, , , ,

. (5. . 4,1)
, , -
, , , ,
. (. I; . VIII, 11, 535. .)
, , ,
, , ,
, . (
)
,
,
. , ,
.
,
.
. , ,
, .
.
,
,
, ,
, . , , ,

.
, ,
,
.
, ,
, .
* * *
, , ,
, , ,
.
43.: , , ,
, , .
, , ,
, , (3. .
21, 12). : (= )
(3. . 21, 3). , , ,
, .
, .
, :
(3. .
21, 423).
?
? ,
(395408. .), .
, ,
, ,
, .
. ,
, .

,
. .
, ,
, , ,
. ,
, . ,
, . , ,
: ,
, II, .
.

, , ,
, , ,
,
(. 16, 3),
43. . ,
, 171. : :
, , , , ,
, , ,
. 172. : , ,
, ,
. , , ;
, . (. 71,12)
,

, , .
. , ,
. , ,
!
* * *

, .

.

.
,
.
... ,
, , , .

: . , ,
(. . 3, 2425),
(. . 8, 10),
(I . 13, 13), ,
: ;
. : , , , , ,
, : .
; , , . (. 13, 810)


30. 8./12. 9. 2011. .

,


.
,
,

.
, ,
( ) ,

,
.


,
.
,
.
, , ,

,

. ,


.
,
. ,
,
.

,

, .
,
,
1220. . ,
,
(,
)
12. ,
,
(
),
I 9. ,
,
87 ,
I .


. ,
,
,
,
,

.
.
,
.

,
( 1220)

.
,


.
(


) () ,
,
.
,

.


,
,
.
,
(

)
( , ,
),
.

, ,

.

, ,
,
, .
,
, ,

.


,
.
,

.


,
, ,
.
,

.




. , ,
, , ,
,

.
,
, ,
.
.

14.

,

.
(
,
)
.
,
,
,
.
, 1345.

,
,

1346. ,

, ,

. ,

,
,
.


,
. ,
, -
,
(

),

, ,
, .

,
, , 21.
1349. . ,
,
,
135 .
, ,
, .
6862. ,
1. 1353. 31. 1354.
. 60

1349,


.
1349,
.
:
. ,
, ,
,


.

,
,
,

.
,
,
,

.


.

,
. , ,

.
,

.


.
, ,
.



.

,
.


.
,


.
,
,

, ,
.
,
,
.
,
,

- ,

.


,
.



,
.
, , ,
.
,
, .

.

,
38
. ,
:
:



, .
,

,

. ,
, ,
,




; , ,
. 39
47 .
,
,

.
,

.
4863.
,
, ,
,
.
,


.

. 6473
.
, ,
,
, ,
. ,
74. 83,

. (84
103)
.

(), ( ), (
)
(). 104111

. 112
117 .
(118128) ,
.
.
(129132, 135)
,

.
(133)
(134).
(136141)

. , ,

.
142150
,
.

.

. 155. 160.
.
(161167)
,
. ,
168. 170,

, .
,

(175186,
188) .
187. 189.
. 12 ,
,
,

. 190, 191, 193, 199, 200.
, 194196, ,
192, 197198 ,
201. ,
.

, .
,


,
.

,

,
.

.
, ,
,

,

,
,

. ,

(.
),
,
.

,
.

.
,

.

.
, , ,
,
.

.



(, , )

.

.


.


.

,

,

,

,
,
.

( , )

,
.

,
().
(6, 8, 101, 109)

, . .
,
14.
, 1335.
.
,


.
,

.
.




,
,
. ,

,
,


.
,


( .
) .
,

()
,
. ,

,

.

,
.


(
,
). , ,


.

15. .

,
,
.
,
,
. ,


.

,
,
18. . ,

, ,

(
), ,
.


1412. . , 24

,

. , ,
, ,
, ,


. , ,


.

10

.
,
1349,
1353/1354,
,
,

. ,
. ,

14. .
25 ,
, 15. 18. ,
,
.

, , ,

.
:
14. ,
, ,
, 15. ,
,
17. .
,
,
,

.


.


.

:
1. ( 14. )
15
105 . ,
, ,
(1397)
( ) .
1845.
.
1876. ,
,
.
,
87 (. ), .
29, 1732.
2. ( 15. )
,
:
( . ),
.
, 15 ,
.
.
,
.
. .
( ,
87, . , .
28, 1708)
.
3. ( 15. )
.

(,
, , .)

131
,

152. ,
.


.
16. ,
. 17.
(), .
18. .
1830.
.
,
,
[: IX F 10 ( 14)].
4. ( 14201430.
)
.
;
125. .

,

. ,
,
107 .
19. .
,
(. Cod. Slav. 300).
16.
,

, .
5. ( 1430. )

,
, ,
. ,
, ,

( ,
, 57
) 60 .
,
.
,

.
,
. 1937.

( ),
IV d 114.
6. ( 15. )

. ,
.



. ,
,
.
.

18401841.
.
,
19.

,

11

.
, ,
,
, (, .
151).
7. ( 16. )

.
,
, ,
, ,
, .

,

. 1616,
. .
18.
, (1759
1774), ,
(17491768). 1912.
,
,
40 .
,
,
,
( 39:.. 16285).
8. ( 16. )

, .

. , ,
, , ,

.

,
.
186. .



.

,
19.
20. .
1859,

.
1915.

,
,
.
1933.
,
,

( ) .
6.
1941.

,
(, 688).
9. ( 17. )
K . 120 ,
17. ,


. , 18
17. ,

.
.


1541,
.

1541.
.
. .
19. ,
.
,
.
[: IX F 21 ( 15)].
10. (17001701)

.
,
.

75
.

.
: 1)
, 15
; 2)
; 3)
( ) .
,
,
,

.
1779,
.
1820.
, . . ,

. ,

[: IX C4 ( 16)].

,
18. .
,

,
,


.


( ,
)

.

, ,

17. 18.
. ,
, ,

.

(

,
,
, , , ,

... )

12

.
:
,

,
,

.



,



II .

.
( 18. 19. )


,
().

. , ,
, .
. :
, ,
17. ,
,
, ,
,
,
.

17. ,

,
III,

,


,


.
,
.

.
.
1954. [: I
33 ( 133 352 22) 169998].
15. ( 1710
1720. )
.
.
,
1843, [:
III 85 ( 177 352 18) 28059].
16. () (
18. )
. 6. 1941.
,

[: IX G 9 ( 18)].
17. () (
1724. ) ,
, 1868.
,
(1790
1836). ,
1909.
[: I 34
( 134 352 20) 169999].
18. (1726. )
.
,
,
[: I 35 ( 135 352 21) 113460].
19. (1728. )
.

. 1882.

, ( 293).
20. () (
18. )
,
, ,
.
(III a 28
/ Kukuljevi 500).
21. (1764. )
, .
1951.

( 152).
22. ( 1767. )

.
Ms 19 (A. XIV 2/29).
23. (1772. )

.
,
, ,
,
, (:
2969).
24. () (
19. )
,
1869. , .
(Ms 123).
25. ( 19. )
.


( 1602).
26. (1776. )

(ms. roum. 3093).

:
11. ( 17.
) 17. ,
.
. . 1831,

[: IX H7 ( 17)].
12. ( 18. )

.
, ( 42),

.
13. ( 17031710. )
.
.
1949. ,
,
[: III 2 ( 176 352 19) 52364].
14. () (
1705. ) 18.
,

13

e
,
, ,


.
.

.
, ,
,
,
.
,
,
.


,
. , ,


,
(
,
, )
.


, ,
,
.

. ,

, , , .



, ( ,
, 16. ), ,
, , .

, .
.
.
,
. . .
17.
. ,

.


.


,
. .



, 15. ,


. ,
,
,
,
, ,

.

.
,

,

,
,
.

,
,
, , ,
, .

. ,
,
,

,
,

19 ,
,
, ,
,

.
, 18.
,
.

, 15.

,
.

(. 11,
13, 78, 101. .). , ,
18.
:
:
.

. ,

. :
,
, , .


.
,

, , .
19.
, .

15. , ,
17. , .

17. , ,
, 1541.
.
.

, . 1541.

14

,
.
, ,
16. .
,

.
,
,
14. 15.
( ),




.
,
. ,
,
16. . ,


.


, ,
19. ,
.


1385/1395. (. 299),
,
,
,
, 1619/1620.
,
(. 301).

1559, ,
, , .
.

15.
,
.
1655, . ,
.
1305.
( ) 14. ( ).


(
),
,
(. 466).
,
,


,
.
,
, ,
,

.

.



.

.
,
,
.
()

? ,

, ,
.


. , ,
.

15





(...) , , ,
, , ,
, , , , ,
, , , , .
, ,
, .
, , ,
, , , ,
. ,
, 6838. (1330), 19. , : ,
, , , ,
, . ,

.
, .
, , 80 , . ,
, ,
, 15 , ,
, , 27. , ,
. ,
.
; . .
,
, .
, .
, , ! , ,
,
.
. , ,
,
, , .
, , , ,
, .
16 .
,
, , , .
, , , ,
, .
6854. (1346), 14. , ,
,
.
,
, ,
, ,
. ,
, ,
, .
, , ,
, , ,
,
. , ,
, ,
, , ,
, ,
, , .

16


,
6857 (1349), 2,
,
21.
, , ,
, , , ,
, .
:

. .

,
, .

. ,
.

: .
, ,
. ,
, .

.
, ,
, .

: ,
. ,
.

, , ,
.

,
.

, .
, , .

10

.
.

11

, .

. .
.

12

.
300 ; .

17

13

, , . ,
, .
, , ,
.

13

, . ,
.

14a

14

15

, .

16

50 .

17

, ,
.

18

, , ,
.

19

, .

20

, .
.

21

, .

22

23

, , .

24

, .

24

A , .

25

, .

26

,
.

27

28

, . ,
, .

29

18

30

.
, .
. , .

31

,
, .
, .

32

,
, ,
.

33

,
. , .
, .

34

, , ,
, , , ; ,
. ,
.

35

, , , ,
. ,
.

36

,
.

37

. ,
, ,
, , .

38

,
.

39

, ,
, , .

40

,
.
.

41

, ,
, , .

42

,
.

43

, , ,
, , .

44

, , ,
.

19

45

,
, ,
, ;
.

46

: .
, , .

47

,
.

48

, ,
. , ,
.

49

, ,
, , .

50

100 .
100 .

51

: ? :
, , .
, .

52

, , , ,
, , ,
.

53

, .
, . ,
.

54

, .

55

, 100 .
, 100 .

56

, , .
, . 6 .

57

, ,
, , .

58

, ,
, .

59

.
. .

60

, , .

20

61

, , ,
, .

62

, .

63

, ,
. , .

64

65

.
, .
, . ,
, .

66

, , ,
. , :
, , .

67

, ,
, , .

68

:
; ,
. ,
.

69

. ,
.

70

, , ,
, , .

71

, , ,
.

72

, , .

73

,
.

74

; . .

75

. ,
, , ,
. .

76

, ,
. , 6 .

77

50 , 100 . ,

21

78

, : A
: , ,
, .

79

, , , .
: ,
, , .

80

, , ,
, .

81

, , ,
.

82

, .
, .

83

, , ,
, , .

84

. , .
, , .

85

, , 100 , ,
12 .

86

, , .

87

, , , 300 .
, .

88

, .

89

, , , ,
, ,
.

90

91

, :
, . , :
. , , ,
. A , , ;
, .

92

, , ,
. ,
.

93

, .

22

94

, , , .
, 300 .

95a

, , 100 .

95

, , .

96

, , , , .

97

, .

98

, 6 .

99

, , , ,
. , . ,
.

100

, .

101

.
, , , .
, :
.

102

. , .

103

, , , ,
: , , , .

104

, ,
. .

105

, ,
, ,
.

106

, , ,
; , .

107
.

, ;

108

: 3 , 3 , 3
, 3 , , 3 ,
, 6 , 4 , 2 .

109

, .

110

,
, .

23

111

, , , ,
.

112

, , ,
, . ,
.

113

, .
, .

114

, ,
.

115

, , ,
, . , .

116

, : .
, . ,
.

117

, , ,
, , , ,
, , , .
, .

118

, ,
, .
, .

119

,
, .

120

.
.

121

, ,
, .

122

300 . 300
.

123

: , .
, .
, , , ,
. ; .

124

, ,
, , .

125

. , , ,
, . ,
. , .

24

126

, , .

127

: ,
.

128

, ,
, .

129

. .
, . ,
, , .

130

, .

131

. , ,
. , , .

132

, ,
. , : ,
, , , , .
.

133

, , , ,
, ; , .

134

, , 30
, , 30 , 6 .

135

, , ,
.

6862 (1353/1354),

136

, , ,
, . .
, , , ,
.

137

,
. .

138

,
, ,
.

139

;
, . ,
, ,
, , , .
, .
, .
.

25

140

: , , , , ,
.
.

141

, , , ,
.

142

:
, , ,
, , .

143

,
, .

144

, ,
, ,
.

145

: , , , ,
. :
, , , ;
,
.

146

, , , ,
, ,
.

147

, ,
.

148

, ,
, , ,
, .

149

; :
, , , ,
, , , ,
, .

150

, ,
; .

151

: . 24
, 12 , 6 .
, .
. , .

152

, ,
, , .
.

153

, ,
.

26

154

,
, ,
. ,
, , ,
.

155

,
,
, .

156

, , ,
, .

157

, , , ,
, ,
;
, , ,
, .

158

, .
, , , , ,
.

159

, ,
, , ,
.

160

, ,
, , , .
.
, , , ,
. , ,
.

161

,
, ,
. ,
,
.

162

,
, . .

, ,
, ,
, , ; ,
.

163a

, ,
.

163

, .

164

: , ,
.

27

165

A , , ,
.

166

, , , ,
. ,
, , , 100 ;
.

167

, ,
, .

168

,
.

169

, ,
.

169

, , .

170

171

: , , , ,
, , ,
, .

172

, , , .

173

, , , ,
, , .

174

, ,
, , ,
. ,
, .

175

, , .
, ,
, .

176

, ,
,
. ,
.

177

, , ,
.

178

, ,
, ,
. , .

179

, , .

28

180

, , .
, , , . ,
.

181

: ,
, .
, , ,
.

182

, ,
, , .

183

, , , ,
, , , .

184

, ,
. ,
.

185

, , e, ,
.

186

, ,
o , ...

187

, , ,
. , ,
.

188

, ,
. ,
.

189

, , , ,
.

189

, , , , .

190

, , .

191

. ,
.

192

, , , .

193

, , : ,
, . : ,
. , .

194

, ,
, . ,
. ,

29

, .

195

, .

196

, .
.

197

, , 100 , 100
100 .

198

, : , ,
, . ,
. ,
.

199

, , ,
.

200

, , , ,
, ,
.

201

, ,
, , .

1349. 1353/1354.
( )
,
, 1898.
.
, ,
( 21; 60; 138 181)
. ,
( : 13, 24, 189, 190201, ;
164 186; 189)
( 38, 39, 72, 123, 124, 130, 178; 51, 106, 117, 121, 128, 182, 184,
185). ,
, .
,
.
, . ,
, ,
.

30



A
( )
,
, (77, 82)

(31, 37, 39, 40, 41, 4346, 59, 134, 138)
,
, (108)


(11)
,
(7,
27, 45)
, ,
, ;
(32, 77,
82)

,
,
, (39)
,

;
,

(116, 129)

,
(20, 103, 154, 183)

,
,

(109)

(
) (188, 194)
. 160

(127)

,
(101)
(. ), , (134)

,
(49, 57, 81, 142, 143, 155, 178, 190)
(79)
(106,
152, 153)
(. ),


(37)

,


;
(150)
,
,
,
(58, 60, 75, 94, 108, 117, 127, 134, 144, 145, 149, 155,
158, 168, 190, 191)

,
(157)

, ,
, ,
;
,
(74)

(123, 152, 153)

(6, 8, 101, 109)
,
, (69)



, (68)
(168170)

( )

(108)
82
(198)
(31)

,
(22, 94, 146)
(. ),
;

( ) ,
(63, 157, 160, 178, 184)
(. ),
,
, (15)

(,
)
, ,

(76, 162, 193)
(141);
(146);

31

;
(84, 106)


(49, 143)

,
(103, 183, 192)
(. ),

,
;
(28, 35)
(. qulle; . ) ,
,
,
; (127)

, . 35, 142,
156 ,
,
; ,
(),

(6, 7)
(. )
;


,
(25, 134)

(70)

(32, 67, 68, 139, 201)

,
, ,

(34, 156)
(. ),
(18, 34)


(98)

(78)
()
,
, ,
(78, 83,
171);
(79, 115)
,
(101)

,

(101)

;
, ,

(52, 161, 192)

.
,
,
,
(110)
( ) (4, 5)

, ,
,
(84)
, ,
(84)
, ,
(55, 69, 201)
,
,
(109)

,
(44, 46, 67, 72, 103)
(. ), (
) 12
(12, 50, 55, 68, 77, 85, 87, 94, 95, 98, 108, 118, 122,
134, 154, 184, 198)
(62)
(81)
(. ), ,
(133)

, (9)

,
(23)

() ,

(76)
;
, , ,
,

, .

(106, 132, 151, 152, 160)

; ;
;
(77, 82)
,
, (142)

(57)
(56)
(. ),
(146)

;
,
, , , (125, 155,
156, 200)

32

(56, 91,
104, 107, 108, 162, 163, 178)

,
(93, 103)
(. ),

(59)
(106); .
68

(. ),
;
(40, 124)
(. )
(7)

(189)


(26, 34, 42, 67, 68, 91, 192)
(. ), ;
(19)

,
(84)

(39, 123, 124, 142, 164)
( ),

,
(123)
II
(12821321) (79, 123, 152, 153)
,
;

;
,
()

(180, 193)

;
, ,

(53, 55, 69, 85, 94, 98, 106, 152)

(64, 73)
(),
, , ,
, (119)


(189)

, 1 (82 )
(42, 198)
, ( , ,
)

; (183,
187)
( , )
,
(125)
,
,
(15)

, (155)
,
(84)

(197)
,
(41)
, (93,
114, 115); (116, 132, 133, 193)
,
(84)
() (53)

,
(24, 32, 146, 147)
(. )

(35, 39, 40, 124, 134, 137, 138, 194)
, ,
(1, 510, 21, 153)
,
(103)

,
(120, 122)
,
,

(27)
a , ()
,

(146)
, (54, 93, 112, 115, 117,
140, 141, 164, 184, 185, 200)

33


,

,

c ,
THE CODE OF EMPEROR STEFAN DUAN
WITH BLESSINGS OF THE HOLY ROYAL LAURA OF HILANDAR MONASTERY, HOLY MOUNT ATHOS
LE CODE DU TSAR Stefan Duan
AVEC LA BNDICTION DE LA SAINTE LAURE IMPRIALE DU MONASTRE DHILANDAR, LA SAINTE MONTAGNE DE LATHOS
GESETZBUCH DES ZAREN STEFAN DUAN
mit dem Segen der heiligen Kirche des Klosters Hilandar auf Athos

, /

, / ,

, / , -

Publishers

Hilandar Monastery, Holy Mount Athos / Orthodox Society Sveti Sava

diteurs

Le monastre dHilandar, la Sainte Montagne de lAthos / La socit orthodoxe Sveti Sava

Verleger

Kloster Hilandar auf Athos / Der orthodoxe Verein Sveti Sava, Novi Sad

:
,
,

,
,

,
, , -

For the publisher:

Archimandrite Methodius, Prior of the Holy Imperial Lavra of Hilandar

Radomir Radojii, President of Orthodox Society Sveti Sava

Pour les diteurs:

Archimandrite Mthode, Higoumne de la Sainte laure impriale dHilandar

Radomir Radojii, Prsident de la socit orthodoxe Sveti Sava

Verlag:

Archimandrit Methodius, Hegumen der Heiligen Lawra Hilandar

Radomir Radojii, Vorsitzender des orthodoxen Vereins Sveti Sava

,
, , , , , ,
,

,
, , , , dr , ,
,

, -
, , , , - , M ,
,

Editorial board

Igor Pavlii, Mayor of Novi Sad

Goran Boli, ivko Makari, Zoran Deli, Radomir Radojii, Dr ore Bubalo, Mio Nikolovski,
Stanko Rodi, Svetozar Paji Dijak

Comit de rdaction

Igor Pavlii, maire de Novi Sad

Goran Boli, ivko Makari, Zoran Deli, Radomir Radojii, Dr ore Bubalo, Mio Nikolovski
Stanko Rodi, Svetozar Paji Dijak

Redaktion

Igor Pavlii, der Brgermeister von Novi Sad

Goran Boli, ivko Makari, Zoran Deli, Radomir Radojii, Dr. ore Bubalo, Mio Nikolovski,
Stanko Rodi, Svetozar Paji Dijak

dr

INTRODUCTORY STUDY AND TRANSLATION OF THE CODE INTO MODERN SERBIAN LANGUAGE
Dr ore Bubalo

TUDE INTRODUCTIVE ET TRADUCTION DU CODE EN SERBE MODERNE

Dr ore Bubalo

DIE EINLEITENDE STUDIE UND DIE BERSETZUNG DES GESETZBUCHS INS SERBISCHE
Dr. ore Bubalo

/ / / ditor / diteur / ditor

/ / / Design

/ / / Mio Nikolovski

/
/ Author of the box replica for the Code
Lauteur de la rplique de lemballage du Code / Autor der Verpackungsreplika des Gesetzbuches
/ / / Stanko Rodi

prepress / /
Technical preparation and prepress / La prparation technique et le prpresse / Technische Vorbereitung und Vorabdruck
, / , / , - / Multidizajn, Novi Sad

/ / / Translations / Traductions / bersetzungen

, / PAL, / , - / PAL METHOD, Novi Sad / PAL METHOD, Novi Sad

, , , , .
, , , , .
, , , , .
This edition is published in Serbian, Greek, Russian, English, French and German
Cette dition est ralise en serbe, grec, russe, anglais, franais et allemand
Diese Ausgabe wurde auf Serbisch, Griechisch, Russisch, Englisch, Franzsisch und Deutsch verffentlicht.
:

, DDOR

-, -

Support for the project:

City of Novi Sad, DDOR Novi Sad Insurance

La ralisation du projet a t soutenue par:

La ville de Novi Sad, DDOR assurance Novi Sad

Zur Umsetzung des Projekts halfen:

Die Stadt Novi Sad, DDOR Versicherung Novi Sad

- , - , - , - , -

, , ,
,

- , - -,
- -, - -, - -

Project aid participants:

Spona Petrovaradin, Rodi Atelier Novi Sad

Bookbinder Nikola Markovi Novi Sad, Multidizajn Novi Sad, Gortak Novi Sad

A la ralisation du projet ont particip:

Spona -Petrovaradin, Atelje Rodi Novi Sad, Atelier de reliure Nikola Markovi Novi Sad,
ultidizajn Novi Sad, Gortak Novi Sad

Am Projekt nahmen Teil:

Spona- Peterwaradein, Atelier Rodi - Novi Sad, Binderei List - Novi Sad, Multidizajn - Novi Sad, Gortak - Novi Sad

/ / / Print / Imprime / Druck

/ -
Forum printing shop, Novi Sad / Limprimerie Forum Novi Sad / Druckerei Forum Novi Sad

/ / / Print run / Tirage / Auflage

400 / 400 / 400

400 numbered issues / 400 copies numrotes / 400 nummerierte Kopien

2012.

CIP
16
198 -
214