naat Sektrnn Yapm Ynetimi Eitiminden Beklentileri

M. Talat Birgnl, rem Dikmen, Beliz zorhon, Zeynep Ik

Orta Dou Teknik niversitesi naat Mhendislii Blm 06531 Ankara birgonul@metu.edu.tr, idikmen@metu.edu.tr, beliz@metu.edu.tr, izeynep@metu.edu.tr

z
Yurtd mteahhitlik hizmetlerinin arlk kazand ve yerel pazarlarda rekabetin younlap, yabanc ortaklarla alma gereinin artt gnmz koullarnda; inaat irketlerinin teknik becerileri kadar ynetsel becerileri de nemli bir rekabet avantaj kayna olarak belirginlemektedir. naat mhendislii eitimi iinde yer alan yapm ynetimi dal; yapm teknolojileri, proje ynetimi, inaat sektrnn ekonomik, hukuksal, sosyo-politik ve evresel etkileri ve benzeri ynetsel konularn kapsamakta ve sonu olarak, inaat sektrnn ihtiya duyduu insan kaynaklar profilinin salanmasna nemli katklarda bulunmaktadr. Bu almann amac, yapm ynetimi eitiminde yer almas gereken konularn, uluslararas eitim kurulularnn eitim programlar da incelenerek, Trk inaat sektrnn ihtiyalar dorultusunda belirlenmesidir. Bunun yan sra, ileride ynetici kadrolarnda grev alacak yeni mezunlarn sahip olmas beklenen ynetsel ve kiisel beceriler de irdelenmektedir. Bu balamda, yurtii ve yurtdndaki niversitelerin yapm ynetimi dallarnda verilen dersler aratrlm; bir kyaslama (benchmarking) almas ve literatr taramas sonucunda da potansiyel konu balklar belirlenmitir. Bu konu balklar ve becerilerden oluan bir anket formu hazrlanmtr. naat sektrnde deneyimli, st dzey ynetim seviyesinde yer alan kiilerle gerekletirilen pilot alma sonucunda gerekli dzenlemeler yaplm ve anket formu revize edilmitir. Anket, inaat sektrnde kamu ve zel sektrde st dzey ynetici konumunda alm ve/veya halen grev yapmakta olan kiilere gnderilmitir. Bu alma kapsamnda elde edinilen 38 adet geri bildirim sonucunda, Trk inaat sektr iin nemli olduu dnlen yapm ynetimi dal bilgi alanlar ile yapm ynetimi eitimi kapsamnda kazandrlabilecek kiisel ve ynetsel beceriler saptanarak, mevcut durumun deerlendirilmesi yaplm ve yapm ynetimi eitiminin geleceine ynelik nerilerde bulunulmutur. Anahtar szckler: Yapm ynetimi eitimi, inaat sektr.

Giri
Yapm ynetimi eitiminin ncelikli amac, inaat mhendislii iin gerekli olan analiz ve tasarm bilgilerine ek olarak, yapm srecinin ve inaat irketlerinin ynetimi ile ilgili bilgilerin kazandrlmas ve inaat projelerinin ekonomik, hukuksal, toplumsal ve evresel etkilerinin irdelenerek, mhendislik bak asnn geniletilmesi olarak zetlenebilmektedir. Bu kapsamda, yapm ynetimi eitimi mezunlarn proje ynetimi alannda teorik olduu kadar pratik bilgilerle de donatmay ve ynetsel beceriler kazandrmay hedeflemekte, inaat sektrnn gerektirdii ok disiplinli alma ortamna ve dinamik antiye koullarna hazrlamay amalamaktadr. alma 169

konularn akademik bilgi birikimine olduu kadar, sektrdeki uygulamalara, ihtiyaca ve gelecee ynelik beklentilere gre ekillendiren yapm ynetimi eitimi, zellikle yeni mezunlarn sektre daha kolay adapte olmasn salamakta, dier bir yandan da, aratrma-gelitirme ve teknolojik inovasyonlara ok da ak olmayan inaat sektrnn en gncel yapm ve ynetim sistemleri konusunda bilinlenmesine katkda bulunmaktadr. Bu balamda, youn uluslararas rekabetin yaand ve sosyoekonomik, evresel faktrler ve teknolojik gelimeler dorultusunda arz ve yaps srekli deien inaat sektrnn beklentilerinin irdelenerek eitim programna yanstlmas, yapm ynetimi eitim program iin kritik bir baar faktr olarak belirginlemektedir. naat mhendisleri yapm ynetimi dalndan aldklar eitimi irketlerin ihale, i gelitirme, teklif hazrlama ve planlama departmanlarnda saha, ofis ya da proje mhendisi olarak alrken kullanmaktadrlar. Bu grev pozisyonlarnda yaplan iler; daha ok keif-metraj hesaplar, malzeme ve iilik maliyetlerinin hesaplanmas, antiye organizasyonu, planlama, satn alma, szleme ynetimi, pazar aratrmas ve talep ynetimi gibi yapm ynetimi dalnda retilen konular kapsadndan, yapm ynetimi eitiminin alma alanlarn oluturan bu konularda iyi eitim alm olan mhendislerin rekabet avantaj kazanmalar mmkn grnmektedir. naat irketleri, yeni mezunlardan akademik birikimlerinin yan sra baz kiisel ve ynetsel becerilere de sahip olmalarn beklemektedir. Sektrn ihtiya duyduu konularla birlikte, rencilere yapm ynetimi dalnda verilen dersler kapsamnda kazandrlmas gereken ynetsel beceriler de gz nnde bulundurularak, yapm ynetimi eitiminin kalitesi artrlabilecektir. Bu alma kapsamnda, yapm ynetimi eitimi alm olan mezunlarn sektrdeki rekabet avantajlarn arttraca dnlen bilgi alanlarnn belirlenmesi ve gerekli grlen becerilerinin sorgulanmas amacyla bir anket tasarlanmtr. Bahis konusu anket, inaat sektrnde kamu ve zel sektrde st dzey ynetici konumunda alm ve/veya halen grev yapmakta olan 43 kiiye elektronik ortamda gnderilmi ve 38 adet geri bildirim elde edinilmitir. Bildiri kapsamnda, toplanan veriler nda, sektrn ihtiya duyduu ancak mezunlarn eksikliklerinin en sk gzlendii bilgi alanlar belirlenerek bu konulardaki eksikliklerin giderilebilmesi ve gerekli becerilerin kazandrlabilmesi iin yapm ynetimi eitiminin nasl ynlendirilmesi gerektii tartlmaktadr.

Yapm Ynetimi Eitiminden Beklentiler

naat sektrnn uluslararas bir nitelik kazanmas ve global rekabetin giderek younlamas, inaat irketlerinin ynetim kademelerini oluturacak mezunlardan hem derinlik hem de genilik arz edecek zellik ve yetenekler beklemesine neden olmaktadr. Russell ve Yaonun (1996) gzlemlerine gre; bir mhendis sahip olduu teknik zelliklerden dolay ie alnmakta, insan ilikileri zayf olduu iin iten kartlmakta ancak liderlik ve ynetsel becerileri var ise terfi edebilmektedir. naat sektr proje bazl olmasndan dolay dier sektrlere kyasla farkl mahiyette beceri ve zellikler gerektirmektedir. Dier sektrlerde olduu gibi inaat sektrnde de ancak yaratcl ve inovasyonu biraraya getirebilen kurumlar gerek deer yaratabilmekte ve bylelikle stn rekabet avantajna sahip olabilmektedirler (Harrington ve di., 1998). 170

Gemi almalar incelendiinde, literatrde inaat sektrnn ihtiya duyduu bilgi ve yeteneklerin aratrld birok almaya rastlanmaktadr (Egbu, 1999). Bu almalar sonucunda, akademik baarnn yan sra, takm almasna uyumlu ve liderlik kapasitesine haiz mezunlardan stn bireysel zellikler, bilgi teknolojisi yetenekleri, yabanc dil bilgisi, problem zme yetileri ve i ortam ile ilgili farkndalk gibi zelliklerin de sektr tarafndan nemli bulunduu anlalmaktadr (Warszawski, 1984; Riggs, 1988). Buna karn, mezunlarn genel olarak yazl ve szl iletiimde, insan ilikilerinde, dier alanlar ynlendirme ve ynetme konularnda baarsz olduklar rapor edilmektedir (Guthrie, 1994). erik ve ama olarak birbirinden ayrlsalar dahi, btn aratrmalarn ortak olarak vurgulad husus, kiisel ve ynetsel becerilerin nemi zerinde younlamaktadr. Fakat bu beceriler birok yapm ynetimi eitiminde gzard edilmektedir (rac ve di., 1999). naat mhendislii eitiminin bilimsel ve teknolojik bilginin yan sra rencilere problem zmne ynelik yaklamlar, kiisel zellikler, etik kurallar ve sosyal bilimlere dayal bir altyap da kazandrmas beklenmektedir (Liu ve Fang, 2002). Sears ve Clougha (1991) gre yapm ynetimi eitimi kapsamnda; rencilere pratik deneyim, i planlamasna ynelik tekniklerin kullanm ve takm almas gibi adet temel zellik kazandrlmaldr. Mierse (2001) gre ise, eitim kurumlarnn sahip olmas beklenen zellikler; renci, akademisyen, ynetici, sektr ve profesyonel kurumlarla ibirlii ierisinde ortak bir vizyona sahip olunmas, letiime ak olunmas, lme ve deerlendirme asndan geri besleme mekanizmalarnn bulunmas, rencilere problem zme yetenei kazandracak ve deiime ak bir retim programnn bulunmas olarak sralanmaktadr.

lerideki blmlerde tantlacak olan anket almas kapsamnda, gnmz koullarn ve gereksinimlerini yanstan yapm ynetimi bilgi alanlar tanmlanmaya allmtr. Anket sonular yorumlanarak, sektrn beklentilerini karlayabilmek iin yapm ynetimi eitim programnn nasl ekillenmesi gerektii tartlacaktr. Anket almas Yapm ynetimi eitimi ieriinde mhendislik, teknoloji, yapm teknikleri ve iletme/ynetim konular belli bir dengede birarada bulunmaktadr. Tablo 1de ngiltere, ABD ve Trkiyede bulunan niversitelerin yapm ynetimi dallarnda sunulan dersler gsterilmektedir. Tablodan da gzlemlendii gibi, yurtdnda incelenen toplam 22 (ngiltere+ABD) yapm ynetimi programnda en fazla yer alan derslerin; proje ynetimi, proje planlamas, inaat hukuku, maliyet muhasebesi, yapm ynetimi ve mhendislii dersleri olduu anlalmaktadr. Trkiyede incelenen 9 adet programda ise en ok sunulan derslerin srasyla; mhendislik ekonomisi, yapm ynetimi ve mhendislii, proje ynetimi, proje planlamas ve antiye teknii ve i makinalar dersleri olduu grlmektedir. Ankette yer alacak olan bilgi alanlar, bu derslerin ierikleri ile birlikte Weber (2000), rac ve di. (2000), Miers (2001), Pietroforte ve Stefani (2004), anga ve di. (2004), ve Birgnl ve di. (2005) tarafndan gerekletirilmi olan almalar incelenerek belirlenmitir.

171

172

Tablo 2de 6 ana balk altnda snflandrlan bilgi alanlar gsterilmektedir. Accreditation Board for Engineering and Technology (ABET) 2000 kriterleri incelendiinde, bir programn mezunlarna hem yasal mevzuat, planlama, maliyet kontrol, ekonomi, muhasebe, ii sal ve i gvenlii ve istatistik gibi teknik konularda hem de etik deerler, liderlik, karar verme yntemleri, ve mhendislik ynetimi gibi ynetsel konularda yeterlilik kazandrlmasnn amaland anlalmaktadr (Abudayyeh ve di., 2000). Dolaysyla yapm ynetimi eitiminin mezunlarna kazandrmas beklenen becerilerin de anket ieriinde incelenmesine gerek duyulmutur. Bu becerilerin belirlenmesi aamasnda; rac ve di. (2001), Weber (2000), Miers (2001), ve Love ve dierlerinin (2001) gerekletirdikleri almalar incelenmi ve sonu olarak, Tablo 3te sunulan ynetsel ve kiisel beceriler ankete dahil edilmitir. Aratrmann Bulgular Aratrma kapsamnda, inaat sektrnde kamu ve zel sektrde grev yapm/halen yapmakta olan st dzey deneyimli yneticilere Trkiye genelindeki niversitelerimizin yapm ynetimi dallarnda retilen/retilmesi dnlen ve Tablo 2de sunulan konu balklarnn, lkemiz inaat endstrisinin uluslararas boyutu da gzetilerek ihtiya/nem dereceleri ile yeni mezun inaat mhendisi alanlarnn bu konulardaki yeterlilik dereceleri sorgulanmtr. Bunun yannda, Tablo 3te gsterilen ve yapm ynetimi eitimi ile kazandrlabilecei dnlen baz ynetsel ve kiisel becerilerin deerlendirilmesi de istenmitir. Ankette incelenen btn konu balklar ve beceriler iin nem ve yeterlilik dereceleri 1-5 leinde (1: en dk, 5: en yksek olmak zere) deerlendirilmitir. Yapm Ynetimi Dal Bilgi Alanlar Tablo 2de; proje ynetimi, finansal ynetim, irket ynetimi, szleme ynetimi ve hukuksal faktrler, teknoloji ve analitik yntemler olmak zere 6 ana balkta toplanm 40 adet bilgi alan gsterilmektedir. Anket sonularna gre ortalama deerler incelendiinde; proje ynetimi alannda en ok ihtiya duyulan konularn planlama, verimlilik ve antiye organizasyonu ve ynetimi olduu belirlenmitir. nem dereceleri biraz daha dk olmasna ramen risk ynetimi, uluslararas inaat projelerinin ynetimi ve ii sal ve i gvenlii konusunda eksiklikler olduu ifade edilmitir. Finansal ynetim alannda maliyet tahmini ve mhendislik ekonomisi en ok nem verilen konular iken, yaklak ayn nem derecesine sahip proje finansman konusunda mezunlarn yetersiz olduu gzlemlenmitir. Stratejik planlama ve ynetim ile teklif hazrlama konularnn, irket ynetimi kapsamnda en ok ihtiya duyulan konular olduu ve bu alanlarda mezunlarn yeterli bulunduu ancak kurumsal kaynak ynetimi (enterprise resource planning-ERP), inovasyon ynetimi ve pazar/proje seimi gibi konularda eksiklikler bulunduu anlalmaktadr. Anlamazlklarn zm; szleme ynetimi ierisinde ele alnan en nemli ve ayn zamanda en yetersiz bulunan konu bal olarak gze arpmaktadr. Bilgi teknolojileri ve ticari yazlmlarn kullanm konusunda sektrn ihtiyac mezunlar tarafndan yksek oranda karlanmaktadr. Benzer ekilde analitik yntemler arasnda en ok ihtiya duyulan kritik yol yntemi (CPM) ve PERT, denge diyagramlar gibi dier planlama yntemleri konusunda da mezunlarn olduka yeterli bulunduu anlalmaktadr. Tablo 2de anket sonularna gre bilgi alanlarnn 1-5 leinde ortalama nem ve yeterlilik dereceleri gsterilmektedir. 173

Tablo 2 Bilgi Alanlarna gre nem ve Yeterlilik Dereceleri

nem Proje Ynetimi
Planlama Kalite ynetimi Risk ynetimi antiye organizasyonu ve ynetimi Uluslararas inaat projelerinin ynetimi Tedarik zinciri ynetimi Deer ynetimi nsan kaynaklar ynetimi i sal ve i gvenlii Verimlilik 4,7838 4,3243 4,2162 4,4324 4,3056 3,9444 3,7273 3,9444 4,2500 4,4865 4,2162 4,3889 4,2432 3,8056 4,2162 4,3784 3,9167 3,7778 3,8889 3,5833 4,0541 4,0811 4,1351 4,4324 4,3514 4,1892 4,1351 3,8378 3,9444 3,7778 3,9444 4,2500 4,3243 3,8649 3,5313 3,5806 3,6000 3,7222 3,3235 3,6176 2,8649 2,6757 2,3514 2,8378 2,4865 2,7500 2,6061 2,6000 2,5714 3,0690 2,3784 2,9730 2,9189 2,5714 2,8889 2,6667 2,4412 2,5143 2,5429 2,7143 2,6111 2,8056 2,6757 2,4865 2,6486 2,5676 3,2432 2,9730 3,1667 2,9444 3,4333 3,3889 3,3333 3,0333 2,7500 2,6250 2,7407 2,9286 2,7308 2,8462

Yeterlilik

Finansal Ynetim
Proje finansman (kaynak yaratma) Maliyet tahmini (keif, metraj) Mhendislik ekonomisi Muhasebe

irket Ynetimi
Teklif hazrlama Stratejik planlama ve ynetim Kurumsal kaynak ynetimi (ERP) novasyon ynetimi Pazar/proje seimi Pazarlama Stratejik ortaklklar Bilgi ynetimi, kurumsal renme

Szleme Ynetimi ve Hukuksal Faktrler

Talep ynetimi Anlamazlklarn zm Standartlar, artnameler, yasal mevzuat Szleme/deme tipleri

Teknoloji
Yapm teknolojileri makinalar/ekipmanlar Yap malzemeleri Otomasyon Bilgi teknolojileri Ticari yazlmlar (Primavera, vb.)

Analitik Yntemler
Kritik yol yntemi (CPM) Dier planlama yntemleri (PERT, denge diyagramlar) Yapay zeka teknikleri (CBR, ANN, uzman sistemler) ok kriterli karar verme teknikleri (AHP, ANP, SMART) statistiksel analiz Optimizasyon Simlasyon Risk analiz yntemleri (olaslk, bulank kmeler, vb.)
PERT: Program Evaluation and Review Technique CBR: Case-Based Reasoning SMART: Simple Multi Attribute Rating Technique

ANN: Artificial Neural Network AHP: Analytic Hierarchy Process ANP: Analytic Network Process

174

Ynetsel ve Kiisel Beceriler Tablo 3de mezunlarn sahip olmas beklenen ynetsel ve kiisel yetenekler 17 balk altnda toplanmtr. Anket sonularna gre ynetsel beceriler incelendiinde; karar verebilme/zm retebilme, liderlik, sorumluluk alabilme/databilme ve takm almasna uyumlu davranabilme sektrde en ok ihtiya duyulan beceriler olarak belirlenmitir. Yukarda belirtilen husularda mezunlarn genel olarak yeterli dzeyde olduu ancak nem dereceleri biraz daha dk olmasna ramen mzakere teknikleri/ynetimi ve i gelitirme alannda eksiklikler bulunduu yneticiler tarafndan ifade olunmutur. Stratejik dnebilme, yazl iletiim, mesleki etik ve analitik dnebilmenin yneticiler tarafndan mezunlarda aranan en nemli kiisel yetenekler olduu anlalmaktadr. Bunun yannda, yazl iletiim ve stratejik dnebilme becerileri mezunlarn en yetersiz olduu alanlar olarak gzlemlenmektedir. Baz yetenekler insanlarda doutan var olsalar dahi birou retilebilir niteliktedir ve eitimle hem kiisel hem de ynetsel becerilerin gelitirilebilecei dnlmektedir. Bu almada da ortaya kt gibi nem derecesi yneticiler iin hepsi ok yksek olan beceriler rencilere eitimleri sresince takm almas, szl ve yazl sunumlar hatta inaat irketleriyle grmeyi gerektiren eitli proje ve devler verilerek kazandrlabilir. Tablo 3de ynetsel ve kiisel becerilerin 1-5 leinde ortalama nem ve yeterlilik dereceleri gsterilmektedir. Tablo 3 Ynetsel ve Kiisel Becerilere gre nem ve Yeterlilik Dereceleri
nem Ynetsel beceriler Zaman ynetimi Karar verebilme/zm retebilme Organizasyon Liderlik Sorumluluk alabilme/databilme Takm almasna uyumlu davranabilme Disiplinleraras almaya yatknlk Mzakere teknikleri/ynetimi gelitirme Kiisel Beceriler letiim szl letiim yazl Mesleki etik Yaratclk Analitik dnebilme Stratejik dnebilme (vizyon, misyon gelitirebilme) Bilgi teknolojilerini kullanabilme/gelitirebilme Yenilikleri takip etme/yeniliklere aklk 4,3243 4,6486 4,4054 4,5135 4,4865 4,4324 4,1892 4,2432 4,1622 4,2703 4,3784 4,3889 4,1081 4,3243 4,5676 4,2162 4,2500 Yeterlilik 2,8378 3,1351 2,8919 2,8649 2,9189 3,0811 2,9444 2,6757 2,7568 3,2703 3,0000 3,4444 3,2903 3,3784 3,1081 3,7027 3,6757

175

Sonular
Sektrn yeni mezunlardan beklentilerinin ykseklii dnldnde, baarl olmak iin gerekli baz beceriler olmadan mezun olmann hem bireyin hem de alt kurumun ve sektrn zararna olaca aktr. Akademisyenlerin sektrn beklentilerini dzenli olarak gzlemlemesi ve buna gre eitim programn srekli olarak iyiletirmesi sektr iin gerekli olan kaliteli insan kaynann oluturulmas iin byk nem tamaktadr. naat sektrnn iinde bulunduu zorluklar ve gnmzn rekabet koullar dnldnde yapm ynetimi eitiminin tekrar gzden geirilmesinin, gerekli deiikliklerin yaplmasnn ve mezunlarn daha donanml hale getirmesinin kanlmaz olduu anlalmaktadr. Bu aratrma kapsamnda st dzey yneticilerin katlmyla gerekletirilen anket almas sonucunda mezunlarn genel olarak yeterli olduu sonucuna varlsa da, baz konularda bilgi ve beceri eksikliklerinin olduu da saptanmtr. Tablo 4 ve 5de sektr tarafndan en ok nem verilen ve mezunlarn en yetersiz olduu bilgi alanlar ve beceriler sunulmaktadr. Tablo 4 En nemli ve En Yetersiz Grlen 5 Bilgi Alan
En nemli olduu dnlen 5 bilgi alan Planlama (4,7838) Verimlilik (4,4865) antiye organizasyonu ve ynetimi (4,4324) Anlamazlklarn zm (4,4324) Maliyet tahmini (keif, metraj) (4,3889) En ok eksiklii gzlenen 5 bilgi alan Risk ynetimi (2,3514) Proje finansman (kaynak yaratma) (2,3784) Kurumsal kaynak ynetimi (ERP) (2,4412) Anlamazlklarn zm (2,4865) Uluslararas inaat projelerinin ynetimi (2,4865)

Tablo 5 En nemli ve En Yetersiz Grlen 5 Ynetsel ve Kiisel Beceri

En nemli olduu dnlen 5 ynetsel ve kiisel beceri Karar verebilme/zm retebilme Stratejik dnebilme (vizyon, misyon gelitirebilme) Liderlik Sorumluluk alabilme/databilme Takm almasna uyumlu davranabilme En ok eksiklii gzlenen 5 ynetsel ve kiisel beceri Mzakere teknikleri/ynetimi (2,6757) gelitirme Zaman ynetimi Liderlik Organizasyon (2,7568) (2,8378) (2,8649) (2,8919)

(4,6486) (4,5676) (4,5135) (4,4865) (4,4324)

Sektrn en nem verdii konularn banda planlama, verimlilik ve antiye organizasyonu ve ynetimi gelmektedir. Sektr tarafndan mezunlarn en eksik bulunduu alanlar ise srasyla risk ynetimi, proje finansman ve kurumsal kaynak ynetimi (ERP) olarak belirtilmektedir. Bilgi alanlar iinde dikkat eken en nemli husus ise; nem derecesi hayli yksek olmasna ramen mezunlarn ciddi olarak bilgi eksiklii olduu ifade olunan anlamazlklarn zm konusudur. Karar verebilme/zm retebilme, stratejik dnebilme ve liderlik becerileri, sektrde baar getirecei dnlen en nemli beceriler olarak nitelendirilmektedir. Bunun yan sra, mzakere teknikleri/ynetimi, i gelitirme ve zaman ynetimi konusunda eksikliklerin olduu gzlemlenmektedir. Liderlik ise, en nemli beceriler arasnda yer almasna ramen, sektr yneticileri tarafndan mezunlarn en yetersiz olduu ve gelitirilmesi gereken ynetsel becerilerden biri olarak ifade edilmektedir. rac ve dierlerinin (2000) yapm ynetimi eitiminde ihtiya duyulan bilgi alanlarn belirlemek iin yaptklar anket almasnn sonucunda 27 adet konu bal ierisinde sektrn en 176

nemli olduklarn ifade ettikleri 5 alan srasyla; inaat ynetimi ve organizasyonu, proje ynetimi, proje deerlendirmesi ve karar verme, maliyet ynetimi, teklif hazrlama ve bilgisayar uygulamalar olarak ortaya kmtr. rac ve dierlerinin (2000) yapt alma ile bu aratrma karlatrldnda, sektr tarafndan en nem verilen 5 bilgi alan ierisinde farkl ifade edilseler dahi, antiye organizasyonu ve ynetimi ile maliyet tahmini (keif, metraj) konularnn ortak olduu gzlemlenmektedir. Mavir ve mteahhit firmalarla yaplan bir baka anket almas sonucunda da yapm ynetimi dalnda mezunlara kazandrlmas gereken en nemli zellikler; karar verebilme yetenei, liderlik, sorumluluk alabilme ve yeniliklere aklk olarak saptanmtr (rac ve di., 2001). Benzer ekilde bu aratrmann sonular incelendiinde de; karar verebilme/zm retebilme, liderlik ve sorumluluk alabilme/databilme gibi becerilerin inaat sektrndeki st dzey yneticiler tarafndan ortak bir ekilde nemi vurgulanan zellikler olduu anlalmaktadr. Sonu olarak, bu bulgular nda, yapm ynetimi eitiminin inaat sektrnde etkili yneticiler olmak iin gereken bu bilgi ve becerilere daha arlk verecek ekilde yeniden tasarlanmas gerekmektedir.Yapm ynetimi eitimi kapsamnda; zellikle anlamazlklarn zmn kapsayan dersler nerilmesi ve rencilerin liderlik yeteneini gelitirecek takm almasn ieren proje, dev ve altaylarn dzenlenmesi gerektii dnlmektedir. Mezunlarn da rekabet avantajn arttrabilmeleri iin bu alanlardaki eksikliklerini gidermeleri beklenmektedir. naat ynetimi uygulamal bir alan olduundan eitiminin de sadece teoriye deil pratie de ynelik olmas gerekmektedir. Bunun yaplabilmesi iin de sektrdeki deneyimli kiilerin pratik bilgilerinin eitim programna entegre edilmesinin ok faydal olduu dnlmektedir. Sektrdeki deneyimli kiilerin niversitelerde ek grevli retim eleman veya konuk olarak dersler vermesi, rencilere sunulacak olan antiye ziyaretleri ve staj gibi olanaklar; ayrca sektr tarafndan aratrmalar iin destek salanmas (veri salama, finansal destek vb.) vb. ibirlii mekanizmalar araclyla niversite-sektr ilikisinin kuvvetlendirilmesi yapm ynetimi eitiminin baarsnda nemli rol oynayacaktr.

177

Kaynaklar
Abudayyeh, O., Russell, J., Johnston, D., Rowings, J. (2000) Construction engineering and management undergraduate education. Journal of Construction Engineering and Management, ASCE 126(3) pp.169-175. Birgnl, M.T., Dikmen, I., Demirel, T., Arkan, A.E. (2005) Yapm Ynetiminde ada Eilimler ve Gncel Aratrma Konular. nc Yap letmesi Kongresi, Bildiriler Kitab, naat Mhendisleri Odas, zmir, s. 13-31. anga, E., Birgnl, M.T., Dikmen, . (2004) The Impact of Graduate Construction Management Education on Professional Life. Proceedings of the 4th Global Congress on Engineering Education, 5-9 July, Bangkok, Thailand, pp.151-154. rac, M., Giritli, H., Civan, I. (2001) A study of skills of management personnel in construction industry. Journal of Management Systems 13(4) pp. 39-50. rac, M., Giritli, H., Civan, I. (2000) Reshaping Construction Management Education on the Threshold of the 3rd Millennium. CIB W089 International Conference on MultiDisciplinary Collaboration in Building Education and Research, May 16-18, Atlanta, Georgia, USA. rac, M., Giritli, H., Civan, I., Aydemir, D. (1999) Educational Needs of Construction Management Personnel. Engineering Education in the Third Millenium, 28th Engineering Education Symposium, September 20-24, Istanbul, pp. 222-227. Egbu, C.O. (1999) Skills, knowledge and competencies for managing construction refurbishment works. Construction Management and Economics, 17(1) pp. 29-43. Guthrie, B. (1994) The Higher Education Experience Survey. Australian Government Publishing Service, Canberra. Harrington, H., Hoffherr, G., Reid, R.Jr. (1998) The Creativity Toolkit. McGraw-Hill, New York. Liu, X., Fang, D. (2002) Predicaments and expectations of civil engineering education in China. European Journal of Engineering Education, 27(2) pp.219-224. Love, P.D.E., Haynes, N.S., Irani, Z. (2001) Construction managers expectations and observations of graduates. Journal of Managerial Psychology 16(8) pp.579-593. Miers, R.J. (2001) Critical Needs in Current Construction Management Education Practices: The Problem Solving Process as Related to the Curriculum. Yaymlanmam Doktora Tezi, State University of New York, Syracuse, New York. Pietroforte, R., Stefani, T.P. (2004) ASCE Journal of Construction Engineering and Management: Review of the years 1983-2000. Journal of Construction Engineering and Management, ASCE 130(3) pp.440-448.

178

Riggs, L.S. (1988) Educating construction managers. Journal of Management in Engineering, ASCE 114(2) pp.279-285. Russell, J.S., Yao, J.T.P. (1996) Education conference delivers initiatives. Journal of Management in Engineering, ASCE 12(6) pp. 17-26. Sears, R.H., Clough, G.A. (1991) Construction Project Management. John Wiley and Sons, Chichester. Warszawski, A. (1984) Construction management programme. Journal of Management in Engineering, ASCE 110(3) pp.297-310. Weber, P.A. (2000) Requisite Skill Differences of Baccalaureate Graduates Among Three Disciplines. Yaymlanmam Doktora Tezi, Colorado State University, Fort Collins, Colorado.

179