You are on page 1of 22

herman hese

tramal i s
mgeli
germanulidan Targmna
nana gogolaSvilma

gamomcemlis winaTqma
es wigni im kacis Canawerebs Seicavs, romelic sakuTar
Tavs tramalis mgels uwodebda xolme da Cvenc misi wamxe
durobiT am saxeliTve movnaTleT. Zneli saTqmelia, sWir
deba ki mis xelnawers winaTqma! asea Tu ise, minda tramalis
mglis xeliT daweril gverdebs erTi-ori Cemic mivumato da
vTqva, rac am kacze mogonebam Semoinaxa. tramalis mgelze,
saerTod, Zalian cota ram msmenia, xolo misi warmomavloba
da miT ufro warsuli xom ucnobi da ucnobia CemTvis! magram
imasac vityvi, rom am kacze mainc Zalian sasiamovno mogone
bebi SemomrCa.
tramalis mgeli ase, ormocdaaTiode wlis kaci iqneboda.
ukve ramdenime weli gavida mas Semdeg, rac man pirvelad gad
moabija deidaCemis saxlis zRurbls; rogorc Semdgom gair
kva, ucnobi Turme binas eZebda. mansarda da momijnave saZine
beli oTaxi rom iqirava, erT-or dReSi isev movida; amjerad
Cemodani da wignebiT gatenili yuTi moitana. im dRidan mo
yolebuli cxra Tu aT Tves darCa CvenTan; erTob wynarad da
karCaketilad cxovrobda. Cveni saZinebeli oTaxebi gverdig
verd iyo, amitom kibesa da derefanSi Zalauneburad vxvde
bodiT xolme erTmaneTs. es rom ara, ase mgonia, mis gacnobas
verc movaxerxebdi-meTqi. diax, dasaaxloeblad maincdamainc
advilad ver miudgebodiT. Cems cxovrebaSi iSviaTad Tu Sem
xvedria masaviT gulCaTxrobili adamiani. namdvilad hgavda
tramalis mgels da zogjer TviTonac ase uwodebda xolme
sakuTar Tavs! erTi euli, veluri d Tan mfrTxali kaci iyo.
diax, diax, ucnaurad mfrTxali; mis samyaros aba, ra saerTo
unda hqonoda CemisTana kacis cxovrebasTan! mxolod axla,
roca mis Canawerebs gavecani, mivxvdi, Tu ra usazRvro mar
5

toobas iyo naziarebi sakuTari iRblisa Tu midrekilebebis


wyalobiT da TviTSTagonebiT rogor cdilobda am simarto
veSi gangebis Zala daenaxa. Tumca, xanmokle Sexvedrebsa da
saubrebSi jer kidev Canawerebis wakiTxvamde Sevicani am ka
cis buneba da ase mgonia, am Canawerebis wyalobiT Cems cno
bierebaSi asxletili misi xateba ZiriTadad mainc emTxveva-
meTqi im, ra Tqma unda, mkrTalsa da bundovan suraTs, Cvenma
piradma nacnobobam rom damitova.
sruliad SemTxveviT gavxdi im ambis momswre, Tu ro
gor gadmoabija tramalis mgelma pirvelad Cveni saxlis
zRurbls da deidaCemTan iqirava bina. sadilobis dro iyo.
magidaze jer isev ewyo aulagebeli WurWeli, me ki samsaxur
Si wasvlamde kidev naxevari saaTi dro mqonda. axlac ar ma
viwydeba is ucnauri da orWofuli STabeWdileba, tramalis
mgelma erTi naxviT rom datova Cemze. jer zari dareka da me
reRa SemoaRo Seminuli kari. axalmosuls deidaCemma naxev
rad Cabnelebul derefanSive hkiTxa, ra gnebavTo, xolo man,
tramalis mgelma, patara, mokled SekreWili Tavi SemarTa,
mere mTrTolvare nestoebiT TiTqos haeri Seiynosa da, sanam
Tavis vinaobas an mosvlis mizezs gagvimxelda, Tqva:
o, ra saam
o suni dgas TqvenTan!
mere gaiR
ima da gulkeTilma deidaCemmac sapasuxo Rimili
Seageba. me ki aseTi misalmeba ratomRac sasacilod momeCvena
da am kacis mimarT arcTu maincdamainc keTilad ganvewyve.
diax, im oTaxis Taobaze geaxeliT, gaqiravebas rom api
rebT, Tqva man bolos.
samiveni mansardis kibes avuyeviT. axlaRa SevZeli ucnobis
ukeT SeTvaliereba. tanad Zalian maRali ar eTqmoda, magram
siarulica da mixra-moxrac axovani kacisa hqonda. modaze Se
kerili da tanze mSvenivrad morgebuli zamTris palto ec
va; kacma rom Tqvas, sakmaod kargad Cacmuli iyo, es kia, cota
daudevroba emCneoda. piri sufTad hqonda gaparsuli, xolo
metismetad mokled SekreWil TmaSi alag-alag WaRara gamo
reoda. Tavdapirvelad misi siaruli ar momewona, raRac da
Zabulad da gaubedavad adgamda fexs; es ki sulac ar exame
boda arc mis wamaxul, gamokveTil profils da arc saubris
6

temperamentsa Tu kilos. mxolod mogvianebiT Sevityve, rom


avad iyo da siaruli uWirda. misTvis Cveuli ucnauri Rimi
liT aTvalierebda kibes, kedlebs, fanjrebsa da kibis TavSi
Camwkrivebul Zvel maRal karadebs. im wuTSi misma Rimilmac
uaryofiTad imoqmeda Cemze: maSinve imas ifiqrebdiT, mTeli
es garemo kidec moswons da Tan sasacilodac ar hyofniso;
ityodiT, es kaci sul sxva samyarodan, sadRac cxra mTis iqi
dan mosula da marTalia, Cveneburi yvelaferi TvalSi mos
dis, magram amave dros cota ucnauradac eCvenebao. ise, augs
ver vityvi, Tavi Zalian Tavazianad eWira. Tqven warmoidgi
neT, cdilobda gulisxmieric ki yofiliyo. maSinve moiwona
saxlica da oTaxic, uyoymanod daTanxmda binis qiras, gamo
ikiTxa sauzmis ambavi da sxva misTanebi, magram mTel mis ar
sebaSi mainc gamosWvioda raRac ucxo da, rogorc maSin mo
meCvena, arakeTilganwyobili Tu mtruli. ucnobma sasadilo
oTaxTan erTad saZinebelic iqirava; ikiTxa, gaTboba, wyali
da momsaxureba Tu iqnebao, mere ki Cveni ojaxis adaT-wesebi
Tac dainteresda. yvelaferi es didi gulisyuriT moismina,
uari araferze uTqvams da SemogvTavaza, bes axlave gadavix
dio. magram maxvil Tvals ar gamoepareboda, rom yvelafer
amas raRac sasxvaTaSorisod miiCnevda da mTeli es facifuci
sasacilod ar hyofnida. ifiqrebdiT, am kacisTvis uCveulo
siaxlea binis daqiravebaca da xalxTan germanulad lapara
kico, radgan etyoboda, mTeli gulisyuri sul sxva ambebis
ken hqonda mipyrobili. ai, daaxloebiT aseTi iyo Cemi pirve
li STabeWdileba tramalis mgelze da albaT aseTive arasa
Suri azrisa davrCebodi, sxvadasxva wvrilmani rom ar mcemo
da TvalSi da Sexeduleba ar Semcvloda. upirveles yovlisa,
unda giTxraT, rom imTaviTve saocrad momewona am kacis saxe.
diax, momewona-meTqi, vambob, Tumca zed martosulobis kva
li damCneoda. SesaZloa, adamians misi gamoxedva cota uCve
ulo da naRvlianic mosCveneboda, magram mzeraSi aSkarad
gamoukrToda cincxali da amave dros dinji, daduRebuli
goniereba. ucnobi cdilobda Tavaziani da gulisxmieri yo
filiyo da amiT kidevac moinadira Cemi guli, Tumca am dros,
etyoba, Tavs Zalas atanda. es kia, mis saqciels ampartavnobis
7

niSanwyalsac ver SeatyobdiT. ampartavnoba ki ara, am kacis


saqcielSi gulisamaCuyebel vedrebasac dainaxavdiT. yvela
fer amas SedarebiT gvian movuZebne Sesaferisi axsna, magram
maSin am grZnobam mixsna da misdami keTilad ganmawyo.
oTaxebis daTvalierebam karga dro waiRo. amasobaSi Cemi
Sesvenebis saaTic damTavrda. molaparakebis dasasruls aRar
davlodebivar, ucnobi deidaCems gadavabare da davemSvidobe.
saRamos Sin rom davbrundi, deidaCemma miTxra, stumarma bina
iqirava da am dReebSi gadmobargebas apirebs, oRond Zalian
mTxova, policiaSi nu ganacxadebT Cemi aq yofnis ambavs, avad
myofi kaci var da iq sirbilisa da davidarabis Tavi ara maqvso.
kargad maxsovs, ra sagonebelSi Camagdo maSin am ambavma.
deidaCems vurCie, axal mdgmurs am pirobaze arasdidebiT ar
dasTanxmeboda, gulSi ki gavifiqre, am kacs iseTi saeWvo da
uCveul
o Sesaxedaoba aqvs, bunebrivia, ar epitnaveba polici
asTan saqmis daWera-meTqi. mere deidaCems avuxseni, Tu kacs
ar icnob, amisTana ucnaur Txovnaze aramc da aramc ar unda
daTanxmde, vin icis, ra xaTabalas SeiZleba gadaeyaro-meT
qi. magram gamoirkva, rom deidaCemi mdgmurs ukve Sehpire
boda, rogorc inebebT, ise moviqcevio. mere isic Sevatyve,
rom ucnobs ukve moenadirebina misi guli. deidaCemi imis qa
li ar iyo, adamiani Sin SemoeSva, Tu mis mimarT megobruli,
Sinauruli, Tbili da, ase gansajeT, dedobrivi grZnobiT ar
ganimsWvaleboda. imasac vityvi, rom misi yofili mdgmurebi
mSvenivrad sargeblobdnen deidaCemis am xasiaTiT. amjera
dac ase moxda. pirvel xanebSi, roca vcdilobdi ucnobisTvis
raime nakli aRmomeCina, deidaCemi yovelTvis gadaefofrebo
da xolme tramalis mgels.
rakiRa axalma mdgmurma policiaSi gamocxadebaze uari
Tqva, me ki, Cemi mxriv, misi aseTi saqcieli saeWvod miviCnie,
gadavwyvite is mainc gamego, ra icoda deidaCemma ucnobis vi
naobisa Tu miznebis Taobaze. gamoirkva, rom mas marTlac uk
ve moeswro raRac-raRaceebis gageba, Tumca ki SuadRisas, Si
nidan wavsulvar Tu ara, Cveni axali mdgmuric didxans aRar
Seyovnebula. uTqvams, erTxans Tqvens qalaqSi vapireb darCe
nas, biblioTekaSi minda vimuSao da qalaqis siZveleebs gavec
8

noo. ise, kacma rom Tqvas, deidaCems maincdamainc ar aZlevda


xels ase cota xniT mdgmuris ayvana, magram ucnobs ukve mo
eswro misi gulis monadireba; amitomac iyo, rom deidas Cveni
momavali mdgmuris Tavdapirveli ucnauri saqcielisaTvis
yuradReba aRar miuqcevia. erTi sityviT, oTaxi gaqiravebu
li iyo da Cems winaaRmdegobas azri aRar hqonda!
netav is raRam aTqmevina, saamo suni dgaso TqvenTan?
vikiTxe me.
deidaCemi drodadro zustad Caxvdeboda xolme saqmis vi
Tarebas. amjeradac ase moxda da mipasuxa:
Zalian kargad mesmis, ramac aTqmevina: aq Semosul kacs
maSinve sisufTavisa da wesrigis suni ecema; isic Segvatyo,
myudrod da uSfoTvelad rom vcxovrobT. hoda, swored es
moewona Cveni; etyoba, Tavad SeuCveveli da danatrebulia am
ambebs.
SesaZloa asec iyos-meTqi, gavifiqre gunebaSi, deidaCems
ki vuTxari:
diax, diax, mec swored manda var; Tuki wesrigsa da adami
anur cxovrebas miCveuli ar aris, ra ici, ra dRes dagawevs?
maSin raRas izam, eg Seni mdgmuri erTi binZuri vinme Tu ga
modga, yvelaferi wagibilwa da RamRamobiT galeSili dab
runda Sin?
aRdgoma da xvaleo, siciliT miTxra deidam da mec
aRar Cavciebivar.
Cemi sifrTxile usafuZvlo gamodga. marTalia, axali
mdgmuris cxovreba zomierebisa da wesrigis nimuSad ver Ca
iTvleboda, magram verc imas vityvi, odesme SevewuxebineT.
amitomaa, dResac siamovnebiT rom vigoneb tramalis mgels.
arada, es kaci mec da deidaCemsac suls gviforiaqeb
da, lodiviT gvawva gulze da, gulaxdilad rom giTxraT, am
grZnobas dRemde Tavi vera da ver davaRwie. tramalis mgels
RamRamobiT axlac vxedav xolme sizmarSi da vgrZnob, rom
TviT misi arsebobac ki TiTqos mboWavs da sulis simSvides
makargvinebs, Tumca ki namdvilad Zalian miyvars.

ori dRis Semdeg meetlem Cveni mdgmuris bargi-barxana mo


itana. ucnobs Turme hari haleri erqva. TvalSi momxvda tya
vis Zalian lamazi Cemodani da brtyeli zanduki, sxvadasxva
qveynis samgzavro kompaniebisa da sastumroebis iarliyebiT
rom iyo aWrelebuli; maT Soris aqa-iq okeanisgaRma qveynebis
saxelebsac amoikiTxavdiT.
mere TviTonac gamoCnda. ai, axla ki dadga dro, am saocar
kacs nel-nela gavcnobodi, magram me Cemi mxriv araferi mi
Ronia, rom es nacnoboba dameCqarebina.
marTalia, halerma danaxvisTanave damainteresa, magram
pirveli erTi kvira arc masTan Sexvedra micdia da arc dala
parakeba. Tumca, ra dasamalia da, ucnobs Cum-Cumad vuTval
Tvalebdi; xandaxan, roca saxlSi ar meguleboda, mis oTax
Sic Sevdiodi xolme. erTi sityviT, Cemma cnobismoyvareobam
uneblie mstovrobac ki damawyebina.
tramalis mglis garegnobaze zogi ram ukve mogaxseneT.
Tvalis erTi SevlebiTac mixvdebodiT, rom iSviaT da saoc
rad niWier pirovnebasTan gqondaT saqme. gonierebas mis sa
xeze Tavisi ucilobeli beWedi daesva, xolo uaRresad daxve
wili, metyveli saxis nakvTebi saocrad saintereso, natifsa
da zedmetad mgrZnobiare sulier cxovrebas amJRavnebda. sa
ubarSi iSviaTad, magram xandaxan mainc gadaabijebda xolme
pirobiTobis sazRvrebs. ai, maSin ki, gegoneba mis ucnaur mar
tosulobas idumalebis saburveli SemoeZarcvao, veRar da
aokebda xolme mozRvavebul azrTa nakads da Cvenc, mokvda
vebs, sxva ara dagvrCenoda ra, garda usityvo morCilebisa.
igi sxvebze met dros andomebda gonebis varjiSs da sxvadasx
va sakiTxebis gansjisas im adamianisTvis Cveul civ obieqtu
robasa da gaazrebul codnas avlenda, WeSmaritad sulieri
cxovrebiT rom cxovrobs, adamianisa, visi bunebac sruliad
daclilia pativmoyvareobisa da Tavis gamoCenis survilisa
gan, roca igi aRar cdilobs paeqrobaSi ajobos anda Tavisi
naazrevis WeSmariteba daumtkicos vinmes.
magondeba erTi SemTxveva, romelic tramalis mglis was
vlamde ramdenime dRiT adre moxda. saqme mis erT Tval
10

sazriss, ufro sworad, mis erTaderT gamoxedvas exeba,


romelSic samyarosadmi misi damokidebuleba ase TvalnaT
liv arekliliyo.
universitetis saaqto darbazSi moxsenebiT unda gamosu
liyo evropaSi saxelganTqmuli filosofosi da kulturis
istorikosi. tramalis mgeli didxans idga uarze, magram bo
los da bolos, mainc daviTanxme, leqciaze wamosuliyo. er
Tad wavediT da darbazSic gverdigverd davsxediT. sakmarisi
iyo am erTob gadapranWul orators kaTedraze fexi Seedga
da misasalmebeli sityva eTqva, rom pirvelsave wuTebSi ga
ecruebina molodini ara erTi da ori msmenelisaTvis, rom
lebic filosofosis gamosvlas winaswarmetyvelis gamocxa
debasaviT elodnen. da ai, man saubari daiwyo: oriod maamebe
li sityva miugdo damswre sazogadoebas da darbazs madloba
gadauxada xalxmravlobisaTvis. swored am dros tramalis
mgelma iseTi mzera mesrola, aSkarad rom mowmobda mis kri
tikul damokidebulebas rogorc oratoris sityvebis, ase
ve saerTod misi pirovnebisadmi. magram mzerac aris da mze
rac! es iyo dauviwyari da Semzaravi gamoxedva, romlis arssa
da mniSvnelobaze mTeli wigni daiwereboda. is, rom mzeriT
tramalis mgeli msjavrs sdebda da Semparavi, magram gamanad
gurebeli dacinviT acamtverebda orators, kidev arafers
niSnavda; am mzeraSi dacinvaze meti naRveli da dausabamo,
uimedo mwuxareba gamosWvioda, romlis arss Cveulebad qce
uli usityvo sasowarkveTa Seadgenda. am gamoxedvis usasoo
sicxade ara marto oratoris pirovnebis araraobas ireklav
da, dascinoda da sZraxavda ara marto im wamier viTarebas,
damwsreTa fuW molodinsa da guneba-ganwyobas Tu moxsene
bis RvlarWnil saTaurs, ara! tramalis mglis mzeraSi mTeli
Cveni Tanadrouloba arekliliyo Tavisi amao oromtrialiT,
karier
izmiTa da pativmoyvareobiT; metsac getyviT: igi aSka
rad gamoxatavda Cveni zerele cxovrebis moCvenebiTobas da
mis garSemo atexil aurzaurs.
eh, barem imasac mogaxsenebT, rom es ucnauri mzera jer
Cveni droebis, Cveni sulieri cxovrebisa da kulturis nak
lsa da uilajobas aSiSvlebda, mere ki ufro Rrma Sreebisken
11

iRebda gezs. es mzera adamianTa modgmis gulisaken iyo mimar


Tuli! wamis umcires nawilSi man iSviaTi mWevrmetyvelebiT
gamoxata brZenis daeWveba adamianTa cxovrebis arsze dafiq
rebis Jams. am gamoxedviT igi usityvod ambobda: ai, rogo
ri takimasxarebi varT, ai, SexedeT, ra aris adamiani! da mis
fonze ukvdavebiT mosili yvela saxeli, gonebisa Tu sulis
miRwevebi, yovelgvari adamianuri swrafva gandidebis, aRze
vebisa Tu ukvdavebisaken, dasaRupavad iyo ganwiruli da mo
lizRarobad qceuliyo!
Cemdauneburad Zalian win momixda gadaxtoma da ise gamo
vida, rom yvelaze arsebiTi halerze, mgoni, ukve mogaxseneT,
Tumca ki vapirebdi TandaTanobiT momeyola Cveni nacnobo
bis ambavi da am ucnauri kacisaTvis SeparviT Camomexsna ni
Rabi.
rakiRa ambis msvlelobas davaswari, sityvas aRar gavag
rZeleb haleris idumalebiT mocul martosulobaze, aRa
rc imis moyoliT SegawyenT Tavs, Tu ranairad movaxerxe am
ucnauri da saSineli martosulobis mizezebisa da mniSvne
lobis axsna. ase ajobebs, radganac sakuTari Tavi SeZlebis
dagvarad minda mivafaro asparezs. imasac vityvi, rom arc
fsiqologiuri dakvirvebebis Catarebas vapireb, arc feradferadi ambebis moyolas da arc aRsarebis weras. rogorc
uSual
o mowmem, minda mxolod TiTo-orola Strixi Cemic da
vurTo im ucnauri kacis suraTs, romelmac tramalis mglis
Canawerebi dagvitova.
rogorc ki ucnobma deidaCemis karis zRurbls gadmoabi
ja, Tavi frinveliviT ukan gadaagdo da Cvens saxlSi datria
lebuli saamo suni Seaqo, imwamsve misi pirovnebis uCveuloba
momxvda TvalSi da Tavdapirvelad zizRic ki aRmiZra. vigrZe
ni (igive STabeWdileba darCa deidaCemsac, romelsac, Cemgan
gansxvavebiT, tvinis Wyleta ar uyvarda), diax, aSkarad vig
rZeni, rom es kaci avad iyo. ver getyodiT, suliT avadmyofi
iyo Tu sxva ram seni sWirda, magram cxadia, rom janmrTeli
kacis gumanma maiZula Sors dameWira misgan Tavi. g
G avida dro
da Tavdacvis es grZnoba misdami simpaTiam Secvala, romelsac
am mravalWirTamTmeni kacisadmi didi TanagrZnoba daedo sa
12

fuZvlad, miT ufro, rom misi amqveynisgan gandgomisa da su


lieri kvdomis uSualo mowme gavxdi. imxanad ufro da ufro
TvalnaTliv vxedavdi, rom am martvili kacis sneuleba misi
biwieri bunebidan ar modioda, rom amis saTave misi uCveulo
niWiereba da is Zalebi iyo, romelTa harmoniuli Serwymac mas
vera da ver moexerxebina. mivxvdi, rom haleri tanjvis genia
iyo, rom nicSes zogierTi Segonebis wamxedurobiT, man Tavi
sulieri WirTaTmenis genialuri, usazRvro da SemaZrwune
beli unariT aRWurva. imasac Cavxvdi, misi pesimizmi samyaros
siZulviliT rom ar iyo gamowveuli da upiratesad sakuTari
Tavisadmi zizRi edo safuZvlad; maSinac ki, roca Cveni cxov
rebis wes-Cveulebebsa Tu adamianebze yvelaze ufro gamanad
gurebel azrebs gamoTqvamda, Tavis Tavs gamonaklisad ara
sodes miiCnevda da pirvel rigSi, swored sakuTari mesaken
mimarTavda xolme Sxamian isars, raki misi siZulvilis Tavida
Tavi sakuTari me iyo da swored mas uaryofda.
aq erTi fsiqologiuri xasiaTis SeniSvna minda Cavur
To: marTalia, tramalis mglis cxovrebaze Zalian cota ram
msmenia, magram sruli safuZveli maqvs vifiqro, rom mosiy
varule, mkacrsa da uaRresad morwmune mSoblebsa Tu maswav
leblebs misi aRzrdisas is xerxi uxmariaT, nebisyofis daT
rgunva rom udevs safuZvlad. magram moxda ise, rom amjerad
nebisyofis daTrgunva da pirovnebis ganadgureba ver moxer
xda, radgan aRmzrdelebi erTob mtkice, utex da Tan amaysa
da gonier mowafes gadaawydnen. bolos da bolos, yovelive
imiT dasrulda, rom pirovneba ver gaanadgures, magram sa
kuTari Tavi ki Seajavres. swored amitom iyo, rom tramalis
mgeli genialuri warmosaxvisa da Zlevamosili azrovnebis
unars dReniadag sakuTar TavTan, am uwyinar da udanaSaulo
arsebasTan Widils alevda. magram yvelafris miuxedavad, es
kaci swored imitom iyo WeSmariti martvili martvilTa So
ris da WeSmariti qristiani qristianTa Soris, rom yovel
gvari sisastikisa Tu gansasjelis, borotebisa Tu siZulvi
lis fesvebs sakuTar me-Si xedavda da upirveles yovlisa,
Tavis Tavze iyrida javrs. rac Seexeba garSemo myof adamia
nebs, tramalis mgeli Zalebis zebunebrivi daZabviT cdilob
13

da maTdami siyvaruli gamoeCina da samarTliani yofiliyo.


ver warmoedgina, rogor SeiZleba kacs kacisTvis tkivili da
tanjva mieyenebina, radgan mcneba giyvardes moyvasi Seni
iseve Rrmad gamjdariyo mis sulSi, rogorc siZulvili sa
kuTari Tavisadmi. amrigad, am kacis mTeli cxovreba adastu
rebda imas, rom sakuTari Tavi Tu ar giyvars, verc moyvass
Sensas Seiyvareb; sakuTari Tavis siZulvili, kacma rom Tq
vas, adamianTa modgmis siZulvils niSnavs da es grZnoba kacs
iseTsave Semzarav martosulobas agrZnobinebs, iseTsave sa
sowarkveTilebaSi agdebs, rogorc amas aSkara TavkerZoba iw
vevs xolme.
magram, mgoni, droa msjelobas SeveSva da ZiriTad ambeb
ze gadavide. ase da amrigad, pirveli cnobebi, hari halerze
rom Sevagrove, misi cxovrebis yaidas Seexeboda. unda mogax
senoT, rom es nawili Cemi moyuriadobis, nawili ki deidaCe
mis nalaparakevis wyalobiT movaxerxe. xolo is ambavi, rom
tramalis mgeli moazrovne, mwignobari kaci iyo da sxva ara
viTar praqtikul saqmianobas ar eweoda, male TavisTavad
cxadi gaxda. dilaobiT karga xans loginSi nebivrobda xol
me. xandaxan naSuadRevs adgeboda, mxrebze xalaTs moisxam
da da patara saZineblidan sastumro oTaxamde bolTas scem
da... orfanjrianma farTo mansardam, axal mdgmurs sastumro
oTaxis magivrobas rom uwevda, oriod dReSi Seicvala ieri
da sul sxva sanaxavi gaxda, vidre uwindeli mdgmurebis dros
iyo. iqaurobas axal-axali nivTi emateboda, kedlebze aqa-iq
suraTebi da naxatebi gaCnda. xandaxan Jurnalebidan amoW
ril ilustraciebsac mohkravdiT Tvals, romelTa adgils
male sxvebi iWerda. aqve ekida samxreTuli peizaJi da germa
nuli provinciuli qalaqis albaT haleris mSobliuri qa
laqis foto. maT gverdiT yuradRebas iqcevda akvarelis
cimcima ferebiT Sesrulebuli suraTebi; mogvianebiT Se
vityve, rom isini TviTon halers daexata; iqve pirmSvenieri
qalis Tu qaliSvilis foto ekida. erTxans kedelze siamel
budasac mohkravdiT Tvals, magram male im adgilas jer mi
qelanjelos Ramis reproduqcia gaCnda, Semdeg ki mahatma
gandis suraTi. oTaxSi uamravi wigni iyo, wignebiT iyo gaWe
14

dili didi karada; sadRa ar ewyo saniSnebliani wignebi: magi


debze, Zvelebur, lamaz sekreterze, skamebze, iatakze... wig
nebSi xSir-xSirad icvleboda saniSnebeli qaRaldebi da amas
Tan erTad, TviTon wignebis raodenobac. mogexsenebaT, Cveni
mdgmuri marto biblioTekidan rodi ezideboda gora-gora
wignebs, fostiTac iwerda xolme. ase rom, ityodiT, aq nam
dvilad mecnier kacs daudvia binao. am STabeWdilebas isic
aZlierebda, rom mTeli oTaxi Tambaqos bolSi iyo gaxveuli;
yovel nabijze waawydebodiT sigaris namwvebsa da safer
fleebs. wignebi umetesad aramecnieruli iyo: ra droebisa
da mwerlebis nawarmoebs ar naxavdiT aq! erTxans taxtze, sa
dac tramalis mgeli mokalaTdeboda xolme, eqvsi sqeli tomi
ewyo. es gaxldaT sofis mogzauroba memelidan saqsoniaSi,
me-18 saukunis dasasruls Seqmnili nawarmoebi.
aq naxavdiT goeTesa da Jan-paulis, aseve novalisis, le
singis, iakobisa da lixtenbergis rCeul Txzulebebs, da yve
la wigns bejiTi mkiTxvelis xeli emCneod
a. dostoevskis ram
denime tomSi melniT aWrelebuli qaRaldis furclebi iyo
Cadebuli; did magidaze wignebsa da xelnawerebs Soris xSi
rad idga xolme yvavilebis Taiguli, iqve egdo damtverili
akvarelis yuTi, xolo mis gverdiT saferfleebi iyo Camwkri
vebuli. ho, amasac ar davmalav: oTaxSi nair-nairi sasmelebiT
savse boTlebi ewyo. Calis wnuli boTliT italiuri wiTeli
Rvino edga xolme, iqve axlos, sardafSi rom yidulobda; mis
sadgomSi SigadaSig TiTo boTli burgundiuli an malagac ga
moCndeboda. erTxel ki alublis nayeniT savse sqeli boTli
Tvalsa da xels Sua TiTqmis Ziramde daiyvana, mere Sig Car
Cenil siTxes wveTi aRar mohklebia, boTli ki oTaxis kuTxe
Si egdo da mtvris buded qceuliyo. sulac ar vapireb Tavis
marTlebas Cemi CumCumela TvalTvalis gamo da gulaxdilad
vaRiareb, rom mTel am suraTs sulieri interesebiT aRsav
se cxovrebis beWedi ki esva, magram Tan uwesrigobisa da, co
ta ar iyos, TavdauWerlobis daRic aCnda, rac Cems zizRsa da
undoblobas iwvevda. Tavad me biurgeruli, zomieri cxovre
bis moyvaruli kaci gaxlavarT. yvelafers Tavis droze vake
Teb. amas garda, ar vsvam da arc Tambaqos vewevi. swored ami
15

tom iyo, rom haleris oTaxSi daxvavebuli boTlebis danaxvam


gacilebiT usiam
ovno grZnoba aRmiZra, vidre iq gamefebulma
zedaxoram.
es Cveni mdgmuri rogorc Zilsa da muSaobaSi iyo uwesri
go da kalapotidan amovardnili, aseve Wama-smaSic. zogjer
mTeli dReebi ar moicvlida xolme Sinidan fexs, diliT ya
vas rom dalevda, mere aRarafers CauSvebda pirSi. xandaxan
deidaCemi misi sadilis erTaderT narCens, bananis nafcqvens
Tu aRmoaCenda, es iyo da es. samagierod sxva dros saukeTeso
restornebSi dabrZandeboda, an arada, qalaqis ganapira pata
ra samikitnoSi waixemsebda xolme. etyoboda, janmrTelobiT
maincdamainc ver daikvexnida: tyviasaviT mZime nabiji hqon
da, kibeze ris vaivaglaxiT adioda. erTxel kidec miTxra, ra
xania aRar vici, ra aris saWmlis wesieri moneleba da adami
anuri Zilio. Tavdapirvelad vifiqre, es albaT imis bralia,
Rvinos rom eZaleba-meTqi. xandaxan masTan erTad mixdeboda
xolme samikitnoSi Sesvla da mowme gavmxdarvar, Tvalis da
xamxamebaSi rom gadaukravs RviniT savse Wiqa; magram masze ka
ciSvils ar uTqvams, mTvraliao. ra damaviwyebs im dRes, tra
malis mgels pirvelad rom Sevxvdi pirispir! manamde mxolod
salmiT vicnobdiT erTmaneTs, rogorc erT saxlSi mcxovreb
mezoblebs SeeferebaT. erT saRamos samsaxuridan vbrunde
bodi da didad gaocebuli davrCi, roca meore da mesame sar
Tulebs Soris, baqanze, kibis zemoTa safexurze Camomjdari
batoni haleri SevamCnie. daminaxa Tu ara, gverdze Caiwia da
gza damiTmo. vkiTxe, SeuZlod xom ar brZandebiT, oTaxamde
agacilebT-meTqi. halerma iseTi TvalebiT Semomxeda, maSinve
mivxvdi, ocnebas waeRo da Cemi xmis gagonebam gamoarkvia. me
re miseuli naRvliani da mSvenieri Rimili Semomageba, mudam
cud gunebaze rom mayenebda da, bolos mTxova, gverdiT mo
mijeqiTo. madloba movaxsene da ase vuTxari, sxvisi karis win
jdomas miCveuli ara var-meTqi.
diax, diax, mipasuxa man da isev gamiRima, marTali
brZandebiT, magram erT wuTs momiTmineT. minda gagimxiloT,
ratom Camovjeqi aq.
esa Tqva da meore sarTulis oTaxis karze mimiTiTa, sadac
16

qvrivi dedakaci cxovrobda. iqve kedelTan, parketis iatak


ze, fanjaras, kibesa da Seminul kars Soris darCenil patara
adgilas wiTeli xis, tyviis samkaulebiani Zveleburi karada
miedgaT, karadis win ki, dabal sadgamebze, qoTnebi idga, rom
lebSic ieli da araukaria xarobda. ise saTuTad da gulda
gul iyo movlili es lamazi yvavilebi, imaT naxvas araferi
sjobda.
ai, SexedeT, ganagrZo halerma, am kibeze yvavilebi
iseT saamo surnels afrqveven, guli ar miTmens, cota xniT
mainc ar SevCerde aq. deidaTqvenTanac SesaniSnavi surneleba
trialebs da yvelgan sisufTave da wesrigia, magram es arau
karia isea nasaTuTev-gakrialebuli da ise marmarebs, Tvali
ver momiSorebia. Tqvenc xom grZnobT, ra saamo suni efineba
aqaurobas? esaa sanTelSereuli skipidris, wiTeli xisa da
wyalnapkurebi foTlebis saocrad nazi surneli, romelic
yvelaferTan erTad ojaxuri sisufTavis, garjisa da mova
leobisadmi mowiwebis grZnobas qmnis da mcire odenobiT yve
la CamoTvlili Tvisebis uzenaes gamovlinebas warmoadgens.
ver getyviT, vin cxovrobs aq, magram ase mgonia, swored am Se
minuli karis miRma aris-meTqi mtvrisagan ganwmendili oja
xuri yofis samoTxe; samoTxe, sadac mefobs wesrigi, wvrilma
ni Cveulebebisadmi erTguleba, sadac yvelafers moridebu
li da gulisamaCuyebeli rudunebis beWedi azis.
rakiRa pasuxi ar gaveci, isev ganagrZo.
Zalian gTxovT, ise ar gamigoT, TiTqos masxrad vigdeb
vinmes! araviTari survili ara maqvs davcino am ojaxur wes
rigs. diax, me sul sxva samyaros vekuTvni da erT dResac ver
gavZlebdi araukariebiT morTul binaSi; marTalia, erTi be
beri da, cota ar iyos gaquculi tramalis mgeli var, magram,
asea Tu ise, dedaCemis Svilic xom mqvia! deda meojaxe qali
gaxldaT, yvavilebs axarebda da gamudmebiT oTaxsa da kibes
akrialebda, fanjrebze yovelTvis qaTqaTa fardebi gvqonda
Camokidebuli; sul imis cdaSi iyo, yoveldRiur cxovrebaSi,
rac SeiZleba, meti eSxi da lazaTi Seetana. es araukaria da
skipidris suni swored amas magonebs da mec drodadro kibe
ze Camovjdebi xolme, Sevcqeri wesrigis am patara walkots
17

da guliTa da suliT vxarob, rom qveynad jer kidev arsebobs


aseTi ram.
wamodgoma moindoma, magram etyoba, gauWirda da, roca
xeli SevaSvele, uari ar uTqvams. uxmod videqi da, deidaCe
misa ar iyos, vgrZnobdi am ucnauri kacis Tilismis Zalas.
nel-nela avuyeviT kibes. ai, ukve misi oTaxis karTan videqiT;
halerma xelSi gasaRebi SeaTamaSa, alersianad Semomxeda da
miTxra:
samsaxuridan modixarT, ara? iciT, amisa ara gamegeba ra.
mogexsenebaT, yovelgvari saqmeebisgan, cota ar iyos, ganze
vdgavar da gankerZoebiT vcxovrob. magram ratomRac mgonia,
wignebi da sxva misTanebi Tqvenc unda gainteresebdeT. deidaT
qvenma miTxra, gimnazia daamTavra da kai gvariani berZnulic
iciso. am diliT novaliss vkiTxulobdi, erT frazas wavawydi
da minda gaCvenoT. imedia, Tqvenc nasiamovnebi darCebiT.
tramalis mgelma oTaxSi Semiyvana, sadac yvelaferi Tam
baqos suniT iyo gaJRenTili, axorxlili wignebidan erTi ga
moaZvrina, gadafurcla, daZebna...
ai, esec araa urigo, Tqvan man, aba, yuri damigdeT: ka
ci unda amayobdes tkiviliT: yovelgvari tkivili Cveni maRa
li daniSnulebis Sexsenebaa mxolod!... SesaniSnavia, ara? da
es nicSemde oTxmoci wliT adre iTqva! Tumca, amJamad sul
sxva ram mindoda meCvenebina. momiTmineT, momiTmineT, ai, is
adgilic: adamianTa umravlesobas ar surs wyalSi Sesvla,
sanam curvas ar iswavlis. moswrebuli naTqvamia, ara? rasak
virvelia, ar nebavT curva, radgan maTi daniSnuleba xmeleT
ze yofnaa! hoda, Tuki asea, maSin raRa gasakviria, rom adamia
nebs azrovnebiTac ar surT Tavis Sewuxeba. adamiani am cxov
rebisTvis imitom rodi Seuqmnia gangebas, rom iazrovnos. is,
vinc miCveulia gonebis varjiSs da azrovnebaSi xedavs cxov
rebis arssa da daniSnulebas, SesaZloa, erTxel fonsac gavi
des, magram sabolood mainc dasaxrCobadaa ganwiruli, rad
gan xmeleTs wylis stiqioni anacvala.
ai, ase Semityua Tavis oTaxSi, damainteresa da mec erTxans
Sevyovndi masTan. am dRis mere sakmaod xSirad mxvdeboda da
xan kibeze, xanac quCaSi gamovelaparakebodiT xolme erTma
18

neTs. gamogitydebiT, pirvel xanebSi megona, damcinis-meTqi.


araukariasTan Cveni Sexvedris drosac aseTi grZnoba dame
ufla, magram mere mivxvdi, ase rom ar iyo. tramalis mgeli
marTla did pativs gvcemda meca da araukariasac, magram sab
ralos ise Rrmad gasjdomoda Segneba sakuTari martosulo
bisa, ise ganemsWvala wyalSi mocurave ganwiruli kacis fiq
rebs, rom Cveulebriv adamianur saqciels xSirad aRtacebaSi
mohyavda xolme. magaliTad, saocrad aRafrTovanebda is am
bavi, rom yoveldRiurad Tavis droze mivdiodi samsaxurSi.
anda gaocebuli rCeboda, roca vinme msaxuri an konduqtori
moswrebul pasuxs gascemda. umniSvnelo ambebis amgvar Se
fasebas Tavdapirvelad sasacilo gazviadebad, batonkacur
axirebad Tu kekluc sentimentalobad vuTvlidi, magram Tan
daTanobiT davrwmundi, rom Cvens cicqna, daxSul samyaros
igi eulad moaruli mglis TvalebiT Sehyurebda im Tavisi
uhaero sivrcidan. mas uyvarda da itacebda es samyaro, ro
gorc saimedo ram dasayrdeni, Soreuli da miuwvdomeli, ro
gorc mSobliuri, uSfoTveli mxare, romlisken savali gzac
misTvis saukunodaa daxSuli! Cvens fusfusa damlagebel
qals tramalis mgeli mudam gulwrfeli pativiscemiT ux
dida xolme quds. vTqvaT da, deidaCemi gamoelaparakeboda,
Seaxsenebda, Tqveni TeTreuli dasakemsia, an kidev palto
ze Rili gwydebaT, mimagreba undao, erTob gulisyuriTa da
dinjad mousmenda, gegoneboda, mTeli arsebiT cdilobs viw
ro xvreliT SeaRwios im pawia myudro savaneSi da sul cota
xniT mainc gairindoso iq. jer kidev maSin, araukariasTan Cve
ni pirveli saubrisas, man Tavis Tavs tramalis mgeli uwoda.
aman, cota ar iyos, gamaoca da Semacbuna kidec. marTlacda,
aba ra Tqma iyo es?! magram male aramcTu Sevurigdi da Seve
gue am metsaxels, gunebaSi Cvens mdgmurs mec tramalis mgels
veZaxdi. dResac ver warmomidgenia, sxva ra sityvas SeeZlo
ase moswrebulad gamoexata am kacis Sinagani samyaro. diax,
igi Cvens qalaqebSi, Cvens jogur cxovrebaSi Semoxetebuli
tramalis mgeli iyo. es saxeli zedmiwevniT zustad gadmos
cemda am kacis mfrTxal martosulobasa da velur bunebas,
mis mSfoTvare suls, miusafrobasa da uTvistomobas.
19

ise moxda, rom erT-erT simfoniur koncertze saSualeba


momeca mTeli saRamo Tvali medevnebina misTvis. erTmaneT
Tan sul axlos visxediT, magram, Cemda gasakvirad, tramalis
mgels ar SevumCnevivar. koncerti hendelis nawarmoebiT da
iwyo. darbazSi mSvenieri, narnari hangebi iRvreboda, magram
tramalis mgeli sruliad gulgrilad ijda, fiqrebSi wasu
li yuradRebas ar aqcevda arc musikas da arc garSemomyofT.
ijda ase, gare samyaros gamoTiSuli, ucxo da euli, Zirs dae
xara gulgrili, magram dardiani Tvalebi. mere sxva nawarmo
ebis Sesruleba daiwyes. es iyo frideman baxis patara simfo
nia. gaocebulma SevamCnie, Cems yaribs pirvelsave taqtebze
Rimilma gaupo bage da, musikiT mojadoebuli, fiqrebSi Ca
iZira. aTiod wuTi mainc iqneboda am netar TavdaviwyebaSi.
aSkarad etyoboda, tkbil ocnebebs waeRo. musikas aRar vus
mendi, umetesad mas vadevnebdi Tvals. nawarmoebi rom dam
Tavrda, tramalis mgeli gamofxizlda, savarZelSi gasworda,
TiTqos wamodgoma da wasvla daapira, magram ar amdgara, uka
naskneli nawarmoebis mosasmenad moemzada. amjerad regeris
variaciebi unda SeesrulebinaT. bevrs misi musika momqancve
lad da gaWianurebulad miaCnia. tramalis mgeli Tavdapir
velad yuradRebiTa da keTilganwyobiT usmenda xsenebul
variaciebs, magram male gaiTiSa, xelebi jibeSi Caiwyo da kv
lav sakuTar fiqrebs mieca. ai, amjerad ki mis saxeze aSkarad
waSliliyo netarebis yovelgvari niSanwyali da zed sevdisa
Tu, ase gansajeT, siavis Crdilic ki gadahfenoda. tramalis
mgels axla isev gandgomili martosulis daRi aCnda saxeze,
ganacrisferebuliyo da erTianad Caferfliliyo. ifiqreb
diT, erTi davrdomili berikaciao.
koncertis mere tramalis mgels quCaSi movkari Tvali da
fexdafex avedevne. paltoSi gaxveuli, uxalisod miabijebda
Cveni ubnisaken. magram ai, erTi wamiT Zveleburi yaidis pa
tara samikitnosTan Sedga, yoymaniT daxeda saaTs da Sevida.
uceb TavSi damkra, modi, mec Sevyvebi-meTqi. roca Sevedi, uk
ve patara magidas ujda, diasaxlisi da mimtanebi Sinaurulad
eqceodnen. mivesalme da mis magidas mivujeqi. erT saaTs vis
xediT ase. sanam or Wiqa mineralur wyals davlevdi, trama
20

lis mgelma jer naxevari litri wiTeli Rvino moatanina da


gamocala, mere meoTxedic daamatebina. saubari wamoviwye
da vTqvi, koncertze viyavi-meTqi, magram laparakSi ar amyva.
Cems boTls rom Sexeda, mkiTxa, Rvinos xom ar inebebT, me gpa
tiJebTo, magram, roca gaigo, ar vsvamdi, saxeze kvlav umweo
ba aesaxa da miTxra:
diax, marTali brZandebiT. mec wlobiT vikavebdi Tavs da
vmarxulobdi kidec, magram amJamad kvlav merwyulis niSnis
qveS vimyofebi. albaT mogexsenebaT, ra bneli da sveli niSania...
naTqvami xumrobaSi gavutare da vuTxri, warmoudgenlad
mimaCnia, astrologiis raime gwamdeT-meTqi, magram man Cveu
li TavazianobiT, gulismomkvlelad rom moqmedebda Cemze,
mipasuxa:
savsebiT swori brZandebiT. samwuxarod, me am mecniere
bisac arferi mwams.
davemSvidobe da wamovedi, is ki Sin gvian RamiT dabrunda.
sruliad fxizeli kacis nabijiT Sevida oTaxSi, Cveulebisa
mebr, maSinve arc amjerad dawolila dasaZineblad (yvela
feri mSvenivrad mesmoda, radgan Cveni oTaxebi gverdigverd
iyo), daaxloebiT erT saaTs mainc iyo sastumro oTaxSi.
mere kidev erTi saRamo CamrCa gonebaSi. deidaCemi sadRac
wavida da Sin marto davrCi. viRacam zari dareka. Cem win sa
ocrad lamazi axalgazrda qali idga. batoni haleri ikiTxa
Tu ara, maSinve vicani. am qalis suraTi tramalis mgels ke
delze ekida. stumars haleris karze mivuTiTe da oTaxSi Sev
brundi. qali erTxans zemoT iyo, mere gacxovelebuli mas
laaTiTa da mxiaruli siciliT oriveni kibeze Camovidnen da
quCaSi gavidnen. Cems gaocebas sazRvari ar hqonda, rom Cvens
gandegils satrfoc ki aRmoaCnda, Tanac aseTi axalgazrda,
lamazi da koxta. ai, amis gamo iyo, rom yvela Cemi mosazreba,
rac ki am kacsa da misi cxovrebis Taobaze gamaCnda, CemTvis
kvlav gamocanad iqca. erT saaTsac ar gauvlia, haleri marto
mobrunda Sin. mZime, daborkili nabijebiT ris vaivaglaxiT
aaTava kibe, mere ramdenime saaTs bolTas scemda sastumro
oTaxSi, zustad ise, bunagSi gamomwyvdeuli mgeli rom daZ
rwis xolme. TiTqmis gaTenebamde enTo Suqi mis oTaxSi.
21

me araferi vici maTi urTierTobis Sesaxeb. mxolod is Se


miZlia vTqva, rom am qalis gverdiT SemTxveviT erTxelac
vnaxe quCaSi. xelixelgayrili modiodnen, tramalis mgels
bednieri kacis saxe hqonda. isev gavocdi, roca vnaxe, rogo
ri didi xiblisa da TiTqmis bavSvuri miamitobis gamoxatva
SeeZlo am kacis gandgomil, dazafrul saxes, da uyoymanod
gavuge am qalsac da deidaCemsac, tramalis mglis mimarT
aseT saocar gulisxmier
ebas rom iCenda. magram im saRamosac
naRvliani da gasacodavebuli dabrunda Sin; karebTan Sev
xvdi. rogorc drodadro sCveoda xolme, amjeradac italiu
ri Rvinis boTli eWira xelSi. mere Tavis bunagSi SuaRamemde
wrupavda sasmels. codva ar iyo, RmerTma aseTi gauxareli,
miusafari da gamwarebuli cxovreba rom arguna sabralos?!
magram axla ki kmara amaze, isedac gamigrZelda sityva. mgo
ni, savsebiT gasagebia, tramalis mgeli aseTi cxovrebiT ro
gor iswrafebda wuTisofels. magram mainc ara mgonia, rom am
kacs TviTmkvlelobiT daemTavrebina sicocxle mas mere, rac
ase moulodnelad, gamoumSvidobeblad miat
ova Cveni qalaqi.
aqve unda vTqva: rac ki ram vali hqonda, yvela gaistumra da
mereRa gaqra. am dRidan tramalis mgelze aRaraferi gvsme
nia, magram mainc vinaxavdiT mis saxelze mogvianebiT mosul
ramdenime baraTs; Tavad araferi dautovebia, garda xelnawe
risa, romelic CvenTan cxovrebis dros dawera. zed miwerili
ramdenime striqonidan aSkarad Canda, xelnawers me mitoveb
da da SemeZlo igi survilisamebr gamomeyenebina.
mere da mere veRarc ki Sevamowme, Tu ramdenad marTali
iyo am xelnawerSi aRwerili ambebi. eWvgareSea, am Txzulebas
poeturi warmosaxva hqonda safuZvlad, magram mxolod cxo
veli fantaziis nayofsac ar warmoadgenda! avtori cdilob
da, mis mier sulis siRrmeSi gancdili, mkiTxvelamde mietana
da xiluli ambebis samoselSi gaexvia. aq moTxrobili fantas
tikuri Tavgadasavali, rogorc Cans, halerma CvenTan yofnis
ukanasknel xanebSi Seqmna. rasakvirvelia, mas zogierTi nam
dvili ambavi uswrebda win. im xanebSi Cvens stumars marTlac
saocrad Seecvala saqcielica da garegnobac. iSviaTad vxe
davdiT, xandaxan Ramesac ar aTevda Sin da misi wignebic xe
22

luxleblad elaga. im xanebSi TiTze CamosaTvlelad Tu Sev


xvedrivarT erTmaneTs, magram maSinve TvalSi gecemoda, rom
tramalis mgeli saocrad iyo gaaxalgazrdavebuli da gamo
cocxlebuli, ase gansajeT, drodadro bednieri kacis saxec
ki hqonda. magram mere isev Seipyrobda xolme uguneboba, mTe
li dRe loginSi iwva da saWmels pirs ar akarebda. ai, swored
maSin mouxda, SeiZleba iTqvas, samkvdro-sasicocxlo Sexla-
Semoxla Tavis satrfosTan, moulodnelad rom gamoecxada
saidanRac. am ambavma mTeli saxli aRaSfoTa da halerma amis
gamo deidaCems meor
e dRes patiebac ki sTxova.
ara, Rrmad var darwmunebuli, rom tramalis mgeli Tavs
ar moiklavda. mjera, rom igi jerac cocxalia. sadme ucxo
saxlis kibeze albaT isev miaTrevs daRlil fexebs, gaocebu
li dascqeris faqizad movlil araukariebsa Tu sarkesaviT
moprialebul parkets. dReebs biblioTekaSi aRamebs, Rameebs
ki samikitnoebSi aTenebs, anda, vin icis, iqneb sadme taxtzea
gaSotili da usmens fanjrebs miRma sicocxlis sunTqvas,
icis, rom gariyulia am cxovrebidan, magram mosaklavad ma
inc ver gaumetebia Tavi, radgan gulSi SemorCenili natamali
rwmenisa CasZaxis, bolomde, diax, bolomde unda gamoscaloo
am saSineli tanjviT savse fiala da mxolod amis Semdeg Tu
gaiyreba Seni suli da xorcio. xSirad vigoneb xolme am kacs,
Tumca mas Cemi cxovreba odnavadac ar Seumsubuqebia. diax,
tramalis mgels ar gaaCnda is Zala, adamianTa gulebSi rwme
nasa da sixaruls rom daamkvidrebda. o, ara, piriqiT! magram
me tramalis mgeli ara var da amitom miseul cxovrebasac ver
vigueb, radgan Cemi sakuTari, gamozomili, movaleobebiT aR
savse da uSfoTveli cxovrebiT vcxovrob. me da deidaCemi
mSvidad da megobrulad vixsenebT xolme tramalis mgels. eW
vi ar aris, deidas am kacze ufro metis moyola SeuZlia, mag
ram yvelafers Tavis keTil gulSi imarxavs.
axla haleris Canawerebze minda mogaxsenoT: es, cota ar
iyos, avadmyofuri, magram mSvenieri da Rrmaazrovani war
mosaxvis saocari nayofi SemTxveviT rom Camvardnoda xelSi
da misi avtoris vinaoba ar mcodnoda, ra Tqma unda, aRSfo
23

TebiT movisvridi gverdze; magram halerTan nacnoboba da


mexmara, ase Tu ise, Cavwvdomodi am Canawerebis arss da saTa
nadod Semefasebina. Tqma ar unda, gabedviT ver gavbedavdi
dRis sinaTleze gamometana es Canawerebi, masSi martooden
erTi yaribi da suliT avadmyofi kacis warmosaxva rom dame
naxa. haleris nawerebSi gacilebiT meti ram Sevicani. mivxvdi,
rom esaa misi droebis sabuTi, radgan haleris suliT avad
myofoba da es dResdReobiT savsebiT cxadia CemTvis Ta
vad im droeb
is senia, haleris Taobis nevrozia. iseTi grZno
ba geufleba, TiTqos am sens umweo da arasrulfasovani ada
mianebi ki ara, swored rom Zlierebi, gonierebi da niWierebi
dauTrgunavso.
ra mniSvneloba aqvs, ramdenad sarwmuno ambebi udevs sa
fuZvlad qvemoTmoyvanil Canawerebs. mTavaria, rom esaa cda,
Tavisi droebis momakvdinebeli seni ki ar miCqmalos da Sea
lamazos, aramed msjelobis sagnad aqcios.
es Canawerebi jojoxeTis gzaze fexis Sedgmas niSnavs, am
sityvis WeSmariti gagebiT; esaa xan SiSnarevi, xan ki mamacu
ri svla tramalis mglis moqufruli sulis qaosSi, im mtkice
ganzraxviT, gamoiaros jojoxeTis kari, SeeWidos bneleTis
Zalebs da bolomde Seicnos tanjva-wamebis ukideganoba.
yovelive amis axsnas halerTan erTi Cemi saubriT Sevecde
bi. moxda ise, rom laparaki Sua saukuneebis sisastikeze Camo
varda; halerma maSin miTxra:
kacma rom Tqvas, aba es ra sisastike iyo?! Sua saukune
ebis adamians Cveni dRevandeli yofa aRaSfoTebda da aram
cTu sastiki, Semzaravi da veluric ki moeCveneboda. yvela
droebasa da kulturas, adaT-wessa da zne-Cveulebas Tavis
daRi azis, misTvis Cveuli lmobierebiTa Tu simkacriT, si
lamaziTa Tu sisastikiT gamoirCeva; esa Tu is droeba raRac
tanjvas bunebrivad miiCnevs, raRac boroteba misTvis dasaT
menia, da WeSmarit tanjvad Tu jojoxeTad adamianis cxovre
ba mxolod maSin iqceva, roca ori droeba, ori kultura, ori
religia Seejaxeba erTmaneTs. antikuri xanis adamians Sua
saukuneebSi rom ecxovra, sabralos iseve amoxdeboda suli,
rogorc Cvens civilizaciaSi moxvedril velurs. magram aris
24

epoqebi, roca mTeli Taoba moeqceva xolme or droebas, or


cxovrebas Soris; ai, swored maSin ispoba misTvis yovelgvari
adaT-wesi, maSin qreba bunebriobis, Tavdacvisa da ucodve
lobis yovelgvari grZnoba!
ra Tqma unda, amas yvela erTnairi ZaliT ver SeigrZnobs.
iseTma adamianma, rogoric nicSea, mTeli TaobiT gauswro
Tanadroulobas da amrigad, misi dardi da wuxili bevrad
ufro adre ganicada. dRes ki aTasobiT adamiani cxovrobs im
gancdebiT, rac gankicxulma nicSem martoob
aSi gadaitana.
haleris Canawerebis kiTxvisas xSirad maxsendeboda misi
es sityvebi. igi swored is adamiania, or droebas Soris rom
moeqca, dakarga Tavdacvis unari da ucodvelobis grZnoba.
igi erTi imaTgania, visac wilad xvda, pirad tanjvad, jojo
xeTad SeegrZno adamianis modgmis mTeli uniaToba.
iqneb swored am azriTaa CvenTvis mniSvnelovani haleris
Canawerebi da swored aman gadamawyvetina maTi gamoqveyneba.
magram piradad me am Canawerebis arc dacvas vapireb da arc
Sefasebas. dae, Tavad mkiTxvelma yvelaferi ise gansajos,
rogorc amas sindisi ukarnaxebs!

25

You might also like