bnh
hamburger ngon hn Mcdonald,s? hu nh tt c cc sinh vin u gi tay. Sau ti hi: vy nu hu ht cc
bn u lm c bnh ngon hn th ti sao Mcdonalds li kim c nhiu tin hn bn?
Cu tr li qu hin nhin: Mcdonalds c mt h thng kinh doanh xut sc. L do khin hu ht nhng
ngi ti nng phi chu cnh ngho l v h tp trung vo vic lm mt ci bnh hamburger ngon, m bit qu t
hoc khng bit g v phng thc kinh doanh c.
Th gii y nhng con ngi ti nng nhng ngho kh. V rt thng, h ngho phi u tranh ti chnh
hay ch c th kim c t hn thc lc ca mnh khng phi v nhng g h bit m chnh v nhng iu h khng
bit. H tp trung vo vic hon thin cc k nng lm mt chic bnh hamburger ngon hn l k nng bn v
phn phi chic bnh hamburger . C th Mcdonalds khng lm nn chic bnh ngon nht, nhng h c th bn
v phn phi nhng chic bnh trung bnh tt nht.
wWw.VietLion.Com
Page 39
2010
Ngi cha ngho mun ti tr nn chuyn mn ha. l quan im ca ng trong vic lm sao c
tr lng nhiu hn. Thm ch sau khi nh cm quyn Hawaii ni rng ng s khng cn c lm vic cho chnh
quyn na, ngi cha hc thc cao vn tip tc khuyn khch ti phi chuyn mn ha. Sau ng cp n cng
on gio vin, vic vn ng bo v hn na quyn li ca nhng ngi chuyn nghip c k nng v hc thc
cao. Chng ti thng tranh lun vi nhau, nhng ti bit ng s khng bao gi ng rng chnh s chuyn mn
ha qu mc dn n yu cu cn c cng on bo v. ng khng bao gi hiu c rng bn cng tr nn
chuyn mn ha th bn s cng d b ri vo by v cng b ph thuc vo chuyn ngnh nhiu hn.
Ngi cha giu khuyn Mike v ti phi chun b cho chnh mnh. Nhiu cng ty kinh doanh cng lm nh
vy. H tm nhng sinh vin tr tui sng d trong trng kinh t v bt u chun b cho nhng ngi ny
mt ngy no s tip qun cng ty. V vy nhng nhn vin tr ny khng c chuyn nn ha trong mt phng
ban no c, h c chuyn t phng ny sang phng khc hc mi kha cnh trong h thng kinh doanh.
Ngi giu thng chun b cho con ci ca h hay con ca ngi khc nh th. Bng cch ny, a tr
s c c mt kin thc tng qut v vic kinh doanh v s tng quan gia cc phng ban khc nhau.
i vi nhng th h sinh ra trong chin tranh th gii th hai, vic chuyn t cng ty ny sang cng ty
khc c xem l mt vic "xu xa!. Ngy nay th l mt vic khn ngoan. Ngi ta chuyn t cng ty ny
sang cng ty khc m khng tm kim kh nng chuyn mn ha hn vy ti sao khng tm hc hn l kim
tin? Trong tng lai gn, c th bn s kim c t tin hn, nhng trong tng lai xa, bn s c tng thng
qua cc c tc ln.
Nhng k nng qun l chnh cn thit t c thnh cng l:
1. Qun l vng quay tin mt.
2. Qun l ton h thng (k c bn thn bn v thi gian dnh cho gia nh).
3. Qun l nhn s.
K nng chuyn mn ha quan trng nht l k nng bn hng v hiu bit thi trng. Kh nng bn hng hay kh nng giao tip vi nhng ngi khc: mt khch hng, nhn vin, ng ch, v hoc chng hay ngay c con
ci mnh - chnh l k nng c bn em n s thnh cng c nhn. Nhng k nng giao tip nh vit, ni v m
phn l nhng iu ct yu ca mt cuc sng thnh cng. l mt k nng m ti lin tc rn luyn, tham d cc
kha hc hay mua nhng cun bng gio dc m rng kin thc.
Nh ti ni, ngi cha hc thc cao cng lm vic chm ch, tch cc hn th ng cng thnh tho hn.
V cng chuyn mn ha hn th ng cng mc by nhiu hn. D tin lng tng ln nhng nhng la chn ca
ng b gii hn li. Ngay sau khi ngh lm vic cho chnh quyn, ng mi thy rng thc s ng d b tn thng v
mt cng vic nh th no. Cng ging nh mt vn ng vin chuyn nghip thnh lnh b chn thng hay qu
ln tui khng th chi c na. Ci v tr c tr lng cao m h tng nm gi tri qua, v by gi h phi
dng n nhng kh nng hn ch ca mnh. Ti cho rng l l do ti sao ngi cha c hc thc cao ca ti phi
da qu nhiu vo cng on nh vy.
wWw.VietLion.Com
Page 40
2010
Ngi cha giu khuyn khch Mike v ti tm hiu mi th mt cht. ng khuyn khch chng ti lm vic
vi nhng ngi thng minh hn mnh, v tp hp nhng ngi thng minh ny li thnh mt nhm. Ngy nay iu
gi l s ha hp ca nhng chuyn ngnh nh ngh.
Hin nay ti c th gp c nhng ngi cu gio vin kim c hng trm ngn la mt nm. H lm
ra nhiu nh vy v h c k nng chuyn mn trong lnh vc ca mnh cng nh nhiu k nng khc. H c th
dy hc v cng c th bn hng hay tip th. Ti bit khng c k nng no quan trng hn bn hng v tip th.
Hai k nng ny rt kh hc i vi hu ht mi ngi ch yu v h s b t chi. Bn cng giao tip tt, iu nh
tt v t ch c ni s b t chi th cuc sng s cng d dng.
Vic chuyn mn ha v mt k thut c im mnh v im yu ring ca n. Ti c nhng ngi bn
thin ti nhng khng th giao tip vi ngi khc mt cch c hiu qu v kt qu l s tin h kim c rt t i.
Ti khuyn h ch cn dng mt nm hc bn hng thi! thm ch nu khng kim c ng no, h vn c th
pht trin tt kh nng giao tip. V iu qu l v gi.
Bn cnh vic lm mt hc vin gii, mt ngi bn hng c vic v mt nh tip th ti ba, chng ta cn
cn phi l mt gio vin gii v mt sinh vin c. giu c thc s, ta cn phi bit cho v nhn. Trong nhng
trng hp phi u tranh v ti chnh hay v ngh nghip, thng ngi ta khng cho m cng khng nhn. Ti
bit c nhiu ngi ngho ch v h khng phi l mt sinh vin c m cng chng phi l mt gio vin gii. C
hai ngi cha ca ti u l nhng ngi rng ri.
C hai u tp cho ti thi quen cho trc khi nhn. Dy l mt cch cho. H cho cng nhiu th h s nhn
c cng nhiu. Nhng c mt khc bit r rng trong cch cho tin. Ngi cha giu cho i rt nhiu tin. ng cho
nh th, cho cc hi t thin, cc hc vin. ng bit rng c nhn tin th bn phi cho tin. Cho tin l mt b
mt ca hu ht cc gia nh giu c ln. l l do tai sao c nhng t chc nh Rockefeller Foundation v Ford
Foundation. Nhng t chc ny c thit lp nm gi ca ci v gia tng chng cng nh cho i mi mi.
Ngi cha hc thc cao ca ti lun ni rng: Khi ti c d mt so tin, ti s cho i ht. Rc ri ch l
ng khng bao gi c tin d c. V vy ng c lm vic tch cc kim c nhiu tin m khng tp trung vo
quy lut quan trng nht ca tin bc: Hy cho i v bn s c nhn. Thay v vy ng tin rng: "C nhn i ri
sau s cho.
Tm li, ti hc c hai ngi cha. Mt phn trong ti l mt nh t bn nng ct yu thch tr chi tin
kim tin. mt kha cnh khc, ti l mt gio vin c trch nhim x hi, quan tm su sc n khong trng
ngy cng ln gia ci c v ci khng. Ring c nhn ti cho rng chnh h thng gio dc c xa phi chu trch
nhim u tin vi khong trng ang ln dn ny.
wWw.VietLion.Com
Page 41
2010

CHNG 8 Bi 7: Vt chng ngi vt
C 5 l do ct yu gii thch ti sao nhiu ngi hiu bit v ti chnh nhng vn khng th pht trin c
nhng ct ti sn c th to ra mt lng vng quay tin mt ln, nhng ct ti sn c th cho php h sng cuc
sng an nhn thay v phi lm vic ton thi gian tr ha n. 5 l do ny l:
1. S lo s 2.
2. S hoi nghi. 3.
3. S li bing.
4. Nhng thi quen xu.
5. Tnh kiu ngo.
L do th 1: Hy vt qua ni lo b mt tin. Ti cha bao gi gp ai thc s mun b mt tin c. V sut
i ti cng khng gp c ngi giu no m cha tng b mt tin. Nhng ti gp rt nhiu ngi ngho
khng bao gi mt mt xu no... chnh l u t.
Ni lo b mt tin l rt thc t. Mi ngi u lo, ngay c nhng ngi giu. Nhng ni lo khng phi
l vn . Vn l ban x l ni lo nh th no, x l vic mt mt nh th no, x l cc sai lm nh th
no mi chnh l iu lm nn s khc bit trong cuc sng mi ngi. iu ny ng vi mi th ch khng
ch ring tin bc. Khc bit ch yu gia ngi giu v ngi ngho chnh l cch h iu khin ni s .
C s cng khng sao c. Nhc n tin bc m t ra nht gan cng khng sao. Bn vn c th giu c.
Chng ta u l nhng anh hng mt mt no v l nhng k hn nht nhng kha cnh khc. V ca bn ti
l mt y t phng cp cu. Mi ln nhn thy mu l c li lao vo hnh ng ngay, nhng khi ti ni n vic
u t th c y chy trn mt. Cn ti, mi ln nhn thy mu, ti khng h chy i m ch ln ra bt tnh.
Ngi cha giu rt hiu ni m nh v tin bc. ng ni: Mt s ngi rt s rn. Mt s khc rt s b
mt tin. C hai u l nhng kiu m nh. V vy, gii php ca ng vi ni m nh b mt tin l: "Nu anh ght
mo him v lo lng, hy bt u mi vic ngay t sm., l l do ti sao cc ngn hng thng khuyn khch
bn bin vic tit kim thnh mt thi quen ngay khi cn nh. Nu bt u lc cn tr, bn s rt d lm giu. Ti s
khng i su vo vn ny nhng c mt khc bit ln gia nhng ngi bt u tit kim tui 20 v tui 30.
Mt khc bit chng mt.
Ngi ta ni rng mt trong nhng iu k diu trn th gii l nng lc ca tin li kp. Ngi hng xm
ca ti lm vic tai mt cng ty my tnh ln. ng lm y sut 25 nm. Trong 5 nm na, ng s ri cng ty
vi 4 triu la nm trong k hoch v hu ca ng. Chng c u t gn ht vo qu cng tri chung pht trin
nhanh, m sau ng s bin chng thnh cc dng ngn phiu v chng khon. Khi v hu, ng ch mi 55 tui v
ng c vng quay tin mt khng tr li l hn 300.000$ mt nm, nhiu hn c tin lng ca ng.
wWw.VietLion.Com
Page 42
2010
Nh vy tc l c th lm c iu ny, d bn s mt mt hay ght phi mo him. Nhng bn phi bt

u t sm v dt khot phi c mt k hoch lng hu, v cng nn thu mt ngi lp k hoch ti chnh m
bn tin tng hng dn bn trc khi u t vo bt c ci g.
Nhng nu bn khng cn nhiu thi gian na hoc nu bn mun c ngh hu sm th sao? Bn c th
iu khin ni s ca mnh nh th no?
Ngi cha ngho ca ti khng lm g c. n gin l ng n trnh vn ny v t chi tho lun.
Ngc li, ngi cha giu khuyn ti hy suy ngh nh mt ngi Texas. ng thng ni: Cha thch
Texas v nhng ngi Texas. Texas, mi th u ln. Khi mt ngi Texas chin thng, l mt chin thng
ln. V khi h tht bi, tht bi cng tht ngon mc.
Ti hi: H thch tht bi ?
Ngi cha giu tr li: Cha c ni th u. Khng ai thch tht bi c. Con hy ch ra mt ngi thua trn
vui v v cha s cho con thy th no l mt ngi thua trn thc s. chnh l phi cua ngi Texas khi i
mt vi s mao him, s tng thng v s tht bi m cha ang ni ti. l cch m h x l cuc sng. H
sng rt phng khong. Khng nh hu ht nhng ngi quanh y, mi khi ni n chuyn tin bc l li ging
nh nhng con gin vy. Gin rt s ngi ta chiu nh sng ln ngi chng. Cn nhng ngi ny rn r khi b
ngi gip vic ca hng tp phm la gt mt 25 xu.
Ngi cha giu tip tc gii thch:
iu cha thch nht l phi ca con ngi Texas. H t ho khi chin thng v h khoc lc khi thua
cuc. Texas c cu ni: Nu anh sp b ph sn th hy ph sn sao cho to tt. H khng mun tha nhn h b ph
sn v mt ngi nh. Hu ht mi ngi quanh y s b mt n ni h khng c ci nh no mt c.
Ngi cha giu thng bo Mike v ti rng: l do ln nht dn n vic khng thnh cng ti chnh l v
hu ht mi ngi mun c an ton. ng ni: Ngi ta s tht bi n ni h tht bi tht
Fran Tarkenton, mt cu tin v xut sc ca NFL, ni iu ny theo mt cch khc: "Chin thng ngha l
khng s tht bi.
Trong cuc sng, ti thy rng chin thng thng i sau s tht bi. Trc khi c th chy xe p, ti b
ng rt nhiu ln. Ti cha bao gi gp ngi chi gn no cha tng b mt tri banh. Ti cha bao gi gp mt
ngi ang yu no cha tng au kh. V ti cha bao gi gp mt ngi giu no cha tng b mt tin. V vy
vi hu ht mi ngi, l do h khng thnh cng v ti chnh l v ni au b mt tin cn ln hn rt nhiu so vi
nim vui c giu c. Texas c mt cu ni khc: "Mi ngi u mun ln thin ng nhng khng ai mun
cht. Hu ht mi ngi u m c tr nn giu c, nhng li rt s phi mt tin. V vy m h khng bao gi
giu ln c.
Ngi cha giu thng k cho Mike v ti nghe nhng chuyn i n Texas ca ng: "Nu cc con thc s
mun hc cch x l cc ri ro, mt mt v tht bi, hy n San Antonio v thm Alamo. Alamo c mt cu
wWw.VietLion.Com
Page 43
2010
chuyn rt hay v nhng con ngi can m chn cch chin u chng li qun th trn ngp, d bit rng
khng c mt hy vng chin thng no. H th cht ch khng chu u hng.
l mt cu chuyn rt cm ng v ng hc tp, tuy nhin, n vn l mt tht bi qun s bi thm.
Nhng ngi lnh n a mnh vo ch cht. Mt tht bi. H mt mt. Vy ngi Texas n nhn tht bi nh
th no? H vn go ln: Hy nh ly Alamo!.
Mike v ti c nghe cu chuyn ny rt nhiu ln. Ngi cha giu lun k cho chng ti nghe khi ng
sp c mt v giao dch ln v ng cm thy cng thng. Sau khi cn c lm vic v cho d thnh cng hay tht bi,
ng vn k li cu chuyn ny vi chng ti. Mi ln ng s phm sai lm hay s b mt tin ng nhc li cu
chuyn . N cho ng sc mnh v n nhc nh ng rng: trong vn ti chnh, ng lun c th chuyn bi thnh
thng. Ngi cha giu bit rng tht bi ch lm cho ng mnh m hn v khn ngoan hn. Khng phi ng mun
tht bi m ng bit r ng l ai v ng s x l tht bi nh th no. ng s chp nhn n v bin n thnh chin
thng. iu gip ng thnh cng, cho ng s can m vt qua gii hn m ngi khc phi li li.
Chnh v vy m cha rt thch ngi Texas. H chp nhn mt tht bi ln v bin n thnh mt a im du lch
c th em n hng triu ng.
Nhng ngy nay, c l cu ni c ngha nht vi ti l: Ngi Texas khng chn vi tht bi. H ly
cm hng t . H chp nhn tht bi v bin chng thnh nhng ting tht xung trn. Tht bi truyn cm hng
cho ngi Texas chin thng. Nhng y khng phi l mt cng thc dnh ring cho ngi Texas. N l cng thc
ca tt c nhng ngi chin thng.
Khi ni vic t xe p l mt phn trong giai on tp chy xe, ti nh l cng b t xe nhiu, ti cng quyt
tm hc chy xe nhiu hn ch khng h nht ch. Ti cng ni rng ti cha bao gi gp mt ngi chi gn
cha tng b mt tri banh. tr thnh mt ngi chi gn gii, vic mt tri banh hay thua trn t ch khin cho
h chi tt hn luyn tp tch cc hn, hc hi nhiu hn. chnh l iu lm cho h gii hn. Vi nhng ngi
chin thng, tht bi truyn cm hng cho h. Vi nhng ngi thua trn, tht bi nh gc h.
John D. Rockefeller tng ni: Ti lun c gng bin tai ha thnh cc c hi v ti rt ly lm thch
th vi cu ni .
Tht bi gy cm hng cho ngi chin thng v nh gc ngi thua trn. B mt ln nht cua nhng
ngi chin thng l tht bi gy cm hng cho s chin thng, v vy m h khng s tht bi. Fran Tarkenton
ng ni: "Chin thng ngha l khng s tht bi. Nhng ngi nh Fran Tarkenton khng s tht bi v h bit
mnh l ai. H ght phi tht bi, v vy h bit rng s tht bi s ch gy cm hng cho h tr nn gii hn. C
mt khc bit ln gia vic s mt v ght b mt. Hu ht mi ngi s mt tin n ni h mt tht. H b ph
sn v mt cn nh. V mt ti chnh, h qu an ton v qu nh nht. H mua nhng ngi nh ln v nhng chic
xe ln, nhng khng chu u t ln. L do chnh m hn 90% dn chng M phi vt ln vi vn ti chnh l v
h khng mun b thua l. Nhng li chi ca h khng em n chin thng.
wWw.VietLion.Com
Page 44
2010
H tm n nhng ngi lp k hoch ti chnh, k ton vin hay ngi mua bn chng khon v mua mt
danh mc vn u t cng ty cn bng. Hu ht u c tin mt trong cc ti khon, ngn phiu li tc thp, qu
cng tri chung c th bun bn trong mt gia nh cng tri, v mt s chng khon c nhn. l mt s vn u
t ln vi nhng ngi thch c an ton. Nhng chi an ton v cn i, danh mc vn u t ny khng phi
l cch m nhng nh u t thnh cng thng chi.
Nu bn c t tin m mun lm giu, bn cn phi tp trung ch khng nn cn i. Nu nhn vo
im khi u ca mt nhn vt thnh cng, bn s thy h khng h cn bng. Nhng ngi c lm cho cn bng
u khng i n u c. H dm chn ti ch. tin ln, u tin bn phi lm cho khng cn i. C th nhn
cch bc i ca bn m xem.
Thomas Edison khng cn i. ng rt tp trung. Bill Gates khng cn i. ng ta tp trung. Donald
Trump cng tp trung. George Soros cng tp trung. George Patton khng dn rng hng ng xe tng. ng tp
trung chng li v nh vo nhng im yu trong hng ng c. Ngi Php dn qun theo phng tuyn Maginot
v bn bit chuyn g xy ra vi h ri y.
Nu bn thc s khao kht c giu c, bn phi c s tp trung. Hy t nhiu qu trng vo t r thi.
ng ln nh nhng g m ngi ngho v ngi trung lu thng lm: t tht t trng vo nhiu r.
Nu bn ght b mt mt, hy chi an ton. Nu nhng mt mt lm cho bn yu i, hy chi an ton. Hy
i cng s u t cn i. Nu bn qu 30 tui v rt s phi mo him th ng thay i. Hy chi an ton
nhng hy bt u tht sm. Hy bt u tch ly gi trng ca bn cng sm cng tt v vic s rt mt thi
gian.
Nhng nu bn ang m gic mng t do - thot khi vng Rat Race - cu hi u tin bn phi t hi
mnh l: Ti s phn ng li vi tht bi nh th no? Nu tht bi truyn cm hng cho bn chin thng, th c
th bn nn i theo chng - nhng ch "c th" thi. Nu tht bi lm cho bn yu i hay khin bn cu knh v
nng ny - nh nhng a b h hng gi lut s n sp xp vic kin co mi ln c chuyn xy ra - th hy
chi cho an ton. Hy gi ly cng vic hng ngy hoc l mua cng tri hay cc dng ngn phiu. Nhng hy nh
rng d chng c an ton hn th vn lun c mt cht mo him trong nhng cng c ny.
Ti ni tt c nhng iu ny, nhc n nhng ngi Texas v Fran Tarkenton, v ch mun bn nh rng:
sp xp ct ti sn l mt vic rt d dng. N thc s l mt tr chi i hi t nng khiu. N khng cn phi hc
hi nhiu, ch cn im 5 l . Nhng dn vn cho ct ti sn l mt tr chi i hi rt nhiu s can m, kin
nhn v mt thi ho hip khi tht bi. Nhng ngi thua trn lun n trnh tht bi. Nhng tht bi li bin
ngi thua trn thnh ngi chin thng. Hy nh ly Alamo.
L do th 2. Hy vt qua s hoi nghi. Tri sp sp! Tri sp sp? Hu ht chng ta u bit cu
chuyn v ch g con, chy quanh sn g vt thng bo mt s tn s sp n. Su thm trong tm hn ca mi
chng ta u c mt ch g con, nh vy. Tt c chng ta u l nhng ch g con, khi ni s hi v s nghi
ng che ph suy ngh ca chng ta.
wWw.VietLion.Com
Page 45
2010

Tt c chng ta u c nhng mi nghi ng, i loi nh: Ti khng khn ngoan. Ti khng kh
nng. C rt nhiu ngi ti gii hn ti. V nhng mi nghi ng ny lm t lit chng ta. Hoc chng ta lun t
hi: iu g s xy ra nu nn kinh t b khng hong ngay sau khi ti b tin u t? iu g s xy ra nu ti
khng lm ch c v khng th ly tin li? iu g s xy ra nu mi th khng theo k hoch? Hoc
chng ta c nhng ngi bn hay nhng ngi ta yu mn lun nhc nh chng ta v nhng thiu st ca chng ta
bt k chng ta hi h chuyn g. H thng ni: Sao anh li ngh rng anh c th lm c iu ch? Nu
l mt tng hay th ti sao khng ai chu lm?, iu khng bao gi thc hin c. Anh khng bit anh
ang ni g c,... Nhng li l y nghi hoc ny thng nhit tnh n mc chng ta khng th bt tay hnh ng
c na. Trong lng chng ta c mt cm gic khng khip, n chng ta khng tin c ln pha trc. V
vy m ta ng li vi nhng g an ton v c hi vut qua. Chng ta nhn i tri i khi chng ta ngi im bt
ng vi mt khi u nht nho trong c th. Tt c chng ta u cm thy iu ny vo mt lc no trong cuc
sng, mt s ngi thng xuyn hn nhng ngi khc...
Peter Lynch qu cng tri danh ting Fidelity Magenan ni rng vic cnh bo tri sp cng ging nh
mt th ting n, m tt c chng ta u nghe thy. Ting n ny c to ra trong u chng ta hoc n t
bn ngoi, thng l t nhng ngi bn, gia nh ng nghip hoc cc phng tin truyn thng. Lynch nhc li
nhng nm 1950, khi mi e do v mt cuc chin tranh ht nhn ph bin trn bo ch n ni ngi ta bt u
xy dng hm tr n lnh phng x d tr thc n v nc. Nu lc y h u t tin bc vo th trng mt cch
khn ngoan thay v xy dng hm tr n, c l ngy nay h tr nn sung tc v ti chnh ri.
Hu ht mi ngi u ngho v c h ni n chuyn u t l th gii ny li y nhng "ch g con
chy quanh v la ln: Tri sp sp! Tri sp sp? V v nhng ch g con ny u hin din trong mi chng ta,
nn phi rt can m mi khng cho nhng li n v s bt hnh u m tc ng ln mi hoi nghi v ni lo s
ca bn.
Mt v d khc, ti mt phn nh ca ct ti sn trong giy chng nhn th chp n thay v ct trong ti
khon. Vi s tin ny, ti kim c khon li 16% mt nm, chc chn l nhiu hn con s 5% do ngn hng a
ra. T chng nhn c bo m bng bt ng sn v c hiu lc theo lut php bang, cn tt hn hu ht cc
ngn hng. Cch thc mua gip cho chng an ton. Chng ch khng c kh nng thanh ton ngay bng tin mt
thi. V vy m ti xem chng nh nhng ti khon t 2 n 7 nm. Hu nh mi khi ti k cho ngi khc nghe,
nht l nu h ct tin trong ngn hng, rng ti gi tin bng cch ny, h u ni nh vy l mo him. H cho ti
bit nhng l do v sao khng nn lm th. Khi ti hi h ly thng tin t u, h ni t bn b hay t mt tp ch
u t no . H khng bao gi lm iu ny, v h cho nhng ngi ang lm iu bit l do ti sao khng
nn lm. Li nhun thp nht m ti mong i l 16%, nhng nhng ngi y nghi ng th lun sn sng chp
nhn 5%. S hoi nghi c ci gi qu t.
Quan nim ca ti l chnh nhng hoi nghi v ym th ny lm cho ngi ta ngho i trong khi c th gii
ang ch bn giu ln. Ch v nghi ng v bm vu vo s an ton m ngi ta c ngho mi. Nh ti ni, xt v
wWw.VietLion.Com
Page 46
2010

mt k thut th thot khi vng Rat Race l mt vic rt n gin, khng cn phi hc tht cao mi lm c.
Nhng chnh s hoi nghi lm ln bi mi ngi.
Ngi cha giu ni: Nhng ngi ym th khng bao gi chin thng. S nghi ng cng vi ni lo s
chnh l hai nhn t to nn mt ngi ym th. Nhng ngi ym th th hay ph bnh, cn nhng ngi chin
thng th phn tch mi vic.
Ngi cha giu gii thch rng nhng li ch trch lm cho ngi ta m qung, cn nhng li phn tch li
gip con ngi sng mt ra. S phn tch gip ngi chin thng nhn ra nhng c hi m ngi khc b qua, v
y chnh l cha kha ca mi thnh cng. Trong th trng chng khon, ti thng nghe ngi ta ni: Ti
khng mun mt tin. , vy th iu g lm cho h ngh l ti hay nhng ngi khc thch c mt tin ch? H
khng lm ra tin v h chn khng mt tin. Thay v phn tch s vic, h t chi mt phng tin u t y
quyn lc khc
Trong th trng chng khon, ti thng nghe ngi ta ni: Ti khng mun mt tin. , vy th iu g
lm cho h ngh l ti hay nhng ngi khc thch c mt tin ch? H khng lm ra tin v h chn khng
mt tin. Thay v phn tch s vic, h t chi mt phng tin u t y quyn lc khc
Thng 12 nm 1996, ti p xe i do vi mt ngi bn ngang qua trm xng ca ngi hng xm. Anh ta
nhn bng bo v thy gi du tng. (xin ni thm l anh bn ti lun m mt khi u t lo lng, hay cng c th gi
anh ta l mt ch g con. Vi anh ta, bu tri thng xuyn sp sp).
Khi v nh, anh ta ni vi ti v nhng con s thng k cho thy gi du s tip tc tng ln nh th no
trong nhng nm ti. Nhng thng tin ny ti cha bao gi nghe ni n, d rng ti ang s hu mt s ln c
phn quan trng ca mt cng ty du hin ti. Vi nhng thng tin ny, ngay lp tc ti bt u tm kim v pht
hin ra mt cng ty du mi tinh ang tm kim cc m du. Ngi mi gii ca ti rt hng th vi cng ty mi
ny, v ti mua 15.000 c phn vi gi mt c phn l 65 xu.
Thng 2 nm 1997, cng anh bn ny cng ti i ngang qua trm xng y, v r rng l gi tin mi lt du
tng ln gn 15%. Mt ln na, ch g con li lo lng v phn nn. Ti th ch mm ci v trong thng ging
nm 19971 cng ty du b nh ca ti thnh cng v tr gi 15.000 c phn kia tng ln n 3$ mt phn. V gi
du s cn tng ln na nu nh nhng g anh bn ti ni l s tht.
Thay v phi phn tch mi chuyn, nhng ch g con ny li khng chu suy ngh. Nu hu ht mi
ngi u hiu c rng mt lnh "stop" lm vic nh th no trong vic u t th trng chng khon, hn s c
nhiu ngi u t chin thng hn l nhng ngi u t ch chuc ly tht bi. Lnh stop n gin l mt
lnh trong my tnh cho php t ng bn cc c phn khi gi bt u h, gip bn gim thiu vic b thua l v
tng ti a li nhun. N l mt cng c c ch cho nhng ngi s bi mt mt.
Mi khi ti thy ngi ta tp trung qu nhiu vo chuyn Ti khng mun hn l nhng g h thc s
mun, ti bit rng ting n trong u h qu ln. Nhng ch g con chim lnh u c ca h v ang la
wWw.VietLion.Com
Page 47
2010
um ln: Tri sp sp. V vy m h n trnh nhng g h khng mun, nhng h phi tr mt ci gi qu ln.
C th h s khng bao gi t c nhng g h mun.
Ngi cha giu hay k chng ti nghe cu chuyn v i t Sanders v ng thng kt lun: Hy lm nh
i t Sanders lm.
Nm 66 tui Sanders lm n tht bi v phi sng bng nhng tm ngn phiu phc li x hi. Khng h
nn lng, Sanders bt u i vng quanh nc M bn cng thc lm mn g rn. Ngi ta quay lng li vi ng
c 1009 ln trc khi c ai gt u c y. V Sanders li tr thnh mt triu ph la tui m hu ht mi
ngi u b cuc. Ngi cha giu ni v Harlan Sanders: ng y l mt con ngi can m v ngoan cng.
V vy, nu bn cm thy nghi ng v e ngi trc mt v u t no , hy lm nh i t Sanders lm
vi ch g con ca ng. ng rn n ln.
L do th 3. S li bing. Ngi bn rn thng l nhng ngi li bing nht. Ta nghe nhiu
nhng cu chuyn v mt nh kinh doanh phi lm vic vt v kim tin v chu cp y cho v con. ng ngi
l trong vn phng nhiu gi lin v em vic cng ty v nh lm c nhng ngy cui tun. Mt ngy kia, ng tr
v v phi i mt vi mt ngi nh trng. V con ng b i. ng bit gia hai v chng ang c rc ri, nhng
ng vn thch lm vic hn l cng c li mi quan h, v vy m ng mc v tip tc lao vo cng vic. Mt ht
tinh thn, cng vic ca ng trt di v cui cng th ng mt vic.
Ngy nay, ti thng gp nhiu ngi rt bn bu vi ti sn ca h. V cng c nhng ngi rt bn bu lo
lng cho sc khe ca h. u cng mt l do c. H bn rn, v h xem vic bn rn l mt cch n trnh ci g
m h khng mun phi i mt. Khng ai bit iu . Nhng t su thm trong tm hn, h bit. Thc s, nu
bn nhc nh h th h thng tr li bng cch ni gin hay cu knh.
Nu h khng bn lm vic hay bn rn vi nhng a tr, h thng bn xem truyn hnh, cu c, chi
gn hay i mua sm. Tuy nhin! su trong tm hn, h bit rng h ang n trnh mt iu quan trng. l dng
li bing thng thng nht. Li bing bng cch gi cho mnh bn bu.
Th cch iu tr bnh li bing l g? Cu tr li l: mt cht tham lam.
Nhiu ngi trong chng ta thng xem s tham lam hay thm mun l nhng iu xu. M ti thng ni:
Ngi tham lam l ngi xu. Tuy nhin, mi chng ta u ao c c c nhng th p, mi hay nhng
vt ng nghnh. kim ch ni ham mun ny, thng th cc bc ph huynh tm cch ngn chn bng cch
xem l mt ti li.
M thch la chng ti: Con ch ngh n bn thn mnh thi. Con khng bit l con c cc anh ch na hay
sao?" Cn cha ti th thch ni: "Con mun cha mua cho con ci g vy? Con ngh cha m c ra tin hay sao? Con
tng tin mc trn cy h? Con bit chng ta chng giu c g m.
Khng phi nhng li ni m chnh s sai lm trong cn gin d i cng nhng li ni mi lm ti nh
mi.
wWw.VietLion.Com
Page 48
2010
C nhng cu ni sai lm theo kiu khc nh: Cha hy sinh c i mua n cho con. Cha mua n cho
con v cha bao gi cha c c n khi cn nh.
Ti c mt ngi hng xm khng kh gi g, nhng ci gara ca ng li cha y chi ca bn tr n
chng u xe vo c. Nhng a tr con ng c mi th m chng i hi. Li ni ca ming ca ng l:
Ti khng mun chng phi nm tri cm gic thm kht nh ti hi nh. ng khng c g dnh dm cho vic
hc hnh ca chng hay cho tui gi ca mnh, nhng bn tr th c mi th chi m ngi ta ch to ra. Gn
y ng va c mt tm th tn dng mi v dn bn tr di Las Vegas chi. ng ni bng mt ging hy sinh to ln:
"Ti lm mi vic cho bn tr."
Ngi cha giu th ngc li, him khi ng cho khng Mike v ti ci g. Thay vo , ng hi: "Cc con
s lm th no mua c n? K c hc ph i hc chng ti cng phi t chi tr. iu ng mun chng ti
hc chnh l qu trnh t c mc ch mnh mong mun.
Ngi cha giu cm chng ti ni: Ti khng mua ni vt . Thay v th, ng yu cu con ci phi ni
rng: Lm th no mua c vt ? L do ng a ra l cu ni Ti khng mua ni khin u c bn
ngng lm vic. Cn cu ni: Lm th no mua c vt ? s gip bn m tr c ra, buc bn phi suy ngh
v tm kim cu tr li.
Nhng quan trng nht, ngi cha giu cm thy cu ni Ti khng mua ni l mt li ni di. ng ni:
"Tinh thn con ngi rt mnh m. N bit rng n c th lm c mi vic." Khi u c bn li bing ni rng:
"Ti khng mua ni," tinh thn ni gin, cn u c li bing ca bn th c bo cha cho li ni di ca n. Ci
tinh thn la ln: Dy i, hy n phng tp th dc i! V ci u li bing than vn: "Nhng ti mt. Ti
phi lm vic mt mi sut ngy ri." Hoc l ci tinh thn s ni: Ti mun pht bnh v mt mi vi ci ngho
lm ri. Ta hy i lm giu thi. Khi ci u li bing s ni: "Ngi giu tham lam lm. V li vic phin
phc lm. Nh th khng an ton. C th ti s lm mt tin. Ti lm vic nh th l qu ri. Ti c qu nhiu
chuyn phi lm. Hy xem ti nay ti phi lm g ny. ng ch mun ti hon thnh n vo sng mai y...
Cu ni "Ti khng mua ni cn mang n ni bun chn na. Vic khng t lo liu c dn n s nn
lng v thng l c tnh trng tr tr cng tnh lnh m na. Cn cu ni Lm th no mua c? m ra c
mt trin vng, s hng th v nim m c. V vy m ngi cha giu khng qu quan tm xem cc con ng
mun mua ci g m l lm th no mua c n, ng tin rng c nh th mi to ra mt u c mnh m v
mt tinh thn nng ng.
Ti hiu c rng ngy nay c hng triu ngi ang mang mc cm ti li v lng tham lam ca mnh.
l mt quy nh c k hnh thnh ngay t khi h cn nh, khi h ham mun c c nhng th tt p hn...
Khi ti quyt nh phi thot khi vng Rat Race, mi chuyn ch n gin l mt cu hi: "Lm th no
ti khng cn phi lm vic u tt mt ti na?" V u c ti bt u a ra nhng cu tr li v cc gii php.
Phn kh khn nht l phi u tranh vi quan nim ca cha m ti rng ng ch ngh v bn thn mnh nh th.
wWw.VietLion.Com
Page 49
2010

Hay Ti sao con khng ngh cho nhng ngi khc? v nhng cu tng t nhm lm cho ti thm nhun cm
gic ti li v s tham lam ca mnh.
Nh vy, lm cch no nh bi c s li bing? Cu tr li l mt cht tham lam. Nu khng c
mt cht tham lam, bn s khng khao kht c c nhng iu tt hn v s khng th tin b c. Th gii pht
trin l nh mi ngi trong chng ta u mun c mt cuc sng tt p hn. C c nhng pht minh mi l v
chng ta mun c nhng th tt hn. Chng ta n trng v hc hnh chm ch v chng ta mun lm mt vic g
gii hn. V vy, bt c khi no bn thy mnh ang lng trnh mt vic m bn bit l nn lm th iu duy nht
bn phi t hi mnh l Ci g dnh cho ti?" Hy tham lam mt cht. l phng thuc tt nht cha s
li bing.
Tuy nhin, qu tham lam cng khng tt. Nhng theo ti, cu ni hay nht l ca Eleanor Roosevelt: Hy
lm nhng g m tri tim bn cho l ng - v ng no th bn cng s b ph bnh. Nu lm bn s b chi ra, cn
khng lm bn cng s b chi ra.
L do th 4. Thi quen. Cuc sng l tm gng phn chiu cc thi quen hn l s gio dc ca chng
ta. Sau khi xem b phim "Conan do ngi sao in nh Arnold Schwarzenegger ng, mt anh bn ca ti c ao:
"Gi nh ti c c mt thn hnh p nh Schwarzenegger... Hu ht cc chng trai khc u gt u ng .
Mt ngi bn khc ni: "Ti nghe ni lc trc anh ta rt nh b v gy tr xng. ng y, ti cng
nghe ni th mt ngi khc thm vo: Ti nghe ni anh ta p mnh tp th dc phng tp hu nh mi ngy.
D nhin ri, ti c l anh ta s phi lm th.
Mt ngi hay hoi nghi trong nhm ni: Cn khuya, ti c l anh ta sinh ra th ri. M thi ng ni
chuyn Arnold na, chng ta i ung bia i
Trn y l mt v d v vic cc thi quen iu khin cch c x ca con ngi. Ti nh c ln ti hi
ngi cha giu v thi quen ca nhng ngi giu. Cng nh mi khi, thay v tr li thng, ng mun ti hc hi
qua cc v d.
ng hi: "Cha con thng tr ha n khi no?
Ti ni: "Ngy u thng ! ng li hi: "Th ng y c cn li g khng?
Ti ni: "Rt t .
Ngi cha giu bo: l l do chnh khin ng y phi lm vic vt v. ng y c nhng thi quen xu.
Cha con thng tr cho ngi khc trc. ng y tr lng cho bn thn sau cng, nhng ch nu nh ng y c
cht g cn li.
Ti ni: "Thng th cha con khng cn g c. Nhng ng y phi tr ha n m... Cha mun ni l khng
nn tr ha n hay sao?
Ngi cha giu ni: "D nhin l khng. Vic tr ha n dng lc l rt nn lm, nhng cha lun tr lng
cho mnh trc, ngay c trc khi tr cho chnh quyn na.
Ti hi: "Nhng iu g s xy ra nu cha khng c tin? Khi cha s lm g?"
wWw.VietLion.Com
Page 50
2010
Ngi cha gi ni: Cng th thi. Cha s tr cho mnh trc. Ngay c khi cha ang tng tin cng vy. Ct
ti sn ca cha quan trng hn nhiu so vi chnh quyn.
Nhng ngi ta khng theo i n cha ?
C ch, nu cha khng tr tin. Xem no, cha khng ni l khng tr. Cha ch ni l cha s tr cho mnh
trc, ngay c khi cha ang tng tin thi...
Nhng ti sao cha lm c nh th? ng lc, con . Con ngh ai s phn nn nhiu hn nu con
khng tr - con hay nhng ngi ch n?
Cc ch n chc chn s la to hn con ri. Con s khng ni g nu nh con khng tr lng c cho
mnh.
Con thy y, sau khi tr lng cho mnh xong, p lc tr thu v tr cho cc ch n ln n ni buc cha
phi tm kim nhng dng thu nhp khc p lc tr n tr thnh ng lc ca cha. Cha phi lm thm cc vic khc,
m nhng cng ty khc, bun bn trong th trng chng khon, lm bt c vic g min l cho nhng ngi kia
khng la ht mnh. p lc buc cha phi lm vic tch cc hn, buc cha phi suy ngh v trn ht, n buc cha
phi khn ngoan hn v ch ng hn mi khi ni n tin bc. Nu cha tr lng cho mnh sau, hn cha s khng
b p lc no c, nhng cha s khnh kit."
Ngha l chnh ni s chnh quyn v nhng ngi m cha thiu n thc y cha? ng y con .
Con bit cu chuyn v mt ngi yu ui cho ngi khc ct vo mt mnh cha?
Ti gt u. Con thy mu qung co cho cc bi hc c t v rn luyn thn th trong truyn tranh.
, hu ht mi ngi u cho nhng k hay bt nt y ct vo mt. Cha quyt nh tn dng s s
hi ny lm cho mnh mnh hn, trong khi ngi khc tr nn yu hn. Buc mnh phi ngh xem lm th no
kim thm tin cng ging nh i tp th dc v lm vic vi nhng ci t vy. Cng bt cc c bp tinh thn ca
mnh luyn tp th cha cng mnh hn. By gi th cha khng e ngi g nhng ngi thu thu hay thu tin ha n
na c.
V vy m nu cha tr lng cho mnh trc, cha s cng mnh hn, c v tinh thn v v ti chnh, phi
khng ?
Ngi cha giu gt u, ti ni tip: V nu cha tr cho mnh sau cng, hoc khng tr g c, cha s b yu
i. Khi nhng ngi nh ch cng ty, qun l, ngi thu thu, thu tin ha n v cc ch t s x y cha sut
i. Ch v cha khng c nhng thi quen tt v tin bc.
Ngi cha giu li gt u: "Cng nh anh chng yu t b ct vo mt vy.
L do th 5. Tnh kiu ngo. S kiu ngo l mt ci ti qu ln cng vi s thiu hiu bit. Ngi cha
giu thng bo ti: Nhng g cha bit gip cha kim tin, nhng g cha khng bit lm cho cha mt tin. Mi ln
kiu ngo cha li b mt tin v khi t ra kiu ngo, cha thc s tin rng nhng g mnh khng bit l khng h quan
trng.
wWw.VietLion.Com
Page 51
2010
Ti thy c nhiu ngi dng s kiu ngo nh mt tm bnh phong c che giu s thiu hiu bit ca
mnh. iu ny thng xy ra khi ti tho lun cc vn ti chnh vi nhng k ton vin hay thm ch l nhng
nh u t khc.
H c thi phng bn thn h qua cuc tho lun. Vi ti th r rng l h khng bit mnh ang ni g c.
Ti khng mun ni l h ni di, nhng tht s l h khng ni thc.
Nhiu ngi trong th gii ti chnh v u t hon ton khng c khi nim g v nhng iu h ang ni.
Hu ht mi ngi trong ngnh cng nghip tin bc ny ch phun ra nhng li rao hng nh nhng ngi bn xe
hi c vy.
Khi bn bit rng mnh khng hiu bit v mt lnh vc no , hy bt u t gio dc chnh mnh bng
cch tm mt chuyn gia hay tm c mt cun sch ni v lnh vc y.
CHNG 9 - S KHI U
tr li cu hi: "Ti c th bt u nh th no? ti thng a ra phng php suy ngh m ti tri
nghim qua mt thi gian di. Thc s rt d tm c nhng v giao dch ln. Ti th nh th y. Cng nh tp
chy xe p vy thi, sau mt cht lo o ban u th mi vic cng ging nh n bnh vy. Nhng khi ni n
tin bc th quyt nh vt qua giai on lo o ny l chuyn ring ca mi ngi.
tm c mt v giao dch c i tr gi hng triu la, chng ta phi ku gi n kh nng ti chnh
bm sinh ca mnh. Ti tin rng mi ngi chng ta u c mt kh nng ti chnh thin bm. Vn l thin t
ny hy cn yn ng v ang ch c nh thc. N ng yn v nn vn ha ca chng ta gio dc chng ta
rng s yu thch tin bc l ngun gc ca mi tai ha. N khuyn khch chng ta hc mt ngh nghip c th
lm vic kim tin, nhng n khng dy chng ta phi lm th no tin bc lm vic cho mnh. N bo chng ta
ng lo lng v vn ti chnh trong tng lai, v cng ty hay chnh quyn s chm sc cho chng ta khi ta v hu.
Tuy nhin, cui cng th chnh con ci ca chng ta, cng c gio dc trong h khng trng hc y nh vy, s
phi trang tri nhng iu . Nhng g c truyn li l hy lm vic tch cc, kim tin v dng tin, khi no
tng bn th lun c th i mn.
Khng may l a s ngi ta tin vo nhng gio iu trn, n gin v tm vic v kim tin lun d dng
hn nhiu. Nu bn khng nm trong s ng ny, ti xin a ra 10 bc nh thc kh nng ti chnh thin bm
ca bn. y l 10 bc m c nhn ti thc hin v thy rt hu hiu. Nu bn mun lm theo mt vi iu
trong s ny th rt tt. Nu khng th hy da vo kh nng ti chnh thin bm ca mnh pht trin mt danh
sch ring ca bn.
Khi Peru vi mt ngi lm cng vic o vng sut 45 nm, ti hi ng y v sao li qu t tin trong
vic tm vng nh vy. ng tr li: Vng mi ni. Nhng hu ht mi ngi u khng c hun luyn
nhn thy n.
wWw.VietLion.Com
Page 52
2010
V qu l s tht. i vi bt ng sn, ti c th i ra ngoi v tr v vi bn hay nm v giao dch ln

trong mt ngy, trong khi mt ngi bnh thng s i v khng tm thy g c, cho d c hai cng n mt vng
nh nhau. Nguyn nhn l v h khng dnh thi gian pht trin kh nng ti chnh thin bm ca mnh.
10 bc pht trin kh nng ti chnh thin bm ca bn - y l qu trnh pht trin mt quyn nng m
Cha ban cho bn v n s thc s l mt quyn nng ch khi no bn c th iu khin c n.
1. TI CN L DO HN L MT THC T:
Sc mnh ca tinh thn. Nu bn hi mi ngi xem h c thch c giu c v t do ti chnh hay
khng, h s tr li l "c. Nhng con ng ny c v qu di v phi leo qu nhiu i ni trong khi ch cn lm
vic kim tin v trao s tin cn d cho ngi mi gii s d dng hn rt nhiu.
C ln ti gp mt c gi tr m mng c mt trong i bi thi Olympic ca M. Trong thc t, c gi phi
thc dy lc 4 gi sng mi ngy tp bi trong 3 gi trc khi n trng. C khng thi gian tham gia
tic tng vi bn b vo nhng ti th By. Nhng c vn phi hc v c t im cao nh mi ngi khc. Khi ti
hi iu g thc y c n mc c s hy sinh siu phm nh vy, c ni mt cch n gin: "Ti lm iu
cho bn thn mnh v cho nhng ngi m ti yu mn. Chnh tnh yu gip ti vt qua tr ngi v hy sinh.
Mt l do hay mt mc ch l s kt hp gia ci mun v ci khng mun. Khi ngi ta hi ti
nguyn nhn ca vic mun tr nn giu c l g, ti thng tr li: chnh l s kt hp gia nhng cm xc su
sc "mun" v khng mun.
Ti s lit k ra vi v d. u tin l ci khng mun, v n to ra ci mun. Ti khng mun phi lm
vic u tt mt ti sut i. Ti khng thch phi lm mt nhn vin sut i. Ti khng thch cha ti lun phi
lm vic vt v sut i v b ly i phn ln nhng g ng y lm ra cho n cht. Ngi giu th khng nh th.
H lm vic tch cc v truyn li mi th cho con chu mnh. By gi l n ci mun. Ti mun rnh ri i du
lch vng quanh th gii v sng theo thch ca mnh. Ti mun c th lm c nh th khi mnh cn tr. n
gin l ti mun c t do. Ti mun qun l thi gian v cuc sng ca chnh mnh. Ti mun tin bc phi lm
vic cho ti.
l nhng nguyn nhn su kn gip ti ng dy, bc i tip sau nhng thua cuc v vp ng. Th
cn nhng ham mun ca bn l g? Nu chng khng mnh m, thc t kh khn ca con ng trc mt c
th s khin bn nn lng y.
2. MI NGY TI U C NHNG LA CHN
Quyn lc ca s chn la. y l l do chnh khin ngi ta mun sng trong mt t nc t do. Chng
ta mun c quyn la chn.
Lc nh, ti rt thch chi c t ph v khi trng thnh ti vn rt thch chi tr ny. Ti cn c mt
ngi cha giu, ngi ch cho ti thy s khc bit gia ti sn v tiu sn. Ngay t lc cn nh, ti quyt
phi tr nn giu c, v ti bit tt c nhng g mnh phi lm l hc cch kim c ti sn, nhng ti sn thc s.
Ngi bn thn nht ca ti, Mike, c sn mt ct ti sn trong tay mnh, nhng anh vn chn phi hc gi v
wWw.VietLion.Com
Page 53
2010
pht trin n. Nhiu gia nh giu c nh mt ti sn cc th h sau, n gin v nhng th h sau khng c
hun luyn tr thnh nhng ngi qun l ti sn tt.
Vi 90% dn s, giu c s em n lm rc ri. V vy m h ngh ra nhng cu ni nh: Ti khng
quan tm n tin bc, Ti s khng bao gi lm giu, Ti khng phi lo lng g, ti cn tr lm, Khi no
kim ra tin, lc ti s ngh n chuyn tng lai hay Chng, v ti mi l: ngi lo vic ti chnh. Vn
ca nhng cu ni trn l chng cp i t nhng ngi chn cch suy ngh nh vy 2 th: mt l thi gian, ti sn
qu nht ca bn, v hai l s hc hi. Bn khng c tin, khng phi l do bo cha cho vic khng chu
hc. Nhng l ci m hng ngy chng ta la chn, v thc hin vi ton b thi gian, tin bc v c nht chng
vo u mnh c l quyn lc ca s chn la. Tt c chng ta u c chn la. Ti chn c giu c, v mi
ngy ti u la chn nh th.
HY U T VO VIC HC TRC TIN: Trn thc t, ct ti sn thc s duy nht chnh l tr
c ca bn, cng c quyn lc nht m bn c kh nng chi phi. Khi ti ni v quyn lc ca s la chn, mi
chng ta u ang chn xem mnh cn phi nh nhng g khi ln. Bn c th xem MTV sut ngy, c nhng
tp ch chi gn, hc lm gm hay n mt lp hc k hoch ti chnh. Hu ht mi ngi u ch b tin ra mua
s u t hn l phi u t vo vic hc cch u t trc.
Gn y mt ngi bn ca ti, mt ph n giu c, mi b mt trm. Tn trm cum mt mt chic TV,
VCR v khng ng n mt cun sch no. Tng t nh vy, 90% dn s mua my truyn hnh v ch c khong
10% mua sch dy kinh doanh hay u t v nghin ngm.
Ti rt thch n nhng hi ngh chuyn . Nm 1973, ti xem TV v thy qung co v mt hi ngh
chuyn ko di 3 ngy v vic lm th no mua bt ng sn m khng phi tr tin mt. Ti b ra 385 $
tham d v kha hc ny em li cho ti nhiu triu la. Nhng quan trng hn, n em sinh kh n cho
ti. Ti khng phi lm vic g trong sut qung i cn li na ch nh mt kha hc ny. Mi nm ti tham d t
nht l 2 kha nh vy.
Ti thch nhng cun bng ghi m v ti c th nhanh chng quay li t u. Ti nghe cun bng ca
Peter Lynch, c nhng iu ng y ni m ti hon ton khng ng . Thay v t ra kiu ngo v ph phn ng, ti
bm 1 nt rewind v nghe li on bng 5 pht ca ng t nht l 20 ln hay nhiu hn na. V bt thnh lnh,
bng cch lm cho u c mnh ci m hn, ti hiu c ti sao ng y li ni nh th. Ging nh mt php
thn thng vy. Ti cm thy dng nh mnh va m c mt cnh ca vo t tng ca mt trong nhng nh
u t ln nht thi i. Ti c th hiu thu mt cch su sc ngun ti nguyn hc vn v kinh nghim khng
l ca ng.
Kt qu thc t l ti vn gi cch suy ngh c ca mnh, nhng li c thm cch nhn ca Peter trong cng
mt vn hay tnh hung tng t. Ti c hai cch ngh thay v ch mt. C thm mt cch phn tch vn theo
khuynh hng khc qu l v gi. Ngy nay ti thng t hi mnh: Peter Lynch s lm iu ny nh th no?
Hay Donald Trump, Warren Buffett, George Soros, h s gii quyt th no?"
wWw.VietLion.Com
Page 54
2010
Cch duy nht c th thm nhp vo nng lc tinh thn khng l ca h l cn phi khim tn chu kh tm
c hay lng nghe nhng g h ni. Nhng ngi kiu ngo hay ph phn thng l nhng ngi c lng t trng
thp v lun s mo him. Bn thy , khi hc mt iu g mi, bn cn phi phm sai lm th mi c th hiu
thu c tt c nhng g mnh ang hc.
Nu bn c n y th c l s kiu ngo i vi bn khng thnh vn na ri. Nhng ngi kiu
ngo him khi chu c sch hay mua bng. Ti sao phi mua ch? H l trung tm ca v tr c m.
Rt nhiu ngi thng minh thng tranh ci hay t ra phng th khi c mt kin khc mu thun vi
cch ngh ca h. Trong trng hp , ci gi l s thng minh, kt hp vi tnh kiu ngo s thnh ra "s khng
hiu bit." Chng ta u tin rng nhng ngi c hc vn cao l nhng ngi khn ngoan, nhng bn cn i thu
chi ca h thng li v nn mt bc tranh khc. Mt ngi thc s thng minh lun cho n nhng tng mi,
v chng c th b sung vo khi ha hp nhng tng c tch ly. Lng nghe quan trng hn ni. Nu
khng phi l s tht th hn Cha khng ban cho chng ta hai tai v ch c mt ming. Rt nhiu ngi ngh
bng ming, thay v lng nghe tip thu nhng tng v trin vng mi. H tranh ci m khng chu t mt cu
hi no.
Ti khng c tinh thn Lm giu nhanh nh thng thy hu ht nhng ngi chi x s hay cc con
bc trong sng bc. C th ti c vn ri li ht vn, nhng ti c, mt s rn luyn ng k. Nu bn mun li
my bay, ti khuyn bn hy i hc trc . Ti lun rt sng st trc nhng ngi mua chng khon hay bt
ng sn m khng bao gi u t vo ti sn ln nht - b c ca h. Ch mua mt hai ngi nh khng th bin bn
thnh mt chuyn gia bt ng sn c u.
3. CHN BN CHO CN THN.
Sc mnh ca s giao thip. Trn ht, ti khng chn bn v tnh hnh ti chnh ca h. Ti c nhng
ngi bn thc s trung thnh vi ci ngho cng nh nhng ngi bn c th kim c hng triu ng mi nm.
Vn l ti hc hi t tt c nhng ngi bn ca mnh v thc c rng mnh ang c gng hc hi h.
y c mt khc bit m ti mun lm r. Ti thy nhng ngi c tin thng thch ni v ch
tin bc. Cn nhng ngi bn m ti bit l ang gp kh khn v ti chnh th khng thch ni n chuyn tin
bc, kinh doanh hay u t. H ngh rng nh th l khim nh hoc khng tr thc. Ti hc hi t tt c mi ngi
v tm hiu nhng g mnh khng nn lm
Ti c vi ngi bn c th pht trin c hn mt t la ch trong mt khong thi gian nhn. Ba ngi
trong s h cng k li mt hin tng ging nhau: nhng ngi bn ngho ca h khng bao gi n hi xem lm
th no c nh th, m h ch n hi xin mt trong hai th hoc c hai: 1. mt s tin n, hoc 2. mt cng
vic.
CNH BO: ng nn nghe theo nhng ngi hay s hi. H c th rt ng mn, nhng khi ni n
chuyn tin bc, nht l khi ni n chuyn u t th h ging nhng ch g con c lun ming la Tri sp sp.
Lc no h cng c th cho bn bit ti sao mt ci g s khng c kt qu. Vn l mi ngi u lng nghe
wWw.VietLion.Com
Page 55
2010
h, nhng nhng ngi chp nhn cc thng tin m m bt hnh ny mt cch m qung cng li l nhng ch g
con, nh th thi...
Nu bn xem CNBC, m vng ca cc thng tin u t, bn s thy h thng c mt danh sch nhng
ngi c gi l cc chuyn gia. Khi mt chuyn gia ni th trng s sp ngi khc s ni l th trng sp
bng n. Nu khn ngoan, bn hy lng nghe c hai ngi. Hy gi mt u c phng khong v c hai chuyn gia
u a ra nhng im rt c l
C nhiu ngi bn thn c khuyn ti nn trnh khi nhng v giao dch. Vi nm trc mt ngi bn
ni vi ti rng anh ta rt ho hng v c c mt t giy chng nhn gi tin vi li sut 6%. Ti ni anh ta l ti
kim c n 16% t chnh quyn nh nc. Ngy hm sau, anh ta gi cho ti mt bi bo ni rng, vic u t l
rt nguy him. By gi hng nm ti nhn c 16% tin li, cn anh ta vn ch c 6%.
C th ni rng mt trong nhng iu kh nht khi xy dng ti sn l phi chn thc vi chnh mnh v
phi sn sng khng i chung ng vi m ng. Bi v trong th trng, mt m ng thng n tr v
thng d b lm tht. Nu c mt v lm n ln c ng ngay trang u ca mt t bo th trong hu ht cc
trng hp l bn s n tr. Hy tm mt v giao dch mi. Nh nhng ngi chi lt sng thng ni: "Lun
lun c nhng cn sng khc." Nhng ngi hp tp bt cho kp mt cn sng tr thng ch l nhng ngi i dn
dp.
Cc nh u t khn ngoan khng c iu chnh th trng. Nu b l mt cn sng, h s tm t sng tip
theo v vo ng v tr kp thi khi chng n. iu ny rt kh vi hu ht cc nh u t v phi mua mt th
khng c a chung qu l kinh khng. Nhng nh u t nht nht cng ging nh nhng con cu i thnh m
ng. Hoc chnh s tham lam li ko h vo khi nhng nh u t khn ngoan ginh phn xong v i mt.
Nhng nh u t khn ngoan b vn u t khi n cn cha ph bin. H bit rng h kim c li nhun khi
mua ch khng phi khi bn. H kin nhn ch i. Nh ti ni, h khng iu chnh th trng. Cng nh mt
ngi lt sng, h phi vo v tr sn sng khi cn sng ln k tip sp n.
Tt c nhng iu ny u l thng mi ni b. C nhng dng thng mi ni b khng hp php v
c nhng dng thng mi ni b hp php. Nhng d l dng no th chng vn l thng mi ni b. Khc bit
duy nht l bn ang cch xa "ni b n mc no. Tin bc c lm t thng tin. Bn mun nghe ni v mt
cuc bng n sp ti, tham gia vo hay tch ra trc cuc suy sp k tip? Ti khng ni rng hy lm iu mt
cch bt hp php, nhng bn cng hay bit sm th bn s cng c nhiu c hi tt kim c li nhun vi
mc ri ro ti thiu. l nhng iu m bn b c th gip bn. V chnh l tr thng minh ti chnh.
4. NM VNG MT CNG THC RI HY HC MT CNG THC MI: Quyn lc ca vic hc
hi nhanh chng. Mun lm ra bnh m, mi ngi lm bnh m phi theo mt cng thc. Vi vic kim tin cng
vy. l l do ti sao tin cn c gi l "bt nho" (dough).
Hu ht chng ta nghe cu ni: n th no th ngi th y. Ti c mt cu tng t: "Hc th no th
ngi th y. Ni cch khc, hy cn thn vi nhng g bn hc tp v nghin cu, v u c bn c kh nng tc
wWw.VietLion.Com
Page 56
2010

ng mnh n ni bn s tr thnh nhng g m bn a vo tr c mnh. V d, nu bn hc nu n, bn s c
khuynh hng tr thnh mt u bp. Nu khng mun lm u bp na th bn phi i hc thm mt ci khc, v

d nh hc ngnh s phm. Sau khi nghin cu v vic ging dy, thng th bn s tr thnh mt gio vin. V
mi chuyn c tri i nh th. Hy la chn cn thn nhng g mnh mun hc.
Khi ni v tin bc, phn ln mi ngi lm theo mt cng thc chung m h hc c trng. l lm
vic kim tin. Mt cng thc m ti thy c nh hng rt ln trn th gii l mi ngy, hng triu ngi thc
dy, i lm, kim tin, tr ha n, cn bng thu chi, mua t cng tri chung v li i lm tip. l cng thc hay
mt phng php c bn.
Nu bn mt mi vi nhng g ang lm hay nu bn khng kim tin, n gin l lc cn thay i
cng thc kim tin ca bn.
Khi 26 tui, ti n mt lp hc cui tun c tn gi Lm th no mua nhng bt ng sn bi tch thu
th n. Ti hc c mt cng thc. iu k tip l phi c rn luyn c th p dng nhng g mnh
hc vo thc t. Hu ht mi ngi u khng li ti im ny. Trong 3 nm, khi lm vic vi Xerox, ti dng
thi gian rnh ca mnh hc cch nm vng ngh thut mua bt ng sn tch thu th n. Ti lm ra vi triu
la bng cng thc ny nhng vi ngy nay th nh th l qu chm chp v c qu nhiu ngi ang thc hin iu
.
V vy sau khi nm vng cng thc , ti tip tc tm kim cc cng thc khc. Trong nhiu lp hc, d
ti khng h dng n nhng thng tin mnh hc trc tip nhng vn lun tm kim nhng thng tin mi.
Ti tham gia nhng lp hc ch dnh cho nhng nh bun go ci, nhng lp hc cho nhng nh bun hng
ty chn cng nh nhng lp hc cho tt c mi ngi mun hc. Ti tch khi lin minh ca mnh, trong mt
cn phng y nhng con ngi c hc v tin s vt l nguyn t v khoa hc khng gian. Tuy nhin, ti hc c
nhiu th lm cho vic u t chng khon v bt ng sn ca mnh c ngha hn v sinh li nhiu hn na.
Hu ht nhng trng i hc mi thnh lp v i hc cng lp u c lp hc v lp k hoch k ton ti
chnh v u t truyn thng. l nhng ni tuyt vi bt u.
V vy, ti lun tm kim mt cng thc nhanh chng hn. l l do ti sao d cng c mt nn tng kh
thng thng nhng trong mt ngy ti vn c th lm ra nhiu tin hn nhiu ngi khc lm vic sut i.
Cn mt kha cnh khc cn lu . Th gii thay i nh v bo ngy nay khng thm xt n phn nhiu
nhng iu bn bit, v thng th nhng iu bn bit u c mt ri. Ci chnh l bn c th hc nhanh n
mc no. K nng ny qu l v gi. N v gi v nu c th, n s gip bn tm ra nhng cng thc - phng php
kim tin nhanh hn. Lm vic vt v kim tin ch l mt cng thc c m ngi ta ngh ra vo thi thng
c.
5. HY TR CHO MNH TRC
Sc mnh ca k lut bn thn. Nu bn khng th kim ch c chnh mnh th ng c lm giu. C
th gia nhp qun i hay mt tn gio no c th t kim ch chnh mnh. Tht chng c ngha g khi u
wWw.VietLion.Com
Page 57
2010
t, kim tin ri li qung n qua ca s. Chnh s thiu k lut bn thn lm cho hu ht nhng ngi trng s
b ph sn sau khi trng hng triu la. Chnh s thiu k lut bn thn lm cho nhng ngi c tng lng
lp tc i ra ngoi v mua mt chic xe hi hay lm mt chuyn du ngon v sau th mc n...
Tht kh m ni bc no trong 10 bc ny l quan trng nht. Nhng trn ht, y c l l bc kh thc
hin nht nu khng phi l mt phn bn cht ca bn. Ti dm ni rng: chnh s thiu k lut c nhn l nhn
t khc bit s 1 gia ngi giu, ngi ngho v ngi trung lu.
Ni mt cch n gin, nhng ngi c lng t trng v tinh thn chu ng thp i vi cc p lc ti
chnh s khng bao gi giu ln c.
Nh ni, ti hc c mt bi hc t ngi cha giu l th gii s x y con i. Th gii x y
nhng ngi thiu kh nng t kim ch v k lut bn thn, v y h tr thnh nn nhn ca nhng ngi c k
lut ring mnh.
Trong nhng lp hc kinh doanh m ti dy, ti thng nhc mi ngi khng nn tp trung qu nhiu vo
sn phm hay dch v ca mnh m hy tp trung vo vic pht trin k nng qun l. Ba k nng quan trng nht
cn c bt u vic kinh doanh ring l:
1. Qun l vng quay tin mt.
2. Qun l nhn s.
3. Qun l thi gian c nhn.
C th ni rng ba k nng qun l trn c p dng cho mi th ch khng ch cho cc doanh nghip,
l ba vn trong cuc sng ca mi c nhn, mi gia nh, mi cng vic kinh doanh, mi t chc t thin, mi
thnh ph hay mi quc gia.
Mi k nng u c nng cao nh k lut bn thn. Ti khng bao gi xem nh cu ni ca ngi cha
giu: Hy tr lng cho mnh trc nht.
Nh ti ni, s hiu bit ti chnh cho php ngi ta c cc con s, v cc con s k chuyn cho h
nghe. Nhn vo bn k thu nhp v bn cn i thu chi ca ai , ti c th thy liu mt ngi hng hn ni hy
tr cho mnh trc" c thc s lm nh nhng g h thuyt gio hay khng.
Mt bc tranh ng gi bng hng ngn li ni. V vy, mt ln na hy so snh bn k ti chnh ca nhng
ngi tr lng cho mnh trc vi nhng ngi khc.
Nhng ngi s tr cho mnh trc:
Cng vic
Thu nhp
Chi ph
Thu
Thc n
wWw.VietLion.Com
Ti sn
Tiu sn
Tit kim
u t
Page 58
2010
Hy nghin cu s trn v ch xem bn c th thy c s khc bit hay khng. Xin nhc li l phi
hiu c vng quay tin mt th bn mi hiu c cu chuyn. Hu ht mi ngi ch nhn vo nhng con s m
khng c c g c. Nu thc s c th hiu c quyn lc ca vng quay tin mt, bn s nhanh chng nhn ra
nhng sai lm trong bc tranh k tip, hoc ti sao hn 90% dn s phi lm vic ct lc sut i v cn n nhng
h tr ca chnh quyn nh phc li x hi khi khng cn c th lm vic na.
Bn c thy khng? S trn phn nh nhng hot ng ca mt c nhn chn tr cho bn thn trc.
Mi thng, h b tin vo ct ti sn trc khi tr chi ph hng thng. D c hng triu ngi hiu c cu ni
"Hy tr cho mnh trcn hng trn thc t, h vn lun tr cho bn thn sau cng.
Gi th ti c th nghe nhng ting la t nhng ngi tin tng mt cch chn thnh vo vic cn tr
ha n trc nht, v ting phn i ca nhng ngi c trch nhim lun tr ha n ng lc. Ti khng bo
bn nn t ra v trch nhim v ng tr ha n. Ti ni rng hy lm theo nhng g cun sch ni, hy tr cho
mnh trc. V s trn l bc tranh k ton m t chnh xc hnh ng ch khng phi nh bc tranh sau
y:
Cng vic
Thu nhp
Chi ph
Thu
Thc n
Ti sn
Tiu sn
Tit kim
u t
C nhiu nm thng trong i ti, v mt nguyn nhn no m vng quay tin mt t hn rt nhiu so vi
cc ha n nhng ti vn lun tr cho mnh trc. Cc nhn vin k ton ca ti kinh hong la ln: C quan thu
v s tng anh vo t. Anh s khng c dng loi th tn dng ny na y! Ngi ta s ct in mt! Ti
vn c tr cho mnh trc.
V sao vy? V l sc mnh k lut bn thn v sc mnh ca tinh thn, hay ni mt cch bnh dn hn,
l s gan gc.
wWw.VietLion.Com
Page 59
2010
Nh ngi cha giu dy ti trong thng u tin lm vic vi ng y, hu ht mi ngi u cho th

gii x y mnh i. Hy can m i ngc dng nc v bn s giu ln. C th bn khng yu u, nhng khi ni
n tin bc th hu ht mi ngi u tr nn nht nht.
D lun tr ha n sau cng nhng ti khn ngoan ti chnh khng b ri vo mt tnh trng kh
khn. Ti khng thch chu nhng mn n tiu dng. Thc s th ti c rt nhiu mn tiu sn, nhng ti khng
phi tr tin cho chng m ngi khc phi tr cho cc tiu sn ca ti. l nhng ngi thu nh. V vy, quy
lut u tin khi tr lng cho mnh trc l khng b mc n. D tr ha n sau cng nhng ti phi thu xp
sao cho mnh ch phi tr nhng ha n nh khng quan trng m thi.
Th hai, khi thnh thong b tng tin, ti vn tr cho mnh trc. Ti cho cc ch n la lng ln. Ti
thch h t ra kin quyt vi mnh. V sao vy? V chnh nhng ngi ny gip ti. H buc ti phi i ra ngoi
v kim nhiu tin hn. V vy m ti lun tr cho mnh trc, c u t tin bc v c cc ch n la . Ni
chung th d sao, ti vn thng tr h ng hn m. V chng ti c mt uy tn tuyt vi. Chng ti khng
mnh b p lc phi s dng s tin tit kim hay thanh ton cc c phn tr nhng mn n tiu dng. Nh th l
khng thng minh ti chnh. Vy cu tr li l:
1. ng vng vo nhng mn n qu ln m bn phi tr. Hy chi ph t thi. Hy xy dng ti sn trc
ri hy mua mt ngi nh ln hay mt chic xe p. b kt vo vng Rat Race l mt iu khng thng minh
cht no.
2. Khi b tng tin, hy cc p lc xung bn lm nn chuyn v ng ln su vo vic tiu xi hay
u t qu mc. Hy dng p lc buc thin t ti chnh ca bn phi ngh ra nhng cch kim tin mi v sau
hy tr ha n i . Hn sau bn s c th tng kh nng kim tin cng nh tr thng minh ti chnh ca
mnh ln.
Nhiu ln ti b kt vo tnh trng kh khn ti chnh v phi tm cch to ra nhiu thu nhp hn, trong
khi vn trung thnh bo v nhng ti sn trong ct ti sn ca mnh. Nhn vin k ton ca ti la lng ln v bin i
tm cch trang tri, nhng ti vn nh mt ngi lnh anh dng bo v Pho i Ti sn ca mnh.
Ngi ngho c nhng thi quen ngho. Mt thi quen xu ph bin l tnh xi hoang. Ngi giu bit
rng ch nn tit kim lm ra nhiu tin hn ch khng phi tr ha n.
Ti bit nhng cu ny nghe c v th bo, nhng nh ti ni, nu bn khng cng rn vi chnh mnh
th th gii s x y bn i.
Nu bn khng thch phi chu p lc ti chnh th hy tm mt cng thc cho ring mnh. Mt cng thc tt
l ct gim chi ph, ct tin vo ngn hng, tr thu thu nhp, mua cng tri bo m v gi mc sng trung bnh.
Nhng iu ny li tri vi quy lut tr cho mnh trc.
Quy lut ny khng khuyn khch bn t hy sinh hay king khem ti chnh. Sng phi c th hng. Nu
bn ku gi thin t ti chnh ca mnh, bn c th tn hng nhng nim vui trong cuc sng, giu c v thanh
ton ht ha n m khng phi hy sinh cuc sng ti p ca mnh. V chnh l tr thng minh ti chnh.
wWw.VietLion.Com
Page 60
2010

6. HY TR LNG HU HNH CHO NHNG NGI MI GII:
trc nh ghi l Nh bn. Hay ti thy trn TV ngy nay, nhiu ngi t nhn l nhng nh mi gii h gi.
Ngi cha giu dy chng ti hy lm theo iu ngc li ng tin vo vic tr cng hu hnh cho nhng
nh chuyn mn, v ti cng lm theo chnh sch . Ngy nay, ti c nhng lut s, k ton, nhng nh mi gii
bt ng sn v nhng ngi mua bn c phn chng khon tuyt vi. V sao vy? V nu nhng ngi ny c
chuyn mn gii th s phc v ca h s em tin n cho bn. V h cng lm ra nhiu tin th ti s cng lm
c nhiu tin.
Chng ta ang sng trong thi i thng tin. Thng tin l v gi. Mt ngi mi gii chng khon c th
cung cp thng tin cho bn hay dnh thi gian hng dn bn. C mt s nh mi gii chng khon sn sng
lm vic ny cho ti. Mt s ngi dy ti khi ti c rt t hay khng c tin, v cho n ngy nay ti vn cn
lm vic vi h.
Nhng g ti tr cho mt ngi mi gii chng khon l qu b nh so vi s tin m ti kim c nh
nhng thng tin h cung cp. Ti thch nhng ngi mi gii bt ng sn hay mi gii chng khon ca ti kim
c nhiu tin. V nh vy thng c ngha l ti lm ra rt nhiu tin.
Mt ngi mi gii gii s tit kim thi gian kim tin cho ti - v d nh khi ti mua mt ming t trng
vi gi 9.000 $ v bn i vi gi 25.000 $, nh m ti c th mua c chic Porch nhanh hn. Mt ngi mi
gii l tai mt th trng ca bn. H mi ngy th cho ti. V thay v phi n th ti c th nh chi
gn.
Cng vy, trong suy ngh ca ti, nhng ngi t i bn nh khng xem trng thi gian ca mnh. Ti sao
ti phi tit kim vi ng trong khi ti c th dng thi gian ny kim c nhiu tin hn hoc dnh thi gian
bn nhng ngi mnh yu mn? iu ti thy bun ci nht l rt nhiu ngi ngho hay ngi trung lu
lun cho tin hu hng nh hng t 15 n 20% d phc v c t cch my i na, nhng h li phn nn v phi tr
cho ngi mi gii t 3 n 7%. H thch cho tin nhng ngi lm tng chi ph ca h, nhng li h khc vi
nhng ngi gip h pht trin ti sn.
Nh th l khng thng minh ti chnh. Khng phi tt c cc nh mi gii u ngang ti ngang sc. iu
khng may l hu ht cc nh mi gii ch l nhng ngi bn hng. C th ni rng nhng ngi bun bn bt
ng sn l nhng ngi t hi nht. H bun bn nhng bn thn h s hu rt t hay khng h c mt bt ng
sn no c. C mt khc bit rt ln gia ngi mi gii nh ca v ngi mi gii u t. V iu l c tht vi
nhng ngi mi gii chng khon, ngn phiu, qu cng tri v bo him thng t gi mnh l nh thit k ti
chnh. Cng nh trong truyn c tch, bn phi hn rt nhiu con ch th mi tm ra mt hong t thc s. Hy ghi
nh cu ni c k ny: ng bao gi hi mt ngi bn sch gio khoa nu bn cn mt cun sch gio khoa.
Khi phng vn mt nh chuyn mn lm vic lnh lng, u tin l ti phi tm hiu xem h c bao nhiu
ti sn hay chng khon v h phi tr thu bao nhiu phn trm. Ti p dng iu cho nhng lut s thu v
cng nh k ton vin ca mnh. Ti c mt k ton vin c kinh doanh ring. C y lm k ton cho ti nhng c
wWw.VietLion.Com
Page 61
2010
y kinh doanh bt ng sn. Ti cng tng c mt k ton vin l mt nhn vin k ton kinh doanh nh, nhng anh
ta khng c bt ng sn no c. Ti thay anh ta v chng ti khng c cng ngnh kinh doanh yu thch.
Hy tm mt ngi mi gii m bn thc s yu thch. Nhiu ngi mi gii s dnh thi gian hun
luyn bn, v c th h s l ti sn tt nht bn c c. Hy i x tt vi h v hu ht h s tt vi bn. Nu tt
c nhng g bn ngh n l ct gim hu hng ca h th ti sao h phi n vi bn ch?
Nh ti ni trc y, mt trong nhng k nng qun l quan trng l qun l nhn s. Nhiu ngi ch
qun l c nhng ngi km thng minh hn h v c t quyn lc hn h. Nhiu vin qun l mi mi khng
c thng chc v h ch bit cch lm vic vi nhng ngi di quyn m khng bit cch lm vic vi cp trn.
K nng thc s l qun l v tr lng hu cho nhng ngi gii hn mnh trong mt lnh vc k thut no
. l l do ti sao cc cng ty thng c mt ban gim c. Bn cng nn nh th. V chnh l s thng
minh ti chnh.
7. HY LM MT NGI TNG QU DA :
Khi nhng ngi da trng u tin n nh c chu M, h rt sng st bi nhiu nt vn ha ca ngi
da chu M. V d nu mt ngi da trng b lnh, ngi da s p mn cho anh ta. C tng l mt mn
qun n khi ngi da i li ci mn anh chng da trng thng rt bc mnh. Ngi da cng rt bc mnh
khi nhn ra rng ngi da trng khng mun tr n li. V vy m ra i thut ng Ngi da tng qu., Ch
n gin l mt s hiu lm v vn ha thi.
Trong th gii ca nhng ct ti sn, lm mt ngi da tng qu l mt iu rt quan trng i vi ti
sn. Cu hi u tin ca nhng nh u t snh iu l: Bao lu th ti c th ly tin li? H cng mun bit h
c th ly khng nhng g, cng l mt phn cng vic. l l do ti sao nhng khon ROI, hay tin li u t
(Return of and on Investment), l rt quan trng.
V d, ti tm ra mt s l t trong vng ang b tch thu th n. Ngn hng i gi 60.000 $, ti t gi
50.000 $ v h chp nhn, n gin v trong cuc u thu, ti a ngay mt t sc 50.000 $. H bit rng ti ang
ni chuyn nghim chnh. Hu ht cc nh u t s ni: Anh l trm t bn tin mt ? Nhn mt giy bo n
c phi tt hn khng? Cu tr li cho trng hp ny l khng. Cng ty u t ca ti cho thu nh ngh ma
ng, vi ci gi 2.500 $ mt thng sut 4 thng ma ng trong nm. Trong ma vn khch, ngi nh c cho
thu vi gi 1.000 $ mt thng. Ti ly li vn trong khong 3 nm. Gi th ti s hu ti sn ny, n tin cho ti
t thng ny qua thng khc.
Vi chng khon cng vy. Thng th ngi mi gii ca ti s gi in v khuyn ti nn chuyn mt
lng tin ng k vo nhng c phn ca mt cng ty m anh ta cm thy n sp sa i mt nc c lm tng vt
gi tr c phn, v d nh tuyn b mt sn phm mi chng hn. Ti s chuyn tin vo trong thi gian khong mt
tun n mt thng, trong khi gi tr c phn ang tng ln. Sau , ti rt s vn ban u ra v khng phi lo lng
g v s dao dng ca th trng na, v s vn ban u quay v v sn sng lm vic vi nhng ti sn khc. V
vy m tin tip tc i vo ri i ra, v ti s hu mt ti sn hon ton t do v mt k thut.
wWw.VietLion.Com
Page 62
2010
Thc s l rt nhiu ln ti b mt tin. Nhng ti ch chi vi s tin m ti c th mt. C th ni rng

trung bnh 10 ln u t th ti nh trng ch hai hoc ba ln, nm hoc su ln l khng c g c, cn th s
thua mt hai hay ba ln. Nhng ti gii hn s thua l ca mnh ch trong s tin ti c vo lc .
Vi nhng ngi ght phi mo him, h b tin vo ngn hng. V ni cho cng th tit kim vn tt hn
khng lm g c. Nhng cn phi mt thi gian rt lu mi c th ly tin li c, v trong hu ht trng hp, bn
chng c nhn khng th g c.
Trong mi v u t ca ti, lun phi c mt b ni, mt ci g khng mt tin. Mt kho d tr nh,
mt mnh t trng, mt ngi nh, mt c phn chng khon, mt cao c vn phng. V phi l mt tng t
mo him hay gii hn ri ro. C nhng cun sch vit ring v ch ny nn ti khng mun nhc n y.
Ray Kroc, hay ng ch ca tp on Mcdonald's ni ting, bn hamburger khng phi v ng thch n hamburger
m v ng mun c khng nhng bt ng sn di cc c quyn ca cng ty.
V vy nhng nh u t khn ngoan phi nhn xa hn ROI (tin li u t). Mt khi ly tin li, bn
phi c thm nhng ti sn khc m khng phi mt tin. Nh th mi l thng minh ti chnh.
8. TI SN XA X PHM
Sc mnh ca vic tp trung. Con ca bn ti c mt thi quen rt xu l hay t sch n ng cui
cng trong ti. Mi 16 tui n mun c chic xe hi ca ring mnh vi l do: Tt c bn b con u c cha
m mua cho xe hi ring. Thng b mun ly s tin tit kim ca n v i ht thnh tin mt. Khi th cha n
gi in cho ti.
Theo anh, ti c nn cho n lm th khng? Hay ti nn lm nh nhng bc ph huynh khc l mua hn
chic xe cho n?
Ti tr li: iu s lm gim p lc cho anh trong mt tng lai gn, nhng lm nh th, anh s dy n
iu g trong tng lai xa? Anh th dng ci mong mun c mt chic xe ny v khuyn khch con mnh hc c
ci g xem sao?
Hai thng sau, ti gp li anh ta v hi. Con trai anh c chic xe mi cha? Cha. Nhng ti cho n
3.000 $ mua xe. Ti ni n hy dng s tin ny thay v dng tin tit kim hc i hc ca n.
Ti ni: , anh tht rng ri y!
Khng u. Ti cho n s tin ny vi mt iu kin. Ti lm theo li khuyn ca anh, li dng khao
kht mun mua xe ca n n c th hc c ci g .
Th iu kin g?
, u tin chng ti m b chi ca anh ra, tr chi Vng quay tin mt y m. Chng ti chi v
tho lun rt lu v cch s dng tin bc sao cho khn ngoan. Sau ti t mua di hn t bo Wall Street
Journal v mt s sch v th trng chng khon cho n.
Ri sao na?
wWw.VietLion.Com
Page 63
2010
Ti bo 3.000 $ ny l ca n, nhng n khng c trc tip dng s tin ny mua xe. N c th dng
mua bn chng khon, tm mt ngi mi gii chng khon ring v khi n lm ra c 6.000 $ t 3.000 $
ny th n c th dng phn na mua xe v phn na dnh n khi vo i hc.
Ti hi: V kt qu th no?
, ban u n bun bn rt may mn, nhng vi ngy sau th thua ht s li. Sau n li c tin li. n
hm nay th n ch cn khong 2.000 $ thi, nhng s tin li th ang tng ln. N c tt c nhng cun sch
ti mua v n cn n th vin mn thm nhng cun khc na. N c ngu nghin t Wall Street Journal, tm
cc hng dn v bit xem CNBC thay v MTV. Sp ti chc n ch cn 1.000 $ thi, nhng s li tc v nhng
g n hc c th rt nhiu. N bit l nu lm mt tin, n s phi i b thm 2 nm na. Nhng dng nh n
khng cn quan tm g n chuyn c. Thm ch n cn t ra khng hng th vi ci xe hi v n tm c
mt tr chi khc vui hn nhiu!
Ti hi: Th nu n lm mt ht tin th sao?
phng lao th phi theo lao thi. Chng th ti n mt mi th lc ny cn hn l ch n khi n
bng tui chng ta ri mi bt n phi mo him. V li, 3.000 $ ny l s tin tt nht m ti u t cho vic hc
ca n. Nhng g n hc s gip ch cho n sut i, v c v nh n bt u bit coi trng tin bc. Ti ngh
n s khng cn t n ng xu cui cng trong ti na u.
Nh ti ni trong phn Tr cho mnh trc, nu mt ngi khng nm c sc mnh k lut bn
thn th tt nht l ng nn lm giu. Trong thi gian u, qu trnh pht trin vng quay tin mt t ct ti sn
trn l thuyt l rt d dng, nhng chnh sc chu ng tinh thn khi iu khin tin bc mi l chuyn kh. Trong
th gii tiu dng ngy nay, nhng quyn r bn ngoi rt d y tin ca chng ta qua ct tiu sn. V s chu ng
tinh thn km m tin bc chy ra ni c sc khng c yu nht. l nguyn nhn ca ci ngho v vic phi
vt ln vi ti chnh.
Ti a ra nhiu v d s hc v s thng minh ti chnh, nhng trong trng hp ny, chnh kh nng
ch huy tin bc mi lm ra tin. Nu chng ta cho 100 ngi mi ngi 10.000 $ vo u nm th theo ti, n cui
nm mi chuyn s nh sau:
80 ngi s khng cn g c. S tht th nhiu ngi s phi mang nhng mn n ln v h tr tin mt cho
nhng chic xe hi, t lnh, TV, VCR hay mt k ngh no .
16 ngi s tng c s 10.000 $ ny khong 5% n 10%.
4 ngi s c th tng n 20.000$ hay ln n hng triu la. Ging nh mi ngi khc, ti cng thch
nhng th xa x phm. Khc bit ch l mt s ngi mua nhng th xa x phm ny bng th tn dng. N l
mt ci by ng ni ny trng ni n. Vi rt nhiu ngi khi mun mua mt chic Porsche, cch d nht l gi
in cho ngn hng vay n. Cn ti, thay v chn cch tp trung vo ct tiu sn, ti chn s tp trung vo ct ti
sn ca mnh.
wWw.VietLion.Com
Page 64
2010

Nh mt thi quen, ti bin nhng mong mun c tiu xi thnh ngun cm hng thc y thin t ti
chnh ca mnh trong vic u t.
Ngy nay, chng ta thng mn tin c c nhng th ta mun thay v tp trung lo kim tin. Cch
ny qu l d dng hn trong thi gian ngn nhng li vt v hn trong thi gian di. l mt thi quen xu m
chng ta, d l mt c nhn hay mt quc gia, cng thng xuyn mc phi.
Bn hun luyn mnh v nhng ngi thn lm ch tin bc cng sm chng no th cng tt chng ny.
Tin bc l mt quyn lc hng mnh. Khng may l ngi ta thng cho sc mnh ca tin bc chng li mnh.
Nu bn c mt tr thng minh ti chnh khng cao, bn s khng th gi c tin. N s khn ngoan hn bn. M
nu tin bc khn ngoan hn bn th bn s phi lm vic cho n sut i. lm ch tin bc, bn cn phi khn
ngoan hn n. Khi tin s lm theo nhng g bn yu cu. N s tun lnh bn. Thay v phi lm mt n l cho
ng tin, bn s l ch nhn ca n. chnh l s thng minh ti chnh.
9. CN C NHNG ANH HNG.
Sc mnh ca chuyn thn thoi. Khi cn nh, ti rt khm phc Willie May, Hank Aaron, Yogi Berra.
H l nhng ngi anh hng. L mt a tr, ti mun c nh h. Ti mun bit mi th v h v ti mun c
ging nh h. Khi cn l mt a tr 9 - 10 tui, mi ln nh bng hay chp bng, ti khng cn l ti na. Ti tr
thnh Yogi hay Hank. l mt trong nhng cch hc c tc ng mnh nht m khi ln ln chng ta thng
mt. Chng ta lm mt nhng ngi anh hng ca mnh. Chng ta lm mt s ngy th ca mnh.
Hm nay, ti nhn bn tr chi bng chy gn nh. Trn sn bng, chng khng cn l Johny b bng
na, chng l Michael Jordan, Sir Charles hay Clyde. Bt chc hay tranh ua vi nhng ngi hng ca mnh l
mt cch hc thc s mnh m. V l l do ti sao khi mt ngi nh O. J. Simpson nh mt danh d, nhiu
ngi la kch lit. C nhiu th cn hn c mt phin ta x n. l s mt i mt anh hng. Nhiu ngi
ln ln vi h, knh trng h v mun c ging nh h. Th m bt thnh lnh, ta phi gi sch mnh ra khi con
ngi y.
Khi ln hn, ti c thm nhng anh hng khc. Ti c nhng ngi hng chi gn nh Peter Jacobsen,
Fred Couples v Tiger Woods. Ti bt chc nhng c nh ca h v c sc c tt c nhng g ni v h. Ti
cng c nhng ngi hng nh Donald Trump, Warren Buffett, Peter Lynch, George Soros v Jim Rogers. Ln hn
cht na, ti bit v cuc sng ca h cng nh ti bit ERA v RBI ca nhng ngi hng bng chy ca ti vy.
Ti lm theo nhng g m Warren Buffett u t vo v c mi th ni v quan im ca ng i vi th trng.
Ti c sch ca Peter Lynch hiu ng chn cc c phn nh th no. V ti c sch ni v Donald Trump, c
tm hiu xem ng thng lng v dn xp cc v giao dch ra sao.
Cng nh khi ti cm thy mnh khng phi l mnh lc sp nh bng, khi ang nghin cu th trng hay
ang iu nh mt v giao dch, trong tim thc, ti lun hnh ng vi s bo dn ca Trump. Hay khi phn tch
mt khuynh hng, ti nhn n nh th Peter Lynch ang nhn vy. Khi c nhng ngi hng, chng ta c th rt ra
wWw.VietLion.Com
Page 65
2010
c mt ngun lc gh gm t thin t ca chnh mnh. Nhng nhng ngi hng cn lm c nhiu vic hn l
ch truyn cm hng cho chng ta. H lm cho mi th tr nn d dng.
Chnh vic lm cho mi th d dng hn thuyt phc chng ta mun lm c nh h. Nu ngi khc
lm c th mnh cng lm c. Khi ni n chuyn u t, rt nhiu ngi cm thy vic qu kh khn.
Thay vo , hy i tm mt ngi anh hng c th lm cho mi chuyn c v d dng hn.
10. HY DY V BN S C HC
Sc mnh ca vic cho i. C hai ngi cha ca ti u l gio vin. Ngi cha giu dy ti mt bi hc
m ti em theo sut i, l s cn thit ca lng t thin hay s cho i. Ngi cha c hc thc cao cho ti rt
nhiu thi gian v kin thc, nhng gn nh khng bao gi cho tin. Nh ti ni, ng bo rng ng s cho nu
ng c tin d. D nhin l rt him khi c mt s d no.
Ngi cha giu cho c tin ln s gio dc. ng tin tng chc chn vo vic chu thu thp phn. ng
lun ni: "Nu bn mun c ci g , bn phi cho i trc ."
Nu ch c ghi li mt tng cho bn, ti s ghi li cu ni . Mi khi bn cm thy mnh ang
ngho hay ang cn mt ci g , trc tin hy cho i ci mnh mun v n s tr li gp nhiu ln. hon
ton l s tht i vi tin bc, tnh bn, mnh yu hay ch mt n ci. Ti bit thng khng ai mun lm th c,
nhng vi ti iu lun xy ra. Ti tin vo quy lut c i c li v ti cho i nhng g ti mun.
Ti mun c tin nn ti cho tin, v n quay li gp nhiu ln. Ti mun bun bn nn ti gip ngi khc
bun bn v ti c th bn c hng. Ti mun c c hi gp g nn ti gip ngi khc giao tip, v nh mt
php thn, nhng c hi gp g li n vi ti. C mt cu ni c xa: Cha khng cn phi nhn, nhng con
ngi li cn phi cho.
Ngi cha giu thng ni: Ngi ngho tham lam hn ngi giu. ng gii thch rng mt ngi giu
thng cung cp ci g m nhng ngi khc cn c. Sut nhng nm thng trong i, mi khi ti cm thy tng
qun, thiu tin hay cn gip , ti ch n gin i ra ngoi hay suy ngh xem mnh mun g v quyt nh cho n
i. V khi ti cho i, n lun lun quay li.
iu ny nhc ti nh li cu chuyn v mt anh chng ngi trong m lnh gi vi mt ng ci trn tay,
anh ta ht ln vi ci l si ph bng: Khi no my cho tao mt t la th tao mi b cui vo. V mi khi ni n
tin bc, tnh yu, hnh phc, bun bn hay giao dch, mong bn hy nh rng: u tin phi cho i ci bn mun v
ri n s quay li. Thng th ch cn qu trnh suy ngh xem ti mun g v lm sao em cho ngi khc nhng
g ti mun cng lm pht sinh mt dng chy ho phng. Mi khi cm thy ngi ta khng ci vi mnh, ti
mm ci vi h v ni: Xin cho v nh mt php mu bng c nhiu ngi mm ci vi ti. Qu thc th gii
ch l mt tm gng soi li chnh mnh.
V vy m ti ni: Hy dy mi ngi v bn s c hc. Ti thy rng mnh cng nhit tnh dy cho
nhng ngi mun hc th mnh cng hc c nhiu hn. Nu mun hc v tin bc, hy dy iu cho ngi
khc. Mt dng t tng mi v nhng iu c bit tt p hn s n vi bn. Cng c i lc ti cho i v
wWw.VietLion.Com
Page 66
2010
khng c g quay li hay nhng th nhn c li khng phi th ti mun. Nhng sau khi xem xt v t vn mnh
k hn, ti thy rng trong nhng trng hp nh th, thc s ti cho nhn ch khng phi l cho m cho.
Cha ti dy cc gio vin v ng tr thnh mt gio vin ng u. Ngi cha giu lun dy nhng ngi
tr tui cch kinh doanh ca ng. Khi nhn li, chnh s rng ri cng nhng g h bit lm cho h khn ngoan
hn. Trong th gii ny c nhng quyn lc mnh m hn chng ta rt nhiu. Bn c th t mnh t c chng,
nhng vi s gip ca nhng quyn lc ny th mi vic s d hn nhiu. Tt c nhng g bn cn l phi rng
ri vi nhng g mnh c, v cc quyn lc s rng ri li vi bn.
CHNG 10: MT S VIC PHI LM
Vn cn mun nhiu hn? y l mt s vic phi lm
Nhiu ngi khng tho mn vi 10 bc trn ca ti. H thys chng trit l hn l hnh ng. Ti ngh rng hiu
c trit l cng quan trng nh hnh ng vy. C nhiu ngi mun lm m khng suy ngh v c nhng ngi
ch mun ngh m khng mun lm.
V vy vi nhng ngi mun lm nhng g bt u, ti xin chia s vi bn mt s iu ti lm di dng tm
tt: hy ngng lm nhng g bn ang lm. Ni cch khc, hy ngh tay mt cht v suy ngh ci g tin trin cn
ci g khng tin trin. Mt nh ngha ca s in r l lm cng mt vic nhng li mong c c mt kt qu
khc.
Hy ngng nhng g khng tin trin v tm xem c g mi lm khng. Hy tm kim nhng tng mi. c
nhng tng u t, ti i n nh sch v tm nhng cun sch ni v cc ch khc nhau. Ti gi chng l cc
cng thc. Ti mua nhng cun sch lm th no ni v nhng cng thc m ti khng bit g v chng c.
V nh trong hiu sch, ti tm thy cun 16 gii php phn trm ca Joel Moskowitz. Ti mua cun sch v em
v c.
HNH NG!
Ngy k tip, ti lm theo chnh xc nhng g cun sch ni. Tng bc mt. Ti tm nhng mi hi bt ng
sn trong vn phng lut s v ngn hng. Hu ht mi ngi khng bt tay vo hnh ng, hoc h mi nghe theo
nhng iu ngi khc bn tn v cng thc mi m h nghin cu. Ngi hng xm ca ti cho ti bit nhng l
do ti sao gii php 16% s khng tin trin. Ti khng nghe anh ta v anh ta cha bao gi lm iu c.
Hy tm mt ngi tng lm nhng g bn mun lm. R h i n tra. Hi h nhng mo nh, nhng k xo
trong kinh doanh. V t chng nhn thu bo m 16%, ti n s thu trong tnh v tm mt nhn vin lm vic
. Ti thy c y cng ang u t vo thu bo m. Ngay lp tc ti mi c i n tra. C y vui v ni mi
th c bit v phi lm iu nh th no. Sau ba tra, c dnh sut bui chiu ch v cho ti. Ngy hm
sau, nh s gip ca c m ti tm c hai ti sn ln v bt u tch lu c 16% li nhun k t . Ch mt
mt ngy c sch, mt ngy bt tay vo vic, 1 gi n tra v 1 ngy kim c 2 v giao dch ln.
wWw.VietLion.Com
Page 67
2010
Hy n lp hc. Ti tm trong thng bo thng tin v nhng lp hc mi m mnh quan tm. Nhiu lp khng phi
mt tin hay ch phi tn mt chi ph nh. Ti cng tham gia v tr chi ph cho nhng hi ngh chuyn ln v
nhng iu mnh mun hc. Ti giu c v khng phi lm vic vt v, n gin l nh nhng kho hc ny. C
nhiu ngi bn khng tham gia hc, h bo ti lng ph tin bc, sonng h vn phi nai lng ra lm vic.
Hy ra gi. Khi mun c mt mnh bt ng sn, ti xem xt nhiu ti sn v vit vi dng ra gi. Nu bn khng
bit mt ci gi hp l l g th ti cng khng bit. l cng vic ca cc nhnvin bt ng sn thc s. H
a ra ci gi. Ti ch phi lm cng t vic cng tt.
Mt ngi bn mun ti ch cho c y cch mua nh. Vo ngy th 7, c y v mt nhn vin cng ti i xem xt 6
cn h. Bn cn rt t hi, nhng hai cn cn li th kh tt. Ti bo c y hy ra gi cho c 6 cn, nhng ch a ra
na gi tin ch nh i hi m thi. C gi v ngi nhn vin sut na ln cn au tim. H ngh nh th tht
kim nh v xc phm ngi bn, nhng ti cho rng thc s l anh chng nhn vin kia khng mun phi lm vic
vt v qu. V vy h khng lm g c v tip tc i tm mt v giao dch khc tt hn.
Khng c chuyn ra gi g ht, v c bn ca ti vn cn ang tm kim mt v giao dch ng n, vi 1 ci gi
hp l. Nh th bn s khng bit gi hp l l bao nhiu cho n khi bn kia mun giao dch vi bn. Hu ht
ngi bn hng u ra gi cao. Rt him khi mt ngi bn hng i ci gi thp hn gi tr thc ca n.
Bi hc rt ra t cu chuyn ny: hy ra gi. Ai khng phi l mt nh u t thng khng bit ci cm gic khi
bn mt th g nh th no. Ti c mt mnh bt ng sn m ti mun bn hng thng nay, v ti khng quan
tm n vioc gi thp n mc no. Ngi ta c th ra gi bng 10 con ln v ti cng rt hi lng. Khng phi
l v ci gi m l v c ngi quan tm n n. C th ti s phn i nu phi trao i vi mt nng tri chn ln.
Nhng tr chi ny hot ng nh th . Tr chi mua bn ny rt vui th. Hy nh iu . N rt vui th v n
ch l mt tr chi thi. Hy ra gi v s c ai tr li: c thi.
V ti lun cho gi vi mt c khon gii thot. Trong bt ng sn, ti dng nhng t ng nh vi s ng
ca cng s kinh doanh. Ti khng bao gi ni r cng s kinh doanh ca ti l ai. Hu ht mi ngi khng bit
rng cng s khinh doanh ca ti chnh l con mo trong nh. Nu h chp nhn ci gi m m ti li khng mun
vuh giao dch ny na, ti s gi in v nh ni chuyn vi con mo ca mnh. Ti ni nhng iu ng ngn nh
th bn thy rng tr chi ny d dng v n gin n mc v vn. Rt nhiu ngi lm cho mi chuyn phc
tp ln v khin chng tr nn nghim trng qu mc.
Tm mt v giao dch c li, mt vic kinh doanh ng n, nhng con ngi thch hp, nhng nh u t tt hay
bt c ci g cng u nh mt cuc hn. Bn phi tip cn th trng, ni chuyn vi nhiu ngi, tr gi nhiu,
thng lng, phn i v chp nhn. Ti bit c nhng ngi ch ngi nh ch in thai reo, nhng tr ohi bn l
Cindy Crawford hay Tom Crie, nu khng tt nht bn nn i ra ch, hoc ra siu th. Tm kim ra gi, phn i,
thng lng ri chp nhn ton b qu trnh din bin ca gn nh mi vic trn i.
(cn tip...)
wWw.VietLion.Com
Page 68
2010
c thoi mi v tin bc
BN THUC NHM NGI NO?
NHM Y C NG VI BN KHNG?
Bn c t do v tin bc khng? Khi bn ang phi vt ln vi ti chnh trong cuc i mnh, cun sch ny
hon ton dnh cho bn. Nu bn mun kim sot nhng g bn ang lm hm nay hu c th thay i s phn tin
bc ln n ca mnh, cun sch ny s gip cho bn vch c mt li thot cho ring mnh.
Trong x hi c 4 nhm ngi lm ra tin c th hin trong bng sau:
L
L - nhm ngi lm cng lnh lng

T nhm ngi lm t
C nhm ch doanh nghip, cng ty
nhm nh u t
Mi ngi trong chng ta t nht cng thuc v mt trong bn nhm ngi . V tr tn ti ca chng ta
trong bn nhm ngi s quyt nh ngun thu nhp em li cho chng ta. Nhiu ngi da vo ng lng
lnh c mi thng v do tr thnh nhng ngi lm cng trong x hi, trong khi s khc t kinh doanh lm n
trong khun kh c nhn hay gia nh. Nhng ngi lm cng hay nhng ngi lm t nm pha bn tri bng. Pha
bn phi bng l nhng c nhn kim tin t doanh nghip kinh doanh hay cc khon u t ca mnh.
Hnh v trn tm tt bn nhm ngi trong x hi lm nn gii kinh doanh ny, h l nhng ai v nhng
yu t no hun c nn tnh cch c th ca ca mi mt nhm ngi. T y gip cho bn thy c mnh ang
thuc nhm ngi no, m nh bn c th t vch cho mnh mt hng hnh ng theo nhng g bn mong
mun trong tng lai, mt khi bn t chn cho mnh mt con ng ring bit c th a bn n s t do v ti
chnh. Hn nhin, s t do y c th t c trong c bn nhm nhng nhng k nng ca mt c nhn thuc
nhm C hay s gip bn t c mc ch nhanh chng hn. Mt ngi nhm L thnh t u c kh nng tr
thnh mt c nhn thnh cng nhm .
BN MUN TR THNH AI KHI BN TRNG THNH?
Quyn sch ny v hnh chung tr thnh phn II tip ni vi quyn sch u ca ti, Dy Con Lm Giu Nhng B Mt Trong Th Gii Ngi Giu. i vi nhng c gi cha xem qua Dy Con Lm Giu, quyn
sch y vit v nhng bi hc khc nhau do hai ngi b truyn dy li cho ti v ch tin bc v s la chn
cch sng trong i. Mt ngi l b rut, cn ngi kia l b ngi bn thn nht ca ti. Mt ngi c mt nn
hc vn rt cao trong khi ngi kia ch hc ti trung hc. Mt ngi th ngho cn ngi kia th li rt giu.
wWw.VietLion.Com
Page 69
2010
C mi khi ngi ta hi ti, Chu mun tr thnh ao khi chu trng thnh? Ngi b ngho c hc thc
cao ca ti lun khuyn khch, Hy i n trng rng hc cho gii, v tm mt cng vic n nh an ton.
Ni nh th ca ngi mun ngh mt hng sng nh th ny.
TRNG HC
Ngi b ngho mong mun ti hoc tr thnh mt nhn vin nhm L c mc lng cao, hoc mt chuyn
gia lm t c mc ph cao nh bc s, lut s hay k ton gia. Ngi b ngho ca ti lun tm quan tm v mt
ng lng u n, nhiu phc li v m bo cng vic. iu gii thch ti sao Ngi tr thnh mt cng
chc chnh ph c mc lng cao, tr thnh mt nhn vt lnh o u ngnh gio dc ca tiu bang Hawaii.
Trong khi , ngi b giu nhng t hc thc li a ra mt li khuyn khc hn. Ngi khuyn khch th
ny, Hy i n trng, tt nghip i hc, sau t kinh doanh v tr thnh mt nh u t thnh cng.
Ni nh th, ca ngi mun ngh mt hng sng nh th ny:
TRNG HC
Quyn sch ny s vit mt qu trnh gio dc, tm l v cm xc m ti tri qua khi nghe theo li
khuyn ca ngi b giu.
QUYN SCH NY DNH CHO AI?
wWw.VietLion.Com
Page 70
2010
Quyn sch ny c vit cho nhng ai sn sng mun thay i v tr ca mnh hm nay, c bit cho
nhng c nhn thuc nhm ngi L hay T ang xem xt nhp hi vi nhng ngi thuc nhm C hay . Quyn
sch ny dnh cho nhng ngi dm x ro t tng bo m vic lm m hng ti s bo m v ti chnh. Con
ng d nhin s khng d dng cht no nhng phn thng cui con ng hon ton xng ng. Con
ng y chnh l nhm ti mt s gii thot t do v ti chnh.
Lc ti cn 12 tui, ngi b giu k cho ti nghe mt cu chuyn gin d nhng hng dn ti sut
trn con ng lm giu v t n t do v tin bc. Cu chuyn phn nh li gii thch ca ngi b giu v s
khc nhau gia pha bn tri hnh v, tc l nhm ngi L hay T, vi pha bn phi gm nhm ngi C hay . Cu
chuyn nh th ny:
Ngy xa c mt ngi lng nh b ng yu. Ngi lng y l mt ch tht tuyt vi nhng tic thay li
gp mt vn nghim trng. Khi tri khng ma, lng chng cn mt t nc no. Nhm gii quyt vn dt
im, cc gi lng quyt nh gi thu cung cp ngun nc hng ngy cho dn lng. C hai nhn vt ng ra nhn
thu, v cc gi lng u nhn k hp ng vi c hai. Cc gi lng cho rng mt s cnh tranh nho nh gia hai
bn va c th lm cho gi c gim xung, li va m bo c nc d tr cho lng.
Ngi th nht trong hai c nhn tn l Ed, lp tc ln ch mua hai thng thic m km v ngc xui
tr nc t h vo lng cch khong mt dm Vi hai thng nc , anh ta lm vic t sng sm n chiu ti
v nhanh chng kim ra tin. Ed nc trong thng vo mt b cha nc c b ng to ng trong lng. C mi
bui sng, anh ta l ngi thc dy trc nht m bo lng nc dng cho c lng. Cng vic tht cc nhc
nhng anh ta cm thy rt hnh phc khi lm ra tin v thng mt trong hai hp ng duy nht ca lng.
Ngi nhn thu th hai tn l Bill bin mt i mt do. C lng khng nhn thy anh ta trong nhiu thng,
v iu lm cho Ed rt sung sng v khng c cnh tranh nn kim c rt nhiu tin.
Thay v i mua hia thng nc cnh tranh vi Ed, Bill phc tho mt k hoch kinh doanh, thnh lp cng
ty, tm thm bn i tc u t, thu mt gim c qun xuyn cng vic v tr v vi mt nhm th xy sau su
thng mt bit. Trong vng mt nm, nhm th ca Bill hon tt cng trnh lp t mt ng ng dn nc bng inc t h vo thng trong lng.
Vo bui khai trng, Bill trnh trng tuyn b ngun nc cung cp ca mnh sch hn ca Ed. Trc ,
Bill nghe thy nhiu phn nn ca dn lng v bi cn trong ngun nc do Ed cung cp. Bill cn tuyn b s
cung cp nc lin tc cho lng sut 24 gi mi ngy, 7 ngy mt tun. Trong khi ,Ed ch cung cp nc vo
nhng ngy trong tun m thi bi v anh ta ngh lm vo cui tun. Tip theo, Bill tuyn b s ch ly gi bng
75% gi ca Ed m ngun nc li sch hn, c u n hn. C lng hoan h Bill va n n xp hng trc vi
nc ng ng do Bill xy dng.
cnh tranh, Ed lp tc h gi xung cn 75% so vi gi trc y, mua thm hai thng nc v np y,
ri bt u tng cng sut ln bn thng cho mi chuyn i. Nhm cung cp dch v tt hn, anh ta mn thm hai
wWw.VietLion.Com
Page 71
2010
ngi con ca mnh ph gip lm ca m v vo nhng ngy ngh cui tun. Khi hai a con ln tnh nhp hc, anh
ta ni vi chng, Cc con hy nhanh chng quay v v s nghip kinh doanh ny s thuc v cc con.
V mt l do no , hai ngi con ca Ed sau khi tt nghip i hc khng chu tr v lng. Anh ta cui
cng phi thu mn nhn cng v t bt u gp rc ri vi vn cng on lao ng. Cng on i tng
lng, chu cp thm phc li v yu sch mi nhn cng ch xch mi ln mt thng nc m thi.
Trong khi , Bill thc c rng mt khi ngi lng ny cn nc th cc lng khc cng phi c nhu cu
thit yu . Th l anh ta phc tho li k hoch kinh doanh ca mnh, i chu du xy dng h thng cp nc
nhanh chng, s lng ln, chi ph thp v cht lng sch cho mi ngi lng trn th gii. Anh ta ch kim c mi
mt xu cho mi thng nc, th nhng anh ta li cung cp hng t thng nc mi ngy. Cho d anh ta c lm vic
hay khng, hng t ngi vn tiu dng hng t thng nc, v mi s tin kim c u chy vo ti khon
ngn hng ca Bill. Bill pht kin mt ng ng khng ch dn nc cho mi lng m cn dn tin chy vo ti
ca mnh.
Bill sng hon ton hnh phc sau , trong khi Ed vn lm vic cc nhc sut c i m vn ln n v
tin bc. Chm ht.
Cu chuyn v Bill v Ed hng dn cho ti trong sut nhiu nm lin, gip cho ti nhiu quyt nh quan
trng trong i mnh. Ti thng t hi:
Ti s i xy mt ng ng dn nc hay i gnh nc?
Ti s lao ng mt cch cc nhc hay mt cch khn ngoan?
V tr li cho nhng cu hi a ti n s t do v ti chnh.
chnh l nhng g m quyn sch ny s cp ti. chnh l cch lm th no tr thnh mt ngi
nhm C hay . Quyn sch dnh cho nhng ai qu mt mi vi cng vic gnh nc v sn sng i xy cho
mnh mt ng ng dn tin chy vo ti ca mnh ch khng phi chy ra khi ti.
Quyn sch ny c chia lm ba phn:

Phn 1 - Phn u quyn sch s ni v s khc nhau cn bn gia bn nhm ngi, gii thch l do ti sao
mt s ngi ri vo mt trong bn nhm v b kt vo m khng hay. Phn ny s gip bn xc nh v tr ca
mnh hm nay v gi cho bn mt hng i trong vng nm nm ti.
Phn 2 - Phn nh quyn sch s cp n nhng chuyn bin v c tnh. PHn ny s trnh by v con
ngi m bn nn tr thnh hn l nhng g bn phi lm hm nay.
Phn 3 - Phn cui quyn sch s i su chi tit v 7 bc i trnh t m bn c th thc hnh theo nu nh
bn mun hi nhp vo nhm ngi nm pha bn phi t . Ti s chia s vi bn v nhng b mt k nng ca
ngi b giu vn rt cn thit tr thnh mt ngi thnh t thuc nhm C hay . Vi nhng iu , ti hy
vng c th gip bn chn la mt con ng i cho mnh hng ti s t do v ta chnh.
wWw.VietLion.Com
Page 72
2010

Xuyn sut quyn sch, ti lun nhn mnh n tm quan trng ca s thng minh v ti chnh. Nu bn
mun sng v hnh ng nhm bn phi ca t , tc l nhm ngi C hay , bn cn phi thng minh v nhy
bn hn lc bn chn li bn tri ca t nh mt ngi thuc nhm L hay T.
tr thnh mt ngi thuc nhm C hay , bn phi kim sot c hng chy tin bc ca mnh.
Quyn sch ny c vit vi mc ch dnh cho nhng bn sn sng lm mt c t ph trong i mnh, dnh cho
nhng ai dm vt xa hn s bo m vic lm hng ti s t do v tin bc.
Chng ta ang trong giai on ban u ca thi i cng ngh thng tin, mt thi i s mang li nhiu c
hi tin bc v gi hn bao gi ht. Chnh nhng c nhn c k nng ca mt ngi thuc nhm C hay mi c
kh nng nhn dng v nm bt nhng c hi ngn vng . thnh t trong thi i thng tin, bn phi hiu
bit ht v bn nhm ngi trong x hi. Mt iu ng tic l h thng gio dc ca ta vn cn l thuc vo
thi i Cng Nghip, vn trang b cho sinh vin nhng k nng ch tr thnh nhng con ngi thuc nhm bn
tri ca t .
Nu bn mun tm kim mt cu gii p mi cho mt hng i cuc i trong thi i thng tin, quyn
sch ny hon ton dnh cho bn. N s gip bn trong sut cuc hnh trnh k nguyn mi ny. D nhin, quyn
sch ny khng phi lc no cng c mi cu tr li tha ng, nhng n s chia s vi bn v nhng kinh nghim
c nhn su sc, nhng khm ph y ch li v thit thc ca chnh ti m bn thn tri qua cuc phiu lu xut
pht t pha bn nhm L hay T v v t ch nhm C hay .
Nu bn thc s sn sng bt u cuc hnh trnh, hoc nu bn t chn trn con ng tm n t
do v ta chnh, ti xin chn trng tng bn quyn sch ny.
wWw.VietLion.Com
Page 73
2010

Phn 1 KIM T
Chng 1 Ti sao anh khng kim ly mt cng vic?
Vo nm 1885, Kim - v ti v ti khng cn nh . Chng ti u b tht nghip v chng cn mt

ng xu no trong ti khon tit kim ca mnh. Th tn dng b xi ht mc. Chng ti phi ng qua m trong
mt chic xe Tyta sn nu c k. Khi n ngy cui ca mt tun n, chng ti bt u thm tha thc t ph
phng trc mt mnh, lun b dn vt bi nhng cu hi chng ti l ai, ang lm g v cuc i ca chng ti s
tri v u.
Tnh trng v gia c ca chng ti ko di thm hai tun. Cui cng mt ngi bn thng cm vi tnh hnh
ti chnh th thm ca chng ti cho chng ti v trong mt cn phng tng hm di nh c. Chng ti
c tr trong sut chn thng tri rng r.
Chng ti gi kn chuyn ca mnh vi mi ngi. V ti v ti c gi b ngoi trong tht bnh thng.
Cho n khi bn b v gia nh bit cnh ng khn kh ca chng ti, cu hi u tin ca h lun l: Ti sao anh
khng kim ly mt cng vic?. Lc u chng ti cn c gii thch, nhng rit ri chng ti thy khng kh
nng l gi nguyn nhn ca mnh vi mi ngi. i vi mt ngi coi trong cng n vic lm, tht kh lng gii
thch cho ngi y hiu l do ti sao mnh khng mun kim vic lm.
D nhin, chng ti cng phi lm thm mt vi cng vic tp nhp y , nhng nhng ng tin cn con
ch ct lm lo nng bao t ca mnh. Ti phi tha nhn rng trong nhng thng nm y hoi nghi ,
tng v mt vic lm n nh, an ton vi mt ng lng khm kh tht ht sc cm d vi chng ti. Nhng bi
v s m bo vic lm khng phi l nhng g chng ti tm kim, nn chng ti phi vt ln hng ngy trn b
vc tin bc gian nan .
Nm , nm 1985 l nm khn kh nht trong cuc i ca chng ti, v di dng dng nh c th k.
Ngi no ni tin bc khng quan trng chc chn ngi y cha bao gi nm mi khng c tin bc trong mt
khong thi gian di. Kim v ti c tip tc ci v v trnh lun. S hi, lo u v mt tng lai m mt v ci i
gm nhm cng lm tng thm kch tnh cm xc ca con ngi, khin chng ta thngf xuyn gy g vi ngi
thng yu chng ta nhiu nht. Th nhng, tnh yu mnh lit kt ni hai chng ti li vi nhau, lm cho chng
ti cng gn cht nhau hn ng u trc nghch cnh. Chng i tha bit chng ti ang i theo hng no,
nhng ch c iu chng ti khng bit mnh c th i n ch c hay khng.
Chng ti bit r mnh lc no cng c th xin c mt vic lm m bo vi mc lng hu h. C hai
a chng ti u tt nghip di hc, c chuyn mn vng v thi lm vic rt nghim tc. Nhng chng ti
khng nhm ti s bo m vic lm . iu m chng ti nhm ti chnh l s t do v ti chnh cho bn thn
mnh.
Vo khong nm 1989, chng ti tr thnh triu ph. Mc d chng ti giu c trong con mt ca nhiu
ngi, nhng bn thn chng ti vn cha tha mn v cha t c gic m ca mnh. Chng ti vn cha t
wWw.VietLion.Com
Page 74
2010

c s t do thc s v ti chnh. Mi n nm 1994, gic m y mi trn hin thc. T tr i n cui cuc
i, chng ti mi khng phi lm cong cho ai na. Ngoi tr mt thm ha ti chnh bt ng p xung, cho n
nay chng ti hon ton c gii phng v mt tin bc. Lc y, Kim trn 37 tui v ti c 47 tui.
KHNG PHI C TIN MI LM RA TIN
S d ti bt u quyn sch ny v tnh trng khng nh ca v ngho tng ca mnh bi v ti thng
nghe mi ngi ni, Phi c tin mi lm ra tin.
Ti khng ng vi quan im . T tnh trng v gia c vo 1985 cho ti lc tr nn giu c vo nm

1989 v sua t c s t do v ti chnh vo nm 1995, qu trnh y khng h bt u vi tin bc. Khi chng
ti khi s, chng ti lm g c tin m cn b mc n.
Cng khng cn phi c mt nn hc vn chnh quy t mi lm ra tin. Ti tt nghip i hc, nhng
ti dm ni thng ra rng s t do v tin bc m ti t c chng n m r m n nhng g ti hc c i
hc.
Nhiu ngi thnh cng tng i thng b ngang di hc. Nhng nhn vt nh Thomas Edison - ngi
sng lp tp on General Electric; Henry Ford - ngi ch tp on hng xe Ford; Bill Gate cha tp on
Microsoft; Micheal Dell - ngi sng lp tp oang my vi tnh Dell Computers; Ralph Lauren - ngi sng lp
hng may mc Polo. Bng cp i hc ch quna trng i vi nhng chuyn ngnh c din ch khng ch li g i
vi vic nhng nhn vt lm cch no t thnh t ph. Nhng con ngi t to ra ngnh kinh doanh thnh
cng ring cho mnh, v chnh l iu m Kim v Ti hng khao kht t n.
VY TH CI G MI LM RA TIN?
Nhiu ngi thng hi ti, Nu khng cn phi c tin lm ra tin, v trng hc khng dy anh cch
t c s t do v ti chnh, th th nhng iu g mi lm ra tin?
Cu tr li ca ti l: Cn phi c mt gic m kht khao, mt ch quyt nh rt khot, mt kh
nng hc hi nhanh nhy, bit s dng nhng thin ph c sn trong mnh, v bit phn no trong kim t
to ra thu nhp cho mnh.
KIM T L G?
S i y chnh l kim t .
wWw.VietLion.Com
Page 75
2010

L - nhm ngi lm cng lnh lng
T nhm ngi lm t
C nhm ch doanh nghip, cng ty
nhm nh u t
V TR NO TRONG KIM T EM LI THU NHP CHO BN?
Kim t th hin 4 cch khc nhau to ra tin bc cho mi ngi. Chng hn, mt ngi lm cng
kim tin nh lm thu cho mt ngi no hay mt cng ty. Nhng ngi lm t kim tin bng cch t lm
vic cho chnh mnh. Mt doanh nhn kim tin t cng vic kinh doanh ca mnh, v cc nh u t kim tin t
nhiu hnh thc u t a dng m ni khc i chnh l t vic s dng tin to ra thm nhiu tin hn.
Nhng phng cch kim tin khc nhau i hi nhng kiu suy ngh, li sng, k nng chuyn
nghip, ng li hp thu gio dc, v nhng c tnh tng thch. Nhng hng ngi khc nhau s b li ko vo
nhng khu khc nhau trong t .
Trong khi tin bc l i tng chung, nhng cch kim tin th li thin hnh vn trng. Gi nh bn
bt u lu tm n s phn chia trn t , c l bn s t hi mnh cu ny, Ti kim c tin ch yu t
phn no trong Kim T y?
Mi phn ca t u khc nhau. kim c tin t nhng phn khc nhau cn phi c nhng k
nng v c tnh khc nhau, cho d mt ngi c th cng lc nhng phn khc nhau .
BN C TH KIM TIN T BN NHM TRN T
Hu ht chng ta u c kh nng kim tin t c bn nhm trn t . Nhm ngi no m bn hay
ti thuc v v ch yu kim thu nhp t khong phi c quyt nh bi nhng g chng ta c hc
trng, m chnh l nhng g thuc v bn thn ca chng ta l nhng quan dim v gi tr, nhng u im,
khuyt im v s thch c nhn. Chnh nhng s khc nhau gc r d thu ht hay lm chng ta di ngc vi
nhng nhm trong t .
Tuy nhin, cho d hcng ta c lm mt ngnh ngh chuyn mn no i na, chng ta vn c th tn ti
v lm vic trong c bn nhm. Chng hn, mt bc s c th chn la cch kim tin nh mt ngi lm cng thuc nhm L, bng cch gia nhp vo i ng bc s trong mt bnh vin ln, hoc lm vic cho chnh ph trong
nhng d n chm sc y t cng ng hay tr thnh bc s qun y, hoc lm vic cho mt cng ty bo him sc
khe v nhn th.
V bc s y cng c th chn la cch kim tin nh mt ngi lm t - thuc nhm T, m mt phng
mch t, thu mn mt vi y t v li ko mt s bnh nhn cho ring mnh.
Hoc v y c th quyt nh tr thnh mt doanh nhn thuc nhm C, lm ch mt bnh vin t v
thu mn cc bc s khc lm vic trong bnh vin ca mnh. V bc s c th xem xt kh nng mn mt v
wWw.VietLion.Com
Page 76
2010

qun l iu hnh cng ty bnh vin ca mnh, v nh vy trong trng hp v bc s lm ch mt cng vic
kinh doanh nhng khng cn phi lm vic trong d. V bc s cng c th quyt nh lm ch mt ngnh ngh
kinh doanh no ch lin quan g n ngnh y, nhng vn thc hnh ngh y ca mnh mt ni na . Trong
trng hp y, v bc s c th to ra thu nhp va nh ngi thuc nhm L, va nh ngi thuc nhm C.
Cn i vi nhm , v bc s c th kim tin bng cch tr thnh c ng hn vn vo mt chuyn

kinh doanh ca ngi khc, hay bng nhng cng c u t nh th trng chng khon, th trng tri phiu, th
trng bt ng sn.
Nhng t quan trng nht chnh l nhng t Kim tin t. Khng phi ngnh ngh chng ta ang
lm l quna trng, m chnh cch chng ta kim tin mi quan trng hn ht.
NHNG PHNG CCH KHC NHAU TO RATHU NHP
Chnh nhng s khc nhau gc r v quan im gi tr, u im, khuyt im v s thch mi nh
hng chng ta chn la phng cch to ra thu nhp t nhm no. Nhiu ngi ch thch lm cng trong khi khi
ngi khc li rt ght chuyn y. Nhiu ngi say m vic lm ch mt cng ty nhng li khng mun iu hnh
n, nhng cng bit bao nhiu ngi va thch lm chu cng ty nhng li khng mun iu hnh n, nhng cng
bit bao nhiu ngi va thch lm ch cng ty li va thch t qun l u hnh cng ty ca mnh. Nhiu ngi rt
a thch vic u t, trong khi trong con mt ca nhiu ngi khc ch thy nguy c b mt tin. Hu ht chng ta
u t nhiu c ht nhng tnh cch . c th thnh cng trong bn nhm thng i hi phi c s nh hng
thch nghi nhng gi tr gc r tng ng trong con ngi ta.
BN C TH GIU HOC NGHO C BN NHM.
Mt iu khng km quna trng cn lu l chng ta c th giu hay ngho c bn nhm. Trong
mi nhm, c nhiu ngi c th kim c hng triu nhng cng c v s ngi b khnh kit. Thuc v
nhm ny hay nhm khc khng nht thit m bo s thnh cng v ti chnh.
KHNG PHI BN NHM U NH NHAU
Hiu c nhng c th ca bn nhm trong t , bn s nhn nh c nhmno thch hp nht
vi bn.
Chng hn, mt trong nhiu l do khin ti ch yu hnh ng nh nhm ng C hay l do nhng
li th v thu. i vi nhng ngi lm vic phn bn tri t , c rt t kh nng gim thu hp php, khng
nh i vi phn bn phi ca t . Khi lm vic to ra thu nhp thuc nhm ngi C hay , ti c th kim tin
nhanh hn v bt ng tin lm vic cho ti lu hn m khng phi tr thu qu mc.
NHNG CCH KM TIN KHC NHAU
wWw.VietLion.Com
Page 77
2010

T phn bit r nhng cch khc nhau m con ngi s dng to ra tin cho mnh. C nhng
cch to ra tin y thc trch nhim hn l phi lm lng v n.
HAI NGI B KHC NHAU V NHNG QUAN IM KHC NHAU V TIN BC.
Ngi b c hc thc cao ca ti c nim tin su sc cho rng s am m tin bc l ti li. Vic kim
li qu mc ch biu hin s tham lam. Ngi rt ngng nghu khi bo tr ng ti mc lng ca ngi, ch
bi v ngi cm thy c tr lng qu mc trong khi nhng gio vin khc lm vic cho ngi ang lnh mt
ng lng t i. B ti l mt con ngi trung hu, thc th v cn mn,lc no cng bo v ht mnh cho quan
im ca mnh l tin bc khng phi l vn quan trng i vi cuc i mnh.
Ngi b c hc thc cao nhng ngho ca ti lun ni:
Ta khng quan tm n tin bc.
Ta s khng bao gi giu.
Ta khng sc mua vt y.
u t l ri ro.
Tin bc phi l mi th.
TIN BC H TR CHO CUC SNG.
Ngi b giu ca ti li c quan im khc hn. Ngi cho rng tht l kh di khi phi b c cuc
i lm vic v tin v phi gi v coi tin l khng quan trng. Ngi b giu tin rng cuc sng quan trng hn
tin rt nhiu, nhng tin li quan trng trong vic h tr cuc sng. Ngi thng ni, Con ch c by nhiu gi
trong mt ngy, vy m con li lm vic tht l cc nhc. Vy l g phi lm vic cc nhc v tin? Hy hc cch
iu khin tin bc v nhn s lm vic li cho con, v khi y con c th rnh ri lm nhng chuyn quan trng ca
i con.
i vi ngi b giu, nhng g quan trng s l:
1. C nhiu thi gian nui con mnh
2. C tin lm vic t thin v ti tr nhng cng trnh cn thit
3. To ra cng n vic lm v s n nh v ti chnh cho cng ng
4. C thi gian v tin bc chm sc sc khe cho chnh bn thn mnh
5. C th du lch vng quanh th gii cng vi ngi thn
Nhng chuyn phi cn tin, ngi b giu bo.
chnh l l do ti sao tin bc tr nn quan trng i vi ta. Tin bc quan trng nhng ta khng mun b c
i mnh lm vic cho n.
CHN LA V TR
wWw.VietLion.Com
Page 78
2010
Mt nguyn nhn ti soa hai v chng ti lun tp trung vo nhng nhm C v , gia lc chng ti
khng c nh , l bi v ti c tip thu kinh nghim v dy d rt nhiu v nhng nhm ngi y. Chnh
nh s hng dn ca ngi b giu gip cho ti hiu r cc u th v ti chnh v chuyn nghip khc nhau
gia mi nhm. i vi ti, nhng nhm nm bn phi t , tc l nhm C v , mi em li nhng c hi tt
nht cho s thnh t v ti chnh v s t do v tin bc.
ngng ca 37 tui i, ti d tng tri qua bit bao thnh cng v tht bi c bn nhm, m nh
gip ti thy r c phn no v nhng tnh cch c nhn ca bn thn mnh, nhng s thch, ci hay v ca
d. V ti bit c nhm no ti s thnh cng khi hnh ng trong .
CC BC CHA M L THY GIO
Ngay t khi ti cong nh, ngi b giu thng xuyn cp n Kim T . Ngi gii thch
vi ti v s khc nhau gia mt ngi thnh t pha bn tri v bnph ca t . Th nhng lc v qu nh,
ti cha lnh hi ht nhng g ngi ni. Ti khogn hiu c s khc nhau trong cch suy ngh, lp lun gia mt
ngi lm cng v mt ngi lm ch. n gin, ti ch lo lm sao c th tn ti c tng trng v lp.
Th nhng, ti nghe nhng g Ngi ni v nhng iu chng bao lu tr nn c ngha i vi
ti. C hai ngi b nng ng v thnh cng quanh ti gip cho ti c th i chiu v hiu c nhng li
ni ca mi ngi. Chnh nhng g hai ngi b ang lm v hnh ng minh ha r nt nht s khc nhau gia
pha L T v C ca t . Lc u, nhng s khc nhau m nht nhng dn dn chng tr nn r nt n
rnh rnh.
Chng hn, mt kinh nghim au kh nht i vi ti khi cn nh l khong thi gian m ngi b ny
chi vi ti so vi ngi b kia. Khi c hai ngi b mi lc mt thnh cng v ni ting, ti nhn thy r nt
mt trong hai ngi cng c t thi gian bn cnh v v bn a con nh ca mnh. Ngi b rut ca ti lc no
cng ngoi ng, bn rn vi cc bui hp lin min, hoc vi v chy ra phi trng bt kp chuyn bay n
nhng bui hp khc. Ngi cng thnh cng chng no th li cng t n cm ti vi gia nh chng y. Vo
nhng ngy ngh cui tun nh, Ngi li vi u vo hng ng giy t cng vic trong vn phng lm vic nh
b ca Ngi.
Trong khi ngi b giu cng c nhiu thi gian rnh ri hn khi ngi thnh cng hn. Nt trong
nhng l do khin ti c hc tht nhiu v tin bc, ti chnh, chuyn kinh doanh v i ch v ngi b
giu mi lc mi c nhiu thi gian hon ni chuyn vi con ca Ngi v vi ti.
Mt kinh nghim khc l c hai ngi b khi cng thnh cng cng kim ra c nhiu tin, th nhng
ngi b rut hc thc cao ca ti li cng nn su vo n. V v th, ngi cng lm vic ct lc hn ri nhn
ra mnh cng b nh thu thu nhp nhiu hn. Ch ngn hng v k ton ca Ngi khuyn ngi i mua mt cn
nh to hn gim thu. V th l ngi nghe theo, mua mt cn nh to hn, nhng cng v th ngi cng phi ra
wWw.VietLion.Com
Page 79
2010

sc lm vic c tin tr cn nh mi, v nhng iu cng lm cho ngi mi lc mt xa vi t m ca
mnh.
Ngi b giu li khc hn. Ngi lm ra tht nhiu tin, nhng li tr t thu hn. Ngi cng c ch
ngn hng v k ton ring ca mnh, nhng ngi khng nghe theo li t vn nh ngi b rut hc thc ca ti.
NGUYN NHN CHNH
Th nhng, ng c chnh thc y ti vt ro t pha bn tri sang pha bn phi ca t li l
nhng g p xung cuc i ngi b ngho c hc thc cao ca ti, gia lc ngi ang ng trn nh cao
s nghip.
Vo u nhng nm 70, ti tt nghip xong i hc v gia nhp mt kha o to phi cng li my
bay Pensacola thuc tiu bang Florida chun b tham chin Vit Nam. Ngi b hc thc ca ti lc y ang
nhim chc tng Thanh tra ngnh gio dc ca tiu bang Hawaii v l mt thnh vin trong Ban T Vn cho Thng
c tiu bang. Sau cuc bu c Thng c tiu bang, v thng c c ti nhim - tc gin v b ti tham gai
vn ng tranh c cho i th ca mnh m thm ch th khng cho php b ti c lm li trong chnh ph
ca tiu bang Hawaii. V ngi khng bao gi kim c vic lm nh c. tui 54, b ti pha chy i xin
vic lm, cn ti th trn ng tng qun n Viet Nam.
la tui ng tun y, b ti nh i kim mt vic lm mi. Ngi lm ht t ch ny n ch khc
vi chc danh nghe tht ku nhng lng thp. i loi nh chc qun l iu hnh mt c quan phi li nhun
XYZ, hoc gim c mt t chc ABC cng phi li nhun.
B ti l mt ngi ang ng cao ro, thng minh v nng ng, nhng ngi khng bao gi cn c
cho n trong th gii m ngi lm vic hn na cuc i, th gii ca nhng cng chc chnh ph. Ngi
xoay ra lm n, bt u vi mt vi chuyn kinh doanh nh. C mt do ngi lm t vn, v cn mua mt thng
quyn kinh doanh ni ting, nhng tt c u tht bi. Khi ngi cng ln tui, bu nhit huyt trong ngi cng
gim, v s dng cm dm bt u li t u cng suy yu dn. ch ca ngi mi lc mt gim bt i c sau mi
mt v kinh doanh tht bi. Ngi tng l ngif lm cng thnh t trong nhm L, nay c tn ti trong nhm T
m ngi khng h c kinh nghim v s am m ca chnh mnh. Ngi yu thch ngnh gio dc cng cng v
cng, nhng chng c cch no quay tr li vi th gii y. Chnh quyn tiu bang ngm ch o cm mi ngnh
gio dc c php tuyn dng ngi, m trn mt kha cnh no ta c th coi ngi b lit vo S ba en.
Nu khng c bo him x hi v y t, c l nhng nm thng cui i Ngi b ngho tng khn
kh. Ngi qua i vi mt tm trng cc k nn ch v phn n, nhng lng tm ca ngi hon ton an n v
trong sch.
Nh vy iu g khin ti cma tm chu ng nhng nm thng en ti y co nm 1985? os chnh
l k c khng khip giy v v mt ngi b c hc thc phi ngi nh ch tng ting in thoi reo, v c
thnh cng trong th gii kinh doanh m th gii ngi chng bit mt cht g.
wWw.VietLion.Com
Page 80
2010
Chnh iu v chnh k c m m khi chng kin ngi b giu mi lc mt hnh phc v thnh
cng khi ngi cng ln tui em li cho ti mt khao kht y cm hng. Thay v ln bi tui 54, ngi b
giu thnh cng ngoi sc tng tng. Trc nhiu nm ngi giu ri, nhng n lc ngi li cng
giu hn gp ngn ln. Ngi thng xuyn xut hin trn mt bo nh mt daonh nhn mua t vng Waikiki
v Maui. Nhng nm thng mit mi xy dng kinh doanh v u t c phng php gt hi cho ngi nhng
ma bi thu, v lm cho ngi tr thnh mt trong nhng t ph giu nht qun o Hawaii.
S KHC NHAU NH B C TH DN N S KHC NHAU TO LN
V Ngi b giu gii thch cn k Kim t cho ti, nn ti c th thy rt r nhng s khc nhau
nh b mi lc mt ln theo thi gian lm vic ca mt con ngi. Nh c t , ti c th tp trung vo vic chn
la nhm ngi m ti mun gia nhp, hn l la chn nhng g m ti mun lm. Trong nhng nm thng th
thm nht ca i mnh, chnh s hiu bit su sc v nhng kinh nghim rt ra t cuc i ca hai ngi b c tc
ng mnh m, gip cho ti chu ng v vt qua.
NHNG CU CHUYN KHNG CH DNG LI KIM T
Kim t chng qua ch l nhng nt gch v mt vi k t trong .
L
Nu bn quan st bn di b mt ca hnh v n gin y, bn s nhn thy c nhng th gii hon

ton khc nhau cng nh nhng phng din khc nhau nhn v th gii. Khi mt ngi nhn x hi bng cp mt
ca c nhm bn tri ln nhm bn phi t , ti c th th tht l th gii s rt khc nhau ty theo v tr ngi y
ang ng v tn ti trong x hi. V nhng s khc nhau y chnh l ti ch yu ca quyn sch ny.
Sau khi c quyn sch ny, s c bn mun thay i ngay cch kim tin ca mnh, nhng cng c
bn hon ton hnh phc tip tc th ng ca mnh trong x hi. Bn c th chn hnh ng cng lc trong nhiu
nhm, thm ch c bn nhm. Tt c chng ta u rt khc nhau, v mt nhm ny khng chc quan trng hn
nhm khc. Trn mi ngi lng, th t, thnh ph hay mi quc gia trn th gii, vn rt cn c mi ngi hot
ng bn nhm nhm m bo s n nh v ti chnh trong cng ng.
Hn th na, khi chng ta gi i v tch ly nhiu kinh nghim khc nhau, s thch ca chng ta se
thay i.Chng hn, ti nhn thy c nhiu thanh nin thiu n sau khi ra trng thng hi lng khi kim c
mt vic lm. Th nhng sau nhiu nm, nhiu ngi trong s y s khng cn hng th leo tng bc thang chc v
trong cong s, hoc ht am m vi lnh vc kinh doanh m mnh ang hot ng. Nhng thay i v tui tc v
kinh nghim thng khin mt ngi i tm nhng ci ch mi pht trin, c thch thc, kim nhiu tin hn
wWw.VietLion.Com
Page 81
2010
v nhiu hnh phc c nhn hn. Ti hy vng vi quyn sch ny s c th em li cho bn mt vi t ph trong t
duy v tng t c nhng mc ch .
Ni tm li, quyn sch ny khng vit v chuyn v gia c, m l chuyn tm kim mt ngi nh tr
n, mt ngi nh trong mt nhm hay c bn nhm ngi ca x hi.
CHNG 2NHNG CON NGI KHC NHAU THUC NHNG NHM KHC NHAU
Khng th dy cho mt con ch gi nhng tr chi mi c, ngi b c hc thc cao ca ti hay

ni cu y.
Ti tng ngi tr chuyn vi Ngi nhiu ln, c gng gii thch cho Ngi hiu Kim t m ti
hy vng c th nh gip cho Ngi le ln nhng hng i mi trong vn tin bc. Khi gn n tui 60,
Ngi mi nhn ra nhiu gic m nhiu gic m ca mnh s khng bao gi thc hin c.
Ta th nhng n khng thnh cng con , Ngi ni th.
B ti mun m ch n nhng n lc ca mnh c thnh cng trong nhm T nh mt chuyn vin t
vn lm t, v trong nhm C khi ngi em ht ton b s tin dnh dm c lm vn kinh doanh mt
thng quyn hng kem ni ting, nhng ri b tht bi hon ton.
Vn thng minh ngi hiu c v mt l thuyt l cn phi c nhng k nng khc nhau cho mi
nhm khc nhau. Ngi bit c th hc chng rt mau nu nh ngi mun. Th nhng vn c iu g kim hm
Ngi li.
Mt ba n sau khi n tra xong, ti tr chuyn vi ngi b giu v b rut ca ti.
B con v ta khng ging nhau t gc r con , ngi b giu ni. Trong khi chng ta cng l con
ngi c cm gic s hi, lo u, nim tin, u im v khuyt im, cch chng ta phn ng v x l nhng iu
li khc nhau v cng.
B c th cho con bit s khc nhau khng? ti hi.
Khng th ni ht trong mt ba n tra u,ngi b giu ni. Nhng cch chng ta phn ng
trc nhng s khc nhau chnh l nguyn nhn khin chng ta c bm li vi nhm ny hay nhm khc. Khi
b con c gng i t nhm L sang nhm C, ng c th hiu c qu trnh y v mt l tr, nhng li khng th
thc hin c v mt cm tnh. Khi s vic bt u trc trc v ng b l, ng khng bit cch lm th no gii
quyt vn v th l b con li quay v vi nhm ngi m ng cm thy thoi mi nht.
Tr li nhm L v thnh thong nhm T, ti ni.
Ngi b giu gt u. Khi ni s b mt tin v tht bi tr nn qu mc n co x trong lng, ni
s m c ta v b con u c, bn cn lin chn gii php bo m trong khi ta chn gii php t do.
V chnh l s khc nhau cn bn, ti va ni va vy tay cho bi bn tnh tin.
wWw.VietLion.Com
Page 82
2010
Mc d chng ta u l con ngi, ngi b giu lp li, Khi ng n tin bc v nhng cm xc

dnh n tin bc, tt c chng ta u phn ng khc nhau. V chnh cch chng ta phn ng trc nhng cm xc
y thng quyt nh cch chng ta chn la cch kim tin.
Nhng con ngi khc nhau thuc nhng nhm khc nhau, ti ni.
ng vy, ngi b tip tc ni khi chng ti ng dy v bc ra ca. Nu con mun thnh cng
trong bt k nhm no, con cn phi bit nhiu th khc ch khng ch l nhng k nng cn c. Con cng cn phi
bit nhng s khc nhau gc r khin cho mi ngi ng cht nhng nhm khc nhau. Nm c iu ,
cuc i s tr nn d dng hn vi con rt nhiu.
Ti bt tay ngi b giu v ni li t bit khi ngi ty tngli chic xe ca ngi li gn.
b , cn mt iu cui cng, ti ni vi v. B con c thay i c khng?
D nhin l c, ngi b giu ni. Ai cng c th thay i c. Nhng thay i nhm ngi
mnh theo khng ging nh chuyn i vic hay i ngh u. Thay i nhm ngi thng l mt s thay i cch
mng v con ngi ca con, cch suy ngh v cch nhn v x hi, th gii. S thay i c th d dng vi s
ngi ny hn vi s ngi khc ch v c nhiu ngi thch s thay i, trong khi cng c khi ngi khc rt bo
th. ie nhm thng l mt kinh nghim i i. S thay i y tht mnh lit v trit y nh s thay i thot
lt ca con nhng thnh con bm. Khng nhng bn thn con thay i m bn b con cng s thay i. Trong khi
con vn giao ho tt vi nhng ngi bn c, nhng s thay i ca con s nh hng n s giao ho , ging
nh nhng con bm tht kh lng sinh hot ging nh nhng con nhng. Do , s thay i y l mt cuc cch
mng thc s, v khng c nhiu ngi dm ng u v chp nhn s thay i y u.
U L S KHC NHAU?
Lm sao ti c th nhn ra ngi no thuc nhm L, T, C, m khng bit nhiu v h? Mt trong
nhiu cch l lng nghe nhng g h ni.
Ngi b giu thng ni, Nu ta lng nghe mt ngi no ni, ta ang bt u d hiu v cm
nhn linh hn ca ngi y.
CU NI CA NGI NHM L
Ngi thuc nhm L, tc l ngi lm cng, thng hay ni, Ti ang tm mt cng vic n nh,
bo m c mc lng cao v nhiu phc li.
CU NI CA NGI NHM T
Ngi nhm T, gm nhng ngi lm t hay ni:
Mc gi ca ti l 35 mt gi
Mc hao hng bnh thng ca ti l 6% gi bn
Dng nh ti chng bao gi kim c mt ngi sing nng v lm gii
Ti lm hn 20 ting cho d n ny
wWw.VietLion.Com
Page 83
2010

CU NI CA NGI NHM C
Ngi nhm C tc l ch cng ty thng ni, Ti ang tm mt gim c iu hnh mi cho cng ty
mnh.
CU NI CA NGI NHM
Ngi nhm , gm nhng nh u t, hay ni, Mc li ca ti tnh trn t l li nhun rng hay
gp
CNG C LI NI
Mt khi ngi b giu bit c ngi c phng vn v mt bn cht thuc nhm no, ti thiu lc
y Ngi cng bit c ngi y mun g, c th ra iu kin g vi anh ta, v ni vi anh ta bng cch no.
Ngi lun ni, Ngn ng l mt cng c ng s
Ngi thng xuyn nhc nh chng ti iu ny. Nu con mun tr thnh mt ngi lnh o,
con cn phi l mt bc thy v ngn ng
Nh vy, mt trong nhng k nng cn thit tr thnh mt ngi nhm C thnh t phi l mt
ngi bit lm ch li ni, s dng li ni ng ch ty theo tng i tng khc nhau. Ngi dy chng ti
trc ht tp lng nghe cn thn nhng g mt ngi ni, v tip sau l bit cch nhng li ni no nn dng,
trong ng cnh no dng chng to hiu qu n tng nht i vi ngi nghe.
Ngi b giu gii thch, Mt li ni c th lm hng khi ch ca mt ngi, nhng cng c th
lm ngi khc s hi n trnh.
Chng hn nh t ri ro c th lm mt nh u t rt phn khi trong khi c th khin cho mt
ngi lm cng lnh lng hong ht v s n co vi.
tr thnh nhng nh lnh o ti ba, ngi b giu nhn mnh trc ht chng ti phi l nhng
ngi bit lng nghe, bi v nu khng bn s chng th no cm nhn c cm xc va linh hn ca ngi i
thoi. V nu bn khng cm nhn v thu hiu c con ngi ca h, bn s khng bao gi bit c mnh ang
ni chuyn vi hng ngi no.
NHNG S KHC NHAU GC R
Nguyn nhn khin cho ngi b giu ni, Hy lng nghe li h ni v cm nhn linh hn h, l bi
v tim n pha bn bn di nhng li ni y chnh l nhng bn cht khc nhau t gc r ca mi c nhn.
THI GIAN V TIN BC CU NGI KHC
Phn ln chng ta u nghe v nhng b mt lm giu tr thnh t ph nh th ny:
1. Thi gian ca ngi khc.
2. Tin bc ca ngi khc
wWw.VietLion.Com
Page 84
2010
Hai iu ny c th thy ngay pha bn phi ca t , trong khi nhng ngi lm vic pha bn tri t li
l nhng ngi m thi gian v tin bc ca h b nhm kia s dng.
Nguyn nhn ch yu khin hia v chng ti b thi gian ra sc xy dng mt h thng kinh
doanh kiu nhm C hn l kiu nhm T,l bi v chng ti nhn ra ch li v lu di trong vic s dng thi
gian ca ngi khc. Mt trong nhng yu im ca mt ngi thuc nhm T l s thnh cng ca ngi y phi
i ly bng ci gi lm vic cc nhc. Ni cch khc, cng thnh cng chng no ngi y li cng phi lm vic
nhiu gi hon, cn mn hn.
Khi thit k m hnh kinh doanh kiu nhm C, s thnh cng chng t s m rng v khuch trng
ca h thng, dn n vic s thu mn nhiu nhn cng. Ni cch khc, bn s lm vic t hn m vn kim c
nhiu hnv c nhiu thi gian rnh ri hn.
Phn cn li ca quyn sch ny s i su vo nhng k nng cng nh cch suy ngh cn c ca mt
ngi thuc pha bn phi t . Kinh nghim bn thn ca ti cho thy c th thnh cng trong nhm bn phi,
cn phi c mt li suy ngh v nhng th thut kinh doanh khc nhau. Nu bn c kh nng sn sng thay i
cch suy ngh ca mnh, ti tin chc bn s thy con ng i n s t do v bo m v tin bc kh d dng. D
nhin s c bn thy con ng chng gai v kh i v cng, nhng s d nh vy l v bn qu kt dnh vo
mt nhm, qu bo th vi li suy ngh lu nay ca mnh.
mt mc ti thiu no , bn s thy c ti sao c mt vi ngi lm vic t, nhng li kim
nhiu tin, tr thu t v c bo m v ti chinh hn nhng ngi khc. ch l vn hiu bit nhm no cn
phi nhm ti v khi no thc hin cuc hnh chnh cho chnh bn thn mnh.
KIM CH NAM CA S T DO
Kim t khng phi l mt nhm quy tc hay b quyt g c. N ch l kim ch nam hng dn cho
nhng ai mun s dng n. T dn dt v chng ti sut cuc hnh trnh t lc vt ln vi tin bc mi ngy
cho n khi t n s bo m v ti chnh v cui cng l s t do hon ton. Chng ti khng mun mi ngy
phi thc dy v lm vic v tin sut c i mnh.
S KHC NHAU GIA NGI GIU V NHNG NGI KHC
Cch y vi nm, ti c c mt bi bo tit l i vi hu ht nhng ngi giu, ht 70% thu nhp
ca h kim c t cc khon u t (nhm ) v phn cn li khng qu 30% thu nhp pht sinh t lng (nhm
L). Nu nhng ngi y c l nhng ngi lm cong i chng na, h cng l nhn vin trong chnh tp on ca
h.
Trong khi i vi a s ngi ngho v tn lp trung lu, ti thiu ht 80 % thu nhp ca h c t
lng, thuc nhm L v T, v t hn 20% thu nhp pht sinh t cc khon u t, thuc nhm .
wWw.VietLion.Com
Page 85
2010

S KHC NHAU GIA VIC C TIN V S GIU C
Trong chng 1, ti vit rng hai v chng ti thnh triu ph vo nm 1989, nhng mi n nm
1994 chng ti mi t n t do hon ton v tin bc. C s khc nhau gia vic c tin v s giu c. Vo
khong nm 1989, chuyn lm n ca chng ti em li cho chng ti rt nhiu tin. Chng ti cng lc cang
kim c nhiu hn m khng cn phi lm nhiu gi hn, bi v h thng kinh doanh c lin tc pht trin m
khng cn chng ti phi b sc ra nhiu. Chng ti t c iu m hu ht mi ngi coi l s thnh cng
v tin bc.
Chng ti vn cn phi b nhiu tin thu c t chuyn kinh doanh ca mnh vo u t cc ti sn
h hnh. Cng vic kinh doanh ca chgn ti thanh cng rc r, nhng chnh lc , chng ti cn phi tp trung
pht trin cc ti sn ca mnh n mc m ngun thu nhp magn li t nhng ti sn u t y vt xa chi ph sinh
hot hng ngy ca chng ti.
Qu trnh n lc ca chng ti c th c tm tt trong nhng s di y.
Bng tm tt thu nhp

Chuyn kinh doanh
Thu nhp
Chi ph
n nm 1994, thu nhp th ng t tt c cc ti sn ca chng ti vt xa chi ph sinh hot. n

khi y, chng ti mi thc s giu c.
Bng tm tt thu nhp

Thu nhp
wWw.VietLion.Com
Page 86
2010

Chi ph
Ti sn
Trong thc t, chuyn kinh doanh ca chng ti cng c coi nh mt ti sn bi v n mang li thu
nhp m khng cn n nhiu cng sc chng ti b vo. Trn quan im c nhn ca chng ti v s giu c,
chng ti lun m bo mnh phi c nhng ti sn u t nh a c hay chng khon mang li thu nhp nhiu hn
chi ph sinh hot ca mnh, v nh th chng ti mi c th t cho mnh l giu c. Mt khi ngun thu nhp t ct
ti sn tr nn ln hn ngun thu nhp kim c t ct ti sn tr nn ln hn ngun thu nhp kim c t
chuyn kinh doanh, chng ti lin sang nhng vic lm n cho i tc. T lc y, chng ti mi thc s giu
c.
NH NGHA S GIU C
S giu c c nh ngha nh l: S ngy bn c th sinh hot m khng cn i hi s lm vic
ca bn (hay ca ngi nh bn) trong khi bn vn c th duy tr mc sng nh bnh thng.
Chng hn, nu chi ph sinh hot hng thng ca bn l 1000 , v nu bn c mt khon tit kim
3000 , s giu c ca bn xp x c 3 thng hay 90 ngy sinh hot. S giu c c o bng thi gian ch
khng phi bng tin bc.
Vo khong nm 1994, s giu c ca v chng ti l v hn (tr phi c nhng bin ng kinh t
khng hong nng n) bi v thu nhp chng ti vt qu xa mc ph sinh hot ca chng ti.
Sau cng, khng phi bao nhiu tin bn lm ra mi quan trng. m ch yu bao nhiu tin bn gi
c v s tin s sinh li thm cho bn trong bao lu. Hng ngy, ti u gp rt nhiu ngi kim c
khi tin, nhng gn nh h kim c u chy qua ct chi ph.
Mi ln h kim c thm mt t tin, h i mua sm. H thng mua ngi nh ln hn hoc mua
sm. H thng mua ngi nh ln hn hoc mua xe mi, m nhng ngi ch lm cho h mc n lu v lm
vic cc hn, ri h chng cn nhiu tin u t vo ct ti sn ca mnh. H si tin n chng mt, chng khc
no mc tt nhun trng ti chnh.
XI TIN HT GA
Khi cp n xe hi, chng ra hay nghe n chuyn chy ht ga. D nhin tc chy ht ga
vn phi m bo xe khng b x khi hay chy my.
wWw.VietLion.Com
Page 87
2010
i vi chuyn tin bc cng vy. C nhiu ngi bt k giu hay ngho cng xi tin mc ht ga.
Kim c bao nhiu tin, h u xi thng tay. Vn nm ch khi mt chic xe c chy ht ga nh vy, chc
chn tui th ca my xe s b gim i rt nhiu. iu cng tng t vi cch xi tin ht ga.
Nhiu ngi bn ca ti l bc s cho bit, vn x hi ngy nay l cng c nhiu ngi b p lc
cng thng do lm vic nhiu m khng bao gi c tin. Mt ngi bn bo nguyn nhn ln nht thng gy ra
ri lon v sc kho l triu chng ung th ti tin.
TIN LM RA TIN
Bt k bao nhiu thu nhp kim c, bn cng nn dnh mt t b vo nhm . Nhm c bit lun
lm theo phng chm tin kim ra tin, hoc quan im bt ng tin lm cho mnh sao cho bn khng phi lm
vic cc hn na. Th nhng iu quan trng ch l rt c nhiu cch u t khc nhau.
CC HNH THC U T KHC NHAU
Mi ngi thng u t vo chuyn hc ca mnh. H thng gio dc truyn thng rt quan trng bi
v bn cng c hc thc, cng d kim tin. Bn c th mt 4 nm i hc, nhng b li lng bn c th tng t
24.000 o ln n 50.000 mi nm. Nu mt ngi trung bnh c th lm vic tch cc trong sut 40 nm, vic
b 4 nm i hc hay sau i hc lm mt cch u t tuyt vi. Lm vic cn c v trung thnh l mt cch u t
khc, chng hn nh trng hp mt nhn vin lm vic lu nm trong mt cng ty hay mt chnh ph. Th nhng
b li ngi s nhn c mt khon tin v hu kch s theo hp ng. Hnh thc u t y rt ph bin trong
thi i cng nghip, nhng hon ton li thi trong thi i Thng tin.
Nhiu ngi khc u t bng cch sinh con nhiu v c mt i gia nh, v b li c th nh cy con
mnh lc v gi. Cch u t y mt thi thng dng, th nhng do iu kin kinh t mi lc mt kh khn thi
i mi, nhiu gia nh coi vic nui cha m l mt gnh nng bt buc.
Nhng k hoch v hu ca chnh ph nh Bo him x hi v Bo him y t cc nc (trong c
Vit Nam), m nhng khon bo him ny c tr bng cch ct gim lng, cng l mt cch u t nhng li
c p t b lut php. Tuy nhin do nhng bin ng ln v nhn khu v gi c sinh hot, hnh thc u t ny
khng chc chn bo m quyn li c hng ca nhng ngi lao ng m chnh ph cam kt.
Cng c nhng hnh thc u t v hu c lp khc, chng hn nh k hoch v hu c nhn. Thng
thng chnh ph s dc cch min gim thu cho c ngi lao ng v ngi s dng lao ng nu tham gia
nhng chng trnh ny.
THU NHP T NH U T
Mc d tt c nhng hnh thc u t trn u c coi l u t, nhm thng tp trung vo nhng
khon u t em li thu nhp lin tc trong sut thi gian lm vic ca h. Tiu chun tr thnh mt ngi
thuc nhm cng l ging nh tt c nhng nhm khc, l bn c th kim c tin t chnh nhm hay
khng. Ni cch khc, tin bc c lm cho bn thu nhp cho bn hay khng.
wWw.VietLion.Com
Page 88
2010
Th xem xt mt ngi n mua mt cn nh u t bng cch cho thu. Nu tin thu nh thu c
nhiu hn chi ph b ra duy tr cn nh, ngun thu nhp xut pht t nhm . iu cng tng t nh
nhng ngi c thu nhp t tin tit kim, hay li c phiu. Nh vy tiu chun ca nhm l bao nhim tin bn
kim c t nhm ny m khng phi lm vic trong nhm .
QU V HU CA TI C PHI L MT HNH THC U T KHNG?
B tin vo qu v hu l mt cch u t cng lm mt vic lm kh hay. Hu ht chng ta u hy
vng tr thnh mt nh u t khi chng ta v hu, th nhng vi mc ch ca quyn sch ny, nhm khng
phi nh vy m l nhng ngi kim c tin t nhng khon u t ngay trong nhng nm chng ta cn lm
vic. Thc t l khng phi ai cng b tin vo qu hu tr ca mnh. Hu nh a s mi ngi khi b tin vo qu
hu tr u hy vng mt khi v hu, s tin trong qu tr ln nhiu hn so vi h b vo trong nhng nm qua.
Hon ton c s khc bit gia ngi tit kim tin kiu , vi nhng ngi, bng cch u t
ch ng iu khin ng tin lm vic v to thm thu nhp cho mnh.
TH NHNG NGI MI GII C PHIU C PHI L NH U T KHNG?
Nhiu ngi lm ngh t vn trong th gii u t, theo nh ngha khng phi l nhng ngi thc s
to ra thu nhp cho mnh t nhm .
Chng hn, phn ln cc nh mi gii c phiu, a c, t vn ti chnh, ch ngn hng v chuyn vin
k ton, v mt bn cht m xt th nhng ngi thuc nhm L hay T. Ngha l thu nhp ca h kim c t cng
vic chuyn mn ca h, ch khng phi ti sn ca h lm ch.
Ti c nhiu ngi bn sng bng ngh mua bn c phiu. H mua c phiu gi thp v hy vng bn
li gi cao. Nh vy, thc s h ch sng bng ngh mu bn, chng khc g mt ngi ch tim bn l, mua
hng ho gi s bn ra vi gi bn l. H vn phi b cng sc ca chnh h kim ra tin. Chnh v vy, nhng
ngi thuc nhm T nhiu hn ngi thuc nhm .
Th tt c mi ngi c th tr thnh nh u t khng? D nhin l c th, nhng iu quan trng l
phi bit s khc nhau gia mt ngi kim thu nhp t hoa hng, hay t vn tnh theo gi hoc tr lng, hay mua
thp bn gi cao, vi mt ngi kim c nhiu tin hay tm ra nhng c hi u t bo b.
C mt cch tm ra mt nh t vn gii. l, hy hi h bao nhiu % thu nhp ca h kim c t
hoa hng, ph t vn so vi khon thu nhp kim c t khon u t hay nhng cng vic kinh doanh do h lm
ch.
Ti c nhiu ngi bn l chuyn vin k ton tit l m khng vi phm b mt thng tin khch
hng, nhiu ngi t vn u t chuyn nghip hu nh c rt t thu nhp kim c t khon u t. Ni cch
khc, h khng thc hnh nhng bi m h by cho ngi khc .
NHNG U IM CA THU NHP KIM C T NHM .
wWw.VietLion.Com
Page 89
2010
Nh vy s khc nhau ch yu phn bit nhm l nhng ngi ny tp chung vo vic iu khin
ng tin to ra thm tin. Nu h thc s gii v vic , h c th khin ng tin lm vic cho chnh h v gia
nh h sut hng trm nm.
Ngoi u im r rng nht l bit cch iu khin ng tin m khng phi mi sng thc dy i lm,
cn c nhiu u im khc v thu m nhng ngi lm cng khng c c.
Mt trong nhng nguyn nhn lm cho ngi giu cng giu l i khi h c th kim c hng trm
triu m khng phi tr mt ng thu no mt cch hp php. l bi v h to ra tin t ct ti sn, ch
khng phi ct thu nhp. Ngha l h kim tin nh mt nh u t, ch khng phi ngi lm cng.
i vi nhng ngi lm vic, nhng ngi ny khng nhng b nh thu cao hn m h s chng
bao gi thy c khon thu nhp m thu ly i th lng ca h.
TI SAO KHNG C NHIU NGI HN TR THNH NH U T?
Nhng ngi nhm l nhng ngi lm vic t. Th th ti sao khng c nhiu ngi hn tr thnh
nh u t? L do gii thch mt cu hi chnh l nguyn nhn ti sao khng c nhiu ngi dm t kinh doanh
cho chnh mnh. Ch c th tm tt trong mt t: ri ro.
Nhiu ngi khng thch a tin h ginh dm m h lm lng cc kh ri khng bao gi thy s
tin quay tr li vi chnh mnh. Nhiu ngi rt s b mt tin, chng th h chn khng u t, khng ng u
vi ri ro cho d h c th kim c nhiu tin i chng na.
Mt ti t in nh Holywood tng tuyn b: Ti khng quan tm n mc li ca nh u t.
iu ti lo lng nht l s tin u t c ly li c hay khng?.
Chnh nhng ni lo s b mt tin v hnh chung phn bit thnh bn nhm ngi:
1. Nhng ngi khng dm ri ro v khng lm g ht, ch chn li chi an ton v b tin vo ti
khon ca ngn hng.
2. Nhng ngi giao chuyn u t cho ngi khc qun l, nh chuyn vin t vn hay nh qun l
qu tng h.
3. Nhng ngi thch en .
4. Nhng nh u t thc th.
C nhng s khc nhau gia ngi thch en vi mt ngi u t thc th. i vi ngi en,
u t l mt tr chi c hi, trong khi i vi ngi u t, l mt tr chi u t tr tu v i hi nhiu th
thut. Cn i vi ngi giao chuyn u t cho ngi khc qun l, u t ch l mt tr chi khng thch hc hi
mt t no. i vi h, iu quan trng ch yu l phi kim c mt chuyn vin t vn ti chnh tht gii.
Trong cc chng k tip quyn sch ny s trnh by vi bn v by cp bc u t khc nhau gip
cho bn hiu r hn v vn ny.
RI RO C TH GIM C N MC TI THIU
wWw.VietLion.Com
Page 90
2010
Mt tin mng i vi chuyn u t l ri ro c th gim n mc ti thiu, thm ch c th trit tiu

hon ton, v bn c th chuyn c rt nhiu li hn s vn b ra nu nh bn rnh r quy tc ca cuc chi .
Nu bn nghe mt ngi no ni cu ny, bn c th bit ngay ngi l mt ngi u t thc
th: Bao lu ti c th ly li vn, v mc thu nhp em li cho ti thu nhp sau ny s l bao nhiu sau khi ti
ly li c vn u t nh ban u?.
Ngi u t thc th mun bit trong bao lu h c th ly li vn u t ban u, trong khi nhng
ngi u t vo qu hu tr phi i nhiu nm mi c th bit c s ly li tin hay khng. chnh l s khc
nhau ln nht gia mt ngi u t chuyn nghip vi mt ngi ginh tin chun b cho cuc sng v hu ca
mnh.
Chnh ni s hi b mt tin khin cho hu ht mi ngi i tm kim s m bo v n nh. Th
nhng, nhm khng phi nguy him nh nhiu ngi ngh. Nhm cng nh ba nhm kia, nhng ch khc
chnh nhng k nng v ngi li suy ngh. Nhng k nng ca nhm vn c th hc c nu nh bn chi kh
b thi gian chi hc hi.
S KHC NHAU GIA K HOCH V HU CA THI I CNG NGHIP TRC Y
VI K HOCH V HU CA THI I CNG NGH THNG TIN HIN NAY.
Khi ti cn nh, ngi b giu thng khuyn khch ti dm chp nhn ri ro vi tin bc v hc hi
cch u t. Ngi hay ni, Nu con mun giu, con phi hc cch tr thnh mt nh u t. Hy hc cch tr
thnh mt nh u t chuyn nghip.
Khi v gi, ti k li ngi b hc thc ca ti nhng g m ngi b kia ngh hc cch u t v
kim sot ri ro. B rut ti tr li, Ta khng cn phi hc cch u t con . Ta ang tham gia chng trnh bo
him ca chnh ph v c mt k hoch u v hu ca cng on gio dc m nhng ngun bo him x hi
u c m bo. Vy u c l do g ta cn phi chi tr chi ri ro vi tin ca mnh?
B rut ti rt tin tng vo k hoch v hu nh th ca thi i Cng nghip, nh chng trnh bo
him x hi ca chnh ph cho ngi lao ng.
Cho nn khi ti gia nhp vo hi qun M, Ngi rt sung sng. Thay v lo lng cho a con c th
b mng Vit Nam, Ngi ch ni, Ch cn rng tr trogn qun i 20 nm, con s c m bo phc li y t v
hu tr sut i.
Mc d vn cn ang c p dng, nhng k hoch hu tr nh th tr ln li thi v lc hu.
Quan im cho rng cng ty phi chi trch nhim v ti chnh cho cuc sng ca bn sau khi v hu v chnh ph
s chm lo cho nhng nhu cu ca bn tui v hu thng qua chng trnh bo him x hi, l mt quan nim c
v khng cn c gi tr trong thi i mi ny.
MI NGI CN TR THNH NHNG NH U T
wWw.VietLion.Com
Page 91
2010
Khi chng ta thay i t k hoch hu tr phc li bo m m ti gi l k hoch thi Cng nghip,

k hoch hu tr ng gp bo m m ti gi l k hoch thi thng tin, hu qu l gi y bn phi t lo chm sc
ti mnh cho tui v hu ca bn. iu khng may l rt t ngi nhn thy s thay i .
K HOCH HU TR THI I CNG NGHIP
Trong thi i cng nghip, mt k hoch hu tr phc li bo m quy nh cng ty s m bo cho
bn, ngi lao ng, mt khon tin nht nh (thng c tr hng thng) mt khi bn cn sng. Mi ngi u
cm thy an ton bi v nhng k hoch m bo cho bn mt ngun thu nhp n nh.
K HOCH HU TR THI I THNG TIN
Mt vi nhn vt no thay lut php, v cc cng ty gi y khng cn chi trch nhim m
bo ti chnh cho bn khi bn n tui v hu. Thay vo , cc cng ty p dng hnh thc hu tr ng gp bo
m ng gp bo m l mt thut ng ch cho vic bn c th hng c nhng khon tin m bn v cng
ty ng gp v qu hu tr trong sut thi gian bn lm vic. Ni cch khc, ngun thu nhp khi bn v hu s
c quyt nh ch yu t nhng khon ng gp v qu hu tr trc y. Nu bn v cng ty khng ng gp
g ht, bn s khng c khon tin v hu.
Mt tin mng l trong thi i thng tin tui th ca con ngi tng ln ng k. Th nhng, tui
th ca bn c th s lu hn ngun thu nhp hu tr ca bn, v nu qu hu tr ny cn khng c bo m an
ton do nhng bin ng v ri ro ca th trng ti chnh.
KIU U T CA NHNG NGI KHNG PHI L NH U T
Hin nay, th trng chng khon lun l u t cu chuyn ca c th gii. S d nh th l v c
nhiu lm si ni th trng, m mt trong nhng yu t chnh l lc lng nhng ngi khng chuyn ang
c tr thnh nhng nh u t trn th trng. Con ng ti chnh ca h c th c v nh th ny.
Hu ht nhng ngi ny, vn l nhng ngi thuc nhm L hay T, thng c bn cht khuynh hng
thin v s n nh. iu gii thch ti sao h i tm kim nhng cng vic an ton, nhng ngh nghip n nh,
hay bt u nhng vic lm n nh m h c th kim sot c. Do s bin ng trong k hoch hu tr, h buc
phi ln sang nhm m ni h hy vng c th tm thy c An ton cho nhng nm thng v hu sp ti
ca mnh. iu bt hnh l nhm khng phi l nhm nhm ti s an ton, m chnh ni ng u t v chp
nhn ri ro.
Trc hin tng Di c t ca nhng ngi t pha bn tri t n tm s an ton, trn th
trng chng khon xut hin nhiu kiu u t m bn thng nghe nh th ny.
wWw.VietLion.Com
Page 92
2010
1. a dng ho - Nhng ngi i tm nhng s an ton rt hay dng nhm t ny. Ti sao vy? V
l mt kiu chin lc u t nhm mc ch Khng b mt tin. V khng phi l chin lc thng, cho
nn nhng ngi nhm thnh cng hay nhng ngi giu khng h a dng ho m h l lc tp chung bng ht
mi c gng ca mnh.
Warren Buffet, mt trong nhng nh u t xut chng ca th gii n nh th ny v kiu dng
ho: Chin lc m chng ti p dng khng theo trng phi a dng ho gio u. Nhiu ngui ph bnh chin
lc c nhiu ri ro hn nhng chin lc thng thng. Chng ti khng ng vi li ph bnh . Chng ti
tin rng mi chnh sch u t danh mc tp chung c la chn c kh nng gim mc ri ro rt nhiu nu chnh
sch c th khin cho ngi u t t vn ht sc nghim tc nh vi chuyn lm n, m ng thi vn lm
cho ngi u t cm thy yn tm i vi nhng kha cnh kinh t ca danh mc trc khi anh ta quyt nh mua
n. Ni cch khc, Warren Buffet cho rng kiu u t nhm vo mt danh mc tp chung l mt chin lc tt
hn kiu a dng ho theo ca ng, thay v gin tri, s tp trung s khin bn suy ngh v hnh ng mt cch
khn ngoan hn, cn thn hn. Bi bo co ca ng cn cp ti mt ngi u t trung bnh thng a trnh s
bin ng v h thng ng nht s bin ng vi ri ro, thay vo , Warren Buffet vit, Trong thc t,
nhng ngi u t chuyn nghip li thch c bin ng. i vi hai v chng ti, thot khi s ngho nn v
t n s t do hon ton v tin bc, chng ti khng a dng ho m tp chung vo mt s t khon u t ca
mnh.
C phiu blue chip - Nhng ngi u t theo kiu chi an ton thng hay mua nhng c phiu
blue chip. Ti sao vy? Bi v trong u h lun cho rng nhng loi c phiu ny an ton hn. Trong khi nhng
cng ty an ton, th trng chng khon li khng an ton t no.
3. Qu h tng - Nhng ngi c t kin thc v u t thng cm thy an ton hn khi u t s
tin ginh gim ca h vo cc qu h tng, bi v h ngh nhng nh qun l cc qu ny c chin lc u t
gii hn h. i vi nhng ngi khng c nh tr thnh nhng nh u t chuyn nghip, y l mt cch rt
khn ngoan. Th nhng vn ch l cc qu h tng ny cha chc l t ri ro hn. Trong thc t, nu xy ra
mt cuc khng hong trn th trng chng khon, chng ta vn c th thy mt cuc bin ng m ti tuyn on
l Mt cuc khng hong ca th trng qu h tng, m nh hng tai ho ca n s chng km khng
khip nh cuc khng hong i vi cc th trng ti chnh khc tng xy ra trong lch s, chng hn nh cuc
khng hong th trng mua bn hoa tulip vo nm 1610, cuc khng hong South Seas Bubble vo nm 1620, v
cuc khng hong th trng tri phiu vo nm 1990.
Ngy hm nay, th trng y p hng triu ngi, v mt bn cht l nhng ngi i tm kim s an ton,
nhng do p lc ca nhng bin ng kinh t khin h t pha bn tri ca kim t phi vt ro i sang
pha bn phi m khng h cho php s tn ti ca nhng tng v s an ton, m bo. Chnh iu mi
lm cho ti cm thy lo lng nht. Nhiu ngi vn cho rng cc chng trnh hu tr m h ang tham gia l an
ton, nhng thc t li khng h an ton t no. Mt khi xy ra mt cuc sp hay khng hong ln, nhng k
wWw.VietLion.Com
Page 93
2010
hoch hu tr ca h s tan thnh my khi. Nhng k hoch hu tr ca h khng an ton nh nhng chng
trnh hu tr ca nhng th h trc.
NHNG BC NGOT THAY I LN V KINH T ANG TI GN
xut hin nhng du hiu cho thy c mt bc ngot thay i ln v mt kinh t ang ti gn. Bc ngot
thng nh du s kt thc thi i c v m rng mt k nguyn mi. cui thi i, lun c nhng ngi
tin b tin phong, nhng cng c ngi khc tin b tin phong, nhng vn c nhiu ngi khc vn bm kh kh
vo nhng quan nim ca thi i c. Ti e rng nhng ngi con vn trng mong s bo m ti chnh ca mnh
vo trch nhim ca mt i cng ty hay chnh ph, h s tht vng trong nhng nm ti y. Nhng tng
thuc v thi i cng nghip ch khng phi thi i thng tin.
Khng ai c th tin on vo tng lai. Ti ng k bo v nhiu cng ty dch v tin tc u t. Cng ty no
cng a ra li c on khng ging nhau. Cng ty ny cho rng tng lai gn t sng sa, trong khi mt cng ty
khc th tin on mt cuc khng hong th trng v suy thoi ton cu ang sp xy ra. c th khch quan,
ti phi lng nghe t c hai pha bi v c hai quan im tri ngc u c c s l lut cht ch v thuyt phc.
Vn cn lm bt khng phi l kiu chi coi bi, c on nhng g s xy n trong tng lai m ti cn phi
thng tin kp thi c hai nhm C v v chun b tinh thn i ph vi bt k nhng g c th xy ra. Mt ngi
nu c chun b y vn c kh nng pht trin tt cho d nn kinh t i theo hng no i chng na.
Nu lch s c th c coi l mt trong nhng cng c phn tch, mt ngi th ti 75 tui s tri qua mt ln
khng hong v hai ln suy thoi kinh t. D nhin, b m ca ti u tri qua trong thi i ca h, nhng th h
dn M trong giai on cuc chin Vit Nam vn cha h tri qua mt cuc khng hong ln v kinh t no nh
vy c. V cc chuyn gia kinh t cho rng c trung bnh mi 60 nm s xy ra mt cuc i khng hong.
Ngy nay, tt c chng ta cn phi quan tm n nhng vn khc, ch khng ph l s bo m vic lm.
Ti cho rng iu m chng ta cn quan tm chnh l s bo m v ti chnh lu di cho chnh mnh, v khng giao
khon trch nhim cho cng ty hay chnh ph. Thi i thc s thay i khi cc cng ty ng lot cng b h s
khng cn chi trch nhim i vi cuc sng ca bn khi bn v hu. Mt khi cc cng ty u chuyn sang k
hoch hu tr ng gp bo m h a ra thng ip l t nay tr i bn phi t lo cho chuyn v hu ca mnh.
Ngy hm nay, tt c chng ta cn phi tr thnh nhng nh u t khn ngoan hn, v cn phi cn thn hn vi
nhng bin ng ln xung n chng mt ca th trng ti chnh. Ti thnh thc ngh vi cc bn chng th
chng ta b thi gian hc hi cch u t hn l giao tin ca mnh cho ngi khc u t gim bn. Nu bn ch
giao tin cho qu h tng hay mt chuyn vin t vn , bn c th phi i n 65 tui mi bit c nhng ngi
y c lm tt cng vic bn giao ph hay khng. Nu nh h bt bt, bn s phi lm vic li cho ti cui cuc i
mnh. Hng triu ngi s lm vo trng hp bi v khi y qu mun cho h t u t hay hc hi cch u
t.
HY HC CCH QUIN L RI RO
wWw.VietLion.Com
Page 94
2010
Lun c cch u t t ri ro nhng vn sinh li cao. Tt c nhng g bn cn lm l hc cch lm sao c th

thc hin c. iu khng kh. Trong thc t, cch hc hi y chng khc g vi cch tp chy xe p. Bn u,
bn c th vp ng, t ln t xung, nhng dn dn sau bn s khng b ng, v vic u t s tr thnh mt bn
nng t nhin th hai ging nh vic ci xe p.
Vn ln nht i vi nhng ngi thuc nhm bn tri ca Km t l kh nng chp nhn ri ro. S d
phn ln mi ngi u tr thnh nhm L hay T l v h nhng nhm h c th trnh c nhng ri ro v
tin bc. Thay v n trnh ri ro, ti ngh cc bn hy nn hc cch kim sot u t v ti chnh.
HY CHP NHN RI RO
Nhng ngi chp nhn ri ro l nhng ngi lm thay i th gii. Him c ai tr ln giu c m khng bit
chp nhn ri ro. C qu nhiu ngi vn da vo chnh ph n trnh nhng ri ro v tin bc trong cuc i. Nh
chng ta bit, khi thi i Thng tin bt u cng l lc chm dt vic tn ti nhng b my chnh ph cng
knh n gin l v chnh ph cng ln chng no th chi ph ngn sch nh nc s tiu hao chng y. iu
khng may l hng triu ngi trn th gii vn cn da vo nhng tng vo phc li hay an sinh x hi s b rt
li pha sau v mt tin bc. Thng ip ca thi i thng tin l tt c chng ta phi t lc gnh sinh cho chnh
mnh, phi trng thnh trong mi vn tin bc c nhn ca mnh.
Quan im Hy rng hc v tm mt cng vic an ton l mt quan im sinh ra t thi i cng nghip.
Chng ta khng cn sng trong thi i na. Thi i ang thay i. Th nhgn vn l nhng quan im ca
con ngi li khng thay i h vn ngh h c quyn c hng mt iu g . H vn cho rng nhm khng
c lin quan g n h c. H c ngh chnh ph, i cng ty, cng on lao ng, qu h tng hay gia nh h s
chm sc cho h mt khi h khng cn kh nng lm vic na. Ti rt hy vng l nhng suy ngh ca h s
ng. V nhng ngi nh th khng phi c tip quyn sch ny.
Chnh v quan tm n nhng ngi nhn thc c nhu cu tr thnh nhng nh u t thi thc ti vit ln
quyn sch ny. Quyn sch vit cho nhng ai mun vt ro t pha bn tri sang pha bn phi ca Kim t
nhng khng bit bt u bng cch no. Bt c ai cng c th i ht cuc hnh trnh x ro y nu c nhng k
nng thch hp v mt ch quyt nh dt khot.
Nu bn tm thy con ng i n t do cho chnh bn, ti xin tht lng chc mng bn, v mong bn hy
chia s kinh nghim ca mnh vi nhng ngi khc, v hng dn h nu h cn s gip ca bn. Hy hng
dn nhng ngi y, nhng hy h t kim ly mt con ng cho chnh mnh bi v c rt nhiu con ng dn
n s gii thot t do v ti chnh.
D cho bn c quyt nh nh th no i chng na, mong bn hy nh cho mt iu ny l s t do v ti
chnh c th t c min ph, nhng ci gi t c khng phi r. i vi ti ci gi m ti phi tr hon ton
xng ng vi s t do m ti t c. Mt b quyt ln nh th ny: Khng cn phi c tin hay mt nn hc
thc cao mi c th t c s t do v ti chnh. M con ng i n s t do cng khng nht thit c nhiu
ri ro u. Thay vo , ci gi ca s t do v tin bc chnh l c t do bng nhng gic m, khao kht chy
wWw.VietLion.Com
Page 95
2010
bng, v mt kh nng thng c nhng ni tht vng s xy n vi chng ta trong cuc hnh trnh. Bn c sn
sng chp nhn tr ci gi khng?
Mt ngi b ca ti gim chp nhn tr ci gi , trong khi ngi kia khng gim nhng li tr mt
ci gi khc hn hon ton
CHNG 3 Ti sao mi ngi chn s an ton hn l s t do

TM KIM S T DO
Ti bit nhiu ngi tm kim s t do v hnh phc. Vn l hu ht mi ngi khng c o to hot
ng hay tn ti trong nhm C v . V thiu s trang b ny, v c cch dy p khun v bo m cng vic
v v s mc n, phn ln mi ngi hn ch cuc tm kim s t do v ti chnh trong gii hn phn bn tri T
. Khng may l s m bo hay s t do v ti chnh t khi no t c trong nhm L v T, m s bo m v t
do thc s y ch c tm thy phn bn tri t .
TM KIM T DO TRONG VNG LUN QUN CA CNG N VIC LM
Mt iu ch li ca kim t l c th quan st li sng ca mt ngi. Nhiu ngi b c i mnh i kim
s n nh hay t do, nhng rt cuc ch qun quanh gia cng n vic lm. Di y l mt v d minh ho:
Ti c mt ngi bn quen t thi i hc. C mi nm, ti li nghe tin v anh y lc no cng phn khi v tm
c cng vic tuyt vi. Anh ta ngy ngt khi xin c mt vic lm vi mt cng ty m c ca anh ta. Anh yu
qu cng ty v lm cng vic mnh thch. Anh yu cng vic ca mnh v anh c mt chc v cao, c lng
bng hu h, lm vi cc ng nghip gii, hng phc li di do v c c hi thng tin u n. Nhng ri
khong 40 nm ri sau, ti li nghe tin v anh, nhng ln ny l hon ton tht vng. Theo anh, cng ty anh gi
y lm n tht t hi v bt lng, khng i x tt vi nhn vin cp di. Anh khng a ch ca mnh v anh
khng c bt thng tin, cng ty khng tr anh xng ng. Ri su thng tri qua, anh li cm thy hnh phc
v hi sinh v tm c mt cng ty tuyt vi khc. Mi vic c lp i lp li nh th.
Li sng nh th ca ngi bn c th c minh ho:
wWw.VietLion.Com
Page 96
2010
Li sng ca anh l mt s lun cun trong cng n vic l. Hin ti, anh sng kh thoi mi v anh ta l mt ngi
khn ngoan v nhanh nhn. Nhng chng bao lu, nm thng s bt kp vi tui i anh, v nhng ngi tr khc s
dn dn thay th anh nhng v tr cng vic m anh lm qua. Anh c vi ngn la trong ti khon tit kim
nhng chng c g chun bo cho tui v hu ca mnh. Anh trong mt cn nh m anh cha lm ch thc s, mi
ngy phi trang tri chi ph nui con v vn cha tr dt s n hc i hc. a con nh nht ca anh ta c 8 tui
v hin sng vi ngi v trc ca anh, cn anh th ang nui nng mt a con khc 18 tui.
Anh ni vi ti, Ti khng cn phi lo lng . Ti cn tr v c nhiu thi gian trc mt.
Gi y, ti ang t hi l khng bt anh c th ni nh th c na khng.
Theo ti, anh cn phi nghim tc ngh ngay n vic s ro sang nhm C hoc . Anh cn phi lm vic vi
mt cch sng mi, mt qu trnh hc hi mi. Tr phi s anh trng s c c hay ci mt ngi v giu, nu
nh li sng c anh phi lm vic sut i.
HY LO LM VIC CA MNH
Khi nhm L tr thnh nhm T mt hng i ph bin m nhiu ngi hay theo l t nhm L chuyn sang nhm
T. Trong giai on khng hong v sa thi nhn cng, nhiu ngi tm ra thng ip chung ri b v tr trong nhng
cng ty ln v bt u s nghip kinh doanh cho chnh mnh. Lc ny c mt tro lu kinh doanh ph bin l kinh
doanh ti nh. Rt nhiu ngi quyt nh dt khot lm vic cho chnh mnh, t kinh doanh v t mnh lm
ch.
Trong tt c nhng s la chn y, ti cm thy ng tic cho li sng ny nhiu nht. Theo ti, tr thnh mt
ngi nhm T c th gt hi c nhiu thnh cng nhng li phi i nhiu ri ro. Ti ngh nhm T l mt nhm
kh sng nht. Mc tht bi rt cao. V nu nh bn chn li sng , thnh cng ti t hn khi bn tht bi rt
cao. l bi v khi bn thnh t, bn s phi lm vic c hn so vi nhng ngi lm vic nhm khc, v bn
phi lm vic trong mt thi gian di, nu bn mun tip tc duy tr s thnh cng y.
L do khin nhng ngi nhm T lm vic cc l v v nu cm v ra chn. H phi m nhim v qun
xuyn nhiu cng vic m nhng ngi qun l v nhn vin trong mt cng ty ln thng lm. Ngi nhm T
phi lo bt in thoi, x l khch hng, thu mn nhn cng,
Cho nn bn thn ti thng hay phn ng khi nghe mt ngi no tuyn b s t kinh doanh cho mnh. Ti
thnh tm chc ngi nhiu may mn, th nhng toi rt lo ngi cho ngi . Toi chng kin nhiu ngi em
s tin dnh dm ca mnh, hay vay mn ca bn b ra kinh doanh. Ch trogn vng 3 nm sau khi lm vic vt v
vic kinh doanh tht bi. V thay v kim c tin cho tui v hu, h phi gnh bao nhiu n chng cht.
Theo me con s thng k trn ton nc M, c trung bnh trong 10 h c th kinh doanh, ht 9 h ph sn sau
nm 5. V nhng h kinh doanh cn li sau 5 nm k tip b ph sn. Ni cch khc 99% h c th ny ph sn sau
10 nm.
Ti ngh phn ln nguyn nhn ca s tht bi l do thiu kinh nghim thc t lm n v thiu vn. Mt trong
nhng nguyn nhn m cc h b ph sn trong 10 nm sau khng phi do ht vn m do ht sinh lc kinh doanh.
wWw.VietLion.Com
Page 97
2010
Nhng gi lm vic cng thng v cc nhc gm nhm dn mn nng lc ca h. Nhiu ngi nhm T b vt kit
sc. l l do nhiu chuyn vin c trnh thng hay thay i ch lm, hoc t khi s cho mnh mt cng
vic kinh doanh cho mnh, v th thm hnl cht sm. C l iu l gii ti sao tui th ca gio s v bc s
thng thp hn 58 tui trong khi tui th trung bnh ca ngi thng khc l 70.
i vi nhng ngi sng st, dng nh h ch quen thuc vi li sng mn mi ca vic sng dy i lm v
lm vic cn c sut i. V c l l tt c nhng g h bit.
Nhiu ngi nhm T trong thi im kinh doanh cao tro nhng li cho ngi khc c nhiu sinh lc v tin
bc hn, trc khi h vt kit sc v lm vic qu ti. H ngh x hi mt thi gian, i du lch ri sau tr v xy
dng cng vic kinh doanh khc. H c lm nh th v to ra c s kinh doanh cho chnh mnh, h yu qu quy
trnh y. Th nhng, h phi bit lc no h rt ngay.
Li khuyn t nht cho con ca bn
Nu bn sinh trc thp nin 30, li khuyn i hc v ly im cao l mt li khuyn tt. Nhng sau th li
khuyn khng cn hp th na.
Ti sao vy?
Cu tr li nm hai chi ph ln nht ca bn:
1. Thu
2. N
i vi nhng ngi c thu nhp t nhm L, h thng khng tn dng c c hi gim thu. Hin nay M,
khi bn lm mt cng nhn th c ngha l bn ang hp tc 50/50 vi chnh ph. Ngha lm trc sau g chnh ph
cng s ly i ht mt na thu nhp bn kim c, v nhng khon thu nhp b ly trc khi bn lnh lng.
Khi bn cho rng chnh ph ang to c hi gim thu nhng cng y bn su hn vo n, con ng i n
s thoi mi v ti chnh tr ln hon ton xa vi vi hu ht ngi thuc nhm L v nhm T. Ti thng nghe
chuyn vin t vn ti chnh t vn khch hng ca h tng thm thu nhp t nhm L bng cch mua mt cn nh
mi c th li dng nhng khon li xut vay t thu. Trong khi vi nhng ngi thuc nhm bn tri t ,
iu c l, cn bn phi th chng hp l t no.
Ai tr thu nhiu nht?
Ngi giu khng b nh thu nhiu. Ti sao vy? n gin ngi giu khng kim tin nh ngi lm cng.
Nhng nh t ph bit rt r rng rng cch trnh thu hp pht nht l kim thu nhp t nhm C hay .
Nu kim tin t nhm L, cch gim thu duy nht i vi mi ngi l mua mt cn nh to hn, nhng iu
khin h mc n nhiu. i vi nhng ngi thuc nhm L ca t , gii php chng khn ngoan t no v
mt ti chnh. Gii php y i vi h chng khc no kiu anh cho ti mt ng, ti s a cho anh 50 xu.
LM TH NO T N S T DO
Thu v n l l hai trong nhng s l do khin phn ln mi ngi khng bao gi cm thy yn tm v tin
bc khng bao gi t n s t do thc s v tin bc. Con ng i n s an ton cng nh s gii thch v ti
wWw.VietLion.Com
Page 98
2010
chnh ch c tm thy pha bn tri ca t . Bn cn phi vt qua li mn ca suy ngh v s n nh vic lm.
n lc chng ta cn phi bit s khc nhau gia n nh v s t do v ti chnh.
U L S KHC NHAU
u l s khc giau gia:
1. n nh vic lm;
2. n nh ti chnh; v
3. T do ti chnh
Nh bn bit, ngi b hc thc ca ti c bm vo li suy ngh n nh vic lm phn ln ging nh ngi
khc ng th h vi ngi. Ngi cho rng n nh vic lm cng ging nh n nh ti chnh v Ngi c
sng theo quan im cho ti khi ngi mt vic khng th tm ra mt cng vic khc. Trong khi , ngi
b giu khng bao gi cp n khi nim n nh hay s t do v vic lm, m ch bit s t do v ti chnh.
Cha kha ca vic tm kim cng vic n nh hay s t do no bn mun, c th c tm thy trong
nhng li sng khc nhau di y c th hin t kim t .
1. y l con ng i n s n nh vic lm
Trng
hc
L
Nhng ngi sng theo li sng ny thng lm vic rt gii. H b nhiu nm trong trng ri nhiu
nm lm vic ly kinh nghim. Vn l ch h bit rt t v nhm C hay cho d h c k hoch lu di. H
thng cm thy bt n v tin bc bi v h ch c gio dc v vic lm hoc s an ton trong ngh nghip
chuyn mn.
NG HAI CHN BAO GI CNG VNG HN 1 CHN
c th n nh hn v ti chnh, ti ngh lm vic ti nhm L hay T, mt c nhn nn hc hi thm v
nhng nhm C hay . Mt khi c s t tin kim tin bn c hai bn ca t , t nhin ngi ta thy s n nh hn
chop d hin ti h kim c t tin. Hiu bit l sc mnh v tt c nhng g h cn lm l i ch thi c vn
dng kin thc , v th l h s kim c tin.
l l do ti sao m To ho tng cho chng ta i chn. Gi d chng ta ch c mt chn, chc chn con
ngi s thn xuyn cm thy bt n v long chong. C hiu bit c hai phi t , mt bn tri v mt bn
wWw.VietLion.Com
Page 99
2010
phi, chng ta s c khuynh hng cm thy an ton hn. Nhng ngi ch bit c mt cng vic hay ngh nghip
chuyn mn ca mnh, nhng ngi y ang ng trn mt chn. C mi ln nn kinh t c bin ng, cuc sng
h s chao o hn v so vi nhng ngi bit ng bng hai chn.
3. y l con ng i n s n nh v ti chnh
S minh ho con ng i n s n nh v ti chnh i vi mt ngi lm cng:
Thay v b tin vo qu hu tr v mong ch li, vng chu k trn cho thy mi ngi s cm thy t tin v kin
thc hiu bit ca mnh trong t th va lm cng va lm nh u t. Ngay khi chng ta ngi trn gh nh trng
lm vic cho i, ti hi ti sao chng ta khng tranh th c hi hc cch tr thnh nh u t chuyn nghip
nh.
Mt con ng khc cng dn n s n nh v ti chnh:
V y l con ng i n s n nh v ti chnh i vi mt ngi lm t:
wWw.VietLion.Com
Page 100
2010
Hng i ny c cp trong Nh triu ph hng xm ca Thomas Stanley. l mt quyn sch

tuyt vi. Mt nh triu ph M trung bnh thng lm mt nh lm t, sng tit kim v u t lu di. Hng i
ny cng phn nh con ng ti chnh trong i mt con ngi.
Con ng , con ng x ro t nhm T sang nhm C cng chnh l con ng m nhiu nh kinh
doanh ti gii qua, chng hn Bill Gates. Con ng khng phi l con ng d nht, nhng theo ti l
con ng ngn nht.
HAI TT HN MT
Nh vy c hiu bit v cc nhm khc, c bit mt nhm bn phi v mt nhm bn tri, s c ch li nhiu
hn thay v ch bit v nhm ca mnh. Trong chng 2, ti c nu mt thc t l mt ngi giu trung bnh giu c
thu nhp ht 70 phn trm t pha bn phi v 30% t pha bn tri. Ti nhn thy cho d bao nhiu tin kim c,
mt ngi s cm thy n nh hn nu h hot ng trn cng lc c hai pha. S n nh v ti chnh chng qua l
mt th ng vng vng c hai phi Kim t .
NHNG NHN VIN CU HO TRIU PH
Ti c hai ngi bn l in hnh thnh t c hai pha kim t d. H khng nhng c vic lm m bo vi
nhiu phc li, m ng thi kim c mt gia ti ng k t pha bn phi ca kim t . C hai u l nhn vin
cu ho lm vic cho chnh quyn thnh ph. H c mt mc lng kh n, nhiu phc li v ch lm vic hai ngy
mt tun. Trong ba ngy cn li h l nh u t thc th. V cui tun h ngh cng gia nh.
Mt ngi mua nhng ngi nh c, sa cha li v cho thu. Khi ti vit cun ny th anh ta l ch ca 45
cn nh, kim mi thng 10.000 sau thu v sau khi trang tri mi chi ph duy tr, qun l v bo him. Lng
cu ho ca anh ta khong 3.500 mi thng nh vy tng thu nhp mi thng 13.000 USD. iu khng phi
l qu t i vi nhn vin nh nc c 4 con.
Ngi khc b thi gian phn tch tm hiu cng ty v mua cc c phiu v cc quyn mua bn c phn. Danh
mc u t ca anh ta hin nay l 1 triu . Gi s anh ta kim 10% , mi nm th thu nhp khong 300.000 cho
n khi xy ra khng hong.
wWw.VietLion.Com
Page 101
2010
C hai ngi ca ti u c thu nhp th ng c th v hu sm tui 40 sau 20 nm u t lin tc. Th

nhng c hai u yu thch cng vic ca chnh mnh v mun v hu ng tui trn vn kim phc li t a
phng. Khi cn ni cuc sng ca h khi v hu s hon ton t do v h gt hi thnh cng c hai pha.
BN THN TIN BC KHNG EM LI S N NH V AN TON
Ti cng gp nhiu ngi c hng triu trong ti khon hu tr nhng vn khng tm thy s an ton.
Ti sao vy? Bi v s tin c to ra t cng vic hay chuyn kinh doanh ca h. H u c tin trong ti khon
hu tr nhng h li bit rt t v u t. Nu s tin t nhin bin mt v tui lao ng ca h li khng cn, h
c th lm g y?
Trong nhng giai on khng hong kinh t, lun c nhng lung chuyn giao ln v ca ci. Cho d h
khng c nhiu tin, iu quan trng l cn u t cho d kin thc hiu bit ca mnh, cho n khi c bin ng
ln xy ra, bn c th chun b i ph chng d dng. ng bao gi mt cnh gic v s hi. Nh ti cp,
khng ai c th on trc iu g xy ra, cho nn hy chun b cho mnh nhng hiu bit ng u vi bin
ng . Bn nn hc hi ngay t by gi.
4. y l con ng i n s t do v tin bc
y chnh l con ng m ngi b giu lun khuyn khch ti i theo. l con ng i n s t do v
ti chnh, s t do thc s bi v trong nhm C, ngi khc s lm vic cho bn trong khi nhm , tin bc lm
vic cho bn. Bn hon ton t do vi cng vic, c th chn lm vic theo ca mnh. Hiu bit ca bn v hai
nhm ny mang li cho bn s t do hon ton trong vic b cng sc ca mnh cho cng vic.
Nu bn quan st nh t ph, bn s thy h ang i trn con ng ny nh s trn. Vng chu k gia nhm C
v chnh l cu trc thu nhp ca Bill Gates, Rupert Murdoch, Ross Perot.
Tuy nhin ti cng mun lu bn mt iu. Nhm C # . Ti chng kin nhiu ngi nhm C rt thnh
cng sang nhng cng ty ca mnh hng triu . Nhng ngi ny c khuynh hng cho rng s tin khng l h
kim c chng minh cho ch s thng minh IQ ca h, cho nn h huynh hoang ht tin vo nhm
ri ph sn. Cuc chi cng nh lut chi u rt khc nhau mi nhm. V chnh l l do ti sao ti hon ton
cao s hc hi ln trn bn ng ca mnh.
wWw.VietLion.Com
Page 102
2010
V cng ging nh trng hp tm kim s n nh v ti chnh, c th ng hai nhm s mang li nhiu n

nh hn trn con ng i n s t do v ti chnh.
CHN LA NG I
l nhng li kim tin khc nhau m bn c th la chn. iu khng may l hu ht mi ngi u chn
con ng tm kim s n nh
vic lm. Khi nn kinh t bt u trao o, h li cng bm nhiu hn vo s m bo vic lm y tuyt vng.
Cui cng, c cuc i h b kt mi .
mt mc ti thiu, ti ngh chng ta nn hc hi v s n nh v ti chnh, m t s em li cho
chng ta s t tin khng nhng cho cng vic m c kh nng kim c tin ca chnh mnh trc bt c mi
thng trm. H s kim c tin khi nhng k u t tay m hong s v bn tho mi th m l ra khi y, nhng
tay nn tn dng c hi mua vo. iu gii thch ti sao ti khng cm thy s hi khi c bin ng kinh t
xy ra, bi v s bin ng cng ng ngha vi s sang tay ca ci trong x hi t nhm ngi ny sang nhm
khc.
NGI CH KHNG LM CHO BN GIU C
Nhng bin ng kinh t ang xy ra trn th gii nguyn do mt phn t vic sang nhng hay mua t gia
cc cng ty. Mi y khng lu, mt ngi bn sang nhng cng ty ca mnh. Ngi bn ca ti kim c 15
triu b vo ti khon ngn hng, trong khi cc nhn vin ca anh phi i kim vic khc.
Ba tic chia tay y nc mt c ngm ngm chc tro nhng t sng phn n v on gin. Mc d anh ta
tr lng cc nhn vicn lng cao, hu ht cc nhn vin chng khm kh g hn so vi ngy u h vo lm vic
cho cng ty. Nhiu ngi cay ng pht hin ng ch ca mnh tr ln giu c trong sut nhng nm thng h
lm vic qun qut, lnh lng v trang tri chi ph sinh hot hng ngy.
Thc t ngi ch khng c bn phn lm cho bn giu, m ch c bn phn lm sao cho mi thng bn lnh
lng theo hp ng. Nu bn mun giu l cng vic ca bn. V cng vic lm giu l ra ln bt u t lc
bn lnh lng. Nu bn khng bit qun l tin bc, cho d c bao nhiu tin trn th gii ny cng khng lm cho
bn giu c. Cn ngc li, nu bn bit si tin khn ngoan v hc hi cch lm giu nhm C hay , bn ang
i trn con ng t mnh lm giu v nht l t n s t do v ti chnh.
Ngi b giu thng ni vi ti v con ci ca mnh: S khc nhau duy nht gia ngi giu v ngi
ngho l h lm g trong lc rnh ri.
Ti ng nhn xt . Ti nhn thy c nhiu ngi mi lc mt bn rn, v thi gian rnh tr ln qu nh
vng. Th nhng, ti ngh nu bn lc no cng bn rn, hy c bn rn hai bn t . Nu banh thc hin iu
, bn s c nhiu c hi tm c nhiu thi gian rnh hn v s t do v tin bc. Khi cng s, bn hy lm
vic chm ch. Lm n c tp ch WallStreet trong lc lm vic. Ch ca h s tn trng bn hn v nh gi
bn cao hn. Nhng g bn lm giu sau nhng gi lm vic cng ng lng ca mnh trong lc rnh ri mi thc
wWw.VietLion.Com
Page 103
2010
s quyt nh tng lai ca bn. Nu bn c lo lm vic qun qut bn tri t , bn s lm vic sut i. Cn nu
bn lm vic bn tri th bn s t n s t do.
CON NG TI NGH
Nhiu ngi thuc bn tri t thng hi ti, Theo ng ti nn i hc theo ng no? Ti ngh con
ng m b giu ch cho ti, con ng Perot, Bill v nhng nh t ph khc theo. Con ng l nh vy:
i khi ti nhn thy th ny, Ti mun tr thnh nh u t hn.

Khi ti tr li, Vy th bn c x ro thng n nhm nu nh bn c nhiu tin v nhiu thi gian
rnh. Cn khng, con ng m ti ngh vi bn s an ton hn rt nhiu
Hu ht mi ngi u khng c nhiu tin v nhiu thi gian, cho nn h phn ng li, Vy th l do
no m ng ngh ti nn x ro ti nhm C trc?
CHNG 4 Ba kiu h thng kinh doanh
Trn con ng x ro vo nhm C, hy lun ghi nh mc ch ca bn l lm ch mt h thng v mn
ngi vn hnh h thng cho bn. Bn c th t mnh lp mt h thng ring hoc tm mua mt h thng c sn.
Hy coi h thng nh mt cy cu ni m nh bn c th vt qua mt cch an ton t pha bn tri sang bn
phi t . Cy cu s gip bn i n b t do v ti chnh.
C 3 kiu h thng kinh doanh hin ang c p dng ph bin hin nay l:
1- Nhng tp on thuc m hnh cng ty truyn thng y l ni bn to mt h thng cho mnh.
2- Hy mua li c quyn kinh doanh y l ni bn mua mt h thng c sn
3- Tip th mng li y l ni bn mua ho nhp thnh mt phn ca h thng c sn.
Mi kiu h thng u c u im v khuyt im ring nhng c ba u dn n mt mc ch. Nu c
vn hnh ng cch, mi h thng s to cho bn mt ngun thu nhp n nh m khng i hi ch nhn ca n
phi b sc ra vn hnh mt h thng c thit lp v i vo hot ng. Vn nm ch thit lp c h thng
v a n vo qu vn hnh.
Vo nm 1985, khi mi nghi hi: Ti sao anh ch lm vo tnh cnh khng nh?, hai v chng chng
ti ch tr li, Chng ti ang xy dng cho mnh mt h thng kinh doanh.
wWw.VietLion.Com
Page 104
2010
H thng kinh doanh ca chng ti l mt s pha trn gia kiu qun l cng ty theo m hnh truyn
thng vi kiu mua li c quyn kinh doanh. Nh trnh by, nhm C i hi phi c nhiu hiu bit v kinh
nghim trong vic qun l h thng con ngi.
H thng con ngi
Quyt nh xy nn mt h thng
T ring cho mnh i
hi mt rt nhiu cng sc. Ti tng th nghim cch
lm ny v kt qu cng ty do ti thnh lp tht bi. Mc d trong nhng nm u cng ty pht trin rt tt,
nhng n nm th nm cng ty bt ng lm vo tnh trng phi tuyn b ph sn. Khi chng ti thnh cng, chng
ti khng chun b kp cho mt h thng y . H thng bt u tan v cho d chng ti c lm vic c i
hn na. Chng ti c cm gic mnh ang trn con tu lng ly b thng y v chng ti khng th no tm
c ch nt, chng ti vn khng th tt nc ra kp pht hin ch nt . Nhng cho d chng ti c pht hin
c, chng ti vn khng chc mnh c th bt c ch thng .
CON C TH MT T 2-3 DOANH NGHIP
Lc cn i hc, ngi b giu k cho ti v con ca ngi l ngi tng lm mt mt doanh nghip
lc tui 20. l mt s kin au n nht cng ng gi nht trong i ta, ngi k. Ta cng chn ght k
nim bao nhiu, ta li cng hc thm c nhiu by nhiu lm cch no sa cha tht bi c th thng li
ln sau ny.
Khi bit ti ang rp tm m cho mnh mt doanh nghip ring, ngi b giu ni. Con c th mt t
hai n ba doanh nghip trc khi con c th lp ra mt doanh nghip thc s thnh cng v tn ti lu di.
Ngi hun luyn Mike, con ca ngi c th tha hng c nghip ca ngi. Trong khi , b rut
ca ti ch l mt cng chc nh nc v ngi chng c mt c ngi no giao li cho ti. Ti phi lp nghip t
chnh i tay ca mnh.
THT BI L MT THNH CNG
Tht bi l m thnh cng ngi b giu lun nhc. Cc con ch c th hc c nhiu nht v chnh
bn thn mnh khi cc con b tht bi. Do , cc con ng bao gi s b tht bi. Tht bi ch l mt phn trong qu
trnh thnh cng. Cc con khng th no thnh cng m khng bao gi b tht bi. Nhng ngi tht bi chnh l
nhng ngi cha nm mi tht bi bao gi.
Li ni ca ngi c l l mt cnh bo trc i vi ti, bi v cho n nm 1984, ti lm mt doanh
nghip th ba ca mnh. Khi ti gp Kim - v ti, ti tng kim c hng triu ri hon ton tay trng v
wWw.VietLion.Com
Page 105
2010
lm li mi th t u. Ti bit chc chn l nng khng ci ti v tin bi v lc y ti khng cn mt ng xu

dnh ti. Khi ti tm s vi Kim l ti s lp li mt doanh nghip ln th t nng khng b ri ti.
Em s st cnh bn anh cng xy dng n, v nng gi ng li hn nhng g i vi ti. Cng vi
mt ngi bn khc, chng ti lp ln mt h thng kinh doanh c 11 chi nhnh khp th gii, c to ra tin cho
chng ti bt k chng ti c b sc ra lm vic hay khng. Con ng i n s thnh cng y t tay trng tc
bao m hi, nc mt v sng mu ca chng ti. Khi chng ti thnh cng, c hai ngi b u rt vui mng v
thnh tht chc mng ti, mc d c hai b mt tin khi u t vo nhng cng ty th nghim ban u ca ti lc
ti cn tp tnh bc i trong th gii ca nhm C.
CHNG NGI KH NHT
Mike, cn ngi b giu, thng ni vi ti, Mnh s khng bao gi bit c l mnh c th thc hin
c nhng g m bn v b ca mnh lm vi mnh hay khng. Mnh c giao cho mt h thng, v nhng g
mnh lm ch l hc cch vn hnh h thng m thi.
Ti chc chn l anh c th to ra cho mnh mt h thng thnh cng v anh tip thu ht nhng g m b
anh dy. Th nhng ti hon ton hiu anh mun anh ch iu g. Khi xy dng mt doanh nghip t tay trng
phn kh nht nm hai chng ngi: H thng, v nhng ngi xy dng h thng . Nu c h thng ln nhn
s khng cht ch, kh nng tht bi s rt cao. i khi, tht kh m bit phn pht sinh t u - t ngun nhn
s hay t h thng, gy ra s tht bi .
TRC THI C HNH THC FRANCHISE
Khi ngi b giu bt u dy ti v cch tr thnh mt ngi nhm C, thi y ch c mt kiu kinh doanh.
l kiu lm n ln ca mt i cng ty gn nh c quyn trong mt tnh l. Ch chng ti Hawaii c mt nh
my sn xut ng nhng li gn nh khng ch ht mi th, bao gm nhng chuyn kinh doanh ln khc. Thi
y, hoc l lm n ln vi hnh thc i cng ty hoc l theo kiu gia nh ch rt t c nhng hnh thc lm n khc
nm trong khong gia.
c th t n bc thang lnh o trong nhng i cng ty ln y chc chn khng phi l nhng mc
tiu ca nhng ngi b ca ti. Nhng cng ng tiu s trn cnh ng v khng bao gi c php ng vo
hng ng qun l ca cng ty c. Cho nn ngi b giu hc mi th bng cch th nghim v sa sai.
Khi ti bt u vo trung hc, chng ti nghe n v khi nim franchise nhng hnh thc kinh doanh
kiu y khng xut hin th chn b xi ch chng ti . Chng ti khng bit g c v tim bnh m kp tht
MacDonald hay g rn KFC. Khi ti hc hi vi ngi b giu, nhng khi nim y hon ton l i vi chng ti.
V ri chng ti c lin tip nghe tin dn v nhng hnh thc kinh doanh kiu y, no Bt hp php , no l
Ch la gt bp bm, nguy him. Tt nhin, mt khi nhng li n y n tai ngi b giu, ngi mua v
my bay n California kim tra tin n hn l ch nghe theo mt cch m qung. Khi tr v, ngi ch ni vi
chng ti. Franchises s l mt cuc cch mng ca tng lai, v ngi mua li c quyn kinh doanh ca c
hai thng hiu y. Khi x hi bt u dy ln tro lu franchise v hnh thc y bt u tr ln ph bin, cng l
wWw.VietLion.Com
Page 106
2010
lc ngi tr thnh triu ph ngi bn li nhng c quyn kinh doanh cho nhng ngi khc mun lm ly c hi
lm n ring cho mnh.
Ti nh c ln hi ngi mua li mt c quyn kinh doanh cho ring ti ngi cn ngay: Ta khng
bn cho con. Con hc c t ta rt nhiu cch xy dng ring cho mnh mt h thng kinh doanh. Con ng
nhng li hnh thc franchise ch dnh cho nhng ai khng mun t mnh to ra hay khng bit cch to ra
mt h thng cho ring mnh. Hn na, con lm g c 250.000 mua li c quyn .
Ngy nay, tht kh m tng tng khng c thnh ph hin i no trn th gii li khng c bnh m kp
tht McDonald, g rn KFC, hay bnh pizza Hut mi gc ph. Th nhng cch y khng lu thi, nhng ca
hng kinh doanh kiu y liu c tn ti v ti vn cn nh mi ci thi tin s y trong sut cuc i ca mnh .
LM SAO HC TR THNH MT NH DOANH NGHIP
Ti hc tr thnh mt nh doanh nghip bng cch ph vic cho ngi b giu. C con ca ngi ln ti
u l nhng ngi lm cng lnh lng hc cch tr thnh ch doanh nghip. cng l con ng m nhiu
ngi i qua, con ng va lm va hc. V cng chnh l cch m nhiu gia nh giu vn dng
gio dc v truyn t kinh nghim qua bao th h.
Vn ch, khng phi ai cng c may mn u c hc hi nhng kinh nghim sau hu trng y
trong th gii ca nhm C. Hu ht cc chng trnh o to qun l trong cc cng ty ln ch dng li mc
ch ca chng trnh l cng ty ch o to bn tr thnh nh qun l m thi. Rt t cng ty gim o to cho
nhn vin mnh tr thnh nhng ngi thuc nhm C ng ngha.
Thng thng, mi ngi hay b kt li nhm T trong cuc hnh trnh n th gii nhm C. S d nh vy
ch yu l mi ngi khng pht trin c mt h thng vng mnh, cho nn h nh chi chm dt cuc hnh
trnh bng cch tr thnh mt phn ho nhp vi h thng. Nhng ngi nhm C chnh l nhng ngi thit lp
c h thng vn hnh m khng cn c s can thip hay b sc ca h vo.
C ba cch bn c th rt ngn con ng i n th gii ca nhm C.
1. Tm mt ngi u. Ngi b giu l ngi u ca ti. ngi u l ngi lm qua nhng
g bn mun lm v thnh cng. ng tm ngi c vn. Ngi c vn ch l k bit bo bn l th no trong
khi bn thn ngi y c th cha tng lm qua bao gi. Hu ht nhng ngi c vn u thuc nhm T. th gii
lc no cng y p nhng ngi nhm T thch c vn cho bn lm th no tr thnh ngi nhm C hay L.Ngi
b giu ca ti l ngi u nhng khng phi l ngi c vn.
Mt trong nhng b quyt ln nht ca ngi l:
Hy thn trng vi ngi t vn m con nghe c. Trong khi con phi lun rng m u c sn sng tip thu
ci mi, hy d chng xem trc ht li khuyn n t nhm no.
Ngi b giu dy ti v nhng h thng v lm th no lnh o mi ngi, ch khng phi qun l
mi ngi. Cc nh qun l thng nhn cp di nh hng th yu km. Trong khi cc nh lnh o phi ch
o nhng ngi khc khn ngoan hn mnh.
wWw.VietLion.Com
Page 107
2010
Nu bn mun tm c nhng quyn sch tuyt vi v nhng bi hc tuyt vi v nhng bi hc c bn

t lp cho mnh mt h thng cho ring mnh, hy tm c quyn Huyn thoi E ca Michael Gerber. i vi
nhng ai mun hc cch lp cho mnh mt h thng, quyn sch tht hay.
Mt li hc truyn thng v nhng h thng l ly bng MBA (Cao hc v qun tr kinh doanh) ca mt
trng ni ting v nhanh chng leo thang cp bc con ng s nghip vi tp on ln. Bng MBA tr ln quan
trng v bn s hc c nhng c bn v k ton, cng nh nhng con s lin quan n ti chnh v h thng kinh
doanh trong doanh nghip bn. Tuy nhin, ch c bng MBA khng nht thit bn c th tr ln snh si trong vic
vn hnh tt c cc h thng, vn cng to thnh mt gung my kinh doanh hon ho.
c th hc c mi h thng cn thit c c trong mt cng ty, bn phi mt t 10 n 15 nm lm
vic v hc ht cc kha cnh ngc ngch trong chuyn kinh doanh. Sau , bn c th chun b t chc v thnh
lp doanh nghip cho mnh. Lm vic cho mt i cng ty thnh cng cng ging nh vic hc hi vi ngi
u ca bn.
Cho d bn c ngi u hoc cho d c tch luy nhiu kinh nghim, phng php ny u i hi bn
phi b ra nhiu cng sc. To ra mt h thng ring cho mnh i hi c nhiu th nghim sai - sa, chi ph v mt
php l ban u v cc cgn vic th tc giy t khc. Tt c nhng chuyn ny s pht sinh ng thi khi bn ang
pht trin v tranh th ngun nhn lc lm vic cho bn.
2. c quyn kinh doanh (franchises). Mt cch khc hc v h thng l mua li mt c quyn kinh
doanh. Khi bn mua li c quyn kinh doanh, bn cng ang mua ly mt h thng kinh doanh th nghim v
chng minh thnh cng. C nhiu c quyn kinh doanh hon ho.
Khi mua li mt h thng bng c quyn kinh doanh, thay v th to cho mnh mt h thng, bn c th
tp trung vo vic pht trin ngun nhn lc cho mnh. Mua li h thng gip cho bn gim bt mt gnh nng
khi bn ch ang tp tnh hc cch tr thnh mt doanh nghip. L do ti sao nhiu ngn hng cho vay tin mua c
quyn kinh doanh l nhng doanh nghip mua c quyn kinh doanh l nhng doanh nghip nh mi c thnh
lp l v cc ngn hng bit c tm quan trng cc h thng kinh doanh hiu qu s lm gim ri ro cho vay cc
ngn hng.
Th nhng ti xin lu y i vi ai mua li c quyn kinh doanh. Cc bn hy lm n ng vng
vo kiu ngi nhm T, tc l mun t mnh lm mi vic. Nu bn mua li c quyn kinh doanh bn hy tr
thnh ngi nhm L. Hy lm chnh xc nhng g ngi bn c quyn yu cu bn. Khng c g t hn l xy ra
hin tng kin tng tranh chp gia ngi bn v ngi mua li c quyn.
Ngi b c hc thc cao ca ti tht bi khi Ngi mua li c quyn kinh doanh mt hiu kem ni
ting v t tin. Mc d h thng hon ho, nhng vic kinh doanh vn tht bi ch. Theo ti, chuyn kinh
doanh tht bi l nhng ngi hn vn vi ngi ch l nhng ngi kiu nhm L hay T khng bit g khi vic
kinh doanh tr ln bt bt, v khng yu cu s h tr ca cng ty m. Kt qu, cc i tc tranh chp vi nhau
wWw.VietLion.Com
Page 108
2010
v vic kinh doanh c th m ti t hn. H qun mt iu c bn l mt ngi ch doanh nghip thc s khng
ch lm ch mt h thng, m cn l thuc rt nhiu vo kh nng vn hnh h thng .
CC NGN HNG S KHNG CHO AI VAY TIN NU KHNG C H THNG.
Nu ngn hng khng cho nhng doanh nghip nh khng c h thng vay tin, th ti sao bn li phi
u t vo h? Gn nh mi ngy u c mi ngi tm n ti vi nhng k hoch kinh doanh ca h, hy vng
chng ti c th b tin u t vo nhng tng kinh doanh hay d n lm n cu h.
Hu nh ti bc b iu ca h l nguyn nhn duy nht. Nhng ngi n tm ti u t u khng
phn bit c s khc nhau gia mt sn phm v mt h thng. Ti c nhng ngi bn (vn l ca s) n mi ti
u t vo a nhc mi ca h cn nhng ngi khc mun nh ti thnh lp mt t chc phi li nhun mi ci
thin th gii. Mc d ti c th rt thch d n , sn phm hay con ngi , ti u chi t h bi v h hu
nh khng c kinh nghim v trong vc to ra v vn hnh mt h thng kinh doanh.
Vic anh ht hay khng c ngha l anh hiu c h thng tip th, hay h thng v ti chnh k ton, h
thng bn hng, h thng thu mn nhn cng v ui vic, h thng lut php, v nhng h thng khc cng
to ra mt doanh nghip kinh doanh c th sng cn tn ti v vn ln trong thnh cng. Trong th gii kinh
doanh.
mt doanh nghip c th tn ti v pht trin lu di, 100% cc h thng trong doanh nghip phi
hot ng v r rng. Ly v d:
Mt chic phi c l mt h thng ca nhng h thng. Nu chic phi c ct cnh v gi d h thng xng
khng hot ng chc chn s gip my bay ngay iu cng xy tng t i vi mt doanh nghip. Khng phi
nhng h thng bn bit s l u mi pht sinh cc vn , m chnh nhng h thng bn khng bit n mi l
nguy c lm cho bn b tht bi tan tnh.
C th con ngi l mt h thng ca mi h thng. Hu ht chng ta u c ngi thn ca mnh qua i
do mt trong nhng h thng c th khng hot ng, chng hn nh h thng tun hon gy bnh ly lan cho tt
c nhng h thng khc trong c th.
l l do ti sao xy dng mt h thng kinh doanh c th nghim v thnh cng khng phi l iu d
dng t no. Chnh nhng h thng bn qun bng i hay khng ch ti mi l ngun gc gy ra nhng thm kch
v v l. cng l l do ti sao ti t khi u t vo mt ngi nhm L hay T c mt sn phm mi hay mt
tng kinh doanh mi. Nhng nh u t chuyn nghip c khuynh hng u t vo nhng h thng c
chnh mnh trong th gii kinh doanh, c vn hnh bi nhng ngi c kinh nghim gi dn.
Cho nn, nu nh ngn hng ch cho vay nhng h thng c th nghim thnh cng v quan tm n
ngi no s c b nhim vo v tr vn hnh h thng , th th bn cng nn lm y nh vy nu bn mun
tr thnh mt nh u t khn ngoan.
3. Tip th h thng. Cn c gi l tip th a cp hoc cc h thng phn phi trc tip. Cng nh i
vi cc c quyn kinh doanh, ban u x hi c gt tip th ra ngoi h thng php lut, v ti bit c nhng quc
wWw.VietLion.Com
Page 109
2010
gia thnh cng trong chuyn hay nghim cm kht khe hnh thc kinh doanh . Bt k mt h thng hay mt
tng mi ny sinh trong thi k cng u b cho l k quc v ng nghi ng. Lc u, ti cng cho tip th
h thng l mt tr la gt. Nhng sau nhiu nm, khi ti nghin cu nhng h thng khc nhau pht sinh qua
tip th h thng v chng kin nhiu ngi bn ca mnh tr ln thnh cng trong kiu kinh doanh ny ti thay
i quan im ca mnh.
Sau khi ti b thnh kin ca mnh v bt u b cng tm hiu v tp th h thng, ti nhn thy rng
c nhiu ngi xy dng cho mnh nhng h thng kinh doanh tip th h thng mt cch lng thin v cn mn
khi gp c h, ti c th thy tc ng ca nhng h thng kinh doanh ny ln i sng v tng lai ti chnh ca
rt nhiu ngi khc. Ch cn b ra mt khon ph gia nhp v phi (thng khong 200 la M), mi ngi c
th mua vo mt h thng sn c v c th bt tay xy ngay cho mnh mt cng vic kinh doanh nh vo nhng
bc tin khng l trong cng ngh my tnh cc t chc ny hon ton c t ng ha, v cc cng vic nhc
u nh th tc giy t, x l n hng, phn phi, k ton v nhng cng vic pht sinh khc hu nh ton b u
c qun l bi cc h thng chng trnh phn mm tip th h thng. Nhng nh phn phi c th dn ht sc
ca mnh vo vic xy dng kinh doanh thng qua vic chia s c hi lm n c t ng ho ny, thay v phi lo
lng nhc u v nhng th tc ban u trong giai on s khai ca mt doanh nghip nh.
Mt trong nhng ngi bn thn ca ti tng kim c hng t t u t bt ng sn t nm 1997,
va mi k hp ng l mt nh phn phi tip th h thng v bt u lp nghip kinh doanh cho mnh. Ti rt
ngc nhin khi thy anh cn mn chm cht cho cng vic kinh doanh tip th h thng ca mnh bi v r rng anh
khng cn tin khi ti hi anh l do, anh gii thch nh vy:
Ti i hc tr thnh mt k ton vin chuyn nghip, sau ti ly c bng MBA v ti chnh.
Khi mi ngi hi ti cch lm giu, ti k li v chia s vi h kinh nghim v nhng giao dch a c hng
triu v mc thu nhp th ng hng trm ngn ti kim c mi nm t u t bt ng sn ca mnh.
V ti nhn thy thng th mi ngi thi ch rt lui v ngm ngng b i. C anh v ti u bit rng c hi u
t a c hng triu nh th hon ton nm ngoi tm tay ca h, bi v ngoi vic khng c kin thc kinh
nghim, h cng khng c nhiu vn u t. Cho nn ti bt u tm kim mt con ng m ti c th gip
h t c nhng thu nhp th ng nh ti kim c t vic kinh doanh a c ca mnh, m khng cn phi
quay li hc ht 6 nm v b thm 12 nm u t trn lnh vc a c. Ti tin rng tip th h thng c th gip mi
ngi c c hi kim c thu nhp th ng trong khi h vn c th hc cch tr thnh nhng nh u t chuyn
nghip. l l do ti sao ti ngh hnh thc tip th h thng vi h cho d h c t tin i chng na h vn
c th u t s vn to ra t m hi cng sc ca mnh trong vng 5 nm v c th kim c mt mc thu
nhp th ng cn thit cho nhng mi u t thc s. Khi pht trin cng vic lm n ca mnh, h li cn c thi
gian rnh ri hc hi thm cng nh kim c nhiu vn hn c th cng ti nhm vo nhng mi u t
ln.
wWw.VietLion.Com
Page 110
2010
Ngi bn ca ti gia nhp vo mt cng ty tip th h thng lm nh phn phi sau khi nghin cu
nhiu cng ty khc nhau, v bt u thit lp quan h lm n theo kiu tip th h thng vi nhng ngi mun hn
vn u t vi anh sau ny. Hin ti, anh ta ang n ln lm ra trong h thng kinh doanh tip th h thng cng nh
chuyn u t ca mnh. Anh bo ti, Ban u ti lm iu ny v mun gip mi ngi kim ra tin u t,
vy m gi y ti li cng tr ln giu c t chuyn kinh doanh hon ton mi m ny.
C mi thng anh m ra hai lp hc vo th by. Trong lp hc u, anh dy mi ngi v cc h thng
kinh doanh v ngun nhn lc, hoc cch tr thnh mt nh doanh nghip thnh t. Vo bui hc th hai, anh dy
h v kin thc ti chnh v s thng minh v tin bc. Anh dy hc tr thnh nhng nh u t c hiu bit. Cc
lp h ca anh cmi lc mt ng.
Con ng anh ngh hon ton ging n con ng m ti ngh vi cc bn trc y.
MT FRANCHISE C NHN
V chnh l l do ti sao ngy nay ti lun khuyn khch mi ngi hy xem xt n hnh thc tip th
h thng. Nhiu c quyn kinh doanh ni ting i hi trong ti bn phi c t mt triu tr ln. Tip th h
thng chng khc no mt c quyn kinh doanh c nhn, v bn ch tn khong 200 mua n.
Ti bit hnh thc kinh doanh tip th h thng i hi nhiu cng sc. Nhng s thnh cng bt c nhm
no cng i hi s lm vic ct lc. V mt c nhn, ti cha kim c ng thu nhp no nh mt nh phn
phi tip th h thng. Ti nghin cu nhiu cng ty tip th h thng khc nhau, cng nh nhng chnh sch
thng thng v gim gi ca h. Trong qu trnh tm hiu. Thc s ti c gia nhp vo mt cng ty nhng ch c
t cch mt ngi tiu dng ch v cc sn phm ca h qu tt.
Tuy nhin, nu ti c th ngh bn tm kim mt t chc tuyt vi no c th gip bn hi nhp vo
phn bn phi ca t , cha kha khng phi nm ch sn phm m nm phn kinh nghim, kin thc m t
chc y c th em li cho bn. C nhng t chc tip th h thng ch quan tm n vic lm th no bn c th
rao bn h thng ca h cho nhng ngi bn quen. Nhng cng c nhng t chc ch quan tm n vic hun
luyn bn v gip bn thnh cng.
T vic nghin cu tm hiu v hnh thc tip th h thng ny, ti tm thy ra vn quan trng m bn
c th hc hi c t cc chng trnh ca h, m hai vn y rt quan trng v cn thit tr thnh mt nh
doanh nghip nhm C thnh cng.
1. thnh cng, bn cn phi hc cch chin thng v lm ch ni s b t chi, v ng lo lng
nhng g ngi khc ni v bn. Rt nhiu ln ti gp nhng ngi cam chi b cuc ch v nhng li ph bnh
v h t bn b khi h lm mt iu g hi khc l. Ti bit iu tng nh vy, trong mt th trn nh, mi
ngi u bit nhng g mt ngi khc ang d nh lm. Mt ai khng thch nhng g bn lm c th trn s
kho nhau v chuyn v chuyn lm ca bn s tr thnh ti khim lun ca mi ngi.
Mt trong nhng cu chm ngn hay nht m ti thng t lp i lp li vi chnh mnh l: Nhng g anh
ngh v ti khng phi l chuyn ca ti. iu quan trng nht l ti ngh g v chnh bn thn mnh.
wWw.VietLion.Com
Page 111
2010
Mt trong nhiu l do khin ngi b giu khuyn khch ti lm vic cho hng Xerox trong 4 nm tri
khng phi l v Ngi thch my ci my photo, m v ngi mun ti c th lm ch c s mc c h thn khi
b t chi.
2. Hc cch lnh o mi ngi. Lm vic vi nhng kiu ngi khc nhau l mt vn kh khn nht
trong kinh doanh. Nhng ngi thnh cng trogn bt k chuyn kinh doanh no ti gp thng l nhng ngi c
k nng lnh o tuyt vi. K nng lm vic chung v gy hng th trong quan h cng tc vi ngi khc l mt
k nng v gi. K nng c th c hc hi v rn luyn.
Nh ti ni, con ng x ro t pha bn tri sang bn phi khng quan trng nhng g bn lm
c, m quan trng ch bn mun tr thnh loi ngi no. Hy hc cch ng x khi b t chi, lm th no
khng b nhng g ngi khc ngh v bn s nh hng n bn. Hy hc cch lnh o v bn s tm thy tri
lnh qu ngt. Cho nn, ti s tn thnh t chc tip th h thng no cam kt trc nht vic trui rn bn nh mt
con ngi hn l mt k bn hng. Ti s tm kim nhng t chc no m:
a) C k lc thnh tch chng nhn, mt h thng phn phi v mt h thng phn phi v mt ch
thng thng thnh cng trong nhiu nm.
b) C c hi kinh doanh m bn c th thnh cng, bit tin tng v dm chia s c hi y mt cch t tin
vi mi ngi.
c) C cc chng trnh o to di hn, thng xuyn trong vic pht trin bn nh mt con ngi. S t
tin l yu t quan trng sng cn ca mt ngi ng trong th gii bn phi ca t .
d) C mt chng trnh u, h tr vng mnh. bn c mun hc hi t nhng nh lnh o ch khng
phi nhng nh c vn, hy hc nhng k tr thnh nh lnh o pha bn phi t v mong mun bn thnh
cng nh h.
e) C nhng con ngi bn knh trng v bn thch c lm vic vi h.
Nu mt t chc p ng c 5 yu cu trn, lc hy nghin cu n sn phm ca h. C rt nhiu
ngi ch nhn vo sn phm m khng chi xem xt h thng kinh doanh v c cu t chc ng sau sn phm .
Trong mt vi t chc ti bit, h thng nu mt khu hiu th ny, Sn phm s t bn c. Tht d dng .
Nu bn mun tr thnh mt k bn hng, mt ngi nhm T, th th sn phm ca h tr ln quna trng. Nhng
nu bn hon thin tr thnh mt nh doanh nghip di hn, th th chnh h thng, kin thc thu thp sut i v
bn cht con ngi s tr ln quan trng nht.
Mt ngi bn ng nghip rt am hiu v nghnh cng nghip ny nhc nh ti v gi tr ca thi gian
vn l ti sn qu nht ca i ngi. Trong mt cng ty tip th h thng, thnh cng thc s khi bn b thi gian
v cng sc ca mnh trong thi gian ngn hnh v thu nhp th ng ng k trong di hn. Mt khi bn c
xy dng mt t chc vng mnh trong tay mnh, bn c th thi lm vic m ngun thu nhp vn chy vo ti t
nhng cng sc xy dng ban u. Tuy nhin, cha kho quan trng nht ca s thnh cng vi mt cng ty tip th
wWw.VietLion.Com
Page 112
2010
h thng phi l cam kt lu di ca chnh bn cng nh ca t chc , l hng ti mc tiu tr thnh mt nh

lnh o kinh doanh nh bn mun.
H THNG L CHIC CU DN N T DO
Ti khng mun nhc l chuyn khng c nh . Tuy nhin, i vi hai v chng ti, kinh nghim i
sng tht l v gi. Ngy nay, s t do v bo m khng phi c tm thy nhng g chng ta ang c, m
chnh nhng g chng ta bit to ra bng s t tin ca chnh mnh.
T , chng ti tng to ra mt cng ty a c, mt cng ty du, mt cng ty khai thc m, v hai
doanh nghip trong lnh vc o to. Cho nn, qu trnh hc hi cch to ra mt h thng thnh cng hon ton li
ch thit thc vi chng ti. Th nhng ti khng mun ngh qu trnh vi bt c ai, tr phi h thc s mun
con ng .
Cho ti thi im cch y vi nm , c hi cho ngi thnh cng nhm C ch c th i vi nhng ai gan
d hoc giu c sn. Hai v chng ti c l c l gan kh ln bi v chng ti chng giu c g c. L do khin
nhiu ngi li phi bn phi t l v h cm thy ri ro qu ln khi pht trin mt h thng cho chnh mnh.
i vi h, s khn ngoan hn khi kim mt cng vic n nh an ton.
Ngy nay, ch yu do nhng bc pht trin vt bc ca khoa hc cng ngh, nhng con ng tr thnh
doanh nghip thnh t gim i nhiu v c hi lm ch h thng kinh doanh cho ring mnh u m cha tt c
mi ngi.
c quyn kinh doanh v tip th h thng lm gim i mt phn gnh nng trn con ng pht trin
mt h thng cho ring bn. Bn mua li c quyn kinh doanh t mt h thng thnh cng, v nhim v va bn
by gi ch l pht trin ngun nhn lc cho chnh bn.
Hy coi h thng ny nh nhng chic cu. Nhng chic cu s vch cho bn mt con ng an ton i
n th gii bn phi Kim t . l nhng chic cu dn bn n s t do ti chnh.
Trong chng k tip, ti s bn n nhm .
CHNG 5 BY CP BC U T
C mt ln ngi b giu bo ti, Con cho ta bit s khc nhau gia ngi chi c nga v ngi chi
chng khon?
Ti tr li, Con khng bit.
Ngi ni, Chng khc nhau nhiu con . ng bao gi tr thnh ngi ch bit mua chng khon. Vic
m con cn nhm ti l khi ln ln l ngi to ra chng khon m cc nh mi gii s bn v ngi khc mua.
Trong mt khong thi gian rt lu, ti khng bit c li ngi ni. Mi cho ti khi ti bt u dy
mn u t cho mi ngi, ti mi thc s hiu c s khc nhau gia cc nh u t.
wWw.VietLion.Com
Page 113
2010
Khi vit chng ny ti cm n John Burley. ng c coi l mt trogn nhng ngi c u c khn ngoan
nht trong th gii u t bt ng sn. Khi anh ngoi 30 anh mua 130 cn nh m khng cn ti mt ng no
ca mnh. n 32 tui anh hon ton t do v ti chnh khng bao gi phi lm vic kim tin. Ging nh ti anh
truyn t li kinh nghim cu mnh bng cch i dy cho nhng ngi khc. Kin thc hiu bit ca anh khng
ch gi gn trong lnh vc a c. Anh lp nghip bng ngh k hoch ti chnh, cho nn anh hiu bit su v th
gii ti chnh v thu. Th nhng anh c mt kh nng c nht v nh l gii thch mi vic rt r rng. Anh ta c
ti din dch nhng th phc tp thnh nhng th pn gin d hiu. Khi din t anh chia u t thnh 6 bc da
trn mc kinh nghim u t ca h cng nh s khc nhau v tnh cht c nhn. Ti pht trin cch xp bc
ny ca anh chi tit hn v tng thm mt bc th by cho cc loi u t ny.
CCH HC LA CHN
cui phn trnh by mi cp bc, ti s cha mt khong trng m bn c th in tn nhng ngi bn
bit theo nhn xt ca bn ph hp vo cp bc ny hay khng. V klhi bn nhn ra mt cp bc u t no
ng vi con ca bn, bnc th in tn mnh vo .
Nh ti trnh by, y ch l mt cch hc la chn nhm mc ch nng cao hiu bit ca bn v cc
cp bc u t khc nhau. iu khng nhm hn cp hay ph phn nhng ngi bn ca bn. ti tin bc rt
d nhy cm v bin ng nh ti chnh tr tn gio hay tnh dc. V cng chnh l l do ti sao ti ngh
cc bn hy gi kn ring t nhng suy ngh c nhn ca mnh. Khong cui mi phn trnh by ch nhm mc
ch tng thm s hiu bit ca bn - nu bh bn chn dng n.
Ti thng dng danh sch cp bc ny khi bt u cc lp hc v u t. Phng tin y s lm cho vic
tp thu mau chng hn v gip nhiu ngi hc tr nn thc r rng hn v co bc h ang cp bc u t
h mun nhm ti.
Qua nhiu nm, c s cho php ca Jonh, ti iu chnh li ni dung ca mi cp bc sao cho ph hp
vi kinh nghim thc t m ti tri qua. Mong cc bn hy c k 7 cp bc u t ny.
BY CP BC U T
BC 0: NHNG NGI KHNG C G U T
Nhng ngi ny khng c tin u t. Hoc l h tiu ht mi th kim c, hoc l h chi nhiu hn
thu. C nhiu ngi giu ri vo cp bc ny v h tiu si qu mc h kim c. iu khng may l 50% nhng
ngi ln u ri vo cp bc zero ny.
Bn c bit bt ai thuc cp bc 0? (tu chn).
BC 1: NGI I VAY
Nhgn ngi mny thn gii quyt vn tin bc bng cch i vay mn. Thng thng h u t
bng s tin h vay c. Quan im v k hoch ti chnh ca h l vay qut tr cam. Cuc sng tin bc ca h
chng khc no iu vi u vo ct, c hy vng v cu nguyn mi th s sun s. H c th c vi ti sn ,
nhng thc t mc n ca h li qu nhiu. hu nh h khng thc g v tin bc v thi quen tiu si ca mnh.
wWw.VietLion.Com
Page 114
2010
Bt c th gi tr no h lm ch cng u c bng dng n trong . H dng th tn dng mt cch bc

ng, ri dn khon n tn dng vo khon n nh di hn, ra sch th tn dng v bt u dng tip. Nu tr gi
cn nh h tng ln, h lin i vay dng khon gi tr cn nh tng ln lm th chp, hoc mua mt cn nh ln
hn, t tin hn. H tin l tr gi bt ng sn ch c mt chiu i ln.
Nhng t, nhng cu khuyn mi nh tr gp hng thng chp, d dng lun hp dn h. H thng mua
nhng chi st gi nh du thuyn, h bi, i du lch hay o-to vi cu khuyn mi trong u. H lit k
chi st gi ny thnh ti sn ca h, quay li ngn hng vay mn tp v khi b ngn hng t chi, h c thc
mc khng hiu ti sao.
Mua sm l mt cch vn ng a thch ca h. H mua nhng th khng cn v vn bin h cho mnh
bng nhng cu nh: , c vic mua i. Mnh ng c hng c m , hay nh Nu mnh khng mua by gi,
s chng bao gi mua c n vi gi hi nh th , Hng ang gim gi, Ti mun bn tr c nhng th m
trc y ti khng c hng.
H c ngh ko di n ra mt thi gian di l mt hnh ng khn ngoan, lun t a vi mnh rng h s
lm vic nhiu tin hn tr ht n vo mt ngy p tri no . H tiu si ht nhng g h kim c. Nhng
ngi ny thng c coi nh l ngi tiu dng. Cc ch tim v i l bn xe rt yu mn nhng hng ngi
ny. Nu h c tin, h s tiu si ngay. Nu h khng c tin ,h cng i vay mn tiu si.
Khi c hi vn ca h l g, h u ni h khng kim tin. H ngh tin bc gii quyt ht mi
kh khn. Nhng cho d h kim c bao nhiu tin i chng na, h ch cng ngp su hn vo n. Hu ht
nhng ngi ny khng nhn ra rng s tn m h ang tiu si hm nay vn tng l gic m ao c ca h, thm
ch l c mt gia ti m h thng mong c trong ngy hm qua. Th nhng n ngy hm nay, khi h thc s
t c mc thu nhp h m c, s tin y vn khng vi h.
H khng chi nhn thy rng vn khc mc khng nht thit l s tin kim c (hay thiu tin) m
chnh l thi quen tiu si ca h. Mt vi ngi cui cng tht s tin rng tnh hung kh khn ca mnh hon ton
tuyt vng v cam chi b cuc. Cho nn h c t chn vi mnh su hn v bung theo li sng nh trc. Thi
quen i mn tin, mua sm, tiu si hon ton mt s kim sot ca chnh h. Cng ging nh mt dn nhu ch
chn kim g n sau khi tnh ru v mt mi, nhng ngi ny tiu si khi h phin mun v b c ch. H c tiu
tin, chn nn phin mun, v tiu si tip.
H thng tranh lun vi ngi thn ca h v tin bc, nht l t bin h khi h cn mua th ny hay th
kia. H hon ton sng trong mt s chi b ti chnh, c o tng mt ngy no cch kh khn tin bc ca h
s t nhin bin mt, hay h c gi v cho rng h s lun kim tin tiu si nhng th h mong mun.
Hng ngi u t cp bc ny trng c v giu c. H c th c nhng cn nh ln, l nhng chic xe
bng long t tin. Th nhng nu bn c c hi kim tra, bn s thy h u mua nhng th y bng n. H c
th kim c nhiu tin, nhng h khng cch xa my s ph sn nu c mt tai nn ngh nghip xy ra.
wWw.VietLion.Com
Page 115
2010
Trong mt lp hc ca ti tng l ch doanh gnhip trc y. Anh ta kh ni ting trong gii kim ln
si ln. Anh ta c mt dy ca hng vng bc tn ti trong nhiu nm. Ri th mt ln, nn kinh t b xung dc
th thm v anh ta mt ht cc ca tim ca mnh. Th nhng cc khon n khng mt i. Ch khng y su thng,
cc khon n ny lm anh ta ph sn. Anh ta n tham d lp hc ca ti tm kim mt gii php mi, mt
hng i mi, vy m anh ta vn khng khng khng chi chp nhn tng l hai v chng anh ta l nh u t
bc 1. Anh ta xut thn t nhm C, hy vng c th lm giu trong nhm . Anh ta c cho rng mt khi anh ta
tng l mt nh doanh gnhip thnh cng, anh ta c th vn dng cng thc ca mnh t n s t do ti chnh
bng cch u t ca anh ta. l mt bn ng rt ph bin mt s nh doanh nghip hay cho rng mnh c th t
gn tr thnh nhng nh u t thnh cng. Cc quy tc kinh doanh khng phi lc no cng ging nh cc quy
tc u t.
Nu nhng ngi u t kiu ny khng gim t thay i mnh, tng lai ti chnh ca h s rt m m tr
phi h c ci c mt ai giu c v chi ng c thi quen tiu tin nh nc ca h bn c bit ai thuc
cp bc ny khng? (tu chn)
BC 2: NGI TIT KIM
Nhng ngi ny thng dnh mt khon tin nh u n. H b tin vo nhng cng c thp ri ro,
thp li sut nh khon tit kim, ti khon nh k.
Nu h c ti khon hu tr c nhn, h s u t vo mt ngn hng hay mt ti khon tin mt trong mt
qu h tng.
Nhng ngi ny thng tit kim tiu dng hn l u t (chng hn h tit kim mua mt tivi
mi, chic xa mi,). H rt trung thnh vo vic tr tin mt. H rt s hay tn dng. Thay vo , h thch s an
ton ca tin trong ngn hng.
Ngay c khi chng minh vi h trong bi cnh kinh t ngy nay, ti khon tit kim ch em li li sut m
(sau khi tr li xut tit kim ca ngn hng vi mc lm pht v mc thu thu nhp), h vn khng dm chp nhn
ri ro. H khng bit rng ng la M mt 90% tr gia t nm 1950, v tip tc mt gi mc hng nm nhiu
hn mc li xut m ngn hng tr cho h. Nhng ngi ny thng mua nhng k hoch bo him nhn th bi v
h yu thch cm gic ca s an ton v n nh.
Nhng ngi thuc nhm ny thng ph phm thi gian vn l ti sn qu nht ca h, c dnh dm. H
b hng gi ct mu phiu khuyn mi trn t bo, cn trong siu th th cm tr ngi khc c tranh th tit
kim vi ng mua sm.
Thay v ch c dnh tng ng tin, l ra h dng thi gian h cch u t. Nu h b ra 10.000 o la
vo qu John Templeton vo nm 1954 v qun bng n i, n nm 1994 h c 2.4 triu trong tay. Hoc gi s
h b 10.000 vo qu Quantum ca George Soros vo nm 1969, n nm 1994 h kim c 22.1 triu .
Thay v th, chnh nhu cu i hi v s an ton tn su trong lng h pht sinh t ni s khin h tit kim
trong nhng khon u t c mc li t i, nh ti khon tit kim ca ngn hng.
wWw.VietLion.Com
Page 116
2010
Bn thng nghe ni, Tit kim 1 xu l tit kim c 1 xu, hay nh, Ti ang tit kim cho my a
nh. S thc li l thng chnh s bt n iu khin chi phi h v cuc i h. Mt khc, h li thng thay i
xonh xoch bn thn h cng nh nhng i tng m h mun dnh tin cho. Hu nh h hon ton i lp
vi kiu u t bc 1.
Tit kim l mt tng tit kim tt trong thi i nng nghip. Nhng mt khi chng ta bc vo thi
i Cng Nghip, tit kim khng phi l mt la chn khn ngoan. Vic ch bit dnh tin thmh ch tr ln t hi
kho M khng cn c bo chng bng vng, v khi chng ta gp phi thi k lm pht khin cho chnh ph in
tin nh in. Ngi tt kim trong thi im ny l k thua cuc. D nhin, khi xy ra giai on gim pht, h c
th thng cucnhng ch khi no ng tin vn c in cn gi tr mt th g .
Tit kim l mt thi quen tt. Bn nn c mt ngun tin mt bng tng chi ph sinh hot cho t su n 1
nm. Th nhng sau khi tit kim c khon tin , hy ln nh nhng c nhng cng c u t tt hn v an
ton hn nhiu so vi ti khon tit kim trong ngn hng. bn b tin tit kim vo ngn hng mc 5% trong khi
ngi khc c 15% c phi l cch u t khng vy bn?
Th nhng, nu bn khng chu hc cch u t v thng xuyn u lo v cc ri ro ti chnh,th th tit
kim l mtchn la tt hn u t. Bn s khng phi lo ngh nhiu nu nh bn ch gi tin trong ngn hng
v cc ch ngn hng s yu thich bn lm. M ti sao lai khng yu thich bn? Bn hy nhn xem, c mui mt
ng bn b ti khon tit kim, ngn hng cho vay t10 dn 20 ng mc li sut chc p n 19% , trong
khi ch tr cho bn khng qu 5% mt nm. Ti sao tt c chng ta li khng tr thnh ngn hng nh?
Bn c bit ai thuc cp bc (tu trn)
Bc 3: NHNGNGI U T MA LANH
C 3 hng u t khc nhau trong nhm ny. Nhm u t ny c thc r v nhu cu u t. H c
th tham gia vo cc chng trnh hu tr cng ty ni h lm vic qu hu tr t khc. H thnh thong cng
c nhng khon u t bn ngoi vi cc qu h tng, th trng chng khon, th trng tri phiu ,v.v
Nhn chung, h l nhng ngui thng minh c nn hc vn vng vng. H chim hai phn 3 dn s
nc M, v c cc nh x hi hc xp thnh giai cp trung lu. Tuy nhin, khi cp n chuyn u t,
h thng khng c gio dc v lnh vc , hoc khng c s tinh vi chuyn nghip ca gii u t . h t
khi c bo co ti chnh hng nm hay bn co bch ca cng ty l lm sao h c c nh? H khng dy
cch c hiu bo co ti chnh. H thiu kin thc v tai chnh. C th h c nhiu bng cp cao, c th l bc s
hay thm ch l k ton vin, nhng rt t ngi trong s h c o to chnh thng v nhng thng thua trong th
gii u t .
bc ny c 3 hng u t khc nhau. H thng lm nhng ngi thng minh, c h thc cao, kim c nhiu
tinv chu u t. Th nhng vn c s khc nhau r rt.
wWw.VietLion.Com
Page 117
2010
Bc 3-A. Nhng ngi thuc bc u t ny to thnh mt nhm gi l khng mun b lm phin. Nhng ngi
ny t thuyt phc mnh l h khng hiu g v tin bc v s khng bao gi mun hiu. H thng ni nhng cu
i loi nh :
Ti khng gii tnh ton lm vi my con s .
Ti s chng bao gi hiu c th no l u t .
Ti qu bn rn .
Sao m lm cng vic giy t n th .
Vn qu phc tp i vi ti .
ut l rui ro.
Ti thch cc nh chuyn nghip quyt nh tin bc gim ti.
Chuyn y sao m phin phc n th .
Chng (v) ti lo chuyn u t ca gia nh ti .
Nhng ngi ny ch bit b tin vok hoch hu tr, cn khng th giao ht cho mt chuyn vin k hoch ti
chnh lun khuyn h nn a dng ho . H gt tng lai tin bc ra khi u mnh, ch bit mi ngy i lm ct
lc m vn t ni vi mnh: t nhiu g th ta cng c mt chng trnh hu tr .
Khi h v hu, h s bit nhng khon u t hu tr ca h hot ng nh th no ngay m .
Bn c bit ai thuc cp bc 3 A khng ?(tu trn )
Bc 3 B. Nhm th hai ny c gi l nhm ca nhng k a nghi. Nhng ngi ny bit ht mi l ti sao
mt j khon u t s b tht bi . C nhng ngi ny bn cnh bn tht l nguy him. H nghe c v thng minh,
l lun cht ch, li ni ca h li c trng lngvi bn v tr cng vic h ang gi . H thnh cng trn lnh
vc chuyn mn ca h, nhng thc t h ch l nhng tn hn nht np sau ci v tr thc ca mnh. Nhng ngi
c th bo cho bn bit chnh xc lm th no v ti sao m mi c huyn u t ca bn s b ngi ta la gt .
Khi bn n hi kin ca h v loi c phiu hay mt cng c u t no , bn s ra v vi tm trng ht sc
hoang mang va s hi. Nhng ngi ny thng ni nhng cu i loi nh, , trc y ti tng b nh vy.
Bn y ng hng lng gt ti mt ln no na .
H thng khoe khoang nhng th nh: i l mi gi ca ti hng MellLynch hay Dean witte r.. Dng nhng
tn ni danh nh th chng qua h ch mun che du ni bt n su kn trong lng h .
Nhng m k l thay, nhng ngi a nghi nh th li l nhng ngi hay ha theo m ng nh nhng co
cu ngoan ngon. s lm, h tranh th c nhng trang ti chnh hay tp c h wall street. Ri sau h k li
nhng g h c c cho ngi khc trong gi gii lao. Ngn ng ca h ton nhng ting lng , nhng thut
ng c a gii u t. H bn v nhng mi u t ln nhng khng bao gi tham gia. H tm nhng c phiu
c ng trn trang nht, v nu nh bi bnh lun tt, h s i mua nhng c phiu , nhng iu thng l
qu tr. Nhng nh u t khn ngoan thc s mua chng t lu trc khi gii nh bo a tin v chng.
Nhng ngi a nghili khng h bit iu .
wWw.VietLion.Com
Page 118
2010
Khi gp tin xu, h ph phn v ni nhng cu nh, Ti bit m. H ngh h l ngi chi, nhng thc s
h l k bnh lun ng ngoi l. H rt mun tham gia tr chi, nhng tn su trong lng h li b m nh ni s b
thua, b mt tin. S bo m ln lt c s th v v kch ng ca tr chi .
Cc nh phn tm hc cho bit s a nghi l tng hp gia ni s v s ngu dt, t dn n s ku cng.
Nhng ngi nh th thng nhy vo th trng kh ch khi c s bin ng ln ch i m ng hay c chng
c r rng v quyt nh u t ca h l ng v h ch i giu hiu thng tin , h nhy vo th trng tr, mua
gi cao v bn gi thp. Khi th trng suy sp. H gn t b la o cho vic mua cao bn thp . Nhng iu
m h s xy ra c xy ra vi h ht ln ny ti ln khc.
H mua cao v bn thp bi v h qu ma lanh cho nn h tr ln qu cn thn. H khn ngoan nhng
h s b ri ro v sai lm, cho nn h c hc hi nhiu hn khn ngoan hn. Mt khi h cng bit nhiu, h ch
cng thy nhiu ri ro hn, v li khin h mit mi tm hiu nhiu hn. S cn thn n mc a nghi thi qu khin
h c ln ny na mi v lm cho h chm hn so vi mi ngi. H nhy vo th trng khi lng tham thng th
ni s trong lng h.
Tuy nhin, kha cnh xu nht ca ngi ny l tim nhim ngi xung quanh vi ni s khng khip ca
h c tre du bng s chi thc. Khi cp n u t, h c th bo cho bn bit ti sao mi chuyn khng sun
s nhng h li khng th bo bn lm sao cho mi chuyn trn chu. Nhng ngi ny thng c mt khp mi
ni, t trong cc hc vin, chnh ph cho n tn gio, h thng thng tin i chng. H a nghe chuyn khng
hong ti chnh hay v b bi h c th truyn b i. Th nhng, h hu nh rt him c nhng iu g tt
k v thnh cng ti chnh. Ngi a nghi rt d khm ph ra nhng g sai lm chnh l cch h t bo v mnh
khng b l ty s thiu hiu bit ca mnh.
Nhng ngi u t ny c gi l Cynics. T nay c ngun gc xut pht t mt trng phi thuc
Hylap c i. Thi y, trng phi ny b x hi khinh b v s ku cng v thi d bu ma mai ca h i vi
thnh cng hay cng trng ca ngi khc. Khi ng n tin bc c rt nhiu ngi thuc loi ny m nhng
ngi c h vn cao v thng minh. Hy cn thn trc nhng ngi ny v ng bao gi cho php h soi bi
n cc gic m ti chnh ca bn. D nhin, trong th gii tin bc khng thiu hng ngi la o, mnh mung bp
bm, nhng th hi c ngnh no m li khng c nhng cu y khng?.
Bn c th lm giu nhanh m khng cn nhiu tin m khng phi chi nhiu ri ro. iu hon ton c
th nhng ch khi no bn sn sng cho php con ngi bn gim tin tng vo kh nng hin thc . Mt trong
nhng vic bn lm l cho u c ca bn ci m v phng khong v hy phng trc hng ngi a nghi
hay nhng k bp bm. C hai loi ngi rt nguy him v tin bc.
Bn c bit ai thuc cp bc 3-B?
Bc 3-C: Nhm th ba trong bc u t ny l nhng ngi c bc. Trong khi nhng k a nghi qu cn thn,
nhm ny li kh cu th. H nhn vo th trng chng khon, hay bt c th trng u t no, ging nh cch h
nhn vo th trng sng bc Las Vegas. ch l may mn. H nm con xc xc vo cu nguyn. Nhm ny
wWw.VietLion.Com
Page 119
2010
khng c mt quy tc hay mt quy lut u t no c. H mun hnh ng nh nhng tay chi ln, cho nn h c
ngu trang nh nhng i ca lm tin cho ti khi h thng hay thua ht c hi thua thng xy ra rt nhiu. H tm
kim nhng b mt u t hay th php thut m tn chic chn thnh. H lun tm cch u t mi m v hi
hp. Thay v cn phi c s cn mn di hn hc hi v hiu bit, h ch quan tm n nhng mnh kho hay
nhng ng tt.
H nhy vo mua bn hng ho, nhng c phiu ln u bn ra cng chng, gas v u t, gia sc, hay bt
c th cng c u t no m con ngi c. H thch dng k thut u t phc tp nh bin giao dch, quyn
mua bn c phn...h nhy vo chi m khng bit ai l ngi chi v ai l ngi t ra lut chi.
Nhng ngi ny l ngi u t t hi nht trn hnh tinh. H lun c nh nhanh thng nhanh v bin.
Khi c hi tnh hnh u t nh th no h lun ming ni ch hu vn hay li c mt t to thc t l h
ch mt tin, v mt nhiu tin. Loi ngi u t ny mt n 90% c hi h khng bao gi bn v chuyn thua
cuc ca h c. H ch nh n c thng ngon mc cch y 6 nm h t cho mnh l khn ngoan v khng chi
tha nhn h ch may mn m thi. H ngh tt c nhng g h cn lm l ch cn thng mt c ln thi l h s
sng thoi mi v giu c. X hi gi k ny l nhng tay c bc ht thuc cha. Thc t su xa l khi cp n
chuyn u t tin bc, h ch l nhng k li bing.
Bn c bit ai thuc cp bc 3-C?
Bc 4: NHNG NGI U T DI HI
Nhng nh u t ny thc r v s cn thit u t h ch ng trong quyt nh u t ca mnh. H c mt k
hoch u t di hn c vch sn c th gip h c mc tiu ti chnh ca mnh. H thng tm ti v hc
hi trc khi bt tay vo thc hin mua mt khon u t no . H tn dng cch u t nh k, v khi c th h
bit u t mt cch khn ngoan v mt thu. Quan trng nht l bit tm kim t vn t nhng nh k hoch ti
chnh lo luyn.
Xin bn ng ngh nhng ngi u t loi ny l nhng ngi u t ln v ni ting. n c trnh
cn xa lm. Nhng ngi ny khng u t vo a c kinh doanh, hng ho hay bt k cng c u t no khc.
M thay vo , h i theo con ng u t di hi bo th c nhnng nh u t c huyn nghip ni ting
ngh nh Peter Lynch hay warren Buffet.
Nu bn cha l mt ngi u t di hn, bn hy t mnh n cng nhanh cng tt. iu c ngha l g
? C ngha l bn hy ngi xng vch ra mt k hoch. Hy kim sot nhng thi quen tiu si ca bn. Hy
gim mc n xung n mc ti thiu. Hy sinh hot bng nhng g bn c v sau mi tng ln nhng phng
tin sinh hot ch khi no bn c thu nhp d gi. Hy tm hiu xem bn cn u t bao nhiu mi thng, trong
vng bao lu mt mc li thc t t c mc tiu ca bn. Nhng mc tiu nh: Bn mun ngh lm vo lc
my tui ? Bn s cn bao nhiu tin sinh sng trong mt thng?
wWw.VietLion.Com
Page 120
2010
Ch cn mt k hoch ti chnh di hn nh th s lm gim s n tiu dng ca bn , trong khi c th dnh ra

mt khon tin nh (trn c s nh k) vo mt qu h tng hng u. Lm nh th s to ngay cho bn c c
hi v hu mt cch giu c, nu bn bt u sm v bit theo di nhng g bn ang lm.
cp bc ny, hy gi mi th n gin. ng c m mng v tng nhiu qu. Hy qun i nhng cch
u t phc tp. Ch tp chung vo nhng chng khon mnh v nhng khon u t quy h tng. Nu bn cha
bit g c, hy hc cch mua nhng khon u t qu h tng. Nu ban cha bit g c, hc cch mua nhng khon
u t ng kn ca qu h tng. ng c khn hn th trng. hy dng nhng cng c bo him mt cch thng
minh cho mc ch bo v ch khng phi tch lu ca ci. C th s dng mt qu h tng nh qu ch s 500
Vanguard lm tiu chun, v trong qu kh qu ny d lm tt hn hai phn ba cc qu h tng khc. Trong
khong thi gian 10 nm, loi qu ny c th em li cho bn mc li vt xa 90% mc li m cc nh qun l qu
h tng chuyn nghip khc cng li. Nhng hy lun nh rng khng bao gi c mt khon u t no an ton
100% c. Cc qu ch s c ch sai lm cht ngi c hu ca chng.
Hy ng i nhng mi lm n ln na. Hy nhy vo cuc chi v bt u cuc chi v bt u bng

nhng tr nh (nh cn nh nh u tin m ti bt u u t ch bng mt vi la) lc u, bn ng lo lng
ng hay sai m ch bt u chi thi. Bn s hc dc nhiu hn mt khi bn b tin ra, nhng nh l ch b cht
t thi chi nh. Tin bc c cch lm tng s thng minh ti chnh ca bn nhanh chng. S hi v do d s lm
bn thi lui. Bn c th tham gia nhng tr chi ln hn bt c lc no bn mun, nhng bn s khng bao gi ly
li thi gian v kin thc b mt khi bn ch ngi ch i lm nhng iu ng hay nhng mi ln. Nn nh,
nhng mi lm n nh s dn n nhng mi lm n ln, nhng vi iu kin duy nht l bn phi bt u chi.
Hy bt u trong ngy hm nay m ng ch i na hy ct bt vic tiu si bng th tn dng, b bt
nhng chi t tin gim gi, v hy gi cho mt qu h tng ni ting. Bn hy ngi xung vi nhng ngi
thn ca mnh vch ra mt k hoch, gi mt nh k hoch ti chnh hay i n th vin v t c v k hoch ti
chnh, t mnh dnh tin (chng hn mi thng dnh 50$) bn cng ch i chng no bn s cng lng ph
mt trong nhgn ti sn qu gi ca bn chinh l thi gian ca mnh.
Mt im thu v cn ch . Bc 4 chnh l im xut pht ca nh triu ph M. Quyn sch Nh triu ph
hng xm m t mt nh triu ph bnh thng l mt ngi li chic Ford hiu Taurus, lm ch mt cng ty
v sng chi tc bng nhng g mnh to c. H hc hi, tm ti v u t, c mt k hoch u t di hn. H
chng lm iu g k th, chi nhiu ri ro hay khiu gi g c khi u t. H thc s l nhng ngi bo th, v
chnh thi quen tin bc bit cn i ca h lm cho h giu c v thnh cng trong sut mt khong thi gian
di.
i vi nhng ngi khng thch t do, mun tp trung vo ngh nghip chuyn mn hay cng vic ca
mnh thay v b nhiu thi gian hc hi cch u t, bc 4 l bc bt buc i vi h nu nh h mun sng mt
cuc i giu c v tr ph. i vi nhng c nhn ny, iu quan trng hn ht l h phi tm kim t vn t
wWw.VietLion.Com
Page 121
2010
nhng chuyn gia k hoch v ti chnh. Nhgn ngi ny c th gip bn vch ra mt chin lc u t v gip
con ng bn i ng hng theo cu trc u t di hn.
Bc u t ny i hi s kin nhn v bit tn dng thi gian. Nu bn bit u t sm v u n, bn c
th tr ln giu c. Nu bn bt u tr, chng hn tui 45, kiu u t bc ny s chng gip ch g cho bn, nht
l trong khong thi gian t mc ny cho n 2010.
Bn c bit ai thuc cp bc 4 khng? (tu chn)
BC 5: NHNG NH U T CHUYN NGHIP
Nhng nh u t ny c sc tm kim nhng chin lc u t c nhiu ri ro hn hay ch ng hn
ti sao vy? Bi v h c thi quen tin bc rt tt, mt nn tng tin bc vng chc v hiu bit v u t. Tr chi
i vi h chng mi m g h tp chung ch khng thgn a dng ha. H c mt k lc di v trn thng m h
t c u n, v h c trn thua c th tm thy kinh nghim, nhng bi hc ng gi rt ra t sai lm .
Nhng ngi u t ny thng mua s cc khon u t hn l mua l. H t nhng mi u t ca
chnh h li vi nhau t s dng. Hoc h chuyn nghip ti mc tham gia mi u t m nhng ngi
bn bc 6 ca h cn vn.
Nhng yu t no quyt nh s chuyn nghip ca nhng nh u t ny? H c mt nn tng ti chnh
vi ngun thu nhp kinh doanh hay v hu ng k t ngh nghip ca mnh hay c nhng khon u t bo th
nhng vng chc. Nhng ngi ny kim sot c t l vn/n ca mnh, ngha l h c nhiu thu nhp hn so vi
mc chi ph sinh hot hng ngy. H c mt hiu bit cn k v th gii u t v t mnh ch ng tm kim
nhng hiu bit, nhng thng tin mi. H cn thn, nhng khng a nghi, v lun m rng u c ca mnh.
Trong mi u c, h chi ri ro thp hn 20% s vn h b vo. H thng bt u nh, b ra mt t tin,
c th hiu bit v cch lm n trong gii u t cho d l c phiu hay mua li mt doanh nghip kinh doanh
mt hn hp u t a c hay mua li ti sn b tch thu u gi th n, vv . Nu h mt 20% s vn ny, iu
chng nh hng g n h. H c tht bi nh mt bi h kinh nghim, ri quay li cuc chi hc hi tip,
coi tht bi ch l mt phn qu trnh ca thnh cng. Mc d h khng thch b mt tin, h khng h s b mt.
Tht bi ch cng khin h tin ti trc hc hi, hn l mnh chm m trong cm xc thu cuc v tm lut s
kin tng.
Nu mi ngi tr ln chuyn nghip, h c th t to ra nhng mi u t c mc li xut t 25% n v
hn. Nhng nh u t c gi l chuyn nghip l bi v h c d tin, c mt i ng c vn chuyn nghip m
h t tay la chn, v mt k lc chng minh nhng thnh cng ca h.
Nh cp trc y, cac nh u t cp bc ny thng sp t nhng mi u t ca chnh h li vi
nhau. Cng ging nh c nhiu ngi mua nguyn b my vi tnh t gian hng bn l c nhng ngi khc i mua
cc b phn ri v sau t lp rp thnh mt my vi tnh cho nhu cu s dng cu mnh. Cc nh u t bc 5 c
th np rp cc khon u t khc thnh mt mi u t ln y nh vy.
wWw.VietLion.Com
Page 122
2010
Nhng nh u t ny bit r rng chnh nhng thi im khi nn kinh t i xung l lc th trng ang
trao cho h nhng c hi thnh cng ngn vng. H nhy vo th trng khi ngi khc nhy ra. H thng bit khi
no nn nhy ra. cp bc ny, mt chin lc thot ra cn quan trng hn chin lc nhy vo.
H rt r rang v nhng nguyn tc hay nhng quy lut ca chnh h v u t. Cng c u t la chn
ca h c th l a c, tri phiu gim gi, doanh nghip kinh doanh cc doanh nghip b ph sn hay nhng t c
phiu mi pht hnh. Trong khi h chp nhn ri ro nhiu hn mt ngi bnh thng, h rt ght chuyn c bc.
H c mt k hoch v nhng mc tiu c th. H khng ngng hc hi mi ngy. H c bo, tp ch, ng k vi
nhng c san u t v tham d nhng bui tho lun v u t. H hiu r tn bc v bit cch bt tin bc lm
vic cho mnh. H tp chung chnh vo vic lm tng ti sn ca h hn l u t bi v h c th kim them thu
nhp. H ti u t nhng khon li kim c xy dng v m rng ti sn ca h. H bit r rng vic xy
dng mt c s ti sn vng chc em li li nhun hay li xut cao m khng b nh thu nng s chnh l con
ng dn h n s giu c di lu trong cuc i ca h.
H thng xuyn dy nhng hiu bit ny cho con h v li ti sn ca h cho nhiu th h theo sau
di hnh thc cng ty, tp on, t hp u thc hay i tc. Bn than than h hu nh khng s hu nhiu th no
c. Chng c nhiu ti sn ng di tn h v mc ch gim thu v bo v khi nhng ngi kiu Robin Hood
c tin vo chuyn ly ca giu chia cho ngi ngho. Nhng mc d h khng s hu th g, h kim sot tt c
mi th qua cc tp on. H kim sot nhng thc th c t cch php nhn s hu ti sn ca h.
H c mt hi ng gim c ca chnh h c th gip h trong vic qun l nhng ti sn ny. H lng
nghe nhng li t vn v hc hi. Hi ng khng chnh thc ny bao gm mt i ng chuyn gia ngn hang, k
ton vin, lut s v nh mua gii. H b kh nhiu tin cho c vn ti chnh vng chc khng ch lm tng ti sn
ca h m cn bo v s ti sn ny i vi gia nh, bn b, tranh tng v chnh ph. Ngay c khi h t gi ci
i, h vn cn kim sot c ti sn ca h. Nhng ngi ny thng c gi l nhng ngi qun l tin
bc. Ngay c khi cht, h vn tip tc chi phi s phn ng tin m h to ra.
Bn c bit ai thuc cp bc 5 khng? (tu chn).
BC 6: NHNG NH U T THC S
Rt t ngi trn th gii ny t c trnh u t tuyt vi ny. M, c vi trm ngi mi c mt
ngi l nh u t thc s. ngi ny khng ch l nh u t thuc nhm m cn l doanh nhn ti gii thuc
nhm C, bi v ngi ny c th va to ra mt chuyn kinh doanh kinh doanh li va to ra c hi u t cng lc.
Mc ch ca nh u t thc s l to ra nhiu tin hn bng cch tng hp hi ho ngun vn, ti nng v thi
gian ca nhng ngi khc. H thng l nhng k lm lay ng v thc y x hi, lm cho nc M v nhiu
quc gia to ln khc tr thnh trung tm quyn lc ti chnh s. l nhng ngi thuc dng h Kennedy, gia
nh Rockefeller, Ford,.. Chnh nhng nh u t thc s ny o to ra cng n vic lm, chuyn kinh doanh v
hng ha gip cho mt quc gia pht trin thnh vng.
wWw.VietLion.Com
Page 123
2010
Nhng nh u t bc 5 thng to ra nhng khon u t cho ring h s dng ng vn ca mnh. Trong

khi , nhng nh u t thc s to ra nhng khon u t khng nhng cho chnh h m cho nhng ngi khc
s dng ti nng v ngun vn ca mi ngi. Nhng nh u t thc s khng cn c tin mi to ra tin, ch bi
v h bit cch s dng tin v thi gian ca ngi khc. Nhng nh u t bc 6 to ra khon u t cho nhiu
ngi khc mua li. H lm cho nhiu ngi khc cng giu ln, to ra cng n vic lm, v lm cho mi th c th
hot ng c. Trong giai on nn kinh t pht trin, chuyn u t v lm n ca h rt sun s. Trong giai on
nn kinh t b khng hong v i xung, nh u t thc s ny li cng giu hn. H bit rng nhng bin ng
kinh t m ra nhiu c hi mi cho h. H l nhng ngi tham gia sm nht vo mt d n, mt sn phm, mt
cng ty hay mt quc gia, c hang nhiu nm khi m ng nhn ra v tham gia. Khi bn c trn bo v mt quc
gia ang gp kh khn hay lm vo chin tranh bn c th chc chn l mt nh u t thc s no chng bao
lu h s c mt . Mt nh u t thc s s i n ni m hu ht mi ngi u trnh n, ng i n n.
Quc gia , hay chuyn kinh doanh , ang gp ri lon ri ro nhiu lm.
Nhng nh u th thc th thng ngh n nhng li xut t 100% n v hn. l v h bit cch
qun l ri ro v lm ra tin m khng cn tin. H c th lm c iu v h bit tin bc khng phi l mt
th vt hu hnh, m ch l mt tng c to ra trong u h. Nhng ngi ny cng c li s nh nhiu
ngi khc, nhng h bin li s thnh kch thch thc y h tin ti. H bin li s thnh kin thc mi, ti sn
mi. Tr chi trong cuc i ca h chnh l tr chi tin to ra tin. h yu thch tr chi tin bc hnb bt c
tr chi no khc. chnh l tr chi lm ln cuc sng ca h. Cho d c thng hay thua, bn cng u nghe h
ni Ti yu thch tr chi ny. V chnh l nhng g to nn mt nh u th thc s.
Cng ging nh nhng nh u t bc 5 nhng nh u t thc s l nhng ngi qun l tin bc xut
sc khi nghin cu con ngi ny, bn thng thy h rt rng ri vi bn b gia nh, nh th tn gio. Hy nhn
nhng ngi lp ra hc vin ni ting trn ton th gii. Rockefller gip dng ln i hc Chicago, J.P.Morgan
nh hng n i hc Harvard khng ch bng tin bc. Nhng nh u t thc s khc li tn tui ca
mnh nh nhng ngi sng lp nhng trng i hc ni ting nh Vandbilt, Duka, Stanjord. H l nhng ngi
thuyn trng v i khng nhng trong ngnh cng nghip m c trong gio dc .
Ngy ny , Ngi john Templeton vn cn cng hin rng ri cho tn gio , v Gog s hin tng hang triu cho
nhng t chc tn gio m ng ta tin vo . V cng ng qun t chc Ford, t chc Getty, cng nh ted Turuer
tng chu cp hng t cho t chc lin hip Quc. Cho nn, tri ngc vi ngng g m nhiu k a nghi hc thc
ma mai hay nhng ch trch t cc trng hc, chnh ph, nh th v h thng thng tin i chng hay tuyn
truyn, nhng nh u t thc s cng hin cho x hi nhiu cch khc nhau khng ch nnh l nhng ngi huy
trong ngnh cng nghip, m con to ra cng n vic lm v to ra rt nhiu tin . c mt th gii tt p hn,
chng ta cn c nhiu hn nhng nh u t thc s, ch khng phi t hn m nhiu k a nghi thng thuyt phc
chng ta. Thc t li c nhiu k a nghi hn nhng nha du t thc s. K a nghi, thng n o v lm cho hang
triu ngi s st, bt an, ch bit di kim s n nh , m bo hn l s t do.
wWw.VietLion.Com
Page 124
2010

Bn c bit ai thuc cp bc 6 khng ?
TRC KHI C TIP
n y, quyn sch d hon tt phn gii thch kin t Kim t . Chng ny ch yu gii thch nhm trn t
. trc khi cc bn c tip, di y l mt s cu hi dnh cho bn
1. Bn l ngi u t thuc bc no?
Nu bn thc tnh mun lm giu nhanh chng, hy c i c li by cp bc u t . C mi ln ti c
qua nhng cp bc, ti li pht hin thm mt phn v con ngi mnh c phn nh trong by cp bc . Ti
khng ch nhn thy nhng u im ca mnh, m cn, nh Zig Ziglar ni, nhng thnh cch yu im
kim hm ti li. Con ng i dn s giu c tin bc ln lao chnh l cng c sc mnh con ngi bn v
khc phc nhng yu km ca mnh. thc hin c iu , trc ht bn hy nhn din chng hn l gi
v con ngi bn khng c nhng yu km .
Tt c chng ta iu mun ngh tt v mnh. Ti m c tr thnh nh u t bc 6 trong sut cuc i ca
mnh. Ti bit y chnh l iu m ti mong mun tr thnh t lc ngi b giu gii thch s ging nhau
gia mt k chi chng khon vi mt k c nga. Nhng sau khi tm hiu nhng cp bc khc nhau trong
danh sch ny, ti c th pht hin nhng tnh cch yu im km gi con ngi ti li. Mc d ngy hm
nay ti ang hot ng nh mt nh u t bc 6, ti vn tip tc c i c li by cp bc ny v khng
ngng trao i hon thin mnh.
Ti tm thy nhng tnh cch yu km ca mnh t bc 3-C thng ngc u dy trong nhng lc b p lc.Tn
c bc c trong ti l iu tt, nhng n cng c kha cnh xu. Do , nh c s hng dn ca v ti v bn
b, cng thm vic tm ti nghin cu, ti bt u nhn ra ngay nhng yu km ca mnh v chuyn ho chng
thnh nhng sc mnh c nhn. Tnh hiu qu trong c on ngi ti nh nh u t bc 6 c ci thin ngay
lp tc.
Cn y l mt cu hi khc.
2. Bn mun tr thnh ngi u t cp bc no ngay by gi hay trong tng lai?
Nu bn tr li cho cu2 gng nh cu1, th th chnh l cp bc bn mun t ti. Nu bn cm thy hnh
phc v tr hin ti so vi vic tr thnh mt nh u t, th th bn cng chng cn nn c tip lm g.
Chng hn, nu hin ti bn ang l mt nh u t vng vng bc 4 v khng c mn tr thnh nh u
t bc 5 hay bc 6, th th bn ng c tip quyn sch na. Mt trong nhng nim vui ln nht ca cuc i
chnh l s hnh phc bng lng vi hin ti. V ti xin thnh thc chc mng bn!
CNH CO
Bt c ai c mc tiu tr thnh nh u t bc 5 hay bc 6 iu phi pht trin nhng k nng ca mnh
TRC HT bc 4. Bc 4 khng th no b qua c trn con ng m bn mun nhn ti bc 5 hay bc 6.
Nhng ai c gng tr thnh nh u t bc 5 hay bc 6 m khng c nhng k nng cn thit ca nh u t
bc 4 ch l mt ngi u t bc 3, tc l mt k c bc khng hn khng km !
wWw.VietLion.Com
Page 125
2010
Nu bn vn mun v cn bit nhiu hn v ti chnh, vn c theo ui mc tiu ca s t do ti chnh, xin mi

bn c tip quyn sch. Nhng chng cn li s ch yu tp trung vo nhng tnh cch ca mt ngi thuc
nhm C v . Qua nhng chng ny, bn s hc cch t ph t pha bn tri ca t sang pha bn phi
mt cch d dng v t ri ro. S di chuyn t bn tri sang bn phi s tip tc tp trung vo nhng ti sn v
hnh ca bn dung to ra nhng ti sn hu hnh phn bn phi ca t .
Trc khi tip tc, ti xin hi bn mt cu cui cng:T lc khng c nh ca cho n khi tr thnh triu plh
strong thi gian khng qu 10 nm, bn ngh hai v chng ti cn phi nm trong cp bc u t no? bn s
tm thy cu tr li trong chng k, m ti s chia s vi bn nhng kinh nghim hc hi c t chuyn
phiu lu ca bn thn ti trn con ng nhm ti s t do v ti chnh.
Chng 6: Con khng th ly tin bng mt con c
Vo cui nm 1974, ti mua mt cn h trung c nh b vng ven Waikiki. l mt trong nhng bt ng sn

u tin ca ti. Gi cn nh khong 56000 . Cn nh gm hai phng ng, mt phng tm trong mt chung c
hng trung bnh. Cn h em cho thu tht l hon ho, v ti bit chc s c ngi thu cn h ngay.
Ti li xe n vn phng lm vic ca ngi b giu, trong lng khp khi k cho Ngi nghe v mi u t .
Ngi nhn so qua sp ti liu, v khng y mt pht sau Ngi ngng u ln v hi ti: Mi thng con s mt
bao nhiu tin?
Khong 100 mi thng, ti tr li.
ng c ngu ngc, ngi b giu ni. Ta cha c k nhng con s nhng t xp ti liu ta c th chc chn
l con s mt mi thng nhiu hn s tin . Hn na, ti sao con li u t vo mt th m con bit con s mt
bao nhiu tin?
, cn h trng tht d thng, v con ngh l mt c hi tt. Ch cn sn pht mt t xu l cn h s trng y
nh mi, ti ni.
Nhng iu khng gii thch ti sao con phi mt tin, ngi b giu nhch mp.
B , tay mi gii a c bo con ng lo lng v vic mt tin mi thng by gi. Hn bo trong mt vi nm na,
gi cn h s tng gp i. Hn na, chnh ph hin ti cho php con c tr nhng khon mt tin vo thu
nhp c nhn. Nu con khng chp ly c hi , con e s c ngi khc ly mt.
Ngi b giu ng dy v ng ca phng li. Khi Ngi lm th, ti bit ti s b gia ti t cng nh s c
dy mt bi hc quan trng. Ti tri qua nhng kiu dy nh th ny ca Ngi.
Th th con s mt bao nhiu tin mi thng? Ngi b giu hi li.
Khong 100 mi thng, ti ni vi v bn chn.
Ngi b giu lc u khi Ngi coi qua xp ti liu. Bi hc s bt u ngay thi. Hm , ti c dy v tin
wWw.VietLion.Com
Page 126
2010
bc v u t nhiu hn nhng th ti hc c trong sut 27 nm qua. Ngi b giu hi lng khi ti gim
bt tay hnh ng v u t vo mt mnh a c, th nhng hnh ng ca ti li phm qu nhiu li lm c th
khin ti li bi sau ny. Tuy nhin, nhng bi hc hm v mt mi lm n gip cho ti kim c hng triu
trong nhng nm sau ny.
CON CN NHN NG TIN BNG U C CA CON
khng phi l nhng g mt con thy c, ngi b giu ni. Mt mnh a c ch l mt mnh a c, cng
ging nh t giy chng khon ca mt cng ty cng ch l mt t giy chng khon. Con c th thy nhng th
. Nhng nhng g con khng thy mi l quan trng. chnh l mi lm n, l s tho thun ti chnh, l th
trng, s qun l, cc yu t ri ro, lung tin mt, c cu ca mt cng ty, cc o lut v thu v hng ngn th
khc s quyt nh mt c hi u t tt hay khng.
Sau Ngi tip tc x nh mi giao ko ca ti bng hng lot cu hi ti tp. Ti sao con li chu tr mc li
sut cao n nh vy? Con c hnh dung mc li ca con l bao nhiu hay khng? C hi u t ph hp nh
th no vi chin lc u t di hn ca con? Con s tn dng nhng yu t d tha no? Mc vn ti a ca con
l bao nhiu? Con c kim tra cc k lc ca cn nh t s ti chnh hay khng/ Lm th no con c tnh chi
ph sa cha? Con c bit l chnh quyn thnh ph va mi thng bo k hoch quy hoch trong khu vc v
thay i hng giao thng hay khng? S c mt d n thng ng ngay trc chung c , cho nn dn c vng
ang di chuyn sang ni c th trnh ting n trong sut thi gian thi cng. Con c bit iu khng? Ta bit l
hin ti th trng ang trn tng trng, nhng con c bit l nhng yu t no nh hng n s tng trng
hay khng? Do s hi phc nn kinh t hay l do lng tham? Con ngh tng trng s ko di trong bao
lu? V chuyn g xy ra nu nh con khng cho mn c?
Phc lc tp 2
Phn 1 - Phn u quyn sch s ni v s khc nhau cn bn gia bn nhm ngi, gii thch l do ti sao mt s
ngi ri vo mt trong bn nhm v b kt vo m khng hay. Phn ny s gip bn xc nh v tr ca mnh
hm nay v gi cho bn mt hng i trong vng nm nm ti.
Phn 2 - Phn nh quyn sch s cp n nhng chuyn bin v c tnh. PHn ny s trnh by v con ngi m
bn nn tr thnh hn l nhng g bn phi lm hm nay.
Phn 3 - Phn cui quyn sch s i su chi tit v 7 bc i trnh t m bn c th thc hnh theo nu nh bn
mun hi nhp vo nhm ngi nm pha bn phi t . Ti s chia s vi bn v nhng b mt k nng ca ngi
b giu vn rt cn thit tr thnh mt ngi thnh t thuc nhm C hay . Vi nhng iu , ti hy vng c
th gip bn chn la mt con ng i cho mnh hng ti s t do v ta chnh.
Xuyn sut quyn sch, ti lun nhn mnh n tm quan trng ca s thng minh v ti chnh. Nu bn mun
sng v hnh ng nhm bn phi ca t , tc l nhm ngi C hay , bn cn phi thng minh v nhy bn
wWw.VietLion.Com
Page 127
2010

hn lc bn chn li bn tri ca t nh mt ngi thuc nhm L hay T.
tr thnh mt ngi thuc nhm C hay , bn phi kim sot c hng chy tin bc ca mnh. Quyn sch
ny c vit vi mc ch dnh cho nhng bn sn sng lm mt c t ph trong i mnh, dnh cho nhng ai
dm vt xa hn s bo m vic lm hng ti s t do v tin bc.
Chng ta ang trong giai on ban u ca thi i cng ngh thng tin, mt thi i s mang li nhiu c hi tin
bc v gi hn bao gi ht. Chnh nhng c nhn c k nng ca mt ngi thuc nhm C hay mi c kh nng
nhn dng v nm bt nhng c hi ngn vng . thnh t trong thi i thng tin, bn phi hiu bit ht v
bn nhm ngi trong x hi. Mt iu ng tic l h thng gio dc ca ta vn cn l thuc vo thi i Cng
Nghip, vn trang b cho sinh vin nhng k nng ch tr thnh nhng con ngi thuc nhm bn tri ca t .
Nu bn mun tm kim mt cu gii p mi cho mt hng i cuc i trong thi i thng tin, quyn sch ny
hon ton dnh cho bn. N s gip bn trong sut cuc hnh trnh k nguyn mi ny. D nhin, quyn sch ny
khng phi lc no cng c mi cu tr li tha ng, nhng n s chia s vi bn v nhng kinh nghim c nhn
su sc, nhng khm ph y ch li v thit thc ca chnh ti m bn thn tri qua cuc phiu lu xut pht t
pha bn nhm L hay T v v t ch nhm C hay .
Nu bn thc s sn sng bt u cuc hnh trnh, hoc nu bn t chn trn con ng tm n t do v ta
chnh, ti xin chn trng tng bn quyn sch ny.
wWw.VietLion.Com
Page 128
2010
tr thnh nh u t lo luyn
LI KHUYN U T CA NGI B GIU
Cch y nhiu nm ti hi ngi b giu, B s khuyn g vi mt ngi u t trung bnh? Ngi p,
ng trung bnh.
QUY TC TIN BC 90/10
Hu ht chng ta u bit quy lut 80/20. Tc l, 80% thnh cng ca chng ta c to ra t 20% nhng
c gng ca mnh. Quy tc ny do mt nh kinh t hc ngi sng lp vo nm 1897 ng Vilfredo Pareto, v
c gi l Quy tc v s c gng ti thiu.
Ngi b giu ng vi quy tc v s thnh cng t c trn mi lnh vc, ngoi tr lnh vc tin
bc. Khi cp n tin bc, ngi tin vo quy tc 90/10. Ngi nhn xt ch c 10% dn s chim n 90% s
tin. Ngi ch ra trong th gii in nh, 10% cc din vin kim c ti 90% tn bc. Thc t cng xy ra
trong mi trng th thao, th gii ngh s, th gii cc nh u t - iu gii thch ti sao m ngi khuyn,
ng trung bnh. Mt bi bo mi y ng trn tp tr Wall Stress chng chng minh iu nhn xt ca
Ngi. Bi bo cho thy 90% c phiu M ch do 10% dn s M s hu.
Quyn sch ny s gii thch cch lm th no cc nh u t chim 10% dn s li s hu n 90% ca ci
x hi v lm th no bn c th t c iu .
BN S HC C G T QUYN SCH NY.
y ban giao dch chng khon M (SEC) nh ngha mt nh u t iu kin nh sau:
1. Ngi c thu nhp hng nm t 2000.000 tr ln; hoc
2. Ngi y v v chng ngi y c tng thu nhp hng nm t 300.000 tr ln; hoc
3. Ngi y c ti sn gi tr thc t 1 triu tr ln
SEC a ra cc quy nh i hi nhm bo v mt nh u t trung bnh trc nhng khon u t c
nhiu ri ro v t hi nht trong gii u t. Vn ny li pht sinh ch nhng i hi ny cng ng thi ngn
cn mt nh u t trung bnh khng c c hi tip cn nhng khon u t hi nht trn th gii. V chnh l l
do ti sao m ngi b giu a ra li khuyn cho mt nh u t bnh thng, ng trung bnh.
KHI S T TAY TRNG.
Quyn sch ny bt u vi thi im ct mc vo nm 1973 lc ti t Vit Nam tr v. iu , cng
c ngha l trong vng mt nm ti, ti s tht nghip, khng c tin v khng c ti sn g c. Do , quyn sch
ny bt u t im ct mc ct mc m nhiu ngi bn s ng cm khi lp ln s nghip cho chnh mnh t
i bn tay trng.
wWw.VietLion.Com
Page 129
2010
Vit ln quyn sch ny tht l mt th thch i vi ti. Ti vit i vit li ti 4 ln quyn sch ny. Khi
ti vit xong bn tho u tin, chnh c Sharon Lechter - ng tc gi, nhc ti nh li nguyn tc 90/10 v tin
bc. C y ni: ti tin rng khng qu 3% dn s c mc ti thiu nhn l nh u t chuyn nghip. i vi
ring bn thn ti, ct mc khi u l nm 1973 khi m trong tay ti khng h c mt ca ci no. Nhng g ti c
lc y ch l nhng li khuyn ca ngi b giu v mt gic m lm giu, mt c nguyn tr thnh mt nh u
t iu kin c th tham gia vo nhng cuc chi ln trong th gii ngi giu - nhng cuc chi m mi
ngi cha tng nghe n, cha tng c cp n nhng trang bo ti chnh, thm ch cha tng c cc nh
mi gii u t gii thiu bn l ra cng chng.
Nh vy, d cho bn c nhiu tin hay khng u t i na,. cho d bn hiu bit nh th no v u t,
quyn sch ny cng s c ch cho bn. Ni dung cun sch ny s trnh by tht n gin v mt ti phc tp.
V nht l quyn sch ny nhm n nhng ngi thch th tr thnh mt nh u t hiu bit cho d h c
bao nhiu tin trong tay i chng na.
V bt c ai c Dy con lm giu u bit, nhng g m ti v Sharon yu cu bn l mt ch mong
mun hc hi v thi tip thu ci m.
LM TH NO NG TRUNG BNH
Khi cp n chng khon, quy lut 90/10 v tin bc vn gi nguyn gi tr.
V mt c nhn, ti rt quan tm n thc t ny bi v ngy cng c nhiu h gia nh da vo cc khon
u t lm ngun thi nhp ch yu cho tng lai. Vn ch, trong khi cng nhiu ngi tr thnh nh u t th
c rt t ngi hiu bit v u t. Chuyn g s xy ra i vi nhng ngi ny.
nh ca ti khi vit quyn sch ny l gip cc bn tm ra nhng gii p cho nhng cu hi i loi
nh th. V gi nh cc bn khng tho mn vi gii p y, quyn sch vn c th tip thm ngun hng khi
gip bn o su thm v khm ph ra nhng phng cch c th p dng trong i bn. Cch y hn 40
nm, iu quan trng nht l ngi b giu li cho ti chnh l s khi dy tnh hiu k trong ti v ti u
t. Ti nhn thy ngi b giu c mt sc mnh m b ti khng h c, v ti cng mun chnh mnh chim
hu c sc mnh k diu .
Ti nhn ra rng khng phi ng tin lm cho ngi b giu tr thnh mt nh u t giu c cch suy
ngh v logic hon ton i lp vi b ti. Ti nhn ra rng ngi b giu c cch suy ngh hon ton i lp vi b
ti. Ti nhn ra mnh phi hiu cho c kiu suy ngh ca ngi b giu nu nh ti mun c c trong tay
nhng sc mnh m ngi ang c.
Ti t m. V chnh s t m cng nh ni kht khao mun lm ch sc mnh ca ngi b giu, cn c
gi l kin thc v kh nng m ra cho ti mt chn tri mi trn con ng hc hi v tm kim.
CU TR LI CA NGI B GIU
Cui cng, ti cng thu ht lng can m ca mt a nh 12 tui hi ngi b giu, B lm th no m
mua c 10 mu t t tin trong khi b con khng th no mua ni? ngi chong tay qua vai ti, chm
wWw.VietLion.Com
Page 130
2010
chp bc ti v gii thch cho ti nghe nhng iu c bn v tin bc v nh u t. Ta cng khng mua ni n
con , m chnh s nghip kinh doanh ca ta mua n gim ta.
Cch y vi nm, ti dy mt lp hc u t di 3 ngy ti Sydney, c. Ht mt ngy ri u, ti tp
trung tho lun v nhng th thut v chin lc xy dng kinh doanh. Mt thnh vin trong lp ht chi ni
cht vn ti, Ti b tin n y ct hc cch u t. Sao ng li ph qa nhiu thi gian v vic kinh doanh n
th?
Ti tr li, C hai l do. L do th nht l v trc sau g chng ta u u t vo vic kinh doanh. Nu
anh u t vo c phiu, tc l anh ang u t vo vic kinh doanh ca mt doanh nghip. Nu anh ta mua mt
ming t u t cho thu, ming a c chnh l mt vic kinh doanh ca mt doanh nghip. Nu anh ta mua
mt ming t u t cho thu, ming a c chnh l mt vic kinh doanh. Nu anh ta mua tri phiu, anh
cng ang u t vo kinh doanh. Do tr thnh m nh u t gii, trc ht anh phi cn gii v kinh doanh.
L do th hai l v cch u t tt nht chnh l s dng vic u t cho mnh. Cch nh u t d nht l cch u
t cho mt c nhn n c. Mt nh u t trung bnh bit rt t v kinh doanh v thng u t n l. Chnh v
th ti b ra nhiu thi gian ni v ti ny trong kho hc u t cc bn .
V cng th, quyn sch ny s cp n cc ti xy dng kinh doanh cng nh cch phn tch mt
doanh nghip. Phn cn li s u t thng qua vic kinh doanh cng nh cch phn tch mt doanh nghip. Cch
y 40 nm, ngi b giu ni, Ta khng mua ni ming t , m chnh s nghip kinh doanh ca ta mua
n. Ni cch khc, quy tc ca ngi b giu chnh l Ly vic kinh doanh mua u t cho chnh mnh. Hu
ht mi ngi u khng giu l v h ch bit u t c nhn vi t cch c nhn ring l, ch khng phi vi t
cch ch doanh nghip. Qua quyn sch ny, bn s thy ti sao 10% dn s chim 90% tin bc. T quyn sch
s ch cch lm th no bn c th thc hin c ging nh th.
Ngay sau , v tham d v l ra ti sao ti dnh nhiu thi gian v kinh doanh. Cui kho hc, c lp
bt u nhn ra rng nhng nh t ph trn th gii khng mua cc khon u t m t mnh to ra chng. Hin
tng nhiu thanh nin cha qu 30 tui tr thnh t ph khng phi l do nhng thanh nin y i mua cc
khon u t, m chnh h to ra c hi u t cho hng triu ngi khc u t vo.
Gn nh mi ngy ti u nghe c ngi ni, Ti c mt tng sn phm mi c th lm ra hng triu
. ng tic thay, hu nh nhng tng sng to khng bao gi thnh nhng ti sn s c. Phn na
quyn sch ny s tp trung lm th no cc nh t ph bin nhng tng ca mnh thnh nhng khon u t
gi hng triu, hng t mi gi cc nh u t khc. Do , nu bn tng cho rng suy ngh c th gip cho
mnh giu c, thm ch c th a bn thnh hi vin ca cu lc b nhng ngi giu 90/10 , ti xin tng bn
na quyn sch ny.
MUA, GI V CU NGUYN
Trong nhiu nm, ngi b giu ch cho ti thy u t c ngha khc nhau i vi nhng hng ngi
khc nhau. Ngy nay ti thng nghe mi ngi ni cu nh:
wWw.VietLion.Com
Page 131
2010
- Ti va mi mua 500 c phiu ca cng ty XYZ vi gi 5 mt c phiu. Sau , gi c phiu tng ln

15 v ti bn ra, kim c 5.000 trong vng khng y mt tun.
- V chng ti mua li nhng cn nh c, sa li v sau bn i kim c li.
- Ti mua bn hp ng hng ho bn trc giao sau.
- Ti c hn 1 triu la trong ti khon hu tr.
- Chng c g an ton hn b tin vo ngn hng.
- Ti c mt danh mc u t a dng ha.
- Ti u t c quan im di hn.
Trong khi nhng cu ni trn phn nh nhng loi sn phm v nhng kiu u t khc nhau, ngi b giu
khng u t nh vy. M thay vo , Ngi ni, Hu ht mi ngi khng phi l nh u t m ch l k
tch lu c hi hoc c bc. Hu ht mi ngi u mang cng mt hi chng mua - gi - v cu nguyn cho gi
tng. H sng chp chn trong hy vng th trng s i ln v s hi khi th trng i xung hoc sp . Mt nh
u t chnh ngha u kim c tin bt k th trng i ln hay i xung, bt k h thng hay thua, v h u
chi c ngn ln di. Ngi u t trung bnh khng bit lm th, c cng chnh v th m hu ht nhng nh
u t trung bnh u thuc v nhm 90% ch kim c 10% tin bc.
KHNG PHI L MUA, GI V CU NGUYN
u t i vi ngi b giu khng phi l vic mua, gi v cu nguyn n thun. Quyn sch ny s
cp n ti sau:
1. 10 k nng kim sot ca nh u t: Nhiu ngi cho rng u t l ri ro, ngi b giu li ni, u
t khng ri ro, m khng kim sot c n mi chnh l mt ri ro. 10 k nng kim sot c trnh by trong
quyn sch ny s gip cc bn c th gim mc ri ro v tng li nhun.
2. K hoch ca ngi b giu gm 4 giai on hng dn ti t ch khng c mt ng tin trong ti
n ch u t vi lng tin mt d d. Giai on u tin chun b tinh thn tr thnh mt nh u t. i vi
mi ngi, y l giai on nghe c v n gin nhng li ht sc quan trng trong vic u t mt cch t tin.
3. Cc lut thu khc nhau p dng cho cc nh u t khc nhau. Trong quyn Dy Con Lm Giu tp 2,
ti phc ho chn dung bn nhm ngi trong th gii tin bc. l:
L: Nhm ngi lm cng;
T: Nhm ngi lm t;
C: Nhm ngi lm ch doanh nghip;
: Nhm u t.
Ni cch khc, l do th hai ca thc t 90/10 l ch c nhm ngi 10% bit cch u t t bn nhm
khc nhau c th tn dng cc u i v thu khc nhau. Trong khi , mt nh u t trung bnh thng thng
ch bit u t vo mt nhm.
4. Ti sao lm th no mt nh u t thc s vn c th kim tin bt k th trng ln xung hay sp .
wWw.VietLion.Com
Page 132
2010

5. S khc nhau gia cc nh u t chng khon theo trng phi nn tng v trng phi k thut.
6. Trong tp 2, ti phn tch su cp bc u t. Quyn sch ny s bt u t hai bc u t cui cng

v chia chi tit hai bc ny ra thnh cc nhm:
Nh u t iu kin
Nh u t chuyn mn
Nh u t lo luyn
Nh u t ni b
Nh u t thc s
\Khi c ht quyn sch ny, bn s bit c nhng k nng v kin thc cn i vi mi nhm u t khc nhau.
7. Nhiu ngi ni, Khi kim c tin, ti s khng cn gp kh khn v tin bc na. Th nhng h
khng nhn thy rng c qu nhiu tin cng t hi nh khng c tin. Trong quyn sch ny, bn s nhn bit s
khc nhau gia hai vn kh khn v tin back: khng c tin hoc c qu nhiu tin.
Mt trong nhiu nguyn nhn khin cho rt nhiu ngi vn tr ln tng qun sau khi chim c nhiu
tin l bi v h khng bit cch gii quyt vn nhiu tin. Quyn sch ny khng ch cho bn cch kim tin m
ch bn cch kim tin m c cch gi chng. Nh ngi b giu ca ti tng ni, C ngha l g khi con kim
c nhiu tin ri mt ht?
Mt ngi bn mu gii tng tm s vi ti, Ngi u trung bnh khng kim ra tin trn th trng.
Khng nht thit h b l, m ch l h khng kim c nhiu tin m thi. T chng kin khi ngi kim li
trong nm nay nhng nm sau li mt ht.
8. Lm th no kim c nhiu tin hn mt nh u t iu kin. Ngi b giu ni, Tn ch l
mt tng con . Lm sao con c th giu c nu con c cho rng 200.00 USD l mt s tin ln? Nu con
mun tr thnh mt nh u t giu c, con phi nhn thy s tin 200.000 ch l mt ht mui b bin V
iu gii thch ti sao phn 1 ca quyn sch ny ht sc quan trng.
IU G LM MT NH U T THUC NHM 90/10 KHCH BIT?
Mt trong nhng kha cnh ch cht nht ca quyn sch ny chnh l s khc nhau c bn v cch suy
ngh gia mt nh u t 90/10 v mt ngi u t trung bnh. ngi b giu thng ni, Nu con mun giu,
hy tm hiu xem nhng g m ngi khc lm v hy lm ngc li. Khi c quyn sch, bn s thy gia nhm
ngi giu 90/10 v nhng ngi khc khng c s khc bit v cc phng tin u t, m ch khc bit li suy
ngh v lp lun. Ti xin a ra vi v d:
1. Hu ht nhng ngi u t thng ni, ng chp nhn ri ro Nh u t giu c mun chp nhn
ri ro.
2. Hu ht nhng ngi u t thng a dng ho, trong khi nh u t giu c li tp trung.
3. Ngi u t trung bnh c gim n cng nhiu cng tt, trong khi nh u t giu c bit tng n c li
cho mnh.
wWw.VietLion.Com
Page 133
2010
4. Ngi u t trung bnh c gim n cng nhiu cng tt, trong khi ngi u t giu bit cch tng
chi ph lm cho mnh giu hn.
5. Ngi u t trung bnh c vic lm. Nh u t giu c to ra vic lm.
6. Ngi u t trung bnh lm vic cc nhc. Nh u t lm vic t hn m vn c nhiu tin.
MT BN KIA CA NG TIN
Nh vy, iu quan trng khi c quyn sch ny l bn c gng nhn bit nhng suy ngh ca mnh khi
no hon ton mu thun v i chi vi nhng t tng hng dn ca ngi b giu. Ngi ni, Mt trong
nhng l do khin cho t ngi tr ln giu c l v mi ngi thng b kt vo mt li mn suy ngh. H cho rng
ch c mt cch suy ngh hay lm mt iu g theo mt cch thng thng no . Trong khi ngi u t trung
bnh suy ngh, Hy chi an ton v ng chp nhn ri ro, nh u t giu c phi suy ngh lm th no ci thin
nhng k nng ca mnh c th chp nhn nhiu ri ro hn. chnh l cch suy ngh c hai mt ca ng
tin. Nh u t giu c thng suy ngh linh hot v sng to hn ngi u t trung bnh rt nhiu. Chng hn,
trong khi c hai u ngh v vn an ton, nh u t giu c cng ng thi ngh cch lm th no c th gim
chp nhn nhiu ri ro hn. i vi n, nh u t giu li ngh c cch tng n. Khi ngi u t trung bnh lun
sng trong ni s th trng b khng hong, nh u t giu c li tr i c khng hong. Nhng iu nghe c
v v l i vi mt ngi u t trung bnh, nhng chnh nhng kiu suy ngh nghe v l li lm giu cho nh
u t giu c.
Khi bn c quyn sch ny, hy lun thc s i lp khc nhau trong suy ngh lp lun gia ngi
u t trung bnh v nh u t giu c. Nh ngi b giu ni, Nh u t giu c lun thc r v hai
mt ca mi ng tin. Trong khi , ngi u t trung bnh ch chm lo nhn c mt mt ca ng tin m ngi
u t trung bnh khng thy kim hm h khng bao gi giu ln c, trong khi nh n m ngi kia li cng
giu hn. Phn th hai ca quyn sch ny s cp n mt bn kia ca ng tin.
BN C MUN VT HN CP BC U T TRUNG BNH KHNG?
Quyn sch ny khng ch ni v u t, nhng mch nc, hay nhng b quyt lm giu. Mt trong nhng
mc ch ca chng ti l to ra c hi cho bn c c mt cch nhn khc v u t. Bn mi nm trc y, ti
nhn thy s khc nhau gia ngi b giu v ngi b giu cn su sc hn c s tin m mi ngi b c
u t. S khc nhau chnh l s khao kht mnh lit vt xa hn cp bc u t trung bnh. Nu bn c nim
kht khao am m , vy xin mi bn c tip quyn sch ny.
PHN 1 BN C SN SNG TR THNH NH U T CHA?

Chng 1 Con nn u t vo u?
Vo nm 1973, ti t Vit Nam tr v nh. Sau khi n nh ch ti cn c khng qun, ti gi in cho
Mike v hn gp n tra ti nh anh vi b ca anh, m ti gi l ngi b giu. Khi chic xe limousine ca Mike
wWw.VietLion.Com
Page 134
2010
n n ti ti khu cn c xm xt, ti lin nhn ra ngay c bit bao nhiu thay i xy ra gia hai a chng ti
k t ngy tt nghip trung hc nm 1965.
Chc mng cu tr v, Mike ni khi ti bc vo phng khch trong cn nh lng ly bng hoa
cng. Anh ci rng r, trong tay m a tr by thng tui, ni: Ti tht mnh tr v nguyn vn.
Mnh cng vy, ti tr li khi nhn ra b bin Thi Bnh Dng xanh thm vi bi ct trng mn trc
nh. Ngi nh tht tuyt vi. l mt bit th mt tng vi nt kin trc hi ho gia phong cch Hawaii hin i
v c xa. Trong nh tri ton thm Ba T cng vi nhng chu cy xanh ti, mt m. Ngi nh hnh ch U, vi
mt h bi to ln lt thm gia v hng ra pha bin lng gi.
Con mnh n, n tn James, Mike ni
, ti git mnh. C l ti h hc mm khi b cun ht vo v trng l ca ngi nh. Con cu trng
khu ra pht, ti my mc tr li, nhn ngm a b s sinh. V khi ti ng mm ci , a b ang tr mt
nhn li ti, u c ti vn b quay cung bi nhng thay i to tt trong tm nm qua. Ti sng trong m cn c
qun s c k v nghim khc, chia phng vi ba thnh vin khc b bt v cu th, cn Mike th sng trong mt
ngi nh tr gi hng triu vi mt t m tht tuyt vi.
Sau khi dng cm cha, ngi b giu ln ting: Nh con thy , Mike lm xut sc vic u t cc
khon li kim c t kinh doanh. Trong hai nm qua, n kim c s tin ln hn s tin m ta kim c
trong 20 nm qua. Kim c mt triu u tin bao gi cng l vic kh khn nht.
Th cng vic kinh doanh tt p ch? ti hi, khch l c hai ngi chia s nhng kinh nghim lm th
no m ti sn tng vt n th.
Cng vic kinh doanh tht tuyt vi, ngi b giu ni. Nhng chic my bay Boeing 747 i mi
khng ngng rc du khch i khp ni trn th gii n Hawaii, lm cho vic kinh doanh c pht trin lin tc.
Nhng thnh cng thc s ca chng ta li ch yu n t u t. V Mike ang qun l cc khon u t .
Chc mng cu, ti ni. Cu tht l c.
Cm n cu, Mike ni. Nhng khng hon ton do mnh c u, m chnh l nh cng sc u t ca
b mnh y. Mnh ch thc hnh chnh xc theo nhng g m b dy cho ti mnh v kinh doanh v u t trong
nhng nm thng trc y.
By gi cu gt hi thnh qu ri cn g, ti ni. Mnh khng th no ng cu sng y trong khu
giu nht ca thnh ph. Cu cn nh ti mnh l ngi l nhng a tr ngho va m nhng tm lt sng
ngoi bin khng?
Mike ci. Nh ch. T cn nh my lo nh giu keo kit khng cho bn nhc ti mnh lt sng trong
khu b bin ca h. By gi th n lt mnh li y nh vy. C ai ng ti mnh li tr ln
Mike t ngt khi nhn ra mnh l li. Anh nhn ra rng trong khi anh ang y, ti vn sng bn kia
qun o trong nhng cn c bun t xm xt.
Mnh xin li, anh ni. Mnh khng c
wWw.VietLion.Com
Page 135
2010
C g m xin li, ti nhn nh ci. T rt mng cho cu . t mng khi nhn thy cu giu c v thnh
cng n nh th. Cu rt xng ng bi v cu tn nhiu thi gian hc cch iu hnh kinh doanh. Cn mnh s
ri qun i trong vi nm na nhay sau khi ht hn qun ng.
Cm thy c s cng thng gia Mike v ti, ngi b giu vi ni chen vo. N lm cng vic tt
hn ta. Ta rt t ho v Mike v v n. Cn by gi, chin tranh kt thc v con tr v. n lt con ri
Robert.
CON C TH U T VI B V MIKE C KHNG?
Con mun u t vi b v Mike, ti nn nng p. Trong thi gian Vit Nam, con c th ginh c
30 nghn v con mun dng s tin ny u t thay v tiu ht. Con c th u t vi b v Mike c khng?
Ta s gii thiu vi con mt nh mi gii gii, ngi b giu ni. Ta chc chn ng ta s t vn hu ch
cho con, thm ch ng ta s cho con mt hai mch nc c hi.
Khng, khng, ti ni. Con mun u t vo nhng th m b ang u t c. Thi m b. B bit con
thn vi c hai ngi t bit bao lu ri. Con khng mun gp tay mi gii u.
Cn phng yn lng khi ti i b v Mike tr li.
Cui cng ti ln ting, Con ni iu g sai ?
Khng u, Mike ni. T v b ang u t vo mt n rt hp dn, nhng t ngh tt nht cu nn lc
vi ngi mi gii ca chng ta v bt y vi anh ta.
S yn lng bao trm c cn phng, ch cn li ting lch tch chn da khi ngi gip vic dn bn n. V
ca Mike xin li mi ngi v m a b ln phng ng, nhng li cn phng cho ba ngi chng ti.
Con khng hiu, ti ni. Trong nhng nm thng trc y con lm vic kinh doanh cng hai ngi.
Con lm vic v i ly hu nh khng g c. Con vo i hc theo ca b. Gi y, khi con bt u ln tui
v ch cn mt vi ng u t, b li ngi ngng khi con mun u t vi b. Con thc s khng hiu. Ti sao
li th h b? Ti sao li lnh lng n th? Chng l b mun gt con ra ngoi ? Chng nh b li khng mun
con giu nh Mike v b?
Khng phi b v t lnh lng vi cu, Mike ni. V cng khng phi b v t mun gt cu ra ngoi
hay khng mun cu giu c. Ch c iu mi th by gi khc.
Ngi b im nng gt u
Ta rt mun con u t vi chng ta, cui cng ng ln ting. Nhng lm nh th s vi phm php lut.
Vi phm php lut ? Ti tht ln khng tin ni. Th c hai ngi ang lm g bt hp php ?
Khng phi, ngi b giu mm ci khc khch. Ta khng bao gi lm mt iu g tri php lut
c. C nhiu cch lm giu hp php d dng hn l mo him i t v phm lut con .
V cng bi v bn mnh khng mun phm lut, cho nn t mi ni l nu cho cu u t th bn mnh
s vi phm lut php, Mike ni.
wWw.VietLion.Com
Page 136
2010
i vi Mike v ta, u t vo nhng d n s khng phm lut. Nhng i vi con th bt hp php,

ngi b giu c tm gn vn .
Ti sao? ti hi.
Bi v cu khng giu, Mike nh nhng ni. Nhng d n u t ch ginh cho ngi giu m thi.
Cu ni ca Mike nh con dao m xuyn qua ngi ti. L bn thn ca anh nn ti tha bit anh phi kh
khn lm vi ni nhng li nh th i vi ti. Nhng cu ni ca anh cng nh nhng bng no th cng lm tn
thng tri tim ti tng y. Ti bt u c khong cch gia ti v anh. Trong khi b ca ti v b ca anh lp
nghip t hai bn tay trng, nhng anh v ngi b giu tr ln giu c khng ngng. Cn ti v b ti vn b kt
pha bn kia ca vng i. Ti v Mike mi c 25 tui, nhng Mike i trc ti n 25 nm ti chnh. Ngi b
rut ca ti b tht nghip v phi lm li t u t tui 52, cn ti th thm ch cha lm c vic g c.
Con c sao khng? ngi b giu n cn hi.
Con khng sao u b, ti tr li v c che giu ni au su thm trong lng xut pht t mc cm ti
nghip cho gia nh ca chng ti. Con va mi suy ngh v ang d tm linh hn ca mnh b , ti c gng m
mt n ci gng go.
Nh vy l con khng th u t vi b v Mike bi v von khng giu, ti cui cng ln ting v sau khi
i din tr li thc t trc mt. V nu nh con u t vo nhng d n m b ang u t, iu s vi
phm php lut?
Mike v ngi b gt u. Trong mt s trng hp nht nh no , Mike thm vo.
Th ai dng ln o lut , ti hi.
Chnh ph lin bang, Mike ni
L SEC y, ngi b tr li
SEC ? SEC l g vy? ti hi.
L tn vit tt ca U ban Giao dch chng khon, ng tr li. U ban ra i t nhng nm 30 theo
ch th ca Joseph Kenedy, cha c ca tng thng John Kenedy.
Ti sao phi lp ra n? ti hi
ng ci v ni: N thnh lp bo v cng chng trc nhng tn mi gii, ch kinh doanh v ngi
u t bt lng con .
Vy ti sao b ci? l mt vic tt ng lm ch.
ng vy, l mt hnh ng rt tch cc, ng ni nhng vn khc khch. Trc khi xy ra cuc
khng hong kinh t 1929, v s khon u t ti t, ri ro c bn ra cng chng. Lng gt, thng tin gi nhan
nhn trn th gii. Do , SEC c thnh lp ngn chn hin trng tiu cc ny. l mt c quan va c chc
nng lp php v hnh php, va c mt vai tr rt quan trng. Nu SEC, khng hong v hn lon s xy ra lin
min con .
Vy ti sao b li ci? ti tip tc hi
wWw.VietLion.Com
Page 137
2010
Bi v ngoi chc nng bo v cgn chng trc nhng khon u t ti t, n cn ngn cng chng khi
c hi tip cn vi nhng khon u t tt nht, ng nghim tc ni.
Nu nh vy th cng chng s u t vo u?
Vo nhng khon u t sch s, nhng khon u t tun theo cc quy nh hng dn ca SEC.
Th th c g sai u no?
Khng c g sai c. Ta cho rng y l mt tng hay. Chng ta phi c lut l v phi tun theo lu l.
SEC chi trch nhim ton b nhng chuyn .
Th ti sao b li ci ? Con bit b qu r m b. Con bit khi b ci, b ang ngm m ch mt iu g
.
Ta bo con ri m, ng ni. Ta ci v SEC va bo v cng chng trc nhng khon u t ti t,
va ngn cn h tip cn nhng khon u t tt nht.
V c phi chng l mt trong nhng nguyn nhn khin cho ngi giu cng giu hn? ti d dt hi.
ng vy, ng ni. Ta ci v ta thy c s tr tru ca vn . Mi ngi u t u mun lm
giu. Nhng v h khng giu nn khng c c hi tip cn nhng khon u t lm cho ngi giu. Ch khi no
con giu c, con mi c th u t vo nhng khon ca th gii ngi giu. V do , ngi giu mi lc mt
giu thm. Theo ta, chnhl s tr tru ca cuc i.
Nhng ti sao li nh th c c ch? ti hi. Chng l iu ngn cn ngi ngho gii trung lu
vi ngi giu ?
Khng nht thit nh vy u cu , Mike chen vo. T ngh iu thc s ch nhm bo v ngi
ngho v gii trung lu vi chnh h m thi.
Ti sao cu li ngh nh vy? ti hi.
Ngi b giu ni: Bi v c nhiu khon u t ti t hn nhng khon u t tt. Mi khon u t d
tt hay xu u trng ging nhau. Cn phi c nhiu kinh nghim v hiu bit mi c th nhn ra khon u t tt
hay xu. c th t c trnh u t lo luyn, con phit c kh nng nhn bit sc bn u l khon u t
gip con lm giu v khon no s y con n ch nguy him. n gian l hu ht mi ngi u khng c kin
thc v kinh nghim. Ny Mike , con hy mang ra y h s mi nht m chng ta ang xem xt.
Mike vo phng lm vic ca mnh v mang ra mt xp h s y p nhng hnh v, bng biu v bn .
y l mt d n u t m mnh ang xem xt b vn vo, Mike va ni va ngi xung. cn gi
l mt chng khon cha ng k, c khi c gi l hnh thc gi vn u t.
u c ti tr ln t lit khi Mike cho ti xem qua cc ti liu chi cht ton ch, hnh v v bng biu tnh
ton mc ri ro v li nhun u t. Ti th ngi ra khi Mike gii thch vi ti nhng g anh ta suy ngh v cho
y l c hi u t tuyt vi.
Nhn thy ti b quay cung trong m thng tin qu ti v y nhng thut ng l lm, ngi b giu ct
ngang li Mike v ni vi ti. l nhng g anh ta mun Robert thy.
wWw.VietLion.Com
Page 138
2010
ng ch vo mt on vn nh in trn ba trc xp h s v c ln thnh ting. Min p dng lut chng

khon vo nm 1933.
Ta mun con nm c chuyn ny, ng ni.
Ti nhoi ngi ti trc c th c c r hn nhng dng ch li ti trong on vn m Ngi ch cho
ti. Nhng dng ch th ny:
Hnh thc u t ny ch dnh cho cc nh u t iu kin. Mt nh u t iu kin nu ngi :
C ti sn thc gi tr t mt triu tr ln hoc
C ngun thu nhp mi nm t 200.000 tr ln trong nhng nm lin tip va qua (hoc 300.000
nu c chng hay v), v c ngun thu nhp trong nm hin ti tng ng.
Ti ng ngi vo gh v ni: iu gii thch ti sao b bo con khng th u t cng b. D n u

t ny ch dnh cho ngi giu.
Hoc ngi c thu nhp cao, Mike ni.
Khng ch nhng iu kin kht khe thi u, m khon u t yu cu ti thiu l 35.000 . l
mt c phn u t i hi cho d n ny.
35.000 ! ti h hc ming. Tht l qu nhiu tin v qu nhiu ri ro. Cu bo l s tin ti thiu
m mt nh u t cn c kia m?
Ngi b giu gt u. Th chnh ph tr lng cho con l bao nhiu?
Con c tr mc lng 12.000 o l mt nm, cng thm tr cp bay v tc chin. Th nhng hin ti
con cha bit mc lng ca con l bao nhiu khi ng qun ti Hawaii ny. Con c th hng tr cp sinh hot,
nhng chc chn khng nhiu u, v cng chng thm g vi mc sinh hot thc t ti Hawaii.
Nh vy khon tit kim 3.000 ca con l mt c gng rt ng khen y, ngi b giu va ni va
vn ng ti. Con ginh c gn 25% thu nhp ca con ri cn g.
Th th con ln lm g y? ti hi. Con c th a 3.000 ny cho b nhp vo vn u t v sau
chng ta s chia li nhunmt khi u t thnh cng?
Chng ta c th lm nh vy, ngi ni. Th nhng chng ta khng mun ngh con cch v s
khng bao gi dng cch ny vi con c.
Ti sao? Ti sao li khng i vi con? ti gng hi.
Con c trang b mt nn tng kin thc kh vng v ti chnh. V con c th vt xa mc ca nh
u t iu kin, tr thnh mt nh u t iu kin, tr thnh mt nh u t lo luyn nu con mun. Khi
, con s giu c vt xa gp ngn ln nhng gic m ln nht cu con.
Th nhng nh u t iu kin v nhng nh u t lo luyn c g khc nhau h b? ti hi v cm
tht mt ngn la hy vng nhen nhm trong lng ti.
Cu hi ng lm, Mike mm ci v nhn ra bn mnh thot khi nhng mc cm t ti.
wWw.VietLion.Com
Page 139
2010
Mt nh u t iu kin theo nh ngha l mt ngi c iu kin v tin bc. Nh u t ny cn

c gi l nh u t chuyn nghip, ngi b giu gii thch. Nhng ch c tin bc khng thi khng lm cho
con tr thnh mt nh u t lo luyn.
Khc nhau th no h b? ti gng hi.
Con c xem bo hm qua a tin v mt ngi sao in nh Hollywood va mi b l hng triu d la trong
mt v u t b bi khng? ng hi.
Ti gt u ni: Con c c. Anh ta khng thua l hng triu , m phi tr thu cho nhng khon thu
nhp khng thu trc y t v u t .
l mt v d v nh u t iu kin con , ng tip tc gii thch. Khng nht thit c nhiu
tin mi tr thnh nh u t lo luyn. Chng ta thng nghe c bao nhiu bc s, lut s, ca s thua l trong
khon u t u u. Nhng ngi c nhiu tin nhng khng c s lo luyn. H khng bit u t vo
u l an ton m vn c li cao. Mi khon u t ca h u ging nh nhau. H khng bit v u t no xu
hay tt. Nhng ngi nh th tt hnl nn mua khon u t sch s, cn khng th mn mt v qun l ti
chnh chuyn nghip m h tin tng u t gim h.
Th nh ngha mt nh u t lo luyn l th no? ti hi
Mt nh u t lo luyn gm 3K, ng tr li.
3K ? 3K l g?
ng rt ra mt xp h s v vit nhng ch ny.
1. Kin thc
2. Kinh nghim
3. Khon tin u t di do.
chnh l 3K, ng ni. t c 3 th , con s tr thnh nh u t lo luyn.
Ti nhn vo dng ch ca ng va ni: Nh vy v din vin th tin nhng li khng c kin thc v
kinh nghim .
ng gt u: V cng c nhiu ngi c kin thc nhng li thiu kinh nghim thc t nn li khng c
khon tin d tha u t.
Nhng ngi hay ni Ti bit m khi cu gii thch mt iu g vi h, th nhng h li khng
thc hin nhng g h bit, Mike thm vo. Mt v gim c ngn hng hay ni Ti bit ri vi mnh v b,
nhng mt l do no ng ta li khng lm c nhng g ng ta bit.
V iu gii thch ti sao ng ta khng c nhiu tin d, ti ni.
Ngi b giu v Mike u gt u.
Cuc i thoi tm dng v cn phng chm vo s yn lng.
Con suy ngh g th? ngi b giu hi.
Con ang suy ngh con s thnh ai khi trng thnh, ti tr li.
wWw.VietLion.Com
Page 140
2010

Cu mun tr thnh ai th? Mike hi.
Mnh ang ngh mnh s tr thnh nh u t lo luyn, ti tr li. Cho d cp bc c nh ngha

nh th no i na.
Rt khn ngoan, ngi b giu ln ting. Con c mt bc khi u kh tt, chnh l nn tng
kin thc ti chnh ca con. Gi y ch cn tch lu kinh nghim.
Lm th no bit mnh c c hai h b? ti hi
Khi m con c nhiu tin d trong tay, ng mm ci.
Khi y, c ba chng ti u nng ly nc ca mnh ln, cng nhau v ni: V nhng khon tin d.
Ngi b giu tip tc: v v tng lai mt nh u t lo luyn.
V tng lai mt nh u t lo luyn v v nhng khon tin d, ti lng l lp i lp li nhng cu hi trong
u ti.
Gi y ti t quyt nh cuc i mnh. tng hc hi tr thnh mt nh u t lo luyn tht hp
dn i vi ti. Ti c th tip tc hc hi t ngi b giu v ti c nhng kinh nghim cn thit. Ln ny,
ngi b giu s hng dn ti nh nhng ngi ln vi nhau.
HAI MI NM SAU
Vo nm 1993, ti sn s ca ngi b giu c chia cho con ci v chu cht ca ng. Trong vng
hng trm nm ti, nhng ngi tha k ti sn ca Ngi s khng phi no lng v tin bc. Mike tip nhn
nhng ti sn kinh doanh chnh yu xut sc pht trin, m rng vng quc ti chnh ca ngi b giu - mt
vng quc m Ngi lp ln t hai bn tay trng. Ti chng kin vng quc t ngy u thnh lp cho
n khi n pht trin mnh trong sut cuc i ti.
Ti phi mt 20 nm mi t c nhng g m ti ngh l phi mt khong 10 nm. Mt triu o la
u tin kim c bao gi cng kh khn nht.
Nhng khi hi tng li, ti nhn thy kim c mt triu u tin khng kh, m kh khn ch gi
c s tin v bt n lm vic li cho bn. Ti c th v hu nm 1994 tui 47, hon ton t do v ti chnh.
Nhng v hu sm vi ti khng thch bng u t nh mt tay lo luyn. C th cng tham gia u t vi Mike v
ngi b giu l mc ch ca ti. Ci ngy Mike v ngi b giu bo ti l khng iu kin u t nm 1973,
l mt ngy quan trng ca cuc i ti, v cng l mt ngy ti t ra mc tiu tr thnh mt nh u t lo luyn
cho mnh.
Di y l khon u t c coi nh ginh cho nh u t iu kin v lo luyn
1. Gi vn u t
2. Cc gi u t a c v hp tc c trch nhim hu hn.
3. Chng khon nin yt ra cng chng ln u (IPO - mc d hnh thc ny mi nh u t u c th
mua nhng khng phi tip cn vi khon ny)
4. Gi vn trc khi nin yt ra cng chng ln u.
wWw.VietLion.Com
Page 141
2010

5. St nhp doanh nghip; mua li doanh gnhip.
6. Cho vay vn u t kinh daonh
7. Cc qu bo him ti chnh.
i vi nh u t trung bnh, cc hnh thc u t trn mang qu nhiu tnh ri ro. Ri ro y khng
phi l do bn cht ca cc khon u t , m do ngi u t trung bnh khng c kin thc, kinh nghim hay
khon tin d c th hiu r c ch hot ng ca hnh thc u t ny. Hin ti, ti hon ton ng h SEC trong
vic bo v hn ch nh u t khng iu kin i vi nhng hnh thc u t y, bi v chnh ti phm
nhiu li lm v tnh ton sai trong con ng hc hi ca mnh.
Ngy nay, ti ang u t vo nhng khon u t y nh mt nh u t lo luyn. V nhng ngi u t
trn th gii u t tin ca h vo chnh nhng hnh thc u t .
Mc d i khi ti b l, nhng li nhun kim c t nhng khon u t thnh cng khc d sc trang
tri khon l y. Ti t c mc li nhun 35% l chuyn bnh thng, nhng t khi t c mc li nhun
1.000% . Ti tp trung u t vo nhng khon bi v chng rt si ng v nhiu thch thc. khng phi l
chuyn n thun mua 100 c phiu ny bn i 100 c phiu khc. Cng khng phi l chuyn quan tm n mc
cao thp ca t s p/e.
Quyn sch ny khng ni v cc khon u t.
Quyn sch ny ni v bn thn nh u t.
CON NG
Quyn sch ny khng bn v cc khon u t, m ch yu ni v ngi u t v con ng tr thnh
mt nh u t lo luyn. Quyn sch ny gip bn khm ph bn thn mnh a ra con ng t n 3K: Kin
thc Kinh nghim - Khon u t di do.
Quyn I cp n con ng hc hi ca ti khi cn nh. Quyn II bn bc n tch lu kinh nghim ca
ti khi trng thnh t 1973 n 1994. Quyn sch ny c vit trn c s nhng bi hc ti thu thp c t
nhng thc t sng ng, v chuyn thnh nhng bi hc tch lu thnh 3K c th tr thnh mt nh u t
lo luyn.
Vo nm 1973, ton b vn ling ca ti ch c 3.000 la u t khng h c mt cht kin thc hay
kinh nghim thc t no. n nm 1994, ti tr thnh mt nh u t lo luyn.
Cch y hn 20 nm, gni b giu ni: Cng nh c rt nhiu kiu nh khc nhau dnh cho ngi
giu, ngi ngho v ngi trung lu, cc khon u t cng vy. Nu con mun u t vo nhng khon m ngi
giu u t, con khng phi ch giu m thi. Con cn phi tr thnh mt nh u t lo luyn, ch khng ch mt
ngi giu b tin u t.
5 GIAI ON TR THNH MT NH U T LO LUYN
wWw.VietLion.Com
Page 142
2010
Ngi b giu chia chng trnh pht trin ca ti thnh 5 giai on ring bit m ti s th hin qua cc
bi hc cc chng trong quyn sch ny. Nm giai on l:
1. Bn c sn sng tr thnh nh u t cha?
2. Bn mun tr thnh nh u t loi no?
3. Lm th no xy dng cho mnh cng vic kinh doanh vng mnh?
4. Ai l nh u t lo luyn? ,v
5. Tr li
Quyn sch ny c vit di hnh thc hng dn, ch khng a ra mt cu tr li c th. Mc ch ca
quyn sch ny nhm gip cho bn hiu nhng cu hi no cn hiu. Ngi b giu ni: Con khng th dy cho ai
tr thnh mt nh u t lo luyn. Nhng mt ngi c th hc hi tr thnh nh u t lo luyn. iu
cng ging nh vic tp xe p vy. Ta khng th dy con xe p, nhng con vn c th hc cch p xe. Tp xe
p i hi phi chi nhiu ri ro, phi dm th, sa dn v c hng dn r rng. u t cng nh th. Nu con
khng mun chp nhn ri ro, con s ni l con khng mun hc, lm th no ta c th dy con c.
Nu bn mun tm sch v mch nc u t, cch lm giu chp git hay mt b quyt u t no ca
ngi giu, th th quyn sch ny khng ginh cho bn. Quyn sch ny cp n qu trnh hc hi hn l u t
n thun. i tng ca quyn sch l nhng ngi mun hc hi v u t, nhng ngi t tm kim cho mnh
mt con ng lm gu ring ring in hn l i tm mt con ng lm giu bng phng, trn tru.
Nu mc ch ca bn l s hc hi v tm kim, bn s nhn thy nm giai on ca ngi b giu chng
l nm giai on m nhng nh u t t ph trn th gii tri qua. Bill Gates cha tp on Microsoft, Warren
Buffet l nh u t giu nht ca M; Thomas Edison - ngi sng lp tp on General Electric, tt c h u i
qua nhng giai an pht trin ny. Cng chnh nhng giai on cc nh triu ph, t ph tr tui ca nghnh
cng nghip Internet hay chm com hin ang tri qua ngay trong la tui 20 hoc 30. S khc nhau duy nht
gia hai th h l trong thi i thng tin khc thnh nin qua 5 giai on y nhanh hn. V c l bn cng c
th lm c chuyn .
BN C DM LM MT PHN CA CUC CCH MNG HAY KHNG?
Nhng gia nh tht s giu c ra i trong thi i cng nghip. iu cng ang xy ra trong thi
i thng tin ngy nay.
Hin ti, ti nhn thy c mt hin tng tng phn l x hi chng ta cng c nhiu thanh nin tr thnh
triu ph hay t ph trong tui 20, 30 v 40, trong khi vn c nhng ngi 40 tui hay hn sng cht vt trn
tng ng lng t i ca mnh. Nguyn nhn ca khong cch ny chnh l s giao cm gia thi i cng nghip
v thi i thng tin. Ngi ta thng ni rng khi thi c thch hp n, mt tng c th t c mt sc
mnh quyn lc v song. V cng chng c g hi hn khi mt ngi no vn kh kh bm gi nhng t tng
suy ngh li thi.
wWw.VietLion.Com
Page 143
2010
i vi bn, quyn sch ny c th l mt cch nhn v nhng t tng c v tm kim nhng t tng mi
m i vi s giu c. Quyn sch cng c th l mt m tp i i bn. S i i c th l mt bc
chuyn bin trit v quyt lit ging nh s lt xc x hi nh thi i cng nghip nhng v tr lch s cho thi
i thng tin. Quyn sch cng c th l tm gng soi chiu li chnh bn bn c th t tm ra mt hng i ti
chnh mi cho cuc i mnh. Quyn sch s gip bn tp cch suy ngh nh mt nh kinh doanh v mt nh u t
hn l mt ngi lm cng hoc mt ngi lm t.
Ti mt rt nhiu nm i qua nhng giai on , v hin ti vn cn trong cuc hnh trnh y. Sau
khi c quyn sch ny, bn c th xem xt vic i qua 5 giai on ny, hoc bn c th cho l con ng pht trin
khng ph hp vi mnh. Tuy nhin, nu bn chn i qua 5 giai on, cuc hnh trnh s nhanh hay chm hon
ton tu thuc vo bn. Hy ln nh quyn sch ny khng dy cho bn cch lm giu nhanh. S chn la c ln i
qua qu trnh pht trin tnh cch c nhn v hiu bit ca mnh hay khng, bn c th quyt nh ngay sau khi c
ht phn 1 ca quyn sch - phn chun b t tng v tinh thn trc khi bn t i chn b bng ca mnh ln
cuc hnh trnh k diu .
BN C SN SNG TR THNH NH U T CHA?
Ngi b giu thng ni: Tin s l bt c th g con mun. ca ng l tin xut bn t chnh t
tng v suy ngh ca mnh. Nu mt ngi hay ni: Kim tin khng d t no c th th ngi c th s kim
tin kh khn tht. Nu ngi khc ni: ti s khng bao gi giu c, hoc Lm giu tht kh, Nhng iu
c th tr thnh s phn thc s ca ngi . Cn nu mt ngi ni : Cch duy nht lm giu l lm vic cc
nhc, ngi c th lm vic qun qut tht. Nu mt ngi ni: Nu ti c nhiu tin, ti s b vo ngn hng
bi v ti khng bit lm g vi n c, c th iu y s xy ra y nh vy. Bn s ngc nhin khi thy c bit bao
nhiu ngi trn th gii hin ang suy ngh v hnh ng y nh th. Ngi b giu tng cng co ti vic chun b
tinh thn tr thnh mt nh u t lo luyn cng ging nh qu trnh chun b tm l trong cuc chinh phc nh
ni Everest hay xung tc i tu. ng so snh hi hc nh th, th nhng ng mun ti lu khng ln coi nh t
no v chun b t tng lm giu. ng ni vi ti: S bt u ca con y nh ta. Con khi s m trong tay
khng c mt ng no c. Nhng g con c ch l nim tin mnh lit v mt c m lm giu kht khao bng chy.
Mc d c bit bao ngi m c iu , nhng t ai c th bin n thnh hin thc. Hy tp trung suy ngh v
chun b tm l ca mnh bi v con s hc cch u t m rt t ngi c cho php u t. Con s nhn thy th
gii u t t bn trong n ch khng phi t bn ngoi. C bit bao con ng i d dng hn v nhng cch
u t nh nhng hn cho con chn la. Cho nn, hy suy ngh tht k v hy sn sng nu con bit chn n l con
ng ca chinh cuc i con.
wWw.VietLion.Com
Page 144
2010

CHNG II VUN P NN MNG TI SN
Vo nm 25 tui, ti v l ra nhng iu m hi cn nh ti khng hiu ht nhng g ngi b giu

dy cho ti. Ti nhn ra trong sut thi gian di , ng lo chm bm vun p nn mng ti sn ca mnh.
ng bt u lp nghip t khu ph ngho ca thnh ph, sng m bc, lo kinh doanh, mua a c v tp chung
thc hin theo k hoch ca mnh. Gi y, ti mi hiu r k hoch ca ngi b giu l tr thnh i ph. Lc
Mike v ti ln cp ba, ng pht trin h thng ti sn ca mnh ra nhng khu vc ln cn ca Hawaii, mua li
cc cng ty lm n yu km v tch lu a c. Khi chng ti vo i hc, ng tr thnh mt trong nhng nh u t
c tm c Hono Lulu v cc khu vc khc nhau Waikiki. Gi y, ng v gia nh ang tn hng nhng tri
lnh qu ngt ca bao cng sc lao ng ca mnh. Thay v sng trong khu ngho nht vng ngoi thnh ph,
ng dn vo khu dn c giu nht Hono Lulu b ngoi, gia nh ng trng chng c v g giu c so vi cc
nh hng xm khc. Th nhng, ti tha bit Mike v b ca anh rt giu bi ti c ng cho xem cc bn bo
co ti chnh c kim ton m khng phi ngi no cng c ng cho xem.
Trong khi , b rut ca ti va mi tht nghip. Lc ng nh cao ca s nghip cng chnh l lc ng
cng b gung my chnh tr tiu bang Hawaii nghin nt. B ti mt ht mi th m ng lm vic ct lc
mi t c ch v ng gip vn ng tranh c cho i th ca xp ng. ng khng c mt nn tng ti sn no.
Mc d ng 52 tui trong khi ti ch 25 tui, nhng chng ti li c cng mt im xut pht v ti chnh. C hai
chng ti u khng c tin. Chng ti u c bng i hc. C th kim c mt cng vic n nh, nhng chng
ti khng h c mt t ti sn thc no trong tay. m hm y, nm trn trc lng l trong doanh tri, ti bit ti
ang c mt c hi him c trong tay chn hng i cho cuc i mnh. S d ti cho l him bi v rt t c
c hi chng kin, so snh hai cuc i khc nhau ca hai ngi b, v t chn cho mnh mt hng i ng. S
chn la i vi ti tht khng d v khng nn khinh thng mt t no.
NHNG KHON U T CA NGI GIU
Mc d m v s tng quay cung trong u ti, nhng ch c mt tng lm phn khch ti
hn hn l c nhng khon u t ginh cho ngi giu nh nhng khon u t ginh cho mt ngi khc. Khi ti
cn nh v lm vic cho ngi b giu, ng ch lun cp n vic xxay dng kinh doanh. Gi y khi ng tr
ln giu c, tt c nhng g ng quan tm l nhng khon u t ginh cho ngi giu. Sau ba n tra, ng gii
thch vi ti: L do duy nht khin ta xy dng kinh doanh l v vic kinh doanh c th gip ta mua ti sn v ta c
th tham gia vonhng khon u t ca ngi giu. Khng c kinh doanh, ta s khng th no sc u t vo
nhng khon ca ngi giu con .
Ngi b giu sau nhn mnh n s khc nhau gia mt ngi lm cng v mt ch doanh nghip i
mua u t. ng ni: a s cc khon u t ginh cho ngi lm cng u rt mc. Th nhng i vi cng vic
kinh doanh, ta u c th mua nhng khon u t . Ti khng hiu r lm cu ni ca ng, nhng ti tin s
khc nhau l rt quan trng. Gi y, ti tr ln ht sc t m v nn nng mun bit c s khc nhau . m
wWw.VietLion.Com
Page 145
2010
y, ti c mong ch tri mau sng c th gi in li cho ngi b giu. V ti mang nhng t c hi u t

ginh cho ngi giu m i vo gic m ca mnh.
NHNG BI HC TIP TC
Khi ti gi cho ng sng hm sau, ng sn sng dy ti tip ng gn giao ht vic kinh doanh cho
Mike v v hu sm thay v chi gn c ngy ng mun lm mt th g khc c ngha hn.
Chng ti hn nhau n tra mt nh hng dc b bin Waikiki. Thi tit hm tht tuyt vi, nhng nh
nng m p trn xung b bin xanh di dng, m . Ti mc qun phc khi n gp ng v ngay sau bui hn
ti phi bay tr v cn c ngoi bin khi.
Ngi b giu gt u bo ti ngi v hi: Th sau khi ht hn qun ng nm ti con d nh s lm g?
Ba ngi bn phi cng ca con tm c vic vi cc hng hng khng mc d tnh hnh kinh t hin
nay rt kh khn nhng h c th tm c cho con mt vic lm nh nhng mi quan h ca h.
Th con ang suy ngh s lm vic cho mt hng hng khng ? ng hi.
Ti chm chp gt u. , l nhng g con ang lm, v ang suy ngh. Mc lng kh tt cn cc
khon phc li th khng ch c. Hn na, lch trnh bay ca con kh kn, ti ni. Sau cuc chin , con tr
thnh mt phi cng kh gii. Nu con c c hi bay thm mt nm na vi mt hng hng khng nh con c th
m nhim nhng chuyn phi c vn ti hng nng.
Th l nhng g con s lm ? ng hi.
Khng u b, ti tr li. Khng bao gi k t khi t sau ba cm tra hm qua ti cn nh mi Mike,
v nht l sau nhng chuyn xy vi b ca con. m hm qua con trn trc khng ng c, v con c suy
ngh mi v nhng iu b ni v u t con bit nu con c mt cng vic n nh vi mt hng hng khng no
, con vn c th tr thnh mt nh u t iu kin. Nhng con cng nhn ra rng c i con s khng bao
gi i xa hn lc .
Ngi b giu lng l gt u. Th nhng g ta ni g trng tim con, ng kh ni.
ng nh vy b , ti tr li. Con hi tng li nhng bi hc m b dy cho con hi nh. By
gi con ln, v nhng bi hc c ngha tht mi m vi con.
Th con nh c nhng g? ng hi.
Con nh b ct lng 10 xu mt gi ca con, v bt con lm vic khng cng, ti tr li. Con nh bi
hc chnh l khng ln xa vo s nghip ngp i vi tin bc.
Ni b giu mm ci v ni: Bi hc tht khng d dng cht no.
ng vy b. ti tr li. Nhng bi hc cng tht tuyt vi. B rut ca con ni gin vi b
y. Nhng gi y, b con li ang sng khng lng. S khc nhau duy nht l b con 52 tui trong khi hi y
con ch mi 9 tui. Sau ba hm qua, con t th vi mnh khng bao gi sng mt cuc i ch bit bm vo s
n nh cng vic ch v con cn mt ng lng sinh sng. Cng v th, con cng s khng chc vic hng
hng khng u. V v th con mong gp b hm nay. Con mun n li cc bi hc ca b, lm th no bt ng
wWw.VietLion.Com
Page 146
2010
tin lm vic cho mnh m con khng lm vic sut i v tin. Nhng ln ny, con hc vi b nh mt ngi ln
c. B hy lm cho bi hc kh hn v chi tit hn.
Con cn nh bi hc u tin ca ta l g khng?
Ngi giu khng lm vic v tin, ti p. Nhng ngi giu bit cch bt ng tin lm vic cho h
Mt n ci rng r trn khun mt ng. ng bit ti lng nghe v nh li ng dy. Tt lm, ng p.
chnh l nn tng tr thnh nh u t. Tt c nhng nh u t u phi hc cch bt ng tin lm vic
cho mnh.
chnh l iu con mun hc, b , ti p. Con mun hc hi v mun truyn li cho b con nhng
kinh nghim ca b. Tnh hnh ca b con hin gi rt t v lm li mi th tui 52.
Ta bit, ta bit con . Ngi p
Vo bui p tr , nhng bi hc u t ca ti bt u. Nhng bi hc ni tip nhau thnh nm giai
on, v mi giai on ti li cng hiu bit hn v qu trnh t duy ca ngi b giu cng nh k hoch u t
ca ng. Nhng bi hc bt u t vic chun b sn sng v mt tinh thn v kh nng kim sot bn thn, bi
v chi khi y u t mi thc s hiu qu. u t l qu trnh bt u v kt thc vi vic kim sot ca bn thn
mnh.
m , ti bt t chun b cho mnh v mt tinh thn khi chn la gia s n nh lm n lu di
nh theo li sng ca ngi b ngho ca ti, v s vun p nn mng ti sn cho mnh theo li sng ca ngi
b giu. l s la chn s tr ln giu, ngho hay trung lu.
CHNG 3 BI HC U T S 1
S LA CHN
Nhng bi hc u t ca ngi b giu bt u. Khi ni n tin bc v u t, mi ngi c ba nguyn
nhn hay la chn c bn l:
1. An ton
2. Thoi mi
3. Giu c
ng tip tc gii thch: C ba s la chn u quan trng. S khc nhau trong cuc sng ca mi ngi ch yu
l do s la chn no u tin trc. ng gi thch rng hu ht mi ngi khi u t tin bc ca mnh u theo
th t . Ni cch khc, khi h quyt nh v tin bc, an ton l iu quan trng nht, ri mi n s thoi mi
tip sau l giu c. Chnh v vy, hu ht mi ngi an ton ln th t u tin nht. Mt khi h c mt ngh
nghip n nh v vng chc, h mi tp trung n s thoi mi. Chn la cui cng i vi phn ln ngi giu
c
wWw.VietLion.Com
Page 147
2010
Ngi b giu ni: Ai ai cng m c c c giu c, nhng khng phi l s la chn hng u
ca h. Cng chnh v la chn th t u tin m ch c 3 ngi trong 100 ngi M l giu. Nu s giu c ph
v s thoi mi hay gy cm gic khng an ton, phn ln mi ngi s khng ngh n vic lm giu na. iu
cng gii thch ti sao nhiu ngi chuyn i tm kim s u t chp git. Ngi no t s an ton thoi mi ln
hng u thng c tm cch lm giu nhanh, d dng, khng c ri ro v tin li. Rt t ngi tr ln u t giu
c nh khon u t may mn, nhng nhng ngi ny thng mt ht tin m thi.
GIU C HOC HNH PHC
Ti thng nghe nhiu ngi ni. Ti th hnh phc hn l giu c. Ring ti, ti khng bao gi hiu ni
cu ni c v ti tri qua lc giu ngho trong cuc sng. Trong c hai tnh hung , ti u c nhng lc
hnh phc v khng hnh phc. Ti khng hiu ni mi ngi li cho rng phi la chn gia hnh phc v giu
c.
Khi ti suy ngh v bi hc ny, ti chim nghim ra rng thc s iu m nhng ngi y mun ni chnh
l giu c. l v mt khi nhng ngi y khng c cm gic an ton v thoi mi, h s khng c hnh phc.
Ring ti, ti th chp nhn bp bnh ri sau tr ln giu c. Ti tng ngho, tng giu, c hnh phc v
khng c hnh phc. Th nhng, ti c th chc chn mt iu vi bn rng khi ti ngho v khng hn phc, s
bt hnh cng t hn khi ti giu c v khng hnh phc.
Ti cng khng th hiu ni cu ni: Tin bc khng lm cho ti hnh phc. Mc d cu ni y c th
ng mt kha cnh no , nhng ti vn lun cm thy khng thoi mi khi trong ti ti khng c tin.
Vo nm 1973, ti xp th t cc la chn:
1. Giu c
2. Thoi mi
3. An ton
Trn kha cnh tin bc v u t, c ba la chn ny u quan trng. Xp th t chng l mt quyt nh
rt c nhn m bn phi lm trc khi bt u u t vo c hi no Ngi b ngho ca ti chn: an ton
l mc tiu trn ht.
CHNG 4
BN NHN THY TH GII NO?
Mt trong nhng s khc nhau ni bt gia ngi b giu v ngi b ngho ca ti l cch nhn v th
gii ca mi ngi. Ngi b ngho lun coi th gii l mt s khan him v tin bc, c phn nh trong nhng
cu ni nh th ny ca ng: Con ngh tin mc trn cy ?, hoc Con ngh l b c lm bng tin hay sao?,
hoc Ta khng mua ni th y u.
Khi bn cnh ngi b giu, ti li nhn thy cch nhn ca ng v th gii hon ton khc hn. ng c
th nhn thy mt th gii tht nhiu tin, v do ng hay pht biu nhng cu ni i loi th ny: ng lo lng
wWw.VietLion.Com
Page 148
2010
v tin bc nu chng ta bit lm nhng iu ng, lc no chng ta cng kim c nhiu tin c, hoc ng v
khng c tin m con li cho rng con khng mua ni th con khng mun.
Vo nm 1973, trong mt ln dy ti v tin bc ng ni: Ch c hai vn v tin bc m thi. Mt l
khng c tin. Hai l c qu nhiu tin. Th con mun gp vn no v tin bc y?
Trong nhng lp u t do ti dy, ti thng dnh nhiu thi gian cho ti ny. Phn ln nhiu ngi
xut thn t nhng gia nh giu c, khng gp kh khn thiu thn v tin bc. V tin l mt tng, mt khi
nim cho nn nu bn c quan nim l khng lc no mnh c tin, th thc t cuc i ca bn s xy ra y nh
vy. Mt trong nhng thun li m ti c c chnh l c c hi tr qua m sng thc t vi hai gia nh c hai
vn khc hn nhau v tin bc. V ti dm cam oan vi bn l c hai hin trng tin bc u khng tt c.
Ngi b giu thng bnh lun v mt hin tng thng gp trong x hi: Nhiu ngi bng tr ln
giu s - chng hn nh tha k mt gia ti kch s, hoc chng s c c, u thng ngho tr li. l do v
mt tm l, nhng ngi y trc y ch bit c mt th gii khng c tin. V khi si ht gia ti t trn tri ri
xung , h li quay tr v vi th gii trc y ca h: Mt th gii khng c tin.
Mt trong nhng vn ng ln nht trong i ti chnh l lm sao xoay chuyn quan nim mt th gii
khng c tin ca mnh. K t nm 1973 k v sau, ngi b giu dy cho ti cch suy ngh v tin bc,
phng cch lm vic v t c mc tiu lm giu. Ngi b giu tht s tin rng nhng ngi ngho vn hon
ngho n gin l v h ch bit mt th gii tn ti trc mt h. ng ni: Nhng g con thy v tin bc trong
tm tng ca con cng chnh l nhng g con thy v tin bc thc s ngoi i. Con s khng th lm thay i
cuc i thc ca con nu nh con khng thay i trc ht th gii ni tm ca con v tin bc.
Ngi b giu tm lc nhng nguyn nhn v quan im khan him m ng nhn thy t nhng thi
sng khc nhau ca mi ngi:
1.
Bn cng cn s n nh an ton bao nhiu, th cng c s khan him trong cuc i ca bn by
2.
Bn cng cnh tranh chng no, th i sng ca bn cng khan him chnh l l do ti sao mi
nhiu.
ngi cnh tranh nhau trong cng vic, trong khen thng bt v trong im thi ua hc tp trng.
3. t c s phong ph trong cuc sng, mt ngi cn c nhiu k nng hn, sng to hn v bit hp
tc. Nhng ngi c u c sng to, c k nng kinh doanh, ti chnh, v bit hp tc thng t c mt cuc
sng d d tin bc.
Ti c th nhn thy ngay s khc nhau cho cch sng ca hai ngi b. Ngi b rut ca ti lun khin
khch ti chi an ton v tm kim s n nh an ton. Trong khi ngi b giu li khuyn khch ti pht trin
k nng v s sng to.
Trong nhng ln d chuyn v ti khan him ngi b giu thng ly ra mt ng xu v ni vi ti:
Khi mt ngi ni Ti khng c kh nng mua ni n , ngi y ch thy c mt mt ca ng tn khi con bit
t cu hi lm th no ti c th mua ni n? , chnh l lc con bt u nhn ra mt bn kia ca ng tin. Vn
wWw.VietLion.Com
Page 149
2010
ch, ngay c khi mi ngi thy c mt bn kia ca ng tin i na, h ch nhn thy bng mt thng ca
mnh. Chnh v vy, ngi ngho ch thynhng g ngi giu lm trn b mt m khng thy c nhng suy tnh
trong u ca h. Nu con mun tht s thy c mt bn kia ca ng tin, con cn phi c nhng g ang
din ra trong u ca mt ngi con .
Chng 5: Bi hc u t s 3: Ti sao u t thng ri rm?
Mt ngy n, ti ang ngi i ng b giu trong phng lm vic trong khi ng ang bn in thoi. ng ni nhng
cu tht l tai, i loi nh: Th anh chi di ngy hm nay ?, Nu li sut c bit th h mc chnh lch ra
sao?, c ri, c ri. By gi th ti hiu ti sao anh li i mua hp ng quyn mua bn hai chiu gi
c nh mc c?, Anh tnh chi ngn c phiu ? Ti sao li khng dng hp ng quyn mua c phiu?.
Khi ng bung in thoi, ti lin ni:Con chng hiu nhng g b ni trn in thoi c. u t tht l ri rm
kh hiu.
ng mm ci: Nhng g ta ni khng phi thc s l u t con .
Ngi b giu li mm ci v ni: Trc ht, nhng ngi khc thng quan nim v u t rt khc nhau.
Chnh iu lm cho u t c v ri rm kh hiu con. Th nhng nhng g m hu ht mi ngi gi l u
t u chng phi l u t. Tt c mi ngi u cp n nhng kha cnh khc nhau, nhng h li tng rng
mnh u ang ni v cng mt ti.
G vy b?, ti thc mc khng hiu c, Tt c mi ngi u cng cp n nhng kha cnh khc nhau,
nhng h li tng rng mnh ang cng cp v mt ti? Con khng hiu.
Ngi b giu ph ln ting ci tht to. V bi hc bt u.
U T C NGHA KHC NHAU I VI NHNG NGI KHC NHAU
Khi ngi b giu bt u bi hc ngy hm , ng lp i lp li cu ni y.
Di y l tm tt nhng g ti rt ra t bi hc quan trng .
NHNG NGI KHC NHAU U T VO NHNG TH KHC NHAU
Mt s ngi u t bng chnh sch con tht nhiu. C mt i gia nh chnh l mt phng cch m bo cuc
sng ca h, sau ny khi v gi h c cc con ci ca mnh chm sc.
Mt ngi u t vo nn hc vn tt, c mt cng vic n nh v nhiu phc li. Bn thn h v nhng k nng
c c tr thnh ti sn ca chnh h.
Mt ngi u t vo nhng ti sn bn ngoi.
Khong 45% dn s nc M u c c phiu cc cng ty. T l ny cng lc cng tng khi mi ngi nhn ra s
wWw.VietLion.Com
Page 150
2010

an ton n nh trong cng vic cng nh kh nng lm vic sut cuc i.
C c phiu, tri phiu, qu h tng, bt ng sn, bo him, hng ha, tin tit kim, su tp, kim loi qu
him, qu bo m, v.v...
Mi mt nhm trn li c phn loi thnh nhiu nhm nh, chng hn:
C phiu c th c chia thnh nhng nhm nh sau:
1. C phiu thng thng
2. C phiu u i
3. C phiu c bo hnh
4. C phiu cc cng ty nh
5. C phiu cc tp on
6. C phiu chuyn i
7. C phiu k thut
8. C phiu ngnh
9. Vn vn v vn vn
Bt ng sn c th c chia thnh nhng nhm nh sau:
1. Nh
2. Vn phng cho thu
3. Trung tm thng mi
4. Chung c
5. Nh kho
6. Bn bi
7. t sn xut
8. t sn xut gn ng l
9. Vn vn v vn vn
Qu h tng c th chia thnh nhng nhm nh sau:
1. Qu ch s
2. Qu tng trng nng ng
3. Qu khu vc
4. Qu thu nhp
5. Qu ng
6. Qu cn bng
7. Qu tri phiu nh nc
8. Vn vn v vn vn
Bo him c th c chia thnh nhng nhm nh sau:
wWw.VietLion.Com
Page 151
2010

1. Bo him nhn th trn i, nh k hay bin i.
2. Bo him ton b, hay ton b bin i.
3. Bo him hn hp (va trn i va theo nh k trong cng mt chnh sch).
4. Bo him t vong ngi u, ngi th hai hoc ngi cui cng.
5. Bo him s dng tr vn hp ng mua bn.
6. Bo him s dng cho tng trng qun tr v cc khon thng khc trong chi tr ngay.
7. Bo him s dng chi tr cc khon phc li hu tr khng iu kin.
8. Bo him s dng cc khon phc li hu tr khng iu kin.
9. Vn vn v vn vn
C nhiu sn phm u t khc nhau dng cho mc ch khc nhau. l l do ti u t thng ri rm kh

hiu.
C NHIU CNG C U T KHC NHAU
Ngi b gi thng dng t kiu m ch cho nhng k thut, phng php hoc cng thc mua bn, trao i
hay gi cc sn phm u t.
- Mua, gi v cu nguyn (chi di).
- Mua ri bn (trao i).
- Bn ri mua (chi ngn).
- Quyn mua v quyn bn.
- Gi trung bnh chi phi ng .
- Mi gii (trao i khng kim li).
- Tit kim.
Nhiu ngi u t c phn loi theo kiu u t v hnh thc u t ca h.
- Ti l ngi mua bn chng khon.
- Ti u c vo a c.
- Ti su tm cc ng tin qu him.
- Ti mua bn cc quyn hp ng Future hng ho.
- Ti l ngi mua bn hng ngy.
- Ti tin tng vo tin gi ngn hng.
chnh l v d v cc loi u t khc nhau, sn phm u t chuyn bit v cc kiu u t khc nhau ca h.
Tt c nhng iu cng lm tng s ri rm ca u t, bi v np di thut ng u t nhng ngi y ch
thc s l:
- Nhng k c bc
- Nhng tay u c tch tr
wWw.VietLion.Com
Page 152
2010

- Nhng ngi mua bn
- Nhng ngi tit kim
- Nhng k m mng
- Nhng k tht bi
CHNG C AI L K SNH SI MI TH
u t c ngha khc nhau i vi nhng ngi khc nhau, ngi b giu ni. Khng c ai snh si v mi
th bi v c rt nhiu sn phm u t v kiu u t khc nhau.
MI NGI U C MT KHUYNH HNG RING CA MNH
Mt ngi thng chi chng khon s ni, C phiu l hnh thc u t tuyt vi nht. Mt ngi am m a
c s ni, Bt ng sn chnh l nn tng ca mi s giu c. Cn mt ngi khng a vng s pht biu: Vng
l mt th hng ho qu li thi.
V nu nh bn thm vo cc kiu u t khc nhau, chc chn bn s b ri ngay. Mt s ngi cho rng: Hy
a dng ho. ng b ht mi qu trng bn c trong mt ci t. Th nhng nhng ngi khc nh Warren Buffet
nh u t v i nht ca nc M chng hn, li ni: ng a dng ho. Hy b ht qu trng bn c vo trong
mt ci t v theo di n cn thn.
Tt c nhng khuynh hng rt c nhn ca nhng ngi c gi l chuyn gia u t, cng lm cho u t tr
thnh mt ti rc ri v ht sc kh hiu.
CNG MT TH TRNG NHNG C NHIU HNG KHC NHAU
Mi ngi c mt ci nhn, cch nh gi khc nhau v hng chuyn ng ca th trng v tng lai nn kinh t
th gii, iu ny cng lm cho vic u t thm ri rm. Nu bn thng xem cc chuyn mc ti chnh trn tivi,
bn s thy mt v chuyn gia no hng h pht biu: Th trng qu nhiu ri. Trong vng su tun ti,
chng ta s sp Th nhng ch mi pht sau mt v chuyn gia khc li xut hin trn mn hnh v trn an:
Th trng s cn i ln na. S khng c khng hong xy ra.
NHP CUC TR
Mt ngi bn gn y hi ti: C mi ln ti nghe thy mt c phiu hp dn no , khi ti nhy vo mua l
gi th trng li sp. iu chng khc no ti i mua gi cao v ngy hm sau, c phiu c giao l hp dn
li bt u tt gi. Ti sao ti c lun b nhp cuc tr vy anh?.
Mt than phin khc m ti thng nghe l: C phiu y gim gi nn ti bn i. Th m qua ngy hm sau, n leo
ln tr li. Ti sao vy?.
Ti gi l hin tng nhp cuc tr hoc hin tng bn qu sm.Vn vi u t thng ch mt khi
c phiu hay mt qu u t no c nh gi, xp hng s mt trn th trng trong vng hai nm qua thng
wWw.VietLion.Com
Page 153
2010
l c phiu , hay qu c cc nh u t thc s kim li ri. Nhng ngi y bit nhy vo cuc chi
ngay t u v bit nhy ra khi mc gi cao nht. i vi ti, chng c g ng s hn khi nghe mt ngi no
hunh hoang: Ti mua c phiu mc gi 2 v hin ang l 35 o. Nhng cu chuyn nh th, hay nhng
mch nc nh th chng lm cho ti c li lc g c m ch lm ti kinh khip. chnh l l do ti sao m
ngy nay mi khi ti nghe cu chuyn kim tin hay lm giu nhanh chng nh th trn th trng ti ch lng l b
i m khng cn phi nghe thm g c. i vi ti, nhng iu khng phi l u t thc s.
Y CHNH L L DO TI SAO U T LI TR NN RI RM PHC TP
Ngi b giu thng ni: u t s d tr nn ri rm, phc tp bi v n l mt ti rng ln. Nu con nhn
quanh con s thy mi ngi u t vo nhng th khc nhau. hy nhn nhng thit b in trong nh con xem.
Chng chnh l nhng sn phm ca nhng cng ty m ngi khc b tin vo u t. Ngun in m con ang si
chnh l t mt cng ty in lc cung cp m ngi ta u t vo. Mt khi con hiu c iu con s nhn ra
cng mt bc tranh i vi chic xe ca con, bnh ga, v xe, dy tht an ton, cy gt nc, b my, ng x,
cc gii phn cch trn ng, lon nc ngt, c ni tht, trung tm thng mi, cao c vn phng, ngn hng,
khch sn, v.v... Tt c nhng th s d xut hin v tn ti do mt ngi no u t sn xut ra chng,
lm cho sn phm hng ha x hi phong ph v i sng con ngi ngy mt vn minh. mi chnh l u t
thc s y con .
V ngi b giu kt thc bi hc ca mnh v u t vi cu ni th ny, i vi hu ht mi ngi u t l
mt vn phc tp v ri rm ch bi v nhng g m mi ngi gi l u t khng phi l u t thc s.
Trong nhng chng tip theo ngi b gi hng dn ti gim bt s phc tp kh hiu ca u t v ch cho
ti thy u t thc s l g.
wWw.VietLion.Com
Page 154
2010
c khi u thun li v ti chnh

Li Gii Thiu
Ngy nay, trong thi i cng ngh thng tin, gio dc ng vai tr ht sc quan trng .Nguyn tc ca
nhng thi trc i hc, ra trng kim vic lm, eo bm s n nh lu di ca cng vic, dnh dm tin gi tit
kim v hi vng v hu c x hi chm lo li thi. Ci thi Gng cng gi cng cay qua ri. Thi i ny
i hi chng ta phi khng ngng hc hi nng cao kin thc v trnh . Chng ta phi chu trch nhim trc
cuc sng ca mnh v ngy nay chng ta c rt nhiu s la chn. Nhng g ta hc c l quan trng, nhng
khng quan trng bng tc chng ta hc hi, thay i v thch nghi vi lng thng tin mi . Chng ta thy
nhiu tm gng ca nhng ngi tr trn th gii bit lm bt c hi v thnh cng trong thi k c nhiu thay
i. H tr thnh t ph (Bill Gates ), hay ti U45 lm gim c ca Tp on ln nh AOL, Time Warrner
Nn kinh t ngy nay ang cn nhng ngi tr c kh nng t ph bng s linh hot, sng to hn l
nhng con ngi ch hc theo khun mu. Nh vy, liu vic gio dc trng khng thi c cung cp nhng g
cn thit chng ta bc vo i thnh cng trong cuc sng v thch nghi vi s thay i hay khng? Liu
trng hc c trang b kin thc v ti chnh chng ta c th lm giu? V chng ta hy nh rng cho d
chng ta c rt nhiu tin nhng thiu kin thc lm giu c; rng ngn hng khng i hi hc b m h
mun xem bn bo co ti chnh ca chng ta. H mun bit thnh tch v ti chnh ca chng ta ch khng cn bit
chng ta hc gii nh th no. Do vy, vic b m truyn t cho chng ta thnh cng v giu c.
Quyn sch ny s cung cp nhng kin thc v b qut qu bu chng ta t tin bc vo th gii thc th
gii chng ta phi i u khi ra trng, quyn sch ny c bit dnh cho nhng ai:
-
Mun c khi u thn li v ti chnh trong cuc sng lm giu,
Mun pht hin v pht huy ti nng ca mnh,v
Mun tr thnh ngi hc sut i.

TIN BC L L TNG
Khi ti cn b, ngi b giu thng ni : Tin bc l tng. Tin bc c th l bt k th g con mun.Nu con
ni, Con s chng bao gi giu, th hn l con khng tr ni.
Ngi b thng thi ca ti li ni nhiu v gio dc.
C phi mi a tr sinh ra u giu c v gii giang khng? Mt s ngi ngh l c th nh vy v cng c mt
s ngi ngh l khng th. kin ca bn ra sao?
wWw.VietLion.Com
Page 155
2010

CHNG 1 Mi a tr sinh ra u thng minh v giu c
C hai ngi b ca ti l nhng ngi thy c nh hng rt ln n ti . C hai u tin rng tt c mi a tr

sinh ra d c sn thng minh v giu c. H l nhng ngi thy v i v h tin vo s bc l ti nng ca a tr.
T education (gio dc) xut pht t ting Latin educare, c ngha l lm bc l ra. Khng may l nhiu ngi
trong chng ta k c v gio gic ch l nhng nm hc di, kh s vi nhng k thi, nhng bi kim tra, nhi
nht mt ng kin thc vo u, v ri qun bng mt nhng g hc c. Hai ngi b ca ti thng ni rt
t, ch ti hi khi mun tm hiu iu g mi tr li. Hoc h hi ti, xem ti bit n u,thay v ch ni cho ti
bit nhng g h bit.
M ti cng l mt ngi thy ln v tm gng sng cho ti. Ngi thy ca ti v lng yu thng, lng tt v
s quan tm n ngi khc. chng may m ti mt sm lc mi bn mi tm ti . M au m lin min, vt ln
vi mt tri tim au yu t cn st thp khp hi b. Chnh s n cn, yu thng ngi khc bt chp au bnh
ca m dy ti mt bi hc sng ng. Rt nhiu ln ti b tn thng v mun tr ming li ngi khc,th ti
li ngh v m v nh ra phi tt bng thay v gin d. V i vi ti, l bi hc quan trng m ti cn nh
hng ngy.
NHNG BI HC T B V M
C c b v m lm thy nh th l rt may mn i vi ti. Ti to con v nng hn hu ht nhng a tr cng
la khc. M ti lun lo ngi ti th b con i bt lt bn b, nn m p ti pht trin thnh dng m ngy nay
ngi ta hay gi l th . M mun ti tt bng v nhn i nh ngi,nn ti theo th. Nm cui lp mt, ti
em hc b v nh, trong thy gio ghi: Robert cn mnh m hn. Tt c nhng em trai khc hay tru chc em
mc d em to con hn cc em nhiu!
Khi m ti xem hc b, b khng c kin g. B ti i lm v v c n, ngi ni in. Nhng a khc
tru chc con l sao? Ti sao con cho chng tru chc? Con l th h? Ngi la mng v n nhng
nhn xt v hnh vi ca ti ch khng my n im s. Khi ti gii thch vi b l ti ch nghe theo li dy
ca m, b quay sang m v ni: Hc cch i ph vi chuyn b c hip l quan trng i vi tt c tr con, nu
khng khi ln ln chng s hay b c hip. Tt bng cng l mt cch i ph vi nhng a hay bt nt, nhng
nh vy l phn tc dng vi lng tt khng c trn trng.
Quay sang ti, b hi: Cn con cm thy th no khi b bn tru chc?
Rn ra nc mt, ti tr li: Con cm thy khip s. Con cm thy b v, hong lon. Con khng mun
n trng. Con mun chng tr, nhng con cng mun l mt a tr ngoan nh b m mun vy. Con ght b gi
l thng mp v thng kh hay b tru chc. Con ght nht l ng chu trn. Con cm thy mnh l th .
Thm ch my bn gi cn ci con v con ch bit ng khc. Con bit con c th nh li ti n. Ti n ch l my
a hay kim chuyn vi ngi khc, v ti n thch kin chuyn vi con v con l a to con nht trong lp. Mi
ngi ni ng nh chng v con ln hn, nhng con ght ng chu trn. Con c g mnh c th lm g . Ti
wWw.VietLion.Com
Page 156
2010
n bit con s khng lm g ht nn ti n mi chu chc con trc mt nhng a khc hoi. Con mun thp c v
m ti n.
c ri, ng nh chng. Nhng bng bt c cch g c th c, con phi cho chng bit rng con s
khng chu b chc gho na. Con ang hc mt bi hc rt quan trng v lng t trng v hc cch ng ln v
l phi. ng nh chng. Hy ngh ra cch cho chng bit l con s khng b bt nt na.
Ti ngng khc. Ti cm thy kh hn nhiu v ly li c phn no dng cm v t tin. By gi ti
sn sng quay tr li trng hc.
Hm sau, b m ti b mi vo trng v ti n hai tn i bng xung vng bn sau khi kin nhn
yu cu chng thi tru chc ti, nhng chng vn c tip din.
T tr i, nm hc ca ti d chu hn nhiu. Ti c mt cht t tin, ti c c s n trng trong
lp, v c bn xinh nht lp tr thnh bn gi ca ti. Nhng th v nht l hai i bng cui cng cng tr thnh
bn ca ti. Ti hc c cch sng ho mnh bng s mnh m thay v s hi dai dng.
My tun sau, ti hc thm c mt s bi hc ng gi trong cuc sng t c b v m ti. Ti hc
c rng trong cuc sng khng c cu tr li ng hoc sai. Ti hc c rng trong cuc sng, chng ta c s
chn la, v mi chn la c mt h qu. Nu chng ta khng thch chn la ny v h qu ca n th chng ta c
th tm kim mt chn la khc vi mt h qu d chu hn. T v vng bn, ti nghim ra tm quan trng ca
c tt bng, nhn i t m, v mnh m, chun b chng tr t b. Ti hc c rng qu nhiu ci ny hoc ci
khc, hoc ch ci ny m khng phi ci khc c th lm ra t hn ch mnh. Ging nh qu nhiu nc c th lm
cht mt ci cy ang kh ho, con ngi chng ta c khuynh hng i qu xa v mt hng ny hoc hng khc.
Ti hm chng ti t phng hiu trng v nh, b ti ni: Rt nhiu ngi sng trong mt th gii trng en hoc
ng sai. Rt nhiu ngi s khuyn con, ng bao gi nh tr, v cng c nhng ngi khc ni, nh tr i.
Nhng con cn nh ci chnh thnh cng trong i l: Nu con phi nh tr, con phi bit chnh xc nh kh
khn th no. bit iu i hi phi thng minh hn nhiu so vi vic ni, ng nh tr, hay nh tr i.
B ti thng ni: Thng minh thc s l bit ci g tng tn v tho ng hn l ch n gin bit ci g
l ng hoc sai. L mt a tr su tui, ti hc c t m rng ti cn phi tt bng v ho nh nhng ti
cng hc c rng khng ln qu tt bng v ho nh. T b ti, ti hc s mnh m, nhng ti cng nghim ra
rng ti cn phi thng minh, s dng ng sc mnh ca mnh. Ti thng ni rng ng tin c hai mt. Ti
cha bao gi thy ng tin mt mt. Nhng tt c chng ta thng hay qun iu . Chng ta thng ngh mt
chng ta ang ng trn l mt duy nht hoc l mt phi. Khi , chng ta c th thng thi, chng ta c th
bit s tht ca chng ta, nhng chng ta cng c th gii hn s thng minh ca mnh.
C ln mt thy gio ca ti ni: Thng cho chng ta chn phi v chn tri. Thng khng cho
chng ta chn phi v chn sai. Con ngi tin ln bng cch bc chn phi trc ri n chn tri. Ngi no
wWw.VietLion.Com
Page 157
2010
ngh rng h lun lun phi cng ging nh ngui ch c chn phi. H ngh h ang tin ln, nhng thng thng
h ang b ln qun trong vng trn.
Chng ta ang trong mt thi i Cng ngh thng tin v cc bn tr c th tho thi hn b m mnh,
nhng chng ta c th hc thng minh hn bng chnh thng tin v cm xc ca chng ta. Chng ta cn phi hc
t c b v m mnh, bi v mi thng tin nhiu hn, chng ta cn phi thng minh hn mi s l ht c.
CHNG 2
Con bn l mt thin ti?
B TI TIN RNG MI A TR SINH RA U C TIM NNG

Ti lun tin rng b ti l mt hc sinh rt c ti. Ngi l mt ngi m c sch, mt cy vit v i, mt
nh hng bin xut chng, v l mt ngi thy ln. Thi i hc Ngi lun ng u v nm trong ban cn s
lp.Ngi tt nghip th khoa i hc Hawaii,v sau tr thnh mt hiu trng tr nht trong lch s ca
Hawaii. Ngi c mi l nghin cu sinh cc trng i hc Stanford, Chicago v Ty Bc. vo cui thp nin
80,Ngi c cc ng nghip bu l mt trong hai nh gio dc hng u trong lch s gio gic cng ng 150
nm qua ca Hawaii v c cp bng tin s danh d. Mc d ti gi Ngi l b ngho bi v ngi lun coi
thng tin bc lm ra, nhng ti rt hnh din v ngi.Ngi thng ni: Ta khng quan tm n tin bc. Ta s
khng bao gi giu.v nhng li tr thnh nhng li tin chi ng nh ngi.
Sau khi c cun Dy Con Lm Giu tp 1,nhiu ngi ni: Ta khng quan tm n tin bc. Ta s
khng bao gi giu. V nhng li tr thnh nhng li tin tri ng nh Ngi.
Sau khi c cun Dy Con Lm Giu tp 1, nhiu ngi ni: Gi nh ti c c sch ny hai mi
nm trc. Ri mt s ngi hi: Ti sao ng khng vit n sm hn?. Cu tr li ca ti l: Bi v ti i cho
b ti mt ti mi vit.Ti bit qun sch s lm Ngi au lng nu Ngi c thy khi cn sng nhng trong
thm tm mnh, ti ngh Ngi ng h nhng bi hc m tt c chng ta c th hc t cuc i ca Ngi.
IQ L G?
Khi bn ni ai c IQ rt cao, th c ngha l g? IQ ca bn th hin iu g? C phi c IQ cao s m
bo rng bn s thnh cng? C phi nu bn c IQ cao th hn l bn s giu c?
Khi ti hc lp bn, c gio thng bo vi c lp: Cc em, chng ta t ho v c mt thin ti trong lp.
Bn y l mt cu b y ti nng, v bn y c IQ rt cao.Ri c tip tc thi chnh l mt trong nhng bn
thn nht ca ti, Andrew, l mt trong nhng hc xinh thng minh nht m c tng dy.Chng ti hay gi Andrew
l Andy Kin, v cu nh con v eo cp knh dy cp nn b dng ging nh mt con kin. By gi chng ti
gi n l Andy Kin Tr Tu
Chng hiu IQ c ngha l g,ti gi tay ln v hi c: Tha c, IQ l g ?
C gio lp bp mt cht v tr li: IQ l ch s thng minh.
D, nh th ngha l g ?
wWw.VietLion.Com
Page 158
2010
Mt ln na c li lp bp, vi mt cht kin nhn. Ti bo vi em nu em khng bit nh ngha iu

g th em nn tm hiu trong t in. Gi em hy kim quyn t in v t tra ly.
D, ti nhe rng ci tr li khi nhn ra c cng khng bit nh ngha. Nu c bit,c hn t ho ni
cho c lp nghe. Chng ti bit l khi c khng bit iu g , c thng khng bao gi tha nhn iu ngoi
tr vic bo t chng ti tm hiu.
Cui cng sau khi tra t ch s thng minh trong t in, ti c to nh ngha ln. Ti c: Ch s thng
minh - mt thng s ca s so snh mc thng minh thc t v mc thng minh theo la tui, c xc nh bng
cch ly tui tr tu ca ngi , theo kt qu ca mt bi kim tra IQ, chia cho tui sinh hc tng trng hng
nm (Tui i) ca ngi nhn cho 100.Khi c xong nh ngha,ti ngc ln v ni: Em vn cha hiu
c.
Nn lng, c gio cao ging ni: Em khng hiu v khng mun hiu. Nu em khng hiu th em cn
nghin cu thm.
Nhng c l ngi ni n quan trng, ti phn cng. Nu c ngh n c quan trng, th t ra c th ni
cho chng em nghe n l g v tai sao n quan trng.
Luc , Andy Kin ng ln v ni: ti s gii thch n cho c lp. N ra khi bn v tin ln bng.Ri
n vit ln bng:
18 (Tui tr tu)
IQ
x 100 =180
18 (Tui i)
Ngi ta ni ti l mt thin ti bi v ti 10 tui nhng c im kim tra IQ rt cao, ngang bng vi mc thng
minh ca mt ngi 18 tui.
C lp ngi im mt lc tiu ho thng tin m Andy va a ln bng. Ni cch khc, nu bn khng
tng cng hc hi th khi bn gi i IQ ca bn s b gim, ti ni.
l cch ti c th gii thch,Andy ni. Ti c th l mt thin ti ngy hm nay, th nhng nu ti
khng nng s hiu bit ca mnh, IQ ca ti s gim dn mi nm, nhng g phng trnh ny cho thy.
Bn s l mt thin ti ngy hm nay nhng l mt thng n ngy mai, ti lm bm v ci to.
Rt bun ci. nhng ng vy. Tuy vy t vn khng lo lng v vic cu c th nh bi c t.
T s tr a sau gi hc. T s gp cu sn bng chy ri chng ta s xem ai c IQ cao hn.Ti ci
v c lp cng ci theo. Andy Kin l mt trong nhng ngi bn thn ca ti.Tt c chng ti u bit rng n
thng minh,v chng ti bit n khng phi l mt vn ng vin xut sc. D n khng nh bng v bt bng,
nhng n vn l mt phn quan trng ca chng ti .xet cho cng, c m u tn thnh truyn .
wWw.VietLion.Com
Page 159
2010

IQ TI CHNH L G?
Vy th lm cch no o c IQ ti chnh ca mt ngi? c phi chng ta o chng bng gi tr chi phiu,

thu nhp ,loi xe hay cn nh ca chng ta?
My nm trc, ti hi ngi b giu xem IQ ti chnh l g.
Ngi nhanh chng tr li: Ch s thng minh ti chnh khng phi o qua s tin con kim c, m qua s tin
con gi c v vic n gip ch cho con nh th no.
V sau ngi b sung thm nh ngha v IQ ti chnh. C ln, Ngi ni: IQ ti chnh ca con tng v khi
cng gi th tin bc cng em li cho con s t do hn, hnh phc hn, mnh m hn, v nhiu la chn hn trong
cuc sng. Ngi tip tc gii thch rng nhiu ngi kim c nhiu tin khi h c tui, nhng iu ch lm
cho h cng t t do hn, ngha l c nhiu ho n nng hn cn thanh ton. Nh vy ngi phi lm vic
ct lc hn thanh ton chng. Theo ngi, nh th khng phi l ngi c u c kinh t. Ngi thy nhiu
ngi lm ra c hng ng tin, nhng tin li chng lm cho h hnh phc hn. Ngi ni: Ti sao phi lm
vic cho ng tin v chu bt hnh? Nu con phi lm vic v ng tin, th hy tm cch lm vic thoi mi v
hnh phc. mi l u c kinh t.
V sc kho, Ngi ni: C nhiu ngi lm vic ct lc v tin v bn dn bn mn sc kho ca mnh.
Ti sao phi lm th? khng phi l cch lm giu. H ngh n vic lm lng cc kh kim tin hn l lm
th no c nhng nim vui trong cuc sng.
V s la chn, Ngi ni th ny: B bit khu vc hng nht trn my bay cng cp cnh cng lc vi
khu vc hng thng. iu khng thnh vn . Vn ch con chn v bay hng nht hay v bay hng
thng? Hu ht nhng ngi dng v hng thng khng c s la chn. C tin l c quyn, bi v cng nhiu
tin cng c nhiu chn la.
Nhng bi hc v hnh phc c ngi cng nhn mnh khi v gi. Cng v cui i, c c nhiu tin
hn mong c, ngi bt u lp i lp li: Tin bc khng lm cho con hnh phc. ng bao gi ngh con s
hnh phc khi con tr nn giu c. Nu con khng hnh phc khi ang lm giu, th hn l khi giu hay ngho, cng
hy m bo l con ang c hnh phc.
Ngi b giu thch c t do thoi mi lm vic v t do chn ngi lm vic chung. Ngi thch t do
mua bt c th g mnh mun. Ngi thch c sc khe, hnh phc v nhng s la chn. Ngi thch c kh nng
ti chnh lm t thin theo nguyn. V thay v than vn v nhng nh chnh tr v cm thy bt lc khng thay
i c h thng th ngi li khin nhng nh chnh tr tm n xin li khuyn (v hy vng vo s ng gp
ca ngi cho chin dch vn ng). Ngi thch c quyn lc thng qua nhng ngi . Nhng iu ngi tm
c nht l thi gian rnh ri m tin bc em li cho ngi. Ngi thch ginh thi gian nhn ngm nhng a
con ln ln v theo ui nhng d n m ngi thch, d n c em li li nhun hay khng. Cho nn ngi b giu
ca ti o IQ ti chnh ca mnh bng thi gian hn l bng tin bc. Nhng nm cui i l nhng nm thng vui
th nht bi v ngi ginh phn ln thi gian chi tin thay v c gng gi chng. C v nh ngi c nhiu
wWw.VietLion.Com
Page 160
2010
nim vui khi chi tin ra nh mt mnh thng qun hay nh mt nh u t. Ngi sng mt cuc sng giu c,
hnh phc v rng lng. Quan trng nht l ngi c mt cuc sng hon ton t do, v l cch ngi o IQ
ti chnh ca mnh.
S THNG MINH L G?
B rut ca ti, mt nh lnh o trong nghnh gio dc v l mt thy gio c ti,cui cng tr thnh
gia s ring cho Andy Kin. Andy thng minh v hc lp cao hn ti thay v hc lp nm. B m cu y b
nhiu p lc phi cu nhy nhiu lp,trong khi h mun cu vn hc ng tui.V b rut ti cng l mt thin
ti, mt ngi tt nghip chng trnh bn nm i hc ch trong hai nm, nn ngi hiu rng Andy ang
tri qua iu g v tn trng nguyn vng ca b m cu. Ngi ng vi b m Andy l cu nn hon thin
th cht v tnh cm hn l ln trng hc hay cao ng hc vi nhng xinh vin gp i tui. Cho nn, sau khi hc
chng trnh tiu hc vi nhng a tr bnh thng,Andy s n b ti, mt thanh tra gio dc v dnh bui tra
hc vi ngi. V ti n ch ngi b giu v bt u chng trnh hc nng cao kin thc v ti chnh ca
mnh.
Tht l, nhng ngi b b thi gian ra dy con ca ngi khc. Trong cuc sng nhiu bc cha m u
tin thi gi ca mnh dy th thao, ngh thut, m nhc , khiu v , ngh th cng, k nng kinh doanh, v
nhiu th na cho ngi khc. Tt c nhng ngi ln u l ngi thy theo cch ny hay cch khcL ngi
ln, trng ta l nhng ngi thy qua vic lm ca chng ta hn l qua li ni. Khi c gio ca chng ti thng bo
vi c lp Andy l mt thin ti IQ cao,c ngha l c cng ni vi chng ti nhng tr cn li khng phi l thin
ti. Ti v nh hi b nh ngha ca ngi v s thng minh. Cu tr li ca ngi tht n gin. Ngi ch ni th
ny: thng minh l kh nng vt tri phn bit mi chuyn tt hn
Nh bit ti khng hiu nn ngi gii thch thm. Ngi hi: con c bit t th thao ngha l g khng ?
Chc chn con bit. Con khoi th thao
Tt. C g khc nhau gia bng, golF v lt vn khng?
D nhin l c . C s khc nhau rt ln gia cc mn th thao ny.
Tt. Nhng s khc nhau ny c gi l nhng s phn bit. b l nhng s phn bit tng t khc
bit ?
B ti gt u.
Cho nn con c th k ra cng nhiu s khc bit gia s vt g th con cng thng minh ? ti tip tc
hi.
ng ri,b ti tr li. con gii th thao hn Andy nhng Andy hc gii hn con. Ngha l Andy hc
tt nht bng cch c v con hoc tt nht bng cch lm. V th Andy thy thoi mi khi hc trong lp cn con
thy thoi mi khi hc sn vn ng. Andy s hc lch s v khoa hc nhanh chng v con s tip thu nhanh mn
bng chy v bng .
wWw.VietLion.Com
Page 161
2010
Ti ng lng i mt lc. B ti ti ng mt hi. Cui cng ti tnh ch li v ni: cho nn con hc

bng cch chi cn Andy hc bng cch c sch.
Mt ln na b ti gt u.
Ti tip li : khi c gio con ni rng Andy l mt thin ti, c ngha l cu ta gii hn con trong vic hc
bng cch c, cn con gii hn trong vic hc bng cch lm.
, b ti tn thnh.
Vy con cn phi tm nhng g cn hc thch hp nht vi cch hc ca con.
B ti gt u ng . Con vn cn phi hc bng cch c, nhng c v nh con s hc nhanh hn bng
cch lm.Trn nhiu phng din, Andy gp vn l cu c th c ch khng th lm, cu ta c th thy thc t
cuc sng l mt ni kh thch nghi hn con. Cu vn gii khi cn trong mi trng khoa hc v gio dc. V
l l do cu cht vt khi ngoi sn bng chy hoc khi ni truyn vi nhng a tr khc. B ngh tht tuyt khi
con v cc bn r cu cng vo i bng. Con s dy cho cu nhng th m trong sch gio khoa khng bao gi
dy nhng mn hc v nhng k nng cc k quan trng thnh cng trong cuc i.
Andy l mt ngi bn tt. Nhng n thch c sch hn chi bng chy. Cn con thch chi bng chy
hn c sch. N thng minh hn khi trong lp, nhng khng c ngha l n thng minh hn con. IQ cao ca n
c ngha l n c ti hc bng mt. Con cn phi tm cch phn bit nhanh hn con c th hc nhanh hn theo
cch tt nht i vi con.
NHN LN BNG CCH CHIA BA
Ngi b hc thc ca ti ni: Cng nh mt t bo sinh sn bng cch chia i tr thng minh cng
vy. Khi chng ta chia mt ch ra lm 2, chng ta lm tng s thng minh ca mnh ln. Nu sau chng ta
li chia, th ta c bn, v ch thng minh ca chng ta c nhn ln bn ln nhn ln bng cch chia ra.
gi l cch hc lng t ch khng phi cch hc tuyn tnh.
Ti gt u, nh hiu ra ti ni: Khi con chi bng chy ln u, con khng bit g nhiu. Nhng con mau
chng pht hin ra s khc nhau gia nh bng, chy v ch. C phi l iu b mun ni tr thng minh ca
con tng ln bng cch a ra nhng phn bit tt hn?
ng vy. Khng phi con t thy mnh tin b khi con hc nhiu hn sao?
Rt ng. Andy hc rt gii nhng cu ta khng th chm vo bng.
Andy c th bit s khc nhau gia chn bng v chy v ch, nhng n khng th thc hin c c no
c.
V l vn vi vic nh gi mt ngi ch thng qua vic hc tp xut sc ca ngi . Thng
thng ngi hc xut sc khng thnh cng lm trong cuc sng thc t.
Ti sao vy ? ti hi.
l mt cu hi hay m b khng c cu tr li. B ngh bi v nhng nh s phm ch yu ch trng
vo nhng k nng tr tu ch khng phi k nng thc hnh. B cng ngh l nhng nh s phm pht ngi ta v
wWw.VietLion.Com
Page 162
2010
s phm li, v nu con s b phm li, con s khng lm c g c. Chng ta ang trong h thng gio dc ch
trng qu nhiu vo s cn thit ca vic phi lm ng v s b sai. Chnh sch ngn cn ngi ta hnh ng.
Tt c nhng g chng ta hc c l thng qua hnh ng. trng y
nhng ngi c th ni vi con tt c
nhng g con c th bit v bng chy, nhng h khng th chi bng chy c.
C BAO NHIU DNG TI NNG KHC NHAU?
u thp nin 80, trong quyn sch Frame Mind (Khung tr tu), Howard Gardner xc nh by dng
ti nng khc nhau trong lnh vc.
1. Hc tp: l kh nng c vit bm sinh ca mt ngi, l mt nng lc quan trng bi v n l mt
trong nhng cch c bn nht con ngi thu thp v chia s thng tin. Nh bo, nh vn, lut s, gio vin
thng c tri ban cho dng ti nng ny.
2. Tnh ton: L dng ti nng lin quan n d liu s. Mt nh ton hc hin nhin c tri ban tng
cho dng ti nng ny. Mt k s c o to chnh quy c th cn phi gii c hai dng ti nng ny.
3. Khng gian: y l dng ti nng thng gp nhng ngi c u c sng to, nh ngh s, nh thit
k. Mt kin trc s gii phi c ba dng ti nng trn bi v ngh nghip ca h i hi c t ng, con s, v thit
k sng to.
4. Th lc: y l dng ti nng thng gp nhiu vn ng vin v v s. Nhiu ngi tuy khng hc
gii trng nhng c ti ny. Nhiu lc ngi c ti ny b ht v hng kinh doanh a c hay my mc. H c
l thch cc sng mc hay cc lp hc nu n. Ni cch khc, h l nhng thin ti khi mt thy, tay chm v lm
mi th. Mt ngi thit k c th cn c c bn dng ti nng trn.
5. Ni tm: Dng ti nng ny thng c gi l Thng minh trong cm xc (hay thng minh tm hn).
l nhng g chng ta t ni vi bn thn, nh khi chng ta s hay gin d. Thng thng, ngi ta khng thnh
cng mt s mt no khng phi v thiu kin thc m bi v h s tht bi. V d, ti bit nhiu ngi thng
minh sng lng, hc thng t im cao nhng li km thnh cng trong cuc sng, l do l h s phm sai lm
hay tht bi.
Ti hon ton chc chn rng hu ht chng ta u tri nghim sc mnh ca cm xc vt xa l tr, c
bit khi chng ta s hi mt c tr hoc chng ta ni iu g m chng ta khng nn ni.
Ti ng rng s thng minh cm xc l mt ti nng quan trng nht trong tt c cc dng ti nng ti
ni vy l v ni tm l s kim sot ca chng ta i vi nhng g chng ta ni vi bn thn. l ti ni chuyn
vi chnh ti v bn ni chuyn vi chnh bn.
6. Giao t: y l dng ti nng tm thy nhng ngi c ti n ni. Chng hn nh nhng nh giao t,
cc ngi sao ca nhc, nh thuyt gio, nh chnh tr, ngh s, ngi tip th bn hng v nhng ngi dn chng
trnh.
wWw.VietLion.Com
Page 163
2010
7. Mi trng: y l dng ti nng gip gn kt con ngi vi mi th xung quanh h. Dng ny thng
c nhng nh nng ln, cc nh hun luyn th, cc nh a hi dng hc v nhng ngi qun l cng vin.
Nu chia nh cc dng ti nng c bn trn bng cch phn bit r hn, ta c th c n hn ba mi dng
ti nng.
NGI THT BI TRONG HC TP
Ngi no hc khng gii trng, ngay c khi h rt chm ch, th thng khng c ti hc tp. Nhng
ngi ny khng th hc bng cch ngi mt ch, nghe ging, hoc c sch. H chc chn l c nng khiu
trong lnh vc khc.
B rut ti r rng c ti hc tp, l l do ngi c k nng c, vit rt tt v c IQ cao. Ngi cng l
mt nh giao t ti nng.
Cn ngi b giu li c ti tnh ton. V ngi cn l mt din gi rt gii v rt c ti giao tip. Ngi c
hng trm nhn vin thch lm vic cho ngi. Ngi cng khng e ngi ni v ri ro, iu c ngha l ti nng
ni tm ca ngi cng rt mnh. Ni cch khc, ngi c kh nng tp chung rt cao vo cc chi tit gn lin vi
kh nng thp nhn ri ro trong u t; v ngi c kh nng xy dng cc cng ty m ngi ta thch vo lm.
Ngi b rut ca ti tuy rt c ti, nhng ni s b thu l tin bc chnh l mt im yu ca ngi. Khi
ngi c gng bt u s nghip kinh doanh, sau b thua l, ngi au lng v quay tr v i lm cng. Mt iu
m ngi ch doanh nghip phi c, c bit khi bt tay xy dng mt doanh nghip m khng c tin l ti nng
trong ni tm.
Ngi b t ng v bit ng ln c gi l ngi vng vng, ngoan cng hay qu quyt. Ngi gim
lm nhng iu m ngi khc thy kinh hi c gi l c kh phch hay dng cm. Mt ngi phm sai lm,
nhng gim chp nhn sai lm v xin li, c gi l ngi khim tn cng l dng ti nng khc.
TI SAO C NHNG NGI THNH CNG HN NGI KHC?
Vo cui thp nin 1930 mt nghin cu trn nhng ngi thnh t ca vin Carnegie cho thy, trnh
chuyn mn k thut chim n 15% trong thnh cng ca mt ngi. Ni cch khc, mt s tin s thnh cng
hn nhng ngi khc khng nht thit v h hc trng no hay hc thng minh n u. Tt c chng ta u bit
ngi hc gii trng v rt thng minh, cha hn thnh cng trong cuc sng. Khi bn nhn vo 7 dng ti
nng khc nhau, bn c thy c nhiu l do khc nhau mt ngi thnh cng. Ni cch khc, bn c th phn
bit r nn tng ca s thng minh.
Mt nghin cu khc c tin hnh trn 3000 ng ch qua phng vn tr li cu hi: Hai k nng hng
u m bn tm kim khi tuyn nhn vin l g?. Su k nng c cp nhiu nht l: Thi tt; k nng giao
tp tt; kinh nghim lm vic; nhng kin ca c quan c; nhng k nng c hun luyn ra sao; tng thi gian
n trng.
wWw.VietLion.Com
Page 164
2010
Mt ln na, thi v k nng giao tip li c xp cao hn nng lc v chuyn mn trong vic xc nh
mt vic lm thnh cng.
PHT HIN RA NNG KHIU CA BN V TR THNH MT NGI C TI.
B ti bit rng vic ngi yn trong phng, nghe ging, c sch v c nhng mn m khng vn ng c
th khng phi l cch hc tt nht ca ti. Ngi ta thng ni: Ta khng tin bt k a con no ca ta s hc
gii trng. Ngi bit l tt c tr con khng hc cng mt kiu. Mt ngi ch ca ti l ho s ti ba, sc so
v mu sc v b cc. By gi ch y lm vic nh mt ho s thng mi. Ngi ch khc ca ti l mt n tu s v
rt yu thin nhin. Anh trai ti l mt hc gi gii. Anh thch lm v hc vi hai bn tay mnh. a anh mt ci tua
- vt l anh mun .cha cha mi th. Anh cng l mt nh giao tip ti ba, l l do anh lm vic ti ngn hng
Mu. Anh thch trn an nhng ngi bn chn lo lng v ngh ca h hin mu cu ngi khc. Cn ti ti s
ni rng ni tm ca ti rt tt iu cho php ti vt qua ni s hi v hnh ng. l l do ti thch lm mt
ngi ph trch hng bun v mt nh u t. Ti hc cch thng tr ni s v chuyn chng thnh s ho hng.
B ti thng minh khuyn khch con mnh nhn ra c nng khiu ca ta v chn cch hc cho ring
chng. Khi ngi pht hin ra l ti thc s quan tm n tin bc, ch ngha t bn v kinh t hc nhng mn m
ngi khng a, ngi khuyn khch ti tm nhng thy gio c th dy ti nhng m ngi khng a, ngi
khuyn khch ti tm nhng thy gio c th dy ti nhng mn . V d l l do tui nn chn, ti bt u hc
hi t ngi b giu. Mc d ngi b rut ca ti tn trng ngi b giu, nhng h khng ng quan im vi
nhau trong nhiu vn . B rut ti bit rng nu mt a tr thch th mt mn hc no, th a tr c c hi
tt hn pht hin ra ti nng bm sinh ca n. Ngi cho php ti hc nhng mn ti a thch mc d ngi
khng c bit thch mn . V khi ti khng t im cao trng, ngi khng bun, mc d Ngi l mt
lnh o trong ngnh gio dc.
Ngi bit rng mc d trng hc l quan trng, nhng khng phi l ni ti nng ca ti c nhn ra.
ngi bit nu tr con hc v lm nhng g chng a thch th chng s nhn ra nhng ti nng ca chng v s
thnh cng. Ngi bit v ni chng ti thng minh, mc d chng ti thng b im thp trng. l mt nh
gio c uy tn, Ngi bit rng gio dc thc s l lm bc l lng khiu ca tr ra, ch khng phi nhi nht thng
tin vo.
BO V NNG KHIU CA CON BN.
B ti rt nghim tc trong vic bo v nng khiu ca tt c nhng a con. Ngi bit rng trng hc
ch pht hin ra c nng khiu giao tip. Ngi quan tm n ti bi v ti l mt a tr hiu ng v ght
nhng mn hc t t, chn ngt. Ngi bit ti c kh nng tp trung ngn v s gp rc ri khi i hc. V nhng l
do , ngi khuyn khch ti chi th thao v hc hi ngi b giu. Ngi mun ti vn rt nng ng v hc
mt mn m ti rt hng th m bo s t tin ca ti, iu nay c lin quan mt thit n vic gi cho nng
khiu ca ti nguyn vn. Ngi p dng nh vy vi anh ch em ti.
wWw.VietLion.Com
Page 165
2010
Khi xem truyn hnh nu chng ta cm thy chn, chng ta ch vic nhn nt v xem chng trnh khc
hng th hn bun thay, con ci chng ta li khng c c c hi trng hc.
RA V TH
B ti thch cu chuyn ng ngn Ra v Th.Ngi thng ni vi con gi: C nhng bn hc trng
thng minh, nhanh nhn hn cc con mt vi mt no . Nhng khng c ngha l h dn u trc cc con. Hy
lun nh cu chuyn ra v th.Nu cc con hc hnh theo tin ca mnh v c hc mi th con s vt qua mt
nhng k hc nhanh nhng ri ngng li. n gin bi v mt a tr c im cao trng khng c ngha l a
tr c cuc sng. nn nh, nn gio dc tht s s bt u khi con ra trng. l cch khuyn khch ca b ti
con ci tr thnh ngi hc sut i nh ngi.
IQ CA BN C TH GIM.
Ti nghim ra rng cuc sng l mt bi hc phi hc khng ngng. Cng ging nh mt con th nm ng,
nhiu ngi s nm ng sau khi ra trng. Trong cuc sng thay i n chng mt ngy nay, thi nh vy phi
tr gi rt t. Hy kim tra li cng thc xc nh IQ:
Tui tr tu
IQ=
x 100
tui i
Bng cch tnh , IQ ca bn s gim v tui i ca bn mi nm mi tng. l l do cu chuyn v ra
v th ca b ti lun ng. Khi bn hp mt bn b thi trung hc, bn lun c th nhn ra nhng con th ng gt
trn ng. Rt nhiu ln h l nhng sinh vin c bu l Ti nng tr nhng by gi h khng cn
dc nh vy na. h qun s gio dc ngoi i din ra sau khi ra trng.
PHT HIN RA NNG KHIU CA CON BN
Con bn l mt thin ti . ti ngh l vy v ti hy vng bn cng ngh th. Thc ra, c l con bn c
nhiu nng khiu khc nhau. Vn ch, nn gio dc hin ti ca chng ta ch pht hin ra mt dng nng khiu
thi. nu nng khiu ca con bn khng phi l nng khiu do gio dc pht hin, con bn c th cm thy ngu dt
trng thay v thy mnh thng minh. t hi nht l nng khiu c th b l i hoc c th b cn tr pht huy
trong nn gio dc. Ti bit c nhiu a tr b lm cho cm thy km thng minh bi v chng b so snh vi
nhng a tr khc. Thay v pht hin ra tng nng khiu ring ca mi a tr th chng ta li p dng mt tiu
chun chung v IQ cho mi a tr. Tr con i hc vi cm gic mnh khng thng minh. iu nay s gy bt li
ln trong cuc sng. iu quan trng cc bc b m cn lm l xc nh nng khiu bm sinh ca con mnh ngay
nhng nm thng u i, khuyn khch pht trin nhng nng khiu o, v bo v chng khi nng khiu co
bng ca nn gio dc. Nh b ca ti tng ni vi cc con .nn gio dc ca chng ta c thit k dy tr
con nhng bun thay n khng c thit k dy tt c mi a tr.
Khi ngi ta hi ti c ngh tt c mi tr con u thng minh khng, ti p: Ti cha tng thy a tr
no m khng ho hc t m hc hi. ti cha tng thy a tr no phi c bo hc i hc ni. Ti cha tng
wWw.VietLion.Com
Page 166
2010
thy a tr no t ng trong khi hc i m li khng mun ng nn li v ni trong khi mt p sung sn, Con li
tht bi na ri. Con ngh l con khng bao gi hc i c. Ti ch thy nhng a tr t ln t xung nhng cui
cng vn ng ln v bt u i uc , ri sau cn chy na. Tr con l nhng xinh linh b bng c kh nng
hc hi rt cao. Tuy nhin, ti cng gp nt s a tr rt ngn trng hc hoc tc gin khi ra trng, hoc ra
trng vi cm gic tht bi, hoc ra trng vi li th khng bao gi i hc na .
Hin nhin, i vi nhng a tr ny, chuyn g xy ra vi s yu thch hc hi t nhin ca chng
t khi sinh ra cho n khi hc song. ngi b hc thc ca ti ni: Mt cng vic quan trng nht ca cc bc
cha m l pht hin v pht huy nng khiu ca con mnh v gi lng am m hc hi ca n sng mi, dc bit nu
a tr khng thch trng hc. Nu b ti khng lm vy, c l ti ra trng trc khi tt nghip t lu
ri. Ngi gi cho ngn la hc tp ca ti chy mi, v lun tm cch khuyn khch ti pht trin nng khiu
ca mnh. Ti li trng, mc d ti ght trng hc!
CHNG 3 CHO CON SC MNH-TRC KHI CHO CON TIN

Mt ngy n, a bn cng lp Richie mi ti n ngh cui tun ti nh ngh bi bin ca gia nh n.
Ti cm ng lm, Richie l mt nhng a giu nht lp, v ai cng mun kt bn vi n. V ti li may mn
nhn c li mi n nh ngh b bin ca n, trn mnh t ring cch nh ti khong 45km.
M gip ti chun b hnh l v cm n b m ca Richie c du thuyn ring v rt nhiu chi hin i.
Chng ti chi t sng n ti. Lc b m Richie a ti v nh li, da ti rm nng, lng phn khi v y cm
kch.
My hm sau, u ti cng c huyn thuyn v nhng ngy cui tun . Ti k v nhng tr chi,
nhng mn chi, chic du thuyn, nhng mn n ngon, v ngi nh tuyt p ven bin. n ngy th t c nh
ti ngn n tn c khi nghe nhng chuyn . Ti th nm, ti hi b m xem chng ti c th mua mt ngi nh
ngoi bi bin gn nh ca Richie khng. ch c th m b ti ni dn li nh Bn ngy nay, tt c nhng g c
nh nghe c l my ngy ngh cui tun ca con nh ngh ngoi bi bin ca nh Richie. Ta mt mi v nghe ba
ci th ri. by gi con mun chng ta mua mt ngi nh bi bin. Con ngh b ta in ra tin h? ta ch c kh
nng thanh ton ht ho n v gi cho c nh cn cm m n.Ta cng lng lm lng sut ngy cho c nh c
cm n o mc v thanh ton ht ho n tnh tin hng thng. Nu con mun sng nh Richie th sao khng qua
bn lun i?
Khuya , m rn rn vo phng ti. Trn tay m l mt trng phong b. Gh ngi xung ging ti, b ni:
b con ang cng thng v ti chnh.
Ti nm trong bng m, ri tung vi nhng cm gic ln ln v ngc nhn m. l a b mi chn tui,
ti bun, sc, gin, v tht vng. Ti khng c chc gin b. Ti bit chng ti ang trong giai on kh khn
wWw.VietLion.Com
Page 167
2010
v kinh t. Ti ch mun chia s mt cht vi c nh v lim hnh phc ca ti v v bc tranh ca mt cuc sng
tt p mt cuc sng m tin bc c th em li mt cuc sng m c l chng ti cng khao kht t c.
M bt u cho ti xem nhng ho n, rt nhiu con s c nh du . Chng ta rt qu s tin gi
trong ngn hng, nhng ho n ny cha thanh ton v cn mt s ho n tr hn hai thng.
Ti sao:Ti hi, gn nh ni n mt s gii thch no . Chng ta xi qu nhiu, nhng b con li
khng kim ra nhiu tin n th. V m ca b, b ni con, li ngh chng ta gi tin gip h. b con va
nhn c th hm nay, v b con rt lo lng v chng ta cng ang gp kh khn. Chng ta khng th tr ni
nhng th ma b m Richie c th tr.
Nhng ti sao?
M khng bit ti sao. M ch bit chng ta khng th tr ni nhng th nh h. Chng ta khng giu nh
h. By gi th nhm mt v ng i con.Ngy mai con phi i hc ri, v con cn phi hc tht gii nu con mun
thnh cng trong cuc sng. Nu con c hc vn cao th con c th giu nh b m Richie.
Nhng b c hc vn cao, m cng c hc vn cao, ti ci li. vy ti sao chng ta khng giu? tt c
nhng g chng ta c l mt ng ho n cha tr ni. con khng hiu ni.
ng bn tm, con yu. ng lo ngh v tin bc. B m s gii quyt vn tin bc. Sng mai con phi
i hc, nn con cn phi ngon gic ti nay.
Lc by gi ti chn tui v gp a bn hc nh Richie, ti bit l s khc bit ln gia gia nh ti v
nhiu gia nh ca ccc bn hc. Trong dy con lm giu tp 1, tht may l ti c hc trng tiu hc ca
nhng a tr giu thay v trng tiu hc ca nhng a tr ngho hay trung lu. C nhng a bn con nh giu
trong khi gia nh mnh n ngp u, v vo tui nhy cm , nhn thc ny tr thnh mt bc ngoc trong
i ti.
C PHI CN C TIN MI LM RA TIN KHNG?
Mt trong nhng cu hi thng xuyn nht m ti nhn c l : c phi cn c tin mi lm ra tin
khng?
Cu tr li ca ti l: Khng, khng phi vy.Tin bc n t tng ca bn bi v tin bc ch l
tng.
Mt cu hi khc l: Ti u t th no nu ti khng c tin? Lm sao ti c th u t khi thm ch ti
khng th tr ni nhng ho n ca mnh ?
Ti bit rng vi nhiu ngi cu tr li ca ti l khng tho mn, trong khi h ang tm kim nhng cu
tr li v cch nhanh chng kim mt vi ng bc h c th u t v tin ln trong i. ti mun ngi ta bit
rng h c quyn lc v kh nng c tin nh mun nu h mun v sc mnh khng c trong tin bc,
khng c bn ngoi con ngi h. sc mnh c trong tng ca h sc mnh ca tng. ng mng l
chuyn khng cn dng n tin bc n ch cn s sn lng thay i mt vi tng, v bn c th t c
sc mnh v tin bc, thay v cho tin bc khng ch bn.
wWw.VietLion.Com
Page 168
2010
Ngi b giu ca ti thng ni: ngi ta ngho v h c nhng tng ngho. hu ht nhng ngi
ngho c tng v tin bc v cuc sng t b m ca h. v chng ta khng c dy d gi c v tin bc
trng hc, nn tng v tin bc c chuyn t b m sang con ci, qua nhiu th h.
Mc d lc ti khng hiu ti sao nh Richie giu hn nh ti, nhng my nm sau th ti hiu ra. nh
Richie bit cch bt tin lm vic cho h, v h chuyn li kin thc cho con ci. Richie vn ang rt giu v s
cn giu na. Ngy nay, bt c khi no chng ti gp li nhau chng ti vn l nhng ngi bn thn thit nht , v
hn bn mi nm k t khi chng ti kt bn vi nhau. Thng 5 nm chng ti mi gp nhau mt ln, th m
c nh l mi gp nhau hm qua vy. By gi ti hiu ti sao nh cu y giu hn nh ti; ti thy cu chuyn
t li kin thc cho con mnh. Nhng khng nhng chuyn li cch kim tin, cu cn chuyn t li sc
mnh v tin bc. v l sc mnh v tin bc ch khng ch tin, khin ngi ta giu c. sc mnh v tin bc
l iu m ti mun quyn sch ny chuyn t li cho bn bn c th chuyn t lai cho con chu.
NGUI GIU KHNG CN TIN.
Mc d ngi b giu cho nhng a con khc ca ngi mt khon tin, nhng ngi khng cho MiKe
ng no c, v ngi khng tr tin khng cho chng ti khi chng ti lm vic cho ngi. Ngi ni: cho mt
a tr tin, l con dy n lm vic cho ng tin thay v hc cch lm ra ng tin.
By gi ti khng ni l bn nn bt con minh lm vic khng cng. V ti cng khng ni l ng cho bn
tr tin.ti s khng ng ngn n bo bn ni vi con ca bn nhng g, v rng mi a tr mi khc v mi
nh mi cnh. iu ti ang ni l tin bc n t tng. C mt cu ni rt quen thuc l: Mt cuc hnh trnh
hng ngn dm bt u bng mt bc chn n gin. mt cu ni chnh xc hn s l: Mt cuc hnh trnh hng
ngn dm bt u bng tng to nn cuc hnh trnh . i vi tin bc, nhiu ngi bt u cuc hnh trnh
trong i h bng nhng tng ngho nn hoc nhng tng hn ch h sau ny trong cuc i.
KHI NO BN DY CON V TIN BC?
Ti thng c hi: ti no th ti nn bt u dy con v tin bc?
Cu tr li ca ti l: khi con bn bt u quan tm n tin.Ti c mt ngi bn c a con 5 tui. Gi
d ti c mt t 5 la hoc mt t 20 la v hi thng b: con mun ci no? th thng b s chn ci
no?Ngi ti hi lun tr li khng cht ngp ngng: t 20 la.Ti p li: Chnh xc, thm ch mt a tr 5
tui cng hiu s khc bit gia mt t 5 la v 20 la.
Ngi b giu ly 10 cent mi gi cho vic dy ti cch lm giu. Ngi khng lm iu ch dy
ti chuyn tin nong. Ti yu cu c hc lm giu, ti khng ch mun hc v tin nong. Nu a tr khng tht
s mun hc lm giu, th hin nhin bi hc nn khc i. mt trong nhng l do m ngi b giu cho nhng a
con khc tin tiu l v nhng a tr con khng quan tm n chuyn lm giu, nn ngi dy h nhng bi
hc khc v tin. Mc d nhng bi hc khc nhau, ngi vn dy h c c sc mnh v tin bc thay v ph c
i chy theo nhu cu v tin bc. Ngi ni: Con cng nhui tin bao nhiu th con cng t sc mnh by
nhiu.
wWw.VietLion.Com
Page 169
2010

GIA CHN TUI V MI LM TUI
Nhiu nh tm l gio dc ni vi ti rng la tui t 9 n 15 tui rt quan trng trong s pht

trin ca mt a tr. Ti khng phi l mt chuyn gia v s pht trin ca tr em cho nn hy xem nhng li ca
ti nh nhng hng dn chung chung ch ng xem nh mt kinh nghm chuyn mn. Mt chuyn gia tng
tip sc ni rng khong 9 tui, tr con thng ph v mt s iu m b m p t v t tm cho mnh mt
con ng ring. Ti bit rng iu ng vi ti bi v nm nn 9, ti bt u lm vic vi ngi b giu. Ti
mun thot khi th gii thc ti ca b m ti, nn th ti cn mt c tnh mi.
Mt chuyn gia khc ni rng tui ny, tr con pht trin nhng g m chng gi l phng php
thnh cng. chnh l tng ca mt a tr v cch m s tn ti tt nht v thnh cng. Ni cch khc,
nu mt a tr ngh rng n hc gii trng v tt nghip danh d nu mt a tr khng hc gii trng
hoc khng thch trng hc, a tr c th tm mt phng php khc.
Chuyn gia ny cng nu mt s im ng ch v phng php thnh cng, rng mu thun
gia b m v con ci bt u khi phng php thnh cng ca mi a tr khng ging vi ca b m. V
nhng vn gia nh ny sinh khi cc bc b m bt u p t phng php ca h ln con tr m khng tn
trng phng php ca con. B m trc tin cn phi nng nghe k lng phng php thnh cng ca con
mnh.
Chuyn gia ny cng rng nhiu ngi ln gp rc ri lc v gi khi h nhn ra rng nhng phng
php m h t ra cho bon tr khng thnh cng i vi h na. Nhiu ngi ln sau thay i cng vic hoc
ngh nghip. mt s khc th tip tc c gng lm cho phng php ca mnh c hiu lc tr li. cn nhng ngi
khc tht vng, ngh l mnh tht bi trong cuc i, thay v nhn ra phng php thnh cng ca minh
khng cn ph hp na. Ni cch khc, ngi ta thng hnh phc nu phng php ca mnh thnh cng. Ngi
ta thng thy bt hnh vi cuc sng nu cm thy mt mi v phng php ca mnh, hoc phng php
khng cn ph hp na, hoc phng php ca mnh khng t c.
Chng 4. Nu con mun giu th con phi lm bi tp nh
C b m ti v b m Mike u khng ngng nhc nh chng ti lm bi tp nh. Mt ln na, s khc bit

ch h khng i hi phi lm cng loi bi tp.
Con lm bi tp nh cha? m ti hi.T
Con s lm ngay khi chi xong tr ny.
Con chi ri y! Gi th ngh i v cm sch v xem. Nu con khng t im cao th con s khng vo i
hc c, ri h lm sao kim c vic lm tt ni?
D, d. Con s ngh chi nhng m con mua thm mt khch sn na.
wWw.VietLion.Com
Page 170
2010

Nghe li m v ngng chi ngay i. B bit con thch chi nhng n lc con phi hc ri.
l ging ca b ti, nghe c v khng vui. Ti bit ti phi dng ngay thay v nn n. iu ny khin ti mt
my ngi nh xanh be b, v ti sn khin ti tch gp khi chi. Ti sp sa thao tc ng c mt dy ph. Nhng

ti bit b ti ni ng. Ti s c mt tit kim tra vo ngy mai m ti cha hc g c.
l ci thi ti hon ton b c t ph m hoc. Ti chi tr t nm tm tui cjp n nm mi bn tui, khi ti
bt u chi bng cho i ca trng trung hc. Mc d khng cng chi c t ph nh trc na, nhng khng
bao gi ti b mt lng am m vo n, v mt khi ti ln, ti bt u chi tr ngoi i tht.
XY NHNG TO NH T NGI B GIU CA TI
Sau khi c nhn thc mnh m v ng n, mt trong nhng to nh quan trng nht i n s giu c l bi tp
nh.
C nhiu bui th by, thay v rong chi cng bn b hay chi mn th thao no th ti ngi li vn phng ca
ngi b giu, hc ngc ngch ca vic iu hnh cng vic kinh doanh v nhng k nng cn thit tr thnh
mt nh u t.
Mt hm, ngi b giu hi Mike v ti: Cc con c bit ti sao ta s lun giu hn nhng ngi lm vic cho ta
khng?
Mike ngi phng ngi ra mt lc, r sot trong u tm cu tr li xc ng nht. Cui cng, ti nh bo trnh
by cu tr li m ti ngh l hin nhin. Bi v b lm ra nhiu tin hn h, ti ni
, Mike ni, gt u tn thnh. B lm ch cng ty, v b quyt nh tr lng cho b bao nhiu v h bao
nhiu.
Ngi b giu lc l ngi trn gh, mm ci. c ng l ta quyt nh tr lng cho mi ngi bao nhiu.
Nhng s tht l ta c tr lng thp hn nhn vin ca ta.
C Mike v ti nhn ngi b giu sng st. Nu b lm ch cng vic kinh doanh ny, ht sao li c nhn vin
no c tr lng hn b c? Mike hi.
Ngi p: Bi v khi con mi khi nghip, tin mt lun eo hp, v ngi ch thng l ngi cui cng c
lnh lng.
b l nhn vin lun l ngi c lnh lng trc tin? Mike hi.
Ngi b giu gt u. ng nh vy. V khng ch h lnh lng trc tin m h cn lnh lng trc ta.
Nhng ti sao li nh vy? ti hi. Ti sao li lm ch mt doanh nghip nu b lnh lng sau cng v bt bt
nht?
Bi v l nhng g mt ch doanh nghip thng cn phi lm trc tin nu anh ta mun xy dng mt doanh
nghip thnh cng.
iu tht l v l, ti p. B hy cho con bit ti sao b lm nh vy i?
Bi v nhng nhn vin lm vic v tin, v ta lm vic xy dng mt ti sn.
Cho nn khi doanh nghip ny pht trin hn. Lng ca b tng ln?
wWw.VietLion.Com
Page 171
2010
C th ng hoc khng. Ta ni iu ny bi v ta mun cc con bit c s khc bit gia tin v ti sn. Ta c
th hoc khng t tr lng cho mnh cao hn v sau, v ta khng lm lng cc kh v tin lng. Ta lm vic
xy dng ct ti sn tng v mt gi tr. C l ngy no ta bn doanh nghip ny ly hng triu la, hoc mt
ngy no ta s thu mt ch tch iu hnh n cho ta, v ta xy dng doanh nghip khc.
Vy l i vi b, xy dng mt doanh nghip l xy dng ct ti sn. V ti sn i vi b quan trng hn l tin
bc, ti ni, c ht sc hiu c sc khc bit ti sn v tin bc.
ng ri. V l l do th hai ta lnh lng t hn l v ta c nhng ngun thu nhp khc.
b l b c tin t nhng ti sn khc?
Mt ln na ngi b giu li gt u, V l l do ta lun hi cc con cu hi u tin, ti sao ta lun giu hn
nhn vin ta, bt chp nhng ai kim tin nhiu nht t lng? Ta ang c ht sc dy cc con mt bi hc quan
trng.
B hc g vy?
Bi hc l, con khng lm giu ch lm. Con lm giu nh
Con khng hiu, ti than. b l g, b lm giu nh sao?
, ch lm con kim tin. V nh con quyt nh con s lm g vi s tin ca con. Con lm g vi s tin ca
con sau khi con kim ra n s lm con giu hay ngho.
N ging nh bi tp con lm nh, Mike ni.
, ng nh th! l t ta mun gi. Ta gi vic lm giu l lm bi tp nh
Nhng b con em mt ng bi tp nh, ti ni nhn nh nh th. M nh con c giu u?
, b con em cng vic v nh, nhng ng thc s khng lm bi tp nh ca ng. Cng ging nh m con lm
vic nh khng phi l dng bi tp m ta mun ni.
Hay lm vic vn, ti gt u.
c s khc nhau vic lm vn, nhng bi tp con em v nh lm, v cng vic b em v nh lm. Ri ngi
b giu ni cho ti iu ti khng bao gi qun: Sc khc nhau c bn gia ngi giu, ngho v trung lu l h
lm g trong lc rnh.
Thi gian rnh ca h, ti ni vi ging h nghi. b l g
Ngi mm ci vi Mike v ti mt lc, ri hi: Cc con bit cng vic kinh doanh khch sn ny t u? Cc
con ngh rng doanh nghip ny t trn tri ri xung khng?
Khng, Mike ni: B m bt u doanh nghip ny t bn n nh ta. l ni tt c mi doanh nghip ca b
bt u kinh doanh my nm trc ng khng?
Mike gt u: D con nh. l ngy thng kh khn ca gia nh nh ta. Chng ta c qu t tin.
V hin nay chng ta c bao nhiu ca hng ri?
Chng ta c nm.
V c bao nhiu khch sn?
wWw.VietLion.Com
Page 172
2010

By !
Khi ngi nghe, ti bt u hiu mt cht v nhng s phn bit mi m. Cho nn l do khin b kim tin t hn t
khch sn ny l b c thu nhp t doanh nghip khc?
l mt phn ca cu tr li. Phn cn li trong bn c t ph. Cc con hiu bit rng c t ph l bi tp tt
nht m con phi lm.
C t ph ? ti mm ci hi. Ti c th vn nghe thy ging m ti bo ti dp bn c i lm bi tp nh.
b l sao, c t ph l bi tp nh ?
ta cho con thy, ngi b giu va ni va m tr chi c a thch nht trn th gii. iu g xy ra khi
con i c mt vng?
Con kim c 200 $, ti p.
Nn mi khi con i c mt vng, cng ging nh con tch gp tin lng. ng khng?
D. Con on vy, Mike ni.
V thng cuc, cc con phi lm g? ngi b giu hi.
Con phi mua bn bt ng sn, ti ni.
ng vy. V mua bt ng sn l bi tp nh ca con. l iu khin con giu ln ch khng phi tin
lng.
Mike v ti ngi im mt lc lu. Cui cng ti nh bo hi mt cu: C phi b ang ni tin lng cao khng
lm cho b giu?
ng ri. Tin lng khng lm cho bn giu. Chnh vic con lm vi tin lng mi lm cho con giu, ngho hay
trung lu.
Con khng hiu, ti ni: B con lun ni rng nu b c tng lng cao hn, th nh con s giu.
V l iu m mi ngi u ngh. Nhng thc t ngi ta cng kim c nhiu tin th h cng ln su vo
n nn. Cho nn h lm vic ct lc hn.
Ti sao th ? Ti hi.
Chnh v nhng g con lm nh, lm trong thi gian rnh. Hu ht mi ngi c mt k hoch ngho nn hoc
mt cng thc ngho nn i vi tin bc ca h sau khi h kim c.
Vy th ta phi tm cng thc hay nht lm giu c tm thy ngay trn bn c t ph, ngi b giu ni, ch
vo bn c.
Cng thc no c? ti hi.
c lm sao con chi thng?
Con mua mt vi hecta bt ng sn, ri con bt u t nhng ngi nh ln , Mike tr li.
Bao nhiu ngi nh?
Bn , ti ni. Bn ngi nh mu xanh.
Tt! v sau khi con c bn ngi nh xanh, con lm g na?
wWw.VietLion.Com
Page 173
2010

Con i bn ngi nh xanh ly mt khch sn mu , ti ni.
V l mt trong nhng cng thc giu to. Ngay ti y, trn bn c t ph, con c mt trong nhng cng
thc lm giu trn th gii. l mt cng thc m nhiu ngi lm theo giu hn c gic m hoang ng nht
ca h.
B ang a vi con, ti nivi mt cht h nghi. Khng th n gin nh th c.
n gin nh vy , ngi b giu xc nhn. Ta kim tin trong nhiu nm t cng vic kinh doanh ca ta
v ch mua bt ng sn. Ri vic ta lm l sng hn bng thu nhp t bt ng sn v tip tc xy dng doanh
nghip. Ta cng kim c nhiu tin t doanh nghip th ta cng u t vo bt ng sn. l cng thc lm
giu cho nhiu ngi.
Vy nu n n gin nh vy, ti sao ngi ta khng u t bt chc i? Mike hi.
Bi v h khng lm bi tp nh ca h, ngi b giu p.
Khng, ngi b giu ni. Nhng n l cng thc rt hay gip nhiu ngi lm giu hng th k nay. N ng
vi vua cha, v ngy nay n vn ng. Ch c iu khc bit l con khng cn l qu tc mi lm ch c bt
ng sn.
Cho nn b chi c t ph ngoi i thc? Mike hi.
Ngi b giu gt u. Nhiu nm trc, khi ta cn l mt cu b chi c t ph, ta quyt nh rng k hoch lm
giu ca ta l xy dng doanh nghip v ri ly doanh nghip mua bt ng sn. V l tt c nhng g ngi ta
lm. Thm ch khi chng ta c rt t tin, ta vn mua c bt ng sn.
C nht thit l mua bt ng sn khng? ti hi.
Khng. Nhng khi con ln ln v bt u hiu sc mnh ca cc tp on v lut thu, con s khng hiu ti sao
bt ng sn l mt trong nhng mn hi nht.
B cn c th u t vo u na? Mike hi.
Nhiu ngi thch c phiu v tri phiu.
B c tri phiu khng? ti hi.
D nhin l c ri. Nhng vn c nhiu bt ng sn hn.
Ti sao? ti hi.
Ti v ngn hng ca ta s cho ta vay tin mua bt ng sn nhng li nhn nhkh khn khi cho ta vay
mua c phiu.Cho nn ta c th nhn tin ca mnh ln tt hn bng bt ng sn ,v lut thu u i cho bt ng
sn hn .Nhng chng ta ang g li im mu cht.,,
im mu cht l g ti hi.
im mu cht l,con lm giu l nh ch khng phi ch lm.Ta thc s mun cc con hiu iu .Ta khng
quan tm cc con mua bt ng sn hay c phiu, tri phiu hay xy dng mt doanh nghip. Ta ch quan tm l cc
con hiu c hu ht mi ngi khng lm giu ch lm. H lm giu nh bng cch lm bi tp nh ca
h.
wWw.VietLion.Com
Page 174
2010

Con hiu ri ti ni.
Vy khi b xong vic khch sn ti y th b i u tip
Rt vui v con hi ngi b giu ni. i thi. Hy ra xe v ch ta ly xe nh ta s cho con thy ni ta n sau
khi xong cng vic
My pht sau, chng ti n mt vng t rng vi ngi nh xy cnh nhau. y l 20 mu anh (khong 8hects)
bt ng sn c bn ca ta.
Bt ng sn c bn? Ti bp chp hi. C l ti mi 20 tui, nhng ti nhn l bit mt khu cho thu gi thp.
Ch ny tht kinh khng.
c, ta gii thch cho con nghe. Hy ngh nhng ngi nh ny nh nhng ngi nh mu xanh trong nh t ph.
Cc con thy cha.
Mike v ti chm chm gt u c ht sc mng tng ra. Nhng ngi nh khng gn gng sch s nh nhng
ngi nh trong bn c. Vy nhng khch sn mu u. Chng ti gn nh ng thanh hi.
Ri s c. Nhng n khng phi l mt khch sn mu . My nm na th trn nh b ca ta s pht trin theo
hng ny. Thnh ph thng bo k hoch xy dng mt sn bay u kia mnh t ny.
Cho ln nhng ngi nh v mnh t ny s nm gia th trn v sn bay.
Con hiu ra ri. Ri khi thi im n ta s ph tt c ngi nh cho thu ny ra v chuyn mnh t ny thnh khu
cng nghip nh. V ri ta s kim sot mt trong mnh t gi tr ca th trn ny.
Ri b s lm g.
Ta s theo cng thc ging nh vy. Ta s mua thm nhng ngi nh mu xanh v khi thi im n chuyn chng
thnh khch sn mu hoc mt khu cng nghip nh hoc mt khu dn c hoc bt c th g m thnh ph cn
vo lc . Ta khng phi l ngi thng thi lm, nhng ta bit cch theo ui mt k hoch thnh cng. Ta lm
vic vt v, v lm bi tp nh ca mnh.
Khi Mike v ti mi hai tui, ngi b giu bt u tr thnh mt trong nhng ngi giu nht Hawaii. Khng tu
c mnh t cng nghip , Ngi b giu cn tu c c mt mnh t bi bin, bng cch p dng cng
thc ging nh vy. tui 34, ngi chuyn ting tm mt doanh nhn khng ting tm thnh mt doanh nhn
giu c, y quyn lc.
Trong cun tp 1, bi hc lm giu ca ngi b giu l khng lm vic v tin, thay vo ngi b giu bt ng
tin lm vic v mnh. Ti cng bit v Ray Kroc, ngi sng lp tp on MacDonalds, ngi pht biu:
Ti khng trong ngnh kinh doanh hamburger. Cng vic ca ti l bt ng sn. Nh mt thng nhc nh tui,
ti s lun nh tc ng ca vic so snh bi hc v bn c t ph vi bi hc trong cuc i thc n ngi b
giu v nhiu ngi khc. S giu c ca h thc s t c t nhng g ngi b giu gi l lm bi tp nh
ca h. i vi ti, tng giu c t c nh ch khng phi ch lm l mt bi hc t ngi b giu. B
rut ti em v nh hng ng cng vic ca c quan, nhng ngi lm rt t bi tp nh.
Khi ti t Vit Nam v nm 1973, ti lp tc ng k mt kho hc u t bt ng sn m ti thy qung co trn
wWw.VietLion.Com
Page 175
2010
Tivi. Hc ph 385 la. Kho hc lm cho v chng ti thnh t ph, v thu nhp t bt ng sn m chng ta
mua bng cch s dng cng thc m kho hc dy em li cho chng ti s t do.
V chng ti khng cn phi lm vic na v c thu nhp c nh t vic u t vo bt ng sn. Cho nn kho
hc 385 la tr li cho ti nhng th cn quan trng hn tin bc. Thng tin thu c t kha hc
em li cho v chng ti nhng th cn quan trng hn l cng vic an phn th thng. N em li cho chng
ta s m bo v t do v ti chnh. Chng ti lm vic vt v ti ch lm v chng ti cng lm bo tp nh ca
mnh.
Nh ngi b giu ni khi chi c t ph vi Mike v ti: Cc con khng giu ln ch lm, cc con lm giu
ln nh.
TR CHI I HI NHIU HN MT NNG KHIU
B rut ti cng hiu l ti cn mt s khch l, mt phn thng khi hc xong. Ngi b thng thi bit rng
bo ti Hy n trng ly im cao c th lm vic lm n nh khng phi l ng lc thc y ti yu thch
trng hc. ngi bit l ti cn hc nhng g ti mun hc, hc theo cch tt nht i vi mnh, v ti cn c mt
phn thng khuyn khch cho vic hc ca mnh. Mc d Ngi khng thch chi c t ph hng ting ng h vi
ngi b giu, nhng Ngi vn thng thi bit rng ti ang chi v nhng li ch ti c th t c t tr
chi . Ngi bit ti c th nhn thy tng lai mnh. l l do Ngi ni: Hy n trng v nhn th gii,
nhng nu con u vo mt trng dy hc cho con v c th gii, con s thch vic hc ca mnh.
B khng nhn ra rng tng ny s bm cht vo u ti. i vi ngi, du hnh vng quanh th gii bit
chi c t ph khng c ngha g c. Nhng n khi ngi thy ti thp sng tng vng quanh th gii hc,
Ngi bt u khuyn khch ti. Ngi tm ra iu g thu ht ti. Ngi bt u em nhiu sch v i bin v du
hnh vng quanh th gii v Ngi s dng nhng g ti c th thy hoc ang bt u thy qua c t ph nh
mt s khch l ti hc tip v chm ch hn. Ngy nay ti i quanh th gii chi c t ph bng tin tht. Mc d
k nng c vit ca ti khng tt lm, nhng ti c v vit kh hn v ngi b thy gio ca ti thng thi
tm ra mn hc ti thch thay v buc ti hc mn ti khng a.
PHNG PHP THNH CNG
Mt trong nhng iu quan trng nht ti hc t c t ph l phng php thnh cng. Ti bit mnh phi mua
bn cn nh mu xanh ri chuyn n thnh mt khch sn mu , nhng ti khng bit phi lm nh th no.
Ni cch khc, tui chn v mi lm tui, ti hc c rng mnh khng c nng khiu hc tp nh Andy
Kin bn ti. Khi ti tm ra cng thc trn bn c, ri tin ln v thc s nhn thy, chm vo v cm nhn c
nhng ngi nh mu xanh ca ngi b giu, ti pht hin ra nhng phng php thnh cng cho mnh. Ti
bit phng php ngi b ngho l hc hnh chm ch, lm vic cn mn c cng vic n nh v ngi c ngy
trong phng lm vic khng phi l mt phng php ginh cho ti. Vy cng may. Nhng ti ni, mi ng
xu u c hai mt. Mt ri ch15 tui, nhng li do dm nh Nu con khng chm ch hc hnh th con s
wWw.VietLion.Com
Page 176
2010

khng thnh cng dc, c nh hng mt cht v thc y ti hc mn m ti khng mun hc.
Khi ti nhn vo im kim tra thp nht ca bn tr ngy nay, ti tin rng v khng ai cho hc sinh l do ho hng
hc hnh chm ch m ch dng vic p buc chng hc.Ti ngh nhiu bn tr s quan tm hn n vic hc
nu h c chi c t ph ngay t nm lp mt. Nu mt a tr mun tr thnh t ph, bn vn c th cung cp
cho chng cng mt chng trnh hc nh khi ti cn l mt a tr. a tr c l thc s sn lng hc hi iu ,
bi v phn thng cui cng l s ho hng v b cng hc hi.
Bng cch chi c tir ph, ti tm ra phng php thnh cng ca mnh. Ti c th thy tng lai ca ti vo
cui cng cuc chi. Mt khi ti bit mnh c th lm c, ti rt mun thnh mt t ph. i vi ti iu tht
ho hng v ti sn sng hc t c iu . Ti khng c t tng tm mt cng vic m bo hay mt cng
ty hoc chnh ph lo cho i ti. Vo tui 15, ti bit mnh chc chn s giu. Ti khng ch ngh vy, ti bit l
nh vy. Khi ti bit iu t tng ca ti c nng cao.
Ngi b nh gio ca ti c th thy rng ti hc tt nht bng cch lm thay v nghe v c. ngi khuyn
khch c m du hnh vng quanh th gii ca ti v kt hp nhng c m vi c t ph. Ngi khng quan
tm n im s ca ti c vo c mt ngi trng thanh th. Ngi ch quan tm n vic ti li trng, ly
bng i hc v quan trng l hc tip.
DY D NHNG A TR GIU C V THNG MINH
Vo u nm 2000, mt trong nhng cng ty hng u mng li Marketing mi ti n ni chuyn vi ngi
m h gi l th h tip ni v u t. Ti khng bit h l nhng ngi th no v ch c bit rng h l
nhng ngi tr c b m thnh cng trong tip th kinh doanh. Khi ti hi ti sao h cn hc v u t, cu tr li
l: Bi v hu ht cc bn tr s c tha k cng vic kinh doanh hng triu dola, v c khi hng t . Chng ti
v ang dy h nhng k nng kinh doanh, v hin nay chng ti cn ng dy h nhng k nng u t. Vi
cu tr li , ti bit ti sao ti c mi ni chuyn vi h.
Ti c hai ngy mt khu ngh mt ni chuyn vi 73 bn tr, tui 15 n 35, v tm quan trn ca u t. Tht
d chi v khng c cu hi i loi nh: Ti o u ra tin u t? ngi b giu ca ti tng ni: Ch c hai
dng v vn tin bc. Mt l khng tin, v hai l qu d tin. V nhng bn tr ny gp phi vn th hai.
Vo ngy th hai, ti thy nhng bn tr ny qu khc bit. H khng ging nh bn tr khc ti tng gp
trc y. Nhng bn tr tui i mi ny cng c th t chc bui ni chuyn v tin bc, kinh doanh, v u t
nh nhng ngi trng thnh ni chuyn vi nhau ch khng phi nh nhng bn tr ni chuyn vi ngi ln.
Ti gi sinh ra h, v ti thng cm thy nh th l mnh ang ni chuyn vi ngi ngang hng qua mt
bn hp ln. Ri ti nhn thy cc bn tr ny c ln ln trong mi trng kinh doanh, nhiu ngi trong ang
qun l lu lng tin mt kh ln nhng mc u t cn ln hn c ti. Ti cm thy ng v nh b, v s giu
c h ang s hu ch khng phi v s kiu k ca h. H khng ch thoi mi vi ngi ln m h cn thoi mi
ni chuyn vi ngi ln v tin bc v kinh doanh. Ti tng gp mt s bn tr trc y, mt s ch c 14
tui, ng trc 40.000 ngi v c din vn rung ng c phng.
wWw.VietLion.Com
Page 177
2010

Khi ti tr v sn bay, ti nhn thy rng ngi bn thn nht ca ti, Mike cng c truyn t nhiu kinh
nghim nh vy. Ti nhn ra rng anh hc chm ch hn trng i hc v phn thng cui kho hc trng
l mt cng vic kinh doanh hng triu . Ti nhn ra rng ti cng c may mn c c mt ngi b, lm
vic nh v c thi gi dy d con trai ca Ngi v ti nhng k nng sng c th p dng trong thc t.
Khi ti bo ngi ta cn nhc n vic kinh doanh ti nh - bt k vic g, t mt mng li tip th cho n mt
chui ca hng n vic g ta c th t khi nghip c ti c ni n nhng bn tr trn ngn ni .
Trong lch s rt nhiu ngi trn th gii giu c bng cch khi nghip ngay ti nh. Henry Force, Michael
Dell,
Chng 5 Con bn s cn bao nhiu phng php thnh cng?
Nhn li cuc i ca ngi b giu v ngi b ngho, ti nhn ra ai thnh cng hn ai n gin v ngi c
nhiu phng php thnh cng hn.
Bn ca ti Adrrian lm vic nhiu nm cho tp on ln v vo u nm 1990 c ngh vic. Vi s cu
tin v mun t mnh kinh doanh, Adrian mua li quyn kinh doanh mt i l du lch bng tin dnh v tin
ngh vic t cng ty c. Khi c iu hnh i l ca mnh, cc cng ty hng khng bt u ct gim tin hoa hng
trn mi v m i l bn c. Tin hoa hng trc kia l 800$, nay ch cn 100$, thm ch c lc 50$. C ang
i mt vi vic ng ca i l, v ln ny c ht sch tin tit kim v khng nhn c xu no tin ngh vic t
i l ca mnh. C ang rao bn i l du lch ca mnh, nhng gi c ca n st th thm v hoa hng gim.
Ti tin rng mt trong nhng i l khin cho Adrian tng thiu lc v gi l c khng phng php thnh
cng chun b sn cho cuc i . Andrian khng phi l ngi duy nht ti bit ang phi cht vt bi v c thiu
phng php thnh cng. C nhiu ngi hc gii nhng ra trng khng tm phng php thnh cng.
CON BN CN 3 PHNG PHP TI THIU THNH CNG
C 3 phng php c bn m mt a tr cn phi hc thnh cng trong vic v ti chnh trn ng i:
Mt phng php trong hc tp
Mt phng php trong cng vic
Mt phng php trong ti chng
PHT HUY MT PHNG PHP THNH CNG TRONG HC TP
Giai on t lc mi sinh ra n 15 tui rt quan trng; l thi gian tr con tm kim v pht huy mt phng
php thnh cng trong hc tp ca mnh. Nu mt a tr thch th hc hnh c kt qu tt th a tr s php
huy c phng php hc gii. Nu tr cht vt trong nhng nm u i th chng s t tin mc cm vi bn b
cng trang la v nhng nm cp sch ti trng l mt cc hnh. a tr c cm thy mnh ngu xun v thy
khng th sng ni trong h thng gio dc. Chng bt u b gn nhng bit danh t hi nh Chm pht trin
wWw.VietLion.Com
Page 178
2010

thay v c gi bng nhng t m miu nh ti nng, sng lng hay c nng khiu. L mt ngi ln ti
ght cho nhng bit danh xu. Bn c ngh nhng a tr 11, 12 tui thch nhng bit danh nh vy?
H thng nh gi kt qu hc tp l mt l do na tr thy t an ton v mt gio dc. Trn th ca h thng,

nu c 10 a tr th c 2 a tr ln ng cong, 2 a y ng cong, 6 a gia. Thng thng, trong cc
cuc kim tra nng lc hc tp, ti thng nh gi l thuc 2% trn v tim nng nhng 2% thuc di im
s. Ngi b nh gio ca ti thng nh gi: Hc sinh ng l mt h thng loi tr hn l mt h thng gio
dc. Vi t cch l mt ngi b, ng c trch nhim gi cho ti c an ton v tinh thn cm xc, v gip ti
trnh khi h thng loi tr.
S THAY I NM CHN TUI
Trit l gio dc ca nh gio dc hng u Rudolf Steiner kt hp cht ch trong cc trng hc Waldorf,
c nh gi l mt trong nhng h thng trng hc pht trin nhanh nht th gii hin nay. Steiner thng ni
v vit v s thay i nm chn tui. S khm ph ca ng l khong 9 tui, tr em bt u tch khi tnh cch
ca b m v t hnh thnh tnh cch ca mnh. Steiner khm ph ra rng y thng l mt giai on tr con
cm thy c c. a tr bt u tm kim ci ti ca n trong ci chng ti, chng ta ca gia nh. Trong giai
on ny, a tr cn hc nhng k nng sng thc t. V l do ny, nhng a tr hc tp h thng Wanldorf vo
tui ny s dy trng vn, xy nh chi, bnh m nng, v nhng th ging nh vy. Khng phi l chng hc
ngh cho tng lai m chng hc k nng ny m bo cho c nhn rng chng c th tn ti c. a tr cn bit
rng chng c th tn ti trong giai on ny kim c im ring ca mnh. Nu chng khng pht trin c
mt cm gic an ton no trong giai on ny th hu qu c th nh hng ln cc ng hng v la chn cho
tng lai ca chng. Hin nhin, mi a tr phn ng li s khng hong tnh cch ny khc nhau, v l l do
ti sao nhng quan st v cm nhn cn thn ca cc bc ph huynh li cn n vy. Mt thy gio vi 30 hc sinh
khng th nhn ra tng la chn v nhu cu khc nhau ca cc hc sinh mnh tui ny.
Ngi b hc thc ca ti khng tn thnh cng trnh nghin cu ca Rodolf, nhng ng cng nhn giai on pht
trin ny trong cuc i a tr. Khi Ngi y thy rng ti khng hc gii trng, v ti b Andy Kin nh
hng n th no khi ti thng bo rng Andy l thin ti cn ti khng, ngi bt u quan st v hng dn ti
mt cch tng tn hn. l l do Ngi khuyn khch ti chi th thao nhiu hn. Ngi bit rng Andy hc
bng cach c v ti cng c th tr thnh cng trong hc tp theo cch ring ti. Ngi mun ti tm ra cch
gi c s t tin trong trng hc, nagy c khi qua th thao hn l qua cc mn l thuyt.
Gia nh ti cng gp vn v tin bc vo thi im ti 9-10 tui. Ti on l ngi b hc thc nhn ra rng
s thiu kh nng kim tin ca Ngi nh hng n ti nh th no. Ngi bit rng ti thng thy m ngi
khc trc ho n cn tr. Ti ngh Ngi bit rng ti c l s tm kim thy mt phong cch khc hn Ngi, v
ti lm vy. Ti bt u hc vi ngi b giu bn 9 tui. Nhn li, ti t tm ra cu tr li c th gip gia
nh trong giai on kh khn v ti chnh ny. R rng l ti ang tm kim mt tnh cch khng ging b m ti.
wWw.VietLion.Com
Page 179
2010

PHNG PHP CA ADRIAN NGC VI PHNG PHP CA TI
Bi v trc y Adrian hc tp tt trng nn ti khuyn c tr v trng hc mt lnh vc mi . Phng
php hc tp ca ti khc vi ca Adrian . l phng php ti hc lc 9 tui tm mt chuyn gia gii v hc

bng cch lm . Ngy nay ti vn tm nhng chuyn gia gii hc hi . Ti tm nhng chuyn gia gii lm
nhng vic ti mun lm , hoc nghe h ni v nhng g h lm . Ti cng c , nhng l cch sau cng .
Thay v tr v trng hc kinh doanh , ti t xy dng cng ty cho mnh , bi v ti hc bng cch lm hn l
hc bng cch ngi trong lp . Ti tm km mt chuyn gia gii , hnh ng, sai lm , v tm sch hoc bng ni v
nhng sai lm ti mc phi hc hi t nhng sai lm . V d, khi bt u chin dch tip th - mt trong nhng
cng vic ca ti - b tht bi , ti vo mt phng hc ln v tm cch c cu tr li mi m . Ngy nay , l mt
nh tip th kh gii nhn ti s khng c nh vy nu ti ch ngi trong lp , c sch v nghe ging t
nhng ngi thy khng c cng ty no lm ch c.
Mi a tr s c mt phng php c o ring thnh cng trong hc tp . Vic ca b m l quan st v h
tr chng chn c phng php hc tp tt nht . Nu a tr hc khng gii e trng , hy gn gi vi tr
hn h tr n tm cch tt nht hc gii .
Nu con bn hc gii v thich i hc , th bn tht hnh phc . Hy chng vt tri hn v tn hng iu .
Nu chng khng thch trng hc , hy lm cho chng bit rng chng vn cn c ti nng , v khuyn khch
chng tm ra cch hc trong mt h thng ch cn c mt ti nng . Nu chng c th lm c, chng s t c
nhng k nng c th tn ti trong th gii thc, mt th gii i hi nhiu ti nng khc nhau tn ti. l
nhng g m b ti mun ti lm. Ngi khuyn khch ti tm ra phng cch hc tp cho mnh, mc d thc t ti
ght nhng g ti hc. l mt s rn luyn chun b cho cuc sng thc t sau ny.
S T NHN THC B N MN
Ti ni rng n nn v mt cm gic an ton v ti chnh c th lm n mn s t nhn thc v ti chnh ca mt
ngi. Ni cch khc, nu bn c qu nhiu tht bi v ti chnh hoc cm thy sa ly trong vic cn s an ton
trong cng vic v trang tri mi th, th s t nhn thc v ti chnh ca bn c th b ng c. i vi chuyn
hc hnh cng vy, ny chng ta ni rng a tr khng thng minh nh nhng a tr khc th chng c cm gic
ght chuyn hc. Nu khng c s ng h ca b ti, ti c th ngh hc t lu ch v khng ai mun cm gic
ngu n. Ti bit mnh khng dt. Ti bit mnh ch chn ngn nhng mn ang hc trng thi. Tuy nhin,
nhng im s ti t trng ca ti vn bt u n mn s t nhn thc v hc hnh ca ti. Chnh ngi b
thng thi ca ti gip ti qua khi giai on kh khn trong cuc i.
D cho con bn c hc gii hay khng, hy quan st v khuyn khch chng tm ra phng php hc tp, bi v mt
khi chng ra trng v bc v i, s gio dc ca chng mi thc s bt u.
NHNG MI QUAN TM CA NGI B THNG THI CA TI
Mt vi nm trc, ngi b nh gio ca ti c th thay i h thng. Ngi bit rng nhng a tr khc nhau th
c nng khiu khc nhau. Ngi cng nhn ra rng h thng l mt dng mt c cho tt c mi ngi, h thng
wWw.VietLion.Com
Page 180
2010
ny ch thch hp vi khong 30% tr v ng l ng s i vi nhng a tr cn li. Ngi thng ni: L do

h thng gio dc khng thay i l v n khng thit k thay i. N l mt h thng c thit k tn ti
vnh cu.
Hu nh ai cng bit cc thy c ang c ht sc dy bn tr. Vn l ch, mt h thng nh cp trn
ch s lm chm chng ta thay v thay i thc y chng. i vi ti l h thng cng nhc l mt cng ty
duy nht m ti bit khng cung cp ni cho khch hng. Thay v ni chng ta c mt h thng ng chn th h
ni: Con ci bn chm qu hoc Cc gio vin c s yu km trong vic ging dy. Nh ti ni, l n v
duy nht li cho khch hng nhng sai lm ca chnh mnh.
Trc y ngi b rut ti nhn ra rng l mt h thng c nhng rn nt kinh khng bn trong. Ngi rt bc
khi pht hin ra h thng gio dc c hu ht cc nc ni ting anh p dng l mt h thng gio dc c ngun
gc hng trm nc Ph. Ngi rt bc khi pht hin ra h thng khng phi l dy tr em hc m l to ra ngi
lnh v ngi lm thue. Mt hm ngi ni vi ti: L do chng ta c t nh tr trong mt h thng gio dc l
v h thng ca chng ta c ngun gc hng trm nm trc t Ph, t nh tr l theo ting Ph. Ni mt cch
khc, mt nh tr chnh quyn gio dc, hoc truyn b. l mt h thng c thit k ly i trch nhim
gio dc khi b m v du tr em cch phc v tt nht cho nhu cu v mong mun ca chnh quyn.
T SAMURAI N BC S N THY GIO
Bn ni ti c truyn thng chin u, nhiu ngi thuc samurai trong thi i phong kin Nht. Nhng sau giao
thng vi phng Ty c Commodore Perry m ra, h thng ca ch phong kin bt u tn li. Gia nh
bn ni ti bt u b con ng samurai v tr thnh nhng bc s y khoa. ng ni ti c nh sn tr thnh
mt thy thuc, nhng ng b n Hawaii, ng ph v dy chuyn. Mc d ng ni ti khng phi l mt bc
s, nhng b ti vn mong c vo trng y, nhng ng cng li ph v dy chuyn .
Khi ti hi b ti ti sao ngi khng lm bc s Ngi tr li: Lc b ti cn hc trung hc, b ti bt u hi ti
sao nhiu bn t nhin ngh hc gia chng. Hm trc bn b cn , hm sau thy khng cn trong lp. B
bt u tm hiu v ban gim hiu. B sm pht hin ra rng n in ma ng v trng thm (da) yu cu cc
trng hc nh rt t nht l 20% tr di c t chu . l cch m bo l h c mt i ng cng nhn th cng
tht hc n nh. Mu b si ln khi nhn ra iu , v b quyt nh bc vo lnh vc gio dc thay v vo y t.
B mun m bo rng tt c mi a tr u c c hi c gio dc nh nhau. V b sn sng u tranh v iu
.
B ti u tranh c i thay i h thng v cui cng n lc ca ng b nh bi. Gn cui i, ng c
cng nhn l mt trong hai nh s phm hng u trong lch s 150 nm ca nn gio dc Hawaii. Mc d Ngi
c nhng ngi trong h thng cng nhn v lng can m, nhng h thng nhn chung vn cong nh c. Nh ti
ni, l h thng c thit k cho s tn ti hn l s thay i. iu khng c ngha l h thng khng
lm vic tt cho nhiu ngi. N l mt cng vic xut sc cho khong 30% s ngi lm vic tt trong h thng.
Vn ch, h thng hin nay c o to t hng trm nm trong thi i nng nghip, thi i trc c xe
wWw.VietLion.Com
Page 181
2010

hi m bay, l h thng mnh hn c khng long v dai nh c su. l l do b ti kh chi hng dn
cch hc nh, Ngi thng ni vi cc con: im cao khng quan trng bng vic pht hin ra nng khiu ca
cc con. Ni cch khc, mi a tr u khc nhau. Tu b m c chi kh quan st nhng cch gip con h hc
tt hay khng h tr con trong vic pht trin phng php thnh cng trong hc tp.
Bt c khi no ti thy nhng a tr l ti thy ngay nhng thin ti nh tui ho hng hc hi. My nm sau, c
khi ti li thy nhng a tr thn ng ang chn hc v t hi ti sao chng b p buc nhng iu m chng
cm thy khng thch hp. Nhiu hc sinh cm thy b s nhc v chng xp loi da trn cng mn m chng
khng h a thch v ri b gn cho l thng minh hay khng thng minh. Mt anh bn tr ni vi ti: Chng phi
l chu thng minh. Ch v chu khng quan tm thi. Trc ht hy ni cho chu bit ti sao chu khng nn quan
tm n nhng mn hc v chu c th s dng kin thc nh th no ri, ri chu s hc tt mn .
Vn ny quan trng hn c chuyn im cao im thp. Ngi b thng thi ca ti d nhin nhn ra l im
s c th nh hng n tng lai ca mt hc sinh mt cch tch cc hay tiu cc, nhng Ngi cng khng quan
tm n s nh hng ca im km c th c trn s t nhn thc v t tin ca mt hc sinh. Ngi thng ni:
Nhiu a tr bc vo trng vi s ho hng hc hi nhng chng bao lu khi ra trng ch hc c vic chn
ght hc hnh. Li khuyn ca Ngi l: Nu mt v b m c con ght phi i hc, vic quan trng nht l m
bo cho con mnh duy nht duy tr s yu thch hc hi bm sinh. Hy pht hin ra nng khiu bn trong con bn,
hy pht hin ra nhng g m con quan tm mun hc, v gi li cho chng lun ho hng trong chuyn hc, ngy c
khng phi trong hc tp
Thc t l ngy nay tr hc nhiu hn chng ta trc kia. Nu khng vy, chng s b rt li trong 2 phng php
thnh cng k tip, s c cp trong chng tip theo. l l do m theo ti, vic pht trin phng php
thnh cng trong hc tp ca con bn nh quan trng hn nhiu so vi im s chng nhn c trng.
Nh c hai ngi b ni: Vic gio dc thc s ca bn bt u khi bn ra trng v bc vo i.
Chng 6. Con bn tr nn v dng khi ti 30 tui?
Khi ti cn nh, b m ti a ra hng i tng lai ca ti l i hc, tt nghip ra trng, tm mt vic lm v
tr thnh mt ngi lm thu trung thnh, c ht sc thng tin dn trong cng ty v lm khi ti ngh hu.
Sau khi ngh hu ti s nhn c chic ng h vng v chi golf trong mt hi nhng ngi ngh hu no y, v
thng li xe ra v trogn nh hong hn.
GNG CNG GI CNG CAY!
tng c mt cng vic lm trn i l tng ca thi i cng nghip. T nm 1989, khi bc tng Berlin sp
v WWW xut hin v ph bin khp ni trn th gii cng lut l thu mn thay i. Theo , lut gng
cng gi cng cay (i vi vic kinh doanh) ng vi thi i cng nghip; nay trong th i thng tin, iu
o ln.
Chnh v vy m nhu cu v phng php thnh cng trong hc tp ca a tr ra i, nhm gip n thay i
wWw.VietLion.Com
Page 182
2010

nhng g ang din ra . Phng php thnh cng trong hc tp phi c thc hin tt v pht trin cng nhp
vi nhng thay i ca phng php thnh cng trong ngh nghip ca a tr. Ni cch khc, rt nhiu kh
nng con ci bn s lc hu khi bc vo tui 30; v chng cn phi hc mt phng php mi thnh cng trong
cng vic, hu p ng thay i th trng lao ng. Hay, nu con bn ngh v mt ngh nghip sut i, khng
chi hc hi v chun b tt cho nhng thay i nhanh chng th c mi nm tri qua con bn s cng c nguy c b
rt li sau.
IM S CAO KHNG C NGHA NHIU LM
Tng lai khng thuc v a tr ra trng vi im s cao, m ri vo bn tay ca tr c phng php hc tp tt
nht v nhng tng thin v khoa hc mi nht. Quan trng hn l vic hc nh th no c im cao, a tr
cn hc cch hc; hc cch thay i; v hc cch thch nghi nhanh hn. Ti sao vy? l v rt nhiu trong s
nhng k nng cc ng ch v cc doanh nghip cn nhn vin c tr lng cao cho h trong tng lai li
thng khng c hc trng ngy nay. Hy c nhn vo bu khng kh kinh doanh ngy nay, ngi c i
hi nhiu nht l ngi am hiu v mng Web - mt lnh vc khng c dy ti trng. Ngi t c i hi hn
l nhng ngi thuc v th h ca ti, ngi mu c lng cao nhng li nm ngoi ra thi i Cng ngh thng
tin.
S KHAN HIM NHN CNG
Ni v nhng ngi tr ln tha thi trong tnh hnh khan him nhn cng th qu l l. Nhng ngi bn v t ca
ti ni rng: m, ng nh ti gi i v c hn ch v k nng vi tnh th sao? C rt nhiu cng vic m, v ti c
th ra gi bt c u ti mun lm.
S d c s khan him nhn cng n gin l v nn kinh t chng ta ang bng n. Hng t la vo cng ty c
nguy c s khng cn hot ng kinh doanh trong vng vi nm na. Khi nhiu cng ty o ut v k thut bt u
ngng hot ng v ht tin, th th trng s mt ln na li b ngp lt bi v s cng nhn. V khi nhng cng ty
ng ca th ko nhng ngnh kinh doanh khc ng ca theo.
BAO NHU TUI TH QU GI.
Trong chuyn i Autralia gn y, bn ti, Kelly Richie trao cho ti mt bn foto t West Autralia, mt t bo a
phng. Anh c i, Kelly bo, Bi bo ny tm tt iu m bao nm ri anh c ni vi mi ngi bit xem
bao nhiu tui l qu gi. N xc nh tui hin ti ca mi ngi gn vi ngh nghip ca h. Trang bo s
ngy 08-4-2000 chy tt ln BN ANG VT QUA N? Bi bo cn km theo nhng tm hnh chp mt ngi
thit k ho tr, mt vn ng vin th dc dng c, mt lut s v mt ngi mu thi trang. Di hnh ca
tng ngi u c cu ch thch bng ch in hoa, m nh sau:
1. Nh thit k ho: s dng trong vng 30 nm.
2. Vn ng vin th dc dng c: s dng trong vng 14 nm.
3. Lut s: s dng trong vong 35 nm.
4. Ngi mu: s dng trong vng 25 nm.
wWw.VietLion.Com
Page 183
2010
Ni r hn, trong nhng ngnh ngh k trn khi bn ngp ngh ti nhng tui tc l bn qu gi ri. Bi bo
m u bng cu chuyn v mt ngi mu khgn cn l siu mu lm ra 2000 ola mt tun na. tui 28 c tht
nghip. Bi bo gii thch k hn:
Nhiu ngh c gn nhng si dy bo ng ngh nghip cng mt t - nhng ct mc 20,25,30 hay 40. Cho d
nhng si dy ny c cng u th cng phi cch tui ngh hu rt xa. iu c th l do c th: nhan sc
ca ngi mu tn t, nhng vng o khng cn chun xc nh trc na. C th l do tr na nh ton hc ngy
cng hay tnh ton sai; nhng nh qung co i ti khng cn tng ng ng tin bt go na. C th lin quan
n sc chi ng: nhng ch ngn hng c nhng lut s kit qu, ly d, kit sc (hay c ba) vo lc 40 tui. iu
khng c ngha l bn khng bao gi lm vic na, nhng c hi tin n nh cao tri qua. Bn s l mt
k v ch sau.
Bi bo tip:
Ci thi m bn khi nghip lc 20 tui, lm vic cn mn trong nhiu nm v t t nhch ln a v cao hn cho
n khi p n gn 55 hay 60 qua lu ri. S tht ngy nay l nu bn khng lm c iu trc 40 tui th
bn s khng bao gi lm c na. V trong mt s ngnh ngh, bn s bit c lc 20 hay 25 tui mnh c cn
bt u ngh n khi nghip trong bi rm bng ngnh kinh doanh my xn c hay khng. Cc thnh ph ln y
nhng nh thit k gi ang v vi v vn, ang nho nn vi ci bnh gm, hay thm ch ang iu hnh mt tim
bnh a phng.
B Di rachiger gim c ph trch vic lm ca i hc Melbourne ni rng khuynh hng s nghip ngy nay
ln n nh im 40 v bt u tut dc ti , c ngha l ngi ta cn lm vic vi tm tr hng ti mt
cng vic khc v dnh thi gian o to li hoc o to li hoc tip thu phc v cng vic mi. B bi
mt s ngnh ngh, k c ngh thit k ho c coi l tr v hng u, cn phi loi tr nhng ngi trn 40.
Th iu g xy ra cho nhng ngi lao ng gi y? Bi bo vit:
Trong nhng ngnh bp bnh, v c nhp thay i nhanh nh th, mi ngi lnh thng c khuynh hng l mt
Melissa - tr y tham vng, v sn sng lm 12 gi mt ngy.
Nhng ngi u t nht trong s nhng lao ng ln tui thng lun chuyn bn trong b my qun l. Nhng
nhng ngi cn li cm chc s b y ra ngoi. Thng 9 va qua, mt cng ty my tnh ra tuyn ngi chuyn x
l s c chng trnh. ng nhin, mi b h s vng phng vn u c t v mt cch p bng tt c
nhng tiu chun cn phi c cho tng chi tit mt ca nhng k nng my tnh.
V d nhin, tt c cc ng vin u c kh nng lm cng vic , nu c cho c hi. Vy th, nhng ngi
phng vn lm nh th no phn bit vng thau?
Rt n gin. Chng toi ch vic nhn vo ngy thng nm sinh ca mt ng c vin v chia h ra thnh vin trn
35 v di 35, nhng ngi trong cuc tit l. V chng ti vt nhng ngi trn 35 vo chng h s b loi
Cch lm r rng l khng thuyt phc lm, nhng v mt no da theo thuyt n gin ca Dawin
Nhng ngi thch hp th tn ti, v tht bi cho nhng ngi gi.
wWw.VietLion.Com
Page 184
2010

LM VIC CT LC VI CNG VIC KHNG LI THOT (KHNG HNG TIN THN)
Kelly Richie a ti bi bo BN ANG VT QUA N? bi v nhiu nm lin ti thng ni vi nhng hc tr

ca mnh: Hu ht mi ngi lm theo li khuyn ca b m h - i hc ly im cao v tm vic. l mt
ngh lc hu, mt ngh thi i cng nghip. Vn l nhng ngi lm theo li khuyn rt cuc b kt trong
mt cng vic khng li thot. C th h c im cao, c cng n vic lm n nh, kim c rt nhiu tin,
nhng vn l, cng vic khng i cng vi mt ci thang.
C nhng ngi vn ang lm vic, c thu nhp kh, nhng tr c c th xc h mt mi r ri, khng t ngi
kit qu v khng h c thang tro ra hay leo ln nh. u trn ng i, h ng vo si dy ngh
nghip hi no khng hay. Trong khi h vn c cng n vic lm hoc vn cn c doanh nghip th t nhin ci
thang trn nh bng bin mt. Ti c nhiu bn b hc gii trong trng, sau khi ra trng v t n mt mc
thnh cng no tui di 40, nhng ri s nhim mu trong cng vic chng li v pha i bn kia hin ra.
Trong nhng trng hp ny, ti tin l phng php thnh cng trong ngh nghip khng cn tc dng, bi v
phng php thnh cng trong hc tp cng ngng ri. Ni cch khc, bn b ti vn cn ang s dng cng
mt phng php hc tp thnh cng, v phng php ang ngng to php mu trong cng vic.
GIU C TUI 40 V KHNH KIT TUI 47
Ti c mt ngi bn hc lp rt gii thi trung hc. Sau anh vo hc mt trng i hc danh gi. Anh gia
nhp cu lc b golf ca cha mnh, ci mt c v - cha c cng sinh hot cng cu lc b - c con, v gi con ci
anh hc ngi trng t ngy xa anh hc.
Sau vi nm lm vic, tch lu cht kinh nghim v chi golf vi nhng ngi thnh t, anh c tn trong nhng
giao dch nh t rt ln. Gng mt ti ci ca anh xut hin trn trang ba tp tr kinh doanh a phng c
anh c ca tng l mt trong nhng nh kinh doanh hng u ca th h anh. Khi n 40 tui, anh an v cuc
i. Vo cui thp nin 1980, th trng nh t Hawaii bng xu i khi Nht rt tin u t ca h ra khi bang
ny, v anh mt gn ht gia ti ca mnh. Anh v v chia tay v anh ngoi tnh, v by gi anh phi cu mang hai
gia nh. Anh tn gia bi sn, tui 47 vi nhng ho n khng l cn phi tr.
Ti gp anh cch y vi thng. Anh bc qua tui 50, hi phc phn ln nhng mt mt v thm ch cn c
mt ngi bn i mi. Nhng du anh khng nh rng mi s vn n v anh ang lm tt, ti vn thy la tt. C
ci g thay i bn trong, anh thm ch cn lm vic quyt lit hn duy tr hnh nh nhng nm qu kh
ca mnh. Hnh nh anh c c bn chn v ym th hn.
Mt ln trong ba n ti, ngi bn i ca anh ni vi chng ti v vic kinh doanh internet mi m c va khi
s. C rt ho hng, doanh nghip ca c ang pht t v nhn c hp ng t khp ni trn th gii. t nhin
anh bn ti sng c ln, hnh nh anh ung qu nhiu v p lc nhiu v p lc bn trong ang rn nt ci v
bc bn ngoi lnh lng ca anh. R rng, bc bi vi s thnh cng mi m ca c, hay vi s km thnh t ca
mnh, anh cao ging: C lm sao m lm tt c? C khng hc i hc. V c khng quen bit nhng ngi
danh ting nh ti.
wWw.VietLion.Com
Page 185
2010

Khi Kim v nh khuya hm , c ni v s mt bnh tnh t ngt ca anh: Xem ra anh y ang c lm cho
phng php thnh cng xa c ca mnh hot ng v hnh nh n chng hiu nghim g c.
Ti gt u v nghim ti iu m nh bo West Australia gi l chm ti si dy bo ng ngh nghip. Ti
ngh n ngi thanh nin phng nhn s ng l lch ra lm nhng ng vin trn 35 tui v nhng ngi di 35.
Ti ngh v Adrian, ngi bn b gim bin ch mua mt i l du lch v gi ang hc trng lut, ch ra
trng tui 57. Ti ngh n Ngi b thng thi, ngi tin vo sc mnh ca nn tng gio dc tt, d s gio
dc tt rt cuc cng khng cu c ngi. Cui cng, thot khi nhng ngh ring t, ti ni vi Kim: C v
nh nhng tng kinh doanh c i nghch vi nhng tng mi.
Anh on chc l nhng tng kinh doanh ca c y mi hn ca anh y? Kim hi.
Ti gt u. Chng ta hy b i t kinh doanh. Nh vy l c y c nhng tng mi cn anh y vn vn hnh
trn nhng tng m anh trau di trng ph thng. H ch hn nhau vi tui nhng nhng tng ca c y
mi tuy khng c o nhng vi c chng mi, ti tn v phn khch, v vy c cng khng c o v anh
gi chng sut 40 nm qua!
ng vy. Nhng tng, c bit l phng php thnh cng ca h tr ln lc hu, ti p. Anh y thc
dy v i lm, nhng thay v l mt ngi tin b v sng to vi nhng tng mi, th anh by gi vi nhng
tng c trong khi ch mi 50 tui. Vn l anh y gi v lc hu t cch y mi nm m khng h hay
bit. Anh vn tip tc vi nhng phng php c v khng sn sng thay i phng php ca mnh. Ngy nay anh
tt bt ngc xui khp thnh ph vi bn l lch trong tay v au tranh cng n vic lm vi ngi cn rt tr.
Vy, li khuyn hy hc i v ly im cao l li khuyn tt kho anh cn nh, Kim ni, nhng li l li
khuyn xu khi anh trng thnh.
Vn l anh y b mc by trong ngay chnh phng php thnh cng ca mnh m khng h hay bit, ti
ni nh nh. Anh y khng nhn ra rng li khuyn tt trong qu kh l li khuyn xu hin ti, v v tng lai ca
anh tht u m.
Anh vn gi phng php c, Kim p li.
V cn tip tc dng n na N cng t hiu qu th anh y cng bt an, v anh li cng khuyn khch nhng
ngi khc lm theo li khuyn ca anh theo phng php ca anh - mc d, i vi anh n chng c tc dng g
c.
Ti ngh anh kt hai ni. Th nht, anh y b kt ch phng php thnh cng ca mnh khng c tc dng
nn chn nn v mt mi nhng anh vn tip tc. Th hai, anh y b kt trong qu kh, lc anh y thnh cng
nht. V v phng php ca mnh c hiu qu cao, nn anh y mun ti khng nh vi chnh mnh rng ngy nay
anh ang mun lm iu ng n.
V vy anh ni cho tt c mi ngi lm iu anh lm. Thm ch n ht hiu nghim.
Anh y cha nhn ra n ht tc dng. khi bn ra trng, khng ai trao cho bn tm bn ch ng ti thnh
cng. Mt khi du vt bin mt, a s chng ta li c cng ln m tm ng qua khi rng rm, hy vng s tm li
wWw.VietLion.Com
Page 186
2010
c du vt. C ngi tm li c, c ngi khng. Khi khng tm c du vt mi bn thng ngi ngh v li

c. l cuc sng thc.
NHNG TNG DNH CHO CC BC B M
Cch y mt vi nm, ti xem mt chng trnh truyn hnh, trong cc b m mang con ci ti s lm khoe
chng lm c g. Ngi dn chng trnh xoy vo tnh tit v ni: y l mt tng hon ton mi - m
dy con gi hy l ngi lm thu tt trong tng lai.
Ti tht ln: i! Mt tng c mm!
Khi ni chuyn vi nhng thanh nin ngy nay, ti thng hi h xem h ang theo phng php thnh cng
ca ao - ca h hau ca b m?
Vo thi ca ti, thp nin 1960, cc ng b b m dy con rng: Hy hc i, t im cao v tm vic lm n
nh. Ti rt s iu ny. S d h dy con mnh nh th v nhiu ngi trong s h ln ln trong thi k i
khng hong, mt thi k cng n vic lm rt him hoi. Do vy, ni s tht nghip, s khng ci tin lun m
nh h mt cch su sc.
Ngy nay bn nhn quanh s thy khp ni u c bng Thng bo tuyn dng. Nhng ng ch ro rit tm bt c
ai bit c bit vit, vui v, bit mm ci v c th hun luyn c. Mc d nhng k nng k thut kh quan
trng nhng nhiu ng gp khc cn c ngha i vi cc ng ch hn. Mc d c hng h sa s cng n vic
lm, nhng ti vn nghe nhng ngi tr lp i lp li vi con h cng vi v hi hng, nhng li b m h ni
vi h: hy i hc, t im cao v tm vic lm.
Khi ti nghe ai ni: Nhng chng ta cn phi c cng n vic lm n nh, ti ni: hy t t no, bnh tnh li
ht th v nhn quanh. C rt nhiu cng vic ang ch bn. Thi k khng hong qua, Internet ngy nay cng
pht trin mnh. Hy thi trt xung nhng li khuyn c k lc hu. Ngy nay, nu bn mun c vic lm an ton,
n nh bn c th tm c. Vy, hy ngng mt cht v suy ngh.
C ngi bnh tnh, c ngi khng. a s nhng ngi ti gp u s khng c vic lm, khng c tin ng gp
tin nh, mt s ngi khng th ngh sng sut c v nhng ni s do b m truyn li.
Mt trong nhng iu quan trng nht b m c th lm l ngng li, suy ngh n tng lai, hn l a ra nhng
li khuyn da vo kinh nghim c.
TI CN PHI NGNG LM IU TI GII
Khi ti ngh hu vo nm 1974 lc ti 47 tui, cu hi Mnh s lm g trong qung i cn li? nng tm tr
ti. Thay v ngh ngi mt nm, ti quyt nh lm iu c gi l u t li bn thn. Tc l ti cn thay i
phng php thnh cng trong hc tp v trong cng vic ca mnh. Nu ti khng lm, ti s ging mt v s
gi tr li u trng sau mt nm vng bng. Bng cch u t li bn thn, ti khng lm iu gii v thch lm.
iu c ngha l ti phi dng dy kinh doanh v u t. u t li mnh, ti cn phi hc nhng iu mi,
cn thit cho bn thn thay i cch lm c ca mnh. lm c iu , ti to ra mt tr chi dy nhng
g ti hc cch vit, mt mn ti tng rt hai ln trng ph thng. Ngy nay ti c bit n nh mt nh
wWw.VietLion.Com
Page 187
2010

vn hn bt c ngnh ngh no khc ti tng lm. Nu khng c phng php thnh cng trong hc tp, cng
vic v trong ti chnh, ti khng dm mo him chuyn it cuc i mnh. M nu ti khng chuyn hng ti
s thnh v dng tui 47,s gm nhm qung i cn li bng l c v nhng ngy huy hong xa.
CNG N VICH LM NT NH GP PHN NH TH NO CHO CUC SNG GIA NH?
B m ngy nay cn nhn xa trng rng hn trong vic hc v tm cng n vic lm ca con ci, v chng thng
minh hn. Chng thy c nh hng ca cng n vic lm n nh i vi cuc sng gia nh, v chng thy
b m chng c cng vic lm nhng khng c cuc sng. khng phi l tng lai m con ci mun. tr
thnh b m thnh cng vi mi quan h tt p vi con ci mnh, cc bc b m phi nhn vo qu cu pha l,
nhng khng phi ca h m l ca con co. Phi chia s tm nhn vo tng lai, hn l bt p con co theo quan
im v tng lai ca mnh.
Ti thy nhiu tranh lun gia b m v con ci v phng php thnh cng. V d, b m ni: Con phi i
hc, con ci li bo: Con mun ra khi trng. c mi quan h thnh cng, b m phi thy v hiu c tm
nhn ca con ci, bi v r rng nn gio dc khng tt khng phi l mt phn ca tm nhn . thi im ny,
ti khng khuyn b m c mc k con ci mun lm g th lm. iu ti mun nhn mnh l: b m cn nhn xa
hn l cp ghp phng php thnh cng c tc dng m mn vi mnh vo u con ci. Ti bit khng d,
nhng ti ngh nh th vn tt hn l xung t.
Khi b m nhn thy iu con ci ngh, v hng i ca chng th vic thng tin gia b m v con ci tt hn v b
m s ch dn cho chng. Tht l v ch khi b m nghim khc bo B m khng mun con lm nh th, nhng
bn tr c s lm hoc lm nh th ri. Chia s quan im v lm gim thiu s va chm trong phng php
thnh cng gia b m v con ci ng vai tr quan trng trong s hng dn di hn.
Mt khi c thng tin lin lc, ti ngh b m nn chia s vi con ci im chng thch lm nhiu ngh trong
cuc sng hn l mt ngh sut i. Mt khi nm bt c tng y, con ci s cao vic hc sut i hn. Khi
, n s hiu c ti sao cn phi pht trin phng php thnh cng trong hc tp thnh cng trong hc
tp, v ti sao ti trng l quan trng. Ti ngh iu ny khng quan trng v ti khng ngh bt c b m ni li
mun con ci mnh b kt trong mt cng vic khng li thot, v gng cng g cng cay.
So snh nhng tng
Thi i cng nghip Thi i cng ngh thng tin
Vic lm n nh, theo bng cp Cng vic t do, cng ty o
Tr lng theo thm nin Tr lng theo kt qu lm vic
Mt cng vic C nhiu ngh
Lm vic cho ti tui ngh hu Ngh hu sm
Chy theo chic kim ng h Lm vic khi c cm hng
Trng hc Nhng cuc tho lun
Bng cp Ti nng ni lc tht s
wWw.VietLion.Com
Page 188
2010

Kin thc c Nhng tng mi
K hoch ngh hu ca cng ty Bn l lch h s t qun l
K hoch ngh hu nh nc Khng cn iu ny
K hoch chm sc sc kho ca chnh ph Khng cn
Lm vic cng ty Lm vic ti nh
Tm li, bn v con bn sec c nhiu s la chn hn b m bn. Nhng s la chn ca thi i cng ngh thng
tin. iu mu cht l, ngy nay c nhiu s la chn hn, v con ci bn bit iu . Thch thc y l phi ng
h trng hc, v b m chun b cho con ci c nhng k nng hc tp chng c cng nhiu s la chn cng
tt. Ti ngh, chng c b m no li mun con mnh dng chn ngay hiu bn giy v n lm theo li khuyn
i hc tht tt c cng n vic lm n nh:. Ngaynya con co cn c gio dc tt hn th.
MT LI NHN NH CUI CNG
Trong mt lp hc dnh cho ngi ln, khi ti ni vi h rng chnh li khuyn i hc tht tt c cng n vic
lm n nh sp by, th nhiu cnh tay gi ln v yu cu gii thch r hn. Nhiu ngi hiu r l li
khuyn tt cho a tr, nhng l xu i vi ngi ln nhng h vn mun bit nhiu hn. Mt hc vin hi:
Bng cch no m c cng n vic lm li khin ta sp by?
Mt cu hi hay, ti ni. Khng phi cng n vic lm khin ta sp by, m chnh li nhn mnh i km vi li
tuyn b i hc c cng n vic lm by bn
Li nhn i km? Mt hc vin hi. Li nhn mnh l g
Li nhn mnh : Hy cn thn v ng c phm li
wWw.VietLion.Com
Page 189
2010
c sc mnh v ti chnh
Li Gii Thiu
Ngy nay, trong thi i cng ngh thng tin, gio dc ng vai tr ht sc quan trng .Nguyn tc ca
nhng thi trc i hc, ra trng kim vic lm, eo bm s n nh lu di ca cng vic, dnh dm tin gi tit
kim v hi vng v hu c x hi chm lo li thi. Ci thi Gng cng gi cng cay qua ri. Thi i ny
i hi chng ta phi khng ngng hc hi nng cao kin thc v trnh . Chng ta phi chu trch nhim trc
cuc sng ca mnh v ngy nay chng ta c rt nhiu s la chn. Nhng g ta hc c l quan trng, nhng
khng quan trng bng tc chng ta hc hi, thay i v thch nghi vi lng thng tin mi . Chng ta thy
nhiu tm gng ca nhng ngi tr trn th gii bit lm bt c hi v thnh cng trong thi k c nhiu thay
i. H tr thnh t ph (Bill Gates ), hay ti U45 lm gim c ca Tp on ln nh AOL, Time Warrner
Nn kinh t ngy nay ang cn nhng ngi tr c kh nng t ph bng s linh hot, sng to hn l
nhng con ngi ch hc theo khun mu. Nh vy, liu vic gio dc trng khng thi c cung cp nhng g
cn thit chng ta bc vo i thnh cng trong cuc sng v thch nghi vi s thay i hay khng? Liu
trng hc c trang b kin thc v ti chnh chng ta c th lm giu? V chng ta hy nh rng cho d
chng ta c rt nhiu tin nhng thiu kin thc lm giu c; rng ngn hng khng i hi hc b m h
mun xem bn bo co ti chnh ca chng ta. H mun bit thnh tch v ti chnh ca chng ta ch khng cn bit
chng ta hc gii nh th no. Do vy, vic b m truyn t cho chng ta thnh cng v giu c.
Quyn sch ny s cung cp nhng kin thc v b qut qu bu chng ta t tin bc vo th gii thc th
gii chng ta phi i u khi ra trng, quyn sch ny c bit dnh cho nhng ai:
-
Mun c khi u thn li v ti chnh trong cuc sng lm giu,
Mun pht hin v pht huy ti nng ca mnh,v
Mun tr thnh ngi hc sut i.

TIN BC L L TNG
Khi ti cn b, ngi b giu thng ni : Tin bc l tng. Tin bc c th l bt k th g con mun.Nu con
ni, Con s chng bao gi giu, th hn l con khng tr ni.
Ngi b thng thi ca ti li ni nhiu v gio dc.
C phi mi a tr sinh ra u giu c v gii giang khng? Mt s ngi ngh l c th nh vy v cng c mt
s ngi ngh l khng th. kin ca bn ra sao?
wWw.VietLion.Com
Page 190
2010
Phn 1: Sc mnh n by ca tr c
Sc mnh n by mnh nht l tr c ca chng ta. Vn ca loi n by ny l n c th lm vic
theo ca bn hoc cng c th chng li bn. Nu bn mun v hu sm v giu, iu u tin bn cn lm l s
dng sc mnh ca tr c bn lm bn giu. Khi ni n tin bc, nhiu ngi dng sc mnh ca tr c h
lm h ngho thm.
Nh ngi cha giu ni: S khc nhau ln nht gia ngi giu v ngi ngho l ngi ngho thng
hay ni Ti khng mua ni n nhiu hn ngi giu. Trong phn ny bn s thy s khc nhau gia li ni giu
v li ni ngho, li ni nhanh v li ni chm. Bn s bit lm th no thay i tng lai ti chnh bng cch
thay i li ni bn s dng v cch bn suy ngh. Nu bn thay i li ni ca bn v suy ngh theo cch ngi
giu, v hu sm v giu s tr nn d dng.
Chng 1: Lm th no v hu sm v giu
Tip theo cu chuyn lm th no v ti, Kim, ngi bn tt nht ca ti, Lary, v ti bt u cuc hnh
trnh t ch ph sn cho n giu c v v hu trong vng 10 nm. Ti k cu chuyn ny khuyn khch nhng
ai ang trong n nn hoc cn cht t tin bt u cuc hnh trnh v hu sm. Khi Kim v ti bt u, chng ti
gn ht tin, khng cn cht t tin v ln su trong n. Chng ti c ton n. iu khc bit l nhng g chng ti
lm vi nhng mn n ny.
Cuc hnh trnh bt u
Thng 12 nm 1984, Kim, bn ti, Larry Clark v ti ang trt tuyt Vancouver, British
Columbia. Tuyt rt dy v trt tuyt rt th v mc du rt lnh. Bui ti, ba chng ti ngi gn nhau trong cabin
gia nhng cy thng cao. Ngi gia ng la mi m, chng ti tho lun k hoch ca chng ti trong tng lai.
Chng ti c nhng hy vng rt cao nhng li rt t tim lc. Kim v ti ang trong nhng ng la cui cng v
Larry ang trong qu trnh xy dng mt cng ty khc. Nhng cuc tho lun ca chng ti kt thc rt khuya, mi
m. Chng ti tho lun v nhng cun sch m chng ti c v nhng cun phim xem. Chng ti nghe
cc cun bng ct st gio dc em theo v tho lun nhng bi hc y.
Vo ngy u nm, chng ti ra mc tiu cho nm mi. Nhng nm nay, mc tiu ca chng ti khc
trc. Larry mun lm nhiu hn thay v ra mc tiu cho nm ti. Anh ta mun ra mc tiu thay i cuc i
ca chng ti. Anh y ni: Ti sao chng ta khng vit mt k hoch tt c chng ta c t do ti chnh.
Ti lng nghe nhng li anh ta ni, nhng iu khng thch hp vi tnh trng ca ti lc . Ti
m mng v iu v bit mt ngy no ti s lm c. Nhng tng t do ti chnh lun lun l
tng ca tng lai, khng phi hm nayT do ti chnh ? Ti ni.
Larry ni:Chng ta ni v n nhiu ln ri. Nhng ti ngh y l lc khng phi ni, khng phi m
mng, hy bt u tin hnh i. Hy vit xung. Mt khi ta vit xung, chng ta bit phi lm g. Mt khi
chng ta vit xung, chng ta s h tr ln nhau trong cuc hnh trnh.
wWw.VietLion.Com
Page 191
2010
Gn ht tin, Kim v ti nhn nhau v ni: l kin hay nhng ti ngh ti nn tp trung vo vic
lm sao tn ti vo nm ti. Ti va mi tht bi doanh nghip ti nylon Velcro. Sau khi ph sn vo nm
1979, ti mt 5 nm xy dng li n v sau li b n. Ti b l v doanh nghip thay i mt cch trm
trng. Chng ti khng cn sn xut M. cnh tranh vi cc i th khc, chng ti di di nh my sang
Trung Quc, i Loan v Hn Quc. Ti b doanh nghip l v ti khng th tip tc s dng tng bc lt cng
nhn lm giu cho mnh. Doanh nghip b tin vo ti ti nhng tm hn ti b tn thng. Ti cng mt
mt s ngi bn l cng s ca ti. Ti ra i vi mt phn chia t i. Ti khng th tip tc lm vic trong mt
cng ty m tm hn ti b c lp v vi nhng cng s m ti khng th ni chuyn c. Ti khng t ho v vic
ti ra i, nhng ti bit y l lc ra i. Ti 8 nm v hc c tht nhiu. Ti hc lm sao xy
dng mt doanh nghip, lm sao hu b mt doanh nghip v lm sao xy dng li n. Mc d ti ra i vi
mt s t tin, nhng ti i vi nhng bi hc v kinh nghim v gi.
C ln, Larry ni,Cc bn nht nht ri. Thay v t mc tiu trong mt nm, hy t mc tiu ln trong
nhiu nm. Hy i n t do.
Nhng chng ti khng c nhiu tin. Bn bit chng ti bt u mt ln na. Tt c nhng iu chng
ti mun lm l tn ti trong 6 thng ti hay 1 nm ti. Lm sao chng ti ngh v t do ti chnh khi trong u ti
by gi ch ngh v tn ti. Mt ln na ti b sc v yu ui nh th. S t tin trong ti xung rt thp.
Larry tip: Ti khng ni l v hu trong nm ti. Ti ni l ln k hoch v hu by gi i. Hy vit
xung mc tiu, ngh ra mt k hoch v sau tp trung vo tng . Hu ht mi ngi khng ngh v vic v
hu cho n khi qu trhoc h ln k hoch v hu khi 65 tui. Ti khng mun nh th. Ti mun sng. Ti
mun giu. Ti mun du lch khp th gii khi cn tr thch th n
V ti ngi lng nghe Larry v bt thnh lnh, ti nh li li ca ngi cha giu: Th thch ln nht ca
con l s thiu t tin v s li bing. Chnh hai iu ny nh ngha v gii hn con l ai. Nu con mun thay
i con th con phi vt qua s thiu t tin v s li bing. Hai iu ny kim hm con l ngi nh b v ph
nhn cuc sng m con mun. Chng c ai cn ng con ngoi tr con lng tin ca con. Khng thay i th d
dng. Hu ht mi ngi chn cch gi nguyn cuc sng hin ti sut i. Nu con vt qua c s thiu t tin
v li bing, con s tm thy cch ca i n t do .
Ngi cha giu ni vi ti iu ny trc khi ti ri Hawai bt u cuc hnh trnh. ng bit ti ri
Hawai v iu tt. ng bit ti ri gia nh v mt ni ti cm thy rt m cng. ng bit ti mo him i vo
th gii m khng c cht bo m an ton no. By gi ch sau 1 thng sau bui ni chuyn vi ngi cha giu,
ngi trn nh ni tuyt ny, ti cm thy yu ui, b tn thng, khng an ton v lng nghe ngi bn thn ni
nhng iu tng t. Ti bit y l lc trng thnh hoc t b v tr v nh. l lc la chn. Ti c th
s t tin v li bing trong ti chin thng hoc tip tc i ti v thay i s nhn thc. l lc i ti hoc
i li.
wWw.VietLion.Com
Page 192
2010
Ti tr li ni chuyn vi Larry v t do ti chnh v nhn ra anh ta khng tht s ni v t do. Vo

lc , ti nhn thy vt qua s thiu t tin v li bing l iu quan trng nht ti c th lm. Nu ti
khng vt qua c, cuc i ti s i li li.
OK. Hy lm iu . Hy ln k hoch t do ti chnh
l ngy u nm 1985. Vo nm 1994, Kim v ti t do. Larry tip tc xy dng doanh nghip, l
mt trong nhng doanh nghip pht trin nhanh nht trong nm 1996. Larry ngh hu nm 1998 khi 46 tui sau khi
bn cng ty v ngh x hi mt nm.
Lm th no ti thc hin iu ?
Mi khi ti k cu chuyn ny, ti thng c hi: Lm th no ng thc hin iu ?.
Ti tr li: Khng phi ti lm nh th no, m ti sao ti lm. Nu khng c ci ti sao, ci nh
th no tr nn bt kh thi.
Ti c th gii thch lm th no ti , Kim v Larry c nh vy, nhng ti khng. Lm sao no chng
ti lm c khng quan trng. Nu cn, ti ch ni n gin rng trong khong thi gian 1985 n 1994, Kim,
Larry v ti tp trung vo ba con ng ca ngi cha giu dy i n giu c, l:
1. Pht trin k nng v doanh nghip
2. Pht trin k nng qun l tin bc
3. Pht trin k nng u t
C rt nhiu cun sch vit v cc ch ny, nhng ti ngh quan trng hn l ti sao ti lm iu ,
l bi v ti mun thch thc s thiu t tin, li bing v qu kh ca ti.
Tranh lun vi bn thn
m y, trn nh ni, lng nghe Larry, ti bn thn ti tranh lun vi anh y. Mi khi anh y ni: Hy t
mc tiu, vit xung mt k hoch. Ti nghe trong ti mun nhng iu nh:
1. Nhng ti khng c tin
2. Ti khng lm ni
3. Ti ngh v n sang nm, khi ti v Kim n nh
4. Larry khng hiu tnh cnh ca ti
5. Ti cn nhiu thi gian
V sao ti quyt nh v hu sm
C bao nhiu ngi trong s cc bn c dp ni vi bn thn mnh Ti mt mi lm ri? Vng, vo ngy
nm mi , ngi quanh ng la vi Kim v Larry, ti mt mi v quyt nh l phi thay i. khng
phi l s thay i v mt tr c, m mt s thay i su tn trong ti. l lc cho s thay i ln v ti bit ti c
th thay i v ti khm ph v sao ti mun iu y:
1. Ti gp rc ri qu nhiu v ti chnh. Ti i ln giu c vi cng ty v nylon, nhng sau khi ph
sn, ti gp rc ri ln na. Ti vn cha giu c v y l lc tr nn giu.
wWw.VietLion.Com
Page 193
2010
2. Ti qu mt khi mc trung bnh. Mc d khi trng, thy gio thng ni: Robert l hc sinh sng
sa nhng khng ch vo chnh mnh. Suy cho cng, cu y ch l hc sinh trung bnh
3. Khi ti ln tm, ti v nh v nhn thy m ti ngi khc trn bn n. B khc v chng ti cn mt ni
ho n cha tr. Cha ti lm tt c kim tin, nhng l mt gio vin, ng khng thnh cng v ti chnh.
ng thng ni: ng lo, ti s gnh. Nhng ng khng. Cch m cha ti gnh l ng quay li trng, lm
vic nhiu hn, v ch tin lng hng nm tng ln. Trong lc , ho n c cht ng v m ti cm thy c
n nhiu hn v khng ai lo ni. Cha ti khng thch tho lun v tin bc v nu c ch l s ni gin.
4. Mt l do na l v ti, Kim. Ti gp ngi bn i tuyt vi v c y cng ti cuc hnh trnh ti
chnh ny.
Ti vit nhng iu ny vo mnh giy v ct mt ni b mt. Nhng ai c cun sch th 2 ca
ti, Rich dads Cashflow Quadrant, c th nh rng mi vic cn t hn khi chng ti ri nh ni y. Ti
bt u cun sch bng cu chuyn Kim v ti sng trong xe hi trong 3 tun khi ht sch tin. Mi chuyn
khng tt hn v chng ti quyt nh v hu giu, l l do ti sao chng ti tip tc.
Nhiu nm trc ti hc mt iu : am m l s kt hp ca yu v ght. Nu khng c s am m,
tht kh m hon thnh bt c vic g. Ngi cha giu thng ni: Nu con mun ci g, hy am m n. S am
m mang li s sng cho con. Nu con mun th g con khng c, hy khm ph v sao con yu ci con mun c v
v sao con ght ci con khng mun khng c. Khi con kt hp hai tng , con s tm thy nng lng
ly c bt c th g con mun.
Ti ngh bn hy vit mt danh sch nhng iu yu v ght vo ch trng di y. C th bn s sng
mt cuc i vi nhiu s am m hn. Hy ngi xung v khm ph iu bn yu v ght. Hy vit xung. Vit
xung m c, mc tiu v k hoch ca bn c t do ti chnh, v hu sm, cng sm cng tt. Mt khi
c vit xung, bn c th a cho mt ngi bn xem c th h tr bn thnh cng. Hy nhn vo mnh giy
vi nhng m c, mc tiu v k hoch mt cch thng xuyn, lun ni v n, tm kim s h tr v sn sng
khng ngng hc hi , mi chuyn s bt u din ra.
Mt li ch thch, Ti nghe nhiu ngi ni: Tin khng mang li hnh phc. Cu ni y phn no ng.
Nhng tin c th mua c thi gian ti lm nhng iu ti yu thch v tr tin cho ngi khc lm nhng
iu ti khng thch.
Chng 2: Ti sao phi v hu cng sm cng tt

Sau gn 10 nm lm vic cc nhc v rc ri, ti t do ti chnh vo nm 47 tui. Nm , 1994, mt
ngi bn gi cho ti v ni: Hy x hi t nht mt nm sau khi bn cc doanh nghip
Mt nm ? Ti tr li.Ti nh ngh x hi c i cn li ca ti
Khng u? Nyhl ni. Nyhl l mt thnh vin ca mt nhm xy dng mt vi cng ty ln,
trong s c MTV v CMT vo nhng nm 1980. Sau khi xy dng v bn i vi cng ty, anh ngh hu nm 41
wWw.VietLion.Com
Page 194
2010
tui. Chng ti lm bn v anh ang dy ti bi hc v ngh hu. Trong vng 3 thng, bn s chn v bn s bt
u xy dng mt cng ty khc, anh ni. iu kh nht i vi bn l chng c vic g lm. V vy ti khuyn
bn hy ra mc tiu mi, ch trong mt nm trc khi bt u mt cng ty mi.
Ti ci v c gng cam oan vi anh rng ti khng c nh bt u mt cng ty mi. Ti ni: Ti
ngh hu ri. Ti khng phi tr li lm vic. Ln sau bn gp ti , bn s khng nhn ra ti du. Ti khng mc o
khoc hay tc ngn na. Ti s trng nh tn lang thang trn bi bin
Nyhl nghe ti ni, nhng anh nhn mnh cho ti. Anh mun ti nghe v hiu nhng g anh mun ni. Sau
bui ni chuyn di anh bt u ni thn trng: Rt t ngi c c hi nh cu. My ai c t do ti chnh v
chng c vic g lm. Khng nhiu ngi ngh hu gia i. Hu ht mi ngi khng th ngng lm vic, cho d
h rt muncho d h ght cng vic ca h.
Nyhl tip tc gii thch rng hu ht cc nh doanh nghip u bn cng ty ca h v xy dng li cng
ty khc ngay sau . Anh ni: Trc y, ti tng xy dng mt cng ty, bn n v ngay lp tc xy
dng mt cng ty khc. Ti xy v bn ba cng ty vo lc ti 35 tui. Ti c rt nhiu tin nhng
khng th ngng lm vic. Ti khng bit ngng li l th no. Nu khng lm vic ti cm thy mnh v dng v
lng ph thi gian, v vy ti lm vic chm ch hn. S chm ch y cp i thi gian ca ti vi gia nh. Ri
mt ngy ti quyt nh lm mt iu g khc bit. Sau khi bn i cng ty cui cng v b hng triu trong
ngn hng, ti ngh x hi mt nm. Dnh trn mt nm cho gia nh l mt quyt nh tt nht ca ti t
trc n nay. Khng my ai c c nim vui khi c mt nm ngi v ngh v bn thn mnh
iu kh nht m ti phi lm
Nyhl ni ng. iu kh nht khi v hu l chng c g lm. Sau nhiu nm, ti thc dy vo bui sng
m chng c g hi h lm. Vo thng 9 nm 1994, ti hon thnh vic bn i cc doanh nghip. Ti b tin
trong ngn hng v mua vi cn h, kho hng, ti chnh thc ngh hu. Lc ti 47 v v 37. Ti hon ton t
do ti chnh, phn i cn li ti ch mun hng th. ng nh Nyhl ni, ti thc dy sm, nhn ra hm nay
chng c k hoch g. Ti chng gi in cho ai v cng khng ai gi cho ti. Ti c n mt mnh chng bit i
u. Ti cm thy v dng v lng ph. Nyhl ni ng, khng c g lm l chuyn kh nht i vi ti. Sau ti v
Kim i du lch Fiji, l mt ni tuyt vi. Ni ti suy ngh tht nhiu v bn thn mnh. Ti c thi
gian ngh v gia nh, nhng ngi bn c, nhng ngi bn gi c v nhng cng s trc y. Ti ngh v la
chn ca ti v t hi iu g s xy ra nu ti c mt la chn khcchng hn nh: iu g s xy ra nu ti ci
c bn gi thi i hc? iu g xy ra nu ti khng lm phi cng trong cuc chin tranh Vietnam? iu g s xy
ra nu ti ln trnh cuc chin nh phn ln cc bn ti lm? iu g xy ra nu ti hc ly bng Thc s thay
v thnh lp cng ty ti nylon Velcro? V quan trng hn, ti hc c g v ti tr thnh ngi th no
sau nhng thnh cng v tht bi ?
ng l bn khng th thay i qu khnhng bn c th thay i quan im ca bn v qu kh. Thi
gian cho ti c hi dng li v nhn li cuc i. C nhiu iu ti lm m ti khng t ho cht no v ti
wWw.VietLion.Com
Page 195
2010
khng mun lm li ln na. C nhiu li lm m ti c ao ti khng phm phi. C nhng ngi bn tt m

ti lm h au lng. Trong nm y, ti khm ph ra nhng s kin trong i ti quan trng nh th no. Khi ,
ti cng lin lc li vi nhng ngi bn c, gia nh v chnh bn thn ti v cm n h l mt phn ca
cuc i ti. Ngi mt mnh trn nh ni, ti c thi gian ni li cm n vi qu kh ca ti v chun b cho
tng lai.
Ngy nay, khi ni trc cng chng v khong thi gian ny, ti thng ni: iu tuyt vi nht ca vic
v hu sm v ngh ngi mt nm l bn c c hi bt u cuc i mt ln na.
Mi tm thng sau khi bn cc doanh nghip v ngh hu, cui cng ti li xe ra khi nhng ngn ni pha
nam Arizona. Ti khng bit tip theo phi lm g ti ch bit ti mun lm iu g khc bit. Trong my vi
tnh ca ti c bn tho ca Rich dad poor dad v trong cp ti c bn phc ho ca tr chi Cashflow 101.
Na i cn li ca ti bt u. Lc ny ti gi dn hn, khn ngoan hn, thng minh hn, t lo lng hn v ng
tin cy hn.
Ri khi ngn ni vi na cuc i mi bt u. Ti khng cn i theo ting gi ca cuc i
na, khng cn theo nhng mong c ca cha me, thy c, bn b hay thi th u. Cuc i ti bt u v y l
lc ti dnh cuc i cho trch nhim ca ti.
V l do chnh ti khuyn mi ngi hy v hu cng sm cng tt . iu s cho bn mt c hi bt
u cuc i mi.
Chng 3: Lm th no ti v hu sm
Ma xun nm 1999, ti c mt bui ni chuyn vi khong 250 quan chc ngn hng Los Angeles.
Ti l ngi ni u tin vo bui sng, ti bay t Phoenix(ni ti sng) t m hm trc. Sau ba im
tm, ti ngi trong phng khch sn v ngh trong u ch v nhng g phi ni vi my ng quan chc ngn
hng ny. Bnh thng ti ni v : bn k ti chnh, s hiu bit v ti chnh v s khc nhau gia ti sn v tiu
snnhng dng nh khng thch hp vi nhng ngi ny. H khng phi nhng quan chc ngn hng bnh
thng, h l nhng nh cho vay. Ti ngh h hiu r v nhng kin thc ti chnh c bn m ti thng ni, hay t
nht ti cng hi vng nh vy.
Bui ni chuyn ca ti theo k hoch l 9:30, by gi l 8:00. Ti mun c mt tng mi cho nhng
ngi ny. Ngi trn bn, ti lic nhn t bo m khch sn cung co. Trn trang nht l mt tm hnh ca mt
cp v chng ngi trn chic xe nh gn ca h v mt dng nhan :Chng ti quyt nh ngh hu sm.
T bo gii thch k hoch ngh hu 410k ca cp v chng ny hon thnh 10 nm trc. Nh th
trng chng khon bng pht nn h ngh hu sm hn 6 nm so vi k hoch. Khi ngi chng 59 tui v
ngi v 56 tui. T bo trch dn li ni ca h Qu chung ca chng ti hot ng kh tt v mt ngy kia
chng ti nhn ra chng ti l triu ph. Thay v lm vic thm 6 nm, chng ti ngh li, bn nh ca v mua
wWw.VietLion.Com
Page 196
2010
cn nh hn khu ngh hu, tr thm tin t li nhun bn cn nh vo tin th chp, ct gim chi ph v hm
nay chng ti chi gn mi ngy
Ti tm thy ch cho bui ni chuyn. c xong bi bo, ti tm ra, thay v ch nhng nh cho
vay. ng 9:30, ti c gii thiu v ln sn khu. Ti chiu ln bi bo ln, bt u bui ni chuyn bng cch
ch vo bc anh ca i v chng v lp li nhan :Chng ti quyt nh v hu sm. Ti ch ra tui ca i v
chng v i dong ch thch trong bi bo. t t bo xung ti ni: V ti , Kim, v ti v hu tht sm. Vo
nm 1994, ti 47 tui v v ti 37 tui. Ti nhn quanh phng v nhn thy nhng ngi khc nhau v tui ang
b thu ht. Sau mt hi im lng, ti tip: Ti hi cc bn nhLm th no m ti v hu trc ng ta 12 nmv
v ti sm hn 19 nm? iu g to ra s khc bit?
S im lng vn tip tc. Ti bt u mt cch t hi. Ti bit cn qu sm v ti bit ti yu cu thnh
gi phi suy ngh thay v lng nghe. Ti bit ti c th kiu cng v t ph, so snh s ngh hu sm hn i v
chng trong t bo. Nhng ti mun li du n cho nhng ngi ny v qu mun quay u li. Ti cm thy
mnh nh ngi h ang ni cu chuyn vui m khn gi chng ai ci. Tip tc, ti hi: Bao nhiu ngi trong s
bn c k hoch v hu sm?
Mt ln na khng ai tr li. Khng ai gi tay. Khng kh nng n trong phng tng ln. Ti nh cht ng
trn sn khu. Ti bit ti lm iu g qu nhanh. Nhn xung m ng, ti thy hu ht mi ngi u tr
hn ti. Mt s bng tui ti th khng n tng lm khi ti ni v ngh hu sm. Ti hi tip: Bao nhiu ngi
trong s cc bn di 45 tui?.
Bt thnh lnh c tr li. Nhng cnh tay chm chp gi ln khp cn phng. Ti c khong 60%
s ngi gi tay ra du rng h cha n 45 tui. Thay i cch ni chuyn, ti hi m ng: Bao nhiu
trong s bn mun v hu trong khong thi gian 40-50 tui v t do ti chnh trong khong i cn li?
By gi nhng cnh tay gi ln hng hi hn. Ti bt u giao thip tt hn v nhng thnh gi bng
tui ti hoc ln hn bt u lng tng, h nhn nhng ngi tr tui ngang hng. Nhn thy s khng hi
lng ca nhng ngi ny, ti cn phi ni iu g h khng ght.
Nhn sang nhng ngi ny ti ci v ni: Ti xin cm n cc nhn vin ngn hng cho vay trn ton th
gii v h gip ti hon thnh vic v hu sm, ch khng phi nhng nh mi gii bt ng sn hay chng khon,
cng khng phi cc nh c vn ti chnh hay k ton vin. Chnh l cc bn, nhng ngi cho vay trn th gii,
nhng ngi lm cho gic m v hu sm hn b ti 20 nm thnh hin thc Nhn quanh cn phng, ti thy s
bc bi ang bt u tiu tan v ti c th tip tc bui ni chuyn. Ti hi tip: Vy lm th no ti c th v hu
sm hn cp v chng trong t bo v lm th no cc nh cho vay nh cc bn gip ti?
Mt ln na l s im lng. Ti bt u nhn ra rng h khng bit gip ti nh th no. Mc du vn l
s im lng nhng ln ny h dng nh c nh thc. Qut nh khng hi na v s khin h do d. Ti
quay sang vit hai ch tht ln:
N & Tin qu
wWw.VietLion.Com
Page 197
2010
Tr li vi khn gi, ti ch vo ch N v ni: Ti c th v hu sm hn v ti dng n h tr cho

vic v hu. Cn i v chng ny, nhng ngi vi chng trnh 401k, dung tin qu ca h h tr h v hu.
V vy h mt thi gian lu hn ti.
Dng li mt lc, ti mun h hiu su mt t. Th ri mt ngi gi tay v hi: ng l nhng ngi
trong t bo ny dng tin ca h v v hu cn ng th dng tin ca chng ti v hu
ng th, ti ni. Ti dng tin ca cc bn v ln su trong n , cn h th c gng thot n
V vy m h mt thi gian lu hn , mt ngi khc ni. Mi hai nm lu hn ng. H mt
thi gian lu hn v h dng tin ca h, tin qu ca chnh h v hu.
Mi tm nm ca mt i ngi
Ti ci, gt u v ni: i vi ti, v hu ci tui 47 cho ti thm 18 nm khi so snh vi ai v
hu tui 65. V 18 nm l gi tr bit chng no18 nm ca tui tr? i vi v ti th c y c thm 28 nm
c hng tui tr. C bao nhiu bn y mun v hu sm c hng tui tr, sc sng v t dot do
lm bt c chuyn g bn mun kim ton b s tin bn cn?
Nhiu cnh tay gi ln khp cn phng. By gi c thm nhiu n ci km theo nhng cnh tay y. ng
nh mong i, c vi ngi ngi khoanh tay trc ngc v gc chn ln u gi. Bui ni chuyn ca ti
dng nh khng c hi lng bi nhng ngi ny. Nhng ngi hoi nghi th lun hoi nghi. Dng nh ti
khng ng chm n h v t nht ti cu nguy c phn m u t hi v mt s ngi ng v pha ti.
Mt ngi n ng dy gh trc gi tay v hi: ng khng phin gii thch cht xu lm th no ng s
dng n v h s dng tin qu.
c thi, ti ni v hnh phc khi c c hi gii thch xa hn. Cm t bo v ch vo tm hnh ti
ni: Nhng ngi ny v hu trc k hoch 6 nm, nu 65 l ci mc v hu, l nh th trng chng khon
lm vic tt. Cho nn , ng ta lm tt v u t tin ca ng vo th trng. Liu s tt hn cho ng y nu ng
mn tin ca ngn hng cc bn v u t tin ca cc bn vo th trng tng t nh th?
Mt cht lo lng hin ln trn cc gng mt. iu ti va ni lm h bi ri. Mt chng trai tr vi v
kh hiu ln ting: Nhng ti s khng cho ng y mn tin u t chng khon?
Ti sao? , ti hi.
Bi v n rt ri ro, anh ta tr li.
Gt u , ti ni: Bi v ri ro nn nhng ngi v hu ny phi dng tin ca h..tin qu ca h. K
hoch hu ca h, 401k, lm vic tt v loi c phiu h chn cng vy. H lm tt v th trng lm vic tt.
Th trng lm vic tt v hng triu ngi lm tt, hng triu ngi y cng nh h thi, cng lm nhng iu nh
nhau vo mt thi imv vy h v hu sm. Nhng h mt thi gian lu hn v h dng tin ca chnh h. Th
v ch, h u t vo ngnh ca cc bn, m h khng c cho mn tin v nhn t ri ro. Ngn hng ca cc
bn khng cho mn tin suy xt v th trng chng khon , ng khng?
wWw.VietLion.Com
Page 198
2010

Hu ht mi ngi trong phng gt u.
Vy ng l h may mn a`?, mt ngi khc hi
Vng, h ng ni ng lc ca chu k th trng, ti ni. Nu chiu hng i ngc li,

h khng th v hu sm ri
Vy ng dng tin ca chng ti u t vo ci g?
Bt ng sn, ti ni. Cc bn cn cho mn tin vo vic g na? Cc bn l nhng ngi cho vay,
khng phi ? Cc bn khng phi l nhng nh u t, phi khng?
Mt ngi tr gt u v ni nh: Chng ta l nhng nhn vin ngn hng cho vay v chng
ta cho mn tin vo bt ng sn, khng phi chng khon, khng phi kh c , cng khng phi vo cc
qu chung.
Nhng khng phi th trng chng khon tng gi nhiu hn bt ng sn trong 10 nm gn y sao?,
mt ph n tr ni. Qu 401k ca ti thc hin tt hn nhiu so vi cc v u t bt ng sn m ti tng
thy.
iu c th ng, ti ni. Nhng qu 401k tng gi tr v th trng trn i ln v tng li nhun.
Vy chnh sch ca bn l u t vo th trng ang ln v c th tng li nhun ?
Khng phi l mt chnh sch, c y tr li.
Ti cng vy, ti tr li. Ti khng ch u t v tng li nhun. Gi tr ca cc bt ng sn ca ti
khng cn phi tng gi tr th ti mi c th lm ra tinmc d mt s tng gi rt nhanh trong cng
thi k v khng c ci no gim gi nh c phiu hay cc qu chung.
Vy nu ng u t tng li nhun, th ng u t v ci g?, c y hi.
Ti u t v vng quay tin mt, ti ni nh. Qu 401k b v ti cc bn bao nhiu tin mi thng
cc bn tiu xi?
Chng c g,c y ni. Mc ch ca k hoch v hu l c s gim thu v s tin vo ti khon ca
chng ti. N khng c mc ch to vng quay tin mt cho chng ti.
Bn c s hu bt ng sn no to vng quay tin mt hng thng cng vi s gim thu, ti hi.
Khng, c y ni. Nhng g ti c l k hoch u t vo cc qu chung.
V bn l nhn vin ngn hng cho vay phi khng?, ti hi vi ging tru chc.
C y tip: ng mn tin ca chng ti mua bt ng sn. Mi thng mi bt ng sn em li
vng quay tin mt cho ng. ng v v ng c th v hu v ng c vng quay tin mt trong khi chng ti th hy
vng c s tng gi ca cc qu chung v hy vng v hu sau hy vng th trng khng khng hong khi
n lc v hu. Ni cch khc, ti gip ng v hu sm nhng ti khng gip chng ti?
c th l mt iu ti mun nhm ti, ti tr li. V l l do v sao ti y cm n cc bn v
ngnh ngh ca cc bn v ng gp vo qu hu ca chng ti. Cc bn ng gp hng triu v vy ti
c th ngh hu sm. Ti hy vng cc bn cng suy ngh v lm nh cho chnh cc bn.
wWw.VietLion.Com
Page 199
2010
Bui ni chuyn kt thc v mc d h l nhng quan chc ngn hng cho vay, ti c th nghe nhng li
nh th ny trong m ng:
1. Nhng g ng y ni qu ri ro
2. Ti s khng bao gi cho ng ta mn tin na
3. ng y khng bit ng ang ni ci g
4. Bn khng th lm nh vy hm nay. Th trng khc ri
5. ng ta ch may mn. C ch th trng khng hong ri ng ta s qu gi nn n chng ta
6. Bt ng sn qu nhiu ri, s sm khng hong
7. Bit bao nhiu ngi nh ng ta ph sn vi bt ng sn
8. Nu n nhiu qu, ti s khng cho ng ta mn tin na.
9. Nu ng ta v hu ri, cn n y lm g na
Bi hc ca ngi cha ngho
Ngi cha ngho ca ti thng khuyn n trng, t im cao, tm cng vic n nh, lm vic chm
ch v tit kim tin. ng cn trch dn nhng cu danh ngn nh ng l ngi mn tin hay l ngi cho
mn. hoc Mt xu tit kim c l mt xu kim c hoc Nu bn khng mua ni n th ng mua n, lun
tr bng tin mt.
Cuc i ngi cha ngho ca ti s rt tt p nu ng lm theo nhng li khuyn ca chnh ng, cng
nh nhiu ngi, ng ni nhng iu rt ng nhng ng lm khng ng. Thay v vy ng mn tin
mua nh, mua xe. ng khng bao gi u t v ng lun ni u t rt ri ro. Thay v vy ng c gng tit
kim tinnhng mi ln khn cp, ng li ly tin t s tin y. ng mn tin v nhng th lm ng ngho v
ng t chi mn tin c nhng th lm ng giu. y l nhng iu khc nhau tinh t gy ra nhiu iu khc
bit trong i ng. Bi v nhng li suy ngh v cch qun l tin bn sut i ny ca ng m ng khng th v
hu tui 65. iu ny cng gii thch v sao ng phi lm vic cho n ngy ng bnh ung th v khng lm c
na. ng lm vic cc nhc sut i v nhng thng cui i ng, ng chin u v cuc i v cn bnh ung
th. ng rt tt, lm vic chm ch, dnh ht i lm vic, trnh cnh n nn v c gng tit kim. V nhng bi
hc v cuc i v tin bc y c ng c gng truyn li cho ti.
Bi hc ca ngi cha giu
Ngi cha giu ca ti, ngi bn thn nht ca cha rut ti, dy ti nhng bi hc khc hn v cch
suy ngh v tin bc. ng thng hi v ni nhng iu nh:
1. Mt bao lu th con tit kim c 1 triu ?. Sau ng li hi: Mt bao lu th con mn c 1
triu ?
2. Ai s giu hn sau mt on ng di? Mt ngi lm c i tit kim 1 triu ? Hay
mt ngi bit cch mn 1 triu li sut 10% v bit cch u t n nhn 25% tin li mi nm?
wWw.VietLion.Com
Page 200
2010
3. Nhng ngi nh th no th ngn hng cho mn tin? Mt ngi lm vic cc nhc v tin hay mt
ngi bit cch mn tin v bt s tin lm vic mt cch an ton v khn ngoan?
4. Con phi l ngi nh th no v con cn phi bit nhng g vo ngn hng v ni Ti mun
mn 1 triu . Sau ngn hng tr li Ti c sn giy t cho ng k trong vng 20 pht
5. Ti sao chnh ph nh thu tin tit kim ca con m li bt thu khi con ang n.
6. Ai s thng minh hn v mt ti chnh v c gio dc v tin bc? Mt ngi c mt triu trong
khon tit kim hay mt ngi ang n mt triu
7. Ai s thng minh hn vi tin bc? Mt ngi lm vic v tin hay mt ngi bt tin lm vic v
mnh
8. Nu con c mt la chn, con s chn n trng v hc cch lm vic v tin hay n trng v hc
cch bt tin lm vic v mnh?
9. Ti sao ngn hng vui v cho con mn tin suy xt v bt ng sn, nhng s do d khi cho
con mn tin suy xt v th trng chng khon?
10. Ti sao nhng ngi lm vic cc nhc nht th tr thu nhiu hn nhng ngi lm vic t v mn
nhiu? Khi ni n vic i lm, tin bc, tit kim v n, hai ngi cha ca ti c nhng quan im khc nhau
r rng.
Nhng im khc nhau ln nht l cu ni ca ngi cha giu: Ngi ngho v ngi trung lu mt nhiu
thi gian lm giu v h dng tin ca chnh h. Nu con mun lm giu, con cn bit cch s dng tin ca
ngi khcch khng phi ca con.
Cnh bo: Cun sch ny khng phi v mn tin v ln su trong nmc d ti s tho lun v
cch s dng n nh mt cng c v hu sm v giu. Nh ni phn gii thiu, n by l sc mnhm
sc mnh c th c s dng, lm dng v khip s. Chng ta nn coi n nh mt khu sng np n, tht cn
thn. N, nh khu sng np n, c th gip bn nhng cng c th git bnbt chp l ai ang cm n.
Ti nhn mnh iu ny v trn trang web ca ti , mt thanh nin tr vit rng anh xin thi vic, mang
ra vi th tn dng v ln su trong n mua bt ng sn. Anh ni: Ti theo li khuyn ca Robert v ln su
trong n vi nhng n tt.
Trc tin, ti cha bao gi khuyn ai dng th tn dng mua bt ng sn, ti khng khuyn khch qu
trnh ny, tht nguy him. Ti khng khuyn khch v ti bit nhiu ngi dng th tn dng mua bt ng sn
v ph sn. iu ti khuyn l hy hc cch s dng n mt cch khn ngoan.
Trong khi ti bt u chng ny bng ni ln s khc nhau gia n v tin qu, cun sch ny khng ch
ni v n. Cun sch ny cn ni v mt ch quan trng hn cho nhng ai mun v hu sm v giu.
T ng quan trng th hai
wWw.VietLion.Com
Page 201
2010
Trong phn gii thiu ti vit v cu ni ca ngi cha giu: T ng quan trng nht trong
th gii tin bc l vng quay tin mt. T ng quan trng th hai l n by. Khi ni vi cc quan chc ngn
hng v vic dng tin ca h v hu sm, ti thc s ang ni dng tin ca h nh mt sc mnh n by.
Cng trong phn gii thiu, ti vit rng cu chuyn m ngi cha giu thch nht v n by l David
v Goliath. ng mun thng k cho chng ti mi khi chng ti mun nghe. ng cn ni: Hy nh, David nh
bi Goliath v David hiu cng thc ca sc mnh n by.
Con ngh anh y dng sng cao su, ti ni.
ng, ng tr li. Nm trong tay, mt khu sng cao su l mt dng ca n by. Mt khi hiu c sc
mnh ca n by, con s thy n mi ni. Nu con mun giu, con phi hc cch khai thc sc mnh . Ngi
cha giu g vo u ti Ngay c khi con l nhng ngi nh b trn th gii, con c th chin thng nhng ngi
to ln nu con hiu sc mnh ca n by
Khi chng ti ln ln, ngi cha giu tm nhng v d v n nhm lm nhng bi hc v tin bc thm
phn th v v ng thng tm nhng ch m chng ti a thch dy chng ti nhng bi hc y. V d, khi
ban nhc Beatles ln u tin n M, thp nin 60, bn tr chng ti rt thch, v ng gy n tng cho chng
ti v s tin m Beatles lm c. Trong bi hc , ng ni: L do The Beatles lm tht nhiu tin v h bit
dng nhiu n by. ng gii thch rng The Beatles lm nhiu tin hn c Tng thng M, bc s, lut s, k ton
v c ng cng v sc mnh n by v mt ti chnh. ng tip: The Beatles s dng ti vi, raio, bng a nh n
by. V vy nn h giu.
Ti v Mike hi: Ti vi, raio, bng a l dng duy nht ca n by sao?
Chng ta cn phi l siu sao nhac rock giu sao?, ti hi. Ti lc ny 16 tui v ti bit ca ht khng
phi im mnh ca ti v nhc c duy nht ti chi c l chic raio.
Ngi cha giu ci v ni: Khng, con khng cn phi l siu sao giu c v ti vi, raio v
bng a khng phi loi n by duy nht. Nhng nu con mun giu, con phi s dng vi dng n by.
S khc nhau gia ngi giu, ngho v trung lu l nhng dng n by khc nhau m h dng. Ngi giu
giu hn v h dng cc loi n by khc v h dng nhiu nhng dng .
Cun sch ny ni v sc mnh ca n by
Ngi cha giu thng lo i lp li nhiu ln cho chng ti n by ti chnh l mt thun li m ngi
giu c trong khi ngi ngho v trung lu th khng. ng cng ni: n by ti chnh l cch ngi giu
cng giu hn mt cch nhanh chng. V th m cun Rich dad poor dad tp 1 tp trung vo vng quay tin
mt, cun sch ny s tp trung vo ch n by gip bn v hu sm v v hu giu,bn cn s dng vi dng
n by. l n by, ch khng phi chm ch, gip ti v Kim v hu sm. Trong chng k tip, cun
sch ny s i vo vi v d v n by.
Ti bt u chng ny vi cu chuyn v bui ni chuyn vi cc quan chc ngn hng v lm th no ti
dng tin ca h hn l tin ca ti v hu sm. l mt v d v s dng n nh mt n by.
wWw.VietLion.Com
Page 202
2010
Vn l n by nh con dao hai li, c th ct chnh bn. Ni cch khc, mt ngi c th dng n
by tin ln trc hoc ri pha sau v mt ti chnh.
Mt trong nhng l do tng lp trung lu v ngho lm vic cc nhc, lm nhiu nm hn, gp
kh khn tr ht n, tr nhiu thu v h thiu mt dng n by rt quan trngv l s gio dc v ti
chnh. V vy trc khi bn chy ra ngoi mn n u t vo ti sn, hy nh rng n ch l mt dng ca n
by v tt c cc loi n by u c 2 cnh rt st. Ti xin lp li li ni ca ngi cha giu:
Ai s thng minh hn v mt ti chnh v c gio dc v tin bc? Mt ngi c mt triu
trong khon tit kim hay mt ngi ang n mt triu
im quan trng nht ti mun ni l Cun sch ny c bn ni v Gio dc ti chnh, V bt chp loi n
by no bn dng, trc ht ti khuyn bn hy hc bt c loi n by no m bn thch.
Ngi cha giu ni: Nu con mun giu , con cn bit s khc nhau gia n tt v n xu, chi ph tt v
chi ph xu, thu nhp tt v thu nhp xu, tiu sn tt v tiu sn xu.
Chng ny n thun ni v dng n by n. Nu bn khng quen thuc s khc bit gia cc
khi nim ny, n gin th ny, n tt l n b tin vo ti bn mi thng, n xu l n mc tin t ti bn mi
thng. V d, n t cc cn h cho thu ca ti b tin vo ti ti mi thng, n t cn nh ti ang ( ti vay tin
mua nh) mc tin t ti ca ti mi thng).
Sau khi xem xt danh sch ny, bn c th ngh v iu bn mun lm vi mn n. Bn c th mun gim
n xu v ngh v tng n tt. Nu bn lm vic tng n tt, c hi ca bn ngh hu sm v giu ci tin
tt hn. Nhng lun nh x l vi n ging nh x l mt khu sng np n, rt cn thn.
Chng 4: Lm th no v hu sm
C hai ngi cha cho php ti nhn hai th gii khc nhau v n by. Ngi cha rut ca ti l ngi c
hc v cao v lm vic chm ch. Ngi cha giu ca ti l ngi c sc mnh n by rt cao. V vy ng
lm vic rt t v kim tin rt nhiu hn ngi cha ngho. Nu bn mun v hu sm v giu th hiu c
khi nim n by l rt quan trng. Theo nh ngha, ch n by n gin l kh nng lm nhiu vi ci t i. Khi
ni v ch lm vic, tin bc v n by, ngi cha giu thng ni: Nu con mun giu, con cn phi lm vic
t, kim nhiu tin. nh th, con cn phi dng vi dng n by. ng hay ni iu tng phn nh: Ngi
lm vic cc nhc c gii hn v n by. Nu con lm vic cc m khng tin b g v ti chnh, th
con c th l n by ca ai . ng cng ni: Nu con c tin gi tit kim ngn hng hay ti khon ngh hu,
th c ngi ang s dng tin ca con lm n by cho h.
n by khp ni Khi cn nh ,ti thng ngi cha giu ni: n by khp ni.
ng cn ni: Con ngi tin b hn con vt v con ngi khng ngng tm kim n by. Thu khai thin
, con vt chy nhanh hn con ngi, nhng ngy nay con ngi c th i nhanh v xa hn loi vt v h sng to
wWw.VietLion.Com
Page 203
2010
nhiu cng c lm n by, nh: xe p, xe hi, my bay. Thu xa xa, chim c th bay cn con ngi th khng.
Ngy nay, con ngi bay cao hn, ca hn v nhanh hn chim nhiu.
n by l sc mnh
Loi vt c khuynh hng ch s dng n by m thng ban tng v nhn chung chng khng c
nng lc kim cc n by khc. V vy m loi vt loi ngi thng tr hnh tinh ny. iu tng t xy
ra khi mt s ngi s dng nhiu sc mnh n b hn nhng ngi khc. Nh ngi cha giu ni: Nhng
ngi vi nhiu sc mnh n by c u th hn nhng ngi c t. Ni cch khc, loi ngi ngi thng tr cc
loi vt v s dng cc cng c n by, tng t, nhng ngi c cng c n by s c quyn lc hn
nhng ngi khng c. Ni n gin hn n by l sc mnh.
Gii thch lm th no loi ngi thu c ngy cng nhiu n by, ngi cha giu ni: Con chim s
dng i cnh l n by duy nht m thng ban tng. Con ngi quan st cch chim bay v dng b c
khm ph lm th no con ngi cng bay c. Mt ngi c th bay t bay t Chu M sang chu u c sc
mnh n by ln hn mt ngi ch c mt chic thuyn vt i Ty Dng. ng cn ni: Ngi ngho c
t n by hn ngi giu. Nu con mun giu c v vng mnh, con cn hiu sc mnh ca n.
Mt tin tt l ngy nay rt nhiu n by c to ra, nhng cng c nh: my vi tnh, InternetNhng
ngi c th thch nghi vi cc cng c ny l nhng ngi ang tin v pha trc. Nhng ngi khng chu
hc hi cch s dng nhng cng c n by ngy cng nhiu ny s ri li pha sau v mt ti chnh hoc s tip
tc lm vic cc nhc mi. Nu bn mun thc dy mi bui sng v i lm kim tin, hn l lm vic kim
nhng n by thun li cho bn, th bn c nguy c ri li pha sau ri. Trong lch s cha bao gi c nhiu n
by c pht minh trong mt thi gian rt ngn nh thi bui ny.
n by ca Thng ban tng
Trong khi hc v lch s kinh t ton cu New York, ti hc rng 5000 ngn nm trc, loi ngi
bt u ng dng cnh bum v sc gi y nhng chic thuyn i xa. Trong trng hp ny, bum v gi l
n by, cho php con ngi i xa v mang trng ti ln hn m khng tn nhiu cng sc. Nhng ngi
dng nhng chic thuyn ln v bum ln rt giu so vi ngi khng c. Ngy nay, chng ta c th
di chuyn nhiu hng ho v giu hn ch cn click con chut thay v nhng chic thuyn kia.
Nhng ngi khng c n by lm vic cho nhng ngi c n by
Trong lch s, nhng ngi b b ri pha sau l ngi tht bi trong vic ng dng cc n by
m h to ra trong i h. v nhng ngi tht bi trong vic s dng cc n by ny l nhng ngi phi lm
vic cho nhng ngi thnh cngv nhng ngi y phi lm vic cc nhc hn. Ngi cha giu ti thng ni:
Nhng ngi khng c n by lm vic cho nhng ngi c n by.
Nhng n by li thi
wWw.VietLion.Com
Page 204
2010
Bi v k thut n t b c con ngi, nn chng ta c nhng la chn khc nhau trong vic truyn ti sc
mnh n by hn t tin chng ta. Ngy nay, thay v i b, chng ta c th chn xe p, xe hi, my bay. Hay
chng ta c th chn tivi, in thoi hoc email ni lin khong cch.
Chng ta c nhiu la chn khi ni v hnh thc n by giao thng, khi ni v vn tin bc chng ta
cng c nhiu n by ti chnh c th s dng. Nhng ngi c ng dng nhiu n by ti chnh s tin xa hn v
mt ti chnh. Nhng ngi dng cc loi n by li thi s t tng lai v s an ton ti chnh ca h
vo ri ro. Ngy nay hng triu ngi ang ng dng cng c gi l qu chung chun b cho v hu. Trong khi
qu chung khng c ngha li thi, chng khng phi l nhng cng c n by ti chnh m cc nh u
t la chn. V l ni dung cun sch ny. Nu h mun v hu sm v giu, h cn phi b sung vo qu
chung bng cc cng c n by ti chnh nhanh hn, an ton hn v nhiu thng tin v tin bc hn.
Ti sao nhiu ngi khng s dng cng c n by ti chnh
Tht l ma mai khi ni rng ngi ngho v ngi trung lu ch ngh v cc cng c ti chnh mang y
ri ro. V h ngh rng chng ri ro, hu ht mi ngi khng ng dng nhng cng c n by nhanh hn.
Ngi giu thch dng cc n by ti chnh, cn ngi ngho v ngi trung lu c xu hng dng cc n by
thuc v vt cht. Cn by thuc vt cht cn c ngha l lm vic cc nhc. Ngi giu ngy cng giu hn
n gin v h dng cc n by ti chnh v ngi ngho v trung lu th khnghay ti thiu h khng
dng cng mt cch cc cng c tng t ngi giu.
N c th l n by ca ngi chin thngcng c th l n by ca ngi tht bi
Trong chng trc, ti ni v s dng n mang li chu nhp pht sinh t bt ng sn. Trong v d n
l n by ca ti. Ti c th mua c cc v u t ln hn v tin xa hn ai c gng lm vic v u t bng
tin tit kim, cn c gi l tin qu. Mt ngi bit cch s dng n thu thp ti sn th c sc mnh n by
ti chnh ln hn so vi mt ngi khng hiu lm sao khai thc sc mnh ca n. Ngi cha giu ca ti ni:
Ngi giu dng n chin thng v mt ti chnh v ngi ngho v trung lu dng n tht bi v mt ti
chnh. Nhng s dng n nh mt cng c n by, ngi y cn phi c nhiu gio dc v ti chnh. Nhng
trang tip theo ca cun sch ny s gii thch lm th no bn c th tng thm s gio dc ti chnh.
Ngi cha ngho ca ti ni: ng bao gi l ngi mn tin hay l ngi cho mn mn
tin. ng cn ni: Tr ht ho n cng sm cng tt. Tr ht tin vay cng sm cng tt. N nn rt ri ro.
Nhng tng v nim tin ny l l do v sao ng lm vic cc nhc sut i m chng tin b g v ti
chnh. Ngi cha giu ca ti lm vic t hn ngi cha ngho m li kim cng nhiu tin hn khi ng cng gi.
Cuc i ngi cha giu ca ti khc bit v ng bit cch khai thc sc mnh n by ti chnh v ngi cha ngho
th khng v cho rng iu rt ri ro.
S chm bim khi ni rng ngi ngho v trung lu ngh rng dng n mua ti sn l ri ro nhng li
hng hi dng n v ra ngoi mua tiu sn. Mt l do ngi trung lu v ngho b b li sau lng ngi giu v h
dung sc mnh ti chnh ca nhng ci n xu ko h li, trong khi ngi giu dng sc mnh ca nhng ci n
wWw.VietLion.Com
Page 205
2010
tt y h ln trc. Mt ngi lm vic cc nhc, tit kim tin, v trnh n nn b ri pha sau mt ngi c
hun luyn dung n nh mt n by ti chnh. Mt ngi trung bnh ngh rng n l xu v h s dng n rt ti.
Chnh v vy m hu ht u trnh n v tit kim tin ngh hu. i vi h, trnh n v tit kim l thng minh
v l mt cch an ton sngv vi h l s la chn khn ngoan , c khuyn bi nhng ngi c s gio
dc ti chnh mc trung bnh..hay thiu gio dc v ti chnh.
Nhng dng n by khc
C nhiu dng n by, ch khng ch c n, m Kim v ti s dng v hu sm. Nhm xy dng
mt cng ty vi 11 vn phng, ti phi s dng thi gian ca ngi khc (OPT-Other Peoples Time) xy
dng mt li ti sn khc, mt ti sn c bit n l cng ty. Trong v d ny, n by l sc lao ng ca con
ngi, nhm to ra ti sn nhanh hn, ln hn v gi tr hn.
L do hu ht mi ngi khng giu nhanh n gin v l tin ca h (Tin tit kim trong ngn hng )
v thi gian v cng vic ca h (mt cng vic an ton) m ngi giu ang dng nh mt n by thu thp v
to ra ti sn cho ngi giu. Ti khng th kim c nhiu ti sn trong mt thi gian ngn nu nh
ti khng s dng hai loi n by ti chnh l thi gian ca ngi khc (OPT- Other Peoples Time ) v tin ca
ngi khc (OPM- Other Peoples Money)
Mt tin vui l c rt nhiu dng n by, ch khng ch OPM v OPT, m bn c th dng thu thp ti
sn cho chnh bn. Cng nh loi ngi 5000 nm trc khai thc sc gi cho cc chic thuyn, bn c th tm
cc dng n by khc gip bn. C v s dng n by mt khi bn hiu cng thc ca n by v bt u tm
kim n. Cng nh li ngi cha giu ni vi ti nhiu nm trc Mt cch t nhin, con ngi lun to ra cc
dng n by mi. V d: Mt ngi nng dn vi 1000 mu t c nhiu sc mnh n by hn mt nng ch c
100 mu, nhng iu cn ph thuc vo kh nng qun l ca ngi nng dn y. Hay mt chic my vi
tnh l mt cng c n by rt a nng, nhng mt ln na ph thuc vo chic my tnh dng lm g.
Tip sau y ti k ra mt vi dng n by khc. Sc kho ca bn,thi gian ca bn, s gio dc ca bn
v cc mi quan h ca bn c th gip bn hay cn tr bn trn mc tiu v hu sm v giu.
Sc kho
Mt cch r rng, sc kho l mt dng n by rt quan trng.Rt nhiu ngi khng nh gi c gi tr
ca sc kho cho n khi h nh mt n. C li lc g nu bn v hu sm m li khng c sc kho tt hng
th?
Thi gian
Thi gian cng rt quan trng. Mt khi con ngi bt u ri li sau lng v mt ti chnh, s rt kh
khn tm li thi gian tin ln pha trc. Nu mt ngi ang chi tr rt bt ti chnh, s rt kh
c chun b nm bt c hi khi n hin ra trc mt. Ti thng nghe nhiu ngi ni Anh ta may mn v
anh ta ng lc ng ch. Ti ngh nu ni ng hn l: Anh ta may mn v anh ta c gio dc, c kinh
wWw.VietLion.Com
Page 206
2010
nghim, sn sng v chun b nm bt c hi khi c hi hin ra Thi gian ti hng th s ngh hu sm gip
ti tng s giu c ca ti ln. By gi ti c thi gian nhn v nhn ra c hi.
Gio dc
S gio dc l mt dng n by quan trng. S khc bit trong thu nhp ca mt ngi b hc v mt
ngi tt nghip i hc c th ln hng triu , khi so snh c i ngi. Nhng mt ngi tt nghip i hc
m c t gio dc v ti chnh thng b ri pha sau mt ngi c gio dc ti chnh tt, cho d c n trng hay
khng. Ti gp nhiu ngi c nhiu bng cp nhng khi ra trng li ln su trong n ( l tin vay thi i hc).
Nhng t hn l nhng tin vay i hc , nhng bng cp y li kh khn trong vic xin vic lm v vy h cng
ln su hn trong n tin mua sm. l ci gi ca vic gio dc tt nhng thiu gio dc v ti chnh. Mt cng
vic lng cao m khng c gio dc v tin bc ng ngha vi mt ngi ln su trong n nhanh hn mt ngi
lng thp. iu khng thng minh t no.
Khng nhng s gio dc ti chnh gip bn v hu sm , n cn gip bn lm cho ti sn sinh si ny n.
Cc mi quan h
n by c th c tm thy trong cc mi quan h, gia cng ty hay c nhn. Sau y l cc v d:
Ti thy nhiu ngi au kh v h lm vic cho mt cng ty c iu hnh bi mt ng ch bt ti. Ti
cng thy nhiu ngi giu c v c mi quan h vi nhng ngi c kin thc v tin bc
Mt hip hi nh hip hi gio vin hay phi cng l mt dng n by. Mt t chc chuyn nghip nh
Hip hi y t Hoa K c th l mt dng n by. Cc hip hi v lin on chuyn nghip l nhng ngi
vi n by chuyn nghip thng tri buc nhau v bo v nhau khi nhng ngi c sc mnh n by ti chnh
Nhiu ngi giu v c nhng c vn ti chnh tuyt vi. Cng c nhiu ngi khn n v ti chnh v c
nhng c vn bt ti. Nh ngi cha giu ni: L do nhiu nh c vn ti chnh c gi l nh mi gii v h
thng hay ph sn hn con. V vy con phi cn thn khi nhn li khuyn t mt ai . Ngi cha gi
cng ni: Nhng li khuyn t gi nht thng min ph. l li khuyn v tin bc, u t hay kinh doanh m
con c c t nhng ngi bn ngho hay b con.
Hu ht chng ta u nghe v sc mnh ca hn nhn. Mt cuc hn nhn vng mnh ca hai
ngi mnh m s cng mnh m hn. Chng ta cng thy nhiu cp v chng kh khn v ti chnh v
ngi bn i ca h khng cn yu, ho thun v pht t na. Ti khng th giu nh hm nay m khng c
Kim, ngi bn tt nht v cng s tt nht.
Khi ni v ngi bn i, ti tng nghe mt ngi ni: Bn gn nh khng th giu nu ngi bn i ca
bn khng mun giu. Ti khng bit cu ng 100% hay khng nhng ti chc chn rng c phn no ng
trong cu ni ny.
V vy nhng ngi xung quanh bn c th l ngun n by ca bn, c th tch cc hay tiu cc. Bn c
th hi chnh bn c bao nhiu ngi xung quanh bn cn tr bn v mt ti chnh v bao nhiu ngi ang ko bn
wWw.VietLion.Com
Page 207
2010
v pha trc v mt ti chnh. Khi ni n tin bc, cc mi giao thip ca bn c th l ngun sc mnh n by.
Ngi cha giu thng ni: giu, nhng g con bit khng quan trng bng nhng ngi con quen.
Cng c
Mt ngi th tm n by trong cc ngh. Mt bc s dung cc y c phc v cng vic. Mt chic xe
l mt dng n by ca chng ta. Mt chic my tnh cho php chng ta lm vic vi th gii thng qua Web, v
th n l mt cng c n by quan trng
Thi gian rnh ri
n by c th tm thy thi gian rnh ri. Ti bit nhiu ngi dnh thi gian xem TV hay shopping.
Ti gp nhiu ngi giu nh thi gian rnh ri, ch khng nh cng vic lm. Cng ty HP v Ford bt u
trong gara v Dell bt u trong phng ni tr. Mt ngi bn ca ti l lut s trong cc ngy lm vic v l nh
u t bt ng sn vo cc ngy cui tun. Ngy nay anh ta lm vic min ph cho cc t chc t thin v vui a
cng cc con tr hay chi gn c ngy. Anh y va mi 39 tui.
Hy tm kim n by no lm vic cho bn
V vy ti mun nhn mnh rng c nhiu dng n by m bn c th dng thu thp v to ra ti sn
bn c th v hu sm. Bn khng phi dng OPM hay OPT lm giu nu bn khng mun. Nhng, nu bn
mun v hu sm v giu , bn cn tm ra loi n by no lm vic tt nht cho bn.
Xin lp li ln na v y l cu tm tt ca cun sch, ngi cha giu ca ti ni: Nhng ngi lm vic
cc nhc c gii hn v n by. Nu thn xc con lm vic cc nhc m khng tin b g v ti chnh th con c
th l n by ca mt ai . ng cng ni: Nu con c tin ngn hng trong ti khon tit kim hay ngh hu
th c ai ang dng tin ca con lm n by.
Trong cc cun sch trc ca ti , ti vit rng c ba loi gio dc l:
1. Gio dc ph thng
2. Gio dc chuyn mn
3. Gio dc ti chnh
Ngi cha ngho ca ti dng li gio dng chuyn mn v khng thch th g v gio dc ti chnh. iu
xc nh im dng ca ng v ti chnh. Cn ngi cha giu ca ti khng ngng hc hi v tin bc v iu
xc nh im dng ca ng l s giu c. Ngi ngho cng ngho hn v h thng thiu kin thc c bn ca 3
loi gio dc trn.
Nhng ngi ri li pha sau ngy nay bao gm nhng ngi c nhiu n by nhng tht bi trong vic
tip thu nhiu hn cc n by khc. Bn tt nghip i hc 19 nm trc khng c ngha bn ngng tip thu cc
n by. Nh ngi cah giu tng ni: Bng i hc khng c ngha con ngng hc tp hay ci thin cc n
by ca con. ng tip tc C 1 triu trong ngn hng khng c ngha l con ngng hc hi. S tht l,
nu con ngng hc, tin ca con s chuyn sang ngi khng ngng hc hi.
Tng lai ca n by
wWw.VietLion.Com
Page 208
2010
Ngy nay, chng ta thy nhng hc sinh trung hc bn nhng cng ty ca chng hng triu v ngh hu
m cha h i xin vic lm n gin v chng dng dng n by khac vi ci m b m chng dng. Cng lc
ny, chng ta thy hng triu hc sinh n trng sau ny kim vic lm. S khc bit tm thy ch n by.
Ngy nay , i th ca bn khng cn phi cng thnh ph hay cng t nc vi bn. Ngi chin thng l
ngi bit lm ra nhiu v nhiu vi ci t v tch khng phi ngi mun c tr nhiu v nhiu bng cch
lm t v t.
Trong cc trang k tip, mt vi con s c th khng xc thc vi bn. Tht kh khn ngh n
chuyn kim mt triu mt nm m khng phi lm vic trong khi hin ti, bn c th ang lm
vic cc nhc kim $50000 mt nm. Ti nhn mnh tng n by lm nhiu v nhiu v bt chp bao
nhiu tin bn kim c hm nay, mt triu mt nm m khng phi lm vic l rt kh thi, nu bn tip tc
suy ngh v cu lm ra nhiu v nhiu vi ci t v t. Nu bn khng ngh nh vy, t $50000 ln $1 triu mt nm
c th kh khn y.
iu tr tru l, nhng ngi khng chu ngh rng lm nhiu v nhiu vi ci t v t l nhng ngi
thng lm vic rt nhiu v nhiu v ci t v t. Tin mng l chng no bn cn ngh nh th, bn s kim c
nhiu v nhiu m lm vic tht t v t. iu bn phi lm l gi tng ny trong u v n s d dng hn cho
bn v hu sm v giu.
ngh: Ly mt mnh giy trng v bt u vit cu tr li cho cu hi ny:
Ti c th lm g cho nhiu ngi vi ci gi tt hn m ch lm vic tht t ?
Nu bn khng th ngh ra iu g, c tip tc suy ngh. y l mt cu hi rt quan trng. Ch l mt cu
hi, nu c tr li v a vo hnh ng, c th lm bn thnh triu ph, c th t ph. V vy m ngi cha giu
gi y l cu hi mt triu
Trong chng k tip, ti s i vo sc mnh ca n by ca tr c. Kh nng tr li cc cu hi nh trn
chng hn l mt vn sng cn cho vic v hu sm v giu.
Chng 5: Sc mnh n by ca tr c
Ti sao mt s ngi c th v mt s th khng th

Trong Rich dads Guide to Investing, ti ni v mt bi hc vi ngi cha giu m ti ni i ni li
nhiu ln Bi hc bt u vi ngi cha giu, con trai ng v ti i b trn mt mnh t tuyt p trc bi bin
Haiwai. ng dng li, ch vo m ni: Ta va mi mua mnh t ny.
Ti rt ngc nhin rng ng c th mua c ming t t ny. Mc d ti cn rt nh, nhng ti bit
mt ming t trc bi bin Haiwai l mc n c no. T lc ngi cha giu ca ti cn cha giu, ti t hi lm
wWw.VietLion.Com
Page 209
2010
sao ng c kh nng tham gia mt v u t. Ngi cha giu chia s vi ti b mt ln nht lm th no ng c

th u t nhng v m ng kh nng. l mt trong nhng b mt lm ng giu.
Mt thc ti khc
Ni mt cch n gin, ngi cha giu ca ti c kh nng mua ming t t tin ngay c khi ng khng
nhiu tin lc , v ng lm cho n c th mt phn thc ti ca ng lc . Cn ngi cha ngho, mc d
ng kim nhiu tin hn lc , ng vn ni: Ti khng mua ni n, v tng mua mt ming t t nm
ngoi thc ti ca ng.
Mt bi hc quan trng nht
Trong nhiu nm, ngi cha giu dy ti nhiu bi hcnhng bi hc nh hng hon ton cc
din ca cuc i ti. Bi hc v sc mnh thc ti ca mt ngi l mt bi hc quan trng nht. Nhng ai c
Rich dad poor dad, c th nh rng ng cm con ng v ti ni cu Ti khng mua ni n.
ng hiu sc mnh ca thc ti ca mt ngi. Bi hc l: Nhng g bn ngh l tht s l thc ti ca
bn
L mt ngi c tn ngng, ngi cha giu thng trch dn thng ip ca Old Testament, v li ni tr
thnh s tht. ng cn t thng ip vo mi kho hc chng ti c th hiu c. ng khng
ngng ni vi ti v Mike Li ni tr thnh hin thc ngha l bt c nhng g con ni v ngh l tht s thnh
thc ti ca con. Khi ng n ming t p trc bin , ng t chi ni: Ti khng mua ni n, mc d lc
ng khng c tin. ng lm vic cc nhc v mang nhng g nm ngoi thc ti ca ng v lm n tr thnh
mt phn thc ti ca ng. Khng phi tin lm ng ngy cng giu thm. Chnh kh nng m rng thc ti ca
ng lm ng ngy cng giu hn.
u t c ri ro khng?
Mi ngi thng ni u t rt ri ro. Vi h, tng l s tht, v bi v h ngh n l tht, ri n
tr thnh thc ti ca h, mc d u t chng c g ri ro. Trong khi lun lun c ri ro, cng nh ri ro khi bng
qua ng hay li xe p, nhng hnh ng ca h khng cn phi liu lnh. V vy nhiu ngi ngh u t l ri
ro v h ngh cc tng l tht.
Vi thng trc, mt nh c vn u t ca mt ngn hng ni ting v ti c phng vn trong mt
chng trnh raio. Nh c vn y c v thch thc ti vi nhng tng trong Rich dad poor dad. Anh bt
u: Robert Kiyosaki ni rng mi ngi nn bt u thnh lp cng ty ca chnh h nu h mun giu. Nhng
Kiyosaki sai ch l mi ngi khng th bt u kinh doanh bng chnh h c. Thnh lp mt doanh nghip
tht ri ro. Con s cho thy 9 trong s 10 doanh nghip tht bi trong 5 nm u. V vy tng ca Kiyosaki tht
ri ro. Xin hi ng c th ni g vi cc s tht ny.
Nh bnh lun hnh phc v c vi s tranh lun trong chng trnh ny v hi ti bng ging bng
ging hn hoan: ng phi ni g v s tht ny, ng Kiyosaki?
wWw.VietLion.Com
Page 210
2010
Nghe iu ny nhiu ln trc y, ti sn sng tham gia cuc tranh lun ny. Dng mt lc, ti lc: Ti
nghe v thy nhng con s ny trc yv t kinh nghm ca ti, ti mun ni rng nhng con s ny rt
chnh xc. Ti thy nhiu cng ty tht bi trc ln k nim th 5 ca h.
V vy sao ng li khuyn khch mi ngi bt u chuyn kinh doanh ca h?, nh c vn hi vi mt
ging ni c cht gin d.
Trc tin,ti tr li, Ti khng khuyn mi ngi bt u mt cng ty, ti ni rng mi ngi nn ngh
v chuyn kinh doanh ca mnh. Khi ti ni ngh v chuyn kinh doanh, ti c mi ngi nn ngh v li ch
ca vic u t. Khng nht thit phi lp cng ty, mc d mt cng ty mnh thng l mt ti sn s lm bn rt
giu.
Th th vic ri ro th sao? nh bnh lun hi vi v vui sng sau khi nhn ra bui tho lun khng leo
thang trong trng thi cng thng.
Trc ht, trong khi 9 trong s 10 khng thnh cng, nh rng c 1 trong s 10 thnh cng. Mt khi ti
nhn ra rng 9 trong s 10 tht bi, ti bit ti cn phi chun b tht bi t nht l 9 ln.
ng chun b tht bi 9 trong 10 ln? nh c vn ti chnh hi vi ging ma mai.
Vng, ti tr li. Tht s ti tng l mt trong s 9 ln tht bi . Ti thnh cng trong ln c
gng th 3
ng cm thy th no khi tht bi? N ng gi ch?, nh c vn hi, anh ta l mt cng nhn ca mt
ngn hng ch khng phi l ch doanh nghip.
Ti cm thy rt kinh khng ln tht bi th nht v t hn ln th hai. Nhng vng, n tht ng gi.
Nu khng c 2 ln tht bi , ti khng v hu sm 18 nm hay t do ti chnh ngy nay ri. Ti phi
mt thi gian mi dnh li c. Mc d cm thy ti t, nhng ti vn chun b tinh thn tip tc 10 ln na,
hay 20 ln nu cn thit. Ti khng mun tht bi nhiu ln, nhng ti sn sng.
Nghe c v qu ri ro cho ti v cho mi ngi, anh ta ni.
Ti ng , ti tr li. Nhng n t bit ri ro nu bn khng sn sng tht bi d ch mt ln trc khi
bn thnh cng. S tht t hn nu bn ngh rng tht bi l xu xa. Ti c ngi cha giu dy rng tht bi l
mt phn ca chin thng. Mc d ti thnh cng trong qu kh, ti vn nhn ra rng t l vn khng thay i. Mi
khi bt u mt cng ty, ti tip tc xem xt rng 9 trong s 10 tht bi.
Ti sao ng li ni th?, nh bnh lun hi.
V ti lun cn phi khim tn v tn trng t l . Ti thy nhiu ngi xy dng mt cng ty, lm ra
tht nhiu tin, t mn, v bt u mt cng ty khc m ngh rng h bit tt c. Trong khi t l ca h c ci
thin i cht v nhng kinh nghim v thnh cng trong qu kh, chng ta cn phi khim tn bit rng t l
9/10 lun p dng cho tt c cng ty.
Ti hiu c cht t ri, anh ta ni. V vy ngy nay khi bt u mt cng ty ng vn phi thn trng.
ng vn tn trng t l 1/10 c kh nng thnh cng.
wWw.VietLion.Com
Page 211
2010
Vng. Ti c vi ngi bn t mn t ton b s tin t cng ty cui cng vo mt cng ty mi v mt tt

c. Nu bn mun thnh cng, bn cn lun lun tn trng t l , bt chp bn thnh cng nh th no trong qu
kh. Bt c mt ngi chi bi x lt no cng bit rng ln ny bn c l ch v l vua, khng c ngha ln sau
cng vy.
Ti xin ghi nh. Nhng vn ngh n ri ro. ng v cc cun sch ca ng tht nguy him. Hu ht
mi ngi khng th lm nhng g ng lm. Hu ht mi ngi khng c chun b iu hnh mt
doanh nghip. ng ng ch?.
Cu y c phn ng. H thng trng hc ca chng ta o to con ngi thnh ngi th
ch khng phi ng ch v v vy mi ngi khng c chun b iu hnh mt cng ty. V vy ti ng
vi ng.
Ti ang c ht sc khng tranh ci vi ngi c vn ny mc d ti b khiu khch. Tip tc ti ni:
Nhng ti mun nhc anh rng cch y cha ti 100 nm, hu ht mi ngi u l nhng doanh gia nh b c
lp. H l nhng nh bun bn. Con ngi cch y 100 nm mnh m iu hnh cc doanh nghip ca h
mc d ri ro. Mi cho n khi nhng ngi nh Henry Ford bt u xy dng cc cng ty v i th mi c
nhiu ngi tr thnh cng nhn. Nhng mc d s pht minh cc cng ty tm c nh Ford hay General Electric,
nhng doanh nghip nh c lp vn tip tc pht t.
S tht l, cc doanh nghip nh c trch nhim cho hu ht cc cng n vic lm v c trch nhim cho
phn ln tin thu thu c. V vy mc d ri ro, ngy cng nhiu ngi xy dng cc doanh nghp ca h. Nu
khng c h, s tht nghip s cng tng ln. Nu khng c nhng c nhn ny chp nhn ri ro, t nc chng
ta tt li v ti chnh v khng thnh vng nh ngy nay. Nhng ngi chp nhn ri ro s pht t.
Bui phng vn tip tc trong 10 pht na m khng c s phn gii hay tranh bin no. R rng chng ti
c nhng thc ti khc nhau, lc ny ti nh li ngi cha giu: Nhiu cuc tranh bin trong cuc sng bt
ngun t thc ti khc nhau
T l ri ro-phn thng nm tu thuc vo bn
Mt trong nhng iu ti mun ni vi nh c vn ny l t l ri rophn thng tu thuc vo ti. Nhng
nht nh cn phi c l lo kim tra ai ng ai sai. Ti khng mun lm iu trn raio nhng ti mun gii
thch cho bnrng c s ri ro trong nhng g ti lm nhng khng nht thit phi chi tr may ri.
Nhiu nm trc, ngi cha giu gii thch cho ti v con ng rng tm quan trng ca s hiu bit
cc ri ro, cc phn thng v c mt phng php chin thngmt phng php chin thng c km tht bi.
Ngi cha giu tin vo t l 9/10 tht bi ca cc doanh nghip va mi bt u. ng cng tin rng phn thng ch
c t l 1/10. ng gii thch chin thng bit rng tht bi l mt phn ca thnh cng. Khi ti cn Marine
Corp, chng ti lun lun c nhng k hoch bt ng, l nhng k hoch khi mi th khng i ng theo mong i.
Hu ht mi ngi ngy nay khng c nhng k hoch ngh hu bt ng. H khng c k hoch hu nh
km kh nng th trng khng hong sau khi v hu hoc sng lu hn m khng cn cc qu trng dnh cho
wWw.VietLion.Com
Page 212
2010
ngh hu. Ni cch khc, khi ni v k hoch ngh hu, hu ht mi ngi c chin lc ca k tht bi v l
chin lc khng c ch cho nhng li lm.
nh mt 98% thi gian
Trong tip th trc tip, hu ht cc nh tip th bit rng c hi l 98% cc bc th m h gi i s khng
dn n v mua bn. V vy nhng nh tip th chuyn nghip ch tnh vo 2% ca s phn hi, thm ch thp hn.
H bit rng 2% phn hi l gi tr bao trm ca 98% khng tr li. Mt khi cc nh tip th bit th phn hi ch
2%, h ch n gin tng s lng th gi i, h bit rng mt i 98% thi gian. H bit cch lm giu m chin
thng ch 2% v tht bi n 98%.
Ngi tht bi ngh rng Tht bi l xu.
Ngi cha giu ni Ngi tht bi l nhng ngi ngh rng tht bi l xu. Ngi tht bi khng
c kh nng tht bi v thng ln trnh tht bi d bt c gi no. Nhiu ngi tht bi ch nh vo nhng iu
chc chnnhng iu nh cng vic n nh, tng lng, bo m tr cp v tin li trong ti khon. Ngi tht
bi c tht bi ngi chin thng c chin thng v ngi chin thng bit rng tht bi l mt phn ca chin
thng.
Khi cn nh, ngi cha giu thng ni vi chng ti Con c sn sng tht bi 99 trong 100 ln
khng?
Cu tr li m ng trng ch l Nu phn thng cho s chin thng ln hn cc ri ro v tr gi bng tht
bi 99 ln. gii thch r hn chng ti xin ni Nu chng ti bit chng ti s thng 1 triu ,v t l ri rophn thng l 1:100 v mi ln t ti thiu l $1, chng ti c $100 th chin lc ca chng ti l t $1 100 ln.
Sau khi chng ti chin thng, chng ti s tr li vi t l c v t l t khi thay i. Chng ti c th tng tin t
ln, nhng ch khi chng ti c th tn li sau khi tht bi 99/100 ln.
l mt cch n gin hun luyn chng ti suy ngh trong s ri ro v chin thng thay v ng hay
sai, ri ro hay an ton. Ngi cha giu khng c bc hay khuyn khch chng ti c bc.
Ti sao anh em nh Wright ng
Ngi cha giu k cho ti v con ng v mt dp ng n Kitty Hawk, North California. ng
khi ri khi qun i trong chin tranh th gii 2. ng ni: Cc con, mt ngy no con cn phi n Kitty
Hawk v thy rng Orville v Willbur Wright thng minh mc no. Anh em h bit c ri ro trong ln bay u
tin nhng h khng liu.. ng gii thch rng anh em nh Wright chn mt bi t c rng v thc
tp tht bi. Ng ni Nhng chng trai tr ny bit h s t ng v vy h tm mt ming t an ton m t. H
khng nhy trn cu hay trn nh ni. H thc tp trn di t rng vi gi mnh cho n khi h bay c.
V h sn sng chp nhn ri ro mt cch khn ngoan, nhng chng trai ny mi mi thay i th
gii. Mt ngy no , hai con nn n v xem ming t ny ni hai con ngi dng cm chn v thc
tp v vy ngy nay chng ta c th bay. Hu ht mi ngi s khng vt ln v ti chnh n gin v h chn cch
wWw.VietLion.Com
Page 213
2010
trnh tht bi. Thng 8 nm 2000, ti ngi trn mnh t rng ny v thy nhng g m ngi cha giu thy
cch y 50 nm. Ti thy mt mnh t l mt ni tuyt vi t ng trc khi ct cnh.
Ti xin truyn li bi hc ca ngi cha giu v anh em nh Wright. ng v tm hnh ny cho ti v
con ng
Gii thch v tm hnh , ngi cha giu ni Khi mt ngi ni nhng iu nh:
1. Ti khng mua ni n
2. Bn khng th lm c iu
3. Ti khng th lm ni
4. iu bt kh thi H thng ni trong phm vi thc ti ca h.
ng tip Khi anh em Wright tuyn b rng h s l nhng ngi u tin bay c, nhiu ngi ni
Con ngi khng bao gi bay. S tht l, mt trong nhng ngi ni iu l ngi Cha x ca h,
mt ngi ng tn trng nh th
V vy khi nhn vo bc ho n gin ca ngi cha giu, bn c th thy rng hu ht mi ngi ngh rng
con ngi bay c l chuyn nm ngoi thc ti.
L do nhiu ngi ni Con ngi s khng bao gi bay c v tng y nm ngoi thc ti ca hu
ht mi ngi lc . Nhng tng khng nm ngoi lnh vc kh thi ca anh em Wrightv h dnh
nhiu nm lm n tr thnh hin thc. Khi ni n tin bc, l iu tng t m ngi cha giu cn ngi
cha ngho th khng. Ngy nay, c cu ni ph bin l Sn sng suy ngh bn ngoi ci hp. Cu hi l, bn c
th suy ngh ra bn ngoi ci hp trong nhiu nm khng? Nu c th, bn s tr nn giu v cng giu.
Sau trong i ti, ti ni vi ngi c vn ti chnh rng ti sn sng tht bi 9 trong 10 ln trong
kinh doanh bi v phn thng ln hn nhiu cc ri ro, ti ngh anh ta nghe ti ni. Anh khng tht s nghe khi
ti ni Ti bt u kinh doanh bit rng ti s tht bi. Ti khng ngh ti s thnh cng nhng ti bit ti phi bt
u tht bi. Cch suy ngh dng nh khng phi l cch suy ngh ca anh ta. y ti khng ni anh ng ai
sai, m iu ti mun ni y l thc ti ca chng ti khc nhau. V bi v thc ti khc nhau, chng ti suy ngh
khc nhau v nhn th gii bng nhng cch khc nhau.
Sc mnh n by ca tr c.
Ti khng khuyn khch ai ra ngoi bt u tht bi mt cch ngu nhin v bt u chi x lt trong
casino. Tht l di nu t vic ngh hu ca bn trong cuc x s. Bi hc ny ni v s khc nhau trong thc ti
ca mi c nhn.
Bi hc ny l tr c ca chng ta l mt n by mnh nht. Bt c iu g chng ta ngh l tht s thnh s
tht, trong hu ht cc trng hp. Mt ngi ngh u t l ri ro thng tm thy tt c cc thc ti chng
minh cho iu . Ngi ny s m t bo ra v c v nhng ngi mt tin trong u t. Ni cch khc, tr c c
sc mnh thy tt c nhng g n ngh l tht m khng thy nhng thc ti khc. Nh nhng ngi ni vi anh
wWw.VietLion.Com
Page 214
2010
em Wright Con ngi khng bao gi bay c. V ni vi Columbus Bn khng th nhn th gii l mt phng
? Mi ngi lun c thc ti ca chnh h.
Nhm mc ch v hu sm v giu, mt trong nhng iu quan trng l bn c th hc lm ch thc ti
ca chnh bn. Nu bn c th hc lm iu , lm ra nhiu v nhiu tin vi t v t cng sc s hn nhiu..
Nu bn khng th lm ch v thay i thc ti ca bn, th lm giu s mt nhiu thi gian hn y. Chnh kh
nng thay i thc ti cui cng lm ngi cha giu ca ti giu hn. Khng phi ming bt ng sn trc bi
bin lm ng giu, m kh nng thay i thc ti. Sau khi ng mua ming t ng sm tm kim mt
ming ln hn th nghim thc ti ca ng.
Trong lc , ngi cha ngho ca ti li bt lc trong vic thay i thc ti ca ng v ng phi lm vic
nng nhc hn m khng tin b g v ti chnh. ng khng ngng ni Ti khng mua ni n v n thnh
thc ti ca ng. Ngi cha giu ca ti l mt ngi rt thng minh. ng c th mua ming t tng t nu ng
sn sng thay i thc ti ca ng, nhng ng khng bit chnh thc ti ca ng lm ng nh vy. ng tht s
ngh rng ng khng th mua ming t hng triu trc bi bin. Chnh suy ngh cua ng l thc ti ca ng.
Tm li, im khc nhau c bn gia hai ngii cha giu v ngho l s khc nhau v thc ti. Mt ngi
chn cch m rng thc ti bng cch ni Lm sao mua ming t ngay trc bi bin? ngay c khi ng khng
th mua c vo thi im . Ngi kia th ni Ti khng mua ni n. Nh ti ni khng phi
ming t trc bi bin lm mt ngi th giu cn mt ngi th ngho.m l s la chn thc ti ca h.
n by s 1
n by s 1 l n by ca tr c v n l ni thc ti ca bn c hnh thnh. Kim v ti v hu sm v
giu v chng ti khng ngng lm ch, thay i v m rng thc ti ca chng ti. Ngy nay ti ni vi nhiu
ngi Bc u tin i t $50,000 mt nm ln $1 triu mt nm bt u thay i thc ti
Thc ti thay i khng nht thit phi ln hn hay tt hn. Mt s thay i thc ti c th ch n gin l
thay i mt quan im. V d, thay v ni rng iu g rt ri ro, nh cc nh u t c con thng ni, hy ni
T l ri ro- chin thng l bao nhiu? Hay Ti s tht bi bao nhiu ln trc khi chin thng?. Thay
v ni Ming t qu t, hy c mt cun sch v ai c th mua ming t , hay hi mt ngi mua
v khm ph lm cch no h mua c. iu quan trng khng phi l ming t m l s thay i thc ti ca
bn.
Ti sao mt ngi cha th cng giu v mt ngi th cng ngho
Ngi cha giu c kh nng khng ngng thay i , lm ch, v m rng thc ti. V bi v ng c th
khng ngng m rng thc ti, ng tr nn ngy cng giu trong khi lm vic cng t. Ngi cha ngho, mt
khc, chn cch sng trong thc ti. ng sng trng th gii ca nhng iu ng ngh l tht v l thc ti
duy nht khi thi cho ng. V vy ng lm vic ngy cng nng v ngh hu ngho. ng c mt thc ti duy nht v
khng bao gi lm ch, thay i hay m rng n. Thay v thay i , ng li thng ni nhng cu nh Ti khng
wWw.VietLion.Com
Page 215
2010
mua ni n, Ti khng bao gi giu, Ti khng thch tin. Khi ti v hu, thu nhp s gim xung. Li ni
ca ng tr thnh hin thc ca ng.
Nu bn mun v hu sm v giu, bn c th cn thay i v m rng thc ti ca bn tp thi quen thay
i v m rng thc ti. Nh ngi cha giu vn thng ni Suy ngh v li ni ca con s thnh hin thc
Sng ngoi thc ti trong nhiu nm
Ngi trn nh ni Canada vo ngy u nm y, ti nhn ra ti cn phi thay i suy ngh ngoi thc
ti, v tip tc suy ngh nh th cho n khi nhng tng ny kh kh nng thnh hin thc ca chng ti. Cng
nh anh em nh Wright dnh nhiu nm sng ngoi thc ti ca mi ngi. S tht, chng ti cng sng
ngoi thc ti trong nhiu nm. Chng ti thng tranh ci vi nhiu ngi v thng b ch trch l nhng
k m mng, kh kho, liu lnh hay hp tp. Kim, Larry v ti phi sng vi nim tin vi t nht 4 nm trc
khi chng ti bt u thy nhng kt qu xc tht trong thc ti ca chng ti. Ni cch khc, mt 4 n 8 nm
a thc ti n nhng chin thng c th m chng ti tm thy trong s kh thi.
Ngy nay khi mi ngi hi ti iu g khin ti giu, ti ni l kh nng m rng hin thc. Nu bn
khng sn sng thay m rng thc ti,lm giu s mt nhiu thi gian
Mt ngh: Mt cch m ngi cha giu dy chng ti m rng thc ti l c cc cun sch v
cuc i ca nhng ngi sng theo cch m chng ti mong mun. V d, ng khuyn chng ti c tiu s ca
John D.Rockefeller v Henry Ford. Gn y, ti c nhng cun sch vit v Bill Gates, Richard
Branson, George Soros v nhng ngi khc.
Khi ti nghe ngi ta ni Ti qu gi ri, ti khuyn h hy c v cu chuyn ca Colonel Sanders, mt
ngi khng lm giu c cho n 60 tui. Khi ti nghe mt ph ni Ti khng lm giu ni v y l th gii
ca n ng, ti khuyn c c v Anita Roddick, nh sng lp Body Shop, hoc Muriel Schiefer, ngi
ph n u tin c gh trong Th trng.
Chng khon New York. Khi c ngi ni h qu tr, ti bo h c sch v Bill Gates, ngi giu nht
th gii khi cha n 30 tui. Nu nhng cu chuyn ny khng m rng thc ti ca h, nht nh s c nhng cu
chuyn khc lm c iu .
Mt cun sch hay khc l Body for Life ca Bill Phillips. Mt ngi bn ngh ti c cun sch ny ti
bng ti ang ngy cng ln. Ti va mi c xong v ti ang lm theo cc bc trong cun sch. Bill Phillips ni
nhiu iu ging nh nhng g ngi cha giu dy ti, nhng ch ca anh ta l sc kho cho c th,cn ch
ca ngi cha giu l di do v ti chnh.
Cho d l ch g, ti thy qu trnh cng nh nhau. V d, Bill Phillips vit v vic hy tm l do gim
cn trc khi bn bt u thc hin vic gim cn. Ngi cha giu gi l Ti sao. Bill Phillips c mt
chng rt hay v nhng c m v ch n v ti sao c hai u quan trng. S tng quan gn nht ti thy
y gia vic c sc kho v giu c l hy n ung vo v vt qua thc ti.
wWw.VietLion.Com
Page 216
2010
Bill Phillips khuyn con ngi hy n nhiu, khng phi gim bt. Anh khuyn rng hy n 6 ba
mt ngy nu bn mun gim cn, c sc kho v ly li sc kho. Anh ni rng nhiu ngi mun gim cn bng
cch c nhn n th ch c th nhn c c mt thi gian ngn thi, trong thi gian h ch mt sc lc, khng
mp ln v sau h li tr li vi vic n ung say sa, iu lm h mp hn. H mp hn khi gi y h c
nhiu calo v khng sc lc chm dt vic hp th calo. Ti bit rt r cng thc .
Ngi cha giu ni nhng iu tng t v nhng ngi c lm giu bng cch tn tin, keo kit, khng
chu chi tin, sng di mc c th. Hu ht mi ngi khng ln mnh v ti chnh vi cch c x nh vy.
Mt ngi cn phi chi nhiu tin nu mun giu cnhng h phi bit chi nh th no v chi vo vic g
c giu c. Ngi cha giu thng ni C nhng chi ph tt v nhng chi ph xu. V hu ht chng ta u
bit c nhng thc n tt v thc n xu. Cng nh mt ngi c gng gim cn bng cch nhn n, mt ngi c
gng lm giu bng cch tn tin, ch cng yu t thm v ti chnh thi, v sau bt ng h li say sa chi tin.
Bill Phillips cng ngh rng Cm xc ti a xy ra khi bn nm c tht bi. Ti tin rng Phillips
ang ni rng ch sau khi bn khng th i xa hn, ti thi im bn tht bi, bn bt u lm lnh li v pht trin
ln na. Ni cch khc, ch sau khi bn t bn thn vt xa hn gii hn ca bn, v tht bi, l lc bn tr nn
kho hn. Ti thy iu tng t nh vic lm giu. Ti thy nhiu ngi khong thnh cng v h trnh tht bi
vi mi gi. Cng nh nhng nh c vn khuyn bn khng thnh lp doanh nghip v 9 trong s 10 tht bi, hu
ht mi ngi ngh tht bi l xu. Ngi cha giu dy chng ti tht bi l cc k quan trng trong qu trnh hc
hi v thnh cng. Ring c nhn ti, ti hc nhiu sau khi tht bi ch khng phi trc khi tht bi. Mc d
iu rt au n, qu trnh hn gn vt thng sau khi tht bi cui cng cho ti nhiu cm xc v sc mnh
ti chnh.
Ti gp nhiu ngi khng thnh cng v h thnh cng trong vic tht bi. H tht bi trong vic
vt qua thc ti ca chnh h, h khng vt qua c nhng iu m h ngh l kh thi. Khi h tht bi trong
vic , h cng tht bi trong vic khm ph ra iu g kh thi trong i h. Nh ti ni, kh nng khng ngng
m rng v thay i thc ti cui cng lm cho ngi cha giu ngy cng giu. Mt s ngi khng ngh rng
mt ngy no h s giu, th lm h giu ln c.
Nu bn tht s mun v hu sm v giu, mt ni bt u l thc ti ca chnh bn.
Chng 6: Bn ngh rng iu g ri ro?

C hai ngi cha mnh m cho ti c hi xem xt cc thc ti khc nhau. Mc du lc ti rt ri
rm v mu thun, phi lng nghe hai thc ti khc nhau c ch cho ti rt nhiu v sau. Ti nhn ra rng c hai
u ngh h ng v cho rng ngi kia sai.
wWw.VietLion.Com
Page 217
2010
Cha rut ti tin ln khng ngng trn nc thang ca chnh quyn tiu bang. ng nhanh chng i ln t
mt thy gio v tr thnh ngi qun l gio dc ca tiu bang Hawai. Nhn thy iu ny, nhiu ngi ni
thm nhau rng cha ti mt ngy no s tin vo chnh tr.
Vo lc cha ti ang leo ln nc thang ca chnh ph, ngi cha giu lm vic cc nhc v a chnh
ng thot khi cnh ngho nn v tin ln s giu c. Trong lc ti v con ng vo trung hc, ng giu v ngy
cng giu hn. K hoch m ng thc hin trong 20 nm lm vic. Tht bt ng , mi ngi bt u ch n
ng v nhng vic ng lm. ng khng cn trong bng ti m chng ai bit n na. Mi ngi bt u t
hi ng l ai m bt ng mua nhiu ming bt ng sn Hawai. Ngi cha giu l mt ngi bt u t con
s khng, c mt k hoch di hn, lm vic theo k hoch v by gi l im ch ca gii ngi giu v quyn
lc Hawai.
Trong nhng nm ca tui 40, ngi cha giu chuyn ch t mt th trn nh ni chng ti sng v
n vui a trn bi bin Waikiki. Nhng t bo y p nhng bi vit v mt nhn vt mi trong th trng khch
sn ny. Chng bao lu ng lm ch mt l t trc bi bin cng nh mt s bt ng sn trn hn o ny.
Ngi cha giu khng cn l mt cu b ngho ca mt th trn nh na. ng i n trung tm thnh
ph v mi ngi ch n.
Trong khi hai ngi cha ang c mt bc t ph v s nghip, ti ang trng Cao ng Qun s
New York. Mike, gi y l con trai ca mt ngi giu, sng trong mt cn h chung c ln trn bi bin
Waikiki trong khi anh ta ang hc i hc Hawai v ang c chun b iu hnh ch ca cha anh. Nghe
tht n tng rng anh sng chung c, nhng tht s, Mike lm iu hnh khch sn, chung c khi anh cn
ang i hc.
Trong ma ngh Ging sinh nh, Mike v ti trong vn phng ca ngi cha giu v tho lun
v nhng g hc trng v nhng ngi bn mi. gp nhiu ngi n t cc quc gia khc nhau, ti ni
vi ngi cha giu v Mike: Chu thy rng mi ngi ngh v tin bc rt khc nhau. Chu gp nhng
a tr ca nhng gia nh giu c v nhng a tr t gia nh ngho kh. Mc d hu ht cc a tr u rt
thng minh trng, nhng nhng a t gia nh ngho v trung lu c nhng suy ngh rt khc so vi
cc a t nhng gia nh giu.
Ngi cha giu tr li rng. Chng khng ngh khc nhau. Chng ngh tri ngc nhau. Ngi trn bn ,
ng ly t giy v vit xung:
Nhng suy ngh tri ngc
Sau khi vit xong, ng nhn ti v ni Thc ti ca con c nh ngha bng nhng g con ngh l thng
minh v nhng g con ngh l ri ro.
Nhn vo t giy, ti hi Bc cho rng ngi trung lu ngh rng cng vic n nh l thng minh v xy
dng mt cng ty l ri ro. Ti bit iu ny rt r v l thc ti ca ngi cha ngho ca ti.
ng th, ng ni,Cn iu g na khi ni n cng vic n nh
wWw.VietLion.Com
Page 218
2010
Ti ngh mt lc v ni Chu khng bit bc ang ni n iu g. Tht s l b chu v nhiu ngi khc
ngh rng c mt cng vic n nh l thng minh.
Con qun thc ti ca bc ri. Bc ni vi con rng ngi trung lu v ngi ngho khng ngh khc,
h ngh hon ton tri ngc . V vy , thc ti tri ngc ca bc l g?
Vy bc ngh rng xy dng mt cng ty l thng minh v mt cng vic n nh l ri ro. C phi bc
ngh iu ngc li khng? Ti hi
Ngi cha giu gt u
Bc ngh rng bc khng xy dng mt cng ty l ri ro? ti hi
Ngi cha giu lc u v ni: Khng. Hc cch xy dng mt cng ty cng nh hc mi ci khc. Bc
ngh bm vo mt cng vic n nh sut i th nhiu ri ro hn l chp nhn ri ro hc cch xy dng mt
cng ty. Mt ri ro th trong mt thi gian ngn , cn mt ri ro th c i ngi.
l nhng nm cui thp nin 60. Chng ti ch bit v vic n trng, ri kim vic lm, lm vic c
i, n khi ngh hu th cng ty hay chnh ph s chm sc cho vic ngh hu ca bn. Tt c chng ti u c
dy nh v trng l Hc cho gii v vy bn c th thnh mt nhn vin gii. iu cng c l bn n
trng tr nn d s dng hn l mt vic lm thng minh. Ngy nay chng ta bit rng cng vic n nh l
mt vic lm ca qu kh, nhng chng ai t hi rng tm vic lm n nh c phi l mt vic lm thng minh
khng.
Ti nhn vo s so snh ca ngi cha giu v vic ngi giu th tham lam v ngi giu th rng ri v ti
bit thc ti ca ti lc l g. Trong gianh ti, ngi giu c xem l nhng ngi c tri tim bng gi, nhng
ngi tham lam, ch thch th tin bc v khng lo lng g n ngi ngho.
V iu ny, ngi cha giu ni Con c hiu s khc nhau trong cch suy ngh?
S suy ngh ngc nhau. Khng ch s khc nhau. l l do m khin con ngi ta rt kh lm giu.
Lm giu cn c nhiu hn l ch ngh khc i. Ti ni
Nu con mun giu, con phi hc cch suy ngh tri ngc vi nhng g con ngh hn nay, ngi cha
giu ni
Ch l cch suy ngh thi sao? ti ni. Khng cn phi lm nhng iu khc ?
Khng nht thit, ngi cha giu ni. Nu con lm vic v mt cng vic n nh, con s lm
cc nhc c i ngi. Nu con lm vic xy dng mt cng ty, con c th ch lm cc nhc lc ban u v v sau
con s lm t li v con c kh nng kim ra tin nhiu 10, 100 hay 1000 ln. V vy ci no thng minh hn?
Cn u t th sao? Ti ni. B m con lun ni rng u t l ri ro v tit kim th thng minh. Bc
khng lm nhng iu khc khi bc u t ?
Ngi cha giu ci v ni v iu : Tit kim v u t tin l nhng hot ng hon ton ging nhau.
Con s phi lm nhng iu tng tmc d con ngh hon ton khc nhau.
Ging nhau?ti hi.Nhng n khng ri ro hn sao?
wWw.VietLion.Com
Page 219
2010
Khng, ngi cha giu ni l mt ln na li ci. bc ni cho chu mt bi hc rt quan trng trong
i. Ti lc ny ln hn v ng c th a nhiu chi tit vo bi hc cho ti v Mike. Nhng trc khi bc cho
chu bi hc ny, bc hi chu vi iu nh?
Tt nhin l c, bc hi ci g cng c
B m chu lm g tit kim tin? ng hi
H c lm tht nhiu iu.
K cho bc nghe mt iu. iu g m h dnh dnh tht nhiu thi gian lm
Vng, mi ngy th t, khi siu th qung co thc n vi gi t bit trong tun, b m chu c
ht t giy v ln k hoch mua thc n trong tun. H nhn nhng loi thc n gim gi. l mt hot ng mt
nhiu thi gian nht. S tht l, ch n ung ca nh chu ph thuc vo s gim gi ca siu th. ti k
Sau h lm g?, ng hi tip
Sau h li xe xung ph n nhng siu th khc nhau v mua nhng mn m c qung co l gim
gi. H ni rng h tit kim rt nhiu tin v mua sm lc gim gi. Ti ni
V h c mua sm qun o luc gim gi khng?
Ti gt u Vng, h lm nhng iu tng t khi i mua xe, mi hay c. H dnh nhiu thi gian i mua
sm tit kim tin.
V vy h ngh tit kim l thng minh ?, ng hi
Chnh xc l th. Tht s , khi h thy mn g ang gim gi, h mua tht nhiu v t vo t lnh ln.
Cng nh mt ba n h thy c gim gi tht heo v h mua tht nhiu , con ngh l cho my thng. H tit
kim tht kinh khng. H tit kim tng xu c th. B iu c g sai ?.
Khng, ngi cha giu ni. iu chng c g sai. By gi bc s dy con mt trong nhng bi hc
quan trng nht m con cha tng hc.
Bi hc l bc khng lm ging nh b m chu lm? ti hi
Khng. Bi hc l bc lm y chang nhng g m ba m chu lm. S tht l chu thy bc lm ri.
Sao? Bc mua sm y t lnh ? Chu khng ngh l chu tng thy bc lm th?
Khng , chu thy bc mua sm cc v u t ang gim gi lp y danh mc vn u t ca
bc.
ng ni Ti ngi trong im lng mt lc v ni Bc mua sm lp y danh mc vn u t cn b m
chu th mua sm lp y t lnh? bc l bc c nhng hot ng ging nhau nhng bc mua sm nhng
th khc nhau lp y nhng th khc nhau?
ng gt u. ng mun bi hc ca ng ngm vo ci u 22 tui ca ti.
Bc lm nhng iu tng t nhng b m chu cng ngho cn bc cng giu. l bi hc ? Ti hi
Ngi cha giu gt u v ni: l mt phn ca bi hc.
Vy cn phn khc ca bi hc? ti hi
wWw.VietLion.Com
Page 220
2010

Hy suy ngh, ng ni. Chng ta tng ni v iu g?
Ti suy ngh mt lt v cui cng mt na cn li ca bi hc n vi ti , Bc v cha m chu lm

nhng iu tng t nhau nhng thc ti ca bc th khc
Chu bt u hiu ri y. Th cn thng minh v ri ro
H ngh tit kim l thng minh v u t l ri ro.
Tip tc i
V h ngh u t l ri ro, h lm vic cc nhc tit kim tinnhng trong thc t h lm nhng iu
tng t nh bc. Nu h thay i thc ti ca h vo u t v lm nhng iu tng t nh tit kim tin khi h
mua thit, h s ngy cng giu hn. Bc lm nhng iu tng t vi h nhng bc mua sm cc cng ty, cc v
u t bt ng sn, chng khon v cc c hi kinh doanh khc.
Vy h lm nhng iu tng t nhng t mt thc ti khc. ng ni. Chnh thc ti ca h l nguyn
nhn lm h ngho hay trung luch khng phi hnh ng ca h.
Chnh thc ti trong tr c h lm h ngho, ti ni nh. Chnh nhng g chng ta ngh l thng minh v
nhng g h ngh l ri ro xc nh tnh trng kinh t x hi cua h. Ti s dng mt t mi m ti hc
trng kinh t.
Ngi cha giu tip tc ni: Chng ta lm nhng iu tng t nhau nhng chng ta hot ng
trong nhng suy ngh khc nhau. Bc hot ng trong suy ngh ca ngi giu con b m chu hot ng
trong suy ngh ca ngi trung lu
l l do vi sao bc ni Nhng g bn ngh l tht s tr thnh thc ti ca bn, ti ni nh
ng gt u v ni V bi v h ngh t t l ri ro, h tm nhng v d v nhng ngi mt tin hay
gn mt tin. Thc ti ca h che mt h thy nhng thc ti ca ngi khc. H thy nhng g h ngh l tht,
mc d n khng c tht.
V vy mt ngi ngh cng vic an ton l thng minh s tm nhng v d v sao cng vic n nh l
thng minh v tm v d v sao xy dng mt cng ty l ri ro. Mt ngi s tm nhng bng chng cho thc ti m
h tin tng vo, Mike thm vo.
Chnh xc, ngi cha giu ni. By gi hiu cha? Con tip thu c bi hc cha?
Ti gt u. Ch vo dng cn nh ln v cn nh chung c trn mnh giy, ti ni V vy b m
chu lun tm kim cn nh ln hn v bc lun tm kim cn chung c ln hn. Bc lm iu tng t nhng bc
giu hn trong khi b m chu ch c nhng mn vay ln hn. l v d khc v sc mnh ca suy ngh v thc
ti, phi khng bc?
ng, ng ni. V ti sao b m chu lun tm kim cn nh ln hn?
V tin lng ng cng tng v th m thu cng tng. K ton ca ng bo ng mua mt cn nh ln hn
v ng s c gim thu cho khon vay ln hn. Ti tr li
wWw.VietLion.Com
Page 221
2010
V ng ngh rng nh th l thng minhphi khng?, ngi cha giu ni. ng cho rng nh th l
thng minh v ng tin cn nh l mt ti sn v ng c gim thu t chnh ph.
Ti gt u v thm V h ngh rng mua nhng cn h chung c l ri ro.
Chng ta u c gim thu nhng ci gim ca bc gip bc giu hn trong khi ci gim ca b m
chu cng lm h gp rc ri v ti chnh v h phi lm vic cc nhc hn. Bc c s gim thu cho nhng n tt,
l cc mn n lm bc giu hn cn b m chu th mang nhng mn n xu. By gi chu hiu th no l thng
minh v ri ro nh ngha thc ti ca con ngi cha?, ngi cha giu hi.
Ti v Mike gt u, Mike ni Con hiu r hn ri.
Th cn cu cui cng? Ti ch vo ngi giu th tham lam v ngi giu th rng ri.
Trc tin, khng nht thit ngi giu hay ngho l tham lam hay rng ri. Th gii c y nhng ngi
ngho tham lam v nhng ngi ngho rng ri. V nh bc thng ni vi chu, c rt nhiu cch lm giu.
Chu c th giu bng cch h tin, nhng vn l cui cng chu l mt ngi h tin cui i. Chu c th
giu bng cch ci mt ai v tin, chng hn nh mt ngi sao th thao, nhng ngi ta s bit chu l loi
ngi g. Chu c th giu bng cch gian ln, nhng ti sao phi chp nhn ri ro vo t trong khi d dng lm
giu m khng phi v t. Hoc chu c th giu nh may mn, nhng chu phi tnh ton vn may thay
v s dng tr thng minh
Ti nghe qua iu ny nhiu ln. Nhng ln ny ti tht s mun c chng minh cho thy lm th
no giu bng cch rng ri, v vy ti nhn mnh Th cn s khc bit gia ngi giu th tham lam
v ngi giu th rng ri?
Vng, lm nhiu v nhiu vi ci t v t l mt dng ca s rng ri. Tht s, cch d dng nht lm
giu l rng ri, ngi cha giu ni
bc l lm giu bng cch phc v nhiu ngi, ti ni
ng th. Bt c lc no bc mun c tin, nhng g bc phi lm l t hi bn thn mnh lm th no
phc v nhiu ngi.
Mike quay sang ni vi ti B t khng bao gi ni chuyn ny trc mt cu, nhng t ngh cu sn sng
nghe bi hc k tip ri. Chng ta ln hiu r hn.
Hiu ci g? Ti hi.
Mike ni B cu lun lun ni rng ngi giu th tham lam, ng khng?
Ti gt u ni Nhiu ln nh th.
L do ng ni by l v ng ngh rng ngi giu nn tr tin cho cng nhn cng nhiu khi h lm vic
cng nhiu. ng gi lm s thm nin. ng khng?
Ti gt u.
Nhng cu c hiu rng, trong hu ht trng hp, mt ngi thng lm mt s lng cng vic nh
nhau hoc mt ngh nghip nh nhau?Mike ni nh.
wWw.VietLion.Com
Page 222
2010
T hiu iu . Nhng b t nhn theo cch khc. ng tin rng tng lng da trn s tn ty v
thm nin
V th m b cu cho rng ngi giu tham lam v h khng tr cho s tn tu v thm nin. ng
khng?
ng, ti tr li.
Bn c ngh rng mun c nhiu tin m lm mt s lng cng vic nht nh l tham lam khng?
Mike ni.
Nhng cch m nhng ngi trong th gii ca b chu kim tin. l thc ti ca h, ti ni.
l t thc ti. Chng ta n t nhng thc ti khc nhau. Trong th gii ca bc, c thm tin m
lm mt cng vic nh nhau l tham lam. Trong gii ca bc, nu mun c nhiu tin, iu u tin cn lm l phi
lm nhiu v nhiu vi t v t tin, v nhiu v nhiu ngi, th s giu. Ngi cha giu ni.
l v sao b t bt chng ta c tiu s ca Henry Ford. Henry Ford tr thnh mt trong nhng ngi
giu nht th gii v ng cung cp xe hi cho tht nhiu ngi vi gi rt thp. Theo cch nhn ca b t th Henry
Ford l mt ngi rt rng ri. Nhng nhiu ngi khc ngh rng ng tham lam v theo thc ti ca h, ng bc lt
cng nhn. S xung t xy v nhng thc ti khc nhau.
Chu hiu ri. Khi ln ln, chu nhn thy s khc nhau gia nhng ngi mun lm nhiu v
nhiu v t v t tin v nhng ngi mun lm t v t v nhiu v nhiu tin. Trong gii ca b chu, gio s
i hc l nhng ngi c tr nhiu nht m ch lm vic tht t. H gi l s thm nin v l quan im
ca b chu.
V l cch h gi l thng minh, ngi cha giu ni. Nhng khng phi l cch ca bc.
l l do b cu c cn nh ln hn b t, Mike ni. B t mt nhiu nm mua v xy nhng cn
h v vy ng c th phc v nhiu gia nh vi nhng gi c m h c kh nng chi tr. V vy ng cng xy
dng nhiu cn h, gi cho thu cng gim. Nu khng c nhng ngi nh b t, nhng gia nh c thu nhp thp
s tr tin thu nhiu hn v c rt t cn h cho thu vi gi c hp l. Nhiu cn h ngha l tin thu s gim.
l quy lut kinh t c bn cung v cu. B cu lm vic cc nhc mua nh cho ng v gia nh ng. ng chng
cung cp nh cho ai c, v vy ng tip tc ngh rng ngi giu th tham lam. l thc ti ca b cu ch khng
phi ca b t.
Ti ngi im lng cm n Mike v b cu rt nh nhng khi ni vi ti v ch ny. H lm
nhng g tt nht ch ra s khc nhau gia tham lam v rng ri cho ti. tui 20, ti bt u thay i thc ti
ca ti. Ti bit ti c th chn thc ti no ti mun v ti quyt nh thc ti ca ngi cha giu. V l hu ht
ngi giu u rng ru. Ti bit rng nu t nay tr i, nu ti mun giu hn, iu u tin ti cn khm ph l
lm th no rng ri hn. Ti bit rng ti c th chn cch giu bng cch i hi nhiu tin hn bng cch
lm vic t hn, nhng ti cng bit rng ti c th giu hn bng cch lm vic cho tht nhiu ngi. Ti
chn thc ti theo cch . Nh ngi cha giu ni :Cch suy ngh khng khc nhau, m l tri ngc
wWw.VietLion.Com
Page 223
2010
nhau. tui 20, ti bt u suy ngh theo hng tri ngc vi cch suy ngh ca gia nh ti. v hu sm v
giu, tt c nhng iu ti lm l tr nn rng ri hn, khng phi l tham lam hn. Ti bt u cch suy ngh ca
gia nh ti l cch suy ngh tham lam.
Trong cun Rich dads cashflow quadrant, Ti vit v cc loi ngi khc nhau trong kim t , c minh
ho nh sau:
Kim t m t cc thc ti khc nhau. Mt ngi mun chuyn sang gc phn t khc hoc mun nm
trong 2 hay nhiu hn kim t i hi phi thay i thc ti. V d, t nhm E(employee), ngha l ngi lm
vic lnh lng, l nhm nhn th gii t hin thc l cng vic n nh.
Nhm S (Small business, hay Self employed), l nhm nhn th gii t nhm ngi lm vic c lp, trong
tm tr lun c quan im t mnh lm ht mi vic . Khi so snh nhm S v nhm B( Business), nhm ch cng ty,
bn s thy s khc nhau v vic s dng n by. Mt im khc nhau chnh gia cc ch doanh nghip nh v
cc cng ty ln l s lng ngi m ngi ch phc v. Mt ngi ch cng ty ln lm tt c xy dng
mt h thng phc v nhiu ngi nht c th c. Mt ngi ch doanh nghip nh ph thuc kh nng ca c
nhn phc v nhiu ngi. Vn ca nhm S l ch doanh nghip nh mt nhiu thi gian m khng th phc
v nhiu ngi nhiu ngi nh ch cng ty ln. V vy s khc bit l ch doanh nghip nh phc v mi ngi
bng kh nng ca mnh, cn ch cng ty dng mt h thng phc v cng nhiu ngi cng tt.
Nhm I(Investor), nhm u t, l sn chi ca ngi giu. Cc nh u t lm ra tin bng tin. H khng
phi lm vic v tin ca h phi lm vic cho h.
v hu sm v giu , ti phi chi b quan im ca gia nh ti trc khi ti t b v tm
kim thc ti ca chnh ti. Kim v ti v hu sm v giu, chng ti phi tm cch phc v cng nhiu
ngi, hn l phc v t v mong c tr nhiu.
Chng 7: Lm th no lm vic t m kim nhiu tin
Nu con mun giu, ngi cha giu ni, ng i hi s tng lng. Thay v vy, hy t hi lm th no phc
v nhiu ngi. Nu con tht s mun giu, con s khng mun s tng lng. Nu con c tng lng th con
ang lm vic cho loi tin khng ng ri.
Trong chng trc, ti ni rng ti v hu sm bng cch tng n hn l trnh n, nh hu ht mi ngi u lm.
iu logic y l c nhng n tt v n xu v hu ht mi ngi u mang nhng n xu. iu tng t cng
ng vi thu nhp. Hu ht mi ngi khng l c nhng thu nhp tt v thu nhp xuv mi ngi khng
giu c l v h lm vic cc nhc v thu nhp xu..v khi bn yu cu s tng lng, bn yu cu cho mt s
tng thu nhp xu. Nu bn mun v hu sm v giu , bn cn phi lm vic cc nhc cho loi thu nhp ng n.
Trong cc cun sch trc , ti tho lun v 3 loi thu nhp, l: 1. Thu nhp kim c: Thu nhp kim c
wWw.VietLion.Com
Page 224
2010
l thu nhp bn lm vic v tin. l loi thu nhp di dng c tr lng. cng l loi m bn i hi c
tng thm, thng, lm ngoi gi, hu hng
2. Thu nhp li tc: Thu nhp li tc ni chung l thu nhp t ti sn di dng giy t nh c phiu, giy n, qu
u t chng khon a dng. Phn ln cc ti khon v hu da trn thu nhp li tc trong tng lai.
3. Thu nhp th ng: Thu nhp th ng ni chung thng n t bt ng sn. cng l thu nhp t bn quyn
sng ch hay s dng cc ti sn tr tu nh m nhc, sch, v nhng mn khc c gi tr v tr c.
Ti sao ngi cha giu khng thch thu nhp kim c
Trong quan im ca ngi cha giu, loi thu nhp t nht l thu nhp kim c, Vi ng, l loi thu nhp t
nht v 4 l do sau:
1. l thu nhp b nh thu cao nht v l thu nhp t c lm ch nht, bao nhiu bn phi tr v khi no bn
tr thu?
2. C nhn bn phi lm vic v n v n ly ht thi gian qu bu ca bn
3. C rt t n by trong thu nhp kim c. Cch duy nht mi ngi tng thu nhp kim c l lm vic nhiu
hn
4. Thng th khng c d. Ni cch khc, bn lm vic, c tr lng, v sau quay li lm vic v c tr
tip. Mt ln na, theo ngi cha giu, c rt t sc mnh n by khi lm vic v loi thu nhp ny.
Khi ln ln , ti lun lun thy th v rng ngi cha giu khng thch thu nhp kim c. ng thng ni: Li
khuyn t nht m con khuyn mt a tr l hy n trng v vy mi c th kim c cng vic lng cao. L
do ng ni vy khng phi ng chng li trng hcng ch chng li cch dy a tr dnh ht i ngi lm
vic v thu nhp kim c. Hu ht mi ngi ti bit u m c c cng vic lng cao vi tht nhiu thu nhp
kim c. Ngi cha giu ni: Dy mi ngi dnh c i ngi lm vic cho thu nhp kim c ging nh dy
ai c i lm mt n l cho vic lng cao
Ti sao ngi cha giu thch thu nhp th ng
Mc d ng c c 3 loi thu nhp, nu c s chn la trong 3 loi , ng s chn thu nhp th ng. V sao? V
l loi thu nhp m ng lm vic t nht, cng l thu nhp t thu nht v mang li thu nhp nhiu nht cho ng trong
thi k lu di. Ni cch khc, ng lm vic v thu nhp th ng v, trong thi gian di, ng lm vic cng t, phc
v cng nhiu ngi v kim c cang nhiu tin khi ng cng gi.
Trong cuc hnh trnh v hu sm v giu , ti phi bit lm vic cc nhc cho loi thu nhp no. Kim v ti c th
v hu sm v k hoch ca chng ti l lm vic cho thu nhp th ng, khng phi thu nhp kim c, nh hu
ht mi ngi. Mt iu khc na l chng ti ln k hoch ngh hu vi thu nhp th ng ch khng phi thu
nhp li tc, nh hu ht mi ngi u ln k hoch ngh hu. Trong khi mi ngi ngh hu bng thu nhp li
tc, khng phi l loi thu nhp tt nht v l loi thu nhp b nh thu cao th 2 trong 3 loi thu nhpV
thu l khon chi ph ln nht ca mt i ngi. Ti s gii thch iu ny sau.
Ngi cha giu ca ti c c 3 loi thu nhp. L do ng c c 3 v mi loi c nhng thun li v bt li khc nhau.
wWw.VietLion.Com
Page 225
2010
Ngi cha ngho ca ti ch lm vic cc nhc cho mt loi thu nhp. S khc nhau gia hai ngi to ra s
khc bit ln khi xt c mt i lm vic.
Hai ngi cha lm vic cc nhc cho nhng loi tin khc nhau
Hai ngi cha ca ti khng lm vic cho cng mt loi thu nhp. Ngi cha ngho thng ni: n trng th
mi c cng vic lng cao. Ngi cha giu th: Khng phi con lm ra bao nhiu tin m con gi c bao
nhiu. ng tip tc: Thu nhp kim c l thu nhp m con lm vic cc nhc nht v cho php con gi li t
nht.
Tin 50%
Ngi cha giu thng gi thu nhp kim c, thu nhp m bn nhn c t vic tr lng, l tin 50%. L do
ng gi n l 50% v khng cn bit bn kim bao nhiu tin, chnh ph lun ly t nht l 50% hoc nhiu hn
bng cch khc. Nu bn lm ra $50,000 mt nm, th t nht $25,000 c th i vo chnh ph trc khi bn
chm tay vo. Ngay c khi bn nhn c $25,000, thu vn tip tc. V nh hu ht mi ngi u bit, bn b
nh thu khi bn lm ra tin, chi ph, tit kim, u t v khi bn cht. S tht l tin thu khi bn cht c th s rt
cao khi bn khng chun b cho s kin . Nh ngi cha giu ni: Nu con khng chun b mt k hoch v tin
bc ca con sau khi con cht, th chnh ph s lm iu .
Theo quan im ca ngi cha giu, tht l km thng minh khi lm vic cc nhc v chnh ph ly t nht 50%
s tin. (Nhiu nm trc, tin thu cn cao hn 50%. Trong khi con s y c gim trong nhng nm gn y, nhiu
l hng v thu c b p li v s gim thu. S tht l, khi ngi cha giu cn trong nhng nm lm vic
kim tin, ng thng gi l tin 80% v l con s m chnh ph ly t nhng ngi c thu nhp cao).
Tin 20%
Hu ht mi ngi ngy nay c gng v hu bng cch tn dng loi tin m ngi cha giu gi l tin 20%, tc l
tin t s tng li nhun hay tng gi c phiu v i khi l bt ng sn. Mc ny cn cao hn nhiu nm trc,
ngha l ngy nay lm vic v tng li nhun thng minh hn. Khi cc chnh tr gia ni rng Ti phn i mt s
gim thu cho ngi giu, h thng m ch n mt s loi u t c gim thu. Nhiu ngi thng minh hn
v ti chnh v khng lm vic cc nhc cho thu nhp kim c. Nhiu ngi yu cu s chn la c phiu tc l
tin 20%, nu cng ty thnh cng. S chn la chng khon c th khng c gi tr g nu cng ty ci thin gi tr
trn th trng.
im ch y nhiu ngi bm theo nhng thun li v thu v cc cp bc n by khc nhau ca cc loi thu
nhp khc nhau. Khong cch cng ln gia nhng ngi c v nhng ngi khng c l v hu ht mi ngi
khng quan tm c nhiu loi thu nhp khc nhauv h lm vic cc nhc cho loi thu nhp khng ng.
Tin 0%
Mt trong nhng l do Kim v ti v hu sm v chng ti s dng loi tin tr hon thu v nhiu ln ngi cha
giu gi l tin 0%. Tin tr hon thu l loi tin t li nhun m khng b nh thu ngay lp tcv c tr
hon cho n khi chng ti mun ng cc tin thu ny. V d: Chng ti t xung $5,000 v mua cn nh
wWw.VietLion.Com
Page 226
2010
$50,000. Hai nm sau chng ti bn i vi gi $100,000. Kt qu chng ti c li nhun l $50,000 nhng chng ti
chn cch khng tr 20% li nhun, khong $10,000. Thay v tr thu cho s li nhun , (con s tng t trong
chng khon hay qu chung), chng ti tr hon li nhun v t $55,000, gm $50,000 li nhun v $5,000 tin
t mua ban u, vo v u t k tip. Ni cch khc , chng ti c 1000% tin li sau 2 nm v khng tr thu
ngay lp tc. Chng ti tr hon thu mt cch hp php v s dng tin ca chnh ph mt cch nghim tc nh l
tin t xung cho mt cn h ln hn vi gi $330,000. Sau chng ti dng tin ngn hng v tin cha tr ca
ngi bn cp vn gip chng ti s tin $275,000 m chng ti khng c. Khng nhng chng ti s dng
OPM (tin ca ngi khc), chng ti s dng tin ca chnh ph gip chng ti v hu sm v giu. Gia
nm 1988 v 1994, chng ti dung cch u t v chin lc thu ny nhiu ln. M, mt trong nhng thun
li ca u t bt ng sn hn hn ti sn di dng giy t l k h hp php v m thu. L do chnh ph cho
php k h thu ny v h mun cc nh u t gi tin ca h u t vo bt ng sn cung cp nh cho
nhng ngi khng mua nh hoc khng kh nng mua nh. S gim thu gip cc nh u t nh Kim v ti
cung cp mt cch phong ph nh cho thu v do gi thu nh cng gim xung. S khuyn khch v thu ny
cng gi cho ngnh bt ng sn si ni, v gip nn kinh t quc gia mnh m, k t lc bt ng sn l mt lnh
vc ln ca kinh t M. Nu ngnh bt ng sn b tn thng, c quc gia cng vy.
Tin min thu
C nhiu cch kim tin min thu. Mt cch l u t vo cng phiu min thu. V d mt ngi t $1,000
vo cng phiu min thu li sut 5%. Ngha l mi nm ngi ny s nhn $50 min thu. Trong khi nghe chng
c g th v, nhng c nhng lc tin li s rt ln.
Tin min thu t tin 0%
Mt cch khc tr hon thu l to ra s st gi t vic ci tin ti sn ca bn. V d, ti mua cn nh cho thu
gi $100,000. Ming t tr gi $20,000 v cn nh tr gi $80,000. Chnh ph cho php ti gim gi cn nh v
khng tr thu trn s tin gim . Gi s chnh ph cho php ti gim gi cn nh trong thi k 20 nm vi s tin
ci tin $80,000. Bng nhiu cch, tin b $4,000 ca thu nhp ph m ti khng phi tr thu trong nm . Trong
khi $4,000 khng phi l s tin ln, khi vn ca bn ln hng triu , s tin st gim , khi cng vi s tin mt
m bn khng tht s mt, s rt kinh ngc. Mt phng php ngi giu s dng nhn c tin min thu mt
cch hp php l h n gin tr hon li nhun t bt ng sn v sau , cui i, h chuyn cc bt ng sn
thnh cc t chc t thin. Khi h lm th, h c th khng bao gi phi tr thu cho tt c cc li nhun hoc st
gi, h tr hon v dng s tin cho cuc sng bn thn. l v k h hp php m nhiu ngi giu tng cc
bit th ca h hoc mt phn vo cui i. Gia nh h thng rt giu c nh s tr hon thu da trn nhng ti
sn h tng, v h khng cn cc ti sn lm h giu thm. H lm tin kim cc ti sn khc.
Mt ln na, iu c tr cho nhng ngi rng ri.
Li khuyn tt
Li khuyn tt nht lc ny l hy tm kim nhng li khuyn tt. Ti khng phi l lut s thu, k ton thu v,
wWw.VietLion.Com
Page 227
2010

hay lut s bt ng sn. C nhng c bit v phc tp ca lut php m bn c th tm thy l khuyn tt nht,
c bit khi bn l ngi giu hoc c k hoch lm giu. Nh ngi cha giu thng ni: Li khuyn t nht con
c th nhn c l li khuyn min ph. l li khuyn t bn b, h hng l nhng ngi khng giu hoc
khng c k hoch lm giu.
Li khuyn xu
Khng nhng bn c th nhn li khuyn xu t bn b hay gia nh, bn c th nhn li khuyn xu t cc nh c
vn ti chnh chuyn nghip. Nhiu ngi c khuyn rng cn nh ca h l khon khu tr thu ln nht. Theo
ti, li khuyn t nht trong cc li khuyn xu. M, mi la bn tr trong li sut, chnh ph cho php bn
khu tr thu khong 30%. Nu iu hp l i vi bn, hy a cho ti 1 la v ti s gi li cho bn 50cents.
Mt im nh m hu ht cc nh c vn khng ni cho bn bit l sau khi bn vt qu $125,000 thu nhp kim
c, bn bt u mt s khu tr thu cn nh ca bn. l mt l do khc khng lm vic v thu nhp kim
c v mua cn nh ln hn c cc thun li v thu.
K h thu tt nht
Trong cc chng trc, ti vit v s khc nhau gia nhng g mt s ngi ngh l thng minh v ngi khc
ngh l ri ro. Trong v d u tin, ti ni rng ngi cha ngho ngh rng cng vic n nh l thng minh v xy
dng mt cng ty l ri ro. Ngi cha giu th hon ton ngc li. ng ni: Nu con l vic v mt cng vic an
ton, con s kim c t v t khi con lm vic nhiu v nhiu. Vi ti, c gi cho mt cht an ton l qu cao.
Ngy nay, cng nh khi cn nh, cch tt nht kim nhiu m lm t l s hu mt cng ty. iu ny c gii
thch bng k h tt nht trn th gii. Mt l do bt u mt cng ty ca chnh bn l:
Mt ngi lm vic lnh lng tiu xi mi th bng ng tin sau thu. V d, hu ht cng nhn chi tr tin xe c
vi cc ng la sau thu. Ngi ch cng ty th c php tr tin mua xe bng tin trc thu nu n c dng
cho cng ty v cc cuc gp mt cn thit. Khi bn lm vic cho loi tin 50%, chic xe ca bn c th t hn
nhiu so vi chic xe ng ch bn, mc d chic xe ca bn gi thp hn. Nhng th nh v bng , tin du ngon,
cc ba ti, tin gi tr v nhiu mn khc thng c th c mua bng nhng ng tin trc thu. Cc ch cng
ty c th tr cho nhng th ny bng tin trc thu trong khi gii lm cng tr bng tin sau thu. (Nhng mn tin
ny phi c lit k nh chi ph chnh ng cho cng ty). V vy khng nhng hu ht mi ngi M lm vic
cho loi tin 50%, m cn tr tin cho nhng vt dng cuc sng vi ng tin b gim i mt na. Khi ti hc
s khc nhau vi ngi cha giu, ti nhanh chng nhn ra ci gi ca mt cng vic n nh tht t.
Mt li cnh bo
Cun sch ny khng phi l cun sch v lut php. Cun sch c vit vi mc ch gip bn nhn ra s khc
nhau ca cc loi thu nhp. Ti xin bn ch rng: c cch gim thu hp php chng no bn cn dng nhng
chin lc thu nhm mc ch lm ra nhiu tin hn. Nu bn dng nhng chin lc thu ch gim thiu thu,
th bn vi phm lut php. y l im rt quan trng v l do ti khuyn bn tm nhng li khuyn v thu tt
nht. Ti gp nhiu ngi lm nhng iu ch vi mc ch tit kim thu v h b chnh ph trng pht. Mt
wWw.VietLion.Com
Page 228
2010

ln na, s h tr chuyn nghip tt nht trong lnh vc lut php thng v gi.
Nu bn mun nhiu thng tin v thu, lin on v nhng chin lc gim thu hp php, bn c th truy cp trang
richdad.com v tm kim th vic bng catset v sch ca cc tc gi l c vn ca Rich Dad. Cc cun catset ch
phng vn cc nh c vn v cc ch ring bit, trong khi cc cun sch c vit bi cc nh cn vn v chuyn
mn. Nh rng y ch l nhng sn phm gio dc. Ti khuyn bn nn hi kin cc nh c vn chuyn nghip
trc c mt hnh ng c th no.
t k h thu
Khi bn hc v hiu Kim t bn s sm bt u nhn ra rng lut thu t nht cho nhng ngi lm cng. Tht
s l nhng ngi lm cng c tr lng thp m phi tr thu cao nht - chnh ph c th bo v tng lp
lao ng. Ngay c nhm S c nhiu k h hn nhm E. Nhm tt nht l nhm B n gin v nhm B cho php bn
ly tt c nhng li th t cc nhm khc. V d, l mt ngi nhm B, ti c th dng cc li th ca nhm E,
nhm S v nhm I. Ni cch khc, nu bn l ngi lm cng hoc lm t nh lut s hay bc s, bn khng c
php dng cc k h nh nhm B c. Mt ln na, nhng li khuyn v ti chnh v thu ng n rt quan trng
nu bn mun dng lut php sao cho c li.
Bn ang lm vic cc nhc v loi tin no?
Cu hi l: Bn ang lm vic cc nhc v loi tin no? Nu bn lm vic cho tin 50%, bn s phi lm vt v
hn ngi lm vic cho loi tin r hn, v loi tin t nht c tm thy trong nhm E. Nu bn hi bt c ngi
no c bng CPA, h s ni vi bn rng h s chng gip g cho bn nhiu nu bn l ngi nhm E. Chnh ph
kha tt c cc k h cho nhm ny. Nhng ngi nhm E, nhm ngi lm cng, li th tt nht v thu l 401k.
Ti cng c. Bt chp bn ln k hoch c an ton, thun li hay giu, mi ngi nn m rng ti a cc li
th ca 401k. N l mt k h duy nht c dnh cho ngi nhm E
Mt vn ca 401k
Mc d ti khuyn mi ngi nn c v tng ti a s ng gp cho 401k, nu h c mt khon 401k. ti thy vn
c mt vt nt. Vt nt y l mc d bn tit kim tin trong n v hi vng s tng 20%, v khi bn mun rt ra
khi v hu, bn s b nh thu 50% nh loi thu nhp kim c. Mc d bn tin rng bn ang u t vo chng
khon (hay tin 20%), nhng khi bn b tin vo, bn vn b nh thu mc nh loi thu nhp kim c. Ni
cch khc, mc d bn u t vo tin tr hon thu 20%, bn b nh thu mc 50% khi bn cn tin. iu
ngha l bn lm vic sut i cho loi tin 50%, v khi v hu bn vn b nh thu mc 50%. (D nhin , nu
ch ca bn kt kp s ng gp ca bn vo 401k, iu ny hp l khi tng ti a s ng gp ca bn).
Vn th hai ca 401k l n ch lm vic cho nhng ngi c k hoch tr nn ngho. Nu thu nhp ca bn gi
mc cao khi bn v hu, bn tip tc tr thu cao hn vi s tin hu v thu nhp ca bn tng ln ch khng gim
xung. Khi ti tho lun 3 bc ca k hoch ti chnh, mt l an ton v bo m, mt l thoi mi v mt l giu,
nn nh rng l nhng phng tin u t khc nhau cho mi loi k hoch. K hoch 401k v tit kim l
nhng k hoch ca ti c an ton, bo m v thoi mi. khng phi k hoch ca ti lm giu.
wWw.VietLion.Com
Page 229
2010

Vn phc li x hi
Vn ca phc li x hi l n ch lm vic cho nhng ai mun ngho. Nu sau khi bn v hu v bn thy phc
li x hi khng cho bn sinh sng, v bn tip tc lm vic kim thu nhp, chnh ph s bt u gim tin phc
li cho bn. Ni cch khc, trong hu ht trng hp, cch duy nht nhn ton b s tin l hy chn con ng
ngho.
Vn ca tit kim
Vi nhng ngi tin rng gi ton b s tin trong ngn hng, ngh rng tit kim l thng minh, tin ca h ang
lm vic cho loi tin 50%. Ti cng c tin trong ngn hng, nhng ti khng ngh tit kim l thng minh nh
nhiu ngi vn ngh. Ti c tin trong khon tit kim nh mt phn ca k hoch an ton v bo m v ti
chnh, khng phi k hoch lm giu. y l s tht mc d ti khng ngh rng s thng minh khi tin ca ti lm
vic cho loi tin 50%, cng nh v l do lm pht.
Thc ti t nht
Trong cc chng sau, bn s hc v sao li khuyn n trng, kim vic lm, lm vic chm ch, tit kim, b
tin vo khon 401k c th l li khuyn t nht nhn t kha cnh thu. Ngi cha ngho ca ti ngho v ng t
khuyn mnh v cc con ca ng nh th. y l thc ti duy nht ca ng khi nhc ti tin bc.
Lm th no kim nhiu thu nhp c nhiu li th v thu
Nu bn mun v hu sm v giu, bn cn phi i theo li khuyn ca ngi cha giu. V li khuyn ca ng bt
u vi tng l: hy lo chuyn kinh doanh ca mnh.
Ch n gin bt u mt cng ty nh ti nh, mua mt franchise hoc tham gia mt cng ty mng li tip th, bn
s di chuyn sang loi thu nhp c nhiu li thu v thu. Nu bn c th ct gim chi ph, bng cch s dng tin
t vic s dng cc thun li v thu, bn tin b v ti chnh ri. Nhng lun nh rng mc ch ca bn l lm
ra nhiu tin ch khng phi l trn thu. Mt mt l k hoch ng thu, mt mt l trn thu. Nu bn c hng
th v vic khm ph lm th no lm vic cho loi tin c nhiu li th v thu, bn c th vo trang Web ca
chng ti v tm kim cc sn phm khc, nhm gip nhng ngi mun hc hi thm; v d, chng ti c hai sn
phm ca chuyn gia thu v, Diane Kennedy, CPA, l:
1. Your first step to Financial Freedom : 4 cun catset
2. The Loopholes of the Rich: 1 cun sch
Lm vic t nguyn
Trong Rich dad poor dad, ti k v cu chuyn ngi cha giu ngng tr cho chng ti 10 cents cho mi gi lm
vic v bt chng ti lm vic t nguyn. Nhiu ngi ngh y l cu chuyn th v nhng lm vic t nguyn
khng phi mt phn thc ti ca h. Ti mun nhn vi bn rng: Trong hu ht trng hp, nu bn mun lm
vic cho loi tin tr hon thu hoc tin min thu, ngh l bn phi lm vic t nguyn.
Tin c c t s b p ca sc lao ng b nh thu cao nht trong cc loi thu nhp. l l do v sao ti
thng khp mnh khi ti gp nhng ngi tr tui trng rt phn khi v vic c mt cng vic lng cao. Mt
wWw.VietLion.Com
Page 230
2010
ngi tr vi nh nh vy hoc c thc ti nh vy thng c kt qu bng cch lm vic chm ch cho loi tin
50%. Mt ngy no , h thc dy tui 40 vi cng vic lng cao v bt u t hi ti sao bn b h vt xa
h v ti chnh. L do nhng ngi lm cng chm ch tin xa hn v ti chnh tr hn v h lm vic cho cc nhc
v thu nhp lng bng. H lm vic cc nhc c tng lng v tin thng.
Mc d ngi cha ngho ca ti bt u vi s thu nhp nhiu hn ngi cha giu, nhng cui cng ngi cha giu
vt qua ngi cha ngho v tim nng thu nhp. Ngi cha giu ni: Con s u t thi gian bt chp con
ang lm vic cho loi thu nhp kim c, li tc hay th ng. Mt kh khn ca lm vic cho loi thu nhp
kim c l con mi lm vic cc nhc v n. Cui cng mt ngi lm vic cho loi thu nhp li tc v thu nhp
th ng s vt qua con v mt tim nng thu nhp v h lm vic t , kim c nhiu, tr thu cng t.
iu c gii thch nh sau:
Thu nhp kim c: tin 50%
Thu nhp li tc: tin 20%
Thu nhp th ng: tin 0%
Ngi cha ngho ca ti b ngi cha giu qua mt v thu nhp kim c thng c c t sc lao ng v hai
loi thu nhp kia c c t ti sn. Thi gian tri qua, ngi cha giu tin chm nhng ng bo m tip tc tng
s lng v m rng cc ti sn ca ng v bt chng lm vic cc nhc v ng. Ngi cha ngho ch bit lm th
no lm vic chm ch mt mnh cho loi tin 50%. Nhng ngi nhm E t c lm ch nht v thu v tr
nhiu thu nht, ngay c khi v hu. Nu thu nhp ca bn ngy nay l t nhm E, bn c th hy lm g kim
thu nhp nhm khc. Nhm S c mt s t li th hn nhm E, trong li th chnh l bn c th khu tr mt
s chi ph t thu nhp ca bn, trc khi tr thu. Vn ca c nhm E v S l nhn t n by ca sc lao ng l
ti thiu v tr thu cao hn. Nhng nhm c lm ch cao nht v thu, c tim nng n by ca lao ng cao
nht v c nhiu li th nht v thu l nhm B v I. Nu bn tht s mun v hu sm v giu, bn c th xem xt
vic lm vic t nguyn. Khi bn t hi bn thn mnh: Lm sao ti giu bng cch lm vic t nguyn c? bn
bt u thc y tr c ca bn sang mt thc ti khc. Nu khng c g p vo u bn khi bn lm vic t
nguyn, c tip tc thc y tr c bn hay bt u thnh thong u t v hc tp cuc i nhng ngi giu c t
nhm B v nhm I Ngi cha giu ni: Lm vic v tin rt kh giu. Nu con mun tht s giu, hy hc cch
xy dng, mua v to ra ti sn. ng cng ni: Lm vic chm ch c tr cao tht ri ro. iu ri ro v
mi ngi thng ln su vo ci vng ln qun: lm vic sut i tng lng v th hai na l ngi khc s
tin xa hn bn v mt ti chnh. Nhiu ngi giu tr nn giu nh thi gian rnh ri. V vy, nu bn c vic lm
v bn phi chu trch nhim ta chnh, c tip tc vic lm nhng tt hn nn s dng thi gian rnh ri. Khi
bn ca bn i chi golf hoc cu c, bn hy bt u mt cng ty bn thi gian. Cng ty HP bt u t gara,
cng nh Forf Motor. Lun ngh trong u rng hm nay bn c th i ln t ngho kh ln giu c nhanh hn bao
gi ht. Micheal Dell i t sinh vin cao ng ln t ph ch trong 3 nm. Trong khi bn anh ta lm bi tp nh v
ung bia, anh ang xy dng mt cng ty tr gi hng t trong phng ni tr. Hu ht bn anh ta, by gi cng
wWw.VietLion.Com
Page 231
2010
ch hn 30 tui, ang lm vic cho loi tin 50%. Nhiu ngi by gi quay li trng hc vi hy vng c tin c
v tng lng v mt s th ang ung bia v xem TV. V mt ti chnh, h c th c cn nh ln, c con ang hc
trng t v ang hy vng khon 401k s cung cp tin cho h khi h v hu. Mt s th im lng t hi lm sao
Michael Dell, mt sinh vin b ui hc cao ng, li may mn nh vy. S may mn ca anh n t mt thc ti
khc, sn sng hc hi, nhng khng hc v im, sn sng lm vic t nguyn.
L do Kim v ti v hu sm v chng ti lm vic cc nhc xy dng cng ty v mua bt ng sn. K hoch
cho php chng ti lm vic t m kim c nhiu. Chng ti khng lm vic v tin. Chng lm vic xy
dng, mua v to ra ti sn, ng theo li khuyn ca ngi cha giu. Chng ti khng thch cng vic lng cao
hay c tng lng. Chng ti cng khng thch lm nhng vic khng c n by v lm vic cho loi tin m
n by ca n b gim ti 50%. Theo chng ti nh th l khng thng minh, v xt v lu di, iu tht ri ro.
Trong nhng chng sau, ti s gii thch lm th no bn c th lm vic thu thp nhiu ti sn m t ri ro v
nhiu li tc nht. Nhng ti cnh bo bn l bn c th cn phi hc v lm vic t nguyn hc cch thu thp ti
sn. Ti cnh bo ngay lc ny v hc v lm vic t nguyn l nhng iu m rt t ngi chu lmv l l do
ch c t ngi v hu sm v giu.
Ti khng chng li vic ng thu. Thu l chi ph ca mi cng dn. Nu khng c th, chng ta khng c cnh
st, lnh cu ho, gio vin, cng nhn v sinh, to n, ng xim chnh ca chng ny l hc cch lm ch
mt cch thng minh v hp php s tin tr thu v khi no th phi tr.
Mt ngh: Ln danh sch s tin bn thu c trong mt thng theo cc loi thu nhp sau:
1. Thu nhp kim c $_______
2. Thu nhp li tc $_______
3. Thu nhp th ng $_______
Nu bn mun v hu, trong hu ht cc trng hp bn cn c s thu nhp li tc v th ng. Bn cng c thu
nhp th ng li tc v th ng sm chng no, bn s i trn con ng v hu sm v giu sm chng y.
Khng nhng bn c th v hu sm, bn cn c th cm thy an ton hn v tin bc. Bn cng c th cm thy
thng minh hn khi bn c thu nhp 20% hay thu nhp t vic tr hon thu, ch khng phi thu nhp 50% m hu
ht mi ngi u theo ui. Chng cui cng ca cun sch ny s i vo nhng cch thc c th thu nhp li
tc v thu nhp th ng mt cch an ton v li tc cao hn. Nhng mt ln na, n c th yu cu s hc hi v
lm vic t nguyn trc khi bn nhn cc loi thu nhp ny. iu cn bn phi cng hin tin n mt thc
ti khc. Nu bn quyt nh bc vo cuc hnh trnh thu thp cc loi thu nhp c sc mnh n by tt hn, hy
lun nh n anh em Wright. H l v d in hnh ca nhng ngi hc tp v h mun hc hi ch khng v
im s, h lm vic cc nhc mt cch t nguyn m khng cn s bo m, chp nhn ri ro mt cch thng
minh v thc y chnh h v th gii vo mt thc ti khc.
wWw.VietLion.Com
Page 232
2010

Chng 8: Cch nhanh nht lm giu: Tm tt v n by tr c
Khng lu sau khi cun Rich kid smart kid pht hnh, cun th t trong Rich dad series, mt bi bnh lun xut hin
trn mt t bo ni ting. Hu ht cc phng tin thng tin i chng u cho rng Rich dad series c nhng tn
thnh tt. H c ci nhn rt cng bng , khch quan trong cc bi bnh lun v cc cun sch ca ti. Ring bi bo
ny ca t bo ny v Rich kid smart kid li khng nh vy. Nh bo bt u bi bnh lun bng mt s tn cng v
kh nng vit sch ca ti. Anh ta t nhiu ni rng ti cn phi n trng v hc vit thm. S ma mai rng ti
phi by trong cun sch l ti thi trt hai ln mn Anh Vn v ti khng c kh nng vit. B t bit danh l
ngu dt v trm thi rt khi 15 tui v ti vit vn rt t l mt s kin rt au n trong i ti.
T ti khng bao gi ngh mnh l mt nh vn. Vit c th l k nng yu nht ca ti v l l do ti c mt
thi gian khc nghit khi cn trng. Cun sch th t trong Rich dad series ni v cch lm th no ti vt qua
kh nng khng bit c bit vit ca ti m vn tt nghip cao ng. Rich kid smart kid ni v cch tm kim v
pht trin thin t c nhn ca tr con, mc d chng c th khng bit c bit vit, cng nh s cn thit ca vic
pht trin k nng tn ti v ti chnh ca chng. V vy bi ph bnh ca nh bo y khng tp trung v ni dung
chnh m v k nng vit ca ti, l vn ti gp phi sut thi gian trng. Nh bo kt thc bng cu tm tt
m anh ta ngh rng tn thnh ti v khch quan nht. Anh ta vit: Cun sch s gip con bn c tuyn dng
hn. Lc ny ti thy li ph bnh v k nng vit ca ti c bo cha. Ti cm thy b xc phm khi bi bo
ca anh ta ni rng cun sch ca ti gip bn tr c tuyn dng hn. Ti c l anh ta cha c ht cun sch.
Cun sch khng phi gip bn tr c tuyn dng hn, m lm cho bn tr khng c tuyn dng hn. Nu bn
mun v hu sm v giu , bn cn ngh v cch lm th no t c tuyn dng hn, ch khng phi c tuyn
dng hn. Mt ln na, s khc nhau c thy thc ti v tr c.
Lm th no khng c tuyn dng
Trong phn tm tt s quan trng ca n by tr c, ti trnh by rng thc ti ca bn n gin ch l nhng g bn
ngh l tht. Hay ni mt cch ph bin, s nhn thc ca bn l thc ti ca bn. Khi c hi: Tht kh thay
i thc ti ca mt ngi?. Ti tr li Cn tu. Vi ti, chnh nhng kh khn c nhn ph nhn thc ti ca
ngi cha ngho v nhng g ng ngh l thng minh, v chp nhn nhng tng ca ngi cha giu v nhng g
ng cho l thng minh. Bng nhiu cch, thay i thc ti ca mt ngi t tng lp trung lu hay ngho sang giu
cng nh hc cch n bng tay tri sau nhiu nm bn n bng tay phi. Trong khi iu khng kh khn, v mi
ngi u lm c nu h kin nhn, nhng n cng c th l iu khng d thc hin. Cch nhanh nht lm
giu l kh nng thay i thc ti nhanh hn. iu ni d hn lm vi hu ht mi ngi, v ti thy hu ht
ch mun gi nguyn thc ti c thoi mi ngay c khi l thc ti ca nhng kh khn ti chnh v thit
cht. Ngi cha giu ni: Hu ht mi ngi thch sng gia mc trung bnh hn l m rng khong trung bnh
.ng tin rng hu ht mi ngi thch lm vic thoi mi sut i hn l lm vic khng thoi mi mt s nm,
lm vic chm ch m rng nhn thc ri phn i cn li ngh ngi. Dng php n d chuyn t tay phi sang
wWw.VietLion.Com
Page 233
2010
tay tri, hu ht mi ngi thch ngho kh vi vic n bng tay phi hn l tr nn giu bng cch hc n vi tay
tri. Bng nhiu cch, n i hi mt s thay i nhn thc trong tr c.
Ni dung vs sc cha
Fast company l mt t bo ln v ti khuyn mi ngi nn ng k n. Trong mt bi bo gn y nhan Hc
101, chng ti c:
Hc tp l mt cng c quan trng nht ca con ngi, nhm ngi v cng ty mun tin nhanh v c nhanh mi
trong nn kinh t mi Tip theo bi bo trch dn cu ni ca Estee Solomon Gray, c vn ca InterWise, Inc. C
ni:
V vy trong nn kinh t c, ni dung l vua, trong nn kinh t mi, sc cha l vua
Ni cch khc, hc cch chuyn t tay phi sang tay tri quan trng hn l loi mung na no ang dng. H thng
trng hc hin nay vn rc ri bng vic cho bn tr mt ni dung tt hn, hn l nhn xem thi i thng tin
thay i sc cha ca th gii m chng ta ang sng. Cng nh ngi bnh lun c nhc n trc y cm
thy, quan im x hi ca cun sch ca ti l lm cho bn tr c tuyn dng hn, hu ht cc gio vin u to
ra cc kho hc c ni dung nhm gip bn tr c tuyn dng hn. l l do v sao h thng trng hc tip
tc tp trung vo ni dung hn l sc cha. Sc cha ca th gii thay i. Khi cha m ti ang ln ln trong
thi k i khng hong, sc cha l: cng vic l ni kinh hong v mt cng vic n nh l vua. l l do v
sao b m ti nhn mnh s cng vic ca im cao v mt cng vic n nh. Trong thi k ca b m ti, nu bn
tm mt cng vic n nh vi mt cng ty tt, v bn lm vic chm ch v hp php, cuc i bn c n
nh. Cng ty s c trch nhim cho vn ti chnh ca bn sau khi bn v hu. Ngy nay, sau cuc o thi
nhng nm u 90, hu ht mi ngi nhn ra rng sc cha hay lut lao ng mi mi thay i.
Ni dung, sc cha v nng lc
Mc d ngi cha giu khng s dng t ng ni dung v sc cha, thay v th ng dng t thc ti, ng cng
thng xuyn dng t nng lc. Ng cng ni: Khng nhng mt ngi ngho c mt thc ti ngho, m h cn
c rt t nng lc cho php tin li vi h.
ng c rng khi mt ngi ni nhng cu: Ti chng bao gi giu ni, Ti khng mua ni n, hay u t l
ri ro, iu h bt nng lc ca h lm giu. ng ni: Khi mt ngi c thc ti ca ngho hoc trung lu
bt thnh lnh n vi tin bc, h thng khng nng lc v tinh thn v cm xc gnh vc s giu c bt
ng ca tin bcva tin s trn v tri i.. l v sao bn thng nghe ngi ta ni: Tin va mi tut khi
tay ti. Hoc Ti lm bao nhiu khng thnh vn , ti s thiu tin vo cui thng. Hoc Ti s u t khi c
d tin.
Thnh thong ti cng dng v d ca ngi cha giu tng dng dy cho con ng v ti. Ngi cha giu dng
mt ci ly rng v sau rt nc y ly v tip tc rt. Chng bao lu th nc trn ra v c tip tc trn chng
no ng cn rt nc vo. Ngi cha giu ni: Tin c mun vn trn th gii. Nu con mun giu, trc tin con
phi m rng thc ti ca con(sc cha) nhm gi phn chia ca con ca s mun vn . Trong cc kho hc
wWw.VietLion.Com
Page 234
2010

chuyn , ti dng v d tng t gii thch mi lin h gia ni dung, sc cha v nng lc. Ti bt u rt
nc vo mt ly ru, sau l mt ly nc ln hn, v sau l mt ci ly ln hn na. ch l mt chng
minh n gin minh ho s khc nhau gia nng lc gi tin ca ngi ngho , trung lu v giu.
Lm th no m rng nng lc
Khi c hi: Lm th no ti m rng nng lc hay sc cha? Ti tr li: Hy nhn vo tng ca bn. Ti
cng nhc mi ngi mt trong nhng cu ni a thch nht ca ngi cha giu, Tin ch l mt tng. Ti tr
li bng cch truyn t li khuyn m ngi cha giu dy ti. ng ch ra nhng cu nh:
1. Ti khng mua ni n.
2. Ti khng th lm c
3. iu sai ri
4. Ti bit iu ri
5. Ti th mt ln ri v n khng hot ng
6. iu bt kh thi. N s khng bao gi hot ng
7. Bn khng th lm ni
8. iu bt hp php
9. iu rt kh lm
10. Ti ng cn anh sai
Ngi cha giu ni: Ngi ngu dt s tin vo bt c mt vin cnh cng iu no v mt ngi hoi nghi s ch
trch bt c th g nm ngoi thc ti ca h. Thc ti ca mt ngi hoi nghi khng tip bt c ci g mi nm
ngoi thc ti v mt ngi ngu dt khgn c kh nng b ra ngoi nhng tng ngu dt. Nu con mun giu,
con phi m rng u c, mt thc ti mm do v nhng k nng bin nhng tng mi thnh hin thc v c
li ch v mt kinh doanh.
Theo tp ch Fast company: V vy, trong thi k kinh t c, ni dung l vua, trong thi k kinh t mi, sc cha l
vua Theo cch ni ca ngi cha giu: Nu con mun giu nhanh, con cn phi m rng u c c nhng
tng mi v c nhng k nng tip thu cc kh nng ln hn cc kh nng hin ti. lm c iu , con phi
c mt thc ti c th thay i, m rng v pht trin nhanh chng. C gng lm giu bng thc ti ca ngi
ngho hoc thc ti b hn ch l mt iu bt kh thi.
Ti sao khng lm giu
Ngi trn ngn ni British Columbia 1985, Kim, Larry v ti quyt nh chng ti sn sng chu cc v thc y
chng ti vo thc ti mi, nhm v hu sm v giuv hy tin ti, lc tht kh cc. Khi c hi lm th
no v hu sm v giu, ti ch ni n gin Chng ti khng ngng thay i thc ti. Khi c hi lm th no
thay i thc ti ca mt ngi, ti trch dn cu ni ca Robert Kennedy:
Nhiu ngi nhn vo nhng iu nh h hin ti v ni Ti sao?, cn ti m c nhng iu cha t c v
ni Ti sao khng? Nu bn mun giu nhanh, bn c th phi i ngc li s thoi mi ca thc ti hin nay
wWw.VietLion.Com
Page 235
2010
ca bn v tin vo nhng iu kh thi mi cho cuc i bn. Nh Robert Kennedy ni: Ti sao khng? C mt
u c c th m rng thc ti hoc sc cha nhanh chng l mt dng n by rt quan trng. S tht l, n c th
l dng n by quan trng nht, c bit trong th gii thay i nhanh chng ngy nay. Vi ngi cha giu, ti tin
chnh v c mt u c c th m rng thc ti l k nng c nhn tuyt vi v l do ng khng ngng thnh cng
v ti chnh. By gi ti gi v hy vng khn hn, ti hiu hn v sao ngi cha giu cm ti v con ng
ni :Ti khng mua ni n. Trong nhng nm ti y, kh nng thay i v m rng thc ti l dng n by
quan trng duy nht ca bn. Nhng ai c th lm c nh th s thnh vng hn nhng ngi khng th. Nu
bn mun v hu sm v giu, bn cn kh nng khng ngng thay i sc cha nhanh chng v sc cha xc
nh ni dung. V sc cha cng vi ni dung bng nng lc n y phn no hon thnh nhng tng v s
quan trng ca sc mnh n by tr c. Mc d y kt thc phn thc ti v tinh thn, phn nhiu ca cun sch
s tr li khi nim rt quan trng ca sc mnh ca thc ti ca mt ngi. Phn k tip ca cun sch ni v s
quan trng ca sc mnh n by ca mt k hoch ti chnh ca c nhn bn. L do c mt k hoch rt quan
trng v hu ht mi ngi c nhng m mng nhng tht bi trong vic ln k hoch. C mt gic m v hu sm
v giu l quan trng ri, nhng bin gic m thnh hin thc, mt ngi cn c mt k hoch bc cu cho
gic m thnh hin thc. Sc mnh n by tr c bn s c kim tra trong phn k tip v chng ti s i vo
nhng con s la m vt xa thc ti ca hu ht mi ngi. Nu nhng con s ny vt xa thc ti, hay sc cha
ca bn, th nhng con s ny ch mi l gic m thi. Nh ti ni trc y, tht kh khn cho mt ngi ang
kim di $50,000 mt nm m c v hu trong vi nm vi s thu nhp mt triu . Trong khi hu ht mi
ngi m c mt ngy no v hu vi s tin , nhng ch t hn 1% dn s M lm c. Thc ti mi
mi nm trong gic m ca 99% dn s. Tin tt l nu bn hiu s quan trng ca vic c mt thc ti v sc cha
ng n, v hiu c tm quan trng ca mt k hoch, c hi ca vic v hu sm v giu s tng ln ng k.
Nu bn c th thay thc ti v c mt k hoch mnh bo, bn c th thy rng lm ra 1 triu hay nhiu hn m
khng phi lm vic c th d hn nhiu lm vic sut i cho $50,000. Tt c nhng g cn thit l mt thc ti
hay mt sc cha mm do v mt k hoch c i theo. Phn k tip l to ra mt k hochmt k hoch c
sc mnh n by cao v hu sm v giu.
Phn 2: Sc mnh n by ca k hoch
on di y trch dn bi phng vn vi Robert Reich, Tng th k b lao ng thi Clinton: Khng cch cng
rng gia ngi giu v ngho t chng ta vo mt kh khn nghim trng L mt Tng th k ca b Lao
ng, mc tiu ca ti l c gng v to ra nhiu vic lm vi tin lng tt hn cho ngi M, v sau khi lm vic
cc nhc v mc tiu qua nhiu nm, ti khng th gip g c khi cm thy vic lm v tin lng l tt c.
Nhng khng phi th Vn khng phi l vic lm v tin lng kh na Trong thi i kinh t mi, vi thu
nhp khng th bit trcc hai con ng ang mc bo ng, con ng nhanh v con ng chm Cu hi
l: Bn v k hoch ca bn trn ng nhanh hay ng chm?
wWw.VietLion.Com
Page 236
2010

Chng 9: K hoch ca bn nhanh c no?
tng lm vic sut , tit kim v b tin vo khon hu tr l mt k hoch rt chm. l mt k hoch tt
v hp l cho 90% dn s. Nhng khng phi l k hoch ca nhng ai mun v hu sm v giu. Nu bn
mun v hu sm v giu, bn cn c mt k hoch nhanh hn k hoch ca hu ht mi ngi. Nu bn c dp,
hy mn cun phim Top Gun (Tom Cruise) v xem hai chng phi cng tr bay v ra nhng quyt nh sng
cn. Nng lc iu khin tc rt quan trng i vi hai chng phi cng v cuc sng ca h ph thuc vo tc
. iu tng t cng ng vi cuc sng v kinh doanh hin nay. Tc thay i v m rng sc cha thch
nghi vi s thay i ca vic kinh doanh trn th gii hin nay l ti quan trng vi nhng ai mun thnh cng v
ti chnh. Khong cch gia ci c v ci khng c khng cn na. Ngy nay khong cch ang thay i nhanh
chng nht l khong cch ti chnh gia ngi giu v trung lu. Ni mt cch chnh xc, nu bn c mt k hoch
chm ca thi i Cng nghip ( hay sc cha), bn ang b b li sau lngkhng phi bi nhng ngi cng
trang la, m bi nhng ngi tr tui vi mt u c nhanh nhy v nhng tng nhanh. S thay i v sc cha
nhanh chng ny l do chng ta thy c nhng t ph 25 tui v nhng ngi 55 tui mong mi mt vic lm
$50,000 mt nm. iu bun l nhiu ngi cng trang la 55 tui ca chng ta vn cn khuyn con ci i theo
bc chn ca hcng i trn con tu chm chp nh cha m chng i. Trong cun Rich Dads Guide to
Investing, ti bt u bng cu: u t l mt k hoch. Ti cng ni rng hu ht mi ngi ln k hoch tr
nn ngho, l l do v sao nhng ngi nh ngi cha ngho ni Khi ti ngh hu, thu nhp ca ti s thp
xung. Ni cch khc, h ln k hoch lm vic chm ch sut i ch ngho hn. Nh ngi cha giu
ni: Nu con mun giu v v hu sm, con phi c mt k hoch tht nhanh gip con ngy cng giu m lm vic
ngy cng t.
Lm th no to ra mt k hoch nhanh?
Mt trong nhng nguyn l ca ngi cha giu v tin bc l: Tin ch l mt tng. Thm vo, ngi cha giu
cng ni: C nhng tng nhanh v nhng tng chm cng nh c nhng chuyn tu nhanh v nhng chuyn
tu chm. Khi ni n tin bc, hu ht mi ngi ln chuyn tu chm, nhn ra ngoi ca s nhn chic tu nhanh
vt qua mt h. Nu con mun giu nhanh, k hoch ca con phi c nhng tng nhanh. Nu chng ta mun
xy nh, hu ht mi ngi trc tin thu mt kin trc s, v kin trc s v bn lm vic vi nhau ln k
hoch. Nhng khi nhng ngi ny bt u xy dng c hay ln k hoch cho tng lai, hu ht mi ngi
khng bit bt u t uv h khng bao gi phc ho mt k hoch ti chnh cho cuc i h. Khng c mt k
hoch chi tit no giu c. Khi ni n tin, hu ht mi ngi ch tho k hoch ti chnh ca cha ml k
hoch thng l lm vic chm ch v tit kim. i theo k hoch , hng triu ngi ngi trn tu lm vic v
nhn nhng chic limosine, phn lc t nhn v nhng cn nh xa hoa Nu bn khng mun ln k hoch dnh c
i mnh nhn ra ca s t chic tu, chic xe ca bn ang b kt gia gi cao im, bn cn to ra mt k hoch
ti chnh nhanh hn. Sau y l nhng tng lm th no bt u xy dng v pht trin mmt k hoch nhanh
wWw.VietLion.Com
Page 237
2010

hn.
1. Chn chin lc rt lui trc
Ti thng c hi: Lm th no ti bt u u t? hay Ti nn u t vo ci g?. Cu tr li bng mt cu

hi khc: Chic lc rt lui ca bn l g?. V thnh thong, cu hi th hai l: Bn mun rt lui khi bao nhiu
tui? Ngi cha giu ca i thng lp li nhiu ln: Mt nh u t chuyn nghip lun lun c mt chic lc
ri lui trc khi h u t. C mt chin lc rt lui l quy tc u t c bn. l v sao ngi cha giu ni:
Lun lun bt u ni kt thc trc khi con bt u. Ni cch khc, trc khi bn u t, trc tin bn cn bit
nh th no, khi no, u v bao nhiu tin khi bn ri lui. V d, nu ai ni vi bn: iu u tin bn nn
lm trc khi bn ln k hoch du lch l g? Cu tr li s l: , bn mun i u?. Hay khi ai hi bn: Ti
nn hc ngnh g? Cu tr li s l: Bn mun lm ci g sau khi bn tt nghip?. iu tng t cng ng vi
u t. Trc khi quyt nh u t vo ci g, trc tin bn cn bit bn mun kt thc u. l l do v sao
ngi cha giu thng ni: Bit c chin lc rt lui l mt nguyn tc u t c bn. Nhiu ngi u t v
h nhn ra cng ty h ang lm vic hay chnh ph s cng lo cho h sau khi h khng cn kh nng lm vic.
Nhiu ngi ang u t ngy nay v s an ton ti chnh lu di. Trong khi iu rt tt, ti e ngi rng nhiu
nh u t khng ngh nhiu v mt chic lc rt lui trc khi h bt u u t.
Bn c bao nhiu tin sau khi bn ngng lm vic?
Vi nm trc, mt ngi cho ti xem nhng con s thng k t chnh ph. Mc d con s ny c t vi nm
trc y, ti khng ngh t l hay con s thay i nhiu. Ly tui 65 lm chun khi hu ht mi ngi v hu (
hay rt lui), cu hi l, bn mun c thu nhp bao nhiu khi khng lm vic na? Con s iu tra ca chnh ph nh
sau:
tui 65, c 100 ngi th: 36 ngi cht 54 ngi sng bng tr cp ca chnh ph hay gia nh 5 ngi buc
phi tip tc lm vic 4 ngi ngh ngi thoi mi 1 ngi giu Con s trn kim chng li cu ni ca ti rng
hu ht mi ngi dng nh c mt k hoch lm vic cc sut i v v hu ngho. Hoc h ln k hoch v
hu ngho hoc h khng ch v k hoch ti chnh ca mnh v chin lc rt lui. Nhn vo con s, cu hi c
t ra l, khi bn 65 tui, bn mun hay ln k hoch tr thnh nhm ngi no? Ngi cha ngho ca ti, mc
d c bng cp cao v lm vic chm ch, vn tip tc tr li hc vin v hc nhng bng cp cao hn, nhng cui
i vn b xp vo nhm m x hi c c ng. Ngi cha giu, mc khc, kt thc cn vt xa c nhng ngi
giu. Mc d c hai bt u t nhiu g vi hai bn tay trng, nhng mi ngi c nhng k hoch v chin lc rt
lui khc nhau. Mc d c hai vn tip tc lm vic sau 65 tui, s khc nhau l mt ngi phi lm vic cn mt
ngi lm vic v cm thy thch.
Mc tiu ca chin lc rt lui ca bn l g? Sau khi xem con s ca chnh ph, ti thm vo khong cch xa hn
cho nhng con s ny, da vo tr gi l ca nm 2000. Lc v hu tui 65, thu nhp m khng phi lm vic
ri vo cc nhm sau:
Ngho $25,000 hoc t hn mt nm
wWw.VietLion.Com
Page 238
2010

Trung lu $25,000 n $100,000 mt nm
D d $100,000 n $1,000,000 mt nm
Giu $1,000,000 hoc nhiu hn mt nm
Cc giu $1,000,000 hoc nhiu hn mt thng
Mt s tht km may mn l ch mt trong 100 ngi M t ti nhm d d hoc hn khi h ngng lm vic.
Trong cc kho hc chuyn , ti thng hi cc nh u t Cc bn mun vo nhm vo mt khi bn ht lm
vic?. Ni cch khcMc tiu ca cc bn khi rt lui l nhm no? Ti thy th v l hu ht mi ngi hanh
phc khi kt thc nhm trung lu. Sau ti ni: Nu cc bn mun th, c tip tc i trn chuyn tu chm.
Con tu chm s a bn n . Con tu chm i theo k hoch tm mt cng vic n nh, lm vic chm ch,
sng di mc trung bnh, tit kim v u t lu di Khi ti c hi: Ti c th tin ln nhm d d bng con
tu chm khng? Cu tr li l: Cbn c th n bng mt cng vic n nh lng caonhng bn bt
u u t sm, sng tn tin, u t bng mt phn ln thu nhp, hy vng th trng ng sp v sn sang ngh
hu sau 65 tui. Gii thch xa hn, ti ni: C mt ci gi khi s dng k hoch cng vic n nh v tn tin
n vi nhm d d. Ci gi l rt kh chuyn ln nhm giu v cc giu bng k hoch bo th ny. Nu bn
mun v hu nhm trung lu v d d, bn khng cn cun sch ny. C nhiu cun sch vit v nhng nhm
ny hay nhng ngi c nhng thc ti nh th. Nhm trung lu v d d l ni kt thc khng th, khong 50%
dn s khng t c mc , khin ti ht sc lo lng.
Hy ln chuyn tu nhanh
Nu bn bt u cuc i bng mt s t i nh ti, v mun v hu sm v giu nhm giu v cc giu, bn s
cn phi t b hn cng vic n nh v nhy ln chuyn tu nhanh. ln c chuyn tu nhanh, mt ngi cn
phi m rng u c, c nhng tng nhanh, c gio dc v kinh doanh v u t tt hn, v c mt k hoch
nhanh hn. Ni cch khc, nhng ngi ny s cn phi hot ng trong mt ni dung v sc cha khc v mt tinh
thn , ch khng nh a s mi ngi. Nhng ngi s dng cng vic n nh v k hoch u t lu di t
n nhm d d thng khng c sc cha, ni dung, v nng lc gnh vc cc khc kh cuc sng nh tng lp
giu v cc giu. Nh ngi cha giu thng ni: Con s nhiu th khi con giu, hn l c nhiu tin. V ti ,
Kim v ti quyt nh thot khi ci vng ln qun nhm d d. l mc tiu ca chng ti. Mt khi chng ti
xc nh mc tiu, nm 1985, chng ti lm vic v pht trin chin lc rt lui, k hoch u t ca chng ti,
v sau chng ti mi xc nh chin lc i vo. Mt khi chng ti c chin lc rt lui, chng ti bit phi lm
g v bt u t u. i vi chng ti, l i ln chuyn tu nhanh xy dng mt cng ty v u t vo bt
ng sn. iu c ngha chng ti phi t b cc ngy ngh cui tun v xem TV t li. iu s dn n nhiu
bn b hay b con s hi bn Sao khng i kim vic lm i? hoc Sao bn lm vic chm ch th? Lm vic
cc nhc, cng vic khng m bo, v i theo mt k hoch cng nhc trn con tu nhanh. Chng ti t c
mc tiu t cc v u t khi Kim 37 tui, cn ti 47 tui. Mt chn nm k t lc k hoch c vit ra cho n khi
chng ti thnh cng. Chng ti to ra mt k hoch nm 1985 v rt lui nm 1994. Trong nm 1985, chng ti
wWw.VietLion.Com
Page 239
2010
chn mt k hoch a chng ti ln nhm d d tht nhanh cng nh em li cho chng ti nhiu s gio dc v
kinh nghim gip chng ti tiu chun chuyn sang nhm giu v cc giu. Mu cht y l t tiu chun,
ti s gii thch trong cc chng sau. Bi v cc v u t ca chng ti mang li cho chng ti hn $100,000 mt
nm trong thu nhp th ng, chng ti c th chuyn sang nhm giu n gin v chng ti c thi gian, tin v
tiu chun c bn chuyn sang nhm k tip. Chng ti i t nhm d d sang nhm giu trong 5 nm. Bc k
tip l nhm cc giu. Nu mi th theo k hoch chng ti mt khong 3 nm.
Hy ln chuyn tu nhanh Nu bn bt u cuc i bng mt s t i nh ti, v mun v hu sm v giu nhm
giu v cc giu, bn s cn phi t b hn cng vic n nh v nhy ln chuyn tu nhanh. ln c chuyn
tu nhanh, mt ngi cn phi m rng u c, c nhng tng nhanh, c gio dc v kinh doanh v u t tt
hn, v c mt k hoch nhanh hn. Ni cch khc, nhng ngi ny s cn phi hot ng trong mt ni dung v
sc cha khc v mt tinh thn , ch khng nh a s mi ngi. Nhng ngi s dng cng vic n nh v k
hoch u t lu di t n nhm d d thng khng c sc cha, ni dung, v nng lc gnh vc cc khc
kh cuc sng nh tng lp giu v cc giu. Nh ngi cha giu thng ni: Con s nhiu th khi con giu, hn
l c nhiu tin. V ti , Kim v ti quyt nh thot khi ci vng ln qun nhm d d. l mc tiu ca
chng ti. Mt khi chng ti xc nh mc tiu, nm 1985, chng ti lm vic v pht trin chin lc rt lui, k
hoch u t ca chng ti, v sau chng ti mi xc nh chin lc i vo. Mt khi chng ti c chin lc rt
lui, chng ti bit phi lm g v bt u t u. i vi chng ti, l i ln chuyn tu nhanh xy dng mt
cng ty v u t vo bt ng sn. iu c ngha chng ti phi t b cc ngy ngh cui tun v xem TV t li.
iu s dn n nhiu bn b hay b con s hi bn Sao khng i kim vic lm i? hoc Sao bn lm vic
chm ch th? Lm vic cc nhc, cng vic khng m bo, v i theo mt k hoch cng nhc trn con tu
nhanh. Chng ti t c mc tiu t cc v u t khi Kim 37 tui, cn ti 47 tui. Mt chn nm k t lc k
hoch c vit ra cho n khi chng ti thnh cng. Chng ti to ra mt k hoch nm 1985 v rt lui nm 1994.
Trong nm 1985, chng ti chn mt k hoch a chng ti ln nhm d d tht nhanh cng nh em li cho
chng ti nhiu s gio dc v kinh nghim gip chng ti tiu chun chuyn sang nhm giu v cc giu. Mu
cht y l t tiu chun, ti s gii thch trong cc chng sau. Bi v cc v u t ca chng ti mang li
cho chng ti hn $100,000 mt nm trong thu nhp th ng, chng ti c th chuyn sang nhm giu n gin v
chng ti c thi gian, tin v tiu chun c bn chuyn sang nhm k tip. Chng ti i t nhm d d sang
nhm giu trong 5 nm. Bc k tip l nhm cc giu. Nu mi th theo k hoch chng ti mt khong 3 nm.
2. Hy to ra mt k hoch lm vic cho bn
Ti c tnh khong 90% dn s i theo k hoch tng t. l l do v sao hn 99% dn s kt thc di mc
nhm d d. C nhng ngi c gng t ti nhm d d hay giu, nhng h tht bi trong vic bin k hoch
thnh hin thc. Ti nhn mnh vic to mt k hoch ca chnh bn v mi chng ta c nhng im mnh, im
yu, nhng hy vng v mong c khc nhau. Ti bit ti phi c mt k hoch ca chnh ti v ti khng thng
minh nh b ti v mt gio dc hn lm.Ti thng minh lnh vc khc, khng phi lnh vc m h thng gio
wWw.VietLion.Com
Page 240
2010
dc ca chng ta tha nhn l thng minh. Mt trong nhng bc u tin trong vic to mt k hoch l khm ph
thin t bm sinh ca bn v qu trnh no bn hc tp tt nht. Trong cun Rich kid smart kid, Ti vit v by
thin ti khc nhau v bn cch hc tp. H thng gio dc hin ti ch tha nhn duy nht mt loi thin t, thin
t thuc v ngn ng, v c v vit l cch duy nht hc. Ngi cha ngho gip ti tm kim thin t v
cch hc tp ca ti, mc d iu khng c cng nhn bi t chc m ng ng u, S o to ca chnh
ph. Ngy nay, ti kim tin khng khng nh nhng g ti hc trng, m bng nhng g ti hc c bng cch
lm theo k hoch. Ngay c khi bn cha bao gi n trng, hay khng c con ci, iu c v l mt bi tp tt
cho bn tm kim thin t ca mnh v cch hc ca c nhn bn. Nu bn mun v hu sm v giu, bit c
thin t ca mnh v cch hc l mt phn quan trng ca k hoch.
Ri b con ng Cng vic n nh
Ti nh r ngy Larry v ti ri khi cng ty Xerox cui nhng nm 70. l vic lm cui cng ca ti. 20 nm
sau, mt s ngi bn ca ti Xerox by gi ang lo b o thi v th thch v k thut v ti chnh ca Xerox.
Khong cch 20 nm ni rng hn l tin. l mt khong cch v thc ti, c v mi.
Mt s thay i v sc cha
on trc khng vit v chuyn v lng ti nhng minh ho s thay i v sc cha sau 20 nm. 20 nm trc,
tht thng minh khi tm mt vic lm v leo ln nc thang lin on. Ti nh nhiu ngi khng hiu v sao Larry
v ti b mt c hi ngh nghip vi mt cng ty tuyt vi. Sau nhiu nm, hai chng ti ng u trong vic bn
hng, cng vn pht trin khng ngng, tng lai chng ti c v sng sa. Khng nhng chng ti ra i mt cch
kh hiu vo thi k kinh t y, m tng t b mt cng vic lng cao l iu khng c chp nhn. iu
c chp nhn l lm vic v leo ln nc thang lin on v mt ngy no tr thnh gim c hay ph gim c
ca mt vng. Khi ti ni vi nhng ngi tr tui sinh sau 1975, v thi gian tng t chng ti ri Xerox, nhiu
ngi trong s h khng mun leo ln nc thang lin on na. Vi nhiu ngi trong s h, iu phi lm l bt
u mt cng ty ca chnh mnh v a n vo mt IPO (nim yt trn th trng chng khon) v sau ngh hu
hoc bt u vi mt cng ty khc v c phn ho n. S thay i v sc cha sau 20 nm qu tht ln. Ti c
nhng ngi bn khng bit IPO l ci gnhng con ci h th bit. Con ci h ni v vic tr thnh nh doanh
nghip hoc lm vic vi nhng ngi c th c phn ho cng ty v chng mun tin nhanh n giu c. Chng
mun tin vo con ng nhanh hn l b sa ly vo ci vng ln qun nh cha m chngmt vng ln qun ti
chnh cui cng s a n mt cn nh ngho kh cho hng triu ngi thuc th h ca ti.
Lm th no nm bt s thay i?
Ti c nhng ngi bn ght s thay i v thi trang, m nhc v k thut. Nhng ngi ny ght nhc rap, khng
c mt trang web cho cng ty v vui mng khi nhiu dot-com tht bi. Mt s trong nhng ngi tng t tip tc
tin vao cng vic n nh, Bo him x hi, y tnhng tng ca thi i Cng Nghip. Trong khi c nhng
ngi chin u vi s thay i, li c nhng ngi trn trnh s thay i. Ti c nhng ngi bn khc ch ng
tm kim nhng vic lm khng b nh hng hoc dnh dng g n WWW. Mt ngi trong s h xin nhng vic
wWw.VietLion.Com
Page 241
2010

lm l gio vin, khng phi v anh thch dy hc bn tr. Anh chn vic lm v mun trn trnh s thay i
khng ngng v th gii. Anh mun mt vic lm ni anh c th c bo m cng vic v khng b sa thi. H
thng trng hc l ni n nu ca anh ta trong mt th gii thay i. Mt ngi bn khc th mua mt cng ty m
khng bao gi b nh hng bi Internet. C ni: Ti qu gi c th hc lm cch no kinh doanh qua Internet
v vy ti mun mt cng ty khng c Web. Ti khng c tin cho vic ngh hu nn k hoch ca ti l lm vic
cho n khi khng cn lm vic c na th thi. Nhng v d ny cho thy nhng thc taih v sc cha khng
chu thay i theo thi gian. Nhng ngi ny s b b li sau lng gia khong cch ngy cng ln ca ngi giu
v trung lu. Chic tu ri xng n vng t ca nhng c hi ln, giu c v thnh vng v nhiu ngi
chn cch li pha saun gin l h khng th thay i sc cha ca tr c bn thn mnh.
Lm th no nhn thy tng lai
Trn chuyn bay t London n New York, ti ngi cnh mt quan chc cp cao ca IBM. Sau khi bit nhau, ti
hi anh Lm th no anh chun b cho tng lai?. Anh tr li Mt li lm khi ngi ln nhn tng lai l h nhn
bng chnh cp mt ca h. l l do v sao nhiu ngi ln khng th nhn thy s thay i ang n. Nu bn
mun nhn thy th gii s ra sao sau 10 nm, hy nhn nhng c cu tui 15. Quan st th gii t i mt ca bn
chng v bn s thy tng lai. Nu bn c th o tng v th gii v tht nhn th gii bng quan im ca mt
ngi tr hn, bn s thy mt th gii ln hn, mt th gii vi s thay i d di v tht nhiu cc c hi sp n.
C nhng c hi kinh doanh v u t ang n c th to ra ca ci ln hn c xe t ca Henry Ford, du ca
John D.Rockefeller, my vi tnh ca Bill Gates, v Internet ca hai nh sng lp tr yahoo, AOL v Netscape. Sau
ti hi: Vy s sm c mt t ph tui trung hc ch? Anh tr li: Ti nh cuc vo iu Nu bn
cha giu ngy nay v bn l chuyn tu cui, ng lo, mt chic tu khc i n s giu c v c hi sn sng cp
bn. Cu hi l, liu bn s trn khng?
Lch s t n s lp li
Mt trong nhng mn hc a thch ca ti trng l kinh t v lch s kinh t. Lch s kinh t thng c gn
lin vi nhng nh kinh t hc i u ca mi thi k. Mt s nhng nh kinh t hc nh Adam Smith, David
Ricardo, Thomas Malthus v John Maynard Keynes. Cu chuyn v cuc i v lm th no h thy th gii
trong thi k ca h thp dn hp dn, ti lun tm hiu lm sao m k thut, con ngi v kinh t tin trin. Mt
thi k ca lch s kinh t c hnh thnh sau khi mt nhm ngi c gi l Nhng k lc hu. Nhng k ny l
nhng ngi hp li thnh nhm v tn cng ph hu nh my v thit b v h s mt vic lm. Ngy nay khi ai
gi mt ngi l K lc hu, c ngha l ngi chng li s thay i ca cng ngh, hoc s cng ngh thay i,
hoc ch n gin mong cng ngh bin i ch khc v th gii c yn n. Trong khi nhng k lc hu nguyn
thu ht, nhng nhng k lc hu thi hin i th ch h. Lch s lun t n lp li.
Bn c b ng bng by lu nay khng?
Nhiu ngi trong chng ta tng thy nhng ngi ho trang trn TV bin nhng ngi xu x thnh xinh p v
ngc li. Mt nhm gm ngi chuyn lm tc, trang imc th lm mt ngi tr nn p mt cch k diu.
wWw.VietLion.Com
Page 242
2010
Mt vi s bin i y tht ng kinh ngc v mt c th thay i c i mt ngi no . Mt ngi bn ca ti

l mt chuyn gia hng u trong lnh vc ny, thuc hng top th gii, ngha l anh c tr trau chut v ci
thin hnh nh ca nhng ngi giu. Anh l mt trong nhng ngi m ti tr tin sa son cho ti. L do ti
tr cho ai chn qun o v ct tc cho ti mt cch khc bit v ti khng mun b ng bng trong mt thi
gian di. Thay v th, ti mun i cng vi thi gian, ng b ho vi s thay i v sc cha v ni dung, hp thi
vi nhng thay i thi trang. L do ti i hnh nh ca ti v n gip ti ng b ho vi thi gian.
Chuyn gia to mu y, cng tn l Robert, mt ln ni vi ti, Mt ngi thng tr nn ng bng theo thi gian
khi h cm thy thch th cuc sng nht. thng l thi k h cm thy thnh cng nht, vui v nht, yu i
nhthoc trn tt c nhng iu . l l do v sao bn thy nhng ngi hin nay vn cn trng nh thi
hippi. V cng l l do v sao bn nhn thy nhiu cu chin binh cng trc tui bn vn cn mc qun phc. Cuc
chin l khong thi gian h cm thy yu i nht v cuc i c ngha vi h. Khi bn thy ai mc ng
phc thi i hc ngay c khi h tt nghip nhiu nm trc, l s thm kht qu kh thng qua ng phc
thi i hc. Mt v d khc ca vic ng bng theo thi gian l khi c ngi lc ln ln bt u c x, n mc
trng ging cha m h. Ngc li l ngi bt u n mc nh tr con c gng c trng tr hn hoc tr li
khong thi gian m h thu ht nht. Nhng trng hp b mc kt trong qu kh y tt hn nn thay i vi thi
gian. iu c th trn cch n mc. ti khng phi l thay i qun o m l h b ng bng v mt sc
cha ca u c. Nhng ngi ny thng tr nn cng nhc khi h cng gi.
Ti sao bn khng mun b mc kt trong qu kh
Ngy nay chng ta thy nhng ngi c nhng hnh ng qu trn v thi trang hoc nhng c chy theo mt hay
qu tn thi. Ti khng mun ni v iu . Mt trong nhng l do t khuyn l hy n mc hp thi mt cch
thng minh, nh ngi bn Robert ca ti ni, v bn mun c ng b ho vi thi gian. Nu bn khng
pha trc ca nhng g ang xy ra, th bn s trong qu kh. Nu bn trong qu kh, sau bn s lm vic
hoc u t trong nhng v cng trong qu kh. Nhng v u t ca nhng thi k tri qua l nhng v s i
xung thay v lm bn giu. Mt trong nhng l do nhng ngi u t vo nhng v tri qua v nhng ngi
ny c th cng b kt trong qu kh.
iu g s xy ra
Nu bn mun v hu sm v giu, bn cn phi u t vo nhng g s xy ra, hn l nhng g xy ra. Trong
th gii u t, c phn no s tht trong cu ni con chim n sm s bt c su
Nhn thy tng lai s lm bn giu
Ngi cha giu thng ni vi con ng v ti Nu con mun giu, con cn phi pht trin tm nhn ca con.
Con cn phi ng mp ra ca thi gian, v nhn chm chm vo tng lai. Ngi cha giu cng k nhng cu
chuyn v Rockefeller lm giu v ng nhn thy s pht trin quan trng ca du la v s pht trin ca t.
ng cng k cho chng ti lm th no Henry Ford c th nhn thy tng lp trung lu thm kht chic t, khi m
ch c ngi giu mi c t. Ngy nay thi hin i, Bill Gates tr thnh t ph v anh ch th nhn thy s pht
wWw.VietLion.Com
Page 243
2010
trin ca my tnh c nhn trong khi lo gi khn ngoan IBM nhn tng lai bng chic my tnh ln. Lo gi IBM
khng ngh nh Henry Ford v v th h nh mt tng lai v trao n cho Microsoft. Nu ti l nh u t cho
IBM, ti s ui c nhng g m qung ny v bt h tr tin lng li. Thay v th, h thng v cc nh u t
mt tng lai. Nhng ngi tr tui mang li cho chng ta Yahoo, Netscape, AOL v nhng cng ty Internet ni
ting khc tr thnh t ph trc khi tt nghip v h thy tng lai. Nu bn l chuyn tu i n cnh
ng du la, thi i thng tin, thi i Internet, ng lo, s c nhng con tu khc cp bn. Trong b phim TOP
GUN, c on tt c cc phi cng u ni bn i, bn i. Nu bn xem cun phim, bn c th nh thi gian c th
bn chic my bay ch o bng mili giy. Nu bn ch qu lu, hoc cha chun b, bn s l c hi. iu tng
t cng ng trong th gii tin bc. Ca s ca c hi rt hp. Nu bn b ng bng vi thi gian, mc kt trong
qu kh, n mc nh b m, khng chun b, thiu cc k nng kinh doanh v u t cn thit, bn c th nm ly
cc c hi b ng bng hoc chng i ti u. Nm 1999, mt ngi bn n ni vi ti, ti nghe li khuyn
ca anh v u t vo mt cn nh cho thu. Ti mua cn nh kp vi gi $150,000 trong mt vc tt. l mt
s khi u rt tt phi khng? Ti chc mng anh ta, ch th thi. l mt s khi u tt. Nhng vn l,
anh bn n mc tiu khi thi gian tri qua. Anh n tr ba tic. Anh khng lm khi anh nn lm.
Nhng l s khi u tt v tt hn l khng bao gi bt u. iu tt v ngay c khi anh mt tin , t nht
anh cng c nhng kin thc v kinh nghim v gi. Tuy nhin anh khng lm khi anh nn lm. Ti ni vy v
anh cng vi ti v Kim khi chng ti thc hin iu gia nm 1989 v 1994. Kim v ti mua khi th trng
rt gi. Khi ti ni anh cng nn mua, anh ni, Ri ro qu. Ti c th mt vic lm. Anh bit l h ang o thi
nhiu ngi. Bn cnh , bt ng sn ang thp v h gi. Nu n tip tc rt gi th sao? Nu chng ta ri vo
tnh trng khn n th sao? Ca s c hi m v n ng. Mi nm sau, khi gi bt ng sn ln nh
im, v th trng chng khon lung lay, anh bn ti nhn ra anh nn bt u. By gi anh bn vo mc tiu gi
ci v chng i n u nh anh vy. Anh b ng bng theo thi gian v by gi bn vo mc tiu cng b ng
bng vi thi gian. t nht anh cng lm iu g nhng ti e rng anh s tr mt ci gi ln. Ci gi s cao hn
ci gi cn nh kp t ca anhmt ti sn mang li cho anh rt t vng quay tin mt v tng gi rt chm, nu
c. Ti rt t ho v anh v chu i bc u, mt bc khc so vi cha m anh t thi i cng nghp. Kim v
ti vn u t vo cng ty v bt ng sn. S khc bit l chng ti nhm vo cc mc tiu ang pht trin trong
tng lai, khng phi qu kh. l l do bn cn ng b ho vi tng lai v chun b bn vo mc tiu khi ca
s c hi m ra, nh chng ti lm trong khong t 1989 n 1993. Ca s c hi m vi c bt ng sn v
chng khon trong khon 1989 v 1993. Nh ti vit trong phn ny, nm 2001, th trng chng khon khng
hong. Ch s Nasdaq gim 50%. Th trng chng khon ch gim xung 42% nm 1929. S sa thi xy ra mt ln
na. Ngi bn ca ti bt u hong s. Anh nhn ra rng anh phi tr qu nhiu cho cn nh kp. Vi ti, ca s
ang chun b m ra ln na. Trong cc kho hc chuyn ca ti, ti thng Kim ni v kinh nghim ca c
v u t. C thng ni chng ti bt u t nm 1989 v dng li nm 1994. C thng thm rng gia nm
1985 v 1989, chng ti chun b u t, lm theo k hoch. Trong thi k chng ti xy dng cng ty v
wWw.VietLion.Com
Page 244
2010

hc hi v u t bt ng sn. Nhng ai cn nh v thi k , gia nm 1985 v 1989 gi bt ng sn rt cao.
Kim v ti chun b bn vo mc tiu khi c hi m ra. Khi n m ra, bn ti hong s v chng ti bt u mua.
K hoch ca bn ti khng c s chun b khi c hi m ra. Ngy nay, anh ta n tr, u t vo nhng bt ng
sn qu mc, v t hn na, anh khng chun b cho nhng s kin k tip. Anh n mc nh ng gi mc d anh tr
hn ti, v u t nh mt ng gi. Nu bn mun v hu sm v giu, bn phi ln mt k hoch sn sng cho
nhng c hi cha n. V vy thi im hin ti rt quan trng, ng b vi thi gian v nhn vo tng lai.
K hoch cho tng lai
Nu bn tht s mun v hu sm v giu, k hoch ca bn cn phi l mt k hoch cho tng lai, tng lai cha
tn ti. Nh Rockefeller chun b tng lai cho xe t, v Bill Gates v Michael Dell sn sng cho thi i
my tnh, bn cng phi chun b cho c hi ca tng lai. Nu khng, bn s u t vo nhng v u t ca qu
kh v nhng v u t thng khng c tng lai.
Lm th no nhn tng lai?
v hu sm v giu, bn c th cn phi hun luyn cho tng laimt tng lai cha tn ti. Nh ngi quan
chc ca IBM ni vi ti Mt li lm khi ngi ln nhn tng lai l h nhn bng chnh cp mt ca h. l
l do v sao nhiu ngi ln khng th nhn thy s thay i ang n. C th IBM c hc nhng bi hc
qu m Bill Gates dy. Bi hc l, nu bn mun nhn thy tng lai, bn cn phi nhn xuyn thu cp mt ca
nhng ngi tr tui. Bn p ng nh th no vi s thay i thi trang, m nhc v k thut s nh hng cch
suy ngh v sc cha ca tr c ca bn nh th y. Nu bn mc kt trong qu kh, hay khng ng b vi hin ti,
bn s hon ton b l tng lai. Mt cch khc nhn tng lai l hc qu kh. Trong nhn thc ca ti, lch s
c khuynh hng t n lp li, mc d n khng th lp li mt cch chnh xc. Nhiu ngi ln b l tng lai,
hoc i ngc vi tng lai v nhng k hoch ca h khng c tm nhn v qu kh. Nm1998, ti ni chuyn vi
mt nh bnh lun tr San francisco va b hc cao ng. Khi ti ni vi c ta rng qu chng khon u t a
dng rt ri ro v ti c th thy n s sm khng hong, c ta gin d. C ta bt u trch dn cho ti nghe nhng
li ni v kin ca nh mi gii chng khon ca c ta. Qu chng khon m ti u t ng u trong 3 nm.
N tng trung bnh 25%. Th trng chng khon l th trng u t tt nht v mc d c nhng lc gim, nh
nm 1987, th trng tng sut trong 40 nm. y l ni tt nht u t. C ta chng bao gi lm khng kh
bui phng vn c vui v v cch nhn ca ti v tng lai khng hp vi ca c. Ngy nay, qu u t qu gi
ca c gim hn 50%. Trong khi s liu v d kin ca c ta c phn c tnh ton ng, vn l cc d kin
y i khng xa v qu kh. Nu c ta bit lch s th trng, c ta s bit rng chng ta c mt cuc khng hong
c sau trung bnh 75 nm. Trong khi khng c ngha chng ta c mt cuc khng mi 75 nm, lch s c i phn t
gii thch v sao th trng i ln trog 40 nm cui cng. Ln cui cng th trng khng hong vo nm
1029. Mt khong 25 nm th trng mi khi phc li nh nm 1929, tc l nm 1955. Ti ni vi c ta vo nm
1998, v vy s liu ca c ta tnh ng rng th trng i ln trong 40 nm. Ci nhn ca c ta v tng lai b
cn tr v tm nhn ca c ta v tng lai khng nh km y qu kh. Mt iu m ngi cha giu bt ti hc
wWw.VietLion.Com
Page 245
2010
l c cc cun sch v lch s kinh t. Mt cun sach tuyt vi ti khuyn mi ngi nn c nu h mun hiu v
tng lai l :The world philosophers ca Robert Heilbroner. l cun sch tuyt vi cho nhng ai mun nhn
tng lai bng cch hc qu kh. Khi ti dy cc lp hc u t, ti bo mi ngi in vo bn tnh trng ti
chnh. Sau ti bo h nhn vo qu kh v t hi bn thn h c thy tng lai ca h khng. Nu h khng
thch nhng g h thy, chng hn nh mt bn tnh trng ti chnh vi y nhng n xu, thu nhp xu, chi ph xu,
tiu sn x, v khng c tng lai, nu l bc tranh tng lai ca h m bn tnh trng ti chnh biu hin, ti
khuyn h khng nn ng bng na, hy hp thi ln, b qun o c i, mua qun o mi, thay i nhng ngi
bn c i v bt u nhn tng lai. Nu bn c th thay i sc cha u c ca bn c th v hn vi nhng
c hi trong tng lai, bn c mt c hi tt hn v hu sm v giu. Ti vit trong phn gii thiu rng v
hu sm v giu tht d. N khng kh nh thc hin.nhng vi nhiu ngi, vt b qu kh v bc i dng
cm vo mt tng lai khng chc chn kh hn nhiu so vi vic tr nn giu v ngh hu sm. i vi hng triu
ngi, s an ton v bo m hn khi li vi qun o, cc b su tp v quan im ca b m hay qu kh. l
l do v sao hn 50% dn s v hu gn mc bn cng. H leo ln chuyn tu chm v trn cho en cui
itt c u i theo k hoch.
Chng 10: Sc mnh n by ca vic nhn thy mt tng lai giu c
Khi ti a ra nhng con s di y cho mt chin lc rt lui, nhiu ngi khng th tng tng mt tng lai
t do ti chnh vi thu nhp hn $100,000 hoc hn trong mt nm m khng phi lm vic. Ngho $25,000 hoc t
hn mt nm
Trung lu $25,000 n $100,000 mt nm
D d $100,000 n $1,000,000 mt nm
L do nhiu ngi khng th tng tng c nhiu tin nh vy v n khng nm trong thc ti ca h. Nhiu
ngi c th m c nhng s tin nh th v c th ni rng mt ngy no h s lm nhiu nh vynhng
thc t, hu ht mi ngi ch m mng. Cc con s chng minh s tht ny.
Tng lai ca bn c to ra ngy hm nay
Nhiu ngi khng nhn ra mc tiu ti chnh ca h v h dng nhng t nh mt ngy no , c l hoc trong
tng lai. Ngi cha giu lun lun ni: Tng lai ca con c to ra bng nhng g con lm hm nay, khng
phi ngy mai. Khi bn nhn vo nhng con s trn , cu hi bn c th hi chnh mnh l Liu nhng g ti lm
hm nay s a ti n mc tiu ti chnh ti mun ngy mai khng? Mt s tht khc nghit l 99% dn s M s
wWw.VietLion.Com
Page 246
2010
kt thc ch n mc $100,000. Hu ht mi ngi i theo bc chn ca b m ri i theo k hoch ca b m.

Ni cch khc, h lm nhng iu tng t v kt thc ng mc tiu. Ch sau khi tr v t Vietnam, ti nh s
tht vng v kim c ch $900 khi cn l mt nhn vin ca Marine Corp, trong khi Mike kim c gn 1 triu
mt nm t cc v u t ca anh. Ti cm thy nh b bi trn v tht vng v khong cch gia th gii ca
anh v th gii ca ti, thc ti ca anh v thc ti ca ti. Nhng ai c cun Rich dads guide to Investing, bn
c th nh li ngi cha giu ngi xung vi ti trc khi ti ri Marine Corp v gip ti ln k hoch. Nh
cun sch y vit u t l mt k hoch, khng phi l mt sn phm hay mt th tc.
Mt k hoch v chic cu n c m
Ngi cha giu v phc ho mt dng sng ln c ti ng mt bn b ca con sng y. ng ni: Mt k hoch
l chic cu n c m. Cng vic ca con l bin k hoc hay chic cu thn hin thc, v vy gic m ca con
mi thnh hin thc. Nu tt c nhng g con lm l ng mt bn b sng v m v pha bn kia, c m ca con
s mi mi l c m. Trc tin con phi bin k hoch thnh hin thc ri c m ca con s thnh hin thc.
Gia nm 1989 v 1994, Kim v ti lm vic bin k hoch thnh hin thc hn l m c v cc gic m.
Nhng g chng ti lm cng l nhng phi cn chin u phi lm. Chng ti thc tp hng ngy, chun b cho
ngy ca s c hi m ra. Mt khi n xut hin, chng ti s bn vo mc tiu ri sau ca s s ng li. Nh
ngi cha giu ni: Tng lai ca con c to ra ngy hm nay ch khng phi ngy mai. Ni cch khc,
nhng g bn lm hm nay l tng lai ca bn. L do ti v Km khng xin vic lm, mc d chng ti khng cn
tin mt, v chng ti khng c k hoch lm nhn cng trong tng lai. Thay v th, chng ti dnh thi gian cho
nhng kho hc chuyn hc cch xy dng mt cng ty hay u t vo bt ng sn. Mc d chng ti khng
c tin, mi ngy chng ti thc tp xy dng mt cng ty v u t mt cch tt hn. Chng ti lm nhng g
chng ti ln k hoch trong tng lai. Ngy nay chng ti vn tip tc xy dng cng ty v u t vo bt ng
sn. Ngy mai c th chng ti lm nh th. Ti khng c k hoch lm nhng g ngi cha ngho lm sau khi
ng ngh hu, lm kim vic lm v th ng c th nhn tin hu tr ca b x hi. ng bt u cuc i bng cch
kim vic lm v kt thc cuc i cng bng cch kim vic lm. Vo nm 2020, s c hng triu ngi tui ti
lm nhng iu nh ngi cha ngho lmkim vic lm nhn tin h tr t b x hi. Ngy mai h s lm
tng t nhng g h lm hm nay.
Mt s thay i ca thc ti
C mt iu khc m ngi cha ngho lm hng ngy trong sut i ng. ng lun lun ni: Ti s u t khi
ti c tin. ng cng thng xuyn ni: Ti khng mua ni n. Khi bo ng lm , ng li ni: Hy xem, ti
khng c thi gian lm bt c iu g ngy hm nay, ngay mai chng ta ni chuyn sau. l thc ti hng ngy
ca ng v cng l thc ti ca ng vo cui i. Theo ti, l do c bn khin ng ngho v ng c mt thc ti
ca ngi ngho, mc d ng kim c rt nhiu tin, v ng khng sn sng thay i thc ti . Nh ti ni,
cch d nht lm giu l khng ngng thay i v ci thin thc ti ca bn. Nhng r rng l i vi nhiu
ngi , thay i thc ti, thay i nhng g h lm hm nay, l phn kh nht lm giu. Khi ti n Haiwai,
wWw.VietLion.Com
Page 247
2010
ti thy nhiu ngi bn ca ti ang lm chnh xc theo nhng g b m h lm. Khi bn ti hi ti ang lm g,
ti ni h ti xy dng cng ty v u t vo bt ng sn, nhiu ngi trong s h ni nhng iu nh b m ti,
Ti khng th lm c, hoc Ti ngh v vic u t, c l mt ngy no ti s u t khi ti c tin.
Khi ti ni vi h hy chun b v hc hi trc khi u t h thng ni: Anh bit ti bn c no khng? Ti
khng c thi gian i hc u t. Chnh ph nn c nhng kho hc min ph v u t. Sau c th ti s i hc.
Ti sao ti phi tr tin i hc u t? Nh d sao, u t tht ri ro. Ti thch b tin v ngn hng hn. Ngi
cha giu ca ti thng ni: Hy lng nghe li ni ca h v bn s nhn thy tng lai ca h. Nu bn mun v
hu sm v giu c, bn c th cn phi bt u lng nghe li ni ca bn v nhn thy tng lai ca bn. Hy t
hi bn thn: Nu ti tip tc dng nhng t ng ny, v suy ngh theo cch ny, ti s rt lui tng lp no? L
nhm ngho, trung lu, d d, giu hay cc giu? Nu bn trung thc v mun thay i k hoch, iu bn cn
lm trc tin l thay i thc ti ca bn bng cch thay i k hoch, li ni, v hnh ng hng ngy. Tng lai
ca bn l nhng g bn lm hm nay, bt chp c m ca bn l g. Nh ngi cha giu ni: Tht kh gp
c nng cng cha hay hong t nu hng ngy con ch ngi trn ging, n ko v xem TV.
Bt u tng lai t hm nay
Ti sao qu nhiu ngi v hu ngho v tr? H khng th chm dt nhng g h ang lmngay c khi n chng
c tng lai. H khng th thay i sc cha ca tr cl mt cng vic n nh, lm vic chm ch, v tit kim
tin. Nhiu ngi trng nh ng gi, n mc qun o t thi qu kh v bm vo tng ca cha m t thi i
Cng nghip v sau th khng th ng b vi hin ti v tng lai. iu chng lin quan g n tui tc , m
l phm vi u c ca h V vy lm th no mt ngi bt u s giu c v t do ngay hm nay? Mt ln na, tin
mng l n bt u t trong tr c ca bn. N bt u vi li ni, ngh v hnh ng ca bn mi ngy. N bt
u bng nhng ni v nhng ngi bn dnh nhiu thi gian nht. Bt u tng lai ngy hm nay bng cch to
ra mt k hoch cho tng lai. V i vi nhiu ngi, mt trong nhng bc u trong k hoc l ngng lm vic
nhng g bn khng mun c trong tng lai. Nu bn khng mun lm vic cc nhc cho loi thu nhp kim c,
bt u t hi bn thn lm th no hc cch lm vic cho thu nhp th ng v thu nhp li tc. Mt khi bn c
cu tr li, lm a nhng cu tr li ny thnh mt phn k hoc ca bn. C th bn phi hc nhiu hn, c
nhiu sch hn, nghe nhng cun bng, tham gia nhiu kho hc, bt u mt cng ty ti nh v gp nhiu bn mi.
Ni cch khc, hm nay lm nhng g bn mun c trong tng lai.
Lm th no nhn thy tng lai?
Ti thng c hi: Lm th no nhn thy tng lai kho ti khng th nhn n bng mt? hay Lm th no
ti thy mt triu mt nm khi ti khng th thy %50,000 mt nm hin nay? y l mt cu hi rt thng
minh m rng u c. Cu tr li l nhng iu m ngi cha giu ni vi ti trc y. ng vit tht ln
trn bng: Cnh tng l nhng g con nhn bng mt Vin cnh l nhng g con nhn bng tr c Khi ti hi ng
iu g ci thin kh nng nhn thy vin cnh ca mt ngi. ng ni Li ni v con s. ng nhn mnh s quan
trng ca vic lm th no c cc bn tnh trng ti chnh v bn khng th nhn thy tng lai ti chnh ca bn
wWw.VietLion.Com
Page 248
2010
nu bn khng th c cc bn tnh trng ti chnh. S tht l, nu bn khng th c cc bn bo co ti chnh, bn

khng th nhn qu kh, hin ti v tng lai ti chnh. Ti to ra mt tr chi c tn CASHFLOW gip mi
ngi ci thin kh nng nhn thy vin cnh bng tr c bng cch dy cho h nhng con s v t vng ca ngi
giu. Khi ngi ta hi ti v sao ti giu, ti ni: Ti chi tr ny hng ngy. S tht l, bn cng chi nhiu tr
ny, bn cng dy nhiu cho tr chi, v bn cng em tr chi vo cuc sng, v kh nng nhn thy vin cnh
ca bn s tt hn. Nh ngi cha giu ni: Nu con mun c b rng khe trong tng lai, hy chi rng hm
nay.
Li ni nhanh v k hoch nhanh
Nu bn mun to ra mt k hoch nhanh, bn cn s dng nhng li ni nhanh. Nhiu ngi khng th giu nhanh
v h dng t ng chm trong k hoch ca h. Nu bn mun lm giu nhanh , bn cn dung nhng t ng nhanh
Nu bn mun v hu sm v giu, nu bn mun lm giu nhanh, bn cn phi cp nht nhiu hn, hp thi hn,
nhng t ng kinh doanh v u t nhanh hn. Nu khng, nhng t ng c l s ging nh mt ngi tiu phu
chuyn nghip ni: ti khng qua tm ti vic c th cht g nhiu hn vi chic ca my lm nhiu tin. B
ti cho ti chic ru v ti s dng n cho n ngy ti cht. Nhiu ngi ngy nay lm vic v vn dng chic
ru ca b m h u t tin bc.
Cng c cho tr c
Trong mt lp hc ca ti, mt ph n tr hi: ng ngh rng khi ni n tin bc, c nhng t ng nhanh v t
ng chm ? Ti tr li: Chnh xc vi nhng g ti ngh. Nu tin l mt tng, th tng c lm nn bng
t ng. Hu ht mi ngi dng t ng chm, s a h n nhng tng chm, ngha l h lm giu cng chm
Li ni l cng c ? c y hi nh Gt u, ti ni: ngi cha giu ca ti ni Li ni l cng ca cho tr c.L
do nhiu ngi gp kh khn v ti chnh v h ban cho tr c ca h nhng cng c c k, chm v li thi. Nu
con mun giu, iu u tin con lm l cp nht cc cng c ca con. ng c th cho ti mt v d v t ng
nhanh v t ng chm c khng? Chc chn ri. Hu ht mi ngi ngh rng tit kim l thng minh . Tit
kim tin tht chm. Bn c th giu bng cch tit kim, nhng ci gi l thi gianc i. V vy vi ti tit
kim l t ng chm. Ngi cha giu ca ti khng tit kim. Thay v vy, ng dy ti lm th no lm ra tin.
Nhng nu ai khng bit cch lm ra tin th sao? mt ngi khc hi Th tit kim l cch tt nht hoc u
t thi gian, hc cch lm ra tin. Lm ra tin l mt k nng cn hc. Nhng tht kh cho mi ngi khi hi v
tin bc?
Ln u ti cng vy cng nh hc bt c ci g mi. iu cng nh hc li xe p. Ti rt hi hp lc bt
u v phm li ln uv ti vn phm li ngy nay. Nhng ti hc t li lm, v vy s gio dc ca ti v kinh
nghim lm ra tin d hn v cng d hn khi ti cng gi. C nhng ngi khc khi cng gi th cng c gng lm
vic chm ch v tit kim tin. l mt k hoch chm s dng nhng t ng chm m h c th c tha
hng t b m.
V vy trong khi ti c gng tit kim $100 mt thng, ng c th lm hng triu . l nhng g ng mun ni
wWw.VietLion.Com
Page 249
2010
rng li ni l cng cv c nhng t ng th nhanh v c nhng t khc th chm Ti ch gt u v ni: Li

ni l cng c cho tr c.
K hoch c s dng nhng t ng nhanh
Nu bn ln k hoch v hu sm v giu, bn c th cn cp nht kho t vng ca bn, V nu bn thay i t
vng, bn c th tng tc cc tng ca bn. V d: Ngi cha ngho lun khuyn ti: Kim mt cng vic
lng cao.
Ngi cha giu th khuyn ti: Con cn c vng quay tin mt t cc ti sn. Tm kim mt cng vic lng cao
dng nh c th l mt con ng nhanh lm giu lc bt u, nhng trong hu ht trng hp l mt cch
chm lm giu v sau. Nh rng ngi cha ngho kim nhiu hn ngi cha giu lc bt u s nghip, nhng
cui i, khong cch gia thu nhp ca h rng nh bin Thi Bnh Dng. S tht l, rt t ngi giu bng mt
vic lmngay c mt vic lm lng cao. on di y l mt vi v d v sao vng quay tin mt t ti sn tt
hn thu nhp t mt vic lm.
Hy xem ba loi thu nhp: Thu nhp kim c:
50% Thu nhp li tc:
20% Thu nhp th ng:
0% Thu nhp kim c, trong hu ht cc trng hp, l thu nhp t sc lao ng ca mt ngi hay lm vic.
Thu nhp li tc, trong hu ht cc trng hp, l thu nhp t ti sn di dng giy t nh c phiu, tri phiu v
qy u t chng khon a dng. Thu nhp th ng, trong hu ht cc trng hp, l thu nhp t bt ng sn.
Lun nh rng, trc khi ra mt quyt nh ti chnh no, s rt quan trng khi c li khuyn ca cc nh chuyn
mn trnh v nhng chuyn c lin quan n thu. Mt k hoch thu hp php cho mt ngi c th s xm
phm v thu ca mt ngi khc. im chnh ca phn ny l bit cc t ng khc nhau c th lm nhng iu
khc nhau. C mt s khc bit quan trong v thu gia thu nhp kim c v thu nhp th ng. Trong phm vi
n by, thu cho hu ht mi ngi l n by nghch hoc n by b ng. Mt ngi lm vic cho thu nhp
kim c phi lm vic chm ch t nht l hai ln so vi mt ngi lm vic chm ch cho thu nhp th ng.
Lm vic cho thu nhp kim c ging nh tin hai bc ln pha trc v sau li li mt bc.
H nh thu bn ngay c khi bn ngng lm vic
Nhng ngi ni: lm vic chm ch, tit kim tin, u t vo khon 401k, l ngi ang lm vic cho tin 50%.
Mt khi bn ngh hu, v bn bt u rt tin t k hoch 401k, s tin rt ra b nh thu mc thu nhp kim
c, hoc tin 50%, nh ngi cha giu thng gi. Li sut t khon tit kim cng b nh thu mc thu nhp
kim c. Nhiu ngi ni: Ti phi tip tc lm vic v tin tr cp t B x hi t chnh ph khng cho chi
ph ca ti. Ngay lc mt ngi bt u lm vic cho thu nhp kim c h tr cho tin tr cp, chnh ph
khng nhng nh thu thu nhp ca bn, m cn gim s tin tr cp cho bn v bn c mt vic lm. Khi ngi
cha giu ni: Hu ht mi ngi ln k hoch ngho, ng bit ng ang ni ci g. ng lo lng lut php ca
chnh ph v thu nhp kim c sau khi ngh hu. Nu bn khng ngho v bn mun kim nhiu tin, chnh ph
wWw.VietLion.Com
Page 250
2010

s khng gip bn. Nhiu ngi v hu n gin v h thy ngho th tt hn v khng tr li lm vic th l do
thu. im chnh ti mun ni l, chn la cch s dng nhng t ng lm vic chm ch, tit kim v u t vo
khon 401k l chn nhng t ng chm chp, l nguyn nhn bn c mt k hoch ti chnh chm. Trong khi chn
cch dng nhng t cho k hoch ti chnh ca mnh c th cho php bn t ln nhm d d c thu nhp hu t
$100,000 n $1,000,000 mt nm, nhng li ni tng t trong hu ht trng hp s khng cho php bn i ln
nhm giu v nhm cc giu. Nh ngi cha giu ni: Con s c nhiu th khi con giu ch hn l c nhiu tin.
Ngi giu dng nhng h thng t ng khc v nhng t ng ny s hng dn h n nhng kinh nghim sng
khcnhng kinh nghim nh: hc cch tng s t bn hn l tit kim tin. Nhng t khc nh:
Ngi cha giu khuyn mi ngi hc cch tit kim tin. Nhng bn thn ng th khng tit kim. ng ni: Tp
trung vo tit kim tin mt qua nhiu thi gian v c rt t sc mnh n by vi tin tit kim. ng cng ni: S
tin m hu ht mi ngi tit kim c l tin sau thu. mt ngi tit kim $10, s tin thc s h kim
c l $20 v l thu nhp kim c hay l tin 50%. Nhng trn ht, li sut t s tin bn kim c cng l
mt ch ca tin thu cao hn. Thay v tp trung vo tit kim tin, ngi cha giu dnh c cuc i rn luyn
bn thn lm ra tin. ng ni: Nu con bit cch xy dng cng ty v u t tin, con c th lm nhiu nhiu tin,
vn ca con sau l c qu nhiu tin. Khi con c qu nhiu tin, trong ngn hng con s c d tha tin hn l
tit kim. Trong Rich dads guide to investing, ti vit v hai vn ca tin bc. l khng tin v qu
nhiu tin. Hu ht mi ngi ch bit vn th nht, vn khng c tin. Nhng ngi ny nn hc cch tit
kim tin. K hoch ti chnh ca ngi cha gi l c qu nhiu tin. Vn ca ng l ng c qu nhiu tin trong
ti khon tit kim v ng khng ngng tm kim cc v u t chuyn s tin ny sang. Thc ti v sc cha
trong u ng l th gii ny c v s tin. Cn thc ti ca ngi cha ngho l tin tht ng s v l l do v
sao ng gp rc ri khi dnh sut i tit kim tin. S khc nhau gia lm vic v tin v lm ra tin l g? Nu
bn c Rich dad poor dad, bn c th nh cu chuyn ca ti lng nghe ngi cha ngho v c gng lm ra tin.
Ti c gng lm ra tin bng cch nu chy phn kim loi ca ng kem nh rng v sau c khun cc ng
xu. Ngi cha ngho gii thch cho ti s khc nhau gia lm ra tin v s gi mo. ng khng c kh nng ni
cho ti lm cch no lm ra tin n gin v tt c nhng g ng bit l lm vic v tin. Trong th gii tht s ca
tin bc, nhiu ngi giu tr nn rt giu bng cch lm ra tin, hn l lm vic v tin. V d, Bill Gates giu nht
th gii khng phi v anh lm vic v tin, m lm ra tin. Anh tr thnh ngi giu nht th gii bng cch xy
dng mt cng ty v bn c phn ca cng ty y Bn c phiu ca cng ty bn l mt dng ca vic lm ra tin.
Theo nguyn tc, chng no cn c mt th trng sn sng gm ngi mua v ngi bn cho bt c th g bn sn
xut ra, th bn ang lm ra tin. Nhng cun sch ca ti l v d cho mt dng lm ra tin. Khi no cn c mt th
trng nh th cho nhng ngi bn sch, th sch ca ti lm ra tin cho ti hn l ti lm vic v tin. Nu ti l
mt bc s phi lm vic c tr lng, thfi ti s l mt bc s lm vic v tin. Nu ti l mt bc s pht minh
mt loi thuc mi v bn n thng qua cc nh thuc, th vin thuc l mt dng ca bc s lm ra tin hn l
lm vic v tin. Tm li, lm vic v tin trong hu ht cc trng hp l chm, v tm kim nhng cch lm ra tin
wWw.VietLion.Com
Page 251
2010
c th nhanh hn nu bn bit bn ang lm g. V vy nu k hoch ca bn l lm vic v tin v sau c gng

tit kim tin, th bn ang ong a vi chic ru chm chp v bun t ca b hay m bn. C nhng t ng khc
c th lm chm s sng to lm giu ca bn v c nhng t tng tc lm ra tin ca bn
Nu bn khng hiu y thut ng s tng gi v s st gi , ng lo lng. Ti mt mt thi gian mi hiu ht
chng. Nu bn tht s mun hiu chng hn, bn c th cn hi k ton vin hay mt chuyn gia u t bt ng
sn gii thch khi nim ny cho bn. Mt ngy khc, mt chng trnh Tv chiu mt cu chuyn v cc hc sinh
trung hc hc cch u t vo th trng chng khon. Mt trong nhng hc sinh c phng vn ni: Ti lm ra
nhiu tin v ti mua c phn ca cng ty XYZ v gi cc c phiu ny tng cao. Ni cch khc, anh ang chi
vi th trng vi hy vng c c li nhun hay s tng gi tr ca loi c phiu anh chn. Khi mi ngi ni:
Cn nh l ca ti l khon u t ln nht, h ni th v h mong i cn h ca h tng gi tr. Ti nghe nhiu
ngi bn ni vi ti nhng cu nh: Ti mua nhiu l trong khu vc nh gn. l mt v u t tt v ti
mong mnh t ny s tng gp i trong 5 nm. Vi h tin li l khon u t ttv hy vng h s nhn c
gp i s tin trong 5 nm ti. Ngi cha giu dy con ng v ti dng nhng t ng ti. Khi ni n bt c cc
v u t no, ng lun lun ni: Li c c l khi con mua, ch khng phi khi con bn. Ni cch khc, ng
khng bao gi mong cc v u t ca ng tng gi tr. Nu c, vi ng, s tng gi ch l mt phn thng. Ngi
cha giu cng u t cho mt th m ng gi l s st gi. Mt v d l s st gi ca to nh m ti ni
chng trc. ng thch vng quay tin mt ngay lp tc v s st gi v ng khng phi ch cho cc v u t ca
ng tng gi tr lm ra tin cho ng. ng cng ni, Ch i cho c phiu hay bt ng sn tng gi th tht
chm v y ri ro. im chnh y l, nu bn ch i lm ra tin mt lc no trong tng lai, th k hoch
ca bn l mt k hoch chm v bn ang dng nhng t ng chm, s dn bn n nhng tng chm.
Lp li li ni ca ngi cha giu: Li c c l khi con mua, ch khng phi khi con bn. Ti gp nhiu ngi
mua mt ming bt ng sn, mt tin vo mi thng, v ni vi ti: Ti s lm ra tin tr li khi gi nh tng
ln v ti bn n i. c, nhiu ngi mua bt ng sn, mt tin mi thng, v ngh iu l tt v chnh ph
s cho h gim thu v mt tin. Theo kin ca ti, l cch suy ngh ca ngi tht bi. Ti thng ni vi h:
Ti sao khng mua mt bt ng sn lm ra tin cho bn mi thng v cho bn gim thu mi thng. Ti thng
nghe cu tr li l: Khng, k ton ca ti ni rng ti nn tm nhng bt ng sn ly tin ca ti mi thng v
mang li cho ti s gim thu. H ang ni v ch mt con tu va chm v ri ro thay v mt con tu nhanh nhiu
li ch. Ngi cha ngho ca ti ni: iu qu ri ro hay Hy chi cho an ton hay Ti sao phi gnh ly
ri ro?. Ng cng tin vo nhng tng ny, ng cng mt s lm ch cuc sng ti chnh ca ng. L mt ngi
lm cng c chi cho an ton, ng mt t ch tin thu ca ng. V ni rng u t l ri ro v khng thch tin, ng
cng mt lm ch s hc hi v ti chnh ca ng. Cui cng, ng tr nhiu thu hn, mc d ngh hu v ch
u t vo nhng v an ton m chng i n u m cn mt tin. Ti c mt ngi h hng dnh 25 nm trong
cho qun i, ngh hu l mt nhn vin vn phng v by gi ngi trc TV theo di cc chng trnh ti chnh,
xem gi tr c phiu ngy cng thp hn. ng cang tht vng n gin v ng khng lm ch c gi tr li nhun
wWw.VietLion.Com
Page 252
2010

ca ng. Mt ngy n, ng nhn mt v ch tich mt cng ty m ng s hu mt s ln c phn, va sm mt
chic phn lc ring, ng phn nn rng cc nhn vin ca v ch tch y cng c thng hng triu . Trong
khi ng gia nhp nhm ngi gi c phn ni gin, ng cng ch c th lm rt t m thi. Trong Rich dads
guide to investing, ti vit v 10 iu lm ch ca mt nh u t m ngi cha giu dy. Nhng iu lm
ch ny l sng cn i vi nhng ai mun c lm ch cuc sng v tng lai ca mnh mt mc no .
Hin nay, iu lo lng ca ti l 90% dn s M v nhiu nc chu u khc c rt t quyn lm ch tng lai ti
chnh ca h. Con s ny cn t hn cc nc ang pht trin. Ngi cha giu ni vi ti phi c mt k hoch
hc cch lm ch tng lai ti chnh ca ti. ng ni: l mt ngi i trn con ng nhanh, con cn c mt k
hoch lm th no c lm ch hn. Tren con ng nhanh, con phi lm ch nhiu hn s tin con m
c. Nu bn mun bit nhiu hn v mi iu lm ch bn c th cn phi c hoc c li Rich dads guide to
investing. Mt li cui cng v ri ro vs lm ch. Ngi cha giu ni: Mt ngi cng tm kim s an ton, ngi
cng t b s lm ch cuc i h. Ngy nay ti thy c hai th gii i i vi nhau. Mt th gii ti gi l
trch nhim x hi. l nhm ngi tin vo s c trch nhim i vi cuc sng ca h v kt qu cui cng ca
cuc i h. Mt th gii khc ti gi l nn nhn x hi, l nhm ngi tin vo mt ai , mt cng ty, hay chnh
ph s c trch nhim cho cuc i h. Trong bt c nhm no, gia nh hay cng ty, thng c hai loi x hi. C
hai nhn th gii t quan im v thc ti ca chnh h v c hai u ngh l h ng. Ti thy mt trong nhng
nhn t gy chia r hai x hi ny l cch nhn ct li ca h v ri ro vs lm ch. Nhng nn nhn ny dng nh
cho i s lm ch cuc i h cho mt ngi khc nhm trnh ri ro. Sau h gin d khi cm thy ai lm
dng s lm ch m h cho ngi lm dng. Ni cch khc, nhng nn nhn ny thng l nn nhn ca chnh
h. Trong nhng nm ti, s c nhiu nn nhn v ti chnh. Nhiu nn nhn ti chnh trong tng lai s tin vo cu
thn ch: u t di hn, a dng ho, v gi , th trng tng gi trong 40 gn y, v hy chi cho an
ton. Nu h khng chn cc nh c vn mt cch khn ngoan, h c th thnh nhng nn nhn ti chnh. Ngy
nay, hng triu ngi t tng lai v bo m ti chnh vo chng khon v qu u t chng khon a dng.
Ngay c ti cng s hu qu ny trong k hoch hu. Nhng ti khng ln k hoch lm giu nhanh vi qu u t
chng khon a dng v cng khng mong i nhng qu ny s lo cho ti mt khi ti ht kh nng lm vic. Theo
c nhn ti, ti khng c nim tin vo th trng chng khon. Ti cng thy rng qy u t chng khon l qu
chm v yu cu ti phi dng tin ca chnh ti. Nh ti ni trc y trong cun sch ny, ti thch dng tn
mn lm giu hn l dng tin ca chnh tiV ngn hng s khng cho ti mn tin nu ti mua chng
khon. Mt l do khc ti ni qu u t chng khon qu chm v li nhun ln nht hay s tng gi ca ti sn
dng giy t c to ra lc cng ty c thnh lp, trc khi cng ty c c phn ho. Khi nhng nh u t
giu c bt u u t vo c phn ca mt cng ty, h thng u t theo cc iu l ca SECs (Securities and
Exchange Commision), iu D, Lut 506, v cc iu l tng t. Ni cch khc, ngi giu u t vo c phn
ca mt cng ty khi cng ty y cn l mt cng ty t nhn. Dn chng th u t vo c phn ca cng ty sau khi n
tr nn mt cng ty c phn. S khc bit c th rt ln. V d, nu bn u t $25,000 vo Intel trc khi c
wWw.VietLion.Com
Page 253
2010
c phn ho, th $25,000 c th tr gi hn $40 triu o hm nay tu thuc vo th trng ln xung. im chnh
y, ngi giu lm ra tin trc khi dn chng x vo. iu c ngha ngi giu thng u t t ri ro
v vi tim nng li nhun cao hn nhiu. Thi im qy u t chng khon a dng mua c phn ca mt cng
ty, li nhun c to ra ri. Sau phn ln dn chng mua qu u t mua c phn ca cng ty y, cng l
cng ty m ngi giu mua c phn khi cn l mt cng ty t nhn. Ni cch khc, thay v u t vo qu u t
chng khon a dang hay th trng chng khon, ngi giu u t vo mt cng ty t nhn, c bit n theo
iu l 506. S khc bit v tim nng tc ca vic lm giu gia qu u t v IPO (hay iu l 506) ng kinh
ngc. Nh ngi cha giu ni: u t vo qu chng khon a dng l u t vo phn cui cng ca ba n.
iu ny khng c ngha qu u t chng khon a dng l khng tt. i vi hu ht mi ngi, qu u t l
khon u t tuyt vi. l nhng v u t tt nu bn bit bn ang lm g, bit nhng ri ro l g v bit bc
tranh ln ca ton b tr chi u t vo chng khonc phn ho v t nhn. Ti c th nghe vi ngi trong s
cc bn ni: IPOs ch tt trong thi k thnh vng ca th trng chng khonch khng tt trong th trng i
xung. C mt vi s tht trong cu ni y, nhng bt chp th trng, ngi giu lun lun t hng nhng v
u t t nhn ch khng t hng cc cng ty c phn. l l do hiu bit li ni, t vng, t chuyn mn ca
cc v u t ca ngi giu s ci thin c hi lm giu ca bn nhanh hn. Trong tng lai gn, ngi giu s
cng giu hn v h s i cng vi nhng li ngh trc IPO. H s khng u t vo cng ngh, hay vi tnh, hay
dot-com. Thay v vy, h u t vo nhng cng ty cng ngh sinh hc nng hi, cng ty cng ngh di truyn, v
nhng cng ty c nhng tn nh Network, system. H s u t nhng cng ty nng hi ca tng lai, nhng cng
ty m chng ta cha h nghe ti. H u t vo nhng cng ty v d n bt ng sn m mt ngi trung bnh ch
nghe sau khi li nhun c lm ra. H cng s u t vo cng ty t nhn, cng ty hu hn, nhng v u t v
giao thng, thay v qu u t chng khon a dng. Hu ht chng ta bit lun lun c gi bn s v gi bn l.
u t cng ging nh vy. Ngi giu cng giu v h thch tr gi s hn gi bn l. H cn c bit n l
nhng ngi bn v cng gia nh vi nhng ngi chuyn mua bn cc v u t vi gi s. Bill Gates l ngi
giu nht hnh tinh khng phi v mua c phiu c phiu ca Microsoft. Anh l ngi giu nht v ng c bit
n l ngi bn c phiu. thnh mt ngi bn c phiu, bn cn l ngi sng lp hoc l mt ngi bn
hoc thn vin gia nh ca ngi sng lp. Ngi cha ngho ca ti n trng thng xuyn. l v sao ng hc
i hc Chicago, Northwestern v i hc Stanford, tt c u l nhng trng danh ting v thanh th. ng tr
li trng mt cch thch th, hng hi v mong mt s tin c v ng u t thi gian tr li trng. Ngi
cha giu ca ti n nhng kho hc chuyn . ng ni: Con n trng nu con mun l mt cng nhn tt hoc
mt nh chuyn mn tt nh: bc s, lut s hoay k ton vin. Nu con khng quan tm vo bng cp, s tin c
hay cng vic n nh, hy n cc kho hc chuyn . Cc kho hc dnh cho nhng ngi mun mt kt qu
ti chnh tt hn l mt s tin c hay tng mc n nh ca mt cng vic. Ti dy nhng kho hc chuyn
hn l dy trong trng. Trng hc thu ht loi hc sinh khc so vi kho hc chuyn . V d, v ti, Kim v ti
ng vi nhau tham 2 kho hc mt nm. Chng ti i cng nhau v chng ti thy cc kho hc chuyn , cho
wWw.VietLion.Com
Page 254
2010

d khng hay, lm hn nhn, tnh bn v tinh thn cng tc cao hn. Thng tin v gio dc c sc mnh tri
buc mi ngi li gn nhau bng nhng kinh nghim chung cng nh chia r nhau, nu h khng cng nhau hc.
Trong nhiu nm chng ti tham d nhiu kho hc u t, tip th, bn hng, pht trin h thng, qun l nhn
s. Chng ti ang chun b tham d kho hc v cch mn tin t chnh ph u t vo nhng cn nh cho
ngi c thu nhp thp. Chi ph kho hc ch $85, tr cho chnh ph v chng ti trng ch lm ra hng triu
nh g chng ti hc. Nhiu ngi tham d kho hc v kt qu ch khng phi d tin c. Ti gp nhiu tc gi
dy rt tt trng nhng sch ca h khng bn nhiu nh sch ca ti. Khi ti ngh h i hc cc lp tip th
trc tip hay bn hng, nhiu ngi phn n. Nh ti ni trong Rich dad poor dad, ti l tc gi bn chy nht
ch khng phi tc gi vit hay nht Mt ngy khc, ti gp mt ngi bn gi con gi vo mt trng ni ting.
Anh t ho v anh tr $85,000 trong 4 nm hc ca con gi anh. Nay c y xin c vic lm $55,000 mt
nm v anh y cng rt xc ng Sau anh hi ti cc kho hc chuyn ca ti gi bao nhiu v ti ni khong
$5,000 cho 3 ngy. Anh kinh ngc v gi tin v ni: Ti khng tr ni. Gi qu mc cho mt kho hc qu
ngn. Khi anh hi ti dy ci g trong 3 ngy, ti tr li: Trong ngy th nht , chng ti dy lm cch no xy
dng mt cng ty nh Bill Gates lm v c phn ho n bng IPO. CHng ti cng dy trong ngy th nht lm
th no tr thnh mt thnh vin ca nhm bn v gia nh thuc tng lp IPO, nhng ch trong trng hp bn
khng mun thnh Bill Gates v bn ch mun mua c phiu vi gi s. Sau ti tip: Trong ngy th hai v ba
chng ti dy lm th no tm cc v u t bt ng sn, lm th no nhanh chng nhn ra n v lm th no
tnh ton n. Ni cch khc, chng ti dy bn lm th no suy ngh, m phn v nhn ra cc v giao dch tng
t nhng ngi nh Donald Triump suy ngh v u t vo bt ng sn. Mt ngy khc chng ti dy cch dng
tu chn mua bn nh cch mua bn ca George Soros, ch khng nh cch ca nhng gim c qu u chng
khon a dng. Trn ht chng ti dy cch s dng lin on tr t thu v bo v ti sn ca bn. Bn s gp
nhng nh u t ni b trn con ng nhanh ni vi bn lm th no tm c cc v u t c sc mnh n
by ln nht trn th gii. V quan trng nht, bn s gp nhng ngi nh bn, suy ngh nh bn. Ni cch khc,
bn c th c nhng ngi bn mi l nhng ngi cng di chuyn vi cng tc nh bn. Tt c nhng g anh
ni l: Qu nhiu tin trong vng 3 ngy. Nh ti ni, c nhng t ng nhanh v t ng chm. Vi ti, ti
thch b ra $5,000 v 3 ngy hc cch lm ra hng triu v c th hng t hn l hc trong 4 nm v tn
$85,000 hc cch lm vic cho $55,000 hay t hn trong mt nm cho c i mnh. Trn ht, $55,000 l thu nhp
kim c.
Ti sao mt s ngi ch tm kim ni dung
Mt im khc bit ln gia nhng ngi n trng v nhng ngi tham d kho hc chuyn mt ln na l
s khc nhau gia sc cha v ni dung. Ti thy mt ngi n trng hi mt ngi n kho hc chuyn
rng: Bn hc c g t cc kho hc chuyn ?, ngi y thng khng tr li c nhng g m h hc
c. L do l, nhiu kho hc chuyn thng m rng sc cha hn l tng ni dung trong tr c bn. Mt
ngi va mi m rng sc cha tr c thng khng th ni chi tit nhng g m h c c. Mt ngi hng v
wWw.VietLion.Com
Page 255
2010

trng hc, mt ngi mun tr thnh mt nhn vin hn, thng khng th hiu nhng g mang tnh cht gn
ng. Mt ngi ch mun gi nguyn sc cha v ch tm kim c mt ni dung tng cao, s khng hiu mt
ngi ang hnh phc v nhn thc c m rng v ch ch mt ni dung mi xut hin. Mt ngi ch mun c
ni dung thng rt tht vng khi sc cha ca h b ri tung ln. Mt tin mng l c hai u tin v pha trc, bt
chp h tm kim ci g. Nhng mt ngi tin v pha trc nhanh nht l ngi tm kim c hai: s m rng sc
cha v tng cng ni dung. n lc thot khi vng ln qun? Mt ngy kia, mt ngi ni vi ti: Ti
chi tr cashflow mt ln. By gi ti phi lm g? Ti tr li: Anh chi tr cashflow 101 ch mt ln? Ch mt
ln,anh tr li. Anh chi tr ny trong bao lu? ti hi. Khong 3 ting, anh tr li. Anh c thot khi vng
ln qun khng? ti hi Khng, ti khng th. Nhng ti rt ra c bi hoc?, anh ni. Bi hc anh rt ra l
g? ti hi Ti cm thy chn. Ti hc rng, lt v vng chut tht chn v mt. Ti ght tr chi ny v vy
ti hi anh phi lm g tip theo. Ti khng mun chi tr ny. Ti mun lm giu. V vy anh bo ti tip theo
phi lm g. Ti ly tr chi ra v ch vo Ti bt u ni chm ri v thn trng, ti ch vo vng chut ln
qun,Vy i vi anh, tr chi ny l mt tr chi ng ngn ? Gt u, anh ta ci v ni: Vng, ti khng
mun chi tr ny. Ti mun lm giu trong cuc sng thc t. Anh khng ngh tr chi ny l thc t sao? Ti
hi.
Vng, anh ta ni v ci. Tr chi ny khng p dng vi ti. Tht th v, ti ni. Vi ti, tr chi ny l
cuc sng thc t. Ti hi anh nh. Anh ang trong vng no? Vng ln qun hay vng nhanh? Ngi n ng
tr nhn ti v khng ni g c. Tip tc, ti ni, Vi ti tr chi ny l thc t. Trong cuc sng, mi ngi chng
ta ang mt trong hai vng. Ch vo bi bo ca Robert Reich, ti c cc cu trch dn: Vn khng n gin
l c mt cng vic hay c tr lng cao na ri. Trong thi i kinh t mi, vi nhng thu nhp khng th
on trcc hai vng ang mc bo ng, vng nhanh v vng chm. anh l vng nhanh thc s tn ti?
anh ta hi. Gt u, ti ni, Vng, v vng ln qun cng vy. 99% dn s M u t t vng ln qun. V nhng
ngi vng ln qun ngy cng ri li pha sau. Nh Robert Reich ni, c mt s thiu cn bng gia chng.
iu c ngha l bn hoc vng ny hoc vng khc. Vy bn ang u t vng no? , ti c mt cng
vic lng cao v ti lm ra nhiu tin. iu khng c ngha l ti ang u t t vng nhanh ? Ti khng
ngh th nhng ti khng thc s bit c. Anh phi ni cho ti bit. Anh ang u t vo ci g? Ti hi. Anh
c phi l triu ph khng v anh c kim c $200,000 hng nm khng? Ti c $350,000 trong khon 401k
v ti kim $120,000 mt nm. iu khng c ngha l ti tiu chun cho vng nhanh sao? anh ta hi Ti
khng ngh th , ti tr li. t nht theo iu l SEC, anh khng tiu chun vo vng nhanh. Ti khng
hiu, anh hi. Anh c th ni cho ti nghe ti ang thiu ci g? Ti an tm v cui cng anh ta m rng sc
cha u c tip thu ni dung mi. Ti lun lun thy rng tht kh dy ai mt iu g khi h ngh h ton
b cu tr li. Tt c chng ta u bit tht kh thm nc vo mt ci ly y, iu cng kh khi dy mt
iu g mi cho nhng ngi m u c khp kn hay lp y mt ni dung khc. Bt u chm ri, ti ni, Ti
thit k tr chi ny vi hai vng v vi ti, y l tr chi ca cuc sng thc. Trong cuc sng, chng ta mt
wWw.VietLion.Com
Page 256
2010
trong hai vng. V bi hc ca tr chi ny l lm th no bn v ti c th thot khi vng ln qun. Mc ch ca

tr chi l m rng u c ca bn bn c kh nng lm giu v t do ti chnht do t vng ln qun m
chng ta u bitt do t s lao ng cc nhc sut i v tin v sng di mc trung bnh. Bn cng chi tr
chi , bn cng dy cho ngi khc, bn cng m rng u c bin n thnh s kh thiv cng tin ln t do
ti chnh thc s trong u c bn, c v sc cha ln ni dung. Nu u c ca bn khng m ra, bn s l mt
trong s 99 ngi dnh c i cho vng ln qun. Ngay c khi ti lm ra tht nhiu tin? anh ta hi. Cu hi
hay. Cu hi hay nht m ti c hi. Cu tr li l tin khng th gip bn thot khi vng ln qun v ch tin
thi khng cho php bn vo vng nhanh. l l do v sao ngi cha giu ca ti thng ni: Tin khng lm
con giu. V sao? anh ta hi vi mt ci nhn kh hiu. Khng phi c nhiu tin l tin vo vng nhanh c
sao? Mt cu hi hay khcv cu tr li l khng?. Ti ni v yn tm tr c anh m rng cho nhng
tng mi hn l gi v bit ton b cu tr li. Cn nhiu th hn l tin thot khi vng ln qun v cn
nhiu th hn tin vo vng nhanh. Ti khng hiu. Phi cn th g nu c hn c tin. Ti c hiu v sao cn
nhiu th hn tin thot khi vng ln qun nhng ti khng hiu v sao cn nhiu th hn tin u t vo
vng nhanh. Ti thu thp cc suy ngh trc khi tr li cho anh ta. Anh c nh cc qung co trong cc t bo
The Wall Street Journal v cc n phm ti chnh l c mt bc tnh mt ngi n mc chnh t thuc tng lp d
d mang mt tm bin ng gc ng ghi: Ti c tin u t khng? Vng, ti thy qung co . Ti
khng thc s hiu c. Anh ni. Trong thi k sung tc gia nm 1995 v 1999. C rt nhiu c nhn lm ra
rt nhiu tin th trng chng khon hay t cng vic v h ang tm kim cc v u t ca ngi giu, nhng
v u t tm thy thy vng nhanh. Vn l ngay c khi h c tin, h vn khng c php i vo cc v u
t vng nhanh. Gi s c nhng v nh nhoi v quanh co vng nhanh cho php h u t vo, nhng nhng
giao dch tt nht ng li vi hu ht mi ngingay c khi h c tin. Ngay c khi h c tin? Ti sao , ti
khng hiu anh ta hi V tin khng c m vng nhanh. Trong u t thc t, tin ch c m vi nhng
ai cn mc kt vng ln qun. Ti sao khng tnh n tin? anh hi V nhng ngi vng nhanh c nhiu
tin ri. l v sao tin khng c tnh n na. n i vo nhng v u t tt hn vng nhanh, nhng g
c m l nhng g bn bit v nhng ngi bn quen. l nhng g bn em vo bn v m ch khng
phi tin, anh ni nh. Anh ni chnh xc. Nhng iu khng khc nhau gia ngi giu, ngi ngho v
trung lu. M l tri ngc nhau. Mt bn ngh rng tin l quan trng v khi bn giu ri, bn s thy tin khng
cn quan trng na. Ti dnh t pht ch cho anh thy nhng cp bc khc nhau ca nhng chin lc rt lui.
Ti gii thch cho anh ta rng nhiu ngi c th t ln nhm d d, c thu nhp t $100,000 n 1 triu.
Nu h t c nh vy bng cch lm vic chm ch, tit kim, sng tn tin, h c th khng c php u t
vo nhng v u t ca ngi giu v cc giu. Nhiu ngi khng c php u t n gin v h c tin nhng
khng c gio dc v kinh nghim cho nhng v u t vng nhanh. H c tin nhng khng mang theo th g
khc n bn hp. V vy l l do v sao nhng qung co vi nhng ngi d d cm tm bng Ti c tin
u t ngi n ng tr c u c va c m rng ni. H c tin nhng khng ai cn tin ca h v h
wWw.VietLion.Com
Page 257
2010
khng c chun b cho vng nhanh. Chnh xc, ti ni. V l l do ngi cha giu ni C nhiu th cho
con khi con giu, ch khng phi c nhiu tin. Th th ti nn lm g? anh ta hi Vng, iu u tin anh nn
lm l tr li chi tr Cashflow 101 mt chc ln. Chi cho n khi no anh thot khi vng ln qun trong vng
mt ting, bt chp ngh nghip ca anh l g, lng bao nhiu, cao hay thp, tnh trng ca th trng ln hay
xung khi anh chi tr ny. Sau hy nhn vo t ng ca vng nhanh v tra nh ngha ca nhng t . Sau khi
hc nh ngha, anh bt u tm kim cc nh u t ang u t vng nhanh. Dnh thi gian vi h. Lng nghe
li ni ca h v bt u hiu i vi h iu g quan trnghn tin bc. Anh cng hiu li ni ca h anh cang
c kh nng giao tip vi h v bt u nhn thy th gii ca h th gii ca vng nhanh. Ti ni l nhng
g anh lm ? anh ta hi Khng , l nhng g ti ang lm. l nhng g ti lm hng ngy ca cuc
i ti. Nh ti ni: Tr chi ny l cuc sng thc t. Bn ang trong vng ln qun hay vng nhanh. Ti
ni V vy lm th no m anh thot khi vng chut?anh hi. Ti bit anh bt u t con s khng. Ti c
mt k hoch. Ti c mt k hoch lm th no thot khi vng ln qun. S khc bit ln l k hoch ca ti l
mt k hoch giu ngy t khi bt u. l k hoch cho php ti kim tht nhiu tin, nhng quan trng hn l
gt hi c nhng t ng, s gio dc v kinh nghim cn thit cho vng nhanh. V vy u t mt t thi gian
bng cch chn chin lc rt lui trc tin v sau bt u sng to v thit k k hoch ca chnh bnmt k
hoch c km theo gio dc, kinh nghim v t vng cn thit cho vng nhanh. Ngi n ng tr gt u. u c
anh by gi m ra. V vy nhiu ngi ngh hu nhng h vn trong vng ln qun. Hu ht l nh th.
Cuc sng ca h i theo k hoch. H ln chuyn tu chm v trn sut i. Ti khng mun ln chic tu
chm v vy ti tm kim mt k hoch tt hnmt k hoch lm vic cho ti. Ti hy vng anh cng tm mt k
hoch tt hn. Ngi n ng gt u v ni nh Ti s lm
Tm tt v sc mnh n by ca k hoch
Theo kin ca ti, L do nhiu ngi lm vic cc nhc c i m vn kt thc ngho kh hay mc kt vo vng
ln qun v h sng cuc sng ca h theo mt k hoch chm. Mt bc quan trng v hu sm v giu l
ngi xung im lng v hi bn thn mnh: Ti ang i theo k hoch g v ca ai? Nhng k hoch khc b c th
t hi mnh l:
1. Chin lc rt lui ca ti l g?
2. T ng v tng ca ti nhanh c no?
3. Ti ang trn vng no v trong tng lai ti s vo vng no? 4. Ti ang lm vic cho loi thu nhp no v
c phi l loi thu nhp ti mong mun trong tng lai hay khng?
5. Ci gi lu di ca s an ton l g?
Chng 11: Sc mnh n by ca s trung thc
wWw.VietLion.Com
Page 258
2010
T 1985 n 1989, Kim v ti khng c thu nhp li tc v thu nhp th ng. Chng ti lm vic cn c xy
dng cng ty v vy chng ti c th c nhiu thu nhp kim c vi sc mnh n by. Ton b s tin d
chng ti kim c tr li vo vic xy dng cng ty. Chng ti bit loi thu nhp chng ti mun, chng ti
bit nh ngha ca loi thu nhp chng ti cn, chng ti bit phi chuyn thu nhp kim c sang thu nhp li
tc v thu nhp th ng, nhng chng ti chng c g a ra khi ni v hai loi thu nhp ny. Nhiu nm qua, ti
nghe ngi cha giu ni: Giy pht con lm ra c thu nhp th ng v thu nhp li tc, cuc i con s thay
i. Li ni s tr thnh hin thc. C hai ngi cha ca ti u l nhng ngi khc khe v nh ngha ca t
ng. S khc nhau l, h khng tp trung vo nhng t ng nh nhau. Mt ngi bt ti tra nhng t ng ca
trng lp cn mt ngi bt ti tra nhng t thuc v tin bc, cng ty, u t. Nhiu m ti ngi vi cun t
in, tm nhng ngha khc nhau ca nhng t ng khc nhau cho hai ngi cha. Ti gp nhiu ngi t gi h l
nh u t. Khi ti hi h c bao nhiu thu nhp v thu nhp li tc, nhiu ngi th tht l h khng c nhiu, vy
m h t khai l nh u t. C hai ngi cha u ni: Con ch tt nh li ni ca con thi. Nhng ngi khng
gi c li ni th khng tt g my . Mt trong nhng l do mt t ngi v hu sm v giu v h khng trung
thc vi li ni ca h. H dng nhng t m vi h khng c tht.
Nhiu hn c nh ngha
Nhng ai c Rich dad poor dad, bn c th nh li s khc nhau v ngha ca hai ngi cha v hai t ti sn v
tiu sn. Ngi cha ngho cho rng ng bit nh ngha ca c hai t, v vy ng khng bao gi tra cu chng.
Ngay c khi ng tra cu chng cng cha th gii thch thu o c, n gin v nh ngha c tm thy trong
cc cun t in hn lm tht bi trong vic gii thch s khc nhau. Ti ght tra nh ngha ca t ng, nhng
ti vn tra cu nhng t ti khng thc s hiu. Ti sao ti tra cu chng? Ti tra chng v , theo quan im ca ti,
t ng l cng c quyn lc nht ca loi ngi. Nh ngi cha giu ni: Li ni l cng c ca b c. Li ni
cho php b no nhn nhng g mt khng th thy. ng cng ni: Mt ngi dn nhng t ng ngho s c
nhng tng ngho, v kt qu l mt cuc i ngho. Dnh mt cht suy ngh v s khc bit to ln ca ti v
nhng ngi khc bng cch bit s khc nhau gia thu nhp kim c, li tc v th ng. Chng ta nhng t
ng n gin, nhng nu bit s khc nhau c th to ra mt s khc bit ln trong cuc i bn. Nu bn mun
thay i tng lai ti chnh ca bn, mt trong nhng bc quan trng nht v khng mt tin m bn c th c
c l bit nh ngha ca nhng t ng bn ang dng mt cch nghim chnh. Trn TV, mt vi chuyn mc u
t thng ni n cc t nh: t l P/E, k hoch ti u t, t bn ho th trngv nhng thut ng u t khc.
Nhng cn nh u t yu cu bn phi suy ngh, bit c nhng inh ngha rt quan trng tr thnh mt nh
u t tt. Nhng c nhiu th hn nhng khi nim c bn v nhng nh ngha quan trng m bn cn phi bit
v hu sm v giu. Mt vi ci hn , nhng nguyn tc c bn v nhng t ng quan trong hiu l t l
hin ti, t l nhanh, t l tm thi, cng nh ti sn v tiu sn, v s khc nhau gia thu nhp kim c, li tc
v th ng
Khai thc sc mnh ca t ng
wWw.VietLion.Com
Page 259
2010
Ti sao nhng t sau y quan trng hn? Cu tr li l, v nhng t nh t l P/E, k hoch ti u t, t bn ho

th trng tht s chng c quan h g vi bnc bit khi bn bt u mt doanh nghip hay u t. Nu bn
hiu lm th no cc t l p dng cho c nhn bn, v nu bn p dng nhng t ng ny cho cuc i bn, th li
ni s tr thnh mt phn ca cuc sngli ni tr thnh s thtV khi iu xy ra, bn khai thc sc
mnh ca t ng. T l P/E p dng rng ri cho cc cng ty thng mi c phn, nh IBM v Microsoft. Mt t l
P/E khng p dng cho c nhn bn tr khi bn quyt nh bn v ti tin rng ch chim hu n l b hu hi
lc ny. i vi nhng ai cha hiu t p P/E l g, th nh cho: ch s P/E nhanh chng nh gi mc mc r ca
mt chng khon. N ch n gin l: mt ngi i ch hi bao nhiu mt k tht heo. C mt s khc nhau gia
mt k tht heo bn vi gi $2.99 v mt k bn vi gi $1.99v mt ngi i ch khn ngoan no cng bit rng
gi tht r khng nht thit c ngha l mt v giao dch tt. iu tng t cng ng vi t l P/E cao hay thp.
Mt t l P/E ch n gin o lng gi tr tng i ca mt c phiu cng nh so snh tim nng ca n. V d,
nu c phiu tr mi $2 cho mt c phiu (c tc l $2) v mt c phiu gi $20, t l P/E ca c phiu l
10ngha l bn mt 10 nm ly li $20 nu mi chuyn c gi nguyn. Nhng mt c phiu c t l P/E cao
hay thp khng c ngha l mt v mua bn tt hay xu, cng nh gi tin mi k khng ni cho bn bit l tht
heo nn mua hay khng. C nhng nhn t khc bn cn phi kim tra trc khi mua tht heo r. Trong sut thi
k dot-com, nhiu c phiu c ch s Ps cao v khng c Es lm cho u t vo dot-com tht l bch, nu bn
i theo t l Price- Earnings. Khi th trng sp , c rt nhiu ngi c h c th mua tht nhiu tht heo r v
ct vo t lnh, thay v mua c phiu vi Ps cao v khng c Es. Ngy nay, ngay c khi tht heo ng lnh c nhiu
gi tr hn c phiu ca cc cng ty dot-com. Nhng k ng ci tht s l nhng ngi tin rng bn c th u t
vo li ha v tng lai m khng c cht thc t no hm nay. Nhiu ngi xc tin dot-com tr c mt sc cha
tt nhng tht bi v ni dung l gio dc v kinh nghim v kinh doanh v u t. C nhng t l quan
trong hn, c bn v ch yu hn tm hiuv nu bn hiu v s dng chng, c hi ca bn lm giu hn
v thnh cng ti chnh s ci thin. Mt t l hu dng l t l n-qu. Ti sao n quan trng hn? V mi ngi
trong chng ta u c th dng t l nyv chng ta nn dng t l ny trong mi thng. V d, nu bn c n di
hn v ngn hn, chng hn $100,000 v bn c tin trong qu l $20,000, th t l n-qu s nh th ny: $100,000
/ $20,000 V th trong trng hp ny, t l n-qu ca bn l 5. Cu hi l, n c ngha l g? Vng, thc s l n
l con s nh, nhng nu thng sau t l l 10, iu c th ni cho bn bit bn c th khng cn qun l cuc
i ca bn na. Mt t l n-qu l 10 c th mang ngha l mn n ca bn tng ln $200,000 v tin qu
ca bn l $10,000. Trong trng hp , nhng con s c ngha hn v chng l nhng con s c lin quan n
cuc i ca bn. Nh ngi cha giu ni: Hy lo chuyn kinh doanh ca mnh. V bit nhng t l n gin l
nhng cng c thng minh t dy bo bn thn mnh suy ngh cng nh qun l chuyn kinh doanh ca
mnhca cuc i bn.
Nhng t l p dng cho cuc i bn
Cng nh t l P/E phn nh s t tin ca mt cng ty u t v s qun l ca mt cng ty c phn, bn l mt
wWw.VietLion.Com
Page 260
2010

gim c ca cuc i bn cn phi c nhng t l p dng cho chnh bn. Sau y l nhng t l bn c th cn
phi i theo, nu bn mun tr thnh mt ngi qun l tt cuc sng ti chnh ca bn. Mt trong nhng t l
ngi cha giu mun ti phi xem v theo di l t l giu c. T l giu c l: Thu nhp th ng + thu nhp li
tc th ng v thu nhp li tc c bng hay vt qu tng s chi ph hay khng.
iu ny c ngha bn c th xin thi vic (ngun thu nhp kim c ca bn) v xy dng li sng ca bn. Mt
khi thu nhp th ng v li tc vt qu chi ph, t l ny s bng hoc ln hn 1 v bn c th thot khi vng ln
qun. y l mc tiu ca tr chi Cashflow 101, tr chi m ti sng ch ra nhm dy bn lm th no to ra thu
nhp th ng l thu nhp li tc. Mt v d l: $600 th ng + $200 li tc =0.2 $4,000 Nu ngi cha giu nhn
t l ny,0.2, hay thu nhp th ng hay li tc bng 20% chi ph, ng c th s c mt bui ni chuyn cng thng
vi ti v lm vic chm ch hn tng hai loi thu nhp . Nh ngi cha giu ni: Giy pht con lm ra thu
nhp th ng v li tc l mt phn cuc sng ca con, cuc i con s thay i. Nhng li ni ny l s tht.
Vi ng, ti cng tht s bit thu nhp th ng v thu nhp li tc l g, cuc i ti s thay i v thc ti ca
cuc sng s thay i. Ngi cha giu ngh rng t l giu c l mt t l rt quan trng bit tn tng v n l
mt s ch dn tuyt vi lm th no bn qun l cuc i bn. Ng ni: Hu ht mi ngi v hu ngho n
gin v h khng bao gi bit cuc i h s cm thy nh th no khi c thu nhp th ng v thu nhp li tc. H
c th hiu nh ngha, nhng h khng c s trung thc lm cho li ni l mt phn cuc sng ca h. Trong 5
nm, Kim v ti bit nhng nh ngha ca t ng l g, chng ti bit chng ti cn n trong cuc inhng
trong 5 nm chng ti khng c hai loi thu nhp ny. Bt ng sau khi th trng chng khon khng hong nm
1987 v 7 nm tr tr sau , chng ti bit ca s c hi m ra. l thi gian chng ti bin li ni thnh
hin thc. l lc t l giu c phi ln hn 0. Chng ti mua ti sn u tin nm 1989 v n nm 1994, chng
ti c hn $10,000 thu nhp th ng mt thng v chi ph ca chng ti t hn $3,000 mt thng. iu cho
chng ti t l giu c l 3.3. Ngy nay t l giu c ca chng ti l 12, mc d chi ph ca chng ti tng nhanh
chng. l sc manh ca vic bin t ng thnh mt phn cuc sng ca bn. Nu bn tht s mun v hu sm
v giu, bn c th cn bin t l giu c ca ngi cha giu thnh mt phn cuc sng ca bn. Ti ngh bn s tm
thy nhiu ngha hn l t l P/E ca IBM hay Microsoft. Nu bn xem t l hng thng, ti ngh bn s tm
thy s thay i ca bn manh hn khi so snh vi ai ang lm vic c tng lng. T l giu c ca ngi
cha giu c nh hng ln v nhng g ti ngh l quan trong cho cuc i ti. Khi ti nhn li cuc i mnh, chnh
nhng bi hc n gin t ngi cha giu lm ra nhiu tin nht trong sut cuc i ca ti. Ngy nay, t l nqu ca ti khong 0.7, ngha l ti ng ngon mi m, ngay c khi ti c nhiu n. Ti khng c trnh n v
khng bao gi ln k hoch trnh n c.
im chnh y, nhng bi hc n gin ca ngi cha giu c s tc ng mnh m n cuc i ti hn
nhng nm ti hc tnh ton, lng gic, v ho hc. L do nhng bi hc n gin ca ngi cha giu c mt tc
ng su sc v nhng bi hc y thch hp vi ti chng no ti cn sng. Ti cha bao gi s dng tnh ton,
lng gic hc hay t l P/E thc y ti ra mt quyt nh u t. Ti khng dng chng v chng khng hu
wWw.VietLion.Com
Page 261
2010

dng v c rt t s lin quan n thnh cng ti chnh ca ti.
Thm sc mnh vo cuc i bn
C hai im ti mun lu trong phn li ni, hnh ng v s trung thc. Mt im l mt vi nh ngha n

gin v nhng con s n gin c th thm vo nhiu sc mnh cho cuc i bn. Cng nh nhng ngi i ch
khn ngoan mun bit gi c ca mt k tht, mi ngi chng ta nn t l n-qu, t l giu c, v nhng ch
s ton hc n gin khc, m ti khng mun ni thm y. im th hai l c nhiu s thnh cng hn l n
gin ch bit nh ngha ca t ng v dng nhng thut ng ny gi v nh thng minh lm. Rt nhiu ngi
dng nhng t m h khng hiu r. Nhiu ngi bn hng dng nhng t ng ti chnh m h khng hiu, nhng
t nh t l P/E, c gng lm cho h c xem l thng minh hn khch hng. im chnh l, nu bn mun
v hu sm v giu, s rt cho bn khi ci thin t vng ti chnh ca bn. Nhng ci thin hon ton t vng
ca bn, cng rt quan trng khi bit nhiu hn l nhng nh ngha. Theo ti, iu quan trng l bin nhng li ni
thnh mt phn cuc i v thc ti ca bn. V d, khi ti ni thu nhp th ngti ni vi mt cm xc
mnh m v n l mt phn ca cuc i ti. Thu nhp th ng c ngha nhiu vi ti cng nh t tng lng i
vi mt ngi lm cng. L ti ti khng thch th vi t tng lng v vi ti thu nhp khng c nhiu tng
lai. Ti dnh nhiu nm hc cch chuyn thu nhp kim c thnh thu nhp th ng . Ti cng danh nhiu thi
gian chuyn thu nhp kim c thnh thu nhp th ng, ti cng thu c nhiu kinh nghim cuc sng. Vn
ti gp phi vi nhiu ngi c vn ti chnh, nh cc nh mi gii chng khon, bt ng sn v cc nh hoch
nh ti chnh, l trong khi h bn cc sn phm u t cho bn, nhng sn phm hy vng mt ngy no s cho
bn thu nhp th ng, nhng chnh h li lm vic cho thu nhp kim c. Vi ti, l mt kiu khng trung
thc.
Ci mi nh c vn ti chnh ca bn di c no?
Ngi cha giu thch cc cu chuyn c tch. Mt trong nhng cu chuyn ng thch l Pinochiomt ch bp b
g mun tr thnh mt cu b thc s. Trong cu chuyn, Pinocchio ni di v cng ni di, ci mi g ca anh
cng di ra. Ch sau khi anh tm ra tri tim ca anh v bt u ni thc, anh mi tr thnh mt cu b thc s. Khi
ngi cha giu k cho ti v con ng cu chuyn ny, ng ni. l mt v d khc v li ni s tr thnh s
ththay g. Khi ti ngh v hng triu ngi ang t tng lai v s an ton ti chnh ca h vo th trng
chng khon, ti tht s lo lng. Hng triu ngi lo lng v tng lai ti chnh ca h cng nh s ngi b sa thi
tng ln v th trng tip tc dao ng. Trong bn copy bi bo ti va c, c nhiu cu chuyn v nhng ngi
v hu mt ht s tin tit kim v hu ca h vo nhng nh c vn u t hay nhng ngi bn bo him m h
tin tng. Bi bo ni rng nhng nh c vn v i l bo him bt u bn cho nhng ngi v hu nhng
khong u t gi mo, n gin v cng ty m h lm vic x ct gim hu hng (Thu nhp kim c) m h
tr cho cc i lv vy cc i l tm thy nhng sn phm mi, gi mo bn cho nhng ngi tin tng
hnhng ngi vi hy vng c thm thu nhp th ng v li tc cho tui gi. Trong nhng thp k ti s c
hng triu ngi gp rc ri ti chnh v gi n gin v h nghe nhng nh chuyn mn ni ting vi nhng chic
wWw.VietLion.Com
Page 262
2010

mi di. Nhng ngi y c ni: Th trng chng khon lun lun tng, qu u t chng khon a dng tng
trung bnh 12% mt nm, hy u t di hn, a dng ho.
Sc mnh ca lng trung thc
Trong khi c hai ngi cha khng nhn mnh s quan trng ca nhng t ng ging nhau, c hai u nhn mnh s
quan trng s trung thc ca li ni. C hai ngi cha u ng rng mt nh ngha ca s trung thc l s
tng quan gia li ni ca mt ngi v hnh ng ca mt ngi. C hai ni: Lng nghe nhng g mt ngi
ni, nhng quan trng hn, hy nhn nhng g ngi lm. Ni cch khc, nu mt ngi ni: Ti s n
n bn lc 7 gi , v ngi n bn lc 7 gi, th lc ngi c s trung thc l 100%. Li ni v hnh
ng l mt. Nu mt ngi ni, Ti s n n bn lc 7 gi, v ngi khng bao gi n, khng gi in,
khng xin li, th lc y ngi y c 0% s trung thc. Hnh ng v li ni ca h khng kt hp nhau. Li ni
ca h khng l mt. Ngi cha rut ca ti ch cho ti thy mt nh ngha trong t in ca t trung thc l t
trn vn hay hon chnh. ng thng ni: Con ch tt nh li ni ca con thi. ng lun nhc nh con ci v s
quan trng ca vic gi li. ng ni: Cui cng, chng ta l li ni ca chng ta. Cui cng, tt c nhng g chng
ta c l li ni ca chng ta. Nu li ni ca con khng tt, th con cng th. l l v sao ng ni: ng bao
gi ha nu con khng nh gi. Mt ngy kia Dallas, hai ngi thanh nin hi ti h c th tham d kho hc
u t ca ti khng. H xin v min ph v h khng c tin. Khi h c gng lm cho ti tin tng, Kim v ti
ng cho h hai v. H khng bao gi pht biu v ti nhn ra v sao h c vn v tin bc, mc d c hai c
cng vic rt tt.
Mt k hoch trung thc
Mt iu n gin hn, nhng l mt phn quan trng trong k hoch ca ti c mt cuc i giu c l chc
chn c s trung thc trong li ni ca ti v tn trng sc mnh li ni bng cch kt hp li ni v hnh ng.
Trong nhiu nm, ngi cha giu dy ti bit gi li trong nhng tho thun nh. ng ni: Nu con gi c
nhng tho thun nh, con s gi c nhng tho thun ln. Mt ngi khng th gi nhng thon thun nh s
khng bao gi bin gic m ln thnh hin thc. Ti mang tng ny ngy nay v c nhng ngi c nhng k
hoch ln nhng nhng k hoch y khng bao gi thnh s tht. L do l, Nhiu ngi c k hoch ln nhng tht
bi trong vic gi c tho thun nh. Nh ngi cha giu ni: Nhng ngi khng gi nhng tho thun nh l
nhng ngi khng th tin tng. Nu con khng th c tin tng vi nhng thon thun nh, mi ngi s
khng gip con bin gic m con thnh hin thc. Nu con khng th gi li, moi ngi s tht bi trong vic tin
tng con v c rt t nm tin trong con v li ni ca con. Ti xem s khn ngoan v li khuyn ca hai ngi
cha v sc mnh ca li ni khng kim ch. Ti thy nhiu ngi biu hin hnh vi bn cht ca h khi p lc
nng. Ti c mt ngi khng ng hn vi ti v sau hi ti v sao khng mun kinh doanh cng anh. Anh
cng sai hn vi ngi khc nh cc cng s, cng nhn, v nhn vin ngn hng, v thng xuyn lng gt h.
Mc d anh ta thnh cng, nhng anh lun tm kim nhng ngi cng s mi lm n vi anh. Thay v xy dng
mi quan h ca mnh, anh ph hu n v bt u li vi nhng ngi hon ton mi. Anh khng gp vn g
wWw.VietLion.Com
Page 263
2010
khi tm kim nhng ngi bn mi nhng ci mi ca anh c di ra v khng th che du c na. Mt ngi bn
khc ca ti l mt ngi ni di hng ngy. Thay v ni ln s tht, c y c di tr v ngh c y s che du c.
Khi b i din, c y ni: khng phi li ca ti. Ti khng th gip c. Bn cnh , ti khng ni di.
Anh khng nghe nhng g ti ni. Nhng ngi cha giu ni: Nhng ngi khng gi nhng tho thun nh l
nhng ngi khng th tin tng. Nu con khng th c tin tng vi nhng thon thun nh, mi ngi s
khng gip con bin gic m con thnh hin thc. V vy ti xin truyn li cho cc bn s khn ngoan ca hai
ngi cha cu ni ca hai ngi cha: Bo m li ni v hnh ng ca con l mt. Trong phn t ng nhanh v
t ng chm, ti khuyn bn rng mt phn k hoch ca bn l phi hiu tng tn nhng t ng mt cch cm
xc, t nhin. Cuc i con s mi mi thay i mt khi con hc cch mua c phiu dng bn s ch khng bn l.
Khi con bit con c th giu nh th no khi mua s , con s khng bao gi mua l na. ng cng ni: Cuc i
con s mi thay i mt khi con hiu s khc nhau gia tit kim tin v lm ra tin. V Cuc i con s mi
thay i mt khi con hiu v sao tt hn khi c s st gi ch khng phi hy vng v cu nguyn s tng gi. ng
ni: Nu con cng hin cuc i bin li ni thnh mt phn cuc i con, cuc i con s khc nhiu vi mt
ai ch bit nh ngha ca t ng bng tr c. Mt phn ngha ca k hoch ca ti l bo m nhng t ng
mi v nhanh m ti hc hay quan tm thnh mt phn ca cuc i ti. Theo quan im ca ngi cha giu, ti
s khng trung thc nu ti n gin ni ra nhng t ng ti chnh nghe c v thng minh, hay gy n tng
vi mi ngi, v khng tht s dng chng trong i. V vy bi hc ti truyn li cho bn t c hai ngi cha
giu v ngho l khi ln k hoch ca bn, hy lm n thnh mt phn k hoch s dng v hiu sc mnh nhng t
ng mi nhanh hn m bn mong mun trong i bn. ng ch hiu nh ngha thi, hay t hn, khng bit nh
ngha v c ni sut cc thut ng, hy vng gy n tng. Bin li ni thnh mt phn hin thc v bn s khai thc
sc mnh ca li ni. Ngi cha giu thng ni: C nhng ngi thuyt gio v c nhng thy gio. Ngi
thuyt gio l nhng ngi ni cho bn nhng g bn cn lm nhng h khng lm nhng g h ni vi bn. Thy
gio l nhng ngi ni vi mi ngi v nhng g h ang lm v nhng g h lm. ng cng ni: Trong th
gii tin bc, kinh doanh v u t, chng ta c rt nhiu ngi thuyt gio.
Tm tt
Nu bn mun v hu sm v giu, dnh thi gian trau di t vng ti chnh v c s trung thc i theo ci
ni, hn l c ni thi. Lun nh rng li ni l cng c ca b no v c nhng li ni nhanh v li ni chm i
n giu c.
T ng ph hoi nht trong cc t ng
Ngi cha giu thng ni: T ng hu hoi nht trong cc t ng l t ngy mai. ng ni: Ngi ngho, ngi
khng thnh cng, khng hnh phc, khng khe manh l nhng ngi dng t ngy mai nhiu nht. Nhng ngi
ny thng ni, Ti s bt u ngy mai, hay Ti s bt u king n v tp th dc ngy maiNgi cha giu
ni t ngy mai l t hu hoi cuc i hn bt k mt t no. ng ni: Mt vn ca t ngy mai l ta khng
bao gi thy ngy mai. Ngy mai khng tn ti. Ngy mai ch tn ti trong tr c nhng k m mng v tht bi.
wWw.VietLion.Com
Page 264
2010
Nhng ngi tr hon n ngy mai s thy ti li v nhn thi quen xu cui cng s bm theo h. Ta khng bao
gi thy ngy mai. Tt c nhng g ta c l hm nay. Hm nay l t cat ngi chin thng v ngy mai l t ca
ngi tht bi. Trong nhng chng v bi hc tip theo, bn s hc cch l nhng iu n gin ngy
naynhng iu n gin c th ci tin ng k ngy mai ca bn.
Chng 12: Sc mnh n by ca chuyn c tch
T con vt xu x thnh con thin nga

Ngi cha giu thch cu chuyn Ra v Th. Mt ln ng ni vi ti: Bc thnh cng v bc lun lun l mt con
ra. Bc khng n t mt gia nh giu c. Bc khng thng minh trng. Bc khng hc xong trng. Bc
cng khng c nng lc bm sinh. Nhng bc giu hn nhiu so vi mi ngi n gin v bc khng dng bc.
Bc khng bao gi dng hc v m rng thc ti v nhng g kh thi cho cuc i bc. Ngi cha giu thch
chuyn c tch v chuyn trong kinh thnh. Trong phn u ca cun sch, ti chia s vi cc bn cu chuyn
David v Goliath. Ngi cha giu yu thch cu chuyn mt chng trai b nh c th h mt g khng l bng cch
s dng cy n cao su. Ngi cha giu thch chuyn c tch, nhng ng khng phi l mt c gi lnnhng ng
tip thu nhng bi hc t nhng cu chuyn c tch y, v nhn bi hc ny hng dn cuc i ngmt
cuc i ni ng bt u t con s khng v cui cng tr thnh mt trung tm quyn lc ti chnh. C nhiu ln,
khi Kim v ti suy sp v sng bng nhng g rt t i, ti tm mt ni ngi mt cch im lng v mt ln na
lng nghe ngi cha giu k cho ti cu chuyn Ra v Th. Ti cn nh ng ni: Nhiu ln trong i, con s gp
nhng ngi thng minh hn con, nhanh hn, giu hn, quyn lc hn v c ban nhiu mn qu hn. Nhng v
h c s khi u hn con khng c ngha l con khng th thng cuc ua. Nu con gi nim tin trong con, lm
nhng iu m hu ht mi ngi khng mun lm v c tip tc qu trnh hng ngy, cuc ua ca i con s l
ca con. Mt cu chuyn c tch m ngi cha giu yu thch l Ba ch heo nh. ng thng bn vo nhau cu
chuyn Ra v Th v Ba ch heo nh. Khi ti khong 12 tui, ngi cha giu ni: Ngi ngho xy ngi nh ti
chnh bng rm. Ngi trung lu xy ngi nh ti chnh bng g. V ngi giu xy nh bng gch. Ng cn
thm: tr thnh mt con ra thnh cng, ta ng nu con i chm nhng phi m bo con chm xy mt
cn nh gch. Nm 1968, trong khi nh l Noel sau khi ri hc vin New York, ngi cha giu v con ng
mi ti n thm cn nh mi ca h, l mt cn phng trong mt khch sn mi ca ng. Cn nh nhng cu
chuyn ca ta khng? ng hi khi chng ti nhn t ban cng ra bi bin ct trng v i dng xanh pha l. Cu
chuyn v Ra v Th v Ba ch heo nh? Con nh, ti ni, vn cn ngc nhin v p cn nh mi ca h,
nm trn tng cao nht ca khch sn. Con cn nh r. Vng, y l mt cn nh bng gch, ng ni vi mt
ci ci. Hm l 1968, ngi cha giu khng ni g nhiu hn th. ng ni v ni li nhng cu chuyn c
tch thng xuyn, ti bit cu chuyn c tch tr thnh hin thc. ng l mt con ra chn con ng lu
hn, chm hn, an ton hn, nhng gi y ng nm trn cng v cn leo cao hn. ng 49 tui v ng vt
wWw.VietLion.Com
Page 265
2010
qua nhiu con th trn ng i. Ti cng bit rng ngi cha rut ti xy mt cn nh bng g, mt cn nh g
t tin trong mt khu xm d d Honolulu. Ngi cha ngho ca ti va mi c thng chc l ngi ng u
h thng gio dc tiu bang Hawaii. ng vt n nh ca nc thang. ng cng nm trong tm mt ca qun
chng, cng nh ngi cha giu. S khc nhau l mt ngi lm ch tng lai ca mnh, cn ngi kia th
khng. Mt ngi sng trong cn nh lm bng g, cn ngi kia l mt cn nh cao tng lm bng gch. Trong 3
nm, ngi cha ca ti mt cng vic an ton, n nh v tt c nhng g ng c l cn nh g ca mnh.
Gi tr ca vic lm mt con vt xu x
Nm 1968, khi ng trc ban cng, ngi cha giu nhc ti mt cu chuyn c tch khc. l mt cu chuyn
c tch m ti khng nhn ra n c ngha nhiu vi ng v ng khng bao gi k chi tit cho con ng v ti khi
chng ti cn nh. Vng, sut i ta, ta xem chnh mnh l mt con vt xu x, ng ni Bc a ? Lm sao bc
t xem mnh l mt con vt xu x c? Ti thy iu kh tin v ngi cha giu l mt ngi n ng rt p
trai. Khi bc b ui hc tui 13, bc thy th gii nh mt ngi ngoi cuc l mt ai khng thch hp,
mt ai b b li pha sau. Trong khi lm vic ca hng ca b m, nhng a tr trung hc cng mt i bng
n, quy ph v lm h hi ca hng. Nhiu ln, nhng tn hay bt nt ny n lm hng hp v nm tri
cy v thch thc bc lm iu g . Bc c nh li khng? ti hi. Hai ln bc nh tr, nhng bc b nh t
hn. Nhng bc khng k cho chu cu chuyn ny v nhng tn cn . Trn th gii ny, c nhng loi k bt nt
khc nhau. Bc cng bit nhng ngi bt nt v tr c hoc v hc vn. H n ca hng v gy g vi bc v h
c gio dc tt hn. Dng nh bi v h ngh h thng minh hn ngi khc, h c th nhn thp xung nhng
ngi khng c n trng. Trng ca con cng u p nhng ngi nh vy, ti thm.Dng nh v h
ngh h thng minh hn hay c im cao hn, iu cho php h ch nho khi ni chuyn vi ngi khc, hay
khinh r mi ngi. Ngi cha giu gt u. Tip tc, ng ni: Trong khi lm vic ca hng, bc cng gp
nhng k bt nt thuc v x hi. H nhn xung mi ca h v h n t nhng giu c, hay h p, khu gi, p
trai, ni tingC nhiu ln khi l tr ny ci vo mt bc. Bc cn nh khi bc hn mt c gi trong m ng,
bn ca c y ci vo mt bc. Bc vn nh mt c gi ni: Bn khng bit rng gi nh giu khng i vi
trai nh ngho ? iu tht au n. Cn na, ti ni. Con gp mt c gi ni vi con rng c y
khng th ra ngoi vi con v cn khng vo c trng Ivy League Vng, nhng t ra con cng vo c
Cao ng. Khi l tr thi bc vo i hc, bc cm thy c n, b b li pha sau, cm thy v dng. V l l
do, trong i bc, bc nhn chnh mnh l con vt xu x. Ngi cha giu cha bao gi k cho ti nghe v cuc i
ng trc y. Ti by gi 21 tui, v ti nhn ra rng con ng v ti c nhiu thun li m ng khng c. Ti
bit lc cuc i ng tht s kh khn v vt cht nhng ti khng c kin g v s kh khn tinh thn v cm
xc ca ng. ng trc ban cng, ti bt u nhn ra rng ng khng k cho ti nghe cu chuyn tr thnh con
vt xu x ti xt thng cho ng. ng ang ci v hnh phc khi thnh con vt. V vy ti hi ng Bc dng
cu chuyn con vt xu x bc tip tc. Bc khng dng cc cu chuyn c tch an i bc phi khng?
Khng, ng ng . Bc dng cu chuyn con vt xu x, cu chuyn Ba con heo, David v Goliath gi cho
wWw.VietLion.Com
Page 266
2010
bc tip tc. Thay v nhng a tr ny nh gc bc, bc dng nhng hnh ng hm hnh ca chng thc
y bc lm vic tt hn. Ngy nay, bc c mt cn nh gch v chng ta u trong cn nh gch . Nu khng
c nhng cu chuyn c tch , bc khng c mt y ngy hm nay. Bc khng cn l con vt xu x na.
Bng cch b thi gian xy cn nh gch, dng nhng n by nh David, v s dng thi gian nh Con Ra,
bc ng trn tng cao nht ca nhng con ng m bc ln ln. Bc thnh con thin nga ri ?, ti hi
vi n ci. , bc khng i xa nh th, ngi cha giu ci. im chnh l chng ta c th ln ln, tin trin
v thc hin nhng thay i ln trong cuc i chng ta. Mt im khc l nhng cu chuyn c tch c th thnh
hin thc. Nhng con vt xu x c th thnh nhng con thin nga p v nhng con ra chm chp c th thng
cuc ua
Con vt xu x thnh con thin nga giu c
Trong cc kho hc ca ti, ti thng a ra cc chin lc rt lui sau:
Ngho $25,000 hoc t hn mt nm
Trung lu $25,000 n $100,000 mt nm
D d $100,000 n $1,000,000 mt nm
Ti yu cu lp hc khng nn thnh Pinochio v thay v th hy ni s tht ca h, nu h tip tc lm nhng iu
nh h ang lm. Ti hi h, Nu cc bn c lm nhng vic cc bn ang lm hm nay, cc bn s rt lui tng
lp ti chnh no, lc 65 tui? Ti cng nhc mi ngi rng t hn 1 trong s 100 ngi nm mc d d hoc
cao hn. Nhiu ngi tha nhn h s rt hnh phc nu rt lui nhm trung lu. iu lo lng c bn ca h l h
s khng rt lui nhm ngho. Nhng c mt s ngi hi ti mt cu m ti mong i: Ti phi lm g i xa
hn nhm d d?. Giy pht mt ngi hi cu , h c kh nng tin trin t con vt xu x thnh con thin nga.
lp hc u t ny, ti c th k li nhng cu chuyn c tch hay chuyn kinh thnh m ngi cha giu k
cho ti. Ti hi h: Cc bn c th rt ra cc bi hc trong nhng cu chuyn ny v p dng chng trong cuc
sng khng? Cc bn c th xem cc bi hc ny t nhng cu chuyn l tht v kh thi cho bn khng? Cc bn c
th tng tng i t con vt ngho kh v ni ln nh mt con thin nga giu c v quyn lc khng? Mt s
ngi th c th hiu cn mt s th t hi ti sao ti ni v chuyn c tch trong mt lp hc u t. Sau ti ni:
Theo ti, di chuyn t mt u c ca mt ngi trung lu sang u c ca mt ngi thuc tng lp d d l mt
s thay i ln nh t con vt thnh con thin nga.
T mt k hoch chm n mt k hoch nhanh
Mt trong s lp hc ca ti, mt ph n tr hi: Bc u tin l g? Trc khi tr li, ti v mt bc ho nh
sau: Sau ti ni: Nm 1989, hai nm sau khi th trng khng hong v tr tr ko di, Kim v ti ang lm vic
vi k hoch. l mt k hoch chm. Kim v ti ng rng chng ti s mua hai bt ng sn mt nm
trong mi nm. V th trng khng hong, chng ti tm thy rt nhiu v nhiu v giao dch cng nh nhng
wWw.VietLion.Com
Page 267
2010

ngi yu bng va. Cha y mt nm, chng ti mua nm ti sn cho thu, mi ci u mang li vng quay
tin mt cho ti. Ti c chng chng ti xem hn 600 cn nh ch tm 5 cn u t hp l. Nhng lc ny th

trng tr nn t hn v cng nhiu v giao dch xut hin. Vn l, chng ti ht tin. Th l ng c c hi
nhng khng c tin? ngi ph n tr hi. Ch vo chic ly trn tm hnh, ti ni, Ti nhn ra chng ti
gii hn ca sc chathc ti ca chng ti. V vy y l lc thay i thc ti? mt hc sinh khc hi. Gt
u, ti ni, Vng. l lc phi thay i hoc b l c hi. C lp im lng v lng nghe chm ch. Bit rng ti
ang c s ch ca h, ti ni: Bao nhiu ngi trong s cc bn thy c hi nhng khng nm bt c?
Hu ht mi ngi u gi tay ln. Sau iu g xy ra, ti ni, ngha l cc bn ranh gii ca sc cha, l
nhng g bn ngh l kh thi cho bn, v ni dung ca bn, l kin thc bn gnh bc vn v th thch. Sau
th sao? mt hc sinh hi. Chng ti phi lm g? Hu ht mi ngi t b, v ni, Ti khng lm ni,
hoc Ti khng mua ni n. Nhiu ngi hi kin bn b v vi ngi bn ni vi h hy chi cho an ton,
ng gnh ly ri ro. Th ng lm g? ng lm g khi ng nhn ra k hoch ca ng qu chm, c mt ca
s c hi v ng th ht tin? Vng, iu u tin ti lm l t nhn ti ang l mt con ra mun rt luiv
khng phi l lc rt lui, l lc i vo. Ti cng bit rng y l lc tr thnh con thin nga hn l ch
vt. Lun gi trong u cc bi hc t nhng cu chuyn c tch, ti tip tc thay v b cuc. Ti cng bit ti
khng bit phi lm g nhng ti bit ti phi lm mt iu g . Nhng ngy khng bit phi lm g chuyn sang
hng tun. Mt ngy kia sau khi Kim v ti va mi tr v t mt chuyn du lch, va t vali xung th chung
in thoi reo. C in thoi t mt nh mi gii bt ng sn yu thch ca ti, anh ni vi mt ging vui mng,
Ti va mi tm thy mt v lm n ca ngy hm nay. Nu anh c hng thm, ti s cho anh na gi ng h
bt u trc khi ti ni vi mt khch hng khc. V nh th no? mt hc sinh hi. Anh ta ni vi ti
l mt khu chung c gm 12 phng trong mt khu vc tuyt vi v c gi $335,000, t cc $35,000, ngi bn
tht s mon bn. Ngi mi gii sau fax cho ti d liu v cn nh vi vi nt v thu nhp v chi ph. ng
mua n ch? ngi hc sinh hi. Khng, ti ni.Ti ni vi ngi mi gii cho ti na gi ng h v ti s li
xe n ngay lp tc. Khi ti n ti nhn ra v sao l mt v giao dch tuyt vi v th ti lao ti in thoi
cng cng v ni vi ngi mi gii ti s mua n. Ngay c khi ng khng c tin ? mt hc sinh khc hi.
Chng ti chng c g, ti ni. Chng ti va mua nm cn cui cng v chng ti tht s eo hp v tin mt v
chng ti ang u t vo bt ng sn cng nh vo cng ty. Mc d chng ti khng c tin, ti ngh ngi
bn 113 nhng iu chng ti i hi, l tin cc $35,000 v h s mang $300,000 vi li sut 8% trong 5 nm.
l mt v tuyt vi m chng ti khng th b qua. Ti sao n l mt v tuyt vi? mt hc sinh khc hi. C
nhiu l do. Mt l v ngi ch sng trong cn nh v h khng bao gi tng gi thu. Khch hng l bn ca
h v h khng c i hi thm tin, v vy gi thu thp hn khong 25% so vi th trng. Mt l do khc l cp
v chng qu gi khng th qun l cn nh v h mun di i. Khng phi l nh u t snh iu, h khng
nh gi cn nh. H cn s gi tr cn nh cn h thp v s tr tr v vy m h khao kht bn i. Mt l do l
mt v u t tt v c mt nh my sn xut chip vi tnh ang xy ch cch mt dm v hn mt ngn cng
wWw.VietLion.Com
Page 268
2010
nhn s di n vng ny, mt ln na c ngha gi nh s cao hn. Nhng s tht l chng ti khng phi n ngn
hng mn tin, iu tht s lm cho y l mt v tt. V vy ti gi cho ngi mi gii v ti ni vi anh
rng ti s tr cho h gi y v cc iu khon. Vn duy nht ca ti by gi l tm $35,000 trong 30 ngy, l
thi im cp v chng ny di i. Th trong 30 ngy, ng khng ngng hi bn thn, Lm sao ti mua c
n?, mt hc sinh hi. Vng, trong 2 m, Kim v ti bung th, cung ln, tot m hi v lo lng. Chng ti
khng hi lm th no chng ti kh nng mua n. Chng ti c hi bn thn v sao chng ti in khng nh
vy. Ti sao ti lm th? Chng ta n nh. Cc v u t ca chng ta lm vic tt. Ti sao chng ta vt qua
ranh gii? Ti c ngh v $35,000. Ti nhn ra rng $35,000 nhiu hn s tin trc thu ca nhiu ngi kim
trong mt nm v by gi ti phi kim cho ra $35,000 tin mt trong mt thng. Ti mun rt lui. Lng t tin
ca ti b th thch, ti cm thy khng thch hp, ngu dt. Sau 4 m, cui cng ti bnh tnh v sau ti bt
u t hi: Lm sao ti mua ni? Vy lm th no ng kh nng mua n?mt hc sinh hi. Hay ng
mua n?. Cui cng, sau khi tot m hi, cu nguyn v lm tt c khng rt lui, chng ti ly giy t ra v
i n ngn hng tng thut li cu chuyn cho v gim c. Sau khi b ng ta bc b, ti hi ng v sao v ti c
th lm g c tt hn. Sau khi ng ni cho ti nghe, ti n ngn hng k tip, vi s ci thin sau khi n
ngn hng u tin, v mt ln na chng ti b bc b. Sau khi b bc b, mt ln na chng ti hi ti sao. Ngn
hng th nm, ti hc c nhiu thng tin b ch v nhng g m ngn hng mun, ti sao h mun v h mun
n c trnh by cho h nh th no. Mc d s trnh by ca chng ti tt hn nhiu, chng ti vn b bc b
bi ngn hng th nm. Chun b rt lui, Kim v ti n ngn hng th su. Ln ny, chng ti chun b tt hn.
Chng ti cng bit v sao v u t ny rt tt. Trong ln thuyt phc ngn hng th nm, chng ti thuyt phc
v s hon ho ca v u t ny. Ln trnh by ny r rng hn v chuyn nghip hn. Chng ti dng t ng
m ch ngn hng mun nghe. Con s ca chng ti r rng v chng ti nh km h s v nm cn nh cho thu.
By gi chng ti c th gii thch bng t ng v con s 114 ca ngn hng v sao l mt v u tuyt vi.
Ngn hng th su ni c. ng ta vit tm sc $35,000 cho chng ti trong hai ngy v vi ba ngy chng ti
n vn phng mi gii lm h s v mua cn nh chung c y. Sau th sao? mt hc sinh hi Th trng
bt ng sn tip tc i chm v chng ti tip tc mua, ti tr li. Mc d chng ti cn rt t tin, chng ti c
mua. Nm 1994, th trng tin ln v chng ti c t do ti chnh phn i cn li. Cn nh chung c c
bn hn $500,000 nm 1994 v b vo ti chng ti hn $1,100 mi thng trong sut thi k . Li tc
$165,000 c tr hon thu v dng mua mt khu chung c 30 phng khc, l mt trong nhng cn chung c
chng ti vn cn gi ngy nay. Cn chung c y bt u b vo ti chng ti khong $5,000 mi thng. Vi nhng
ti sn v u t khc m chng ti c, chng ti kim hn $10,000 mt thng thu nhp th ng, a chng ti vo
hng ng d d, v chng ti v hu. Chng ti c khong $10,000 thu nhp th ong v khong $3,000 chi ph
hng thng. Chng ti t do ti chnh. Vy ng khng may mn. K hoch ca ng lm vic, mt hc sinh
ni Chng ti chun b cho ca s c hi v chng ti nm ly. Va mi qua nm 1994, gi bt ng sn
tng nh tn la v kh khn hn tm nhng ngi bn c thin v d tho thun. Vy l ng lm ra tin m
wWw.VietLion.Com
Page 269
2010
khng dng tin ca mnh? mt hc sinh hi Vng, trong v , ti khng khuyn khch bn lm nh nhng g ti
lm. u t vo bt ng sn m khng c tin cc c th rt ri ro, nu bn khng bit bn ang u t vo ci
g, v nu bn khng c tin mt chun b nu mi th khng i theo hng bn mong i. Ti gp nhiu ngi
mua bt ng sn m khng c tin cc, ch khm ph ra chi ph ca n ln hn thu nhp thc s m h nhn
c. Ti c nhng ngi bn b ph sn v h mua ti sn hay cng ty c sc mnh n by qu ln. l l do v
sao ti khng tn thnh mua bt ng sn khng c tin. Ti khuyn khch hy c mt vi kinh nghim v mua, bn
v t bit l qun l bt ng sn trc khi i vo cc v c sc n by cao. Chng ti xem hng trm v trc
khi chng ti mua cn chung c 12 phng ny v chng ti cng c vng quay tin mt t cng ty h tr nhng
mt mt khng mong i. Vn ca bt ng sn khng b cc tin xung thng c sc mnh n by ln v
loi sc mnh cao ny c th d dng nut sng bn nu mi th i sai ng. V vy ti xin lp li: ti khng
khuyn mi ngi lm nhng g chng ti lm. Ti k cho bn cu chuyn ny v mt l do. v l do l g?
mt hc sinh khc hi Ch vo tm hnh, ti v thm L do ti k cho bn nghe l gii thch cho bn s quan
trng ca vic sn sng m rng sc cha ca bn cng nh thm vo ni dung. V vy ngy nay, kh nng tr
$335,000 qu d dng cho ng v ng tng thc ti v s gio dc. c phi l iu ng ang ni, mt hc
sinh hi Qu d, ti lp li. Nhn li by gi, tht l ng ngn khi cho rng $35,000 tin cc l mt s tin ln v
mt cn chung c 12 phng l mt v giao dch ln. Nhng trc l mt s tin rt ln, v l mt v u t
tm c. iu quan trng l Kim v ti sn sng i xa hn v sc cha v ni dung ca chng ti. Th hu ht
mi ngi khng dm vt qua cuc sng thoi mi ca h. Hu ht mi ngi ch chn cch chi an ton v ni
Ti khng mua ni n l mt kinh nghim ca ti. Ti tin rng mt trong nhng l do chnh v sao t hn
1% dn s vt qua c tng lp d d n gin v hu ht mi ngi thy khng thoi mi khi vt qua thc ti
c nhn ca h, sc cha ca h v ni dung ca h. Hu ht mi ngi c gng gii quyt nhng vn ti chnh
vi nhng g h bit, hn l m rng nhng g h bit v th h c th gii quyt nhng vn ln hn. S tt hn
khi ng u vi nhng th thch ti chnh, mi ngi li vt ln c cuc i vi nhng vn ti chnh h cm
thy thoi mi. H c gi nguyn cnh ngho nhng mt con thin nga tt hn s chp nhn ri ro khi tr thnh
con vt xu x ln na? ng bao gi thnh mt con vt xu x ln na cha?mt hc sinh hi Chc chn ri.
Sau cn nh $335,000, chng ti thy d dng u t vo cp bc $2.5 triu . T 1994 n 2001, chng ti
lm rt tt mc $2.5 triu v thu nhp th ng tng ln khong $16,000 mt thng m khng mt nhiu cng sc.
Chng ti ln mc d d v l lc tin ln nhm giu. Nhng ai bit qu kh ca ti, bn c th nh
Rich dad poor dad cn l bn tho trong khon thi gian 1995 n 1996, ti thit k v sng to tr chi
Cashflow nm 1996 v ti tr v vi th gii kinh doanh. Cng lc nm 1996, ti bit l lc ti hc cch
c phn ho mt cng ty, thng qua qu trnh IPO, l khi ti gp Peter, nh m t trong cun Rich dads
guide to investing. Cng nm 1996, Kim v ti gp Sharon Lecher, v Rich dad poor dad c n bn. Kim, ti
v Sharon thnh lp Cashflow Technology,Inc ma thu nm 1997. Chng ti 116 i vo th gii vi mt sc
cha, ni dung v nhng ngi bn mi. Sc cha ca u t vo bt ng sn vn gi mc $2.5 triu. Vy ng
wWw.VietLion.Com
Page 270
2010
chuyn sang m rng sc cha sang nhng lnh vc khc nhng khng m rng thc ti v bt ng sn. c
phi l nhng g ng ang ni?mt hc sinh hi. Chnh xc l nhng g ti ang ni. Ti ni Cng vi
Sharon l ng tc gi v l cng s kinh doanh, cng ty b nh ca ti pht trin ln nhanh hn c trong m. Vi
Sharon, chng ti khng th thnh cng nh ngy hm nay. Sau khi lm vic 5 nm vi Peter, chng ti c t 4 n
6 cng ty c c phn ho thng qua qu trnh IPO trong vi nm ti. C v kinh doanh v qu trnh IPO, thc ti
ca chng ti v nhng g kh thi m rng ng k. Sc cha ca chng ti v kinh doanh v IPO tin vt
bc. Nhng thc ti v bt ng sn ca ng vn gi nguyn, mt hc sinh ni. N vn gi nguyn k t cn
chung c $335,000. N b mc kt gia $335,000 v $2.5 triu . l bi hc ca ng, phi khng? Chnh
xc, ti ni. Nhng bi v mt ngi tin b trn mt v i ti chnh ti chnh khng c ngha h m rng trn
mi v i. l l do v sao nm 2001, Kim v ti quyt nh tr li vi bt ng sn v vt quan bc tng sc
cha ca chng ti mt ln na.
Lm giu s d hn.
Nhiu nm trc, ngi cha giu ni vi ti, Mt trong nhng l do ngi giu cng giu hn v mt khi h
bit cng thc lm giu, s d dng hn lm giu. Nu con khng bao gi tm thy cng thc, lm giu dng
nh lun kh khn v ngho l chuyn t nhin. L do ti dnh nhiu thi gian vo ch sc cha, ni dung v
thc ti v l cng thc ca ngi cha giu. l cng thc c bn ng bao gi ni: Ti khng mua ni
n hay Ti khng th lm niv chn cch m rng thc ti. Nh bn bit, ngi cha giu dng nhng cu
chuyn c tch v chuyn kinh thnh nh nhng bi hc dn ng cho cuc i ng i ln pha trc trong thi
gian n nn v s hi. Nhng bi hc tin ln s giu c c sc thu ht nht vi ti. ng ni: Mt khi con bit
cng thc lm giu l khng ngng m rng thc ti, n s tng sc mnh n by ca con, th lm giu cng d
hn. i vi nhiu ngi b mc kt vo mt thc ti no m ngh rng thc ti ca h l thc ti duy nht, tc
h lm giu s gim xung. Ni cch khc, ngi cha giu dy ti mt khi giu, lm giu s d hn v nhanh
hn. Nu bn khng bao gi giu, cuc sng s kh khn hn v chm hn. Bit c iu ny, ti bit l lc
Kim v ti m rng thc ti ca chng ti bt ng sn mt ln na. Chng ti u t 5 nm m rng thc
ti v kinh doanh v qu trnh IPO v chng ti lm giu nhanh hn bao gi ht. Ti bit bc k tip s d v
nhanh hn. Ti bit v ti thy n xy ra vi ngi cha giu.
Sau $5 triu s rt d
Cui nm 2000, th trng chng khon khng hong, cng ty ca chng ti m rng nhanh chng, sch v tr chi
ca chng ti bn khp th gii, cc cng ty ang c c phn ho rt thun li v chng ti s sm c li nhun.
Kim ni vi ti, Chng ta cn quay li vi bt ng sn. Chng ta cn u t vo nhng ti sn chc chn nu
chng ta mun cng c s giu c. V th, chng ti quay li th trng v chy vo thc ti c, sc cha v ni
dung c. Chng ti cm thy nh quay li kim $35,000 cho mt cn nh $335,000. Mc d d dng vit mt
tm sc cho ba cn nh $335,000, tr tin mt khng cn vay mn, nhng chng ti gp rc ri mt ln na. Mi
th khng i theo con ng ca chng ti. Lc , ti bit l lc m rng thc ti mt ln na. Sau , Kim v
wWw.VietLion.Com
Page 271
2010

ti tm kim nhng d n khong $4 triu . Chng ti cm thy thoi mi vi con s k t khi chng ti c
hn $1 triu cho tin cc, nu cn. Chng ti ngh chng ti bit nhiu, nhng chng ti khng th tm mt ti
sn hoc tnh ton hp l hoc lm vic theo k hoch mi ca chng ti. Sau ti gi cho mt ngi bn tn
Bill, ngi c hng trm triu trong bt ng sn. Sau khi gp anh, ti hi anh s thm d ca chng ti c g
sai. Bill tr li: $4 triu l mt th trng kh khn. Ngn hng khng thch u t vo nhng v ln v nhng
d n c tm c khng hp dn cho nhng nh u t c nhn snh iu. Nhng nu hn $5 triu th s d. Lc
anh y ni th, ti bit ti ranh gii ca thc ti, sc cha ca ti. 4 triu th d v thoi mi nhng 5 triu
nm ngoi vng thoi mi ca ti. u c ti bt u ht ln Nu ti khng th lm ngn hng hng th vi 4
triu , lm sao ti bt h thch th vi mt v u t 5 triu . Ti c th lng nghe thc ti ca ti ni ln vi
ti. Ti cng c th nghe ngi cha giu nhc nh ti nhng cu chuyn c tch v cng nh lm giu s d hn
mt khi bn giu hn, ch cn theo cng thc. Ti bit l lc lm theo cng thc v vt ln thc ti.
V cng d
Phn m u cun sch, ti vit v s d dng v hu bng cch mn tin t ngn hng. Mt khi Kim v ti
sn sng vt qua thc ti, s thoi mi ca chng ti, chng ti thy cng d dng mn tin t chnh ph. Ti
vit v nhng lut thu thun li cho nhng ngi nhm B v I v chng li nhm E v S. Ti cng vit rng hu
ht nhng ngi than phin v thu l nhng ngi nhm S v E. L do l, nhm B v I, chnh ph mun tr
thnh cng s ca bn, n gin v nhm B v I s to ra vic lm v cung cp ni n chn . Ti lun lun bit
iu ny, v ngi cha giu ni vi ti, nhng ti khng h bit chnh ph s gip nhng ngi ny bao nhiu th
c li cho chnh 118 ph, cho n khi ti bt u tm kim cc v u t bt ng sn trn $5 triu ti sn sng
m rng thc ti ca ti. Cuc tm kim ca chng ti tip tc. Chng ti by gi tm nhng d n ln hn kh
nng ca chng ti. Ln gp u tin ca chng ti nm 2001 vi mt ngi bn bt ng sn, c bit cho nhng
ngi c thu nhp thp c h tr bi chnh ph, Kim v ti trnh by cho ngi ny li tc hin ti v bt ng
sn ca chng ti. Trong u t, v chng ti c hng triu bt ng sn, ch yu l cc chung c t 30 n 50
phng. Cc bn bit cch qun l cc cn chung c cho nhiu gia nh , tt, ngi qun l y ni, l mt ph
n tr khong 30 tui. Ti sao tt?Kim hi V mt trong nhng yu cu ca chnh ph l bt c ai mun mn
tin phi c mt h s thnh cng trong qun l cc khu chung c. Anh ch lm iu trong hn 10 nm v
iu hnh rt hiu qu. Nhiu ngi mun vay t chnh ph nhng ch mt t ngi tiu chun, c y ni. Nh
cc bn bit, hu ht mi ngi s hu mt s cn nh u t u mun qun l cc bt ng sn ca h, thu tin v
t h sa cha. l l do v sao h khng bao gi hc cch qun l cc ti sn ln hn nh ng b. Kim v ti
gt u. Chng ti bit c nhiu th hn i vi bt ng sn hn la ch n gin thu thp tin thu v sa vi ci
toilet. Chng ti hc tht nhiu trong 10 nm qua. Nhng by gi l lc chng ti i tip. Nu chng ti tip
tc, chng ti s gp nhng ngi bn mi, hc nhng t vng mi, v sn sng chi mt tr chi ln hn. Lng
nghe hai ngi ny, ti nhn ra trong 10 nm qua chng ti tr thnh con th v thin nga trong lnh vc bt
ng sn mc 4 triu . Chng ti ging nh cu tc ng: con c ln trong ci ao nh. y l lc i ti v
wWw.VietLion.Com
Page 272
2010

mt ln na tr nn khng thoi mi, tr thnh con ra chm chp v con vt xu x trong mt tr chi ln hn.
Ngi cnh ngi ch i l bt ng sn l mt ch ngn hng u t c bit trong lnh vc min thu, cho vay c
li sut hoc khng. Khi ti hi anh cc loi chng trnh ti chnh ca chnh ph, anh tr li, Nu anh v d n
ca anh tiu chun, chnh ph s a cho anh t 95% n 100% s tin. anh l h s cho chng ti mn
tin mua cc v u t? Chng ti s cho tin chng ti mua ti sn ca chng ti? Nu anh tiu chun,
anh ta ni. Chnh ph s cho anh mn tin ngay c khi anh sa cha hay khi phc d n nu anh tiu
chun. anh l nu d n tr gi 10 triu h s cho ti mn $10 triu hoc hn? V nu cn 3 triu
sa cha, h cng s cho chng ti mn s tin ? H s cho chng ti mn tt c s tin cho ti sn ca
chng ti? Anh ta gt u. H thch cho anh mn 20 triu hoc hn, nhng 10 triu l mt ni tt anh bt
u. Mt khi anh lm tt mt d n 10 triu , th d n 20 triu hoc 150 triu khng nm ngoi kh nng chnh
phnu anh c cc h s chng minh. Ti c th nghe ngi cha giu ni mi iu s cng d hn. Nhng ti
khng th tin l n li d nh th ny. Trong lng cn mt cht nghi ng ti hi: iu kin l g? Ti c th bo
m mc li sut t 5 n 7%, trong 40 nm, Khng cn phi chc chn Khng cn phi chc chn , ti h mm.
anh l chnh ph s khng n sau khi mi th ti s hu bng tr nn xung cp hay ti khng th s tin cn
li. Ngn hng ght cc khon vay khng chc chn. Mi khi ti mn tin h, h phi bo m mi th ti s hu
phi trong gii hn. ng vy, ngi nhn vin ngn hng ni. Nhng anh s nhn ra c nhiu im v iu
kin khc ap t y khng p t theo quy c ngn hng Ti nhn ra iu , nhng ti khng hiu ti sao
chnh ph c th tt nh th, ti ni i khi, c nhng chng trnh tt nm trong cc vn min thu ca chnh
ph. Thnh thong c nhng khon vay c th tha th, l ni chnh ph n gin qun rng anh mn tin ca h
nu anh lm mi th tr nn tt. ch n gin l mt s tr cp. Ti sao chnh ph lm th?, ti hi V mt
trong nhng vn ln hin nay ang i din vi t nc l nhng ni n chn m ngi c thu nhp thp c
th tr c. Chnh ph lo lng nu khng nhng ngi nh anh, hng triu ngi s v gia c v s sng nhng
ni di tiu chun, sinh ra ti phm. Chnh ph ang i sau cc khu chut v a mt vi trong s h vo t.
Nhng khu chut ny lm hi nhng ngi ngho v chnh ph mun chm dt tnh trng ny. Lc ny, chnh
ph ang sn sng chi hng t cho nhng ngi nh anh c th chng minh h l nhng ngi qun l c trch
nhim cho nhng d n ln. H s sn sng cho ti tin ngay c khi ti giu hn ng, ngi nhn vin
ngn hng v nh mi gii cng ni v ci. Khng ch l tin. l mt s tin ln. Nu anh lm tt trong nhiu
nm ti, ti c th gip anh mn hng t , nu anh mun lm giu hn. Nm ngoi, mt phn chia cng chng
ti quay li vi hn 1 t v chng ti khng tm c ngi tiu chun. Kim ni: iu tt nht lm
giu bng cch ny l chng ti lm tht nhiu iu tt cho nhiu ngi. Tht th v cho ti suy v vic chuyn mt
khu chut thnh mt cn nh an ton cho nhng ngi c gia nh. chnh xc l nhng iu m chnh ph
mun cc bn lm. chnh l t nhng khu nh chut l ni c nhiu vn xy ra nht, l ni sinh ra nhiu ti
phm. Nu cc bn c th bin khu nh ny thnh ni n chn an ton, bn s c cng nhiu tin dng. Bt c
bao nhiu cc bn mun. Vy chng ti lm giu bng cch lm cng s ca chnh ph?, ti hi Bn mun giu
wWw.VietLion.Com
Page 273
2010
c no cng c, ch ngn hng ni v ci. Nhng g cc bn phi lm l lm nhng g cc bn lm trong

10 nm qua, l s hu v qun l cc khu chung c cho a gia nh. Nhng g cc bn cn lm l t bn ho 10 nm
kinh nghim ca cc bn. V chng ti thch gip cc bn giu hn. Bn c bit tm nhng ngi c nhiu nm kinh
nghim nh cc bn kh nh th no khng? C cho chng ti bit khi no cc bn sn sng. C y s gip bn tm
cc ti sn v ti s gip bn tm ton b s tin bn mun. Bui ni chuyn sm kt thc. Kim v ti cm n h
v vo xe. Khi vo xe, chng ti ngi im lng v chong vng khng th tin ni. i vi dm v chng ti cha
ni g. Cui cng Kim ni: Anh c nh rng cn chung c 12 phng chng ta mua 10 nm trc khng? Anh
ang ngh v n, ti ni iu g s xy ra nu chng ta chn cch ni: Ti khng mua ni n?, c y ni
Cuc i chng ta s ra sao nu chng ta $35,000 chn ng chng ta. Ti ngh trong chc lt v ni: Anh
ngh chng ta vn sn sng lm iu tng t ngy nay. Nu $35,000 lm dng bc chng ta, th n c th lm
chng ta dng bc hm nay. Ti nh li li ni ca ngi cha giu: Tng lai ca con c xc nh bng
nhng g con lm ngy nay, khng phi ngy mai. Quay sang Kim ti ni: Nu chng ta ni Ti khng mua ni
n mi nm trc, chng ta c th phi ni Ti khng mua ni n ngy nay. Chng ti v nh trong im lng,
cm thy th v v hnh phc. Khi vo nh, ti c th nghe ting ngi cha giu ni vi ti rng mt khi ti giu,
lm giu s cng d hn, v l do nhiu ngi khng bao gi vt khi tng lp trung lu v h khng tin nhng
cu chuyn c tch. Khi h khng tin vo chuyn c tch, h s khng hc cc bi hc t cc cu chuyn. Ti thm
cm n ngi cha giu v nhc ti: Lun nh nhng cu chuyn c tch s thnh hin thcbng cch ny hay
cch khc.
wWw.VietLion.Com
Page 274
2010
Quyn 1: Dy con lm giu

Chng 1: Cha Giu, Cha Ngho ................................................................................................1
Chng 2: Bi 1 Ngi giu khng lm vic v tin ...................................................................3
Chng 3: Bi 2 Ti sao phi dy con v ti chnh? ................................................................12
Chng 4: Bi 3 Hy ngh n vic kinh doanh ca mnh. .....................................................19
Chng 5: Bi 4: Lin on b mt ln nht ca ngi giu ...............................................22
CHNG 6 Bi 5: Ngi giu to ra tin .............................................................................26
CHNG 7 Bi 6: Hy lm vic hc ng lnh vic v tin .......................................34
CHNG 8 Bi 7: Vt chng ngi vt..............................................................................42
CHNG 9 - S KHI U ....................................................................................................52
CHNG 10: MT S VIC PHI LM .............................................................................67
QUYN 2: C THOI MI V TIN BC
BN THUC NHM NGI NO?.......................................................................................69
Phn 1 KIM T ....................................................................................................................74
Chng 1 Ti sao anh khng kim ly mt cng vic? ............................................................74
CHNG 2NHNG CON NGI KHC NHAU THUC NHNG NHM KHC NHAU
.......................................................................................................................................................82
CHNG 3 Ti sao mi ngi chn s an ton hn l s t do............................................96
CHNG 4 Ba kiu h thng kinh doanh ..............................................................................104
CHNG 5 BY CP BC U T ...................................................................................113
Chng 6: Con khng th ly tin bng mt con c..........................................................126
Phc lc tp 2 .............................................................................................................................127
LI KHUYN U T CA NGI B GIU ................................................................129
PHN 1 BN C SN SNG TR THNH NH U T CHA?...............................134
Chng 1 Con nn u t vo u? ........................................................................................134
CHNG II VUN P NN MNG TI SN....................................................................145
wWw.VietLion.Com
Page 275
2010

CHNG 3 BI HC U T S 1 ....................................................................................147
Chng 5: Bi hc u t s 3: Ti sao u t thng ri rm? .........................................150
Li Gii Thiu ............................................................................................................................155
CHNG 1 Mi a tr sinh ra u thng minh v giu c ...............................................156
CHNG 2.................................................................................... Con bn l mt thin ti? 158
CHNG 3 CHO CON SC MNH-TRC KHI CHO CON TIN .............................167
Chng 4. Nu con mun giu th con phi lm bi tp nh .............................................170
Chng 5 Con bn s cn bao nhiu phng php thnh cng? .....................................178
Li Gii Thiu ............................................................................................................................190
Phn 1: Sc mnh n by ca tr c ......................................................................................191
Chng 1: Lm th no v hu sm v giu .....................................................................191
Chng 2: Ti sao phi v hu cng sm cng tt .................................................................194
Chng 3: Lm th no ti v hu sm ..................................................................................196
Chng 4: Lm th no v hu sm ...................................................................................203
Chng 5: Sc mnh n by ca tr c .................................................................................209
Chng 6: Bn ngh rng iu g ri ro? ................................................................................217
Chng 7: Lm th no lm vic t m kim nhiu tin ...................................................224
Chng 8: Cch nhanh nht lm giu: Tm tt v n by tr c ..................................233
Chng 9: K hoch ca bn nhanh c no? .........................................................................237
Chng 10: Sc mnh n by ca vic nhn thy mt tng lai giu c ...........................246
Chng 11: Sc mnh n by ca s trung thc .................................................................258
Chng 12: Sc mnh n by ca chuyn c tch ................................................................265
wWw.VietLion.Com
Page 276

Day Con Lam Giau Tap 1 - 5 PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Day Con Lam Giau Tap 1 - 5 PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

2010

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

Chng 3: Bi 2 Ti sao phi dy con v ti chnh?

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

thu mt cn h . Vn l cn h th qu t tng, nn h quyt nh phi tit kim mua mt ngi nh trong

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

Ngi trung lu mua nhng tiu sn m h ngh l ti sn

Chng 4: Bi 3 Hy ngh n vic kinh doanh ca mnh.

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

Mt chic xe mi mt gn 25% gi tr va mua ngay khi bn li n ra khi showroom. N khng phi l mt ti sn

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

Chng ti thnh tht khuyn bn nn s hu mt lin on ca ring mnh trong s ti sn ca bn nh l

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

"By gi bn c th lm g?. Lc ny bn s c bao nhiu la chn khc nhau? chnh l mc ch ca tr chi:

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

Mt nm sau, th trng bt ng sn nh tr Oregon bt u hi phc. Nhng nh u t California lm

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

Nm 1995, ti c mt t bo Singapore phng vn. Ngi n phng vin tr tui n rt ng gi v

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

Ti ho hng ni: C y. Singapore ti c mt ngi bn qun l mt trng hc dy cch bun bn.

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

Mt v d c in ca vic phi hp k nng l chuyn ngi phng vin tr tui ti ni u bi. Nu

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

Nh vy tc l c th lm c iu ny, d bn s mt mt hay ght phi mo him. Nhng bn phi bt

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !

VietLion.Com Th vin eBook Online Free for All !