Krkkale niversitesi

1.

BENZETM DLLER
KOMUTLAR RAPORU
Benzetim dersi kapsamnda renilen
komutlar
aklayan
kapsaml
bir
rapordur.
Mehmet PINARBAI
Syf 1

Ahmet Krsad TRKER

[2007]

NDEKLER
1. ARENA KOMUTLARI ...................................................................................................................................... 3

2.

1.1.

CREATE................................................................................................................................................ 3

1.2.

DSPOSE ............................................................................................................................................... 3

1.3.

PROCESS .............................................................................................................................................. 4

1.4.

DECDE ................................................................................................................................................ 5

1.5.

BATCH.................................................................................................................................................. 8

1.6.

SEPARATE ........................................................................................................................................... 9

1.7.

ASSGN ............................................................................................................................................... 10

1.8.

RECORD ............................................................................................................................................. 11

1.9.

HOLD .................................................................................................................................................. 11

1.10.

MATCH ............................................................................................................................................... 12

1.11.

ROUTE ................................................................................................................................................ 13

1.12.

STATION ............................................................................................................................................ 14

1.13.

ACCESS .............................................................................................................................................. 14

1.14.

CONVEY ............................................................................................................................................ 15

1.15.

EXIT .................................................................................................................................................... 16

1.16.

REQUEST ........................................................................................................................................... 17

1.17.

TRANSPORT ...................................................................................................................................... 17

1.18.

FREE ................................................................................................................................................... 18

1.19.

SEQUENCE ........................................................................................................................................ 19

RNEKLER................................................................................................................................................. 19
2.1. BERBER RNE .................................................................................................................................. 19
2.2. GELTRLM BERBER RNE .................................................................................................... 19
2.3. BEKLEME YER SINIRLI BERBER RNE ..................................................................................... 20
2.4. ATLYE RNE ................................................................................................................................. 22
2.5. TEKRAR LEMEL ATLYE RNE.............................................................................................. 22
2.6. BEKLEME YER SINIRLI ATLYE RNE .................................................................................... 24
2.7. DECDE RNE ................................................................................................................................... 26
2.8. ROUTE RNE .................................................................................................................................... 28
2.9. TRANSPORT RNE .......................................................................................................................... 30
2.10. AKILARI FARKLI RNLER N RNEK .................................................................................... 32
2.11. RNEK .................................................................................................................................................... 34
2.12. ANMASYON RNE ......................................................................................................................... 36
2.13. BANKA RNE ................................................................................................................................... 38
2.14. FABRKA RNE ................................................................................................................................ 40
2.15. RNEK FNAL SORUSU ...................................................................................................................... 42

3.

SONU ........................................................................................................................................................ 48

Syf 2

1. ARENA KOMUTLARI

1.1. CREATE
Bu modl, bir simlasyon modelinde varlklar iin balang noktas tasarlar. Varlklar, bir
program kullanlarak ya da geliler aras zamana dayanarak oluturulur. Varlklar, sistem
iinden srecin balamasndan sonra modlden ayrlrlar. Bu varlk tipi bu modlde
belirtilmitir. Simgesi aadaki gibidir:
Create 1

Varlk ismi yazlr.

Geliler aras zaman

deeri yazlr.

retilen varln
tipinin ad.

lk olu zaman
ve geli
zamanlar iin
kullanlan
zaman birimi.

retilen
geli
akmnn
tipi.

Syf 3
Sistem iine ilk
varln gelmeye
balama zaman.

Her gelile verilen bir

zamanda sisteme girecek
varlk says.

Bu modlde retilecek max varlk

says. Bu deere ulaldnda, bu
modl ile yeni varlk yaratlmayacak.

1.2. DSPOSE
Bu modl, bir simlasyon modelinde varlklar iin son noktay tasarlar. Varlklar
datlmadan (karlmadan) nce varlk istatistikleri kayt edilebilir. Ayrca modln iinde
sistemden ayrlan varlk saylar da gsterilir. Simgesi ve modl ile ilgili aklamalar
aadadr.

1.3. PROCESS
Bu modl, simlasyonda ana proses metodunu tasarlar. Kaynak kstlarn tutmak ve brakmak
iin opsiyonlar (seenekler) kullanlr. Ayrca, bir submodel (alt model) ve kullanc
tarafndan tanmlanm hiyerarik mantk kullanm seenei vardr. Proses zaman, varlklar
ayrt eder ve deer eklenen, deer eklenmeyen, tama, bekleme ve dierlerini dikkate alabilir.
lem nceliini dikkate alr ve buna gre ilemleri kuyrukta bekletir. Simge zerindeki izgi
kuyruu ifade eder.
Simgesi ve aklamalar aadadr.

Process 1

Syf 4

lem ismi yazlr.

Model tipini belirler.

Standart veya alt model.

Belirlenmi kaynak(lar)
iin bekleyen varlklarn
ncelik deeri..

Modl iinde
gerekleecek
proses tipi.
Gezen birimin
sadece
bekletilmesi,
ilem grp
bekletilmesi,
alnp bir
sreten sonra
braklmas
veya bekletilip
braklmas
tipleri.

Varlk
prosesi iin
kullanlan
kaynak ya
da kaynak
setleri
listesi.

Varlklara
proses
zaman ve
maliyetinin
nasl
atanacana
karar verir.

Gecikme
parametrelerini
belirten dalm
tipi ya da
metodu.
Proses iin, rapor
veritabannda
istatistik birikip
birikmeyecei
belirlenir.
Uniform ya da
Triangular dalmn
her hangi biri iin min
deer belirlenmesi
parametre alan.

Syf 5

Gecikme
parametreleri iin
zaman birimleri.

Normal dalm iin

ortalama, bir sabit zaman
gecikmesi iin deer ya da
Triangular dalm iin
mod parametre alan.

Uniform ya da
Triangular dalmn
her hangi biri iin max
deer belirlenmesi
parametre alan.

1.4. DECDE
Bu modl sistemde karar verme prosesi iin izin verir. Karar alnmasnda bir veya daha fazla
duruma(koul) yada bir veya daha fazla olasla dayanarak semeyi ierir. Durumlar, zellik
deerlerine, deiken deerlerine, varlk tiplerine yada bir ifadeye dayanabilir.
2li ihtimal yada 2li durumdan herhangi biri seildiinde, Decide modlnn iki k noktas
vardr. Doru ve yanllar iin birer k noktas vardr. Nli ihtimal yada durum tipi
belirlendiinde, oklu k noktalar, her durum veya olaslk ve tek else k iin
gsterilir. 2li ihtimal ve durum iin yalnzca, her tipten (doru/yanl) kan varlklarn says
gsterilir. Simgesi ve aklamalar aadadr.

Syf 6
imdi bu TYPE seeneklerini aklayalm:
TYPE: 2-way by Change = 2li seim.

TYPE: 2-way by Condition = 2li Durum

Syf 7

TYPE: N-way by Change = oklu seim.

TYPE: N-way by Condition = oklu Seim.

1.5. BATCH
Bu modl, simlasyon modeli iinde gruplama mekanizmasn tasarlar. Batchlar, srekli
yada geici olarak gruplanabilir. Geici Batch, kullanlan Separate (aada aklanmtr)
modlyle daha sonra blnmelidir.
Batchlar, giren varlklar belirtilmi sayyla yapabilir yada bir zellie dayanarak dierleriyle
eletirilebilir. Gerekli varlk says birikene kadar, Batch modlnde varlk gelileri bir
kuyrua yerletirilir. lk kmelenir, yeni bir temsilci varlk oluturulur. Simgesi ve
aklamalar aadadr.

Syf 8

1.6. SEPARATE
Bu modl, oklu varlklarn iine gelen bir varl kopyalamakta yada nceden oluturulan bir
varlk ynn blmekte kullanlabilir. Varlklar oaltldnda, modlden belirli sayda
kopya yaplr ve gnderilir. Gelen orijinal varlklar ayn zamanda modlden ayrlr. Ayrma
tipine bal olarak, belirlenmi k noktalar says istenir. Varlklar oaltldnda, 2 k
noktas uygundur. Simgesi ve aklamalar aadadr.

Syf 9

1.7. ASSGN
Bu modl, deikenlere varlk zeliklerine, varlk tiplerine, varlk resimlerine yada dier
sistem deikenlerine yeni deer atanmas iin kullanlr. Tek bir Assign modlle oklu
atamalar yaplabilir. Simgesi ve aklamalar aadadr.
Syf 10

1.8. RECORD
Bu modl, simlasyon modelinde istatistikleri biriktirmekte kullanlr. eitli gzlemsel
istatistikler kullanlr, modl iinde klar aras zaman, varlk istatistikleri (zaman, maliyet
vb.), genel gzlemler ve ara (interval) istatistikleri ierir. Saylabilir tip bir istatistik olduu
gibi kullanlr. Tally ve Counter setleri ayn zamanda belirlenebilir.
Simgesi ve aklamalar aadadr.

Syf 11

1.9. HOLD
Bu modlde eer varlk bir sinyal iin tutuluyorsa, sinyal modl varla sonraki modle
gemek iin izin vermede kullanlr. Eer varlk, verilmi bir halin doru olmas iin
tutuluyorsa, varlk (tanmlanan veya i kuyruktan her biri ) hal doru oluncaya kadar modlde
kalacak. Varlk snrsz bir tutmada olduu zaman tama modl, ileme tabi tutmaya devam
etmek iin izin vermede kullanlr.
Simgesi ve aklamalar aadadr.

Hold 1

Modl ismini belirtir.

Belirtilen veya i bir kuyruun

iinde varl tutmak iin gereken
sinyali gsterir. Sinyal varl
tutacak olduu iin, ayn deerin
bir sinyali alncaya kadar bekler.

Deeri bekle ve
bekleyen varlk iin
sinyal kodu belirt.

Bir sinyalin
makbuzunun zerinde
braklacak olan
bekleyen varlklarn
maksimum saysdr.

Kuyruk tipini
belirtir.

Kuyruk ismini
belirtir. Raporlarda
belirtilir.

1.10. MATCH
Match modl farkl kuyruklarda bekleyen varlklar belli saylarda gruplar, bir araya getirir.
Match komutunun ilev grebilmesi iin belirtilen(tanmlanan) kuyruklarda en azndan bir
varlk olmas gerekir. Ayrca match komutu kullanlmadan nce, kuyruklarda beklemekte
olan varlklarn en az bir ortak Attribute(zellik)leri olmaldr.

Modl ismini belirtir.

Gelen varlklar eletirmek iin bir

metod. Eer Type is Any Entities ise
eletirmenin gerekleebilmesi iin
bir varlk, her kuyrukta bulunmaldr.
Eer Type is Based on Attribute, bir
varlk, ayn nitelik deeriyle her
kuyrukta bulunmaldr.

Eletirme gereklemeden
nce farkl kuyruklarda
bekleyenlerin saysn verir.

Attribute ad bir varla atanan

eletirme niteliini tanmlamaya
yarar. Sadece Based on Attribute
seili olduunda uygula.

Syf 12

1.11. ROUTE
Route (Rota) modl, belirtilen bir istasyona bir varl transfer eder veya istasyona ziyaret
srasnda, sonraki istasyona gezen birimi tanmlamak iin kullanlr. Bir gezen birim rota
modlne girdii zaman, onun istasyon nitelii (varlk, istasyon), var yeri istasyonuna
girendir. Gezen birim var yeri istasyonuna rota zaman kullanlarak yollanr. Eer istasyon
var yeri, yle sra ile girilirse, sonraki istasyon varln sras ile kararlatrlr ve takmn
iinde adm zel-maksat nitelikler varl tarafndan tanmlanr. Simgesi ve aklamalar
aadadr.

Route 1

Tama zaman iin zaman

birimi.

Gezen birimin rota ismi tanmlanr.

Laboratuar istasyonuna varmas iin
varlk iin gecikme zaman, 2 zaman
nitesinin bir ortalamasyla
stel bir datmada temel alnr.
Gezen birimin var yerinin istasyon
olduu belirtilmektedir.

Syf 13
Gezen birimin var yeri istasyon isminin
laboratuar olduu belirtilmektedir.

Transfer gecikme zaman iin bir nitelik

olabilen hareket zaman temel alnr ve
bu zaman varln sra tayinlerinde
tanmlanr.

Gezen birim, varln sras ile belirtilen

sra takmnda sonraki istasyona
gnderilir.

1.12. STATION
Route komutu kullanldnda gezen birimin gidecei yerleri tanmlamak iin kullanlr.
Station modl hareketli kaynaklar veya duraan olmayan kaynaklarn olduu ilgili bir park
alanna sahip olabilir. Simgesi ve aklamalar aadadr.

Station 1

stasyon ismini
belirtir.

Ya tek bir istasyon yada

kurulan bir istasyon tipinin
belirlenmesini salar.

Bu giri noktasyla
belirlenen
istasyonun simge
ismi tanmlanr.

Proses iin, rapor

veritabannda
istatistik birikip
birikmeyecei
belirlenir.

Syf 14

1.13. ACCESS
Access modl, varln bir istasyondan dierine hareketi iin konveyrn bir yada daha fazla
hcresine yer tahsis eder. Varlk bir kez konveyr zerindeki hcrelerin kontrolne sahiptir.
Belki varlk gelecek istasyona tanacak olabilir. Varlk Access modlne geldii zaman
konveyr zerindeki bitiik hcrelerin uygun numaralarna kadar bekleyecektir ve bu
numaralar bo ve dier varlk istasyon yeriyle sraya dizilmitir.
Simgesi ve aklamalar aadadr.

Access 1

Tek modl tanmlaycsdr.Bu

isim tm paralara verilebilir.

Bu alan varln
istedii konveyrn
ismini tanmlar.

Bu alan konveyr
zerindeki hareket iin
varln ihtiyac olan ka
tane birleik konveyr
hcresinin olduuna karar
verir.

Kararlatrlan kuyruk
tipleri varlklar
tutard. Eer kuyruk
seilmise,kuyruk ismi
zelletirilmi olur.

Bu alan yalnzca,kuyruk tipi

kuyruk olduu zaman
grnr ve kuyruk tipinin
ismini tanmlar.
Syf 15
1.14. CONVEY
Convey modl aracl ile bulunduu istasyondan belirtilen var istasyonuna tar. Bir
sonraki istasyona varln tanmas esnasnda oluan zaman gecikmesi tayc hzndan ve
istasyonlar aras mesafeden kaynaklanr. Bir varlk convey modlne girdii zaman, onun
istasyon nitelii de var istasyonuna tanr. Varlk var istasyonuna zellikten sonra tanr.
Eer var yeri tipi By Sequence olarak belirtilirse, sonraki istasyon varln Sequencesi ve
bunun iinde yer alan admlar ile belirlenir.
Simgesi ve aklamalar aadadr.

Convey 1

Benzersiz modl
tanycs. Bu isim, modl
eklinde gsterilir.
Bu alan,
kendisinde
varln,
tayacak olduu
tamacnn
ismini tanmlar.

Bu, varlk var

yerini belirtmek iin
metodu kararlatrr.

Bu alan, var yeri tipinin, istasyon

olduu zaman grnr tektir, ve o,
kendisine varln, tayacak olduu
istasyonun ismini tanmlar.

1.15. EXIT
Bu modl Access modl ile Conveyre alnan gezen birimi herhangi bir ilem iin
konveyrden almaya yarar. Convey komutu ile tanan bir gezen birim mutlaka ilgili
istasyona geldiinde prosese girmeden nce conveyrden alnmaldr. Aksi halde tayc
srekli dolu grnecek bu da yanltc sonular douracaktr.
Modln simgesi ve aklamalar aada verilmitir.

Exit 1

Modl ismini belirtir.

Gezen birimin
alnaca conveyor
ismini belirtir.

Bu alan konveyr
zerindeki hareket iin
varln ihtiyac olan ka
tane birleik konveyr
hcresinin olduuna karar
verir.

Syf 16

1.16. REQUEST
stek modl, bir varla bir tayc nitesini tayin eder ve varln yerine niteye hareket
eder. zel bir tayc nitesi belirtilebilir veya seim bir kural temel alnarak meydana
gelebilir.Varlk, istek modlne vard zaman, biri msait olduu zaman bir tayc ayrlr.
Tayc nitesi, varlk yerine uzanncaya kadar istek modlnde kalr. Varlk sonra, istek
modlnden dar hareket eder.
lgili aklamalar aadadr.

Benzersiz modl
tanycs. Bu isim,
modl eklinde gsterilir.

Rica etmesi iin

taycnn ismini
tanmlar.

Varlklarn nite
zaman bana
uzunluk nitelerinde
yerine hareket
ettikleri zamandaki
hzdr.

Bu modl hakkndaki dier bilgiler pek kullanlmayan zellikler olduu iin zerinde
durulmamtr.

1.17. TRANSPORT
Bu modl yine gezen birimin tanmasnda kullanlr. Bu modlde tayc snrlamas vardr.
stediimiz kadar taycy biz tanmlarz. Request komutu ile arlan tayc Transport
modl ile ilgili istasyona gittikten sonra Free modl ile mutlaka boaltlmaldr. Modl ile
ilgili aklamalar aadadr.
Transport 1

Syf 17

Benzersiz modl
tanycs. Bu isim,
modl eklinde gsterilir.

Elimizde olan tayc

miktarn buraya yazarak
belirleyebiliriz.

Taycnn sistem
ierisindeki ismi.
Gezen birimin
varaca yeri
belirlemek iin
kullanlr.
Varlklarn nite
zaman bana
uzunluk
nitelerinde yerine
hareket ettikleri
zamandaki hzdr.
Modl ile ilgili dier aklamalar detay oluturacandan verilmemitir. Fakat Destination
Type blmne attribute veya sequence tanmlanarak da tama salanabilir. Bunlar yukarda
anlatlan benzer modller ile ayndr.
Syf 18
1.18. FREE
Bu modl varln en son pay edilmi taycsn salvermek iin kullanlr. Eer srada
tayc istemek veya pay etmek iin bekleyen bir varlk varsa, tayc o varla verilir.
Tayc modlnde baka trl ayarlanmad srece; taycnn boald anda bekleyen
baka varlklar yoksa, tayc nite serbest brakan varln istasyonunda bota bekletilir.
lgili aklamalar aadadr.
Free 1

Benzersiz modl
tanycs. Bu isim,
modl eklinde gsterilir.

Boaltlmas
gereken taycnn
ismini tanmlar.

1.19. SEQUENCE
Bir modl olmasa da zellikle tayc grevini yapan modllerde kullanlan bu komut, tama
faaliyetlerini sistem tasarm srasnda epeyce kolaylatrmaktadr. Advanced Transfer bal
altndaki modllerden Sequence seildiinde alan ksma sras ile ilgili gezen birimin ilem
sras girilirse sistem tasarm ierisinde tekrar tekrar ilem ncelikleri ile ilgilenmeye gerek
kalmayacaktr. Bu da bize byk kolaylklar salayacaktr.

2. RNEKLER
rnekler gemi yllarda zlen rnekler, devler veya snav sorular incelenerek ve sorular
zerinde eitli deitirmeler yaplarak hazrlanmtr.
2.1. Berber rnei
Geliler aras sre Ex(15) olan ve tra sreleri normal(8,3) dalmna uyan bir berberde 200
dakika allmas durumunda oluacak hizmet gren mteri says, hizmet grenlerin
ortalama sistemde geirdii sre ve kuyruk durumlarn gsteren Arena simlasyonunu
yapnz.
zm: Sorunun arena ktlar aada verilmitir.

Syf 19

Normal(8,3)
Expo(15)

Time interval
Attribute 1e gre

Attribute 1=tnow

Create 1

Assign 1

Process 1

sistemde gecen
sure

musteri sayisi

Dispose 2

0
0

2.2. Gelitirilmi Berber rnei

Geliler aras sre Ex(8) olan, gelen mterilerin %60nn bayan %40nn bay olduu, bayan
ve bay mteriler iin ayr ayr tra koltuklarnn bulunduu, ve tra srelerinin bayanlar iin
normal(10,4), baylar iin normal(8,3) dalmna uyan bir berberde 200 dakika allmas
durumunda oluacak hizmet gren mteri says, hizmet gren bay veya bayan saylarn,

hizmet grenlerin ortalama sistemde geirdii sreleri (bay veya bayan iin ayr ayr), kayp
mteri saysn ve kuyruk durumlarn gsteren Arena simlasyonunu yapnz.

zm: Sorunun arena ktlar aada verilmitir.

2-way by chance
Percent %60
Expo(8)

Norm(10,4)
Att 1=1
Att 2=tnow

0 True
Decide 1

Create 1

Assign 1

0
0

bayan trasi

bayan sayisi

False

toplam musteri

sistemde
gecen sureler

Dispose 1

0
Syf 20

Assign 2

Att 1=2
Att 2=tnow

bay trasi

bay sayisi

Norm(8,3)

2.3. Bekleme Yeri Snrl Berber rnei

Geliler aras sre Ex(8) olan, gelen mterilerin %60nn bayan %40nn bay olduu, bayan
ve bay mteriler iin ayr ayr tra koltuklarnn bulunduu, bayanlar iin bekleme salonu
kapasitesinin 5 kii, baylar iin 4 kii olduu ve tra srelerinin bayanlar iin normal(10,4),
baylar iin normal(8,3) dalmna uyan bir berberde 200 dakika allmas durumunda
oluacak hizmet gren mteri says, hizmet gren bay veya bayan saylarn, hizmet
grenlerin ortalama sistemde geirdii sreleri (bay veya bayan iin ayr ayr), kayp mteri
saysn ve kuyruk durumlarn gsteren Arena simlasyonunu yapnz.

zm: Sorunun arena ktlar aada verilmitir.

2-way by
Chance
Percent %60

Expo(8)

2 way by
Condition
Variable1<=4
0

Create 1

Tr ue

Decide 1

Decide 2

Att 1==1
Att 2==tnow
Variable1=var1+1

Tr ue

Assign 1

Variable=var1-1

bayan trasi

bayan sayisi

Assign 3

Fals e

Norm(10,4)

Fals e

kayip bayan
musteri

Time Interval
Att 2ye gre

Dispose 4

toplam musteri

sistemde
gecen sureler

Dispose 2

2 way by
Condition
Variable2<=3

Att 1==2
Att 2==tnow
Variable2=var2+1
0
Decide 3

Norm(8,3)

Tr ue

Assign 2

bay sayisi

bay trasi

Assign 4

Fals e

Variable2=var2-1
kayip bay
musteri

Dispose 5

Syf 21

2.4. Atlye rnei

Geliler aras sre Ex(5) olan, gelen paralarn %5inin hurda %95inin salam olduu, ilem
sresinin normal(5,2) dalmna uyan bir atlyede ilem gren para saylar, sistemde geen
sreler ve kuyruk durumunu veren Arena simlasyonunu yapnz.

zm: Sorunun arena ktlar aada verilmitir.

Expo (5)

Att 1==tnow

Create 1

Assign 1

2-way by Chance
Percent %95

Norm(5,2)

Process 1

Time Interval
Att 1e gre

0 True
Decide 1

Assign 2

saglam sayisi

0
0

Att 2==1

toplam parca
sayisi

False

sistemde gecen
sureler

Dispose 1

0
Assign 3

hurda sayisi

Att 2==2

2.5. Tekrar lemeli Atlye rnei

Geliler aras sre Ex(5) olan, gelen paralarn %5inin hurda %95inin salam olduu, ilem
sresinin normal(5,2) dalmna uyan, hurda paralarn normal(3,1) ilem sresi ile tekrar
ilemeye alnd ve atlyeden klarn 10arl partiler halinde olduu bir atlyede ilem
gren para saylar, iki defa ilem gren para saylar, sistemde geen sreler ve kuyruk
durumunu veren Arena simlasyonunu yapnz.

zm: Sorunun arena ktlar aada verilmitir.

Syf 22

Expo (5)

Att 1==tnow

Norm (5,2)

As s ign 6

0
Create 1

As s ign 5

Proc es s 1

Att 2==1

2-way by
Chance
Percent %5

s aglam s ay is i

Time Interval
Att2ye gre

Batch Size=10

Tr ue

Dec ide 1

s is tem de
gec en s ure

Batc h 1

Dis pos e 2

0
0

ik i defa is lem
gorenler

As s ign 3

Att 2==2

False

Proc es s 2

0
Norm (3,1)

Syf 23

2.6. Bekleme Yeri Snrl Atlye rnei

Geliler aras sre Ex(5) olan, gelen paralarn %5inin hurda %95inin salam olduu, ilem
sresinin normal(5,2) dalmna uyan, hurda paralarn normal(3,1) ilem sresi ile tekrar
ilemeye alnd, tezgah nnde bekleyecek para saynn 4 ile snrlandrld ve atlyeden
klarn 10arl partiler halinde olduu bir atlyede ilem gren para saylar, iki defa ilem
gren para saylar, sistemde geen sreler ve kuyruk durumunu veren Arena simlasyonunu
yapnz.

zm: Sorunun arena ktlar aada verilmitir.

Syf 24

Att 1==1
Att 2=tnow
Att 3=norm(5,2)

Expo (5)

Creat e 1

Assign 2

Variable 1==4

Ho l d 1

Assign 4

2-way by Condition
Att 1==2

Variable 1==3
Scan for Condition
Variable 1==3

saglam sayisi
Assign 7

Tr ue

Decide 2
sist emde
gecen sure

Process 1

Tr ue

Batch Size=10
Permanent

Decide 1

Fals e

2-way by Chance
Percent %5

Assign 1

Att 1==2
Att 3=norm(3,1)

Dispose 1

0
0

lem Sresi Att

3e gre

Bat ch 1

Fals e

iki def a
islem
gorenler

Time Interval
Att2ye gre

Syf 25

2.7. Decide rnei

Aada ekli ve ilgili bilgilerin verildii atlyede paralara ait Arena simlasyonunu kuyruk
durumlar ve ilem gren para adetlerini verecek ekilde hazrlaynz.

A Expo(7)

M1

B Expo(4)
M2
C Expo(5)

A
B

Tezgah giri ve k stok kapasiteleri.

Rotalar ve lem Sreleri

A

M1[norm(4,2)]M2[norm(5,2)]k

M2[norm(6,1)]k

M2[norm(7,3)]M1[norm(7,3)]k

Soru Decide komutu kullanlarak zlmtr.

NOT: Attribute 1= Para Tipi
Attribute 2= lem Sresi

zm: Sorunun arena ktlar aada verilmitir.

NOT: Soruda verilen sreler

tesadfi olarak seilmitir.

Syf 26

Attribute1 ==1
Attribute2=norm(4,2)
A

AA

2 way by Condition
Attribute1 ==3

2 way by Condition
Attribute1 ==1

BB

toplam urun

Attribute1 ==3
Attribute2=norm(7,3)

Fals e

Fals e

Attribute2=norm(5,2)

CC

Dispose 1

rnler

Tr ue

ik karar

Tr ue

Decide 3

m1

Attribute 1e gre
Set edildi.

Attribute2=norm(7,3)
Attribute1 ==2
Attribute2=norm(6,1)

aaa

ccc

2 way by Condition
Attribute1 ==3
0
m2

Decide 4

Fals e

Tr ue

Syf 27

2.8. Route rnei

Aada ekli ve ilgili bilgilerin verildii atlyede paralara ait Arena simlasyonunu kuyruk
durumlar ve ilem gren para adetlerini verecek ekilde hazrlaynz.

A Expo(5)

M1

B Expo(8)
M2
C Expo(6)

A
B

Tezgah giri ve k stok kapasiteleri.

Rotalar ve lem Sreleri

A

M1[norm(5,2)]M2[norm(3,1)]k

M2[norm(4,2)]k

M2[norm(5,1)]M1[norm(6,1)]k

NOT: Soruda verilen sreler

tesadfi olarak seilmitir.

Soru Route komutu kullanlarak zlmtr.

NOT: Route iin Velocity=10 ve Tama Sresi olarak da=2 alnmtr.
Attribute 1= Para Tipi
Attribute 2= lem Sresi
Attribute 3=Tama Sresini gstermektedir.

zm: Sorunun arena ktlar aada verilmitir.

Syf 28

Ns=2
Attribute1 ==2

A Ge l i s i

As s i g n 1

Ns=1
Attribute1 ==1

GIRIS ISTASYONU

B Ge l i s i

As s i g n 2

Gi ri s i s ta s y o n u

Ro ta 1

C Ge l i s i

As s i g n 3

Ns=3
Attribute1 ==3

2 way by Condition
variable 2>1&&variable 3>3

2 way by Condition
Attribute1 ==1

Pro c e s s 4

Variable2=var2-1

0
0

Tr ue

De c i d e 5

M 1 i s ta s y o n u

M 1 Gi ri s

As s i g n 4

M 1 is lem e

As s i g n 5

Tr ue

De c i d e 2

M 1 Ci k i s

Scan for Condition

variable 1<=3

Variable1=var1-1
Variable2=var2+1

Variable1=var1+1

Scan for Condition

variable 2<=1&&variable 3<=3

Ro u te 3

2 way by Condition
variable 4>1&&variable 1>3
0
0

M 2 Gi ri s

As s i g n 9

As s i g n 1 0

M 2 is lem e

Tr ue

De c i d e 4

Scan for Condition

variable 3<=3

Variable3=var3-1
Variable4=var4+1

Variable3=var3+1

Ci k i s

T o p l a m r n
Sa y i s i

He r Bi r r n n
Sa y i s i

Di s p o s e 2

Pro c e s s 5

Variable4=var4-1
0

Fals e

Fals e

M 2 Ci k i s

Syf 29
Ro u te 5

Attribute 1e gre
Set edildi.

Tr ue

De c i d e 6

0
0

Ro ta 2

Fals e

2 way by Condition
Attribute1 ==3

M 2 i s ta s y o n u

As s i g n 6

Fals e

As s i g n 1 1

Scan for Condition

variable 4<=1&&variable 1<=3

Ro u te 4

2.9. Transport rnei

Aada ekli ve ilgili bilgilerin verildii atlyede paralara ait Arena simlasyonunu kuyruk
durumlar ve ilem gren para adetlerini verecek ekilde hazrlaynz.

A Expo(5)

M1

B Expo(8)
M2
C Expo(6)

A
B

Tezgah giri ve k stok kapasiteleri.

Rotalar ve lem Sreleri

A

M1[norm(5,2)]M2[norm(3,1)]k

M2[norm(4,2)]k

M2[norm(5,1)]M1[norm(6,1)]k

NOT :Soruda verilen sreler

tesadfi olarak seilmitir.

Soru Transport komutu kullanlarak zlmtr.

NOT: Transport iin Velocity=10 ve Tama Sresi olarak da=2 alnmtr. Taycnn gelme
sresi ilgili proseste sabit 1 br alnmtr. Transport iin Distance(gidilecek yerler aras
uzaklklar) hepsi 10 alnmtr. Attribute deerleri bir nceki soru ile ayndr.

zm: Sorunun arena ktlar aada verilmitir.

Syf 30

Ns=2
Attribute1 ==2

A G elisi

Ns=1
Attribute1 ==1

Assign 1

B G elisi

Assign 2

Name: forklift
Velocity=10
By Sequence

Name: forklift
Velocity=10

Gi ri s i s t a s y o n u

Re q u e s t 1

Pr ocess 3

T ra n s p o rt 1

0
0
C G elisi

2 way by Condition
variable 2>1&&variable 3>3

Ns=3
Attribute1 ==3

Assign 3

M 1 i s ta s y o n u

F re e 1

M 1 Gi ri s

Assign 4

Pr ocess 4

2 way by Condition
Attribute1 ==1

Variable1=var1+1
M1 isleme

Tr u e

Decide 5

Assign 5

Action: Delay
Value=1

Variable2=var2-1

Fa ls e
Tr u e

Decide 2

M 1 Ci k i s

Assign 6

Variable1=var1-1
Variable2=var2+1

Scan for Condition

variable 1<=3

Fa ls e

Scan for Condition

variable 2<=1&&variable 3<=3

2 way by Condition
Attribute1 ==3

Variable3=var3+1

Tr u e

Decide 6

Pr ocess 5

Variable4=var4-1

0
M 2 i s ta s y o n u

F re e 2

M 2 Gi ri s

Assign 9

M2 isleme

Assign 10

Fa ls e
Tr u e

Decide 4

Assign 11

M 2 Ci k i s

Scan for Condition

variable 3<=3

Variable3=var3-1
Variable4=var4+1

F re e 3

Toplam r n
Sayisi

Her Bir r nn
Sayisi

Fa ls e

2 way by Condition
variable 4>1&&variable 1>3
Attribute 1e gre
Set edildi.
Ci k i s

Dispose 2

Syf 31

Scan for Condition

variable 4<=1&&variable 1<=3

2.10. Aklar Farkl rnler in rnek

Aada ekli ve ilgili bilgilerin verildii atlyede paralara ait Arena simlasyonunu kuyruk
durumlar ve ilem gren para adetlerini verecek ekilde hazrlaynz.

M1

10 ayr para
Expo(5)

M2
k

M3

M4

Tezgah giri stok kapasiteleri.

NOT: Soruda verilen sreler

Rotalar ve lem Sreleri
tesadfi olarak seilmitir.
1

M1[norm(2,1)]M3[norm(4,8)]k
2

M4[norm(4,4)]k
3

M4[norm(3,0)]M3[norm(5,8)]M2[norm(6,1)]k
4

M3[norm(9,0)]M1[norm(8,9)]k
5

M3[norm(1,7)]M2[norm(2,3)]M1[norm(4,4)]k
6

M1[norm(7,3)]k
7

M4[norm(9,2)]M3[norm(4,6)]k
8

M2[norm(3,9)]M4[norm(1,7)]k
9

M3[10]k
10

M4[norm(8,0)]M1[norm(7,2)]M2[norm(4,1)]M3[norm(9,9)]k
Soru Transport komutu kullanlarak zlmtr.
Attribute 1=tnow
Attribute 2=Para Tipi
Attribute 3=lem Sresi
NOT: Transport iin Velocity deeri 10 br alnmtr. Taycnn gelme sresi ilgili proseste
sabit 1 br alnmtr. Transport iin Distance(gidilecek yerler aras uzaklklar) hepsi 10 br
alnmtr.
zm: Sorunun arena ktlar aada verilmitir.

Syf 32

depo

Creat e 1

Decide 1

Assign 1

Par ca 1

Ho l d 1

Par ca 2

Ho l d 2

Assign 17

Par ca 3

Ho l d 3

Assign 18

Par ca 4

Ho l d 4

Par ca 5

Ho l d 5

Assign 16

Assign 19

Assign 20

Re q u e s t 1

Process 1

T ra n s p o rt 1

0
0

Els e
9
5
10
12
7
13
4
8
18

Par ca 6

Ho l d 6

Assign 21

Par ca 7

Ho l d 7

Assign 22

Par ca 8

Ho l d 8

Assign 23

Par ca 9

Ho l d 9

Assign 24

Par ca 10

Ho l d 1 0

Assign 25

Assign 44

Assign 45

M 1 i s ta s y o n u

F re e 1

Decide 6

M1 isleme

Els e

At t r b
i u t e 2 ==1
At t r ib u t e 2 ==1 0

Assign 46

Syf 33
Assign 32

M 2 i s ta s y o n u

F re e 2

M2 isleme

Decide 3
Assign 33

Els e
At t r ib u t e 2 ==5
At t r b
i u t e 2 ==8
At t r ib u t e 2 ==1 0

Assign 34

Assign 35

Assign 36

Assign 37

M 3 i s ta s y o n u

F re e 3

M3 isleme

Decide 4

Assign 38

Els e
At t r ib u t e 2 ==3
At t r b
i u t e 2 ==4
At t r ib u t e 2 ==5

Assign 39

Assign 40

M 4 i s ta s y o n u

F re e 4

M4 isleme

Decide 5

Assign 41

Els e
At t r ib u t e 2 ==3
At t r ib u t e 2 ==7
At t r b
i u t e 2 ==1 0

Assign 42

Assign 43

c ik is

Par ca Adet leri

SGSler

Dispose 1

NOT: kt zerine nceki

sorularda olduu gibi aklamalar
karmaklk yarataca
gerekesiyle eklenmemitir.

2.11. rnek
Aada ekli ve ilgili bilgilerin verildii atlyede paralara ait Arena simlasyonunu kuyruk
durumlar ve ilem gren para adetlerini verecek ekilde hazrlaynz.

A Expo(20)
B Expo(15)

M1

10

20
.H.

20
20

C Expo(9)

20

M2

Rotalar ve lem Sreleri

A
B
C

20

NOT: Soruda verilen sreler

tesadfi olarak seilmitir.

.H.[norm(2,1)]M1[norm(4,8)]M2[norm(5,4)]k
.H.[norm(4,4)]M2[norm(3,5)]M1[norm(3,2)]k
.H.[norm(3,0)]M1[norm(5,8)]k

Soru Transport komutu kullanlarak zlmtr.

Attribute 1=tnow
Attribute 2=Para Tipi
Attribute 3=lem Sresi
NOT: Transport iin Velocity deeri 10 br alnmtr. Taycnn gelme sresi ilgili proseste
sabit 1 br alnmtr. Transport iin Distance(gidilecek yerler aras uzaklklar) ekilde
ile gsterilen mesafeler olarak alnmtr.
zm: Sorunun arena ktlar aada verilmitir.

Syf 34

A G elis

Assign 1

B G elis

Gi r i s

Assign 2

Re q u e s t 1

Pr ocess 5

0
0
C G elis

Assign 3

0
Ho l d 1

0
O. H . I s t

F re e 1

Tr u e

Decide 1

Pr ocess 2

Ho l d 2

F a ls e

0
M 1 Is t

F re e 2

Ho l d 3

Tr u e

Decide 2

Pr ocess 3

Assign 6

Ho l d 4

Assign 7

F a ls e

Assign 8

0
M 2 Is t

F re e 3

Ho l d 6

Decide 3

Pr ocess 4

Assign 9

Tr u e

Ho l d 7

Assign 10

Syf 35

F a ls e

Assign 11

Ci k i s

F re e 4

Recor d 1

Recor d 2

Dispose 1

T ra n s p o rt 1

2.12. Animasyon rnei

Aada ekli ve ilgili bilgilerin verildii atlyede paralara ait Arena simlasyonunu ve
animasyonunu kuyruk durumlar ve ilem gren para adetlerini verecek ekilde hazrlaynz.

A Expo(20)
B Expo(15)

M1

10

20
.H.

20
20

C Expo(9)

20

M2

Rotalar ve lem Sreleri

A
B
C

20

NOT: Soruda verilen sreler tesadfi

olarak seilmitir.

.H.[norm(2,1)]M1[norm(4,8)]M2[norm(5,4)]k
.H.[norm(4,4)]M2[norm(3,5)]M1[norm(3,2)]k
.H.[norm(3,0)]M1[norm(5,8)]k

Soru Transport komutu kullanlarak zlmtr.

Attribute 1=tnow
Attribute 2=Para Tipi
Attribute 3=lem Sresi
NOT: Transport iin Velocity deeri 10 br alnmtr. Taycnn gelme sresi ilgili proseste sabit 1
br alnmtr. Transport iin Distance(gidilecek yerler aras uzaklklar) ekilde
ile gsterilen mesafeler olarak alnmtr.
zm: Sorunun arena ktlar aada verilmitir.

Syf 36

M1
Giris

Cikis

On Hazirlik

M2

Syf 37

2.13. Banka rnei

Bir bankaya mteriler random(exp) eklinde geliler aras sre 1 dk olarak gelmektedirler.
Gelen Mteriler nce numaratre ynelmekte ve orada ortalama (3:1) saniye kadar zaman
kaybettikten sonra gielere ynelmektedir. Yapacaklar ileme gre numaratrden numara alan
mteriler havale iin 1ve 2 nolu gieye hesap ilemleri iin 3 ve 4 nolu gieye fatura demeleri
iin 5 ve 6 nolu gieye ynelmektedir. Gie seimleri numaratr tarafndan srayla
yaplmaktadr. rnein ilk gelen kii havaleyi seerse numaratrde 1 nolu kasaya daha sonra
gelen kii fatura demelerini seerse 5 nolu kasaya nc kii havale yi seerse 2 nolu kasaya
ynlendirilecektir. Bankaya ayn anda en fazla 50 kii gelebilmekte ve banka gnde 8 saat
haftada 7 gn almaktadr. Banka prensipleri gerei gnlk 200 mteriye hizmet vermezse
alma sresini uzatmakta ve bu sayya ulamaya almaktadr ancak yaplan szlemeye gre
de gie grevlileri gnde en fazla 10 saat almaktadr. Sisteme giriler bittikten sonra banka
grevlileri bankadaki mterilerin ilemlerini bitirebilmek iin maksimum 1 saat daha
almaktadrlar ve yine ilem iin bekleyen mteri var ise ilemlerini tamamlamadan sistemi
terk etmektedirler.
Bankann mteri portfy %25 havale iin gelenler %40 fatura demeleri iin gelenler %35 de
hesap ileri iin gelenlerden olumaktadr. Bunlarn ilem sresi srasyla (3:2),(4:1),(5:1)
dakikadr. Bu problemin arena da simlasyonunu yapnz.(dalm olarak normal dalm
kullannz)
zm: Sorunun arena ktlar aada verilmitir.

Syf 38

08:30:00

Assign 1

08:30:00

0
Assign 23

Tr ue

Decide 11

gis e 2

F a ls e

Assign 24

0
num ar at or

0
Decide 7

Cr eat e 1

gis e 1

Tr ue

Decide 8

Tr ue

Decide 6

F a ls e

F a ls e

Decide 2

Tr ue

Assign 26

Assign 6

Decide 1

Assign 2

0
0

08:30:00

Assign 8
E ls e

Tr ue

E n t it y . T y p e = = h a v a le
E n t it y . T y p e = = f a t u r a

F a ls e

E ls e

25
40

Assign 13

gis e 4

Assign 3

0
Assign 9

Tr ue

Decide 5

gis e 5

0
0

Syf 39

Assign 5

Dis pose 1

F a ls e

Dis pose 4

gis e 3

Decide 4

F a ls e

Assign 15

gis e 6

2.14. Fabrika rnei

Bir fabrikada retilen rnlere ait rn aac aadaki gibidir.
A

Fabrika yaplan 100 birimlik A rn retimini tamamlamak istemektedir. rnlerin retimi

iin atlye ierisinde izlemeleri gereken rotalar ile ilem sreleri aada verilmitir. rnler
10arl partiler halinde atlyede dolaacak ve bir tezgahtaki partinin ii bitmeden dier parti
atlyeye girmeyecektir. Tama sreleri 5 birim alnrken montaj sreleri 0 birim olarak
alnacaktr. Atlyede sadece bir tayc bulunmaktadr. Atlyede giri k ayn kapdan
olacak, giri k ile tezgahlar ve tezgahlarn kendi aralarndaki tm mesafeler 10 birim olarak
alnacaktr. Atlyeye ka rn geldiini ve ka rn ktn bulan arena rneini yapalm.
Rotalar: D

M1(3) - M2(5) - M4(7)

M2(4) - M3(9) - M4(4)

M1(11) - M4(3)

*Parantez iindekiler ilem sreleridir.

Syf 40
zm: Problemin zm aadadr.

0
b olu s um u

Separ at e 2

d olu s um u
O

Bat c h 1

r ig in a l

D u p lic a t e

0
k ac t ane geld i

Cr eat e 1

a gelis i

Separ at e 1
O

r ig in a l

D u p lic a t e

e olu s um u

Bat c h 2

St at ion 1

0
c olu s um u

Separ at e 3
O

r ig in a l

D u p lic a t e

Bat c h 3

ols um u

Request 1

Pr oc es s 1

0
0

Pr oc es s 3

0
m 1 is t asyonu

Tr u e

Dec id e 1

Fr ee 1

F a ls e

Pr oc es s 4

Pr oc es s 5

m 2 is t asyonu

Tr u e

Dec id e 2

Fr ee 2

0
0

F a ls e

Pr oc es s 6

m 3 is t asyonu

Pr oc es s 7

Fr ee 3

Pr oc es s 8

m 4 is t asyonu

Dec id e 4

Fr ee 4

Pr oc es s 9

E ls e
A t t r ib u t e
At t r b
i u t e

1 = = 4
1 = = 5

Pr oc es s 10

Syf 41

dnin m ont aji

M at ch 1
m ont ajj

Bat c h 4

Pr oc es s 21

Dec id e 5

b par c as i

enin m ont aji

a olu s um u
Bat c h 6

Pr oc es s 23

M at ch 3

E ls e
A t t r ib u t e
At t r b
i u t e

1 = = 5
1 = = 4

0
0

Tr u e

Dec id e 6
enin m ont aji2

M at ch 2

F a ls e

Bat c h 5

Pr oc es s 22

c par c as i

f nin m ont aji

k ac t ane c ik t i

cik is is t asyonu
Dis pos e 2

Tr anspor t 1

2.15. rnek Final Sorusu

A PARCASI

Bir iletme A, B, C rnlerinin

montajndan X rnn; B, C
paralarnn montajndan ise Y
rnn retmek istemektedir. letme
ayda 300 saat almaktadr.
letmede A ve B rnleri srece gre
yerletirilmi bir atlyede, C rn ise
rne gre yerletirilmi bir atlyede
imal etmektedir.
NOT: 1) C rnnn imalinde ikinci
Torna tezghndan sonra kan hatal
paralar srece gre yerletirilmi
atlyedeki torna tezghlarnda 10
dakikalk bir operasyonla %50 si
kurtarlmakta
ve
rne
gre
yerleimdeki
matkap
tezghna
gnderilmektedir.

B PARCASI

C PARCASI

20

10

20

15

20

20

10

10

%20

10

%30

%10

30

10

Y PARCASI MONTAJI

MONTAJ

%10

2) C rnnn imalatnda konveyr

kullanlmaktadr. Atlyede 2 adet
forklift bulunmaktadr.

rnlere olan aylk talep miktarlar ile

rnlerin retiminde atlye ierisinde
ne kadarlk partiler ile gezecei aada verilmitir.

X PARCASI MONTAJI

Aylk talep

50

10

10

Parti bykl

10

a) Arena ile sistemin simlasyonunu yapnz (Animasyonlu olarak).

b) Uygun tezgh saysnn belirleyiniz.

MONTAJ

Syf 42

ZM
Genel Bilgiler: Simlasyon srecinde kullanlan genel baz bilgilerden bahsedilecektir.
Deer

Grevi

Deer

Grevi

Attribute 1

Para Tipi

Attribute 5

Y Montaj iin

Attribute 2

lem Sreleri

Attribute 6

Montaj sonras batch iin

X veya Y konrol

Attribute 3

Arzal rnn C olup

olmadnn kontrol iin

Variable 1

Montaj iin sistemde A

olup olmadnn
kontrol in

Attribute 4

X Montaj iin

Montaj sresi

Norm(8,3)

a) Problemin arena benzetim dili ile atelye atelye anlatm aada verilmitir.
Animasyonu ise ayrca anlatlmtr.

Srece Gre Yerleim Atlyeleri:

Aada srece gre yerleim yaplacak yerlekenin atlyeleri ve bu atlyelerde uygulanan
simlasyon yaklam anlatlmtr.

Srece Gre Giri Atelyesi:

Bu atlyede A ve B girilerinin salanmasnn yan sra bu yar rnlere ait
zellikler atanmtr.
A Expo(5), B Expo(7) giriler aras sreye sahip giriler ile atlyeye girmektedir.
Burada Create modlnde max arrivals A iin 75 ve B iin 80 alnmaldr. nk
ilgili taleplerin tam karlanmas gerekiyor. Daha sonraki Assign modlnde ilgili
gezen birim iin gerekli attribute deerleri tanmlanmtr. Batch modlnde ise
Attribute 1 deerine gre 5erli partiler oluturulmutur. Daha sonra rnler
Tayc Blmne gnderilir.
Tayc Blm:
Burada tama ilemi transport ile salanmaktadr. Tama sresi olarak 0.1 br,
tayclarn hzlar da 30 br alnmtr. Ayrca transport modl iin Destination
Type By Sequence seilmitir.
Torna Atelyesi:
Tayc ile gelen rn Free modl ile boaltlr. C retiminde oluan hasarl
paralar torna atelyesinde ilenecei iin buraya gelen yar rnn C mi yoksa
dier rnler mi olduuna karar verilmelidir. Gelen rn C ise direkt ilem
grecekken A veya B ise nce Separate modl ila partiler ayrlmaldr. lemden

Syf 43

sonra yine rnn C olup olmadnn kontrol yaplr. Daha sonraki Decide
modl ile tornadan sonra skartaya ayrlan C miktar belirlenir (2 way By
Chance-Percent True 50). Eer rn arzal C ise skarta saysn belirlemek iin
Record modl ile sayldktan sonra Dispose ile sistemi terk eder. rn salam C
ise direkt transport ile ilgili atelyeye tanr. rn A veya B ise birinci decide
modlnden sonra 5erlik partiler haline getirilip taycya iletilir.
Freze Atelyesi:
Tayc ile gelen rnler boaltldktan sonra rnler partilerinden ayrtrlr.
Process ile gerekli ilemi grr ve ilgili rnn B olup olmadnn kontrol
yaplr. nk B rn freze ileminden sonra kalite kontrole girmekte ve %10u
skartaya kmaktadr. Eer rn B ise ikinci Decide modl ile Bnin kalite
kontrol ilemi gerekletirilir. rn A ise direkt olarak Batch modl ile %5erli
partiler halinde tayc blmne iletilir. rn skartaya ayrlacak bir B ise record
komutu ile sayldktan sonra sistemden karlr, salam B ise partiler halinde
taycya iletilir.
Matkap Atelyesi:
rnler atelyeye boaltldktan sonra partiler ayrtrlr ve rnler ileme girerler.
Matkap ilemi sonras A rnnn kalite kontrol faaliyeti iin rnn A olup
olmad kontrol edilir. rn A deilse partiler halinde taycya iletilir. Eer
rn A ise %20ilk bir skarta oran ile Decide modlnden geer. rn skartaya
ayrlacaksa Record modl ile sayldktan sonra sistemi terk eder. Salam A ise
partiler haline getirilip taycya iletilir.
Planya Atelyesi:
rnler taycda indirilip ayrtrldktan sonra gerekli ilemi grrler ve 5erli
partiler halinde taycya iletilirler.
Montaj Atelyesi:
Atelye giriine gelen rnn C olup olmad kontrol edilir. nk rn C ise
Exit modl ile konveyrden alnacakken A veya B ise Free ile Transport
modlnden alnacaktr. rn C ise Decide 19 (Percent True=8,4) modl ile
montaja gnderilecek ve retilecek C ayrm yaplr. Eer rn A veya B ise
partiler ayrtrldktan sonra Attribute 4 (X Montajn gerekletirecek attribute
deeri) 1 olarak atanr. Montajn X mi yoksa Y mi olaca sistemde A rnnn
bulunup bulunmadna baldr. Bu yzden bu aamada rnn Decide 12
modl ile A m olup olmad kontrol edilir. rn A ise nce Decide 17 (Percent
True=16,6) modl ile retilecek ve montaja gnderilecek A rn says
belirlenir, sonra sistemde A olduunu gstermesi iin atanan Variable 1 deeri 1
artrlr ve Match 5 (Attribute Name=Attribute 4) modl ile X montajna
gnderilir. rn A deilse yani B ise nce sistemde retilecek ve montaja gidecek
B saysn belirlemek iin Decide 18 modl ile (Percent True=91,6) B nin bir
ksm taycya iletilirken bir ksm montaja gnderilir, sonra yine sistemde A
olup olmadnn kontrol iin Variable 1 deerinin sfrdan byk olup olmad
kontrol edilir (Decide 14). Eer sistemde A varsa Match 5 modlne yoksa
Assign 8 modlne gnderilerek Y montaj iin Attribute 5 deeri 1 atanr ve
Match 4 modlne gnderilir. Batch 10 ve 11 modlleri ile montaj gerekletirilir.

Syf 44

Assign 11-12 modlleri ile montaj sonras parti miktarlar ayr olduu iin bunu
belirleyecek Assign 6 modlleri atanr. Process 13 ile montaj ilemi sresi ile
gerekletirilir. Assign 10 modl daha nce artrdmz Variable 1 deerini 1
azaltr, sistemden bir A rn kt iin. Decide 15 ile parti miktarlarn
belirleyecek Attribute 6 deeri deerlendirilmitir. rn Y ise Decide 16 ile
montaj sonras % 10luk skarta says belirlenmitir. Daha sonra batch 12-13
modlleri ile partiler halinde rnler taycya tanmtr.

rne Gre Yerleim:

Aada rne gre yerleim yaplan konveyr hatt segmentleri ile anlatlmtr.
Bu hat Expo(6) ve Max Arrivals 103 olan Create komutu ile balamaktadr. Bu
hatta Access modl ile rnler konveyr hattna alnmakta Convey modl ile
ilgili birime tanmakta ve Exit modl ile ilgili tezgha geldiinde hattan
alnmaktadr.
Bu hatta dikkat edileceklerden biri ikinci torna tezghndan sonraki kalite kontrol
ilemidir. Bu arda Decide modl ile %30 C rnn ayrlr. Eer rn hasarl ise
Assign 4 komutu ile Attribute 3 deeri 2 ve sequence numaras farkl bir rota
izleyecei iin 4 olarak atanr. Daha sonra taycya iletilir. rn hasarl deilse
Access ve Convey modlleri ile olaan akna devam etmektedir.
Dikkat edilecek bir dier nokta ise matkap ilemine gelen rnn ikinci ilemi
grp gelen C mi yoksa salam C mi olduudur. nk ikinci ilemden gelen C
transport ile gelirken salam C hattan gelmektedir. Decide komutu ile (Attribute 3
==2) rnn ikinci ilemden gelip gelmedii kontrol edilmi; eer ikinci ilem
rn ise Free, deilse Exit edilerek tezgha alnmtr. Daha sonra gerekli
ilemleri grm ve hattaki olaan ak devam etmitir.
k atelyesi:
Bu atelyede gelen rnler free modl ile taycdan alnarak sistemi terk etmektedir. Record
modl ile sistemden kan parti miktar saylmaktadr.

b) Sistemin Arena Benzetim dili ile animasyonu yaplm ve aada verilmitir.

NOT: Aada verilen ekiller ve sistemin nasl alt rapor ile verilecek olan CD
ierisinde bulunan Arena Program kts ile altrlp grlebilir. Ayrca sisteme ait
sonular rapora ek olara verilecekse de program altrlp da grlebilir.
ktlar CD de bulunan dev 14 Animasyonlu programndan alnmtr. Asl ak emas
dev 14 Animasyonlu2 programdr. Fakat deneme srm Arena kullanld iin
kullanlmas izin verilen maksimum modl saysna ulaldndan ARENA programn
almasna izin vermemektedir. Ayrca bu programn kaydedilmesine de izin verilmedii iin
sadece aada ak ekli olarak verilmitir. Montaj atelyesine eklenen Decide 16 modlnden
sonraki modller limiti amaktadr.

Syf 45

AKI EMASI

SURECE GORE GIRIS ATELYESI

A

e lis i

A s s ig n

B a t c h

TASI YI CI BOLU MU

0
0
Su r e c e
o r e G ir is

Re q u e s t
B

A s s ig n

e lis i

B a t c h

0
0
T o r n a la r

F r e e

e le n

T r

D e c id e

i?

F a ls

T r

F a ls

D e c id e

e lis i

A s s ig n

Ur u n e
o r e G ir is

0
Ac c e s s

Co n v e y

Ac c e s s

Co n v e y

Ac c e s s

Co n v e y

S e p a r a t e

T o r n a

E x it

P r o c e s s

D is p o s e

TORNA ATEL YESI

1

1 2
I s k a r t a

T r

F a ls

P r o c e s s

B a t c h

F r e z e

E x it

P r o c e s s

0
F r e z e le r

F r e e

S e p a r a t e

P r o c e s s

D e c id e

0
T o r n a

E x it

P r o c e s s

A s s ig n
T r

F a ls

F a ls

D is p o s e

0
M

F a ls

B a t c h

K o n t r o l

I s k a r t a
T r

K o n t r o l

0
0

T r

1 0

FREZE ATELYESI
C

a t k a p la r

F r e e

S e p a r a t e

P r o c e s s

D e c id e

T r

Co n v e y

F a ls

I s k a r t a

F a ls

B a t c h

MATKAP ATELYESI

D is p o s e

0
0

T r

K o n t r o l

Ac c e s s

0
P la n y a la r

F r e e

a t k a p

0
A r iz a

S a g la m

F a ls

T r

F r e e

4 P r o c e s s

S e p a r a t e

1 0

B a t c h

PLANYA ATELYESI

K o n t r o lu

0
D e c id e

E x it

P r o c e s s

Ac c e s s

Co n v e y

Syf 46
T r

1 9

B a t c h
C

1 6

S a y is i

0
E x it

F a ls

0
D e c id e

KONVEYOR HATTI

T r

A s s ig n

A s s ig n

1 3

F a ls

B a t c h

0
0
M

o n t a jla r

e le n

C m

T r

D e c id e

F a ls

T r

1 4

S a y is i

D e c id e

I s k a r t a

0
7

S e p a r a t e

A s s ig n

D e c id e

T r

A s s ig n

a t c h

B a t c h

1 0

A s s ig n

1 1
B a t c h

F a ls

T r

P r o c e s s

0
0

D e c id e

T r

1 3

A s s ig n

1 0

D e c id e

T r

1 5

1 4

1 8

F a ls

B a t c h

CIKIS

0
0

F a ls

R e c o r d

D is p o s e

F a ls

a t c h

B a t c h

1 5

1 1

A s s ig n

1 2

0
A s s ig n

B a t c h

MONTAJ ATEL YESI

F r e e

S a y is i

1 2

1 2

D e c id e

0
F a ls

F r e e

Y D is p o s e

0
0

F a ls

T r

1 6

1 7

i?

0
0

C ik is

1P r o c e s s

1 3

T r a n s p o r t
1

Syf 47

3. SONU
Raporun hazrlanma amac 2006-2007 retim yl benzetim dersi kapsamnda renilen
komutlar tekrar etmek ve Benzetim Dilleri dersine n hazrlk yapmaktr. Komutlar hakknda
sadece temel bilgiler verilmeye allm fazla detaylara girilmemitir. Tm komutlar hakknda
yol gsterici olmas asndan rnekler gelitirilmeye allmtr. Verilen rnekler tm
komutlar kapsamasa da tekrar anlamnda dier komutlarn da nasl altrldnn
hatrlanmasn salamtr.
Yaplan almalar ve aratrmalar nda Benzetim Dilleri dersinin daha verimlilik seviyesi
yksek geecei kanaatindeyim.

Syf 48