ΑΤΕΙ ΠΑΤΡΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ

ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 3η: Πρόσκρουση Υδροτζέτ

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΦΟΙΤΗΤΩΝ
ΟΝΟΜ/ΝΥΠΟ Α.Μ.
1. Μάδια Αντίλ 5957
2. Γριντέλας Γεώργιος 5467

ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2010 -2011

Σκοπός της άσκησης
Ο υπολογισμός των δυνάμεων που παράγονται από ένα υδροτζέτ κτυπώντας μια
επίπεδη πλάκα και ύστερα ένα ημισφαιροειδές κέλυφος και η σύγκριση διαφόρων
τιμών των δυνάμεων αυτών με τις θεωρητικές υπολογιζόμενες τιμές σύμφωνα με την
μεταβολή της ορμής. Τέλος η σύγκριση των αποτελεσμάτων των δύο περιπτώσεων.

Πειραματική διάταξη-διαδικασία
Η πειραματική μας συσκευή είναι ένας διαφανής κύλινδρος προσαρμοσμένος πάνω σ’
ένα υδραυλικό τραπέζι. Μέσα από τον κύλινδρο περνάει ένας κατακόρυφος σωλήνας
που στην μια του άκρη καταλήγει σε ακροφύσιο. Το νερό που με πίεση εισέρχεται
στον σωλήνα, από το κάτω μέρος του κυλίνδρου, εξέρχεται από το ακροφύσιο και το
δημιουργούμενο υδροτζέτ κτυπάει με ταχύτητα στην επίπεδη πλάκα (ή το κέλυφος)
και αντανακλάται επανερχόμενο στο βυτίο ζυγίσεως του υδραυλικού τραπεζιού. Στο
πάνω μέρος του κυλίνδρου είναι προσαρμοσμένος ένα ζυγός με ελατήριο που
χρησιμεύει για τον πειραματικό υπολογισμό της δυνάμεως που εξασκεί το υδροτζέτ
στην επιφάνεια.
Τοποθετώντας την συσκευή πάνω στο υδραυλικό τραπέζι προσέχουμε να
οριζοντοποιηθεί σωστά η συσκευή με την βοήθεια των κοχλιωτών ποδιών της ώστε η
έξοδος του νερού να πάει κατευθείαν στο βυτίο ζυγίσεως.
Στην αρχή τοποθετούμε το βαρίδι στην θέση μηδέν και οριζοντιώνουμε την δοκό με
την βοήθεια του κοχλία του ελατηρίου. Αφού τροφοδοτήσουμε την συσκευή με νερό
από την παροχή του υδραυλικού τραπεζιού ρυθμίζουμε την παροχή του υδροτζέτ από
την στρόφιγγα παροχής, αυξάνοντας την παροχή σταδιακά μέχρι τέλους
,οριζοντιώνουμε την δοκό μετακινώντας το βαρίδι κατά απόσταση Δx από το μηδέν
της κλίμακας και ζυγίζουμε το νερό που πέφτει από την συσκευή μας στην δεξαμενή
ζυγίσεως μετρώντας το χρονικό διάστημα, τις τιμές τις καταχωρούμε στον πίνακα.
Στην συνέχεια μειώνουμε την παροχή και οριζοντιώνουμε την δοκό σε νέα απόσταση
Δx και γίνεται νέα ζύγιση. Η όλη διαδικασία επαναλαμβάνεται ισοκατανέμοντας
περίπου την αρχική απόσταση Δx παίρνοντας την τελευταία μέτρηση 10 cm περίπου.
Την ίδια διαδικασία κάνουμε και με την επίπεδη πλάκα και με το κέλυφος
καταχωρώντας τις τιμές στους πίνακες.
Πίνακες μετρήσεων

•Πίνακας με τις μετρήσεις σε επίπεδη πλάκα

m t Δx m' u1 u0 J0' F
[kg] [s] [m] [kg/s] [m/s] [m/s] [N] [N]
18 36 0,072 0,500 6,37 6,37 3,18 2,82
12 26 0,029 0,462 5,88 5,88 2,71 1,14
12 30 0,077 0,400 5,10 5,10 2,04 3,03
6 16 0,041 0,375 4,78 4,78 1,79 1,62
6 17 0,028 0,353 4,50 4,50 1,59 1,10
6 19 0,058 0,316 4,02 4,02 1,27 2,26
Παροχή μάζας = m/t ([kg/s]), Δύναμη προσκρούσεως F = 39.2266Δx [N]
Ταχύτητα εξόδου και προσκρούσεως : u1 = 12.7388 [m/s], u0 = u [m/s]
Παροχή ορμής : = u0 [N]

•Πίνακας με τις μετρήσεις σε ημισφαιροειδές κέλυφος

m t Δx m' u1 u0 J0' F
[kg] [s] [m] [kg/s] [m/s] [m/s] [N] [N]
18 38 0,136 0,474 6,03 5,97 2,83 5,32
12 25 0,110 0,480 6,11 6,05 2,91 4,33
12 29 0,083 0,414 5,27 5,20 2,15 3,26
6 15 0,086 0,400 5,10 5,02 2,01 3,38
6 16 0,068 0,375 4,78 4,70 1,76 2,67
6 19 0,065 0,316 4,02 3,93 1,24 2,54
Παροχή μάζας = m/t [kg/s], Δύναμη προσκρούσεως F = 39.2266Δx [N]
Ταχύτητα εξόδου και προσκρούσεως : u1 = 12.7388 [m/s], u0 = [m/s]
Παροχή ορμής : = u0 [N]
Πειραματικοί Υπολογισμοί :

Δεδομένα Πειραματικής Συσκευής :

mβ = 0,610 [kg] (μάζα βαριδίου)

α = 0,1525 [m] (απόσταση υπομοχλίου-διεύθυνσης δύναμης F)
D = 10 [mm] (διάμετρος ακροφυσίου)
A = 78,5 [mm2](εμβαδόν διατομής ακροφυσίου)
s = 37 [mm] (ύψος πτερυγίου πάνω από το ακροφύσιο)
H δύναμη F υπολογίζεται πειραματικά από τη σχέση F = 4g×Δx.
Αλλά g = 9.80665 [m/s2 ] ή F = 39.2266×Δx

Α. Για επίπεδη πλάκα

ΜΈΤΡΗΣΗ 1 Η

Για m = 18 [kg], t = 36 [s] , Δx = 0.072m]

= m/t = 18/36 = 0.5 [kg/s]
u1 = 12.7388× = 12.7388×0.5 = 6.37 [m/s]
u0 = u1 = 6.37[m/s]
= u0 = 0.5×6.37 = 3.18 [N]
F = 39.2266×Δx = 39.2266×0.072 = 2.82N

ΜΈΤΡΗΣΗ 2 Η

Β. Για ημισφαιροειδές κέλυφος

ΜΈΤΡΗΣΗ 1 Η

Για m = 18 [kg], t = 38 [s], Δx = 0,136 [m]

= m/t = 18/38 = 0.474 [kg/s]
u1 = 12.7388× = 12.7388×0.474 = 6.03 [m/s]
u0 = = (6.032-0.726)1/2 = 5.97 [m/s]
= u0 = 0.474×5.97 = 2.83 [N]
F = 39.2266×Δx = 39.2266×0.136 = 5.32 [N]

ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ

6,00

ΠΛΑΚΑ

5,00
ΗΜΙΣΦΑΙΡΟΕΙΔΕΣ
y =1,5134x +0,3278

Γραμμική (ΠΛΑΚΑ)
4,00

Γραμμική (ΗΜΙΣΦΑΙΡΟΕΙΔΕΣ)

3,00

2,00

y =0,2517x +1,467
1,00

0,00
0,50 1,00 1,50 2,00 2,50 3,00 3,50
ΕΞΑΓΩΓΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

Ι. Παρατηρούμε ότι δεν είναι απόλυτα ευθείες γραμμές, αυτό είναι λόγω
σφαλμάτων της πειραματικής συσκευής, ή μετρήσεων. Σφάλμα στο ρυθμιστή, στην
επιπεδότητα της συσκευής ή του κανόνα, το ελατήριο να μην αποδίδει καλά, να μην
έχουμε σταθερή παροχή κ.α.

II. Προεκτείνοντας την γραφική παράσταση για επίπεδη πλάκα, αυτή τέμνει τον
άξονα στο = (1.467/0.2517) = 5.83 [N]. Η δύναμη αποκλίσεως θα πρέπει να είναι ίση
με 5.83 επειδή σε επίπεδη πλάκα ισχύει F = .

ΙΙΙ. Στην περίπτωση της επίπεδης πλάκας έχουμε για την καμπύλη ελάχιστων
τετραγώνων F = 0.2517 - 1.467, τη τιμή της κλίσης (0.2517) να είναι μακριά στην
μονάδα. Αυτό οφείλεται στους παρακάτω (πιθανούς) λόγους:
1. Σε σφάλματα του παρατηρητή κατά την ανάγνωση των ενδείξεων των οργάνων
που χρησιμοποιούνται .
2. Σε πιθανόν όχι μεγάλης ακρίβειας κλίμακες των οργάνων.
3. Ίσως να μην γίνεται με ακρίβεια η οριζοντίωση της δοκού σε κάθε νέα απόσταση
του βαριδιού.

ΙV. Στην περίπτωση του ημισφαιροειδούς κελύφους έχουμε για την καμπύλη
ελάχιστων τετραγώνων F = 1.5134 + 0.3278, η τιμή (1.5314) πλησιάζει τη θεωρητική
τιμή που είναι 2 αλλά όπως και παραπάνω δεν ταυτίζεται. Αιτίες αυτού του γεγονότος
πιθανόν να είναι η κακή χρήση του χρονομέτρου και τα λάθη ανάγνωσης από τον
πειραματιστή ή ατέλειες και λάθη της συσκευής.

V. Οι γραφικές παραστάσεις δεν βγαίνουν πλήρως ευθείες κυρίως λόγω σφαλμάτων

στις μετρήσεων του χρόνου και, επομένως δεν βγαίνει αρκετά σωστή η κλίση των
ευθειών. Βέβαια, θα πρέπει να σημειωθεί σε αυτή το σημείο, ότι δεν μπορεί να
εξαλειφθούν τελείως οι αποκλίσεις, λόγω των μη ιδανικών καταστάσεων στη φύση.
Για παράδειγμα στην περίπτωση του ημισφαιροειδούς κελύφους θεωρήσαμε
αμελητέα την μείωση της ταχύτητας μετά την πρόσκρουση κάτι που δεν
ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα πλήρως καθώς υπάρχουν τριβές με τα
τοιχώματα του κελύφους.
ΣΧΟΛΙΑ

 Από τη θεωρία καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι η δύναμη στο ημισφαιρικό

κέλυφος είναι διπλάσια της αρχικής παροχής και άρα της δύναμης που ασκείται
στην επίπεδη επιφάνεια από το υδροτζέτ. Μια άλλη διατύπωση που θα μπορούσε
να δοθεί είναι ότι η δύναμη στο ημισφαιρικό κέλυφος είναι ίση με την διπλάσια
δύναμη στην επίπεδη πλάκα. Όμως στην πραγματικότητα η δύναμη του υδροτζετ
στο κέλυφος είναι λίγο μικρότερη από την διπλάσια δύναμη στην επίπεδη
επιφάνεια. Αυτό συμβαίνει γιατί μετά την πρόσκρουση της δέσμης του κινούμενου
ρευστού στην επιφάνεια του κελύφους, η ταχύτητα μειώνεται από u0 σε u1 και αυτή
η μείωση δεν είναι αμελητέα, όπως δεχόμαστε εμείς στη θεωρία. Έτσι προκύπτει η
σχέση :

Fημισφ = (u0+u1) => Fημισφ = u0+u1 = 0+1 με 1<0

Για τη επίπεδη πλάκα έχω :

2Fπλάκα = 20 = 0+0

Από τις σχέσεις προκύπτει:

Fημισφ < 2Fπλάκα

 Έχοντας ανομοιόμορφη κατανομή της ταχύτητας στην επιφάνεια του πτερυγίου θα

έχουμε και ανομοιόμορφη κατανομή της δύναμης σ’ αυτήν την επιφάνεια και σε
ενδεχόμενους υπολογισμούς για την κατασκευή υδροστρόβιλου δεν θα έχουμε
σωστά αποτελέσματα για τον υπολογισμό στην διατομή των πτερυγίων.