Akkanlar Mekanii Final snav soru ve cevaplar

16.1.2008
1- 400N arlndaki bir ta, su iinde tartldnda arl 220N olmaktadr. Tan hacmini ve
younluunu bulunuz.
FK = 400 220 = 180 N

FK = gVb = 1000 9.81 Vb = 180

W = mg = 400 m = 400 / 9.81 = 40.77kg

Vb = 0.0183m3

m 40.77
kg
=
= 2228,1 3
V 0.0183
m

2. ekildeki manometrede Adaki mutlak basnc bulunuz (Patm=101325Pa)

PA + 900 9.81 0.6 2940 9.81 0.5 1000 9.81 0.3 = 101325
PA = 113,3913kPa

3. 3048m uzunluunda, 305mm apl dkme demir borudan( = 0.26 mm ) , Q=44,4x10-3 m3/s debi ile,
mutlak viskozitesi 0.1Pa.s ve younluu 850kg/m3 olan bir ya akmaktadr. Borudaki yk kaybn
bulunuz.

V=

Q 44,4 10 3
=
= 0.607m / s
A 0.305 2 / 4

Laminer Ak; f =

Re =

64
64
=
= 0.0406
Re 1573.61

h=f

VD 850 0.607 0.305

=
= 1573.6 l

0.1

3048 0.607 2
LV 2
= 7.63m
= 0.0406
0.305 2 9.81
D2g

4. Bir haznenin duvarnda bulunan ve A noktasndan mafsall 2 m yksekliindeki AB dikdrtgen

eklindeki kapan B noktasna 0.02 m2 kesitli borudan fkran su arpmaktadr. Bu kapan kapal
kalmas iin bu borudan fkran suyun debisi ne olmaldr (Kapan genilii 1mdir).

F = gh c A = 1000 9.81 3 2 1 = 58860 N

yp = yc +
yp = 3 +

I xx ,c
ycA

I xx ,c =

bh 3 1 2 3
=
= 0.666
12
12

0.666
= 3.111m
3 2 1

A noktasna gre moment;

58860 1.11 = Fjet 2 Fjet = 32696 N
.

Fjet = m V = AV 2 = 1000 0.02 V 2 = 32696

V = 40.4m / s
5. ekildeki hidrolik kaldrc zerindeki 500kglk bir yk
ince

bir

boruya

ya

( = 780kg / m 3 ) dklerek

Yk
500kg

1.2m
Ya

1cm

ykseltilecektir. Ykn ykselmeye balayaca h yksekliini bulunuz.

W
500 9.81
= gh
= 780 9.81 h
1.22
A
4
h = 56.7cm

6. ekilde gsterilen su haznesinden sifonlama yoluyla su ekilmektedir, burada sifonun debisini bulunuz.
Akn srtnmesiz olduunu kabul ediniz.

20mm
2m

P1 V12
P V2
+
+ z1 = 2 + 2 + z2
g 2g
g 2g
P1 = P2 = Patm , V1 0, z2 = 0
z1 =

V22
2g

3=

3m

Q = VA = 7.67

V22
V2 = 7.67 m / s
2 9.81

0.022
4

= 0.00241m3 / s

7. 40cm apnda ve 90cm yksekliindeki dey silindirik tank 60cm yksekliine kadar suyla doludur.
Tanktan suyun tamamas istenildiine gre tankn maksimum dnme asal hzn devir/dakika cinsinden
bulunuz.

z = h0
w 2R 2
w 2 0.4 2
=h
= 60
2g
2 9.81
w = 85.77 rad / s n = 819.1dev / dk

w2 2
( R 2r 2 )
4g

w2
(0.4 2 2 0.4 2 )
veya 90 = 60
4g
w = 85.77 rad / s n = 819.1dev / dk

8. Geni bir tankta bulunan su d=100mm apl ve L=450m uzunluundaki bir borudan atmosfere
boalmaktadr. Depodan boruya keskin kenarl bir giri olup, H=12 m iin, dz boru kayp katsays
f=0.04 alnarak sistemin debisini bulunuz (Kkeskin,giri=0.5)
P1 V12
P V2
+
+ z1 = 2 + 2 + z2 + hK
g 2g
g 2g
hK = f
12 =

H=12m

LV 2
V2
+K
D2 g
2g

Daimi ak olmal
Srtnmesiz ak olmal
Mil ii olmamal
Sktrlamaz ak olmal
Is geii olmamal
Bir akm izgisi

z1 =

Q = VA = 1.138

0.12
4

= 0.0089m3 / s

hK = hs + hL

V22
+ hK
2g

V22
V22
450V22
+ 0.04
+ 0.5
2g
0.1 2 9.81
2 9.81

9. Bernoulli denkleminin uygulanma kriterlerini yaznz.

1.
2.
3.
4.
5.
6.

V2 = 1.138m / s

Cumhuriyet niversitesi
Maden Mhendislii Blm
Akkanlar Mekanii Vize Snav sorular
Ad Soyad
1

No

okakkanlbirkapekildegsterildiigibibirUtpnebalbulunmaktadr.
VerilenbalyounluklarveakkanstunuykseklikleriiinAnoktasndaki
basncbulunuz.AyrcaAnoktasndaaynbasncmeydanagetirecekciva
stunuyksekliinihesaplaynz.
Patm+ya*g*hya+su*g*hsugliserin*g*hgliserin=PA

PAPatm=bya*su*g*hya+bsu*su*g*hsubgliserin*su*g*hgliserin
PA,gsterge=g*su(bya*hya+bsu*hsubgliserin*hgliserin)

PA,gsterge=(9.81)*(1000)[0.90*(0.70)+1*(0.30)1.26*0.70](1/1000)

PA,gsterge=0.471kN/m2=0.471kPa

hciva=PA,gsterge/civa*g=0.471/(13,6)*(1000)*(9.81)

hciva=0,00353m=0.353cm

5myksekliindeve5mgeniliindekidikdrtgenselbirplaka,ekildegsterildiigibi4mderinliindekitatl
suaznkapatmaktadr.Plaka,stkenarndaAnoktasndangeenyataybireksenboyuncamafsallanmolup
B noktasndaki sabit bir knt ile almas engellenmektedir. knt tarafndan plakaya uygulanan kuvveti
hesaplaynz.

Port.=PC=*g*hC=*g*(h/2)
Port.=(1000)*(9.81)*(4/2)

[1kN/1000kg.m/s2]

Port.=19,62kN/m2
FR=Port*A=(19,62)*(4*5)=392kN
I=b*h3/12=5*43/12=26.66m4
e=I/z*A=26.66/2*(4*5)=0.667m
MA=0
FR*(s+e)=FB*IABI=(392)*(3+0.667)=FB*5m
FB=288kN

Bir havuz ierisinde tamamen suya gml olarak dik vaziyette ayakta duran 1,8 m boyundaki bir adam gz
nnealnz.BuadamnbanaveayakularnaetkiedenbasnlararasndakifarkkPaolarakhesaplaynz.

Pba=Patm+*g*hbavePayak=Patm+*g*hayak
PayakPba=*g*hayak*g*hba=*g*(hayakhba)

PayakPba=(1000)*(9.81)*(1,800)

PayakPba=17,7kPa

Cumhuriyet niversitesi
Maden Mhendislii Blm
Akkanlar Mekanii Vize Snav sorular
Ad Soyad
4

No

50x30x20cm3 boyutlarnda ve 150 N arlnda olan bir blok, srtnme katsays 0.27 olan bir eik yzey
boyunca0.8m/ssabithzlahareketettirilecektir,(a)YatayyndeuygulanmasgerekenFkuvvetinibelirleyiniz.(b)
Blok ile yzey arasnda dinamik viskozitesi 0.012 Pas olan 0.4 mm kalnlnda bir ya filmi bulunursa, bu
durumdauygulanmasgerekenkuvvettekiyzdeazalmaybelirleyiniz.

a)
Fx=0

:F1Ffcos20FN1*sin20=0

(1)

Fy=0

:FN1*cos20Ff*sin20G=0

(2)

:Ff=f*FN1

Kaymagc

(3)

FN1=G/(cos20f*sin20)=150/(cos200,27*sin20)=177,0N

F1=Ffcos20+FN1*sin20=(0,27177N)*cos20+(177N)*sin20=105.5N

b)
4
Fkayma=*A=*A*(V/h)=(0.012)*(0,5*0,2)*[(0,8)/(4*10 )]=2,4N
Fx=0

:F2Fkayma*cos20FN2*sin20=0

(4)

Fy=0

:FN2*cos20Fkayma*sin20G=0

(5)

FN2=(Fkayma*sin20+G)/cos20=[(2,4N)*sin20+(150N)]/cos20=160,5N
F2=Fkayma*cos20+FN2*sin20==(2,4N)*cos20+(160,5N)*sin20=57,2N
Yzdeazalma=[(F1F2)/F1]*100=[(105,557,2)/105,5]*100=%45,8

Birsabunkabarcndikkatealnz.Kabarckierisindekibasndtakibasntanyksekmidiryoksadk
mdr?

Sabunkpiindekibasndbasntanbyktr.Sabunkpnnfilmtabakasnngerginliidebununkantdr.

45 olan enlemdeki yerekimi ivmesi, deniz seviyesinden ykseklik z'nin fonksiyonu olarak, g = abz eklinde
tanmlanmtr.Buifadedesrasylaa=9.807m/s2veb=3.32x106s2 dir.Bircisminarlnnyzde1azalmas
iindenizseviyesindennekadarykseeklmasgerektiinibelirleyiniz.

G=m*g=m*(9.8073.32*106z)
G=0.99*Gdeniz=0.99*m*gdeniz=0,99*(m)*(9.807)

6
0,99*(9.807)=(9.8073.32*10 z)

z=29,540m

Baarlar
Do.Dr.AliPINARBAI

Cumhuriyet niversitesi
Maden Mhendislii Blm
Akkanlar Mekanii Final Snav Sorular

09.06.2004

rencinin,

Ad

Soyad

Numaras

1- ekildeki zgl ktlesi 7850 kg/m3 olan 3 cm apnda ve 40

cm uzunluundaki elik aft 3.02 cm apl dey konumdaki
dairesel kesitli bir yatak ierisinde kendi arl ile hareket
etmektedir. aft ile yatak arasndaki svnn viskozitesi 1.5 Pa.s
olduuna gre aftn hareket hzn bulunuz?

G = V = g V = g

d2
4

L = 7850 9.81

3.02 cm
40 cm

(0.03 )2
4

3 cm

0.4 G = 27.77 N

A = d L = 0.03 0.4 A = 0.0377 m 2

aft ile yatak arsndaki boluk;

h=

0.0302 0.03
h = 0.0001 m
2

F
dV
V
F h
21.77 0.0001
=
= V = =

V = 0.0385 m/s
A
dy
h
A 0.0377 1.5
2- ekildeki A ve B tank arasnda bulunan 20 m
uzunluundaki boru dkme demirden yaplm
olup debisi Q=0.0020 m3/s dir. Aada verilen
zelikleri dikkate alarak gerekli boru apn
bulunuz.

K h = 0.5;

K dirsek = 1.5;

K hg = 1; f = 0.032

iin yerine yazlrsa;

3- Dairesel kesitli bir kelebek vanann ap 3 m'dir.

Yatay bir mil etrafnda dnebilen vanann bir
tarafnda su dolu dier taraf botur. Buna gre
vanann almamas iin tabana etki etmesi gereken
kuvveti bulunuz.

F = ghG A;
hG = 1.5 + 0.6 = 2.1 m,
I=

R4

A = R 2 = .(1.5) 2 = 7.07 m 2
F = 9810 x 2.1x7.07 = 145, 649kN

(3) 4

+ 7.07 x(2.1) 2 = 35.15 m 4

64
64
35.15
y=
= 2.37 m;
e = 2.37 2.1 = 0.27 m
7.07 x 2.1
145, 649 x0.27 Kx1.5 = 0,
K = 26, 216 kN
4- Aadaki terimler hakknda bildiklerinizi yaznz.
- Viskozite
- Mkemmel Akkan
- Bernoulli Denklemi
- Akm izgisi
- Laminer ve Trblansl Akm

Sorular eit arlkldr

Snav Sresi: 75 dakikadr

Do.Dr.Ali PINARBAI
Baarlar

Cumhuriyet niversitesi Maden Mhendislii Blm

Akkanlar Mekanii- Final Snav Sorular
rencinin,
Ad
Soyad
Numaras

1
2
3
4

1-ekildeki su akn kontrol eden vanann K yk kayp

katsaysn hesaplaynz? (V=1.45 m/s, h=11.4cm, bciva=13.6)

2- 10 cm apnda, 7 cm uzunluunda bir piston, ap 10.04 cm

olan bir silindir iinde hareket etmektedir. Piston ile eper aras
viskozite katsays 0.066 Pa.s olan bir ya ile yalanmaktadr.
Pistona 0.8 m/slik bir hz salanabilmesi iin eksenel olarak
uygulanmas gerekli kuvveti bulunuz?
Hava

3-Silindirik depo 50 mm yksekliinde su iermektedir. teki kk

silindir depo h yksekliinde zgl arl 0.8 olan gaz ya
iermektedir. PA`nn llen basnc ve gaz yann llen ykseklii 50 mm
nedir. (Gaz yann deponun stne kmasnn nlendii kabul
edilecektir.)

Gaz ya

Pa

Su

Pb

Pc

4- A ve B haznelerini birbirinden ayran duvar zerinde O

ekseni etrafnda dnerek alabilen dikdrtgen eklinde bir
kapak mevcuttur. Kapa amak iin gerekli momenti
hesaplaynz. (a=2 m, b=1.5 m)

25.05.2005
Sorular eit arlkldr.

Snav Sresi: 75 dakikadr.

Baarlar
Do. Dr. Ali PINARBAI

Cumhuriyet niversitesi Maden Mhendislii Blm

Akkanlar Mekanii- Final Snav Sorular
rencinin,
Ad
Soyad
Numaras

1
2
3
4

1- ekildeki su akn kontrol eden vanann K yk kayp

katsaysn hesaplaynz?
( V = 1.45 m/s; h = 11.4 cm; b civa = 13.6 )

Vana

Su

1 2 aras Bernoulli uygularsak;

h
Civ

P1
V2
P
V2
+ 1 + z 1 = 2 + 2 + z 2 + 12
g 2 g
g 2g
V1 = V2 ve z 1 z 2 = 0

P1 P2
V2
= 12 = K
g
2 g

(1)

1 2 arasnda basn taramas yaparsak;

P1 + s g h = P2 + c g h P1 P2 = ( c s ) g h
(1)

P1 P2
= bc 1 h
g

(2)

ve (2)yi birbirine eitlersek;

2 g h b c 1 2 9.81 11.4 10 2 12.6

V2
= h bc 1 K =
=
K 13.4
2 g
V2
(1.45 )2

2- 10 cm apnda, 7 cm uzunluunda bir piston, ap 10.04 cm

olan bir silindir iinde hareket etmektedir. Piston ile eper aras
viskozite katsays 0.066 Pa s olan bir ya ile yalanmaktadr.
Pistona 0.8 m/slik bir hz salanabilmesi iin eksenel olarak
uygulanmas gerekli kuvveti bulunuz?

A = D L = 0.1 0.07 A 0.0219 m 2

y =
F =

25.05.2005
Sorular eit arlkldr.

(10.04 10 ) 10 2 y = 2 10 4
2

u
0.8
A = 0.066
0.0219 F = 5.78 N
y
2 10 4

Snav Sresi: 75 dakikadr.

Baarlar
Do. Dr. Ali PINARBAI

Cumhuriyet niversitesi Maden Mhendislii Blm

Akkanlar Mekanii- Final Snav Sorular
rencinin,
Ad
Soyad
Numaras

1
2
3
4

3Silindirik
depo
50
mm
yksekliinde
su
iermektedir. teki kk silindir depo ise h
yksekliinde, zgl arl 0.8 olan gaz ya
iermektedir. PAnn llen basnc ve gazyann
llen ykseklii nedir? (Gazyann deponun stne
kmasnn nlendii kabul edilecektir.)
( PB = 13.80 kPa; PC = 13.82 kPa )

PA

hava

s
H = 50 mm
h

PA = s g H + PC = 1000 9.81 50 10 3 + 13.82 10 3 PA = 13.329 kPa

gazya

PB

PC

PA + s g (H h ) + g g h = PB
h=

(PB PA ) s g H
g ( g s )

(
13.80 13.329 ) 1000 9.81 50 10 3
=
9.81 (800 1000 )

h = 1.987 10 3 m h 2 mm

4- A ve B haznelerini birbirinden ayran duvar

zerinde xx yatay ekseni etrafnda dnerek
alabilen
dikdrtgen
eklinde
bir
kapak
mevcuttur. Kapa amak iin gerekli momenti
bulunuz? ( a = 2 m; b = 1.5 m )
A haznesinden doan itme kuvveti;

5.5 m

2 m

Fa

Fb
4 m
b

2.5 m

PA = g h A (a b ) = 1000 2 2 1.5 PA = 6000 kg

Bu kuvvetin tatbik noktasnn x eksenine olan uzakl;

la = e + 1
Ia
a2
7
+1=
+ 1 la = m
la =
zG A
24
6
B haznesindeki suyun itme kuvveti;

PB = hB b 1.5 = 0.75 1000 (1.5 ) PB = 1687.5 kg

2
lb = 0.5 + 1.5 lb = 1.5 m
3
2

kapa amak iin gerekli moment;

M = 6000 l a 1687.5 lb M = 4468.5 kg m

25.05.2005
Sorular eit arlkldr.

Snav Sresi: 75 dakikadr.

Baarlar
Do. Dr. Ali PINARBAI

Cumhuriyet niversitesi Maden Mhendislii Blm

Akkanlar Mekanii- Final Snav Sorular
rencinin,
Ad
Soyad
Numaras

25.05.2005
Sorular eit arlkldr.

Snav Sresi: 75 dakikadr.

1
2
3
4

Baarlar
Do. Dr. Ali PINARBAI

Cumhuriyet niversitesi
Maden Mhendislii
Akkanlar Mekanii Final Snav Sorular (II. retim)

16.06.2003
B

1- ekildeki dzende akn srekli, srtnmesiz ve

sktrlamaz kabulyle,
a) Debiyi,
b) A,B,C noktalarndaki basnlar hesaplaynz.
(Po=4,2 Bar, h=40 m, h=2 m, d=6 cm, D=10 cm)

d
(2)

P0
(1)

h
h'

a) 1-2 aras bernoulliden

b)

P V2
P
V2
1
1
2
z +
+
=z +
+ 2
1 g 2 g
2 g 2 g
V2 P
2 = 1 + z z
1 2
2 g g

P =0
2

V 0
1
V =
2

Q = AV =

d 2
4

z z = (h h')
1 2

2 gP
1 + 2 g z z V = 9,71m / s
1 2
2
g

V = 27,47lt / s
2

b) A noktasndaki basn

D 2
4

d 2

36
V V =
9,71 = 3,495m / s
2
B
4
100

1-A aras iin

P =P
A
o
B-2 aras iin

P
V2 V2
B = 2 B P = P = 0,4103Bar
B
C
g 2 g 2 g
2- ekildeki dzende P0 basncnn mutlak deerini
bulunuz ve hz dzey farkn hesaplaynz. (H1=1.2 m,
H2=1.6 m, h1=20 cm, 1=82 kg/m3, 2=1600 kg/m3,
3=13600 kg/m3, 4=1120 kg/m3)

P0 + 3 gh1 = 0 P0 = 3 gh1 = 13600 9.81 0.2

P0 = 0.267 Bar

(-) isareti vakumu gsterir.

P0
hava

H1
H2

3 h1 + 1 H 2 + 2 H 2 + 4 h2 = 0
h2 = 2720 98.4 2560
h2 = 0.055 m = 55 mm

h1

2
3

h2
4

P0 + 1 gH 1 + 2 gH 2 + 4 gh2 = 0

3-

Dikdrtgen kesitli bir kapak 3 m geniliinde olup

ekilde grld gibi dik olarak suyun iine
yerletirilmitir. Suyun derinlii 10 mye ulatnda
kapan otomatik olarak almas istenmektedir.
a) Srtnmesiz yatay aft hangi noktaya yerletirilmelidir?
b) Kapan alabilmesi iin uygulanmas gerekli kuvvet
ne olur?

10 m
Kapak

Su

4m

1
(Taban ) (Ykseklik )3
12
1
3 43
I GY
a) e =
= 12
e 0.111 m
z G A (10 + 2 ) (3 4 )
I GY =

b) F = PG A = g h A = 9810 12 (4 3 )
F = 1412.64 kN

4. ekilde grld gibi dikdrtgen prizma vagon h

yksekliine kadar ya ile, tamamen ak olan st
yzeye kadar su ile doldurulmutur. Vagon sabit bir
ivme ile hareket ederken suyun 1/3 dklmektedir.
a) vmeyi bulunuz?
b) A ve B noktalarndaki basnlar hesaplaynz?
( b = 1.6, su = 1000 kg/m3 ) c: derinlik
a) Dklen su hacmi =

Su

H = 2.45 m

Ya
A

Toplam su hacmi
3

x b
x g 0.83 9.81
= b=
=
b = 0.68 m/s 2
L g
L
12

b) A noktasndaki basn,

PA = s g (H h ) + y g h = 1000 9.81 (2.45 1.2 ) + 1.6 1000 9.81 1.2

PA = 31097.7 N/m 2
B noktasndaki basn,

PB = s g [(H h ) x ] + y g h = 9810 [(2.45 1.2 ) 0.83] + 1.6 1000 9.81 1.2

PB = 22955.4 N/m 2

h = 1.2 m
B

L= 12 m

(H h ) c x = 2 (H h ) x = 0.83 m
xL
c =
2
3
3
tg =

Cumhuriyet niversitesi
Maden Mhendislii
Akkanlar Mekanii Final Snav Sorular (I. retim)
1-

x=

17.06.2003

ekilde grlen V eklindeki dikdrtgen kapak 0 ekseni

etrafnda dnerek almaktadr. Kapan kendi arln
ihmal ederek, kapan almamas iin H derinliinin ne
olmas gerektiini bulunuz? ( L = 2 m; = 600 )

H
sin

Fx

Su

Fy

H
H
H
b H
(b x ) = g b
Fx = g
2
2
sin
2 sin
Fy = g H L b
Fx = g

M = 0 F

H
L
Fy = 0
3 sin
2

b H2
H
L
g

g H L b = 0
2 sin 3 sin
2
H2
= L2 H 2 = 3 L2 sin 2 = 3 2 2 sin 2 60 H = 3 m
2
3 sin
2. Dm = 75 mm apnda bir mil Dy = 75.150 mm apnda ve
L = 200 mm geniliinde bir yatak ierisinde eksenel
dorultuda F = 9 Nluk bir kuvvetle ancak V = 0.12 m/slik
F
bir hzla hareket ettirilebiliyor.
Dm
a) Bu durumda mil ile yatak arasndaki yalama yann
viskozitesini hesaplaynz.
b) Ayn mili teetsel dorultuda ayn evresel hzla
dndrebilmek iin dndrme momenti ne olmaldr.
Ya tabakas kalnl iin;
e=

D y Dm

75.15 75
e = 0.075 mm
2
2
Srtnme yzey alan ise;
=

A = Dm L = 75 200 A = 47123.89 mm 2
a) Newtonun viskozite yasas gerei;

F
V
F e 9 75 10 6
= =
=
= 0.1193 kg / m s
A
e
A V 0.047 0.12
b) M = F

Dm
0.075
= 9
M = 0.3375 N m
2
2

Dy
e

3. Suyun hz ve debisini lmek amacyla kullanlan eik bir

venturimetre iin aadaki veriler nda 1 nolu kesitteki hz
ve debiyi kayplar ihmal ederek hesaplaynz.
( h = 30 cm; d1 = 40 mm; d2 = 15 mm )
( civa = 13600 kg/m3; = 300 )

2
1

h2

Bernoulli denkleminden;

h1
h
civa

P
V2
V2
+ 1 + z1 = 2 + 2 + z 2
2g
2g

P1

P1 P2

V22 V12
+ z 2 z1
2 g
Sreklilik denkleminden;
+

(1)

d
A1 V1 = A2 V2 V2 = 1 V1 (2)
d2
Manometre iin basn taramas yaplrsa;
P1 + su g h1 civa g h su g h2 = P2

P1 P2

= h

civa
h1 + h2
su

(3)

(1) nolu denklemi (1)de yerine yazarsak;

civa
su

d1

d
h1 + h2 = 2

Buradan; V1 =

Q=

d 12
4

V1 =

V12 V22

+ z 2 z1
2g

2 g h civa 1
su
=
4
d1
1
d2

(0.04 )2
4

z 2 z 1 = h2 h1 + h

13600

2 9.81 0.3
1
1000
V = 1.223 m / s
1
4
40
1
15
2

1.223 Q = 1.536 10 3 m 3 / s

4.
ekildeki dzenekte A ve B noktalar arasndaki
basn farkn veren ifadeyi kartnz?
Basn taramasndan;
PA 1 g h1 3 g h2 + 4 g (h1 + h2 ) + 5 g h3 = PB

PA PB = g [ 1 h1 + 3 h2 4 (h1 + h2 ) 5 h3 ]

h2
1

4
h1

A
h3

5
B

Cumhuriyet niversitesi
Maden Mhendislii
Akkanlar Mekanii Quiz 2 (II. retim)

24.05.2003

1-ekildeki diferansiyel manometrede h1 = 25 cm ve h2 = 15 cm olarak okunduuna gre

Pa basncnn efektif deerini hesaplaynz?
Hava
( civa = 13600 kg/m3; su = 1000 kg/m3; hava = 1.2 kg/m3 )

Patm

Su

Pa

Pa + su g h1 civa g h1 + hava g h1 civa g h2 = Patm

h2

h1

Pa = civa g (hh + h2 ) su g h1 hava g h1

Pa = 13600 9.81 (0.25 + 0.15 ) 1000 9.81 0.25 1.2 9.81 0.25

Civa

Pa = 50910.95 N / m 2 Pa = 0.509 bar

2- ekildeki kaba Q1 = 10 lt/s debisiyle su girii ve Q2
= 4 lt/s debisiyle su k olduunda su seviyesinin
sabit kald gzlenmektedir. Kaptaki su yksekliini
hesaplaynz? ( Kayplar ihmal edilecektir.)
( Q3 debisi 5 cm apl delikten kmaktadr.)

Q1

A
h

Q2
B

Sreklilik denklemi gerei;

Q3

Q1 = Q2 + Q3 Q3 = Q1 Q2 = 10 4 Q3 = 6 lt / s
V3 =

4 Q3
4 0.006
=
V3 = 3.056 m / s
2
D3 (0.05 )2

A ve B aras Bernoulliden;
PB VB2
V A2
+
+ zA =
+
+ zB
2 g
2 g

PA

Vb = V3 ;

PA = PB = Patm = 0 ;

V32
= h V3 = 2 g h h = 0.48 m
2 g

z A zB = h

Cumhuriyet niversitesi Maden Mhendislii Blm

Akkanlar Mekanii- Vize Snav Sorular
rencinin,
Ad
Soyad
Numaras

1
2
3
4

Su

28 cm

15 cm

Soru 1 : ekildeki sv tank kat cisim

hareketi yapan sv ile saa doru
ivmelenmektedir.
a) vme deerini hesaplaynz,
b) Akkan su olduuna gre A
noktasndaki
etkin
basnc
hesaplaynz.

100 cm

F
Soru 2: AB kapann uzunluu L, kat
dzlemine dik genilii b olup, B noktasndan
mafsallanmtr ve ihmal edilebilir bir arl
vardr. Sv seviyesi hdr. ekildeki kapa
dengede tutabilmek iin, ABye dik olarak
etkiyen gerekli F kuvvetini veren ifadeyi
bulunuz.

Su

Ya

100 cm

Su

200 cm

Akkan

300 cm

Civa

0, 5 m

Soru3: ekildeki sistemde atmosfer basnc 101,325 kPa ve

tankn dibindeki basn 242 kPa ise akkann younluunu
bulunuz.
ya = 888 kg m3

su = 1000 kg m3

civa = 13600 kg m3

(0)
Soru 4: ekildeki kapal depo ierisinde
basn ve su seviyesi sabit tutulmaktadr.
Su, 100 m uzunluunda bir hortumla
H=20
m
ykseklikte
yatay olarak
pskrtlmektedir.
Dirsek
kayplarn
ihmal ederek debiyi hesaplaynz?
( P = 60 Pa ; h = 258 cm; D = 10 cm;
f = 0.02; d = 5 cm; Fskiyenin kayp katsays K = 0.235; Kh = 0,5 )

18.05.2005
Sorular eit arlkldr.

Snav Sresi: 100 dakikadr.

d
(2)

H
h

Baarlar
Do. Dr. Ali PINARBAI

Cumhuriyet niversitesi Maden Mhendislii Blm

Akkanlar Mekanii- Vize Snav Sorular
rencinin,
Ad
Soyad
Numaras

1
2
3
4

ax

Su

28 cm

15 cm

A
100 cm

tan =
a)

Soru 1 : ekildeki sv tank kat cisim

hareketi yapan sv ile saa doru
ivmelenmektedir.
c) vme deerini hesaplaynz,
d) Akkan su olduuna gre A
noktasndaki
etkin
basnc
hesaplaynz.
Cevap 1 :

ax 28 15
=
= 0,13
100
g

ax
= 0,13
9,81

b)

Pa = su .g .h = 1000.9,81.0, 28
Pa = 2746,8 N m 2

ax = 1, 28 m s 2
F
A

Su

Soru 2: AB kapann uzunluu L, kat

dzlemine dik genilii b olup, B
noktasndan mafsallanmtr ve ihmal
edilebilir bir arl vardr. Sv seviyesi
hdr. ekildeki kapa dengede tutabilmek
iin, AB ye dik olarak etkiyen gerekli F
kuvvetini veren ifadeyi bulunuz.

B
Fsu = su .g .
b.L3

h
2

12 = L
6
L
.( L.b)
2
L
F .L = Fsu ( e)
2
h L L
h 4L
su .g . ( ) su .g. ( )
2 2 6 =
2 6 = .g . h ( 4 ) = .g . h
F=
su
su
2 6
3
L
L

e=

Cumhuriyet niversitesi Maden Mhendislii Blm

Akkanlar Mekanii- Vize Snav Sorular
rencinin,
Ad
Soyad
Numaras

Ya

100 cm

Su

200 cm

Akkan

300 cm

1
2
3
4

Soru 3: ekildeki sistemde atmosfer basnc 101,325 kPa

ve tankn dibindeki toplam basn 242 kPa ise akkann
younluunu bulunuz.
ya = 888 kg m3

3
su = 1000 kg m

civa = 13600 kg m3

Ptoplam = Patm + ya .g.1 + su .g .2 + akkan .g.3 + civa .g.0,5

akkan =
Civa

0, 5 m

akkan
akkan

Ptoplam Patm ya .g .1 su .g .2 civa .g .0,5

g.3
242000 101325 888.9,81.1 1000.9,81.2 13600.9,81.0,5
=
9,81.3
242000 101325 8711,3 19620 66708
=
= 1550, 7 kg m3
29, 43

Soru 4: ekildeki kapal depo ierisinde basn ve

su seviyesi sabit tutulmaktadr. Su, 100 m
uzunluunda bir hortumla H=20 m ykseklikte
yatay olarak pskrtlmektedir. Dirsek kayplarn
ihmal ederek debiyi hesaplaynz?
( P = 60 Pa ; h = 258 cm; D = 10 cm; f= 0.02; d =
5 cm; Fskiyenin kayp katsays
K = 0.235; Kh = 0,5 )

P0
V02
P2
V22
+
+ z0 =
+
+ z 2 + 02
g 2 g
g 2 g

0-2 aras toplam kayplar;

V2
: Hazne k kayb
2g

(0)
H

0 ve 2 aras Bernoulliden;

K h

(2)

K h = 0.5

Cumhuriyet niversitesi Maden Mhendislii Blm

Akkanlar Mekanii- Vize Snav Sorular
rencinin,
Ad
Soyad
Numaras

1
2
3
4

L V2
: Boru boyu yk kayb

D 2 g

K ad

V2
: Fskiyedeki daralma kayb
2 g

K ad = 0.235

P0
V22
V12
V22
L V12
= H h+
+ 0.5
+f
+K
g
2 g
2 g
2 g
D 2 g

V2 D
=
V1 d
V2 = 4V1

60 = 20 2.58 + (16 + 0.5 + 20 + 16 0.235 )

42.58 = 40.26

Q=

D2
4

V12
2 g

V12
V = 1.06 2 g V = 4.68 m / s
2g

V =

(0.01)2
4

4.68 Q = 0.0368 m 3 / s

20.04.2004

Cumhuriyet niversitesi
Maden Mhendislii Blm
Akkanlar Mekanii Vize Snav Sorular
rencinin,

Ad

Soyad

Numaras

Soru 1:
Alt taraf ak bir kaba bir U-borusu manometresi
balanarak su iinde R kuvvetiyle ekilde grld
gibi dengede tutulmaktadr.
h yksekliini hesaplaynz.
P0
su = 1000 kg m3 , sv = 2500 kg m3
h1 = 30cm , h2 = 60cm , h3 = 90cm

Su

Hava

h3

sv

Su

P0

h2

h1

Su

Cevap 1:
Basn taramasndan;
P0 su .g.h2 = P0 sv .g (h3 h)

sv .h3 su .h2
sv
.h
h = h3 su 2
sv
h=

h = 0,9

1000.0, 6
= 0, 66m
2500

Soru 2:
O da dnebilecek ekilde yerletirilmi olan OAB
kapa bir P kuvveti vastasyla B ye dayanmaktadr.
Kada dik ynde kapan eni 3m dr. Kapan
Arln ve O daki srtnmeleri ihmal ederek
suyun akmamas iin gerekli olan minimum P
kuvvetini hesaplaynz.
su = 1000 kg m3

P0
3m

O
SU
4m

B A
2m

Cevap 2:
Kapaa gelen Fx kuvveti;
Fx = su .g .(3 + 2). A
Fx = 1000.9,81.5.4.3
Fx = 588600 N

P0

Yzeyden Fx kuvvetinin kapaa etki etme noktas

I
e= a
zg .A
3.43
12.5.4.3
e = 0, 2666m
Kapaa gelen Fy kuvveti;
Fy = su .g.V
e=

Fy = 1000.9,81.(2.7.3)
Fy = 412020 N
O noktasna gre moment alrsak
Fy .1 + Fx .2, 2666 = P.4
P=

Fy .1 + Fx .2, 2666

4
412020.1 + 588600.2, 2666
P=
4
P = 436535,19 N
Soru 3:
Aadaki kavramlar tanmlaynz.
a-) Akkan ,
b-) Mkemmel akkan ,
c-) Viskozite ,
d-) Bal younluk ,
e-) zgl arlk
Cevap 3:
a-) zerine uygulanan kayma dourabilecek en ufak bir kuvvet ile devaml olarak deforme
olan madde.
b-)Vizkositesi sfr olan akkana mkemmel akkan denir.
c-)Aka kar gsterdii i direntir. Dier bir ifadeyle akkann i srtnmelerini ifade eden
zelliidir.
d-)Bir akkann younluunun ,standart referans kabul edilen bir akkann younluuna
orandr.
e-)Akkann birim hacminin arldr.

Soru 4:
ekildeki sv tank kat cisim hareketi yapan
sv ile saa doru ivmelenmektedir.
a-) ax i m s 2 biriminden hesaplaynz ,
b-) akkan 200C civa ise A noktasndaki
etkin basnc belirleyiniz.
civa = 13600 kg m3

ax

48 cm

Civa

35cm
200cm

Cevap 4:
a-)
a 48 35
tan = x
= 0, 065
g 200
= 3, 719
ax = g .0, 065
ax = 0, 6377 m s 2
b )
PA = civa .g .z + civa .ax .x
PA = 13600.9,81.0,35 + 13600.0, 6377.2
PA = 46695, 6 + 17345, 44
PA = 64041, 04 Pa

Do.Dr.Ali PINARBAI
Baarlar

Cumhuriyet niversitesi
Maden Mhendislii Blm
Akkanlar Mekanii- Vize Snav Sorular

1
2
3
4

rencinin,
Ad
Soyad
Numaras
1. Bir su pompasnn giri kesitinde suyun basnc P1=2Bar hz
V1=6,8m/s, k kesitindeki basn ise P2=5Bar, V2=9,7m/s. k ve
giri kesitleri arasndaki ykseklik fark e=0,98m olduuna gre
pompann zgl enerjisini bulunuz?

B
E

Motor

Y =Y

P P
V 2 V 2
B
E
E + g(z z )
Y
=
+ B
pom
B
E

2
5 10 5 2 10 5 6, 8 2 9, 7 2
Y
=
+
+ 9, 81(0, 98)
pom
1000
2
Y
= 261, 76 J / kg
pom

P
V2
B
Y =
+ B + gz
B
B

2
P
V2
E
Y =
+ E + gz
E
E

2. 8.5 cm apnda, 6.5 cm uzunluunda bir piston, ap 8.58 cm olan bir silindir iinde hareket
etmektedir. Piston ile eper aras viskozite katsays 0.056 Pa s olan bir ya ile yalanmaktadr.
Pistona 0.7 m/slik bir hz salanabilmesi iin eksenel olarak uygulanmas gerekli kuvveti ve
momenti hesaplaynz?

Dm

A = D L = 0.085 0.065 A = 0.017 m 2

e=

Dm Ds

F =

e=

( 0.0858 0.085) e = 0.0004 m

2

u
0.7
A = 0.056
0.017 F = 1.66 N
e
0.0004

M = F.

Dm
0.085
= 0.07 Nm
1.66.
2
2

3.
ekildeki diferansiyel manometrede h1 = 32 cm ve h2 = 21 cm olarak okunduuna gre Pa
basncnn efektif deerini bar cinsinden hesaplaynz?
( civa = 13600 kg/m3; su = 1000 kg/m3; hava = 1.2 kg/m3 )
Hava

Patm

Su

Pa
h2

h1

Civa

Pa + su g h1 civa g h1 + hava g h1 civa g h2 = Patm

Pa =

civa

g (h h + h 2 ) su g h 1 hava g h 1

Pa = 13600 9.81 ( 0.32 + 0.21) 1000 9.81 0.32 1.2 9.81 0.32
Pa = 57567.51 N / m 2 Pa = 0.575 bar

4. Boyutlar 8mx5mx3m olan, dikdrtgen kesitli bir depoda su seviyesi 1,7mdir. Buna gre;
a) Tank uzunluu ynnde yatay lineer ivme 3,54 m/s 2 olduunda, her iki alana etkiyen suyun
dourduu toplam kuvveti bulunuz?
b) Deponun tamamen su ile dolu olmas durumunda ve uzunluu ynnde 1,7m/s 2 ivmeli olmas
durumunda, ka m 3 suyun boaldn hesaplaynz?

L=8m

H=5m

h=1,7m

a)

L=8m
C
H=5m

y
D

a
tan =

a 3,54
=
= 0,36
g 9,81

tan = 19,80
y
L
tan =
y = tan .
L/2
2

d = h y 1, 7 tan .4 = 0,3m
d = 0,3m

hAC = h + y = 3,1m

y = 1.4m

hBD = h y = 0,3m

FAC = .g.hAC . A = 9,81.1000.3,1/ 2.(3,1.3) = 141411,15 N

FBD = .g.hBD . A = 9,81.1000.0,3 / 2.(0,3.3) = 927, 04 N
b)

L=8m
C

y
a

H=5m
A

a
1, 7

= 0.173
g
9,81
y
tan = y = 8.tan = 1,38m
L
1
1
Dklen Hacim= d . y.L. 3.8.1,38. = 16.56m3
2
2

tan =

23.11.2005
Sorular eit arlkldr.
Snav Sresi: 90 dakikadr.

(d=derinlik)

Baarlar
Do.Dr.Ali PINARBAI

Cumhuriyet niversitesi
Makine Mhendislii Blm
Akkanlar Mekanii- Final Snav Sorular
rencinin;
Ad
Soyad
Numaras

1
2
3
4

5
6
7

Toplam
SORULAR

Soru 1: Bir binann tepesindeki ve dibindeki

atmosfer basnlar sras ile 730 mmHg ve
755 mmHg olarak llmtr. Buna gre
binann yksekliini bulunuz. (ortalama hava
younluu 1,18 kg/m3)
(ortalama civa younluu 13600 kg/m3)
Soru 2: Salkl bir insan kolundaki maksimum
kan basnc yaklak 120 mmHgdir. Eer
atmosfere ak dikey bir tp insan kolundaki
damara balanrsa kann tpte ne kadar
ykseleceini bulunuz. (kann younluu 1050
kg/m3)

Soru 3: Gl seviyesinden 90 m yukarda bulunan

bir nehir 3 m/s hz ve 500 m3/s debi ile gle
doru akmaktadr. Buna gre nehir suyunun
birim ktle bana den toplam enerjisini ve
nehrin g retme potansiyelini bulunuz.
Soru 4: Arl 80 kg olan bir adam, younluu 900 kg/m3 ve toplam ykseklii 0,7 m olan bir buz
plakasn zerinde oturmaktadr. Buz plakasnn 0,65 mlik ksm, younluu 1035 kg/m3 olan sv
ierisinde olduuna gre, buzun yzey alan en az ne kadar olmaldr?
Soru 5: Younluu 1252 kg/m3 ve =0,27 kg/ms olan 400C gliserin 5 cm apndaki yatay dzgn boruda
ortalama hz 3,5 m/s olarak akmaktadr. Buna gre her 10 m deki basn dmn hesaplaynz.
Soru 6: 60 cm yksekliinde ve 40 cm apndaki silindirik su tank, dz bir yolda tanmaktadr. Suyun
tanktan dklmemesi iin izin verilebilen maksimum ivmenin 4 m/s2 kabulyle balangta tanktaki su
seviyesini bulunuz.
Soru 7: Souk iklimlerde gerekli nlem alnmaz ise boru ierisindeki su donabilir ve boruyu patlatr.
Bylesi bir durumda su patlayan noktadan 34 m yukarya doru fkrmaktadr. Borudaki suyun gsterge
basncn hesaplaynz. (Boru ii hz deeri dk olduu iin ihmal edilebilir.)

19.01.2007
Sorular eit arlkldr.
Snav Sresi: 90 dakikadr.

Baarlar
Do. Dr. Ali PINARBAI

CEVAPLAR
1.

Pst = (gh) st = 13600 9,81 0, 730 = 97393, 68 Pa

Palt = (gh)alt

= 97,39 kPa
= 13600 9,81 0, 755 = 100729, 08 Pa
= 100, 73kPa

Whava / A = Palt Pst

(gh) hava = Palt Pst
h=

2.

Palt Pst 100729, 08 97393, 68

=
= 288,15 m
1,18 9.81
g

Pkan = kan g h kan ve Pciva = civa g h civa

P = kan g h kan = civa g h civa
h kan =

civa h civa 13600

=
0,12 = 1,55 m
kan
1050

3.
Nehrin toplam enerjisi;
V2
e mek = Pe + K e = gh +
2
2
3,5 1kJ / kg
= (9,81 90 +
)
2 1000 m 2 / s 2
G retme potansiyeli;
.

= 0,8874 kJ / kg

W max = E mek = m e mek

.

m = Q = 1000 500 = 500000 kg / s

.

W max = 500000 0,8874 = 443700 kW

= 443, 7 MW

4.

FG = FK
m buuz g + madam g = sv VBKH g
buz VBTH + m adam = sv VBKH
buz (A h T ) + m adam = sv (h BK A)
A=

m adam
80
=
= 1,87 m 2
sv h BK buz h T 1035 0, 65 900 0, 7

5.

VD h 1252 3,5 0, 05
=
= 811,5
0, 27

R e < 2300 olduu iin ak la min er

Re =

64
65
=
= 0, 07887
R e 811,5

P = PL =

L V2
10
3,52

= 0, 07887
1252
= 120702,19 Pa
D 2
0, 05
2
= 121kPa

6.

ax
4
=
= 0, 4077 ( = 22, 20 )
g 9,81
D
0, 40
z
tan =
z = tan = 0, 4077
= 0, 082 m
D/2
2
2
= 8, 2 cm
h su = h tan k z = 60 8, 2 = 51,8cm
tan =

7.
P1 V12
P
V2
+
+ z1 = 2 + 2 + z 2
g 2g
g 2g
P Patm
P1 Patm
=
+ z2 z2 = 1
g g
g
P
z2 = 1
g
P1 = gz 2 = 1000 9.81 34 = 333540 Pa
= 333,5 kPa

Cumhuriyet niversitesi
Makina Mhendislii Blm
Akkanlar Mekanii Final Snav Sorular
rencinin,
Ad
Numaras

1
2

3
4

TOPLAM

1- Bir basn tank, bal younluu 0.9 olan ya iermektedir. Bu

tankn yan yznde 0.6 m x 0.6 m boyutlarnda, ekilde grld
gibi cvatalanm bir plaka mevcuttur. Yan st ksmnda bulunan
havann basnc basn ler yardmyla 50 kPa olarak lldnde,
alttaki plakaya etki eden kuvvetin bykln ve etki noktasn
tespit ediniz?

ekil 1

ekil 2

2- ekil 2deki sistemde bal younluu 0.85 olan Kerosen Venturi metreden 0.005 ile 0.05
m3/s lik debide akmaktadr. Bu aralktaki debiyi hassas olarak lebilmek iin 1 ve 2
noktalar arasndaki basn farkn hesaplaynz.
3-ekildeki su akn kontrol eden vanann K yk kayp
katsaysn hesaplaynz?
( V = 1.45 m/s; h = 11.4 cm; b civa = 13.6 )

Vana

Su

h
Civa

4-Yatay durumdaki dirsein giri kesiti 20 cm basnc 3 bar,

k kesiti ise 65 cm`dir. Q=20 lt/s olduuna gre dirsee

gelen kuvveti ve yatayla yapt ay hesaplaynz.

Not: Sorular eit arlkldr.

Tam sonular deerlendirmede dikkate alnacaktr.
Snav sresi 100 dakikadr

22.01.2003
Do. Dr. Ali PINARBAI

Baarlar

Cumhuriyet niversitesi
Makina Mhendislii Blm
Akkanlar Mekanii Final Snav Sorular
rencinin,
Ad
Numaras

ZMLER
1-

1
2
TOPLAM

3
4

Cumhuriyet niversitesi
Makina Mhendislii Blm
Akkanlar Mekanii Final Snav Sorular
rencinin,
Ad
Numaras

1
2

3
4

TOPLAM

2-

3- 1 ve 2 aras Bernoulli denkleminden,

P1 P2
V2
=K
g
2g
1 ve 2 arasnda basn taramasndan
P1 P2
P1 + su gh = P2 + civa gh

= ( cb 1)h
g

Her iki denklemin eitliinden

K

V2
= h( cb 1) = h(13.6 1)
2g

2.9,81.12, 6.11.4.102
K=
(1.45) 2

K = 13.4

Vana

Su

h
Civa

Cumhuriyet niversitesi
Makina Mhendislii Blm
Akkanlar Mekanii Final Snav Sorular
rencinin,
Ad
Numaras

1
2

3
4

TOPLAM

420.103
V1 = 10 m / s
20.104
20.103
Q2 = A2V2 den V2 =
V2 = 3.076 m / s
65.104
Bernoulli denklemiyle
Q = AV

V1 =

2.105 (102 3.0762 )

P2 =
+
.9810
2.9,81
9810

x ynndeki momentumdan,
A1 P1x A2 P2 x + Rx = Q(V2 x V1x )
Rx = Q(V2Cos 60 + V1 ) + P1 A1 + P2 A2Cos 60
Rx = 1000.20.103 (3.076.Cos 60 + 10) + (3.20 + 3.452.65.Cos 60)10
Rx = 1952.66 N
Rx' = 1952.66 N
y ynndeki momentumdan,

Ry + P2 A2 Sin 60 = Q(V2 Sin 60 V1 )

Ry = 3.46.105.65.104 Sin 60 1000.20.103 Sin 60
Ry = 2000 N

Ry' = 2000 N

R ' = Rx'2 + Ry'2 = (1952.66) 2 + 20002 = 2795 N

tg =

Ry'
'
x

= 45.65o

P2 = 3.452 Bar

Cumhuriyet niversitesi Makine Mhendislii Blm

Akkanlar Mekanii- Final Snav Sorular
rencinin,
Ad
Soyad
Numaras

1-ekildeki sistemde arabann yakt deposundan bir miktar benzin alnmak

istenmektedir. Kullanlan tp ap 4 mm olduuna ve kayplarn ihmal
edilmesi durumunda;
a- Tankdan gaz bidonuna 4 L benzinin ekilebilmesi iin minimum geen
sreyi,
b- 3 noktasndaki basnc hesaplaynz.
Gazn younluu, 750 kg/m3, Atmosfer basnc ise 101.3 kPa alnacaktr.
a-

b-

2- 5 m uzunluunda, 4 m yksekliinde ve 2.5 m derinliindeki

tank st orta noktasndan atmosfere aktr. 2 m/s2 lik ivme ile
hareket eden tanktaki maksimum basnc hesaplaynz.

1
2
3
4

3- i su dolu basnl bir tankn altnda 10 cm apnda, suyun atmosfere kn

salayan orifis vardr. Tanktaki su seviyesi 3 m, ve zerindeki hava basnc ise 300
kPa olup atmosfer basnc 100 kPa dr. Kayplar ihmal ederek k debisini
hesaplaynz.

4- 25 N arlndaki piston tarafndan ayrlm olan iki ayn akkan

(su) kolonunda A ve B blmlerinde llen basnlar hesaplaynz.
Suyun younluu; 1000 kg/m3

1- Yksek yerlerde baz kimselerin neden burun kanamas geirdiini ve bazlarnn da neden sk nefes aldn
aklaynz.
Atmosfer basnc, ykseklikle azalr. Bu nedenle damar iinde akan kann basnc ile atmosfer basnc arasndaki
farkn artmasyla, baz zayf dokulardan kanama gerekleir. Yine ykseklikle havann younluu
azalacandan, birim hacim bana alnacak hava miktarnn azalmas nedeni ile daha sk nefes alnr.

0.9 m

1.8 m

2- Boyutlar 6x1.8x2.1 olan dikdrtgen kesitli bir depoda su seviyesi 0.9 mdir. Tank uzunluu ynnde yatay
ivme 2.45m/s2 olduuna gre deponun yan duvarlarndaki su yksekliklerini bulunuz.
a 2.45
tan = =
= 14.02 Sol duvardaki su ykseklii hsol
g 9.81
a=2.45m/s

y
y = 0.749m hsol = 0.9 + 0.749
3
hsol=1.65m, Sa duvardaki su derinlii
hsa =0.9-0.749=0.15m
tan14.02 =

6m

3- Bir sa kurutma makinas aslnda iine birka sra halinde elektrik rezistans yerletirilmi sabit apl bir
kanaldan olumaktadr. Kk bir fan havay ieri emer ve havay stlan rezistanslarn zerine doru fler.
Havann younluu girite 1.2kg/m3 ve kta 1.05kg/m3 olduuna gre, sa kurutma makinasndan geen
havann hzndaki yzde art belirleyiniz.
Sreklilik denkleminden
.

m1 = m 2 = 1 AV
1 1 = 2 A2V2

V2 1 1.2
=
=
= 1.142 %14.2
V1 2 1.05

4- a) Bir lleden kan, en-kesiti sabit yatay bir su jeti; hareketsiz dey, dz bir plakaya dik olarak
arpmaktadr. Plakay su akmna kar tutabilmek iin belirli bir F kuvveti gerekir. Su hz iki katna
karlrsa, plakay tutmak iin gereken kuvvet ka F olmaldr.
.

F = mV burada m = AV dir. Su hz iki katna karlrsa ktlesel debi de 2 katna kar. m = A 2V .

Hzda 2 katna ktndan, kuvvet 4 katna akar. 4F olmaldr.
5- Boru ierisindeki trblansl akta srtnme faktr f, yzey przllnn bir fonksiyonudur. Laminer
akta da f, przllnn fonksiyonumudur? Deilse neden deildir. Aklaynz.
Trblansl akta laminer alt tabaka azalr dolaysyla viskoz etkiler przllk tarafndan oluturulur. Laminer
akta viskoz alt tabakann yeterli kalnlkta olmas dolaysyla przlln fonksiyonu deildir.
6. ekildeki dzenekte A ve B arasndaki basn farkn (PA-PB) veren ifadeyi karnz.
PA 1 gh1 3 gh2 + 4 g (h2 + h1 ) + 5 gh3 = PB
PA PB = 1 gh1 + 3 gh2 4 g (h2 + h1 ) 5 gh3
PA PB = gh1 ( 1 4 ) + gh2 ( 3 4 ) 5 gh3

7. ekildeki 2 m genilie sahip dikdrtgen AB kapa zerine etkiyen hidrostatik kuvveti ve etki noktasnn
serbest yzeye olan mesafesini bulunuz.

= 10kN / m 3
A

h=6m

2.8m

B
2.1m

Not:

Snav sresi 90 dakikadr. 12.12.2007

Sadece tam sonular deerlendirmeye alnacaktr.

Baarlar
Do.Dr. Ali PINARBAI

F = g hc A

hc=6-1.4=4.6m F = 10000 4.6 7 = 322kN

A = 3.5 2 = 7 m 2

= arctan

I xx =
8.

bh
2 3.5
=
= 7.145m
12
12
3

2.8
= 53.13
2.1

y p = 5.75 +

AB = 2.82 + 2.12 = 3.5m

y p = yc +

7.145
= 5.927 m
5.75 7

I xx ,c
yc A

yc =

4.6
yc = 5.75m ,
Sin53.13

hp = 5.927 sin 53.13 = 4.74m

6 cm apl przsz bir boru iinde akan su, 4 cm boaz apl bir venturimetreye girmektedir. Yukar akm
basnc 120kPa, boazdaki basn ise 50 kPa olduuna gre, ideal srtnmesiz akn debisini bulunuz.
P1 V12
P V2
+
+ z1 = 2 + 2 + z2
g 2g
g 2g
P1 P2 V22 V12
=
g
2g

2 D2=4cm
P2=50kPa

1 D1=6cm
P1=120kPa

D12

V1 A1 = V2 A2

D22

V2 = 2.25V1
4
4
120000 50000 (2.25V1 ) 2 V12
=
V1 = 5.87m / s
9810
2 9.81
0.062
Q = V1 A1 = 5.87
= 0.01659m3 / s = 16.6 L / s
4

V1

= V2

z1 = z2

9- 6 cm apndaki bir mil 6.02 cm apnda ve 40 cm uzunluunda bir yatak iinde eksenel olarak itilmektedir.
niform olarak kabul edilen aklk zellikleri kinematik viskozitesi 0.003m2/s ve bal younluu 0.88 olan
bir ya ile doludur. Mili 0.4 m/s hareket ettirmek iin gerekli olan kuvveti bulunuz.

du
dy

= 2.64

= = 0.003 880 = 2.64

0.4
10560 Pa
0.0001

kg
m.s

F = A = 2 rL = 10560 2 0.03 0.4 = 796.2 N

10. ekildeki pompa younluu 1000kg/m3 olan suyu 57 m3/saat

debi ile basmak iin 10 kW elektrik gc harcamaktadr. Kayplar
ihmal edilerek, pompa tarafndan suya aktarlan gc ve pompamotor grubunun toplam verimini bulunuz.
P1 V12
P V2
+
+ z1 + h f = 2 + 2 + z2
g 2g
g 2g

hf =

120kPa

400kPa

D2=3cm

Pompa

D1=9cm

P2 P1 V22 V12
+
Q = V1 A1 = V2 A2 = 57 m3 / saat = 0.01583m3 / s
g
2g

V1 = 2.48m / s

V2 = 22.4m / s

hf =

400000 120000 22.42 2.482

+
= 53.8m
9810
2 9.81

W = g Qh f = 1000 0.01583 53.8 = 8.35kW

pompa motor =

Not:

Wakt 8.35
=
= 83.5%
10
Wgir

Snav sresi 90 dakikadr. 12.12.2007

Sadece tam sonular deerlendirmeye alnacaktr.

Baarlar
Do.Dr. Ali PINARBAI

Cumhuriyet niversitesi
Maden Mhendislii Blm
Akkanlar Mekanii- Vize Snav Sorular

rencinin,
Ad
Soyad
Numaras

1
2
3
4

1. ekildeki basnl su tanknda basn, oklu manometre araclyla llmektedir. Suyun

zerindeki havann llen basncn hesaplaynz.

2- Bir adam gldeki ta karmak istemektedir. Gln tabannda bulunan ta karabilmesi

iin adamn gereksinim duyduu kuvveti hesaplaynz. Acaba bu kii ta karmay
baarabilir mi?, tartnz. Tan arl 170 kg, younluu ise 2700 kg/m3.

3- Asansr kabininde bulunan balk

tanknn hareketini gz nne alnz.
Tankn tabanna etki eden kuvveti,
asansrn a) sabit, b) sabit ivmeyle yukar
doru, c) sabit ivmeyle aa doru, olduu
konumlar iin hesaplaynz.

4-Hava geirmez basnl tankta su ykseklii ekildeki gibi

verilmitir. Tankn tabanndan balanan bir hortumun k yukar
doru ayarlanmtr. Suyun ykselebilecei maksimum ykseklii
bulunuz.

23.11.2005
Sorular eit arlkldr.
Snav Sresi: 90 dakikadr.

Baarlar
Do.Dr.Ali PINARBAI

Cumhuriyet niversitesi
Makina Mhendislii Blm
Akkanlar Mekanii Vize Snav Sorular
rencinin,

Ad

Soyad

Numaras

Soru 1:ekildeki deponun altnda sa

tarafta 4cm apnda bir tpa vardr.
25 Nluk bir hidrostatik kuvvetin etkisi
altnda tpa dar frlayacaktr.
Bu koul iin sol taraftaki cival
manometre de okunacak
h deerini bulunuz ?
( civa

= 13600kg / m3 , su = 1000kg / m3 )

50 0

Su
H
h
2 cm

D= 4 cm
civa

Soru 2: Aadaki kavramlar aklaynz.

a- Bernoulli denkleminin fiziksel anlam ve uygulama kriterleri,
b- Reynolds saysnn fiziksel ierii ile akm yaps ile olan ilikisi,
c- Laminar ve Trblansl akm kavramn aklaynz,
d- Akkann tanm ile srekli ortam kavramn tanmlaynz,
e- Mutlak, Etkin, Statik ve Dinamik basn nedir.

Soru 3:
ekildeki V borunun tamam su ile doludur. B tapas aldnda
svnn dengede kalmas ve suyun dklmemesi iin tpn
simetri ekseni etrafnda hangi asal hz ile dnmesi gerektiini
bulunuz? ( = 300 )

h = 20 cm

A
D1

L1

D2

L2

Soru 4: A ve B su depolar iki boru yardmyla

ekildeki gibi birletirilmitir. Depodaki su seviye fark
h=0,8 mdir. Btn geiler keskin kenarl kabul
edilerek A deposundan B deposuna akan suyun
debisini bulunuz?

K haznek = 0,5

L1 = 2m

K haznegirii = 1

L2 = 0,5m

K anidaralam = 0, 44

D1 = 10cm
D2 = 2cm

1 = 0, 027
2 = 0, 019
Sorular eit arlkldr
Snav Sresi: 75 dakikadr

Do.Dr.Ali PINARBAI
Baarlar

Soru 1:ekildeki deponun altnda sa

tarafta 4cm apnda bir tpa vardr.
25 Nluk bir hidrostatik kuvvetin etkisi
altnda tpa dar frlayacaktr.
h
Bu koul iin sol taraftaki cival
manometre de okunacak
h deerini bulunuz ?
( civa = 13600kg / m3 , su = 1000kg / m3 )

2 cm
D= 4 cm
civa

Cevap 1:
Kapaa etki eden kuvvet
F = P. A

F = su .g.( H D.cos 40).

H=

50 0

Su

basn taramas yaplrsa

Patm + su .g .( H + 0, 02) = Patm + civa .g .h

.D 2

su .g.( H + 0, 02) = civa .g.h

.( H + 0, 02)
h = su
civa

4F
+ D.cos 40
su .g. .D 2

1000.(2, 06 + 0, 02)
13600
h = 0,153m

4.25
+ 0, 04.cos 40
1000.9,81.3,14.0, 042
H = 2, 06m
H=

h=

Soru 2:
ekildeki AB kapann kt dzlemine dik genilii
2 m olup dalm durumda arl 13344 Ndur ve B
noktasnda mafsallanm olup A noktasnda dz bir
duvara dayanmaktadr. Kapan almasna yol
aacak soldaki en kk h su seviyesini belirleyiniz.

h
1,5 m

Su
Su

4m
B

3m
Soru 2:

ekilde grnen emberin

kapaa dik genilii 2,5 mdir.
Kapak zerindeki yatay ve
dey kuvvetleri ve toplam
kuvvetin etki izgisini
hesaplaynz?

Su

Soru 3:
ekildeki V borunun tamam su ile doludur. B tapas
aldnda svnn dengede kalmas ve suyun
dklmemesi iin tpn simetri ekseni etrafnda hangi
asal hz ile dnmesi gerektiini bulunuz? ( = 300 )

h = 20 cm

B tapas aldnda svnn dengede kalmas ve suyun

dklmemesi iin;
2 R2
olacaktr.
h=
2 g
tg =

h
h
0.2
R=
=
R = 0.346 m
tg tg 30
R

2g h
=
R2

2 9.81 0.2

= 5.718 rad / s

(0.346 )2

Soru 4: A ve B su depolar iki boru yardmyla ekildeki gibi birletirilmitir. Depodaki su

seviye fark h=0,8 mdir. Btn geiler keskin kenarl kabul edilerek A deposundan B
deposuna akan suyun debisini bulunuz?
L1 = 2m
K haznek = 0,5

K haznegirii = 1

L2 = 0,5m

K anidaralam = 0, 44

D1 = 10cm
D2 = 2cm
h

A
D1

L1

D2

L2

A-B aras Bernoulli denklemi yazlrsa

p A VA 2
p
V2
+
+ z A = B + B + z B + Kayplar
.g 2.g
.g 2.g
PA=0 , PB=0 , VA=0 ,VB =0 ,zA zB =h

1 = 0, 027
2 = 0, 019

h = h + 1

L1 V1 2
L V2
.
+ ad + 2 2 . 2 + hg
D1 2 g
D2 2 g

h = K h

V1 2
V1 2
= 0, 5
2g
2g

ad = K ad

V 22
V 22
= 0, 4 4
2g
2g

hg = K hg

V 22
V 22
=
2g
2g

h = 0, 5

V1 2
L V2
V2
L V2 V2
+ 1 1 . 1 + 0, 4 4 2 + 2 2 . 2 + 2
D1 2 g
D2 2 g 2 g
2g
2g

h = 0, 5

V1 2
V2
2 V1 2
0, 5 V 22 V 22
.
+
+ 0, 02 7
+ 0, 44 2 + 0, 0 19
.
2g
0,1 2 g
2g
0, 0 2 2 g 2 g

h = 1, 04

V1 2
V2
+ 1, 9 15 2
2g
2g

Sreklilik denkleminden
Q1 = Q2
V1. A1 = V2 . A2 V1.
2
1
2
2

D12
4

= V2 .

D22
4

V1.D12 = V2 .D22

V2 D
V 10
=
2 = 2 = 25 V2 = V1.25
V1 D
V1 2
Denklem yerine yazlrsa
V2
(25V1 ) 2
h = 1, 04 1 + 1,915
2g
2g
h
0,8
V1 =
= 0,114m / s
61, 056
61, 056

h = 61, 056V12 V1 =
Q1 = V1. A1 = 0,114.
Q1 = 0,895lt / s

.0,12
4

Cumhuriyet niversitesi
Makina Mhendislii
Akkanlar Mekanii Vize Snav Sorular

22.12.2003

1- ekildeki sistemde st ak iki tank

arasndaki seviye fark h bulunuz.
Basn Taramasndan;

su .g .(0.4) + akkan .g .(0.4) + su .g.(h) = 0

h = 0.4.(1 0.9);
h = 0.04 m

2- ekildeki A ve B tank arasnda bulunan 20 m

uzunluundaki boru dkme demirden yaplm
olup debisi Q=0.0020 m3/s dir. Aada verilen
zelikleri dikkate alarak gerekli boru apn
bulunuz.
K h = 0.5; K dirsek = 1.5; K hg = 1; f = 0.032

iin yerine yazlrsa;

3- Dairesel kesitli bir kelebek vanann ap 3 m'dir. Yatay

bir mil etrafnda dnebilen vanann bir tarafnda su dolu
dier taraf botur. Buna gre vanann almamas iin
tabana etki etmesi gereken kuvveti bulunuz.
F = ghG A;

A = R 2 = .(1.5) 2 = 7.07 m 2

hG = 1.5 + 0.6 = 2.1 m,

I=

R4

(3) 4

F = 9810 x 2.1x7.07 = 145, 649kN

+ 7.07 x(2.1) 2 = 35.15 m 4

64
64
35.15
y=
= 2.37 m;
e = 2.37 2.1 = 0.27 m
7.07 x 2.1
145, 649 x0.27 Kx1.5 = 0,
K = 26, 216 kN

4- Ar rzgar, binalarn atlarna etki etmekten ziyade onlar kaldrmaya zorlar. Bu olay
basn dalm ynnden irdeleyiniz.
Ar rzgarl havalarda, atlarn zerindeki basn, atmosfer basncnn ok
altndadr, buna karn binalarn aralarnda basn ise, atmosfer basnc veya
zeri bir basn hakimdir.

5- Ne zaman bir araba, kamyon veya otobs ile yksek hzda karlk olarak geerken,
arabadaki kiilerin bu olaydan etkilenmesi daha fazla hissedilir. Bu olay akkanlar mekanii
asndan irdeleyiniz.
Bir kamyon veya otobsn n ksmndaki hava yksek hzda yanlara doru
hareket eder. Kk bir ara, bir otobs veya kamyonu geerken bu yanal hava
kk ara tarafnda etkili bir ekilde hissedilir. ki ara arasnda gzlemlenen,
zellikle byk ara tarafndan retilen vortex hareketi kk ara zerine
trblans hareketi dourur.

6- Bceklerin su yzeyinde yryebilmelerinin nedenini aklaynz.

ok hafif bcekler, eer ayaklar slanmamsa su zerinde yryebilirler.
Yzeyin dibindeki gerilme ayaklar tarafndan dengelenmekte olup, suyun
basnc, bcein uygulad denge basncna gre yani atmosfer basncndan ok
byktr.
Not:

Sorular eit arlkldr

Tam sonular deerlendirmede dikkate alnacaktr.

Do. Dr. Ali PINARBAI

Baarlar

Cumhuriyet niversitesi
Makine Mhendislii Blm
Akkanlar Mekanii- Vize Snav Sorular

rencinin,
Ad
Soyad
Numaras

1
2
3
4

1- Bir balk tank 40 cm ykseklikte su iermekte olup

asansr kabininde hareket etmektedir. Tankn
tabanndaki basc, asansrn;
a- Durgun
b- Yukar doru 3 m/s2 ivmeyle,
c- 3 m/s2 ivmeyle yukar doru hareketi
durumunda hesaplaynz.

2- Hava 200 l/s debiyle boru ierisinden almaktadr. ki

blmden oluan boru 20 cm giri blm 10 cmye
daralmaktadr. Bu iki blm arasndaki basn fark
ierisinde su ieren bir manometre yardmyla
llmektedir.
Kayplar
ihmal
ederek
manometredeki su seviyesi h hesaplaynz. Havann
younluu
1.2
kg/m3dr.

3- Byk bir tank 102 kPa basnta hava iermekte olup bulunduu
yerdeki evre basnc ise 100 kPa ve evre scakl 200C dir.
ekildeki gibi 2 cmlik tapann almas durumunda k debisini
hesaplaynz.

23.11.2005
Sorular eit arlkldr.
Snav Sresi: 90 dakikadr.

Baarlar
Do.Dr.Ali PINARBAI