Trke le Aklanm Etrske Kelimeler

SACRUM:

Dou Trkmencesinde, gizli, muhafaza edilmi, gizlenmi anlamna l-maq'tandr. Kk, Dou Trkesinde daha az
kullanlr; bununla birlikte onda, sqnmaq (saknmak), beki anlamna s-tchi mevcuttur.

SOLEMNS :

Gerek ri etimolojisi yoktur. Modern kimselerin de kabul ettii Festus'un, solus, (her) ve annus(yl) kelimeleri
yardmyla "Her yl yaplan" anlamndaki eski aklamas savunulamaz. Burada Trke, daha isabetli ve kolaydr: Dou
Trkesinde halk yemei, sultanlarn ve emirlerin verdii bayram yemei anlamna ln (chln- len); nee ve
mutluluk anlamna nlik (Chnlk); Osmanl Trkesinde enlik(chnlk) kelimeleri vardr. Latincede "o" harfi,
Trke "" sesine karlk gelir.

IDUS, CALENDAE :

Trke, kolay ve ahane bir biimde bu iki kelimenin etimolojisini doru olarak ortaya koymaktadr. Ay'n ilk gnlerinin
(calendes) temel karakteri, geri ynde saylm olmasyd; Ay'dan geri kalan gnlerdi; Osmanl ve Dou Trkelerinde
ln (kalan). des, ayn ve Ay'n gnleriydi: Osmanl ve Dou Trkelerinde: Gezegen Ay ve yln ay. Trke "tche" ()
ile ilgili olan bir "d" soneki vardr; gerekte Dou Trkesinde aylk anlamnda aytche-luq (ayeluk) kelimesini
buluyoruz.

CAPYS : Servius'a gre doan demektir. Taylor kelimeyi sezmek, kapmak ifade eden Turan p (kap) kkyle
aklamaktadr; capsy, kapka' ifade eder. Dou Trkesinde almak, anlamak anlamna pmak (p-maq); Osmanl
Trkesinde kapan, zorla ekip alan anlamna gelen peci (pedji) kelimeleri vardr.

KLAN : Olan. Dou ve Osmanl Trkesinde olan ve ocuk anlamnda ogln kelimesi vardr. Ettrskenin bataki
sesliye ihtiyac yoktur.

AVL, RL : Yl demektir. Bu kelimeler ayn yaztta bazen biri hemen dierinden sonra grlmektedir. Birincisi mr, a
anlamnda grlyor. kincisi yl demektir. Trkede balang "r" harfinin yumuatlmasyla rl, Osmanl Trkesinde yl
karl olmaldr.

KARTH : Kir, koyu, esmerlemi.

Le Baron Carra de Vaux

eviren: Mehmet Bayrakdar
Trk Kltr Dergisi Say 503-504