Eskisehir Yasayan Kutuphane (2011)

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011
YAAYAN KTPHANE ESKEHR 2011 TEKNK RAPOR

Kanatl AVM Yan / Eskiehir 21-22 Mays 2011
Eskiehir Yaayan Ktphane 2011 Teknik Rapor erii Ynetici zeti.. Proje Bilgileri Uygulama ktlar Proje Etkinlikleri Basnda Eskiehir Yaayan Ktphane ... Eskiehir Yaayan Ktphane Basn Bildirisi... Okuyuculara Ait Deerlendirme Sonular .. 5 7 8 10 14 19 24
Kitaplara Ait deerlendirme Sonular . 30 EK 1 - Yaayan Ktphane Deerlendirme Formlar .. 39 EK 2 - nerilen Kitap Balklar .. 42 EK 3 - Okuyucu Deneyimleri EK 4 - Kitap Deneyimleri 44 46
Eskiehir Yaayan Ktphane Harcama Kalemleri... 48
ESKEHR YAAYAN KTPHANE TEKNK RAPORU Proje Ad Proje Ortaklar Proje Destekileri Proje Balang Tarihi Proje Biti Tarihi YNETC ZET Bir model olarak Yaayan Ktphane, tam anlamyla normal bir ktphane gibi almaktadr. Okuyucular gelirler ve bir kitab belirli bir sre iin dn alrlar. Kitab okuduktan sonra ktphaneye iade ederler ya da isterlerse kitabn sresini uzatabilirler ya da baka bir kitap dn alabilirler. Yaayan Ktphane ile normal bir ktphane arasnda tek bir fark vardr: Yaayan Ktphanede kitaplar insanlardr ve kitaplar ile okuyucular kiisel bir diyalog ierisine girerler. Yaayan Ktphanede bulunan kitaplar sklkla kendilerine kar nyarg beslenen ve youn olarak ayrmclk ve sosyal dlanmaya maruz kalan gruplardan belirlenir. Eskiehir Yaayan Ktphane 2011 uygulamas, Toplum Gnllleri Vakf'nn gnllleri ile 21-22 Mays 2011 tarihlerinde Kanatl AVM ve Up'n Down alannda gerekletirildi. Hafta sonunda denk getirelen organizasyon iki gn boyunca 12.00-18.00 saatleri arasnda okuyucularn arlayan Eskiehir Yaayan Ktphane verilen le aralar ise vardiyal bir ekilde olmak zere toplam 11 saat boyunca ak kald. Yaayan Ktphane sresince ilk gn 20, ikinci gn ise 19 kitap okuyucularyla bulutu. farkl kitap balnn 22si cumartesi gn, 19'u da Pazar gn katalogda yer ald. Bu sre boyunca ktphanenin toplam 214 okuyucusu oldu. Bu okuyucular toplam 241 okuma gerekletirdiler. Bu okumalar sonunda doldurulan deerlendirme formlarnda, okuyucular, zellikle yaadklar gereklik hissinden etkilendiklerini ve okuma srecini dinamik ve keyifli bulduklarn belirttiler. (Deerlendirme almasnn detayl sonular bu raporun devamnda bulunabilir.) : Yaayan Ktphane : Toplum Gnllleri Vakf : Eskiehir Geliim Vakf, Tepeba Belediyesi, Kanatl Avm, Trk Kzlay' Dernei Eskiehir ubesi : 11.01.2011 : 25.05.2011
PROJE BLGLER Proje Amac:
Kiilere ve gruplara kar ayrmcla yol aan nyarglarla ilgili farkndalk yaratmak ve farkllklar ile bir arada yaama kltrn gelitirmek; Normalde birbirleri ile konuma frsat olmayan kiiler arasnda yapc bir kiileraras diyalog iin ortam salamak; nsanlar bir araya getirmek, birbirlerini anlamaya tevik etmek ve onlarn insan topluluklar iindeki yaamlar ile ba etmelerine destek olmak; Bar iinde beraber yaam alanlarn gelitirmek, insan onuruna ynelik karlkl ve itinal olarak sayg gstermelerini salamak amac ile insanlar birbirine yaklatrmaktr.
Yaayan Ktphane'nin Eskiehir yerelindeki Mays 2011 uygulanmasnn amac;

Eskiehir'de insan haklar zerine alan yaratmak; Yaayan Ktphane'yi; Yerel rgtlenmeler tarafnda srdrebilirliini samak, Yaayan Ktphane'yi; Eskiehir yerelindeki iyi bir uygulamasyla dier yerel rgtlenmelerin gndemine tamak
Hedef Kitle: Eskiehir Yaayan Ktphane Mays 2010 uygulamasnn hedef kitlesi; Genler ve yetikinlerdir. Proje Uygulayclar: Eskiehir Yaayan Ktphane, Toplum Gnllleri Vakf tarafndan projeye gnll olarak katlan kitaplar ve ktphane grevlileri tarafndan uygulanmtr. Proje Uygulama Yeri: Yaayan, Ktphanenin ikinci uygulamas Kanatl AVM ve Up'n Down alannda gerekletirildi. Proje Hedefleri: Eskiehir Yaayan Ktphane, uygulamasnn: 2 gn boyunca toplam 11 saat hizmet vermesi; 22 kitab okuyucularla buluturmas; 250nin zerinde okuma gereklemesi; 350nin zerinde kiiye dorudan ulamas hedeflenmitir.
6
Proje Hakknda Genel Bilgi: Toplum Gnllleri Vakf tarafndan uygulanan Yaayan Ktphane projesi, Kiilere ve gruplara kar ayrmcla yol aan nyarglarla ilgili farkndalk yaratmay, farkllklar ile bir arada yaama kltrn gelitirmeyi ve normalde birbirleri ile konuma frsat olmayan kiiler arasnda yapc bir kiileraras diyalog iin ortam salamay amalyor. Trkiyeden ve yurt dndan genlik alannda alan birok farkl grup ve STKnn katld enlik vb. ortamlarda gerekletirilen Yaayan Ktphane uygulamalar, -Eskiehir Yaayan Ktphane (EYK) farkllk gstermekte olup kendine zel etkinlik gn vardr- bu etkili metodu daha fazla genlik rgtnn bilgisine sunarak modelin lke genelinde yaygnlamasna hizmet ediyor. Trkiyenin 1949dan beri yesi olduu Avrupa Konseyi, Yaayan Ktphaneyi, 2003 ylnda balatm olduu Toplumsal Btnlk ve nsan Haklar iin Genlik Programnn bir paras olarak ele alyor. Programn felsefesi, insan haklarnn sadece yasal dokmanlar ile korunamayaca ve her birey tarafndan savunulmasnn nemine dayanyor. Bunu gndeme getirmek ve insanlarn kendi insan haklar ve dier insanlarn haklar zerinde dnmelerini salamak iin genel kamuoyunun farkndaln arttracak etkinliklerden biri olarak Yaayan Ktphane ne kyor. Modelin Danimarkada ilk olarak uyguland 2000 ylndan beri, 10dan fazla lkedeki genlik enliklerinde 40n zerinde uygulama gerekleti. Yaayan Ktphane Trkiyede ilk olarak Toplum Gnllleri Vakf ve stanbul Bilgi niversitesi Genlik almalar Birimi tarafndan Austos 2007de Bararock Festival 2007, Nisan 2008deki Gepgen Festivalnde, Mays 2010'da ilk defa yerel bir rgtlenme tarafndan Eskiehir'de ve stanbul'da Avrupa niversiteleri Tiyatro Festival'inde uyguland. Yaayan Ktphanenin Trkiyedeki bu ilk uygulamalar, hem kitaplar hem de okuyuculardan ok olumlu geri bildirimler ald. Yaplan izleme ve deerlendirme almas sonucunda, okuyucularn en ok, yaadklar gereklik hissini arpc bulduklar ortaya kt. Okuyucular, yz yze, insan insana konuarak iletiime gemenin ok anlaml ve heyecan verici olduunu vurguladlar. Yaanan deneyimin arpcl, baka sivil toplum kurulularnn da benzer Yaayan Ktphaneler kurmaya karar vererek Toplum Gnllleri Vakf ve Bilgi niversitesi Genlik almalar Biriminden destek talep etmelerine vesile oldu. (Bu talebi karlamak ve Yaayan Ktphane modelini yaygnlatrmak iin gelitirilen bir kapasite artrma projesi zerine almalar halen devam etmektedir. Ayrca, 2007 Avrupa Konseyinin yaymlad ve Yaayan Ktphane modelini uygulamak isteyen genlik rgtlerine ynelik Living Library A Guide for Organisers adl rehber kitabn da Trke evirisi tamamlanm ve basm aamasna gelinmitir.1)
1
http://www.eycb.coe.int/eycbwwwroot/HRE/eng/documents/LL%20english%20final.pdf
UYGULAMA IKTILARI 2011 Eskiehir Yaayan Ktphanenin: Hizmet verdii gn says :2 Toplam hizmet saati : 11 Katalogda bulunan kitap bal : 21 adedi Kitap adedi : 23 Okuyucu says : 214 Okuma says : 241 Dorudan ulat kii says : 400+ Eskiehir Yaayan Ktphane 2011 uygulamas, Toplum Gnllleri Vakf'nn gnllleri ile 21-22 Mays 2011 tarihlerinde Kanatl AVM ve Up'n Down alannda gerekletirildi. Hafta sonunda denk getirelen organizasyon iki gn boyunca 12.00-18.00 saatleri arasnda okuyucularn arlayan Eskiehir Yaayan Ktphane verilen le aralar ise vardiyal bir ekilde olmak zere toplam 11 saat boyunca ak kald. Yaayan Ktphane sresince ilk gn 20, ikinci gn ise 19 kitap okuyucularyla bulutu. farkl kitap balnn 22si cumartesi gn, 19'u da Pazar gn katalogda yer ald. Bu sre boyunca ktphanenin toplam 214 okuyucusu oldu. Bu okuyucular toplam 241 okuma gerekletirdiler.
ESKEHR YAAYAN KTPHANE (EYK) 2011 Kitap Balklar Alevi Ateist Bartl Biseksel Grme Engelli Ermeni Feminist Gey Hristiyan HIV + Komnist Krt Lezbiyen Mlteci Milliyeti Roman Rum Seks si izofren Transseksel
Bu balklar Eskiehir yerelinde yaplan anket sonucu belirlenmitir. Baz balklar, gelecek talebin ykseklii ngrlerek belli saatlerde birden fazla kitapla ktphanede yer ald.(Gey [2], Ateist [2]). Dolaysyla, gn boyunca ktphanedeki kitap adedi 22 ile 18 arasnda deiim gsterdi. Bu balklarn 7si (Ermeni, HIV+, Mlteci, Roman, Rum, Sesk isi, izofren ) Mays 2010da gerekletirilen ilk uygulamadan sonra okuyuculardan gelen geri bildirimler zerine kataloga eklendi. Bu balklarn 3 ( Polis, Politikac, STK alan) Mays 2010da gerekletirilen ilk uygulamadan sonra okuyuculardan gelen geri bildirimler zerine katalogdan karld
Ktphanenin ak kald 11 saat boyunca, 214 kii, ktphane yelik kart edinerek okuyucu oldu. Bu okuyucular toplam 241 okuma gerekletirdiler. Eskiehir Yaayan Ktphane 2011 uygulamas, okuyucular, kitaplar ve ktphane gnlllerinden oluan 400 den fazl kiiye dorudan ulat. (Bu rakama, etkinli alanna gelerek Eskiehir Yaayan Ktphane uygulamasna tank olan ve proje hakknda bilgilendirilen kiiler dhil deildir.)
Ktphane okuyucular Ktphane kitaplar Ktphane gnllleri TOPLAM : 214 : 21 : 35 : 270
Yaayan Ktphane proje hedefleri (Bkz. Sayfa 3) ile gerekleen ktlar arasnda fakllklar grnmektedir. Bunun nedeni proje hedeflerini belirlerken, havann kt olmas ve tantmn ok iyi yaplamamas.. Bundan dolay hedefler ile ktlar arasnda fakllklar olumutur.
2011
Etkinlik
Proje Ekibinin Oluturulmas Kitaplar ve Gnlller in Eitim Ktphanenin Oluturulmas Ktphanenin Kurulmas letiim zleme Deerlendirme Proje Koordinasyonu
Ocak
ubat
Mart
Nisan
Mays
PROJE ETKNLKLER
1.Proje Ekibinin Oluturulmas & Kitaplar ve Gnlller in Eitim Ktphane gnlllerinin belirlenmesi iin, Aralk 2010da Eskiehir Toplum Gnllleri rgtlenmesine ve nceki ktphane uygulamasnn gnlllerine bir ar yapld. Ayrca organizasyon ekibinde yer almak isteyen yeni gnlllerde ekibe dahil edildi.
2011 ubat aynn ikinci haftasnda Eskiehir Yaayan Ktphane (EYK) proje ekibinin seimi tamamland. Mart aynn son eyrei iinde toplantlar devam ederken ayrmclk arlkl ''Demokrasi ve Haklarmz'' eitimi alnd ve ''ayrmclk'' atlyesi yapld. Mays 2011'de Eskiehir Yaayan Ktphane (EYK) organizasyon ekibine deneyim aktarm iin Umut KARAPEE tekrar toplantya katld. nc ve son deneyim aktarmndan sonra proje ekibi netleti ve grev dalm yapld.
10
2. Ktphanenin
Oluturulmas
26 Mart'ta gerekletirilen katalog toplantsnda, Kanal AVM ve Upn' Down arasnda kurulacak olan ktphane,ieriindeki kitap balklarnn belirlenmesi iin alld. Bunun iin, ilk EYK uygulamasnn deneyimi (ok okunan kitaplar, deerlendirme formlarnda talep edilen yeni balklar vb.) ve lke gndemindeki gelimeler dikkate alnd.
Oluturulan yeni katalogda yer alan balklardaki kitaplarn tespiti ve ktphaneye katlmlarnn salanmas iin grev paylam yapld. nceki ktphane kitaplarna ak ar yapld ve aralarndan 2010 Eskiehir Yaayan Ktphane'de de yer almay kabul etti. Bunlar dndaki kitaplar, TOG, Egev ve Eskiehir Mor-El ibirilii ve ktphane gnlllerinin kiisel ve kurumsal ilikileri zerinden kurulan balantlar sayesinde tespit edildi. Kitap ekipleri, yeni kitaplarla birebir grerek ktphaneye katlmlarn salad. Bu srete, tm kitaplar, YK modeli, etkinliin ierii, okumalarn nasl gerekletii, karlalabilecek zorluklar ve bunlarla ba etme yntemleri hakknda bilgilendirildi; kitaplarn srele ilgili sorular cevapland. Ktphanede yer alacak kitaplarn kesinlemesiyle ktphane katalogu hazrland. 26 Mays akam gerekletirilen tanma kokteyli ile ktphane gnlllerinin, kitaplarn ve proje destekilerinin tanmas saland.
11
3. Ktphanenin Kurulmas Ktphanenin alndan nceki gnlerde, kurulum iin gerekli lojistik saland; adr ve dier gerekli malzemeler temin edildi. 21 Mays sabah YK adr etkinlik alannda belirlenen yere kuruldu ve tm dier malzemeler de festival alanna tand, ktphane mekn dzenlendi. 21 Mays sabah kitaplarn ve ktphane gnlllerinin etkinlik alanna Toplanmasyla, saat 12:00 itibar ile Eskiehir Yaayan Ktphane EYK 2011 uygulamasnn al yapld. Ktphanenin hizmet verdii 2 gn boyunca, etkinliin tantmn yapmak, okuyucular kabul ederek kitaplarla buluturmak, kitaplarn mahremiyetini ve dier ihtiyalarnn karlanmasn salamak, etkinlik katlmclarndan gelen sorular cevaplamak, kitaplarn iadesini ve okuyucu deerlendirme formlarnn doldurulmasn salamak gibi ilerin yaplabilmesi iin Kitap Kurtlar, Gzlemeciler, Ktphaneciler, Geziciler, Deerlendirme ve Depo olarak ekipler halinde organize olan -kitaplar hari- ortalama 35 kiilik bir gnll ekip grev yapt.
12
lk gnn sonunda gerekletirilen deerlendirme toplants ile ileyite ortaya kan aksamalar saptand ve bunlarn dzeltilebilmesi iin yntemler gelitirildi. kinci gnn sonunda yaplan deerlendirme toplantsnda ise tm sre deerlendirildi; kitap deerlendirme formlar dolduruldu. 22 Mays akam YK alan ktphane gnllleri tarafndan topland ve ktphane skld. Kitaplar ve ktphane gnllleri 25 Mays akam kapan toplants iin yeniden bir araya geldiler. Burada genel bir deerlendirme yapldktan sonra, ktphanede grev alan gnlller vedalat.Eskiehir Yaayan Ktphane EskiehirTOG rgtlenmesi iin sezonun son projesiydi.
13
4. letiim Mays aynn ilk haftas iinde, Eskiehir Yaayan Ktphane de iletiim iin kullanlacak afi ve el ilan tasarmlar zerinde alld. Mays aynn ikinci haftas itibariyle bu tasarmlar A5 boyutunda el ilan olarak (500 adet) basld. Bu malzemeler etkinlik alannda datld. Eskiehir Yaayan Ktphane iin kullanlacak slogan EYK 2010 ylnda tasarlanmt. 2011 EYK iin de ayn slogan ve logo kullanlma karar alnd.Bu malzemeler ktphane ncesinde dikkat ekebilecek yerlere asld ve ktphane esnasnda okuyucular ktphaneye ynlendirmek iin datld. Ayrca proje sresince, Eskiehir yerelinde ve Sosyal alar vastasyla stratejiler belirlenmi EYK hakknda detayl bilgi verilmitir. Yerel yazl ve grsel medya baz kitaplar ile birlikte zel rportaj yaplmtr. Yaayan Ktphane Estv ve Kanal26 ana haber blteninde de yer almtr. Ktphane ncesi bir basn metni hazrland. Hazrlanan bu basn metni yerel gazetelere ve televizyonlara datld. 5. zleme & Deerlendirme Projeye atlan ilk admdan, deerlendirme srecine kadar yaplan her almada Avrupa Konseyi'nin ''Yaayan Ktphane - Dzenleyici Rehberi'nden yararlanld. Ayrca, daha nce stanbul'da yaplan dier tm Yaayan Ktphane uygulamalarnda kullanlan lekler rnek alnd ve Eskiehir Yaayan Ktphane'de kullanld. Bu aralarn uygulanmasnda, ikinci Yaayan Ktphaneye (EYK 2010) gre bir deiiklik yaplmamas uygun bulundu.Ktphane uygulamas srasnda, Gzlemeci ve Ktphaneci ekipleri, okuyucularn okuma sonras deerlendirme formu doldurmasn ve her okuyucunun tek bir form zerinde deerlendirme yapmasn saladlar. kinci gnn sonunda, kitaplar da kendileri iin hazrlanan form aracl ile deerlendirmelerini ilettiler. Projenin ''neredeyiz, nereye gidiyoruz?'' deerlendirmeleri haftalk genel toplantlarla yapld. Ktphaneci ekip ve gzlemci ekip projenin okuyucular tarafndan deerlendirilmesi iin hazrlanan formalarn okuyucular tarafndan doldurulmasn salad. 25 Mays akam, projenin kitaplar tarafndan deerlendirmesi ise kitaplar iin hazrlanan formlar araclyla yapld.
14
25 Mays'da Proje ekibiyle bir toplant yapld ve ktphane sreci, ktphane gn ve proje ekibi deerlendirildi. Hazrlanacak teknik rapor grevini Osman Nuri Mencelolu'na verildi. Deerlendirme formlar ile ulalan verilerin yorumlanmas ve deerlendirme raporunun hazrlanmas organizasyon sonunda 6.Proje Koordinasyonu Ocak - Mays 2011 tarihleri arasnda gerekletirilen Eskiehir Yaayan Ktphane Proje Etkinlikleri EYK organizasyon ekibi tarafndan koordine edildi.
15
BASINDA YAAYAN KTPHANE

Her Kitap Ayn Zamanda Bir Defterdir ARS NALCI 26 Mays 2011 nsanlara konuarak veya dokunarak daha iyi anlatabilirsiniz kendinizi. Yaayan ktphane bunun en gzel aralarndan biri. Ky ky gezip de konuup anlatabileceklerinizi, bir kitap yerine geip, rafta sizi okumaya gelenleri bekleyip kendinizi okutabiliyorsunuz. nandrclnzn snrlar sizin kendinize gveninizin ne kadar olduu ile snrl. Birka yl nce Toplum Gnllleri Vakf'nn balatt ve zellikle stanbul'da festival alanlarnda kurulan adr ktphanelere insan kitaplar yerletirerek insanlarn nyarglarn krmak amacyla balayan proje getiimiz hafta Eskiehir'de gerekleti. "Her insan bir kitap, her kitap bir insan" derler ya ite yleydi ortalk. Projeyi ksaca anlataym ki yaznn ileriki cmlelerinde kullanacam terimleri "aman ne diyor bu adam" diye atlamayn. Yaayan ktphanede insanlarn nyargs olan her kimlie sahip bir kii bir kitap oluyor. ki adr var. Birincide ktphaneci olarak grev yapan arkadalarmz sizi okumak isteyenleri sralyor. nyarglarna gre ynlendiriyor. kinci adrda ise biz kitaplar raflarmzda dizili kahve ve aylarmz iiyoruz. Okuyucularmz bize getirecek kitap kurtlarmz bekliyoruz. Zaten ne oluyorsa ite o ktphanede oluyor. Bizler bizi okumaya gelenleri beklerken doal olarak korsan okumalar yapyoruz. Zira benim ve biroklarnn da birbirimizle ilgili nyarglarmz var. Hadi hadi siz de kabul edin hepimizin nyarglar var. Haftasonu karma oturan 20 ksur kii arasnda %80'i "Aslnda benim nyargm yok" diyerek geti karma ama hepsinin de vard. Benim de vard. te bu korsan okumalar srasnda ben de Elif'i okudum, Aye ablay (Tkrk) okudum. Feminist kitab bir daha okudum, okudum da okudum.
16
ki gnde Eskiehir'de bir parkta tam 230 kii okudu bizleri. Kr kitaptan, komnist kitaba, ate kitaptan, lezbiyen kitaba kadar herkes ve her trden yayn vard aramzda. Onlar bizleri okuduka bizler de Lezbiyen kitabmza srekli kar koca olarak gelen iftleri okuduk. Tarih dersinden kp Krt kitab, Ermeni kitab okumaya gelip zerine birka izik atmaya gelen rencileri okuduk. Ermeni ve Krt'e kfr edemediinden Feminist kitaba gidenleri grdk. Trans kitabmza gelip de saldrgan olup olmadn soranlar, cebinde jilet tayp tamadn soranlar okuduk. Aye ablann hayat hikayesinden dinlemek istemeyeceimiz ve dnyann ne kadar kirli olduunu bir kez daha hatrlatan cmleler okuduk. Okuduklarmzla kendimize dnp bir daha baktk. Kendi kitabmzdaki cmleleri bir daha redakte ettik. Bazen baktk ki kitabmzdaki cmleler ve hikayeler dier hikayelerin yannda hafif kalyor. Yaayan nefes alan bir ktphane, yazl bir kitaptan bazen ok daha fazla etki yaratabilir insanlarda. Birilerinin dedii gibi "dokunmak her zaman daha geni bir etki yaratr okumaktan". te byle duygularla Eskiehir'de bir Yaayan Ktphane'de kitap oldum. Okundum, hem de anladm ki her kitap bir defter ayn zamanda. Okunduka zerine yazlan. Yazldka farkllaan ve yeni hikayelere yelken aan. Dn yolunda otobste bir baktm sayfalarma ne yazlm diye: Giriten balyorum kurun kalemle yazlanlara. "Yabanc" yazm bir Rus arkadamz. "Soykrm ama SZDE" yazm 24. sayfaya Osmangazi'den bir Tarihi profesr. "Erkek arkadam Ermenileri savunduum iin bana iddet uygulad" yazm biri kitabmn karma evlilikler ve fke blmne. "Karaba'da katliam yapldn kabul eden Ermeni kafam kartrd" yazm astm hastas bir gen kadn. "Ama biz katliam yapmadk" yazm Eskiehirli bir Tatar kz. "Lisede okuduum kitaba inanmyorum" yazm liseli iki gen. "Ben de yannza gelip alabilir miyim?" yazm mesleini yapmak istemeyen bir inaat mhendisi.
17
"En bandan balayalm m?" diye not dm Urartularn yanna biri. Son sayfaya geldim. Kitap ayracm ters evirip arkasna kendime not yazmm: Her kitap bir defterdir ayn zamanda ve bu kitabn defterinin ilk sayfas Eskiehir'de yazlmaya baland. Daha yazlacak ok sayfa var...http://www.demokrathaber.net/her-kitap-ayni-zamanda-birdefterdir-makale,1137.html
18
ESKEHR YAAYAN KTPHANE BASIN BLDRS Bu Ktphane nyarglara Kar Eskiehir Toplum Gnllleri Yaayan Ktphane Projesinin ikincisini hayata geirdi. Kitaplarn insan olduu ktphane Eskiehirliler tarafndan byk ilgi gryor.Anadolu niversitesi Toplum Gnllleri ve Osmangazi niversitesi Toplum Gnllleri Kulb tarafndan organize edilen Yaayan Ktphane projesinde kitaplar insan. Toplumda nyargya maruz kalm ve ayrmcla uram kiilerden oluan kitaplar, okuyucularla birebir diyalog ierisine giriyor. Anadolu niversitesi Toplum Gnllleri Koordinatr smail Gen Yaayan Ktphanenin bir insan haklar projesi olduunu dile getirerek, Farkllklarla bir arada yaama kltrn gelitiren bir proje. Bu sene ikincisini dzenliyoruz. 2000 ylnda Danimarkada bir genlik rgtlenmesi tarafndan uygulanan proje 2007 ylndan beri Trkiyede ve birok Avrupa lkesinde gerekletiriliyor. Getiimiz sene bir gn atk ktphaneyi. 14 kitap balmz vard. Bu sene 21 kitap balmz var. nsanlar youn ilgi gsteriyor. 21-22 Mays tarihlerinde Kanatl AVM yanndayz. nyargsz yaayabilmeyi renmek iin herkesi ktphaneye davet ediyoruz diye konutu.Tpk gerek bir KtphaneYaayan Ktphane normal bir ktphane gibi alyor. Kitaplar, kitaplarn kataloglar, okuyucular, ye kartlar ve ktphanecileri var.Okuyucular ktphane kataloundan setikleri kitaplar alp okuyorlar. Daha sonra kitaplar ktphaneye iade ediyorlar. Dilerlerse bir kitab birden fazla kii ayn anda okuyabiliyor.Yaayan Ktphanenin dier ktphanelerden tek farkkitaplarn insan olmas! Katalog nyarg anketleriyle belirleniyorYaplan anketler sonucunda nyargya maruz kalm ve ayrmcla uram kiiler belirleniyor. Bu sene yaplan anketlerin ardndan katalogtaki kitaplar u ekilde olumu; Alevi, Ateist, Krt, Milliyeti, Roman, Rum, Ermeni, Komnist, Bartl, Lezbiyen, Gey, Transseksel, Biseksel, Mlteci, Seks iisi, Engelli, Hiv +, Feminist, Hristiyan, Eski Tutuklu, izofren. http://www.eskisehirliyiz.biz/haber/?sec=1&newscatid=6&newsid=49808 http://www.eskisehirgundem.com/Default.asp?sec=1&newscatid=6&newsid=49808 http://www.istikbalgazetesi.com/?sec=1&newscatid=7&newsid=75862 http://www.eskisehirkultursanat.com/haber/?sec=1&newscatid=6&newsid=49808 http://www.sonhaber.com.tr/haber.asp?id=34975&kategori=1
19
20
ESKEHR YAAYAN KTPHANE KANATLI AVM YANI 2011 DEERLENDRME RAPORU
Osman Nuri Mencelolu
21
22
ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011 DEERLENDRME SONULARI Eskiehir Yaayan Ktphane , Toplum Gnllleri Vakf'nn gnllleri ile 21-22 Mays 2011 tarihlerinde Kanatl Avm yan alannda gerekletirilmitir. ki gn boyunca 12.00-18.00 saatleri arasnda okuyucularn arlayan Yaayan Ktphane verilen le aralar dnda toplam 11 saat boyunca ak kalmtr. Yaayan Ktphanenin deerlendirmesi iin okuyuculardan ve kitaplardan kendi deneyimlerini yanstabilecekleri ksa formlar doldurmalar istenmitir (Bkz. Ek-1). Okuyuculardan, birden fazla okuma gerekletirdiklerinde, her bir okuma sonras tekrar kendi formlarna ekleme yapmalar istenmitir. Bu sre, ktphaneciler tarafndan okuyucu kartlar ve formlarn ayn sayyla numaralandrlmas yoluyla yrtlmtr. Bylelikle okuyucu says ve okuma says ayr ayr hesaplanabilmitir. Eskiehir Yaayan Ktphane 2011 de, ktphanenin toplam 214 okuyucusu olmutur. Bu okuyucular toplam 241 okuma gerekletirmilerdir. Yaayan Ktphane Kitaplar ise kitap olma srelerinin bittii gnn sonunda geribildirim formu doldurmulardr.
23
OKUYUCULAR Eskiehir Yaayan Ktphane 2011 okuyucularnn ya ortalamas 21,98 dir. En gen okuyucu 15, en yal okuyucu ise 58 yandadr.(Ya dalm iin Bkz.Grafik 1) Grafik 1: Okuyucu Ya dalm
15 - 20 21- 30 31- 40 41+
Grafik 1de grld zere okuyucularn byk ounluunu 15-20 ve 21-30 ya aras olmakla beraber, 21-30 ya az farkla olsa da ounluu oluturmaktadr. Cinsiyet dalmna bakldnda okuyucularn %42.77 erkek, %57.23 inin kadn olduunu grmekteyiz. Eski EYK deneyimlerinden farkl olarak, erkek okuyucu says, kadn okuyucu saysna gre ok daha dk olmutur.
Grafik 2: Okuyucularn Cinsiyet Dalm
Kadn Erkek
24
Okuyuculara Eskiehir Yaayan Ktphaneden nasl haberdar olduklarn sorduumuzda aadaki cevaplar aldk: Dier baln seen kiilerin ounluu, balk ieriini Stk'lar olarak belirtmi.Okuyucu bal ise, arkada okuyucu olduktan sonra EYKy renip gelen kiileri ifade etmektedir. Tantmn %33 unu etkinlik alanda yrtlen tantm faaliyetleri oluturmutur.Dier %33lk bir blm de daha nceki EYK 2010 deneyiminden YKy bilmektedir. Ayrca formlarda Basn seeneini ok az kimsenin semi olmas da gelecek YK hazrlklar iin basn zerinden daha fazla tantm yaplmas gerektiini gstermektedir.
Grafik 3: YKden Nasl Haberdar Oldunuz?

Basn Sokaktan Geerken El lan Okuyucu Olmu Kiilerden nternet Dier
Okuyuculardan YK fikrini (Bkz. Grafik 4), katalogda bulunan kitap balklarn ve nyarglar ve ktphanecileri 1 ile 5 arasnda puan vererek deerlendirmelerini istedik; (Bkz. Grafik 5)
Grafik 4: EYK Beeni Grafii (1: Hi Beenmedim 5: ok beendim, etkilendim)
Hi Memnun Deilim Pek Memnun Deilim Memnunum ok Memnunum Tamamen Memnunum
25
Grafik 5: Katalog ve nyarglar Beeni Grafii

1: Hi Beenmedim 5: ok beendim, etkilendim Grafik 6: Ktphaneciler Deerlendirme Grafii

Grafiklerde de grld zere okuyucularn %98lik ksm EYK fikrini, % 83lk ksm katalog ve nyarglar beendiklerini belirtmilerdir. Ayrca %99luk blmde ktphanecilerin kendilerine yardmc olduunu belirtmilerdir. Kitap balklar ve nyarglar da beenmi olmalarna ramen daha eitli kitap bal olmasn istemektedirler. Ve bu konuda nerilerde bulunmulardr (Okuyucularn katalogda yer almasn istedikleri balklar iin bkz. Ek-2). Okuyuculara EYKda okuyucu olmay bakalarna nerip sorduumuzda ise sadece 3 hayr cevab aldk (Bkz. Grafik 7). nermeyeceklerini
26
Grafik 7: Okuyucu Olmay nerme
Evet Hayr
Okuyuculardan EYKda okuyucu olurken yaadklar en nemli deneyimi ve bu srete rendikleri yeni eyleri paylamalarn istedik. Formdaki bu iki soru okuma srecinin ncesi, esnas ve sonrasyla ilgili bize en youn ve net bilgiyi salayan cevaplar oluturmaktadr.
Okuyucular kitap okuma srecine dair; Ayrmcla uram bir kiiden nasl bir ayrmcla uradn dinlemek ister istermez etkileyiciydi. diyerek EYK srecinin aslnda zor olduu dnlen konulara basit zmler yarattn anlatyor. Okuyucular ilk admda en ok etkileyen ey samimiyet ve gereklik. Deneyimlerinden sz ederken okuyucularn; kitabn hikayesini dinlerken alatacak kadar duygusal hatralarn bizimle paylamas nyarglara uram,toplumdan dlanm insanlarla konuma frsat bulmak nyargm olan kitapla okuma yapmak anlatlamaz bir duygu Her soruma gnl rahatl ve ak szllkle cevap verebilmeleri nyargs olduu kiinin de insan olduunu ok ge farkettim Grme engelli kitab okurken aslnda kendimin ne kadar engelli olduumu rendim Btn toplumlarn birbirinden farkl olmadn aksine ar eit olduunumuzu Cehaletimi fark ettim, lk defa okuma yaptm ve alamamak iin kendimi zor tuttum Canl bilgi edinmenin ok farkl olduu milliyetiliin bilinen kavramlar dndan farkl ve insal bir kavram olduun Ak szl olmay ve insanlar olduu gibi kabullemek gerektiini rendim ; gibi geribildirimlerde bulunmalar bunu aka gstermektedir. YKnn en byk gerekliklerinden bir tanesi de; gnlk hayatta ok da fazla bir araya gelemediiniz insanlarla tanma frsat yaratmas. Okuyucular da lk kez bir Feminist ile grtm - lk defa biseksel biriyle oturup konuma frsat buldum ve ailesel zorluklar iimi burkutu- ilk kez bir izofren veya HIV+ biriyle konutum ve beklediimden daha eitici bilgiler aldm; diyerek buna imkan bulabildiklerini dile getirmiler. nsanlarn hayatlarnn ya da kimlikllerinin farkl olsa da herkesin eit olduunu, yazl ve grsel
27
medya da yer ald gibi c deil; olduka ak szl zgr buldum diyerek tanmlyor okuyuculardan biri kendi deneyimini. Kitap okurken bir yandan da kendilerini okuduklarn, daha doru bir ifadeyle kendileriyle yzletiklerini ve kendilerini sorguladklarn belirtiyor EYK okuyucular: Kiyaplar hakknda her eyi bildiini sandn ve tamamen rendiimi dnrken, asl nyargs keninin yarattn - Hayatllarn renmekle duyarllm onlara kar daha da artt - Kendi duruumu yeniden deerlendirdim Hristiyan ve Ermenilere ilgili yalan yanl bilgil sahibiymiim farkl bak am oldu . EYK srecinin okuyucularn nyarglarna yapt etki de aslnda insan insana, kiisel paylam yaamay salayan okuma srecinin sonunda, okuyucularn kendilerine dnmeleri, kendilerini sorgulamalaryla paralel biimde ortaya kmaktadr. Okuyucu kazand igr sayesinde karsndakini de daha farkl ve yeni bir biimde alglayabilmektedir. Yine tam ters ynde, karsndakinin tasarladndan farkl olduunu grmek de okuyucunun igrsn ve farkndaln arttrmaktadr. Aada, okuyucularna nyarglarna dair sylemlerine rnekler bulunmaktadr. Gay balnn altndaki tm nyarglara sahiptim. Bunu fark ettim. Szde ne kadar adaz, ne kadar ak fikirliyiz. Aslnda bir yerde kendimizi ehir efsaneleriyle uyutmuuz. Bu kitapla uyuduumu fark ettim. Eer nyarglardan kurtulmak isteniyorsa, mutlaka muhatabyla konuulmal. Kitab okurken hibir fikri olmayan bir yaam tarzn renmi oldum. Onun hakkndaki nyarglar ok daha iyi anladm ve sonu olarak kimsenin baka bir kiinin hayat tarzn eletirmeye hakk olmadn dnyorum. Benim dmanlk beslediim gruptan bir bireyin, bana barl bakmas beni ok etkiledi. Ermeni kitab okurken, hi bilmediim ortak fikirlerimiz olduunun farkna vardm ve soykrm hakknda ayn eyleri dndmz grdm. Pek bilmediim ve iine girmediim bir kltrn iinden konutuum kiiyle bu kadar ok ey hakknda anlaabileceimi dnmemitim. Konu hakknda aslnda hi bir ey bilmediimi fark edince ok ardm. nyarg gereksiz gerekten ve toplum normlaryla herkes baa kabilir. Kafamdaki boluklarm doldu. Kendim hakkndaki dncelerim deiti. Birinci azdan gereki bilgi edinmek okuyucularn zihinlerindeki alglarn deimesi ve yukarda nyarglarla ilgili sz edilen srecin ilemesi asndan ok nemli bir etkiye sahip olmaktadr.
28
Krler grmez tabirinin yanlln, insanlarn hayatla bark olma drtsnn engelleri yok edebilecei. Konuyu yaayan ile konumak ok farkl. Karmdakinin canl bir kitap olmas ve sorularnn cevaplanmas, Kitapla diyalog kurulmas bundan sonra okuyacam kitaplarda arayacam bir ey olacak. Yanl bilinen olgularn en doru azdan dorulanmas veya yanllamas beni ok etkiledi. Birinci azdan bilgi edinmek okuyucularn yargya dnen nyarglarn daha gereki bir temele oturtmalarn salamaktadr. Okuma deneyiminin kendisi, bir renme olmakla birlikte okuyuculara daha belirgin anlamda neler rendiklerini sorduk: Krtlerin kimliklerini savunmalar gerektiini grdm HV+ anlamnda hi bir ey bilmediimi grdm. nsan odakl dnmek gerektiini farkettim nsanlarn grdkleri dlanmaya ramen hayatta mcadele ettiklerini grdm. Olaylar ift tarafl olarak deerlendirmek gerek. Empati kurmadan nyarglar anlalamyor. nyarglardan kurtulmak gerektiini anladm Lezbiyenlerin kendine zg bir hislerinin ve dili olduunu rendim nyarglarmdan kurtulmam iin insanlar daha iyi tanmam gerektiini rendim. Yanl bilgilerin hayatn her yerinde olduunu, doru bilgiye ulamak iin insanlarla iletiim kurulmas gerektiini anladm. nsanlara kar nyargl olmamak renilebilecek en nemli ey oldu bence. Kafamda herhangi bir kt nyarg olmamasna ramen kafamdaki Gey imaj deiti. En azndan rahat diyalog kurabileceim bir ortam oldu. Nelerin savunulmas ve nelerin savunulmamasn gerektiini rendim. Hayata bak alarnn etkili bir paylam olduunu rendim
29
KTAPLAR Yaayan Ktphane sresince ilk gn 20, ikinci gn ise 19 kitap okuyucularyla bulutu. Farkl kitap balnn 22si cumartesi gn, 19'u da Pazar gn katalogda yer ald. Yaayan Ktphane kitaplarn ounluu ya olarak 20-30'luk dilimde bulunmaktadr.. En gen kitap 19, en yal kitap ise 61 yandadr.(Ya dalm iin bkz. Grafik 8).
Grafik 8: YK Kitap Ya Dalm
18-30 31-40 41-51 51+
Grafik 8de grld zere kitaplarn yalar olduka dar bir aralkta dalmaktadr. Kitaplarn daha ok 18 ile 30 ya arasnda kmelendiini grmekteyiz. 9 kii ise, 31 ile 51+ arasndadr. Ktphanede farkl yalardan kitaplarn yer almasnn bir sorundan ok katalogun ya bakmndan mmkn olduunca genel poplasyonu temsil edici olmas asndan nemli olduunu dnyoruz. Cinsiyet dalmna bakldnda kitaplarn %42si kadn % 58inin erkek olduu grlmektedir.(Grafik 9: Kitaplarn Cinsiyet Dalm)
Kadn Erkek
30
Kitaplarn %79u bir sivil toplum kuruluu yesidir (bkz: Grafik 10). Kitabn bir sivil toplum kuruluu yesi olmas, kendi hakkndaki nyarglardan haberdar olmas ve bu nyarglar nedeniyle karlat ayrmclkla ba etme yntemleri gelitirmi olmas asndan olduka nemliydi. Srece yeni katlan kitaplarn nemli bir ksm bir STK yesi deildi. Kitap grmelerinde, kitaplarda belirgin bir performans kaygs olumas bununla ilikili olabilmektedir. Okuma srecinin detayl anlatm ve kitaplardan ne beklendiinin kitaba anlaml gelecek ekilde aktarlmas bu kaygnn azalmasna yardmc olmaktadr. Unutmamak gerekir ki okuma esnasnda kitap olmak, daha nce benzer bir deneyim yaamam yeni bir kitap iin doas gerei kayg verici olabilmektedir. Grafik 10: Kitaplarn STK yelik Dalm
Evet Hayr
Eskiehir Yaayan Ktphane 2011, kitaplarn 11nin ilk YK deneyimi, 8sinin ise ikinci veya nc Yaayan Ktphane deneyimi oldu.
Kitaplardan Eskiehir Yaayan Ktphane 2011 deneyimlerini deerlendirmelerini istedik. (Bkz. Grafik 11) Grafik 11: YK Deneyim Deerlendirme
31
Kitaplarn %79u EYK deneyimlerini tamamen memnun, %27si ok memnun olarak deerlendirmilerdir. Kitaplar, szel geribildirimlerinde de samimi ve ak bir platformda, iyi niyetle ve amacna hizmet eden ekilde, hep birlikte bir deneyim yaadklarn ifade etmektedirler. Kitaplara, okuyucularyla ilgili genel izlenimlerini sorduk (Bkz. Grafik 12). Kitaplara gre okuyucularn byk bir blm anlamaya, renmeye ak ve ilgililer. Kitaplar, okuma srecinin, 18 yandan kk okuyucularla nyarglardan ok merak giderme ya da daha farkl motivasyonlar zerinden gerekletiini ve kimi zaman okumalarn amacndan saptn belirtmilerdir.
Grafik 12: Kitaplarn Okuyucularna Dair zlenimleri
Kitaplarn tamam, Yaayan Ktphane gereklemeden nce kendilerine EYKnn amalar ve yntemi, kendilerinden beklenen roller, srete ve okuma esnasnda karlaabilecekleri muhtemel durumlar, teknik detaylar, koordinasyon ekibi ve gnll ekip hakknda yeterli bilgi verildi cevabn vermitir.(Bkz. grafik 12) Bu durum ktphaneye katlan kitaplarla, etkinlik ncesinde standart kitap grmesinin yaplm olmasna balanabilir.
Grafik 12: Etkinlik ncesi Bilgilendirme
32
Kitaplarn tamam EYKda grev alan gnllleri ok yardmc, samimi, iten ve gler yzl olarak tanmlamlardr. Yine btn kitaplar bir sonraki EYKda kitap olmak istediklerini belirtmilerdir. Kitaplarn %57si alma saatlerinin uygun uzunlukta olduunu dnmektedir. Kitaplarn bir blm, okuyucular tarafndan EYKya gsterilen youn ilgi nedeniyle ok yorulduklarn doal olarak ama ktphanenin alma saatlerini uygun deerlendirmilerdir(Bkz. Grafik 13). Yine bu yorgunluun hissettikleri mutlulua dediini ifade etmilerdir. Ayrca bir grup kitap da alma saatlerinin uzun olduunu ve ktphanenin daha ksa ak kalmas gerektiini dndklerini deerlendirme formu ve deerlendirme toplantlarnda dile getirmilerdir.
Grafik 13: alma Saatleri Deerlendirme
YKda gerekleen 241 okumann kitaplara gre dalm Grafik 14de grlmektedir. Gey, Ateist, Seks iisi, Transseksel ve izofren kitaplar en ok okunanlar listesinin ilk be srasn oluturmutur.
Grafik 15: Kitaplara Gre Okuma Says Dalm

30 25 20 15 10 5 0
Ateist
Feminist
Komnist
HIV+
Krt
Rum
Ba rtl
* Bu grafik toplam 241 okuma says zerinden dzenlenmitir.

33
Seks isi
Transsek.
Hristiyan
Lezbiyen
Romen
Milliyeti
Biseksel
izofren
Gey
Mlteci
Alevi
Engelli
Ermeni
Yaayan Ktphanede, baz kitap balklarna talebin fazla olmas nedeniyle birden fazla kitap tarafndan temsil edilmitir. Okuma saylarn deerlendirirken gn bana okuma saysn da hesaplamakta fayda olduunu dnmekteyiz. Aada kitap bana gnlk okuma saylarn grebilirsiniz.( Bkz. Grafik 16).
Grafik 16: Kitaplara Gre Gnlk Ortalama Okuma Says Dalm

14 12 10 8 6 4 2 0
Ateist
Feminist
Komnist
HIV+
Krt
Rum
Ba rtl
Gnlk ortalama okuma saylarna bakldnda, srasyla; Gey, Seks isi, Ateist, Transseksel ve izofren kitaplar en ok okunanlar listesinin ilk beini oluturmutur. Bu veriler, sonraki uygulamalarda baka hangi balklarn birden fazla kitapla temsil edilmesi gerektiine dair ipular vermektedir.
Kitaplar, okuyucularna okuma srecinden nasl bir yarar salam olabileceklerini sorduk:
Kitaplara gre; YK sayesinde okuyucularn kafasndaki nyarglarn tamamen ortadan kalkmasa da en azndan bunlarn krlabildii deneyimlenmitir. Okuyucular nyarglarndan bir lde uzaklamtr. Okuduklar kitap hakknda yanl bilgilerini dzeltmi, gereki bilgiler edinmi ve bilinlenmiler; bu sayede evrelerinde olup bitenlere dair daha duyarl bir algyla ktphaneden ayrlmlardr. Okuyucular akllarndaki sorulara cevap bulabilmi ve yeni sorular retebilmilerdir. Baka bir bak as kazanma ans yakalamlardr. Bu da onlara yeni sorgulama ve dnme alanlar oluturma imkn vermitir. Ayrca, okuyucular kendilerini kardakinin yerine koyma deneyimi yaam ve bir yandan da iletiim kurabilme becerilerini gelitirmilerdir.
YK kitaplarna YK deneyiminin kendilerine neler kazandrdn ve YK sresince onlar nelerin zorladn sorduk:
34
Seks isi
Transsek.
Hristiyan
Lezbiyen
Romen
Milliyeti
Biseksel
izofren
Alevi
Engelli
Ermeni
Gey
Mlteci
Kitaplar; insanlar bilgilendirmenin mutluluundan, karlkl renme ve paylam gerekletirdiklerinden, kendi nyarglaryla yzletiklerinden, kendilerine dair daha fazla detay irdeleme frsatndan, kendilerini sorgulamaktan ve anlalabilir olabilme frsatna sahip olmaktan sz etmektedirler. nyarglar olduunu dndnz insanlarn sizi anlamaya balamalar beni ok mutlu etti. Karmdakinin beni nasl tandn, bildiini, nasl anlamak istediini daha iyi rendim. Benimle ayn eyleri arzulayan, nyargsz insanlarla tanmaktan mutluluk duydum. nsanlar doru bilgilendirmek ve bilinlendirmek bana ok huzur veriyor. Kendi sorunlarm insanlarla paylamak rahatlatcyd. nyarglarn azaldn grmek gzeldi. Gelecee dair genlerden dolay daha umutlu bakmaya baladm. nsanlara bir eyler anlatabilmek iin farkl yntemler gelitirmeye baladm. Okurlar tarafndan ve genel anlamda okunduktan sonra toplum tarafndan daha iyi anlalabileceimiz hissini verdi. Toplumsal olarak aslnda ne vahim bir durumda olduumuz konusunda umutsuzlua dtm anlar olmakla birlikte aslnda akl ve yrei ak insanlarn da olduunu grmek mutlu etti beni. Her grmede uyuturucuyu neden braktm ve izlediim yolun doruluunu daha iyi ve tekrardan grdm. Benim durumumda olanlara zm yolu sonmak inanlmaz bir doum oldu benim iin. nyarglar tanmam ve kendimi olduum gibi ifade etmeyi ve ve ve iyi niyeti Yeni insanlarla tanmak, nyarglar yok edebilme zevki, daha ok insana ulaabilmek. Uzun zamandr hissetmediim nyarglarn insanlarn hala hayatnda olduunu grdm. Sosyalletiimi dnyorum ncelikle. Bilgi alverii huzur veriyor. Dardan kendimi grebilmenin metotlarndan bazlarn sunduunu dnyorum. lkemdeki sanatsal dinamiklerin niteliini kavrayabilmeme yardmc olduunu dnyorum. nsanlarla yz yze grerek sorular daha iyi anlatabildim. nyarglar daha kolay ykabildim.
35
Bakalarnn dncelerini renmek ve nasl grdklerini anlamak ok deerli bir kaynak. Yarglarn nasl ve nerde baladn anlamak Yarglar mantk ve gerekte zmek konusunda nasl bir yol izlemem gerektiini daha iyi biliyorum. Gndelik hayatta bir araya gelemeyeceim gelsem de byle bir iletiim kuramayacam insanlarla tantm. Fikir alverii yaparak kendimle ilgili hususlarda eitli kazanmlar saladm. Kitaplar, Eskiehir Yaayan Ktphane 2011 deneyimi sresince ise genel olarak yorulmadklarn ve zorlanmadklarn belirtmiler. Bunlarn dnda ise ilginin ve grmelerin younluu, EYKnn fiziksel artlarnn ve mesleki anlamda uzmanlk gerektirecek sorulara cevap vermek konusunda zorluk ektiklerini belirtmilerdir: Doktora sorulmas gereken sorular hastaya yani kitaba soruldu. Bu biraz zor oluyor. Srekli konumaya bal ba ars. Ayn eyleri devaml tekrarlyor olmak ok yorucuydu. Ak olmayan ve muhalif okuyucular beni ok yordu. EYK'nn fiziksel artlar bazen zorlaycyd. EYKnn fiziksel koullar beni yordu. Ana dilimde konuamyorum. ok yorucuydu Gizlilik anlamnda biraz kasldm. Onun dnda bir zorluk yaamadm. nceden deneyimim olduu iin zorlanmadm. Kitap olmak, lke koullarn zorlayan standartlarndan daha zor olmaz. Zorlayan bir ey olmad. Kurtlar ok kolaylatrd her eyi. zellikle ok okuyuculu okuma durumlarnda oturacak yer problemi. Youn okumalarn olmas, ok rabet olduundan ve genellikle ayn eyleri tekrarlamak zorunda kalmak, zihinsel bir yorgunluk verdi ama bu tatl bir yorgunluktu. lgisiz olan beni zor durumda brak. Bir de okuyucularn birinin alamas beni zor durumda brakt. Hi zorlanmadm. nyarglar yok etme konusunda gerekli savunucu becerilerimin olmas avantaj Ben merkezli bak as ve farkllklar anlatmaktaki zorluk.
36
Kitaplarn nerilerine kulak verdiimizde: Gelecekteki kitaplara: Heyecan verici buluyorlarsa kitap olmalarn;. ten, samimi ve kendileri olmalarn; hangi kimlikle katlyorsanz o olmalarn; Sabrl olmalarn; moral bozmamalarn; Donanml gelmelerini, konuya hakim olmalarn; Dinlemeyi, insanlar ikna etmektense, kendilerini ifade etmeye odaklanmalarn; Bu meselenin sadece okuyucularn yzleme meselesi deil, ayn zamanda kendi ile yzleme meselesi olduunu; - Paket bilgi vermekten ziyade sohbet etmelerini; - Eer grnrlkle ilgili bir problemleri varsa, okuyucuyu nceden grmelerini; Organizatrlere: Geni zaman yaratmalarn; Daha byk organizasyonlarda yer alp daha geni kitlelere ulamay salamalarn; Yaayan Ktphaneyi daha farkl yerlerde gerekletirmelerini; Ktphanenin daha yaygn tantlmasn; Kitap ve balk saysn arttrmalarn; Dinlenme alanlarnn daha fazla dikkate alnmasn ve byle bir alann yaratlmasn;
Ktphanecilere: Proje hakknda okuyucuya daha fazla bilgi vermelerini; Okunma srelerini takip etmelerini;
Gelecekteki okuyuculara: Nitelikli ve amaca ynelik sorularn sormalarn; Mmkn olduunca eitli kitaplar okumalarn; Sorular nceden hazrlamalarn, cevaplarn karsnda kendilerini kontrol etmelerini; Soru sormaktan ekinmemelerini; Drst ve samimi olmalarn; Katalog iin: Gncel verilerle gncel kitap balklarnn oluturulmasn, nyarglarn daha da almas ve detay barndrmas nermektedirler.
37
zetle, Eskiehir Yaayan Ktphane 2011de, yukardaki blmlerde sz edilen, insan insana kiisel deneyim paylam imkan vererek hedefledii ekilde daha nce ok fazla veya hi bir araya gelme ans olmam kiileri bir araya getirmi, okuyucularnn zihinlerindeki nyarglarn trplenmesini ve alglarnn deimesini salam, yanl bilgileri yeni ve doru olanlaryla deitirmelerini salamtr. Tm Yaayan Ktphane ahalisinin (ktphaneciler, kitaplar ve okuyucular) ortak dilei bu deneyimi daha ok kiinin yaamas, dolaysyla Yaayan Ktphanenin bundan sonra fark mekan ve zamanlarda tekrar etmesi ynndedir.
38
EK - 1 ESKEHR YAAYAN KTPHANE DEERLENDRME FORMU - OKUYUCU Deerli Eskiehir Yaayan Ktphane Okuyucusu, Bu form Eskiehir Yaayan Ktphanede kitap okuma deneyiminizi paylamanz iin hazrlanmtr. Yantlarnz, yorumlarnz ve nerileriniz Yaayan Ktphanenin bundan sonraki uygulamalarn gelitirmek iin byk nem tamaktadr. Vereceiniz samimi cevaplardan dolay teekkr ederiz. Btn formlar gizlilik ilkesiyle ve anonim olarak deerlendirilecektir. Yanz: ______________ Cinsiyetiniz: _________________ 1. Yaayan Ktphaneden nasl haberdar oldunuz? Gazeteden adrn yanndan geerken Okuyucu olmu kiilerden __________________________________________ 2. Hangi kitab/kitaplar dn aldnz? El ilanndan dier
3. Yaayan Ktphane fikrini ne kadar beendiniz? 1 2 3 4 5 ( 1 - Hi beenmedim, 5 - ok beendim, etkilendim ) 4. Katalogda yer alan kitap balklarn ve nyarglar ne kadar beendiniz? 1 2 3 4 5 ( 1 - Hi beenmedim, 5 - ok beendim, etkilendim ) 5. Ltfen ktphanede grevli olan arkadalar deerlendiriniz. 1 2 3 4 5 ( 1 - Hi yardmc olmadlar, 5 - ok yardmc oldular ) 6. Kitab/kitaplar okurken yaadnz en nemli deneyim neydi?
7. Kitap okuma deneyiminden yeni bir eyler rendiinizi dnyor musunuz?
8. Baka kiilere ktphanede okuyucu olmay nerir misiniz? ________________________ 9. Bundan sonraki katalogda yer almalar iin yeni kitap balklar nermek ister misiniz?
39
ESKEHR YAAYAN KTPHANE DEERLENDRME FORMU KTAP sminiz (tercihe bal): _____________________________________________________________ Kitap balnz: _____________________________________ Yaayan Ktphanede ka gn boyunca kitap oldunuz? _________________________ Yanz: _________________ Cinsiyetiniz: ____________________ 1. Herhangi bir sivil toplum kuruluu yesi misiniz? Yantnz evet ise : _________________________________________________________ 2. Yaayan Ktphane deneyiminiz sresince ka okuyucunuz oldu? _________________ 3. Bir kitap olarak Yaayan Ktphaneyi nasl deneyimlediniz? 1 2 3 4 5 ( 1 - ok kt, 5 - ok iyi ) 4. Okuyucularnzla ilgili genel izleniminiz nedir? 1 2 3 4 5 ( 1 - lgisiz, renmeye, anlamaya ak deil, 5 - ok ilgili, renmeye, anlamaya ak ) 5. Ltfen etkinlikten nce, Yaayan Ktphaneyle ve Yaayan Ktphanede kitap olmakla ilgili size verilen bilgiyi deerlendiriniz. 1 2 3 4 5 ( 1 - Yetersiz, eksik, 5 - Olduka ak ve yeterli ) 6. Ltfen ktphanede grevli olan arkadalar deerlendiriniz. 1 2 3 4 5 ( 1 - Hi yardmc olmadlar, 5 - ok yardmc oldular ) 7. Ltfen ktphane alma saatlerini deerlendiriniz. 1 2 3 4 5 ( 1 - ok uzun, 5 - Uygun uzunlukta) 8. Sizce okuyucularnz sizi okumaktan nasl bir yarar salam olabilir?
9. Size en sk sorulan sorular nelerdi?
10. Kitap olmann size neler kazandrdn dnyorsunuz?
40
11. Kitap olmann sizi en ok zorlayan ksm/ksmlar ne/neler oldu?
12. Sonraki Yaayan Ktphaneler iin neler nerirsiniz? Gelecekteki kitaplara:
Organizatrlere:
Ktphane grevlilerine:
Gelecekteki okuyuculara:
Katalog iin:
13. Tekrar kitap olmak ister misiniz? ____________________________________________ 14. Bunlarn dnda paylamak istedikleriniz: ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ________________________
41
EK-2 YK Okuyucularnn Sonraki Kataloglarda Yer Almas in nerdikleri Kitap Balklar Kitap nerisi Animalist Paranoyak kleptoman Hayat kadn Eski ykml
Caferi
Kitap nerisi Ynetici Ev hanm iddet grm kadn Sokak ocuklar Sosyal fobik biri Yazar Sokakta yaayan biri Tiki veren Anarist Faist Komnist Mhendis
Kitap nerisi Seks bamls Mzisyen Matematik profesr Siyasi mahkm Sosyolog Hippi retmen Bilim insan Gazeteci-Yazar kence maduru Cerrah Fotoraf Hristiyan air Sryani Kara arafl
Kitap nerisi Bartl slamc Kapitalist Sosyalist Hmanist adam Yetim Srrealist Fiziki Satanist Irk eriat Mimar Punk Sosyal demokrat i
Kitap nerisi Kanserli Metalci Popu Edebiyat Asker Sofu Kuma Esnaf Biseksel Amerikal Emo Adrenalin tutkunu Eski milletvekili Milli sporcu Siyaseti Zengin
Milliyeti RadikalMsl man Tinerci Ateist Snni retmen
Akademisyen zel niversite rencisi Modac
Doktor Eski ikenceci Polis
Baz kitaplar okuyucular tarafndan youn ekilde nerilmitir. Aada birden fazla okuyucu tarafndan nerilen kitaplara ilikin tabloyu bulabilirsiniz.
42
EYK Okuyucularnn Sonraki Kataloglarda Yer Almas in En ok nerdikleri Kitap Balklar

Kitap nerisi Yahudi Satanist Queer Evsiz Otistik Taksi ofr renci Emo Bilim adam nterseksel Ekojolist Psikopat Say 7 7 4 4 3 3 3 3 3 3 2 3 Kitap nerisi Engelli Yunan Grc Dul Veteriner Zenci Polis Arap Ajan Trk Mzisyen Punk Say 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 Kitap nerisi Apai Bektai Gazeteci mam Avukat Psikolog Sofu Asker Sanat Eski Hkml Epilepsi Hastas Ressam Say 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
43
EK-3 Yaayan Ktphane sresince yaadnz en nemli deneyim neydi? Dnyay onlarn gznden bakabilmek Ateistlerin olaylara kar nasl bakabildiini anladm Okuduum kitaplar hakknda yeni bilgiler rendim Feminist kitabn erkek dman olabiliceini dnrken daha da dmanlktan te Bir ey olduunu rendim Hi ulaamadmz bir kesimden insanla konuma imkan buldum Baz olaylar kabul edilmesi gerektiini anladm Ermeni kitap iin nyargdan ziyade fikir edinmek ve empati kurmak gzeldi lk defa bir lezbiyenler kapsaml be bu derece bilgili bir konuma yaptm Kulaktan dolma bilgilerin abart olduun rendim -rum kitap 6-7 eyll olaylarnn gerek tanyla konuurken yaplanlar dinlerken bile ok incindim. Hiv+ kitapla konutuktan sonra dncelerimin ok abart olduunu onunda yaama hakk olduunu rendim. nsanlara insan gibi yaklalmas gerektiini tecrbe ettim Yaam tarznn marjinal olduunu dnyorudum ama ok yanlmm -Gey kitap evremde bulunan ayn durumda insanlara ekingen davranrken daha rahat bir ortamda sohbet imkan buldum Konu ile ilgili farkl bak alar grme imkan buldum. Kafama taklan ve cevabn bulamadm sorular itenlik cevaplayp uygun bilr dille ifade etmesi nyargm hakkn dnmeye itti beni. Olaylar yaayan birinden duymak ok etkileyicydi ve sorunlarnn paylayor olmak beni mutlu etti. Mlteci kitab okurken, anlattklar iime iledi duyduklarmla onun yaadklar arasnda kaldm. Hereyden te nyarn olan kitapla gz gze iletiim kurabilip onun nefes aldn bilmek birok eyi zaten geride braktryor. Kitaplarn istekli oluu ve istenilen sorulara cevap verebilmesi l bilgileri hafzamdan sildi. Okuduum kitap benim geliimimi salayacak dnceler kazandrd Hv+ hakknda ok az ey bildiimi farkettim.Bama geldiinde korkulacak bir ey olmadngrdm
44
Milliyetiliin bilinenin aksine daha farkl bir kavram olduunu rendim. Bir gokumada nyargm kramam tabi ki ama en azndan byle birini tanyp fikir edindim Farknda olmadm nyarglarm olduunu rendim izofreni hastaln geirmi biriyle konumak ve hayatmda olan biriyle karlatrmak ok ilgin ve bir ok ey katt. tekiletirilen bir insann farkl bir yn olmadn,bilmek renmek beni rahatlatt. Feministliin bugne kadar anlatlanlardan farkl olduunu anladm Yz yze ve birebir ekilde ne hissettiini anlayabilmek Okuduum kitap, bu topraklardan biriydi ama onu yabanclatrlm grnce zldm Ermenilerin Trkiye'de tehdit gibi eylere maruz kaldn renmek garip etkiler brakt zgveni ok yksek olan ve ok gven duygusu hissettiren bireyler olmalar iyi bir sreti Toplumun iinde bulunduu nyargnn ve yanl bilginin deimesinin hayattaki neminin anladm Engelli kitab okurken, birkez daha kendimin ne kadar engelli olduumu farkettim Heteroseksel erkekler gibi rahat ve kararl olmas beni artt gey kitap Daha nce hi tanmadm ama dncelerini merka ettiim, neden feministii setiini merka ettiim bir kitapta tanmak en gzel deneyimdi. zgvenli kii olmay kendine kimlik gibi alm kiiden renmi olmak mkemmel. Tamamen farkl dnmeme ramen farkl grte birini dinlemek ho bir deneyim. Engelli insanlarn bizden farkl olmad zerine evrensel bir okumayd. nyarglara uram,toplumdan dlanm insanlara konumak ilginti Kitabn hikayesini dinlerken alatacak kadar alatacak kadar duygusal anlarn bizimle paylamas beni etkiledi. Sanrm yaadm en nemli deneyim okuduum okuduum kitabn bir insan olaral karmda durmas hayali deil,gerek bir kahramanolmas tabiki nyarglarm ykmama yardmc olmasyd Hayatmda ilk defa farkllklar iin dladmz insanlarn nerler hissettiklerine ahit oldum ve kendimden utandm farknda olmasamda nyargl ve zalim olduumu grdm ki toplumun birbirinden farkl olmadn, bu memleketin ortak bireyleri olduumuzu inandm -krt kitap Dlanmamalar ve toplumda beraber yaayabileceimize olan inancm artt. O duygu ve inanlar tayan biriyle kendi grlerini sorgulayabilmek hibir kitabn yapabilecei Bir ey deil Hiv+ kitap
45
EK-4 Kitap okuma deneyiminden yeni bir eyler rendiinizi dnyor musunuz? Kitab okurken aslnda cinsel tercihin bir tercih olmadn bunun igdsel bir duygu olduunu rendim. Hakknda ok fazla bilgi sahibi olmadm ve ncesinde renmek iin aba harcamadm bir konu hakknda ok ey rendim. Gey benim okuduum ilk kitap ve bu konuda ok bilgim yoktu. Bu duyguyu yaayan biriyle konumak ok houma gitti. Herkesin potansiyel izofren olduunu rendim, kendimin bile. Herhangi bir kat nyargm olmamasna karn, kafamdaki gey imaj deiti. nyarglarmdan kurtuldum. lla ki. Karmdaki insann bana yol gsterecek zellikleri olduu iin k olacak sorular sordum. Az veya ok yolunda k olacak eyler duydum. zellikle konularn toplum zerinde yanl anlalan konular olduu iin ok memnun oldum. Sanki karmda ayna var ve kendimi grdm. nsanlara kar nyargl olmamak renebilinecek en nemli ey. nyarglarmdan kurtulmak iin insanlar daha iyi tanmam gerektiini rendim. Cinsel kimliklerin bir dili olduunu ve kendilerine zg hissettiklerini rendim. nyarglarm attm ve onlarnda bizler gibi olduunu, onlara kar normal davranmak gerektiini rendim. nyarglarndan kurtulmam gerektiini ve bilen biriyle konumam gerektiini rendim ok deil. Krtler eziliyor zavall ermeniler gibi sylerim bo olduunu. Dolu iler yaplmas gerektiini anladm. Ermenilere bak acm deiti. nemli olan azim ve yaam istei Her ey insann elinde olmuyor. Ancak insan istese yapabilir. Nelerin sorulup nelerin sorulmamas gerektiini rendim. Aslnda lezbiyenlere nyargm yoktu. Bir kez daha birbirimize kar kaynadmz anladm. Bilmediim baz konularda aydnlandm. Ermeniler hakknda olduka aydnlandm. Dnce anlamnda ve rnekler anlamnda daha da geni bir bak acs salad.
46
izofren hastalarnn nelerle karlaabileceini rendim. Karlamak ve deneyim dinlemek gzeldi. Kesinlikle insann kendisini gelitirmesini salyor. Kendimin de farkl ynleri olduunu ve herkesinde bir kitap olduunu rendim. nyarglarmzla yaklamamamz da Zor olan yan kimse yokken ayakta kalabilmek. Evet, bamlln kt ynlerini rendim. eitli tarihi bilgiler ve en nemlisi Ermeni bir insanla Ermeni meselesini tartarak kendimi gelitirdiimi dnyorum. Evet, her eyi uzmanndan renmek gerekiyormu!Okuduum kitapla ilgili daha nce eitli yollardan bilgiler edinmitim. Ama birinci azdan dinlemek ok farklyd. Yaadklarn hissetme imkanna sahip olduumu dnyorum. Okuduum kitapla ilgili daha nce eitli yollardan bilgiler edinmitim. Ama birinci azdan dinlemek ok farklyd. Yaadklarn hissetme imkanna sahip olduumu dnyorum. nsanlarn farkllklarnn beni korkutmasnn doru olmadn anladm. Evet, Trk olmayan bir insann benden daha fazla yer grdn rendim. Trklerin yabanclara kar olan nyarglarn ilk azdan renme ansm oldu. izofren hastalnn zm yolunu sosyallemek olarak grmesi ve bizle sohbet etmesi beni etkiledi. Engelsiz biri insan olarak olarak acayip rahat yayormuum. Bir gzleri grmeyen olupta bir de bu tepkiyi gren insanlar Trkiyede zor yayorlarm. HV+ hakknda ok fazla ey rendim. Bildiklerimin yanl olduunu rendim. Daha derin bilgi sahip oldum. Kltrel farkllklar hakknda detayl bilgi aldm. Kesinlikle ok iyi bir yntem. Byle bir insann dnyaya adaptasyonunu ve bunu rendim. Cinsel seimler bireyselmi. Yani mdahale ve eletiri gibi toplumsal basklar iddet, bu eilimleri yok etmez. nk heves deil gerek yaam tarzym.. Yapamayacam dndm eyleri benden fazlasyla yapan birisini tandm. Aslnda kendimin biraz engelli olduunu fark ettim. Kesinlikle yaamadm bir hayat rendim.
47
HARCAMALAR
KALEM
NAKT / AYN YARDIM

60 TL 350 TL
GDERLER NET
ULAIM ULAIM
Ekip ehirii Ulam Kitap Sehirleraras Ilam Organizasyon Ekibi Kuru Pasta Attrmalklar Su ve Dier ecekler
60,00 TL 350,00 TL
KONAKLAMA YEME - ME
Ayni 150 TL + Ayni
-----150,00+ TL
YEME - ME YEME - ME
100 TL + Ayni
100,00+ TL 500,00+ TL
Organizasyon 2 n 500 TL+ Ayni Akam Yemei Kontr Harcamas Kargo adr Krtasiye adr Afi - Bror Masa Sandalye v.b Tisrt + Basm Tanma Kokteyli Toplant ve Eitimler Tasarm ve Matbaa 150 TL 20 TL + Ayni 50 TL + Ayni 300 TL + Ayni Ayni 200 TL + Ayni Ayni 400 TL + Ayni 450 TL + Ayni 1200 TL + Ayni 70 TL + Ayni
LETM NAKLYE NAKLYE MALZEME MALZEME MALZEME MALZEME MALZEME DER DER DER
150,00 TL 20,00+ TL 50,00+ TL 300,00+ TL -----200,00+ TL -----400,00+ TL 450,00+ TL 1,200,00+ TL 70,00+ TL
TOPLAM
4,000 TL
48
49

Eskisehir Yasayan Kutuphane (2011)

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Eskisehir Yasayan Kutuphane (2011)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

YAAYAN KTPHANE ESKEHR 2011 TEKNK RAPOR

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

Eskiehir Yaayan Ktphane Harcama Kalemleri... 48

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

PROJE BLGLER Proje Amac:

Yaayan Ktphane'nin Eskiehir yerelindeki Mays 2011 uygulanmasnn amac;

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

BASINDA YAAYAN KTPHANE

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

ESKEHR YAAYAN KTPHANE KANATLI AVM YANI 2011 DEERLENDRME RAPORU

Osman Nuri Mencelolu

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

15 - 20 21- 30 31- 40 41+

Grafik 2: Okuyucularn Cinsiyet Dalm

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

Grafik 3: YKden Nasl Haberdar Oldunuz?

Grafik 4: EYK Beeni Grafii (1: Hi Beenmedim 5: ok beendim, etkilendim)

Hi Memnun Deilim Pek Memnun Deilim Memnunum ok Memnunum Tamamen Memnunum

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

Grafik 5: Katalog ve nyarglar Beeni Grafii

1: Hi Beenmedim 5: ok beendim, etkilendim Grafik 6: Ktphaneciler Deerlendirme Grafii

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

Grafik 7: Okuyucu Olmay nerme

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

Grafik 8: YK Kitap Ya Dalm

18-30 31-40 41-51 51+

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

Hi Memnun Deilim Pek Memnun Deilim Memnunum ok Memnunum Tamamen Memnunum

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

Grafik 12: Kitaplarn Okuyucularna Dair zlenimleri

Hi Memnun Deilim Pek Memnun Deilim Memnunum ok Memnunum Tamamen Memnunum

Grafik 12: Etkinlik ncesi Bilgilendirme

Hi Memnun Deilim Pek Memnun Deilim Memnunum ok Memnunum Tamamen Memnunum

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

Grafik 13: alma Saatleri Deerlendirme

Hi Memnun Deilim Pek Memnun Deilim Memnunum ok Memnunum Tamamen Memnunum

Grafik 15: Kitaplara Gre Okuma Says Dalm

* Bu grafik toplam 241 okuma says zerinden dzenlenmitir.

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

Grafik 16: Kitaplara Gre Gnlk Ortalama Okuma Says Dalm

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011

ESKEHR YAAYAN KTPHANE 2011