1.

Soru (30 Puan) Bir buzdolabının buharlaştırıcı kısmındaki hava, içinde

soğutucu akışkanın -20°C’de buharlaştırıldığı dış çapı 0,8cm ve uzunluğu 0,4m
olan borular demeti üzerinden geçirilerek soğutulacaktır. Hava, boru demetine dik
olarak 0°C ve 1 atm’de 4 m/s bir ortalama hızla yaklaşmaktadır. Çubuklar sıralı
uzunlamasına ve enine SL=ST=1,5cm aralıklı olarak dizilmiştir. Akış yönünde her
sırası 30 borulu 15 adet sıra bulunmaktadır. a) Bu sistemin soğutma kapasitesini
ve b) boru demeti üzerindeki basınç düşüşünü bulunuz.
Havanın ortalama sıcaklıkta özelikleri:
k = 0,02326 W/m-K  = 1,316 kg/m3
cp =1006 J/kg-K Pr = 0,7375
 = 1,70510-5 kg/m-s Prs = Pr@ Ts = 0,7408
Havanın 0°C yoğunluğu: i = 1,292 kg/m3
Nu D  0,27 Re 0D, 63 Pr 0 , 36 (Pr/ Prs ) 0 , 25
f = 0,27 ,  = 1
Çözüm 1:
a)
ST 0.015
Vmax  V (4 m/s)  8.571 m/s 5 puan
ST  D 0.015  0.008

Vmax D (1.316 kg/m 3 )(8.571 m/s)(0.008 m) 5 puan

Re D    5294
 1.705 105 kg/m  s

Nu D  0.27 Re 0D.63 Pr 0.36 (Pr/ Prs ) 0.25

 0.27(5294) 0.63 (0.7375) 0.36 (0.7375 / 0.7408) 0.25  53.61

NuD k 53.61(0.02326 W/m  C)

h   155.8 W/m2  C 5 puan
D 0.008 m
N = NL NT = 3015 = 450

As  NDL  300 (0.008 m)(0.4 m)  4.524 m 2

 m
m  i  iV( NT ST L)  (1.292 kg/m 3 )(4 m/s)(15)(0.015 m)(0.4 m)  0.4651 kg/s

5 puan
 Ah   
  20  (20  0) exp  (4.524 m )(155.8 W/m  C)   15.57C
2 2
Te  Ts  (Ts  Ti ) exp  s
 m C p   (0.4651 kg/s)(1006 J/kg  C) 
   

(Ts  Ti )  (Ts  Te ) (20  0)   20  (15.57)

Tln    10.33C
ln[(Ts  Ti ) /(Ts  Te )] ln[(20  0) /(20  15.57)]

Q  hAs Tln  (155.8 W/m 2  C)(4.524 m 2 )(10.33C)  7285 W 5 puan

b)
Vmax
2
(1.316 kg/m 3 )(8.571 m/s) 2  1 N 
P  N L f  30(0.27)(1)    391.6 Pa
2 
2 2  1 kg  m/s 
5 puan
2. Soru (35 Puan) Yalıtılmış yatay bir buhar borusu, bir binadan başka bir binaya
yüksek sıcaklıktaki buharı taşımak için kullanılmaktadır. 0,3 m çapındaki
borunun ortalama yüzey sıcaklığı 180°C olup -20°C sıcaklıktaki bir çevre
ortamında bulunmaktadır. a) Ortam havası durgun olduğunda borunun birim
uzunluğu başına doğal taşınımla olan ısı kaybı ne olur? b) Hava 0,8 m/s hızla boru
üzerinden çapraz olarak akmakta ise zorlanmış taşınımla borunun birim uzunluğu
başına ısı kaybı ne olur?
Veriler:
Durgun havada: 𝑁𝑢 = 0,125(𝑅𝑎)1/3
Rüzgarlı havada: 𝑁𝑢 = 0,193(𝑅𝑒)0,618 (𝑃𝑟)1/3
Hava özelikleri: 𝑘 = 0,03 𝑊 ⁄𝑚𝐾 ; 𝜐 = 20,92 × 10−6 𝑚2 ⁄𝑠 ;
𝑃𝑟 = 0,7 ; 𝜌 = 0,995 𝑘𝑔⁄𝑚3 ; 𝑔 = 9,81 𝑚⁄𝑠 2
Çözüm 2:
𝑇𝑦 +𝑇∞ 180+20
a) Ortalama sıcaklık 𝑇 = = = 100℃ = 373𝐾
2 2

1 1
𝛽= = 𝐾 −1 5puan
𝑇 373
𝑔𝛽(𝑇𝑦 − 𝑇∞ )𝐷3
𝐺𝑟 =
𝜐2
9,81 × (1⁄373) × (180 − (−20)) × 0,33
𝐺𝑟 = = 3245118610
(20,92 × 10−6 )2

𝑅𝑎 = 𝐺𝑟 × 𝑃𝑟 = 1307017861 × 0,7 = 2271583027 5puan

𝑁𝑢 = 0,125(𝑅𝑎)1/3 = 0,125 × (914912503)1/3 = 164,32
ℎ𝐷 𝑘𝑁𝑢 0,03 × 164,32 5puan
𝑁𝑢 = →ℎ= = = 16,43 𝑊 ⁄𝑚2 𝐾
𝑘 𝐷 0,3
𝑄̇ = ℎ𝐴(𝑇𝑦 − 𝑇∞ ) = ℎ𝜋𝐷𝐿(𝑇𝑦 − 𝑇∞ )

𝑄̇ = 16,43 × 𝜋 × 0,3 × 1(180 − (−20)) = 𝟑𝟎𝟗𝟔, 𝟗𝟖 𝑾 5puan

b)
𝑉𝐷 0,8 × 0,3 5puan
𝑅𝑒 = = = 11472,3
𝜈 20,92 × 10−6
𝑁𝑢 = 0,193(𝑅𝑒)0,618 (𝑃𝑟)1/3 = 0,193(11472,3)0,618 (0,7)1/3 = 55,31
ℎ𝐷 𝑘𝑁𝑢 0,03 × 55,31
𝑁𝑢 = →ℎ= = = 5,531 𝑊 ⁄𝑚2 𝐾 5puan
𝑘 𝐷 0,3
𝑄̇ = ℎ𝐴(𝑇𝑦 − 𝑇∞ ) = ℎ𝜋𝐷𝐿(𝑇𝑦 − 𝑇∞ )

𝑄̇ = 5,531 × 𝜋 × 0,3 × 1(180 − (−20)) = 𝟏𝟎𝟒𝟐, 𝟓𝟕 𝑾 5puan

3. Soru (35 Puan) Sıcak yağ (cp=2200 J/kg.K) iki gövde ve 12 boru geçişli bir
ısı değiştiricide su (cp=4180 J/kg.K) ile soğutulmaktadır. 1,8 cm çaplı borular ince
duvarlı olup bakırdan yapılmıştır. Isı değiştiricide her bir boru geçişinin uzunluğu
3m ve toplam ısı transfer katsayısı 340 W/m2.K’dir. Su borulardan 0,1 kg/s
toplam debi ile ve yağ gövdeden 0,2 kg/s debi ile akmaktadır. Su ve yağ sırasıyla
18°C ve 160°C sıcaklıkta girmektedir. Isı değiştiricide ısı transfer hızını ve su ile
yağın çıkış sıcaklıklarını bulunuz.
Çözüm 3:
a)

Ch  m h C ph  (0.2 kg/s)(2200 J/kg.C)  440 W/C

Cc  m c C pc  (0.1 kg/s)(4180 J/kg.C)  418 W/C
5puan
Cmin  Cc  418 W/ C

Cmin 418
C   0.95 5puan
Cmax 440

Q max  Cmin (Th,in  Tc,in )  (418 W/ C)(160 C -18 C)  59.36 kW

As  n(DL)  (12)( )(0.018 m)(3 m)  2.04 m 2

KAs (340 W/m2 .C) (2.04 m 2 )

NTU    1.659 5puan
Cmin 418 W/C
Tablodan
 = 0.61 5puan

Q  Q max  (0.61)(59.36 kW)  36.2 kW 5puan

Q 36.2 kW
Q  Cc (Tc , out  Tc ,in ) 
 Tc , out  Tc ,in   18C +  104.6C 5puan
Cc 0.418 kW / C
Q 36.2 kW
Q  Ch (Th,in  Th, out )   Th, out  Th,in   160C   77.7C 5puan
Ch 0.44 kW/C