.

-

1 r

W1:DA\VN

o.

•

..

T'E··_:O···R:·· IIA"~'· u "'K':· ,L" ·A'··,n: ,'. 0,"" 'W··',-,·,,: 'LO'-'G"i'I'IC-""'Z':'~ N':'y', ,,[ce~"LII

_ '. '" _ •• I '. ' .. (',' ".' __ ''_ .1 _ . :... .• " "._ .:. i' ,_". ',' .. ' ._ ... ' .. " "_ ' .. __ ' "" '~"

Wydanie drugie

7 1
.. 11' 7
17 12 1 '~' ~

.20 I

'2[9

I,

.32 I Rys, 2F9 !

49 49

'~.- .

'S··'

, ,

,

51 '7

S:6 ;j Rys,~'2.47 '

..

58

59 .. 1

" .

70 ,11'0

I

8:0 ,i 9' ("

86 8

9.' 3' I R" 3"" '2" '7 .

','.,:: ys .. ',: ~ "~"~, ,.'

,

I 10'9 :, ,5

i 113 rr' ab. 3.27

I,

2

I I

. s c ,-. b 3" '3'7' I .I ,18 ['"~ a,~\,_,

12,4 rra h. ].48

1 12' 4' rr'c-': b 3 4'-9"

. ,:'" ' .:- 1:, " "

, .. ' I : .. a ,',," ,I., "1'

, 1'2' 4'

I : ,:.';_ [

1"'2" S' ;R" 3' 46 .. ,11

c. 'I, "ys .. i~::"

I

- .

1995

oi'i

POZ.lC. AS" 00

,I

ER,RAT'A

Jest

1 5.-"', ·'1, .""""'" '~i 2": [6'1

I 11., ~ .1."';'_ ·'"1 ~

I,

I

Ii ("" +X +:: x~ x~ ')

" = .X 1 . I ~,.' 2' ": .... J ',I :l' - J. :=

2 ( -'-+- -):'

. X'" +' x" +x~ X" +"

. : -= .... :. l ',0: 2 ; - , .~ 3, II' , 4, -' ,:' ~.,.,

, 'j jedno wyjscie, I

I

'9:,.' [-,~....-- 1 +' x' -- I

, , 1 - ~'1!f _', i :" 1, - ,

1

.. ...

I ;= Xl- x,

[' , .. I" ~

S [[i == X'I~i] rnamy i'l = XI,

: (A ,+ BI) z: 100001001100

1,1(S'I''-,u) ;= A"t (€51 (sj,a)),.

I

'[

, Automat z przykladu 3,,24 ~OO 00' Oil 01 ~

i 11 11 10 10 'I;

1 I~ , '

:1 1 B t f; to 1.11,

~111:00 iOOlll1'11 I l' '0 I 1" I·e 0" '1 I I ~

, I ".1 ~ , ,'" _ t ' 1.

~ 1111,00 00[11111 I

9,_1.,": [I D-·",........." +1 Q'~[ Q: ..... 'V

.' :: 1 ~, on ~. I " .. 'J -::~ 1 """'"1

1_', 1 ., h "z"'m, 'I·'e .. ··';[ln·,y"c',· . '.

-" .'-''_ . .. , _., =.

, .

5 ,l'l =Iiv-, Y'!)

81 · 9] == { I:;2;3:,4~ 5}

n 2"" 6····

_, ': ;1

--, I

. , . "~"~ ,~ ~ ~ , . .

[

I _

I [sklejenie par zer W' wierszu

I I 10,. tabelki)

( ~ ~ ... )

': ::= X'I -l- x2, +.x 1X 2Xl.li :::,

, ::: (XI +X2 + X '31 +X4) +u

" :i jedno wejscie,

(. ... '·1' II" 2' · 3' I ~- I: k'

:Za,ml,an.a WC.JSC '\ I .. ' mu tI,p:lle,I:: ....

I: sera) I

1 I, l'

I"_'" ~. l~' ~

, 1, -.u - + Xl' , ."

i == ,XlX]

i = X::2,X:l, rnamy i'l ,= Xl

I (A+ B) 'Z: 10000.1001.000 [ All(S I.' a) := A 1 (~: 1 (s 1:' u)~

". (skreslenie w klatce (1,5) tabeli) :

Automat z przykladu 3~21 i: II 00', '. ,I 10'1 :0';:'1 . 0 11 0:' t

I! ! ',:" [', ,".- " J

, ~: [0"1 0'" I: u 111

~:::, ,I. ,1, ,II '. ~

:, ~ '8111110 111

I

, , '111 00 lOr 1)11 .

!' 110, 11 all 1,0 II

'1,11 'I. 00 1'0 1 1.1 II

D +Q"";' Q .... x'+Q'_',,, Q':Il x

III ~ ~'U. '·,,''('.,2' ',- ,I.'r:~'·:l ,

! (dodatkowa bramka 'NAN'D Idla !QlIQ1 x]

" zmiennych stanowych,

1- f"(y y)'

,Z 2 '=,' ,,' I j 3,"

. 0 i ,~ E) 3 .= { -I~,f.J,,4~}'

, (zamiana wyjs'c S') z it 'I i. [ Sl z ttl (U'Kl)

Powinno bye

1 R'y'S~ 1.2~,... ,R'ys. i.i.,

(xt +,x2, +/(0,1,))1

I l(lr-o .. l)

.. n (X~l +i;z+ ... +x~f(a»

, [a: _. ('0 ~ . " 0 I,

I €f) 1(.1 jO) ij)

. lV,·,x, + 'W'· x '~ W + Jl', x + ~V~ ,x

-

[' [ 1

I

I

'I

~ ,

"

j

:

- _" I. -

-s.

/

Recenzent \

prof dr hab, ANTONI ZAB~!<I

Redakcja

It[~,Nl\ l~',A I~,Ul]'/\,\VY

=- J

, "

•

,',

~

, ,

Wydano za zgoda

Il, kt . I')ol'~l- ech ), ;1.,. ~ ',P,···O ... I"."'.~,l._a ... :ns,kieJ:',

l'\t, 'i',o:ra ,:"'l.1.C' ·:,~,,:',I:{~,KIl - ,,-fj ,_'

"",

'~

'~

,I'

r

t . I

18:6~2 'p"ul)lik,acJ,a, W'P'P

" .

..

•• 1

:, ;

'I

\ '~.","' ''i; ''11 ,;

" • "'"' "' - -.... .' , - ~ 1"':1

~, -- _-'.'l

_ ..; ~ n'

- "r. '"ill

i

"

I-

'I

.'

'W'yd:a,nie ,d'fng,ie: 'polpra,wio;n"e

Wykonano w Zakladzie Graficznym PoHtechniki Poznanskiej

I

~ I

Z· - ".' ,

. " ~ '. :' •• - ",' ':.' : I' I -' . '-I "', r' I ;

/,ann,owu~nle, .~,r

i

I

,

I

I·S~·IB··-N":"··" '8')"3" 7'--' -1' 4""'3' 0 .. ··8··,-,-:19: '2

" .' .... . ,'~ I I . [ .. I I··.· _'~, '/

:-'..',,,'.:,:_.'.1 , ,1·' "' ,,,' .. '.,' ~'.,

"

I I

! 'I

""I;.

~ ,I,

:1 r.~.

Spis tresci

1,,~ 'W,st~'PI ~ ,ii, !ii' ~, • '"' 'I' '. ,"" '", ,"' ,j ,j 'i! '"' '" ~, ., .., ,.' .. '.. '" ~ ,.. ~, 'I- li' ", t, ,~

.. 1. ~ l.~ ,1?,efin,,(cj auk laid, u, logicznego .. .. Ii! i ~ ~, 'i ,j ~ ~ .. '. ,j .' ~ .. + ~ ~, ,i, •

1.'·2.···· .•. r Syn teza loglczn 'a·:.,·" It' tech .. niczna '-U' rkladow .. .r cyfro .•. C\·'v,UC-,'~l.· .-

"iii .' _ • ',.' .1' .' _. .. ,~ ...•. :._._ '._. _" .• ' '. ' .. , I I, _!,L., I - . .,,11 __ .' __ '_. _. -,i."'"-'-·.1- .. 1 I 'I! ... -!II 'F .' ~

'2. Uklady kombinacyjne 4' .~ ~, .. "., ~, ~ ~ .. ~'.'. ,~ .. ~ 4' ,~ .. ,~ '. '. ' •• ' ~,

-

_.."

;

•

2 t'

,

. II • ~_ it

2,~2~,

2,],

I' 'iII'- J"

2~4,.

-

]

"i

,l

..., 7:

, ,

'~iI' . ~

,.

!Ii '.' 'Ii

!II .' ., ...

De. fin icja Iu n 'k c j j, ,P rz,e lacz a.JQ c ej . . . i' '. ~, ,. '. .. ~ ~, ~I i 4' ~ .. 4' ~ ~

Funke] onalnie pelne zbiory funkcji przelqczajacych '. 4, '., '. ~, .,

A· lg eb ira B:, 01''-:' 0'" te'a zb ':0-" r t;,,- nk cji przelacz .. ajac -ch .

J-, . '., ,....'.. ~_ ,tJIi" .L.'. ~;", U [,U,,II, I, ··.·,'111&, .',' , .' '-,.' , I,',t:,.- '.' "t"Y' '",' ~, :., '" ~ ,I, ,~ .. ., '.

Reprezentowanie Iunkcji przelqczajqcych 'W postaci ·Yl,yrnzen ~ 2 .. ,4~ I, Kanoniczne postacie dysjunkcyjna i. koniu nkcyjna ~ . ~ 2~.'4~'2,. Kanoniczne postacie su,'m,y wylqczajqcej '" '. " '. ~ ,., . '. ~

M inimal izacja ru nkcj i przelqczajacych ~ ,. ~ ~ ~ ~ _, ,~ 4, .' ~,-,~ ,I, ~

2~5~ t. Minimalizacja funkcji W pelni okreslonych ~, 4' ,~ ~ ~, •• ' ,.

2,~5~,2 .. Minirnalizacja funkcji nie ·\V pelni okreslonych ' ... ' ~ . '2,t5~31~ Minimalizacja ftJl,n,k.'cj:i '2: usunieciern hazardu statyeznego

2~ ,5~ 4·~ Mini m alizac j a zb io ru flJ n. kcji j t- , ~ ~, .' t,·.. i' ~ ~, ~, ~ t ,~ ,~

2~.5,. 5~ Minirnalizacja Iunkcji si] nie nieokreslonych ,t ~ ~, .. ~ ~, ~

Rea ~ ;'7'3' cja fu :Ii'lkc"J"'~ boo 10····· vskich za po' imo ca elem e ntow NA··,.'·:·'· .. 'N .. ·,···:.!,Dii'.·.' .. ~

',~ ~e'~,I, ~,,:', , 1:1:.& .', I, I ~ . .' ':,: ". : ,I,:: •..... ':". ~ . _ ".,," Q :,1': i, : :,u" "i >,/ '1, " ,,':~ ~: " ,', I,,' I,'~' ,_.'"

. ~ ~ ~

sta .. ,W'·':· I,e.- 'w··.··,:,'y.·, .. r ra:,:.,' .... z·,'p.··,n.·,· ~. 'Il ~, • -, -,' ,-, ., -.

~ v _ _ _ ... .... II!I Ii' .1 !I ~J i! 'II! ~l ll!i!l .I! Ij! !!!I! 1,,1 t.l '. ,~

2,~,6~,,2~ Optymalizacja sieci N',AN',D' i N:OR ~ i ~ • " ,t • ,i •• ~ •

2,.,6, .. 3'tJ Realizacja zbioru funkcji za pomocq elernentow 'NA'ND'

j, NO :[t ,., "" ~ . 'I, ' .. ' ;0; '" '", Ii, ,~ .' 'I, .' ,~ ~ '" .' '" ~, ,'", ,~ '~ ~ ;I' .: ~ ~ ;!!; ;0'

Realizacja lunkcji boolowskich za pomoca rnultlplekserow i de-

,m U ,I, t i plekse r:ow' '.' '~ ii, '~i ,~ t, t, ~, " ,I t • '.' ,t ,Ii ~ If' t '. " ~ t, ,', .. II' '.' • ~ '"

2,,, 7", l.~ .RealizacjaIunkcji boolowskich za pornocq rnultiplekserow 2,~7;~,2,~ Realizacja fun,k,cJi b,oo',~owskich za pOlmo,c'l id,e,multi,.,;

p Ii e k se r 6 'W '~ '~ ~ ,~ ~ ., ", " '. 4' ~ ~ '~ ,~, '., .. ~ ~ ,.' ~ ,~ ~ .. '. ~, 'I, .' ,.

2··.·:, .. 1··),~:3 .... ,.'._, R' ,gita' ~:;'lC iIl'\c:ia' Z~':I'O" f'il"1i fu n' ti .... t,'liJJ·,; bo" o· 1- t'\'W"ii.~ ~~ ~'c:"'!h" z' 'a po'-'" m' -. O"'C"~' ·d· em'" . u'l

~ T. iL,:,' ,h ,.;UL~'J ,·,,'IL;.)" .I'!.,i ,': ,I, K.'IIw: I'el.,: •. 'v ,."~IK,I." : "'".'" >",",:,1:,',4 ", '. ,l .' ,'I",o4!'-'

-"j,. ~. 'k oI!'

i'l . i '. ',,'

t ~ ,PI. ,e .' '. s,e r 01 w . "', . ''I '" ~, '"' ,I' 'I' • ~ ~ ,~ ~ 'Ii ,~ '", '" '. !ii, ;i; ~, ... .' ~, .' ...

2.,7.:4~ Rc'a,liz,a,cja, fu,n,k,cji, biO'O"I!o'\\''Sk~ch w s;trukt.U:f'ze m,u~tipJ,e-';

ks:cr - NA,N D',~ d,e-mu Iti p;~eks,e~.f' ,~ ~, .. ,~, ,~ " .. ' . ~ ~ .. r ~ I. ~ ..

?,o R'·· e. 'a, ~~ ~:,.:~,r,~a·,·' r"I,:u' n"'" k·:.'c·.··],i;: b-··~OC.,OI-'li,O··,\·,IIi,·"'S'·,·,c,k,t J~c!,h··, ·z··/a,, p:,o,.."m:· "'O':,c':"ai P,-, . a'·" ,m:""'I!,p':,C,I'~ s··- ~a,::I:' 'y'··.·,~b·- I

..:.;.,~Ol., '.' ~~,a. j "~''',.'' 1· ",,',e, .'_'1' -" "'-" .. , ,,-' "l'-"111..,- ~.!!i;,;;!,

~ m" att, r'ye'" '1:10'" D';;CZ:"- ',-. 'n' y:C·,I~. ;,

:I :,._' ,;.::.'. ,': .... ,: .. ,' I .... , ". _: l(:ji ' ... /. ,~::',., "'~,1 t.' ,0; " '" ~ .' ,<' '. .go ," 'I', '0' ~ '. ;j ,"' ~ ,t ,;ii, oIi' ~, '" oil' '. ""-

2- :8" tl,_ 'R·:· ,iI?'",a:.·.'J·l~"z<.~a.··· tl"""j:·la'., f:·u·"nlk(c···]:~I'; '~bl~"O .... O, ~,o-.·.'Vlr.S),I'~,~I·,C"h·: z .. -:'a-······ 'p,,'o·;,·m. :·,,:Q·,c ... ··.''I,I. pa,rn.·I,;,~,.··.c'::: ,sta,iY",ch,

._II! •. ,'.' ,I. !I!. '=> _' w~ ., _ _ ~. _ " ,..IL . _. I _. ._ ~l . 1. • . _ ._. .' _ _ _. 1.1,. _ It . _ _ __ .' __

: _' l 1 _I , • _.

2~,.8:~'2,,, Re'al:iza:cja fu,n,'kcJi, :bo,o"I,owsk~cll za, p,om,ocll. matryc, PL,A

S 6 6 8

1.0 ro ,1'2

14 16 16 is 20i

'20 ],3

\, ),5

3S·._;':

J' L

401

42

44" , .. ':,

52·

_ 1"<.1

53 '-'3" ),'

62 6'2 6S

":

,
1 '1Ii
:
j.
4 .~ -

~

3',1 Uklady ... · sekwencyjne .

. ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ - ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

3. L Uklad y sekwcncyj De i autornaty . . . . . , . ", .". . ~ '.. '.. · · · ·

-e iI! .. -iii 'Ii'

3.1.1. Definicja i struktury ukladu sekwencyjnego . . . . .

3.1.2. Definicja autornatow Moore'a i Mealy'ego .

3 .. 1 .... 3.f Sposoby reprezentacji autornatow , .. .

~.I.4. ~tapy syntezy sekwencyjncgo ukl~d'u' ~yrr~~e~~ " ~ ~ : 3.1.5. Przyklady syntezy wlasciwej autornatu

3.2. Rownowaznosc automat6w . .; , . . · · · .. · . · · ·

_" I .. r. . _. ~, 00' II .' !I! -it- Ii • sill ~ ~ + !I • i- Iti III iii II- ~ .5

3 2.. I' R:' O 'z' .sze . r: kci · 1.' 11"

. I".:~.~ .. :_c r. i,··,.~,rz,ona I.un.'c]·a przejsc .

". . .~,." II II! 43 '!II' ~ ~ ill' + 'Ill f. I! ~ .,.1

]' 2" 2" R"'~' 'Ii I!' i' #' . ~.

" .z.c. ".o·w·no\\ta.ZIlOrS·C stanow i automatow

3.2.3~ Konwersja modelf' M~ore'a :i - MeaIY'e~~, · : ~ : ~ : ~ ~ :

3.3. Minimalizacja autornatow w pelni okreslonych .

3.3.1. Minimalizacja zupelnego jiutomatu Moore'a .

3.3.2. Minimalizacja zupelnego automatu Mealy'ego ,

3.4. MinimaJizacja automatow nie w pelni okreslonych .

3 4 1 D· .. · fj"-' ... .'

.:.,,',.,,:,~ .. -c.ernlcJe ~ ~ ,

J' ~ - I- Iii ... ... Ii! 'Ill I! iii .@I ~. ,-. Ii • _ iii 'ill ii' II' '. -Ii .. '. !!II' .. ~ oP.l Ii

3.4\2. Minimalizacja niezupelnego .automatu Moore'a .....

3 4 3 M" ,j' ~, I'''' ,~, I' ""

::'~-:,"...:::., U1 ' .. m.8, .. lZtl.cj'a. niezupelnego autornatu Mcaly'ego .~ .. " ~.

3 .. 5.. Kompozyeja i dekomp ... ozycja au tomatu " _ -. .

_ . , ""J - . ~ _. - ,_I - .. II!!!I ,II • !l!!J ~ ill [!!!II ii ~ Ii .1 r..

3 .. $~ 1. Kom pozycja szeregowa ; . .

3.5.2. Kornpozycja r6wn~legta·.·· · " · · , · ~ · · - · · . . · ·

3,.,S~3~ D'efinic]:~a SP~p' odzial0\V .

) _ . ' ~ [iii ,ill .' iii !II ~ III iii II -.J -Ii rIl It! • ii' .' iii ~. I!

31*,.5.,,4. Algorytm wyznaczania SP--pod!z~al·6,·w. '

3.5.5. Dekompozyeja szeregowa· .... · · · · . · · · · ·

31~5.~6~ Dekom iPOZY·. cja rowno leg: taO '.' · · · • • · · · · · · · .. ·

I I ", I _ J... l"- - ... ~ {I!!' o!Il • o!I II! Ii] iii, .1 -II '.. 'iii ~ • iii iF .~

]",·6. Realizacja synchroniczna automatu

.. ,. _. ,I!'.... ~ ~l I!J I! Ii! -Ii ~ • II "1 iii It! illl iI,

3i.6~ t~ Przerzutniki .. '.... ... t:

- ~ I! • '1Ii Of! ill' • 'P I, I!I!' ~ ~ .. !!I! ~ ~ it 'II .~ •• ~ ~ 'F. jl!1 • 4

3t,6~2., KOld'o.'w,anie: a.·ulomat.u . . -

.. .. .~ ~, . ~ ~ ~ ~ . ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

- 3.6.3. Reatizacja automatu za pomoctl przerzutnikow' .

3.6.4. Zwicrzek micrdzy kodowaniem a podziaJami .

3 .. 6 .. 5., Wy·k,orz1yst.an.ie SP' ... p'odz.ial,6~v dlo kodow'aI1i,a .

3 6 6'- W··.' k' . I-!II d' f~ 1J I' - .. -. ... ," ~ II 'I •. " .. ...

."': ... '.x ,orzYStame . po,z,al,Qw zewncrtrznych dokodowania

"3.7. Rea lZaCJa asynchromczna ~utomaL··

3.7.1. Asynchroniczne autmnatc. ·1 ukiad; 'I~gic~n~' · . · · ·

3.7.2. Zjawisko gonilwy i kodowanie· anty~oflit~o~~ ~ ~ ~ ~ :

3 .. 7!~3 .. , Plrz,ykta:d'y' sy'nte,l,.Y uk.·ladow' as.ynchroniczn.y·c.h Ii ~ ~ .~ I, .,

Literatur.a, ,

. . - - III Hi· II ~ III [I! 'I iii l. ~I Iii ill '11- ill -. " • Iii .. !ill Ii! .

~ • ill it ~ It ,iii " II II " , ~ Iii ,ill

71 71 71. 72 13 75 76 82 8,2.

83·,

, i ...:,:'

85 891 89 912 94

94· [95

9'7'

919''':'

f

'P(~ "R' I' 'Z'" 'E": D- . 1\,11' O~·' ""11 A"

, ~',' . ",., _ ~:' ! . 1.1 Y .. ;. I ltV.', 1_· ...

I /

Teoria ukladow logicznych jest jednyrn z niczbednych elernentow w'Y'ksztalcenia inzyniera elektronika cz'y inforrnatyka, poniewaz jest ona podstawa techniki cyfrowej, rozwijajacej .si~ dynarnlcznie old wielu lat i: z' kazdyrn rokiem powszechniejszej, Teoria ta dostarcza wielu skutecznych metod wykorzystywa .. , nych szeroko we wspornaganiu projektowania i automatycznym projcktowaniu ukladow cyfrowych. Jest zarazem oparta na prelc,yzyjnyc,h matematycz ...

nych modelach, ktorych poznanie Jest potrzebne rowniez do programowej realizacji algorytmow.

Skrypt opracowano na podstawie wykladow 'z przcdtniotow ,,~[i'eoria

obwodow logicznych" oraz nlUklady i systemy logiczne", prowadzonych od kilku lat. dla studentow kierunku Telekomunikacja, .. Szczegolny nacisk polozo ... · no W' nim na zaprezentowanie W' przystepny sposob podstawowych metod syntezy logicznej 'ukladow cyfrowych, Stad '\rv wielu miejscach rezygnowano ze zbednego forrnalizmu, ograniczono liczbe dowodow d:o minimum, a przedstawiane tresci bogato il ustrowano przykladami. Zalozono ii. taka form .. a skryp tu umozliwi stosunk 0"\110""- szybk ie opa now anie po d sta W·',·- teorii ukladow

'''_'''' "_"" ., ' .. " _~: '_ r : '.' ' .. ',' , .-.'.', :'. ~,'[,' ' .. ,-' ,. ;!f.'" I •.. " ~'., 1 ;; '_ ,._ ,,~',' "I'· 1.1 ..• '.' .•. :', .<_ ,., : _..[ .. ,[.. .' :" .'. "_"[:.:"1",,

logiczn y h t· heci d d 1 d .; 1 ". '" t d t ...

rogrcznycn ~, zacneci ao oarszego, samor zsemego JCJi S',U:' iowarua ...

Skladarn serdeczne podziekowania doc, dr .. hab, inz .. Boleslawowi Mikolajczakowi, kierownikowi Zespolu Teorii Automatow .~. Obliczen w latach 1980~ 1986, ktory blyl maim nauczyciclern i opiekunem naukowyrn, jak rowniez dr. in.z ... Pawlowi Siwakowi, drogiernu k o led! ze z Zespolu, za burzliwe, konstruktywne dyskusje podczas wsp6:nych doswiadczen praktycznego wykorzystania p!rzed:mioltowej te,orii~

99

.. .

102

104

10':"8'"

, : (··· .• 1

l1l 11.4· 118 118 12:2. 123 126: .' 2,91

13···4····,

, ~ .. ". I

-137' 137' 138 144 1.53,

"

"-

':I~I

I'

"

J

1

'," .,.

UL,

~ .. ;., y' 1.

J..-;..Ii'''''·1 Y··"I ': "

I' ' ,

"2

1

i:

x, ~. _'Iijj ,

0#'" .

3,

'UL'

.... :. ,"

I'. WO':( .. ',i,S' ~i'p .• '"

. ,'_l _,I. '_ ._ .... ..I. .. &If'

x

.

.

'1

x

,

n,

"

-.""

'.'

11 D'-:'E"'F"'I'N" 'I'C""J'A U' 'K':'L" . D""U', I' LO:'G";lo""C,-"o'Z"-":'N- "'"E"'G"'o,O'"

. I· J:*I --4, I '. ,'; - _' .... : ,..,', . A,:'.! 1 I ,I '. " .' I " " .• ,....., '. .,. a, " ~'" ..

__ tI III ....::.. ,I . _ _ _. . . : ... _. ,'. "I J • _ • • 'J l .. I .'.' I . _ :. ". . _ . - • _ . . . ' .• _ . _ _. .

R 1 1.. U" I' k- 'I' dl ~ . - - -

'0 • y:5\~ , ". i .• , "",:' :d~, I J ,1:Ogl:C In,,Y'

R·· 120 U'iL.,l·d··' I· ... · .. ·.",_-·,·.' -, '. zvkladu ~'1

Y:$,., . '~';; ... ' Ll~l· ",og~czny Z ,pr".y Ah.i . I £ 'i, .

Teori .: a ukladow logicznych rozwinieta zostala na potrzeby syntezy i anali-

..

Z,Y ukladow cjfrowych ... Uklad cyfrowy ujrnowany jest w tej teorii W' postaci

pudelka posiadajqcego wejscia i wyjscia, nazywanego ukladem Jog .. icznyrn .. Cecha charakterystyczna ukladu logicznego jest dyskretyzacja sygnalow wejsciowych ~, wyj.sc,i,ow'y(;h" a, takze dyskretyzacja czasu, W teoriiu'kJa,d,Qw'

.

I ogicznych w,y,ro1z,n,mc: ITIOZna dwie warstwy: abstrakcyjna i strukturalna, War

stwa abstrakcyjn .: a obejmujetworzenie ~, badanie .wlasnosci modeli matematycznych ukladow logicznych, opisujacych te uklady 'z punktu widzcnia zachowa ...

Ii, . ~' • k "," " .. ~ 'II W' ' .,' 'II... 0 • I ~ Ii· :". t ..

ma, tj. z'Wlqz,'. U, wejscie - W'YJs,c~,e,.,'. warstwie struktura nej ~stIO!tq, jest . worzerne

j, przeksztalcanie struktu ry ukladu logicznego, rozumianej jako polaczenie ukla dow prostszyc .. ·h· lu b elern entar n y' ... -ch

-. I""_ : -.' : . ...:. .. _. , .. 111. l _' "," "1 ~._ I' ._ J _,"_' I:' ,. , "'.' ,'.I,"lIil

, .

Ukladem loqicznym 0 n wejsciach i nl .... wyjsciach nazywac bedziemy uklad,

W' ktorym na kazdyrn z, _wejsc j, na kazdym 'z 'w'yj.sc moga pojawic sie tylko dwie wartosci sygnalow. Wartosci te bedziemy nazywali sygn~lem niskim i sygnalem wysoklm i przyporzqdkujemy im odpowiednio symbole 0; i 1;;

Tak wiec uklad Iogiczny to wielobiegunnik przedstawiony na rysunku 1."1.,, gdzie Xli' X' 2' ",~,!", X t.I~y 1", Y'2" '. ~~, JI'~n E' -{ 0,,. l} ~

Stan e···m····, weisc X'"c_'· , , 'U, "kla· rd U" logicz n,'e~o~O"'1 ·W' '_.,' ch ·w,,;I.:· o' ,a .. ,'·z.-·,y"·,.'-w: .. ,"a.'ct ~_--;._-,.:,d2J.-,:"e'm,IIVo.~' c· ... iag .. ",

.1",. "',"1"- - ;, '_ f",··. ,...:,_"oo,g -, ',_,' .. Ji" •• , I.- 0 - - ~ 0 - J ~

,,"' ~ t ; ... ,~' ,~ ,-, hwi . .... ..

wartosci sygnarow wcjsciowych 'W chwili t, a wrec

Jesli natomiast

.

tzn I' stan 'w····'··'y';:s~·Cc.l', W' .'. chwili t jest zalezny od stanu 'w',e~;s:c w chwili t; a- takze od

• " . ' .. , .. ~. • r.' I.. . ,-' .. ' , .! ,I J , .. '," . I , . ',' ~, ' , ' , ',,'" ',_" '. , . . o· • ' ....... - -' ," •• , •• ..., - ...- JI - " .

~ " #" . ~, ,- '_ .-. ':'1 . d - .. . -Or . .. - ~. , . " '[II' . .,. -., .'.,' 1 ~,. ,', .. I'

sranu wejsc w' chwilach poprzednich, to mamy .. ·.10 czymema 'z, se'ttwen,cy.J",y,m

kl d' loai

U.o ,:,Q" em, ' :og]c'z'nym~

P'R'Z·.···y·,'l( ""·A_.··'· DI: 1: 11

'. ;._ I 'J ~JL) _,_:,' Jl;~JJl. "

,;

Ro zwa zmv uk lad logiczny 0 3 wejsciach i 0 '2 w'-Y':'J'~,sciac:b,., przedstawiony na rvsun k<u····. "'1' ····2··· ··wJ uk.']ad2ie;aki~is.tnieJ~~8r6iny'cb stanow w~jsc i 4 rozne stany

Jj~ '.:.._, .,..... I .. _..... ,._ __"'., ".1 ' __ '" ' .'" I, '._,_,' -, _.'

., il!1 Ii I.

w"y,jsc, pokazane W' ponizszym zestawreruu,

St a··'D"IY,·I' w· vej ~c"_-

_ l ".,:. '. "." U':"

(O'~I 0", 0) (O"O!,,1.)

(0" 1",0](~"I t"l)

('1 0'" 0)'

-I -' '1_ :, '(',

.",' " '"

( 1· 0":' 1" ')

I 1 _ '.'1, I I .,'~

, " .. - J; ' ..

(,ll l;,O)

(1'1 m 1')

I I

,I. .. I

" 'if.; - j

--SOlt" '. '. ,', ., !" "~s#,c·~·

.rany w,YJ".·

(0'" '0")" .

I, 'I'

:.', 'if 1",.-

(0 1- ')'

'. . I '.,

,':- ':'1 ,! "

(1. 0)"

_ " ,:

(01 1)1

., ,

....

Podobnie ~~,r.a'le,ltl '~vyj~~t5 Yukladu logicznego _ W. chwili t nazywac bedziemy ciqg wartosci sygnalow wyjsciowych W chwili t Mamy zatem:

- ~.:-;. ... _. - . 1/ : .. :.1'·"" .', _ .". I _·'.l •. ' " _: ,., 1 •• ,. ~ ._'11 __ ._,., _. .'-..11 ... J •

.

Na rysunku 1.3 w tabeli zitustrowano vozake w odpowiedziach kom-

. ~,~ d

blnacyjnego i sekwencyjuego urkladu Iogicznego na stany wejsc ~ .•. a~ane

w kolejnych chwilach r, Jak nietrudno zauwazyc, w ukladzie kombl~~c),Jnym na, dany stan, 'wejs,c' uklad old po wiad a, zawsze, niezaleznie od chwili t,,·.ly'm, ~'am.'1 'I;"~y"-m---l'" ··s.-:·ta>lfl·e·_-, "ml .. ' 'w'~Y-"';]"~s;c 'W' u'k:~adzi.e slc'k.'wcn,cyjnym 'W' ro,z,ny,c,b. ,ch,'wil:a,lc,h, ICza.sO-

'..:1,,:, ,...:.I,.!.,:: .1, "- " ..•. 1. .". " .... ," _·'IP 1 ...... , .. - 0 ',"-' " '" oi!" ~I '" ~, ',0 '"," _ .... '

wycn u,k,i:a,d ~moze oi!dp'O'W',i,ic,d,ziec na, ten, s,a'ffi ,s,tan, w'eJ$,c 1'0 z,D,'y'mi st..a~am,l,

Y("'), -- ,t ~J! (") "1 ~I (e, ",')." :,1 i'll' ).

""". , ......... 'U· I. ... ,~': '~' Y 2.' .... l' "f!I''''~, Y,," \. rr. ~

Rozrozniamy dwie klasy ukladow logicznych, Iesli dla kazdej chwili t zachodzi zwi'lz,e'k,;

.. ," ,"

U~' 'y:]" s.·····. c--· •.

" ,.1 ' -~

.'

t,7;Jl~ stan w',yjlsc 'W' ch'wi~i t jes.t zalez.ny ty,lk,o od slaflU, \\~eis:c- 'W' c,b,w,!~,~ ;l', to, ma,m,Y' ,do czy·nie:nia z k'onw'ina'C'wl;'n un'll 'ukladem IDni'c~nY"'n

- _,', ~ • 'I , ,:, •. 1,', I . ,', '''.~ _l. J' J ',..T".'.J __ :')":. : I.. ",. ,I "'~" ._. ~,l. '~',.,~/ . _'"_

" ~

'I'

'.

,Ii .. I

-.

Q, -0

t' X('t,') V (tJ y (t) i

1 1 ,2, ,;

,

] I -(O'~. 01.,1) to, 0) : ro, Ol[ :'

i

, ,i

2 (, 0 '1' '0'" 'C, '1:. 0" i

, "111 ' ,'I J;,,, _ " ,.,

1

a! (1,,1,,1) 'COIf, 1)

4: (0.,0 .. 1) I (01;. 0) 5, (OliIOI, 1), (0,,0)

1 ,

6: ~ 1 O~' ''II ')'1 (" 1 0')

, ,l,:Jo '" t ,.l " I' t',

, , - 1

71(O,~O:~ 1) 1(0,,0)

8 : ro, :0, 1)1 '(Oil 0')

,

,"'

(1,.0)

•

'"

..

'" . .,

-t'

'T ... ·

._~ ~-~. ukl ad sekw'encYJny

'~~~~ uk 1·' a,d 'k·: omb 'I n ,'o:::IIi:£'Oy' Jt nv

~, , I •• 1 -.~.'~. •• ~. '" ~ _-' _" '.;J

Rys, 1;,1 Odpowiedzi na srany wej'sc ukladu ko~nb~nacy,juego i s,ekw.eucyjnego

12' S"~~mT"E"'IZ> A LO"','C" IC;- Z'''N'-·,''A'' I l"P!JE,~ C' H'> N" rcz N:"A'"

•...•. ·,Il.-.,-.,!l.: .. :.~.,_ '. ,· .... , .. 1-", ..i',.' ! ~AJ. _~._ . .' .'~ .

UKLADOW 'CYF,ll0WYC,f-l

Przez uklad' c,y/rowy rozumiana jest techniczna realizacja ukladu logicznego .. Synteza ukladu cyfrowego nazywany jest proces przejscia od nieformal-

•. 1, ... 1' .; I .' k'~ d A' lmi ~ ]' , . ., -.

nego opisu stownego Uz.I:al.a ma lr,:l'a'" U do _jc,go tee anrcznej reanzacj t Proces

syntezy dzie ony jest, najczesciej na dwie zasadnicze fazy: synteze logiczna oraz sy n teze tee h n iClnq, ,. P rzez ~~'.Y n tie Z'~' to qiczno roz u m ia n e jes t prze j S,C i e od 0 p j, s U slo wnego d zia 13. n la u 'kJ a du do j ego sc he rna t. u 1:0 gicz nego, P rze l ,S yu t e z? techniczna rozumiane jest przejscie ad schematu logicznego do ukladu .cyf~ rowego, Teoria ukladow 1.0 gicznych obejmuje swyrn zasiegicm jedyn rue sy nteze logiczna, Glowne etapy syntezy ukladu cyfrowego przedstawiono na rysunk '4'

1'1 " .

u ,,' ,,.,

Modelami matematycznymi kornbinaeyjnych ukladow logieznych sa funkcje przetaczajace. Podstawowymi modelami materuatyczuymi sek"~encyjnych ukladow logicznyc.h S~, au tomaty skonczone, ale w ykorzys t ywane szeroko s.~ row'nie-i;, inne modele, takie jak j~,zyki regula rue, sieci Petriego ,c.zy sieci dzlalan .

..

AUTOMAT SKO~CZONY'

.. t

. . - -;:;:'

, I

'YO', 1MB. ""~UA'C":\f.J· '~,W' ~,~"'D tOGiCZw(,

A.- _ :'_' t~l;_. _ -: II _'~llJ 1 V~ . ee- _' _ _-_

SrV1, n::"'.lrY:Jl.W t, 'IV~ ,'- 'D 11 ~ 1j cz' '.~I,'V ~"i;L:+Iill~J, _'~l"" v~n" ~~"" ... --~~ till I

I

- - - - - - - . ~. - ~ ~"

v - .' 'y,' 'uACVJNY' I 'lV'liil. li"Io C' -'\I1i:"R'Oli w

.l'I..OMB.w. iIi~I" ',I!{ _ " V~l\:U "I' £ i. ,:i1 f ;

: SEXll:El"I'(V SHY UKLAD CYFRO\lY I

.'

-.

9

2,.,1~ Dl~FINICJA F'UNI(CJJ I)iIlZEl~l\'CZ'l\,.J,~\CEJ

Modelem majernatycznym kornbinacyjnych uk'~ad6\v logicznych sa Iunkcje 'przelaczajqce,' naz ywa ne r6\v niez funkcjami boolowsk imi lub logicznymi,

D1a ukladu kornbinacyjnego nie jest istotna skula czasu ~ na dany stan \\fejs,c~ bez \~~zg~,~du na wartosc chwiti t, uklad taki odpowiada zawsze tym samym stanern \vyjsc., Moina. wj\!'C uklad kombinacyjny \~~ pelni scharakteryzowac podajac funkcje wiazace kazde 'z' \vyjsc Z wejsciarni uktadu,

PRZYK,lAD 2J

Dla uk~adu kombinacyjnego odpowiadajacego na stany lV'ejs,c X' stanami

wY'J·sc. 'Y' (' rys 2, 1)" w'ys tarczv no', d '''1l,c,''' ~lli n 111 .... cie ... f'" t" f" P' rzed sta wio ne '\:V k 0"1 U: m na ch

. ,I ~ _' 1·1 .' •• Ii T." '. '.' I ," "!Ji, : 4-.J r. . " ," W:YI, I !t\." :.J"" . 1 ' .' 2; ! ',', "£"'" ',' ,.:li ~IIL '. , :. .' 1 _'. I " '_, • ~ [IJ It ~ .].

Y 1 i )1'2 ~ Funkcje te mozna opisac nas t~puj~c"O:

y.! = 11. [x , ~ X 2,~' X J.J '!

g,' , d ',:Z: ~:.j:Ji" " f· ,{' 0' " 1\1.......j., ,{, 0; ~l}:

_ ]I'1i:"o! [ ,.",}. [J ~ ,~, .Ill. I' :II

Y, '= I. (~, X x. )11 gdzie ,f"li,': fa. L },'I' J ,,,....,.,\. {O" t }:,'"ij' .'

2. " l' ,'" ' l ,. ,,., -' 1 ~.. ]:, ~I ... .. •

x

a

" '

,

o o

Y'

,

I ~ . _. _ _~_ ' I

:j

(O~ 0, 01)1 1 (11,0) I 1

I I

(O~ O~, 1.1 (,01:.,0): 10

I ;

~ I

(0,., Ii'O), r r.or

1

!
1(0 1 1') 1 (0 '1 ) 0 1
[.1 "
, .I' I ,,,
:
(' 1 J'O,] 0 ) ( 1. 1 )1 t 1
,,, ~
(. 1 'D. 1 ) 1 ( 1 :0.)1 1. 0
~ ~
(. 1 II ] .. 0) ( 1. t ) l 1
( 1 1 ] ]I (0, 1 ) I 0 t
~ !Ii I "" ~ I

l

i

11

W' powyzszym opisie J'i d 1a f :: l, 2. oznacza \~·ar"{osc fu n kcji h d la argumeutow x b Xz",x], a zapis h:' {,O, l}JI ~ {O,; l} oznacza ze Iunkc]a h' jest odwzorowaniem n-krotnego iloczynu kartezjanskje,go zbioru {O) t} wzbior' {O,. l},

Funkcje f(x li x2;-. "~"I' x,J nazywamy juukcjtl przeiq,cztJj(lC(t lubfiulkej,q boolowskq, gdy [: {O~ 1}~ --4, {O;. 1}~ czyli gdy jej argumenty i wartose funkcji naleza do zbioru {O, I}.,

W tabc'Ji 2,.1 zebrano Iunkcje boolowskie jednej zmiennej, it tabela 2.2 za wiera zestawienie fun kcj i, boo lowskich d wu zmien nych ..

I;,
-,
,"' 'I
t;
t.
II f
1.
11
1 o

1.

F IJ n kc je boo lows. k i e jed n e. j zmien nej _

- ,

~.'., II!. , '1':::1, 1.1:

I al;llC' _ ,t.

I~--~--------~~'_~~~r---==~------~~~~--~~-----~------~, "

['

0 [I 0
.'
f
0' 1
[ (I
1 t' o

h 1.

.

zrn H~ n:fI a. x

stala jeden

., - _I

o

'fro.. II t: ~:., , ...

~; ~ a z wa .:'0 ~1 ;~cJr

o o 1. t,

o ~,

o

1

O .,

znaczerue

f] 0

l~, 0

Ir; .0

0: o

1 1 1 t.

o

o

o 0 If

o 1

I, 0

~ 1.

:1 II

o 0

o t

'I t. o o

sra ta Z.Ii.HO

k On. i u n keja zakaz w,zg~,~dern .x:z

1

znuenn a :(,~, SUBia modeto '2 d ysjiu~kcj.a

o

'NOR

e

~'(] . x2 XI, 'V,x1,

I 1

,

II II

I

I

:

:t:'''!1 Vx ~

.6] III

,'=,]

~"'! €a Xl x! +X1 ~'(., I ~'( 1

12

cd. ta be~, i 2.1

I --
x 'I
, 0 ,I 10 j, 1
,h t .. Iazwa lunkeji o z nac ze rue

x :2' i,
I'
I 1
II
o ~ 0 1.
I _. ;:.
I
f ~ 0 1 0 negacja Xl' I I X,
. ~IO , '·-1
i; 1 o 1 '~ ~in~p I i kaeja '(' ==.... x:
- 1: :-<'~
,/J'l ,I' 1 I ~ t .0 0 .,
I' nl~g3J:cJa XI XI,
I-
I fl~ ,I, I 1 0 1, irnpfi l: acja x:~, '=:io ,x2
If
I~~ 1 1 1:' 1 0 NA.ND ,Xl: ilx1:
,/1$ 1 ~ 1. 1 stala Jede,n I 1.
1. Liczba ,N' Iu n kcji n zmie on ych \v yr aza sie zal eznoscia LN ';;;;:;;;: 2[2ifi1~ ,

"'1 ''\II I?U""N',' 'K"":C'-"-J--:O-" -Ni'A" L- 'N·:,,·'-IIE~ I)E-~"'L; 'N'I'E'; zn ii"O""DY"""

jI".l, ;1.,.. " . : . 1_ '. ", :. -._ . " i:. ".' I " . . > '._, . '., .,.",' ~,,', ~ I ... .I .... ,~--"" ..

F·UN:IK:C··~J'I 'PR'Z'E'L'~:C;Z·AJ'~·C·~Y'C~'f-·~

I I., I - - I.. 1] .' . I . ,,' . . . I .I

.,.' ',,: ". " ,:"- ... ' .. ,,' ... , __ ",,: ... ",' ~',- ". 'j:; '. ','1. '.' ",,', ,

'W sposob nieprecyzyjny Iunkcjonalnie pelny zbior lunkcji przelaczajacych

.' m...' ] ~ ~ .. k- bi t f' l .. ,' " + d- ,. d -

mozna oxres ic Ja,,: 0 z. "lor tun [['C:1 ~ wystarczajacy do wygencrowarua ' owolncj

fu ifi1' 1!"1~; ~ " ... " 'i: n,;r'" -~,:~ - .. ' .' ~ o· " ., '," .. t··'· ' {t..., " -, k :i. , ",' e: ~:. ,'.,." " I. . - . -., ~:. " ,",; ',",' -, '1-

- ,U,K""'jll Pr.zel'tIi,..'Z'-'lJqe~Jr .·.zn acza o, ze ,Z itJ ramex rogrcznycn reai tzu j,fiCYCl

funkcje zbioru funkcjonalnie pelnego rnozna skonstruowac dowolny uklad

- - ~

k .. 1[,." .. '. PI'· .. I!' '. .' d . b k~ . f • ,', .,' b .

, ••. OlD er n.acYJ 0 y.. ," o q czem U W y] seta. J e Ii n Cj I,'" fa m, I Z '¥Ir!-,eJ SCICI'n ~ nn e jl ra mk l

odpowiada W' sensie matematycznym operaeja superpozycji [unkcji realizowanych ,P rzez te bra ro, ki, Zd c fi o.i u jemy t~ operacj ~., .

S' ' .. ' " ..... -', .,~ ~." 11'",'" ,- ( .. , ,,1 ".1 ,1. .). r, ( :!.2 12). J (l~·n: .I!'ii 1

. · uperpoz peJtz j [1,nI{C1J "1. Y l:t Y2, ",~:~, Yot]! l . .'~ ".Ji tY 1.:~, .1'''2,1 ~~."~ ,ff.,f~''2 "1 , •• ,,'!' f1.JJ .. ) ~ ~ Y2 j ~ .•• ~ YI'.tH.I)I,

.zwiazana z Iunkcja f(x I' X2~' ~~." x~)J nazywarny funkcje I(JI~, 112:" ~.""!' ItJ1)' rowna

- -

"II,

1.3

Warunek konieczny i wystarczajacy funkcjonalnei pelnosci zbioru funkcjl zawarty jest '\v, twierdzeniu Posta .0 Iun kcjonalne] pelnosci. Przed srornlulo~vl,a,= n iern tego twierdzenia zdef niowano pi~6 .szezc.g:Q,:~nych klas fu nkcji przelaczajacych,

Puuk,cj'q' .ztJ'ChO'WI~rj(i,[q sero nazywae bedziemy fnnkcje ,f taka, ze

f(O,~, O:~ ~"." 0) :; 0 ,

tj. przyjrnujaca wartosc zero d 1£1. zerowej kombinaeji a rgumentow, Klase r~nkcj'~ zachowujacych Zf;,~O bedzjemy oznaczac PfZ:CZ ~o.

Funkcia '.,.nc"l"il!O\,VI~,inc·.· n jeden na zvwac b edzi emv funk C'I' p' J"': taka ze

. l.A;..tll,I\:.··1~r: .... 'l,.~ ."'1(.." I~~J' ";;~,' '!Lt I~ ,,~dl'tIl ,~J. ;(.!l;.r· r .'. .' ~1t""~' -'.1. ',:ltl~ ,J . -' ~ , ... "~.1(1 .. ' ' .. "" ,{~~

.f( 1 J ,1 J ~'~ll) =: 1 :~

'tl prl~j:mujij,c&'~ wartosc jeden dla jedynkowej 'k,olubinacji argumentow, Klase f unkcji zachowujacjch jedcn bedziemy oznaczac przez P l.~

,Furik:cj,q ,;~dm,o,duQl.nq nazywac bedziemy runllccj~ f spelniajaca warunek:

f(x:l i X'2:) ~',-,]; ~'(t1.) ,= f(.~':( 1.:' X 2' ",,,~, Xttj} ~

. .

tj, pr~y;~nujflcQ: dla przeciwnych kom bi nacji argu men tow wartosci przeciwne. K,I tts:t; Iu o.kcj i samo d U aln :tch bed ziem y O'En aczac przez S,.

Ftl:ukcjq'- Uniolv',q: nazywac bedziemy funkeje - J daj,qc'l' si~ przedstawic \V p os taci nas tepujqcego wi e ~ 0 ,m, ~ an 'U :I,j n io we go:

,/,(X l:l .x 2' "") Xli} ~ ao <31 a.[ Xl 'EB'(J 1 X 2. lB' "." ® (lj.1 X~C 1

.'

((a.t; a'2~ ··"t ,a,'I) < (b l' b 2' .m., ,b~)): ==> (f(tJ 1, (1'1' '~", ,all) -$ f(b lJ n1.l, , .... ) b'"J} ~

gdzie lll' a2,) ~'-+:! alr~'" I) 1" h'2.~ ,,~,.~ 'b,~ E' {O, t}) a relacja porownywania ciqgow zerojedynkowych < okreslona jest nas .. tepujaco:

Klase Iunkcji rnonotonicznych bedzierny oznaezac przez ,}..:/"

~f'wferd?€'nf,e Posta jest nastepujace: zbior Iunkcji boolowskieh jest funkcjonalnie pelny wtedy i tylko wtedy, gdy zawiera co najmniej jedna fun'kcje nie. . z,a.ch0 wuj(}C(! ze,ra, co najm,Hwej jedn~ fu nkcJ~ nIe zacho\yuj,qc.Q; jed yuki" co najmn~iej jednf} ~unkcj!~ n,ie.s.amodua~nq~ co n,aj'mniej jedl1'q .run.kcj~ nie11.nio\Vi4 .i co n.ajmn~ej j.ed.n,:~ funkcj~ n.jenl0no~onicznq [6]m

14

W tabcli 2.3 przcdstawiono przynaleznosc Iunkeji dwu zmiennych do klas Pc, .P jf~ S'I L oraz Al,. Na. podstawic twierdzenia Posta mozna z: tej tabeli \vyzna.czy:c z,biory fun kcjonalnie pelne. .D.I~. r u nkeji nalezacych do ta~d,ego,

.F • '.~"d ~

zbioru w kazd e j kolumnie n1 usi \vys. {,t;po\vac. co na] mruej jeoen rru nus ..

Zbiorami Iunkcjonalrrie pelnyrni s~ miedzy innymi:

{ !'} {!. 'J' {.. } {' . .'} f'" -'} J -1 {." 'ffi' . }., {,~. ·O}; {ffi····~ }',

.1 1 I" • .,'. I ".:11; ~. ,'_ y' _, j'

. I:" ,> ~i ~ 'lO" =:::::;.., ,,·l~ V::, \. ,+ ' . .> 1 :1' 1:1' .. , _.' . ;'!l I'~ '-' ' ':I!. . ' ... ') ;II " .i ~

T a bella. :2.J.,

1

I h

o 0

1 I

o II 1

_ I.

I

o

0:

U

10 h

I fl

.I]

I, i

I

() l ,I

Oil

o 1.

r;

I

: f~,

[

I 11 0 1

t; h 0-

t; [, 0

I,« i [, 0

1 : .~

, ,

o o o :0

[

~. il t.

I

'i

i 0 I ru

o 0.

,iI'II V I

t :

,~. II + ~ I! - I

, . I'

il;' +

:I'!. R ~ ,. wa rrl!J n kej ~

j,""1l(JI,iL _ u !'i. ..... ,~

+

, .

1

o :

1 00

+

+

+

"

ii ,

t'II!r-III I IIiiiOO.IIi

I

I:

! I

ill '1

+

~ ,

:

. _

+

~ ,j

o

[

I

+

Algehrtl Boole'a nazyw amy sys tern algebra iczny (,KJ, OJ 1,1' +'.~ "l~. gdzie .K jes t zbiorem, 0 W m elernentarni \,ityr()inionym~i. zbloru K,. natomiast .+ i .. Ope:-

-

-XI.VX:

+- -

+ I +-

I . _

ii' •

+ -

zrmenna XL

I

o m.

,XI X:.l "V :(~

1+'+ T' +- +

+ .. _ .. ~, +'

I

+ +- ~ ,~. 1 +

zrn ien na ,x:2

'1

,

1 1.

0. 0

I)

l 0

c 0.

lu: 1 0 1 1

:[ , l~

I

dysjtlnk.'cja 'N"O'R

jI •• jI

[OW 1.1.0 w aznosc

.t, ~ Xl'

- .

.

negacJtl Xl

implikncj 1.\

. Ii'- I

-'(.2

+

-

XI,

+

i rn .pll~~ k acja NAND

,

.~ , +

~.' ~ .....

.... I, ..... 1

stala jeden

1

+

1

I:

,

i

.i

'! !j

e

i

!. 1

.,

~

1 ,Ii I'

1,S

racjami d \vuarg,1LI mentowymi .okreslo nymi y,; zbiorze K~ dla ktorego spelnione sq. uastepnjqce aksjomaty:

'\;.f (1."1' be K~ 'a~ +,.n E K

.~ ~~ . )

V (ll'_, b e: K) a·+b ~ .b +tl

YJ (aJ. b, ·C E K) .u + h -c = :(a + b) s (li +, r.)_

V(a·E·K) ,Q'+O = a

'I {a .E K} 3 ·(iF: E".K) a + ij".= ill

a ~.b E K' ,(dornk:nirt.t.oSiC)~

,1 ,. ,b .~ b : a (przerniennosc) ,

a ., (b +. ,c) = . a: ,. b + a .. c [rozdziel n osc),

a ~ 1 ~ a (eiement neutralny),

,Q • (j" ~ 0 (element odwrotny),

Z powyzszych aksjornatow mozna wywiesc nastepujqce wlasnosci algebry Boo.l.e',a dla (l> b~ ,e·E K [6].

a·+·(b·+·,c) ~'(a+·b) + G

.a+(t'·.b .- a·

. ~ b + ill

Ii!]: + a ' ". ' ::::::: a i: - v

O'+a={l a+l""01

a ' (b .. c) == (u ~ b) . c a . (a + hi) :: a: a~r(d+h) ~ n=]»

(~<!·czn os,c)} (p DC h la n j an ie) j

a~a==·a a·O =-= .0

(i de m po ten. ~ n o.s C);I I,f'.!.~! em en t ze ro ',,"1 y ... 'I

\ .... ~ -' . ~ "" .. ~ ~ 40' - ,'- . . _ h

,~

.11.b, == ~~L L,

'fil! I· . !J.~II;. F ()

.- .

a+b = ii-b

O~1

{}' =. a

... , .' ,

[prawo pod wojnego przeczensaj.

Przyjrnijrny bez dowodu nastepujqce twierdzenie: system (F10., l, ~.~ + 'I=)~ gdzie F jest zbiorem wszystkich funkcji przclaczajncych, 0 jest stala zero, 1 Jest stalq jeden, ., jest operacjq iloczynu logicznego, + jest operacja surny

logicznej, a - jest operacjq negacji logicznej, jest. algebra lBoo~,e"a~. _

. Z powyzszego t wierdze nja wynika, ze dla dowo lnych Iunkc]l boolowsk icb

h g~ 11 spelnione sq, nastepu jace p ra wa:

/·f' ...... ,/., ..

r __ I.

. . ",

f· 9 .= 9 -T

(J .. g) ·/~ -- f'· (g a, h)

.f'lf+g) =1

f' (g' +·11.) =I: g.+ !·l~

j~~l'~ 0

f<g =.]+.g

f'~.f

Or +/' ---:' 0 1 ~/'= f'

(.id e:m po ten t n os c), (p rzem ien n osc)~ (Iqc-znosc)i) r( poe h Ian ian ie), [rozdzi el nos,cl"

:( do pelnienie), [pra wa de Morgana),

(prawo podwojne] negaeji), dzia~a..n na Iunkcjach stalych) ..

1·-t- f _'=- f

j'.~. ~J =;::; g +·f'

if + g') ~t 1'1 ~ f'+ (9 = ... ·lI.) f + (J .. g) = f'

/+,0".11 = (/+g)·t('+h)

,_

f+'f~ I

/'+0 =1·9

O"'~f=f

~I 'J .~ 1.+ ... ~, w,

[prawa

'I" J

Zbior pierwszych szesciu praw stanowi zbior aksjornatow aj.g,e·bry Boole'a

'W innym nit \v delinicji uj~cj,u aksjomarycznym te] algebry, ~-

I •

2.4 .. 1~ Kanoniczne postacie .dysjunk,cyjna i koniunkcyjua

..

; j

•

~

,

Poza reprezentaeja funkcji boolowskich w postaci tablicy nHljcz~stszyrn i naj waznie jszym s paso bern jest ich .repreze~ tacja VI pas t aci wy raze ri, Re p rezen ~ taeja w postaci wyrai.ell na o,g6i jest bardziej Z-\V'~'~z~a ni:z ~a:blica runkcj;~ -. file wyrnaga wyszczegolnienia wartoscl funkcjl dla kazdej kornbirraeji ~'~ejr~,cipw~j, a takze umoztiwia przeksztalcanle opisu funkcji' z wykorzystaniern praw a lgeb ry 1),0.0 le 'a :E,1.5],.

Dowolna funkcjy przelaezajacq f(x.~J"X2' ,.,it ,x'~) mozna przcdstawic .\¥ POI'~' staci:

j r 1

:1

a) f(x1 J' x2, '·~·"!I ,XIf') ~ ,x',' '. lex i) .,.,., Xi _. ,l}' o~ X'r+ 1. t ,.~., XI!) + + x'i'~f(X;iJ' ·'~·ll Xi~ 1:11 1., ,Xi":- l' .~.~ x~]

Iub

b) f(x 1:" X'2' .•. ~~ Xr,r') '= ('Xf +.!'()('1 ~ '.+.') Xi' ~ 1. ~c 0:,., Xl ~ 1. i! .... +'~ )(~~)) ~ ~ (Xi +f(,,,"( l;. H",~ X't - ,n" 1 j .x~ +. ( t ."'J '}CfI))

"

dla dowel nego i' E {1" 2~ ~nj' tt} +.

Powyzsze twierdzenie nazywane jest i~'v,ferd.'zenj'~nt Shannon:ez .0 rozkladzie.

Czesto spotykana jest nastepujaca skrocona postac wy5tl~Ptlj,~:cy'ch \Dii tyrn t wierd zeniu wzoro vr:

I

"

Funkcje !'(xi =:: 0) oraz f('Xt = I] sa przykladem tZ\V' .. fi·U1kcj~' res;;;'to"w JlrJ~, przez

k ~. i 1 ",. ~ .. f..... d '. f ~I.,," .,~

tore W ogo nosci rozumrane sa fllLl nkcje uzyska ne z '.~. anej runxcj rn, poprzez

. ~., /1' .. h ., ~ 11

ustalenie wartoscs pewnyc ii, JeJ argurnentow.

Jes I! i wzo r y Sha n no n a zas t os uj e si~ ~¥ od n LCS ie n i u do wszys t k ich zrn i e no. ych fun.kcji:" to uzyska si~, tzw, kanoniczne postacie Iunkcj]. Stosujqc w'yl~cznie wzor a, DZ ysku je si~:' pos il.ac noszqcq naz'"'~ ka no nicznej pas taci d ys j~u nice yjncj (KPD), stosujac natomiast wyi,qczni,e wzor b, uzyskuje s,i.I~; postae nosz~c~ nazwe Ie anonicznej pos t acl ko niu n kcyj nej (.K PK)~

· u

l' ,~

•

·

:~

"

l~ '. !

11

Wyznaezmy KPD i X(l?K dla lunkcji dwu zmiennych: ,f(~'('t~, At} ~. )( If(O~ ,~.~) + J'C (,/'( 1, Xi). =='

'. C - ,ji 1 [i l/fO:~, 0) + x 11 (0 ~ L);] +. Xl [~i2f (1 ~ 0) + x 2,/ (l. t, 1)] =: := j( ~ il;f{O:~ 0) -~ il x'2,f(O~ 1) +,x1 x2f(~,~, 0) ~t-, Xl x2/'{I" l)"

f(x 1, ~r Xl) "~ (Xt +/(0, x2)) (x l +,/t( l, . .;."2)1) ~:

= [X~·'+(Xi.'+JI(O:~'O)) fx~ +,/(0, 1))] [x 1 ,+ (Xl +'/(1,0')) (.X:2, +',/(L, l»)J ,=,

=. (x' ~ + X:z +:flOi 0)) ex 2,;·1-, X z '~!f- f(OJ l)~:(i 1 + X2 -t-./'( ~ ~ 0)) (X'!l -1-- i," + f( [~, 1) .

Podobnie Moina do konae rozklad u ru n.'kcji n zrn iennych. \\1 rezul tacie U zysl k uje til Y. ka nOIl'icz_n q lJOS'lt:,(l',c' d >'si u u.kCj'in·q :

u.···.n

f{x l' "'('1'! .. ".~ Xli) ';; L, )(1 I, JC1?J .~ .. -i\::~lf,{x)

(I~' (,0 •.. ,.,.0)

oraz kannnfc.znq po~~t.aC koninnk.c.yjn,q

'{' 'n

, XI

~. ,

Xi)i; :~ '.'

I.

x .

. -!,

Przedstawrny fu nkc]e im pl.ika.ejl i rownowaznosci \JV' kanonicznych pas t ac iach d ysj u n kc yj nej ,i k 0. n ill n kc yj ncj ~ Ta b Bee' t ych fill n kcj ~ p rze ds ta \\! io no \"1 tabel i, 2,. 4 ~

'1" sbdiW 1.4 Tablice tun~o:J~ wmp,ln,':.a,cji i rownowaznosci

Iff -
.
I '):'1 ;'(' 2 XI ~ x ~ ); ~ = .:(:2:
-
i
0 n ~ l ,I
. '
.}
I,
I
0 ~, 1 0 I
.
li, I] 0 - 0
~ ~, 1 .1 Kanoniczne postacie tych fun kcji" uzyskane z 0 g6~ nych W'j'HI:l.C,[i dla funk(:ji dwu zmiennych, przedsta w lone zostaly ponizej,

xr-n

,I, .

KlJiK

X,ru. ~'X2 = x,~, XZ+x1 x2,+"xt X'2:t x [ ~' X'2 '=: ~~'~, ~1('2 4:' ,Xl Xl .

,X' 1 ~ X'2 := X'.1 + ,X:;'! )

X 1. m..:, Xl, = [x 1. + ,i~'2J (,,;;; M '+ X:z]1 ~

2~,4,.~'2.. Kanoniezne postacie SUI1lJ:Y lvylqcz:aj.qc~j

Dowolnn fllnk.cj~ przelaczajqca f;,(x,~) ,Xl~ """t xJlJ mozna przedstawic \Y 1)0- staci:

,a'J'" f""('''of - Y' -' ') -- ·1·."'1 -, ~ '0"')' .<[)I· ,'.' ,. '[f"i'(- - -- 0' .. ) s: -. /'('" 'II')"-]i

-, " """'"-1' =''''"2) ~,,,,,,, X - -. ~ x~, '-- . ·1 ,:- " Xl' X·:;;;:;: ,iClC)"" x := JI. II

'- . ,,., '.':-II! ,. - -'.: _. ·"',1, W,_' '_,'" ,r .'

lub

b) f(x 1~ )(~l," ~,.,,~, X~,) = f{x,~' = l) ffi .i~,· [{(Xi ~' 0) ~ IV(1 = 1)]

dla .. lowol - . {t '2' }"

, . ", u __ '''·If', ne:g.1iO'_ ~';::::'" . _. _ 'H,' '_,

'_ " - I!;;;; ',' ) _" ~ ~,. ~ iii ,i< .1 .,

Wykazmy prawdziwose wzoru a. powyzszego twierdzenia, Zgodnie z twier-

dze n ~r-in Shannona -

"

f '=: ;;.. ,,/.: "(' Y' - = 10" .,-), ,+. -, ,v ,·f'"x·. ~, ~),

... \;~ -,"'-"1 ". I ""'"{: '. \ i ~ ,:1,',"

Operacja sumy logicznej dla argumentow, ktore ~. iloczynie ~1Hl rowne zeru, moze zostac zastapiona operacja sumy modulo 2." S;tqd

f ~ X .,/'£ X -- .0) .... ffi, X ,,/. '(":C' '-- f)"

, r ' ~ i. -,", \ ti _1 ", " ~ ",.: ~:. ,J."! ~ 1,: r »

f'~ -('1 ,61 JC J f( X' - := 0)' 'Ef.) )t'", "/,("':x,, ~ 1)' '~f(;( ~ 0)'" ~ x ,r (1(' x -, 0) m /,1 x - ~, 1 'IJ

'. .'. . • . ,I .... 'ill . ':~ ,I - '. ~ ,-' ','- ~ ~, \D j i U'" 'i _'-J W '.' \- 'J ~ I). '.'

Analogicznie rnoz.enl_y wyprowadzic w'z;,.or '0,:

I= i:. ·f:tx. """=:'" '0"1,+1- )f', ~f"" ~' 1!)' """""" ~, "f' '("'" --- '0' In ' ,,/,.(: '-' - l' ~

, . I: , \-._, ~ '.' 'J II """, i! _ ~ x i: =-<', ..I:" I ~ ,x i: ',x~, ~ '- J \ll X Ii: ." X t -- - JI ~

.

=: x'J ",j'(xi: '~ 0) EEl fl ~'x~)f(x~ =:, 1.) ~ f(x~ ,~, ,1) tIl ~iJ • [(1(Xi ~, 0) 'EB,f(x'~ ~ l)J ~

t ~I

• !,

· ..

'l'

• ..

!,

-

'~

19

f'- (O" A)·.m - U· ; .. (- "0; '0")' ill I: :~O' 11)']' ~

,~ ~(-:!II U . W x i __ ,"; 1l;;J;.l, ".,: \,1 .n,' :w'

. -. [f' 'to' 0'),' - [ftO- 'O'li'\ tn 1"(:'0'" 11 )0' ffi

Ea' x I _ I ~,'I~ 'J! EEl x) ,I,)()"I'~,;~ _ I~.:~ .!t.' _ 'ieD

tI::!i f 11 1) ffi x [t- '(' 1- '0' ,).. m f: -C' 1 'l \;]-; ] ,~,

w '.' \ :i!' ... \::E7 ,~,:"z. . .", ," :',l", ,,' ~ I,' _ "J ~ 'Ji,~; _ -,

f("'O' "0') ~ U- ':~(O" '0' .:) ID f' (' t Ol]' I1i'\ ·U·,·lO·' t\) rtn f"'(0"'" 11)']' ..n,

';;;;;;;, 1':"'1 'IQD' X1".',':Ii-,"Q:,i_·,'",Il, 'W X:2.II' l'~'v tv, ')" 1,_: "cr:!

EB x . x ~ U-" to 0)1 fD f· ,,(, 0 .1.)' EEl f: ": 1(10)' ffi f:C~ I 1)!]:

. -.12,' \, ~., \L! '.' .:il' -,_'., -,~ ' \. ]i, ~

P .- - ~ m d k ~ kl d r '~.. '.'. 1 .' h d "

odobnie rnozna ",o,:onac .fUZ' .':. '.a· ,0 : UUKC=:Jl { WU, zmrennycn nell, po __ stawee

wzoru b

'I"'~'_' _. ,,' ","[.

f(x 1)' X2) = J(1; ,x 2) EB .. ~ 1 [f{O~ X'1J I~ f(l~.x2)] = ~f(l" 1) m x'2 [f(l~,'O) Ef) I( 1,~ I)] Efjl

ffil .X 1.' [/{O, I) 'ij) x 2: [((o.i'O) .tIl f{O~, !)] ffi ® f(l~ n ffi X2 [f( 1,0) {j9 /(l, :1)]] ':=

-f"'('~ ~ -) ffi, ;~, ![f';':·('"O-" 1)" LD.f' (~ i);']' ,ffi, ,;, l[f'~ 'if ~i 0"") ~f··'··(l·' t)··,'] m

_': . ll, 1.: 1(]J ~'''''1' .:,1."" ,"', ~,: ·.:1l1 :.', W '~"""'21~1_ .. Itll~I' .r .... r lll:._ ," "" . '". W

Dla Iunkcji n zmiennych, postepujqc analogicznie, uzyskujerny dwie

kan.n,i'1 j":_[·7'H'-{f'~ p' i"ii,('!i J'1'.f",:ie 'Ii"~~'Iolo'I' ~ll "AI'Y inc' zaiacei ~

. ' __ .U'tf1·,~iI~.0"-"1.1i'~C. '. 'f.:)'~ ~~JI'~ ~i . ." 'iljj'~"·{l·Jj.,J·' -.,1.-,"".'. ··t~,t .. ,~., .. :j,.'''''.t.: -fbj ;II

gdzie wspolczynniki a I) a~v _""') t1.2,n: -.1. E' {_Oi I.}.. Postacie te b~d.Q.: odpowied nlo oznaczane przez KPS\~V 1 oraz :KPS\V2.~

PRZlXLAD 2,.31

I!

-

Przedstawmy lunkcje irnptikacji i rOr W'UO waz nose W, (tab" '2..4) w kanonicz-

nych postaciaeh surny wylaczajace]. Na podstawie ogolnych 'vyr.~:ZeI1, dla

. -

f t .. ,·' '. . i, - '. A" '...' _.. ~ ..

lU]x({:j!.1 d.'\Vtl. zm1.ennyeh u1.yskuJemy prz.e:us.ta Wlonc: p'On.~'2J~J POsblcl,e:

'K,P'SVill

!X. ' .=., '....:' ~, '~I 1$ ">!" ,~;~ X

" , 1. ...... :2;, It I(p ~ ..... ~ '4.;V ,;r;!r 1 ,,',' 2; '~

''i,i'' ':::::::. '..... ~ I ffi,...:' ,ffi X"

,.il.,. 1 ,_ ,A; 2: ~ !!CD ",,;;, t 'QD! '-':2 .'

K,P'S'tV2,

X'l =>, ,~I(, 1 ~' I 'ffi' ,x 2, '~I ji 1 '~~'2, J

'0,

X [ :-- X1. '= 1 ffi i 1. ffi ,.il .

2· S'c' l\,""IN' 'IJ\"'I'AL' J"""Z' A'C"'I'Ii'A F'UI'N' K""C'" JI' PR'f"Z'-"E~ C""Z"" "J ,,'," ,- "

",-'. .L¥II ,1 fl:';', I' .... ',': "i.J; 'l ' ,Il"',;: :, ' e». ,'" ,Jt ... l:\.: ~ i,,/\, .. f\CyelI

.

1

•

·2 .. 5~.l., Minimalizacja funkcji 'If pelni olc.reslonych

W P ro wa dim y k i! 'Ita 0 k res h~,~i~ PtZiE'Z. U teral rozu IU mail a b~ d zi e 10m i: e n n a. 1 u b

~ ~ .1

JCJ negacja, Literal lub ilioczyn, liternlow, \V ktorym zadna zrnienna nie

wyst~puje W't,~c~J ,n,iz jeden 'faz~ nazywany bedzie i'mpi,iH'tulltenl" Analogicznic .~ner~'i lub su me l:ileraJ:6w~ \IJI' 'kra rej zad na zmien na nle \~lyS~QP uje wiecej nL~ jeden raz, nazywac bedziemy b'rJpUC'eru,eJu~ Postaciq ,dysjunkc}inq funkcji nazy'wane bedzie wyrazenie okreslajqee t~ funkcje, bedqce sumq implikantow, Kanoniczna postac dysju nkcyjna jest szezegolnym przypadkiem postaci d ys,junkeyjnej, Podobnie postaciq kon ilU1.kr;yjn(l Iunkcji nazywane bedzie '\',vy razenie okreslajace E(;, fu nk:cj~~ bedace iloczynem lm p,1 icentow, Kanoniczna -, posrac koniunkcyjna jest szczegolnym przypad kiem postaci ·k,Q niunkcyjnej. . .

~,1 fn.i,n1a:i'iz'ticjq funk-eli p'.rze.lQC'zaj.qeej' nazywsrny proces wyznaczania tri.inf,rna l n"zj pos fa ci d'ysju.n.k,cyj n e j {M' P D) I'll b In i n:in1i alne] pos: (u;'l kon i.!~,I1:~1'1 k,cyj n ej (MP:K) runkcj;L Dysjunkcyjna (,koniu nkcyjna) postac lunkcjl nazywarny m'i:,n:i,rnalna, jezeli Iaczna Iiczba wY'st~puj<lcych \¥ te] postaci operacji sumy ~ iloczynu jest .minimalna, tj, ,gdy dla tej funkcji nie istnieje postac dysjunkcyjna {koniunkcyj na) 0 mniejszej liczbie tych operacji. Dana f unkcja, zgodnie '1; podana powyze] ·d,efi.nicjq, moze rnlec w'i~cej ni"i jednq minirnalna postac d ysj un"kcyjn,q i jednoczes n Ie w rn.'~c.ej nil jed ,nQ rnlnim ,al.!i.i1ij po Stac 'konili u n k cyj na,

M inimalizacja funkcji opiera sie na nastepujqcych pta wach;

~ pra~va: sklejania: 'J.y. x +' !~VT , .. ~' == '~~ (~,y+ x) (lV~~, i) ~ lV;

~ prawa poclt/(utia:,rdo,:' ";V+ ~V· x' ~ l~, fV'~,( fJl+, X)I ,~ ~V~

...

Ze \vzgl~d t1 nfl, l"a.kt t- z.e kazd'J' z.' imp!l:ik,a.nto,w ('m,m,pnceLn[6\~) Hl0ie bye

sk~ejan.y '\vie1okrotnie Z' ki]kom,a, ,innymi imp] i:k,an.tami (im pH:oentami')jl ~v pfDcesie

.. '. t'· "~ k . ~ -

nunlma :u,acj!i, wy,_:orz..yst.yw.a.n.e Sf! W rzeczy\:vis.tosci p'ra~v(l niepelnegfJ s,kJej'ania:'

IV~ ,x 'rf-lV~ "i ~ ~,v~ ,x +:~ lV~ x _ ("'J~!V'+, ,:("1 ~(: lV-1!._ :it), ~ ~'t1lV + :c'1 t ~.f.r,+ v)"

- ~ II . - - l .:' ,~ .. }. - 1-- ~ .", ! 1\ _ ~ ). \ _' I~' I ... 'Ii,;, ::' '1'-

FII~1J.1I~,,,,·.$' ", '.' ',_ .. , .. f", .. , "~~ ',',.", " '" ' ,- 'r" ,1",","", ' . ",t, ." ," - k' m ~,'

a,UJ'~Cj Q w ~]e"tu Oll'\;reSrO.nq n.a.Z,y\;v,am,y .un"lCCJi'~' .prze~(l'ctaJlqc.q'jl '." toreji \rulart,osc'

jes,l okresJooa dla k,aidej' kom,b.in.acji arg'Lrmen,t.6~v,. FtHl,:kcje, ktore nie s~ V:' pe,~~i okr~es:Ione:" n.azyvra.ne Sq fiudecj'alfl:[' CZ'eSc.icn;'VYf1i i ~u,b,funkcia.rrii uie ~HJ' pelni' okres~o,rrytru~

'iii,

, "

:~ f

I,

~,

",' "

Metoda Qu ine'a polega na z,ats:lOS,<)'WfUliu praw niepelnego s:kii,ejan~a \"¥., odniesieniu do implikantow kanonicznej postaci dysju nkcyjnej Iunkcji. N~e:toda, ta sklada si~ z dwu zasadniczych krokow, W' plerwszyrn kroku ,odbywa s,w,~ proces sklejania im 11"1 ika ntow ~ prowadzaey do 'W yznaczenia tzw. ]nlJ)~'ikn"nt6w prostych. '\V drug] m kroku za po moca tabeli implikantew pros t ych wyzna cza n Y' jes t m i n ~ mal n Y' zb i6 r i m p li ka n t6'w pro s t y,c h" po k r y waj Q:cy jed y,nl(j tunkc]l, -

Szczegoly metody '\;vyj.aso~a ne .z:ostanq, na przykladzie,

D D',?Vli"'~' A, [),.. "1 J" ~ ,~, (;1 :l ~~ ~1i., ." £.I.~

\V' yzn acz [It y m i ni rna I n,~ pos tac d y sj Ui n k c.yj 11 ,ilL fu n. kc j ru

W' PO'WY7;sze j re p rezen tacj i fu n k cj i k aid a z ] iczb za \',~~ a rt ych W naw ias ie jes t dziesietnym cdpowiednikiem ciqgu wartosci argumentow 'przy zalozen iu, ~.e )(~ ad powlada najwieksza w,ag.a,. Symbol :E oznacza, .ze dla wyszczegolnionych lV' na wiasie ko mbinacji wejsciowyeh funkcj,a przyjrnu je wartosc 1..,

Kanoniczna postac d ysju " key j n a fu n keji ,/1 jest n as t~'pu jaca:

\V pierwszym kroku atgoryrmu '\vykon.u jem y lloVSZYS rkie mozliwe sklejenia imp ~ i k a; n t,o, W' 'Z K,P D'~. PO' nie wa Z sk Ieje n ~i, u pod le ga j,~ t ,'j 1 ko irn p~ lk a. n t,Y' rbin i ~ ee S1:v jedn4 pozyeja, wszystkie lmplikanty dzielone sa na bloki zawierajace 0) 1" 2., ~~~ zrnlermych bez negacji, Sklejenia S(} mozliwe tylko porniedzy irnplikantami z sasiednich blokow, Sklejone irnplikanty odhaczamy, a wynik sklejenia l,apis'U je,m,y W" drugiej ko]:uillni.e,~ N,ats.t~.pn ie dokonuj,eln,y skl.eJe:6 ru,mp'],il(a.u.t6\~! z drog,iel' kolJurmny~ Sk:lejenia. Sq m,oiJi'\ve ly~ko pom,ivdzy i,mpttkantarni Z Sq:s,[,ed-,

'1- b ~ t .. , ~ " ~ d' + ~ ~"" 1 .... ~ d I' . - ::1. .. ,

.rnC1,~,O~OW 1 pos~,a, aJI~~cYC'~l ~~Jre::lt<1 ..... :,a, {yc,h s:tt'mych zmienn.ych.+ Wynii,

skleje:nia zap~;su je'my W' kol,ejnej 'k.o:~ umnie, a skJ,ej one inlp,1 ~,k.an~y . odha.czarmy., P'['oees SK,lejania kon~,ynuujemy a.z do w,)lfcz.erpatoia si,~ moilhvosci. skJeje,fi.,

I 'Ir '. 1t., ;Ie ., I' t." .. 'Ill']" ." ..' ' " . .' .

:rnp~l~,anIL w~,le:",o.~,rotn~,e Sr(: ea,ony Jes~t ,odh.aczany tylko Jeden ra.z., W \v''jruku

sk ~,eja n iat mog, ,~ p.·.·I()'wstac' i,den t y;,czne rnm 01 i k anty··.. W o'wczas d,Q, d,a,Is'Ze,Q'o p.: £1;.,6,-'

t .. '. "·~i· 1', u.. ·"-d·" '-'-'~",' -' ,:,"" . ,_/' - " .. ~' . " d:1 -r:"~;-k ' .. , 'f

'\V'3rza.nla. uz~t'~,'y J'cs:t t~o KO Je" ,e:n 'z nIch,. P races sldej.arH.a'_i~a : 'un,cJJ'.'1'.

'p"j[z.edstawiono n.a, ry·'.sun ku 2,·:'. 2':,'

, ," I. l •••• 110

2.2

~,

X'X'X'X V~,

'1." '2,'::"3" t

~, '';

XX'XX'V t"23'4

'ft!

X - t

(,X. ,~

1

xxx-' V t 2,- :)

'V' _. "u" V 'Ii, I,:

.A ;;,.. ~ y.

I :) ,4

.

x ..... ' -3

x -)1 :3

)if X :X X V I '2 3: .(

~.

x X X X VJ 1. 2 '3' I

'X ~ X 'X· V'

'1 3: 4,

)<;1 X2,X:3~' V

~ X2X:3X,4 'X X _, X'

,', i '2 ,', 4

_ 'L

W' efekeie sklejania uzysk aJ~s..my tz w.. implikant l' proste ~~, tzn. takie, ze: a) f'+ H' =I.

b) "('WI; ~Vl jest otrzyrnane z '~V przez pominiecie Jiteralu] f+ ~Jl~' ,#::/' Ue.ze~i lV jest pojedynezym literalem, [,0 ~·VJ == l)~

W' drugim kroku algorytrn UJ t worzymy l'ab.lic~ u,npl'ilall1l'!6w prost])'ctt. Dla funk:cj~,f~ jest ana. przedstawiona '\V tabeli 2 . .5m P'O lewej stronie tabeli znajduja s,~~ ,wsz~ys;( .. kie irnplikanty proste (,imp!,ik8lnty nie odhaezone w procesle sklejania), na gorze kombinacje argu men I,ow J dla k{6 rych funkcja przyjmuje wartose

jeden, 'w 'Jpelnianie tJl,b~icy implika ntow polega na w,s~,a'wi~~i,u'Zfl.aku +. \~ miejS:Ct1"ch~ gdzie, dall,'Il implikant pokrywa dana jedynk~ Iunkeji, tzn, gdzie ,?la danej kom binaeji argumentow fu nkeji wartosc irn p~ ikantu jest r,6\V1UI [eden,

1- 'abela '1~,

, ~I ~ ~ ~ ~

'V 'V V \t
2: 3 4 6 1.5

y

m' i'iIll ;t;''lIli11·l ~,"", 1 i',:. I 'iF' -,j;" ,;m. I,;~ ,It"' Ii iKlf~,[. i.y fk (IllS Il;e,

1

+

'"
*'
+- ,
I
I
+ + I '*
11 '!

+

+

+, .

.. '

I j

r .j'

~

....

23

'- i

,P'O wypehrieniu tabHey impllkantow nalezy zJul~ei,c: :minim,a:in.,Y zbior ~v:ierszy') dla ktorego w kazde] kolurnnie ~~(~l~rt~p~je eo n.ajn:udej jedeu plus .. , 'Z,:a:dan.ie to w·y:kon.uje sh~ '\\1' dwu etapaeh. '\V pierwszym etapie zO,-ajd uje .sJe tzw. i:'n~pUk:a:,n: ty' koniec I'll e j tj . tak ie, k't6 fie: ja ko j'e;d~tne po k r y"\¥aj'q, pewn,~ jed yt~.k~ tunkcji, I czyli jake jedy'ne zapewniajq plus '"V pewne] kolumnie, Implikanty ko n ieczne za z n aczo He :lOS t a I 'Y POI pra wej S. tro nie tab ~ icy im p11 ik a n [O'W zn a.-' kiem *., Nad tablica zaznaczono znnkiem \1 te jedynki Iunkcji, ktore s~ pokryte p rzez im p llkan t y ko n i ecz ne, '\'V' n a s 1..y; m przy pad ku i rn p] ,i k UJ] ~,y k 0. nieczne

po'k.ry\vajq, w'szystk,rt:: jedynki fMUk.Cjru", natorniast w innych pozostaje problem

• ~ !D-. '. d k ,If' l .. , '. • • ,. ~ 'l-,. ,. ~.. il • II"" ~

pokrycia pO'Z:Qsta.~ye~:i jeayner ~.tUl~CJ.I. przez mmunatny zmor tmplikantow, przy

czyrn teraz w kazdej kolumnie tablicy irnplikantow wystepuja co najrnniej dwa :0 lusy,

Il I.

Minirnalna postac d~tsjunk~t:yj'n.a Iunkcji /1 jest nastepujaca:

Metoda Mc'C~uskey.~l r(rlr~l s~,~, od metody Quinc'a jedynie sposobem reprezentacji i!mp~ika,n.~.O,\\'·~ W' tej metodzielmplikanty reprezentewane s~ przez

,-, + d' k d ~I .. , '

C ruq &1 zerojed y n cowe p rzy p rzy po rza '. i~ 0 \iIJi a ru 'U:

y' =oJ ~I

.i"'t "1.,

11' ] "JJ" - ,i!';.' •• d- . d ., ~.. .' + .' J' ~ •

Impukantom rozrnacym . .sl~' j,e·. OQ P(lZyCJ~ oapowtaoaja c~(tg[ ,S',(J;5;~.e{dUe~ tJ~

,0.,. .' '. d ,,' . m.' '. d' ,0 .' • • 'J "

rOZJl1QC'C Sl~: j:e,,'nq pozycja, ,A,na:11Za. C~QgO\V Jest wygooruejsza mz ana rza

im plik anto U~

,~_I, . ·loIL· ,[~. l,. ..". ilT Ii

P:RZYK,LA,D' 2.5

Zminimallzujmy runkcj~'::

f (" ) "C" {2"1 3 .AI c 7- o '113- 15-'

1,'X l,,~ Xz:;. Xlji x,J.' '= t: ~ _:-') -'!j; ~!i'- ~~I . '! OJ, ·.IL '~ ,IL.I}I

metod f! M'cC'~ uskeya, Proces sk ~ejania jest przedstawiony na rysunku 2,.3.. Tablica Implikantow prostych ma postac przedstawionq IN tabeli 2~6 .. ,P'roccs \v:y p e ~ n iani a tab II icy irn p,1 ~ k"a n ~,b \11' jes t a [I alo giczn y~ Z na k -l- w s ta \1{ lam y d la d ane go impl ikantu \Y' ko 1. umnach 01 pis anych I icz bam i, ktorych re p n!;zenllacja

d·' ,. k ., J a, ., I . II .. , ' .' d ,0 'k ~ - .

.wej cowa jest zgouna z reprezentaejq irnplikantu, tj, da Sl~ uzys cac przez

3 v
. S ·v
::HV na
1 ·V
1.:3 v 001.0 v' 00 1~ v o~ 1·-
.,
10 100 V O~ 10 V ( 0- 1 - )
.
1000' Ol~O 0101 1 v 0-1 1 v
.
Ot10 v 01 1- v
. ".
j.
i 01 '1 1 v - 1 t 1
,
I
"
i 1 101 v 1 1~1
11 11 'V v

v

v

v

v

v

v

- _ . ..
, 11 I I
Irnpl ikan t y 2 3 4 6 1" ·8 'I 13 15
proste - .. II 1
1
. - [! I
~- .. .- -. - II
, - I
! II 'I
1000 1 + Ii
. , I,
II 1 II
!
.01-0 + + , - I
i
.. I
-
~111 I + I +
-
1 I
I n-i +, ..I.-.
I , - I
,
; I ,
~lli-, + 1 + L +
I, -r -
-
- - - - ._ '.
- wstawienie '\1/ miejsca kresek wartosci a lub 1 .. Wybor irnplikantow postaci minimalnej jest: identyczny jak w metodzie Quine'a,

Minimalna postac dysjunkcyjna jest nastepujqca:

.f~ (x j[, X 2;; ,X' ]." x 41 =: X 1 X' 2, x], X J. + i 1 X I X ~ , .. I- x 1 X 2; X 4 + X,1 X 3 ..

Przejscie od symbolicznej reprezentaeji do implikantu opiera przy po rzadk 0. wa n iu:

1i 4· x.~ 1 _ I ~

I

,

, .

~ .'

.. '

2S

' .' .

'Zamiast dokcnywac sklejeii ciagow zcrojcdynkowych, rnozna dokonywac sk lejeu na liczbach dziesietnych, Jcsli ciagi zcrojed yn kowc rain ~,~: sir. jed n~ pozycjq, to wartosc bezwzgled na roznicy algcbraicznej ich reprezcntacji dziesi,\(tnych jest. potega d wojki, Podobn ic prawdziv .. c jest st wierdzcnie, ze jesl i . n)'l.n~ca algebraiczna a ~ IJ jest potegq dwojki i liczba a rna ~vi~ksz;4 wartosc od li.czby h'!. 'to reprezentac]e binarne Jiczb a i I, S(l ciagami sasiednimi, N:a ;rodsta wie powyzszego stwicrd ZCn1:l_ d okonu je sie sklejcn im plikantow przy reprczcn towa n iu ich za pomocq liczb dzics ~~( nych, Rcprczcn tacja d ziesiet na 'i![np:1 i k an t u \¥ ogol nosci sk lad a sie t: cia gu liezb reprezcn tu j(lcych· ·skJej one jcdynk:i funkcji oraz ujctcgo ,\V nawiasy ciagu roznic ~dlgchraicz.nych reprczentu j ~ C:I'C h k resk i,

iI:) RI·:Z. "y. 'K:" I; ..it 0' ? 6,.

!L I· . [" ..... Il''' L. .•.

:O'!.a [unkcji

r t : . . . ~ ) ...... '\-;'" t'J 3' 4 6·· 7 0, ~ '3' l,c·)

J~. "x 1 ! x·2, XJ ~ x ...... '_ "'-"'\ ....:..,. :,' .. ''"1 ,~O]l ll .. , J'.

proces sklejania jest przcdsta wiony na rysunku 2,4~ Tablica implikantow prostych tna postac przedstawionq w tabcli 2 .. 7 .. Wypclnicnie tablicy implikan ... tow jest natychmiasrowe, bo wicm '\:1; syrnbo liczn ym 0 pisic im rp!:lj kan t u wskazane s.~ wszystkie pokrywane przez len implik ant jcdynki Iunkcji. Wybor irnplikani~(nV postaci minimalncj jest taki sam jak '\V poprzednich mctodach, Minimalna postac dysj u nkcy jna Iu nkcji It jest n astepu jaca:

2. v 4 v

2,3(1) v 2tt6(4) V· 4,6,('2 )

2t.:3~ s, 7( 1. ,4') i'2.! 3 .• , e. 7[( 1,·4) ]

3:~'1(,4:) v 6~7(1) v

1 1'5' •• ('.8.'111

:II - .,'

13"1,15(2)

..

11. y s. 2 A, I) roccs ski ej;l'il itt i m p~i k ,a n:hO w run k,cj Ii I. Yo! notacji dz it s~~ me j

26

v v v v v v
... '" .J
"
2. 3, 4 G 1 S
~
+
+ +
+ a; 4,,6(2) 1~l,)(,8]1 u, ll5(2)

2 J, L 7(' jl .~)

.. ~ ", ',~LIJj'iii .: ~,~ r

+

T'

'V v
tl 1)
a
*
11
+
'+ + i '*
:1 * Przejicie ad zapisu syrnbolicznego do implikantu Jest teraz niece trudniej-

\11 .' d k .~JII d '. m~l.. . ... ~l Sik d I

sze ~ I it ys (a rczy J e 'n-a.: '= (II _::31 • .. ' anego rm p i~ ika n t u za pis ac u' »: 0 Ji f 0\\1' 01 ... 0 \V 0, n q

~~ b ~ 'i;.' d !I,~,' f' ., .. '~ .',!: 'k ki . h' k

'z dez;! rep reze n t U j Q(::~{cJ l JC:;' yn ~ 1 Junk Cj W ~ \v S tn \V ic xres ;,.ru, na p oz YCJ Q:C . \,~'S a zy ~

wanv r» l''1L .... :-.'. r', '·'1 "·,iI'.irt-·ol.c", o:l:, +"., ," ... '. , .. : t· .. ·· r: im .1,·*..-r:"!i. : ~., <:l; ia ··t··· ."

'~ij" ,~, ';,) ~lm, prze.l. ZUWu, -. ' . .:ii" n,~\VW"llStl w rcprez,en~,a.CJl t _ ~pill\,u,n,ll,U) ~ naStvpn~e

z uzyskanej reprezentacji zerojedynkowej implikantu utworzyc iloczyn stosujac przy porzqdko wanie:

-

">

,'l,yzna,c'l(i,nie minimaloej Il(}S~nC'~ kon tunkey jnej

Dla wyznaczenia htl P'K nalezaloby '~v podobny sposob jak przy \'l/yz n acza n iu M P' OJ ~! 1" 'i, I' 0'" rz 'v'c" k '~.1i! ~"io O' In ic 'Z·' n fl: n,t"),(;,' t a ~ k .. 0·,' n.:~ U t:~, k'", C tlj" ,rt"il ~ fj'J n ~ ... ,('0; ~ a' r11 fJi 0' ~ e"pl" -

,. ,", .-.,~. I' ,,_. _." 1J._I~-W .... ' .• _,.. !'.[~"I[~··' 1~,1111.·'1·' I'.t ii~U..],._:·L:,'L- '.' ,,: ·1,l&.iII.'_Il~'·· 'J .. ~Jj,'l~, .\._ I, ~~J.ll~, . IJJ,(,,'~.J11~'·1~1 .

me z wykerzysta niern pra wa n iepclnego sk leja nia

t ["[I' + ,:.), I r v· ' r- +. -:- ).' ~, r [f'( ~. rl+' .""):. ('I";u+· : .... ).

't :Ii" ~.' , X I ~, }'" ' X.I -- r r . r it' i i ..'(', Jr· X:

przeprowadzie proces sklejania zer funkcji. Z uzyskanych \v ten sposob 'im,pU:Ce11td,'~v prostycl: naleza lob y \~l tabl icy lm p~ icento \V prostych wybrac implicenty postaci minirnalnej, \V praktyce jednak stosuje si,~ inny sposob, \V' yzn acz a, S ~,~ rn j a n 0 \"1/ ru cie M' ,P .0, ne ga c jl fLID n k c j:j i a n a s ~ ~J) n ie przez za negowa n ie tej M ,P,D uzysk uje s~,~, Nf P,K fu nkcji.

'I!

P, ['j, '7 V'K"'!i 'D'· 2'"

1I.',\ .. ir!' .. ,. I,. I',~f ,,'."", . _ "

'\V',jfl,na(:zmy M,PK dla funkcji

,In (x,[ j x l~' x J, ,x,.!) ~ :E (2~ 3~, 4~ 6~, 1~ 8.) l 3" 15) "

, , ,

, ,

"

!

, ,

• ,

Il1o

21

t: ( . -- ) ~('O"'~ 5 9 '10·" 1- 1· '1- 11 '.14)

_ L')('.U X 2 'iii X"J"~X,+' = ,1:..', ~ 1;."., ,I,t, t. :' z, '~""_'"

\V}zn.ac-z.:my MP'D' funkcji 71. metoda dziesietnq, Proces sklejania jest przed'sta\vi,ony na rysunku 2:5:., Tablica hnpUkantow. z zaznaczonymi Jm,p,lika~,'.' rami konieeznyrni oraz pokrywanymi przez te implikant Y' jedynkami funkcji '/1

," dstawl beli 2-!Q;

rna postac prze stawion (I \V ta oe ,w, ..... ~Q~

0' V

1, V

1,,5:(4.) 1,9(9:)

-_!i--:~ .....

5 v' 9 v 101 V 1.2 '\I

9··, '1. ,(. '2·" 'l'

e:t l,ll,' ,

1. 0 - 11~' 11 ):'.

_ ,II...... l;. .

to 1111 I( II ')

-!II' .~,\ ":1:"

'12: '. 1-4/ 2, ) .•

_. ~ ~I _ 0 ~I _

11. V '14 v

Tab~li3, 2.8 Tablica i; m,plikanl.o.w pros tych ru m kcj i [. :2; zazn aczo ny m i i r.Dl pi ika n ram i: ko niecz ny m i:

v

l i 'iii'

v

. .. ... . . ..- .
_ .. - . . . - - . . ..
0 1 I,· s i '9 10. ~ 1 l2. 1.4
,]:mpl~ka.n'ty proste I , I
. , ,
, .. L
I! , _. !
o HI) +, II +, , ,
I
, }, . '.' "'"
, "
1· 5{4c) +- +' II '" ,
, ~, .:' .' 1
I ~
Jt91(8) "if- + I -
~.. '.' ,
I I .
9J,~(2) +' , +
I
I
, 1 I ,
lO~.!.li(1) I 'j + + ,
I ..
,
~ 10 ~4(4) +, , +
- '. ~~ - .' ' .. ,
I -
I 1~14(2J I -l= -t-,
I ,
. .
- "

28

Pozostaje problem wyznaczcnia rninimalncgo zbioru wierszy pok rywajaceg-o kol umny opisanc przez 9) ! 0., i 1 a, Istniejq trzy rozwiazania, a rnra nowrc rc:

1. ~.9(:8) ,. io, u (1)
I ;Ii
9.~l 1.(2) . 10, l [(1)
'. )J ]I
s.t 1(2) ,. 10,.14(4)
I' I
~ Dla wszystkich tych rO'l\viqzaii liczba krcsek jest rowna 2~ St:l wrec '[ rzy postacie rni nimalne.. W ogolnosci vvy biera ne jest rozwiqzanie 0. n ajwickszej liczbie kresek (najmniejsza Ilczba opcracji iloczynu logicznego].

Ostateczna tablica im plik a n tow prostych d la pierwszego z trzech r02>

'i LJI II'! -

wiazan jest przedsta wio na \~" ta bel ,rn 2,9'"

! ~

'I I

v v v v V V v V
- - -,
Irnpfikanty o .~, 5 il! 9 I: 10 'I 11 'I ~ - 12- i4
iPi"O:SlC: !I
: ,! :1'
,. -- - -- I' I
I' Otl [1)-
I' + + .j
:~ :,5{4l,) + ,+ II
I
I
J I ,
! -
1 ~9i(8J + J ; ~ I'
,
9~ 11(2') + "
'U"
[O~l 1ft') "f'" '-;-
lO~ 14(4,) .
....... -r-
-
I
li 2~, 14{2)1 + + Przeksztalceuia prowadzqcc do ,M',P'K lu nkeji 11 z \ v ykorzystaniem praw de Morgana sa nastepujace:

('~ - ']("_' , - ')

. ~ .... II'" . ;I' .111 I '-11 I

' .)( 1 + );::2, ,-t ,x) 'I"X w + x 2+ X..l' ~

! !

I '

',1

, i

,I

."

29

'\'AI praktyce pomija sic fakt wyznaczanin mi nimalncj posiaci dysju nkcyjncj ncga.cji fu n kcji zada ncj :i mowi sic, iz w procesie sk lejan i (t dokon ujc s:i~; sk lcj a nia zcr run kcji, ,M in irn alnq postac konlu nkcyj rn~: t \t orzy sie ja ko iloczyn implicenl,-O\V' prostych wyb ranych \\' ta bl ~cy i mpl icentow prostych, a dany im pl icc nt uzys kujc sie na podsta wic jcgo d \~'()j ko wej reprezcntacji t worzqc su n:1tC zmicn ~ oych prz.y p r:zy porzad kowa n iu:

tl ~,~:. U ~'-.' ,_\. t ~

'L ,~

, ~'~, ' .. ,~ ..

,.\:' .. ,

Metoda tablie Karnaugha

\V metodzie tablic Karnaugha sasicdztwo kombinacji argumentow, tj,

,. ~ ,. ,~~ k ~ ,II .' d . :~' .. k ,- k 1 ffi·

C 'I q g 0 ~v zero JCu ,J" n <, owyc :1'\ ~ oo po \V ia ", a sqs ,I c (ji l ~ w It!' gco Oi1J c l r yf:'Z rru emu :~ 1 a tek ta 0 ~ t-

cy. Kazda k latka tahlicy opisaua jest ciagicrn zero-jed ynkowym, od powiadajqcyrn wartosciorn zrniennych ,x ~" x 2-, ~""~ X,n'~ h~d,~,cY'rn zlozcnicm ciagu opisujaccgo wiersz i ciagu opisujqcego ko~ um n~. 'W k latce zapisa na jcs t wa rtosc fu nkcji dla tego ciqgu. By IJa pew nit sasicdzrwo geomct r ycznc d hl sasied n ich ei:~,gbl'v zerojed yn kowych ~ ciagi opisujacc wicrszc W c~~,gi opisujacc koi II rnn y stanowia kolcjue wartosci kodu Graya. Na rysunku 2.6 przcdstawiono tablice Karnaugha dla liczby zrnicnnych n ~ I, 2,~ "H', 6. 'W prawyrn rogu kazdej klatki zapisany jcs t n u mer k.la tki i' tj. dzicsietna wartosc ci:qJ~,u zerojcd y nkowego opisujqcego '~!~ klatke, Znakiem *' zaznaczono w kazdej tablicy dowolnie \N·'yb:ra.l1~ klatke, at znakiem '+ klatki sasiednie \V stosunku do tej klatki. Lat\'VO

,~" p' ra 1 ~~."'~;'''ir' ~ i: :;.; c "I' ril g 0'" (j,'; p Q' ,\,iL" ,'I: 1')' .,.iJ aj ,,,., t"'IL' d '0', ': \i[ ',n, '1' 0' .t"" i ~i.., ~I "'!i: ! ,("II''''' ,O""Z,' 11; a': C' '7-' 0 n Cj" '-1.' t'lJ ;!"a, ~II ic m t, J~ or; t" 'to

~l .,.(;l· ''fUL.J.W: .. ,!t lI,r~ . [l~,p .. , :.),:" lr,,'tll,~I,~I,.iI:,;~'LoJ .~' .. II.lt,V.: .t'-"'J J\lll('-ll.~1l..r J.Il.· :Il..·I·,,.· Illl· _, · ,ilJIU.[~,~i.·"I~,. it ,_,.~L1.

sasiedn i t: ci~:gic.nl od powiadajqcym k latce oznaczo nej xn a kiem *,., VAl tabl ~;c'y

~ ~ J~ kazdci !I"I "k·· .. , L~I k' '. d '. t Z'·~I ·

It znuennyen c ra ,,' aZ'1 cJ ~,' at, '~1 istmeje u K~,a~c ~~, Sqs~e", nrc 1,. ,','l~ustrUJnlY

"IV ykorzyst anie tabl ic Kar naugha do m ru ni rnalixacji nastcpujqcym przy kladern.

..

il) l,) z' y: .. ,"'K':LA' D 2' o

,1 \. ,I, .,:-1. . '.l .:. · .• :0

Wyznaczrny M PI) j 'Lvi PK funkcii

N:a rysunku 2-7 przedstawiono ta bl ice Ka rna ugha dla mi n imalizacj i rUil.1kcji 11. 'W' jedynkach i zcrach. \V tablicach zaznaczono odpo\~':ied,nio ~~]lJjlik:anty '\.vchodzQcc 'iN' sk'!ad M PD i ii'm,p~iccnty '\',~·chodl~-c-e '\V sklad, M,PK,. Symbohun,ii '\'i-yUus.z.czonymj Z(lznaCZOIlO jediynkw i zcn.l.~ khJre 11:l0zna pokryc

30

,

I

I

I '

01 :l

o

01 II ~O

11 +
e,iI, 2:5' i2JI -- 2( 31!1, Jl 29 2"E
1 0 "
t6- '17 '1,91 - I
,I :1_6 12:2, 23 ~I 2-jj-
n,:'5, ,+,

~, "

1

I~

_""'~2"

~J'I-' .

Ot .I: )( ,~ .J
,'I, s ;' 16
Ii 4- 1
1 1
~ -- ~c. n l~ j'i
I'
10 I
B , '1.'1, U)
n-:4 Oil I

O:hO

!6- P 'I~ ia
-- -
I
-48 'lS, I 5<1J
-- :5."1.1
1
;5,6 ~~n !):9, ~E
- 1110

1~1

lO~

+,

-til, _ ~_~' _ 42,

I

:):" _ ]:5, 3-,~~

1.00_

3:2

'u 3: ,2- i -"1

)Iii *"

S F 6'

::M' ). 2'9 ,2,~
~.2 lJ lJ I~O
$~ 1 "'5 '5:3
sa
~.;;;
,6·21 ,63 'o,i 60
-4,6 ""7 ~,5 4~'
ss :],'9 J''1, 3:~ , •

'~

..

31

n)

'b- )

.......

_ •. l.!

l'i

x

~ ,I,
Ii II
X, , 010 Oil II 101
~ 12 ' -, I'
'I
"~ ;
00 ~-O I, c 1. I :~ I:
-- - j
,
0'1 :1 0, 1 1. I
__ . ",
'-',
--- --
I 1 I =ru '1 1. rI
10 i r 'rO n 0]
1 0'
--
-~~ ,- - - n no I~

:1'

OO! '0

I

1'-

, 11 _ 0 II (1 _ 1]: 0

, '

10 !;'[) .0 0 0

- II _'_

-

! ;!;

Rys. 2..-7 ,0 Tab ~ ice Ka rn au gha d La fu n kcji [,1:: a) m in i rna I i zac ja 'ijJ;I' jedyn kach ~ b) [ui n i m a ~ i 2'.~~ cia 'W zerach

..

t.yJko jednym implikantem lu b impliccntern. Im plika nty i lrnplicenty obejmujace wytluszczone zera lub jedynki sa konicczne.

Wyznaczone na podstawie powyzszych tablic M,PD 1 M i:lK s~ nastepujqce:

!IO ,;

,l

,

D1a prawidlowego wyznaczenia minimalncj postaci funkcji proces wy-znaczan ia tej postaci '\v ta blicy Karnaugha powinien u \.vzg~edniac nastepu jace elcmenty. Do postaci rninimalnej rnuszq wchodzic w)i~ijpz,nie implikanty .proste, Przy wyznaezaniu rni nimalnego pokrycia jed y nek lu b zer lu nkeji nalezy \','iI' pierwszyrn rzedzie wyznaczyc ,UTI plikanty I u b implicen ty konieczne ---; podobn ie jak przy wyznaczaniu 'lui nimal £1 ego pok rycia w ta bJ icy impli ~a.n tow

prostych w mctodzie Qu inc'a ~MC'Cl uskeya, .

P .. ,. 11·"k' . - bei 'b ,. I k

'roces ~y y zna cza nra tm pu ,0 an tu pr os t eg 0< 0' i oejmu j aceg 0 ~.Y o r ana J ~c. Y n ,'"'I~

run kcji powinlen przebiegac nastepujaco, Dla wybranej jedynki analizujerny klatki z nia sasindujace, Jesli ~y jakiejs klatce sasiedniej znajd uje si~ jedynka,

- ..:. ..

tworzymy pare jedynek sqsiednich. \V przeciwnyrn razie wybrana jedynka

stauowi im p~ ikant pr 0 sty ~ Dla pary jedynek sqsiednich an alizujemy sasiednie pary klatek. Jesli istnieje sasiednia para klatek z dwoma jed ynkami, tworzymy czworke jedynek sqsied nich, \V przeciwnyrn razie para jedynek jest irnplikantCID prostym, 'N iniejsze postepowanie koriczymy w momencie uz~skanja .i m p lika n,t u pro S te go obej rnuj ace go 'W y br a n,q jed 'Y n k ~ fu n kcj j '. \¥ s kf3 j n y rn przypadku - dla fu nkcji stala jeden ~' im plikant len moze obejmowac c al ~ tabl .ic~ Karn aug J 1 a. A n a 1. 0 giczn ie p rzeb i'e',ga, W y-ZD acza 1Th ie ,w :01, p ~ icen tu

,"

.

'~

, . .

PRZYK·tA,D 2.9

i .,

"

..

'Wy~n.acztt1y M,ro i M P,K dla nJnk(:ji pieciu zm,ie,nnych:

. :

II

f2. (,x ~ ~ X 2' ',XJ,,)'(' 1]1 X .:,).' ,=, [1 "3- 5 17 19" '") [. '2> 3,' ·2····4·;, 2·:5'" J··O··· .!J. l' ), .

.. , e . ..., J. ,. ~,.:I' .. ,~ , '~. G,!, '-"j'" ." '., I' ,.;~ ," . ". ._

l

l

I

"

'\V szys tkie im pl' ikan t.y wvs tepujace \v M PO: ~I sa kon iecznc N'~ ' .. , '. '.', .. ' , .. '1" .'. 2· 9'

d ' J 't' . "t .. .!i.~ .K1LH ,~""".L.lJY la rys u n _r .. dJ '. ,

prze sta\,1jf'iOt1o minima,llizac~,It"· fun~cii /' \'V lell;""aCI~' '!I!..~" '",'"., "1 ... , .. - .. '> ... '-,,"~' kcyjna jest naste pu jl);ca: H' ..J 2.. • .. - .11. lVII rum a Inn. p os t ac k 0 11 !U n "

A fL;

f ( 'C : ' - , , ' . - '. _ •• '~ ...".,

'. ~,x i.~ ';'(2;) X ],.~ ,X..t.~, x's) .~ (x~: -f- X -" + ~i .;:,) .. (1: t -i&r. 5c'l +': x, +. '!i'" ,). tv +" 'I;.~ +_.;; _L'y, )

~, 6- .j). ,. ~ L oJ;' -,. .... -!J:, .. ~,~....... .~'I..J I ....... ~ ~I~-' ,\., I'

, '.' ',,c.. ' . '>to' .' ~'-:5

" -~

'V' ... ~'

f3: 1 .+ .~~ 2 + i J +. ''':CJ.) (x 2; +. S;':), +- s: ... + ~~ sJ ' ~.

Postac M'PK Iunkcji ./ .. ,' .... " rn. ': ~.'" • ... ~ ~I'

:1~ L:. u. '~itery lmp'! ,~centy kO.n.lcczne.

.1

I ,

1 ~

~ xxx

······.:i~· 5

I ,-

~ x~ olOnOio rOth !Ol 0 't 101 ll1 10 l 1 no·····,-

.... .' I' l:; ~I' ,.. ,I .'. IU,

I .. ,,"'.,,", I~'", J

010 1 I liD ~ I 1!1J I, 1

O I', ' 1: I ,~, ' i i " I -- " ;

. .L ~ 1, 'i.1 .Il ~.1. '~l li 1

I l 1'-' ".. "

~x
:~ ~ ,.
f ,:, I ._. , ; J.
. jOOt'OOl .(111'0 in 1.10 11.1.1 !lOl':liOO:
1- _ _ Ilji '
OdrW,.,· .. rm " -
1 , :0 'I'l!tll I' 0 U-' ·1
..' s I,lki " '.' "'-."
'11t.1 ' F , I ., ." ' .. ~'
01 , :Jt
t I' 1. .. 1 ~I
I 1, . i~.l 1 ..
" ~l
I I
,f'I·' .'
,~, .. -- i ,__ .~. II
, ~ - I...,r."
i[ 0 .,f; It -I- - I
I 0 , l. 1 ' r ~ 0 a -l 1.
.
I - I
" . I
.. - , ..
10. , Il 0" (i ,JI~ 14!Q,
il 0 0 rr:
'1, .
--- j
., -- " .

r ':1

"

,

,

:. ~ I' : , ,

I

~i'

•

~;

). '" r.J.

F u nk:cjq nie HI pel nJ {} kr€;~Uo~1q n azy \v a In y f 0 n,:Kcj:'e:~ k t.6 ra n ie jes t okres lo i:lIJ a d ~ it

. tki ~, Ilr. ." - bi , . scii ", - .. " , ., t'··;· "V' ~'" beli ,f- 'k· .. ···' Iu 'kr :" .. " iciscr iei '.. 'k" .. '

wszyst .. .icn t;;.'O In.. 1 na J l ,a rgu me n . ow~, ' \\ a!' .... e:'[ l a .: lel : U. m ".'. CJ t nue J S , a .j~J nleo,: . res-

~ .r . ",' ,t . ,~:., ~. . .' "' ..... a' . kre il~··· F41 n"~, '';-. +, , , ..... ~ ". .Ik·· .. ''''['00'1 .' .. -,,; , ',:Ii- ,",

].0 nej war OSc.~ oznaczamy ,res~::m. . un .. f,;.J:j~. me \~ pet ru O. res ': . 'ct, .repIe1En.~UJe,

t...."" 'f' - ..... 11,.. ~,. -~. ," . ok . ~.~ ',' .' '1.-., ':d"" ,~: .. r.: k ." - " ' " T "~" ,~'. - ~ '. • " .. • ". -.

Z tno r rut U(C J l W p'e~ n I O ..•. rcsi 0 nyc L ~, rc en it y I, t .' .0\'.\ an y p rzez w S!J. it wien ie \'1/ nuejsce

c .• " .. k-~" . rrt '. ,f! } '0 I' . t, 1; M···· ;''''1 "I'" .·11" .... " . ·r'·I·IL.,"· .. " .'. .'J,. ~ - fir-' ;';1"0' iei ' .. - .... , - "iJ; "'. '·1' ..

t.;..rese .. , wa .. · OSCI, .'. ,I;] t']r u, 1. ". run~n]_a~lza.cJ,31 .u n KCJ! n lC W pe[nl. Olt"..rc .. '), , .. Ii .... J nl:{~, n~, cc..u

,. ." .. " ';, . -'1' 'h' . ,~. .~" .' "d" )",f'iIf)O'" , 1b· . M····'PK· W' - ,. ~'k~ ~'·f·· ~,- ~~

\'vyznaCl,enle rum.un.a .nyc:. posil.ac~ sposro, lY.IJ..lf . 'c1 0 1. . J ..' SlySI~ .. men UfLK.:CJl

, ,,' to: ,,' .. , .. ~ .. - .. :.- da 'f··~i""·:·i ". octni okrcslo d'

reprezcn owanycn przez.; anq. : U.llKCJ~ me w pcmi oxresronq.

Algorytrn ·Quine.~'a~M:cC~us.ke·ya dbt Iunkcji nie w pelni okrcslonc] rozni sic

iezna C""'"l"'n; ie 0-' d' tegoz "li lgo rvl IffTI U '""'~'I "ii, lu nk C]·' ·1' 'Ij.ilj' n,;· ... ~n i: o ~'" reslo I~'~J" W··' oro ...... esie

(It·,_. ~:~~"J,~I~,W~, ~ .. ~' '-,~.i.·~.::' ... :,'~.. {'l" ::'".,~" ,} 'ItJJ,~:I, ' U"I~ y:: " ': ,,' .,' '1(T ,t'~'~~_IIJ,I:.1l '·'~,IL,~.J.' ,:. ,I ;:iV~,!I! " .. ;/ ~'IIJ. ': ~'~lll."-

sklejania wartosci .n icokrcslone fILl nkcj i t ra ktowane sa tak jak jedynki Iunkcji, a \1/ tablicy implikantow prostyeh wartosci nieokreslone funk.cjm nie Sq pokrywane. Sz"cze"S,b1y algorytmu wyjasnione zostana na przykladzie,

II'1IInZ·YK···l·.l[)·· "11' 10

,1I:'-lIi~\','_ . " ' " .. ':'.. :: ,,"-. " ,,~

,

.R ozwazmy fu nkcje

fJ'()(:l"'X2.~ )CJ,;X'4J =:= }'; [3~ 6:,.1~ :8t :i.3J .~ S~(2j.4)] .

'W' ,- iasie okrazl dstawionok L.·' + .,. dl] ~_.., I.' ~

". O;}\V.mJS,le -0 '. f();gm.ym, prze ·.sta \V~O no comnmacje argu rnentow, ••.. a xtorycn

fu nkcja jest 0. i,eo:kres Ion a" 'W yznaczmy MPD Iu nkcji /3" '\V' procesie sklejania wartosci nieokreslone Iimkcji traktowane Sq. jak jedynki funkcji, Proces sklejania jest, przedstawiony na rySli n.-!k u 2~.1 o~

2 v 4. v B

2,.t3(1') v

2_'· ~, ,( ,1-1'.)1 V' .'

. 1\ U ' "i:

Ai. 6··.· I' 2 'J'"

"'1:. ~,_ \. _ .

2:j 3:, 0, '1'( I J' 41) '['2' 3 a '7'11 .. )~

I. < ii" .,.'!Ii U' :Ii" IlL '.~ ";t;: J

3 v' 's' V

3::~7(4) V 6~7'(.tJ v'

1 v,

.

1'~ lS{:S) 13:~1S:(2)t

13 v'

15' V

p' "'I!1',1\"iI 0,\ .. , .. 1' ... 111 .•. -" .. , d.I'·J ir-"I .•. ··j

,\;,_Y:5. ,,;:;. l u. l r. oce.a. Si~ 'LC Jil A I"a .. ru:~ u n 1'io..CJI, ,1

34

, '-

W 'tab~.i·cy impltkantow prostych '\~lartos.cTi nic:okn~,sh)n,c: funkcji nie S'~,l pok fjl\vane, Tablica impl ika ntow Jlrostyc:h d l~ (u[lklcjri. 1], rna zat,CJn pos hl.C przedsrawiona \~.' tabeli ~?:,,1 0,. :lYl ,i:n ima It,rna pos~a6 dysk,u 0 kcyj na jest 'late,m nast~,pujqcu:

v

v

• .,

I

"

"' , "
" l!
.I rnpl i knn l. '1' prosse :3 , ;6 1 8' l3 tS il
, i I ,
,
-, , ,-
I I
8, -+
; ,
II I 'I
4.of)) il +, I i,
I
~ ~ I.,~'" II
I
J~ [, )f~) I + I ~ •
I I I "~
I ! I I
; , .. i
l3~ 1 ):[1) II - ,+ iF
I' i
II ,I il" ,
ji 21.3 i6~.1( I ~.4 ~I '.1"- +, +_ ii- ,
I !j I
I I
I I I
--- , 'II _.
- ! '

I '

~ I

" ,

IJ ~ I

! ' i

i'rletoda tablic Karna ugha

\V metodzie ta bl ic Kama ugha obowiqz ujtl doklad nie te same rcgu,ly przy minirnalizacji fu nkcji n ~e w pel n i okreslonej, jakie obowiazywaly ";,v me rod lie

Q'" , ',"" ~ , "-' t, M::, , pC" -'II; ., ,II,..,;, , " Q' ", " "'" ,I ;" I,,,," '!I. "k':" " ,,',~" b ,- ,", ,~1.~ 'I, .' .. ,' ,"', --,j I" "~'''' ;';"

' , IJ HIe a'-{" 'V', - _lus,l\.ey,a.. ,,',' z.nncza ~fl .. ,ze t;..,res:,~ rn IJSZ~'- ,;r,c. sx ejane {I.. (1 uZYSKaUHl

,ru m pI i,k an t 6 W' P fOS tye,h ~ a le n ie ItI.1 U sz~~ bye po k .f,Y' t e. W',q l P ~ i \~'OSC ~ po w t n fly zos La c

, ~ .' 'I"' - , ni~ I 1

'\1/ YJ.asn tone po przea na rzowaniu nastepujaeego przyk lao 11,.,

'Pi ID<"7' y" ,,-"K' :1, \' DI '. '2, I ~

" ~:'\.,L .. "iL}, .' .• II;

'\tyz:naczym.y metoda tablic Karnaugha M PD i ,M P,K, Iunkcjl

j,:(" ~I" v' ',', ',.' '\ ~' '5"' '[ '"3, '6: 1,' 8,. 'I -3,': ~ ': (2, • .(,r,)]'

J:,",'lrP-""',2:t,x:J!l!'.x.,.!!.) ,~_,,:J' ", ",,::; It. 'I' !IL,")\,'-:iI t ,~

-,

Tablice d t.~ll minimal izacji w jedyn kach i zerach s~l, przedstawio ne nat rysun,ku 2,.l ill,. Na podstawle po\~-yiszY't'h tablic uzyskujemy M PO i M P'K:

!'il, l,)( t ~, X'"'I,.. x'] '. ~"(II)" ~ X'l ... x',~ ~)[ '\\ .. T.'. I + x i x ,], X ; '~." ;~' m ,X' "I! 1

- ~I\ ~,- £1. _!~ ,~_, .£. ..]1 ~ ~,~.... J."')I

f (x '!r!' "l' i.' + - )' '("""": Ii'" +- ~ ')I~':-' +1 + - )" t: +:C' + x )

" J,'X' 1 l' X 2,t X J'~' """J_, ~: ,\X l " I" ,X)_, , Xl 'T )(2 - X -i," ~-,~ i, 'II ~'(',l _ 'Jr.:], ' \,X ~ I~ ,~_- Z, '-," ,-, 'JJ"

"

35.

x

~
,
-"
.:' 00 " ,
Ql II to I
.. . " -
'= ,
00 0 01 !Il "I
" ' ~, ,
I, I; , I
=-" , ~,
" i , 1j i
,
01] '0 , 1 -
~ ,
,
"
-- "'i:' ,
" ! ,
1'1 I 0 [ 1 -" l ~, 0
I' :: 1 I
. 1,1
il - "
" "
I (]
110 0- a. I: {)r :,
I 11
1 . ", c ',- II ,-~,

, 1"'"

lJO ,0: ,.0 1. -!i

I ,

10 ~ ,f :"~ __

,"' __ " T

1 t

1.1 J[J

~

! il

i:

'I

21.,,5 .. 3., rvI in im 3 I izac ja f unkcji

1. usunieeiem hazardu statycznegs

- ,

Zja wisko hazardu wystepu jc '\\f rzcczywist ych u klad filch i polega nn p oj a wia ~li ill si y k ro t k 0 tr \rtv' it~: yc h ~ n ~czg od nyc h Z op isem 1. ogiezn y m uk I adu, stanow logicznyeh. Bczposrcdnl rn powodcm hazard u jest, op6inien~e wnoszone przez eleme n l y [0 glcz ne, 'a 0 b j a. \\" i 3. S ~'~' 0,1] '\\1 n as t~ ps t wie zmi a n n a \'vejisc"i:a.ch:

ukladu, ,

J esli taki nie prn widlowy j, k rotkotrwaly stan pojawia s.i:,~: przy zmia n we: .z .. ,'~ Uti, ~ albo z. 0 ua 0 '\v 0 bserwov ... ~a.,11 yrn l1'l~CjSCU u k lad u, (0 mowimy od powiedn io o hazards ie 's£,atycz.n fln H~I }edynkach ] u b hnzanlzle ,stat ji,c;:.nYln ~v Z'e,~a~h, Zjawisko hazard u S~ atyczncgo \\;'yjnsllione zostanie na ponizszym przy k hlldzie~

'I

Tablica Karuaugha dla lunkcji f~, jest przedstawiona na rysunku :t i'/" 1vl in irnal na postac dysj IJ n kcyjna jest nastc pu j(l'C~;~::

Ii (X' 1 , .x 2: J x J ~ JC4\) ~ X' 1 jc 2, ~t' J, j:.i. ,+, ~i:' 1 x 2. .x-,.,I, ~~, X l x 2 X' 4 +, ,~'= ~ x) ,.

:=.:.

-

R ea liz a cj a za po m 0 GQl C ~,c me n tb '\"\<- N',A, N' D fu n k cj w, f [ p rzed S {,,[ID_ vi{i 0 na jest fU]

..

Ii'" ~i C'"~, 11 n ]~, "I!J" 2-'" '~']:' _

.," t~tl" ""....l,~,I .. J ," •• ll ':',. I

• Przeanaiizujmy dzialanie ukladu W nastcpujaccj sylu<l!cji: X2 _;.. 1, X3L ~, )(.1, '~ L Na \~'yj:scmau:l!l dwu picrwszych od gloiry elemcntow N,AND '\vys,tl~:I)Uj:C sygnal 1., Po pornin ieci u \'\.'ejsc., na kto rych \1Ii'"js li~PUjC s:y,gnal :t, ~ neutralny d la ele me n t CHN N)tN ,D', 0 raz zo b r ~:h z.o \\;'fi n i u b r 3. m k i, ne'ga,cj i, \Y Y P r'ft,C'o'\1V· uJ~ coe j ] Y g ~

-I I

,~

"

'. x_x J 04

XX 'I

~.
010 01 1 1 10
. - -- -
no 0 0 1 .1 I
1
lil] ;I!i -.
Olli 0 1 1
-_. .1
- -
II 10 : 1:1 1] 0
- -- I; I
__ . I
I -- III II
10 [) 0 0 0
.
., I;
--- --- R ys- 2" 1 ]". Real i IttJ::~a H iJlll'~ kcji I~ za po rn ore ij elcmen tow to·l A. N 0

X 1.tL...· -----1IL1~ _ ____=____...~- __ ::L..".!L' .. ~_ _~_.------'II' t a t: -iii

b l ... __ :~ c t=- .. - ~ tl,t m _:= -- - ---

-:

. l:ll"",: ~-------fIo~ t

C=- __ ~- . -----4J

~ : t.

iI- II

.'! .~

o.

- ~ t

. ....,. -. ". - iii) ~,.,.''''Ii .[ "iI: ~·I ~ . ·c

R.y:s .. 2.14. Siec .NAN!d -'. Z rysunku . e: •. oJ ora Xl = :~.

11<" ~ ~I ''''. ~.~

.''" ;) = lj. ~. .• """ '-- ~.

It ys- 2 .. 1.5.. P-r zeb i egi cz aso we w uk I adz ie z rysu uku 2.14 dla zrniany sygnalu .X td• OJ"ll~O

nal it- otrzymujemy uklad przedstawiony n,3._ rysun k u 2.l4~ D~a -zrn,~a r~_y sygna it! x1z 0. na 1 i -z. powrotem na 0 uzyska sie 'W u~ladzi.e Pf1.ehblcg:. ~zaso~·e pokazane na rysu nku 2.·L 5., P rzy two rze n ill. przebiegow czasowyc ... z~a~01.0 no, ze

kazda brarnka wnosi opoznicnie row ne r zara wno d:la narastajaccgo, j ak i opadajacego zbocza na wyjsciu bramki ..

J ak wynika z przebiegow czasowych, na ·v¥'yjsc.~i:u uklad u pojawia sie krotkotrwaly stan zero 0 czasie ro wnym czasowi pr~p·agaQj i brarnki. Zgcd nie

'z·· ta blic ~.I K·.· ama ·'II'~·o·IIl...:~. dla y. =: l x]:= 2 :i x II' :~' 3 wartosc Iunkcji fl- powinna

~ . aUh ... "t , .. ()ll.. !LiI-bil!h., .. ~. '.- ....... 2 .:Ii ... - - "'" . . ,

bye rowna :~ bez' wzgled u na \'i;";a'rtosc zmicn nej x~. ~ Takic n ~e7;.god ne z ta b! :~c,~.

funkcji wystepowanie krotkotrwalego stanu zero zamiast stalego sygnalu L jest wlasnie hazardem statycznyrn \v jedynkach ..

Moina powiedziec, i.e hazard statyczny '~~ jedynkach polega na niespelnieniu w rzeczyw istym ukladzie nastepujacego pra wa algebry Boole'a:

~ 1

". r~ '.~ _ .

x ,~~)(, ~ ..

Hazard statyczny \v jedynkach wystepuje wiec wtedy, ~dy dwie ~~si,edn]~. j-edynki .runkcji nie· S(} po·kry'l,e. '~':sp6]nym impli.kanJenl. Aby 'us'un~!c hazard w j.edynk,ach" na·~,e:z.y d,ol m.initnainej postaci dysjurikcyjnej dodae [m..J]r~jkanty

zapeV{1l!2ljQCe: pok rycie kazdej pa ry sasiedn ich jedynck fun kcj], Nictrud no -z:aU\~lazyc~ ze d la fu nkcj~\'Iii' peln W okreslonej '\'10 lna ad hazard u jest postac

~ ra] ~ ca W'" (""7 'V ('- tk .;.(:10 l' '11'11 p li k '.l n t '!,I p r 0 st o!!'-i

za\v~e .i, Ill:t.'-·' ,''''L.j'';_JIl._.~·\.;i -~.-" :'- ~ ,';;'iI,. '-J .J,.I,JJ ..... ~

;r;. R' 'Z') VK L-' ·\·-D, 21 iz (. ~~ ~I

,![ ,_--,' ill .'. f.,. "',.' 'C1;,;li,.~

MinimaliZ~lcj:a fu·[l'kcji f~ z usuniecicm hazardu \1,/ tahlicy Karnaugha rna

~. dstawi t.. 2' f 6 ~1'" ~ "' d .. k- .. If': k ...

posrac przed stawiona ua rysu nK.U .",. W.J, l"; uuma rna postac '. ·.ySj U n ,-~cYJna ru u ,~,Cjt

./1' wolna od hazard u ~ jes l nastepujaca:

...

x~ 00; 01 11· 101

I I

010 ~ 0 0 I ~ ,.1

, _' - I ~

)( i )(,2'

'(~, , ...... ~

I I

01. 1': 01 T-:~ 1 I

.---.:J. I ~.

'~II- I i-~

n 1 0 '~'1 1J' 0-

~o_·· l_J ':~!:- I,

1011]1 0 0 '0

'Rys. l. us'" ~1 inimaljzacja funkcji II ·z usunieci C;n1, h aza rd u

Rys. i_17 _ Rcah~:;acja funkeji fi wclna od hazardu

-;.. ,i.

II'

Wolna od hazard u re:i1~~acj~ _ r II n kcji J" przedsta wiono na rysu nku 2. I 1 ..

~, • - I !II 'iI!p. " . 1. , ... I.. . • . .!'!

Dla x'z;;;;;;;: l, X 3- ~. 1 ~. X 4 .~, 1 na WYJSC'IU bra 01 kIll wystepuje ze ('.0 wym uszajace

bez wzgled u na wartosc zrnien nej X'l - wartosc l na wyjsciu uklad LI ..

Ii A nalogicznym zja \\-' iskicrn d 0 hazardu sta tycznego '\'V jed yn k ach jest hazard

~ . 'kt d' 'l b d 'i dstawi

statyczny w zeracn, wystepujac y \'1 U'~ a. racn i" udowa n yen na po _ stawse nu-

nimal nej postaci koni u nkcyj ncj ..fll nkcj i. Haza rd statyczn y \!V zerach polcga na niespclnjeniu w rzeczywistym ukladzie nastenujacego prawa algebry Boole'a:

... ~ .. x- .~ 10:,

A .. ~ ·'· .. l

Hazard ten wystepuje, gdy rust n.ruej~ d wa sasied nie zera Iu n kcji nie objete wspolnym impl ween tetn., ··:D~Ia. funkcji ~. pclnl okrcsloncj nlinimaln':Jl pos·ta.lc dysjtlnk,cyjna \'it'olna od hazardu za.\\'·ic.ra wSlysfk~e. impUcen~y pro-s~.e.

Min imalizacja zbioru [un kcj~ rna na eel u w yzna,clJen ic postaci funkc ji optymalnych 'Z punktu '\vjdzcnia' zbioru Iunkcji, a nie poszczegolnych Iunkcji J~,k'o krytcrium oceny stosuje s~C sumarycznq liczbe operacji dwuargumcntowych \~il postaciach fu nkcji, przy czyrn operacje \V' impl ikantach i u b impl ice ntach wspolnych dla kilku funkcji 11ezon,c; sa jednokrotnie. Sposob postepowania wyjasniony zostanie na przyklad Lie mi nimalizacji zbioru fu n kcji '\.\1 jed ynkach, prowadzacej do powstani a !oiptyma I nych z punkt u widzeni a zb io ru fu nkcji ich posiaci dysjunkcyj nych, Analo g~:CI;O ic przebiega minimalizacj a zbioru fun kcji IW 'lC rach l' \V wynik u ktorej uzysk iwa ne sa ·~o ptymalno Z punktu widzcn in, zbio ru lunkcji postacie koniunkcyjne,

1· ::"['~Z~·'· Y', :'K'" ~ '\ ,),.,. 2- L)'

\" . ,~A,l •.

5(rts) v 16 (:r t t) .,'v'

s, '~3:(B, r, s)

5:~ '11(2)-s)

6' l' A (. 'S'" 'I

',> .'~;"'iI' r J

is,~71(l~ t)

. ,. ( t ')

, '.'.' - . . ..• _ I' :

1.3. r,,: 8, '

,

"

14J r"., :sl 7(81, t.)

" I

113,' 1'~ C' ·2:'" 't),

~, ., . -!I;.i' .. ' til '

7·1'1~l8~'. ,t ~

'. ~, , ;;JII!!I... I~' ,~

,. .

Kornbinacje argu:m(~nl6vri por~l.:~td'kou,·ane ,s:,'1 wcdlug liczby jcdynek w zapi-

sie {1.\voj'ko\~.:'y[n k.o~mbin:a~J~,~, tnk jak rna to, micjsce przy minimalizacji pojcdynczej fill n keji, p'rz,eJ~e;7.ajqcejj, .p'(zy czym '\'!!/ [la,'\'\'·~,~:sach pod nne S[~: Io n kcjc,

I ,

i '

1 '

39

do ktoryeh dana kO:fnb~n.acja. na~'e:iy+. Przy sklejaniu kombiaacji obowiazuje d oda tkowo waru nck nfepuste.go, przeciecia zbiorow funkcji sklejanyeh kombin.acji., Przeciecie to Jest notowane obok .r6in:ic 'W wyniku sklejenia, Odhaczanie dane] kombinacji rna miejsce tylko \v wypadku rownosci przeciecia i zbioru

f 'k ,.. ~ ,. k bi ".

I: 'IlJJ1.:~ CJl It,~J xornr J naejt

Tablica lm pl ikan tow prostych ma postac przedst a wio nq w tabel ~ 2+ Ll. \\' tablicy te] wyznaczany jest minlmalny zbior implikantow pokrywajacy

jedynk,,[ wszystkich fu nkcji, Podobnie jak dla pojedynczej funkcji w pierwszym rZl~-dzie wybierane sa im pli kan ~Y' kon ieczne.

-

T,~bc~!;a 1~1 1.

~
v v v v v v v v v v v v v v ~ - .. ~
" ,
I Implikanty !: r S I
! : I
., .. , _. - !
proste it - - _. . . , . , :1 , 'I
11 I j I
2 s 6 13 ~,4 , s f 13 td, 2; 6 I 7 L~ 15 I
i , , I ' "
, I
,I I
" I _. .. . -- _.
- . .. I ,I i - i I ,
I I:
I I I ,. I
13(.r~ sll4 I I' + I: + t
I i ji-
I II
l ~{r ~'~ I • •
I Tl : 'T"
- ", ~' .. I, 1 ,
I: :
, , I
']{s~, .r.} I I, . ~ i , + I
I '. I
-
,
') 6(~, t' ~} , I~ I -&- +
+ • ~
.. II I
........ I'· '. EI I ~I' .1. I
,I 1 ,
, I ..
5t13(R~ r, $) 4~ I + I~ + I + I
'I II Ii , ~
I ;
I
s 7{2 s) I i T' I'
i T I ..
1 ,~I .~'-:l1 . I I ..
, i' , I I
I~ ,I Ilil
I: 6! 1. 4(8~ f') I' ...:IL ~ I i
, I
" • " I 'I I!
1 I ,~II
I. ! ; + ,I
6,,/([., r} i +
" r
I , I ~ , I : i'
, i
" 1 ]~:1 5{2" ,~} I I I + +
I , I
: +, +
1 ~ l.5(B:~, 'w ,
I I I
il:1 II I
i' .. .-
.- . - . - x

::.

Postaeie funkcji r, ,S", t sq nastepujacc:

+ X" ;; .... _j. ,... X'· ,...' ,:;. + '::::~ '1;- .. ~ '¥

.' :2 ,~ ... j), A JI:. """1- .j'!.. 1 "'2 ,,~ .... j, ..;.,.. ,.I. ,~,;,., 1 ..:--... 2 .,;.;., 3 ... -.;. 4, ~

,.

"-

II

Jak wyn ika z po wyzszego przyklad lJ.J mini malizacja zbioru fu nkcji metoda Quine'a-McCluskeya jest tylko nicznacznyrn rozszerzeniem tej .rnertopy dla po j ed yo czej fu J1 k cj i ~ W me rod z:i e ~ a bl ic Ka rna u gha dl a zn alezieni a op t y maln ego ro Z,\\' W q za n i a p om oc ne j es t n a fy so '\V a n we tych t a. bl we takze dl a \VSZ~ s t k ,; ch mozliwych iloczynow Iu n kcji ''Z rozwaza nego zbioru,

, .

-..

..

4",'

""..,

2iI5.5.. Miuima lizacja funkcji silnie nleokrcslonych

..

P rzez fu nkcj~ silnie' nleok-te.~l'()fUl rozu miana jest fu nkcja, kto rej war lose d la

• , ~ t.r. b . .' .' . .".. '" - t, '" '~ J' , r 'r" 'k - . t k r.. l

wiekszosci kom .. unacjt argurnentow UI.e- JCS[t okresrona. . CS~l unxcja .aka jest

Cunkcjij duzej ticzby zmiennych i metoda tablic Karnaugha nie mozc bye stosowana, przy minirnafizucji metoda Quinc'a-McCluskeya napotykamy na problem sklejania duze] ~~czby kombinacji zarowno prz,y minlmalizacji Vl zerach, jak i \V' jedynkach .. Mozna wowczas zastosowac specjalna metcde cHa fu n kcjil. sB n ie nieokrcslon ych, k t6 ra '7..0$ tan ic p rzedstawio na i \v yjasn io na na przykladzie [.~4].

010010 I, IOOO'~ 10 ,

1,000 to: l.O! [,11.0 r, ~ l!,OlllO

t I.IOl u

I

F 'to' ~O·:·.·O·"O·'O· I

- . ~'.J:" .. ",: .

. - 101 -,

lO.tO [(0 '

ii l110 to l I'

'!

'\

Funkc]a 14 jest podana przez wyszczcgolnicnie zbioru kombinaeji argumentow, dla ktorych funkcja przyjmuje \\·a.rlosc 1 (Fl) oraz zbioru kombinacji argumentow, dla kt.6,rych funkeja przyjmuje wartosc zero (F 0)' Na~:ciy przez tq rozumiec, i,e dla pozostalych kombinacji argurncntow wartosc fu nkcji jest nieokreslona. Minlmalizacja tej Iunkcji ~. jcdynkach metoda Qui-

ne'a-McCluskeya wymagalaby sklejania 123 kombinacji, natomiast 'w zcrach - 124 kombinacji, Mozna bez t .. e-go klopotliwcgo sk lejania napisac kanoniczne postacie Iunkcji:

• I I

.. ' (i I 'f. Xl + X'3. + X,,J. +, Xs. + X6, + ~1('1) fx.l + Xl + ~~'J + x'..t ,+ X!i + X6 + x,)'

. (~Xl +')(2, + XJ -I- x ... +, ~"s, + Xf) + }(l) ('~~,~, + }(:z ~4- .x) + X'-" ,+ ~i,5 + Xt) +"):1)Mozna da· ej sta.ra.c s:[~: \'vykorzys,t,at:.I,~.czne nieokn::slon.oscii fi[]nkcji. \~. cell zrcdokowa.ni,a ty'ch pos(,a,ei" N'w-e·trLWdlno zatu\'M~ai,y,c'~ ie W pOS:la.ci dysj:unkc.yjnej

..

! '

. ,'_

41

lamj8!st. iloczynu x 1. 5':'2 i 1, ~i:..L ,X.5 'r'~61 X']' \'\l°Y'S ta rczajacy jest il oczyn ~i '2 ,x-]/'" Od powia _, da taka zarnia na sk leje n iu jed ynki fu: nkcj i d la kom binacji 10001011 (,JC wszystkirni kreskami Iunkcji, dl,a ktorycb kornbj'n~,'cja argumcntow rna 0 nat pozycji '1oraz 1 na pozycji 7. Sk.lejcnia takiego mozna dokonac dlatcgo, ic dla iadnej konl.binacji argumentow, posiadajacych 0 na drugiej pozycji ~ 1 na siodrncj

,-. ..., jj" k 'r~ • • f," 0 A J .. r ~ • ~

pozycji, wartosc ~ un :"CjW rue jest ro wna Id. .', na ogrczn rc mozemy u pros-etc

poz,osta],e: iloczyny poslaci dysju nkcyjnej ..

• Ir. _ _, -:r '11 ;!I

Podobnie zanuast sumy x I -t- ,x::! +, x 1 -~~ X.J. + x 5 -1~)(6 -.~ '}!C'l rnozemy na pisac

sume ~t 2:. + X6,'~' ponicwaz d la lad nej kombi nacji argu men tow J P'OtS bid ajaccj l ua poz.y'G,~.ji 2 oral. zero .1,11(1 pozycji 611 wa rtosc fu nkcji nic jest rowna l, ,A na.~ izuj qc pozosta le su my ~ u praszczarny is totn lc postac ko ni u nkc yj nnJ lu n kc j i,

Proccs poszukiwauia optymalncj postaci najlatwicj przeprowadzic \~. tablicy~ Tablica nl~inmnla~iz,ntcj:i tunkcji fJ. rna postac przcdstawionq w tabclil 2 .. \2, Dla wyznaczenia postaci d ysj un kc,yjincj znajd ujemy m in ima lnc zbio ry pozycj ~ odrozniajqce dana jedynke Iunkcji od wszystkicb zcr funkcji, Zbiory mi nimalne zapisujerny pod tnhelq, Jesli ktbrys ze zbiorow odroznia kilka jcdynek lunkcji ad wszyst k ich jcj zcr, to jest ~O> syt uac ja pozada ua. W yZl1 aczam y mi nimalna rodzine zbioro\v minimalnvcb; pokrywajaca wszystkie kolumny tabeli. \V na .. szynl, przypadku jed nyrn z dwu optymalnych rozwiqzari jest funkcja:

-~ -"-- .-
II: " - - - - __ , v
r, I ,~ ... I zbiory
~:n t rna ! 1.1 e
I
I dla IYtPK
F- .- -
III 1000101 wOt ~, ~ .10 1101110 I I ~O~ n 1 [
,
! [
I -
_. - . ... .. -
I I
i 0100101 1'2 . [2:3~ 61 1 4- 6i1 1 ], 6 {I }~ . ·{2!.'6J
,
, I
~OOOl lO 6'1 34- 2 4 2li 1 [ '*~i1}
I .".,.,1'.: .. ,
Ii I
!I ,- ij,-t56 (:P {""' 1 f4'I.7l~ {6i1}-
, lO 1 0000 J .5 1 456 :2 ),6.1 ,J.~6h
I I i jl'
,
I -
61' ~
LOI0l,10 J 4- I 2.J~, l 7 ~4 7~
1 ;'1 ... I.~ .' I]
I
[1101.01 I ij 2 " 61 ].:J '61 16 I {i 6l {j~6}
" .... ~, JI ~l
[ :
I I
.. .. -
I ~r .. ! I {2ft f41 {-J} {1,6}
I " "I Olin a ne I
I '~ . lIi ' J
I I
.[ I
I zbiory {2~6} {-61'1
d!a. ,~tP'D .' "l' ' ,
I I {~1}
, I
[ ! - ~ .. ... -- .- .- - ~
.- - I - - Podobnle d la wyznaczenia postaci koniunkcyjnej znajdujemy minim . alne zbiory pozycji odrozniajqce dane zero funkcji ,od wszystkich jcj jedynck, Zbiory nninjmalne' z.apwsuje·m.y Z plnl\'licj strony tabell. Wyz,nacz{uuy ~llinhu,rdnQ, rodzt-

42

n V. z [b (0 r6 \v mi n ~ maln ych, po kry \~l a jac Q, \V$Z Y st k we ."~ ~e rsze 1. a bel L W n a sz y m P fZY pad k U 0 t f'Z,Y In 'uj e 01 y=

Nalezy Z\»!I rocic uwage na Iak t, ~z niekiedy do postaci minimalaej fun keji nie na~eiy implikant lub irn olicent deliniowany przez najrnniej 1:~,cl~ny 'W' dane] ko~ umn ~e tub \V.iC.rS7;U zbior rn inimalny, W ninicjszym przykladzle

.. . '~...._ . f 1 ~ .' 'k ' .' ~ b "' ,'"

\V pierwszym wtcrszu zarmast znioru ~ $ \\; y' corzystany zostal Z,' uor rnuu ...

malny {2j,6}.

~

, .

I

;

2 ~ 1:tJi' I.~' if IZ CJ" FU N' 'KC"~J I 1>00" 'LO" '\'1S- II leI 'I'

. ..u~ _ '\t~f\.l_J: ~A A. : ,'i', , r ,': I, ~ , , ).,1,1',. 'f, ' :\. .. , _ i-: .

r r-o ;r\,fOC ELE:\"II""'N"I'v,\,'V N" \ND I NO' R

ZA.,", [V:~I": l\ ,I~" '"ly'i ;_',.:' ILJ,..' ,'i '."'~ ,I ,_"I I", '"

2, .. 6 .. I. Bezpnsrcdnie budowanie sieci 'Nl\ND i N'OIl n:a podstawie wyrazeri

;,

P rzcz realizacje [unkcji boolowsk ie] rozumia nc jest b udowanic uklad '[I kornbinacyjncgo dljata.j~lcego zgod n ie z ta bl 'ic~l Iu nkcji lu b sam ta ki u klad, Uklady kombinacyjne rnogq bye budowane 'Z eternentaruych ukladow - bramek logicznych lub z wykorzystaniem kornbinacyjnych blokow Iunkcjonalnych, takich jak rnultiplekscry, demultipleksery, dekodcry czy matryce logiczn e. \V s ro d bra m e k log icz n yc h d -0 naj \\~:a Z n ic j sz ych ze \\" zg led u n. a fu n k cjo n a. I, n~ pelnosc realizowanych funkcji naleza bramki N,\.ND :i N',OR"

Sieci zbudowane wylacznie z bramek NA'N'D Iub wylacznie z brarnek NOn_~ realizujacc zadana Iunkcje przelqczajqcq, mozna konstruowac ua podstawie minirnalnej postaci dysjunkcyjnej (iiYl P'O!): iub ruinimalnej- postaci k en iun key jnej (Nl1).D) fu nkcj i. M, j n i mal nose, tych postaci jest ~s~t,~)~ na wylqcznic ze wzgled u na kosz: reolizacji k, ktory na ogo~ definiowany jest jake para liczb (hj l,vt przy czym b oznacza Iiczbe bramck, a l'V surnaryeznq Iiczbe wejsc tych brarnek. Ponizej przedst a wiono, na przyklad zie lu nkcji 15 (x 1; ,:'Ie 2) == Xl ffi x 2,"· przekszta lcenia w yrazcu prowadzqce do uzycia \~vyh~czn,ie 0 peratoro \'1 . NA 'N D hj'l~ 'NOll OfClZ odpowiadajuce tym wyrazeniom sieci bramck (przyklad 2.15). D~ a kazdej sieci poda ny zos tat jrej koszt Z 11 \\"zgl,~d nicnicm ncgatorow 1.1 iezbednych do real izacji negacj ~ zrnien nych,

,

I :

I·

",

."

~

•

~

'I.

.. 1::

43

iiI"fII R'''''Z' "Jt('LA: 'D· "'I, 1 ,C'

JI,.:" , i .l\..,,' 'I _ ~., _ ,J

Z,[budujmy sicci N.AND i NO·:~,t dla funkcji fs.(x1'JXz) ~ Xl ffi X2 na pod-

MIlD · M'P'K · t: ' ..

st,a\l~l.ie :':,'~',- 1 ;[,,:'',',: '{'CJ lunkcJI~

Postac dysjunkcyjna ~ siec NAND

,P rzeksztalcenie postaci d ysju n kcyj nej, prowad zace do uzycia wylacznie ope'rato,n)lW' NAND, jest nastepujace:

__ , (px l, ~ x2) i I{).: 1 ~ ~\-: 2) '.

S iec C I eme Wi t,,Q '\lil NAN' D" 0 d'p 0 '\\1' i ad aj t[ ca u zy s ka nc [TI U '\-,/ Y razeni u, przed .. ' stawiona jest na rysunku 2,.19'.

--

Xl

X2

r. -5

~'!L I

XZ:

;X~ X2

'k' =(C 0):. , ... o;",,~,

Rys. 2.19,. Sicc NA NI) re:a:~b:,uj~~,t~ flLluLtjc Is ==: _'i(~ @. Xi! zbudowana na podstawie ih-t P,D;

Rys. 2.2.0. Sicc N!AN D (Cal,~~2tJ1lj~lca, flinkcj~ Is ';;;0;: ,.r( I e X::t~ zbudowaua na podstawie l\.ll?K

e Postac koniunkcyjna ~ siec N'J-\ND

Przekszjalcenie postaci _ koniunkcyjnej, prowadzqce do uzycia \vyl~cznie o peratorow 'N;\ N:D,!. jest nastepujace:

=====:::::::, , ,~~. '

f~ (Xl:~ x2) = (Xl + X:2) (,,~ 1 + i21 '~ (x! + x.,J (x JIl +');2,) :::;: .. ~'~ Xl · Xl X2 :=

--.",~

= (5: 1.1, X.~J ,. {X' ~ ,! ,l(:]j =:' ()\: 1 ~ X:2J ~ i(}(~ I X 2)1 ;;;:;;

=, (i.~ 'IX1J~ (x 1 I Xl)·

Siec elerncntow N',ANI)~ odpowiadajaca uzyskancmu wyrazeniu, przedstawiona jest na rysunku 2+20..

Postac koniunkcyjna =-, siec N'IO H. ,P rzeksztalcenie postaci koniu nkcyjnej, operatorow NO R". jest nastepujqce:

.

prowadzqcc do- uzycia wylacznie

----.~-

,_ ~"":.Iir.IiiiII __

./s (x 1 ",Xz) == (,X,l + X2r(~~'1 '+ J~'2J = (x ~ + x 2) (.Xl +, ~\:2) =; (Xl -1-' x2) +·{i 1 +.j(,~j ::;:

( 1 )l(~ 1'-' ')

_ '.~ "a- I . -r . I-

,- x! r! x,,! ' :.:'I{.~, ,,' )(:2. "

"'; I.

44

S i,e,c el em en ~ 6'\\1' 'N 0 R, .0 d pow ,j a d a j.~ lea u zys k I~' ne 01 III \',,/ yr a zc n i u , P rzcdstawiona jest na rysunku 2.,2:t

, I

XI '

X2'

,-

x:. '

x2"

,if,_'"

R ),5,,, 2,21 , S;;ec NO, H rea I i lOj ~ ca fu m ik cJ~: .f~ = ,,'C. I, ~ Xl:i zbudowana na pOthla, wie l\.1l~K

Rys" 2.'22. Siec N,Q It rcalizujaca funkcje i5' := x ~ $ x:;z" zbudowana na podstawie t\.{ PD

Postac dysju n kcyjna :;;;:> sicc NO R,

P fzekSz.tatceo ie postaci d ysju n kcyj nej, prowadzqce do uzycia wylaczn ie operatoro \-y N 0 I~,~ jest nastcpujqcc:

.. _-

~ {x 1 ! 'I( 2) 1. .(_;(·l ! x:2) ~

S iec elernentow N,Q R ~ od powiad ajaca uzyska nernu wyrazeniu, przedstawiona jest na rysunku 2.22.

I '

Z po wyzszego przyklad 11 wynika, ze d la sieci r-lAN D b udowanych na podstawie MPD oraz dla sieci N'OR budowanych na podstawie M PK stru kt ura sieci doklad nie od PO\V mad a s,~ ruk tu rze \vy razeni a ~ siec sk ~ad~a s:i~ z jed nej bramk ,i. j nazywanej d alej bramka zJJie.rajqctl_, real ~Ztl jacej pod sta wowq operacje oraz bramek real ~zlJlj:qcych ~,I oczy ny M .P,D lub su my lvI ,P K., ,D~ a d '\\"'U pozostalych przypadkow k onstrukcja sieci jest podobna, jednakze wyrnaga zanegowania wyjscia sieci ~ j'ej \vejs,c. Powstalc sieci sq. 'trzy- lub cztcropoziornowe. Poziorn brarnk i zbicrajqcej bedzierny nazywa li pcziomem 1 'j poziom bramek real izu jqcych w loczyny ] ub su m y - poziome m 2~ poziom

.;, '-~ -

negatorow zmiennych ~ poziornern 3~ Przyjrniemy, ze negator na wyjsciu

ukladu znajduje S~,\! na poziornie 0. sieci, DI,u uproszczenia bedzicmy mowili, zc povvyisz.c s~eci Sq ~rzypoz.iorno\ve;,

Op~y.m,a~izacja s.~e;ci N,AND i;ub NiOl~ ,rna ,n"a 'CC[U lPoszuki,wani,e sjcc~ r,o'wno\:va:inej." ~j. rea:lizu!J,q,c~j h~ sa~nq funikcJ.lt, lub zbibr funkcj~, lepsz1ej z punk1lu

_ ! l'

I I

, ,

, ;

, ~,

~

,

, •

I I'

Ii

I'

i~ r

.

1

i

45

. d " !II';: I '~:,. a, • k ' -

\,\-'1., zenia okrestoncgo kryterium ja " osci, Sieci trzypoziomowc sa optymalne

Z pu nktu widzenia czasu opoznicnia wnoszoncgo przez sicc, Jcsli kryteri u m jest zloiollos,c ukladu przy koszcie k == I(b,. lV)~ przy czym JJ jest ~wczb,q: bramek, a \IV' sumaryczna liczba \vcj;s,6 bramck ~ to \VY7]laC1Cnic optyrnalnej sicci w sensie (ego kryteriurn jest problemcrn trudnyrn obliczcniowo. Na ogol redukcja zlozonosci sicci \\:iqie sm~ ze zwiekszenicm liczby poziomow \V sieci, a tym sarnym ze zwiekszeniem C1,3,SU opozuicnia wuoszonego przez

~ .~

srec,

\V tym podrozdziale przedsta wiono mctode optymalizacji sieci NA'N,D i NOR, zachowujqcq ~~cz~~: poziomow sieci wystepujqcych przy bczposrcdniej realizacji na podstawic wyrazcn, Metoda ta bywa nazywana metodq .. {!I'gehraicz.~ nq syntezy sieci lub l1~eIOd(1. synle.:y sicei "r:lllVI: a jcj stosowanie jest szczcgolnie korzystne '\Y' sytuacji, gdy nie stl dostepne ncgacje zrniennych wejsciowych. Metoda [a zostala przcdstawiona jako metoda przcksztalcania sieci {z wykorzystaniem wyrazen], d1~:i~kw czcmu jest niezalczna ad postaci wyrazcnia stanowiqcego punktwyjscia (tj. M PD tub N1PK), .a takze IN zasadzie niezalczna od rodzaju uzytych bramck logicznych (lj, N,I.\ N ~), I ub N() ~t) [14].

Istotne dla prczentowanej rnetody przck szralccnia "N sicciach bramek N AN'O oraz uzasad niajace je przcksztalcen wa \\,'Y fa zen, boolowskich p rzcdstawiono na rysunku 2.23. Zasadniczo wyroznic tu mozna dwa rodzajc sytuacji. Na rysunku 2.'?3a zil ustrowana jest regula, Iii w sicci bramck NAN D' zdublowanie zrnicnnych na kolejnyrn poziomie sicci nie zmicnia Iunkcji realizowanej przez siec, Symbol ~ nard literalcm oznacza ulozli'\:\"osc pominiecia tego literalu, .Rysunki 2,-2J,b oraz 2.23c dotycza sytuacji, kicdy na ryru samyrn poziornie is{nj'cj~\,,· sieci brarnki a. wspolnyrn zbiorze zrnicnnych ,n iczanegowa nych, Moina wowczas zastapic ta k ie bramk i jed na wspol na bramkq, jednak nalezy dokonnc modyfikacji kolejnego poziomu, Rysunki 2.2Jb oraz 2.'Z3c nie wyczerpuja wszystk ich regul dotyczqcych ~Ic.j sytuacji, 1~ us tru j·fl jed y nie, jak 'Z,\v'y'k.orz.ystan icrn '\vy r~~ic[l do to nac prawidlowcgo

k ~, . .. ,.

p rze .sz ta 1 ccn :i, a sieci,

W ykorzystan ie przed s ~a\'rio nych rcgu I, przckszta lean ia sicci Nl\ N D \\'yjasnione ZOsl~ul~e \V przyk~adzie 2. 16. Koszt s:icc.i uzYSk,;:Ulych \"., \.Irt-yn~ku op-' tym,aHza:cj', porb\\!r~,Y\~Hlny jest .tarn, l koszleln sicc~ budovianych bczposrcdnio, na podst3.\-vie wyr,a,icnt przy 'czyllll u\lizg.I!~dn.ia ny jest. koszt ne,gatorcn"v fer~!i,i:zujQ~

~ " · h

CyCll negacJ,c zOllennyc,·~

-

:;:: XI- X? X,"!I

I ._' J

47

x~ """-,,,-'r~-"_ Xi? ~ , x.l,----,-·......___.

x B---'

~;l' 1-=---"="'1;

,.jj - , .' ,"

X'I 'X2 -

L-- ___

I""'!

. x ~-----..

~2 '-.I, _Ii

X'l 'IL...".'-~

,~ I~

I' I

, I

R ys. 2.2.:1. S ~:cc NAN D real iz rtJ.i~] CaJ J un:k ,., R y s, 2,..2.5., S I ec N A ~N 0 reali z.u J~}ca HJ n :kcj~ )'9) po prze-

cj\!- f9,:~ zbudowana ua podsrawie l\·t P J) k S 'i';l a teen iu z rysunku 2,.,2;,3c

, ,

Siec 'N',A,ND dla powyzszej lvfllD przcdstawiono na rysunku 2..'4., W roz ... wazanej sieci istnieja d wie brarnki -0 "INS'p,o.] nyrn zbiorze zmien nych niezanegowanych {x;;j.},. Mozemy wiec zastosowac przcksztalcenie z rysunku 2,.'3c-,. '\tV rezultacie uzyskamy siec przedstawiona ua rys un ku 2.25,.

Zgodnie z przeksztalcenicm z rys unk u 2~2Ja, bramka 6 rea llzu]e ncgacje zmien nej X'l d hl. bramki 2. Osta teczny uklad przedstawiony jest na rysunku 2"26~

I, [x l~ ,X2~1 X J; x4J ~~

,~ x r X,i. Xl + x~, Xl X'.4,

,f1 (.J(,~,~ X;v· XJ~ X,4,) ==: x 1. X,2,{Xl + -x~) = = ,x,~ ,x 2. X':J. ,.,1- x ,I, X 2, ~~,-I-

c. f'E!:

.~ ~ =[2)---1 x. X~'-·

:'~, :'~::. _ ,if"'"I~'~---i:....__..-'

Xc ~- 0 I

I I

I

f 9

(~(.'X~II- x-; x ; XJ x.~).·· ;=

lb' ~ ~~ r~' ,~,J. I ._ ./" "~! •• ,

J~, [x 1,:1 X'~,~ ,x 3,1' x""', x,s) ==

== Xl x2(3Cj, + .is] (~~'~ + X!J - = Xl X2, (jx J X"4 ,+ ~{_:~) =::;

:= ,Xl x 2 -~"j ~~.,If + x ~ X2 ),.$

r

~ .. , ~ (6. - 'I' ,(;,,)

_ .... , ,_.~, 0

Rys _ 2.26. 0 sta tecz I ta s iec NAN [) re a I,~ zu j (~c a I unk cJ~ j~,

,pnZY,K,LA,[) 2 .. ] 6

I I

~:

'VI porownaniu Z ukladern zbudowanym bezposrednio na podstawle ,M :PD uzyskana siec rna nizszy koszt 0 dwie bramki i dwa wejscia.

8, Postac 'koniu nkc y j n a ~ siec ,N'j\ N; D

Minirnalna postac koniu nkcyjna Iunkcji 19 jest nastcpujaca:

Zbudu,j~,ny zoptvmatbowanc sieci Nl\N,D dla lunkcji

• Postac dysjunkcyjn.a '~ siec ,N',AND

,1\1.[[1 imalna postac (I ysju n key jn a fu n kcji tfJ jest nastcpujaca:

,f9fxl,)X2~,X3:~,X4,) ;;;;:;; ~~:~ xJ,'+ I:,.w. X2,X3 +x2 X:3 XJ. ~'X,2 X']X4;"

S,iec 'N'A~'D dla powyzszej ,M PK przedstawiona jest na rysunku 2.,77.

W rozwazanym ukladzie istniejq dwie bramki 0- wspolnym zbiorze zmiennych

.' '~ W' .. ~ bi , ~ b" .

mezanegowanych. '. tym szczegornym przypad k u Z nor ten jest z: iorem

pustyrn. Na podstawie przeksztalcenia

,_ , _

·'

48

49

r -

. i

\V porownaniu z sieciq zbudowana bezposrednio na podsta\y,ic M PK

l.. ., ii! k .. ~ i' • 'b ',il..· + • ~ •

uzysxana siec 'rna coszt mzszy 0 u wte : ,ra, TIKI ~, trzy wejscra,

I'

I

I,

Istotne dla prezentowane] metody przeksztalcenia w sieciach bramek NO'R oraz uzasadniajace je, przeksztalccnia wyrazeti boolowskich przedstawiono on.

'k' 2 30 ID d b " '. k k 1 ,. ~ • .' N' \N' D .". ~ ,p'

rysu rh' u I". ",I,~ I 0 0,' me ja ,~, przy prze csztalccni acn steer ,,; f,' :,~ \~ly roin~lc tu

(I, ,)

I:

I, I

It OI(X 1'1, X 2:~ Xl) =:=

~ (x l + 'X:z -I--' X I. Xl ~X'J) :,

= (x ~ + 'Xl. + 'XJ)

'X..,;

;Xz )!, ')

:x:~ ~-...

Xl ~, !['.~~

'~ X ,] , '_.' "_.,,..,-

x~ x."

I I'

k=(lt21)

If. ~ (.x l~ X 2'" X 3" x4J ~

= (x! + X2 J·"XJ)l(X,l + X,2 + X.l.)

-

R Jf$." 2: ,,2 S. Siec NAN U z Ir.y::ii IIJ I ~ k u 2,21' ,po pi er w s'~y m p ai(!,k:sludccn:, u

I"

I

Bramka :8 realizuje ncgacjc zrnienncj ~~~ podawana na wejscic bramki 3~ Bramka 9 realizuje negacje zmicnnej }(,J dla bramki 2 oraz negacje ZIrli'CHIlej. X2 d Ia bramki 5,. Ostatecznie otrzymujerny siec przcdstawionq na rysunku 2.29.

( ~ ~.),(. -')

. ~., '., -","!' "r _-

~ Xl + ,Xz ,+ XJ .. i,- X4 !'Xl ,,+. )(:1 '~r X5. .

XJ " X'S

X ,~, ~~". xs, ,

XG- 'x)

j"~,2{X!t.X2}XJ)X..l)X'$J =

::= (x 1. + X'2 + XJ ,XSI + x ... ,XsJ '=:' = [x 1 + Xl +X.s (XJ ;- ~\:-l)) =,

:;;: (.x 1 + Xi; + XJ. + '):4 -t- ) (Xl ,+ Xl + ~\:s.)

k (8' ~B

" .' I. ' :::I

- .. ~!, '."

50

rnozna dwa rod zaje sy t uacji. Na rysunkach 2~]Oa 'zil ustrowana jest, regula, if \V sieci bramek ,NOl{ zdublowanic zmiennych na korejnym poziomie sieci nie zrnienia funkcji realizowanej prZC1; siec, Rysunki ?,JOb oraz 2,.30c dotYCZ4 sytuacji, kiedy na tym samym poziomic istnieJQ: \V sieci bramki 0 wspolnym zbiorze zmiennych niezanegowanych, Mozna wowczas zastqpic takie brarnki jedna wspolnq bramka, jednak nalczy dokonacmodyfikacji kolejnego POZ,[O~ mu, Rysunki '?'..JOb oraz 2+.30c nie wyczerpuja wszystkich rcgu ~ d otyczqcych tej sytuacji, ilust rujq jedyn ie ~ jak z wykorzystaniern wyrazen dokonac prawid lowego przeksztaleen in. sieci,

. -

W yko rzystanie przedstawio nych rcgu I przeksztalca nia sieci ,NO R \vy jas-

nione zostanie \v przykladzie 2 . .1.1. Koszt sicci uzyskanych \V wyniku opt YIn 3.1 ~ zacj i par 6 \v n y w a. ny j e is t ta lin z ,k osz te m sieci bud 0 wa nyc h b ezpos red n j 0- na podstawie wyrazen, przy czyrn uwzgledniany jest koszt ncgatorow realizuja-

cych negacje zmiennych. .

.,

II

~

,

.j'

Ii 1 (X',~ J. x 2j x)) X.JIJ :=: {x,~ + j(.4\) [x ,n + X'2 + Jc J) (;,~ 1 '+ X4: -f- x ..• J (x ,~. + X), + ,X.;;jJ .

S iec NO It d la m)O'\~'V ... zszej ,:,-M'···· ··.il. P.,'" .K...:,· 'P rzedst if _.. na "1"0' ~II:-!I'"fIi :''0; r '1'.' su ;,'1. k ... u .-1 2~.;.3·.·.·· !I .• ,

~_.. J - _~;...~' ~.,);:~,tl\.\~rno [!~_'. .t:~.,,;)ll,~:.t [a.na .::n i 1 .

"

PR'ZY:KLAD 2.11

f (" . -, , \ rnl'(·~ 3' '5 6" l' '8': 'I: 0'-' ~ ,,).

13Xt.,.,;i("2:~ X,J,jlX.J.,} ~, .!II, "'![]i -,l •. :!'I ..• :!' ':~j '~:'J ~.L: .

• ' Postac ko nlu nkcyjna ~, siec ,N"O.H

M wnhl1ahwa postac kon w u n kcyjna fu n kcji f~ J . jest nastepujqca:

I'

I

11

..

x- XI, 0' :: ..

·~x.:-" :3 -- ..

t1;, . __ .. '

:X''''~'~''

,Jo:'~ , "] .... : .... " .

I'I1II' , ,

k~"'711)

~ ~[l ..

Rys, 2.].1,. Siec N()R realizujaca r:illl~llklcj~ f~,]" zbudowana na podstawie if:\.t PK

n· . Ii."'" '2' "!I" 's:· ." N10-"l) .. ,- ,c ik" ,- 11""1 ' ... ·1-, .. -,.

i(,\. y,:>.., . ,. _J,";' ,. ' .. ,~,Cc. ,I,. . . ,_ 'i.. Z p,.:'i U ~l. IU .l.. j' po P.ir lit:: kszta. ~

-.. .. - .

'OO~l i III Z rysu n k u 2-30c

W rozwazanej sieci ist nieja d wie bramk ~ 0 wspol ;,.ynl zbiorze zmiennych niezanegowanych {Xl },., M ozemy zastosowac przcksztalecnie 1~ rys unku 2~30c,. W rC1.U hacie otrzym ujcmy stet przedsta wiona na rysun ku 2.32..

51

Zgodnie z rysunkiem 2~JOa zmienna x I. moze b.yc podana na wejscie bramki 16 i wowczas bramka 6 realizowae bedzie negaeje zmiennej Xl d la bramki J. Podobnie zmienna Xi moze by!c· podana na wejscle bramki l' i wtedy

Il... k b d' ~ I ~ ~ '. ., " dl b ~I .. ,. 4·' 0 ~

It a nrarn I :~' a i. '~!.;. zie .fIe a, J zo wac n e ga.cJ'~ 'J! mren n eJ x 1 ·'c" a. :. ram ~.1': ,i ·:.5 tat teczn ,we

otrzym ujemy siec przedsta wiona na rysun ttl 2,.3 3~

W· porow nan iu z siecia zbu d e 'Yrl a oq bczp os red nio na podsta wie 1vl ,P' K uzys kana. siee rna koszt nizszy 0 t rzy brarnki i jed no \~·yj;scie~

~'I~-'"

~. ].... . ..

:x: .iii: ... - .' I ~

Rys. 2..33, Ostateczna silcl: N()R realizujaca r Il . .nlkcj~ f8~,

c-

Rys, ;2,34,. S iec N'IO R real i IUj ~c a fun kqj~ f~;,!

zbudowana nat pOd:S;lHw~e~ hi,PO

• I Postae dys ju nkeyjna .~. ,s:ie,c N'IO R ~

Minimalna postac dysjunkcyjna dla Iunkcji fl J, jest nastepujaca;

Siee NO'R dla powyzszej M'P'I) przedstawiona jest .11,3(, rysunku _:2,.34~

'\1 t ,. ~ .... 'I I ~ ., ... d- '~" 'k <, .. I' iI!.... ••

VY powyzszym uxtac ZJe tS~ n,lcJq ' .... wie oramu w 10 ws pomyrn 'ZU I,orze_ zmien-

nych niezanegowanych Podobnie i teraz zbior ten jest zbiorem pustym, Na podsta w ie przekszta lcenia

,"

X2

:x. oG .

'x::},.· .

)(,4 '

,.___~

.'

,

'," .

, IC"

Il'tJ;

_.

,:l!(, 'I -"--,. ~

x'j .' n---

- :x: ,4 ----,,-,.__. ___.

k = 1"8'-' 18-)

~['I.:.#- I·

"

~, -

,

I

.!

I

I

.

'l"

!II 'i'"_'~ : 3 .-

"11/1. I

: -- c

;. I - I

_ L

,

I I
I'
I. : t
53 ;,
I
I
1" !
~I
" I
'1, I
:i ft.
I ~~
. i~
- ,
·1 !
· ".
;
~
! •
e- •
~ -
- .,
: ~
!i
• 5 .52

UZ,yska.ny uklad nie zawiera zrnicnnych zanegowanych i dlatego stanowi ostateczna wersje w sensie ornawianych '!tv tym podrozdziale przeksztalceri sieci NOR.~ W porownaniu z ukladem zbudowanym bezpo.sredn.w.o na podstawie

M P·· D k ., . . · b k ~ .. d .,. ~

........ Pl ma . coszt n izszy 0 dwie : Tam c ~ .1 r: wa wejscia,

.....

.. Xl -I ' -

x:J!~'. D=-~- -~-~- -~-""""Ii'"

x,,~...___

v,

s

-

x- x~ -I 2 X' .-'

X . J

'"

:2.~6 .. ,3, Realizacja 'zhioru funl{cji

za pomocq el'e'mlento.w· N·.AND i NOR

:1

P· J.' .,. bi f"' kcii ~ Po II '~N' . AN' D ~II b

'rzy rea IZa.CJl Z,: .. ioru run :~CJl za pornocq \,y']fJ'!·cznlC eternentow I. f\,.'·· iu

wylacznie elementow eNO R w ,eel u optyrnalizacji sicci naleey dokonac mini-

m' I i La cji z b "1·'0" r iii 1 ili"lj 1 n kc fl ~ 1~ J"III '011 no' d sta 'U' ~I e u Z' y~"11Z' k a n· ych ~.·U· Yo'. r '"I! ?'e' n' 7' IL.. ~I ~ ifl 0' ~ U'3' c"', ~ J. D.~~

.J::Jo .' . _ .'. ' "y. .i.iu .Ii. 'l\.. :.,II ~ , . . ~.OI. 1"" _. c .... ;I;lli ,(Il 1f.1' " ... ' .. ' .• J. ' "?". ,. ' . 1'.... _ U.;(. _ .'. L .l.J 'ILl d .. 'r.'" ..' ,~."-' 'Lo

] dnieni .. I h "1 ' ~ b K ki ] ,. .

z uwzg eo nsemem \VSpOI1ny·c·[ '. i oczynow ~u:, SU!.n..<.rO ... 1 optyrna rzacyjne

przedstawione w rozdziale 2~6.2 mega by'?; stosowane do uproszczcnia sieci,

S "b .' 'J L, d b d ... N'AN' D'

IPOS·O.' postepowania zu ustrowano przy.K ia em IU" iowy steer ' . .' ... '.,' przy

mini mallzaeji zbioru lu nkcji prowadzacej do uzyska [) ia ich postaci d ysjun key j ~ nych, Analogicznie budowane .sq. sieci NANDI oparte na rninimalnych Z punktu widzenia zbioru funkcji possaciach kon iiu. nkcyjn ych. S ic(:w N'D R. bud owane s~

d bni .." ., + - .

po .ounrc jak steer Nl-\ND~

• '1

I' !'

2.:1,., R·Ei\LIZt\C.Jt\ :FUNKCJ'I n'OO'.LO\VSI(ICI-(

ZA PO.M 0 C!t\, rvl U r.rt P'l~E.·KSf: no 'V .1 I) E,fvl U'IJ"fll"L I~I{SEI~ 6 \V

2 ... 7 .. 1.. Realizncja Iunkcji boolowskich za pomocq, multiplekserow

Du budowy ukladow kornbinacyjnych czcsto wykorzystywane s.~ multipleksery i demultipleksery, Zastosowanie tyeh blokow Iunkcjonainych pro-

- ~ d I' d I' b d I'"

' .... adzi do prostszej _. po \,VZg.:let: em lCZ.·Y mo U O\Y'

scalonych ~ realizacji ukladow kombinacyjnych, Upraszcza takze zwykle proccs syntezy uk ladu ~. zapewnia

]. .. b II~ ~

\V i,~k.sz.ij n~z przy rea rzacji za po 1110C(I. .: rame ~ przejrzy-

., ~ . t k'

stosc JC,go s. ru.~.· .. ury.

~' J r. '" k hi . [ .. ~ d I·

Axl uitlpiekser Jest xomm nacyj n y [1:'1. U iK ra .em .Og,ICZ-

n yrn a k wejsciach adresowych, 2.k wejsciac h in lormacyjnyeh oraz 0 jednym wyjsciu. Dzialanie tego ukladu

, -~ . '1 .,~ ..

polega .na przekazywaniu na \'Y'YJSC.le sygnatu z \vej,SCI3

informacyjnego wybranego wartosciq adresu. Rozwazrny jako przyklad mul tiplekser 0 trzech wejsciach adresowych, przedstawiony na rysu nku 2. . .37 ~

Uklad ten realizuje nasl~~pll,j~c.~ fu nkcje ~ogmczn~:

.. ~·(x ]l t. ,,'('1:" X j:~, X·J.) .=: .. r (5, 7~, m 3~, ~ 4) j' l'{x l.J x 2" }(JJ X' ... ) == L (2~ 6~ 7" m 3,. 1.5) .,

Po minlmalizacji lacznej uzyskujemy dla tego zbioru wyrazenia:

Rys, 2.3 7' •. ~~.u~llp·kk:s.c.r o trzec h 'wejsc iaeh ad resow Jlch

Siec N,ANDI zbudowana na podatawie tych wyrazeri przedstawiona jest fila rysunku 2~16., Siec ta nie rna brarnek Or wspolnych zbiorach zruiennych nie·zanegO\VBJlj'Ch. i dlatego nie jest rnozliv .. e jcj uproszezenie za pomoca

d ~ h d ial 2" 6 - m.... ~ f .. •

prze stawio nycn \v rozc zsa e-·: .. < . 2 pr2'J!~szta.~cen SU:~C:l~

I

'1

, I

f

'It e a H1.ru~J'~ a b' (1!, .,],' p $'I; Co - c- ,~ - .~,

. , '. ,- ,I_"" - ,I I : ,1_ ,,.,.:; i, :''I!j!,~~ r: ~~ U :l.il:

Dla zrealizowan ia dO\,,:\"o,~:n(~Ji Iun kci j, n zmien '~l- VC,~'l ~l(''ir:~, ''''.. - ,.~ )-,- za po mI10'j"L·:i!1

, J - - - - _' ..... U!II ',)' ~ - l\'~"'l " .r" 2" .... ~ ,,,I'I;.tf' ,";l ,-" , u"'""''i.

rnu I tiple kscra 0 k '\\.'cjs.ci ach adrcsowych d la k. ':( n n:n,lciy wybrac .k zmicnnych

fun k. cj i, k t 6 re pod a wa ne bQ'd ~ n a wej SC ,I a a d res 0 \,\.'C rn U ,I: t rn plek se ra ~ a n as t C p H ie dokonac rozkladu tej fu.nkcji zgodnie Z twicrdzcnicm Shannona wzgledern tych zrnien nych ..

PRZYK.lAI) 2.,,19

'~ Realizacja La pornocq mu ~t.w plcksera a. .3\\·cjscialc't~ ad resowych 1.J.rzyjrnij my ~ ze na wcjscia ad resowe 0- wagach 2.2, 2.l ~ 2,0 podawanc s~

odpo~vie~nio zmierine =.. X2,t X3~ Dokonajmy rozkladu funkcji f~,~, wzgledern tych zmiennych. Rezul tnt jes t nas l\pU j'qcy,;

f ",('x',)['. x.; :( 1 =:; ~~, ~r -:;-- r '(0'· ;'0', ,0', ,'" -)' t, -=. :- '_" f" .- t,O-'-' "0' '~ , .~

14 l~' 2'-, _]:.;,."- J.} ):'1 }(.'2 X,]:J ~,J,-;J<" ~,' ~ ,X",-" + X,~ Xl ,..i~'3, 1.J,1IL -',,' '!Ij Jl.,~ X4.1'+

;- II )(.2 ~\" Jfl~(O) r.o, X·.Q.) + ~~ ,l X:2x:3f~J,(O!, 1'1 IJ x~) ,+ + ,\7 ~ 5:2 ,.r~ -J, ,4,(1 ~ o, OJ XJ') + X:i ';':2 ,x lfw,4{ r.o. r. X"tJ ,+ + X I X 2. ~i: ]/t. J. (l, 1 .O, X,.lJ +'.X 1 x 2; X 3it".l·( t" 1:~ 1 ~ X,J] .'

_ Po.r6'\~vnuJq,~ Ity pos tae Z post acia run kcj i rcalizowanej przez rnul t iplekser stwierdzarny ~ iz dla ii, 2 == X 1:~ in l == X 2. ,~ ,.10 - ,x]: zachodzl:

I .

1 -.- r (0''-' 0"" 10," .' -)'

o - ~ .) l '4, ,'c-'!I" ~,:t X J. :..

,-

1'1 -~' 1[,,4, (O~ 0] t. ,}(4J. ~

1 ~ r '(iOI ,!~ ~O' .... - 11

. ,2, - J l ,4 ' 't!; ·!II.':I '. ' .• ,~\ .u· :.;

Fu nkc]e resztowe wygodn ie jest odczyt ywac z tablicy Kama ugha. Dla ru,nkc~~ ,/m. + uzys k ujeIny rozwiqzan itt przedsta wione n a. rysu ~ ku 2..JS~ Rcallzacja fu nkcj ~ ,frJ..4. Z~ pomoca rnu I ti pleksera -0 trzech wejsciach ad resowych jest

przedsta .. wiona na rysunku ?39,. "..

I. Real izacja za pornoca mu lti pleksera -0 4 wejsciach ad resowvch

, Zauwazmy, zc funkcje ..rcs:zto \.\'e d la przy pad k u :r6 \Vf'JA~j Il~clby wejsc ,adrCSO\~~lJ{ch i :1 iczby zm.wC'n ny-eh rrt~ n k.cjj Sf~ fu n.kc;j'ami zero \!;.."c:j I i:czby lru i.cnnych~

I =I ('~ i 0'-" r.

. 6. ~'- 1 4' ,t ' :,' "I' X .J,) ~

I =L ~'1i 1 1 - \

; l' ~ .' l.,1.'N,,!II., '~I : "x,..t.J,

"

" I

"

5-5

~ .I -
-- x ,~ x
- -
'0' >4 l ~;
~2 ='X-4 I ~~ 1.
j; -
16 - )( I =x
-
,> ',Ii!j '"}' '4
I ,- x_ I =0
-
- ,<:I, Oil, S l~.ys. 2,.18. Fuukc]e resztowe do reulizacji run kcji l~." za pO:ff.IJ,£)cil 'ruu ~ l.i pile k $e fa 0 tt:,zJ(5ch we j §,d'~ch ad reso wych

"

x

~
- 00 01. '10
- 1 1
.
I
-- -
00 lQ] rn lID]' W
',' - I ,
- ITJi --~ - 'OJ!I
01 (ill TIl
I ' I '
, I _. I
"
lJ lillJ CD: lCD" ([].
i , ' ' '
,
10 ,[[)' (TIl [[[], ([J
, ",
"
'rl . i,
I" ," 1'-'0 1=1 I-~O I ='~
'~~" , '~ . ) " , ,Z
1=0 1-'1 I =I l'~ 1
~I ~, .
'Ii :5 '7' '-6 -
r~o I~1 t~l I a
,-
~ '~.
'~2 'f3 ' ~5 ' :1 ,iii "
'[=01 I~ 1 I'~O I - 10
- ~I,'
~, ,. '9; ,I ~!' '.' m o ]

~ -0 o 1 ID. ]

I) ] IJ

{'jj, u'

0-

f 0' :I

x x,x.x

- 1.- 2'::r 4,

It ,Y$" 2.4(t ,F' u nkcje resz to we d 0 real i za c j i 'ili'u n k cjj f~ ~ 'l. He pomoca multipleksera 0 czterech \i,;',cj:§dacn adrcscwych

a. wiec s-~ s-t alyrni, 1)-0 podaniu na wejscia ad resowe 2,:3 ~ '2 7; ~ 2,l ~ '20 odpo wied nio zmien nych x I ~ X 2~' )(':)1 X ~ uzyskujcrny Iu nkcje resztowc przedsta \\~'iCH~C na rysu n ~ k u 2,40., H .. cal izacja fu n kcji f~, J; za pomocq JUU [I t i ph! k scm 0 czterech wejsciach a d .r(~SO wych jes; P fZ,C d S taw i 0 na n a rys un k u 2. 41 ~

'" Realizacja za pomocq multi plcksera 0 2. wejsciach adresowych

Pod ajmy na wejscia ad resowe 2.l:! 2'~») od po wicd nio, zmien ne Xl J- X 2'. Fu nkcje re s zt owe S'~l. Iu fa k c j am i d \\'11 zmie n n y ell ~ s'q p rzed s to. \\' rn a. ne n a r y_ S' u n-

~'r 2' 4')

f.-~ ti l" .11"- ',~;I, .}i

, • III • :;.Ii

Realizacja fun kcji ,/14 z wykorzystanicrn clcrnentow N A t.'tD d 0 realizncji

funkcji resztowych przedsta wiona jest na rysunku 2.43" '.

. - .

.J-. .

~';'K+~' il. '1 ''"'' ..

R yS., ;t.4.2. Fu ~l kc je reszto we do. reill! iza-

.. r I'~ ",., " .,

CJI, ,IUinr,:Cj~ )'1 ,4. za pomoca muliipleksera

o dwoc'h, w'cjsci:ach adre~owych

N' ~ . h ~ iczb ,. ~ f ~...' .' k . h ' . - . ~ I' iec L n oznacza i~~cz' _~ zrmennycn cUnl(cJI1~ a >" n,ICC ;,' oznacza Iiczbe wejsc

adresowych mu ~ tipleksera. Dla k = 11 run kcje resztowe .s~ fu nkcjarni s~ alyrni, Dla lc =: n ,_' l funkcje resztowe s~ Iunkcjarni jcdnej zmicnnej, dla tc ,~ n~,:2

r; '~r' ~ .. d ,0 II '\ \..1 ~ 1i ,., dJ k f' kci

_, .lUn[(Cj.3fDI I: \VU zmrennycn. ~'V' ogolnosci u ,a e: < 1'1 runxcje rcsztowe S,(]

(' kci .. ~,. '. 11;.., ,,'" 1 .' ~ " d I "~ ..

:lun"Cjanu ,n,·~,:r<' zrmennycn. Mozna Iatwo spravlldzl'C:,~ zec ,;3. 11 ~ k :> 2 zlozonosc

f 11~ '. • . , ,'t.,,' - ,... d' '1 ' .. h '&-., .' J' + h d

unxcji resztowychjest rozna u a roznyc zmorow zrmennyci po, awanych na

_ ,

wcjscia ad resowe mul tjpleksera. Powstaje problem wyboru zmiennych ad r-E!SO-

wych zapewniaj qcych julie na] p.rOS{SZ~, postac fu nkc] i resztow ych, W tym podrozdziale przedstawiono metode \V,. Traczyka [n,5]. Jako przyklad posluzy

fl. a rn funkcja f14"

PRZ'YKLADI 2.20

Rozwazmy fu nkcje:

Pierwszym krokiem metody jest wyznaczenie rni nirnalnej postaci dysjunkcjjne] funkcji. \V wyniku minimalizacji funkcji it.!:" przedstawionej na rysun-

k 2> 441 -.

• ," • ,O'! ',- . ',ill I' .~ .. ' !I!

:- U :"~. ~ uzyskujemy:

W d ru girn kroku"na pod stawie M P'D, t worzona jest zerojedyn kowa tablica wybaru .z.tni'enti'yc/~~ a'dreS01V}~'cJ':L" w ktorej kazdy wiersz odpowiada pojedynczemu implikantowi .. , 'zero odpowiada zmiennej zanegowanej, jedynka = zmiennej prostej, a kreska - nieYt'yst,ypo\van~lIl zmiennej 'W implikancie, T'ab~ lea, wyboru znlm,e nn'ych ad rcso\vych d I:.a funk.eji ,/l.:Jl, prz,edsta\vion,.a jest

, I

S7

I: , I I

I

~~. 001 Q1. U 110

~. "~

O 0 0 r-=--'l I"~ '0 I '1

. I'.. II 'f :,' ,I' ,_' I

. .. -_ I . II I , II'

01 0 I 1 ~ 1[_1 ~ 11-1 I) [il'lli, I: 0 II

"

lOi 0' - I 1· ~I 11i1, ;

".' i.. I I". U U

w = (2: '2 t :0)

, _ r

'~ ~ 0 1

r :

1 ..... 1
'0 -- 1 '0 Rys" 2.~,). Tablica w)"bor!!..l 'lJll~e~ll,llyd,w adresowych

'I , I

I

i,

:

:1

na rysu nku 2 .. 45., Na podsta wie tej ta b:~ icy wyzuaczane s,q ta k zwane w,spolc 2 pnrt!! kin leo k re,~ I an 0 ,~c i lIV d 1 at POSZC7.,c,g 6:1 n ych z rn ic n n yc h, k tore, ro w na j ~ s i't I, i czbic kresek w ko lum nach odpowiad ajacych tym zmico n yrn, Na wejscia adrcsowe multipleksera nalezy podawac zmicnne 0 najmniejszych wspolczynnikach nicokreslonosci, Dla ru nkcj i f~ ~L" pr1.Y' k: = 2, rozw iazanic jest jcdnoznaczne - zmiennyrni adresowyrni SQ zmicnne )(,3 oral, 'X,J.~ Przyjmijmy, i.e Xl,i' x ... poda wane sa od powied nio na wcjscia ad res 0 we 2 1 " 2° .

W t rzecim, a zarazern ostatn im, k:rOKU Yr.~')".znacza n a jest, na podsta \~. ie tabliey wyboru zmiennych ad resowych postac funk.cji, resztowych, Dla funkcji .Ij wybierane sq' wiersze tablicy, ttorc \v kolumnach zmicnnych adresowych maja ciq,g niesprzeczny z dwojkowa reprezentacjq indeksu ',l Dla kazdcgo wybranego wiersza tworzony jest iloczyn zmiennych nieadrcsowych, ktorc 'W tym wierszu reprezcntowane SQ przez 0 lub 1, przy czyrn dla 0 zrnienna W yst~,.puJe\v postaci zanegowa ncj a dla 1 \'V posraci proste j~ Jesli dla wszystkich

zm ie n rn y ch n iead res a w yc h '~v \~~ ie r sz U \\:: y s 'I.e p ujc k rc S ka ~, to t e m 5ll \'Ii icrszo wi

d' .' d il '. 1 ~ t 'E:.~ ~!,,' ~ . ,

o .powiac a . .oczyn trywia lily rowny r. r- u n kcja resztowa i J zapisywana jes t

jako suma iloczyncw utworzonych na podstawie wybranych wierszy, Jesli zbior wybranych wierszy jest pusty, (0 funkcja 1 j jest rewna O. Na ogo] istnieje ~,on reo:~po~,c u: proszezenin uzyska n ych wy razcn Z \\~ Y ko rzystaniern pra \~. algebey Boole 3".

D] 31. lunkcjl 114 mam y nasl~ puj ~cr~ post (l,t Iu n kcji resztowych:

"

iii' ' .....

.t J =: '''''"'2

naln ym jest niejako uk ladem przec .. iwnym \'11' stosunk u do multipleksera ..... sygnat-·z wejscia infrormacyjnego jest przekazywany na ~vyj,scie \Yj'bra,ne adresem, \Vyjscia demulripleksera sq na ogbl. zanegowane, l~.o·z'v/a'Z_m.y jake przyklad demuhiplekser 0 trzech wejsclacb adrcsowych, przedstawiony na rysunku 2..48,. Uklad len realizuje nastepujqce funkcje Iogiczne:

00 = A2 Ii 1 Ao 1.~, o 1 ~ ,Al2 ~4.1 .A,o J t. 02 =: 112 A.~ .. Ao 1 ~ 03_"'" A2 Al .Ao I j.

0 ... ·· ~·/l A A~ I :0.-1 ~.J.l A~c A10I I06 .. _;-,-=A z Al_A,o·_I.l~ O'1=A~AIAn/",

... 4- -., :2 ,/"11 .' o· ,. .5 - .. 2: 1 ..•. - :! '!.l''£ • ,;;;;. ......

58"

. "

i realizacje przedstawionn na rysunku 2.,46~ Jak nietrudno zauwazyc, wybor ~'('J, i x,.! jako zrnienne ad r-CSO\\"C prowadzi do znacznie prostszej f1ean,zacji Iunkeji ff4 anizeli wybor znlje.nny·ch xli X2 (rys. 2.43).

.'

x

>K
. 00 01 :1 1 I 10
-
i
- 'J I" I
00 '10 .~ l)1'1l'
" 1
" .
~ - .
I .1
01 0 I 1 1 lli I
I i
I 1
I I'
.. ~ . , ,
. . I iii , Ii !!
I
tl 0 IiI 1 .1 0
- "
1 ! -
10 . iO I 1 I ,0 . 0'
. I··· , ~.' ~
11'~_i ., "'--=--~. 1
- I,·· I· · d !I

Dernultiplekser 0 k: wejsciach adresowych umoz rwra zrea .. szowanre 1: O\~O,~~

.. ~ d .

nej Iunkcji k zmicnnych, przy CZjHU taka rcalizacja wymaga jeszcze jCI nCJ

bramki spelniajqce] lunkcje sumy logicznej. Przy rea li zacji Iunkcji oliczbi~ zmiennych n wiekszej od k demu ltiplekser wykorzystywany jest do realizacji funkcji reSZlOW ych,

Rys, 2.46" Realizacja Juukcji f~ 4 prlY optymalnym wyborze zmiennych adresowych

R Y·~. 2 . .4 7 - S pra wdze n tie wy'l. ~ I aCZ.D nych Iu u k~j.i ·f'i(~:S.2.10w yc h

.Z\VfO,CUl Y u wage na Iak t, zc wyznaczanie fun kiCj~ reszto wych na podsta wie tablicy wyboru zmlennych adrcsowych jest nproszczona wersja wyznaczania tych funkcji na podstawie {vi PD~ A mianowicie, dla Iunkcji

1

~

po podaniu na wejscia adresowe multipleksera zmiennych x) i .x", ruamy:

~~~

. . ,

• 1 ,"'ll" '1

;

Rys, 2.48. Demultlplekser o trzech wejsciach aoreso W"j'C b

Rys. 2.49. Realizacja funkcji f~.;.

1 ,_ I,e' [x . . :01 1) -- 11 • '~: L . .• 1 +. ~~ ~ 0>; .. inl ~ l' +. 'Y' _. 1

,1 ._ - ....... I ;"( h X 2. J I . ~ '.' ~.!Ii ill. "T' X 2: ' . X 1 l.~ ~ : I. ... .... 1'- t

PRZYKLA.D 2.21

l' I, ( ~O·)· O·() 0'" _. l L .-

- I. . .:~ .- \ 11 '--r" ;II I; ",~, .'. . Ii ~. ~

2, _. :: l. J,X 1 ~ )1(.2 l' , ~. . , . -.r- X:2 ' --1- )( l . _- J.: 1 '"

1 ~ f' (,~ . . 'm .~ ~ --, 0 ,', ~i +-. .. t ~L:-: ..:. '0' ~ '!it'

3 ~: l J. ~ X ru ' X 2 ~ II! , 1.J _ '" c~ .x z I r)( 1 Jl .. _ ... ' .... :2 .,

. .

Rozwazrny jako przyklad fu nkcje:

Poprawnosc wyznaczonych Iunkcji rcsztowych mozna sprawdzic V~l tablicy Karnaugha. Dla [unkcji 11-4 sprawdzcnie flHlkcji resztowych pokazano na rysunku 2.47 ..

f (. . ..)... Y( ~ .? 5' ." 6 1":)

,[ :5;' X I '-' X 2 :, X]. = ~". ,!It ,. - l' "], . -... ,', .'

Kanoniczna postac dysunkcyjna ~ej Iunkcji jest nastepujqca:

"

: '

1 P - 'd' 1+111 ,.

2~7.2,_ le:a·llza.cj:a Innkcji boolowskich za .POI.J10Cl( ,'. emultipleksernw

.Den1.ul't iplekser jest u kladern k om bi nacyj nyrn 0 jednym wejsciu inforrnacy jnym, Ic wejsciach adresowych oraz ?t wyjsciach, Pod wzgledem fuukcjo-

q. "

(0 otrzymnjemy:

'~

'I

I.

i·

P,oui.e,\~lai. wyjs.ci,.[] d€:!ij1:t.! ~ ti pleksera seq zanc:go1waue, [0 I~ su matora spelnia b fa m ka N A, N O __ , 101~, r'1~y ffillJc:rn Y' os t a ~,ec.z,rl ie rca ~ iza e J~ p rzed S: ta w IOi'fl ~ n a I"J sun ~ k,u 2. .. 49" Zauwazmy, ze reallzacje t~ rnozna uzyskac bezposrednio z pierwotnej postaci funkeji przez polqezenie \\I,elSe bramki NA'ND z '~lyjs'ci,am~, demultipleksera, od pow iada] qcymi jedyn kom fu nkcji.

2,~ 7 f3~, R eal i zac]a zb ioru f unkeji boo lowskicb za 11 0 m (lC4, de m u I t i pI eks C'f 0 \iV

Demu lit iplekser -0 If; wejsciach 3,dfCSO'~~JlCh szczegohiie dobrze nadaje sie do realizaeji 'Z,bio'fO run kcji boolowskich n zmien nyeb d ~a .11 = k: Rozwazyrny jako ~rzy]<Jad realizacje zbjotu funkcji z rozdzialu 2.3.4"

P]lZYK L,\.D' 2.22

I;J,wech dane. b ed q Iun kcje:

r{x'p "'~l" XJ,~ x-t) ~ E (2, S"6,, 11.,14)" ${x J j X2~J xJ,t xJJ ==' :E (5.,7'11 (3~, l4J) t(x J1l'~ X 2,:1' XJ:i"X,-I-J === 2:(2", '6t 7~ 13,~, I 5} ,.

R,ea.]iza,tj~ powyzszych funkcji Z wykorzystaniem dernultipleksera przedstawiono na rysunku 2.50.,

-. ------j~.-- 'I .....

- 1-_' ~ r

'5,

'I

, - ,

I'

,I

.lj!;. ''_',

K~"X_,X .. 11 2-"]1 ~

~

~

"1

"I

I~!

2 .. 7 .. it. Reallzaeja fUIl'1~icj-i hOOIOlYSltich

W' s t.rul~ t urze 111.UI tiplekscr=N A ND,~d em ~J'I t,i"1,l J,elese-f'

1 . .;0 k d' ~ d ~,dl '. ~i ~ ~I·'~ L dai 0,

J ak po a za no \11 pop rzec : II ,j, rn po'~ rozo Z_,I a te, oem 1I :~ it, l p,~ c xse rna" aje s ~'~:

dobrze do realizacji zbioru Iunkcji, \V szczegolnosc] mogq stanowic ten zbior . fu nkcjc resztowe pod a wane na wejscia informacyj nc mul ti pleksera,

1)if_)'Z'VK" lA- n 2 2' J'

I ii",~'", I' .:> : . .: I·J it . I [ .. _ ;. '.

Rozwazmy jako prl,51 klad fu n keje 12 "l.. rozd zialo 2 . .5.'~:,

12 (x 1.~' Xl j ,X' J J X ~'~' X :$) ~ n (J J 5" l 7 J 19) 2l ~ 2] 1 24 ~ 2 5l, '30 J 31)1 .'

Zrealizu jm y fu nkcje /'2;, \.Jj/Y korzystujac mu ~ tiplekser 0 2: wejsciach ad resowych i demultiplekser 0 J. wejsciach adrcsowych, Tnblica Karnaugha dla funkcji Ii Z zazn aczen iern run kcji resztow ych przy poda niu na wejscia adresowe rnultipleksera 2,1:r. 2'(\ odpowiednio, zmiennych Xl~ x'z prz.cdsta.\viona jest, 11:]', rysunku 2:.5 I. Realizacja runkcji,I2 Vl strukturze nlu~I"ip]ckser~NAN,DI-defn,uh!i:-'

,I

:1

I

Ii

.' ,I

'10 r"-·- " ,

... ,~'[):::: .............. ~I ~I

'S'p=--t"'-t""""1 ~ J'

6:~ - <----.-' .~ - I, .. :~ _20

l~ ~~:t-'~==~I~~' ~:F' =~~~---i_..___~~ T _--

~2z'fz _I • !:I x ~,

I I II, I' Ii ~

X_X x

J ~,- ~

, .::

1_','

li~

>LX:x_ J ,.:Ii s

'~

63

r---=-------------~~~-----,

J t

~ ~

I ~

J ~

I I

A ''''''''-'''_-A2,'n~~ ~:

lii'i~'~ :~ .s I

'I II I

--- ~ -

t I

I I

I' I I I ,I

I 1 I

+

plek I~r""'r P ,,- Ad" " ,t", ,,' '. ",,', -" ", ~ -', '" ' ' ,,"~'-, ") 5"' 2'" J'" [' 11" 'i "~",j',, I"' "-" :, ood U '~:!",a' IglP. ~;e

I ,",' .:!JV~ !; rzecstawiona Jr;SI~, na rysuuku L~",.:les.,l~c weztmemy t-f."!I,,J _\lrc,;,'it;t ,L.:,

Iunl ... ," :':" ',lfi"7'"'-"""" 1 ~'~ .. f'i"," ~ .... ""',, ",,' '~' c,' r u'. 1 -" '-, ", 'I ,f' .. ' i' -, • ," ,J" ,", 'J '""k" ")'",, -:' "

u ' ~Cja. .re;l1..i!;;.ll,.f}\\l a 1 =, it, ,~ ,lUflKqJa ,fteS~l~O,~"a ' 2: ~ x:s~ to os' .. all"e.czn.~,e uzys" t:i:lc"my

",,' ,.' ,,:",,~, ""'d" "Ii"" -""',,, ',"" ,," ,'~-, "l '5-"')'

re,al.IZa~J~' prze .sraw ~o.[]Q na rysunku ~"",J ...

A Al ~,,_~~

:1lI! '

I I

CS."........,..,I=~~~_....l.

t-

,

,

_

I I

I J ,

L, '_~ = _,_,~ ,~'_,~ ~,~~,I

'I

n 0 0

~I,- 2' J

o

h

'f:I<, ,,' 2: '~Ai 'S d' ",""" ', • .' , "'-, ,,' .. " '1-' ,,', "", "~o: A," ",'

,t ... y.s, '",.Ji''tIT, ',U, owa p,afU!:f('CI 0 O[g,a.nKl:a'CJ~! S:lJWoWCj!

2 ~ 8, .. 'I.. It ea Ii za cja f u nk c] i b 0 olo 'V'S It:i ch za pomocq pam ,i eci stalyeh

I :

~---------~--~------------,

II ~

'I,

.I. ~ II

A ,~. __ "" 2,ik-:1 ~( ·:1 I

i I

A ",=-1 _;;

A"!

1(11

,I

1, 8 I'll (";'" "L:I"Z" CJ" I---UN'II-,' C" '"J! 'no' '~"O""'L' 0'" ws 'K····· rc '"'II

","">'111 .:\. :r."A . I. ;:.,..l\ ' ..... A, 01: I. c .Ii.:" ,0" .,1,: ". . "", , .".1," ,-

Z,A, ,P10:MO'C,t\ Pl\JYlI.l~C.l S~rf\,LYC,r-I I [V[AT,R,Y'!C I~iOG]CZ'NY'C,I-l [m I]

I' I

~ ! II II,

A. ~-"'"4-: ~

iFli= ~ 'I;

I:

:~

I -"----- -

A," ,:=i=-~ , 'tt~... I~. -.-

t.l't'l ' '" 'C'S"

A _ ' -1- I . '.' ... ,' : - "

k I ~-~[_ ~

~ , .__ I ,,:1 0

L J

'I

2 - --" "

I,

,+

,;J!r

~ II,

It

Lat \V'OS'C syntezy ,i 'mod yfi kacji pr ojek towanego uklad u to ,pOdS{3',VO we cechy syntezy ukladow kombinacyjnych z wykorzystaniem pamieci stalych i matryc Iogicznych. W przypadk u uklad O\V cyfrowych bud owa nych 'l mod ulow scalonych dod atkowq zaleta jest p~,~l~zalcj;a uk lad u korn binacyjnego za pomoca pojed r nczeg 0, mo d ulu scalonego

'W s.rod 'parnir:ci stalyct: \~. yr6inic mozna pam ivci progra .. rnowalne masks (.R O:M)" pam iec i p to,g r am 0 wal ne je duo r azo ""'0 (P ,R 10 M) oraz pa mieci re programowalne, do ktorych naleza parnieci 0 ultrafioletowym kasowauiu jednoczesnym i zapisie indywidualnym (E:PI{O:N:l)!~ parnieci 0 elektrycznym kasowan iu j edn oezes :Qy m .i 1.3. pisie 'in d y '\V i d u a I n'y m (E E PRO M) 0 raz pa .. m iilQci .0 ci e ~< k tryczn ym ind y w ru d ual nyrn k as owa ni U ,i ind y wid u aln ym zapisie (E,A R, 0 MJ,,,

Powyzsze typy pamieci [6in~q j.s;i~ budowq kornorek, ale l]l,:aj'fl jednakowa s ~ r IJ k t u r~ log iczn q. :B ud 0 \V,~ IP'tl.rn .i~c.i sta t cj P rzed s t.·,a \~ i III Y nil. .p.rzy k I a d zlo ,r:~ a. m ieci bipolarnej It 0 M Z rna tryc.,~ diod O\V'q~ Parniec 0- or{jtJ.uiz{Jcji' ~~lo~v(j~vej

," 'C """, d o i- ... , :'-, . ..... -", -, ~ .. , : Ik" '2'; ~A

przecsrawiono na ~) SU;fl~U ",.)'''1".

'W parnieci 0 orqanizacji bitowe] oprocz wyboru wierszy matrycy Komarek wybierane sq, za pomoca ad resu kol u rnny mat rycy komorek a, Wybor kolum ny

.'

R.ys" 2.55. Dudowa parnieci o organizaeji bitowej

od bYVN3l sie przez wysterowa nie jed nego ze wzmacn iaczy odczyt u, :B udowa takiej parnieci jest pokazana na rysunku 2,55"

Realizacja Iunkcji boolowskich za pomoca parnieci stalych polega na

,', zapisaniu 'W parnieci tablicy funkcji, Tablica funkcji moze by,c zapisana

~"!l' pojedyncze] kol umnie pamieci i wtedy Iunkcja jest realizowana na "vy:js"~iu pa [11 ieci od po \v ia daj (} cy m tej k ol 'U m n i e. Jesl ,ru 't a bl ica Iu n k c j~, 'La p isana Jes_t Vi kilku kolurn nach parnieci, to w'~d:scia pamieci od powladajace tyro kolurnnqm najwygodniej jest podac na wejscia informacyjne multipleksera. Funkeja jest wowczas rea lizowa .na na wyjsciu tego mu It i pleksera it '\1;/' poszezegolnych

I .

. .. .

64····

, .

kolumnach pamieci zapisane Sq. odpowiednie Iunkcje resztowe, Szczegoly rea H:z,a cj.i wyjasnione b~d,Ql na ponizszych przykladach, Przyjnl,ijn1.Y zalozenie, ze CS = 1 ..

PRZYKLA'D 2.2.4,

R ~. 'I f k ~,.

, . . ... -.. -' ..

[' ( .... _= r -_ 1, :.:, . I I I" ! I

ea. izacja unx ~Jl,

f~.5 (x l' X:l, J('J) ~ :E(l, 2, j·t 6.~ 7)

2Jl pornoca parnieci- 0 organ izacji bitowej p rzcd stawiona jest, n a r ysu n k u 2 56.

- - .. -
,.0 I 1 .11 1 0 ,
,
'I I I
'j t 1 1. 0 '0
'.
• 1 II
'.
,22 '"'2 I 1 '1 1 1 II
" . ,"
'. ,.- . I. II
.~ ·
:2'1 '1 3 0 l 0 1 ,I
'i .
.........,_ • II
,I 4
: 0 1 1 1. 1 1
1
~. 2 •
I I
,. 5 I 0 1 01 1 ;1
•
I
~ ,
, • 6 1 1 1 0 I
'[: 1
1 j
I "7 1. 1 0
.!' . 0 :
"
,
:,21 I
0 1 2, ,3, I
1
- ,
,2Q V I
i ,
I
~ . . I
I
, .. .. ,
- - ! .- X 1

'v .rtit.

2 'X a

01 0;

'. 'il

'U'

'h't.

X

2

,

1

..

Z!2-' 1 1'.

'. ,., I

2 ,.

-I "3 0:;

, 21 ::.

I. 2":'0 ~ ,4., ,0

~J '

~ 15~' 1:.

~ ." 1 _

: I

:6.: 1.

~

f '1S

f 2

Roy-s. 2 .. 5:6:., Realizacja funkcjl l •. ~ za poruocq pa m i.~d 0 org .. a n izac j i. b.i ~owleJ

R.ys_ 2.5.1_ Realizaeja flnl.lic:ji~ J~ za pomoca pamieci -0 erganizaeji slowowej

P· R-' ZY· K" ·L.A' D" 2 2' C'

1.'""'" ~ •• ;,!_'.,I .,_.~~J

Realizaeja funkcji

fz (x l " )(:2) X.l·1 X.;t." .x s) ~ rr (3, 5~, .l7~ 19, 21 t 2J,~ 241, 25~, 30" 3 I)

za pomoca pam ieci 0 trzcch wejsciach ad rcsowych ~ . .0 slowie dlu g,OS.Cl cztercch bitow pokazana jest na rysunku 2~5·7..

P.RZYKLAD, 2.26

Realizacja zbioru Iunkcji

r'(x 111 X2~'Xl" 'XJ;) = :E(2.~ 5"" 6" i3~ l4) t

:1: (x l' X2~ XJl X~)'==' :E.(_$! 1~ lJ, 14) ~ t(x p x,2,o; x J! x",) ~ L. (2, 6i~ 11' 13,. 15)

;. ,.,. ~ .,,... I d 1"'~' d"l I ,. ~

·z uzycicm parmect a. czierecn wejsciac 1 n' resowycn ~. 0 srowic r iugoscr trzcch

· '.. k 2' <S'

bitow przedstawiona JICSl na rysunku ',.j: .•

- ,:10 'I---,a~ a 0

1

:. 1 0 a. 0

'.

': 2,101

•

:

.;

~IJ

,3 000 ~ 4: 000

'.

,: 5:' 1 1 0

23::. 6- 11 0- 1-

- I :: I "IL . _

, ,22 ~ '1 0 1 1

21: B

! 1_ II

1'2'o~ 9".::

. 'Ii

•

X 1 X. '2 )(

a X ·4.

000 o 10 0' to 0 0 o 10 0

0' 0 0 i

I

i 1. 1 '

110

O '1

. ..

"'1'3

.. .

i

: 1" 4

• I r:

,.

~15

~~)'s. 2.,$8,~ Reallzacja zbioru [unkcji {tl S~,~} za pomoca parnieci st.a~ej

(

W srad proqramowaln yell ,nallr yc loqic z nycl! mozna ~vy,nJ'zn[,c u kladyzwy kle P'·LAt uklady Pl.A z dek odowauiem zmiennych, uklady logiczne prograrnowalne elektrycznie (-.FPA~), wielopoziomowe rnatryce brarnek (M GA) oraz stowa-

I.. (A L '\ -f) P " d '. -to '.' ,. ~

rzyszone matryce og~cznc:,',' .!V·~ ~ :' owyzsze roc zaje matryc rozrua SWQ PO(~

wzgledem struktury Iogicznej. Uktady zwykle :PLA zaprojektowane s~ dla trejpoziomowe] klasycznej realizacji funkcji boolowskich z mozliwoscia programowania dwu pierwszych pozicmow. Uklad y I) 'LA 'Z dekodowaniem zmiennych .r6zni.{J sie od zwyklych .PL.A, tylko dekoderarni zrniennych we]sciowych, Uk-lady logiczne FPAL sluza do realizacji trojpoziomowej fu nkcji

.]' #'" , 1k d' '. , ,11" ;1 ~

Z rnoz l WOS'Cl,ij\ prograrnowarua ty " o.~!; rugiego pozi om u. 'li .tel OpOZ~OlnO'\Ve

matryce bramek oraz stowarzyszone rnatryce logiczne SlUlq do wielopoziomo-

, - -

wej real izacji funkc]i boolowsk ich, N iektore z powyzszych uklado .. w· s~: pro-

J ]- k- ., ~ '. r. u. 'FrAL}" . k ~ .. d ~

gramowa ne e ektrycznie przez uzytkowruka ~~ .. II~ , '."j a ruck tore maja 0'- rmany

1 1 kt ~ (F-' . )

[ '". _". . . ' .. , .' 'r"' , , " '. . ." . - " '~1 I .'

pr ogramo wa De .e e .' t ryczrne ' ... ,. P LA .'

Zwykle mntryce P'LA

W Z. \vykiycli mat ycact; ,P LA Iu nkcja parnieta .. na Jest nie 'W postaci tablicy funkcji, ale 'W postaci wyrazenia, Na sk utek tego koszt realizacji jest uza-

leznionj' od skompfikowania sarnej fun. k cj i ~ rn ierzo neg 0 J iczb q il oczy n 6 W'

.,. 1 ~ ,-. A ,. k . .

W muuma nej postaci uysjunxcyjnej

Iub liczbq sum w minimalnej posta-

.' ~!'" '. k .' ~ D!~

cr ,~orHun'"cYJneJ+ Dla statystycznej

f ~i,··· k J ~ ~+

unkcji :"OSl~ rea, ~zaeJw za pomoca

rnatryey P·L,A. jest znncznie nwi:s:zy od . kosztu realizacji te] funkcji za pornoca pamieci stale]

,Z pu nk tu widzenia logjcznego zwykla matryce },)LA mozna przed-

stawic .~- k iak . - , -" ,.'il". 2- <9'

- Ill" - - , I. It.d '_ J ciIh. in a rys. u n ,~. u' .. ..J •

Matryca PL·A sklada sic z polo iloczyno» i pola sutn. Linie poziorne nazywane S£l liniami iloczynow. \V polu iJoc:z.yno:w. lime pionowe odpowiadaja

sygnalom wejsciowym matrycy ~ ich negacjom, 'W polu -sum linie picnowe od powiad a j,'l sygnalorn \vyjs:c~o'w ym rna trycy ,. Kropka 'W pol u iloczynow oznacza iloczyn logiczriy sygnalow do niej dochodzacych, 'v polu sum kropka oznacza SU'"l~ logiczna sygnalow do niej dochodzacych, 'W polu iloczynow realizowane sq wiec iloczyny sygnalow wejsciowych, sumowane nastepnie w' polu sum dla rcalizacji poz:qcdanych funkcji -na wyjsciach rnatrycy,

pote SUIM I[) 0 0-

1 1 1 ,~ l

II - I ! 1·1
.-
, . J __ III -111 I' --~
-. -
! II , ~' II
- •
.r II ~
, .. , - ,.
,
.. i - .. I
-
'I
, ~ I I
~ () I f , I
'r I
Ii II
II
I, r , Rys, 2~5 9,. St ru kt U ra 1.0 gi C2U a mat rye y 11 Li\

IOJ l

o

,~

-.

II I

P, ~.} 'Z· "Y"K J. "' D' 2' , 11

.' JJ.\. .. :. ,L.f·l· __ - . :'11"" .

Rozwazmy realizacje zbioru Iunkcji:

,r(x l:",X2~ XJ) X.;!l)1 = 1:(2:" 5t i6_t 13, 14) ~ s(x j. ~ x'2,t X J'" X,4) == L (5" III l3" 14) ", i(.X ,[,. x 2j X:_h· X.l) ==: .2: (2., 6, 1'~. 13, 15) ...

Po minimalizacji i4czncj uzyskujemy dla tego zbioru wyrazenia:

'I

'I

I I

!

Realizacja z uz.ycienl zwyklej matrycy P'LA przedsta wiona jest na rysunku 2.,16:1*

000.

Marryce PLA ''l de,kodou'anicul' zmiennych

S ch em at} ogiczny moO tr yc y P LA z dei: ado ~v a nie In z mi en n Jlc/~ j es t p ,~~z.ed-

. . 6 - N .. ,.. u, d k d" m' + h ni . h

stawiony na rysunku 2. :,2 .. ' .. " a 'wYJsc,n,acu cexo. erow ~ na umac pwon.o~yc

pol a it oczyn 6 w - rea] izo wa ne S,il. .rID as tepu jace Iu n kc j e 'Z01; en n ych wej scio wY'en:

, "r wi ,

if

••

68

o 0 (]I

, 'I

'I'

II' .,

- -·!r

C,o = 11 '+, 1 z ~J' 'C 1 = I i my. J 1,) . C 2, '= J 1. + 12). C;l ~ I. ,= 1 .2 ~

Col ~ 1 :,,-~ 14 ~ C'5 ,==:, I] + I-*, J; Co::;: j 1 + .I..., " C'J':;:;[ J J +, l.J1, .

P' [l,Z YKl.A.D 2.28

Rozwazrny realizacje ~un kcj'i:

I! 6(X I.,~ ,X.2, x 3' )(~) =, L (1, 2~, 4t 1, 8, l l, .13) 14) ~

- "

Tahlica Karnaugha dla tej Iunkcji Jest przedstawiona na rysunku 2,.63., M inimalna postac dys junkcyjna fu nkc ji

i wyrnaga przy realizacji za pornoca zwyklej rnatrycy P_L"A az 8 I,inti iloczynow, Pokazemy, ze przy realizacji za pomocq matrycy z, dekodowaniem zrniennych Iunkcja fl6 wymaga dwu HnH iloczynow,

Dokonajmy nastepujacych przeksztalceri wyrazen opisujacych funkcje f~, 6:

,f.n6(X'Jl'f ,)('1, XJ' X,J,) =; )('1 E8 ,Xz ffi Xl ffi' X4. :=

=: '( Y , !m X,- - '),1 10'), [x _ lI) "'" )1 == ',",,''Ir 1. W ",' 2;, \D' I , , J \V ..0'-" aU

,c===-== Z& a

=: (X ~ ffii ;(2:) {X'l, ffi x4i) + (X,l EE)I .x 2) fx:] ffi X,J) ='

== I(XJ.l +' X2)(Xl + x,J (XJ + ;(4,) (X'j + X'".) +

+, '(X,t +, XZ)I(X]l +, ,il;.l) I(X3 + xJ (XJ ,+ j~',J,)"

l~

"

~

:! ; ,! I ~ ,

i'l I'

, I

I ~

H

I ,

I ~

69

'Rea I izacja ,funkcji Ii 6. na podstawic uzyskanego wyzej wyrazenia jest przedstawiona na rysunku 2.64+

)( 'm

~
:. J ~ I
.v Ina O~ l~ I 10 I
....;:-. I '," .
00 0 I fil 0 CD
. ! I [
:
l1J (I]: 1
01 0' I[) 1
I
I
I
, ml' --
II to '0 !ITJ
J I
1 -
~ . - - ~ ,_ . , ,
1.0, .lj:[)i a [IJ 0
-' ! f-

1,6

Rys., :~L64", Realizaeja funkcjl 11 fI w r.natry.cy ru? l.A 1: d,e.kodolwallie:m rmiennych

Realizacja dowolnej funkcji boolowskiej \'V matrycy ~PLA z dekodowaniem zrniennych w,ymag,a nie wieksze] Iiczby linii il oczynow anizeli W' rna trycy P LA

k~· -L'" b ,'~"" mr r iezb d h d ~. ~.. d . ,r; , ...

z,w-y. ~l~J~ .sczoa dOU noczynow meznec ,nY'C'1 '. 0 reahzaeji za ..•. !anel funkeji

~ ... l . p. LA " .. 1,m b" ll ' ,~' ".. ~. ,.'

W £,wyf..leJ matryoy ,,' 1 .. ,.,' jest rowna rczme .oczynow \v :mulwmawneJ postaci

dysjunkcyjnej tej Iunkcji Iub liczbie 'sum W' minirnalncj postaci koniunkcyjnej, Dowolny iloczyn ,_ W wI'PiO moze bye zrealizowany '\V jednej linii iloczyncw w matrycy P LA z dekod owaniem zrniennych przez rozbicie tego ilcczynu 0:1

~1 ~ h d 1 "~" d -"; ie nrzed

Loczyny znuennycn poe awanych na wejscta dekoderow, a nastepnie prze -' -

t .'.' 1,.., i ~l ,r' . -. k . i m ... , '. • P J '. ..' funk ",.

s awienre :t,Ycu noczynow \V postaci koniunkcyjnej, rzy rea ;~,zacJl :unK,CJ~ na

pods{a wie M'PK moze bye ta postae przeksztaleona \V M P D' negacji funkcji, Wyrnagany jest \vowczas negator na w y js,c:iu matrycy, Realizacja im pl ikant U za

. .. · d" -" I ~ ". "ill;' P' LA· d '5!r. d ' "

POI110Cq_ PQJe->ynczcJ ,I: nu ; .oczynow W matrycy !. - ".'.,z" eko,: owanrem zrruen-

nych pokazana zostala \'i nastepujacym przykiadzie,

:t

'DR"·ZY' ·K':.'· LAOI -2·' 10,

~ ... ,[.- , ,', .' ,.', , . '1'~:1'

Dla przedstawionej na rysunku 2~62 matrycy PLA z dekodowaniem zmiennych dany iloczyn rozdzielarny na dwa iloczyny, tj. na lunkcje argurnen-

t ii" d h ~. ~ .' .' :1 h d k d ,"' 0 I' k] d

O\V po rawanycr na wejscia poszczegotnyc ,!~ dekoderow, ,.' In PtzY',_'~a""o\v.e.g,o

ilcczy nu f..:....., X 1. X1. '''~'l ~'("": rnamy:

Kazda z wyodrebnionych runkcj~ wyrazamy nastepnie \v kanonicznej postaei koniu nkcyjnej, Tabl ice Karnau gha dla fun k,cji i l oraz i 2: przedsta wione ,¢'~. n a rvsu no' k U" 2,·' 615"-··,

i!J. "'7t: I!:. .J' "-"'.. . . . '-.,1. - I: !II

! . !

"

I -_0 1 (}I 1
,
1
-',
- I
0' 0 I 1 10 1
, 1
1. I - 0 1 ,~, 0 0
I
• •
I ~ I ,2' II

,

I

,

i

70

x '. l

X'<· '1 '

:1

0 : :~
I
~~
0 0 1.
1 0 , 0
I
I ,Z 3 U' "K""L' AD'" Y S'-E-"'K"''1J'E''''-N' '-CY'J'NE

' ~ I ~ ',_ ': -_" ~;.,~ _ ,,-' I' ':' :~: :!:' ~'y,.li" ", ,,"._ ,~, :[(' . ~"

I a , .I

_.. II

o

'.

I'

I,

Rys, 2 .. 65,. T ablice Iu u kc j.j ~ ,I o raz ;. :2: I~ I a ,II UCl ),,1 ru " ~. XI X'l j'J'X"

Rys, 2_6;6. Tab!,icc' funkcji iii oraz i1 db\ ,ilocz.yuu i ;:;:: x 'I J(: ,)

Kanoniczne .. postacie koniunkeyjne flJn~cji' tl oral. i2 s~ nastepujacc:

I

I

3~ 1~1. Definicja ,j struktury ukladu se]I[\vencyjnego

i 1 ~. (x 1 + x2) [x t, + XZ}{Xl ,+ X2):~ i2, =. (XJ +X·..J){XJ, +Xol){.X1 +,i4),.

Uklad JekH~e.ncyjny jC'~H to uklad logiczny 0 n wejsciach ,i ,Tn wyjsciach, przedstawlony na rysunku .3~ l, dla ktore.go stan wyjsc Z (t) \,V chwili I~' jest Iunkeja stanu \Nejsc .X ft)i W chwili t, a takze stanow

wejsc 'W chwilach poprzednich, Wyrazarny to zalez- x ~ -_ ." ,

,. . 1-

nos-cur

Dla ianego iloczynu i' =: Xl .. X' J mamy i1 ,:;;;:. x ~ oraz ii = x3 •. Tablice Karnaugha dla Iunkcj i (. oraz 1:2 przcdsta wio ne s~ na rysu nku 2 .. 66:, Kanoniczne pos t acie k oni unkcyj ne Iu nkcji J~ 1. oraz ,i:2. sit naSlt(.,p ujace:

-x 2

Z 2

us

i.l ,:;::: {x i + X,l) V( 1 + ~\:1} , ;'2 = (Xl'+ x4) (i) + ,,{~J ~

Wyrozniamy dwie _struktury uk:tado\,\" sekwen- x ~c--

n

cyj nycb -- .M oore'a j M'e;3; ly'ego,

Struktura Moore'a przedstawiona jest na rysun- 11)'5. 3.1. Sekwencyjny uklad

ku 3',,2.. Przez ·U·K.l oznaczony jest uklad korn- ruog,iclny'

binacyjny reatizujacy tzw, .l'og,i.kr, przei~'lc:! p.rz,ezU'.K2

uklad kornbinacyjny realizujacy tZ\V. log ike \vYI~c, a. przez PAM blok pluuifj'cl ukladu sek wencyjnego, No. wyjsciu bJoku znajduje sie, oznaczony przez Y{it:), stan ukladuve chwili t .. Uklad UK, 1 nazywany jest n iekied y ukladen« ,k ot:ubi.n.ac yj.n ynJ wzbudzen, a u klad tJ K.2 utdades» ko.r;,lbinacJ;jn JlJ.'H wyjscio \,V:)'fn ..

" 'z'"

- ,

m

i·

T

x:(t) =~~I 'Y(t.+l) 'i yet]

,

II UK 1 '~" ~==~~~". - P A.M .~i =~~ ~~~~~., 'UK2 :l~ ~~ Z ( t )

[, . J

.,."

l.

Rys, 3.2. Struktura Moore'a ukladu sekwencyjnego

,! - · .

-,

·

· . ,.

• r. ,I, : ,

.. -

'.

,

i

Z(l) = g(Y(l.))~

12·,"

".

,I

73

ZI'{ t ).

'Ii.-~ I,

xtt) ~~, =;;;;:;""'~;;;;;"~~.~~~~~~~=~~~~,~~,,_...; ..,..,,__

; ; uxi !:~! ~y~( t~" +=1=)-~~. ~ Ph M ;[F ;;;;;:;¥:;;;;;(;;;;::;;;:t ~.~ ~~' ~= __ ~' I UK2 ~~

, 1 .".,,__----.-.......

I

, II .1,

iI:.

'Ii.. '1:

'; I' .

U E"

,.,=.5

x

.

, ,

' ..

",-- ~ "~ ,'. PAM I~, ~~.~,. ~~~;);:;I"_"

,

!'

Dla ukladu Mealy'ego ObOv,,·j~llljq zwiazki:

" "

,

Y (", .. ~ + '~), =' f" (y., 1(:'1' X· ,('!f-)'_")

',' ~ I ,IlL., ~ It· '.' jJ". ":~,' l!

Z (IJ ::= 9 (Y(l)~ X !(tH.

Modelem matematycznym ukladow sekwencyjnych 'Clone" Wsr6d au tornatow skonczonych \~.Y'.f6i.nia.m y i Mealy'ego,

A.u.tcnnatenJ. At oorJ€'ta nazywarny u porzadkowana phlt k¥ (5'., ,r, QlI 0':; 4)"

gd zie S·'·,' J; C;C it (" ~,,"' o:n ·if'Z" '0' lifII v'm ,n ~ ~ p' ill 'Il" t '\I1"m' "'.1 'b'l' ii'"'N. c' e" m ~ a·" ~'Vll t:! I]; [1 ym "1 :t. £""'!Ii' I'>m' I· "" "(1" 11;.'; 'W'

•. i'", . "'~" 'iJ.i~ .. 'Ii.~l~t", .l'!II,I)· .'" .ltl.lJJ:V.'I: 'u~ll.~t' I, 1:. ....... ' .. 10., I .... '~J ltll·· '~j '~"'~~', ~I.i ~,,11 ~l}~Pl)·,r IL';:- .. _.·I_ ,~jl"" "'.,~~!(,JI .

a u to ma t U l t sk one 2:0 ny m U. ,j e pUS tym Z bi 0 re m ~ naz y"w any m, a !fa he tern we],~ciowY1'n g skoriczony m niepusty -m ...... bio re m 1"11 'd '7_v' .. -wan vm aliabetem ';.t~uifc· ·~·',o, ._

~. _ '.: - •. ) _"._" .. ' 1,,\ ..... "'.' ,~~ _ ~_ .. _ l',""" • :.'" ~ .. 1(,.. .. _ .... _, ,lIi~, _,llaL...'!j,.;" .'~ I II,.J' , I .. ~JllJIfJ!G.t'bt!ft~, Ip'~ ?:J.rt.~l.I' __ ~I ...

'W'y7n,~ ,0: S x E ~t S Iunkcjq, nazywana fii~'nkcjq prlej;~c, a .J: S ,~12' fUl1kcjq

~ ~ ,.

WYJSC~

A utomatowi ,M oore'a od powiada .81 ruk tu ra M oore'a ill kladu sekwencyjncgo. J'" ak to pok aza OiO'" na rv -su tij,'m ... -I' 3':' ,4,"

" !, '. ,~ . ,,' .. c::.t ... (l. '_ !Ii J ,J..:l,. J :1\" U . '.

~

k ~

sa autoruaty S on-

f . t M'~ '-

autornaty [: .oore a

W" .. d b ,,"' . ~,. .. d' .' ~. " '

. ~ sro "'~: SPOSOI,O w_ reprezentacji au tornatow .: 0 na jwazniejszych nu~-ciq

t, .: J .:,~ '"...... ,'!' ",., ,~~ , ' ' .',,~ o· ". ':a ., . ""j' r " ' _.·t· .. ' "," tu \V· ,', ' . '" ,..', , . Ii' ~~"" ,."," ~

a.rJe,Q przejsc r wYlsC :' rs Z grdj au' omai U" yrtucnronc tormy reprezcntacji

przedstawiono w ponizszych przykladach,

,PRZYKLA.D' ,1,1

. ts'" S' E,·,

'1 ~ r , . }'

,a;... ~ ~ a ~," (T:2 ." ,

. PA'H=~=~~~~" A i,-

i

,i

o( ,

".

. . .

','." II '_'.

"s,'); efl)' - $2' j

"~ .. .

() fSJ ,!, (1',l) :' s 1 ~ o {s 2'!' a: 2J ~, ~'i:J t

~ (' s '1i' .;ot" i~.') :~. ,of' 2

- . - ~,,,, V. I.' .1. II

l( ')

, .

: S.« ! =: OJ,":io •

. ~ .. ' ,~

. .,

14

'T~btl:l at Tabeta przejsc ,i wyJsl1! automatu Moo.rle.~a A. ,I

PRZYKLAO, 3.2

N'~ech dany bcdzie nas~~'puJ~iey automat NIC[dy'~cgo S ;;;:; {s l' S 2l S)} 'I'

L = {.a,I,~ a 2J :m

{ .

) ,_" ", .... "

!,. ~ W~, •. 'W1,)I,

.II!;J ~ .. ~

,:~, (s .iI'T) - ,'"

i() .) ~ " U' 1, --' ., j. 'j.

o ('~2~ G 1) -~ ';~2 ~ {j (S J; a l)1 ,:-=' S~ ~ 1 {s~, (I,) ~ ('O'J, .t A (sl,.~' a 1) = w'z J

.1 (':s'", (J ~ 111 :=. OJ"'!,

' .• ,.::.'.{;;) .J!"

-

l( )

II "."1 ! ,

" .. ~ J" tJ JI. I ~ OJ Jj, J

I

I:

7"5':'

...

~', .

Tabele przejs.,c i \\",yj.sc automatu ;ll przedstawiono \V tabell 3..2~ a graf tegoz au tomatu na rysuak u 1.1.

'J"::.lbrh8i 3.:2

T abela prl.e:jsc !i "" Y j sc au to ma U.I ~1,ea~y'~,eg,.() ... 1. l

....
£..
S
1111 rr2 11, .rr1
SI S3. 5. ,W,3 WI
'!
$,2 51 s], I W,l WJ
'I
I' !;
Sl II ,s;!., s '. w~ w ,
I' l I
I "
,
,I II

\

II

.02/U2' ", cr~/'w'3 .....•.

I

Jak stwierdzono \\,1.'C wstepie, syn:c.ez(~ ukladu c,J.1to~-ve(}o dzielona jest na dwie zasadnicze fazy: synleze logiczna oraz ·s.yntez~, techniczna. .synJeza logi.c?u()obcjmuje etapy syntezy od OP~S!lI slownego dzialanla ukladu do schemata logicznego tego uklad u, ,S'rn,le:d techniczna obejmuje CU1:PY syntezy od ukladu logicznego do uklad lID cyfrowcgo, Bardziej szczegolo wo etapy Sy'H lezy sek \y~t:J~ _, cyjnego ukladu cyfrowego przcdstawiono na rysunku 3~8.

'W dalszym ciagu przedrniotern naszego zaintcrcsowania bedzie synteza

Jog' icz na ·'1 -:ill ~ .... '(0" 'C:!lJ sk ~ O;I,d' -l; i"~l ~;.";'P"'.. ~':'.'y·,·.n ',t:I;()o::':'''''~ """JlI'!;·'f.'rO'~'i'"'J'I;'J,1a' i: s lUI r ',:i-1l{ eza strukturalna.

I," . >. " ", Ii:, ,L ~ ~, l\.. t. [-i. i3 f. l[u 1(j~J "it ~"'I! III Y .1. 'I' !t I;r _ ~. IJ..4 r I':I;~ 'I; i·4 tr.r,l~ r:J" ~ <',!I )f '" ..

'.

~,

.

=

1:"

'::: i

'",

"

synt €'Za abst.r-akcy.lna

synte2.a

'1 '.,

,]i o,glczna

,,';.

l

s'yn.teza

s t r-uk t. ura Lna

~ ,_, - "'t-·· ,C',

'~'.in, - ez.a

t echndcz.na

.

L

IO:P IS, g,lOWN1' I

'D~ ~.,~f-:".~N I A, UKl..A~~~' I

"kr syntez:a 'w'l:asc: i-wa

AUIIOl4AT PI:ER'WOT'NY':

I

: m.i n:i ma.1 i, zac.la 1 i czby

I, stan6w

A lfFO:fitA T' :M'I ,N I MA,LN Y

[I

[ ~b,6:r [ele'men,t,6w' panlecl ~

kodovanie s-t,a:n:Q'w:, we'js[c i 'wy"js,d'

. ~ - --

ZA·' ,va: ···D-·'O·' -~ W' ','A,-'N) AI, -T(A'--' B" 'E- LA--:·

. l~;.- .. " '. '. '. " ' ~ 1_ "._. .; "

PHZEJSC '~ W JSl:;

, , ".. . .. " ) -' ... -'

, "

.. ,., s:yo'teza komb i nacy.jna ·,II'S:~:"C~JE··J''''T L-iO-'-G'- -·IC.·2·····N, 'Y'"

'", _. I"I.· I ... .tt\· '_ .. "." . _ , . . ... , 1 • I

uw'z,gl edn i.en i e r'odzaju w:y-kor.zyst:ywa'nyeh rB'le;me:ntdw'

S- C<"H'E-u ~ -T- . I ~E.O'-,fru i

" '. . , ; '_l'~ ~ :U.,. WI:, - - - i

-

I podzlal na plytkl,

czenie elementrlw~

.A: '. k '} t 6-'

nozex C' Lemen' .,,".W

- --

. _ ill

'if""'Q-' ':. z·_···· ro' llC' ~ ':z---- ~

II;, ,I", ~a··

numer-ac ja

, ,I

,I

,

I

i

I

k ..

WY' .onarue

!

[

'i'

N ajtrudniejsza fazQ syntezy 10 gicznc] jest s }JHh?,ZCl. n'lt1.s:cf~V(L Polega ona na przeksztalceniu nieformal nego opisu slownego dzialania ukladu ~., formal ny opis 'za pomoca automate. Faza ta, \V odroznieniu od pozostalych fazl owe jest

" .

I! " J · -" d .' ,., ,-., idl ,,~... d'~ e

1:-3. ~ go I':y t nu 2:0 \y a in a. I ej l ['0. ..... :1103'(; t k \!!lW \Y' P ra w J' .. ',0, '\~'Y m 0 u Z wiercsern en: ,I u rzeczy-

wist '0'" e.[-. ~ -,,'. . - . ",' -" . '. , -.' id ,I: .-

.. is .osci za pomoca moe etu.

P:R'Z,YK,lJ\:D lJ

I '

j

I

Wyznaczmy au tornat dla anu,Uz'lalora par z ysto',,~ci~, \vy krywajacego, lezy W'. poda wanej szeregowo na wejscie liczbie binarnej wystepu je parzysta ezy nieparzysta liczba jedynek. Liczba pod a wana jest szeregowo, tj, bit. po bicie, - poczawszy ad najmlodszcgo bit u,

Z opisu an aliza tora wvnika, iz" jest '0,-·, n ukladem ~IO-gjl·C"Z· n Y:"]"1:'i' [0-", jed nym

___ ~,"::"U: '_, ,ab,L_ .. _1T ,.I I;~, .;:;1,. __ .' 'i1i . .-, 'I,;t ~ _ ... - w .'~ .-,' ". ·,iILl ~ J'

wejsciu i jednym \vyjsciu~ jak to pokazano na rysunku )"9,,

x

~=_>~-, A~P " ~. Z

,Ry.,s. 3_9. Analizaror parzjstosci z prz.yk]adu 3.3

Rozwazmy odpowiedz ukladu na przykladowa sckwcncje wcjsciowq:

x: iOOlO l,Ol '~Ol , z: 0 t '1 100 1 :L 0 ll. ' . 'f LSB

Przez LSI} oz.n:R.CZO no, naj rnn icj znaczacy bit A 'I fabct wejsciowy E' =: {10, l,}., Podobnie affabet wyjsciow y Q :;;;:;: {O!, l ], iA nal i zujac powyzsza odpowiedz u klad u spostrzegamy ~ (:·o nastepuje:

a] nie istnieje uklad kom binacyjn y fen lizu jacy zada n ie szcregowcgo a nalizatora parzystosci, bowiem dla jed nej litery wejsciowej n p, l, uk lad od powiada literam W, wyjsciowymi 0 i t \v zaleznosci ad chwiii t "~ nie is tnicje Iunkcja boolowska opisu jaca zwiazek pornied zy wejsclem i, '\vy jsciem u klad u ~

b) odpowjedz ukladu ~v chwili l zalezy od tego, czy do chwili It liczba pos iad ala 'p:a. rz yst ~ cz y n ie p arz ysta li czbe jed y n e k,

p rzyjmijmy nastepujqcq "inter pretacje stanow au tomat u:

'si dotychczas podana zostala parzysta liczba jedynek,

S-2 dotychczas podana zostala nieparzysta liczba jedynek,

0/0

'OIl

l,lO

n, ";j"'" 1< i:,I'! ,~" I~ ,,,,,n,-,o'!I'l .'I~;... .." """'111': - i it' "" •. ' ''- _,,·t·- ~ -'

I,'\ ... ,.;ll. JI.],\.l!" l'\,Uh'unls, UI~d ,iUJ:m U,aIL.OiCoil parly,:S'~Q$CI

Graf autornatu przedstawiono na rysunku 3-~lO~ Podwojna strzalka oznacza, ze stan, s:~ jest ,~~ta:nen'~ 'poC:(f't:kOH~'Y1U~ tj, p rzed pod a n iem pierwszego bit u

] ~ b ·d' ~ -

liczby automat znajr uje sie w stanie ,S ~.

"

bit u i sygnalizuj acego

( l' B:;) '7 (It' <., B":)'

Z, I,~ '., '"'] "., : "'. . ."~

Sch n-n;'\ (!I, ~I" b ··Jo1>0· \:I.-'Y

1"...1, .'r,..J.lll{iIi.'lj" ", _ .. ,itii,. ," ,

18

Wyznaczrny au to mat d la kompara tora szereqoweqo, wykrywajqecgo - wiekS;Z~ z dwu Iiczb /~ i B podawanych szeregowo na wejscie, poczqwszy od najmlodszego bitu ~. sygnalizu jacego \vy nik na \vyjsciu ,z (~4 >, B)..

kornparatora przcdstawio ny jest na rysu nku 3~ 13.

I(A) x 1.

(B)x ,............",~

2: ....,_,__,~-..!I

Rys, 3.1 J.. Kornparator szercgowv z przykladu 1..5

..... '2' i{ A>,B)
.r.
.( A) .~ I 1
x ".- , KS I; .._ ,( A B)
'1 - z .=·· .. ·.1
'" '. '1 7
(:8)1 2
X
. . ,:;. ' .. ( 1\<,8)
2 .i' Z
3 Rys. J.,~ I. Kornparator szeregowy I przykta du 3.4

Rozwazmy odpowicdz ukladu na przykladowa sck wcncje wejsciowq: (1'1) ,Xi: lOOlOIO.llOI"

(.8) X'];.: ouroouci M ~

(l1 > .8) z 1: 1'0011101 100 I

(A;' .~ B"") "'" . 00··''"'0':0··00' .... '·0·0,-0--·1

:: . '=.' J!. 2;. , ,'.o:t)' .. " ': '-.-' ',- '.'.' . ~

Z Op~SIU k omparntora wynika, wejsciach i jednym wyjsciu, jak to ad p" owicdz u klad u na przyk la do wa

" " ., I _' .. 1" ', •• 11.,,-'" " It."'· '!II,,' ,',1'.,_. . ',' ~

00/1 ~O/l Il/l

'0'01.10 0110 u/n

(il.}X.l: i. 00 10 r 0 no i , '(.8) x 2.:: 0 11100 ~ lOll ~ (~~1 .> ,8) ,Z ,: lOa lllO 1.10' 1 .'

Lln

Alfabct wcjsciowy r ~ --: {oo,.o Itt 1'01 11} 1 a lfabet wyjsciowy (1 .,.;_ {If)Q~ 0 l OJX) 1 }.

Odpowiedz ukladu w chwili t jest zalczna od tcgo, czy do chwili l' spelniona byla relacja .. 4 > B', II := B £1.,y .l1 ,< B., Przyjm ij my nas~~pujllCtt intcrpretacje

A,lfabet wejsciowy E = [oo, 011, ~O, 1.1}~ alfabet \\"yjs.c·WO'\Y-Y Q' ,= {OJ, i}. Odpowiedz ukladu 'W chwili r jest. zalezna od tego, czy do chwili .t spehtiona byla

~I. ~ ,'I' •

ruerownosc A > B czy .(,·1 < B. Przy j [in ijm.y n a Slc;,:pujqCll interpretacje stanow

autornatu:

~ ~~l ~ dotychczas 11 > J3~ ~ S2 ......... dotychczas A < ,B.

Graf automatu przedsrawiony Jest na rysunku 3.12.

stano U' autom atu:

. u '-"II. l J ," lfl! (I ili..1 ilJ, .. ' [,I I~.' _I.

s! dotychczas A >, II,

S~Z dotychczas A.';;;;;;; B,

S3 do tychczas rt < B' ..

Graf automatu przedstawiono na rysunku ],.14.

..-.

OLIO

DOll.GO 10/100 11/100,

01/·001

OOi/OOl 01/'001 nvoot

:.

10 I' ]00

,~ .

1.0/1

10.1'100

PRZVK.:LAD 3.5

en/mo .~.l/{HO

r

~ ~,

,. iI _ II!!

~ .

. .

;. .

.

I

Wyznaezmy automat d la ,sun1,ato.ra. ,,"\z,ereg(}"weg'o, obliczajacego sume d \V!1l.]

t~ b A 'I B d 'I.... .' r ~ d '. t d

lrczt ... I.' pooawanycn szercgowo na "weJscwc~ poczawszy 0.'; najmroc szcgo

bitu. Schemat blokowy sumatora jest pokazany na rysunku 1.l5~

(AJ K 1,

[(·.·.'B •. ··).·,

x:2

' ..... ,

- ". S'S",,"

• " " " ,0"",

_ ,'. '" ,f'"

J

"- - "-~I"""",I ~.-...-.....i

'j ! !

I

f

(A} Xl: 010010101101 'I' (.8) X'2 ,; 001, l I,OOllOl-t " (A, ,r*," B) z: 100001001.100 ~

r LSB

Alfabet wejsciowy E~' fOO~ O~!' iO~, t, I}, allabet wyj~,cio'\vy Q '~ rD.!, I}. Odpowiedz uklad u, w· chwil i. t jest za lezna ad tego, czy w chwil i t ~ 1. wygenerowame, zostalo przeniesienle ,ezy tei. nie, Przyjmij my nasrepujaca interpretacje stanow :8.1.1 tomato':

. / . . .'

~' s:~ '_ rue ma przeruesrerua,

I!l II! .!! !I'

~ .S 'l~" jes t przen res re n 1 e,.

Graf automatu przedstawiony jest na rysunku 3-l6.

00/0 0111 1011

0110 10/0 It/i.

11/10

OOll

P" II:) 'Z- 'y' . 'K" LA D" 'j'1

~\, _," '; 1-. "." ".,1.:' J'!I'.'

'W"·· ". c '-. -- "C·",· ,', ,t' '.' . " .... 'to. d I',' dzi .(, ,~,t~"-" - . d: ,J.. A' .... b 'I" '" ."'1i:) I("'eon d' Ia I:' czb

'", yz.nac.z"m,y au.o m,a .'. ,I.a ' ~ ~,e. n i, Ji,,(l run t;1 Ul ~" 0 .. ·, ,I czaJ";t, ""'" <BU' : j ., ,,~ \...,z' . 'Y

pod a w anej sze re.g 0 wo n a wej scie res z.t~ z pod z i, c~ en i a te] I iczby p rzez 4. Li cz b 3" pod a wan a, jest od najstarszego bitu. Schernat blokowy dzielnika ,jes,~ pokazany na rysunku 1.t1.,

!,

81

d

~I

t i I: , I ~ .

- I

~ i

• I

r

~

I

R vs 3 11 Dzielnik modulo 4 z nrzvkladu ]; 7

' __ ,J i'. .., l ~ . " - I . " I ",. .•... '. t,-'" i IJ' ',", ". - ' ~ _.

x : OlOOl0101l01 ~

.,. '.

~ t ,.

.2:2,:

110:"0"' 'Ii 0- '~ 0" 'm '~ '0" '~ '0'

,1Ii,'. '.: !L.':, ~, !II. 111.,' :[,' '!!;

O:lOOlOlOl 'nOl ,., f MSn

PTzeZ :M:sn oznaczo ny jest _ naj bardzi e] znaczacy bit, ,A I [abc t \v CjSCitCfWy r. :=: (0.." l'}, alfabet wyjsciowy Q ,~, {OO~ 01,- 10~ ill .. Odpowiedz ukladu '\V chwili t j es t za 1 ezna '0 d res zt y ''Z po d ziel cni a przez 4 I icz by po d a. n ej do- te] chw n L Za uw _·'o":)z'··'m· ··V ,';,po d; opisa .. n ~In na na ijm '~'IO' d szei pozycji 7,' era odoow '. iada pomnozenie

. · ... ,u··· u,"""J..:;'~ ._, · __ :.I,~I·'I."III,11kI " lit,,- .', " .~, 1.-:·" o..if....-") ~.;-v' ····,.;)1 '~~~ .. ' ~J"'IU 1'('.t •. i[A..' ... Il'iILi,I····~:I.iIl·.

:1 iezby przez 2, a d op is an ill j ed y n k i od po VN i a d a porn r~ 0 ze II ie I iczby ,P rzez d wa i d odanie 1. ~ Przyjrn ijmy nastepu j.qtc.::t intcrpretacje stanow au tomatu;

~~K~ ~·x mo d 4:::::. -0:1 ~~1 ~.x mod -4 = 1 '~' ';~2 ,~' x 'mod 4- == 2~ 53 ~ x mod 4- ~ ,3 ..

Graf automatu przedstawiony jest na rysunku 3..18.

10/00

1.101

0110

~/O,~

i/u

1/11

n/ro

JII'

Tri be~;a 3,+3 Au tomat z prz y.LJad u 3 .. :8

~
.
~
:83 ~
" . E
il
,
II
n .0'2'" 0·'

3 2' 'R' ,A·\'·:·',V:·"·.'N·'· 'IO .... ,·'W·· .'\. 'Z··" N· 10,' .t<A,AU· ·T .. .::O···· ,i\:~A~rt~W.···

[ III ,!!, "', v __ .. _ ","", ,'J .. , J .... ;)L ,i'\. [._". '~'·.·.'ll",I.,_·"", U I I

W poprzednim pod rozdziale wprowadzo ne zostaly pojecsa automat u Moor-eta .i Mealy'ego, '\V sposob naturalny rodzi sie pytanie, kiedy .dany a utomat .nlOZC bye zastqpiony innym au toma tern ... Celcm rakiej zamiany moze by,c zastosowanic automatu 0 mniejszej liczbie stanow tub automatu innego typu,

Kluczowyrn pojeciern przy porownywauiu automatow jest pojecie ieh rownowaznosci, JesJ!j dwa autornaty S~l rownowazne, to dla wszys tkieh sekwencji liter wejsciowych oba generujq rowne syrnbolc wyjsciowe. \V klasie rownowaznyeh _ sobie 3.UEo_m.3.:fO\y· dowolny automat lTIO:Ze byle; zastqpiony innym automatcrn Z tej klasy [l]~

'W prowadzmy nastepujqce oznaczeni a .. Je31 ~ allahct wejsciowy oznaczyrny przez E', to przez r'c*- oznaezac bcdzierny zbior wszystkich niepustyeh slow nad ,aJrabe{emr:;~ tj, zbior wszystkich niepustych ciagow utworzonych 'Z liter alfabetu E. Przez ,f; 01.naC2aC bedziemy ~d'O\VO pusle, tj. ciag ,PJUstY'I' a przez E:;f: z bi or wsz ys t k ich s low nad at I fa betem L I' ,~(} czn ie ze slo wem .P'~ sty m, P ftL'w'd zi \v Y' jest zwiazek E+ ~ t + IU {e}.

R,(lZsze.rzon.q' .fiUlkc}r; pr::eisc' s.s x E'* ~ S defin iujerny nastepujaco:

0 1
s,l, s,} S ~ l(!j [
S2 S,2 53 ru ,
•
;~], 52' S ~, W:l
,
'. Wyzej J) 1"Z yj ~ t 0 n 0 ta cj~, ch~:gb \V' bez n a ~\F i aso \V 0' kra g i y ch i bez p rzecin k 6 w ~

;iiIit.,

Dla automatu przedsta \.\l,i,(:'U1C,gO \V tabeli :3.3 wartosci Iu nkc]i f; dla stan u ,S 1

i wybranych slow sa nastepujqce:

,~,

d (Sll' ,~:) :=. s.~ )

-

... -

~, ,~

0. (s 1 , 0) .=: S 1 J CJ, (,~ iJ' 1") .~ S 1. ,

~ (;~,w.·, 00) = S,2,' b (s 1 ~ 0.:0, . __ s~ J $ (s l ~ 1 a') := s]., .5 (Sl:~ l.I) = "')'1. ,

~ (.~~' 1:~ 000) = S z , ,~ (.s 1 j 00 l)' ,== S j :,. !~: !(s [l ) 0 1 0.) .~ S J .• ~.

...,

(] ( ).

I I !II' ~.[- .

. IS:.; f." -. :S:lo

''irl { C"'\ 'V' (. "'f'" *). \4' (' t"'\ \or Ili E .. j,~ ····.·.·x E L. .'v (J 'E·.~ j

~ . ..., (. .) s (. &""; ( ) )

I I ':"'.' ~,·"I'I/i·'.I·'_' "'."':',

s~ xo ' .. ' S, ,x" (J •

Rownowaznosc au tomatow den. nio wana jest na podstawie rownowaznoscl stanow. 0 rownowaznosci stanow mozna mowic zarowno 'W odniesieniu do. stanow roznych au to matow, jak j \¥ od nicsicniu do, stanow tego samego autornatu.

Jak wynika z powyzszej definicj i, rozszerzona lunkcja p.rzejs,e dla stanu s w slowa x wyznacza stan osiagany ze sta nu s pod wplywem slowa x. Dla kazdego stanu wartoscia funktji przy slo wie pustym jest ten sam stan, Dla slow .0 d I [I. gos ci 1 ro'zsrz€:' rzo n a fu.n k cj a przejs:·6 - jest row na zwykle j r u nk cj j p rzej.s6., Ostatni fakt stanowi istote rozszerzenia lunkcji ~ funkcja ~'jes~ rozszerzeniem fun kcj i, ,[) na dziedzi n~ S x .E*.. Wprowadzone pojecia zil ustrowane zostaly nastepujqcym przykladcm.

''r'':iF. ~ {' Q' ", 1 00": I' '0' t 1 ,0 ... · 1 ~i ·000···.' .... ':', 0'."0"1' P'I" .'0'" '0' '11 ill '10'" '0'" }

L ~ .,t! .. ,. , ~ .' il.~. ,"'1' .Jt,. '>'~',!Ii :II U "J .', .!E.'i!J' . , :II. , ,.

Rownowaznosc stanow '\~' autornacie jest podstawa minimal izacj i liczby stanow w automatach zupelnych a, 'V'. przypadku dwu stanow rownowaznych jed en s 1. an m 0 ze bye z a.S1. ~ pio n y d r u girl] ,. \V ef ekci e kazd a kl as a. S t a~.1\ 6 \V wzajernnie rownowaznych rnozc bye zastqpiona jedn ym ze stanow tej kJ_~sy:. Ponizej przedsta wiono den nicje rawnowaznosci stanow W au tomatach

.. ~

,tvf oore'a i Mealy'ego. " .. .

Stan s.[ jest ro'~vnowa:iu y ,Sl'Q'i10lvi s 2 \V flu,fon'Uicie: Moore ~'a, co zapisujerny

sJ .~ ;S':2'" gdy 'spelniony jest '\varunek':' :.~.-

p'I'). .... Z· VKL . D .. 0 '. .~'- ".1 .. '. " A 'I 1,,0:

. ,

. -'~ ~.

',,!'IIII [I

'. ill , .~

•• II!!'

Zgodnje 'z przedstawiona de,fln,i,cjQ; dwa autornaty sa rownowazne. gdy dh!.

c . ... .' '. ....~,' t '. 'k" ~

kazdego stanu pic('~rs,z,c,,go automatu istmeje stan \V crugun nu omaeie taki; ze

oba automaty w tyell, stanach $&, sobie rownowazne i dla kazdego stanu d rugiego automat H istnieje stan, W' pierwszym autornacie taki, ze oba automaty VI tych stanach 5,~ sobie row nowazne,

11 {i ( ,), rl'-)" ~, 11 ,('5, I ',,' '", ')1 i '-)"

,A ,:(/ "S 1., ,x h v, " ,_ /t, Q \ S 1" X}) (J, .,

Ja k: w yn i ka z P rzed s tat \~rIO n ych de fi n .l!cj i, d wa s tan y S'~ ro \V n 0 wazn e:" gd Y' d la tych stanew pod wplywern dowolnego slowa wejsciowego gencrowane ~,q

l"

row ne sym bole w'yjs,cwo\~'e~

III

3,~2.,3·~ Konwersja modeli Moore'a i. Mea'ly'e,go

Niech. )1... ib~d'Zw;e autornatem Mcaly'ego i. niech Ai. bedzic automatern Moore'a, Zgodnie z, definicja podana 'iN rozdziajc 3..?,.2., mamy ,A, Ll~'M ~ A,J'Sl~ gely

Niech dane .b~dq, automaty; A.ll ~ (S l~ r., Q'., 011 J,~) i, A'"2 ;;: (S'Zl 1:2" .01)' ;j2,~ l2)' gdzie L 1 =' '£'2. = E i ,Q~ '~, n':!, = Q" Fakt, ,~z automat At, znajduje sie \Y' stanie s,

7; a. p isy wan y 'b'vd'zJ.e p rze z, . A]«. N ief 0 rm ci.] n rue jl aut o'~ rnat A.lt '~v , .. ~.t(i:.nie ,S l [es: .rd'wtuJ \va'i 11)J autotna to-wi l~,.2 W sl'(luie 32,,5 gdy d la kazdego slowa wejsciowego ~"C oba au fa rna ty- generujq ten sum symbol wy]sciowy. Pogladowo fakt rbwno\vainosci autornat.O\V \V stanach przedstawia rysunek 3~.l9,.

Pod aj m y Io rm a I ned e,n, n i c] e. dl a p rz y p a.d k 'O-Vl"

R.y,S,_ ,l,191• Ro,w'uQw,azuo,sc au- db" f t ~".fi '! ... J

g Y OwU auto mat y s~ auromatarru n~,~ 00 re 'a, g;u:y

[,Om,a;'EOw A,~ ~ A 1 w stanaeh b

ooa S:~ a utomatami Meal y'ego 0 raz gdy jeden jest.

autom . atern Moorc'a, a drugi automatem Mea,ly~ego~

Niech A'I .w A2 beda automatami Moore'a. A l/S:'l, ~ .,AJs,'!.,) gdy

'v ,A

_.. Ii I!' ~

D'I a. x = s pow yZS'l.Y '\VIU(U n.-e k przyj in, [I je pos lac:

A /'50 IF:~ ....... t 1 i

; ,: - - I

!'

ktore] mozna nadac ilustracje graficz flij jak n a r ysu n k u 3.20 ..

Uzyskalismy '"'i~c" i.e. "lJa:fun~' k iem ,k 0 ni eczn y m ro 'W n -0 w ali nosci A !/;~1 i~/IJ~~i Jest rO-~nos,c., dla kazde j 1. i Very wejscio wej, Soy In bo ~ u \vJd ~

sciowego w'l dla :l~'ar:t C~ l' a) \V autom acie M eal y ~ ego o ra z .s y m bo 'II U 'Vf Y j-

sciowego OJz 'W stanie osiqganyrn dla _P,QlfY- -(s :it'! 6) \V automacic Moore'a,

'~: ,-f ozn ':0'1;1 W,'" vk a z ac ze p' rzedstaw rna ny',:,

1 y 1 ~~ - ~~ .. J" . I. • "J. '".. " - I, . ." _ .' , .. ,'

waru ne k ko ni eczny jes t ro w n.LJCZ,E:-,;

snie waru n~d,e:rn \vy,~~,arcz~jq(~ ym rownowaznosci autcmatcw 1v1 oorc'a i Mealyjeg:o.

Niech ,A ~ == (S tJ E~, Q:i.~ ()l:i 41) bedzie autcmatem Mealy'ego, Konstrukcja rownowaznego automatowi A.l au toma t u ,~! oore'a 1:1.2, '~ (Slt E'2~' Q 2~' 0 2~' 1.2) jest

"

UrIS t~ P U J ac a:

! A·'., I

'-==-,1, I S iI'---~

2, 2 I

\,.,/ t '\c'" E' 'r':>Ii!:)' V \:...... '.:,~, .. 1

- ,

"" ~,

1'1 (~: ~ (S'l , x)) = J-z (6 2, (~~c2'" xJ) .'

\1'(, .... ' ·E··· "r';t;:). W ( - ;?~ r)'I'

.: 'I:"~ ."~ .". V I. (i. C' ~". I

I' "'.

i~ ;.'

I ;,

o/u

.1 I

[{ys. ].210. l~U$t.rJ:(ja. warunku fO,WniQ'w:al~1Lo:s(a au to ma ~o \iii' lV~ oore'a W ~I ea I y'~eg,o

L",~: L!,~

£. . [.I'

, , .

n ~ on

,3 i!$ '2 -~ .:!Ii ,t [

- - - ,

S:;.; = s, XQ~'i

J, z(s 1. ~ OJ 11, 0) '= {o ~ (s [_' cw]) .1 ~ (s.l.' ,a)) , A.J,((,s ru, ~ w 1,)) ~ I()j!~, •

..

Nieeh teraz A 1. .~. {S 1~' E 1.': fJ-1 t tll ~ 11) b~d zie a utomatem Moore'a, Kon.s.t{ukcja r6WnOYlla:inego automarowl ll~ automate Mcaly1ego 112, =: ($:2' E2~' Q2~ lrl:~' 12) jes t- nas tep uj ~ca:

00

1..0 01.

i.

'I>

'I

~:~fs ~~I a) .=. b ~(s 1, ,0) ~I A·z(S I' a) =' ,{ IJO M (.;~~ 0:)) ~

lOt lO 1

'I

.'

Szczegoly powyzszych konstrukcji wyjasniono '\v nastepujacym przykla-

d '" zie,

I,

i

I

J

I

P.RZ.YKlA,D ~t9

101 lO

11.

Dokonajmy zamiany rnodclu Mealy'ego na model Moore'a dla sumatora sze re go w·e. go ,.

• Przejscie Mealy => Moore dla grafow .

G· ra f a H t 0 rna t u Me a ~ }J. 1 ego d la Sill. mat 0 ra szere go we go . j es t p rze ds ta \V W.O ny na rysu nku 3.21:1 a rbw'l~owainy automat NI oore'a na rysu nku ]'~2:?

'(:'.
"",,
00.10 S
oi/o 00 01 1. ~ U) no O~ '[ t ].0.
.. ~. . ..
0.]./1. m :
.~O/l 11/0 lll"~ , 0
I .". I 2 ~ 0 .1 1
II 1. 1 :[
1: 1 '2. 2 2: 1 0 l 0
..
'. Ta 'I~~ I.:!II ). 4

~,~.,~, . + -

'I: .,

.

I

I !

00/1

1"·~be.la 3 .. 5 Automat Mcore'a ul,Y's'kJ;iI1Y w w~l~iku przej:§da

1Y~ en I y :~, h 10Qi:(e 2 au to ma l u z tabe I ~ 1.,4

Poniewnz przy przejsci u do sta n u 1. au tomat u 'Mealy'ego generowa ne s:~}. 1 ru te 1"y wyjsciowe 0 i .1. ~ \,~' au to mae ie ~1 0 o re 'a s t a. no \V i 1. od po w tad aj(! d wa s ~ all ,"j':' [l, 0) Z odpowiedziq I[) i (1.1,1) z. odpowiedziu 1.., Taka sarna sytuacja fila miejsce dJ.a stanu '2 autornatu M·eaJy~ego,

8, Przejs cie N'I eo. ~.Y ~. M 0- ore d ~ it ta be ~

Automat Mealy'ego dla surnato ra szeregowego jest. pokazany \v tabeli 3.4, a w ta bel i 1.5 przedstawio no przejscia [ wyjscia rownowaznego au tomatu . Moore'a. Dwa pierwsze wiersze te] tabeli odpowiadajq pierwszernu wierszowi tabe li automatu Nle:a.ly'~e,go. Podo bn le wiersze 3 i. 4: od powiadaja d rugiern u

L ~
.
S J..
(M] Ot 1 1 ill
-
._- , ,
i "
I n (2.~O) (t ~.) 0
I ttO)1 O·~O). (t
e' ,
( ~~ ].) u, 0), O·~ i) (2~ .0)1 U~, ]J 1.
f2, 0) ( ~.:~ n 1[2- 0) (2,. 1.) (2~1 0)1 0
~'l • ... ;0 ..
f4 1) ( 1~ li) (2~Ol (2~ 1) (2~O) i
- - II

.• '

'," . .

.II. ~l

. ~

.

, I'

~,~ L

1 I:

Ill •• '" ~ ... ,

. . .

Ii

,

00 00

oln ~ ~

wierszowi tabeli automa tu Mealy'ego, Wartosci ta bell P [z,ej,sc sq parami (~~, to) z, odpowiedniego wiersza tabeli autornatu Me aly'ego , Wartosci tabeli '\~yjs:c sa d la pa,ry (s, (1») rowne ,00,.

_ Dokonajmy teraz zarniany model u Moore'a na model Mealy'ego dla sumatora szeregowego, Za pu nkt \tV~dscwa przyjm iemy automat otrzymany w 'wyniku przejscia Mealy ~ Moore"

• Przeiscie M' ,:·,o·· .. o .. re ~ 'MI' Iealv d 1":'1, grafow

I _ ' , ,.' .fUJI.J! :...1."_ .' =. ~ 1.,_" ,', - _' ,~ r __ I~ .. il(l.. J" '." ~~. '. ~ w .. lEi .. "','

Graf automate Mealy'ego dla czterostanowego automatu Moore'a, bedacego mode lem SU matora szeregowego, jest p rzedst a \v ion y na rys UJ]Jku 3..23., Graf ten powstal 'W' wynlku przeniesienia symbol [ w,Yjs,o~o\:v.ycb ze stanow nad s trzalki dochodzace do tych stanow,

'l~:a be]:a,· 3.,,6 Automat M'eal~y'~'ego ltz.ys:k,a,~ly "!iN' wyuiku !p'r.l.ej'scu~ '~too:re, =>, Mca~y z autornatu 'l utbeH 3.$

.. .- - - -
. --
E I
II S
- J I
00 01 ~ ~ :~O 00 0.1 11 lO
-- - - - ..
- - I
I
I (1"O:}, 1(:[,0) (tl• 1) (2,n) U I I[) 1 0 1
(~
, ~ ..
(t n (llOl f~~ 1') (2! 0) (1., lW :0 1 0 1
i
1(1~ 0) I (1, ~] (l!O) t(:2t u (2~,O) ~ 0 1. 10 ,
, I
I
i (.2:1 1]- I (Ll, 1.) (2 .0) (.2:, 1) (2 0') 1 0 l 0
--f, .. :II .
i I
I -
-- .. - ... _ . - .. -- O[),/O

UJ/O O'~/O

nJ,'\vny automatow i Mealy'ego Ai.' M' usi uatomiast d la tych automatow

.t'I; -1 - d' . c~ - ~ '!l ..,., .::II,'k Ai ;= A" 0'·:'1, a po_ 'W v ... ·.'.z.s ZIC,g,_' .... 1.0 ,P·JZ'v,".-. kl ad u S Pi c.~ n i 0 ne s n n a-

ZaC 1'0_:'1.1··' ZW~,~t~"';: .'. 'l·~' ' ~l' .J _;J .. -e

stcpujace zwiazki

:I ~/O

00/0

10/0 01/0

A 1/1 ,~ ,A'l/[m, 0) , ,A ~/I ,~' AJ/(11 1) j, ,A1/2 = A ,11(1"0) , A'1/2 '-_. ,A]/(2~ 1)"

!'~IO

I ~

omll, lnll

co zgodnie z podana uprzed nio definicja rownowaznosci au tornatow swiadczy o fa W.Il(lW a. znosci Al W A J.'

Dla automatu AJ zachodzi rowniez:

01/l lOll

It/'~

(1,0)' . [I, 1) I' (2" OJ, ~ (2, 1)"

010/1

Rys, 1.2.3., A'M toma t M ~,a:~!y:~,e,go- U l;Y sJk any w 'w yn i~:k u przejsc i a 'M 0.0 re ~ M ea ~:y z a uto m a tu ,l, rysunku 3.22

• Przejscie Moore ~ Mealy dla tabel

T t.. 1 ~"., , ... ~ ~ d . bcli :3, ne ~'¥ prze JSc ,I W YJ sc aut 0 11.1.,3.~, U Mea ly' ego, u t worzo n 'l: n a. po i S t aw te tabe [

czterostanowego automatu M oore'a, przedstawiono Vt/ tabeli '),.6.. Latwo spos trzec, ze tabel a P rze j s,c n ie II ~(~,gl a zrn rn ,8. n.~ e, W .~ a b el i 'W yj sc, '2Xt pis an 0 d ] a kazdej pary (s 1:1' a) symbole li.(i~l (s 1;' (J))~ 'W tym konkretnym przypadku sa one, .r6wne~ dla kazde] pary wewnatrz tabeli przej.s:!c drugiernu elementowi tej pary,

. .

J a'k, wynika z powyzszego przyklad u, automat Mealy'ego ,A,'~h uzyskany W' wyniku zlozenia przejs.'c 'Mealy ~ Moore ~, Moore ==> Mealy, nie musi bye

P rzez au tOi~IUllt 'HJ p',eitd okres 1 (}" jJ' '[ ill b z u pel.n. y' ro zu m i.a n.y jes t au to rna t, w ktorym zarowno Iunkcja p'rzejs,'c~ jak 1 funkcja wyjsc jest ~v pelni okreslona.

'.

1

9'0','

,

91

• II

~ ,

.~ I

I , ~

Zupelnosc funkcji prz;ej:s;c oznacza, ze dla kazdej pary (s) (1) E S' x ,r okreslona jest wartosc funkcji przejsc, Identyezne znaczen ie rna zu pel nose fu nkcji \,vyjsc w automacie Mealy'ego. Przy zupelnej Iunkcji '\vyjs'c' W automaeie Moore'a o K reslon a, jest wartosc tej fu nkcji dla kazdego sta nu,

,AI ,in i rna] j'z. a cj a au l 0 Ili Q' cd 'W Z'U peln ych po 1 ega n a wyzn a czcn i u , . zd ef n lo wa n ej ~v rozdziale 1.2,_2", relacji r6 wnowaznosci ok reslo nej na zbiorze stauow au tomatu, a nastepnie na zastapieaiu kazdej z klas rownowaznosci pojedynczym stanem. 'W' efekcie minimalizac]l uzyskuje sie automat rownowazny zadanernu, tego samego typu co zadany, 0 minimalnej liczbic stanow. Ze wzgledu na rozn ice 'W def n i,cj:~ relacji rownowaznosci przypadki autornatow Moore'a i Mealy'ego rozpatrzone zostana osobno,

Z .. - .. ~ .. d ~'··dr. _.,. ..~ .. ~ _

c goo rue z: poe ana wczesniej " .ef ntcjq, rowno \',Vit'ZllO$C.L stanow Vii automacie

'M 00 re' a rna III y:' '

gdy odpowiedzl dla pary stanow SQ rozne (nit- jest. spelniony warunek (~)) lub gdy dla pewne] litery wejsciowej stany nastepne dla rozwazunej p~~y nie s q, r b wn 0 \v a zne (n ie j e.s l speln ion y wa ru In ek (~i» ~ to roz \v a ia na ,P ara s (a now jes t nierownowazna; przyklad em Sfll n.O~V' ilfe-r61~vt1(.n~1;"Q,~n .. vc.1~ sq stany 1 i 2 ze wzgled u n a rozn e od p o '!til i ed '2 i;

~ gdy ad powied zi d la pary stanow sa rowne i dla kazd ej ] itery w',ejsci~\v'ej para. stanow nastepuych nie stanow i waru n ku rowuowaznosci, to para. stanow jes t bezwarunkowo rO'lovuO'\vain.a:; przykladcm ,stnlrl,l} lV' bezn!arunk;o~'vo rth~1n~o~ '~.V'ain yc,h SQ sta ny 1 .i 4,:~, bowiem ich ad powiedzi sa rb\vne ] s pelniona jest

irnpli kacja:

~ '. , ~

(0.

J'

-

,I'

(1" - 4'\" - .f2" ::::;:: :n" (," ~ :;;;;; 4T.

. := "J "= \ _' ,_ ...... J 1\ ,l,~ '}»

'.

. • • 'Il· I ...... " _ _. ~ .a- II d ]

gdy odpowiedzi dla pary stanow s~ rowne .L rstrueje ,dJ~era \\i'e}s:cl'~~va~ " a

ktorej stany nastepne t worzq nietr ywi aln y warunek ro wn owaznosci pa,~r.Y s ta n 6 \V , ( 0 pa ra . sta n (r~N jes l wa ru n k 0 \~'O fO \:v n 0 \V a zn a; pr 'ly k lad e In st iUll.H'V ~varufikGw~o ~6'~vnOlvaznych S'rt stany 2 i 1~ dla ktorych warunkiem rownowazno-

sci jest (J - ,-' '4) A (5 ~ 6.,). " "~

W pierwszym krok u algory trnu wyznaczan a jest 'W .tabedi tro.itu~,tnej rel Q.'GJa

ro wnowaznosci sta now, W tabel i stany nicrow nowazne oznaczanc s·t_l sym-

t .1' t',"

'b 0 ~ ern , .x " st an y bez wa fun k 0 %\'0 ro W' no. v: a i n.e. 02 nacza ne $4 S Y' moo ~c m :~~, 'I' . ~

a dla s.tan,o'w·'waru.I1lk,ow'o rownowaznych wpisywane s~ w klatki tabeli

nietrywialne warunki. . r:

:[)~a naszego przykladu tabela trojkatna rna postac przedstawiona na

rysu nk u 1.24. Po wypelnieni u tabcli tr6jkQL nej nastyp~ je el.i:mi~nacja niespel ~ nionych warunkow, Na przyklad, stacy '2 ill J. nie sa rownowazne, pornle\.~·az. \:\"~_U'U nek (3 - 4) n ie jest spclniony. Osta teczna postac tabeli przeds ta wiona Jest na rysu nk u 3..25.,

I - 1 I

Pow y,z,sza definicja jest, rownow azna nastcpu jqce] definicji rek urencyjnej:

• L

(i~) V {a E ,E)

.. il

Na tej definicji oparty jest a lgoryt m minirnalizacj j, zu pelnego a utornat u Moore's. Algorytru ten przedstawimy na przykladzie,

PRZY',K,!,.AD 3.10

Niech dany bedzie automat Moore'a przedstawiony \Ji' tabeli 1.7,. W procesic. minimalizacji wyr,6injac bedziemy 3 sytuacje:

2. M
3 4. :
3 ~ "
:X, 5' ,6 ,
i ,
I ~
4 v x 'K 1 ." '

i l
21
, II X
<
'3 x
" x T~~, bel ~ :l1 Automat Moo re'a '2;, przykladu ,11.0

't'"
S .c..'
0 1
1 2. 4
' "
2. .3 .5
3 ,~ ,6
4 2 1
5- , 6. .5
I'
6 :; 4- l.

. ,~,

-.

Ii 1

I

~2 ,3 4

x

5

, B

~ - I ~ .1

.

,..

R,Y:S., J..2,"",. 'Tabe.l.a tr6jk <ltn:a 'z p:r.:z.yk Ino I!J J, 'I 0 po 'I· .

:-:- -_ . -_ ;:".i.' ~ ."_ . J

W,,,/ p~ 111 I,en III

n..y~. 3.2:5", IO.s.tau~,tzna poslac '~abe:l~ u,~jkq,ir.ej

,2 p,r.zy~dad.u 3. ~O _

. "

. ..

..

92

Nasb;'pnie, dla wyznaczenia klas rQ,wnO'WaZrIDo,SCI rys owa ny jest ,oral reta,eji' rdw,no waino~~ci~ W naszym przykladzie uzyskujemy graf przedsra \V iony na rysunku 3 . .26 i rodzine klns rownowaznosci:

2

,

T~b~la 3..8, A I] tomat ~rn:i l] i w.n:a:i ny d ~ a p rzy'k~ adi u J. H.i'-

/'

,

,

1

5Q'

'~"" ... "",

'.

.... -u.

T <.!J lH~:~:1l . ,:t9 J.\,'!l1lo'lnnal M:e::dy"cg.o J; p(lyk lad tI 3.11

s

II)!
]
5
,I 3
1
,~
j
,
4: o

1

2 5', I

, ~'

c

o

,

2. j

4l ,5,

6

e o

n o 1 I o o

, .

s

3"'5":

"

'''''l' "

;~ 1 5--;><;' 1

". ,. ~ I

:1

I' I

1

I

3' x

(i.

4,

b

4: x

V A

R ~S.' 3,.26., a raJ relacji rI6w'~

.' ~ '. ~-I d' ] U1i

nowa znosct l, pf'l.ji' ~_ '~l' II _:~ ilL u

,

!

Ii

," I~,

~--~----~----------~~~~--~----~~~

·X

,4 s ·x I' 2·:;('6···· :

~ :Ii' _.1 I

1

1 ,2" 3

4: ' 5 '

,"_' ,I

Zgod 11 ie z podana wczesniej def n]C~'~i rown owaz nosci sta OO\V ~v autornacie

"'" '; ',.' ," _c' .,1,-- "~t .' '.' " .,' ",' ~!o't~ ,_,' ,I: ".(".",:,-'" , . "'(',,11 , " ;( - .... ,~ ,.1<."

Mealy'ego marny:

1, 6

o

R =. f l' 1 61 {' 2'·' )= It f 3::' 4 '} )

, _, 1l !i"i)' j ,(I ~ \;, ~ . J' ..

R ys, ) ,23. G ra r rel ac j i fO W ~l ow,a ZH osci z p r,l:lf ~

, - ) ,

- " ' , ','" I

!dallu .' .1, ~,

,
'I 0 l. 0 [,
1
1 I
I I) 0 0
C I
II
hi It: II 0 0
.
b 0
c , 'I
- -- S 1. ':::: s ~'~' gd 'J'

Po oznaczeniu przez a,~ b i c kolejnych clemcntow rodziny R uzyskamy au to rna t m i: n ru rna 1 n y przeds I~ U.\\" io n "1' \V' t a bcli 3, to.,

,S'l "...., S,v . gd y: {O \/' (0 E E) (i.i) \l (0 E'1:)

1. (s ~, " (iF) = )" (.52" n) , ,C; [s ~:I a) :~: () (~~'"2," a) .

Na tej de nnicj'~ .0 party jes t a tgo ry tm min i malizacj i, zu pclnego au, toma t ~J Mealy'ego. Algo ryt ro, ten przeds taw irn Y' na przyklad zie,

iii); n; '7'VV' L~' A D" "l! l l

.~,~ Iii;, I;;', i ,r-i... ' .. ~,\ I ~ .' .,;II" ,

Ta he h~, .1.111 j\JJito~n~H [nh~in~~lhlY z, pitz.ykh1Hi,h.J J.E],

s

-,

L. ,~.i!'

- __ I

1

L

•

95

J.~.4~ MlNI[vIALlZ.ACJ,A A.UTOrv,ll\T()W N.lE \V !?·:EL·NI OI(RESLON'YCI-I

'l1' . ,. . k' , . ~. . d · l. .UI ~ ,I.. J' '" '!' • f'

1.\' ozn a ·\V y ca zac, ze ro .' Zl. n a n~iIf'~,,1,'{S YI-Ina iJ1 yet" Z ';;,!l'i Q '0 \11 S l' a rI ow z qodn. ye i1

{ Q., .. max }' 'k ~ '. i - '.. k ,. . k ~ b ~ .,

.' r: , .. ' J .,~ torej eiementamr silt. \'i{S.ZyS., ere rna csymame z war.y stanow zgodnych,

spelnia waru nki pokrycia i domkni ecia,

Rodz inti ji'./la,lnq nazywamy najrnniej liczna rodzi ne zbiorow stanow zgod-

. .

nych, spelniajaca warunki pokrycia i domkniecia.

Automat minimalny dla automatu Die. wpelni okreslonego budowany jest na podstawie rodziny finalnej. Ze wzgledu na roznice ~v defmicji zgodnosci stanow przypadk] au tomatow Moore'a i autornatow Mealy'ego rozpatrzone beda osobno ..

A,[d·o.t1.i:a~· ni.e ~1I pelni okr.e~{lony· 1 ub j naczej niez upeln J! jes t to au. tomat, \\~. kto ryrn f unkcja przejsc lu b [u nkcja \~~tyjs[c jes l nie w peln i okresl on a. Nieokreslone wartosci IY(;'h Iunkcji oznaczane sq. \\~. tabcli :p'.rZ!~jsc lub '\vyjsc symbolem n ~ ''. Automat. nie 'lV' pelni okreslony reprezentuje "I' istocie pcwien skoriczony zbior all! tornatow zu p·el nych Au tomaty tcgo zbioru :mo.gq bye. uzyskane przez zasta [lien we wszystkich kresek stanam i (kres ki \I,l 'l abeli przejsc) lub symbolami wyjsciowyrni (kreski 'W tabeli \~yj'sc)~ Minimalizacja automate niezupelnego prowadzi do wyznaczenia automate, k:l6ry wsrod aU[OAl3t6,v minirnalnych dla zbioru rcprezcntowanego przez automat niczupelny ina najrnniej szq ,~~'c.zb~~ sranow. \V prowadzrny kHk a .okresleri [6]..

Slo "'v 0 x nazywamy slowem (iOprIlS!C2 (Ilnyn'l dla SltUnr s '~<V ,auton~{lrlc Moore'a, jcsH okreslone s~ wartosci ,0; (s, x) oraz J.. (a (s,~.)(})~

Slowo xu nazywarny slowem dopuszczalnym din $tanu s lv automacie AI eel y:;,ego~ jesli okreslone S'~l- wartosci D (Si x) oraz _;t (() (s~ x], (1) ..

Stany s 1 m S;'1 Sq. Sl{1.nCu~l.i zgodU.f/t:ll ~v (lUlon-111cie 11-1 oQre[;a~ gdy dla kazdego slowa x dopuszczalnego zarowno dla s ~t jak i dla ~~i zachodzi:

3 41 2-' M··, ~. ,.: .'. I:"'~ 1, . <it "."'1' 1'·- . •... . . ,ill-. _. ~ "t·" M····' .' .'.

, ~' ", .. t. "luuna,lza.CJ3 Ulezupe.l.nego aU.~OJna [J,.OOf1e a

n d ., ., ~ definicii dnosci srnru' ~ M' ~ I

;/o:aneJ wyzeJ oenrucjr zgot nosci stanow \v automacie oore 'a rowno-

wazna jest definieja rekurencyjua:

('~) v:, ( £')'

ur v te E' :

J( ) ot )"

l:i'I ,'--' ~:·."'I" ',1]'

s 1 , (J ",'. "S 2.' Q, 'f

1 (J~ ( .. ~ X'.~)[i':::;:;;; J (;,~ (s, x ')'!

_ . U.,m 1" .!) j,..(J .",J< 2: ". •

Na podstawie tej definicji dwa stany sq. zgodne W' automacie Moore's, gdy lch wyjscia sa zgodne ,~. gdy przy d owol nej ~j terze wejsciowej stany nastepne dla tych stanow sq., zgodne,

Zdefiniowania \v ymaga z(j[odno/ic lV yj .. ~c'~ Niech (J,: = {a 1.' (Ii' .. ~.,' ~'m) i {j ~~ . '. (Jl! ~~ .~'2,~ ~H~ IJ nJ~ gdzie a..11 Pi IE' {OJ 1 '-I ~ J.

,Z aodnosc I[,iqg,(hv c(' j Ii dcfiniujemy nastepu jaco:

..

Starry s,~ i. '\'2 sq stluuuni zgod,n:y,ni:l ~v lUU(.Hnl!'ci.f! M eaJ}J"ego! gdy dla kazdego ,XICf dopuszczalnego '7Jl rown 0 d kt S.ili. J jak i d la S 2; .znchodzi:

N """-' ,~ g') d y'" w.(; [E·' ,{.' '~I '2' "';}] \). TV. """"'" fl.

~ ._ J!I ,,-' .' Y _ J . '. JIl,' ·l···,,·~n f: ~i ~.l'f'

Zbiorem tit'anOlv zgodnycll Q ... nazywarny zbior taki, ze dowolnc dwa stany tego zbioru Sq. zgod ne.

Zbior stanow zgodnych nazywamy lJ'rJak"~J~J.'nalnJr'n zbiorem stauchv zqodtIYC/-!., gdy dodanie do tego zbioru dowolnego stanu spoza tego zbioru

.1· ,..' l" In' ~ d t' M' , k '( b'· ~'

powouuje, ze przesrajc on oyc zt uorem stanow zgo: nyc 1.1 a .syma ny zbio r

stanow zgodnych oznaczamy przez iQ,~~~:t.

Rodzina zbiornw stanow zgodnych {Q ,} spelnia n·,uru.nek pokrycia, gdy

PRZYKlAD 3.~2

'Ui Q" . fQ'} 5"

[i. :,1. ~ . ':.': . ~l -"1 ~

'.: . II:;; l -. ,I .' -

.... ",' '. ~

Nicch bedzie dany niezupelny automat Moore'a przedstawiony \v tabeli .l.ll" Tabela trojkqtna 'Ala pos tac przedsta wionq na rysu nk u 3~29, a graf relacj i zgodnosci jest p:rz,edstaw'iony na ry,sunku 3~30"

R dl • , 1 b'" .. ' d'~"

. Q: II Zlua m a.ksy~n, a ~ n a zt.; 10 ('-0 W· st a now z go _ . nyc ~l J es t n as, t~ p ~J ,ij,Ca.:: .

'\-I t,... , 'Ii:""\ \I" (Q" I' . .(' Q.'" :\) 3'1(.'Q .. {. 'Q" \) ('.' !k' ",' .' . ~ ("Q" " .) c· 'Q' 1

v \u,e·,t:..r} .' '-,'.;E ·,·' ... I::lli .·rE [,~.'-ffi· ta.H::!Jo le .(J., .~:tra, ...;,;, !::j.'

iQ:' IifIU.I::t l =. .{. {: 1 6' '}, {' 2·· 3- 5~'~ {.' 2- ..... ~}., ·(5" 1'}"'}

t·_..... J ~ ',.' jI' ,.:ii' ~, J,-,"'t]i ;" ...•

,~

'96

., -

7

2,' x ..

I· .

3 ·X

. I

2,4-

I

,I

I

11.·-11. :.

"t X

I
"5 I x
I
.6' v x

x

Tabela 3~11 N i Cl.'U tJC toy au to' rna t M.~;)o:ILe]l~

z przykladu 3.12

stanow zgodnych jest czteroelemenrowa, to jest ona zarazem rodzlna finalna .. Mamv W· iee:

'. I 1 ,j' ,:.: ,"t:''''''~

'~

12 5· i4- 5"

'. I··,X'·

, . :t . .

I .

V v '6x7

'1 { .. max} {i· I{ t:..:}. {'2 3' 5\ {' 2 4· \t {: 5c' ·1', }" 'J

,{F, = .:Q .... , ',:;:: :,.l''V,J''··' :..', ]fJ':', :1:. .. :, "'.,"~

s

01

Tabela J.ll A u to mat m~ n i ma I,ny z, przyklad u J.., l2

3.

1 2. 4 5.'

l
2,
3
,4, I
5 I
1
,{j
1 00 -1. ~,l

o

.

s

1 6

b b v c' 00
. .
a c I 1
d' h- I I
a. a 'Ll b

6

00 11

6

d

1

• ., It Sw rod ~ [·F· '}' b"' d - k ...

Po oznaczeruu koh~Jo:Y'CIJ e ernentow ro,· zmy ' .. I, .' przez (],; .;~ C I ". ·uzys.: amy

automat minimalny przedstawiony W tabeli 3 .. 12~ Symbol h V c. w tabell oznacza, iz. wyznaczono na podstawie wybranej rodziny finalnej dwa automaty minimalne, MOlina wybrae dowolny z nich,

x

Pod anej W rozdzi ale 3 . .4,.1 defin icji zgodnosci stanow w au tornacie M ealy'ego rownowazna jest defin icja rckurencyjna:

2

to

.... ;I~< .. : ..

! .

, .

, .

I ····04;.

,.

3.~4.~3. Minimalizacja niezupelnego automatu Mealy'ego

I x I

;.

',2··._". x 6::, .I'll '6-· 116 1 I 'v'.·

''''iX·. X. I

S 61

,I ,~~._ i _ .

x

, ,

2

:3 I ,4 l '5

..

.5

3

!Ii

.R ys. 3.29.. 'T a. bela .~ roj k ~ tna z P (,l.Y k ~~ad I[j 3. L 2,

fI' 'ii:"

'~L ,.-...J" .::~, 2."

gdy: (i) 'fl (0- ·E E)i

Minirnalna rodzina spelniajqca warunek pokrycia

Na podsta w·_i.e. tej definicji dwa sta ny S~. zgod ne \~~ automacie Mealy'ego, gdy dla dowolne] litery wejsciowej ich 'wyjscia oraz starry nastepne S(} zgodne, Zgodnose wyjs,c definiujerny tak samo jak d~a automate Moore'a.

{Q'}' {Q" .",, '} f {'1 6-'} 1'2' 3' 5} {'2' 4' {" '5' 1}'}'

. . _ ': .' .rn~x. _'.. , .1.'. '. :. '.1 • . ..I.'. '.' ,

" ...... 1.1 - I:·'..... . - l '~',~ ,,:t,. ~ '''''; J -r: i,. t :J _;_ J ~ .:Ii .:.,. .' .,

Oszacowauie rodziny finalnej Jest nastepujace:

PRZYKtA.D 3J]

4 . ~I I'F--:} I" -.- , .. '. '('AI '7:)'

'- S I'l"- . _ :S: rrnn'1t~,.

Niecb. bedzie dany niezupelny automat Mealy'ego przcdst,aw~,ony w i,abe~! 3~ 13. Tabela t.r.ojk,tl!lna rna postac przedstawio n.q nat rysunku 3,31~1 a. graf relac] m zgodnosci jest przedstawiony na rysunku 3?32..,

Rodzin Y' final nej nalez y Vl~~.C poszuki w·a:c. wsrod czteroelementow ych rodzin z,bior6,v· stanow zgodnych, Po n iewaz rodzi na maksymal nych zbio row

2" x :

4: ' -S')d3.

111.:... .•. ",I .. "

,

99

T' ~, -'·1',- 'ill, '11'3·

,llll!J! II;: ,R ",J, • .Ii. .

I
,
I
- ..
0 l 0 l
- -
-
'2 6 0- 0
.
:] 1 '! 1
4 0
,
,
5 0:
'3 1
' '
'1 1 .1
8 0
,
-
1 A . ...-" I {'- F~:}: I « .'1' ' • .'. '(5"- 'S-·:)-

'''t ,~, ';._., ,....;.;.. U1Ul '.' ,,' _' s -

s

.~.
2
:1
. ; 4·
S
,6
'1
" -
8: Rodziny finalne] nalezy poszukiwac ws.r6d rodzln zbiorow stanow zgodnych cztero- i 'p,i!~c.ioe.h~:rn.entoW')fcb~ Poniewaz rodzina -{IQ!n~x} jest piectoelemento wa ~ rod ziny f nal n e] 'W' rzeczy W' i st 0 sci na I,ei.y poszuki wa c. ·w,s rod ro d zin czteroeleme nt owych,

Wypisana wyzej rodzina tQ ... } spelnia warunek domkniecia, Wobec tego marny:

{- F\ f Q-' -J' {., if 1 7'} f'2 5' ,00 \ {'J"" 4 5···· -} {6 Ift··~

.. r 1 ~ 'i::_'- ... ," :::::;;;;:: ;,~,: ., ': ,', ,(''!i'I" 0 /J::I' ',' s : '-' :'.[1" - I·i, '- fi.$ .~

Po oznaczeniu przez at b, c i d kolejnych elementow rodziny finalnej otrzymu jemy automat minimalny przedsta wiony w tabeli 3..1 "t

i

3' : ·4-· '!..?"o· '~'. I x

. . A:·· J n,

X I V

I v : 11{

- . II

6:

, .X

3', ''''7~'' t .... A· 11"5 J 7'

"X' .' .X~.t ' . "x" .' x .

I ' . .

I

1

Tabela 3 .. '14 Automat minlmatny z przykladu '3.13

2

~
J'.ri
S !'
o I 0 1.
ia b d 0 0-
b c tQ 1 1
.
c c 1 0
c .
d' - i a a .1 1
I
'11 !
" -- -
- - -- ,

I

11

,

i I

:1

.

" ,

,

4.:xB !SJ' B Ii v 'txS i

B x

'V X' x -Y' V I
.... x
,
~
il . - -
,2 3 i 4. 5' I 6 7
. 6

Rys, ,1.3, I. T ab ela il r.oj k ~ tn a z prz If.k ladu ),.~.3

Rys, .. 132. :Or,aJ relacji zgodnosci z przykladu )~lJ'

3 5.'" 1 K- "'-" ' ...... -,,'" :-c' ia e·'·' 'e'-'r'e: 'g .... 'O'W"-' 'a' , .. "~. _ ~ .'; o.[npozy'.J> . II:IZ,._,-'.·' ' .. ".

,.

R -0 d zi n a. lin a k s y rna ~ nych zbi oro w s t a. n 6·),1': zgod nyc h j es t .n a s tl~ pujqca:

Kompo lye ja szeregowa poleg .. a n a szerego \v-y m polaczeniu au toma to \y', \v wyniku czego uzyskiwany jest nowy automat, Waru nkiem szeregowej k 0 m-

!i' Iii ill !I j ~. Iii l

POZYCJi1 au tomatow Jest [-0 wnosc a -

fabet u 'W yjsei owego a u tomat u przedniego i 'a~f9.l)etu wejsciowego auto-

01 atu t ylnego, Ko mpozycje szerego- 'L

\iVq, a u toma tow i~ us tr uje r ys u nek 3.33.

{Q" m~x l {'- {' ,t ""'} $' 2- 5' Q '}" J' 3' 4 - trill 5 l' {6 'O}'-}

'.+.".{ :=, :. a, t ,~, ~ ::~,:" ,6:, i -"'~ " 5jb t 4." ';" Il:.~:O" . ..

I I

"'A

II. ",

~ _' l"

.M inimalna rodzina speln rna jaca waru nek pokrycia

.'

.. ;- ;;.

W',Pf()w',adim,Y lormalne definieje dla przypadku, gdy oba automaty _ s~ automatami tego samego typu, '(j.., Moore'a [u b Mealy'ego.

- .

-'~:iOO":

,J." -_-

Komnoz'vcJ'a, Huto,matow M'oore'a

ll:,'" J", ~ - .. 1. J. - -- ,., • • I

N~:e' -·t"'I'h' do 'I . b '''d' I' ,,J,-,, 'I't'" '-M"': '"" ,', '." ,.,'IIi, A: - is' "f"' h 1:; 1 )" :' A' '('S", .. ,, E"

.I'L', '. Q,ne ' ~".~ au~om:a y , ;, oore ,a.,: 1. ~ t, , j[,,~, 1:,-' ~,~ t, {} .l~"itJ: ,,' 1" :2 ~ "', 21' - -'2~

n, ~ 11), i!.: kie ,.'" " - r K-" '", ,"': ,.' , , " ,'~,., ",,' '._', ,>,,. ,,' I,' ,._>' "" '-' f 'A'- "A"

,JI,~:2," Uz,· ~'" '2, !i.,a" ,Ie> ze ~,,:: 1 -- , k 2~ ,': om,poz y.cJq s,z.er,e.gow,Q, Qutom,atow , 1 1 . '~:t

nazywamy automat A = ("S'-' ,~ ,0' ,5:, "~\ taki ze

-. ,,', , " '" ',' ,', ' ,. ",""',,. ,U!jI A" !J" l!..ty .......

. S': SIX 8:1 ,~,

r Y'"

. :;;:;;;:; U 1 ,

S· S· "S'

= ".l :X, :>:2 ,

Q .0,',

---"1 l·

~ --1, ,~,

L=El.,:t fl ;;;;:; U2",

b{(S.i:~S2)' oJ == (D;1(Sl,,(F),,02(S2,11.(~~'1)) ~ 1, ((S' t" s:2)l :=: A l (S,2) ~

o ((s 1" .s2J~ q:l' ::;:::.:' (Jj: 1 (Sl; a)~ ,t5 2(3 2~' A,~ (s l' (1)) , ,1. {fS1';, $2)j"'~') = 1.1(~'i'1' ltt}"'1; 0))"

n'R' z ~ 1\ )j,. o· .... '1'. ~I ~; c· " e! '_: 1 .~~" .J,.,I,.~

Niech dane. b~dq: dwa automaty Mealy'ego przedstawjone w tabeli 3.. t 7..

Automat ,f!" l~)~dijcy kompozycja szeregowa au tomatow A 1, ! cA, 1~' jest, przedstawiony 'w tabeli 3.18,.,

Niech dane bl~d~ dwa automaty Moore'a przedsta wione w tabeli 3., t5~ Automat A,~ bedacy kompozycja szeregowa autorna low Ali. A 2; jest. przedstawiony W' tabeli 3~.16 ..

"

Automat.y M',ea:~y~',ego z przykladu J.15

1

I

".1 .

o 1

1

III
s:
,
0 ], 0
,
ru, 0 0
;
,
0. I, l
!I -', 1 o

[) 1

o 1

1. o

o 1

S'

.

~ '"

"

s

1.

A,t

s

o

1

o

o

-

0,',·

I,

,['a, b~:~a ,3,,1:6 W'y ni k ko mpozycj j: szeregowe ji, a I1t ornato W' M,O(fE'e:1a. ,Ai II '~ A 1

l'a,b~I';l 3.,U~:

W y ni:k. k,OHl p ozyc ji s ze rcgow ej: at U lQnl~ tow M,e~d;"e:g() All i A~:

- ,
,X '"
S - --- - J ..
0 ~
- --
(OJ 0)1 (0 1) €l~, 1) 1
- i!l
(OJ 1) (0,.,0, U,~,O) 0
(1.0) (1, O~ (0 0)- 1.
I , " :II ' ,~i ','
(1, 1) (1~, 1) (OJ; 1) 0
_ .•. - --- -- .- - -
I r 1
s " - -- - " - I
.
I a. l. 0 l 1
- - -
I (01.'0)1 (0, m.)1 (1.'10') I a. :n
I
" ,
i
((i" ~) (10 0.) 0" 1) i 1 0 ,
:,' I;"',
j
rr, 0) Ii f~,- 0) fO~ l) 1. 0 i
~ , ,
v~ 1.) OJ 1) (0 0)1 00 '~.
! , .
, " , _ - - -
- ._. 102

I

Kompozycja rownolegla polega na rownoleglym polaczeniu automatow,

w wyniku czego uzyski \~lany jest nowy automat, Przy ro wnoleglej kompozycji

~ .' i d .. b dzi ~ ., .. ,

automatow zakladac '_ ~._' zsemy rownosc ai ...

Iabetow wejsciowych obu automatow, Kompozyeje rownolegta au tornatow ilustruje ry!t"~I~1 n ek 3 34'

.,;]I.U ~ Ie. _,' • " . I,.

r ~~ ..... ,Q :

~]l A 1':-- 1. ~

1, ·

• ,

; • • '. • • ,

• I~~.

• ,

· •

• •

E. -------= : _'

; 1: [~~----.. 0

: 2 2

· A

", ' .

<";Jo.'

~, ~

'"

_ ... g.

Wprowadzmy formalne definieje dla przypa d k u ~ gdy oba au ternary s,q a utoma- .. rami tego sarnego typu, tj., - Moorc'a lub Mealy'ego,

"I'1I1'1~._; •• ""l-~_'~ .... I'I'I"II" i"II 1,lo;;~'_~~~"Ii;iI"_. __ ._

-

Rys, J,).·t Kompozycja rewuolegja

au toma to'~

Niech dane beda autornaty Moore'a A.l == (Sl;,rl~Ql,61;11) .i. .Az == :=:. (S 2' ,E 2J. Q i' ~',2;" 12;) takic, ze E 1 = 1::,2:' KOnllJOlJicj(1 rO'l.v,nolegIQ (UUOT.ntfll.OW - A.1 i .A·2 nazywamy automat A ~ (Sl E, ,(2:. J,~ ,l) taki, ze

(11! S . S"'"

.,) ~ " 1 X ":2 ,

E r .-

= .: ~ :;._ 1:2>

n .n. i"l·

.:io t. :::::: ll. l X ,:!Ii.~ 2 ,

0. (fs 1 j ~~l)" a) ,= (0. 1 (~~·1). a)j O-ZI(S 2,1' ,a)) J 1 ((~~'1' :~:2J) ;= (ll(s.ll.1:2J~~·,2) '.

PRZ" 'Y" 'K it.. .;1,. 'D' ]" s:

" .' :U\,I ... _ ,J{)I!

Niech dane bt;dq dwa autornaty Moore'a przedstawione w tabeli 3~ 19.

Automat A,. bydQcy kompozycjq ro'v..·nolegJq autornatow A 1. i A_2) jest przedstawiony w tabeli 1.20..

'"fa bela. 3.l9

1
I
I
s
0
I 1
11- ~ S'
t.
0 1 0
0 1 0 a. 1
1 0 1 1 I[)
- ~O ~ 'I
" l 0 .,

''Iii

103

T,Q be~a3..l0 Wyn i,k k cum !pcI'G,)"cji, row note B:,t!ej

au: to rna to w M oore a A. ~ .1 All

_ _
I
E
.
S ~
J I ..
, 0 ,~ I
I
, .. "'
... -i
[
(O~O) (IO~ n (1;,0.) I (O~ 1)
1) ! (O~O) (l" 1,) I~:O~ 0)
,(Ot I
Ii i
0,0) (L U (0 0) 0 1)
II .", ••.• 1.1 1 •. :,1. ~
I 01 l)~ (1,,0)1 tOI W,)I f~~O)
_ -- , I! ;

I j

,

~

I

I

• I

lit.

.•

..

Niech dane beda automaty Mealy'ego Al = (S 1) ,r l" at~ i) l'~' Ai) i ~.ltl ~ '= {S lj. k2J Q 1 ~ [} 2lj ,12) ta Ok ~ e, ze E' 1. ~ r 2; ,. Kompo z ycjq r 6 Mv,no ie,g lq au lOlna. t d 110>' A_I

i A 2 nazywarny au tomat A ': (S) E, fJ1 ,o~ J) taki, ze ';,-

S==SlXS2~ E=L1=·E2,t. n - Q" x ,n,

~"& - . .• 1 '::Ii,' 2. ,

; ..

;) «s 1~ S2),. d) ~ (,0 l(.S l' a)., 02,(S2) a)) ~ l·((.·~'l" s 2)~' 0) == (A,.1 (s ~, o}, 12;(s l' a)] ,.

--

PRZ'YKL ... \ 0 3.1 1

Niech dane b~d~ dwa automaty Mealy'ego przedstawione V1.' tabeli 3.2L Automat A~ b\=dlll:CY kompozycjq rownolegh; autornatow A 1 i Ai" jest przed-

-

stawiony w tabeli 3.22~· ~

T:a.bela. .3 .. 21

il .. -
II ./ll •
A:i
"
· .
L ,.
x
. s
s
.
r -
0 '~ 0- 1 ,[) 1 0. ;' -ill.
. , ..
i - I
I
- I' I
·
0 0 1, 0 1 0- 1 U I a. - 1.
10 w
0 0 1 0- 1 1 '"
1 :[ 1 -
.~ "
·
.. - ,
--
- "'
., . -
r .. -
,
_
- lOS

, ,

S'

i .-
o 1 0 1
(0 ~) (1. 0) , :(0) O} (l~, 1).
,:',j' - ,j' .
(0,0) (1 '~) (O~ IJ (l~O)
, '~" r
(l ~) (O:~ U) -(1- 0') (O~ 1)
: !' .' " -:. ' . .'
(I 0) (0 1) (11' U I{O~O)
,Il .' '!'
: _. r ~ 'Ii !k '. . .' d' b m '~I.. 'n" ,~ ~ J'

k.OW]/', tj",za.'wicraj:~,c:y wszystkie elementy ZIO~,O.rU W je .nyrn ' :IO,~\L ,Ji.~rze:z PO{~,.z'~a.J."

~, ,',. bl 1:",'. bi ,. ~ d

z;e'rowy roznmiany jest podzial, :ktorego wszystkie bloki S(l: 'ZI",JOt3lmi J~ec: no-

- . . '. ,,' '. 1, , ,.. A, 'k··",··,.,'.... .'. ", ,', ~, . - -'. -"'. '. -, beda O' 'I·d p' '0:' W- '11· ;,;.!i'd·, . ~"

elementowymi, POdZUll_lJ ,J'eu_Y" _TOIWy l ze,fOWY oznaczane 'U~ .. '(It . "-',: .',' ,', ,,-,. filO

symbolarni tin., D1.a podzialow trywialnych spelnione sa nastepujace

1. ,f •

W Ia.S n,08Cl::

'T'I1,b¢I,~ 3.22 'Vy ni k tom pOl, yc;ji r6'wno~eg]e j

· Ii" ~, .J.' A

,a,Ult:Q'Ol,ato,w' ,~'i',l;ea"uy ego ,n, I, ~ ."_',]

(0,,0) ~,O~ 1) u, 0)

q, ~

(1,,1.)

fl"·il = n""

, . '- ~

II +,0';" -: n:'''','

_-' r .'. - Il., 1,1

D-l;..l ~ 1.,

;

P ned zdefinio wan iem S P -p 0 dzia Ibw wprowadzone b~d ~ definicje podzialu t operacjl na podzialach. Podzialy s~ aparatem matematycznym wykorzys-

. 11" ,'" -" d~ k · h d dni "d k

tywanym powszecnme 'W' teoru ukla •. ow ses wencyjnyen '.0 zagac [Hen' ekom-

pozycji automatu oraz kodowania stanow autornatu,

Rodzine ,II = {B 1~' B2, .'.~t Bk} nazywamy podziolem zbioru S) gdy ''\/ (€ E ~ {1.~ 2.) "" .. ,) k}) BJ C' S~ at ponadto spelnlo ne sa 'W3J.,ru nki:

,l

U B'~ ~ S t

J:~, 1

~~~ ~~,~-- ...

D~,:a podzlalow ·lJ I, ~ (t, 2,~ 31, 4,,~ 5) 6} i tt, =, -( l, 2.~, )., 4,; 5~ 6} mamy:

"

gdyz:

I ,J .. I!

,_

'3," ·4'; ('"'10 1 2···.' ']'i' := -3,

- "" '~' '~ .".: ",. ' .. : ' :I'

-

S·· ,~; ........ 'ff '2·' ),'1 .....;;, 0" .,

"U M' I Jl,:~", .' .... :1'

1,2. n 4,5' '::::. ,0"

~. ,_

3~ 4l,n 4, 5 = 4,~

-

5 6·' .... 4"'- S- ~ 'S·'·

I, 'I '" ~.

" .... n ':",. ~

~'

J.~,4n,6·= .0.~

... . .. ",'

~ .=.;a. _

5, 6 fl 6 :=::=;, 6 ~

V (f :tf., ,J) BI n, B J = 0 ~

Elementy B, rodziny Il nazywane sa blokami podzialu, -a. fakt ze Sl;~ $'2 E S 5~ elementaml tego samego bloku podzialu Il, zapisywany jest w postaci;

Iloczyn dw U po dz:i.a. 1:6 'W' nat j wy godniej jes t wyznaczac sprawdzajqc, j ak. kolejne bloki podziahr pierwszego ul,egaJ'\ rozbiciu przez podzial drugi, W' naszym przypadku mamy:

-- --

Il l +, n'1. ~' {l t 2" 3t 4", 5." 6} "

1 '2'~, ~ '2·'

,'. .t, ;;." ,~

Przez HoC-tV'" p·;D.dzi'a:lo.'w 11, I, Il; rozumian v.,.',', jest podzial Il 1.11 " Il "ll', taki, ze

w - ~" • I" • t····· .. ,.. . . '_. I ]l...:ii .1' _ .it. ,

3 4; -4' l' ·4·

") . , ' _l',,' ~,

" ~', In.' ,. n;') '. d . =" ln' )" " _, "" '(I'n', ~I

Sl ;;:: S2l 1,' 'il,," g:; y 51 ----:- Sl,t '. l' AS 1 =' ~~2', • 2/"

5. 6 ---+ 5- 6 .'

J ,

S'um!q pod'z'i.a.lo'w' Il, i 112, "nazywamy podzial U't+' n'2 tski, ze s 1. :"--" :=:: S,Jnl + fI21" gdy

3: (Sl ::;: "1.' t'1' t'),:;. """'j' tic ;=: 5"2):' t, :~: ti+ ,t(fl l): V t, = t'r+'l(fl 2)"

W srbd podzialow 'wyroi,niamy d "~.a l?od,t'ialp' lr'Y~~rfallle: podzial jed ynkowy i podzial ze:(QW'Y" Przcz podz ial j.e'dy.nkawy rozumiany jest podzial jed no blo-

,g,dyz. dla kazdej pary stanow istnie]e \vyma.g.a.ny przez definicje ciag stanow ~

,I! !ill il

a m.131nOWlC,le:

,ill.

. .,

106

10'1

1,2;

I 3'·,

, .' -. ,

2:,3; 2~ 3, lit;

3 4· ,.

. ::II ~ ,

Istniejq nastepujqce podzialy zbioru trzyelementowego:

I

'1 3' 4';,·

} ." "'. J

l 3· 4JI 5"'" 2 3, ,4·'· 5',," 1 4' ·5·· ..

.' ~I '.~ ':i' J [iI "" ':II . 'J. :Ii ~":t .' '~I

1~3t4j5~6: 2~3~4~5~6; 3~4t5~6:

4,5;

.'{i 'l 2·' 3-',"}1 ~ 1

I ' ., '1' .. )] - -:Ii

SU~l1~ d'\IJU podzialow najwygodniej jest \V yznaczac spra wdzajqc, jak kolejne bloki podzialu pierwszego ulegajq polaczeniu pJZCl drugi .. podzial, W naszyrn przypadku rnarny:

{I" '2 .. 3:}' ~. n'~

, .. :~. - --"'.' 1 ~

.,

-

..

i 11 3· 2~· = It ':.'

~, r , ., I I [" .l ;)

Ii ~,

gdyz 2 ~ J.fn2) gdyi 4 ,.;... 5 ((1 i)

- -

1- - 3 .

. . .

-:).' - . --+ l' 2~:1 4

h

Diagram Hassego dla powyzszcj rodziny podzialow jest przedstawiony na rysu nku 3;3 5~

.rr < Il ' ,p;d' , w (··n··· . Il "3 (8" '. Il '~B' .,........ B·'

:,.:.1: 1 -c ":;!t Q Y V 'i,E '.~.)- ,.'_-,)6, ' 1) ~ "Ii' ~ '<L:

Dla podzialow zbioru S rnozna okreslic c:f;·.icf,O'lVY porzqdek, zgodnie z definicja:

J "il;' n

. esn r, I < Il a~ to mowirny, ze Il, jest mniejszy -Iub rowny podzialowi ·n'l

i jednoczesnie, ze n 2 jest. wiekszy Iub .rQ.·\j\.·ny podzialowi n.1'. Podzialy, dla ktorych nie jest s pelnione Il , :s; Il z ani Tl 2. ~ Il 1 j. nazywamy .nie'p{).r6~vt.ly'watnyo«. Podzialy trywialne s~l porownywalne ze wszystkirni podzialami dane-go zbioru, przy czym podzlal zerowy jest w sensie relacji porewnywania P'OI~

d ~ 1" .,', . ~ ~

,Z~ aro W -c ~ a jm rue J S zy ~ nato III ias t po dzia .. i jedy n k. 0 W 'j jes t n ;aj wiekszy.

·Czt(:scio\vy porzadek d la rodzin y podzialo \v przeds fa wiany jest graficznie 'G.a pornocq dia.grl'ilt~U J-l.a.SSt290~ W d iagrarnie tyrn podzialy rodziny stanowia wezly diagramu, Dla kazdej pary podzialow porown .. ywalnych podzial mniejszy :~najd u je g,W¢ ponize] podzial u wiekszego, .Ponad to pod zialy Il, i n i. takie,

z~e Il 1 ~ 1I 2; i ze do rodziny nie nalezy podzial. Il 1, spclniajacy warunek [J 1 :<; n:) s II 2.31 polaczone sq. \v diagram ie ram ien iern.

Spelnione sQ nastepujace zwiazki po miedzy relacja CZ~S,c.~o\\'e,go porzadku a operacjarni okreslonyrni nat podzialach:

Rys, 3.3S. Diagram Hassego z przyklade .3.l9.

o

..

Podzi aly Z lvl.a,s,n:o§ciq podstawiania, nazywane SP·~ p.od,zi·a:lamij s~ to po-

dzialy zbioru stanow automatu posiadajace pewna wlasnosc \Y' odnlesieniu do

f k '" rir.· ,t -

unkcjt przejsc autornatu.

Podzial [1 jest .SPi~·pod'zialell1,~, gdy

v ( S)

- _' - ',!

'. ,'r " II

1 S l' S2 E I )1 .

(" ~. it" (ll···)~· -;;;;;.. W' (-" E 1:)

~I 1 ~ ~1 2 ,.' '. ' . v~...' ~: .

'.

Powyzsza definicja oznacza, ze jesli dowolna para stanow .S'.~ ~ ·$'2 nalezy do jed nego blok u podzialu n t to d la dO\'lOII nej litery wej sciowej ich nastepn iki wzgledem Iunkeji przejsc takze naleza do jed nego bloku podzialu Il.

Rownowazna definlcja S.P-podziatu jest nastepu jqca: podzial Il jest

S'P'~',P_~ odzialem, gdy . ,:'.

~ .

[1 Jt < n'l ~ (n't · n"2. =. n~) A (n 1 -s tt ; == n2J!! n ~ · n 2 == n 1 =:> (U l .~ .n 2) "

v 1(, B .. E U,-I rl(.a e E) 31~B' ~ ,E n):: ~ (B,:t (1) <;: 11';, ~

'. l -.' ~}.. ~ ~

11 _j]_ n' 1 IT';' (n'-- .. tt )

. .~ It"- '2, = ,'.' 2, => .,.' A <., l.'''

Jak wynika z powyzszych definicji, podzialy zerowy i jedynkowy S~~

SP'-podzia'~a:mL ~,

!' ~

~. -.

~~~~:" ,; r ~ I _!' •

. -

108

,1"01",9':-

- I. .

I-

i

i'l

, e-

•

r

P'R:>Z: "Y"¥~ L· A" . D' "} -~ n,

" ,I ~J " . " .J.LU

P, I1,Z···· 'vv .iJ _A f"'1;, "t '11 i l.f'\. . ..:._ ~J~~U -:J!._,L ..

Niech dany bedzie automat przedstawiony w tabeti 3.23.. Dla tego a utomatu naste pujqce podzi .aly s·q SF ~ podzialam i ~

N·j'e,'"'h d' lanv bed 7:]~ "'11']' tomat Moore's orzedstawionv \V tabeli 3,24~ W··y.:.·_

.I ;,~,I: '.,' r,', 'J' ,:.,1 . .,;,. 1~,iJ,v. ,tl.~:,t~, ,",' . ,_,_', ,,' ... ~" ... ..... .J .

~. iI!ii ac ., ~·v W' ·:·S''''Y·1~':f:t.., ::o1fio" m ~ n :; ma 11 tie S'p~, oo dz ia 1 yo, im ol j k owa ne P fZCZ d w ucle men t 0 we

L,I . .la; .... LA~,~J ,·_··.···~~·.~Ir.~~1IUi _.' ,'I.!,',i:, I :QI ,,' ", ,l~':·""'_:. ~ '~'" ~ '.J' -- '. - -

zbiory ~tan.b~·.. Sposob postepowania j:es.t nastepujacy:

I {"'l '2' 3' 4'}

I -...-....... "I ,.' ,'(, ' •

. '! ~ '.' ·!I;"')e:""'. ii'

, •

{'il '3 4 $} ......... , {'l~-1.t·J~4].S\ -4- ·{D·,].~~4~5:l ~: tt.,

']!' .).]. "" '. '. '" " '. . f '. .' . . 1 .

.(r'.....,..._l· J:'2 '4 5} ~ t,: 1 '3' ·D.~ '41 .--4 ~'1, 3rt 4, 2, 'S}·· =: f[ 2~ 3j.~4.~ 5} .~ 1 ,

.' . :" ~':I!' -~ 'f '- j ~ . 1")1 . J' iI' . t ~.. . '. .. ..

-- {2 4}

-' I.!', .

. ~. i ,I" ,'I .. ,

n II - 'Il:t >;~,.3J' . e !Ii

n· _. {;"~ 3" "l Ai'}

. '2 = .', JII.. ~. . j!. ""'j'~. ;

'i -.' ~ t: "'"'"} . {' "li ,)," 4i 5' .}e . { .. ~ ~2" "J:: 4' '~}'.: =. 1~

f I 4 2 3 . s" -+ . 1. ;4 •• : ' .. ~' .. , . . ·4·· ,!l.~ .,"" 'j .. J i - . ;.

l· ., I!' ,,' ~ '. '.".1'. '" \ '" ..

s

f1']'2" 4~, 3~ 5l ~ -{' 1, 2-~- 4~ i~ 5} ~ n 2 :1;

{~ ~5' '3:' 'Ai}' . ('-'-4'" ""1 "·3·'1l '. f; 1- 2-' )-- ~4~ 5} ~ ]

l~ 2;i! '.~:','k;f ~ . J!", '~.', .L.:, J.~] , ~ ---40 l':I""':Ii ':~ '. ~ ... ,

ri -2 3'..:1' ~5~"t ~ f'~l 2··' 3··· 4' S·}: ~ n

~ ~ .'. ,. c,. H~. ~ I '~. ". :~,. ,.~., . ' ...,._" ".'

{ ]

..... ! 2 'I

,0 == l,. _~. ') 3'J 4. I' ..

{ t~ ,5:, z, ],-.4} -4 {l ~ z, 3~. 5~ 4} ~ {l~2:!,3~ 4, 5} =: 1.,

{'l, 2). 3". 4J S:} ,~, {1:·t:4." 2: j;5} '-4' {[i~l~, 4-:~ . .5} ~: 1 J'

• "," - L '

0 ~. 0- l
1 J z ~,O 01.
2 ,4· 1. ! 1 00
J 1. -4 00 l 1
4- 2- .3 fJ~ ·~O I
" . .' ,.
. .. . , . ~ ~, _r

{lj 2., 3~-5~,4} ~ {1, 2, l'i s, 4} ~: n.,

(1,2" 3, 4·, .. S} .--+ {i~ 2:;3, 4.)-5} ~ {l~ 2,.j~ 4~~5} ~ it ~ ~

, T a bela 3'.2~ A.ut.omi3.~ ~ p:~z.:y~la"du 3_24

3·~5~,4" Algorytm wyznaezania SP'-podziahiw

Algorytm wyznaczania SP~p·odzia16w· sklada si~' z dwu zasadniczych

k- r o k ~IW' ...

" . _u _" iii

Kr of<.: .l' ~ D la kazdeg 0 S 11!' ,S 2. E S' W',YZ n aczyc naj m. OJ iejsz y S p, pod z ial ta k.i ~ ze z,bior {51' sz} jest podzbiorern pewnego bloku tego S:P'-.podziaJu. Inaczej mowiqc, Hatezy wyznaczyc zbior wszystk ich SP'-podzia16w implikowanych przezdwuelementowe zbiory stanow, Do tego zbioru dolqczane sa ewentualnie podzial z.erowy 1 po dzia I: jedynkowy,

. Krok 2~ Wyzna,ezyc sumy wszystkich par, trojek, czworek Itd. podzialow ze zbioru uzyskanego w kroku 1. {su rna Spi·'.podzi,a.l,o·w· jest S.P=·pc)dz.iaJe:rn) ..

Szcze.g:ol]Y algorytmu wyjasnio'ne: S,Q; \'-'/ nastepujacym przykladzie,

1
''1
,£:.l
:3
4\
"
5;
:1 '\V kazdej z powyzszj-ch sekwencji podzialow tylko ostatni jes~ .

. ]1 !to !I' ""

S· Pvoodzialem R ozoatrzmv szczegolowo ostatnia sekwencje. Przyna eznosc

.I. -r,I .. ,.~ ,£,r. ·u.l:,·'., I·. ·.'·,Llf_iH( -, t.'Il.JJ.L .. , . J '. '~'--~':':"': r ,. .. _'_' ~ '. '_'. '_ :Jill; .

stanow 4- i .5 do jed nego bloku im plikuje ze' \vz,gl~d u na litere wejsciowa 0- przyn .. ·a·- ·I,~'z .. :F'!I"lf'Ii,s·~·;;, stanow 1 i 2 do jedneg 0 bloku Litera weisciowa 1 .. nie wpro-

'JI'L~j~! .... -,,\..i·_J1J.V·_. 'IiJ. iiaJlt ... 'IJl :.' r' _'\ .' .. - -J ·01 ' .. - ~._ ... ~ ... ", _' - ','Ii! ' _"_ - . - I 'rJ! _ "

1 0

111

wadza nic no wego, poniewaz stany 4 i 5 nalezaly ju'z do jednego bloku, Uzyskany zostal 'W !tel11 sposob drugi podzial rozwazanej sekwencji, Blok 4~,. 5

~

tego podzialu nie wnosi owe nowego, natomiast blok ill 2 implikuje ze wzgledu

n,a litef.1i w·eJ,scIow~ O' przynaleznosc stanow .J i -4 do jednego bloku, stad blok

3{1,4~, 5 znalazl sle w trzecim podzia e sekwencji .. Podzlal ten jest SP~podz~a:iem; a dodatkowo minimalnym SP-·podzi.a·i,elu implikowanym przez zbior {4~ 5}~

W efekcie kroku pierwszego uzyskalismy trzy nietrywialne SP~·podlial:y:

Dekompoz ycja sz ereq owa autotnru tu po lega na j ego rozbiciu no. dwa automaty polqczone szeregowo, Niech aut omat A == (S]. L;, 101, ,o~ 1) bedzie zde.ko,mponowan.y szereqowo na au'-

tamaty Ai = I(Sl~Ll~QlJ.),Ol~1.1) i A.2.;;_'

~ (S 2' E1:, ,Q''2) ,02", 12). Dekompozycje !' szeregowa au tomatu A ilustruje rysu-

nck 3~J7.,

I' •

At 1°·! ~E2 [~2 r12!

., ,I,

. . •

,n ~,

. ..

~ L11

'A

. ,

iI , ..

-~,-~

Dekompozycje nazywarny ni'e~

r:rywi'aln(l" gdy ~'S.1 ~ <: I S I i ~.s 211 < I S I·, Rys" 331.. De:koJr.npozycja szeregowa auiomatu it

Twierdzenie 0 ,dekQmpozycji szereqo-

we} jest uastepujace; automat A Ina nietrywialna dekompozycje szeregowa wtedy i tylko wtedy, gdy istnieje nietrywialny S.P~podzial.na zbiorze stanow autornatu A~

Przy dekompozycji szcregowej automatu Moore'a i Mealy'e .. go zarowno automat przedni, jak .i tylny jest automatern Mealy'ego ... Konstrukcja automatu przedniego W obu przypadkach jest identyczna, podczas gdy 'W konstrukeji automatu tylnego wynika drobna roznica zwlazana ze specyfika funkcji w'yjsc'~

Niech n = (Bl~,.B'.2" m.~ .B~l bedzie SP-podziale:m na zbiorze stanow automata A~ A~·ltO,.nat przedni jf 1 jest nastepujacy:

W drugirn kroku algorytmu obliczamy sumy pari dwojek, trojek itd, podzialow uzyskanych w kroku pierwszym,

'W'wyn,mku sumowania par uzyskujemy:

tt.stt 1

t .1'.· 2. = . ~

-~'~

.n·l·+ Il J ;.:.;; {l t 2., 4, 3, 5} = Il; ~

Surnowanie trojek SI)=podzia16w z kroku pierwszego najwygodniej jest

k .. ienowvcl dzi t... kanvcl ik

W.Y onac przez sumowanie nowyc 1 POI zratow uzyskanycn W' wyruku sumowa-

n i a par z pod zial am i, kr ok u pie rws zeg o,

t W naszyrn przypadku mamy:

,o,~ ,: S ,[ x E --+ S,~, g dzie b 1 (B i~ a) = Bj.~ gd y 0 (B,l,' !f') c:: B·j.~ 1 .. : S'm_ x £ --# .s'1 'X L] gdzje 11(Sl.'O) :=. (s l' a) ..

Nieeh r = {C l~ C2,. H+J C"J bedzie dowolnym podzialern zbioru S' takirn, ze Il :« == 0 .. A.lUOJllaf lyl'11Y Ai. jest nas (ICp·uj'q C:Y':

S 2, '-:'" '{' ."

.ll,,+.u 3, := [l~."

o

Rys, ],.36,. D iagram ,H assego I pflyk~ad u 1.2,1

.

P·· "'111' ..,." ~!.. '

.on,l,ewa.Z· W wynucu surnowama trojek nre uzys-

kalissny nowych SP-podz.iai,QI·w, drugi krok a~gof}ftm.u

,. k ~ -

r ~,: •. ' _'. ',:." ,if!Il".' ,. ". -'. r "-,.}

jest za onczony,

.0 i a g ram H assego dla

d; .. "'1. .... ,. I • :. .d: it .. j' ..... c,· ,.0' ..

... ZlalOW 'pr]~lc.,SIt..a\~.lOno na

iii·'

'{'" ,~. S· v r

L.2 ~ '1' 1 A .-i ~

..

uzyskanego zbioru SP'-pory !!:"'-YII n k 1m3 .'3',:, '6,

. _ . .;]I . ,,' 'II" U .. 1.- '. ,.

'I:

..

'.

e., '

Oz ::. S 2. x L2; '-.+ S2!J' gdzie ,5Ii(C~,(B p a)) = ell gdy {j (lei ,r\ B,j~ a)E Cl'~:',

. ..

i<.

•

~;. I ~ -

s :

a, ~ --

113

----- ~~I

{it 2. :3" 4} ~, {t, 2.~ 3, 4} =' n 1 ,

{1, 3, 2j, 4} ~ fCi,,2:4i} = tt, ~ {I4, 1, 3} ~~ {U,'D} ~ (13'

r.
IJ
S
(1 1 0 ~
B'~ 111 13'1 (ll' ,:,10) (.IJ II., l')
B1, D' 81 (.B,i.O) r(H:h 1)
, , 'I. , • ;, ,

~

:1 1:l

PR2YKLAD ,322

Ta,be~9 ::t16 Autornas pri:edn:i. w' df1c,k(unpo,zyeji ;~u.J,tompatu .... ~

Niech d anv t, 'd' z, ,',' t· ,,'", .[' . ., d -·1 '"" ", ", - I.' t rb -'1~ ], 25-:' D"J'" , .. I " ....

~,' ,. ~. I. :GX .. ,,Y u~,:. Zl,e au. om,alL r: prze,_ gila. W lony ,y, a. ,e J, .'.1,., ", .. , '., ,,a., spra w,_

d '. .... '. d 11.. •

, zenia, ezy istnieje dekompozycja szeregowa tego automatu, wyznaczarny

S· p' . d ~ t P ,. .,. ~ h SP' d a- It ,r '. 'I' k L ' ! -'~po -. z,mat,Y ~ roces: wyznacza.nla, mtruma.wny'c' .:.' -po: 'ZH\~,OW un,P .ikowanycn

d- I' - b~ -~' ~ ",

przez ' wue .ementowe zmory stanow jest nastepujacy;

S
(8 l"O), fB~ .. 1) ~'B;I~ '0)
~ ,"
, ._---
C C ,C1 c.
_ ~ , - , .' ' I,
C'}, C C'I, c,
l
[
-- .1 (81- I): , (8',. ,0)0.'

- . 1· . ~ , .

00

.

fa~ ~l (B:bO)1 ( 8'.1,~' 1. ')1 II
- 1,1
-00 01 01.
1.1. 1.0 10 'l243'1 tt

\ . 'I' .... , " , --oJ ~ .," 1 J,

c, Ct

ll, 2, 3, 4'} -4 n], J'

{~l 2-' '3 iii', n

' " ';1 :'-:', "'t' J' ~ ',', 1 .'

S' E- ' .
.. ., - , - .I.~
0 1. [I
; ,
: II , ,
I -_. - --- -
.3 2 00
[ .
2, 4 f 01
J 1 4 ~O
,
4 2 1 i 1
. -- -- Rownowamy autornatowi A, automat. Mealy'ego Ai 'przedstawiono \v tabeli 3.28. Przy takim sarnym wyborze podzialow Il t, r oraz takich sarnych oznaezeniach ich blokow automat tylny uta postae' przedstawiona \V tabeli

3 2'''9',

lI~' ••

Tabd:a 3.25

-_- - - ~ -

A u toma tAl, P rz,yk lad u J~22

Tab,dn J..1H Aul,orn.a.t ~1e:aly]lego AI' rbW'ilOWalny automatowi It

W wyniku sumowania nie uzyskujemy nowyeh nie:try\viah],ycb S Pvpodzialow. Diagram Hassego jes { przedsta,wiony na rysunku ]'~38.

DJa szeregowej dekompozycji autornatu rnozna W"j"_ brae dowony z trzech nietrywialnych SP-podzialbw., Wybie.rzmy podzial n r Oznaczrny bloki podzialu Tl , przez ,81 i Bz. Automat przedni przedstawiony jest.

w tabe~i 3.,26,.

Rys, 138., Diagram ,l-[as,~ Dla realizacji automata tylnego wybierzmy podzial

se g .. o a . :7':'. P',- ji!z\itkl._-a,·',d~I., )-'.2' '1_.11 {----::-' ~'l . k Il 0 0

., v ~ "; lu L "t' ~', 1, 3, 2~ 4 j., Spelnio n,r jest warune .' ',' .' "t =",,":'znacz-

my kolejne bloki podzialu t' przez C'! i C2~ Automat 'fylny jest przedstawiony - - - i''''lL_JI'!! 3~' '2-1'1

w ~.a. u-t;:, , 1." ~ ". " •

1

00

O~ 10

ell,

--

[,

I (8',u 0)

C. 'C1

IC:'-',,, '..iii

c

- I,

,

II C1

C'1.

,C1 C1,

01

00 11

N" h d b d ~ - M~' t, dstawi b '" " , , , . -, -

iecn : . any : Q" zie au toma t ,·e.a~y ego A przedstawiony w ta oeli 3..30~ Dla

tego automatu, jak pokazano w przykladzie 3..'22,. rnamy trzy nietrywialne S P'-p od zialy:

D1a. rownoleglej dekompozycji automatu mozna wybrac dowolnq z. trzech par, ktore mozna utworzyc 'Z trojki nietrywialnych Sf'-podzialcw. Wybierzrny podzialy Il ~ i n 2+ Oznaczmy bloki podzialu Tl 1 przez 81, ~ B',2~ a bloki podzialu

n2 przez C 1. i C1., .

A utorna t , .. 41 jest przeds La wion y '~V tabeli .3-31" .a automat ,A 2, \V tabeliJ, 32., Logika \vyjsciov/a jest, opisana f u nkcj q, przedstawio n~l: \.v tabeli 3.3)" :

1.14

'[]II R,'Z YK' ~, LA' D "ii' "111 'JI-

J[ .,....:. t: ..... , I. .~, 1. ..l • .LJ!

, Dek,0}11pozycja ro'wl!oie:g'la tlu'tolnaru polega na jego zdekomponowaniu na

dwa antomaty polaczone rownolegle Niech automat A:' :~ (,'(1 I 0~, ,)) bed zie

:., ~ --- '_' }'.' '. '/"1,"'" I •... ,.,( ... " .'.II ........ [L_l;,~, .tJ.,,~~',U'I/l.~ ·.T,·fL· .. ·.

zdekomponowany rownolegle na ,o'1Il~'!,~"O- m ~"y I'~ - = (S', I" E' '1'1 _ ~ 1) ; A' =:

. - -" . a u. u, IU- - _ ".all ~ Ill" .1 ,', ,::,,~ 1) IV 1, " All' it I, '2 ~

= [(S 2.' ,E'.2~' Q',2J tl~2; 11)T

, ,_ Dekompozycje rewnolegla autornatu A, ilustruje rysunek 1.]9~ na ktorym L \\1 reprezentuje kombinacyjny b 10k logiki wyjsciowej,

~ '. D,ckonlpozycj~ rownolegla nazywamy 'nietrywialno, gdy I S'l:1 < I S~

~, ,I ,Sl, ~ < II; S [, T,vie,rdz,e'rlie 0 dekompozycjt rownoleqlej jest nastepujace: automat

A, Ina .. n.i~l..ry~v;a..ln~ de.konlpozycj,t: rownoleglq wtedy i tylko wtedy, gdy istnieja ,~'~¥a.nlctrywl.a.~ne S !,)-pod zialy na zbio rze stanow au tomat u A, U 1 i Il 2 takie, ze

n w • n:1 == 0..,

11 { 1 4 ? 3'}

~. ,.1 •.

....-.a. I [__ '.'

.], " .' j; !, ...... '~ .

i diagram Hassego przedstawiony na rysunku 3.40.

Przy dekompozycji rownolegjej autornatu Mealy'ego konstrukcja auto ...

Ula~o,,:., 11,1 i, ,A2 Jest identyczna z konstrukcja a utomatu przeda iego \.\~ de k 0 m .... , POZYCJl szeregowej, tzn. dla autornatu /il.,) gdzie k :-:: 1 lub k = 2, rnamy:

Tabela J.30 Automat Mea.'iy'le,g,o A. z przykladu 3.2.3

• :E o
• •
i •
'. i ;
~ 1 •
,. ,A. .;1 :
"
'" _.
1. II ,
.'
1:' '.
• LlJ Q

L Q I
· ,
• 2 2 ,
: Ii ,
• A •
,. '2 I '.
,
,. A [
• '.
" I, . .. ' .
,. "
" l ._---- .. - ~: I:
t"" ,
"'" 1
, S II
I'
i 0 1. 0 t
.- - -.-
1 1 2. 10 01 I
I.
2 4 1 ~J GO
3- 1 4- 00 11
• :2 3 01 10
~ o

Rys, 3.39" DekomplL'ilJcja. row,noi:egia automatu .. i

Rys, ~,.40. Diagram Hassego z P:rZf k~ad u 3.2.3

r ~ r ","" ~ L,

i!'i. "

T,alleht 331 - Automa.t it L W deknmpozycji rewnoleglej autornatu Mealy'egc A

~! E
S
! - -
- 0- 1 1 0 ,~
I .
[,
II
I
Dl - Bl Dl (B~!O') (.IJ h 1) I
-
B' ,B~ ,8'1 (D,l~iO)1 (,D;h .l).
, ~ Al ,: S l x ,r ,~,Q'l~ gdzie )lIi.C~l·!' e) =: (s 1~ a) ~ Loqika w}'j~i(,io\iva konsrruowana jest, nastcpujaco:

-

-/': Q1 x o, ~ OJ gdzie J't((Bj1i uJ" (C j~ aU == 1. (B'i ,n ~Cj!' u)"

1.1.5

t

, I

I

~

~I - ,

I

•

.

~

I, I I

..

I - r

.:

"

;

...

.Il~ •

'I •

..

, .

."

-

.,

T II 'bel 21. '::t:ll .1\.U1tOrna.t A.l 'W dek.ornpoly.c:ji -rownollcgdiej automatu Me a..ly'i·eg,o A.

PRZY}C.:LA,D 3.24

Dla automate Moore's A . przedstawionego W tabeli 3,.~3.,4,. jak pokazano przykladzie 31 . .22, mamy I .rzy nietrywialne SP··-podziat.Y:,

i diagram Hassego przedstawiony na rysunku J.41~ Po wyborze do, dekompozyeji au tomatu podziajew n Jl i n:1 0 r,az oznaczen iu kole] nych blo k 0\'1

d· . 1: Il B '. B bl k" d ,. ~ II C'" Co, ~

po .zia .. tu. .. ' .I przez rs , _1,2' a ,I .0· O\V' pa:~ ZH]~U : i 1. przez r l I!_ :Z, 0 {fZY. m IL1Je.my

naste p u j ace rez u ~ t a ty:

automat A 1 przedstawiony \v tabe n 3~J 5'1' automat Al przedstawiony 'v tabell lil6~ Iogike 'wyjsciow~ przedsta wionq \y' tabel i, 3.37 ..

E W·
_ . _ -
0 I 0' 1.
- - - , : _
c, 'C1· (,C"IfI0) (C I," 1)
G1 C •. (C:uO) (Cl~ 1) s

n· ._ {'~I 2-'" ]-. 41" l

.!. .~ '. il:t ", .. , " l' .~!

c~ c,

tt J'1 3 '2'" 4}"

'-.- . I '. ' I,

2. ~ l :, - ".,' 'I" i ,

Ta bela 3.33, Lo gika w,r:isc i,Olwa VI dekom Po.z. Y'c]'~ ro wno~e.giej au to Iffll:n.t U M e:3.J~y!,e.g:o A

11

(Cl"Ol

'. - .

fe" 'II)' I

!J.' '.z.~ ~, ,

I

I" II

, (Bru~O) i ~o

I(BH 1,)

(.811.0) 00'

[( B lJ ~')I

01

00

.

,

1ii'L1- IIJ,}..

ii

n 1

U)

f

T;a be·fa J,.3.::~ Automa; ~to.ore,·'a A 1 przykladu 1.2.4

00
II 01.
to
~l ..

.I:..

,I

Przy dekompozyeji rownoleglej au tornatu M oore'a A au lorna ty Ali A . .L sq automatami Moore'a, Konstrukcja autornatu Ak~ gdzic .k ~: 1 lub k ~. 2, jest

n a: Sf pi p U[J~'~C-- a.1 •

: , it·y: 1 • , .!:. "t' .,.', ,.,

z L·

. -=:: ':,

._ - 1:: ' " .1'

t"l[ S.I

rli-'t.. =::. '][_-

1"1. ..... lIi

Logika wyjiciowa konstruowana jest nastepujaeo:

Rys. 141. Diagram Hassego 1. prly'kJadu 3.24

f-;, (') . ('1, n ' .. d ~ f; '(:(:'B: C"_' J':)" 1i (B . C' ) ..

'. ':'6.'1 X,)"." -+ .3;":, g'; .. Zle : ['I'. v, !'. ~A ,·r. ,n:- ..

- . . 4 - ,_, - .' .... 1;" ,J" 'I J

1.

e

/I~'"

I ....

_.' I ..... :............. .

11 0 (;·n !l)n

1~1/ 3

o

11.8

'T II be.~a lJS AutO[n.~,t All w dekorupozyeji :[6,w![]l,o~e,g~ejl ;iil,utO marty ~~l OOi[~J a i~,

T:a bela :]".36 iAutlon~:a.t Al w de:komp,oz),'!C;ji 'r',6wrnQ~,e,gt~j au to,ma tlll ~l~))orei'a, II

--- - -- II
,E' E'
s .)p ~ S
i
0 .L i I 0- n
,
I I I
" I
'I ; I
:
: Bt I ,B] Ii
'; ,n~, .81 Cl C'~ ,C2;
- ,I
n~ 8:1 s, Bl: c, C~
I c
I ';.!
--- C' 'I

C-'"

I _

2

T~ btbl .3.37 L o,gwka w,:dsc io wa 'W de ko mpozycji 'f'o-wno]~g~,~ j au toms t u 1\1J)orei'a, A

O~, t~

00

:0,

~'~

3,~6;o R,E,i\,LIZACJ}\. S;YN,CI~.R'ONlCZNt\, .l\UTOMA,"rU [1]

Jak \vyni'ka, ze struktury ukladow sekwencyjnych Moore's ~ Mealv'eao,

_ _ , J , J D _

realizacja au tornatu wyrnaga zdefiniowan ia u kta,do'iN kornbinacyjnych real izu-

jacych logtk~ przej'sc i, \vyjsc oraz okresleo ia blok u pamieci, W ukladactv sy.nc.1trollfczl1 yc.h dzia lanie bloku pamieci synchronizowane jes t 'Z,eg,arern" co oznacza, ze zmiany stanu tego bloku odbywnja sh; '\V takt sygnalu podawanego om specjalne wejsc:ie(a), zega rowe. 'W skladacl« D'S !lncl-i.ron.~'c2,n ycJ[ blok pamieci

jest asynchroniczny, tzn. nie jest synchroaizowany zegarem..

_, Blot. pamieei ukladow sekwencyjnyeh zbudo\\ta.,~.y jest z~z.wyczaj z, elernentow pamietajacych, nazywanych przerzu tnikami, W' u k ladach asyncbronicznych is,(ni.'ej~ takze realizacje bezprzerzu tnikowe [3].,

Przer z U~ tnik i s~ d W'l.l stan a 'W y m i ele me n t ami pam i~ t.aj q:c'y. tll i, wyko rzys t y wa ~ nymi do budowania bloku pamieci ukladu sekwencyjnego. W ukladach synchronicznych naj-tzySci,ej uzywane Sq przerzu tn iki ~,)! pu _ ,D i J K~ W ukla-

'I!,

, I '

!i

, I

I ,

11.9

'.

dl h hro ~ h ,.' " ~ ,. '. .,- .. _' ....

: lac ;,i, asyncn rorucznycn najczesciej uzy~vane, 8,'1 przerzumiki typu R,S j RS.,

Il .' "' .... " '. k - d - - - kl d 'k ,. M' 'i, b ,.. '.

rzerzumuo j.a.',Q,; wustanowe ux a'::y sexwencyjne '1lloore a moga i"'yC: op~sy-

wane za pomoca dwustanowych automatow, ,Zw'YCZ3(jo:w'O, przyj~toJ i:c, stany t yc h a u tomatow ozna czane S~, za pomoca s ymbol i a. i 1. ~ Poniewaz funke ja \v y jsc, przerzu to ikow jes t id en. ~,ycznoseiq,t prz y prezen tac] l au to rna to W op is;ujq ... c.,y':c'h przerzutniki czesto jest, ona pomijana. 'W' z,'wi~;zku z tym zamiast tabeli PfZ~jS:C i wyj.sc jake pelny opis traktowana jest tabela prz;'ejs,c: przerzumika. Do

'.sy ntezy uklad u kornbinacyjnego realizujacego logike przejs:c 'W' ukladzie sekwencyjnym niezbedna jest Informacja, jakle wartosci nat wejsciach infermaeyjnych przerzutnika powoduja -z.mian~ jego stauu z biezacego na okreslony ,~7:H:ts,b2 p ny, I n form ac ja ta ,P rze ds taw io n a jes t "'tv tz,w ~ tab e U lV'Z.b udze n pr z er z u~-n ika. W dalszym ciagu podano syrnbole grafiezne, tabele przejse ,~ tabete wzbudzen przerzu tnikow D:, JK ~ R,S i, R S.-

. ,

" ~ I

,

,!

, 'Ii

,~

~, .

,

I

Symbol przerzuinika typu DI jest przedstawiony na rysunku 3".42~ Wejicie D' jest w.ej'.f,'c'iem, iTtfor.rnacy'jnJJ'"I~, \vejsci.e T wejsciem zegarow'ym ..

I ,

"

Ry:s~ 3.42., S "I mb 0 l peze rz u tn i ka ty pu D

T b I, '~' t ,- d' '. e, ~. 3 38' Z" .. d' ·

aceta przejsc przerzu tnika D przec s ta wiona Jest w tabeli ,-~,,--, .. ,~, go •• nue

z tabela przejsc przerzutn ik D zapamiet uje wa.rtoS,c sygnalu na wejsciu D~ Stan

ika i .. i· d . bi .

nastepny przerzutnika jest mezalezny 0' jego stanu tnezacego,

Ta bela 3.3,8 Tabela przejsc prrerzumika t)

:

Q
0. 1.
I
I "
I
0, o 1
,
1 0 :~ ..

Tabela wzbudzeri przerzutnika ,D jest przedstawiona w tabeli 3 . .39" W'j.n 1 k,a"

z niej, ze W' celu osi~gnJQcwa W chwili It + ~~ stanu 0 lub '1 nalezy na w:ejs,cie,

D' podac odpowiednio ~Va..rtOSIC 0 lub I. ':

. ,

!;J ..

120

12l

T'Q hcil SJ ,139 Ta be I a w zb ud.z.e;n przerz u In i, ka D

-
I Q~"'i
i Q' D
'"""* I . - , 1
- -
- - I I
[01 I 0
o I
I I
0 ~ ~ 1
I
1 0 0
1 1 I 1
-- ~ Symbol przerzutnika typu RS' jest. pokazany na rysunku 3.44~ Przerzutnik 'rna dwa wejs;cia inlormacyjne, Wejscie S jest weisciem usta~vioiqcynl,\\I'ejs,cie .R wej.s-cien, ka~\ujqcym;;

:R Q

--'s----

1 .;

Symbol przerzutnika typu .1.K jest pokazany na rysunku 3.43~ Przerzutnik rna d wa wejscia informacyjne J i K oraz jedno wejscie zegarowe T,. Wejscie J jest wejsciem ustawiojqcym, a wejscie K jest wejscietn kasujqcym przerzutnika,

Tabela przejsc przerzutnika ],K Jest przedsta wiona w ta beli 3.40., P fZy sygnale 1 na wejsciu ust.a.w.iajq;cym J .i sygnale 0 na wejsciu kasujacym K~ bel wzgledu na stan biezacy, przerzutnik jest ustawiany w' stan 1,. Przy J :~ 0

~ KI' 1- b m d' b" . , '. k iest k . ~ ,...

,~,. == ;., oez wzgiec u na stan oiezacy, przerzutnik jest kasowany, 'lj/., prz.,yJmuJe

wartosc O. Przy J == 0 i K .~: 0- przerzutnik pamieta stan b iezacy, Przy ,J == .1 i K '= 1 przerzutnik zmienia stan na przeciwny.

Tabela przcj.sc przerzutnika RS jest przedstawiona Yl tabeli .1.42+. Rola

!!! ,I' ~ .. ill' II!! kasui !to

W'~J:SC ustawiajqcego ,t kasujacego Jest [aka sama jak w przerzutniku J K"

Kreska 'W tabeli oznacza stan nieokreslony. Podanie wartosci R ~ 1 ~. S = 1., prowadzqcych do. stanu nieokreslonego; jest zabronione,

Ta1bda .3.,4'2 Ta bela przejse p rze rzu t nika n.s

Tabebt 3..40 Tabela prze js.: P rzerzu tn i ka .J K'

00
!I , O~ ~ ]. ~O
0' 0 0 1 1
I 1. 0 0 1.
. J"K:

-

- - - --- --
IQ RS
00 OL .I 1 10
0 0 1 0
,
1 :~ 1 0
[~ Tabela wzbudzen przerzutnika RS jest przedstawiona 'W tabeli 3~4J~ Dla zrniany stanu przerzutnika z 0 na liz, I na 0 istnieje pojedynezy stan wejslc, inforrnacyjnych R., S'~ Dla pamietania stanu istnieja dwa stany 'wej.se inforrna-

cyjnyeh, -

Tabela wzbudzeri przcrzutnika ,JK przedstawjona jest 'W tabcli 3~41.

Kreska W tabel i oznacza d owolna Z wa rtosci 0 Iub 1 .. Przykladowo, przejscie przerzutnika ze stanu 0 do stanu 01 zaehodzi 'Vi d\'~IU wypadkach -e-e- pamietania stanu (J ~ 0 i K' = 0) ,j kasowania przerzutnika (J ;;;;;;'0 ~ K ;;::: 1).

T~,bda '],.4:1 Tabel a wzbud zen prze rzu tn ika J K

'fa 'bel:. ,l~43 Tabel a. wzb ud zen przerz u t f1li~i ka RS

'I 0.

1. o

1

R

s

J

K

-0 o 1 1

o

,

10 '~

0 0 0
0- l 0 1
I 0 ~ 0
l l 0
c I'

122

123

P rzerzu tn i k R S'

zawiera mozliwie minimalna Ij,czb~ elementew pamieciowych, co odpowiada kodowaniu za pcrnoca minimalnej liczby bitb'w .. , Dla automatu 0 n stanaeh d ~,ugo~ic' kod u wyraza si~ W6'VCZ3S zaleznosciq:

Przerzutnik ten jest odpowiedniklern przerzutnika R,S~ Roznica polega na t!'rn, 'Ze, 'W przerzutniku RS sygnalem ak.1Y\~lnytll jest sygnal 0 Iogicznego, 'Dzna{:za" to, ~ie przykladowo przy wartosci 11) na wejsciu ustawiajacym S i ~'artosci l na wejsciu :kasuJq,_c.:!m R przerzutnik jest ustawiany \v stan r.

Symbol. przerzutnika typu RS' pokazano na rysunku 3~45,.

Tabela przejsc przerzutnika lis jest przedstawiona w tabeli 3,44" a tabela wzbudzen w tabeli 3~45"

I ,,- - -- - --
Q its
II 100 en 11 10
to 0 0 1.
'~ 0 1. 1 'tV realizac]i synchronicznej autornatu wyroi,i]j,c mozna nastepujace etapy:

~ m i.o imal izacj~' Iiczby s tano'w au to matu, -

- kodowanie stanow i 0 ile to kon~e,czne:i' Uter wejsciowych Iub 'wyj-,

sciowyeh au tomatu,

zbudowanie zakcdowanej tabeli przej§c, i 'wyjs,c" wybcr rodzaju przerzutnikow ~

7,t"" 'U" d 0' U:I "".i o· j~~, t,' "1i1 b ;!!i~' j; w- ~ b , ""ill ',- e fl'"

,~U . ~ .' ", n", . ~,Iry .(;IIl, '. ' ..... W:l, ., - L. ", U,u'Z:. '11,_)

wyznaczenie Iunkcji wzbudzen na podstawie tabeli wzbudzeri, wyznaczeoie funkeji lNyjSIC ukladu na podstawie zakodowanej tabell

• ~ t

WV~I~'C

. ';:,J'~ :"

r,

T a. he I a, 3A4.

T'a,be~.a, prze j:§c p rae rl u I n i k a 1{3

3~,6 .. 3" Realizacja automata za pomoca przerzutnikow

, .

Qt; Q" i" ~ R S' I
I I =-;'1 I'
0 0, 1
"
0 ~, I 1
0
,
,
1 0 0 1
1 ~ 1 ~vybbr elernentow do realizacil funkcii wzbudzeri i funkeii w'v,1is~

- - ~ - - - . - I . I ' '.. -;JI [J _' I I ',. 'J I . , .' '"",' . _I'~' I .. ,' ,,', " • I '_ ,[ '., . ~. '.' J'IJ . .' ,

fl- Q ["Y' 0' 0' W""i, ·n' l' ;Pi. sch p'm' ~ iIi-' 'I'.·, ~ . -. ~. kla d' ,

(~,' i.l ··· .. ,·,C_(I :.,.,. ,j,'l,;, , ,I,,",,,!, ,tJl.~lJ .loglC'Znego u· ~,a~: u ..

'\V realizacji synchronicznej autornatu mozna przyjq:c dowolne kodowanie stanow, Kodowanie rna iedvn le wpl \}'W na ")'t,o· ,70-"!ti'),o···~c·~: real iz acii F! . U' nkcie

- , .. _. '_" _. _' , J!l' --'J'.' I ,',. '. I,', ,~ . j • __ _ L,~' . ~ - ~ I' ,.]I '. ',. ',_ :.t.t·":~U ~Il,. "I - I I, < • .": :J''iJ'

wzbudzeri rea] lzo wane- sa bez usuwania hazard u. Etapy realizacj i. s,y ncbronje:z-· nej au tornat u przedstawione sq szczego lowo ~v nas tep ujqcym przykladzie,

: .. ;.~

,it) IJ'7 Y' K" U' ~'D'" 11, 2<

~ \.:.£... I: .... , _ ·t~, _. ~~·.Ji

Realizacj a autornatu \V Y'rnaga.~ aby eteme Ell y zb iorow S~ L i QI przedstawione byl,Y vV' pas taci ,ciqgb'\'~ zerojcdynkowych, tj, a. by' byl_y z:'ak,od'o~vQ'ne.

W wyniku syntezy 'w~,aslc.i\v'ej ukladu sekweneyjnego allabety wejsciowy E i wyjs.c:io:wy ,Q' 'wy razane $,q_ na ogol W' postaci ci~Jlt6\y' zerojedynkowych. Jesli tak nie jest, to d I!a zrealizowania au tematu naJeiy zakod owae je,go alfabet

,,'" " I] b · ~ - -

wejsciowy ~U: .... w'')!jscwo,;vy, Zbior stanow 'Z ,['lcguJy wym,aga .kodowania.

Ko,d'Ol\!ai1~!,e statuhv (]!,uto,n~,atu rozu miane jest j:atro wzajemole jednoznaczne przyporzadkowanie stan'ow autornatu ~ sta n,Q.,~~ elernentow pami,~c,io,"~y-ch .. P'fZ_Y k od 0 wani u st ano \~ aut 0 ma t u p rzyj m' uje s i,~ na 0 g6~ J ze re a liz.acJa au to m at u

Zrealizujmy automat A przedstawiony W ~adtre:,li 1.46'" Automat A Jest minirnalny. Alfabety wejsciov(j' i wyjs.'c:io'wy s~ zakodowane. Je,sH przyjmiemy

m~ d- '" ~ d' -.' b 1" ]:-' 47" "_,._

xooowame stanow przec sta wrone '\~ tabcu :_",<': ~ to otrzymamy. zakodowana

~, b ~I .' ," ~.' .. ,,"' ~ dstawi b 'I" 3 4 Oi 'j , -

raoere przejse 1 wyjSC prze ... ste w]o-n~ 'W tabe I .-,,·"0,. _ .

• Zreal izujrny oJ .. rtoma f A, za porno G~ przerz II t nikow t y pu D ~ Z \~yk.o riYs,~, taniem tabeli wzbudzeri przerzutnika typu D otrzymujemy tabele 'wzbudi:en automata przedstawiona W' tabeli 3..,49 1(-z.akmJ.o\v-ana tabela ~~'yj,sc: jest przepisa-

n a bez zmia n), '~

. . .

_, .. ":1, ..

. ~

• I, ~'

124

T abe ~,3, ],.,~7

Kodowanie I':t"li •

" " .'iLr'lil·~ n ~ ~i ',.,; ;J<1L,'I;lI.Jl0W

a u tomat U A.

A· 11111'0'· m',a~ .)f, ''10' przykladu 'l, 'l,~

,U _ ... _ ~ ~ J' 1 JlIIlLIJ

'1" b Ii 'J 4t"

"SI'C,II ~'.' •. 0

s

i.,

S 1t' y~
, ~
1 0 0
, 2 .0 1
[I 3. :[ 0-
4, :I :[ t 2 3,

4,

""Ii e:

'" 1

2, 3,

00 01

I'

I

I

,j 4 I

Ta,bda .3.48, Zakodowana tabel a prze] $.'c t w,yJ:sc au to [nat u A,

'T. a'b e [:a, 3,.4'9 T a bela wzbn d lien au tomatu ..4, do. real izaejt ~z:a IPO m OC:~ p rze rzu tn ikow t Y'P'!il D

() 0 o 1 i 1. 1 0

.

• L-

-

1 !

I' ;

..

x
Y:I. Yl
o
0- ;(1 1 0- 1
I
'0 OC II 1 0
,
,
,
1 1 I[) 0
l 0- l 1
-- -- 1 (

o 0

o 0

o 1

o ill '0 1 ~, 1

1 1

--
x
Q' Q
' c l ',;2:
1 0 i
"
'0 0 0 1. :} .1
0: 1 1 0 0 0
!
.1 1 0. .0 0 0
0 I, I 1 0 1
1. "
D~, .D'l 125

-, ,
,
r"'uIKf-- _,_t __ ~,~ = ~ ~ ,~, _ ' _ _ . , _ ~ ---;" ,~, ~ '1 r = - ,-,
II 'PAM 1 I rUK,2'1
~ , , , .11 , ~I !~ !I
: ~ - I
1 1 ,4 i
I ' ,
I , Ii ~: I~ III I I
i
, " Dl Q'
I ' . . . -- ,I ! .. ~ I~ I
I i 'J~' ,I I
, )-1 . Ir-=-',
I III I~ i , ~
I , !i , I ~i
I T ,m~ .,~
I ,L.......,. .. ~ ~ ~ ~ '~
~ ~ I 1
I :2 ~ 'I __ A I, I 1
_~I' I " , --I
Ii 1 ,.,~ ,I
I ,
.
.,. i ;1 'I I II I
I , ,I I
I 'I I I I 'I I
Ii ,
I~ • nl2 Q , .. L, __ I I ~
,
, [' ... tl:
I
, ~J " i ,I I '~
, 'I I
, . . , ",
........._ , . 'I :1 , 'T ...... hi, I rn
! ~
1 ,~~ {l,;.~f~ I~
,
I I I I ~
I .. .. , -
L =.J L j: L .J
~'~ -_ - ----- -" ~'-''''''''--; ,_,,_ ~ ~ ~ '~ ~ = i~ ,_ r: =' -
II: : - _ .. ,_
.. -

, " ._-- z I 22

Y'v' I. ,~]:

x

C,LK

'.' Zrealizojmy automat ·,11 za pomoca przcrzutnikow typu J K~ Jesli przy jmiemy to samo kodowanie stanow, t 0 otrzym am y tat Q samazakodowana tabcle prz.ejsc i wyjSc., Z zakod owanej fa bet i przcjsc j, '~vyjsc Z wykorzysta n iern tabeli wzbudzen przerzutnika J K otrzyrnujerny tabele wzbudzeri automate przedstawiona 'W tabeli 3,,50 (podobnie jak poprzednio, zakodowana tabela wyjsc, jest przepisana]. Na. podstawie uzyskanej tabeli wyznaczamy minimal ne postacie funkcji wzhudzeri I funkcji \vyjs,'c, S~ one nastepujace:

K' ,~, ":Q:' , + .,f)

1. '~ oX". :2,' x ,,£, 2 "

Jak nietrudno za.uw·azyc, dla przerzutnikow typu D' tabela ,')V'zbudz,en

.,' ,;I .. ". :Ii' . , ..... t ".'~:., .... ... 'k' d" ,.' " .. ," t .. b .. t: ..' ~ .. ~: 'l\.{; . '·d: .... 11', '" .,' A'. 't·: b . 'I" , ' u b

autornaru JCs. rowna zai o'· .•.. .owanej a t, • en przejsc, rsa poe stawre a oeu »rz . u-

d " .. ...' 1 ,. 'r k' .'.,. -b A ~'

izen automatu wyznaczamy mnuma ne POSt.a.'C1C unkcu wznuozen przerzut-

nikow a. na podsta wie zakodowanej tabeli 'wyjs.'c minimalne postacie fu nkcji

'W· . "\Jd',~~c;' S':~ 0" ne nastepuj '!l,ti"',O;'"

J Jf J~'" II' I~' , I~ , ••.. I, - ~;.} . 't' ._- ~. !L.f L·~.

'/} ,2

,D1 ~. ,Q:l, IQ.2.i+ e. 'Qz .X·+ Q.~, IQ:ZX"

'" ,_ 'Q'. L.'"'l ~.'1!,"

[~ . ' .. " z:r.

.1;2, ;;:; 1, «, = l, z. = 11! ..

.1 \{. ,!Ii ,

Q

Z:z~ 2"

'T ~ bela .3.5'0 Tabela wzbud le~l automate A, do realizacji La. po-ru O'Cij, prL.,erz ut 11~k6w lyp~. J tc

Q Q,

. '. - , , I

' ... I .. ·1

'~.

. I

Przy rea lizacji funkcji wzbudzen i funkcji wyjs,e za pomoc.q elemenrow N AN',D uzyskujemy schemat realizacji przedslawiony na rysu n ku 3~46" :N a schemacie wyodrebniono bloki ukladu sekwencyjnego, tj, blok parnieci PA,M~ uklad Iogiki przejs.'c 'UKl oraz uklad logiki 'Wyj:SiC UKl., Uklad UK2 jest w tym wypadko lry"w'i~lny ~'_ nie zawiera zadnego elementu logicznego,

(} 0 o ~ '~ 1

1 0

0 0
,~ .0 l
1 ~
1 0 1 ~ l ,_

o ~ = 1.

o .l

I 1

1 .- ,_ 1
1 ~
0 1
I ' it 'K 1.1.1,: K;2:

12.1'

'Ii!o

.126

Schemat ukladu z wykorzystaniern clemen to-VII 'N,j.\ N'D do realizaeji Iunkcji wzbudzen i furikcji '\,vyj'sc przedstawiono na rysunku 3~41_ Na schemacle zaznaczono bloki ukladu sekwencyjnego '~. blok pamicci ,PA,M,~ blok Iogiki przejsc UK 1. oraz blok logiki '\<vyjs,c: U K2~ [U,QI,k logiki wyjsc Die zawiera zadnego elernentu logicznego ~ jest trywialny, Jest to wyn,ik przyjetego kodowania stanow automatu.

P'if).;z'·"YK.···', ""-I'A' 'DI '1:26"

, .. ~ "._. I > .:. :l,..:" .. ,,Ji,_ '~".~'

'K' d ~ d + - b I ~ 3' 5 11 d "' dai dzi ~ id

' ',,_0' owan nm przec stawionernu '¥ ta ,~, e ~ ,'",_ .L 0 "'. powiar aJQ\ pO" ziary prawi ,""

,~,t"Ii,rw' ,;!I.'.' l:u' .-:I~I.

rU-I~ k ,2'~]

r ' !

~ ~

~: I

~ ,~

~ I

0- {'~ 3' "2' 4'}

- 2. '~' , ']i' ',: ,,', ,," ,f!;

, ........... ---+-O--I!----I J 2' 00 --

- T - I

''''''=-I.~+-'''=I- ;,K 2'

II '!;"."".",,_ ......... , I:

-,~,~,~~-~-"....::,~-_J .,....;._~,_- _,J

gdzie 0', ad powiada pozyeji i kodu, pierwszy blok pedzialu zawiera stany, ktore

n'· .~1j, 'P" 0: z vcii I" ~"'-'O'-'d' 'I,' m 'a' ja Oi" drugi blo I,,,., za \'IIl'" iera stan ''lit' 11~ ;l!-o;' re na pozyeji ; rnajq 1

'- (Ji, ~ ',-- '.,J ;}"III, "l\..' u I~' ", '1:" ','U,:,_ ,I, ... ,~ .. -, 'li,- "~'~ !jJ;:: ,,) " .r;.,,!I.. __ ~: :U ~''''''ILt£., ''I;.l_J' I~ ,'-- ~ ~ (:~, ~t:'"'

n . J' "'~1'~ 'ii> " ~"', - e ; . , "~ oil . .. .. --'. -' ,~~,' J' K'

,i .ys, ",,,,,,,", ~ xe a u zaq a;, au tomatu h z:a. po tnlO'C~, p rze au tlrl! !"l'!."QW' .

s I y~ )11
~ 0 0
I,
,
2 0 ~.
J 1 -0
4 1 :~ JL........i.--~z ,1

........._~~~+=----- Z. ~

'h.l

I II

'1 '~

I :11

I II

I ~

L=,,~,J

T' '1<. .... '1 3' 51' ' 1I::1!1'i: ~,a! .\0;" 1,

eLK

Z d rugiej strony podzialo m ,0'1 i 02 od powiad oj:,! cztery kodowan ia

'-.:', : ,~, J, . -" ,"-' '.:- ",,--', - zad ko "~:'I' ,. , b-!~ .11 '. kazd ' ' . "'d,c'):"O"}J ('!'" --: boli [0'-' hrb l'

pow.s,~"ale prZf2, pfzyporz~l··',· .owanle.'wo~onl li.,Z,_ ego p() , .. ,LJ".:tlU ~ym,.: .. ,\_.",~ ... _ w.: ."

K A d '0' wa 1"111 ~; a' ., te p' rzed 'C" ~ a' . t ~r' ~ l"iI. n . 0 'l]!~ '~ "11 b e J ~ 3', 5·,2.··.·

,u·. , ,_. '~lIi ,JLILI.. .' '.' :"" G~ ',.Ji~. ''I1I.!.I!U ,.... ""~' L[~,".··:,~ .'.11·.'" ofi

Kod 0 w an ie Cl'~S tow Y raza ne jes t za po moca po d z la ~b ~ .. :~ " ,P rzez podz fa I p,fcnvidlow_y d la ali torna tu 0 n stanach rozu rnian y jest podzial dwublokowy 0- Iiczbie elementow \v bloku nie przekraczajacej 2,'k'~ w'" przy czym k: jest dhJ!g,os,c.i~l minimal nego kod u," Dan-emu: minimalnern u kodowani u jednoznacz .... n le 0 d PO\¥ ~ ad a c i Clg k. pod zi a 1:0. W p fa \v id low ych, I) a. nem u c i,q go \~ i k, .p ad ziale \'if' prawidlowych odpowiada wiele kodowari, Jesli danych Jest k, podzialow prawidlowych, to ,aby okreslaly one kodowanie, ,mU!SZ~l spelniae war'Unek jednoznacznoix! kodowania, a mia now icie

'Ta bela 1.5-1,

Kod owan ],3- od powiad a j Q;C'e pod'z i alo m (J l i ,f) 1

(), "' t~I., "tl ~'Ol

, 1 -I.J 1. • '0 ,. IU'~ .;.".,:., 'j

I S S I
s ,'I Y1 :' S 1':1 .Y2 y~ ..Y2' y,~ r
, 2:
I
1. 0 0 1. 0- 1 I 1 0 i ~ 1.
:
2 0 ~r 2, 0 0 1 -n U :2 l 0
1 ,
.
I,
... 3 0 1
:J 1. 0 3 I, J Or 0 . 'I
1
~-
' ... " ~ , 1
1. [ ,~ 1 0 ~ "4 0- 1 4- 0 0
4 ,
-- - -- - I, "

. , , ,

.'

za p rs Y'\" at rl_Y czes ~,O \~I postac i,

,k

fl O,t ~ 0",

i ~ 1

\V yb 6 r kod I[JW a n ia je s i~ is t. 0 t, n y ze wzgled una zJoi;o n os,c: rea J izac j [, ~~~] ad u sekwencyjnego, a precyzyjniej, decyduje -0 zlozonosci ukJa.d6\~ kombinacyjnych real izujqcyc h fun k. c je wz b ud zeri ~, w yjs,c,. J rn k 0 koszt r eolizac] i' ,Iii rl kc ]!: boolo ~v'sk f ej przyjmowa na jest 'w ty m '\Ivy padk u J iczba argurnentow tunkcji. Przy w¥:bo€z.e

- J _. _,' l, !! e

1:28

lad owania d&z.y.my do tego, by laczny koszt wszystkjch f unkcji wzbud zen i. wszystklch funkcji wyjsc byl mi nimal ny,

Dla kodowan reprezentowanyeh przez dany zbior podzialow prawid-

lowych koszt w sensie powyzszego krytcrium jest jednakowy .. Dlatego tei. d any z.bior podzi al6w prawidlowych '. ~ spelniajacy warunek jednoznacznosci kod 0\\ a~ nia, reprezentuje W sensie zlozonosci realizacji jedno kodowanie ..

'I L. ,f} ,., h 1:.. d" I ,j!' "', l~~. . d ,'~ . , ,f ~I... . ~ " 1 .: ". ~. ta '. "

Liczba roznycn .KO' owan rosme wyktac ruczo w ~.Un.KCJl ·.lCZUY s anow

automatu. Tempo wzrostu liczby kodowan zjlustrowane zostalo nastepujacym

przykladem,

"

P'R' ZYK.· 'I .A. 'd· J".2""'"

" ':,:, .. ,.'ut, I. ,_' .. ,~'

O {'1 2" 3' 411}

1 =:! j',' :'-, '-- " ,

Poniewaz °1" O2, = O~ 0 I ' .. OJ == 0 i 02, ~ 03 == 0, istnieja 3 rozne 'kodowania minimalne tego all tomatu,

I. Dla automatu 0 pieciu stanach istnieje 15 podzialow prawidlowych,

II! ~ ••

a rmanowrcre:

0': ~ {.i l '1 4'·' 5·· ],:'}

: 3 - ," "t.:.jI ',.', . '-'

. 'Ii -:

,~ I

.! i !. i

I, •

i

,

O $"1 '2'" J" 4 5~

I ,:5 =- ~ ,: ':I"':I':ll ". J '. $ 'Ii

01 {'-l 4 2" '3' 5c'\

I a. = ~,,:,."; "':!i":I'~' ,I ~

~~'...--,.."~

O~3'= {ft2~,.S,3~4}",

Warunek jednoznacznosci kodowania spelnia wiele trzyelementowych :zbio'r6w~ Wszystkie kodowania rninimalne zawierajace podzial 01. sq nastep uj ace;

{ o 1) 0 11' 0 l2}~! { (} J j 0.hi~· 0 ~ 3} t {O 1 ,. 0 ~ ,~,~I 01 5.} ,

129

{ 0 1 ~ ,0 1. 2~' O,m, 4 }- ~ {O 1 ~ rO 1 2' (J l S. ) t.

\V ogclnosci nie jest. znana dobra metoda wyboru kodowania optymalizu-

.. '. d j!'" kl dl k bi co b d ... U'<K 1~ ., klad k'

jqcego Je[~' noczesrue u .ta I I. omr lnalCYJoy ·W·ZI.·. unzen ,I .. ,r oraz uxrao xorn-

binacyjny WyjS,clO'\VY 'UK2. S,'l znane natomiast metody optymatizacji tych ukladow z osobna, \V' kolejnych podrozdzialach przedstaw iono metode O.P~ tymalizacji ukladu UKl na podstawie Sf'-podzialow i rnelod~ optymalizacji uk] adu UK 2. na pods: t a wie pod zialow ze'~V'n~. t rzn ych, Ko dowania op t ymal n ego

'~.... ~ dl '. b k 11 de 1 .' k" r 'iI: ~ d' d' b 1: k d ~

'Z, punxtu wsczema 0[." U u ... rauow naiezy poszuxrwac wsrod c o rycn cooowan

d ls ks [; d . . .... ., k '1 . d' '; " . .. " b I ill!

, ra xaz ego U:: lla,. U Z osoona,

Niiej przcdstawiono metode wyboru kodowania optymalizujacego uklad kombinacyjny wzbudzen UK 1 p,r:zy kryterium surnarycznej liczby zmiennych funkcji wzbudzcri. Metoda ta oparta Jest naw]/korzystaoiu SP~pod:l,iaib\\r. i 'tv swojej istocie polega na wyborze kodowani 3! prowad ztlcego do realizacji autornatu 'z dekorn pozycja szeregowa ~ ub rownoleglq, K:I uczowe dla prezen-

t " _ ..... ~ _". t ;·d··: +··· .. ··t· "1' .' , .• , ,.'..... twie: dze ~.

towanej me o .. ly jes na.slf(puJ~oe '. wserozenre ..

Jesli starry all tornatu zakodowane sa za pomoca podzialow pta widlowyeh

O (J.: .. j 0: t ikich ze l"I '. 0' ~ • 'O··~ ~ 10 " dla new iego . b "0' ii' 'I '"'" deksow

I 1" '; '2' .,u, k aK,lIJ" " lJ ,to '"2 ..... it ~"-;, :1 ~!a. pe n·.· zm ru u! .e . sow

.1 == fi.1 ~ :i2, •. ~~, im.) podzial

n - 0 ~ ·0'" ~ . fJ!

.a , ~.:. t. .... !1~

1,ll,:iIi '-',m,

,,}'!

~ = f'·"(y·: ~ '~ .. ~ ...... ' .. \'1:. \ dla 'ka.i.deg' '0 J~'E 1. .

. .1,,' . q.'~ oJ !. },'. ~.1 ~i>ijJ . .

Przypadk] szczegol ne z powyzszego twjerdzenia d la zbioru indeksow 1 jedno-, dwu- i trojelementowego .5q nastepujace:

0; jest SP.:podzial:em~· Yi = ,/ (y'V1'

Oft ~O,.~ jest SP-'pod.'z~alem=> 'Yi!~ ::= f(Y,r~j,Yi2) A ~.2 ~ fl(Y~l:!'.Y111)'

O'li . O'h" 0i;;. jest, SP-podzialcm ~ 'YitJ ~ f(Yi~'YhjYil)r·i\ ~2 ~ f(Yhly'j':l~;,Yh) A

. J.. d ~ 1. ~

W' ogolnoscl, prz.y' zakodowa nl u sta n.6w all toma tu za pornoca 1\.. po ~ZH\&OW

p!i'a wid io~ ych kaid a run kcj u W"Z b lL1 d ze fl jes t zalezn a ad k z m ie n nych s ta n 0,'wy{~:h., W przypad ku jed noelementowego zbioru indeksow I jed na z fu nkcji wzbudzen jesr zalezna wylqeznie od jed nej zmienne] stanowej, co oznaeza, i,e: k03Zt j.ej realizacii zostal pomnlejszony 0 Ie~, t .. '\V .przypadku dwuelernentowego zbioru inde'k,sbw 1 sumaryczny koszt dwu Iunkcji pomniejszony jest o 2 (Ie ~. 2),., Dla t.r6j.e~'emeOjb)'\'vego zbioru jndeksow I sumaryczny . koszt trzech Iunkcji pomniejszony jest 0 3 (I< ~,3). Analogieznie mozna ok,re.3'lic red ukcje 'z,aJ.t~il~,'o~ci d la dowolnie ti,c,znego z.bior~, J ~ Nalezy z'wr6cwc: uwage, ze prezen-

- + /'. r k .,.

towana metoda nie Ina i.adnego ~wply'\vu na., redukeje zaleznosci tun "':CJl

'W zbudze tl, od zm ienn ych we] s:c iow ych Xi~ ZUl ~,en, ne te zaro ~N no \v tw ierdzenju, ja.k i w analizie p'rzy'p~H:lk6\v szczegolnych celowo pominieto. Wybor kodowa-

nia optymafizujacego uklnd U'K 1. zilustrowano n~st~:puj',~cyrn, pfzy,'l:dadcln.

Niecb dany b~d.2ie automat Moore'a A~, przedstawiony v~r tabeli 3.,53.

Funkcje wyjsc - au tomatu, jako nieisto tnq dla rozwazan, porninieto.

130

P RZYKLAD: 3.28

i31

Do zak odow ania s t anow a utoma tu i1 pot neb ne s~ 'trzy' po dzialy pra widlowe. Podzial Il, jest psawidlowy, podzialy ,n:b Il J,~ R'4 sa iloczynami dwu

,-., 'd' ~., ~," ,- .. I· 'd"" ~'- 'h-

po .. znlru,O\~ praWl .. llOWYC:,,'.,

Przykladowo Il; jest iloczynem nastepujacych podzialow prawidlowych;

~~--~

fl2, = {t'I2.,4,3,5}·{1~]J,2J,4,5},

tt, :;;; (1]" 2-~, 4, 5} ~ {:D~ 2,1. 4} :1' ti, =: [-1) 5;,2:j; 3;4}-' {w, 1"5} '.

Tahela 353- .A U !,Q rna t A 'z p ny'klad '![J 3_2 is

W dalszym ciagu rozpatrzono trzy rozne jakoseiowo kcdowania stanow ~,utorn:atu A,., \V kazdym 2: przypadkow oszacowano zaleznosci Iunkcji W2.bu-,

d ~ dstawi l.. ,- ~ .' .' -. -

.zen oraz prze: .sta \V]On.O strukture realizacji z U'\VY'pu kleniem rodzaju dokona ..

nej dekompozycji. Szczegolowe ~vyznaczenie postaci funkcji wzbudzeri d la

· d ~ "'k. d ;!.,. -

potwien zenia I,Cu. zgo 'nosei, Z oszacowaniaml pozostawiono czytelnikowi jako

~',r. ~

cwicze ru e.

, -'. Zakodowanie stanow a utomatu z, wykorzystnniern podzialow n ,t i: n 2 daje realizacje automata z dekornpozyeja rownoleglq, Przy wyborze podzialow pta w id lowych (J Jl) 0'2) fJ J t a k ich, ze 1);[ ~ D'.l i O'l" 0,) = n 1.~' rna mynas tep ~j q ce zaleznosci dla funkcii wzbud zeri:

, .. .:l~, " ,~., "I\.I~.J . .itJ1" iLl··,~ .,~J., •

Y' I( )

t =, .,-,X, Pl··.·:II'

I' .

r il
I:,
I '0- 1
) 2
4, 2
t :5
2 -4
1 s 1
,j ,I s

Y2;, == f (x, >:''2,~ )'J) ~ YJ, =: f(x) Y2;i Yl) +.

S truktu fa u klad u sekwencyjnego dla Iego przypadku jest pokazana na rys u nku 3.4:8~ vV p orowna niu 'l najgorszym przypad k iern, w ktor ym kazda z funkcji ~ jes t fun'k.cj4i trzech zmien nych stanowych, koszt uzyskanego u.kladu

,],(;$1 zred ukowany 0 4. zmienne, - .

.' Zak ad owanie automate za pomoca podzialow prawidlowych

DJ a. automatu Jt jak pokazano \.'1 przy k ladzie 3.'2 I, is tniejq nastepujace nietrywial ne S Pvpodzlaly:

a li ~ {'Il 2) 3 j 4, ),} '~ tt, := {l" 2~ 4" 3J, S] "

- .

_: 11-

........ ........ ,_- -_- ,

0.1'·02 = {1)1,!J.I,415}~ o, ·'03~ {t~,2,liI4.~-5:}J' ,Oil "03 ~: {1.'1 4"2,,3J,5} :;'

..

" .

. , • 'I ..

~, i

" I

i

~

132·,·

, LE...

x

I i' I .. _ ~ . I
1 I ~.
I
'1 ._- . ~i
I y- [I
1 il' [P
I I [; . 'ti -
- _ 1 - I - ~
I [ ~I Yu 'I
I
I I ,
, , I
I I

I l_ --.; ~,iIIioooooiII.,"'_' - ~ ~ ~ ~,-"~ ~ ~.~ ~,_,J
,
rA_"~ - - ,-,~,~, - - ,_ - - -- - ~ 1
:231 -, .. , . - I :1
i
I Y2 I 1
I I I - I I'
~ P !
• , - _. - ..
- - ._- . -~ _ - 2 ~J .
I I Y2' III
1 ., .
,
I' _ 11
I
I [ ;1
I
I: y Y3.:
I 3: p~ I
~ I
-, - - .. I J
_ i
II i
-, [
II I i
:1 . - II
_ . _ y~ == fl(Xj Y'l.~ Y2~ Y'J) , Y1 ;Z; ,f (X, y 1 '; Y'2~ J~'J)I, 'YJ ==, [ix, y IJ Y 2'~ )1)).

01 ~ {t, 2J ]1, 4~ S'} , 01, := f.~~ .3,4'1' D} ''OJ :: {f,.4~ 5~ D}

-_-.~ __ 1_

01 ~ Oz ~ {l,. 3, 2.,411 5}; 01 ,. 0) ~ {,1,2j,i,,4, 5}, 0.2 ~ OJI == f[4,~ 2, 3:) ',5-}

nie jest SI")'-pod'Zi.aJ,em~ daje realizacje bez dekompozycji i nastepujqce za~{~tno.sci funkcji wzbudzeri:

l __ ~_~~ ---~--_~J

R ys, 3. .,48. St ru k tu ra re a I i zacJi auto rna tu A z d ek 0 rnp 0 zyc j:~ [\0 w n olegla

-

,

r~------'~-----~-----,

I ~ 1 23 __ ,I
I _ [I
.- - y
I !
-, , 1 ~: P' II
J _ . . , i1 I ,J-,.-..-
_ 11[ [
I I
I I~ !. I' Yl I

I 'I -. [ I
[ _
I .
II ' I!=-=,' - -
I - I I'
I [I Y2
I
- ,
I: I p I
_
'.
- I ' ~ '- '2 I
' . Y2
II I I
I
.. I'
I I: :1 ~,
! --
I ~
II~
[ I !l Y
I ~ Y3' I
I 3
I ,I . -." ,.
- Ii
_ " ..
I _- ~ I
[ [ ~'-'.
I ~ , , I
1 I I
1
_ 'Y:z = ,/(.x, Y l ~ Y2~ y]J ~ YJ, :=. f{~'(~ Y 1" )1'].,. Y 3) .'

Struktura ukladu jest wtedy taka, jak to pokazano na rysunku 3.49. 'W' porownaniu z najgorszym przypadkiem, '\.v ktorym kazda z. Iunkcji 1i. jest Iunkcja trzech zmiennych stanowych, koszt uzyskanego ukladu jest zredukowany 0 2 zmienne,

_. - II
I - 2':] "J
~ '="""""3 ~ - ..iiii.i...iO .==II, ~ 1 I _r , : ~
r ~'.- '''''"''' - _. ~l,_ ~ ~ ---::"' Y2
..
AJ~ -. Iii i
I _ _. - II: I, 'i I
'.' 'I P' I'
i I
-
I II! ~; I 2 I
Y Y2
I [ [
I I ~~ ~ I
1 ~1 :~ Ii : ,
. _m ~ I
I ' , I
_ ] • N I'
i. I I Yi I I , ~
I' .. Y
.... :',.3 :~3il
~ I I I
I
P
JL J. _ _ I , _I
~ -. - ~ . ! II ,,- - - I:]
~~' - II
I _ I
'I!.. _ _'_ ~. - - ~-- ~ ~ - ~ ~ .~ ~.,~ _....11 : Ii ,
I - I I il'
1 _ _
I " .--- ~
. _. _ Struktura ukladu dla tego przypadku przedstawiona jest na rysunku 3 .. 50 ..

W uzyskanym ukladzie kazda z flJ.n'k~j,i wzbudzeri jest zalezna od trzech zrniennych. Przyjete kodowanie stanowi najgorsze z mozliwych,

l_~ --_~~J

134

3'F6~6"i Wykorzystanle podziahiw z,ewn~t[l,nych do kodowania

135'

Przypadk] szczegolne z powyzszego twierdzenia dlla zhioru fndeksow J jedno-, dwu ... i t:r6jeiem,ento'\~'e'g,o sa nast~puj~ce'::

Podzialy zewnetrzne uzywane sq~ do optymal izacji uklad u kombinacyjnego wyjieiowego UK2.~ Podzial ,;!'e\'v,n,~'frzny' n't,'i; dla automatu Moore'a definiujemy

'.

n aste 'p Uj n co:

- - - I ,.,~!~, '. . ," C4tJ . . ~

n ....._ ~I __ ,..,. f(" )"

, . .;.- v - ''':3">' ~,., = 'I 13'.,

=. ""'"= "II: . J "J " ~

- J ' '-; " , ' .

11" >""" 0,'" ~ ,0:" .. ,()'.'.' ="'>._ ","' ,_. f"'("y" y' y-,-)

'. " .... e .'," ~-, "I~ • I ',',IL ....

::.)' '~, '. I:~ '.' I,l,' ~';Ji """ J ,'_! I,~" "il:1:~' r ~':;_ ~

--~_-~-

W ogolnosci, przy zakcdowaniu stanow automatu Mcore'a za pomoca k podzialow prawidlowych Kazda [unkcja ~V'yjsciowa jest zalezna od k zmien-

t." Ii- h 'W' d k ~ d I ':t.",. '. d I!.... ~ /" r II... ~

nycn srano wyc :,'I~" przypac ,.., u jed noe eme-nrto'w'C!'g.o zbroru UL,e,~,3,O'\,V ',' unxcja

wyjsciowa jest zalezna wylacznie ad jednej zmiennej stanowej, co oznacza, i2;, koszt jej realizacji zostal p,o:m,ni"ejszony 0, k ~ 1,. W przypadku dwuelernen. towego zbioru indeksow I koszt lunkcji pomniejszony jest .0 k - 2., Dla tr6jelementowego zbioru 'jude-how I koszt Iunkeji pomniejszony jest I) J.: ~ ,3. Analogicznie mazna okreslic redukcjQ zaleznosci dla dowolnie licznego zbioru .1'. '\V'y'b6r kodo\,v,ania. Q,ptymal~'z'ujqoeg:o uklad U K2 w a utomacie Moore'a z.il us t ro wa n 0 nas [~~,P u jac ym ,P rzy klad 'C' m.

P, N:). z v K' ~* D, .-', 3 2·',' '9.

!Ji\.._: - ,5]., ,.,L/'\"'." " ... , .,.

Dla automatu j~~ przedstawionego w tabeli 3~54~ podzialy zewnetrzne sq naste p ujace:

n ; ~: {' i, 3, 2" 4~ S} ,.,

\

Automat z przykladu 3.2.9

.P'RZY K LA, D ]J,Q

S'

0 h
1 J 1- 00
1. ,'* 1 Ol
3 1 5 10
,','.
4 ,2- 4 11 'i
,
.5 ,~ .5 0],
1
: -- .- .. --- -- l------z--_i~,

~ .•. ZLULL

{} 2 = ,n':'1: ~' {' 1 ~ 3", 2." 4~ 5}

.'. III

oraz OJ zapewnia warunek jednoznacznosc] kodowania, tJ. 0,1' Oz ·0), :;;:;:::. Om Wobec tego, ze

d ~ d '1"'··' k'l d- U', .. I: V,'" ',2"" ,J'.';::O," 'C' ...• ,., ',fi".1

K.I uczowe • -_I.a prezentowa nej metoc ,'1 optyrna .. tzac] t Uru:ttl U i'\.. ~..J ~

nastepu jqce t wierdzenie.

- .. ' "'d~ t

J esl i s :1, any a. u toma t u za k od O\V a ne sr~ za po m 0 cij po d zia 10 w p r a ~v w' ,~O'~V yen

tal ,0, iIi1 ~ ,lI'Jjr I!.,.. a ch '~'e:' ,0' ~ 0",:' ~ ,. (J", ~:O ": d ' -1',"'.1;' oe ''!o u n e 0',0, 'Z b io r u ii n de ks env

ILl 1) :;V, .'.~) U,k 1Il,a;KJ u,~, Z " .: 1- 2, ." •• ' .'. A;, ~, ,'. ~ I,-,,,(,.!L, ,~.~ ,n ~~"'O "",' ,. .

J __; {i1• i1, .... ".i",J podzla! 7lewll~trzny fl:j spelnia warunek

jake OJ mozna \!vybra:c dowolny prawidlowy podzial m,ajQ,cy stany 2. ,~ 5 \V rozny'c-ll bloknch. Uzyskujemy wowczas nastepujqco zaleznosci funkcji wyjscio~

\'V yf; h::' "

,2: .ii ::;::;;;;:, /' flit ~II )

- u!. ' V,l;,. "

'':"' ..........., I:' 'ly'" ':

JUo""!j, ~', '.. zr-

il. ',' _'

--- I':' '("; " ,- )"

4J~ ::::;;:; .... Y ;-l':!' Y ~'"", "··'1' f" .'

'. _. - , ""\ - 1- !l:; .' rrn.

W dalszym ciqgu roapatrzono oszacowania funkeji wyjsdowych dla trzech kodQt"vat~i rozwazanych \V' przyklad zie 1,.2.8. Na.J!ei,y miee na uwadze, iZ

... ~ ..

1..36

ostatecznym celem jest wybor kodowania optymalizuj Qcego jlednocZle,sn~,e uklad kombinacyjny w,zbudzien 'U:Kl oraz uklad kombinacyjny w')(jsciowy ~:K2. '. Zakodowanie autornatu A za pomocq podzialow prawidlowych

gdzie

Or: '. 02 ~ f.'., t" 3, 2~'4~ S',}", c. ~ O'J == JI·.;'i,~. :2~. i .. 4,. 5'}'1.'~ 0'1'" 0 ... ::;::;; {';'~1' ,4:'- ~2·~ 3' 5:·}

1 ". ~ ~ ~ .' .. .. ~ i.. ,J ". ' ., . 'il' '::Ii ":Ii _'. "

0, . ...... (,,; 3": "2 \'1'11 5~\

, 2: - \.1 ~ "'t·· !' !!9ti':1' .'. $ ,'"

ze wzgledu na to" ze zaden z podzialow zewnetrznych nie jest wiekszy lub rowny Ot~_ 01:, lub 0]", oraz na to, ze podzial 11'=1IJ nie jest wiekszy Iub n~n~ny od zadnego iloczynu dwu pod zi a.l0 '\\" , dade, \V rezul tacie:

~ --

Of'l 2<' 3':..1: 5"}·

ru. == it.. , ."'," '::1' "'t." : J 'iI'

~._ ........... ---"!" _,;;;;;;;

n,: 1 z 01 • 0 1 ~ 0') = [I, 2" .3, 4" 5 '} i n = 1; > 0' 1 ., 0 I =' {,C,,] ~2 J 4', 5} "

co prowadzi do nastepujacych zaleznosci Iunkcji wyjsc:

f1 > 0, O' {1Il 2' '3 .,of, 5""}

", ,~ I, I .','<1 == . Jl..~, ." "'it,; '.',' l

~l ~. '

J( .

'7 _ 'J -, '.'

c: 2. -_ ,J 1.' Y 2) ~

\V automacie Mcaly'cgo wybor kodowania stanow, optymalizujacego ukt.a~d kombinacyjny UK2.~, przebiega tak sarno jak '~v autornacie Moore'a, jesli zamiast poszczegolnych Iunkcji wyjsc rozpatrywane sq odpowiadajqce irn funkcje resztowe, zalezne wylqcznie od zmiennych stanowych, W CJ\~lCZ3l$ kazdy wiersz zakodowane] tabeli ",ryjsc autornatu Mealy'ego traktowany Jest jak

k d' '., d' I· .,' '. _

loa or .owana poje yncza litera WYJScIO\:.va autcmatu Moore'a,

'Zakodowanie autornatu A za pomoca podzlalow prnwidtowych

~-..' - .. -.--

03 ~ {1,4~512,3}

3 7,' R·· 'E~ '\" 'L' 'Z"· A'" C· J'A AS'··,y' 'NCf 11'''' 0- 'N'" 'C··'Z- N . if' ~O'·· '","

,'~ 'i,:,l , ·l,~'. _' '"" ,', ". ,I,,', - .11'\,. ~, .. ~". A ,AU l!.~MA1 U

'.

ze wzgledu na to, ie zaden z podzialow zewnetrznych nle ·jest wiekszy lub rowny Ol) 0.2 lub OJ; natorniast spelnione sq nierownosci

~3 .. 7~1,. Asynchroniczne automaty i :ulilady' logiczne [6]

II 0 O· {.~ ~2: 3<- 4--" 5' '}' .' n > 0' '. 0 ,_ {t' 23 D'}·

:~ '?', z ~':2 ;:;;; '1"", ,": .. ~' ;.'"" ~~,~ u 1 .. ' l _. " ~, '~' " ':11 . "",' j;

prowadzi do nastepujacych zal,einosci funkoji w,yjS"rc:'

Asynchroniczny uklad Iogiczny, \V odroznieniu od ukladu synchronicznego, nie jest taktowany. \V Z\!\-"hlZKU z tym charakrcrystyczne dla asyn~

h ,. t.. ~ ... 1" .

c romcznycn ukladow sekweneyjnych jest wystepowan ie (,2.\111'+ stanow stabil-

nych, Stan stabilny w uk ladzie Iogicznyrn ok~esli In y poslugujqc sj~ jego modelem ,~ automatem. Stan ,S' nazywamy .;~'tane'n stabilnym pod 'wply\.V'en~ liter» (J \V au tomacie ,A = (.5 E'. Q (5 Xli. gJ:dy' soeln io n v je st w:' raru nek '"

'_ Ii oJ t ~I " '-I i.' - ~.J'. ~, , •. -. ~,)I ..J I -_. IJJ_J .~, . oil

2:,2, = fCy,~) Y'1) ~

;. Zakodowanie autornatu ,A za pomoca podzialow 'p.r.awid~o'\vych

-

0, = {1~2,3,4~5}~

.02 =-, {I..I 3-~4., D},

e, = {':'~I 4t 5; 2,~ 3} ,

\V grafie automalu stan stabilny pod wplywem li it ery a \vy,gJ ad a i ak ja k na r y-s u n k u ,1.5 L

cr

13,8

j' •.

139

Stan stabilny pod wplywern dowolne] littery alfabetu wejsciowego nazywaIlly krotko sla}1efU stobilnvm.

W-' , , d- I' ..., ~ , ~ 1 ~ 'ilL

wsro I automatow wyrozma S~~' klase automatow asyncnromcznycn.

Automat ,A == {S" E', Q') ,o"l} jest auto,n.atenl (l~~y,'~,cilron:lcz,'l,y!nJ gdy spelnlony jest. warunek:

a

oo

v [s E 8))1' {u E ,6)

Innymi slowy, automat jest ·autoluatem asynchronicznym jesli kaidy jego

~ !Ii-.. ., - I,.'" .. d ai .. ' t.. h "...

stan Jest stanem stabilnyrn, \"tS,fO'~_, autornatow asyncnrorucznyet \Vlj rozruamy

-, ,;11--," '<""l'~':' ',',,- "'~'-'" ":; ,-, ,-,' M" ",I ',1""-" ;. M"'-,":"-"-" ,I r'ego

ath .. om,~'l,!Ly usync~lroruczne ,_,-IOOrt.a 1 1._: cawy ',' '.'.

W'szystkie etapy projektowania ukladow synchron icznych i asynchronicz-

h b d' bli: k- d -.. L' ''1Xl m~,1 dl 'f,

nyc s~ , .. art 'Z:O 1.! rzone, poza etapern co owama stanow, ,if ut:~:a.' acn

synchronicznych przy dowolnym kodowaniu uklad pracuje prawidlowo, Kodowanie m .: a w tym wypadku jedynie wplyw na zlozonosc realizac]i ukladu,

11.1' Ltd 'I:.. 1 '. h ,. 'k" d' ,,~... ,- ,I '. • bvc

~~. uktadach async 1 romcznyct , rue caz Iy warrant xouowama m,€)ze-"yc

~ .!Il.., k~ d l.. .. .' 'k "

,przYJt;-ty ze wzgledu nn '\htyS(.~P-UJ ~l-ce 'W' tych u'~: ta . new]' IJa.\:~f.lS,~'O go nitwy,

~l !I of 'I..

n azy wan e J In aczcj YW ysc I gl e rn,

10

11

,r'

~tys. 3.,5:2. Ilusaracja zjawiska g(Uljl~w"f

stan'o \11 przejiciowvct: i na stosowaniu p,rzej..~c cy'kUcz,n ych przez istniejace ~3t~Hly automatu, Ivf odyfikacja taka prowadz] do au tornatu, khlry 'W sensie podane] wyzej definicji nie jest autornatem asynchronicznyrn. lest natorniast .auto-

t '~., ,. ;, ~ d t:;' ., • ,. -, ,

marem asyncnrorucznyrn \~l sensse nastepujacej '_-i'C:-..w.l1iCJt Automat ./1 = (S, E, .Q"

Q;"1] jest Q tiC,Qrn,ate,fU k-asynchronicznym, d la k, > l, gd y I: jest minimalnq liczbq, dla kt 6 rej s pe in io ny jes t \'v ar u. nek:

Rozwazmy fragment grafu automatu przedstawiony .na rysunku ':t52,.

Obok stanow podane zost.at~y ich kody, Przy przejsciu pod wplywem li~,er:l rr ze stanu s~ do stanu ,s,! uastepuje zmiana kodu no, dwu pozyejach. Odpowiada to zmianie stanu dwu przcrzutuikow. Je~~U ja 1<.0 pierwszy zrnieni swoj stan przerzu tnik drugi, os~qgn lyt,_y zostanle stan II i zgod nie z grafem au tornatu nastqpi przejscie do stanu s]; '0 kodzie '0 l. \V efekcie osiq,g,n;i~ty bedzie stan docelowy, aczkolwiek poprzez stan posredui S':). Takie zjawisko nosl .naz.\V"'~ ,9onitnr y niekr 1" yczne] . Jesl i jake pierwszy zrnieni S'\voj sta n przerzu tnik pierw .... s,z.y~ osiqgniety zostanie stan 00) kt,o.ry zgodnie z grafern auto rnatu jest stabilny. W' rezultacie zarniast stanu S2; osiqgniety bedzie nieprawidlowo stan :~!Il. Takie zjawisko nosi nazwe g.o.nitlv y .kryi yczne],

P rz,y kadowaniu stanow au to matu asynchron icznego nie wolno dopuscic do wyst~ po wania gon it \y y kryt ycznej. Ked owan h~: wolne ad gonitwy krjltyez,· ne] nazywanc jes t - ko,d'o\iv{J'n:ieJU Q',ntYooni,two.tV yn1. Jezeli kazda para ,s,t,on,6~v . sq:t~'i,edJ1!f'cJl), t]. takich, pomiedzy k:to,rynr1.w istnieje przejscie W' grafie automatu, bedzie zakodowana za pomoca kodtJlu~ .'rq,srelb~iC'h., tj. rozniq,cyc'h sie jednq

• - ~ .. ,. 1... I ~ , •• ~I d '. Z ~I.. '.

POZYCJi'h 'to ta.KJ;C:, kodowa rue jest '\VO!IT]u,'C: 0:: gQlrU~,\~lY",/. \~'yKOtzys,ta:fuem

PO\V yzszego st wie rd ze 11 ia k 0 d Q \',~',~\ ne bed 4. da ~,ej a U tom a t y as y.nch. ['0 ojc,zne.,

'W' I ., '. . d . ru II,,," d- ~ . ,~l ., ~....'," -

, -, ce, i U za ,p~w n ~,e n .1,:(1 S ils te n ic 1~1. ~,O .•.• 0 '\lw~ sQ Si,eu ~l ~"1 S H1. no:ru :1<0 n te,cz na J:es t

Z \liJ'yll.:le, mod ,"j' fi k. 3! cj a graJ u a lU to mat lI.. Mod Y ,I] k.a.cj: 0" ta p,o leg a n a dod:a "roV a n.i u

'.-

g.dzie ~ oznacza slowo skladajqcc si'r; 1; k symboli .(J'+ Zdeflniowany uprzednio automat asynchroniczny jest automatem .1 -asynehro nicznym ~V' sensie ostatnjej definicji. Zrnodyf kowany au tomat jest a utornatern ,k-asy nchronicznym, .gdzie k: :>, 1.

Szczegely modyfikacji grafu autornatu \vyj;as.nwooe h~d::t na przykladach.

Pori izszy przyklad H ustru je mod yfik acje 'grnfu polegajaca na zastosowaulu

przejscia cyklicznego przez istniejace stany autornatu. ..

" ...

P-R.Z'~ ,J., ,·'D-' )-, 3~' 1

_ '~l L!['\:..bn.. .~

.-

~l •

Rozwazmy au tomat asynchroniczny przedstawiony na rysu nku ·:-~153~ \V' -c-e~lI zapew ni,en..ia sqsie:d nich k(~ldb\v s(l:s.:iedlJ1.~.m sta.norn, rnozna d,I,a; przej,sci,a ze s t a n.u sid 0 stan III s'J pod w pI y \vtnn Ii t,e.ry a 1 'las t.OS 0 '\c'V'ac pc ze js;cie cy kJ~,cz ne

- ,.

. "

:140

141

Rozwazmy automat przedstawiony na rysunku 1.55~ Aby spelnic warunek sasiedn ich kodow d ~1,3. sasied nicb st a now, k onieczne jest dodanie stan U przejs-

FY

~l

P, 11"1' z ."y" V"f'- AID' ):'''.ii 2',

~'~"-' ~ ~\ '_ .,' . II,~II'

.ifY cr··'

v'l~' .. ?.

I~

o ~.

a :3

.

01 ,a .cs .

. ' 1· 2-··

I ,'--

I'

'. cr

3

a .~

I;_

CJ' - .~.

10'

o· ·3·-·'·

- ..

przez istniejacy stan s]L. 'W rezultacie otrzyrn ujerny au tomat przedstawiony na rysunku 3.54~ Jest '~.O automat l-async'h.roniczny, gdyt

10 (g (s z~' o"J a ~),~ ,cr,)) :::.' {J' (t5' V~':1 I! a 3J~'(f 3) . == 0 (S j", 0"'3) = Sl ~

10

Modyflkacja grafu polegajaca na wprowadzenio dodatkowego stanu przejseiowego wyjasniona Jest 'W nastepujacyrn przykladzie,

.Rys, 1.56., Moo yu k acja au ~O,!1;l at u 1. ity.s.'IlJ:n i~ u .3._.5:) przez w:p:r;o w ad zen i e doda tk o'wego S UU1U ,nfrz.'e]:I§~)iIQ VIle ~:o

r~, ,0.

142

,~4J

ciowego, 'W {)1m przykladzie nie istnieje rnozliwosc rozwiazania problemu kodowania za pomoca przejsc cyklicznych przez istniejace stany Jedno z mozliwych roz,W~~rlan jest przedstawione na rysunku 3 . .56" Uzyskany automat jes t 2~as yn ch ron iczn Y' ze wzgled una p rze i scie p rzez s ta n n ies ta bi I n y s;' .

or 2

or 2

a

. 1

I"} dstawi . ~ hi . dzani .. '... . 'h '.

-rzec stawione 'wyzeJ za _'[Jegl wprowa. lzarua stanow ,prZejSCIOW'YC~_ 1 stoso-

wan i a przei~ic cyk ~ icznych przez ist niej ~l'[C s t any s {a no w i:Q: eJ emen ty me tod y kod owa nia automatow ,a.sy nchroniczn ych, nazywa nej metodq przeksz talcan ia graJll au,l'OUlottir. Metoda ta nie wprowadza nic ponad to; co powiedziano dotychczas, W odniesieniu do malych automatow ukierunkowujc jcdnak kolejne modyfikacje grafu \V celu uzyskania postaci umozliwiajacej zakodowan ie an t y go nit wowe, Ist eta met od Y' jes l n ast ~p uj ~l ca.

W przypadku dwu stanow problem kodowania antygonitwowego nie istnieje .. Przy trzcch Iub cztcrcch stanach graf automatu przeksztalcany jest do postaci fragmen t u k wa d fa t u, gd yz, wierzcho I k i k wad rat u mozna za kodo wac antygonit W'()\VO~, na przyklad tak jak to przedsta wiono na rysu nku 1.57 ~ Gdj marny od p~~jcj u do osmiu sta no "ItY, graf au tomato przeksztalcany jest do. po s n aci Ira gmen ~ U szesc ~ a. n u, Przy k I ad 0 we kod 0 \'/ ani e an It,Ji',g 0 nit '''\N 0 \V(~ 'W ie rzcholkow szescianu pok azano na rysunku 3~58.. Dla wiekszej iiezby stanow graf automate przeksztalcany jest do kostki J..>wym,.iarow'cj (k .~ 3)~ Jesli dla danej liczby stanow .n :1 iczb a, wyrniarow k: = r1og2 n 1 jest niewystarczajaca, 10 k zwiekszane jest 0 1.

rT"

"-' '~

Fr' !WZ/

(T 1

.rT' 0' ",",,, 1 t·e

R,\;'$,. 3 59 :;.

J ... ··.i., il, utomat as}l',n(~~ronilrtzu~ z prayklad u 3.13

100

(r I

I, 0,00

a

2

11.'0

1:00"

,l!!, 1 ••.•••

.'101

1'19/ ... /·· .111 /

, ~

, ,.

ooo :,001

••. • - 110..".,1 . ,---+=, _,_~, __ ~_ _=="

//

010 '01t.

0',

3 i

U'

... w,

,90.ir"""'j ~~-,Ot I 'lQ'L...".".,.,-.~"""""11

~

Rys. ::t57.,. Kodowan ie a urygon li'l 'W'O we 'w~e rzcholkow kwadra tu

Rys, ).~!~_ Kcdowauic antygonltwowe wie r:l.c'h olk lOW :szesd a uu

I

0'3··

,.

"

'0

.• 10

PRZ:V.K,LAD 333

011.1

, ,

.

,I' •

Rozwazmy automat przedstawieny na rysunku 3.59,. Przejs'c.ie cyk:Uczne

pod wplywern litery (J 1:, przez stany s! lub .~], jest niemozfiwe- i .dlatego jedynynl rozwlazanie III jest dod anie dodatk 0. w'Y'l~h s ~ anow p rzejsciowych J co sprowad zs problem uThodrfikacj i g,nlfu do przcksztalcen \V fragment szescianu, Jed no 'Z. mozliwych rozwiqzari jest. przedstawione na rysunku ~,;:~O~

o .. 1

!I - ..

'I, :

.

_

- .

~ ._

..

..

~

_,

"

.. ,

__

..

r",

i1" ..... !1

.", .. '.,

..

"1t

,i,

d . d a. ~ ...... .' • '., -

prowa ,1J ' ,0 niejeo no ZI],ac.zm10SCI stanu nastepnego, Jest poprawne, W szczego],

nosci poprawne jest praypisanie kazdej sytuacji W{!j's,c1e-\\tyjs'cic osobncge stanu, P rowadzl to jednak do [I trud n ien ia procesu mi nimalizacji automatu ~

-\V' .. ' 'I!" 'I .' k 'I'" "., .' ,I· .. h "

",' -., naszej sytuacji PfZ)" usta en H,I ,( 0 cJ nose), wcjsc n a 0 _ u zyskrujerny tabcl~

przejsc i \vyjsc), przedstawio nq; \V tabeli 3.5 s;~, -

'T : .. d~C!~;ll,· J.55 Tabela ptlcjSC: ~ wyj3C U RiO· ulysllka,llil(l z prl;cbi:egQ! czasowego

J ako element melt ad y -zamieniamy automat Moore'a na rUJ tornat Mea~Y'~ego~ przedstawiony \!V' t~abel:~ 3~5,6., Minirualizujemy automat Mealy'ego, Tabela trojkqtna jest przcdstawlona na rysunku 3.61. Graf relacji zgodnosci przedsta ":iODY jest na rysun ku 1.64.

...

J

. 3,~,·7~3i> Przyklady syntezy u'1<hld6w" asynchronicznyeh

Przebieg syn tezy ukladu asynch ronicznego przedsta wiono na p.rz.yk:l3ld,a~h., Nalezy z,wroc~,c u wage na nas tepujace roznlce miedzy synteza ukladow a sy neh roniczn ych i sync hro n iczn ych:

. - podczas syntezy wlasciwej kazd Y' stan au tornatu jest stabilny,

= przed minimalizacjq automatu, jesli Ito konieczne, dokonywana jest zamiana modelu Moore'a na Mealy'ego,

dl• ~

~ stosowane jest ko towame antygonuwowe, ~

blok pamieci u kladu realizowa n y jest z przerzu tniklo w asynchro niczn ych-Iu b bez~i ~ciaprzerzu t niko \~«(e alizacja b ~;p~er;w tn i ko \II a),

_, funkcje wzbudzea uwalniane sq od hazardu,

:PRZYKlAD JJ4

Zaprojektujrny uklad. hr~nuko~vanJ£l generator-a {U DG') z rysunku ].6l" dzialajacy W' nastepujacy sposob:

=" gdy h' ='. 0, ~mp[ll:sY' generatora s,~: blokowane, gdy b =~ 1" impu I:sy- generatora sa przepuszczane,

zmiana b zOna l nie moze spowod owac poja wien ia sie obcietego hnpulsu,

zrniana ,) z. 1 na 0 nie H10'ze spowodowac obciecia impulsu generatora.

b

g'

~~UBG!; z

s

' ... ~
Lr
00 01 ~ 1.
I .3
li s
[_ J 4-
); 4
J ,$:
l. 2 2

0
0-
0
1
0
1 ,I
I,
, '.'.~

2. ]

4 s

I

H)

6

145

-

I:,

iii

'I

W celu rozwiazania zadania rozwazmy przebieg czasowy przedstawlony nil. rysunku 3.62. Zauwazmy, ze zmiana sygnalu b rnoze wystqpic pomj.~d.?y impulsami generatora Jub \II trakcie ich trwania, Kazdej ~ytlJ~cji \~'ejSCI~wyjscie przypisujemy stan automate Moore'a, Kazde przyprsante, k~,ore rue

gt flO DID

f I ,~ I ,~

II! = -~:

I ~i I II ~!

iO_D

D- 10 D_

I: ~I ,II I ~I

I r -I'

I: I :~

I~ I' ~

Fl., ·t"

I r . ,

! i

. ~ ~' ~ t I !I:

I :I!

Oi

!~ :~

I I I

III I

:11 I I :~ I I

=::JI

t

Rod zl na m a k s y m a.. ~ n yc h, ~ zb i 0 ro '~y st {l n 6 '\\0. z god nyc h jcs t n as i~.'~''p u jqea:

I_I i !.. I ~I ~, I -: I II: ~ I

i I 2 II U31 4- I: ~ I 4 III 3 I 4, l[J:j U 2 I 1 1~2~ 51 3' I -4 III 3 ~ 4 I 3 14~6il 1. '~ 2 I l

Ry's. 3".92., P rre hie g c;;r~as()w y d la IILI k :t,a.d u bra mko W'~ nia gerseratora

, . -

:

..

I~.

s

,~,O

to

00 01 .l .l
.0 0
0 0
0 0- t,
.
~ 0 1
0 0 {- Q "UI.J:IX ~ '{ $' '.1 '3--: 'J j l' 2" ~'}' $' 3-' A c ~ J '~' 6' - '} l

:' .. , '$~; ~:iJl, ":.!'l", "J J'~ ~-", .. t,u'.h~,j,,····:$,·,

6

...

00 OL I ~
l 1 .]
2. ,w, _),
:3' 1 ) -4-
4 ], ...
j J' s
6 1 e o

I

~ I

I:

1

I'

Q ~_ (II

/i .~.

20, 04

- "": /

2,

5

v

x

v

.

3: V'
'._."
4 I, X
, v

5 v v

x

6 x x

I

147'

Tabcla J~59 Zakodowana tabclfll prz,ejsc i: w'yjsc din UnG·

-',
.gb I
l'
(10 Ol. Ii. U]. [00 OW 11 to
.,.
'. -
0 0 1 0. 0 0 0 >[) 0
1 n 1 ill. ~ '0 0 1. ru.
'!
r r 1

3

~r a bel ~t 3.:60 Tabeia wzbudzcn i wyj'sic do re.aU1a.,cj~ bezprzerzuruikowej una·

6

6

.

Ry'S~ 3d)].. Tabeta u6]k:~11l;1 dh. b·me.a ly"ego

Rys .. ]~64~ Graf rc:W.a,cj'm zg\)dn.osci. z p·r.ly~.Jadu 3.].4

. ,

Oznaczajqc przez d! i ./'} kolcjne clcmcnty rodz~n.Y {.F} uzyskujcrny fiut.o[n~.t minirnalny przedstawiony w tabeli 3.57. Przy dwu s'La~,ach. pf.'oble~l. kod_O~~~'3i~Ul antygonitwowego jest trywialny. Pfl:yjmiimy kodowanie stanow t~kte ~<lk '\111" tabcli 3.58" Zakodowaua tabcla prlc_isc i \~;yjs.c automatu przcdstawioua Jest

W· t a 'be') ~ '3' 5'9.'

; •. \ ~ :':1'

.M.in~n1alna rodziua spelninjqca warunek pokrycia

IQ"'} {f 1 21 '-C:'} {3 4' '6' l1i.

1.' ..... ' == '. t . j ~l! )"', .~ ~J .' J J ·

Oszacowanie rodziny finalnej jest nast~puJ,flce:

2 ~'I{ F"}I ~ min (4, 6) ..

{ . , }' { {i t' 2 c 1 ,{'" '3 ,1 6· l '}

_F.'. =::::'. i "'-' "J.') t]! '. :- I, ...... .,. ), f .. ,

.. I .... '" .,-~., 'J! '~1 . ~lh.l'lC,~a . +.:Ji

- . ,. -
~ ..
r' .,
I
, S , ,
, .. -
I rn. 1~ t'O 00 011 lJ. to
I 00
- - .. - -
I
b I 0 0 0 0
a ,Ill [a .~. I
. I I
,
I I, , b b b 0 o '[ 1
I a
II ~
, - -- I'

~O 00

li1

10 "

00

01.

o o

0 I' f]
I .
,I 1 0
I
.
l o o

przejsc jake element rnetody minirnalizowane s,(~ dla ukladow asynchronicznych Z 1I su n i:~ciem. haza rd u .. 01. rzyrn ujemy nastepu jace pos tacle fu ~ kcji wzbu .. dzen i fu n kcji . wyjsc;

.." = .I]'Y'-

....... - ~: . ,.

r.= .......... ~·~~

, -

I UIK.l

b ~ _I

.~--.- .. ---~~--, rl-"""""";'

I PAMli

I I

I .. 1

I yl

r~~~~'~·~--ll

I UK2 .~

I .~

'~ ,t

I III

....... ~1. 1 '1J:::'0 .. II lUi C'm a J'.JO

.Z

Kodowani.c stanow UIDG

Schemat reulizacji jes t przcds ta w io ny na rysu n ku 1,'65~ Wid,mc' na n ~ll ze blok pam icci \v [eat izacjl bezprzerzutniko \\"cj jost try \Vi~lll.ny~ Pamjetanie przez uklad real izowa ne jest '\,\; y·I~I.czn ie za pOUlOCq. sptzezenia z \vn:)l~nego,.:~.. Jesl i uwzglednirny 1!i.~;sp6]n'y iloczyn !py realizowany \v ukladach 'UK L j UK?~ to

"

.s

y

'.

1.

" -

Zrcalizujmy automat bcz IlJrlyc.~:r.I. przerzumikow. D10 realizacji be'zprzerzll~,nikowej rnamy tabele \:liJz'billdz.erl. i '\vyjls,c' przedstawiouq \~. tab-eli 3.60+ Funkcje

.

'i

'. '

l48

,00

Y=y

z

otrzymamy prostszy uklad przedstawiony na rysunku 3.66. Na schematach

l~ " b' k 1 d' S' ,. 'I I"~ dzial ~

~lc . .r~ 11 oznaczono bramke antynazar towa, Szczegosowa ana, rza ozia .anra

U klad u pozwala usunac :[~ bramke, prZC7~ CO seh emat u ~e,g.a d alszemu II prosz-

01

.

czeruu.

"

iii") R' Z'Y' 'K' LA- 0 3 3 <C.

,~IC' : .. ::' i' (I .. ' ::." " " 'Ii ;'J

Zaprojcktujmy uk/ad idf!ntyJikacji kierunku obrotow "ilnika (UIO). przedstawiony no. rysunku 3.61, dzialajucy z.godnie z nastepu jacym opiscm, Na osi silnika znajduje sru'~ k(JmlJtator

zbud O~N any z dwu po 10\v,ek:: przewo '"d.- z_. ... ~:cc:J·. ~ niep rzewod ?~C.CiJ.'

111 1if..!I. '"!fI'-y. ~ . -Ol'~,~ .•.. iii," . . ~.~. . l' ~~"1:" . ~ ~.

'po " r-7'p'''' I· o· d' P1. ~c· """ 'n Q' .' 11 0", 'L! t~ ... a''- 'P' ,10' . : I' n C' . z-' 0'· r:l a

, ~'ir.-rr..1Ir.. "Lf"'U ll"~:"· . li"Y~t.... - _ . J~t· ". ··~;I,! .'

jes l Z ziemia (syg,nal [ogiczn yO)..

Dwie .szczotki konta.kto\'~"e przesun i~te \~{zg~,~denl siebie 0 90° s~

podane na wejscie ukladu, Kontakt szczotki v: I1lcprzewodz'lc~ czc;sci:t komutalora zapewnia sygnal logiczny l. Uklad posiada dwa wyjscia z. i zz, ktore sygnalizuja obrot osi odpowiednio W' 1,(1:'\ ... ·0 i w prawo,

W .. ' ,I. ce' - ] u roz wi rI'Z- '1!'fI n ; 'a '7. ad a" n ''''[~I za 'U 'U c· a z~ rn y' 1("' 0'" na o t f!: PI' ·~"IJ· e P 'r~·y'." 0 b r 0" ci e 'C' i if, n I· ~I ... 'Jj,

, ." '. . ,_.,'., lotito' ,!()Io. .11[ .• ,~J!l".,' .. '. 'till u '. " ........ :' ,~ __ "J, , Iio.o' ,I. (III,'" :"'t ·Y .. ", . ~ ,It" '.' ." ": --' o.iI'~' ~~

w prawo wystepuje okreslona sckwencja sygnalow ria wejsdach h i x2; OO,~ 10 __" t l ,_'" 0 1 ~ O(), a przy obrocie w lewo sekwencju 001 +-= 1,0 ~ 11 ,'__ += 01 +-- OO~ Jesll prz.yjrniclllYt 'ze dla kazde] sytuacji tvcjsc~e-W'}!jscie niczb~diny' jest jeden stan, otrzyrnarny graf automatu Moorc'a, przedstawiony na rysl,luku 3.68. W grafie przyjeto oznaczenie L dla litery alrabetu wyjsciowego odpowiadajacej syluacj.i na wyjsciach ukladu z , = 1 i z'" = 0 oral. o.maczenie P dla sytuacji z 1 =" 0 i 2:2 = L Symbole LiP oznaczaia oczywiscie kicrunck obrotow, odpowiednio, lew)' i prawy, 'I'abela przejsc i wyjsc autornatu Moorc'a przedstawiona jest \V tabeli 3.61, tabela przejsc i wyjsc r6wnowaznego autornatu Meaiy'c.go w tabeli 3 Ji2", a t,;abe.~:a t~o:jkqtna dla autornatu Mealy'ego ma postae przedstawiona na rY$unkll 3.69. Z tabeli tr6jk~tncj uzysklJjemy graf

relacji zgod nosci pr?!.edsta\'\-"~o:ny na rysu n kill 3 . .10"

11

It

00

iO

Ta b,~I,a 3+6 I

Ta be I a .n rze tSC il W',V i :U: a uto m " .... to !~. ~.II: i .,,1'1 U ~ 0

F' s J'J ,.'" u,II."-,,, m"'lo:o;u-e a qiitii I' ,.

s

..

I~

, ' . X I

;"",1 i~. __ .. __ ._. 1 I' :I~ .................. z (I L)

'10 ,:. X- "UIO · .. ···l '

,....,.......~~2_,,:,j,.1 Z. ( P)

_I i~ 2

11

10

I

I.

1 ,5:

.] 3. j'

2 i g,

r p

p

P L t. .l t:

!\1' in m m 3..1' n·. '~ '. '.. ro d l~ n- !l: i[!' ill"

"'t . . '~, !I~. spcrruajqcq wa runek pok rycia jest rodzina {:Q :n~x} t

rna my zatem:

1 5 l

2:

6

1 1 )

I

Ii

149

.

r

,

, .

150

:2 x

- ,;

Au tornat M,e£1lJy\~;,gO dla UIO

s

,

t

00

00

1 ~,

I 1

I, '2

:.\ 4: :5 6 l' 8

1 5 1

6

3 ]

7

1 l' ).

2

,8 8

L

p

,

P .L

r P L

L L P

p

L, L J~

L

L

L

3 x

x

,

, I'i

,41 X

X'

X I

SI X

x

"

v

6, v ! X (' x ,I

v ......

x

v oi"!;"

v

·V

~ ,

8 x

x

x

,

I'

1

x

"

2

v

.

3'

,

4 i: .5

7

B

,

R'Vj," ) 6,9' Tabela 'Iroj'k~ UUl (11'l '';tU'[OIClH"lJ tU

' , ./ ~~ , •.• .. , ' " ,,' "'1:" " " 'I ,~, '. ~".

]\It e a:1 :( e',go

I:

2

3

4

o

q.

5

,

7

,

8

Rys . .:t'70. Gra! re'h~cji zgodnosci l pr,lY'~ 1~;JadUJ 1.15

Oznaczajqc PfZCZ a., 1),. c, d kolcjne clcmcnty rodziny {FlI, uzyskujerny automat minimalny przcdstawiony \V t,abe~;ii 3 .. 63"

.....

.

.

s

JOO;' ,

,r., ,

01

11

01

'10

c

'. _)f '. I

a: ,(,r

,

b D

00

"

!:

·0

lJ

d' h

• :I!..

C it

L L

r 1:J

f'J .

.

P

L·

.

L· :

\

~.

f

I

'I

I

I

,

I

"

~. 1.51

\V celu zakodowanla przeciwgonitwowego narysujrny graf autoruatu minimalnego .. Jest on taki, jak to przedstawiono na rysunku 1.11. Starry autornatu mozna zakodowac bezgonitwowo, na przyklad tak, jak (0 pokazano w tabeli 3.64. Zakodowana tabc~l£. przejsc i \vryjs!c automatu przedstawiono \V tabeli 1.65,

O'O/P 'Ol,/L

lO"'/"P"

',.:: I' '

lO./P OQ,/L

7 x x

Ot/L.

11./P

!,

,! !QIQ,/L

Ol/'P l1/L

Ot./P'

ll/P l!Q,/L

Tube II;! 3 .. 64

K· d ., .

" 0' owame st an (WI ,~lILu..O-

matu rni nimaluego dia 'UI,O

Ta he !,1I 3.65 Zakodowann rabcla przejsc ,~ wyj~c. d!l:a l.nO

!

,

- - - - - .,
.x~, .(1 :
I
Y'! Yl ,_ - .. .. - I'
I 0 0 o I [ n ~ 0 0 0 0 .~ '1 i 1. 0.
. " "
.. .-
,-
II , 0 0 L i
.r 0 0 :0 0 (J 0 1 '0 '0 i, 0 1 1- 0 1 "
i "
.-
0 1- to ~ 0 o 1 t 0 [. 1 0 1 0 0 I 0 I
i 'J. , . i
, .
, ,0 0 i 1 0
1 1 I 0 l I ~ 1 1 1 ~ 0 L
0-
, I
,
Ii I
0 1. U· 1 0
1 0 , 0 0 ~ 0 i, 0 ~, 1 0 1 1 , ,
I, I
,
,I - ..
_. ,-- _. s

.

H Y" J ~:i

I,

"

o 0. 0.

hOI

1 1

·Zrcai.Wluj,m,), automat Z \IJy'k,orzystanwem przerzutnikow J~,S. ~~. tabeli

~- . . . ~ I· !il

wzbudzen przerzutnika typu RS otrzymujemy tabele wzbudzen ~ \vY,J,SC

automatu, 'rH;-zedsta.'~vw.onq ~v tabeli 31.66. Uz~tslkujemy z niej n.asl~~puj11oe

postacie Iunkcji wzbudzcri j Iunkcji \\'yjsc: _.

J ~

-"

.1.1: , •

..

. . .

...... .

~-'I •

,~ ... ~

152

,I.

-

R, :' X~ +X""il; ", i ",j( ~ IH .

S- ~ +

[--=:II '.' •. ',

'1; ~ Xl - X11.

I e, ~,I ,.. .. ~' .. I'I U"IO

T abe a Wl..I~.J.U U zc n .," "IN)'J 5C u a. . cI,' _ '

o 0 0. 'I ~ 1 1 0

Schemat realizacji jest. przedstawiony na rysunku 1.72. Przy konstrukcji schematu uw·zgh;dniono Iakt, ze. funkcja Z2; j-est negacjq funkcJi" Z'( .•

x

: .t X· . 2

'I t I ~;

I I

IU' -K··1;

• 11 ", ,I

I'

1'1

I'

,

I ,I

;, I ~ ~ I I,

~ J

~, '~

,---I ,

,I

~ I I !

~l '. -- Ii

;1 -- , i ,R2'

l. !III J L .: --I

I • ,

I :

I ,:

I ! f!

I

'L ,._', . _. ~ ,--.. ~ ~ ,~, ~ ,.....,;;;;;;0, _ frrr:" _, ........... -I

, '-

'I'

,I

,I

z

-" 1.

A:I.glcbrai'czn.a i st ru ktura ~I na tcor i.a. automntow. Red, B,. Mikola jczak, P \V N 'I Warsz a. wa -: L6 d 'z 1'985.

or

Deyg.a L.:1, Grzyrnahl-Buss.c ~L, Mikolajczak [1" ·feoria automatow. C\~~i""

czenia laboratory j ne, Wyd at \1;1 nict \~W;O Poli tech ni k j Poznanskiej, Poznan 197'9~

[3J Cyfrowe uklad y Ite~ekonJ unikacyj ne, Pod sta YlY teoret yczne i zasad y syntezy, Red. \"'1. Majewski, 'r. tuba, \VKL~ Warszawa i'986~

[4J lc'al,tSI .r, Podstawy clcktroniki cylrowej, ws.i, Warsza \'r'3J_ 1.99 L,

[5] '1(ern~op[ 1)", £Vli,cn'n:~sk; A,.) \Vybrane zagadnienia syntczy kombinacyjnych ukladow logicznych, P\VN~ \Vars~awa 1972 ...

[6J MaJewski \V~~ Uklady Iogiczne, \VNT~ Warszawa 19'16.

[1] :M:ajcvnild '\V." A~bic.'id i\-:, Algcbraiczna leo-ria automatow, \VNT" 'Var~ sza wa 1980,.

[8] Misiurcwicz P',,~ Podstawy techniki cyfro'\'r'cj~ 'WNT~. Warszawa 1,9.82,; [9] M,isiurclvicl p'~, P'odsta\vy techniki m,ikroproccsoro\,.~ejl' WN-r, Warszawa 1991.

[10] Molskl M,.!, Mod U~,O\V~ i mikroprogramowanc

, '.

'Warszawa 1986.

[ll] (~.2)

" .

'I

I!

1

[l]

[2]

. ~ .

I

. ,

;

•

i _ l

[13]

[t4:"]

J..' .' .:

[15]

. ~

.

. '.

, '

. • I,. _"

:.

L rrs R 1\ 'r U ~t A

: -." - -_.

uklady (~,yrro\.rcJ\VK~t) .

o{:!! :.I~ _-_ !!I:.etr--.'" -""'!II ". ~.

.. .. Ii _

Muroga S,., Projektowanie ukladow VLSJ:t WNT~ Warszawa 1986,. Pierikos .J., Turczynski J,.", Uk lady scajone '1--fL, '!irV systemach cyfrowych, '\V'Kt.,; Warszawa 1980.

Sasal \V~t Uklady scalene serii IUC'A,64/UC'\"74,. Pararnetry ~ zastosowania, . W' KL, Warsza wa i 985.

Tru.c'2~jf'k 'V., Uklady cyfrowe autorna tyki, \VNPr, Warszawa 1976. IPrraczy.k w. Uklody cylrowe. Podstawy ~eorc(,Y'c1.ne. j, metody syn[ezYl' \V'N'"f1 Warszawa 1986.

..

Uklady przelaczajqce. Cwiczenia laboratory] nc, Wydaw nict ,,~'O Politcch-

niki P02:na nskie], P'OZ'f},a, 11 t 981.,

_.

.. : .... .'I",,:

"

..