Gemi Dizel Motorları III

BÖLÜM#03|
Çözümlü Problemler

Doç. Dr. Yalçın DURMUŞOĞLU

ydurmusoglu@itu.edu.tr

İTÜ Denizcilik Fakültesi

Gemi Makineleri İşletme Müh.
  Soru#01)
Özellikleri taloda verilmiş olan iki stroklu bir gemi dizel motorunun,
a)Ortalama piston hızını (m/s),
b)Fren ortalama efektif basıncını (bmep) bar cinsinden,
c)Motorun torkunu (N.m)

Motora ait özellikler

Silindir çapı : 737 mm
Strok : 1016 mm
Silindir sayısı : 12
Motor gücü : 6348 kW
Motor devri : 160 rpm

İTÜ Denizcilik Fakültesi Bölüm-III| Çözümlü Problemler

Gemi Makineleri İşletme Müh.
  Çözüm#01)
𝐿𝐿 𝑚𝑚 𝑥𝑥𝑥𝑥(𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟) 1.016𝑥𝑥160
a) 𝑆𝑆𝑝𝑝̅ = 30
=
30
= 𝟓𝟓. 𝟒𝟒𝟒𝟒 𝑚𝑚/𝑠𝑠
𝑊𝑊̇ 𝑏𝑏 (𝑘𝑘𝑘𝑘)60𝑛𝑛𝑅𝑅 𝑊𝑊̇ 𝑏𝑏 𝑘𝑘𝑘𝑘 ∗60∗𝑛𝑛𝑅𝑅
b) 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘 =
𝑉𝑉𝑇𝑇 𝑚𝑚3 𝑁𝑁 𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟
=
𝑉𝑉𝑑𝑑 𝑚𝑚3 ∗𝑧𝑧∗𝑁𝑁 𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟
;

= 0.785 𝐵𝐵 2 𝐿𝐿 = 0.785 (0.7372 )(1.016) = 0.433 𝑚𝑚3

𝑉𝑉𝑑𝑑
𝑊𝑊̇ 𝑏𝑏 (𝑘𝑘𝑘𝑘)60𝑛𝑛𝑅𝑅 6348𝑥𝑥60𝑥𝑥1
𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘 = = ≅ 𝟒𝟒𝟒𝟒𝟒𝟒 kPa
𝑉𝑉𝑑𝑑 𝑚𝑚3 𝑁𝑁 𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟 𝑧𝑧 0.433𝑥𝑥160𝑥𝑥12

𝑊𝑊̇𝑏𝑏 (𝑘𝑘𝑘𝑘) 6348

𝑐𝑐) 𝑇𝑇 𝑁𝑁𝑁𝑁 = 9554 = 9554 = 379054.95 𝑁𝑁𝑁𝑁 = 𝟑𝟑𝟑𝟑𝟑𝟑. 𝟎𝟎𝟎𝟎𝟎𝟎 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘
𝑁𝑁(𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟) 160

İTÜ Denizcilik Fakültesi Bölüm-III| Çözümlü Problemler

Gemi Makineleri İşletme Müh.
Soru#02)
3600 dev/dk.’ da, dört zamanlı bir çevrimle çalışan toplam strok
hacmi 3 litre olan bir V6 benzin motorunda sıkıştırma oranı 9.5 ve
biyel kol uzunluğu 16.6 cm dir. Motor kare tip bir motor kabul
edilecektir (B=L). Yanma prosesinden sonra piston 20 KMA yol
aldığına göre,
a)Tek bir silindirin ölü hacmini cc cinsinden,
b)Silindir çapı ve strok boyunu,
c)Ortalama piston hızını,
d)Yanma sonundaki piston hızını,
e)Yanma sonunda pistonun üst ölü noktadan gittiği yolu hesaplayınız.

İTÜ Denizcilik Fakültesi Bölüm-III| Çözümlü Problemler

Gemi Makineleri İşletme Müh.
 Cevap#02)
𝑉𝑉𝑑𝑑 𝑉𝑉𝑇𝑇 /𝑧𝑧 (3 𝑙𝑙𝑙𝑙⁄6)
𝑎𝑎) 𝑉𝑉𝑐𝑐 =? 𝑟𝑟𝑐𝑐 = 1 + → 𝑉𝑉𝑐𝑐 = = = 0.0526 𝑙𝑙𝑙𝑙 = 𝟓𝟓𝟓𝟓. 𝟔𝟔 𝑐𝑐𝑐𝑐
𝑉𝑉𝑐𝑐 𝑟𝑟𝑐𝑐 9.5

𝜋𝜋 2
𝑏𝑏) 𝐵𝐵 = 𝐿𝐿 =? 𝑉𝑉𝑑𝑑 + 𝑉𝑉𝑐𝑐 𝑧𝑧 = 𝑉𝑉𝑇𝑇 → 𝑉𝑉𝑑𝑑 = 𝐵𝐵 𝐿𝐿 𝑣𝑣𝑣𝑣 𝑉𝑉𝑐𝑐 = 0.0000526 𝑚𝑚3 𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜,
4
𝜋𝜋 3 𝑉𝑉𝑇𝑇 3 4 𝑉𝑉𝑇𝑇 3 4 0.003
𝐵𝐵 = − 𝑉𝑉𝑐𝑐 → 𝐵𝐵 = − 𝑉𝑉𝑐𝑐 = − 0.0000526 ≅ 𝟎𝟎. 𝟎𝟎𝟎𝟎𝟎𝟎 𝑚𝑚
4 𝑧𝑧 𝜋𝜋 𝑧𝑧 𝜋𝜋 6
𝐵𝐵 = 𝐿𝐿 = 𝟎𝟎. 𝟎𝟎𝟎𝟎𝟎𝟎 𝑚𝑚

𝐿𝐿. 𝑁𝑁 (0.083)(3600)
𝑐𝑐) 𝑆𝑆𝑝𝑝̅ =? 𝑆𝑆𝑝𝑝̅ = = = 𝟗𝟗. 𝟗𝟗𝟗𝟗 𝑚𝑚/𝑠𝑠
30 30

İTÜ Denizcilik Fakültesi Bölüm-III| Çözümlü Problemler

Gemi Makineleri İşletme Müh.
 Cevap#02)
𝜋𝜋 cos(20)
𝑑𝑑) 𝑆𝑆𝑝𝑝 (𝜃𝜃) =? 𝑆𝑆𝑝𝑝 (𝜃𝜃) = 𝑆𝑆𝑝𝑝̅ sin(20) 1 +
2 𝑅𝑅2 − 𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠2 (20)
𝑙𝑙 𝑙𝑙 2(0.166)
𝑅𝑅 = = = =4
𝑎𝑎 𝐿𝐿� (0.083)
2
𝜋𝜋 0.9397
𝑆𝑆𝑝𝑝 𝜃𝜃 = 9.95 0.342 1+ = 𝟔𝟔. 𝟔𝟔𝟔𝟔 𝑚𝑚/𝑠𝑠
2 16 − 0.1170

𝑒𝑒) 𝑠𝑠(𝜃𝜃) =? 𝑠𝑠 𝜃𝜃 = 𝑎𝑎 𝑅𝑅 + 1 − 𝑐𝑐𝑐𝑐𝑐𝑐 𝜃𝜃 − 𝑅𝑅2 − 𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠2 𝜃𝜃

𝐿𝐿 8.30 𝑐𝑐𝑐𝑐
𝑎𝑎 = = = 4.15 𝑐𝑐𝑐𝑐
2 2
𝑠𝑠 𝜃𝜃 = 4.15 (4 + 1) − (0.9397) − ( 16 − 0.1170)

𝑠𝑠 𝜃𝜃 = 𝟎𝟎. 𝟑𝟑𝟑𝟑𝟑𝟑 𝑐𝑐𝑐𝑐

İTÜ Denizcilik Fakültesi Bölüm-III| Çözümlü Problemler
Gemi Makineleri İşletme Müh.
 Soru#03)
Soru-2’ deki motor bir dinamometreye bağlanarak test edilmiş ve
dinamometrede 3600 dev/dk’ da 205 N.m tork değeri okunmuştur. Bu
devir sayısında hava silindirlere 80 kPa basınç ve 60 oC sıcaklıkta
girdiğine ve motorun mekanik verimi %85 olduğuna göre,
a)Efektif motor gücünü
b)İndike motor gücünü
c)Ortalama efektif basıncı
d)Ortalama indike basıncı
e)Sürtünme ortalama efektif basıncı

İTÜ Denizcilik Fakültesi Bölüm-III| Çözümlü Problemler

Gemi Makineleri İşletme Müh.
  Çözüm#03)
𝑇𝑇 𝑁𝑁𝑁𝑁 𝑁𝑁 𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟 (205)(3600)
𝑎𝑎)𝑊𝑊̇𝑏𝑏 =? 𝑊𝑊̇𝑏𝑏 𝑘𝑘𝑘𝑘 = = = 𝟕𝟕𝟕𝟕. 𝟐𝟐𝟐𝟐 𝑘𝑘𝑘𝑘
9554 9554

𝑊𝑊̇𝑏𝑏 (𝑘𝑘𝑘𝑘) 77.25

𝑏𝑏)𝑊𝑊̇ 𝑖𝑖 =? 𝑊𝑊𝑖𝑖̇ 𝑘𝑘𝑘𝑘 = = = 𝟗𝟗𝟗𝟗. 𝟖𝟖𝟖𝟖 𝑘𝑘𝑘𝑘
η𝑚𝑚 0.85
𝑊𝑊̇𝑏𝑏 𝑘𝑘𝑘𝑘 60𝑛𝑛𝑅𝑅 77.25 (60)(2)
𝑐𝑐) 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏 =? 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘 = → 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑝𝑝 = −3 (3600)
= 𝟖𝟖𝟖𝟖𝟖𝟖. 𝟑𝟑𝟑𝟑 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘
3
𝑉𝑉𝑇𝑇 𝑚𝑚 𝑁𝑁 𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟 3𝑥𝑥𝑥𝑥
𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏 858.33
𝑑𝑑) 𝑖𝑖𝑖𝑖𝑖𝑖𝑖𝑖 =? 𝑖𝑖𝑖𝑖𝑖𝑖𝑖𝑖 = = ≅ 𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘
η𝑚𝑚 0.85
𝑒𝑒) 𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓 =? 𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓 = 𝑖𝑖𝑖𝑖𝑖𝑖𝑖𝑖 − 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏 = 1010 − 858.33 ≅ 𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘

𝑊𝑊̇𝑏𝑏 (𝑘𝑘𝑘𝑘) 77.25

𝑓𝑓) 𝑤𝑤𝑏𝑏 =? 𝑤𝑤𝑏𝑏 = = = 𝟐𝟐𝟐𝟐. 𝟕𝟕𝟕𝟕 𝑘𝑘𝑘𝑘/𝑙𝑙𝑙𝑙
𝑉𝑉𝑇𝑇 (𝑙𝑙𝑙𝑙) 3

İTÜ Denizcilik Fakültesi Bölüm-III| Çözümlü Problemler

Gemi Makineleri İşletme Müh.
 Soru#04)
Dört zamanlı, üç silindirli bir motor dinamometreye bağlanarak 4000
dev/dk’ da test edilmiş ve dinamometrde 70.4 kW efektif güç değeri
okunmuştur. Motorun toplam strok hacmi 2.4 litre, mekanik verimi %82’
dir. Isı ve mekanik kayıplar nedeniyle dinamometre %93 verimle
çalışmaktadır (ηdin= Dinamometrede okunan güç/Gerçek motor gücü):
a)Motorda sürtünmelere harcanan gücü
b)Ortalama efektif basıncı
c)4000 dev/dk daki tork değerini

İTÜ Denizcilik Fakültesi Bölüm-III| Çözümlü Problemler

Gemi Makineleri İşletme Müh.
 Çözüm#04)
𝑎𝑎)𝑊𝑊𝑓𝑓̇ =? 𝑊𝑊̇ 𝑑𝑑 70.4 𝑘𝑘𝑘𝑘
𝑊𝑊̇ 𝑏𝑏 = = = 75.7 𝑘𝑘𝑘𝑘
η𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑 0.93
𝑊𝑊̇ 𝑓𝑓 = 𝑊𝑊̇ 𝑖𝑖 -𝑊𝑊̇ 𝑏𝑏 → 𝑊𝑊̇ 𝑓𝑓 = 92.3 − 75.7 = 𝟏𝟏𝟏𝟏. 𝟔𝟔 𝑘𝑘𝑘𝑘
𝑊𝑊̇ 𝑏𝑏 75.7 𝑘𝑘𝑘𝑘
𝑊𝑊̇ 𝑖𝑖 = = = 92.3 𝑘𝑘𝑘𝑘
η𝑚𝑚 0.82
𝑊𝑊̇ 𝑏𝑏 𝑘𝑘𝑘𝑘 60𝑛𝑛𝑅𝑅 75.7 (60)(2)
𝑏𝑏) 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏 =? 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘 = → 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑝𝑝 = ≅ 𝟗𝟗𝟗𝟗𝟗𝟗. 𝟑𝟑 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘
𝑉𝑉𝑇𝑇 𝑚𝑚3 𝑁𝑁 𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟 2.4𝑥𝑥𝑥𝑥−3 (4000)

𝑊𝑊̇ 𝑏𝑏 𝑘𝑘𝑘𝑘 75.7

𝑐𝑐) 𝑇𝑇(𝑁𝑁𝑁𝑁) =? 𝑇𝑇 𝑁𝑁𝑁𝑁 = 9554 = 9554 ≅ 𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏 𝑁𝑁𝑁𝑁
𝑁𝑁 𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟 4000

İTÜ Denizcilik Fakültesi Bölüm-III| Çözümlü Problemler

Gemi Makineleri İşletme Müh.
 Soru#05)
3.sorudaki motor, 15/1 lik bir H/Y oranı ile çalışmaktadır. Motorda
kullanılan yakıtın alt ısıl değeri 44 000 kJ/kg ve yanma verimi %97
olduğuna göre (ρa=1.181 kg/m3 olarak alınız):
a)Motora giren yakıtın kütlesel debisini
b)Efektif verimi
c)İndike verimi
d)Volumetrik verimi
e) Motorun efektif özgül yakıt tüketimini hesaplayınız.

İTÜ Denizcilik Fakültesi Bölüm-III| Çözümlü Problemler

Gemi Makineleri İşletme Müh.
  Çözüm#05)
𝐻𝐻 𝑚𝑚̇ ℎ 𝑉𝑉𝑇𝑇 0.003
𝑎𝑎) 𝑚𝑚̇ 𝑦𝑦 =? = = 15; 𝑉𝑉𝑡𝑡 = = = 0.0005 𝑚𝑚3 (3. 𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠 𝑎𝑎𝑎𝑎𝑎𝑎𝑎𝑎𝑎𝑎𝑎𝑎)
𝑌𝑌 𝑚𝑚̇ 𝑦𝑦 𝑧𝑧 6
𝑃𝑃ℎ𝑎𝑎𝑎𝑎𝑎𝑎 𝑉𝑉𝑡𝑡 80 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘 0.0005 (𝑚𝑚3 )
𝑚𝑚ℎ = = = 0.0004 𝑘𝑘𝑘𝑘/ç𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒
𝑅𝑅𝑇𝑇ℎ𝑎𝑎𝑎𝑎𝑎𝑎 0.287 𝑘𝑘𝑘𝑘
333(𝐾𝐾)
𝑘𝑘𝑘𝑘. 𝐾𝐾
𝑘𝑘𝑘𝑘
𝑚𝑚ℎ 𝑁𝑁 𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟 0.0004 3600 𝑘𝑘𝑘𝑘
ç𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒
𝑚𝑚̇ ℎ𝑎𝑎𝑎𝑎𝑎𝑎 = = = 0.024
60 60 𝑠𝑠
𝑘𝑘𝑘𝑘
𝑚𝑚̇ ℎ 0.024 𝑘𝑘𝑘𝑘
𝑠𝑠
𝑚𝑚̇ 𝑦𝑦 = = = 0.0016 (𝑇𝑇𝑇𝑇𝑇𝑇 𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠 𝑦𝑦𝑦𝑦𝑦𝑦𝑦𝑦𝑦𝑦 𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑)
𝐻𝐻⁄𝑌𝑌 15 𝑠𝑠

𝑘𝑘𝑘𝑘
� 𝑚𝑚̇ 𝑦𝑦 = 𝑚𝑚̇ 𝑦𝑦 𝑧𝑧 = 0.0016 6 = 𝟎𝟎. 𝟎𝟎𝟎𝟎𝟎𝟎𝟎𝟎 (𝑇𝑇𝑇𝑇𝑇 𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠 𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜 𝑦𝑦𝑦𝑦𝑦𝑦𝑦𝑦𝑦𝑦 𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑)
𝑠𝑠

İTÜ Denizcilik Fakültesi Bölüm-III| Çözümlü Problemler

Gemi Makineleri İşletme Müh.
 𝑊𝑊̇ 𝑏𝑏 (𝑘𝑘𝑘𝑘) 77.3 (𝑘𝑘𝑘𝑘)
𝑏𝑏) η𝑒𝑒 =? η𝑒𝑒 = ; η𝑒𝑒 = ≅ 𝟎𝟎. 𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏
𝑚𝑚̇ 𝑦𝑦 𝑄𝑄𝐿𝐿𝐿𝐿𝐿𝐿 η𝑐𝑐 (0.0096)(44 000) (0.97)

η𝑒𝑒 0.189
𝑐𝑐) η𝑖𝑖 =? η𝑖𝑖 = = = 𝟎𝟎. 𝟐𝟐𝟐𝟐𝟐𝟐
η𝑚𝑚 0.85

𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔 ℎ𝑎𝑎𝑎𝑎𝑎𝑎 𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚 𝑚𝑚ℎ (𝑘𝑘𝑘𝑘)

𝑑𝑑) η𝑉𝑉 =? η𝑉𝑉 = =
𝑀𝑀𝑀𝑀𝑀𝑀𝑀𝑀𝑀𝑀𝑀𝑀𝑀𝑀𝑀𝑀 ℎ𝑎𝑎𝑎𝑎𝑎𝑎 𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚 𝑘𝑘𝑘𝑘
𝜌𝜌𝑎𝑎 ( 3 )𝑉𝑉𝑑𝑑 (𝑚𝑚3 )
𝑚𝑚
0.0004
η𝑉𝑉 = = 𝟎𝟎. 𝟔𝟔𝟔𝟔 (%68)
(1.181)(0.0005)

𝑚𝑚̇ 𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓 𝑘𝑘𝑘𝑘⁄𝑠𝑠 ∗ 3600 𝑠𝑠/ℎ

𝑒𝑒) 𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠 =? 𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠 = (𝑘𝑘𝑘𝑘⁄𝑘𝑘𝑘𝑘. ℎ)
𝑊𝑊̇ 𝑏𝑏 𝑘𝑘𝑘𝑘
(0.0096)(3600) 𝑘𝑘𝑘𝑘
𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠 = = 𝟎𝟎. 𝟒𝟒𝟒𝟒𝟒𝟒
77.3 𝑘𝑘𝑘𝑘. ℎ

İTÜ Denizcilik Fakültesi Bölüm-III| Çözümlü Problemler

Gemi Makineleri İşletme Müh.
 Soru#06)
Silindir çapı 136 mm, stroku 127 mm, devri 2600 rpm olan 12
silindirli bir gemi dizel motorunun efektif gücü 1118 kW’ dır.
Motorun dolgu verimi %80 ve giriş havasının yoğunluğu standart
atmosferik şartlarda ρatm=1.17 kg/m3 olduğuna göre motorun
kütlesel hava debisini hesaplayınız.
 Çözüm#06)
𝑚𝑚𝑎𝑎 (𝑘𝑘𝑘𝑘) 𝜋𝜋 2
η𝑉𝑉 = ; 𝑉𝑉𝑑𝑑 = 𝐵𝐵 𝐿𝐿 = 0.785 0.1362 0.127 = 0.0018 𝑚𝑚3
𝜌𝜌𝑎𝑎 𝑘𝑘𝑘𝑘⁄𝑚𝑚3 𝑉𝑉𝑑𝑑 (𝑚𝑚3 ) 4
𝑚𝑚𝑎𝑎 = η𝑉𝑉 𝜌𝜌𝑎𝑎 𝑉𝑉𝑑𝑑 = 0.80 1.17 0.0018 = 0.0017 𝑘𝑘𝑘𝑘/ç𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒

𝑘𝑘𝑘𝑘
𝑚𝑚𝑎𝑎 𝑁𝑁 𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟 0.0017 2600 𝑘𝑘𝑘𝑘
ç𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒
𝑚𝑚̇ 𝑎𝑎 = = = 0.074
60 60 𝑠𝑠
𝑘𝑘𝑘𝑘
� 𝑚𝑚̇ 𝑎𝑎 = 𝑚𝑚̇ 𝑎𝑎 𝑧𝑧 = 0.074 12 = 𝟎𝟎. 𝟖𝟖𝟖𝟖𝟖𝟖
𝑠𝑠
İTÜ Denizcilik Fakültesi Bölüm-III| Çözümlü Problemler
Gemi Makineleri İşletme Müh.
 Soru#07)
3.8 lt’ lik dört zamanlı bir motorun efektif gücü 4000 rpm hızda iken
88 kW, dolgu verimi %85’ dir. Fren özgül yakıt tüketimi (bsfc) 0.35
kg/kW.h ve yakıtın alt ısıl değeri 42 MJ/kg olduğuna göre
(Atmosferik şartları T=298 K ve P=1 bar kabul ediniz):
a)Fren ortalama efektif basıncını (bmep)
b)Isıl verimi
c)H/Y oranını hesaplayınız.

İTÜ Denizcilik Fakültesi Bölüm-III| Çözümlü Problemler

Gemi Makineleri İşletme Müh.
 Çözüm#07)
𝑊𝑊̇ 𝑏𝑏 𝑛𝑛𝑅𝑅 60 88(𝑘𝑘𝑘𝑘)(2)(60)
𝑎𝑎) 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏 =? 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏 = = ≅ 𝟔𝟔𝟔𝟔𝟔𝟔 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘
𝑉𝑉𝑇𝑇 𝑁𝑁 −3 3
3.8𝑥𝑥10 𝑚𝑚 4000(𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟)
𝑊𝑊̇ 𝑏𝑏 𝑘𝑘𝑘𝑘 3600
𝑏𝑏) η𝑡𝑡𝑡 =? η𝑡𝑡𝑡 = 𝑣𝑣𝑣𝑣𝑣𝑣𝑣𝑣 𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠 = →
𝑚𝑚̇ 𝑦𝑦 𝑄𝑄𝐿𝐿𝐿𝐿𝐿𝐿 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘 𝑘𝑘𝑘𝑘
𝑄𝑄𝐿𝐿𝐿𝐿𝐿𝐿 η
𝑘𝑘𝑘𝑘 𝑡𝑡𝑡
3600 3600
η𝑡𝑡𝑡 = = = 𝟎𝟎. 𝟐𝟐𝟐𝟐𝟐𝟐
𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠. 𝑄𝑄𝐿𝐿𝐿𝐿𝐿𝐿 (0.35)(42000)

𝐻𝐻 𝑚𝑚̇ 𝑎𝑎 𝑊𝑊̇ 𝑏𝑏 88 (𝑘𝑘𝑘𝑘) 𝑘𝑘𝑘𝑘

𝑐𝑐) 𝐻𝐻/𝑌𝑌 =? = ; 𝑚𝑚̇ 𝑦𝑦 = = = 0.0086
𝑌𝑌 𝑚𝑚̇ 𝑦𝑦 η𝑡𝑡𝑡 𝑄𝑄𝐿𝐿𝐿𝐿𝐿𝐿 𝑘𝑘𝑘𝑘 𝑠𝑠
0.245 42000
𝑘𝑘𝑘𝑘
𝑁𝑁 𝑁𝑁
𝑚𝑚̇ 𝑎𝑎 = 𝑚𝑚𝑎𝑎 𝑘𝑘𝑘𝑘 𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟 𝑣𝑣𝑣𝑣 𝑚𝑚𝑎𝑎 = η𝑉𝑉 𝜌𝜌𝑎𝑎 𝑉𝑉𝑑𝑑 𝑧𝑧 → 𝑚𝑚̇ 𝑎𝑎 = η𝑉𝑉 𝜌𝜌𝑎𝑎 𝑉𝑉𝑑𝑑 𝑧𝑧
60 60

4000 𝑘𝑘𝑘𝑘 𝐻𝐻 0.2519

𝑚𝑚̇ 𝑎𝑎 = 0.85 1.17 0.0038 = 0.2519 → = = 𝟐𝟐𝟐𝟐. 𝟑𝟑𝟑𝟑
60 𝑠𝑠 𝑌𝑌 0.0086

İTÜ Denizcilik Fakültesi Bölüm-III| Çözümlü Problemler

Gemi Makineleri İşletme Müh.
 Soru#08)

6 silindirli ve iki stroklu bir motor 2100 rpm’ de 1100 N.m’ lik tork
üretmektedir. Motorun silindir çapı 123 mm ve stroku 127 mm’ dir. Bu
motorun:
a)Fren ortalama efektif basıncını (bmep) bar cinsinden,
b)Ortalama piston hızını hesaplayınız.

İTÜ Denizcilik Fakültesi Bölüm-III| Çözümlü Problemler

Gemi Makineleri İşletme Müh.
  Cevap#08)

𝑎𝑎) 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏 =? (𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏)

𝑊𝑊̇𝑏𝑏 𝑛𝑛𝑅𝑅 60 ̇
𝑇𝑇 𝑁𝑁𝑁𝑁 𝑁𝑁(𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟) (1100)(2100)
𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏 = ; 𝑊𝑊̇𝑏𝑏 =? → 𝑊𝑊𝑏𝑏 = = = 241.8 𝑘𝑘𝑘𝑘
𝑉𝑉𝑇𝑇 𝑁𝑁 9554 9554
𝜋𝜋 2 2 3
𝑉𝑉𝑇𝑇 =? → 𝑉𝑉𝑇𝑇 = 4 𝐵𝐵 𝐿𝐿. 𝑧𝑧 = 0.785 0.123 0.127 6 = 0.009 𝑚𝑚

(241.8)(1)(60)
𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏 = ≅ 768 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘 = 𝟕𝟕. 𝟔𝟔𝟔𝟔 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏
(0.009)(2100)

𝐿𝐿. 𝑁𝑁 (0.127)(2100)
𝑏𝑏) 𝑆𝑆𝑆𝑆 =? 𝑆𝑆𝑝𝑝̅ = = = 𝟖𝟖. 𝟖𝟖𝟖𝟖 𝑚𝑚/𝑠𝑠
30 30

İTÜ Denizcilik Fakültesi Bölüm-III| Çözümlü Problemler

Gemi Makineleri İşletme Müh.
 Soru#09)
İki zamanlı, 380 cc lik ve tek silindirli bir motorsiklet motoru 5500 rpm de
çalıştırılmaktadır. Motorun silindir çapı 82 mm ve stroku 72 mm dir.
Performans testinde motor 6.81 bar’ lık fren ortalama basıncı, 0.49
kg/kW.h yakıt tüketimi ve delivery oranı 0.748 olarak değerler vermiştir.
Buna göre:
a)Havanın kütlesel debisi (kg/s) nedir?
b)F/H oranı nedir?

İTÜ Denizcilik Fakültesi Bölüm-III| Çözümlü Problemler

Gemi Makineleri İşletme Müh.
  Çözüm#09
𝐻𝐻 𝑘𝑘𝑘𝑘
𝑎𝑎) 𝑚𝑚̇ ℎ =? 𝑚𝑚̇ ℎ = 𝑚𝑚̇ 𝑦𝑦 ; 𝑚𝑚̇ ℎ =? 𝑚𝑚̇ 𝑦𝑦 = 𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠 𝑊𝑊̇𝑏𝑏 𝑘𝑘𝑘𝑘 ; 𝑊𝑊̇ 𝑏𝑏 =?
𝑌𝑌 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘

𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏. 𝑉𝑉𝑇𝑇 . 𝑁𝑁 (681 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘)(0.38𝑥𝑥10−3 )(5500)

𝑊𝑊̇𝑏𝑏 = = = 23.72 𝑘𝑘𝑘𝑘
60𝑛𝑛𝑅𝑅 60(1)

𝑘𝑘𝑘𝑘 𝑘𝑘𝑘𝑘
𝑚𝑚̇ 𝑦𝑦 = 0.49 23.72 = 11.623 = 0.0032
ℎ 𝑠𝑠

𝑚𝑚ℎ (𝑘𝑘𝑘𝑘) 𝑘𝑘𝑘𝑘

Λ= → 𝑚𝑚ℎ = Λ𝜌𝜌𝑎𝑎 𝑉𝑉𝑇𝑇 = 0.748 1.17 0.00038 = 0.0003
𝑘𝑘𝑘𝑘 3) ç𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒
𝜌𝜌𝑎𝑎 𝑉𝑉𝑇𝑇 (𝑚𝑚
𝑚𝑚3
𝑘𝑘𝑘𝑘 𝑁𝑁 5500 𝑘𝑘𝑘𝑘
𝑚𝑚̇ ℎ = 𝑚𝑚ℎ 𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟 = 0.0003 = 𝟎𝟎. 𝟎𝟎𝟎𝟎𝟎𝟎𝟎𝟎
ç𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒 60 60 𝑠𝑠
𝐹𝐹 𝑚𝑚̇ 𝑦𝑦 0.0032
𝑏𝑏) 𝐹𝐹/𝐻𝐻 =? = = = 𝟎𝟎. 𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏
𝐻𝐻 𝑚𝑚̇ ℎ 0.0305

İTÜ Denizcilik Fakültesi Bölüm-III| Çözümlü Problemler

Gemi Makineleri İşletme Müh.
 Soru#10)
Sıkıştırma başlangıcındaki havanın sıcaklığı 57 oC atık gazların sıcaklığı
800 K, piston stroku 430 mm, konnektin rod boyu 967.5 mm, emme valfi
kapama gecikmesi 38 KMA ve kompresyon oranı 12.9 olan bir makinenin
dolgu verimini bulunuz.

𝑇𝑇𝑎𝑎 = 57℃ 288 1 𝑇𝑇𝑎𝑎

η𝑉𝑉 = 1− + 𝑑𝑑 ; 𝑑𝑑 =? (𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘)
𝑇𝑇𝑎𝑎 𝑟𝑟𝑐𝑐 − 1 𝑇𝑇𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒
𝑇𝑇𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒𝑒 = 800 𝐾𝐾
1 + cos 𝜃𝜃 1
𝑙𝑙 = 967.5 𝑚𝑚𝑚𝑚 𝑑𝑑 = + 𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠2 𝜃𝜃
2 4𝑅𝑅
𝐿𝐿 = 430 𝑚𝑚𝑚𝑚
𝑙𝑙 2𝑙𝑙 2(967.5)
𝑅𝑅 = = = = 4.5
𝐸𝐸𝐸𝐸. 𝐾𝐾𝐾𝐾 = 38 𝐾𝐾𝐾𝐾𝐾𝐾 𝑎𝑎 𝐿𝐿 (430)
𝑟𝑟𝑐𝑐 = 12.9 1 + 0.788
𝑑𝑑 = + 0.0556 0.3790 = 0.9151
η𝑉𝑉 =? 2

288 1 330
η𝑉𝑉 = 1− + 0.9151 = 𝟎𝟎. 𝟖𝟖𝟖𝟖𝟖𝟖 (%84.2)
330 11.9 800
İTÜ Denizcilik Fakültesi Bölüm-III| Çözümlü Problemler
Gemi Makineleri İşletme Müh.
 Soru#11)
Bir gemi dizel makinesinin 1 nolu silindirinden alınan endikeyter
diyagramının alanı 625 mm2 ve bu diyagramın boyu 70 mm bulunmuştur.
Endikatör cihazının yay ölçeği 0.952 mm/bar olduğuna göre endike
ortalama basıncı bulunuz (imep).

2 𝐴𝐴𝑖𝑖 𝑚𝑚𝑚𝑚2
𝐴𝐴𝑖𝑖 = 625 𝑚𝑚𝑚𝑚 𝑖𝑖𝑖𝑖𝑖𝑖𝑖𝑖(𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏) = 𝑚𝑚𝑚𝑚
𝑙𝑙𝑑𝑑 𝑚𝑚𝑚𝑚 . 𝑚𝑚
𝑙𝑙𝑑𝑑 = 70 𝑚𝑚𝑚𝑚 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏

𝑚𝑚 = 0.952 𝑚𝑚𝑚𝑚/𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏

𝑖𝑖𝑖𝑖𝑖𝑖𝑖𝑖 =?
(625) 𝑚𝑚𝑚𝑚2
𝑖𝑖𝑖𝑖𝑖𝑖𝑖𝑖 = 𝑚𝑚𝑚𝑚 = 𝟗𝟗. 𝟑𝟑𝟑𝟑𝟑𝟑𝟑𝟑 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏
70 𝑚𝑚𝑚𝑚 0.952
𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏

İTÜ Denizcilik Fakültesi Bölüm-III| Çözümlü Problemler

Gemi Makineleri İşletme Müh.
  Soru#12)
• Bir dizel makinesi Proni freni ile denenmiş ve şu sonuçlar elde edilmiştir:
1500 rpm’de brüt kuvvet 95 kg, fren sisteminin darası 20 kg ve levye
boyu 0.85 m’dir. Bu verilere göre makinenin fren gücünü kW cinsinden
hesaplayınız.
𝐹𝐹𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛 = 𝐹𝐹𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏 − 𝐹𝐹𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑 = 95 − 20 = 75 𝑘𝑘𝑘𝑘

𝑚𝑚
𝐹𝐹𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛 𝑁𝑁 = 75 𝑘𝑘𝑘𝑘 9.81 = 735.75 𝑁𝑁 ≅ 0.736 𝑘𝑘𝑘𝑘
𝑠𝑠 2

2𝜋𝜋𝜋𝜋 𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟 𝐹𝐹 𝑘𝑘𝑘𝑘 𝑙𝑙(𝑚𝑚)

𝑊𝑊̇ 𝑏𝑏 (𝑘𝑘𝑘𝑘) =
(60)

2(3.14)(1500) 0.736)(0.85
𝑊𝑊̇ 𝑏𝑏 = = 𝟗𝟗𝟗𝟗. 𝟐𝟐 𝑘𝑘𝑘𝑘
𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟 (60)
𝑊𝑊̇ 𝑏𝑏 𝑊𝑊 = 𝜔𝜔 . 𝑇𝑇(𝑁𝑁𝑁𝑁)
𝑠𝑠

İTÜ Denizcilik Fakültesi Bölüm-III| Çözümlü Problemler

Gemi Makineleri İşletme Müh.
  Soru#13)

• Altı silindirli bir dizel makinesinin endike gücünü bulmak amacıyla

«MORS» deneyi yapılmıştır. Tüm silindirleri tam yükte çalıştığı zaman,
makinenin fren gücü 52 kW’dır. Her bir silindir devreden çıkarılarak
okunan güçler için izlenen değerler tespit edilmiştir:

1 2 3 4 5 6
40.50 40.20 40.10 40.60 40.70 40.00

Buna göre,
a) Makinenin indike gücünü,
b) Makinenin mekanik verimini hesaplayınız.

İTÜ Denizcilik Fakültesi Bölüm-III| Çözümlü Problemler

Gemi Makineleri İşletme Müh.
  Çözüm#13)
a) b)
𝑊𝑊̇ 𝑖𝑖𝑖 = 52 − 40.50 = 11.50 𝑘𝑘𝑊𝑊𝑖𝑖
𝑊𝑊̇ 𝑏𝑏 52
𝑊𝑊̇ 𝑖𝑖𝑖 = 52 − 40.20 = 11.80 𝑘𝑘𝑊𝑊𝑖𝑖 𝜂𝜂𝑚𝑚 = = = 0.774 → %𝟕𝟕𝟕𝟕. 𝟒𝟒
𝑊𝑊𝑖𝑖̇ 69.90
𝑊𝑊̇ 𝑖𝑖𝑖 = 52 − 40.10 = 11.90 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑖𝑖
𝑊𝑊̇ 𝑖𝑖𝑖 = 52 − 40.60 = 11.40 𝑘𝑘𝑊𝑊𝑖𝑖
𝑊𝑊̇ 𝑖𝑖𝑖 = 52 − 40.70 = 11.30 𝑘𝑘𝑊𝑊𝑖𝑖
𝑊𝑊̇ 𝑖𝑖𝑖 = 52 − 40.00 = 12.00 𝑘𝑘𝑊𝑊𝑖𝑖

𝑇𝑇𝑇𝑇𝑇𝑇𝑇𝑇𝑇𝑇𝑇𝑇 = 𝟔𝟔𝟔𝟔. 𝟗𝟗𝟗𝟗 𝑘𝑘𝑊𝑊𝑖𝑖

İTÜ Denizcilik Fakültesi Bölüm-III| Çözümlü Problemler

Gemi Makineleri İşletme Müh.
 • İki stroklu, tek etkili ve 10 MW efektif gücünde bir dizel
 Soru#14) makinesinde, ağırlık bakımından analizi c=0.85 ve h=0.15 olan
bir sıvı yakıttan saatte 1.5 ton yakılmaktadır. Makinenin ısıl
verimi kaçtır hesaplayınız.

𝜂𝜂𝑡𝑡𝑡 =? ;

3600
𝜂𝜂𝑡𝑡𝑡 , 𝑄𝑄̇ 𝐿𝐿𝐿𝐿𝐿𝐿 𝑣𝑣𝑣𝑣 𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠 =?
𝑄𝑄̇ 𝐿𝐿𝐿𝐿𝐿𝐿 𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠

𝑴𝑴𝑴𝑴𝑴𝑴𝑴𝑴𝑴𝑴𝑴𝑴𝑴𝑴𝑴𝑴𝑴𝑴 𝑫𝑫𝑫𝑫𝑫𝑫𝑫𝑫𝑫𝑫𝑫𝑫𝑫𝑫𝑫𝑫:
̇ 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘 c : Karbon oranı
𝑄𝑄𝐿𝐿𝐿𝐿𝐿𝐿 = (8100)𝑐𝑐 + (30000)ℎ − 2600 𝑜𝑜 − 𝑠𝑠 − 600 9. ℎ + 𝑤𝑤 h : Hidrojen oranı
𝑘𝑘𝑘𝑘 o : Oksijen oranı
s : Kükürt oranı
w : Nem oranı

İTÜ Denizcilik Fakültesi Bölüm-III| Çözümlü Problemler

Gemi Makineleri İşletme Müh.
 Cevap#14)
̇ 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘
𝑄𝑄𝐿𝐿𝐿𝐿𝐿𝐿 = 8100 0.85 + 30000 0.15 − 600 9𝑥𝑥𝑥.15 = 11385 − 810 = 10575
𝑘𝑘𝑘𝑘
̇ 𝑘𝑘𝑘𝑘
𝑁𝑁𝑁𝑁𝑁𝑁: 1 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘 = 4.186 𝑘𝑘𝑘𝑘 → 𝑄𝑄𝐿𝐿𝐿𝐿𝐿𝐿 = 10575𝑥𝑥𝑥.186 ≅ 44267
𝑘𝑘𝑘𝑘

𝑘𝑘𝑘𝑘 𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡 𝑘𝑘𝑘𝑘

𝑚𝑚̇ 𝑦𝑦𝑦𝑦𝑦𝑦𝑦𝑦𝑦𝑦 1.5 1000 𝑘𝑘𝑘𝑘
ℎ 𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠 𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡
𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠 = = = 0.150
𝑊𝑊̇𝑏𝑏 (𝑘𝑘𝑘𝑘) 10000 (𝑘𝑘𝑘𝑘) 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘

3600
𝜂𝜂𝑡𝑡𝑡 = = 0.5422 → (%𝟓𝟓𝟓𝟓. 𝟐𝟐)
(44267)(0.150)

İTÜ Denizcilik Fakültesi Bölüm-III| Çözümlü Problemler

Gemi Makineleri İşletme Müh.
  Soru#15)
• Saatteki hızı 14 deniz mili olan bir geminin deplasmanı 15000 ton’dur.
Eğer admiralty katsayısı 410 ise, makine tarafından üretilmesi beklenen
gücün değeri ne olmalıdır?
Not: Bir gemi makinesi tarafından geliştirlen güç, gemi direncini yenmek ve onun yürütülmesini sağlamak için kullanılır.
Bir geminin yürütülmesi için gerekli güç, «Admiralty katsayısı» yöntemi kullanılarak yaklaşık bir biçimde saptanabilir:

2 500 − 530 (𝑇𝑇𝑇𝑇𝑇𝑇𝑇𝑇𝑇𝑇𝑇𝑇)

3 Δ = 𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺 𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑 𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡
Δ3 𝑉𝑉𝑠𝑠𝑠 450 (𝑌𝑌𝑌𝑌𝑌 𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔)
𝐴𝐴𝑐𝑐 = 𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚
400 (𝐾𝐾𝐾𝐾𝐾𝐾𝐾𝐾𝐾𝐾 𝐿𝐿𝐿𝐿𝐿𝐿𝐿𝐿𝐿𝐿𝐿𝐿)
𝑊𝑊̇ 𝑏𝑏 𝐴𝐴𝑐𝑐 =
350 (𝑌𝑌𝑌𝑌𝑌𝑌𝑌𝑌𝑌𝑌 𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔)
𝑉𝑉𝑠𝑠𝑠 = 𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺 ℎ𝚤𝚤𝚤𝚤𝚤𝚤
𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠
250 − 280 (𝐾𝐾𝐾𝐾𝐾𝐾𝐾𝐾𝐾𝐾 𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔) 𝑊𝑊̇ 𝑏𝑏 = 𝐹𝐹𝐹𝐹𝐹𝐹𝐹𝐹 𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔𝑔 (𝑘𝑘𝑊𝑊𝑏𝑏 )

2 2
3 3 143
Δ3 𝑉𝑉𝑠𝑠𝑠 15000
𝑊𝑊̇ 𝑏𝑏 = = = 𝟑𝟑, 𝟗𝟗𝟗𝟗𝟗𝟗. 𝟕𝟕𝟕𝟕 𝑘𝑘𝑊𝑊𝑏𝑏
𝐴𝐴𝑐𝑐 420

İTÜ Denizcilik Fakültesi Bölüm-III| Çözümlü Problemler

Gemi Makineleri İşletme Müh.
  Ödev
• İki zamanlı, 12 silindirli bir dizel motoru 550 rpm’ de stokyometrik hafif
dizel yakıtı ile çalışırken 2440 kW efektif güç üretmektedir. Motorun
silindir çapı 240 mm, strok uzunluğu 320 mm, mekanik verimi %88,
dolgu verimi %97 ve yanma verimi %98 olduğuna göre,
a) Motora giren yakıtın kütlesel debisini (𝑚𝑚̇ 𝑦𝑦 ),
b) Efektif özgül yakıt tüketimini (sfoc),
c) İndike özgül yakıt tüketimini hesaplayınız (isfoc).

İTÜ Denizcilik Fakültesi Bölüm-III| Çözümlü Problemler

Gemi Makineleri İşletme Müh.
 Çözüm
a)
𝐻𝐻 𝑚𝑚ℎ 𝑚𝑚ℎ 𝑚𝑚ℎ (𝑘𝑘𝑘𝑘)
= 15 → = 15 → 𝑚𝑚𝑦𝑦 = → 𝑚𝑚ℎ =? 𝜂𝜂𝑣𝑣 =
𝑌𝑌 𝑚𝑚𝑦𝑦 15 𝑘𝑘𝑘𝑘
𝜌𝜌𝑎𝑎 3 𝑉𝑉𝑑𝑑 𝑚𝑚3
𝑚𝑚
𝑚𝑚ℎ = 𝜂𝜂𝑣𝑣 𝜌𝜌𝑎𝑎 𝑉𝑉𝑑𝑑 → 𝑉𝑉𝑑𝑑 = 0.785 𝐵𝐵2 𝐿𝐿 𝑧𝑧 = 0.785 0.24 2
0.32 12 = 0.1736 𝑚𝑚3 ; 𝜌𝜌𝑎𝑎 = 1.171 𝑘𝑘𝑘𝑘/𝑚𝑚3

𝑚𝑚ℎ 0.01644
𝑚𝑚ℎ = 0.97 1.171 0.1736 = 0.1972 𝑘𝑘𝑘𝑘 → 𝑚𝑚𝑦𝑦 = = = 0.01315 𝑘𝑘𝑘𝑘
15 15

𝑁𝑁 550
𝑚𝑚̇ 𝑦𝑦 = 𝑚𝑚𝑦𝑦 = 0.001096 = 0.1205 𝑘𝑘𝑘𝑘/𝑠𝑠
60 60

b) c)

𝑚𝑚̇ 𝑦𝑦 (0.1205)(3600) 𝑘𝑘𝑘𝑘 𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑐𝑐𝑏𝑏 0.1778 𝑘𝑘𝑘𝑘

𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑐𝑐𝑏𝑏 = = = 0. 1778 𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑐𝑐𝑖𝑖 = = = 0.2021
𝑊𝑊̇ 𝑏𝑏 2440 𝑘𝑘𝑊𝑊𝑏𝑏 ℎ 𝜂𝜂𝑚𝑚 0.88 𝑘𝑘𝑊𝑊𝑖𝑖 ℎ

İTÜ Denizcilik Fakültesi Bölüm-III| Çözümlü Problemler

Gemi Makineleri İşletme Müh.