TÜRK DİLİ VE KOMPOZİSYON DERSİ KİTAP ÖZET

FORMU

KİTABIN ADI : DAĞA ÇIKAN KURT

KİTABIN YAZARI : HALİDE EDİP ADIVAR

YAYINEVİ VE ADRESİ : REMZİ KİTABEVİ – ANKARA CADDESİ , 93-

İSTANBUL

KİTABIN KONUSU : KİTAP, BİRÇOK BAĞIMSIZ PARÇADAN

OLUŞMUŞTUR. AMA HEPSİ GENELDE AYNI KONUYA AYAK BASMIŞTIR.
KONULARI, MİLLETİN SAVAŞ YILLARINDA, ÖNCESİNDE VE SONRASINDA
YAŞAM DURUMUNU, GEÇİM SIKINTILARINI ANLATIYOR. DİĞER KONUSU
İSE MİLLET İÇİN NELER YAPILABİLECEĞİ, MİLLET SEVGİSİNİN NE KADAR
BÜYÜK OLDUĞUNU GÖSTERİYOR.

KİTABIN ANA FİKRİ : YAZAR, BU KİTAPLA BAŞIMIZA HERHANGİ BİR

ŞEY GELDİĞİNDE BİRBİRİMİZİ DESTEKLEMEMİZİ , YARDIMCI OLMAMIZI
VE MİLLET SEVGİSİNİN HER ŞEYDEN ÜSTÜN OLDUĞU MESAJINI VERİYOR.

KİTAPTAKİ OLAYLARIN VE ŞAHISLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ :

KİTAP, BİRBİRİNDEN BAĞIMSIZ BİRÇOK PARÇAYI İÇERMEKTEDİR.
BAZI PARÇALAR BİRBİRİYLE İLİŞKİ İÇİNDEDİR. AMA GENELDE PARÇALAR
AYNI KONUDAN BAHSETMEKTEDİRLER.
ŞAHISLAR :
YAZAR OLAYLARDA GENELDE KENDİ HİKAYELERİNİ ANLATIYOR.
UZUN OSMAN : ZENGİN BİRİ
ZEYNEP : KIZI
YORGİ : KAHYA
KALYOPİ : KARISI(YORGİ’NİN)
SÜLEYMAN : YEĞENİ

İSMET PAŞA, FEVZİ PAŞA VE MUSTAFA KEMAL ATATÜRK DE

PARÇALARDA GEÇİYOR.

YANAKO DİMİTRİYADİS : KUNDURACI (SONRADAN YUNUAN

ORDUSUNA KATILIYOR)
FATMA : PARMAĞINDA ZÜMRÜT TAŞI OLAN BİR TÜRK KIZI

KİTAP HAKKINDA ŞAHSİ GÖRÜŞLER : DAĞA ÇIKAN KURT ADLI KİTAP

OKURLARA BİRÇOK ŞEY ÖĞRETİYOR. GEÇMİŞTEKİ BİRTAKIM
GERÇEKLERİ YAZAR YAŞAYARAK ÖĞRENMİŞTİR. BÜYÜK ZORLUKLAR
ALTINDA NASIL GEÇİNİLDİĞİ VE MİLLET SEVGİSİNİ ANLATTIĞI OLAYLARI
GÜNÜMÜZDE HALA YAŞIYORUZ. GERÇEKLERİ ANLATTIĞI İÇİN KEYİFLE
OKUNACAK BİR KİTAPTIR.
KİTABIN YAZARI HAKKINDA KISA BİLGİ : 1884 YILINDA İSTANBUL'DA
DOĞAN HALİDE EDİP ADIVAR, İNGİLİZ KÜLTÜRÜ ALMASINI İSTEYEN
BABASI MEHMET EDİP BEY TARAFINDAN ÜSKÜDAR AMERİKAN KIZ
KOLEJİ'NDE OKUTULDU. HALİDE EDİP BU OKULDA MİSTİK DOĞU
EDEBİYATINI TANIDI VE RIZA TEVFİK BÖLÜKBAŞI'NDAN FRANSIZ
EDEBİYATI DERSLERİ ALDI. AYRICA ÖZEL OLARAK KURAN-I KERİM, TÜRK
MUSİKİSİ, ARAPÇA VE FELSEFE DERSLERİ DE ALDI. BU DÖNEMDE
MATEMATİK DERSLERİ ALDIĞI SALİH ZEKİ İLE SONRADAN BİR EVLİLİK
YAPTI.

1901'DE KOLEJİ BİTİREN HALİDE EDİP ADIVAR, 1908 YILINDA

GAZETELERDE KADIN HAKLARI İLE İLGİLİ YAZILAR YAZMAYA BAŞLADI.
HALİDE EDİP BU YAZILARI YÜZÜNDEN BAZI ÇEVRELERİN TEPKİSİNİ
TOPLADI. 31 MART AYAKLANMASININ ÇIKTIĞI DÖNEMDE MISIR'A KAÇTI.
1909'DAN SONRA EĞİTİM ALANINDA ÇALIŞMAYA BAŞLAYAN HALİDE EDİP,
ÖĞRETMENLİK VE MÜFETTİŞLİK YAPTI. BALKAN SAVAŞLARINDA HASTA
BAKICILIK YAPTI. BU İŞLER SAYESİNDE TOPLUMUN DEĞİŞİK
KESİMLERİNDEN İNSANLARI TANIMA FIRSATI BULDU. 1917'DE İKİNCİ EŞİ
ADNAN ADIVAR İLE EVLENDİ. 1919'DA YUNANLILARIN İZMİR'İ İŞGALİNİ
PROTESTO ETMEK AMACIYLA YAPILAN MİTİNGDE O ÇOK ETKİLİ VE ÜNLÜ
KONUŞMASINI YAPTI. BU KONUŞMA YÜZÜNDEN 16 MART İSTANBUL'UN
İŞGALİNDEN SONRA HAKKINDA SORUŞTURMA AÇILDI. HALİDE EDİP BU
KEZ ANADOLU'YA KAÇTI VE ERKEN-I HARBİYE'DE GÖREV ALARAK DOĞU
CEPHESİNDE SAVAŞA KATILDI. HALİDE EDİP ÖNCE ONBAŞI OLARAK
SAVAŞTI, DAHA SONRA DA ÇAVUŞ RÜTBESİ ALDI.

SAVAŞTAN SONRA AMERİKAN MANDASINI SAVUNDUĞU İÇİN

ATATÜRK VE CUMHURİYET HALK FIRKASI İLE GÖRÜŞ AYRILIKLARINA
DÜŞTÜ. 1926'DA EŞİ ADNAN ADIVAR İLE BİRLİKTE TÜRKİYE'DEN AYRILDI.
ABD VE HİNDİSTAN'DA KONUK ÖĞRETİM GÖREVLİSİ OLARAK VE ÖZEL
DAVETLERDE ÇEŞİTLİ KONFERANSLAR VERDİ. 1939'DA İSTANBUL'A
DÖNEN HALİDE EDİP, 1940'TA İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İNGİLİZ FİLOLOJİSİ
KÜRSÜ BAŞKANI OLDU.

HALİDE EDİP ADIVAR, 1950'DE DEMOKRAT PARTİ LİSTESİNDEN

BAĞIMSIZ İZMİR
MİLLETVEKİLİ SEÇİLDİ. ANCAK BİR SÜRE SONRA PARTİNİN KİMİ
POLİTİKALARINI ELEŞTİRİNCE, ESKİ DÖNEMDEKİ AMERİKANCILIĞININ
GÜNDEME GETİRİLMESİNDEN RAHATSIZLIK DUYARAK 1954'TE BU
GÖREVİNDEN İSTİFA ETTİ. 1955'TE KOCASININ ÖLÜMÜ ÜZERİNE SİYASETİ
TAMAMEN BIRAKTI VE ÜNİVERSİTEDEKİ KÜRSÜSÜNE GERİ DÖNDÜ.
HALİDE EDİP BİR SÜRE SONRA SAĞLIĞI BOZULUNCA EVİNE ÇEKİLDİ VE
BURADA KİTAP YAZMAYA DEVAM ETTİ. EDEBİYATÇI KİŞİLİĞİNİN YANINDA
SİYASİ YÖNÜYLE DE ÖNE ÇIKAN HALİDE EDİP ADIVAR 1964'TE ÖLDÜ.

KİTABIN ÖZETİ : YAZAR KİTAP BOYUNCA BİRÇOK PARÇADAN

OLAYDAN BAHSETMİŞTİR.BEN BUNLARIN SADECE BİRKAÇINDAN
BAHSEDECEĞİM.
 YAZAR, İLK OLARAK DAĞA ÇIKAN KURT EFSANESİNİ ANLATIYOR.
EFSANEDE, TÜM HAYVANLAR İLK BAŞTA BÜYÜK BİR KAVGAYA
GİRİŞTİLER. UZUN BİR ARADAN SONRA FİL BARIŞ BORUSUNU
ÇALDIRIYOR. BARIŞ YAPILIYOR VE HAYVANLAR BİRBİRLERİNİ
YEMEYECEKLERİNİ BELİRTİYORLAR. AMA ETÇİLLER İÇİN BİR SÜRÜ FEDA
EDİLİYOR VE O DA KURT OLUYOR. YAZAR BU OLAYI O ZAMANLARDA
MEMLEKETİMİZLE EŞDEĞER GÖRÜYOR VE ŞÖYLE DEVAM EDİYOR.
‘DÜNYADA, BİR KURT, BİR DE KURT SOYUNUN ACISI VARDI.’
DİĞER BİR BÖLÜMDE (ZEYNEBİM ZEYNEBİM) UZUN OSMAN’IN
ZEYNEP DİYE BİR KIZI OLUYOR VE BÜYÜMEDEN KARISI ÖLÜYOR.
KALYOPİ KIZA BAKIYOR VE KIZ BÜYÜYOR. YORGİ ASKERLİĞİ GELİNCE
KAÇIYOR VE YUNANLILARA KATILIYOR. ONUN YERİNE SÜLEYMEN DİYE
BİRİ GELİYOR VE KIZA AŞIL OLUYOR. EVLENECEKLERİ VAKİT SÜLEYMAN
ASKERE GİDİYOR VE YORGİ TARAFINDAN ÖLDÜRÜLÜYOR. ZEYNEP’İN
EVİNİ BASIYORLAR VE ZEYNEP BUNLARA OYUN OYNUYOR VE HALK
GELİNCE BUNLARI LİNÇ EDİYOR.
DİĞER BİR HİKAYEDE BABASINI KAYBETMİŞ, ANNESİ HASTA BİR
ÇOCUĞUN, AİLESİNE VE KARDEŞLERİNE BAKMA ÇABASI ANLATILIYOR.
EFENİN HİKAYESİ ADLI PARÇADA AYDINLILAR KENDİ
MEMLEKETLERİNE DÜŞMAN GİRMEYİNCEYE KADAR SAVAŞMIYORLAR.
KADINLAR BUNUN ÜZERİNE SAVAŞMAYA KARAR VERDİLER. BUNUN
ÜZERİNE ERKEKLER EŞYALARINI ALDILAR VE GİTTİLER. BİR SÜRE SONRA
KASABADAKİ DUMANLARI GÖRÜNCE KASABAYA DALDILAR VE HEPSİNİ
ÖLDÜRDÜLER.
DUATEPE ADLI PARÇADA, TEPEYİ ELE GEÇİRMEK İSTEYEN
ORDUMUZUN ANLATIYOR VE DİYOR Kİ ‘HİÇBİR MİLLET KANINI İSTİKLAL
UĞRUNA BÖYLE AKITMADI.’
FADİME NİNE İLE KEREM DEDE ADLI PARÇADA İKİSİNİN AŞKI
ANLATILIYOR.BİR KIZLARI OLUYOR VE O DA AİLESİNİN BENZERİ BİR AŞK
YAŞIYOR TAKİ YUNANLILAR GELİNCEYE KADAR.
DİĞER BİR PARÇADA (VURMA FATMA) YANAKO DİMİTRİYADİS’İN
HİKAYESİ ANLATILIYOR. YANAKO KUNDURACIYKEN YUNAN ORDUSUNA
GİRDİ VE ÇOK ÇABUK YÜKSELDİ.EN BÜYÜK ZEVKİ İŞKENCE YAPMAKTI.
AMACI İSE ADI FATMA OLAN VE PARMAĞINDA ZÜMRÜT TAŞI OLAN BİRİNİ
BULMAKTI. ONU BULDU VE ÖLDÜRDÜ. VE DE PARMAĞINI KESEREK
PARMAĞI HATIRA OLARAK ALDI. ON BİR AY SONRA AÇLIKTAN BİR KÖYE
GİTMEK ZORUNDA KALDI VE KÖYLÜLER ONU PARÇALADI. ADAMIN SON
SÖZÜ İSE ‘VURMA FATMA, VURMA FATMA’ OLDU.
HİMMET ÇOCUK ADLI PARÇADA BİR GRUP GAZETECİ KÖYLERİ
DOLAŞIYOR VE TÜRKÜN HALİNİ TÜM DÜNYAYA ANLATMAK
İSTİYORLAR.GEZERKEN BİR ÇOK ÇOCUK GÖRÜYORLAR VE BUNLARIN
HEPSİNİN AYNI DURUMDA OLDUĞUNUN FARKINA VARIYORLAR. HİMMET
ÇOCUK BÜYÜK ZORLUKLAR ALTINDA AİLESİNE BAKMAYA ÇALIŞIYOR.
HALİDE EDİP ADIVARSON PARÇALARINDA GURBETTEKİ
HİKAYELERİNİ ANLATIYOR.GURBETTE BİR ÇOK YERİ GEZİYOR. VENEDİK,
VERONA , TİROL… BURADAKİ MÜZELERİ KİLİSELERİ, ARENALARI
GEZİYOR. HER YERİ BEĞENİYOR; AMA, VATAN SEVGİSİNİN APAYRI BİR
ŞEY OLDUĞUNU VURGULUYOR.
HAZIRLAYANIN ADI SOYADI : ÖNER KAYA

KISIM VE NUMARASI : 65 --- 3700