You are on page 1of 88

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

Bi Kip

Chemistry

B kp ha hc

Kin thc b lng qun


B y

K a i t o r k i d

V e r s i o n 2.5
Last U p l o a d
05/09/2014

Page 1 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 1

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


MC LC
Li ni u........................................................................................................................................ 4
S tng qut ................................................................................................................................ 5
Ha hc i cng & phn tch ............................................................................................... 6
[Cc khi nim & nh l,] ............................................................................................................. 6

Part I. Nguyn t........................................................................................................................................ 6


Part II. LKHH ............................................................................................................................................... 8
Part III. PHH ............................................................................................................................................. 9
Part IV. Tc phn ng & cn bng ha hc ........................................................................................ 11
[Nguyn t] ................................................................................................................................... 12

Part I: .................................................................................................................................................... 12
[Cc vn v bng tun hon] .................................................................................................... 14

Part I: Bng tun hon ............................................................................................................................. 14


Part II: Quy lut tun hon tng qut ...................................................................................................... 14
Part III: Quy lut khc trong tng nhm .................................................................................................. 15
[So snh bn knh nguyn t,bn knh ion]................................................................................... 16

Part I: Method.......................................................................................................................................... 16
Part II: Ex .................................................................................................................................................. 16
Lin kt ha hc ............................................................................................................................. 17

Part I: Lin kt .......................................................................................................................................... 17


Part II: Lai ha .......................................................................................................................................... 17
Part III: Tinh th ....................................................................................................................................... 19
[So snh lk hidro, nhit si, tnh axit, baz, tnh tan ] .......................................................... 21

Part I: 1 s yu t nh hng s so snh ................................................................................................ 21


Part II: so snh lin kt hidro ................................................................................................................... 22
Part III: so snh nhit si .................................................................................................................... 22
Ch [1]: [Cc nguyn tc so snh nhit si] ........................................................................... 22
Ch [2]: [Cc ch khi lm bi tp so snh nhit si] ........................................................... 24
Ch [3]: [Nhit si & nc 1 s cht](tham kho) ..................................................................... 25
Part IV: so snh nhit nng chy ........................................................................................................ 25
Part V: so snh tnh axit, bazo ................................................................................................................. 25
[Cc khi nim v c kh nh] ...................................................................................................... 27

Part I......................................................................................................................................................... 27
[Cc tn gi v c kh nh] ........................................................................................................... 29

Part I: Nhm Halogen .............................................................................................................................. 29


Part II: Nhm oxi ...................................................................................................................................... 29
Part III: Nit - Photpho............................................................................................................................. 30
Part IV: Nhm cacbon .............................................................................................................................. 31
Part V: KL.................................................................................................................................................. 32
[PHN BN HH, CN SILICAT & GANG THP] ................................................................................. 34

Part I: PHN BN HH ............................................................................................................................... 34


Page 2 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 2

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


Part II: CN SILICAT (nng cao) .................................................................................................................. 36
Part III: GANG THP ................................................................................................................................. 39
[i cng KL] ............................................................................................................................... 42

Part I: KL & Hp kim................................................................................................................................. 42


Part II: Dy in ha KL & pin in ha ................................................................................................... 43
Part III: S in phn ............................................................................................................................... 44
Part IV: S n mn KL .............................................................................................................................. 45
Part V: iu ch KL................................................................................................................................... 45
Ha hc hu c ...................................................................................................................... 46
[CC khi nim Hu c kh nh] ................................................................................................... 46

Part I:........................................................................................................................................................ 46
[Cc tn gi hu c kh nh] ........................................................................................................ 51

Part I: HCB, RX, ancol-phenol, andehit,axit HC & anhirit ...................................................................... 51


Part II: Este-lipit, cacbohidrat, amin amino axit-pr & polime .................................................................. 53
Part III: B sung (lp y kin thc)......................................................................................................... 58
[Ngun HCB thin nhin] ............................................................................................................... 59

Part I: DU M ........................................................................................................................................ 59
Part II: KH M DU & KH TN ................................................................................................................. 62
Part III: THAN M .................................................................................................................................... 63
[Danh php hu c] ....................................................................................................................... 64

Part I: iu cn bit ................................................................................................................................. 64


Part II: Danh php IUPAC & gc chc tng loi HCHC............................................................................. 65
Part III: Tp chc (All) .............................................................................................................................. 67
[CC lOI ch s ca cht bo] ...................................................................................................... 70
MORE ..................................................................................................................................... 71
[Quy lut tan] ................................................................................................................................ 71

Part I: V c ............................................................................................................................................. 71
Part II: Hu c .......................................................................................................................................... 72
[Quy lut phn tch, nhit phn].................................................................................................... 74

Part I: V c ............................................................................................................................................. 74
Phn [1]: P nhit phn ................................................................................................................... 74
Phn [2]: P t phn tch ................................................................................................................. 75
Part II: hu c .......................................................................................................................................... 76
[Lm kh kh m] ........................................................................................................................... 76
[Cht c\nguy him].................................................................................................................... 77

Part I: V c ............................................................................................................................................. 77
Part I: Hu c ........................................................................................................................................... 78
[Mu sc kh nh] ......................................................................................................................... 79

Part I: V c ............................................................................................................................................. 79
Part II: Hu c .......................................................................................................................................... 81
[Nhn bit & phn bit kh nh] ................................................................................................... 82

Page 3 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 3

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


Part I: Phn bit & nhn bit v c.......................................................................................................... 82
Part II: Phn bit & nhn bit hu c ..................................................................................................... 84
Kt .................................................................................................................................................. 88
Kt ......................................................................................................................................... 86

Li ni u
Cc bn ang cm trong tay 1 cun b kp ha hc vit v phn l thuyt ca 3 quyn SGK ha
hc 10,11,12. Hu ht tt c nhng kin thc ny u c trong SGK, ngoi tr cc mo gip i tm tr
nh v cc chuyn nh So snh tnh axit, bazo, mnh tng hp t cc ti liu khc. Mnh son ra
cun b kp ny nhm gip cc bn d ghi nh nhng th ri rc nh l trong sgk tr nn c h thng
bng cch sp xp & tng hp li chng theo dng Mindmap (bn t duy) hoc dng Table (bng).
Bn cnh c nhng bi l thuyt ln & kh nh mnh tch ring ra lm 1 ch . V mc ch mun
n tr thnh 1 cun b kp l thuyt n tp thay cho 3 quyn SGK nn mnh c gng tng hp sao cho
y nht c th.
Cun b kp gm 4 phn chnh:
ha hc i cng & ha hc phn tch
ha hc v c
ha hc hu c
chuyn b sung (More)
Tuy nhin v bn n thi nn mnh khng thi gian vit tt c cc ch c.
ha hc i cng & phn tch : tng i y
ha hc v c & ha hc hu c: cha c phn tnh cht vt l , tnh cht ha hc, iu ch
ng dng cc cht. My ci ny chc cng d nh ^^
ha hc KT, XH, MT: mnh ko vit c chng ny lun ( ^^).
Nhng phn thiu ny s c vit cun b kp ha hc th 2 hoc bn Full update. Nhng
nhiu y chc cng gip phn no cho cc bn n tp trong nhng ngy cui cng , c bit l 10
ngy trc khi thi H.
Mnh dng phn mm imindmap v cc s t duy , cc bn Google search s c ^^.
Cc bn in ra s d c hn .Mc ch ch yu ca b kp ny l tm li kin thc ca cc bn, hu
ch khi cc bn dng n n tp,ngha l cc bn phi xem qua sgk ri mi c n.
Mnh c gng nhng chc chn vn cn nhiu sai st , nu cc bn pht hin ra li sai hoc
thiu g th cc bn pm cho mnh nha.^^ Mi kin thc mc xin gi v spykaitorkid@gmail.com hoc
www.facebook.com/kaitorkid .
Mnh l Kaitorkid (Mr.K) hi vng cun b kp ny s gip ch cho cc bn ^^.

Page 4 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 4

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

S tng qut

Mnh tm thi tp trung nhiu vo nhng th kh nh (v thi gian ko cho php


lm tt c)
C 1 s phn thuc chng trnh gim ti 2012-2013, tt nhin ch p dng cho
phn t chn c bn, cn nu bn chn phn t chn nng cao th ko c gim ti g
nha.
Ci ny cc bn google search s c, mnh ko ghp vo y na
Nhng phn ny mnh s ghi r l thuc chng trnh nng cao (NC)

Page 5 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 5

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

HA HC I CNG & PHN TCH


Ha hc i cng & phn tch

[bi kip chemistry]

[Cc khi nim & nh l,]


ngun tng hp & tham kho : SGK

Part I. Nguyn t
phn ny tng i l chn nhng li nguy him :D v cc bn thng c cm gic s ko thi vo ..vv..
v ko n nhng cu ch s l qu la p cho cc bn
nn lt qua 1 ln phng chng may c phn no cha n \ n ri m ko nh ^^

STT

Tn

Ni dung
Lch s tm ra hn ngt, p, n, e (cha thy thi bao gi^^)

S tm
ra e

S tm
ra ht
nhn ng
t

1987, Tm-xn nh bc hc ngi Anh pht hin ra tia m cc, bn cht : dng e
nh hin tng phng in trong chn khng: ng cho phng in vi V=15 000 V qua
2 in cc gn vo u 1 ng kn rut gn ht kk thy mn hunh quang trong ng
thy tinh pht sng

1911, R--pho & cc cng s cho cc ht bn ph 1 l vng mng & dng mn


hunh quang t sau l vng theo di ng i ca 1 ht
kt qu: hu kt cc ht u xuyn qua l vng, 1 s t lch hng, 1 s t bt li
pha sau khi gp l vng

Page 6 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 6

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

S tm
ra p

1918, R pho bn ph hn ng t N bng ht thy 1 hn O & 1 ht c khi lng


1,6726.1027 & q=1+ proton

S tm
ra n

1932, Chat-uch (cng tc vin ca R pho): dng ht bn ph hn Be thy xut


hin 1 loi ht mi c khi lng ~mp & q=0 ntron
Cu to ngt, ng v, AO

Ht
nhn

Nguyn t c cu to rng, cc e chuyn ng xung quanh 1 ht mang in tch dng


c kch thc rt nh so vi nhuyn t, nm tm nguyn t. l hn nguyn t.

e ha tr

L nhng e c kh nng tham gia hnh thnh kin kt ha hc. Chng thng nm lp
ngoi cng \ c phn lp st lp ngoi cng nu phn lp cha bo ha

ng v

ng v ca cng 1 nguyn t ha hc l nhng nguyn t c cng s p nhng khc


nhau v s n
Hidro c 3 ng v: H,D,T

AO

Obitan nguyn t l khu vc khng gian xung quanh ht nhn m ti xc sut c mt


(xc sut tm thy ) e khong 90%
Trong nguyn t , cc e chuyn ng rt nhanh quanh hn ko theo 1 qu o x no
Lp & phn lp e (d die ^^)

Lp

Cc e trn cng 1 lp c nng lng gn bng nhau

Phn lp

Cc e trn cng 1 phn lp c nng lng bng nhau


Cu hnh e (d die ^^)

Nguyn
l Pau-li

Trn 1 AO ch c th c nhiu nht l 2 e & 2 e ny chuyn ng t quay khc chiu


nhau xung quanh trc ring ca mi e

Nguyn
l vng
bn

trng thi c bn, trong nguyn t cc e chim ln lt nhng AO c mc nng lng


t thp n cao

Quy tc
Hun

Trong cng 1 phn lp, cc e s phn b trn cc AO: s e c thn l max & cc e ny
phi c chiu t quay ging nhau
Bng tun hon

Page 7 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 7

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


9

Chu k

L dy cc ng t m ng t ca chng c cng s lp e c xp theo chiu Z tng dn

10

Nhm
nguyn
t

L tp hp cc ng t m ng t c cu hnh e tng t nhau, do c tnh cht ha hc


gn ging nhau & c xp thnh 1 ct

11

Nguyn
t s,p,d,f

e cui cng xp vo phn lp s,p,d,f

(ko phi e phn lp ngoi cng nh, nhm l die ^^)

12

I1

L nl min cn tch e th 1 ra khi ng t trng thi c bn

13

m in c trng cho kh nng ht e ca ng t khi to thnh lk hh

14

Tnh KL

L tc ca 1 ng t m ng t ca n d nhng e tr thnh ion (+)

15

Tnh PK

L tc ca 1 ng t m ng t ca n d nhn e tr thnh ion (-)

16

nh
lut
tun
hon

Tnh cht ca cc ng t & n cht cng nhe thnh phn & tc ca hp cht to nn t
cc ng t o bin i tun hon theo chiu tng ca Z

Part II. LKHH


STT

Tn

Ni dung
LKHH

LKHH

L s kt hp gia cc ng t to pt \ tinh th bn vng hn

Quy tc
bt t

Ion

LK ion

L LK c to thnh do lc ht tnh in gia cc ion kang in tch tri du. c hnh


thnh gia KL in hnh & PK in hnh

LK CHT

L LK hnh thnh gia 2 ng t = 1 \ nhiu cp e chung

LK cho
nhn

Trong 1 s trng hp, cp e chung ch do 1 cp ng t ng gp lk gia 2 ng t l lk


cho-nhn. V d : O=SO

Cc ng t c khuynh hng lk vi cc ng t khc t uc cu hnh e vng bn ca


kh him v 8 e (hoc i 2 e vi He) lp ngoi cng
Ng t \ nhm ng t mang in

Lai ha
7

Thuyt
lai ha

S xen
ph trc

Trc cc AO tham gia lin kt trng ng ni tm 2 ng t lk .

S xem
ph bn

Trc cc AO tham gia lin kt song song vi nhau & vung gc vi ng ni tm 2 ng t


lk

S lai ha AO l s t hp (trn ln) mt s AO trong 1 ng t uc tng y AO lai


ha ging nhau nhng nh hng khc nhau trong khng gian

Ha tr & s oxi ha
11

Ha tr

trong hc ion: l in ha tr & bng in tch ca ion


trong hc CHT: gi l CHT & bng s lk CHT m ngt ng t to ra uc vi cc ng t
khc trong pt

Page 8 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 8

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


12

S OXH

L in tch ca ng t ng t nu gi nh LK gia cc ng t trong pt l lk ion


LK kim loi

13

LK KL

L lk c hnh thnh gia cc ng t & ion KL trong mng tt do s tham gia ca cc e t


do

Part III. PHH


STT

Tn

Ni dung
P OXH kh (ci ny d ri^^)

Easy. (L PHH trong c s chuyn e gia cc cht P , hay c s thay i s OXH 1

s ng t )
2

Cht kh

Khu quyt: Kh cho o nhn

Cht OXH

(kh: cht kh, o: cht OXH)


cht kh l cht nhng e hay l cht c s OXH tng sau P
cht OXH l cht nhn e hay l cht c s OXH gim sau P

S kh

(qu trnh kh) xy ra vi cht OXH , lm cht nhng e\ lm tng s OXH cht

S OXH

(qu trnh OXH) xy ra vi cht kh , lm cht nhn e hay lm gim s OXH cht

ngha
P OXH
kh

(ko cn :D )

Phn loi P trong hh v c


P c s thay i s OXH v P ko c s thay i s OXH

c im PTP (i khi)
P ha
hp

S thay i s OXH cc ng t
c hoc ko c s thay i s OXH

L p OXH kh ?
Yes \ No

2H2 + O2 2H2 O (c)


CaO + CO2 CaCO3 (ko)

P phn
hy

c hoc ko c s thay i s OXH

Yes\ No

2KClO3 2KCl + 3O2 (c)


Cu(OH)2 CuO + H2 O (ko)

P th

+ +

Lun c s thay i s OXH

Yes

+ 2 + 2
P trao
i

+ +

Page 9 of 88| Kin thc b lng qun

Lun ko c s thay i s OXH

No

3 + +3

By Kaitorkid|Page 9

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


P TA NHIT & P THU NHIT
P ta nhit
N

P thu nhit

L PHH gii phng nl di dng nhit

L PHH hp th nl di dng nhit

p t chy xng du,

p phn hy CaCO3,

Nhit
P

H: ch lng nhit km theo mi PHH

c
im

H < 0

PT
nhit
ha
hc

L P c ghi thm gi tr H & trng thi cc cht

H > 0

2() + 2 () 2()

= 822,2

Phn loi P trong hh hu c

Page 10 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 10

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

Part IV. Tc phn ng & cn bng ha hc


STT

Tn

Ni dung
Tc P & Cn bng hh

Tc
p

l bin thin nng 1 trong cc cht p \ sp trong 1 n v time


nh hng bi 5 yu t chnh: C cht p, p sut (vi P c cht kh), 0 ,din tch
b mt & cht xc tc
ngoi ra, mi trng xy ra P, tc khut trn, tc dng ca cc tia bc x, cng
c nh hng

CBHH

L tt ca p thun nghch khi tc p thun = p nghch


Ch ph thuc nhit
vi P : + +

[] .[]

= [].[]

ch : nu P c cht rn\dung mi th vt i ^^ (ko c mt trong cng thc trn)

Chng hn: 2 5 + 3 3 2 5 + 2 th =

[][2 ]
[].[]

H ng
th

L h ko c b mt phn chia trong h. V d : h gm cc cht kh,

H d th

l h c b mt phn chia trong h , qua b mt ny c s thay i t ngt tnh cht.


V d: h gm cht rn & cht kh, h gm cht rn & cht tan trong dd

Nguyn l
LSatli

Mt p thun nghch ang tranh thi CB khi chu 1 tc ng t bn ngoi nh bin i


C, p, , th CB s chuyn dch theo chiu l gim tc ng bn ngoi

Cht xc
tc

ko lm bin i K hay nng cc cht trong CB ko lm CB chuyn dch


ch lm tng tc P thun & tc P nghch vi s ln bng nhau lm P
nhanh t trng thi CB hn

Page 11 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 11

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

[bi kip chemistry]

[Nguyn t]
ngun tng hp & tham kho : SGK

Part I:

1. Cu to ng t
mi ht nhn nguyn t ca mi nguyn t u c p & n ?
Sai. Ring hidro (ko tnh ng v D & T) ht nhn ch c 1 p & ko c n
Mi ngt u c s p s n?
Sai . Ngoi tr H

in tch, khi lng


e

= 1,602.1019 = 1

= = 1 +

= 0

= 9,1094.1031

= 1,6726.1027

= 1,6748.1027

khi lng ko cn nh v trong my tnh c sn ri


Nguyn t c cu to rng cc e chuyn ng xung quanh 1 ht mang in tch ng c kch thc rt
nh so vi kch thc ca ngt, nm trung tm ngt-ht nhn nt. (trch sgk10-tr.5)
s p s n < 1,52 s p (tr H)

2. Lp & phn lp
Lp e
Lp (n)

Tn lp

S phn lp

S AO

12

22

32

42

52

62

72

Phn lp

S AO

3. Th t vit cu hnh e
Cch nh

Page 12 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 12

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


Cch 1
1s
2s

2p

3s

3p

3d

4s

4p

4d

4f

5s

5p

5d

5f

5g

6s

6p

6d

6f

6g

6h

7s

7p

7d

7f

7g

7h

1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d 4p 5s 4d 5p 6s 4f 5d 6p 7s
Cch 2:
1s

(2s 2p)

(3s 3p)

(4s

4p)

3d

(5s

5p)

(6s

4d

6p)

(7s

4f 5d

7p)

5f 6d

Cch 3
ss

ps

ps

dps

dps

fdps

fdps

son son

phn son

phn son

nh phn son

nh phn son

fi nh phn son

fi nh phn son

im c bit vi Cu,Cr,
t cu hnh bn th nhng ng t c cu hnh e: ( 1) 4 2 ( 1) 9 2 s t bin i :

( 1)4 2 . . . ( 1)5 1
( 1)9 2 ( 1)10 1

C ? ngt c e ngoi cng l ?


: []41
3. l: { : []3 5 41
: []310 41
C ? ngt c e ngoi cng l ?

Page 13 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 13

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

[bi kip chemistry]

[Cc vn v bng tun hon]


ngun tng hp & tham kho : SGK, Lamsao.vn, go.vn

Part I: Bng tun hon


1. Cch nh bng tun hon
Mt trc
IA

IIA

IIIB IIB

IIIA

IVA

VA

VIA

VIIA

1 Hi (H)

VIIIA
Hng(He)

2 Lnh (Li)

B (Be)

B (B)

C (C)

Nh (N)

ng(O) Fi (F)

Nga (Ne)

3 No (Na)

Mang(Mg)

n (Al)

Sinh (Si)

Pn (P)

Say (S)

Chng(Cl) n (Ar)

4 Khng (K)

C (Ca)

G (Ga)

G (Ge)

t (As)

S (Se)

B (Br)

Khc (Kr)

5 Ru(Rb) Sang (Sr)

Trong (In)

Sang(Sn) S (Sb)

T (Te)

Iu (I)

Xng(Xe)

6 C (Cs)

B (Ba)

Tlnh(Tl) Ph (Pb)

Bun(Bi) P(Po)

Anh (At)

Rng (Rn)

7 F (Fr)

Rn (Ra)

Dy in ha cu KL
Li2+

K+

Ba2+

Ca2+

Na+

Mg2+

Al3+

Mn2+

Zn2+

Cr3+

Fe2+

Ni2+

Sn2+

Pb2+

Fe3+

2H+

Cu2+

Fe3+

Hg+

Ag+

Pt2+

Au3+

Li

Ba

Ca

Na

Mg

Al

Mn

Zn

Cr

Fe

Ni

Sn

Pb

Fe

H2

Cu

Fe2+

Hg

Ag

Pt

Au

Khi

Bn

Cn

Nh

May

Mng

Zp

St

Nn

Sang

Ph

St

Hi

Gi

Hng

Bc

Pha

Vng

Cr

Tnh kh gim, tnh OXH tng

Part II: Quy lut tun hon tng qut

Page 14 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 14

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

R (*)

I1 (nl ion ha th nht) (**)


m in (***)

tnh KL

tnh phi kim

tnh baz ca oxit & hidroxit

tnh axit ca oxit & hidroxit

ha tr cao nht vi H (ch tnh chiu ngang)

ha tr cao nht vi O (ch tnh chiu ngang)

(*) ngoi l: H l nguyn t c bn knh nh nht (~0,053 nm) ch ko phi He


(**) NHM IVA: th t BTH (t trn xung): C, Si, Ge, Sn, Pb nhng th t I1: C>Si>Ge>Pb>Sn
(***) NHM IVA: th t BTH (t trn xung): C, Si, Ge, Sn, Pb nhng th t : C>Si>Ge>Pb>Sn
(ging quy lut I1)
CHU K 6: th t BTH (tri phi): Cs, Ba, Tl, Pb, Bi, Po, At nhng th t :Cs<Ba<Tl<Po<Bi<At<Pb

Part III: Quy lut khc trong tng nhm


Nhm Halogen
Elk X-X
(kc)
(kJ/mol)

Trng
thi X2

Mu sc

( )

( )

159
243
192
151

Kh
Kh
Lng
Rn

Lc nht
Vng lc
Nu
en tm

Tng dn

Tng dn

F
Cl
Br
I

Mu AgX

AgCl Trng
AgBr Vng nht
AgI vng

Axit
HX

Tnh
OXH
X2

mnh
tng
dn

Gim
dn

Tnh
kh
XTng
dn

KLK
Li
Na
K
Rb
Cs
KLKT

Be
Mg
Ca
Sr
Ba

( )

( )

Gim dn

1330
892
760
688
690

( )

( )

1280
650
838
768
714

Page 15 of 88| Kin thc b lng qun

2770
1110
1440
1380
1640

D (g/cm3)
0,53
0,97
0,86
1,53
1,90

D (g/cm3)
1,85
1,74
1,55
2,6
3,5

cng
0,6
0,4
0,5
0,3
0,2

cng
2,0
1,5
1,8

By Kaitorkid|Page 15

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

[bi kip chemistry]

[So snh bn knh nguyn t,bn knh ion]

ngun tng hp & tham kho :

Part I: Method
Th t so snh:

s lp e

s lp cng ln bn knh cng ln


cng s e, Z cng ln bn knh cng nh

Part II: Ex
EX1: Sp xp bn kinh gim dn: , + , 2+ , , 2
A.

B.

C.

D.

S lp

10

11

12

> > > + > +

Page 16 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 16

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

[bi kip chemistry]

Lin kt ha hc
ngun tng hp & tham kho : SGK

Part I: Lin kt

Lin kt

CHT

Ion

CHT ko cc

CHT c cc

< 0,4

, < 1,7

Bn cht lk

S dng chung cc e

Lc ht tnh in gia cc ion


mang in tch tri du

k lk

Gia cc ng t ging nhau \ gn ging nhau v bn


cht hh ( thng vi ng t PK nhm IVA, VA, VIA, VIIA)

Xy ra gia nhng ng t khc


hn nhau v bn cht hh (
thng vi Kl in hnh & PK
in hnh)

Ngoi l:
HF c

=1,78 nhng lk CHT c cc


(ang cp nht)

Part II: Lai ha


1. Cch xc nh lai ha:
Lai ha

s AO lai ha = a+b+c+d = s LK + s cp e khng lin kt

max = 1
max = 3
vi {
(tc bng s AO ti a trong mi phn lp ^_____^)
max = 5
max = 7
Th t: ly gi tr ln nht ca a ri mi n bck
V d:

2 = c 2 Lk + 1 cp e ko lk 2

Page 17 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 17

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


2. Bng lai ha
Lai
ha
sp

Phn loi
LK

Hnh v

Dng hnh
hc

Gc

V d

Thng

1800

2 , 2 ,
, 2 , 2 ,

sp2

Tam gic u

1200

3 , 3 , 2
3
3 , 32 ,

Gp khc

Gn 1200

2 , ,
2 ,

sp3

T din u

1090 28

4 , 3
4+ ,

3 ,

Chp y

3 + , 32

sp3d1

sp3d2

Gn 1090

Gp khc

Thng

Lng chp

5 ,

Bt din u

6 , 6 , 6

2 ,2

Page 18 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 18

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

Part III: Tinh th


Ch : Tinh th ion, tinh th nguyn t, phn t thuc chng trnh nng cao
1 Cc loi tt
TT ion

TT NGUYN T

TT PHN T

TT KL

Khai nim

c hnh thnh
t nhng ion mang
in tch tri du

c hnh thnh t cc
ng t

Hnh thnh t cc
phn t

Hnh thnh t
nhng ion , ng t
KL & e t do

Lin kt

Bn cht tnh in

Cc ng t nm nt
mng, lk vi nhau bng
lk CHT

Lc tng tc phn t
(yu)

Bn cht tnh in

Tnh cht
chung

Bn

cng ln

t bn, mm

nh kim, do

Kh nc, kh bay
hi

, cao

thp, d bay hi

Dn din, nhit
good

V d

NaCl

Kim cng:

Phn t iot:

KL

to bi C lai ha sp3 lk
CHT 4 nguyn t C gn
nht nm 4 nh 1 t
din
ng 4 cp e
chung

L phn t 2
nguyn t , cc phn
t iot nm trn cc
nh & tm cc mt
ca hlp (tt lp
phng tm din)

cng nht

Ko bn, c s thng
hoa
phn t nc
Mi phn t H2O lk
4 phn t gn n nht
nm trn 4 nh 1 t
din u thuc cu
trc t din
so vi nc lng: D
nh hn, V ln hn
2. Chi tit Tinh th KL
Lp phng tm khi

Lp phng tm din

Lc phng

Hnh v

S n v
cu trc

Page 19 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 19

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


Lin h R &
a,h

4 = 3

68%

Gm

4 = 2

= 2 & =

74%

26
3

74%

KLK (thuc IA)

Ca, Sr (thuc IIA)

Be,Mg (thuc IIA)

Ba, Ra (thuc IIA)

Ni,Pd,Pt (thuc VIIIB)

Zn,Cd (thuc IIB)

Cr,Mo,W (thuc VIB)

Cu, Ag, Au (thuc IB)

Fe (thuc VIIIB)

Al (thuc IIIA)
Pb (thuc IVA)

V,Nb,Ta (thuc VB)

Rh, Ir

Sc,Y,La

Eu

Ce,Yb

Ti,Zr,

Th

Page 20 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 20

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

[bi kip chemistry]

[So snh lk hidro, nhit si, tnh axit,


baz, tnh tan ]
ngun tng hp & tham kho : Trithucbonphuong.com, violet, http://www.aotrangtb.com, ti
liu ca ThS. Nguyn i Nhn, ca thy V Khc Ngc

Part I: 1 s yu t nh hng s so snh


1.Nhm ht e & y e
nhm ht e :

gm {

mnh gc ht e:
-NO2 > -COOH > -CHO > -CR> -C6H5 (trong vai tr nhm ht e) > -C=R
-F> -Cl > -Br > -I
lm tng mnh lk H, tng nhit si, tng tnh axit, gim tnh bazo
cng 1 gc th cng gn nguyn t H linh ng, s lng cng nhiu th cng c tc dng mnh
Nhm y e:
lm gim lk hidro, gim nhit si, gim tnh axit, tng tnh bazo
gc HCB cng phn nhnh, cng di y e cng mnh
cng 1 gc th cng gn nguyn t H linh ng, s lng cng nhiu th cng c tc dng mnh
y e:
-OH > -NH2 > -R (no)
(CH3)3C- > (CH3)2CH- > CH3CH2CH2- > C2H5 - > CH3- > H im c bit ca gc phenyl C6H5-: s l gc y e nu n lk vi 1 gc ht e & s l gc ht e nu
n lk vi 1 gc y e
2. phn cc
Th t phn cc ca cc chc\cht khng c lk hidro (cng M):
-COO- >-CO- > -CHO > R-X > -0- > R-H
3.Cis & trans
cis

0
{ 0

Page 21 of 88| Kin thc b lng qun

trans

0
{
0

By Kaitorkid|Page 21

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

Part II: so snh lin kt hidro


1.Lin kt hidro l g?
L lk tng tc tnh in yu gia phn t hidro mang in tch dng vi phn t mang in m
2. iu kin c lk hidro l g?
Trong hp cht phi cha H
H phi lk trc tip vi nguyn t: c m in ln & c cp e t do
V d: F,Cl,N,O,
3. C nhng loi lk H no & tc dng ca n?
Lk H ni phn t:
l lk hidro ngay trong pt
k: k cn: hp cht c 2 nhm chc tr ln
k : khi to lk hidro phi to c vng 5\6 cnh
V d 1 :

V d 2 : Cht no c lk H ni phn t?

Ch c (2) tha mn k:

Tc dng: gim nhit si


Lk H ngoi pt
l lk H gia cc pt cng loi\khc loi vi nhau
tc dng: tng nhit si, tng tan/H2O (nu c lk H vi H2O)
4. So snh mnh lk H
theo nhm chc: -COOH > phenol > -OH> -NH2
theo gc ht e & y e :(xem part I)

Part III: so snh nhit si


Tng qut Quy lut chung ph bin:
t0s HCB <R-X, andehit, xeton < amin <ancol < axit cacboxylic < aminoaxit < mui ancolat , muicacboxylat

Ch [1]: [Cc nguyn tc so snh nhit si]


(u tin) lk ion

Page 22 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 22

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


lk H
khi lng
phn cc
mch cacbon
cis & trans
Nguyn tc 1: nu c lk ion
hp cht lin kt ion s c nhit si cao hn.
V d :
So snh nhit si ca CH3COONa v CH3COOH.
-CH3COONa khng c lin kt hiro nhng c lin kt ion gia Na-O; CH3COOH c lin kt hiro. Nhng
nhit si ca CH3COONa cao hn.
Nguyn tc 2: lk hidro
Hai hp cht c cng khi lng hoc khi lng xp x nhau th hp cht no c lin kt hiro bn hn s
c nhit si cao hn.
V d 1:
So snh nhit si ca CH3COOH v C3H7OH.
- C hai u c khi lng phn t bng 60. Nhng CH3COOH c lin kt hiro bn hn lin kt hiro trong
C3H7OH. Nn nhit si ca CH3COOH cao hn nhit si ca C3H7OH.
V d 2 :
So snh nhit si ca CH3OH v CH3CHO.
- CH3OH c M=32. CH3CHO c M=44.
CH3OH c lin kt hiro, CH3CHO khng c lin kt hiro, nn CH3OH c nhit si cao hn CH3CHO.
Nguyn tc 3: khi lng
Hai hp cht cng kiu lin kt hiro hoc l ng ng, hp cht no c khi lng ln hn s c nhit
si cao hn.
V d 1:
So snh nhit si ca CH3OH v C2H5OH.
- C hai u c cng kiu lin kt hidro, nhng m C2H5OH=46> m CH3OH=32 C2H5OH c nhit si
cao hn CH3OH.
V d 2:
So snh nhit si ca C2H6 v C3H8.
- C hai u khng c lin kt hiro, khi lng ca C3H8 ln hn khi lng ca C2H6 nn C3H8 c nhit
si ln hn.
Nguyn tc 4: phn cc
Hai hp cht hu c u khng c lin kt hiro, c khi lng xp x nhau th hp cht no c tnh phn
cc hn s c nhit si cao hn

Ch : th t phn cc ca cc chc\cht khng c lk hidro (cng M):


-COO- >-CO- > -CHO > R-X > -0- > R-H
V d:
So snh nhit si ca HCHO v C2H6.

Page 23 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 23

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


- Hai hp cht trn u khng c lin kt hiddro v khi lng bng nhau, nhng HCHO c tnh phn cc hn
nn c nhit si cao hn.
Nguyn tc 5: din tch tip xc (mch cacbon)
Hai hp cht l ng phn ca nhau th hp cht no c din tch tip xc phn t ln hn s c nhit
cao hn hn bc cng cao, cng nhiu nhnh, nhnh cng gn nhm chc nhit si cng
thp
V d: So snh nhit si:

- C hai u c khi lng bng nhau, u khng c lin kt hiro. B c din tch tip xc ln hn nn c
nhit si cao hn A.
6 Nguyn tc 6: cis > trans
Hai ng phn hnh hc, nhit si cis>trans (do momen lng cc cis>trans)
V d:
So snh nhit si ca cis but-2-en v trans but-2-en: cis>trans

Ch [2]: [Cc ch khi lm bi tp so snh nhit si]


Bi tp thng gp: sp xp nhit si theo chiu tng dn \ gim dn,
Vi hidrocacbon
i theo chiu tng dn ca dy ng ng ( ankan ,anken ,ankin , aren ...) th nhit si tng dn v
khi lng phn t tng .
Cng khi lng phn t nhng: ankan < anken < ankin < aren do tng v s lin kt pi mt thm
nng lng ph v lin kt pi nhit si cao hn.
ng phn no c mnh di hn th c nhit si cao hn
Vi cc dn xut R-X ( R: hidrocabon nh anken ,ankan X : thng l halogen)
Dn xut halogen ca anken si v nng chy nhit si thp hn dn xut ca ankan tng ng .
Dn xut ca benzen : a 1 nhm th n gin vo vng benzen s lm tng nhit si .
Vi hp cht cha nhm chc
2 cht cng dy ng ng cht no c khi lng phn t ln hn th nhit si ln hn
Xt vi cc hp cht c nhm chc khc nhau, nhit si :

axit >ancol >amin > -COO- >-CO- > -CHO > R-X > -0- > R-H
Ch vi Ancol v Axit :
-Cc gc dy e (khng c lk pi: CH3,C2H5.) s lm tng nhit si do lin kt H bn hn
-Cc gc ht e (c lin kt pi: Phenyl,; halogenua: F-,Cl-,Br-,I-) s lm gim nhit si do lin kt H
km bn hn, gc ht cng mnh cng lm gim nhit si v cng xa nhm chc th lc tng tc li
cng yu i .
-Vi ancol: ng phn tert<sec<iso<n-ancol
nu c H2O: t0s ancol c 4 C tr ln > H2O (1000C) > ancol c 3 C
Ch vi cc hp cht thm c cha nhm chc OH ,-COOH ,-NH2
- Nhm th loi 1 ( khng cha lk pi :CH3 , C3H7 ) c tc dng y e vo nhn thm lm lin kt H
trong nhm chc km bn hn nn lm tng nhit si .

Page 24 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 24

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


- Nhm th loi 2 ( cha lin kt pi : NO2 ,C2H4 ) c tc dng ht e ca nhn thm lm lin kt H
trong chc km bn i nn lm gim nhit si .
- Nhm th loi 3 ( cc halogen : -F ,-Cl ,-Br ,-I ) c tc dng y e tng t nh nhm th loi 1.
* Vi phenol: t0s phenol > ancol c 7 C tr xung & axit c 4 C tr xung

Ch [3]: [Nhit si & nc 1 s cht](tham kho)

Ka

CH3OH

- 97

64,5

HCOOH

8,4

101

3,77

C2H5OH

- 115

78,3

CH3COOH

17

118

4,76

C3H7OH

- 126

97

C2H5COOH

- 22

141

4,88

C4H9OH

- 90

118

n - C3H7COOH

-5

163

4,82

C5H11OH

- 78,5

138

i C3H7COOH

- 47

154

4,85

C6H13OH

- 52

156,5

n C4H9COOH

- 35

187

4,86

C7H15OH

- 34,6

176

n- C5H11COOH

-2

205

4,85

H2O

100

CH2=CH- COOH

13

141

4,26

C6H5OH

43

182

(COOH)2

180

1,27

C6H5NH2

-6

184

C6H5COOH

122

249

4,2

CH3Cl

-97

-24

CH3OCH3

-24

C2H5Cl

-139

12

CH3OC2H5

11

C3H7Cl

-123

47

C2H5OC2H5

35

C4H9Cl

-123

78

CH3OC4H9

71

CH3Br

-93

HCHO

-92

-21

C2H5Br

-119

38

CH3CHO

-123,5

21

C3H7Br

-110

70,9

C2H5CHO

-31

48,8

CH3COC3H7

-77,8

101,7

CH3COCH3

-95

56,5

C2H5COC2H5

-42

102,7

CH3COC2H5

-86,4

79,6

Cht

Cht

Part IV: so snh nhit nng chy


cis

trans

0
0

Part V: so snh tnh axit, bazo


1 Cng loi nhm chc:
Theo gc ht e, y e (xem part I)
2 So snh cc chc khc nhau
tnh axit:
Page 25 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 25

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


mnh ca cc axit :
AXIT mnh
AXIT trung bnh
AXIT yu
AXIT rt yu

, , 4 , , 3 , 3 , 2 4
2 , 2 3 , 3 4
> 2 >
2 3 > 2 > > > 2 3 > 6 5 () (> 2 > 2 5 )

(bng ny mnh tham kho trn mng v ko chc chn chnh xc ^^ )


Ci ny chc chn ng:
Ancol < H2O < phenol <H2SiO3<H2CO3< RCOOH< axit v c mnh hn H2CO3
< 2 < 3 < 4
< < <
tnh bazo

amin thm < NH3 < amin khng thm


Ch : bazo cng mnh axit lin hp cng yu & ngc li
so snh cc bazo\axit m khng c quy lut trn th ta so snh axit lin hp\bazo
lin hp ca chng ri suy ra th t cn tm

Page 26 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 26

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

1 S CHUYN QUAN TRONG CA


HA HC V C

[bi kip chemistry]

[Cc khi nim v c kh nh]


ngun tng hp & tham kho:
ghi ch: phn ny, nhng khi nim v CN Silicat, Phn bn, gang thp c vit chi tit phn Phn
bn HH, CN SILICAT & GANG THP

Part I
Ch : phn ny nhng khi nim cn nh ch c phn i cng KL, v vy mnh tch
ring ra ch i cng KL. Cc bn c ch s y hn (mnh vn gi li
phn ny m ko xa i cc bn chc chn l ko cn khi nim no na. Th 2 l cch
k bng ngn gn hn , bn no ph hp cch hc no th xem phn ^^ )
Khi nim

Tn
Nhm halogen

Nhm oxi

Nhm Cacbon

i cng KL
KL &
hp
kim

Hp kim

L vt liu kim loi c cha 1 kim li c bn & 1 s KL\PK khc

1 kl c
bn

Hp kim: l
vt liu KL
cha

1 s
kl\pk
#

Tc hp kim:

Page 27 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 27

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

ng dng hk: (ko c g cn nh)


Dy
in
ha

Cp oxi ha
kh

dng oxi ha & dng kh ca cng 1 ng t kl to nn cp oxi ha kh

Pin &
in
phn

Cu mui

trong cu mui, cc cation (+) di chuyn sang cc (+), cc anion (-) di chuyn
sang cc (-)

Anot,catot

anot: ni xy ra s oxi ha
catot: ni xy ra s kh
trong pin : anot: (-), catot : (+)
trong f : anot: (+), catot: (-)

Th in cc
chun

L Epin to bi in cc hidro chun & tm KL nhng vo dd mui ca n vi


[ion KL]=1M

Chiu P
OXHK (quy
tc )

Kl ca cp OXH-K c E0 nh hn kh c cation KL ca cp OXH-K c E0 ln


hn

S f

L qu trnh OXH-K xy ra b mt cc in cc khi c dng in 1 chiu i


qua cht in li nc \ dd cht in li

Hin tng
dng cc
tan

Xy ra khi anot (cc m) lm bng kim loi trong dd f


V d: f dd CuSO4 vi anot Cu
[ion kl] ko i trong qt f

Th t f

vi ion KL: t phi tri dy in ha

vi anion: 2
1

(anion tnh kh mnh hn b f trc) ( 2 2 + 2 + )


n mn
KL

n mn Kl

L s ph hy KL\Hp kim do tc dng ca cc cht trong mi trng

n mn hh

L qt OXH-K , trong o cc e ca KL uc chuyn trc tip n cc cht trong


mi trng

n mn in
ha

L qt OXH-K, trong o KL b n mn do tc dng ca dd cht in li & to


nn dng e chuyn t cc (-) cc (+)

1. cc in cc khc nhau v bn cht


k xy ra :{2. cc in cc phi tip xc trc tip\gin tip qua dy dn

3. cc in cc cng tip xc vi dd cht in li

Page 28 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 28

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

[bi kip chemistry]

[Cc tn gi v c kh nh]
ngun tng hp & tham kho: SGK

Part I: Nhm Halogen


Qung cha clo: Cacnalit: KCl.MgCl2.6H2O
Xinvinit:KCl.NaCl
Axit c oxi ca clo:
Axit hipocloro (HClO)
Axit cloro (HClO2)
Axit cloric (HClO3)
Axit pecloric (HClO4)
Qung cha flo:
- Florit (CaF2)
- Criolit (Na3AlF6)
Khc:
Nc Javen (NaCl + NaClO)
Clorua Vi (CaOCl2)
Kali Clorat (KClO3)

Part II: Nhm oxi


Natri thriosunfat: 2 2 3
Cc dng th hnh ca lu hunh

Page 29 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 29

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


Lu hunh t phng ( )

Lu hunh n t ( )

2,07 g/cm3

1,96 g/cm3

1130C

1100C

<95,50C

T 95,51190C

Cu to tinh th

Part III: Nit - Photpho


Phn bn (xem chi tit box phn bn):
Phn m: Ure: (NH2)2CO
Phn Supephotphat n (14 20% P2O5): Ca(H2PO4)2+ CaSO4
Phn Supephotphat kp (40 50% P2O5): Ca(H2PO4)2
Phn ln nng chy (12 14% P2O5): Hn hp photphat, silicat vi Ca, Mg
Phn kali:
Phn hn hp Nitrophotka: ( ) +
Phn phc hp Amophot: ( ) +
Phn vi lng: B, Mn, Mo, Cu, Zn
Qung cha photpho:
Apatit: 33 (4 )2 . 2
Photphorit: 3 (4 )2
Qung cha Nito
Natri Nitrat (Dim tiu) (NaNO3)
Cc th hnh ca P (chng trnh nng cao)
P trng

Mng tt phn t : cc nt mng l cc phn t


hnh t din P4. Cc P4 lk vi nhau bng lc tng
tc yu
Mm, d nc

Cu trc polime

Ko tan trong nc, d tan trong 1 s dung mi HC


c: gy bng nng khi ri vo da
0 , pht quang mu lc trong bng ti
Bc chy trong kk 0 > 400 bo qun: ngm
trong nc

Ko tan trong dung mi HC, d ht m & chy ra

Page 30 of 88| Kin thc b lng qun

Bn trong kk 0

Ko pht quang
Bc chy 0 > 2500

By Kaitorkid|Page 30

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

Part IV: Nhm cacbon


Qung\khong vt
Cacbon

Hc khc

- Canxit : CaCO3

Nc kh: 2 rn

- Magiezit : MgCO3

Soa: 2 3

- Dolomit : CaCO3.MgCO3

Photgen: 2 ( + 2

Silic

2 )

- Ct (SiO2)
- Cao lanh (Al2O3.2SiO2.2H2O)
- Xecpentin (3MgO.2SiO2.2H2O)
- Fenspat (Na2O.Al2O3.6SiO2)

Cc dng th hnh ca cacbon:


Kim cng

Than ch

Cacbon v nh hnh

Tinh th nguyn t khng Tinh th cu trc lp mu


mu, trong sut, khng xm en, nh kim, dn
dn in, dn nhit km, in km kim loi, mm
cng nht

Fuleren (nng cao)

Bao gm than g, than Cu trc hnh cu rng,


xng, than mui cu gm C70, C60
to xp, c kh nng
hp ph kh & cht tan

Kh than kh & kh tan t


Kh than t

Kh than kh\kh l gas

Hn hp kh t P c CO khi cho hi nc i qua


than nung nng:
~10500

+ 2

Hn hp kh thu c khi sx CO trong l gas:

+ 2

~44%, 2 , 2 , 2 ,

2 + 2
~25%, 2 , 2 ,

Dng lm nhin liu kh

Cng nghip Silicat (xem chi tit box CN SILICAT)

Page 31 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 31

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

Part V: KL
1. Cc qung\hp cht kim loi

Qung\khong vt
KLK
,KLKT

B sung

Cacnalit: KCl.MgCl2.6H20

Thch cao khan: CaSO4

Xinvinit: NaCl.KCl

Thch cao sng:CaSO4 . 2H2 O


Thch cao nung: CaSO4 . H2 O or CaSO4 . 0,5H2 O

Nhm

Anotit: CaO.Al2O3.2SiO2
Boxit : Al2 O3 . 2H2 O
Berin : Al2 O3 . 3BeO. 6SiO2
Mika: K 2 O. Al2 O3 . 6SiO2 . 2H2 O
Cao lanh: Al2 O3 . 2SiO2 . 2H2 O
Fenspat: Na2 O. Al2 O3 . 6SiO2

Emeri: nhm oxit trong t nhin dng khan, c


cng cao, lm mi
Corinon tinh khit: Al2 O3 khan, l ngc thch rt
cng, cu to tinh th trong sut, khng mu
Corinon ln : ngc rubi (mu )
Corinon ln & : ngc saphia (mu xanh)
Rubi & saphia nhn to c ch to bng cch
nung nng hn hp \ &

Phn chua: K 2 SO4 . Al2 (SO3 )3 . 24H2 O hay
KAl(SO4 )2 . 12H2 O
phn nhm: nu thay K + = Li+ , Na+ hay NH4+
c mui kp khc c tn chung l phn nhm
Tecmit : hh bt Al & Fe2O3 hn gn ng ray

Crom

Cromit: FeO. Cr2 O3


(thng ln Al2 O3 & O2 )

Phn crom-kali :
K 2 SO4 . Cr2 (SO4 )3 . 24H2 O hay KCr(SO4 )2 . 12H2 O
C mu xanh tm, dng thuc da, lm cht cm
mu trong nhum vi ( D tng t phn chua)

St

Pirit :FeS2 (pirit st)

St t oxit: Fe3 O4

Xementit: Fe3C
Xiderit : FeCO3
Hematit : Fe2O3
Hematit nu: Fe2O3.nH2O
Manhetit: Fe3O4
ng

Cancopirit (Pirit ng) : CuFeS2


(hay CuS.FeS)

Cacbonat bazo ca ng: CuCO3 . Cu(OH)2

Cancozin : Cu2S
Cuprit: Cu2O
Km

Page 32 of 88| Kin thc b lng qun

Thuc th Lucas: HCl/ZnCl2 (dng phn bit cc


ancol bc khc nhau)

By Kaitorkid|Page 32

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


2. Hp kim
phn bit theo tnh cht

Fe-Cr-Mn (inox), ng bch (Cu-Ni)

Hp kim khng b n mn:

HK ng bch c tnh bn v g cao, khng b n mn d trong


mi trng nc bin , dng ch to chn vt tu bin, tuabin cho
ng c my bay phn lc
Hp kim siu cng:

W-Co,Co-Cr-W-Fe,

Hp kim c nhit nng chy thp:

Sn-Pb (thic hn nng chy 2100C), Bi-Pb-Sn (nc 650C)


Al-Si, Al-Cu-Mn-Mg

Hp kim nh, cng & bn:


Hp kim khng gin n theo nhit

Inva (Ni-Fe)
Dng trong k thut v tuyn

phn bit theo tn


Tn

Thnh phn ct, tc, ng dng

Inox

Fe-Cr-Mn

Thic hn

Sn-Pb

Ghi ch

c 0 thp (2100C)
Inva

Ni-Fe
dng trong k thut v tuyn

ng thau

Cu-Zn (45%Zn)
cng & bn hn ng
ch to cc chi tit my , thit b dng trong cn ng tu
bin

ng bch

Phn ny c th b gim
ti, mnh ko r nn cc bn
ng c phn ny vi ^^

Cu-Ni (25%Ni)
bn p, ko b n mn trong nc bin
dng trong cn tu thy (ch to chn vt tu bin,),
tuabin cho ng c my bay phn lc, c tin,

ng thanh

Cu-Sn
ch to my mc, thit b

Vng 9 cara

Cu-Au (2/3: Cu, 1/3: Au)


dng c tin vng, vt trang tr

B sung nh: Pb c dng ch to cc hp kim khng mi mn cc trc quay c


dng lm trc.
3 Gang thp

(xem box gang thp)

Page 33 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 33

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

[bi kip chemistry]

[PHN BN HH, CN SILICAT & GANG


THP]
ngun tng hp & tham kho: sgk

Part I: PHN BN HH
Phn bn ha hc l g?
Phn bn ha hc l nhng ha cht c cha cc nguyn t dinh dng, c bn cho cy nhm nng cao
nng sut cy trng
Ti sao phi bn phn bn hh cho cy?
Cy ng ha c C,O,H t kk & nc, cn i vi cc nguyn t khc (N,P,K,), cy hp th t t. t
trng trt b ngho dn cc nguyn t dd cn bn phn! ^^
S lc phn bn hh

Page 34 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 34

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


1. Ch v Phn m

Thnh phn
ha hc chnh

m amoni

m nitrat

Ur

NH4 Cl

NaNO3 16%N

Ur

(NH4)2SO4 21%N

Ca(NO3)2 17%N

(NH2)2CO 46%N

NH4NO3 35%N
iu ch

Axit + NH3

180 200 C
CO2 2 NH 3

200 atm
0

Mui cacbonat + HNO3

( NH 2 )2 CO H 2O
NH4+

Dng ion \
hp cht cy
ng ho

NO3-

NH4+
trong t, di td
ca VSV, b phn hy
NH3 or td H2O:
(NH2)2CO+2H2O(N
H4)2CO3

c im

khi tan trong nc,


thy phn mt axit
bn cho cc loi t t
chua\t c kh
chua trc bng CaO (vi)
D ht m. Khng bn
cng tro hoc vi.

d ht nc trong kk
& chy ra
tan nhiu trong nc
tc dng nhanh vi
cy nhng d b nc
ma ra tri

mu trng
tan good trong nc
Hm lng m cao, bn
cho mi loi t.

trng thi rn k la.


Bn c cho mi loi
t.

2. Ch v phn ln
Supephotphat n
Thnh phn ha
hc chnh v
hm lng
%P2O5
Phng php
iu ch

Ca(H2PO4)2 v CaSO4
14 20%

Supephotphat kp

Phn ln nung chy

Ca(H2PO4)2
40 50%

Hn hp photphat v
silicat ca Ca v Mg
12 14%

Ca3 ( PO4 ) 2 3H 2 SO4( dac )

Nung
qung
apatit\photphorit + x
vn (magie silicat) + than
cc trn 10000C trong
l ng v lm ngui
nhanh sp bng nc

Ca3 ( PO4 )2 2 H 2 SO4( dac ) H 3 PO4 3CaSO4


Ca( H 2 PO4 )2 2CaSO4

Ca3 ( PO4 ) 2 H 3 PO4


3Ca( H 2 PO4 ) 2

Dng ion m cy
ng ho

H2 PO
4

c im

CaSO4 khng tan trong


nc, lm rn t

H2 PO4

Ion photphat
Khng tan trong nc
thch hp cho t chua

3. Phn hn hp & phc hp


L lai phn bn cha ng thi 2\3 nguyn t dinh dng c bn
Phn hn hp cha c 3 ng t N,P,K phn NPK, l sp khi c trn t cc phn n cha N, P,
K theo t l N:P:K khc nhau tu theo loi t v cy trng . V d : Nitrophotka l hn hp
(NH4)2HPO4 v KNO3.
Phn phc hp l hn hp cc cht c to ra ng thi bng tng tc ho hc ca cc cht. V
d: NH3 + H3PO4 hn hp NH4H2PO4 v (NH4)2HPO4 (amophot )

Page 35 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 35

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


4. Phn vi lng
Cung cp cho cy cc ng t nh B, Zn, Mn, Cu, Mo, dng n cht
cy trng ch cn 1 lng rt nh tng kh nng kt qt st & TC, tng hiu lc quang hp,
a vo t cng phn bn v c\hu c & ch c hiu qu cho tng loi cy & tng loi t
dng qu nhiu c hi cho cy

Part II: CN SILICAT (nng cao)


thy
tinh

gm

CN
Silicat
xi mng

1.THY TINH
Thnh phn hh & tc
Thy tinh thng c dng lm ca knh, chai l,: l hn hp , & , vit gn
ng : . .
sx: nu chy 1 hh ct trng, vi & soa (14000 ):

62 + 3 + 2 3 2 . . 62 + 22
khng c cu trc tinh th, l cht v nh hnh khng c nhit nc xc nh.
1 s loi khc

Thy tinh lng

Thy tinh kali

Thy tinh
pha l

Thy tinh thch


anh

K2O.CaO.6SiO2

Cha PbO2

Silic tinh khit

c
im

t0 nc & t0 ha mm
cao hn

Nhiu PbO2

t 0 ha mm cao,

d nng chy
& trong sut

h s n nhit rt
nh khng b
nt khi nng lnh
t ngt

Sx

khi nu thy tinh,


thay
Na 2 CO3 =K 2 CO3

Dng
lm

Dd m c ca
Na 2 SiO3 & K 2 SiO3

Ch to keo dn
thy tinh & s, sx xi
mng chu axit, cht

Dng c th
nghim, lng knh,

Page 36 of 88| Kin thc b lng qun

Nu chy SiO2 tinh


khit

Khc

Cho thm oxit


1 ca s kl
c TT c
mu khc
nhau
Vd:
thy tinh
mu lc,
TT
xanh nc
bin

By Kaitorkid|Page 36

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


kt dnh trong xy
dng

thu knh

2. gm
l vt liu c ch to ch yu t t st & cao lanh.
Phn loi theo cng dng

dng mindmap

Page 37 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 37

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


Dng table
Phi liu sx
Gch & ngi

Gch Gch
inat
chu
la
Gch
samt

t st loi thng &


1 t ct

93-96% SiO2
4-7% CaO & t st
Bt samt trn t st
& H2 O
Bt samt l t st
c nung nhit
rt cao ri
nghin nh

Snh
S

t st
Snh

Men

Cao lanh
Fanspat
1 s oxit KL

Men

Tp chnh ging s

Sx
nho vi nc
khi do, to hnh
sy kh & nung
900 10000 C
gch & ngi

Nung 1300
14000 C

c im

ng dng

thuc loi gm
xy dng
sau khi nung,
gch & ngi
thng c mu
do oxit trong
t st
lt l cao, l
luyn thp, l nu
thy tinh

Chu c nhit
1690 17200 C

Sau khi ng khun


& sy kh, nung
1300 14000 C

t st nung
t 0 cao =
1200~13000 C

Cng, g ku,
mu nu or xm

nung ln 1:
10000 C, ri trng
men & trang tr

Cng

nung ln 2:
t 0 cao hn (14001450 C)

Men ph ln b
mt sp

c bng &
lp bo v ko thm
nc, to 1lp
men mng mt
ngoi ca snh
s k thut
ch to: vt liu
cch in, t in,
buzi nh la,
dng c TN

Xp
Mu trng
G ku
gm s dn dng
& s k thut
d nc hn s

Men ph ln b
mt sp, sau
nung ln t 0 thch
hp men bin
thnh lp thy tinh
che kn b mt sp

3. Xi mng
l loi vt liu kt dnh dng trong xy dng
quan trong nht: xi mng Pooclng
.c im & tphh xi mng Pooclng
cht bt min. mu lc xm

Page 38 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 38

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


tp chnh : canxi silicat & canxi aluminat: 3 2 ( 3. . 2 )
2 4 ( 2. 2 )
3 (3 ) ( 3. 2 3 )
Sn xut

nghin nh
vi

nung hn
hp trong l
quay\l
ng
(1400
16000 )

trn vi t
st nhiu
2 & t
qung st=
pp kh\t

clanhke

ngui,
nghin
clanhke vi
1 s cht
ph gia ->
bt min

XI MNG

Qu trnh ng cng ximng


Trong xy dng, xi mng c trn vi nc thnh khi nho, sau vi gi s bt u ng cng li.
Qu trnh ng cng ca xi mng ch yu l s kt hp ca cc hp cht c trong xi mng vi nc, to
nn nhng tinh th hirat an xen vo nhau thnh khi cng v bn:

3CaO.SiO2+5H2OCa2SiO4.4H2O+Ca(OH)2
2CaO.SiO2+4H2OCa2SiO4.4H2O
3CaO.Al2O3+6H2OCa3(AlO3)2.6H2O
Hin nay, ngi ta cn sn xut cc loi xi mng c nhng tnh nng khc nhau: xi mng chu axit, xi
mng chu nc bin,...
nc ta c nhiu nh my xi mng ln nh nh my xi mng: Hi Phng, Hong Thch, Bm Sn...

Part III: GANG THP


1 So snh Gang & thp

Page 39 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 39

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

Gang

Tp

Thp

L hp kim ca Fe vi C

l hp kim ca Fe vi C

c 2-5% khi lng C

khi lng C 2%

ngoi ra c 1 t Si,Mn,S,

ngoi ra c Si,Mn,Cr,Ni

Gang trng

Thp thng(thp
cacbon)

Thp c bit

L thp c thm cc ng t
khc (Si, Mn, Cr, Ni, W, V,)

Gang xm

t C

Nhiu C

t C

Rt t Si

Nhiu Si

t Si, Mn

Nhiu xementit

Rt t S,P

3
Rt cng & gin

TC

Km cng & km
gin hn

cng ph thuc
%C

khi nc cht lng


linh ng (t nht)

thp cng 0,9%


C

khi ha rn tng V thp mm 0,1%C

Luyn thp

c cc b phn ca Xy dng nh ca,


ch to cc vt dng
my, ng dn nc,
cnh ca,
trong s

C nhng tc c hc rt qu:
thp Cr-Ni rt cng ch
to vng bi, v xe bc
thp,
thp ko g (74% Fe, 18%
Cr, 8% Ni) ch to dng
c y t, nh bp
thp W-Mo-Cr rt cng d
0 rt cao ch to li
dao ct gt kim loi cho my
tin, my phay
thp silic tnh n hi tt
ch to l xo, nhp oto

thp mangan rt bn, chu


va p mnh ch to
ung ray xe la, my
nghin

2. Sx

Sx gang
Nguyn
liu

Sx thp

qung st sx gang c 30-95% oxit st, ko

gang trng\xm

cha\rt t P,S

st thp ph liu

than cc (ko c sn trong tn, phi c t than


m), vai tr cung cp nhit khi chy, to CO & to thnh
gang

cht chy : CaO

cht chy 3

nhin liu: du ma zt \ kh t
oxi

CaO ha hp l cht

kh nc trong qung st x silicat d nc, c


(= , / ) ni ln trn gang ( =
, / )

Page 40 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 40

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


P xy
ra

Ming l

2000

C ca thot ra kh l cao
P CO kh oxit st

4000C
Thn l

500-6000C

32 3 + 23 4 + 2
3 4 +
+ + 2

700-8000C

C+O2CO2
S+O2SO2
+ 2 2

4 + 52 22 5

10000C

3 + 2

2 & 2 5 kh bay hi, ha hp


vi cht chy CaO x ni trn b mt
thp lng:

13000C

+ 2 3

3 + 2 5 3 (4 )2

P to x
Bng l

O2 oxi ha phi kim trong gang oxit

+ 2 3

15000C
P to CO
Phu l

18000C

+ 2 2
2 + 2

Ni l

S to
thnh
gang

Cha x

Kk nng c thi vo

Ca tho
x

Tho x ra khi l

Ca tho
gang

Tho gang ra khi l

bng l (phn 15000C) Fe nc ha tan 1 phn C & 1


lng nh Mn,Si, gang.
Gang nc tch t ni l
Sau 1 thi gian nht nh, ngta tho gang & x ra khi
l.
3 l luyn thp ny thuc chng trnh nng cao

Cc pp
luyn
thp

pp Bet x me (l thi
oxi)

pp Mac tanh (l bng)

pp l in (l h quang
in)

Kh t\du+kk +O2 phun


vo l oxi ha cc tp
cht trong gang

Trong l in, thanh than


ch & gang l cc in cc

pp

Oxi nn di p sut
10atm c thi trn b
mt & trong lng gang nc

u
im

P trong khi gang to


nhiu nhit, short time

Kim sot c cc t l
cc ng t & b sung ngt
khc thp cht lng cao

Luyn thp c bit c KL


kh nc: W, Cr, & loi hu
ht cc ngt c hi cho thp

N.sut

Max=300 tn thp/45min

1 m 300 tn/5-8h

Ko ln (do dung tch nh)

Thng
k

80% thp sx theo pp ny

12-15%

Hnh
v
Nhin
liu or

Page 41 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 41

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

[bi kip chemistry]

[i cng KL]
ngun tng hp & tham kho: SGK

Part I: KL & Hp kim


I Tnh cht vt l ca KL

Tnh cht
chung

tnh do: KL c tnh do cao: Au, Ag, Al, Cu, Sn,...


tnh dn din: Ag>Cu>Au>Al>Fe .Tng nhit -> tnh dn in gim (do s
dao ng cc ion KL tng ln -> cn tr s chuyn ng ca e t do).
Tnh dn nhit: Ag>Cu>Al>Fe. Kl no dn in tt -> dn nhit tt
nh kim

KL ring: max: Os, min: Li. Kl nh: D < 5 g/cm3, Kl nng: D > 5 g/cm3
Nhit nc: max: W, min: Hg (cht lng kt)
Tnh cht ring tnh cng: Cr > W > Fe > Cu & Al

Tnh cht chung: do e t do


tnh cht ring: ph thuc bn lk Kl, M, kiu mng tinh th, ca KL
II Hp kim:
nh ngha: l vt liu kim loi c cha 1 kl c bn & 1 s kl \ pk khc

1 kl c
bn

Hp kim: l
vt liu KL
cha

1 s
kl\pk
#

Tnh cht

ng dng

Page 42 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 42

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


(ko c g cn nh)
Cc hp kim:
phn bit theo tnh cht

Fe-Cr-Mn (inox), ng bch (Cu-Ni)

Hp kim khng b n mn:

HK ng bch c tnh bn vng cao, khng b n mn d trong


mi trng nc bin , dng ch to chn vt tu bin, tuabin cho
ng c my bay phn lc
Hp kim siu cng:

W-Co,Co-Cr-W-Fe,

Hp kim c nhit nng chy thp:

Sn-Pb (thic hn nng chy 2100C), Bi-Pb-Sn (nc 650C)


Al-Si, Al-Cu-Mn-Mg

Hp kim nh, cng & bn:

Inva (Ni-Fe)

Hp kim khng gin n theo nhit

Dng trong k thut v tuyn

phn bit theo tn


Tn

Thnh phn ct, tc, ng dng

Inox

Fe-Cr-Mn

Thic hn

Sn-Pb

Ghi ch

c 0 thp (2100C)
Inva

Ni-Fe
dng trong k thut v tuyn

ng thau

Cu-Zn (45%Zn)

Phn ny c
th b gim
ti, cc bn ch
ng c
phn ny vi
^^

cng & bn hn ng
ch to cc chi tit my , thit b dng trong cn ng tu bin
ng bch

Cu-Ni (25%Ni)
bn p, ko b n mn trong nc bin
dng trong cn tu thy (ch to chn vt tu bin,), tuabin cho ng
c my bay phn lc, c tin,

ng thanh

Cu-Sn
ch to my mc, thit b

Vng 9 cara

Cu-Au (2/3: Cu, 1/3: Au)


dng c tin vng, vt trang tr

Part II: Dy in ha KL & pin in ha


I. Cp OXH-K
dng OXH & dng kh ca cng 1 ng t kl to nn cp OXH-K

Page 43 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 43

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


II. Pin in ha
trong cu mui, cc cation (+) di chuyn sang cc (+), cc anion (-) di chuyn sang cc (-)
Anot, catot:
anot: ni xy ra s oxi ha
catot: ni xy ra s kh
trong pin : anot: (-), catot : (+)
trong f : anot: (+), catot: (-)
III Th in cc chun & dy in ha ca KL
L Epin to bi in cc hidro chun & tm KL nhng vo dd mui ca n vi [ion KL]=1M
Quy tc : Kl ca cp OXH-K c E0 nh hn kh c cation KL ca cp OXH-K c E0 ln hn

Part III: S in phn


KN
L qu trnh OXH-K xy ra b mt cc in cc khi c dng in 1 chiu i qua cht
in li nc \ dd cht in li
Hin tng dng cc tan
Xy ra khi anot (cc m) lm bng kim loi trong dd f
V d: f dd CuSO4 vi anot Cu
[ion kl] ko i trong qt f
Th t f
vi ion KL: t phi tri dy in ha

vi anion: 2 42 42

(anion tnh kh mnh hn b f trc) ( + + )


ng dng ca f

ng dng f

c KL, 1 s PK,1 s HC

H2,O2,F2,Cl2,KMnO4,NaOH,H2O2, Giaven,...
anot tan: vng th

tinh ch 1 s kl

m in

tinh ch Au

catot thu c vng


rng 99,99%

anot: vt m:
Cu,Ag,..
catot: vt cn m

Page 44 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 44

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

Part IV: S n mn KL
I. KN
L s ph hy KL\Hp kim do tc dng ca cc cht trong mi trng
II. n mn ha hc & n mn in ha
n mn ha hc

n mn in ha

L qt OXH-K , trong o cc e
ca KL uc chuyn trc tip
n cc cht trong mi trng

L qt OXH-K, trong o KL b n mn do tc dng ca dd cht


in li & to nn dng e chuyn t cc (-) cc (+)
k xy ra:

1. cc in cc khc nhau v bn cht


2.
cc
in
cc
phi tip xc trc tip\gin tip qua dy dn
{
3. cc in cc cng tip xc vi dd cht in li
Bn cht: s OXH-K

Ging
Khc

Khng hnh thnh dng in

C dng e t cc (-) (+) to pin in ha

III. Chng n mn KL
PP bo v b mt
PP in ha

Part V: iu ch KL
pp

Pp thy
luyn\pp t

Dng dd thch hp (H2SO4, NaOH, NaCN,) ho tan KL\hc KL &


tch ra khi phn ko tan trong qung

KL yu: Cu, Ag, Hg, Au

Pp nhit
luyn

Dng cht kh mnh (CO, CO, H2, Al, KLK, KLKT, ) kh ion KL
trong cc HC 0

KL trung bnh:
Zn,Fe,Sn,Pb

Pp in phn

Dng dng in 1 chiu kh cc ion KL

Hu ht cc KL

Ch : /c Ag bng pp thy luyn:

Nghin nh qung Ag2S x l bng dd NaCN dd mui phc bc Ag

2 + 4 2[()2 ] + 2
2[()2 ] + 2 [()4 ] + 2

Page 45 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 45

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

1 S CHUYN QUAN TRONG CA


HA HC HU C
Ha hc hu c

[bi kip chemistry]

[CC khi nim Hu c kh nh]

ngun tng hp & tham kho: SGK

Mc ch: tr li nhng cu hi khi nim

Part I:
Khi nim

Tn
I CNG

P HC

HCHC

L HC ca C (tr CO,CO2, mui cacbonat, xianua, cacbua,)

Ha hc HC

L ngnh hh chuyn nghin cu cc HCHC

HCB

L nhng hch c to thnh t 2 nguyn t C & H

Dn xut

L nhng HC m trong phn t ngoi C,H cn c nguyn t nguyn t khc

Nhm chc

L nhm nguyn t \ nguyn t gy ra nhng PHH c trng ca phn t


HCHC

ng ng

Nhng HC c thnh phn phn t hn km nhau 1\nhiu nhm CH2 nwhng cso
tc HH tng t nhau

ng phn

Hp cht khc nhau nhng cng CT phn t

Cng thc
phi cnh

L mt loi CT lp th

Phn ct
ng li

trong phn ct ng li, i e dng chung c chia u cho 2 nguyn t lk


to ra cc tiu phn mang e c thn gi l gc t do
gc t do m e c thn nguyn t C : gc cacbo t do

gc t do thng c hnh thnh nh as\nhit & l nhng tiu phn c kh


nng p cao
Phn ct d li

trong phn ct d li, nguyn t c ln hn chim c cp e dng chung


anion, nguyn t c nh hn b mt 1 e cation
Cation m in tch (+) C cacbocation
cacbocation thng c hnh thnh do tc dng ca dung mi phn cc

Page 46 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 46

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


1 s
quy tc
p

Quy tc th
vng benzen

Khi vng benzen c sn nhm ankyl (hay -OH, -NH2, -OCH3,) P th


vo vng d dng hn & u tin xy ra v tr ortho & para
khi vng benzen c sn nhm -NO2 (hay -COOH, -SO3H,) P th vo vng
kh hn & u tin xy ra v tr meta

Quy tc cng
Macopnhicop
Quy tc
Zaixep

Khi tch HX ra khi dx halogen, X u tin tch ra cng H nguyn t C bc cao


hn bn cnh

HCB
HCB

L nhng hch c to thnh t 2 nguyn t C & H

HCB
thm

Tnh thm

Tnh d th, kh cng ca cc HCB thm

Ngun
HCB
thin
nhin

Bi ngun HCB thin nhin c tch ring ra thnh 1 ch . Xem chi tit .
Rifominh

L qu trnh dng xc tc & nhit bin i cu trc ca HCB t ko phn nhnh


phn nhnh, t ko thm thm
Trong qt rifominh xy ra 3 loi p ch yu sau:
chuyn ankan mch thng nhnh & xicloankan:

Tch hidro chuyn xicloankan aren:

Tch hidro chuyn ankan aren:

Crackinh

L qu trnh b gy phn t HCB mch di cc phn t HCB mch ngn nh


td ca nhit (crackinh nhit) \ ca xc tc & nhit (crackinh xc tc)
DN XUT HALOGEN, ALCOL, PHENOL

Dn xut
halogen

Khi thay th 1\nhi


dx halogen

ng 1\nhiu nguyn t halogen

Ancol

L nhng HCHC m phn t c nhm hidroxyl (OH) lk trc tip vi nguyn t C


no

ANDEHIT-XETON-AXIT HC
Andehit

L nhng hchc m pt c nhm CH=O lk trc tip vi ngt C \ H

Xeton

L nhng HCHC m pt c nhm C=O lk trc tip vi 2 ng t C

Page 47 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 47

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


ESTE-LIPT
Este

Khi thay nhm cacboxyl ca axit cacboxylic bng nhm OR th c este

Lipit

L hchc trong tb sng, ko ha tan trong nc nhng tan trong cc dung mi hu


c ko phn cc: ete, clorofom, xng du,

Phn loi lipit


Cht bo

L trieste ca glixerol vi cc axit bo

Sp

L este ca monoancol cao ( 16 ) vi axit


bo ( 16 )

Steorit

Gm
sterol: Monoancol c gc HCB gm 4
vng chung cnh (vng gip nhau)
este ca sterol vi axit bo

Tn chung: triglixerit \

triaxylglixerol

Sterol c trong c th ngi &

v. ng: mu, m, no,


n chuyn ha thnh: homon
gii tnh, vitamin D hay tham gia
cu to mng TB
Vd: cholesterol

Photpholipit

Axit bo

L este ca glixerol cha 2 gc axit bo & 1


gc photphat hu c

L tp quan trng ca mng TB.


Nh cu to u phn cc
ghp ui ko phn cc, n gip
kim sot s TC qua mng TB

- L axit monocacboxylic
- c s chn ng t C (12-24C)
- ko phn nhnh

X phng

Mui Na\K ca cc axit bo


CACBOHIDRAT

Cacbohidrat

L nhng hp cht hu c to chc thng c cng thc chung l Cn(H2O)m

Phn thnh 3
nhm chnh

monosacarit
isaccarit
polisacarit

ng phn

L ng ma kt tinh nhit thng (300C) ui dng tinh th ln

ng ct

L ng ma kt tinh c ln tp cht mu vng

ng phn

L ng ma c p thnh phn, cn cha nhiu tp cht, mu nu sm

ng knh

L sacarozo dng tinh th nh


AMIN-AMINO AXIT-PR

Amino
axit

Amino axit

L loi hchc tp chc m phn t cha ng thi nhm amino (NH2) & nhm
cacboxyl (COOH)

Peptit

LK peptit

LK gia nhm CO vi nhm NH gia 2 n v c gi l LK


peptit

Peptit

L nhng hp cht cha t 2 50 gc lk vi nhau bng cc lk


peptit

Page 48 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 48

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


Peptit c vai tr quan trng trong s: mt s peptit l homon iu ha ni
tit, 1 s l khng sinh ca VSV. Vy polipeptit l c s to nn protein

Protein

Peptit phn
thnh 2 loi:

oligopeptit: cc peptit c t 210 gc

Protein

L nhng polipeptit cao phn t c M = vi chc nghn vi triu

Chia 2 loi

Pr n gin: nhng Pr c to thnh ch t cc gc

polipeptit: cc peptit c t 1150 gc . L c s to nn


Protein

Pr phc tp: nhng Pr uc to thnh t pr n gin cng vi thnh phn


phi protein, nh axit nucleic, lipit, cacbohidrat
C 4 bc cu trc pt Pr

Enzim

Bc I

l trnh t sp xp cc n v
trong mch Pr

Gi vng ch yu nh lk peptit.

Bc II

l hnh dng cc chui polipeptit.

LK CO-NH. 2 dng chnh: gp


& xon

bc III

L hnh dng thc ca i phn t Pr trong


ko gian 3 chiu. Do bc II cun xp thnh
nhng khi cu

Lk isunfua, s to mui gia


COOH & NH2, lk hidro cng
lc ht Van e Van

bc IV

Gm 2\nhiu polipeptit hnh cu (bc III)


kt hp vi nhau

Bng nhiu lk & lc tng tc

Enzim

L nhng cht hu ht c bn cht Pr, c kh nng xc tc cho cc qt hh, c


bit trong c th sv.
c trong mi t bo sng

C 2 c
im

tnh chn lc cao


Tc P vi xc tc enzim rt ln, gp 109 1011 ln tc ca cng p
vi xc tc hh.
POLIME

i
cng

Polime

L nhng hp cht c M rt ln do nhiu n v nh (mt xch) lk vi nhau to


nn

Monome

Pt to nn tng mt xch

H s polime
ha \
polime ha

Phn loi

theo ngun gc

theo cch tng hp

polime thin nhin

Trng hp

polime tng hp

polime trng hp

polime nhn to\bn tng hp

polime trng ngung

L qu trnh kt ni nhiu phn t nh


(monome), ging nhau , tng t nhau

K: c lk bi\vng km bn

pt rt ln
Trng ngng

L qt kt hp nhiu phn t nh
(monome), ging nhau , tng t nhau
pt rt ln , ng thi gii phng nhng pt

Page 49 of 88| Kin thc b lng qun

K: c t nht 2 nhm chc c kh


nng p to lk vi nhau
By Kaitorkid|Page 49

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


nh khc (H2O,)
Vt liu
polime

Cht do &
tnh do

L vt liu polime c tnh do

Vt lu
compozit

L vt liu gm polime lm nha nn t hp vi cc vt liu v c & hu khc

Tnh do l tnh b bin dng khi chu tc dng ca nhit, p lc bn goi & vn
gi nguyn s bin dng khi vt thi tc dng

Thnh phn: gm cht nn l polime & cht n, ngoi ra, c cht ph gia khc.
Cht n phn tn vo cht nn nhng ko ha tan vo nhau.
Cc cht nn: nha nhit do\nha nhit rn
Cc cht n: cht si (bng, ay,)\cht bt (silicat, bt nh(CaCO3), bt
tan(3MgO.4SiO2.2H2O)

L vt liu polime hnh si di & mnh vi bn nht nh


Phn 2 loi : t thin nhin & t ha hc (gm t tng hp & bn tng
hp\nhn to)

Cao su & tnh


n hi

L vt liu polime c tnh n hi


Gm cao su thin nhin & cao su tng hp
tnh n hi l tnh bin dng khi chu lc tc dng bn ngoi & tr li dng
ban u khi lc thi td

Keo dn

L loi vt liu c kh nng kt dnh 2 mnh vt liu ging nhau \ khc nhau m
ko lm bin i bn cht cc vt liu uc kt dnh
Bn cht l c th to ra 2 mng ht sc mng , bn vng (kt dnh ni) & bm
chc vo 2 mnh vt liu uc dn (kt dnh ngoi)

Phn loi keo dn


theo bn
cht ha hc

theo dng
keo

Keo dn hu c

H tinh bt, keo epoxi

Keo dn v c

Thy tinh lng, matit v c (hn hp

Keo lng

Dd h tinh bt trong nc nng, dd


cao su trong xng

Keo nha do

Matit v c, matit hu c, bitum

do ca thy tinh lng vi cc oxit


kim loi ZnO, MnO, Sb2O3,)

Keo dng bt\bn mng (chy ra

nhit thch hp & gn kt 2


mnh vt liu khi ngui)

Page 50 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 50

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

[bi kip chemistry]

[Cc tn gi hu c kh nh]
ngun tng hp & tham kho: SGK

Part I: HCB, RX, ancol-phenol, andehit,axit HC & anhirit


Loi
HCB

CTCT

Tn gi

2 4

Etilen

2 2

Axetilen

2 = = 2

Butadien

2 = 2 3

3 = 3

2 4 (mch vng

, 0

Etilen oxit ( + 2

Propylen oxit
(2 ci cht ny d P trng hp ny^^)
6 5 2 3

Stiren

10 18 (2 vng benzen lin cnh)

Naphtalen (chng trnh nng cao)

10 12 (1 vng bezen lin cnh 1 vng no)

Tetralin

10 18 (2 vng no lin cnh)

ecalin

6 4 (3 )2

Xilen

6 5 3

Toluen

6 5 (3 )2

Cumen

Ankadien

2 = = 2

anlen

Dn xut
halogen

Clorofom

Ch yu l ,

Freon

6 4 3

Crezol

o-6 4 ()2

Catechol (benzen-1,2-iol)

p-6 4 ()2

Hidroquinone (bezen-1,4-iol)

Ancol-phenol

(2 cht ny nu c cho th chc s cho di


Page 51 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 51

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


dng IUPAC ^^)
Axit picric (2,4,6 trinitrophenol)

Andehit

HCHO

Fomandehit
Dung dch 37-40% HCHO/H2O: fomalin
(hay fomon) ngm xc v, thuc da,
ty u, tit trng

(2 )

Polioximetylen\Parafom
cc l ng 40% HCHO, sau 1 thi gian
bo qun thng thy xut hin 1 lp
bt mu trng lng xung y bnh.
l sn phm t trng hp ca HCHO

Axit
cacboxylic

3 =

Axetanehit\anehit axetic

2 =

Propenal\Acrolein

3 2 =

Proponanehit \anehit propionic

3 = =

Crotonanehit\anehit crotonic

(3 )2 2 =

Isovaleranehit\anehit isovaleric

Axit fomic hay Axit metanoic

Axit axetic

2 5

Axit propionic

2 []2

Axit butyltric

(3 )2

Axit isobutylric

3 [2 ]3

Axit valeric

2 3

Axit acrylic

2 = (3 )

Axit metacrylic

Axit oxalic (v chua me)

Axit malonic

[2 ]3

Axit glutaric (ch ko phi axit glutamic)

[2 ]4

Axit aipic

6 5

Axit benzoic

Page 52 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 52

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

AXIT BO:

1,4 6 4

Axit terephtalic

15 31 (256)

Axit panmitic

17 35 (284)

Axit stearic

17 33 (282)

Axit oleic

17 31 (280)

Axit liloneic

Axit khc

Axit picric (2,4,6 trinitrophenol)

() ()

Axit nho\Axit tactric

3 ()

Axit lactic (trong sa chua)

()()

Axit chanh\axit xictric

1,2 6 4

Axit salixylic

Anhidrit

Anhirit phtalic

(3 )2

Anhirit axetic

B sung Axit bo
-axit panmitic:

3 [2 ]14

15 31

256

-axit stearic

3 [2 ]16

17 35

284

3 [2 ]7 = [2 ]7

17 33

282

17 31

280

-axit oleic
-axit liloneic

Part II: Este-lipit, cacbohidrat, amin amino axit-pr & polime


Este
etyl metanoat: HCOOC2H5
este mi chui chn: isoamyl axetat
este mi da: etyl butirat
este mi to: etyl isovalerat

cacbohidrat
Page 53 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 53

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


glucz\fructozo: 6 12 6

: 180

*glucozo

*frutozo:

sacarz\mantz : C12 H22 O11 : 342


*saccarozo: c lk 1,2-glicozit

*mantozo

tinh bt\xenlulz : (C6 H10 O5 )n : 162n


*tinh bt:

Page 54 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 54

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

*xenlulozo:

Amin
Pirolidin:

Amino axit

Page 55 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 55

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


POLIME
CHT DO
Tn

CTCT

PE

(CH2 CH2 )n

PVC

(CH2 CH(Cl) )n

28n
62,5n

PP (polipropylen)
PS (polistiren)

xt, to, p

nCH CH2
C6H5

CH CH2 n
C6H5

PVA
(polivinylaxetat)

nCH2

Polivinylancol

(CH2 CH(OH) )n

PMM\Poli(metyl
metacrylat)

CH OCOCH3

xt, to, p

xt, to, p

nCH2 CH COOCH3
CH3
metyl metacrylat

Poli(phenolfomanehit) (PFF)

CH CH2 n
OCOCH3
CH3
CH CH2 n
COOCH3
poli(metyl metacrylat) (PMM)

C 3 dng:
nha novolac: un nng hn hp fomanehit v phenol ly d vi
xc tc axit nha novolac (mch khng phn nhnh):
OH

OH
+

+ nHCHO

H ,t

CH2

+ nH2O

nha rezol: un nng hn hp phenol v fomanehit theo t l


1:1,2 (xt l kim) nha rezol (mch khng phn nhnh)
nha rezit: khi un nng na rezol (t0=1500C) nha
rezit\bakelit (c cu trc mng khng gian)
(CF2 CF2 )n

Teflon:
T:
Tn

CTCT

Ghi ch

Nilon 6 (T Capron)

(NH[CH2 ]5 CO )n

poliamit

Nilon 7 (t enang)

(NH[CH2 ]6 CO )n

poliamit

Nilon-6,6

(NH[CH2 ]6 NH CO[CH2 ]4 CO )n

226n

poliamit

T lapsan

(CO C6 H4 CO O C2 H4 O )n

192n

polieste

(CH2 CH(CN) )n hay (C2 H3 CN)n

53n

hay poli (etilen-terephtalat)


T nitron
(olon\poliacrlonitrin)
T clorin

To thnh khi clo ha PVC

B sung:
Caprolactam:

Page 56 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 56

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

T axetat: Xenlulozo triaxetat: [C6 H7 O2 (COCCH3 )3 ]n , l t bn tng hp l sn phm khi cho Xenlulozo tc
dng anhidrit axetic (CH3 CO)2 O
T visco: l t bn tng hp. Sn phm ca p gia Xenlulozo vi CS2 (cacbon isunfua) v NaOH l 1
dung dch rt nht gi l visco. Khi bm dung dch ny qua nhng l rt nh (ng knh 0,1mm) ngm trong
dung dch H2 SO4 long, xenlulozo c gii phng ra di dng nhng si di v mnh, ng mt nh t, gi
l t visco.

Cao su
Tn
Cao su
buna

CTCT
Na, t
nCH2=CHCH=CH2

CH2 CH CH CH2

Cao su
bunaS

nCH2

Cao su
bunaN

o
nCH2 CH CH CH2 + nCH CH2 t , p, xt

cao su
isopren
Cao su
clopren

o
CH CH CH2 + nCH CH2 t , p, xt

54

CH2 CH CH CH2

C6H5

CH CH2

CN

CH2 CH CH CH2 CH CH2 n


CN

(CH2 C(CH3 ) = CH CH2 )n hay (C5 H8 )n

nCH2

CH

to, p, xt

C CH2
Cl

C6H5

CH2

CH

68

CH2 n

Cl

Keo dn
Keo dn epoxi:
ur fomanhit: ( 2 )

= 72

CTGN
(4 6 ) (6 5 2 3 ) = 54x + 104y
(2 3 ) 2 31 +1

= 73,2%: = 1
= 66,7%~67% = 2
: %Cl=
{
62,5+34,5
= 64% = 3
35,5(+1)

(5 8 ) 5 82 2 : %S=

64

68+62
35,5

(5 8 ) 5 8+1 : %Cl=
68+36,5

Page 57 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 57

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

Part III: B sung (lp y kin thc)

Thuc n TNT (2,3,5-trinitotoluen)

Xianuahidrin:

Vi dn xut khc ca axit cacboxylic

Anhirit axit: (= ) (= )

Ngoi este, axitcacboxylic cn c cc dn


xut:

Halogenua axit: (= )
Amit : (= ) 2

Nomex:

Koel:

2,4-D ( 2,4-iclophenolxiaxetic) :

2,4,5-T ( 2,4,5-triclophenolxiaxetic) :

ioxin:

(tt c cc cht ny u c trong SGK nhng chc ko thi vo u ^^)

Page 58 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 58

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

[bi kip chemistry]

[Ngun HCB thin nhin]


ngun tng hp & tham kho: SGK, hoctainha.vn
thuc chng trnh NNG CAO

L do to ch : 1 bi nhiu l thuyt quan trng d tr thnh cu hi kh nu ko bit ^^

ch ny, chng ta cp nhng vn sau:

Part I: DU M
I . Trng thi t nhin , tc vl & tp hh ______________________________________________

* Tp ha hc
l 1 hh phc tp gm hng trm HCB thuc cc loi ankan, xicloankan, aren
ngoi ra c 1 lng nh CHC cha O, N, S & vt cc Cht v c

Page 59 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 59

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


hng trm
HCB: ankan,
xicloankan,
aren

1 t
CHC
cha
O, N, S

Du m: 1
hh phc tp
vt cc
cht
v c

Du cc m khc nhau
thng c tp cc loi HCB & tp cht rt khc nhau
nhng tp nguyn t thng nh nhau: ch yu : C (83-87%) H(11-14%) 1 lng nh S,O,N
kim loi nng (1 phn triu\ phn vn)
Lu hunh c trong nhin liu s gy hi cho ng c
* Ch bin du m bao gm chng ct du m & ch ha du m

II

CHNG CT DU M ________________________________________________________

(phn ny chc ko thi vo u ^^). Nhng cn nh cc chnh:


1. Chng ct di p thng
Chng ct phn on trong phng TN
phn tch cc cht c nhit si khc nhau khng

nhiu, ngi ta dng phng php chng ct phn on.


ct phn on, hn hp hi cng ln cao cng giu hp
phn c nhit si thp, v hp phn c nhit si cao b
ngng ng dn t di ln
Chng ct phn on du m
Du khai thc t m ln gi l du th.
Du th sau khi s ch loi b nc, mui, c chng ct
p sut thng trong cc thp chng ct phn on lin tc
cao vi chc mt. Nh vy, ngi ta tch c nhng phn on du c nhit si khc nhau. Cc
phn on c a i s dng hoc c ch bin tip
2. Chng ct di p cao

3. Chng ct di p thp

Phn cn li sau khi chng ct p sut thng (c th chim ti 40% du th) l mt hn hp nht
c, mu en, gi l cn mazut.
Khi chng ct cn mazut di p sut thp, ngoi phn on linh ng hn dng crackinh ngi ta
thu c du nhn ( bi trn my), vazlin v parafin (dng trong y dc, dng lm nn,...). Cn
en cn li c gi l atphan dng ri ng.
Tt c qu trnh chng ct du m tch ly cc sn phm nh trnh by trn c gi l tinh ct,
hoc thng thng cn gi l " lc du ".

Page 60 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 60

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

III

CH BIN DU M BNG PP HA HC _________________________________________

Ni gn l ch ha du m, l bin i cu to ha hc cc HCB ca du m. Nhm 2 mc ch:


p ng nhu cu v s lng , cht lng xng lm nhin liu. Cht lng xng o bng ch s octan
Ch s octan cng cao xng cng good
thc nghim: ch s octan gim theo th t:

Aren > anken c nhnh > ankan c nhnh > xicloankan c nhnh > anken ko nhnh > xicloankan ko
nhnh > ankan ko nhnh

isooctan (2,2,4-trimetylpentan
rt tt)

) c ch s octan = 10 (kh nng chng kch n

heptan c kh nng chng kch n km nht ch s octan=0


1 mu xng ch s octan=a% tc l c a%isooctan & (100-a)% heptan v V
p ng cho nhu cu v nguyn liu cho Cn ha cht
Cn ha cht cn nhiu anken, aren tng hp ra polime & cc ha phm khc m trong thnh phn
ca du m ko c anken, thng c rt t aren nh
2 pp ch yu : RIFOMINH & CRACKINH

1 Rifominh
Ti sao phi Rifominh?
V xng thu c t chng ct du m c ch s octan thp (v cha ch yu cc ankan ko phn nhnh)
Th no l Rifominh?
L qu trnh dng xc tc & nhit bin i cu trc ca HCB t ko phn nhnh phn nhnh , t ko thm
thm
Trong qt Rifominh xy ra 3 loi p ch yu sau:
chuyn ankan mch thng nhnh & xicloankan:

Tch hidro chuyn xicloankan aren:

Tch hidro chuyn ankan aren:

Page 61 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 61

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

2 Crackinh
L qt b gy phn t HCB mch di cc phn t HCB mch ngn hn nh td nhit (crackinh nhit) \
ca xc tc & nhit (crackinh xc tc)
Crackinh nhit
0 = 700~9000 , ch yu nhm to ra eten, propen, buten & penten dng lm monome sx polime

Cracking xc tc
ch yu nhm chuyn HCB mch di ca cc phn t on c 0 xng nhin liu

Part II: KH M DU & KH TN


Kh m du cn gi l kh ng hnh, c trong cc m du
kh TN l cc kh cha trong cc m khi ring bit
I. Tp

Tp

%V
Khi m du

Kh TN

Metan

50-70

70-95

Etan

~20

2-8

Propan

~11

~2

Butan

~4

~1

Pentan (kh)

~2

~1

N2, H2, H2S, He, CO2

~12

~4-20

Page 62 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 62

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


II. CH BIN - NG DNG

Part III: THAN M


trong cc loi than m (than gy, than bo, than bn,) hin nay ch c than bo (than m) uc dng
ch than cc & cc 1 lng nh HCB
Chng kh than bo

Chng ct nha than


Nha than em chng ct s thu c cc hirocacbon thm, d vng thm v cc dn xut ca
chng. Th d, cc khong nhit tng dn s thu c cc phn on sau:
Phn on si 801700C, gi l du nh, cha benzen, toluen, xilen,...
Phn on si 1702300C, gi l du trung, cha naphtalen, phenol, piriin,...
Phn on si 2302700C, gi l du nng, cha crezol, xilenol, quiolin,...
Cn cn li gi l hc n dng ri ng

Page 63 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 63

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

[bi kip chemistry]

[Danh php hu c]
ngun tng hp & tham kho: SGK, moon.vn

Part I: iu cn bit
1. Tn cc nhm chc
STT

Tn gi

CT

Nhm Hidroxyl

-OH

Nhm Oxi

-O-

Nhm Fomyl

-CHO

Nhm cacbonyl

>C=O

Nhm Cacboxyl

-COOH

Nhm Oxi cacbonyl

-COO-

Amin bc I

-NH2

Amin bc II

-NH-

Amin bc III

-N<

2 tn 1 s gc HCB
Loi

CT

Tn gi

Gc ha tr I
No ko nhnh

()

Ankyl
V d: metyl, etyl,

No c nhnh

(3 )2

Iso propyl \ 1-metyletyl

(3 )2 2

Iso butyl \ 2-metylpropyl

3 2 (3 )
3 (3 )2

Sec butyl \...

3 (3 ) 2 2
3 (3 )2 2

Iso pentyl \ Isoamyl \...

3 2 (3 )2

Tert pentyl \ tertamyl \...

Tert butyl \...

Neo pentyl \...


sec: gc v tr C bc II
tert: gc v tr C bc III

Page 64 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 64

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


1 ni i

2 =

Vinyl \etenyl

2 = 2
2 = (3 )

Anlyl \propen-3-yl
Isopropenyl \1-metylvinyl
mch chnh l mch ko no nh s bt
u t nguyn t C c ha tr t do

Thm

6 5

Phenyl

6 5 2

Benzyl

3. Tn s m & tn mch cacbon chnh


S m

Mch C chnh

mono

met

et

tri

prop

tetra

but

penta

pent

hexa

hex

hepta

hept

octa

oct

nona

non

10

eca

ec

Khng xut
pht t s m

Xut pht
t s m

(Ghi ch: s m hay cn gi l tin t v bi)

Part II: Danh php IUPAC & gc chc tng loi HCHC
Loi

Quy tc

V d

HCB
Ankan

Ko phn nhnh:

Tn mch chnh

Metan,.

an

Phn nhnh:
s ch v tr-tn nhnh

tn mch chnh

an

Mch chnh : mch di nht, nhiu nhnh nht. nh s C b t


pha phn nhnh sm hn.khi c 2 nhnh v tr cn i th C1

u gn nhnh n gin hn
gi tn mch nhnh theo th t ABC
Xicloankan

S ch v tr-tn nhnh

Xiclo+Tn mch chnh

an

mch chnh: mch vng


nh s sao cho tng cc s ch v tr cc mch nhnh l min

Page 65 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 65

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


Anken

S ch v tr-tn nhnh

Tn mch chnh

-v tr-en

mch chnh: mch cha nhiu lk i nht , di nht & nhiu


nhnh nht
nh C mch chnh: b t pha gn lk i hn
s ch v tr lk i : khi mch chnh ch c 2\3 C ko cn ghi
Ankin

(Tng t anken)
ch : u tin ni i hn ni ba
Dn xut halogen, ancol, phenol

Dx
Halogen

Tn gc chc=

Tn gc HCB + halogenua

2 2 : 1,2-icloetan

Tn thay th:
Ancol

2 = : vinyl clorua

Tn thng thng

Ancol+tn gc HCB+ic

Tn thay th:

CH3OH: ancol metylic

Butan-2-ol;

Tn HCB tng ng theo mch chnh-s ch v tr-ol


mch chnh: mch C di nht c cha nhiu OH nht

2-metylpropan-1-ol;
3,7-imetyloct-6en-1-ol,

nh s b t pha gn OH hn
ANEHIT-XETON-AXIT CACBOXYLIC
Anehit

IUPAC:

Tn HCB theo mch chnh

al

Metanal, etanal,

mch chnh cha CH=O


nh s 1 t nhm
Xeton

IUPAC:

Tn HCB theo mch chnh

on

But-3-en-2-ol

mch chnh cha nhm C=O


nh s 1 t nhm
Gc chc: gm tn 2 gc HCB nh vi C=O & xeton

Metyl vinyl xeton

ESTE (RCOOR,)
Este

Tn gc HCB R + tn anion gc axit(ui at)

Metyl axetat,

AMIN, AMINO AXIT, PROTEIN


amin
Tn gi 1 s amin

Page 66 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 66

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

Amino
axit

Tn 1 s

Cch nh s Hi Lp ca v tr nhm NH2 :


Mch

V tr

S Hi Lp

Part III: Tp chc (All)


Trnh t gi tn IUPAC:
Locant - nhm th \ nhm chc ko chnh

Mch chnh

dng tin t, th t ABC, c th c tin


t bi (ko nh hng th t ABC)

- Locant - cha bo ha

dng hu t en\in\an

- Locant - Nhm chc chnh

dng hu t, c th c
tin t s m

Locant: l ch s v v tr cc nhm th & nhm chc. l ch s Rp (1,2,3,) hoc ch ci Hi Lp


(, , ). c t ngay trc b phn lin quan
Du phy : phn cch cc locant vit cnh nhau
gch ni dng vo cc mc ch:
Page 67 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 67

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


phn cch locant vi phn cn li lin k
phn cch cc locant gn nhau m thuc v cc phn khc nhau ca tn gi (thng thm du () )
V d:

phn cch cc tin t cu to (sec-, tert-, cis-, trans-,) & cc tin t v tr (ortho-,) vi cc phn cn
li. Cc tin t ny ko c vit hoa d u cu.
V d: sec-butyl clorua
khong trng : dng phn cch cc t trong danh php gc chc)
mc () dng :
tch ring cho r mt gc phc tp m tip tc c nhnh ring
V d:

bao bc tn monome c nhnh + locant ca n, tn monome gm 2 thnh phn


V d: poli(vinyl clorua)
mc []: ch s lp li nhiu ln cc nhm ko di mch
Tin t & hu t
Loi

CT

Tin t

Ch c tin t

F-

Flo-

Cl-

Clo-

Br-

Brom-

I-

Iot-

-NO2

Nitro-

-OR

(R)oxi-

C c tin t &
hu t

Hu t

Axit -oic

-(C)OOH
-COOH

Cacboxi-

Axit -cacboxylic

-(C)HO

Oxo-

-al

-CHO

Fomyl-

-cacbanehit

>C=O

Oxo-

-on

-OH

Hiroxi-

-ol

-NH2

Amino-

-amin

(ch : C trong -(C)OOH & -(C)HO l C c tnh trong mch chnh, khng tnh trong nhm th)
Nhm chc chnh:
tp chc: th t u tin: axit (-COOH) anhidrit axit Este (-COO-)halogenua axitamitanehit
(CHO) xeton(>C=O)ancol (-OH) & phenol amin ete (-O-)
vi HCB: ni i ni 3
Page 68 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 68

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


Mch chnh:
C th l mch h \ vng.
Cch chn mch chnh nu ko c vng :

cha nhm chc chnh

di nht

max lk i, ba ( u tin lk i)

nhiu nhnh nht

Nu c vng:
khi mch thng c nhiu C hn mch vng th chn mch thng l mch chnh
khi mch thng c t C hn vng v ko cha nhm chc th chn mch vng lm mch chnh
mch thng m c nhm chc th u tin chn mch thng l mch chnh
nhiu vng ri rc chn mch thng l chnh
nh s:
B1: chn C1

u mch gn nhm chc chnh nht

B2: chn C2,C3,:

u tin: ni i --> ni ba --> nhm chc ko chnh--> nhnh HCB

Ch : nh sao cho tng v tr cc nhnh l min


vi HCB khi c 2 nhnh v tr cn i th C1 u gn nhnh n gin hn
V d:

cn 1 s quy tc khc trong chn mch chnh, nh s, nhng chc ko cn thit cho thi H nn thui
mnh ko a vo ^^

Page 69 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 69

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

[bi kip chemistry]

[CC LOI CH S CA CHT BO]


ngun tng hp & tham kho:
Ch : my ci ch s ny thuc chng trnh NC
Ch s axit: s mg KOH trung ha axit bo t do trong 1 g cht bo
Ch s este: s mg KOH td este trong 1 g cht bo
Ch s x phng = +
Ch s iot: s g I2 c th cng vo 100 g cht bo ko no

Page 70 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 70

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

MORE
MORE

[bi kip chemistry]

[Quy lut tan]


ngun tng hp & tham kho: SGK , ti liu ca Ths V Hng Thi

Part I: V c
Phn I. n cht
halogen: F2 ko tan trong nc v phn hy nc mnh.
Cl2,I2,Br2 tan tng i t trong nc & tan nhiu trong dung mi hu c (nht l hexan &
CCl4)

Phn II. Kh v c
NH3 tan rt nhiu trong nc. Th nghim nc chy ngc chng minh tnh tan
Tng t HCl cng vy, c bit:
dd HCl c: cht lng ko mu, mi xc, bc khi: trong kk m.
, dd HCl c nht : 37%, D>H2O. Khi un nng, u tin HCl bay ra cng vi lng nh hi
nc. n khi CddHCl=20,2 HCl & H2O to thnh 1 hh ng ph , si
CO2 tan nhiu trong nc (kt, 1 lt H2O ho tan 1 lt CO2)
Phn III. Axit v c & hc khc
H2 SiO3 ko tan /H2O
H2O2 : lng ko mu, nng hn nc, tan trong nc bt k t l no.
Phn III. Mui & M(OH)n
Phn ny cc bn c bng tnh tan ri suy ra cch nh cng c. ^^

Tt c cc mui nitrat (NO3-), ClO3-,


, , , u tan

ngoi l: 2 3 hi t tan
Tt c cc mui Na+, K+, NH4+ tan
Mui halogen
Page 71 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 71

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


vi Cl-,Br-,I-: tr , , , khng tan, cn li tan
vi : khc vi cc halogenua trn, AgF tan
Hu ht cc mui tan, tr:
, , khng tan
, , t tan
Hu ht cc mui khng tan, nhng :
mui sunfua ca KLK, KLKT tan
mui sunfua ca kim loi ha tr III nh 2 3 , 2 3 , 2 3 khng tn ti trong nc. Trong nc
chng b thuy phn to hidroxit kt ta & 2

Hu ht cc mui Cacbonat(
), sunfit( ) , Silicat ( ), Photphat ( ) khng tan ,
nhng:

mui vi + , + , + , + , 4+ tan
2 3 , 3 4 t tan
cc mui cacbonat ca KL ha tr III nh 2 (3 )3 , 2 (3 )3 , 2 (3 )3 khng tn ti trong
nc, Chng b thy phn hon ton trong nc to hidroxit kt ta & CO2
Hu ht cc hidroxit dng M(OH)n ca KL khng tan nhng:
vi KLK: MOH, () , tan
() , () t tan
, , b phn tch trong nc to oxit KL & H2O

Part II: Hu c
y cp n tnh tan, nh \ nng hn nc, tnh tan trong dung mi HC & tnh ha tan ca cc
loi HCHC
1Sp xp theo loi:

Loi

Tnh tan, ha tan trong nc & dung mi HC, nh\nng hn nc


Khng tan\ rt t tan trong nc

HCB

khng tan hoc rt t tan /H2O, tan trong cc dung mi hu c nh benzen, ru, ete...
tt c cc akan u khng tan /H2O (chng th hin tnh k nc), khi trn vi nc tch
lp & ni ln trn
c bit Benzen c th ha tan brom, iot, lu hunh, cao su, cht bo,
striren nh hn nc
Nng cao:

Dx halogen
(Nng cao)

cng hu nh ko tan /H2O, tan good trong cc dung mi ko phn cc (HCB, ete,)

Este

nh hn nc, rt t tan trong nc

trch sgk: k thng, cc dx monohalogen c M nh nh 3 , 3 , 3 l nhng


cht kh. Cc dx halogen c M ln hn thng th lng & nng hn nc. V d:
3 , 2 2 , 3 . 4 , 2 4 2 , 6 5 ,

Page 72 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 72

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


ha tan c nhiu CHC khc nhau
Lipit

nh hn nc, hon ton ko tan /H2O, tan tt trong dung mi HC

Polime

a s ko tan trong nc cng nh cc dung mi thng thng, mt s tan trong dung mi


thch hp to dung dch nht (v d cao su tan trong benzen, toluen,)
D tan trong nc

Ancol

cc ancol C1 C3 tan v hn trong nc


s C tng tan gim dn

Anehit &
xeton

HCHO & CH3CHO tan rt tt /H2O & trong cc dung mi HC

Axit
cacboxylic

d tan, quy lut c v ging ancol:

Axeton (3 3 ) tan v hn /H2O & ha tan nhiu CHC khc

Axit fomic, axit axetic, axit propionic (tc C1C3 no) tan v hn trong nc
s C tng tan gim dn

Amino axit

d tan /H2O v chng tn ti dng lng cc (mui ni phn t)

Va d tan, va kh tan trong nc


Phenol

tan t trong nc lnh nhng tan v hn 660


d tan trong etanol, ete, axeton

Cacbohidrat

Glucozo, frutozo , saccaroz mantoz d tan /H2O


Tinh bt ko tan trong nc ngui. Trong nc nng 650 tr ln , tinh bt dd keo nht
h tinh bt
Xenluloz ko tan trong nc c khi un nng, ko tan trong dung mi HC thng thng nh
ete, benzen,

Amin

Metyl-. imetyl-, trimetyl amin l nhng cht kh d tan /H2O


cc amin ng ng cao hn : M tng cht lng\rn tan /H2O gim dn
anilin : cht lng, t tan /H2O, tan trong ancol, benzen

Protein

Protein hnh si hon ton ko tan /H2O


Proetein hnh cu tan /H2O to dd keo nh abumin, hemoglobin (mu)

2 More
Tt c cc mui axetat(CH3COO-) tan.
Hu ht cc mui Oxalat ( 2 42 ) khng tan tr mui vi KLK, amoni

3. (ang b sung)

Page 73 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 73

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

[bi kip chemistry]

[Quy lut phn tch, nhit phn]


ngun tng hp & tham kho: ti liu ca Ths V Hng Thi

Part I: V c

Ch : y cp n P nhit phn v P t phn tch (khng cn k cao)


s nhit phn cc mui khng xy ra ngay trong dung dch , ngha l khi un nng dung dch th cng
khng c s nhit phn . P ch xy ra khi c cn dd m vn tip tc un nng tip

Phn [1]: P nhit phn


1. Mui cacbonat trung ha
Mui cacbonat trung ha ca KLK 2 3 bn vi nhit
Mui cacbonat trung ha ca KL khc b nhit phn hy:

2. Mui hidrocacbonat: b nhit phn to mui trung ha, phn ng rt d xy ra, ngay c khi un nng
dung dch.
t0

V d: 2NaHCO3 Na 2 CO3 + +H2 O + CO2


3. Mui nitrat:
Mui nitrat ca cc KL hot ng mnh (KL ng trc Mg) b nhit phn thnh mui nitrit & oxi:

V d: +
Mui nitrat ca KL t Mg Cu b nhit phn thnh oxit KL + 2 + 2 :

V d: ( ) + +
Mui nitrat ca Ag, Au, Hg,(sau Cu) b phn hy thnh KL + 2 + 2 :

V d: + +
4. Cc mui\hp cht khc ca nit:
0

3 2 + 2
0

4 () 3 () + ()
0

4 2 2 + 22 (P /c Nito trong phng TN)


2100

4 3

Page 74 of 88| Kin thc b lng qun

2 + 22
By Kaitorkid|Page 74

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


3000

4 3

2 + 2 + 22
2

0 (5000 )

2
2002500

5 23 4

4005000

4 2 7

2 + 2 + 22
2

4 2 7 + 2
23 + 2

6 Cc mui cha nhiu oxi trong phn t

Cn ch l KClO3 nu c xt l MnO2 th s nhit phn to ra KCl v O2 , cn khng th s p theo c 2


hng l :
3
KClO3 KCl + O2
2
4KClO3 KCl + 3KClO4

7 Amoni icromat:

8 32 3

23 4 +
2

9 P nhit phn hidroxit nh ()3 , ()2 , ()2 , ()3 ,

Phn [2]: P t phn tch


1.Cc cht d phn tch to kh + H2O (khng cn nhit cao):
2 3 , 2 3 , 4
cc cht ny ch tn ti trong cc dung dch rt long. Khng c dng nguyn cht
2.Mui amoni cacbonat & amoni hidrocacnonat b thy phn chm ngay nhit thng:
(4 )2 3 3 + 4 3

4 3 3 + 2 + 2
( ) + +
3.Cc mui cacbonat ca KL ha tr III nh ( ) , ( ) , ( ) khng tn ti trong nc,
Chng b thy phn hon ton trong nc to hidroxit kt ta & CO2
4.mui sunfua ca kim loi ha tr III nh , , khng tn ti trong nc. Trong nc chng
b thuy phn to hidroxit kt ta & 2
5. , , b phn tch trong nc to oxit KL + H2O

6.

3HNO2 2NO + HNO3 + H2O

Page 75 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 75

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


7. B sung
AgX b phn tch ngoi as (X: Cl, Br, I)

Vd: + 2 2

Part II: hu c

[bi kip chemistry]

[Lm kh kh m]

ngun tng hp & tham kho: ti liu ca tc gi TQS (khng r tn chnh xc)

[ bng tng hp ]

H2SO4

CaO

NaOH

CaCl2

Page 76 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 76

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

[bi kip chemistry]

[Cht c\nguy him]


ngun tng hp & tham kho: SgK
ko cha chng Ha hc & xh-kt-mt
cht c mnh full mu hng nht (vd: , , , ) l nhng cht ko phi cht c, ch
mang tnh cht nguy him, khi th nghim\lm g th phi cn thn ^^

Part I: V c
Cht

Tc hi
Nhm Halogen

Kh Clo
Mui florua

Ph hoi nim mc ng h hp cn phi cn thn khi tip xc vi clo


u c

Kh ko mu, mi c bit, rt c

Brom

Rt c, ri vo da gy bng nng
Nhm Oxi

Ozon ( )

(KK cha 1 lng nh ozon (< 106 % v V) lm kk trong lnh)


lng ozon ln hn gy c cho con ngi
Theo phn t liu SGK:
trn tng i lu , tng ozon l l chn bo v cho s sng trn b mt Tri t, c
tia cc tm (UV)
trn mt t ( tng thp) , 3 l cht nhim, cng vi oxit nit gy m quang ha
bao ph bu tri thnh ph trong nhng ngy h ko gi. M quang ha gy au c
bp, mi, cung hng ngun gc bnh kh th.
Ging 2 , gy hiu ng nh knh: [3 ] tng 2 ln 0 mt t tng 10
(Hp cht CFC (cloflocacbon) nh: 2 2 . 3 , tn chung: Freon, l cht sinh
hn, dng trong my lnh, my iu ha, Ni chung gy ph hy tng ozon.)

c: vim nhim ng h hp (vim phi), mt, da


Gy ngt & ma axit

Bng nng ht sc thn trng


c
Nhm Nit

Photpho

P trng rt c, gy bng nng

Nng hn kk, mu nu , c

Page 77 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 77

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


Nhm Cacbon
CO

Rt c (ng nhin ^^)

CO2

Ko c (vi nng nh trong kk trong lnh) nhng gy hiu ng nh knh (d ^^)


(nng cao th ng nhin l gy nhim v nguy him :D)
Kim loi

(ang cp nht)

Part I: Hu c
Cht

Tc hi
HCB


Benzen &
toluen

S dng phi cn trng v nng trong kk 2,5% d gy chy n


(Mi thm nh) nhng c hi cho sc khe c

Dn xut HCB, ancol,phenol



ioxin
Metanol
( )
Phenol

Thuc tr su, tc hi lu di vi mi trng c, ung l toi^^


Very c : Ung th, qui thai, d tt,
Rt c. 1 lng nh m la, lng ln hn t vong
c
gy bng
Axit cacboxylic, anehit, xeton
Este, lipit
Cacbonhidrat
Amin, amionoaxit, protein

Axit glutamic
Bt ngt

Tham gia p thi NH3 cht c vi h thn kinh


(mui mononatri glutamat) tuy dng lm gia v nhng lm tng ion + trong c th
lm hi cc nron thn kinh khuyn co ko nn lm dng

Page 78 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 78

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

[bi kip chemistry]

[Mu sc kh nh]
ngun tng hp & tham kho: SGK, hoahocngaynay.com

Part I: V c
I Mu sc hp cht\ion KL
Loi

Cht rn\ion KL\


n cht

Cht rn

Ion(dd)

Kt ta (cng l cht
rn)

Trng
bc

KMnO4 tm
K 2 MnO4 lc thm

Natri

Trng
bc

NaCl khan : khng mu,


mui n thng c mu
trng do ln MgCl2 , CaCl2

Canxi

Xm bc

CaC2 O4 trng
CaCO3 trng
CaSO3 trng

Bari

Trng
bc

BaCrO4 vng ti
BaSO4 trng
BaSO3 trng
BaCO3 trng
Ba3 (PO4 )2 trng
Ba(HPO4 )2 trng

Mg

Trng
bc

Mg(OH)2 trng

Nhm

Trng
bc

AlCl3 khan mu trng

dd AlCl3 ko mu

Al(OH)3 keo trng

Km

Xm
nht nh
lam

ZnCl2 khan mu trng


Zn3 P2 nu xm

dd ZnSO4 ko mu

Zn(OH)2 trng

Crom

Trng
bc

Cr2O3 lc
CrO3 thm
Phn crom-kali
(2 4 . 2 (4 )3 . 242 )
mu xanh tm

42
2 72
CrCl2 lc sm

Cr(OH)2 vng

Kali

Page 79 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 79

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


St

Trng
xm

FeO, Fe3 O4 en
Fe2 O3
FeSO4 . 7H2 O xanh lc

dd Fe(SCN)3 mu
dd FeCl2 lc nht
dd FeCl3 vng

ng

CuO en
Cu2O gch
CuCl2 khan mu trng
CuSO4 khan mu trng
CuSO4.5H2O xanh

dd Cu(NO3 )2 xanh
Cu(OH)2 xanh lam
dd CuCl2 xanh
CuS en
dd CuSO4 mu xanh lam
Phc Cu2+ lun xanh lam

Bc

Bc

Vng

Vng

Niken

Trng
bc

Thic

Trng
bc

Ch

Hi xanh

Mangan

FeS en
Fe(OH)2 trng xanh
(ha nu ngoi kk)
Fe(OH)3 nu

AgCl trng
AgBr vng nht
AgI vng m
Ag 3 PO4 vng
Ag2CrO4 gch
Ag2S en
Hn hng (Hg-Au) trng
Phc [(3 )6 ]2+
xanh lc
Ni+ lc nht

Ni(OH)2 xanh lc
NiS en

4 tm hng
Dd 2 xanh lc

MnS hng nht

PbI2 vng ti (tan nhiu


trong nc nng)
MnO2 en
MnCl2 khan nht

Cd

CdS vng
2+ hng

Co
Hg

HgS
HgI2

ti sao mnh li tch cht rn & kt ta ring? V th l cht rn nhng cht rn vn c th tan trong
nc. V d CuCl2 khan & CuCl2 dung dch,
bng ny c th cn thiu\tha(v ko c trong sgk), nu pht hin sai st th cc bn t sa nha, c th pm
cho mnh th cng tt ^^
II Mu sc ngn la
Cht\Ion
Ni+
Na+
K+
Ca2+
Ba2+
CO chy trong kk

Thao tc\P
t chy trn ngn la v sc

2CO+O22CO2

Mu ngn la
Ngn la mu thm
Ngn la mu vng ti
Ngn la mu tm hng
Ngn la mu da cam
Ngn la mu lc (hi vng)
Ngn la mu lam nht

II Mu sc sp xp theo anion phi kim:


Ion
2
42

HC
CuS ,FeS ,Fe2S3 ,Ag2S ,PbS ,HgS, CdS
en
ZnS
Trng
CdS
Vng
Hu ht u mu trng (BaSO4, SrSO4, CaSO4, PbSO4,)

Page 80 of 88| Kin thc b lng qun

Mu

By Kaitorkid|Page 80

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


III Mu sc n cht\hp cht ton phi kim
Loi

n cht\hp cht
Kh Cl2
Nc Clo

Mu
Vng lc
Vng nht

Part II: Hu c
(phn ny ko cn thit lm v c bn cc cht ny u quen thuc ^^)

Mu sc
KT TA
trng

trng

vng

phenol

keo trng

R-C=C-Ag or Ag-C=C-Ag

vng

HCB
Tt c cc HCB u ko mu

Page 81 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 81

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

[bi kip chemistry]

[Nhn bit & phn bit kh nh]


ngun tng hp & tham kho: SGK, NHN BIT CC CHT HU C (giaoan.violet.vn)
Mc ch :
gip to n tng tr nh
cc dng bt nh C th phn bit bng thuc th no sau y:, Nu hin tng,
P nhn bit\phn bit chng qua ch l TCHH,TCVL ca cc cht\ion, nu nm r cc TC nh
lng bn CHN th khi cn c phn ny na ^^
Vy y ch cp n nhng nhn bit kh nh. 1 s p quen thuc v d nh nhn bit +
bng NaOH th c th s ko a vo y ri ^^
Hin tng nhn bit: l nhng g c th thy bng gic quan nh mu sc dd, mu , mu kh , bt
kh,
V vy nhng P m c sp c trng th u l P nhn bit

Part I: Phn bit & nhn bit v c


Nhn bit ion

I.
Ion
Li+
Na+
K+
Ca2+
Ba2+

Thuc th
ION KL
t chy trn ngn
la v sc

2
CrO2
4 \Cr2 O7

Mg 2+
Al3+
Zn2+
Cr 3+
Fe3+
Cu2+
Ag +

Dd Na2 HPO4 c NH3


NH3 d
Ion thioxianat SCN

Hin tng
Ngn la mu thm
Ngn la mu vng ti
Ngn la mu tm hng
Ngn la mu da cam
Ngn la mu lc (hi
vng)
vng ti
tinh th mu trng
trng nhng ko tan
trng tan
trng ko tan
Phc mu

HF
AgF tan ko c P
AgCl trng
HCl
AgBr vng nht
HBr
AgI vng m
HI
Ag 2 S en
H2 S
Ag 3 PO4 vng
H3 PO4
Dd NH3
trng tan trong NH3 d
2+
Dd KI
PbI2 vng
Pb
Dd Na2 S, H2 S
PbS en
Dd kim
trng tan trong kim d
Page 82 of 88| Kin thc b lng qun

Ba2+ + CrO2
4 BaCrO4
2+
Ba + Cr2 O2
7 + H2 O BaCrO4
+2H +
Mg 2+ + HPO
4 + NH3 MgNH4 PO4

Fe3+ + nSCN Fe(SCN)3n


(n: 1
n
4)

AgOH + 2NH3 [Ag(NH3 )2 ]OH

By Kaitorkid|Page 82

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


Hg 2+

Dd KI
Dd Na2 S, H2 S

HgI2
HgS

Dd mt mu
keo H2SiO3
Dd t mu vng cam
Dd t mu cam vng

242 + 2 + 2 72 + 2

Cd2+

OH
NO
3
SO2
4
Cl
Br
I
S 2
PO3
4
CO2
3
SO2
3
SiO
3
CrO24
Cr2 O2
7

ANION

Dd I2
HCl, CO2
H+

II Phn bit cht


Cht
BaSO4
BaCO3,..
AgCl
AgBr
AgI

Thuc th
Cht rn
Axit
NH3

HIn tng

Ko tan

Kh
AgCl tan
AgBr ch tan trong NH3 d
AgI ko tan c trong NH3 c (ch tan trong KCN & Na2S2O3 v to
phc)

CO2 (ko
mu, ko
mi)
SO2 (ko
mu, mi
hc,c)
Cl2 (vng
lc, hc,
c)
NO2 (nu
, c)
H2S (mi
trng
thi)
NH3 (ko
mu,
khai)
NO (ko
mu)
CO(ko
mu)
H2
O2
HCl

Cht kh
Nc brom, KMnO4,
cnh hoa hng

Ko mt mu

Mt \nht mu thuc th
KI & h tinh bt

Lm xanh h tinh bt

Cl2 + 2KI 2KCl + I2

Nc brom

Dd nht\mt mu

Tinh bt mu xanh
5Cl2 + Br2 + 6H2 O 10HCl + HBrO3

Lm lnh

Kh mu nu nht dn
sang ko mu

2NO2 (nu) N2 O4 (ko mu)

FeSO4 20%

Phc thm

FeSO4 + NO Fe(NO)SO4

Dd PdCl2

, si bt kh

CO + PdCl2 + H2 O Pd +2HCl +
CO2

SO2, H2SO4, .(Cht


OXH mnh)
2+ ,

Page 83 of 88| Kin thc b lng qun

I2

By Kaitorkid|Page 83

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

Part II: Phn bit & nhn bit hu c


Cc cht th thng c s dng l dd Br2, Br2 khan, Br2/CCl4, Cu(OH)2, Cu(OH)2 & NaOH ( 0 ), vi sa,
CuO, AgNO3/NH3, KMnO4, thuc t Lucas (ZnCl2/HCl), HNO2, dd iot, qu tm\phenolphtalein,
32 , CuCl trong NH3
Ch lk C=C y l cc cht nh 2 = 2 , .(ko phi lk C=C trong benzen)
1.Sp xp theo thuc th

Bng chi tit


Thuc th
Br2 khan xt
Fe

Nhn bit
c
Bezen
Toluen

Nc Br2

Phenol,
anilin

Hin tng
Bezen ch p
chm vi Br2
khan xt Fe
p nhanh hn
to 2 f o,p
trng

OH

OH
+ 3Br2

Br

Br
Br

Page 84 of 88| Kin thc b lng qun

+ 3HBr

(ke t tu a tra ng)

By Kaitorkid|Page 84

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


NH2

NH2

Br

+ 3Br2

Br
+ 3HBr

Br

Br2//CCl4
HNO3 c

=

-CHO
Protein (vd:
abumin,..)

Dd phai\mt
mu
Dd phai mu
Ko p
vng

(ke t tu a tra ng)

RCHO + Br2 + H2O RCOOH + 2HBr

V ko c H2O
Nhm C6 H4 OH ca 1 s gc amino axit trong pr
p vi HNO3 :

( vng)
Cu(OH)2
(c th c
thm
NaOH)

Cu(OH)2,
(c th c
thm
NaOH)
CuO

Tripeptit tr
ln

Cu(OH)2 y c c t p CuSO4+NaOH

Ancol t nht
2 (-OH) k
nhau
(glixerol,
etilenglicol,
glucozo,)

Dd xanh l trong
sut

Tinh bt &
saccarozo
-CHO

Ko p

AgNO3/NH3

CH2 OH

HO CH2

CH2 OH HO CH2

CH OH + Cu(OH)2 + HO CH CH O Cu O CH + 2H2O
CH2 OH

HO CH2

CH2 OH HO CH2

C12H22O11 + Cu(OH)2 (C12H22O11)2Cu + 2H2O


glucozo, frutozo, mantozo p tng t

Cu2O gch

V ko tan trong nc
t0

R CHO + 2Cu(OH)2 RCOOH + Cu2 O +2H2 O


t0

R CHO + 2Cu(OH)2 +NaOH RCOONa + Cu2 O


+3H2 O
Ancol bc I

To Cu , sp cho
p trng gng

Ancol bc II

To Cu , sp ko
trng gng
Ko p
Ko hin tng
To sau 5

Ancol bc III
Thuc th
Ancol bc I
Lucas
Ancol bc II
(ZnCl2/HCl)
Ancol bc III
Axit nitro
HNO2
(=NaNO2+
HCl)

Phc cht mu tm c trng (p mu biure)

Amin bc I,
0
Amin thm
bc I,
0 (0
50 )
R-CH

To ngay
Thot kh N2
To mui iazoni

t
R CH = O + Cu + H2O
R CH2 OH + CuO
0

t
R CO R + Cu + H2O
R CH2OH R + CuO

ZnCl

R CH2 (OH) R + HCl

ZnCl2

R CHCl R +H2 O

R3 C OH + HCl
R3 C Cl +H2 O
C2 H5 NH2 + HONO C2 H5 OH + N2 +H2 O
050 C

C6 H5 NH2 + HONO + HCl

C6 H5 N2+ Cl + 2H2 O

vng

HC CH + 2[Ag(NH3)2]OH Ag C C Ag + 2H2O
+ 4NH3
RC CH + [Ag(NH3)2]OH RC CAg + H2O +
2NH3

Page 85 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 85

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

-CHO
trng
0
Dd KMnO4, =
P ko cn , 3CH2 = CH2 + 2KMnO4 + 4H2O 3HOCH2CH2OH +
mt trung

dd phai mu tm, 2MnO2 + 2KOH
tnh
en
3CHCH+8KMnO4 3HOOCCOOH + MnO4+8KOH

CH = CH2

CHOH = CH2OH
+ 2MnO2 + 2H2O

+ 2KMnO4 4H2O

Toluen

Dd KMnO4,
mt
+ (thng
l H2SO4)
Dd NaHSO3
Dd iot

CuCl trong
NH3

(COOH)2,
(COOK)2,
stiren,
-CHO
Tinh bt

R-CC-H

P cn
0 (80
1000 ), dd phai
mu tm, en
en, c CO2

COOK

CH3
HO

2
+ 2KMnO4
0

80-100 C

+ 2MnO2 +KOH+H2O

C kt tinh
To dd xanh tm,
khi un nng,
mu xanh tm
bin mt,
ngui,mu li
xut hin

R CHO + NaHSO3 R CHOH NaSO3


Tinh bt c kh nng hp ph iot
Khi un nng, iot b gi phng ra kh phn t tinh bt l
mt mu tm
ngui, iot b hp ph tr li lm dd c mu xanh tm

CH CH + 2CuCl + 2NH3 Cu C C Cu + 2NH4Cl


R C C H + CuCl + NH3 R C C Cu + NH4Cl

Ch : Mui iot ko lm i mu tinh bt

Qu (ci ny (NH2)xR(COOH)y
d ri^^)
x>y
x<y xanh
x=y tm
-COOH

amin
xanh
RNH3Cl

Phenol &
Ko i mu qu
anilin
(cn
nhiu )
Vi sa
sacarozo
DD trong sut,
C12H22O11 + Ca(OH)2 C12H22O11.CaO.2H2O
khi thi CO2 vo
C12H22O11.CaO.2H2O +CO2 C12H22O11+CaCO3+2H2O
th vn c

B sung:
Phn bit cc loi dn xut Halogen (thuc chng trnh NC):
Ankyl halogenua ko p H2O (c 0 ) , b thy phn khi un nng vi dd kim:
0

3 2 2 + 3 2 2 +
Dx loi anlyl halogenua b thy phn ngay khi un si vi nc:

= 2 + 2 = 2 +
(halogen nh trc tip vng benzen)
=

0
ko p dd kim thng cng nh khi un si. Chng ch P dd kim thp & p cao:

3000 ,200

6 5 + 2

6 5 + + 2

Phn bit Aren vi anken & xicloankan : c th dng : aren tan c


Page 86 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 86

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid


Ngoi cch dng thuc th c th dng tnh cht vt l: v d: benzen to phn lp vi nc,

2.Sp xp theo cht nhn bit

(ang cp nht)

Page 87 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 87

[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid

Kt

Kaitorkid ,cu thnh vin ca lp 12A1 THPT Lng Li 1- Bc Ninh,

Xin chn thnh cm n cc thy c v cc bn c cun b kp ny.


Xin gi li cm n ti ba m, gia nh sinh ra ti v nui nng ti nn ngi!
Xin cm n tt c nhng ngi cha m th hai - cc thy c gio cho ti kin thc
v cn nhiu hn th!
Xin cm n cc bn b ca ti khch l, ng vin ti hon thnh cun b kp ny.
Chc tt c cc bn, v c ti na, s vt qua cnh ca sp ti^^. Goodluck!

Bc Ninh, 18:43 5/6/2013

Ks2N

Page 88 of 88| Kin thc b lng qun

By Kaitorkid|Page 88

You might also like