Van Gogh Desu

Van Gogh
1853-1890
ODO
Yap Kredi Yaynlar - 310 2

Sanat - 162
Van G ogh
zgn ad: Van Gogh
eviren: Betl Kadolu
Kitap editr: Begm Kovulmaz
Dzelti: Filiz zkan
G ra fik uygulam a: Banu imen
2 0 0 5 C onfidential Concepts, w o rldw ide, USA
200 5 Sirocco, London, UK
2 0 0 9 Yap Kredi Kltr Sanat Yaynclk
"insan
deil,
doann
d ilin i
dinlemeli;
varlklarn
Vincent Van Gogh
Baka trl b ir aklam aya yer verilm edii srece, resim haklar
foto raflara aittir. Youn arotrm alara ram en, telif haklarnn
kime a it olduunu saptam ak her seferinde mmkn olmamtr. Tespit
edilem eyen telif haklar konusunda bilgisi olanlarn bildirm esi rica
olunur.
YKY'de I. bask: Nisan 2010
ISBN: 978 -97 5-08 -17 30-4
Sertifika No: 12334
Btn yayn haklar sakldr.
Kaynak gsterilerek tantm iin yaplacak ksa alntlar dnda
yayncnn yazl izni olmakszn hibir yolla oaltlam az
Yap Kredi Kltr Sanat Yaynclk Ticaret ve Sanayi A..
Yap Kredi Kltr Merkezi
stiklal Caddesi No. 161 Beyolu 34 4 3 3 stanbul
Telefon: (0 212) 252 47 0 0 (pbx) Faks (0 212) 2 9 3 0 7 23
h flp :// ww w.ykykultur.com .tr
e-posta, ykykultur@ ykykultur.com.tr
nternet sat adresi: h ttp://alisveris.yapikre di.com tr
ressamlarn
hissettirdikleri resimlerin hissettirdiklerinden ok daha nemlidir."
Tasarm: Baseline Co Ltd,

6 1 A - 6 3 A Vo Van Tan Street d*' Floor
District 3, H o Chi M inh C ity Vietnam
S ayfa 4:
Otoportre, Saint-R em y, A ustos sonlar, 1 8 8 9 Tuval
z e rin e y a lb o y a , 5 7 x 4 3 .5 cm z e l K oleksiyon,
N e w Y ork
Zamandizin
1853
Vircent Van Gogh 30 M art'la Hollanda'nn gneyinde, Belika snr yaknlarndaki

Groot ZundeKde dodu, Protestan papaz Tleodorus Van Gogh ve Anna Van
Gogh-Carbentus'un alt ocuunun en byyd. Ailesi ona tam bir yl nce ayn
gn l doan abisinin adn verdi.
1857
1 Mays'ta erkek kardei Theodorus dodu. Van Gogh hayat boyunca zellikle
Theodorus'la yakn bir iliki kurdu ve ikili hi balarn koparmadlar.
1869
Amcas tarafndan Lahey'deki Goupil & Co. galerisinde almak zere ie alnd ve
17. yzyl Hollanda resminin yan sra (zellikle Rembrandt) 20. yzyl Ingiliz sanat
ve Barbizon ekolnn alm alaryla har neir oldu.
1872
Bu yl kardei Theo'yla hayatlarnn sonuna dek srecek olan mektuplamalar balad.
1873
Goupil'in Londra ubesinde almaya balad Londra'da ev sahibesinin kz

Ursula tarafndan reddedilerek akla ilk aldatc karlamasn yaad.
1874
Ekim aynda Goupil galerisinin Paris'teki merkezine gnderildi ve burada yalnz

bana kalp kendisini Kitab- Mukaddes alm alarna adad.
1876
ihmalkrl nedeniyle Goupil'deki iinden karld. Ingiltere'ye dnp nce retmenlik

yapt, ardndan bir papazn yardmcs olarak almaya balad.
1877
Van Gogh Amsterdam'a dnd ve lahiyat Fakltesi'ne girmek iin hazrlad.
1878
lahiyat Fakltesi'ni braknca papaz olma imkn da kalmad.
1879
Brksel Protestan Kilisesi'nin emriyle Van Gogh sonunda Wasme'de alt ay papaz olarak
alma izni ald. Ama neredeyse fanatiklik derecesindeki gayretleri sebebiyle anlamas
uzatlmad. Depresyona girdi ve dokuz ay boyunca ailesiyle balarn kopard.
1880
Pek ok baarszlktan sonra Van Gogh sanat kariyerine balad. Brksel'e gitti,
Hollandal ressam Van Rappard'n atlyesinde anatomi ve perspektif zerine alt.
Lahey dnemi 1881-1883:

1881
Ailesinin Etten'deki evine dnd ve desenini gelitirdi. Ancak kuzeni Kee Vos-Stricker'a
k oldu ve iddetli bir biimde reddedilerek yeniden depresyona girdi. Bu yln
sonunda Lahey'e giderek Anton Mauve'un atlyesine katld. Mauve ksa sre sonra
dengesiz davranlar yznden Van Gogh'u kovdu. Kardei Theo'nun gnderdii
aylkla geimini salamasna ramen Van Gogh, Sien adyla da bilinen, be yandaki
ocuuyla ortada braklm olan Clasina M aria Hornik'e kol kanat gerdi.
1882
Ksa bir iyimserlik ve kesintisiz alma dnemi Sien'in kendisini terk etmesiyle
yerini yeni bir depresyona brakt. Yine de Lahey dneminde Van Gogh neredeyse
200 desen (60 karakalem, 30 suluboya) yaratt. Bunlar ounlukla Hollanda
manzaralar ve Sien'in portreleriydi.
Nuenen dnemi 1883-1885:

1883
Yalnz ve depresyonda geirdii bir dnemden sonra Nuenen'e yerlemi olan

ailesinin yanna dnmeye karar verdi. Atlyesini amarhaneye kurdu.
1882
Margol Beggeman ve Vincenl Van Gogh tanp evlenmeye karar verdiler. Ailelerin
bu evlilie kar kmas Margot'yu intihar teebbsne itti. Van Gogh son anda onu
kurtard ama derinden sarsld. Bu dnemde pek ok amatr sanatya ders verdi.
1885
Babas kalp krizi geirerek beklenmedik bir ekilde ld. Van Gogh'un eserleri
Paris'te beenilmeye balad. Kasm aynda Anvers'e gitmek iin Nuenen'den
ayrld. Bu dnem en verimli dnemlerinden biriydi. iftilerin alakgnllln,
alkanln, fakirliini gsteren ve bayaptlarndan biri olan Patates Yiyenler'i
bu dnemde yopt. Rubens'in sanatn kefetti ve daha ak renkler kullanmaya
balad; Japon basklarn grdkten sonra da keskin renkler kullanmaya balar.
Paris dnemi 1886-1888:

Kardei Theo'yla Paris'e yerleti. Sanat sk sk Julien Tanguy'un (ounlukla
Tanguy Baba denir) sanat galerisini ziyaret etti. Ancak 1887'den sonra Vincent'in
kardei asabiyetinden ciddi olarak endielenmeye balar. zlenimcilerin (zellikle
Monet, Sisley ve Renoir'n) etkisi altnda daha ak renkler kullanmaya balad.
Ressam Pissarro'yla arkada oldu.
Arles dnemi 1888-1890:

1888
Van Gogh Arles'a yerleti. Gnein ve Provence renklerinin parlaklndan etkilendi,

iki ylda 200'den fazla resim yapacaktr. M ays ayndan sonra "Sar Ev"de kalmaya
balad. Ekim aynda Gauguin ona katld ama farkllklar ve sanat konularndaki
anlamazlklar aralarna uzaklk girmesine ve ilikilerinin bozulmasna neden oldu.
Aralk aynda Gauguin'le yaptklar iddetli bir tartmadan sonra Van Gogh bir
kulak memesini kesip gazete kdna sararak Rachel adndaki fahieye emanet etti
Hastaneye yatrld ve dehete kaplm olan Gauguin ayrld.
1889
Delilik nbetleri yaayan Van Gogh kendi isteiyle Saint-Remy-de-Provence'doki

Sainl-Paul-de-Mausole akl hastanesine yatt ve burada bir yl kald. Depresyon
krizleriyle sekteye urasa da bu dnem sanatsal adan Van Gogh iin ok
nemli bir dnemdir. Bayaptlarndan bir ksmn, manzara resimlerini ve zeytin
aalarn bu dnemde yaratt.
1890
Paris'teki Bamsz Sanatlar Salonuna on eseriyle katld. Auvers-sur-Oise'a

yerleerek kendisi de amatr bir ressam olan Doktor Gachet tarafndan tedavi
edildi. Kardeine yk olduuna inanan Van Gogh'un davranlar tekrar can skc
olm aya balad. 27 Temmuz'da kendisini gsnden vurdu ve 29'u sabahnda
Theo'nunJcollannda ld.
incent Van Gogh'un hayat ve eserleri yle i

ie gemitir ki, resimlerine bakp da onlarda
hayat hikyesini grmemek neredeyse imknszdr.

Hayat hikyesi bu gne kadar defalarca anlatlm,
artk efsanelemitir. Van Gogh acnn vcuda gelmi
hali, modern sanatn yanl anlalm kurban,
yabanc olarak sanatnn simgesidir.
Scheveninget Sahili
Lahey. Austos 1882
Tuval zerine yalboya. 34.5 x 51 eni
Rijksmuseum, Vincent Van Gogh Vakf. Amslerdan
Van Gogh'un hayatndaki olaylarn eserlerinin

algsnda
nemli
bir
rol
oynayaca
erken
dnemlerde belli olmutu. Sanatyla ilgili baslan

ilk makale 1890 ylnn Ocak aynda Mercure de
France'da kmt. Makalenin yazar Albert Aurier,
Van Gogh'un yakn arkada olan Emile Bernard'la
balant
kurup
ondan
sanatnn
hastalnn
detaylarn renmiti.
Dokumac. Karsdan Grnm

Nuenen.. Mays 1884
Tuval zerine yalboya, 70 x 8n cm
Rijksmseum Krller-Mller, Otlerlo
10
11
Bu dnemde Van Gogh, Arles yaknlarndaki

Saint-Remy'deki bir akl hastanesinde yayordu.
Bir sene nce sa kulandan bir para kesmiti.
Aurier, sanatnn hayatndaki bu gerekleri ak
ak ortaya koymamt ancak yine de resimlerden
bahsederken sanatnn delilii konusunda bilgisi
olduunu da belirtmiti. Bu yzden "takntl tutku" ve
"srekli kayg" gibi terimleri kullanmt.
Kyl
Nuenen, Ocak 1885
Tuval zerine yalboya. 47 n M) cm
Rijksnuseum Krller-Mller, Otterlu
12
O na gre Van Gogh "korkun ve lgn bir dhi,

ou zaman grkemli, kimi zaman gln, her
zaman marazi olann snrnda'yd. Aurier ressam,
"Khnelemi sanatmz ve belki de budala ve
sanayici toplumumuzu yeniden canlandracak (...)
Mesih" olarak gryordu.
Nuenendeki Papaz Evinin Bahesi Karlar Altnda

Nenen Ocak 1885
Tuval zerine yalboya. 53 x 78 eni
Armand Hammer Museu of Art. Los Angeles
15
Sanatnn bu ekilde, deli dhi olarak tasvir

edilmesiyle, eletirmen ressamn lmnden ksa
sre sonra balayan Van Gogh efsanesinin temelini
att. Sonuta, Aurier, Van Gogh'un halk tarafndan
hibir zaman anlalamayacan dnyordu. Van
Gogh'un Auvers-sur-Oise'de yaplan cenazesinden
birka gn sonra hayatnn son gnlerinde ressamla
ilgilenen Dr. Gachet, sanatnn kardei Theo'ya
unlar yazmt:
Patates Yiyenler
Nuenen, Nisan 1885
Tuval zerine yalboya., 81.5 x 114.5 cni
Rijlcsmsem. Vincent Van Gogh Nakli. Nmstcrdam
16
"phesiz sanata duyduu cokun sevginin bir

sonucu olan hayata kar bu mutlak nefretinin ei
grlmemitir. (...) Eer Vincent hayatta olsayd
insanlk sanatnn zafer kazanmas yllar alacakt.
Ancak lm, deyim yerindeyse, iki kart ilkenin
-k ve karanlk, yaam ve lm- savann grkemli
sonucudur."
Harap Ahr ve Eilen Kadnla Kk Ev

Nenen, Temmuz 1885
Tuval zerine yalboya. 62 x 113 em
zel Koleksiyon (Londra Sothebys'de 3.12.1985te satld)
19
Neredeyse
mektuplarnda
yedi
yz
ounlukla
tanesi
sevgi
baslm
ve
olan
gvenlie
duyduu arzudan sz eder: "Deiiklik olsun diye

bir kadnla birlikte olmak isterdim, aksz, kadnsz
yaayam am ." Van Gogh'un burjuva ryas olarak
nitelenebilecek yuva ve ev hayalleri hibir zaman
tam olarak gereklemedi. lk ak Ursula Loyer bir
bakasyla evlendi.
Topra Kazan Kyl Kadn

Namen, Austos 1885
Tuval zerine yalboya. 2 \ 52 em
Barber Institute ol Fine Art.s. Birmingham
Birmingham l niversitesi
20
Bir anne ve dul olan kuzeni Kee onu ksmen maddi

sebeplerle reddetti: Van Gogh ona ve ocuuna
bakabilecek durumda deildi. Ressam, Sien adnda
bir fahieyle aile kurmaya alt. Sonunda Sien'i
terk etti, nk maddi olarak baml olduu kardei
Theo bu ilikiyi bitirmesini istemiti. Van Gogh'un
yirmi bir yandaki Marguerite Gachet ile olan ilikisi
ise sylentiden ibarettir.
Sebzeli Natrmort
Nenen, Eyll 1885
Tuval zerine yalboya, 35.5 x 45 cin
Anneliese Brand Koleksiyonu, Landsberg/Led, Almanya
>;
23
Van Gogh
ve
sadece kadnlarn deil ailesinin
arkadalarnn
sevgisini
kazanmak
iin
de
uramtr, ancak bu sevgi hibir zaman diledii

seviyeye gelememitir. ntiharndan birka gn nce
hayat boyunca tatmin edici bir yaknlk kuramam
olmasn u gizemli szlerle zetlemiti: "Sanki bir
aynaya bakar gibi, bilinmez bir sebepten - yle de
kald"
Oturan Beyaz Balkl Kyl Kadn

Nuenen. Aralk 1884
Tuval zerine yalboya, 3b x 2b em
zel Koleksiyon
Rahibin olu bu benzetmesini Korintlilere
1.
Mekfup'taki "Sevginin stnl'Vden almt: "nk

imdi aynada bir bilmece gibi gryoruz; ama o
zaman yz yze greceiz; imdi ksmen biliyorum,
ama o zaman bilindiim gibi bilineceim."
Toplulukta bir yer edinmek iin duyduu bu zlem
ve hret kazanma abasnn izleri, Van Gogh'un
hayat boyunca takip edilebilir.
Mavili Kadnn Portresi

Anvers, Aralk 1885
Tuval zerine yalboya.
x 38.5 cm
Vincent Van Gogl Vakf, Amsterdam
"20 M art 1852'de Zundert papaznn evinde bir

olan ocuu l dodu ama bir sene sonra ayn
gn Anna Van Gogh salkl bir olan dnyaya
getirdi." Rahip Theodorus Van Gogh, ikinci oluna
da ilkine verdii ismi verdi: Vincent. kinci Vincent
ayinlere katlmak iin babasnn kilisesine giderken
zerinde "kendi" adnn yazl olduu mezar tann
nnden geerdi.
Salar Ak Kadn
Anvers, Aralk 1885
Tuval zerine yalboya. 35 x 2 cm
Vincent Van Gogl Vakf. Amsterdam
28
Van Gogh hayatnn son aylarnda ocukluunur

getii yerleri dnrken Zundert'teki mezarl sil
sk zlemle anard.
Van Gogh'un ocukluuyla ilgili bilinenler azdr
Bir komularnn kz onu "sevecen, arkada canls
iyi, merhametli" olarak tarif ederken ailenin esk
hizmetisi "Vincent'n 'oriage' (hoa gitmeyen, acayip
anlamnda) davranlar" olduunu anlatmt.
Bois de Boulogne'da Yryenler

Paris, 1886 yaz
Tuval zerine- yalboya, 37.5 x 45.5 cm
zel Koleksiyon, ABD
30
31
Yetikin Van Gogh'un tasvirlerinde de benzer

tutarszlklar vardr. Genel olarak Van Gogh yoksul
ve hasta olanlara, ayrca ocuklara kar iten
ve
merhametliydi.
Sanatnn
kardei
Elisabeth
Huberta'ya gre, erkenden kendisini gsteren bir

zellii de doayla arasndaki yakn ilikiydi:
Ayakkablar
Paris, 1887 nii
Tuval zerine yalboya. 34 x 41.3 cm
The Baltimore Msem ot Art. Baltimore
Cone Koleksiyonu
32
33
"En ender rastlanan ieklerin at yerleri bilirdi

(...) kulara gelince, her birinin nerede yuva kurup
yaadn bilirdi, avdar tarlasna konan bir ift
tarlakuu grse etraftaki yapraklar zedelemeden ya
da en azndan kulara zarar vermeden yuvalarna
nasl yaklaacan bilirdi."
Ayakkablar
1887 bahar
Mukavva zerine yalboya, 33 x 31 cr
Vincent Van Gogh Vakf. Amsierdam
34
33
Van Gogh, son yllarnda resimleri araclyla

ocukluundaki manzaralara dnd. Paul Gauguin,
Van Gogh'un Arles'da yapt resimler hakknda
yle demiti: "Gneyin tamam, her yer onun iin
Hollanda olmutu/' Van Gogh, Emile Bernard'a
yazd bir mektupta Carmargue'n bitki rtsn ve
dzlklerini Hollanda ile kyaslamt.
Agostina Segatori Cafe Tambourincle Otururken

Paris. ubat-Mart 1X87
Tuval zerine yalboya, 55.5 x 46.5 cni
Vincent Van Gogh Vakf. Amstertln
36
Saint-Remy'deki
Theo'ya
yle
akl
yazmt:
hastanesinde
yatarken
"Hastalm
srasnda
Zundert'teki evin her odasn, btn yollar, bahedeki

btn bitkileri, dardaki tarlalarn grntsn,
komular, mezarl, kiliseyi, arka taraftaki sebze
bahemizi tekrar grdm... mezarlktaki byk akasya
aacndaki saksaan yuvasn bile grdm."
Le Moulin de la Galene
Paris, Mart 1887
Tuval izerine yalboya, 46 x 38 cm
Musem of Ari. Carnegie Inslitule, PItsburgl
38
Hem Elisabeth Huberta'nn hem de Van Gogh'un

ku yuvalarndan sz etmeleri bu imgenin ressam
iin ne kadar nemli olduunun bir gstergesidir.
Yuva gvenlii simgeler, bu da sanatnn neden
evlere "insan yuvalar" dediini aklayabilir.
Van Gogh ilk yuvasndan -ailesinin evinden- on
bir yandan ayrlmak zorunda kald. Baba Van
Gogh'un neden olunu Zundert'ten otuz kilometre
kadar uzaktaki Zevenbergen'deki bir yatl okula
gnderdii ak deildir.
Saksda Frenksoan
Paris. Mart-Nisan 1887
Tvai zerine yalboya, 31. x 22 cm
Vicent Van Gogh Vakf. Amsterdam
40
Belki de yaknlarda bir Protestan okulu yoktu;

Zundert blgesinde yaayanlarn neredeyse hepsi
Katolik'ti. Ya da belki ebeveynlerin yuvas drt
ocuun daha geliiyle artk onlara kk geliyordu.
Van Gogh lmnden birka hafta nce bu veday
hatrlad ekliyle resmetmiti: Tarlalarn arasndaki
dar bir patikada ilerleyen iki tekerlekli bir araba.
Krm z Laflan al ve Soanl Natrm ort

Paris. 1887 sonbahar
Tuval zerine yalboya, 50 x 64.5 cm
Vincent Van Gogh Vakf, Amsterdam
42
43
Vincent on yana geldiinde Tilburg'da liseye

gitmeye balad. Burada ressam Constantijn C.
Huysmans'dan resim yapmay rendi. Gen Van
Gogh'un bilinen iki fotorafndan ilki Tilburg'da
kald srada ekildi. Bu fotorafta ok ak renk
gzler ve sakin, ocuksu bir ifade grlr. kinci
portrede Van Gogh on dokuz yan itenliini tar.
Elma Sepetli .Natrmort

(Lucien Pissarro iin)
L^?S<*c>
VftccVjV
Paris, 188 sonbahar

Rijksmuseum Krller-Mtiller, Otterlo
Bu srada, yldr Lahey'de am calarndan

birinin orta olduu Goupil & Co galerisinde
alyordu. Goupil'de Van Gogh'un ustas yirmi drt
yandaki Hermanus Gijsbertus Tersteeg'di. leride,
Van Gogh ressamlk kariyerine baladnda bu
son derece baarl satcnn saygsn kazanmak iin
uramaya devam edecekti; fakat abas her zaman
boa kacakt.
Tanguy B ab a n n Portresi
Paris, 1887 sonbahar
Tuval zerine yalboya, 92 x 75 t n
Musee Rodin. Paris
i6
Van Gogh rakl sresince salonlarn ve Barbizon

ekolnn resimleriyle karlat. Barbizon ekolnn en
nde gelen temsilcisi Jean-Franois Millet (1814-1875)
ressam en ok etkileyen kiilerden biri oldu. Goupil &
Co. ayn zamanda bask sat da yapt iin acemi
ressam ok sayda bayaptn kopyalaryla karlat.
Japon etkisi: Oiran (Keisai Eisenclen esinle)

Paris. EyllEkim 1887
Tuval zerine yalboya, 105.5 x 60.5 cm
Vineent Van Gogl Vakf. Amsterdam
48
'i i)
Van Gogh burada yeni yuvasn kurdu: Galeri,

sonra da mzeler onun "resimlerden oluan lkesi"
oldu.
1872'nin Austos aynda Theo abisini grmeye
Lahey'e geldi. Bu buluma srasnda on be ve on dokuz
yalarnda olan iki. delikanl, akrabal arkadala
dntrecek ekilde yaknlatlar.
Bundan sonra
Vincent, Theo'yu ikinci kiilii olarak grmeye balad.
Japon etkisi: Yamur Altnda Kpr

(Hiroige den esinle)
Paris. Eyll-Ekiri 1887
Vincent Van Gogh Vakf, Amsrerdam
50
Vincent on sekiz yl boyunca kardeine alt

yzden fazla mektup yazd. Theo bu mektuplar
sadakatle biriktirdi. Bunlarn ou Van Gogh'un
lmnden sonra basld. Theo'nun mektuplarnn
krk kadar da gnmze ulat.
Kaybolan mektuplar Vincent'n sk sk yer dei
tirmesine kurban gitmilerdi; ok sayda izim ve
tablo da bu tanmalarda kaybolmutu.
Srahili ve Tabakta Limoniti Natrmort

Paris. 1887 bahar
Tuval zerine yalboya, 26.5 x 4 6 J cm
s L .
52
Van Gogh 1873 yaznda kendi isteiyle Lahey'den

ayrld. Eitimi sona eren gen adam
kendisini
Londra'da Goupil iin alrken buldu. On yl sonra,

bir sanat olmak zereyken yie hatrlyordu:
"Londra'da akamlar Southampton Caddesi'nden
evime giderken ka kere Thames kysnda durup
resim yaptm ve sonu bir hi oldu."
Sanat Taciri Alexandre Reklin Portresi

Paris. 1887 bahan
Tuval iizerine yaghboya. 41.5 x 33.5 cm
Glasgow Art Gallery ant! Museum, Glasgow
=>4
Londra'da en sevdii kitap Jules Michelet'nin

L'amour'uydu: "Bence bu kitap hem bir vahiy hem
de bir kutsal kitaptr (...) Ayrca erkein karsyla bir
olduuna, yani iki yarm deil bir btn olduuna,
evet, ben buna da inanyorum."
Van Gogh 1874 Temmuzu'nun sonlarnda bu
satrlar yazdnda vahiyin gerekleeceine dair
bir inan tayordu.
Beiin Yannda Oturan Kadn

Paris, .1887 bahar
Tval zerine yalboya, 61 x 6 cm
56
Ancak evsahibesinin kz Ursula Loyer'a duyduu

ak bir felaketle sonuland. Tantklarnda Ursula
nianlyd ve Londra'dan ayrlmak Van Gogh'un
kendi karar deildi: Mays 1875'te istemedii halde
Paris'e gnderildi.
Bu srada Van Gogh oktan dnyevi aka olan
inancn brakp Tanr sevgisine dnmt.
Cennet Bahesinin Anlar (Arlesl Kadnlar)

1888
Tuval zerine yalboya, 73-5 x 92.5 cm
Hermitage, Sainr Petersburg
SH
Goupil'in Londra ubesinden ayrlmasnn sebep

lerinden biri de belki dini cokusuydu. Daha byk
bir yere tanan irket artk bir depo deil, halka ak
bir galeriydi. Yalnzla alkn, tuhaf bir adam olan
Van Gogh mterileri memnun etmekte zorlanyordu.
Ayrca ailesi Ursula ile arasndaki "iliki"ye de son
vermek istemi olabilir.
Yal Fosukaacmn Gvdesi

Arles, 1888
zel Koleksiyon
60
Van Gogh da yer deitirmesinin arkasnda

babasnn ve amcasnn olduundan phelenmiti.
Onlara sessiz kalarak karlk verdi; fikir ayrlk
larnda sk sk bavurduu bir silaht bu. Bylece,
Goupil'in
Lahey'deki ubesinde Vincent'n yerini
alan Theo, ressamn ilikisini koparmad tek aile

yesi oldu.
vale nnde Otoportre

Paris, Ocak-ubat 1888
Tuval zerine yalboya. 6S x 50. cni
Vincent Van Gogl Vakf, Asterdam
62
ki
karde
sanat
konusunda
fikir
alverii
yapm aya devam ettiler. Vincent mektuplarnda sk

sk Louvre'a yapt gezileri, zellikle de Ruysdael
ve Rembrandt'n tablolarna duyduu hayranl
anlatyordu. Her eyin tesinde, Van Gogh bir
sanatseverdi, satc deil, bu yzden Goupil'de
satmas gereken tablolar iin pek tahamml'yoktu.
Ailesi Yal Kadn

Arles, ubat 1888
Tuval zerine yalboya, 58 x 425 cm
Vincent Van Gogh Vakf, Amslertlam
65
Ailesi i hayatndaki baarszlndan haberdar

olmutu.
Vincent
1875 ylnda
Noel
iin
eve
dndnde (yln en youn dneminde galeriden

ayrlmak iin izin almad ok akt) babas istifa
etmesini nerdi. Ama ge kalnmt, galeri sahibi
Van Gogh Paris'e dner dnmez onu iten kard.
Arlesda Langlois Kprs

Aries. Nisan 1888
Tuval zerine yalboya, 60 x 65 em Paris.
zel Koleksiyon
66
Van Gogn, Hollanda'ya dnmek yerine ngil

tere'ye gitmeye karar verdi. Ramsgate'te retmen
yardmcs olarak i buldu, sonra da vaiz yardmcs
olarak lslewortb'te almaya balad.
Noel'de
ailesinin yanna
dndnde ailesi
Vincent'n hayatnn akn deitirmeye kararvermiti

bile. Onu Pieter Kornelius Braat'n Dordrecht'teki
kitapsna ynlendirdiler.
iek Am Badem Aac

res, Nisan 1888
Tuval zerine yalboya, 48.5 x 36 cm
Yincent Van Gogh Vakf, Amsterdam
Vincenf bunu kabul edip dkknn muhasebe

blmnde almaya balad. Ancak Kitab- Mukaddes
almalar asl ilgi alan olmaya devam etti.
Dordrecht'teki ilk pazar gnnde Van Gogh,
Korintlilere 1. Mektup'un u dizesi hakkndaki vaaz
dinlemek iin iki kere kiliseye gitti: "nk imdi
aynada bir bilmece gibi gryoruz; ama o zaman
yz yze greceiz; imdi ksmen biliyorum, ama o
zaman bilindiim gibi bilineceim."
Sainte.s-Marie.sxie Beyaz Ev
Arles, Hazinin ba 1888
Tuval zerine yalboya, 335 x a 15 cm
Kunsthaus Zrich, Zril (dn)
70
Van Gogh'un kutsal kitaptaki bu dizeye dkn

l, onun tannmay ne kadar arzuladn gsterir.
Bu
olan
istek hayat
boyunca
var olmu,
arkadalnda, Ursula
Theo'yla
Loyer'a ve kuzeni
Kee'ye duyduu akta, din ve sanat konusundaki

yaklamnda kendisini gstermitir. Bunlar arasndaki
benzerlik her birinde kendisini bakalaryla iletiim
halinde grmek iin duyduu youn zlemdir.
Saintes-Mariesde Soka k
Arles, Haziran ba 1888
zel Koleksiyon
72
73
Bir sanat tacirinin ya da muhasebecinin ticari

ileri bu tr bir tatmin salamyordu. Van Gogh,
Dordrecht'te kald srede geleceini planlad:
Papaz olmaya karar vermiti.
Van Gogh'un o dnemdeki ev arkada P. C.
Grlitz onun hakknda unlar yazmt: "Bildiimiz
insanlardan tamamen farklyd.
Provenceda Saman Ynlar

Arles: Haziran 1888
Rijksmseum K roller-M ler. nerler
74
Yz irkin, az neredeyse arpk, cildi illerle

kapl, salar krmzmsyd.
Dediim gibi, yz
irkindi, ama ne zaman dinden ya da sanattan

bahsetmeye balasa heyecanlanrd (bunun iin ok
fazla beklemek gerekmezdi), gzleri parlar, yz
hatlar bende derin bir etki brakrd; bu artk onun
yz olmaktan kard: gzelleirdi (...)
Asker (Zouave) (yarn)

Arles-, Haziran 1888
Vincent Van Gogh Vakf. Amsterdam
76
Akam lar,
saat
dokuzda
grev
yerinden
dndnde hemen kk, ahap piposunu yakar,

koca bir Kitab- Mukaddes'i eline alr ve dikkatle
okur, metinlerden kopya karr, onlar ezberlerdi;
ayrca her tr dini yazlar yazard (...) Pazar gnleri
Van Gogh kere kiliseye giderdi: Katolik kilisesine,
Protestan kilisesine ya da genellikle Jansenist kilise
denen Eski Anglikan kilisesine.
Saintes-Maries Sahilinde Balk Tekneleri

Arles. Haziran sonu 1888
Vincent Van Gogh Vakli. Amsterdum
79
Bir seferinde '"Ama sevgili Van Gogh, nasl oluyor

da birbirlerinden bu kadar farkl retileri olan
kiliseye de gidebiliyorsun?' diye sorduumuzda
yle cevap vermiti: 'Ben
her kilisede Tanr'y
gryorum, vaaz veren bir P^ estan papaz da olsa

Katolik rahip de, benim iin hepsi ayn; bu aslnda
neye inandnla deil, Incil'in zyle ilgili ve ben o
z btn kiliselerde buluyorum.'"
La Mousne
ArleS, Temimiz 1888
Tuval zerine yalboya, 74 \ 60. cm
National Gallery of Art. Vashington
80
adam
olmay
baaram ayan
Van
Gogh,
babasnn kendi yolundan gitmek istemesini takdir

edeceini umuyordu. Ancak papaz Van Gogh
byk olunun dine kar duyduu hevese temkinli
yaklat: Vincent'in
"Incil'in
z"ne oian
inanc
Kilise'nin retilerine ters dyordu. Mays 1877'de

Van Gogh niversiteye hazrlanmaya balad.
Postac Joseph Roulinin Portresi

Arles, Austos ba 1888
Tuval zerine yalboya, 81.2 x 65.3 cni
Museun of Fine Arts. Boston
82
Van Gogh, Amsterdam'da bir seneden az kald,

sonra da okulu brakt. Yeteneksiz deildi: Birka dil
konuabiliyor, Almanca kitaplar okuyor, mektuplarn
ngilizce ve Franszca yazyordu.
Ancak sabrszd; ncil zerine kafa yormak deil,
ona gre yaamak istiyordu.
Montmartreda Hendek ve Deirmenler

Paris, 1888 sonbahar
Rijksmu.seum. Vinceni Van Gogh Vakf. Amsterdam
K-i
Misyoner okulunda eitim grmek iin Brksel'e

gitti. U ay sonra okuldan ayrlp Belika'daki bir
madenci blgesi olan
bavurdu.
Borinage'da vaizlik iine
1879 ylnn O cak aynda geici bir
i buldu. Comit d'Evanglisation'dan gelen bir

mfetti yeni vaizin Kitab- Mukaddes'in retilerini
kilise yetkililerinden daha fazla ciddiye aldn fark
etmeseydi bu greve devam edebilirdi.
Natrmort: Vazoda On Be Ayiei

Arles. Austos 1888
National Gallery, Londra
86
Vaiz olarak "baarsz" olunca Van Gogh kiliseyle

ilikisini kopard; ona gre kiliseye isa'nnki gibi bir
insan sevgisi deil Hristiyan detleri yn veriyordu.
Bu kopu babasyla ilikisini de etkiledi. Babas,
Vincent' Gheel'deki akl hastanesine yatrmakla
tehdit etti.
Patience Escaliernin Portresi

Arles, Austos 1888
Stavros S. Niarchos Koleksiyonu
88
Babasnn 1885'te lmnden sonra Van Gogh

babasna ve kiliseye dargnln iki natrmortla ifade
etti: Birinde babasnn piposu ve ttn ieklere dolu
bir vazonun yannda duruyordu; vazodaki iekler
Hollanda'da Yehuda'nn gmleri olarak bilinir.
ikinci kompozisyon byk, ak duran bir Kitab-
Mukaddes'i Zola'nn Joie de v/vre'inin ("Yaama
Sevinci") okunmaktan eskimi bir kopyasnn yannda
resmediyordu.
Eugne Bocinin Portresi
na
Arles, Eyll 1S .88

Tuval zerine yalboya, 60 x n cm
Muse dOrsay. Paris
90
Papaz Van
Gogh
olunun ada
Fransz
edebiyatn tercih etmesini onaylamyordu; ona gre

bu edebiyat ahlak dyd.
1879 sonbahar ve
1880 bahar arasndaki yazm alar boluklarla

doludur. Van Gogh zamannn ounu resim izerek
geirdii Borinage'da
kald. Brksel'de ve vaiz
olarak alt dnemde zaten eskizler yapmaya

balamt: "Genellikle gece ge saatlerde iziyorum,
bir an kalsn ve buradaki olaylar tarafndan gayri
ihtiyari oluan fikirlerin gc artsn diye."
Gece Kahvesi
Arles, Eyll 1888
Suluboya. 4a x 63 cm
zel Koleksiyon, Bern
92
93
"Yenilenen" Van Gogh iki nemli karar verdi:

nce
hayatnn
gidiatn
tamamen
kendisi
belirlemeyi aklna koydu, ikinci olarak da tutkularnn

bir ie yaramas iin almaya balad: "Baka
ortamlardayken, resimlerin ve sanat eserlerinin
arasndayken onlara kar nasl gl bir tutku
beslediimi biliyorsun, cokunun en st seviyesiydi.
imdi, bu kadar uzaktayken bile resimlerin lkesini
zlediim iin zgn deilim."
Otoportre (Paul Gauguine ithal'edilmi)

Arles, Eyll 1888
Tuval zerine yalboya, 62 x S i cm
Fogg Art Museum, Gmbridge, Massachusseiis
I lavard niversitesi
94
Sanat dnyasna
1880'in
Ekim aynda
zlem
duyan
Van
Gogh,
Brksel'e yerleti. Bilinen
tablolar kopyalamaya ve modellerle almaya

balad. Babas bu kararn onaylamasa da onu
maddi olarak destekledi. Bu srada Goupil'in Paris
ubesinde almaya balayan Theo da ona para
gnderdi. Van Gogh 1881 baharnda, masraflarn
ksmak iin Etten'deki papaz evine tand; babas bir
sredir burada alyordu.
Vincentn Arle.sdaki Evi (Sar Ev)

Arles, Eyll 1888
'IUval zerine yalboya, 72 x 92 cm
Vincent Van Gogh Vakf, Amsierclam
96
97
Gen ressamn maddi istekleri yoktu ama ailesi

fikirlerini ne anlyor ne de destekliyordu: "Babam
ve annem bana kar ok iyiler, beni iyi beslemek,
vs. iin her eyi yapyorlar. Tabii bunun deerini
biliyorum ama bir adam a yemek, imek ve uyumak
dnda eyler de gerektii reddedilemez. nsan
daha yce ve asil eyler arzular, hatta bunlarsz
yapamaz."
Rhne zerinde Yldzl Gece

Arles, Eyll 1888
Tuval zerine yalboya. 72.5 x 92 cm
Muse d'Orsay. Paris
98
99
Bu dnemde "daha yce ve asil ey" sanatsal

ileri deil, her eyden nce kuzeni Kee'ye duyduu
ak anlatyordu. Kee ilgisine karlk vermemi olsa
da Van Gogh onun kalbini kazanmak iin uramaya
devam
ediyordu. Ressamn ailesi srarclndan
utanyor, tutkusunu ak ak eletiriyordu.
1881
Noel'indeki hararetli bir tartmadan sonra papaz

inat oluna evden ayrlmasn syledi.
Yeil
A zm B ac
O
Arles. Eyll 1888
TUvat zerine yalboya,
x 92 cm
Rijksmuseum K roller- M ler. Otierlo
100
id i
ki yl sonra Vincent aile yuvasna son kez dnd.

Bu son ayrlkla ailesinin adn brakp tuvallerini
sadece
"Vincent"
olarak
im zalam aya
balad.
Kopularn hzlandran olay Van Gogh'un Lahey'de

Sien adyla da bilinen fahie Christina Hoornik'le
yaam aya karar vermesiydi. Hamile olan kadna
duyduu merhamet bir yuvaya sahip olma zlemiyle
bir araya gelmiti:
airin Bahesi
Arles, Eyll 1888
The Art Institute of Chicago. Chicago
102
103
"Onunlayken evimdeymiim gibi geliyor, sanki

bana bir yuva veriyor, hayatlarmz birbirine dolan
m gibi hissediyorum."
Ailesi knayarak, uyararak ve tehdit ederek karlk
verdi. Van Gogh bir sre kendisini kabul etmeyen
kiilerin desteiyle yaad: Onu sanat ve parann
ilikisi zerine uzun uzun dnmeye iten bir eliki.
Place d Form, Arles'da Gece Kahvesi

Eyll 1888
Rijksmuseum Krller-Mller. Otterlo
104
Theo'ya unlar yazmt: "Konfor iinde deil,

aln teriyle ekmeini tatan karan bir adam gibi
kendime bakabilmek iin yeterli paray kazanacam.
Gelecek yllarda Van Gogh sanaty, toplumun
retken, dolaysyla saygdeer bir yesi olarak
savunacakt. Gnderdii paraya karlk Theo'ya
resimlerinden yollam aya
balad; bylece Theo
hamisi deil ivereni oldu.
Cezayirli Askerlerin Temeni Millietnin Portresi

ArleS, Eyll 1888
Tuval zerine yalboya. 60 x 49 cni
Rijksmuseum Kllcr-VIller, tterlo
106
Van Gogh, Lahey'de figratif izimlere eildi.

Sien en nemli modeliydi: "O nda tam istediim eyi
buluyorum: Zor bir hayat olmu, aclar ve skntlar
onda izlerini brakm ve imdi onunla bir eyler
yapabilirim." Van Gogh'un kadnlar alglay klasik
gzellik hayalinden ok farklyd.
Sanatnn Annesinin Portresi

Arlds, Ekim 1888
Tuval zerine yalboya, t0.5 x 32.5 cm
Norton Sion Museum of Art, Pasadena, California
108
Bir seferinde dncelerini yle ifade etmiti:

"Gzel bir vcut ne ie yarar? Hayvanlarda da
vardr, hatta belki insanlardan daha ok; ama
Israels, Millet ve Frere'in resimlerindeki insanlarda
yaayan ruh, hayvanlarn asla sahip olamayaca
bir eydir. Hayat bize grnte ac eksek de ruhen
daha zenginleelim diye verilmedi mi?"
Les Alyscamps
Arles, Ekim son 1888
Tuval zerine yalboya, 93 x
cin
Basil P. ve Elise Goulandris Koleksiyonu. Lozan
no
Van Gogh bir sre ressam Anton Mauve'n

yannda raklk yapt. O rada yalboyayla resim
yapm aya balad. Balca motifleri insanlard:
"Ben kesinlikle bir manzara ressam deilim;
manzara resimi yaptmda her zaman iinde insana
dair bir ey olacaktr." Mauve, Van Gogh'un Sien'le
birlikte yaadn rendiinde eski rencisiyle
btn balarn kopard.
LArlesienne: Madame Ginoux Kitaplarla

Arles. Kasm 1888
Tuval zerine yalboya. 91,4 x 73.7 cm
The Metropolitan Museum of Ari. New York
112
Van Gogh'un eski ustas Tersteeg, Theo'dan maddi

desteini kesmesini isteyerek ona bask yapmay
denedi. Ressam Lahey'de neredeyse tek bana
kalmt. Para azaldka Sien'le ilikisi gerginlemeye
balad. Theo bir ziyareti srasnda Vincent' bu
ilikiyi bitirmeye ikna etti. 1883'n sonunda Van
Gogh, Eindhoven yaknlarndaki Etfen'e yerlemi
olan ailesinin yanna gitti.
Tohum Eken Adam

Arle.s, Kasm 1888
Tuval zerine yalboya, 32 x 1O cm
114
Kayp oulun dn bir baar olarak grle

mezdi. Ailesi onu anlayam ad -tanyamad- iin
Van Gogh balarn kopard. "Beni eve almak
onlar iin byk, kaba bir kpei eve almak kadar
korkun. Kpek slak patileriyie odaya koar, ok
kabadr. Herkesin ayana dolar. ok yksek sesle
havlar. Ksacas iren bir hayvandr. (...)
Krm z zm Ba
Arles, Kasm 1888
Tuval zerine yalboya, 7 x 93 em
lukin Mzesi. Moskova
116
117
Ben de, kibar bir kpek olduumu kabul ederek

onlar yalnz brakyorum." Van Gogh sk sk grn
ve davranlar yznden eletirilirdi.
Hayatnn
baz dnemlerinde insanlarn onu
yalnz brakacaklarndan emin olmak iin giyim

kuamn ihmal ettiini itiraf eder. Papaz evinden
ayrlp
Katolik bir kilise alannn evinde oda
kiralad.
Armand Ro linin Pc>rtresi

Arles, Ksun-Aralk 1888
Tlval zerine yalboya. 65 x 54 em
Museum Boijmans Van Beuningen. Koterlam
IK
Yemek iin babasnn evine gittiinde ailenin

oturduu masaya oturmad: "Ben hayatta bilinli
olarak kpeklerin yolunu setim; kpek kalacam,
fakir olacam, ressam olacam, insan kalmak
istiyorum - doaya karmak."
Van Gogh'un Nuenen'deki sanatsal almalarna
hkim olan bir motif vard: iler. Ressam tarlalara
gidip topraktan patates karan kadnlarn resmini
yapyordu. Ayn zamanda dokumaclarn eskizlerini
iziyordu.
Otoportre
Arles, Kasm-Aralk 1888
The Metropolitan Museum of Art, New York
120
Nisan 1885'te bugn ilk bayapt olarak kabul

edilen yalboya Patates Yiyenler zerinde alt.
Resmi Theo'ya yle anlatt: "Lambann nda
patates yinen insanlarn o patatesleri kendi elleriyle
topraktan karp tabaklarna' koyduklarn gster
meye altm. Bu yzden el emeini, ekmeklerini
nasl drste kazandklarn anlatyor.
Vincent'n Sandalyesi ve Piposu

Arles, Aralk 1888
National Gallery, Londra
122
Bizim gibi medeni insanlarn yaadndan farkl

bir hayat tarzn gstermek istedim. Bu yzden
herkes ilk bakta beensin ya da hayran olsun diye
ok da hevesli deilim." 1885 ylnn Kasm aynda
Sanat Akademisi'ne katlmak iin Anvers'e tand.
Ancak orada ok ksa bir sre kald. Drt ay sonra
Paris'e gitmek zere ayrld ve bir daha Hollanda'ya
dnmedi.
Paul G aguin in Koltuu

Arles. Aralk 1888
121
Daha sonra maceraperestliin tercihi olmadn

syledi: "Kaderin iiydi, hibir yerde ailemin yannda,
kendi lkemde olduu kadar yabanc hissetmemi
olmamla ilgiliydi.
Ve unutma sevgili arkadam, Paris Paris'tir. Bir
tane Paris vardr ve orada yaamak ne kadar zor
olsa da, hatta daha ktlese ve zorlasa da Fransz
havas insann zihnini temizler, iyi gelir... hem de ok
iyi gelir."
Natrmort: izim Tahtas ve Soanlar
Ti S
v
- iy
4 /
120
Arles, Ocak 1889

Rijksmuseum Krller-Mller, Otterlo
127
Van Gogh, Anvers'te tant bir ngiliz ressam

olan Horace M.
yazdnda
Levens'e bu cokulu cmleleri
Fransa'nn
bakentinde
yaam aya
balayal neredeyse alt ay olmutu. 1886'nn Mart

aynda beklenmedik bir ekilde gelmiti. Van Gogh
Paris'te iki yl yaad. En nemli mektup arkadayla
birlikte yaad iin hayatnn bu dnemine dair
pek fazla kayt yoktur. ki kardein ev arkadal
kavgasz grltsz deildi.
Beik Sallayan Madam Roulin (La Berceuse)

Arles. Ocak 1889
Rijksmuseum KrUer-Mller, Otterlo
I 28
Kardeler sonunda bu krizi atlatm, birbirlerine

eskisinden
de
yakn
olmulard.
Paris,
Van
Gogh'a dnmek ve resim yapmak iin zaman

sunmutu. Theo'nun mektuplarnda sk sk bahsettii
zlenimcilerin tablolarn ilk defa burada grmt.
Fernand
Cormon'un
atlyesinde
is
bulmutu.
Cormon'un serbest retme yntemi ve salonlarn

khne fikirlerine duyduu nefret gen ressamlara
ekici geliyordu.
Sargl Kulakl Otoportre

Arles. Ocak 1889
Tuval zerine yalboya, 60 x 49 cni
Cortauld Institte. Londra
130
Henri de Toulouse-Lautrec ve Emile Bernard

da Cormon'un atlyesinde alyorlard; ikisi de
Van Gogh'la arkada oldular. Bir baka renci,
Franois Gauzi o gnleri yle anlatyordu: "'Sanat
tartrken biri ona kar kar, onu zorlarsa rahatsz
edici bir biimde parlard. (...) Babo bir hiddetle
alrd, renkleri tuvale hararetle, hzla frlatrd.
Doktor Fclix Rey'in Portresi

Arles, Ocak 1889
Tuval zerine yalboya, 6r x 53 em
Pukiri Mzesi, Moskova
132
Boyay sanki krekle toplar gibi alrd; boya

topaklar frasn kaplar, parmaklarna yaprd.
Modeli dinlenirken de resim yapmay brakmazd.
almasndaki sertlik atlyedeki herkesi artrd,
klasik eitim alm olanlar hayret ederlerdi."
Julien Tanguy'un boya dkkn gen ressam
belki de bu atlyeden daha ok etkilemiti. Tanguy,
karsnn itirazlarna ramen arada bir mterilerinin
aldklarnn karln resimleriyle demelerini kabul
ediyordu.
Sargl Kulakl ve Pipolu Otoportre

Ari es, Ocak 1889
Tuval zerine yalboya, l x 45 cin
Courtauld Institute. Londra
134
Bylece Tanguy'un dkkn ressamlarn meslek

talarnn almalarn grmek iin gittikleri bir galeriye
dnmt. Van Gogh resimlerine hayran olduu Paul
Gauguin'ie burada tanmt. sko ressam Archibald
Standish Hartrick, Tanguy Baba'nn dkknndaki
sohbetlerle ilgili izlenimlerini aktaryor: Van Gogh
"gzn en son grd eyin hissettirdiklerinin bir
parasn hemen sonra grd eye tadn,
dolaysyla yaplan her resimde ikisinden de bir .eyler
bulunmas gerektiini syleyen kuramdan zellikle
holanyordu."
Srtst Duran Yenge

Arles, Oeak 1889
137
in zorluu bir araya getirilecek uygun renklerdeki

doru hislerin hangileri olduuna karar vermekti.
Renklerin etkisi Van Gogh'un ilk defa Anvers'te
karlat Japon gravrleriyle ilgilenmesine de neden
olmutu. Paris'te bu gravrlerden hatr saylr bir
koleksiyon edinmiti. Bu koleksiyonu "Tambourin" adl
kafede sergilemiti. 1886 - 1888 yllar arasnda Van
Gogh'un almalarnn ana konusu otoportrelerdi.
Natrmort: Vazoda On ki Ayiei

Arles, Ocak 1889
The Philadelphia Museum of Art. Phladelphia
138
Bir tablosunda kendisini elinde fras ve paletiyle

bir ressam olarak betimlemiti. "Fikirlerin yaylmas"
diye tanmlad Paris'te kendi yolunu buldu. 1887
yaznda kz kardei Willemien'e unlar yazd: "Kirli
ve zor bir iim var: Resim yapmak. Olduum kii
olmasaydm resim yapmamam gerekirdi; ama ben
genellikle zevkle alyorum ve belirsiz bir uzaklkta,
her ne kadar kendi genliim kaybettiim eylerden
biri olsa da, genlikten ve tazelikten izler tayan
resimler yapma ihtimalimi gryorum. (...)
Arlesda Hastane Kouu

Nisan 1.889
Oskar Reinhart Koleksiyonu, Winterthur
140
1M
En ksa zamanda geici olarak Gneye gitme

niyetindeyim. Orada daha ok renk, daha ok gne
var. Ama benim asl istediim iyi bir portre yapabilmek.
Neyse."
19 ubat 1888'de Van Gogh, Arles'a gitmek zere
Paris'ten ayrld. Carrel Han'nda bir oda tutarak hemen
almaya balad: Sabahlar tarlalara ve bahelere
gidiyor, akamstne kadar orada kalyordu.
Butlanm Stler
Arles. Nisan 1889
Tuval zerine yalboya, SS x (A cm
Stvros S. Niarchos Koleksiyonu
142
113
Akamlarn Caf
de
la G are'da
geiriyor,
mektup yazp gazete ya da Pierre Loti'nin M adam e

Chrysanthme'i gibi romanlar okuyordu. Fransz
ordusunda temen olan Paul-Eugne Milliet, postac
Joseph Roulin ve kafenin sahibi olan Ginoux iftiyle
burada arkada oldu. Ayn yln Mays aynda
Lamartine'deki bo bir evin iki odasn kiralad.
Saint-Paul Hastanesinin Bahesi

Saint-Rmy, Mays 1889
Rijksmuseum Krller-Mller. Oterlo
144
; *-
V ,.,
n;>, P
Odalarda eya olmad iin Caf de la Gare'da

uyuyordu; Carrel Han'ndaki idarecilerle kavga ettikten
-r>v
'
sonra oradan ayrlmt. "Sar Ev" ve "Sanatlar Evi"

dedii evi dekore etmek ok houna gitmiti. Ona
gre buras bir sanatlar topluluunun ekirdei,
Gney'in
atlyesi
olacakt.
Theo'ya
yazd
bir
mektupta "Biliyorsun ben her zaman ressamlarn yalnz

yaamasnn aptalca olduunu dndm" demiti,
"nsan yalnzken hep kaybeder."
Serviler ve k i Kadn
04;
Saint-Rmy, Haziran 1889

Rijksmuseum Krller-Mller, Ot terle
j.
146
' v-
!
m
' ; 1* *
mv'-hMt.
'm -*
jb*,.-.'-
*r
Ailesinin maddi desteine baml olan Van

Gogh
sanatnn toplumdaki yerini sorgulamaya
balad: "Yine de yz binlerce florin harcayarak

devlet mzeleri kuruyorlar, ama bu srada sanatlar
ounlukla sefalet ierisinde yayor." Van Gogh'a
gre mzeler birer mezarlkt. Sanatn ticaretinin
yaplmasn da kmsyordu.
Alpilles nnde Zeytin Aalar

Saint-Remy, Haziran 1889
Tuval zerine yalboya, 72.5 x 92 cni
Mrs. John Hay Whitney Koleksiyonu. New York
l-B
149
Van Gogh'un bu naho duruma nerdii zm

bir sanatlar topluluuydu: Ressamlar bir arada
almal, birbirlerine destek olmal, eserlerini sat
lp satlmamalarna bakmadan
balayacak
drst
bir
kendilerine aylk
aracya,
yani
Theo'ya
vermelilerdi.
Van Gogh, Gauguin'i Gney atlyesine katlmaya
ikna etmeye alt. 1888 ylnn M art ve Ekim aylar
arasnda hayran olduu meslektana mektuplar
yazarak ilgisini gsterdi.
Eygalires Yaknlarnda, Haut Gallinede

Servi Aal Buday Tarlas
Sainr-Remy. Haziran sonu 1889
zel Koleksiyon, Zrih
ISO
151
Theo'dan ayln 250 franka karmasn istedi,

bylece Gauguin gelip Arles'da onunla birlikte
yaayabilecekti. Karlnda Theo, Gauguin'den bir
tablo alacakt.
Bretanya'da yaayan Gauguin cevap vermekte
acele etmedi; bazen seyahat etmek iin ok hasta
olduunu ne srd, bazen de parasnn olmadn
syledi.
Gauguin'i bekleyerek geirdii ay Van Gogh'un
en retken dnemiydi. Arkadana mmkn olduun
ca ok sayda yeni resim gstermek istiyordu.
Zeytinlik
Saint-Remy, Haziran ortas 1889
Rijksnnsem Krller-Mller, Otlerlo
152
153
Ayn zamanda Sar Ev'i dekore etmek istiyordu.

Austos'un ortasnda misafir odas iin ayiekleri
dizisine balad. Tasarlad on iki ayiei resminden
sadece ikisini tamamlad nk "model"leri ok
abuk ortadan kayboldu. Bu yzden yeni bir konuya
yneldi: airin bahesi. Bu konudaki eitleme,
iki ayiei tablosuyla birlikte Gauguin'in geliini
bekleyen misafir odasn sslemeye balad.
Servi Aal Yeil Buday Tarlas

Saini-Remy, Haziran ortas 1889
Tval zerine yalboya. 73.5 x 92.3 cm
Nrodni Galerie, Prag
15-1
23
Ekim'de,
Paul
Gauguin
nihayet Arles'a
geldi. Kasm ortasnda Gauguin temsilcisi ve mali

destekisi Theo'ya unlar yazd: "yi Vincent ve '/e
grieche Gauguin' mutlu ifti oynamaya, evde kendi
hazrladklar mtevaz yemekleri yemeye devam
ediyorlar."
Paul Gauguin kendisini bilge olarak gryor,
Van
Gogh'a
da rencisi roln vererek - onu
kmsyordu:
Dalardaki imenlik:
Le Mas de Saint-Paul
Sain-Rey. Haziran ortas 1889
Uval zerine yalboya, 3 x 91A cm
Rijksmuseum Krller-Miiller, Olterlo
"Arles'a geldiim zaman Vincent, Yeni izlenimcilik

ekolne kaplmt, gzle grlr biimde bocalyor
ve ac ekiyordu. (...) Btn o morlarn stndeki
sarlarla, tamamlayc renklerle yapt dzensiz
almalarla ancak silik, eksik ve tekdze bir uyum
salayabiliyordu; berraklk yoktu. Onu aydnlatma
grevini zerime aldm; bu benim iin ok kolayd
nk zengin ve verimli bir toprak bulmutum.
Ay Doarken Akam Manzaras

Saint-Remy, Temmuz ortas 1889
Rijksmuseum Krller-Mller. Otterlo
I5K
159
zgn ve kiilii salam olan herkes gibi Vincent da

komusundan korkmuyordu, inat deildi. O gnden
sonra Van Gogh'um hayret verici bir ilerleme gsterdi."
Ancak Gauguin eitimini zerine almadan nce
ve aldktan sonra Van Gogh'un yapt resimlere
bakldnda bu ilerlemenin pek az kant grlebilir.
Saint-Remy, Ekim 1889

Tuval zerine yalboya. 45.7 x 61.6 cm
Cleveland Museum ol Art, Cleveland
160
Van Gogh 1888 ylnda, M art'ta Langlois Kprs,

Temmuz'da La Mousme ve Joseph Roulin'in Portresi,
Austos'fa
Ayiekleri,
Eyll'de
airin
Bahesi,
Yldzl Gece, Sar Ev, Arkadam Paul Gauguin iin

O toportre ve Gece Kahvesi'n, Ekim'de de Vincent'in
A rlesd aki Odas'n yapt. Gauguin'in "silik, eksik ve
tekdze" diyerek kmsedii bu resimler bugn
sanatnn en nemli bayaptlar olarak, kabul
edilir.
Otoportre
Sainr-Rmy, Austos sonu 1889
Tuval zerine yalboya, 57 x 43.5 em
zel Koleksiyon, New York
162
Yannda Gauguin
varken Van
Gogh
daha
az resim yapyordu, o senenin banda kefettii

enerjiden
yoksundu.
Gauguin'in
aksine
Van
Gogh'un resim yaparken model olarak gereklie

ihtiyac vard. Dncelerini konu ald nesnelerden
ayramyordu. Resmini yapt nesnelerle insanlarn
grntlerinin
ve
kendisinde
uyandrdklar
ilk
duygularn bir birleimini oluturmak istiyordu.
Yatak Odas
Saint-Remy, Eyll ba 1889
The Ar lnstitue of Chicago. Chicago
164
166
G auguin'i
sevgi
ve
beklerken
umut
tuvallerine
nihayetinde
hayal
yansyan
krklyla
sonuland. Gauguin, Van Gogh'un sanat grn

paylamyordu. Bu, Van Gogh iin yeteri kadar
zcyd ama arkadann onu nasl kmsediini
grmek daha da ok cann skt. Buna benzer
bir deneyimi Brksel'de tant ve 1881 - 1885
yllar arasnda yazt Anton van Rappard'la da
yaamt.
Otoportre
Saint-Rmy. Eyll 1889
Tuval zerine yalboya, 65 \ 5a em
Muse d'Orsay, Paris
166
1888'in Aralk aynda Gauguin, Emile Bernard'a

unlar
yazd:
"Vincent'la
genel
olarak
pek
anlaamyoruz, zellikle de resim konusunda. O

Daumier, Daubigny, Ziem ve byk Rousseau'ya
hayran, bense hibirine dayanamyorum. Dier
yandan Ingres, Raffaello ve Degas'dan nefret ediyor,
ben de onlara baylyorum. (...) Benim resimlerimi
ok seviyor ama ben resim yaparken her zaman
bir hata buluyor. Vincent bir romantik, bense basit
bir hale ulamak istiyorum. Renklere gelince, o
Monticelli'deki gibi koyu renklerin imknlarn gryor
ama ben uygulamada ortaya kan karklktan
nefret ediyorum, vs..."
Otoportre
Saint-Reny. Eyll 1889
Nsjonalgal leriet, Oslo
16
Bu sralarda Gauguin, Theo'ya Paris'e dnmek

istediini
syledi:
"Vincent'la
artk
srtmeler
olmadan bir arada yaamamz kesinlikle imknsz.

Yaratllarmz birbirine hi uymuyor ve ikimizin
de alabilmek iin huzura ihtiyac var." Hi kimse
Noel'den nceki gn neler olduunu tam olarak
Piet (Delacroix'cktn esinle)

Saint-Remy. Eyll 1889
Vincent Van Gogh Vakti. Amsterdam
170
Ancak 23 Aralk
1888 gn olanlara dair
sahip olduumuz bilginin ou pek de tarafsz

saylamayacak bir tanktan, Paul Gauguin'den geli
yor: "M eydana geldiimde kalabaln toplandn
grdm. Evimizin yannda jandarm alar ve polis efi
olan melon apkal ufak tefek bir adam duruyordu.
O laylar yle geliti: Van Gogh eve dnd ve hemen
kulan, kafasna yakn bir yerden kesti.
Buday Tarlasnda Kyl

Saint-Remy, Ekim ba 1889
Tuval zerine yalboya, 73.5 x 92 cni
Indianapolis Museum of Ar. Indianapolis
172
Kanamay durdurmas biraz zaman alm olmal,

ertesi gn alt kattaki iki odann yerlerine salm
ok sayda slak havlu buldum. Evden kabilecek
kadar iyi duruma geldiinde ban iyice aa
indirdii bir bereyle rtp dorudan bir hemerisini
bulmak iin tandklaryla karlaabilecei bir eve
gitti, oradaki 'nbeti'ye zenle ykayp bir zarfa
koyduu kulan verdi.
Saint-Paul Hastanesinde B ir Hastann Portresi

'Iuval zerine yalboya, 32.5 x 23-5 cm
Vincent Van Gogl Vakf. Amsterdam
174
'Buyrun, beni hatrlamanz iin' dedi. Sonra

koup eve dnd, yatana yatp uyudu. Ancak
pencerenin kepenklerini kapatp camn yanndaki
masaya yanan bir lamba brakmay ihmal etmedi.
On dakika sonra hayat kadnlarna kalan sokakta
olayn amatas ve dedikodusu yaplyordu.
Tarlada Saban Siircn Adan ve Deirmen

Mtsem cif Fine Arts. Boston
W. A. CooLidge tarafndan dn verilmitir
177
Evimizin kapsna geldiimde bu olanlardan hi

haberim yoktu. Melon apkal adam
bana son
derece ciddi bir ifadeyle pat diye unu sordu:

'Beyefendi, arkadanza ne yaptnz?' 'Bilmiyorum.'
'Ah, tabii... ok iyi biliyorsunuz... arkadanz ld.'
Kimsenin byle bir an yaamasn dilemem, doru
dzgn dnmeye balamam ve kalbimin arpntsn
bastrmam iin uzun zaman gemesi gerekti.
D ut Aac
Sainr-Remy. Ekim 1889
Norton Simon Museum of Art, Pasadena. California
178
179
fke, krgnlk ve acnn yannda btn varlm

para para eden zerimdeki baklarn utanc
beni bouyordu. 'Tamam, yukar kalm, orada
konuabiliriz' derken kekeledim. Vincent yatanda,
araflara dolanm yatyordu, bir silah horozu gibi
bzmf; l gibiydi.
Saint-Patl-de-jMausoledeki Kilise
Tuval zerine yalboya, n.5 x 6 cni
Klizabeth Taylor Koleksiyonu. ABD
180
181
Yavaa, ok yavaa vcuduna dokundum;

scakl
hayatta
olduunu gsteriyordu.
Sanki
btn dnce ve hareket kabiliyetimi geri kazanm

gibi oldum. Neredeyse fsldayarak polis efine
'Beyefendi, bu adam uyandrrken ok nazik ve
dikkatli olun, eer beni sorarsa da Paris'e gittiimi
syleyin. Beni grmek onun iin lmcl olabilir'
dedim."
Saint-Paul Hastanesinin Bahesindeki Aalar

Sairit-Rmy, Ekim i S 89
Armand Hammer Museum ol Art. Los Angeles
1H2
Polis memuru Alphonse Robert gibi dier tank

larn
ifadeleriyle
karlatrldnda
Gauguin'in
hikyesi baz nemsiz detaylarda yanltr. Van

Gogh btn kuian deil, sadece kulak meme
sinin stnden bir paray kesmiti. Bu "hediye'yi
"nbeti"ye deil, fahie Rachel'a vermiti.
Saint-Paul Hastanesinin Bahesindeki Aalar

Saint-Remy. Ekim 1889
zel Koleksiyon. ABD
IK 4
Gauguin'in hikyesi evsahibinin kendisini neden

yaralad konusunda pek bir fikir vermiyor. Belki
Van Gogh arkadann onu brakp gitme tehditini
gerekletireceinden
korkmutu.
Gauguin'in
ayrlmas iki kat sarsc olacakt nk bu ayn

zamanda sanatlar evinin de sonu demekti.
Tohum Eken Adam (MilkTden esir

Saint-Reny. Ekim sonu 1889
Tuval zerine yalboya, 80.8 x 66 cm
Stavros S. Niarchos Koleksiyonu
Van Gogh'un skntsnn bir nedeni de Theo'nun

Johanna Bonger'le nianlanmas olabilir. Arnold'un
anlattna gre Van Gogh kardeinin 23 Aralk'ta
evlenmeyi tasarladn duymutu.
Bu deiiklik
phesiz onun hayatn da etkileyecekti.
Batan Gne ve K zl Gkyz nnde am Aac

Saint-Rerhy, Kasm 1889
Tval zerine yalboya, 92 x T3 cm
Rdjksmmseum Krller-Mller, tterlo
188
Yeni bir evin masraflarn karlamak zorunda

kalan Theo belki de artk maddi ve dnsel olarak
ona ok baml olduu destei veremeyecekti.
Gauguin, Theo'ya Vincent'n yaad bunalmdan
sz etmiti. Gen Van Gogh 25 Aralk'ta Arles'a
gelmi, ancak ok ksa bir sre kalmt.
oban (Millet elen esinle)

Saint-Remy. Kasm 1889
Tuval zerine yalboya, 52. x 0.7 cm
Tel Aviv Mzesi, Tel Aviv
190
Byk bir ihtimalle ayn gn, Gauguin'le birlikte

Paris'e dnd. Van Gogh kendisini yaralamasndan
iki hafta sonra, 7 Ocak'ta hastaneden ayrld. Joseph
Roulin ve kars ona bakmaya baladlar. Van Gogh,
Sar Ev'e dnnden sonraki ilk mektuplarnda
deliliinden hi sz etmez.
Yol ileri
Saint-Remy, Kasm 1889
Tval zerine yalboya. 71 \ 93 cm
Phillips Koleksiyonu, Washington
192
193
Van Gogh yazarak ve resim yaparak iyilemeye,

unutmaya alt. Kendisini tedavi eden Dr. Rey'in
bir portresini yapt. Sanatlar evinin geleceine dair
inancn hl yitirmemiti.
Sanat bu dnemde Aralk'ta balad bir tablo
zerinde almaya devam etti: Postacnn kars,
Van Gogh'un La Berceuse [Ninni] dedii Augustine
Roulin'in portresi.
Saint-Pal Hastanesinin Bahesindeki

Aalar ve Adam
Saint-Rmy, Kasn 1889
Tuval zerine yalboya. 63 x -8 em
Muse dOrsay, Paris
19)
Bakalarn memnun etmek iin yapt resim

kendisine bir avuntu oldu. Gauguin'e yazd bir
mektupta "Sevgili arkadam, Berlioz ve VVagner'in
mzikte yaptn resimde yapmak... kalbi krlmlar
avutacak bir sanat!" demiti. 7 ubat'ta Protestan
din adam Papaz Salles, Theo'ya unlar yazmt:
"Kardeiniz (...) yeniden akl hastal belirtileri
gsterdi.
Ahap Barakalar
Saint-Remy, Aralk 1889
zel Koleksiyon. Brksel
196
19 7
gn
boyunca
her yerde zehirlenen
ve
bakalarn zehirleyen insanlar grdne inand.

Hizmeti kadn (...) onu bu acayip durumda grnce
bildirmesi gerektiini dnm; komular yneticiye
haber vermiler. Ynetici kardeinize gz kulak
olunmasn ve hastaneye yatrlmasn emretmi.
(...) imdi ne yaplmas gerekiyor?" Van Gogh
hasta olduunu kabul etmiyor, haksz yere mahkm
edildiini dnyordu.
Peirolets Vadisi
Saint-Remy, Aralk 1889
Tval zerine yalboya. ~2 x 92 em
Rijksmuseum KrcVlIer-Miiller. Otterlo
198
Toplumun kabul ettii davran biimlerinden

sapmann dlanmayla cezalandrldn daha nce
defalarca yaayp renmiti. Van Gogh vaizlikte
baarsz olduunda babas onu Gheel'deki akl
hastanesine yatrmakla tehdit etmiti. Lahey'deki
Goupil galerisinin idarecisi Tersteeg ressamn bir
fahieyle birlikte yaadn rendiinde onun
"akl salnda ve mizacnda sorunlar olduunu"
sylemiti.
Sabah: almaya Giden Kyl ift

(Millet'den esinle)
Saint-Remy. Ocak 1890
Hermiage, ahit Rctersburg
200
201
Van Gogh mektuplarnda delilii ve hastal

sk sk toplumun durumu iin bir metafor olarak
kullanr: "Sonra doktorlar bize Musa, Muhammed,
Isa, Luther, Bnyan ve dierlerinin yannda Frans
Hals, Rembrandt ve Delacroix'nn, hatta annemiz
gibi sevgili eski kafal yal kadnlarn da deli
olduunu sylerler. Ah, bu ciddi bir meseledir, insan
bu doktorlara unu sorabilir: Peki o zaman akll
insanlar nerede? Hep hakl olan genelev fedaileri mi
onlar? Belki de. O zaman seilecek ne var? Neyse ki
seme ansmz yok."
le Uykusu (Milletden esinle)

Sait-Remy, Ocak 1890
Muse dOrsav, Paris
202
203
Van Gogh bandan beri "deliliinin" sosyal

ynnn farkndayd. Zamanla hasta olduunu ve
yardm almas gerektiini kabullenmeyi rendi.
Am a cezalandrlmak istemiyordu: "Eer, diyelim
tamamen delirirsem, ki bu bence kesinlikle imknsz,
o zaman farkl bir tedaviye ihtiyacm olur, temiz
havaya karlmam, iimi yapmam gerekir, vs "
Servi ve ki Kadn
Saint-Rcmy, ubat 1890
Tval zerine yalboya, 43.5 x 27 cm
Papaz Salles'in tavsiye ettii Saint-Remy'deki

akl hastanesi bu tedaviyi sunuyordu. Van Gogh'un
oraya gitmeyi kabul etmek iin baka sebepleri de
vard: Gidecek baka bir yeri yoktu. Sar Ev'in sahibi
kontrat iptal etmiti, Gauguin Bretanya'da ona elik
etmeyi reddetmiti ve Theo'nun evindeki yerini de
imdi gelin almt.
iek Aan Badem Aac

Saint-Remy, uba 1890
Tval zerine yalboya, 73.5 x 92 c
20 6
207
Yeniden otellerde yaamak zorunda kalmaktan

korkuyordu: "Kendime ait bir yerim olmal." Akl hastanesi
evin, yuvann yerini alp bir snak grevi grd.
8 Mays 1889'da Papaz Salles, Van Gogh'u
Arles'n otuz kilometre dndaki Saint-Remy'deki akl
hastanesine gtrd. Hastaln ad konar konmaz
mulak korku ya da Van Gogh'un kulland ifadeyle
"adsz korku" yok oldu.
LArlesienne (Madam Ginoux)
20 8
.t
Saint-Remy, ubat 1890

Tuval zerine yalboya, 6 x 5-i (.111
Muse de Arte de So Pat n, So Palo
Van Gogh, Dr. Rey'i ailesinde sara nbetleri

geirenler
olduuna
doktor yeni
inandrd.
hastasnn
tehisini
Saint-Remy'deki
sorgulamadan
kabul etti. Tehisin sonunda yaln kmas pek

nemli deildi: Sainf-Remy'de btn hastalara ayn
tedavi uygulanyordu. Dzenli olarak banyolar
yaptrlyor, geri kalan zamanda da kendi hallerine
braklyorlard.
Mahkmlar H avaIand r mada

(Gustave Doreden esinle)
Saint-Remy, ubat 1890
Pukin Mzesi. Moskova
2 l
Van Gogh balarda, kendisine baz alardan

salkl insanlarn oluturduu toplumdan daha
insani gelen bu hastalar topluluundan etkilenmiti.
ilk defa hastanedeki grubun bir paras olduunu
hissetti ama dier hastalarn aksine o rehavete
kaplmad. almas gerektiini dnd iin,
hastaneye gelir gelmez resim yapm aya balad.
Gelincikler ve Kelebekler
Saint-Remy, Nisan-Mays 1890
212
Theo'dan kendisine tuvaller ve boyalar gnder

mesini isterken kalnn "bedelini demek" iin ne
kadar retmesi gerekeceini sordu.
Van Gogh
hastanede kald sre boyunca
ocukluunun getii dnyay yeniden canlandrd

manzara resimleri yapt. Ayn zamanda renklerin
etkileri konusunda almaya devam etti:
zgn Yal Adan

Sainr-Remy. Nisan-Mays 1890
Tuval zerine yalboya. 81 x 65 c
Rijksmuseum Krller-Vlller, Otielo
214
"Aklmda hep serviler var, ayiekleri tablosuna

benzer bir eyde onlar kullanmak istiyorum nk
benim
aklmdaki
ekilde
hl
resmedilmemi
olmalar beni hayrete dryor. Servilerin biimleri

ve oranlar Msr dikilitalar kadar gzel. Yeilleri o
kadar farkl ki. Gneli bir manzarann ortasnda
kara bir leke gibi ama grdm en ilgin siyah
tonlarndan biri bu ve kafamda canlanan tam
olarak yanstmak ok zor. Ama bir de onlar mavinin
nnde grmen lazm, hatta mavinin iinde. Her
yerde olduu gibi burada da doay resmetmek iin
uzun sre iinde kalman gerekiyor."
iek Am Kestane Aa..

Ali ve rs-suf-O isc, Mays 1890
Tuval zerine yalboya. 70 x AS cm
zel Koleksiyon. Gney Amerika
216
Van
Gogh
tekrar
almaya
balad
ama
hastanedeki hayatla ilgili dnceleri deimiti. Daha

nce kusursuz bir topluluk meydana getirdiklerini
dnd dier hastalar imdi onu korkutuyordu.
Daha beteri, Saint-Remy'de alan rahibeler dehete
kaplmasna neden oluyordu. Geirdii nbetten
sonra Van Gogh hastaneden ayrlp darda resim
yapmay brakt. Bu nedenle resimleri iin -konu
bulmakta zorlanmaya balad.
Yardmsever (Delaeroixdan esinle)

Saint-Remy, Mays 1890
Rijksmuscum Krller-Mllcr. Otterlo
21S
are olarak ya kendisini model olarak kulland

ya da Theo'nun Paris'ten gnderdii basklardan
birini kopyalad. Delacroix'nn P/eto'sn ve Gustave
Dore'nin M ahkm lar Havalandrm ada tablolarn
yeniden yapt.
Van Gogh, Auvers-sur-Oise'a gitmeden nce
Paris'te Theo ve ailesiyle sadece gn kald. Kaln
bu kadar ksa tutmasnn sebebi Theo ve Johanna'nn
tartmalar olabilir; Van Gogh bu tartmalar daha
sonra mektuplarnda anlatmt.
Natrmort: Vazoda Pembe Gller

Saint-Remv, Mays 1890
Mr. ve Mrs. Walter H. Annenberg Koleksiyonu,
Rancho Mirage, California
220
Doa ve almak tekrar Van Gogh'un hayattaki

iki destekisi olmutu. Ama etrafnda kimsecikler
yoktu. Dr. Gachet de pek yardmc olmuyordu. Van
Gogh unlar yazmt: "Bence Dr. Gachet'e ok
gvenmemeliyiz. Her ey bir yana, bence o benden
daha hasta, en azndan benim kadar hasta; durum
bu. Kr bir adam baka bir kre yardmc olmaya
kalktnda ikisi birden ukura dmezler mi?"
Yldzlarn Altnda Servili Yol

Auyers-sur-Oi.se, Mays 1890

Kijksnm seum Kller-Mller, Otterlo
222
Altm iki yandaki kalp ve sinir hastalklar

uzman tam bir sanat yd. ok sayda sanatyla
ilikisi vard. Daha sonra Paris'teki Muse d'Orsay'a
verilen koleksiyonunda Czanne, Pissarro ve Van
Gogh'a ait eserler bulunuyordu. Doktor, Van Gogh'la
bir hasta olarak deil, ressam olarak ilgileniyordu.
Doktor Paul Gachet'nin Portresi

Avers-.sur-Oi.se. Haziran 1890
Muse dOrsav. Paris
12i
Van Gogh, Ravoux Hannda yayordu. Hann

sahibinin on yandaki kz Adeline ressama poz
vermiti. Van Gogh, ayn ekilde yirmi bir yandaki
Marguerite Gachet'nin de resmini yapmt. Doktorun
kznn yakn
bir arkada
ressamla
modelinin
birbirlerine k olduklarn iddia edince Dr. Gachet,

Van Gogh'tan bir daha evine gelmemesini istedi.
Auvers-su r-Oisedek i K. i I ise

Auvers-sur-Oise, I lziran 1890
Tuval zerine yalboya. 9a x 74 cm
Musee dOrsay. Paris
22 6
Marguerite'in erkek kardei bir syleide bu

hikyeyi dorulam, ancak kritik bir noktasn
deitirmiti:
yandaki
Dediine gre
ressamn
ilgisine
kardei
otuz yedi
karlk vermemiti.
Van Gogh'la Gachet'nin arkadalnn ksa sre

sonra bozulduu aktr; 2 Temmuz'dan sonraki
mektuplarnda Van Gogh ondan hi bahsetmez.
Buday Tarlas ve Kargalar

AuvcT.s-sur-Oi.se, Haziran 1890
Tuval zerine yalboya. 50.5 x 105 cin
Vincent Van Gogh Vkf, Amsterdam
22
229
Auvers'de geirdii iki buuk ayda, Van Gogh

daha nce defalarca yaad bir sreten geti.
alarak dzenli bir hayat kurmay denedi ama
gvenlik ve yuva duygusunu kaybetmiti. Gittike
Theo'ya daha
fazla
yk olduunu dnmeye
balad. Paris seyahati srasnda kardei ile Johanna

arasndaki bir tartmaya tank olmutu.
Kk Kzlar
Auvers-sur-i.se, Haziran 1890
Tuval zerine yalboya, 51.2 \ 51.5 cm
Msee dOrsay, Paris
230
231
Theo,
amak
Guoupil'den
istiyordu,
ayrlp
karsysa
kendi
yeteri
galerisini
kadar
para
kazanamamasna ramen iinde kalmasn tercih

ediyordu. Theo'nun desteklemek zorunda olduu tek
akrabas Vincent deiidi; dzenli olarak annesine ve
kz kardei VVillemien'e de para gnderiyordu. Van
Gogh on sene nce, kardeinin parasna baml
olmaya baladnda yle yazmt:
Cordeville'de Saz Daml Kvler

Avers-,sur-Ois, Hazinin 1890
Muse dOrsav, Paris
232
233
"Senin ya da evdeki dierlerinin bana bela

olacama inanrsam, ya da senin yoluna karsam,
kimseye bir faydam olmazsa, bir davetsiz misafir
veya dlanm biri gibi hissedersem leyim daha iyi
(...). Eer durum bu hale gelirse daha fazla yaamak
istemem."
Buday Tarlasnn nnde Gene K z

Auvers-sur-Oi.se, Mazinin sonu 1890
Tuval zerine yalboya. 66 x 45 eni
National Gallery of Art. Washington
23 i
Paris'ten
dndkten sonra
zerinde alt
tablolar Theo'yla Johanna'ya anlatmt: "Bulank

gkyz altnda usuz bucaksz buday tarlalar.
Hzn ve mutlak yalnzl ifade etmek iin kendimi
ok zorlamam gerekmedi. Umarm yaknda bunlar
grebilirsiniz (...), bence bu tablolar size szcklere
dkemediklerimi, tarada
grdm
sal ve
saaltc gc anlatacaktr."
Yamurda Auvers Manzaras

Auvers-.su r-Oi.se. Temmuz 1890
National Museum of Wales, Cardiff
23 6
Bu eliki -hzn ve tarann sal- Van

Gogh'un iinde bulunduu durumu yanstr: Doa
her zaman ona sevecen bir yuva olmutu; kimseyle
paylaam ayaca bir yuva.
Van Gogh, Saint-Rerriy'de Orak tablosu zerinde
almt:
Auvers Ovasnda Bulutlu Gkyz

Auvers-sur-Oise, Temmuz 1890
Tuval zerine yalboya. 73 x 92 em
RijksTBisem Krller-Mller, Otterlo
238
"Ben bu orakda iini bitirebilmek iin kzgn

gnein altnda byk bir hzla bouan belirsiz
bir figr gryorum. Onda lmn yansmasn
gryorum, sanki bitii buday aslnda insanln
ta kendisi. Daha nce yapmay denediim tohum
eken adamn tam tersi olduunu syleyebilirsiniz.
Ancak bu lmde hazin bir yan yoktur, gn nda,
gnein her yeri altn rengine boyad bir andc
yoluna gider."
Tepenin Yannda Saz Daml Evler

Auver.s-.sur-Oi.se. Temmuz 1890
Tale Gallerv. Londra
24 o
241
Van Gogh'un
kendisini bir tarlada vurduu
sylenir ama bu konuda ciddi bir kant yoktur. Eer

intihar iin budaylarn "altn rengi"ni setiyse, en
azndan yalnz lmemeye karar vermi demektir.
Kendisini brnden vurduktan sonra hana dnp
yatt. Hanc, Dr. Gachet'ye ve Theo'ya haber verdi.
Kardei, 29 Temmuz 1890'da len Van Gogh'un
hayatnn son anlarn yle anlatmt:
Buday Demetleri
Avers-sur-Oise. Temmuz 1890
Dallas Museum of Fine Arts. Dallas
2^ 3
"lmek istedim. Yannda oturmu onu iyiletirmeyi

deneyeceimize sz verirken (...) yle cevap verdi:
La tristesse durera toujours! [Bu ac hi dinmeyecek.]"
ntiharndan birka hafta nce Van Gogh, Theo'ya
unlar yazmt: "Baaramam olsam bile, yine de
yaptm ilerin devam ettirileceini dnyorum.
Aka deil belki, ama insan doru olana inanrken
yalnz deildir.
Yamurlu Bir Gnde Saman Ynlar

Auvers-sur-Oi.se, Temmuz 1890
Tuval zerine yalboya, 64 x S2.5 cm
Rijk.smuseum Kroller-M ler. Otterlo
244
Peki o zaman bunun kiisel olarak ne nemi

var ki! insanlarn da budaylarla ayn olduuna
ok inanyorum.
Eer filizlenmek iin topraa
ekilmiyorsan ne nemi var? - Sonunda deirmen

talarnn arasnda tlyorsun ki ekmek olasn.
Mutluluk ve mutsuzluk arasndaki fark ite! kisi de
gerekli ve faydal, lm ve kaybolu gibi... her ey
greceli - hayat da yle."
Asnieres Kprs
Paris, 1897 yaz
Dominique de Menil Koleksiyonu, Houston
246
RESMLERN LSTES
Beiin Yannda Oturan Kadn
Agostina Segatori Cafe Tambourin'de Otururken
37
Beik Sallayan Madam Roulin (La Berceuse)
57
129
Ahap Barakalar
197
Bois de Boulogne'da Yryenler
Alpilles nnde Zeytin Aalar
149
Budanm Stler
143
Arles'da Hastane Kouu
141
Buday Demetleri
243
Buday Tarlas ve Kargalar
229
Buday Tarlasnda Kyl
173
Buday Tarlasnn nnde Gen Kz
235
Arles'da Langlois Kprs

Arles'l Yal Kadn
Armand Roulin'in Portresi
Asker (Zouave) (yarm)
'
67
65
119
31
77
C
Asnieres Kprs
247
Auvers Ovasnda Bulutlu Gkyz
239
Auvers-sur-Oise'deki Kilise
227
A y Doarken Akam Manzaras
159
Cennet Bahesinin Anlar (Arles'l Kadnlar)
Ayakkablar
33
Ayakkablar
35
B
Batan Gne ve Kzl Gkyz nnde am Aac
248
189
59
Cezayirli Askerlerin Temeni Milliet'nin Portresi
107
Cordeville'de Saz Daml Evler
233
iek Aan Badem Aac
207
iek Am Badem Aac
69
iek Am Kestane Aac
217
oban (Millet'den esinle)
191
249
Dalardaki imenlik: Le Mas de Saint-Paul
157
Krmz Lahanal ve Soanl Natrmort
43
Doktor Flix Rey'in Portresi
133
Krmz zm Ba
117
Doktor Paul Gachet'nin Portresi
225
Kyl
Dokumac, Kardan Grnm
11
Dut Aac
Kk Kzlar
13
231
179
L
L'Arlesienne (Madam Ginoux)
209
Elma Sepetli Natrmort (Lucien Pissarro iin)
45
LArlesienne: Madam e Ginoux Kitaplarla
Eugne Boch'un Portresi
91
La Mousme
31
Le Moulin de la Galette
39
Les Alyscamps
111
Eygalires Yaknlarnda, Haut Galline'de Servi Aal Buday Tarlas
151
113
G
G ece Kahvesi
93
Gelincikler ve Kelebekler
213
Mahkmlar Havalandrm ada (Gustave Dore'den esinle)
H
Harap Ahr ve Eilen Kadnla Kk Ev
211
Mavili Kadnn Portresi
27
Montmartre'da Hendek ve Deirmenler
85
19
N
Natrmort: izim Tahtas ve Soanlar
127
Japon etkisi: Oiran (Keisai Eisen'den esinle)
49
Natrmort: Vazoda On Be Ayiei
87
Japon etkisi: Yamur Altnda Kpr (Hiroige'den esinle)
51
Natrmort: Vazoda On ki Ayiei
139
250
Natrmort: Vazoda Pembe Gller

Nuenen'deki Papaz Evinin Bahesi Karlar Altnda
221
15
O-
R
Rhne zerinde Yldzl Gece
99
s-
Otoportre
121
Sabah: almaya Giden Kyl ift (Millet'den esinle)
Otoportre
163
Salar Ak Kadn
Otoportre
167
Saint-Paul Hastanesi'nin
BahesindekiAalar
183
Otoportre
169
BahesindekiAalar
185
Otoportre (Paul Gauguin'e ithaf edilmi)
95
BahesindekiAalar ve Adam
195
Oturan Beyaz Balkl Kyl Kadn
25
Saint-Paul Hastanesi'nde Bir Hastann Portresi
175
Saint-Paul Hastanesi'nin Bahesi
145
Saint-Paul-de-Mausole'deki Kilise
181
le Uykusu (Millet'den esinle)
203
201
29
Saintes-Maries Sahilinde Balk Tekneleri
79
Patates Yiyenler
17
Saintes-Maries'de Sokak
73
Patience Escalier'nin Portresi
89
Saintes-Maries'de Beyaz Ev
71
Paul Gauguin'in Koltuu
125
airin Bahesi
Peiroulets Vadisi
199
Saksda Frenksoan
41
Piet (Delacroix'dan esinle)
171
Sanat Taciri Alexandre Reid'in Portresi
55
Place du Forum, Arles'da Gece Kahvesi
105
Sanatnn Annesinin Portresi
109
102
Postac Joseph Roulin'in Portresi
83
Sargl Kulakl Otoportre
131
Provence'da Saman Ynlar
75
Sargl Kulakl ve Pipolu Otoportre
135
252
253
Scheveningen Sahili
Sebzeli Natrmort
23
Servi Aal Yeil Buday Tarlas
155
Servi ve ki Kadn
205
Serviler ve ki Kadn
147
Vincent'n Arles'daki Evi (Sar Ev)
Srtst Duran Yenge
137
Vincent'n Sandalyesi ve Piposu
Srahili ve Tabakta Limonlu Natrmort
53
vale nnde Otoportre
63
zgn Yal Adam
215
97
123
Y ,Z
Yamurda Auvers Manzaras
237
Yamurlu Bir Gnde Saman Ynlar
245
219
Tanguy Baba'nn Portresi
47
Yardmsever (Delacroix'dan esinle)
Tarlada Saban Sren Adam ve Deirmen
177
Yal Porsukaacnn Gvdesi
Tepenin Yannda Saz Daml Evler
241
Yatak Odas
165
Tepeye Giden Patikada Kavaklar
161
Yeil zm Ba
101
Tohum Eken Adam
115
Yldzlarn Altnda Servili Yol
223
Tohum Eken Adam (Millet'den esinle)
187
Yol ileri
193
Zeytinlik
163
Topra Kazan Kyl Kadn
2=54
21

Van Gogh Desu

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Van Gogh Desu

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Van Gogh

Yap Kredi Yaynlar - 310 2

Vincent Van Gogh

hissettirdikleri resimlerin hissettirdiklerinden ok daha nemlidir."

Tasarm: Baseline Co Ltd,

Vircent Van Gogh 30 M art'la Hollanda'nn gneyinde, Belika snr yaknlarndaki

Bu yl kardei Theo'yla hayatlarnn sonuna dek srecek olan mektuplamalar balad.

Goupil'in Londra ubesinde almaya balad Londra'da ev sahibesinin kz

Ekim aynda Goupil galerisinin Paris'teki merkezine gnderildi ve burada yalnz

ihmalkrl nedeniyle Goupil'deki iinden karld. Ingiltere'ye dnp nce retmenlik

Van Gogh Amsterdam'a dnd ve lahiyat Fakltesi'ne girmek iin hazrlad.

lahiyat Fakltesi'ni braknca papaz olma imkn da kalmad.

Lahey dnemi 1881-1883:

Nuenen dnemi 1883-1885:

Yalnz ve depresyonda geirdii bir dnemden sonra Nuenen'e yerlemi olan

Paris dnemi 1886-1888:

Arles dnemi 1888-1890:

Van Gogh Arles'a yerleti. Gnein ve Provence renklerinin parlaklndan etkilendi,

Delilik nbetleri yaayan Van Gogh kendi isteiyle Saint-Remy-de-Provence'doki

Paris'teki Bamsz Sanatlar Salonuna on eseriyle katld. Auvers-sur-Oise'a

incent Van Gogh'un hayat ve eserleri yle i

hayat hikyesini grmemek neredeyse imknszdr.

Van Gogh'un hayatndaki olaylarn eserlerinin

dnemlerde belli olmutu. Sanatyla ilgili baslan

Dokumac. Karsdan Grnm

Bu dnemde Van Gogh, Arles yaknlarndaki

O na gre Van Gogh "korkun ve lgn bir dhi,

Nuenendeki Papaz Evinin Bahesi Karlar Altnda

Sanatnn bu ekilde, deli dhi olarak tasvir

"phesiz sanata duyduu cokun sevginin bir

Harap Ahr ve Eilen Kadnla Kk Ev

duyduu arzudan sz eder: "Deiiklik olsun diye

Topra Kazan Kyl Kadn

Bir anne ve dul olan kuzeni Kee onu ksmen maddi

sadece kadnlarn deil ailesinin

uramtr, ancak bu sevgi hibir zaman diledii

Oturan Beyaz Balkl Kyl Kadn

Rahibin olu bu benzetmesini Korintlilere

Mekfup'taki "Sevginin stnl'Vden almt: "nk

Mavili Kadnn Portresi

"20 M art 1852'de Zundert papaznn evinde bir

Van Gogh hayatnn son aylarnda ocukluunur

Bois de Boulogne'da Yryenler

Yetikin Van Gogh'un tasvirlerinde de benzer

Huberta'ya gre, erkenden kendisini gsteren bir

"En ender rastlanan ieklerin at yerleri bilirdi

Van Gogh, son yllarnda resimleri araclyla

Agostina Segatori Cafe Tambourincle Otururken

Zundert'teki evin her odasn, btn yollar, bahedeki

Hem Elisabeth Huberta'nn hem de Van Gogh'un

Belki de yaknlarda bir Protestan okulu yoktu;

Krm z Laflan al ve Soanl Natrm ort

Vincent on yana geldiinde Tilburg'da liseye

Elma Sepetli .Natrmort

Paris, 188 sonbahar

Bu srada, yldr Lahey'de am calarndan

Van Gogh rakl sresince salonlarn ve Barbizon

Japon etkisi: Oiran (Keisai Eisenclen esinle)

Van Gogh burada yeni yuvasn kurdu: Galeri,

Vincent, Theo'yu ikinci kiilii olarak grmeye balad.

Japon etkisi: Yamur Altnda Kpr

Vincent on sekiz yl boyunca kardeine alt

Srahili ve Tabakta Limoniti Natrmort