Professional Documents
Culture Documents
= kilometri.
amocana 4 5 qula
kvadratis formis furceli gaWres or marTkuTxedad ise, rom erTi naWris
farTobi meore naWris farTobze orjer meti aRmoCnda. gamoTvaleT didi da
mcire naWrebis perimetrebis Sefardeba.
amoxsna 1: vTqvaT, kvadratis gverdia a , xolo CamoWrili marTkuTxedebis
gverdebi Sesabamisad , a x da , a a x . pirobis Tanaxmad 2 ( ) ax a a x = , saidanac
miviRebT
2
3
x a = . e.i. CamoWrili marTkuTxedebis gverdebi iqneba:
2
,
3
a a da
1
,
3
a a , xolo perimetrebi
4 10
2
3 3
a a a + = da
2 8
2
3 3
a a a + = , maTi Sefardeba ki
5
4
.
amoxsna 2: cxadia, marTkuTxedebs TiTo gverdi toli unda hqondeT, xolo
meore gverdebi unda Seefardebodnen, rogorc 1: 2. amitom am marTkuTxedebis
gverdebi iqneba Sesabamisad , 3 x x da 2 , 3 x x . maSin pirveli marTkuTxedis
perimetri iqneba 8x , xolo meore marTkuTxedisa 10x , xolo didi naWris
perimetris Sefardeba mcire naWrebis perimetrTan toli iqneba
5
4
.
pasuxi:
5
4
.
3
amocana 5 5 qula
gigis 100 erTnairi zomis muyaos kubi hqonda. am kubebis SewebebiT man
SesaZlo udidesi zomis kubi aawyo da misi zedapiri SeReba. didi kubis
asawyobad gamoyenebuli mcire kubebidan ramdenia iseTi, romlis
a) mxolod erTi waxnagi SeiReba?
b) arcerTi waxnagi ar SeiReba?
amoxsna: didi kubis asawyobad gamoiyeneba 4 4 4 64 = mcire kubi.
a) yovel waxnagTan 4 aseTi mcire kubia. 4 6 24 = , anu, mxolod erTi waxnagi
SeRebili aqvs 24 mcire kubs.
b) SeuRebavi darCeba did kubze ori erTeuliT naklebi zomis mqone kubis
asawyobad saWiro mcire kubebi. maTi raodenobaa 2 2 2 8 = .
pasuxi: a) 24 b) 8.
4
VIII klasi
amocana 1 5 qula
mocemulia erTmaneTis momdevno ramdenime naturaluri ricxvi 1, 2,..., n ,
romelTa Soris zustad 57 ricxvia 11-is jeradi. 1, 2,..., n ricxvebs Soris
yvelaze meti, ramdeni ricxvi SeiZleba iyos 4 -is jeradi?
amoxsna: CamonaTvalSi 4 -is jeradi ricxvi yvelaze meti rom iyos amisaTvis n
unda iyos rac SeiZleba didi. n-isTvis SesaZlo udidesi miniSvnelobaa
57 11 10 637 n = + = , radgan es ricxvi 4 -ze gayofisas ganayofSi gvaZlevs 159-s,
amitom 4 -is jeradi ricxvebis raodenoba toli iqneba 159-is.
pasuxi: 159.
amocana 2 5 qula
maTematikis olimpiadis I turSi gogonebze 1,5-jer meti vaJi monawileobda.
maTgan vaJebis 7% da gogonebis 10% gavida meore turSi. amasTan, cnobilia,
rom meore turSi gogonebze 42 -iT meti vaJi gavida. ramdeni moswavle monawi-
leobda olimpiadis I turSi?
amoxsna: vTqvaT vaJebis raodenobaa 3x , maSin gogonebis raodenoba iqneba 2x .
pirobis Tanaxmad meore wreSi
21
100
x
vaJi da
20
100
x
gogona gavida, amitom
21 20
42
100 100
x x
= saidanac miviRebT, rom 4200 x = . maTematikis olimpiadis I turSi
monawileobda 5 4200 21000 = moswavle.
pasuxi: 21000 moswavle.
amocana 3 5 qula
ABC tolferda samkuTxedSi AB ferdze aRebulia M da N wertilebi ( M
wertili A da N wertilebs Sorisaa), xolo BC ferdze K wertili.
amasTan, AC CM MK KN NB = = = = . gamoTvaleT B kuTxis sidide.
amoxsna: vTqvaT B x Z = . maSin, pirobis Tanaxmad NKB x Z = ,
amitom 2 KNM x Z = ,
rogorc NBK samkuTxedis gare kuTxe.
radgan NKM samkuTxedi tolferdaa, amitom KMN Z =
2 KNM x Z = .
analogiurad gveqneba, 3 MKC KCM x Z = Z = da
4 , AMC CAM x Z = Z = e.i. 4 A C x Z = Z = . aqedan,
4 4 180 x x x + + = da 20 x = .
pasuxi: 20 B Z =
.
5
amocana 4 5 qula
daamtkiceT, rom samniSna naturaluri ricxvis 9 -ze gayofiT igive naSTi
miiReba, rac misi cifrebis jamis 9 -ze gayofiT.
amoxsna: davuSvaT, samniSna ricxvi Seicavs a aseuls, b aTeuls da c
erTeuls, maSin es ricxvi warmodgeba Semdegi saxiT: 100 10 abc a b c = + + .
sakmarisia vaCvenoT, rom samniSna ricxvisa da misi cifrTa jamis sxvaoba
cxris jeradia. marTlac, ( ) 100 10 99 9 9(9 ) abc a b c a b c a b c a b a b + + = + + = + = + .
amocana 5 5 qula
ipoveT yvela iseTi marTkuTxedis sigrZe da sigane, romlis gverdebis
sigrZeebi naturaluri ricxvebia, xolo perimetri orjer naklebi ricxviT
gamoisaxeba, vidre farTobi.
amoxsna 1: vTqvaT marTkuTxedis erTi gverdia x , xolo meore y . pirobis
Tanaxmad ( ) 4 x y xy + = . aqedan
4 16
4
4 4
y
x
y y
= = +
, saidanac
an 4 1, 5, 20; y y x = = =
an 4 2, 6, 12; y y x = = =
an 4 4, 8, 8; y y x = = =
an 4 8, 12, 6; y y x = = =
an 4 16, 20, 5. y y x = = =
amoxsna 2: vTqvaT marTkuTxedis sigrZea x , xolo sigane y . pirobis Tanaxmad
( ) 4 xy x y = + . amasTan y x s . CavsvaT gantolebis marjvena mxareSi y -is nacvlad
x , miviRebT 8 xy x s , anu, 8 y s .
vTqvaT 4 y s , maSin gantolebis marcxena mxareSi y -is nacvlad 4 -is CasmiT
miviRebT 4 4( ) x x y > + , anu 0, y s rac amocanis pirobas ewinaaRmdegeba.
dagvrCa gantolebaSi CasmiT SevamowmoT y -is mniSvnelobebi 5-dan 8 -mde:
5, 5 4( 5), 20; y x x x = = + =
6, 6 4( 6), 12; y x x x = = + =
7, 7 4( 7), 28 3; y x x x = = + = gantolebis amonaxsni mTeli ricxvi ar aris.
8, 8 4( 8), 8. y x x x = = + =
pasuxi: marTkuTxedis sigrZea 20, sigane 5; an sigrZea 12, sigane 6; an sigrZea 8,
sigane 8.
6
IX klasi
amocana 1 5 qula
daamtkiceT, rom (4 15)( 6 10) 4 15 2 + = .
amoxsna:
2 2
(4 15)( 6 10) 4 15 (4 15) ( 10 6) (4 15) + = + =
(4 15)(16 2 60)(16 15) = + = 4(4 15)(4 15) 2 + =
amocana 2
5 qula
a naturaluri ricxvis 5-ze gayofisas miRebuli naSTi aris 4 . risi tolia
a a 2
2
+ ricxvis 5-ze gayofisas miRebuli naSTi.
amoxsna 1 pirobis Tanaxmad 4 5 + = k a , amitom
4 ) 20 50 25 ( 24 50 25 ) 4 5 ( 2 ) 4 5 ( 2
2 2 2 2
+ + + = + + = + + + = + k k k k k k a a .
pasuxi: 4 .
amoxsna 2
( )
2
2 2 a a a a + = + . radgan pirobis Tanaxmad tolobis marjvena mxaris pirveli
Tanamamravli 5-ze gayofisas naSTs gvaZlevs 4 , amitom meore Tanamamravli 5
-ze gayofisas mogvcems 1-is tol naSTs. maSasadame a a 2
2
+ ricxvi 5-ze
gayofisas mogvcems 4 1 4 = -is tol naSTs.
amocana 3 5 qula
cnobilia, rom sistemas
2 3
3 1
x ky
x y
+ =
+ =
, saidanac miviRebT, 2 / 3 k = .
pasuxi: 2 / 3 k = .
amoxsna 2: sistemas ar gaaCnia amonaxsni, Tu sistemaSi Semavali gantolebebis
Sesabamisi wrfeebi erTmaneTis paraleluria, e.i sruldeba pirobebi
2
3 1
k
=
da
3
1 1
k
= 2 / 3 k =
7
amocana 4 5 qula
Svidi albomi da sami wigni orjer meti Rirs vidre sami albomi da oTxi
wigni. wignis fasTan SedarebiT ramdeni procentiT didia albomis
Rirebuleba?
amoxsna: vTqvaT albomis Rirebulebaa x , xolo wignis y . maSin amocanis
pirobis Tanaxmad gveqneba ) 4 3 ( 2 3 7 y x y x + = + , saidanac y x 5 = . amitomAalbomis
Rirebuleba wignis Rirebulebaze metia y 4 -iT. maSasadame, wignis fasTan
SedarebiT albomis Rirebuleba 400 %-iT metia.
pasuxi: 400 %-iT.
amocana 5 5 qula
amozneqil oTkuTxedSi gavlebuli diagonalebiT Sedgenili samkuTxedebidan
sami samkuTxedis farTobi Sesabamisad aris
2 1
, S S da
3
S . ipoveT oTkuTxedis
farTobi.
amoxsna: erTmaneTTan SevafardoT da SevadaroT
samkuTxedis farTobebi romelTac saerTo wvero
gaaCniaT, xolo fuZeebi ki erT wrfeze arian
ganlagebuli. maSin suraTze mocemuli SemTxvevis-
Tvis gveqneba:
2 1 1
3 2
S S h
S x h
= = , saidanac
1 3
2
S S
x
S
= . amitom,
1 3
1 2 3
2
S S
S S S S
S
= + + + .
pasuxi:
1 3
1 2 3
2
S S
S S S S
S
= + + + .
8
X klasi
amocana 1 5 qula
daamtkiceT, rom Tu
c a c b + +
1
,
1
,
b a +
1
ariTmetikuli progresiaa, maSin
2 2
, b a ,
2
c ariTmetikul progresia iqneba.
amoxsna: pirobis Tanaxmad gveqneba, rom
1 1 1 1
a c b c a b a c
=
+ + + +
, saidanac
miviRebT
2 2 2 2
b a c b
b a c b
b c a b
= =
+ +
, e.i.
2 2
, b a ,
2
c ariTmetikul progresiaa.
amocana 2 5 qula
cnobilia, rom x x x f x f = +
2
) ( 3 ) ( 2 nebismieri namdvili x ricxvisaTvis.
ipoveT ) (x f .
amoxsna:Gamocanis pirobidan x da x -Tvis miviRebT Semdeg sistemas
+ = +
= +
x x x f x f
x x x f x f
2
2
) ( 3 ) ( 2
) ( 3 ) ( 2
, saidanac gvaqvs x x x f + =
2
5
1
) ( .
pasuxi: x x x f + =
2
5
1
) ( .
amocana 3 5 qula
cnobilia, rom ricxvi 2 1+ aris
2
0 x ax b + + = gantolebis erTerTi fesvi.
amasTanave a da b racionaluri ricxvebia. ipoveT a da b .
amoxsna:Gradgan 2 1+ aris
2
0 x ax b + + = gantolebis erT-erTi fesvi, amitom
gveqneba
( ) ( )
2
1 2 1 2 0 (3 ) ( 2) 2 0 a b a b a + + + + = + + + + = . pirobis Tanaxmad
3 a b + + racionaluri ricxvia, xolo ( 2) 2 a + ki _ iracionaluri, amitom
tolobas adgili eqneba Tu 3 0 a b + + = da ( 2) 2 0 a + = , saidanac miviRebT
2, 1 a b = = .
pasuxi: 2, 1 a b = = .
9
amocana 4 5 qula
mocemulia sami monakveTi, romelTa sigrZeebia 2 2 , 3 + a a da 5. ipoveT a - s
yvela is mniSvneloba romlisTvisac mocemuli monakveTebidan SesaZlebelia
samkuTxedis Sedgena.
amoxsna: davweroT samkuTxedis utoloba samive gverdis mimarT. gveqneba,
2 2 0
3 2 2 5
2 2 3 5
5 3 2 2
a
a a
a a
a a
>
+ < +
< + +
< + +
1
0
10
4 3
a
a
a
a
>
<
<
<
> +
?
amoxsna: vTqvaT, arsebobs a
parametris iseTi mniSvnelobebi, romelTaTvisac
mocemul utolobaTa sistemas aqvs mxolod erTi amonaxsni. SevniSnoT, rom
Tu
( )
, x y aris am sistemis amonaxsni, maSin
( )
, y x - ic iqneba misi amonaxsni da
amitom mocemuli sistemis erTaderT amonaxsni mxolod
( )
, x x _s saxis
SeiZleba iyos. Tu
( )
, x x CavsvamT sistemis erTerT utolobaSi, miviRebT
2 2
4 x x a > + anu
2
2
1 1
4
2 4
x a
| |
|
\ .
s , romelsac unda gaaCndes mxolod erTi
amonaxsni. es ki SesaZlebelia mxolod maSin, rodesac
2
0
1
4
4
a = , anu
1
4
a = .
axla SevamowmoT,
1
4
a = _Tvis Tu aqvs mocemul sistemas erTaderTi
amonaxsni. Tu CavsvaT
1
4
a = -s sistemaSi da SevkrebT masSi Semaval
12
utolobebs, miviRebT,
2 2
1 1
0
2 2
x y
| | | |
+ s
| |
\ . \ .
saidanac miviRebT, rom
1 1
,
2 2
x y = =
aris am sistemis erTaderTi amonaxsni.
pasuxi:
1
4
.