EKOLOSKA I INDUSTRIJSKA SIGURNOST ISPITNA PITANJA

1. ta je ekologija: Pod ekologijom podrazumijevamo cjelokupnu znanost o odnosima

organizma prema vanjskom svijetu, u kojem u irem smislu ubrajamo sve egzistencijalne
uvjete, dijelom organske dijelom anogranske prirode.
Naunik koji je prvi upotrijebio rije "ekologija" je:
a)Charls Darwin
b)Aristotel
c)Karl Marx ili
d) E.Haeckel (zaokrui/ ili dopuni) i kada se prvi put pojavljuje kao zvanina nauna
oblast(stoljee) 19 st.
2. Kako se dijele prirodni resursi i da li u njih spada i biodiverzitet (objasniti znaenje
pojma biodiverziteta)?
OBNOVLJIVI (voda, vjetar, sunceva energija); NEOBNOVLJIVI(fosilna goriva, u koja
spadaju ugalj, nafta i prirodni gas, razne vrste kamena, metali, uran i drugi materijali i
minerali.). BIODIVERZITET je raznolikost ivog svijeta na zemlji.
3.Poveite spajanjem faze u razvoju ekologije sa opisnim karakteristikama:
(npr. Prva faza --------- >opisivanje prirode)
Prva faza

biosfera

Druga faza

meuuticaji ekosistema

Trea faza

ovjekov poloaj u biosferi

etvrta faza

opisivanje prirode

Peta faza

ekosistem

4.Tano ili ne (zaokruiti)

1.Ekosistem (biogeocenoza) je osnovna organizacijska i funkcionalna jedinica prirode, koja
posjeduje sposobnost samoorganizacije, samoodranja i samoobnove. T NE
2.Ekosfera je ivotna sredina koja se sastoji od biosfere i tehnosfere. T NE
3.Biljke, ivotinje i ljudi mogu da ive sami za sebe, odnosno da ne budu u sklopu neke
ivotne zajednice, u sklopu nekog ekosistema (biogeocenoze). T NE
4.ovjek je neodvojivi dio prirode; sva je njegova djelatnost u prolosti i sadanjosti nala ili
nalazi odraz u lokalnom, regionalnom ili globalnom domainstvu prirode. T NE
5.Vodonik i kiseonik ine oko 99 posto zrane mase atmosfere. T NE

6.Na slanu vodu na planeti Zemlji otpada 97,5 % od ukupne koliine vode T

NE

5.Eksploatatorski ili rasipniki odnos ljudi i njihov pogled na svijet oko njih uglavnom
se zasniva na sljedeim stavovima:
a)ljudi su nezavisni od PRIRODE
b)ljudi su superiorniji u odnosu na ostale vrste
c)ljudi imaju ulogu da OSVAJAJU I ISKORITAVAJU prirodu za zadovoljenje svojih
potreba
d)prirodni izvori su

NEOGRANIENI

e)rast proizvodnje i potronje je DOBAR

f)najvanije je upravljati i koristiti raspoloive resurse

6.Konferencije UN o zatiti okolia su odrane:

a)Prva u

1972. godine TOKHOLMU 1972. godine

b)Velika konferencija za okoli u Rio de Zaneiru 1992 godine

c)Trea konferencija u Kyoto (Japan) 1997 godine
Tano ili ne - zaokruiti taan odgovor po vaem miljenju?
Dokumenat konferencije UN iz Rio de Zaneira (Brazil) za okoli se zove:
a)Agenda 92
b)Agenda 21
c)Odrivi razvoj 22
d)Uiti od prirode 01
Na Konferenciji u Kyotu usvojen je PROTOKOL iz Kyota koji je stupio na snagu 2005
godine, a vezan je za: SMANJENJE EMISIJE GASOVA STAKLENE BATE.
7. ta je koncept odrivog razvoja (definicija) i koje principe obuhvata: (jedan od
principa je princip predostronosti)
-KONCEPT ODRIVOG RAZVOJA JE PROCES PROMJENA U KOJEM SU
ISKORITAVANJE PRIRODNIH RESURSA, ULAGANJA, TEHNIKO TEHNOLOKI
RAZVOJ I INSTITUCIONALNE PROMJENE U MEUSOBNOM SKLADU TO

SVEUKUPNO OMOGUUJE ISPUNJENEJ POTREBA I OEKIVANJA KAKO

SADANJIH TAKO I BUDUIH GENERACIJA.
-PRINCIPI ODRZIVOG RAZVOJA SU: Princip predostrpnosti; Princip predvianja rizika;
Princip spreavanja uzroka; Novo vrijednovanje ivotne sredine; Promjene u nainu
ponaanja; Promjene u nainu potronje.
8. Kakva je zakonska regulativa i stanje ekologije u BiH?
Zakoni o ekologiji u BiH su definisani na entitetskim nivoima, i ne postoje na dravnom
nivou. Postoji po 1 u oba entiteta. A na meunarodnoj sceni predstavlja je drava, iako
nemamo min. za ekoloka pitanja.
U meunarodnim odnosima u oblasti ekologije je nadlena: a) drava BiH, etniteti BiH,
c) kantoni i opine
9. ta je uope pojam indikator:
-Indikatori predstavljaju skup statistikih datosti, odabranih i organizovanih na takav nain da
opisuju uslove i tendencije, osnovne vrijednosti jedne zajednice.
i koji su sve idikatori zivotne sredine:
a) ATMOSFERA

f) Okeani, mora i priobalje

b) ZEMLJISTE

g) Industrija

c)Voda

h) Otpad

d)Suneva energija
e)Mjeseeve promjene
odgovore i/ili dopuniti

i) BIODIVERZITET
j) Upotreba obnovljivih izvora energije. Zaokruiti tane

10.U socijalne indikatore odrivog razvoja spadaju:

1.Upotreba istih tehnologija;
2.Zdravlje
3.Socijalna pravda;
4.Preistavanje vode i zraka;
5.Stanovanje;
6.Sigurnost;
7.Obrazovanje
8.Zabrana sjee uma

9. STANVNISTVO
11. .Ekoloki rat i njegove forme ispoljavanja?
-EKOLOSKI RAT SE ODNOSI NA ZLONAMJERNO MJENJANJE IVOTNE SREDINE,
DESTRUKCIJA VODENE I ZRANE SREDINE, EKOSISTEMA ITD.
-FORME ISPOLJAVANJA SU: Oblici ekolokog rata mogu biti otvoreni i tajni. Ekoloki
rat moe biti voen konvencionalnim, nuklearnim, hemiskim i biolokim orujem, odnosno
borbenim sredstvima.
ta je ekocid: oznaava dogaaj ili proces koji rezultira naglom ili dramatinom promjenom
prirodne okoline na nekom podruju, te zajedno s njome vezano naglo izumiranje ili
migraciju tamonje flore i faune.
12. Ekoloki kriminal- pojam i vrste.
ovjek je u sukobu sa zakonom prirode, zbog nasilnog koritenja prirode. Izmeu
brojnih oblika ugroenosti zagaivanja vazduha, vode, zemljita i uma, obino se
navodi: velika industralizacija, neadekvatno koritenje preparata u poljeprivredi (
pescitidi, vjetako ubrivo ), deforstacije nestanka uma, koritenje nukluarne
energije, nukluarni otpad.
13. Ekofeminizam je pojam kojim se objanjava: istraivanje ekolokih pokreta iz
feministike perspektive, ali i obogaivanje feministikog pitanja iz ekoloke perspektive.
Dakle, ima dvostruko znacenje.
14. esti akcijski program Evropske Unije 2001 - 2010. ("Okoli 2010: naa budunost, na
izbor") sadri, izmeu ostalog i brigu o klimatskim promjenama. Navedite jo barem dvije
oblasti koje sadri ovaj vani akt Evropske Unije kada je o okolisu rijec: Briga o klimatskim
promjenama;Briga o ouvanju cjelokupne prirode i posebno o ouvanju bioloke
raznolikosti; Briga o ouvanju okolia i ouvanju kvaliteta ivota u okoliu; Kvaliteta
upravljanja otpadom s ciljem ouvanja kvaliteta prirodnih resursa ( vode, tlo );
Odrivost prirodnih resursaiu rije.
15.Ekoetika je pojam kojim se objasnjava: Sistematian opis moralnih odnosa izmeu
ljudskih bia i njihovog prirodnog okruenja. Ekoloka etika poiva na uverenju da sve to
potie iz prirode (biljke, ivotinje, voda, vazduh...) treba potovati i uvati zbog njihove
sopstvene vrednosti, a ne vezano za korist koju imaju za ljudska bia.
16.Koja su nacela medjunarodne politike zastite okolisa ?
1.Naelo prevencije i opreza (istie se nunost procjene rizika kako bi se, ovisno o
rezultatima procjene, reagiralo i na taj nain izbjegle odnosno umanjile tetne posljedice za
okoli);

2.Naelo zagaiva plaa ( zagaiva je duan platiti sveukupne trokove kako

spreavanja zagaenja okolia, neutralizaciju nastalih poremeaja te trokove nadziranja
stanja okolia );
3.Naelo zajednike i diferencijalneodgovornosti drava ( razvijene odnosno nerazvijene
zemlje razliito uestvuju u zagaivanju okolia, pa je o tome potrebno voditi rauna prilikom
utvrivanju obaveza pojedinih zemalja u odnosu na globalnu zatitu okolia );
4.Naelo privredne ( trokovne ) uinkovitosti (ekoloke norme i privredni trokovi su
meuovisni, pa je o tome takoer potrebno voditi rauna prilikom utvrivanja stimulacija,
poreza, kazni);
5.Naelo zakonodavne efikasnosti ( potrebno je sprijeiti donoenje ekolokih propisa koje
u praksi nije mogue sprovesti)

17.Sta je otpad?
Otpad je supstanca ili predmet koji vlasnik odlae, namjerava da odloi ili se zahtijeva da
odloi u skladu sa zakonom.Nije sav otpad smee, ve samo onaj koji se ne moe ponovo
upotrijebiti.
Pirncip hijerarhije upravljanja otpadom ; Definie redosled prioriteta:
A.

PREVENCIJA STVARANjA I MINIMIZACIJA

B.

PONOVNA UPOTREBA

C.

RECIKLAA

D.

ISKORIENjE VRIJEDNOSTI (kompost, energija)

E.

ODLAGANjE ILI SPALjIVANjE