SIMPAN KIRA

PROSES MEREKODKAN URUS NIAGA

YANG BERSISTEM.

JENIS-JENIS REKOD
PENERIMAAN & PENGELUARAN WANG
TUNAI
BELIAN & JUALAN
HASIL & BELANJA
ASET & LIABILITI PERNIAGAN

TUJUAN MENYIMPAN
REKOD
BUKTI BAHAWA SESUATU URUS NIAGA ITU BERLAKU.
MENGETAHUI MAKLUMAT TENTANG JENIS & JUMLAH
PENDAPATAN SERTA PERBELANJAAN UTK SESUATU
TEMPOH TERTENTU.
JUMLAH ASET YG DIMILIKI & JUM LIABILITI YANG
DITANGGUNG OLEH PERNIAGAAN.
PRESTASI PERNIAGAAN SAMA ADA RUGI @ UNTUNG.
KENAL PASTI KELEMAHAN PERNIAGAAN & PENIAGA
BOLEH MEMBUAT PERANCANGAN UNTUK TINGKAT
PERNIAGAAN.
BANTU PENIAGA MEMBUAT KEPUTUSAN DGN LBH
TEPAT.

CARA SIMPAN REKOD

U/NIAGA

2 CARA:
* MANUAL
- DICATAT & DISIMPAN DLM BUKU-BUKU
SIMPAN KIRA SPT: - JURNAL, LAJER & BUKU
TUNAI.
* KOMPUTER
- MAKLUMAT DIMASUKKAN DLM
KOMPUTER YG ADA PERISIAN SIMPAN KIRA &
DIPROSES SECARA AUTOMATIK.

MEREKOD URUS NIAGA

SISTEM CATATAN BERGU
URUS NIAGA AKT. YG BERLAKU SEMASA PROSES JUAL
BELI BRG & PERKHIDMATAN.
CONTOH BELI & JUAL BRG NIAGA
- BELI ASET PERNIAGAAN
- BAYAR SEWA KEDAI
- BAWA MASUK WANG TUNAI
SEBAGAI MODAL PERNIAGAAN.
- AMBIL BRG NIAGA UTK
KEGUNAAN SENDIRI.
2 JENIS TUNAI -- PEMBAYARAN TUNAI.
KREDIT - HUTANG.

SISTEM CATATAN BERGU

AKAUN SUATU REKOD RINGKAS BAGI URUS

NIAGA YANG TELAH BERLAKU.
URUS NIAGA MESTI MENGANDUNGI MAKLUMAT
LENGKAP SEPERTI TARIKH, JENIS URUS NIAGA DAN
NILAI WANG YANG TERLIBAT BAGI MEMUDAHKAN
KERJA-KERJA MEREKOD KE DALAM AKAUN.
CONTOH URUS NIAGA YANG MELIBATKAN
PENERIMAAN & PEMBAYARAN TUNAI REKOD
DLM AKAUN TUNAI.
- URUS NIAGA MELIBATKAN JUALAN REKOD
DALAM AKAUN JUALAN.

PRINSIP SISTEM CATATAN

BERGU
URUS NIAGA DIREKODKAN MENGIKUT SISTEM
CATATAN BERGU.
MAKSUD SUATU SISTEM YANG MEREKODKAN
SETIAP URUS NIAGA DALAM DUA AKAUN LAJER
YANG BERASINGAN DGN AMAUN YG SAMA
SATU AKAUN
DIDEBITKAN
SATU AKAUN
DIKREDITKAN
SBB INI AKAN BERI 2 KESAN KPD KEWANGAN
PERNIAGAAN TAMBAH & KURANG.

CONTOH

Pada 1 Januari, Kedai Perabot Citra Nusa

membeli lima buah almari bernilai RM800
secara tunai. Catatan bagi urus niaga ini
ialah:

Dt
Tarikh

Akaun Tunai
Butir

Dt

Kt

Jumlah
(RM)

Tarikh

Butir

Jan 1

Belian

F Jumlah
(RM)
800

Akaun Belian Kt

Tarikh

Butir

Jan 1

Belian

Jumlah
(RM)

Tarikh

Butir

800

Akaun Tunai kt tunai berkurang

Akaun Belian Dt stok bertambah

F Jumlah
(RM)

ASET
Harta bernilai yang dimiliki oleh perniagaan
dan digunakan untuk menjalankan akt.
Perniagaan.
Aset semasa boleh berubah btk @ mudah
ditukar kpd wang tunai EG: wang tunai & stok
(barang niaga)
Aset bukan semasa digunakan utk menjana
pendapatan kpd perniagaan.
bersifat tahan lama & kekal utk beberapa
tempoh perakaunan EG: premis perniagaan,
kenderaan, perabot, mesin dll

LIABILITI
Hutang perniagaan kpd pihak lain yang mungkin
terdiri drp org perseorgan @ sesebuah
organisasi.
Hutang ini perlu dijelaskan dgn cara pembayaran
tunai @ pertukaran baragan @ perkhidmatan.
Liabiliti semasa hutang yg perlu dijelaskan dlm
tempoh tidak melebihi setahun.
eg: pemiutang. Overdraf bank, pinjaman jangka
pendek.
Liabiliti bukan semasa hutang yg perlu
dijelaskan dlm tempoh melebihi setahun Eg:
pinjaman brcagar & gadai janji.

EKUITI PEMILIK
Aset

peribadi @ modal yg dilaburkan oleh pemilik perniagaan ke dlm perniagaan.

EG: wang tunai, kenderaan, perabot

HASIL
Pendapatan yg diterima oleh sesebuah perniagaan dlm btk wang.
EG: komisen, faedah, sewa diterima, jualan

BELANJA
Kos

yg dikeluarkan oleh sesebuah

perniagaan sama ada untuk membeli
barang niaga atau belanja mengurus
perniagaan.

EG:

belanja iklan, bayaran insurans,

sewa, gaji, kos pengangkutan.

PERSAMAAN PERAKAUNAN

Menunjukkan bahawa aset yg dimiliki oleh

perniagaan dibiayai oleh sumber-sumber
daripada pelaburan pemilik (ekuiti pemilik)
dan sumber luaran seperti pinjaman bank
(liabiliti)

ASET = LIABILITI + (EKUITI PEMILIK + HASIL

BELANJA)

CONTOH

Januari 1 Karmila memulakan perniagaan

dengan tunai RM10,000 dan
pinjaman bank dai Bank Usahawan
RM15,000.
2 Belian barang niaga RM3, 000
5 Jualan barang pada harga kos
RM500 dengan harga RM800
7 Bayar sewa kedai RM250

PENYELESAIAN
Urus
Niaga
Jan 1

Aset
Tunai
(RM)

Stok
(RM)

Liabiliti

Ekuiti pemilik

Pinjaman
(RM)

Modal
(RM)

10,000

Belanj
a (RM)

10,000

15,000
2

Hasil
(RM)

15,000
3,000

(3,000)
5

800

(500)

800

(500)
(250)

(250)
Jumlah 22, 500 2, 500
+
25 050

=
=

15,000

10,000 +800
25 050

- (750)

URUS NIAGA TUNAI

MENGENAL PASTI BUKU LEJAR

Lejar merupakan buku akuan yg digunakan utk merokedkan urus

niaga perniagaan.
Format:
utk catat u/n bagi

melengkapkan catatan bergu

Dt
Tarikh

bahagian debit bahagian kredit

Butir

Utk tulis tarikh

urus niaga
yg berlaku

Folio

Jumla
h

Kt
Tarikh Butir

utk catat no ruj. bagi

Buku Catatan Pertama
supaya catatan dlm
akaun dapat dikesan

Folio

Jumla
h

utk catat
nilai wang
bagi
sesuatu u/n

AKAUN TUNAI

Digunakan utk merekodkan semua urus

niaga yang melibatkan penerimaan dan
pembayaran tunai oleh peniaga.

Bahagian debit akaun tunai merekodkan

semua penerimaan wang tunai.

Bahagian kredit merekodkan pembayaran

wang tunai oleh perniagaan.

CONTOH
Pada 1 Januari, baki tunai perniagaan ialah
RM10 000. Urus niaga yang berlaku pada
bulan tersebut ialah:
RM
Januari 3 belian barang niaga 3 000
5 Jualan barang niaga 4 000
7 terima komisen
300
11 byr hutang kpd
pembekal Rajan
750
15bayar tambang
150
20jualan tunai
1 000
25byr gaji pekerja
600

Rekodkan urus niaga tersebut

dalam Akaun Tunai

Dt

Tarikh
Jan 1
5
7
20

Kt
Butir

Foli
o

Baki
b/b
Jualan
Komisen
Jualan

Jumlah
(RM)

Tarikh

Butir

10 000
4 000
300
1 000

Jan 3
11

Belian
Pembeka
l Rajan
Tambang
Gaji
Baki

15 000
Feb 1

b/b
10 800

15
25
31

Foli
o

Jumla
h (RM)
3 000

h/b

750
150
600
10 800
15 000

LATIHAN 1
Mei

RM
Baki tunai dalam tangan
1 000
6 Membeli barang secara tunai
220
13 Menjual barang secara tunai
350
15 Terima bayaran hutang drp
Siew Bee
400
16 Bayar bil elektrik
100
18 Bayar kepada pembekal Eng Kiat
250

JAWAPAN

Dt

Akaun Tunai

Tarik
h

Butiran

Folio

Jumlah Tarikh

Butiran

Mei

Baki
Jualan
Siew Bee

b/b

RM 1000

Belian
Kadar
bayaran
Pembekal
Eng Kiat
Baki

1
13
15

Mei 6
16

350
18
400
31

Kt
Folio

Jumlah
RM 220
100

h/b

250
1 180
1 750

Jun

Baki

b/b

1
750
1
180

AKAUN BANK
Digunakan untuk merekod
segala wang atau cek yang dimasukkan ke
dalam bank
segala bayaran yang dibuat dengan cek
atau tunai di bank
Baki debit peniaga masih mempunyai
wang
tunai di bank.
* Baki kredit peniaga telah mengeluarkan
wang melebihi simpanan. overdraf bank.

* Debit Akaun bank terima cek atau masukkan tunai di

bank.
* Kredit Akaun Bank keluar cek atau tunai di bank
DdDt.
Kt.

Akaun Bank

Penerimaan Cek
Modal dalam bank
Jual barang dan terima cek
Jual aset lama dan terima cek
Terima cek daripada penghutang
Pendapatan diterima dalam
bentuk cek.
Pindahan tunai dari perniagaan
ke bank.

Pembayaran cek
* Beli barang dengan cek
* Beli aset dengan cek
* Bayar cek kepada pemiutang
* Belanja dengan bayaran cek
* Pindahan tunai dari bank ke
perniagaan.

*Akaun bank merekodkan urus niaga yang melibatkan

Akaun Semasa sahaja.
Akaun Simpanan dan Akaun Simpanan Tetap tidak
direkodkan dalam Akaun Bank.

CONTOH 1:
Baki tunai di bank sebuah perniagaan pada 1Mac ialah RM30
000. Yang berikut ialah urus niaga sepanjang bulan Mac.

Mac

RM
2 Bayar sewa kedai dengan cek
5 Belian barang niaga dan bayar
dengan cek

750
1 000

9 Jualan barang dan terima cek

500
11 Bayar Syarikat Mukhlis dengan cek 1 200
14 Terima cek daripada Busra
350

* Rekodkan urus niaga di atas dalam Akaun Bank

Dt
Kt

Akaun Bank

Tarikh Butir

Folio Jumla
h

Mac 1 Baki
9 Jualan
14 Busra

b/b

b/b

Butir

Sewa
dibayar
Belian
Syarikat
Mukhlis
31 Baki

Folio Jumlah

30 000 Mac 2
500
350
5
11

30 850
Apr 1 Baki

Tarikh

27 900

750
1000
h/b

1200
27900
30 850

Jika perniagaan ingin menyimpan

sebahagian daripada wang
tunainya ke dalam akaun
simpanan tetap di bank, maka
catatan lajernya ialah seperti
berikut:
CONTOH

2:
Berdasarkan contoh 1, baki b/b
Akaun Bank pd 1 April ialah 27 900.
Pada 2 April, peniaga memindahkan
RM20 000 ke Akaun Simpanan Tetap.

Dt.
Tarikh Butir
Apr 1 Baki

Dt.
Tarikh Butir
Apr 2 Baki

Akaun Bank
Folio Jumla
h
b/b

27 900

Tarikh
Apr 2

Kt.
Butir
Simpanan
tetap

Akaun Simpanan Tetap

Folio Jumla
h

Tarikh

Folio Jumlah

Butir

20 000

Kt.
Folio Jumlah

20 000

Akaun Bank dikreditkan sbb wang kurang RM 20

000
Akaun Simpanan Tetap didebitkan kerana akaun
tersebut adalah akaun berlainan.

Peniaga yg mempunyai akaun

semasa di bank (Akaun Bank)
boleh membuat pinjaman jangka
pendek secara overdraf setelah
mendapat kelulusan daripada
pihak bank.
CONTOH

3
Berdasarkan contoh 2, pada 8 April
permohonan peniaga untuk
membuat overdraf telah diluluskan
oleh pihak bank sebanyak RM 18 000
untuk membeli kenderaan.

PENYELESAIAN

Dt.

Tarikh

Akaun Bank
Butir

Apr 1 Baki
30 Baki

Folio

Jumlah

Tarikh

Butir

b/b
h/b

27 900
10 100

Apr 2 Simpanan
Tetap
8 Kenderaan

Kt.
Folio

20 000
18 000

38 000

38 000
Mei 1 Baki

Jumlah

b/b

10 100

Apb akaun bank ditutup pada 30 April, baki

b/b sebyk RM10 100 di sebelah kredit. Hal ini
menunjukkan bahawa berlakunya overdraf.

LATIHAN