Hazrlayan:

Dr. brahim KORKUT

ELK YAPI
Proje malat Montaj San. ve Tic. A..
Genel Mdr

1.

2.

3.

ENDSTRYEL TESS YATIRIMLARINDA DKKAT EDLECEK

KONULAR
ENDSTRYEL TESS YATIRIMININ MARKA DEERNE KATKISI
ENDSTRYEL TESS YATIRIMLARINDA EVRE SALII VE
DUYARLILII AISINDAN DKKAT EDLECEK KRTERLER

4.

ENDSTRYEL TESSLERDE TAIYICI SSTEM ALIKANLIKLARI

5.

NEDEN YAPISAL ELK

6.

ENDSTRYEL BNALARDA ELK TAIYICI SSTEM TPLER

7.

ENDSTRYEL TESSLERN PROJE ve NAAT ALIMALARI N

GEREKL BLG VE DKMANTASYON LSTES

Endstriyel tesis yatrmlarnda dikkat edilecek ilk konu yatrmclarla ilgilidir.

Yatrmclar yatrmlarn, uzun yllar verimli alacak ve rekabet edecek ekilde
planlamaldrlar.
Endstriyel tesis yatrmnda;
9Proses Tanm Ve Yerleimi
9Yatrm Projeksiyonuna Uygun Yer Ve Arazi Seimi,
9Yatrmn Fizibilitesi,
9Finansman,
9letme Verimlilii
9Yukardaki Maddelerde Belirlenen Kriterlere Uygun Proje
Hazrlanmas
dikkat edilmesi gereken en nemli konulardr.

Yatrm yaplacak konuda ncelikle prosesin ok iyi tariflenmesi, buna uygun

ekipmanlarn seilmesi, yatrm yaplacak arazinin hammadde ve tketiciye uzaklk
gzetilerek en uygun yerde seilmesi gereklidir. Prosesin iyice tariflemeden inaatn
yaplmas ve prosesin geliigzel ina edilen binann iine strlmas iletme
esnasnda verimlilii etkileyen nemli bir unsurdur.
Yatrma balamadan nce iletme verimliliini ve iletme maliyetini azaltacak bir
proje ve inaat planlamas yaplmal ve uygulanmaldr.
halesine katldmz baz yatrmlarda projelerin yetkin kiilerce doru zmlerle
hazrlanmadn grmekteyiz. Bu durumda inaat sresinde gecikmeler olmakta,
inaat maliyetleri ise acele ile alnan kararlar neticesinde artmaktadr. Bu maliyetleri
ve gecikilen sredeki retimin deerini hesapladnzda denen bedel proje
hizmetleri iin dediiniz bedellerin ok zerinde olmaktadr. Projelendirme
aamasnda harcamadnz zaman ve parann ok daha fazlasn eksik proje, yanl
planlama nedeniyle demekle kar karya kalyorsunuz. Bu nedenle endstriyel
tesis yatrmnda projeci ve uygulayc firmann tecrbesi ve yetkinlii ok nemlidir.

 Estetik bir mimari tasarmla yaptracanz bina ile marka deerine katk
salanabilir,
alan mutluluunu artracak sosyal alanlar planlayarak marka deerine katk
salanabilir,
Binanza yeil bina sertifikas alarak marka deerine katk salanabilir,

 Yatrmnzda geri dnml malzemeler kullanlyor mu?

Yatrmnzda doal kaynaklar yeterince efektif kullanlyor mu?
Endstriyel atklarnz evreye zarar vermeden nasl bertaraf ediliyor?
Evsel atklarnz evreye zarar vermeden nasl bertaraf ediliyor?
Yatrmnzda enerji tasarrufu salayan malzemeler ve sistemler kullanlyor mu?

a. Endstriyel Tesislerde yaygn olarak uygulanan tayc sistem tipleri

elik Tayc Sistem

Prefabrike Betonarme Tayc Sistem
Yerinde Dkme Betonarme Kolon + elik at
Betonarme Prefabrik Kolon + elik at
Yerinde Dkme Betonarme Kolon + elik Uzay at
Betonarme Prefabrik Kolon + elik Uzay at

b. Tayc sistem seimi kim tarafndan ve hangi kritere gre yaplmaktadr?

Mimarlar
Ekonomik Sebepler
Yatrmcnn direkt tayc sistem reticisinden teklif
almas
Fabrika yerleimi

c. Tayc Sistem Seiminde Yatrmcnn Tercihi

Sre
Fiyat
d. Tercihlerin Deimesi
Son yllarda yklenicisi olduumuz ou endstriyel tesis projesinde
balangta retim blmleri elik tayc sistemli, idare binalar ise
betonarme tayc sistemli olarak iveren tarafndan talep edilmiti.
dare binalarn neden betonarme istediklerini mterilerimize
sorduumuzda elikle nasl yaplaca sorusu ile karlatk. Bu
gstermektedir ki elik tayc sistemle ok katl idare binalar
konusunda bilgi yetersizlii vardr. Mterilerimize rnek uygulamalar
gsterdiimizde ve avantajlarn aktardmzda tesisinde betonarme
olan idare binalarnn elik tayc sistemli olarak yaplmas
kararlatrld.

Yaplarda eliin tayc sistem olarak kullanmnn getirdii stnlkler aadaki

balklar altnda toplanabilir:
a. Mimari Adan stnlkler
Dier malzemelerle geilemeyecek byk aklklar, elik malzeme
kullanlarak geilebilir.
Tayc sistem elemanlarnn narinlii ve geni aklklarn geilmesi
nedeniyle mekandan tasarruf salar
Yapda, bytme veya tadilat yaplmak istendiinde kolaylkla
yaplabilir.
ok eitli birleim teknii sayesinde istenilen geometri ve formda yap
yaplabilir.
Mekanik ve elektrik tesisat kanallar kirilerde alan boluklardan
geirilebilir, bu ekilde kat yksekliinden kayp verilmez.

b. Tayc Sistem Ynnden stnlkleri

Yksek mukavemetli bir malzeme olup z arlnn tad yke oran
ok dktr, bu da yapda hafiflik getirmektedir.
Ductil bir malzeme olmas sebebiyle depreme kar daha iyi performans
gsterirler
elik yaplarn arlklarnn betonarme yaplara gre daha az olmas
nedeniyle zayf zeminlerde tercih nedenidir
c. Uygulama Ve naat Asndan stnlkleri
Malzeme kalitesi retici tarafndan garanti edilir. Ayrca, imalat hava ve
antiye koullarndan etkilenmediinden ve atlyede yapldndan
byk lde otomasyondan yararlanlarak zaman tasarrufu, kalite
stnl salanr.
Betonarme gibi kalp ve iskele istemediinden montaj ksa srede
yaplabilir

d. Finansman Ynnden stnlkleri

elik tayc sistemli endstri yaplar Leasing firmalar tarafndan
kredilendirilebilmektedir
e. evre Sal Ve Duyarll Asndan stnlkleri
elik, tamamen geri dnml bir malzeme olmas sebebiyle evre
dostu bir malzemedir.
Uygulama, tama esnasnda evre kirlilii yaratmamas sebebiyle evre
dostu bir malzemedir
f. Yeniden Kullanlabilirlik Asndan stnlkleri
elik bir yap sklerek elemanlar baka bir yerde ayn amala veya
daha deiik bir amala kullanlabilir

 Dolu Gvdeli Hadde Profilinden elik ereve Sistemi,

Dolu Gvdeli Yapma Profilden elik ereve Sistemi,
elik Kolon + elik Dzlem at Makasl ereve Sistemleri,
elik Kolon + elik Uzay at ,

a. PROSES FRMASININ VERMES GEREKL BLGLER

1. PLANT LAYOUT : Fabrikadaki her unite iin ayr ekipman yerleimleri
2. PLANT SECTION : Fabrikadaki her unite iin ekipmanlarn kotlarn,
ekipmanlar tayan platformlarn ykseklik ve kotlarn grmek iin bu
noktalardan alnm kesitler
3. FOUNDATION AND LOAD DRAWINGS : Fabrikadaki tm
nitelerdeki ekipmanlarn temele aktardklar ykler, ekipmanlarn
ankraj detaylar, ekipmanlarn platformlara mesnetlenme detaylar
4. PIPING LAYOUT : Boru kprleri, ykleri, borularn binaya giri
detaylar, bina ii mesnetlenme detaylar

Buna gre Proses firmasnn vermesi gerekli dokmanlar aadaki sralanmtr

1. Proses Ak Diyagram (Process flow Diagrams)
2. Proses Boru ve Enstrman Diyagram (Engineering Flow Diagrams
P&I)
3. Proses Ekipman ve enstrman Listesi (Equipment and Instrument List
)
4. Ekipman teknik fyleri (Specification of Equipments)
5. Enstrman Teknik Fyleri (Specification of Instruments)
6. Borulama tesisat teknik artnamesi (Specification of piping including
valve specification and valve item number list)
7. Fabrika yerleim plan (Plant Layout )
8. Fabrika kesiti (Plant Sections)
9. Proses Borulama tesisat plan (Piping Layouts)
10. Proses ekipmanlar temel planlar ve yk deerleri (Foundation and
Load Drawings)
11. Proses ekipmanlar elektrik tketim deerleri ve kablo planlar
(Electrical Power Layout)

b. MMAR STATK PROJE ALIMALARI N GEREKL BLGLER:

b.1. RESM darelerden Alnacak Belgeler
1.Tapu
2.ap
3.mar durumu
4.Rperli kroki
5.Arazi ke koordinatlar
6.Plankote, kot-kesit
7.Bina girii olan yerde d yol bitmi kotu
8.Elektrik enerjisi giri yeri
9.Yamur suyu balant noktas koordinat ve kotlar
10.Atksu balant noktas koordinat ve kotlar
11.me suyu balant noktas koordinat ve kotlar
12.Telefon balant noktas koordinat ve kotlar
13.Yangn- itfaiye onay kimden alnyor

b. MMAR STATK PROJE ALIMALARI N GEREKL BLGLER:

b.2. VEREN Tarafndan Yaptrlacak almalar
1.Zemin Etd
2.Resmi daire kaytlarnda yoksa plankote (Arazi kotlar) karlmas

b. MMAR STATK PROJE ALIMALARI N GEREKL BLGLER:

b.3. Binalar le lgili Bilgiler
1.Mimari Avan proje
2.retim Binas Ebatlar
3.dari Bina Ebatlar
4.Kat Adetleri
5.Kat Ykseklikleri
6.Fabrika i Net Ykseklii (en alak kot)
7.Mahya ykseklii (en yksek kot)
8.Vin, Kren var m, adetleri ve alma blgeleri
9.Ara Kat var m, kullanm amac, deme sistemi, kaplama malzemesi
10.Depo blm raf yerleim izimleri

c. ELEKTRK PROJE LER N GEREKL BLGLER:

1. Kurulu Gcn hesaplanmas
2. Enerjinin alnaca noktann tesbiti
3. Aydnlatma Tesisat
a. Dahili aydnlatma tesisat iin gerekli lx deerleri
b. Harici aydnlatma tesisat iin gerekli lx deerleri
c. Gvenlik aydnlatma tesisat
4. Kuvvet Tesisat
a. Enerji gtrlecek noktalarn belirlenmesi ve bu noktalardaki
ihtiyalar
5. Harici enerji alnacak noktalarn tesbiti (Priz Tesisat)

c. ELEKTRK PROJE LER N GEREKL BLGLER:

6. Panolarn konulaca yerlerin tesbiti
7. Kesintisiz G (UPS) ihtiyacnn belirlenmesi
8. Topraklama Tesisat
9. Yldrmdan korunma Tesisat tipi
10. Zayf Akm Tesisat
a. Telefon Tesisat IP kodlu tesisat isteniyor mu?
b. Data Tesisat Yangn hbar Sistemi Ana Terminal nerede olacak
Repeater olacak m? Yangn dedektrleri tipi)
c. CCTV Tesisat (Kamera ve Gvenlik Sistemi, hrsz alarm sistemi)
d. Kartl Gei Sistemi
e. Seslendirme
f. Otomasyon

d. MEKANK PROJE LER N GEREKL BLGLER:

1. Istma Tesisat
a. Is kayna ne olacak (Doal gaz, LPG, LNG, Fuel oil vb)
b. Kazan Dairesinde istenen ekipmanlar ( Kzgn ya kazan, buhar
kazan, scak su kazan vb.)
c. Kazan Dairesi Tesisat
2. Soutma Tesisat
a. Chiller (kapasitesi, g tketim deerleri)
3. Havalandrma Tesisat
a. Proses havalandrma tesisat var m? Nasl
b. Fabrika alma alanlar havalandrma tesisat
c. Ofis havalandrma tesisat
4. Yangn Tesisat
a. Bina ii yangn tesisat zellikleri (sulu system, kpkl
system, gazl system vb.)
b. Harici yangn tesisat

d. MEKANK PROJE LER N GEREKL BLGLER:

5.
6.
7.
8.

Shhi Tesisat (dari ve ii olarak ka kii alacak)

Basnl Hava Tesisat (Proses iin gerekli basnl hava deeri)
Mterek Tesisat
Sarn ve pompa dairesi (Yamur sular toplanarak, artldktan sonra
proses veya baka bir amala kullanlacak m?)
9. Otomasyon (retim iin otomasyon olacak m, bina mekanik tesisat
iin otomasyon olacak m?

KAYNAKLAR
1. Rase, F.R., Barrow, M.H., (1957) Project Engineering of Process Plants, John Wiley &
Sons, New York
2. Allen, E., (1999) Fundamentals of Building Construction Materials and Methods, John
Wiley & Sons, New York
3. Newman, A.,(1997) Metal Building Systems, McGraw-Hill, New York
4. Olin, H.B., Schmidt, J.L., Lewis, W.H., (1995) Construction: Principles, Materials and
Methods, Van Nostrand Reinhold, New York

\\Cy serv er\d\CY_Duzenlenen_Fotograflar\TUM PROJELER_SECILMIS RESIMLER-1\KA YA LA R URETIM RESIM\KA YA LA R URETIM_IRFA N BEY\13ELIKYA.TIF