I

,
1999.

1. ,
2. ,
3.
4.
5. .
6.

1

1.


1.
2. , , ,
3.
4.
5.
6. -
7.
8.

1.
2.
3.
4.
5.
6. - -
7.
8. -
9. , , ,
10.

1.


1. ''''
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8. -
9. - -
10.

1. -
2.
3.
4.
5. -
6.
2

7. /
8. /
9.
10.
11. /

1.
2.
3.

1. /
2. -
3. -
4. - -
5. -
6.
7.
8. - -
9.
:
-
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

, ,
,
,
. , , ,
3

 ,

,
.
, ,
per definitionem . ,
'''' ''''
, .
,
.
,
'''': ) -
'' '',
, ) -
, ,
,
,
, ,
.
- ,
, ,
, ,
,
,
.
- , ,
, ,
,
, - ,
,
.
(1997)
. , , -
- -
.
,
, ,
, ,
. . , ,
, , ,
, , ,
.
, , ,
, , ,
,
,
, ,
.
,
, ,
4

 . ,
. , ,
,
, .
- , ,
, ,
, ,
, .

(1993), , ,
, .
, ,
, , ,
, . :
. , . . . , ,
,
, , , ,
, . ,
, ,
(1995), .
,
, .
.
.
. , ,
, .
, ,

, . .
,
" ", 1997. ,
, .
, ,
, ,
, , , , ,
, ,
. , ,
, ,
, , , , ,
, ,
, , ,
, .
,
, , ,
, , ,
, ,
, ,
.
,
, , , ,
5

, -, ?
: .
"" .
3. II. 1999.

" , , .
,
, , ,
, , ,
. , ,
, .
, "
1853

, .

, . .
II ,

. ,
III .
. , ,
.
,
, : .
, . arya "".

II . " 1500. ..
, ,
, , ".

. , " ,
[...]. , ,
" (, 1990: 51).
-, .
, VI (?),
() , , , ,
.
,
. -
, .
, ""
,

.
6

 , , ,
. , ;
.
, , "
, " (, 1,1992: 227). , ,
,
,
.

. ,
,
. , ,
. , ,
" , ,
, " (., 1996: 193).
:
, " ",
. ?
" ,
,
, " (., 1996: 63).
,
, ,
. XII ,
"".
. ,
, ,
, .
.
, .
, " , , ,
". , " ,
( ) ,
. , , , , . . ,
, -, ,
". , "
" (, 1990: 14-15, 57).
,
, , ,
. , , ,
, . ,
,


.
. , .
, - " ",
: "", , .
,
, , .
7

 - , ,
.
. : " ,
" - : " ". : " ,
- " - : " " (, 1877: 128).
, ,
, Socium,
, " ". , ,

. , ,
. , "" - ,
"" () . ,
"" .
, ,
: ) -
,
- , ) ,
, " ",
,
.
, .
, .

, , , .
, ,
, ,
(Vries, 1961: 291).
, , . , ,
, , , ,
,
.
,
, .

, , ; , ,
, , ,
, .
,
(Vries, 1961: 331).

; " ", , , ,
- , "" " "
, , ,
. ""
, ""
.
. , , ,
, , . ,
,
. ,
8

 : ,
, , .
" :
' ,
'";
" :
".
, , , :
, , - ""
, " " (, I, 1969:
230, 229).
, ,
, .
, , ,
. " " . "
, , ,
.
, , "
(, 1979: 115).
? ,
. , ,
, , , .
, ( ,
), ,
, , ,
, , , , : , , ,
, . .
, ,
, ,
.
, - ", ".
, ,
, , - ,
, ,
, .
: .
, , , , ,
, , , ,
, .

, , , ""
- "", , , ,
, ,
, "",
, ,
.
. ,
, , ,
.
9

 , , -
,
" ", ,
,
,
.

1. ,
, ? [...]
,
[...].
".
1841
? ,
. ,
, , .
, , . "
: , .
; ,
. ".
".
: , '' (Simrock, 1878: 1-2).
. ""
meudh- mudh, " , ", , , ",
, , , , , , ".
, , , - .
.
, ,
. ,
, , , , ,
, .
. "
, ". ,
, " .
,
, - . , ,
, - , , .
: , , , , , , .
religare - : "", "".

, "" "
". . , ,
. , ,
, , "", " ",
"", , , , .
10

 : 1)
, , 2)
- , 3)
, -
,
. , - ,
- , , -
, , , ,
, , .
. , , ,
.
, .
, , ,
, , , .
, , ,
.
,
, , , ,
.
, -
, -
.
, .
, , , )
) , , .
. , ,
, , .
", -
, . .
, ".
'' " (, II, 1985: 208 .).
, ,
. ,
, , , ,
, "" - , "" - ,
, . , , , .
, .

: ) ,
- , ) (
, , ) - . ,
, .
, . ,
, ,
, , .
, , , .
: , , , , , , ,
, , , .
. , , ,
. ,
, .
11

 ,
.
, , .
, ,
- ,
.
.
.
,
, . , , ,
, .
,
, . ,
, : . .
, , ,
.
- , . , ,
.
.
, ,
, , " ", ,
, " " (Vries, 1961: 313).
, .
, ,
, , , . ,
, "" = . ,
, . , , "
", .
, . ,
, . , ,
)
, ) .
.
, , ,
) -
, ) , , ,
.
, .
" . ,
, , . ,
" (Radin, 1949: 370).
19. , ,
. , , ,
, . . .
,
.
, .
, , ,
, . ,
. , .
, .
12

 , . .
, . ,
, ,
. , , , ;
,
. X. ,
, .
Weltanschauunga (Baumann, 1936: 3).
-
, . , ,
. .
. .
- ,
, , ,
, , . ,
, "
(, 1989: 234). , "',
" .
, , , , , ,
. , ; ,
". , ,
. , , . !
. " ,
. ,
, : , , , , .
. - ,
, , .
'' '' " "
(. 1990: 10).
2. ,
" ,
, , .
"

: )
" " , )
- ,
. , ,
, , .
?
,
,
.
. , ,
, . , .
, , , ,
, ,
13

 - , -
.
. -
, -
( "" - , "" - ). ,
: , , ,
,
. , ,
, .
, ( "") -
, ,
. , , , .
, , - ,
. , .
.
. , ,
" ,
. ,
" (, 1982: 44).
, ,
. ,
, , "
", , .
, ,
, , ,
" " ,
, . ?
" " ,
"", , ,
, . , ,
" ",
, ,
.
, ,
, : , : ,
, . , , ,
.
, ,
- . , , ,
.
, ?
" " ,
.
, .
,
. ,
.
, , .
, .
, . , .
,
14

 . , ,
, .
. ,
, ,
. , ,
,
" " .
" ", .
, , ?
, , ,
. ,
" ",
.
,
;
. "
. ,
" (, 1969: 984-5). ,
. ,
, , .

,
. , ,
, , ,
. , , ,
,
. , , !
"" , ,
, ,
.
.
, , , ,
, .
, .
""
- , , "", ,
, - .
: "
", : " , " (, 1987: .349,3148).

3.
" : , [...],
, "

" , ,
"

15

 .
, .

,
. "
,
- ". , ,
, , . do ut des
'" " .
, ,
" "
: " , " - .
, , , - : sacrificium,
, sacer - facere - , "
, . [...]
, , ,
" (, 1990: 819).
"
" ,
" ", , ,
. ,
".
, , ,
. .
, , , , ,
, .
. ".
" ".
. ,
, . "
" (, 1974: 18, 9-10).
, , .
" (, 1974:23, 10). ,
, , . "
. ". ,
.

" (, 1990: 263).
, ,
, , ,
. , ,
: , , . , ,
, , - ,
- , , " "
. " " ,
.
"". , ,
"", ,
. :
" " (, 1987: . 4457, 4458).
16

, ,
,
, :
,
, .
', , ,
,
,
, , ,
,
' ',
"'

"' ' '.

' .
,
,
' .
:
(., 1930:17).

, , , , ?
, , ,
, , , ,
, , , .
". , ,
, , ,
, .
" , ,
[...] ( . ,
, .) " (., 1911: 3). ,
, " ", , . " ",
, , , "" ,
. , . " , ,
", "
" (, 1974: 2, , 72, 5, 7).

. , ,
. . (, 1974: 7, , 22, 2-13)
: " : , , ,
, !". , "
, , ,
. .
, : ! ! : [...].
, ; , ,
, . : ,
; ".
, .
, , " ,
" (, 1990: 263). ,
,
, , ,
, ,

-
- .
, .
17

 , , -
, ,
, -
, .
" , (fides), ,
, :
" (, II, 1991: 96).
. "
[...] . ,
, :
. , " (, II,
1991: 132-133).

. 1. -
. , XIX
? ,
, , ,
pater familias. , , ,
. , .

, . ,
, , , ""
, .
, , ()
",
". , ,
, ,
, - ",
, ", ", , ".
, ".
, ,
" - ". ,
.

, , .
18

 , ,
. . : .
,
. : ,
, ,
.
? ,
", ".
. .
", . ,
, .
.
" (, 1990: 23 .).
,
, , .
pars pro toto ,
. " ,
[...]. .
".
, ,
".
, . ,
, , .
.
''
". , ,
",
,
". ", ,
, ,
, .
. " (. 1990: 28 .).
, ,

.
, , , . , ,
, , ,
( ), , , ,
" . , " , .
, - . ,
" , , ,
" ,
" " .
" '' ''".
, '
', ".
, ,
.
, ". .
, " ", ,
19

 ,
, .
, , "
,
. ,
.
".
, , ,
" " (, 1990: 16).
? : ) , )
. , ",
". , .
, , ,
. ? ,
- , , , ,
, : , , , ,
". , ,
, - , , ,
. , .
, , , ,
", , , , , ,
, "", "" , , ,
. . . ,
, .

, ,
. "
", "", ",
"". , ,
, , .
". ,
,
. ,
.
4.
, -
? . ,
) - , , , : ,
, (= , ). , , ,
) . , ,
: , , , .
, , , .
. , , , ,
, - "",
. , . ,
" , .
" (., 1932: 61).

20

 1
VI XV
, -,
" , : .
. , .
, : , , ,
. (, );
, , ,
- " (, 1867: 22-23).
, , ? ,
. "" : , , , . ,
-, , - .
, , ,
21

 , --, ,
. " (, ) [ . , ,
- . ..] - , ". ,
" , . - ''
('') -, " (, 1988: 227). """" : ", , , "
: ", , ,
, rti, rq" (Niederle, 1916: 187).
" " (., 1996:116).
( . II),
: ,
, , , , . , ,
. ,
. : ; : - ; : - ; : - ,
: - ; : - - :
: - ; : - .

. 2. 1908
. . VI - VII
. 1
, .
: Trebin, Trebeici, Trebotyn, Trebolin, Trebotov, Trebci, Trebi, Trebene,
Trebina, Trebin, Treben, Trebnica, Trebota, Trebogo, Trebgo, Trebnica, Trebein, Trebeici,
Trebu, Trebuka, Treboka, Trebenov, Trebotyn, Trebechov, Trebechovici, Trebelin1.
1

6. I
.
. 32 Hane
Skalove: opografick i bodric Velet-Lutic svtl istnich . rah 1965,
12.000 VI
XV , 531. .
, (:
/2).
. , ,
,
.
, ,
.: , , , , , , ,
22

 : , , , , , , , , ,
, , , .

2
2

( ,

). (. II), "",
, ,
, , -
, , .
- ,
. ""
"",
, , , .

: , , . , ,
: Trebiti2 .
"" 1:200.000: , ,
.

23

: "",
: "", ""/"", "". "", "",
"", "", "", "" (. II, III, IV V)
, 1:25.000 1:50.000
, 1958. , , 1:100.000
... -1948 , , : Yugoslavia, 1:100.000
Map Series, 1944.
,
.
: , .
1945. , 1: 200.000, : Militrgeographisches Institut, .
und ., Wien, 1885-1918. 1:100.000.
-
- . -
.
, ,
.
, ?
, , ,
, ,
- . ,
,
" ". ,
, ?
, ,
"" "". ""
( I, 1991: 170). , .
", " (Niederle, 1916: 186).
, ,
. , "
(). (, ,
). , , .
" (Reiter: 183).
, , , ,
: , , .
"- [...] 865 . .
. ,
, . ,
. (
, ), ,
, ,
, ( )" (, 1937: 52).
, , ,
? " , , .
, , ,
. , [...]
" (, , 1991: 32-33). ,
. , ,
, .
- , , "",
24

 , ,
600 , (
: . .,1994:45).
,
, .
, "" (, 1994: 259).
? . " , ,
[...]. ,
, ; , .
, , , , ,
" (., 1973: 222).
" () .
. , .
, .
[...].
" (., 1904: 11).

5. .
" , ( , - ..) ,
, , ".

1. .
. ,
. , , , ,
: ,
. ,
. , ,
. . , , ; Gesta
Hammaburgensisa ecclesiae pontificum ; Cronica Slavorum,
. ,
, Gesta Danorum . ,
. nitlinga Saga. , De bello Gothico, ,
, , . ,
,
. , ,
", ".
,
XII ". ,
, ,
(Reiter: 167-168).
,
. ,
. , ,
, - - ,
, . ,
'' " (, 1984: 20).
. 1) ,
, :
25

 (, , , ). ,
,
.
, . 2)
. , ,
, , ,
: . , ,
,
,
", , , , .
, : ,
, , ,
,
. , , ,
, , -
,
. ,
.
, , , ,,
". ,
"" " ,
", - : . , - ; -
.
. -
, ,
.
) .
XI XII .
988. . ,
. , ,
: , , , , , , .
.
) , , ,
, . VI ; ,
(527-531).
De bellis .
.
. :
, , .
) , .
. 1114. .
, , , ,
.
) : ,
- ,
, ", , ",

XII , : , , , .
2. .
"" , ,
26

 : ,
, , ?
. . ,
".
. ,
. , ; ,
, ,
, ,
, ,
.
, , , ,
". ,
. ", "
", , ,
, -
. , ,
Hintergrunda
. , ,
. ,
: , sui generis,
, .
, , - ,
, ,
.
,
, . , ,
.
,
,
. ;
, , ;
, " (w, 1793: 9-10). , ,
,
. ,
. . . XIX
"
" (, 1810: 2). "

",
, , , -,
., " " (., 1975: 3-4). ,
"" .

, , ,
. , , ,
, , ,
( )
. , , , ,
, - ,
,
,
27

 ,
, - .
3) .
, ,
- . ,

, ,
,
.
, ,
? ", ' '
. ,
, ,
, , , , " (, I, 1991: 12).
, ?

" .

, .
,
.
, , , :
" . , ,
, . " (Krek, 1869: 5).
: , ,
, . , ,
. , ,
.
. ,
: , ,
" (Schleicher, 1860: 35).
"" : ,
, ,
, .
) , ,
?
. ,
. , ". ,
, , ,
, , . .
, ,
. ,
, , (
, ), . ", ,
, ". , , ,
. .
:
,
". " ".
) , , .
, . , ,
28

 , . , , ,
. , ,
.
? ,
, ,
, , ,
. /
. , : "
", ". , , ,
, . ,
.
: " , , ". : ".
"" "" - ,
. , , -
, ,
, .
- - ,
, , ,
, , - .
) .
. "
" - . -
, ,
. : "
. , , , ,
[...]. ,
, ,
". ,
, ,
. ,
,
, " (rek, 1869: 68).

, .
? XIX
, 1869. " ,
;
. , , :
, , , , ,
, ,
, ." (, 1867: 22-23).
, , , "
, ", .
)
.
, . . .
- .
, ,
, ,
. .
: "" "" - , " ""
29

- , " "" -
. ". " ". ". "", "" - , "", ""
"" - , .
, , , ,
, .
,

.
6.
, , (. ., 1995:262-266)
. ,
, ,
( ,
) , "",
" ",

) , ,
) ,
, , , ,
"", !
. ,
, ,
. .
: ,
, , ,
,
, , ,
.

, ,
19. . . , ,
- - , , .
. (1873) " ", ,
, .
"" , " ",
, -
, . ,
, , ,
, , .
, . ,
, ,
. ,
(18651869) , - .
, , :
" .
, " (, ., 1994:
403).
(l, 1940).
30

 , -
9. , ,
.
9. - , ,
2.
9. . 1994. , ,
, ,
, ,
. ,
, . ,
, , , ,
.
.
, , . .
1990. , . , , ,
, , ,
. . , " ".
, , : " ,
, . - ,
" (, 1994: 253).
, ,
, , ,
.

, , , 125
. , .
, ,
, .
: " [...]" , "" "" ,
.
. , , . ?
(. ., 1995).

,
-,
, , , ,
, -
. : . , . .

. ,
- . . ,

, , .
. :
(I-III, 1869, 1870. 1875) .
, , , , ?
,
, .
" ",
, ". ,
, . " (, 1984: 51-52). .
31

 , ,
, . ,
: .
?
, , ,
, !? [...]
,
" (/., 1873: 329). , ,
, ,
, , , , -
, , , .
, "" "
. , ,
, ,
. ,
" ,
". , !
,
, ,
". ,
,
. , , ,
. .
, , ,
" (II , , 1866, . 642), , , , ,
, XIX ?
,
"" . " , ,
. ? , . .
? ? , .
"
,
(, ) . , ,
, , "Archiv fr slavist. hylologie"
, , ! ,
" , , ,
" ,
" , ,
.
, ,
, ,
, , , .
" ", ,
. , , ,
, . .
. . , , ,
. ,
""? , , , ,
, .
1869. 1875. .
32

 XIX . ,
, 800 ,
, , ,
, .
, , , ". ,
, , . ,
".
, . "
", "
", "
130 . , , :
, ,
[...]"(., 1,1869: I-II). , , , . "
", , , o,
, - ,
, , , ...
, ,
, , ,
(,.") ,
, .
, , : ?
, , 1869. 1875. , ,
, : , , ,
, , , -
- ,
, , ,
, , . ,
,
.
, ,
,
. ,
, , , - ,
, ,
.
. " ,
. - .
1) , "
" ?
2) ,
? , ,
, ,
"": , -
, .
3) ,
, , II . XIX
, ?
4) , ,
,
?
33

 , ,
, ,
,
(, 1975:16), .
, ,
. , , ,
, , , , ,
, - . . , ,
, ,
, ! - ,
" , ,
, ?!
:
". - :
,
! " , ,
" ,
.
: , , .

. , ,

, argumentum ex silentio. ,
, ! ,
, !?
: -
, , , , , , , , , ,
, , , , , .
, ,
, : /, , :
/, , , , . ,
.
/ (1957), (1961),
(1948) (1939), (1870)
(1940), . . ,
. 16. , , ,
(l,1940: 19), . ,
,
, . , , 1869-1875.
.

- ,
" " .
; XIX . ,
, - , ,

. - ,
. ,
. -
, , ,
34

 , , , ,
.
, ,
,
, . , ,
, , , ,
.
. , ,
. , ,
, ,
, , , , , , ,
. ,
, ,
- , ,
, - " ,
-, , , :
.


", ,
, ",
,
,
: . .?
, , .
, ,
". ,
.
, , , , , ,
. . , ,
" ", " ",
" ", ". , , , ,
; , ,
, .
" (, 1931: 96 .).
, 1890.
", -
, ,
, ,
- - ",
", ", ",
", "?
: , ,
-
, ,
, ", ,
" , , ,
! , ,
!

35


1.
" , .

' ' .
. ,
. ,
, .
, ,
. ,
".

1. ? , , ,
, ,
, , , ,
, .
.
.
,
, .
, :
1) - , : , ,
, ;
2) ,
.
3)
, , .
. , ,
.
?

:
" [...] , , ;
;
; , :
, ,
.
.
, , " (Tylor, 1871: 427).
, " ".
, .
,
, . :
) ) ;
, : ,
- . ,
36

 .
, , .
, ,
: , , , ,
. "" ,
, ,
" ",
,
: 1) 2) .
,
) " " - , , )
" " , : , , , , , )
"", ",
" " - , .
2. .

() . , , , .
", ", ", ",
: ,
, " .
: ,
, :
, . , , :
. ?
/ ,
, ) ", , , ) - "
, (, , ), )
- ,
, , ) , -
, . ,
, , ,
:
) - :
,
; , :
) - ,
, ,
, , , -,
, , , , , (, , , ).
" . ",
differentia specifica " ". , " ,
, . " , , .
, ;
) , , , ,
, ,
( - : , , ),
.
, /, ,
. -
37

 - . ,

) - , , , ,
. , = ,
() ,
, -
- . . ,
, ,
,
(, , ).
, :
, , , ,
.
, , , , ,
. , , ,
, : ) " )
) . - , , , ,
. , ,
, ", " ( ", "). ,
() . , :
, , "
/" " - . :
" , "
, " ( ) .
", "
- , . ",
", ", , : ,
, - , .
: , , , . , ,
, "
(- " "). ;
, : - , ,
- .
,
, :
, - ,
- , ,
.
3. . .

. ,
, , , , ,
, . , -
,
. , - "" ,
.
, , ,
, , ,
38

 " :
", : " .
, , : : )
- , ) -
-
, - , . "
" ()
, , . , ,
" , .
, ,
, , ,
: ,
. , ,
.
4. ? "
, , , "
(, 1990: 42).
, ,
. , .
,
"" - .
, ,
. . ,
, , .
. , .
, , - .
. , ,
, , .
. : "
, ".
5. .
, " " "" . : )
, ,
; ) , , - ;
, -, , , ,
. .
, ,
, . .
) . ,
.
, . , ) , ) ,
) , . , , ,
. ) , ,
, ) , , , .
- , . ,
, ,
, , .
. , "

, ,
. ,
39

 [...],
( ), . ,
(,
)
( ) " (., 1938:203).

. ,
. " ,
". , ,
, " ,
, ( ) ". ,
. " ,
".
, , , - .
, " , , .
" (Wuttke, 1900: 53-54).
6. , , .
() ,
. - - ,
, ,
.
:
" ",
:
.

, , , .
, . ,
, , , , ' ,
' [...]. , '' '' ;
, ;
[...]. ( ;
, ...). ,
[...]. ,
[...]. ( ; ) ,
, , " (., 5, 1994:
59-60 .).
", (),
. [...]
: '' ,
", - : .
7. . ,
. , .
", , (
'' '' ,
);
" (, I, 1991: 13). : "
" - , : : "
, [...] " (, 1987: . 1381, 5329).
, ,
40

 , ,
.
:
, . , :
? : ,
, ,
- -
, , .
, ,
- ,
. : , .
, , .
: " ".
, , , , ,
.
. . ,
, . , ,
, .
. : "
, ' ;/ " (.
1878: 62). : " " (,
1881: 157). , , : "
,/ , " (,
1878: 107). , , .
8. . ,
, , .
, . ""
. "
" (. , 1995: 206).
. .
, ,
. , , - .
. ", , ?/
" (., I, 1989: 40). "" -
, , , -
"".

1.
" [...]. [...].
[...]. , ,
; .

".
-
41

 ,
, .
. ,
, , , , , ,
, , , . : " -
,/ - " (, I, 1969: 94-95). ,
"" . , ,
, .
:
" :
' , !
,
"
(., 1984: 928-929).
. , ,
.
: ? ,
, , , - ,
, ,
. , .
, ,
.
.
( XIX ) ,
.
, - ,
. , ,
. .
, , , ,
"" . , ,
" ", ; "
" , "".
" ", . " ",
" ". " " ,
, , , . -
, ,
,
. ,
, . :
" (, 1987: . 5335). , , .
, ,
, , ,
. ,
:
" ,
,
"
(, V, 1935: 491).
42

 , , .
"', ', ,

"
(. I, 1973: 78).
, .
'" , ,
,

,
.'!/.../

.
,
,
,
"
(, III. 1973: 69).

" ;
: , , ,
".
() ( ) (., 1981:90).
" ", . ,
"" . , ,
"", " "
, .
.

. , , ,
, . , ,
, " ",
- ,
.

, , ,
- , . "
,
" (RS, 1987: 248-249). , ,
, "" "", "" "",
, .
2. , , ,
,
, "" . ,
,
, .
,
.
1. . .
" ,
", "
43

, ". , ,
" : , , , , , ,
. , ,
; , .
. ", "
". - ,
" : , , , , ,
, -". , "
, , "
(, 1990: 158, 159).
,
, ,
.
. , .
, , ,
, , ,
, .
,
. " , ,
, " (,, 1996: 37).
, , -
- "" = . ",
;
ignis, ugnis, gni.
", .
" , ", " ,
agni tar" (, 1,1991: 163).
: , .

. 3. ( )
( )
"" - , ""
, . , ,
. ,
- , ,
. .
44

 .
, "". .
"" . " "", ,
, , - " (, 1996: 59).
. ,
. . " " (, 1974: , 6,
11). , , ,
. ,
, ,
(., 1905: 230).
, ,
,
. 25. ,
7. , : "
, , III
. 336. , , ' ',
". , "
( 20. ), .
17. ,
" (: 99). ,
, , , ,
, ,
- - , ,
, , ,
, .
, ,
. , .
, , , . ,
" ",
, .
, , , ?
, ". ",
",
,, , ".
". , ,
" (.. 1960: 18). ,
, ,
:
, ; , ,
, ! [...] , ,
, , , [...]
[...] ".
, , , ,
, ,
. ,
, .
. ",
. " ,
, , " , . ,
45

 , , .
. .
2. .
, , , .
. ,
, ,
"" ,
. , " ".
, - "", ,
, . " " . " ",
. , ,
, . , , ,
,
"" .
, .
" ./.../
/.../
,
,

' , ,/.../
,

,
, ' "
.,
(, III, 1973: . 40).
, . ,
. ,
: ! .
, .
"" , , "",
"" (), "" -
, : "", ""
, , , , ""
"" "", , .
, . "" " "
, .
, , , .
, , . , ,
. , , .
" ,
" (, 1985:199).
3.
" , ' ', [...].
[...]. , ,
".

"'' - ,
. ,
, ".
46


1. .
, .
)
- , )
-

.
, ,
: . ,
, .
, , ,
"" .
. ,
, ,
, ,
. : " "! - .

- , .
, , , " ". ,
", . " (,
1970: 145). , .
, .
, , , .
, ,
, : ,
(Wuttke, 1900: 51-52).
2. .
, .
, 28. 21. .
"".
. ,
, , ,
.

. " ".

, .
, ( - ").
. ,
, ,
. : "
. ,
" ,
" (, 1969: 36).
,
. ,
.
47

; , "
(West.: 352-353).
" ",
" ". , ,
, , , ,
" '' - " (., 1911: 149-150).
-, ,
.
, .
(., 1993: 109).
, ,
, , ,
, - " ", "",
.
, , ""
, , " , " (, I, 1991:
309). ,
.
" ,
,
"
(, I, 1973: . 139).
"" . ,
"" - , ,
, "" .
, , 100
. , ,
. "
" (Schneweiss, 1935:24).
3. "" . '"
, . ,
, : ,
. "" . , ,
, . "" ,

. , "", : "
", ""- "",
. , .
" ", ,
(). .
"", "", "".
4. - . "" ""
- : "", ""
"" "" ""?
- " ", "" "", "",
"" "", "". ,
, (
""), : . , , .
48

 , "
, " , " ",
" ".
. "" - , ,
, , ,
, .

. 4. ""- .
.
. : .
5. . , "
, ,
, ( )",
.
.
, "
, , " (,
XI, 9, 1973: 117-118). "".
"" "".
, , "" "" "".
, , ,
: , . ,
, . , ,
, "" ", , ,
: ,
"! , ":
" " ", ".
.
.
, ' '.
' '. ' ,
: ' !'" (., 1913: 40).
, ". ,
, . ,
: !" (, 1909: 47).
. ". ,
49

 , '
,
.
"' (, 1996: 38).
- , .
" " ,
, . :
" ? "
.
", , " ,
". , . " = ",
. ", ,
.
4.
" , [...].
[...].
".

: .
: )
- - , ) - - ,
""/"". ; ,
, - ,
) () ) ().
, . X.

)
) , , -
,
) .
,
.
,

, ,
. :
?
, ,
, , ,
, , ,
- , ,
,
. , , :
) - - ,
,
) - - .
50

 , , - -
, , -
, ,
, , , , -
. - ,
, ,
. , ,
- , , .
, , , , = ,
/ = , ,
,
. .
1. = = .
"" "" ,
"". , ,
15.000 .
" ,
'' , ,
, , , , ' ', " (, 1,1991: 25-26).
. "
, ( ) ( ,
). ,
- '' '' - " (, III,1991:
34).
. , ,
, .
,
. , -
-
, .
(Vries, 1961: 274). ,
, .
, ,
, , . , ,
. ,
, ; , , , ,
. , , ,
" ".
, - ,
. , "" "" , , -, ,
. , , .
,
"", .
[...].
".
. , , ,
, . , , ,
,
, ( )" (, 1973: 118).
.
51

 ",
". "",
, .
,
, , ,
, ,
. ,
- (, 1989:104). ,
, .
, , .
.
.
, , . ,
.
. ,
. , " ",
, , .
. , ,
. , , ,
.
2. = = .
, . ,
,
- ,
. "" - "", ,
, , ,
,
. ,
-
: , ,
.
, ,
"". " "'. : "
- " (, II, 1973: 173).
" ",
, - ,
" ", .
, , "
".
, , ,
, ,
.
, , ,
. : ,
. ,
. . " "
: "" (., 1889: 583).
, , , .
: . ,
"" "" , , ,
, . " ,
52

. . , .
, '' ". , ,
. ,
." , , ,
() , ". " "
(., 1931: 112).
, "" ,
,
, , . ,
, , -
. , , , ,
, ,
, .
,
, "",
.
, , ,
. ,
, : "
". ,
.
.
. " , ", . "
-
, " (, I, 1991: 178).
, ,
: . ,
(, 1995: 63-92). :
- . .
, .
. , ,
- : ,
. ,
- , ", ,
, , . , (
)" (., 1930: 7-8).
""1. :
, , , , , ,
, , , , , .
. - , .
1

.

, , ,
, , , ,
. ,
.
, , "" "", ,
, .

53

5.
" ,
, .. .. .
,
. . , [...]
, ".

: .
.
, .
,
,
" ", "".
, ,
" ".
1. . ""
, ,
, , , , .
, , . ,
, ,
. . , , ""
". " .
"
, ", "
" (, 1979: 45). , , .
"" .
: " [...]
. '' [...] , ,
, " (, 1973: 200). ,
. ,
.
"" "".

" - , , ,
, , , , ' -
[...]
"
(, 1936: 82).
2. . , ,
, , , ,
, , . ,
, "", .
, , : ,
, , .
54

 , , ,
.
, ""
"" , . , ,
, . ,
, , : "
. " (., 1889: 251). ,
. , ,
, ,
, . :
- , -
.
"", ""
?
.
, , .
,
, .
,
.
(, 1,1977:556-557).
3. . , . ,
, , "" ,
. :
. .
, , ,
, , ,
: , , , .
. , ,
, - ,
, , , . , ,
. "" ""
. " XV ,
[...].
.
" (, 8,
1973: 198,199).

, , ,
. . , , ,
. , [...].
, ,
()" (, 1985: 132).
"" ,
"" - "-",
"" . "" "", "".
" , ". , "
", " " " ".
" ,
55

 , , - "
(, 1979: 50).
, , .
,
, "" "", .
"" "" , "" .
, /,
, , , .
. ,
. " ()
' ' " (. I, 1991: 179).
, : " ,
" (, 1987: . 5064) ""
"" ,
"". " ". ,
. , , ,
, . .
. , , ,
"".
4. . "",
"" , . ,
"", : ,
, , .

, , , -, ,
. . - .
, ,
,
,
". ,
" (, 1986: 187).
,
.
- .

: , , , : , , , , , , ;
, , , ; , , , , ,
, , , , , , ,
, , , , , , ,
, , , ; , , .
"": , , , ., ,
,, , , , , , ,
, , .
6. -
"
, , .
, , ,
, "

56

1. - .
, . "
, ,
" (, 1973: 207).
, 922. , . XX ,
, , " .
, .
, , ,
.
" (1973:205,208).
"
" (., III, 1994: 99).
: " ", "
- , [...].
" (., 1994: 394).
, .
. " .
, , , ,
.
, .

" (, 1953: 208).
2. .
.
, , , .
.
. , ,
, , ,
.
, - ,
, .
,
( . ) , " '
'", "
". "
' '" (, 1973: 208).
, "
" (, 1953: 208,207).
, , ,
. , ,
, , , . " ,
". , ,
, . " ", "
" (, 1994: 39, 37).
, , -
. IV . " ,
, , , ,
, , ". ,
" ", , ,
- ,
57

 . " II III
, , ,
, ,
" (., 1962: 74,77).

. 5. , ;
. , ,


. -x , ,
, . , ,
.
- :
, ; ,
- . "" ,
.
. .
, " ,
" (., 1962: 80-81). , .
.

, , , , ,
, , . ,
, ( ). ,
, -
. - .
. , ; , -
"", " ". , ,
. , ,
, ?
3. .
.
-
. .
58

, : .
. " ", .
, , - ,
, , " " "" -
. : " " , ,
.
, .
, ,
- , " ",
" ", , , , -
,
. . ,
, , ""
.
.
, , ,
: ,
, . "
": , .
,
" ", , . , .
.
, , , , "",
"", "", " ", " ".
?
, , ,
.
; . " ";
. "" - , . , , ""
"" , , , , ,
"" : " !" "
!"; " !" (, 1987: . 5172, 5176, 5290).
,
- .
, , , , ,
. " " , ,
. , ,
, , ,
. , , ,
"" .
- ,
, , "
''". "
, .
, , ,
, , . ,
, " (., 1971: 148).
4. . .
, ,
, . ,
- ". ,
59

 , ,
, , .
?
", "
, . : .
, , ,
. ,
, (), .
, , , .
" (. 35).
"" () !
, ,
.
" (, 1978: 425).
, , ,
, ' ' (
-) [...] '',
''". , , . ",
, , ": .
, .
, . '' - '' , ' ' (' '),
' ' (' '), ".
. ". , , , ,
. . ,
. ( ),
- , - , ,
" (, 1978: 426). "
, : " (, 1987:
. 510), - ".
, ,
"
: . ,
". "
(., 1981: 157, 158).
, ,
160 : ""/ "", 270
"", "".
: , , : , , , , ,
, , , , , ,
, , , , , , , ,
, , , , ,
, , , , , ,
, , , -, , .
, , "" - "",
. ,
" ": , , , ,
.

60

7.
" ,
"

" .
, .
.
.
1. . .
, -
- .
, , , , ,
. -
, ,
- ,
, , :
. , , , , , ,
. , : -
, - ,
, .
, . ,
, , ,
, .
2. ? ""
. , , "",
" ", , : , ,
, . ""
,
" ".
"".
- ,
" " (., III, 1994: 159).
. " , XVIII , ",
, [...].
, ,
: . .
" (., , 1994: 102). "
. ,
" (., , 1994: 101). ,
, , , ""
. , ",
, ,
: , " (., 1963: 45).
. , "
,
. ,
61

 [...]. ,
. , ,
, , . [...]
. [...]
, ,
. , ,
"
, , " " (, 1953: 205).
, ,
"" "" , "" "" .
, ""
, " ",
" ", : , , "".
3. .

, :
, , .
) , , , .
. . ,
. , ,
. . ,
, " " (, 1969: 391).
"" , .
) , . " ", ,
, ,
. , . - - .
, , , ,
"", "" , , . , ,
40 - ,
- ""
, , "" . ,
, .
"" "". ,
, .
, - .
, , , .
. : , ,
, , ,
.
" "
. .
, . ,
" " . , ,
, , , .
) " " ""
- ,
"" . , , .
: )
- , , ,
; ) , , . ) ,
, , , : ) , ,
62

 , ,
, ) , .
, ,
"", "" . ,
,
. , ) , )
, , , , )
- , , )
. , : ,
-
: , - .

. 6. .

) "" .

, , .,
" (, 1958: 196). ()
. , .
- (, ) .
" " - , : "", "",
"", ("") - "",
. () "
" - ""! - ,
"" . "" ,
" " !
: ,
, , , . , ,
, , , , ; ,
, , ; : ; : .
; : , , , ;
: , .
63

8.
, ,
, , .
""
" / ".
1. ,
"", , . , :
"" " " , , ,
. .
" .
''. '
'. .
,
,
. , ,
. ,
, ,
". " - , -
' "' (, 2,1992: 67-68, 69).
"", . "
, , .
. ,
, ''.
. [...]
millstattskom . , , [...] ".
"" " " (l, 1940: 23).
, , , , "",
, "". "", "" ""
, , , "",
, .
2. . " [...] : , , , , ,
, , .
" (., 1963: 41 .). , "
, ", .
" - ". ,
" ( )", ,
. " , (animal furvus),
(., 1963: 45).

.
, "", , " ". , , ,
, .
, )
, . , ,
, ,
64

 , , ) - , ,
, - , ,
, , ; , ) ; ,
, "" " "; )
; .
1.
, ( ), 40 ,
, ( ).
. ,
, :
. (
). ,
[...] ".

, ,
. ; "",
,
. , " ",
, .
, , , , ?
. "" ,
, ,
, .
1. ?
, ; ,
; ; ; ;
, ; , ,
, ; . ,
, , ,
: "", , :
. ,
, .
40 ;
. ,
, .
,
, , , , , , .
, (. . . 1995: 283-284).
,
, ;
;
" " - , , ,
, : ,
(., 1993: 196-197). , , , ,
, "" .
, , , , , .
2. : ""/"". "" /
"" ,
65

. :
; , ,
, , : ;
, wampir, opi; , , .
, , ; .
. ,
. " ( ) : ,
, , ( ), " (,
1985: 196). , , :
, , , , , - , , (.,
1993: 196).
""
: "", , , .
" , , ".
- ,
. "
( ) ", , .
" [...], ,
(), [...], [...], ( )" (Wuttke, 1900: 44).

,
; , .
, , : "
, "!
, .
3. ? ,
, . :
?
:
" ,
: , , .
,
[...], , ,
, . ,
(' '). (
) :
. ,
[...]. .
."
.
. ;
. , , , ,
. .
. " ,
; : ; : ; ,
" (, 1881: 51). , ,
, ,
, .
66

" ,
; -
, : ,
, , ".
:
" , , ? - :
, , , ,
".
:
" , ,
, ; ,
, - - ".
(, 1881: 60-61).
, !
, , .
,
" ". "
". ,
: .
"" , : .
. , ,
, , ,
- . , ,
, "" "".
: " ".

2.
" , ,
'. : '
, ,
, "

" , , ,
.
"
. -
1. , "" ,
"". "
, , , , '
'. : , (
) [...] ( )" ( ., 1989: 53).
,
.
" ,
, , , :
67

 ,
, ".
2. "" .
.
, , ,
" ". "
, ,
. " (, 1881: 93).
.
, .
: " ", :
:
".
, ,
. , ,
, .
, " " (, 1990:
250).
,
, , , , , ""
" " .
; ,
, , , , - , , , .
, .
. , ,
" ", ,
, ,
(. , 1995: 367). "" .
. (1989: 7) ''" .
.
" ' -
, .
, .
(), .
,
, .
, . .
, , "'.
, " ,
". , ,
, " ", "
", , .
(, 1985: 158). ,
, ,
, . , ,
, .
68

 ? ,
, .
, , , ,
.
3. . .
" ,
, , ,
, " (, 1967: 53).
, ""
. . , ,
, , , /.
.
.
"". : ; : , ;
: ; : , . ""
.

3.
"
"

1. , .
, , .
. , ,
, , .
, , .
: " ( ,
)" (, 1987: . 440).
"" "
''" (., 1993: 119). ,
.
, .
.
,
, . ,
, ,
. .
.
, ,
.
" , . . ,
' ' (). , , . . : '
? ' - ' '. - ' ?' - ', .' .
, . ,
, , . . , :
' , '. , ; ,
69

 ' (, 1996:64).
:
"
,


".
, " ",
: , , .
2. , ,
. , ,
, , , , . " 6
, , "
(, 1990: 327). , . , ""
: ai Dahaka ('' Dahaka) = "-".
.
: , , , , .

4.
1. "" ""? :
; ; .
, ; :
, , .
. , ,
.
, "", .
, ,
, , .
,
"", :
, , , ; , . ,
- .
" ".
2. . , ,
, , "
", , , , . ,
" ", " ", , ,
. " " - - , " "
. " ", : "", "", "", "", "",
"" "".
,
. , : ""
, , deivo,
: , daeva, divus deus.
, , , .
, . :
, , , , , , ,
70

, , , , , , ;
: , , . : , ., ,
, , , , , , ; :
, , , , , , , ;
: , ; , , , , ;
: , , . : , , ,
, , , .

5.
" . , ,
, , .
[...], , :
, , , ".

1. "". "" ,
.
, ""
. . "
" (., 1996:111).
.
: - , , , , ""
"". - ,
.
veles, "
", "". , , ""
"", ,
" ". ""
,
"". "".
, , "" : ,
, , . , ,
. ,
,
. ,
, , ,
, "" - ,
, , - , . ,
, ,
"" - - . "",
, . "
, .
" (.,, 1994: 178).
, "" , ,
- , "",
"" . , ,
"". , , ,
. , .
71

 " " ,
.
"" "" , ,
. (II ., . XVIII.
6) , :
", ,
' ',
' ,
'!

,
,
'
"
(., 1930: 99).

, , , , : , , , .
2. "". , ""
, " ",
.
. ) -
, ) - . ) - ,
) - , , ) , ) .
, , .
. "" .
:
"
, ,
"
(., 1889: 361).
:
" , .
6' .
,

, , /.../
"
(., 1896: 404).

:
"' "
(, I, 1973: . 400).
, , . : "
, , " (, 1897: . 616),
: "". ,
"" ""
. , .
:
"
,
,
,

'
,
, "
(, 1,1969:51-52).

72

3. .
. , , :
"
"
(, I, 1973: 76),
:
" ' "
(., 1896: 404).
, :
"

"
(., II, 1989: 23).
, , ,
. -
, , .
, , ,
: , , , .
. " ,
" . .
, ,
. . (.
, 1995: 370). : " :
? : , ;
, , ".
, " ,
, ; , . -
, " (.. 1884: 274).
, , , , ,
.
, .
, . " ",
, , . "
' ' ,
". , . ? "
", . :
" , ". , .
. ,
.
"' ' :
', ,
,
, ,
,

:
' ;
, , , ,
, '".

73

 . ,
.
, , .
- ,
. " , ,
. , "
(., 1981: 295). , ,
, , . , ,
, .
, , . ,
, , ,
; .
4. . " " ,
. .
,
, , ,
. ,
, . ,
.
, .
- .
.
"", "", "".
, : , , , , , , ,
, , , , ; , , ,
, , , , , ,
, , , ; : ,
, , ; : , , ,
, ; : , ., , ,
, , . .
. ,
; , , , , .

6. - -
" .
, ".

, ,
, , , ,
. :
, , , ; rojenica, roenica,
sueni; sujeni, sni;
; sudika, rodik; sudika, wosudnica; ,
, , . "" ,
p, "" . ", "
(., 1993: 164).
74

 .
, . ,
, .
.
, , . ?
. ,
- ; - , ,
; , ,
. .
, .
. , ,
, , , . ,
, , : .
, ,
30-35 , 20 . .
, , ,
, ;
, ; , ,
. ,
(., 1993: 162,163-164).
: .
, . : " ".
, ,
, . : "
". ,
, . , ,
, , ,
.
. ,
- ,
. , , . ,
: , ,
, . ,
, . ,
, , .
. , , -
, , , ,
, .
: "
, , . , , , . .
, , ,
" (, 1996: 54).
, ,
. .
,
. ,
"
". ,
: " , " (,
1996: 70, 112). .
: " , -, ", "
75

 . - , -
" (, 1994: 258), " , - "
(, 1994: 262).
"
, ".
XIX , " ,
".
.
, .
: : , ,
; : ; : , ., . , ,
: : , , , . . :
.

7.
" .
, . ,
".
.
" ,
. , ,
,
. , , "
.

.
, , .
, ,
; ,
. ,
, . ,
, - , ,
, , .
, , " ", nav "
, " (Reiter 188).
. .
: , , , , , ,
, . , .
, ; ,
; ,
, , - .
, (., 1993: 206).
: , . . , , .
, ,
. " .
. ,
76

 . ,
[...]. [...].
, kikimory, " (Reiter: 189).
naw, nwie, nwk ,
, , ,
. ,
, .
1092.
(, 1950).

. 7. - 1092
. ,
,
nahwe. , .
, .
, .
, , , ny,
. unaviti "". ""
"", ",
, ,
(, 1984: 164-165).
, , ,
. ,
,
""' , " ".
,
, .
Mavje, Navje , , , .
,
, ,
, , . , , .

77

8. -
" ' ' - ,
, . , : , , , ,
. ' ',
. , ,
() - ''
. , ' '', "'.

"" - , , ,
, . , - ,
"" " " " ''. , , ,
, , , ,
, , . , . , :
. /, ,
, - ,
, , .
, ,
, .
, , .
, , , , , .
1. . , . ,
. ", ",
, , , , .
, , ,
- .
, ""
"", . , ,
. , , , ,
- - ,
. .
" ",
: " , ".
, .
, .
, , .
" " ' ". : " ,
, ", : "".
("" = " "
) : , , , , .
: " ,
".
: , - -
, , ,
. , ,
"", . "".
, "" "" , , .
2. - . ,
, , ,
78

 - ,
, , , ,
,
. .
" ",
, - . : - , -
, " "',
.
"" , ,
, . " ",
, ,
.
,
"
(, VI, 1935: 15-16).
. ,
. , :
" ,
' .
,
,
,
' ,
' ,
.

.
,
:
' , !
,
,
"'
(., 1896:100-101).

, ,
, ,

- , - .
- , - ( ., 1993: 128).
, : - ,
"" - ,
, ,
.
,
(., 1993: 123).
"" "/"
, - ,
. , , ,
. , , :
, , . ,
,
. , ,
, , , "" ""
, , .
79

3. , - . , ,
. . , " (., V,
1994:272). "" ,
, .
, " ". , ,
,
.
,
, , ,
, . ,
, , , , .
, . . .
.
,
. . ,
(., 1993: 129).
"" "" " / "
!
,
-
x , .
, ,
, ,
.
"" "",
100 . , , , ,
, , , , , ,
, , .. , , ; ,
, , , , , , ,
; , , , ; .;
, , , , , ,
.; , , ., ., , , ,
; ; , , , ..
"": , , , ,

9. , , ,
" .
; , .. ,
, , : ' , '
( ). (
) ( ) .
( ), (
) ; :
".

1. , . -
, . ,
80

, : . ""
. , , ( , duma).
" , ", , , .
, , .
, ,
.
" ,
"
(: 222).
, , , .
:
, . : " ",
: " !" (, 1987: .5178).
, , ; ; ,
. , "". , , . ,
. . , .
. "
, , ".
. .
, , ,
. .
, , ,
, , ,
.

. 8. " ".

, . "
", ,
, , . ,
. , ,
. , ,
. .
. , , ,
. ,
81

 , , .
. " " , .
:
, , , .
.
"", . .
,
, , . 1837. ,
, , ,
, ,
.
. , ,
. , , "
, , " (,
1852: 432). . . . (18.
), " ", .
. , , 17. . .
. , , . ,
. , . ,
. . .
2. . "".
("")
: " ,
", " ,
, ". ,
"" : , , , , , ,
, , , , , , , , , ,
( ., IV, 1984:106-107 .). "
, " (., 1913: 95).
. " " : ,
, , - ,
.
: , ., , , ,
., , , ; : , ,
.; : , . : , ,
, .

10.
" , , ,
, , ,
, . - ,
, ,
, . : , - ; - ,
-; , - ; - - : - - ; , , . ,
- ; , - ; , ; - ,
- ".
. . 1894
82

 :
" , ,
. ,
() . - , ,
! , .
, - , !
"
1931: 51.
, , ,
. , , , .
,
.
. "
(diabolos, , ) , ,
". . ,
. , .
. "
? - " (. 1877: 248).
: " ? - " (, 1877: 253).
1. . , ,
,
. ,
? ; ''
", ; , " " "
"; , " " - .
, , . ,
, ,
.
. , - ,
, , . . ,
, . ,
, , . . .
.
" [...] . :
, ; : .
, ; .
, ; ,
" (. 1936:60).
, , , , ,
; , . , .
. "" .
" /.../
( , , );
, , ('
') , [...]
, [...] ".
83

 " , .
, , " (., ,
1994: 126). " ,
. ,
, :
, , ,
" (., 1973: 404-405).
, .
, . " , , ,
[...] .
, , ,
, . ". ", ,
: , , , , , .
, , ;
, . ,
- , , :
, ". , , ,
, " ".
, .
, , .
, . , .
: , , , ,
, , , , .
. . .
. ,
, .
, , ,
, " ".
: , , ,
. .
:
, , , - .
: "", "", "", "", "", "
", " ", " ", "". .
: , ",
.
2. ?
, , " .
. , . ,
. ,
(, , , ). ,
, ,
. , [...]
. ".
: - , - ,
" ". "
. ,
, , , ,
:
deus otiosus ( );
84

 , , " (, , 1991: 3637).

? , ,
.
.
, , ,
. , .
: "", "", "". :
, ., ., ; , ,
, , , , , , ,
, , ., , , , ;
: , , , ; , ,
, , , , , , ;
: , ., ; : , ,
, , , , , , , . . ;
: , , , ; , ..
, , , ; , , , ., ,
, , , ; , , . ,
, , ., ., ; : ,
, , , , . :
. , ., , .

, :
, , ,
, , ,
" ", (), " ",
"" "" , , " " "". ,
"
(). (,
, , ). , , .
" (Reiter: 183).
? "
; ( , ,
.. , , .). ,
, ( ) .
, ( , , .) , .
'' -". "
, . (
). VIII- .
. . [...].
, ".
" , ( )" (., 1937: 60-61). . ,
, , " , ; .
. , ." (gi, 1867: 22-23).
,
"- (-)", " [...]
85

. ,
" (Gr-Ga, 1900: 2). "
, ,
, " (Gr-Ga., 1900: XVIII).

1.
" ( ),
. , ,
; .
, , "
-
,
, .
"" "". "" "" ""
- ,
. , "",
- , -,
. "" ,
. "", "", "" "", "", "' "",
- .
1. - ,
, '' . ,
, " (., 1932: 52 .).
", ,
, , ,
" " ". ,
" " (= les rites des passages) . ,
, "", ,
, .
, .
"'' / '' ", " ".
, , . ""
. "
".
"" !
, ,
.
", . ". ,
" ", .
. , :
, , . " " , ,
, , . ,
. , , .
, , . ,
, .
. , stigii.
86

 " .
, ", .
, , ,
.
. ' ', :
" (Diels, 1,1983: 419). : ,
". .
, ".
, , , .
"", "", ,
, , Trivia.
, " ".
, , , . ,
, , [...] :
,
. (= , - ..), " (.,
1932: 54). ,
. , ,
[...] , ".
, .
, - ,
. , , ,
.
,,' () - -
,
()
".
,
, - ,
, . ,
, ,
, .
, ,
. - , -
" (, 1969: 107 .). ,
, , ,
. , ,
.
2. . )
, (, 1990 298, 148). ,
, :
, ,
,
, , ".
:
, -
87

 ,
, ".
. , , ",
" " , .
.
) . ,
, " .
, , " , .
, ,
. , , , , ,
, . , , , ,
, . , .
. , , , .
. :
. , .
". : , ,
" (, 1974: 1, . 38, 13-15). . ,
,
. .
,
, . ?
? , , " (., 8, 1,2).
", " - , ,
, . , , ,
, , .
! , ;
. " (, 1974: . 16. 31-32).
, , .
, ,
, , .
" ,
, - ,
, , , ,
. , , .
) . "",
, .
(, 1923: 39).
"
;
,
.
/.../
.../
,

/.../
, , !
. !

".

, , ,
, " ". ,
, .
88

) .
, (, 1897: 216-217),
: ". 15
, 15 , , , , ":
. , ,
:
, : ',
, '. ,
, : ', ,
', ,
. , , ".
, , ,
, , , ,
- , ,
. ,
, , ,
, , .
, ".
, ,
: ",
. , , , ,
, , .
: ? ,
, , , , :
, , , ,
, .
/ . -,
" , . , , - .
, .
- "
, -
. ,
, - ,
, ,
, ,
. . , , "
. , , " ",
". , ,
,
, .
. , ,
, , -
: , ,
- , ;
, ,
. , ,
, " ".
:
" ,
89


"
, , ,
".
" ,
"
(, 1,1969:342).
:
" :
' "'.
, , , , .
" , " (, 1,1969: 724).
, , .
" , ,
,

,
"
(, III, 1969: 74).

" :
" ,
'"
(, III, 1969: 78).
,
, ,
.
.
,,''. , !/.../
,
' ,
:
,
, , ,
,
,
.
"
(.,I,1896: 42).
, . ,
, , ,
, "". ,
, , .
, -
,
". " (., I, 1896: . 48)
.
,
90

 ".
, .
,
.
, !
,

, ,
'
".
".

, , . :
" ', .
' ,/
, ".
. , , . .
" (, 1990: 69-80) .
" . .
, , :
, , , ".
, , , ",
" ",
. / - , ", .
". ,
, , , . ,
.
, : -
, .
[...]. , , ".
" (, 1990: 321-322).
" , .
, , ",
" , , :
, ,
, ,
, , " .
,
, , ". ,
, , .
3. .
. , , ,
, ",
- , = ,
, -
. "" "" . ,
, , .
. ",
91

 - . ,
, , ,
- :, , ,
. ,
, , , ,
" ,
().
, - ,
"" , (= ""/ ""), :
"", "", "", "", "" - -
"", "" "", : "", "", "", "" "",
. , , ""
"", ""'.
: "
. -
-
, .

. 9. .
.
:
4. .
: =
, .
"" ; ,
, - ,
, . ,
, , ,
92

 . - ""
, .
) . ?
,
( ),
. [...] , : , , ",
, , , , 40
(, 1985: 199).
". , , ,
, , " (., 1932:
59-60). , ,
, , ",
" . , : !
, ,
, , , , ".
: ,
, , , .

- " (., 1932: 59).
.
) .
"" , ,
, .
, ,
". -
, : ,
, , . , , ,
", .
(Samter ., 1911: 148-149). ,
, , , , ,
".
?
; , ,
(die der Ruhe beraubten Seelen).
" , , ,
, . :
, ,
. , ,
, , . . "
(., 1932: 52-53 .). , ,
, , 40
, ".
. -
, .
, : , ,
( ) ,
, ,
(), . , , ,
, ,
( - )". ,
",
93

", " : / , ! .
, - ,
, .
- -
( , ), .
, .
:
, , , ,
" (Samter ., 1911: 145-146, 218).
, , . , ,
. ;
. " (.,
1932: 53, ).
) ".
, ( ")
" ".
. , ,
", ".
,. " " - " , ,
, , , . .
"" " .
" .
, " " ". "
- : , ,
, .
"", ! "
, . - , , ,
, , . ",
", , , . ", ,
, " .
, , , , ,
" ".
, ",
".
, "" ,
", . , , ,
, , , .
, " . ",
"! , - ,
, . ,
, , . ,
, " , :
, . "" ,
! : " ".
" ,
", , " ! , ,
" , " ,
, .
: , " .
, , , .
", " : ",
94

", ".
, .
: , , , , , ".
, , .
.
" , .

1. ""
"", ,
. " deiwos, '', '' (. deus,
. dieva, . div, . diewas, . tivar, - ,
. ,
'' (), , [...]. ()
". " theos [...] '',
' "; . . dwesiu, '', , .
'', theos, " (, I,1991: 163).
, , ,
. : ,
; : . "" bhaga :
, , , ; , . ,
, : . , , ,
, . ''
"
(Krek, 1869: 11).
1. ?
? , , ?
:
) , . ,
;
) ,
,
- ,
. ,
)
, , ,
:
) ,
, , , ,
, ,
,
.

.
95

 , ,
. ,
, . ,
,
.
, : , ,
. : ,
, , , .
2. . ,
, ,
, ,
, , , . , ,
,
-
, .
, ,
. , ,
.
, , .
, , ,
, ,
. . ,
, ,
.
3. !
-,
, , . ,
.
.
, ,
, ,
. .
, , ,
.
, , , , " ", ,
. , ,
, - ,
. , ,
, . ,
: " " - .
. - ,
;
.
. ,
,
-. ,
.
980. ,
.
, : ,
96

, , , ,
- .
4. .
, , .
,
.
.
, IX - VIII
, . ,
: . "
, ,
. , (
)
.
.
, , . ,
, . [...]
, , , .
, , " (, 1954: 64-65). ,
.
VII , ,
XIV . "
".
, . ,
, VII , ,
, , , XII .
VII IX
. ,
.
, ? , , ,
, . - . "

, ,
, " (, 1954: 77).
,
, , .
, ,
, ,
. .
, : ",
,/ " ( 1925:151). , , .

. , ,
, , , , "
".
, , ,
(, 1954: 87).
, ,
" ( )".
,
( ); , : , .
97

 . , ,
, , ,
, . "
, ' "' (,
I,1991:15-16). , , , :
" " (, 1985: 198).
, ,
. , , "
" (, I, 1991: 44). ,
, ,
, ,
, , . ,
- , " "
? ,
, , ,
.
.
? , ,
, ;
, . ,
. ,
, , , ,
.
.
, ,
, , ,
.
VII VI .
, . ,
, ,
. , ,
- ; , ,
. ,
, , .
12 .
2.
" , , .
, , ;
, ,
, , "

,
, , " " ,
,
. .
1. .
, , -
, -
98

 . , .
, , , - ,
, , . , ,
,
, , ,
(, 1970: 168). , , : , ,
, ,
, - , .
, ,
, , , ,
,
) ) .
, . ,
. , , 1200
, ,
,
,
, .
- .
) () .
, ,
, : , .
2. .
.

, , -
, ,
"" "",
, .
: )
, )
- - , , , .
" , ,
, , ,
, ,
" (,I,1978:91).
.
"
(,
). , ,
. ,
, , ,
, , ".
" , ,
- " (.1979:39 .).
, , ,
, .
, ,
. , , ,
99

 , ,
- .
,
, .
, , , , -
, .
- ,
, , , ,
, , , - ,
, . ,
,
, , ,
.
3. - -; - -.
,
. ,
,
. ,
.
, " .
, [...].
, .
, , , , .
, -
, .
. ,
, " (, II, 1985: 192).
,
. ,

, , , ,
, . , ,
.
,
, , ,
. , :
, - ,
.
, , , , ,
, . , ,
, , ,
- .
, , , . , , ,
, . ,
- .
, , ,
. ; , ;
; , , ,
, , "".
100

 : " - , - "
(, 1994:16). .
, , ,
- . ,
:
" " (
1818: 899). , , ? : "
, ". "
, , , ,
, . ? " (, 1881:
257,306). " : , ? - ,
; , ".
: " :
? - " (, 1930:29).
4. , .
: (1389) 1459.
, , ,
, .
. - .

. ,
. , . , ,
, , . ,
, .
"" -
,
"" - .
5. - .
: , ,
,
,
.
" " , ,
, , ,
. , , ,
,
"" ,
, ,
,
, .
3.
1. .

: , .
, , , , ;
. , ,
, . ,
101

 , : - - - ; , : - - ; , : - - - - - ; , : - - -. ,
, .
, ,
, , .
: , , ,
, , . ,
, - " ": - , - ,
, : = ,
,
. , " ,
, - , ,
" (., 1996: 171). , ,
(1869-1875),
, , .
2. .
,
, ,
, . ,
(Vries, 1961: 358).
( 1994: 7-15). , ,
, ( ) : ,
. , , " ". ,
" ", , " " = ,
" ". , .
" . , ,
: , , - , , , ". ,
- , - , - ,
" " - , : ,
. " - " (,1994:259).
(. 7-15) :
, .
'" , ,
- !/
,
,
- ,
.
-
- ,
/... /
" - .
,
,
', ,
!
,

!
, ,
,
!".
" ,
!
,
- ,
" [...].
" " [...] '
" / !
, ,
:

102

 .
,

,
.
- , .
- , , .
, , ,/../
, , () .
, , ,
, , ...
, , ...
-
, .
(, 1994: 9-15).

- ".
" - !
,
/.../
.
- , !".
" !
:
' - , "
" ()
,
"

3. .
-
, . .
: = = .
.
, , :
" ,
.
[...] ".
" [...]
".
"
".
" ,
".
" ".
" ".
" ,
".
" [...]
()/.../ ,/
".
" [...]
".
" .
".
" ,
".
" ,
".
"

".
"
".
" ,
".
"
".
"
,
/.../
,
!

:
!
!
,
.


.
!

"
(., 1,1869: . 7).

103

 ,
; - , .
" !
.

.






"
(., I 1869: .9).

,
.
"
,
!
.
!/.../
!
?

"
./.../

".
" ,
,

?
(., I,1869: . 107).

:
/.../


/.../


/.../
,
.

.


"

, , :
,
!

!

.
,
:

,

.

.

!

,

.



.
104

"
(., I,1869: . 140).

, ,
,
-
- , .
, , ,
, , , ,
, . ,
, , ,
, . ,
, , - ,
, . ,
, , ,

, , .

, . ,
, ,
, , , , , ,
. , , ,
, : .
, , , .
, , ,
, ,
,
.
4. . ,
,
" " :
,
,/.../
:
,
,
,
,
,
,
, ,
,

.
,

,
,
,

,


.
,

,
,
,
,
,
.
,
, :
,
;
,
;
,
105

 ,
,
:
[...]".
" ,
' ,
,
,
,

.
' .
,

,
,
,
,
,
,
,
(., 1875: . 193).

,
,
[...]".
" ,
,
,
.
,
,
,
,
,
.
,
,
,

,

"

? ,
, ,
, .
: ,
, :
, , , , , , , , , ,
: - . , , ,
, , ,
. , ,
, .
) , , , , :
,
. , -, - ,
, , (Lebenswelt), . ,
, , , .
) , -, . , , : 1.
- ; 2. ; 3. , 4.
.
) - : 1)
- : , -
, : .
/, ,
, , ,
- ,
, - . , 2) -
, / - .
106

 10. .

107

) . - ( ),
- ( ).
"-, ", , .
, , : , , ,
, , . , ,
: , , : ,
. ,
, ,
. , , ,
. "
", , ,
" , , "
(.,1996:11). , ,
- .
"-", " "
- , , ,
, : , , ( ),
. , , - , , : ,
.

4.
, , ,

. , ,
, . ( )
, , ,
.
, , , ,
, , , ,
, .
, () (. )
".


. -
, , , .
, ,
. .
"
, ,
, , "
(, 1985: 37)- , ,
.
1. ? ,
- ,
, (. ., 1995) ,
108

 ,
: , .
, , ,
. ,
- , .
.
- ,
. "
, (, )
" (, 1979: 41). :
, , , , , , , ,
.
.
" .
' , ,
,
( )". , " ,
,
". " , ,
[...]. ,
, , , ,
, , ,
VI . ,
, " (., 1996: 75-76).
. ,
.
2. .
, , , : "
[...]. "; " .
"; " / , "; " ,
": : "
" (, 1997: 129, 113, 165, 151, 153).
" ",
, . , ,
- ,
, , ,
. ,
, ,
. ,
, .
, , , ,
.
, - , ,
. ,
. IX ,
, , ,
, " ,
, ". ,

. ,
109

 , ,
.

. 11.
-
3. - !
, ,
, , ,
"",
. , ,
, , ,
, , .
. ,
, , , , .
, : "
" - .
, , , ,
, , .

" ". " "
, ,
110

 . , ,
" " - , , ,
, . , .
, , : . , . , . , .
, .
, ,
: , ,
" " .
" "? , - , , ,
, .
. , , ,
, . ,
.
4. / . , ,
.
, - ,
, . ,
, , "",
:
" ,
,
,
"
(., III, 1989:245).
, " ",
, , , , ,
. , " "
. , -
, ,
"". , , .
" ";
" ,/.../
"
(, II, 1973: . 50, 51);
"' ,/.../
"
(, VI, 1935: 79).
, .
" .
,
, "
(, 1870: 26),

" "
(, III, 1969: 260),
111


"
"
(, II, 1969: 246).
, , "",
, , , .
"
,
"
(, VI, 1935: 331).
:
, . ,
,
. , ,
, .
. , , " ", ,
, .

5.
"
,
"
.
.
, .
.
,
, ""
, , ,
.
1) .
. , ,
, : , , , , , , :
, , , , .
) , , ,
,
. , ,
.
"".
,
, , , =
. , , -
"", , " ",
. , " ", ,
, " " ""
112

 , . , ,
"" . -
, , .
,
, , .
, '' "
. - ,
. , , 40 .
, - : ,
. , ,
, . -
, . , " ", , ,
. .
".
, .
". [...] , , ''.
".
, , ,
, , . , ,
, / , , , :
.
) . .
"" , ,
, , , , " ".
. . " "
. , "
". , , ,
. , , ,
, ,
. " ,
". , : " ,
, , , , ", .
.
.
) . , ,
, , .
- , . - .
: , , ,
. , ,
" ", .
""; .
. ,
, -
" ", . "
, " (, 1881:159-160).
) . .
. , , : ,
. , socium,
, ,
. ,
. - "",
113

 - , .
. , ,
. -
, () ? : " , ,
; : ' , ". : (, 1877: 62).
. , , , ,
- , - .
, . ,
- .
. ,
, ;
, .
, .
) .
. , ,
. , ,
, , , , ,
.
) . ,
, , -
. , .
. , ,
, , ,
, ,
. " , " (, 1987: . 4327),
. "" , ,
.. ,
, .

, . : ,
, . : " ".
, : " !", " !"-
: " ' , :
' '".
- - : ,
, , , - .

6. ?

-.


"
: 1869
" ,
!
,
114

 - .
" /.../
" ".
'"
!'
, ,
:

"

1. . ,
.
,
, .

, . " [...]
" (., 1996: 148). ,
, .

, - - ", "
. ( )
, .
, 1168. ,
. . , ,
, , . "
- (, , ) - ".
" "
(, III, 1991: 34). , , , ,
" ", , :
, , , : , ,
, .
Svetovit, Swantowit Ares bellum =
, , - , ". , " (Grimm
1968: L-LI). , Vitus
Svantevit, Svatovit " (Grimm, 1968: 552,108).

,
, IX .
" , , "
(, 1994: 259). " ".
, , , , , .
- -
, , ,
(, 1994: 262).
,
, , ,
. " , , .
, , ,
115

. , - , "
(,1997:9).
, " ",
" ",
(lmold,1869: . 52),
(Zvantevith), . , .
[...].
".

. 12.
-
"
", ,
" ". , ". ,
.
, , ", ,
.
".
".
2. - . (Gram., 1886: . XIV .)
. ,
".
". , ;
, , ". , , ;
;
(); .
. .
,
". : , ".
: , , ,
.
,
. . ,
, , ,
116

 . ,
, .
, , .
, , ". ,
, , :
. , ,
; .
.
, .
,
, .
, , .
, ;
, , . , :
. : ,
[...]. :
. . ,
( ), .
" (Gram., 1886: . XIV .)
, . "
, : : ,
. .
, , , .
, ;
". ,
.
XII .
. 1168,
XII III ,
. , , ,
, .
3. . 1851.
. . . ,
1848. ,
, ,
. . ,
. .
. 1851.
, , , ,
- , ; - ; -
, : - ; .
.
, , , ,
, , . ,
, . :
, ,
: ". ,
, , ,
: . . ,
. . . ,
, , . "
117

 , , .
, , [...].
, , , ". "
".

. 13.
-
4. : . , , ,
: , , .
(Sanct Vit, St. Veit)".
, . ,
,
. .
. - . (
)". - ,
. ".
, , , ,
", . " . , . , . , , , ,
, ; . .
;
" (Wuttke, 1900: 34-35).
.
. ,
. j, , ,
, . , . ,
118

 . . , V - VII
( ), .
, . - , ,
. : ' . /!/, ', -
; . Veid- (15. )", ,
, . (Wuttke, 1900: 35).
, , , ;
, . , -
, , , .

. 14. - 1848
, . ,

, ,
, ,
, " - ,
, . . , ,
. , ,
, . .
119

5. . ,
, .
, . , ,
: - , , 5
, : ) : , , ,
, ; : , , , , ,
: , , , .
. , ,
, , ,
, , ,
.

. 15. ,
. .
; ; .
120

 : , , ,
, , - , ,
, ; ,
, .
- : :
, " "; ,
, .,
,
.
- - .
.
, ,
""
, (, )
(, , ) : ,
, , , ; , ,
, . " ,
, , ,
15/28 - , ,
, ,
- ", ",
.

(1270 ), , (1331 ), .
, , ! , , 5 , "
. ? , "
, ",
, , ,
. ,
, -
? .
, ,
. . ,
: ", ,
.
? - ;
"", , .
"", "", " ".
"", " ". ,
" " (, III, 1991, 33-34).
: , , , .
"". ,
, , XVIII ,
. , ,
, , , .
. , , , " ".
121

 (. III) "" "",

, ". ",
". ". , ,
,
(, , ),
. XVI
, , ,
. ,
,
- .

, .
,
- , , ,
. , , ,
, , , ,
, .
, ,
, .

,
, : " , ".
(1852:356):
, .. ,
: ' ' (.. )?
: ' '. : ' , ' (..
, )"
:
" , ".
,
.
- , . ,
" , " (., 1865: 46-47).
, :
" , , ,
, "? (, 1985: 12).
" (., 2, 1870: . 346) ""
:
,
,
,

,

.

,

,
,
,
".

, , "" ? ,
: , , ,
122

 , . , .
, . , ,
"", , , ", ,
: " / /
" (, 1994: 9). , "
" . . ,
, , ,
. " (, 3,1875: . 54)
:

,


,/..,/
,
,

:
' ,
!'

,
".

: ,
, . - -, ,
. . , ,
. ". ,
. ,
, , . (, 3,
1875: . 177) .
- , " " :
"
!
?
.
,
,
,
,
, ,
, ,
, , ,

, ,

,
,
, ".
?
' ,
,
, ,
"

,
, , ,
. : , , , , /
, , - . , :
- , , : " ",
, .
" ". , , ,
" " (, 1994: 15),
" " (, 1997: 95), :
" "; " ,
"; " ".
123

 , , " ",
"" . " ,
"; " .
"; " "
(, 1997: 95,99,149,165)

3

, -
. , ,
,
:
,
".
,
.
,
.
"
(., 3,1875: . 193).
124

, , ,
, , ,
, , , ,
,
.
(. ., 1997: . III) ,
,
( ). , ,
, , , , , :
, , , , , , , .
- , . ,
. , . - ,
( , ), ,
:
, , , , , . ""
"", : , , ,
(2 ), , , , (2 ), , ,
, . (3 ), , , , .

7. ?
!
!
,
!"

.
!
!

!
.
!

.
".

.
".
!

.
.
.
.
"
: 1869

" "/.../
" , "
" .
. ".
: 1997
1. - . " .
, '' [...], , '-' '' . 'summus deus'
, , .
.
1150. 1157. ,
, - ,
125

 . , , ,
(. Reiter: 197-198).
, , " ", ,
. ,
, ",
".
. . .
. ; , , -, . "
. .
[...].
". ,
" " (l, 1940: 14, 15).
, , , , ,
.
(summum deum, bbo, II, 1). ,
.
" 1108. . , "
"" " ,
XII ." ,
. ''.
, .
. , ,
, " (., 1937: 60).
, ?
, , ,
.
,
. , , , ,
,
. ,
,
. , ,
, . . ,
. ,
, . , , ?
, , ,
,
. , , ,
, . ,
, .
.
.
: , . : - : : - - .
. ,
- , - () - .
,
, , .
, , . (=
) , ,
126

 , "
".
2. . "
", . , "
: , (. ,
)". , ,
"" , ,
, ,
(., 2, 1868: 524), . ,
, .
, ,
. , - .
,
. ,
, , , , ,
, "- ,
. ,
. ,
!" (Peisker, 1928: 58).
,
, ,
, . , , , ,
:
, ,
, , ?
" 'summus deus' , j
'deus deorum''' (Niederle, 1916: 150). , ,
,
(hal, 1964: 285). , , ,
: , = (Niederle, 1916: 150-151).
, ,
,
. ()
(hronicon: 19).
3. ?
,
, , :
, , , .
? , (
[...], [...] ,
" (., 1973: 359, .). "
", , ,
. , ,
?"
. , , ,
, . " , , ,
". ", , , ,
XII III ". ,
.
, , [...]
127

 : , , , ,
" " (., 1973: 360).

, ? " - ",
"; , , ". ,
" ,
, , ".
" ,
, ,
. ". "'

"'.
, , " , , ",
. ", ,
, , .
(), () [...]. ,
, ; . [...] ,
, , - ,
Usener-" (Usener, Dreiheit. Bonn, 1903) (., III,1994:76,77).
, , ,
, ,
- , ,
, ,
, , , .
: , , ,
, , [...], ,
. , ,
[...]. , ,
, ". , , .
, , ,
, , ".
,
" ,
, ".
4. . ,
, , -
, . , ,
, ,
, , ,
, , . . , , ,
. , : /,
, ,
, : ) , : , - , ,
- ; - . )
, -, ;
- . ) ,
: - ,
, - .
, ,
,
128

" ",
- . - ,
, . 1) ,
, , ,
, . ,
, .
: . 2) ,
, , . 3)
.
, "",
"" .
, : "".
.
"
,
;
,
:
' ' , ,

' , ,
' ,

,
, !"'
(, 1,1969: . 418).

, ,
, , 980.
, , ", ,
",
.

. 16. . , Three-Headed God

, :
() - , , - , , ,
. .
"",
"", , "".
129

5. . .
" , ,
,
, " (., 1961: 66-67). .
1322. : "item Fredericus de Windisgrez habet curiam
unam prope lapis Triglaw." , "
", " " (s, 1939: 104).

, (. ., 1995).
" ",
, .
. , 1925. , . " "
(., 1961: 65 .). , , "
", , .
.
"" " , , " (., 1957: 114-115).

: " ( ). 'Schneeglcklein' = .
".
: ", , , ,
: , . ,
, : - . : , , ,
".
, , , .
. 3 5
; () .
: , , ,
. ,
, , '; , ,
: : , , .
: "", "" ,
.
;
: , , .
, ,
: , ;
. , ,
,
: , , (
= -), , , , ,
, , , .
.
6. - ? ,
, .
, , ,
, , . ,
, . ,
. , ,
,
, . ,
, ,
130

 , ,
"". ,
, , , ,
, , ,
, ,
.
,
, ,
, .
,
, , , , , ,
: ( - = ), (),
. : "
" (Trstenjak, 1870: 14). , ,
,
, -
. , , , ,
.
(, 1994: 103).
, , :
, -
.
: . . , ,
. , ,
, ? ,
"", :
" ,
, ,
,
"
(., 3, 1875: . 198).
- , . , ,
, . , ,
- , , , ,
, - !
, ,
,
: , , ,
. , .
: , ,
.
, . , ,
- , , ,
, , .
, - , ,
, , (Trstenjak, 1870: 19).
, , , , - ,
, ,
131

 . ,
, , , ,
.
, , , -
, , , : ) ,
- ; ) - ; ) -
. , ,
.

. : - ( - , ,
) 1 3 , : 1)
(1270 ), 2) (1170 ) 3) (1334 ). - " ",
: ,
, . ,
(. / . 1965: 35-36).
:
- "", . ,
- ,
, "" : , , ,
, . .
, ,
, : -
2 , - /
/ , . (1735
) 15 . : , .
7. .
. . ,
.
1. " !
.

.






"
(1, 1869: . 9):

2. ,
' ,

,
"
(3, 1875: . 225):

3."
,

'
'.
"
(1,1869: . 137);

4. /.../

./
132

/.../.

!/ "
(1,1869: . 140);

/.../
, !

!

,
"

5.
/.../




,/.../

/.../
(1,1869: . 141);

.
,
,

,
,
,
,

"

5./ ,/.../

?
'
,
, ,
,
,
,

(1, 1869:. 177);

6. ?
,/ !"
?/.../
:
.
,

.
'

:

"
(1, 1869: . 191);

.
.
"

7. " !

.
.
(1,1869: . 201);

8. "
,

"
133

(1,1869: . 245);

' ,
,
. ,
. ' "

9. " . ,
,
. :
, , !
(3, 1875: . 319);

10. " ,
',
', ' ',

' ' ',

"
(3,1875: . 367).

?
. ,
, , ,
, : ,
, . : ,
, . : ,
. , , , ,
. - , ,
, - . , ,
. = ,
. - . ,
, , : " " "
", .
,
, .
, ,
, ,
- , , ,
. , ,
, . , ,
, ,
. . ", ""
" , ,
, , .
, . / "" , ,
. . - , , - .
, . , , , ,
, , -
, . ,
.

, , . ,
,
.
, , , , ,
134

 ,
.

4
: , , . , , / ,
, , , , ?
(. IV)
,
. /,
. , . ; : ,
, ; : ; : . . .
; : , , , ,
, . .
/, /
/, .
, , ,
. " , " ( 1994: 83). ,
, ,
- , ,
, , .
135

8. - ?

-. - . .
,
. . ,
[...]. -
, , . :
. "
.
1. . ", ,
(98-117), (107. )
.
" (Reiter: 198). ,
19. , ", ,
: . , ,
. . [...]
" (Trstenjak, 1870: 15). , ,
, ; .
, "" ,
? , , .
. "
; , ,
, . , ,
, . ,
[...].
, , ,
, ".
.

;
. ,
, .
, .
: , , ,
?
,
, , , .
,
, , ,
,
.
"" , ,
,
.
2. / . " , ,
, , ,
", " , . ,
, [...].
136

 , , ,
. , , [...] summus paganorum deus,
. , , ,
, ,
( ...), summus deus [...].
,
, " (., 1973: 361).
,
, , ,
() ,
,
; , ,
- :
. , : ,
. , , :
, , , .
" , ,
", . " ,
[...], (Dreiheit, 178) ".
: " ,
".
, ",
. . (., 1876: 424). :
, " ( ) " (., 1994:
392 .).
,
, . , , ,
, "
, ( ), (
)" (., 1994: 393).
- . , "".
, ,
, ,
, , .
.
, , , .
: " '' ,
, , ,
". , , [...]
- , .
, ".
3. . , ,
, ,
.
, ,
. , ,
, -
"" -
, .
" ,

:
137

 ,
,
,
.
' .

, ,
:
' , ,
' ,
!"
(, 2.1969: . 55).

:
" !/.../
,
,

,
"
(, 2,1969: . 85).

.
; , , ,
, : , ,:
, , , .
, . . , , . ,
; .
, , ,
, .
. , ,
. ,
. IV .
.

. 17. .
.
) : , .
(1818: 830),
:
138

, . ( ).
, ;
. ,
, ,
.
.
, ,
, ( );
; , ,
; , , ,
( ) , ".
) : .
. :
. (
- ). , , .
, ().
, . , ,
, : . '', .
, . , ,
, . ,
, . ;
. - , ,
, , ,
, ".

. , , : , , , . , ,
. ,
, ?
, , : , ,
, , , ,
, ?".
) .
.
I . :
(., II, 1989: 7-14).
, , ,
, , . "", ,
" ". : , , , .
"
,

,
".

, ,
.
"

,
/.../
139

'
".

,
:
"
' , !
:

".

, , ,
. , , :
'" , !

,
;
':

,
'
,
,
"'.

, , " ",
.
" ". , :
" ,
",
, , .
II . , ,
; ,
, interpretatio christiana ( ).
III . , .
,
, .
" , , . ,
: - , , ,
. , ,
. .
.
. , , , ,
, . . ,
, , , . ;
, . , .
, , , , " (., 1876:
424).

140

) . ,
I , "" , " ",
"" "", "" . ,
" :
". , "
", , .
"" (), "" ().
, - ,
, , , , ,
- , .
,
, . ,
, "" () "" : "" "". .

, .
. ,
, . ,
, -
,
: ! , ,
,
, , ,
.
, ,
.
,
. , , , ,
. , ,
.
. , ,
,
, ,
, "", . ""',
. , " ",
, "" "", .
XII ,
. ' '. ,
".
[...] , ".
, , , ,
, .
) : ""? ,
: - . . ,
, . ?
,/.../

,
,

,

,
,
141

 ,
,

, ".

"", , .
. , ,
. : .
, , . . - ,
, . ,
. "", -
? , , "" -
, .

9. - -

!

!

".

.




".

" ,
,
, .

, ".

1. - . ,.
, . ""/ ""
. ,
, (Sonnenrad), ,
".
, , , " (Mannhardt:
140). , , , .
, .
: " , ,
(), [...]. , ,
[...] [...].
[...]. , [...]".
, . , ,
(. . , 1995: 210).
"" .
. "" ", ".
, ,
, .
, ,
. , , -
142

 , ,
. .

, - , ,
. ,
, , (Svarga) ; ,
. : - [...]. , ,
, : , , ,
'', - "
(, 1848: 49). : "
". , ,
, , .
,
- "", "".

, , . , ,
.
. .
, !
" , , Deus deorum, ,
, . , , .
, , =
(glnzen). [...] . coelum (, )". :
,
() " (Krek., 1874: 98-99).
?
" - , / . / - /
- , / ". " /
". " , ". " - /
, / , / - ()
. / , . , , ". "
, "
(, 1994: 7, 9, 31,39, 85).
:
" , ". " ,
, ". " /
". " ".
" "
(, 1997: 97, 109,113,141,169).
2. , , ? ,
IX .
, , , ,
, . , .
. ,
. , , "
( , ) " " , ",
143

 ", . ,
, ,
. , ,
, ;
".
: - . ,
- , " '; "
( )", , " ', ?" (., 1937: 54).
, , " " "
, .
, ( ),
IX .
. , .
, , ,
" (., 1937: 55). "
.. :
, , . -, ,
, . , ".
: " ( ),
, ". "
, -,
" (., 1937: 55-56), .
.
, , .
, , .
, , -
, , .
: " , ''
''. ' ', '
'", , " , ,
" (., 1996: 75).
3. .
? ,
,
. , ,
, ,
. ,
, , , ,
, .
, , . ,
, , ,
, .
" :/
' '
,

,
"
(., 1,1969: 74).

, , . ,
, , , . VI
. . 536.
144


, .
.
: , ?
(I, 1869: . 7),
, , , - ,
.
.
,
,
./.../
,

,/.../

.
,
.
" /.../

".

- , - ,
. . , ,
: , , , , , , , , , ,
, , , . ,
, , ,
- , , ,
, , , .
"". (., 1,1869: . 5):
" .
.

.
:
!

,
,
!
,

,
",
,

:
.
!


,

".

",
, ,
, , .
, : ,
- 24. - ,
- , 25. , ,
, : , , , ,
. , ,
, , - ,
, , ,
", , - , . .
:
145

" .
,
"
(., I, 1869: 324)
, . , ,
. , , (., , 1875: . 171 173):
", ,



".

, ,
,/.../
/.../
,
".

, , ,
, , ,
. ":
"
- ,

- .
".

: (
)!" (, I, 1969: 88). , ", "
. ,
, . ",
[...]".
III :
" ,
.
,

,
,
".

(., I, 1869: . 9)
:
"

".

(., 1,1869: . 85), :

= - , = .
, , . "" = ""!
" ,
!
,
!/.../
./.-./

, !
, /.../
, !"
(., I, 1869: . 87).

, , ,
(., I, 1869: 91,100,104).
146

"
/.../
?

.
.

.
,
".

, .

!

!
/
".

.
,

".

, -, . ,
- . ,
" - , ". " ",
" ". " ".
, , , , , .
, , " " - , ,
, " -", "",
, . , , "
. - , -
". , , ,
, . , "
-. - ,
" (, 1994: 258).
, ,
, : : , . . ,
= ; : , ; ;
: , . . , . , Svarcha, ,
. : , .
"" "", "" "", " "; ,
, , "" "" . : "" - , "" , .

: : Swaryczen, Swarzewo Swarynie, Swarocin, Swarzadz, Svrov; y Ramulta-u:
Zwartw, Zwartvek i Zwarzewo (: Schwarzau); y Lorenzu: Swariseno (Swaroivo?) (Niederle, 1916: 106).

10.
"
/.../
/.../

.


147

,
".

, , .
,
- ,
. , , , .
. ( )
calendama
(Grimm, 1968: 522). , , , ,
"" ,
(Niederle, 1916: 243 .).
Ha : ". koleda, .
koleda, . koleda, . o, . , . , , . koleda". , ,
". calenda, pl. calendae, . ".
.
, , ,
, - . ,
. :
"
- ,
- .

, ".

? ,
(Krek, 1874: 201), " ",
"". " ,
, ".
: , (, 1884: 171). ,
, "" , , ,
- : .
, ,
:
" , !
, !
, !".

,
,
".

"
, , - , .
[...]. ,
, , " (., 1975:1517).
, , ,
.
,
? .
, ,
.
148

, , , , .
: - , ,
. - , ,
. , ,
, , , "
" , . ,
, , ,
- : .
, ,
- , , , ,
-, , ,
, , .
, , .
- ,
- . , .
= , .
" .
,

"
(., I, 1869: . 104).

, , - . : , .
, , , ,
- . !
,
:

!
!
!
!
!

!
!
!/.../
!
!"
(., 1,1869: . 87).

, ,
, , , .
:

.


.

.

"
(., 1,1869: . 100).

, , : ;
: , , ,
, .
149

"": . , ,
:
" .
. / . "
(, 1997: 99).

. : " - , , - ,
" (, 1997: 153). , ,
: , ,,
.
.
,
,
: " , ". , ,
,
. ,
, " [...].
: ' ' ?' -
. ' ' : '
'. , , :
, , , ..
[...]. . [...]

" (.. I, 1869: 72-73).

,
,

1. -
" (),
"

" : , ! : " , "

1. ?
.
, : .
. ,
, ,
, ?
150

, , ,
. .
2. . ,
1114. .
:" , , , ", "
. , , , . [...].
[...]".
, . , .
,
= , .

:
" !
.
' /.-./

".

, , ,
, , ,
, .
, " ", "
" " ".
.
( ), ,
. ,
. XVII ".
[...]. ( ) .
, , . .
[...]. .
" (., 1937: 55-56).
. ,
, .
. , . . ;
, " (, 1984: 104).
: , ,
.
, , . ,
: " , ( ), ;
(Thietmar von Marseburg, XI )
(primus Zuararasici dicitur).
, - - "
(, , 1991: 34). , ,
, , , . VI
- IV . . . , , "
,
( ; ), ,
". "
, , " (Reiter: 176).
151

 , ,
. , .

:
, , , .
, , ,
, . ,
, , , ,
. , - "". , ,
, , . .

. 18.
3. : " - "!
, .
. ,
. ,
: " ", " ", " ", " ".
: " , ". , : ", " (=
" !") , ,
. , - ,
: , , , .
" !", , ", ".
" " ( , , "", "",
). " " (, III, 1991: 33).
4. : = ! ,
, .
. Helios-Sol ,
' '-. , , , :
?
, " ' , ", , ,
, . ?
, . -
-, . , .
152

 , , , . , . ,
- ,
: , , , ,.
""? ,
, , ,
. " " "
", ,
. -. "",
, , - , .
- " " --,
: -? "-"
, "-". ",
-- -, ;
- " (agi, 1881: 4).
?
""
. , , , ,
, , " '' ,
, , , , " (agi, 1881: 4-5).
5. - .
,
1114. , .
.
, -.
,
, "
(, 1979:49)
- : ":
: : '' ".
" ", . ", ,
, XII ,
, V .
" "
".
. "
" (, 1997: 85). , .
, , ,
, :
" ,
",
" ";
" ".
"
/..../
";
" , "
(, 1997: 97, 105. 107, 121, 165).
153

 :
" "
(, 1997: 103).
" .
"
(, 1997: 113).
, :
"
"
(, 1997: 121).
6. . ,
"", . , ''
", : "
, , , (,
) . ,
, ,
, 1866. '' (II , ,
1866, . 642) [...]. , .
, ,
". ,
, (agi, 1881: 11-12). .
" . :
, . .
, .
, , , [...].
. : .
, : ,
; ,
. , , [...]. .
, ,
, ,
'. ,
[...]. ,
', ".
? "
,
. '-' '' '',
'' '',
; '' '' ,
'' ''" (gi, V, 1881: 13).
,
, , ,
. " , "
, . ,
, , . .

. "
, " (gi, 1881:13).
7. . ,
" ". "
154

 ,
(helios ) ". , "
, ()
. , .
(. . Brckner, Mitologija Slowiaska 58).
, ()
" (, 1957: 42,43).
8. . , ,
,
.
, , ,
" (., 1881: 314-315), ,
, " . , ,
, "", " ".
, , . ? ,
:
, ,
, , -!
, ,
-,
,
,


-.
,
,
-,

,
-
(., 1881: 314-315).

- -;

,
,
,
- .
, /
,

,

,
,
"

Igni = Ignis, , .
: , ,
, , - ,
. .
:
: -
-,
: -",
, (.,1881: 323). - - ,
!
, .
: " " (, 1987: . 266).
" (., III, 1875: . 78),
- -.
155

" : , !
: , ".
, ,
, , , :

,
,
.
(., 3,1875: . 193).

.

,
"

, , , .
: .
: .. [...] " (, 1818: 110). "" -
,
, , , -
, ,
:
" ,/.../
.
,

;
' '".

, , - , ,
: . , , :
- .
, . :
- , . , , .
: , .
.

2.
" , ,
907. ". "980.
: ,
", "988.
, ;
, . ,
".

1. . , ,
.
. " /, '' ''
, " (, III, 1991: 32).
, , ,
. , ,
156

, 945. 971. . , , (945)

, , (971) , .
, , 945. ,
: " ,
, ,
, [...]
".
, , : ()
, :
' () . '" (Nestor, 1884: 41 .).
: ? ,
, ?
.
971.
, . " ,
, , , , ,
, , , ".
, . 980.
, ,
. . ,
988. . ,
.

. 19. ''.
,
..
:
, , " , .
: ' , , ,
'. , ,
". .
, , ,
, : .
157

6497 ( 989.) . ,
(), , ;
; , : ' !
'" (, 1984: 59-60).
,
IX - , , .
, ,
, : -
, , . - . :
" "', " ", " ".
.
, . , ,
" ", " - " -
. " ,
, " (., 1996: 81).
, , , ,
: , -
[...]
[...] ; ".
,
" (Nestor, 1884: 350), - (. ,
1981,1988).
.
Parjanya = , . Parjanya ,
; ;
, ; . -
. ,
, Piorum, Peraun, Peron Parom.
2. .

-
, ,
. , , . ,
, , ,
. ,
" - (, 1984: 73). , , ,
, , , , , .
,
.
,
(Donner) ,
, , . . Perkunas, . Perkunos,
. Perkons". ",
. , , :
, ?
, , , =
" " ("perendean", ""),
: "jeudi" ( ), "Donnerstag", "Thursday" ( Thora), .
. ,
Donnerstag.
158

 ,
. ,
Donara.
, ,
. ""
, .
" quercus. Perkyn :
. Peryn
pera (.piore - )" (., 1996:79). :
" ", per. ""; -un , . ,
"". ,
, !. : " ,
"; " ", . " " - .

. 20.
-. , , ,
, , , . : , , , , ,
. , ,
= .
, . ,
. , , = , ,
: , : "Parom do tebe, Paronova strela t'a zabila".
: " , ,
. ". . .
" " : " ".
(Pioruna),
. " ",
(. ., 1996:
186-195).
,
,
IX . - " ",
VI , ,
. . , , , VI .
3. .
, 1856. "Haliczanin
159

Kalendart, 1856, Lwow" : " ",

XVII , . .
, , " ,
, , ,
,
". "
Marcin
Murinias 1606. Szymon Kempinius. ",
:
'" ,
,
.
. , ,
, . .
Patrimpos,
.
, , ,
. , ,
.
, .
, .
, . , .
, ,
. .
,
, " (Murinias, 1606).
. ,
, , , , , "
". , . ,
, ,
, ,
. .
4. . :
: " ,
" (, 1997: 151 .). -
, : " ,
". " [...] " (ib.,165,129).
, : " , .
, "; " -,
" (ib, 141, 153). - : "
, , :
" (ib., 151).
" .

: ".
" [...] ".
" ",
" ",
160

"
"
(., 107, 117, 143, 145, 167).
, : " " (., 143).
: " , ,
" (., 155).
:
, ; , , ,
; , , . ,
, .
"" "", "" ,
"": , , ,
, , , ., , , , ,
, (2), , .

3.
" , , ,
.
, ,
, , , ,
, , ,
. , ()
(. ) ".
VI
"


.

.

:

' !


.
.


".

1. - - . ?
, .
, - . , ,
- , - , .
. iris germanika? ",
( ), , ( ), , , " (, 1990: 182). ,
: , - .
, ?
(.,1955: 25-30)
, VI ,
" , ,
", , , "
161

, , , , ,
". ,
, .
" ", ,
.

.
" ,
,
, "
(.,1889:166)?
" .
, ".
" , () ,
, " (, 1990: 182). - ,
- , ,
. 1951. , Peryn-, 4
, .
. "
. , ,
, ,
[...]. [...].
, .
,
, . : 'Iris' . gromovyk, gromovnyk 'Donner'
( ). ,
, "
(Reiter: 183-184).

. 21. - .


, , ,
, . , ,
, . : -
, ; , ;
. : -
; - ,
162

 - ,
, , .
, . ,
, , .
.
2. .
,
. , , XX ,
.
, , ,
. . ,
. , .
.
.
. .
676, , , ,
. - .
. , VI ,
, . , , . ,
- : = . . ,
,
.
. ,
, ,
. () .
. , , , ,
, . , ,
" ",
" ", , ?
3. .
, " ".
(., II, 1870: . 321) , .
,
!
, !

!
, !"

, (, I, 1869: .
25) ( "" )
, , . , , .
"
- :

.

,

!".

" ",
. , ,
:
163

 ";
" ,


" ,
,
"

"






(, 1904:14)

, XVIII
,
.
, , : "
, " (., 1900). :
" .
, , .
, ,
. : ,
, , ,
, , ,
, , , '',
; - , ".
, , ,
, , , ,
- , , ,
, , ,
. , , ?
, . . ,
. , ,
, , : , ,
. - = , = ,
, ,
: " "'.
3. .
. , , : , . ,
, . , , ,
- 200 , , "",
. , , , .
, , , :
. , . , , ,
, , ,
.
, :
" (Grimm, 1968: 997),
. , : ,
.
164

 .
"". , ,
, . -
". ,
(., 1905: 112).
, : . ,

,
( ),
, " (., 1986: 81). ,
"" , , ,
"" ,
"" ""
4. .
" (., III, 1875: . 348), ,
.
(., I,1869: . 19).


,
'


.

".

"", ,
, , .
:
", ,
".
: ,
- , .
" ",
, , , /,
.
"", "", "",
" " . (. 4 ),
.
, Pyriny, .

4.

. ( .. )
: ( ) ,
, , , ,
, ,
165

, . . (
) ( )
/.../ , :

:

"

: , . ,
, . , ,
. :
, ,
. ,
: "", "".
, , ,
" " = . . ,
, . " (
) - . , -
( -, - -) . ,
, , " (, 1990: 247-248).
XIX .
; (.
, 1981: 285).
, .
( ).
; , .
24. ,
, , .
" (Grimm, 1968: 519). ,
, . :
, ". 24. .
,
, ;
, , ,
" (Popow, 1793: 28-29). "
, , , 24. (
), " (: ., 1996: 95).
, , , .
, , . ""
: , 24. , ,
, , ? , ,
, (Dobr., 1834: 269-270).
"" ()
, "" .
,
. " , ,
. [...], soblka [...], je kupadlo... kupadla,
vajanuo, vajanok sobotku, je kres, krs, kresnica, Ivanjska sveanost, je
166

, , , , , , ,
-, , -" (Niederle, 1916: 256, 252).

. 22. (),
.
,
. " , , ,
" - .
: " ". ,
. , , .
,
,
. " ", ,
. " " , ,
,
..
" , [...].
, .
(), .
, , .
" (, 1970: 56).
, ,
, .
. , , / " ", -
,
- ,
.
,
, , , .
, .
, .
, ,
- 24. , , , ,
167

 . , - , . , ,
, , . .
.
. , ,
. "". ,
, .
.

5. -

,


!

,
,
,
,
,

".

/ , ,
. , "",
"",
. ,
,
.
1. . 907.
- , . "
,
, " (Nestor, 1884: 37). ,
971. , ,
" ,
, , ", " ",
. " " (. Krek,
1876:135,136).
" "
. Drinov, Die Besiedelung der Balkanhalbinsel durch
die Slaven, 1873. . 76, , XII ,
" ",
. ,
:
' ,
, :
'

;
!'"
(, 1979: 35).

- : '' , ,
. '' '' ''" (, 1979: 98)".
2. . " "; " , ,
". "
168

 .
,/ .
,
". " .
. / " (, 1997: 85,127,141.173).
;
, , , , .
. , ,
. , , , , :
.
3. . : "
",
" ", " ", ,
, ,
, "",
, , .
,
: , .
. ,
Mater Verborum, XIII ,
: "veless pan, ymago hircina", "velles pan primus calamos cera coniungere
plures instituit, pan curat oves oviumque magistros". " -
XIV , : ' , ,
'" (Jiriek: 408 .).
, ,
, , .
,
Velechvin Velechva, Velein,
Veleov, Veleovice, Veleice . " , ,
, , ,
". (afarik, 1840: 229).
4. . ,
/ Blasius-,
- , . ,

, . : )
- .
( ), ) ,
- . ( ), , , )
( ); , )
,
( ).
, ",
. -" (Miklos: 394). ,
. .
, ,
, /
. , , , , ,
. , . . "
, , ,
". ,
169

 , .
. ".
,
, , , .
, , , , , ,
. , ,
,
, , ,
, ,
. ,
. .
" ( )" (l,1940: 16).
, , :
, , .
. " ,
, " (Krek, 1876:
147).
, - , ,
, , ,
, " ", "",
, .
4. / . "", "",
, , , , ,
, , , , .
, , " ,
''", " " ". , ,
" ", " " (. Reiter: 202 .).
, "".
"" .
, : -
: - . , , . " (
, , ), , ,
; ( ), ,
". : " , , (
XV XVII ). .
, velinas, Veles, . ,
(), .
' '". " : , , , ,
, " (, 1937: 58 .).
, , , ,
" (Velnias '',
vl, ' ') ( , ).
, , "
(, III,1991: 33). ,

.
- .
, , ,
-, ,
, ,
. (. , 1995: 210).
170

 , , , : , ,
,
. ,
, , , , / .
5. /?
907. 971. ,
" ". "",
, , Svetog Blasiusa - .
, .
, , 11/24. ,
.
. " (Centaurea cvanus L.),
, [...] , ; -: , ; : ,
[...]. .
. (), ,
, " (, 1990: 187).
, !?
, , , , ,
,
, - .
, ,
, .

. 23. /. Veles.
. .
6. / . ,
" ",
- . ""
. , , ,
, , , .
171

 , .
, - = , = - (, 1981: 426
.).
, , -
, , .
, .
.
, ,
.
. , ,
, . ,
, , - "
", , . ,
, , , ,
, / -
. ""
"".
, , " ",
"" . " -
. . . . .
' ' - '' . , 15, 17. ,
". . . "
- ,
' ', ' ', '', '', ' ',
: '',
'', '', '' '', '', '', '' (= basileus - , )".
.
" = ". ", ,
( ), .
, (animal furvus), . ,
, ,
: , " (.,193:40 .).
" (, )
", "
, ' ',
".
- , . , .
, . , : .
" , . -
, , ,
". " "
: " , ,
, : "
(., 1994: 384, 386). , .
/ , .
"" - ,
.
7. . , ,
.
, -
. " " ,
172

 , , .
"" - . "" = "", "", , - .
, - "". , ,
; , .
: welis ; welci .
16. . "Vielona ", 17.
Welsu " , ".

, -
, . ,
"" " ,
.
". ,
IX . "
", " ", , "
". " ",
" , ". , " "
" " " " (, 1994: 259).

. , , , 12 ,
, , .
,
,
. , - ,
, ,
. " " .
.
. , , . , .
, 24. , ,
.

. 24. " "

, 23. , ,
, , ,
, .
, . , , ,
" ". , ,
173

 ; .
: " ".

5.

" " 2. 6. ,
" ", , ,
, " " ,
. ,
, .
. .
.
" ,
, . .
, , ", (,
1981: 425). ,
"
, , .
, , ?
" " ". ,
, , " ",
, , ""
174

 . ,
- , .
"" .
: " ". "
" .
" ", , / .
. - , /,

. , 23. , ,
,
, , ,
.
, , ,
" ", " ".
, , . .
"". , , ,
, , .
/
() "' levisticum ligusticum, ( . Liebstckel), . ltrek
lustrak"' (Skok, III, 1971: 573), , ,
, ,
-, . ,
"".
. '' Liebespflanze (= ),
[...]. :
, ,
, , [...], ( ...); ,
, , " (., 1985: 212).
, , "" "" ,
, , ,
. ,
, , , , ,
, ,
. " ", "
" (., 1985: 213).
, ,
, , ,
.
. - : "
. . . . ,
, , ,
, . , , ,
, , " (., 1987: 120).
(. 5) : "",
"", , ,
, .
"", : .
.
.
175

" ,
!
,

.
,
".

'', .. , ,
, , , .
(., II, 1870:
. 315). , , . .



,
!

,
,
,

, /.../
".

, , : , . () ;
= , : . ,
. :
, . - . , .
, . :
" ,
".
, ,
, , : "
". , , :
.
8. - .
, , 10.
-, ,
. ,
" (., 1881: 145-146):
-
- -

,
-,
- -,

;
,
-,
Ja ;
".

, , . .

: /...
, !".
".
(., 1881: 149,150,157).

" ".
,

"

176

6.
" ,
, ,
, : ,
. , . "
1869: Chronica Slavorum
"
:
,

"

1. tp.
. ,
.
- Rgena ,
, .
, , :
, - ; ,
, . , , ,
: . : "",
, "".
, ,
, . "
", , ".
. . ! !, / !...
! !" (. ,1995: 202).
, , "", "", "".
, ,
bog, ,
, - .
, ; ;
. . : ,
, -
. , ,
.
, ,
.
, ,
: . , ,
.
.
, .
.
. ; (., 1, 1865: 93-4
.). . "",
, . , : - ,
- . (-) : , .
177

 : (svjet, swiat), . : =
, , .
, , , ,
, - . = ,
. Bldg, Beldeg = ,
, . : ,
, , ,
.
- ,
= , .
: " ", - "der heilige Tag". ,
, .
2. . , ,
, , . "
" (,1994),, . : "
, , ". "
.
. " (, 1997: 151, 161).
3. .
, , ,
"". "
, '-' - , ,
Chronica Slavorum
, zcerneboch" (Nering,
1903: 66-67), .
: Monumenta Interbocensia, 1732. , .
, , (),
, bel-bog", bel iutre.
,
". , , -
-, - - .
: , ,
. .
XIX , (.
.,1846), ( Bautzen)
,
. , ,
1844, ,
, Studie z oboru mythologie slovanske ,
,
". ?
.
. , ,
crnombohu belbohu ".
, () :
Czorneboh (552 ) Weissenberg - .
, , , .
. ,
. ,
, : " [...]
, - ,
178

 , argumentum ex silentio, , , ,
.
: ' ' '
'... , , ".
, " ...
", " .-.
. , ,
.
, ,
. ... ,
. ,
, " (., 1973: 352).
,
. , , ,
, , Blbuku
(Niederle, 1916: 160-161).
, :
, .
,
. 1804. Beloboh, Beliboch : Bieleboh (
, ), , Pilebog, 1827: Pilobog. :
Bjelboh, Bjeloboh ", ". , ,
"", "" "", "" "".
: . ,

. :
" ,
"
(: 462).
"" - ""; "" - , "" - . ,
: .
: , , ,
, ,
,
,
".
: ,
- , : .
"lilium candidum" , , "
, , " " ", "
", . " "
(, 1990: 147). , " " -
, . ,
, - .

179

7. /
, .
, ...
, . .
. ; ;
,
, ... , ,
".

1. ?
:
, , , .
, , , , Riedegost-
.
, , .
- " ,
- ",
, , , .
,
, . ,
, .
,
. , , .
" , , :
, . , , ,
. , . ,
, . ... ,
. , , : '
, , '" (, 1981: 361-362).
2. . ,
, , "Riedegost",
, . , ,
". ,
. ; ;
, , . (Zuarasici),
. ,
...
. ,
, , , ". ,
, , .
, , ,
; ,
- , ".
. ,
, ,
, , .
, , .
, ...
, .
180

 " (Titmar, 1889: 23-25). ,

"", "" , ""
: "" , "" "" , "" ?
3. . " ,
. , , ,
, . ,
, , , ,
, . .
, : 'princeps daemonum'. ,
, , ,
. ".
.
. " , - .
: . : filo-servos. ,
. ,
, 975. .
, ... . , : Bydgoszcz (
): Radgoszcs . Beskides
, Radhost".
, Sacra Moraviae historia (Salcburg, 1710), XVIII
.
: " Radhosta (g h).
.
Hohvalda, Ro'nova Frideka; ;
, ,
". , 21. .
.
, , .
" " (, 1984: 128).
, ,
, , ,
. , : "" ,
"", . ,
, ,
. , ,
, , . ,
, , ,
, , .
,
. " ,
, ,
, . ,
, , " (,
1981:184-185).
4. -- ?
: , " - "
. ": hos 'gost,...; - gos
, ''. ... . go, , . ', ' '
', . host ', ', . host', hostak ', , - Verwander'... .
'', . ', ', , , ',
. , . . , ., . , .. ... : ', ' 181

1) ', , , , ', 16) ' , "'

(Sch/evc 1983: 329). : ,
. , ,
.
, go " ", "-"
", ", :
", , , , ", : " ,
", "",
, ,
, " " .
, . ,
, "", "",
, . .

. 25. . Radigast. . .
, - , ,
, . "", ""
" ". "- ,
. ,
. ,
!" (Peisker, 1928: 58). , , . .
- , , ,
, " ".
3. . ,
, ,
.
182

 !
... .

,

"
,...

".

,
, , .
, , ,
,
. (., 1, 1869: . 19)
:

.
,
'


.

".

,
.
:


...

.

.
...
".

, ,
, ,
, , , , ,
.
, , "
", , ,
, :
" ,
,
... ".
, .
, , ,
, , , ,
.
:
" . ,
"!
183

 "" ""
. :
, , .

8. /
"

:
.

:
.
".

1. . ,
, , VI
. , ,
: Gerovitus. /
, ?
.
. ,
. , .
, , , ,
, . ,
,
, .
, , : )
- ,
, ) , . , ,
:
?
2. . . ,
, = "", :
", , " , .
: , . , .-
, , ,
: - . ,
. ,
, III ,
. , ,
= , .
, ) , ) , )
, . - ,
. - , "
" - " " .
, : , , , , .
3. - . , ,
,
, " " (.,1996: 75).
. ", () " (, 1994: 11).
184

 , ,
. , " ",
- " ",
,
, . , " - , ".
, , , . ,
(: 262). , ,
. , ,
: ", , -... " (, 1997: 153). ,
,
, .
- , , ,
, . , , : , , ,
, , ,
. , , :
" ; ;
... ...
".
,
. ,
(, 1994: 103). ,
"" ,
.
4. .
: , , . -
, " ",
XIX . , , ,
, "",
, . ?
- , , ,
. .
, ,
-. VI , , ,
, .
,
"" - ,
. XIII .
- -.
() . "
" : .
. , , ,
, . "", ""
, , ,
, ,
"" (, 1981: 420-421).
5. .
.
185

 . " ,
, , , ".
, " "
. ,
" ". ,
,
. " ",
, "
" , ,
.

. 26. .
.
. ,
, . : " ,
, , , , .
. ,
" (l,1940:13).
, , ,
, - , ,
. " ,
'' " (Gr-Ga., 1900: 121). "
.

'Dionysie minores'. '' ()
, , " (Gr-Ga., 1900: 122).
,
, ,
, , .
" , , ,
, .
". " ,
, .....
" (., 1913: 47, 54-55). ,
,
.
186

 , ,
, , , ,
, 25. ,
7. , , , , .
: , .
, .
''" "" .
, ,
, ,
,
"" .
, , ,
"
() , ", , , "
".
, - " ,
: , !" (Niederle, 1916: 257).
,
, , , , ,
. .
, , ,
:
" !
!

!
"
(., 1, 1869: . 148).

, , ,
, , - ,
- . :
" , !"
(., 1, 1869: . 166).
, , , .
, , ,
,
:
" ,
,
,
"
(., 3, 1875: . 69).
, . ,
, . :
' ,
,
187

 ,
,
",
, .
(., 3, 1875: . 177),
. , : .
: , , , , , ,
, , , , , .
. (., 3, 1875: . 193)
:
" ,
,
,
,

...
,
,
".

, - . ,
, ,
"" , . ,
. ,
, , ,
. ""
. :
, , , .

9.
" ,
.
...
.
.
.
.

.

.
.

.
".

1. ?
, . .
. , , ,
. , "
", " ,
. " (. Reiter: 192-193).
- , ,
- .
, , , .
, : , ,
188

 , . ,
,
, .
, , ; ,
, , . ,
, . , ,
. , ,
,
.
2. .
, ,
. "Rugijevit, Porevit, Gerovit, ,
" (., III, 1994: 183). , , ,
. ,
, , ,
: , ,
- . ,
, .
3. . ,
"",
.
!
,
!
?

...
?
!
?"
(., 1, 1869: . 249).

, , ,
, . , ,
. .
,
.
.
,

"

...
,
.
,
.
(.. 1, 1869: .193).

,
. . .
"
" ( 1,1869: . 218),
, , ,
- . ,
, . .
, !
... ,
,

,
,
?
189

 .
,

".

, , - :
. , ,
() - - ,
- . - : ,
, , - , :
, , , ,
, . .
. , !
, . "
, , , .
.... - . .
, , "
(., 1902: 119-120). , , ?
- , , ,
!
"", .
. : , ;
: ,. , , ""
,
.

10.

,
:
,
.
, ,
,
".

1. ? "
, , ,
, , ( ), .
. ...
, ( , ) , ...
? ,
, . ,
, , ,
, " (., 1937: 57). , ,
"", "", "" ,
?
,
-
. , "
190

 ,
" (., 1996: 90).
, . .
2. "".
. .
,
. " Hursid, "
(, III, 1991:33). ,
- , ()
"", , (Machal,
1964: 299). "" 980. ,
.
,
Chr's'.
3. . , ,
. 978-988 " ;
: ,
, , , , .
; . " (Nestor, 1884: 64).
.
. ,
, , . ,
, .
, -,
: " : .
.
, , " (,
1979: 108).
, .
, . ,
, .

(, 1984: 102).
- II . ,

,
. : " , ,
, , : , , , ,
, : . , ". ,
, , , ,
, , . ,
. : , , ,
() (. , 1884: 199-200).
, , , "",
. ,
. -
, ,
" ".
4. .
. , , ,
. , . .
191

 . , 16.
, : " . ( 16 .)
'li splutila jesi z babami bogomerskija bludy, li
molila sia jesi wilam li rodu i roenicam i Perunu i Chorsu i Mokoszi pila i jela: tri leta post z poklony"'
(Mal, 1940: 19).
,
, , .
: " [= ] ,
, : []
". ,
, , , , ! , ,
, .
: ,
" ", " " ,
(), , ,
(). : .
. : - , -
" ".
(, 1988: 440).
"", "", "", "",
, .
: ,
: . - , - , - ,
- , - , - ; :
, , , , , ,
.

11. /
"
....
... ,
".
" ,
.... ,

, ,
,
,
,
"

, ,
.
,
, .
(Popow, 1793:36-37).
(. Prove)
, : primi et precipui erant
Prove deus Altenburgensis terrae.
, , , -,
, .
. , ,
. , , .
, , , .
192

 , ,
. ,
. - .
, ,
- ,
. , ,
(. . / ., 1965: 40-41).
. ,
, . ,
, , (Dobr., 1834: 272-3).

: ", , ". , ,
, . " "
(, 1997: 68). . 1869. .

. ,
,
"
",
, . XIX
" : , ,
, , , " (., 1, 1869: 105-106).
, " ",
, . " "
:
" ,
!
,
,
".
, "",
. je
, je, , . ,
:
" ,
,
".
, , .
- , :
.
" ,
,
,
,

,
Japo. ,
, ,
, ".
193

, "" / "" ,
, - .
, :
" ,
".
, , , ?
,
, , :
" , ,
, ".
, "", "" .
: ,
, , ; : , ; :
(); : , , ; : ,
, , , , , . ,
.

1.
,
,
... ,
... ,
:
,

?
.
,
,
?"

1. je - , ?
" " . "
", , , je
. , : Unde etiam malum deum
sua lingua diabol sive Zcerneboch, id est nigrum deum appellant (Helmold, 1869:1,52),
: , " "
(Alius deus etiam vocabatur Tiarnoglofi, is erat eorum victoriae deus, qui cum iis in expeditionibus
ibat; mysticem habebat argentum) (Saga, 1842: 314).
je je ,
. je
, , ,
. , ,
, , . ,
: , , ,
194

. . ,
je , , ,
, , , .
je, , ,
? .
: ,
"" () . "je
, je ; je , , [...].
, [...],
, , je
'' : , , ,
, Dis pater". , , "
, a " (., 1973: 350).
. "" ,
. je o,
: " je , ", , : " "
(, 1987: . 3603). : " " (., 1889: 248).
2. je . :
, ,
je .
, ,
, .
, je
.
, . J. ,
. 1824. : "Unter
allen waren Perun, der Donnergott, biely Bog, der Geber alles Guten, erny Bog, der Schpfer des Bsen, in
walchem sich ganz der persische Dualismus kundthun, und Swietowid der Allessehende von Arkona auf der
Insel Rgen, die hchsten Gottheiten (Schaffarik, 1824: 13).
je
, " Schadenthuende
", . ,

- . :
, , . ,
, je ,
Tsernebug je . ,
, , " (Popow, 1793: 45-46).
.
, , , .
,
. , ,
, ,
, , (Trstenjak, 1870: 11 .).
je " , ,
", : )
- , ) .

, . - , ,
. . - ,
je . -
195

 : " je , ,
( ). je
, .
. je .
, ; ,
1. " (, 1990: 155).
, -
, , , . ,
,
(. . I ).
3. . je
.
, . (.,
1881: 95) :

.
' ,
' ,
,
' -,
' ',

'-'
'-' ^-',

'

' ."

? : ".
". ,
" : . ,
" (., 1881: 157, 125). , ,
, " "
, (.: 51),
:

,
-,

".

: : je " (., 1881: 292, 294).

4. epe.
,
. je : ?
. je
, ,
. ,
, , (. . V ).
: " , ,
", , , "
, ,
- . . Jungfernsprung -
, -
, devas, , ,
, .
196

 ."
, , -
, ' '... (;
) , ,
" (., 1973: 355 .).
" ", :
" , , , ,
, ",
" , , , :
; ". ,
, , , ,
. , , , ,
. ,
, , , . , , ,
, ,
, , .
: " ", , , "",
, ,
, . - "". :
. " , ... ".
"", ""
.
"" "", "" "". - ,
; - ; - , ,
, ; , . : - .
:
Carnoglav ( Grizviny), arnoglovy ( , rbnv), ernobog ( ,
).

2.
1. - . Poswisde
Pogwiste : " ,
, ; ,
. , " (Popow, 1793: 35).
, . : "
[...] , (Pochwistem) XVI ,
(Pochwisciel)" (, 1884: 18).
,
, , , : " :
(Pohvist) ; ".
: " (), 12
. ( - . siffler = )" (Nestor, 1884:
LIII, 356). "" ""
, ,
.
197

 :
, ,
. , " ()
- , . - ". ,
, .
: -- (. , 1995: 209, 211).
2. .
1454/55.
: , 62 (. ., 1990: 46-47).
, . , , "", ,
, , "" ,
- ,
, , ,
. , ,
, . , ,
, ,
. ,
. , , , ""
. ,
" ".
.
" ' ,
,
, , "
(., 1864: 78).
: , , .
. , , - ,
, . "
,
" (., 1876: 1057). . ,
, , .
3. - .
,
,
. ? ,
, ,
, .
- .
. .
, . .
.
,
. ,
. - , :
, , .
, , .
,
, . ,
. ,
198

 .
, .
, .
, - . , ,
, ,
(, 1884: 187). ,
? .
,
: , , ,
.
(., 1,1875: . 315):
, ,
. .
,
:
. ,

. ,
,
. ,
. ".

, .
,
. , ,
. , , ,
.
"" .
: - , - ; -
; . - , , , : :
; : . . , , .

3.
,
,
:
" .
,

!"
?
,

,
,
,
"

,
:
!
!"

1. - . , ,
, . ""
" "! , , ,
. ,
, , , ,
, , .
. (., 2, 1870: . 348)
199

 , , .
:
,
,
,
,
.

,
,
,
,
"

:

, , ,
.
,
... ?

... ' ,
,
,
?"

, .
, , : , ,
, .
"" , ,
. , , ""
, ; ,
, , , .
, , , .
, , " ",
" ". "". , ,
"" " .
, , ,
, - , .
: " ". , , ,
. "" ""
, , " ", ,
. , .
"", "" ,
, "".
, -, - "
" , .
,
. ,
- , - .
.
"" ?
. , : ,
. " " : ,
, , , ,
. , , = ,
, , = .
" , ",
:
200

" , ,
, ,
, ,

,
, , ".

: , :
- ; - , . , ,
, , , , .
.
, ,
. ,
, ,
.
.
/..../
".
?
/ !"
... ?

:

.
,
.
'

:

".

, , - .
- , .
, , .
". , .
. ""
. , : " -
, : ; , - .
, - , . , ,
, - ",
, ? ?
", "
", . , , ,
, ":
"

,
.

!
'
"
(., 1,1869: . 324).

,
- , - .
:
"

"?
201

 .
. : "
, , - (", , , !"),
,
- - " (, 1996: 44).
"" , , .
, : "" ""
: "", "", "". , "",
" " , , " (, 1878: 11), "-
" (: 222); ", , , , ", , , "
( II, 1973: .35,79). "", "
, :
" ,
,
:
' !

,
:
"
(: 388).

:
" ,
:
'' , ,
'".
, "", "":
" :
', !
?'"
(., 1864: 45,118).
,
, :
", , ,
, "
(, III, 1973: 30).
: ,
.

1. /
,
, ,
,
,

, ,
,
,
,
202

 ,
,

".

1. . ,
,
-Siva dea Polaborum. , ,
(Niederle, 1916:154),
. ? (), ,
. , creare, crescere (, ),
. ,
" (., 1992: 494). , :
. , XIV ,
Dzevana, Zywie, .
Zizilelija, Dzidzilelya, , ".
, . ,
"dziecileja" : ".

. 27. .

. .
/
",
. , . , ,
" (Dobr., 1834: 273,
.). , -
203

 ", , ,
.
.
: , .
(, 1985:142).
. , , ,
. ; ;
" (Popow, 1793: 38).
, Prija
Prithivi. , , po-sevi. dea
frumenti, Ceres". , , .
, , , ,
" - , , , ,
, ( )
, ,
, , .
, , ,
.
. ""
: ;
, . , .
,
.
- ,
,
, , .
, ,
- . , ,
, . .
2. . .
" " (, 1881:
131 .). ? : ;
". ,
, , /
, :
" .
,
".
, = , .

" ,
,
, ".
: , , -
-. -
, - .
, : - - , , .
204

 ; . .
. , , -
, ""
, !
, . ,
, , ?
. /,
, .
,
- , , .
,
.
" , ?
"./
?
,
, ,
,
,
',

,
,
, ,
,
,
,
".

, . " ". - "
". , , : , ,
, "",
. , , , , -
, ?
,
:
" . ,
. ,
, ,

, ,
, ,
, ".

. " ",
, ; , ,
, "" . . ,
, : , .
, , . , -
:
" ,
,

,
".

', , / , -.
"" ,
.

205

2. -
, .
, ,
: . .
, . ,
, , ,
, , , ,
.
1. .
(. Haase, 1936), , ,
. "
.
, " (Reiter: 188).
: - - ,
, . , , ,
, .
, .
,
. ,
, ,
; , ,
, .
, (. XII ),
980. , .
, XI-XIV , .
XIX (, ,
, ). , ,
(, 1981: 379).

. 28. .
-
2. ?
. ,
, ,
206

 , .
- , ,
,
(, 1981: 389 .).
. . ,
, , ,
, . . , , ,
, ,
(, 1981: 391-392).

, .
,
. .
) " , ...... , , ,
" (., 1962:79);
) "980. :
,
" (Nestor, 1884);
) " , , , " (
, 374);
) " ". , ,
:
) ", , , , - , " (., 1914: 377) .
, ,
, , ,
. .
, ,
, . , : " , , ,
, ... " (., 1914: 374); " ..., ,
, " (., 1914: 377). ,
. ,
,
(./.,1965:19).

(, ). . "
, ". 14.
, ,
. , .
, ,
. .
. ,
. ,
. .
(l, 1940: 17-18).
: , , . ,
, , ,
, . ,
. .
, ,
(, 1981: 380).
.
207

, ,
: - ; , - ;
, , , , ; - - .

3. -
" , , ;
, . , . ,
,
, ,
, ."

1. ?
VI ,
" ,
, , , ,
, ". ,
. ,
.
, , ,
, . , ,
.
, , , . (Pisani, 1971: 400).
, ,
: " '
', ' '
. , .
VII . Miracula s.
Demetrii II" (., 1955: 27).
2. - . XI - ,
, : , ,
. ,
, , ,

. , , . ,
,
, , .
, ; ,
. : , , . .
, ,
. "
, , XIV XV ,
" (, 1985: 163). ,
"", : " . ,
' 'Schicksal" (Reiter: 177). , -
, , . ,
, .
208

 . "
( ) .
" (Reiter: 188).
- ,
" (' , '), .
-, Mati syra ('
'), XIX " (, III, 1991: 33).

. 29. -
, , .
, - ,
,
. , ,
, XVIII XX
. . ,
, , ,
. .
,
.
: , , ,
, ():
" " - . , -
- ,
.
, - ! ,
, .
3. .
,
, . , , -
. , ,
.

, - .
, , ,
" " .
: , ,
209

 - " ". , ,
" ",
. , ,
, ,
, : , , , , ,
, , ,
.
, ,
, , ,
" , ,
, . ( ,
), , . :
, , ...
" (., 1937: 59).
: " " (, 1987: .3723)
, , , ,
, ,
. , ,
, .
.
" " . ,
, ,
, . .
: " " (., 1889: 248).
" , ,
, .
[...].
( - ..) .
, (
, , ) ()
. (), " (l. 1940:18).
. "-
, .
, ,
, .
(. , )"
(l.1940:18).
, . " , ,
, , . ,
" (1.1940: 18).
"" "" .

4. - -
"


".
"

.
,
.

"
210


I. ?
: - ,
-: , : ,
. , , .

, ; ,
, . , ,
.
- ,
(Grimm, 1968: 108). . , ,
. , , , , ,
, .
,
. , ,
.
.
(w, 1793: 269-270). , ,
.
, ? ,
, , , .
,
, ,
, ,
", " (Dick, 1950: 226-227). " ...
" (, 1984: 133).
, , , . ,
( ). , ,
, . - ,
, "", "".
2. ?
. ,
XV . ,
?
.
, ,
, ,
XIX XX .
. . .
3. . 1884.
.
, Bona Dea, .
1895. , ,
() ,

" " (, 1981: 393-4 .).
. . ,
,
.
,
211

 " ". , :
, "
". " , . ,
" ( . 1981: 394). .
. , : ", ", ".
-", , , , ,
.
, .
.
.
?
) , , ;
) :
) , :
) ,
) , , ,
.
? , ,
. : , , ,
, , , , , , .
. "
". ,
. .
.
, .
II XII , XVI
. " ,
. .
- , .
, , .
, , ".
. (, 1981:398-9). , ,
, ,
- , . ,
: -
, ,
.

IX - : 1130
140 .
, , .
. ,
- , .
.
, , (,
1981: 399 .).

"", ,
. XVII , ,
: "" 1674,
. " - " -
212

 . ,
. , , ",
!". , ,
. , , ,
.

: .
, "".
. " ", , , "", , ,
, .
"-!". : 9. 23. ( ) - ; 23.
( ) - , 1-2. , 24. ( ), 29. (
).
25. 25. .
- , : , , .
, ,
. ,
, - . .
"
", . ,
, - - ,
, , .
. "
" (, 1981: 401-402 .).
, , .
,
, , . , , , ,
, , :
, , , (,
1981: 408-409).
, , : " ,
( 3/IV), (5/V. )
(), (
15/VI.)" (Gr-Ga., 1900: 31).
.
, ,
""," " - : . , "
". , .
"Mater Verborum"
. : "Devana - Letnicina i Perunova dci."
, ,
. " -
" (, 1994: 260).
4. . :
, , .
.
", ,
, , ".

213


, ,
, .
. .
"


".
, .
: , ,
, , .
"", "", "",
. .
. :
, , , , , , , , ,
, . , .

5. -
1. = = - ?
,
,
. ,
, .
, .
" , ", , "
" (Krek, 1869: 107-108). , , ,
. "
,
, " (, 1990:242).
,
.
-, - - .
, ,
, .
, , , (, 1981: 374). , ,
- ,
. , ,
: , , ,

?
2. "" / "": .
, , , ,
. ,
, , " ",
"" "". , ,
. , ,
214

 : , , , .
,
.
, .
, , ,
. , ,
, , (, 1981: 285).
.
.
. "" ,
, ,
, , , - . , , ,
. , ,
, .
. , ,
(, 1981: 285 .).
, , ,
XII . .
3. . ,
,
, , , , ""
, , .
,
, ,
, , , , . "
, , .... (Jungfernsprung) "
(Peisker, 1928: 55).
,
" "
, . "" "" . ,
" , : 1.
, 2. , 3. ". "
(Jungfernsprung ) , , ,
, , ,
" (Peisker, 1928: 75-76 .).
, ,
, : " , , , ,
. ,
, .
,
, , .
: ,
".
4. .
, - ,
. ,
. ,
, ,
.
215

 , ,
(), . ,
, "", 941- ,
- 5,5 11 ,
. , ,
. ,
. , , , .
(. 1925.), ( 1997.)
"" (= ""), " ",
. , ,
"" , "" , ""
"" "" "". ,
, (. . .. 1992: 316), , , ,
, , .
, , . ,
,
"" . " ",
, ,
, .
, . , ,
31. . ,
, , .
,
, - 1101. , "".
""
"".

. 30. " " . .

, . " " .
. : " '' ,
, , ,
" (, 1876: 826). , ,
"", -
, 2 . , 1000
. .
, .
216

 , , , " ' '.

.
. , , , ,
. , . , ,
.
, . , ''
''. : ' , , !'".
,
. , "", " " "
", "" , ""
. , ""
, , "" - .
, , . " " -
, "" ,
,
.
, ,
,
. ,
1000 ,
. , ,
, , ,
300 .
,
, : . ,
, .
, .
"
,
"
(., 1889: 209).
, , , ,
. - .
, , .
"
,
.
,
.

...
,

"
(., 1889: 256-257).

. : , ,
- , , , .. , .. ; , .,
, , , , , , , ,
, , , , ., ; : ,
, , ., ; : , ,
, , , , , , , ;
: , , ., ., , .. ,
217

, ., , , ., ., , ,
, ; ; , , , , ,
., , , : : , ,
., , , . , . . , , , ,
; ., , ; : , , ,
, , , , .
, ,
, , , , . 19.
: (, 1814:17).
.

6.
" , : , ,
, . - ,
.
. , ,
.
, "

1. .
. , .
- . ,
, : , , , , , ,
, , : , .
: .
: , , .
,
. :
, , , , , , ,
, - ,
. :
, , , .
, .
. jece . " je ...
".
. , . . , " , , " (, 1990: 234). ""
"". " ,
' ' .
(Morena Marzane), ' '.
, .
, ,
jaja, : 'Smrt neseme z' msta, Leto do msta!'. "
(Gr-Ga., 1900: 56). je "'' "
(Pilar, 1931: 52).
" .
: jendza, jandza, - -" (, 1985: 160).
218

 - .
, ,
-, , " ", "
", " ", " ". je
. " , ,
...: Baba Jaga
Kostenaja ga
V stupe jedet
Pestom pogoniajet
Sled pomelom sametajet"
(Popow, 1793: 51).
,
, . ,
. , - - ,
- , : - :
- , - je .
. : "
. ( ),
- " (Trstenjak, 1870:17).
2. : - - - . je
,
, " " (., 1865: 85
.). ?
, :
, . : Maus,
Maus komm heraus, bring mir einen neuen Zahn heraus!" : , !
, "!
, , , ,
, : ", ,
, "! , ,
-, -, , . -. :
, , , : Jei-babo, stara babo,
tu ma zub koteny, dej mi zan elezny!" : Jedu-Babo, stara babo" . , ,
, ,
".
3. .
? " , , ,
, , ".
: " ", :
" ,

: '! ! !' , ,
: '
( )! ,
: ' ', '
'. , . - ,
-".
219

 " : ,
". , , -, .
. ,
, , .
12 ,
. , . - : , ,
.
-, , ,
, . ,
. -
: ,
. " , . " (., 1865: 111-112).
: " , !" (, 1987: . 1142)
. , "" - ,
,
. , : .
= " ", , .
, , ,
"" , : , , , , ,
, , , , , , ,
, , , .
, . ".
: , , , , , 10
, , , ,
- - .
.
" ". " ",
: " ", .
, , /,
, . , , ,
, , .
,
. " ( )":
" , , ,
.
, :
" (, 1987: . 1350, 3254, 5504). ""
. "" ,
, , : "
" (, 1987: . 1168).
"" , , ,
, ,
.
4. "".
". "
, "" ,
; , , , , ,
". " , ".
, : ",
220

, . , .
" .
" ".
, "
", " ", "" "".
, " ",
, , , , -
!
,
, .
,
,
".
,

,
,
".

: , - .
: - ( ), , - ,
/ - . , , ,
!? , ,
, . :
" ,
,
,
".
, () , , -,
, : . : - - ,
, . -
, - , -
, .
". , .
:
" ,
,
, ".
, , :
- ", -.
, , : - ,
, : " , " . ""
, :
, , "" !
600 "" ,
, , 1:25.000.
, ,
"": , , , .
221

7.
.
,
... ,
,
,
,;
.
,

,
.
,
,
,
,
"

1. . VI ,
, , ()
(. ) " (., 1955:
III,14), , .
,
, .
? . "" ,
, , " ",
, , .
: "
" (,1916:198).
, , , ,
: 1) "", ,
, 2) "" .
, , .
, .
. '' ",
.
. , " ,
, ''".
"" . , " '
, "'. " ",
" ", " "; " "
(Vasmer, 2, 1953: 549). .
"' ', (
)" (Reiter: 193). : .
. , . '
, , ,
, '.
. ' ... ... ... '' ()
, '. . " (, 1974: 433).
1793. , ,
. "Russalky ... ", " ", ,
, : , , . "
. .
,
. [...] " (Popow, 1793: 36-37).
222

 , , .
. " (Dobr. 1834: 273).
( )" , " " (VI, 1884: 211).
" XV [...] " (., 1,1865: 139).

. 31.
XIX XX
. , , .
,
. XIX , ,
" ". : " , ,
, ". " ,
, , ,
, , ".
" ".
"
".
, "
, , , ". ,
" - ", ,
" ",
. ,
"
. [...] , . ".
. "
"; " - -
".
, " XIX
XX , , ,
, ,
, " (., 1975: 70-73).
2. .
,
. . 1) ,
rosa, 2) , , ,
; 3) "" ,
, ,
223

, , , .
; 4) - , .
: " , ;
, rusalky" (Miklos: 401).
, rusalia, rusalky
" ".
, ""
, XV , , , ,
, .
, ,
, , ,
. .
, ,
, .
,
,
/.../ ,

,
,
".

,
- ,
, . "".
- Rosalia Rosaria , ,
.
. .
3. .
"/I . [...]
, ' "' (Reiter: 193).
. ,
"" "" ,
. O ,
:
" , , .
, , .
, ,

, , ,
..."
(., 1889: 31).

,
. ,
, ,
. , , ;
". . , . ,
() ( rosalia ;
); " (.,1937: 59).
, ,
, . , .
. ,
, . ,
"'' , . ,
'
224

 1262. ". ,
. "
.
,
,
" (., 1996: 121). "",
,
,
.
.
, .
. ,
, , ,
. .
; rusadla .
" , ".
, , . "
, ,
" (, 1990: 244-245).

. .
, , ,
, , , .
, .
, , .
,
- .
3. , "".
,
"". , , ,
"", , , ,
,
.
, ? ,
, , ,
"", ,
,
, . , ""
"" , , , ,
, . ,
, ,
. , ,
, ,
,
. , ,
: ""
rosalia - , .
, ,
: ,
.
.
225

 ,
, ,
.
, ,
.

. 32.
, ?
, , : rusalky,
, . , ,
) - , , ) - p, . ,
) risale, risal~ek "",
. ""
" ": , , , , , , ,
, , , . :
" .
,
"
(, II, 1973: . 19).
,
, . ,
: , , , , .
,
. " , , .
. ''.
" (., 1876: 860).
, , ,
. ,
, , , "" . "" "" .
" "
226

. . ,
, . ,
. .
" " . , , , ,
. ,
"", . , .
,
. , , "",
"" " ".
: , .

. 33. - . .
, ,
. . , je
. "" . ,
. . :
'' ". . ,
. , ,
,
, .
, ,
:
,
.
' ,
,
' ' ,
"

" ,
:
,
,
,
,
(., 3,1875: . 13).

,
= , , .
, , "" - "",
,
. je :
227

" ,
,
,
... ,
,
, ,
".
,

,
... je ,
,
,
,
,
.
,

.
,
,
,
,
"

(., 3,1875: . 14)

" (. 3,1875: .194),
, je
. je .
" je ,
,
,
,
je ,
je ,
je ,
je ,
... ,
... ,
:
", ,
, , ,

,
,
!"
,
,
,
,
,
,
,
.
".

, je ,
. ,
, ? ,
", -
, ? .
je , , ,
, - ,
, . , ,
, ,
, , ,
- ? .
, , , , ,
, , , ,
.
. , .
,
. " ". : . .
. , "
, " (, 1985: 157).
,
" ". .
"" .
228

 : : ,
, , , , , , .,
, , , , , , ,
, ., , ; : ; :
, , : , , , , ;
: , , .. , ; : ;
: , , , , , , .

8. - -
,
!
:
,
,
.,
,
,
... ,
.
,
,

.
,
,
.
,
... ,
,
,
,
,
"

1. - . :
, , , .
, .
- , ,
.
, , " (Marzanna,
Marzyana) " (, 1884: 18).
, .
" , "';
", , , ", " "; ""; .
", , , "; - ""' "".
"" : ", , ", : ",
; ", .
"" -"". , - (Sch/
evc, 1983: 886). ,
" " (Dobr., 1834: 269-270).
: " .
.
,
. , . ,
" (, 1990: 142143).
,
" ", " " - .
229

 1366. 1384. .
" " (vynaeni smrti Marny)
. "",
: , : =
(Niederle, 1916: 249). "
( Marzane), ' "' (Gr-Ga., 1900: 56).
. ,
, (Krek, 1874: 107-108). ,
, . ,
,
. ,
. ,
.
, , . " ,
je , , ,
". " , . " (l. 1940:
27,28). ""
Rubia tinctorum. , je . Anchusa
tinctoria L., Rubia silvestris L., , , , :
" marena [...], marna, '', marana, morena '' [...], .-. marzanna '. Rubia
tinctorum L.'" (, 17: 210-211).
Rubia tinctorum, "",
joj je ?
. . , "". " (rubia tinctorum)
[...] [...]. je, , [...],
[...]. ;
[...]. je 6poh . '
' - , (, ., 3702. .

, ' ...)". " '
"', " " (., 1985: 55
.). " ' ';

". , "" rubia tirictorum
, , ,
, , .
2. - . .
"-", .
, " "
"" - ,
. , .
je .
, , "" .
: " "!
, ,
. " , joj" - je
, . , ,
.
" , ,
, , .
Deutsche Mvthologie. , , ,
230

 ,
. , . smrtedlna nedelja,
smerdniza, Todensonntag Sommertag.
"", (), .

. 34.
je : " "
"-".
.
- , .
, . ,
.
3. - .
, , ,
, , , ,
:
,
!
,


.

"

(., 1.1869: . 116).

, , - .
, , , ,
. ; : ,
:
,
!
:

.


231

...
.


.


.

...




".

- ,
, , ,
, .
" ".
. : '' ,
, , , ,
: ' '. ,
, .
, ,
. , ,
, " (., 2, 1870:
200). ,
, 9 . "" ,
.
, . . ,
"" - "", , ,
.
. "" ! ,
, "" .
: "", -, ,
, . ,
, .
,
,
.
,
,
,
:
:
,
:
,
,
,
,
.

,

.
,

,
,
.

".
,
,
,
,
,

,
.
,

/.../ ,

,



'

'
"
(., 2,1870: . 342).

. ,
- , , ,
232

 , , , ,
, , -
. , ,
. , ,
: "" - - ,
, , ,
, , . , ,
, , " " , . ,
,
, "",
( , ) " ".

, . , , /, -
, ,
, .
, "" .
III
":
" ,
,
,
... ,
,
,
.
,

... ,
:
,
!"
,
,
".

, : = ( , ),
; . ,
. , - , ,
. ,
, , . ,
, ", , ,
() .
. : , . . , , ,
, , , , , , . , , ,
, , , , , , ;
, , ; : , . . , , ,
, , , , , . , ,
, , , , , ,
; : ., . , , ,
, , , , . . , , ',
: , , , ., , ,
, , , , , , ,
, , , ; ., , , ;
: , , , , , , ,
, , , , ; : . ,
, , , , , , , ,
, , , , , , ,
233

, , . , , , ,
, (.), , , . . , , ,
, (.): : , , ; ,
, . , . , .
, , ^
: , , , ,
. "",
"", "", , , "" "".
: , , , , , , ;
: ; : , , , , , ,
, . . , ; : , , , ,
; : , , ; : , , ,
, . ,
, - "": , ,
, .

9.
" ,
,
,

,
"

1. . "
... , ,
, .
, , . XI
. ,
.
, ,
" (, 1990: 250).
,
, .
""
, .
.
- 8- 14 , ( ,
),
: .
, ,
"" - , "". "", ,
, , , . -,
= --.
, ,
, ,
: , , . ,
. : " ...".
-
. :
234

"
,

".
" ,

" ,
; ,
".

, ,
. ,
- .
10 12 , :
, , (= ) - ; , ,
, -
, , .
. ,
. "" , ,
. , , . :
"' , !
', !"
(., 1929: 94).

. 35 .
,
, 1996. .

, .
. . , ,
, .
, . , ,
, .
, , , .
, ,
. , ..
". , , , ,
.
235

 , "
, - ,
. ,
" (, 1990: 251 .). :
", , ,
!
!"
, ""
? " , ,
[...]. , , ,
[...]
, , ,
. , , ".
, ,
- ,
, , ,
: .
- , - .
, , ,
"", , .
(.,1,1869: . 25,28):

,
!

,

!
.
...
,
"

/ :
" .
!
... !
:

:


...

!".

. , ,
- , ,
, . ,
.
?
: , , , , , , . ,
, , , , , , , -
. , , ""
"", "".
236

, , / - ,
. , , ,
. " ' ,
.
( ) " (, 1990: 250).
, ,
, , : .
,
,
!
".
, , ""
:
" ?
,
!
... ?
... '!

:

".

, , ,
'. , ,
. "" , , , ""
.
. , ,
, , , ,
"", "" : "... ,
( )
(
). , ...
:
,

"
(, 1852: 616-617).
,
.
.
, , , ,
, . " ",
,
. ,
" .
, -"
" , " (. 1990: 241).

237

2. . "
.
, :
,
,
, !
" (l, 1940:23).

- "" -
, , ,
, - .
. , .
- .
, :
?
,
?
.
; ; ;
; , ; : , .
, , ,
-, -, -, - .

:

-
1.

- , -
.
- "" - .
XVI - ,
, -, ,
.
. ""
"" .
,

.
1. .
,
.
: "", " ", " " " ".
238

 - ,
. , , "",
, , , " ", "" " ",
.
: / , ,
, : - -
. : / ; / .
"- ...
" (, 1990: 385).
, , : , , , ,
. , , .
,
. ,
, , .
2. . ,
, - : , ,

VI - XIV . -
. , ,
, ,
.
" "
.
,
.
, , ,
,
.
, ,
?
, , ,
. . , . ,
, , ,
, - .
, : ,
, ?

, ,
,
, , , , , ,
, , , , - : , ,
, , , ,
.
, , " " ,

,
. , ,
, .
,
239

 . " "
. , ,
.
, .
, . ,
. , . , ,
.
,
, " ", .
:
,
, .
,
, ,
,
.
: " , ,
- , , ? , ,
- ?" ,
. :
, :
, in abstracto, - .
?
, , ,
,
. , ,
, ""
. XV ,
, -, .

2.
1. .
- .
- . , ,
,
, . , ,
,
. ,
.
"" ,
. , ! , ,
.
-
,
.
) . : ,
(, II, 1969: 162-166):
" , !

,
240

 ;

' ;
:
' , ,
, ::
,
'
' ?
:
'-, ,
, :
,

,
,
,
".
" , ,
,

, ,

,
,
,
".

, , , ,
, - .
" " - , , ,
, .
- .
, :
"' ,
,
"'.
" , :
, ,

,
,
,
".

) . ,
, :
(., 1896: 227-231), ,
, , :
" ,
,
.
,

,
-.
,
".

:
" ,
,
,

,
,
, ".

,
, ,
"", . , ,

" .
,
".
241

 , "" - , .
, -
, .
) . (., 1896: 232-243),
, "" , " ". ,
, - .
" -,
,
,

' ,
,
" .

, , ,
, , , ,
, :
'" ,
,
',

,
,
, , '".

:
" ,
,

, !
,
.

, , ,
,
.
',
'".

" " : ,
.
" ,
!
".
" ", "", "" :
, , - .
, ,
. , , " " ,
, . ,
. , , :
"' ,
...' ,
' ,
... ' ,

, ,
".

, . :
'", ' , !

,
242

 ,
' ,
,

,
''".

2. . , , ,
, .
" ,
,
,
,
, ,
,
,
,
;
,
,
,
,
,
.
,

,
' ...
,
,
,
,
...
,
,
,
,
,
...
,
"
(, III, 1989: 230-231).

,
. , , "",
, XIV , XV XVII
, - , ,
.
, , "", ""!
" "
. : " : ;
" (., II, 1994: 83 .).
,
, . " ", ,
, , , . , ,
,
, : " ,
". - ,
, .
, ,
, , , .
.
" , , ,
, , ,

, : , ? ,
. ,
; ,
243

 : , , , ,
. ,
, , ,
. , ,
, , , , , , :
.
, ;
, , :
!
" (, 1878: . 8).
3. - .
? ( 1387. 1456),
. .
( , 1970: 268). . ?
" , , ,
...
, , , , ".
. , .
.
. . ,
, , " ",
"".
"', !
,
"
(., 1896:590).
, , , ""! ,
,
. "
, , , . , ,
" (., , 1994: 91).
, , , ,
, .
, , ,
.
, : ,
, , , , ,
- . , ,
, , .
4. . ,
, .
,
, . " ,
" (, I, 1978: 387).
, - ,
. : "
:
244

' ,
' ;
' :

' ,
' "
(, 1818: 234).

: , ,
, ( 1440-1485). ,
- ,
, , .
, , ,
- .
, . , ,
, , - ,
. , , , .
" ,
,
,
,
,
;
?
,
,
,
,
: "
,
( , 1989: 402-403 .).
, " " " "
. , , .
" ,
.
/.../ ,

'
".

.
" ,
,
:

', , !
, ?
?"
(., II, 1989: 420).

, , .
5. . . ,
,
. .
, .
(, II, 1969: . 24), ,
:
" ' ,
;

... ;
".

245


, . ,
:
"' , :
,
, ,
' :
,

;
,
, ,
,
, ."'
(, II, 1969: 74).

, ,
, , . ,
, , , ,
.
6. .
, , "" ,
/ .
. - , - ,
. ,
. ,
, "" ,
"", , .
, , - ,
, , , .
/ : , , , ,
. (1981). , ,
, , :
) ,
/ (: , , , ,
);
) . , (:
);
) - , ,
.
"", ""
. ,
,
,
( , , , , ).

, :
" ,
, ,
,
,
,
,

,
,
,
,
,
,
246

 ,
.

,
"
(., III, 1989: 390).

( ) "
- : , ;
, "", - "" " "; "";
"" "" - , ""; "" "", "",
"", "", "" .
, .

3.

. .
:
" , , ,
.
, "
(, 1991: RV, 40).
" , ,
.
... , " (,
1991: 388). , ,
, , ,
, .
"
". ,
, . .
:
, : " -",
.
1. .
, ,
.
. ,
- ,
- , , ,
, , :
) ,
)
) .
, ,
, , ,
" " (.. 1896: 75 .). ,
:
247

 , -
- .
, . , ,
,
? ,
. ,
" ". -, ,
,
" ,
,

,
, ".

, .
" .
,
.
,
.
,
,
.
,
,
-.
,

.
,
,
.
.
',
.
' ,
.
'.
, ,
".

, ,
" ,
, .

:
".

. ,
, , , .
-, , , , ,
, , , :
, , ;
. . . :
-. , , ?
- .
" ". ,
" ,
, " (.II, 1992: 67-68). .
, ,
. , ""
, ,
- - .
.
:

248

) , (), (). , .
" "; " ... " - (
) - , . - ,
, , - .
- , . -
() (); : , !
) " "; ; " ". ,
. ; , "
".

!
) , / , .
" ... -". .
, . !
) " ", , "
". , !
) , - . , , "
". , " ".
, !
, . "
" . " , , "; " , ,
" (, 1897: . 44,616).
, : - - () - ().
" , , ",
"". , . - - ,
, .
,
. . , -
, " , ". ,
. , - - , ,
, ,
, . , , : ,
.
, ,
: - . ,
, .
; .
2. . "
" (., 1896: 142-166 ) - ,
, "' ", ,
. .
. , ,
, , ,
" " - , .
. :
249

"', , !
.
,
'"
- , .
, , , . , ,
, " " .
. " ",
. , ,
, , ,
. . ,
,
, . ; "
", , , .
" ,
,
'".
, , " ":
" , ". " ",
- "" , . ,
"" , " ".
- , . , ,
, .
,
", ,
",

" ",
. ; . ""

, . " ":
, . " ". "
" " ", , "
", " , ".
,
, , , , ""
(), "", , !
, . ,
"" . , ,
, , , :
"' , , ' !
, .
,

' ,
, , ' ,
' , ?'".

, :
250

"' ' ,
,

.
() ,

,
, ' ,
,
"'.

:
" ,
, !
,

, ".
" ,
,
:
' , !
,
',

.
,
.
,
,
,
,
,
".

, " " - , , "":

"" = "". -
" ". ,
. , -
, -
, , ,
, . , " ",
" ,
.
,
,

...
".

,
: , , , , ,
; , . . ,
, .

4.
. ""
, ,
, . : -
, , ,
.
) .
:
251

) , - -

) - ,
- , , , .
, , ,
.
,
"" . "" ,
.
,
"

.
.
,
.
:
' ,
' , ,
,
' ,
, .
!'
"
' ,
;
(, 1,1969:139-140).
, ,
,
. , .
, ,
, ,
.
: , "
, ",
, ", ". " ",
"... , ;
" (., 1973: 12).
,
, . "
. , ,
, ,
, . , , , .
. : '
, , , ,
, ,
'. ,
. ... ,
, " (, 1990: 393, .).
, " , ,
".
,
, , ,
. , , "" -
, " ".
252

 ? ,
, , , "", "",
"", "", "". - , , ,
, : "" "", "", "". ,
, "",

.
, , , "", ,
, , ,
: pars pro toto - ; ,
. , , "", , ,
, , .
"", , .
) .
" ", "", ,
, , ,
. , ,
, . ,
. : , ,
. , , ,
, , , -
" ", .
" ,
" - - " ''. " ,
.... . ''
, " (, 1996:
32-33 .). ? , '-\ -,
, . ,
: ', , ?'
, , ,
, . [...] ,
- . ... ".
, .
. " "
, ".
" , , [...] ,
, [...]
. ,
. ". "
... , ,
. ,
. - ,
, .
". " ,
[...] ,
.
. - , .
. " ".
" (, 1963: 80-81).
253

, " ", -
: . " " ,
, .
'" , -,
' :
' ,
' ,
' ;
' /
' ' ,

' .
' ,
' ,
... ' ,
' ,
' ",

- / .

"' ,
... ' -,
' ,
' ".
'
'" ,/ '"
(, 1935:15-16)

, , , ,
. , , , ,
. , , :
, , . , ,
.
, ,
, " ,
, : . "
", " " , .
" ''. ",
", " ,
. ( I,1969: 222-223) ,
, .
:
,

.
,
:
' , , ?
"
..." :
', , ,
'"
.../' ,
,
' :
' ,
:
'' , , !

,
' , .
', ,
, !
:
' ,
;
,
' ,
' ,
:
' , !
:
'' , !
,
254

".

, , .


. ,
.
? ,
. , ,
,
. ,
, . , , ,
(") -
! : " - !
, , ,
.
:
", ,
? " ,
. ,
. , ,
, , ( )
, , .
" .
, , ,
, , . ,
" :
"'' , !
,
.' "
, , ? , "
. , . " , ,

. " .
-" , , . ,
,
, ,
. , , ".
, , :
", " , ,
? , , ,
, ,
, ",
", , " , .
,
. , , ,
, !
", ",
" , , "
255

", , .
.
, [...].
" (Rank, 1932: 98).
, , ,
, , , .
, " , , ,
.

5.
1. ?
" " .
"" ,
, , ,
, , -
. ,
, .
, , ,
,
- ,
,
. ,
" ".
"" ,
. )
- , , , -
() , ) -
, , , , ,
XV .

, ,
, ,
.
.
2. - .
(., III, 1989: 221-232 ) - ,
.
" , ,
,
,
,
:
, .
- ,
,
,

,
;
,
,
,
,
,
,
".

256

 , , -
, ,
. "" , , , .
, , , .
,
,
, , -
, , , ,
, .
, : )
, ,
, ) - ,
.
,
,
, , , ,
, " " .
:
" ,
,
, ,
(., III, 1989: 230).

,
,
,"

, " ",
, . ,
. , , , /
, :
'" ,
' ,
' ,
'
' -,
' .
' ,
' ,
' .

' ,
'
' .
' ,
' .
' ,
' ,
' ,
' "'.

, , , :
"' ,
' ,
' ,

' ,
' '"

(. VI, 1936:15-16).
, : . ,
, , ,
: , -, ; " ".
/ , . , , .
257

 , / . , ,
, . , ,
= , .
3. . , , ?
, . ,
.
"' ,
, ,
,
,
,
,
.
.../ ,
,

.../ ,
;
(., III, 1989: 226).

,
,
.
.../ ,
, ,
,
".
" ,
,
,
,
"

,
.
. , , , , ,
.
4. -, .
, -
"" .
" ,
-".
" ' ,
:
' , ,
?
?'
:
', ',
,

,
,
,
' ,
,
.
.../ ' ,
,
'"
(., III, 1989: 344).

- . ,
, , ,
, , . ,
- . ,
" ", ,
, , . , ,
:
258

" ,

".

:
" ,
,
:
, ,
,
,
,
'.
,
, ,

,
';
' , ,
,
.
'
,
,
".

,
- . , , .
, , , , .
" ?
,
.
,

,
,
,
, ".

,
, . , ,
.
,
" ,
,
,
: "
,
;
(., II, 1989: 402-403).
, , ,
, , ,
- , .
. , - .
, , , ,
, .
:
" ,
,
' ,
"
(., III, 1989: 229 .).
, ,
, / .
:
"' , ,

' ,
259

".

-
-
:
" ,

".

, , .
" ,
,
,

,
".

6.
, " ".
, . ",
, , , ,
", " ", "
, ", " , , ",
(, 1981: 1). ,
, , " .
".
, - ,
, , , , , ,
,
,
"". ,
, , , , ,
. , ,
.
, , ,
: , , , , ,
: .
, . ,
- , ,
, ,
. ,
, ,
, , , .
- -
. ,
, ,
.
, .
. ,
,
260

 .
.
, ,
- , de facto, ,
" ",
, . ,
, ,
.
(, III, 1969: . 45) " ".
" , ".
, -
.
, : , , , , , , - , ,
, , ,
, ,
.
. , , ,
, . .
, , . , , ,
. ,
, .
, , (, II, 1969: 43)?
" , " " --"
. : " "
, , - , ,
"" - , , "" . , , , , .
, , . ,
, " ",
"" - , ,
, "
". , = " - " !
?
"", ,
" ,
,
,

;
, ".

: - , " ",
, , . "
" , .
, - .
, ,
:
"
,
,

,
".

261

 , , ,
, : " , ,
". " ", , ,
, , : .
, , ,
"" .
" :
,

' ;
, ".

, - ,
, . ,
, " ", , ,
- , , , ,
, , .
" . ", ""
. , , ,
" .
, ,
".
, . ,
, ,
, ,
. ,
. .
, , , ,
, . .

, , , ,
, ,
, : ,
. .
, .

, ,
/, . , .
. ,
" [...]
, ".
? , ,
. " :
, ; ,
, ". - - ,
. " "
. " ". ,
" ", " ".
, , . ,
, , , ,
262

, . , , , .
: "", "", "" ,
, "", ". , ,
"" , , ,
, , . , !
, ,
. , , ,
. ,
. , , ,
. , . .

. 36. , .
,
, , , :
'" , ,
,
' \"
, , ,
, . , ,
.
, ,
"", "", " " .
, , , , "
/ "'.
263

 , , : , , ,
. , ,
, .
, , !

7.
- , ,

. , , " ".
, , .
, , ,
, ,
. , , , , .
.
, ,
, , .
.
. ,
(15. 1389),
, .
? .
; "", "".
, - ,
:
'" ,
, ,
"'.
: . , , ,
; , ,
, , ,
: " ,/ ".
"" - ,
.
" " ,
. " ,
, , ", .
" ",
, , , , .
" , . - ,
".
" ", ,
. , , , ,
, , ,
, .
" ". , , , ,
, .
264

 , , :
" ' ,
' , ",
, , :
" , !
, ".
, , , , ,
, , ,
, . , ,
. "" , ,
, , , ,
! "" "", "" . ,
, -
, ? , ,
, ,
"" .
, ,
. , , , , , ,
, , ,
.

,
, ,
.

.. (1994): . : .
. , .
, . . (1914): . .
, . . (1, 1865): .
,
. .
, . . (2, 1868): .
,
. .
, . . (3, 1869): .
,
. .
265

.. (1980): . .
Baumann, . (1936): Schpfung und Urzeit des Menschen im Mythos der afrikanischen Vlker,
1936.
, . . (19952): . .
. (1994): . . . .
, (1975): - . . .
: .
. . (1957): , ., . .
., . (1990): , ., . : . ,
. : .
, . (1878): . , . . .
"" . . . .
X. . .
Bremenski, . (1876): Gesta Hammaburgensis eclesiae pontificum. Ed. L. Weiland, Hannover.
., . (1937): , , . :
II. .
Brck., . (1918): Brckner, ,, Mitologia slowianska. Krakowie,
, .. (1936): . ,
. . V. .
(1848): . .
, . (1985): . 3, .
, . ( 1990): . .
, . (1996): . : "-
- ".
, J. X. (1931): . - . , . 40. :
. .
, . (1983): . .
. (1994): . . . .
. (1997): . 1 . . . .
.
., .. (1996): , ..,
266

. : .
., .. (1860): , .., . . I. .
.
., .. (1881): , .., .
h. -- -.
. . . . .
West., E.: Ritual and Belief in Marocco. Vol. II.
. . (1930): . .
, .. (1881): . .
: , , .
Wuttke, . (1900): Der deutsche Volksaberglaube der Gegenwart. Berlin.
., . (1961): . ., . , XI,
.
. . (1993): , ., .
. .
Greti, G.N. (1900): vjeri starih Slovjena, prama pravjeri Arijaca i Prasemita (Mitologia comparativa
Slavorum). Na temelju starih hronista, narodnih obiaja, starih pjesama, mjestnoga, linoga i obiteljskoga
nazivlja. 1 dio. Mostar.
., .. (1996): , .., o , .
. : - CPJ.
Gramm., (1886): Grammaticus, Saxo, Historia Danica. Strasburg.
, . . (1909): ., XIV.
, . .
, . (1969): . : .
Grimm, J. (1968): Deutsche Mythologie. I-III. Graz.
Dick.,E. (1950): Dickenmann, ., Serbokroatisch Dabog. Zeitschrif. fr slavische Philologie. XX, 2,
Leipzig.
Diel, P. (1920): Die Slawen. Leipzig und Berlin.
Diels (1,1983): Predsokratovci."Naprijed", Zagreb.
, . (1982): . : .

267

Dobrow. (1834): Dobrowsky's Slavin. Botschaft aus Boehmen an alle Slawischen Vlker, oder Beitraege zu
ihrer Charakteristik, zur kenntniss ihrer Mythologie, ihre Geschichte und Alterthumer, ihrer Literatur und
ihrer Sprachkunde nach allen Mundarten. Zweite verbesserte, berichtigte und vermehrte Ausgabe. Ed.
Menceslaw Hanka, Prag,
., . (1960): , ., . I. : .
., . (1948): , ., .
. . I, , 267-287.
., . (1940): , ., .
, . XLIX, .
., . (1953): , ., a
. , , . LXVI, . ., . (1958): , .,
. , 72, .
., . (1984): , ., . I-IV. : .
., . (1989): , ., . :
, .
, . (1990): . : .
Ebo (1869): Vita Ottonis episcopi Babenbergensis. Ed. R. Kpke, Berlin.
Ehrenreich, P. (1910): Die allgemeine Mythologie und ihre ethnologischen Grundlagen.
(1990): . . , .
, . (1991): . I-III, .
., J. (1938): , ., . .
., . (1902): , ., . : , .
. . I. , .
. (1925): . : , .
. . (1995): . . ..
. 1 - . . ..
., . (1963): , ., - , .
. 26. .
, . (1990): o. .
. .. (1916): . . -:
. .
., . (1981): , ., a . : " ".
268

Ivani., F. (1903-1905): Ivanievi, F., Poljica. Narodni ivot i obiaji. Zbornik za narodni ivot i obiaje
Junih Slavena. Knjiga VIII, sv. 2, 1903; knj. IX, sv. 1 i 2, 1904; knj. X, sv. 1 i 2. Zagreb.
./ . (1965): ., .,
. .
./ . (1965): ., ., .
.
, . (1904): . .
(1991): . . . : .
Jagi, . (1867): Historija knjievnosti naroda hrvatskoga i srpskoga. Knj. I. Zagreb.
Jagi, V. (1880): Mythologische Skizzen. Svarog und Svaroi. I. Archiv fr slavische Philologie. Vol. IV.
Berlin.
Jagi, V. (1881): Mythologische Skizzen. II Dadbog - Dabog - Dabog. U: Archiv fr slavische
Philologie. V, Berlin,.
, . (1989): . .
, . (1989): . . .
. .
, .. (1889): . , .
..
. . (1978): . 1537. . . I-II. .
Jiriek, Jos.: O slovanskem bohu Velesu. (
).
., . (1932): , ., .
, , . . XII. (52 - 64). .
. (1896): . I II . .
, . . (1814): - . .
, . . (1818): 1818, . : 1818.
, . . (1897): , . .
, . . (V.1935): . V. . II
, .
, . . (VI,1935): . VI.
. II , .
269

, . . (1969): . I - IV, : .
, . . (1969): . : .
, . . (1973): . . .
. , : . I-III.
, . . (1987): . .
, .. (1810): . . 2- .
, . (1985): . I-III, :
.
, . (1960): . :
. . 22-23. .
Koroec, J. (1948): Slovensko svetie na Ptujskem gradu. Slovenska akademija znanosti in umetnosti v
Ljubljani, Ljubljana.
Kos (1939): Srednjeveki urbarji za Slovenijo.
, . (1969): . , . 31-32, .
, . (1978): ". , . 42, .
, . (1986): . : , .
Krek, G. (1869): ber die Wircklichkeit der slavischen traditionellen Literatur als Quelle der
Mythologie. Wien,
Krek, G. (1874): Einleitung in die slavische Literaturgeschichte. Graz.
Krek, G. (1876): Beitrge zur slavischen Mythologie. Veles, Volos und Blasius. Archiv fr slavische
Philologie. Berlin.
, . (1953): . .
, VIII. .
, . (1973): -
. . X, . 8 : .
.
, . (1973): -
. . XI, . 9. : .
.
, . (1979):
. . LVI, :
.
270

, .. (1963): , : .
.. (1962): .. . 1.
. .
, . (1984): . .
., X. (1996): , X., , .
l, . (1940): Slovenske mitoloke starine. Glasnik muzejskega drutva za slovenijo. Letnik
XXI, Ljubljana.
Mansikka, V.J. (1922): Die Religion der Ostslawen. I. Quellen, Helsinki.
Mareti, T. (1887): Zu den Gtternamen der baltischen Slaven. Archiv fr slavische Philologie. br.
X. Berlin,
., . (1864): , ., .
. .I. .
Machal, J. (1964): Slavic Mythology. U: The Mythology of all Races. Vol. III. New York, 1964.
., J.: , ., - .
., .. (1913): , . ., . , . 19.
, . 3. .
., .. (1876): , . . .
., .. (1884): , .., . .
., .. (1884): , .., . : .
., .. (1869): , .., . .
1. .
.. .. (1870): , .., . .
2. .
.. .. (1875): , .., . .
3. .
., . (1971): , ., .
, . XVI-XVIII /1967-1969/. .
Miklosich, F. (1864): Die Rusalien. Ein Beitrag zur slavischen Mythologie. Sitzungsherichte der
Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. XLVI. B. III. (386-405).
Miklosich, F.: Etymologisches Wrterbuch der slavischer. Sprachen. Wien.
271

. E. (1994): . .
Murinias, M. (1606): Hronika. : Haliczanin Kalendart, 1856, Lwow: Szymon Kempinius,
: " ".
Nestor (1884): Chronique dite de Nestor. Paris.
Nering, W. (1903): Der Name belbog in der slavischen Mythologie. Archiv fr slav. Philologie.
XXV. Berlin.
, . (1954): . : .
Niederle, L. (1916): Slovanske staroitnosti, oddil kulturni, dil II, svazek I. ivot starych Slovanu.
Vira a naboenstvi. Praha.
Niederle, L. (1916): ivot starych slovanu. Dilu II. svazek 1. knj. III. Praze.
, H. (1981): u . : .
/. (1873): , ., , ., '
2450 // . '.
. . XXXVIII, .
.. (1867): - .
Peisker, J. (1928): Koje su vjere bili stari Sloveni prije krtenja? Starohrvatska prosvjeta. Arheolokohistorijski asopis. Nova serija II, l-2.jan.-juni.Zagreb-Knin.
., . (1989): , ., .
III. .
, . (1992): , . : .
, . (1993): . : .
, . (1994): .
, XLII, , .35-46.
, . (1995): , , . : / .
Pilar, I. (1931): dualizmu u vjeri starih Slovjena i njegovu podrijetlu i znaenju. Zbornik za narodni
ivot i obiaje Junih Slavena. knj. XXVIII, svezak 1. Zagreb.
Pisani, V. (1971): La religione degli Slavi. T. V.t. 2
(1950): . .;.
. (1975): , . ., . .
Popow, . (1793): Kleine Slavonische Mvthologie. St. Petersburg.
. (1889): , : .. .. , III. .
272

, .. (1865): . .
, ., (1955): Bellum Gothicon, ili De bello Gothico U: Vizantijski izvori za istoriju naroda
Jugoslavije. I, Beograd.
, . (1990): . .
(1841): . . 1. ., .; .,
(1862): .. . 1.
. .
Radin, . (1949): Eranos-Jahrbuch. XVII,
Rank, . (1932): Don Juan, une elude sur le double. Paris.
Reiter, N.: Mythologie der alten Slaven. Wrterbuch der Mythologie. Ed. von H.W. Haussing,
Stuttgart.
(1974): , XIX
XX . . .
RS (1987): J. Chevalier - . Gheerbrant, Rjenik simbola. Drugo, proireno izdanje. Zagreb.
(1981): , . .
(1988): , . .
Roniecki, S. (1901): Perun und Thor. Ein Beitrag zur Quellenkritik der russischen Mythologie.
Archiv fr slavische Philologie. XXIII, Berlin.
, H. (1996): " " . . -
, . II. . . 186-195.
Saga (1842): Knytlingasaga. Copenhagen, 1828. Latin pr. in Scripta historica Islandorum. Copenhagen.
, .. (1969): . je . II . : " ".
Samter, . (1911): Geburt, Hochzeit, Tod. Beitrge zur vergleichenden Volkskunde. Leipzig und
Berlin.
Sch/evc (1983): Schuster,H.,-evc, Historisch-etymologisches Wrterhuch der ober- und
niedersorbischen Sprache. Bautzen.
Schleicher, A. (1860): Deutsche Sprache. Stuttgart.
Schneweiss, . (1935): Grundriss der Volksglaubens und Volksbrauchs der Serbokroaten. Mit 45

Abbildungen. Druba sv. Mohorja v Celju.

(1974): . , .
273

. , .
Simrock, . (1878): Handbuch der Deutschen Mythologie. Mit Einschluss der nordischen. Fnfte
verbesserte Auflage. Bonn, bei Adolf Marcus.
Skalova, H. (1965): Topograficka m uzemi Obodricu a Veletu-Luticu ve svetle mistnich jmen.
Praha.
Skok, P. (1950): Slavenstvo i romanstvo na jadranskim otocima. Toponomastika ispitivanja. Kazala i
karte. Zagreb.
Skok, P. (1971): Etimologijski rjenih hrvatskoga ili srpskoga jezika. . I, II, III Zagreb.
(1974 - 1990): .
.. , .
(1913): . : , ..,
. . I, II,. .
(1979): . .
(1970): . . , . . , . , .
(1877): . ,
. IV . .
, .. (1990): . : .
, . (1792): .
1792. (1990).
./. (1992): , , .
, .
, ..: . .
, . . (1870): (). I. .
., .. (1913): , . ., .. , . XX, 1913.
., .. (1929): , . ., . .I.
.
., .. (1930): , . ., . .II.
.
., .. (1931): , . ., .
.III..
., .. (1926): , . ., . .
274

Stur (1853): narodnich pisnich a povestech plemen slovanskych. Praze.

., . (1846): , .,
. .
ylor, . (1871): Primitive culture. I.
... (1990): . . XLIII.
. . , . 170-254.
Titmar(1889): Thietmari Meserburgensis episcopi Chronicon. I-VI. Izdanje drugo, Hanovre, Hahn
.. (1995): . . ..
. 1 - . . . .
, .. (1995): . : .
Trstenjak (1870): Triglav. Mythologino raziskavanje. Ljubljana.
,., C. (1898): , , . .
,.. . (1901): , ,, . .
., . (1905): , ,, , .
., . (1911): , ., . XVII, 11/10, .
., . (1930): , ,., . , , . XLV,
.
., . (1934): , ., . , , .
L, 1. (242-244). .
., . (1934): , ,., . , , . L, a 1.(1 - 8).
.
(1884): . . .
Vasmer, . (1953): Russisches etymologisches Wrterbuch. 1-3, Heidelberg.
., . (1986): , ., . .
.
., . (1986): , ., . : .
, . (1977): . , 1-2. : .
, . (1992): . 1-2. : .
Vries, J. (1961): Forschungsgeschichte der Mythologie. Mnchen.
275

 (1923): . . : .
Haase (1936): Volksglaube und Brauchtum der Ostslaven. Wort und Brauch, 26, Breslau.
(1970): . I-III, : .
Hanusch, I.J. (1842): Die Wissenschaft des slawischen Mythus. Lww.
Helmold (1869): Chronica Slavorum. Ed. J.M. Lappenberg/ L. Weiland, Hanovre.
., (1914): . : , . .,
. .
.. (1962): -, ,
. : . . VI 2. .
., (1962-3): -, ,
. , XIIIXIV, .
Chronicon: Chronicon Brandenb. apud Leibnitz II. 19.
., (1973): , ., . : .
., (1985): . ., . : .
., (1994): , ., . I-V,
.
.. (1994): , ., . : .
, .. (1990): . .
, .. (1916): . .
, . (1931): .
. .
afarik (1840): afarik a Palacky, Die ltesten Denkmler der bhm. Sprache. Prag.
Schaffarik, J.P. (1824): Joseph Paul Schaffarik, Geschichte der slavischen Sprachen und Litteratur nach
allen Mundarten, 182, Ofen.
(1988): . : .

:
( )
276

1. . . , .. , . , , 1970..130.
2. , . 1988. . 425.
3. , . , ,
. XLV, , . . 19, ,1930.. I.
4. , , . , , 1992.
5. . , , LXXI, , , 1931. . 167.
6. . . , .. . . , , 1970..121.
7. , . 1988. . 463.
8. , . , ,
. XLV, , , . 19, , 1930. . III.
9. , . , 1993. . 1.
10. , , , . , 1995. . 322.
11. , . 1981, . 509.
12. Ingrid und P.Werner Lange, Vineta. Atlantis des Nordens.Leipzig - Jena- Berlin, 1988, . 81.
13. , . 1988, . 237 .
14. The Mythology of all Races, Vol. III, by Jan Machal, New York, 1964, Plate XXXI.
15. , . 1981. . 461,463. :
, . 1988. . 239-248.
16. The Mythology od all Races, Vol. III, by Jan Machal, New York, 1964, Plate XII.
17. , . . , 1870.
18. , . 1988, .640.
19. , . 1981. . 419
20. , . 1988, . 255.
21. , . , 1986. . 179.
22. , . , 1986. . 183
23. The Mythology of all Races, Vol. III, by Jan Machal, New York, 1964, Plate.
24. , . 1981. . 423.
277

25. The Mythology of all Races, Vol. III, by Jan Machal, New York, 1964, Plate XXXIII.
26. .. , , 2, , 1992, . 106.
27. The Mythology of all Races, Vol. III, by Jan Machal, New York, 1964, Plate XXXIV.
28. - , . .
29. Zdenk Va, Die Welt der alten Slawen, Praha, 1983, . 83.
30. (5. 1997, 11,30 )
31. . . , . 1975, .85.
32. : , , 1990. . 26.
33. , . 1988, . 581.
34. . . , . 1975,.56.
35. , , 1996. . . .
36. . , 1970, . 161

1940. .
. 1971. ,
. 1969. , 1982. .
. ,
(1971 - 1981),
(1975 - 1978), 1985.
1988. . 1982.
. AICA Association internationale des critiques d' art. -
- .
"" "". : "
" 1989, " " 1989, " "
1997. .
:
) , ,
1. . . , , 1972.
2. . , , 1975; , 1984, 1989.1990.
3. . . , , 1972.
278

4. . . , 1994,1996"
5. . , , 1989.
6. . , , 1972
7. . . . , 1975.
8. . - - . . , 1995.
9. . , , 1979.
10. . . , , 1979.
11. . , 1983.
12. . , / , . 1986.
13. . , , , , 1989.
) ,
14. . "", 1997.
15. . , . I . 1991. II . 1993.
16. . , , 1993.
17. - - . -/, , 1995.
18. . , 1997.
19. , . , 1992. I : .
20. . , , 1993.





, 1999.
-

279

. , ,
:
.

500
ISN 86-7455-415-6

,
I
,
291.21 (=861)
,
/ ;
[ , , ]. [1. .]. :
, 1999 ( : ). 404 ., 4 : . ; 21 . ( ; . 1)
500. : . 404.
: . 364. .
15 86-7455-415-6
398.3/.4 (=861)
) )

-73576204

280