Teh Meh 2 Dio

TEHNIKO VELEUILITE U ZAGREBU
GRADITELJSKI ODJEL
TEHNIKA MEHANIKA
ZADACI UZ VJEBE ZA 2. KOLOKVIJ
KOLSKA GODINA 2006./2007.
mr. sc. Ljerka Koprianec Matijevac, vii predava
SADRAJ
STATIKA TAPNIH SUSTAVA .............................................................................................................. 2
UNUTARNJE SILE TAPA................................................................................................................ 2
KONVENCIJE PREDZNAKA :........................................................................................................ 3
Diferencijalni odnosi za crtanje dijagrama : .................................................................................... 4
ODREIVANJE I CRTANJE DIJAGRAMA UNUTARNJIH SILA......................................................... 6
Primjer 1: koncentrirana sila ........................................................................................................... 6
Primjer 2: kontinuirano optereenje ................................................................................................ 8
Primjer 3: koncentrirani moment................................................................................................... 11
Primjer 4: kontinuirano optereenje u smjeru uzdune osi tapa................................................. 13
ZADATAK 1:......................................................................................................................................... 14
ZADATAK 2:......................................................................................................................................... 16
ZADATAK 3:......................................................................................................................................... 18
ZADATAK 4:......................................................................................................................................... 21
ZADATAK 5:......................................................................................................................................... 24
REKAPITULACIJA 1:.............................................................................................................................. 28
REKAPITULACIJA 2:.............................................................................................................................. 29
ODREIVANJE UNUTARNJIH SILA SLOENIJI SUSTAVI ........................................................... 30
ZADATAK 6:......................................................................................................................................... 30
ZADATAK 7:......................................................................................................................................... 34
ZADATAK 8:......................................................................................................................................... 37
ZADATAK 9:......................................................................................................................................... 40
ZADATAK 10:....................................................................................................................................... 43
ZADATAK 11:....................................................................................................................................... 47
ZADATAK 12:....................................................................................................................................... 51
ZADATAK 13:....................................................................................................................................... 54
ZADATAK 14:....................................................................................................................................... 59
ZADATAK 15:....................................................................................................................................... 63
PRIMJER 2. KOLOKVIJA KOLSKA GODINA 2005./2006. .............................................................. 67
DODATNI ZADACI ZA VJEBU .......................................................................................................... 68
ZADATAK 16: (OVO JE SAMO ZA ONE KOJI SU STVARNO UPORNI ) ........................................................ 68
ZADATAK 17: KONCENTRIRANI MOMENT U VORU (ISPITNI ZADATAK 20. 6. 2006.) ................................... 75
ZADATAK 18: KOSI TAP I HORIZONTALNA SILA. ..................................................................................... 80
ZADATAK 19: KOSI TAP I VERTIKALNA SILA. .......................................................................................... 81
ZADATAK 20: KOSI TAP S VERTIKALNOM I HORIZONTALNOM SILOM ......................................................... 83
ZADATAK 21: KONCENTRIRANI MOMENT U VORU .................................................................................. 85
KMLJ - 06./07
STATIKA TAPNIH SUSTAVA

tap je tijelo s jednom istaknutom dimenzijom (jedna dimenzija je znatno vea
od druge dvije) :
l >> b
l >> h
mi tap prikazujemo samo jednom dimenzijom (l) tj. crtamo samo njegovu
os, a sve optereenje se nalazi u ravnini x-y.
y
UNUTARNJE SILE TAPA

U analizi unutarnjih sila pretpostavljamo tap u ravnotei i rastavljamo ga na dva
dijela. Tako rastavljeni tap vie nije u ravnotei te mi traimo sile koje e uravnoteiti
tap, tj. traimo unutarnje sile.
M
R
N
T
T
M
R
M moment savijanja
T poprena sila(transverzalna)
N uzduna sila(normalna)
(smjerovi u kojim su definirane karakteristike materijala)
Prema III. Newtonovom zakonu akcije i reakcije djelovanja unutarnjih sila na oba
dijela moraju biti jednaka
Unutarnje sile zamjenjuju odbaeni dio tapa tj. uravnoteuju dio tapa koji
promatramo.
KMLJ - 06./07
KONVENCIJE PREDZNAKA :
N je pozitivan ako izlazi iz tapa tj. sila je vlana
N
N
T
T je pozitivan ako N zarotiramo u smjeru kazaljke

na satu
T
M je pozitivan na vlanoj strani (vlana strana e

biti objanjena u zadacima)
Postavljamo jednadbe ravnotee iz kojih raunamo unutarnje sile:

N
x = 0
y = 0
M = 0
T
M
Objanjenje predznaka unutarnjih sila:

Zamislimo na kraju naeg poprenog presjeka krutu ploicu oprugama vezanu za
promatrani presjek tapa.
Primjer djelovanja momenta savijanja
M
Ako ploicu rotiramo u smjeru pretpostavljenog momenta (u prikazanom primjeru

suprotno od smjera kazaljke na satu), vidjet emo da se donja opruga istee znai
u donoj zoni naeg tapa djeluje vlano naprezanje, dok se gornja opruga skrauje
znai u gornjoj zoni tapa djeluje tlano naprezanje.
Ako ploicu rotiramo u smjeru pretpostavljenog momenta (u smjeru kazaljke na satu),

vidjet emo da se sada gornja opruga istee znai u gornjoj zoni naeg tapa
djeluje vlano naprezanje, dok se donja opruga skrauje znai u donjoj zoni tapa
djeluje tlano naprezanje.
KMLJ - 06./07
Primjer djelovanja uzdune sile

N
Ako uzduna sila djeluje iz presjeka (tapa), imamo djelovanje pozitivne uzdune
sile. Vidimo da e se opruge rastezati, to znai da u naem presjeku (tapu) djeluje
vlano naprezanje.
N
Ako uzduna sila djeluje prema presjeku (tapu), imamo djelovanje negativne
uzdune sile. Vidimo da e se opruge stisnuti, to znai da u naem presjeku (tapu)
djeluje tlano naprezanje.
P
Unutarnje sile raunamo u karakteristinim presjecima :

q
sustav moemo presjei bilo gdje

tj. gdje god nam je potrebno
unutarnje sile moemo raunati na
oba dijela i pokazati da rjeenja oba
sustava moraju biti ista.
kada izraunamo sve potrebne sile
moemo crtati dijagrame.
P
P
karakteristini presjeci su:

poetak i kraj tapa, promjena smjera tapa
poetak i kraj kontinuiranog optereenja
ispred i iza djelovanja koncentrirane sile i koncentriranog momenta
Izmeu karakteristinih toaka koristimo diferencijalne odnose.
Diferencijalni odnosi za crtanje dijagrama :
dM ( x )
= Tx
dx
d 2 M (x)
dx
= q(x )
KMLJ - 06./07
dT( x )
dx
dN (x )
dx
= q ( x )
= f ( x )
primjeri optereenja i unutarnjih sila:

stup
P
() L tlak
tlo
strop
(+ ) vlak
P
greda
deformacij a
M
donja strana je vlacna
momentni dijagram L NEMA predznak

ovdje ga crtamo ga na DONJOJ strani
konzola balkon
vlacna L strana gore
momentni dijagram crtamo

na vlacnoj GORNJOJstrani
KMLJ - 06./07
UNUTARNJE SILE ODREIVANJE DIJAGRAMA
ODREIVANJE I CRTANJE DIJAGRAMA UNUTARNJIH SILA

Primjer 1: koncentrirana sila
Za uravnoteeni sustav odredite dijagrame unutarnjih sila M, T i N.
Pretpostavljeni smjerovi :
100 kN
2 3
y
4
M
x
50 kN
50 kN
2,0
- sile koje djeluju na tap su u

ravnotei.
2,0
Proraun unutarnjih sila:

Presjek 1-1
1
M1
M1
T1
3
100 kN
N1
N1
50 kN
T1
1
x = 0
y = 0
M = 0
2,0
lijevi dio
N1+0=0
50-T1=0 ;
50 kN
2,0
N1=0
desni dio
-N1+0=0
N1=0
T1=50kN
50-100+T1=0 ;
T1=50kN
-500+M1=0; M1=0
504-1002-M1=0; M1=0
Presjek 2-2
2
1
T2
M2
N2
M2
100 kN
N2
50 kN
T2
2
2,0
x = 0
y = 0
M = 0
50 kN
2,0
lijevi dio
N2+0=0
N2=0
desni dio
N2+0=0
N2=0
50-T2=0 ;
T2=50 kN
50-100+T2=0 ;
T2=50 kN
-502+M2=0; M2=100 kNm
502-1000-M2=0; M2=100 kNm
pokazano je da raunajui s obje strane unutarnje sile su iste za isti popreni

presjek
KMLJ - 06./07
Presjek 3-3
3
M3
100 kN
N3
50 kN
T3
1
2
2,0
x = 0
y = 0
M = 0
N3+0=0
N3=0
50-100-T3=0 ;
T3= -50 kN
-502+M3=0;
M3=100 kNm
1
100 kN
2 3
M4
N4
Presjek 4-4
50 kN
T4
3
4
2,0
x = 0
y = 0
M = 0
N4+0=0
N4=0
50-100-T4=0 ;
T4=-50 kN
-504+1002+M4=0;
M4=0
2,0
lake bi bilo da smo presjeke 3-3, 4-4 raunali s lijeve strane (manje posla)
Dijagrami :
M
0
t1
+
100
t4
M dijagram - linearan
- crta se na vlanoj strani
- crta se bez predznaka
- lom u dijagramu zbog sile
kut <1800
lom
T dijagram - konstantan
gore
- crta se +
T
50
+
-
dolje
- crta se s predznacima
- skok u dijagramu za iznos i
smjer koncentrirane sile
50
skok
skok
N
0
dM x
100 0
= T1
= 50 kN
dx
2
nagib t1
dM x
0 100
= T4 =
= 50 kN
dx
2
KMLJ - 06./07
N dijagram
- nemamo uzdunih sila
- crta se +
gore
nagib t4
dolje
(T i N kako dobijemo rezultat

samo crtamo + gore dolje)
Primjer 2: kontinuirano optereenje

Q=ql
ql/2
- sile koje djeluju na tap su u

ravnotei.
ql/2
q = 10kN/m
Q=50kN ql/2=25kN
l=5m
1
Presjek 1-1
M1
N1
ql/2
T
11
kod rjeavanja paralelno se rjeavalo

opim brojevima
x = 0
y = 0
M = 0
konkretnim brojevima
N1+0=0
N1=0
N1+0=0
N1=0
ql/2-T1=0 ;
T1=ql/2
105/2-T1=0 ;
T1=25kN
-ql/20+M1=0;
M1=0
-ql/20+M1=0;
M1=0 kNm
Presjek 2-2
M2
(osim u karakteristinim tokama

N2
ql/2
2 T2
maksimume moemo traiti u tokama gdje

oekujemo najvee vrijednosti sila, a to je u
naem sluaju presjek 2-2)
x = 0
y = 0
M = 0
KMLJ - 06./07
N2+0=0
N2=0
N2+0=0
N2=0 kN
ql/2-ql/2-T2=0 ;
T2=0
25-25-T2=0 ;
T2=0 kN
-ql/2l/2+ql/2l/4+M2=0;
M2=ql2/8;
252.5+251.25+M2=0;M2=31.2kNm
Presjek 3-3
M3
N3
ql/2
x = 0
y = 0
M = 0
3 T3
N3+0=0
N3=0
ql/2-ql-T3=0 ;
T3=-ql/2 ;105/2-105-T3=0 ;
M3=0
-ql/2l+qll/2+M3=0;
Presjek x-x
;N3+0=0
N3=0
T3=-25kN
;-105/25+1055/2+M3=0 M3=0
- moemo traiti vrijednosti unutarnjih

sila na bilo kojoj udaljenosti x.
Mx
Nx
ql/2
Tx
x
x = 0
y = 0
M = 0
Nx+0=0
Nx=0
ql/2-qx-Tx=0 ;
Tx= ql/2-qx
(jednadba pravca)
Mx=- qx /2 + qlx/2 (jednadba parabole)
-ql/2x+qxx/2+Mx=0;
Dijagrami :
31.2
31.2
- kontinurirano optereenje daje momentni dijagram u obliku parabole

- nultoka poprenih sila - gdje je tangenta u momentnom dijagramu horizontalna
dM x
poprena sila = 0 (
= 0)
Konstrukcija dijagrama:
dx
- nanosimo dvije vrijednosti
q l2
momenta m0 u sredini raspona
M
8
0
0
okomito na os nosaa (kao da
imamo Q silu m0 = qxl2/8)
- povlaimo prve dvije tangente t1 i
t3
t2
t1
dM x
- povlaimo tangentu t3 paralelnu sa
t2
=0
dx
zakljunom linijom (ovdje s osi
tapa)
- konstruiramo pomone tangente
T
za parabolu
- parabola ima "trbuh" u smjeru
ql/2
T=0
+
djelovanja optereenja
(25)
-
ql/2
(25)
- kontinurirano optereenje daje

dijagram poprenih u obliku
pravca
KMLJ - 06./07
ODREIVANJE MAKSIMALNE VRIJEDNOSTI MOMENTA (molim ne preskoiti,

poneki puta se zbog toga pada na ispitu)
Vrijednost maksimalnog momenta odreujemo iz uvjeta da je poprena sila na
tom mjestu jednaka nuli, tj Tx=0.
U naem sluaju to znai da nam je na mjestu t3 (horizontalna tangenta)
poprena sila nula, a istovremeno vrijednost momenta maksimalna.
T x= q x +
ql
l
ql 2
= 0 L x = M max =
2
2
8
Diferencijalni odnosi:
l/2
ql
2
8 = ql = T
1
l
2
2
2
dM ( x )
dx
dT( x )
dx
= Tx
= q ( x )
ql
2 = q
( x)
l
2
2ql^2/8
232.1
T
ql/2
25
+
l/2
KMLJ - 06./07
10
Primjer 3: koncentrirani moment

1
4
300 kNm
100 kN 1
4 100 kN
3
3,0

1
Presjek 1-1
x = 0
y = 0
M = 0
M1
N1
N1+0=0
N1=0
-100-T1=0 ;
T1=-100kN
1000+M1=0;
M1=0
1
100 kN T
1
Presjek 2-2
x = 0
y = 0
M = 0
N2
N2+0=0
N2=0
-100-T2=0 ;
T2=-100 kN
1001.5+M2=0;
M2=-150 kNm
y = 0
M = 0
T2
100 kN 1
Presjek 3-3
x = 0
M2
300 kNm
N3+0=0
N3=0
-100-T3=0 ;
T3=-100 kN
M3
N3
100 kN 1
1001.5-300+M3=0; M3=150 kNm
T3
3
4
1
Presjek 4-4
4
300 kNm
M4
M4
T4
N4
N4
100 kN 1
x = 0
y = 0
M = 0
T4
4 100 kN
lijevo
N4+0=0
N4=0
desno
N4+0=0
N4=0
-100-T4=0 ;
T4=-100 kN
100+T4=0 ; T4=-100 kN
1003-300+M4=0; M4=0
1000-M4=0; M4=0
raunamo kako nam je lake
KMLJ - 06./07
11
Dijagrami:
150
- skok u momentnom
dijagramu zbog
koncetriranog momenta
- skok u smjeru strijelice
- nagibi tangente isti
150
T
-
100
- poprena sila je negativna
100
na cijelom tapu (kako gledaju

sile)
dodatni primjer
150 kNm
50 kN
50 kN
3
150
T
50
KMLJ - 06./07
50
12
Primjer 4: kontinuirano optereenje u smjeru uzdune osi tapa

1
q=20 kN/m
2
40 kN
2
1
2,0

Presjek 1-1
x = 0
y = 0
M = 0
N1+0=0
N1=0
0-T1=0 ;
T1=0
0+M1=0;
M1=0
N2+f2=0
N2=-40 kN
0-T2=0 ;
T2= 0
0+M2=0;
M 2= 0
M1
N1
T1
1
Presjek 2-2
x = 0
y = 0
M = 0
q=20 kN/m
M2
N2
T2
1
2
Dijagrami :
M
40
dN x
= fx
dx
KMLJ - 06./07
nemamo momenata
(optereenje u smjeru osi
ne doprinosi momentnom
dijagramu)
nemamo poprenih sila
(optereenje u smjeru osi
ne doprinosi momentnom
dijagramu)
kontinuirano optereenje
u smjeru osi tapa daje
linearan dijagram
uzdunih sila
40
= +20 kN / m
2
13
Zadatak 1:
Za zadani uravnoteeni sustav odredite dijagrame unutarnjih sila M, T i N te
vrijednost maksimalnog momenta savijanja Mmax.
Q
q=20 kN/m
84kN
36kN
Imamo 3 karakteristina presjeka
q = 20kN / m Q = 20 6 = 120kN
Pr. 1.
M1
x =
y =
84 T1 =
T1=84kN
M (1) = M 1 = 0
N1
T1
84kN
Pr. 2.
q=20 kN/m
M2
N2
T2
84kN
x = N 2 = 0
y = 84 q 6 =
T2= 84-120= -36kN
M (2 ) =
M 2 84 6 + q 6 3 =
M 2 = 84 6 120 3 = 144 kNm
Pr.3.
N3
T3
KMLJ - 06./07
x = N 3 = 0
M3
y = T3 + 36 = T3 = 36kN
36kN
M 3 = M 3 = 0
14
q=20 kN/m
84kN
36kN
t 2t 3
72
144
M max
t1
m0
zakljuna linija
nema loma
m0
t 3t
dM x
= Tx = 0
dx
t2
84kN
36kN
36kN
m0 =
q l 2 20 62
=
= 90kNm
8
8
t II sa zakljunom linijom
72 + 90 + 90 0
= 84kN
3
dMx
144 (72 + 90 + 90)
T2 =
= 36kN
= Tx
3
dx
0 144
T3 =
= 36kN
4
na mjestu gdje je Tx=0 imamo Mmax !!!!!
T1 =
toan poloaj odredimo iz Tx= 0 Tx=84-qx=0 x = 4.2m
20 4,22
= 176,4kNm
2
36 84
= 20kN / m
6
M max = 84 4,2
dTx
= q x
dx
KMLJ - 06./07
15
Zadatak 2:
Za zadani uravnoteeni sustav odredite dijagrame unutarnjih sila M, T i N.
1
f=20kN/m
P=100kn
4
5
80kN
75kN
25kN
5 karakteristinih presjeka
Pr. 1.
1
x= 0 N1= 0
y= 0 25-T1= 0
T1=25kN
M1= 0 M1= 0
M1
25kN
N1
T1
Pr. 2.
x= 0 N2+f 4=0 N2= -80kN 25kN

y= 0 25-T2= 0
T2=25kN
M2= 0 M2-25 4= 0 M2 = 100kNm
2
M2
Pr. 3.
N2
T2
3
f
x= 0 N3+f 4=0 N3= -80kN

25kN
y= 0 25-T3= 0 T3=25kN
M3= 0 M3-25 6= 0 M3 = 150kNm
M3
N3
T3
Pr. 4.
x= 0 -N4-80=0 N4= -80kN

y= 0 T4+75= 0 T4= -75kN
M4=0 -M4+75 2= 0 M4 = 150kNm
4
M4
N4
5
80kN
T4
75kN
- kontrola! M4 = M3
Pr.5.
x= 0 -N5-80=0 N5= -80kN

y= 0 T5+75= 0 T5= -75kN
M5= 0
M5=0
KMLJ - 06./07
5
M5
N5
T5
80kN
75kN
16
P 100kn
f=20kN/m
80kN
75kN
25kN
150
100
nema loma
75
75
25
25
80
f nema utjecaja na momentni dijagram
dMx
= Tx
dx
150
= 25kN
6
150
T4 = T5 =
= 75kN
2
T3 = T2 = T1 =
dNx
= f (x )
dx
80
= 20kN / m
4
KMLJ - 06./07
17
Zadatak 3:
tg=
ly
lx
3
= 0,75
4
cos =
sin =
lx
l
ly
l
Q = q l
lx
= q lx
l
ly
Qx = Q sin = q l = q l y
l
Qy = Q cos = q l
!!!!!!!!
kod kontinuiranog optereenja koje djeluje okomito na os koso

poloenog tijela dobro je projicirati optereenje u smjeru globalnih osi x i y, tj.
Q na Qx i Qy. Zamjenu izvodimo u teitu djelovanja optereenja.
-
Q = q l = q l x2 + l y2 = 40 4 2 + 3 2 = 40 5 = 200kN
Q y = q l x = 40 4 = 160kN
Q x = q l y = 40 3 = 120kN
ili
Q y = Q cos = 200 0.8 = 160kN
Q x = Q sin = 200 0.6 = 120kN
KMLJ - 06./07
18
Presjek 1.
x= 0 N1x + T1x 120= 0

y= 0 N1y - T1y +35= 0
ili projiciramo
N1 i T1 nepoznate
sile V i H u smjeru sila N i T !!!!!
VN = V sin
HN = H cos
VT = V cos
HT = H sin
T= 0
-T1 +35 cos +120 sin = 0
T1=35 0,8 + 120 0,6 =100kN
N= 0
N1 +35 sin -120 cos = 0
N1=-35 0,6 + 120 0,8=75kN
M(1)= 0 M1 = 0
Presjek 2.
PT = P cos = 125 0,8= 100kN
PN = P sin = 125 0,6= 75kN
T= 0
T2 + PT = 0
T2= -100kN
N= 0
N2 PN= 0
N2 = 75kN
M(2)= 0 M2 = 0
Pogledajte zadatke za vjebu (na kraju ovih pisanih biljeki) kako vas
ne bi iznenadili kosi tapovi s horizontalnim ili vertikalnim
optereenjima na svojim krajevima!!!!
KMLJ - 06./07
19
znamo da je M parabola, a kod kosog tapa parabolu konstruiramo isto

kao i kod horizontalnog
dijagram poprenih sila je linearan, ali se pojavljuje i dijagram uzdunih sila
koji je konstantan
m0 =
KMLJ - 06./07
ql 2 40 5 2
=
= 125 kNm
8
8
20
Zadatak 4:
1
1
156.25
3,0
q=50 kN/m
2
150
2
43.75
4,0
projiciramo sile na smjerove pogodne za crtanje dijagrama: u smjeru tapa i okomito na

tap
n
t
,9
36
1
53,
Qy
Qx
156.25
36,9
1
53,
P1t
P1=156.25
t
36,9
P1n
P2=150
P2n
150
1
53,
P2t
36,9
1
53,
P3t
P3n
tg =
P3=43.75
43.75
3
= 0.75 = 36.9
4
cos = 0.8
sin = 0.6
KMLJ - 06./07
21
Q
Q x = Q sin = 250 0.6 = 150 kN
Q y = Q cos = 250 0.8 = 200 kN
P1
P2
P3
P1n = P1 sin = 156.25 0.6 = 93.75 kN

P1t = P1 cos = 156.25 0.8 = 125,0 kN
P2 n = P2 cos = 150 0.8 = 120,0 kN

P2 t = P2 sin = 150 0.6 = 90,0 kN
P3n = P3 sin = 43.75 0.6 = 26,25 kN

P3 t = P3 cos = 43.75 0.8 = 35,0 kN
P 1n =93.75
P1t =125
Qy =200
Q=250
Qx=150
P2t=90
P3t=35
P3n=26.25
P2n =120
sile i tapovi mogu biti zadani pod bilo kojim kutom, ali sve se opet svodi na
projiciranje sila na prikladne osi (najee u smjeru tapa i okomito na tap)
KMLJ - 06./07
22
Presjek 1-1
x = 0
y = 0
M = 0
P1t=125
P1n=93.75
N1-93.75=0
N1=93.75 kN
125-T1=0 ;
T1=125 kN
0+M1=0;
M1
M1=0
N1
T1
Presjek 2-2
x = 0
y = 0
M = 0
P2t=90
-N2-26.25+120=0
N2=93.75
35+90+T2=0 ;
T2=-125 kN
0+M2=0;
N2
uvjet
P3t=35
P3n =26.25
M2=0
Presjek x-x
M2
T2
P2n=120
P1t=125
za ovaj sluaj mjesto maksimalnog momenta

je gdje je poprena sila jednaka 0, u l/2
Tx=0
q=50 kN/m
125-50x-Tx=0
x = 2.5m = [l/2]
Mx
x = 0
y = 0
M = 0
Nx-93.75=0
Nx=93.75 kN
Nx
Tx
125-Tx-502.5=0 ;
Tx=0 kN
-1252.5+502.51.25+Mx=0;
Mx=156.25 kNm
125
156.25
93.75
125
93.75
KMLJ - 06./07
23
Zadatak 5:
1
200 kNm
50 kN
40 kN/m
10
50 kN/m
25 kN
11
65 kN
2
1,0
4
1,0
1,0
7
1,0
11
10
1,0
1,0
1,0

Presjek 1-1
x = 0
y = 0
M = 0
1
M1
N1-50=0
N1=50kN
-T1+0=0 ;
T1=0
T1
M1+0=0;
M1=0
Presjek 2-2
x = 0
y = 0
M = 0
N2-50=0
N2=50kN
-T2+0=0 ;
T2=0
M2+0=0;
N2
1
M2=0
1,0
N3-50=0
N3=50kN
-T3+65=0 ;
T3=65kN
M3+0=0;
M3=0
M2
50 kN
Presjek 3-3
x = 0
y = 0
M = 0
N1
50 kN
50 kN
T2
M3
N3
65 kN
1
1,0
T3
3
Presjek 4-4
1
x = 0
y = 0
M = 0
N4-50=0
N4=50kN
-T4+65=0 ;
T4=65kN
M4-651,0=0;
M4=65kNm
50 kN
M3
4
N3
65 kN
2
3
T4
3
4
1,0
1,0
Presjek 5-5
x = 0
y = 0
M = 0
N5-50=0
N5=50kN
-T5+65=0 ;
T5=65kN
M5-651,0+ 200=0; M5=-135kNm
50 kN
M5
N5
65 kN
2
T5
3
4
1,0
KMLJ - 06./07
200 kNm
1,0
24
Presjek 6-6
x = 0
y = 0
M = 0
N6-50=0
N6=50kN
-T6+65=0 ;
T6=65kN
200 kNm
50 kN
N6
T6
M6-652,0+ 200=0; M6=-70kNm
6
1,0
-N7+501.0=0
N7=50kN
T7-25=0 ;
T7=25kN
-M7-251,0=0;
M7=-25kNm
M6
65 kN
Presjek 7-7
x = 0
y = 0
M = 0
M7
1,0
7
T7
1,0
10
25 kN
N7
7
11
50 kN/m
11
10
1,0
1,0
1,0
Presjek 8-8
8
x = 0
y = 0
M = 0
-N8+501.0=0
N8=50kN
T8-25=0 ;
T8=25kN
-M8+0=0;
M8=0
M8
N8
8
9
T8
10
25 kN
9
50 kN/m
11
11
10
1,0
1,0
Presjek 9-9
x = 0
y = 0
M = 0
-N9+501.0=0
N9=50kN
T9+0=0 ;
T9=0
-M9+0=0;
M9=0
M9
9
T9
10
10
50 kN/m
11
N9
11
1,0
1,0
Presjek 10-10
10
x = 0
y = 0
M = 0
-N10+501.0=0
N10=50kN
T10+0=0 ;
T10=0
-M10+0=0;
M10=0
M10
T10
50 kN/m
11
N10
10
11
1,0
Presjek 11-11
11
x = 0
y = 0
M = 0
KMLJ - 06./07
-N11+500=0
N11=0
T11+0=0 ;
T11=0
-M11+0=0;
M11=0
M11
T11
N11
11
25
Dijagrami :
40 kN/m
200 kNm
50 kN
50 kN/m
25 kN
65 kN
135
70
25
0
0
65
65
65
25
25
T
50
50
0
objanjenje dijagrama :
N dijagram
- uzduna sila moe biti tlana ili vlana.
- po konvenciji: vlana sila je pozitivna(+), a tlana negativna(-)
tlana(-)
vlana(+)
pozitivne vrijednosti(+) crtamo gore, a negativne(-) dolje

na dijagram N utjeu samo uzduna optereenja (PN i f (u smjeru osi tapa)),
N dijagram je potpuno neovisan o dijagramima M i T
koncetrirana sila u smjeru osi tapa PN uzrokuje skok N u dijagramu, a

izmeu sila dijagram je konstantan
kontinuirano optereenje u smjeru osi tapa uzrokuje linearan pad ili rast
uzdune sile ovisno o smjeru optereenja.
KMLJ - 06./07
26
T dijagram
poprena sila moe biti pozitivna(+) ili negativna(-)

pozitivne vrijednosti(+) crtamo gore, a negativne(-) dolje
na dijagram T utjeu samo poprena optereanja (PT i q (okomito na os
tapa)).
koncetrirana sila uzrokuje skok u T dijagramu, izmeu je dijagram konstantan.

kontinuirano optereenje uzrokuje linearan pad ili rast poprene sile ovisno o
smjeru optereenja.
M dijagram
pozitivne vrijednosti(+) M crtamo na vlanoj strani (ne upisujemo predznak)

na dijagram M utjeu poprena optereenja i koncetrirani momenti(PT i q i M).
koncetrirani moment uzrokuje skok u M dijagramu, a izmeu sila dijagram je

linearan (nagib lijevo i desno od presjeka je jednak)
koncetrirana sila uzrokuje lom dijagrama, linearan pad ili rast dijagrama, a u
ovisnosti o veliini sile mijenja se nagib pravca (vea sila - strmiji
pravac)
kontinuirano optereenje okomito na os tapa daje parabolu u M dijagramu,
ovisno o veliini optereenja mijenjaju se karakteristike parabole.
opaska :
dijagrami
M
T
parabola
linearan
konstantan
konstantan
2qll/8
linearan
konstrukcija:
nema
- diferencijalni odnosi
dM ( x )
dx
= Tx
dT( x )
dx
= q ( x )
l
OPASKA
Smjerovi unutarnjih sila su dogovorena konvencija, ali pri postavljanju jednadbi
ravnotee mi sami biramo pozitivne smjerove !!!
+
y
u svim primjerima izabrani pozitivni smjerovi su :
KMLJ - 06./07
M
x
27
REKAPITULACIJA
Rekapitulacija 1:
90 kN
30 kN/m
100 kN
170 kN
2,0
1,0
4,0
1,0
30 kN/m
150 kNm
100 kNm
3,0
1,0
3,0
150
200
500
50
KMLJ 05./06.
90
90
50
70
70
170
170
350
400
450
410
340
50 kN
REKAPITULACIJA
Rekapitulacija 2:
P = 70,71 kN
45 0
q = 20 kN / m
2,0
170 kN
30 kN/m
100 kN
1,0
4,0
1,0
30 kN/m
150 kNm
100 kNm
3,0
1,0
3,0
P = 30
50kN
kN
120
150
270
200
260 360
90
500
50
50
30
90
90
50
70
50
70
100
170
170
350
290
400
250
450
200
410
340
P = 100 kN
P90
= 40
kNkN
40
90
90
skok u dijagramu N za iznos PN = 50 kN
KMLJ - 06./07.
29
ODREIVANJE UNUTARNJIH SILA - sloeniji sustavi
ODREIVANJE UNUTARNJIH SILA sloeniji sustavi

Zadatak 6:
Za prikazani uravnoteeni sustav odrediti nacrtati dijagrame unutarnjih sila M,T i N
P1 = 70 kN ,
P2 = 50 kN ,
P3 = 90 kN,
M = 20 kNm ,
q = 20 kN/m i
f = 10 kN/m
P1x = P1 0,707 =50 kN
P1y = P1 0,707 =50 kN
Presjek 1.
x=0
T 1 - P2 = 0
y=0
M(1) = 0 M1 M = 0
T1 = 50 kN
N1 = 0
M1= 20 kNm
(vlak s desne strane)
Presjek 2.
x=0
T2 = 50 kN
y=0
N2 + f 4 = 0 N2 = - 40 kN
M(2) = 0 M2 M P2 4 = 0 M2= 220 kNm
Presjek 3.
y=0
N3 P1y + f 4 = 0 N3 = 10 kN
x=0
T3 - P2 + P1x = 0
T3 = 0
M(3) = 0
M3 = M2 = 220 kNm
KMLJ - 06./07.
30
Presjek 4.
x=0
T4 = 0
y=0
N4 = N3 = 10 kN
M(4) = 0 M4 M P2 7 + P1x 3 = 0
M4 = 220 kNm
Presjek 5.
x=0
N5 = 0
y=0
T 5 + P3 q 4 = 0
T5 = -10 kN
M(5) = 0 - M5 q 4 4 + P3 6 = 0
M5 = 220 kNm
(vlak s donje strane)
Presjek 6.
x=0
N6 = 0
y=0
T 6 q 4 + P3 = 0
T6 = -10 kN
M(6) = 0 - M6 q 4 2 + P3 4 = 0
M6 = 200 kNm
(vlak s donje strane)
Presjek 7.
x=0
N7 = 0
y=0
T7 = - 90 kN
M(7) = 0 M7 = 0
KMLJ - 06./07.
31
Dijagrami unutranjih sila M,T i N

M - dijagram :
T dijagram :
N dijagram :
KONTROLA ! ( u voru )
M=0
x=0
y=0
ovdje su nacrtani pozitivi smjerovi unutarnjih sila
KMLJ - 06./07.
32
Diferencijalni odnosi !
momentni dijagram parabole ispod q

skok kod koncentriranog M
linearan na mjestu f te izmeu koncentriranih sila
dijagram poprenih sila linearan ispod q
nula na konstantnom dijelu M dijagrama
skok kod sile P
dijagram uzdunih sila linearan na dijelu f.
KMLJ - 06./07.
33
Zadatak 7:
Za prikazani uravnoteeni sustav nacrtati dijagrame unutarnjih sila M,T i N
P1 = 120 kN, P2 = 220 kN, P3 = 20 kN, P4 = 160 kN , M = 240 kNm ,
q = 30 kN/m i f =10 kN/m
P2N = P2 sin = 220 sin45 = 155,56 kN
P2T = P2 cos = 220 cos45 = 155,56 kN
P1T = 120 0,707 = 84,8 kN
P1N = 120 0,707 = 84,8 kN
l = l g + lo
l = 6 2 + 6 2 = 8,49 m
lg = 4 2 + 4 2 = 5,66 m
lo = 2,83 m
Presjek 1.
N=0
N1 + P2N = 0 N1 = -155,56 kN
T=0
T1 - P2T = 0
T1 = 155,56 kN
M(1) = 0 M1 + M = 0 M1= - M = - 240 kNm ( vlak gore )
Presjek 2.
N = 0 N2 + P2N = 0 N2 = -155,56 kN
T=0
T2 - P2T + q lg = 0
T2 = - 30 5,66 + 155,56 = -14,15 kN
5,66 2
M(2) = 0 M2 + M - P2 4 + q
=0
2
M2= 160 kNm ( vlak dolje )
KMLJ - 06./07.
34
Presjek 3.
N=0
N3 + P2N = 0 N3 = - 155,56 kN
T=0
T3 - P2N + q lg = 0
T3 = - 14,15 kN
5,66
M(3) = 0 M3 + M P2 6 + q 5,66
+ lo = 0
2
M3 = 120 kNm ( vlak dolje )

Presjek 4.
x=0
-N4 - P4 + f 4 = 0
N4 = -160 + 10 4 = -120 kN
y=0
T 4 + P3 = 0
T4 = - 20 kN
M(4) = 0 -M4 + P3 6 = 0
M4 = 120 kNm
( vlak dolje )
Presjek 5.
N5 = -120 kN
x=0
-N5 - P4 + f 4 = 0
y=0
P3 + T5 + = 0 T5 = -20 kN
M(5) = 0 -M5 + P3 4 = 0
M5 = 80 kNm
( vlak dolje )
Presjek 6.
x=0
-N6 - P4 = 0
y=0
T 6 + P3 = 0
M(6) = 0 M6 = 0
KMLJ - 06./07.
N6 = -160 kN
T6 = -20 kN
35
Dijagrami unutarnjih sila M,T i N

M - dijagram : Mj. sila 1 cm = 100 kNm
T dijagram : Mj.sila 1cm = 100 kN
N dijagram :
KMLJ - 06./07.
36
Zadatak 8: (kontinuirano opterenje f u smjeru kosog tapa !!!!)

f = 20 kN/m F = 100 kN Fx= f lx=20 4 = 80 kN; Fy= f ly=20 3 = 60 kN; !!!!!
q = 20 kN/m Q= 80 kN
Presjek 1.
x=0
N1 = 0
y=0
38,57 - T1 = 0
T1 = 38,57 kN
M(1) = 0 M1= 0
Presjek 2.
x = 0 N2 = 0
y=0
38,57 - T2 = 0 T2 = 38,57 kN
M(2) = 0 M2 38,57 2 = 0 M2 = 77,14 kNm
(vlak dolje)
Presjek 3.
x=0
N3 = 0 kN
y=0
38,57 100 - T3 = 0
T3 = - 61,43 kN
M(3) = 0 M3 38,57 2 = 0
M3 = 77,14 kNm
Presjek 4.
x=0
N4 = 0 kN
y=0
38,57 100 - T4 = 0
T4 = - 61,43 kN
M(4) = 0 M4 38,57 6 + 100 4 = 0
M4 = - 168,58 kNm ( vlak gore )
Presjek 5.
x=0
N5 = 0
y=0
T5 + 81,43 = 0
M(5) = 0
M5 = 0
T5 = - 81,43 kN
Presjek 6.
x=0
N6 = 0
y=0
T6 + 81,43 20 4 = 0
T6 = -1,43 kN
M(6) = 0 -M6 q 4 2 + 81,43 4 = 0
M6 = 165,72 kNm (vlak dolje)
KMLJ - 06./07.
37
Presjek 7.
x = 0 N7 = 0
y = 0 T7 + 81,43 q 4 = 0
T7 = -1,43 kN
M(7) = 0 -M7 q 4 4 + 81,43 6 = 0
Presjek 8.
x=0
N8 = 0 kN
y=0
T8 q 4 + 81,43 = 0
T8 = -1,43 kN
M(8) = 0 -M8 q 4 4 + 81,43 6 100 = 0
Presjek 9.
x=0
N9 = 0 kN
y=0
T9 + 81,43 - q 4 = 0
T9 = -1,43 kN
M(9) = 0 -M9 100 - q 4 6 + 81,43 8 = 0
Presjek 10.
3
tg = = 36,87 o
4
PT = P sin = 80 0,6 = 48 kN
PN = P cos = 80 0,8 = 64 kN
N=0
T=0
N10 - PN = 0
T10 - PT = 0
N10 = 64 kN
T10 = 48 kN
Presjek 11.
N=0
N11 + f l - PN = 0
N11= - 20 5 + 64 = - 36 kN
T=0
T11 PT = 0 T11 = 48 kN
M(11) = 0 M11 80 3 = 0
M11 = 240 kNm
(vlak dolje desno)
KMLJ - 06./07.
38

M dijagram : Mj.sila 1cm = 100 kNm
T dijagram : Mj.sila 1cm = 100 kNm
N dijagram :
KMLJ - 06./07.
39
Zadatak 9: (kontinuirano opterenje f u smjeru kosog tapa !!!!)

Q = 20 3 = 60 kN; F = 10 5 = 50 kN; Fx= f lx=10 3 = 30 kN; !!!!!!!!!!!!!!!
Fy= f ly=10 4 = 40 kN;!!!!!!!!!!!!!!!

Presjek 1.
x=0
N1 = 0
y=0
T1 = - 28,75 kN
M(1) = 0 M1= 0
Presjek 2.
x = 0 N2 = 0
y=0
- T2 q 3 28,75 = 0 T2 = - 88,75 kN
M(2) = 0 M2 + 28,75 3 + q 3 1,5 = 0
M2 = - 176,25 kNm ( vlak gore )
Presjek 3.
x = 0 100 T3 =0
y=0
N3 = 0
M(3) = 0 M3 = 0
T3 = 100 kN
Presjek 4.
x=0
T4 = 100 kN
y=0
N4 = 0
M(4) = 0 - M4 100 2 = 0
M4 = -200 kNm ( vlak lijevo )
Presjek 5.
x=0
N5 = 0
y=0
T5 = - 128,75 kN
M(5) = 0
M5 = 0
KMLJ - 06./07.
40
Presjek 6.
x=0
N6 = 0
y=0
T6 = - 128,75 kN
M(6) = 0 -M6 + 128,75 5 = 0
Presjek 7.
x = 0 N7 = 0
y = 0 T7 = - 128,75 kN
M(7) = 0 -M7 M + 128,75 2 = 0
M7 = 157,50 kNm
Presjek 8.
x=0
N8 = 0 kN
y=0
T8 = -128,75 kN
M(8) = 0 -M8 M + 128,75 5 = 0
M8 = 543,75 kNm
Presjek 9.
4
tg = = 53,13o
3
PT = P sin = 130 0,8 = 104 kN
PN = P cos = 130 0,6 = 78 kN
N=0
T=0
M(9) = 0
Presjek 10.
N=0
T=0
M(10) = 0
N 9 + PN = 0
T9 - PT = 0
M9 = 0
N9 = -78 kN
T9 = 104 kN
N10 f L + PN = 0
N10 = 10 5 78 = - 28 kN
T10 = 104 kN
-M10 130 4 = 0
M10 = - 520 kNm ( vlak desno )
KMLJ - 06./07.
41

N dijagram :
KMLJ - 06./07.
42
Zadatak 10:
7
8 9
12
p=10 kN/m
5
4
0,5
P2=100 kN
11
0,5
10
K1=105 kNm
K1=100 kNm
1,0
1,0
q=10 kN/m
1
P1=80 kN
0,5
0,5
1,0
1,0
smjerovi unutarnjih sila za pojedine presjeke :
M1-6
6
T7-12
K1=100 kNm
0,5
0,5
P1=100 kN
T1-6
7
8 9
M7-12
10
11
p=10 kN/m
12
K1=105 kNm
N1-6
N7-12
0,5
0,5
1,0
1,0
1,0
q=10 kN/m
1
P1=80 kN
KMLJ - 06./07.
43

Presjek 1-1
x = 0
y = 0
M = 0
-T1+80=0 ;
T1=80 kN
N1+0=0
N1=0
M1+0=0;
M1=0
-T2+80=0 ;
T2=80 kN
N2+0=0
N2=0
M2-801=0;
M2=80 kNm
-T3+80+101=0 ;
T2=90 kN
N3+0=0
N3=0
M3-802-1010.5=0;
M3=165 kNm
-T4+80+101=0 ;
T4=90 kN
N4+0=0
N4=0
M4-802.5-1011.0=0;
M4=210 kNm
Presjek 2-2
x = 0
y = 0
M = 0
Presjek 3-3
x = 0
y = 0
M = 0
Presjek 4-4
x = 0
y = 0
M = 0
Presjek 5-5
x = 0
y = 0
M = 0
T5+80+101-100=0 ;
T5=-10 kN
- N5+0=0
N5=0
M5-802.5-1011.0+1000=0;
M5=210 kNm
T6+80+101-100=0 ;
T6=-10 kN
-N6+0=0
N6=0
-M6-803-1011.5+1000.5=0;
M6=205 kNm
Presjek 6-6
x = 0
y = 0
M = 0
KMLJ - 06./07.
44
Presjek 12-12
x = 0
y = 0
M = 0
-N12+0=0
N12=0
T12+0=0 ;
T12=0
-M12+105=0;
M12=105 kNm
Presjek 11-11
x = 0
y = 0
M = 0
-N11+0=0
N11=0
T11+0=0 ;
T11=0
-M11+105=0;
M11=105 kNm
Presjek 10-10
x = 0
y = 0
M = 0
-N10-101.0=0
N10=-10kN
T10+0=0 ;
T10=0
-M10+105=0;
M10=105 kNm
-N9-101.0=0
N9=-10kN
T9+0=0 ;
T9=0
-M9+105=0;
M9=105 kNm
-N8-101.0=0
N8=-10kN
T8+0=0 ;
T8=0
-M8+105+100=0;
M8=205 kNm
-N7-101.0=0
N7=-10kN
T7+0=0
T7=0
-M7+105=0;
M7=205 kNm
Presjek 9-9
x = 0
y = 0
M = 0
Presjek 8-8
x = 0
y = 0
M = 0
Presjek 7-7
x = 0
y = 0
M = 0
KMLJ - 06./07.
45
105
205
Dijagrami :
105
205
parabola
205
210
165
10
10
90
80
10
10
90
80
80
komentari uz dijagrame :
M
ravnotea momenata primjeujemo da u spoju grede i stupa imamo momente

jednakog iznosa, suprotnog smjera tj. imamo ravnoteu vora
NiT
ravnotea sila u voru :
x = 0
Opaska :
y = 0
poprene sile stupa postaju uzdune sile grede

poprene sile grede postaju uzdune sile stupa(u ovom sluaju su 0)
kako moemo iz dijagrama momenata odrediti sile koje djeluju:

0,5
205
0,5
210
(210-205)/0.5 + (210-165)/0.5 = P2 =100 kN
1,0
165
1,0
80
(80-0)/1.0 = P1 = 80 kN
0
KMLJ - 06./07.
46
Zadatak 11:
P2=100 kN 6
45
,0
q=40 kN/m
M=33.9 kNm
35.4 kN
1,0
1,0
M=200 kNm
45,0
P1=150 kN
2,0
p=20 kN/m
1
35.4 kN
1,0
1,0
smjerovi unutarnjih sila za pojedine presjeke :
N1-5
M1-5
T1-5
5
1,0
6
8
q=40 kN/m
N6-8
P1=150 kN
35.4 kN
1,0
1,0
2,0
p=20 kN/m
M=33.9 kNm
1,0
T6-8
45,0
M6-8
M=200 kNm
1
35.4 kN
KMLJ - 06./07.
47
rastavljamo sile :
P1
P2
P1x = P1 cos 45 = 150.0 0.707 = 106.1 kN

P1y = P1 sin 45 = 150.0 0.707 = 106.1 kN
P2 x = P2 cos 45 = 100.0 0.707 = 70.7 kN
P2 y = P2 sin 45 = 100.0 0.707 = 70.7 kN

Presjek 1-1
x = 0
y = 0
M = 0
-T1+0=0 ;
T1=0
N1-35.4=0
N1=35.4kN
M1+0=0;
M1=0
-T2+0=0 ;
T2=0
N2-35.4+202=0
N2=-4.6kN
M2+0=0;
M2=0
-T3+0=0 ;
T3=0
N3-35.4+202=0
N3=-4.6kN
M3+0=0;
M3=0
Presjek 2-2
x = 0
y = 0
M = 0
Presjek 3-3
x = 0
y = 0
M = 0
Presjek 4-4
x = 0
y = 0
M = 0
-T4+106.1=0 ;
T4=106.1 kN
N4-35.4+202+106.1=0
N4=-110.7 kN
M4+200=0;
M4=-200 kNm
-T5+106.1=0 ;
T5=106.1 kN
N5-35.4+202+106.1=0
N5=-110.7 kN
M5+200-106.1 1=0;
M5=-93.9 kNm
Presjek 5-5
x = 0
y = 0
M = 0
KMLJ - 06./07.
48
Presjek 8-8
x = 0
y = 0
M = 0
-N8+35.4=0
N8=35.4 kN
T8+0=0 ;
T8=0
-M8-33.9=0;
M8=-33.9 kNm
-N7+35.4=0
N7=35.4 kN
T7-401=0 ;
T7=40 kN
-M7-33.9-4010.5=0;
M7=-53.9 kNm
-N6+35.4=0
N6=35.4 kN
T6-401=0 ;
T6=40 kN
-M6-33.9-4011.5=0;
M6=-93.9 kNm
Presjek 7-7
x = 0
y = 0
M = 0
Presjek 6-6
x = 0
y = 0
M = 0
33.9
53.9
93.9
Dijagrami :
35.4
106.1
+
106 . 1
35.4
200
40
40
93.9
110,7
4.6
106.1
110,7
4.6
35.4
KMLJ - 06./07.
49
komentari uz dijagrame:
na spoju stupa i grede moramo imati zadovoljene uvjete ravnotee.
ravnotea momenata (ako raunamo momente sa dvije strane moemo se kontrolirati

postavljanjem ravnotee vora)
93.9
93.9
momenti su suprotnog smjera i ponitavaju se

znai ravnotea je zadovoljena.
NiT
ravnotea sila u voru :
x = 0
N
T
y = 0
T
N
40
P2x=70.7 kN
P2y=70.7 kN
P2=100 kN
35.4
P2y=70.7 kN
106.1
P2x=70.7 kN
110,7
106.1
35.4
40
110,7
70.7
70.7
poprena sila iz stupa + vanjsko djelovanje = uzduna sile grede

uzduna sila iz stupa + vanjsko djelovanje = poprena sila grede
opaska :
prilikom prorauna unutarnjih sila nismo upotrebljavali silu P2, samo je posluila
kao kontrola ravnotee sila u voru.
KMLJ - 06./07.
50
Zadatak 12:
p=50 kN/m
P4=200 kN
60
30
4
5
1.2
45
P3=33.1 kN
6
P1=14.2 kN
P2=93.1 kN
2,2
0.8
l1 = 2.2 2 + 1.2 2 = 2.5m

l 2 = 0.82 + 1.2 2 = 1.44m
l1
l2
75
45
60
30
60
t
30
30
P4=200 kN
60
30
60
cos 60 = 0.5
cos 30 = 0.87
cos 15 = 0.97
cos 75 = 0.26
15
p=50 kN/m
P3=33.1kN
P2=93.1 kN
P1=14.2 kN
P1
P2
P3
P4
P1n = P1 cos 60 = 14.2 0.5

P1t = P1 cos 30 = 14.2 0.87
= 7.1 kN
= 12.4 kN
P2 n = P2 cos 30 =93.1 0.87

P2 t = P2 cos 60 = 93.1 0.5
= 80.1 kN
= 46.6 kN
P3n = P3 cos 60 = 35.2 0.5
= 16.6 kN
P3t = P3 cos 30 = 35.2 0.87
= 28.8 kN
P4 n = P4 cos 75 = 200 0.26

P4 t = P4 cos15 = 200 0.97
= 52.0 kN
= 193.2 kN
KMLJ - 06./07.
51

N3-6
T3-6
N1-2
M1-2
T1-2
M3-6
P4n=52.0kN
p=50 kN/m
P4t=193.1 kN
P1n=7.1kN
P1t=12.4 kN
P2t=46.6 kN
P3t=28.8 kN
P3=16.6kN
P2n=80.1 kN
Presjek 1-1
N1-7.1=0
x = 0
y = 0
M = 0
-T1-12.4=0
T1=-12.4 kN
M1+0=0;
M1=0
Presjek 2-2
N2-7.1+502.5=0
x = 0
y = 0
M = 0
T2=-12.4 kN
M2+12.42.5=0;
M2=-31.0 kNm
T6=-75.4 kN
-M6+0=0;
M6=0
N5=-63.5 kN
T5+46.6+28.8=0 ;
T5=-75.4 kN
-M5+46.60.72+28.80.72=0;
M5=54.3 kNm
Presjek 4-4
-N4-80.1+16.6+52=0
x = 0
y = 0
M = 0
N6=-63.5 kN
T6+46.6+28.8=0 ;
Presjek 5-5
-N5-80.1+16.6=0
x = 0
y = 0
M = 0
N2=-117.9 kN
-T2-12.4=0
Presjek 6-6
-N6-80.1+16.6=0
x = 0
y = 0
M = 0
N1=7.1 kN
N4=-11.5 kN
T4+46.6+28.8-193.2=0
T4=117.8 kN
-M4+46.60.72+28.80.72=0;
M4=54.3 kNm
Presjek 3-3
-N3-80.1+16.6+52=0
x = 0
y = 0
M = 0
N3=-11.5 kN
T3+46.6+28.8-193.2=0
T3=117.8 kN
-M3+46.61.44+28.81.44-193.20.72=0;
M3=-30.5 kNm
KMLJ - 06./07.
52
31
.0
Dijagrami :
.5
30
.3
54
12
.4
7.8
11
7
11
.8
12
.4
.4
75
.4
75
7.1
.5
63
.5
11
7.9
11
.5
11
.5
63
Ravnotea vora zadovoljena, prisutne su male razlike zbog zaokruivanja decimala.
KMLJ - 06./07.
53
Zadatak 13:
q2=50 kN/m
34
q1=25 kN/m
4.0
P1=49 kN
q1=25 kN/m
78
P2=140 kN
4.0
q3=35 kN/m
P2=451 kN
M=88.1 kNm
4,0
4.0
8.0
P1=49 kN
q2=50 kN/m
q1=25 kN/m
Smjerovi unutarnjih sila:
3
T4-5
M1-3
4
q1=25 kN/m
M4-5
N1-3
N4-5
T1-3
4.0
4,0
8.0
N6-8
M6-8
4.0
T6-8
78
P2=140 kN
4.0
M=88.1 kNm
P2=451 kN
q3=35 kN/m
KMLJ - 06./07.
54

Presjek 1-1
x = 0
y = 0
M = 0
N1+0=0
N1=0
-T1+49=0
T1=49 kN
M1+0=0;
M1=0
N2+0=0
N2=0
-T2+49-254.0=0
T2=-51 kN
M2-494.0+254.02.0=0;
M2=-4 kNm
N3+0=0
N3=0
-T3+49-254.0-504.0=0
T3=-251.0 kN
Presjek 2-2
x = 0
y = 0
M = 0
Presjek 3-3
x = 0
y = 0
M = 0
M3-498.0+254.06.0+504.02.0=0; M3=-608.0 kNm
Presjek 5-5
x = 0
y = 0
M = 0
-N5+0=0
N5=0
T5+0=0 ;
T5=0
-M5+0=0;
M5=0
-N4+0=0
N4=0
T4-258.0=0
T4=200 kN
-M4-258.04.0=0;
M4=-800 kNm
Presjek 4-4
x = 0
y = 0
M = 0
KMLJ - 06./07.
55
Presjek 6-6
x = 0
y = 0
M = 0
T6+0=0
T6=0
N6+451.0=0 ;
N6=-451.6 kN
M6-88.1=0;
M6=88.1 kNm
T7+354.0=0
T7=-140.0
N7+451.0=0 ;
N7=-451.6 kN
M7-88.1+354.02.0=0;
M7=-191.9 kNm
T8+354.0-140.0=0
T8=0
N8+451.0=0 ;
N8=-451.6 kN
M8-88.1+354.02.0=0;
M8=-191.9 kNm
T9+354.0-140.0=0
T9=0
N9+451.0=0 ;
N9=-451.6 kN
M9-88.1+354.06.0-1404.0=0;
M9=-191.9 kNm
Presjek 7-7
x = 0
y = 0
M = 0
Presjek 8-8
x = 0
y = 0
M = 0
x = 0
y = 0
M = 0
q1=25 kN/m
Presjek 9-9
Presjek x1
Tx=0
x = 0
y = 0
M = 0
49-25x-Tx=0
x = 1.96m
P1=49 kN
uvjet
Nx+0=0
Nx=0
49-251.96-Tx=0 ;
Tx=0
-491.96+251.96+Mx=0;
Mx=47.1 kNm
KMLJ - 06./07.
x1
Mx1
Nx1
Tx1
x1
56
608
800
Dijagrami :
200
47.1
192
192
49
200
T
+
251
51
88.1
140
N
451
0
451
608
- razliito kontinuirano optereenje na dijagramu daje razliiti nagib tangenti :
47.1
KMLJ - 06./07.
57
Ravnotea vora :
Pozitivni predznaci
na presjeku :
Pravi smjerovi
na presjeku :
M4
M3
M4
M3
M3= -608kNm
M4= -800kNm
M9= -192kNm
M9
M9
Ravnotea momenata :
M = 0
608+192-800=0;
Pozitivni predznaci
na presjeku :
- zadovoljena
Pravi smjerovi
na presjeku :
T3
T4
T3= -251kN
T4= 200kN
N9= -451kN
N9
Ravnotea sila :
KMLJ - 06./07.
T3
T4
N9
y = 0
-251 - 200 + 451=0 - zadovoljena
58
Zadatak 14:
1.) Uravnoteiti zadani sustav sila momentom u toki A te silama na pravcima b i c
2.) Za tako uravnoteeni sustav sila nacrtati dijagrame unutarnjih sila M , T i N
F = l f = 2 20 = 40 kN
Q = l q = 4 2 + 4 2 30 =
5,657 30 = 169,71 kN
Qx = q ly = 30 4 = 120 kN
Qy = q lx = 30 4 = 120 kN
Pretpostavimo smjerove sila B i C i momenta M A
M(C) = 0
-MA M + P 6 f l 4 + Qx 2 + Qy 2 = 0
MA = - 80 + 100 6 40 4 + 120 2 + 120 2 = 840 kNm
x=0
C P - Qx = 0 C = P + Qx F = 100 + 120 40 = 180 kN
y=0
B - Qy = 0
B = 120 kN
KONTROLA !!!!! obavezno provesti kontrolu prije nego krenemo na

odreivanje unutarnjih sila
M(B) = 0
-MA M + P 2 - Qx 2 + Qy 2 + C 4 = 0
- 840 - 80 + 100 2 + 180 4 = 0 zadovoljava
Bilo bi bolje odabrati M(T) = 0 tj. na toku kroz koju ne prolazi niti jedna
nepoznanica, npr. neka proizvoljna toka T (moe biti bilo gdje, ne treba biti na
konstrukciji).
Skica stvarnog djelovanja
KMLJ - 06./07.
59
Imamo 11 karakteristinih presjeka proizvoljnim redoslijedom oznaenim

Presjek 1.
x=0
N1 = 0
y=0
T1 = 0
M(1) = 0 M1 MA = 0
M1 = 840 kNm
Presjek 2.
x = 0 N2 = 0
y = 0 T2 = 0
M(2) = 0 M2 MA = 0
M2 = 840 kNm
Presjek 3.
x=0
N3 = 0 kN
y=0
T3 = 0
M(3) = 0 M3 MA M = 0
M3 = 840 + 80 = 920 kNm
Presjek 4.
x=0
N4 = 0
y=0
T4 = 0
M(4) = 0 M4 MA M = 0
M4 = 840 + 80 = 920 kNm
Presjek 5.
x=0
N5 = 0
y=0
T5 + B = 0
M(5) = 0
M5 = 0
T5 = - B = - 120 kN
Presjek 6.
x=0
-N6 + f 2 = 0
y=0
T6 + B = 0
M(6) = 0 -M6 + B 2 = 0
N6 = 20 2 = 40 kN
T6 = - B = -120 kN
M6 = 240 kNm
Presjek 7.
x = 0 -N7 + f 2 = 0
y = 0 T7 + B= 0
M(7) = 0 -M7 + B 4 = 0
N7 = 40 kN
T7 = -120 kN
M7 = 120 4 = 480 kNm
Presjek 8.
x=0
-T8 P = 0 kN
y=0
N8 = 0
M(8) = 0 M8 = 0
KMLJ - 06./07.
T8 = -100 kN
60
Presjek 9.
x=0
-T9 P = 0
y=0
M(9) = 0 -M9 + P 2 = 0
T9 = -100 kN
N9 = 0
M9 = 200 kNm ( vlak desno )
Presjek 10.
CT = CN = C sin = C 0,7071
CT = CN = 180 0,7071 = 127,28 kN
N=0
T=0
M(10) = 0
N10 - CN = 0
T10 + CT = 0
N10 = 127,28 kN
T10 = -127,28 kN
M10= 0
Presjek 11.
N=0
N11 - CN = 0
N11= 127,28 kN
T=0
T11 q l + CT = 0
T11 = -127,28 + 30 5,66
T11 = 42,42 kN
5,56
M(11) = 0
- M11 + C 4 q 5,66
=0
2
M11 = 239,98 kNm
KMLJ - 06./07.
61

N dijagram :
KMLJ - 06./07.
62
Zadatak 15:
1.) Uravnoteiti zadani sustav sila momentom u toki A te silama na pravcima b i c
2.) Za tako uravnoteeni sustav sila nacrtati dijagrame unutarnjih sila M , T i N
F = l f = 2 20 = 40 kN
Q = l q = 4 2 + 4 2 20 =
5,657 20 = 113,14 kN
Qx = q ly = 20 4 = 80 kN
Qy = q lx = 20 4 = 80 kN
Pretpostavimo smjerove nepoznatih sila i momenta
M(D) = 0
-MA + M - P 2 + f l 4 - Qx 2 - Qy 4 = 0
x=0
B + Qx F = 0
B = -40 kN
y=0
C P - Qy = 0
C = 180 kN
MA = -320 kNm
KONTROLA !
M(A) = 0
-MA + M + P 8 + Qx 2 + Qy 6 + B 4 - C 10 = 0
+320 + 200 + 800 + 80 2 + 80 6 40 4 - 180 10 = 0
zadovoljava
KMLJ - 06./07.
63
Imamo 9 karakteristinih presjeka

Presjek 1.
x=0
N1 = 0
y=0
-T1 + C = 0
M(1) = 0 M1 + 200 = 0
T1 = 180 kN
M1 = - 200 kNm ( vlak gore )
Presjek 2.
x = 0 N2 = 0
y = 0 180 - T2 = 0
T2 = 180 kN
M(2) = 0 M2 + 200 180 2 = 0 M2 = 160 kNm (vlak dolje)
Presjek 3.
x=0
N3 = 0 kN
y=0
180 100 - T3 = 0
T3 = 80 kN
M(3) = 0 M3 + 200 180 2 = 0
M3 = 160 kNm
M 3 = M2
Presjek 4.
x=0
N4 = 0
y=0
180 100 - T4 = 0
T4 = 80 kN
M(4) = 0 M4 + 200 - 180 6 + 100 4= 0
M4 = 480 kNm
Presjek 5.
x=0
N5 = 0
y=0
T5 = 0
M(5) = 0
-M5 - MA = 0 -M5 - (-320)=0
M5 = 320 kNm
(ucrtali smo pretpostavljeni smjer MA pa moramo uzeti stvarnu vrijednost)
Presjek 6.
x=0
N6 = 0
y=0
T6 = 0
M(6) = 0 -M6 - MA = 0 -M6 - (-320)=0
M6 = 320 kNm
Presjek 7.
x = 0 -N7 - f 2 = 0
M(7) = 0 -M7 - MA = 0
y=0
T7 = 0
KMLJ - 06./07.
N7 = - 40 kN
M7 = 320 kNm
64
Presjek 8.
tg = 1
= 45
sin = cos = 0,707
BT = BN = 40 0,707=28.28 kN
N=0
T=0
M(8) = 0
Presjek 9.
N=0
T=0
M(9) = 0
N8 - BN = 0
T8 - BT = 0
M8 = 0
N8 = BN = 28,28 kN
T8 = +28,28 kN
N9 - BN = 0
N9 = 28,28 kN
T9 - BT + q l = 0
T9 = -84,86 kN
5,567
M9 B 4 + q 5,657
=0
2
5,657 2
M9 = 40 4 20
= -160 kNm
2
( vlak gore )
KMLJ - 06./07.
65

N dijagram :
KMLJ - 06./07.
66
PRIMJER 2. KOLOKVIJA
PRIMJER 2. KOLOKVIJA kolska godina 2005./2006.

zadatak za potpis:
Za prikazani uravnoteeni sustav potrebno je izraunati i nacrtati dijagrame
unutarnjih sila M, T i N. (bodovanje: M= 10 raun+20 dijagram + 10 konstrukcija parabole; T= 10
raun+20 dijagram;
N= 10 raun+20 dijagram). Karakteristini presjeci trebaju biti vidljivo oznaeni, a tangente parabole
uredno iscrtane = 100 bodova)
100kN
f = 10kN / m
118.75kN
q = 100 kN / m
20kN
281.25kN
zadatak za ocjenu:
Za prikazani uravnoteeni sustav potrebno je izraunati i nacrtati dijagrame
unutarnjih sila M, T i N. (bodovanje: M= 10 raun+20 dijagram + 10 konstrukcija parabole; T= 10
raun+20 dijagram;
N= 10 raun+20 dijagram). (Karakteristini presjeci trebaju biti vidljivo oznaeni, a tangente parabole
uredno iscrtane) = 100 bodov)
P = 100kN
f = 50 kN / m
M = 100kNm
q = 100 kN / m
P = 200kN
P = 262.5kN
P = 87.5kN
KMLJ - 06./07.
67
ZADACI ZA VJEBU
Dodatni zadaci za vjebu

Zadatak 16: (ovo je samo za one koji su stvarno uporni )
I.) prikazani sustav uravnoteiti momentom u toki A te silama na pravcima b i c.
II.) za uravnoteeni sustav nacrtati dijagrame unutarnjih sila
1,0
0,5
1,0
0,5
1,0
1,0
1,0
1,0
p1=25 kN/m
P1=100 kN
M1=200 kNm
P2=250 kN
P3=50 kN
q1=100 kN/m
0,29
0,71
q2=25 kN/m
0,71
0,29
0,5
p2=40 kN/m
P4=100 kN
1,0
1,0
0,5
0,5
0,5
M2=300 kNm
1,0
RASTAVLJANJE SILA NA KOMPONENTE
sin 45 = cos 45 = 0.707
Q2
Q2 = 251,0 = 25.0 kN
Q 2 x = Q1 cos 45 = 25.0 0.707 = 17.6 kN
Q 2 y = Q1 cos 45 = 25.0 0.707 = 17.6 kN
P1
P1x = P1 cos 45 = 100.0 0.707 = 70.7 kN

P1y = P1 sin 45 = 100.0 0.707 = 70.7 kN
KMLJ - 06./07.
68
ZADACI ZA VJEBU
ODREIVANJE URAVNOTEAVAJUIH SILA

Pretpostavljamo smjerove sila i koncentriranog momenta
M (1) = 0
p11.02.0 - P1y0.5 + P1x2.0 M1 + M2 + P22.5 q13.03.5 P35.0 - p21.05.0 +
P41.0 + Q20.5 + MA = 0
251.02.0 70.70.5 + 70.72.0 200 + 300 + 2502.5 1003.03.5 505.0 - 401.05.0
+ 1001.0 + 250.5 + MA= 0
MA=506 kNm
y = 0
-P1y q13.0 P3 - p21.0 Q2 + B = 0
-70.7 -1003.0 - 50 - 401.0 +17.6 + B =0
B = 443.1 kN
x = 0
-p11.0 - P1x -P2 -P4 - Q2x + C = 0
-251.0 70.7 250 100 17.6 + C = 0

C = 463.3 kN
MA
B
B n = B n cos 45 = 443.1 0.707

= 313.2 kN
B t = B t cos 45 = 443.1 0.707 = 313.2 kN
P4
P4 n = P4 cos 45 =100 0.707

P4 t = P4 cos 45 =100 0.707
KMLJ - 06./07.
= 70.7 kN
= 70.7 kN
69
ZADACI ZA VJEBU

5
N1-5
M1-5
1,0
T1-5
3
4
P4n=70.17 kN
2
0,29
P4=100 kN
P4t=70.1
.7 kN
0,71
1
q2=25 kN/m
Bn=313.2 kN
Bt=313.2 kN
45
B=443 kN
0,71
0,29
Presjek 1-1
N1+313.2 = 0
x = 0
y = 0
M = 0
T1=313.2 kN
M1+0=0;
M1=0
T2=338.2 kN
M2-313.21.0+251.00.5=0;
M2=325.7 kNm
N3=-313.2 kN
-T3+313.2+251.0=0
T2=338.2 kN
M2-313.21.41-251.00.91=0;
M2=463.4 kNm
Presjek 4-4
N4+313.2-70.7 = 0
x = 0
y = 0
M = 0
N2=-313.2 kN
-T2+313.2+251.0=0 ;
Presjek 3-3
N3+313.2 = 0
x = 0
y = 0
M = 0
N1=-313.2 kN
-T1+313.2=0 ;
Presjek 2-2
N2+313.2 = 0
x = 0
y = 0
M = 0
1,0
N4=-243.1 kN
-T4+313.2+251.0+70.7=0
T4=408.3 kN
M4-313.21.41-251.00.91=0;
M4=463.4 kNm
Presjek 5-5
N5+313.2-70.7 = 0
x = 0
y = 0
M = 0
N5=-243.1 kN
-T5+313.2+251.0+70.7=0
T5=408.3 kN
M5-313.22.82-251.02.31-70.71.41=0
M5=1039.8 kNm
KMLJ - 06./07.
70
ZADACI ZA VJEBU
1,0
8 9
Presjek 6-6
N6+0=0
x = 0
y = 0
M = 0
N7=25kN
T7=0
M7+0=0;
M7=0
N8=25kN
-T8+0=0 ;
T8=0
M8+0
M8=0
N8=95.7kN
-T9-70.1=0 ;
T9=-70.1
M9+0=0;
M9=0 kNm
N10=95.7kN
-T10-70.7=0 ;
T10=-70.7
M10+70.71.0=0;
M10=-70.7 kNm
N11=95.7kN
-T11-70.7=0 ;
T11=-70.7
M11+70.71.0-200=0;
M10=129.9 kNm
Presjek 12-12
N12-251.0-70.7=0
x = 0
y = 0
M = 0
N6=0
-T7+0=0
Presjek 11-11
N11-251.0-70.7=0
x = 0
y = 0
M = 0
T6-12
M6=0
Presjek 10-10
N10-251.0-70.7=0
x = 0
y = 0
M = 0
N6-12
M6+0=0;
Presjek 9-9
N9-251.0-70.7=0
x = 0
y = 0
M = 0
11 12
M6-12
T6=0
Presjek 8-8
N8-251.0=0
x = 0
y = 0
M = 0
10
-T6+0=0 ;
Presjek 7-7
N7-251.0=0
x = 0
y = 0
M = 0
0,5
M =200 kNm
7
6
p1=25 kN/m
0,5
P =100 kN
1,0
N12=95.7kN
-T12-70.7=0 ;
T12=-70.7
M12+70.71.5-200=0;
M10=94.9 kNm
KMLJ - 06./07.
71
ZADACI ZA VJEBU
M21-24
24
1,0
1,0
P3=50 kN
23 22
q1=100 kN/m
21
MA=506 kNm
N21-24
20
N17-20
M17-20
0,5
T21-24
1,0
19
p2=40 kN/m
T17-20
1,0
1,0
0,5
18
17
C=463 kN
Presjek 17-17
-N17+0=0
x = 0
y = 0
M = 0
T17+463.0=0 ;
T17=-463.0 kN
-M17+0=0;
M17=0
Presjek 18-18
-N18+0=0
x = 0
y = 0
M = 0
T18=-463.0 kN
-M18+4630.5=0;
M18=231.5 kNm
N19=40 kN
T19+463.0=0 ;
T19=-463.0 kN
-M19+4631.5=0;
M18=694.5 kNm
Presjek 20-20
-N20+401.0=0
x = 0
y = 0
M = 0
N18=0
T18+463.0=0 ;
Presjek 19-19
-N19+401.0=0
x = 0
y = 0
M = 0
N17=0
N19=40 kN
T20+463.0=0 ;
T20=-463.0 kN
-M20+4632.0=0;
M18=926.0 kNm
Presjek 21-21
-N21+0=0
x = 0
N21=0
T21+0=0 ;
T21=-0
-M21+506.0=0;
M18=506.0 kNm
y = 0
M = 0
Presjek 22-22
-N22+0=0
x = 0
N22=0
T22+0=0 ;
T22=-0
-M22+506.0=0;
M22=506.0 kNm
y = 0
M = 0
KMLJ - 06./07.
72
ZADACI ZA VJEBU
Presjek 23-23
-N23+463=0
x = 0
y = 0
M = 0
N23=463.0 kN
T23-401.0-50=0 ;
T23=90 kN
-M23+4632.0+506=0;
M23=1432.0 kNm
Presjek 24-24
-N24+463=0
x = 0
y = 0
M = 0
N24=463.0 kN
T24-401.0-50-1003.0=0 ;
T24=390 kN
-M24+4632.0+506-10031.5-503.0-403=0;
M24=712 kNm
M2=300 kNm
0,5
13
14
16
P2=250 kN
0,5
15
T6-8
M6-8
N6-8
Presjek 13-13
-N13+0=0
x = 0
N13=0
T13+0=0 ;
T13=0
-M13+300=0;
M13=300 kNm
y = 0
M = 0
Presjek 14-14
-N14+0=0
x = 0
N14=0
T14+0=0 ;
T14=0
-M14+300=0;
M14=300 kNm
y = 0
M = 0
Presjek 15-15
-N15+0=0
x = 0
y = 0
M = 0
T15+250=0 ;
T15=-250 kN
-M15+300=0;
M15=300 kNm
Presjek 16-16
-N16+0=0
x = 0
y = 0
M = 0
N15=0
N16=0
T16+250=0 ;
T16=-250 kN
-M16+300+2500.5=0;
M16=425 kNm
KMLJ - 06./07.
73
ZADACI ZA VJEBU
Dijagrami unutarnjih sila:
300
425
3
46
5
32
.4
231.5
1432
.8
832
39
10
712
506
694.5
506
926.5
94.9
129.9
70.1
300
.7
T
3
8.
250
463
70.1
70.1
3 .2
8. 8 2
3
40 3
8.
33
250
90
40
390
31
2
2.
463
463
N
25
25
95.1
95.1
463
40
1
3.
24
40
0
24
2
3.
1
3. 31
2
3.
31
KMLJ - 06./07.
74
ZADACI ZA VJEBU
Zadatak 17: koncentrirani moment u voru (ispitni zadatak 20. 6. 2006.)

1.) Zadani sustav u ravnini uravnoteiti silama A, B na pravcima ''a" i ''b" te
momentom Mc u toki C
q = 10 kN / m
P = 100 kN
f = 20 kN / m
a
M = 100 kNm
P = 500 kN
45 0
45 0
q = 20 kN / m
M = 100 kNm
(dimenzije u metrima)
2.) Za uravnoteeni sustav iz prvog zadatka izraunati i nacrtati dijagrame unutarnjih

sila.
KMLJ - 06./07.
75
ZADACI ZA VJEBU
Rjeenja:
1. Stvarni smjerovi sila A, B i momenta Mc (kompjutorsko rjeenje, dozvoljena
greka kod runog prorauna 2-3 % )
1195
373.56
373.56
597.11
KMLJ - 06./07.
76
ZADACI ZA VJEBU
2. Dijagrami unutarnjih sila

M dijagram
680
2288
2288
874.21
Napomena:
Na spoju 3 elemeta (u voru) zadan je koncentrirani moment M u iznosu od 100
kNm. To je bitno zapamtiti kod kontrole momenata u voru.
100
680
Nauili smo da nam u voru mora biti

zadovoljena ravnotea momenata pa piemo
M=0
1654.21
-680-874.21+1654.21+100=100
874.21
Nismo dobili 0 kako smo nauili da treba biti, nego nam je iznos momenta, koji vrte
suprotno od smjera kazaljke na satu, vei za iznos 100, a upravo toliko iznosi zadani
koncentrirani moment. Znai, pojavio se "skok" za 100 kNm u smjeru zadanog
momenta, jer smo nauili da na mjestu koncentriranog momenta uvijek imamo skok
u dijagramu momenata u smjeru zadanog momenta.
KMLJ - 06./07.
77
ZADACI ZA VJEBU
T dijagram
373.56
Ovo je kompjutorski nacrtan dijagram poprenih sila. Predznaci odgovaraju, ali su

dijagrami nacrtani na suprotnim stranama od onih na koje smo mi navikli u
prethodnim zadacim.
Meutim, to nije greka te ako vi nacrtate dijagram na krivoj strani, ali upiete toan
predznak, rjeenje e biti dobro.
Ako ove dijagrame zrcalite oko osi tapa izgledat e onako kako smo mi nauili na
vjebama iz Tehnike mehanike.
KMLJ - 06./07.
78
ZADACI ZA VJEBU
N dijagram
40
100
KMLJ - 06./07.
79
ZADACI ZA VJEBU
Zadatak 18: kosi tap i horizontalna sila.

Zadani sustav uravnoteite silama na pravcima a i b te momentom u toki C. Za tako
uravnoteeni sustav nacrtajte dijagrame unutarnjih sila.
f = 10 kN / m
Ako krivo projicirate horizontalnu silu na kosi tap dobit ete krive vrijednosti za
T i N, a to znai i krive dijagrame poprenih i uzdunih sila. !!!
Uravnoteavajue sile
A= 60 kN, B= 15 kN i
uravnoteavajui moment
Mc= 180 kNm
M dijagram
135
KMLJ - 06./07.
80
ZADACI ZA VJEBU
T dijagram
(dijagrame treba zrcaliti oko osi
pojedinih tapova pa e izgledati
kako smo nauili na vjebama)
N dijagram
Zadatak 19: kosi tap i vertikalna sila.

Zadani sustav uravnoteite silama na pravcima a, b i c. Za tako uravnoteeni sustav
nacrtajte dijagrame unutarnjih sila.
c
M = 240kNm
f = 10 kN / m
Uravnoteavajue sile:
A=126.67 kN, B= 26,67 kN
C=15 kN
KMLJ - 06./07.
81
ZADACI ZA VJEBU
115
M dijagram
T dijagram
(dijagrame treba zrcaliti oko osi
pojedinih tapova pa e izgledati kako
smo nauili na vjebama)
N dijagram
KMLJ - 06./07.
82
ZADACI ZA VJEBU
Zadatak 20: kosi tap s vertikalnom i horizontalnom silom

Zadani sustav uravnoteite silama na
pravcima a, b i c. Za tako uravnoteeni
sustav nacrtajte dijagrame unutarnjih
sila.
f = 20 kN / m
M = 150kNm
c
b
Uravnoteavajue sile:
A= 20 kN B= 180 kN C= 140 kN
KMLJ - 06./07.
83
ZADACI ZA VJEBU
M dijagram
T dijagram (dijagrame treba
N dijagram
zrcaliti oko osi pojedinih tapova

pa e izgledati kako smo nauili na
vjebama)
KMLJ - 06./07.
84
ZADACI ZA VJEBU
Zadatak 21: koncentrirani moment u voru

Zadani sustav uravnoteite silama na
pravcima a, b i c. Za tako uravnoteen
sustav nacrtajte dijagrame unutarnjih sila.
f = 20 kN / m
M = 150 kNm
a
b
Uravnoteavajue sile :
A= 138.33 kN B=40 kN C= 81.67 kN
KMLJ - 06./07.
85
ZADACI ZA VJEBU
153 . 33
M dijagram
T dijagram
( u spoju tri tapa suma momenata nije jednaka

0, nego u smjeru zadanog momenta imamo
skok za 150 kNm; tj. u smjeru kazaljke na satu
imamo moment od 163.33 kNm, a suprotno od
kazaljke na satu 313.33 kNm)
(dijagrame treba zrcaliti oko

osi pojedinih tapova pa e
izgledati kako smo nauili na
vjebama)
KMLJ - 06./07.
N dijagram
86

Teh Meh 2 Dio

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Teh Meh 2 Dio

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TEHNIKO VELEUILITE U ZAGREBU

mr. sc. Ljerka Koprianec Matijevac, vii predava

STATIKA TAPNIH SUSTAVA

STATIKA TAPNIH SUSTAVA

UNUTARNJE SILE TAPA

STATIKA TAPNIH SUSTAVA

T je pozitivan ako N zarotiramo u smjeru kazaljke

M je pozitivan na vlanoj strani (vlana strana e

Postavljamo jednadbe ravnotee iz kojih raunamo unutarnje sile:

Objanjenje predznaka unutarnjih sila:

Ako ploicu rotiramo u smjeru pretpostavljenog momenta (u prikazanom primjeru

Ako ploicu rotiramo u smjeru pretpostavljenog momenta (u smjeru kazaljke na satu),

STATIKA TAPNIH SUSTAVA

Primjer djelovanja uzdune sile

Unutarnje sile raunamo u karakteristinim presjecima :

sustav moemo presjei bilo gdje

karakteristini presjeci su:

STATIKA TAPNIH SUSTAVA

primjeri optereenja i unutarnjih sila:

donja strana je vlacna

momentni dijagram L NEMA predznak

momentni dijagram crtamo

UNUTARNJE SILE ODREIVANJE DIJAGRAMA

ODREIVANJE I CRTANJE DIJAGRAMA UNUTARNJIH SILA

- sile koje djeluju na tap su u

Proraun unutarnjih sila:

-502+M2=0; M2=100 kNm

502-1000-M2=0; M2=100 kNm

pokazano je da raunajui s obje strane unutarnje sile su iste za isti popreni

UNUTARNJE SILE ODREIVANJE DIJAGRAMA

(T i N kako dobijemo rezultat

UNUTARNJE SILE ODREIVANJE DIJAGRAMA

Primjer 2: kontinuirano optereenje

- sile koje djeluju na tap su u

kod rjeavanja paralelno se rjeavalo

(osim u karakteristinim tokama

maksimume moemo traiti u tokama gdje

UNUTARNJE SILE ODREIVANJE DIJAGRAMA

- moemo traiti vrijednosti unutarnjih

Mx=- qx /2 + qlx/2 (jednadba parabole)

- kontinurirano optereenje daje momentni dijagram u obliku parabole

- kontinurirano optereenje daje

UNUTARNJE SILE ODREIVANJE DIJAGRAMA

ODREIVANJE MAKSIMALNE VRIJEDNOSTI MOMENTA (molim ne preskoiti,

UNUTARNJE SILE ODREIVANJE DIJAGRAMA

Primjer 3: koncentrirani moment

Proraun unutarnjih sila:

1001.5-300+M3=0; M3=150 kNm

UNUTARNJE SILE ODREIVANJE DIJAGRAMA

- poprena sila je negativna

na cijelom tapu (kako gledaju

- nemamo uzdunih sila

UNUTARNJE SILE ODREIVANJE DIJAGRAMA

Primjer 4: kontinuirano optereenje u smjeru uzdune osi tapa

Proraun unutarnjih sila:

UNUTARNJE SILE ODREIVANJE DIJAGRAMA

Imamo 3 karakteristina presjeka

UNUTARNJE SILE ODREIVANJE DIJAGRAMA

toan poloaj odredimo iz Tx= 0 Tx=84-qx=0 x = 4.2m

UNUTARNJE SILE ODREIVANJE DIJAGRAMA

x= 0 N2+f 4=0 N2= -80kN 25kN

x= 0 N3+f 4=0 N3= -80kN

x= 0 -N4-80=0 N4= -80kN