MODEL TELEKOMUNIKACIONE VEZE

18
Komunikaciona tehnika za 2. razred elektrotehni

ke stru

ne kole
Jedna od tih te ko

a manifestuje se, npr. tako to

primljena poruka na izlazu
iz prijemnika nije ni sli

na, ni
podudarna sa porukom na ulazu u predajnik. U
prenosnom putu se javljaju i drugi efekti koji mijenjaju
oblik odaslane poruke, pa prema tome ote avaju njen
prenos, a jednim se imenom nazivaju umovi.
umovi su na slici 3.2 prikazani kao blok izvor uma, ali
na alost to nije jedino mjesto gdje oni nastaju. Ne to
vi e o umovima slijedi u narednim poglavljima.
Kanal veze je skup tehni

kih ure

aja koji obezbje

uju
nezavisnu predaju date poruke po zajedni

kom
prenosnom putu. Za razliku od prenosnog puta, kanal
veze predstavlja istosmjernu vezu.
Vi ekanalni prenos podrazumijeva istovremeno
komuniciranje vi e korisnika zajedni

kim prenosnim
putem, a da jedan drugom ne smetaju, tzv. multipleksni
prenos
3.1.1. Ugljeni mikrofon
U telefonskim aparatima koriste se ugljeni mikrofoni, koji
se sastoje od membrane, ugljenog praha (ili zrnaca) i
posude za prah, kao na slici 3.3. Ova tri dijela smje tena
su u metalnu kutiju, naj

e konusnog oblika, koja se

onda naziva mikrofonska kapisla.
Membrana ugljenog mikrofona mo e biti od poliranog
tvrdog ugljena ili od metala (npr. aluminijum).
Membrana se izra

uje tako da ima dovoljnu

vrsto

u i
elasti


nost kao bi reagovala na elektri

na treperenja.

esto se u sredinu membrane postavlja ugljena plo

ica
kojom se pobolj ava dodir izme

u membrane i ugljenog
praha.
Ima vi e razloga koji idu u prilog upotrebi ugljenih
zrnaca umjesto nekog drugog materijala, npr.
ugalj nema te

no agregatno stanje, pa ne mo e do

i
do pojave da se zrnca " zapeku" jedno za drugo,
na mjestima gdje se zrnca do
diruju javljaju se struje
velike gustine, pa samim
tim i visoke temperature,
koje ugalj izvanredno dobro podnosi,
ugalj ima veliku elektri

nu otpornost, to omogu

ava
paralelno vezivanje velikog broja zrnaca,

ime se
pobolj ava kvalitet rada mikrofona.
Posuda za ugljeni prah ili zrnca pravi se od uglja ili
metala. Oko posude je namje ten filcani omota

koji
dopire do membrane, a slu i da za titi prah od ispadanja
i da smanji nepotrebo treperenje membrane.
Slika 3.3. Presjek i princip rada ugljenog mikrofona
Princip funkcionisanja ugljenog mikrofona je slijede

i:
Da bi mikrofon uop te mogao da radi potrebno je da
kroz njega proti

e istosmjerna struja, zbog

ega nam je
potreban napon napajanja U
o
.
Kada na membranu mikrofona djeluje zvu

ni talas,
ugljena zrnca bivaju izlo ena promjenljivom mehani


kom
pritisku. Po to se zrnca nala
ze stisnuta jedno do drugog
mijenja se otpornost kontakta izme

u njih, pa se samim
tim mijenja i intenzitet struje u kolu.
Sada se stalnoj (istosmjernoj) struji, koja je tekla iz plus
pola izvora U
0
, kroz mikrofon i primar transformatora,
sabira superponira jo jedna promjenljiva struja,

ija
vremenska promjena odgovara vremenskoj promjeni
zvu

nog pritiska, te se dobije prikaz kao na slici 3.4.

Dakle, mikrofon ostvaruje ulogu akusti

no elektri

nog
pretvara

a.
Slika 3.4. Vremenski prikaz struje mikrofona
Samo onaj dio govorne
vremenski promjenljive struje,
koji se pojavi na primaru transformatora bude
transformiran na sekundar i dalje se prenosi po
prenosnom putu.