HALKA ARZ İŞLEMLERİ MUHASEBE KAYITLARI UYGULAMASI

ABC SANAYİ VE TİCARET A.Ş.’nin halka arzına konsorsiyum üyesi olarak katılan bir
aracı kurumda gerçekleşen muhasebe işlemleri incelendiğinde aşağıdaki kayıtlar ortaya
çıkmaktadır.

ABC Sanayi Ve Ticaret A.Ş. Halka Arz Bilgileri

Bir Hisse Senedinin Satış Fiyatı : 57.500.-TL
Satış Yöntemi : Sabit Fiyatla Talep Toplama
Bakiyeyi Yüklenim

I. Aracı kurumun 50.000 lot bakiye yüklendiği durumda:

___________________________________ / ______________________________________
9000 ARACILIK YÜKLENİMİNDEN BORÇLAR 50.000.000.000
9500 ARACILIK YÜKLENİMİNDEN ALACAKLILAR
50.000.000.000
___________________________________ / ______________________________________

II. Aracı kuruma bir müşterinin talep formu doldurarak ABC A.Ş.’nin halka arzından 100
lot hisse senedi almak istediği durumda ortaya 3 farklı alternatif çıkabilir. Bunlar,
halka arz ücretinin müşterinin var olan hesabından alınması, halka arz ücretinin nakit
olarak ödenmesi ve halka arz ücretinin EFT yoluyla ödenmesidir.
II.I. Müşterinin daha önceden aracı kurumda hesabının bulunduğu ve halka arz
ücretinin hesabından alınması durumunda:
___________________________________ / ______________________________________
1200 MÜŞTERİLER 5.750.000.000
AYŞE TEYZE
3490 DİĞER TİCARİ BORÇLAR
5.750.000.000
ABC
___________________________________ / ______________________________________

II.II. Müşterinin, halka arz ücretini aracı kurumun bildirdiği A Bankasına EFT
yoluyla ödemesi durumunda;
___________________________________ / ______________________________________
1060 BANKALAR 5.750.000.000
A Bankası
3490 DİĞER TİCARİ BORÇLAR
5.750.000.000
ABC
___________________________________ / ______________________________________

II.III. Müşterinin, halka arz ücretini kasadan nakit yatırarak ödemesi durumunda:
___________________________________ / ______________________________________
1000 KASA 5.750.000.000
3490 DİĞER TİCARİ BORÇLAR
5.750.000.000
ABC
___________________________________ / ______________________________________

III. Aracı kurum halka arza iştirak eden yatırımcılarından aldığı halka arz ücretlerini C
bankası ile konsorsiyum liderine gönderir:
___________________________________ / ______________________________________
3490 DİĞER TİCARİ BORÇLAR xxx*
ABC
1060 BANKALAR xxx*
C Bankası
___________________________________ / ______________________________________

IV. Konsorsiyum lideri kazanılamayan kısmın para iadesini C Bankası aracılığı ile aracı
kuruma geri gönderir.
___________________________________ / _____________________________________
1060 BANKALAR xxxx**
C Bankası
*
Yatırımcılarının tümünden elde ettiği halka arz ödemelerinin tamamı.
*
 3490 DİĞER TİCARİ BORÇLAR xxxx**
ABC
___________________________________ / _____________________________________
**: Aracı kurumun talep ettiği ancak kazanılamayan lotların para iadesinin miktarıdır.

V. Kazanılamayan hisse senetlerinin para iadesi konsorsiyum lideri tarafından aracı

kurumun hesabına geçtikten sonra müşterilerin hesaplarına tek tek kazanılamayan
hisse senetlerinin para iadeleri yapılır. Bu durumda yatırımcıların 3 alternatifi vardır.
Yatırımcı kazanılamayan kısmın para iadesini aracı kurumda bulunan hesabına
isteyebilir, bankaya EFT isteyebilir veya nakit olarak aracı kurumun kasasından almak
isteyebilir. Hesaplara talep edilen hisse senetlerinin yarısının geldiği varsayılırsa
muhasebe kayıtları şöyle gerçekleşir:

V.I. Müşterinin, aracı kurumda var olan hesabına kazanılamayan kısmın para
iadesi yapılırsa (100 lotun 50 lotu geldiği varsayılırsa):
__________________________________ / _____________________________________
3490 DİĞER TİCARİ BORÇLAR 2.875.000.000
ABC
1200 MÜŞTERİLER
2.875.000.000
AYŞE TEYZE
__________________________________ / _____________________________________

V.II. Müşterinin, para iadesinin A Bankasına (II.II nolu madde nedeniyle A

Bankası) EFT ile yapılması durumunda:
__________________________________ / _____________________________________
3490 DİĞER TİCARİ BORÇLAR 2.875.000.000
ABC
1060 BANKALAR
2.875.000.000
 A Bankası
__________________________________ / _____________________________________

V.III. Müşterinin para iadesinin aracı kurumun kasasından nakit olarak yapılması
durumunda:
__________________________________ / _____________________________________
3490 DİĞER TİCARİ BORÇLAR 2.875.000.000
ABC
1000 KASA 2.875.000.000
__________________________________ / _____________________________________

VI. Konsorsiyum lideri aracı kurumların hak ettikleri ABC hisse senetlerini İMKB Takas
Merkezi’ne gönderir. Bu durumda muhasebe kaydı:
__________________________________ / _____________________________________
8000 EMANET HİSSE SENETLERİ xxxxx***
İMKB Takas Merkezi
8500 EMANET HİSSE SENETLERİNDEN ALACAKLILAR xxxxx***
ABC
__________________________________ / _____________________________________

VII. Konsorsiyum lideri, İMKB Takas Merkezi’ne hisse senetlerini gönderdikten sonra
aracı kurum kendi yatırımcılarının hesaplarına, hak ettikleri hisse senetlerini geçer. Bu
durumda yatırımcının 3 alternatifi vardır. Hak ettiği hisse senetleri aracı kurumda
bulunan hesabına geçebilir, fiziki teslim alabilir veya istediği başka bir aracı kuruma
gönderilebilir.

VII.I. Yatırımcının hak ettiği 50 lotun aracı kurumda bulunan hesabına geçmesi
durumunda:
__________________________________ / _____________________________________
8500 EMANET HİSSE SENETLERİNDEN ALACAKLILAR 2.875.000.000

***
Aracı kurumların hak ettikleri hisse senetlerinin tamamını gösterir.
*
 ABC
8500 EMANET HİSSE SENETLERİNDEN ALACAKLILAR
2.875.000.000
AYŞE TEYZE
ABC
__________________________________ / _____________________________________

VII.II. Yatırımcının hak ettiği 50 lotun başka bir aracı kurumda bulunan hesabına
geçmesi durumunda:
__________________________________ / _____________________________________
8500 EMANET HİSSE SENETLERİNDEN ALACAKLILAR 2.875.000.000
ABC
8000 EMANET HİSSE SENETLERİ
2.875.000.000
İMKB Takas Merkezi
ABC
__________________________________ / _____________________________________

VII.III. Yatırımcının hak ettiği 50 lotun fiziki olarak teslim edilmesi

durumunda:

VII.III.I İMKB Takas Merkezi’nden hisse senetleri aracı kuruma getirilir:

__________________________________ / _____________________________________
8000 EMANET HİSSE SENETLERİ 2.875.000.000
Merkez Kasası
ABC
8000 EMANET HİSSE SENETLERİ
2.875.000.000
 İMKB Takas Merkezi
ABC
__________________________________ / _____________________________________

VII.III.II Aracı kurumun kasasına gelen 50 lot ABC hisse senedi

yatırımcıya teslim edilir:
__________________________________ / _____________________________________
8500 EMANET HİSSE SENETLERİNDEN ALACAKLILAR 2.875.000.000
ABC
8000 EMANET HİSSE SENETLERİ
2.875.000.000
Merkez Kasası
ABC
__________________________________ / _____________________________________

VIII. Yapılan halka arz işlemi sonucunda aracı kurum komisyon geliri elde eder. Banka ve
Sigorta Muamele Vergisi de komisyon geliri gibi konsorsiyum lideri tarafından aracı
kurumun hesaplarına alacak kaydedilir.
__________________________________ / _____________________________________
1060 BANKALAR xxxxxx****
C Bankası
5370 KURUMSAL FİNANSMAN GELİRİ
xxx****
Bakiyeyi Yüklenim Komisyonu
Satış Komisyonu
 3580 ÖDENECEK VERGİ, HARÇ VE DİĞER KESİNTİLER
xxx****
Banka ve Sigorta Muameleleri Vergileri
__________________________________ / _____________________________________
****: Aracı kurumun konsorsiyum liderinden aldığı komisyon gelirlerini gösterir.

IX. Halka arz işlemi tamamlandıktan sonra aracı kurum nazım hesapları ters işlem ile
kapatır.
___________________________________ / ______________________________________
9500 ARACILIK YÜKLENİMİNDEN ALACAKLILAR 50.000.000.000
9000 ARACILIK YÜKLENİMİNDEN BORÇLAR
50.000.000.000
___________________________________ / ______________________________________