Professional Documents
Culture Documents
MEGEP
(MESLEK ETM VE RETM SSTEMNN
GLENDRLMES PROJES)
NAAT ALANI
TASVYE BETONU VE AP
ANKARA 2006
NDEKLER
AIKLAMALAR ....................................................................................................................ii
GR ....................................................................................................................................... 1
1. TESVYE BETONU DKMEK.......................................................................................... 3
1.1. Tesviye Betonu ............................................................................................................. 3
1.1.1. Tanm.................................................................................................................... 3
1.1.2. Amac..................................................................................................................... 3
1.2. Tesviye Betonu Dkme Kurallar ................................................................................. 3
1.4.1. Tesviye Betonu Dklecek Yzeyin Temizlenmesi.............................................. 5
1.4.2. Temizlenen Yzeyde Yapm Har vb. Malzemelerin Kaznarak Temizlenmesi
......................................................................................................................................... 5
1.4.3. Hortum Terazi ile Duvar Kenarlarnda ve Kelerde Kotun aretlenmesi........... 6
1.4.4. Tam Dz Bir Yzey in Kot aretlerinin Aaya Tanmas ............................. 7
1.4.5. Kenarlara Anolarn Yerletirilmesi........................................................................ 7
1.4.6. Anolarn Terazi ile Kontrol Edilmesi .................................................................... 8
1.4.7. Tesviye Betonu Dklecek Olan Yzeyin Sulanmas ........................................... 9
1.4.8. Dklecek Olan Tesviye Betonun Hazrlanmas................................................. 10
1.4.9. Tesviye Betonunun Dklmesi ve Mastar ile Dzeltilmesi ................................ 13
1.4.10. Anolarn karlmas ve Yerine Beton Dklmesi............................................ 14
UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 15
RENME FAALYET2 .................................................................................................. 18
2. AP DKMEK .................................................................................................................. 18
2.1. ap............................................................................................................................... 18
2.1.1. Tanm.................................................................................................................. 18
2.1.2. Amac................................................................................................................... 19
2.2. ap Dkme Kurallar .................................................................................................. 19
2.3. ap Dkme Sras.................................................................................................... 20
2.4. ap Dklmesi ............................................................................................................ 20
2.4.1. ap Dklecek Yzeyin Temizlenmesi............................................................... 21
2.4.2. Temizlenen Yzeyde Yapm Yabanc maddelerin Temizlenmesi .................. 21
2.4.3. Duvar Kenarlarna Kotun aretlenmesi .............................................................. 22
2.4.4. Kenarlara Anolarn Yerletirilmesi...................................................................... 22
2.4.5. Anolarn zerinin Terazi ile Kontrol Edilmesi ................................................... 22
2.4.6. Dklecek Olan apn Hazrlanmas................................................................... 23
2.4.7. apn Dklmesi ve Mastar ile Dzeltilmesi ...................................................... 23
MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 29
CEVAP ANAHTARLARI................................................................................................. 31
KAYNAKA ......................................................................................................................... 32
AIKLAMALAR
AIKLAMALAR
KOD
582YIM113
ALAN
DAL/MESLEK
Svaclk
MODLN ADI
Tesviye Betonu Ve ap
MODLN TANIMI
SRE
40/32
N KOUL
YETERLK
MODLN AMACI
ETM RETM
ORTAMLARI VE
DONANIMLARI
LME VE
DEERLENDRME
ii
GR
GR
Sevgili renci,
Yapda zemine uygulanan kaplamalar dzgn bir yzeye uygulanr. Bu dzgn yzeyi
ise tesviye betonu ile elde edebiliriz. ap ise tesviye betonu zerine uygulanan bir eit
kaplamadr.
Yaplarda estetik grnm aranr. Bunu elde etmek ise yzeye yaplacak kaplamann
rengi ve dekoratif zelliiyle elde edilir. Tesviye betonu, kaplamalar iin dzgn bir yzey
elde etmek ve gerektiinde otoparklarda dozaj yksek betondan dklerek kaplamasz da
kullanlr.
ap ise bundan 30-40 yl ncesinde mozaikten sonra evlerde en ok kullanlan
kaplama malzemesiydi. Teknolojinin gelimesi ve yeni malzemelerin retilmesiyle yeni
aplar retilmitir. ap, tesviye betonu zerine uygulanr. imento ile yaplan apn
uygulama alan daraldka sentetik (hazr) apn kullanm alan gelimektedir. Gnmzde
alveri merkezlerin zeminlerinde, otoparklarda, spor alanlarnda renk seenei ve
uygulama kolayl ve dayanm yksekliinden dolay tercih nedeni olmaktadr.
unu diyebiliriz ki tesviye betonu olmadan bir yap bitmez. Bu modlde tesviye
betonu ve apn tanm, uygulama ekilleri anlatlmaktadr.
RENME FAALYET1
AMA
Uygun alma ortam salandnda tesviye betonu dkmeyi kurallarna uygun
yapabileceksiniz.
ARATIRMA
Bu faaliyete balamadan nce aadaki aratrmalar, yapmanz gerekmektedir.
Evinizde, okulunuzda ve evrenizde beton atlm yzeyleri inceleyiniz.
Beton atlm yzeylerde su akntsnn olup olmadn ve yzey dzgnln
inceleyiniz.
Bu aratrma iin okul, ev, spor sahalar vb. yerlerin beton yzeylerini inceleyiniz.
Grnt asnda gznze arpan olumsuzluklar varsa bunlar not alnz.
1.1.2. Amac
Alt tarafta boyal rp ipi ile braklan izler, anolarn yerletirilmesinde klavuz olarak
kullanlr. Anolar aadaki kurallara gre yerletirilir.
Ano yapmak iin seilen tahtalar tesviye betonu yksekliinden yksek
olmamaldr.
Yerletirilen anolarn boylar ok uzun olamamaldr. Sonradan yerlerine beton
dklecei unutulmamaldr.
Anolarn aralar kullanlacak olan mastar geniliine gre ayarlanmaldr. Mastar
boyundan uzun olmamaldr. Mastarn apraz iki anoya yetimesi gerekir.
Kenar dnda orta ksmlara ano yerletirmek gerekiyorsa duvarn alt ksmnda
boyal rp ipi ile braklan iz zerine ivi aklara iki duvar arasna rp ipi ekilir
ve mastar boyuna gre anolar yerletirilir (ekil 1.7).
Anolar beton ivisi yardm ile yere monte edilir.
Sulama yaplan su temiz su olmaldr. Kirli sular imento ile tepkimeye girerek
betondan istenen zelliklerin elde edilmesini engelleyebilir.
Hava scaklna dikkat edilmelidir. Hava scakl ok fazla ise su
buharlaaca iin tesviye betonun belirli bir ksm dkldkten sonra kuruyan
yerler yeniden sulanmaldr.
Yzey ok fazla sulanmamaldr. Tesviye betonun su orann arttraca iin
dklen betondan istenen zellikler elde edilmeyebilir.
Yzey sulandktan sonra 5-10 on dakika yzeyin suyu emmesi beklenir. Yzey
suyu emmeden beton dkm yaplrsa yzeyde bulunan su betonun iine direk
karaca iin betonun iindeki su oran artar ve betondan istenen zellik elde
edilmeyebilir.
Demirsiz betonlar genellikle, 150 - 200 - 250 dozajl yaplrsa da, gerektiinde
300 - 350 dozajl da yaplabilir.
10
Betonun Kartrlmas
Kartrma el ile yaplrsa; kum, akl ve imento nce kuru olarak; beton, tahta
ya da sa bir platform zerinde iyice kartrlr. Bu kartrma en az defa bir
yere aktarlmak suretiyle yapldktan sonra, gerektii kadar su katlarak har ile
sarlmam hibir akl ya da krma ta grlmeyinceye kadar kartrma ve
harmanlama iine devam edilecektir (ekil 1.10).
11
Betonun Tanmas
12
Beton kat kat dklecek, vibre edilmi katlarn kalnl titreim aletinin ine
uzunluunun yarsna eit olacaktr. EI ile sktrmada tabaka kalnl 15
cmden fazla olmayacaktr. ki tabakann dkm arasndaki zaman 90 dakikay
gemeyecektir. Vibre edilen ve prizi balayan betonlar tekrar vibre edilmez.
Vibratr inesi en son dklm beton iine yava yava ve beher metre kare
yzeye drt defa ve eit aralklarla batrlacaktr. Bu aralklar vibratrn etki
alannn apndan fazla olmayacaktr. Beton; dkmnden 7 gn sre ile her
trl titreimden korunacaktr. Deme ve kaplamalarda sath vibratr
kullanlacaktr.
Betonun Mastar le Dzeltilmesi
Mastar ncelikli olarak birbirine dz olan anolar zerinden yava bir ekilde
saa ve sola kaydrlarak kendinize doru ekilmesi yoluyla yaplr.
Daha sonra apraz iki ano arasna mastar konulur ve mastar dzgn bir ekilde
saa sola kaydrlarak kendinize doru ekilmesi yoluyla yaplr.
Mastar ile dzeltilen yzey istenirse daha sonradan mala ile zerinden
dzeltilebilir (ekil 1.14).
13
14
UYGULAMAFAALYET
FAALYET
UYGULAMA
lem Basamaklar
neriler
Kot ve l alnz.
Harc dknz.
Harc dzeltiniz.
15
LME VE DEERLENDRME
A-OBJEKTF TESTLER (LME SORULARI)
Bu faaliyet kapsamnda hangi bilgileri kazandnz aadaki sorular cevaplandrarak
belirleyiniz.
LME SORULARI
1. Aadakilerden hangisi tesviye betonu dkmnde kabul edilen en az beton kalnl ne
olmaldr.?
A) 5,0 cm
B) 2,5 cm
C) 8,5 cm
D) 10,0 cm
2. Aadakilerden hangisi geni sahalarda dklen tesviye betonu dkm esnasnda bo
kalan anolarn beton ile doldurulmas gereken zamandr?
A) 1-2 Gn
B) 1-2 Hafta
C) 3-4 Gn
D) 3-4 Hafta
3. Aadakilerden hangisi beton tamamlandktan sonra anolarn skp yerine beton
dklmesi gereken zamandr?
A) 1 Gn
B) 2 Gn
C) 3 Gn
D) 4 gn
4. Aadakilerden hangisi normal hortum terazi ile l alnrken yerden yaklak olarak
kaldrlp l alnacak mesafedir?
A) 2,0 m
B) 3.0 m
C) 4,0 m
D) 1,0 m
5. Aadakilerden hangisi dklecek olan tesviye betonunun uyulmas gereken TS
numarasdr?
A) TS 800
B) TS 802
C) TS 810
D) TS 820
DEERLENDRME
Cevaplarnz modln sonunda bulunan cevap anahtaryla karlatrnz ve doru
cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevapladnz sorularla ilgili
renme faaliyetlerini tekrarlaynz.
Cevaplarnzn hepsi doru ise bir sonraki renme faaliyetine geebilirsiniz.
16
B- DEERLENDRME LE
Aada hazrlanan deerlendirme leine gre, yaptnz uygulamay
deerlendiriniz. Uygulamann gerekleme dzeyine gre, evet hayr seeneklerinden
kendinize uygun olan kutucuuna iaretleyiniz.
DEERLENDRME LE
1
Evet
Hayr
17
RENME FAALYET2
RENME FAALYET2
AMA
Uygun alma ortam saladnda ap yapma kurallarn ve ap yapma srasn
renecek ve ap uygulamas yapabileceksiniz.
ARATIRMA
Bu faaliyet ncesinde yapmanz gereken baz aratrmalar unlardr.
2. AP DKMEK
2.1. ap
2.1.1. Tanm
Yerine dklm tesviye betonu zerine zeminin izolasyonu, grsel gzellii ve zel
kullanm amac iin dklen yer kaplama malzemesidir (ekil 2.1).
18
2.1.2. Amac
apn yaplmasn amac, tesviye betonu dklm yzeyi d etkenlerden korumaktr.
Kullanlan alann kullanm sresini uzatmaktr. zel amalar iin kullanlacak alanlarn
zelliine uygun yer kaplamas yapmaktr. Kullanm alanlar genitir. Bunlar:
Yukarda yazlan yerler vb. yerlerde zeminin sudan korunmas, grselliin n plana
kmas ve kullanm amacna uygun zeminin elde edilmesi amacyla zemine uygulamas
yaplr (ekil 2.2).
imento ile yaplan ap iin 0,2 cm den az ve 0,5 cm den fazla olmamaldr.
2.4. ap Dklmesi
ap dklmesi, ap dkme kurallarna gre ve ap dkme i srasna gre yaplr.
Tesviye betonu ile dzeltilmi yzeylerin d etkenlerden ve istenen zelliklerde zemin elde
edilmesi iin kiilerin isteine gre yaplr.
Yaplan ap dkme ilemi ikiye ayrlr. imento ile yaplan ap dkme ilemi ve hazr
sentetik ap dkme ilemleridir. imento ile yaplan ap dkme ilemi kendi iinde ikiye
ayrlr.
Bunlar imentonun tesviye betonu zerine serpilerek slatlmas ile yaplan ve
imentonun su ile kartrlp zemine serilmesi ile yaplan ap dkme ilemleridir.
Sentetik ap malzemesi ise fabrikalarda retilen ve kutular iinde kullanm alanna
getirilir. Kutular iinde kullanma hazr haldedir. Kutudan direk zemine uygulamas yaplr.
20
21
Sentetik (hazr) ap
23
Yzey zerinde desen isteniyor ise ksm ksm veya alann tamamna ap
dkme ilemi bittikten sonra ap zerine desen yaplr (ekil 2.6).
24
25
UYGULAMA FAALYET
lem Basamaklar
ap harcn yapnz.
neriler
Bu ilem srasnda apn iine yabanc madde
katlmamasna,
kullanlan
suyun
temiz
olmasna, hava scaklnn dk veya
yksekliine dikkat ediniz, kartrma ilemi
imkanlar dahilinde mikser ile yapnz. Mala
veya benzeri bir aletle yaplacaksa ise apn
homojen
olarak
her
tarafnn
karp
karmadna dikkat ediniz.
Kot ve l alnz.
Harc dknz.
Harc dzeltiniz.
26
LME VE DEERLENDRME
A-OBJEKTF TESTLER (LME SORULARI)
Bu faaliyet kapsamnda hangi bilgileri kazandnz aadaki sorular cevaplayarak
belirleyiniz.
LME SORULARI
1. Aadakilerden hangisi sentetik (hazr) ap dkme kalnldr?
A) 1,0 4,0 cm
B) 2,5 5,0 cm
C) 0,5 3,0 cm
D) 3,0 6,0 cm
2. Aadakilerden hangisi imento ap dkme yksekliidir?
A) 0,2 0,5 cm
B) 0,5 1,0 cm
C) 2,0 3,0 cm
D) 2,5 5,0 cm
3.
4.
Geni alanlarda sentetik (hazr) ap dkm yaplrken mastar ekildikten sonra yzey
dzeltilmesi ne ile yaplmaldr?
A) Mala
ile
B) Helikopter ile
C) Tahta mala ile
D) Tilfir ile
5.
DEERLENDRME
Cevaplarnz modln sonunda bulunan cevap anahtaryla karlatrnz ve doru
cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevapladnz sorularla ilgili
renme faaliyetlerini tekrarlaynz.
Cevaplarnzn hepsi doru ise bir sonraki renme faaliyetine geebilirsiniz.
27
DEERLENDRME LE
Aada hazrlanan deerlendirme leine gre, yaptnz uygulamay
deerlendiriniz. Uygulamann gerekleme dzeyine gre, evet hayr seeneklerinden
kendinize uygun olan kutucua iine iaretleyiniz.
DEERLENDRME LE
1
Evet
28
Hayr
MODL DEERLENDRME
MODL DEERLENDRME
Modl ile kazandnz bilgi ve becerileri aadaki sorular cevaplandrarak
belirleyiniz.
Geni sahalarda tesviye betonu dkmnde bo kalan yerler ne zaman beton ile
doldurulmaldr?
A) 5 6 gn sonra
B) 4 5 gn sonra
C) 1 2 gn sonra
C) 3 4 gn sonra
2.
Tesviye betonu dkm yaplrken, dkm yaplacak yere beton en fazla ne kadar
ykseklikten dklmelidir?
A) 1,5 m
B) 2,0 m
C) 2,5 m
D) 3,0 m
3.
4.
Serpilerek dklen imento ap uygulamasnda tesviye betonu zerine serpilen
imento kalnl ne kadar olmaldr?
A) 3 4 mm
B) 2 3 mm
C) 5 6 mm
D) 4 5 mm
5.
DEERLENDRME
Cevaplarnz modln sonunda bulunan cevap anahtaryla karlatrnz ve doru
cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevapladnz konularla ilgili
renme faaliyetlerini tekrarlaynz.
29
B- DEERLENDRME LE
Aada hazrlanan deerlendirme leine gre, yaptnz uygulamay
deerlendiriniz. Uygulamann gerekleme dzeyine gre, evet hayr seeneklerinden
kendinize uygun olan kutucuun iine iaretleyiniz.
DEERLENDRME LE
1
ap dkmeyi yaptnz m?
Evet
Hayr
30
CEVAP ANAHTARLARI
CEVAP ANAHTARLARI
RENME FAALYET 1 CEVAP ANAHTARI
1
31
KAYNAKA
KAYNAKA
OYMAEL Sabit, Yap Bilgisi Cilt:II Temel Ders Kitab, Milli Eitim
Basmevi, stanbul, 2003
32