KARELER AĞI YÖNTEMİYLE YÜZEY NİVELMANI

İnşaat işleri, arazi tesviyesi, spor alanları gibi projelerin uygulanmasında, özellikle
kazılacak ve doldurulacak toprak miktarlarının hesaplanması için arazinin eş
yükseklik eğrili planına ihtiyaç duyulur. Bunun için, arazinin topografik yapısı çok
engebeli değilse yüzey nivelmanı yapılır.

Bu çalışmada; yaklaşık 30 x 50 m boyutlarında açık ve az eğimli bir arazi seçilerek,

kareler ağı yöntemine göre yüzey nivelmanı yapılacak ve eş yükseklik eğrili planı
çizilecektir. Seçilen arazinin kenarları, kare kenarlarının tam katları olan kare ya da
dikdörtgen şeklinde olmayacaktır. Seçilen arazinin doğal sınırlarla çevrili olmasına
özen gösterilmelidir. Seçilen arazinin uzun ve düzgün kenarlarından biri başlangıç
doğrusu olarak seçilir. Bu kenar üzerinde duvar varsa, başlangıç doğrusu duvara
paralel olarak bir miktar kaydırılarak seçilen arazi içinde alınır. Kareler ağında dik
doğrultular prizma ile belirlenerek, kareler ağının köşe noktaları kazıklarla işaretlenir.
Bu arazideki duvar, direk, yol gibi önemli arazi detayları, yakınındaki kare kenarları
ölçü doğrusu olarak alınarak prizmatik alım yöntemiyle ölçülür. Kare kenarları 10 m
alınacak ve kroki çizilecektir. Ayrıca çevredeki yolların da genişlikleri ölçülerek
krokide gösterilecektir.

Şekil 2.24 Kareler ağı yöntemine göre yüzey nivelmanı krokisi

ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI

 NİVELMAN ÖLÇÜM VE HESAP ÇİZELGESİ
Nokta Mira Okumaları Gözlem Yükseklik
Düzlemi
No Geri Orta İleri Yüksekliği H
P1 1.415+2 74.320 72.903 m
1 1.618 72.702
2 1.871 72.449
3 1.999 72.321
4 2.365 71.955
5 2.583 71.737
6 2.612 71.708
7 2.649 71.671
8 2.670 71.650
9 2.720 71.600
10 2.656 71.664
11 2.343 71.977
12 2.019 72.301
13 1.871 72.449
14 1.637 72.683
15 1.592 72.728
16 1.817 72.503
17 1.968 72.352
18 2.045 72.275
19 2.375 71.945
20 1.671+2 2.789 73.204 71.531
21 1.813 71.391
22 1.941 71.263
23 1.716 71.488
24 1.584 71.620
25 1.532 71.672
26 1.497 71.707
27 1.385 71.819
28 1.290 71.914
29 1.365 71.839
30 1.444 71.760
31 1.615 71.589
32 1.743 71.461
33 1.861 71.343
34 1.714+2 1.957 72.963 71.247
P2 2.650 70.313
[g]= 4.800 [i]= 7.396 HP2-HP1 = -2.590
[i]= 7.396 [g]-[i] = -2.596
[g]-[i]= -2.596 Düzeltme Miktarı= +0.006 m= +6 mm
HP2-HP1 = -2.590
Hata miktarı= -0.006 m = - 6 mm

ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI

Kare köşelerine ve kare kenarlarının arazi detaylarını kestiği noktalara kot verilir.
Kare köşelerinin yüksekliklerinin belirlenmesi için nivo, görüş alanı geniş bir yere
kurulur. İlk mira okuması, yüksekliği bilinen bir noktada yapılır. Bu okuma geri
okumadır. Daha sonra görülebilen her kare köşesine mira tutulmak suretiyle orta
okumalar yapılır. Nivonun yeri değiştirilmeden yapılan son mira okuması, ileri
okumadır. Nivonun yeri değiştirildikten sonra, önceki nivo konumunda ileri okuma
yapılan noktaya tekrar mira tutularak geri okuma yapılır. Son istasyon noktasında ileri
okuma yüksekliği belli olan bir noktaya yapılmalıdır.
Parselin çizimi için, kare uzantılarının arazi sınırını kestiği noktaya olan mesafelerden
gerekli olanları çelik şerit ile ölçülür. Plan çiziminde karelerin kesim noktasına, ölçülen
yükseklik değerleri yazılır. Yükseklik değerlerinin metre ve alt birimlerini ayıran “.”
işareti, aynı zamanda karelerin kesim noktası olacaktır. 1/200 ölçeğinde plankote
oluşturularak, 20 cm’de bir yükseklik eğrisi çizilecektir.

ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI