Professional Documents
Culture Documents
1. Thupatna.
Hihin, Laaitui khua leh gam tawh kisai ahuamin, tom-kim- cingaa muh
theihpakna ahi hi.
(viii). Lentaang
31. Zociang
32. Khua-ai
33. Neihsial
34. Guasia
35. Suangkuazaang
36. Kiahpi(Mualtuk thannuai san teng)
37. Mualtuk
38. Sialkonglui
39. Theisangphung( Khuapaam thanlui a paamlam phei teng, gamlam ah)
40. Lawiki mual
41. Haiheng(Theisaang phung thanglam teng)
42. Khulmual
43. Tanglui
44. Simsia
45. Ngaltui
46. Khuamunzaang
47. Khuapaam
48. Zam Neng’lo
49. Tuangpau
50. Nailak(Tuangpau taw lam)
51. Tungtuun mual( Tuangpau thung lam teng)
52. Dawithawihna mual
53. Dimlote tuikuang
54. Sihsau
55. Sihmual
56. Balvom
57. Lamaang
58. Buaksih
59. Tuihang
60. Taalsau
61. Mualsiik
62. Leinel
63. Ciingkhawlmun
64. Suangsumh
65. Simpi
66. Taangkawih
67. Musiil
68. Sialdaaiciang
69. Awnthawng’ zaangsia mual
70. Suakcing mual( Balvom thung)
71. Mualkipheikham( Sialtuineek thang)
72. Sialthah
73. Haita
74. Pumlui
75. Maansuang
76. Tuitawng
77. Nuamkhua
78. Muitui
79. Lengkual
80. Leisan
4
81. Kumhei
82. Ekdeeng
83. Sialtuineek
84. Leisau
85. Kelgawhnamual
86. Suanvungh’ lo
87. Lamziikkawi
88. Khualkai’ saimual
89. Mawngphung
90. Tuikuang
91. Leipi
92. Gampitawihna
93. Uilui
94. Kongpiciang
95. Zawllangh
96. Gampithawihna(Khuathung-Muizawl lampi pan athang
mualdung suk)
hici hinteh ka cih leh, Laaitui khua thu athei khanglui te in agen ciang
un, taanglai pekpan kipan a ana hi cisa hi ci uh hi.
Tuabang ahih hangin, din tantan zawngthal a pona logam ki zuan
leh, taangkung zo din tantan mah pha veve hi, kici hi. Mitmuh na banglo
in, Laaitui leitangin, a ki langlo simtham hoih na khat a nei gige a hihi.
Tua ahih manin khanglui te in,Laaitui leitang, “ Tol-silngo,” kisawhsa hi
nana ci liang uh hi.
ging abat hangun, milakah a gualneek pakthei kei uh hi. Ahi zongin, mi lakah
omtual le uh, kuamah awlmawhlo ding zah dongin, paupau, ciakciak in ciam
nui a, khamkham thohthoh zawk liang aa a om theite uh ahi leuleu uh hi.
(c ). A lamdang sakhuai…, Laaituite
Eimi, mipil ulian khat in agenna ah, “ Ka Kaaptel sangkah lai un ah,
khua tuamtuam panin sangnaupang tampi tak bawda ah ka omkhawm
uh
hi. Khuadang dangte ahih uhleh, khuakhat tuikhat ahih uh hangun, khat
leh khat aki belpawl khawmthei vetkei uh hi. Khua khat pan mithum a om
uhleh thukthum, lii aphak uh leh thuklii suang uh hi.
Laaituite ahih uhleh mi sawm valval bang ding bel pawlkhat thuk
khatin kipawl uh hi. Tua nangawn, aki kamtam, a kitawng, a kihaau, aki
phunsan, kam kinial cih zong aki thei ngeikei phial hi. Tua in lamdang ka
sak mahmah khat a hihi,” a ci ngaungau hi.
Mite hong muh, hong ngaihsut leh lamet na bang in ih nungta kei kha
phial zongin, tuabang a hong mumu zong ana omlai tei’ ciangin, Laaituite in,
mi hilai uh eei...kici thei hi.
(d). “ Cimhphawng- Laaituite Paudan,” apianna …, Laaitui.
Khualdangte in ahih leh,” Laaittuite ciamnuih,” hon cihsak hi. Ken tua
bel hi sazo taktak keng. Banghang hiam cihleh, ciamnuih cih theihna dinga,
milak a ciamnuih gen a a pau uh lah a hi kei hi.
“ Paukhel,” cihding lah, a hoihlo lam khiatna nei ahih manin ka deihkei
hi. ciamnuih lah hilo, paukhel lah hizo taklo, aki ging khollo, atuak uhleh
atuak nabang bang uh a, apau leklek uh ahihi. Tua hi’n, ken bel,“ Pau-daan,”
mah ci maileeng, kituak bel dingin ka um hi.
Hih Laaituite’ paudaan bel, thupi taampi takmah aki hel banah, bunmah
mah, kha leklek, nuihzaak huai in, zong ngaih sunsun lehang, eiguak nangawn
nuihnuih liangin om a, ih ciimh hong phawng mahmah ahih manin, “ Laaitui
te Ciamnuih,” hi zawlo in, “ Ciimhphawng - Laaituite’ Paudaan,” cizaw
maileeng, kaci hi.
(b). Belseek
Lam Cing( Lam Za Kham’ nu)
Nuam Ning( Ngul Dal’ pi) New Haimual
Tel Za Ning( Ngul Dal’ nu) New Haimual
(c ). Zabel seek
Tuang Dam
(r ). Aisaan theite
En Ngul (Aktui aisaan)-Thual Nang’ pa- Phaipi
Hem Gin( Aktui aisaan)- Gaangte
Kam Gin( Aktui aisaan)-Gualnam
Sing Dim ( Tuu lungkhai )- Gualnam
Vungh Za Thang( Mang aisaan)- Gualnam
(ii ). Australia
1. Thang Sian Dal 3. Cing Lian Ciin 6. Vungh Kim Vaan
2. Cing Do Vung 4. Tun Sawm Khai 7. Do Sian Tuang
3. Pau Za Lian 5. Ciang Khawm Cing 8. Gin Khen Thang
(iii ). India
India gam, Laaitui’ tate in vaikuanna aa a neihna hi aa, ki
ciamteh thei vetlo ding hi.
(iv). Indonesia
Vung Khan Lian
(v). Ireland
Thawn Khan Niang
(vi ). Japan
1. Pau Za Mung
2. Mang Za Ciin
3. Kham Lian Kap
4. Hau Kaih Cing
(vii ). Korea
1. Zen Dot Mang 3. Pau Za Mung 5.Vung Hau Lun Cing 7. Hau Kaih Cing
2.Nung Khan Mang. 4. Mang Za Ciin 6. Kham Lian Kap 8. En Khua Khai.
(viii). Malaysia
1. Awi Deih Pau 48. Kai Khan Kap 95. Mang Za Khup
2. Awi Deih Pau 49. Kam Deih Lian 96. Mang Za Siing
3. Awi Sann Kim 50. Kam Lian Mang 97. Mung Lam Mang
4. Bia Don Cing 51. Kam Mun Muang 98. MungLianKhupZaSiing
5. Bia Lun Cing 52. Kam Muan 99.Nang Cin Khup
6. Ciang Hau Cing 53. Kam Sian Tuang 100.Nang Cin Pau
7. Ciang Thawn 54. Kam Za Siing 101.Nang Deih Pau
8. Cing Lam Gin 55. Khai Go Pau 102.Nang Go Pau
12
(ix). Newzealand
Tun Za En
( x ). Norway
Zam Suan Thang
( xi ). Philipine
Maang Sian Thang Pau Hoih Lian
Cin Khen Mang Do Deih Cing
(xii). Singapore
1. Lian Khan Thang 21. Cing Muan Lun 41. Nung Khan Mang
2. Pau Za Mung 22. Ning Hau Ciin 42. Cing Sian Huai
3. Mang Za Ciin 23. Ciang Khan Dim 43. Kham Suan Hang
4. Zam Za Suum 24. Vung Lian Cing 44. Cin Sian Thang
5. Zam Khan Don 25. Mang Sian Thang 45. Mang San Kim
6. Mung Yah Lian 26. Man Lun Cing 46. Dim Tull Cing
7. Vung Hau Lun Cing 27. En Za Ning 47. Gin Cin Kimh
8. Kham Lian Kap 28. Cin Khen Mang 48. Ning Lun Cing
9. Hau Kaih Cing 29. Pau Hawih Lian 49. Vung Khawm Kim
10.Thang Lam Tuang 30. Ciang Ngaih Nuam 50. Kim Sann Ciin
11.Zen Khan Do 31. Kam Za Thang 515. Pau Khan Kap
12.Thang Za Pau 32. Sian Cin Hong 52. Khup Lam Vung
13.Tun Khan Pau 33. Kim San Lun 53. Bia Don Cing
14.Thang Khua Khai 34. Niang Dawl Kim 54. Thang Zau Hawl
15.Pau Za Tung 35. Don Ngaih Lun 55. Thang Dot Pau
16.Zel Khan Khup 36. Awi Lam Lun 56. Khup Muan Tuang
17.Thang Za Cin 37. Dim Khawm 57.Ciang Thawn Cing
18.Cin Theih Tuang 38. Niang Lam Lun 58. Nang Go Pau
19.Cing Hau Lun 39. Ning Khan Len 59.Zen Lam Kim
20.Gawih Khan Zam 40. Lian Zo Mung 60. Tual Za Khup
(xiii). Taiwan
Kham Lian Kap
(xiv ).Thailand.
1. Mang Za Ciin
2. Kham Lian Kap
(xv ). UK
1. Vungh Khua Lian
2. Zam Za Suum
3. Zam Khan Don
4. Mung Yah Lian
5. Thang Lam Tuang
6. Thawn Khan Niang
(xvi). USA
1. Lian Khan Thang 12. Nang Mun Khen Kap 23. Thang Sian Khai
14
2. Vung Hau Lun Cing 13. Langh Za Khai 24. Tun Za Sing
3. Kham Lian Kap 14. Tuaal Za Khup 25. Dal Khan Tuang
4. Lian Khua Za Tuang 15. Tun Khan Mang 26. Dim Tull Cing
5. Langh Do Mung 16. Thang Khua Lian 27. Gin Cin Kimh
6. Ciang Lun Man 17. Pau Lam Mung 28. Gin Sawm Khai
7. Cing Khan Mang 18. Gin Suan Khai 29. Ning Hau Ciin
8. Mung Lian Khup Za Siing 19. Vial Sawm Lian 30. Man Lun Cing
9. Kam Sian Tuang 20. Sian Deih Khai 31. Lian Suan Mung
10. Do Cin Lian 21. En Sawm Nang 32. VunghZaLenMang
11. Ning Hau Ciin 22. Langh Khua Tuan
(c ). Neektheih nam
1 Asnkamh luum 36 Buhpuang 71 Mehnaal
2 Ankamh paak 37 Dimkimbe 72 Mehthuuk
3 Ankamhpinei 38 Ga 73 Mehthuk-sungmehtuuk
4 Ankamh-senankamh 39 Ga-gaapneek 74 Nahtang
5 Ankamh taang 40 Gualkhadi 75 Nahtang-banhkaang
6 Anthulkaang 41 Habuuk 76 Naahtang-banhpi
20
(ii ). Gamsa
Sapi nam
1 Boltang 8 Keisan 15 Sahaa
2 Gam-ui 9 Mualzuul 16 Sahang innsunh kitush
3 Gam-zawhngeu 10 Ngal 17 Sangaak
4 Gialbeem 11 Ngauu 18 Tuumpi
5 Humpinelkaai 12 Ngia 19 Vompi
6 Kamkeei 13 Saphai 20 Zawnggal
7 Keivom 14 Saciaa
21
(g) Tuiganhing
1 Aikam 9 Ngakah 17 Sahamh
22
(h ) Gulnam
1 Cil 7 Gulvom 13 Nganh
2 Gulhaa 8 Huut 14 Sawkval
3 Gulngawngsan 9 Heu 15 Tangtel
4 Gulsamnei 10 Khetam 16 Thampi
5 Gulsi 11 Losiagul
6 Gulvankah 12 Mualtanh
(i) Lungnam
1 Akhik 11 Kelpi 21 Lungkhaap
2 Ballung 12 Khah 22 Lunglutuu
3 Biltek 13 Khuabaai 23 Lungmee
4 Galung 14 Khumkham 24 Luphom
5 Gualung 15 Khuplup 25 Miikpi
6 Gulhik 16 Kumpinu-sumul 26 Miiksa
7 Hap 17 Leikha 27 Miiksii
8 Heu 18 Leikhamang 28 Miiktawdel
9 Hik 19 Le'ngkhaw 29 Miikvom
10 Huanghuang 20 Lunggampi 30 Nailung
(a) (b) (c ) (d) (e) (f)
Lungnam-azom.
31 Namsia 34 Phualpi 37 Puanhik
32 Ngalngamsailungtang 35 Phuluum 38 Sahik
33 Nisuhlung 36 Phuluumvokpi