Test broj: 1

BOSNA I HERCEGOVINA
FEDERACIJA BOSNE I HERCEGOVINE
TUZLANSKI KANTON

Ovdje nalijepite ifru uenika!

PEDAGOKI ZAVOD
TUZLANSKOG KANTONA

junski rok, 2014. godine

GEOGRAFIJA-ZEMLJOPIS
Uputstvo kandidatu:
Test popunjavajte perom ili hemijskom olovkom.
Vrijeme izrade testa: 180 minuta.
Paljivo prouite uputstvo.
Ponite sa izradom testa, kada Vam deurni nastavnik da potrebne upute.
Pomone radnje, u rjeavanju zadataka, radite uz tekst zadatka.
Ocjenjiva nee uzimati u obzir dodatne listove.
Piite itko, perom ili hemijskom olovkom. Ako pogrijeite, napisano prekriite.
Pazite da Va rad bude pregledan i itljiv.
Nejasni i neitljivi odgovori nee se bodovati.
Svaki zadatak briljivo provjerite. Rjeavajte ih promiljeno.
Uzdajte se u sebe i svoje sposobnosti.
Broj bodova, koje moete osvojiti, je 100.
Prema broju osvojenih bodova, ocjene su:
Osvojeni bodovi
-

od
od
od
od
od

0
40
55
70
85

39
54
69
84
100

Ocjena
....................................
....................................
....................................
....................................
................................... .

1
2
3
4
5

elimo Vam puno uspjeha!

I Zaokrui slovo/slova ispred tanog odgovora- upii oznake!

1. Obim Zemlje po ekvatoru je:
a) 40.076,6 km
b) 41.176,6 km
c) 43.276,6 km
d) 44.376,6 km
1 bod
2. Meu nabrojanim pojmovima zaokruite posljedice Zemljine revolucije:
a) smjena godinjih doba
b) smjena dana i noi
c) toplotni pojasevi
d) nejednaka duina dana i noi
e) skretanje vjetrova na Zemlji

2 boda

3. Meu nabrojanim pojmovima zaokruite slova sa tanim odgovorima. Stalni vjetrovi su:
a) pasati
b) koava
c) polarni vjetrovi
d) fen
e) zapadni vjetrovi
f) bura

2 boda

4. Zaokruite slojeve Zemlje od povrine pa do njene unutranjosti sa etiri tana odgovora:

a) Zemljina kora
b) Hromosfera
c) Litosfera
d) Mantija
e) Hidrosfera
f) Zemljino jezgro
g) Termosfera

3 boda

5. Osnovne litosferne ploe su:

a) Evroazijska
b) Sibirska
c) Okeanska
d) Kanadska
e) Afrika
f) Nazca (Naska)

4 boda

g)
h)
i)
j)
k)
l)

Indijska
Pacifika
Sjevernoamerika
Australijsko-indijska
Junoamerika
Antarktika

6. U reljefu podmorja izdvajaju se tri karakteristine cjeline. To su:

a) kontinentalni prag ili elf
b) lagune
c) barhane
d) dubokomorski bazeni ili kotline
e) dubokomorski jarci ili rovovi
f) fjordovi
2 boda
7. U abiotske (abiotike) faktore ubrajamo:
a) vodu
f) ivotinje
b) biljke
g) reljef
c) tektonske pokrete
h) vjetar
d) temperaturu
i) sastav i osobine tla
e) svjetlost
3 boda

8. Zaokrui slova ispred tanih odgovora: Neobnovljivi izvori energije su:

a) ugalj
e) hidroenergija
b) nafta
f) energija vjetra
c) Suneva energija
g) atomska energija
d) plin
2 boda
9. Planeta Zemlja u toku jednog sata okrene se oko svoje ose za:
a) 5o
b) 10o
c) 15o
d) 20o

1 bod

10. Zaokrui taan odgovor. Skale za mjerenje snage potresa zovu se:
a) Boforova skala i Kelvinova
b) Merkalijeva skala (MCS) i Rihterova skala
c) Kelvinova skala i Merkalijeva
d) Celzijusova i Merkalijeva skala

1 bod

11. Zaokrui ispred navoda T - tano i N - netano:

T
N
Izbijanje vode u vidu vodoskoka zove se fumarola
T
N
Cunami su vjetrovi koji izazivaju podmorski zemljotres
T
N
Rusija (Ruska federacija) je povrinom najvea drava na svijetu
T
N
Kozmopoliti naseljavaju samo odreeni dio zemlje i nema ih nigdje vie
T
N
Oslo je glavni grad Norveke
T
N
Jablanica, Salakovac i Grabovica su hidroelektrane na Vrbasu
T
N
Peina Vjetrenica je u Popovu polju

4 boda

II Dopii odgovore ili dopuni reenice!

12. Navedi imena naunih disciplina koje prouavaju pojedine strukturne dijelove prirodne sredine:
a) reljef
___________________________
b) vrijeme i klima
___________________________
c) vode
___________________________
d) tlo
___________________________
e) ivi svijet
___________________________
4 boda
13. Solsticij je jedan od dva trenutka tokom godine u kojem Sunce dostie svoju najveu ugaonu vrijednost u
odnosu na _______________. Ova dva trenutka obiljeavaju poetak ______________ i ____________.
2 boda
14. Starost razvoja Zemlje se dijeli na etiri osnovne ere koje su razliito trajale:
a) ona koja je trajala oko 4.500 mil. god. zove se ___________________ era
b) ona koja je trajala oko 340 mil. god. zove se ___________________ era
c) ona koja je trajala oko 130-140 mil. god. zove se _________________ era
d) ona koja traje oko 70 mil. god. zove se ____________________era
4 boda
15. Povrinski kraki oblici su:
a) _________________________
b) _________________________
c) _________________________
d) _________________________
4 boda
16. S obzirom na meusobni poloaj litosfernih ploa i procesa koji se meu njima odvijaju razlikuju se tri
tipa granica: ____________________, ____________________ i _____________________. 3 boda
17. Osnovne jedinice kojima se odreuje udaljenost meu nebeskim tijelima su:
a) _________________________
b) _________________________
c) _________________________

3 boda

18. Navedi barem etiri vee rijeke koje pripadaju slivu Atlantskog okeana sa europskog kontinenta:
1. _________________________
3. _____________________
2. _________________________
4. _____________________
4 boda
19. U dinamike osobine ili kretanje morske vode ubrajamo:
a) _____________________
b) _____________________
c) _____________________ i _____________________

4 boda

20. Organizacija UN-a nastala je Poveljom prihvaenom 24.oktobra 1945. godine. Njene specijalizirane
organizacije su :
ILO _____________________________________________________
FAO_____________________________________________________
WHO_____________________________________________________
UNESCO- _____________________________________________________
4 boda
21. U meteorologiji se upotrebljava niz instrumenata koji slue za mjerenje meteorolokih elemenata.
Dopii emu slue navedeni instrumenti:
barometar
____________________________
termometar ____________________________
anemometar ____________________________
higrometar
____________________________
pluviometar ____________________________
4 boda
22. U novoj historiji za dravu Bosnu i Hercegovinu od presudnog znaaja su sljedei datumi:
a) 29. 02. i 1. mart 1992. god. _______________________________________________________
b) 6. april 1992. god.
_______________________________________________________
c) 21. maj 1992. god.
______________________________________________
3 boda
23. Klimatski faktori u Bosni i Hercegovini su:
a) __________________________
b) __________________________
c) __________________________
d) __________________________
e) __________________________

4 boda

24. Indija se dijeli na tri velike predione cjeline, a to su:

a) _________________________
b) _________________________
c) _________________________

3 boda

25. Grupu G - 8, ini osam najbogatijih zemalja, a to su:

______________________, ________________________, ________________________,
______________________, ________________________, ________________________,
______________________ i _______________________.

4 boda

26. Navedi najznaajnije moreuze i vjetake kanale u pomorskom saobraaju:

a) __________________________
b) __________________________
c) __________________________
d) __________________________

4 boda

27. Dopuni reenicu:

Bosna i Hercegovina je drava __________________ Europe smjetena u zapadnom dijelu
__________________ poluostrva, povrine ______________ km2.
3 boda

28. Dopuni reenicu:

Pjeane pustinje u sjevernoj Africi zovu se __________________, a kamenite su _________________.
Najvea pustinja na svijetu je ___________________ .
3 boda
29. Tri najvanije industrijske regije Sjedinjenih Amerikih Drava su:
a)_________________________________,
b _________________________________ i
c)_________________________________.
30. Glavne industrijske regije Bosne i Hercegovine su:
a) na bazi uglja i soli ________________ industrijska regija
b) na bazi eljeza i uglja _________________industrijska regija
c) na bazi boksita i hidroenergije ________________ industrijska regija
d) na bazi kvalificirane radne snage _________________ industrijska regija
e) na bazi preraivake industrije __________________ industrijska regija

3 boda

4 boda

III Objasni i opii!

31. Kada i kako je nastala WTO? Objasni ulogu u svjetskoj privredi:
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________.
4 boda
32. Opii koje su osnovne hidrografske odlike prostora Bosne i Hercegovine? Na karti nacrtaj vododjelnicu
izmeu Crnomorskog i Jadranskog sliva, vee rijeke i njihove nazive (hidronime), te ucrtaj poloaj i
oblik Bukog i Modrakog jezera?
____________________________________
____________________________________
____________________________________
____________________________________
____________________________________
____________________________________
____________________________________
____________________________________
____________________________________
____________________________________
____________________________________
____________________________________
____________________________________
____________________________________
____________________________________
____________________________________
____________________________________
____________________________________
____________________________________
____________________________________
4 boda