T1-Tema 1(Unit 6): Kepelbagaian

bentuk muka bumi .

Hamizah Ibrahim &Kek Seok KhimSMK Convent, T. Intan

Kedudukan Malaysia
1 Berhampiran Garisan
Khatulistiwa.
2 Keluasan : 329 733km persegi
3 Terdiri darpada :
a) 13 buah negeri
b) 3 wilayah persekutuan
4 Mempunyai kedudukan
geografi strategik :
a) kedudukan di tengahtengah jalan laut antara
timur dan barat.
b) terletak di luar Lingkaran
Api Pasifik dan laluan
Angin taufan.
Bentuk Muka Bumi Malaysia

Tanah Tinggi
1 Lebih 60% daripada muka
bumi negara kita terdiri tanah
tinggi.
2 Banjaran di Semenanjung
Malaysia :
a) Banjaran Nakawan
b) Banjaran Kedah Singora
c) Banjaran Bintang
d) Banjaran Keledang

e) Banjaran Titiwangsa/Besar
f) Banajran Benom
g) Banjaran Tahan
h) Banjaran Pantai Timur
3 Banjaran di Sabah:
a) Banjaran Crocker
b) Banjaran Trus Madi
c) Banjaran Witti
d) Banjaran Maitland
e) Banjaran Brassey
4 Banjaran di Sarawak :
a) Banjaran Tama Abu
b) Pergunungan Iran
c) Pergunungan Hose
d) Banjaran Kapuas Hulu
e) Banjaran Kelinkang
5 Banjaran Titiwangsa:
a) tulang belakang Sem.M`sia
b) terpanjang (480km)
c) dikenali Banjaran Besar
d) kemuncak tertinggi - Gunung
Korbu (2182m)
e) 3 pusat peranginan :
Tanah Tinggi Genting
Tanah Tinggi Cameron
Bukit Fraser
f) legeh dan kawasan tadahan
bagi sungai.
6 Banjaran Crocker:
a) terbesar dan tertinggi di
Malaysia.
b) Kemuncak tertinggi Gunung Kinabalu (4101m)
c) terdapat Taman Negara
Crocker dan Taman Negara
Kinabalu.
7 Banjaran Tama Abu
a) banjaran utama Sarawak
b) kemuncak tertinggi Gunung Murud (2425m)

Sistem Gunung Lipat

1 Banjaran gunung Malaysia

adalah sebahagian daripada
sistem Banjaran Gunung Asia,
bermula dari Pusaran Pamir di
utara India.
2 Banjaran di Malaysia
menganjur dari Dataran
Tinggi Yunnan dan menganjur
merentasi Thailand dan
membentuk Banjaran
Titiwangsa dan banjaran lain.
3 Banjaran gunung di Asia
terdiri daripada gunung lipat.
4 Pembentukan gunung lipat
disebabkan kuasa mampatan.
5 Gunung lipat terdiri daripada
a) gunung lipat tua
b) gunung lipat muda

yang lebih luas, rata dan

kurang daripada 15 meter.
3 Umumnya, dataran adalah
sempit kerana banjaran gunung
menganjur berhampiran pantai
4 Ditimbuni tanih alluvium yang
subur sesuai untuk kegiatan
pertanian seperti Dataran
Kelantan dan Delta Rajang.
5 Tanah pamah dan dataran :
a) Dataran Kedah-Perlis
b) Dataran Hilir Perak
c) Dataran Selangor
d) Dataran Johor
e) Dataran Pahang
f) Dataran Terengganu
g) Dataran Kelantan
h) Delta Rajang
i) Dataran Pantai Barat
Sarawak
j) Delta Baram
k) Dataran Pantai Barat Sabah
l) Dataran Pantai Timur Laut
Sabah
m) Delta Segama
n) Dataran Pantai Timur Sabah
Saliran di Malaysia

Kejadian gunung lipat

Tanah Pamah
Terdiri daripada :
A lembangan sungai
B delta
C dataran pantai
1 Lembangan sungai ialah
kawasan yang disaliri oleh
sebatang sungai dan
cawangan-cawangannya.
2 Dataran ialah kawasan rendah

1 Malaysia mempunyai banyak

sungai kerana menerima hujan
lebat sepanjang tahun.
2 Kebanyakan sungai di Sem.
Malaysia berpunca dari Banjaran
Titiwangsa, mengalir masuk ke
Laut
dan pentas benua. Shina Selatan
dan Selat Melaka.
3 Di Sabah dan Sarawak, sungai
berpunca dari banjaran gunung di
pedalaman dan mengalir masuk ke
Laut China Selatan dan Laut Sulu.
4 Sungai- sungai di Sem Malaysia :
Sungai Muda
Sungai Perak
Sungai Bernam

Sungai Endau
Sungai Pahang
Sungai Terengganu
Sungai Kelantan
5 Sungai-sungai di Sarawak :
Sungai Rajang
Sungai Baram
Sungai Lupar
6 Sungai-sungai di Sabah :
Sungai Padas
Sungai Labuk
Sungai Kinabatangan
Sungai Segama
7 Sungai-sungai di Malaysia adalah
deras alirannya di peringkat hulu,
perlahan di peringkat hilirnya,
8 Tasik semula jadi ialah Tasik Bera
dan Tasik Chini.
9 Tasik buatan manusia ialah
Tasik Kenyir, Tasik Chenderoh,
Tasik Perdana.

Pola Saliran
Pola sairan ialah cara cawangan
sungai dan sungai utama dijalin
antara satu dengan lain.
a) pola saliran reranting
- bentuk ranting pokok
- di kawasan batuan yang
sama kekerasan
- contoh: Sungai Pahang
Sungai Kelantan

dan batuan lembut

berselang-seli
- anak sungai menghakis
lapisan batuan lembut
- contoh : Sungai Perak
c) pola saliran selari
- terdapat di cerun curam
- contoh : Sungai
Kinabatangan

Pola saliran selari

d) pola saliran gegelang
-cawangan sungai mengalir
menurun dari puncak
gunung dan bercantum
dengan sungai utama di
tanah rendah.

Peringkat Hulu
1 Sungai mengalir deras
2 kuasa hakisan giat.
3 bentuk muka bumi ialah
jeram, air terjun, gaung, lubuk
sungai
Peringkat Tengah
1 Sungai mengalir sederhana
deras
2 tindakan hakisan melebar
lebih pesat.
3 bentuk muka bumi ialah
susuh bukit berpanca dan liku
sungai.
Peringkat Hilir
1 Proses pemendapan sungai
lebih aktif dan berkesan
2 bentuk muka bumi ialah
liku sungai yang besar, tasik
ladam, dataran banjir,
tetambak dan delta.
Bentuk muka bumi sungai

Pola saliran gegelang

e) pola saliran jejari
- cawangan sungai mengalir
turun menghala ke semua
arah dari kemuncak sebuah
bukit atau gunung

Pola saliran reranting

b) pola saliran jejala
- di kawasan yang
mempunyai batuan keras

Pinggir Laut
Bentuk Muka Bumi Sepanjang
Aliran Sungai

Pinggir laut Malaysia tidak lurus

tetapi panjang, mempunyai bentuk

muka bumi seperti teluk, tebing

tinggi, tanjung, pantai, pulau
1 pantai berpasir penting sebagai
kawasan pelancongan dan
perkelahan, kawasan
penanaman kelapa.
Contoh : Port Dickson
Pantai Cahaya Bulan
Batu Ferringhi
2 pulau penting sebagai kawasan
pelancongan, pelabuhan
perikanan dan pelabuhan
antarabangsa.
Contoh : Pulau Langkawi
Pulau Tioman
Pulau Redang
Pulau Gaya
3 tanjung penting sebagai
kawasan rekreasi dan
pelancongan.
Contoh : Tanjung Bidara
Tanjung Dawai
Tanjung Datu
4 teluk penting sebagai
petempatan nelayan, tapak
pelabuhan, kawasan perikanan,
kawasan perkelahan.
Contoh : Teluk Kemang
Teluk Ramunia
Teluk Kimanis
Teluk Darvel
Teluk Mahkota
5 pentas benua ialah kawasan
perikanan dan kawasan
perlombongan petroleum dan
gas asli. Meliputi kawasan
pinggir laut di pantai timur
Semenanjung Malaysia dan
Sabah, Sarawak serta
Laut China Selatan.

Bentuk muka bumi pinggir laut

tindakan hakisan ombak

Kepentingan terhadap kegiatan

manusia

Kawasan tadahan air dan legeh

sungai
Kawasan pelancongan
Penjanaan kuasa hidroelektrik

Sumber kuasa untuk kilang,

pejabat dan rumah
Peluang pekerjaan
Menambahkan pendapatan
Negara-melaluli aktiviti
pertanian, pembalakan dan
pelancongan.

Halangan terhadap kegiatan

manusia

Bentuk muka bumi pinggir laut

tindakan pemendapan ombak

Cerun curam menyebabkan

hakisan dan tanah runtuh
Menyukarkan petempatan,
pertanian dan pembinaan jalan
raya

Terowong untuk jalan raya

Tanah pamah
Kepentingan terhadap kegiatan
manusia

Empangan hidroelektrik

Penanaman tanaman hawa

sederhana

Cerun curam
Cara-cara mengatasi

Tanaman hawa sederhana pokok

teh

T1-(Tema 1)Unit 7 : Potensi dan

halangan bentuk muka bumi
Kepentingan kepada
pembangunan Negara
Tanah tinggi

Sumber air dan makanan

Menanam pokok atau rumput

Membina teres
Membina tembok simen atau
batu
Membina terowong

pertanian
petempatan
tapak perindustrian
tumpuan jaringan
pengangkutan
perlombomngan

Kepentingan kepada
pembangunan Negara

Sumber makanan
Peluang pekerjaan
Sumber bahan eksport dan
mineral
Menambahkan pendapatan
negara
pengangkutan cekap

Halangan terhadap kegiatan

manusia
berpaya
bertanih gambut

Mudah banjir

Cara-cara mengatasi

menebus guna untuk kegiatan

pertanian dan petempatan
Bina perparitan

Pinggir laut
Kepentingan terhadap kegiatan
manusia

tapak pelabuhan
pusat perikanan
pusat pelancongan
tapak petempatan nelayan

Kepentingan kepada
pembangunan Negara

tapak pelabuhan semula jadi

peluang pekerjaan
kawasan peranginan dan
pelancongan
Menambahkan pendapatan
negara

Halangan terhadap kegiatan

manusia

tebing curam
hakisan ombak

Cara-cara mengatasi

membina tembok
membina benteng

Saliran

Pantai Cherating-pusat
pelancongan

Kepentingan terhadap kegiatan

manusia

Penjanaan kuasa hidroelektrik

Sumber pengairan
Kaedah pengangkutan
Kawasan perikanan
Pusat rekreasi
Kegunaan domestik

Kepentingan kepada
pembangunan Negara

Pelabuhan

sumber kuasa hidroelektrik

sumber makanan protein
peluang pekerjaan

bekalan air ke kilang, pejabat,

rumah
sumber air ke kawasan
pertanian
pengangkutan di kawasan
pedalaman

Halangan terhadap kegiatan

manusia

Aliran deras di peringkat hulu

dan berliku-liku di hilir sungai
menyukarkan pengangkutan air
air sungai yang tercemar
aliran yang cetek

Cara-cara mengatasi

membina empangan atau

kolam air di peringkat hulu
sungai
meluruskan aliran sungai di
peringkat hilirnya
merawat sungai

Kepentingan pelbagai bentuk

muka bumi di negara-negara lain.
Tanah tinggi di Switzerland

penting untuk industri

pelancongan
pelancongan menyediakan
peluang pekerjaan kepada 10%
penduduk negara ini
musim sejuk aktiviti meluncur
dan hoki atas salji

Meluncur salji
Cerun bukit di Pulau Jawa

Pulau Jawa, Indonesia

cerun gunung berapi yang

subur (tanih lava bes ) ditanam
padi secara berteres.
juga kerana faktor kekurangan
tanah pamah

dimudiki 400km dari muaranya

pd musim hujan
-dpt dimudiki 200km pada
musim kemarau
kegiatan pasar apung
klong (jaringan terusan) yang
menghubungkan cawangancawangan Menam Chao Phraya
di deltanya
Bangkok dikenali sebagai
Venice Timur
sungai ini juga diempang utk
kuasa hidroelektrik-empangan
Chainat, Yan He
deltanya sgt subur utk padi,
tembakau dan jut

perikanan air tawar

pusat pelancongan
menyediakan kemudahan
pengairan

T1-Tema 1(Unit 8): Kegiatan

manusia yang merubah alam
sekitar
Hamizah Ibrahim SMK Convent, T.
Intan
Penebangan pokok

Pelancongan di Tonle Sap

Penebangan pokok

pembalakan
pembinaan jalan raya
pertanian pindah

Pertanian
Pasar apung
Perikanan ikan air tawar di Tonle Sap

Pertanian pindah
penggunaan racun serangga
racun rumpai

Tanaman teres di Pulau Jawa

Pembinaan jalan raya

Klong di Menam Chao Phraya

Sungai di Thailand(Menam Chao
Phraya)

nadi lalu lintas Thailand -dpt

Tasik di Kampuchea (Tonle Sap)

Pembinaan jalan raya

Langkah-langkah pemeliharaan
dan pemuliharaan

perataan lereng bukit

penerokaan hutan
pelepasan asap drpd
kenderaan

penghutanan semula
mewartakan taman negara
dan hutan simpan
penanaman tutup bumi

Banjir

Pelepasan asap kenderaan

perubahan landskap

Tanam tutup bumi

Kesan kegiatan manusia

terhadap alam sekitar

peneresan cerun bukit

hakisan tanih

Perubahan landskap
Perubahan landskap

Hakisan tanih

permukaan bumi menjadi

gondol

banjir

pencemaran sungai dan

udara
menganggu ekosistem
menjejaskan kesuburan tanih
kepupusan flora dan fauna
tanah runtuh

Teres cerun bukit

Teres di cerun bukit

kaedah biologi
menggalakkan pertanian
tetap
menguatkuasakan undangungang