Chiến thuật thi đấu StarCraft căn bản: Protoss vs.

Protoss

Không như các trận PvT hay PvZ ,chiến thuật của Protoss trong những cuộc đối đầu PvP khó mà
rập khuôn được, mà phụ thuộc rất nhiều vào việc trinh sát ngay lúc đầu của bạn, phụ thuộc vào vị
trí giữa 2 bên, phụ thuộc vào trình độ micro của bạn, trong đó micro là quan trọng nhất.

Bài viết các chiến thuật cơ bản trong Protoss vs Protoss dưới đây là những kinh nghiệm rút ra từ sự
nghiệp StarCraft lừng lẫy của một game thủ thuộc hàng Vip trong làng game chiến thuật (nhưng nghe tên
lại rất... Final Fantasy): Squall Leohart Lê Nguyễn Thế Đạt, hạng 2 WCG của Việt Nam.

1. Chiến thuật "rush zealots"

Thực ra, chiến thuật này chỉ dùng để đối phó với những "newbie" (người mới chơi), còn hạn chế về trình
độ. Xác suất chiến thắng ngày trước của Squall trong những trận đấu như thế này ở Gate ender khá cao
(khoảng 70%). Chiến thuật phát huy hiệu quả tốt nhất khi 2 nhà ở gần bên nhau.

Sách lược khá đơn giản , cứ đẻ nông dân như bình thường vào ban đầu ,sau đó xây 1 pylon khi đã có đến
chú nông dân thứ 8. Kế tiếp, game thủ xây 2 nhà lính Gateways rồi sinh nông dân cho đến khi đạt quân số
11 rồi ngừng lại. Đẻ 3 zealot. Cứ tiến hành chính sách này với Pylon khi cần sinh zealot liên tục. Nếu đối
phương đánh không chắc tay hoặc micro không khá thì sẽ thua bạn trong vòng 6 đến 8 phút.

2. Chiến thuật "rush zealots hù doạ"

Ban đầu ,xây 1 pylon khi đã có đến chú nông dân thứ 8 rồi tiếp tục công cuộc kiến thiết với 2 Gateways
sau đó vẫn sinh nông dân bình thường. Khi nhà lính đã hoàn thành, cho ra đời một chú zealot. Cố gắng hết
sức dùng con zealot này giết chết con nông dân thám thính của đối thủ càng sớm càng tốt . Nên nhớ là
không xây nhà gas trước khi con nông dân của đối phương bị triệt hạ để nghi binh.

Việc này sẽ làm đối thủ hốt hoảng ,lo đẻ nhiều zealot (chừng 3-4 con ) bởi e ngại bạn sẽ "rush zealot". Khi
chú nông dân của địch thủ đã bị tiêu diệt, khẩn cấp xây một nhà gas và nhà nâng cấp cybernetics (BY) và
không ra thêm zealot nữa.

Từ đây, bạn có thể sử dụng các chiến thuật sẽ được giới thiệu tiếp sau như "mass dragoon", "reaver",
"high templar"...

Điều quan trọng của chiến thuật này nằm ở bạn được hưởng lợi từ việc buộc đối thủ phải đẻ đến 3-4 zealot
ngay từ thời gian đầu tiên (tốn khá nhiều tiền ,nhưng lại không quan trọng lắm), khiến cho đối thủ hoang
mang và không dám mở rộng quy hoạch sớm.

3. Chiến thuật "mass dragoon và zealot" (đi kèm với việc mở rộng lãnh thổ sớm):

Xây theo trình tự sau : sau khi có nông dân thứ 8, kiến thiết 1 Pylon (vẫn ra nông dân liên tục) - sau đó lên
1 gate way - nhà gas - đẻ 1 zealot -1 Pylon nữa -nhà nâng cấp Cybernetics. Để 1 zealot trấn giữ trước cửa
sao cho con nông dân của đối thủ không vào được ,hoặc nếu đã vào thì cho zealot đuổi đi.
Lúc nhà Cybernetics gần hoàn thành, xây thêm 1 Gateway. Sau đó ,khi Cybernetics đã xong, đẻ 1 dragoon
ra rùi nâng cấp tầm bắn xa luôn. Đẻ Dragoon liên tục từ 2 nhà lính đã có. Đến khi được chừng 6 Dragoons
và 1 zeal lúc đầu thì xây nhà Robotics(VR) rồi cho ra đời 2 đài quan sát Observer.

Khi đã có Observer, để đơn vị quân này bay qua nhà địch thủ nếu thấy đối phương đẻ sâu reaver thì đặt 3
Dragoon trấn ở nhà chính. Sau đó , tiếp tục expand và xây thêm 2 nhà lính Gateway nữa và đẻ Dragoon.
Sau khi các công trình nói trên hoàn thành, xây nhà Citaden of adun (VC) và nâng cấp chạy nhanh cho
zealot đồng thời đẻ tiếp những chú lính chỉ biết "xỉa" này.

Bước tiếp theo, game thủ xây nhà Templar Archives (VT) và nâng cấp sét, đồng thời cho xuất xưởng một
chiếc máy bay chở quân Shuttle từ nhà Robotics. Tiếp tục đẻ zealot, dragoon (tùy vào số mineral và gas
mà bạn có) thêm cả lính sét nữa (có thể dùng máy bay Shuttle để chở lính sét High templar sang tiêu diệt
nông dân của đối phương).

Bạn sẽ thắng nếu đối phương để bạn yên trong vòng chừng 10 phút đầu tiên của trận đánh.

4.Chiến thuật Reaver và Shuttle

Có thể dùng chiến thuật này để thịt nông dân ngay từ lúc đầu (nếu đối thủ sơ ý ) hoặc đi chung với
dragoon tấn công sớm (nếu đối thủ expand sớm). Xây nhà theo trình tự như trên ,nhưng chỉ xây 1
Gateway vào lúc đầu. Đẻ 1 Dragoon và xây nhà Robotics để nâng tầm bắn của Dragoon lên rồi mới xây
tiếp Gateway và cho ra những Dragoon tiếp theo.

Nhà Robotics xong ,cho ra Shuttle ,khi Shuttle được đã chuẩn bị được một nửa thì xây Robotics support
bay (VB), cho ra 1 sâu Reaver. (Sau đó, xây nhà nâng cấp và đẻ 1,2 Observer để kéo qua nhà đối phương,
nên để 1 nông dân ở mỏ phụ đối phương trước đó để xem hắn có expand sớm không).

Lúc này, bạn đã có trong tay khoảng từ 6 đến 8 Dragon, Shuttle và Reaver nên có thể tấn công đối phương
trong trường hợp "đội bạn" expand sớm. Nên nhớ là không thể để mất shuttle hay reaver khi tấn công.

Nếu đối phương chưa expand thì nhanh chóng thế chân ngay và để Reaver và Dragoon ở mỏ phụ. Đem
Shuttle chở nông dân lên đảo hoặc lên núi địch thủ mà xây trụ. Sau khi expand xong, bạn có thể tiếp tục
lên Reaver (xây thêm nhà Robotics) hoặc lên Storm (của lính sét) mà tiêu diệt nông dân và Dragoon của
đối phương.

5. Chiến thuật "High templar và storm"

Chiến thuật này rất có hiệu quả về sau (vì bạn chắc chắn sẽ lên storm trước đối thủ ,tuy nhiên lúc đầu vẫn
không hiệu quả bằng Reaver ,vì khi đối phương có Reaver thì bạn vẫn chưa thể có storm ,mà quân số 2
bên lại tương đương nhau).
Ban đầu, cứ xây như chiến thuật "mass Dragoon và zealot". Tuy nhiên, không xây Robotics support bay
(VB) ngay sau khi có robotics, mà chỉ lên Observer thui. Tiếp tục xây lên High templar. (Có thể đồng thời
nâng cấp zealot chạy nhanh và mass zealot nếu muốn).

Và nên nhớ là không expand quá sớm (trước khi có storm). Sau khi đã có storm ,để 1 đến 2 High templar
ở nhà phòng thủ và expand, trong khi đó vẫn thực hiện thả High templar vào mỏ phụ của đối thủ. Điều
quan trọng của chiến thuật này là việc điều chỉnh High templars và storm của bạn, làm sao để đạt hiệu quả
nhất.

Chiến thuật thi đấu StarCraft căn bản: Protoss vs. Terran

Trong thời gian gần đây, phong trào StarCraft tại Việt Nam đang dần phát triển mạnh trở lại với
việc nhiều game thủ trong nước đã có cơ hội tham gia thi đấu với các vận động viên thể thao điện
tử có tiếng tăm trên thế giới. "Các chiến thuật thi đấu căn bản trong StarCraft" là những kiến thức
căn bản được các lão làng chơi game đúc kết từ kinh nghiệm chinh chiến của mình.

Kiến thức căn bản khi bắt đầu trận đấu từ giây thứ nhất:

Tốc độ xây dựng và "đẻ" quân trong những giây đầu tiên là nhân tố quyết định sự sống còn của mỗi chủng
nhân vật trong khoảng thời gian đầu. Bởi vậy, các thao tác thực hiện phải nhanh gọn và dứt khoát.

Nhấp chuột vào nhà chính ngay khi bắt đầu ván đấu, và dùng 50 mineral đầu tiên để sản xuất thêm một
nông dân. Với bất kì race nào (Terran, Protoss, Zerg) và trong bất kì trận đấu nào, việc đầu tiên bạn phải
làm là chia dân kiếm tiền.
Chia dân kiếm tiền (cloning) khi bắt đầu trận đánh rất quan trọng, nếu chậm hơn đối thủ chỉ 1,2 giây lúc
đầu hoặc chia dân ko đúng cách là đã có thể phản ánh sự chênh lệch trong trình độ của người chơi. Có 2
cách chia cơ bản, tuỳ thuộc vào khả năng điều khiển vi mô của bạn (khả năng micro).

- Cách 1: Lựa chọn cả 4 nông dân mặc định, nhấp chuột phải vào một cục mineral gần nhất, sau đó giữ
shift + nhấp chuột trái vào 1 biểu trưng nông dân bất kì dưới thanh điều khiển, lúc này sẽ chỉ có 3 nông
dân được điều khiển, tiếp tục nhấp chuột phải vào một cục mineral bên cạnh, sau đó shift + chuột trái để
trừ đi một nông dân nữa. Lặp lại như thế 3 lần (tất nhiên càng nhanh càng tốt) bạn sẽ có 4 nông dân kiếm
tiền từ 4 cục mineral khác nhau.

- Cách 2: Lựa chọn cả 4 nông dân mặc định, nhấp chuột phải vào một cục mineral gần nhất, khi 4 nông
dân bắt đầu di chuyển thì chọn từng con một và nhấp chuột phải vào những các cục mineral khác nhau.
Cách này có lợi thế là bạn sẽ không cần phải shift + chuột trái 3 lần nhưng đòi hỏi bạn phải rất chính xác
và rất nhanh khi lựa chọn từng nông dân trong đám 4 chú đang chạy rất nhanh.

Rất nhiều người đi theo cách 2 và thường kết thúc với cảnh 2 nông dân cùng kiếm tiền từ 1 cục mineral, vì
không đủ nhanh để tách hoàn toàn 4 con một lúc. Vì vậy, tuỳ bạn lựa chọn xem cách nào phù hợp với
mình hoặc có thể nghĩ ra cách riêng của bạn. Thường thì thời gian chia dân chỉ chưa đến 1 giây, nếu bạn
chia nhiều hơn 2 giây thì chắc chắn có vấn đề.

Chiến thuật của Protoss khi đối đầu với Terran của game thủ Liberty Terran

Protoss vs Terran có lẽ là trận đấu nhàn nhất trong những phút đầu nếu so sánh với các cặp đấu còn lại
trong phần lớn trường hợp. Mức độ điều khiển và sự đòi hỏi khả năng micro không cao như khi gặp Zerg
hay Protoss. Thêm vào đó, nếu đứng ở vị trí người chơi Terran, gặp Toss có lẽ là đối thủ khó chịu nhất. Vì
vậy, khi ProToss vs Terran, bạn là người có lợi thế trước hết, lí do sẽ được sáng tỏ dần dần trong bài viết.
1 điểm quan trọng đối với trận đấu như thế này là khả năng micro cao (điểm tốc độ thao tác trên mỗi phút
(Actions Per Minute - APM) cao) không được coi là nhân tố quyết định trận đánh, mà chiến thuật bạn sử
dụng sẽ quyết định tất cả.

Chú ý: Do đặc điểm các đơn vị quân của Protoss phần lớn ở dạng máy móc, nên hầu hết người chơi
Terran đều lựa chọn quân ở dạng máy móc để chống lại (Vultures, Tanks, Goliaths). Có một số quân cơ
bản của Protoss bạn luôn luôn phải nhớ và thành thạo cách sử dụng, đó là Zealot, Dragoon, Observer và
Shuttle. Thêm vào đó, do trận đánh này không phân chia các loại chiến thuật ngay từ đầu giống như của
Terran mà phụ thuộc vào từng mốc thời gian. Ở những mốc thời gian nhất định, tuỳ theo tình thế mà bạn
quyết định chiến thuật nào sẽ phù hợp với mình. Vì vậy người viết sẽ chia bài viết này theo các mốc thời
gian rồi phân chia chiến thuật có thể dùng được trong những thời điểm đó.

Trình tự phát triển lúc đầu (chia dân, kiếm tiền, xây nhà thức ăn) như các race khác. Cho đến con nông
dân thứ 7 hoặc thứ 8, lúc này bạn sẽ có xấp xỉ 100 mineral, chọn 1 nông dân ra xây Pylon (nhà "thức ăn"
của Protoss) đầu tiên ở gần đường lên căn cứ và cử một chú nông dân đi trinh sát tình hình của địch.
Quá trình xây Pylon của Protoss cũng là một "nghệ thuật" . Như các bạn đã biết Pylon là công trình dùng
để liên kết và cung cấp năng lượng cho mọi công trình và đơn vị quân khác của Protoss (trừ nhà chính
Nexus, mỏ gas Assimilator và Pylon). Nếu tìm hiểu kĩ hơn, mỗi Pylon sẽ chiếm 2x2 ô bản đồ và có khả
năng bao phủ 12x6 ô, nếu biết tính toán diện tích này, bạn có thể đặt Pylon trên núi, xây công trình ở dưới
đất hoặc ngược lại, rất có lợi trong việc mở rộng căn cứ (expo) và phòng thủ. Hơn nữa, Pylon còn cung
cấp cho bạn một tầm nhìn khá rộng, vì thế, các cao thủ Protoss thường bố trí Pylon tại các góc cạnh của
căn cứ, vừa tiện cho việc quan sát phòng thủ, lại có tác dụng che giấu những công trình quan trọng.

Sau khi xây Pylon thứ nhất, xây "nhà lính" Gateway đầu tiên. Đợi đủ 100 mineral, xây nhà gas
Assimilator. Khi nhà lính Gateway hoàn thành, xây nhà nâng cấp Dragoon Cybernetics Core (BY tốn 200
mineral) rồi Pylon thứ hai ngay lập tức, lúc này bạn đã phải có đến 13 - 14 nông dân rồi.

Trong khi chờ đợi Cybernetics Core, tiếp tục đẻ nông dân và dành nhiều thời gian hơn điều khiển trinh sát
đã gửi đi lúc đầu. Nếu may mắn lọt được vào trong căn cứ của Terran (trong 66% trường hợp – 66% có
nghĩa là bạn tìm được căn cứ của địch đầu tiên hoặc thứ hai trong ba chỗ cần tìm), chú ý quan sát xem
Terran xây 1 hay 2 nhà quân chủng cơ giới Factory. Nếu chỉ có 1 nhà Factory duy nhất hoàn thành (cho
đến khi chú nông dân đấy bị “thịt”) thì có thể Terran đánh nhanh dropship (với máy bay chở 2 tăng sang
nhà Protoss quấy phá). Nếu thấy bắt đầu xây nhà Factory thứ 2, thì chắc chắn Terran sẽ đánh chiến thuật
cổ điển Vulture (đem 5,6 vulture sang nhà P).

Sau khi Cybernetics Core đã định hình, xây một nhóc Dragoon để giết con nông dân Terran trinh sát trong
căn cứ của bạn, nếu không có con nông dân trinh sát nào của đối phương thì mang thẳng Dragoon sang
căn cứ của địch để quấy rối.

Chiến thuật cổ điển: Có 3 loại chiến thuật cổ điển

Chiến thuật 1: Nâng cấp theo trình tự Dragoon Range - Dragoon thứ 2 - Gateway thứ 2 - Pylon thứ 3 -
Robotics Facility - Dragoon thứ 3,4 - Pylon thứ 4 - nhà Observatory (VO). Chiến thuật này nâng cấp sớm
nhanh khả năng bắn xa của Dragoon, dùng khi bạn muốn quấy phá căn cứ của Terran từ sớm. Cách này bị
nhược điểm là có observer (quan sát tàng hình) khá muộn và khả năng đánh nhanh lúc đầu thành công
thấp (vì kể cả khi Dragoon đã được nâng cấp tầm bắn thì vẫn kém tầm bắn của xe tăng Terran, nếu người
chơi Terran căn tầm chuẩn thì Dragoon sẽ chỉ đứng ngoài “nhảy múa” mà không thể vào trong căn cứ địch
được). Tuy nhiên lại có ưu điểm trong việc phòng thủ chống lại dropship nếu căn cứ địch ngay sát căn cứ
của bạn.

Chiến thuật 2: Nâng cấp theo trình tự Robotics Facility - Dragoon thứ 2 - Pylon thứ 3 - nâng cấp Dragoon
Range - Gateway thứ 2 - Observatory(VO). Xây Robotics Facility ngay sau dragoon đầu tiên sẽ giúp bạn
có đơn vị quan sát Observer từ rất sớm, nhờ đó mà biết được đối phương đánh chiến thuật gì. Nhược điểm
là nếu đối thủ chơi tổng lực, om quân ngay từ đầu (cả Marines, Tanks và Vultures) rồi quấy phá bạn từ
sớm (theo kiểu “được ăn cả ngã về không”) thì số lượng Dragoon ít ỏi lúc đầu khó có khả năng chống lại
đội hình toàn ngôi sao kia.

Chiến thuật 3: Nâng cấp theo trình tự Pylon - Dragoon thứ 2 - Robotics Facility - nâng cấp Dragoon
Range - Gateway thứ 2 - Dragoon thứ 3 - Observatory(VO). Trình tự xây này khá an toàn, dùng được
trong mọi trường hợp, bạn sẽ có observer vừa kịp lúc và số lượng dragoon cũng vừa đủ để ép Terran lúc
đầu (hoặc phòng thủ ở nhà nếu muốn). Một nửa số người chơi Protoss chọn chiến thuật này. Nửa còn lại
chọn 1 trong 2 chiến thuật kia hoặc những chiến thuật dưới đây.

Chiến thuật Dark Templar Drop: Sử dụng đặc biệt hiệu quả khi căn cứ của bạn sát với địch. Điều kiện
duy nhất là không được để đối phương phát hiện, đơn giản chỉ là chắc chắn không còn con nông dân trinh
sát trong căn cứ (nếu cẩn thận hơn thì vận dụng cách xây pylon “nghệ thuật” hoặc dùng hẳn một nông dân
đi đến “chỗ kín” trên bản đồ để xây Pylon thứ 3). Xây tiếp Dragoon thứ hai, nhưng không được nâng cấp
Dragoon Range. Nếu đủ 150 mineral và 100 gas, lập tức xây Citadel of Adun (VC), kế tiếp bằng Pylon
thứ 3 và Gateway thứ 2. Khi Dragoon 2 xuất hiện, bạn có thể mang cả 2 đến nhà địch bắn vài cái lấy lệ
(thực ra là để đánh lừa là chính).

Nhưng tuyệt đối không được để bất kỳ chú Dragoon nào bị chết. Lý do đơn giản vì khi đánh Dark
Templar Drop hay bất cứ thể loại drop nào, quân số của bạn sẽ ít hơn hẳn đối phương, vì vậy “tránh voi
chẳng xấu mặt nào”, bảo toàn quân số để phòng thủ nếu đối phương đánh nhanh. Chờ đến khi đủ 200
mineral và 200 gas thì xây Robotics Facility (VR), lúc này Citadel of Adun cũng đã xong, lập tức xây
Templar Archives (VT). Ngừng sản xuất nông dân và bơm 2 Zealots trong lúc chờ đợi (không xây
Dragoon vì phải dành dụm gas để xây Dark Templar (125 mineral,100 gas)).

Xây Pylon thứ 4, lúc này bạn đã có 2 Dragoon, 2 Zealot, nhà Templar Archieves và Robotics cũng đang
dần dần hiện ra. Xây 1 Shuttle và 2 Dark Templar đồng thời kéo quân đến trước cửa nhà đối phương để
đánh lạc hướng. Phần còn lại của trận đấu chỉ là thả Dark Templar vào căn cứ địch, kĩ thuật cần chú ý là
khi thả Dark xuống, giết ngay bất cứ cái Turret nào đã xây hoặc bắt đầu xây trong mỏ chính. Lúc này lực
lượng của đối phương sẽ tập trung tại mỏ chính để tìm cách giết 2 tên đánh lén kia, bạn đưa thêm 2 Dark
Templar nữa ra phía trước căn cứ địch, rồi liên tục thả Dark templar vào nhà địch để quấy phá. Ở nhà tiếp
tục phát triển và dần dần chuyển sang chiến thuật cổ điển để kết thúc trận đấu.

Chiến thuật Reaver Drop: Trình tự xây tương tự như classic loại 2. Tuy nhiên, sau khi Robotics Facility
hoàn thành thì bạn không xây Observatory mà xây Robotics Support Bay (VB), ko xây Gateway thứ 2 vì
chắc chắn sẽ không đủ tiền. Trong thời gian chờ đợi, tiếp tục xây Dragoon từng con một đồng thời xây
một Shuttle ra và giấu vào góc nào đó của căn cứ, bạn cũng có thể dùng shuttle này để chở nông ra một
trong 2 đảo ở góc bản đồ rồi quay lại. Khi Reaver xuất hiện, đưa 1 Reaver, 1 dragoon (hoặc 2 zealot) bay
thẳng đến căn cứ địch.

Thả Reaver như thế nào? Chiến thuật Reaver cũng giống như dropship của Terran, mục đích chính là giết
dân của đối phương. Tuy nhiên có một vài điểm cần lưu ý. Khi bay vào căn cứ địch, nếu thấy bóng của
Tank đã “chống càng”. Tuyệt đối không thả Reaver xuống trong tầm bắn của tank, thay vào đó có thể thả
Zealot hoặc Dragoon xuống trước đỡ phát đạn đầu tiên của Tank rồi Reaver xuống sau. Nếu có Turret
trong mỏ chính có (hoặc không có) kèm tank thì thả Reaver xuống ở tầm vừa đủ để bắn nổ turret (2 phát
đạn), rồi cho lên máy bay Shuttle và thả vào đám dân. Nếu may mắn thả được vào giữa đám nông dân
đang kiếm tiền, thì cứ nhằm dân mà bắn, sử dụng shift+Attack để chọn lần lượt. Nếu dùng được 1 Reaver
giết 8-12 dân thì bạn đã quá thành công.

Reaver Drop chỉ thích hợp với những người có trình độ micro cao. Vì bạn phải dành một lượng thời gian
tương đối đáng kể để điều khiển Shuttle trong khi vẫn đảm bảo mọi thứ ở nhà diễn ra theo đúng trình tự.

Protoss mở rộng căn cứ (expo) như thế nào và khi nào thì nên xây mỏ phụ?

Không giống như Terran hay Zerg, các đơn vị quân của Protoss đều rất đắt tiền và chiếm từ 2 đơn vị trở
lên (ngoại trừ nông dân Probe và Observer), cộng thêm vô số các nâng cấp với chi phí chẳng hề nhỏ chút
nào làm ta có thể dễ dàng tưởng tượng ra nhu cầu tài chính của Protoss lớn đến đâu.

Step-by-Step expo: Khi có khoảng 6 Dragoon (quân số khoảng 39-41), bạn sẽ có 400 mineral, lập tức xây
mỏ phụ thứ nhất ở cạnh nhà (nếu đã có hoặc chuẩn bị có Shuttle để phòng thủ trên núi), hoặc ở phía trước
nhà (nếu chưa có Shuttle hoặc Terran đánh dropship). Sau đó chuyển sang xây Citadel of Adun (VC) để
nâng cấp Speed Zealot và xây thêm Gateway. Các thời điểm expo tiếp theo sẽ là sau những lần chạm trán
với Terran và bạn là người có lợi thế (giữ ko cho Terran ra khỏi căn cứ hoặc tiến sát đến căn cứ của bạn).

Double expo: Cũng vào lúc có 6 Dragoon, xây 1 nhà chính Nexus tại mỏ phụ cạnh nhà rồi đợi thêm 400
mineral khác để xây thêm 1 Nexus nữa tại mỏ chính bên cạnh hoặc mỏ phụ ở phía trước cửa. Các cao thủ
Protoss thường chọn mỏ chính bên cạnh và phát triển nó như một căn cứ thứ 2. Cách này có lợi thế là nếu
Terran có xu hướng phòng thủ lúc đầu, bạn sẽ khá thoải mái trong việc mở rộng căn cứ cũng như gia tăng
khoảng cách cả về kinh tế lẫn quân số. Nhưng (lại là nhưng) nếu đối thủ Terran sử dụng thành thạo
Dropship hoặc Vulture thì khả năng thành công mở rộng mỏ phụ thứ hai sẽ không lớn. Ngay cả trong
trường hợp đó, bạn vẫn là người có lợi thế vì mỏ phụ thứ hai sẽ có tác dụng như mồi nhử đối với đối
phương.

Bảo vệ mỏ phụ như thế nào?

Do tính chất của nhà Nexus là đắt tiền (đắt hơn Hatchery của Zerg 100 mineral), không cơ động (không
thể bay lên như nhà chính của Terran), khả năng chịu đòn thấp nên Nexus rất dễ bị phá huỷ. Chỉ cần 2
Tank chống càng bắn một chục phát là đi đời. Thêm vào đó, số lượng nông dân "tíu tít" kiếm tiền ở mỗi
nhà Nexus sẽ là miếng mồi ngon cho bọn Vulture phía Terran (bắn 2 nhát là đi một bé probe). Vì vậy
phòng thủ một Nexus tốt nhất là bằng một vài Cannons đặt hợp lí, ít nhất 1 Dark templar và 1,2 Dragoon
hoặc Templar. Luôn luôn có Cannon.

Muốn chiến thắng Terran khi trận đấu đã đến thời điểm này, bạn cần chắc chắn là số mỏ hoạt động của
mình phải luôn nhiều hơn Terran ít nhất là 1 mỏ. Terran có 2 thì bạn phải có 3, Terran có 3 thì bạn phải có
4 trở lên.

Trên đây có lẽ là những chiến thuật cơ bản nhất cho bất kì người chơi Protoss nào khi chạm chán với
Terran. Những phút đầu của trận đấu như thế này thực tế có thể diễn ra hết sức tẻ nhạt (nếu đánh theo kiểu
classic) hoặc rất sôi động và căng thẳng (nếu đánh theo kiểu drop). Một số cao thủ còn có những chiêu
đánh lừa đối phương ngoạn mục. Ví dụ trước khi giết nông dân trinh sát cố tình xây Citadel of Adun cho
đối phương nhìn thấy, sau đó hủy đi và chuyển sang đánh bình thường, Terran lại lầm tưởng là đối thủ
đánh Dark Templar và chết dí ở nhà phòng thủ ...

Cuối cùng là 1 lời khuyên nhỏ dành cho Protoss, nếu cảm thấy đánh không lại được liên minh Tank,
Vulture và Turret thì nên chuyển sang máy bay Carrier hoặc Arbiter càng nhanh càng tốt, 2 đơn vị quân
này chính là nỗi kinh hoàng của phần lớn người chơi Terran.

Chiến thuật thi đấu khai cuộc StarCraft căn bản: Terran vs. Zerg

Bài viết của game thủ Liberty Terran này tập trung đến đối tượng độc giả là những người chơi đã
có những hiểu biết nhất định về StarCraft và các đơn vị quân của chủng Terran.

Chung sống trong hòa bình.

Sau khi hoàn thành việc chia dân kiếm tiền, bạn vẫn phải tiếp tục sản xuất nông dân. Khi số cùng đinh đã
đạt đến khoảng 8 hoặc 9, chọn 1 chú ra xây 1 nhà Supply Depot (nhà cung cấp "thức ăn" cho quân
Terran). Trước khi xây Supply Depot, có thể dùng chính con nông dân đó lượn một vòng trong căn cứ của
bạn tại vùng giáp ranh để kiểm tra xem có Overlord của địch không. Nếu có thì chắc hẳn căn cứ của địch
nằm sát cạnh bạn. Nếu không, coi như loại được một khả năng.
Dùng nông dân thứ 9 xây Supply Depot, xây ở đâu là tuỳ chiến thuật. Nếu định đánh fast teck (sau khi lên
barrack lên thẳng Factory, StarPort), bạn nên xây Supply tại đường lên của căn cứ để bịt lại, thường là 2
nhà Supply depot và 1 nhà lính barrack là có thể bịt được đường.

Cử nông dân thứ 10 đi do thám, nên nhớ là con nông dân do thám này rất quan trọng. Có thể lập đạo (đặt
hotkey bằng cách nhấn Ctrl và một phím số) cho chú trinh sát này để dễ điều khiển. Nên nhớ là bạn phải
điều khiển làm sao để con dân do thám này ở càng lâu trong căn cứ của địch càng tốt. Để biết khi nào thì
địch nâng cấp nhà, khi nào xây Sunken phòng thủ ở mỏ phụ… Tóm lại là càng lâu càng tốt.

Nông dân thứ 9 sau khi xây Supply Depot, tiếp tục xây Barrack. Từ đây trình tự xây của bạn sẽ hoàn toàn
phụ thuộc vào chiến thuật mà bạn đã chọn (được cân nhắc sau khi con nông dân do thám đã tìm được vị trí
căn cứ địch).

Chiến thuật "cổ điển"

Sau khi đã có nông dân 12 hoặc 13 thì cử ra xây tiếp 1 Barrack khác, "bơm" 2 lính Marine ra chỗ đường
lên, xây nhà gas (Refinery), "bơm" tiếp 2 Marine khác rồi xây nhà Academic, bơm tiếp 2 marines, rồi xây
Supply depot. Tiếp tục bơm marines cho đến khi xây xong nhà Academic thì xây 2 Medic. Rồi nâng cấp
Stimpack. Lúc này nếu bạn làm việc đúng công suất thì sẽ có khoảng 1 đạo 12 Marine và 2 Medic. Kéo đi
đến trước nhà của Zerg, trước khi đi nhớ xây thêm 1 Medic và 1 Firebat rồi để giữ vị trí tại đường lên,
phòng khi bạn kéo Marine đi đối thủ sẽ thừa cơ lùa Zergling vào. Thời gian áp dụng chiến thuật này nằm
trong khoảng 10 phút đầu.

Chiến thuật "fast teck"

Chiến thuật này chỉ được thực hiện nếu bạn quyết định đánh dropship nhanh. Vì thường thì người chơi
Zerg luôn có Sunken bịt trước lối vào tại mỏ phụ nhưng ít khi có Sunken trong mỏ chính. Nếu dropship đủ
nhanh thì có thể gây thiệt hại nặng cho kẻ địch và thậm chí có thể dẫn đến kết thúc trận đánh.

Trình tự nên như sau: khi xây xong nhà Barrack đầu tiên, xây Refinery, rồi dùng Supply depot thứ 2 để
chặn kín hoàn toàn đường vào căn cứ. Liên tục bơm Marine từ Barrack duy nhất, khi có khoảng 100 gas
và 200 mineral, nâng cấp lên nhà Factory. Vẫn tiếp tục đẻ Marine và xây thêm Supply depot. Khi xây
xong Factory, xây ngay Starport và Academy. Nên xây Academy sau Starport. Hoàn thành Starport, nâng
cấp Control Tower và Stimpack. Bơm 1,2 con Medic và tối thiểu 1 Firebat. Chọn 1 đạo bao gồm 1 Medic,
6 Marine và 1 Firebat cho đi đến trước căn cứ địch, lúc này Dropship cũng vừa bay đến, đưa tất cả lên
máy bay và phần sau dành cho bạn tự quyết định …

Chiến thuật "expo nhanh"

Chiến thuật này được gosu Hàn Quốc [Red]Nada áp dụng trong nhiều trận đánh Terran vs Zerg trên Lost
Temple, khá hiệu quả nếu bạn đủ nhanh tay nhanh mắt trong việc phân bố công việc. Đầu tiên lên 2
Barrack như bình thường, nhưng chỉ bơm 1,2 con Marine ra chỗ đường lên (giả sử con nông dân do thám
của bạn vẫn đang sống sót và chạy lanh quanh trong căn cứ của địch).

Nếu thấy địch chỉ xây 1 hoặc 2 cặp Zergling. Bạn có thể ngừng xây Marine (tối đa 4 con) để dành tiền xây
Commander Centre (CC) thứ hai ở gần đường lên căn cứ của mình. Sau khi bắt đầu xây CC thứ 2, xây
Refinery và Academy ngay lập tức. Tiếp tục bơm Marine cho đến khi nhà CC xây xong, nâng lên cao và
bay xuống mỏ phụ của bạn, kết hợp đồng thời với xây Medic và nâng cấp Stimpack.

Vậy là đã xong chiến thuật expo nhanh, từ đây số mineral và gas bạn kiếm sẽ dần dần nhiều hơn Zerg,
nhưng bạn phải phòng thủ tốt trong những đợt tấn công đầu tiên của địch và chờ cho đến thời điểm thích
hợp. Thời điểm thích hợp đó rất tiếc không nằm trong khuôn khổ tranh luận của chủ đề này.

Chiến thuật expo nhanh rất dễ bị phá sản nếu người điều khiển Zerg liều chết kéo cả đám ô hợp Lurker,
Zergling và Hydra vào mỏ phụ của bạn, đó là lí do tại sao phòng thủ sống sót trong thời gian đầu của trận
đánh lại rất quan trọng với chiến thuật này.

Chiến thuật "Fast tanks"

Trình tự xây: 2 Rax - Refinery - Factory - Academy. Điểm mấu chốt của chiến thuật này là kiếm càng
nhanh 100 gas càng tốt. Sau khi Factory hoàn thành, xây 1 Tank và nâng cấp Siege Mode. Lúc này
Academy cũng cần được xây xong, bạn xây 2 Medic và nâng cấp Stimpack rồi kéo cả đám gồm khoảng
10 Marine, 2 Medic, 1 Tank đến trước căn cứ địch. Rồi cứ thế mà từ từ chống tăng lấn vào. Chiến thuật
Fast Tank nếu đánh đúng kiểu có thể kết thúc trận đấu trong vòng 8-11 phút.

Chiến thuật "Fast Upgrade"

Trình tự xây: 2 Rax - Refinery - Engineering Bay - Upgrade Weapon - Academy - có thể thêm 1 Rax nữa.
Chiến thuật này nâng cấp Weapon sớm và có nhiều Marine cùng từ 2 - 4 Medic. Chiến thuật không được
phổ biến cho lắm và nếu trình độ điều khiển không cao thì rất có thể sẽ phí phạm Marine dưới sức tấn
công khủng khiếp của Lurker và Fast Zergling kết hợp. Nhưng nếu trình độ micro của bạn cao, 1 con
Marine với sức tấn công 6 damage nếu được nâng cấp lên +1 thì 20 con Marine sẽ là +20 damage, sử dụng
kết hợp với Stimpack, sức tấn công sẽ được tăng lên đáng kể, nếu không nói là khác biệt hoàn toàn.

Xin lưu ý cho tất cả các chiến thuật trên, sau khi có Academy và nhà “soi" Add-on Comsat , bạn phải quét
ngay "một nhát" (scan) vào căn cứ của Zerg để xem Zerg lên Lurker hay Multalisk. Nếu là Lurker thì cần
đề phòng bị đánh úp. Nếu là Multalisk thì cần xây Engineering Bay và lên Turret để bảo vệ căn cứ của
mình.

Chiến thuật "Rush Bunker"

Có 2 thể loại "Rush bunker" là "Rush bunker" để hù doạ đối phương và "Rush bunker" để phân định thắng
thua ngay từ lúc bắt đầu trận đánh.
Đối với chiến thuật hù dọa, bạn vẫn lên 2 Rax lúc đầu như bình thường. Khi con nông dân do thám tìm
thấy căn cứ của Zerg và thấy nhà Hatchery tại mỏ phụ thì lập tức xây bunker ngay tại đó, lúc này 2 Rax ở
nhà cũng đã lần lượt hoàn thành. Bạn gửi thêm 1,2 nông dân tới chỗ bunker đang xây và bơm Marines
thẳng ra chỗ Bunker.

Cách này thường không thành công đối với cao thủ vì khi bạn đã có bunker xây xong thì Zerg cũng đã có
khoảng 6 zergling, cho nên chỉ mang tính chất hù doạ làm đối phương rối tay lúc đầu.

Rush bunker nghiêm túc được thực hiện như sau: cử nông dân thứ 9 xây Rax (Lưu ý là xây Barrack trước
khi xây Supply Depot). Đưa nông dân thứ 10 đi do thám, khi đã có đủ 100 mineral thì xây Supply Depot,
nông dân, đến lúc có thêm 150 mineral xây tiếp Rax thứ 2. Để chú trinh thám xây luôn bunker ở mỏ phụ
của địch, gửi 1 hoặc 2 nông dân khác ra tiếp viện và bơm Marine thẳng ra bunker đang xây.

Nếu thực hiện thành công thì Marine của bạn chắc chắn sẽ chui vào bunker trước khi Zergling của đối thủ
xuất hiện. Phần còn lại chỉ là tiêu diệt dần dần hoặc thất bại hoàn toàn, tuỳ vào trình độ micro của bạn.

Trên đây là toàn bộ những chiến thuật cơ bản có thể dùng để khai cuộc Match up Terran vs Zerg. Tất
nhiên là còn rất nhiều chiến thuật quái đản khác nữa (như Floating hay Double Wraiths), nhưng chúng chỉ
bất ngờ, với khả năng thành công rất thấp (rất ít người dùng, thường có tính ngẫu hứng).

Các câu hỏi thường gặp ở người mới chơi StarCraft

Không ai có thể trở thành gosu (cao thủ) trong StarCraft hay bất kỳ một game thi đấu nào khác chỉ
sau vài phút làm quen với trò chơi. Mọi game thủ đều phải trải qua cái giai đoạn được "đồng đạo"
gọi bằng cái tên trìu mến: newbie (người mới chơi). Dưới đây là những câu hỏi xuất hiện với tần
xuất cao nhất trên các diễn đàn game Việt Nam.
1. Phải làm gì để tăng APM?

Để tăng APM, bạn cần phải tập 3 thứ, đó là tay phải, tay trái và cái đầu.

Tay phải (tay cầm chuột)

Đầu tiên, bạn cần thực hiện các thao tác sau trên máy tính: Mở cửa sổ Control pannel, vào Mouse, chọn
Motion, sau đó chỉnh Speed (tốc độ) và Acceleration (gia tốc) lên mức cao nhất. Phần lớn các game thủ
chuyên nghiệp đều sử dụng chuột ở tốc độ này. Nếu bạn không có đủ thời gian và kiên nhẫn để tập làm
quen với chuột ở tốc độ này thì cũng không nên cố làm gì, cứ để chuột ở chế độ cài đặt cũ.

Để tập sử dụng chuột hiệu quả hơn, hãy tìm một số game ví dụ như loạt game reflex trên trang web sau:
www.missionred.com để tập chuột. Đầu tiên nên tăng tốc độ di chuyển tay lên, sau khi tốc độ đã cải thiện
đáng kể rồi mới từ từ cải thiện đến độ chính xác của tay chuột. Nói tóm lại: Tập tốc độ trước, sau đó mới
đến độ chính xác.

Tay trái (tay dùng bàn phím)

Đầu tiên, hãy chọn và làm quen với một hệ thống phím nóng (hotkey) đã định trước. Những phím nóng
này dùng để "đặt tên" cho các công trình hay đơn vị quân, giúp rút ngắn thời gian thực hiện các thao tác
điều khiển. Game thủ có thể đặt ra hệ thống hotkey cho riêng mình.

Sau đó hãy tập việc đi chuyển giữa các nhà chính 22334455, 77889900... Tập di chuyển giữa tiền tuyến và
hậu phương, 1177889911.
Tập phối hợp giữa tay phải và tay trái trong tấn công. Ví dụ để yêu cầu 4 đạo quân được đánh số từ 1 đến
4 đột kích vào một mục tiêu nào đó, các thao tác nóng cần thực hiện là 4a click 3a click 2a click 1a click.

Cái đầu

Đây là nhân tố khá quan trọng trong việc tăng APM. Cũng như khi chơi cờ, bạn phải nghĩ trước khoảng 2-
3 nước cờ, chơi Starcraft cũng vậy. Luôn luôn vạch ra một kế hoạch từ trước, điều này sẽ khiến công việc
diễn ra suôn sẻ. Hãy suy nghĩ thật nhanh, di chuyển giữa các nhóm hotkey thật nhanh, bạn sẽ thấy nếu tay
chuột của mình đủ nhanh và suy nghĩ đủ nhanh, bạn sẽ làm được nhiều việc cùng lúc: vừa expand, vừa
micro tấn công, vừa xây lính, vừa do thám những mỏ phụ, vừa quấy rối đối phương, drop vách núi, phòng
thủ, nâng cấp ...trong một khoảng thời gian ngắn.

2. Để trở thành gosu thì cần những gì ?

Có 3 thứ cần thiết: đĩa Starcraft: Broodwar, kết nối Internet và, quan trọng hơn cả: Thời gian.

3. Phải mất bao lâu mới trở thành gosu?

Tuỳ theo khả năng của bạn. Thông thường, nếu tập luyện khá thường xuyên thì để trở thành người chơi có
trình độ trung bình mất khoảng từ 3-6 tháng, để trở thành chơi giỏi mất khoảng 6-12 tháng. Sau đó thì bạn
sẽ phải tập luyện nữa để tiến xa hơn.

4. Chủng tộc nào là chủng tộc mạnh nhất?

Không có chủng tộc nào mạnh nhất cả mà mỗi chủng tộc có một điểm mạnh và điểm yếu riêng. Nhìn
chung cả ba chủng tộc Protoss, Terran và Zerg mạnh ngang nhau.

5. Loại unit nào mạnh nhất trong game?

Không có loại unit nào mạnh nhất cả. Mỗi unit đều có điểm mạnh và điểm yếu riêng. Nhưng cái hay của
Starcraft mà ít game chiến thuật khác sánh kịp, đó là những unit thời kỳ đầu như marine (Terran), zergling
(Zerg), zealot (Protoss) lại luôn hữu dụng từ đầu cho đến tàn trận mà không bị các loại unit cao cấp làm lu
mờ.

6. Chiến thuật nào là mạnh nhất?

Không có chiến thuật nào mạnh nhất cả. Bất cứ chiến thuật nào cũng có chiến thuật khác đối phó lại. Vì
vậy sách lược của người chơi phải tuỳ theo chiến thuật của đối phương mà thay đổi. Nhưng nếu chưa biết
được chiến thuật của đối phương thì nên dùng phương pháp đánh nào linh hoạt, dễ xử lý tình huống nhất.

7. Người mới tập chơi nên tập chơi race nào?

Đầu tiên, nên đánh cả 3 chủng tộc cho đến khi nắm vững những điều cơ bản của từng chủng tộc. Sau khi
trình độ đã lên mức trunh bình, đầu tiên nên chuyên về chủng tộc Protoss vì chủng tộc này khá dễ điều
khiển và chiến thuật cũng đa dạng. Nếu chơi Protoss cảm thấy hợp thì có thể theo đuổi luôn, nếu không
thấy hợp thì có thể chuyển sang chơi Terran vì Terran khá giống Protoss, tuy không đa dạng trong chiến
thuật bằng nhưng rất đa dạng trong micro và lợi dụng địa hình. Cuối cùng nếu cũng thấy không thích hợp
thì có thể chuyển sang chơi Zerg. Chơi Zerg không khó, nhưng để chơi giỏi thì là chuyện khác

Giới thiệu về chủng tộc Zerg trong StarCraft

Theo game thủ Elvin, trong StarCraft, nếu như Protoss và Terran là hai chủng tộc có vẻ giống
nhau, thì Zerg mang một cơ cấu hoàn toàn khác với hai chủng tộc trên. Chính những sự khác biệt
này là nguồn gốc của những điểm mạnh cũng như điểm yếu của Zerg.
Nếu như Protoss và Terran là hai chủng tộc có vẻ giống nhau, thì Zerg mang một cơ cấu hoàn toàn khác
với hai đối thủ của mình.

1. Điểm mạnh của zerg

- Nhà chính Hatchery - vẻ đẹp của Zerg

Nhà hatchery vừa có công dụng như một nhà chính để lấy vàng lại vừa có công dụng như một nhà xây
lính. Vì vậy, Zerg có thể vừa mở rộng lãnh thổ, xây mỏ phụ mà sức ép của Zerg gây cho đối phương vẫn
không giảm. Khi cần thiết những nhà Hatchery này xây nông dân nhanh chóng, chỉ một loáng là có 6-12
chú sẵn sàng làm nhiệm vụ. Nhờ vậy mà Zerg cũng được mệnh danh là chủng tộc có tốc độ hồi phục
nhanh nhất.

Mọi đơn vị quân của Zerg, từ đời thấp như Zergling cho đến đời cao như Utralisk đều xuất phát từ nhà
Hatchery. Nhờ điều này mà Zerg là chủng tộc có khả năng thay đổi chiến thuật nhanh nhất và ít tốn kém
nhất. Chỉ cần xây một nhà Spire, hay xây một nhà Hydralisk den thôi là zerg có chuyển chiến thuật nhanh
chóng, ào ạt xây những loại quân khác nhau từ cùng những nhà Hatchery đã có trước đó. Đây là một lợi
thế khá lớn cho Zerg, nhất là trong các trận đối đầu Zerg vs Protoss trung cuộc và tàn cuộc.

Bộ máy xây lính bằng lava (sâu con) cũng mang lại một số lợi thế nhất định cho Zerg. Nếu như Terran và
Protoss vì lý do nào đó sơ ý quên xây lính trong một khoảng thời gian thì sẽ bị tụt hậu và phải xây thêm
nhà lính để bắt kịp. Trong khi đó Zerg nếu sơ ý quên xây lính thì nhà Hatchery vẫn tiếp tục cho ra lava, vì
vậy tốc độ xây lính là không giảm, trừ phi nhà chính ra 3 lava quá lâu. Hoặc nếu Zerg sơ ý để thiếu Farm
hoặc mất Overlord thì trong lúc chờ nhà farm, lava vẫn tiếp tục được đẻ ra. Hơn nữa tốc độ ra lava là
không đổi cho dù lava đó có dùng để xây Zergling, xây Mutalisk hay Utralisk(cứ 20 giây thì 1 nhà
hatchery cho ra 1 lava). Vì vậy Zerg là chủng tộc có tốc độ xây những loại quân đời cao rất nhanh, chỉ sợ
không đủ mineral và gas để xây thôi.

- Zerg - kẻ quấy rối

Với hai đặc điểm chính là có quân số đông đảo,và tốc độ nhanh, cơ động, Zerg trở thành kẻ quấy rối hoàn
hảo, nhất khi vào tay những người có APM cao. Đối với Protoss thì Lurker drop ở nhiều vị trí khác nhau
và chiến thuật khó chịu nhất, hoặc "dancing drop hydra" để phá những các công trình chính cũng khiến
các đối thủ ức chế, Guardian và Scougre trên vách núi cũng làm đối thủ bối rối trong khi Darkswarm có
thể cầm chân Terran ít nhất là 5-10 phút ..

Zerg còn có một số lợi thế khác, nhưng phần lớn là để bù lại so với những lợi thế của Terran và Protoss.
Ví dụ như Zerg có khả năng hồi phục máu tự động, không phải làm gì cả. Terran phải sửa chữa hoặc cấp
cứu (medic), còn Protoss tuy sức chống đỡ (shield) hồi phục nhanh nhưng khá yếu. Ngoài ra như các công
trình của zerg có sức chống chọi là 3 (trừ colony chỉ là 2), so với các công trình của 2 đối thủ còn lại là 1
(pylon và cannon có armor bằng 0).

2. Điểm yếu của Zerg

Phần lớn điểm yếu của Zerg nằm ở sự phức tạp trong việc điều khiển, thao tác cũng như trong chiến thuật.
Xin liệt kê một số điểm yếu sau:

- Điều khiển: Như đã nói, Zerg có quân số rất đông, và càng đông thì càng phải điều khiển nhiều. Phần lớn
lỗi gặp phải là khi bao vây, các hướng tấn công không lao vào cùng một lúc. Nếu lao và không một lúc thì
điều này cũng chẳng khác gì tấn công theo 1 hàng dài cả. Thứ hai, quân Zerg có lượng hp cũng như giáp
không cao nên khi điều khiển micro chỉ cần một sơ xuất nhỏ, phản ứng chậm một tích tắc là thiệt hại sẽ
khá lớn.

- Chiến thuật: Zerg là một chủng tộc rất nhạy cảm. Tuỳ theo map, tuỳ theo vị trí của hai bên, tuỳ theo
những kết quả đạt được nhờ do thám, người chơi Zerg phải thay đổi từng chi tiết nhỏ nhất trong chiến
thuật và trình tự xây của mình để đạt được những lợi thế tốt nhất.

- Overlord: Đây là một điểm yếu được nhiều chiến thuật chống Zerg khai thác. So với nhà Supply của
terran 500 hp, nhà Pylon 300 shield và 300 hp của Protoss, Overlord chỉ có 200 hp, giáp bằng 0, bay khá
chậm chạp, và rất dễ bị tổn thương khi bị tấn công.

- Một số yếu điểm khác: Nông dân của Zerg khá yếu so với đồng sự tại các chủng khác. Trong khai cuộc,
tốc độ xây nông dân của zerg không thể bằng hai chủng tộc kia vì nông dân sẽ mất đi khi xây công trình.
Ngoài ra, muốn có Overlord và zergling, Zerg cũng phải hy sinh các nông dân của mình bởi số lượng lava
hạn chế ban đầu. Thêm vào đó, các công trình của Zerg cũng khá đắt tiền.

3. Nên xây nông dân như thế nào?

 Bất cứ ai khi chuyển từ Terran hoặc Protoss sang Zerg đều mắc phải sai lầm trong vấn đề này và phải
mất 1 thời gian mới quen được. Với Terran và Protoss thì việc xây nông dân lấy vàng khá đơn giản, vì
Terran và Protoss có nhà xây nông dân và nhà xây quân là hai nhà hoàn toàn khác nhau, việc xây dân
và xây lính song song với nhau đã trở nên bắt buộc: xây dân không ngừng nghỉ cho đến khi đạt được tỉ lệ
khoảng 2,5 nông dân trên 1 cục mineral.

Nhưng đối với Zerg, tất cả đều được xây chung từ Hatchery nên điều này dẫn đến một bức tranh hoàn toàn
khác. Nếu xem các đoạn replay, bạn sẽ thấy tỉ lệ nông dân trên mineral như đã nhắc đến ở trên khá ít, chỉ
khoảng 1.5/1, thậm chí là 1/1. Vậy xây drones như thế nào mới đúng. Nhiều người phân bố một số lava
xây nông dân và số còn lại xây lính. Nhiều người xây nông dân cùng 1 lúc, sau đó mới xây quân và tiếp
theo lại xây nông dân... Thế nhưng sau đây mới là cách xây phát huy tối đa lợi thế của zerg.

Đối với những cao thủ chơi Zerg, việc xây nông dân thường được thực hiện theo quy luật sau:

- Do thám và ước chừng số lượng quân của đối thủ.

- Từ đó số lava/mineral bạn phân bố cho việc phòng thủ phải là ít nhất có thể được trong mức an toàn. Nói
cách khác là lực lượng phòng thủ của bạn những phút đầu phải luôn ít hơn đối phương trong mức an toàn.
Như thế nào là trong mức an toàn, điều này sẽ được bàn đến kỹ hơn trong từng trận đối đầu cụ thể.
- Hãy cho một Zergling đứng canh trước cửa căn cứ đối phương, hoặc nếu trước cửa nhà đối phương có
vách núi thì hãy bay Overlord lên trên vách núi để canh chừng. Nếu phát hiện đối phương tấn công thì
trong khoảng thời gian đối phương đi từ nhà này sang nhà kia, bạn sẽ xây đủ lính để cân bằng lực lượng.
- Tất cả số lava/mineral còn lại, hãy dành hết cho việc xây nông dân, Hatchery, nhà nâng cấp.

Vì sao Terran và Protoss không thể làm được như trên?

Thứ nhất, dù muốn hay không, tốc độ xây nông dân của Terran và Protoss hầu như không đổi.

Thứ hai, nếu Terran và Protoss xây ít quân lại để dành tiền mở rộng lãnh thổ hay nâng cấp thì Zerg, do
thám thấy bên kia có ít quân, nên Zerg càng có thể phòng thủ ít hơn nữa nên sẽ càng xây dân và nâng cấp
nhanh hơn.

Khi nào thì ngừng xây nông dân?

- Đối với nhà Zerg chỉ có một căn cứ, tốt nhất ngừng xây nông dân khi ở tỉ lệ dân trên mineral khoảng 2/1.
- Đối với nhà Zerg có 2 căn cứ, tốt nhất ngừng ở tỉ lệ từ 1/1 đến 1.5/1 tại mỗi mỏ.
- Nhà gas: thông thường nếu nhà gas ở phía trên hoặc bên trái nhà Hatchery thì chỉ cần 3 nông dân, còn ở
dưới hoặc bên phải thì cần 4.

Sau khi đạt tỉ lệ trên, ngừng xây nông dân và tập trung toàn bộ tài nguyên vào việc xây lính, tuỳ theo chiến
thuật của mình. Tấn công và gây sức ép cho đối phương để tiếp tục expand, tuỳ theo tình hình và từng trận
đánh.
Tỷ lệ các trận đối đầu giữa Zerg và Zerg trở nên giống nhau khá cao: Hai bên cùng có Overlord đậu trong
căn cứ nhau và bắt chước nhau trong tỉ lệ nông dân trên lính. Nhưng thường thì sẽ có 1 người chấp nhận
mạo hiểm và chủ động trước trong chiến thuật. Đối với những người đã nắm rõ về match up Zerg vs Zerg
rồi thì đây chỉ đơn thuần là trận đấu so tài về khả năng micro.

Hiểu biết cơ bản về Starcraft

Có thể nói đây là bước khởi đầu cơ sở nhất cho một người mới tập chơi. Việc đầu tiên game thủ
nên thực hiện khi bắt đầu làm quen với Starcraft là chơi những màn Campaign. Nên hoàn thành
những màn này 1-2 lần. Điều này sẽ giúp game thủ rất nhiều trong bước đường đi lên chuyên
nghiệp sau này.

Sau khi đã thử qua những màn Campaign, bạn hãy tập chơi Custom, đấu với máy tính ở những map nhỏ, ít
tiền. Hãy giành thời gian ra để thí nghiệm những kiểu xây khác nhau để tìm hiểu xem lúc nào thì xây nhà
Farm, lúc nào thì xây Barrack và xây lúc nào là tốt nhất. Ngoài ra nếu có thời gian, game thủ nên lên trang
web Battle.net để tìm hiểu kỹ hơn về kiến thức cơ bản trong trong trò chơi.

Tính cho đến thời điểm đó, ít nhất bạn cần nắm vững các phần sau:

- Đặc điểm các loại unit của từng race, tên gọi
- Giá xây dựng, giá upgrade của unit và công trình.
- Các phím tắt (hotkey) để xây công trình và đẻ lính.

Đối với size unit và loại damage, kiến thức này có lẽ đối với người mới tập chơi rất khó nhớ, nhưng sau
khi đã có kinh nghiệm trận mạc, bạn sẽ thấy được sự ảnh hưởng của điều này và lúc đó chắc chắn bạn sẽ
nhớ.
Quen chơi map nhiều tiền hay ít tiền:

Như đã đề cập ở trên, đánh map nhiều tiền sẽ làm nền tảng chiến thuật của bạn bị sai lệch. Khi chơi map
nhiều tiền, mọi thứ đã có sẵn, bạn sẽ không cần phải expand hay tranh giành mỏ phụ với đối thủ. Lúc này
chơi Starcraft cũng như đá bóng mà trong sân có 22 quả bóng, mỗi người một quả chẳng ai giành ai cả.
Hơn nữa bạn sẽ không có cảm giác "tốn tiền" khi xây các loại lính đời cao, cảm giác "tốn tiền" khi lính
mình chết một cách vô ích. Cuối cùng những loại lính đắt tiền đối với bạn cũng là rẻ tiền nên bạn sẽ có
nhìn nhận sai lầm về tính hiệu quả của các đơn vị quân.

Xem replay của gosu (cao thủ)

Dĩ nhiên, với người mới tập chơi, xem replay của gosu có lẽ chỉ hiểu được vài phần trăm. Tuy đối với
newbie (người mới chơi), việc xem replay chưa quan trọng bằng việc tập luyện, nhưng đối với game thủ
có trình độ trung bình, điều này rất quan trọng, nó giúp bạn có khái niệm về những gì mình phải hướng
đến. Bạn sẽ biết thế nào là micro, thế nào là dàn quân, tấn công, phòng thủ, do thám...

Kỹ thuật điều khiển quân (micro)

Ở đây, tác giả chỉ đề cập đến việc tập luyện trò chơi ở các map ít tiềnnên việc chết ít quân hơn hay chết
nhiều quân hơn rất quan trọng. Đây là một số map dành riêng cho việc tập luyện micro, bạn chơi những
map sau ở chế độ "use map setting". Chú ý là nên chơi xong những màn Campaign và phải có những kiến
thức cơ bản trước khi chơi những map này.

http://www.yaoyuan.com/download.php?action=map&id=108
http://www.yaoyuan.com/download.php?action=map&id=107
http://www.yaoyuan.com/download.php?action=map&id=127
http://www.yaoyuan.com/download.php?action=map&id=124

Chỉ số APM (ActionPerMinute - độ nhanh tay, đo bằng chương trình bwchart

Đối với newbie thì thường là chỉ số apm vào khoảng 60 trở xuống. Để tăng chỉ số apm lên nữa thì bạn
phải tập luyện nữa sao cho những thao tác cơ bản như xây lính, xây công trình gì, xây như thế nào, tấn
công như thế nào... trở thành phản xạ, hãy từ từ cố gắng chơi nhanh hơn, luôn giữ cho mình hoạt động chứ
không ngồi không một chỗ chờ tiền tăng lên. Ngoài ra không được để tiền tăng lên quá 1000 mà phải xài
liên tục.

Đối với những người trình độ trung bình trở lên thì chỉ số apm vào tầm khoảng 90-100. Thế nhưng để chơi
Zerg có hiệu quả thì chỉ số apm của bạn còn phải cao hơn nữa. Lúc này hãy tập làm quen với điều khiển
nhóm quân bằng hotkey, tập suy nghĩ nhanh hơn và tập khả năng multitasking, sẽ đề cập đến trong một
bài viết gần đây.

Tư duy chiến thuật và kinh nghiệm chiến trường

Nhiều người cho rằng không nhất thiết phải đánh trên battle.net mới trở thành cao thủ. Điều này khá sai
lầm. Những chiến thuật, phong cách được sử dụng trên battle.net hiện nay là kết quả được đúc kết có thể
nói là từ 5 năm nay. Tất cả những chiến thuật không hiệu quả đều đã bị đào thải hoặc sẽ tỏ ra hoàn toàn
yếu kém, những chiến thuật, phong cách hiệu quả đã được chọn lọc và tồn tại.

Vì vậy, nếu có điều kiện và may mắn có được cdkey, hãy lên Gateway Asia đánh một đấu một với các đấu
thủ khác. Nếu bạn toàn thắng, có nghĩa là bạn chưa gặp được người chơi giỏi, hãy tiếp tục đánh cho đến
khi gặp được người chơi giỏi hơn mình. Nếu bạn toàn thua, điều này cũng không quan trọng, nó sẽ giúp
bạn có kinh nghiệm hơn. Bạn chỉ nghe nói đến Vulture rush mà chưa được tận mắt chứng kiến thì bây giờ
bạn sẽ được trực tiếp cọ xát với những chiến thuật này và biết được tính hiệu quả thực sự của nó. Nếu
không có cdkey, bạn có thể vào free server (máy chủ miễn phí), tuy nhiên, trình độ người chơi ở
freeserver không bằng các cổng chơi của Blizzard.

Chiến thuật thi đấu StarCraft căn bản: Protoss vs. Zerg

Những chiến thuật căn bản trong dùng Protoss để đối phó với binh đoàn Zerg (PvZ) trong trò chơi
chiến thuật của Blizzard dưới đây là những kinh nghiệm chinh chiến của game thủ Elvin.

Các tính năng khác chế nhau của quân Zerg và Protoss:

Hydralisk: nếu thấy đối phương đánh theo kiểu mass hydra(dùng nhiều Hydralisk khoảng 10' - 15' đầu
tiên của trận đấu), cách chống tốt nhất và hiệu quả nhất là lên Zealot với tốc độ chạy nhanh và Lính sét
High Templar. Vừa điều khiển Zealot đánh Hydra, vừa điều khiển High Templar xịt sét. Nên điều khiên
micro cho khéo, đề phòng High Templar xịt sét vào Zealot. Nếu có dư tiền, chập 2 lính "T" lại thành
Archon nữa càng hiệu quả.

Zerling và Multalisk (chó và rồng): lập tức xây cannon ở mỏ để bảo vệ nông dân (ít nhất là 2 cannon),
đồng thời xây High Templar và cho chúng nhập lại thành Archon. Đặc điểm của Zerling là rất yếu, còn
của Multa là hay bay chụm vào thành từng cụm nên Archon là khắc tinh của 2 loại quân của Zerg này. Khi
đánh với Zerling, nên cho Zealot đứng trước mặt và Archon đứng sau để phát huy sức mạnh của Archon,
đồng thời bảo vệ Archon.

Chú ý: ko được để Archon đánh với Zerling một mình mà không có zealot hỗ trợ. Chỉ cần khoảng 2 - 3
con Archon là đủ, ngoài ra xây thêm Zealot (quân chủ lực), vài con Dragoon và vài High Templar. Nếu
thích thì có thể thêm Corsair cho phong phú. Tuyệt đối ko lên nhiều Dragoon trong trường hợp này,
Dragoon rất yếu khi đánh với Zerling. Chỉ nên dùng để hỗ trợ.

Lurker: Dùng Dragoon bắn xa, High Templar và "vệ tinh quan sát" Observer để trị. Hạn chế dùng zealot
đánh Lurker. Nếu đối phương có quá nhiều lurker thì cho High Templar giật sét và để Dragoon thịt dần
dần.

Guardian: đối phương ít khi nào đánh quân này, nếu có thì ta chỉ cần Dragoon và High Templar là đủ.
Thêm được Archon càng tốt.

Ultralisk: quân khủng khiếp nhất của Zerg, vừa khoẻ, vừa có bộ giáp vững chắc với điểm bảo vệ hitpoint
lên đến 400. Nếu đối phương lên quân này, người chơi Protoss phải lên Zealot và Archon (Archon là bắt
buộc). Ngoài ra thêm vài Dragoon càng tốt. Nếu micro tốt thì cho thêm sâu Reaver vào vì sức tàn phá của
Reaver rất khủng khiếp.

Ta thấy là trong các trận đối đầu giữa Protoss và Zerg, Archon là đơn vị quân không thể thiếu của Protoss
để đi đến chiến thắng. Đặc biệt nếu đối phương dùng rết Defiler hóa sương mù và cho liên đoàn Zerling,
Ultralisk và Lurker tấn công, ta dùng Archon xịt sét và Zealot. Archon rất hữu dụng trong sương mù. Nếu
có quá nhiều Dragoon nên để lùi ra ngoài vùng sương mù để chống đỡ.

Những điều nên ghi nhớ:

1. Zerg là chủng chiến thắng nhờ số lượng, đồng thời Zerg phải mở rộng các mỏ rất nhiều. Người chơi
Protoss buộc phải để ý đến các mỏ khác, nếu thấy zerg đem nông dân đi khai phá thì đánh ngay (nếu
được). Nếu nắm được quyền kiểm soát được map và ép Zerg trong nhà thì coi như chiến thắng nằm trong
tầm tay. Đồng thời nên để ý map kỹ càng vì Zerg có thể dùng Overlord thả quân với số lượng lớn.

2. Phải xây ở mỗi mỏ phụ ít nhất là 2 cannon. Chú ý cách bố trí cannon.

3. PvZ là trận đánh thường rất tốn gas cho Protoss. Hạn chế để đối phương giết Observer mình vô tội vạ
(Observer tốn khá nhiều gas, 25 min và 75 gas).

4. Nâng cấp ngay từ khi bắt đầu trận đấu. Ngay khi xây nhà BF đầu tiên, nên nâng cấp luôn các loại vũ khí
và giáp. Hiệu quả của quân khi được nâng cấp rất đáng kể.
5. Zerg thường đánh lén bằng cách thả Lurker trên vách núi và đâm xuống nông dân như ở map Lost
Temple. Ngay khi xây xong nhà nâng cấp Robotic, nên xây máy bay chở quân Shuttle và đưa nông dân
lên núi xây cannon, 2 cannon là đủ.

Đối với từng chiến thuật của Zerg, Protoss đều có cách đối phó nhưng điểm quan trọng là Protoss không
thể do thám các công trình của địch cho đến khi có các đơn vị trên không như Corsair hay Observer.
Trong khi đó, Zerg có Overlord nhìn thấy mọi hoạt động của Protoss trong nhà. Nhờ lợi thế này mà Zerg
luôn giành thế chủ động trong chiến thuật đầu (và có thể kết thúc trận đấu), đồng thời có thể phát hiện và
xây thêm mỏ phụ.

Chiến thuật thi đấu StarCraft căn bản: Terran vs Protoss

Theo chuyên gia "Terran học" Liberty, trình tự phát triển lúc đầu của game thủ trong những trận
đối đầu giữa Terran với địch thủ Protoss cũng giống như màn khai cuộc Terran vs. Zerg.

Thảm kịch!

Nhưng vào thời điểm có nông dân thứ 9, bạn nên xây Supply Depot đầu tiên ở gần cửa để bịt kín đường
vào căn cứ của mình. Sau đó xây nhà lính Barrack bên cạnh, hãy tưởng tượng Barrack này như cánh cửa
ra vào của căn cứ của bạn, có thể nâng lên hạ xuống dễ dàng.

Sau khi thần dân áo vải thứ 10 ra đời, cử ngay anh này đi do thám quân địch và nếu đã có đủ 100 mineral
thì xây Refinery để kiếm gas ngay lập tức. Tại thời điểm này hoặc sớm hơn, nếu nông dân trinh sát của
địch đã tìm thấy căn cứ của bạn, tránh không được để cho nông dân của địch giết chú thợ đang xây
Barrack, cách đơn giản là chọn một chú nông dân bất kì đang kiếm vàng ra tấn công.

Một khả năng rất nguy hiểm khác là con nông dân Protoss đó lao vào xây nhà gas Assimilator (của
Protoss) ngay tại mỏ gas của bạn, tuyệt đối không được để chuyện này xảy ra bởi nếu Assimilator hình
thành, bạn sẽ không thể nâng cấp lên tank được mà phải chuyển sang chiến thuật 2 Rax (Barrack), chiến
thuật này gần như vô dụng khi chống lại bất kì đơn vị quân nào của Protoss (Dragoon, Dark Templar,
Templar, Reaver). Lúc này nếu người chơi Protoss có trình độ nhất định thì khả năng thua của bạn sẽ lớn
hơn 70%.

Vì vậy, khi thấy con nông dân của địch tìm thấy nhà bạn và lao thẳng vào trong (thông thường nếu không
định xây Assimilator, con probe này sẽ luẩn quẩn ở chỗ Barrack để giết nông dân của bạn), không được
chần chừ mà xây ngay nhà Refinery, nếu không đủ mineral, có thể hủy bỏ một công trình đang được xây
để lấy lại tiền.

Trong trường hợp xấu nhất là bị xây Assimilator, bạn chỉ còn 1 cách là lên 2 Rax, Academy, rồi sử dụng
chiến thuật M&M (Marines&Medics) cơ bản trong những phút đầu, sau đó nếu đủ gas thì dần dần chuyển
sang những chiến thuật dưới đây.

Chiến thuật cổ điển (classic)

Xây nhà Supply Depot thứ 2 bịt đường vào, đợi đủ 100 gas và 200 mineral thì lập nhà Factory, tiếp tục đợi
đủ 100 gas và 200 minerals khác để xây Factory thứ 2. Sau khi Factory thứ nhất xây xong, nâng cấp thêm
phần phụ Machine Shop. Đẻ 1 chú tank để chống lại Dragoon của địch đến quấy phá ở phía ngoài đồng
thời nâng cấp khả năng đặt mìn (Vulture Mines) của Vulture.

Lúc này thì nhà Factory thứ 2 cũng đã hoàn thành, xây Vulture liên tục, nâng cấp lên Vulture Speed sau
khi hoàn thành Vulture Mines, khi được khoảng 4 con thì nâng Barrack lên để mở cửa ra vào, rồi kéo đến
nhà của địch.

Lưu ý là tại thời điểm này thường sẽ có 1 observer của địch trong căn cứ của bạn nên khi kéo Vulture đi
luôn giả sử rằng kẻ địch đã biết. Vì vậy nên tránh đi đường thẳng mà nên đi đường lòng vòng hoặc có thể
dùng 1 nông dân đi trước làm mồi nhử (tóm lại là cố gắng chui vào nhà của địch mà giết dân phá hoại).

Vulture thứ 5 và thứ 6 thì rải mìn quanh mỏ của bạn (đề phòng người chơi Protoss thả reaver, dark
templar), và đường lên căn cứ (đề phòng Dark templar). Nếu 4 con Vulture cử đi lúc đầu không làm ăn
được gì thì nên cử thêm 2 con Vulture khác rải mìn ở tất cả các mỏ khác trên bản đồ để kiểm soát.

Nâng cấp Siege Mode của Tank tại phần Machine Shop và xây Engineering Bay. Lúc này nên chuyển
sang xây Tank, khi đã được một số lượng kha khá (khoảng 4,5 con, cái này tuỳ theo định nghĩa “kha khá”
của bạn) thì kéo tank, vulture và vài con nông dân đến nhà địch, mục đích chính là bịt cửa ra vào của
Protoss hoặc chỉ cần kiểm soát lối ra vào của nhà mình.

Nếu cảm thấy chưa đủ thì có thể chọn cách an toàn là vừa xây mỏ phụ, vừa tiếp tục bơm thêm Tank,
Vulture và xây thêm nhà Factory. Số nhà Factory khi có 1 CC hoạt động nên là 3 (2 nhà để xây Vulture, 1
nhà xây Tank), nếu có 2 CC cùng hoạt động thì nên là 6 (3 nhà xây Vulture, 3 nhà xây Tank). Như vậy 10
phút đầu tiên của trận đánh đã trôi qua.
Chiến thuật dropship

Chiến thuật dropship đơn giản là nâng cấp lên tank với Siege Mode rồi đem thả vào mỏ của địch để quấy
phá trong những phút đầu. Chiến thuật này đặc biệt hiệu quả khi căn cứ của bạn nằm sát với căn cứ của
địch. Ví dụ bạn ở vị trí 12, địch ở 2. Bạn ở 6, địch ở 9 và ngược lại, vì những vị trí này tuy xa ở đường bộ,
nhưng lại quá gần ở đường "chim bay".

Sau khi xây Barrack và Refinery như ở chiến thuật classic như trên. Đợi đủ 100 gas và 200 mineral rồi
xây nhà Factory. Nên nhớ là chỉ xây duy nhất một nhà Factory, trong khi chờ đợi có thể bơm 3,4 chú lính
Marine ra đứng giữ vị trí ở dốc vào căn cứ, thêm Supply depot nếu đủ tiền.

Hoàn thành Factory, nâng cấp Machine shop và xây Starport ngay lập tức. Sau khi có Machine shop, tuỳ
theo lượng tiền và gas của bạn hiện thời, có thể nâng cấp Siege Mode ngay lập tức hoặc để muộn hơn
(không thực sự cần thiết phải nâng câps ngay). Nhưng phải luôn luôn bơm 1 tank ra để chống lại đợt quấy
phá đầu tiên của Dagroon. Khi xe tank đầu tiên xuất hiện thì Starport cũng hoàn thành, nâng cấp lên
Control Tower và ngồi đợi xây dropship.

Xây tiếp Tank thứ hai và lúc này phải khẩn trương up lên Siege mode nếu chưa làm lúc trước. Xây
Engineering Bay và tiếp tục xây thêm tank từ Factory duy nhất, khi Dropship xuất hiện lập tức chở 2 tank
bay thẳng đến căn cứ địch (bạn có thể bay đường vòng nếu thích an toàn, nếu căn thời gian chuẩn thì
dropship sẽ ra trước khi Observer của địch bay đến căn cứ của bạn), đồng thời xây Turret bao quanh mỏ
(khoảng 2 cái ở mỏ chính, 1 cái ở đường ra vào).

Điều khiển dropship là nhân tố quyết định của chiến thuật này, khi đã vào căn cứ địch, luôn đặc biệt để ý
xung quanh, tuỳ theo tình hình mà hành động. Trong trường hợp thuận lợi nhất "vườn không nhà trống",
thả tank xuống giữa (bên cạnh) mỏ của địch, bật Siege Mode (dân tình hay gọi là "chống càng") rồi cứ
nhằm dân mà bắn. Nếu phát hiện Dragoon hoặc Zealot của địch xuất hiện, có thể chọn 1 trong 2 cách: tiếp
tục nhằm dân mà bắn tiếp nếu nhìn thấy còn nhiều dân túm tụm, hoặc "rút càng" đưa lên máy bay rồi tẩu
thoát nếu khoảng cách còn đủ xa.

Trong trường hợp có Dragoon đứng canh trong mỏ địch thì có thể lượn ra ngoài mỏ phụ của địch kiểm tra,
rồi bay một vòng quanh bản đồ nếu thích, hoặc có thể bay ngược vào trong để câu giờ và giữ chân địch tại
căn cứ.

Khi có khoảng 4 tank (2 tank trong dropship, 2 tank xây ở nhà), thì mineral của bạn sẽ có xấp xỉ 400
mineral, xây Commander Centre(CC) thứ 2 rồi tiếp tục giống như chiến thuật classic.

Mục đích của chiến thuật này là giết được càng nhiều nông dân càng tốt, thậm chí có thể xây tiếp dropship
thứ 2 nếu đợt đầu thất bại. Việc chênh lệch trong số dân kiếm tiền (nếu thực hiện thành công chiến thuật
này) sẽ dẫn đến chênh lệch đáng kể trong quân số và chiến thắng là điều tất yếu. Chiến thuật này dành cho
những ai có khả năng micro cao vì điều khiển dropship rất khó.
Chiến thuật expo nhanh

Về mặt cơ bản, chiến thuật expo nhanh của Terran vs. Protoss tương tự như expo nhanh của Terran vs.
Zerg, điểm khác biệt duy nhất là bạn sử dụng Tank thay vì lính Marine để phòng thủ chặt chẽ trong những
phút đầu.

Trình tự xây giống như chiến thuật dropship cho đến khi hoàn thành nhà Factory đầu tiên, bạn không xây
Starport mà xây 1 tank đồng thời nâng cấp Siege Mode. Xây tiếp con tank thứ 2. Lúc này bạn sẽ có
khoảng 400 mineral, xây tiếp nhà CC thứ 2 rồi Engineering Bay và Turret.

Chiến thuật này tương đối an toàn trong phần lớn trường hợp đối đầu Protoss, với điều kiện bạn bố trí tank
hợp lí (khoảng cách vừa đủ trong 70 ô grid-tầm bắn của Siege Mode tank, vị trí là ở cửa ra vào, tại mỏ
chính, đồng thời mỗi tank nên có 1 turret đứng cạnh.

Sau khi xây xong nhà CC thứ 2, nâng lên cho bay đến mỏ phụ, xây tiếp Factory thứ 2 và thứ 3, liên tục
bơm tank (nên nhớ là chỉ tank chứ không đẻ Vulture) cho đến khoảng 1 đạo (12 chú) thì nâng cấp Vulture
Mines và Vulture Speed. Rồi chuyển sang xây cả Vulture lẫn Tanks.

Không nhất thiết phải xây Starport và dropship ngay vì khi thực hiện chiến thuật expo nhanh, bạn sẽ cần
rất nhiều tiền và gas để xây Tank và Turret chống lại các đợt tấn công của Protoss.

Chìa khoá của chiến thuật này là sự cẩn thận bố trí các unit phòng thủ, tuy nhiên chiến thuật này rất dễ bị
phá nếu đối thủ phát hiện và chỉ tập trung xây Dragoon và Speed Zealot cùng Shuttle. Nếu "sống sót" qua
được khoảng 10 phút khai cuộc thì chắc chắn lợi thế thuộc về bạn.

Chiến thuật khai cuộc của Terran đối với Protoss không nhiều, và hiếm có (chỉ hiếm thôi, chứ không phải
là không có) trận đánh nào giữa Terran và Protoss lại kết thúc trong 10 phút đầu. Muốn chiếm thế chủ
động, bạn phải tập luyện rất nhiều những kĩ năng bố trí Tank chống càng, xây Turret và điều khiển
Vulture. Liên tục (khoảng 2 phút một lần) rà soát căn cứ của Protoss để xem được khi nào đối phương
chuyển chiến thuật (thường là lên Carrier) để kịp thời đối phó.

Giới thiệu về cuộc so tài Zerg vs. Zerg trong StarCraft

Điểm đặc biệt của những trận đấu Zerg vs Zerg, cũng như Protoss vs. Protoss hoặc Terran vs.
Terran, là cả hai bên đều có những quân bài giống nhau. Những cuộc đụng độ "gà nhà đá nhau"
này có hai khả năng xảy ra làm cuộc chiến dẫn đến hai xu hướng hoàn toàn khác nhau.
Đụng hàng

Trường hợp này xảy ra khi hai bên chọn cùng 1 chiến thuật với các đơn vị quân giống nhau. Trong thế
trận khai cuộc, cả hai đều phải chơi rất thận trọng. Thường thì người chơi nên lợi dụng địa hình để phòng
thủ với số quân ít hơn đối thủ nhằm xây macro và nâng cấp nhanh hơn, tạo lợi thế cho trung cuộc. Rất ít
game thủ dám expand (mở rộng lãnh thổ) sớm vì sự chênh lệch trong lực lượng sẽ rất lớn, mất mỏ là điều
tất yếu.

Trong thế trận trung cuộc, do chiến thuật giống nhau, việc micro-macro đặc biệt chiếm phần quan trọng
hơn các cuộc so tài khác.

Nếu cả hai đều chơi phòng thủ (thường xảy ra khi chiến thuật hai bên không có dính dáng đến đơn vị quân
trên không và chiến thuật dropship). Trận đấu sẽ kéo dài đến khi được kết thúc bằng một cuộc chiến lớn
để phân định thắng thua, người macro tốt, phân bố tài nguyên hợp lý để nâng cấp và đẻ quân nhiều hơn sẽ
chiến thắng.

Nếu một người chơi phòng thủ và một người chơi tấn công (thường xảy ra khi có đơn vị quân trên không
và chiến thuật dropship), người phòng thủ sẽ có lợi thế sân nhà trong khi người tấn công sẽ có yếu tố bất
ngờ. Lúc này micro rất quan trọng. Nếu sau 5 phút mà người tấn công không gây nhiều thiệt hại đáng kể
thì người phòng thủ sẽ trở thành kẻ tấn công và ngược lại. Cuộc chiến sẽ cứ qua lại như vậy đến khi có kẻ
chiến thắng.

Nếu cả hai đều tấn công, thế trận trở nên rất nóng bỏng, hai bên ăn thua nhau từng đơn vị quân thì việc do
thám và yếu tố bất ngờ trở nên rất quan trọng. Có rất nhiều khả năng có thể xảy ra như cả hai tấn công nhà
nhau cùng lúc, hoặc cả hai giằng co mãi cho đến khi hết tài nguyên nên vác gà ra "choảng" nhau...
Trong cuộc chiến "gà nhà đá nhau", việc expand trong trung cuộc khá mạo hiểm. Thường thì đối thủ chỉ
expand khi lực lượng đã khá lớn, việc xây nhà chính không ảnh hưởng nhiều đến sự chênh lệch hai bên.
Dễ thở nhất là khi cả hai đều muốn expand sớm và để yên cho nhau expand (bắt tay hoà bình). Lúc này có
khả năng là hai bên sẽ xây thêm các khả năng nâng cấp, thêm 1 loại quân nào đó hỗ trợ cho quân chủ lực
của mình. Cả hai sẽ quấy phá nhau cho đến khi có sự chênh lệch lực lượng đáng kể, bên có lợi thế sẽ tấn
công vào mỏ phụ của địch, kết thúc bằng một trận đánh lớn.

Không đụng hàng

Dễ dàng nhân thấy, Zerg vs. Zerg là trận chiến của rồng mutalisk. Để tìm hiểu vì sao mutalisk lại được ưa
chuộng như vậy trong matchup này, hãy điểm lại từng quân bài mà Zerg có: "chó" zergling và lurker
không thể bắn trên không, chỉ có hydralisk và chính mutalisk là có khả năng để đối đầu lại với đồng loại
của chúng ở bên kia chiến tuyến. Mutalisk có lợi thế là khả năng bay và tốc độ nhanh.

Người chơi mutalisk cần luôn nắm thế chủ động, biết đối thủ đang làm gì, có bao nhiêu quân, lúc nào thì
tấn công, từ đó chọc phá cầm chân hydralisk của đối phương trong khi ở căn cứ mình vẫn phải phân bố
xây lava hợp lý. Sau một khoảng thời gian như vậy tốc độ ra mutalisk sẽ không đổi so với bình thường
song zergling sẽ đông hơn bình thường rất nhiều.

Nếu được, ngay khi đối phương đưa hydralisk ra khỏi nhà, hãy dùng mutalisk vào quấy phá nhà đối
phương rồi quay về thủ vẫn chưa muộn. Căn giờ chuẩn là yếu tố quan trọng nhất, người chơi Zerg cần tập
luyện thật nhuần nhuyễn, tấn công đối phương lúc đối phương yếu nhất mới mong giành chiến thắng.

Tuy không tuyệt đối nhưng chiến đấu bằng "rồng" có rất nhiều ưu điểm hơn so với sử dụng hydralisk.
Hơn nữa trong ZvZ, hầu hết trường hợp là đối thủ có thể do thám bằng overlord và chuẩn bị để đối phó
khiến hydraling lại càng trở nên bị động.

Qua những lý do trên, có thể thấy rằng chiến trường ZvZ ngày càng vắng bóng hydralisk. Ngược lại, rất
nhiều biến thể khác nhau lần lượt ra đời bắt nguồn từ sự độc chiếm của mutalisk trên chiến trường ZvZ.

Chiến thuật thi đấu StarCraft căn bản: Terran vs Terran

Theo một cuộc bình chọn trên website: www.sclegacy.com thì trận đối đầu giữa Terran và Terran
là cuộc đấu nhàm chán nhất. Nhưng theo ý kiến riêng của LibertyTerran thì match up này vẫn
đứng trên các trận Zerg và Zerg vốn chỉ thấy Rush Multalisk và Zergling.
Chiến thuật khai cuộc của Terran vs Terran ban đầu chỉ bao gồm 3 chiến thuật cơ bản, đó là Goliath Drop,
Siege Tank Rush và Double Wraiths. Sau này có thêm chiến thuật Vulture Rush (được sử dụng nếu bạn có
trình độ micro cao). Như vậy có thể thấy rõ ràng là số lượng chiến thuật của match up này khá nghèo nàn.

Tuy nhiên cũng cần lưu ý là trận đấu TvT được quyết định thường chỉ trong một cuộc chạm trán duy nhất
khi một bên dùng toàn lực tấn công bên kia. Những thời điểm còn lại đều là những cuộc phá hoại mỏ phụ
của nhau, Dropship thả Tank chống càng và Goliath một cách nhàm chán và đơn điệu.

Vì thế, khả năng quan sát nhận định tình thế (trinh sát bằng nông dân, do thám liên tục bằng đài add-on
comsat) và tính quyết đoán (sự dứt khoát khi tấn công) mang tính chất rất quan trọng đối với kết quả thắng
bại của trận đấu.

Những giây khởi đầu của trận đấu diễn ra cũng giống như đối với những match up khác. Tuy nhiên, vị trí
xây Supply Depot đầu tiên không nhất thiết phải ở vị trí bịt đường lên căn cứ như đối với Protoss. Đối với
những người chơi tốt, thì việc có bịt hay không cũng không quan trọng, vì Terran có một khả năng đặc
biệt mà không một chủng nào có được, đó là các công trình có thể nâng lên và bay được. Bạn hãy tận
dụng khả năng đặc biệt này để do thám căn cứ của đối phương và quyết định chiến thuật của mình.

Nếu xem replay của các cao thủ trên thế giới (và hầu hết người chơi Terran bây giờ), dễ dàng để ý thấy ai
cũng tuân theo một quy trình sau:

Xây Supply depot đầu tiên - Nhà lính barrack đầu tiên - Refinery - Ra 1 chú marine (đi giết nông dân do
thám của đối phương hoặc đứng canh trên dốc) - nâng barrack lên và bay qua căn cứ của địch - xây
Factory thứ nhất - tiếp tục Supply Deport thứ 2. Đến đây bạn có thể chọn cho mình 1 trong 4 chiến thuật
sau:
Goliath Drop

Đây là chiến thuật an toàn nhất bởi khả năng phòng thủ cũng như tấn công hoàn hảo của nó. Goliath có
thể chống lại Vulture bằng cách chặn trên dốc; chống lại Wraiths bằng tên lửa đối không rất mạnh (mạnh
nhất trong các đơn vị quân đối không của Starcraft 30+12); nếu điều khiển khéo léo thì còn có thể tấn
công phá hoại rất hiệu quả bằng Dropship. Tuy nhiên chiến thuật này có yếu điểm là nếu đối phương chủ
động phòng thủ bằng xe tăng đã chống càng thì khả năng phá hoại của Goliath sẽ giảm đi đáng kể.

Trình tự xây của chiến thuật này như sau: xây nhà Factory đầu tiên - Supply Deport thứ 2 - Factory thứ 2 -
Armory và Starport thứ nhất.

Sau khi Armory hoàn thành lập tức đẻ 2 goliath và add-on Control Tower để xây Dropship. Nếu bạn làm
đúng trình tự với thời gian căn chuẩn thì khi có Dropship đầu tiên bạn cũng đồng thời sẽ có 4 Goliaths.
Vào thời điểm này, nếu đối phương tấn công thì hãy dùng Goliath để phòng thủ, Dropship “rỗng” có thể
bay thẳng đến căn cứ địch để hù dọa và quan sát. Còn nếu đối phương phòng thủ thì chở 4 Goliath lên
Dropship đi phá hoại.

Lưu ý, nếu Dropship bay vào căn cứ đối phương toàn Siege Tank và Turret (như đã nói ở trên) thì tốt nhất
đừng nên thả xuống mà chỉ nên bay quanh quẩn vòng ngoài nhằm phá hoại mọi công trình mở rộng như
Supply Depot, Commander Center... nằm ngoài vùng “phủ sóng” của Siege Tank. Sau đó, nâng cấp thêm
add on Machine Shop vào Factory để lên Siege Tank và tiếp tục xây Dropship.

Siege Tank Rush

Được ăn cả, ngã về không. Chiến thuật này có thể dùng khi nhà Barrack của bạn đang bay trong căn cứ
của địch và quan sát thấy đối phương không nâng cấp lên tank (ko nhìn thấy Add-on Machine Shop ở nhà
Factory). Tầm nhìn bao quát trên không của Barrack chính là “con mắt” chỉ điểm cho những họng pháo
(plasma cannon) có sức tàn phá khủng khiếp của Tank khi đã chống càng. Tuy nhiên, nếu rush thất bại, thì
hậu phương rỗng tuếch của bạn cũng sẽ không chống chịu được lâu khi đối phương phản công bằng bất cứ
loại quân gì.

Trình tự xây như sau: Factory đầu tiên - Add on Machine Shop - Supply Deport thứ 2 - Factory thứ 2 rồi
Upgrade lên Tank Siege Mode và liên tục sản xuất Tanks để kéo qua căn cứ địch. Nhớ kéo thêm vài ba
chú nông dân theo để có thể chủ động sửa những chiếc Tank đã bị tổn thương. Đến thời điểm này, nếu có
dư 125 mineral thì lập tức xây Engineering Bay để cộng thêm vài cái Turret đảm bảo chắc chắn cho Tank
không bị Dropship hay Wraith quấy rầy. Rồi sau đó cứ lấn dần Sieged Mode Tank vào sâu trong căn cứ
đối phương.

Double Wraiths

Bất ngờ, phức tạp trong điều khiển và khả năng thất bại tương đối cao là đặc điểm của chiến thuật này.
Double Wraiths (máy bay tàng hình) chỉ đơn giản là xây 2 nhà Starport cùng một lúc sau khi hoàn thành
nhà Factory đầu tiên. Điểm quan trọng nhất khi dùng chiến thuật này là bạn phải chắc chắn căn cứ không
còn nông dân do thám và Barrack của địch chưa bay đến nơi.

Trình tự xây: Factory đầu tiên - 2 Starport (chú ý, nên xây Starport tại ví trí góc xa nhất của căn cứ của
bạn so với căn cứ của địch để cho thời gian Barrack do thám của địch phát hiện ra là lâu nhất)- Supply
Deport thứ 2 - để dành đủ Mineral và Gas để xây 2 chiếc máy bay cùng một lúc sau khi hoàn thành
Starports. Khi 2 chiếc đầu tiên vừa xuất xưởng và bay đến phá hoại căn cứ đối phương, lập tức add on
Control Tower vào một Starport để nâng cấp trường tàng hình Cloaking Field. Starport còn lại tiếp tục xây
Wraiths.

Điều khiển Wraiths như thế nào? Mục đích phá hoại là nhiệm vụ chính của chiến thuật này, vì vậy, khả
năng điều khiển micro là nhân tố quyết định. Phải đảm bảo tiêu diệt tất cả các đơn vị quân hay công trình
có khả năng phát hiện tàng hình (phần lớn ở đây là Turrets và Addon Comsat). Nhưng khả năng không-
đối-đất của Wraiths rất kém (damage point 8), vì vậy, nên chọn cách khôn ngoan là giết những nông dân
đang xây Engineering Bay, Academy, và Turrets. Trong khi đó ở nhà xây Addon Machine Shop để nâng
cấp lên Siege Tank và kết thúc trận đấu.

Nếu thất bại trong việc dùng Double Wraiths để tấn công trong những phút đầu tiên, bạn không nên phí
phạm những chiếc máy bay này mà hãy dùng nó kết hợp với Dropship để thả Tanks lên núi phá hoại mỏ
phụ của địch vào những thời điểm tiếp theo của trận đấu.

Vulture Rush

Đây là chiến thuật đòi hỏi khả năng micro rất cao vì Vulture là đơn vị có tốc độ nhanh nhất trong
Starcraft nếu đã nâng cấp Ion Thruster, thêm vào đó khả năng đặt mìn Spider Mine không cho phép một
lúc đặt 3 quả (sử dụng phím Shift) mà phải đặt từng quả một thật nhanh tay. Chiến thuật được sử dụng nếu
đối phương ko dùng Barrack để bịt cửa (trong phần lớn trường hợp), khi đó, bạn hãy điều khiển Vulture
lao thẳng vào căn cứ, đặt mìn trước nhà Factory, tiêu diệt Tank hoặc Goliath và quan trọng nhất là giết
càng nhiều nông dân càng tốt.

Trình tự xây: Factory đầu tiên - Supply Deport thứ 2 - Factory thứ 2 - xây thêm Add on Machine Shop cho
cả 2 Factory rồi nâng cấp Ion Thruster và Spider Mine, sau đó bơm Vultures liên tục sang căn cứ địch.
Nếu tự tin thì có thể xây thêm một Factory nữa.

Ghi chú: khi bị Vulture Rush, hãy nhớ những loại units sau ko bị mìn của Vulture tổn thương:

+ Nông dân
+ Vulture
+ Tất cả các units bay trên không. Bạn nên lập tức ngừng xây dropship mà chuyển sang Wraiths.
+ Nông dân của Zerg
+ Nông dân và Archon của Protoss
Nghệ thuật đánh Tank vs Siege Mode Tank

Tank ở chế độ bình thường (Tank mode) độ sát thương là 30+6, tầm bắn khoảng 4 đến 5 ô grid, nhưng di
chuyển được. Trong khi Tank ở chế độ “chống càng” (Siege mode) thì độ sát thương là 75+15 (unit bắn
trên bộ mạnh nhất trong StarCraft), tầm bắn đến 12 ô grid, nhưng không di chuyển được. Vì thế nếu muốn
dùng Tank bình thường đấu với Tank “chống càng”, bạn phải hiểu được qui tắc bắn của loại tank này.

Yếu điểm quan trọng nhất của Siege Mode Tank là chúng bắn theo thứ tự trước -sau đối với units (ai lao
vào trước sẽ dính đạn trước), và theo thứ tự cao - thấp đối với công trình (khi Tank bắn các công trình,
chúng sẽ bắn Canon, Turret, Bunker, Sunken Colony và Spore Colony trước khi bắn các tòa nhà khác). Vì
vậy, để chống lại Siege Mode Tank, hãy dùng nông hoặc các đơn vị quân rẻ tiền khác (vulture, hay thậm
chí Goliath) cho chúng lao vào trước để hứng loạt đạn đầu tiên, sau đó ngay lập tức cho Tank thường lao
vào, chống càng lên hoặc tấn công trực tiếp. Khả năng thành công sẽ rất cao.

Nắm vững những chiến thuật trên, bạn đã có thể vào trận TvT một cách tự tin nhất, tất nhiên là còn phải
tập dượt thật nhiều những kĩ thuật khác ví dụ như khả năng điều khiển Dropship (Dropship Management);
cách bố trí Siege Mode Tanks xen lẫn với Turrets để phòng thủ.