

Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΘΑΛΑΣΣΙΟΥ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΟΥ
ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΟΥ ΚΟΛΠΟΥ

Χρηματοδότηση: Νομαρχία Ν. Μεσσηνίας,

Ένωση Δήμων & Κοινοτήτων Ν. Μεσσηνίας,
Δήμος Καλαμάτας

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.

Επιστημονικός Υπεύθυνος: Δρ. Αλεξάνδρα Παυλίδου
 
Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας

ΣΚΟΠΟΣ
 Η συστηματική παρακολούθηση της ποιότητας του θαλάσσιου
περιβάλλοντος του Μεσσηνιακού κόλπου και των δυτικών ακτών του
νομού για την περίοδο 2006-2011 .
3 7 . 4

3 7 . 3
Ê õ ð á ñ éó ó ßá  Δειγματοληψίες σε 18
3 7 . 2
υδρογραφικούς σταθμούς
3 7 . 1
(11 μέσα στον Μεσσηνιακό
Ê á ë á ì Ü ô á
κόλπο)
3 7 . 0
Ð å ô á ë ßä é
Ð ý ë ï ò
3 6 . 9 Ê á ñ ä á ì ý ë ç
Ë ï ã ã Ü
Ì å è þ í ç
3 6 . 8
Ê ï ñ þ í ç

Ï ßô õ ë ï
3 6 . 7

3 6 . 6

3 6 . 5
2 1 . 5 2 1 . 6 2 1 . 7 2 1 . 8 2 1 . 9 2 2 2 2 . 1 2 2 . 2 2 2 . 3 2 2 . 4 2 2 . 5
 
Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας

3 7 . 4

3 7 . 3 20 Έτος - 30 Έτος : Μάρτιος

Ê õ ð á ñ éó ó ßá 2007- Οκτώβριο 2008:
3 7 . 2
Πυκνό πλέγμα 36 σταθμών
3 7 . 1
5 Δειγματοληψίες (με το Ω/Κ
Ê á ë á ì Ü ô á Σκάφος «ΑΙΓΑΙΟ»)
3 7 . 0
Ð
å ô á ë ßä é
Ð ý ë ï ò
Ê á ñ ä á ì ý ë ç ο
3 6 . 9
1 : Ιούλιο 2007
Ë ï ã ã Ü
3 6 . 8
Ì å è þ í ç 2ο: Νοέμβριο 2007
Ê ï ñ þ í ç

ï 3 : Φεβρουάριο 2008
Ï ßô õ ë
 ο
3 6 . 7
4ο: Μάιο 2008
3 6 . 6
5ο: Οκτώβριο 2008
3 6 . 5
2 1 . 5 2 1 . 6 2 1 . 7 2 1 . 8 2 1 . 9 2 2 2 2 . 1 2 2 . 2 2 2 . 3 2 2 . 4 2 2 . 5
 
Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας

Παράμετροι που μετρώνται στις δειγματοληψίες

3 7 . 4 Στην Υδάτινη Στήλη:
 Φυσικά χαρακτηριστικά
3 7 . 3
υδάτινης στήλης
Ê õ ð á ñ éó ó ßá
3 7 . 2
 Κυκλοφορία – πόντιση
ρευματογράφων
3 7 . 1  Διαλυμένο Οξυγόνο
Ê á ë á ì Ü ô á
3 7 . 0
 Θρεπτικά άλατα (Νιτρικά,
Ð å ô á ë ßä é
Ð ý ë ï ò
Νιτρώδη, Αμμωνιακά,
3 6 . 9 Ê á ñ ä á ì ý ë ç Πυριτικά, Φωσφορικά)
Ë ï ã ã Ü
Ì å è þ í ç
 Πετρελαϊκοί
3 6 . 8
Ê ï ñ þ í ç Υδρογονάνθρακες
3 6 . 7
Ï ß ô õ ë ï Διαλυτός Οργανικός
άνθρακας
3 6 . 6  Χλωροφύλλη και κυτταρικός
3 6 . 5
αριθμός φυτοπλαγκτού
2 1 . 5 2 1 . 6 2 1 . 7 2 1 . 8 2 1 . 9 2 2 2 2 . 1 2 2 . 2 2 2 . 3 2 2 . 4 2 2 .
5
Μικροβιολογικός έλεγχος:
 α) Κοπρανώδη κολοβακτηρίδια
(κυρίως Ε. coli)
 β) Κοπρανώδεις εντερόκοκκοι
(στρεπτόκοκκοι)

Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας

Στο ίζημα:

 Κύρια στοιχεία και

ιχνοστοιχεία

 Οργανικός άνθρακας

 Οργανικοί ρύποι
(υδρογονάνθρακες και
PCΒs)

 Φυτοβενθικές και
ζωοβενθικές κοινωνίες
 
Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Η επιφανειακή κυκλοφορία του

νερού στον Μεσσηνιακό κόλπο 3 7 . 4

εμφανίζει κυκλωνική τάση με 3 7 . 3

Ê õ ð á ñ éó ó ßá
είσοδο νερού από το ανατολικό 3 7 . 2

του όριο και έξοδο από το δυτικό.

3 7 . 1
Στις δυτικές ακτές της Μεσσηνίας Ê á ë á ì Ü ô á
(Ιόνιο Πέλαγος) υπάρχει σαφής 3 7 . 0
Ð
å ô á ë ßä é
Ð ý ë ï ò
ένδειξη κίνησης του νερού προς 3 6 . 9 Ê á ñ ä á ì ý ë ç

βορρά. Οι ταχύτητες που 3 6 . 8

Ì å è þ
Ë ï ã ã Ü
í ç
Ê ï ñ þ í ç
παρατηρούνται είναι Ï ßô õ ë ï
ικανοποιητικές και φαίνεται να 3 6 . 7

συμβάλλουν σε μια αρκετά καλή 3 6 . 6

ανανέωση των νερών του 3 6 . 5

εσωτερικού Μεσσηνιακού. 2 1 . 5 2 1 . 6 2 1 . 7 2 1 . 8 2 1 . 9 2 2 2 2 . 1 2 2 . 2 2 2 . 3 2 2 . 4 2 2 . 5
 
Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Από τη μελέτη των χημικών και βιολογικών παραμέτρων Ο κ τ ώ β ρ ιο ς 2 0 0
προκύπτει ότι σε γενικές γραμμές η ποιότητα του θαλασσίου P O C [ μ m o l / L ] -

περιβάλλοντος τόσο στο Μεσσηνιακό κόλπο όσο και στις

Δυτικές ακτές της Μεσσηνίας είναι ΑΡΚΕΤΑ ΚΑΛΗ.
Γενικά, οι υψηλότερες τιμές οργανικού φορτίου και θρεπτικών
αλάτων, μετρήθηκαν στο βόρειο τμήμα του Μεσσηνιακού
κόλπου, υποδεικνύοντας αυτό το τμήμα του κόλπου ως μια
πιθανώς ευαίσθητη περιοχή που χρήζει ιδιαίτερης προσοχής. ( a )

Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας

Μέσες Ολοκληρωμένες τιμές

Θρεπτικών αλάτων

Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας

Μέσες Ολοκληρωμένες τιμές

Θρεπτικών αλάτων
 
Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας

PO43- (μmol/L)
0.5

0
 
Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Οι συγκεντρώσεις των πετρελαϊκών υδρογονανθράκων ήταν ιδιαίτερα μικρές στη

στήλη του νερού και φανερώνουν ότι δεν υπάρχει ρύπανση από πετρελαιοειδή
στην περιοχή.

1.6
1.4 M1 M2 M20 M22
1.2
1
μg/L

0.8
0.6
0.4
0.2
0
Ιούνιος 2006

Ιούλιος 2007

Μάιος 2008

Οκτώβριος
Φεβρουάριος
Νοέμβριος

Νοέμβριος
Ιανουάριος
Απρίλιος
2006

2007

2008
2006

2007

2008
 
Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας

ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ
•2006-2007: Ο μικροβιολογικός έλεγχος του θαλασσινού νερού έδειξε ότι η ποιότητα του ήταν
και στις τέσσερις δειγματοληψίες εξαιρετική σε όλους τους σταθμούς με εξαίρεση την περιοχή
Άγιος Ανδρέας – Λογγά όπου τον Ιούλιο του 2006 και το Φεβρουάριο του 2007 βρέθηκαν
αυξημένες τιμές εντερόκοκκων και κολοβακτηριοειδών (350 και 400 cfu /100 ml θαλασσινού
νερού).
•2007-2008: Στον ποταμό Δεσπότη στο Μελιγαλά, οι τιμές τόσο της E. coli όσο και των
εντερόκοκκων ήταν ιδιαίτερα αυξημένες, γεγονός που δείχνει την μόλυνση του ποταμού με
απόβλητα περιττωματικής προέλευσης και ποιότητα νερού εκτός ορίων καλής ποιότητας.
Η ποιότητα του θαλασσινού νερού στον Μεσσηνιακό Κόλπο ήταν εξαιρετικής ποιότητας εκτός
της περιόδου του Οκτωβρίου 2007 όπου η ποιότητά του θεωρείται καλή αλλά όχι εξαιρετική,
λόγω των επιβαρυμένων από ανθρωπογενείς δραστηριότητες ομβρίων υδάτων που
καταλήγουν στην θάλασσα.
•2008-2009: Οι τιμές της Escherichia coli και των εντερόκοκκων βρέθηκαν μέσα στα επιθυμητά
όρια σε όλους τους σταθμούς και στις πέντε δειγματοληψίες και αντανακλούν εξαιρετική
ποιότητα υδάτων κολύμβησης.
Εξαίρεση αποτελεί ο σταθμός στον Άγιο Ανδρέα-Λογγά, όπου η τιμή εντεροκόκκων ήταν εκτός
ορίων (155). Φαίνεται ότι στην περιοχή αυτή εξακολουθεί να υφίσταται πρόβλημα μόλυνσης
από αστικά απόβλητα περιττωματικής προέλευσης.
 
Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας

ΙΖΗΜΑ

 Δεν υπάρχει ιδιαίτερη επιβάρυνση σε μέταλλα

 Αυξημένες τιμές πολυαρωματικών

υδρογονανθράκων κοντά στην έξοδο του αγωγού
από το Βιολογικό Καθαρισμό της Καλαμάτας.
 
Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας

ΠΑΥ (ng/g)
1500

0
 
Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας

ΠΑΥ (ng/g)
9000

0
 Η ταξινόμηση της οικολογικής κατάστασης μιας περιοχής
χρησιμοποιείται από την Ευρωπαϊκή κοινότητα και
περιλαμβάνεται στην Ευρωπαϊκή Οδηγία για τα νερά (WFD,
2000/60/EC) με σκοπό να περιγράψει το βαθμό της
ανθρώπινης επίδρασης στις βιολογικές κοινωνίες των
υδάτινων συστημάτων.

 Η Ελλάδα στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Οικολογικής

Οδηγίας για τα νερά, ανέπτυξε μοντέλο για την εκτίμηση της
οικολογικής κατάστασης των μεταβατικών και παράκτιων
συστημάτων της που βασίζεται στην μελέτη των βενθικών
βιοκοινωνιών. Σύμφωνα με το μοντέλο αυτό διακρίνονται 5
κατηγορίες ποιότητας νερού.
Perturbation Ecological status

Mínima High

Slight Good

Moderate Moderate

High Poor

Very high Bad

 Η μελέτη των βενθικών βιοκοινωνιών στο
μαλακό υπόστρωμα του βυθού έδειξε ότι η
οικολογική κατάσταση των σταθμών είναι από
καλή έως υψηλή (ελαφριά διατάραξη κοντά
στο βιολογικό καθαρισμό και τη Σάντοβα)

Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας
Perturbation Ecological status

Mínima High

Slight Good
Καλαμάτα
Moderate Moderate
Πεταλίδι
Μαντίνεια High Poor

Very high Bad

Mεμί

Χοτάσια

Καρδαμύλη

Γυάλια
 Η μελέτη των φυτοβενθικών πληθυσμών
έδειξε ότι ο Μεσσηνιακός κόλπος
χαρακτηρίζεται από πλούσια υποθαλάσσια
χλωρίδα και βλάστηση, η οποία μάλιστα
φαίνεται να παραμένει αδιατάρακτη από
τυχόν ανθρώπινες επιδράσεις.

Τυπική όψη θαλάσσιας

βλάστησης σε υψηλό
Οικολογικό καθεστώς

Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΘΑΛΑΣΣΙΟΥ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΟΥ
ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΟΥ ΚΟΛΠΟΥ

Χρηματοδότηση: Νομαρχία Ν. Μεσσηνίας,

Ένωση Δήμων & Κοινοτήτων Ν. Μεσσηνίας,
Δήμος Καλαμάτας

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.

Επιστημονικός Υπεύθυνος: Δρ. Αλεξάνδρα Παυλίδου