1.

Taylorova formula
Teorem Neka f ima n + 1 derivaciju na ha, bi R, x, 0 ha, bi. Tada
postoji cx izmedu 0 i x tako da je
f (x) = f (0) +

f (n) (0) n f (n+1) (cx ) n+1

f 0 (0)
x + ... +
x +
x
1!
n!
(n + 1)!

Taylorov polinom stupnja n je Pn (x) = f (0) +

n-ti ostatak je Rn (x) =

f 0 (0)
1! x

+ ... +

f (n) (0) n
n! x

f (n+1) (cx ) n+1

(n+1)! x

Dakle f (x) = Pn (x) + Rn (x).

(PMF-MO)

DIFERENCIJALNI I INTEGRALNI RACUN

2

2013./2014.

1/7

FORMULE
1) ln(1 + x) = x
0x 1

x R

x3
3

+ ... + (1)n1 xn + Rn (x)

|x|n+1
n+1
|x|n+1
(n+1)(1+x)

|Rn (x)|
x3
3!

2m1

x5
5!

x
+ ... + (1)m1 (2m1)!
+ R2m1 (x)

|R2m1 (x)|

3) cos x = 1
x R

|Rn (x)|

1 < x < 0
2) sin x = x

x2
2

x2
2!

x4
4!

|x|2m+1
(2m+1)!
2m

x
+ R2m (x)
+ ... + (1)m (2m)!

|R2m (x)|

|x|2m+2
(2m+2)!

x2
2!

xn
n!

4) ex = 1 + x +

+ ... +

0x

|Rn (x)|

x <0

|Rn (x)|

5) arctgx = x
x [1, 1]
(PMF-MO)

x3
3

+ Rn (x)

ex |x|n+1
(n+1)!
|x|n+1
(n+1)!
x5
5

2m1

+ ... + (1)m1 x2m1 + R2m1 (x)

|R2m1 (x)|

|x|2m+1
2m+1

DIFERENCIJALNI I INTEGRALNI RACUN

2

2013./2014.

2/7

s(s1)...(sn+1) n
2
6) (1 + x)s = 1 + sx + s(s1)
x + Rn (x)
2! x + ... +
n!
s(s1)...(sn)
(1 + cx )sn1 x n+1
x h1, 1], s R\N Rn (x) =
(n+1)!

za s n 1 < 0
(1 + cx )sn1 < (1 + x)sn1 ako x < 0
(1 + cx )sn1 < 1 ako x > 0.
Posebno, za s = 1 znamo:
1
1x

= 1 + x + x 2 + ... + x n + Rn (x), Rn (x) =

(PMF-MO)

DIFERENCIJALNI I INTEGRALNI RACUN

2

x n+1
1x .

2013./2014.

3/7

1.1. Izracunaj Taylorov polinom stupnja 4 za:

(a) f (x) = ln(1 + x)
(b) f (x) = ex .

1.2. Izracunaj Taylorov polinom stupnja 3 za funkciju f (x) = tg(x).

1.3. Izracunaj cos 0.1 na tri decimale.
1.4. Izracunaj na cetiri decimale:
(a) e
(b) e2 .

1.5. Izracunaj ln(1.2)na tri decimale.

1.6. Koristeci

= arctg1 = arctg 12 + arctg 13 izracunaj na tri decimale.

1

1.7. Izracunaj (1.2) 4 na tri decimale.

1.8. Izracunaj na cetiri decimale 28.

1.9. Izracunaj integrale na tri decimale:
R1 x
(a) 0 e x1 dx
R 0.1
2
(b) 0 ex dx
R 1 sin x
(c) 0 x dx
(PMF-MO)

DIFERENCIJALNI I INTEGRALNI RACUN

2

2013./2014.

4/7

2.0. Izracunaj limese:

2

cos x1+ x2

(a) limx0
x3 x
(b) limx0 cos xe
x

ln(1+x 2 )
sin x
1
(1+x) 3 1 13 x
limx0
x2

(c) limx0
(d)

(PMF-MO)

DIFERENCIJALNI I INTEGRALNI RACUN

2

2013./2014.

5/7

Rjesenja
x2
2

+ x3 x4 .
2
3
(b) Pn (x) = 1 + x + x2! + x3! +

1.1. (a) Pn (x) = x

x3
3 .
2
(0.1)
2!

x4
4! .

1.2. P3 (x) = x
1.3. cos 0.1 = 1
1.4. (a) e = 1 +

1
1!

(b) e2 = 1 +

2
1!

1.7.
1.8.

1
4
7! + E , |E | < 10 .
(2)12
4
12! + E , |E | < 10 .

+ ... +

+ ... +

(0.2)2
2

(0.2)3
+ E , |E | < 103 .
3
1 3
1 9
( )
( )
( 1 )3
( 1 )9
= 4( 12 23 + ... + 29 ) + 4( 31 33 + ... + 39 ) + E ,
1 1
1 1
1
( 1)
( 1)( 1 2)
(1.2) 4 = 1 + 14 0.2 + 4 42! (0.2)2 + 4 4 3! 4
(0.2)3 +
|E | < 103 .

1.5. ln(1.2) = 0.2

1.6.

1
2!

+ E , |E | < 103 .

28 = 5(1 +
|E | < 104 .

1.9. (a)
(b)

R1

1 3
2 25

1 1
( 1)
2 2

2!

3 2
( 25
) +

ex 1
1
1
1
dx = 1 + 2!2
+ 3!3
+ 4!4
0
R 0.1 xx 2
3
5
e dx = 1 (0.1)
+ (0.1)
3
10
0

(PMF-MO)

1 1
( 1)( 21 2)
2 2

3!

|E | < 103 .
E,

3 3
( 25
) ) + E,

1
3
5!5 + E , |E | < 10 .
7
(0.1)
3
42 + E , |E | < 10 .

DIFERENCIJALNI I INTEGRALNI RACUN

2

2013./2014.

6/7

(c)

R1
0

sin x
x dx

=1

1
3!3

1
5!5

+ E , |E | < 103 .

2.0. (a) 0
(b) 1
(c) 0
(d) 1
9

(PMF-MO)

DIFERENCIJALNI I INTEGRALNI RACUN

2

2013./2014.

7/7