-8 -7 hå chÝ Minh toμn tËp

HéI §åNG XUÊT B¶N

§μO DUY TïNG

NGUYÔN §øC B×NH

Chñ tÞch Héi ®ång

Phã Chñ tÞch Héi ®ång

Hå CHÝ MINH
Hμ §¡NG Uû viªn Héi ®ång
§ÆNG XU¢N Kú " TOμN TËP
TRÇN TRäNG T¢N "
NGUYÔN DUY QUý "
§ç NGUY£N PH¦¥NG "
9
HOμNG MINH TH¶O " 1958 - 1959
TRÇN NH¢M "

BAN CHØ §¹O X¢Y DùNG B¶N TH¶O XuÊt b¶n lÇn thø hai
§ÆNG XU¢N Kú
SONG THμNH

NHãM X¢Y DùNG B¶N TH¶O TËP 9

PH¹m Mai Hïng (Chñ biªn)

Ng« V¨n TuyÓn
Lª Trung kiªn
NHμ XUÊT B¶N CHÝNH TRÞ QUèC GIA
Hμ NéI - 2000
-6 -5 VII hå chÝ Minh toμn tËp

LêI GiíI THIÖU TËP 9

TËp 9 cña bé s¸ch Hå ChÝ Minh Toμn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø hai, bao
gåm nh÷ng t¸c phÈm, bμi nãi, bμi viÕt, nh÷ng ®iÖn v¨n, th− tõ, ... cña Chñ
tÞch Hå ChÝ Minh tõ ®Çu n¨m 1958 ®Õn hÕt n¨m 1959. C¸c v¨n kiÖn in
trong tËp s¸ch nμy thÓ hiÖn s©u s¾c nh÷ng quan ®iÓm, ®−êng lèi vμ chñ
tr−¬ng cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh trong viÖc l·nh ®¹o nh©n d©n ta thùc
hiÖn nh÷ng nhiÖm vô tr−íc m¾t cña thêi kú lÞch sö míi "lμ ra søc x©y dùng
vμ cñng cè miÒn B¾c, ®−a miÒn B¾c tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa x· héi, ®ång
thêi ®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhμ, nh»m x©y dùng mét n−íc
ViÖt Nam hoμ b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ vμ giμu m¹nh" (tr.156).
B−íc sang n¨m 1958, miÒn B¾c ®· kÕt thóc thêi kú kh«i phôc kinh tÕ
®· kÕt thóc vμ më ®Çu thêi kú ph¸t triÓn kinh tÕ mét c¸ch cã kÕ ho¹ch.
Chóng ta b¾t ®Çu thùc hiÖn kÕ ho¹ch 3 n¨m (1958-1960) mμ träng t©m lμ
c¶i t¹o nÒn kinh tÕ quèc d©n vμ b−íc ®Çu x©y dùng c¬ së vËt chÊt - kü
thuËt cña chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c, lμ hËu thuÉn cho cuéc ®Êu tranh
cña ®ång bμo miÒn Nam ®ßi hoμ b×nh thèng nhÊt Tæ quèc. §ã còng lμ néi
dung chñ yÕu ®−îc ®Ò cËp ®Õn trong c¸c bμi viÕt, bμi nãi cña Chñ tÞch Hå
ChÝ Minh ë tËp s¸ch nμy.
VÒ nhiÖm vô c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa ë miÒn B¾c, Chñ tÞch Hå ChÝ
Minh x¸c ®Þnh lμ ph¶i "®Èy m¹nh cuéc c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa ®èi víi
n«ng nghiÖp, thñ c«ng nghiÖp vμ c«ng th−¬ng nghiÖp t− b¶n chñ nghÜa,
®ång thêi ra søc cñng cè vμ ph¸t triÓn thμnh phÇn kinh tÕ quèc doanh, lùc
l−îng l·nh ®¹o cña nÒn kinh tÕ quèc d©n (tr.319), trong ®ã "Hîp t¸c ho¸
n«ng nghiÖp lμ kh©u chÝnh thóc ®Èy c«ng cuéc c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa ë
miÒn B¾c (tr. 589).
 -4
VIII
IX
§Ó n«ng d©n ph¸t huy ®−îc vai trß tÝch cùc vμ to lín trong c¸ch m¹ng
x· héi chñ nghÜa, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vμ §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam chñ
tr−¬ng tõng b−íc ®−a n«ng d©n vμo con ®−êng hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp
b»ng nh÷ng h×nh thøc, b−íc ®i thÝch hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc
l−îng s¶n xuÊt, tr×nh ®é tæ chøc vμ qu¶n lý cña c¸n bé còng nh− sù nhËn
thøc vμ gi¸c ngé cña n«ng d©n.
Trong nhiÒu bμi nãi cña Ng−êi víi c¸n bé vμ x· viªn hîp t¸c x· n«ng
nghiÖp ë c¸c ®Þa ph−¬ng, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh th−êng nhÊn m¹nh môc ®Ých
cña viÖc hîp t¸c ho¸ "Lμ ®Ó c¶i thiÖn ®êi sèng n«ng d©n, lμm cho n«ng d©n
®−îc no Êm, m¹nh khoÎ, ®−îc häc tËp, lμm cho d©n giμu, n−íc m¹nh" (tr.537),
muèn vËy, viÖc x©y dùng hîp t¸c x· ph¶i lμm tõ nhá ®Õn lín, "ph¶i theo
nguyªn t¾c tù nguyÖn tù gi¸c, kh«ng gß Ðp" (tr.245), "ph¶i tæ chøc, qu¶n lý hîp
t¸c x· cho tèt" (tr.537), "Ph¶i lμm thÕ nμo cho x· viªn trong hîp t¸c x· thu
nhËp nhiÒu h¬n thu nhËp cña n«ng d©n trong tæ ®æi c«ng vμ tæ viªn trong tæ
®æi c«ng thu nhËp nhiÒu h¬n thu nhËp cña n«ng d©n cßn lμm ¨n riªng lÎ"
(tr.410), "ph¶i chó ý ph©n phèi cho c«ng b»ng... c¸n bé ph¶i chÝ c«ng v« t−,...
ph¶i d©n chñ, tr¸nh quan liªu mÖnh lÖnh,... cÇn chó träng ®Õn chÊt l−îng,
kh«ng nªn ch¹y theo sè l−îng" (tr.537, 538), ph¶i "ra søc thùc hiÖn khÈu hiÖu
cÇn kiÖm x©y dùng hîp t¸c x·" (tr.539).
NhÊn m¹nh quan ®iÓm hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp lμ kh©u chÝnh thóc
®Èy c«ng cuéc c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®ång thêi
rÊt chó träng vÊn ®Ò c¶i t¹o c¸c thμnh phÇn kinh tÕ kh¸c theo h−íng ®i lªn
chñ nghÜa x· héi. §èi víi thî thñ c«ng, ng−êi bu«n b¸n nhá vμ nh÷ng ng−êi
lao ®éng riªng lÎ kh¸c, Ng−êi chñ tr−¬ng "b¶o hé quyÒn së h÷u vÒ t− liÖu
s¶n xuÊt cña hä, ra søc h−íng dÉn vμ gióp ®ì hä c¶i tiÕn c¸ch lμm ¨n,
khuyÕn khÝch hä tæ chøc hîp t¸c x· s¶n xuÊt theo nguyªn t¾c tù nguyÖn"
(tr. 589). Víi c¸c thμnh phÇn kinh tÕ c«ng th−¬ng nghiÖp t− b¶n t− doanh
vμ ®èi víi t− s¶n d©n téc, c¨n cø vμo sù ph©n tÝch khoa häc nh÷ng ®Æc
®iÓm kinh tÕ t− b¶n chñ nghÜa vμ th¸i ®é chÝnh trÞ cña giai cÊp t− s¶n
d©n téc ë miÒn B¾c n−íc ta trong ®iÒu kiÖn chÝnh quyÒn d©n chñ nh©n
d©n ngμy mét cñng cè vμ kh«ng ngõng lín m¹nh, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh
chñ tr−¬ng dïng ph−¬ng ph¸p hoμ b×nh c¶i t¹o: "kh«ng xo¸ bá quyÒn së
h÷u vÒ t− liÖu s¶n xuÊt vμ cña c¶i kh¸c cña hä; mμ ra søc h−íng dÉn hä
-3
hå chÝ Minh toμn tËp
ho¹t ®éng nh»m lμm lîi cho quèc kÕ d©n sinh, phï hîp víi kÕ ho¹ch kinh
tÕ cña Nhμ n−íc. §ång thêi Nhμ n−íc khuyÕn khÝch vμ gióp ®ì hä c¶i t¹o
theo chñ nghÜa x· héi b»ng h×nh thøc c«ng t− hîp doanh vμ nh÷ng h×nh
thøc c¶i t¹o kh¸c." (tr.589).
Nh÷ng chñ tr−¬ng thÊu t×nh ®¹t lý ®ã võa thÓ hiÖn t− t−ëng nh©n v¨n
Hå ChÝ Minh, võa cñng cè ®−îc MÆt trËn d©n téc thèng nhÊt, ph¸t huy
tinh thÇn yªu n−íc cña tÊt c¶ c¸c tÇng líp, c¸c giai cÊp trong c¸ch m¹ng
d©n téc d©n chñ nh©n d©n còng nh− trong c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa.
Trong nhiÒu bμi viÕt vμ bμi nãi cña m×nh, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh chØ ra
r»ng: c¶i t¹o vμ x©y dùng lμ hai mÆt cã quan hÖ chÆt chÏ vμ ph¶i ®−îc tiÕn
hμnh ®ång thêi, trong ®ã x©y dùng "lμ nhiÖm vô chñ chèt vμ l©u dμi".
Ng−êi chØ râ, c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa ë miÒn B¾c n−íc ta ph¶i tiÕn
hμnh ®ång thêi viÖc c¶i t¹o vμ x©y dùng trªn tÊt c¶ c¸c mÆt: lùc l−îng s¶n
xuÊt vμ quan hÖ s¶n xuÊt, khoa häc - kü thuËt vμ t− t−ëng - v¨n ho¸ nh»m
gi¶i phãng lùc l−îng s¶n xuÊt, x©y dùng vμ cñng cè quan hÖ s¶n xuÊt míi;
ph¶i ®Æc biÖt coi träng viÖc "ph¸t triÓn thμnh phÇn kinh tÕ quèc doanh",
b¶o ®¶m vai trß l·nh ®¹o cña nã trong nÒn kinh tÕ quèc d©n; ph¶i g¾n chÆt
nhiÖm vô ph¸t triÓn c«ng nghiÖp víi ph¸t triÓn n«ng nghiÖp;
Trong qu¸ tr×nh tõng b−íc x©y dùng mét nÒn c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i,
Ng−êi chñ tr−¬ng ph¶i chó träng c¶ c«ng nghiÖp nÆng vμ c«ng nghiÖp nhÑ,
c¶ c«ng nghiÖp trung −¬ng vμ c«ng nghiÖp ®Þa ph−¬ng theo ph−¬ng ch©m
"tù lùc c¸nh sinh", "Nhμ n−íc vμ nh©n d©n cïng lμm".
Ng−êi cßn chØ râ r»ng kh©u then chèt ®Ó ®Èy m¹nh ph¸t triÓn c«ng
nghiÖp lμ ph¶i g¾n chÆt viÖc c¶i tiÕn qu¶n lý, c¶i tiÕn kü thuËt vμ c¶i tiÕn
tæ chøc. Theo Ng−êi, ®Ó qu¶n lý tèt xÝ nghiÖp, "TÊt c¶ c¸n bé l·nh ®¹o ph¶i
thËt sù tham gia lao ®éng ch©n tay. TÊt c¶ c«ng nh©n ph¶i tham gia c«ng
viÖc qu¶n lý c¸c tæ s¶n xuÊt, d−íi sù l·nh ®¹o cña c¸n bé c¸c ph©n x−ëng.
Söa ®æi nh÷ng chÕ ®é vμ quy t¾c kh«ng hîp lý." (tr.230).
§ång thêi víi viÖc l·nh ®¹o c¶i t¹o x©y dùng nÒn kinh tÕ n−íc ta,
Chñ tÞch Hå ChÝ Minh rÊt quan t©m ch¨m lo cñng cè bé m¸y nhμ n−íc
khi c¸ch m¹ng ViÖt Nam ®· chuyÓn sang giai ®o¹n míi. Nh÷ng t− t−ëng
 -2
IX
cña Ng−êi vÒ tÝnh chÊt vμ tæ chøc cña mét Nhμ n−íc kiÓu míi "cña d©n, do
d©n vμ v× d©n" vμ sù lùa chän con ®−êng ®i lªn chñ nghÜa x· héi cña nh©n
d©n ta, ®· ®−îc kh¼ng ®Þnh trong B¸o c¸o vÒ Dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi...:
"Nhμ n−íc cña ta lμ Nhμ n−íc d©n chñ nh©n d©n dùa trªn nÒn t¶ng liªn
minh c«ng n«ng do giai cÊp c«ng nh©n l·nh ®¹o." (tr.586). "§Ó x©y dùng
chñ nghÜa x· héi vμ ®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhμ, chóng ta
cÇn ph¶i t¨ng c−êng kh«ng ngõng sù l·nh ®¹o cña giai cÊp c«ng nh©n ®èi
víi Nhμ n−íc d©n chñ nh©n d©n." (tr.586).
Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· dμnh sù quan t©m ®Æc biÖt ®èi víi viÖc x©y
dùng c¸c lùc l−îng vò trang nh©n d©n. Ng−êi x¸c ®Þnh nhiÖm vô quan
träng cho toμn §¶ng, toμn d©n vμ toμn qu©n lμ "ph¶i x©y dùng qu©n ®éi
ngμy cμng hïng m¹nh vμ s½n sμng chiÕn ®Êu ®Ó gi÷ g×n hoμ b×nh, b¶o vÖ
®Êt n−íc, b¶o vÖ c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c vμ lμm
hËu thuÉn cho cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhμ." (tr.140). Ng−êi giao
cho qu©n ®éi ta mét nhiÖm vô hÕt søc nÆng nÒ vμ míi mÎ lμ ph¶i võa s¶n
xuÊt, gãp phÇn x©y dùng chñ nghÜa x· héi, võa tõng b−íc x©y dùng qu©n
®éi tiÕn lªn chÝnh quy, hiÖn ®¹i.
Trong nhiÒu bμi nãi, bμi viÕt cña m×nh, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· nªu
lªn nhiÒu quan ®iÓm s©u s¾c, thÓ hiÖn ®−êng lèi ®óng ®¾n vμ lËp tr−êng
cña nh©n d©n ta kiªn quyÕt ®Êu tranh ®Õn cïng cho sù nghiÖp hoμ b×nh
thèng nhÊt ®Êt n−íc. Ng−êi kh¼ng ®Þnh: "N−íc ViÖt Nam lμ mét, tõ Nam
chÝ B¾c chung mét tiÕng nãi, mét lÞch sö, mét nÒn v¨n ho¸ vμ mét nÒn kinh
tÕ. Nh©n d©n ViÖt Nam ®· hy sinh nhiÒu x−¬ng m¸u ®Êu tranh cho tù do
®éc lËp, quyÕt kh«ng mét lùc l−îng nμo ng¨n c¶n ®−îc sù nghiÖp thèng
nhÊt Tæ quèc cña m×nh. " (tr.40). "NguyÖn väng tha thiÕt vμ ý chÝ s¾t ®¸
cña toμn d©n ViÖt Nam lμ thùc hiÖn thèng nhÊt ®Êt n−íc b»ng ph−¬ng
ph¸p hoμ b×nh. §Êu tranh cho thèng nhÊt lμ con ®−êng sèng cña nh©n d©n
ViÖt Nam". (tr.53). Ng−êi cßn chØ râ ph−¬ng ch©m vμ ph−¬ng ph¸p cña c¸ch
m¹ng ViÖt Nam trong thêi kú nμy lμ ph¶i ®Èy m¹nh cuéc ®Êu tranh b»ng
ph−¬ng ph¸p hoμ b×nh trªn c¬ së ph¸p lý ®−îc quèc tÕ thõa nhËn, ®ßi hiÖp
th−¬ng tæng tuyÓn cö thèng nhÊt Tæ quèc nh− HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ quy ®Þnh, vμ
®Ó giμnh th¾ng lîi trong cuéc ®Êu tranh ®ã th× mçi ng−êi ph¶i "ra søc x©y
X-1 hå chÝ Minh toμn tËp
dùng miÒn B¾c tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa x· héi"..., ph¶i "lμm cho chÝnh trÞ,
kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi ë miÒn B¾c ®Òu h¬n h¼n miÒn Nam, lμm c¬ së v÷ng
m¹nh cho cuéc ®Êu tranh cña ®ång bμo miÒn Nam vμ cña c¶ toμn d©n."
(tr.25).
Mét néi dung hÕt søc quan träng cña tËp s¸ch nμy lμ nh÷ng quan
®iÓm cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vÒ gi¶i phãng phô n÷, vÒ x©y dùng con
ng−êi míi, vÒ rÌn luyÖn ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cho ®éi ngò c¸n bé ®¶ng viªn.
Ng−êi d¹y: "Muèn tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi th× ph¶i cã con ng−êi x· héi
chñ nghÜa, muèn cã con ng−êi x· héi chñ nghÜa ph¶i cã t− t−ëng x· héi
chñ nghÜa, muèn cã t− t−ëng x· héi chñ nghÜa ph¶i gét röa t− t−ëng c¸
nh©n chñ nghÜa" (tr. 303).
Trong bμi §¹o ®øc c¸ch m¹ng, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· chØ râ tÇm
quan träng cña viÖc rÌn luyÖn ®¹o ®øc c¸ch m¹ng: "Søc cã m¹nh míi g¸nh
®−îc nÆng vμ ®i ®−îc xa. Ng−êi c¸ch m¹ng ph¶i cã ®¹o ®øc c¸ch m¹ng
lμm nÒn t¶ng, míi hoμn thμnh ®−îc nhiÖm vô vÎ vang". (tr.283). Ng−êi nãi:
"§¹o ®øc c¸ch m¹ng kh«ng ph¶i trªn trêi sa xuèng. Nã do ®Êu tranh, rÌn
luyÖn bÒn bØ h»ng ngμy mμ ph¸t triÓn vμ cñng cè. Còng nh− ngäc cμng mμi
cμng s¸ng, vμng cμng luyÖn cμng trong." (tr.293).
Ngoμi ra, trong tËp nμy cßn cã nh÷ng bμi nãi, bμi viÕt, tr¶ lêi pháng
vÊn ... cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh trong nh÷ng chuyÕn ®i th¨m h÷u nghÞ
c¸c n−íc hoÆc ®ãn tiÕp c¸c nguyªn thñ, chÝnh kh¸ch n−íc ngoμi ®Õn th¨m
n−íc ta. Nh÷ng bμi ®ã thÓ hiÖn râ nh÷ng quan ®iÓm cña §¶ng vμ Nhμ
n−íc ta vÒ nh÷ng vÊn ®Ò quèc tÕ, vÒ ®−êng lèi ®èi ngo¹i hoμ b×nh, h÷u nghÞ
vμ hîp t¸c trªn c¬ së t«n träng ®éc lËp, b×nh ®¼ng vμ cïng cã lîi.
*
* *
So víi lÇn xuÊt b¶n thø nhÊt, TËp 9 cña bé s¸ch Hå ChÝ Minh Toμn tËp
xuÊt b¶n lÇn thø hai ®· bæ sung thªm ®−îc trªn 50 ®Çu tμi liÖu.
TËp ký T×nh nghÜa anh em ViÖt - Ên - MiÕn do Ng−êi viÕt d−íi bót
danh L.T., ®¨ng trªn b¸o Nh©n d©n tõ sè 1447 (26-2-1958) ®Õn sè 1474
(25-3-1958), sau khi x¸c minh, ®· ®−îc chÝnh thøc ®−a vμo tËp s¸ch nμy.
 XI 0 1 hå chÝ Minh toμn tËp

Trong phÇn Phô lôc, ngoμi nh÷ng S¾c lÖnh vμ QuyÕt ®Þnh do Chñ tÞch
Hå ChÝ Minh ký, chóng t«i cßn ®−a vμo mét sè v¨n kiÖn nh− Tuyªn bè
chung, Th«ng c¸o chung... cña Ng−êi víi nguyªn thñ mét sè n−íc ®Ó b¹n
®äc tiÖn tham kh¶o vμ tra cøu.
LêI CHóC N¡M MíI (1958)
MÆc dï ®· cã nhiÒu cè g¾ng, song do h¹n chÕ vÒ thêi gian vμ n¨ng lùc,
ch¾c ch¾n tËp s¸ch nμy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt nhÊt ®Þnh. RÊt
mong nhËn ®−îc sù gãp ý cña b¹n ®äc gÇn xa.

Th−a ®ång bμo yªu quý,

VIÖN NGHI£N CøU CHñ NGHÜA M¸C - L£NIN
T«i thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vμ ChÝnh phñ th©n ¸i
Vμ T¦ T¦ëNG Hå CHÝ MINH
chóc ®ång bμo n¨m míi vui vÎ, m¹nh khoÎ, ®oμn kÕt vμ tiÕn
bé.
§ång thêi t«i xin thay mÆt ®ång bμo göi lêi nhiÖt liÖt chóc
mõng nh©n d©n c¸c n−íc b¹n.
Th−a ®ång bμo, nh©n dÞp nμy, t«i xin tãm t¾t nh¾c l¹i
mÊy viÖc rÊt quan träng trªn thÕ giíi vμ trong n−íc trong
n¨m võa qua ®Ó ®ång bμo râ thªm.
Nãi chung th× t×nh h×nh thÕ giíi n¨m ngo¸i ph¸t triÓn
theo h−íng cã lîi cho lùc l−îng hoμ b×nh vμ chñ nghÜa x· héi.
ViÖc rÊt quan träng lμ sau ngμy kû niÖm 40 n¨m C¸ch
m¹ng Th¸ng M−êi1 vÜ ®¹i, ®· cã cuéc Héi nghÞ cña c¸c ®¶ng
céng s¶n, ®¶ng c«ng nh©n vμ ®¶ng lao ®éng c¸c n−íc trong
®¹i gia ®×nh x· héi chñ nghÜa2. TiÕp theo ®ã th× cã cuéc Héi
nghÞ cña 64 ®¶ng céng s¶n, ®¶ng c«ng nh©n vμ ®¶ng lao ®éng
trªn thÕ giíi3. Hai cuéc héi nghÞ Êy ®· tá râ sù ®oμn kÕt chÆt
chÏ kh«ng g× lay chuyÓn ®−îc gi÷a c¸c n−íc x· héi chñ nghÜa,
®øng ®Çu lμ Liªn X«. Nã ®· tá râ quyÕt t©m cña giai cÊp c«ng
nh©n vμ nh©n d©n lao ®éng ®Êu tranh cho hoμ b×nh thÕ giíi,
cho ®éc lËp d©n téc, cho chñ nghÜa x· héi.
HiÖn nay ®ang cã cuéc §¹i héi nh©n d©n ¸ - Phi häp ë
 2 3
Thñ ®« n−íc Ai CËp4, cã ®¹i biÓu h¬n 40 n−íc tham gia, thay
mÆt cho 2 phÇn 3 nh©n d©n trªn thÕ giíi. TiÕp tôc vμ ph¸t
triÓn tinh thÇn cña Héi nghÞ B¨ng®ung5, cuéc §¹i héi nμy
nh»m môc ®Ých th¾t chÆt thªm t×nh ®oμn kÕt gi÷a nh©n d©n
c¸c n−íc ¸ - Phi, chèng chñ nghÜa thùc d©n, chèng chiÕn
tranh vμ ñng hé phong trμo ®éc lËp cña c¸c d©n téc.
KÕt qu¶ tèt ®Ñp cña nh÷ng héi nghÞ Êy cã ¶nh h−ëng cùc
kú réng lín ®Õn vËn m¹ng cña nh©n d©n toμn thÕ giíi: Phong
trμo ®Êu tranh cho hoμ b×nh, cho ®éc lËp d©n téc, cho chñ
nghÜa x· héi ngμy cμng lín m¹nh, bän ®Õ quèc hiÕu chiÕn do
Mü cÇm ®Çu ngμy cμng bÞ c« lËp, chñ nghÜa thùc d©n ®· ®Õn
ngμy tan r·.
Trong n−íc ta tõ khi hoμ b×nh lËp l¹i ®Õn nay, toμn d©n ta
tõ B¾c ®Õn Nam ra søc phÊn ®Êu ®Ó hoμn thμnh sù nghiÖp
c¸ch m¹ng d©n téc d©n chñ trong c¶ n−íc. Nh©n d©n miÒn
B¾c ®· v−ît nhiÒu khã kh¨n gian khæ, c¨n b¶n ®· hoμn
thμnh c¶i c¸ch ruéng ®Êt6, ®· thu ®−îc nhiÒu thμnh tÝch
trong c«ng cuéc kh«i phôc kinh tÕ vμ ph¸t triÓn v¨n ho¸, lμm
cho miÒn B¾c cμng thªm v÷ng vμng. §ång bμo miÒn Nam ®·
bÒn bØ vμ anh dòng ®Êu tranh chèng chÕ ®é tμn b¹o cña Mü -
DiÖm, ®ßi c¶i thiÖn ®êi sèng, ®ßi tù do d©n chñ, ®ßi thèng
nhÊt n−íc nhμ b»ng ph−¬ng ph¸p hoμ b×nh.
Sang n¨m míi, thêi kú kh«i phôc kinh tÕ7 ®· kÕt thóc vμ
më ®Çu thêi kú ph¸t triÓn kinh tÕ mét c¸ch cã kÕ ho¹ch.
§ã lμ mét tiÕn bé míi trong sù nghiÖp c¸ch m¹ng cña
nh©n d©n ta.
Chóng ta ph¶i lîi dông nh÷ng kinh nghiÖm trong mÊy
n¨m qua, ®ång thêi xuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh vμ ®Æc ®iÓm cña
miÒn B¾c, tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa x· héi. Chóng ta ph¶i lμm
cho tèt c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ kinh tÕ cña ta vμ thùc hiÖn ®Çy
®ñ kÕ ho¹ch Nhμ n−íc nh»m ph¸t triÓn kinh tÕ vμ v¨n ho¸,
n©ng cao dÇn ®êi sèng cña nh©n d©n, tr−íc hÕt lμ cña nh©n
d©n lao ®éng. Ph¸t triÓn kinh tÕ vμ v¨n ho¸ tøc lμ dÇn dÇn
x©y dùng chñ nghÜa x· héi. X©y dùng chñ nghÜa x· héi lμ mét
cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng phøc t¹p, gian khæ vμ l©u dμi.
Nh©n d©n ta h·y ®oμn kÕt chÆt chÏ dùa trªn nÒn t¶ng liªn
minh c«ng n«ng, bÒn bØ phÊn ®Êu d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng
vμ ChÝnh phñ, th× chóng ta nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.
hå chÝ Minh toμn tËp
X©y dùng miÒn B¾c v÷ng m¹nh vμ tèt ®Ñp, ®ång thêi gi÷
v÷ng vμ ph¸t triÓn phong trμo yªu n−íc ë miÒn Nam lμ t¹o
®iÒu kiÖn thuËn lîi cho cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhμ
vμ gãp phÇn b¶o vÖ hoμ b×nh thÕ giíi.
Trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c vμ
thèng nhÊt n−íc nhμ, chóng ta cã nhiÒu thuËn lîi ë trong
n−íc vμ trªn thÕ giíi. Còng nh− phong trμo c¸ch m¹ng trªn
thÕ giíi, nh− c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë Liªn X«,
ë Trung Quèc vμ ë c¸c n−íc anh em kh¸c, phong trμo c¸ch
m¹ng ë n−íc ta ®· liªn tiÕp th¾ng lîi trong c«ng cuéc chèng
®Õ quèc vμ phong kiÕn. Dùa vμo thuËn lîi Êy, ph¸t huy
truyÒn thèng cÇn kiÖm vμ anh dòng cña nh©n d©n ta, chóng
ta sÏ v−ît ®−îc mäi khã kh¨n vμ giμnh ®−îc th¾ng lîi míi.
§ång bμo c¶ n−íc h·y ®oμn kÕt vμ ®Êu tranh ®ßi ®èi
ph−¬ng thi hμnh nghiªm chØnh HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬8, ®ßi lËp
quan hÖ b×nh th−êng gi÷a hai miÒn, ra søc phÊn ®Êu cho sù
nghiÖp thèng nhÊt Tæ quèc vμ cho hoμ b×nh thÕ giíi.
§ång bμo miÒn B¾c, nhÊt lμ anh chÞ em c«ng nh©n, n«ng
d©n, thî thñ c«ng, mçi ng−êi h·y ra søc thi ®ua s¶n xuÊt vμ
tiÕt kiÖm, ra søc s¶n xuÊt nhiÒu, nhanh, tèt vμ rÎ; do t¨ng
gia s¶n xuÊt vμ thùc hμnh tiÕt kiÖm mμ x©y dùng n−íc nhμ
vμ dÇn dÇn c¶i thiÖn ®êi sèng.
C¸n bé vμ ®ång bμo miÒn Nam tËp kÕt ë B¾c h·y ®oμn kÕt
chÆt chÏ víi nhau vμ ®oμn kÕt víi ®ång bμo miÒn B¾c, ra søc
lμm viÖc gãp phÇn vÎ vang vμo viÖc x©y dùng vμ cñng cè miÒn
B¾c tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa x· héi lμm nÒn t¶ng v÷ng ch¾c
cho c«ng cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhμ.
Qu©n ®éi vμ c«ng an ta h·y cè g¾ng häc tËp chÝnh trÞ vμ
kü thuËt, ra søc b¶o vÖ Tæ quèc vμ gi÷ g×n trËt tù, an ninh, ra
søc tham gia phong trμo s¶n xuÊt vμ tiÕt kiÖm.
Anh chÞ em lao ®éng trÝ ãc h·y cè g¾ng häc tËp chñ nghÜa
 4 5
M¸c- Lªnin, tuú theo kh¶ n¨ng mμ tham gia lao ®éng ch©n
tay, ®Ó tù rÌn luyÖn m×nh vμ ®Ó gãp phÇn xøng ®¸ng vμo
c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi.
C¸c cô phô l·o h·y lμm g−¬ng mÉu "l·o ®−¬ng Ých
tr¸ng" 1), ®«n ®èc con ch¸u thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt vμ thùc
hμnh tiÕt kiÖm.
§Ó xøng ®¸ng lμ ng−êi chñ cña n−íc nhμ mai sau, c¸c ch¸u
thanh niªn h·y xung phong trong mäi viÖc: ®oμn kÕt, häc tËp,
lao ®éng.
C¸c ch¸u nhi ®ång h·y ch¨m lo häc tËp vμ tuú søc m×nh
mμ tham gia lao ®éng cho quen.
§¶ng viªn, c¸n bé trong §¶ng vμ ngoμi §¶ng h·y cè g¾ng
c«ng t¸c vμ häc tËp ®Ó tiÕn bé kh«ng ngõng. T¨ng c−êng ®oμn
kÕt nhÊt trÝ trªn c¬ së t− t−ëng M¸c - Lªnin, nhËn thøc ®óng
®¾n vÒ t×nh h×nh vμ nhiÖm vô. N©ng cao ý thøc tr¸ch nhiÖm,
ý thøc tæ chøc vμ kû luËt, ý thøc ®Êu tranh cho chñ nghÜa x·
héi.
KiÒu bμo ë n−íc ngoμi giμu lßng yªu n−íc, lu«n lu«n
h−íng vÒ Tæ quèc, h·y ®oμn kÕt chÆt chÏ, th−¬ng yªu gióp ®ì
lÉn nhau, h·y t«n träng ph¸p luËt cña ChÝnh phñ vμ t¨ng
c−êng c¶m t×nh víi nh©n d©n n−íc m×nh ë.
Chóng ta ®oμn kÕt nhÊt trÝ, c¶ n−íc mét lßng, ra søc phÊn
®Êu th× chóng ta nhÊt ®Þnh th¾ng lîi!
N¨m míi, cè g¾ng míi, th¾ng lîi míi!
ViÖt Nam hoμ b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ vμ giμu
m¹nh mu«n n¨m!
Hå CHÝ MINH
B¸o Nh©n d©n, sè 1393,
ngμy 1-1-1958.
_________
1) L·o ®−¬ng Ých tr¸ng: cμng giμ cμng dÎo dai.
hå chÝ Minh toμn tËp
LêI K£U GäI N¤NG D¢N Vμ C¸N Bé
QUYÕT T¢M CHèNG H¹N, §ÈY M¹NH
S¶N XUÊT Vô §¤NG - XU¢N
Cïng ®ång bμo vμ c¸n bé c¸c cÊp,
S¶n xuÊt n«ng nghiÖp tr−íc hÕt lμ s¶n xuÊt l−¬ng thùc lμ
viÖc cÇn thiÕt nhÊt cho ®êi sèng cña nh©n d©n, lμ bé phËn cùc
kú quan träng trong kÕ ho¹ch kinh tÕ cña Nhμ n−íc. Cho ®Õn
nay, ®ång bμo n«ng d©n vμ c¸n bé ®· cè g¾ng nhiÒu ®Ó chuÈn
bÞ vô chiªm nμy cho tèt.
Nh−ng hiÖn nay h¹n h¸n nghiªm träng, mμ thêi vô ®·
®Õn råi. H¹n l¹i cã thÓ kÐo dμi n÷a. T«i kªu gäi toμn thÓ ®ång
bμo n«ng d©n vμ c¸n bé h·y quyÕt t©m chèng h¹n, ®Èy m¹nh
s¶n xuÊt, ®Ó thùc hiÖn tèt kÕ ho¹ch n¨m míi.
§ång bμo n«ng d©n kh«ng nªn v× khã kh¨n mμ n¶n lßng,
kh«ng kiªn t©m s¶n xuÊt vμ kh«ng hiÓu r»ng s¶n xuÊt lμ c¨n
b¶n ®Ó lîi nhμ, Ých n−íc.
C¸n bé kh«ng ®−îc v× khã kh¨n mμ bi quan ng¹i khã,
thiÕu quyÕt t©m l·nh ®¹o chèng h¹n vμ s¶n xuÊt.
Kinh nghiÖm trong kh¸ng chiÕn vμ trong ba n¨m kh«i
phôc kinh tÕ võa qua ®· chøng tá r»ng kh«ng khã kh¨n nμo
mμ nh©n d©n ta ®oμn kÕt nhÊt trÝ d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng
vμ ChÝnh phñ mμ kh«ng kh¾c phôc ®−îc.
Cho nªn toμn thÓ ®ång bμo n«ng d©n vμ c¸n bé ph¶i:
- Ra søc tËp trung lùc l−îng vμo viÖc chèng h¹n: kh¬i
 6 7 hå chÝ Minh toμn tËp

giÕng, ®μo ao, söa cèng, ®¾p ®Ëp, khai m−¬ng, v.v. ®Ó lÊy
n−íc mμ t¸t vμo ruéng, ®Ó cÊy cho kÞp thêi vô.
- NhÊt ®Þnh kh«ng bá ruéng ho¸, ra søc ch¨m bãn, vun
xíi, v.v. cho vô chiªm nμy ®−îc tèt.
- C¸c cô phô l·o h·y ®em nh÷ng kinh nghiÖm quý b¸u NãI CHUYÖN VíI §åNG BμO
cña m×nh ra gãp phÇn gi¶i quyÕt c¸c khã kh¨n vÒ thuû lîi vμ TØNH H¦NG Y£N
canh t¸c. C¸c cô h·y ®«n ®èc vμ khuyÕn khÝch con ch¸u
quyÕt t©m chèng h¹n vμ s¶n xuÊt.
TØnh ta ®· cè g¾ng chèng h¹n. VÝ dô nh− viÖc vÐt cèng
- C¸c ch¸u thanh niªn ph¶i xøng ®¸ng lμ lùc l−îng chñ
V¨n Giang, ngßi TriÒu D−¬ng, ®¾p ®Ëp §«ng Hoa, v.v.. Cèng
chèt vμ xung phong trong c«ng cuéc ®Êu tranh chèng h¹n vμ
V¨n Giang ®· vÐt xong råi, b©y giê ®ång bμo ta ph¶i cè g¾ng
s¶n xuÊt.
t¸t, t¸t cho ®ñ cÊy, ®ñ n−íc chø kh«ng ph¶i t¸t hêi hît.
- C¸n bé c¸c ngμnh, c¸c cÊp ph¶i thi ®ua lμm trßn mäi
Nh÷ng n¬i kh«ng cã cèng th× ph¶i ra søc ®μo m−¬ng, ®μo
nhiÖm vô chèng h¹n vμ chØ ®¹o s¶n xuÊt, h−íng dÉn kÕ
giÕng.
ho¹ch chèng h¹n, h−íng dÉn kü thuËt s¶n xuÊt, víi tinh thÇn
C¸n bé vμ ®ång bμo vÐt cèng V¨n Giang rÊt ®¸ng khen.
tr¸ch nhiÖm vμ tinh thÇn ®Êu tranh kh¾c phôc khã kh¨n.
Nh÷ng chç chÞu khã t¸t vμ g¸nh n−íc ®Ó chèng h¹n còng
Thay mÆt §¶ng vμ ChÝnh phñ, t«i chê tin th¾ng lîi ®Ó
®¸ng khen, nh− x· Minh Ph−îng, x· Phan Chu Trinh, x·
khen th−ëng nh÷ng thμnh tÝch cña ®ång bμo vμ c¸n bé trong
Phan Sμo Nam, x· Ph¹m Hång Th¸i. Chóng ta ph¶i häc tËp
cuéc thi ®ua nμy.
nh÷ng x· nãi trªn. §ång bμo nh÷ng x· Êy ®· biÕt lo xa vμ ra
søc chèng h¹n.
Chμo th©n ¸i
Trong viÖc chèng h¹n, ph¶i tù lùc c¸nh sinh, chí hoμn
Ngμy 5 th¸ng 1 n¨m 1958
toμn û l¹i vμo ChÝnh phñ, chí û l¹i vμo m¸y b¬m n−íc, chí
Hå CHÝ MINH
ngåi kh«ng mμ chê trêi. Tôc ng÷ ta cã c©u: "Nh©n ®Þnh th¾ng
thiªn". C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m9 th¾ng lîi, kh¸ng chiÕn thμnh
B¸o Nh©n d©n, sè 1400,
c«ng, kÕt qu¶ to lín ®ã lμ do qu©n vμ d©n ta ®oμn kÕt nhÊt trÝ
ngμy 8-1-1958.
mμ thu ®−îc. Chèng h¹n còng thÕ.
§ång bμo tØnh H−ng Yªn vèn ®· cã truyÒn thèng anh
dòng trong kh¸ng chiÕn vμ chèng h¹n tr−íc ®©y, nay ph¶i cè
g¾ng gi÷ truyÒn thèng tèt ®Ñp ®ã.
 8 9
Chóng ta quyÕt t©m th× nhÊt ®Þnh lμm ®−îc. Toμn tØnh ta
cã 56 v¹n ng−êi, th× Ýt nhÊt còng cã 36 v¹n cã thÓ tham gia
chèng h¹n. TØnh H−ng Yªn cã chÝn v¹n mÉu chiªm. TÝnh ®æ
®ång bèn ng−êi chèng h¹n mét mÉu. NhÊt ®Þnh lμm ®−îc.
C¸n bé vμ ®ång bμo nªn nhí, tr−íc ngμy C¸ch m¹ng
Th¸ng T¸m, §¶ng ta chØ cã ®é 5.000 ®¶ng viªn. ThÕ mμ ®· tæ
chøc l·nh ®¹o ®ång bμo lμm C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m thμnh
c«ng. Nay riªng tØnh H−ng Yªn cã h¬n 6.000 ®¶ng viªn,
24.000 ®oμn viªn thanh niªn, 20 v¹n héi viªn n«ng héi, l¹i cã
bé ®éi, MÆt trËn, v.v.. Víi lùc l−îng to lín Êy chèng h¹n nhÊt
®Þnh th¾ng lîi.
ChÝnh phñ s½n sμng khen th−ëng cho nh÷ng huyÖn, x· vμ
c¸ nh©n nμo xuÊt s¾c nhÊt trong viÖc chèng h¹n.
ViÖc chèng h¹n lμ mét chiÕn dÞch, cho nªn ph¶i cã th−ëng,
cã ph¹t. C¸ nh©n c¸n bé, ®ång bμo nμo xuÊt s¾c nhÊt sÏ ®−îc
khen th−ëng. Nh÷ng ng−êi nμo l−êi biÕng, trèn tr¸nh tr¸ch
nhiÖm lμ ph¶i ph¹t.
T«i tin ch¾c ®ång bμo tØnh H−ng Yªn sÏ gi÷ ®−îc truyÒn
thèng anh dòng trong kh¸ng chiÕn vμ chèng h¹n mÊy n¨m
tr−íc.
C¸n bé, ®ång bμo ph¶i quyÕt t©m lμm ®−îc nh÷ng ®iÒu ®·
høa h«m nay lμ chèng h¹n thμnh c«ng.
Nãi ngμy 5-1-1958.
B¸o Nh©n d©n, sè 1399,
ngμy 7-1-1958.
hå chÝ Minh toμn tËp
N¤NG D¢N TRUNG QUèC CHèNG H¹N
N¨m ngo¸i, ë Trung Quèc nhiÒu n¬i mÊy th¸ng liÒn
kh«ng m−a. N«ng d©n ®· dèc hÕt lùc l−îng ra chèng h¹n,
kh«ng chÞu bá mét sμo ruéng ho¸.
KÕt qu¶ lμ "ng−êi ®· th¾ng trêi". C¶ n¨m ®· thu ho¹ch
®−îc 285 triÖu tÊn l−¬ng thùc. So víi n¨m 1949 th× sè l−¬ng
thùc ®ã ®· t¨ng h¬n 70%, so víi n¨m 1952 th× t¨ng 20%.
Trong viÖc chèng h¹n, bμ con n«ng d©n Trung Quèc còng
lμm nh− ®ång bμo n«ng d©n ta, nghÜa lμ dïng søc ng−êi.
Ngoμi nh÷ng ng−êi giμ yÕu tμn tËt, phô n÷ cã nghÐn vμ c¸c
trÎ em, cßn tÊt c¶ mäi ng−êi ®Òu tham gia chèng h¹n. ChØ
trong vßng ba th¸ng n¨m ngo¸i, hä ®· ®μo giÕng vμ kh¬i
m−¬ng, lÊy n−íc t−íi cho h¬n 310 v¹n mÉu t©y.
Hä còng gÆp nhiÒu khã kh¨n, nh− ë nh÷ng miÒn nói vμ
cao nguyªn cao h¬n mÆt biÓn 2.000 th−íc. Song nhê søc ®oμn
kÕt vμ sù quyÕt t©m, hä ®· v−ît mäi khã kh¨n vμ chèng h¹n
®· th¾ng lîi. ThÝ dô: tØnh ThiÓm T©y lμ mét vïng ®Êt kh«, l¹i
Ýt m−a, thÕ mμ hä ®· ®μo m−¬ng vμ giÕng v−ît møc kÕ ho¹ch
28%.
Võa råi, h¬n 15.000 n«ng d©n ngo¹i « B¾c Kinh ®· ®μo
xong mét con m−¬ng dμi b¶y c©y sè, réng h¬n s¸u th−íc, s©u
h¬n ba th−íc, t−íi cho 4.000 mÉu t©y. Nh÷ng ngμy TÕt d−¬ng
lÞch, ch¼ng nh÷ng n«ng d©n kh«ng nghØ mμ cßn cã h¬n ba v¹n
c¸n bé, c«ng nh©n, häc sinh vμ bé ®éi ë B¾c Kinh còng lîi dông
ngμy nghØ ®ã, ®i tham gia ®μo m−¬ng víi n«ng d©n. MÆc dï
 10 11 hå chÝ Minh toμn tËp

trêi rÐt nh− c¾t, hä vÉn ra søc ®μo c¶ ngμy c¶ ®ªm, cho nªn chØ
trong 20 ngμy ®· ®μo xong m−¬ng.
HiÖn nay, chóng ta còng ®ang chèng h¹n, kinh nghiÖm
cña anh em n«ng d©n Trung Quèc rÊt quý cho ta. Chóng ta
®oμn kÕt nhÊt trÝ vμ quyÕt t©m, th× c«ng viÖc chèng h¹n cña BμI NãI CHUYÖN VíI C¸N Bé
ta nhÊt ®Þnh còng th¾ng lîi nh− anh em Trung Quèc. Vμ NH¢N D¢N X· MÔ TR×,
HUYÖN Tõ LI£M (Hμ NéI)
TRÇN LùC

Th−a c¸c cô, c¸c ®ång chÝ,

B¸o Nh©n d©n, sè 1403,
Thay mÆt §¶ng vμ ChÝnh phñ, t«i göi lêi th¨m hái ®Õn
ngμy 11-1-1958. ®ång bμo n«ng d©n ngo¹i thμnh ®ang cè g¾ng chèng h¹n.
H«m nay t«i ®Õn th¨m x· MÔ Tr× v× ®−îc b¸o c¸o ®ång bμo x·
nμy ®· cã c«ng chèng h¹n, v× chi bé, chi ®oμn, n«ng héi, phô
n÷, c¸c chiÕn sÜ thi ®ua, c¸c l·o n«ng ®· cè g¾ng.
X· MÔ Tr× lμm ®−îc tèt, c¸c x· kh¸c ch−a lμm ®−îc nh−
vËy. V× sao? Nh©n d©n ngo¹i thμnh cã 14 v¹n ng−êi. NÕu trõ
cô giμ, em bÐ, phô n÷ cã thai nghÐn th× còng cßn 10 v¹n
ng−êi cã søc lao ®éng. DiÖn tÝch ruéng lμ 12.600 mÉu. NÕu
chia trung b×nh ra th× 8 ng−êi chèng h¹n cho 1 mÉu. Mét
mÉu mμ 8 ng−êi lμm, nhÊt ®Þnh ®−îc.
ThÕ t¹i sao ®Õn nay ngo¹i thμnh kh«ng lμm ®−îc?
Chèng h¹n ph¶i khÈn tr−¬ng nh− ®¸nh giÆc. Chóng ta
sèng ë trªn m¹ch n−íc. Cø ®μo th× nhÊt ®Þnh cã n−íc, chØ cã
®μo n«ng hay s©u mμ th«i. D−íi ®Êt cã n−íc s«ng, n−íc m¹ch
thÊm vμo, ®μo th× ph¶i thÊy. §μo 5 n¬i kh«ng cã, ®μo m·i
còng ph¶i cã. M×nh thiÕu kinh nghiÖm th× ph¶i ra søc nghÜ
c¸ch bæ sung thªm.
Tr−íc kia ®¸nh giÆc, ta kh«ng cã tμu bay, tμu bß. GiÆc
m¹nh h¬n ta nh−ng cuèi cïng ta vÉn th¾ng ®−îc giÆc. V× ta
cã søc ®oμn kÕt, v× ta cã quyÕt t©m.
ë ngo¹i thμnh ta cã 700 ®¶ng viªn, 800 ®oμn viªn thanh
niªn lao ®éng, 3 v¹n héi viªn n«ng héi, cã 363 tæ ®æi c«ng. §ã
 12
lμ lùc l−îng ®Çu tμu. Trong 10 v¹n nh©n d©n cã lùc l−îng ®Çu
tμu lín nh− vËy th× l·nh ®¹o thi ®ua chèng h¹n nhÊt ®Þnh
th¾ng lîi.
Kh¸ng chiÕn khã hay chèng h¹n khã? NhÊt ®Þnh kh¸ng
chiÕn khã h¬n. Nh−ng t¹i sao ngo¹i thμnh tíi nay ch−a chèng
®−îc h¹n?
§ã lμ v× cßn cã t− t−ëng sai lÖch, ph¶i chèng h¹n ngay
trong t− t−ëng. §ã lμ v× thiÕu quyÕt t©m, thiÕu ®oμn kÕt,
thiÕu t− t−ëng l©u dμi.
ThÊy h¹n th× bá ruéng ®i bu«n, vËy thö hái cã tiÒn mμ
kh«ng cã g¹o th× cã ¨n ®−îc kh«ng? NÕu ai còng bá ruéng ®i
bu«n c¶ th× dï cã ngåi trªn ®èng vμng còng kh«ng cã g× mμ
¨n. Thãc lóa ¨n ®−îc, vμng cã ¨n ®−îc kh«ng?
Nh©n d©n ta ph¶i b¸m lÊy ®ång ruéng. Ruéng lμ chÝnh.
N«ng nghiÖp lμ chÝnh. Ph¶i thÊy xa, ®õng chØ nh×n lîi tr−íc
m¾t mμ quªn lîi sau. §õng cã thÊy c©y mμ ch¼ng thÊy rõng.
Ph¶i chèng t− t−ëng û l¹i vμo d©n c«ng c¸c n¬i, ®îi ChÝnh
phñ ®iÒu ®éng vÒ, ®îi nh©n d©n c¸c n¬i gióp, û l¹i vμo m¸y
b¬m.
Muèn cã m¸y b¬m ph¶i lμm m¸y b¬m. Muèn lμm m¸y
b¬m ph¶i x©y dùng nhμ m¸y. LÊy tiÒn ®©u x©y dùng nhμ
m¸y? TiÒn cña d©n. Mét nhμ m¸y ph¶i x©y dùng 2 n¨m míi
xong. H¹n cã chê ta cã m¸y b¬m kh«ng? Kh«ng.
ThÕ th× ta ph¶i tù lùc c¸nh sinh vμ gióp ®ì lÉn nhau.
Cã x· ph¶i chèng h¹n l©u h¬n, cã x· ®«ng ng−êi h¬n, x·
®«ng ng−êi gióp x· Ýt ng−êi, x· ph¶i chèng h¹n Ýt gióp x·
ph¶i chèng h¹n nhiÒu, ph¶i ®Èy m¹nh x©y dùng, cñng cè c¸c
tæ ®æi c«ng th× chèng h¹n míi cã kÕt qu¶. ChÝnh phñ, Uû ban
sÏ ®éng viªn nh©n d©n gióp nhau chèng h¹n.
Mét t− t−ëng sai lÇm lμ cÇu trêi, cÇu ®¶o. Khi ta lμm c¸ch
m¹ng th× trêi lμm hay ng−êi lμm? Khi ta kh¸ng chiÕn th× trêi
lμm hay ng−êi lμm? N¨m tr−íc chèng h¹n ®−îc lμ v× ng−êi
hay v× trêi?
Trêi lμm h¹n lμ xÊu, ta ph¶i chèng l¹i. Ta ph¶i chèng h¹n
chø kh«ng ph¶i cÇu trêi.
13 hå chÝ Minh toμn tËp
NÕu chØ cÇu trêi th× ngμy nay kh«ng cã n−íc ViÖt Nam
D©n chñ Céng hoμ.
Cßn mét t− t−ëng sai n÷a, ®ã lμ t− t−ëng Ých kû, ®Þa
ph−¬ng chñ nghÜa. Xãm nμy ®μo m−¬ng l¹i sî c¸c xãm bªn
c¹nh ®−îc h−ëng. VÝ dô: x· Yªn Hoμ ®μo m−¬ng l¹i sî x· Hoμ
B×nh ®−îc h−ëng. Nh− thÕ lμ kh«ng ®óng.
§−îc mïa th× mäi ng−êi ®−îc h−ëng, nÕu kh«ng chèng
h¹n th× mäi ng−êi ®Òu chÞu thiÖt c¶.
Chèng h¹n còng lμ mét chiÕn dÞch: c¸c chi bé, Uû ban
ph¶i thiÕt thùc l·nh ®¹o, ph¶i cïng chèng h¹n, ph¶i cïng
lμm víi nh©n d©n. C¸c ®¶ng viªn, ®oμn viªn, n«ng héi, phô
n÷ ph¶i quyÕt t©m.
Trong kh¸ng chiÕn, trong c¸ch m¹ng, giÆc m¹nh h¬n ta
nh−ng ta vÉn th¾ng ®−îc giÆc. V× ta cã quyÕt t©m vμ ®oμn
kÕt.
§¶ng vμ ChÝnh phñ sÏ khen th−ëng nh÷ng ®¬n vÞ vμ
nh÷ng c¸ nh©n nμo chèng h¹n tèt, sÏ th−ëng cê, th−ëng huy
hiÖu, th−ëng hu©n ch−¬ng...
Nãi tãm l¹i, muèn chèng h¹n ®−îc tèt ph¶i:
- Chèng l¹i t− t−ëng sai lÖch.
- QuyÕt t©m ®oμn kÕt nhÊt trÝ, gióp ®ì lÉn nhau thi ®ua
chèng h¹n.
- Cã th−ëng, cã ph¹t.
B©y giê t«i nãi vÊn ®Ò ¨n TÕt. Cßn h¬n mét th¸ng n÷a th×
TÕt.
N¨m ngo¸i bμ con ¨n TÕt mæ lîn, mæ bß, mæ gμ. ¡n tiªu
xa xØ, cê b¹c, r−îu chÌ, ¨n xong råi thiÕu tr©u bß cμy. §©y lμ
ch−a kÓ r−íc x¸ch linh ®×nh, ®ång bãng, bãi to¸n, v.v. thËt lμ
l·ng phÝ, thiÕu tiÕt kiÖm, ¶nh h−ëng kh«ng tèt ®Õn t¨ng gia
 14
s¶n xuÊt, ¶nh h−ëng ®Õn thuÇn phong mü tôc.
N¨m nay nhÊt ®Þnh söa. TÕt vui vÎ kh«ng ph¶i lμ chÐn
chó chÐn anh. TÕt n¨m nay ph¶i lμ TÕt vui vÎ, lμnh m¹nh,
tiÕt kiÖm, nh−ng ph¶i tÝch cùc chèng ®−îc h¹n.
Mçi ng−êi ph¶i ra søc chèng h¹n. Ai ai còng thi ®ua tham
gia chèng h¹n. C¸c cô giμ cã kinh nghiÖm, thanh niªn cã søc
lùc lμm ®Çu tμu. C¸c ch¸u nhi ®ång ra ®ång ®éng viªn, nÊu
n−íc cho ®ång bμo uèng. Mçi ng−êi mét tay, giμ trÎ gãp søc,
nhÊt ®Þnh chèng ®−îc h¹n th¾ng lîi.
§ång bμo h·y gi÷ tiÕng cho ngo¹i thμnh cña Thñ ®«.
Ngo¹i thμnh còng lμ Thñ ®«. Mμ "thñ" lμ ®Çu, ph¶i ®i ®Çu,
ph¶i kiÓu mÉu chèng h¹n th¾ng lîi.
Lùc l−îng ®iÒu khiÓn xung phong lμ chi bé, lμ ®¶ng viªn
ph¶i g−¬ng mÉu.
Cã quyÕt t©m, cã ®oμn kÕt nhÊt trÝ, nh©n d©n ta nhÊt
®Þnh chèng h¹n cã kÕt qu¶ tèt.
Cuèi cïng t«i nhê c¸c cô, c¸c ®¹i biÓu, c¸c ®ång chÝ
chuyÓn ®Õn tËn ®ång bμo nh÷ng sù quan t©m cña §¶ng vμ
ChÝnh phñ.
§¶ng, ChÝnh phñ vμ t«i s½n sμng khen th−ëng thÝch ®¸ng
cho nh÷ng x· nμo, ®¬n vÞ nμo, c¸ nh©n nμo cã nhiÒu thμnh
tÝch trong viÖc chèng h¹n.
Nãi ngμy 12-1-1958.
S¸ch Thñ ®« Hμ Néi ph¶i
lμ thμnh phè g−¬ng mÉu,
Nxb. Sù thËt, Hμ Néi,
1985, tr.94-98.
15 hå chÝ Minh toμn tËp
BμI NãI T¹I HéI NGHÞ
CHèNG H¹N TØNH Hμ §¤ ) 1F1
H«m nay, B¸c thay mÆt Trung −¬ng §¶ng, ChÝnh phñ hái
th¨m c¸c cô phô l·o, ®ång bμo, c¸n bé, c¸c ch¸u thanh niªn
vμ nhi ®ång.
B©y giê, B¸c nãi chuyÖn víi c¸c c«, c¸c chó vÒ quyÕt t©m
chèng h¹n.
T×nh h×nh h¹n nghiªm träng nh− thÕ nμo ®ång bμo ®·
biÕt râ. DiÖn h¹n ë Hμ §«ng nãi chung kh«ng réng, nÕu cè
g¾ng vÉn chèng ®−îc. V× d©n sè Hμ §«ng cã 82 v¹n 4 ngh×n
ng−êi, ruéng cÊy chiªm cã 40 ngh×n 3 tr¨m hÐcta. Trõ mét
phÇn ba lμ c¸c cô giμ yÕu, phô n÷ cã thai nghÐn, c¸c em bÐ
ch−a cã søc lao ®éng, còng cßn 54 v¹n 9 ngh×n ng−êi, tÝnh ®æ
®ång 12 ng−êi chèng h¹n cho 1 hÐcta, nh− vËy cã khã qu¸
kh«ng? Cã lμm ®−îc kh«ng? NhÊt ®Þnh lμm ®−îc.
Chóng ta cã chñ lùc rÊt lín lμ ®¶ng viªn, ®oμn viªn thanh
niªn lao ®éng, héi viªn n«ng héi, céng l¹i lμ 27 v¹n 3 ngh×n
ng−êi. Mçi ng−êi cã tæ chøc chØ cÇn khuyÕn khÝch ®éng viªn,
®¸nh th«ng t− t−ëng cho mét ng−êi n÷a lμ ®−îc. Chóng ta cã
lùc l−îng tæ ®æi c«ng lμ h¬n 2 ngh×n 8 tr¨m tæ, l¹i cã bé ®éi
tham gia, nghÜa lμ cã mét lùc l−îng rÊt lín ®Ó chèng h¹n vμ
t¨ng gia s¶n xuÊt.
Ngoμi ra, tØnh Hμ §«ng l¹i cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n
nhiÒu tØnh kh¸c lμ cã nhiÒu s«ng nh− s«ng Hång, s«ng NhuÖ,
_________
1) Nay thuéc tØnh Hμ T©y.
 16
s«ng §¸y, s«ng Bïi.
Søc ng−êi cã, ®iÒu kiÖn thiªn nhiªn cã, nh−ng chèng h¹n
®Õn nay cßn kÐm, tr−íc hÕt lμ v× t− t−ëng ch−a th«ng:
- Cã ng−êi bi quan, sî khã, kh«ng tin vμo ®μo giÕng, ®μo
m−¬ng, kh«ng hiÓu r»ng lμm viÖc g× còng cã khã kh¨n, chØ cã
khã nhiÒu, khã Ýt nh−ng nÕu cã quyÕt t©m lμ v−ît ®−îc. T−
t−ëng û l¹i vμo m¸y b¬m n−íc còng kh«ng ®óng. NÕu tØnh nμo
còng chê m¸y b¬m th× ChÝnh phñ ph¶i cã hμng v¹n c¸i, ph¶i më
nhμ m¸y, mμ më nhμ m¸y th× ph¶i cã tiÒn, nh©n d©n ph¶i xuÊt
ra vμ Ýt nhÊt còng ph¶i 2 n¨m. NÕu chê m¸y b¬m n−íc th× ngåi
bã tay trong 2 n¨m hay sao?
- Mét sè ®ång bμo chØ thÊy lîi tr−íc m¾t, kh«ng thÊy lîi l©u
dμi, chØ thÊy lîi Ých c¸ nh©n, kh«ng thÊy lîi Ých tËp thÓ, cho nªn
®· bá ruéng ®i bu«n hoÆc lμm nghÒ kh¸c, kh«ng tham gia chèng
h¹n. N«ng d©n ph¶i b¸m lÊy ruéng ®Êt, ph¶i chèng h¹n, ph¶i
t¨ng gia s¶n xuÊt. NÕu bá ruéng ®i bu«n kh«ng ra søc chèng
h¹n ®Ó h¹n h¸n mÊt mïa th× mäi ng−êi ®Òu bÞ ®ãi, ng−êi ®i
bu«n còng kh«ng no ®−îc.
- Mét khuyÕt ®iÓm n÷a lμ thiÕu c¶nh gi¸c. V× Mü - DiÖm
vμ bän tay ch©n cña chóng thÊy c¸i g× ta lμm tèt th× chóng
bãp mÐo, nãi xÊu. Nh− gÆp h¹n h¸n th× chóng t×m c¸ch lμm
cho d©n ta xao l·ng chèng h¹n, kh«ng tin vμo lùc l−îng
m×nh, mμ mª tÝn cÇu ®¶o cÇu trêi.
Do nh÷ng khuyÕt ®iÓm trªn vμ kh«ng quyÕt t©m, kh«ng
tin vμo lùc l−îng cña m×nh, cña tËp thÓ, cho nªn ®Õn nay viÖc
chèng h¹n cßn kÐm.
Nh−ng ®ång bμo Hμ §«ng s½n cã truyÒn thèng anh dòng.
Trong kh¸ng chiÕn, ®ång bμo Hμ §«ng ®· anh dòng chiÕn ®Êu.
Trong chèng h¹n, n¨m 1956, Hμ §«ng ®−îc th−ëng hai l¸ cê
chèng h¹n kh¸ nhÊt, n¨m 1957 ®· t¸t n−íc cøu h¹n ®−îc 2 v¹n 3
ngh×n hÐcta, cã nhiÒu ®¬n vÞ ®· cè g¾ng. ThÝ dô nh− x· §«ng S¬n
(Ch−¬ng Mü) t¸t n−íc 13 bËc, c¸c x· Duyªn Th¸i, Minh Phó
(Th−êng TÝn) cã nh÷ng chiÕn sÜ cÇn cï chÞu khã, quyÕt t©m kh¾c
phôc khã kh¨n, kh«ng nh÷ng ®· chèng h¹n thμnh c«ng mμ cßn
t¨ng ®−îc s¶n l−îng. §ã lμ truyÒn thèng tèt, tÊt c¶ ®ång bμo Hμ
17 hå chÝ Minh toμn tËp
§«ng cÇn cñng cè vμ ph¸t triÓn nh÷ng thμnh tÝch ®ã.
HiÖn nay còng cã thμnh tÝch nh− n¹o cèng Liªn M¹c, ®¾p
®Ëp Thanh LiÖt, ®Ëp LiÔn vμ ®ang lμm m¸ng sè 7. Nh÷ng
thμnh tÝch b−íc ®Çu ®ã nªn khen, nh−ng ph¶i cè g¾ng nhiÒu
h¬n n÷a, kh«ng ®−îc v× thÕ mμ sinh ra tù m·n.
Lμm C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m cßn khã kh¨n h¬n chèng h¹n
mμ lóc ®ã §¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng míi cã non 5 ngh×n
®¶ng viªn, ch−a cã chÝnh quyÒn, nh−ng v× ®¶ng viªn cã quyÕt
t©m cho nªn ®· l·nh ®¹o nh©n d©n c¶ n−íc lμm C¸ch m¹ng
Th¸ng T¸m thμnh c«ng. B©y giê, riªng tØnh Hμ §«ng cã h¬n
5 ngh×n ®¶ng viªn, l¹i cã hμng v¹n ®oμn viªn thanh niªn lao
®éng, héi viªn n«ng héi, tæ ®æi c«ng, cã lùc l−îng phô n÷, cã
c¶ bé ®éi n÷a. §ång bμo cã quyÕt t©m th× nhÊt ®Þnh sÏ chèng
h¹n ®−îc.
- Chèng h¹n lμ mét chiÕn dÞch, mét c«ng t¸c c¸ch m¹ng.
§©y lμ mét cuéc thö th¸ch. §¶ng viªn, ®oμn viªn thanh niªn
lao ®éng, héi viªn n«ng héi cÇn ph¶i xøng ®¸ng lμ lùc l−îng
xung phong.
Chèng h¹n ®· lμ mét chiÕn dÞch th× cÇn ph¶i cè g¾ng, ph¶i
kiªn quyÕt, ph¶i tin t−ëng ë chèng h¹n th¾ng lîi, ph¶i gióp
®ì nhau, thi ®ua lËp c«ng gi÷a ®Þa ph−¬ng nμy víi ®Þa
ph−¬ng kh¸c, gi÷a ®¬n vÞ nμy víi ®¬n vÞ kh¸c, gi÷a x· nμy víi
x· kh¸c. Cã ®oμn kÕt, cã quyÕt t©m, cã gióp ®ì nhau, l¹i cã
thi ®ua th× nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.
§oμn kÕt ph¶i réng r·i, kh«ng nh÷ng ®oμn kÕt trong x·,
trong tØnh mμ ph¶i ®oμn kÕt víi c¸c tØnh b¹n nh− S¬n T© ), 2F1
Hμ Nam trong viÖc chèng h¹n.
Chèng h¹n lμ mét chiÕn dÞch, ®· lμ chiÕn dÞch th× ph¶i cã
th−ëng, cã ph¹t. Th−ëng ng−êi tèt, ®¬n vÞ tèt, th−ëng cã nhiÒu
c¸ch, ChÝnh phñ vμ ®Þa ph−¬ng sÏ lμm. B¸c høa tÆng mét l¸ cê
thi ®ua chèng h¹n cho huyÖn nμo kh¸ nhÊt, cè g¾ng nhÊt. Cø
trong mét ®ît ng¾n ngμy, huyÖn nμo cã thμnh tÝch h¬n c¶ sÏ
_________
1) Nay thuéc tØnh Hμ T©y.
 18 19 hå chÝ Minh toμn tËp

®−îc gi÷ cê. Cã th−ëng th× ph¶i cã ph¹t, th−ëng ph¹t ph¶i
nghiªm minh. Trõ c¸c cô giμ yÕu nhiÒu tuæi, nh÷ng ng−êi
th−¬ng tËt, phô n÷ cã thai, c¸c ch¸u bÐ, cßn ai cã søc lao
®éng mμ trèn tr¸ch nhiÖm, l−êi biÕng kh«ng ®i chèng h¹n sÏ
ph¶i ph¹t. Cßn ph¹t nh− thÕ nμo sÏ do khu, tØnh, huyÖn quy
®Þnh cho ®óng møc. TH¦ GöI ¤NG NGUYÔN SINH THO¸ ) N3F1

Lμm tèt nh÷ng viÖc nãi trªn, kh¾c phôc khuyÕt ®iÓm, Th©n ¸i göi em NguyÔn Sinh Tho¸n,
ph¸t huy −u ®iÓm vμ truyÒn thèng s½n cã, gióp ®ì nhau ®oμn §−îc tin chó X¬¬ng võa qua ®êi, anh rÊt lÊy lμm th−¬ng
kÕt thi ®ua th× chèng h¹n nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.
Sau ®©y, B¸c nãi thªm mét ®iÓm. TÕt n¨m ngo¸i, cã n¬i tiÕc. Anh göi th− nμy chia buån cïng c¸c em.
giÕt tr©u bß nhiÒu, ¨n uèng nhiÒu, thËm chÝ cã n¬i cßn r−íc
x¸ch, cê b¹c, l·ng phÝ nhiÒu, ¶nh h−ëng ®Õn s¶n xuÊt, ®Õn Chμo th©n ¸i
thuÇn phong mü tôc, mÊt ®oμn kÕt, v.v.. VËy TÕt nμy, cÇn Ngμy 13 th¸ng 1 n¨m 1958
lμm thÕ nμo tr¸nh ®−îc l·ng phÝ, c¸n bé nªn bμn b¹c víi ®ång
Hå CHÝ MINH
bμo tæ chøc TÕt cho vui vÎ, m¹nh khoÎ, tiÕt kiÖm. §¶ng vμ
ChÝnh phñ ®· nãi "ph¶i t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hμnh tiÕt
kiÖm"... Cã ng−êi thùc hμnh tiÕt kiÖm, nh−ng còng cã ng−êi Tμi liÖu l−u t¹i B¶o tμng
kh«ng tiÕt kiÖm mμ cßn l·ng phÝ. Cã n¬i cßn mét sè gia ®×nh Hå ChÝ Minh
tæ chøc ®¸m ma, ®¸m c−íi, ¨n uèng xa xØ råi mang nî c¶ ®êi,
nh− thÕ lμ kh«ng tèt. B©y giê ta ph¶i gi÷ v÷ng thuÇn phong
mü tôc, thùc hiÖn ®êi sèng míi.
Hμ §«ng trong kh¸ng chiÕn còng nh− trong chèng h¹n
tr−íc ®©y, ®Òu cã thμnh tÝch, l¹i cã lùc l−îng lín. C¸n bé vμ
®ång bμo Hμ §«ng ph¶i cè g¾ng trong chèng h¹n, t¨ng gia
s¶n xuÊt vμ thùc hμnh tiÕt kiÖm ®Ó trë thμnh mét tØnh kiÓu
mÉu.
B¸c chóc c¸n bé vμ ®ång bμo Hμ §«ng th¾ng lîi trong
chèng h¹n vμ lμm vô chiªm cho tèt.

Nãi ngμy 12-1-1958.

Tμi liÖu l−u t¹i
V¨n phßng TØnh uû Hμ T©y. _________
1) ¤ng NguyÔn Sinh Tho¸n lμ con cô NguyÔn Sinh X¬¬ng. Cô
X¬¬ng lμ chó cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh.
 20
NãI CHUYÖN VíI ANH CHÞ EM
HäC VI£N, C¸N Bé, C¤NG NH¢N VI£N
TR¦êNG §¹I HäC NH¢N D¢N VIÖT NAM
(KHO¸ III)
H«m nay t«i thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vμ ChÝnh phñ tíi
th¨m c¸c ®ång chÝ vμ hoan nghªnh c¸c ®ång chÝ ®· ®i chèng
h¹n trong nh÷ng ngμy võa qua. B©y giê t«i nãi chuyÖn víi
c¸c ®ång chÝ vÒ chñ nghÜa x· héi.
LÞch sö cña x· héi do ng−êi lao ®éng t¹o ra. Sù ph¸t triÓn
cña lÞch sö lμ quy luËt kh«ng ai ng¨n trë ®−îc.
ChÕ ®é céng s¶n nguyªn thuû biÕn ®æi thμnh chÕ ®é n« lÖ.
ChÕ ®é n« lÖ biÕn ®æi thμnh chÕ ®é phong kiÕn. ChÕ ®é phong
kiÕn biÕn ®æi thμnh chÕ ®é t− b¶n chñ nghÜa. ChÕ ®é t− b¶n
chñ nghÜa nhÊt ®Þnh sÏ biÕn ®æi thμnh chÕ ®é x· héi chñ
nghÜa.
Mét chÕ ®é nμy biÕn ®æi thμnh mét chÕ ®é kh¸c lμ c¶ mét
cuéc ®Êu tranh gay go, kÞch liÖt vμ l©u dμi gi÷a c¸i xÊu vμ c¸i
tèt, gi÷a c¸i cò vμ c¸i míi, gi÷a c¸i tho¸i bé vμ c¸i tiÕn bé,
gi÷a c¸i ®ang suy tμn vμ c¸i ®ang ph¸t triÓn. KÕt qu¶ lμ c¸i
míi, c¸i ®ang tiÕn bé nhÊt ®Þnh th¾ng.
§Ó chøng tá chñ nghÜa x· héi nhÊt ®Þnh th¾ng, chóng ta
chØ cÇn «n l¹i lÞch sö trong 40 n¨m gÇn ®©y, tõ n¨m 1917 ®Õn
n¨m 1957. §Õn cuèi n¨m 1917, c¶ thÕ giíi ®Òu cßn bÞ chñ
nghÜa t− b¶n ®Õ quèc thèng trÞ. Sau C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi
Nga, 200 triÖu ng−êi ®· ®−îc gi¶i phãng, nh−ng h¬n 2.000
triÖu ng−êi vÉn bÞ chñ nghÜa t− b¶n ®Õ quèc thèng trÞ.
21 hå chÝ Minh toμn tËp
Ngμy nay t×nh h×nh ®· thay ®æi h¼n.
12 n−íc víi 950 triÖu ng−êi ®ang x©y dùng chñ nghÜa x·
héi. L¹i cã h¬n 500 triÖu ng−êi ®· giμnh ®−îc tù do ®éc lËp
(nh− Ên §é, In®«nªxia, MiÕn §iÖn, v.v.). ThÕ lμ h¬n 1.450
triÖu ng−êi ®· tho¸t khái ¸ch ®Õ quèc.
Ngoμi ra cßn ®é 400 triÖu ng−êi ë ch©u ¸, ch©u Phi, Nam
Mü ®ang ®Êu tranh chèng ®Õ quèc. ChØ cßn l¹i 400 triÖu ng−êi ë
c¸c n−íc ®Õ quèc. Nh−ng trong sè ®ã, tuyÖt ®¹i ®a sè lμ n«ng
d©n vμ c«ng nh©n, ®ang ®Êu tranh chèng chÕ ®é t− b¶n tham
tμn ë n−íc hä. V× ®êi sèng cña c«ng nh©n vμ n«ng d©n ®ãi khæ
vμ thÊt nghiÖp, hä ®ang ®Êu tranh rÊt kÞch liÖt nh− ë Mü, Anh,
Ph¸p, T©y §øc, v.v..
MÊy con sè trªn ®©y chøng tá rÊt râ rμng: lùc l−îng x· héi
chñ nghÜa vμ d©n téc gi¶i phãng ph¸t triÓn rÊt m¹nh, chñ
nghÜa t− b¶n vμ ®Õ quèc th× ®ang l¨n xuèng dèc rÊt nhanh.
Mét ®iÓm n÷a ®Ó chøng tá thªm sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ
cña chñ nghÜa x· héi: ®Õn n¨m 1917 chØ cã mét ®¶ng céng
s¶n lμ §¶ng Céng s¶n Nga. N¨m 1940-1941, §Ö tam Quèc
tÕ10 gåm 43 ®¶ng víi h¬n 4 triÖu ®¶ng viªn.
Trong Héi nghÞ ë M¸txc¬va cuèi n¨m ngo¸i cã 64 ®¶ng
céng s¶n, ®¶ng c«ng nh©n vμ ®¶ng lao ®éng tham gia, thay
mÆt cho h¬n 33 triÖu ®¶ng viªn.
VÒ kinh tÕ c¸ch ®©y 40 n¨m, Nga lμ mét n−íc n«ng
nghiÖp l¹c hËu. Sau khi C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi thμnh c«ng,
tõ n¨m 1917 ®Õn n¨m 1922, nguþ qu©n nguþ quyÒn næi lªn
lung tung, tõ §«ng sang T©y, tõ Nam chÝ B¾c, cã nh÷ng tªn
næi tiÕng nhÊt nh− C«ns¾c, Vranghen, v.v., chóng kÕt hîp víi
qu©n ®éi 14 n−íc ®Õ quèc chñ nghÜa ®Ó hßng tiªu diÖt chÝnh
quyÒn x«viÕt trÎ tuæi11.
 22
Còng trong thêi gian nμy, n¹n ®ãi rÐt vμ bÖnh dÞch hoμnh
hμnh d÷ tîn ë Nga. Trêi rÐt xuèng 20 ®é, 40 ®é d−íi 0 ®é.
Nh©n d©n ®ãi khæ, c«ng nh©n, du kÝch, bé ®éi quÇn ¸o r¸ch
r−íi, ch©n kh«ng cã giÇy mμ vÉn ph¶i ngμy ®ªm s¶n xuÊt,
®¸nh giÆc.
Tíi n¨m 1922, nguþ qu©n nguþ quyÒn bÞ tiªu diÖt. HÕt néi
chiÕn th× ®Õ quèc lμm vßng v©y kh«ng cho ng−êi Liªn X« ra
ngoμi bu«n b¸n vμ kh«ng cho ng−êi ngoμi vμo bu«n b¸n víi
Liªn X«.
Tõ n¨m 1918 ®Õn n¨m 1929, nh©n d©n Liªn X« th¾t l−ng
buéc bông, nhÞn ®ãi nhÞn khæ ®Ó x©y dùng ®Êt n−íc, cã
nh÷ng c¸i g× quý nh− b¬, t¸o, nho, lª, v.v., ®Òu ®em b¸n ra
ngoμi ®Ó mua m¸y mãc vÒ s¶n xuÊt vμ ®Ó tr¶ tiÒn cho c¸c
chuyªn gia §øc, Mü, Anh, v.v.. Trong thêi gian nμy, nh©n
d©n ¨n mÆc rÊt s¬ sμi, mÆc quÇn ¸o v¶i th«, nhμ ë cèt sao
tr¸nh ®−îc m−a, giã, tuyÕt lμ ®−îc.
§Õn n¨m 1930, Liªn X« b¾t ®Çu thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5
n¨m lÇn thø nhÊt, råi lÇn thø hai, ®Õn nöa kÕ ho¹ch 5 n¨m
lÇn thø ba th× sinh ho¹t cña nh©n d©n cμng ngμy cμng lªn.
N¨m 1941, Liªn X« ®ang tiÕn hμnh kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn
thø ba th× ph¸t xÝt §øc tÊn c«ng. Nã ph¸ ho¹i vμ giÕt rÊt
nhiÒu ng−êi ë Liªn X«. NhiÒu thμnh phè bÞ ph¸ trôi hÕt;
thμnh phè Lªningr¸t bÞ bao v©y 900 ngμy, nh−ng nh©n d©n
Liªn X« vÉn gi÷ ®−îc mÆc dï ph¸t xÝt khñng bè tμn s¸t rÊt
d· man12.
N¨m 1945 hÕt chiÕn tranh, n¨m 1947 - 1950 nh©n d©n
Liªn X« ra søc kiÕn thiÕt l¹i tiÕn bé h¬n tr−íc, nh− thμnh
phè Lªningr¸t dμi 70 c©y sè to vμ ®Ñp h¬n tr−íc, nãi chung
c¸c thμnh phè ®Òu ®−îc x©y dùng l¹i rÊt ®Ñp vμ to.
Nh− vËy C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi Nga míi thμnh c«ng
®−îc 40 n¨m: 18 n¨m ®Êu tranh cùc kú gian khæ vμ 22 n¨m
23 hå chÝ Minh toμn tËp
ra søc ph¸t triÓn kinh tÕ, mμ Liªn X« ®· tiÕn lªn hμng ®Çu ë
ch©u ¢u.
VÒ khoa häc kü thuËt, th× ngμy nay Liªn X« ®· h¬n h¼n
Mü trong nhiÒu ngμnh nh− tªn löa qua c¸c lôc ®Þa, vÖ tinh
nh©n t¹o, tμu ph¸ b¨ng ch¹y b»ng søc nguyªn tö, v.v., ngay
c¸c nhμ khoa häc vμ c¸c nhμ b¸o cña c¸c n−íc ®Õ quèc còng
c«ng nhËn lμ Mü muèn theo kÞp Liªn X« ph¶i cã mét thêi
gian mÊy n¨m.
Nh− trªn ta thÊy, lùc l−îng cña phe x· héi chñ nghÜa vμ
hoμ b×nh d©n chñ thÕ giíi ®ang ph¸t triÓn m¹nh vμ thÕ lùc ®Õ
quèc chñ nghÜa ®ang suy tμn.
ViÖt Nam ta bÞ ®Õ quèc, phong kiÕn ¸p bøc bãc lét hμng
tr¨m n¨m, c¸ch m¹ng thμnh c«ng ®−îc trªn 10 n¨m th× 8, 9
n¨m chiÕn tranh, thùc d©n Ph¸p c−íp bãc tμn ph¸ rÊt nhiÒu,
cho nªn n−íc ta v« cïng l¹c hËu vÒ mäi mÆt. Ta míi hoμ b×nh
®−îc 3 n¨m, nh−ng ®Êt n−íc cßn bÞ chia c¾t lμm ®«i nªn khã
kh¨n rÊt nhiÒu.
T×nh h×nh nh− vËy ta c¶i thiÖn sinh ho¹t ®−îc ch−a?
Nh− n−íc Nga ®«ng ng−êi vμ to réng h¬n ta, n«ng nghiÖp
l¹c hËu nh−ng vÉn cßn h¬n ta, mμ sau 12 n¨m míi c¶i thiÖn
sinh ho¹t ®−îc. Ta míi hoμ b×nh mμ c¶i thiÖn ngay th× kh«ng
®−îc. §¶ng vμ ChÝnh phñ nãi: cè g¾ng c¶i thiÖn sinh ho¹t
dÇn dÇn, nÕu cø ®ßi c¶i thiÖn ngay lμ "tÕu", v× muèn c¶i thiÖn
sinh ho¹t ph¶i s¶n xuÊt ®−îc nhiÒu. Nh− thêi Ph¸p thèng trÞ,
®ång bμo miÒn B¾c ph¶i mua g¹o ë miÒn Nam ra, b©y giê
ch¼ng nh÷ng miÒn B¾c ®ñ g¹o ¨n l¹i cßn thõa ®Ó trao ®æi ra
ngoμi. VÊn ®Ò nμy chÝnh t«i ®· xuèng th¨m n«ng d©n, chÝnh
ng−êi n«ng d©n nãi håi Ph¸p thuéc th× ®ãi khæ, thiÕu thèn,
ngμy nay sinh ho¹t no Êm h¬n tr−íc nhiÒu, ngμy ¨n hai b÷a
c¬m, cã nhμ l¹i ¨n ba b÷a.
Muèn tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi th× ph¶i c¶i t¹o x· héi cò
 24
thμnh mét x· héi míi, mét x· héi kh«ng cã chÕ ®é ng−êi bãc
lét ng−êi, mét x· héi b×nh ®¼ng, nghÜa lμ ai còng ph¶i lao
®éng vμ cã quyÒn lao ®éng, ai lμm nhiÒu th× h−ëng nhiÒu,
lμm Ýt h−ëng Ýt, kh«ng lμm kh«ng h−ëng.
Muèn x· héi giμu th× mçi c¸ nh©n, mçi gia ®×nh cho ®Õn
c¶ n−íc ph¶i t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hμnh tiÕt kiÖm.
T¨ng gia s¶n xuÊt vμ thùc hμnh tiÕt kiÖm, kÕt qu¶ sÏ lμ
nh÷ng thø g× còng sÏ ®Çy ®ñ d− dËt. Lóc ®ã lμ lóc ai còng
®−a hÕt tμi n¨ng cña m×nh cèng hiÕn cho x· héi, ®ång thêi ai
cÇn dïng bao nhiªu th× lÊy bÊy nhiªu. Ch÷ Trung Quèc nãi:
"C¸c tËn së n¨ng, c¸c thñ së nhu" 1). ThÕ lμ chÕ ®é céng s¶n.
4F
C«ng cuéc c¶i t¹o x· héi ë Liªn X« khã kh¨n h¬n ë ta v×
tr−íc ®©y 13 n¨m chØ cã mét m×nh Liªn X« lμ n−íc x· héi chñ
nghÜa, bÞ c¸c n−íc t− b¶n vμ ®Õ quèc bao v©y xung quanh.
N−íc ta dÔ dμng h¬n mét chõng nμo ®ã, v× ngoμi sù cè g¾ng
cña b¶n th©n m×nh, ta l¹i cã sù gióp ®ì cña Liªn X«, Trung
Quèc vμ c¸c n−íc anh em trong ®¹i gia ®×nh x· héi chñ
nghÜa, l¹i cã kinh nghiÖm x©y dùng x· héi chñ nghÜa cña
Liªn X«.
Nh©n d©n ta nç lùc cè g¾ng, céng víi sù gióp ®ì v« t− cña
c¸c n−íc b¹n, th× kho¶ng 8 n¨m sÏ c¶i thiÖn sinh ho¹t lμ hîp
lý. NÕu ®ång bμo ta cè g¾ng, ai còng cè g¾ng th× t«i ®¶m b¶o
5 n¨m sÏ c¶i thiÖn sinh ho¹t ®−îc.
C¸c ®ång chÝ cã muèn c¶i t¹o x· héi kh«ng? Muèn c¶i t¹o
x· héi th× ph¶i c¶i t¹o m×nh. Cã mét sè ®ång chÝ thÊy nãi ch÷
c¶i t¹o th× xÊu hæ. C¶i t¹o x· héi th× ®ång ý nh−ng c¶i t¹o
m×nh th× kh«ng ®ång ý.
_________
1) C¸c tËn së n¨ng, c¸c thñ së nhu: lμm hÕt n¨ng lùc, h−ëng
theo nhu cÇu.
25 hå chÝ Minh toμn tËp
§Ó c¶i t¹o x· héi, mét mÆt ph¶i c¶i t¹o vËt chÊt nh− t¨ng
gia s¶n xuÊt, mét mÆt ph¶i c¶i t¹o t− t−ëng. NÕu kh«ng cã t−
t−ëng x· héi chñ nghÜa th× kh«ng lμm viÖc x· héi chñ nghÜa
®−îc.
T− t−ëng x· héi chñ nghÜa lμ g×? T− t−ëng x· héi chñ
nghÜa nãi tãm t¾t lμ ph¶i ®Æt lîi Ých chung cña c¶ n−íc lªn
tr−íc hÕt, lªn trªn lîi Ých cña c¸ nh©n m×nh. T− t−ëng x· héi
chñ nghÜa vμ t− t−ëng c¸ nh©n chñ nghÜa chèng ®èi nhau,
nÕu cø lo cho m×nh kh«ng lo cho lμng, cho n−íc th× kh«ng thÓ
cã t− t−ëng x· héi chñ nghÜa ®−îc.
Mçi ng−êi ph¶i cã t− t−ëng x· héi chñ nghÜa ®óng ®¾n, th×
míi cã thÓ gãp phÇn xøng ®¸ng vμo viÖc x©y dùng chñ nghÜa
x· héi. Mäi ng−êi chóng ta ph¶i yªu quý lao ®éng vμ ng−êi
lao ®éng, nhÊt lμ lao ®éng ch©n tay.
Chóng ta, nhÊt lμ nh÷ng ng−êi trÝ thøc, chóng ta sinh
tr−ëng kh¸ l©u d−íi chÕ ®é thùc d©n vμ phong kiÕn, chÞu ¶nh
h−ëng chÕ ®é Êy kh¸ s©u, v« t×nh nhiÔm vμo nh÷ng c¸i xÊu
còng kh¸ nhiÒu, trong b¶n th©n chóng ta t− t−ëng cò cßn
nhiÒu. C¸ch m¹ng thμnh c«ng ®· 13 n¨m, nh−ng l¹i kh¸ng
chiÕn 8, 9 n¨m, nªn viÖc gi¸o dôc x· héi chñ nghÜa cßn Ýt, t−
t−ëng cò ch−a ®i hÕt, t− t−ëng míi ch−a vμo nhiÒu.
B©y giê c¸c ®ång chÝ cã c¬ héi ®Ó nghiªn cøu häc tËp, c¶i
t¹o nh÷ng c¸i g× kh«ng ®óng, häc tËp nh÷ng t− t−ëng tèt.
GhÐt, bôi cßn ch¶i giòa ®−îc, nh−ng t− t−ëng ph¶i ®Êu tranh
gay g¾t, kh«ng ph¶i dÔ dμng. §Êu tranh ®Ó tiÕn bé, nÕu
kh«ng ®Êu tranh th× tho¸i bé, nªn chóng ta ph¶i cè g¾ng häc
tËp c¶i t¹o, quyÕt t©m c¶i t¹o. §¶ng vμ ChÝnh phñ th× cè
g¾ng gi¸o dôc chóng ta, ®oμn kÕt chóng ta, gióp chóng ta c¶i
t¹o.
Môc ®Ých c¶i t¹o lμ lμm cho nh÷ng ng−êi trÝ thøc chóng ta
 26
trë thμnh nh÷ng ng−êi trÝ thøc cña giai cÊp c«ng nh©n, hÕt
lßng hÕt søc phôc vô c«ng n«ng, gãp phÇn xøng ®¸ng vμ vÎ
vang vμo c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi.
ý nghÜa hai ch÷ c¶i t¹o lμ nh− thÕ.
Chóng ta quyÕt t©m, th× tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi nhÊt
®Þnh thμnh c«ng.
*
* *
Cã ®ång chÝ hái: chóng ta ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhμ
b»ng ph−¬ng ph¸p hoμ b×nh, th× cã th¾ng lîi ®−îc kh«ng?
Cã thÓ tr¶ lêi: ch¾c ch¾n sÏ th¾ng lîi. Chóng ta mçi ng−êi
ra søc x©y dùng miÒn B¾c tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa x· héi.
Chóng ta cè g¾ng lμm cho chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi
ë miÒn B¾c ®Òu h¬n h¼n miÒn Nam, lμm c¬ së v÷ng m¹nh
cho cuéc ®Êu tranh cña ®ång bμo miÒn Nam vμ cña c¶ toμn
d©n. Tõ B¾c chÝ Nam chóng ta ®oμn kÕt nhÊt trÝ, ®Êu tranh
kh«ng ngõng, th× chóng ta nhÊt ®Þnh sÏ th¾ng.
Nh− ®· nãi trªn ®©y, chñ nghÜa ®Õ quèc ngμy cμng suy
®åi, hoμ b×nh d©n chñ vμ chñ nghÜa x· héi ngμy cμng ph¸t
triÓn m¹nh. Thªm vμo ®ã lμ lßng nång nμn yªu n−íc cña
nh©n d©n ta nãi chung, cña ®ång bμo miÒn Nam nãi riªng.
Nh÷ng ®iÒu ®ã céng l¹i, chóng ta cã thÓ ch¾c ch¾n r»ng: ®Êu
tranh thèng nhÊt n−íc nhμ b»ng ph−¬ng ph¸p hoμ b×nh nhÊt
®Þnh th¾ng lîi.
Nãi ngμy 18-1-1958.
S¸ch Hå ChÝ Minh Toμn tËp,
Nxb. Sù thËt, Hμ Néi, 1989,
t.8, tr.21-27.
27 hå chÝ Minh toμn tËp
TH¦ GöI HéI §åNG NH¢N D¢N
THμNH PHè Hμ NéI
KÝnh göi Héi ®ång nh©n d©n thμnh phè Hμ Néi,
T«i thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vμ ChÝnh phñ nhiÖt liÖt
c¶m ¬n Héi ®ång nh©n d©n ®· göi th− b¸o c¸o vÒ kÕt qu¶
kho¸ häp thø nhÊt cña Héi ®ång. §ång thêi t«i hoan nghªnh
tinh thÇn ®oμn kÕt nhÊt trÝ vμ lμm viÖc khÈn tr−¬ng cña Héi
®ång nh©n d©n Thñ ®« Hμ Néi.
Héi ®ång nh©n d©n ®· quyÕt ®Þnh nh÷ng c«ng t¸c thiÕt
thùc phôc vô cho lîi Ých cña ®ång bμo.
T«i mong r»ng Héi ®ång nh©n d©n sÏ ra søc vËn ®éng
®ång bμo Thñ ®« ®oμn kÕt chÆt chÏ, h¨ng h¸i tham gia thùc
hiÖn mäi chñ tr−¬ng c«ng t¸c cña §¶ng vμ ChÝnh phñ vμ
nh÷ng nghÞ quyÕt cña Héi ®ång nh©n d©n. Tr−íc m¾t lμ:
- TÝch cùc chèng h¹n, ®¶m b¶o kÕ ho¹ch vô chiªm cho tèt;
- Qu¶n lý tèt thÞ tr−êng, chèng ®Çu c¬ tÝch tr÷;
- §Èy m¹nh phong trμo t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hμnh tiÕt
kiÖm, nh»m hoμn thμnh tèt kÕ ho¹ch Nhμ n−íc n¨m 1958 ®Ó
c¶i thiÖn dÇn dÇn ®êi sèng vËt chÊt vμ v¨n ho¸ cña nh©n d©n;
- Trong dÞp TÕt Nguyªn ®¸n s¾p tíi, cÇn khuyÕn khÝch
®ång bμo tæ chøc ngμy TÕt cho vui vÎ, lμnh m¹nh vμ tiÕt
kiÖm, tr¸nh xa xØ l·ng phÝ;
- Gi÷ v÷ng vμ ph¸t triÓn thuÇn phong mü tôc lμm cho
 28 29 hå chÝ Minh toμn tËp

Thñ ®« ta ngμy thªm t−¬i ®Ñp, phån thÞnh vμ trë nªn mét
thμnh phè g−¬ng mÉu cho c¶ n−íc.

Chμo th©n ¸i
Ngμy 24 th¸ng 1 n¨m 1958
Chñ tÞch BμI NãI T¹I
n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng TR¦êNG C¤NG AN TRUNG ¦¥NG
hoμ
Hå CHÝ MINH B¸c thay mÆt §¶ng vμ ChÝnh phñ hái th¨m søc khoÎ c¸c
c« c¸c chó.
B¸o Nh©n d©n, sè 1421, C¸c c« c¸c chó cã tham gia chèng h¹n kh«ng?
ngμy 29-1-1958. B¸c khen c¸c c« c¸c chó häc sinh, c¸n bé h−íng dÉn vμ
anh chÞ em phôc vô c¬m n−íc.
B©y giê vμo ®Ò:
C¸c c« c¸c chó muèn tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi kh«ng?
TiÕn lªn chñ nghÜa x· héi, c«ng an cã tr¸ch nhiÖm g×?
Lμ mét bé phËn cña c¶ bé m¸y Nhμ n−íc nh©n d©n d©n
chñ chuyªn chÝnh tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi, c«ng an ph¶i b¶o
vÖ d©n chñ cña nh©n d©n vμ thùc hiÖn chuyªn chÝnh víi
nh÷ng kÎ chèng l¹i d©n chñ cña nh©n d©n.
D©n chñ vμ chuyªn chÝnh ®i ®«i víi nhau. Muèn d©n chñ
thùc sù ph¶i chuyªn chÝnh thùc sù, v× kh«ng chuyªn chÝnh
thùc sù, bän thï ®Þch sÏ lμm h¹i d©n chñ cña nh©n d©n, v×
nh©n d©n cã tin yªu c«ng an th× míi gióp c«ng an chuyªn
chÝnh thùc sù ®−îc víi ®Þch. D©n chñ vμ chuyªn chÝnh thËt lμ
quan hÖ mËt thiÕt víi nhau.
Cã chuyªn chÝnh thùc sù, cã d©n chñ thùc sù th× míi tiÕn
lªn chñ nghÜa x· héi ®−îc. V× kÎ ®Þch kh«ng thÓ ph¸ ho¹i
®−îc ta mμ nh©n d©n th× an t©m thùc hμnh tiÕt kiÖm vμ h¨ng
h¸i s¶n xuÊt ®Ó x©y dùng chñ nghÜa x· héi. Muèn gãp phÇn
vμo viÖc tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi, c«ng an ph¶i chuyªn chÝnh
thùc sù vμ d©n chñ thùc sù.
 30
TiÕn lªn chñ nghÜa x· héi lμ mét c«ng cuéc rÊt phøc t¹p
vμ nhiÒu gian khæ.
- Khi chèng ®Õ quèc, ai, giai cÊp nμo yªu n−íc, ®Òu ®−îc
tham gia ®Êu tranh, kÓ c¶ ®Þa chñ, quan l¹i ghÐt T©y, thÕ lμ
®«ng ng−êi tham gia nhÊt.
- B−íc vμo c¶i c¸ch ruéng ®Êt, th× ®Þa chñ ph¶n ®èi ta.
- B©y giê ph¶i tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi th× giai cÊp t− s¶n
kh«ng thÝch. VËy lμ c¸ch m¹ng cμng tiÕn lªn cμng khã kh¨n.
C«ng viÖc chÝnh quyÒn, c«ng an cμng khã kh¨n, cμng phøc
t¹p. Nh©n viªn, c¸n bé c«ng an cμng ph¶i n©ng cao chÝ khÝ
c¸ch m¹ng, n©ng cao tinh thÇn c¶nh gi¸c.
ChÝnh v× vËy §¶ng, ChÝnh phñ rÊt chó ý ®Õn c«ng t¸c cña
c«ng an vμ ®Õn viÖc gi¸o dôc c¸n bé c«ng an. ë tr−êng nμy
mét ng−êi gióp ®ì h−íng dÉn 4 häc viªn. Mét ng−êi phôc vô
4 ng−êi nh− thÕ lμ thiÕu hay lμ thõa? B¸c thÊy lμ nhiÒu ®Êy.
Häc sinh th× 95% lμ ®¶ng viªn, chØ cßn 5% lμ ngoμi §¶ng.
Ngoμi §¶ng nh−ng §¶ng rÊt tin cËy, v× c¸c c¸n bé ®ã ®· ®−îc
chän läc, rÊt trung thμnh víi §¶ng. §¶ng viªn th× hÇu hÕt lμ
huyÖn uû viªn, mét sè Ýt lμ c¸n bé tØnh. Kh«ng cã c¬ quan nμo
l¹i nhiÒu c¸n bé nh− thÕ nμy. VËy chí cßn kªu lμ Ýt c¸n bé.
Ph¶i thÊy lμ §¶ng, ChÝnh phñ hÕt søc ch¨m sãc. C¸c c« c¸c
chó ph¶i xøng ®¸ng víi lßng tin cËy cña §¶ng vμ ChÝnh phñ.
Cßn vÒ phÇn c¸n bé c«ng an th× ph¶i nh− thÕ nμo?
Kh«ng ph¶i chØ muèn kh«ng lμ ®−îc. MiÖng nãi tiÕn lªn
chñ nghÜa x· héi, nh−ng t− t−ëng cßn kh«ng th«ng vμ hμnh
®éng cßn kh«ng ®óng th× kh«ng tiÕn lªn ®−îc. Tr−íc hÕt c¸n
bé ph¶i cã t− t−ëng x· héi chñ nghÜa, lËp tr−êng ph¶i râ
rμng, v÷ng ch¾c ®·. Råi c¸n bé lμm cho nh©n d©n hiÓu ®Ó
nh©n d©n h¨ng h¸i t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hμnh tiÕt kiÖm.
Khi ®ã c¶ x· héi míi tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi ®−îc.
T− t−ëng x· héi chñ nghÜa lμ thÕ nμo? Lμ mçi ng−êi h·y
nghÜ ®Õn lîi Ých chung, lîi Ých toμn d©n tr−íc. Ph¶i chèng chñ
nghÜa c¸ nh©n. ThÕ nμo lμ chñ nghÜa c¸ nh©n? Lμ so b× ®·i ngé:
31 hå chÝ Minh toμn tËp
l−¬ng thÊp, cao, quÇn ¸o ®Ñp, xÊu, lμ uÓ o¶i, muèn nghØ ng¬i,
h−ëng thô, an nhμn.
Chñ nghÜa c¸ nh©n nh− vi trïng ®Î ra nhiÒu bÖnh kh¸c:
sî khã, sî khæ; tù do chñ nghÜa; vui th× lμm, kh«ng vui th×
kh«ng lμm, thÝch th× lμm, kh«ng thÝch kh«ng lμm. Ph¶i ®Ò
cao tÝnh tæ chøc, ®Ò cao kû luËt. Chèng chñ nghÜa ba ph¶i;
tr¸i ph¶i, ph¶i døt kho¸t, ph¶i râ rμng, kh«ng ®−îc nÓ nang.
Can ®¶m b¶o vÖ chÝnh nghÜa, dòng c¶m tù phª b×nh vμ phª
b×nh. X¸c ®Þnh toμn t©m toμn ý, 100% phôc vô nh©n d©n. Cã
thÕ míi kh¾c phôc ®−îc khuyÕt ®iÓm, ph¸t huy ®−îc −u
®iÓm. Cßn so s¸nh ®Þa vÞ, cßn suy b× h−ëng thô th× chØ cã 50%
phôc vô nh©n d©n cßn 50% lμ phôc vô c¸ nh©n m×nh. C«ng
an lμ bé m¸y gi÷ g×n chÝnh quyÒn chèng thï ngoμi ®Þch trong,
mμ cßn chñ nghÜa c¸ nh©n lμ cßn cã ®Þch ë bªn trong, ®Þch ë
trong con ng−êi m×nh. KÎ ®Þch Êy l¹i kh«ng thÓ lÊy sóng b¾n
vμo ®−îc. Ph¶i ra søc phÊn ®Êu rÌn luyÖn t− t−ëng míi kh¾c
phôc ®−îc nã. Kh¾c phôc chñ nghÜa c¸ nh©n lμ b−íc rÊt quan
träng ®Ó tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi.
VÒ c«ng t¸c: ph¶i ®i s©u, ph¶i thiÕt thùc, ph¶i ®iÒu tra
nghiªn cøu, kh«ng ®−îc chñ quan, tù tóc tù m·n. GÆp khã
kh¨n, thÊt b¹i kh«ng ®−îc n¶n chÝ.
Muèn phôc vô nh©n d©n tèt ph¶i ®i ®−êng lèi quÇn
chóng. §−îc nh©n d©n tin, yªu, phôc th× viÖc g× còng lμm
®−îc. Kh«ng ®i ®−êng lèi quÇn chóng lμ kh«ng gÇn nh©n d©n,
lμ thiÕu d©n chñ, lμ trë thμnh quan liªu. Quan liªu th× kh«ng
®oμn kÕt ®−îc ai. ThÕ mμ ®oμn kÕt lμ rÊt cÇn thiÕt, ®oμn kÕt
néi bé ngμnh c«ng an, ®oμn kÕt víi c¸c ngμnh kh¸c, ®oμn kÕt
víi nh©n d©n. Cã thÕ th× c«ng t¸c míi lμm ®−îc.
§èi víi nh©n d©n, ®èi víi §¶ng, víi c¸ch m¹ng x· héi chñ
nghÜa, tr¸ch nhiÖm cña c«ng an rÊt lín, rÊt nÆng nÒ. Cho nªn
ph¶i x©y dùng mét bé m¸y c«ng an rÊt tèt, rÊt ch¾c ch¾n. Ai
ph¶i x©y dùng? Mçi mét c¸n bé c«ng an ®Òu cã tr¸ch nhiÖm vμo
 32 33 hå chÝ Minh toμn tËp

®Êy. Ai còng tiÕn bé, còng kh¾c phôc ®−îc khuyÕt ®iÓm, ph¸t lμm trßn nhiÖm vô vÎ vang cña nh©n d©n, cña §¶ng giao
huy ®−îc −u ®iÓm, th× toμn bé bé m¸y c«ng an sÏ tèt. §iÒu ®ã cho(Cuèi cïng Ng−êi tÆng héi nghÞ bμi th¬ sau)
thËt lμ râ rμng, dÔ hiÓu cho nªn mçi c¸n bé c«ng an ph¶i cè §oμn kÕt, c¶nh gi¸c,
g¾ng, g−¬ng mÉu trong häc tËp, trong c«ng t¸c, g−¬ng mÉu Liªm, chÝnh, kiÖm, cÇn.
vÒ ®¹o ®øc c¸ch m¹ng.
Hoμn thμnh nhiÖm vô,
B¸c nãi mÊy lêi tãm t¾t vÒ Héi nghÞ M¸txc¬va.
Hai b¶n Tuyªn ng«n vμ Tuyªn bè rÊt quan träng, cã ¶nh Kh¾c phôc khã kh¨n,
h−ëng rÊt lín. Dòng c¶m tr−íc ®Þch,
- Tõ ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai ®Õn nay, ®©y lμ lÇn ®Çu V× n−íc quªn th©n,
tiªn, c¸c ®¶ng anh em häp mÆt ®«ng ®ñ bμn viÖc thÕ giíi. Trung thμnh víi §¶ng,
- B¶n tuyªn bè cña 12 n−íc x· héi chñ nghÜa ®Òu nhÊt trÝ
x¸c ®Þnh ®−êng lèi tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi - do d©n chñ bμn TËn tuþ víi d©n.
b¹c mμ ®i tíi thèng nhÊt nhËn ®Þnh.
- Hai b¶n nªu lªn r»ng t− t−ëng x· héi chñ nghÜa ngμy Nãi ngμy 28-1-1958.
cμng m¹nh. Tr−íc ®©y, x©y dùng chñ nghÜa x· héi chØ cã 200 Tμi liÖu l−u t¹i
triÖu nh©n d©n Liªn X« mμ nay, chØ trong vßng 10 n¨m, ®· cã
ViÖn lÞch sö §¶ng.
950 triÖu ng−êi råi. Phe x· héi chñ nghÜa thËt réng lín, n¨m
ngo¸i B¸c ®i bèn v¹n c©y sè mμ chØ ®i trong gia ®×nh m×nh
th«i. Cã nh÷ng n−íc lín kh«ng ph¶i x· héi chñ nghÜa nh−ng
chèng ®Õ quèc: Ên §é, MiÕn §iÖn, In®«nªxia, Ai CËp. D©n sè
thÕ giíi lμ 2.500 triÖu, d©n sè ®Õ quèc chØ cã 400 triÖu. Phe x·
héi chñ nghÜa cμng ph¸t triÓn th× phe ®Õ quèc cμng "teo" l¹i,
phe x· héi chñ nghÜa ngμy cμng m¹nh th× phe ®Õ quèc ngμy
cμng ®i ®Õn ®−êng cïng.
D©n ta, §¶ng ta cã gãp phÇn quan träng vμo th¾ng lîi cña
chñ nghÜa x· héi, cña hoμ b×nh. Ta hÕt søc tin t−ëng vμo
th¾ng lîi Êy, mÆc dÇu tr−íc m¾t cßn rÊt nhiÒu khã kh¨n, khã
kh¨n trong ®êi sèng, khã kh¨n v× ®Êt n−íc bÞ t¹m thêi chia
c¾t. Nh−ng khã kh¨n chØ lμ nhÊt thêi cßn thuËn lîi th× lμ c¨n
b¶n. Ta tin ch¾c ta th¾ng lîi. Do ®ã mμ ra søc kh¾c phôc
khuyÕt ®iÓm, ph¸t huy −u ®iÓm. §ã lμ ý nghÜa tãm t¾t cña
hai b¶n Tuyªn bè vμ Tuyªn ng«n. Mçi ng−êi ®Òu ph¶i gãp
phÇn thùc hiÖn ý nghÜa vμ môc ®Ých cña hai b¶n ®ã. C¸c c«
c¸c chó cã quyÕt t©m thùc hiÖn kh«ng?
Cuèi cïng, B¸c chóc c¸c c« c¸c chó ®oμn kÕt, tiÕn bé, g¾ng
 34
TUY£N Bè VíI C¸C §¹I Sø
TRONG Uû BAN QUèC TÕ GI¸M S¸T
Vμ KIÓM SO¸T VIÖC THI HμNH
HIÖP §ÞNH Gi¥NEV¥ VÒ VIÖT NAM
Trong t×nh h×nh hiÖn nay t− t−ëng hoμ b×nh th−¬ng l−îng
®ang cã nh÷ng tiÕn triÓn míi trªn thÕ giíi. Mäi vÊn ®Ò gi÷a
c¸c n−íc ®Òu cã thÓ gi¶i quyÕt b»ng ph−¬ng ph¸p hoμ b×nh
th−¬ng l−îng. MiÒn B¾c vμ miÒn Nam lμ hai bé phËn cña
mét n−íc, kh«ng lÏ g× nh÷ng nhμ cã tr¸ch nhiÖm gi÷a hai
miÒn l¹i kh«ng thÓ cïng nhau gÆp gì vμ bμn b¹c ®Ó sím thùc
hiÖn ý nguyÖn thiÕt tha cña toμn thÓ nh©n d©n ViÖt Nam lμ
thèng nhÊt Tæ quèc b»ng ph−¬ng ph¸p hoμ b×nh.
ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ lu«n lu«n
s½n sμng cïng víi chÝnh quyÒn miÒn Nam t×m mäi biÖn ph¸p
nh»m thèng nhÊt ®Êt n−íc trªn c¬ së HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬.
Mong r»ng chÝnh quyÒn miÒn Nam ®¸p l¹i nh÷ng ®Ò nghÞ
hîp t×nh, hîp lý cña ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ
Céng hoμ vμ lßng mong muèn cña toμn d©n, më héi nghÞ hiÖp
th−¬ng, bμn b¹c viÖc tiÕp tôc thi hμnh HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬,
tr−íc m¾t lμ ®Æt l¹i quan hÖ b×nh th−êng gi÷a hai miÒn.
Nãi ngμy 3-2-1958.
B¸o Nh©n d©n, sè 1427,
ngμy 4-2-1958.
35 hå chÝ Minh toμn tËp
NãI CHUYÖN VíI §åNG BμO
T¹I S¢N BAY GIA L¢M TR¦íC KHI §I
TH¡M ÊN §é Vμ MIÕN §IÖN
H«m nay, nhËn lêi mêi cña ChÝnh phñ n−íc Ên §é anh
em vμ ChÝnh phñ n−íc MiÕn §iÖn anh em, t«i cïng cô Phan
KÕ To¹i, c¸c ®ång chÝ Hoμng Minh Gi¸m, Ph¹m Hïng, Phan
Anh sang th¨m n−íc Ên §é vμ n−íc MiÕn §iÖn anh em.
Chóng t«i sÏ chuyÓn lêi chμo th©n ¸i cña nh©n d©n ta cho
nh©n d©n hai n−íc b¹n.
Môc ®Ých chóng t«i ®i lμ th¾t chÆt h¬n n÷a t×nh h÷u nghÞ
gi÷a n−íc ViÖt Nam, Ên §é vμ MiÕn §iÖn, ®ång thêi ®Ó t¨ng
c−êng t×nh ®oμn kÕt gi÷a c¸c d©n téc ¸ - Phi, do ®ã thªm lùc
l−îng gi÷ g×n hoμ b×nh thÕ giíi.
Lóc chóng t«i ®i vÒ lμ ngμy TÕt, vËy chóc ®ång bμo ë nhμ
tæ chøc TÕt vui vÎ, khoÎ m¹nh, nh−ng tiÕt kiÖm. Chóc c¸n bé
vμ ®ång bμo n«ng d©n thi ®ua víi c¸n bé vμ ®ång bμo H−ng
Yªn chèng h¹n th¾ng lîi. Trong phong trμo chèng h¹n nμy,
bé ®éi vμ thanh niªn ®· cã nhiÒu thμnh tÝch kh¸; vËy mong
bé ®éi vμ c¸c ch¸u thanh niªn cè g¾ng h¬n n÷a ®Ó cã thμnh
tÝch h¬n n÷a. N−íc Ên §é lμ mét n−íc rÊt to vμ nh©n d©n Ên
§é rÊt anh dòng. Tr−íc ®©y cïng hoμn c¶nh nh− chóng ta bÞ
thùc d©n ¸p bøc, nh©n d©n Ên §é vμ MiÕn §iÖn ®· ®Êu tranh
th¾ng lîi cho ®éc lËp d©n téc vμ ®ang x©y dùng ®Êt n−íc.
Chóng t«i ®i ch¾c häc ®−îc nhiÒu kinh nghiÖm quý b¸u. Lóc
vÒ sÏ thuËt l¹i cho ®ång bμo nghe ®Ó häc tËp anh em chóng
ta.
Nãi ngμy 4-2-1958.
B¸o Nh©n d©n , sè 1428,
ngμy 5-2-1958.
 36
§¸P Tõ T¹I S¢N BAY PALAM
(NIU §£LI - ÊN §é)
Th−a Tæng thèng Ragi¨ng®ra Prax¸t kÝnh mÕn,
Th−a Thñ t−íng Giaoah¸clan Nªru kÝnh mÕn,
Th−a c¸c b¹n,
Th−a anh chÞ em,
Chóng t«i rÊt sung s−íng ®−îc Tæng thèng Ragi¨ng®ra
Prax¸t mêi sang th¨m n−íc Céng hoμ Ên §é vÜ ®¹i. Chóng
t«i thËt lßng c¶m ¬n sù ®ãn tiÕp th©n mËt vμ long träng cña
c¸c b¹n. Chóng t«i xin chuyÓn tíi c¸c vÞ vμ toμn thÓ nh©n
d©n Ên §é anh em lêi chμo mõng th¾m thiÕt nhÊt cña nh©n
d©n ViÖt Nam.
Chóng t«i ®Õn th¨m ®Êt n−íc vÜ ®¹i cña c¸c b¹n víi mèi
c¶m t×nh s©u s¾c ®· g¾n bã hai d©n téc chóng ta. HiÖn nay,
trªn thÕ giíi 1.200 triÖu nh©n d©n ¸ - Phi ®· ®−îc gi¶i
phãng, trong ®ã cã 400 triÖu nh©n d©n Ên §é; ®ã lμ mét sù
kiÖn rÊt quan träng. N−íc Céng hoμ Ên §é ngμy nay lμ mét
n−íc ®éc lËp hïng m¹nh, ®· cã nhiÒu cèng hiÕn quý b¸u cho
hoμ b×nh ch©u ¸ vμ thÕ giíi vμ ®ang gi÷ mét vai trß quan
träng trªn tr−êng quèc tÕ. Sau 8, 9 n¨m kh¸ng chiÕn gian
khæ, nh©n d©n ViÖt Nam ®· giμnh ®−îc th¾ng lîi. HiÖp ®Þnh
Gi¬nev¬ ®· chÊm døt cuéc chiÕn tranh x©m l−îc, ®· c«ng nhËn
chñ quyÒn, ®éc lËp, thèng nhÊt vμ toμn vÑn l·nh thæ cña ViÖt
Nam. HiÖn nay, nh©n d©n ViÖt Nam chóng t«i ®ang ra søc
cñng cè hoμ
b×nh, x©y dùng ®Êt n−íc vμ ®Êu tranh thèng nhÊt Tæ quèc.
N−íc Céng hoμ Ên §é ®· cã nh÷ng cèng hiÕn quan träng vμo
viÖc lËp l¹i
hoμ b×nh ë ViÖt Nam. Uû ban Quèc tÕ do Ên §é lμm Chñ tÞch
®· cã nhiÒu cè g¾ng trong viÖc thi hμnh HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ë
37 hå chÝ Minh toμn tËp
ViÖt Nam. Nh©n d©n ViÖt Nam lu«n lu«n biÕt ¬n ChÝnh phñ vμ
nh©n d©n Ên §é. Nh©n d©n ViÖt Nam rÊt vui mõng thÊy
quan hÖ h÷u nghÞ gi÷a hai n−íc chóng ta ngμy cμng ph¸t
triÓn. LÇn nμy, chóng t«i rÊt vui mõng cã dÞp gÆp Tæng thèng
Ragi¨ng®ra Prax¸t kÝnh mÕn, gÆp l¹i Thñ t−íng
Giaoah¸clan Nªru kÝnh mÕn, lμ ng−êi b¹n tèt mμ nh©n d©n
ViÖt Nam ®· sung s−íng ®ãn tiÕp t¹i Hμ Néi. Cuéc ®i th¨m
n−íc Céng hoμ Ên §é lÇn nμy sÏ lμm cho chóng t«i hiÓu biÕt
h¬n nh©n d©n Ên §é anh dòng ®ang ra søc x©y dùng ®Êt n−íc
vμ chóng t«i sÏ ®−îc häc hái nh÷ng kinh nghiÖm quý b¸u cña
c¸c b¹n trong viÖc x©y dùng kinh tÕ vμ ph¸t triÓn v¨n ho¸.
Chóng t«i tin r»ng cuéc ®i th¨m lÇn nμy sÏ th¾t chÆt h¬n n÷a
quan hÖ h÷u nghÞ hîp t¸c gi÷a hai n−íc chóng ta, ®ång thêi
gãp phÇn t¨ng c−êng t×nh ®oμn kÕt gi÷a c¸c n−íc ¸ - Phi vμ
cñng cè hoμ b×nh ch©u ¸ vμ thÕ giíi.
Mét lÇn n÷a, xin c¶m ¬n c¸c b¹n ®· ®ãn tiÕp chóng t«i
mét c¸ch nhiÖt liÖt.
T×nh h÷u nghÞ bÒn v÷ng gi÷a hai n−íc ViÖt Nam D©n chñ
Céng hoμ vμ Céng hoμ Ên §é mu«n n¨m!
Hoμ b×nh ch©u ¸ vμ thÕ giíi mu«n n¨m!
N¨m nguyªn t¾c chung sèng hoμ b×nh mu«n n¨m!
Panch ) !
S 5F1
§äc ngμy 5-2-1958.
S¸ch Nh÷ng lêi kªu gäi cña
Hå Chñ tÞch, Nxb. Sù thËt,
Hμ Néi, 1960, t.V, tr.30-31.
_________
1) Panch Sheela nghÜa lμ 5 nguyªn t¾c chung sèng hoμ b×nh.
 38
DIÔN V¡N T¹I CUéC MÝT TINH
CñA NH¢N D¢N NIU §£LI (ÊN §é)
Th−a «ng Chñ tÞch Héi ®ång ThÞ chÝnh Niu §ªli,
Th−a c¸c cô phô l·o, c¸c anh chÞ em, c¸c ch¸u thanh niªn
vμ nhi ®ång,
Nh©n d©n ViÖt Nam ®· sung s−íng ®−îc hoan nghªnh
Thñ t−íng Nªru vμ Phã Tæng thèng Ra®acrixnan. LÇn nμy
chóng t«i rÊt sung s−íng ®−îc sang th¨m n−íc Ên §é vÜ ®¹i,
quª h−¬ng cña §øc PhËt vμ cña Th¸nh G¨ng®i. Chóng t«i ®·
®−îc ChÝnh phñ vμ nh©n d©n Ên §é ®ãn tiÕp long träng vμ
th¾m thiÕt. H«m nay l¹i ®−îc gÆp c¸c b¹n ë ®©y, chóng t«i
xin thay mÆt ChÝnh phñ vμ nh©n d©n ViÖt Nam c¶m ¬n c¸c
b¹n vμ xin göi tíi toμn thÓ anh chÞ em c«ng d©n Ên §é vμ
Thñ ®« Niu §ªli lêi chμo h÷u nghÞ th©n thiÕt nhÊt.
Nh©n d©n hai n−íc chóng ta ®· cã nh÷ng quan hÖ anh em
tõ l©u ®êi. NÒn v¨n ho¸ vμ ®¹o PhËt cña Ên §é ®· truyÒn
sang ViÖt Nam tõ thêi cæ. D−íi ¸ch thèng trÞ cña thùc d©n,
quan hÖ gi÷a hai n−íc chóng ta t¹m bÞ gi¸n ®o¹n trong mét
thêi kú. Nh−ng t×nh h÷u nghÞ cæ truyÒn lu«n lu«n g¾n bã hai
d©n téc chóng ta.
Ngμy nay, Ên §é lμ mét n−íc hïng m¹nh, ®ãng mét vai trß
quan träng trªn thÕ giíi. D−íi sù l·nh ®¹o s¸ng suèt cña Thñ
t−íng Nªru, l·nh tô lçi l¹c, c¸c b¹n ®· thu ®−îc nhiÒu thμnh
tÝch to lín trong c«ng cuéc x©y dùng ®Êt n−íc, ph¸t triÓn nÒn
v¨n ho¸ tèt ®Ñp cã truyÒn thèng l©u ®êi vμ kiÕn thiÕt mét nÒn
39 hå chÝ Minh toμn tËp
kinh tÕ tù chñ. Chóng t«i ®−îc biÕt nh÷ng cè g¾ng to lín cña
ChÝnh phñ vμ nh©n d©n Ên §é trong viÖc x©y dùng ®Êt n−íc
vμ nh÷ng thμnh tÝch cña c¸c nhμ khoa häc Ên §é gãp phÇn
quan träng vμo c«ng cuéc x©y dùng n−íc nhμ. Nh÷ng ®iÒu Êy
chøng tá r»ng khi mét d©n téc ®· ®−îc ®éc lËp, th× cã ®ñ kh¶
n¨ng x©y dùng mét ®êi sèng ngμy cμng t−¬i ®Ñp. Chóng t«i
chóc mõng c¸c b¹n vÒ nh÷ng thμnh tÝch tèt ®· thu ®−îc
trong kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø nhÊt vμ chóc c¸c b¹n thu ®−îc
nhiÒu th¾ng lîi to lín h¬n n÷a trong c«ng cuéc tiÕn hμnh kÕ
ho¹ch 5 n¨m lÇn thø hai.
Cïng víi nh©n d©n Ên §é vÜ ®¹i, nhiÒu n−íc ¸ - Phi ®·
tho¸t khái ¸ch thùc d©n, trë thμnh nh÷ng n−íc ®éc lËp. Nh©n
d©n Trung Quèc ®ang h¨ng h¸i x©y dùng chñ nghÜa x· héi.
Nh©n d©n c¸c n−íc §«ng - Nam ¸, c¸c n−íc Trung, CËn
§«ng ®· vïng dËy, kiªn quyÕt giμnh l¹i vμ b¶o vÖ quyÒn tù
do ®éc lËp cña m×nh. Nh©n d©n ch©u Phi ®ang anh dòng ®Êu
tranh chèng ¸ch thùc d©n. ChÕ ®é thuéc ®Þa ®ang tan vì
kh«ng g× cøu v·n ®−îc. Thêi kú bän thùc d©n lμm m−a lμm
giã ®· qua råi. §· ®Õn lóc nh©n d©n thÕ giíi lμm chñ vËn
mÖnh cña m×nh.
Tuy vËy, vÉn cßn mét sè n−íc ¸ - Phi ®ang ®au khæ d−íi
gãt s¾t cña chñ nghÜa thùc d©n. Chóng thμnh lËp nh÷ng khèi
qu©n sù x©m l−îc (khèi §«ng - Nam ¸13 vμ B¸t®a14), chóng
®Æt nh÷ng c¨n cø qu©n sù trªn l·nh thæ c¸c n−íc kh¸c vμ can
thiÖp vμo néi trÞ cña c¸c n−íc Êy.
Chóng kh«ng tõ nh÷ng thñ ®o¹n th©m ®éc nμo ®Ó hßng
chiÕm l¹i ®Þa vÞ thèng trÞ cò cña chóng. Nh−ng chóng ®· thÊt
b¹i. Nh©n d©n c¸c n−íc ¸ - Phi ngμy cμng ®oμn kÕt chÆt chÏ,
ñng hé lÉn nhau ®Ó chèng l¹i chñ nghÜa thùc d©n.
Trong phong trμo ®Êu tranh chèng chñ nghÜa thùc d©n,
Ên §é ®· gãp mét phÇn to lín. ViÖt Nam còng ®· gãp phÇn
nhá cña m×nh. Nh©n d©n ViÖt Nam ®· ®Êu tranh h¬n 80 n¨m
chèng thùc d©n Ph¸p vμ ®· kh¸ng chiÕn víi hoμn c¶nh hÕt
søc khã kh¨n trong 8, 9 n¨m tr−êng. KÕt qu¶ nh©n d©n ViÖt
 40
Nam ®· th¾ng bän thùc d©n. ViÖc ®ã chøng tá r»ng mét d©n
téc biÕt ®oμn kÕt nhÊt trÝ, quyÕt t©m chiÕn ®Êu vμ ®−îc sù
ñng hé cña nh©n d©n thÕ giíi, th× cuèi cïng nhÊt ®Þnh giμnh
®−îc tù do ®éc lËp. Héi nghÞ Gi¬nev¬ ®· chÊm døt cuéc chiÕn
tranh x©m l−îc ë ViÖt Nam vμ ®· c«ng nhËn chñ quyÒn, ®éc
lËp, thèng nhÊt vμ toμn vÑn l·nh thæ cña ViÖt Nam. Chóng t«i
thμnh thËt c¶m ¬n ChÝnh phñ vμ nh©n d©n Ên §é ®· gãp
phÇn xøng ®¸ng vμo viÖc ®−a Héi nghÞ Gi¬nev¬ ®Õn thμnh
c«ng vμ ®· cè g¾ng nhiÒu trong khi lμm nhiÖm vô Chñ tÞch Uû
ban Quèc tÕ gi¸m s¸t vμ kiÓm so¸t trong viÖc thi hμnh HiÖp
®Þnh Gi¬nev¬ vÒ ViÖt Nam.
HiÖn nay nguyÖn väng thiÕt tha nhÊt cña nh©n d©n ViÖt
Nam, lμ thèng nhÊt Tæ quèc b»ng tæng tuyÓn cö tù do nh−
HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ®· quy ®Þnh. Nh−ng v× ©m m−u ph¸ ho¹i
cña ®Õ quèc vμ bän tay sai cña chóng cho nªn n−íc ViÖt Nam
®Õn nay ch−a ®−îc thèng nhÊt. N−íc ViÖt Nam lμ mét, tõ
Nam chÝ B¾c chung mét tiÕng nãi, mét lÞch sö, mét nÒn v¨n
ho¸ vμ mét nÒn kinh tÕ. Nh©n d©n ViÖt Nam ®· hy sinh
nhiÒu x−¬ng m¸u ®Êu tranh cho tù do ®éc lËp, quyÕt kh«ng
mét lùc l−îng nμo ng¨n c¶n ®−îc sù nghiÖp thèng nhÊt Tæ
quèc cña m×nh. Chóng t«i tin ch¾c r»ng cuéc ®Êu tranh cho
thèng nhÊt Tæ quèc cña chóng t«i nhÊt ®Þnh sÏ th¾ng lîi, v×
chóng t«i cã chÝnh nghÜa, v× nh©n d©n chóng t«i ®oμn kÕt, v×
chóng t«i ®−îc sù ®ång t×nh cña c¸c b¹n, cña nh©n d©n yªu
chuéng hoμ b×nh trªn thÕ giíi.
Chóng t«i ®Êu tranh cho hoμ b×nh. V× cã hoμ b×nh, chóng
t«i míi cã ®iÒu kiÖn ®Ó x©y dùng ®Êt n−íc. Chóng t«i rÊt quý
träng lßng yªu hoμ b×nh cña nh©n d©n Ên §é. Chóng t«i hÕt
søc t¸n thμnh n¨m nguyªn t¾c chung sèng hoμ b×nh15 mμ
Thñ t−íng Nªru lμ mét trong nh÷ng ng−êi ®Ò x−íng ngμy
cμng ®−îc nhiÒu n−íc ñng hé vμ thùc hiÖn. Chóng ta cÇn cã
hoμ b×nh ®Ó x©y dùng mét cuéc ®êi h¹nh phóc cho nh©n d©n
vμ con ch¸u chóng ta. V× muèn hoμ b×nh cho nªn chóng ta
41 hå chÝ Minh toμn tËp
thï ghÐt chiÕn tranh vμ kiªn quyÕt chèng chiÕn tranh.
T×nh h×nh thÕ giíi ph¸t triÓn hiÖn nay cã lîi cho phong
trμo hoμ b×nh. Trong hμng ngò cña c¸c lùc l−îng hoμ b×nh cã
1.200 triÖu nh©n d©n ¸ - Phi ®· ®−îc gi¶i phãng, cã Liªn X«
vμ c¸c n−íc x· héi chñ nghÜa, cã hμng tr¨m triÖu nh©n d©n
yªu chuéng hoμ b×nh ë ngay trong c¸c n−íc ®Õ quèc. Vai trß
cña c¸c n−íc ¸ - Phi chóng ta trong viÖc b¶o vÖ hoμ b×nh
ngμy cμng to lín. Héi nghÞ ®oμn kÕt nh©n d©n ch©u ¸ do Ên
§é tæ chøc, råi ®Õn Héi nghÞ B¨ng®ung ®· thùc hiÖn t×nh
®oμn kÕt ¸ - Phi chèng chñ nghÜa thùc d©n, b¶o vÖ hoμ b×nh.
§¹i héi L¬ Ke võa qua ®· ph¸t triÓn m¹nh mÏ tinh thÇn vμ
lùc l−îng cña Héi nghÞ B¨ng®ung. Phong trμo ®Êu tranh cho
hoμ b×nh ®−¬ng lan réng kh¾p thÕ giíi. Nh©n d©n c¸c n−íc
®Òu ®ßi ph¶i chÊm døt cuéc ch¹y ®ua vò trang, tμi gi¶m binh
bÞ, cÊm s¶n xuÊt, cÊm thö vμ cÊm dïng vò khÝ nguyªn tö vμ
khinh khÝ; ®ßi gi¶i t¸n c¸c khèi qu©n sù x©m l−îc, thñ tiªu
c¸c c¨n cø qu©n sù ë n−íc ngoμi. Nh©n d©n c¸c n−íc ®ßi më
cuéc héi nghÞ nh÷ng ng−êi ®øng ®Çu chÝnh phñ c¸c n−íc ®Ó
gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò quèc tÕ b»ng ph−¬ng ph¸p th−¬ng
l−îng hoμ b×nh ®Ó lμm dÞu t×nh h×nh thÕ giíi. Ch¾c r»ng ý
nguyÖn hoμ b×nh cña nh©n d©n thÕ giíi nhÊt ®Þnh sÏ th¾ng
mäi ©m m−u g©y chiÕn.
Th−a c¸c b¹n,
Chóng t«i sung s−íng nhËn thÊy trong cuéc ®Êu tranh
chung cho hoμ b×nh thÕ giíi, cho ®éc lËp d©n téc, nh©n d©n
hai n−íc chóng ta s¸t c¸nh víi nhau, cïng nhau theo ®uæi
môc ®Ých chung. Chóng t«i ch¾c r»ng nh©n d©n Ên §é mong
cho ViÖt Nam sím thèng nhÊt, còng nh− nh©n d©n ViÖt Nam
mong cho vïng Goa sím trë vÒ trong ®¹i gia ®×nh Ên §é.
Tõ ngμy hoμ b×nh lËp l¹i trªn ®Êt n−íc chóng t«i, gi÷a hai
n−íc chóng ta ®· cã nh÷ng quan hÖ mËt thiÕt. Chóng ta ®·
cã nh÷ng quan hÖ tèt vÒ kinh tÕ vμ v¨n ho¸. Chóng ta ®·
 42 43 hå chÝ Minh toμn tËp

trao ®æi nh÷ng ph¸i ®oμn h÷u nghÞ. Chóng t«i hoan nghªnh
mäi c¬ héi ®Ó t¨ng c−êng quan hÖ gi÷a hai n−íc chóng ta vμ
víi c¸c n−íc ¸ - Phi, chóng t«i tin ch¾c r»ng cuéc ®i th¨m
n−íc Céng hoμ Ên §é lÇn nμy cña chóng t«i cμng th¾t chÆt
§¸P Tõ TRONG BUæI TIÖC DO
thªm n÷a t×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n hai n−íc chóng ta,
TæNG THèNG PRAX¸T CHI£U §·I
®ång thêi gãp phÇn t¨ng c−êng t×nh ®oμn kÕt gi÷a c¸c n−íc ¸
- Phi vμ cñng cè hoμ b×nh ë ch©u ¸ vμ thÕ giíi.
Mét lÇn n÷a, chóng t«i xin göi lêi chμo th©n ¸i cña chóng Th−a Tæng thèng Ragi¨ng®ra Prax¸t kÝnh mÕn,
t«i vμ cña nh©n d©n Thñ ®« Hμ Néi ®Õn toμn thÓ anh chÞ em Th−a Thñ t−íng Giaoah¸clan Nªru kÝnh mÕn,
c«ng d©n Thñ ®« Niu §ªli. Th−a c¸c vÞ,
T×nh h÷u nghÞ ViÖt - Ên mu«n n¨m! Chóng t«i xin thËt lßng c¶m ¬n Tæng thèng Ragi¨ng®ra
Hoμ b×nh ch©u ¸ vμ thÕ giíi mu«n n¨m! Prax¸t vÒ nh÷ng lêi chóc mõng tèt ®Ñp vμ h÷u nghÞ ®èi víi
chóng t«i. §ã lμ mét vinh dù kh«ng nh÷ng cho c¸ nh©n t«i
ViÖt Nam - Hin®i bhai bhai! 1)
mμ cho c¶ nh©n d©n ViÖt Nam.
6F

Khi ®Õn ®Êt n−íc Ên §é vÜ ®¹i, chóng t«i rÊt c¶m ®éng vμ
§äc chiÒu 6-2-1958. sung s−íng ®−îc ®Õn quª h−¬ng cña mét trong nh÷ng nÒn
S¸ch Nh÷ng lêi kªu gäi cña v¨n minh l©u ®êi nhÊt cña thÕ giíi. V¨n ho¸, triÕt häc vμ
Hå Chñ tÞch, Nxb. Sù thËt, nghÖ thuËt cña n−íc Ên §é ®· ph¸t triÓn rùc rì vμ cã nh÷ng
Hμ Néi, 1960, t.V, tr. 32-36. cèng hiÕn to lín cho loμi ng−êi. NÒn t¶ng vμ truyÒn thèng cña
triÕt häc Ên §é lμ lý t−ëng hoμ b×nh b¸c ¸i. Liªn tiÕp trong
nhiÒu thÕ kû, t− t−ëng PhËt gi¸o, nghÖ thuËt, khoa häc Ên
§é ®· lan kh¾p thÕ giíi.
Nh−ng chñ nghÜa thùc d©n ®· x©m l−îc n−íc Ên §é hμng
tr¨m n¨m, ®· k×m h·m sù ph¸t triÓn cña nh©n d©n Ên §é.
§Ó giμnh l¹i ®éc lËp, tù do cña m×nh, nh©n d©n Ên §é ®· anh
dòng vμ bÒn bØ ®Êu tranh chèng chñ nghÜa thùc d©n. HiÖn
nay, Ên §é lμ mét n−íc lín gi÷ mét vai trß ngμy cμng quan
träng trªn thÕ giíi. ChÝnh phñ vμ nh©n d©n Ên §é ®· ®ãng
gãp nhiÒu vμo viÖc gi÷ g×n hoμ b×nh thÕ giíi, ph¸t triÓn quan
hÖ h÷u nghÞ vμ hîp t¸c quèc tÕ gi÷a c¸c n−íc trªn c¬ së n¨m
_________
nguyªn t¾c chung sèng hoμ b×nh. Trung thμnh víi tinh thÇn
1) ViÖt Nam - Ên §é lμ anh em.
 44
B¨ng®ung, ChÝnh phñ Ên §é ®· gãp phÇn quan träng trong
viÖc x©y dùng khèi ®¹i ®oμn kÕt cña c¸c n−íc ¸ - Phi. VÒ mÆt
kinh tÕ, ChÝnh phñ vμ nh©n d©n Ên §é ®· hoμn thμnh tèt kÕ
ho¹ch 5 n¨m lÇn thø nhÊt, ®ang ra søc thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5
n¨m lÇn thø hai. VÒ v¨n ho¸, c¸c nhμ b¸c häc, c¸c nhμ trÝ
thøc, ®· ph¸t huy truyÒn thèng vÎ vang cña Th¸nh G¨ng®i vμ
nhμ ®¹i thi hμo Tago vμ ®ang ra søc gãp phÇn xøng ®¸ng vμo
c«ng cuéc x©y dùng ®Êt n−íc. Chóng t«i xin thμnh t©m chóc
nh©n d©n Ên §é anh em ngμy cμng thu ®−îc nhiÒu th¾ng lîi
míi, n−íc Ên §é ngμy cμng giμu m¹nh.
Th−a c¸c vÞ,
HiÖn nay, lùc l−îng hiÕu chiÕn trªn thÕ giíi ®ang ©m m−u
x« ®Èy loμi ng−êi vμo mét cuéc chiÕn tranh v« cïng tμn khèc.
Nh©n d©n thÕ giíi ch¸n ghÐt vμ c¨m thï chiÕn tranh. Nh©n
d©n thÕ giíi ®· kh«ng ngõng ®Êu tranh ®Ó g×n gi÷ vμ cñng cè
hoμ b×nh; trong cuéc ®Êu tranh cho hoμ b×nh, Ên §é ®· cã
nhiÒu cèng hiÕn lín. Lùc l−îng hoμ b×nh hiÖn nay m¹nh h¬n
bao giê hÕt vμ cã kh¶ n¨ng ng¨n ngõa chiÕn tranh. Nh−ng
bän hiÕu chiÕn ch−a tõ bá ©m m−u g©y chiÕn cña chóng,
ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ nhiÖt liÖt hoan
nghªnh mäi s¸ng kiÕn, mäi cè g¾ng nh»m lμm cho t×nh h×nh
thÕ giíi bít c¨ng th¼ng. Chóng t«i hoμn toμn ®ång ý víi Thñ
t−íng Nªru t¸n thμnh ®Ò nghÞ cña Liªn X« vÒ viÖc nh÷ng
ng−êi ®øng ®Çu c¸c n−íc më mét cuéc héi nghÞ nh»m t¨ng
c−êng sù hîp t¸c quèc tÕ vμ lßng tin cËy lÉn nhau ®Ó gi÷ g×n
hßa b×nh thÕ giíi. Chóng t«i còng ph¶n ®èi tÊt c¶ c¸c khèi
qu©n sù x©m l−îc. Chóng t«i t¸n thμnh viÖc tæng tμi gi¶m
qu©n bÞ, t¸n thμnh viÖc cÊm thö vμ dïng vò khÝ nguyªn tö vμ
khinh khÝ. ChÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n
chñ Céng hoμ lμ ra søc gãp phÇn vμo sù nghiÖp hoμ b×nh thÕ
giíi.
HiÖn nay, ë n−íc ViÖt Nam chóng t«i, do sù can thiÖp cña
chñ nghÜa thùc d©n mμ viÖc thèng nhÊt ®Êt n−íc ch−a ®−îc
thùc hiÖn b»ng tæng tuyÓn cö tù do nh− HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬
45 hå chÝ Minh toμn tËp
®· quy ®Þnh. §ã lμ mét sù x©m ph¹m ®Õn t×nh c¶m vμ chñ
quyÒn cña nh©n d©n ViÖt Nam.
Tõ ®· l©u, n−íc ViÖt Nam lμ mét, d©n téc ViÖt Nam lμ
mét, kh«ng ai cã thÓ chia c¾t ®−îc. Chóng t«i kiªn quyÕt
phÊn ®Êu ®Ó thùc hiÖn thèng nhÊt ®Êt n−íc trªn c¬ së ®éc lËp
vμ d©n chñ b»ng ph−¬ng ph¸p hoμ b×nh. Cã chÝnh nghÜa, cã
søc ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n, cã sù ®ång t×nh vμ ñng hé cña
nh©n d©n thÕ giíi, chóng t«i tin ch¾c r»ng n−íc ViÖt Nam
nhÊt ®Þnh sÏ thèng nhÊt.
Thay mÆt ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
vμ nh©n d©n ViÖt Nam, t«i xin c¶m ¬n Uû ban Quèc tÕ do Ên
§é lμm Chñ tÞch, ®· cã nhiÒu cè g¾ng trong viÖc gi¸m s¸t vμ
kiÓm so¸t thi hμnh HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ë ViÖt Nam. Trong
viÖc ®Êu tranh ®Ó cñng cè hoμ b×nh, thùc hiÖn thèng nhÊt,
ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ vμ nh©n d©n
ViÖt Nam lu«n lu«n biÕt ¬n sù ®ång t×nh vμ ñng hé cña
ChÝnh phñ vμ nh©n d©n Ên §é anh em. Nh©n d©n ViÖt Nam
lu«n lu«n nhí r»ng Th¸nh G¨ng®i ñng hé cuéc kh¸ng chiÕn
cña ViÖt Nam ngay khi míi b¾t ®Çu vμ Thñ t−íng Nªru ®·
nhiÒu lÇn lªn tiÕng ph¶n ®èi cuéc chiÕn tranh x©m l−îc ë
ViÖt Nam.
ViÖc Thñ t−íng Giaoah¸clan Nªru vμ Phã Tæng thèng
X¸cvapali Ra®acrixnan ®· sang th¨m n−íc ViÖt Nam ®· th¾t
chÆt thªm t×nh h÷u nghÞ s½n cã gi÷a hai n−íc chóng ta.
Chóng t«i tin r»ng cuéc ®i th¨m Ên §é lÇn nμy cña chóng t«i
sÏ t¨ng c−êng h¬n n÷a quan hÖ h÷u nghÞ Êy, ®ång thêi gãp
mét phÇn vμo viÖc cñng cè vμ ph¸t triÓn khèi ®¹i ®oμn kÕt
cña c¸c n−íc ¸ - Phi.
Cuèi cïng, xin mêi c¸c vÞ n©ng cèc:
Chóc søc khoÎ cña Tæng thèng Ragi¨ng®ra Prax¸t, cña
 46 47 hå chÝ Minh toμn tËp

Thñ t−íng Giaoah¸clan Nªru.

Chóc søc khoÎ c¸c vÞ h«m nay cã mÆt ë ®©y.
Chóc sù phån thÞnh cña n−íc Céng hoμ Ên §é vÜ ®¹i.
Chóc t×nh h÷u nghÞ kh«ng g× lay chuyÓn ®−îc gi÷a nh©n
d©n ViÖt Nam vμ Ên §é.
Chóc khèi ®¹i ®oμn kÕt gi÷a c¸c n−íc ¸ - Phi ngμy cμng
TUY£N Bè
cñng cè.
T¹I CUéC HäP B¸O ë NIU §£LI (ÊN §é)
Chóc hoμ b×nh ch©u ¸ vμ thÕ giíi ngμy cμng v÷ng bÒn.
Panch Sheela!
VÒ VÊN §Ò THèNG NHÊT N¦íC VIÖT NAM,
QUAN HÖ GI÷A VIÖT NAM VíI C¸C N¦íC
§äc tèi 6-2-1958. L¸NG GIÒNG Vμ C¸C N¦íC TRONG PHE
S¸ch Nh÷ng lêi kªu gäi cña X· HéI CHñ ) NGHÜa7F1

Hå Chñ tÞch, Nxb. Sù thËt,

Hμ Néi, 1960, t.V, tr.37-39.

- LËp tr−êng cña chóng t«i rÊt râ rμng vμ tr−íc sau nh−
mét lμ thèng nhÊt n−íc ViÖt Nam trªn c¬ së ®éc lËp, d©n chñ,
b»ng ph−¬ng ph¸p hoμ b×nh theo nh− HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ®·
quy ®Þnh. Chóng t«i s½n sμng hiÖp th−¬ng víi c¸c nhμ cÇm
quyÒn miÒn Nam ViÖt Nam ®Ó bμn vÒ vÊn ®Ò tæ chøc tæng
tuyÓn cö tù do trong c¶ n−íc nh»m thèng nhÊt n−íc ViÖt
Nam.
MiÒn Nam ViÖt Nam lμ thÞt cña thÞt chóng t«i, lμ m¸u
cña m¸u chóng t«i. Nh©n d©n ViÖt Nam sÏ ®−îc thèng nhÊt.
- Nh÷ng mèi quan hÖ gi÷a Ên §é vμ ViÖt Nam D©n chñ
Céng hoμ rÊt tèt ®Ñp. Nh÷ng mèi quan hÖ gi÷a n−íc ViÖt
Nam D©n chñ Céng hoμ víi V−¬ng quèc Lμo vμ V−¬ng quèc
Kh¬me ®Òu lμ nh÷ng quan hÖ l¸ng giÒng tèt dùa trªn c¬ së
_________
1) §Çu ®Ò lμ cña chóng t«i (B.T).
 48 49 hå chÝ Minh toμn tËp

n¨m nguyªn t¾c chung sèng hoμ b×nh. ChØ cã bän thùc d©n lμ
kh«ng hμi lßng vÒ viÖc thèng nhÊt n−íc Lμo vμ vÒ viÖc V−¬ng
quèc Lμo vμ Kh¬me theo ®uæi chÝnh s¸ch hoμ b×nh trung lËp.
Nh÷ng mèi quan hÖ gi÷a ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ víi Liªn
X«, Trung Quèc vμ c¸c n−íc trong phe x· héi chñ nghÜa rÊt
tèt ®Ñp vμ lμ nh÷ng mèi quan hÖ anh em dùa trªn nguyªn t¾c
BμI NãI T¹I HéI NH÷NG NG¦êI ÊN
b×nh ®¼ng vμ hai bªn cïng cã lîi.
NGHI£N CøU C¸C VÊN §Ò QUèC TÕ
Nãi chiÒu 7-2-1958.
B¸o Nh©n d©n, sè 1432, Th−a c¸c vÞ,
ngμy 9 - 2 - 1958. Nh©n dÞp ®i th¨m n−íc Ên §é t−¬i ®Ñp, h«m nay chóng
t«i rÊt sung s−íng ®−îc gÆp c¸c vÞ. Chóng t«i xin nhiÖt liÖt
chμo mõng vμ c¶m ¬n c¸c vÞ ®ãn tiÕp chóng t«i mét c¸ch th©n
mËt. T«i xin tãm t¾t tr×nh bμy vÒ t×nh h×nh n−íc ViÖt Nam
chóng t«i nh− sau:
N−íc ViÖt Nam thμnh lËp ®· h¬n 2 ngh×n n¨m. ViÖt Nam
lμ mét d©n téc cã chung mét lÞch sö, mét thø tiÕng, mét nÒn
kinh tÕ vμ v¨n ho¸. D©n téc ViÖt Nam ®· cïng nhau ®oμn kÕt
nhÊt trÝ trong lao ®éng x©y dùng vμ trong chiÕn ®Êu chèng
ngo¹i x©m.
N−íc ViÖt Nam lμ mét khèi thèng nhÊt.
Tõ khi thùc d©n Ph¸p ®Æt ¸ch n« lÖ lªn ®Êt n−íc ViÖt
Nam, hä chia c¾t ®Êt n−íc chóng t«i lμm 3 xø: B¾c Kú, Trung
Kú, Nam Kú, mçi xø theo mét quy chÕ chÝnh trÞ riªng nh−ng
chung quy vÉn lμ chÕ ®é ¸p bøc bãc lét thuéc ®Þa. Víi ph−¬ng
ch©m cæ truyÒn "chia ®Ó trÞ", hä hy väng tiªu diÖt tinh thÇn
®Êu tranh cña nh©n d©n ViÖt Nam. Nh−ng nh©n d©n ViÖt
Nam ®· kh«ng ngõng ®Êu tranh chèng thùc d©n Ph¸p trong
gÇn mét thÕ kû. Tõ nh÷ng cuéc khëi nghÜa chèng thùc d©n
Ph¸p lóc ®Çu tíi cuéc kh¸ng chiÕn trong 8,9 n¨m võa qua,
mÆc dÇu thùc d©n Ph¸p ®· dïng mäi chÝnh s¸ch khñng bè
®μn ¸p hÕt søc tμn khèc, nh−ng cuèi cïng nh©n d©n ViÖt
 50
Nam ®· lμm C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m thμnh c«ng, lËp nªn
n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ ®éc lËp vμ thèng nhÊt.
Ngay tõ khi míi thμnh lËp, ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam
D©n chñ Céng hoμ ®· tuyªn bè:
"§èi víi tÊt c¶ c¸c n−íc trªn thÕ giíi, n−íc ViÖt Nam D©n
chñ Céng hoμ thiÕt tha mong muèn duy tr× t×nh h÷u nghÞ vμ
thμnh thËt hîp t¸c trªn c¬ së b×nh ®¼ng vμ t−¬ng trî ®Ó x©y
dùng hoμ b×nh thÕ giíi l©u dμi".
Chóng t«i muèn hoμ b×nh ®Ó x©y dùng ®Êt n−íc. Nh−ng
thùc d©n Ph¸p ®· cè t×nh g©y l¹i chiÕn tranh, hßng c−íp n−íc
ViÖt Nam mét lÇn n÷a. Sau khi trë l¹i Nam Bé lÇn thø hai,
hä ®· t¸ch Nam Bé ra khái l·nh thæ ViÖt Nam, lËp thμnh c¸i
mμ hä gäi lμ n−íc "Nam Kú tù trÞ". Nh−ng nh©n d©n toμn
quèc ®· cïng víi nh©n d©n Nam Bé kiªn quyÕt kh¸ng chiÕn.
Tr¶i qua chÝn n¨m kh¸ng chiÕn gian khæ, chóng t«i ®· giμnh
®−îc th¾ng lîi. HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ®· ®em l¹i hoμ b×nh ë ViÖt
Nam, trªn c¬ së c«ng nhËn n−íc ViÖt Nam cã chñ quyÒn, ®éc
lËp, thèng nhÊt vμ toμn vÑn l·nh thæ. Th¾ng lîi cña nh©n
d©n ViÖt Nam mét lÇn n÷a chøng tá r»ng kh«ng mét lùc
l−îng x©m l−îc nμo cã thÓ ®¸nh b¹i ®−îc cuéc ®Êu tranh cña
mét d©n téc yªu n−íc, kiªn quyÕt ®øng lªn ®Ó b¶o vÖ chñ
quyÒn, ®éc lËp, thèng nhÊt vμ toμn vÑn l·nh thæ cña m×nh.
§Ó gi÷ g×n hoμ b×nh ë §«ng D−¬ng, HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ®·
quy ®Þnh nh÷ng nguyªn t¾c vμ biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó thùc hiÖn
thèng nhÊt n−íc ViÖt Nam vμo th¸ng 7 n¨m 1956.
Nh−ng ®Õn nay, do sù can thiÖp cña n−íc ngoμi ë miÒn
Nam ViÖt Nam, cuéc héi nghÞ hiÖp th−¬ng gi÷a c¸c nhμ
®−¬ng côc ë hai miÒn ®Ó chuÈn bÞ tæng tuyÓn cö tù do nh»m
thèng nhÊt ®Êt n−íc ch−a ®−îc thùc hiÖn. §ã lμ mét viÖc tr¸i
ng−îc víi nguyÖn väng thiÕt tha cña toμn d©n ViÖt Nam.
Tõ n¨m 1955 tíi nay, ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ
Céng hoμ ®· cã nhiÒu ®Ò nghÞ cô thÓ víi c¸c nhμ ®−¬ng côc
miÒn Nam më héi nghÞ hiÖp th−¬ng ®Ó bμn vÒ tæng tuyÓn cö
tù do theo HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ®· quy ®Þnh. Nh−ng ®Õn nay,
chÝnh quyÒn miÒn Nam vÉn ch−a tr¶ lêi.
51 hå chÝ Minh toμn tËp
Cã ng−êi cho r»ng trë lùc chñ yÕu cho sù thèng nhÊt lμ v×
hai miÒn cã chÕ ®é kh¸c nhau, hoÆc v× miÒn nμy cã thÓ th«n
tÝnh miÒn kia. Theo ý chóng t«i, vÊn ®Ò c¨n b¶n ë ®©y kh«ng
ph¶i lμ sù kh¸c nhau vÒ chÕ ®é, vÊn ®Ò c¨n b¶n lμ ph¶i ®Ó
cho nh©n d©n c¸i quyÒn ®−îc hoμn toμn tù do lùa chän chÕ ®é
nμy hoÆc chÕ ®é kh¸c. Chóng t«i lu«n lu«n chñ tr−¬ng c¸c
nhμ cÇm quyÒn ë hai miÒn cïng nhau bμn b¹c ®Ó thèng nhÊt
®Êt n−íc trªn nguyªn t¾c ®Æt lîi Ých tèi cao cña Tæ quèc lªn
trªn hÕt vμ hîp víi nguyÖn väng cña toμn d©n.
Trong viÖc thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc ViÖt Nam b»ng
ph−¬ng ph¸p hoμ b×nh, trë lùc chñ yÕu lμ do ©m m−u cña bän
®Õ quèc vμ tay sai. ¢m m−u ®ã nh»m chia c¾t l©u dμi n−íc
ViÖt Nam, biÕn miÒn Nam thμnh c¨n cø qu©n sù cña "chÝnh
s¸ch thùc lùc". V× ©m m−u ®ã mμ viÖc thèng nhÊt n−íc ViÖt
Nam bÞ c¶n trë, hoμ b×nh ë §«ng D−¬ng vμ §«ng - Nam ¸ bÞ
®e do¹.
HiÖn nay viÖc thèng nhÊt ®Êt n−íc lμ mét yªu cÇu thiÕt
tha nhÊt cña toμn ViÖt Nam.
§Ó thèng nhÊt n−íc ViÖt Nam b»ng ph−¬ng ph¸p hoμ
b×nh, mäi biÖn ph¸p thùc tÕ ®Òu ph¶i xuÊt ph¸t tõ nguyÖn
väng hoμ b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp vμ d©n chñ cña toμn d©n;
ph¶i phï hîp víi HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬, ®ång thêi chiÕu cè ®Õn
sù tån t¹i cña hai chÕ ®é kh¸c nhau ë hai miÒn. §ã lμ chñ
tr−¬ng cña ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ.
C¸c nhμ ®−¬ng côc hai miÒn cÇn hiÖp th−¬ng ®Ó chuÈn bÞ
tæng tuyÓn cö tù do trong toμn quèc. Cuéc tæng tuyÓn cö tù
do Êy ph¶i tiÕn hμnh trong toμn quèc theo nguyªn t¾c phæ
th«ng, b×nh ®¼ng, trùc tiÕp vμ bÝ mËt, d−íi sù kiÓm so¸t vμ
gi¸m s¸t cña ñy ban Quèc tÕ gåm Ên §é, Ba Lan, Cana®a.
Qua tæng tuyÓn cö tù do, nh©n d©n hai miÒn B¾c Nam sÏ
 52
bÇu ra mét Quèc héi duy nhÊt. Quèc héi Êy sÏ cö ra ChÝnh
phñ liªn hiÖp trung −¬ng.
T×nh h×nh kh¸c nhau gi÷a hai miÒn cÇn ®−îc chiÕu cè. VÝ
dô nh− khi ®Êt n−íc míi thèng nhÊt, ë hai miÒn cã thÓ thμnh
lËp nh÷ng Héi ®ång d©n cö vμ c¬ quan hμnh chÝnh cã quyÒn
réng r·i cña mçi miÒn, nh− tr¶i qua th−¬ng l−îng mμ dÇn
dÇn ®i ®Õn thèng nhÊt qu©n ®éi hai miÒn, v.v..
Trong khi ch−a thèng nhÊt, c¸c ®¶ng ph¸i vμ ®oμn thÓ
nh©n d©n yªu n−íc t¸n thμnh hoμ b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp,
d©n chñ, ph¶i cã ®Þa vÞ hîp ph¸p; ph¶i lËp quan hÖ b×nh
th−êng vÒ kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi vμ t«n träng quyÒn tù do
®i l¹i gi÷a hai miÒn. Trªn c¬ së Êy, chóng t«i s½n sμng ®oμn
kÕt víi tÊt c¶ mäi ng−êi yªu n−íc, kh«ng ph©n biÖt xu h−íng
chÝnh trÞ, tÝn ng−ìng vμ t«n gi¸o, thμnh phÇn x· héi, v.v..
Nh÷ng ®Ò nghÞ hîp t×nh hîp lý Êy cμng ngμy cμng ®−îc sù
®ång t×nh vμ h−ëng øng cña c¸c tÇng líp nh©n d©n réng r·i
tõ B¾c chÝ Nam vμ sù ñng hé cña c¸c lùc l−îng hoμ b×nh d©n
chñ trªn thÕ giíi.
ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ vμ toμn d©n
ViÖt Nam hoan nghªnh mäi ý kiÕn, mäi cè g¾ng nh»m gióp
cho n−íc ViÖt Nam mau thèng nhÊt b»ng ph−¬ng ph¸p hoμ
b×nh nh− HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ®· quy ®Þnh.
VÒ quan hÖ quèc tÕ, chóng t«i lu«n lu«n trung thμnh víi
chÝnh s¸ch hoμ b×nh vμ hîp t¸c gi÷a c¸c n−íc trªn c¬ së n¨m
nguyªn t¾c chung sèng hoμ b×nh. Trong n−íc, chóng t«i ra
søc duy tr× vμ cñng cè hoμ b×nh, v× chóng t«i cÇn cã hoμ b×nh
®Ó x©y dùng kinh tÕ vμ ph¸t triÓn v¨n ho¸, dÇn dÇn c¶i thiÖn
®êi sèng nh©n d©n.
Trong 3 n¨m qua, chóng t«i ®· gi¶m ng©n s¸ch quèc
phßng, gi¶m 8 v¹n binh sÜ. Chóng t«i dån lùc l−îng vμo viÖc
kh«i phôc kinh tÕ, cñng cè miÒn B¾c. Chóng t«i ®· ®¹t ®−îc
53 hå chÝ Minh toμn tËp
nh÷ng kÕt qu¶ tèt.
VÒ s¶n xuÊt lóa, miÒn B¾c hiÖn nay ®· v−ît møc tr−íc
chiÕn tranh, chóng t«i ®· kh«i phôc hÇu hÕt c¸c xÝ nghiÖp cò
bÞ chiÕn tranh tμn ph¸ vμ x©y dùng mét sè xÝ nghiÖp míi.
C«ng viÖc xo¸ n¹n mï ch÷ ®· gÇn xong. HiÖn nay, sè sinh
viªn ®¹i häc ®· t¨ng lªn gÊp 6 lÇn vμ sè häc sinh trung häc
lªn gÊp 14 lÇn, sè häc sinh tiÓu häc gÊp 4 lÇn so víi thêi Ph¸p
thuéc. C¸c tr−êng ®¹i häc ®Òu d¹y b»ng tiÕng ViÖt. §iÒu Êy
chøng minh r»ng khi mét d©n téc ®−îc tù do ®éc lËp th× cã
thÓ ph¸t huy hÕt tμi n¨ng ®Ó n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vμ
v¨n ho¸ cña m×nh.
Th−a c¸c vÞ,
NguyÖn väng tha thiÕt vμ ý chÝ s¾t ®¸ cña toμn d©n ViÖt
Nam lμ thùc hiÖn thèng nhÊt ®Êt n−íc b»ng ph−¬ng ph¸p
hoμ b×nh. §Êu tranh cho thèng nhÊt lμ con ®−êng sèng cña
nh©n d©n ViÖt Nam. Cuéc ®Êu tranh ®ã phï hîp víi quyÒn
d©n téc tù quyÕt cña HiÕn ch−¬ng Liªn hîp quèc, víi Panch
Sheela, víi chÝnh nghÜa. Nã nhÊt ®Þnh sÏ th¾ng lîi lμ nhê
truyÒn thèng ®¹i ®oμn kÕt vμ tinh thÇn bÊt khuÊt cña nh©n
d©n ViÖt Nam, nhê sù ®ång t×nh vμ ñng hé cña nh©n d©n c¸c
n−íc.
Nhê ®¹i ®oμn kÕt mμ trong bao nhiªu thÕ kû, nh©n d©n
ViÖt Nam ®· b¶o vÖ ®−îc ®éc lËp tù do cña m×nh. Nhê ®¹i
®oμn kÕt mμ nh©n d©n ViÖt Nam ®· ®¸nh th¾ng chñ nghÜa
thùc d©n, lμm C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m thμnh c«ng vμ ®·
kh¸ng chiÕn ®Õn th¾ng lîi. Nhê ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n mμ
n−íc ViÖt Nam chóng t«i nhÊt ®Þnh sÏ thèng nhÊt.
Trong cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhμ, nh©n d©n
ViÖt Nam ®−îc sù ®ång t×nh vμ ñng hé cña nh©n d©n thÕ giíi,
nhÊt lμ cña nh©n d©n Ên §é. §ång bμo chóng t«i biÕt ¬n
nh©n d©n Ên §é ®· ®ång t×nh vμ ñng hé chóng t«i trong thêi
gian kh¸ng chiÕn còng nh− tõ ngμy hoμ b×nh lËp l¹i. ViÖc
ChÝnh phñ Ên §é lμm Chñ tÞch Uû ban Quèc tÕ gi¸m s¸t vμ
kiÓm so¸t, cμng gãp phÇn quan träng vμo viÖc thi hμnh HiÖp
 54
®Þnh Gi¬nev¬ ë ViÖt Nam, cμng lμm cho mèi t×nh ViÖt - Ên
thªm kh¨ng khÝt.
HiÖn nay, trªn thÕ giíi lùc l−îng hoμ b×nh ngμy cμng ph¸t
triÓn. Cμng ngμy cμng nhiÒu ng−êi ®ßi gi¶m qu©n bÞ, ®ßi ®×nh
chØ viÖc thö vò khÝ nguyªn tö vμ khinh khÝ, ph¶n ®èi c¸c khèi
qu©n sù B¾c §¹i T©y D−¬ng16, B¸t®a vμ §«ng - Nam ¸, ®ßi
nh÷ng ng−êi cÇm ®Çu c¸c n−íc më héi nghÞ ®Ó lμm dÞu t×nh
h×nh c¨ng th¼ng trªn thÕ giíi. N¨m nguyªn t¾c chung sèng
hoμ b×nh do Ên §é vμ Trung Quèc ®Ò x−íng cμng ngμy cμng
®−îc nhiÒu n−íc t¸n thμnh vμ h−ëng øng. Tinh thÇn cña Héi
nghÞ ®oμn kÕt ch©u ¸ ë Niu §ªli, tinh thÇn cña Héi nghÞ
B¨ng®ung míi ®©y l¹i ®−îc biÓu hiÖn mét c¸ch rùc rì ë §¹i
héi L¬ Ke ®· kh«ng ngõng g¾n bã nh©n d©n c¸c n−íc ¸ - Phi
trong cuéc ®Êu tranh chèng chñ nghÜa thùc d©n, b¶o vÖ ®éc
lËp d©n téc, hßa b×nh vμ an ninh. T×nh h×nh míi ®· lμm cho
chñ nghÜa thùc d©n cμng thªm suy yÕu vμ c« lËp. Nh−ng chñ
nghÜa thùc d©n kh«ng chÞu bá ©m m−u th©m ®éc cña chóng,
cuéc ®Êu tranh cña chóng t«i ®Ó cñng cè hoμ b×nh, thùc hiÖn
thèng nhÊt cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. Nh©n d©n ViÖt Nam
chóng t«i cßn ph¶i cè g¾ng nhiÒu. Nh−ng chóng t«i cμng
ngμy cμng tin t−ëng ë søc m¹nh ®¹i ®oμn kÕt cña m×nh, cña
chÝnh nghÜa vμ cña sù ñng hé cña nh©n d©n yªu chuéng hoμ
b×nh thÕ giíi. Chóng t«i tin ch¾c r»ng n−íc ViÖt Nam nhÊt
®Þnh sÏ hoμ b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ vμ giμu m¹nh.
T«i thμnh t©m chóc t×nh h÷u nghÞ ViÖt - Ên ngμy cμng
cñng cè vμ ph¸t triÓn.
Nãi ngμy 7-2-1958.
S¸ch Nh÷ng lêi kªu gäi cña
Hå Chñ tÞch, Nxb. Sù thËt,
Hμ Néi, 1960, t.V, tr. 40-45.
55 hå chÝ Minh toμn tËp
DIÔN V¡N T¹I BUæI TIÖC CHI£U §·I
TæNG THèNG PRAX¸T
Trong mÊy ngμy võa qua, chóng t«i ®· ®−îc c¸c vÞ ®ãn
tiÕp víi lßng hiÕu kh¸ch nång nhiÖt, chóng t«i ®· cã dÞp nãi
chuyÖn v« cïng th©n mËt víi Tæng thèng Prax¸t - mét vÞ ®·
cao tuæi vμ cã nh÷ng ®øc tÝnh cao quý thËt ®¸ng kÝnh träng -
víi Thñ t−íng Nªru vμ c¸c vÞ l·nh ®¹o kh¸c cña n−íc Céng
hoμ Ên §é.
Trong nhiÒu vÊn ®Ò quan träng, chóng t«i vμ c¸c b¹n Ên
§é cña chóng t«i ®· cïng mét quan ®iÓm. §iÒu ®ã cμng lμm
cho chóng t«i thªm tin t−ëng vμo viÖc ph¸t triÓn h¬n n÷a
nh÷ng mèi quan hÖ th©n thiÖn gi÷a hai n−íc chóng ta. Trong
thêi gian ng¾n ë th¨m thμnh phè Niu §ªli, chóng t«i ®· cã
dÞp t×m hiÓu râ thªm sù ph¸t triÓn khoa häc vμ nghÖ thuËt
Ên §é còng nh− søc lao ®éng s¸ng t¹o vÜ ®¹i cña nh©n d©n
Ên §é.
N¨m nguyªn t¾c chung sèng hoμ b×nh - mμ Thñ t−íng
Nªru lμ mét trong nh÷ng ng−êi ®· cæ vò - ngμy nay ®· trë
thμnh sù thËt vμ ph¸t triÓn h¬n n÷a t− t−ëng cao c¶ cña hoμ
b×nh. Trong thÕ giíi hiÖn nay, n−íc Céng hoμ Ên §é lμ mét
g−¬ng s¸ng cña sù chung sèng hoμ b×nh vμ h÷u nghÞ gi÷a c¸c
d©n téc. ChÝnh phñ vμ nh©n d©n ViÖt Nam chóng t«i ®· t¸n
thμnh vμ quyÕt ®Þnh ¸p dông n¨m nguyªn t¾c chung sèng
hoμ b×nh, chóng t«i nhiÖt thμnh mong muèn cñng cè c¸c mèi
 56 57 hå chÝ Minh toμn tËp

quan hÖ vμ hîp t¸c th©n thiÖn víi c¸c n−íc ¸ - Phi vμ víi tÊt c¶
c¸c n−íc trªn thÕ giíi. Chóng t«i tin t−ëng ch¾c ch¾n
r»ng sù t¨ng c−êng vμ cñng cè c¸c mèi quan hÖ th©n thiÖn gi÷a
hai n−íc chóng ta sÏ t¨ng c−êng thªm ®−îc t×nh ®oμn kÕt
gi÷a c¸c n−íc ¸ - Phi vμ gãp phÇn gi÷ g×n hoμ b×nh ë ch©u ¸ NãI CHUYÖN
vμ thÕ giíi.
VíI C¸C §¹I BIÓU NH¢N D¢N
THμNH PHè BOMBAY (ÊN §é)
§äc tèi 7-2-1958.
B¸o Nh©n d©n, sè 1433,
ngμy 10-2-1958. Chóng t«i rÊt sung s−íng ®−îc c¸c b¹n ®ãn tiÕp nhiÖt liÖt.
Hμng chôc v¹n nh©n d©n Bombay, tõ c¸c cô phô l·o ®Õn c¸c
ch¸u nhi ®ång ®· ®øng chËt c¸c ®−êng ®Ó chμo mõng chóng
t«i. §iÒu ®ã lμm cho chóng t«i ghi nhí m·i mèi t×nh h÷u nghÞ
th¾m thiÕt ViÖt - Ên anh em.
Bombay lμ mét thμnh phè rÊt quan träng cña n−íc Céng
hoμ Ên §é, mét trung t©m v¨n ho¸, kü nghÖ, khoa häc. L¹i lμ
mét cöa biÓn th«ng th−¬ng lín.
Mét ®iÒu n÷a lμm cho Bombay næi tiÕng trªn thÕ giíi, v×
Bombay lμ quª h−¬ng cña Th¸nh G¨ng®i, ng−êi ®· nªu cao
®¹o ®øc yªu n−íc, kh¾c khæ, nhÉn n¹i, suèt ®êi hy sinh cho
Tæ quèc, cho nh©n d©n, cho hoμ b×nh. D−íi sù l·nh ®¹o s¸ng
suèt cña Thñ t−íng Nªru vμ sù cè g¾ng cña toμn d©n Ên §é,
tõ ngμy ®éc lËp, n−íc Céng hoμ Ên §é ®· trë nªn mét n−íc
hïng m¹nh. Trong sù nghiÖp ®ã nh©n d©n Bombay ®· gãp
phÇn xøng ®¸ng cña m×nh.
Ngμy nay, thÕ giíi ®ang ®øng tr−íc mét cuéc ®Êu tranh
quyÕt liÖt gi÷a hai lùc l−îng: lùc l−îng chiÕn tranh vμ lùc
l−îng hoμ b×nh. ChiÕn tranh lμ môc ®Ých cña c¸c khèi qu©n
sù x©m l−îc. Lùc l−îng hoμ b×nh gåm cã tuyÖt ®¹i ®a sè nh©n
d©n trªn thÕ giíi, trong ®ã cã gÇn 400 triÖu nh©n d©n Ên §é.
Lùc l−îng Êy ngμy cμng lín m¹nh. Nh©n d©n thÕ giíi ngμy
thªm ®oμn kÕt, kiªn quyÕt ®Êu tranh ®Ó gi÷ g×n hoμ b×nh.
 58 59 hå chÝ Minh toμn tËp

Nh©n d©n thÕ giíi ra søc t¨ng c−êng ®oμn kÕt vμ ®Êu tranh
th× hoμ b×nh thÕ giíi ch¾c ch¾n gi÷ ®−îc.
Trong c«ng cuéc gi÷ g×n hoμ b×nh thÕ giíi, chóng t«i sung
s−íng nhËn thÊy c¸c n−íc ¸ - Phi chóng ta gi÷ mét vai trß
quan träng vμ Ên §é ®· gãp phÇn xøng ®¸ng cña m×nh. LêI Tõ BIÖT
Ngμy nay, 1.200 triÖu nh©n d©n ¸ - Phi ®· ®−îc gi¶i T¹I S¢N BAY B¡NGGALO (ÊN §é)
phãng. Nh−ng mét sè n−íc ¸ - Phi anh em vÉn cßn ®au khæ
d−íi gãt s¾t cña thùc d©n, hä ®ang anh dòng ®Êu tranh cho
tù do, ®éc lËp. Nh©n d©n ViÖt Nam hoμn toμn ®ång t×nh vμ Th−a «ng Thñ hiÕn,
ñng hé c¸c d©n téc anh em ®ã. Th−a c¸c b¹n, anh em chÞ em vμ c¸c ch¸u th©n mÕn,
Sau 8, 9 n¨m kh¸ng chiÕn gian khæ chèng thùc d©n, ViÖt Chóng t«i rÊt c¶m ¬n cuéc ®ãn tiÕp nhiÖt liÖt cña c¸c b¹n.
Nam ®· giμnh ®−îc th¾ng lîi. Héi nghÞ Gi¬nev¬ ®· c«ng T«i sung s−íng chuyÓn ®Õn c¸c b¹n lêi chóc mõng h÷u nghÞ
nhËn ®éc lËp, chñ quyÒn, thèng nhÊt vμ toμn vÑn l·nh thæ
nhÊt cña nh©n d©n ViÖt Nam.
cña ViÖt Nam. Nh−ng ®Õn nay ®Êt n−íc chóng t«i cßn bÞ chia
c¾t lμm hai miÒn, ®ã lμ v× sù can thiÖp cña ®Õ quèc Mü. Tuy C¸c b¹n ®ang thùc hiÖn mét nhiÖm vô to lín lμ ph¸t triÓn
vËy, chóng t«i tin ch¾c r»ng cuéc ®Êu tranh cho thèng nhÊt kinh tÕ vμ v¨n ho¸ theo kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø hai. Chóng
cña ViÖt Nam nhÊt ®Þnh th¾ng lîi. t«i rÊt vui lßng thÊy nh÷ng thμnh tÝch to lín cña c¸c b¹n vμ
Nh©n d©n ViÖt Nam lu«n lu«n biÕt ¬n nh©n d©n Ên §é ®· mong häc tËp nh÷ng kinh nghiÖm quý b¸u cña c¸c b¹n.
ñng hé m×nh vμ lu«n lu«n ghi nhí sù ®ång t×nh vμ ñng hé cña
Mèi quan hÖ l©u ®êi gi÷a nh©n d©n hai n−íc chóng ta
Th¸nh G¨ng®i, cña Thñ t−íng Nªru ®èi víi cuéc kh¸ng chiÕn
cña chóng t«i. ®ang ph¸t triÓn tèt ®Ñp trªn nÒn t¶ng n¨m nguyªn t¾c chung
Trong sù nghiÖp ®Êu tranh cho hoμ b×nh, chèng chñ nghÜa sèng hoμ b×nh. Chóng t«i tin r»ng cuéc ®i th¨m cña chóng t«i
thùc d©n, nh©n d©n hai n−íc chóng ta lu«n lu«n s¸t c¸nh sÏ gãp phÇn ph¸t triÓn thªm n÷a t×nh nghÜa anh em gi÷a
cïng nhau. Chóng ta ®· ®¹p ®æ bøc t−êng thùc d©n tr−íc ®©y nh©n d©n Ên §é vμ ViÖt Nam.
ng¨n c¸ch chóng ta. Tõ nay quan hÖ gi÷a hai n−íc chóng ta
ngμy cμng ®−îc th¾t chÆt. Chóng t«i tin r»ng nh÷ng quan hÖ
§äc ngμy 12-2-1958.
h÷u nghÞ ®ã sÏ t¨ng c−êng m·i m·i.
B¸o Nh©n d©n , sè 1466,
ngμy 17-3-1958.
Nãi ngμy 10-2-1958.
S¸ch Nh÷ng lêi kªu gäi cña
Hå Chñ tÞch, Nxb. Sù thËt,
Hμ Néi, 1960, t.V, tr.46-47.
 60
§¸P Tõ TRONG CUéC MÝT TINH
CHμO MõNG CñA NH¢N D¢N
CANCóTTA (ÊN §é)
Nh©n d©n Cancótta vμ B¨nggan ®· gãp phÇn xøng ®¸ng
trong cuéc ®Êu tranh giμnh ®éc lËp cña Ên §é, ®· cã nhiÒu vÞ
anh hïng liÖt sÜ vμ còng ®· anh dòng ®Êu tranh ñng hé cuéc
kh¸ng chiÕn cña ViÖt Nam. B¨nggan cßn lμ mét trung t©m
v¨n ho¸ cña n−íc b¹n, lμ quª h−¬ng cña ®¹i v¨n hμo Tago mμ
c¶ thÕ giíi ®Òu kÝnh träng.
HiÖn nay ë ch©u ¸ vμ ch©u Phi, nhiÒu n−íc ®· ®−îc ®éc
lËp. Trªn b¶n ®å ¸ - Phi, ph¹m vi thèng trÞ cña thùc d©n
ngμy cμng bÞ thu hÑp. Ch¾c r»ng ch¼ng bao l©u n÷a, mÆt trêi
tù do ®éc lËp sÏ ®¸nh tan nèt ®ªm tèi chñ nghÜa thùc d©n.
MiÒn Goa ph¶i trë vÒ víi n−íc Céng hoμ Ên §é, miÒn T©y
Iri¨ng ph¶i trë vÒ víi n−íc Céng hoμ In®«nªxia.
ë ViÖt Nam yªu quý cña chóng t«i, ®Õ quèc ®ang ©m m−u
chia c¾t l©u dμi ®Êt n−íc chóng t«i lμm hai miÒn. Nh−ng
nh©n d©n ViÖt Nam kiªn quyÕt ®oμn kÕt vμ ®Êu tranh ®Ó
thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhμ b»ng ph−¬ng ph¸p hoμ b×nh
nh− HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ®· quy ®Þnh. Chóng t«i c¶m ¬n nh©n
d©n vμ ChÝnh phñ Ên §é ®· gãp phÇn vμo viÖc lËp l¹i hoμ
b×nh ë ViÖt Nam, c¶m ¬n nh÷ng cè g¾ng cña Uû ban Quèc tÕ
do Ên §é lμm Chñ tÞch trong viÖc thi hμnh HiÖp ®Þnh
Gi¬nev¬ ë ViÖt Nam.
§äc chiÒu 13-2-1958.
B¸o Nh©n d©n , sè 1468,
ngμy 19-3-1958.
61 hå chÝ Minh toμn tËp
§¸P Tõ TRONG BUæI TIÖC
CHI£U §·I CñA THñ HIÕN B¡NGGAN
Trong chÝn ngμy võa qua, sau khi ®i th¨m §ªli, Bacra vμ
nhiÒu n¬i kh¸c, qua nh÷ng cuéc gÆp gì víi Tæng thèng
Prax¸t kÝnh mÕn, Thñ t−íng Nªru kÝnh mÕn vμ c¸c nhμ l·nh
®¹o kh¸c, cïng c¸c tÇng líp nh©n d©n n−íc b¹n, chóng t«i
cμng thÊy râ mèi t×nh h÷u nghÞ th©n thiÕt gi÷a nh©n d©n hai
n−íc chóng ta. Chóng t«i còng ®· thÊy râ ®Êt n−íc Ên §é rÊt
giμu cã vμ t−¬i ®Ñp, nh©n d©n Ên §é rÊt khÐo lÐo vμ cÇn cï,
c¸c nhμ khoa häc vμ kü s− Ên §é rÊt nhiÒu tμi n¨ng vμ cè
g¾ng. C¸c b¹n ®· hoμn thμnh kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø nhÊt
vμ ®· thu ®−îc nhiÒu thμnh tÝch trong kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn
thø hai. Chóng t«i coi th¾ng lîi cña c¸c b¹n nh− lμ th¾ng lîi
cña chóng t«i.
Chóng t«i thμnh t©m chóc c¸c b¹n thu ®−îc nhiÒu kÕt
qu¶ to lín h¬n n÷a.
ë ViÖt Nam chóng t«i, sau 8, 9 n¨m kh¸ng chiÕn, hoμ
b×nh ®· ®−îc lËp l¹i. Nh−ng ®Õn nay, do sù can thiÖp cña
n−íc ngoμi, n−íc chóng t«i ch−a ®−îc thèng nhÊt. Nh−ng
chóng t«i tin r»ng víi søc x©y dùng v÷ng ch¾c cña miÒn B¾c,
lùc l−îng ®Êu tranh anh dòng cña nh©n d©n miÒn Nam, tinh
thÇn kiªn quyÕt vμ sù ®oμn kÕt chÆt chÏ cña nh©n d©n c¶
n−íc, víi sù ®ång t×nh vμ ñng hé cña nh©n d©n Ên §é vμ
nh©n d©n yªu chuéng hoμ b×nh thÕ giíi, sù thèng nhÊt ®Êt
n−íc cña chóng t«i nhÊt ®Þnh sÏ thμnh c«ng.
§äc tèi 13-2-1958.
B¸o Nh©n d©n, sè 1469,
ngμy 20-3-1958.
 62
NãI CHUYÖN VíI NH¢N D¢N ÊN §é
TR¦íC KHI RêI ÊN §é
SANG TH¡M LI£N BANG MIÕN §IÖN
Th−a bμ con th©n mÕn ,
Anh chÞ em Ên §é th©n mÕn,
Chóng t«i rÊt h©n h¹nh ®−îc nãi chuyÖn víi bμ con Ên
§é. Cuéc ®i th¨m h÷u nghÞ cña chóng t«i ë Ên §é vÜ ®¹i ®·
®¹t kÕt qu¶ tèt ®Ñp. Chóng t«i ®· gÆp Tæng thèng Prax¸t
kÝnh mÕn, ®· cïng Thñ t−íng Nªru, vÞ l·nh ®¹o xuÊt s¾c cña
Ên §é, ng−êi b¹n quý mÕn cña nh©n d©n ViÖt Nam, trao ®æi
ý kiÕn th©n mËt. Chóng t«i ®· nhÊt trÝ vÒ nh÷ng vÊn ®Ò quèc
tÕ quan träng vμ nh÷ng vÊn ®Ò thuéc vÒ quan hÖ h÷u nghÞ
gi÷a hai n−íc.
Trong cuéc ®i th¨m nμy, chóng t«i ®· cã dÞp tiÕp xóc víi
nhiÒu tÇng líp nh©n d©n Ên §é. Chóng t«i ®· ®−îc gÆp c«ng
nh©n ë nhiÒu nhμ m¸y, anh chÞ em n«ng d©n trong nh÷ng
c«ng tr×nh c¶i tiÕn n«ng th«n, c¸c nhμ khoa häc, c¸c nghÖ sÜ,
v.v.. Chóng t«i thÊy ai ai còng ®Çy lßng yªu n−íc vμ h¨ng h¸i
lμm viÖc ®Ó x©y dùng mét n−íc Ên §é phån thÞnh. ë ®©u
chóng t«i còng ®−îc nghe nh÷ng tiÕng nãi h÷u nghÞ vμ hoμ
b×nh. NhiÒu b¹n ®· biÓu lé mèi c¶m t×nh s©u s¾c ®èi víi nh©n
d©n ViÖt Nam vμ ®· cã nh÷ng lêi th¾m thiÕt chóc cho n−íc
ViÖt Nam mau thèng nhÊt.
§Õn th¨m n−íc c¸c b¹n, chóng t«i ®−îc hiÓu thªm vÒ nÒn
v¨n ho¸ l©u ®êi hiÖn nay ®ang ®−îc ph¸t triÓn tèt ®Ñp vμ
®−îc thÊy râ h¬n nh÷ng c«ng tr×nh x©y dùng to lín cña c¸c
b¹n. Chóng t«i hÕt søc vui mõng tr−íc nh÷ng thμnh tÝch to
lín cña c¸c b¹n, v× chóng t«i coi ®ã còng lμ thμnh tÝch cña
chóng t«i. Chóng t«i rÊt tin t−ëng vμo tμi n¨ng vμ søc s¸ng
t¹o cña 400 triÖu nh©n d©n Ên §é vÜ ®¹i ®ang x©y dùng xø së
vμ cïng c¸c d©n téc anh em kh¸c ra søc b¶o vÖ hoμ b×nh thÕ
63 hå chÝ Minh toμn tËp
giíi.
M−êi ngμy thÊm tho¾t qua nhanh. Tôc ng÷ ViÖt Nam cã
nãi: "Khi lßng ng−êi buån b· th× thÊy thêi gian ®i rÊt chËm.
Khi lßng ng−êi vui vÎ th× thÊy thêi gian ®i rÊt nhanh". Víi sù
®ãn tiÕp nhiÖt liÖt, víi sù tæ chøc chu ®¸o, víi sù s¨n sãc tËn
t×nh cña ChÝnh phñ vμ nh©n d©n Ên §é, chóng t«i thÊy thêi
gian ®i rÊt nhanh. Chóng t«i sÏ ghi nhí m·i m·i h×nh ¶nh
t−¬i ®Ñp cña n−íc Ên §é anh em. Chóng t«i ghi nhí m·i m·i
mèi t×nh h÷u nghÞ nhiÖt liÖt cña bμ con Ên §é, c¸c b¹n thanh
niªn vμ c¸c ch¸u thiÕu nhi ®èi víi chóng t«i. Khi vÒ n−íc,
chóng t«i sÏ b¸o c¸o l¹i nh÷ng ®iÒu tai nghe m¾t thÊy víi
nh©n d©n ViÖt Nam, chóng t«i sÏ chuyÓn tÊt c¶ nh÷ng lêi
chμo th©n ¸i cña bμ con Ên §é cho ®ång bμo ViÖt Nam chóng
t«i.
Chóng t«i rêi ®Êt n−íc c¸c b¹n, nh−ng lßng rÊt quyÕn
luyÕn c¸c b¹n.
Chóng t«i thμnh thËt c¶m ¬n sù ®ãn tiÕp nång nhiÖt cña
Tæng thèng R.Prax¸t, Thñ t−íng Gi.Nªru vμ c¸c vÞ trong
ChÝnh phñ Ên §é. Chóng t«i còng xin c¶m ¬n c¸c vÞ Thñ
hiÕn, Chñ tÞch vμ Bé tr−ëng c¸c xø, c¸c vÞ ThÞ tr−ëng, c¸c cÊp
c¸n bé vμ nh©n viªn ChÝnh phñ ë nh÷ng n¬i chóng t«i ®· ®i
qua, còng nh− c¸c anh em nh©n viªn liªn l¹c vμ hμng kh«ng
®· tËn t×nh s¨n sãc chóng t«i.
Chμo bμ con, chμo anh chÞ em th©n mÕn cña n−íc Céng
hoμ Ên §é vÜ ®¹i. Cuèi cïng, B¸c Hå göi c¸c ch¸u nhi ®ång
Ên §é nhiÒu c¸i h«n.
T×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n ViÖt Nam vμ Ên §é bÒn
v÷ng mu«n n¨m!
T×nh ®oμn kÕt gi÷a c¸c n−íc ¸ - Phi mu«n n¨m!
Hoμ b×nh thÕ giíi mu«n n¨m!
Jai )!
H 8F1
Nãi tr−íc §μi ph¸t thanh
Ên §é tèi 13-2-1958. Tμi liÖu l−u t¹i Côc
l−u tr÷ Trung −¬ng §¶ng.
_________
1) Ên §é mu«n n¨m!
 64
BμI NãI T¹I CUéC HäP B¸O
ë R¡NGGUN (MIÕN §IÖN)
Trong 3 ngμy võa qua, chóng t«i ®· ®i th¨m ®Êt n−íc
MiÕn §iÖn t−¬i ®Ñp vμ giμu cã. Chóng t«i ®· nãi chuyÖn th©n
mËt vμ trao ®æi ý kiÕn víi Tæng thèng U Vin M«n, Thñ t−íng
U Nu, c¸c Phã Thñ t−íng, cïng nhiÒu vÞ l·nh ®¹o kh¸c cña
Liªn bang MiÕn §iÖn. Chóng t«i ®· tiÕp xóc víi nhiÒu vÞ
nh©n sÜ vμ nhiÒu tÇng líp nh©n d©n. Chóng t«i ®· ®i th¨m
R¨nggun, Thñ ®« vÎ vang cña MiÕn §iÖn vμ nhiÒu th¾ng
c¶nh ë bang San. §©u ®©u chóng t«i còng ®−îc ChÝnh phñ vμ
nh©n d©n MiÕn §iÖn ®ãn tiÕp nhiÖt liÖt vμ tá mèi t×nh h÷u
nghÞ th¾m thiÕt ®èi víi nh©n d©n ViÖt Nam. Chóng t«i ®·
thÊy râ sù nç lùc cè g¾ng x©y dùng ®Êt n−íc, lßng yªu n−íc
nång nμn, ®øc tÝnh cÇn cï lao ®éng vμ lßng tha thiÕt yªu
chuéng hoμ b×nh cña nh©n d©n MiÕn §iÖn. Chóng t«i vui
mõng thÊy n−íc MiÕn §iÖn anh em ngμy cμng phån thÞnh vμ
®ãng mét vai trß quan träng trªn tr−êng quèc tÕ.
Hai n−íc ViÖt Nam vμ MiÕn §iÖn ®Òu lμ nh÷ng n−íc ë
ch©u ¸ cã nhiÒu ®iÓm gièng nhau, gÇn nhau vÒ v¨n ho¸,
phong tôc tËp qu¸n, còng nh− vÒ ®Þa lý khÝ hËu, tμi nguyªn.
Hai n−íc chóng ta ®· tr¶i qua c¸c cuéc ®Êu tranh gian khæ
chèng thùc d©n, giμnh lÊy ®éc lËp d©n téc. ChÝnh phñ vμ nh©n
d©n MiÕn §iÖn ®· ñng hé tÝch cùc nh©n d©n n−íc chóng t«i
trong lóc kh¸ng chiÕn vμ ®· cïng víi Ên §é vμ nhiÒu n−íc ¸-
Phi kh¸c ®ãng gãp mét phÇn quan träng vμo viÖc lËp l¹i hoμ
b×nh ë ViÖt Nam. Ngμy nay hai n−íc chóng ta ®· ®éc lËp, g¾n
bã b»ng tinh thÇn B¨ng®ung, b»ng mèi t×nh ®oμn kÕt gi÷a c¸c
d©n téc ¸ - Phi, hai d©n téc ViÖt Nam vμ MiÕn §iÖn ®Òu mong
muèn cã mét nÒn hoμ b×nh l©u dμi ®Ó x©y dùng mét cuéc ®êi
tù do, no Êm, ®Ó kiÕn thiÕt xø së giμu m¹nh.
N−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ vμ Liªn bang MiÕn
65 hå chÝ Minh toμn tËp
§iÖn nhÊt trÝ vÒ nh÷ng vÊn ®Ò quèc tÕ quan träng hiÖn t¹i.
Sau ®©y, t«i ®Ò cËp ®Õn mét sè vÊn ®Ò:
1. ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ theo mét
chÝnh s¸ch ngo¹i giao hoμ b×nh vμ h÷u nghÞ gi÷a c¸c d©n téc.
Nh©n d©n ViÖt Nam ®· tõng sèng ®au khæ d−íi ¸ch ¸p bøc
cña thùc d©n, ®· ®æ m¸u hy sinh giμnh lÊy tù do vμ ®éc lËp
d©n téc, v× vËy nh©n d©n ViÖt Nam kiªn quyÕt chèng chñ
nghÜa thùc d©n, kiªn quyÕt b¶o vÖ hoμ b×nh, chèng chiÕn
tranh. KhÈu hiÖu cña chóng t«i lμ: ViÖt Nam hoμ b×nh, ®éc
lËp, thèng nhÊt, d©n chñ vμ giμu m¹nh.
HiÖn nay, 1.200 triÖu nh©n d©n ch©u ¸ vμ ch©u Phi ®·
®−îc gi¶i phãng khái ¸ch n« lÖ thuéc ®Þa vμ nöa thuéc ®Þa. HÖ
thèng thuéc ®Þa ®ang tiÕp tôc sôp ®æ kh«ng sao tr¸nh khái.
C¸c d©n téc ph−¬ng §«ng ®ang ®øng lªn chèng bän x©m l−îc
vμ kh«ng chÞu ®Ó cho ai ¸p bøc m×nh n÷a. B¶n Tuyªn ng«n
®éc lËp cña n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ ngμy 2 th¸ng 9
n¨m 1945 ®· ghi râ: "TÊt c¶ c¸c d©n téc trªn thÕ giíi ®Òu sinh
ra b×nh ®¼ng, d©n téc nμo còng cã quyÒn sèng, quyÒn sung
s−íng vμ quyÒn tù do". ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ
Céng hoμ triÖt ®Ó ñng hé mäi cuéc ®Êu tranh gi¶i phãng d©n
téc. MiÒn T©y Iri¨ng ph¶i trë vÒ víi In®«nªxia, vïng Goa
ph¶i trë vÒ Ên §é, nh©n d©n Angiªri ph¶i ®−îc ®éc lËp.
Trong t×nh h×nh quèc tÕ hiÖn nay, lùc l−îng hoμ b×nh ®·
m¹nh h¬n lùc l−îng hiÕu chiÕn, nh−ng nguy c¬ mét cuéc
chiÕn tranh nguyªn tö vμ khinh khÝ cßn ®ang ®e do¹ nh©n
lo¹i víi nh÷ng sù tμn ph¸ vμ tang tãc kh«ng thÓ l−êng ®−îc.
V× vËy cÇn ph¶i chÊm døt cuéc ch¹y ®ua vò trang hiÖn t¹i,
xo¸ bá nh÷ng khèi qu©n sù x©m l−îc, t¹o ra mét bÇu kh«ng
khÝ tin cËy lÉn nhau gi÷a c¸c n−íc lμm cho t×nh h×nh thÕ giíi
bít c¨ng th¼ng. Mét cuéc gÆp gì gi÷a nh÷ng vÞ ®øng ®Çu c¸c
n−íc ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò ®ã lμ ®iÒu mμ nh©n d©n yªu
chuéng hoμ b×nh thÕ giíi ®ang ®ßi hái. ViÖc tÝch cùc thùc hiÖn
n¨m nguyªn t¾c chung sèng hoμ b×nh ®· ®−îc ®Ò ra trong b¶n
 66
tuyªn bè Trung - Ên vμ Trung - MiÕn, trong mäi quan hÖ
quèc tÕ ch¾c ch¾n sÏ cñng cè hoμ b×nh vμ t¨ng c−êng h÷u
nghÞ gi÷a c¸c n−íc.
ViÖc c¸c giíi hiÕu chiÕn thi hμnh chÝnh s¸ch thùc lùc cña
hä, ®· thμnh lËp khèi x©m l−îc §«ng - Nam ¸, lμm cho t×nh
h×nh ë khu vùc nμy thªm c¨ng th¼ng. GÇn ®©y, ng−êi ta l¹i
m−u toan liªn kÕt chÆt chÏ khèi x©m l−îc nμy víi c¸c khèi
B¾c §¹i T©y D−¬ng vμ B¸t®a, ®ã lμ ®iÒu mμ nh©n d©n §«ng -
Nam ¸ vμ nh©n d©n yªu chuéng hoμ b×nh thÕ giíi nhÊt ®Þnh
ph¶n ®èi vμ lªn ¸n. ViÖc ®Æt miÒn Nam ViÖt Nam vμo khu
vùc b¶o trî cña khèi x©m l−îc §«ng- Nam ¸ lμ mét sù vi
ph¹m tr¾ng trîn HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬, x©m ph¹m ®Õn ®éc lËp
vμ chñ quyÒn cña ViÖt Nam, ®e do¹ an ninh vμ hoμ b×nh cña
nh©n d©n §«ng - Nam ¸. Chóng t«i hÕt søc ph¶n ®èi nh÷ng
kÕ ho¹ch nh»m l«i kÐo miÒn Nam ViÖt Nam còng nh− nh÷ng
n−íc kh¸c ë §«ng D−¬ng vμo khèi x©m l−îc nμy.
2. Mét vÊn ®Ò thiÕt tha nhÊt, mét yªu cÇu bøc thiÕt nhÊt
cña nh©n d©n ViÖt Nam lμ viÖc thèng nhÊt n−íc ViÖt Nam.
Tr−íc hÕt, chóng t«i xin ch©n thμnh c¶m ¬n nh©n d©n
MiÕn §iÖn ®· quan t©m nhiÒu tíi vÊn ®Ò nμy, nhiÒu b¹n
MiÕn §iÖn ®· chóc cho n−íc chóng t«i mau chãng thèng
nhÊt.
ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ tõ n¨m
1955 ®· nhiÒu lÇn ®Ò nghÞ víi chÝnh quyÒn miÒn Nam ViÖt
Nam më héi nghÞ hiÖp th−¬ng ®Ó bμn vÒ vÊn ®Ò tæng tuyÓn
cö nh»m thèng nhÊt n−íc nhμ. Chóng t«i ®· nhiÒu lÇn ®Ò
nghÞ lËp l¹i quan hÖ b×nh th−êng vÒ kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi
gi÷a hai miÒn B¾c Nam. Tuy vËy, do sù can thiÖp cña n−íc
ngoμi, tíi nay chÝnh quyÒn miÒn Nam vÉn ch−a chÞu tr¶ lêi.
Quan ®iÓm vÒ thèng nhÊt ®Êt n−íc cña chóng t«i rÊt râ
rμng. Chóng t«i chñ tr−¬ng thèng nhÊt Tæ quèc trªn c¬ së ®éc
lËp vμ d©n chñ b»ng ph−¬ng ph¸p hoμ b×nh nh− HiÖp ®Þnh
Gi¬nev¬ ®· quy ®Þnh, kh«ng bªn nμo c−ìng Ðp, th«n tÝnh bªn
67 hå chÝ Minh toμn tËp
nμo. Chóng t«i lu«n lu«n s½n sμng gÆp gì vμ cïng víi chÝnh
quyÒn miÒn Nam ®øng trªn tinh thÇn th−¬ng l−îng nh©n
nh−îng, hiÓu biÕt lÉn nhau, ®Ó bμn vÒ tæng tuyÓn cö thèng
nhÊt n−íc ViÖt Nam. Tæng tuyÓn cö trong c¶ n−íc sÏ tæ chøc
theo nguyªn t¾c phæ th«ng, b×nh ®¼ng, trùc tiÕp, bÝ mËt vμ
®Æt d−íi sù kiÓm so¸t cña Uû ban Quèc tÕ nh− HiÖp ®Þnh
Gi¬nev¬ quy ®Þnh. Quèc héi sÏ ®Þnh ra HiÕn ph¸p tèi cao cña
Nhμ n−íc, thËt sù ®¶m b¶o ®Æc quyÒn cña c¸c ®¹i biÓu Quèc
héi. ChÝnh phñ liªn hîp do Quèc héi bÇu ra sÏ thμnh lËp ®Ó
t¨ng c−êng ®oμn kÕt c¸c ®¶ng ph¸i, c¸c tÇng líp, c¸c d©n téc,
c¸c miÒn. ChiÕu cè ®Õn t×nh h×nh kh¸c nhau gi÷a hai miÒn,
mçi ®Þa ph−¬ng cã quyÒn ra nh÷ng luËt lÖ ®Þa ph−¬ng thÝch
hîp víi ®Æc ®iÓm cña ®Þa ph−¬ng vμ kh«ng tr¸i víi ph¸p luËt
chung cña Nhμ n−íc. Trong khi n−íc nhμ ch−a thèng nhÊt,
nhμ ®−¬ng côc cã tr¸ch nhiÖm ë hai miÒn cÇn lμm cho hai
miÒn gÇn gòi hiÓu biÕt nhau b»ng c¸ch lËp l¹i quan hÖ b×nh
th−êng gi÷a hai miÒn, ®¶m b¶o mäi quyÒn tù do d©n chñ cho
c¸c tæ chøc vμ c¸ nh©n t¸n thμnh hoμ b×nh, thèng nhÊt, d©n
chñ. Chóng t«i cho r»ng chñ tr−¬ng ®ã hîp t×nh hîp lý, v× nã
xuÊt ph¸t tõ nguyÖn väng chÝnh ®¸ng cña toμn d©n ViÖt Nam
vμ tõ t×nh h×nh thùc tÕ ë hai miÒn vμ ®óng víi HiÖp ®Þnh
Gi¬nev¬.
N−íc ViÖt Nam lμ mét khèi thèng nhÊt kh«ng thÓ chia c¾t
®−îc. D©n téc ViÖt Nam tõ l©u ®· x©y ®¾p Tæ quèc m×nh suèt
tõ B¾c chÝ Nam cïng chung mét lÞch sö, mét tiÕng nãi, mét
nÒn kinh tÕ, cïng ®øng lªn ®¸nh ®uæi thùc d©n. D©n téc ViÖt
Nam kiªn quyÕt ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhμ. Nhμ cÇm
quyÒn miÒn Nam cã nhiÖm vô ®×nh chØ viÖc chë vò khÝ vμ
®¹n d−îc tr¸i phÐp vμo miÒn Nam, chÊm døt viÖc khñng bè
nh÷ng ng−êi yªu n−íc, t¸n thμnh hoμ b×nh thèng nhÊt, ®Æt
l¹i quan hÖ b×nh th−êng gi÷a hai miÒn; hä cÇn ph¶i cïng víi
ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ më héi nghÞ
hiÖp th−¬ng bμn vÒ tæng tuyÓn cö thèng nhÊt n−íc ViÖt Nam
 68 69 hå chÝ Minh toμn tËp

nh− HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ quy ®Þnh. Víi truyÒn thèng ®oμn kÕt
vμ ®Êu tranh cña nh©n d©n ViÖt Nam, víi sù ®ång t×nh ñng
cña nh©n d©n thÕ giíi, cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhμ
cña chóng t«i nhÊt ®Þnh sÏ th¾ng lîi, v× ®ã lμ cuéc ®Êu tranh
chÝnh nghÜa.
3. Cuéc ®i th¨m h÷u nghÞ Liªn bang MiÕn §iÖn cña chóng
t«i lÇn nμy ®· ®¹t ®−îc kÕt qu¶ tèt ®Ñp, th¾t chÆt h¬n n÷a
mèi quan §¸P Tõ
hÖ h÷u nghÞ gi÷a hai n−íc chóng ta. T¹I LÔ NHËN B»NG LUËT HäC DANH Dù
Chóng t«i xin ch©n thμnh c¶m ¬n Tæng thèng U Vin M«n,
CñA TR¦êNG §¹I HäC R¡NGGUN
Thñ t−íng U Nu, c¸c vÞ trong ChÝnh phñ, c¸c nhμ cÇm quyÒn
(MIÕN §IÖN)
®Þa ph−¬ng vμ toμn thÓ nh©n d©n MiÕn §iÖn anh em.
Chóng t«i sÏ ghi nhí m·i nh÷ng c¶m t−ëng tèt ®Ñp trong
cuéc ®i th¨m h÷u nghÞ nμy. C¸c b¹n ë mét trung t©m v¨n ho¸ cã truyÒn thèng vÎ
C¶m ¬n c¸c b¹n ®· tíi dù cuéc häp th©n mËt nμy. vang yªu n−íc vμ anh dòng chèng thùc d©n. Tr−êng nμy ®·
®μo t¹o ra vÞ anh hïng d©n téc Ung San vμ c¸c nhμ l·nh ®¹o
Nãi ngμy 16-2-1958. kh¸c cña MiÕn §iÖn. T−¬ng lai cña c¸c b¹n rÊt vÎ vang.
S¸ch Nh÷ng lêi kªu gäi cña MiÕn §iÖn lμ mét n−íc giμu cã, nh©n d©n th× khÐo lÐo vμ
Hå Chñ tÞch, Nxb. Sù thËt, cÇn cï, cã ®ñ ®iÒu kiÖn trë nªn mét n−íc giμu m¹nh. C¸c bËc
Hμ Néi, 1960, t.V, tr. 50-54. tiÒn bèi cña c¸c b¹n ®· ®Êu tranh anh dòng ®Ó giμnh ®éc lËp
cho Tæ quèc. Nay ChÝnh phñ vμ nh©n d©n MiÕn §iÖn ®ang ra
søc x©y dùng n−íc nhμ. C¸c b¹n ph¶i lμ nh÷ng c¸n bé tèt
®em hÕt ®øc vμ tμi cña m×nh ®Ó phông sù Tæ quèc, phôc vô
nh©n d©n.

Nãi ngμy 17-2-1958.

B¸o Nh©n d©n, sè 1474,
ngμy 25-3-1958.
 70 71 hå chÝ Minh toμn tËp

Mét lÇn n÷a, chóng t«i xin thμnh thËt c¶m ¬n Tæng
thèng, Thñ t−íng, c¸c vÞ kh¸c trong ChÝnh phñ, c¸c nhμ l·nh
®¹o ®Þa ph−¬ng vμ nh©n d©n Liªn bang MiÕn §iÖn ®· ®ãn
tiÕp chóng t«i nhiÖt liÖt vμ th©n mËt nh− anh em.
Chóc Liªn bang MiÕn §iÖn ngμy cμng phån vinh!
T×nh h÷u nghÞ gi÷a ViÖt Nam vμ Liªn bang MiÕn §iÖn
DIÔN Tõ mu«n n¨m!
TR¦íC KHI RêI MIÕN §IÖN Hoμ b×nh ch©u ¸ vμ thÕ giíi mu«n n¨m!
Th©n ¸i chμo Tæng thèng, Thñ t−íng vμ c¸c anh chÞ em
Th−a Tæng thèng kÝnh mÕn, th©n mÕn!
Th−a Thñ t−íng kÝnh mÕn,
Nãi ngμy 17-2-1958.
Th−a c¸c b¹n, anh em, chÞ em,
H«m nay, chóng t«i tõ gi· c¸c vÞ vμ trë vÒ n−íc chóng t«i. S¸ch Nh÷ng lêi kªu gäi cña
Lßng chóng t«i rÊt l−u luyÕn c¸c vÞ vμ nh©n d©n MiÕn §iÖn Hå Chñ tÞch, Nxb. Sù thËt,
anh em. Hμ Néi, 1960, t.V, tr. 55-56.
Trong mÊy ngμy ë trªn ®Êt n−íc t−¬i ®Ñp cña c¸c b¹n,
chóng t«i ®· tiÕp xóc th©n mËt víi Tæng thèng, Thñ t−íng vμ
c¸c vÞ l·nh ®¹o kh¸c cña Liªn bang MiÕn §iÖn. Chóng t«i ®·
héi ®μm víi Thñ t−íng U Nu vμ c¸c vÞ kh¸c trong ChÝnh phñ.
Nh÷ng vÊn ®Ò quèc tÕ quan träng vμ nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn
quan gi÷a hai n−íc ®Òu ®−îc hai bªn hoμn toμn nhÊt trÝ.
§i ®Õn ®©u chóng t«i còng thÊy t×nh h÷u nghÞ s©u s¾c cña
nh©n d©n MiÕn §iÖn ®èi víi nh©n d©n ViÖt Nam.
ë ®©u chóng t«i còng thÊy nh©n d©n MiÕn §iÖn yªu lao
®éng, yªu Tæ quèc vμ yªu hoμ b×nh. Chóng t«i tin ch¾c r»ng
d−íi sù l·nh ®¹o s¸ng suèt cña ChÝnh phñ, nh©n d©n Liªn
bang MiÕn §iÖn sÏ thu nhiÒu thμnh tÝch vÎ vang trong sù
nghiÖp x©y dùng ®Êt n−íc phån vinh vμ h¹nh phóc.
Cuéc ®i th¨m Liªn bang MiÕn §iÖn cña chóng t«i kÕt thóc
tèt ®Ñp. Ngμy mai lμ ngμy TÕt ©m lÞch cña nh©n d©n ViÖt
Nam. Chóng t«i sung s−íng ®−îc mang vÒ cho ®ång bμo
chóng t«i mãn quμ TÕt rÊt quý b¸u lμ lêi chóc h÷u nghÞ th¾m
thiÕt cña nh©n d©n Liªn bang MiÕn §iÖn. Ch¾c ch¾n r»ng
®ång bμo chóng t«i sÏ rÊt vui mõng phÊn khëi.
 72 73 hå chÝ Minh toμn tËp

NãI CHUYÖN T¹I HéI CHî TRIÓN L·M

THñ C¤NG NGHIÖP Vμ TIÓU C¤NG NGHIÖP
T×NH NGHÜA ANH EM
Nh÷ng ng−êi s¶n xuÊt ph¶i cè g¾ng s¶n xuÊt nhanh, VIÖT - ÊN - MIÕN
nhiÒu, tèt vμ rÎ. Hμng lμm ra nhanh vμ nhiÒu nh−ng kh«ng
tèt vμ rÎ th× kh«ng ai mua. §ång bμo ta nång nμn yªu n−íc
nªn rÊt muèn dïng hμng cña ta s¶n xuÊt, nh−ng tr−íc nhÊt
L.T.
ng−êi s¶n xuÊt ph¶i lμm hμng tèt vμ rÎ. Ng−êi s¶n xuÊt ph¶i
thùc thμ s¶n xuÊt hμng tèt cho ®ång bμo dïng, kh«ng nªn
lμm hμng tr−ng bμy th× tèt mμ hμng b¸n th× xÊu. Gi¸ c¶ ph¶i
ch¨ng, kh«ng lõa dèi ng−êi mua. S¶n xuÊt ph¶i thiÕt thùc vμ
®óng h−íng, ®¶m b¶o lμm nhiÒu lo¹i hμng tèt vμ rÎ cÇn dïng
cho ®«ng ®¶o nh©n d©n. Nh÷ng ng−êi s¶n xuÊt ph¶i tæ chøc
thμnh tËp ®oμn, hîp t¸c x· th× míi cã thÓ s¶n xuÊt ®−îc
nhiÒu, tèt, kh«ng l·ng phÝ tμi n¨ng vμ thêi giê. Cã lμm ®−îc
nh÷ng ®iÒu trªn th× s¶n xuÊt thñ c«ng nghiÖp vμ tiÓu c«ng
nghiÖp míi cã t−¬ng lai, míi vÎ vang. §¶ng vμ ChÝnh phñ
s½n sμng giíi thiÖu hμng cña ta s¶n xuÊt ®Ó ®ång bμo biÕt mμ
dïng.

Nãi ngμy 21-2-1958.

B¸o Nh©n d©n, sè 1443,
ngμy 22-2-1958.
74 75 hå chÝ Minh toμn tËp

T×NH NGHÜA ANH EM

VIÖT - ÊN - MIÕN

Th− cña L.T.

Em H−¬ng yªu quý,
Ch¾c ch¾n khi tiÕp ®−îc th− nμy, em sÏ rÊt sung s−íng.
Em sÏ véi vμng ®äc l¹i cho thÇy mÑ, c¸c anh, c¸c chÞ vμ c¸c
ch¸u nghe. Råi em thuËt l¹i cho bμ con, c« b¸c trong lμng ®Òu
biÕt. KÕt qu¶ sÏ lμ mäi ng−êi ®Òu sung s−íng vui mõng! V×:
Trong cuéc Hå Chñ tÞch ®i th¨m h÷u nghÞ hai n−íc b¹n
Ên §é vμ MiÕn § * , anh lμ mét trong mÊy c¸n bé cã vinh
Ön9F1

h¹nh ®−îc ®i theo B¸c.

Em nghÜ xem, ®i theo B¸c sÏ ®−îc häc hái kh«ng Ýt, ®Õn
hai n−íc b¹n l¹i ®−îc nghe thÊy thªm nhiÒu. Tôc ng÷ cã c©u:
"§i mét phiªn chî, häc mét mí kh«n". Ch¾c r»ng chuyÕn nμy
sù hiÓu biÕt cña anh sÏ t¨ng tiÕn. Anh sÏ cè g¾ng ghi chÐp
nh÷ng ®iÒu tai nghe m¾t thÊy, tiÕp tôc göi vÒ cho em. §ã còng
lμ mét c¸ch gióp em häc hái.
4 giê chiÒu h«m qua (4-2-1958), chiÕc m¸y bay Ên sang
®ãn B¸c cÊt c¸nh tõ tr−êng bay Gia L©m. Cïng ®i cã cô Phã
Thñ t−íng Phan KÕ To¹i, ba ®ång chÝ Bé tr−ëng Hoμng Minh
Gi¸m, Ph¹m Hïng, Phan Anh vμ vμi chôc c¸n bé phô tr¸ch lÔ
t©n, quay phim, ®¸nh m¸y, b¶o vÖ, v.v.. §Õn s©n bay tiÔn B¸c rÊt
®«ng ng−êi, gåm cã c¸c ®ång chÝ Trung −¬ng §¶ng vμ ChÝnh
_________
1* MiÕn §iÖn, tiÕng n−íc b¹n lμ "Myanma" (n−íc Myan). TiÕng
Trung Quèc dÞch thμnh Myan - ®iÖn, ®iÖn nghÜa lμ bê câi. Ta dÞch theo
tiÕng Trung Quèc, nh−ng "MiÕn" th× ®äc ra "DiÕn". Còng nh− Cana®a,
tiÕng Trung Quèc vÉn dÞch, nh−ng ta l¹i ®äc thμnh "Gia N· §¹i", lμ
®äc sai (T.G).
 76
phñ, c¸c vÞ ®¹i biÓu Quèc héi vμ Qu©n ®éi, MÆt trËn vμ c¸c
®oμn thÓ nh©n d©n, §oμn ngo¹i giao, c¸c em nhi ®ång... Cïng
ra tiÔn cã ®¹i sø K«n, Chñ tÞch Uû ban Quèc tÕ vμ nhiÒu bμ
con Ên kiÒu.
Sau khi cïng Thñ t−íng Ph¹m V¨n §ång vμ §¹i t−íng Vâ
Nguyªn Gi¸p ®i duyÖt ®éi danh dù vμ th©n mËt chμo hái c¸c
bμ con ®Õn tiÔn, B¸c nãi ®¹i ý nh− sau:
"Môc ®Ých cuéc ®i th¨m nμy lμ th¾t chÆt thªm n÷a t×nh
anh em gi÷a n−íc ta vμ hai n−íc b¹n Ên §é vμ MiÕn §iÖn, do
®ã cñng cè vμ ph¸t triÓn thªm n÷a mèi ®oμn kÕt gi÷a c¸c d©n
téc ¸ - Phi vμ b¶o vÖ hoμ b×nh thÕ giíi".
Gi÷a nh÷ng trμng vç tay nhiÖt liÖt, B¸c kÕt luËn: "TiÔn ®i
nhí b÷a h«m nay, mõng vÒ xin ®îi h«m nμy hai tuÇn sau!".
ë tr−êng bay th× cã m−a phïn vμ giã rÐt. Nh−ng khi m¸y
bay lªn cao h¬n 2000 th−íc, th× cã mÆt trêi n¾ng Êm nh−
mïa thu.
Tõ Thñ ®« Hμ Néi ®Õn Cancótta ®−êng xa non 2000 c©y
sè. Ph¶i kinh qua ba n−íc Lμo, Th¸i Lan vμ MiÕn §iÖn, bay
liÒn b¶y tiÕng ®ång hå. NhiÒu anh em e ng¹i r»ng bay l©u
nh− thÕ, B¸c sÏ mÖt. Nh−ng suèt ®−êng, khi th× nh×n ra cöa
sæ xem phong c¶nh, khi th× xem s¸ch xem b¸o, B¸c kh«ng cã
vÎ mÖt nhäc chót nμo.
11 giê khuya, m¸y bay h¹ c¸nh ë Cancótta. Ra s©n bay
®ãn tiÕp, cã bμ Thñ hiÕn vμ c¸c vÞ l·nh ®¹o xø B¨nggan cïng
c¸c nh©n viªn cao cÊp cña thμnh phè Cancótta.
Anh cÇn nãi cho em râ: Bμ Thñ hiÕn lμ bμ Nai®u gi÷ chøc
Thñ hiÕn, chø kh«ng ph¶i lμ "bμ vî «ng Thñ hiÕn" nh− cã
ng−êi ®· hiÓu lÇm. Bμ Thñ hiÕn lμ con bμ cô Nai®u, mét thi
sÜ c¸ch m¹ng næi tiÕng vμ còng ®· gi÷ chøc Thñ hiÕn lóc bμ
cô cßn sèng.
Cïng ra ®ãn cã c¸c vÞ l·nh sù c¸c n−íc anh em vμ mÊy
n−íc ¸- Phi. Tuy ®· ®ªm khuya, rÊt ®«ng nh©n d©n Cancótta
vÉn chê ®îi hai bªn ®−êng ®Ó hoan nghªnh B¸c.
VÒ ®Õn dinh Thñ hiÕn ®· 12 giê khuya. C¬m n−íc xong råi
th× ®· mét giê s¸ng. Mäi ng−êi ®Æt l−ng xuèng gi−êng lμ ngñ li
b×. Nh−ng anh cè g¾ng viÕt cho xong th− sè 1 nμy ®Ó göi cho
em, v× s¸ng sím ngμy mai, B¸c vμ ®oμn sÏ tiÕp tôc ®i m¸y
77 hå chÝ Minh toμn tËp
bay ®Õn §ªli, Thñ ®« Ên §é.
§ªli, ngμy 5-2-1958
Cancótta c¸ch §ªli 1.316 c©y sè.
§Ó ®ãn B¸c, Tæng thèng Prax¸t ®· ph¸i ®Õn Cancótta mét
tæ liªn l¹c ®Ó ®i víi B¸c suèt nh÷ng ngμy B¸c ë th¨m Ên §é.
Trong tæ gåm cã: ba viªn trung t¸ vμ thiÕu t¸, ®¹i biÓu cho
h¶i, lôc, kh«ng qu©n; mét ng−êi phô tr¸ch b¸o chÝ; mét ng−êi
chôp ¶nh; mét ng−êi quay phim; «ng Sªnapati phô tr¸ch b¶o
vÖ; vμ ®¹i t¸ §Ðtp¨ng®i, bÝ th− qu©n sù cña Phñ Tæng thèng
lμm tr−ëng tæ liªn l¹c kiªm lÔ t©n. §¹i t¸ §Ðtp¨ng®i vμ «ng
Sªnapati phôc vô rÊt tËn tuþ vμ rÊt kÝn ®¸o. Hai ng−êi lu«n
lu«n ë c¹nh B¸c, nh−ng trong mÊy tr¨m bøc ¶nh ®¨ng ë c¸c
b¸o kh«ng hÒ cã h×nh ¶nh cña hai ng−êi.
M¸y bay cña B¸c vμ §oμn ®Õn c¸ch §ªli ®é 100 c©y sè, th×
cã t¸m chiÕc m¸y bay qu©n sù ra ®ãn.
§Õn §ªli võa ®óng 12 giê tr−a.
Khi B¸c vμ §oμn tõ m¸y bay b−íc xuèng, cã 21 ph¸t ®¹i
b¸c b¾n chμo, nh−ng tiÕng hoan h« cña quÇn chóng hÇu nh−
®· che lÊp tiÕng sóng.
S©n bay bè trÝ rÊt long träng vμ xinh ®Ñp, quèc kú hai
n−íc ViÖt- Ên tung bay rîp trêi. Tõ chç m¸y bay ®ç ®Õn r¹p
t¹m nghØ ®Òu tr¶i b»ng th¶m ®á. M¸i r¹p rÊt réng lín lμm
b»ng nh÷ng bøc thªu kÕt l¹i. D−íi ®Êt th× phñ b»ng nh÷ng
tÊm th¶m nhiÒu mμu s¾c. Chung quanh r¹p lμ nh÷ng chËu
hoa ®Ñp vμ th¬m.
Bªn tay ph¶i cã mét r¹p kh¸c, dμnh cho c¸c quan kh¸ch
®Õn ®ãn. Tæng thèng Prax¸t, Thñ t−íng Nªru vμ con g¸i lμ bμ
In®ira G¨ng®i ®Õn tËn cÇu thang m¸y bay ®ãn B¸c vμ §oμn
 78
mét c¸ch rÊt th©n mËt. C¸c em nhi ®ång rÝu rÝt ch¹y l¹i tÆng
hoa.
Tæng thèng vμ Thñ t−íng ®ang ®i kinh lý c¸c tØnh xa,
ngμy h«m qua míi vÒ Thñ ®« ®Ó ®ãn B¸c vμ §oμn. Dï c¶m
giã, kh¶n cæ, nh−ng Tæng thèng vÉn cè g¾ng ®Õn s©n bay ®ãn
B¸c.
B¸c vμ §oμn ®i b¾t tay c¸c Bé tr−ëng, c¸c ®¹i biÓu Quèc
héi, c¸c t−íng lÜnh, c¸c vÞ trong §oμn ngo¹i giao...
§éi nh¹c danh dù cö quèc ca hai n−íc ViÖt - Ên.
B¸c ®i duyÖt ®éi danh dù gåm cã h¶i, lôc, kh«ng qu©n.
E r»ng Tæng thèng qu¸ mÖt, B¸c kiªn quyÕt khuyªn m·i,
cô Prax¸t míi chÞu vÒ nghØ. Tr−íc khi thay mÆt Tæng thèng
®äc lêi hoan nghªnh, Thñ t−íng Nªru nãi: Hå Chñ tÞch lμ mét
nhμ ®¹i c¸ch m¹ng phi th−êng trong thêi ®¹i nμy. Ng−êi lu«n
lu«n gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò khã kh¨n víi nô c−êi trªn
m«i...
Lêi hoan nghªnh cña Tæng thèng nh− sau:
"Th−a Chñ tÞch,
T«i rÊt lÊy lμm sung s−íng ®−îc hoan nghªnh Chñ tÞch
lÇn ®Çu tiªn Ngμi ®Õn th¨m n−íc chóng t«i. TÊt c¶ chóng t«i
hoan nghªnh Ngμi nh− mét ®¹i chiÕn sÜ cho tù do, nh− mét vÞ
l·nh tô th©n mÕn vμ nh− Chñ tÞch cña mét n−íc b¹n lμ n−íc
ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ. Ên §é lu«n lu«n quan t©m ®Õn
sù gi¶i phãng cña nh÷ng d©n téc bÞ n−íc ngoμi thèng trÞ tr¸i
víi ý muèn cña nh©n d©n. Sau khi ®· giμnh ®−îc tù do, sù
quan t©m cña chóng t«i trë nªn sù ®ång t×nh tÝch cùc, dï
r»ng chóng t«i còng cã nh÷ng sù h¹n chÕ cña chóng t«i.
Chóng t«i v« cïng sung s−íng thÊy Chñ tÞch ®Õn víi
chóng t«i. Nh©n danh ChÝnh phñ, nh©n d©n Ên §é vμ c¸
79 hå chÝ Minh toμn tËp
nh©n t«i, t«i xin nhiÖt liÖt hoan nghªnh Ngμi. T«i mong r»ng
nh÷ng ngμy Ngμi ë l¹i Ên §é sÏ lμ nh÷ng ngμy vui vÎ vμ cã
kÕt qu¶. Vμ Ngμi sÏ cã dÞp ®i th¨m nh÷ng cè g¾ng cña chóng
t«i ®· lμm ®−îc ®Ó x©y dùng t−¬ng lai t−¬i ®Ñp cho ®Êt n−íc
chóng t«i..."
§ªli, ngμy 6-2-1958
Em H−¬ng, h«m qua, tõ s¸ng sím lªn m¸y bay cho ®Õn 10
giê r−ìi tèi tiÕp kh¸ch xong, B¸c vμ §oμn hÇu nh− kh«ng nghØ
ng¬i chót nμo. Tuy vËy mäi ng−êi ®Òu rÊt khoan kho¸i. Cßn
vÒ phÇn anh th× ghi chÐp nhiÒu, mét quyÓn nhËt ký ®· gÇn
hÕt giÊy. Nh−ng ch−a biÕt bao giê míi viÕt ®−îc hÕt ®Ó thuËt
l¹i tÊt c¶ mäi viÖc cho em hay. Th«i th× anh cø viÕt dÇn dÇn
vËy.
H«m qua t¹i s©n bay, ®¸p l¹i lêi hoan nghªnh cña Tæng
thèng Prax¸t, B¸c nãi ®¹i ý nh− sau:
- "NhËn lêi mêi cña Tæng thèng Prax¸t, chóng t«i rÊt
sung s−íng ®−îc ®Õn th¨m n−íc Céng hoμ Ên §é anh em.
Chóng t«i ch©n thμnh c¶m ¬n sù ®ãn tiÕp long träng vμ th©n
mËt cña c¸c b¹n. Chóng t«i xin chuyÓn ®Õn c¸c b¹n vμ toμn
thÓ nh©n d©n Ên §é anh em lêi chμo mõng th©n ¸i cña nh©n
d©n ViÖt Nam.
Chóng t«i ®Õn ®Êt n−íc vÜ ®¹i cña c¸c b¹n víi sù ®ång
t×nh s©u s¾c, nã ®· g¾n bã nh©n d©n hai n−íc chóng ta. HiÖn
nay h¬n 1.200 triÖu nh©n d©n ¸ - Phi, trong ®ã cã 400 triÖu
nh©n d©n Ên §é ®· ®−îc gi¶i phãng. §ã lμ mét sù kiÖn cùc
kú quan träng. Ngμy nay n−íc Céng hoμ Ên §é lμ mét n−íc
®éc lËp, ®ång thêi lμ mét c−êng quèc ®· cã nh÷ng cèng hiÕn
quý b¸u cho hoμ b×nh ë ch©u ¸ vμ thÕ giíi vμ Ên §é ®ang gi÷
mét vai trß quan träng trªn tr−êng quèc tÕ.
 80
Sau t¸m, chÝn n¨m kh¸ng chiÕn gian khæ ®Ó gi¶i phãng
®Êt n−íc, nh©n d©n ViÖt Nam ®· giμnh ®−îc th¾ng lîi. HiÖp
®Þnh Gi¬nev¬ ®· chÊm døt cuéc chiÕn tranh x©m l−îc vμ ®·
c«ng nhËn chñ quyÒn, ®éc lËp, l·nh thæ toμn vÑn cña ViÖt
Nam. Ngμy nay, nh©n d©n ViÖt Nam ®ang ra søc cñng cè hoμ
b×nh, x©y dùng ®Êt n−íc vμ ®Êu tranh thèng nhÊt Tæ quèc
cña m×nh.
N−íc Céng hoμ Ên §é ®· cèng hiÕn nhiÒu trong viÖc lËp
l¹i hoμ b×nh ë ViÖt Nam, Uû ban Quèc tÕ do Ên §é lμm Chñ
tÞch ®· cè g¾ng trong nhiÖm vô gi¸m s¸t vμ kiÓm so¸t viÖc
thi hμnh HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ë ViÖt Nam. Nh©n d©n ViÖt Nam
lu«n lu«n biÕt ¬n ChÝnh phñ vμ nh©n d©n Ên §é.
Nh©n d©n ViÖt Nam rÊt sung s−íng thÊy r»ng quan hÖ
h÷u nghÞ gi÷a hai n−íc chóng ta ngμy cμng ph¸t triÓn. Chóng
t«i rÊt sung s−íng ®−îc gÆp Tæng thèng Prax¸t vμ gÆp l¹i
Thñ t−íng Nªru, mét ng−êi b¹n tèt mμ nh©n d©n ViÖt Nam
®· cã h©n h¹nh ®ãn tiÕp ë Hμ Néi.
Cuéc ®i th¨m cña chóng t«i lÇn nμy sÏ gióp chóng t«i
hiÓu biÕt h¬n n÷a nh©n d©n Ên §é anh dòng ®ang ra søc x©y
dùng n−íc nhμ; vμ chóng t«i sÏ häc nh÷ng kinh nghiÖm quý
b¸u cña c¸c b¹n trong c«ng cuéc x©y dùng kinh tÕ vμ ph¸t
triÓn v¨n ho¸. Chóng t«i tin r»ng cuéc ®i th¨m cña chóng t«i
sÏ cñng cè thªm n÷a t×nh h÷u nghÞ vμ sù hîp t¸c gi÷a hai
n−íc chóng ta vμ gãp phÇn vμo sù cñng cè t×nh ®oμn kÕt gi÷a
nh©n d©n c¸c n−íc ¸ - Phi vμ b¶o vÖ hoμ b×nh thÕ giíi.
Mét lÇn n÷a, chóng t«i c¶m ¬n c¸c b¹n vÒ cuéc ®ãn tiÕp
nhiÖt liÖt nμy.
T×nh h÷u nghÞ bÒn v÷ng gi÷a hai n−íc ViÖt - Ên mu«n
n¨m!
Hoμ b×nh ë ch©u ¸ vμ trªn thÕ giíi mu«n n¨m!
81 hå chÝ Minh toμn tËp
Panch sheela mu«n n¨m!"
B¸c võa døt lêi th× mäi ng−êi vç tay vμ hoan h« s«i næi.
S©n bay Palam (em chí ®äc nhÇm lμ "Gia L©m" nhÐ!) c¸ch
thμnh phè 19 c©y sè. Hai bªn ®−êng c¾m ®Çy quèc kú Ên §é
vμ cê ®á sao vμng. B¸c vμ Thñ t−íng Nªru ®i chiÕc xe trÇn,
kÕ ®Õn xe h¬i cña §oμn vμ hμng tr¨m chiÕc xe cña quan
kh¸ch. §oμn xe h¬i kÕ tiÕp nhau thμnh nh− mét con rång b¬i
gi÷a mét c¸i biÓn hμng chôc v¹n ng−êi. Cμng gÇn thμnh phè
ng−êi cμng ®«ng thªm. Hä reo hß, vç tay, h« khÈu hiÖu: "Jai
ViÖt Nam!", "Hå ChÝ Minh jindabad!", "Hin®i- ViÖt Nam bhai
bhai!"... 1)
10F
§Õn gÇn Phñ Tæng thèng cã ®éi lÝnh c−ìi ngùa (®éi b¶o vÖ
cña Tæng thèng) ra ®ãn. Ngùa con nμo con Êy rÊt cao to.
Ng−êi lÝnh còng cao to, ®i giÇy èng ®en, mÆc ¸o ®á quÇn
tr¾ng, ®Çu bÞt kh¨n thªu kim tuyÕn, tay cÇm c©y d¸o dμi,
tr«ng thËt oai vÖ.
Tr−íc Phñ Tæng thèng l¹i cã th¶m ®á, cã r¹p thªu nh− ë
s©n bay. Mét lÇn n÷a ®éi nh¹c cö quèc ca hai n−íc. B¸c ®i xe
h¬i ®Æc biÖt ®Ó duyÖt ®éi vÖ binh.
Nghi lÔ xong, Thñ t−íng Nªru vμ bμ In®ira mêi B¸c vμ
§oμn vμo nghØ t¹i nhμ kh¸ch trong Phñ Tæng thèng, ë tÇng
thø 3. L©u ®μi nμy réng thªnh thang, rÊt nhiÒu phßng, nhiÒu
cöa, nÕu kh«ng cã ng−êi dÉn ®−êng th× rÊt dÔ ®i l¹c.
2 giê r−ìi ®Õn 3 giê r−ìi Thñ t−íng Nªru vμ bμ In®ira
cïng B¸c vμ §oμn ¨n c¬m tr−a mét c¸ch th©n mËt nh− trong
gia ®×nh. Sau khi ¨n c¬m xong, bμ con Ên §é còng th−êng ¨n
trÇu nh− bμ con ViÖt Nam ta.
_________
1) Jai vμ Jindabad ®Òu cã nghÜa lμ mu«n n¨m. Bhai bhai nghÜa
lμ anh em.
 82
4 giê 15 phót, B¸c vμ §oμn ®i ®Æt vßng hoa ë Rajghat.
§©y lμ mét c«ng viªn réng lín lμm n¬i kû niÖm, chø kh«ng
ph¶i lμ mé Th¸nh G¨ng®i. Gi÷a c«ng viªn cã ®¾p mét c¸i bÖ
vu«ng réng vμ cao. §©y lμ n¬i mμ mÊy n¨m tr−íc, lóc Th¸nh
G¨ng®i ®ang diÔn thuyÕt th× bÞ mét tªn ph¸t xÝt ¸m s¸t.
Tr−íc khi lªn bÖ ®Ó ®Æt vßng hoa, mäi ng−êi ®Òu cëi giμy vμ
®i ch©n kh«ng. §ã lμ theo phong tôc Ên §é, khi ®i vμo n¬i
cóng lÔ ®Òu lμm nh− vËy. Vßng hoa nμy ®−a tõ Hμ Néi sang.
Khi ®Æt vßng hoa vμ mÆc niÖm, B¸c rÊt c¶m ®éng. Hai ®iÒu
®ã ®· ®ån kh¾p §ªli vμ kh¾p Ên §é v× c¸c b¸o ®· ®Æc biÖt
nªu lªn. B¸c ®· trång mét c©y hoa ®¹i (còng ®−a tõ Hμ Néi
sang) ë c«ng viªn lμm kû niÖm.
Chóng ta cßn nhí r»ng ®Çu n¨m 1947, Ên §é ®ang ®Êu
tranh giμnh ®éc lËp, mμ ViÖt Nam ta th× ®ang b¾t ®Çu kh¸ng
chiÕn. Tuy trong lóc n−íc b¹n ®ang cßn khã kh¨n, nh−ng
Th¸nh G¨ng®i ®· kh«ng quªn kªu gäi nh©n d©n Ên §é hoμn
toμn ®ång t×nh víi nh©n d©n ViÖt Nam ®ang chiÕn ®Êu cho
chÝnh nghÜa. VÒ sau, ng−êi tÝn ®å xuÊt s¾c cña Th¸nh G¨ng®i
lμ Thñ t−íng Nªru lu«n lu«n ®ång t×nh vμ ñng hé cuéc kh¸ng
chiÕn anh dòng cña nh©n d©n ta.
5 giê chiÒu, B¸c ®i th¨m Tæng thèng Prax¸t. Sî Tæng thèng
mÖt, B¸c ®Þnh chØ B¸c vμ c¸c vÞ trong §oμn ®Õn th«i. Nh−ng
cô Prax¸t yªu cÇu tÊt c¶ c¸c anh em c¸n bé ta cïng ®Õn, råi
Cô cïng mäi ng−êi chuyÖn trß vμ uèng n−íc chÌ, th©n mËt
nh− ng−êi trong nhμ.
6 giê, Thñ t−íng Nªru ®Õn th¨m B¸c. Hai vÞ l·nh tô nãi
chuyÖn th©n mËt vÒ t×nh h×nh thÕ giíi vμ quan hÖ h÷u nghÞ
gi÷a hai n−íc chóng ta.
7 giê, «ng M¬n«ng, Bé tr−ëng Bé Quèc phßng ®Õn th¨m
83 hå chÝ Minh toμn tËp
B¸c.
8 giê ®Õn 10 giê r−ìi, hai «ng Bé tr−ëng ¨n c¬m víi B¸c vμ
§oμn. §ã lμ c¸ch s¾p ®Æt khÐo, ®Ó B¸c vμ §oμn cã dÞp tiÕp
xóc th©n mËt víi c¸c vÞ l·nh ®¹o trong ChÝnh phñ n−íc b¹n.
Sau ®ã, B¸c cßn ký nhiÒu quyÓn sæ kû niÖm. Còng nh−
ng−êi ph−¬ng T©y, bμ con Ên §é thÝch xin ch÷ ký cña nh÷ng
ng−êi cã danh tiÕng ®Ó lμm kû niÖm. Míi h«m ®Çu mμ B¸c ®·
nhËn ®−îc rÊt nhiÒu quyÓn sæ xin ch÷ ký. NhiÒu ng−êi ë ®Þa
ph−¬ng xa còng göi th− vμ ®iÖn ®Õn xin ch÷ ký cña B¸c.
§ªli, ngμy 6-2-1958
B¸c vμ §oμn h«m nay cã mét ch−¬ng tr×nh ho¹t ®éng
nÆng l¾m em ¹. Em xem ch−¬ng tr×nh nh− sau:
Tham gia tiÖc trμ cña "Uû ban tiÕp ®ãn Hå Chñ tÞch",
Th¨m ViÖn nghiªn cøu khoa häc vËt lý,
Th¨m ViÖn nghiªn cøu n«ng nghiÖp,
GÆp Uû ban kÕ ho¹ch Nhμ n−íc,
Nh©n d©n thμnh phè §ªli chμo mõng,
Tæng thèng Prax¸t chiªu ®·i.
"Uû ban ®ãn tiÕp Hå Chñ tÞch" lμ mét tæ chøc réng r·i,
gåm cã nhiÒu vÞ ®¹i biÓu Quèc héi vμ nh©n sÜ næi tiÕng ë §ªli,
kh«ng ph©n biÖt xu h−íng chÝnh trÞ, ®¶ng ph¸i, tÝn ng−ìng.
Tr−íc khi B¸c ®Õn §ªli, Uû ban ®· kªu gäi nh©n d©n Thñ
®« ®i ®ãn B¸c cho ®«ng.
4 giê chiÒu h«m nay, Uû ban më tiÖc trμ chiªu ®·i B¸c vμ
§oμn. N¬i chiªu ®·i lμ C©u l¹c bé HiÕn ph¸p, cã mét c¸i r¹p
lín còng lμm b»ng nh÷ng tÊm th¶m thªu kÕt l¹i, trang trÝ rÊt
®μng hoμng. §é 300 ng−êi tham gia, trong ®ã cã nhiÒu vÞ trong
§oμn ngo¹i giao. BÇu kh«ng khÝ trong cuéc chiªu ®·i rÊt lμ
 84
th©n mËt vμ vui vÎ. ChØ tiÕc r»ng Chñ tÞch Uû ban lμ bμ
RamÕch Vary Nªru - mét l·nh tô phô n÷ vμ chÞ em hä cña
Thñ t−íng Nªru - bÞ c¶m kh«ng ®Õn dù ®−îc.
Theo lÖ th−êng, c¸c vÞ phô tr¸ch trong Uû ban choμng hoa
cho B¸c vμ c¸c vÞ trong §oμn. Råi c¸c em häc sinh trai vμ g¸i
h¸t bμi hoan nghªnh. Uû ban tÆng B¸c nhiÒu quyÓn s¸ch vÒ
mü thuËt Ên §é. Ngoμi ra cßn mét mãn quμ l¹: mét gia ®×nh
trÎ tuæi víi ba ch¸u g¸i bÐ ®· biÕu B¸c mét con h−¬u con.
ThÊy vËy mäi ng−êi c−êi å vμ vç tay nhiÖt liÖt.
¤ng Chñ tÞch trong buæi chiªu ®·i ®äc lêi hoan nghªnh
®Çy nhiÖt t×nh.
Trong lêi c¶m ¬n, B¸c nãi ®¹i ý nh− sau:
"T«i rÊt c¶m ¬n nh÷ng lêi khen ngîi th©n ¸i cña «ng Chñ
tÞch. Song t«i kh«ng ph¶i lμ anh hïng. ChÝnh nh÷ng ng−êi
d©n ViÖt Nam vμ Ên §é ®· ®oμn kÕt ®Êu tranh giμnh l¹i tù
do, ®éc lËp cho Tæ quèc m×nh - ®ã míi lμ nh÷ng ng−êi anh
hïng thËt...
40, 50 n¨m tr−íc ®©y, t«i ®· ®i tõ ¸ sang ¢u, tõ Phi sang
Mü, ®©u ®©u t«i còng thÊy nh÷ng ng−êi ®au khæ ... Nh©n d©n
¸ - Phi th× bÞ bän thùc d©n ¸p bøc bãc lét. Nh©n d©n Mü da
®en th× bÞ Mü da tr¾ng ®μy ®äa xem khinh. Nh−ng ngμy nay,
do sù ®Êu tranh anh dòng cña nh©n d©n, ®ªm tèi ¸p bøc ®·
bÞ ®¸nh lui. Mïa xu©n tù do t−¬i s¸ng ®· ®Õn. NhiÒu n−íc ¸ -
Phi ®· giμnh ®−îc chñ quyÒn ®éc lËp. Chóng ta ph¶i ®oμn
kÕt chÆt chÏ ®Ó ®Êu tranh chèng nghÌo nμn vμ dèt n¸t, ®Ó
x©y dùng mét cuéc sèng míi, h¹nh phóc, h÷u nghÞ vμ hoμ
b×nh ...".
B¸c kÕt luËn b»ng khÈu hiÖu: N¨m nguyªn t¾c chung
sèng hoμ b×nh mu«n n¨m!
85 hå chÝ Minh toμn tËp
Thñ t−íng Nªru v× bËn viÖc cho nªn ®Õn chËm. Bμ con
yªu cÇu Thñ t−íng ph¸t biÓu ý kiÕn. Thñ t−íng nãi ®¹i ý:
"T«i kh«ng cã nhiÖm vô trong cuéc chiªu ®·i nμy, nh−ng
t«i còng cè g¾ng ®Õn tham gia v× lμ chiªu ®·i Hå Chñ tÞch...
Hå Chñ tÞch lμ mét nh©n vËt ®Æc biÖt, tÝnh rÊt gi¶n ®¬n
nh−ng lßng rÊt réng r·i. H«m qua khi tõ s©n bay vÒ, Hå Chñ
tÞch nãi víi t«i r»ng Ngμi cã ®em tõ Hμ Néi sang mét vßng
hoa vμ mét c©y ®¹i ®Ó ®Æt vμ trång ë n¬i kû niÖm Th¸nh
G¨ng®i. Ngμi cßn nãi thªm r»ng còng cã ®−a vßng hoa vμ c©y
®μo ®Ó kû niÖm «ng cô th©n sinh t«i. Hå Chñ tÞch gÆp «ng cô
th©n sinh t«i ë Thñ ®« n−íc BØ n¨m 1927 trong cuéc Héi nghÞ
quèc tÕ chèng chñ nghÜa thùc d©n. Mét cuéc gÆp gì ng¾n ngñi
vμ c¸ch ®©y ®· l©u n¨m mμ Hå Chñ tÞch cßn nhí ®Õn cô th©n
sinh t«i. §ã tuy lμ mét viÖc b×nh th−êng nh−ng nã chøng tá
mét c¸ch râ rÖt phÈm chÊt vÜ ®¹i cña Hå Chñ tÞch...". Nghe
Thñ t−íng Nªru nãi, mäi ng−êi rÊt c¶m ®éng.
Em H−¬ng ¹, mét ng−êi b¹n Ên §é cho anh biÕt r»ng Uû
ban ®ãn tiÕp nμy vμ cuéc chiªu ®·i nh− thÕ nμy lμ mét sù
kiÖn ®Æc biÖt, lÇn nμy míi cã ®Ó ®ãn tiÕp mét quý kh¸ch ®Æc
biÖt lμ B¸c Hå cña chóng ta.
Em H−¬ng ¹, h«m nay, khi B¸c vμ §oμn ®i th¨m Uû ban
kÕ ho¹ch Nhμ n−íc, ViÖn nghiªn cøu n«ng nghiÖp vμ ViÖn
nghiªn cøu khoa häc, th× anh v× bËn c«ng viÖc, kh«ng ®i ®−îc,
tiÕc qu¸!
6 giê chiÒu, B¸c vμ §oμn ®i dù cuéc chμo mõng cña thÞ x·
§ªli, tæ chøc ë "Thμnh §á". §ã lμ cung ®iÖn ®ång thêi lμ ®¹i
b¶n doanh cña vua chóa cæ x©y dùng tõ n¨m 1639. L©u ®μi
phÝa trong ®Òu lμm b»ng ®¸ tr¾ng rÊt léng lÉy. T−êng v¸ch
ngoμi th× ®Òu mμu ®á, cho nªn gäi lμ "Thμnh §á".
Tõ Phñ Tæng thèng ®Õn Thμnh §á, hai bªn ®−êng, ng−êi
®øng chËt nÝch ®ãn chμo B¸c vμ §oμn. Khi b−íc vμo trong
Thμnh §á, anh cã c¶m t−ëng nh− ®i vμo mét c¶nh bång lai.
Chung quanh l©u ®μi vμ kh¾p c¸c bån hoa vμ c©y cèi ®Òu treo
 86
®Çy nh÷ng ®Ìn ®iÖn xanh, ®á, vμng, tÝm, tr¾ng. Tõ cæng vμo
®Õn chç khai héi, hμng chôc cæng chμo kÕt b»ng hoa, b»ng
lôa vμ ®Ìn ®iÖn, liªn tiÕp nhau thμnh mét hμnh lang ®ñ s¾c,
®ñ mμu... Mét khung c¶nh cùc kú ®Ñp m¾t ...
Toμn thÓ uû viªn hμnh chÝnh thÞ x· vμ hμng ngh×n c«ng
d©n Thñ ®« ®· chê ®ãn s½n. Khi B¸c vμ §oμn cïng Thñ t−íng
Nªru, «ng ThÞ tr−ëng vμ bμ Phã ThÞ tr−ëng ®i vμo, mäi ng−êi
®øng dËy hoan h« nhiÖt liÖt. C¸c c« n÷ häc sinh h¸t bμi hoan
nghªnh. ¤ng ThÞ tr−ëng ®äc lêi chμo mõng, ®¹i ý nh− sau:
"KÝnh th−a Chñ tÞch. T«i rÊt sung s−íng ®−îc thay mÆt
nh©n d©n Thñ ®« §ªli nhiÖt liÖt hoan nghªnh Ngμi. Chóng
t«i ch¼ng nh÷ng hoan nghªnh Ngμi v× Ngμi lμ mét vÞ Chñ
tÞch cña mét n−íc b¹n cã quan hÖ víi Ên §é ®· tõ l©u ®êi, mμ
cßn v× Ngμi lμ mét vÞ l·nh tô c¸ch m¹ng vÜ ®¹i... Ngμi ®· ®Êu
tranh suèt ®êi giμnh tù do vμ h¹nh phóc cho nh©n d©n,
chèng l¹i sù thèng trÞ cña ®Õ quèc...
Th¸nh G¨ng®i ®· d¹y chóng t«i ®Êu tranh b»ng ph−¬ng
ph¸p hoμ b×nh vμ t×nh b¹n. M−êi n¨m tr−íc ®©y, Th¸nh
G¨ng®i ®· bÞ mét tªn ph¶n ®éng ¸m s¸t, nh−ng h×nh ¶nh cña
Ng−êi vÉn sèng m·i trong lßng chóng t«i. T×nh th−¬ng yªu
cña nh©n d©n ®èi víi Ng−êi vμ n−íc Ên §é tù do do Ng−êi ®·
x©y dùng - §ã lμ tÊm bia bÊt diÖt cña Th¸nh G¨ng®i...
Còng nh− Ên §é chóng t«i ®· chÞu ®ùng nhiÒu n¨m ®au
xãt tr−íc khi giμnh ®−îc tù do, Chñ tÞch vμ nh©n d©n ViÖt
Nam ®· kinh qua bao nhiªu gian khæ ®Ó ®i tíi gi¶i phãng.
Nh÷ng cuéc ®Êu tranh Êy ®· lμm cho nh©n d©n hai n−íc
chóng ta ®oμn kÕt vμ cμng hiÓu biÕt nhau.
Chóng t«i thiÕt tha víi hoμ b×nh ... Trªn thÕ giíi ngμy
nay, hoμ b×nh l©u dμi lμ mét ®iÒu cùc kú quan träng vμ cÊp
thiÕt. Khi ng−êi ta ®· ph¸t minh nh÷ng thø vò khÝ kinh
khñng nh− hiÖn nay, th× nh÷ng ng−êi cã trÝ kh«n kh«ng ai
muèn cã chiÕn tranh. Chóng t«i tin r»ng n¨m nguyªn t¾c
chung sèng hoμ b×nh lμ chÝnh s¸ch ®óng ®¾n mμ c¸c n−íc cÇn
87 hå chÝ Minh toμn tËp
thùc hiÖn. Trong cuéc ®Êu tranh cho hoμ b×nh, chóng t«i ch¾c
r»ng hai n−íc chóng ta sÏ hîp t¸c hÕt søc chÆt chÏ...
Chóng t«i rÊt biÕt ¬n Chñ tÞch ®· ®Õn víi chóng t«i vμ xin
Chñ tÞch chuyÓn lêi chμo h÷u nghÞ cña chóng t«i cho nh©n d©n
ViÖt Nam anh em...".
Trong lêi c¶m ¬n, B¸c nãi:
"Nh©n d©n ViÖt Nam ®· sung s−íng ®−îc hoan nghªnh
Thñ t−íng Nªru vμ Phã Tæng thèng Ra®acrixnan. LÇn nμy
chóng t«i rÊt sung s−íng ®−îc sang th¨m n−íc Ên §é vÜ ®¹i,
quª h−¬ng cña §øc PhËt vμ cña Th¸nh G¨ng®i. Chóng t«i
®−îc ChÝnh phñ vμ nh©n d©n Ên §é ®ãn tiÕp long träng vμ
th©n mËt. H«m nay l¹i ®−îc gÆp c¸c b¹n ë ®©y, t«i xin thay
mÆt ChÝnh phñ vμ nh©n d©n ViÖt Nam c¶m ¬n c¸c b¹n vμ göi
tíi toμn thÓ anh chÞ em c«ng d©n Ên §é vμ Thñ ®« §ªli lêi
chμo th©n thiÕt nhÊt.
Nh©n d©n hai n−íc chóng ta ®· cã quan hÖ anh em tõ l©u
®êi... D−íi ¸ch thèng trÞ cña thùc d©n, quan hÖ Êy t¹m bÞ
gi¸n ®o¹n trong mét thêi kú. Nh−ng t×nh h÷u nghÞ cæ truyÒn
vÉn lu«n lu«n g¾n bã hai d©n téc chóng ta.
Ngμy nay, Ên §é lμ mét n−íc hïng m¹nh, ®ãng mét vai
trß quan träng trªn thÕ giíi. D−íi sù l·nh ®¹o s¸ng suèt cña
Thñ t−íng Nªru, mét vÞ l·nh tô lçi l¹c, c¸c b¹n ®· thu ®−îc
nhiÒu thμnh tÝch to lín trong c«ng cuéc x©y dùng ®Êt n−íc,
ph¸t triÓn nÒn v¨n ho¸ tèt ®Ñp cã truyÒn thèng l©u ®êi vμ
ph¸t triÓn mét nÒn kinh tÕ tù chñ ... Nh÷ng ®iÒu Êy chøng tá
r»ng khi mét d©n téc ®· ®−îc ®éc lËp, th× cã ®ñ kh¶ n¨ng x©y
dùng mét ®êi sèng ngμy cμng t−¬i ®Ñp. Chóng t«i mõng c¸c
b¹n vÒ nh÷ng thμnh tÝch tèt ®Ñp ®· thu ®−îc trong kÕ ho¹ch
5 n¨m lÇn thø nhÊt vμ chóc c¸c b¹n thu ®−îc nhiÒu th¾ng lîi
to lín h¬n n÷a trong kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø hai.
Cïng víi n−íc Ên §é vÜ ®¹i, nhiÒu n−íc ¸ - Phi ®· tho¸t
khái ¸ch thùc d©n, trë thμnh nh÷ng n−íc ®éc lËp. Nh©n d©n
Trung Quèc ®ang h¨ng h¸i x©y dùng chñ nghÜa x· héi. Nh©n
 88
d©n c¸c n−íc §«ng- Nam ¸ vμ Trung, CËn §«ng ®· vïng
dËy, kiªn quyÕt giμnh l¹i vμ b¶o vÖ quyÒn tù do ®éc lËp cña
m×nh. Nh©n d©n ch©u Phi ®ang anh dòng ®Êu tranh chèng
¸ch ®Õ quèc. ChÕ ®é thùc d©n ®ang tan r· kh«ng g× cøu v·n
®−îc. Thêi kú bän thùc d©n lμm m−a lμm giã ®· qua råi...
Trong phong trμo chèng chñ nghÜa thùc d©n, Ên §é ®·
gãp mét phÇn to lín, ViÖt Nam còng ®· gãp phÇn nhá cña
m×nh. Nh©n d©n ViÖt Nam ®· ®Êu tranh h¬n 80 n¨m chèng
thùc d©n Ph¸p vμ ®· kh¸ng chiÕn gian khæ trong t¸m, chÝn
n¨m tr−êng. KÕt qu¶ nh©n d©n ViÖt Nam ®· th¾ng bän thùc
d©n. ViÖc ®ã chøng tá r»ng mét d©n téc biÕt ®oμn kÕt nhÊt
trÝ, quyÕt t©m chiÕn ®Êu vμ ®−îc sù ñng hé cña nh©n d©n thÕ
giíi, th× cuèi cïng nhÊt ®Þnh th¾ng lîi. HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ®·
chÊm døt cuéc chiÕn tranh x©m l−îc ë ViÖt Nam vμ c«ng
nhËn chñ quyÒn, ®éc lËp, thèng nhÊt vμ toμn vÑn l·nh thæ
cña ViÖt Nam ...
HiÖn nay, nguyÖn väng thiÕt tha nhÊt cña nh©n d©n ViÖt
Nam lμ thèng nhÊt Tæ quèc b»ng tæng tuyÓn cö tù do nh−
HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ®· quy ®Þnh. Nh−ng v× ©m m−u cña ®Õ
quèc vμ bän tay sai cña chóng cho nªn n−íc ViÖt Nam ®Õn
nay ch−a ®−îc thèng nhÊt. N−íc ViÖt Nam lμ mét, tõ Nam
®Õn B¾c chung mét tiÕng nãi, mét lÞch sö, mét v¨n ho¸ vμ
mét nÒn kinh tÕ. Nh©n d©n ViÖt Nam ®· hy sinh nhiÒu
x−¬ng m¸u ®Ó ®Êu tranh cho tù do ®éc lËp, quyÕt kh«ng mét
lùc l−îng nμo ng¨n c¶n ®−îc sù nghiÖp thèng nhÊt Tæ quèc
cña m×nh. Chóng t«i tin ch¾c r»ng cuéc ®Êu tranh thèng
nhÊt n−íc nhμ cña chóng t«i nhÊt ®Þnh th¾ng lîi ...
Chóng t«i ®Êu tranh cho hoμ b×nh. V× cã hoμ b×nh chóng
t«i míi cã ®iÒu kiÖn x©y dùng ®Êt n−íc ... Chóng t«i hÕt søc
t¸n thμnh n¨m nguyªn t¾c chung sèng hoμ b×nh mμ Thñ
t−íng Nªru lμ mét trong nh÷ng ng−êi ®Ò x−íng. Chóng ta
89 hå chÝ Minh toμn tËp
cÇn cã hoμ b×nh ®Ó x©y dùng mét cuéc ®êi h¹nh phóc cho
nh©n d©n vμ con ch¸u chóng ta ...
Phong trμo ®Êu tranh cho hoμ b×nh ®ang lan réng kh¾p
thÕ giíi. Nh©n d©n thÕ giíi ®Òu ®ßi ph¶i chÊm døt cuéc ch¹y
®ua vò trang, ®ßi tμi gi¶m binh bÞ, cÊm s¶n xuÊt vμ cÊm
dïng vò khÝ nguyªn tö vμ khinh khÝ, ®ßi gi¶i t¸n c¸c khèi
qu©n sù x©m l−îc, thñ tiªu c¸c c¨n cø qu©n sù ë n−íc ngoμi.
Nh©n d©n c¸c n−íc ®ßi më cuéc héi nghÞ nh÷ng ng−êi ®øng
®Çu chÝnh phñ c¸c n−íc ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò quèc tÕ b»ng
ph−¬ng ph¸p th−¬ng l−îng hoμ b×nh ®Æng lμm dÞu t×nh h×nh
thÕ giíi. Ch¾c r»ng ý nguyÖn hoμ b×nh cña nh©n d©n thÕ giíi
nhÊt ®Þnh sÏ th¾ng mäi ©m m−u g©y chiÕn ...
Chóng t«i sung s−íng nhËn thÊy trong cuéc ®Êu tranh
chung cho hoμ b×nh thÕ giíi, cho ®éc lËp d©n téc, nh©n d©n
hai n−íc chóng ta s¸t c¸nh víi nhau, cïng nhau theo ®uæi
môc ®Ých chung. Chóng t«i ch¾c r»ng nh©n d©n Ên §é mong
cho ViÖt Nam sím thèng nhÊt, còng nh− nh©n d©n ViÖt Nam
mong cho vïng Goa sím trë vÒ trong ®¹i gia ®×nh Ên §é...
Chóng t«i tin ch¾c r»ng cuéc ®i th¨m n−íc Céng hoμ Ên
§é lÇn nμy cña chóng t«i cμng th¾t chÆt thªm n÷a t×nh h÷u
nghÞ gi÷a nh©n d©n hai n−íc chóng ta, ®ång thêi gãp phÇn
t¨ng c−êng t×nh ®oμn kÕt gi÷a c¸c n−íc ¸ - Phi vμ cñng cè
hoμ b×nh ë ch©u ¸ vμ thÕ giíi.
Mét lÇn n÷a chóng t«i xin göi lêi chμo th©n ¸i cña chóng
t«i vμ cña nh©n d©n Thñ ®« Hμ Néi ®Õn toμn thÓ anh chÞ em
c«ng d©n Thñ ®« §ªli ...".
Trong cuéc hoan nghªnh nμy ®· xÈy ra mét chuyÖn rÊt
thó vÞ: Trªn ®μi Chñ tÞch, ë gi÷a hμng ®Çu cã mét c¸i ghÕ s¬n
son thÕp vμng, bäc nhung ®á, gièng nh− mét c¸i ngai vμng.
MÆc dï «ng ThÞ tr−ëng vμ Thñ t−íng Nªru cè mêi B¸c ngåi
 90
"ngai" Êy, B¸c nhÊt ®Þnh tõ chèi. ThÊy th¸i ®é khiªm tèn cña
B¸c, quÇn chóng nhiÖt liÖt t¸n thμnh, hä ®øng c¶ dËy vç tay
vμ hoan h« "Hå ChÝ Minh jindabad!" Cuèi cïng ph¶i thay
mét c¸i ghÕ kh¸c, B¸c míi ngåi. Sau chuyÖn ®ã, c¸c b¸o ®·
viÕt: Hå Chñ tÞch ®· xo¸ bá mét h×nh thøc lÔ t©n b»ng mét cö
chØ rÊt d©n chñ ...
8 giê chiÒu (6-2-1958), b¾t ®Çu cuéc chiªu ®·i cña Tæng
thèng. Cô Prax¸t mÖt kh«ng ®Õn ®−îc, do Thñ t−íng Nªru
thay mÆt. T¹i Phñ Tæng thèng, trong nhμ vμ ngoμi v−ên ®Òu
trang hoμng léng lÉy nh− ngμy tÕt. Dù tiÖc nμy ®é 100 ng−êi,
gåm cã c¸c vÞ l·nh ®¹o trong ChÝnh phñ vμ Quèc héi, §oμn
ngo¹i giao vμ nh÷ng nh©n sÜ næi tiÕng. TiÖc ®Õn nöa chõng,
Thñ t−íng Nªru ®äc lêi chóc mõng cña Tæng thèng Prax¸t,
®¹i ý nh− sau:
"T«i rÊt vui mõng ®−îc hoan nghªnh Hå Chñ tÞch...
Chóng ta hoan nghªnh Chñ tÞch, mét vÞ l·nh tô xuÊt s¾c
®ång thêi lμ mét chiÕn sÜ vÜ ®¹i cho tù do...
... BÞ ®Ì nÐn l©u n¨m d−íi sù thèng trÞ cña n−íc ngoμi,
chóng t«i biÕt sù gi¶i phãng chÝnh trÞ lμ quý nh−êng nμo, v×
vËy chóng t«i lu«n lu«n ®ång t×nh víi c¸c d©n téc ®Ó tho¸t
khái ¸ch thèng trÞ víi ngo¹i quèc. Víi sù quan t©m vμ ®ång
t×nh, chóng t«i ®· theo dâi nh÷ng sù biÕn ®æi ë ViÖt Nam.
Cuéc biÕn ®æi Êy ®· kÕt thóc víi Héi nghÞ Gi¬nev¬ n¨m
1954. Chóng t«i mong r»ng t×nh tr¹ng hiÖn nay sÏ kÕt thóc
víi sù thèng nhÊt ViÖt Nam b»ng ph−¬ng ph¸p hoμ b×nh trªn
nÒn t¶ng d©n chñ.
... NhiÒu thÕ kû tr−íc ®©y, Ên §é ®· cã quan hÖ mËt thiÕt
víi c¸c n−íc §«ng - Nam ¸, kÓ c¶ ViÖt Nam, vÒ v¨n ho¸, x·
héi vμ t«n gi¸o. Chóng t«i cμng sung s−íng nhí l¹i thêi kú
qu¸ khø mμ hai n−íc chóng ta ®· cã nh÷ng quan hÖ h÷u
91 hå chÝ Minh toμn tËp
nghÞ th¾m thiÕt, v× chóng ta ®−a thªm t×nh nghÜa Êy vμo
t−¬ng lai, ®Ó lμm cho mèi quan hÖ vμ ý nguyÖn chung lμ x©y
dùng kinh tÕ trong n−íc vμ cñng cè hoμ b×nh trªn thÕ giíi - sÏ
t¹o thμnh nh÷ng quan hÖ míi gi÷a chóng ta, lμm cho t×nh
h÷u nghÞ s½n cã gi÷a nh©n d©n hai n−íc Ên - ViÖt cμng ph¸t
triÓn vμ cñng cè.
Còng nh− ViÖt Nam ... tõ ngμy giμnh ®−îc chÝnh quyÒn
vÒ m×nh, Ên §é ®ang ra søc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vμ n«ng
nghiÖp. T«i mong r»ng trong nh÷ng ngμy ë l¹i Ên §é, Chñ
tÞch sÏ cã dÞp th¨m mét vμi viÖc x©y dùng Êy ... T«i tin ch¾c
r»ng viÖc Chñ tÞch ®Õn th¨m n−íc chóng t«i sÏ ®−a l¹i sù hîp
t¸c ngμy cμng chÆt chÏ gi÷a nh©n d©n Ên §é vμ ViÖt Nam
D©n chñ Céng hoμ...".
Lêi c¶m ¬n cña B¸c ®¹i ý nh− sau:
... "Khi ®Õn ®Êt n−íc Ên §é vÜ ®¹i, chóng t«i rÊt sung
s−íng ®−îc th¨m quª h−¬ng cña mét trong nh÷ng nÒn v¨n
minh l©u ®êi nhÊt trªn thÕ giíi ... NÒn t¶ng vμ truyÒn thèng
cña triÕt häc Ên §é lμ lý t−ëng hoμ b×nh, b¸c ¸i. Liªn tiÕp
trong nhiÒu thÕ kû, t− t−ëng PhËt gi¸o, nghÖ thuËt vμ khoa
häc Ên §é ®· lan kh¾p thÕ giíi.
Nh−ng thùc d©n ®· x©m l−îc n−íc Ên §é hμng tr¨m n¨m
... §Ó giμnh l¹i ®éc lËp tù do cña m×nh, nh©n d©n Ên §é ®·
anh dòng ®Êu tranh chèng chñ nghÜa thùc d©n. HiÖn nay Ên
§é lμ mét n−íc lín gi÷ mét vai trß ngμy cμng quan träng trªn
thÕ giíi, ®· ®ãng gãp nhiÒu vμo viÖc gi÷ g×n hoμ b×nh, ph¸t
triÓn quan hÖ h÷u nghÞ vμ hîp t¸c quèc tÕ gi÷a c¸c n−íc trªn
n¨m nguyªn t¾c chung sèng hoμ b×nh...
HiÖn nay lùc l−îng hiÕu chiÕn trªn thÕ giíi ®ang ©m m−u
x« ®Èy loμi ng−êi vμo mét cuéc chiÕn tranh v« cïng tμn khèc.
Nh©n d©n thÕ giíi ch¸n ghÐt vμ c¨m thï chiÕn tranh; kh«ng
 92
ngõng ®Êu tranh ®Ó gi÷ g×n vμ cñng cè hoμ b×nh. Trong cuéc
®Êu tranh cho hoμ b×nh, Ên §é ®· cã nhiÒu cèng hiÕn lín.
Lùc l−îng hoμ b×nh hiÖn nay m¹nh h¬n bao giê hÕt vμ cã kh¶
n¨ng ng¨n ngõa chiÕn tranh... ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam
D©n chñ Céng hoμ rÊt hoan nghªnh mäi s¸ng kiÕn vμ mäi cè
g¾ng nh»m lμm cho t×nh h×nh thÕ giíi bít c¨ng th¼ng. Chóng
t«i hoμn toμn ®ång ý víi Thñ t−íng Nªru t¸n thμnh ®Ò nghÞ
cña Liªn X« vÒ viÖc nh÷ng ng−êi ®øng ®Çu c¸c n−íc më héi
nghÞ nh»m t¨ng c−êng sù hîp t¸c quèc tÕ vμ lßng tin cËy lÉn
nhau ®Ó gi÷ g×n hoμ b×nh thÕ giíi. Chóng t«i còng ph¶n ®èi
tÊt c¶ c¸c khèi qu©n sù x©m l−îc. Chóng t«i t¸n thμnh viÖc
tæng tμi gi¶m qu©n bÞ, viÖc cÊm vò khÝ nguyªn tö vμ khinh
khÝ ...
HiÖn nay n−íc ViÖt Nam chóng t«i, v× sù can thiÖp cña ®Õ
quèc mμ viÖc thèng nhÊt ®Êt n−íc ch−a ®−îc thùc hiÖn b»ng
tæng tuyÓn cö tù do nh− HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ®· quy ®Þnh...
N−íc ViÖt Nam lμ mét, d©n téc ViÖt Nam lμ mét, kh«ng ai
chia c¾t ®−îc. Chóng t«i kiªn quyÕt phÊn ®Êu ®Ó thùc hiÖn
thèng nhÊt n−íc nhμ b»ng ph−¬ng ph¸p hoμ b×nh... Chóng
t«i tin ch¾c r»ng n−íc ViÖt Nam nhÊt ®Þnh sÏ ®−îc thèng
nhÊt ... Trong cuéc ®Êu tranh ®Ó cñng cè hoμ b×nh, thùc hiÖn
thèng nhÊt, ChÝnh phñ vμ nh©n d©n chóng t«i lu«n lu«n biÕt
¬n sù ®ång t×nh vμ ñng hé cña ChÝnh phñ vμ nh©n d©n Ên §é
anh em... Chóng t«i tin ch¾c r»ng cuéc ®i th¨m Ên §é lÇn nμy
cña chóng t«i sÏ t¨ng c−êng h¬n n÷a quan hÖ h÷u nghÞ gi÷a hai
n−íc chóng ta, ®ång thêi gãp phÇn vμo viÖc cñng
cè vμ ph¸t triÓn khèi ®¹i ®oμn kÕt cña c¸c n−íc ¸ - Phi".
TiÖc nμy thøc ¨n gi¶n ®¬n vμ ngon lμnh; kh«ng nhiÒu thø
nhiÒu mãn bÒ bén nh− c¸c cuéc chiªu ®·i cña ta. Trong c¸c
cuéc chiªu ®·i ë Ên §é ®Òu uèng n−íc l·, kh«ng dïng r−îu.
§ã lμ mét ®iÒu mμ chóng ta nªn b¾t ch−íc.
Sau b÷a tiÖc cã mét giê v¨n c«ng, móa rÊt giái, h¸t rÊt
93 hå chÝ Minh toμn tËp
hay. C¸c chÞ em nghÖ sÜ h¸t bμi Quèc ca cña ta rÊt râ, rÊt
®óng. B¸c vμ Thñ t−íng Nªru ®· tÆng hoa cho c¸c anh chÞ
em nghÖ sÜ.
Nh÷ng bμi diÔn thuyÕt chμo mõng vμ c¶m ¬n, anh chØ viÕt
cho em nh÷ng ®o¹n anh ghi chÐp ®−îc, chø kh«ng ph¶i c¶
nguyªn v¨n.
9 giê s¸ng (7-2-1958), c¸c em häc sinh trai vμ g¸i, thuéc
®oμn thÓ "Kû luËt quèc d©n", tæ chøc mét cuéc biÓu diÔn ®Ó
hoan nghªnh B¸c vμ §oμn. Cïng ®i cã Thñ t−íng Nªru, Bé
tr−ëng Bé gi¸o dôc vμ nhiÒu nh©n sÜ kh¸c. §oμn thÓ nμy míi
thμnh lËp bèn n¨m nay, nh»m môc ®Ých båi d−ìng thanh
niªn vμ nhi ®ång thμnh nh÷ng ng−êi m¹nh khoÎ, yªu n−íc vμ
cã kû luËt.
H«m nay, 3.000 em chia lμm 28 ®éi do c¸c ®éi tr−ëng tý
hon chØ huy. Ch−¬ng tr×nh gåm cã:
Hoan h« Tæ quèc ba lÇn.
TËp c¸c ®éng t¸c.
DiÔu qua tr−íc ®μi Chñ tÞch, võa ®i võa h¸t.
C¸c ®iÖu móa d©n gian.
ThÓ thao trÌo cét.
Hoan h« B¸c ba lÇn.
H¸t quèc ca ViÖt vμ Ên.
Trong ®¸m c¸c em g¸i bÐ d©ng hoa, cã mét em mï hai
m¾t ®−îc B¸c ½m lªn. Em Êy sê r©u sê m¸ B¸c, råi «m chÆt
lÊy B¸c mét c¸ch rÊt ©u yÕm. Mäi ng−êi tr«ng thÊy ®Òu c¶m
®éng.
C¸c em biÓu diÔn khÐo vμ h¸t hay, ®−îc mäi ng−êi vç tay,
khen ngîi.
Sau cuéc biÓu diÔn, B¸c th©n mËt dÆn dß c¸c em: Häc tËp
 94
siªng n¨ng, gi÷ g×n trËt tù, b¶o vÖ søc khoÎ, nghe lêi B¸c
Nªru. "Mai sau c¸c ch¸u sÏ thμnh nh÷ng ®éi qu©n hïng
m¹nh ®Ó x©y dùng Tæ quèc, b¶o vÖ hoμ b×nh ...".
B¸c nãi thªm: "§èi víi c¸c ch¸u, b¸c lμ B¸c Hå, chø kh«ng
ph¶i lμ Cô Chñ tÞch". Nghe vËy c¸c em võa vç tay, võa hoan
h« "B¸c Hå! B¸c Hå!". Mét em ch¹y lªn biÕu b¸c hai c¸i kÑo.
10 giê r−ìi, B¸c vμ §oμn ®i xem Th¸p Qut - Minar. Th¸p
nμy x©y dùng tõ n¨m 1199. Cao 76 th−íc t©y. Cã n¨m tÇng.
Ba tÇng d−íi x©y b»ng ®¸ ®á, hai tÇng trªn b»ng ®¸ tr¾ng.
Tõ nÒn th¸p ®Õn chãp cã 379 bËc thang ®¸. §øng trªn ®Ønh
th¸p tr«ng thÊy toμn bé phong c¶nh Thñ ®« §ªli.
C¸ch th¸p m−¬i th−íc lμ di tÝch cña nhμ thê Quvat-ul-
islam, x©y tõ n¨m 1193. Tuy ®· 765 n¨m, nh÷ng r−êng cét
ch¹m træ rÊt khÐo vÉn cßn nguyªn vÑn. §iÒu ®ã chøng tá
r»ng tõ x−a nghÖ thuËt x©y dùng cña Ên §é ®· rÊt tinh vi.
Gi÷a s©n nhμ thê cã mét c¸i cét s¾t trßn trång trªn mét
c¸i bÖ. Cét s¾t cao ®é 7 th−íc. Tuy ®· tr¶i qua h¬n 1.500 n¨m
m−a n¾ng, cét s¾t kh«ng cã chót sÐt rØ nμo, v× nã lμ chÊt s¾t
thuÇn tuý 100%.
Ngay sau cuéc ®i th¨m, c¶ Thñ ®« §ªli ®ån r»ng B¸c thËt
lμ anh hïng, lý do lμ: X−a nay c¸c quý kh¸ch ®Õn xem, trÎ
còng nh− giμ, chØ ®øng d−íi s©n nh×n lªn, kh«ng ai trÌo ®Õn
®Ønh th¸p, nay B¸c ®· lªn ®Õn tÇng cao nhÊt - Cho nªn B¸c lμ
anh hïng!
12 giê r−ìi, Thñ t−íng Nªru mêi B¸c vμ §oμn ¨n c¬m ë
dinh Thñ t−íng. B÷a ¨n nμy rÊt th©n mËt vμ vui vÎ, kh«ng
cã lÔ tiÕt ngo¹i giao. Ngoμi B¸c vμ §oμn, cã ®é 50 vÞ b¹n th©n
cña Thñ t−íng.
Sau b÷a tiÖc, «ng M. N¸t, Th− ký Héi xinª trÎ con, ®·
biÕu B¸c mét cuén phim vÒ trÎ em Ên §é.
Khi trë vÒ Phñ Tæng thèng, B¸c xuèng xe, ®i bé. V× vËy,
anh em b¶o vÖ th× rÊt lóng tóng. Bμ con ®i ®−êng th× rÊt vui
95 hå chÝ Minh toμn tËp
mõng, hä ch¹y theo hoan h« B¸c, nh− mét cuéc biÓu t×nh.
3 giê ®Õn 4 giê, B¸c tiÕp h¬n 50 ®¹i biÓu c¸c b¸o Ên §é,
Anh,
Mü ...
§èi víi n−íc ta, b¸o chÝ n−íc b¹n cã c¶m t×nh rÊt tèt. L©u
tr−íc ngμy B¸c ®Õn Ên §é, nhiÒu b¸o ®· ®¨ng nh÷ng bμi
hoan nghªnh, ¶nh vμ tiÓu sö cña B¸c, cuéc kh¸ng chiÕn anh
dòng vμ thμnh tÝch trong viÖc x©y dùng hoμ b×nh cña qu©n vμ
d©n ta. NhiÒu b¸o ®¨ng c¶ th¬, ca vμ phong tôc ViÖt Nam.
MÊy h«m nay, c¸c b¸o ®¨ng nh÷ng bμi dμi thuËt l¹i nh÷ng
ho¹t ®éng cña B¸c víi nhiÒu lêi ca tông.
Trong cuéc tiÕp xóc h«m nay, tr−íc hÕt, B¸c ®äc lêi tuyªn
bè ®· viÕt s½n, néi dung gåm cã:
- C¶m ¬n sù ®ãn tiÕp long träng vμ th©n mËt cña ChÝnh
phñ vμ nh©n d©n Ên §é anh em.
- ChÝnh phñ vμ nh©n d©n ta ñng hé vμ thùc hiÖn n¨m
nguyªn t¾c chung sèng hoμ b×nh.
- Chèng chñ nghÜa thùc d©n; ñng hé phong trμo gi¶i
phãng d©n téc cña nh©n d©n ¸ - Phi; Ta chñ tr−¬ng Angiªri
ph¶i ®−îc ®éc lËp, xø Goa ph¶i trë vÒ Ên §é, T©y Iri¨ng trë
vÒ Nam D−¬ng, §μi Loan trë vÒ Trung Quèc.
- Chèng chiÕn tranh, chèng vò khÝ nguyªn tö, chèng c¸c
khèi qu©n sù x©m l−îc.
- Nh©n d©n ViÖt Nam kiªn quyÕt ®Êu tranh thèng nhÊt
n−íc nhμ b»ng ph−¬ng ph¸p hoμ b×nh...
Råi B¸c tr¶ lêi mét lo¹t c©u hái (c¸c b¸o ®· göi ®Õn tr−íc)
vÒ:
- Thμnh tÝch x©y dùng kinh tÕ vμ chÝnh s¸ch ngo¹i giao
cña n−íc ta.
 96
- Sù ®ãng gãp cña ta trong c«ng cuéc gi÷ g×n hoμ b×nh thÕ
giíi, v.v..
Sau ®ã, B¸c tr¶ lêi m−êi mÊy c©u hái (míi tiÕp ®−îc) cña
®¹i biÓu mét tê b¸o Mü. Vμi vÝ dô:
- Nh©n d©n ViÖt Nam coi nh©n d©n Mü lμ b¹n cña m×nh;
chóng t«i chèng lμ chèng chÝnh s¸ch can thiÖp cña ®Õ quèc
Mü.
- Dï lμ nhá xÝu, qu¶ vÖ tinh Mü ®· phãng ®−îc còng gãp
phÇn vμo sù ph¸t triÓn cña khoa häc vμ B¸c mong cho khoa
häc hoμ b×nh cña Mü tiÕn bé.
- Thμnh tÝch to nhÊt cña nh©n d©n ViÖt Nam lμ ®· giμnh
®−îc tù do, ®éc lËp.
- Trong thêi kú kh¸ng chiÕn, qu©n ®éi ViÖt Nam ®· lÊy
®−îc nhiÒu vò khÝ Mü cung cÊp cho Ph¸p. ThÕ lμ Mü ®· gi¸n
tiÕp cung cÊp vò khÝ cho qu©n ®éi ViÖt Nam.
- VÒ c©u hái: Ph¶i ch¨ng Liªn X« vμ Trung Quèc khèng
chÕ ViÖt Nam? B¸c nãi: "T«i xin lçi c¸c b¹n, c©u hái nμy h¬i
nghÕch ng¸c ng©y th¬...".
Suèt trong cuéc nãi chuyÖn, nhiÒu lÇn c¸c ký gi¶ ®· c−êi å
vμ vç tay, v× nh÷ng c©u tr¶ lêi lý thó cña B¸c.
NhiÒu anh em nhμ b¸o nãi: §· l©u, míi cã mét cuéc tiÕp
c¸c nhμ b¸o vui vÎ vμ cëi më thÕ nμy.
5 giê chiÒu (7-2-1958) B¸c ®Õn tõ biÖt Tæng thèng. Cô
Prax¸t tÆng B¸c mét c©y bå ®Ò nhá. TiÕng Ên §é còng gäi bå
®Ò lμ "bodi" nh− tiÕng ta. L¹ thËt em nhØ!
C©y bå ®Ò nμy rÊt quý v× lμ chåi non cña c©y bå ®Ò cæ thô
®· chøng kiÕn §øc PhËt ®¾c ®¹o.
Nh©n dÞp nμy, B¸c mêi Tæng thèng sang th¨m n−íc ta.
Cô Prax¸t c¶m ¬n vμ vui vÎ nhËn lêi mêi.
6 giê, B¸c vμ §oμn ®Õn th¨m "Héi nh÷ng ng−êi Ên nghiªn
cøu t×nh h×nh thÕ giíi". §Õn dù cuéc gÆp gì nμy cã h¬n 300
97 hå chÝ Minh toμn tËp
ng−êi trÝ thøc, chÝnh trÞ vμ khoa häc. Sau ®©y lμ tãm t¾t
nh÷ng ®iÓm nãi chuyÖn cña B¸c:
LÞch sö ®éc lËp vμ thèng nhÊt l©u ®êi cña n−íc ta.
Cuéc ®Êu tranh tr−êng kú chèng thùc d©n Ph¸p. Sù
nghiÖp thμnh lËp n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ.
Cuéc kh¸ng chiÕn anh dòng cña qu©n vμ d©n ta ®·
th¾ng lîi: HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ®· chÊm døt chiÕn tranh,
c«ng nhËn chñ quyÒn, ®éc lËp vμ l·nh thæ toμn vÑn cña
n−íc ta... B¸c nghiªm kh¾c lªn ¸n chÝnh s¸ch can thiÖp
cña ®Õ quèc Mü hßng biÕn miÒn Nam thμnh mét thuéc ®Þa,
mét c¨n cø qu©n sù cña Mü. Sù ®oμn kÕt vμ quyÕt t©m cña
nh©n d©n ta ®Êu tranh giμnh thèng nhÊt n−íc nhμ b»ng
ph−¬ng ph¸p hoμ b×nh trªn c¬ së nh÷ng ®iÒu kiÖn hîp t×nh, hîp
lý cña C−¬ng lÜnh MÆt trËn Tæ quèc vμ HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬.
VÒ chÝnh s¸ch ngo¹i giao, ChÝnh phñ vμ nh©n d©n ta chñ
tr−¬ng hîp t¸c th©n thiÖn víi c¸c n−íc trªn nÒn t¶ng n¨m
nguyªn t¾c chung sèng hoμ b×nh.
B¸c nªu râ nh÷ng thμnh tÝch cña ta vÒ x©y dùng kinh tÕ
vμ ph¸t triÓn v¨n ho¸ tõ ngμy hoμ b×nh ®−îc lËp l¹i.
VÒ t×nh h×nh thÕ giíi, B¸c nãi: HiÖn nay lùc l−îng hoμ
b×nh lín m¹nh h¬n bao giê hÕt vμ ®ñ søc ng¨n chÆn chiÕn
tranh. Tuy vËy phe ®Õ quèc vÉn ®eo ®uæi ©m m−u g©y chiÕn.
Cho nªn, nh©n d©n thÕ giíi yªu chuéng hoμ b×nh cÇn ph¶i
n©ng cao c¶nh gi¸c, kiªn quyÕt chèng chiÕn tranh, chèng c¸c
khèi qu©n sù x©m l−îc, chèng thö bom nguyªn tö vμ khinh
khÝ ... Tinh thÇn Héi nghÞ B¨ng®ung vμ kÕt qu¶ tèt ®Ñp cña
§¹i héi L¬ Ke võa råi lμm cho nh©n d©n ¸ - Phi thªm ®oμn
kÕt, thªm hïng m¹nh, thªm kiªn quyÕt chèng chñ nghÜa thùc
d©n, thªm h¨ng h¸i gi÷ g×n hoμ b×nh thÕ giíi.
B¸c kÕt luËn: MÆc dï cã nhiÒu khã kh¨n, song víi søc
 98
®oμn kÕt vμ quyÕt t©m cña m×nh, víi sù ñng hé cña 400 triÖu
nh©n d©n Ên §é vμ sù ®ång t×nh cña nh©n d©n thÕ giíi, n−íc
ViÖt Nam nhÊt ®Þnh sÏ thèng nhÊt.
Tr−íc khi vμo ®Ò, B¸c nãi: "B¸o c¸o nμy h¬i dμi. Bao giê
c¸c b¹n kh«ng muèn nghe n÷a xin cø nãi thËt, t«i sÏ kÕt
thóc". Mäi ng−êi c−êi vμ vç tay.
§äc xong b¶n b¸o c¸o, B¸c nãi thªm: "ViÖt Nam thèng
nhÊt kh«ng nh÷ng Ých lîi cho chóng t«i mμ cßn Ých lîi cho c¸c
b¹n, v× c¸c b¹n sÏ khái tèn c«ng nghiªn cøu mét vÊn ®Ò phøc
t¹p. Vμ còng Ých lîi cho vÞ Chñ tÞch kÝnh mÕn cña chóng ta
®©y (¤ng CrÝtxna Masari lμ Chñ tÞch héi nμy vμ Chñ tÞch c¶
Uû ban kÕ ho¹ch Nhμ n−íc). V× ViÖt Nam thèng nhÊt, mçi n¨m
sÏ cã thÓ b¸n sang Ên §é h¬n mét triÖu r−ëi tÊn g¹o ®Ó gióp
gi¶i quyÕt mét phÇn vÊn ®Ò l−¬ng thùc...".
Mäi ng−êi l¹i c−êi å vμ vç tay nhiÖt liÖt.
ThuËt l¹i cuéc nãi chuyÖn nμy, nhiÒu b¸o Ên viÕt: - Th¸i
®é thËt thμ vμ khiªm tèn cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· lÊy
®−îc c¶m t×nh cña mäi ng−êi ®Õn nghe h«m nay.
- 7 giê, B¸c vμ Thñ t−íng Nªru ký b¶n tuyªn bè chung.
V¨n kiÖn quan träng nμy sÏ ®¨ng ë c¸c b¸o, anh kh«ng ghi
chÐp ë ®©y.
- 7 giê r−ìi, B¸c chiªu ®·i vμ tõ biÖt Tæng thèng, Thñ
t−íng vμ c¸c b¹n ë §ªli. Sau khi tá lêi c¶m ¬n Tæng thèng,
Thñ t−íng vμ nh©n d©n §ªli, B¸c nãi tãm t¾t: "Trong nhiÒu
vÊn ®Ò quan träng, c¸c b¹n Ên §é vμ chóng t«i ®Òu ®ång ý
víi nhau. §iÒu ®ã chøng tá r»ng quan hÖ anh em gi÷a hai
n−íc chóng ta ngμy cμng ph¸t triÓn vμ cñng cè h¬n n÷a ... Vμ
do ®ã, sÏ gióp th¾t chÆt thªm n÷a t×nh ®oμn kÕt gi÷a c¸c
n−íc ¸ - Phi vμ t¨ng c−êng lùc l−îng b¶o vÖ hoμ b×nh thÕ
giíi".
99 hå chÝ Minh toμn tËp
Thay mÆt Tæng thèng Prax¸t, Thñ t−íng Nªru tr¶ lêi ®¹i
ý nh− sau: "Hå Chñ tÞch lμ mét ng−êi cã ®é l−îng réng r·i.
Ngμi võa nãi víi t«i Ngμi ®· "ph¶i lßng" §ªli; nh− thÕ lμ cÇn
ph¶i cã mét qu¶ tim rÊt to ... Sù thËt th× nh©n d©n §ªli còng
®· "ph¶i lßng" Ngμi. Trong ba ngμy Hå Chñ tÞch ë ®©y, ®· cã
nhiÒu cuéc mÝt tinh vμ cuéc trao ®æi ý kiÕn, nhiÒu khi b»ng
tiÕng nãi, nhiÒu khi kh«ng cÇn ®Õn tiÕng nãi. Chóng ta cã
ng−êi trao ®æi b»ng tiÕng nãi, cã ng−êi trao ®æi b»ng c¶m
t×nh. Chóng ta ®· tiÕp xóc víi mét ng−êi mμ ng−êi Êy lμ mét
bé phËn cña lÞch sö ch©u ¸. Chóng ta gÆp gì mét vÜ nh©n,
®ång thêi chóng ta gÆp gì mét ®o¹n lÞch sö. V× vËy, kh«ng
nh÷ng chóng ta ®· thªm vÒ mÆt t− t−ëng, mμ cßn thªm danh
gi¸ cho chóng ta. GÆp gì Hå Chñ tÞch lμ mét kinh nghiÖm nã
lμm cho chóng ta tèt thªm ...".
Thñ t−íng nãi −íc ao B¸c ë l¹i l©u h¬n, nh−ng khã mμ
mêi nh÷ng ng−êi cã tr¸ch nhiÖm nÆng nÒ l−u l¹i l©u ngμy ë
n−íc ngoμi. Thñ t−íng mong B¸c ®Õn th¨m Ên §é lÇn n÷a. Hå
Chñ tÞch tá ý muèn lÇn kh¸c "vi hμnh" ®Õn th¨m Ên §é. Nh−ng
mét ®o¹n lÞch sö muèn vi hμnh th× kh«ng ph¶i dÔ ... ThËt lμ
mét sù sung s−íng mμ cã mét
ng−êi vÜ ®¹i vμ ®¸ng yªu ®Õn víi chóng ta vμ, mÆc dï nh÷ng
m©u thuÉn trªn thÕ giíi hiÖn nay, ng−êi ta vÉn c¶m thÊy
nh©n ®¹o, h÷u nghÞ vμ t×nh th−¬ng yªu nã sÏ xo¸ ®−îc mäi
m©u thuÉn. Thñ t−íng kÕt luËn gäi B¸c lμ mét ng−êi vÜ ®¹i,
mét b¹n vÜ ®¹i vμ mét ®ång chÝ vÜ ®¹i.
9 giê tèi (7-2-1958) nghe tin B¸c s¾p rêi §ªli, c¸c em bÐ
(ch¸u cña Tæng thèng, con cña c¸c nh©n viªn cao cÊp ë Phñ
Tæng thèng) kÐo nhau ®Õn chμo B¸c. C¸c em h¸t cho B¸c
nghe, råi ®ßi B¸c cho ch÷ ký ®Ó lμm kû niÖm. §· ®Õn giê
nh−ng c¸c em cßn quyÕn luyÕn, v©y trßn lÊy B¸c, kh«ng
muèn ®Ó B¸c ®i. Cã em hái: B¸c ¬i B¸c, bao giê B¸c trë l¹i
 100
ch¬i víi c¸c ch¸u?
10 giê 25 phót, xe s¾p söa ch¹y ®i N¨nggan. Nhμ ga, s©n
ga, v−ên ga ®Òu trang trÝ víi quèc kú hai n−íc vμ ®Ìn ®iÖn
nhiÒu mÇu s¾c, ®Ñp nh− ngμy TÕt. Ra ga tiÔn B¸c vμ §oμn, cã
Thñ t−íng vμ bμ In®ira, nhiÒu vÞ trong ChÝnh phñ vμ Quèc
héi, §oμn ngo¹i giao vμ nh÷ng b¹n míi quen biÕt.
Lóc chia tay, kh¸ch vμ chñ ®Òu tá t×nh rÊt quyÕn luyÕn.
B¸c ®øng trªn cöa xe vÉy tay vμ nãi ch¬i: "Cöa nμy lμ cöa
hoμ b×nh". Thñ t−íng Nªru c−êi vμ tr¶ lêi: "Cöa hoμ b×nh,
chóng ta ph¶i ®Ó nã më réng m·i m·i".
10 giê r−ìi, xe löa chuyÓn b¸nh rêi Thñ ®« ®i N¨nggan.
Chμo c¸c b¹n §ªli th©n mÕn! Chóng t«i sÏ lu«n lu«n ghi
nhí t×nh h÷u nghÞ th¾m thiÕt cña c¸c b¹n ®èi víi l·nh tô vμ
nh©n d©n ViÖt Nam! ...
§ªli lμ mét thμnh phè rÊt cò vμ rÊt míi, cã ®é hai triÖu
nh©n d©n. H¬n 2.000 n¨m nay, §ªli ®· tr¶i qua nhiÒu cuéc
bÓ d©u vμ ®· thay ®æi s¸u, b¶y lÇn. Lóc th× thμnh phè míi
mäc chång trªn thμnh phè cò. Lóc th× thμnh phè cò vÉn ®øng
bªn thμnh phè míi. V× vËy, §ªli cã nhiÒu di tÝch lÞch sö x−a,
l¹i cã nhiÒu l©u ®μi míi. Ngμy nay §ªli cã hai phÇn: §ªli cò
lμ n¬i d©n c− ®«ng vμ phè x¸ nhiÒu. Bªn c¹nh lμ §ªli míi, n¬i
tËp trung c¸c c¬ quan chÝnh quyÒn, x©y dùng xong tõ n¨m
1931. Quèc héi, Phñ Tæng thèng, dinh Thñ t−íng, c¸c Bé ®Òu
ë gÇn nhau. Nhμ cöa to, ®−êng s¸ réng, v−ên hoa nhiÒu, xøng
®¸ng lμ Thñ ®« cña mét n−íc cã h¬n 382 v¹n c©y sè vu«ng
®Êt ®ai, 362 triÖu nh©n d©n. (N−íc Ên §é chia lμm 14 bang
vμ 6 khu trùc thuéc ChÝnh phñ trung −¬ng).
§èi víi nh÷ng ng−êi b¹n, nh©n d©n §ªli cã th¸i ®é rÊt
niÒm në th©n mËt, ®¸ng yªu. Trong nh÷ng ngμy ë Thñ ®«,
101 hå chÝ Minh toμn tËp
mçi lÇn B¸c vμ §oμn ®i ra, lu«n lu«n hμng ngh×n, cã khi
hμng v¹n ng−êi ®ãn chμo hai bªn ®−êng. Ngoμi nh÷ng tiÕng
hoan h«, nh÷ng bμn tay chμo vÉy, t×nh c¶m s©u s¾c nhÊt lμ
n¬i con m¾t tr×u mÕn cña hä. Mçi lóc B¸c vμ §oμn ®i gÇn c¸c
tr−êng häc, th× c¸c em häc sinh ch¹y ïa ra, nh¶y nhãt, hß
reo, ch¹y theo xe B¸c vμ hoan h«: "Sasa Hå, jindabad!".
Mét h«m, ®é 9 giê s¸ng, anh cã viÖc ®i ra phè, thÊy cã
hμng v¹n ng−êi ®i xe ®¹p liªn tiÕp nhau h¬n mét c©y sè, rÊt
cã trËt tù. Hä ®i tõ §ªli cò vμo §ªli míi. Anh t−ëng lμ mét
®¸m biÓu t×nh b»ng xe ®¹p. Hái ra míi biÕt ®ã lμ nh©n viªn
®i lμm viÖc ë c¸c c¬ quan.
N¨nggan c¸ch §ªli 360 c©y sè, ®i vÒ phÝa b¾c. §i xe löa
®Æc biÖt ph¶i 12 tiÕng ®ång hå, tøc lμ 9 giê s¸ng mai sÏ ®Õn.
ThÕ lμ tèi h«m nay B¸c vμ §oμn cïng tÊt c¶ anh em c¸n bé
®−îc nghØ ng¬i suèt ®ªm.
Trªn xe, ¨n c¬m råi th× ®· 12 giê khuya, nh−ng anh cè
viÕt cho xong th− nμy ...
MÊy h«m võa qua, c«ng viÖc khÈn tr−¬ng, ai còng h¬i
mÖt. V× xe l¾c, m¾t anh l¹i riu rÝu, viÕt ch÷ o th× thμnh ch÷ a.
TiÕng b¸nh xe ch¹y nhÞp nhμng nh− ru ngñ ... Anh cïng c¸c
®ång chÝ trong c¬ quan ®i tham gia chèng h¹n ë ngo¹i «, cïng
®i cã c¶ cËu L©m vμ c« H¹nh. D¹o nμy chóng ®ang t×m hiÓu
nhau ... §Õn n¬i th× gÆp anh chÞ em häc sinh cÊp III, hä th¸ch
chóng m×nh thi ®ua. Mäi ng−êi ra søc lμm viÖc, to¸t c¶ må
h«i må h¸m, nh−ng vÉn võa lμm võa h¸t ®Ó khuyÕn khÝch
nhau. Kh«ng biÕt ai ®· cè ý xÕp L©m vμ H¹nh cïng t¸t mét
gÇu. Chóng còng võa t¸t võa h¸t. H¹nh cÊt giäng h¸t:
"Thi ®ua t¸t n−íc vμo ®ång,
T¸t bao nhiªu n−íc, em th−¬ng chång bÊy nhiªu".
§ång chÝ QuÕ c−êi gËt gï vμ nãi: "Con bÐ H¹nh nμy l×
thËt" råi thóc mét ®Êm vμo l−ng anh ... Thøc giÊc dËy th× tay
 102
anh ®ang cÇm bót ®Ó trªn tê giÊy, nh×n ra cöa sæ th× trêi ®·
r¹ng ®«ng ...
N¨nggan ngμy 8-2-1958
Em H−¬ng yªu quý,
9 giê s¸ng nay, B¸c vμ §oμn ®Õn N¨nggan. Ra ga ®ãn, cã
«ng Thñ hiÕn vμ c¸c nh©n viªn cao cÊp bang P¨nggi¸p.
N¨nggan lμ mét thμnh phè nhá ®ang trë nªn mét thμnh
phè to, v× ë ®©y ®ang x©y dùng c¸i ®Ëp chøa n−íc to nhÊt ë
Ên §é lμ ®Ëp Bac¬ra ë trªn s«ng Sótlª.
ViÖc chuÈn bÞ ®¾p ®Ëp Bac¬ra b¾t ®Çu tõ n¨m 1946,
nh−ng ®Õn th¸ng 11 n¨m 1955 míi khëi c«ng.
§Ëp nμy bÒ cao 225 th−íc t©y. Ch©n ®Ëp dμy 436 th−íc.
ViÖc ®Çu tiªn lμ ph¶i dän s¹ch 4 triÖu th−íc khèi ®¸ vμ
sái. Sè l−îng bªt«ng dïng vμo ®Ëp (h¬n 80 v¹n tÊn) cã thÓ
®¾p thμnh mét con ®−êng réng hai th−íc r−ìi ch¹y vßng qu¶
®Êt. Sè gang s¾t (10 v¹n tÊn) cã thÓ l¾p 480 c©y sè ®−êng ray.
Tr−íc khi ®¾p ®Ëp, ph¶i x©y 12 c©y sè ®−êng xe löa vμ
mét khu nhμ ë cho 15.000 c«ng nh©n. C¶ ®ªm, c¶ ngμy cã
8.000 c«ng nh©n lμm viÖc.
C«ng viÖc ë ®Ëp nμy ®Òu lμm b»ng m¸y. ë c¹nh ®Ëp cã
mét x−ëng bªt«ng mçi giê cã thÓ s¶n xuÊt 400 tÊn. Mét ®ai
chuyÒn cao su ch¹y b»ng m¸y dμi 7 c©y sè mçi giê ®−a 750
tÊn ®¸ sái tõ bê s«ng ®Õn m¸y chän läc. M¸y nμy chän ®¸ sái
ra tõng h¹ng to, võa vμ nhá. Chän läc xong, ®¸ sái ®i vμo
m¸y röa cho s¹ch vμ qu¹t cho nguéi. Råi sang m¸y trén cho
®Òu thμnh bªt«ng. Sau ®ã, bªt«ng ®−îc ®−a lªn nh÷ng toa xe
löa ®Æc biÖt råi chuyÓn sang m¸y vËn t¶i b»ng d©y chuyÒn.
Cuèi cïng, do m¸y ®iÖn ®óc bªt«ng thμnh nh÷ng khèi vu«ng
vμ to ®Ó dïng ®¾p ®Ëp.
GÇn ch©n ®Ëp Bac¬ra cã hai nhμ m¸y ®iÖn, mçi n¬i s¶n
103 hå chÝ Minh toμn tËp
xuÊt 900 kil«o¸t.
Nói ë ®©y cã nh÷ng líp ®¸ nh− ®Êt sÐt, dÔ vì vμ khã ®¾p,
cho nªn c«ng viÖc x©y dùng gÆp nhiÒu khã kh¨n.
Anh em Ên §é rÊt tù hμo ®· v−ît mäi khã kh¨n ®¾p ®−îc
c¸i ®Ëp nμy. Hä cho nã lμ biÓu hiÖn cho tinh thÇn tÝch cùc, hy
väng t−¬ng lai vμ lßng tin t−ëng vμo sù tiÕn bé cña n−íc Ên
§é míi.
Anh nghÜ r»ng bμ con Ên §é cã quyÒn tù hμo nh− vËy, v×
®Ëp Bac¬ra lμ mét bé phËn trong hÖ thèng thuû lîi Bac¬ra -
N¨nggan, nã sÏ t−íi cho 4 triÖu mÉu t©y ruéng ®Êt hiÖn ®ang
kh¸t n−íc.
¤ng Thñ hiÕn vμ «ng gi¸m ®èc h−íng dÉn B¸c vμ §oμn ®i
xem kü c«ng tr×nh x©y dùng nμy. §é cuèi n¨m sau th× ®Ëp
Bac¬ra sÏ lμm xong. B¸c nãi víi «ng Thñ hiÕn: "Bao giê
kh¸nh thμnh ®Ëp, Ngμi tin cho t«i biÕt, t«i sÏ göi ®iÖn
mõng". ¤ng Thñ hiÕn vui vÎ tr¶ lêi: "T«i kÝnh c¸m ¬n Chñ
tÞch tr−íc vμ nhÊt ®Þnh sÏ b¸o c¸o ®Ó Chñ tÞch biÕt mμ mõng
cho chóng t«i".
ChiÒu, hai giê r−ìi, «ng Thñ hiÕn ®−a B¸c vμ §oμn ®i
th¨m mét lμng lμm theo "KÕ ho¹ch c¶i tiÕn n«ng th«n".
H¬n 85% nh©n d©n Ên sèng ë n«ng th«n. Gi¶i quyÕt l−¬ng
thùc (mçi n¨m 63 triÖu tÊn) lμ mét vÊn ®Ò cùc kú quan träng.
V× vËy ChÝnh phñ Ên §é rÊt quan t©m ®Õn viÖc c¶i tiÕn n«ng
th«n. KÕ ho¹ch nμy nh»m c¶i thiÖn n«ng nghiÖp; t¨ng c−êng
vÖ sinh vμ gi¸o dôc; gi¶i quyÕt nhμ ë vμ c¸c vÊn ®Ò kh¸c cÇn
thiÕt cho ®êi sèng cña n«ng d©n. Nh÷ng viÖc c¶i thiÖn nμy do
nh©n d©n tù lμm lÊy, víi sù h−íng dÉn vμ gióp ®ì cña ChÝnh
phñ.
Cuèi n¨m 1952, ChÝnh phñ ®· chän 55 vïng lμm thÝ ®iÓm.
Cuèi kÕ ho¹ch 5 n¨m thø nhÊt ®· ph¸t triÓn ®Õn 1.160 vïng.
N¬i mμ B¸c vμ §oμn ®Õn th¨m h«m nay c¸ch N¨nggan ®é 20
 104
c©y sè. Trong lμng cã nh÷ng ng«i nhμ kiÓu mÉu, khu«n khæ
nhá nh−ng s¹ch sÏ, gän ghÏ. C¸c nghÒ thñ c«ng nh− dÖt v¶i,
thuéc da, v.v. ®Òu tæ chøc thμnh hîp t¸c x·. H«m nay, n«ng
d©n c¸c x· chung quanh cïng lμng nμy cã tæ chøc héi chî,
tr−ng bμy c¸c s¶n phÈm, nh− c¸c thø ngò cèc,
v¶i vãc, da thuéc, ®å ch¬i cho trÎ con, v.v.. Cã nhiÒu thø v¶i
dÖt vμ thªu b»ng tay rÊt ®Ñp. Mét cô giμ trong héi chî biÕu
B¸c mét tÊm da beo. B¸c ph¶i tõ chèi m·i, «ng cô míi chÞu
lÊy l¹i.
Råi ®Õn buæi v¨n c«ng, do thanh niªn trai vμ g¸i biÓu diÔn
c¸c ®iÖu móa vμ c¸c bμi h¸t ®Þa ph−¬ng. H¬n hai, ba ngh×n
ng−êi ®Õn xem biÓu diÔn.
4 giê r−ìi ®i xem ®Ëp N¨nggan. §Ëp nμy ë phÝa d−íi dßng
®Ëp Bac¬ra h¬n 10 c©y sè, t¸c dông cña nã lμ ®Ó gi÷ møc
n−íc Bac¬ra ®−îc b×nh th−êng. §Ëp N¨nggan lμm xong håi
th¸ng 7-1954 vμ ®· t−íi n−íc cho mét vïng kh¸ réng ë
P¨nggi¸p, PÐpsu vμ Ragiastan.
§Ó ®−a n−íc hai ®Ëp Bac¬ra vμ N¨nggan vμo ruéng, n«ng
d©n ë vïng nμy ®· ®μo ®−îc 960 c©y sè m−¬ng. §Ëp vμ
m−¬ng thμnh mét c«ng tr×nh thËt lμ vÜ ®¹i. Anh nghÜ r»ng
mai sau n−íc ta ®¾p ®−îc vμi c¸i ®Ëp to nh− thÕ nμy, th× vÊn
®Ò thuû lîi ë n−íc ta sÏ ®−îc gi¶i quyÕt mét c¸ch tèt ®Ñp.
6 giê chiÒu, «ng Thñ hiÕn më tiÖc chiªu ®·i rÊt long träng.
9 giê B¸c vμ §oμn lªn xe ®i Ag¬ra c¸ch ®©y h¬n 500 c©y
sè, vÒ phÝa nam §ªli.
Ag¬ra ngμy 9-2-1958
Em H−¬ng,
Ag¬ra c¸ch §ªli 200 c©y sè.
105 hå chÝ Minh toμn tËp
10 giê s¸ng nay B¸c vμ §oμn ®Õn ®©y ®Ó th¨m ng«i l¨ng
næi tiÕng kh¾p thÕ giíi lμ Tagi¬ Mahan.
Tr−íc hÕt anh kÓ tãm t¾t cho em nghe lÞch sö thμnh phè
Ag¬ra: Ng−êi ta chØ biÕt râ lÞch sö thμnh phè nμy tõ n¨m
1495. N¨m Êy, vua L«®i tõ §ªli xuèng ®©y x©y dùng thμnh
phè Ag¬ra. Sau ®ã m−êi n¨m, mét cuéc ®éng ®Êt d÷ déi ®·
lμm cho thμnh phè ®æ n¸t hÕt. Mét lÇn n÷a, vua L«®i b¾t
nh©n d©n x©y dùng l¹i Ag¬ra.
N¨m 1564, vua M«g«n b¾t nh©n d©n më mang thªm
thμnh tr× Ag¬ra lμm Thñ ®« Ên §é. ChØ ë ®ã 14 n¨m, y rêi
Thñ ®« ®i n¬i kh¸c. 19 n¨m sau, y l¹i trë vÒ ®ãng ®« ë Ag¬ra.
§−îc s¸u n¨m th× y chÕt. Con y l¹i bá Ag¬ra ®i ®ãng ®« n¬i
kh¸c. §©y còng lμ mét chøng thùc r»ng bän vua chóa kh«ng
tiÕc må h«i n−íc m¾t cña nh©n d©n mμ chØ lμm theo ý muèn
cña chóng, x©y lªn råi bá ®i, bá ®i råi l¹i x©y lªn, tèn kÐm
kh«ng biÕt ngÇn nμo mμ kÓ. Em nghÜ cã ®¸ng tr¸ch kh«ng?
§Õn thÕ kû XVII (tõ n¨m 1632) d−íi thêi vua Sa Giªhan
l¹i x©y dùng Ag¬ra thμnh mét Thñ ®« cùc kú tr¸ng lÖ.
Nh−ng tõ n¨m 1770 trë vÒ sau, Ag¬ra ®· bÞ chiÕn tranh
tμn ph¸ n¨m lÇn. LÇn cuèi cïng (1803) Ag¬ra bÞ thùc d©n Anh
x©m chiÕm. Ngμy nay Ag¬ra lμ mét th¾ng c¶nh næi tiÕng cña
n−íc Ên §é tù do.
Tagi¬ Mahan tr−íc lμ l¨ng cña hoμng hËu Nungt¸t
Mahan, vî vua Sa Giªhan (®Çu thÕ kû XVII). Giªhan lμ mét
ng−êi ®a t×nh, ®«ng con vμ xa xØ.
Khi bμ Mahan ®Î ®øa con thø 14 th× m¾c bÖnh s¶n hËu
mμ chÕt. Giªhan th−¬ng tiÕc qu¸, bÌn b¾t d©n x©y l¨ng nμy
®Ó ch«n vî y. §Ó x©y Tagi¬ Mahan, hai v¹n c«ng nh©n lμm
trong 22 n¨m míi xong. Nghe nãi tèn h¬n 30 triÖu ®ång rupi
(h¬n 21 ngh×n triÖu ®ång ng©n hμng).
 106
Ên §é cã nhiÒu l©u ®μi, chïa miÕu l©u ®êi vμ ®å sé,
nh−ng Tagi¬ Mahan næi tiÕng lμ ®Ñp nhÊt ë Ên §é vμ trªn
thÕ giíi. Ng−êi ta gäi nã lμ "bμi th¬ b»ng ®¸ gÊm".
Tõ ngoμi cöa ®i vμo lμ mét khu v−ên réng vμ ®Ñp. ë gi÷a
cã mét c¸i hå dμi vμ mét c¸i tru«ng ch¾n l¹i nh− ch÷ i viÕt
hoa. Gi÷a hå cã nh÷ng vßi n−íc phun lªn cao, hai bªn cã
nh÷ng c©y cæ thô soi bãng xuèng n−íc hå trong v¾t.
L¨ng cã hai tÇng s©n, s©n d−íi b»ng ®¸ ®á, s©n trªn b»ng
®¸ tr¾ng. Bèn gãc s©n cã bèn c¸i th¸p cao ba tÇng. Toμn bé
l¨ng ®Òu x©y b»ng ®¸ gÊm tr¾ng tinh. ë phÝa trong l¨ng lμ
mét gian phßng réng t¸m gãc. ChÝnh gi÷a lμ m¶ cña hoμng
hËu vμ m¶ cña Giªhan ®Òu b»ng ®¸ gÊm tr¾ng, ch¹m træ víi
nh÷ng thø ®¸ ngäc nhiÒu mμu s¾c, xem nh− nh÷ng tÊm th¶m
thªu. Chung quanh cã nh÷ng bøc b×nh phong, tr−íc kia lμ
b»ng vμng, vÒ sau ®æi b»ng cÈm th¹ch.
Hai m¶ ®Ó ë ®©y lμ hai m¶ gi¶. Hai m¶ thËt th× ë d−íi
hÇm còng gièng hÖt nh− hai m¶ nμy. C¸c cöa, c¸c t−êng ®Òu
ch¹m træ mét c¸ch rÊt tinh vi, hoÆc thÕp vμng, hoÆc kh¶m
ngäc.
Ng−êi c«ng tr×nh s− x©y dùng l¨ng nμy khÐo lîi dông c¶
®iÒu kiÖn thiªn nhiªn ®Ó t« ®iÓm cho nã thªm ®Ñp. Nh− khi
trêi n¾ng th× nh÷ng ch¹m træ vμ nh÷ng mμu s¾c næi lªn ãng
¸nh rÊt xinh t−¬i. §ªm s¸ng tr¨ng th× s¾c tr¾ng cña l¨ng vμ
mμu xanh cña v−ên hoμ lÉn víi ¸nh tr¨ng thμnh mét phong
c¶nh rÊt th¬ méng.
C¸ch Tagi¬ Mahan mÊy tr¨m th−íc lμ cung ®iÖn vμ ®¹i
b¶n doanh cña dßng vua Giªhan. Lóc cßn sèng, Giªhan
th−êng ®øng bªn nμy bïi ngïi nh×n sang l¨ng vî.
Cung ®iÖn nμy còng x©y b»ng ®¸ ®á vμ ®¸ tr¾ng, gåm cã
nhiÒu l©u ®μi rÊt ®å sé vμ ch¹m træ rÊt tinh vi. Ngoμi nh÷ng
l©u ®μi kh¸c, cã mét nhμ t¾m cña "cung tÇn mü n÷", trªn
107 hå chÝ Minh toμn tËp
trÇn nhμ vμ chung quanh t−êng cã kh¶m hμng v¹n miÕng
g−¬ng, ®Ó khi hä t¾m th× räi ra nh÷ng h×nh ¶nh cña con
ng−êi. Cã mét con ®−êng ngÇm bÝ mËt tõ chç vua ë ra ®Õn bê
s«ng, ®Ó phßng khi cã biÕn cè th× vua cã lèi chuån ®Ó tr¸nh
n¹n. Cã mét ng«i lÇu t¸m gãc gäi lμ lÇu Hoa Nhμi, gäi nh−
vËy v× t−êng v¸ch cét kÌo ®Òu ch¹m træ h×nh nh÷ng hoa Êy
b»ng ®¸ ngäc. M¸i lÇu th× trßn vμ thÕp vμng. Vua Giªhan giμ
chÕt ë lÇu nμy. §Õn phót cuèi cïng, y vÉn ngo¶nh mÆt nh×n
sang l¨ng vî.
Nh÷ng n¨m Giªhan ®· giμ, th× bÞ con trai y lμ Or¨nggiÐp
chiÕm ng«i vua vμ nhèt y l¹i trong lÇu t¸m gãc Êy ...
C¸c nhμ b¸o hái Ên t−îng cña B¸c ®èi víi cuéc ®i th¨m
nμy. B¸c nãi: "Ngμy x−a nh©n d©n lao ®éng Ên §é ®· x©y
dùng nh÷ng cung ®iÖn l©u ®μi cùc kú ®å sé. Ngμy nay nh©n
d©n Ên §é dïng tμi n¨ng vμ lùc l−îng cña m×nh lμm nh÷ng
nhμ m¸y to, ®¾p nh÷ng ®Ëp n−íc lín, ®Ó lμm cho n−íc nhμ
giμu m¹nh, con ch¸u m×nh sung s−íng. §iÒu ®ã chøng tá
r»ng nh©n d©n Ên §é cã mét qu¸ khø vÎ vang vμ mét t−¬ng
lai cμng rùc rì".
3 giê chiÒu B¸c víi §oμn tõ gi· Ag¬ra ®i Bombay.
3 giê chiÒu (9-2-1958) m¸y bay cÊt c¸nh tõ Ag¬ra. GÇn
b¶y giê ®Õn Bombay. ¤ng Thñ hiÕn, c¸c nh©n viªn cao cÊp vμ
nhiÒu ®oμn thÓ nh©n d©n ra ®ãn B¸c vμ §oμn ë s©n bay.
Còng ®eo vßng hoa, duyÖt ®éi danh dù, còng ®äc lêi chμo
mõng, còng long träng nh− nh÷ng n¬i kh¸c. B¸c cïng §oμn
®i vÒ dinh Thñ hiÕn. Hai bªn ®−êng cã hμng chôc v¹n nh©n
d©n ®ãn chμo.
B¶y giê r−ìi tèi, «ng Thñ hiÕn chiªu ®·i. TiÖc xong, cã v¨n
 108
c«ng móa h¸t rÊt vui.
Tr−íc hÕt, anh h·y tãm t¾t giíi thiÖu Bombay cho em
biÕt. Bombay lμ mét cöa biÓn lín, chiÒu dμi 18 c©y sè, chiÒu
réng nhÊt lμ 6 c©y sè. Cã ba triÖu nh©n d©n. Bombay l¹i lμ
mét thμnh phè c«ng nghiÖp, cã h¬n 1.000 nhμ m¸y nhá vμ to.
Tôc truyÒn r»ng ngμy x−a Bombay lμ mét n¬i cã b¶y hßn
®¶o nhá xóm xÝt gÇn nhau. Nh©n d©n chØ lμm nghÒ ®¸nh c¸.
Bμ tiªn C«ly ®Æt tªn cho n¬i nμy lμ Mumbay. VÒ sau ®Êt båi
®· lμm cho nh÷ng hßn ®¶o Êy liÒn víi nhau, mμ Mumbay
còng biÕn thμnh Bombay. V× lμ mét cöa biÓn phÝa t©y cña Ên
§é, tμu bÌ c¸c n−íc ph−¬ng T©y ®i l¹i bu«n b¸n nhiÒu, cho
nªn Bombay ®· trë nªn mét thμnh phè phån thÞnh. Nh−ng
còng v× vËy mμ Bombay vμ c¶ n−íc Ên §é ®· thμnh miÕng
måi ngon cho bän thùc d©n gÇn 450 n¨m.
10-2-1958. H«m nay ch−¬ng tr×nh ho¹t ®éng cña B¸c vμ
§oμn nh− sau:
- §i xem ViÖn nu«i c¸. ë ®©y cã rÊt nhiÒu gièng c¸ to vμ
nhá. Cã nh÷ng lo¹i c¸ rÊt ®Ñp. NhiÖm vô cña ViÖn nμy lμ
gióp nghiªn cøu c¸c gièng t«m, c¸ ë biÓn, ë s«ng.
- §i th¨m n«ng tr−êng nu«i tr©u. N«ng tr−êng nμy tæ
chøc tõ n¨m 1951, ë c¸ch Bombay ®é 30 c©y sè, trªn mét
qu·ng ®åi rÊt réng. N«ng tr−êng nμy cã gÇn 13 ngh×n con
tr©u, chia lμm 26 tr¹i. Cã nhμ m¸y läc s÷a, cho s÷a vμo chai
vμ 700 tr¹m ë ngoμi phè ®Ó b¸n s÷a cho nh©n d©n Bombay.
Tr©u ®Òu lμ cña t− nh©n. ChÝnh phñ chØ phô tr¸ch qu¶n lý.
Khi b¸n s÷a råi, ChÝnh phñ tÝnh sè tr©u mμ tr¶ tiÒn cho mçi
chñ, sè tiÒn cßn l¹i th× chi vμo nhμ m¸y, ruéng cá, l−¬ng c«ng
nh©n, v.v..
§Õn th¨m n«ng tr−êng nμy, anh míi biÕt s÷a tr©u ngon
vμ bÐo h¬n s÷a bß. ThËt lμ "®i mét phiªn chî, häc mét mí
109 hå chÝ Minh toμn tËp
kh«n" em nhØ!
- Th¨m ViÖn nghiªn cøu søc nguyªn tö dïng vμo sù
nghiÖp hoμ b×nh. ViÖn nμy ®ang x©y dùng trªn mét vïng ®åi,
quy m« lín, nhμ cöa nhiÒu. ë ®©y cã nhiÒu ng−êi khoa häc
Ên §é tuæi cßn trÎ vμ th¸i ®é rÊt khiªm tèn. V× ®ang lóc x©y
dùng cho nªn viÖc nghiªn cøu còng ®ang ë b−íc ®Çu.
- S¸u giê chiÒu. Cuéc chμo mõng cña thÞ x· Bombay rÊt
®«ng ng−êi, th©n mËt vμ long träng. Sau ®©y lμ tãm t¾t lêi
chóc mõng cña «ng ThÞ tr−ëng:
"KÝnh th−a Chñ tÞch. Chóng t«i lÊy lμm rÊt vÎ vang ®−îc
®ãn tiÕp Ngμi vμ chóng t«i hoan nghªnh Ngμi víi tÊt c¶ tÊm
lßng quý mÕn nhiÖt liÖt ... Ên §é vμ ViÖt Nam lu«n lu«n ®ång
t×nh vμ ñng hé lÉn nhau v× chóng ta lμ hai n−íc l¸ng giÒng ë
ch©u ¸. ViÖt Nam còng nh− Ên §é, sau nhiÒu hy sinh vμ
gian khæ míi giμnh ®−îc ®éc lËp mÊy n¨m gÇn ®©y. Cuéc ®Êu
tranh cña chóng ta ®· ¶nh h−ëng lÉn nhau vμ ñng hé lÉn
nhau.
Lμ mét trong nh÷ng ng−êi kiÕn tróc s− x©y dùng n−íc
ViÖt Nam ®éc lËp vμ d©n chñ céng hoμ, Chñ tÞch ®· lÊy ®−îc
lßng yªu kÝnh cña nh©n d©n ViÖt Nam vμ cña nh©n d©n yªu
chuéng hoμ b×nh trªn thÕ giíi.
25 n¨m ®Êu tranh gi¶i phãng vμ m−êi n¨m chiÕn ®Êu anh
dòng ®Ó b¶o vÖ quyÒn tù do cña ®Êt n−íc, ViÖt Nam ®· thμnh
mét lÞch sö phi th−êng ®Çy kiªn nhÉn hy sinh vμ tin t−ëng.
Lóc thanh niªn, Ngμi ®· ®i kh¾p c¸c n−íc ®Ó tè c¸o cho kh¾p
thÕ giíi biÕt nh÷ng téi ¸c cña thùc d©n. Ngμi ®· thμnh c«ng
tèt ®Ñp. Tõ lao ®éng nh− mét ng−êi thuû thñ, mét c«ng nh©n,
mét v¨n sÜ, mét ng−êi viÕt b¸o, mét l·nh tô chÝnh trÞ, mét
chiÕn sÜ du kÝch, kÕt côc lμ vÞ Chñ tÞch ®Çu tiªn cña n−íc ViÖt
Nam D©n chñ Céng hoμ. Trong chiÕn tranh còng nh− lóc hoμ
b×nh, Ngμi lμ ngän ®Ìn soi s¸ng ®−a nh©n d©n ViÖt Nam ®Õn
 110
mét ®êi sèng míi. §øc tÝnh ®Æc biÖt cña Ngμi lμ gi¶n dÞ, cÇn
cï vμ quan t©m ®Õn mäi viÖc, ®· thμnh nh÷ng chuyÖn truyÒn
tông ®ång thêi lμ mét vèn quý cña n−íc ViÖt Nam. NhiÒu
viÖc c¶i c¸ch x· héi ®· ®−îc thi hμnh vμ nã ®ang h−íng ViÖt
Nam ch¾c ch¾n tiÕn lªn con ®−êng hoμ b×nh, tiÕn bé vμ thÞnh
v−îng. Sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vμ c«ng nghiÖp ®· c¶i
thiÖn ®êi sèng cña n«ng d©n vμ c«ng nh©n, nhÊt lμ ®êi sèng ë
n«ng th«n. ViÖc gi¸o dôc còng ®−îc chó ý ®Õn nhiÒu vμ sè
nh©n viªn c«ng t¸c y tÕ còng ®· ®−îc t¨ng nh»m b¶o vÖ h¬n
n÷a søc khoÎ cña quÇn chóng. TÊt c¶ nh÷ng viÖc ®ã, ®· x©y
dùng mét ®êi sèng míi cho nh©n d©n ViÖt Nam. Ngμi ®·
gi¶m bá nh÷ng lÔ tiÕt vμ h×nh thøc cña mét vÞ Chñ tÞch mét
n−íc. Ai còng thÊy r»ng Ngμi lμ mét vÞ l·nh tô cña nh©n d©n
víi mét lßng yªu th−¬ng kh«ng bê bÕn ®èi víi nh©n d©n ...
Th−a Chñ tÞch, Ên §é ®ang tiÕn vμo kÕ ho¹ch 5 n¨m thø
hai vμ còng ®ang ch¨m chó vμo c«ng viÖc x©y dùng l¹i ®Êt
n−íc vμ nhÊt lμ nh©n d©n Bombay, ®ang hÕt søc chó ý theo
dâi sù tiÕn bé cña n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ d−íi sù
l·nh ®¹o cña Ngμi. Chóng t«i ch¾c r»ng cuéc ®i th¨m cña
Chñ tÞch sÏ ®−a hai n−íc chóng ta gÇn gôi nhau h¬n n÷a vμ
cμng lμm ph¸t triÓn n¨m nguyªn t¾c chung sèng hoμ b×nh.
Chóng t«i tin ch¾c r»ng sù cè g¾ng chung cña chóng ta sÏ
cèng hiÕn nhiÒu cho sù tiÕn bé cña d©n chñ vμ hoμ b×nh thÕ
giíi ...".
§äc xong, «ng ThÞ tr−ëng Bombay trao cho B¸c lêi chμo
mõng Êy viÕt trªn lôa ®iÒu, ®Æt trong mét hép ngμ kh¶m b¹c
rÊt ®Ñp.
Sau ®©y lμ néi dung lêi c¶m ¬n cña B¸c:
"Chóng t«i rÊt sung s−íng ®−îc c¸c b¹n ®ãn tiÕp nhiÖt liÖt.
111 hå chÝ Minh toμn tËp
Hμng chôc v¹n nh©n d©n Bombay, tõ c¸c cô phô l·o ®Õn c¸c
ch¸u nhi ®ång ®· ®øng chËt c¸c ®−êng ®Ó chμo mõng chóng
t«i. §iÒu ®ã lμm cho chóng t«i ghi nhí m·i mèi t×nh h÷u nghÞ
th¾m thiÕt ViÖt - Ên
anh em.
Bombay lμ mét thμnh phè rÊt quan träng cña n−íc Céng
hoμ Ên §é, mét trung t©m v¨n ho¸, kü nghÖ, khoa häc. L¹i lμ
mét cöa biÓn th«ng th−¬ng lín.
Mét ®iÒu n÷a lμm cho Bombay næi tiÕng trªn thÕ giíi, v×
Bombay lμ quª h−¬ng cña Th¸nh G¨ng®i, ng−êi ®· nªu cao
®¹o ®øc yªu n−íc, kh¾c khæ, nhÉn n¹i, suèt ®êi hy sinh cho
Tæ quèc, cho nh©n d©n, cho hoμ b×nh. D−íi sù l·nh ®¹o s¸ng
suèt cña Thñ t−íng Nªru vμ sù cè g¾ng cña toμn d©n Ên §é,
tõ ngμy ®éc lËp, n−íc Céng hoμ Ên §é ®· trë nªn mét n−íc
hïng m¹nh. Trong sù nghiÖp ®ã, nh©n d©n Bombay ®· gãp
phÇn xøng ®¸ng cña m×nh ...
Ngμy nay, thÕ giíi ®ang ®øng tr−íc mét cuéc ®Êu tranh
quyÕt liÖt gi÷a hai lùc l−îng: lùc l−îng chiÕn tranh vμ lùc
l−îng hoμ b×nh... ChiÕn tranh lμ môc ®Ých cña khèi qu©n sù
x©m l−îc. Lùc l−îng hoμ b×nh gåm cã tuyÖt ®¹i ®a sè nh©n
d©n trªn thÕ giíi, trong ®ã cã gÇn 400 triÖu nh©n d©n Ên §é.
Lùc l−îng Êy ngμy cμng lín m¹nh. Nh©n d©n thÕ giíi ngμy
thªm ®oμn kÕt, kiªn quyÕt ®Êu tranh ®Ó gi÷ g×n hoμ b×nh.
Nh©n d©n thÕ giíi ra søc t¨ng c−êng ®oμn kÕt vμ ®Êu tranh
th× hoμ b×nh thÕ giíi ch¾c ch¾n gi÷ ®−îc.
Trong c«ng cuéc gi÷ g×n hoμ b×nh thÕ giíi, chóng t«i sung
s−íng nhËn thÊy c¸c n−íc ¸ - Phi chóng ta gi÷ mét vai trß
quan träng vμ Ên §é ®· gãp phÇn xøng ®¸ng cña m×nh.
Ngμy nay 1.200 triÖu nh©n d©n ¸ - Phi ®· ®−îc gi¶i phãng.
Nh−ng mét sè n−íc ¸ - Phi anh em vÉn cßn ®au khæ d−íi gãt
s¾t cña thùc d©n, hä ®ang anh dòng ®Êu tranh cho tù do, ®éc
 112
lËp. Nh©n d©n ViÖt Nam hoμn toμn ®ång t×nh vμ ñng hé c¸c
d©n téc anh em ®ã.
Sau 8, 9 n¨m kh¸ng chiÕn gian khæ chèng thùc d©n, ViÖt
Nam ®· giμnh ®−îc th¾ng lîi. Héi nghÞ Gi¬nev¬ ®· c«ng
nhËn ®éc lËp, chñ quyÒn, thèng nhÊt vμ toμn vÑn l·nh thæ
cña ViÖt Nam. Nh−ng ®Õn nay ®Êt n−íc chóng t«i cßn bÞ chia
c¾t lμm hai miÒn, ®ã lμ v× sù can thiÖp cña ®Õ quèc Mü. Tuy
vËy, chóng t«i tin ch¾c r»ng cuéc ®Êu tranh cho thèng nhÊt
cña ViÖt Nam nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.
Nh©n d©n ViÖt Nam lu«n lu«n biÕt ¬n nh©n d©n Ên §é ®·
ñng hé m×nh vμ lu«n lu«n ghi nhí sù ®ång t×nh vμ ñng hé cña
Th¸nh G¨ng®i, cña Thñ t−íng Nªru ®èi víi cuéc kh¸ng chiÕn
cña chóng t«i.
Trong sù nghiÖp ®Êu tranh cho hoμ b×nh, chèng chñ nghÜa
thùc d©n, nh©n d©n hai n−íc chóng ta lu«n lu«n s¸t c¸nh víi
nhau. Chóng ta ®· ®¹p ®æ bøc t−êng thùc d©n tr−íc ®©y
ng¨n c¸ch chóng ta. Tõ nay quan hÖ gi÷a hai n−íc chóng ta
ngμy cμng ®−îc th¾t chÆt. Chóng t«i tin r»ng nh÷ng quan hÖ
h÷u nghÞ ®ã sÏ t¨ng c−êng m·i m·i...".
Gi÷a tiÕng hoan h« nhiÖt liÖt, B¸c biÕu nh©n d©n Bombay
hai bøc h×nh b»ng s¬n mμi Th¸nh G¨ng®i vμ Thñ t−íng
Nªru.
8 giê r−ìi tèi, «ng Thñ hiÕn chÝnh thøc chiªu ®·i. Sau tiÖc
chiªu ®·i cã v¨n c«ng biÓu diÔn.
S¸ng ngμy 11-2-1958, B¸c vμ §oμn ®i th¨m nh÷ng n¬i
sau ®©y: C«ng viªn Camla Nªru (kû niÖm vî Thñ t−íng
Nªru). V−ên nμy kh«ng to, nh−ng rÊt xinh x¾n. Ngμy th−êng
v−ên nμy dμnh riªng cho trÎ em. Gi÷a v−ên cã mét c¸i nhμ
hai tÇng, lμm gièng mét chiÕc giμy khæng lå, trÎ em rÊt thÝch
c¸i nhμ Êy.
V−ên treo. Tr−íc kia anh t−ëng r»ng v−ên treo lμ mét c¸i
v−ên treo l¬ löng gi÷a trêi. Nay míi biÕt v× v−ên nμy ë trªn
113 hå chÝ Minh toμn tËp
s−ên ®åi, vμ d−íi ®¸y v−ên cã bÓ chøa n−íc, cho nªn ng−êi ta
gäi nã lμ "v−ên treo". Mét ng−êi b¹n Ên nãi r»ng: C¸ch ®©y
kh«ng xa, cã c¸i "Th¸p im lÆng", gièng mét c¸i bÓ c¹n trßn,
rÊt to, vμ rÊt cao. Ng−êi theo ®¹o P¸tsi, nhμ cã ng−êi chÕt th×
®Ó x¸c vμo ®Êy, do n¾ng m−a vμ chim qu¹ phô tr¸ch ch«n
cÊt.
§Õn th¨m nhμ hμng b¸n c¸c thø v¶i lôa dÖt b»ng tay, cã
nh÷ng thø rÊt ®Ñp, chøng tá r»ng thñ c«ng nghiÖp cña nh©n
d©n Bombay rÊt khÐo.
§i th¨m ViÖn kh¶o cæ. ViÖn nμy mét phÝa th× cã c¸c loμi
thó, mét phÝa th× cã nh÷ng ®å vËt vμ nh÷ng pho t−îng ®¸
lμm c¸ch ®©y h¬n 2.000, 3.000 n¨m.
2 giê chiÒu, B¸c cïng §oμn tõ gi· Bombay ®i B¨nggalo.
Phong c¶nh Bombay rÊt ®Ñp, nhÊt lμ ban ®ªm. Nh÷ng
®−êng c¸i s¸t bê biÓn ban ®ªm ®Ìn ®iÖn th¾p s¸ng choang.
§øng xa tr«ng thÊy mét d·y dμi nh− chuçi c−êm ãng ¸nh.
Ng−êi ta gäi nã lμ "chuçi ngäc cña Hoμng hËu". V× trêi nùc,
®ªm khuya vÉn ®«ng ng−êi ®i hãng m¸t trªn nh÷ng con
®−êng Êy.
11-2-1958, tõ Bombay ®Õn B¨nggalo 840 c©y sè, ®i m¸y
bay ®é 3 tiÕng ®ång hå. §óng 5 giê chiÒu, B¸c vμ §oμn ®Õn
s©n bay B¨nggalo. LÔ nghi ®ãn tiÕp do «ng Thñ hiÕn bang
Mayo l·nh ®¹o, còng th©n mËt vμ long träng nh− c¸c n¬i
kh¸c.
6 giê, B¸c vμ §oμn ®Õn dù cuéc chμo mõng cña nh©n d©n
B¨nggalo, tæ chøc ë mét c«ng viªn, trong mét ng«i nhμ lîp
b»ng kÝnh, chøa ®−îc vμi ngh×n ng−êi.
Sau khi tá lêi hoan nghªnh nhiÖt liÖt, «ng ThÞ tr−ëng nãi
tiÕp: "... Nh− Thñ t−íng Nªru kÝnh mÕn cña chóng t«i ®· nãi,
Chñ tÞch lμ mét vÜ nh©n, ®· ¶nh h−ëng thêi ®¹i víi ®øc tÝnh
gi¶n dÞ vμ thμnh khÈn cña Ngμi. Chñ tÞch lμ mét ng−êi ®¹i
c¸ch m¹ng vμ nhê uy tÝn cña Ngμi mμ ViÖt Nam ®· cã ®Þa vÞ
 114
hiÖn nay trªn thÕ giíi. Lßng yªu tù do, b×nh ®¼ng vμ sù hiÓu
biÕt cña Chñ tÞch ®· lμm cho Ngμi thμnh mét nh©n vËt lín
trªn tr−êng chÝnh trÞ quèc tÕ...
ViÖt Nam cã nh÷ng ®iÒu gièng nhau víi Ên §é, v× c¶ hai
®Òu lμ n−íc n«ng nghiÖp víi 90% sè ng−êi lμ n«ng d©n. D−íi
sù l·nh ®¹o s¸ng suèt cña Chñ tÞch, cuéc c¶i c¸ch ruéng ®Êt
®· thay ®æi hoμn toμn chÕ ®é n«ng nghiÖp ë ViÖt Nam, lμm
cho ng−êi cμy cã ruéng vμ ®êi sèng n«ng d©n ®−îc n©ng cao.
ViÖt Nam còng ®· tiÕn bé trong c¸c lÜnh vùc kh¸c nh− c«ng
nghiÖp, gi¸o dôc, th−¬ng m¹i, v.v.. Khi ®Õn §ªli, lêi tuyªn bè
cña Chñ tÞch ®· tá râ quan hÖ cña ViÖt Nam ®èi víi c¸c n−íc
kh¸c. Lêi Chñ tÞch khen ngîi Tæng thèng vμ Thñ t−íng cña
chóng t«i còng nh− sù cèng hiÕn cña Ên §é trong sù nghiÖp
hoμ b×nh ®· tá râ lßng Chñ tÞch yªu quý ®Êt n−íc chóng
t«i. Chóng t«i tin r»ng viÖc Chñ tÞch ®Õn th¨m Ên §é sÏ cñng
cè h¬n n÷a t×nh th−¬ng yªu vμ lßng tin cËy gi÷a hai n−íc
chóng ta...
T«i xin tãm t¾t giíi thiÖu thμnh phè B¨nggalo víi Chñ
tÞch. Thμnh phè nμy cao 1.000 th−íc t©y so víi mÆt biÓn,
réng ®é 37 lý vu«ng, víi 80 v¹n nh©n khÈu. Nhê cã khÝ hËu
tèt, nguyªn liÖu nhiÒu, cho nªn cã kh¸ nhiÒu c«ng nghiÖp,
nh− x−ëng lμm m¸y bay, x−ëng m¸y ®iÖn tho¹i, nhμ m¸y c¬
khÝ, v.v.. Do ®ã cã nhiÒu vÊn ®Ò ph¶i gi¶i quyÕt. Nh−ng víi sù
gióp ®ì cña bang vμ cña ChÝnh phñ trung −¬ng, chóng t«i ®·
gi¶i quyÕt kh¸ tèt c¸c vÊn ®Ò Êy. Chóng t«i hÕt søc c¶m ¬n
Chñ tÞch ®· ®Õn th¨m chóng t«i vμ mong Ngμi nhËn mãn quμ
nhá män nμy, gäi lμ tá t×nh yªu quý vμ kÝnh mÕn cña chóng t«i
®èi víi Chñ tÞch vμ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ...".
Døt lêi, «ng ThÞ tr−ëng trao tÆng B¸c mét c¸i hép b»ng gç
th¬m b¹ch ®μn kh¶m ngμ voi - mét thø thñ c«ng rÊt næi tiÕng
ë ®©y. TiÕp theo lμ buæi v¨n c«ng.
8 giê r−ìi chiÒu, trong cuéc chiªu ®·i chÝnh thøc, «ng Thñ
hiÕn nãi ®¹i ý nh− sau:
115 hå chÝ Minh toμn tËp
"Nh©n d©n vμ ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
®· tõng ®ãn tiÕp nhiÖt liÖt Thñ t−íng vμ Phã Tæng thèng cña
chóng t«i, viÖc ®ã ®· lμm cho nh©n d©n Ên §é rÊt vui lßng vμ
cμng gÇn gòi thªm nh©n d©n ViÖt Nam. V× vËy, chóng t«i rÊt
sung s−íng cã dÞp chμo mõng vÞ Chñ tÞch cña mét n−íc ®· cã
quan hÖ h÷u nghÞ rÊt th©n thiÕt víi chóng t«i... §· tõng nghe
vμ biÕt sù cèng hiÕn cña Chñ tÞch ®èi víi hoμ b×nh, nh©n d©n
Ên §é rÊt t¸n thμnh c¸i danh hiÖu mμ Thñ t−íng Nªru ®· tÆng
Ngμi lμ "Ng−êi hoμ b×nh quèc tÕ".
Hai n−íc chóng ta ®· cã quan hÖ tõ hai ngh×n n¨m.
Nh−ng tõ ngμy c¸c n−íc ph−¬ng T©y trμn ®Õn ch©u ¸, mèi
quan hÖ Êy ®· bÞ gi¸n ®o¹n trong mét thêi kú. Tõ ngμy giμnh
l¹i quyÒn ®éc lËp, chÝnh s¸ch cña Ên §é lμ cè g¾ng gióp ®ì
nh÷ng n−íc l¸ng giÒng ®ang ®Êu tranh ®Ó chèng ¸ch ¸p bøc.
Nh©n d©n Ên §é ®· rÊt quan t©m theo dâi cuéc ®Êu tranh
gi¶i phãng cña ViÖt Nam. Ên §é vμ ViÖt Nam ®· kinh qua
nh÷ng cuéc phÊn ®Êu vμ thö th¸ch t−¬ng tù, cho nªn chóng
t«i lu«n lu«n ®ång t×nh víi ViÖt Nam.
H«m võa qua, Thñ t−íng Chu ¢n Lai tuyªn bè r»ng hiÖn
nay lùc l−îng hoμ b×nh m¹nh h¬n bao giê hÕt vμ cã nh÷ng
®iÒu kiÖn rÊt thuËn lîi ®Ó b¶o vÖ hoμ b×nh. T«i tin r»ng cuéc
®i th¨m cña Chñ tÞch ®Õn Ên §é, võa gãp phÇn cñng cè hoμ
b×nh thÕ giíi võa th¾t chÆt thªm n÷a t×nh h÷u nghÞ gi÷a hai
n−íc chóng ta. Nh©n d©n Ên §é rÊt hiÓu nguyÖn väng thiÕt
tha cña nh©n d©n ViÖt Nam lμ thèng nhÊt ®Êt n−íc b»ng
tæng tuyÓn cö tù do nh− HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ®· quy ®Þnh ...
Th¸nh G¨ng®i - ng−êi cha d©n téc chóng t«i - ®· d¹y chóng
t«i ®Êu tranh giμnh tù do b»ng ph−¬ng ph¸p hoμ b×nh. Cho
nªn chóng t«i tin ch¾c r»ng nh©n d©n ViÖt Nam sÏ thùc hiÖn
®−îc nguyÖn väng cña hä, v× ®ã lμ chÝnh nghÜa.
N¨m nguyªn t¾c chung sèng hoμ b×nh lμ chÝnh s¸ch cña
Ên §é. Chñ tÞch th−êng nãi râ r»ng ViÖt Nam hoμn toμn ñng
hé n¨m nguyªn t¾c Êy. Do ®ã, Ngμi ®· chiÕn th¾ng nh÷ng lùc
 116 117 hå chÝ Minh toμn tËp

l−îng ®éc ¸c vμ chiÕn tranh vμ ®· lμm cho c¸n c©n nghiªng ngμy Ên §é giμnh l¹i ®éc lËp, ViÖn nμy ®−îc më réng thªm
h¼n vÒ phÝa hoμ b×nh thÕ giíi. nh»m môc ®Ých ph¸t triÓn kinh tÕ quèc d©n. Theo b¸o c¸o
T«i −íc ao r»ng Chñ tÞch cã thÓ l−u l¹i ®©y l©u h¬n ®Ó
cña «ng ViÖn tr−ëng th× kho¶n thu nhËp vμ s¶n xuÊt b×nh
th−ëng thøc phong c¶nh t−¬i ®Ñp cña xø nμy vμ xem xÐt
nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®−îc trong kÕ ho¹ch 5 n¨m cña chóng qu©n tÝnh theo ®Çu ng−êi ë c¸c n−íc (theo con sè 1955) nh−
t«i; nhÊt lμ ®Ó thÊy râ lßng yªu mÕn vμ ®ång t×nh cña ng−êi sau:
d©n xø nμy ®èi víi ViÖt Nam vÜ ®¹i vμ ®èi víi vÞ Chñ tÞch vÜ
Tªn Kho¶n §iÖn Than Gang
®¹i vμ kÝnh mÕn cña nh©n d©n ViÖt Nam ...".
Víi nh÷ng lêi th¾m thiÕt tõ ®¸y lßng, B¸c thay mÆt nh©n n−íc thu (kW) (c©n) (c©n)
d©n vμ ChÝnh phñ ta c¶m ¬n «ng ThÞ tr−ëng, «ng Thñ hiÕn vμ nhËp
nh©n d©n B¨nggalo. Liªn X« 7.500 rupi 850 1.380 260
ChiÒu h«m qua (11-2-1958) khi B¸c vμ §oμn vÒ ®Õn dinh Trung 270 - 20 150 5
Thñ hiÕn, c¸c ®¹i biÓu nhiÒu ®oμn thÓ nh©n d©n ®· ®Õn chμo
Quèc
mõng vμ tÆng hoa. Trong c¸c ®oμn thÓ Êy, cã ®¹i biÓu §¶ng
Céng s¶n Ên §é, Tæng c«ng ®oμn C¸cnat¸c vμ nhiÒu tæ chøc Ên §é 250 - 22 100 4
lao ®éng kh¸c. TiÒn chi phÝ vÒ viÖc nghiªn cøu khoa häc b×nh qu©n mçi
9 giê s¸ng ngμy 12-2-1958, B¸c vμ §oμn ®i th¨m x−ëng chÕ ®Çu ng−êi, mçi n¨m: Liªn X«: 110 rupi.
t¹o m¸y ë ngo¹i « B¨nggalo. Tõ n¨m 1955, x−ëng b¾t ®Çu s¶n
Trung Quèc: 1,1 rupi.
xuÊt. N¨m 1957, kÕ ho¹ch ®Þnh s¶n xuÊt 57 bé m¸y. Nh−ng do
sù cè g¾ng cña c¸n bé kü thuËt vμ c«ng nh©n, kÕt qu¶ ®· s¶n Ên §é: 0,15 rupi.
xuÊt ®−îc 135 bé. V× (N¨m nay nh÷ng con sè nãi trªn ®· t¨ng lªn nhiÒu h¬n).
vËy, gi¸ thμnh ®· gi¶m ®−îc nhiÒu. N¨m nay, x−ëng ®Þnh cè KÕt luËn lμ Ên §é ph¶i ®Èy m¹nh h¬n n÷a viÖc nghiªn
g¾ng s¶n xuÊt cho ®−îc 400 bé. KÕ ho¹ch 5 n¨m thø hai dù cøu khoa häc vμ ph¸t triÓn kinh tÕ.
®Þnh s¶n xuÊt mçi n¨m 800 bé. X−ëng b¸n c¸c m¸y nμy cho ViÖn nμy cã thÓ gäi lμ viÖn b¸ch khoa, nghiªn cøu tõ c¸c
côc xe löa, cho Bé Quèc phßng vμ c¸c nhμ m¸y nhá. lo¹i vi trïng ®Õn viÖc chÕ t¹o ra®a, m¸y bay, v.v., toμn ViÖn
X−ëng cã ban huÊn luyÖn cña m×nh ®Ó ®μo t¹o nh÷ng
cã h¬n 20 chç thÝ nghiÖm. Khi ®Õn th¨m n¬i thÝ nghiÖm ®iÖn,
c«ng nh©n kü thuËt. Anh em c«ng nh©n ë ®©y rÊt sung s−íng
c¸c thÇy gi¸o vμ häc sinh ®· thö lμm sÊm, chíp cho B¸c vμ
vÒ nh÷ng thμnh tÝch ®· ®¹t ®−îc. B¸c ®· nãi víi c«ng nh©n:
§oμn xem. Hai luång ®iÖn rÊt m¹nh tõ hai ng¶ ®Õn gÆp
"T«i rÊt vui mõng vÒ nh÷ng cè g¾ng vμ nh÷ng thμnh tÝch cña
nhau, toÐ ra nh÷ng lμn sãng löa s¸ng loÌ nh− trêi chíp. Còng
anh em, v× nh©n d©n ViÖt Nam coi nh÷ng tiÕn bé cña Ên §é
do luång ®iÖn rÊt m¹nh tõ trªn xuèng vμ tõ d−íi lªn næ ra
còng nh− tiÕn bé cña m×nh ..."
mét tiÕng vang d÷ déi nh− tiÕng sÐt ®¸nh.
- 11 giê ®Õn xem ViÖn nghiªn cøu khoa häc Ên §é. Tõ
§èi víi m«n khoa häc nμy, anh lμ i tê, xem thÊy vËy chØ
 118
biÕt cã thó vÞ th«i. Anh nghÜ bông r»ng nh÷ng ng−êi mª tÝn
nh− «ng B. vμ bμ H. nhμ ta nÕu ®−îc xem thÝ nghiÖm nμy, th×
ch¾c r»ng hä sÏ hÕt tin vμo "thiªn l«i, thiªn t−íng".
N¬i nghiªn cøu vÒ m¸y bay cã s¸u c¸i hÇm thö nh÷ng
luång giã kh¸c nhau ®Ó thÝ nghiÖm vμ söa ®æi c¸c kiÓu c¸nh
m¸y bay. Trong c¸c hÇm ®ã, hä nghiªn cøu c¸c tÇng kh«ng
khÝ, nh÷ng hiÖn t−îng thay ®æi bÊt th−êng ë trªn trêi vμ søc
c¶n cña nh÷ng thø bay nhanh h¬n tiÕng déi. Cßn nhiÒu ph¸t
minh vμ thÝ nghiÖm rÊt hay, nh−ng tiÕc r»ng anh kh«ng ghi
chÐp kÞp.
Sau khi ®i th¨m ViÖn nghiªn cøu khoa häc nμy, ng−êi ta
thÊy r»ng khoa häc Ên §é ®· tiÕn bé rÊt râ rÖt.
1 giê r−ìi tr−a, «ng Thñ hiÕn vμ c¸c nh©n viªn cao cÊp
®−a B¸c vμ §oμn ra s©n bay ®Ó ®i Cancótta.
Trªn ®−êng ®i ra s©n bay, B¸c ®· ghÐ th¨m t−îng cña
Th¸nh G¨ng®i ë trong mét v−ên hoa réng lín. Theo tËp qu¸n
cña n−íc b¹n, B¸c ®· kÝnh cÈn choμng vßng hoa lªn t−îng
Th¸nh G¨ng®i vμ trång mét c©y hoa lμm kû niÖm.
T¹i s©n bay, sau khi duyÖt ®éi danh dù vμ b¾t tay tõ gi·
«ng Thñ hiÕn vμ c¸c nh©n viªn cao cÊp, B¸c ®äc lêi tõ biÖt
nh− sau:
"Th−a «ng Thñ hiÕn, th−a c¸c b¹n, anh em chÞ em vμ c¸c
ch¸u th©n mÕn.
Chóng t«i rÊt c¶m ¬n cuéc ®ãn tiÕp nhiÖt liÖt cña c¸c b¹n.
T«i sung s−íng chuyÓn ®Õn c¸c b¹n lêi chóc mõng h÷u nghÞ
nhÊt cña nh©n d©n ViÖt Nam.
C¸c b¹n ®ang thùc hiÖn mét nhiÖm vô to lín lμ ph¸t triÓn
kinh tÕ vμ v¨n ho¸ theo kÕ ho¹ch 5 n¨m thø hai. Chóng t«i
rÊt vui lßng thÊy nh÷ng thμnh tÝch to lín cña c¸c b¹n vμ
mong häc tËp nh÷ng kinh nghiÖm quý b¸u cña c¸c b¹n.
Mèi quan hÖ l©u ®êi gi÷a nh©n d©n hai n−íc chóng ta
®ang ph¸t triÓn tèt ®Ñp trªn nÒn t¶ng n¨m nguyªn t¾c chung
119 hå chÝ Minh toμn tËp
sèng hoμ b×nh. Chóng t«i tin r»ng cuéc ®i th¨m cña chóng t«i
sÏ gãp phÇn ph¸t triÓn thªm n÷a t×nh nghÜa anh em gi÷a
nh©n d©n Ên §é vμ ViÖt Nam...".
Em H−¬ng th©n mÕn,
ChiÒu 12-2-1958, B¸c vμ §oμn ®Õn Cancótta.
Víi 3 triÖu r−ëi nh©n khÈu, Cancótta lμ mét thμnh phè
®«ng d©n nhÊt cña Ên §é, còng lμ mét thμnh phè bu«n b¸n
phån thÞnh nhÊt. Nhê giao th«ng thuËn tiÖn, mçi n¨m hμng
ho¸ ra vμo cã ®Õn 9 triÖu tÊn, tøc lμ mét nöa tæng sè bu«n
b¸n b»ng ®−êng s«ng, ®−êng biÓn cña Ên §é. Cancótta l¹i lμ
n¬i næi tiÕng vÒ ho¹t ®éng v¨n ho¸, gi¸o dôc. Th− viÖn chÝnh
cña thμnh phè nμy cã 8 triÖu quyÓn s¸ch. Tr−êng ®¹i häc ë
®©y lμ tr−êng l©u n¨m nhÊt cña n−íc b¹n. ViÖn b¶o tμng cã
nh÷ng ®å ®¹c lÞch sö rÊt quý b¸u, tõ 5.000 n¨m ®Ó l¹i, v.v..
Trong cuéc ®Êu tranh giμnh ®éc lËp tù do, Cancótta cμng næi
tiÕng lμ mét thμnh phè anh dòng.
Cancótta c¸ch B¨nggalo 1.545 c©y sè. 7 giê chiÒu, m¸y
bay B¸c vμ §oμn ®Õn s©n bay §um®um. Gäi lμ §um®um v×
ngμy x−a thùc d©n Anh cã x−ëng chÕ t¹o ®¹n ®um®um ë ®ã.
Nay ng−êi ta cø quen gäi lμ ®−êng phè §um®um, s©n bay
§um®um.
LÔ nghi ®ãn tiÕp còng th©n mËt vμ long träng nh− c¸c n¬i
kh¸c B¸c vμ §oμn ®· ®Õn th¨m. Tuy trêi ®· tèi, tõ s©n bay
®Õn dinh Thñ hiÕn, suèt 12 c©y sè, hai bªn ®−êng bμ con Ên
®ãn chμo rÊt ®«ng.
9 giê s¸ng ngμy 13. B¸c vμ §oμn ®i th¨m Tr−êng thuèc
nhiÖt ®íi. §©y lμ n¬i nghiªn cøu c¸c thø thuèc vμ c¸c thø
bÖnh ®Æc biÖt ë xø nãng, nh− bÖnh hñi, bÖnh sèt rÐt, v.v..
Tr−êng nμy thμnh lËp tõ n¨m 1920. Tr−êng cã 14 khoa vÒ
ph−¬ng ph¸p vÖ sinh, phßng bÖnh vμ trÞ bÖnh. Cã nh÷ng líp
bæ tóc tõ 3 ®Õn 9 th¸ng. Cã mét nhμ th−¬ng ®Ó cho häc trß
 120 121 hå chÝ Minh toμn tËp

thùc tËp. tranh cña loμi ng−êi ®Ó tho¸t khái vßng n« lÖ. Cancótta còng
10 giê ®Õn th¨m ViÖn nghiªn cøu B«d¬. Ban ®Çu, ViÖn nμy lμ n¬i sinh tr−ëng cña nh÷ng vÜ nh©n nh− «ng M«hanr«i, «ng
chuyªn m«n nghiªn cøu c¸c thø c©y cá. VÒ sau ph¸t triÓn Tago... Trong khung c¶nh Êy, chóng t«i d©ng lªn Ngμi lêi
chμo mõng th¾m thiÕt vμ kÝnh cÈn.
viÖc nghiªn cøu ho¸ häc vμ vËt lý häc cã liªn quan víi c©y cá.
Hìi ng−êi gi¶i phãng vÜ ®¹i cña loμi ng−êi! D−íi sù h−íng
11 giê r−ìi, ®Õn th¨m ViÖn thèng kª. Ngμy tr−íc, ®©y chØ
dÉn gan gãc, m¹nh b¹o vμ sù s¸ng suèt cña sù l·nh ®¹o cña
lμ mét phßng nghiªn cøu nhá thuéc Tr−êng ®¹i häc Cancótta.
Ngμi trong lÜnh vùc t− t−ëng tiÕn bé, nh÷ng xiÒng xÝch l©u
Nay ViÖn ®· ph¸t triÓn thμnh mét trung t©m thèng kª rÊt
®êi cña ViÖt Nam ®· bÞ ph¸ tan. Vμ xem ®©y nμy, mét nÒn
réng. D−íi sù h−íng dÉn cña ViÖn tr−ëng lμ b¸c sÜ Mahala
t¶ng ch¾c ch¾n cña mét chÕ ®é x· héi, nhÊt trÝ vμ v÷ng vμng,
N«bis¬ cã ®é 800 ng−êi khoa häc vμ chuyªn gia gióp viÖc. Cã
®· x©y dùng ë ®Êt n−íc mμ Ngμi lμ ng−êi l·nh ®¹o vÜ ®¹i. ë
nh÷ng häc sinh ®Õn tõ c¸c n−íc MiÕn §iÖn, NhËt B¶n, §¹i
c¸c tiÒn ®ån Êy cña c«ng cuéc gi¶i phãng, quÇn chóng cña
Håi, Th¸i Lan, v.v.. Bªn c¹nh nh÷ng phßng nghiªn cøu víi
loμi ng−êi sÏ h−ëng mét ®êi sèng míi kh«ng bÞ bãc lét vμ giμy
ph−¬ng ph¸p rÊt míi, nh− dïng m¸y ®iÖn, mét gi©y ®ång hå
vß. Trªn con ®−êng cña Ngμi ®i ®Õn tù do, chóng t«i lμ nh÷ng
cã thÓ tÝnh hμng ngh×n con sè; l¹i cã nh÷ng phßng thùc tËp
ng−êi ®ång chÝ trung thμnh cña Ngμi. Trong b−íc tiÕn ®Ó gi¶i
thñ c«ng, nh− ®an dÖt b»ng tay. Phßng nμy do bμ Mahala
phãng hμng chôc triÖu nh©n d©n ch©u ¸, chóng t«i còng lμ
N«bis¬ h−íng dÉn. ¤ng ViÖn tr−ëng nãi víi B¸c: "T×nh h×nh
nh÷ng ng−êi b¹n tin cËy cña Ngμi. Trong b−íc ®−êng ®Êu
kinh tÕ Ên §é hiÖn nay, mét mÆt ph¶i tiÕn lªn hiÖn ®¹i ho¸,
tranh kiªn quyÕt cña Ngμi ®Ó gi¶i phãng nh©n d©n, kinh qua
nh−ng mét mÆt vÉn ph¶i c¶i tiÕn nghÒ thñ c«ng ®Ó cho mäi
biÕt bao suèi s©u, rõng rËm, sa m¹c, nói cao, nh÷ng b−íc
ng−êi cã c¬m ¨n, viÖc lμm".
®−êng ®ã ngμy nay ®· thμnh lÞch sö. Kinh nghiÖm vÜ ®¹i cña
4 giê, B¸c vμ §oμn ®Õn tham gia cuéc chμo mõng cña
Ngμi lμm cho chóng t«i nhí l¹i «ng Suba S¨ng®ra lμ Tæng t−
nh©n d©n thÞ x· Cancótta. Trong lêi hoan nghªnh, «ng ThÞ
lÖnh cña lùc l−îng Agi¸t Hai ®· chiÕn ®Êu gÇn biªn giíi MiÕn
tr−ëng nãi:
§iÖn ®Ó tiªu diÖt lùc l−îng cña ®Õ quèc Anh...
"Hìi ng−êi chiÕn sÜ anh dòng trong cuéc ®Êu tranh cho tù
Hìi ng−êi chÝnh trÞ vÜ ®¹i cña nh©n d©n! Còng nh− ng−êi
do!
Cha vÜ ®¹i cña d©n téc chóng t«i lμ Th¸nh G¨ng®i, Ngμi lμ
Chóng t«i thËt lμ sung s−íng ®−îc Ngμi ®Õn th¨m thμnh
biÓu hiÖn cña mét ®êi sèng gi¶n ®¬n, thanh cao vμ kh¾c khæ.
phè Cancótta to lín, nã lμ mét trong nh÷ng thμnh phè tiªn
Chóng t«i hÕt lßng cÇu víi Th−îng ®Õ r»ng cuéc th¨m viÕng
phong ë Ên §é vμ ë ch©u ¸. Thμnh phè nμy ®· næi tiÕng lμ
lÞch sö cña Ngμi ®Õn ®Êt n−íc nμy, sÏ ®óc nªn nh÷ng sîi d©y
c¸i n«i lÞch sö trong nh÷ng cuéc khëi nghÜa ®Ó gi¶i phãng
chuyÒn vμng b»ng h÷u nghÞ ®Ó th¾t chÆt hai d©n téc chóng ta
nh÷ng ng−êi bÞ ¸p bøc, ®ång thêi nã còng lμ c¸i gia ®×nh to
trong t×nh nghÜa anh em chãi läi...
lín cña khoa häc, v¨n ho¸ vμ kinh tÕ ë phÝa nμy qu¶ ®Þa cÇu.
T×nh h÷u nghÞ vÜ ®¹i gi÷a Ên §é vμ ViÖt Nam sÏ tiªu diÖt
Thμnh phè nμy ®· vang déi nh÷ng nguyÖn väng lín cña
nh÷ng téi ¸c nh− chiÕn tranh, thï o¸n, tham lam vμ chñ
nh÷ng ng−êi tiÕn bé trªn thÕ giíi. Thμnh phè nμy còng lμ c¸i
nghÜa thùc d©n ®éc ¸c...".
s©n khÊu ®· tõng diÔn nh÷ng vë kÞch vÜ ®¹i trong cuéc ®Êu
§äc xong lêi chμo mõng, «ng ThÞ tr−ëng tÆng B¸c mét pho
 122
t−îng §øc PhËt b»ng ®ång vμ mét bøc vÏ trªn lôa.
Sau nh÷ng lêi c¶m ¬n «ng ThÞ tr−ëng, Uû ban hμnh chÝnh
vμ nh©n d©n Cancótta, B¸c nãi tiÕp:
"Nh©n d©n Cancótta vμ B¨nggan ®· gãp phÇn xøng ®¸ng
trong cuéc ®Êu tranh giμnh ®éc lËp cña Ên §é, ®· cã nhiÒu vÞ
anh hïng liÖt sÜ vμ còng ®· anh dòng ®Êu tranh ñng hé cuéc
kh¸ng chiÕn cña ViÖt Nam. B¨nggan cßn lμ mét trung t©m
v¨n ho¸ cña n−íc b¹n, lμ quª h−¬ng cña ®¹i v¨n hμo Tago mμ
c¶ thÕ giíi ®Òu kÝnh träng...".
VÒ t×nh h×nh thÕ giíi, B¸c nãi: "HiÖn nay ë ch©u ¸ vμ
ch©u Phi, nhiÒu n−íc ®· ®−îc ®éc lËp. Trªn b¶n ®å ¸ - Phi,
ph¹m vi thèng trÞ cña thùc d©n ngμy cμng bÞ thu hÑp. Ch¾c
ch¼ng bao l©u n÷a, mÆt trêi tù do, ®éc lËp sÏ ®¸nh tan nèt
®ªm tèi chñ nghÜa thùc d©n... MiÒn Goa ph¶i trë vÒ víi n−íc
Céng hoμ Ên §é, miÒn T©y Iri¨ng ph¶i trë vÒ víi n−íc Céng
hoμ Nam D−¬ng".
VÒ t×nh h×nh n−íc ta, B¸c nãi: "ë ViÖt Nam yªu quý cña
chóng t«i, ®Õ quèc ®ang ©m m−u chia c¾t l©u dμi ®Êt n−íc
chóng t«i lμm hai miÒn. Nh−ng nh©n d©n ViÖt Nam kiªn
quyÕt ®oμn kÕt vμ ®Êu tranh ®Ó thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc
nhμ b»ng ph−¬ng ph¸p hoμ b×nh nh− HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ®·
quy ®Þnh. Chóng t«i c¶m ¬n nh©n d©n vμ ChÝnh phñ Ên §é
®· gãp phÇn vμo viÖc lËp l¹i hoμ b×nh ë ViÖt Nam, c¶m ¬n
nh÷ng cè g¾ng cña Uû ban Quèc tÕ do Ên §é lμm Chñ tÞch
trong viÖc thi hμnh HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ë ViÖt Nam...".
Gi÷a nh÷ng tiÕng vç tay nhiÖt liÖt, B¸c tÆng nh©n d©n
Cancótta hai bøc h×nh b»ng s¬n mμi Th¸nh G¨ng®i vμ Thñ
t−íng Nªru.
Ch¾c em còng nhí r»ng ë B¨nggan, hμng v¹n thanh niªn
häc sinh ®· b·i kho¸ vμ c«ng nh©n ®· b·i c«ng ®Ó ñng hé
123 hå chÝ Minh toμn tËp
cuéc kh¸ng chiÕn cña ta. Trong cuéc b·i kho¸ rÇm ré ®ã,
c¶nh s¸t Anh ®· b¾n chÕt mét em n÷ häc sinh vμ lμm nhiÒu
häc sinh bÞ th−¬ng nÆng. Mét anh thanh niªn bÞ b¾n quÌ håi
®ã, ®· ®Õn tham gia buæi chμo mõng h«m nay. Khi ®−îc B¸c
h«n, anh Êy øa n−íc m¾t, kh«ng nãi nªn lêi vμ mäi ng−êi ®Òu
rÊt c¶m ®éng.
B¸c vμ §oμn ®Õn th¨m Héi Mahabodi. Héi nμy thμnh lËp
tõ n¨m 1891 nh»m môc ®Ých truyÒn b¸ ®¹o PhËt kh¾p thÕ
giíi. HiÖn nay cã h¬n 500 héi viªn suèt ®êi vμ 500 héi viªn
th−êng.
Khi ®Õn n¬i, B¸c vμ §oμn do c¸c vÞ Hoμ th−îng ®−a lªn
lÇu trªn lμ n¬i thê §øc PhËt.
(Trong c¸c vÞ nμy cã s− ThÝch Minh Ch©u lμ ng−êi ViÖt
Nam ®· cïng víi mét cô Hoμ th−îng ng−êi miÒn Nam sang
n−íc b¹n tham gia lÔ kû niÖm PhËt §¶n n¨m thø 2.500. Cô
Hoμ th−îng Êy ®· mÊt vμ ch«n ë §ªli. Khi ë Thñ ®« n−íc
b¹n, B¸c ®· nhê cô Phã Thñ t−íng Phan KÕ To¹i vμ ®ång chÝ
Bé tr−ëng Hoμng Minh Gi¸m ®Õn viÕng mé).
LÔ PhËt xong, B¸c vμ §oμn cïng bμ Thñ hiÕn ®Õn dù mÝt
tinh hoan nghªnh; cã thiÖn nam tÝn n÷ rÊt ®«ng. Ch−¬ng
tr×nh lÔ hoan nghªnh gåm cã:
C¸c häc sinh Tr−êng PhËt h¸t bμi hoan nghªnh.
¤ng Tæng th− ký Héi Mahabodi ®äc lêi chμo mõng.
Bμ Thñ hiÕn ph¸t biÓu ý kiÕn.
B¸c tr¶ lêi c¶m ¬n.
Héi tÆng B¸c mét sè s¸ch PhËt.
Häc sinh h¸t bμi hoan tèng.
Lêi chμo mõng cña «ng Sri Valisnha ®¹i ý nh− sau:
"KÝnh th−a Chñ tÞch. Héi viªn cña Héi Mahabodi, lμ mét
 124
tæ chøc víi môc ®Ých truyÒn b¸ v¨n ho¸ ®¹o PhËt vμ liªn l¹c
c¸c PhËt tö ë c¸c n−íc, chóng t«i kÝnh cÈn vμ nhiÖt liÖt hoan
nghªnh Ngμi.
Nh− mét vÞ Èn sÜ ch©n chÝnh, Chñ tÞch ®· hy sinh suèt ®êi
cho nh©n d©n vμ Tæ quèc Ngμi; Chñ tÞch ®· tõ bá nh÷ng hμo
nho¸ng léng lÉy cña ®Þa vÞ Chñ tÞch mét n−íc. Còng nh−
Hoμng ®Õ Asoka, mét vÞ PhËt tö ®Çy lßng hy sinh, Chñ tÞch
®· nªu cao tr−íc thÕ giíi mét lý t−ëng mμ chØ cã thÓ thùc
hiÖn bëi mét ng−êi cã ®Çy lßng tin t−ëng.
Gan d¹ bÊt khuÊt cña Ngμi chèng l¹i chñ nghÜa thùc d©n,
nghÞ lùc cña Ngμi lμm viÖc kh«ng biÕt mái, ý chÝ thiÕt tha cña
Ngμi ®èi víi häc hái vμ tù do, ®· lμm cho Ngμi lao ®éng
kh«ng qu¶n c«ng t¸c g×, nh− mét ng−êi khu©n v¸c, nh− mét
ng−êi röa ¶nh, mét ng−êi thî vÏ, mét ng−êi viÕt b¸o, mét
ng−êi häc tiÕng, mét ng−êi trÝ thøc, mét ng−êi l·nh tô c¸ch
m¹ng. Th©n thÕ kú diÖu cña Chñ tÞch, tõ quª h−¬ng cña Ngμi
cho ®Õn chøc vô Chñ tÞch n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
®· ®¸ng cho mäi ng−êi noi g−¬ng. Chñ tÞch thËt lμ mét ng−êi
kiªm c¶ c«ng, n«ng, trÝ thøc c¸ch m¹ng víi mét lßng ®Çy tõ bi
lμ ®¹o ®øc quý nhÊt cña nh÷ng tÝn ®å PhËt gi¸o.
C¸c PhËt tö Ên §é chóng t«i rÊt lÊy lμm tù hμo mμ xem
Ngμi lμ mét ng−êi con cña mét n−íc ®· cã quan hÖ mËt thiÕt
vÒ v¨n ho¸ vμ tÝn ng−ìng h¬n 2.000 n¨m nay víi n−íc Ên §é
chóng t«i...
Chóng t«i nhiÖt liÖt mong r»ng víi nh÷ng cè g¾ng hoμ
b×nh cña Ngμi, miÒn B¾c vμ miÒn Nam ViÖt Nam sím ®−îc
thèng nhÊt. Chóng t«i tin ch¾c r»ng qu¸ khø vÎ vang cña ®Êt
n−íc Ngμi sÏ mau chãng kh«i phôc, lμm cho quan hÖ v¨n ho¸
gi÷a n−íc ViÖt Nam tù do vμ n−íc Ên §é tù do ®−îc ph¸t
125 hå chÝ Minh toμn tËp
triÓn vμ cñng cè...".
μ, anh quªn nãi víi em mét ®iÒu: ë n−íc b¹n th−êng cã
tªn ng−êi rÊt dμi, vÝ dô: tªn «ng Thñ hiÕn Cas¬mia lμ Xa®ari
Risa Yuvara Karang Xing. Tªn «ng Thñ hiÕn Mayo lμ
Maharaga Sri Giaia Samaragia Va®iia Baha®u.
B¸c vμ §oμn cïng «ng Bé tr−ëng V¨n ho¸ ®i th¨m nhμ
cña ®¹i thi sÜ Tago. Trong nhμ, c¸c phßng ¨n, phßng ngñ,
phßng lμm viÖc, v.v. ®Òu s¾p ®Æt nh− lóc Ng−êi cßn sèng. Cã
mét gian phßng lμm n¬i thê thi sÜ, B¸c vμ §oμn ®Æt hoa vμ
mÆc niÖm mét lóc. Råi sang th¨m nhμ b¶o tμng bªn c¹nh, ®Ó
nh÷ng s¸ch vë cña thi sÜ vμ nh÷ng bøc vÏ cña ng−êi Anh.
N¬i nμy, cã ban huÊn luyÖn móa, nh¹c vμ kÞch cho c¸c häc
sinh con g¸i.
Khi tiÕp ®¹i biÓu c¸c b¸o chÝ, B¸c nhÊn m¹nh mÊy ®iÓm:
C¶m t×nh mËt thiÕt cña ChÝnh phñ vμ nh©n d©n n−íc b¹n
®èi víi B¸c, §oμn vμ nh©n d©n ta.
Sù tiÕn bé nhanh chãng vμ t−¬ng lai vÎ vang cña nh©n
d©n Ên §é.
N¨m nguyªn t¾c chung sèng hoμ b×nh lμ nÒn t¶ng tèt ®Ó
gi¶i quyÕt c«ng b»ng mäi vÊn ®Ò gi÷a c¸c n−íc.
Nh©n d©n ta quyÕt t©m ®oμn kÕt ®Êu tranh thèng nhÊt
n−íc nhμ b»ng ph−¬ng ph¸p hoμ b×nh.
TiÕp theo ®ã, B¸c tr¶ lêi nh÷ng c©u hái cña c¸c ký gi¶.
Mét ®¹i biÓu b¸o Mü hái: "Xin Chñ tÞch cho biÕt ý kiÕn Ngμi
vÒ vÊn ®Ò Cas¬mia? 1* B¸c tr¶ lêi: "NÕu nãi ®Õn Cas¬mia th×
1F
còng ph¶i nãi ®Õn §ªli, B¨nggalo, Bombay, v.v.. Nh− thÕ th×
_________
1*. §¹i Håi tøc Pakixtan ®ang tranh chÊp Cas¬mia víi Ên §é.
Nhμ b¸o Mü ®Æt c©u hái vÒ néi trÞ cña Ên §é cho B¸c khã tr¶ lêi.
(T.G).
 126
sÏ ph¶i nhiÒu th× giê l¾m!". C©u tr¶ lêi Êy lμm c¸c ký gi¶ c−êi
å lªn.
8 giê r−ìi tèi. C« Pamagia (Hoa Sen) Nai®u, Thñ hiÕn
B¨nggan më tiÖc chiªu ®·i rÊt long träng. Trong lêi tõ biÖt
B¸c vμ §oμn, b¸c sÜ Roy (Thñ t−íng bang B¨nggan ®· ngoμi
70 tuæi) nãi nh÷ng c©u rÊt th¾m thiÕt nh−: "Hå Chñ tÞch ®·
tæ chøc vμ l·nh ®¹o th¾ng lîi cuéc ®Êu tranh giμnh tù do ®éc
lËp cho Tæ quèc m×nh. Trong lÞch sö nh©n d©n ch©u ¸, Ngμi
lμ mét nh©n vËt ®Æc biÖt vÜ ®¹i... §êi sèng kh¾c khæ vμ ®øc
tÝnh khiªm tèn cña Chñ tÞch lμm cho nh©n d©n c¸c n−íc
§«ng - Nam ¸ ®Æc biÖt yªu mÕn Ngμi... Chñ tÞch ch¼ng
nh÷ng lμ biÓu hiÖn cho sù ®oμn kÕt cña nh©n d©n ch©u ¸, mμ
cßn lμ mét l·nh tô cña hoμ b×nh, mét ng−êi ñng hé m¹nh mÏ
Panch Sheela" 2*.
12F
Trong lêi c¶m ¬n, B¸c nãi: "... Trong chÝn ngμy võa qua,
sau khi ®i th¨m §ªli, Bac¬ra vμ nhiÒu n¬i kh¸c, qua nh÷ng
cuéc gÆp gì víi Tæng thèng Prax¸t kÝnh mÕn, Thñ t−íng
Nªru kÝnh mÕn vμ c¸c nhμ l·nh ®¹o kh¸c, cïng c¸c tÇng líp
nh©n d©n n−íc b¹n, chóng t«i cμng thÊy râ mèi t×nh h÷u
nghÞ th©n thiÕt gi÷a nh©n d©n hai n−íc chóng ta... Chóng t«i
còng ®· thÊy râ ®Êt n−íc Ên §é, rÊt giμu cã vμ t−¬i ®Ñp,
nh©n d©n Ên §é rÊt khÐo lÐo vμ cÇn cï, c¸c nhμ khoa häc vμ
kü s− Ên §é rÊt nhiÒu tμi n¨ng vμ cè g¾ng. C¸c b¹n ®· hoμn
thμnh kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø nhÊt, vμ ®· thu ®−îc nhiÒu
thμnh tÝch trong kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø hai. Chóng t«i coi
th¾ng lîi cña c¸c b¹n nh− lμ th¾ng lîi cña chóng t«i. Chóng
t«i thμnh t©m chóc c¸c b¹n thu ®−îc nhiÒu kÕt qu¶ to lín h¬n
n÷a.
... ë ViÖt Nam chóng t«i, sau t¸m, chÝn n¨m kh¸ng chiÕn,
_________
2*. TiÕng Ên, Panch Sheela nghÜa lμ n¨m nguyªn t¾c chung
sèng hoμ b×nh (T.G).
127 hå chÝ Minh toμn tËp
hoμ b×nh ®· ®−îc lËp l¹i. Nh−ng ®Õn nay, do sù can thiÖp cña
n−íc ngoμi, n−íc chóng t«i ch−a ®−îc thèng nhÊt. Nh−ng
chóng t«i tin r»ng víi søc x©y dùng v÷ng ch¾c cña miÒn B¾c,
lùc l−îng ®Êu tranh anh dòng cña nh©n d©n miÒn Nam, tinh
thÇn kiªn quyÕt vμ sù ®oμn kÕt chÆt chÏ cña nh©n d©n c¶
n−íc, víi sù ®ång t×nh vμ ñng hé cña nh©n d©n Ên §é vμ
nh©n d©n yªu chuéng hoμ b×nh thÕ giíi, sù thèng nhÊt ®Êt
n−íc chóng t«i nhÊt ®Þnh sÏ thμnh c«ng...".
Sau b÷a tiÖc, cã c¸c ®oμn móa h¸t næi tiÕng ë c¸c ®Þa
ph−¬ng trong bang B¨nggan biÓu diÔn.
Tr−íc khi tham gia tiÖc chiªu ®·i, B¸c ®· nãi chuyÖn tõ
biÖt bμ con Ên §é b»ng m¸y truyÒn thanh. §¹i ý nh− sau:
"Chóng t«i rÊt vui lßng ®−îc nãi chuyÖn víi tÊt c¶ bμ con Ên
§é. Cuéc ®i th¨m h÷u nghÞ cña chóng t«i ë n−íc Ên §é vÜ ®¹i
®· ®¹t kÕt qu¶ tèt ®Ñp... Trong cuéc ®i th¨m nμy, chóng t«i
®· cã dÞp gÆp gì c¸c vÞ l·nh tô kÝnh mÕn cña c¸c b¹n, anh chÞ
em c«ng nh©n ë nhμ m¸y, bμ con d©n cμy ë nhiÒu n«ng th«n,
c¸c nhμ khoa häc, c¸c v¨n nghÖ sÜ, v.v.. Chóng t«i thÊy ai ai
còng ®Çy lßng yªu n−íc vμ h¨ng h¸i lμm viÖc ®Ó x©y dùng
mét n−íc Ên §é giμu m¹nh. ë ®©u chóng t«i còng nghe
nh÷ng tiÕng nãi h÷u nghÞ vμ hoμ b×nh, nh÷ng lêi th¾m thiÕt
chóc cho n−íc ViÖt Nam chóng t«i mau chãng thèng nhÊt...
M−êi ngμy thÊm tho¾t qu¸ nhanh. Tôc ng÷ cã c©u: "Khi
buån b· th× thêi gian ®i rÊt chËm, khi vui vÎ th× thêi gian ®i
rÊt nhanh". Víi sù ®ãn tiÕp nhiÖt liÖt, víi sù tæ chøc chu ®¸o,
víi sù s¨n sãc tËn t×nh cña ChÝnh phñ vμ nh©n d©n Ên §é,
chóng t«i thÊy thêi gian ®i rÊt nhanh. Chóng t«i sÏ ghi nhí
m·i h×nh ¶nh t−¬i ®Ñp cña n−íc Ên §é anh em vμ mèi t×nh
h÷u nghÞ nhiÖt liÖt cña bμ con Ên §é ®èi víi chóng t«i. Khi
 128
vÒ n−íc, chóng t«i sÏ b¸o c¸o l¹i nh÷ng ®iÒu tai nghe m¾t
thÊy vμ sÏ chuyÓn tÊt c¶ nh÷ng lêi chμo th©n ¸i cña bμ con
Ên §é cho ®ång bμo ViÖt Nam chóng t«i...
Chóng t«i thμnh thËt c¶m ¬n tÊt c¶ bμ con Ên §é. Cuèi
cïng Sasa Hå göi c¸c ch¸u nhi ®ång Ên §é nhiÒu c¸i h«n.
T×nh anh em gi÷a nh©n d©n ViÖt Nam vμ nh©n d©n Ên
§é bÒn v÷ng mu«n n¨m!...".
R¨nggun ngμy 14-2-1958
Em H−¬ng,
"KÎ ë ng−êi vÒ, t×nh quyÕn luyÕn thËt lμ th¾m thiÕt".
"Cê bay lÖnh næ, lÔ tiÔn ®−a rÊt mùc oai nghi".
Khi B¸c vμ §oμn rêi Cancótta, mét ®ång chÝ c¸n bé ®·
ng©m nga t¶ c¶nh nh− vËy. Nh−ng anh kh«ng hoμn toμn
"khuyªn" c©u ®èi Êy v× nã ch−a t¶ hÕt ®−îc tinh thÇn cuéc
tiÔn ®−a.
- 7 giê r−ìi s¸ng h«m nay, B¸c ngåi xe trÇn cïng c« Thñ
hiÕn vμ Thñ t−íng Roy, cã 10 xe m« t« ®i hai bªn b¶o vÖ. C¸c
vÞ trong §oμn vμ anh em c¸n bé ®i 13 chiÕc xe h¬i. TiÕp theo
lμ ®oμn xe 28 vÞ Bé tr−ëng vμ Thø tr−ëng; 17 vÞ l·nh sù c¸c
n−íc trong ®ã cã l·nh sù c¸c n−íc Brªdin, Pªru... (Nam Mü)
cïng bèn ®¹i biÓu ph¸i ®oμn th−¬ng m¹i n−íc ngoμi; «ng ThÞ
tr−ëng vμ s¸u vÞ Uû viªn trong Uû ban hμnh chÝnh Cancótta,
v.v.. Cßn rÊt nhiÒu xe nh÷ng b¹n quen biÕt kh¸c kÐo dμi h¬n
mét c©y sè.
Tõ Phñ Thñ hiÕn ®Õn s©n bay, quèc kú hai n−íc xen lÉn
nhau tung bay tr−íc giã. Nh©n d©n Cancótta ®øng chËt hai
bªn ®−êng, trªn c¸c tÇng lÇu, c¸c m¸i hiªn, c¸c nãc nhμ. Hä
nhiÖt liÖt vç tay vμ hoan h«: "Hå ChÝ Minh jindabad!" "Hindi
- ViÖt Nam bhai bhai!" B¸c th−êng ph¶i ®øng dËy trªn xe ®Ó
129 hå chÝ Minh toμn tËp
chμo l¹i bμ con Ên. Mét ng−êi b¹n Ên §é b¶o anh r»ng: "Ýt ra
còng cã mét triÖu ng−êi".
§Õn s©n bay, chμo quèc ca hai n−íc, råi B¸c ®i duyÖt ®éi
danh dù, th©n mËt b¾t tay c¸c quan kh¸ch vμ c¸c nh©n viªn
Ên §é ®· ®i víi B¸c trong m−êi h«m võa qua. B¸c h«n c«
Thñ hiÕn vμ B¸c sÜ Roy, vÉy tay chμo quÇn chóng, råi b−íc
lªn m¸y bay gi÷a tiÕng vç tay lÉn tiÕng déi vang trêi cña 21
ph¸t ®¹i b¸c. Mét phi c«ng Ên cø t¾c l−ìi khen ngîi: "Mét
cuéc hoan tèng thËt lμ vÜ ®¹i! VÜ ®¹i!"
- 8 giê 15 phót, m¸y bay cÊt c¸nh ®i R¨nggun. Chμo n−íc
Ên §é vÜ ®¹i! Chμo nh©n d©n Ên §é anh em! Chóng t«i sÏ
lu«n lu«n nhí yªu c¸c b¹n! Hindi!
Cancótta c¸ch Thñ ®« MiÕn §iÖn 1.025 c©y sè. Mét giê
chiÒu th× ®Õn R¨nggun. Khi c¸ch R¨nggun ®é 100 c©y sè, cã
m¸y bay qu©n sù MiÕn §iÖn ®Õn ®ãn vμ hé vÖ.
Lóc B¸c vμ §oμn b−íc xuèng s©n bay, cã 21 ph¸t ®¹i b¸c
chμo mõng.
§Õn ®ãn B¸c tËn m¸y bay, cã Tæng thèng U Vin M«n, Thñ
t−íng U Nu, c¸c Phã Thñ t−íng U Ba Xuª, U Kyan Nyein vμ
Thakin Tin, ViÖn tr−ëng Ph¸p viÖn tèi cao vμ Chñ tÞch Quèc
héi. B¸c vμ Tæng thèng chμo quèc kú vμ duyÖt ®éi danh dù.
C¸c em nhi ®ång h¨m hë ch¹y l¹i d©ng hoa. Cã h¬n 3.000 ®¹i
biÓu c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n ra ®ãn ë s©n bay hoan h« nhiÖt
liÖt, nhÊt lμ c¸c em häc sinh vμ nhi ®ång.
Vμo ®Õn phßng tiÕp kh¸ch, Tæng thèng giíi thiÖu c¸c vÞ Bé
tr−ëng, ThÞ tr−ëng R¨nggun, nh©n viªn cao cÊp cña ChÝnh
phñ vμ c¸c l·nh sù. Sau ®ã, Tæng thèng ®äc lêi chμo mõng:
"KÝnh th−a Chñ tÞch,
ThËt lμ mét h©n h¹nh ®Æc biÖt cho t«i ®−îc nhiÖt liÖt
hoan nghªnh Chñ tÞch vμ c¸c vÞ cïng ®i víi Ngμi. ChÝnh phñ
vμ nh©n d©n MiÕn §iÖn hÕt søc vui mõng Ngμi ®· cã thÓ
 130
sang th¨m n−íc chóng t«i. Chóng t«i mong ®îi Ngμi ®· l©u
ngμy. Nh©n d©n MiÕn §iÖn t«n kÝnh vμ h©m mé Chñ tÞch,
ch¼ng nh÷ng v× r»ng Ngμi ®· suèt ®êi trung thμnh phÊn ®Êu
cho ®éc lËp tù do cña nh©n d©n c¸c n−íc thuéc ®Þa, mμ cßn v×
sù cèng hiÕn cao c¶ cña Ngμi nh− mét vÞ l·nh tô vÜ ®¹i trong
sù nghiÖp c¸ch m¹ng vμ gi¶i phãng ë §«ng - Nam ¸ ch©u. Do
phÈm c¸ch ®¸ng kÝnh, tÊm lßng c−¬ng trùc vμ th¸i ®é khiªm
tèn cña Chñ tÞch, Ngμi sÏ chinh phôc lßng yªu cña mäi ng−êi
nh©n d©n MiÕn §iÖn; vμ cuéc ®Õn th¨m cña Ngμi sÏ cñng cè
thªm n÷a t×nh h÷u nghÞ s½n cã gi÷a hai n−íc chóng ta.
T«i biÕt r»ng bÊt kú ®Õn ®©u ë n−íc chóng t«i Chñ tÞch
còng ®−îc nh©n d©n hoan nghªnh nhiÖt liÖt. T«i −íc ao r»ng
trong thêi gian ng¾n ngñi Ngμi l−u l¹i víi chóng t«i, Chñ tÞch
sÏ vui lßng vμ th− th¸i...".
1 giê r−ìi tr−a, «ng bμ Tæng thèng mêi ¨n c¬m. §©y lμ
mét b÷a c¬m gia ®×nh th©n mËt, kh¸ch vμ chñ chØ cã 20
ng−êi.
3 giê r−ìi, B¸c vμ §oμn ®i dù lÔ chμo mõng cña Thñ ®«
R¨nggun tæ chøc rÊt long träng vμ ®«ng ng−êi tham gia. Sau
®©y lμ lêi chóc mõng cña «ng ThÞ tr−ëng:
"T«i rÊt h©n h¹nh ®−îc thay mÆt c«ng d©n Thñ ®«
R¨nggun nhiÖt liÖt hoan nghªnh Chñ tÞch.
VÒ ®Þa lý th× hai n−íc chóng ta lμ l¸ng giÒng. §¸ng lÏ ra
chóng ta ®· ph¸t triÓn quan hÖ th©n mËt vÒ kinh tÕ, v¨n ho¸
vμ chÝnh trÞ. Nh−ng vμo cuèi thÕ kû 19, chñ nghÜa thùc d©n
®· dùng lªn mét bøc t−êng gi¶ t¹o ®Ó ng¨n c¶n sù ph¸t triÓn
Êy. V× vËy ®é m−êi n¨m vÒ tr−íc, nh©n d©n MiÕn §iÖn kh«ng
hiÓu biÕt nhiÒu vÒ ViÖt Nam anh em.
Nh−ng trong vμ sau ThÕ giíi chiÕn tranh lÇn thø hai,
nh©n d©n ViÖt Nam næi dËy kh¸ng chiÕn, trong lóc ®ã th×
nh©n d©n MiÕn §iÖn còng ®ang chèng ¸ch thèng trÞ n−íc
ngoμi. V× lÏ ®ã, nh©n d©n ViÖt Nam tÊt nhiªn ®· ®−îc sù
®ång t×nh vμ ñng hé cña nh©n d©n MiÕn §iÖn.
131 hå chÝ Minh toμn tËp
Ngμy nay hai n−íc chóng ta ®Òu ®· ®Ëp tan xiÒng xÝch
cña thùc d©n vμ ®· lËt ®æ bøc t−êng gi¶ t¹o kia. Cho nªn
chóng t«i tin ch¾c r»ng tõ nay mèi quan hÖ gi÷a chóng ta sÏ
ph¸t triÓn trªn nÒn t¶ng kÝnh träng vμ hiÓu biÕt lÉn nhau,
trªn nÒn t¶ng h÷u nghÞ vμ hîp t¸c Ých lîi cho c¶ hai d©n téc.
Chóng t«i ch¾c r»ng cuéc ®i th¨m cña Chñ tÞch ®Õn n−íc
chóng t«i lμ mét b−íc tiÕn rÊt dμi trong sù nghiÖp h÷u nghÞ
Êy... KÝnh chóc Chñ tÞch ®−îc m¹nh khoÎ vμ h¹nh phóc dåi
dμo vμ chóc nh©n d©n ViÖt Nam anh em thμnh c«ng trong
mäi cè g¾ng...".
5 giê, Tæng thèng U Vin M«n h−íng dÉn B¸c vμ §oμn ®Õn
th¨m n¬i kû niÖm c¸c liÖt sÜ. §©y lμ n¬i ®Ó må vÞ anh hïng
d©n téc Ung San vμ c¸c vÞ liÖt sÜ kh¸c ®· hy sinh anh dòng
trong cuéc ®Êu tranh giμnh ®éc lËp cña MiÕn §iÖn.
5 giê r−ìi ®i xem Chïa Vμng S¬uvedag«n. C¸c nhμ kh¶o cæ
ch−a ®ång ý víi nhau vÒ lÞch sö chïa nμy. Ng−êi th× nãi x©y
dùng tõ thÕ
kû thø 5, ng−êi th× nãi tõ thÕ kû thø 15. Dï sao còng lμ ng«i
chïa rÊt ®Æc biÖt. Lóc ®Çu chïa chØ cao 66 th−íc Anh. C¸c
vua ®êi sau x©y ®¾p thªm m·i, nay chïa cao 326 th−íc Anh
(®é bèn th−íc Anh lμ mét th−íc T©y). Håi nöa thÕ kû thø 15,
mét Hoμng hËu gi¸t vμo nãc chïa mét sè vμng c©n nÆng b»ng
bμ ta. TiÕp theo ®ã, mét vua MiÕn §iÖn l¹i gi¸t thªm mét sè
vμng c©n nÆng b»ng hai vî chång «ng ta. Chung quanh chïa
chÝnh cã 68 chïa con. Trong chïa cã hai qu¶ chu«ng ®ång,
mét qu¶ nÆng 25 tÊn, giμ 180 tuæi; mét qu¶ nÆng h¬n 42 tÊn,
117 tuæi. Chïa nμy lμ mét th¾ng c¶nh næi tiÕng ë MiÕn §iÖn
vμ trªn thÕ giíi. ë R¨nggun cã 25 ng«i chïa nhá vμ to.
7 giê r−ìi tèi, Tæng thèng U Vin M«n më tiÖc chiªu ®·i
chÝnh thøc. Trong lêi hoan nghªnh, Tæng thèng nãi:
"... Sau gÇn mét thÕ kû bÞ n−íc ngoμi thèng trÞ, mÊy n¨m
gÇn ®©y hai n−íc chóng ta míi tho¸t khái ®Þa vÞ thuéc ®Þa vμ
®ang hÕt søc cè g¾ng trong c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n
ho¸, x· héi ®Ó c¶i thiÖn dÇn ®êi sèng cña nh©n d©n ta. LÏ tù
 132
nhiªn, hai n−íc chóng ta ®Òu rÊt quan t©m ®Õn viÖc gi÷ g×n
vμ cñng cè hoμ b×nh thÕ giíi, ®ång thêi x©y dùng sù hîp t¸c
h÷u nghÞ gi÷a c¸c n−íc trªn c¬ së b×nh ®¼ng, kÝnh träng lÉn
nhau vμ mçi bªn ®Òu cã lîi. V× r»ng nÕu kh«ng cã hoμ b×nh vμ
hîp t¸c quèc tÕ, th× kh«ng n−íc nμo phån thÞnh ®−îc vμ gi÷
v÷ng ®−îc nÒn ®éc lËp cña m×nh.
Khi sang th¨m ViÖt Nam, Thñ t−íng U Nu chóng t«i vμ
Hå Chñ tÞch ®· nh¾c l¹i ý kiÕn nhÊt trÝ cña hai ChÝnh phñ
n−íc chóng ta vÒ n¨m nguyªn t¾c chung sèng hoμ b×nh vμ
tuyªn bè r»ng n¨m nguyªn t¾c Êy cÇn ®−îc thùc hiÖn trong
quan hÖ gi÷a hai n−íc ViÖt - MiÕn còng nh− víi c¸c n−íc
kh¸c. B©y giê, hai n−íc chóng ta vÉn tin ch¾c r»ng sù thùc
hiÖn mét c¸ch thËt thμ n¨m nguyªn t¾c Êy gi÷a c¸c n−íc sÏ
xo¸ bá ®−îc t×nh tr¹ng nghi ngê vμ sî h·i lμ nguyªn nh©n
g©y ra t×nh h×nh thÕ giíi c¨ng th¼ng ngμy nay; nã sÏ t¹o nªn
mét bÇu kh«ng khÝ tin cËy lÉn nhau vμ c¸c n−íc cã thÓ gi¶i
quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò ®ang ®e däa hoμ b×nh vμ ng¨n trë sù hîp
t¸c quèc tÕ. Hai n−íc chóng ta ®ång ý r»ng cÇn ph¶i t×m mäi
biÖn ph¸p ®Ó lμm cho c¸c n−íc ®Òu t¸n thμnh vμ ñng hé n¨m
nguyªn t¾c Êy... Tõ khi Thñ t−íng U Nu ®Õn th¨m n−íc ViÖt
Nam D©n chñ Céng hoμ vμo th¸ng 11-1954 vμ Thñ t−íng
Ph¹m V¨n §ång ®Õn th¨m Liªn bang MiÕn §iÖn th¸ng 4-
1955, quan hÖ h÷u nghÞ gi÷a hai n−íc MiÕn - ViÖt ngμy cμng
mËt thiÕt, cã lîi cho c¶ hai d©n téc chóng ta ... T«i tin ch¾c
r»ng lÇn nμy Hå Chñ tÞch ®Õn th¨m Liªn bang MiÕn §iÖn lμ
mét b−íc ngoÆt lÞch sö trªn con ®−êng ®−a hai nh©n d©n ta
cμng th©n thiÕt nhau h¬n...".
Em H−¬ng, võa xem l¹i nh÷ng bøc th− ®· göi cho em,
anh chît nghÜ r»ng ch¾c em phª b×nh anh sao mμ viÕt nhiÒu
vÒ phong c¶nh vμ ghi chÐp qu¸ nhiÒu nh÷ng bμi diÔn thuyÕt,
mμ Ýt viÕt vÒ t×nh c¶m nh©n d©n c¸c n−íc b¹n ®èi víi B¸c vμ
§oμn. Cã thÕ kh«ng em? Em ph¶i biÕt r»ng c¶m t×nh th¾m
thiÕt cña nh©n d©n n−íc b¹n còng nh− ý nghÜa chÝnh trÞ
trong cuéc ®i th¨m nμy biÓu lé b»ng nhiÒu c¸ch, nhÊt lμ qua
nh÷ng lêi hoan nghªnh cña c¸c l·nh tô. Cßn ®èi víi phong
c¶nh cña c¸c n−íc b¹n th×:
§· ®i ra ®Õn n−íc ng−êi
Ph¶i xem phong c¶nh ®Ñp t−¬i thÕ nμo?
133 hå chÝ Minh toμn tËp
8 giê s¸ng (15-2-1958), B¸c vμ §oμn cïng Phã Thñ t−íng
U Ba Xuª lªn m¸y bay ®i th¨m bang San (Shan). 9 giê r−ìi
®Õn tr−êng bay Hªho (HÐho).
Liªn bang MiÕn §iÖn cã s¸u d©n téc to vμ nhiÒu d©n téc
thiÓu sè, còng cã d©n téc MÌo, Dao, L«l« nh− ë miÒn B¾c
n−íc ta. Trong s¸u d©n téc to, MiÕn lμ to nhÊt víi 14 triÖu
ng−êi, Sin (Shin) lμ nhá nhÊt víi 20 v¹n ng−êi, San lμ h¹ng
võa víi mét triÖu r−ìi ng−êi, ë vÒ cao nguyªn phÝa b¾c.
¤ng Sao Kun Ki«, Thñ hiÕn bang San kiªm Phã Thñ
t−íng vμ Bé tr−ëng Bé Ngo¹i giao cïng c¸c nh©n viªn cao cÊp
ra ®ãn ë s©n bay, råi ®−a B¸c vμ §oμn ®Õn bÕn Yungguy (Y
aunghwe), lªn thuyÒn "Chim ph−îng". ThuyÒn nμy lμm gièng
h×nh mét con chim ph−îng hoμng, cã 12 chiÕc thuyÒn con vμ
dμi víi 500 ng−êi chÌo b»ng mét ch©n mét tay b¬i tr−íc kÐo
nã. 12 giê r−ìi ®Õn hå Inlª (InlÐ) xem ®ua thuyÒn. Thiªn h¹
®Õn xem rÊt ®«ng, rÊt vui nh− mét ngμy héi lín.
3 giê, trë l¹i bÕn Yungguy. Tõ ®ã ®Õn thμnh phè Taoguy
(Taunghwe) ®é 50 c©y sè. Trªn ®−êng, ®i qua c¸c lμng ®Òu cã
cæng chμo, nh©n d©n cÇm cê, cÇm hoa, thæi kÌn ®¸nh trèng
®ãn mõng. §Õn Taoguy, hÇu hÕt nh©n d©n thμnh phè kÐo ra
®ãn chμo nhiÖt liÖt, nhÊt lμ c¸c ®oμn häc sinh vμ nhi ®ång
MiÕn, San, Ên §é vμ Hoa kiÒu.
ChiÒu tèi, «ng Thñ hiÕn më tiÖc chiªu ®·i rÊt vui vÎ th©n
mËt. TiÖc xong cã móa vâ vμ v¨n c«ng ®Þa ph−¬ng.
ë R¨nggun trêi nùc h¬n 30 ®é, mμ ë ®©y trêi rÊt m¸t v×
Taoguy cao h¬n mÆt biÓn 1.000 th−íc t©y.
S¸ng 16 trë vÒ R¨nggun. Mét giê tr−a, B¸c vμ §oμn cïng
víi c¸c «ng bμ Tæng thèng U Vin M«n, Thñ t−íng U Nu vμ
nhiÒu quan kh¸ch kh¸c ®i ch¬i tμu trªn s«ng Hulª. S«ng nμy
réng vμ s©u h¬n s«ng Hång ta, c¸ch biÓn 25 c©y sè cho nªn
còng lμ mét cöa biÓn lín, mçi n¨m cã h¬n 1600 chiÕc tμu c¸c
n−íc vμo ra, chuyªn chë mét triÖu r−ìi tÊn hμng ho¸. Trong
ThÕ giíi chiÕn tranh lÇn thø hai, cöa biÓn nμy bÞ ph¸ ho¹i
nhiÒu, tr−íc th× bÞ bom NhËt B¶n, sau l¹i bÞ bom §ång minh.
Tõ ngμy MiÕn §iÖn ®−îc ®éc lËp, ®· kh«i phôc l¹i nhiÒu.
- 5 giê chiÒu, B¸c tiÕp ®¹i biÓu c¸c b¸o chÝ.
- 7 giê chiÒu, B¸c vμ §oμn chiªu ®·i Tæng thèng vμ Thñ
t−íng. §Õn tham gia cuéc chiªu ®·i cã c¸c vÞ trong ChÝnh
 134
phñ, Quèc héi, §oμn ngo¹i giao vμ c¸c nh©n sÜ kh¸c. Nghe
B¸c nãi cam lμ cam Bè H¹, c¸c c«, c¸c bμ ®Òu vui vÎ lÊy mét
qu¶ lμm kû niÖm.
- 17-2-1958, 9 giê r−ìi s¸ng, Tr−êng ®¹i häc R¨nggun lμm
lÔ tÆng B¸c danh hiÖu "B¸c sÜ luËt häc danh dù".
Tr−êng nμy thμnh lËp tõ n¨m 1920 ®Ó ®μo t¹o c¸n bé cho
c¸c ngμnh ph¸p luËt, n«ng nghiÖp, ho¸ häc, gi¸o dôc, y tÕ,
v.v.. HiÖn nay cã ®é 7.000 häc sinh. Ch¾c em còng biÕt r»ng
häc sinh ë tr−êng nμy ®· ®øng ra tæ chøc héi "ñng hé ViÖt
Nam thèng nhÊt". Khi B¸c ®Õn tr−êng, anh em häc sinh hoan
nghªnh cùc kú nhiÖt liÖt.
Sau ®©y lμ tãm t¾t lêi chμo mõng cña «ng Gi¸m ®èc khi
trao b»ng B¸c sÜ danh dù cho B¸c:
"H«m nay Tr−êng ®¹i häc R¨nggun rÊt h©n h¹nh ®ãn tiÕp
mét vÞ kh¸ch ®Æc biÖt cao quý lμ Chñ tÞch Hå ChÝ Minh. TÊt
c¶ häc sinh, nh©n viªn vμ gi¸o s− ë ®©y ®Òu biÕt Hå Chñ tÞch
lμ mét nhμ triÕt häc, mét chiÕn sÜ hoμ b×nh, mét l·nh tô c¸ch
m¹ng. Ng−êi ®· ®Êu tranh suèt ®êi cho tù do cña c¸c d©n téc
bÞ ¸p bøc, Ng−êi ®· l·nh ®¹o cuéc kh¸ng chiÕn vÜ ®¹i cña
nh©n d©n ViÖt Nam, ®−a nh©n d©n ViÖt Nam tõ chç tèi t¨m
®Õn cuéc ®êi h¹nh phóc. Chóng ta ®· lo ©u theo dâi cuéc
kh¸ng chiÕn cña ViÖt Nam chèng bän thùc d©n vμ ®· sung
s−íng thÊy cuéc kh¸ng chiÕn Êy th¾ng lîi mét c¸ch rùc rì.
Chóng ta ®· kh©m phôc Hå Chñ tÞch l·nh ®¹o kh¸ng chiÕn
®Õn th¾ng lîi, th× trong sù nghiÖp x©y dùng hoμ b×nh ë ViÖt
Nam, chóng ta cμng kh©m phôc sù l·nh ®¹o s¸ng suèt cña
Ng−êi.
Riªng c¸ nh©n t«i, t«i hÕt søc c¶m ®éng khi ®−îc gÆp Hå
Chñ tÞch. T«i ®· ng¾m nghÝa vμ theo dâi tõ hμnh ®éng ®Õn lêi
nãi cña Ng−êi ë s©n bay. Trong mét cuéc chiªu ®·i, tuy t«i l¹i
®−îc gÆp Ng−êi trong mét thêi gian ng¾n ngñi, nh−ng thÊy
râ thªm mét ®iÒu lμ con ng−êi vÜ ®¹i Êy cã mét tÊm lßng cao
c¶ réng lín; cã mét ®øc tÝnh gi¶n dÞ, khiªm tèn, tr×u mÕn, nã
lËp tøc chinh phôc ®−îc lßng yªu mÕn cña mäi ng−êi. T«i
ch¾c r»ng c¶m t−ëng vμ ý nghÜ cña t«i còng lμ cña c¸c b¹n ë
®©y vμ cña tÊt c¶ nh÷ng ng−êi MiÕn §iÖn ®· may m¾n ®−îc
gÆp Hå Chñ tÞch. §©y lμ vÞ kh¸ch quý mμ ngμy h«m nay
Tr−êng ®¹i häc R¨nggun ®−îc h©n h¹nh ®ãn tiÕp. Nh−ng
135 hå chÝ Minh toμn tËp
tr−êng ®¹i häc cña chóng ta cßn cã vinh dù h¬n n÷a lμ ®−îc
trao tÆng Hå Chñ tÞch mét v¨n b»ng cao nhÊt cña tr−êng nμy
lμ v¨n b»ng "B¸c sÜ luËt häc danh dù"...".
Sau khi c¶m ¬n «ng Gi¸m ®èc, B¸c nãi víi anh em sinh
viªn nh− sau: "C¸c b¹n häc ë mét trung t©m v¨n ho¸ cã
truyÒn thèng vÎ vang yªu n−íc vμ anh dòng chèng thùc d©n.
Tr−êng nμy ®· ®μo t¹o ra vÞ anh hïng d©n téc Ung San vμ
c¸c nhμ l·nh ®¹o kh¸c cña MiÕn §iÖn. T−¬ng lai cña c¸c b¹n
rÊt vÎ vang.
MiÕn §iÖn lμ mét n−íc giμu cã, nh©n d©n th× khÐo lÐo vμ
cÇn cï cã ®ñ ®iÒu kiÖn trë nªn mét n−íc giμu m¹nh... C¸c bËc
tiÒn bèi cña c¸c b¹n ®· ®Êu tranh anh dòng ®Ó giμnh l¹i ®éc
lËp cho Tæ quèc. Nay ChÝnh phñ vμ nh©n d©n MiÕn §iÖn
®ang ra søc x©y dùng n−íc nhμ. C¸c b¹n ph¶i lμ nh÷ng c¸n
bé tèt ®em hÕt ®øc vμ tμi cña m×nh ®Ó phông sù Tæ quèc,
phôc vô nh©n d©n..." .
8 giê s¸ng 17-2-1958, B¸c vμ Thñ t−íng U Nu ký b¶n
tuyªn bè chung.
11 giê, B¸c vμ §oμn ®i xem Quèc héi. Quèc héi MiÕn §iÖn
cã hai viÖn. ViÖn nh©n d©n cã 250 ®¹i biÓu. ViÖn d©n téc cã
125 ®¹i biÓu. Quèc héi bÇu cö Chñ tÞch n−íc vμ Thñ t−íng.
§Ó tæ chøc ChÝnh phñ, hiÖn cã 22 bé, Thñ t−íng chän nh÷ng
®¹i biÓu trong hai viÖn vμ mçi bang mét vÞ lμm bé tr−ëng; vÞ
nμy ®ång thêi kiªm chøc Thñ hiÕn cña bang m×nh. Mçi bang
l¹i cã chÝnh phñ tù trÞ.
S¸ng nay, «ng bμ Thñ t−íng U Nu biÕu B¸c mét bé ¸o
MiÕn. B¸c mÆc ¸o nμy khi ®i xem Quèc héi vμ khi ra s©n bay.
ThÊy B¸c trong bé ¸o MiÕn, quÇn chóng reo lªn rÊt vui vÎ...
B©y giê anh tãm t¾t giíi thiÖu kinh ®« n−íc b¹n cho em
biÕt:
§êi x−a, R¨nggun tªn lμ §agon. §Õn thÕ kû 18, vua MiÕn
®æi tªn lμ Yangon nghÜa lμ thμnh phè hoμ b×nh. §Çu thÕ kû
19, do ¶nh h−ëng tiÕng Anh, Yangon l¹i biÕn thμnh
R¨nggun. N¨m 1885 R¨nggun bÞ thùc d©n Anh chiÕm gi÷.
Ngμy 4-1-1948 R¨nggun trë thμnh Thñ ®« Liªn bang MiÕn
§iÖn tù do.
Tõ Ên §é, thùc d©n Anh ©m m−u chinh phôc MiÕn §iÖn
tõ n¨m 1824, do ®ã cã cuéc chiÕn tranh Anh - MiÕn lÇn thø
 136
nhÊt. Nh©n d©n MiÕn ®· ®Êu tranh anh dòng vμ bÒn bØ suèt
18 n¨m, ®Õn 1852 Anh míi chiÕm ®−îc MiÕn §iÖn, 1937 thùc
d©n Anh ghÐp MiÕn §iÖn vμo thuéc ®Þa Ên §é. Sau ThÕ giíi
chiÕn tranh lÇn thø hai, nh©n d©n MiÕn næi lªn chèng ¸ch
thèng trÞ cña ®Õ quèc Anh. N¨m 1948 MiÕn §iÖn ®−îc ®éc
lËp.
Thñ ®« R¨nggun cã mÊy ®Æc ®iÓm: Sè ng−êi t¨ng rÊt
nhanh. Trong 100 n¨m (1856-1955) tõ 46.000 t¨ng ®Õn
737.000 ng−êi. H¬n 90% nh©n d©n theo ®¹o PhËt, c¶ n−íc
®Òu nh− vËy, lμng nμo còng cã chïa. Con trai tõ b¶y tuæi trë
lªn cã nghÜa vô ®i tu, Ýt lμ vμi tuÇn lÔ, nhiÒu lμ mÊy n¨m.
Ch÷ MiÕn §iÖn lÊy mét vßng trßn lμm gèc, thay ®æi vßng
trßn ra nhiÒu h×nh thøc th× thμnh nh÷ng ch÷ c¸i råi r¸p l¹i
thμnh vÇn nh− ch÷ quèc ng÷ ta.
Nãi chung, ng−êi MiÕn hiÒn lμnh vμ vui tÝnh. §èi víi b¹n
vμ kh¸ch rÊt giμu nhiÖt t×nh. ThÝch móa h¸t, nh−ng lμm ¨n
khÐo lÐo vμ cÇn cï.
§Êt ®ai MiÕn §iÖn rÊt ph× nhiªu. Tr−íc chiÕn tranh, mçi
n¨m b¸n ra n−íc ngoμi ba triÖu tÊn g¹o, 23 v¹n tÊn gç tr¾c,
16 v¹n tÊn quÆng, 30 v¹n tÊn dÇu löa. Ngoμi ra cßn cã ngäc,
vμng.
R¨nggun phong c¶nh ®Ñp, nhμ cöa xinh, ®−êng s¸ th¼ng.
Cã h¬n bèn v¹n chiÕc xe ®¹p vμ 13.000 chiÕc xe h¬i. Trong sè
17.000 nhμ c«ng th−¬ng to vμ nhá, 71% lμ bu«n b¸n, 11% lμ
thñ c«ng nghiÖp vμ c«ng nghiÖp. Cã mét x−ëng dÖt víi 600
c«ng nh©n, 16 nhμ m¸y c−a, 36 nhμ m¸y xay g¹o vμ ba nhμ
m¸y lμm bét.
Thñ ®« cã 12 tê b¸o b»ng ch÷ MiÕn, s¸u tê b»ng ch÷ Anh,
s¸u tê b»ng ch÷ Ên, n¨m tê b»ng ch÷ Trung Hoa.
12 giê tr−a, B¸c vμ §oμn lªn m¸y bay trë vÒ n−íc. LÔ
hoan tèng còng long träng vμ th©n mËt nh− lÔ hoan nghªnh.
Kh¸ch vμ chñ ®Òu quyÕn luyÕn kh«ng muèn rêi tay. Mét
®oμn m¸y bay qu©n sù hé tèng ®Õn 100 c©y sè.
Chμo ChÝnh phñ vμ nh©n d©n MiÕn §iÖn!
T×nh nghÜa anh em gi÷a hai d©n téc ViÖt - MiÕn mu«n
n¨m!
Cuéc ®i th¨m h÷u nghÞ cña B¸c vμ §oμn ®Õn hai n−íc b¹n
thÕ lμ kÕt thóc. C¶ ®i vμ vÒ lμ 10.540 c©y sè trong 14 ngμy.
137 hå chÝ Minh toμn tËp
Em cã xem truyÖn "T©y du ký", ch¾c em nhí r»ng ®êi nhμ
§−êng (Trung Quèc) «ng s− HuyÒn Trang sang Ên §é lÊy
kinh PhËt c¶ ®i vμ vÒ mÊt 17 n¨m (tõ n¨m 627 ®Õn n¨m 644),
däc ®−êng l¹i gÆp nhiÒu yªu quû vμ l¾m b−íc gian nan. Nhê
cã "TÒ thiªn ®¹i th¸nh" míi tho¸t khái mäi nguy hiÓm. Ngμy
nay, ®i tõ ViÖt Nam hoÆc Trung Quèc ®Õn Ên §é chØ mÊt mét
ngμy. Khoa häc ®· chinh phôc kh«ng gian vμ thêi gian. Chñ
nghÜa x· héi céng víi khoa häc, ch¾c ch¾n sÏ ®−a loμi ng−êi
®Õn h¹nh phóc v« tËn...
Cuéc ®i th¨m cña B¸c vμ §oμn ®· kÕt thóc rÊt tèt ®Ñp. Nã
®· th¾t chÆt thªm t×nh nghÜa anh em ViÖt - Ên - MiÕn. Nh©n
d©n c¸c n−íc b¹n cμng ra søc ñng hé cuéc ®Êu tranh thèng
nhÊt n−íc nhμ cña nh©n d©n ta. Nã ph¸t triÓn vμ cñng cè
thªm t×nh ®oμn kÕt gi÷a nh©n d©n c¸c n−íc ¸ - Phi. Nã gãp
phÇn t¨ng c−êng lùc l−îng gi÷ g×n hoμ b×nh thÕ giíi.
T×nh anh em th¾m thiÕt cña nh©n d©n c¸c n−íc b¹n ®èi
víi nh©n d©n ta ®· biÓu lé râ rÖt trong nh÷ng lêi th©n ¸i cña
c¸c l·nh tô Ên, MiÕn ®èi víi B¸c. VÝ dô Thñ t−íng Nªru ®·
nãi tr−íc quÇn chóng Ên §é: "Chóng ta ®· cã dÞp hoan
nghªnh víi lßng kÝnh träng vμ yªu quý nhiÒu vÞ th−îng
kh¸ch tõ c¸c n−íc ®Õn. Nh−ng vÞ th−îng kh¸ch mμ chóng t«i
hoan nghªnh h«m nay thËt lμ ®Æc biÖt. §Æc biÖt kh«ng ph¶i
v× chÝnh trÞ hoÆc v× lÏ g× kh¸c, nh−ng v× kh«ng vÞ th−îng
kh¸ch nμo gi¶n dÞ nh− vÞ th−îng kh¸ch nμy vμ hÔ gÆp mÆt lμ
ng−êi ta ph¶i yªu mÕn... Ba n¨m r−ìi tr−íc ®©y, t«i ®· gÆp vÞ
th−îng kh¸ch nμy ë Hμ Néi. Vμ t«i c¶m thÊy ngay lμ t«i bÞ
tÊn c«ng, tÊn c«ng b»ng t×nh th−¬ng yªu, thËt lμ khã mμ
chèng l¹i mét cuéc tÊn c«ng nh− thÕ...".
Khi ë n−íc b¹n, B¸c ®· nhËn ®−îc h¬n 150 bøc th− cña
c¸c ®oμn thÓ vμ c¸ nh©n tõ c¸c n¬i göi ®Õn. Mét cô b¸c sÜ 90
tuæi viÕt: NÕu ta cÇn ®Õn nghÒ thuèc cña cô, cô sÏ xung
phong sang phôc vô nh©n d©n ViÖt Nam. Mét thanh niªn
quÌ tay, cè g¾ng hÕt søc viÕt th− chμo mõng B¸c vμ chóc
n−íc ta mau thèng nhÊt. Héi nhi ®ång xø Ugien göi mét b¶n
quyÕt nghÞ c¶m ¬n B¸c ®· cho c¸c em Ên ®−îc gäi B¸c lμ
Sasa Hå vμ xin liªn l¹c víi nhi ®ång ViÖt Nam. Héi c¸c em
g¸i mï m¾t, khÈn kho¶n "mêi B¸c ®Õn th¨m c¸c ch¸u, dï lμ
chØ vμi phót ®ång hå". Héi "®Êu tranh gi¶i phãng xø Goa",
 138
Chi héi hoμ b×nh thÕ giíi cña Ên §é, nhiÒu ®oμn thÓ vμ nh©n
sÜ kh¸c còng göi th− tá c¶m t×nh vμ chóc nh©n d©n ta th¾ng
lîi trong cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhμ.
Khi ®i, B¸c vμ §oμn mang t×nh anh em cña nh©n d©n ta
®Õn cho nh©n d©n c¸c n−íc b¹n. Lóc vÒ, B¸c vμ §oμn ®−a
t×nh anh em cña nh©n d©n c¸c n−íc b¹n chuyÓn l¹i cho ®ång
bμo ta. B¸c vμ §oμn vÒ ®óng ngμy 29 TÕt ®Ó cïng víi ®ång
bμo ta mõng xu©n - mét mïa xu©n h÷u nghÞ quèc tÕ, mét
mïa xu©n th¾ng lîi ngo¹i giao...
Ngμy mai, anh sÏ vÒ chóc ba m¸ vμ c¸c em n¨m míi!
Anh L.T. cña em
B¸o Nh©n d©n, tõ sè 1447,
ngμy 26-2-1958 ®Õn sè 1474,
ngμy 25-3-1958.
139 hå chÝ Minh toμn tËp
NãI CHUYÖN VíI N¤NG D¢N HîP T¸C X·
N¤NG NGHIÖP CÇU THμNH, HUYÖN §¹I Tõ,
TH¸I NGUY£N
"Mét c©y lμm ch¼ng nªn non,
Ba c©y chôm l¹i nªn hßn nói cao".
Muèn lμm hßn nói cao, ph¶i vμo tæ ®æi c«ng vμ hîp t¸c x·,
v× nhiÒu ng−êi häp l¹i th× lμm ®−îc nhiÒu, ®−îc tèt. Lóc ®Çu
tæ chøc th× cã nhiÒu khã kh¨n vμ ch−a m¹nh. §ã lμ v× ch−a cã
kinh nghiÖm. Còng nh− mét em bÐ lóc míi ®i th× ®i cßn chËp
cho¹ng, ®i ch−a nhanh; nh−ng ®é 3 n¨m, em bÐ míi ®i v÷ng
vμ ®i nhanh ®−îc. ViÖc x©y dùng tæ ®æi c«ng vμ hîp t¸c x·
còng thÕ. Cã tæ ®æi c«ng, hîp t¸c x· th× s¶n xuÊt míi tèt. Võa
qua, n¬i nμo cã tæ ®æi c«ng, hîp t¸c x· kh¸ th× chèng h¹n kh¸,
thu ho¹ch t¨ng. N¨m 1957, hîp t¸c x· S¬n TËp ë ®©y thu
ho¹ch 1.500 c©n thãc mét mÉu mμ tæ ®æi c«ng kh¸ còng ë ®©y
thu ho¹ch ®−îc cã 1.300 c©n mét mÉu, vμ ®ång bμo lμm ¨n
riªng lÎ chØ thu ho¹ch ®−îc cã 1.200 c©n. Nh− vËy chøng tá
hîp t¸c x· thu ho¹ch t¨ng h¬n tæ ®æi c«ng vμ tæ ®æi c«ng l¹i
thu ho¹ch t¨ng h¬n ng−êi lμm ¨n riªng lÎ. Cho nªn ®ång bμo
cÇn vμo tæ ®æi c«ng, vμo hîp t¸c x·.
Muèn x©y dùng tæ ®æi c«ng, hîp t¸c x· ®−îc tèt ph¶i ®oμn
kÕt, ph¶i lμm cho mäi ng−êi tù nguyÖn tham gia, ph¶i bμn
b¹c d©n chñ vμ ph¶i tÝnh to¸n cho c«ng b»ng, hîp lý. Ban
qu¶n trÞ ph¶i lu«n lu«n ®i s¸t x· viªn kiÓm tra ®«n ®èc. Chi
 140 141 hå chÝ Minh toμn tËp

bé vμ huyÖn, tØnh, khu ph¶i gióp ®ì, l·nh ®¹o. Khi ®· cã hîp
t¸c x· ph¶i lμm thÕ nμo thu ho¹ch ngμy mét t¨ng lªn vμ mçi
khi lμm xong mét viÖc ph¶i rót kinh nghiÖm. C¸i g× tèt ph¶i
phæ biÕn, ®Ò cao, c¸i g× xÊu ph¶i b¶o nhau tr¸nh. Bμ con l¹i
ph¶i th−¬ng yªu nhau, gióp ®ì nhau.
§¶ng viªn ph¶i xung phong vμo tæ ®æi c«ng, hîp t¸c x· vμ
ph¶i g−¬ng mÉu s¶n xuÊt. §¶ng viªn nμo ch−a vμo tæ ®æi
c«ng, hîp t¸c x·, ch−a g−¬ng mÉu s¶n xuÊt tøc lμ ch−a lμm
trßn tr¸ch nhiÖm cña §¶ng giao cho.
C¸c ®oμn thÓ nh− §oμn thanh niªn lao ®éng, n«ng héi,
phô n÷, ph¶i h¨ng h¸i tham gia phong trμo ®æi c«ng, hîp t¸c
x·, h¨ng h¸i s¶n xuÊt cho tèt.
TÊt c¶ ®ång bμo ph¶i tin t−ëng r»ng phong trμo ®æi c«ng,
hîp t¸c x· nhÊt ®Þnh th¾ng lîi. Hîp t¸c x·, tæ ®æi c«ng ch¼ng
nh÷ng cã lîi ngay cho m×nh mμ cßn lîi vÒ sau cho con ch¸u
m×nh. §ång bμo ph¶i tr«ng xa, thÊy réng, chí thÊy khã kh¨n
mμ ng¹i, chí thÊy lîi Ých tr−íc m¾t mμ quªn lîi Ých l©u dμi.
C¸n bé vμ c¸c x· viªn hîp t¸c x· ph¶i tuyªn truyÒn, vËn
®éng, gióp ®ì cho mäi ng−êi ch−a vμo tæ ®æi c«ng, hîp t¸c x·,
®Ó bμ con ®ã thÊy râ mμ vμo. §ång bμo ph¶i coi hîp t¸c x·, tæ
®æi c«ng nh− c¸i nhμ cña m×nh; ph¶i tr«ng nom, s¨n sãc lμm
sao cho nã v÷ng ch¾c. §¶ng, ChÝnh phñ ®ang tÝch cùc l·nh
®¹o miÒn B¾c tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi. Muèn tiÕn lªn chñ
§IÖN GöI TæNG THèNG PH¸P R¥N£ C¤TY
Y£U CÇU HUû Bá ¸N Tö H×NH CHÞ GIAMILA
KÝnh göi: ¤ng R¬nª C«ty, Tæng thèng n−íc Céng hoμ
Ph¸p,
T«i v« cïng xóc ®éng tr−íc viÖc chÞ Giamila BuhirÐt,
ng−êi n÷ thanh niªn yªu n−íc Angiªri, bÞ kÕt ¸n tö h×nh.
Thay mÆt nh©n d©n ViÖt Nam, t«i ®Ò nghÞ Ngμi cã biÖn ph¸p
phï hîp víi truyÒn thèng yªu chuéng c«ng lý vμ nh©n ®¹o
cña nh©n d©n Ph¸p ®Ó cøu sèng tÝnh m¹ng cña chÞ Giamila.
KÝnh göi Ngμi lêi chμo tr©n träng.
Ngμy 7 th¸ng 3 n¨m 1958
Chñ tÞch
n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
Hå CHÝ MINH
B¸o Nh©n d©n, sè 1460,
ngμy 11-3-1958.

nghÜa x· héi, ®ång bμo ph¶i tiÕt kiÖm vμ nç lùc t¨ng gia s¶n
xuÊt, tr¸nh hoang phÝ trong c¸c viÖc giç ch¹p, c−íi xin.

Nãi ngμy 2-3-1958.

B¸o Nh©n d©n , sè 1453,
ngμy 4-3-1958.
 142
NãI CHUYÖN T¹I LíP HUÊN LUYÖN
§μO T¹O C¸N Bé
HîP T¸C X· N¤NG NGHIÖP
C¸c c¸n bé ph¶i chó ý l·nh ®¹o n«ng nghiÖp, v× muèn tiÕn
lªn chñ nghÜa x· héi th× ph¶i ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nh−ng
®ång thêi còng ph¶i ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, v× hai ngμnh ®ã
kh¨ng khÝt víi nhau. Ngμnh n«ng nghiÖp cã nhiÖm vô cung
cÊp nguyªn liÖu cho ngμnh c«ng nghiÖp vμ tr¸i l¹i, ngμnh
c«ng nghiÖp sÏ gióp cho ngμnh n«ng nghiÖp ph¸t triÓn. NÕu
ngμnh c«ng nghiÖp ph¸t triÓn mμ ngμnh n«ng nghiÖp kh«ng
ph¸t triÓn th× khËp khÔnh nh− ng−êi ®i mét ch©n. Muèn
ph¸t triÓn n«ng nghiÖp th× tr−íc hÕt ph¶i x©y dùng tèt phong
trμo ®æi c«ng ë kh¾p mäi n¬i vμ trªn c¬ së ®ã sÏ x©y dùng hîp
t¸c x· n«ng nghiÖp tõ thÊp ®Õn cao.
C¸c cÊp tõ trung −¬ng ®Õn huyÖn ph¶i l·nh ®¹o chÆt chÏ,
thiÕt thùc, ph¶i ®Õn tËn n¬i kiÓm tra, ®«n ®èc vμ ph¶i ®i
®óng ®−êng lèi quÇn chóng, kh«ng ®−îc quan liªu, chØ l·nh
®¹o phong trμo trªn giÊy tê. C¸c c¸n bé ch¼ng nh÷ng ph¶i
biÕt chÝnh trÞ, mμ cßn cÇn ph¶i biÕt c¶ kü thuËt, tr¸i l¹i chØ
biÕt kü thuËt mμ kh«ng biÕt chÝnh trÞ th× c«ng t¸c còng
kh«ng tèt. VËn ®éng n«ng d©n vμo tæ ®æi c«ng, hîp t¸c x· th×
ph¶i tuyªn truyÒn gi¶i thÝch, nh−ng nh− thÕ ch−a ®ñ mμ
ph¶i lÊy kÕt qu¶ thùc tÕ ®Ó n«ng d©n nh×n thÊy tËn m¾t,
nghe thÊy tËn tai th× viÖc tuyªn truyÒn ®ã míi cã kÕt qu¶ tèt.
Nãi ngμy 13-3-1958.
B¸o Nh©n d©n, sè 1463,
ngμy 14-3-1958.
143 hå chÝ Minh toμn tËp
NãI CHUYÖN T¹I HéI NGHÞ Më RéNG
Uû BAN TRUNG ¦¥NG
MÆT TRËN Tæ QUèC VIÖT NAM
HiÖn nay miÒn B¾c ®ang tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa x· héi.
Muèn vËy, tr−íc hÕt mäi ng−êi ph¶i ra søc x©y dùng kinh tÕ
cho v÷ng m¹nh. Muèn x©y dùng kinh tÕ, th× ph¶i thùc hiÖn
cÇn vμ kiÖm; mçi ng−êi, mçi gia ®×nh, mçi xÝ nghiÖp, mçi
n«ng th«n, mçi ®oμn thÓ vμ toμn d©n thùc hiÖn ®−îc cÇn
kiÖm th× nhÊt ®Þnh ta tiÕn nh÷ng b−íc lín trong c«ng cuéc
cñng cè miÒn B¾c, ®−a miÒn B¾c tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa x·
héi. Song ta cßn khã kh¨n lín, ®ã lμ sù can thiÖp cña ®Õ quèc
Mü vμo miÒn Nam ViÖt Nam. Toμn d©n ph¶i ®Êu tranh
chèng ®Õ quèc Mü, ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhμ, ®ång thêi
ra søc lμm trßn nhiÖm vô tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa x· héi. Lμm
trßn ®−îc nhiÖm vô ®ã tøc lμ cã søc m¹nh lín ®Ó ®Êu tranh
thèng nhÊt n−íc nhμ.
Muèn tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi, mäi ng−êi cÇn ®oμn kÕt
thËt sù vμ gióp nhau cïng tiÕn bé. §oμn kÕt thËt sù nghÜa lμ
môc ®Ých ph¶i nhÊt trÝ vμ lËp tr−êng còng ph¶i nhÊt trÝ.
§oμn kÕt thËt sù nghÜa lμ võa ®oμn kÕt, võa ®Êu tranh, häc
nh÷ng c¸i tèt cña nhau, phª b×nh nh÷ng c¸i sai cña nhau vμ
phª b×nh trªn lËp tr−êng th©n ¸i, v× n−íc, v× d©n. Tãm l¹i,
muèn tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi th× toμn d©n cÇn ®oμn kÕt l©u
dμi, ®oμn kÕt thËt sù vμ cïng nhau tiÕn bé.
 144 145 hå chÝ Minh toμn tËp

Cuèi cïng, t«i mong r»ng MÆt trËn sÏ cè g¾ng ra søc ®éng
viªn toμn d©n t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hμnh tiÕt kiÖm ®Ó x©y
dùng kinh tÕ ë miÒn B¾c tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa x· héi vμ ra
søc ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhμ.

Nãi ngμy 19-3-1958.

B¸o Nh©n d©n, sè 1469,
BμI NãI VíI QU¢N §éI VÒ T×NH H×NH
ngμy 20-3-1958.
Vμ NHIÖM Vô TR¦íC M¾T
T¹I HéI NGHÞ CAO CÊP TOμN QU¢N

B¸c thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vμ ChÝnh phñ chóc c¸c
chó: n¨m míi, thi ®ua míi, th¾ng lîi míi.
Qua ba n¨m x©y dùng trong hoμ b×nh, qu©n ®éi ta ®· thu
®−îc kÕt qu¶ kh¸, ®Æt ®−îc c¬ së ®Ó tiÕn lªn n÷a. §Æc biÖt lμ
sau Héi nghÞ Trung −¬ng lÇn thø 1217, qu©n ®éi ta chØnh
huÊn chÝnh trÞ tèt, lμm cho toμn qu©n nhÊt trÝ víi NghÞ quyÕt
cña Trung −¬ng §¶ng vμ nh÷ng nhËn ®Þnh cña Tæng qu©n
uû, do ®ã mμ n©ng cao thªm ý thøc tæ chøc vμ kû luËt, néi bé
®oμn kÕt vμ phÊn khëi. Do sù tiÕn bé Êy mμ c¸c cuéc ®¹i héi
®¹i biÓu §¶ng trong qu©n ®éi ë cÊp tiÓu ®oμn vμ trung ®oμn
®Òu cã kÕt qu¶ kh¸, c«ng t¸c huÊn luyÖn qu©n sù còng cã
thμnh tÝch, c«ng t¸c phôc viªn vμ thÝ nghiÖm chÕ ®é nghÜa vô
qu©n sù còng lμm kh¸, c«ng t¸c x©y dùng doanh tr¹i còng
b¾t ®Çu lμm ®−îc. B¸c thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vμ ChÝnh
phñ khen ngîi toμn thÓ qu©n ®éi ta, khen ngîi tÊt c¶ ®¶ng
viªn vμ ®oμn viªn thanh niªn lao ®éng trong qu©n ®éi.
B©y giê t×nh h×nh míi vμ nhiÖm vô tr−íc m¾t cña qu©n
®éi ta nh− thÕ nμo? Nãi tãm t¾t th× trªn thÕ giíi, lùc l−îng
hoμ b×nh vμ x· héi chñ nghÜa ngμy cμng lín m¹nh vμ cã kh¶
n¨ng ng¨n ®−îc chiÕn tranh; nãi chung t×nh h×nh hoμ ho·n
h¬n tr−íc. Tuy vËy, bän ®Õ quèc vÉn ra søc chuÈn bÞ chiÕn
tranh, v× vËy chóng ta ph¶i lu«n lu«n c¶nh gi¸c.
ë trong n−íc, trong khi ta tiÕp tôc ®Êu tranh ®Ó thèng
nhÊt n−íc nhμ th× miÒn B¾c ®· c¨n b¶n hoμn thμnh c¶i c¸ch
 146
ruéng ®Êt vμ c¨n b¶n hoμn thμnh kh«i phôc kinh tÕ. N¨m nay,
chóng ta b¾t ®Çu ph¸t triÓn kinh tÕ cã kÕ ho¹ch dμi h¹n lμ 3
n¨m. §ã lμ mét th¾ng lîi vμ lμ mét b−íc míi trong thêi kú
qu¸ ®é tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa x· héi.
Tr−íc t×nh h×nh nh− thÕ, nhiÖm vô tr−íc m¾t cña qu©n
®éi ta lμ g×?
- Mét lμ, chóng ta ph¶i x©y dùng qu©n ®éi ngμy cμng hïng
m¹nh vμ s½n sμng chiÕn ®Êu ®Ó gi÷ g×n hoμ b×nh, b¶o vÖ ®Êt
n−íc, b¶o vÖ c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c
vμ lμm hËu thuÉn cho cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhμ.
NhiÖm vô ®ã bao gåm viÖc x©y dùng qu©n ®éi th−êng trùc vμ
x©y dùng lùc l−îng hËu bÞ.
- Hai lμ, tÝch cùc tham gia s¶n xuÊt ®Ó gãp phÇn x©y dùng
kinh tÕ, x©y dùng vμ cñng cè hËu ph−¬ng.
Hai nhiÖm vô Êy ®Òu rÊt quan träng, nhÊt trÝ vμ kÕt hîp
chÆt chÏ víi nhau v× ®Òu nh»m lμm cho qu©n ®éi ta ngμy
cμng m¹nh vμ miÒn B¾c ngμy cμng v÷ng ch¾c. §¶ng vμ
ChÝnh phñ giao cho qu©n ®éi hai nhiÖm vô ®ã vμ qu©n ®éi ta
ph¶i cè g¾ng hoμn thμnh cho th¾ng lîi.
§Ó thùc hiÖn tèt nh÷ng nhiÖm vô ®ã th× ph¶i lμm nh÷ng
g×?
- Ph¶i t¨ng c−êng sù l·nh ®¹o cña §¶ng trong qu©n ®éi.
- Ph¶i t¨ng c−êng gi¸o dôc chÝnh trÞ ®Ó n©ng cao gi¸c ngé
x· héi chñ nghÜa cho toμn qu©n,
- Ph¶i t¨ng c−êng huÊn luyÖn qu©n sù vμ kü thuËt,
- Ph¶i chÊp hμnh nghiªm chØnh chÕ ®é vμ kû luËt,
- Ph¶i hoμn thμnh tèt kÕ ho¹ch s¶n xuÊt.
§Ó qu©n ®éi ta hoμn thμnh ®−îc nhiÖm vô ®ã th× c¸n bé
ph¶i n©ng cao quyÕt t©m, ®ång thêi ph¶i cÈn thËn. QuyÕt
t©m vμ cÈn thËn ph¶i ®i ®«i víi nhau chø kh«ng ph¶i quyÕt
t©m lμ m¹o hiÓm. Ph¶i biÕn quyÕt t©m cña §¶ng vμ ChÝnh
phñ thμnh quyÕt t©m cña toμn qu©n ta.
Thùc hiÖn quyÕt t©m ®ã nh− thÕ nμo?
C¸c ®¬n vÞ bé ®éi th−êng trùc:
- Ph¶i tÝch cùc häc tËp,
147 hå chÝ Minh toμn tËp
- Ph¶i chÊp hμnh nghiªm chØnh chÕ ®é vμ kû luËt,
- Ph¶i s½n sμng chiÕn ®Êu.
C¸c ®¬n vÞ bé ®éi s¶n xuÊt ph¶i tÝch cùc lao ®éng hoμn
thμnh tèt kÕ ho¹ch s¶n xuÊt.
C¸n bé ph¶i cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, chÊp hμnh tèt
mÖnh lÖnh vμ chØ thÞ, kh¾c phôc khã kh¨n, ®i s©u ®i s¸t thùc
tÕ, th−êng xuyªn kiÓm tra ®«n ®èc, chèng quan liªu ®¹i kh¸i.
QuyÕt t©m ph¶i biÓu hiÖn ra nh− vËy.
Mét ®iÓm n÷a lμ ph¶i nhËn râ t×nh h×nh vμ nhiÖm vô mét
c¸ch toμn diÖn, mét c¸ch thiÕt thùc, chí nhËn thøc mét c¸ch
lÖch l¹c, chñ quan, côc bé. VÝ dô: chØ thÊy nhiÖm vô s¶n xuÊt
(v× viÖc nμy lμ míi) mμ xem th−êng nhiÖm vô x©y dùng qu©n
®éi, hay tr¸i l¹i chØ thÊy nhiÖm vô x©y dùng qu©n ®éi tiÕn lªn
mμ kh«ng thÊy nhiÖm vô s¶n xuÊt lμ quan träng. HoÆc chØ
thÊy thuËn lîi kh«ng thÊy khã kh¨n mμ chñ quan. HoÆc chØ
thÊy khã kh¨n kh«ng thÊy thuËn lîi mμ bi quan. HoÆc chØ
thÊy khã kh¨n cña ®¬n vÞ m×nh kh«ng thÊy khã kh¨n cña cÊp
trªn, cÊp d−íi; chØ thÊy khã kh¨n cña qu©n ®éi, Ýt thÊy khã
kh¨n cña §¶ng, cña ChÝnh phñ vμ nh©n d©n.
Ph¶i nhËn râ tr¸ch nhiÖm cña m×nh lμ kh¾c phôc khã
kh¨n, lμm trßn nhiÖm vô.
Mét ®iÓm n÷a lμ toμn qu©n ta ph¶i thi ®ua häc tËp, thi
®ua lao ®éng s¶n xuÊt, ph¶i khiªm tèn, gi¶n dÞ, tiÕt kiÖm,
ph¶i chèng l·ng phÝ tham «. Trong mäi c«ng viÖc, c¸n bé ph¶i
lμm g−¬ng, nhÊt lμ c¸n bé cao cÊp, ®¶ng viªn, ®oμn viªn
trong qu©n ®éi ph¶i lμm ®Çu tμu, lμm g−¬ng mÉu gióp ®ì
mäi ng−êi cïng tiÕn bé.
Mét ®iÒu quan träng n÷a lμ ph¶i t¨ng c−êng ®oμn kÕt.
Kh«ng ph¶i nãi nhiÒu, c¸c chó còng biÕt ®oμn kÕt lμ søc
m¹nh, c¸ch m¹ng nhê ®oμn kÕt mμ th¾ng lîi, kh¸ng chiÕn
nhê ®oμn kÕt mμ thμnh c«ng.
Ngμy nay, trong viÖc x©y dùng qu©n ®éi, ph¸t triÓn kinh
 148
tÕ, còng ph¶i t¨ng c−êng ®oμn kÕt: ®oμn kÕt trong c¸n bé víi
nhau, ®oμn kÕt gi÷a c¸n bé vμ chiÕn sÜ, ®oμn kÕt gi÷a c¸n bé
vμ bé ®éi B¾c - Nam, ®oμn kÕt gi÷a bé ®éi chiÕn ®Êu vμ bé ®éi
s¶n xuÊt. Ph¶i thùc hiÖn ®oμn kÕt qu©n d©n, qu©n ®éi ph¶i
gióp ®ì nh©n d©n. NhÊt lμ c¸c ®¬n vÞ bé ®éi s¶n xuÊt cμng
ph¶i chó ý gióp ®ì nh©n d©n, thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch d©n
téc cña §¶ng vμ ChÝnh phñ. Ph¶i ®oμn kÕt qu©n, chÝnh,
§¶ng. Qu©n ®éi ph¶i t«n träng sù l·nh ®¹o cña §¶ng vμ
ChÝnh phñ, ph¶i gióp ®ì c¸c cÊp uû §¶ng vμ chÝnh quyÒn ®Þa
ph−¬ng. Ph¶i tr¸nh tù kiªu, tù ®¹i, v× lóc thμnh c«ng th× dÔ
tù kiªu tù ®¹i, mμ ®· tù kiªu tù ®¹i lμ tho¸i bé. Bëi vËy, qu©n
®éi ta khi thμnh c«ng cμng ph¶i khiªm tèn, chí cã tù kiªu tù
®¹i.
Nãi tãm l¹i, toμn qu©n ph¶i ®oμn kÕt phÊn ®Êu, quyÕt
t©m x©y dùng qu©n ®éi ta thμnh mét qu©n ®éi hïng m¹nh,
s½n sμng chiÕn ®Êu, häc tËp giái, c«ng t¸c giái, s¶n xuÊt giái.
Nãi ngμy 20-3-1958.
S¸ch Hå ChÝ Minh víi c¸c
lùc l−îng vò trang nh©n d©n,
Nxb. Qu©n ®éi nh©n d©n,
Hμ Néi, 1975, tr.321-325.
149 hå chÝ Minh toμn tËp
NãI CHUYÖN VÒ NHIÖM Vô
S¶N XUÊT CñA QU¢N §éI
B¸c khen bé ®éi ta ®· cè g¾ng gióp d©n chèng h¹n. B¸c ®i
th¨m c¸c n−íc, ®Õn ®©u, nh©n d©n vμ qu©n ®éi n−íc b¹n
còng biÕt, còng phôc bé ®éi ta v× thμnh tÝch §iÖn Biªn Phñ
vμ gióp d©n chèng h¹n, chèng lôt. CÇn ph¶i gi÷ lÊy vinh dù
Êy.
HiÖn nay qu©n ®éi ta cã hai nhiÖm vô chÝnh. Mét lμ x©y
dùng mét qu©n ®éi hïng m¹nh, s½n sμng chiÕn ®Êu. Hai lμ
t¨ng gia s¶n xuÊt cïng víi toμn d©n ®Ó tiÕn dÇn lªn chñ
nghÜa x· héi. Tham gia s¶n xuÊt lμ mét nhiÖm vô vÎ vang mμ
§¶ng vμ ChÝnh phñ giao cho qu©n ®éi. Thùc hiÖn nhiÖm vô
®ã cã khã kh¨n, nh−ng khã kh¨n lμ t¹m thêi, thuËn lîi míi lμ
c¨n b¶n, ph¶i ph¸t triÓn thuËn lîi vμ kh¾c phôc khã kh¨n.
§Æc biÖt ®èi víi nhiÖm vô s¶n xuÊt cña qu©n ®éi, c¸n bé
vμ chiÕn sÜ cÇn häc vÒ kü thuËt n«ng nghiÖp. C¸c chó phÇn
lín tr−íc kia lμ n«ng d©n, ®· hiÓu n«ng nghiÖp lμ ph¶i c−íp
m−a, c−íp n¾ng, nÕu lμm viÖc m¸y mãc ngμy 8 giê vμ chñ
nhËt ®i ch¬i, cã khi sÏ háng viÖc. §¸nh ®Õ quèc th× cã mét thø
giÆc tr−íc m¾t, nh−ng trong n«ng nghiÖp th× cã nhiÒu kÎ thï:
nμo trêi kh«ng m−a thuËn giã hoμ, nμo s©u bä ph¸ ho¹i.
§¸nh giÆc trong n«ng nghiÖp phøc t¹p h¬n ®¸nh giÆc thùc
d©n. C¸c chó ph¶i chuÈn bÞ tinh thÇn ®¸nh th¾ng c¶ trêi.
Cßn ph¶i ®Ò cao kû luËt lao ®éng vμ nªn cã kÕ ho¹ch trång
thø g× tù tóc ®−îc tr−íc. "Thùc tóc binh c−êng", tù tóc ®−îc
cμng nhiÒu cμng tèt. Kinh nghiÖm Gi¶i phãng qu©n Trung
Quèc ®· biÕn nh÷ng vïng sa m¹c T©n C−¬ng thμnh mét khu
trång b«ng lín nhÊt Trung Quèc vμ biÕn nh÷ng vïng hiÓm
 150
trë ë H¾c Long Giang tõ ®ång lÇy "vμo ®−îc mμ kh«ng cã lèi
ra" thμnh mét n¬i kinh tÕ sÇm uÊt. Hai kinh nghiÖm ®ã
chøng tá: cã quyÕt t©m cña con ng−êi - nhÊt lμ mét sè ng−êi
s½n cã tæ chøc, cã kû luËt, cã gi¸c ngé - th× bÊt cø khã kh¨n g×
còng kh¾c phôc ®−îc, bÊt cø viÖc g× còng lμm ®−îc. Anh em
Gi¶i phãng qu©n Trung Quèc lμ anh hïng. Qu©n ®éi ta còng
anh hïng. C¸i g× anh em lμm ®−îc th× m×nh còng lμm ®−îc.
Trung −¬ng vμ ChÝnh phñ sÏ theo dâi sù cè g¾ng vμ mçi
th¾ng lîi cña ®¬n vÞ, s½n sμng khen th−ëng c¸c ®¬n vÞ vμ c¸
nh©n xuÊt s¾c. B¸c trao cho ®¬n vÞ mét tr¨m huy hiÖu lμm
gi¶i th−ëng trong b−íc ®Çu vμ mong tÊt c¶ mäi ng−êi sÏ lμm
trßn nhiÖm vô, thi ®ua cïng víi toμn d©n thùc hiÖn kÕ ho¹ch
dμi h¹n cña Nhμ n−íc.
Nãi th¸ng 3-1958.
S¸ch Hå ChÝ Minh víi
c¸c lùc l−îng vò trang,
Nxb. Qu©n ®éi nh©n d©n,
Hμ Néi, 1975, tr.318-320.
151 hå chÝ Minh toμn tËp
TH¦ GöI §åNG BμO, Bé §éI
Vμ C¸N Bé T¢Y B¾C
Th©n ¸i göi ®ång bμo, bé ®éi ë T©y B¾c,
Nh©n dÞp Phã Thñ t−íng Vâ Nguyªn Gi¸p lªn th¨m T©y
B¾c, t«i thay mÆt §¶ng vμ ChÝnh phñ th©n ¸i göi lêi hái
th¨m toμn thÓ ®ång bμo thuéc c¸c d©n téc, toμn thÓ bé ®éi vμ
c¸n bé ë T©y B¾c, chóc tÊt c¶ m¹nh khoÎ, vui vÎ, ®oμn kÕt,
tiÕn bé.
Tõ khi T©y B¾c ta ®−îc gi¶i phãng, Khu tù trÞ T©y B¾c
®−îc thμnh lËp, ®ång bμo thuéc c¸c d©n téc ë T©y B¾c ®· ra
søc t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hiÖn kÕ ho¹ch Nhμ n−íc, nhê ®ã
mμ ®êi sèng vËt chÊt vμ v¨n ho¸ ®· ®−îc c¶i thiÖn h¬n tr−íc,
t×nh ®oμn kÕt anh em gi÷a c¸c d©n téc còng t¨ng thªm.
B−íc sang n¨m nay, chóng ta ®i vμo kÕ ho¹ch dμi h¹n
ph¸t triÓn kinh tÕ vμ v¨n ho¸. §ång bμo ta ë T©y B¾c ph¶i ra
søc cè g¾ng h¬n n÷a, t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hμnh tiÕt kiÖm,
ra søc häc hμnh vμ thùc hiÖn vÖ sinh phßng bÖnh, ®Ó lμm cho
Khu tù trÞ ta ngμy cμng phån thÞnh, ®êi sèng cña ®ång bμo
ngμy cμng no ®ñ, t−¬i vui.
Bé ®éi ta tr−íc ®©y ®· ra søc gióp ®ì nh©n d©n, chiÕn ®Êu
giÕt giÆc, gi¶i phãng T©y B¾c, th× ngμy nay cμng ph¶i ra søc
gi÷ g×n an ninh trËt tù, b¶o vÖ biªn giíi, b¶o vÖ cho ®ång bμo
®−îc yªn æn lμm ¨n. §ång thêi, ®Ó gãp phÇn cho Khu tù trÞ
giμu cã thªm, bé ®éi cÇn ph¶i tham gia s¶n xuÊt, x©y dùng
nh÷ng n«ng tr−êng g−¬ng mÉu. Bé ®éi ph¶i gióp ®ì ®ång bμo
vÒ mäi mÆt. §ång bμo ph¶i hÕt lßng gióp ®ì bé ®éi. Qu©n d©n
®oμn kÕt, cïng nhau cñng cè vμ më mang Khu tù trÞ.
 152 153 hå chÝ Minh toμn tËp

TÊt c¶ c¸c c¸n bé c«ng t¸c ë T©y B¾c, kh«ng ph©n biÖt c¸n
bé miÒn ng−îc hay lμ miÒn xu«i, ®Òu ph¶i dèc lßng phÊn ®Êu
®Ó cñng cè vμ më mang Khu tù trÞ, ®oμn kÕt víi nhau, ra søc
phôc vô nh©n d©n, chÊp hμnh ®óng ®¾n chÝnh s¸ch d©n téc
cña §¶ng vμ ChÝnh phñ. Ph¶i xung phong g−¬ng mÉu trong
mäi viÖc.
Chóng ta ph¶i ®oμn kÕt vμ quyÕt t©m. §ång bμo c¸c d©n
téc ph¶i ®oμn kÕt, nh©n d©n vμ bé ®éi ph¶i ®oμn kÕt, c¸n bé
vμ nh©n d©n cïng bé ®éi ph¶i ®oμn kÕt. TÊt c¶ mäi ng−êi
ph¶i quyÕt t©m lμm trßn nhiÖm vô.
T«i tin r»ng d−íi sù l·nh ®¹o s¸ng suèt cña §¶ng vμ
ChÝnh phñ, víi sù gióp ®ì cña c¸c d©n téc anh em trong c¶
n−íc, víi sù ®oμn kÕt vμ quyÕt t©m cña mäi ng−êi, Khu tù trÞ
T©y B¾c ta nhÊt ®Þnh sÏ ngμy cμng giμu cã, ®êi sèng nh©n
d©n sÏ ngμy cμng ®Çy ®ñ. Nh− vËy tøc lμ gãp phÇn cñng cè
miÒn B¾c vμ ®Êu tranh ®Ó thèng nhÊt n−íc nhμ.
T«i chóc ®ång bμo, bé ®éi, c¸n bé ë T©y B¾c m¹nh khoÎ,
®oμn kÕt vμ thμnh c«ng.
§IÖN MõNG QUèC V¦¥NG KH¥ME
N¤R¤§¤M XURAMARÝT
KÝnh göi Quèc v−¬ng N«r«®«m XuramarÝt
vμ Hoμng hËu V−¬ng quèc Kh¬me,
Nh©n dÞp kû niÖm lÔ lªn ng«i vμ sinh nhËt cña Ngμi, thay
mÆt nh©n d©n vμ ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng
hßa vμ nh©n danh c¸ nh©n t«i, t«i kÝnh göi tíi Quèc v−¬ng vμ
Hoμng hËu lêi chóc mõng nhiÖt liÖt.
KÝnh chóc Quèc v−¬ng vμ Hoμng hËu lu«n lu«n m¹nh
kháe vμ sèng l©u ®Ó l·nh ®¹o nh©n d©n x©y dùng n−íc
Kh¬me ngμy cμng giμu m¹nh.
Chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a hai n−íc chóng ta ngμy cμng
cñng cè vμ ph¸t triÓn.

Ngμy 24 th¸ng 3 n¨m 1958 Chñ tÞch

Hå CHÝ MINH n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa
Hå CHÝ MINH
B¸o Nh©n d©n, sè 1490,
ngμy 10-4-1958.
B¸o Nh©n d©n, sè 1474,
ngμy 25-3-1958.
 154 155 hå chÝ Minh toμn tËp

TH¦ GöI C¸N Bé, CHIÕN SÜ §IÖN MõNG CHñ TÞCH V¤R¤SILèP
S¦ §OμN 335
KÝnh göi ®ång chÝ V«r«silèp, Chñ tÞch Chñ tÞch ®oμn
Th©n ¸i göi toμn thÓ c¸c c¸n bé vμ chiÕn sÜ S− ®oμn 335, X«viÕt tèi cao Liªn X«,
B¸c rÊt vui lßng ®−îc ®ång chÝ Vâ Nguyªn Gi¸p b¸o c¸o Nh©n dÞp ®ång chÝ võa míi ®−îc cö l¹i lμm Chñ tÞch Chñ
r»ng sau khi häc tËp nghÞ quyÕt cña Trung −¬ng vμ Tæng
tÞch ®oμn X«viÕt tèi cao Liªn X«, thay mÆt nh©n d©n ViÖt
qu©n uû, toμn thÓ c¸c c¸n bé vμ chiÕn sÜ ®· quyÕt t©m triÖt ®Ó
chÊp hμnh nhiÖm vô míi, yªn t©m vμ phÊn khëi tham gia Nam vμ ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ vμ
c«ng cuéc cñng cè vμ x©y dùng khu T©y B¾c thμnh mét hËu nh©n danh c¸ nh©n, t«i nhiÖt liÖt chμo mõng ®ång chÝ.
ph−¬ng v÷ng ch¾c cña miÒn B¾c chóng ta; trong mäi viÖc th×
KÝnh chóc ®ång chÝ khoÎ m¹nh ®Ó l·nh ®¹o nh©n d©n
toμn thÓ ®¶ng viªn vμ ®oμn viªn thanh niªn lao ®éng ®· lμm
g−¬ng mÉu. Liªn X« thu nhiÒu thμnh tÝch míi trong c«ng cuéc x©y dùng
Tinh thÇn dòng c¶m cña c¸c chó thËt xøng ®¸ng víi chñ nghÜa céng s¶n.
truyÒn thèng vÎ vang cña qu©n ®éi ta, xøng ®¸ng víi sù gi¸o
dôc vμ sù tin cËy cña §¶ng vμ ChÝnh phñ.
Trong c«ng viÖc x©y dùng ®¬n vÞ chiÕn ®Êu còng nh− Ngμy 29 th¸ng 3 n¨m 1958
trong c«ng viÖc x©y dùng n«ng tr−êng, më mang ®−êng s¸, Chñ tÞch
chóng ta cßn cã khã kh¨n. Nh−ng B¸c tin r»ng víi søc ®oμn
n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
kÕt vμ lßng quyÕt t©m cña toμn qu©n, chóng ta nhÊt ®Þnh
hoμn thμnh th¾ng lîi nhiÖm vô nÆng nÒ vμ vÎ vang ®ã. Hå CHÝ MINH
B¸c chóc c¸c chó thμnh c«ng.
B¸o Nh©n d©n, sè 1479,
Ngμy 28 th¸ng 3 n¨m 1958 ngμy 30-3-1958.

Hå CHÝ MINH
Bót tÝch l−u t¹i
B¶o tμng Hå ChÝ Minh.
 156
T×NH TR¹NG BI §¸T
CñA NÒN GI¸O DôC Mü
§ã lμ c©u b×nh luËn cña mét t¹p chÝ t− s¶n Mü, tê Thêi
b¸o. Nh÷ng chuyÖn sau ®©y ®Òu trÝch tõ t¹p chÝ Êy, trong c¸c
sè th¸ng hai vμ th¸ng ba:
- Cø ba sinh viªn ë c¸c tr−êng cao ®¼ng Mü, th× hai ng−êi
kh«ng häc m«n ho¸ häc.
Bèn sinh viªn th× ba ng−êi kh«ng häc vËt lý.
T¸m sinh viªn th× b¶y ng−êi kh«ng häc h×nh häc...
- N¨m ngo¸i, trong 14 b»ng, c¸c sinh viªn kh«ng häc khoa
häc vμ to¸n häc còng thi ®ç.
- ChØ 4% sinh viªn ®−îc huÊn luyÖn ®Ó d¹y to¸n häc vμ
15% sinh viªn ®−îc huÊn luyÖn ®Ó d¹y khoa häc. Nh−ng khi
thi ®ç råi chØ s¸u phÇn m−êi trong sè ®ã ®i lμm nghÒ d¹y häc.
ë c¸c tr−êng cao ®¼ng Liªn X«, 40% sinh viªn häc tiÕng
Anh. ë Mü, th× trong 25.000 tr−êng cao ®¼ng chØ cã m−êi
tr−êng d¹y tiÕng Nga. Bé tr−ëng Bé Gi¸o dôc Mü ®· nhËn
r»ng: VÒ mÆt nμy, Mü "lμ mét n−íc l¹c hËu nhÊt trªn thÕ
giíi".
TrÝ dôc cßn nh− thÕ, ®øc dôc th× thÕ nμo?
Trong ®¸m häc sinh, phong trμo cao båi hoμnh hμnh ®Õn
nçi võa råi mét viªn gi¸m ®èc tr−êng trung häc ë N÷u ¦íc ®·
øc qu¸ mμ tù s¸t. Sau viÖc ®ã, ty gi¸o dôc ®· ph¶i ®uæi 644
häc sinh vμ sinh viªn. Trong sè ®ã, nhiÒu tªn ®· ph¹m téi ¨n
c¾p, ®¸nh ng−êi, hiÕp d©m. NÕu ty gi¸o dôc thi hμnh triÖt ®Ó
chÝnh s¸ch Êy, th× 9.500 häc sinh n÷a còng sÏ bÞ ®uæi. Cø 100
häc sinh th× cã mét tªn háng tËn gèc.
157 hå chÝ Minh toμn tËp
ë tr−êng An«ca, mét thÞ trÊn nhá víi 7.396 ng−êi d©n,
mét c« gi¸o b¶o häc sinh: "C¸c em h·y viÕt tãm t¾t néi dung
mét quyÓn s¸ch nμo ®ã mμ c¸c em ®· ®äc".
Tªn Ing¬lidu, 15 tuæi, viÕt:
Mét h«m nä, mét tªn häc trß v¸c sóng vμo phßng, cha mÑ
nã ®ang ngñ. Nã b¾n chÕt cha nã. MÑ nã la lªn, nã b¾n nèt
mÑ nã.
V× sao? V× nã ghÐt cha mÑ nã cø høa hÑn su«ng mμ kh«ng
mua xe h¬i cho nã. Nay nã ®· cã xe h¬i. Ai muèn lÊy xe cña
nã, nã sÏ b¾n chÕt".
ViÕt "bμi" Êy h«m tr−íc th× tèi h«m sau Ing¬lidu ®· b¾n
chÕt cha mÑ nã, lÊy xe h¬i cña cha nã phãng ®−îc h¬n 100 c©y
sè th× bÞ b¾t!
TÝnh t×nh häc trß Mü nh− vËy, sè phËn thÇy gi¸o Mü thÕ
nμo?
Ng−êi ta ®· biÕt viÖc «ng gi¸m ®èc tr−êng Braoc¬lin ph¶i
tù s¸t. Sau ®©y lμ chuyÖn mét bμ gi¸o bÞ c¸ch chøc:
ë Lakilan, bμ gi¸o Baxkin (64 tuæi) d¹y häc ®· 21 n¨m,
®−îc mäi ng−êi yªu mÕn. Võa råi, bμ bÞ c¸ch chøc. V× sao?
V× mét h«m, líp häc xong, ba em bÐ Mü da tr¾ng kh«ng
chÞu chê xe cña tr−êng, n»ng nÆc ®ßi ®¸p xe ng−êi Mü da ®en
®Ó vÒ nhμ ngay. ChiÒu lßng em bÐ, bμ Baxkin ®μnh ph¶i gäi
xe häc sinh da ®en dõng l¹i vμ cho ba em bÐ Mü da tr¾ng lªn
xe.
ChØ cã thÕ, ng−êi Mü da tr¾ng lªn ¸n bμ Baxkin "ph¹m téi
kh«ng ph©n biÖt chñng téc", vμ c¸ch chøc bμ!
ThÕ mμ bän thèng trÞ Mü cø réng måm khoe khoang "v¨n
minh" cña ®Õ quèc Mü!
TRÇN LùC
B¸o Nh©n d©n sè 1479,
ngμy 30-3-1958.
 158 159 hå chÝ Minh toμn tËp

tèt nghiÖp víi c¸n bé vμ chiÕn sÜ ë ®¬n vÞ, ®oμn kÕt gi÷a ®¬n
vÞ miÒn B¾c vμ ®¬n vÞ miÒn Nam, gi÷a ®¬n vÞ chiÕn ®Êu vμ
®¬n vÞ s¶n xuÊt, ®oμn kÕt chÆt chÏ gi÷a qu©n ®éi vμ nh©n
d©n...
BμI NãI T¹I
Cuèi cïng B¸c chóc c¸c chó häc viªn khi vÒ ®¬n vÞ cè g¾ng
TR¦êNG SÜ QUAN LôC QU¢N VIÖT NAM lμm ®óng nh÷ng ®iÓm ®ã ®Ó lu«n lu«n tiÕn bé vμ ®¹t nhiÒu
thμnh tÝch. Chóc c¸c c¸n bé, gi¸o viªn vμ nh©n viªn thu
B¸c thay mÆt §¶ng vμ ChÝnh phñ tá lêi khen ngîi nh÷ng nhiÒu kÕt qu¶ trong kho¸ häc s¾p tíi ®Ó båi d−ìng ®−îc nhiÒu
thμnh tÝch ®· ®¹t ®−îc cña nhμ tr−êng vÒ c¸c mÆt: chÝnh trÞ, c¸n bé tèt cho qu©n ®éi.
qu©n sù, kü thuËt b¾n sóng, ®iÒu lÖnh vμ t¨ng gia s¶n xuÊt,
thùc hμnh tiÕt kiÖm... B¸c tÆng nhμ tr−êng 100 huy hiÖu ®Ó lμm gi¶i th−ëng cho
§¶ng vμ ChÝnh phñ giao cho qu©n ®éi ta hai nhiÖm vô: nh÷ng ®ång chÝ ®· ®¹t ®−îc thμnh tÝch kh¸ trong kho¸ häc
1. X©y dùng qu©n ®éi nh©n d©n ngμy cμng hïng m¹nh vμ võa qua, ®ång thêi ®Ó khuyÕn khÝch tinh thÇn thi ®ua trong
s½n sμng chiÕn ®Êu.
2. ThiÕt thùc tham gia lao ®éng s¶n xuÊt ®Ó gãp phÇn x©y häc tËp vμ c«ng t¸c s¾p tíi.
dùng chñ nghÜa x· héi.
§ã lμ hai nhiÖm vô rÊt vÎ vang; hai nhiÖm vô ®ã nhÊt trÝ Nãi ngμy 5-4-1958.
víi nhau.
S¸ch Hå ChÝ Minh víi c¸c
C¸c chó cÇn ph¶i ra søc häc tËp vμ c«ng t¸c ®Ó x©y dùng
qu©n ®éi, ®ång thêi ph¶i ra søc tham gia s¶n xuÊt vμ tiÕt lùc l−îng vò trang nh©n d©n,
kiÖm, ñng hé nh÷ng ®¬n vÞ chuyÓn sang s¶n xuÊt. B¸c tin Nxb. Qu©n ®éi nh©n d©n,
ch¾c r»ng c¸c chó sÏ cïng víi toμn qu©n thùc hiÖn tèt hai Hμ Néi, 1975, tr. 326-328.
nhiÖm vô ®ã.
Kho¸ häc nμy ®· s¾p kÕt thóc; c¸c chó s¾p ®i nhËn c«ng
t¸c míi. C¸c chó cÇn m¹nh d¹n ¸p dông nh÷ng ®iÒu ®· häc
®−îc, nh−ng cÇn ph¶i ¸p dông mét c¸ch thiÕt thùc, thÝch hîp
víi hoμn c¶nh cña ta; chí gi¸o ®iÒu, chí m¸y mãc. C¸c chó
cÇn ph¶i khiªm tèn häc tËp nh÷ng c¸n bé vμ chiÕn sÜ ë ®¬n
vÞ, chí tù ®¹i, tù cao. C¸c chó cÇn ph¶i n©ng cao tinh thÇn
c¶nh gi¸c, n©ng cao tÝnh tæ chøc, tÝnh kû luËt, tÝch cùc chÊp
hμnh ®iÒu lÖnh, chÊp hμnh nh÷ng chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch
cña §¶ng vμ ChÝnh phñ.
Mét ®iÒu rÊt quan träng n÷a, cã thÓ nãi lμ quan träng bËc
nhÊt, lμ ph¶i t¨ng c−êng ®oμn kÕt: ®oμn kÕt gi÷a häc viªn vμ
c¸n bé, gi÷a nhμ tr−êng vμ ®¬n vÞ, ®oμn kÕt gi÷a häc viªn míi
 160
LêI PH¸T BIÓU TRONG BUæI KHAI M¹C
Kú HäP THø T¸M QUèC HéI KHO¸ I 18
Th−a §oμn Chñ tÞch,
Th−a c¸c vÞ ®¹i biÓu,
Thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vμ ChÝnh phñ, t«i xin th©n ¸i
chμo mõng Quèc héi, c¸c vÞ ®¹i biÓu vμ chóc kho¸ häp Quèc
héi lÇn thø t¸m thμnh c«ng tèt ®Ñp.
Quèc héi häp kú nμy trong lóc t×nh h×nh thÕ giíi còng nh−
trong n−íc cã nh÷ng biÕn chuyÓn quan träng.
- Trªn thÕ giíi th× lùc l−îng cña phe hoμ b×nh, d©n chñ vμ
x· héi chñ nghÜa ®· m¹nh h¬n h¼n lùc l−îng phe ®Õ quèc g©y
chiÕn. ViÖc Liªn X« thμnh c«ng trong viÖc chÕ t¹o tªn löa
xuyªn qua c¸c lôc ®Þa vμ phãng vÖ tinh nh©n t¹o cμng cñng
cè −u thÕ cña phe ta. Hai cuéc Héi nghÞ cña c¸c ®¶ng céng
s¶n vμ c«ng nh©n thÕ giíi häp vμo th¸ng 11 n¨m 1957 ë
M¸txc¬va cμng chøng tá sù ®oμn kÕt nhÊt trÝ vμ sù hïng
m¹nh cña phe x· héi chñ nghÜa vμ cña phong trμo céng s¶n
vμ c«ng nh©n thÕ giíi. B¶n Tuyªn bè chung cña 12 ®¶ng céng
s¶n vμ ®¶ng c«ng nh©n c¸c n−íc x· héi chñ nghÜa vμ b¶n
Tuyªn ng«n hoμ b×nh cña Héi nghÞ 64 ®¶ng céng s¶n vμ c«ng
nh©n thÕ giíi lμ nh÷ng v¨n kiÖn lÞch sö soi s¸ng ®−êng lèi
®Êu tranh cña phong trμo hoμ b×nh d©n chñ, ®éc lËp d©n téc
vμ x· héi chñ nghÜa thÕ giíi. T«i ch¾c r»ng Quèc héi ta nhiÖt
liÖt hoan nghªnh hai v¨n kiÖn vÜ ®¹i Êy vμ nh©n d©n ta cμng
n©ng cao t×nh ®oμn kÕt víi c¸c n−íc x· héi chñ nghÜa anh em
do Liªn X« l·nh ®¹o.
Phong trμo chèng chñ nghÜa thùc d©n ë ch©u ¸, ch©u Phi
vμ ch©u Mü latinh còng ®ang ph¸t triÓn m¹nh. Héi nghÞ nh©n
d©n ¸ - Phi häp ë Thñ ®« Ai CËp võa råi ®· cñng cè sù ®oμn
kÕt vμ t¨ng c−êng lùc l−îng cña c¸c d©n téc trong cuéc ®Êu
161 hå chÝ Minh toμn tËp
tranh chèng chñ nghÜa thùc d©n, gi÷ g×n hoμ b×nh vμ ®éc lËp
d©n téc.
ë ViÖt Nam ta còng nh− ë kh¾p n¬i trªn thÕ giíi, ®ang s«i
næi phong trμo tá t×nh ñng hé cuéc chiÕn ®Êu anh dòng cña
nh©n d©n Angiªri anh em vμ lªn ¸n ®Õ quèc can thiÖp vμo
c«ng viÖc néi bé cña nh©n d©n In®«nªxia.
HiÖn nay trªn thÕ giíi ®ang s«i næi phong trμo ®Êu tranh
®Ó cñng cè hoμ b×nh, ®ßi ®×nh chØ thö vò khÝ nguyªn tö vμ
khinh khÝ, ®ßi häp héi nghÞ nh÷ng ng−êi ®øng ®Çu c¸c n−íc.
Võa råi X«viÕt tèi cao Liªn X« ®· quyÕt ®Þnh Liªn X« tù m×nh
chñ ®éng ngõng thö vò khÝ nguyªn tö vμ khinh khÝ vμ yªu
cÇu Anh, Mü còng sÏ theo g−¬ng Liªn X« mμ chÊm døt viÖc
thö vò khÝ nguyªn tö vμ khinh khÝ. §ã lμ mét quyÕt ®Þnh cã ý
nghÜa lÞch sö to lín, gãp phÇn tÝch cùc vμo sù nghiÖp b¶o vÖ
hoμ b×nh thÕ giíi.
T«i tin ch¾c r»ng Quèc héi ta, nh©n d©n ta sÏ cïng víi
nh©n d©n thÕ giíi nhiÖt liÖt hoan nghªnh vμ ñng hé s¸ng
kiÕn ®ã cña Liªn X«. Chóng ta thμnh thùc biÕt ¬n Liªn X« vÜ
®¹i v× sù sèng cßn chung cña loμi ng−êi, ®· ®Ò ra s¸ng kiÕn
®ã. Chóng ta yªu cÇu c¸c ChÝnh phñ Mü, Anh cïng noi theo
g−¬ng Liªn X« mμ ®×nh chØ viÖc thö vò khÝ nguyªn tö vμ
khinh khÝ. Chóng ta yªu cÇu c¸c n−íc mau tho¶ thuËn häp
héi nghÞ nh÷ng ng−êi ®øng ®Çu c¸c n−íc ®Ó ®i tíi c¶i thiÖn
t×nh h×nh thÕ giíi, thiÕt thùc b¶o vÖ hoμ b×nh.
- Trong n−íc ta, sau ba n¨m hoμ b×nh, chóng ta ®· hoμn
thμnh th¾ng lîi c«ng cuéc kh«i phôc kinh tÕ ë miÒn B¾c.
C«ng t¸c c¶i c¸ch ruéng ®Êt, kÓ c¶ söa sai, ®· c¨n b¶n kÕt
thóc tèt. C¸c c¬ së s¶n xuÊt cò ®· ®−îc kh«i phôc, nhiÒu nhμ
m¸y míi ®−îc x©y dùng lªn, møc s¶n xuÊt cña nhiÒu ngμnh
®· ®¹t møc tr−íc chiÕn tranh. L−¬ng thùc ®· v−ît xa møc ®ã.
Ho¹t ®éng kinh tÕ trong n−íc ®· trë l¹i b×nh th−êng, ho¹t
®éng v¨n ho¸ còng ®· b−íc ®Çu ®−îc ph¸t triÓn, ®êi sèng
nh©n d©n còng ®· ®−îc c¶i thiÖn b−íc ®Çu.
 162
MÆc dï kinh tÕ n−íc ta l¹c hËu, l¹i bÞ chiÕn tranh kÐo dμi
tμn ph¸ nÆng nÒ, mÆc dï c«ng t¸c x©y dùng kinh tÕ, ph¸t
triÓn v¨n ho¸ ®èi víi chóng ta cßn míi mÎ, gÆp nhiÒu khã
kh¨n vμ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng khuyÕt ®iÓm, nh−ng viÖc
hoμn thμnh kh«i phôc kinh tÕ lμ mét th¾ng lîi to lín cña
nh©n d©n ta. Nã chøng tá ®−êng lèi cña §¶ng vμ ChÝnh phñ
®−îc Quèc héi th«ng qua lμ ®óng, chøng tá sù cè g¾ng cña
nh©n d©n, bé ®éi vμ c¸n bé ta trong mäi ngμnh vμ mäi c«ng
t¸c.
VÒ c«ng viÖc ®Êu tranh giμnh thèng nhÊt n−íc nhμ, trong
ba n¨m qua, ChÝnh phñ vμ nh©n d©n ta ®· kh«ng ngõng cè
g¾ng. Phong trμo ®Êu tranh yªu n−íc cña ®ång bμo miÒn
Nam ®−îc gi÷ v÷ng vμ hiÖn ®ang ph¸t triÓn. Phong trμo ®ßi
hiÖp th−¬ng tæng tuyÓn cö, ®óng nh− HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ®·
quy ®Þnh, ®ßi lËp l¹i quan hÖ b×nh th−êng gi÷a hai miÒn,
®ang tiÕp tôc. §Æc biÖt lμ hiÖn nay, nh©n d©n ta tõ Nam ®Õn
B¾c ®ang s«i næi h−ëng øng C«ng hμm ngμy 7 th¸ng 3 n¨m
1958 cña ChÝnh phñ ta19 vμ chèng can thiÖp cña ®Õ quèc Mü
vμo miÒn Nam. T«i ®Ò nghÞ Quèc héi nhiÖt liÖt hoan nghªnh
tinh thÇn anh dòng cña ®ång bμo miÒn Nam vμ tinh thÇn
cña ®ång bμo c¶ n−íc ®oμn kÕt ®Êu tranh giμnh thèng nhÊt
n−íc nhμ.
Nh©n dÞp nμy, t«i xin thay mÆt ChÝnh phñ ta tá lêi hoan
nghªnh Uû ban Quèc tÕ do Ên §é lμm Chñ tÞch ®· cã nh÷ng
cè g¾ng trong c«ng viÖc gi÷ g×n hoμ b×nh ë ViÖt Nam.
Nh− c¸c vÞ ®Òu biÕt, §¶ng vμ ChÝnh phñ ta ®· nhËn ®Þnh
r»ng tõ ngμy hoμ b×nh lËp l¹i, miÒn B¾c n−íc ta ®· tõ c¸ch
m¹ng d©n téc - d©n chñ nh©n d©n chuyÓn sang c¸ch m¹ng x·
héi chñ nghÜa. NhiÖm vô tr−íc m¾t cña toμn d©n ta lμ ra søc
x©y dùng vμ cñng cè miÒn B¾c, ®−a miÒn B¾c tiÕn dÇn lªn
chñ nghÜa x· héi, ®ång thêi ®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt
n−íc nhμ, nh»m x©y dùng mét n−íc ViÖt Nam hoμ b×nh,
thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ vμ giμu m¹nh. NhËn ®Þnh ®ã cã
ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng. C¸ch m¹ng chuyÓn biÕn ®ßi hái
163 hå chÝ Minh toμn tËp
ph¶i cã mét sù chuyÓn biÕn s©u s¾c vÒ t− t−ëng vμ nhËn thøc,
®ßi hái ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch, nh÷ng biÖn ph¸p vÒ c«ng
t¸c tæ chøc phï hîp víi t×nh h×nh míi.
C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa lμ nh»m xo¸ bá mäi chÕ ®é
ng−êi bãc lét ng−êi ë n−íc ta, nh»m ®−a l¹i ®êi sèng no Êm
cho toμn d©n ta. §ã lμ mét cuéc c¸ch m¹ng vÜ ®¹i vμ vÎ vang
nhÊt trong lÞch sö loμi ng−êi, nh−ng ®ång thêi còng lμ mét
cuéc c¸ch m¹ng gay go, phøc t¹p vμ khã kh¨n nhÊt. Mçi
ng−êi chóng ta ph¶i chuÈn bÞ t− t−ëng vμ nghÞ lùc ®Ó v−ît
qua mäi thö th¸ch vμ hoμn thμnh th¾ng lîi cuéc c¸ch m¹ng
nμy.
Sau khi hoμn thμnh kh«i phôc kinh tÕ vμ b−íc ®Çu ph¸t
triÓn v¨n ho¸, chóng ta b−íc vμo thêi kú ph¸t triÓn kinh tÕ
vμ v¨n ho¸ theo kÕ ho¹ch dμi h¹n. Quèc héi sÏ nghe vμ th¶o
luËn b¶n b¸o c¸o cña ChÝnh phñ, kiÓm ®iÓm mäi mÆt c«ng
t¸c ba n¨m qua vμ ®Ò ra nh÷ng nhiÖm vô lín vμ c«ng t¸c lín
s¾p tíi. Quèc héi sÏ th¶o luËn vμ th«ng qua kÕ ho¹ch 1958.
ViÖc th«ng qua kÕ ho¹ch 1958 cã mét ý nghÜa quan träng,
v× nã lμ n¨m ®Çu cña kÕ ho¹ch dμi h¹n. T«i tin r»ng kÕ ho¹ch
®−îc Quèc héi th«ng qua sÏ g©y tinh thÇn tin t−ëng vμ phÊn
khëi trong c¶ n−íc, sÏ ®éng viªn mäi tÇng líp nh©n d©n ta
h¨ng h¸i hoμn thμnh vμ hoμn thμnh v−ît møc kÕ ho¹ch, lμm
cho nÒn kinh tÕ vμ v¨n ho¸ n−íc ta ph¸t triÓn thªm lªn vμ ®Ó
c¶i thiÖn dÇn dÇn ®êi sèng cña nh©n d©n, bé ®éi vμ c¸n bé ta.
Quèc héi sÏ nghe b¸o c¸o vÒ vÊn ®Ò ®Êu tranh thèng nhÊt
n−íc nhμ. Cuéc ®Êu tranh giμnh thèng nhÊt n−íc nhμ b»ng
ph−¬ng ph¸p hoμ b×nh trªn c¬ së ®éc lËp vμ d©n chñ lμ mét
cuéc c¸ch m¹ng l©u dμi, khã kh¨n, phøc t¹p. §Õ quèc Mü vμ
tay sai kh«ng ®Õm xØa ®Õn nguyÖn väng tha thiÕt nhÊt cña
nh©n d©n ta, tr¾ng trîn vi ph¹m c¸c ®iÒu kho¶n cña HiÖp
®Þnh Gi¬nev¬, ©m m−u chia c¾t l©u dμi ®Êt n−íc ta, ©m m−u
®−a miÒn Nam vμo khèi x©m l−îc §«ng - Nam ¸ ®Ó g©y l¹i
chiÕn tranh. Nh−ng ©m m−u th©m ®éc cña chóng nhÊt ®Þnh
 164
sÏ thÊt b¹i. T×nh h×nh thÕ giíi hiÖn nay kh«ng cho phÐp bän
®Õ quèc tù ý muèn lμm giã lμm m−a. Lùc l−îng hoμ b×nh vμ
c¸ch m¹ng thÕ giíi ®ang tiÕn lªn m¹nh mÏ, lùc l−îng ®Õ quèc
®ang ®i vμo con ®−êng suy ®åi, sù nghiÖp x©y dùng chñ nghÜa
x· héi ë miÒn B¾c còng nh− phong trμo c¸ch m¹ng ë miÒn
Nam ngμy cμng ph¸t triÓn thuËn lîi, cho nªn nh©n d©n ta
nhÊt ®Þnh thμnh c«ng trong sù nghiÖp thèng nhÊt n−íc nhμ.
Th−a §oμn Chñ tÞch,
Th−a c¸c vÞ ®¹i biÓu,
Tõ ngμy bÇu cö ®Õn nay, Quèc héi ta ®· lu«n lu«n ph¸t
huy truyÒn thèng ®oμn kÕt nhÊt trÝ cña toμn d©n ta, trong
mäi c«ng t¸c kh¸ng chiÕn còng nh− kiÕn quèc ®Òu nhÊt trÝ
víi nh÷ng nhËn ®Þnh cña §¶ng vμ ChÝnh phñ. Nhê vËy, mμ
mäi c«ng t¸c cña chóng ta do Quèc héi th«ng qua ®Òu ®−îc
thùc hiÖn tèt ®Ñp. §ã lμ mét truyÒn thèng quý b¸u cña Quèc
héi ta, mét −u ®iÓm c¨n b¶n cña chÕ ®é ta.
T«i tin r»ng trong kho¸ häp Quèc héi lÇn thø t¸m nμy,
trªn c¬ së ph¸t huy d©n chñ réng r·i, Quèc héi sÏ tËp hîp
®−îc nh÷ng ý kiÕn dåi dμo cña c¸c ®¹i biÓu, cña nh©n d©n, sÏ
quyÕt ®Þnh mét c¸ch s¸ng suèt c¸c c«ng viÖc quan hÖ tíi quèc
kÕ d©n sinh mμ ChÝnh phñ sÏ tr×nh ®Ó Quèc héi xÐt.
T«i tin r»ng, víi truyÒn thèng ®oμn kÕt nhÊt trÝ cña
chóng ta, Quèc héi vμ ChÝnh phñ sÏ nhÊt trÝ trong c¸c vÊn ®Ò
th¶o luËn.
Mét lÇn n÷a, xin chóc c¸c ®¹i biÓu m¹nh khoÎ, chóc kho¸
häp Quèc héi thμnh c«ng.
Ph¸t biÓu ngμy 16-4-1958.
B¸o Nh©n d©n, sè 1497,
ngμy 17-4-1958.
165 hå chÝ Minh toμn tËp
B¸O C¸O C¤NG T¸C
CñA BAN SöA §æI HIÕN PH¸P T¹I QUèC HéI
N¦íC VIÖT NAM D¢N CHñ CéNG HOμ
KHO¸ I, Kú HäP THø T¸M
Th−a c¸c vÞ ®¹i biÓu,
H«m nay t«i xin thay mÆt Ban söa ®æi HiÕn ph¸p b¸o c¸o
nh÷ng viÖc chóng t«i ®· lμm ®−îc tõ kho¸ häp Quèc héi lÇn
tr−íc tíi nay.
B¶n HiÕn ph¸p söa ®æi sÏ dùa vμo HiÕn ph¸p 1946.
Nh−ng b¶n HiÕn ph¸p söa ®æi cña ta l¹i sÏ ®−îc thi hμnh
trong lóc ®Êt n−íc cßn bÞ t¹m chia lμm hai miÒn: miÒn B¾c
®−¬ng tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa x· héi vμ miÒn Nam th× nh−
mét thuéc ®Þa cña ®Õ quèc Mü. Nh÷ng nÐt ®Æc biÖt Êy tÊt
nhiªn ph¶i ph¶n ¸nh vμo b¶n HiÕn ph¸p söa ®æi cña ta, còng
nh− b¶n HiÕn ph¸p Êy ph¶i c¨n cø vμo t×nh h×nh thùc tÕ n−íc
nhμ vμ nhiÖm vô c¸ch m¹ng trong giai ®o¹n hiÖn t¹i.
Cho tíi nay, Ban söa ®æi HiÕn ph¸p ®· häp 18 lÇn, ®·
th¶o luËn vμ th«ng qua 9 b¶n thuyÕt tr×nh lín, gåm nh÷ng
vÊn ®Ò nh−: TÝnh chÊt vμ néi dung cña b¶n HiÕn ph¸p míi.
TÝnh chÊt vμ nhiÖm vô cña n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng
hoμ. ChÕ ®é kinh tÕ x· héi. QuyÒn lîi vμ nghÜa vô c«ng d©n,
chÕ ®é tuyÓn cö. Tæ chøc nhμ n−íc, c¬ quan chÝnh quyÒn ®Þa
ph−¬ng, toμ ¸n vμ viÖn kiÓm s¸t, v.v..
Nhê sù cè g¾ng cña Ban th− ký vμ sù tËn tuþ cña anh chÞ
em c¸n bé, chóng t«i ®· hoμn thμnh b−íc ®Çu b¶n s¬ th¶o
HiÕn ph¸p söa ®æi. Sau kho¸ häp Quèc héi nμy, chóng t«i sÏ
chuyÓn sang b−íc thø hai lμ Tr−ng cÇu ý kiÕn cña nh©n d©n,
 166 167 hå chÝ Minh toμn tËp

mμ tr−íc tiªn lμ ý kiÕn cña c¸c chÝnh ®¶ng, c¸c ®oμn thÓ
nh©n d©n vμ c¸c c¬ quan.
Th−a c¸c vÞ ®¹i biÓu,
Trong khi tiÕn hμnh x©y dùng b¶n s¬ th¶o HiÕn ph¸p söa
®æi, chóng t«i cã nhËn ®−îc mét sè ý kiÕn cña mÊy vÞ ®¹i biÓu
Quèc héi, chóng t«i rÊt hoan nghªnh sù sèt s¾ng ®ãng gãp ®ã
vμ ®· nghiªn cøu kü nh÷ng ý kiÕn Êy. HiÖn nay, viÖc x©y
§IÖN MõNG CHñ TÞCH TIT¤
dùng b¶n HiÕn ph¸p söa ®æi s¾p b−íc sang b−íc hai, chóng
t«i chê ®ãn nh÷ng ý kiÕn cña ®ång bμo vμ cña c¸c vÞ ®¹i biÓu
Quèc héi. KÝnh göi ®ång chÝ Tit«, Chñ tÞch n−íc Céng hoμ
Chóng t«i xin høa víi Quèc héi r»ng chóng t«i sÏ tiÕp tôc Nh©n d©n Liªn bang Nam T− ,
cè g¾ng hoμn thμnh ®Çy ®ñ nhiÖm vô quan träng mμ Quèc Nh©n dÞp ®ång chÝ ®−îc bÇu l¹i lμm Chñ tÞch n−íc Céng
héi ®· trao cho vμ lμm cho n−íc ta cã mét b¶n HiÕn ph¸p hoμ Nh©n d©n Liªn bang Nam T−, thay mÆt nh©n d©n ViÖt
xøng ®¸ng víi nh÷ng th¾ng lîi vμ nh÷ng tiÕn bé vÎ vang cña Nam vμ ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ, t«i xin
nh©n d©n ta. göi ®ång chÝ lêi chóc mõng nhiÖt liÖt.
KÝnh chóc ®ång chÝ thu ®−îc nhiÒu thμnh tÝch míi trong
§äc ngμy 18-4-1958. c«ng cuéc x©y dùng x· héi chñ nghÜa.
Tμi liÖu l−u t¹i V¨n phßng
Quèc héi. Ngμy 22 th¸ng 4 n¨m 1958
Chñ tÞch
n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
Hå CHÝ MINH

B¸o Nh©n d©n, sè 1503,

ngμy 23-4-1958.
 168
LêI K£U GäI NH¢N NGμY
QUèC TÕ LAO §éNG 1-5 (1958)
Th−a ®ång bμo yªu quý,
Tõ ngμy 1 th¸ng 5 n¨m ngo¸i ®Õn ngμy 1 th¸ng 5 n¨m
nay, t×nh h×nh thÕ giíi vμ trong n−íc cã nhiÒu biÕn chuyÓn
tèt.
Trªn thÕ giíi, tõ hai cuéc héi nghÞ lÞch sö cña c¸c ®¶ng
céng s¶n vμ ®¶ng c«ng nh©n ë M¸txc¬va, phe x· héi chñ
nghÜa ®øng ®Çu lμ Liªn X« cμng thªm ®oμn kÕt nhÊt trÝ; lùc
l−îng hoμ b×nh, ®éc lËp d©n téc, d©n chñ vμ x· héi chñ nghÜa
trªn thÕ giíi cμng thªm m¹nh mÏ.
ViÖc Liªn X« ®Ò nghÞ häp héi nghÞ nh÷ng ng−êi ®øng ®Çu
c¸c n−íc vμ viÖc Liªn X« tù m×nh chñ ®éng ®×nh chØ thö vò
khÝ nguyªn tö vμ khinh khÝ ®−îc nh©n d©n thÕ giíi nhiÖt liÖt
ñng hé vμ ®ang ®Èy m¹nh phong trμo hoμ b×nh thÕ giíi chèng
bän ®Õ quèc hiÕu chiÕn.
ë c¸c n−íc x· héi chñ nghÜa, kinh tÕ ngμy cμng phån vinh
vμ ®êi sèng nh©n d©n kh«ng ngõng ®−îc c¶i thiÖn. Tr¸i l¹i,
kinh tÕ Mü b¾t ®Çu khñng ho¶ng, ®· ¶nh h−ëng kh«ng tèt
®Õn nhiÒu n−íc trong hÖ thèng t− b¶n chñ nghÜa. Phong trμo
chèng Mü ë c¸c n−íc ngμy cμng lªn cao.
Héi nghÞ ®oμn kÕt nh©n d©n c¸c n−íc ¸ - Phi cuèi n¨m
ngo¸i vμ Héi nghÞ c¸c n−íc ®éc lËp ë ch©u Phi míi ®©y20 lμ
nh÷ng viÖc quan träng chøng tá thªm sù lín m¹nh nhanh
chãng cña c¸c lùc l−îng d©n téc ®éc lËp vμ sù tan r· cña chñ
nghÜa thùc d©n.
ë trong n−íc, do søc lao ®éng cÇn cï cña nh©n d©n ta vμ sù
gióp ®ì hÕt lßng cña c¸c n−íc anh em, chóng ta ®· kÕt thóc
th¾ng lîi thêi kú kh«i phôc kinh tÕ. Trong ba n¨m qua chóng
ta ®· thu ®−îc nh÷ng thμnh tÝch to lín vÒ mäi mÆt kinh tÕ,
169 hå chÝ Minh toμn tËp
chÝnh trÞ, v¨n ho¸, x· héi. §êi sèng cña nh©n d©n ta ®· ®−îc
c¶i thiÖn b−íc ®Çu.
Thμnh phÇn kinh tÕ quèc doanh kh«ng ngõng cñng cè vμ
ph¸t triÓn ngμy cμng ph¸t huy t¸c dông l·nh ®¹o toμn bé kinh
tÕ quèc d©n.
C«ng t¸c söa sai hoμn thμnh tèt ®· ph¸t huy nh÷ng
th¾ng lîi cña c¶i c¸ch ruéng ®Êt, ®oμn kÕt n«ng th«n, ®Èy
m¹nh s¶n xuÊt, t¹o thªm ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc cñng cè
vμ më réng c¸c tæ ®æi c«ng, x©y dùng hîp t¸c x· n«ng nghiÖp.
Trong ba n¨m qua, chóng ta ®· më réng vμ cñng cè MÆt
trËn d©n téc thèng nhÊt, t¨ng c−êng ®oμn kÕt c¸c d©n téc ®a
sè vμ thiÓu sè, ®ång bμo trong n−íc vμ kiÒu bμo ë n−íc ngoμi.
C«ng t¸c cñng cè chÝnh quyÒn d©n chñ nh©n d©n, cñng cè
quèc phßng, gi÷ v÷ng trËt tù an ninh, nãi chung ®· thu ®−îc
nh÷ng thμnh tÝch tèt.
VÒ vÊn ®Ò ®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhμ, ®ång
bμo ta tõ B¾c chÝ Nam ®oμn kÕt mét lßng chèng ®Õ quèc Mü
can thiÖp hßng biÕn miÒn Nam n−íc ta thμnh thuéc ®Þa vμ
c¨n cø qu©n sù cña chóng. HiÖn nay, phong trμo ñng hé bøc
C«ng hμm ngμy 7 th¸ng 3 n¨m 1958 cña ChÝnh phñ ta ®ang
lªn m¹nh.
VÒ quan hÖ quèc tÕ, chóng ta kh«ng ngõng t¨ng c−êng
®oμn kÕt víi Liªn X«, Trung Quèc vμ c¸c n−íc anh em kh¸c,
ph¸t triÓn quan hÖ h÷u nghÞ víi c¸c n−íc ¸ - Phi, tranh thñ
sù ®ång t×nh vμ ñng hé cña nh©n d©n yªu chuéng hoμ b×nh ë
c¸c n−íc vμ gãp phÇn b¶o vÖ hoμ b×nh thÕ giíi.
H«m nay, cïng nh©n d©n lao ®éng thÕ giíi, chóng ta
nhiÖt liÖt chμo mõng Ngμy 1 th¸ng 5 trong lßng ®Çy tin
t−ëng vμ phÊn khëi, quyÕt t©m v−ît mäi khã kh¨n, tiÕn lªn
 170
lμm trßn nh÷ng nhiÖm vô míi.
* d©n ta kiªn quyÕt ®ßi hiÖp th−¬ng gi÷a hai miÒn ®Ó bμn vÒ
* *
Tõ ngμy hoμ b×nh lËp l¹i, miÒn B¾c n−íc ta ®· chuyÓn
sang thêi kú qu¸ ®é tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa x· héi. Sau khi
hoμn thμnh kh«i phôc kinh tÕ, chóng ta b−íc sang thêi kú
x©y dùng kinh tÕ cã kÕ ho¹ch. N¨m nay chóng ta ®i vμo thùc
hiÖn kÕ ho¹ch 3 n¨m b−íc ®Çu ph¸t triÓn kinh tÕ vμ v¨n ho¸,
b−íc ®Çu c¶i t¹o nÒn kinh tÕ quèc d©n theo chñ nghÜa x· héi.
NhiÖm vô trung t©m trong n¨m nay lμ hoμn thμnh vμ hoμn
thμnh v−ît møc kÕ ho¹ch Nhμ n−íc n¨m 1958. Cho nªn nh©n
d©n ta, ®Æc biÖt lμ c«ng nh©n vμ n«ng d©n ta, ph¶i h¨ng h¸i
thi ®ua yªu n−íc, thùc hiÖn khÈu hiÖu: lμm nhiÒu, nhanh,
tèt, rÎ.
Mét mÆt, chóng ta ph¶i ra søc c¶i tiÕn qu¶n lý kinh tÕ,
n©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, t¨ng c−êng kû luËt lao ®éng,
kiªn quyÕt chèng l·ng phÝ, tham «; ra søc häc tËp ®Ó n©ng
cao tr×nh ®é chÝnh trÞ, v¨n ho¸ vμ kü thuËt; khiªm tèn häc
hái kinh nghiÖm tiªn tiÕn cña c¸c n−íc anh em.
MÆt kh¸c, chóng ta cÇn n©ng cao c¶nh gi¸c, ng¨n ngõa
bän ph¸ ho¹i, kiªn quyÕt gi÷ v÷ng trËt tù an ninh; tiÕp tôc
chèng ®Çu c¬ tÝch tr÷, æn ®Þnh thÞ tr−êng, æn ®Þnh tiÒn tÖ h¬n
n÷a. §ång thêi, chóng ta ph¶i thùc hiÖn chuyÓn thªm lùc
l−îng vÒ mÆt trËn s¶n xuÊt, söa l¹i chÕ ®é tiÒn l−¬ng ®Ó c¶i
thiÖn dÇn dÇn ®êi sèng cho c«ng nh©n, c¸n bé, bé ®éi vμ nh©n
viªn ta.
Chóng ta lu«n lu«n gi−¬ng cao ngän cê hoμ b×nh thèng
nhÊt, ®oμn kÕt toμn d©n, kiªn quyÕt vμ bÒn bØ ®Êu tranh
chèng ®Õ quèc Mü lμ trë lùc chÝnh ®ang ng¨n c¶n sù nghiÖp
171 hå chÝ Minh toμn tËp
thèng nhÊt n−íc nhμ trªn c¬ së HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬. Nh©n
nh÷ng ®Ò nghÞ hîp t×nh hîp lý vμ rÊt thiÕt thùc cña ChÝnh
phñ ta. Chóng ta s½n sμng gÆp ®¹i biÓu chÝnh quyÒn miÒn
Nam nh»m ®i ®Õn tho¶ thuËn víi nhau vÒ nh÷ng vÊn ®Ò cã
lîi cho sù nghiÖp thèng nhÊt Tæ quèc.
*
* *
Th−a ®ång bμo yªu quý,
Nh÷ng nhiÖm vô trªn ®©y ®· ®−îc Quèc héi (kho¸ häp
thø t¸m) th«ng qua; chóng ta ph¶i ®oμn kÕt phÊn ®Êu, ra søc
thùc hiÖn ®Çy ®ñ.
Ngμy 1 th¸ng 5 n¨m nay lμ mét ngμy ®oμn kÕt, ®Êu
tranh, tin t−ëng vμ phÊn khëi. Nh©n dÞp nμy, t«i xin thay
mÆt §¶ng vμ ChÝnh phñ, th©n ¸i:
- Chμo mõng vμ khen ngîi c¸c anh hïng vμ chiÕn sÜ thi
®ua yªu n−íc, tiªu biÓu cho tinh thÇn lao ®éng s¸ng t¹o vμ
anh dòng phÊn ®Êu cña nh©n d©n ta;
- Khen ngîi anh chÞ em c«ng nh©n ®ang h¨ng h¸i thi ®ua
thùc hiÖn kÕ ho¹ch Nhμ n−íc n¨m 1958;
- Khen ngîi ®ång bμo n«ng d©n ®ang ra søc ®Èy m¹nh s¶n
xuÊt n«ng nghiÖp, ph¸t triÓn phong trμo ®æi c«ng vμ hîp t¸c
x·;
- Khen ngîi anh chÞ em lao ®éng trÝ ãc ®ang ra søc gãp tμi
n¨ng vμo c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ vμ v¨n ho¸, khen ngîi
c¸c chiÕn sÜ b×nh d©n häc vô ®ang xung phong diÖt giÆc dèt;
- Khen ngîi bé ®éi vμ c«ng an ®ang ra søc häc tËp vμ canh
phßng ®Ó b¶o bÖ Tæ quèc, b¶o vÖ lao ®éng hoμ b×nh cña nh©n
d©n ta;
 172
- Khen ngîi c¸n bé, c«ng chøc vμ nh©n viªn ®ang mét lßng
mét d¹ phôc vô nh©n d©n;
- Khen ngîi ®ång bμo miÒn Nam ®ang ®Êu tranh anh
dòng chèng ®Õ quèc Mü vμ tay sai, ®ßi tù do d©n chñ vμ c¶i
thiÖn ®êi sèng, ®ßi hiÖp th−¬ng vμ ®Æt l¹i quan hÖ b×nh
th−êng gi÷a hai miÒn nh»m thèng nhÊt Tæ quèc;
- Hái th¨m kiÒu bμo ë n−íc ngoμi lu«n lu«n h−íng vÒ Tæ
quèc vμ h−ëng øng mäi chÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ ta.
T«i còng xin thay mÆt §¶ng vμ ChÝnh phñ th©n ¸i göi lêi
chóc mõng nh©n d©n c¸c n−íc x· héi chñ nghÜa anh em, chóc
mõng nh©n d©n lao ®éng c¸c n−íc l¸ng giÒng vμ c¸c n−íc
kh¸c trªn toμn thÕ giíi.
Tinh thÇn Ngμy 1 th¸ng 5 mu«n n¨m!
ViÖt Nam hoμ b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ vμ giμu
m¹nh mu«n n¨m!
Hoμ b×nh thÕ giíi mu«n n¨m!
Hå CHÝ MINH
B¸o Nh©n d©n, sè 1511,
ngμy 1-5-1958.
173 hå chÝ Minh toμn tËp
ANGI£RI ANH DòNG
C¸ch ®©y bèn n¨m r−ìi chØ cã mÊy nhãm du kÝch bÐ nhá
chèng l¹i thùc d©n Ph¸p. Ngμy nay, nh÷ng ®éi du kÝch lÎ tÎ
Êy ®· trë nªn ®éi qu©n gi¶i phãng hïng m¹nh.
Sau cuéc thÊt b¹i nhôc nh· ë ViÖt Nam, thùc d©n Ph¸p
kh«ng rót ®−îc bμi häc nμo. Chóng vÉn dïng chiÕn thuËt "tèc
chiÕn tèc quyÕt" hßng ®Ëp tan phong trμo yªu n−íc cña nh©n
d©n Angiªri, chóng kh«ng hiÓu r»ng mét d©n téc ®· ®oμn kÕt
nhÊt trÝ, chiÕn ®Êu anh dòng ®Ó giμnh l¹i tù do, ®éc lËp cho
Tæ quèc m×nh, th× kh«ng lùc l−îng g× th¾ng ®−îc hä.
Cuéc kh¸ng chiÕn anh dòng cña nh©n d©n Angiªri ngμy
cμng lan réng, cμng m¹nh mÏ. Nã ®· lμm cho Ph¸p chÕt
ng−êi, h¹i cña rÊt nhiÒu, lμm cho ChÝnh phñ Ph¸p lËp lªn ®æ
xuèng m·i, lμm cho giai cÊp thèng trÞ Ph¸p ngμy cμng bÞ lÖ
thuéc vμo ®Õ quèc Mü.
D−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng Céng s¶n Ph¸p, giai cÊp c«ng
nh©n vμ nh÷ng ng−êi tiÕn bé Ph¸p ®Òu kiªn quyÕt chèng l¹i
cuéc chiÕn tranh bÈn thØu cña thùc d©n.
Cuéc kh¸ng chiÕn Angiªri th× ®−îc nh©n d©n yªu chuéng
hoμ b×nh thÕ giíi ñng hé nhiÖt liÖt. Trong phong trμo ñng hé
Angiªri, chØ kÓ ë miÒn B¾c ViÖt Nam ta ®· cã nhiÒu cuéc mÝt
tinh, biÓu t×nh rÇm ré. Nh©n d©n ta (cã c¶ c¸c em häc sinh,
 174 175 hå chÝ Minh toμn tËp

c¸c em bÐ tý hon) ®· quyªn gãp h¬n 76 triÖu ® ). Sè tiÒn tuy

ång13F1

Xem nh÷ng hiÖn t−îng trªn ®©y, chóng ta cã thÓ ®o¸n

cßn Ýt, nh−ng t×nh nghÜa rÊt s©u xa.
H«m 23-4, Bé tr−ëng Quèc phßng Ph¸p tuyªn bè r»ng: Tõ ch¾c r»ng thùc d©n Ph¸p sÏ thua, nh©n d©n Angiªri nhÊt
th¸ng 11-1954 ®Õn nay, Qu©n gi¶i phãng Angiªri ®· mÊt ®Þnh th¾ng.
62.000 binh sÜ chÕt, qu©n thùc d©n Ph¸p th× chÕt 6.000 tªn.
NhiÒu vÞ Bé tr−ëng Ph¸p cã thãi quen nãi dèi, nhÊt lμ vÒ
con sè. VÝ dô: TRÇN LùC
- Trong thêi kú kh¸ng chiÕn ë ViÖt Nam ta, nÕu céng c¸c
con sè do Bé Quèc phßng Ph¸p ®−a ra, th× ta mÊt hμng triÖu B¸o Nh©n d©n, sè 1515,
chiÕn sÜ hy sinh vμ suèt t¸m, chÝn n¨m chiÕn tranh qu©n ®éi ngμy 6-5-1958.
thùc d©n Ph¸p chØ mÊt ®é vμi ngh×n tªn th«i.
- Håi th¸ng 3 võa råi, khi sang Sμi Gßn ®Ó t©ng bèc tæng
Ng«, Bé tr−ëng Ngo¹i giao Ph¸p Pin« (®¶ng viªn §¶ng X·
héi Ph¸p) nãi r»ng: Qu©n ®éi nh©n d©n ta cã 25 v¹n binh sÜ
vμ 20 v¹n d©n qu©n. Kh«ng biÕt Pin« moi con sè Êy ë ®©u ra
vμ dông ý thæi phång con sè ®Ó lμm g×? Mét ®iÒu ch¾c ch¾n lμ
chÝnh quyÒn miÒn Nam còng nhai l¹i con sè gi¶ dèi Êy ®Ó tõ
chèi viÖc gi¶m qu©n sè do ChÝnh phñ ta ®Ò nghÞ.
Theo lêi Bé tr−ëng Quèc phßng Ph¸p th× Qu©n gi¶i phãng
Angiªri chØ vÎn vÑn cã 23.500 ng−êi. Mμ thùc d©n Ph¸p ph¶i
dïng h¬n nöa triÖu binh sÜ víi vò khÝ tèi t©n cña Mü ®Ó
chèng l¹i, tøc lμ h¬n 21 binh sÜ Ph¸p chèng l¹i mét chiÕn sÜ
Angiªri. Nh− thÕ lμ Bé tr−ëng Ph¸p ®· ph¶i thõa nhËn sù
anh dòng v−ît bùc cña Qu©n gi¶i phãng Angiªri vμ sù hÌn
yÕu cña qu©n ®éi thùc d©n Ph¸p.
Sù thËt lμ toμn d©n Angiªri ®· ®øng dËy chèng thùc d©n
Ph¸p. Hai viÖc sau ®©y chøng tá thªm ®iÒu ®ã:
- Cã m−êi ng−êi Angiªri ®¸ bãng giái næi tiÕng ®−îc c¸c tæ
chøc thÓ thao ë Ph¸p rÊt chiÒu chuéng, tr¶ tiÒn nhiÒu ... Trung
tuÇn th¸ng 4 võa råi, nghe lêi kªu gäi cña Tæ quèc, m−êi ng−êi
Êy ®· bá hÕt cña c¶i, tiÒn b¹c, bÝ mËt trèn vÒ Angiªri ®Ó tham
gia kh¸ng chiÕn.
- Còng trong thêi gian ®ã, m−êi thanh niªn t− s¶n Angiªri
võa thi ®ç líp sÜ quan ë Ph¸p (mét quan ba vμ chÝn quan
mét) ®· cïng nhau trèn vÒ n−íc ®Ó ®i theo Qu©n gi¶i phãng.

_________
1) TiÒn ng©n hμng - n¨m 1958.
 176
§IÖN BI£N PHñ
Ba ch÷ §iÖn Biªn Phñ ®· lμm cho tiÕng t¨m d©n téc ViÖt
Nam ta lõng lÉy kh¾p n¨m ch©u.
Cuèi n¨m 1946, thùc d©n Ph¸p hßng ®Æt ¸ch n« lÖ lªn vai
nh©n d©n ta mét lÇn n÷a. Chóng cè g©y ra chiÕn tranh.
Tr−íc t×nh h×nh Êy, nh©n d©n ta chØ cã thÓ chän mét con
®−êng: HoÆc nh−îng bé cho ®Þch ®Ó råi lμm th©n tr©u ngùa;
®ã lμ con ®−êng dÔ dμng, nh− l¨n xuèng dèc. HoÆc quyÕt t©m
kh¸ng chiÕn ®Ó gi÷ lÊy ®éc lËp, tù do; con ®−êng nμy rÊt gian
khæ, nh− trÌo nói cao. Nh©n d©n ta ®· chän con ®−êng khã vμ
quyÕt t©m kh¸ng chiÕn.
§¸nh giÆc, tr−íc hÕt ph¶i cã vò khÝ, mμ vò khÝ ®Çu tiªn
cña ta lμ gËy tÇm v«ng. Ta dïng gËy tÇm v«ng ®Ó chèng l¹i
m¸y bay, xe t¨ng, ®¹i b¸c vμ tμu chiÕn cña Ph¸p, Mü. Chóng
ta ®Òu nhí r»ng ngay trong thêi kú kh¸ng chiÕn, ®Õ quèc Mü
®· ra søc gióp thùc d©n Ph¸p ®Ó kÐo dμi chiÕn tranh.
MÆc dï thiÕu thèn mäi bÒ, khã kh¨n ®ñ thø, nh−ng toμn
thÓ ®ång bμo ta tõ B¾c ®Õn Nam ®· tin t−ëng nghe theo lêi
kªu gäi cña §¶ng vμ ChÝnh phñ, ®oμn kÕt mét lßng, kh¸ng
chiÕn cøu n−íc.
§¶ng nãi: "Kh¸ng chiÕn ph¶i tr−êng kú gian khæ, song
nhÊt ®Þnh th¾ng lîi". KÕt qu¶ lμ lêi nãi cña §¶ng ®· thùc
hiÖn, nh©n d©n ta ®· th¾ng, thùc d©n Ph¸p ®· thua.
Tõ ngμy 19-12-1946 ®Õn 7-5-1954, bé ®éi vμ du kÝch ta ®·
®¸nh qu©n ®Þch chÕt vμ bÞ th−¬ng h¬n 466.000 binh sÜ.
Trong chiÕn dÞch §iÖn Biªn Phñ, bé ®éi ta ®· tiªu diÖt
177 hå chÝ Minh toμn tËp
hoÆc b¾t lμm tï binh 16.200 tªn ®Þch, trong sè ®ã cã mét
thiÕu t−íng, 16 quan n¨m, 353 tªn tõ quan mét ®Õn quan t−
vμ 1.396 h¹ sÜ quan.
LÇn ®Çu tiªn trong lÞch sö thÕ giíi, mét ®Õ quèc hïng
m¹nh ®· bÞ nh©n d©n mét n−íc thuéc ®Þa ®¸nh cho tan tμnh
t¶ t¬i, vμ ph¶i cót vÒ n−íc.
§ång bμo ta lu«n lu«n nhí ¬n qu©n ®éi ta ®· dòng c¶m
chiÕn ®Êu ®Ó gi÷ g×n nÒn ®éc lËp cho Tæ quèc vμ quyÒn tù do
cho nh©n d©n.
Trong lóc toμn d©n ra søc kh¸ng chiÕn, th× "chÝ sÜ Ng«
§×nh DiÖm" ngao du ë n−íc Hoa Kú. ThÕ mμ ngμy nay,
nh÷ng ng−êi cÇm quyÒn miÒn Nam d¸m to måm nãi hä ®·
®uæi thùc d©n Ph¸p vμ gi¶i phãng ®Êt n−íc ViÖt Nam!
Ngoμi viÖc ®¸nh ®uæi thùc d©n, kinh nghiÖm kh¸ng chiÕn
th¾ng lîi nãi chung vμ §iÖn Biªn Phñ nãi riªng, cã hai ý
nghÜa to lín:
- Nã ®· khuyÕn khÝch c¸c nh©n d©n bÞ ¸p bøc ë ¸ - Phi næi
dËy chèng chñ nghÜa thùc d©n, giμnh gi¶i phãng d©n téc.
- Nã chøng tá r»ng, d−íi sù l·nh ®¹o s¸ng suèt cña §¶ng
vμ ChÝnh phñ ta vμ nh©n d©n ta ®oμn kÕt nhÊt trÝ th× khã
kh¨n g× còng kh¾c phôc ®−îc, c«ng viÖc to lín mÊy còng lμm
®−îc. Sù nghiÖp c¸ch m¹ng vμ kh¸ng chiÕn nh− vËy, c«ng
cuéc x©y dùng n−íc nhμ tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa x· héi còng
nh− vËy.
L.T.
B¸o Nh©n d©n, sè 1516,
ngμy 7-5-1958.
 178
BμI NãI T¹I §¹I HéI
SINH VI£N VIÖT NAM LÇN THø HAi 21
Håi B¸c cßn ®ång tuæi víi c¸c ch¸u ë ®©y th× B¸c ph¶i ®i
röa b¸t hoÆc lμm nhiÒu c«ng viÖc kh¸c ®Ó lÊy tiÒn mμ ®i häc.
V× lóc ®ã ch−a cã §¶ng, ch−a cã Héi thanh niªn hoÆc sinh
viªn, mμ lóc ®ã nãi ®Õn yªu n−íc lμ thùc d©n Ph¸p nã chÆt
®Çu. Cßn b©y giê c¸c ch¸u cã thÓ ph¸t triÓn hÕt kh¶ n¨ng cña
m×nh.
Thanh niªn b©y giê lμ mét thÕ hÖ vÎ vang, v× vËy cho nªn
ph¶i tù gi¸c tù nguyÖn mμ tù ®éng c¶i t¹o t− t−ëng cña m×nh
®Ó xøng ®¸ng víi nhiÖm vô cña m×nh. Tøc lμ thanh niªn ph¶i
cã ®øc, cã tμi. Cã tμi mμ kh«ng cã ®øc vÝ nh− mét anh lμm
kinh tÕ tμi chÝnh rÊt giái nh−ng l¹i ®i ®Õn thôt kÐt th× ch¼ng
nh÷ng kh«ng lμm ®−îc g× Ých lîi cho x· héi, mμ cßn cã h¹i cho
x· héi n÷a. NÕu cã ®øc mμ kh«ng cã tμi vÝ nh− «ng Bôt
kh«ng lμm h¹i g×, nh−ng còng kh«ng lîi g× cho loμi ng−êi.
C¸c ch¸u Ýt hay nhiÒu còng cã mang c¸i dÊu vÕt cña x·
héi cò, c¸i t− t−ëng tiÓu t− s¶n. T− t−ëng tiÓu t− s¶n lμ c¸i
g×? Nã lμ c¸ nh©n chñ nghÜa. C¸ nh©n chñ nghÜa n㠮Πra c¸i
t− t−ëng danh lîi, chØ muèn lμm «ng nμy «ng kh¸c, bμ nμy bμ
kh¸c. Råi t− t−ëng danh lîi l¹i ®Î ra con nã, råi con nã l¹i ®Î
ra ch¸u nã... tøc lμ hai c¸i khinh lμ: khinh lao ®éng ch©n tay
vμ khinh ng−êi lao ®éng ch©n tay vμ hai c¸i sî lμ: sî khã
nhäc vμ sî khæ.
Muèn söa ch÷a c¸ nh©n chñ nghÜa th× khi lμm bÊt kú viÖc
g× còng ®õng nghÜ ®Õn m×nh tr−íc, mμ ph¶i nghÜ ®Õn ®ång
bμo, ®Õn toμn d©n ®·. Ta cã c©u nãi: "Cã khã nhäc th× m×nh
nªn ®i tr−íc, khi h−ëng thô th× m×nh nªn ®i sau"; lμm viÖc g×
m×nh còng nghÜ ®Õn lîi Ých chung tr−íc vμ lîi Ých riªng sau.
§èi víi thanh niªn trÝ thøc nh− c¸c ch¸u ë ®©y th× cÇn ®Æt l¹i
c©u hái:
179 hå chÝ Minh toμn tËp
Häc ®Ó lμm g×?
Häc ®Ó phôc vô ai?
§ã lμ hai c©u hái cÇn ph¶i tr¶ lêi døt kho¸t th× míi cã
ph−¬ng h−íng ®Ó söa ch÷a khuyÕt ®iÓm cña m×nh.
§Ó x©y dùng chñ nghÜa x· héi th× cÇn ph¶i cã c¸i g×?
CÇn cã lao ®éng, lao ®éng trÝ ãc vμ lao ®éng ch©n tay. Vμ
ta cÇn lao ®éng trÝ ãc kiªm lao ®éng ch©n tay, nghÜa lμ lao
®éng ch©n tay còng ph¶i cã v¨n ho¸, mμ ng−êi lao ®éng trÝ ãc
còng ph¶i lμm ®−îc lao ®éng ch©n tay. NÕu lao ®éng trÝ ãc
kh«ng lμm ®−îc lao ®éng ch©n tay vμ lao ®éng ch©n tay
kh«ng cã trÝ ãc th× ®ã lμ ng−êi lao ®éng b¸n th©n bÊt to¹i.
Lao ®éng trÝ ãc mμ kh«ng lao ®éng ch©n tay, chØ biÕt lý
luËn mμ kh«ng biÕt thùc hμnh th× còng lμ trÝ thøc cã mét
nöa. V× vËy, cho nªn c¸c ch¸u trong lóc häc lý luËn còng ph¶i
kÕt hîp víi thùc hμnh vμ tÊt c¶ c¸c ngμnh kh¸c ®Òu ph¶i: lý
luËn kÕt hîp víi thùc hμnh, häc tËp kÕt hîp víi lao ®éng.
Lao ®éng trÝ ãc ph¶i kÕt hîp víi lao ®éng ch©n tay. Häc
lao ®éng ph¶i cã quyÕt t©m; muèn cã quyÕt t©m th× ph¶i cã
tinh thÇn, ph¶i cã s¸u c¸i yªu:
Yªu Tæ quèc: Yªu nh− thÕ nμo? Yªu lμ ph¶i lμm sao cho
Tæ quèc ta giμu m¹nh. Muèn cho Tæ quèc giμu m¹nh th× ph¶i
ra søc lao ®éng, ra søc t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hμnh tiÕt
kiÖm.
Yªu nh©n d©n: M×nh ph¶i hiÓu râ sinh ho¹t cña nh©n
d©n, biÕt nh©n d©n cßn cùc khæ nh− thÕ nμo, biÕt chia sÎ
nh÷ng lo l¾ng, nh÷ng vui buån, nh÷ng c«ng t¸c nÆng nhäc
víi nh©n d©n.
Yªu chñ nghÜa x· héi: Yªu Tæ quèc, yªu nh©n d©n ph¶i
g¾n liÒn víi yªu chñ nghÜa x· héi, v× cã tiÕn lªn chñ nghÜa x·
 180
héi th× nh©n d©n m×nh mçi ngμy mét no Êm thªm, Tæ quèc
mçi ngμy mét giμu m¹nh thªm.
Yªu lao ®éng: Muèn thËt thμ yªu Tæ quèc, yªu nh©n d©n,
yªu chñ nghÜa x· héi th× ph¶i yªu lao ®éng, v× kh«ng cã lao
®éng th× chØ lμ nãi su«ng.
Yªu khoa häc vμ kû luËt: Bëi v× tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi
th× ph¶i cã khoa häc vμ kû luËt.
Thêi ®¹i chóng ta b©y giê lμ thêi ®¹i vÖ tinh nh©n t¹o,
nghÜa lμ thêi ®¹i cña khoa häc ph¸t triÓn rÊt m¹nh, thêi ®¹i
x· héi chñ nghÜa, thêi ®¹i anh hïng; mçi ng−êi lao ®éng tèt
®Òu cã thÓ trë nªn anh hïng (kh«ng ph¶i lμ anh hïng c¸
nh©n). VËy mong c¸c ch¸u còng lμm ng−êi thanh niªn anh
hïng trong thêi ®¹i anh hïng.
Nãi ngμy 7-5-1958.
S¸ch Hå Chñ tÞch bμn vÒ
gi¸o dôc, Nxb Gi¸o dôc,
Hμ Néi, 1962, tr.192-194.
181 hå chÝ Minh toμn tËp
TR¶ LêI NH÷NG C¢U HáI
CñA Cö TRI Hμ NéI
Hái: CÇn ph¶i th¾t l−ng buéc bông ®Ó x©y dùng chñ nghÜa
x· héi - nãi nh− thÕ cã ®óng kh«ng?
§¸p: §óng. X©y dùng chñ nghÜa x· héi còng nh− lμm
ruéng. Tr−íc ph¶i khã nhäc cμy bõa, ch©n bïn tay lÊm, lμm
cho lóa tèt, th× míi cã g¹o ¨n. Sau c¸ch m¹ng thμnh c«ng,
nh©n d©n Liªn X« ®· ph¶i th¾t l−ng buéc bông, phÊn ®Êu
x©y dùng ngãt 18 n¨m míi ®−îc sung s−íng nh− ngμy nay.
Chóng ta cã c¸c n−íc anh em hÕt lßng gióp ®ì, nãi chung ®êi
sèng ®· ®−îc c¶i thiÖn b−íc ®Çu. Nh−ng ®Ó x©y dùng chñ
nghÜa x· héi, chóng ta ph¶i t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hμnh tiÕt
kiÖm, phÊn ®Êu mÊy n¨m míi ®¹t ®−îc kÕt qu¶ mäi ng−êi ¸o
Êm c¬m no.
Hái: Ph¶i ch¨ng trong x· héi x· héi chñ nghÜa ai kh«ng
lao ®éng còng cã ¨n? L¹i cã ng−êi nãi r»ng kh«ng lao ®éng
th× kh«ng ®−îc ¨n, vËy th× nh÷ng ng−êi giμ yÕu sÏ thÕ nμo?
§¸p: Chñ nghÜa x· héi lμ c«ng b»ng hîp lý: Lμm nhiÒu
h−ëng nhiÒu, lμm Ýt h−ëng Ýt, kh«ng lμm th× kh«ng ®−îc
h−ëng. Nh÷ng ng−êi giμ yÕu hoÆc tμn tËt sÏ ®−îc Nhμ n−íc
gióp ®ì ch¨m nom.
Hái: Thêi kú qu¸ ®é tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi lμ mÊy
n¨m?
 182
§¸p: Tr−íc kia còng cã ng−êi hái: "Tr−êng kú kh¸ng
chiÕn lμ mÊy n¨m?" §¶ng vμ ChÝnh phñ ®· tr¶ lêi: Tr−êng kú
cã thÓ lμ n¨m n¨m, m−êi n¨m, hoÆc m−êi l¨m n¨m. Chóng ta
®oμn kÕt quyÕt t©m kh¸ng chiÕn, ®Õn chÝn n¨m ta ®· th¾ng
lîi. ViÖt Nam ta lμ mét n−íc n«ng nghiÖp l¹c hËu, c«ng cuéc
®æi x· héi cò thμnh x· héi míi gian nan, phøc t¹p h¬n viÖc
®¸nh giÆc. Thêi kú qu¸ ®é cña ta ch¾c sÏ ®ßi hái ba, bèn kÕ
ho¹ch dμi h¹n. NÕu nh©n d©n ta mäi ng−êi cè g¾ng, phÊn
khëi thi ®ua x©y dùng, th× thêi kú qu¸ ®é cã thÓ rót ng¾n
h¬n.
Hái: TiÕn lªn chñ nghÜa x· héi, th× giai cÊp t− s¶n vμ
t−¬ng lai cña con c¸i nhμ t− s¶n nh− thÕ nμo?
§¸p: TiÕn lªn chñ nghÜa x· héi th× giai cÊp t− s¶n còng
®−îc §¶ng vμ ChÝnh phñ gióp ®ì c¶i t¹o, hoμ m×nh trong
nh©n d©n lao ®éng, con em cña c¸c nhμ t− s¶n còng ®−îc ®èi
®·i nh− thanh niªn kh¸c.
Hái: TiÕn lªn chñ nghÜa x· héi th× t«n gi¸o cã bÞ h¹n chÕ
kh«ng?
§¸p: Kh«ng. ë c¸c n−íc x· héi chñ nghÜa, tÝn ng−ìng
hoμn toμn tù do. ë ViÖt Nam ta còng vËy, ngμy 30-10 n¨m
kia, sau khi ®i th¨m Trung Quèc, ®oμn ®¹i biÓu c«ng gi¸o
Anh ®· tuyªn bè: "ë Trung Quèc tÝn ng−ìng hoμn toμn tù do.
§èi víi c«ng gi¸o, chÝnh quyÒn kh«ng cã thμnh kiÕn g× hÕt".
Hái: MiÒn B¾c tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi cã trë ng¹i g× ®Õn
c«ng cuéc thèng nhÊt n−íc nhμ hay kh«ng?
§¸p: Kh«ng. Tr¸i l¹i tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi, th× vÒ mäi
mÆt chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi, miÒn B¾c ®Òu sÏ h¬n
h¼n miÒn Nam. §iÒu ®ã cμng khuyÕn khÝch vμ sÏ gióp m¹nh
h¬n n÷a ®ång bμo miÒn Nam ®Êu tranh chèng ®Õ quèc Mü vμ
bÌ lò tay sai ®Ó giμnh l¹i d©n chñ vμ thèng nhÊt. TiÕn lªn
chñ nghÜa x· héi, miÒn B¾c cμng thμnh hËu thuÉn v÷ng
m¹nh cho c«ng cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhμ b»ng
ph−¬ng ph¸p hoμ b×nh.
Hái : Ph¶i ch¨ng kinh tÕ cña phe x· héi chñ nghÜa m¹nh
h¬n cña phe ®Õ quèc t− b¶n?
§¸p: Ph¶i. Tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ cña phe x· héi chñ
nghÜa
183 hå chÝ Minh toμn tËp
ngμy cμng m¹nh h¬n. §øng ®Çu phe x· héi chñ nghÜa lμ
Liªn X«. §øng ®Çu phe ®Õ quèc t− b¶n lμ n−íc Mü. Chóng ta
h·y so s¸nh kinh tÕ cña hai n−íc Êy th× râ:
S¶n xuÊt c«ng nghiÖp hai th¸ng ®Çu n¨m nay so víi hai
th¸ng ®Çu n¨m ngo¸i:
Liªn X«, tæng s¶n l−îng c«ng nghiÖp t¨ng 11%; n¨ng suÊt
lao ®éng t¨ng 7%.
Mü, s¶n xuÊt than gi¶m sót 20%; gang thÐp gi¶m sót
43%; xe h¬i gi¶m sót 31%.
Liªn X«, kh«ng cã kinh tÕ khñng ho¶ng, kh«ng cã n¹n
thÊt nghiÖp.
Mü, trong 30 n¨m (tõ 1929 ®Õn 1958) bÞ bèn lÇn kinh tÕ
khñng ho¶ng. ThÊt nghiÖp lμ mét n¹n th−êng xuyªn ë Mü,
gÆp kinh tÕ khñng ho¶ng th× sè c«ng nh©n thÊt nghiÖp cμng
t¨ng nhiÒu. HiÖn nay ë Mü cã n¨m triÖu r−ìi c«ng nh©n hoμn
toμn thÊt nghiÖp. §ã lμ ch−a kÓ mÊy triÖu c«ng nh©n nöa
thÊt nghiÖp, mçi tuÇn chØ cã c«ng viÖc lμm mÊy tiÕng ®ång
hå.
Th¸ng 12 n¨m 1957, tê NhËt b¸o phè U«n, c¬ quan ng«n
luËn cña ®¹i t− b¶n Mü, viÕt: "Sù suy sót kinh tÕ ®· lan trμn
kh¾p c¶ n−íc Mü, kh«ng g× ng¨n chÆn ®−îc".
Tê b¸o Ng−êi h−íng dÉn khoa häc c«ng gi¸o (Mü) viÕt:
"Kinh tÕ Mü suy sót mét c¸ch nhanh chãng kh«ng thÓ t−ëng
t−îng ®−îc. Kh«ng ai biÕt bao giê sÏ c¶i thiÖn ®−îc t×nh tr¹ng
Êy".
B¶n b¸o c¸o cña Uû ban kinh tÕ trong Quèc héi Mü viÕt:
"Mét phÇn n¨m tæng sè ng−êi Mü rÊt cùc khæ. Trong sè nμy
cã 830 v¹n gia ®×nh vμ 620 v¹n c¸ nh©n, 28 triÖu ng−êi bÞ tμn
tËt vμ kh«ng cã søc lao ®éng. ë miÒn Nam n−íc Mü cã mét
triÖu r−ëi gia ®×nh n«ng d©n nghÌo khæ kh«ng thÓ t−ëng
 184 185 hå chÝ Minh toμn tËp

t−îng". Mü cho Ai CËp vay 400 triÖu ®«la, l·i mçi n¨m 4%, trong
Tê T¹p chÝ c«ng nghiÖp (th¸ng 5 n¨m 1958) viÕt: "So víi
tr−íc ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai, th× n¨m 1957, s¶n xuÊt 20 n¨m ph¶i tr¶ xong vμ tr¶ b»ng tiÒn mÆt.
c«ng nghiÖp cña c¸c n−íc x· héi chñ nghÜa t¨ng bèn lÇn r−ìi; Liªn X« cho Ai CËp vay 600 triÖu róp, l·i mçi n¨m 2%,
cña c¸c n−íc t− b¶n chØ t¨ng hai lÇn r−ìi". h¹n tr¶ lμ 30 n¨m vμ cã thÓ tr¶ b»ng b«ng hoÆc b»ng g¹o mμ
MÊy vÝ dô trªn ®©y ®ñ tá râ kinh tÕ cña phe nμo m¹nh
h¬n. Ai CËp cã d− dËt.
VÒ mÆt khoa häc kü thuËt, ai còng biÕt r»ng Liªn X« Theo H·ng th«ng tin ë Mü (7 th¸ng 5 n¨m 1958), Mü cho
thμnh c«ng tr−íc Mü trong viÖc phãng vÖ tinh nh©n t¹o; vμ 42 n−íc phe Mü vay tiÒn, nh»m: mét lμ ®Ó cã c«ng viÖc lμm
vÖ tinh thø hai cña Liªn X« to vμ nÆng 508 c©n 300, vÖ tinh
Mü chØ nhá b»ng qu¶ b−ëi vμ chØ nÆng 13 c©n 365. cho 60 v¹n c«ng nh©n Mü ®ang thÊt nghiÖp; hai lμ ®Ó n¾m
C¸c b¸o Mü ®· ph¶i nhËn r»ng trong m−êi n¨m (tõ 1950 v÷ng 250 c¨n cø qu©n sù cña Mü ë c¸c n−íc Êy; ba lμ ®Ó duy
®Õn 1960), Liªn X« sÏ ®μo t¹o ®−îc 120 v¹n c¸n bé khoa häc tr× n¨m triÖu binh sÜ cña c¸c n−íc Êy ®Æng lμm hËu thuÉn
kü thuËt, Mü chØ ®μo t¹o ®−îc 90 v¹n ng−êi.
Mçi n¨m Liªn X« ®μo t¹o ®−îc 15 v¹n c«ng tr×nh s−, Mü cho chÝnh s¸ch g©y chiÕn cña Mü.
chØ ®μo t¹o ®−îc 7 v¹n ng−êi. Ngay ë miÒn Nam, "viÖn trî" Mü mμ ph¶i chi tiªu 70%
Hái: C¸c n−íc x· héi chñ nghÜa cã ®oμn kÕt nhÊt trÝ ng©n s¸ch vμo qu©n sù.
kh«ng? C¸c n−íc anh em gióp ta vμ Mü gióp bän Ng« §×nh
DiÖm kh¸c nhau ë chç nμo? Víi nh÷ng sù thËt ®ã, ®ång bμo ta cã thÓ nhËn biÕt ai lμ
§¸p: C¸c n−íc x· héi chñ nghÜa rÊt ®oμn kÕt nhÊt trÝ. Hai v« t−, ai lμ vô lîi.
b¶n Tuyªn ng«n ë Héi nghÞ M¸txc¬va cuèi n¨m ngo¸i ®·
chøng tá râ rÖt ®iÒu ®ã. C¸c n−íc anh em, tr−íc hÕt lμ Liªn
Tr¶ lêi ngμy 10-5-1958.
X« vμ Trung Quèc, gióp ta m¸y mãc, kü thuËt, chuyªn gia...
®Ó ta x©y dùng vμ ph¸t triÓn kinh tÕ. ViÖc gióp ®ì Êy lμ hoμn S¸ch Hå ChÝ Minh Toμn tËp,
toμn v« t−. C¸c n−íc anh em chØ ®Æt mét ®iÒu kiÖn: Chóng ta xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt,
ph¶i cè g¾ng häc nhanh, lμm nhanh ®Ó tiÕn lªn chñ nghÜa x· Nxb. Sù thËt, Hμ Néi,
héi.
1989, t.8, tr 130-135.
Cßn "viÖn trî" Mü thÕ nμo th× tê b¸o NhËt B¶n ®· tr¶ lêi
c©u hái Êy nh− sau: "ViÖn trî Mü nh»m môc ®Ých b¸n hμng
ho¸ thõa Õ, lÊy tiÒn l·i nÆng, b¸n vò khÝ vμ kÌm theo nh÷ng
®iÒu kiÖn chÝnh trÞ vμ qu©n sù cã lîi cho Mü". VÝ dô: tõ th¸ng
7 n¨m 1955 ®Õn th¸ng 7 n¨m 1956, Mü gióp miÒn Nam vμ
Miªn, Lμo 379 triÖu ®«la, trong sè ®ã 330 triÖu lμ b»ng vò
khÝ.
 186 187 hå chÝ Minh toμn tËp

¨ng m×nh gióp ®ì ®oμn kÕt víi ®ång bμo ®Þa ph−¬ng, nhËn râ
lao ®éng, nhÊt lμ lao ®éng ch©n tay lμ vÎ vang, h¨ng h¸i t¨ng
gia s¶n xuÊt, thi ®ua tiÕt kiÖm, chó ý häc chÝnh trÞ, v¨n ho¸.

Nãi ngμy 10-5-1958.

B¸o Nh©n d©n, sè 1520,
ngμy 11-5-1958.

NãI CHUYÖN VíI C¸N Bé, §åNG BμO

MIÒN NAM TËP KÕT ë Hμ §¤NG

C¸n bé vμ ®ång bμo miÒn Nam ra B¾c tËp kÕt, h¼n ai

còng nhí tíi quª h−¬ng. T×nh c¶m Êy rÊt chÝnh ®¸ng. Nh−ng
mçi ng−êi chóng ta cã hai gia ®×nh: gia ®×nh riªng, nhá vμ ®¹i
gia ®×nh lμ Tæ quèc. Cuéc ®Êu tranh giμnh thèng nhÊt ®Êt
n−íc hiÖn nay cña ®ång bμo miÒn Nam vμ miÒn B¾c còng lμ
®Ó cho gia ®×nh chóng ta sum häp. Muèn ®Êu tranh thùc hiÖn
thèng nhÊt n−íc nhμ, ph¶i ra søc thi ®ua s¶n xuÊt, thùc
hμnh tiÕt kiÖm, x©y dùng miÒn B¾c v÷ng m¹nh lμm nÒn t¶ng
cho cuéc ®Êu tranh chÝnh trÞ, b»ng ®−êng lèi hoμ b×nh. Trong
kh¸ng chiÕn, cã ng−êi ®· hái: "Kh¸ng chiÕn bao giê th¾ng lîi?
Tr−êng kú ®Õn mÊy th¸ng, ®Õn mÊy n¨m?". Vμo lóc ®ã, qu©n
®Þch th× cã m¸y bay, tμu chiÕn, cã sóng lín, xe t¨ng, nh©n
d©n ta chØ cã gËy tÇm v«ng, con dao, c¸i thuæng, nh−ng §¶ng,
ChÝnh phñ ta nãi r»ng: "Tr−êng kú kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh
th¾ng lîi". Qu¶ nhiªn, cuéc kh¸ng chiÕn cña d©n téc ta ®·
thμnh c«ng rùc rì. Ngμy nay, §¶ng, ChÝnh phñ ta l¹i nãi
r»ng: ®Êu tranh giμnh thèng nhÊt ®Êt n−íc lμ cuéc ®Êu tranh
l©u dμi, gay go, gian khæ nh−ng nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.
Khãa häp Quèc héi lÇn thø t¸m võa qua ®· quyÕt ®Þnh
x©y dùng miÒn B¾c tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa x· héi, lμm c¬ së
cho cuéc ®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhμ.
Anh chÞ em c¸n bé ph¶i th©n ¸i ®oμn kÕt víi nhau, tuú kh¶
 188
NãI CHUYÖN T¹I §¹I HéI
CHIÕN SÜ THI §UA N¤NG NGHIÖP
TOμN QUèC LÇN THø BA 22
D−íi ¸ch ®Õ quèc vμ phong kiÕn, cuéc sèng cña n«ng d©n
ch©n lÊm tay bïn, ®Çu t¾t mÆt tèi, mμ ®ãi vÉn hoμn ®ãi, khæ
vÉn hoμn khæ. Nay n«ng d©n lao ®éng ®· ®−îc chia ruéng
®Êt, ®· lμm chñ n«ng th«n, ®êi sèng ®· ®−îc c¶i thiÖn, nh−ng
ch−a ®ñ. ThÕ th× ph¶i lμm thÕ nμo?
Ph¶i tæ chøc nhau l¹i. Cã tæ chøc ®Ó t¨ng gia s¶n xuÊt,
thùc hμnh tiÕt kiÖm, th× cña c¶i chóng ta ngμy cμng nhiÒu,
®êi sèng cμng ®−îc c¶i thiÖn. Ph¶i tæ chøc ®Ó thi ®ua, thi ®ua
®Ó t¨ng gia s¶n xuÊt vμ ph¶i biÕt tiÕt kiÖm, s¶n xuÊt mμ
kh«ng tiÕt kiÖm th× nh− giã vμo nhμ trèng.
Muèn s¶n xuÊt tèt, ph¶i chó ý ®Õn: nhÊt n−íc, nh× ph©n,
tam cÇn vμ tø lμ c¶i tiÕn kü thuËt. Tr−íc hÕt chó ý ®Õn n−íc
lμ ®óng, v× xø ta hÇu nh− n¨m nμo còng bÞ h¹n, bÞ lôt, v× vËy
chóng ta ph¶i b¾t buéc n−íc phôc vô n«ng nghiÖp. ViÖc nμy
chóng ta ®· lμm cã kÕt qu¶ h¬n lóc cßn ®Õ quèc phong kiÕn,
nh−ng ch−a ®ñ. Muèn chèng h¹n cã kÕt qu¶, ph¶i häc kinh
nghiÖm cña anh em Trung Quèc. Tõ th¸ng 10 n¨m ngo¸i ®Õn
th¸ng 9 n¨m nay, Trung Quèc dù ®Þnh ph¸t triÓn thuû n«ng
cho 6 triÖu mÉu t©y mμ míi ®Õn th¸ng 3 n¨m 1958, ®· lμm
®−îc 18 triÖu mÉu t©y. TØnh Hμ Nam cã ®Õn 87 phÇn tr¨m
®Êt nói, Ýt s«ng, Ýt m−a, lu«n lu«n bÞ h¹n h¸n mÊt mïa. Tr−íc
ngμy gi¶i phãng, ®Õn mïa hÌ nh©n d©n ¨n c¶ vá c©y, rÔ cá,
chÕt ®ãi
189 hå chÝ Minh toμn tËp
hμng v¹n, cho nªn cã c©u ca dao:
Nói träc nh− ®Çu b×nh v«i
S«ng kh«ng cã n−íc, n−íc hiÕm hoi nh− vμng,
Hμng n¨m h¹n h¸n tai hoang
Ng−êi ng−êi ®ãi r¸ch, lμng lμng x¸c x¬.
Hμ Nam l¹i cã nhiÒu khã kh¨n: thiÕu søc ng−êi, thiÕu
kinh nghiÖm, thiÕu l−¬ng ¨n. Nh©n d©n quen chê trêi PhËt.
L¹i cßn khã kh¨n ph¶i ®−a n−íc ng−îc lªn nói.
§Ò ra kÕ ho¹ch biÕn ®æi t×nh h×nh ®ãi khæ nμy, c¸c cÊp bé
§¶ng tõ tØnh ®Õn x· ®· ra søc tuyªn truyÒn gi¸o dôc nh©n
d©n tin t−ëng søc ng−êi th¾ng ®−îc trêi. C¸c c¸n bé triÖt ®Ó
tin t−ëng vμo trÝ kh«n vμ lùc l−îng cña n«ng d©n. C¸c cÊp
l·nh ®¹o l¹i th−êng xuyªn ®iÒu tra nghiªn cøu, ®óc kÕt vμ
phæ biÕn kinh nghiÖm. Nh©n d©n khi ®· hiÓu râ vμ ®−îc tæ
chøc l¹i, ®Òu ra søc thi ®ua thùc hiÖn v−ît møc kÕ ho¹ch.
VÒ kü thuËt, chó träng tiÓu thuû n«ng tr−íc, tiÕn dÇn ®Õn
trung thuû n«ng vμ ®¹i thuû n«ng. Mäi ng−êi gãp søc, gãp
cña, gãp kinh nghiÖm... quyÕt thùc hiÖn cho kú ®−îc "chøa
n−íc m−a, tr÷ n−íc s«ng, moi n−íc d−íi ®Êt lªn" vμ "trång
c©y trªn nói, vì ruéng bËc thang, c¶i biÕn chÊt ®Êt". Nh©n
d©n l¹i quyÕt "kÐo dμi ngμy lμm viÖc" b»ng c¸ch kh«ng l·ng
phÝ th× giê, tranh thñ lμm sím vÒ chËm, lμm c¶ lóc m−a,
n¾ng, rÐt. Ngμy TÕt, kh«ng phÝ ngμy ¨n ch¬i, nh©n d©n thùc
hiÖn "chóng ta ra ngoμi ®ång ®Ó võa lμm ruéng, võa chóc TÕt
nhau cho TÕt vui h¬n". KÕt qu¶ lμ mét mÉu t©y tõ chç thu 7
t¹ r−ìi (1949) lªn h¬n 14 t¹ thãc, tæng thu ho¹ch tõ 2 triÖu 30
v¹n tÊn (1949) lªn 5 triÖu 5 v¹n tÊn. KÕ ho¹ch dù ®Þnh cho
thuû n«ng lμ 61 triÖu ®ång, sau ChÝnh phñ chØ xuÊt 19 triÖu,
cßn bao nhiªu ®Òu do nh©n d©n tù lùc gãp søc, gãp cña. Tõ
th¸ng 10 n¨m 1957 ®Õn th¸ng 1 n¨m 1958, nh©n d©n Hμ
Nam lμm ®−îc 34 v¹n mÉu t©y, v−ît kÕ ho¹ch n¨m 1957 ®Õn
 190 191 hå chÝ Minh toμn tËp

4 lÇn. n«ng nghiÖp tõ thÊp lªn cao nμy, n«ng d©n ta còng ph¶i lμ
§−îc nh− thÕ lμ do ®©u? Do n«ng d©n h¨ng h¸i vμ cã tæ anh hïng.
chøc, do c¸n bé l·nh ®¹o tèt. Chóng ta ph¶i häc kinh nghiÖm anh em Trung Quèc, thi
¥n §¶ng nh− mÑ nh− cha, ®ua víi anh em Trung Quèc, theo kÞp anh em Trung Quèc,
Më mang thuû lîi, nhμ nhμ Êm no. tiÕn kÞp anh em Liªn X«. §· høa th× ph¶i lμm, lμm th× nhÊt
Êm no kh«ng ®îi trêi cho, ®Þnh ph¶i ®−îc. N«ng d©n ta ph¶i thËt sù tham gia x©y dùng
Ng−êi lμm ra n−íc, søc to h¬n trêi. chñ nghÜa x· héi, x©y dùng ®Êt n−íc. Thªm mét tÊn thãc lμ
C«ng nh©n n«ng tr−êng quèc doanh Trung Quèc ®· quyÕt thªm mét lùc l−îng trong sù nghiÖp ®Êu tranh thèng nhÊt
kh«ng xin thªm tiÒn vμ vì hoang tõ 5 triÖu ®Õn 6 triÖu r−ëi n−íc nhμ, cho nªn nãi: Thi ®ua lμ yªu n−íc, yªu n−íc th× ph¶i
mÉu t©y, trong khi kÕ ho¹ch cña ChÝnh phñ lμ 2 triÖu r−ëi
mÉu t©y. Anh em n«ng binh ®i vì vïng ®¹i sa m¹c toμn c¸t thi ®ua.
sái, ®· lËp ®−îc 44 n«ng tr−êng trång trät, 16 khu ch¨n nu«i Cuèi cïng, chóc c¸c chiÕn sÜ vui vÎ, khoÎ m¹nh, thùc hiÖn
vμ 99 c«ng x−ëng. Anh em phôc viªn quyÕt biÕn vïng B¾c tèt nh÷ng ®iÒu ®· høa hÑn h«m nay, ®−a phong trμo ®æi c«ng
§¹i Hoμng ë H¾c Long Giang nhiÒu rõng vμ ®Êt lÇy thμnh
kho thãc lín cña Tæ quèc. C¸c ®ång chÝ n«ng binh, phôc viªn vμ hîp t¸c x· lªn b−íc tiÕn míi, lªn chñ nghÜa x· héi trong sù
Trung Quèc ®· kh«ng xin ChÝnh phñ cho thªm m¸y, thªm nghiÖp ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhμ.
tiÒn vμ ®· b¾t buéc rõng rËm, ®Êt lÇy, b·i c¸t thμnh nh÷ng
vïng giμu cã.
§Êt ruéng ta kh«ng xÊu. N¨ng suÊt 1 mÉu t©y tõ 13 t¹ Nãi ngμy 23-5-1958.
thãc ®· lªn b×nh qu©n 18 t¹. Cã thöa ®ét xuÊt ®Õn 62 t¹. B¸o Nh©n d©n, sè 1534,
B×nh qu©n 1 mÉu t©y cña x· HiÖp An lμ 32 t¹. Cã kinh ngμy 25-5-1958.
nghiÖm cña anh em Trung Quèc, cã kinh nghiÖm cña b¶n
th©n ta, nhÊt ®Þnh chóng ta lμm ®−îc. Gèc cña th¾ng lîi lμ tæ
chøc, tr−íc hÕt lμ tæ ®æi c«ng cho tèt råi tiÕn dÇn lªn hîp t¸c
x· n«ng nghiÖp.
Ph¶i ph¸t triÓn tèt phong trμo ®æi c«ng vμ hîp t¸c; ph¶i
thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt thùc hμnh tiÕt kiÖm, hoμn thμnh
vμ hoμn thμnh v−ît møc kÕ ho¹ch Nhμ n−íc. C¸c ®¶ng viªn
vμ ®oμn viªn thanh niªn lao ®éng ph¶i vμo tæ ®æi c«ng vμ hîp
t¸c x·, ph¶i lμ g−¬ng mÉu ®Ó lμm trßn nhiÖm vô cña ®¶ng
viªn vμ ®oμn viªn.
Cã tæ ®æi c«ng vμ hîp t¸c x· sÏ n©ng cao s¶n xuÊt, th× nay
cã mét b¸t c¬m, mét c¸i ¸o, mai sÏ cã hai b¸t c¬m, hai c¸i ¸o,
nh− thÕ lμ gãp phÇn x©y dùng chñ nghÜa x· héi. N«ng d©n ta
®«ng ng−êi nhÊt, kinh tÕ n«ng nghiÖp quan träng nhÊt; n«ng
d©n ta ®· anh hïng trong c¸ch m¹ng, trong kh¸ng chiÕn,
trong c¶i c¸ch ruéng ®Êt, th× trong cuéc c¸ch m¹ng biÕn ®æi
 192 193 hå chÝ Minh toμn tËp

nhiÒu kÕt qu¶ tèt ®Ñp.

Chóng t«i tin ch¾c r»ng d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng Céng
s¶n, nh©n d©n Bungari sÏ thu ®−îc nhiÒu th¾ng lîi lín h¬n
n÷a trong viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø ba, n©ng
TH¦ CHóC MõNG §¹I HéI LÇN THø VII cao kh«ng ngõng møc sèng vËt chÊt vμ v¨n ho¸ cña nh©n d©n
§¶NG CéNG S¶N BUNGARI Bungari.
C¸c ®ång chÝ th©n mÕn,
§¶ng Lao ®éng ViÖt Nam vμ nh©n d©n ViÖt Nam nhiÖt
KÝnh göi §¹i héi lÇn thø VII cña §¶ng Céng s¶n
liÖt chóc §¹i héi lÇn thø VII cña §¶ng Céng s¶n Bungari
Bungari,
Thay mÆt giai cÊp c«ng nh©n vμ nh©n d©n ViÖt Nam, Ban thμnh c«ng, nhiÖt liÖt chóc t×nh ®oμn kÕt anh em theo tinh
ChÊp hμnh Trung −¬ng §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam xin göi tíi thÇn quèc tÕ v« s¶n gi÷a hai §¶ng vμ hai n−íc chóng ta ngμy
§¹i héi lÇn thø VII cña §¶ng Céng s¶n Bungari lêi chμo cμng bÒn v÷ng.
mõng th©n ¸i vμ nhiÖt liÖt nhÊt.
§−îc rÌn luyÖn l©u n¨m trong ®Êu tranh c¸ch m¹ng, §¶ng Chñ nghÜa M¸c - Lªnin mu«n n¨m!
Céng s¶n Bungari ®· lu«n lu«n gi−¬ng cao ngän cê cña chñ T×nh ®oμn kÕt kh«ng g× lay chuyÓn næi gi÷a c¸c ®¶ng céng
nghÜa M¸c - Lªnin, ®· gi÷ v÷ng truyÒn thèng anh dòng cña s¶n vμ ®¶ng c«ng nh©n trªn thÕ giíi mu«n n¨m!
®ång chÝ §imit¬rèp, ®· l·nh ®¹o giai cÊp c«ng nh©n vμ nh©n
d©n x©y dùng vμ cñng cè n−íc Céng hoμ Nh©n d©n Bungari Phe x· héi chñ nghÜa hïng m¹nh ®øng ®Çu lμ Liªn X«
thμnh mét n−íc x· héi chñ nghÜa giμu m¹nh vμ n©ng cao ®Þa mu«n n¨m!
vÞ cña m×nh trªn tr−êng quèc tÕ, gãp phÇn tÝch cùc trong cuéc §¶ng Céng s¶n Bungari mu«n n¨m!
®Êu tranh g×n gi÷ hoμ b×nh thÕ giíi.
Nh©n d©n ViÖt Nam rÊt kh©m phôc tinh thÇn ®Êu tranh
anh dòng vμ søc lao ®éng s¸ng t¹o cña nh©n d©n Bungari. Chñ tÞch §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam
Nh÷ng thμnh tÝch cña nh©n d©n Bungari trong viÖc x©y Hå CHÝ MINH
dùng chñ nghÜa x· héi, cμng chøng tá thªm søc m¹nh to lín vμ
tÝnh chÊt −u viÖt cña hÖ thèng x· héi chñ nghÜa thÕ giíi. §ã lμ
mét sù cæ vò m¹nh mÏ ®èi víi nh©n d©n ViÖt Nam trong sù B¸o Nh©n d©n, sè 1544,
nghiÖp ®Êu tranh x©y dùng mét n−íc ViÖt Nam hoμ b×nh, ngμy 4-6-1958.
thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ vμ giμu m¹nh. Nh©n d©n, ChÝnh
phñ vμ §¶ng chóng t«i rÊt biÕt ¬n sù gióp ®ì cña nh©n d©n,
ChÝnh phñ vμ §¶ng Céng s¶n Bungari.
D−íi ¸nh s¸ng nghÞ quyÕt cña Héi nghÞ c¸c ®¶ng céng s¶n
vμ ®¶ng c«ng nh©n trªn thÕ giíi häp ë M¸txc¬va th¸ng 11 n¨m
1957, dùa trªn nguyªn lý cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin, §¹i héi
lÇn thø VII cña §¶ng Céng s¶n Bungari nhÊt ®Þnh sÏ thu ®−îc
 194 195 hå chÝ Minh toμn tËp

tiÕng xÊu mu«n ®êi lμ kÎ ph¶n nh©n d©n, ph¶n Tæ quèc, th×
ph¶i lμm theo lßng mong muèn thiÕt tha cña ®ång bμo vμ
thùc hiÖn nh÷ng ®iÒu ChÝnh phñ ta ®· ®Ò nghÞ.
TRÇN LùC
NH÷NG NG¦êI Mü BIÕT §IÒU
B¸o Nh©n d©n, sè 1554,

V× lîi Ých cña toμn d©n vμ t−¬ng lai cña Tæ quèc, ngμy 7-3, ngμy 14-6-1958.
ChÝnh phñ ta l¹i mét lÇn n÷a ®Ò nghÞ víi chÝnh quyÒn miÒn
Nam: hai bªn ph¸i ®¹i biÓu gÆp nhau ®Ó bμn c¸c vÊn ®Ò kh«i
phôc viÖc tù do bu«n b¸n vμ ®i l¹i gi÷a hai miÒn, gi¶m bít
qu©n sè, v.v. nh»m ®i ®Õn thèng nhÊt ®Êt n−íc b»ng ph−¬ng
ph¸p hoμ b×nh.
Nh©n d©n ta vμ nh©n d©n yªu chuéng hoμ b×nh trªn thÕ
giíi ®Òu nhiÖt liÖt ñng hé chñ tr−¬ng hîp t×nh hîp lý cña
ChÝnh phñ ta. Nh−ng, v©ng lêi ®Õ quèc Mü, chÝnh quyÒn
miÒn Nam vÉn gi÷ th¸i ®é ngoan cè, tõ chèi viÖc gÆp gì Êy.
ThÊy râ ®Õ quèc Mü gióp Ng« §×nh DiÖm (vμ Lý Thõa
V·n) t¨ng c−êng qu©n bÞ lμ mét viÖc d¹i dét vμ nguy hiÓm,
nh÷ng ng−êi Mü biÕt ®iÒu còng ®· lªn tiÕng. Trong mét b¶n
b¸o c¸o tr−íc Th−îng nghÞ viÖn Mü h«m 25-5, «ng M¨ngphin
nãi: "Cho ®Õn khi t×m ®−îc c¸ch gi¶i quyÕt hoμ b×nh, th× vÉn
cßn nguy hiÓm cã thÓ x¶y ra mét hμnh ®éng nãng n¶y, mét sù
®iªn cuång dïng vò lùc ®Ó hßng thèng nhÊt ViÖt Nam (vμ
TriÒu Tiªn)...".
¤ng M¨ngphin nãi tiÕp: "§· ®Õn lóc mμ Mü nªn khuyªn
ng−êi ViÖt Nam (vμ ng−êi TriÒu Tiªn) lËp l¹i dÇn dÇn quan
hÖ kinh tÕ vμ x· héi gi÷a hai miÒn. §ã lμ b−íc ®Çu ®Ó ®i ®Õn
thèng nhÊt hai n−íc ®ang bÞ chia c¾t Êy...".
ThÕ lμ nh÷ng chÝnh kh¸ch Mü biÕt ®iÒu còng t¸n thμnh
chñ tr−¬ng ®óng ®¾n cña ChÝnh phñ ta.
NÕu Ng« §×nh DiÖm cßn cã l−¬ng t©m, kh«ng muèn mang
 196
VÖ SINH Y£U N¦íC
(Phong trμo diÖt ruåi, muçi)
Yªu n−íc th× viÖc g× cã lîi cho nh©n d©n, dï khã mÊy còng
ph¶i ra søc lμm cho kú ®−îc. §iÒu g× cã h¹i cho nh©n d©n, dï
khã mÊy còng ph¶i ra søc trõ cho kú hÕt.
§Õ quèc vμ phong kiÕn ¸p bøc bãc lét nh©n d©n, chóng ta
®· lμm c¸ch m¹ng vμ kh¸ng chiÕn ®Ó ®¸nh ®æ chóng. H¹n
h¸n, lôt léi lμm cho nh©n d©n ®ãi nghÌo, chóng ta ra søc x©y
dùng thuû lîi ®Ó chèng lôt, chèng h¹n.
Ruåi muçi lμ b¹n ®ång minh cña giai cÊp bãc lét. Nã g©y
ra nhiÒu tËt bÖnh, lμm cho nh©n d©n ta èm ®au. Ng−êi èm
®au th× søc lao ®éng bÞ gi¶m sót, c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ
vμ v¨n ho¸ bÞ h¹n chÕ. V× vËy, chóng ta ph¶i ra søc tiªu diÖt
nh÷ng kÎ ®Þch ®éc ¸c lμ ruåi muçi, ®Ó tiªu diÖt bÖnh tËt, b¶o
vÖ søc khoÎ cña nh©n d©n.
Cã ng−êi nãi: "§èi víi thø ruåi muçi nhá nhen nh− vËy,
cÇn g× lμm ra to chuyÖn qu¸". Nãi nh− vËy lμ sai! ChÝnh v× bÐ
nhá mμ nã lμm cho ng−êi ta chñ quan khinh ®Þch. BÐ nhá
nh−ng nã ®éc ¸c vμ hμng triÖu c¸i h¹i nhá céng l¹i thμnh c¸i
h¹i to. NÕu tÝnh l¹i mçi n¨m ChÝnh phñ vμ nh©n d©n ta tèn
bao nhiªu tiÒn thuèc men, mÊt bao nhiªu ngμy lao ®éng, th×
sÏ thÊy ruåi muçi ®· g©y nªn mét sè tæn thÊt khæng lå.
Phßng bÖnh h¬n trÞ bÖnh. ChÞu khã tiªu diÖt ruåi muçi,
h¬n lμ ®Ó ruåi muçi g©y ra èm ®au råi ph¶i uèng thuèc.
Còng nh− mäi phong trμo kh¸c, muèn th¾ng lîi th× viÖc
197 hå chÝ Minh toμn tËp
tiªu diÖt ruåi muçi ph¶i:
- §¸nh th«ng t− t−ëng cña quÇn chóng b»ng mäi c¸ch
tuyªn truyÒn gi¸o dôc réng kh¾p, lμm cho giμ, trÎ, g¸i trai ai
còng hiÓu r»ng ruåi muçi rÊt cã h¹i ®Õn søc khoÎ cña m×nh,
cña gia ®×nh m×nh; vμ mäi ng−êi ®Òu tham gia mét c¸ch thiÕt
thùc vμ bÒn bØ th× nhÊt ®Þnh tiªu diÖt ®−îc ruåi muçi.
- Ph¶i ph¸t ®éng quÇn chóng, dùa vμo lùc l−îng cña quÇn
chóng.
- Ph¶i l·nh ®¹o chÆt chÏ, ®«n ®èc vμ kiÓm tra th−êng
xuyªn.
- Ph¶i cã qu©n chñ lùc. Mäi ng−êi ®Òu ph¶i tham gia,
nh−ng thanh niªn vμ nhi ®ång lμ qu©n chñ lùc, lμm ®Çu tμu.
Ph¶i cã träng ®iÓm nh− nhμ th−¬ng, tr−êng häc, doanh tr¹i,
nhμ m¸y, hμng qu¸n, chî bóa, nh÷ng n¬i ®«ng ng−êi ...
- Ph¶i kÕt hîp viÖc tiªu diÖt ruåi muçi víi nh÷ng c«ng t¸c
vÖ sinh kh¸c nh− diÖt chuét, quÐt dän nhμ cöa, ®−êng s¸, lÊp
c¸c vòng n−íc bÈn, v.v..
Kh«ng nªn chñ quan, cho viÖc diÖt ruåi muçi lμ mét viÖc
nhá, dÔ lμm, chØ quan hÖ ®Õn vÖ sinh mμ th«i. Nã cã ý nghÜa
chÝnh trÞ n÷a, cã quan hÖ ®Õn kinh tÕ vμ v¨n ho¸. Ch¾c bμ
con cßn nhí tr−íc ®©y bän thùc d©n Ph¸p gäi chóng ta lμ "nßi
gièng bÈn thØu". Nh©n d©n ta ®· ®uæi ®−îc thùc d©n Ph¸p,
th× ph¶i tiÕp tôc phÊn ®Êu ®Ó tiªu diÖt nèt c¶ b¹n ®ång minh
cña chóng lμ ruåi muçi.
T.L.
B¸o Nh©n d©n, sè 1572,
ngμy 2-7-1958.
 198
NãI CHUYÖN VíI C¸N Bé
TØNH H¦NG Y£N
A- NHËN §ÞNH Râ THμNH TÝCH Vô CHI£M
§Çu vô chiªm n¨m nay h¹n nÆng. NÆng nhÊt ë H−ng
Yªn. C¶ tØnh chØ cã ®é 8.000 mÉu ®ñ n−íc cÊy.
Do ®ång bμo vμ c¸n bé cè g¾ng nhiÒu, kh¬i vÐt h¬n 500
c©y sè m−¬ng cõ, ®μo h¬n 1.300 c¸i giÕng, ra søc bãn ph©n,
t¸t n−íc, v.v..
KÕt qu¶ ®· cÊy h¬n 65.000 mÉu lóa (n¨m 1954 chØ cÊy
®−îc 35.363 mÉu), trång 25.800 mÉu ng« vμ h¬n 9.270 mÉu
khoai.
Thu ho¹ch 19.812 tÊn thãc, 13.590 tÊn ng« vμ 3.950 tÊn
khoai.
X· Hoμn Long, ®Çu vô chØ b¶y mÉu cã chót Ýt n−íc. Nhê
cè g¾ng t¸t n−íc mμ ®· cÊy ®−îc 172 mÉu, thu ho¹ch h¬n 68
tÊn. MÊy n¨m tr−íc chØ cÊy ®−îc 50 mÉu vμ thu ho¹ch ®é 20
tÊn thãc, cã 16 x· kh¸c còng v−ît møc kÕ ho¹ch.
Nh− thÕ lμ chèng h¹n ®· cã kÕt qu¶ tèt vμ trong hoμn
c¶nh h¹n h¸n, cã thÓ nãi vô chiªm ®· th¾ng lîi.
Cã ng−êi nãi: "Chèng h¹n ®· tèn nhiÒu c«ng phu, nh−ng
vô chiªm thu ho¹ch vÉn kÐm, nh− thÕ lμ thÊt b¹i".
Nãi nh− vËy lμ v× t− t−ëng bi quan, tiªu cùc, kh«ng ®óng!
NÕu kh«ng ra søc chèng h¹n, th× thu ho¹ch ch¾c kÐm h¬n
n÷a. Tr¸i l¹i, nÕu chèng h¹n tèt h¬n n÷a, th× thu ho¹ch ch¾c
nhiÒu h¬n n÷a.
§ång bμo ta ph¶i ®¸nh tan nh÷ng t− t−ëng tiªu cùc, bi
quan Êy.
199 hå chÝ Minh toμn tËp
B- NH÷NG KHUYÕT §IÓM CÇN PH¶I SöA CH÷A
Ph¶i kiªn quyÕt nhËn r»ng chèng h¹n vô chiªm ®· th¾ng
lîi. Nh−ng th¾ng lîi nhá, v× ta cßn nhiÒu khuyÕt ®iÓm.
- KhuyÕt ®iÓm cña c¸n bé:
Lóc ®Çu thiÕu quyÕt t©m, thiÕu tÝch cùc, thiÕu tin t−ëng
vμo lùc l−îng to lín cña quÇn chóng. Ch−a biÕt biÕn quyÕt
t©m cña §¶ng vμ ChÝnh phñ thμnh quyÕt t©m cña c¸n bé vμ
nh©n d©n.
L·nh ®¹o chËm ch¹p, kh«ng kÞp thêi, thiÕu liªn tôc,
kh«ng ®i s©u, ®i s¸t, kh«ng toμn diÖn. V× vËy mμ khi cã n−íc
th× thiÕu m¹, khi cã m¹ th× thiÕu ph©n... Coi nhÑ hoa mμu.
Khi b¾t ®Çu cã s©u, kh«ng ®éng viªn nh©n d©n b¾t s©u...
Mét sè ®¶ng viªn vμ ®oμn viªn thanh niªn ch−a lμm trßn
nhiÖm vô g−¬ng mÉu.
- KhuyÕt ®iÓm cña ®ång bμo n«ng d©n:
Cßn cã tÝnh û l¹i, sî khã. Chê trêi m−a, chê m¸y b¬m.
Kh«ng ra søc t¸t n−íc vμ bãn ph©n. Kh«ng ra søc c¶i tiÕn kü
thuËt.
Nãi tãm l¹i: ®ång bμo n«ng d©n cßn hay û l¹i vμ thiÕu ý
thøc m×nh lμ ng−êi chñ cña n«ng th«n.
C- NH÷NG VIÖC CÇN LμM §Ó TRANH THñ
Vô MïA TH¾NG LîI
Tr−íc hÕt, t− t−ëng mäi ng−êi ph¶i th«ng, ph¶i thËt th«ng
r»ng "Nh©n ®Þnh th¾ng thiªn" 1). §Ó tranh thñ vô mïa th¾ng
14F
lîi, chóng ta ph¶i söa ch÷a nh÷ng khuyÕt ®iÓm vμ ph¸t triÓn
nh÷ng −u ®iÓm nãi trªn. Chóng ta ph¶i lμm nh÷ng viÖc sau
®©y:
1. N−íc: HiÖn nay vô mïa ®Õn, nh−ng vÉn h¹n. Chóng ta
_________
1) Ng−êi sÏ th¾ng trêi.
 200
ph¶i quyÕt t©m kh¬i thªm m−¬ng, ®μo thªm giÕng, g¸nh
n−íc, t¸t n−íc. Ph¶i quyÕt t©m lμm ®ñ mäi c¸ch ®Ó cã ®ñ
n−íc t−íi ruéng. Chóng ta ph¶i thùc hiÖn "v¾t ®Êt ra n−íc,
thay trêi lμm m−a".
Ph¶i kiªn quyÕt ®éng viªn vμ dùa vμo lùc l−îng v« cïng
v« tËn cña quÇn chóng ®Ó lμm cho cã n−íc.
Toμn d©n ®oμn kÕt mét lßng,
§Ëp ®¸ th× nói vì, ®μo s«ng th× n−íc vÒ.
2. Ph©n: Bãn mçi mÉu 50 g¸nh ph©n, nh− thÕ Ýt qu¸. CÇn
ph¶i cè g¾ng bãn nhiÒu h¬n n÷a. Tôc ng÷ nãi: "Mét g¸nh
ph©n c©n mét ®Êu thãc". Bãn ph©n cμng nhiÒu, thu ho¹ch
cμng t¨ng.
N«ng d©n Trung Quèc bãn ph©n kÞp thêi, nhiÒu lÇn vμ
mçi mÉu Ýt lμ 450 g¸nh, nhiÒu lμ 650 g¸nh. Cã n¬i nh− tØnh
Tø Xuyªn, hä bãn mçi mÉu ®Õn 2.000 g¸nh. V× vËy, n¨m nay
Trung Quèc nhiÒu n¬i bÞ h¹n to, nh−ng vÉn ®−îc mïa.
3. Cμy s©u: Tôc ng÷ ta cã c©u: "Cμy s©u cuèc bÉm, thãc
®Çy lÉm, khoai ®Çy bå".
4. CÊy dμy.
5. Chän gièng tèt : lμ mét ®iÒu rÊt quan träng. Gièng tèt
th× lóa tèt, lóa tèt th× ®−îc mïa. §iÒu ®ã rÊt dÔ hiÓu. "Lóa tèt
v× gièng, lóa sèng v× ph©n".
6. Kü thuËt: Ta cÇn ph¶i c¶i tiÕn kü thuËt cμy, cÊy, lμm cá,
t¸t n−íc, v.v.. Chóng ta sèng ë thêi ®¹i vÖ tinh, mμ lμm
ruéng vÉn gi÷ c¸ch thøc ®êi xöa ®êi x−a, nh− thÕ lμ kh«ng
hîp thêi, khã tiÕn bé.
N«ng d©n Trung Quèc tù chÕ t¹o ra nhiÒu thø m¸y rÊt
th« s¬, gi¶n ®¬n ®Ó phôc vô n«ng nghiÖp, cã kÕt qu¶ rÊt tèt.
§ång bμo n«ng d©n ta còng nªn lμm nh− vËy. Kinh nghiÖm
201 hå chÝ Minh toμn tËp
cho biÕt r»ng: Víi mäi ®iÒu kiÖn ®Òu nh− nhau, nh−ng ®¸m
ruéng A dïng kü thuËt tiªn tiÕn th× thu ho¹ch sím h¬n vμ
nhiÒu h¬n ®¸m ruéng B kh«ng c¶i tiÕn kü thuËt.
7. Chèng h¹n, phßng lôt: Trêi th−êng cã nh÷ng biÕn cè bÊt
th×nh l×nh. Cho nªn trong lóc ra søc chèng h¹n, chóng ta còng
ph¶i ®Ò phßng lôt. Ph¶i th−êng xuyªn kiÓm so¸t ®ª vμ kÌ.
Ph¶i tæ chøc chu ®¸o lùc l−îng canh g¸c. Ph¶i chuÈn bÞ s½n
sμng dông cô, nguyªn liÖu, vËt liÖu ®Ó ®èi phã kÞp thêi nÕu cã
lôt. Ph©n c«ng phô tr¸ch ph¶i rÊt rμnh m¹ch, nghiªm tóc.
8. Ph¸t triÓn vμ cñng cè lùc l−îng: §Ó thùc hiÖn tèt nh÷ng
c«ng viÖc nãi trªn, cÇn ph¶i cã nh÷ng ®éi qu©n chñ lùc.
Qu©n chñ lùc cña Trung Quèc lμ hîp t¸c x· n«ng nghiÖp.
98% n«ng d©n Trung Quèc ®· vμo hîp t¸c x·.
Chñ lùc qu©n cña ta hiÖn nay lμ tæ ®æi c«ng vμ hîp t¸c x·
n«ng nghiÖp.
TØnh H−ng Yªn hiÖn nay cã h¬n 5.800 tæ ®æi c«ng vμ 3
hîp t¸c x·. §ã lμ nh÷ng ®éi qu©n m¹nh mÏ ®Ó l«i cuèn n«ng
d©n c¶ tØnh tranh ®Êu cho vô mïa th¾ng lîi. Chóng ta cÇn
ph¶i ph¸t triÓn vμ cñng cè lùc l−îng Êy, lμm cho hä h¨ng h¸i
ho¹t ®éng thËt sù. C¸c ®¶ng viªn vμ ®oμn viªn thanh niªn
ph¶i tham gia tæ ®æi c«ng hoÆc hîp t¸c x·; c¸c ®ång chÝ bé ®éi
cÇn ph¶i gãp phÇn xøng ®¸ng vμo c«ng cuéc ph¸t triÓn n«ng
nghiÖp, "thùc tóc th× binh c−êng" vμ ph¶i cè g¾ng lμm trßn
nhiÖm vô cña ng−êi c¸ch m¹ng, cña ®éi tiªn phong.
9. §oμn kÕt vμ thi ®ua: Anh em Trung Quèc s¶n xuÊt mçi
mÉu t©y ®é 90 t¹ trë lªn.
X· HiÖp An (H¶i D−¬ng) th¸ch c¸c x· kh¸c thi ®ua s¶n
xuÊt mçi mÉu 36 t¹.
§ång bμo vμ c¸n bé H−ng Yªn ®oμn kÕt mét lßng, ra søc
 202 203 hå chÝ Minh toμn tËp

phÊn ®Êu, thi ®ua vμ gióp ®ì lÉn nhau gi÷a tæ nμy víi tæ
kh¸c, gi÷a x· vμ huyÖn nμy víi x· vμ huyÖn kh¸c. NÕu chØ
lÊy møc b×nh qu©n lμ mçi mÉu t©y thu ho¹ch ®é 3 tÊn th× c¶
tØnh sÏ thu ho¹ch h¬n 166.000 tÊn thãc (kh«ng kÓ hoa mμu).
Nh− vËy, th× ch¼ng nh÷ng qu¸ kÕ ho¹ch ®· ®Þnh cho vô mïa
vμ bï sè thÊt thu trong vô chiªm, mμ cßn tréi ®−îc nhiÒu
thãc. LêI CHμO MõNG §¹I HéI ANH HïNG
§ång bμo vμ c¸n bé toμn tØnh quyÕt t©m lμm, th× sÏ lμm Vμ CHIÕN SÜ THI §UA TOμN QUèC
®−îc.
10. L·nh ®¹o: N«ng d©n ta chÝ khÝ rÊt anh dòng, kinh LÇN THø HAI 23
nghiÖm rÊt nhiÒu, lùc l−îng rÊt to. §iÒu ®ã ®· tá râ trong
thêi kú c¸ch m¹ng vμ kh¸ng chiÕn. NÕu l·nh ®¹o tèt, th× khã
kh¨n g× hä còng kh¾c phôc ®−îc, viÖc g× to lín mÊy hä còng Th−a c¸c ®ång chÝ,
lμm ®−îc.
VËy c¸n bé ph¶i l·nh ®¹o mét c¸ch thiÕt thùc, chu ®¸o, T«i thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vμ ChÝnh phñ nhiÖt liÖt
liªn tôc, toμn diÖn. chμo mõng c¸c anh hïng vμ chiÕn sÜ vμ th©n ¸i göi lêi hái
§Ó l·nh ®¹o tèt, c¸c ®ång chÝ bÝ th− vμ uû viªn, c¸c ®ång th¨m nh÷ng chiÕn sÜ vμ nh÷ng anh chÞ em lao ®éng ch©n tay
chÝ Chñ tÞch c¸c cÊp tõ tØnh ®Õn x· cÇn ph¶i thËt sù tham gia
vμo mét tæ ®æi c«ng hoÆc mét hîp t¸c x· n«ng nghiÖp, ph¶i vμ trÝ ãc c¸c ngμnh vμ c¸c n¬i ®ang h¨ng h¸i tham gia thi
lao ®éng thËt sù ®Ó rót kinh nghiÖm vμ phæ biÕn kinh ®ua yªu n−íc.
nghiÖm. CÇn tæ chøc tham quan nh÷ng x· ®iÓn h×nh tèt, ®Ó
- ë §¹i héi lÇn thø nhÊt cã b¶y anh hïng, trong ®ã cã bèn
häc hái lÉn nhau.
§¶ng viªn, ®oμn viªn, c¸c chiÕn sÜ thi ®ua n«ng nghiÖp, Anh hïng qu©n ®éi, vμ 150 ChiÕn sÜ thi ®ua. §¹i héi lÇn nμy,
chÞ em phô n÷ ph¶i lμm ®Çu tμu. chóng ta cã 26 Anh hïng lao ®éng vμ 69 Anh hïng qu©n ®éi
Víi truyÒn thèng anh dòng vμ tinh thÇn h¨ng h¸i s½n cã,
vμ 446 chiÕn sÜ thay mÆt cho h¬n 42.700 ChiÕn sÜ thi ®ua.
ch¾c r»ng ®ång bμo vμ c¸n bé H−ng Yªn quyÕt tranh thñ
thùc hiÖn cho kú ®−îc vô mïa th¾ng lîi, ®ång thêi ®−a tØnh ThÕ lμ rÊt tèt. Con sè ®ã chøng tá sù tiÕn bé kh«ng ngõng
nhμ lªn ®Þa vÞ vÎ vang lμ mét tØnh g−¬ng mÉu trong sù cña nh©n d©n ta, qu©n ®éi ta, chÕ ®é ta.
nghiÖp ®−a miÒn B¾c tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa x· héi vμ gãp
phÇn to lín vμo c«ng cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhμ. - ë §¹i héi nμy, chóng ta cã anh hïng vμ chiÕn sÜ lao
®éng ch©n tay vμ trÝ ãc ®ñ c¸c ngμnh vμ c¸c d©n téc anh em.
Nãi ngμy 3-7-1958. ThÕ lμ rÊt tèt. Nã chøng tá sù ®oμn kÕt chÆt chÏ vμ sù cè
B¸o Nh©n d©n, sè 1575, g¾ng toμn diÖn cña nh©n d©n lao ®éng ta.
ngμy 5-7-1958.
- ë §¹i héi nμy, trong sè 26 Anh hïng lao ®éng, cã 5 phô
n÷.
ThÕ lμ rÊt tèt. Nã chøng tá sù cè g¾ng vμ tiÕn bé cña phô
 204
n÷ ta vμ chøng tá d−íi chÕ ®é ta, nam n÷ thËt sù b×nh quyÒn.
- ë §¹i héi nμy cã 6 Anh hïng vμ nhiÒu chiÕn sÜ lμ ®ång
bμo miÒn Nam tËp kÕt.
ThÕ lμ rÊt tèt. Nã chøng tá r»ng ®ång bμo vμ c¸n bé miÒn
Nam tËp kÕt ë ®©y ®ang ra søc gãp phÇn to lín trong c«ng
cuéc x©y dùng miÒn B¾c tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa x· héi, lμm
c¬ së v÷ng ch¾c cho sù nghiÖp thèng nhÊt n−íc nhμ. §iÒu nμy
sÏ cã ¶nh h−ëng rÊt tèt ®Õn ®ång bμo ta ë miÒn Nam.
- Trong hμng ngò vÎ vang c¸c ChiÕn sÜ thi ®ua, cã nhiÒu
®ång chÝ bé ®éi phôc viªn, th−¬ng binh vμ gia ®×nh liÖt sÜ.
ThÕ lμ rÊt tèt. Nã chøng tá r»ng anh em th−¬ng binh vμ
bé ®éi phôc viªn ®· tiÕp tôc vμ ph¸t triÓn truyÒn thèng anh
dòng trong thêi kú kh¸ng chiÕn vμo trong c«ng cuéc x©y dùng
hoμ b×nh vμ c¸c gia ®×nh liÖt sÜ còng cè g¾ng ®Ó gãp phÇn vμo
sù nghiÖp x©y dùng Tæ quèc, x©y dùng chñ nghÜa x· héi.
- ë §¹i héi nμy l¹i cã mét Anh hïng vμ nhiÒu chiÕn sÜ lμ
ng−êi d©n c¸c n−íc anh em lao ®éng ë n−íc ta.
ThÕ lμ rÊt tèt. Nã chøng tá tinh thÇn quèc tÕ cao c¶ cña
giai cÊp lao ®éng.
*
* *
D−íi chÕ ®é t− b¶n, thùc d©n vμ phong kiÕn quyÕt kh«ng
thÓ cã phong trμo thi ®ua yªu n−íc, v× giai cÊp lao ®éng
kh«ng d¹i g× mμ ra søc thi ®ua lμm giμu thªm cho bän chñ ®Ó
råi l¹i bÞ chóng ¸p bøc bãc lét thªm.
ChØ cã d−íi chÕ ®é d©n chñ nh©n d©n vμ x· héi chñ nghÜa,
d−íi chÕ ®é mμ nh©n d©n lao ®éng lμm chñ n−íc nhμ, th× míi
cã phong trμo thi ®ua.
205 hå chÝ Minh toμn tËp
Phong trμo thi ®ua yªu n−íc ë ta ngμy cμng ph¸t triÓn v×
nh©n d©n ta ®· lμm chñ n−íc nhμ, v× n−íc ViÖt Nam D©n chñ
Céng hoμ lμ mét thμnh viªn trong ®¹i gia ®×nh x· héi chñ
nghÜa, v× ta ®−îc sù gióp ®ì v« t− cña c¸c n−íc anh em, tr−íc
hÕt lμ Liªn X« vμ Trung Quèc.
VÒ thi ®ua yªu n−íc, trong khu«n khæ vμ kh¶ n¨ng cña
chóng ta, chóng ta ph¶i häc tËp phong trμo thi ®ua cña
Trung Quèc, cè g¾ng tiÕn kÞp Trung Quèc, råi cè g¾ng tiÕn
kÞp Liªn X«.
HiÖn nay, ë Liªn X« hÇu hÕt viÖc lμm c«ng nghiÖp vμ n«ng
nghiÖp ®Òu lμm b»ng m¸y. ë Trung Quèc th× võa ph¸t triÓn
m¸y mãc, võa tËn dông søc ng−êi. V× vËy, t«i muèn nªu lªn
vμi kinh nghiÖm thi ®ua ë Trung Quèc ®Ó chóng ta nghiªn
cøu, häc tËp.
ë Trung Quèc, tÊt c¶ c¸c ngμnh kinh tÕ vμ v¨n ho¸ ®Òu
®ang h¨ng h¸i thi ®ua vμ ®· thùc hiÖn khÈu hiÖu "nhiÒu,
nhanh, tèt, rÎ". KÕ ho¹ch s¶n xuÊt c«ng nghiÖp do ChÝnh phñ
giao xuèng, c«ng nh©n ®Òu hoμn thμnh gÊp r−ìi, gÊp ®«i, mμ
kh«ng xin thªm m¸y, thªm tiÒn, thªm ng−êi. NhiÒu xÝ nghiÖp
cßn gi¶m bít sè ng−êi chuyÓn sang xÝ nghiÖp míi.
Trong phong trμo thi ®ua, nhiÒu chiÕn sÜ ®· c¶i tiÕn kü
thuËt vμ t¨ng n¨ng suÊt ®Õn møc x−a nay ch−a tõng cã.
Cã nh÷ng tiÕn bé nh¶y vät ®ã, mét mÆt lμ v× mäi ng−êi lao
®éng ®Òu t− t−ëng th«ng suèt, h¨ng h¸i thi ®ua; mét mÆt lμ
v× sù l·nh ®¹o thiÕt thùc vμ toμn diÖn.
ë xÝ nghiÖp th× c¸c c¸n bé l·nh ®¹o cña chi bé, cña ®oμn
thanh niªn, cña c«ng ®oμn vμ gi¸m ®èc ®Òu trùc tiÕp tham
gia s¶n xuÊt. ë n«ng th«n th× c¸c ®ång chÝ ®ã ph¶i tù tay lμm
 206 207 hå chÝ Minh toμn tËp

ruéng thÝ nghiÖm vμ trùc tiÕp tham gia lao ®éng trong c¸c møc. Nh− vËy, ®êi sèng cña nh©n d©n ta ch¾c ch¾n sÏ c¶i
thiÖn h¬n n÷a. Nh− vËy, chóng ta sÏ v÷ng b−íc tiÕn dÇn lªn
hîp t¸c x· n«ng nghiÖp. chñ nghÜa x· héi vμ nhÊt ®Þnh th¾ng lîi trong sù nghiÖp
Nh− vËy, c¸n bé võa l·nh ®¹o chÝnh trÞ, võa l·nh ®¹o s¶n thèng nhÊt n−íc nhμ.
xuÊt mét c¸ch chÆt chÏ. C¸n bé vμ quÇn chóng hoμ thμnh
mét khèi cho nªn mäi vÊn ®Ò ®Òu gi¶i quyÕt tèt vμ nhanh. §äc ngμy 7-7-1958.
§ã lμ tãm t¾t nh÷ng kinh nghiÖm quý b¸u mμ chóng ta B¸o Nh©n d©n, sè 1578,
cÇn häc tËp vμ ¸p dông. ngμy 8-7-1958.

*
* *
Anh hïng, chiÕn sÜ thi ®ua ®· lμ nh÷ng ng−êi tiªn phong
trong s¶n xuÊt, mμ còng lμ g−¬ng mÉu vÒ ®¹o ®øc c¸ch
m¹ng. Hä ®Æt lîi Ých chung cña d©n téc trªn lîi Ých riªng cña
c¸ nh©n. Hä toμn t©m toμn ý phôc vô nh©n d©n chø kh«ng
ph¶i nöa t©m nöa ý. Hä kh«ng sî khã nhäc, ra søc v−ît mäi
khã kh¨n ®Ó hoμn thμnh vμ hoμn thμnh v−ît møc nhiÖm vô
mμ §¶ng vμ ChÝnh phñ giao cho hä, chø hä kh«ng suy b× h¬n
thiÖt cña c¸ nh©n, kh«ng ganh tÞ vÒ ®Þa vÞ vμ h−ëng thô. Hä
kh«ng giÊu nghÒ, kh«ng d×m nh÷ng anh em chung quanh
m×nh, hä gióp ®ì mäi ng−êi cïng tiÕn bé. Hä kh«ng tù kiªu,
tù m·n, tù t− tù lîi.
§ã lμ nh÷ng ®øc tÝnh c¸ch m¹ng mμ chóng ta cÇn ph¶i
häc tËp c¸c anh hïng, chiÕn sÜ thi ®ua.
C¸c anh hïng, chiÕn sÜ thi ®ua th× cÇn nhËn râ r»ng:
Thμnh tÝch lμ thμnh tÝch chung cña tËp thÓ. T¸ch rêi tËp thÓ
th× dï tμi giái mÊy, mét c¸ nh©n còng kh«ng lμm ®−îc g×.
Cho nªn cμng cã thμnh tÝch, th× cμng ph¶i cè g¾ng, cμng ph¶i
khiªm tèn. TuyÖt ®èi chí tù m·n, tù tóc. V× vËy, c¸c anh
hïng, chiÕn sÜ cÇn ph¶i lu«n lu«n cè g¾ng vμ khiªm tèn.
C¸c anh hïng vμ chiÕn sÜ thi ®ua cÇn ph¶i lu«n lu«n d¾t
d×u, gióp ®ì nh÷ng ng−êi chung quanh m×nh cïng tiÕn bé. Mäi
ng−êi ®Òu ph¶i cè g¾ng tiÕn kÞp c¸c anh hïng, chiÕn sÜ; anh
hïng, chiÕn sÜ th× cÇn tiÕn m·i kh«ng ngõng. Nh− vËy, th× §¹i
héi lÇn sau chóng ta sÏ cã hμng tr¨m anh hïng, hμng chôc v¹n
chiÕn sÜ. Nh− vËy th× kÕ ho¹ch Nhμ n−íc n¨m nay còng nh−
kÕ ho¹ch 3 n¨m ch¾c ch¾n sÏ hoμn thμnh vμ hoμn thμnh v−ît
 208
NãI CHUYÖN T¹I HéI NGHÞ
S¶N XUÊT TØNH S¥N T¢ ) 15F1
H«m nay, B¸c thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vμ ChÝnh phñ
vÒ nãi chuyÖn víi c¸c c«, c¸c chó vÒ vÊn ®Ò ph¶i s¶n xuÊt vô
mïa th¾ng lîi.
Vô chiªm, v× sao S¬n T©y v−ît møc diÖn tÝch, lóa tèt, thu
ho¹ch l¹i kh«ng ®óng møc? V× c¸n bé tØnh, huyÖn, x· ®Òu chñ
quan. Lóc s©u ph¸ lóa kh«ng biÕt, ®Õn lóc biÕt l¹i kh«ng ra
søc ®éng viªn diÖt s©u.
§©y lμ bμi häc mμ c¸n bé tØnh, huyÖn, x· ®Òu ph¶i ghi
nhí.
V× chñ quan mμ thu ho¹ch kÐm. V× thu ho¹ch kÐm mμ ®i
®Õn bi quan tiªu cùc. Nh− vËy lμ kh«ng ®óng.
Muèn lμm vô mïa th¾ng lîi, tr−íc hÕt ph¶i ®¸nh tan t−
t−ëng bi quan, tiªu cùc, ph¶i quyÕt lμm cho kú ®−îc, ph¶i tin
vμo lùc l−îng nh©n d©n, tin t−ëng vμo chÝnh s¸ch cña §¶ng,
l·nh ®¹o ph¶i ®i s©u, ®i s¸t, toμn diÖn. L·nh ®¹o nghÒ n«ng
th× tõ tr−íc khi gieo m¹, ph¶i l·nh ®¹o, ®Õn lóc lóa vμ khoai
vμo bå, l·nh ®¹o míi kÕt thóc. Lóa tèt, lóa chÝn mμ l·nh ®¹o
gÆt h¸i kh«ng kÞp thêi, m−a xuèng sÏ háng lóa. L·nh ®¹o
ph¶i liªn tôc, toμn diÖn. Khi gieo m¹, ph¶i l·nh ®¹o; bãn
ph©n, ph¶i l·nh ®¹o; lμm cá, ph¶i l·nh ®¹o; gÆt còng ph¶i
l·nh ®¹o cho ®Õn khi thãc ®em vÒ nhμ. Thãc vÒ nhμ, ph¶i
nghÜ ®Õn chän gièng cho mïa sau.
Ph¶i ®¸nh tan t− t−ëng bi quan, tiªu cùc vμ chñ quan. Ph¶i
quyÕt t©m lμm sao cho vô mïa th¾ng lîi. Ph¶i b¾t s©u, lμm
m¹ ®Ó ®ñ cÊy, ph¶i phßng lôt, chèng lôt, phßng h¹n, chèng
h¹n, ph¶i lμm thªm ph©n bãn, ph¶i ®i s¸t xuèng c¸c tæ ®æi
_________
1) Nay thuéc tØnh Hμ T©y.
209 hå chÝ Minh toμn tËp
c«ng ®Ó l·nh ®¹o.
B¸c võa ®i th¨m nh©n d©n b¾t s©u. V× cã s©u mμ cã hai t−
t−ëng sai lÇm: mét lμ t− t−ëng cóng b¸i th× hÕt s©u, hai lμ
thÊy s©u nhiÒu, sî b¾t kh«ng hÕt, ®Êy lμ t− t−ëng bi quan,
tiªu cùc. Ra søc b¾t th× s©u ph¶i hÕt.
Ph¶i ®éng viªn nh©n d©n ra b¾t s©u cho kú hÕt. Thùc d©n
Ph¸p so víi con s©u th× ®øa nμo d÷ h¬n? Thùc d©n ph¸p d÷
h¬n mμ ta vÉn th¾ng. Ta th¾ng lμ v× ta cã quyÕt t©m, ta ph¶i
thÊy râ khã kh¨n ®Ó quyÕt t©m kh¾c phôc khã kh¨n, chø
kh«ng ph¶i ®Ó chïn l¹i.
Khi gÆp h¹n h¸n, û l¹i vμo trêi, chê trêi ban m−a, nh− vËy
kh«ng ®óng. û l¹i vμo ChÝnh phñ göi m¸y b¬m vÒ còng
kh«ng ®óng. NÕu c¶ n−íc ViÖt Nam ai còng chê ChÝnh phñ
göi m¸y b¬m vÒ th× lÊy m¸y b¬m ®©u cho ®ñ. Cã s©u l¹i chØ
mong ChÝnh phñ göi thuèc vÒ th× lÊy thuèc ®©u cho ®ñ. Ph¶i
dïng søc ng−êi mμ chèng h¹n, chèng s©u. Ph¶i ®¸nh th«ng
t− t−ëng cho c¸n bé, cho nh©n d©n, dïng søc ng−êi mμ lμm.
Vô mïa nμy ph¶i quyÕt t©m, ph¶i biÕn quyÕt t©m cña
§¶ng vμ ChÝnh phñ thμnh quyÕt t©m cña c¸n bé, cña quÇn
chóng. Tr−íc hÕt c¸n bé tØnh, huyÖn, x·, c¸c ®¶ng viªn vμ
®oμn viªn ph¶i th«ng suèt, ph¶i quyÕt t©m, ph¶i cè g¾ng.
S¬n T©y cã h¬n 2 ngh×n ®¶ng viªn vμ 6 ngh×n 9 tr¨m 18
®oμn viªn thanh niªn ë n«ng th«n. C¸c ®¶ng viªn vμ ®oμn
viªn ®· vμo tæ ®æi c«ng hÕt ch−a? NÕu ch−a th× ph¶i vμo hÕt.
Vμo §¶ng, vμo §oμn kh«ng ph¶i ®Ó lμm "quan" c¸ch m¹ng,
hay lμ ®Ó nãi chÝnh trÞ su«ng. TÊt c¶ ®¶ng viªn vμ ®oμn viªn
ph¶i ra søc t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hμnh c¸c chÝnh s¸ch cña
§¶ng vμ ChÝnh phñ, ph¶i vμo tæ ®æi c«ng, vμo hîp t¸c x·, ®Ó
lμm g−¬ng mÉu, lμm ®Çu tμu l«i cuèn quÇn chóng t¨ng gia s¶n
xuÊt vμ thùc hμnh tiÕt kiÖm.
Lùc l−îng chÝnh ë n«ng th«n b©y giê lμ c¸c tæ ®æi c«ng vμ
hîp t¸c x· n«ng nghiÖp mμ nßng cèt lμ ®¶ng viªn, ®oμn viªn.
 210
V× vËy, c¸c ®¶ng viªn, ®oμn viªn ph¶i tham gia tæ ®æi c«ng vμ
hîp t¸c x·, c¸n bé tØnh, huyÖn, x· ph¶i trùc tiÕp l·nh ®¹o tæ
®æi c«ng vμ hîp t¸c x·. HiÖn nay, S¬n T©y cã 32 phÇn tr¨m
n«ng hé ®· vμo tæ ®æi c«ng, b−íc ®Çu nh− thÕ lμ kh¸. N¨m
nay, kÕ ho¹ch cña tØnh ®Æt lμ 70 phÇn tr¨m n«ng hé vμo tæ
®æi c«ng. KÕ ho¹ch Êy ph¶i lμm thiÕt thùc, ch¾c ch¾n, chí
lμm trªn giÊy tê th«i. Ph¶i võa ph¸t triÓn võa cñng cè, võa
cñng cè võa ph¸t triÓn. X©y dùng ®−îc tæ nμo ph¶i v÷ng ch¾c
tæ Êy. Kh«ng ph¶i dïng c¸ch ®¸nh trèng ghi tªn råi b¸o c¸o
cho nhiÒu tæ ®æi c«ng, nh−ng tæ ®æi c«ng kh«ng thùc sù ®æi
c«ng. Nh÷ng tæ ®æi c«ng vμ hai hîp t¸c x· ®· cã, ph¶i cñng cè
cho tèt, ph¶i gióp hä ho¹t ®éng tèt, ®Ó lμm g−¬ng mÉu cho
nh÷ng tæ míi.
Ph¶i cã chÝ khÝ tiÕn thñ ®Ó tiÕn bé m·i. Ph¶i ®oμn kÕt gióp
®ì nhau. Ph¶i trao ®æi kinh nghiÖm cho nhau.
C¸n bé l·nh ®¹o ph¶i ®i s©u ®i s¸t, ph¶i ®éng viªn liªn
tôc, ph¶i g−¬ng mÉu, ph¶i nhí kinh nghiÖm vô chiªm võa
qua. Ph¶i cñng cè nh÷ng tæ ®æi c«ng ®· cã cho thËt tèt, ph¸t
triÓn chõng nμo cñng cè chõng Êy.
B¸c nghe cã x· Tiªn Phong, Cæ §«ng, Ba Tr¹i gÇn mét
tr¨m phÇn tr¨m n«ng d©n lao ®éng ®· vμo tæ ®æi c«ng. B¸c
th−ëng cho ba x· ®ã ®Ó khuyÕn khÝch c¸c x· kh¸c.
C¸c c«, c¸c chó cã høa víi Trung −¬ng §¶ng vμ ChÝnh
phñ r»ng ®ång bμo vμ c¸n bé S¬n T©y sÏ quyÕt t©m, cè g¾ng
thùc hiÖn vô mïa th¾ng lîi kh«ng?
Nãi ngμy 8-7-1958.
S¸ch Hå Chñ tÞch víi c¸n bé
vμ nh©n d©n Hμ T©y,
Ban nghiªn cøu LÞch sö
§¶ng tØnh Hμ T©y
xuÊt b¶n, 1972, tr.21-24.
211 hå chÝ Minh toμn tËp
NãI CHUYÖN VíI §åNG BμO
Vμ C¸N Bé TØNH PHó THä
Võa råi, Trung −¬ng §¶ng vμ ChÝnh phñ ®· cö ®ång chÝ
Hμ Huy Gi¸p vÒ tØnh nhμ xem xÐt t×nh h×nh vμ gãp ý kiÕn víi
c¸n bé ®Ó ®Èy m¹nh s¶n xuÊt vô mïa.
H«m nay, B¸c vÒ th¨m Phó Thä ®Ó ®«n ®èc thªm ®ång
bμo vμ c¸n bé tØnh nhμ quyÕt t©m lμm cho vô mïa n¨m nay
thμnh mét vô mïa th¾ng lîi.
Trong phong trμo ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, ®ång
bμo c¸c d©n téc vμ c¸n bé Phó Thä ®· thu ®−îc thμnh tÝch
kh¸.
Vô chiªm qua, c¸n bé ®· cè g¾ng vμ kiªn quyÕt l·nh ®¹o
®ång bμo chèng h¹n vμ s¶n xuÊt. Toμn tØnh ®·:
Kh¬i ®−îc h¬n 2.400 m−¬ng phai,
§¾p ®−îc 365 bê gi÷ n−íc,
§μo ®−îc 271 ao giÕng.
Nhê ®Êy mμ ®· cã n−íc cho h¬n hai v¹n mÉu ruéng.
§ång bμo c¸c huyÖn, nhÊt lμ Phï Ninh, H¹ Hoμ, Thanh
Ba, §oan Hïng ®· cè g¾ng nhiÒu trong viÖc lμm chiªm.
Trong phong trμo thi ®ua yªu n−íc, tØnh Phó Thä còng cã
thμnh tÝch kh¸. Trong sè 26 anh hïng lao ®éng míi ®−îc
tuyªn d−¬ng, tØnh nhμ cã hai anh hïng lμ ®ång chÝ Hμ V¨n
D−¬ng, Chñ nhiÖm hîp t¸c x· ë Thanh Viªn vμ ®ång chÝ
 212
§inh V¨n XÕp, bÇn n«ng, d©n téc M−êng. TØnh nhμ cßn cã
hμng tr¨m chiÕn sÜ thi ®ua vμ c¸ nh©n xuÊt s¾c. §ång bμo vμ
c¸n bé trong tØnh nªn häc tËp kinh nghiÖm, s¸ng kiÕn vμ tinh
thÇn thi ®ua cña c¸c anh hïng, chiÕn sÜ Êy.
§ã lμ nh÷ng −u ®iÓm ®¸ng khen vμ cÇn ph¶i ph¸t triÓn.
Nh−ng bªn c¹nh nh÷ng thμnh tÝch vμ −u ®iÓm Êy, ®ång
bμo vμ c¸n bé cßn cã mét sè khuyÕt ®iÓm cÇn ph¶i söa ch÷a
®Ó tiÕn bé h¬n n÷a.
- C¸n bé vμ ®ång bμo n«ng d©n ch−a hiÓu hÕt tÇm quan
träng cña vô mïa, do ®ã mμ ch−a ®−a hÕt quyÕt t©m vμ ph¸t
huy hÕt tinh thÇn cè g¾ng cña m×nh ®Ó lμm vô mïa.
- Phong trμo s¶n xuÊt ë tØnh tiÕn ch−a ®Òu cã n¬i thiÕu
n−íc th× chê trêi m−a, chø kh«ng ra søc t¸t n−íc. Ph©n bãn
cßn kÐm. S©u bä nhiÒu, nh−ng viÖc b¾t s©u kh«ng r¸o riÕt.
ViÖc trång c¸c thø hoa mμu cßn kÐm, ®Õn nay míi ®¹t 60
phÇn tr¨m kÕ ho¹ch.
- Phong trμo ®æi c«ng ph¸t triÓn ch−a ®Òu trong c¸c tæ ®æi
c«ng, míi cã 13 phÇn tr¨m lμ ®æi c«ng th−êng xuyªn.
- NhiÒu ®¶ng viªn vμ ®oμn viªn ch−a vμo tæ ®æi c«ng vμ
hîp t¸c x· s¶n xuÊt n«ng nghiÖp.
- ViÖc phßng lôt vμ chèng lôt cßn nhiÒu thiÕu sãt. Nh÷ng
qu·ng ®ª quan träng ch−a ®−îc ®¾p ®óng møc kÕ ho¹ch. Lùc
l−îng hé ®ª ch−a thùc hμnh tËp d−ît. ViÖc canh g¸c vμ b¶o
vÖ ®ª cßn kÐm. VËt liÖu vμ dông cô ch−a ®Çy ®ñ. C¸n bé vμ
nh©n d©n cßn xem nhÑ viÖc phßng lôt, hé ®ª.
B¸c mong toμn thÓ c¸n bé vμ ®ång bμo kiªn quyÕt söa
ch÷a nh÷ng khuyÕt ®iÓm trªn, ra søc thi ®ua s¶n xuÊt, ®¶m
b¶o vô mïa th¾ng lîi.
Muèn ®−îc nh− thÕ,
- Ph¶i biÕn quyÕt t©m cña §¶ng vμ ChÝnh phñ thμnh
quyÕt t©m cña toμn thÓ c¸n bé vμ toμn thÓ nh©n d©n. Ph¶i
®¸nh tan t− t−ëng tiªu cùc, bi quan, ng¹i khã.
- C¸n bé tõ tØnh ®Õn x· ph¶i ®i s¸t víi quÇn chóng, ph¶i
n¾m lÊy mét n¬i, tham gia lao ®éng víi quÇn chóng, häc tËp
kinh nghiÖm vμ s¸ng kiÕn cña quÇn chóng ®Ó l·nh ®¹o quÇn
chóng mét c¸ch thiÕt thùc vμ toμn diÖn.
- C¸c cÊp uû §¶ng vμ chÝnh quyÒn ph¶i cïng nh©n d©n
bμn ®Þnh kÕ ho¹ch thËt cô thÓ, ®Ó:
213 hå chÝ Minh toμn tËp
§¶m b¶o ®ñ n−íc t−íi ruéng,
Ph©n bãn Ýt nhÊt mçi sμo ®−îc 10 g¸nh,
Ph¶i cã m¹ ®Çy ®ñ,
Ph¶i chuÈn bÞ gièng tèt cho vô chiªm n¨m sau,
Ph¶i c¶i tiÕn kü thuËt,
Ph¶i ph¸t triÓn vμ cñng cè c¸c tæ ®æi c«ng vμ lμm cho hîp
t¸c x· s¶n xuÊt n«ng nghiÖp thËt v÷ng ch¾c.
HiÖn nay, tØnh Phó Thä cã gÇn 7.000 tæ ®æi c«ng,
24 hîp t¸c x· s¶n xuÊt n«ng nghiÖp,
12.166 ®¶ng viªn,
20.500 ®oμn viªn.
§ã lμ ®¹o qu©n chñ lùc m¹nh mÏ ®Ó tranh thñ vô mïa
th¾ng lîi.
TÊt c¶ ®¶ng viªn vμ ®oμn viªn ë n«ng th«n ph¶i tham gia
tæ ®æi c«ng vμ hîp t¸c x· vμ ph¶i lμm g−¬ng mÉu.
Anh hïng vμ chiÕn sÜ n«ng nghiÖp ph¶i lμm ®Çu tμu.
C¸c ®ång chÝ bé ®éi ph¶i cè g¾ng gióp ®ì ®ång bμo n«ng
d©n.
C¸c chÞ em phô n÷ ph¶i lμ lùc l−îng xung phong.
Toμn thÓ ®ång bμo vμ c¸n bé kiªn quyÕt mét lßng, ra søc
s¶n xuÊt, th× vô mïa nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.
S½n ®©y, B¸c muèn nªu vμi kinh nghiÖm cña c¸c tØnh
b¹n, ®Ó c¸c c«, c¸c chó so s¸nh:
X· HiÖp An (H¶i D−¬ng) s¶n xuÊt mçi mÉu t©y 33 t¹.
HuyÖn VÜnh T−êng (VÜnh Phóc) s¶n xuÊt mçi mÉu t©y 34
t¹.
ChiÕn sÜ M·o s¶n xuÊt mçi mÉu t©y 64 t¹.
ChiÕn sÜ B¸i s¶n xuÊt mçi mÉu t©y 90 t¹.
 214
Phó Thä ®Þnh møc s¶n xuÊt mçi mÉu t©y 19 t¹.
Trong kh¸ng chiÕn, ®ång bμo vμ c¸n bé Phó Thä ®· cã
nhiÒu thμnh tÝch vÎ vang, ®· gãp phÇn xøng ®¸ng vμo sù
nghiÖp gi¶i phãng hoμn toμn miÒn B¾c n−íc ta. Ngμy nay,
trong sù nghiÖp x©y dùng hoμ b×nh, ®ång bμo vμ c¸n bé ph¶i
ph¸t triÓn truyÒn thèng anh dòng Êy, ra søc thi ®ua kh¾c
phôc mäi khã kh¨n, ®¶m b¶o vô mïa th¾ng lîi, hoμn thμnh
tèt kÕ ho¹ch Nhμ n−íc. Lμm ®−îc nh− thÕ, lμ ®ång bμo vμ
c¸n bé Phó Thä thiÕt thùc gãp phÇn x©y dùng miÒn B¾c tiÕn
dÇn lªn chñ nghÜa x· héi lμm c¬ së cho cuéc ®Êu tranh thèng
nhÊt n−íc nhμ.
Nãi ngμy 20-7-1958.
B¶n ®¸nh m¸y cã bót tÝch
söa ch÷a, l−u t¹i Côc l−u tr÷
V¨n phßng Trung −¬ng §¶ng.
215 hå chÝ Minh toμn tËp
TH¦ GöI ANH EM TH¦¥NG BINH,
BÖNH BINH Vμ GIA §×NH LIÖT SÜ
Th©n ¸i göi: C¸c anh em th−¬ng binh, bÖnh binh vμ c¸c
gia ®×nh liÖt sÜ,
Nh©n ngμy 27 th¸ng 7, thay mÆt §¶ng vμ ChÝnh phñ, t«i
th©n ¸i göi lêi th¨m c¸c gia ®×nh liÖt sÜ, c¸c anh em th−¬ng
binh, bÖnh binh.
Nh©n dÞp nμy, B¸c cã mÊy lêi nh¾c nhñ anh em nh− sau:
Tõ ngμy hoμ b×nh lËp l¹i, anh em ®· cè g¾ng nhiÒu vμ cã
nhiÒu thμnh tÝch trong häc tËp vμ t¨ng gia s¶n xuÊt. §· cã
ng−êi ®−îc bÇu lμm chiÕn sÜ thi ®ua vμ lao ®éng xuÊt s¾c, c¸n
bé g−¬ng mÉu. VÝ dô:
- §ång chÝ TrÇn Chót (ë CÈm Xuyªn, Hμ TÜnh), dï côt
mét tay, ®· bèn lÇn liÒn ®−îc bÇu lμm chiÕn sÜ n«ng nghiÖp
trong tØnh, ®−îc cö ®i dù §¹i héi anh hïng, chiÕn sÜ thi ®ua
toμn quèc.
- §ång chÝ NguyÔn V¨n H¬n (miÒn Nam), côt tay, vÒ s¶n
xuÊt ë x· Liªn Thμnh, ®· ®−îc bÇu lμm chiÕn sÜ n«ng nghiÖp
tØnh NghÖ An.
- §ång chÝ Ph¹m H÷u Ho¹t, côt mét ch©n, lμ chiÕn sÜ xuÊt
s¾c vÒ ngμnh ch¨n nu«i.
- §ång chÝ Ph¹m V¨n Tiªm, ë n«ng tr−êng quèc doanh
§«ng HiÕu, 12 lÇn ®−îc khen th−ëng, ®−îc bÇu lμm chiÕn sÜ
toμn ngμnh, v.v..
Cßn nhiÒu chiÕn sÜ g−¬ng mÉu kh¸c n÷a. C¸c ®ång chÝ Êy
tr−íc ®· ra søc giÕt giÆc trong thêi kú kh¸ng chiÕn, nay l¹i ra
 216
søc s¶n xuÊt trong thêi kú hoμ b×nh. Nh− thÕ lμ rÊt tèt. C¸c
anh em th−¬ng binh cÇn noi g−¬ng nh÷ng ®ång chÝ ®ã.
Nh−ng còng cã mét sè Ýt vÉn cßn t− t−ëng vμ hμnh ®éng
kh«ng ®óng, kh«ng g−¬ng mÉu, ch−a thËt ®oμn kÕt víi ®ång
bμo ®Þa ph−¬ng. B¸c mong nh÷ng anh em ®ã cè g¾ng söa
ch÷a ®Ó tiÕn bé.
B¸c mong nh÷ng anh em th−¬ng tËt nÆng th× yªn t©m an
d−ìng. C¸c anh em kh¸c th× tuú kh¶ n¨ng cña m×nh, h¨ng
h¸i tham gia s¶n xuÊt trong c¸c tæ ®æi c«ng vμ hîp t¸c x·.
T«i th©n ¸i göi lêi hái th¨m vμ chóc c¸c gia ®×nh liÖt sÜ
®¹t ®−îc nhiÒu thμnh tÝch trong c«ng viÖc t¨ng gia s¶n xuÊt
vμ thùc hμnh tiÕt kiÖm, ®Ó gãp phÇn vμo c«ng cuéc x©y dùng
Tæ quèc.
T«i mong ®ång bμo c¸c n¬i s½n sμng gióp ®ì anh em
th−¬ng binh, bÖnh binh vμ gia ®×nh liÖt sÜ trong viÖc s¶n xuÊt
lμm ¨n.
Cuèi cïng, t«i còng nh¾c c¸c c¬ quan, ®oμn thÓ ph¶i chÊp
hμnh mét c¸ch chu ®¸o c¸c chÝnh s¸ch cña §¶ng vμ ChÝnh
phñ ®èi víi anh em th−¬ng binh, bÖnh binh vμ gia ®×nh liÖt
sÜ.
Chμo th©n ¸i
Th¸ng 7 n¨m 1958
Hå CHÝ MINH
B¸o Nh©n d©n, sè 1596,
ngμy 26-7-1958.
217 hå chÝ Minh toμn tËp
BμI NãI VíI C¸N Bé
Vμ §åNG BμO TØNH NAM §ÞNH
B¸c thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vμ ChÝnh phñ vÒ th¨m
c¸c c« c¸c chó ®Ó khuyÕn khÝch ®ång bμo vμ c¸n bé quyÕt t©m
thùc hiÖn vô mïa th¾ng lîi.
Tr−íc hÕt, chóng ta ph¶i rót nh÷ng kinh nghiÖm cña vô
chiªm võa qua.
Trong vô chiªm, tØnh nhμ ®· cÊy ®−îc 95% diÖn tÝch, nh−
thÕ lμ kh¸. Nh−ng thu ho¹ch chØ ®−îc 73% kÕ ho¹ch ®· ®Þnh,
tøc lμ ®· rót bít 44.000 tÊn thãc. V× sao?
V× nhiÒu nguyªn nh©n, nh− h¹n h¸n, s©u bä, v.v..
Chóng ta ph¶i nhËn r»ng viÖc chèng h¹n ®· th¾ng lîi mét
phÇn. NÕu lóc ®ã kh«ng ra søc chèng h¹n, th× thu ho¹ch cßn
kÐm h¬n n÷a.
Nh−ng chóng ta còng ph¶i nhËn r»ng nguyªn nh©n chÝnh
®· g©y ra sù sót kÐm lμ v× c¸n bé l·nh ®¹o ®· m¾c bÖnh chñ
quan nÆng, cho nªn viÖc chèng h¹n, diÖt s©u, tr÷ n−íc, bãn
ph©n... ®Òu kh«ng tÝch cùc, kh«ng kÞp thêi. KÕt qu¶ lμ ®· sót
kÐm 44.000 tÊn thãc.
ë ®©y còng nªn nªu lªn mét ®iÓm: c¸c huyÖn phÝa nam
ruéng ®Êt tèt h¬n c¸c huyÖn phÝa b¾c. Nh−ng vô chiªm võa
råi, v× ®ång bμo phÝa b¾c ®· cè g¾ng h¬n, kh«ng chñ quan,
cho nªn ®· thu ho¹ch kh¸ h¬n phÝa nam. Nh− x· Léc Hoμ, ®·
gÆt ®−îc mçi mÉu t©y 2.170kg, ®ång chÝ Hoμ (BÝ th− x· Léc
 218
Yªn) ®−îc 3.500 kg mçi mÉu t©y. §ã lμ mét bμi häc cÇn ph¶i
nhí.
Kinh nghiÖm vô chiªm lμ: C¸n bé l·nh ®¹o ph¶i hÕt søc
tr¸nh chñ quan.
* - VÒ ph©n - TØnh ®Þnh møc mçi sμo 8 ®Õn 10 g¸nh. Thanh
* *
Vô mïa nμy, kÕ ho¹ch ®Þnh 202.800 mÉu ta, c¶ tØnh ®·
cÊy ®−îc 181.800 mÉu. B−íc ®Çu nh− thÕ lμ kh¸. Nh−ng cßn
ph¶i cè g¾ng cÊy cho hÕt 21.000 mÉu cßn l¹i. B¸c rÊt vui lßng
khen 3 huyÖn ý Yªn, Vô B¶n vμ Mü Léc ®· cÊy h¬n vô mïa
n¨m ngo¸i 5.238 mÉu. §ã lμ mét cè g¾ng mμ ®ång bμo c¸c
huyÖn kh¸c nªn lμm theo.
VÒ s¶n l−îng, c¶ tØnh ®Æt møc trung b×nh 23 t¹ mét mÉu
t©y, nh− thÕ lμ kh¸. Nh−ng cã thÓ cè g¾ng h¬n n÷a.
HuyÖn ý Yªn cã ®ång bμo ®Þnh møc 45 t¹.
HuyÖn Nam Trùc cã 287 ng−êi ®Þnh møc 45 t¹.
HuyÖn Xu©n Tr−êng cã 174 hé ®Þnh møc 65 t¹ vμ møc
b×nh qu©n toμn huyÖn lμ 25 t¹.
Nh− thÕ lμ rÊt tèt. Mong toμn thÓ ®ång bμo trong tØnh ra
søc thi ®ua víi nh÷ng bμ con ®ã.
Chóng ta cÇn hiÓu râ ý nghÜa thi ®ua:
Thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt vμ thùc hμnh tiÕt kiÖm lμ
nh»m môc ®Ých Ých n−íc vμ lîi nhμ (nh÷ng tËp thÓ vμ c¸
nh©n thi ®ua tèt nhÊt l¹i ®−îc danh hiÖu vÎ vang lμ Anh
hïng vμ ChiÕn sÜ lao ®éng). V× vËy, chóng ta nãi: Thi ®ua lμ
yªu n−íc, yªu n−íc th× ph¶i thi ®ua.
Thi ®ua kh«ng ph¶i lμ tranh ®ua, kh«ng ph¶i lμ giÊu
nghÒ. Tr¸i l¹i, trong thi ®ua, bμ con ph¶i gióp ®ì nhau,
khuyÕn khÝch lÉn nhau, trao ®æi kinh nghiÖm cho nhau ®Ó
cïng tiÕn bé. V× vËy, chóng ta nãi: Thi ®ua ph¶i ®oμn kÕt,
®oμn kÕt ®Ó thi ®ua.
* Cßn trong sè tæ ®æi c«ng, míi cã 2.157 tæ lμ th−êng xuyªn,
* *
219 hå chÝ Minh toμn tËp
Muèn thu ho¹ch nhiÒu, tôc ng÷ ta cã c©u: Mét n−íc, hai
ph©n, ba cÇn, bèn c¶i tiÕn kü thuËt.
- VÒ n−íc - HiÖn nay n−íc t¹m ®ñ. Nh−ng ph¶i hÕt søc
chó ý chèng óng. §ång thêi ph¶i gi÷ lÊy n−íc cho vô chiªm.
niªn nhËn lμm 15 g¸nh.
Mét sè hîp t¸c x·, tæ ®æi c«ng vμ c¸ nh©n thi ®ua bãn 20
g¸nh. Nh− thÕ lμ kh¸. Song thÕ vÉn cßn Ýt. CÇn ph¶i cè g¾ng
bãn nhiÒu ph©n h¬n n÷a.
- Ba cÇn - Lμ tõ khi chän gièng lμm m¹ cho ®Õn khi lóa ®·
vÒ nhμ, ph¶i siªng ch¨m nom tõng viÖc, tõng b−íc. NÕu cho
cÊy xong lμ xong, mμ kh«ng "cÇn", tøc lμ kh«ng chÞu khã lμm
cá, bá ph©n, diÖt s©u, phßng h¹n... th× nhÊt ®Þnh lóa kh«ng
tèt vμ thu ho¹ch sÏ kÐm.
- Bèn lμ c¶i tiÕn kü thuËt - ThÕ giíi ngμy nay cã m¸y mãc
tèi t©n, cã vÖ tinh nh©n t¹o. Nh−ng c¸ch cμy cÊy cña ta cßn
rÊt cò kü, rÊt l¹c hËu, v× vËy khã nhäc nhiÒu mμ thu ho¹ch Ýt.
§Ó tiÕn bé, chóng ta ph¶i c¶i tiÕn kü thuËt.
HiÖn nay ë n«ng th«n Nam §Þnh cã 7.171 ®¶ng viªn,
39.039 ®oμn viªn thanh niªn, 2 hîp t¸c x· n«ng nghiÖp,
10.209 tæ ®æi c«ng, cã n«ng héi, cã chiÕn sÜ n«ng nghiÖp, l¹i cã
c¸c ®ång chÝ bé ®éi. §ã lμ ®éi qu©n chñ lùc ®Ó ®¶m b¶o vô
mïa th¾ng lîi.
Tuy vËy, cßn cã 2.803 ®¶ng viªn vμ 13.800 ®oμn viªn ch−a
tham gia tæ ®æi c«ng hoÆc hîp t¸c x·. Thö hái c¸c ®ång chÝ Êy
lμm g× mμ kh«ng tham gia? Vμ nh− thÕ, ph¶i ch¨ng lμ lμm
®óng nhiÖm vô cña ng−êi ®¶ng viªn vμ ®oμn viªn?
350 tæ th× kh«ng ho¹t ®éng. NhiÖm vô cÇn kÝp cña c¸c cÊp uû
®¶ng vμ §oμn lμ ph¶i gióp ®ì, cñng cè vμ lμm cho tÊt c¶ c¸c
 220 221 hå chÝ Minh toμn tËp

tæ ®æi c«ng vμ hîp t¸c x· ho¹t ®éng thËt sù, ho¹t ®éng tèt. trong §¹i héi thi ®ua c«ng n«ng binh võa råi ë Thñ ®«.
Nh©n dÞp nμy, B¸c cã lêi khen ngîi ®ång bμo x· Vô B¶n §Ó tranh thñ vô mïa th¾ng lîi, c¸n bé l·nh ®¹o tõ tØnh
®· toμn thÓ tham gia tæ ®æi c«ng vμ ®ång bμo x· Dao L¹c ®· ®Õn huyÖn, ®Õn x· cÇn ph¶i:
v−ît khã kh¨n tæ chøc ®−îc 15 tæ ®æi c«ng. Mong ®ång bμo
hai x· Êy cè g¾ng vμ tiÕn bé h¬n n÷a. Nhí kü bμi häc vô chiªm, tuyÖt ®èi chí chñ quan, tù m·n.
Mét viÖc n÷a cÇn ph¶i hÕt søc chó ý lμ gi÷ ®ª, phßng lôt. Ph¶i ®i thËt s¸t víi quÇn chóng. Mäi viÖc ph¶i l·nh ®¹o kÞp
N¨m nay Nam §Þnh ®¾p ®ª ®óng kú h¹n, chÊt l−îng t−¬ng thêi, chu ®¸o. Tõ b©y giê cho ®Õn khi thãc vμo bå, ng« vμo cãt,
®èi kh¸, nh−ng cã n¬i nh− huyÖn NghÜa H−ng th× cßn kÐm.
Nãi chung viÖc tËp d−ît ch−a ®Òu ®Æn, ch−a ®¹t møc. Mäi lu«n lu«n ph¶i l·nh ®¹o chÆt chÏ. Lμm vô mïa cho tèt ®ång
ng−êi ph¶i hiÓu r»ng: muèn ch¾c vô mïa th¾ng lîi, th× viÖc thêi ph¶i chuÈn bÞ tèt cho vô chiªm sau. Ph¶i hÕt søc chó ý
gi÷ ®ª phßng lôt ph¶i lμm ®Õn n¬i ®Õn chèn. Trong mïa m−a, gi÷ n−íc phßng h¹n, gi÷ ®ª phßng lôt.
c¸n bé ph¶i lu«n lu«n ®i kiÓm tra chu ®¸o, nh©n d©n c¸c x·
ph¶i lu«n lu«n s½n sμng phßng lôt, hé ®ª. Víi tinh thÇn ®oμn kÕt vμ truyÒn thèng anh dòng cña
Trong viÖc tranh thñ vô mïa th¾ng lîi, tØnh nhμ cã nhiÒu ®ång bμo Nam §Þnh, ch¾c r»ng c¸n bé sÏ biÕn quyÕt t©m cña
s¸ng kiÕn, cã nhiÒu thuËn lîi, nh−ng còng cã mét sè khã §¶ng vμ ChÝnh phñ thμnh quyÕt t©m cña toμn d©n, quyÕt ra
kh¨n t¹m thêi.
Cã ng−êi lÇm t−ëng r»ng s¶n xuÊt nhiÒu th× sÏ ph¶i nép søc thi ®ua lμm cho vô mïa n¨m nay thμnh mét vô mïa
thuÕ nhiÒu. T−ëng nh− vËy lμ kh«ng ®óng. B¸c ®¶m b¶o víi th¾ng lîi lín. Nh÷ng ®¬n vÞ nμo thu ho¹ch vô mïa kh¸ nhÊt
®ång bμo nh− sau: n¬i nμo ®· lμm xong viÖc ®Þnh diÖn tÝch trong tØnh, sÏ ®−îc gi¶i th−ëng ®Æc biÖt.
s¶n l−îng, th× sÏ nép thuÕ n«ng nghiÖp theo diÖn tÝch s¶n
l−îng, n¬i nμo ch−a lμm xong th× cè lμm cho xong vμ cã thÓ
t¹m nép theo møc thuÕ n¨m ngo¸i. ChÝnh phñ quyÕt kh«ng Nãi ngμy 13-8-1958.
t¨ng thuÕ vμo sè s¶n xuÊt v−ît møc. Tμi liÖu l−u t¹i B¶o tμng
N«ng d©n ta quen thãi bãn ph©n qu¸ Ýt, thËm chÝ cã n¬i
Hå ChÝ Minh.
cßn cÊy chay. §èi víi thãi quen b¶o thñ Êy, c¸n bé ph¶i ra søc
tuyªn truyÒn, gi¶i thÝch, gi¸o dôc cho mäi ng−êi hiÓu r»ng:
"ph©n cho lóa lμ cña cho ng−êi".
Cã vμi n¬i, chÞ em phô n÷ kh«ng quen cμy cÊy. ThËm chÝ
kh«ng g¸nh ®−îc ph©n mμ ph¶i ®éi. §èi víi ®iÓm nμy, chÞ em
ph¶i cè g¾ng thi ®ua víi nam giíi, nam n÷ ph¶i b×nh quyÒn
c¬ mμ. C¸n bé còng ph¶i chÞu khã tuyªn truyÒn gi¸o dôc.
Tr−íc kia phô n÷ ta cã häc qu©n sù bao giê; nh−ng trong
kh¸ng chiÕn cã nh÷ng ®éi n÷ du kÝch ®¸nh giÆc rÊt giái.
§¸nh giÆc lμ viÖc nguy hiÓm, thÕ mμ phô n÷ ta ®· tá ra rÊt
oanh liÖt. Kh«ng lÏ viÖc cμy cÊy lμm ¨n mμ chÞ em l¹i chÞu
thua ng−êi!
B¸c mong chÞ em nh÷ng n¬i ®ã cè g¾ng häc tËp vμ thi ®ua,
noi g−¬ng nh÷ng n÷ anh hïng lao ®éng ®· ®−îc tuyªn d−¬ng
 222 223 hå chÝ Minh toμn tËp

§IÖN CHIA BUåN

VÒ VIÖC NHμ B¸C HäC PH¸P TH¦ GöI §¹I HéI NH¢N D¢N VIÖT NAM
GI¤LI¤ QUYRI Tõ TRÇN B¶O VÖ HOμ B×NH24

KÝnh göi ViÖn Hμn l©m n−íc Ph¸p,
T«i v« cïng ®au ®ín nhËn ®−îc tin gi¸o s− Gi¨ng
Phrª®ªrÝch Gi«li« Quyri, nhμ b¸c häc næi tiÕng cña n−íc
Ph¸p trong ViÖn Hμn l©m n−íc Ph¸p, võa tõ trÇn. Gi¸o s− ®·
hiÕn tÊt c¶ cuéc ®êi quang vinh cña m×nh cho khoa häc, cho
sù nghiÖp hoμ b×nh vμ cho h¹nh phóc cña nh©n lo¹i. Gi¸o s−
mÊt ®i lμ tæn thÊt rÊt lín kh«ng nh÷ng cho nh©n d©n Ph¸p,
mμ cßn cho c¶ nh©n d©n toμn thÕ giíi. Thay mÆt nh©n d©n
ViÖt Nam, t«i tr©n träng göi tíi ViÖn Hμn l©m n−íc Ph¸p vμ
gia quyÕn nhμ b¸c häc vÜ ®¹i lêi chia buån ch©n thμnh vμ
th−¬ng tiÕc.
Ngμy 15 th¸ng 8 n¨m 1958
Chñ tÞch
n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
Hå CHÝ MINH
B¸o Nh©n d©n, sè 1617,
ngμy 16-8-1958.
KÝnh göi §¹i héi nh©n d©n ViÖt Nam b¶o vÖ hoμ b×nh,
Trong t×nh h×nh hiÖn nay, §¹i héi nh©n d©n ViÖt Nam
b¶o vÖ hoμ b×nh häp lμ rÊt hîp thêi.
Nh©n dÞp §¹i héi, t«i th©n ¸i göi lêi chμo c¸c ®¹i biÓu.
T«i nhiÖt liÖt hoan nghªnh sù thμnh c«ng cña §¹i héi hoμ
b×nh thÕ giíi ë Xtèckh«m25 võa råi.
T«i nhiÖt liÖt hoan nghªnh nh÷ng thμnh tÝch cña nh©n
d©n ViÖt Nam ta gãp phÇn vμo sù nghiÖp b¶o vÖ hoμ b×nh thÕ
giíi.
HiÖn nay, nhiÖm vô cña phong trμo hoμ b×nh lμ kiªn
quyÕt ®ßi qu©n ®éi Mü - Anh rót ra khái Lib¨ng vμ
Giãoc®ani;
§Êu tranh ®ßi cho ®−îc gi¶m qu©n bÞ, ngõng thö vμ cÊm
dïng c¸c thø vò khÝ nguyªn tö vμ khinh khÝ;
Bá c¸c khèi qu©n sù, c¸c c¨n cø qu©n sù ë n−íc ngoμi;
Ký hiÖp −íc an ninh tËp thÓ ch©u ¢u vμ ch©u ¸;
ChÊm døt mäi sù can thiÖp, t«n träng chñ quyÒn, ®éc lËp,
thèng nhÊt vμ toμn vÑn l·nh thæ cña c¸c d©n téc;
 224 225 hå chÝ Minh toμn tËp

Më réng viÖc trao ®æi kinh tÕ, v¨n ho¸ gi÷a c¸c n−íc trªn cho hoμ b×nh.
nguyªn t¾c b×nh ®¼ng hai bªn cïng cã lîi. T«i chóc §¹i héi thμnh c«ng tèt ®Ñp vμ chóc c¸c ®¹i biÓu
§Ó nh©n d©n ta gãp søc víi nh©n d©n thÕ giíi lμm tèt m¹nh khoÎ.
nhiÖm vô ®ã, t«i thÊy §¹i héi hoμ b×nh ViÖt Nam nªn chó ý
nh÷ng ®iÓm c¨n b¶n sau ®©y: Hμ Néi, ngμy 16 th¸ng 8 n¨m
- B¶o vÖ hoμ b×nh tøc lμ chèng chiÕn tranh. Ai còng biÕt 1958
kÎ g©y ra chiÕn tranh lμ chñ nghÜa thùc d©n ®Õ quèc x©m
l−îc, ®øng ®Çu lμ ®Õ quèc Mü. Cho nªn, muèn chèng chiÕn Hå CHÝ MINH
tranh, muèn b¶o vÖ hoμ b×nh th× ph¶i chèng chñ nghÜa ®Õ
quèc do Mü ®øng ®Çu. B¸o Nh©n d©n, sè 1618,
- Nh©n d©n c¸c n−íc thuéc ®Þa vμ nöa thuéc ®Þa ®ang ®Êu
ngμy 17-8-1958.
tranh gi¶i phãng vμ nh©n d©n c¸c n−íc võa tho¸t khái ¸ch
thùc d©n th× ®ang ®Êu tranh gi÷ v÷ng chñ quyÒn vμ toμn vÑn
l·nh thæ cña m×nh. §ã lμ nh÷ng ng−êi ®ang trùc tiÕp lμm cho
chñ nghÜa thùc d©n ®Õ quèc suy yÕu. §ã lμ lùc l−îng to lín
b¶o vÖ hoμ b×nh thÕ giíi. Cho nªn phong trμo hoμ b×nh ph¶i
g¾n liÒn víi phong trμo ®éc lËp d©n téc.
- Phong trμo hoμ b×nh cÇn ®oμn kÕt tÊt c¶ c¸c lùc l−îng
®Êu tranh cho hoμ b×nh. Nh−ng cÇn lÊy lùc l−îng c¸c n−íc x·
héi chñ nghÜa do Liªn X« ®øng ®Çu lμm trô cét. V× c¸c n−íc
x· héi chñ nghÜa chñ tr−¬ng thùc hiÖn n¨m nguyªn t¾c
chung sèng hoμ b×nh gi÷a hai chÕ ®é kh¸c nhau vμ kiªn
quyÕt chèng chñ nghÜa thùc d©n ®Õ quèc x©m l−îc, ®ång thêi
cã lùc l−îng v÷ng m¹nh, nhÊt lμ cã Liªn X« vμ Trung Quèc
®ñ kh¶ n¨ng ng¨n ngõa chiÕn tranh.
C¨n cø vμo nhËn ®Þnh Êy, phong trμo hoμ b×nh ViÖt Nam
ta cÇn kiªn quyÕt chèng sù can thiÖp cña ®Õ quèc Mü vμo
miÒn Nam ViÖt Nam, kiªn quyÕt ®Êu tranh cho HiÖp ®Þnh
Gi¬nev¬ ®−îc thi hμnh ®Çy ®ñ ®Ó tranh thñ thèng nhÊt n−íc
ViÖt Nam b»ng ph−¬ng ph¸p hoμ b×nh; tham gia ®éng viªn
thi ®ua x©y dùng miÒn B¾c v÷ng m¹nh ®Ó lμm c¬ së cho cuéc
®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhμ; ra søc ñng hé phong trμo
®éc lËp d©n téc vμ h−ëng øng c¸c phong trμo hoμ b×nh quèc
tÕ; ®oμn kÕt chÆt chÏ víi nh©n d©n c¸c n−íc x· héi chñ nghÜa,
víi nh©n d©n c¸c n−íc ¸ - Phi vμ nh©n d©n toμn thÕ giíi.
Gi÷ g×n hoμ b×nh lμ nhiÖm vô chung cña toμn d©n. Mçi
ng−êi d©n ViÖt Nam ph¶i lμ mét chiÕn sÜ h¨ng h¸i ®Êu tranh
 226 227 hå chÝ Minh toμn tËp

Chñ tÞch Héi ViÖt - X« h÷u nghÞ,

Chñ tÞch danh dù ñy ban b¶o vÖ hoμ b×nh thÕ giíi cña
ViÖt Nam,
ñy viªn Héi ®ång hoμ b×nh thÕ giíi.
CHóC MõNG §åNG CHÝ
§ång chÝ T«n §øc Th¾ng lμ mét g−¬ng mÉu ®¹o ®øc c¸ch
T¤N §øC TH¾NG THä 70 TUæI m¹ng: suèt ®êi cÇn, kiÖm, liªm, chÝnh; suèt ®êi hÕt lßng hÕt
søc phôc vô c¸ch m¹ng, phôc vô nh©n d©n.
Th−a l·o ®ång chÝ, V× vËy, h«m nay ch¼ng nh÷ng chóng ta ë ®©y, mμ toμn
thÓ ®ång bμo ta tõ B¾c ®Õn Nam vμ toμn thÓ nh©n d©n thÕ
H«m nay, chóng t«i rÊt sung s−íng chóc mõng ®ång chÝ
giíi yªu chuéng hoμ b×nh ®Òu vui mõng chóc ng−êi l·o chiÕn
70 tuæi.
sÜ c¸ch m¹ng T«n §øc Th¾ng sèng l©u, m¹nh khoÎ.
Th−a c¸c ®ång chÝ,
Thay mÆt nh©n d©n vμ ChÝnh phñ, t«i tr©n träng trao
§ång chÝ T«n §øc Th¾ng lμ mét ng−êi con rÊt −u tó cña
tÆng ®ång chÝ T«n §øc Th¾ng Hu©n ch−¬ng Sao vμng lμ
Tæ quèc, suèt 50 n¨m ®· kh«ng ngõng ho¹t ®éng c¸ch m¹ng.
17 n¨m bÞ thùc d©n Ph¸p cÇm tï, chÝn n¨m tham gia l·nh hu©n ch−¬ng cao nhÊt cña n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ,
®¹o kh¸ng chiÕn, bèn n¨m phÊn ®Êu ®Ó gi÷ g×n hoμ b×nh thÕ mμ ®ång chÝ T«n §øc Th¾ng lμ ng−êi ®Çu tiªn vμ ng−êi rÊt
giíi vμ ®Êu tranh cho sù nghiÖp thèng nhÊt n−íc nhμ. xøng ®¸ng ®−îc tÆng Hu©n ch−¬ng Êy.
§ång chÝ T«n §øc Th¾ng 70 tuæi nh−ng rÊt trÎ, ®èi víi
§¶ng, ®ång chÝ lμ 29 tuæi; ®èi víi n−íc ViÖt Nam ®éc lËp, B¸o Nh©n d©n, sè 1621,
®ång chÝ lμ 13 tuæi. ngμy 20-8-1958.
Lμ mét chiÕn sÜ c¸ch m¹ng d©n téc vμ chiÕn sÜ c¸ch m¹ng
thÕ giíi, ®ång chÝ T«n §øc Th¾ng lμ mét trong nh÷ng ng−êi
ViÖt Nam ®Çu tiªn ®· tham gia ®Êu tranh b¶o vÖ C¸ch m¹ng
Th¸ng M−êi vÜ ®¹i.
§ång chÝ T«n §øc Th¾ng tuy tuæi t¸c ®· cao, nh−ng vÉn
cè g¾ng ®Ó phô tr¸ch nhiÒu nhiÖm vô quan träng:
Tr−ëng Ban Th−êng trùc Quèc héi,
Chñ tÞch ñy ban Trung −¬ng MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam,
ñy viªn Trung −¬ng §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam,
Chñ tÞch danh dù Tæng Liªn ®oμn lao ®éng ViÖt Nam,
 228
§μO T¹O THÕ HÖ T¦¥NG LAI
Lμ TR¸CH NHIÖM NÆNG NÒ
NH¦NG RÊT VÎ ) VANG16F1
V× lîi Ých m−êi n¨m th× ph¶i trång c©y, v× lîi Ých tr¨m
n¨m th× ph¶i trång ng−êi. Chóng ta ph¶i ®μo t¹o ra nh÷ng
c«ng d©n tèt vμ c¸n bé tèt cho n−íc nhμ. Nh©n d©n, §¶ng,
ChÝnh phñ giao c¸c nhiÖm vô ®μo t¹o thÕ hÖ t−¬ng lai cho c¸c
c«, c¸c chó. §ã lμ mét tr¸ch nhiÖm nÆng nÒ, nh−ng rÊt vÎ
vang. Mong mäi ng−êi ph¶i cè g¾ng lμm trän nhiÖm vô.
TÊt c¶ c¸c gi¸o viªn chí nªn cho häc thÕ nμy ®· lμ ®ñ, mμ
ph¶i tiÕp tôc häc tËp thªm ®Ó tiÕn bé m·i.
Nãi ngμy 13-9-1958.
B¸o Nh©n d©n, sè 1645,
ngμy 14-9-1958.
_________
1) Nãi t¹i líp häc chÝnh trÞ cña c¸c gi¸o viªn cÊp II, cÊp III toμn
miÒn B¾c. §Çu ®Ò cña chóng t«i (B.T).
229 hå chÝ Minh toμn tËp
NãI CHUYÖN T¹I C¤NG TR¦êNG
THUû LîI B¾C - H¦NG - H¶I
Ngμy tr−íc, d−íi chÕ ®é thùc d©n vμ phong kiÕn, ba tØnh
B¾c - H−ng - H¶ ) m−êi n¨m chÝn h¹n. N¨m nμo còng ®ãi
17F1
kÐm. Nh©n d©n cùc khæ nghÌo nμn.
Tõ ngμy c¸ch m¹ng thμnh c«ng, kh¸ng chiÕn th¾ng lîi,
miÒn B¾c hoμn toμn ®−îc gi¶i phãng, c¶i c¸ch ruéng ®Êt
thμnh c«ng, ®êi sèng ®ång bμo ba tØnh ®· ®−îc c¶i thiÖn Ýt
nhiÒu. Nh−ng mçi n¨m mçi tØnh vÉn ph¶i tèn tõ 1 triÖu r−ëi
®Õn 3 triÖu ngμy c«ng vμo viÖc kh¬i m−¬ng, ®μo giÕng, t¸t n−íc,
chèng h¹n. Tèn nhiÒu c«ng søc, nh−ng vÉn cßn nhiÒu ruéng
thiÕu n−íc cÊy vμ thu ho¹ch vÉn bÊp bªnh.
Nay §¶ng vμ ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh cïng nh©n d©n x©y
dùng c«ng tr×nh thuû lîi B¾c - H−ng - H¶i ®Ó ®−a n−íc vμo
ruéng cho ®ång bμo.
VËy c¸n bé vμ ®ång bμo ph¶i cã quyÕt t©m v−ît mäi khã
kh¨n, lμm cho nhanh, cho tèt. C«ng tr×nh B¾c - H−ng - H¶i
thμnh c«ng th× mçi n¨m ®ång bμo ®ì mÊy triÖu c«ng chèng
h¹n, thu ho¹ch l¹i t¨ng thªm.
B©y giê chÞu khã phÊn ®Êu trong mÊy th¸ng. Sau nμy sÏ
h−ëng h¹nh phóc l©u dμi hμng tr¨m n¨m.
C¸n bé cÇn ph¶i biÕn quyÕt t©m cña §¶ng vμ ChÝnh phñ
thμnh quyÕt t©m cña toμn thÓ nh©n d©n.
Nh÷ng ®ång bμo cã søc lao ®éng th× ph¶i h¨ng h¸i ®i phôc
_________
1) B¾c Ninh, H−ng Yªn, H¶i D−¬ng.
 230 231 hå chÝ Minh toμn tËp

vô. thùc hiÖn khÈu hiÖu: "NhiÒu, nhanh, tèt, rÎ". Ph¶i chèng t−
C¸c cô phô l·o th× h¨ng h¸i ®éng viªn con ch¸u. t−ëng b¶o thñ, chèng t¸c phong quan liªu, chèng l·ng phÝ.
ChÞ em phô n÷ th× khuyÕn khÝch chång con ®i d©n c«ng.
Nh− vËy, th× chóng ta nhÊt ®Þnh th¾ng lîi. Trong thêi kú kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p, ®ång
§èi víi d©n c«ng: bμo vμ c¸n bé ba tØnh ®· cã truyÒn thèng ®oμn kÕt vμ anh
1. Ph¶i gi¸o dôc tèt. Ph¶i c«ng t¸c chÝnh trÞ tèt. Ph¶i lμm dòng. C«ng tr×nh thuû lîi B¾c - H−ng - H¶i lμ mét chiÕn dÞch
cho mäi ng−êi hiÓu râ r»ng: c«ng tr×nh B¾c - H−ng - H¶i lμ lîi
Ých chung, Ých lîi to, Ých lîi l©u dμi cho mçi mét ng−êi d©n ba chèng giÆc h¹n. RÊt mong ®ång bμo vμ c¸n bé ba tØnh cè g¾ng
tØnh. §ã lμ viÖc Ých n−íc lîi nhμ. ph¸t triÓn truyÒn thèng vÎ vang Êy, t×m tßi mäi s¸ng kiÕn,
Ph¶i lμm cho mäi ng−êi vui vÎ vμ h¨ng h¸i gãp c«ng gãp kh¾c phôc mäi khã kh¨n, ®Ó hoμn thμnh th¾ng lîi c«ng tr×nh
søc.
2. Ph¶i tæ chøc tèt. Tõ th«n xãm ®Õn c«ng tr−êng, ph¶i tæ B¾c - H−ng - H¶i.
chøc s½n sμng vμ chÆt chÏ. HÔ ®Õn phiªn ng−êi nμo, tæ nμo ®i
phôc vô, lμ s½n sμng ®i ngay, kh«ng chót chËm trÔ. Nãi ngμy 20-9-1958.
3. Ph¶i l·nh ®¹o tèt. D©n c«ng còng nh− qu©n ®éi, ph¶i cã
B¸o Nh©n d©n, sè 1653,
l·nh ®¹o vμ kû luËt chÆt chÏ. Mçi ®éi ph¶i cã c¸n bé phô
tr¸ch chØ huy. ngμy 22-9-1958.
§¶ng viªn vμ ®oμn viªn thanh niªn ph¶i xung phong lμm
®Çu tμu, lμm g−¬ng mÉu.
4. Dông cô ph¶i s½n sμng. Khi tæ chøc d©n c«ng, c¸n bé
c¸c x· ph¶i nh¾c nhë mäi ng−êi chuÈn bÞ s½n sμng dông cô
nh− cuèc, xÎng, v.v.. §Õn c«ng tr−êng th× b¾t tay vμo viÖc
ngay, ®Ó khái l·ng phÝ thêi giê cña ®ång bμo.
§èi víi c¸n bé:
C¸n bé l·nh ®¹o vμ c¸n bé c¸c ngμnh, t− t−ëng ph¶i
th«ng, ph¶i thËt th«ng. Ph¶i cã quyÕt t©m kh¾c phôc khã
kh¨n, lμm trßn nhiÖm vô.
Ph¶i ®ång cam céng khæ víi nh©n d©n. Ph¶i khuyÕn khÝch
vμ gióp ®ì nh©n d©n ph¸t huy s¸ng kiÕn, c¶i tiÕn kü thuËt,
n©ng cao n¨ng suÊt.
Ph¶i khÐo phèi hîp c«ng tr×nh riªng ë ®Þa ph−¬ng vμ c«ng
tr×nh chung ë c«ng tr−êng. C«ng tr×nh chung lμ chÝnh. §ång
thêi ph¶i chó ý ®Õn vô mïa vμ vô chiªm.
Cuèi cïng, mäi ng−êi ph¶i ®oμn kÕt chÆt chÏ. §oμn kÕt
gi÷a c¸n bé víi c¸n bé, gi÷a c¸n bé víi d©n c«ng, gi÷a d©n
c«ng víi d©n c«ng, gi÷a c¸n bé vμ d©n c«ng víi ®ång bμo ®Þa
ph−¬ng. §oμn kÕt lμ lùc l−îng.
Mäi ngμnh, mäi ng−êi, mäi tæ ph¶i ra søc thi ®ua, ph¶i
 232
NãI CHUYÖN VíI §åNG BμO
TØNH Y£N B¸I
TØnh nhμ cã 10 d©n téc anh em. Tr−íc kia bän thùc d©n
phong kiÕn chia rÏ chóng ta, chia rÏ c¸c d©n téc, xói giôc d©n
téc nμy hiÒm khÝch o¸n ghÐt d©n téc kh¸c ®Ó chóng ¸p bøc
bãc lét chóng ta. Nay chóng ta ph¶i ®oμn kÕt chÆt chÏ. VÝ dô:
10 d©n téc ë tØnh nhμ nh− 10 ngãn tay. NÕu xoÌ 10 ngãn tay
mμ bÎ tõng ngãn, nh− thÕ cã dÔ bÎ kh«ng? NÕu n¾m chÆt c¶
10 ngãn tay th× cã bÎ ®−îc kh«ng? NÕu kÎ nμo chia rÏ th×
ph¶i lμm thÕ nμo? Th× ph¶i ®Ëp vμo ®Çu chóng nã. §ã lμ
®iÓm thø nhÊt t¹i sao ph¶i ®oμn kÕt chÆt chÏ gi÷a c¸c d©n
téc.
Tr−íc kia chóng ta khæ v× thùc d©n phong kiÕn bãc lét.
B©y giê chóng ta ®· ®−îc tho¸t khái, chóng ta ph¶i lμm thÕ
nμo cho s−íng h¬n. Muèn s−íng h¬n ph¶i ¨n no mÆc Êm.
Muèn ¨n no mÆc Êm ph¶i lμm thÕ nμo? Ph¶i t¨ng gia s¶n
xuÊt! Song cã mét sè ®ång bμo n¨m nay lμm chç nμy, n¨m
sau lμm chç kh¸c. Cã ®óng thÕ kh«ng? Nh− thÕ kh«ng tèt. VÝ
dô nh− c©y b−ëi n¨m nay trång chç nμy sang n¨m trång chç
kh¸c th× kh«ng tèt. Ph¶i trång mét chç th× rÔ míi s©u, nhμnh
míi tèt, qu¶ míi tèt. Nh− thÕ ®ång bμo cÇn cè g¾ng ph¶i lμm
¨n ®Þnh canh. §iÓm n÷a lμ nªn t¨ng vô. Nh÷ng ruéng lμm
mét mïa cè g¾ng lμm c¶ chiªm, c¶ mïa. Ruéng mét vô gÆt
®−îc nhiÒu hay hai vô gÆt ®−îc nhiÒu? Thø ba lμ vÒ ph©n bãn.
§ång bμo biÕt lμm ph©n bãn h¬n tr−íc nh−ng cßn h¬n mét nöa
sè ruéng cÊy chay. Ruéng kh«ng cã ph©n nh− ng−êi kh«ng cã
c¬m. Ng−êi kh«ng cã c¬m cã lín ®−îc kh«ng? Lóa kh«ng cã ph©n
cã tèt kh«ng? Nªn ph¶i cè g¾ng bá nhiÒu ph©n. Ph©n cμng
233 hå chÝ Minh toμn tËp
nhiÒu th× thãc cμng nhiÒu. Muèn nhiÒu thãc ph¶i bá nhiÒu
ph©n.
- Cã mét sè ®ång bμo cßn giÊu diÖn tÝch, lμm 1 mÉu r−ìi
nãi 1 mÉu, v× ch−a hiÓu, sî nãi thËt ChÝnh phñ ®¸nh thuÕ. Cã
nh− thÕ kh«ng? ChÝnh phñ lμ ChÝnh phñ cña d©n, lÊy thuÕ
®Ó lμm lîi Ých cho d©n nh− më tr−êng häc, lμm nhμ th−¬ng,
chø kh«ng ph¶i bá tói B¸c Hå, bá tói ChÝnh phñ.
VÝ dô nh− ph©n ho¸ häc ta ch−a s¶n xuÊt ®−îc nhiÒu, cßn
ph¶i mua cña n−íc b¹n, nÕu ta lμm 100 mÉu mμ nãi 50 mÉu
th× viÖc ®Æt mua cña ChÝnh phñ sÏ thiÕu. Nh− thÕ th× ai
thiÖt? §ång bμo thiÖt, ChÝnh phñ thiÖt, nh©n d©n thiÖt.
Ta nãi: nh©n d©n lμm chñ, mμ «ng chñ, bμ chñ l¹i tù dèi
«ng chñ, bμ chñ th× cã ®óng kh«ng? V× thÕ kh«ng nªn sî t¨ng
vô, sî ®ãng thªm thuÕ, giÊu diÖn tÝch mμ ph¶i nãi thËt th×
h¬n.
- §Êt cña ta kh«ng thiÕu, nh−ng mét sè ®ång bμo d©n téc
Ýt ng−êi cßn ph¶i lμm rÉy, lμm n−¬ng. §· gäi lμ ®oμn kÕt th×
ph¶i gióp ®ì nhau nh− anh em trong nhμ. D©n téc nhiÒu ng−êi
ph¶i gióp ®ì d©n téc Ýt ng−êi, d©n téc Ýt ng−êi cÇn cè g¾ng lμm
ruéng. Hai bªn ph¶i gióp ®ì lÉn nhau. D©n téc ®«ng ng−êi
kh«ng ph¶i gióp qua loa, còng nh− d©n téc Ýt ng−êi kh«ng nªn
ngåi chê gióp. Mét bªn ra søc gióp, mét bªn ra søc lμm. Gióp
nhau th× viÖc g× còng nhÊt ®Þnh lμm ®−îc.
- Muèn t¨ng gia s¶n xuÊt tèt ph¶i cã tæ chøc, ph¶i cã tæ
®æi c«ng. Cã ng−êi hiÓu, cã ng−êi ch−a hiÓu v× sao ph¶i cã tæ
®æi c«ng. Cã ng−êi cßn sî vμo tæ ®æi c«ng. Mét ngãn tay cã ®ì
næi c¸i èng phãng thanh? N¨m ngãn tay còng ch−a ch¾c, ph¶i
c¶ 10 ngãn tay míi næi. ë n«ng th«n lμm ¨n riªng lÎ 1 - 2 nhμ
th× kh«ng tèt, lμm Ýt kÕt qu¶, 5-10 nhμ cïng lμm th× nhanh
h¬n, tèt h¬n. Cho nªn ph¶i vμo tæ ®æi c«ng. ThÕ nμo lμ tæ ®æi
c«ng? Kh«ng ph¶i ®¸nh trèng, ®Õm ®Çu ng−êi 1,2,3 råi b¸o c¸o
lªn huyÖn, lªn tØnh. Tæ ®æi c«ng ph¶i thËt sù gióp ®ì nhau, chø
kh«ng ph¶i chØ khai trªn giÊy. Kh«ng ph¶i lμ cÇm tay d¾t cæ
 234 235 hå chÝ Minh toμn tËp

b¶o "anh ph¶i vμo tæ ®æi c«ng" mμ ph¶i lμm cho ®ång bμo tù
nguyÖn tù gi¸c.
VÊn ®Ò thø ba lμ ph¶i tiÕt kiÖm. V× sao ph¶i tiÕt kiÖm? VÝ
dô mçi gia ®×nh tr−íc kia thu ®−îc 1 tÊn. B©y giê nhê cã
ph©n bãn nªn ®−îc 2 tÊn. ThÕ lμ cã t¨ng gia. T¨ng gia nhiÒu
®Êy. Nh−ng lμm ®−îc bao nhiªu l¹i chÐn hÕt, nh− thÕ kÕt qu¶ §IÖN MõNG CHÝNH PHñ L¢M THêI N¦íC
còng nh− kh«ng. §ång bμo ta ®©y cã nhiÒu ®iÓm tèt, nh−ng CéNG HOμ ANGI£RI
còng cßn cã khuyÕt ®iÓm cÇn ph¶i söa ch÷a dÇn dÇn. Hái cã
tiÕt kiÖm kh«ng? Còng cã tiÕt kiÖm nh−ng lóc ®¸m c−íi, mêi
hä néi, hä ngo¹i chÌ chÐn linh ®×nh, 2 b÷a say s−a b»ng KÝnh göi ¤ng Phera ¸pba, Thñ t−íng ChÝnh
thÝch. Nh−ng sau ®Êy nhμ trai, nhμ g¸i ph¶i b¸n tr©u, bß,
thãc, b¸n ruéng, ®i vay nî. Nh− thÕ lμ kh«ng tèt. Mμ ®· phñ l©m thêi n−íc Céng hoμ Angiªri,
kh«ng tèt lμ xÊu. §· xÊu th× ph¶i söa. §¸m c−íi nh− thÕ,
®¸m ma còng thÕ. Th−êng th× ch«n cÊt còng ®ñ, nh−ng còng Th−a Ngμi Thñ t−íng th©n mÕn,
cø ph¶i chÐn. ThÕ råi còng b¸n thãc, b¸n tr©u, b¸n ruéng.
B©y giê vÝ dô ai còng tiÕt kiÖm tõ trªn xuèng d−íi, tõ Nh©n dÞp thμnh lËp ChÝnh phñ l©m thêi n−íc Céng hoμ
thμnh thÞ ®Õn n«ng th«n ®Òu tiÕt kiÖm, mçi ng−êi mçi ngμy Angiªri, thay mÆt nh©n d©n ViÖt Nam, ChÝnh phñ n−íc ViÖt
bít mét dóm g¹o th«i, mçi th¸ng mçi ng−êi dμnh ®−îc nöa Nam D©n chñ Céng hoμ vμ nh©n danh c¸ nh©n t«i, t«i xin
kil«. Trong kh¸ng chiÕn chóng ta ®· lμm ®−îc. Lμm nh− thÕ
trong tØnh nhμ, mçi n¨m tiÕt kiÖm ®−îc 750 tÊn g¹o. Víi 750 göi ®Õn Ngμi, ChÝnh phñ Angiªri vμ c¸c b¹n Angiªri anh
tÊn g¹o ®ång bμo lμm ®−îc bao nhiªu viÖc to t¸t. Tr−íc kia, dòng lêi chμo mõng nhiÖt liÖt vμ xin ch©n thμnh chóc c¸c b¹n
ta ph¶i ®−a g¹o ë d−íi xu«i lªn. §ång chÝ Chñ tÞch cã cho biÕt th¾ng lîi lín trong cuéc ®Êu tranh cho nÒn ®éc lËp d©n téc.
lμ võa råi còng ph¶i ®−a lªn 300 tÊn. NÕu tiÕt kiÖm ®−îc nh−
trªn th× kh«ng ph¶i ®−a g¹o ë d−íi xu«i lªn. Lμm nh− thÕ cã
khã kh«ng? Kh«ng khã. Cã dÔ kh«ng? Kh«ng dÔ. Mμ ph¶i cã Ngμy 27 th¸ng 9 n¨m 1958
tæ chøc. Chñ tÞch
n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
Nãi ngμy 25-9-1958.
Hå CHÝ MINH
B¸o Yªn B¸i, sè 240,
ngμy 10-10-1958.
B¸o Nh©n d©n, sè 1659,
ngμy 28-9-1958.
 236
C¶I TIÕN VIÖC QU¶N Lý XÝ NGHIÖP
§Ó x©y dùng miÒn B¾c tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa x· héi lμm
c¬ së v÷ng m¹nh cho cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhμ,
toμn d©n vμ toμn §¶ng ph¶i ra søc ph¸t triÓn vμ ph¸t triÓn
m¹nh kinh tÕ cña ta.
Muèn vËy, th× vÒ c«ng nghiÖp, c¸c xÝ nghiÖp cña Nhμ n−íc
(tøc lμ cña toμn d©n) cÇn ph¶i c¶i tiÕn chÕ ®é qu¶n lý.
Muèn c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp, th× tr−íc hÕt ph¶i t¨ng
c−êng viÖc gi¸o dôc chÝnh trÞ vμ n©ng cao t− t−ëng cña c¸n bé
vμ c«ng nh©n b»ng c¸ch:
- Båi d−ìng t− t−ëng cña giai cÊp c«ng nh©n - ®Êu tranh
chèng t− t−ëng cña giai cÊp t− s¶n.
- Båi d−ìng chñ nghÜa tËp thÓ - chèng chñ nghÜa c¸ nh©n.
- Båi d−ìng quan ®iÓm lao ®éng (lao ®éng trÝ ãc vμ lao
®éng ch©n tay ph¶i kÕt hîp chÆt chÏ) - chèng quan ®iÓm xem
khinh lao ®éng ch©n tay.
- N©ng cao tinh thÇn lμm chñ xÝ nghiÖp vμ lμm chñ n−íc
nhμ cña c«ng nh©n vμ c¸n bé, n©ng cao tinh thÇn tr¸ch
nhiÖm vμ tÝnh tÝch cùc cña mäi ng−êi.
§Ó qu¶n lý tèt xÝ nghiÖp, th× ph¶i thùc hiÖn ba ®iÒu: TÊt
c¶ c¸n bé l·nh ®¹o ph¶i thËt sù tham gia lao ®éng ch©n tay.
TÊt c¶ c«ng nh©n ph¶i tham gia c«ng viÖc qu¶n lý c¸c tæ s¶n
xuÊt, d−íi sù l·nh ®¹o cña c¸n bé c¸c ph©n x−ëng. Söa ®æi
nh÷ng chÕ ®é vμ quy t¾c kh«ng hîp lý.
Tõ tr−íc ®Õn nay, v× c¸n bé chØ lμm viÖc qu¶n lý, kh«ng
237 hå chÝ Minh toμn tËp
tham gia lao ®éng s¶n xuÊt, cho nªn xa rêi c«ng viÖc thùc tÕ,
xa rêi quÇn chóng c«ng nh©n. Do ®ã mμ sinh ra bÖnh chñ
quan, quan liªu, mÖnh lÖnh.
C«ng nh©n th× chØ s¶n xuÊt mμ kh«ng tham gia qu¶n lý,
do ®ã mμ kÐm tinh thÇn tr¸ch nhiÖm vμ kû luËt, kh«ng ph¸t
huy ®−îc s¸ng kiÕn.
C¸n bé tham gia lao ®éng vμ c«ng nh©n tham gia qu¶n lý
th× sÏ söa ch÷a ®−îc nh÷ng khuyÕt ®iÓm Êy; c«ng nh©n vμ
c¸n bé sÏ ®oμn kÕt thμnh mét khèi, mäi ng−êi ®Òu lμ ®ång chÝ
víi nhau, ®Òu ra søc phÊn ®Êu lμm cho xÝ nghiÖp ngμy cμng
tiÕn lªn.
- C¸n bé trùc tiÕp tham gia lao ®éng th× cμng gÇn gòi vμ
hiÓu biÕt c«ng nh©n h¬n, nh×n thÊy vμ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò
®−îc nhanh chãng h¬n. V× vËy, c¸n bé trong ban l·nh ®¹o
mçi tuÇn cÇn ph¶i cïng c«ng nh©n lao ®éng mét ngμy hoÆc
ngμy r−ìi. C¸c c¸n bé kh¸c (c¸n bé kü thuËt, c¸c tr−ëng
phßng...) th× nöa ngμy lμm viÖc chuyªn m«n, nöa ngμy lao
®éng cïng c«ng nh©n.
- C«ng nh©n tham gia qu¶n lý - Tuú t×nh h×nh s¶n xuÊt,
c«ng nh©n chia thμnh tõng tæ 10 hoÆc 20 ng−êi, bÇu mét
ng−êi cã tÝn nhiÖm nhÊt lμm tæ tr−ëng, ph©n c«ng rμnh m¹ch
cho mét hoÆc hai ng−êi phô tr¸ch qu¶n lý mét viÖc (nh− kû
luËt, n¨ng suÊt, chÊt l−îng, m¸y mãc...).
- Khã kh¨n - ViÖc c¶i tiÕn qu¶n lý lóc ®Çu cã khã kh¨n.
Theo kinh nghiÖm nhμ m¸y Trung Quèc, th× cã nh÷ng khã
kh¨n nh− sau:
C¸n bé th¾c m¾c: Suèt ngμy qu¶n lý mμ cßn lóng tóng,
nay ph¶i tham gia lao ®éng nöa ngμy th× sî lóng tóng h¬n
n÷a.
Lao ®éng s¶n xuÊt kh«ng th¹o, sî c«ng nh©n c−êi, råi
l·nh ®¹o c«ng nh©n kh«ng ®−îc. Häc hái c«ng nh©n th× sî
 238
xÊu hæ.
Mét sè c¸n bé kü thuËt ng¹i r»ng tham gia lao ®éng th×
nghiÖp vô cña m×nh sÏ bÞ bª trÔ; hoÆc sî bËn, sî mÖt nhäc...
Sî c«ng nh©n kh«ng biÕt qu¶n lý. Còng cã ng−êi sî c«ng
nh©n tham gia qu¶n lý th× sè c¸n bé qu¶n lý sÏ bÞ gi¶m bít,
bÞ ®−a sang s¶n xuÊt.
C«ng nh©n th¾c m¾c: Sî tr¸ch nhiÖm, sî mÊt lßng, sî
c«ng nh©n kh¸c kh«ng nghe lêi. Sî ¶nh h−ëng ®Õn c«ng t¸c,
do ®ã mμ ¶nh h−ëng ®Õn l−¬ng bæng cña m×nh.
§Ó gi¶i quyÕt th¾c m¾c cña c¸n bé, c¸ch tèt nhÊt lμ ng−êi
l·nh ®¹o cã quyÕt t©m vμ lμm g−¬ng mÉu, xung phong lao
®éng. KÕt qu¶ chøng tá r»ng c¸n bé nöa ngμy lao ®éng, nöa
ngμy lμm viÖc chuyªn m«n, c«ng viÖc ch¼ng nh÷ng kh«ng bª
trÔ, mμ cßn tr«i ch¶y h¬n; c«ng nh©n ch¼ng nh÷ng kh«ng mØa
mai c¸n bé, mμ l¹i th©n mËt h¬n víi c¸n bé. Do ®ã, c¸n bé
thÊy râ r»ng: tù m×nh ph¶i tham gia s¶n xuÊt míi l·nh ®¹o
tèt s¶n xuÊt.
§Ó gi¶i quyÕt th¾c m¾c cña c«ng nh©n, ®¶ng uû ®−a cho
toμn thÓ c«ng nh©n th¶o luËn s©u s¾c nh÷ng vÊn ®Ò, vÝ dô:
ChØ ®Ó mÆc c¸n bé chuyªn m«n qu¶n lý h¬n, hay lμ c«ng
nh©n tham gia qu¶n lý h¬n ?
Ph¶i ch¨ng c«ng nh©n tham gia qu¶n lý, c«ng viÖc cña xÝ
nghiÖp sÏ lén xén?
C«ng nh©n tham gia qu¶n lý sÏ gÆp nh÷ng khã kh¨n g× vμ
cã thÓ gi¶i quyÕt thÕ nμo?
KÕt luËn cña c«ng nh©n lμ: C«ng nh©n tham gia qu¶n lý
lμ nÒn t¶ng cña viÖc qu¶n lý tèt xÝ nghiÖp x· héi chñ nghÜa.
Trong xÝ nghiÖp x· héi chñ nghÜa, c«ng nh©n lμ ng−êi chñ,
cã tr¸ch nhiÖm tham gia qu¶n lý cho tèt.
C«ng nh©n tham gia qu¶n lý sÏ lμm cho c¬ quan qu¶n lý
khái kÒnh cμng, bít giÊy tê bÒ bén, bít chÕ ®é phiÒn phøc,
v.v. vμ s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh sÏ nhiÒu, nhanh, tèt, rÎ.
KÕt qu¶ b−íc ®Çu - ChØ trong mÊy h«m c¶i tiÕn qu¶n lý,
do s¸ng kiÕn cña c«ng nh©n vμ c¸n bé, nhμ m¸y Kh¸nh Hoa
(Trung Quèc) ®· gi¶m ®−îc 263 lo¹i giÊy tê. (ChØ ë phßng kinh
doanh vμ phßng tμi liÖu, nÕu mét ng−êi chuyªn viÖc ®ãng dÊu
vμo nh÷ng giÊy tê Êy - c¶ n¨m ®ãng ®Õn 1.952.800 lÇn - còng
239 hå chÝ Minh toμn tËp
tèn hÕt 130 ngμy c«ng!). Söa ®æi hoÆc xo¸ bá 158 chÕ ®é c«ng
t¸c kh«ng hîp lý. KÕ ho¹ch s¶n xuÊt quý I ®· hoμn toμn v−ît
møc. KÕ ho¹ch s¶n xuÊt n¨m nay sÏ nhiÒu gÊp hai n¨m
ngo¸i. Gi¸ thμnh gi¶m 50%. Nh©n viªn qu¶n lý tõ 23% gi¶m
xuèng 7%.
N¨ng suÊt lao ®éng tiÕn bé nh¶y vät, c¶ x−ëng quyÕt ®Þnh
kÕ ho¹ch 5 n¨m sÏ hoμn thμnh tr−íc 2 n¨m, cã nh÷ng ph©n
x−ëng sÏ hoμn thμnh tr−íc 6 th¸ng. C¸n bé chÝnh trÞ ®Òu ra
søc häc kü thuËt, c¸n bé kü thuËt ®Òu ra søc häc chÝnh trÞ, hä
quyÕt t©m trë nªn nh÷ng c¸n bé thËt "hång vμ chuyªn".
Nãi tãm l¹i: C¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp lμ mét cuéc c¶i t¹o
chÝnh trÞ vμ t− t−ëng réng kh¾p vμ s©u s¾c trong c¸n bé vμ
c«ng nh©n. Trong viÖc nμy, sù l·nh ®¹o cña §¶ng cÇn ph¶i
chÆt chÏ vμ toμn diÖn; ®¶ng viªn vμ ®oμn viªn thanh niªn
ph¶i lμm g−¬ng mÉu, lμm ®Çu tμu. Khi t− t−ëng ®−îc gi¶i
phãng, gi¸c ngé ®−îc n©ng cao, c¸n bé vμ c«ng nh©n sÏ ®oμn
kÕt chÆt chÏ, tù gi¸c tù ®éng kh¾c phôc mäi khã kh¨n, ph¸t
huy mäi s¸ng kiÕn, xÝ nghiÖp sÏ ®−îc qu¶n lý tèt, s¶n xuÊt
nhÊt ®Þnh sÏ t¨ng gia, kÕ ho¹ch Nhμ n−íc nhÊt ®Þnh sÏ hoμn
thμnh vμ hoμn thμnh v−ît møc.
TRÇN LùC
B¸o Nh©n d©n, sè 1669,
ngμy 8-10-1958.
 240
§IÖN MõNG
N¦íC CéNG HOμ GHIN£ THμNH LËP
KÝnh göi ¤ng Xªcu Turª, Tæng thèng n−íc Céng hoμ
Ghinª,
T«i rÊt sung s−íng tiÕp ®−îc bøc ®iÖn Ngμi göi cho.
Thay mÆt nh©n d©n ViÖt Nam, ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam
D©n chñ Céng hoμ vμ nh©n danh c¸ nh©n t«i, t«i xin kÝnh göi
Ngμi cïng ChÝnh phñ vμ nh©n d©n Ghinª lêi chμo mõng
nhiÖt liÖt vμ xin kÝnh chóc n−íc Ghinª tù do vμ d©n chñ ®−îc
phån vinh.
ViÖc thμnh lËp n−íc Céng hoμ Ghinª lμ mét th¾ng lîi to
lín cña nh©n d©n Ghinª vμ mét lÇn n÷a chøng tá r»ng tinh
thÇn c¸c Héi nghÞ B¨ng®ung, L¬ Ke vμ Ac¬ra ®· kh«ng
ngõng thóc ®Èy phong trμo gi¶i phãng ngμy cμng lín m¹nh
cña c¸c d©n téc bÞ ¸p bøc ë ¸- Phi.
Xin kÝnh göi Ngμi lêi chμo huynh ®Ö.
Ngμy 9 th¸ng 10 n¨m 1958
Chñ tÞch
n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
Hå CHÝ MINH
B¸o Nh©n d©n, sè 1671,
ngμy 10-10-1958.
241 hå chÝ Minh toμn tËp
PH¶I THI §UA CHèNG H¹N, DIÖT S¢U,
§Ó N¾M CH¾C Vô MïA TH¾NG LîI
Chèng h¹n - Lóa mïa nμy tèt h¬n mïa tr−íc. §ã lμ mét
®iÒu ®¸ng mõng.
Nh−ng còng nh− mäi n¨m, ®Õn d¹o nμy trêi m−a Ýt.
NhiÒu ruéng cao bÞ c¹n n−íc. Lóa ®ang trç bÞ nghÑn ®ßng,
nh− mét sè ®Þa ph−¬ng ë Hμ §«ng, Thanh Ho¸, B¾c Ninh,
Hoμ B×nh, v.v..
C¸n bé c¸c tØnh vμ huyÖn ®ang tÝch cùc l·nh ®¹o nh©n
d©n gi¶i quyÕt viÖc c¹n n−íc.
ThÕ lμ tèt. Nh−ng nãi chung phong trμo cßn yÕu. CÇn ph¶i
cè g¾ng h¬n n÷a.
DiÖt s©u - ë Th¸i B×nh, KiÕn An, Tuyªn Quang, Th¸i
Nguyªn, v.v. n¬i th× cã s©u cuèn l¸, n¬i th× cã s©u c¾n giÐ.
NhiÒu n¬i ®· tËp trung lùc l−îng ®Ó diÖt s©u. Nh− Th¸i
Nguyªn ®· huy ®éng 680 c¸n bé, 5.000 häc sinh, 5.500 bé ®éi,
45.700 nh©n d©n ®i diÖt s©u. Th¸i B×nh cã 32.500 c¸n bé vμ
nh©n d©n tham gia diÖt s©u. C¸n bé, bé ®éi vμ nh©n d©n B¾c
C¹n ®· diÖt s©u trong 22.270 buæi, v.v.. Nh÷ng n¬i cè g¾ng
nh− vËy, ®· cã thμnh tÝch kh¸. Nh−ng phong trμo ch−a ®Òu,
ch−a kh¾p.
Tr¸i l¹i, mét vμi n¬i n«ng d©n cßn mª tÝn, cho r»ng s©u
c¾n l¸ lμ dÊu hiÖu ®−îc mïa!
 242 243 hå chÝ Minh toμn tËp

KhuyÕt ®iÓm nÆng nhÊt cña c¸n bé vμ nh©n d©n lμ chñ

quan. ThÊy lóa tèt th× Ýt s¨n sãc. §Õn khi thÊy s©u nhiÒu th×
l¹i ng¹i khã.
C¸n bé tØnh, huyÖn, x· cÇn ph¶i ra søc ®éng viªn nh©n §IÖN MõNG NGμY SINH
d©n tÝch cùc chèng h¹n vμ diÖt s©u triÖt ®Ó vμ kÞp thêi, ®Ó
§åNG CHÝ ¡NGVE HèTGIA
n¾m ch¾c vô mïa th¾ng lîi.
Chóng ta chÞu khã phÊn ®Êu mét th¸ng, th× sÏ no Êm
sung s−íng suèt n¨m. KÝnh göi ®ång chÝ ¡ngve Hètgia,
BÝ th− thø nhÊt Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng
§¶ng Lao ®éng Anbani,
TRÇN LùC Tirana
§ång chÝ th©n mÕn,
Nh©n dÞp kû niÖm sinh nhËt n¨m thø 50 cña ®ång chÝ,
B¸o Nh©n d©n, sè 1672,
thay mÆt Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng §¶ng Lao ®éng ViÖt
ngμy 11-10-1958. Nam, toμn thÓ ®¶ng viªn §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam, giai cÊp
c«ng nh©n, nh©n d©n ViÖt Nam vμ nh©n danh c¸ nh©n, t«i
xin th©n ¸i göi ®ång chÝ lêi chμo mõng th©n thiÕt vμ kÝnh
mÕn.
KÝnh chóc ®ång chÝ lu«n lu«n khoÎ m¹nh ®Ó ho¹t ®éng
cho sù nghiÖp vÎ vang cña §¶ng Lao ®éng Anbani, cïng víi
Trung −¬ng §¶ng Lao ®éng Anbani l·nh ®¹o nh©n d©n
Anbani x©y dùng n−íc Anbani x· héi chñ nghÜa t−¬i ®Ñp vμ
phån vinh vμ ®Êu tranh b¶o vÖ hoμ b×nh ch©u ¢u vμ thÕ giíi.

Hμ Néi, ngμy 16 th¸ng 10 n¨m 1958

Hå CHÝ MINH

B¸o Nh©n d©n, sè 1684,

ngμy 23-10-1958.
 244
LêI C¡N DÆN
CHÞ EM PHô N÷ THñ §¤ 1) 18F
ChÞ em phô n÷ cè g¨ng thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc
hμnh tiÕt kiÖm gãp phÇn x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn
B¾c, ®Êu tranh giμnh thèng nhÊt Tæ quèc. Phô n÷ c«ng nh©n
cÇn tÝch cùc tham gia qu¶n lý thËt tèt nhμ m¸y, c«ng tr−êng.
Phô n÷ n«ng d©n cÇn h¨ng h¸i tham gia phong trμo ®æi c«ng,
hîp t¸c, gÆt tèt vô mïa, chuÈn bÞ tèt vô chiªm n¨m tíi. C¸c
tÇng líp phô n÷ ë thμnh phè cÇn chÊp hμnh tèt c¸c chÝnh
s¸ch cña §¶ng vμ ChÝnh phñ. ChÞ em lμm nghÒ bu«n b¸n cÇn
gi÷ ®øc tÝnh thËt thμ, ®óng ®¾n, bμi trõ tÖ "mua rÎ, b¸n ®¾t",
tÖ "mÆc c¶, nãi th¸ch". ChÞ em phô n÷ ph¶i hÕt søc ch¨m lo
b¶o vÖ søc khoÎ cña con c¸i, v× thiÕu nhi lμ t−¬ng lai cña d©n
téc.
Nãi ngμy 18-10-1958.
B¸o Nh©n d©n, sè 1680,
ngμy 19-10-1958.
_________
1) Nãi t¹i Héi nghÞ phô n÷ lao ®éng tÝch cùc lÇn thø nhÊt cña
Hμ Néi. §Çu ®Ò cña chóng t«i (B.T).
245 hå chÝ Minh toμn tËp
NãI CHUYÖN VíI C¸N Bé, Bé §éI
Vμ NH¢N D¢N TØNH HOμ B×NH
B¸c thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vμ ChÝnh phñ vÒ th¨m
®ång bμo, c¸n bé, bé ®éi vμ c¸c ch¸u.
§ång bμo, c¸n bé, bé ®éi tØnh nhμ trong kh¸ng chiÕn ®· cã
nhiÒu thμnh tÝch rÊt anh dòng. Tõ hoμ b×nh lËp l¹i, ®ång bμo
®· cè g¾ng s¶n xuÊt, gi÷ trËt tù trÞ an, ®oμn kÕt gi÷a c¸c d©n
téc. Nh− thÕ lμ rÊt tèt. Trung −¬ng §¶ng, ChÝnh phñ cã lêi
ngîi khen ®ång bμo, c¸n bé, bé ®éi.
ë ®©y cã bé ®éi vμ ®ång bμo miÒn Nam tËp kÕt. Bé ®éi vμ
®ång bμo miÒn Nam còng ra søc t¨ng gia s¶n xuÊt, ra søc
gióp ®ì ®ång bμo ®Þa ph−¬ng. §ång bμo ®Þa ph−¬ng còng cã
quan hÖ t×nh c¶m víi bé ®éi, ®ång bμo miÒn Nam tËp kÕt.
Nh− thÕ lμ tèt. Nh−ng còng cÇn cè g¾ng h¬n n÷a.
B©y giê nãi chuyÖn vÒ lμm ¨n.
§ång bμo tØnh nhμ ngμy nay lμm ruéng ®· biÕt dïng
ph©n; nh−ng nh÷ng n¬i biÕt dïng cßn dïng Ýt qu¸ vμ cßn
nhiÒu n¬i ch−a biÕt dïng. NhiÒu ph©n th× nhiÒu lóa, Ýt ph©n
th× Ýt lóa, kh«ng ph©n lóa rÊt xÊu.
Bá nhiÒu ph©n råi ph¶i cã n−íc, ph¶i cμy s©u. Cã cμy s©u
ph©n míi ¨n s©u xuèng ®Êt, rÔ míi ®©m s©u; rÔ cã ®©m s©u,
c©y míi cao míi tèt. §ång bμo trªn nμy cμy rÊt n«ng, chØ
 246
kho¶ng 7, 8 ph©n.
Vô mïa nμy, ®ång bμo cè g¾ng ®−îc 2 tÊn 1; so víi tr−íc
thÕ lμ tiÕn bé, nh−ng tiÕn bé cßn Ýt, ph¶i cè g¾ng h¬n n÷a. Vô
chiªm tíi, trªn tØnh ®Þnh 30 t¹, xuèng huyÖn lªn 34 t¹, cã x·
®Þnh 38 t¹. NÕu biÕt tæ chøc, tuyªn truyÒn, gi¶i thÝch râ rμng,
th× ®ång bμo sÏ cßn cè g¾ng h¬n n÷a.
Muèn s¶n xuÊt nhiÒu, l¹i ph¶i cã tæ chøc; v× ng−êi cμng
nhiÒu søc cμng m¹nh, lμm c«ng viÖc cμng nhanh, cμng tèt;
nÕu Ýt ng−êi, søc yÕu, lμm kh«ng nhanh kh«ng tèt. VÝ dô: lμm
ruéng th× ph¶i chèng h¹n, b¾t s©u. Mét gia ®×nh cã ®μo ®−îc
m−¬ng kh«ng ? Cã b¾t ®−îc hÕt s©u kh«ng ? Kh«ng! Ph¶i cã
c¶ x·, c¶ huyÖn, c¶ tØnh míi chèng ®−îc h¹n, trõ ®−îc s©u.
TØnh nhμ cã tiÕn bé lμ ®· tæ chøc ®−îc 6.800 tæ ®æi c«ng,
nh−ng tæ th−êng xuyªn cßn Ýt, míi cã 2.200 tæ. Mçi tæ nghe
nãi chØ cã 3, 4 gia ®×nh, tæ nhiÒu nhÊt chØ cã 13 gia ®×nh. Nh−
thÕ lμ Ýt qu¸. Muèn kh¬i m−¬ng, 13 gia ®×nh cã lμm ®−îc
kh«ng ? Kh«ng! Ph¶i nhiÒu h¬n n÷a. §ång bμo Hoμ B×nh
còng ®«ng ng−êi; tr−íc ®©y ch−a tæ chøc l¹i, nay ®· biÕt tæ
chøc l¹i, ®ã lμ tiÕn bé, nh−ng tæ chøc cßn nhá qu¸. Nªn tuyªn
truyÒn gi¶i thÝch cho ®ång bμo hiÓu râ tæ chøc to cã lîi nh−
thÕ nμo, ®Ó ®ång bμo tù nguyÖn tù gi¸c tæ chøc l¹i cho to h¬n.
VÒ s¶n xuÊt, cè g¾ng s¶n xuÊt l−¬ng thùc, tr−íc hÕt lμ
thãc, thÕ lμ ®óng; nh−ng h×nh nh− ®ång bμo ch−a chó ý ®Çy
®ñ hoa mμu nh− ng«, khoai, s¾n. Hoa mμu còng cÇn lμm tèt.
Muèn lóa tèt, hoa mμu tèt, cÇn nhiÒu ph©n. Ph©n th× cã
ph©n xanh, ph©n ng−êi, ph©n chuång. Ph©n ng−êi, n−íc gi¶i,
ph©n chuång lμ quý nhÊt. Muèn cã nhiÒu ph©n chuång, ph¶i
nu«i nhiÒu tr©u, bß, lîn.
S¶n xuÊt cã nhiÒu mÆt nh− thÕ, muèn chó ý kh¾p mäi
mÆt, ph¶i tæ chøc ®æi c«ng. Tæ chøc ra ph¶i lμm viÖc thËt sù,
kh«ng ph¶i ®Ó b¸o c¸o lªn huyÖn, lªn tØnh mμ thËt sù kh«ng
ho¹t ®éng.
B©y giê nãi vÒ b×nh d©n häc vô. §ång bμo ®· cè g¾ng vμ cã
tiÕn bé nh−ng cßn ph¶i cè g¾ng h¬n n÷a. HiÖn nay nhiÒu n¬i
247 hå chÝ Minh toμn tËp
®· xo¸ xong n¹n mï ch÷ råi; tØnh nhμ vÉn ch−a xo¸ xong.
VËy ®ång bμo cã cè g¾ng ®−îc kh«ng ? Nh÷ng n¬i xo¸ n¹n mï
ch÷ ®Òu ®−îc th−ëng hu©n ch−¬ng. §ång bμo cã muèn ®−îc
th−ëng hu©n ch−¬ng kh«ng? NÕu cã, th× ph¶i cè g¾ng d¹y vμ
häc.
B©y giê nãi ®Õn c«ng tr−êng. Anh em c«ng tr−êng cã
nhiÒu cè g¾ng, ®· tiÕt kiÖm mçi c©y sè 3 triÖu ®ång. §ã lμ tèt.
Nh−ng mét mÆt, c¸n bé kü thuËt tÝnh kh«ng s¸t, tÝnh theo
c¸ch b¶o thñ, quan liªu; kh«ng thÊy r»ng c«ng nh©n, n«ng
d©n hä hiÓu, hä ra søc lμm th× tèn Ýt tiÒn nh−ng ®−îc nhiÒu
c«ng viÖc. Cho nªn, chóng ta cã thÓ dïng Ýt tiÒn, Ýt thêi giê
mμ lμm ®−îc nhiÒu c«ng viÖc nÕu chóng ta biÕt dùa vμo c«ng
nh©n, n«ng d©n.
B©y giê nãi vÒ c¸n bé. C¸n bé trong còng nh− ngoμi §¶ng
tr−íc khi nhËn nhiÖm vô ®Òu høa hÕt lßng hy sinh v× §¶ng,
v× c¸ch m¹ng. HÕt lßng lμ chç nμo nh©n d©n cÇn th× m×nh ®i
chç Êy. NÕu cã ng−êi muèn vÒ xu«i, ®æi c«ng viÖc, xin vÒ s¶n
xuÊt, thÕ cã ph¶i lμ hÕt lßng hÕt søc kh«ng ? ThÕ lμ tù dèi
m×nh, lμ dèi §¶ng, dèi nh©n d©n. §· lμ ng−êi c¸n bé th×
kh«ng ai muèn dèi nh− thÕ. V× thÕ ph¶i yªn t©m c«ng t¸c. VÝ
dô: ë rÎo cao, c«ng t¸c khã kh¨n nh−ng chç Êy ®ång bμo,
§¶ng vμ ChÝnh phñ ®ang cÇn m×nh, m×nh ph¶i lμm. ThÕ míi
xøng ®¸ng lμ ng−êi c¸n bé.
VÒ kû luËt lao ®éng, B¸c nãi vÒ hiÖn t−îng ®i muén vÒ
sím. C¬m m×nh ¨n, ¸o m×nh mÆc lμ cña ai ? Lμ cña nh©n d©n
tr¶ l−¬ng cho m×nh ®Ó m×nh lμm mçi ngμy 8 tiÕng. Nh−ng ®i
muén, vÒ sím, lμ ¨n bít cña nh©n d©n. Nh− thÕ cã xøng ®¸ng
lμ ng−êi c¸n bé kh«ng ? Ngμy nay, nh©n d©n ngμy cμng tiÕn
bé. Ng−êi c¸n bé gióp ®ì h−íng dÉn, l·nh ®¹o nh©n d©n mμ
kh«ng tiÕn bé th× sÏ l¹c hËu. V× vËy, c¸n bé ph¶i häc tËp
chÝnh trÞ, nghiÖp vô.
 248
B©y giê, B¸c nãi ®Õn khuyÕt ®iÓm:
1. C¸n bé, ®ång bμo cã mét sè sî khã kh¨n, kh«ng muèn
c¶i tiÕn c¸ch lμm viÖc, kh«ng muèn c¶i tiÕn kü thuËt. C¸i ®ã
lμ do b¶o thñ, do ng¹i khã, v× ®êi «ng ®êi cha lμm thÕ nμo th×
nay cø lμm nh− thÕ. Ph¶i dÇn dÇn söa ch÷a khuyÕt ®iÓm ®ã
míi s¶n xuÊt tèt ®−îc.
2. §ång bμo tØnh nhμ tr−íc ®©y 13, 14 n¨m còng nh− ®ång
bμo c¶ n−íc lμ n« lÖ cho Ph¸p. Nay cã c¸ch m¹ng, cã kh¸ng
chiÕn ®uæi ®−îc chóng nã nªn kh«ng ph¶i lμm n« lÖ n÷a. B©y
giê kh¸c tr−íc råi, cho nªn c¸ch lμm viÖc còng ph¶i kh¸c.
Tr−íc ®©y, mçi ngμy lμm viÖc rÊt Ýt, thêi giê nghØ th× nhiÒu.
B©y giê ph¶i lμm nhiÒu h¬n. Lμm nhiÒu thêi giê th× ®−îc
nhiÒu c«ng viÖc h¬n. VÝ dô: cuèc 4 tiÕng trång ®−îc 4 th−íc
ng«, th× cuèc 8 tiÕng trång ®−îc 8 th−íc. V× vËy, muèn ®ñ ¨n
®ñ mÆc, muèn tØnh nhμ giμu m¹nh, ph¶i thªm thêi giê lμm
viÖc.
3. §ång bμo nÊu r−îu vμ uèng r−îu nhiÒu qu¸. L©u l©u
uèng mét chót th× kh«ng sao, nh−ng uèng nhiÒu th× kh«ng
tèt v×:
- R−îu nÊu b»ng g¹o nªn tèn g¹o.
- Uèng nhiÒu ¶nh h−ëng ®Õn søc khoÎ.
§ång bμo cÇn gióp nhau söa ch÷a khuyÕt ®iÓm ®ã.
4. §ång bμo cßn tôc lÖ ma chay, c−íi hái ¨n uèng lu bï.
M×nh ¨n vμi b÷a, nh−ng nhμ cã con c−íi hái, cã ng−êi chÕt th×
m¾c nî ph¶i ®i vay. Ph¶i b¸n tr©u, b¸n ruéng. ThÕ lμ xa xØ.
Kh«ng tèt.
NhiÖm vô toμn §¶ng, toμn d©n hiÖn nay lμ x©y dùng
miÒn B¾c tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi, ®ång thêi ®Êu tranh
thèng nhÊt n−íc nhμ. Muèn x©y dùng chñ nghÜa x· héi, ph¶i
ra søc t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hμnh tiÕt kiÖm. Muèn t¨ng gia
s¶n xuÊt, ph¶i tæ chøc ®æi c«ng, hîp t¸c x·, t¨ng thªm thêi
giê lμm viÖc. Nh−ng nÕu t¨ng gia ®−îc bao nhiªu l·ng phÝ
bÊy nhiªu th× t¨ng gia kh«ng kÕt qu¶. V× vËy, t¨ng gia ph¶i
®i ®«i víi tiÕt kiÖm. T¨ng gia ®−îc nhiÒu, tiÕt kiÖm ®−îc
nhiÒu, ®êi sèng miÒn B¾c ®−îc n©ng cao, nh− thÕ lμ miÒn B¾c
tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa x· héi. C¸i ®ã l¹i khuyÕn khÝch ®ång
bμo miÒn Nam ®Êu tranh m¹nh víi Mü - DiÖm. Nh− thÕ th×
n−íc nhμ nhÊt ®Þnh mau thèng nhÊt.
249 hå chÝ Minh toμn tËp
Muèn lμm ®−îc nh− thÕ, ®ång bμo, c¸n bé, bé ®éi, ®¶ng
viªn, ®oμn viªn thanh niªn lao ®éng ph¶i lμm g−¬ng mÉu
trong mäi viÖc: trong s¶n xuÊt, trong häc tËp, trong c¶i tiÕn
kü thuËt. §ång thêi B¸c nh¾c thªm ®ång bμo, c¸n bé cÇn chó
ý gióp ®ì ®ång bμo rÎo cao, v× ë ®Êy lμm ¨n khã nhäc h¬n,
v¨n ho¸ còng ph¸t triÓn chËm h¬n.
Nãi tãm l¹i, ®ång bμo, c¸n bé, bé ®éi cã tiÕn bé nh−ng
ph¶i cè g¾ng tiÕn h¬n n÷a, kh«ng nªn cho thÕ lμ ®ñ, råi tù
m·n. Nh−ng còng cã nh÷ng khuyÕt ®iÓm nh− B¸c nãi, cÇn
ph¶i söa ch÷a. NhiÖm vô cña ®ång bμo, c¸n bé, bé ®éi hiÖn
nay lμ:
- §oμn kÕt h¬n n÷a gi÷a c¸c d©n téc, gi÷a qu©n d©n, gi÷a
l−¬ng vμ gi¸o.
- Cè g¾ng thi ®ua s¶n xuÊt, thùc hμnh tiÕt kiÖm.
- Nªn tæ chøc tèt h¬n n÷a tæ ®æi c«ng vμ hîp t¸c x·, v× cã
nh− thÕ t¨ng gia s¶n xuÊt míi cã nhiÒu kÕt qu¶.
- Ph¶i c¶nh gi¸c, v× ta x©y dùng miÒn B¾c tiÕn lªn chñ
nghÜa x· héi, bän Mü - DiÖm sÏ t×m c¸ch ph¸ ho¹i.
NÕu ®ång bμo, c¸n bé, bé ®éi cè g¾ng ph¸t triÓn −u ®iÓm,
söa ch÷a khuyÕt ®iÓm, cμng ngμy cμng tiÕn bé, nh− thÕ lμ
trùc tiÕp tham gia mét c¸ch thiÕt thùc x©y dùng miÒn B¾c
tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi, thiÕt thùc ®Êu tranh thèng nhÊt
n−íc nhμ, ®−a n−íc ViÖt Nam ®Õn hoμ b×nh, ®éc lËp, thèng
nhÊt, d©n chñ vμ phó c−êng.
Cuèi cïng, B¸c hái th¨m c¸n bé, bé ®éi vμ ®ång bμo ë nhμ
vμ c¸c c«, c¸c chó nhí nãi l¹i nh÷ng lêi cña B¸c cho ®ång bμo
cïng râ.
Nãi ngμy 19-10-1958.
S¸ch Hå ChÝ Minh Toμn tËp,
xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt,
Nxb Sù thËt, Hμ Néi,
1989, t.8, tr. 185-190.
 250
BμI NãI T¹I §¹I HéI S¶N XUÊT
§¤NG - XU¢N TØNH TH¸I B×NH
B¸c thay mÆt ChÝnh phñ, Trung −¬ng §¶ng vÒ th¨m ®ång
bμo, c¸n bé, c¸c cô vμ c¸c ch¸u tØnh nhμ.
Trong kh¸ng chiÕn, ®ång bμo, bé ®éi vμ c¸n bé Th¸i B×nh
®· anh dòng ®¸nh giÆc. Hoμ b×nh lËp l¹i, ®· cè g¾ng vμ cã
thμnh tÝch trong c«ng cuéc kh«i phôc kinh tÕ vμ ph¸t triÓn
v¨n ho¸. Nh− vÒ b×nh d©n häc vô, thÞ x· Th¸i B×nh vμ 17 x·
4 huyÖn ®· thanh to¸n n¹n mï ch÷, nh−ng míi lμm xong vÒ
c¨n b¶n, cßn ph¶i cè g¾ng n÷a. Phong trμo vÖ sinh phßng
bÖnh còng kh¸, cÇn chó ý ®¶m b¶o søc khoÎ cho d©n, cã khoÎ
m¹nh míi s¶n xuÊt tèt. VÒ s¶n xuÊt, do cè g¾ng cña ®ång bμo
vμ c¸n bé, vô mïa n¨m nay tèt h¬n n¨m ngo¸i. Tæ ®æi c«ng
vμ hîp t¸c x· cã ph¸t triÓn, c¸n bé th× tham gia lao ®éng s¶n
xuÊt vμ l·nh ®¹o s¸t h¬n, l¹i cã s¸ng kiÕn nh− "s¹ch lμng tèt
ruéng", nh− thÕ lμ tèt. Nh−ng chí chñ quan, ph¶i th−êng
xuyªn kiÓm tra ruéng lóa, chó ý diÖt chuét, trõ s©u, phßng
b·o. Ph¶i chuÈn bÞ gÆt nhanh, gÆt tèt, gÆt kü, chí ®Ó thãc lóa
r¬i v·i.
Trªn lμ nh÷ng −u ®iÓm, cßn nh÷ng khuyÕt ®iÓm sau ®©y
cÇn söa ch÷a:
- L·nh ®¹o thiÕu liªn tôc, thiÕu toμn diÖn, lóc ®Çu kÐm
tÝch cùc, kh«ng kÞp thêi tæng kÕt vμ phæ biÕn kinh nghiÖm.
- Cã mét sè ®ång bμo, c¸n bé cßn b¶o thñ, sî khã, cßn mét
sè ruéng cÊy chay, muèn nhiÒu thãc l¹i cÊy chay th× kh«ng
¨n thua.
251 hå chÝ Minh toμn tËp
- Tæ ®æi c«ng ph¸t triÓn nhiÒu nh−ng chÊt l−îng kÐm, viÖc
®μo s«ng chèng h¹n cßn û l¹i chê trêi, muèn ChÝnh phñ gióp
míi chÞu lμm.
- ThÊy vô mïa tèt, mét sè ®ång bμo chñ quan, cã thõa th×
¨n tiªu kh«ng tiÕt kiÖm.
Vô §«ng - Xu©n nμy ph¶i thi ®ua lμm tèt h¬n vô mïa,
chó träng lóa nh−ng ph¶i chó ý lμm tèt hoa mμu, c©y c«ng
nghiÖp vμ ch¨n nu«i.
B©y giê chóng ta ra søc lμm sao vô chiªm nμy kh¸ h¬n vô
mïa, vô mïa sau kh¸ h¬n vô chiªm. §Ó n¾m ch¾c vô §«ng -
Xu©n th¾ng lîi, cÇn chó ý 7 ®iÓm:
1. Ra søc gi÷ n−íc cho ruéng.
2. Chän gièng tèt.
3. Cμy s©u, bõa kü.
4. Bãn ph©n nhiÒu. TØnh nhμ cã tiÕn bé, tr−íc bãn ph©n Ýt,
nay ®· bãn nhiÒu: 125 g¸nh mét mÉu ta, nh−ng ch−a nhiÒu,
nh− thÕ lμ cßn Ýt.
5. CÊy dμy.
6. C¶i tiÕn kü thuËt.
7. Ra søc chèng thiªn tai nh− h¹n h¸n, s©u, chuét.
§Ó lμm tèt nh÷ng viÖc ®ã, cÇn ph¶i thùc hiÖn 6 ®iÓm:
1. Cñng cè thËt tèt c¸c tæ ®æi c«ng vμ hîp t¸c x·. Ph¸t
triÓn ®Õn ®©u, cñng cè tèt ®Õn ®Êy. X©y dùng tæ ®æi c«ng vμ
hîp t¸c x· còng nh− bÖn c¸i d©y thõng, thõng cμng nhiÒu sîi
ch¾p l¹i cμng m¹nh, cμng bÒn, cμng tèt, kÐo g× còng næi. HiÖn
nay Th¸i B×nh cã tæ cã 5 hé, cã tæ 15 hé, nh− vËy cßn nhá.
X©y dùng tæ ®æi c«ng ph¶i theo nguyªn t¾c tù nguyÖn tù
gi¸c, kh«ng gß Ðp. C¸c tæ nhá tho¶ thuËn víi nhau hîp thμnh
tæ võa, tæ võa còng theo nguyªn t¾c tù nguyÖn hîp l¹i thμnh
 252 253 hå chÝ Minh toμn tËp

tæ lín, tiÕn dÇn lªn hîp t¸c x·. dùng miÒn B¾c tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa x· héi, lμm c¬ së v÷ng
2. C¸n bé c¸c ngμnh cña ChÝnh phñ vμ §¶ng (tuyªn m¹nh cho sù nghiÖp ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhμ.
truyÒn, v¨n ho¸, gi¸o dôc, mËu dÞch, ng©n hμng, v.v.) ®Òu Th¸i B×nh cã nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi, ng−êi ®«ng, ®Êt
ph¶i lμm trßn nhiÖm vô phôc vô n«ng nghiÖp, muèn phôc vô tèt, n−íc cã s½n, ®ång bμo vμ c¸n bé ph¶i cè g¾ng lμm cho
tèt ph¶i ®i s¸t xuèng n«ng th«n. tØnh nhμ thμnh mét tØnh g−¬ng mÉu trong miÒn B¾c.
3. Ph¶i ®¸nh th«ng t− t−ëng vμ ®éng viªn s¸ng kiÕn vμ
TÊt c¶ ®¶ng viªn, ®oμn viªn thanh niªn lao ®éng ph¶i vμo
lùc l−îng cña toμn §¶ng, toμn d©n. Mäi ng−êi ph¶i quyÕt t©m
tæ ®æi c«ng, hîp t¸c x·. Nay cßn trªn 6.000 ®¶ng viªn ch−a
lμm cho ®−îc vμ tin t−ëng lμm nhÊt ®Þnh ®−îc.
4. C¸n bé l·nh ®¹o ph¶i n¾m v÷ng chÝnh s¸ch cña §¶ng vμo, nh− vËy lμ ch−a lμm trßn nhiÖm vô.
vμ ChÝnh phñ, ph¶i ®i ®óng ®−êng lèi quÇn chóng, ph¶i biÕn B¸c tin ®ång bμo, c¸n bé cã thÓ lμm ®−îc nh÷ng ®iÒu høa
quyÕt t©m cña §¶ng vμ ChÝnh phñ thμnh quyÕt t©m cña toμn víi B¸c.
d©n. Mäi ng−êi ph¶i cã quyÕt t©m lμm cho ®−îc vμ tin t−ëng Trong vô mïa nμy vμ vô chiªm tíi, ®¬n vÞ nμo kh¸ nhÊt
lμm nhÊt ®Þnh ®−îc, quyÕt t©m vÝ nh− nhùa trong c©y, nÕu huyÖn, huyÖn nμo kh¸ nhÊt tØnh, sÏ cã gi¶i th−ëng.
nhùa ®i tõ trong c©y ra cμnh c©y th× c©y xanh tèt, cμnh c©y
B¸c göi lêi th¨m ®ång bμo vμ c¸n bé c¸c ®Þa ph−¬ng.
nμo kh«ng cã nhùa sÏ bÞ kh« hÐo, kh«ng cã l¸, cã qu¶. C¸n bé
cÇn lμm ruéng thÝ nghiÖm, cã rót kinh nghiÖm míi thÊy c¸i
Nãi ngμy 26-10-1958.
tèt c¸i xÊu; c¸i tèt ®ång bμo sÏ lμm theo. C¸n bé tØnh, huyÖn
cÇn s¾p xÕp thêi giê tham gia s¶n xuÊt víi ®ång bμo, ph¶i ®i S¸ch Hå ChÝ Minh Toμn tËp,
s©u ®i s¸t thùc tÕ, tr¸nh quan liªu tù m·n. xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt,
5. TÊt c¶ ®¶ng viªn vμ ®oμn viªn thanh niªn lao ®éng, anh Nxb Sù thËt, Hμ Néi,
em bé ®éi phôc viªn, chiÕn sÜ lao ®éng, c¸n bé trong §¶ng vμ 1989, t.8, tr.191-195.
ngoμi §¶ng ph¶i lμm g−¬ng mÉu, lμm ®Çu tμu. C¸c cô phô
l·o th× ra søc ®«n ®èc con ch¸u thi ®ua.
6. Toμn §¶ng, toμn d©n ®oμn kÕt chÆt chÏ thμnh mét khèi
ra søc thi ®ua.
Trong kh¸ng chiÕn, nhiÖm vô cña toμn §¶ng, toμn d©n lμ
®¸nh giÆc thùc d©n, nhê cã ®oμn kÕt nhÊt trÝ chóng ta ®·
th¾ng. HiÖn nay nhiÖm vô toμn §¶ng, toμn d©n lμ t¨ng gia
s¶n xuÊt, thùc hμnh tiÕt kiÖm, hai c¸i ®ã ph¶i ®i ®«i, nÕu
kh«ng th× lμm ®−îc chõng nμo xμi hÕt chõng Êy. §ång bμo
Th¸i B×nh t¨ng gia th× kh¸, nh−ng cßn tiÕt kiÖm th× ph¶i
®¸nh dÊu hái. §ång bμo ®· tiÕt kiÖm ch−a? Ph¶i tiÕt kiÖm
nhiÒu c¸i nhá thμnh c¸i to, nh− thÕ lμ trùc tiÕp gãp phÇn x©y
 254
NãI CHUYÖN T¹I HéI NGHÞ
C¸N Bé V¡N HO¸
H«m nay, c¸c c« c¸c chó khai héi sau khi ®i c«ng t¸c lao
®éng vÒ, B¸c thay mÆt cho Trung −¬ng §¶ng vμ ChÝnh phñ
®Õn hái th¨m c¸c c« c¸c chó. Nãi r»ng c¸c c« c¸c chó th× còng
qu¸ ®¸ng, bëi v× h×nh nh− ngμnh v¨n ho¸ cña c¸c c« c¸c chó
cßn ®ang träng nam khinh n÷ ®Êy. ChØ cã mét hai c« th«i, thÕ
lμ v¨n ho¸ míi cã mét nöa. §©y lμ tÊt c¶ c¸c chó ®i lao ®éng
vμ c«ng t¸c vÒ ph¶i kh«ng? Ai ®i råi gi¬ tay cho xem. Kh«ng
cã g× thiÕt thùc b»ng xem bμn tay. Kinh nghiÖm lμm n¨m
h«m th× cã chai.
B©y giê B¸c cã mÊy ý kiÕn. Nãi vÒ v¨n ho¸ th× c¸n bé cã cè
g¾ng, mμ v¨n ho¸ nãi chung th× cã thμnh tÝch, ®Êy lμ ®iÒu
®¸ng khen, nh−ng khuyÕt ®iÓm còng cßn kh¸ nhiÒu. LÊy mét
vÝ dô th«i: Nãi lμ kh«i phôc vèn cò, th× nªn kh«i phôc c¸i g×
tèt, cßn c¸i g× kh«ng tèt th× ph¶i lo¹i dÇn ra. Xem ra th× n¨m
nay t−¬ng ®èi kh¸, cßn nh− n¨m ngo¸i, khi kh«i phôc vèn cò
th× kh«i phôc c¶ ®ång bãng, r−íc x¸ch thÇn th¸nh. V× kh«i
phôc nh− thÕ, nªn ë n«ng th«n nhiÒu n¬i quªn c¶ s¶n xuÊt,
cø trèng mâ b× bâm, ca h¸t lu bï. Cã nh÷ng x· gãp ®Õn mÊy
triÖu ®ång ®i mua ¸o, mua mò, mua hia. Nh− thÕ nãi lμ kh«i
phôc vèn cò cã ®óng hay kh«ng? C¸i g× tèt th× ta nªn kh«i
phôc vμ ph¸t triÓn, cßn c¸i g× xÊu th× ta ph¶i bá ®i.
Sau ®©y, B¸c nªu mÊy ý kiÕn ®Ó gióp c¸c c« c¸c chó th¶o
luËn. HiÖn nay, nhiÖm vô cña toμn §¶ng, toμn d©n ta lμ g×?
Lμ x©y dùng miÒn B¾c tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa x· héi ®Ó lμm
c¬ së v÷ng ch¾c cho viÖc ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhμ.
255 hå chÝ Minh toμn tËp
Muèn ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhμ th¾ng lîi th× nhÊt ®Þnh
ph¶i x©y dùng miÒn B¾c tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi.
C¸n bé v¨n ho¸ b©y giê ®· b¾t ®Çu ®i tham gia lao ®éng
vμ phôc vô s¶n xuÊt, nh− thÕ lμ tèt. §ã lμ mét chuyÓn h−íng
tèt, nh−ng míi lμ b−íc ®Çu. Nh− vËy lμ ®¸ng khen, mμ ®Æc
biÖt ®¸ng khen lμ nh÷ng c¸n bé ®· ®i ®Õn nh÷ng miÒn nói.
Ph¶i thÊy r»ng nãi chung v¨n ho¸ cña ta cßn loanh quanh
trong thμnh phè, chç dÔ ¨n, chø ch−a ®Õn chç ®ång bμo MÌo,
®ång bμo M¸n. ë rÎo cao, ®i tõ nhμ nμy qua nhμ kh¸c, xãm
nμy qua xãm kh¸c nhiÒu khi còng ®Õn 5 c©y sè, ph¶i trÌo
mÊy lÇn nói, xuèng mÊy lÇn ®Ìo, léi qua mÊy lÇn suèi. C¸c
®ång chÝ c¸n bé ®· ®i ®−îc nh− vËy ph¶i cã kiªn t©m.
B−íc ®Çu nh− thÕ, nãi chung lμ tèt. Nh−ng c¸c c« c¸c chó
ph¶i kiªn tr× vμ ph¸t triÓn nh÷ng cè g¾ng Êy h¬n n÷a.
§iÓm thø hai B¸c muèn nãi lμ c¸n bé v¨n ho¸ nãi riªng,
còng nh− tÊt c¶ c¸c c¸n bé ta nãi chung, ph¶i rÌn luyÖn t−
t−ëng, chÝnh trÞ, ý chÝ phÊn ®Êu vμ tinh thÇn tr¸ch nhiÖm. VÝ
dô, ®i lªn vïng ®ång bμo MÌo, ®ång bμo M¸n, th× tr−íc hÕt
ph¶i cã tinh thÇn, cã lËp tr−êng chÝnh trÞ. §ång thêi c¸c c«
c¸c chó ph¶i lo häc tËp nghÖ thuËt, nghiÖp vô, v¨n ho¸ vμ kü
thuËt thªm. Chóng ta còng cÇn nhËn thÊy r»ng b©y giê n−íc
ta so víi c¸c n−íc anh em, nh− so víi TriÒu Tiªn ch¼ng h¹n,
th× v¨n ho¸ kü thuËt cña TriÒu Tiªn cßn h¬n ta. C¶ vÒ mÆt
chÝnh trÞ, t− t−ëng, tinh thÇn tr¸ch nhiÖm còng nh− vÒ c¸c
mÆt nghiÖp vô, nghÖ thuËt, kü thuËt, v¨n ho¸, chóng ta vÉn
cßn thÊp. Cho nªn mäi ng−êi cÇn ph¶i ra søc häc tËp thªm.
Nãi nh− tiÕng Trung Quèc th× gäi lμ "tr−íc hång sau chuyªn",
mμ "hång" th× ph¶i ®Õn n¬i vμ "chuyªn" th× ph¶i ®Õn chèn.
Mét vÊn ®Ò n÷a ph¶i ®Æt râ lμ v¨n ho¸ phôc vô ai? Cè
nhiªn, chóng ta ph¶i nãi lμ phôc vô c«ng n«ng binh, tøc lμ
phôc vô ®¹i ®a sè nh©n d©n. Vμi n¨m vÒ tr−íc, ®iÒu ®ã ch−a
 256 257 hå chÝ Minh toμn tËp

hiÓu ®−îc døt kho¸t, cã ph¶i kh«ng? C¸c ®ång chÝ lμm c«ng t¸c gÇn gòi sao ®−îc víi c«ng n«ng, víi bé ®éi. Muèn thËt sù gÇn
v¨n ho¸ cÇn nãi døt kho¸t nh− thÕ, kh«ng thÓ nãi nghÖ thuËt gòi quÇn chóng th× ph¶i cïng ¨n, cïng ë, cïng lμm, míi biÕt
vÞ nghÖ thuËt, mμ cÇn nãi râ v¨n ho¸ phôc vô c«ng n«ng
sinh ho¹t cña quÇn chóng nh− thÕ nμo, míi biÕt khã kh¨n,
binh. Mét vÊn ®Ò thø hai lμ quÇn chóng víi s¸ng t¸c. QuÇn
chóng cã biÕt s¸ng t¸c kh«ng? Cã s¸ng t¸c ®−îc kh«ng? VÊn biÕt chÝ khÝ cña quÇn chóng nh− thÕ nμo, míi biÕt nguyÖn
®Ò Êy còng ph¶i døt kho¸t. QuÇn chóng lμ nh÷ng ng−êi s¸ng väng cña quÇn chóng nh− thÕ nμo.
t¹o, c«ng n«ng lμ nh÷ng ng−êi s¸ng t¹o. Nh−ng, quÇn chóng Chóc cho Héi nghÞ nμy ra ®−îc nh÷ng nghÞ quyÕt thiÕt
kh«ng ph¶i chØ s¸ng t¹o ra nh÷ng cña c¶i vËt chÊt cho x· héi. thùc. Vμ chóc Héi nghÞ thμnh c«ng.
QuÇn chóng cßn lμ ng−êi s¸ng t¸c n÷a. Ch¾c c¸c c« c¸c chó
còng biÕt lμ nh÷ng c©u tôc ng÷ cña ta do ai lμm ra. §ã lμ do
quÇn chóng lμm ra. Nh÷ng c©u tôc ng÷, nh÷ng c©u vÌ, ca dao Nãi ngμy 30-10-1958.
rÊt hay lμ nh÷ng s¸ng t¸c cña quÇn chóng. C¸c s¸ng t¸c Êy S¸ch Nh÷ng lêi kªu gäi cña
rÊt hay mμ l¹i ng¾n, chø kh«ng "tr−êng thiªn ®¹i h¶i", d©y cμ
Hå Chñ tÞch, Nxb Sù thËt,
ra d©y muèng. C¸c c¸n bé v¨n ho¸ cÇn ph¶i gióp nh÷ng s¸ng
t¸c cña quÇn chóng. Nh÷ng s¸ng t¸c Êy lμ nh÷ng hßn ngäc Hμ Néi, 1960, t.V, tr. 125-127.
quý. Muèn lμm nh− thÕ th× cè nhiªn lμ ph¶i cã chÝnh trÞ, cã
kü thuËt, th× míi mμi cho viªn ngäc Êy thμnh tèt, khÐo vμ
®Ñp.
Mét vÊn ®Ò n÷a lμ phæ biÕn hay lμ ®Ò cao? §©y còng lμ
nªu ý kiÕn c¸ nh©n cña B¸c th«i, nªu ra ®Ó c¸c c« c¸c chó
th¶o luËn. §Ò cao lμ thÕ nμo? §Ò cao lμ n©ng cao lªn. Nh−ng
muèn n©ng cao lªn th× ph¶i ë ®©u mμ n©ng lªn, nÕu ë gi÷a
"kho¶ng kh«ng" mμ n©ng th× còng kh«ng cao mμ còng kh«ng
thÊp. ThÕ lμ nãi: Tr−íc ph¶i phæ biÕn, nghÜa lμ tr−íc hÕt ph¶i
cã c¸i nÒn, råi tõ c¸i phæ biÕn Êy, c¸i nÒn Êy mμ n©ng cao lªn.
VÝ dô: nhiÒu n¬i b©y giê b×nh d©n häc vô ph¸t triÓn kh¸, cã
nhiÒu x·, nhiÒu huyÖn, thÞ x· ®· xo¸ xong n¹n mï ch÷. §Êy
lμ phæ biÕn råi. Nh−ng b©y giê ph¶i n©ng lªn cao mét bËc
n÷a. Xo¸ xong n¹n mï ch÷ råi ph¶i sao n÷a, chø kh«ng ph¶i
xo¸ xong n¹n mï ch÷ råi th× th«i. C«ng t¸c v¨n ho¸, nghÖ
thuËt còng ph¶i nh− vËy. Tãm l¹i, ph¶i cã c¸i nÒn ®·, råi tõ
c¸i nÒn Êy míi biÕt lμ n©ng cao ®Õn chõng nμo, chç nμo nªn
n©ng cao. §Êy lμ viÖc phæ biÕn vμ n©ng cao.
C¬ quan trong Bé V¨n ho¸, c¸c c¬ quan c¸c ngμnh, c¸c Ty
v¨n ho¸ th× cÇn xuèng n«ng th«n, vμo nhμ m¸y, vμo bé ®éi
nhiÒu h¬n n÷a, mμ ®i vμo nh− thÕ th× ph¶i cïng lμm, cïng ¨n,
cïng ë víi nh©n d©n. Chø nÕu ®i xuèng n«ng th«n mμ l¹i lao
®éng phÊt ph¬, råi ¨n riªng, ë riªng th× c¶m th«ng sao ®−îc,
 258
CHóC MõNG NGμY Kû NIÖM
C¸CH M¹NG TH¸NG M¦êI VÜ §¹I
D−íi sù chØ huy cña nh÷ng ng−êi b«nsªvÝch, nh÷ng qu¶
®¹i b¸c tõ tμu chiÕn "R¹ng ®«ng" b¾n Çm Çm vμo Cung ®iÖn
Mïa §«ng cña Nga hoμng, ®· b¸o hiÖu mét cuéc biÕn ®æi
long trêi lë ®Êt. Nã b¸o C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi vÜ ®¹i. Nã
b¸o lÇn ®Çu tiªn trong lÞch sö mét chÝnh quyÒn v« s¶n ®· ra
®êi. Nã b¸o chÕ ®é phong kiÕn t− b¶n vμ ®Õ quèc ®· bÞ tiªu
diÖt trªn mét phÇn s¸u qu¶ ®Êt. Nã b¸o x· héi míi cña loμi
ng−êi tõ nay sÏ thay thÕ dÇn cho x· héi cò.
Ngay h«m C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi thμnh c«ng (26-10 lÞch
Nga cò, tøc lμ 8-11 d−¬ng lÞch) 1) , Lªnin ®· v¹ch ra nh÷ng
19F
chÝnh s¸ch c¸ch m¹ng nh−:
- ChÝnh s¸ch hoμ b×nh.
- C¸c xÝ nghiÖp vÒ tay giai cÊp c«ng nh©n.
- Ruéng ®Êt vÒ tay n«ng d©n lao ®éng.
Nhê vËy mμ n«ng d©n Nga ®· ®−îc chia 155 triÖu mÉu
t©y ruéng ®Êt, ®−îc xo¸ bá nh÷ng mãn nî m¾c cña ®Þa chñ vμ
mçi n¨m khái ph¶i nép t« cho ®Þa chñ h¬n 700 triÖu ®ång róp
vμng.
LÇn ®Çu tiªn, trªn 1 phÇn 6 qu¶ ®Êt, gÇn 200 triÖu nh©n
_________
1) §¹i héi II c¸c X«viÕt khai m¹c vμo ®ªm 25-10 vμ tuyªn bè
toμn bé chÝnh quyÒn ®· vÒ tay c¸c X«viÕt. §ªm 26, §¹i héi ®· th«ng
qua c¸c s¾c lÖnh nh− S¾c lÖnh vÒ hoμ b×nh, S¾c lÖnh vÒ ruéng ®Êt,
v.v.. (B.T).
259 hå chÝ Minh toμn tËp
d©n ®· xo¸ bá chÕ ®é ng−êi bãc lét ng−êi.
NH÷NG KHã KH¡N LíN
Víi ©m m−u lËt ®æ chÝnh quyÒn X«viÕt non trÎ, bän ph¶n
®éng trong n−íc vμ bän ®Õ quèc bªn ngoμi th«ng ®ång víi
nhau. Qu©n ®éi 14 n−íc ®Õ quèc do Mü, Anh, Ph¸p, NhËt
B¶n dÉn ®Çu bèn phÝa ®¸nh vμo. Chóng gióp bän ph¶n ®éng
Nga lËp chÝnh phñ bï nh×n hÇu kh¾p trong n−íc, 3 phÇn 4
®Êt ®ai bÞ chóng chiÕm cø. Chóng chiÕm hÕt nh÷ng vïng
c«ng nghiÖp s¶n xuÊt 100% dÇu löa, 90% than ®¸, 85%
quÆng s¾t, 75% quÆng thÐp.
Thªm vμo nh©n ho¹ ®ã, l¹i cã thiªn tai. Vô hÌ 1918 vμ
mÊy vô sau liªn tiÕp mÊt mïa. H¬n 33 triÖu ng−êi bÞ ®ãi
nÆng. C«ng nh©n vμ nh©n d©n thμnh phè mçi ng−êi mçi ngμy
chØ ®−îc mét miÕng b¸nh m× 50 gam...
Do ®ãi kÐm mμ bÖnh dÞch lan réng ë nhiÒu n¬i.
Bän ph¶n ®éng vμ giÆc ®Õ quèc ®· tμn ph¸ tμi s¶n cña
Liªn X« trÞ gi¸ h¬n 39 tØ ®ång róp vμng (riªng ®−êng xe löa ®·
bÞ ph¸ h¬n b¶y v¹n c©y sè). V× vËy sau ba n¨m c¸ch m¹ng
thμnh c«ng, nÒn kinh tÕ vÉn cßn kiÖt quÖ. So víi n¨m 1913 (lμ
n¨m tr−íc chiÕn tranh):
NghÒ luyÖn kim chØ b»ng 2%.
S¶n l−îng c¸c c«ng nghiÖp kh¸c 10%.
S¶n l−îng n«ng nghiÖp 65%.
NghÒ dÇu löa vμ b«ng sîi hoμn toμn bÞ h− háng.
GÇn mét triÖu ng−êi bÞ thÊt nghiÖp.
N¨m 1921 míi dÑp tan bän ph¶n ®éng, n¨m 1922 th× ®uæi
s¹ch qu©n ®éi ®Õ quèc x©m l¨ng.
THêI Kú KH¤I PHôC KINH TÕ
 260
D−íi sù l·nh ®¹o s¸ng suèt cña §¶ng b«nsªvÝch, nh©n d©n
Liªn X« ®· phÊn ®Êu anh dòng, ®· v−ît nh÷ng khã kh¨n
khñng khiÕp Êy vμ kh«i phôc l¹i kinh tÕ n−íc nhμ. §¶ng ®·
v¹ch kÕ ho¹ch cñng cè thªm quèc phßng; tæ chøc viÖc s¶n
xuÊt, thèng kª, kiÓm so¸t vμ ph©n phèi c¸c s¶n phÈm; gi¸o
dôc kû luËt lao ®éng vμ ®Èy m¹nh phong trμo thi ®ua x· héi
chñ nghÜa.
C«ng viÖc kh«i phôc kinh tÕ gÆp nhiÒu khã kh¨n rÊt lín.
ThiÕu hμng ngh×n c«ng x−ëng cÇn thiÕt. Nh÷ng m¸y mãc cßn
l¹i ®Òu cò kü. ThiÕu c¸n bé kü thuËt. N«ng nghiÖp cßn rÊt l¹c
hËu, thiÕu tiÒn vèn ®Ó x©y dùng. L¹i bÞ c¸c n−íc ®Õ quèc bao
v©y. Giai cÊp c«ng nh©n thÕ giíi th−¬ng yªu Liªn X« nh−ng
kh«ng thÓ gióp ®ì vÒ vËt chÊt.
V× nh÷ng lÏ ®ã, ®Õn ®Çu n¨m 1925 (t¸m n¨m sau c¸ch
m¹ng) so víi n¨m 1913, s¶n xuÊt n«ng nghiÖp míi ®¹t 87%.
C«ng nghiÖp míi ®¹t 75%. Tuy vËy c«ng nghiÖp vμ n«ng
nghiÖp ®· cã ®μ tiÕn tíi.
Cuèi n¨m 1925, §¹i héi §¶ng quyÕt ®Þnh ch−¬ng tr×nh
c«ng nghiÖp ho¸ 1).
20F
Do §¶ng l·nh ®¹o s¸ng suèt vμ toμn d©n h¨ng h¸i thi
®ua, n¨m 1927, s¶n l−îng c«ng nghiÖp ®· v−ît møc n¨m
1913 vμ kinh tÕ x· héi chñ nghÜa n¨m 1925 lμ 81%, n¨m
1927 t¨ng lªn 86%.
Kinh tÕ t− nh©n n¨m 1925 lμ 19%, n¨m 1927 sôt xuèng
14%.
VÊn ®Ò "ai th¾ng ai" c¨n b¶n ®· ®−îc gi¶i quyÕt. Nh−ng
so víi n¨m 1913 th× sè l−¬ng thùc míi ®¹t 91%, mμ l−¬ng
thùc b¸n trªn thÞ tr−êng chØ ®¹t 37%.
§Ó gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n vÒ n«ng nghiÖp, §¹i héi
_________
1) §¹i héi lÇn thø XIV §¶ng Céng s¶n Liªn X« häp th¸ng 12-
1925.
261 hå chÝ Minh toμn tËp
§¶ng (1927) ®Æt kÕ ho¹ch hîp t¸c ho¸ n«ng th« ). §Õn n¨m
21F2
1929-1930, sè ®«ng n«ng d©n ®· vμo hîp t¸c x·, do ®ã mμ so
víi n¨m 1927, sè l−¬ng thùc b¸n ra thÞ tr−êng ®· t¨ng rÊt
nhiÒu.
N¨m 1937, h¬n 93% n«ng hé ®· ®i vμo hîp t¸c x· víi 99%
tæng sè ruéng ®Êt.
THêI Kú PH¸T TRIÓN
KÕ ho¹ch 5 n¨m thø nhÊt b¾t ®Çu tõ n¨m 1928 nh»m môc
®Ých ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vμ cung cÊp m¸y mãc cho n«ng
nghiÖp. C«ng nh©n ®· ®¶m b¶o hoμn thμnh kÕ ho¹ch trong
bèn n¨m vμ ba th¸ng.
KÕ ho¹ch 5 n¨m thø hai b¾t ®Çu tõ n¨m 1933, nh»m c¨n
b¶n hoμn thμnh c¬ khÝ ho¸ n«ng nghiÖp. So víi n¨m 1913,
s¶n l−îng c«ng nghiÖp ®· t¨ng gÊp t¸m lÇn; n«ng s¶n b¸n ra
thÞ tr−êng gÊp 40 lÇn. KÕ ho¹ch nμy còng ®· lμm xong tr−íc
thêi h¹n chÝn th¸ng.
KÕ ho¹ch 5 n¨m thø ba b¾t ®Çu tõ n¨m 1938, nh»m t¨ng
s¶n l−îng c«ng nghiÖp gÊp ®«i n¨m 1937 vμ s¶n l−îng n«ng
nghiÖp t¨ng mét lÇn r−ìi.
L¹I GÆP KHã KH¡N
Kinh tÕ ®ang tiÕn lªn vïn vôt, ®êi sèng cña nh©n d©n
ngμy cμng sung s−íng thªm, th× n¨m 1941 ph¸t xÝt §øc
_________
2) §¹i héi lÇn thø XV §¶ng Céng s¶n Liªn X« häp th¸ng 12-
1927.
 262
th×nh l×nh tiÕn c«ng Liªn X«. Suèt n¨m n¨m, toμn §¶ng, toμn
d©n ®· trót tÊt c¶ lùc l−îng vμo kh¸ng chiÕn. Nh©n d©n vμ
qu©n ®éi Liªn X« ®· ®¸nh tan bän ph¸t xÝt d· man, ®· gi¶i
phãng loμi ng−êi khái tai ho¹ ph¸t xÝt, nh−ng Liªn X« ®·
ph¶i hy sinh cùc kú nhiÒu. Qu©n ph¸t xÝt §øc ®· ®èt ph¸ cña
Liªn X« 1.710 thμnh thÞ, h¬n b¶y v¹n n«ng th«n, hμng ngh×n
tr¹m m¸y cμy, hμng v¹n xÝ nghiÖp vμ n«ng tr−êng...
Trong n¨m n¨m chiÕn tranh vμ cho ®Õn hai n¨m sau
chiÕn tranh, l−¬ng thùc vμ c¸c hμng ho¸ tiªu dïng ®Òu ph¶i
h¹n chÕ, b¸n theo vÐ.
Sè thiÖt h¹i v× chiÕn tranh trÞ gi¸ h¬n 679.000 triÖu ®ång
róp vμng.
L¹I RA SøC X¢Y DùNG
ChiÕn tranh kÕt thóc ch−a ®Çy mét n¨m, th¸ng 3-1946,
Liªn X« b¾t ®Çu kÕ ho¹ch 5 n¨m thø t− (1946-1950) vμ ®·
hoμn thμnh v−ît møc trong bèn n¨m vμ ba th¸ng.
So víi n¨m 1941, tæng s¶n l−îng c«ng nghiÖp ®· t¨ng
73%. N¨ng suÊt lao ®éng t¨ng 23%.
KÕ ho¹ch 5 n¨m thø n¨m b¾t ®Çu tõ n¨m 1950 còng hoμn
thμnh trong bèn n¨m vμ ba th¸ng.
N¨m 1955, Liªn X« ®· x©y dùng h¬n 3.000 xÝ nghiÖp lín.
So víi n¨m 1950, tæng s¶n l−îng c«ng nghiÖp t¨ng 85%, c«ng
nghiÖp nhÑ t¨ng 76%.
KÕ ho¹ch 5 n¨m thø s¸u (1956-1960) nh»m ph¸t triÓn h¬n
n÷a kinh tÕ vμ v¨n ho¸ x· héi chñ nghÜa, n©ng cao h¬n n÷a
®êi sèng cña nh©n d©n, ®−a Liªn X« lªn chñ nghÜa céng s¶n.
§¹i héi §¶ng lÇn thø XX ®· quyÕt ®Þnh: so víi n¨m 1955,
S¶n l−îng c«ng nghiÖp sÏ t¨ng 65%
S¶n l−îng n«ng nghiÖp t¨ng 70%
N¨ng suÊt lao ®éng t¨ng Ýt nhÊt lμ 50%.
Trong chÝn th¸ng ®Çu n¨m nay, s¶n l−îng gang thÐp ®·
263 hå chÝ Minh toμn tËp
b»ng s¶n l−îng c¶ n¨m 1948. S¶n l−îng dÇu löa gÊp ®«i n¨m
1950. S¶n l−îng lóa m× gÊp hai cña Mü vμ cñ c¶i ®−êng gÊp
ba. So víi n¨m 1913, n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng gÇn gÊp 10
lÇn.
HiÖn nay, vÒ s¶n l−îng c«ng nghiÖp, Liªn X« ®· v−ît xa
c¸c n−íc t− b¶n ch©u ¢u. VÒ tèc ®é s¶n xuÊt s¾t, than, dÇu
löa, v.v.. ®· v−ît qu¸ Mü.
N¨m 1956, c¸c n«ng tr−êng ®· b¸n cho Nhμ n−íc gÇn 53
triÖu tÊn lóa m×; n¨m nay Ýt nhÊt còng ®−îc 56 triÖu tÊn.
(N¨m 1953 chØ cã 29 triÖu tÊn).
Trong bèn n¨m qua, ë c¸c hîp t¸c x· n«ng nghiÖp (n«ng
trang tËp thÓ), sè thu nhËp ®· t¨ng gÊp hai, ruéng ®Êt cña
mçi hîp t¸c
x· më réng tõ 2.000 ®Õn 10.000 mÉu t©y (n¨m 1949, mçi hîp
t¸c x· b×nh qu©n cã 550 mÉu t©y).
Håi cuèi th¸ng 10 n¨m nay, tê b¸o t− s¶n Mü N÷u ¦íc
thêi b¸o viÕt:
"Sau ThÕ giíi ®¹i chiÕn lÇn thø hai, tèc ®é kinh tÕ cña
Liªn X« nhanh h¬n cña Mü nhiÒu. Khi c«ng nghiÖp cña Liªn
X« tiÕn lªn, th× c«ng nghiÖp cña Mü tho¸i lui. N¨m nay s¶n
l−îng gang cña Mü sôt xuèng 85 triÖu tÊn. Liªn X« th× t¨ng
60 triÖu tÊn.
Th¸ng 4 n¨m nay, nghÒ ®óc gang cña Mü bÞ ®×nh ®èn, v×
vËy mμ s¶n l−îng gang Liªn X« v−ît Mü 90%... Do ®ã mμ ®Þa
vÞ chÝnh trÞ cña Liªn X« ngμy cμng thªm cao. C¸c n−íc chËm
tiÕn mua m¸y mãc cña Liªn X« ngμy cμng nhiÒu ... Liªn X« cã
tμi nguyªn rÊt phong phó, nh©n d©n l¹i ®−îc gi¸o dôc kü
thuËt hiÖn ®¹i. V× vËy, kinh tÕ cña Liªn X« ch¾c ch¾n sÏ t¨ng
tiÕn m·i m·i...".
Ch¾c kh«ng ai ngê r»ng b¸o t− s¶n Mü ®· cè ý tuyªn
truyÒn cho Liªn X« céng s¶n. Mét ®iÒu rÊt quan träng n÷a
mμ tê b¸o Mü quªn kh«ng nãi ®Õn lμ: §· mÊy chôc n¨m nay
ng−êi lao ®éng Liªn X« kh«ng biÕt thÊt nghiÖp lμ g×, mμ ë Mü
th× hiÖn nay ®ang cã h¬n n¨m triÖu c«ng nh©n thÊt nghiÖp.
V¡N HO¸ GI¸O DôC
 264
V¨n ho¸, gi¸o dôc ë Liªn X« ph¸t triÓn rÊt m¹nh. N¨m
nay Liªn X« cã h¬n 50 triÖu ng−êi theo häc kü thuËt vμ khoa
häc (häc ë tr−êng hoÆc võa lμm võa häc).
GÇn s¸u triÖu chuyªn gia lμm viÖc trong c¸c ngμnh kinh
tÕ.
767 tr−êng cao ®¼ng víi h¬n 1.800 gi¸o s− vμ h¬n hai
triÖu häc sinh (gÊp hai so víi häc sinh cao ®¼ng cña tÊt c¶ c¸c
n−íc t− b¶n céng l¹i).
Sè kü s− cña Liªn X« nhiÒu gÊp hai cña Mü.
H¬n 68.000 r¹p chiÕu bãng ë thμnh thÞ vμ n«ng th«n, mçi
n¨m sè ng−êi ®i xem céng h¬n 3.000 triÖu.
400.000 nhμ xem s¸ch: cø 1.400 ng−êi th× cã mét nhμ xem
s¸ch, ë Mü 21.600 ng−êi míi cã mét nhμ xem s¸ch.
Liªn X« lμ n−íc ®Çu tiªn trªn thÕ giíi ®· ba lÇn phãng vÖ
tinh to ®Òu thμnh c«ng. Còng lμ n−íc ®Çu tiªn ®ãng ®−îc
chiÕc tμu ph¸ b¨ng ch¹y b»ng søc nguyªn tö (chiÕc tμu
Lªnin) cã thÓ ch¹y mét m¹ch quanh qu¶ ®Êt s¸u lÇn mμ
kh«ng cÇn cËp bÕn. Cßn Mü th× × ¹ch m·i míi phãng ®−îc vÖ
tinh nhá b»ng qu¶ b−ëi.
¶NH H¦ëNG CñA C¸CH M¹NG TH¸NG M¦êI
C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi ®· më ®−êng cho phong trμo c¸ch
m¹ng v« s¶n toμn thÕ giíi tiÕn lªn vμ ®· khuyÕn khÝch gióp
®ì nh÷ng cuéc ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc ph¸t triÓn m¹nh
vμ thμnh c«ng to lín. Do ¶nh h−ëng C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi
khuyÕn khÝch, trong 40 n¨m gÇn ®©y, ®· cã 20 n−íc thuéc ®Þa
vμ nöa thuéc ®Þa víi h¬n 1.235 triÖu nh©n d©n ®· ®uæi s¹ch
bän thùc d©n ®Õ quèc vμ trë nªn nh÷ng n−íc ®éc lËp tù do.
NhiÒu thuéc ®Þa kh¸c nh− Angiªri, Cam¬run, v.v. th× ®ang
®Êu tranh anh dòng chèng thùc d©n ®Õ quèc ®Ó gi¶i phãng
®Êt n−íc m×nh. H¬n m−êi n¨m tr−íc ®©y, chØ cã Liªn X« lμ
n−íc x· héi chñ nghÜa. Ngμy nay 12 n−íc x· héi chñ nghÜa ®·
thμnh mét hÖ thèng thÕ giíi to lín víi 950 triÖu ng−êi ®oμn
kÕt mét lßng.
265 hå chÝ Minh toμn tËp
Víi tinh thÇn v« s¶n cao quý, nh©n d©n Liªn X« võa x©y
dùng chñ nghÜa céng s¶n ë n−íc m×nh, võa gióp ®ì c¸c n−íc
anh em x©y dùng chñ nghÜa x· héi. HiÖn nay, Liªn X« ®·
gióp c¸c n−íc anh em thμnh lËp 505 xÝ nghiÖp to vμ nhμ m¸y
c¸c lo¹i, trÞ gi¸ h¬n 21 tû ®ång róp vμng.
Liªn X« còng gióp ®ì mét c¸ch v« t− c¸c n−íc trong phe hoμ
b×nh, vÝ dô gióp tiÒn vμ kü thuËt cho Ên §é lËp nhμ m¸y ®óc
thÐp mçi n¨m s¶n xuÊt hai triÖu r−ìi tÊn, gióp Ai CËp x©y ®Ëp
n−íc khæng lå Atxuan mçi n¨m t−íi n−íc cho hμng v¹n mÉu
t©y ruéng ®Êt.
Tãm t¾t nh÷ng viÖc trªn ®©y cho chóng ta biÕt r»ng tõ
C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi ®Õn nay lμ 41 n¨m, nh©n d©n Liªn
X« ®· chÞu cùc, chÞu khæ, kiªn quyÕt ®Êu tranh v« cïng anh
dòng suèt 18 n¨m ®Ó kiÕn thiÕt n−íc nhμ, tõ mét n−íc n«ng
nghiÖp l¹c hËu thμnh mét n−íc x· héi chñ nghÜa giμu m¹nh
vμo h¹ng nhÊt trªn thÕ giíi.
C¸CH M¹NG TH¸NG M¦êI
Vμ VIÖT NAM TA
Tõ 1917 ®Õn 1924, thùc d©n Ph¸p ®· gi¨ng mét tÊm l−íi
dμy ®Æc chung quanh n−íc ViÖt Nam. Tin tøc C¸ch m¹ng
Th¸ng M−êi chØ thØnh tho¶ng bÝ mËt tõ n−íc Ph¸p sang vμ tõ
Trung Quèc ®Õn. Nh−ng chÝnh bän chóng lμ ng−êi tuyªn
truyÒn ®¾c lùc cho chñ nghÜa céng s¶n vμ C¸ch m¹ng Th¸ng
M−êi, v× hμng ngμy chóng nãi xÊu céng s¶n, nãi xÊu Liªn X«
b»ng s¸ch b¸o vμ b»ng lêi nãi. Chóng lμm cho nh©n d©n ViÖt
Nam th−êng nghe ®Õn Liªn X« vμ céng s¶n, hä bÝ mËt b¶o
nhau: Céng s¶n cã h¹i cho ®Õ quèc tøc lμ cã lîi cho chóng ta,
Liªn X« lμ kÎ thï cña thùc d©n tøc lμ anh em cña c¸c d©n téc
bÞ ¸p bøc.
Bμn tay bÈn thØu cña thùc d©n quyÕt kh«ng che ®−îc mÆt
trêi chÝnh nghÜa.
N¨m 1930, §¶ng Céng s¶n thμnh lËp ë ViÖt Nam vμ n¨m
sau th× cã phong trμo X«viÕt NghÖ - TÜnh.
MÆc dï thùc d©n Ph¸p khñng bè tμn tÖ, ngän cê chñ
nghÜa M¸c- Lªnin tõ ®ã tung bay kh¾p n−íc ViÖt Nam.
§¶ng cña Lªnin vÜ ®¹i ®· d¹y cho giai cÊp c«ng nh©n ta
 266
x©y dùng chÝnh ®¶ng cña m×nh.
Qu©n ®éi Liªn X« anh dòng ®¸nh th¾ng ph¸t xÝt §øc - ý -
NhËt, ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m cña ta
thμnh c«ng, nh©n d©n ta ®· thμnh lËp n−íc ViÖt Nam D©n
chñ Céng hoμ.
Trong thêi kú kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p - Mü, ViÖt Nam ta
®· ®−îc nh©n d©n Liªn X« vμ c¸c n−íc anh em hÕt søc ®ång
t×nh vμ ñng hé, cho nªn cuéc kh¸ng chiÕn cña ta ®· th¾ng lîi
vÎ vang.
Tõ ngμy hoμ b×nh lËp l¹i, c¸c n−íc anh em, tr−íc hÕt lμ
Liªn X« vμ Trung Quèc, ®· kh¶ng kh¸i gióp ta tiÒn b¹c vμ kü
thuËt ®Ó x©y dùng miÒn B¾c n−íc ta tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa
x· héi, lμm c¬ së v÷ng m¹nh cho cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt
n−íc nhμ.
V« cïng biÕt ¬n Liªn X«, nh©n dÞp nμy nh©n d©n ViÖt
Nam ta cïng víi nh©n d©n Liªn X« anh em vui vÎ t−ng bõng
kû niÖm lÇn thø 41 C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi vÜ ®¹i vμ cïng
nhau h« to:
Tinh thÇn C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi mu«n n¨m!
§¶ng Céng s¶n Liªn X« vμ nh©n d©n Liªn X« vÜ ®¹i mu«n
n¨m!
T×nh ®oμn kÕt v÷ng bÒn trong ®¹i gia ®×nh x· héi chñ
nghÜa do Liªn X« ®øng ®Çu mu«n n¨m!
Chñ nghÜa x· héi mu«n n¨m!
Hoμ b×nh thÕ giíi mu«n n¨m!
TRÇN LùC
B¸o Nh©n d©n, sè 1698,
ngμy 6-11-1958.
267 hå chÝ Minh toμn tËp
NãI CHUYÖN VíI C¸N Bé, C¤NG NH¢N,
VI£N CHøC NHμ M¸Y §IÖN Hμ NéI
Qu¶n lý xÝ nghiÖp nh»m môc ®Ých x©y dùng chñ nghÜa x·
héi. Muèn x©y dùng chñ nghÜa x· héi, ph¶i t¨ng gia s¶n xuÊt
vμ thùc hμnh tiÕt kiÖm. Muèn t¨ng gia s¶n xuÊt vμ thùc
hμnh tiÕt kiÖm th× ph¶i qu¶n lý tèt. Muèn qu¶n lý tèt th× c¸n
bé vμ c«ng nh©n ph¶i th«ng suèt t− t−ëng, ph¶i cã th¸i ®é
lμm chñ n−íc nhμ, lμm chñ xÝ nghiÖp. Muèn qu¶n lý tèt, ph¶i
n©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, ph¶i lμm ®Õn n¬i ®Õn chèn,
lμm tèt, v−ît mäi khã kh¨n. Ph¶i thùc hiÖn c¸n bé tham gia
lao ®éng, c«ng nh©n tham gia qu¶n lý.
HiÖn nay ph¶i ph¸t ®éng c«ng nh©n, viªn chøc c¶i tiÕn chÕ
®é qu¶n lý xÝ nghiÖp. Ph¸t ®éng c«ng nh©n, viªn chøc lÇn nμy
lμ ®Ó gi¸o dôc n©ng cao gi¸c ngé chÝnh trÞ cho c«ng nh©n, gi¸o
dôc c¸n bé, ®ång thêi c¸n bé vμ c«ng nh©n gi¸o dôc lÉn nhau;
trong gi¸o dôc cã ®Êu tranh, tøc lμ phª b×nh vμ tù phª b×nh ®Ó
tiÕn bé, ®Ó ®oμn kÕt chÆt chÏ h¬n, ®Ó qu¶n lý tèt, s¶n xuÊt tèt.
L·nh ®¹o ph¸t ®éng quÇn chóng ph¶i thiÕt thùc, s©u réng,
tr¸nh t×nh tr¹ng chØ chó ý h×nh thøc, häc tËp ph¶i kÕt hîp víi
s¶n xuÊt vμ thùc hμnh tiÕt kiÖm; ph¶i khuyÕn khÝch vμ coi
träng ý kiÕn, s¸ng kiÕn cña c«ng nh©n, c¸i g× cÇn söa ph¶i söa
ngay, c¸i g× cÇn ph¶i cã thêi gian vμ kÕ ho¹ch nghiªn cøu th×
ph¶i nãi cho c«ng nh©n hiÓu vμ quyÕt t©m lμm ®óng.
§¶ng vμ ChÝnh phñ tin ch¾c r»ng c¸n bé vμ c«ng nh©n sÏ
rÌn luyÖn, n©ng cao t− t−ëng, xøng ®¸ng víi sù tÝn nhiÖm cña
§¶ng, ChÝnh phñ vμ nh©n d©n, quyÕt t©m lμm cho xÝ nghiÖp
trë thμnh g−¬ng mÉu.
Nãi ngμy 8-11-1958.
B¸o Nh©n d©n, sè 1702,
ngμy 10-11-1958.
 268 269 hå chÝ Minh toμn tËp

§IÖN MõNG QUèC KH¸NH CAO MI£N 10...15...20...

Vô mïa nμy tèt. Kh¾p n¬i, mçi mÉu t©y gÆt ®−îc hai tÊn
trë lªn. NhiÒu n¬i ®−îc ba, bèn tÊn. Cã nh÷ng hîp t¸c x· ®·
KÝnh göi: §øc Vua N«r«®«m XuramarÝt vμ Hoμng hËu
®−îc chÝn, m−êi tÊn.
C«txam¾c Nªarinrª¸t, V−¬ng quèc Cao Miªn,
NhiÒu tØnh ®· gÆt xong hai phÇn ba. ë nh÷ng n¬i ch−a
gÆt xong, c¸n bé cÇn ph¶i ®éng viªn ®ång bμo gÆt nhanh, gÆt
Phn«m Pªnh,
tèt. Mét ®iÒu n÷a cÇn ph¶i rÊt chó ý: Chí thÊy ®−îc mïa mμ
Nh©n dÞp ngμy kû niÖm §éc lËp cña V−¬ng quèc Cao
phung phÝ. CÇn ph¶i nhí r»ng: t¨ng gia s¶n xuÊt ph¶i g¾n
Miªn, thay mÆt nh©n d©n vμ ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n
liÒn víi thùc hμnh tiÕt kiÖm.
chñ Céng hoμ vμ nh©n danh c¸ nh©n t«i, t«i kÝnh göi §øc
§ång thêi chóng ta ph¶i ra søc chuÈn bÞ thËt tèt vô §«ng
Vua vμ Hoμng hËu lêi chóc mõng nhiÖt liÖt nhÊt.
- Xu©n. §ång bμo vμ c¸n bé kh¾p n¬i ®· h¨ng h¸i ®Æt møc thi
Chóc nh©n d©n Kh¬me thu ®−îc nhiÒu th¾ng lîi míi
®ua s¶n xuÊt, n¬i th× bèn, n¨m tÊn, n¬i th× cao h¬n n÷a. §iÒu
trong sù nghiÖp kiÕn thiÕt ®Êt n−íc Kh¬me phån vinh.
®ã chøng tá ®ång bμo vμ c¸n bé cã quyÕt t©m lμm vô chiªm
Chóc t×nh h÷u nghÜ s½n cã gi÷a hai d©n téc ViÖt Nam vμ
s¾p tíi tèt h¬n h¼n vô mïa nμy. Cã quyÕt t©m th× nhÊt ®Þnh
Kh¬me ngμy cμng cñng cè vμ ph¸t triÓn.
lμm ®−îc.
Nh−ng chóng ta ph¶i biÕt r»ng: §Æt møc råi, th× ph¶i lμm
Chñ tÞch
g×, lμm thÕ nμo ®Ó ®¹t møc vμ v−ît møc, tøc lμ ph¶i cã biÖn
n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
ph¸p ®Çy ®ñ.
Hå CHÝ MINH
BiÖn ph¸p lμ ph¶i chuÈn bÞ ®ñ m¹, ®ñ ph©n, ®ñ n−íc,
nhÊt lμ ph¶i ®ñ n−íc.
B¸o Nh©n d©n, sè 1701,
ngμy 9-11-1958.
Muèn cã ®ñ n−íc, th× nh÷ng n¬i s½n n−íc, ph¶i gi÷ lÊy
n−íc; n¬i kh«ng s½n n−íc, ph¶i ra søc lμm nhiÒu trung vμ
tiÓu thuû lîi. BiÖn ph¸p ®Çy ®ñ, thËt ®Çy ®ñ, míi n¾m ch¾c
vô §«ng - Xu©n th¾ng lîi.
Muèn lμm tèt thuû lîi, nhÊt ®Þnh ph¶i dùa vμo lùc l−îng to
 270 271 hå chÝ Minh toμn tËp

lín cña quÇn chóng n«ng d©n, ph¶i cñng cè vμ ph¸t triÓn tèt
tæ ®æi c«ng vμ hîp t¸c x·. C¸n bé ph¶i cã kÕ ho¹ch chu ®¸o,
ph¶i ra søc tuyªn truyÒn gi¶i thÝch, ph¶i khÐo ®éng viªn
nh©n d©n. §ång bμo vμ c¸n bé ph¶i cè g¾ng, cè g¾ng g©y BμI NãI T¹I HéI NGHÞ C¸N Bé CAO CÊP
thμnh mét phong trμo s«i næi lμm thuû lîi. NGHI£N CøU NGHÞ QUYÕT HéI NGHÞ LÇN THø
Nãi tãm lμ: Muèn thμnh c«ng ¾t ph¶i:
14 CñA BAN CHÊP HμNH TRUNG ¦¥NG §¶NG
§Æt møc 10 phÇn, ph¶i cã biÖn ph¸p 15 phÇn vμ ph¶i cè
(KHO¸ II)26
g¾ng 20 phÇn.

T.L. Nh÷ng tiÕn bé nhanh chãng cña c¸c n−íc trong phe x· héi
chñ nghÜa, ®Æc biÖt lμ cña Liªn X«, Trung Quèc, ®· lμm cho
B¸o Nh©n d©n, sè 1713, phe ®Õ quèc Mü, Anh... rÊt lo sî. Trong lóc phe ta ngμy cμng
ngμy 26-11-1958. tiÕn lªn, th× phe ®Õ quèc ngμy cμng suy sôp, ®i dÇn ®Õn b−íc
®−êng cïng. V× thÕ ë mét sè n−íc, chóng kh«ng thÓ gi¶ nh©n
gi¶ nghÜa gi÷ bé mÆt d©n chñ ®−îc n÷a, mμ ph¶i ra mÆt ®éc
tμi nh− ë Ph¸p, Pakixtan... Nh−ng hung b¹o nh− ph¸t xÝt
HÝtle, Mótx«lini tr−íc ®©y, cuèi cïng råi còng ph¶i sôp ®æ
tan tμnh.
Lμ mét thμnh viªn trong phe x· héi chñ nghÜa, chóng ta
trong thêi gian qua, nhÊt lμ trong mÊy th¸ng cuèi n¨m, ®· cã
nhiÒu tiÕn bé. N«ng th«n ta tõ bao nhiªu n¨m míi ®−îc mïa
lín nh− n¨m nay. Trong c«ng nghiÖp, do ®μ phÊn khëi cña
c«ng nh©n, nhiÒu xÝ nghiÖp ®· hoμn thμnh kÕ ho¹ch c¶ n¨m
tr−íc thêi h¹n. Trong qu©n ®éi, sau mÊy ®ît häc tËp chÝnh trÞ,
®· cã nh÷ng tiÕn bé kh¸ râ rÖt vÒ luyÖn tËp qu©n sù, lao ®éng
s¶n xuÊt. Trong trÝ thøc, sinh viªn, còng cã nh÷ng tiÕn bé. §ã
lμ mét chuyÓn biÕn tèt. Cã ®−îc chuyÓn biÕn tèt ®ã lμ do toμn
d©n ta cè g¾ng, do §¶ng ta l·nh ®¹o ®óng ®¾n vμ do ¶nh
h−ëng cña phong trμo nh¶y vät trong c¸c n−íc anh em. So víi
miÒn Nam, ruéng ®Êt ph× nhiªu mμ n¨ng suÊt b×nh qu©n n¨m
1957 chØ ®¹t 1 tÊn 2 mét mÉu t©y, miÒn B¾c chóng ta tiÕn bé
râ rÖt, ®ã lμ c¬ së v÷ng ch¾c cho cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt
 272
n−íc nhμ.
HiÖn nay, nhiÖm vô tr−íc m¾t cña toμn §¶ng, toμn d©n ta
lμ ®Èy m¹nh c«ng cuéc c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa. Muèn
thùc hiÖn ®−îc nhiÖm vô ®ã, tr−íc hÕt lμ ph¶i tiÕn hμnh c¸ch
m¹ng t− t−ëng.
Trong mÊy th¸ng qua, n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp cña ta cã
chuyÓn biÕn tèt, chÝnh lμ v× t− t−ëng cña n«ng d©n, c«ng
nh©n cã chuyÓn biÕn tèt. Nh−ng ®ã chØ míi lμ chuyÓn biÕn
b−íc ®Çu. Ph¶i lμm cho t− t−ëng chÝnh trÞ cña nh©n d©n ta
chuyÓn biÕn m¹nh mÏ h¬n n÷a, cã nh− thÕ chóng ta míi ph¸t
huy ®−îc hÕt thuËn lîi, kh¾c phôc ®−îc mäi khã kh¨n, hoμn
thμnh tèt kÕ ho¹ch Nhμ n−íc ba n¨m vμ chuÈn bÞ tèt cho kÕ
ho¹ch dμi h¹n vÒ sau.
C¸c c¸n bé phô tr¸ch vÒ c«ng t¸c n«ng th«n vμ c«ng
nghiÖp cÇn nhí mét sè ®iÒu nμy ®Ó lμm tèt c«ng cuéc c¶i t¹o
vμ kiÕn thiÕt kinh tÕ hiÖn nay:
VÒ n«ng nghiÖp:
1. Vô §«ng - Xu©n nμy, c¸n bé vμ ®ång bμo ®Þa ph−¬ng ra
søc chuÈn bÞ, quyÕt lμm mét vô chiªm th¾ng lîi v−ît bËc, tèt
h¬n vô mïa n¨m nay. §ã lμ mét ®iÒu rÊt tèt. Nh−ng ë mét sè
®Þa ph−¬ng, c¸n bé cßn mÖnh lÖnh, nªu møc cao nh−ng thiÕu
bμn b¹c víi n«ng d©n, thiÕu biÖn ph¸p cô thÓ. §Ó kh¾c phôc
khuyÕt ®iÓm ®ã, ph¶i ®i ®óng ®−êng lèi quÇn chóng, chó ý
c¸c biÖn ph¸p cô thÓ, tr−íc hÕt lμ lμm cho t− t−ëng n«ng d©n
th«ng suèt.
2. Muèn s¶n xuÊt §«ng - Xu©n th¾ng lîi, ®iÓm mÊu chèt lμ
ph¶i ®Èy m¹nh phong trμo tæ ®æi c«ng vμ hîp t¸c x·. Ph¶i chó
ý ba ®iÒu:
- Gi÷ ®óng nguyªn t¾c tù nguyÖn vμ cïng cã lîi.
- Ph¶i cã c¸n bé ®Ó gióp c¸c hîp t¸c x· vÒ c¸c mÆt tæ chøc,
qu¶n lý...
- Ph¶i coi träng chÊt l−îng. Lμm ®Õn ®©u ph¶i ch¾c ch¾n
®Õn ®Êy, råi ph¸t triÓn dÇn ra. KhÈn tr−¬ng nh−ng hÕt søc
thËn träng.
3. §Ó thùc hiÖn tèt vô s¶n xuÊt §«ng - Xu©n, c¸c ®Þa
ph−¬ng ph¶i hÕt søc chó ý vÊn ®Ò n−íc. N¬i nμo cã ®iÒu kiÖn
th× ra søc gi÷ n−íc. Nh−ng nãi chung cÇn ®éng viªn nh©n
d©n ra søc lμm c«ng t¸c tiÓu thuû lîi. C¸n bé, ®¶ng viªn vμ
273 hå chÝ Minh toμn tËp
®oμn viªn thanh niªn lao ®éng ph¶i lμm ®Çu tμu trong viÖc
nμy.
4. N¨m nay, n«ng d©n ta ®−îc mïa lín, l¹i gÇn ®Õn TÕt.
Cã thÓ cã mét sè ng−êi s½n tiÒn, ¨n tiªu phung phÝ. V× thÕ
ph¶i vËn ®éng nh©n d©n tiÕt kiÖm, ®Ó cã thªm tiÒn mua
nhiÒu ph©n, nhiÒu n«ng cô c¶i tiÕn, ®Èy m¹nh s¶n xuÊt n«ng
nghiÖp.
C¸n bé ®Þa ph−¬ng nªn thÝ nghiÖm tæ chøc l¹i c¸c quü
nghÜa th−¬ng, mét h×nh thøc t−¬ng trî ®· cã tõ l©u ®êi trong
n«ng th«n ta. Nhμ n−íc cã dù tr÷ cña Nhμ n−íc, nh©n d©n cã
dù tr÷ cña nh©n d©n, cã nghÜa th−¬ng ®Ó khi gÆp khã kh¨n,
n«ng d©n cã thÓ gióp ®ì lÉn nhau.
Muèn t¨ng gia s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, ®Èy m¹nh x©y dùng
kinh tÕ x· héi chñ nghÜa, ph¶i lμm tèt c«ng t¸c c¶i tiÕn qu¶n
lý xÝ nghiÖp. Muèn lμm ®−îc viÖc ®ã, t− t−ëng c¸n bé ph¶i
th«ng vμ ph¶i lμm cho t− t−ëng cña c«ng nh©n th«ng suèt.
C¸n bé chóng ta cè g¾ng ®i ®−êng lèi quÇn chóng, n¾m
v÷ng chÝnh s¸ch cña §¶ng vμ ChÝnh phñ, lμm cho t− t−ëng
cña c«ng nh©n, n«ng d©n, bé ®éi vμ toμn thÓ nh©n d©n th«ng
suèt, nhÊt ®Þnh chóng ta sÏ tiÕn bé nhiÒu h¬n n÷a, th¾ng lîi
nhiÒu h¬n n÷a.
Nãi kho¶ng tõ ngμy 4
®Õn ngμy 7-12-1958.
B¸o Nh©n d©n, sè 1731,
ngμy 9-12-1958.
 274 275 hå chÝ Minh toμn tËp

Ban söa ®æi HiÕn ph¸p høa víi Quèc héi sÏ cè g¾ng hoμn
thμnh tèt nhiÖm vô mμ Quèc héi ®· giao phã cho: dù th¶o
mét b¶n HiÕn ph¸p xøng ®¸ng víi sù tiÕn bé cña nh©n d©n
ta, cña Tæ quèc ta.
B¸O C¸O C¤NG T¸C
CñA BAN SöA §æI HIÕN PH¸P B¸o c¸o ngμy 9-12-1958.
T¹I Kú HäP THø CHÝN QUèC HéI B¸o Nh©n d©n, sè 1733,
KHO¸ I ngμy 11-12-1958.

Th−a c¸c vÞ ®¹i biÓu,

Thay mÆt §¶ng vμ ChÝnh phñ, t«i xin chμo mõng c¸c vÞ
®¹i biÓu vμ xin thay mÆt Ban söa ®æi HiÕn ph¸p b¸o c¸o víi
Quèc héi vÒ vÊn ®Ò söa ®æi HiÕn ph¸p.
Sau kho¸ häp thø t¸m cña Quèc héi, Ban söa ®æi HiÕn
ph¸p ®· lμm xong b¶n dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi. Ngμy 1
th¸ng 7 ®· ®−a ra tr−ng cÇu ý kiÕn c¸c ®¹i biÓu Quèc héi, c¸n
bé cao cÊp vμ trung cÊp cña c¸c chÝnh ®¶ng, c¸c ®oμn thÓ
nh©n d©n, c¸c c¬ quan chÝnh quyÒn. ViÖc tr−ng cÇu ý kiÕn ®ã
®· kÕt thóc vμo ngμy 30 th¸ng 9. Cã tÊt c¶ ®é 500 ng−êi
tham gia vμ gãp 1.700 ý kiÕn. Nh÷ng ý kiÕn Êy ®Òu thÓ hiÖn
tinh thÇn tÝch cùc ®ãng gãp x©y dùng HiÕn ph¸p. TuyÖt ®¹i
®a sè c¸c ý kiÕn Êy ®· t¸n thμnh b¶n dù th¶o vÒ tinh thÇn
chung, vÒ néi dung c¨n b¶n vμ vÒ c¸ch s¾p xÕp, ®ång thêi ®·
®−a ra nhiÒu ®Ò nghÞ bæ sung vÒ mét sè ®iÓm cô thÓ.
Ban söa ®æi HiÕn ph¸p ®· nghiªn cøu kü nh÷ng ý kiÕn ®ã
vμ hiÖn ®ang chØnh lý ®Ó lμm b¶n th¶o lÇn thø hai, råi c«ng
bè ®Ó toμn d©n th¶o luËn ®é vμo th¸ng 2 n¨m 1959. Vμo kú
häp gi÷a n¨m 1959, Ban söa ®æi HiÕn ph¸p cã thÓ tr×nh ra
Quèc héi xÐt vμ th«ng qua dù ¸n HiÕn ph¸p söa ®æi.
 276
NãI CHUYÖN T¹I HéI NGHÞ S¥ KÕT
PHONG TRμO THI §UA CñA C¸C C¥ Së
THUéC TæNG CôC HËU CÇN
B¸c khen ngîi c¸n bé, chiÕn sÜ vμ c«ng nh©n c¸c c¬ së
Tæng côc hËu cÇn ®· ph¸t huy truyÒn thèng tèt ®Ñp cña
Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam, kh¾c phôc khã kh¨n, ph¸t huy
s¸ng kiÕn, hoμn thμnh nhiÖm vô vμ ®· ¸p dông mét c¸ch
s¸ng t¹o nh÷ng kinh nghiÖm quý b¸u cña c¸c n−íc anh em
trong phong trμo thi ®ua "tiÕn nhanh v−ît møc kÕ ho¹ch,
v−¬n lªn hμng ®Çu".
C¸c c¸n bé, chiÕn sÜ kh«ng ®−îc tù m·n tr−íc nh÷ng
thμnh tÝch ®· ®¹t ®−îc, ph¶i tiÕp tôc cè g¾ng ®Èy m¹nh
phong trμo thi ®ua lªn mét b−íc n÷a, ph¶i tæ chøc viÖc thi
®ua cho tèt h¬n n÷a, lμm cho qu©n ®éi ta trë nªn hïng m¹nh
vÒ mäi mÆt, s½n sμng lμm trßn nhiÖm vô ®Ó x©y dùng miÒn
B¾c tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi, ®Êu tranh thùc hiÖn thèng
nhÊt n−íc nhμ. C¸n bé ph¶i chèng t− t−ëng chñ quan, b¶o
thñ, ph¶i ®Èy m¹nh h¬n n÷a phong trμo phª b×nh vμ tù phª
b×nh.
B¸c trao nhiÖm vô cho tÊt c¶ c¸c c¸n bé, chiÕn sÜ, c«ng
nh©n trong qu©n ®éi ph¶i cè g¾ng tiÕn bé h¬n n÷a ®Ó cã thÓ
lμm trßn nhiÖm vô x©y dùng vμ b¶o vÖ miÒn B¾c tiÕn lªn chñ
nghÜa x· héi, x©y dùng qu©n ®éi nh©n d©n tiÕn lªn chÝnh quy
vμ hiÖn ®¹i.
Nãi ngμy 19-12-1958.
B¸o Nh©n d©n, sè 1744,
ngμy 22-12-1958.
277 hå chÝ Minh toμn tËp
TH¦ GöI C¸C Cô "PHô L·O DIÖT DèT"
X· NAM LI£N, HUYÖN NAM §μN,
TØNH NGHÖ AN
KÝnh göi c¸c "phô l·o diÖt dèt",
T«i xin c¶m ¬n c¸c cô ®· göi th− cho t«i vμ rÊt vui lßng
®−îc biÕt r»ng x· ta ®· thanh to¸n xong n¹n mï ch÷.
C¸c cô ®· ra søc ®«n ®èc vμ gióp ®ì ®ång bμo trong viÖc
b×nh d©n häc vô, nh− vËy c¸c cô thËt xøng ®¸ng lμ "l·o
®−¬ng Ých tr¸ng".
T«i rÊt mong r»ng tõ nay c¸c cô sÏ tiÕp tôc ®«n ®èc vμ
gióp ®ì ®ång bμo trong x·.
- Cè g¾ng häc thªm n÷a ®Ó n©ng cao h¬n n÷a tr×nh ®é v¨n
ho¸.
- §Èy m¹nh phong trμo tæ ®æi c«ng vμ hîp t¸c x· mét c¸ch
khÈn tr−¬ng vμ ch¾c ch¾n, lμm nhiÒu tiÓu thuû n«ng, dïng
nhiÒu ph©n bãn, c¶i tiÕn kü thuËt, thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt
vμ thùc hμnh tiÕt kiÖm, ®Ó n©ng cao møc sèng h¬n n÷a.
- §oμn kÕt chÆt chÏ, x©y dùng vμ ph¸t triÓn mü tôc thuÇn
phong.
Nh− c¸c cô ®· biÕt, ®ång bμo trong n−íc vμ nh©n d©n c¸c
n−íc anh em rÊt chó ý ®Õn x· ta. V× vËy, x· ta nªn cè g¾ng
thμnh mét x· kiÓu mÉu vÒ mäi mÆt: kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n
ho¸ x· héi.
KÝnh chóc c¸c cô m¹nh khoÎ, sèng l©u vμ nhê c¸c cô
chuyÓn lêi chμo th©n ¸i cña t«i ®Õn tÊt c¶ anh em, bμ con vμ
c¸c ch¸u thanh niªn, nhi ®ång trong x· ta vμ c¸c x· l¸ng
giÒng.
Hμ Néi, ngμy 19 th¸ng 12 n¨m
1958
Hå CHÝ MINH
B¶n chôp bót tÝch, l−u t¹i
B¶o tμng Hå ChÝ Minh.
 278 279 hå chÝ Minh toμn tËp

n©ng cao h¬n n÷a tinh thÇn yªu n−íc, gi¸c ngé x· héi chñ
nghÜa, lu«n lu«n cè g¾ng tiÕn lªn.
T«i chóc tÊt c¶ c¸c ®ång chÝ m¹nh khoÎ, phÊn khëi, ®oμn
kÕt, tiÕn bé.

Chμo th©n ¸i
TH¦ GöI C¸N Bé Vμ CHIÕN SÜ Ngμy 22 th¸ng 12 n¨m 1958
NH¢N DÞP Kû NIÖM NGμY THμNH LËP Hå CHÝ MINH

QU¢N §éI NH¢N D¢N VIÖT NAM

B¸o Nh©n d©n, sè 1744,
ngμy 22-12-1958.
Nh©n dÞp kû niÖm thμnh lËp qu©n ®éi, t«i thay mÆt §¶ng
vμ ChÝnh phñ th©n ¸i göi lêi hái th¨m toμn thÓ c¸n bé vμ
chiÕn sÜ, c¸c ®ång chÝ c«ng nh©n vμ nh©n viªn quèc phßng,
khen ngîi nh÷ng thμnh tÝch to lín cña qu©n ®éi ta trong häc
tËp, c«ng t¸c, còng nh− trong lao ®éng s¶n xuÊt.
HiÖn nay, miÒn B¾c chóng ta ®ang tiÕn lªn x©y dùng chñ
nghÜa x· héi, ph¸t triÓn kinh tÕ vμ v¨n ho¸. Trong lóc ®ã th×
ë miÒn Nam, ®Õ quèc Mü vμ bän tay sai vÉn t¨ng c−êng binh
bÞ, ©m m−u g©y chiÕn, chia c¾t ®Êt n−íc, ¸p bøc nh©n d©n.
Chóng ta ph¶i ra søc x©y dùng qu©n ®éi ta thμnh mét
qu©n ®éi nh©n d©n hïng m¹nh, mét qu©n ®éi c¸ch m¹ng tiÕn
lªn chÝnh quy vμ hiÖn ®¹i, ®Ó gi÷ g×n hoμ b×nh, b¶o vÖ Tæ
quèc.
Toμn thÓ c¸n bé vμ chiÕn sÜ ta ph¶i gi÷ v÷ng vμ ph¸t huy
truyÒn thèng tèt ®Ñp cña qu©n ®éi nh©n d©n, n©ng cao chÝ
khÝ chiÕn ®Êu vμ c¶nh gi¸c c¸ch m¹ng, ra søc häc tËp qu©n
sù vμ chÝnh trÞ, t¨ng c−êng ®oμn kÕt gi÷a c¸n bé vμ chiÕn sÜ,
gi÷a qu©n ®éi vμ nh©n d©n, tÝch cùc tham gia lao ®éng s¶n
xuÊt, gióp ®ì nh©n d©n trong mäi c«ng t¸c. Ph¶i trau dåi ®¹o
®øc c¸ch m¹ng, tiÕt kiÖm, cÇn cï, khiªm tèn, gi¶n dÞ.
HiÖn nay phong trμo thi ®ua "tiÕn nhanh v−ît møc kÕ
ho¹ch" trong qu©n ®éi ®ang ph¸t triÓn tèt. Chóng ta cÇn
 280 281 hå chÝ Minh toμn tËp

Mçi ®ång chÝ ph¶i ra søc häc tËp, rÌn luyÖn, tu d−ìng,
cñng cè lËp tr−êng giai cÊp c«ng nh©n, n©ng cao tr×nh ®é
chÝnh trÞ vμ qu©n sù, ph¸t huy truyÒn thèng c¸ch m¹ng tèt
®Ñp cña qu©n ®éi ta; ph¶i tuyÖt ®èi chÊp hμnh ®−êng lèi,
LêI PH¸T BIÓU T¹I LÔ PHONG QU¢N HμM
chÝnh s¸ch cña §¶ng vμ ChÝnh phñ, hÕt søc gÇn gòi vμ ®oμn
CHO C¸C C¸N Bé CAO CÊP TRONG QU¢N §éI kÕt chÆt chÏ víi chiÕn sÜ. Dï ë c−¬ng vÞ nμo, c¸c ®ång chÝ ®Òu
ph¶i lu«n lu«n g−¬ng mÉu, lu«n lu«n xøng ®¸ng lμ ng−êi ®μy
Th−a c¸c vÞ, tí trung thμnh tËn tuþ cña nh©n d©n.
C¸c ®ång chÝ, Thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vμ ChÝnh phñ, t«i chóc toμn
H«m nay, ChÝnh phñ trao qu©n hμm cho c¸c ®ång chÝ cÊp thÓ c¸c ®ång chÝ lμm trän tr¸ch nhiÖm nÆng nÒ vμ vÎ vang
t−íng, ®¹i t¸ vμ th−îng t¸. cña m×nh.
T«i thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vμ ChÝnh phñ, chμo mõng
thμnh tÝch tèt ®Ñp cña qu©n ®éi ta. D−íi sù l·nh ®¹o cña
§¶ng vμ ChÝnh phñ, ®−îc sù gióp ®ì hÕt lßng cña nh©n d©n, Nãi ngμy 22-12-1958.
tr¶i qua 14 n¨m phÊn ®Êu, qu©n ®éi ta ®· hoμn thμnh nhiÖm B¸o Nh©n d©n, sè 1745,
vô mμ §¶ng vμ ChÝnh phñ giao cho; ®· cã truyÒn thèng vÎ
ngμy 23-12-1958.
vang lμ tuyÖt ®èi trung thμnh víi §¶ng, víi nh©n d©n; chiÕn
®Êu anh dòng; c«ng t¸c vμ lao ®éng tÝch cùc; tiÕt kiÖm, cÇn
cï, khiªm tèn, gi¶n dÞ; ®oμn kÕt néi bé; ®ång cam céng khæ
víi nh©n d©n, lu«n lu«n s½n sμng kh¾c phôc khã kh¨n hoμn
thμnh nhiÖm vô. Lμ nh÷ng c¸n bé phô tr¸ch trong qu©n ®éi,
c¸c ®ång chÝ ®−îc trao qu©n hμm h«m nay ®Òu ®· gãp phÇn
xøng ®¸ng vμo sù nghiÖp c¸ch m¹ng vμ c«ng cuéc x©y dùng
qu©n ®éi, b¶o vÖ Tæ quèc.
NhiÖm vô cña qu©n ®éi ta trong giai ®o¹n nμy lμ nÆng nÒ
nh−ng rÊt vÎ vang. Qu©n ®éi ta ph¶i kiªn quyÕt b¶o vÖ
nh÷ng thμnh qu¶ cña c¸ch m¹ng, tÝch cùc tham gia c«ng cuéc
c¶i t¹o vμ x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c, lμm chç
dùa v÷ng ch¾c cho cuéc ®Êu tranh hoμ b×nh thèng nhÊt n−íc
nhμ.
§Ó lμm trßn nhiÖm vô vÎ vang Êy, qu©n ®éi ta ph¶i lμ mét
qu©n ®éi nh©n d©n, mét qu©n ®éi c¸ch m¹ng tiÕn lªn chÝnh
quy vμ hiÖn ®¹i. NhiÖm vô cña qu©n ®éi nh− vËy, cho nªn
tr¸ch nhiÖm cña c¸n bé rÊt nÆng nÒ, §¶ng vμ ChÝnh phñ trao
tr¸ch nhiÖm Êy cho toμn thÓ c¸n bé.
 282
NãI CHUYÖN VíI C¸N Bé, C¤NG NH¢N
NHμ M¸Y C¥ KHÝ Hμ NéI
Nhê chñ tr−¬ng ph¸t ®éng c«ng nh©n viªn chøc c¶i tiÕn
chÕ ®é qu¶n lý xÝ nghiÖp, nhμ m¸y cã tiÕn bé. Chøng cí râ rÖt
lμ kÕ ho¹ch th¸ng 11 n¨m 1958 v−ît møc 27%, lß ®óc thÐp cò
tr−íc ®©y x©y dùng trong bèn th¸ng, nay lß ®óc thÐp "Th¸ng
M−êi" lín gÊp ba lÇn, chØ trong 14 ngμy ®· lμm xong vμ kÕ
ho¹ch c¶ n¨m ®· hoμn thμnh tõ ngμy 15 th¸ng 12 n¨m 1958,
tr−íc thêi h¹n vμ v−ît møc 6,4%. §©y míi lμ thμnh tÝch b−íc
®Çu, c«ng nh©n vμ c¸n bé ph¶i cè g¾ng h¬n n÷a. Kh¶ n¨ng
thiÕt bÞ trong s¸u th¸ng ®Çu n¨m míi sö dông cã 11,1%, sang
quý IV ®· t¨ng lªn 50%. HiÖn nay, nhμ m¸y cßn mét nöa kh¶
n¨ng m¸y mãc ch−a dïng ®Õn; ®Ó m¸y kh«ng s¶n xuÊt lμ thiÖt
h¹i cho Nhμ n−íc, cho nh©n d©n. C¸n bé vμ c«ng nh©n kh«ng
nªn v× cã mét sè thμnh tÝch b−íc ®Çu mμ tù kiªu, tù m·n, ph¶i
cè g¾ng h¬n n÷a, ph¶i häc tËp ®øc tÝnh khiªm tèn vμ tinh thÇn
cè g¾ng kh«ng ngõng cña giai cÊp c«ng nh©n Liªn X«, Trung
Quèc.
ë x· Ngò Kiªn, tØnh VÜnh Phó, ruéng ®Êt rÊt xÊu, d©n
th−êng bÞ ®ãi kÐm nh−ng b©y giê thu ho¹ch b×nh qu©n 4.687
kil« mét mÉu t©y, ruéng ®ång chÝ bÝ th− chi bé thu ho¹ch h¬n
6 tÊn mét mÉu t©y. Së dÜ thu ®−îc kÕt qu¶ tèt nh− vËy lμ do
t− t−ëng th«ng, do §¶ng l·nh ®¹o tèt, do ®¶ng viªn vμ ®oμn
viªn thanh niªn lao ®éng g−¬ng mÉu.
Nhμ m¸y c¬ khÝ Hμ Néi còng vËy. M¸y mãc, nguyªn liÖu,
c«ng nh©n vÉn nh− tr−íc, nh−ng sao tr−íc sót kÐm, b©y giê
tiÕn bé ? Còng v× t− t−ëng b¾t ®Çu th«ng suèt, c¸n bé b¾t ®Çu
®i xuèng d−íi, b¾t ®Çu tin vμ dùa vμo quÇn chóng. CÇn ph¶i
®Èy m¹nh cuéc vËn ®éng c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp, ®Èy
m¹nh ®Êu tranh t− t−ëng h¬n n÷a. T− t−ëng th«ng suèt th×
mäi viÖc lμm ®Òu tèt. Ph¶i lμm cho t− t−ëng x· héi chñ nghÜa
283 hå chÝ Minh toμn tËp
hoμn toμn th¾ng, t− t−ëng c¸ nh©n hoμn toμn thÊt b¹i. C¸n
bé vμ c«ng nh©n ph¶i cè g¾ng thùc hiÖn mÊy ®iÒu sau ®©y:
- C¸n bé quyÕt t©m l·nh ®¹o tèt. C¸n bé, ®¶ng viªn, ®oμn
viªn thanh niªn lao ®éng g−¬ng mÉu, tù kiÓm th¶o tèt, cïng
c«ng nh©n häc tËp, häc tËp c«ng nh©n. C«ng nh©n ®· gãp ý
kiÕn phª b×nh c¸n bé, chê ®îi c¸n bé söa ch÷a khuyÕt ®iÓm,
c¸n bé ph¶i thÊy r»ng yªu cÇu Êy lμ chÝnh ®¸ng vμ ph¶i thùc
hiÖn yªu cÇu Êy.
- C«ng nh©n còng ph¶i tù kiÓm th¶o tèt, quyÕt t©m söa
ch÷a khuyÕt ®iÓm, chèng lμm Èu ®Ó m¸y mãc, dông cô h−
háng, chèng l·ng phÝ. Ph¶i thùc hiÖn ®óng khÈu hiÖu "lμm
nhiÒu, nhanh, tèt, rÎ".
- Ph¶i b¶o ®¶m an toμn lao ®éng, v× ng−êi lao ®éng lμ vèn
quý nhÊt.
- L·nh ®¹o ph¶i thËt sù d©n chñ, nh−ng ®ång thêi ph¶i
thËt sù tËp trung.
- C«ng nh©n vμ c¸n bé n©ng cao tinh thÇn ®oμn kÕt, tinh
thÇn c¶nh gi¸c, tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, v× m×nh lμ giai cÊp
l·nh ®¹o, lμ chñ cña xÝ nghiÖp, chñ cña n−íc nhμ; ph¶i häc
tËp c¸c ®ång chÝ chuyªn gia vÒ kü thuËt vμ tinh thÇn quèc tÕ
v« s¶n.
- Ph¶i n©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, hoμn thμnh vμ hoμn
thμnh v−ît møc kÕ ho¹ch Nhμ n−íc, xøng ®¸ng lμ ng−êi chñ xÝ
nghiÖp.
KÕ ho¹ch ba n¨m lμ kÕ ho¹ch ®−a miÒn B¾c tiÕn lªn chñ
nghÜa x· héi, x©y dùng ®êi sèng sung s−íng, Êm no, x©y dùng
nÒn t¶ng cho c«ng cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhμ. KÕ
ho¹ch n¨m 1959 lμ n¨m b¶n lÒ l¹i ®Æc biÖt quan träng. TÊt c¶
c¸n bé, c«ng nh©n ph¶i tin t−ëng quyÕt t©m hoμn thμnh v−ît
 284 285 hå chÝ Minh toμn tËp

møc kÕ ho¹ch Êy, chuÈn bÞ cho kÕ ho¹ch dμi h¹n sau nμy. Nhμ
m¸y c¬ khÝ Hμ Néi cã ®«ng ®¶ng viªn vμ ®oμn viªn thanh niªn
lao ®éng h¬n c¸c xÝ nghiÖp kh¸c, ®ã lμ mét ®iÒu kiÖn thuËn lîi.
B¸c giao tr¸ch nhiÖm cho c¸n bé vμ c«ng nh©n ph¶i lμm cho
nhμ m¸y nμy trë thμnh mét nhμ m¸y kiÓu mÉu.
Nh©n dÞp s¾p b−íc sang n¨m míi, B¸c chóc mõng c«ng
BμI NãI T¹I LíP NGHI£N CøU KHO¸ I
nh©n, c¸n bé Nhμ m¸y c¬ khÝ Hμ Néi vμ tÊt c¶ c¸c xÝ nghiÖp
Vμ LíP Bæ TóC KHO¸ VI
mét n¨m míi vui vÎ, khoÎ m¹nh, tiÕn bé vμ hoμn thμnh v−ît
TR¦êNG C¤NG AN TRUNG ¦¥NG
møc kÕ ho¹ch.

Nãi ngμy 25-12-1958. C«ng an lμ mét bé m¸y ®Ó thùc hiÖn chuyªn chÝnh d©n
B¸o Nh©n d©n, sè 1749, chñ nh©n d©n, b¶o vÖ nÒn chuyªn chÝnh cña nh©n d©n ®èi víi
ngμy 27-12-1958. c¸c thÕ lùc ph¶n ®éng kh¸c.
Muèn cã d©n chñ thËt sù, ph¶i chuyªn chÝnh thËt sù, nÕu
kh«ng bän xÊu sÏ lμm h¹i nh©n d©n. Muèn chuyªn chÝnh
thËt sù, ph¶i thËt sù d©n chñ víi nh©n d©n. D©n cã mÕn, yªu,
tin c«ng an th× míi gióp c«ng an chuyªn chÝnh víi ®Þch ®Ó
tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi.
D©n cã yªn æn th× míi h¨ng h¸i s¶n xuÊt, x©y dùng chñ
nghÜa x· héi ®−îc.
Muèn tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi ph¶i cã hai mÆt: vËt chÊt
vμ t− t−ëng. TiÕn lªn chñ nghÜa x· héi ph¶i cã ng−êi, mμ
trong sè ng−êi muèn lªn chñ nghÜa x· héi th× c¸n bé lμ ®Çu
tiªn vμ cèt c¸n. Nh− vËy, tr−íc hÕt c¸n bé ph¶i cã t− t−ëng
muèn lªn chñ nghÜa x· héi, míi quyÕt t©m thi hμnh, h−íng
dÉn nh©n d©n lμm mäi c«ng viÖc t¨ng gia s¶n xuÊt, tiÕt kiÖm,
®Êu tranh gay go ®Ó tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi. §¸nh ®æ giai
cÊp ®Þch ®· khã, ®Êu tranh x©y dùng chñ nghÜa x· héi cßn
gian khæ, khã kh¨n h¬n nhiÒu.
Nh−ng ta cã nh÷ng thuËn lîi:
 286 287 hå chÝ Minh toμn tËp

- D©n ta ®−îc rÌn luyÖn trong kh¸ng chiÕn vμ ®oμn kÕt

chÆt chÏ.
- D©n tin cËy vμo §¶ng, ChÝnh phñ vμ ®oμn kÕt xung quanh
§¶ng.
- D©n ta cÇn cï lao ®éng.
- C¸c n−íc anh em gióp ®ì ta tËn t×nh vμ thÕ lùc cña phe §IÖN MõNG NGμY SINH
x· héi chñ nghÜa rÊt m¹nh. CHñ TÞCH MAO TR¹CH §¤NG
Muèn kh¾c phôc khã kh¨n vμ ph¸t triÓn thuËn lîi th× mçi
ng−êi, mçi gia ®×nh, mçi tËp ®oμn ®Òu ph¶i cã t− t−ëng x· héi
chñ nghÜa, nghÜ ®Õn lîi Ých toμn d©n tr−íc lîi Ých c¸ nh©n. T− KÝnh göi ®ång chÝ Chñ tÞch Mao Tr¹ch §«ng th©n mÕn,
t−ëng x· héi chñ nghÜa lμ chèng t− t−ëng c¸ nh©n chñ nghÜa Nh©n dÞp kû niÖm sinh nhËt n¨m thø 65 cña ®ång chÝ,
(so b×, h−ëng thô). §· lμ cuéc ®Êu tranh gian khæ, gay go th× nh©n danh c¸ nh©n t«i vμ thay mÆt §¶ng Lao ®éng ViÖt
ph¶i chèng t− t−ëng uÓ o¶i, mÖt mái, sî khæ, chèng t− t−ëng Nam, nh©n d©n ViÖt Nam, ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n
tù do chñ nghÜa, thÝch th× lμm, kh«ng thÝch th× kh«ng lμm. chñ Céng hoμ, xin ch©n thμnh vμ nhiÖt liÖt chóc ®ång chÝ v¹n
C«ng an ®¸nh ®Þch bªn ngoμi ®· khã, ®¸nh ®Þch bªn trong thä v« c−¬ng.
ng−êi cßn khã kh¨n h¬n. V× vËy ph¶i n©ng cao kû luËt, tÝnh
tæ chøc, chèng ba ph¶i, nÓ nang. C«ng t¸c ph¶i ®i s©u vμ Ngμy 26 th¸ng 12 n¨m 1958
thiÕt thùc. Lμm viÖc ph¶i cã ®iÒu tra, nghiªn cøu, kh«ng ®−îc Chñ tÞch

tù kiªu, tù ®¹i. Ph¶i toμn t©m toμn ý phôc vô nh©n d©n th× n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ

khuyÕt ®iÓm míi cã thÓ kh¾c phôc ®−îc vμ −u ®iÓm míi cã Hå CHÝ MINH

thÓ ph¸t huy ®−îc. Ph¶i ®i ®−êng lèi quÇn chóng th× nh©n
B¸o Nh©n d©n, sè 1748,
d©n míi tin yªu, gióp c«ng an vμ c«ng an míi thμnh c«ng
ngμy 26-12-1958.
®−îc. Ph¶i ®oμn kÕt néi bé, ®oμn kÕt víi nh©n d©n vμ víi c¸c
ngμnh kh¸c th× c«ng viÖc míi th¾ng lîi.

S¸ch Chñ tÞch Hå ChÝ Minh

víi ngμnh c«ng an nh©n d©n
ViÖt Nam, ViÖn Nghiªn cøu
khoa häc c«ng an, 1980, tr. 23-25.
 288
§¹O §øC C¸CH M¹NG
Tõ lóc ®Çu, loμi ng−êi ®· ph¶i ®Êu tranh ®èi víi giíi tù
nhiªn ®Ó sèng cßn, nh− chèng thó d÷, chèng m−a n¾ng...
Muèn th¾ng lîi, th× mçi ng−êi ph¶i dùa vμo lùc l−îng cña sè
®«ng ng−êi, tøc lμ cña tËp thÓ, cña x· héi. Riªng lÎ tõng c¸
nh©n th× nhÊt ®Þnh kh«ng th¾ng næi tù nhiªn, kh«ng sèng
cßn ®−îc.
§Ó sèng cßn, loμi ng−êi l¹i ph¶i s¶n xuÊt míi cã ¨n, cã
mÆc. S¶n xuÊt còng ph¶i dùa vμo lùc l−îng cña tËp thÓ, cña
x· héi. ChØ riªng lÎ c¸ nh©n còng kh«ng s¶n xuÊt ®−îc.
Thêi ®¹i cña chóng ta lμ thêi ®¹i v¨n minh, thêi ®¹i c¸ch
m¹ng, mäi viÖc cμng ph¶i dùa vμo lùc l−îng cña tËp thÓ, cña
x· héi; c¸ nh©n cμng kh«ng thÓ ®øng riªng lÎ mμ cμng ph¶i
hoμ m×nh trong tËp thÓ, trong x· héi.
Do ®ã, chñ nghÜa c¸ nh©n lμ tr¸i ng−îc víi chñ nghÜa tËp
thÓ vμ chñ nghÜa tËp thÓ, chñ nghÜa x· héi nhÊt ®Þnh th¾ng,
chñ nghÜa c¸ nh©n nhÊt ®Þnh ph¶i tiªu diÖt.
C¸ch s¶n xuÊt vμ søc s¶n xuÊt ph¸t triÓn vμ biÕn ®æi m·i,
do ®ã mμ t− t−ëng cña ng−êi, chÕ ®é x· héi, v.v., còng ph¸t
triÓn vμ biÕn ®æi. Chóng ta ®Òu biÕt tõ ®êi x−a ®Õn ®êi nay,
c¸ch s¶n xuÊt tõ chç dïng cμnh c©y, bóa ®¸ ph¸t triÓn dÇn
®Õn m¸y mãc, søc ®iÖn, søc nguyªn tö. ChÕ ®é x· héi còng
ph¸t triÓn tõ céng s¶n nguyªn thuû ®Õn chÕ ®é n« lÖ, ®Õn chÕ
®é phong kiÕn, ®Õn chÕ ®é t− b¶n chñ nghÜa vμ ngμy nay gÇn
mét nöa loμi ng−êi ®ang tiÕn lªn chÕ ®é x· héi chñ nghÜa vμ
chÕ ®é céng s¶n chñ nghÜa.
Sù ph¸t triÓn vμ tiÕn bé ®ã kh«ng ai ng¨n c¶n ®−îc.
Tõ khi cã chÕ ®é cña riªng th× x· héi chia thμnh giai cÊp,
giai cÊp bãc lét vμ giai cÊp bÞ bãc lét, do ®ã cã m©u thuÉn x·
héi, cã ®Êu tranh gi÷a c¸c giai cÊp vμ tõ ®ã, ng−êi nμo còng
289 hå chÝ Minh toμn tËp
thuéc vμo hoÆc giai cÊp nμy hoÆc giai cÊp kh¸c, kh«ng ai cã
thÓ ®øng ngoμi giai cÊp. §ång thêi, mçi ng−êi ®¹i biÓu cho t−
t−ëng cña giai cÊp m×nh.
Trong x· héi cò, bän phong kiÕn ®Þa chñ, bän t− b¶n vμ ®Õ
quèc th¼ng tay ¸p bøc, bãc lét nh÷ng tÇng líp ng−êi kh¸c,
nhÊt lμ c«ng nh©n vμ n«ng d©n. Chóng c−íp cña chung do x·
héi s¶n xuÊt ra, lμm cña riªng cña c¸ nh©n chóng, ®Ó chóng
"ngåi m¸t ¨n b¸t vμng". Nh−ng miÖng chóng lu«n lu«n
huªnh hoang nh÷ng danh tõ "®¹o ®øc", "tù do", "d©n chñ",
v.v..
Kh«ng thÓ chÞu ¸p bøc, bãc lét m·i, c«ng nh©n, n«ng d©n
vμ nh©n d©n lao ®éng kh¸c næi lªn lμm c¸ch m¹ng ®Ó tù gi¶i
phãng vμ ®Ó c¶i t¹o x· héi cò xÊu xa thμnh x· héi míi tèt
®Ñp, trong ®ã nh÷ng ng−êi lao ®éng ®Òu ®−îc Êm no, sung
s−íng, kh«ng cã ng−êi bãc lét ng−êi.
§Ó giμnh lÊy th¾ng lîi, c¸ch m¹ng nhÊt ®Þnh ph¶i do giai
cÊp c«ng nh©n l·nh ®¹o. V× nã lμ giai cÊp tiÒn tiÕn nhÊt, gi¸c
ngé nhÊt, kiªn quyÕt nhÊt, cã kû luËt nhÊt vμ tæ chøc chÆt
chÏ nhÊt. Mμ ®¶ng v« s¶n lμ bé tham m−u cña giai cÊp c«ng
nh©n. C¸ch m¹ng ë Liªn X« vμ ë c¸c n−íc kh¸c trong phe x·
héi chñ nghÜa ®· chøng thùc ®iÒu ®ã, kh«ng ai chèi c·i ®−îc.
Lμm c¸ch m¹ng ®Ó c¶i t¹o x· héi cò thμnh x· héi míi lμ
mét sù nghiÖp rÊt vÎ vang, nh−ng nã còng lμ mét nhiÖm vô
rÊt nÆng nÒ, mét cuéc ®Êu tranh rÊt phøc t¹p, l©u dμi, gian
khæ. Søc cã m¹nh míi g¸nh ®−îc nÆng vμ ®i ®−îc xa. Ng−êi
c¸ch m¹ng ph¶i cã ®¹o ®øc c¸ch m¹ng lμm nÒn t¶ng, míi
hoμn thμnh ®−îc nhiÖm vô c¸ch m¹ng vÎ vang.
Sinh tr−ëng trong x· héi cò, chóng ta ai còng mang trong
m×nh hoÆc nhiÒu hoÆc Ýt vÕt tÝch xÊu xa cña x· héi ®ã vÒ t−
t−ëng, vÒ thãi quen... VÕt tÝch xÊu nhÊt vμ nguy hiÓm nhÊt
cña x· héi cò lμ chñ nghÜa c¸ nh©n. Chñ nghÜa c¸ nh©n tr¸i
ng−îc víi ®¹o ®øc c¸ch m¹ng, nÕu nã cßn l¹i trong m×nh, dï
 290
lμ Ýt th«i, th× nã sÏ chê dÞp ®Ó ph¸t triÓn, ®Ó che lÊp ®¹o ®øc
c¸ch m¹ng, ®Ó ng¨n trë ta mét lßng mét d¹ ®Êu tranh cho sù
nghiÖp c¸ch m¹ng.
Chñ nghÜa c¸ nh©n lμ mét thø rÊt gian gi¶o, x¶o quyÖt; nã
khÐo dç dμnh ng−êi ta ®i xuèng dèc. Mμ ai còng biÕt r»ng
xuèng dèc th× dÔ h¬n lªn dèc. V× thÕ mμ cμng nguy hiÓm.
Muèn gét röa s¹ch nh÷ng vÕt tÝch xÊu xa cña x· héi cò,
muèn rÌn luyÖn ®¹o ®øc c¸ch m¹ng, th× chóng ta ph¶i ra søc
häc tËp, tu d−ìng, tù c¶i t¹o ®Ó tiÕn bé m·i. NÕu kh«ng cè
g¾ng ®Ó tiÕn bé, th× tøc lμ tho¸i bé, lμ l¹c hËu.
Mμ tho¸i bé vμ l¹c hËu th× sÏ bÞ x· héi tiÕn bé sa th¶i.
Kh«ng ph¶i chØ ë t¹i nhμ tr−êng, cã lªn líp, míi häc tËp,
tu d−ìng, rÌn luyÖn vμ tù c¶i t¹o ®−îc. Trong mäi ho¹t ®éng
c¸ch m¹ng, chóng ta ®Òu cã thÓ vμ ®Òu ph¶i häc tËp, tù c¶i
t¹o. Thêi kú ho¹t ®éng bÝ mËt, thêi kú khëi nghÜa, thêi kú
kh¸ng chiÕn vμ ngμy nay c«ng viÖc x©y dùng miÒn B¾c tiÕn
dÇn lªn chñ nghÜa x· héi vμ ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhμ
®Òu lμ nh÷ng tr−êng häc rÊt tèt cho chóng ta rÌn luyÖn ®¹o
®øc c¸ch m¹ng.
Cã ®¹o ®øc c¸ch m¹ng th× khi gÆp khã kh¨n, gian khæ,
thÊt b¹i, còng kh«ng sî sÖt, rôt rÌ, lïi b−íc. V× lîi Ých chung
cña §¶ng, cña c¸ch m¹ng, cña giai cÊp, cña d©n téc vμ cña
loμi ng−êi mμ kh«ng ngÇn ng¹i hy sinh tÊt c¶ lîi Ých riªng
cña c¸ nh©n m×nh. Khi cÇn, th× s½n sμng hy sinh c¶ tÝnh
m¹ng cña m×nh còng kh«ng tiÕc. §ã lμ biÓu hiÖn rÊt râ rÖt,
rÊt cao quý cña ®¹o ®øc c¸ch m¹ng.
Trong §¶ng ta, c¸c ®ång chÝ TrÇn Phó, Ng« Gia Tù, Lª
Hång Phong, NguyÔn V¨n Cõ, Hoμng V¨n Thô, NguyÔn ThÞ
Minh Khai vμ nhiÒu ®ång chÝ kh¸c ®· v× d©n, v× §¶ng mμ
oanh liÖt hy sinh, ®· nªu g−¬ng chãi läi cña ®¹o ®øc c¸ch
m¹ng chÝ c«ng v« t− cho tÊt c¶ chóng ta häc tËp.
Cã ®¹o ®øc c¸ch m¹ng th× khi gÆp thuËn lîi vμ thμnh
291 hå chÝ Minh toμn tËp
c«ng còng vÉn gi÷ v÷ng tinh thÇn gian khæ, chÊt ph¸c, khiªm
tèn, "lo tr−íc thiªn h¹, vui sau thiªn h¹"; lo hoμn thμnh
nhiÖm vô cho tèt chø kh«ng kÌn cùa vÒ mÆt h−ëng thô;
kh«ng c«ng thÇn, kh«ng quan liªu, kh«ng kiªu ng¹o, kh«ng
hñ ho¸. §ã còng lμ biÓu hiÖn cña ®¹o ®øc c¸ch m¹ng.
*
* *
Nãi tãm t¾t, th× ®¹o ®øc c¸ch m¹ng lμ:
QuyÕt t©m suèt ®êi ®Êu tranh cho §¶ng, cho c¸ch m¹ng.
§ã lμ ®iÒu chñ chèt nhÊt.
Ra søc lμm viÖc cho §¶ng, gi÷ v÷ng kû luËt cña §¶ng,
thùc hiÖn tèt ®−êng lèi, chÝnh s¸ch cña §¶ng.
§Æt lîi Ých cña §¶ng vμ cña nh©n d©n lao ®éng lªn trªn,
lªn tr−íc lîi Ých riªng cña c¸ nh©n m×nh. HÕt lßng hÕt søc
phôc vô nh©n d©n. V× §¶ng, v× d©n mμ ®Êu tranh quªn m×nh,
g−¬ng mÉu trong mäi viÖc.
Ra søc häc tËp chñ nghÜa M¸c-Lªnin, lu«n lu«n dïng tù
phª b×nh vμ phª b×nh ®Ó n©ng cao t− t−ëng vμ c¶i tiÕn c«ng
t¸c cña m×nh vμ cïng ®ång chÝ m×nh tiÕn bé.
Mçi ng−êi c¸ch m¹ng ph¶i hiÓu thËt s©u s¾c r»ng: §¶ng
ta lμ mét ®éi ngò tiªn tiÕn nhÊt vμ tæ chøc chÆt chÏ nhÊt cña
giai cÊp c«ng nh©n, lμ ng−êi l·nh ®¹o cña giai cÊp c«ng nh©n
vμ nh©n d©n lao ®éng. HiÖn nay, giai cÊp c«ng nh©n ta tuy
ch−a ®«ng l¾m, nh−ng nã cμng ngμy cμng ph¸t triÓn. Mai
sau, hîp t¸c x· n«ng nghiÖp sÏ ®−îc tæ chøc kh¾p n¬i, n«ng
th«n sÏ dïng nhiÒu m¸y mãc, n«ng d©n sÏ biÕn thμnh c«ng
nh©n. Ng−êi trÝ thøc dÇn dÇn lao ®éng ch©n tay vμ sù ph©n
biÖt gi÷a trÝ thøc vμ c«ng nh©n còng sÏ xo¸ bá dÇn. C«ng
nghiÖp cña n−íc ta ngμy cμng ph¸t triÓn. V× vËy, sè c«ng
 292
nh©n ngμy thªm ®«ng, søc c«ng nh©n ngμy thªm m¹nh, tiÒn
®å cña giai cÊp c«ng nh©n rÊt réng r·i vμ vÎ vang. Nã võa c¶i
t¹o thÕ giíi võa c¶i t¹o b¶n th©n m×nh.
Ng−êi c¸ch m¹ng ph¶i thÊy thËt râ ®iÒu ®ã vμ ®øng v÷ng
trªn lËp tr−êng giai cÊp c«ng nh©n, ®Ó hÕt lßng hÕt søc ®Êu
tranh cho chñ nghÜa x· héi vμ chñ nghÜa céng s¶n, cho giai
cÊp c«ng nh©n vμ cho toμn thÓ nh©n d©n lao ®éng. §¹o ®øc
c¸ch m¹ng lμ tuyÖt ®èi trung thμnh víi §¶ng, víi nh©n d©n.
Ngoμi lîi Ých cña giai cÊp c«ng nh©n vμ nh©n d©n lao
®éng, §¶ng ta kh«ng cã lîi Ých g× kh¸c. V× vËy, môc ®Ých
tr−íc m¾t cña §¶ng ta lμ ®Êu tranh ®Ó ®−a miÒn B¾c tiÕn
dÇn lªn chñ nghÜa x· héi vμ thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhμ.
D−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, nh©n d©n ta ®· ®Êu tranh
anh dòng, ®¸nh ®æ ¸ch thèng trÞ cña thùc d©n vμ phong kiÕn,
gi¶i phãng hoμn toμn miÒn B¾c n−íc ta.
§ã lμ mét th¾ng lîi to lín. Nh−ng c¸ch m¹ng ch−a ph¶i
®· thμnh c«ng hoμn toμn. V× môc tiªu hiÖn nay cña §¶ng lμ
®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhμ, ®Ó thùc hiÖn mét n−íc ViÖt
Nam hßa b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ vμ giμu m¹nh;
lμm cho c¶ n−íc kh«ng cßn ai bÞ bãc lét, x©y dùng mét x· héi
míi, trong ®ã mäi ng−êi ®−îc sung s−íng, Êm no.
Nh−ng c«ng nghiÖp cña ta cßn l¹c hËu. Nhê cã sù gióp ®ì
v« t− cña c¸c n−íc anh em, tr−íc hÕt lμ Liªn X« vμ Trung
Quèc, chóng ta ®ang ph¸t triÓn c«ng nghiÖp. §Ó giμnh lÊy
th¾ng lîi, c«ng nh©n ta ph¶i ra søc thi ®ua s¶n xuÊt nhiÒu,
nhanh, tèt, rÎ; ph¶i chÊp hμnh nghiªm chØnh kû luËt lao
®éng vμ tÝch cùc tham gia qu¶n lý xÝ nghiÖp; ph¶i chèng l·ng
phÝ, tham «. C¸n bé ta ph¶i thËt sù cÇn, kiÖm, liªm, chÝnh,
cïng c«ng nh©n tham gia lao ®éng.
N«ng d©n ta ®· ®−îc chia ruéng ®Êt, ®êi sèng cã kh¸ h¬n
tr−íc mét phÇn. Nh−ng c¸ch s¶n xuÊt vÉn cßn ph©n t¸n, l¹c
293 hå chÝ Minh toμn tËp
hËu; do ®ã thu ho¹ch ch−a ®−îc t¨ng nhiÒu, ®êi sèng míi
®−îc c¶i thiÖn Ýt. N«ng th«n ta cÇn ph¶i ®Èy m¹nh phong
trμo tæ ®æi c«ng vμ hîp t¸c x· cho réng kh¾p vμ ch¾c ch¾n, ®Ó
thùc sù t¨ng gia s¶n xuÊt, cã nh− thÕ th× ®ång bμo n«ng d©n
míi hoμn toμn tho¸t khái c¶nh nghÌo khã vμ ®−îc Êm no h¬n.
Cho nªn ®¹o ®øc c¸ch m¹ng lμ ra søc phÊn ®Êu ®Ó thùc
hiÖn môc tiªu cña §¶ng, hÕt søc trung thμnh phôc vô giai
cÊp c«ng nh©n vμ n«ng d©n lao ®éng, tuyÖt ®èi kh«ng thÓ
lõng chõng.
Sè ®«ng ®¶ng viªn, ®oμn viªn vμ c¸n bé ta lμm ®óng nh−
thÕ. Nh−ng còng cã mét sè kh«ng lμm ®óng. Hä lÇm t−ëng
r»ng miÒn B¾c kh«ng cßn thùc d©n vμ phong kiÕn n÷a, th×
tøc lμ c¸ch m¹ng thμnh c«ng råi. Do ®ã mμ hä ®Ó chñ nghÜa
c¸ nh©n chím në, hä yªu cÇu h−ëng thô, yªu cÇu nghØ ng¬i,
hä muèn lùa chän c«ng t¸c theo ý thÝch cña c¸ nh©n m×nh,
kh«ng muèn lμm c«ng t¸c mμ ®oμn thÓ giao phã cho hä. Hä
muèn ®Þa vÞ cao, nh−ng l¹i sî tr¸ch nhiÖm nÆng. DÇn dÇn
tinh thÇn ®Êu tranh vμ tÝnh tÝch cùc cña hä bÞ kÐm sót, chÝ
khÝ anh dòng vμ phÈm chÊt tèt ®Ñp cña ng−êi c¸ch m¹ng
còng kÐm sót; hä quªn r»ng tiªu chuÈn sè mét cña ng−êi
c¸ch m¹ng lμ quyÕt t©m suèt ®êi ®Êu tranh cho §¶ng, cho
c¸ch m¹ng.
Chóng ta cÇn ph¶i biÕt r»ng: nh÷ng th¾ng lîi mμ chóng
ta ®· ®¹t ®−îc míi chØ lμ b−íc ®Çu trªn ®−êng ®i mu«n dÆm.
Chóng ta ph¶i tiÕn lªn, c¸ch m¹ng ph¶i tiÕn lªn n÷a. NÕu
kh«ng tiÕn, tøc lμ tho¸i. Vμ nÕu tho¸i th× nh÷ng th¾ng lîi ®·
®¹t ®−îc sÏ kh«ng thÓ cñng cè vμ ph¸t triÓn.
§Ó tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi, cuéc ®Êu tranh ph¶i l©u dμi
vμ gian khæ. CÇn cã ng−êi c¸ch m¹ng lμ v× cßn cã kÎ ®Þch
chèng l¹i c¸ch m¹ng.
KÎ ®Þch gåm cã ba lo¹i. Chñ nghÜa t− b¶n vμ bän ®Õ quèc
 294
lμ kÎ ®Þch rÊt nguy hiÓm.
Thãi quen vμ truyÒn thèng l¹c hËu còng lμ kÎ ®Þch to; nã
ngÊm ngÇm ng¨n trë c¸ch m¹ng tiÕn bé. Chóng ta l¹i kh«ng
thÓ trÊn ¸p nã, mμ ph¶i c¶i t¹o nã mét c¸ch rÊt cÈn thËn, rÊt
chÞu khã, rÊt l©u dμi.
Lo¹i ®Þch thø ba lμ chñ nghÜa c¸ nh©n, t− t−ëng tiÓu t−
s¶n cßn Èn nÊp trong m×nh mçi ng−êi chóng ta. Nã chê dÞp -
hoÆc dÞp thÊt b¹i, hoÆc dÞp th¾ng lîi - ®Ó ngãc ®Çu dËy. Nã lμ
b¹n ®ång minh cña hai kÎ ®Þch kia.
V× vËy, ®¹o ®øc c¸ch m¹ng lμ v« luËn trong hoμn c¶nh
nμo, còng ph¶i quyÕt t©m ®Êu tranh, chèng mäi kÎ ®Þch, lu«n
lu«n c¶nh gi¸c, s½n sμng chiÕn ®Êu, quyÕt kh«ng chÞu khuÊt
phôc, kh«ng chÞu cói ®Çu. Cã nh− thÕ míi th¾ng ®−îc ®Þch vμ
thùc hiÖn ®−îc nhiÖm vô c¸ch m¹ng.
Së dÜ §¶ng ta cã thÓ l·nh ®¹o giai cÊp c«ng nh©n vμ toμn
d©n tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi, lμ v× §¶ng ta cã chÝnh s¸ch
®óng ®¾n vμ l·nh ®¹o thèng nhÊt. Mμ l·nh ®¹o thèng nhÊt lμ
v× toμn thÓ ®¶ng viªn t− t−ëng nhÊt trÝ vμ hμnh ®éng nhÊt
trÝ.
NÕu ®¶ng viªn t− t−ëng vμ hμnh ®éng kh«ng nhÊt trÝ, th×
kh¸c nμo mét mí c¾t rêi, "trèng ®¸nh xu«i, kÌn thæi ng−îc".
Nh− vËy, th× kh«ng thÓ l·nh ®¹o quÇn chóng, kh«ng thÓ lμm
c¸ch m¹ng.
Lêi nãi vμ viÖc lμm cña ®¶ng viªn rÊt quan hÖ ®Õn sù
nghiÖp c¸ch m¹ng, v× nã ¶nh h−ëng lín ®Õn quÇn chóng. VÝ
dô: chÝnh s¸ch cña §¶ng vμ cña ChÝnh phñ ta hiÖn nay lμ tæ
chøc réng kh¾p vμ chÆt chÏ c¸c tæ ®æi c«ng vμ hîp t¸c x·,
thùc hiÖn hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp. Nh−ng cã mét sè ®¶ng
viªn vμ ®oμn viªn kh«ng vμo tæ ®æi c«ng, kh«ng vμo hîp t¸c
x· hoÆc vμo nh−ng kh«ng tÝch cùc gãp phÇn x©y dùng, cñng
295 hå chÝ Minh toμn tËp
cè tæ ®æi c«ng vμ hîp t¸c x·. §ã lμ v× chñ nghÜa c¸ nh©n ®·
®−a c¸c ®ång chÝ Êy ®Õn chç "tù do hμnh ®éng", tr¸i víi tæ
chøc vμ kû luËt cña §¶ng. Dï muèn hay lμ kh«ng muèn,
hμnh ®éng cña nh÷ng ®ång chÝ Êy lμm gi¶m sót uy tÝn vμ
ng¨n trë sù nghiÖp cña §¶ng, ng¨n trë b−íc tiÕn cña c¸ch
m¹ng.
Nh÷ng chÝnh s¸ch vμ nghÞ quyÕt cña §¶ng ®Òu v× lîi Ých
cña nh©n d©n. V× vËy, ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cña ng−êi ®¶ng
viªn lμ bÊt kú khã kh¨n ®Õn møc nμo còng kiªn quyÕt lμm
®óng chÝnh s¸ch vμ nghÞ quyÕt cña §¶ng, lμm g−¬ng mÉu cho
quÇn chóng. Mäi ®¶ng viªn ph¶i n©ng cao tinh thÇn tr¸ch
nhiÖm tr−íc nh©n d©n, tr−íc §¶ng; ph¶i ng¨n ngõa vμ kiªn
quyÕt chèng l¹i chñ nghÜa c¸ nh©n.
§¶ng ta ®¹i biÓu cho lîi Ých chung cña giai cÊp c«ng nh©n,
cña toμn thÓ nh©n d©n lao ®éng, chø kh«ng ph¶i m−u cÇu lîi
Ých riªng cña mét nhãm ng−êi nμo, cña c¸ nh©n nμo. §iÒu ®ã
ai còng biÕt.
Giai cÊp c«ng nh©n ch¼ng nh÷ng ®Êu tranh ®Ó tù gi¶i
phãng, mμ cßn ®Ó gi¶i phãng c¶ loμi ng−êi khái ¸p bøc, bãc
lét. Cho nªn lîi Ých cña giai cÊp c«ng nh©n vμ lîi Ých cña
nh©n d©n lμ nhÊt trÝ.
§¶ng viªn lμ ng−êi thay mÆt §¶ng ®¹i biÓu cho lîi Ých cña
giai cÊp c«ng nh©n vμ nh©n d©n lao ®éng. V× vËy, lîi Ých cña
ng−êi ®¶ng viªn ph¶i ë trong chø kh«ng thÓ ë ngoμi lîi Ých
cña §¶ng, cña giai cÊp. §¶ng vμ giai cÊp th¾ng lîi vμ thμnh
c«ng, tøc lμ ®¶ng viªn th¾ng lîi vμ thμnh c«ng. NÕu rêi khái
§¶ng, rêi khái giai cÊp, th× c¸ nh©n dï tμi giái mÊy, còng
nhÊt ®Þnh kh«ng lμm nªn viÖc g×.
§¹o ®øc c¸ch m¹ng lμ v« luËn trong hoμn c¶nh nμo, ng−êi
®¶ng viªn còng ph¶i ®Æt lîi Ých cña §¶ng lªn trªn hÕt. NÕu
khi lîi Ých cña §¶ng vμ lîi Ých cña c¸ nh©n m©u thuÉn víi
nhau, th× lîi Ých c¸ nh©n ph¶i tuyÖt ®èi phôc tïng lîi Ých cña
 296
§¶ng.
V× ch−a röa gét s¹ch chñ nghÜa c¸ nh©n, cho nªn cã ®¶ng
viªn cßn "kÓ c«ng" víi §¶ng. Cã Ýt nhiÒu thμnh tÝch, th× hä
muèn §¶ng "c¶m ¬n" hä. Hä ®ßi −u ®·i, hä ®ßi danh dù vμ
®Þa vÞ. Hä ®ßi h−ëng thô. NÕu kh«ng tho¶ m·n yªu cÇu cña
hä th× hä o¸n tr¸ch §¶ng, cho r»ng hä "kh«ng cã tiÒn ®å", hä
"bÞ hy sinh". Råi dÇn dÇn hä xa rêi §¶ng, thËm chÝ ph¸ ho¹i
chÝnh s¸ch vμ kû luËt cña §¶ng.
NhiÒu ®ång chÝ ho¹t ®éng trong thêi kú bÝ mËt vμ nhiÒu
chiÕn sÜ trong thêi kú kh¸ng chiÕn ®· oanh liÖt hy sinh c¶
tÝnh m¹ng; nh÷ng anh hïng vμ chiÕn sÜ lao ®éng hÕt lßng hÕt
søc t¨ng gia s¶n xuÊt; nh÷ng ®ång chÝ Êy kh«ng ®ßi ®Þa vÞ vμ
danh dù, kh«ng bao giê ®ßi §¶ng c¶m ¬n.
§¶ng ta lμ mét ®¶ng cã tÝnh chÊt quÇn chóng, cã hμng
chôc v¹n ®¶ng viªn. V× hoμn c¶nh n−íc ta mμ sè ®«ng ®¶ng
viªn thuéc thμnh phÇn tiÓu t− s¶n. §iÒu ®ã kh«ng cã g× l¹.
Dï v× ¶nh h−ëng cña t− t−ëng t− s¶n mμ lóc ®Çu cã ®¶ng
viªn lËp tr−êng thiÕu v÷ng ch¾c, quan ®iÓm cßn m¬ hå, t−
t−ëng thiÕu ®óng ®¾n, nh−ng ®−îc rÌn luyÖn trong c¸ch
m¹ng vμ trong kh¸ng chiÕn, nãi chung ®¶ng viªn ta lμ tèt,
trung thμnh víi §¶ng, víi c¸ch m¹ng.
C¸c ®ång chÝ Êy hiÓu r»ng: ®¶ng viªn ph¹m sai lÇm th× sÏ
®−a quÇn chóng ®Õn sai lÇm, cho nªn khi cã sai lÇm th× c¸c
®ång chÝ Êy s½n sμng vμ kÞp thêi söa ch÷a, kh«ng ®Ó nhiÒu
sai lÇm nhá céng thμnh sai lÇm to. Do ®ã, c¸c ®ång chÝ Êy
biÕt thËt thμ tù phª b×nh vμ thμnh khÈn phª b×nh ®ång chÝ
kh¸c ®Ó cïng nhau tiÕn bé.
Nh− thÕ lμ ®óng víi ®¹o ®øc c¸ch m¹ng. Trong bao nhiªu
n¨m ho¹t ®éng bÝ mËt, dï bÞ bän thùc d©n khñng bè g¾t gao
297 hå chÝ Minh toμn tËp
vμ §¶ng ta gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, nguy hiÓm, nh−ng §¶ng
ta ngμy cμng ph¸t triÓn, cμng m¹nh mÏ vμ ®· l·nh ®¹o nh©n
d©n lμm c¸ch m¹ng thμnh c«ng, kh¸ng chiÕn th¾ng lîi. §ã lμ
v× §¶ng ta khÐo dïng c¸i vò khÝ s¾c bÐn phª b×nh vμ tù phª
b×nh.
Nh−ng vÉn cã mét sè Ýt ®¶ng viªn bÞ chñ nghÜa c¸ nh©n
trãi buéc mμ trë nªn kiªu ng¹o, c«ng thÇn, tù cao tù ®¹i. Hä
phª b×nh ng−êi kh¸c mμ kh«ng muèn ng−êi kh¸c phª b×nh
hä; kh«ng tù phª b×nh hoÆc tù phª b×nh mét c¸ch kh«ng thËt
thμ, nghiªm chØnh. Hä sî tù phª b×nh th× sÏ mÊt thÓ diÖn,
mÊt uy tÝn. Hä kh«ng l¾ng nghe ý kiÕn cña quÇn chóng. Hä
xem khinh nh÷ng c¸n bé ngoμi §¶ng. Hä kh«ng biÕt r»ng: cã
ho¹t ®éng th× khã mμ hoμn toμn tr¸nh khái sai lÇm. Chóng
ta kh«ng sî sai lÇm, chØ sî ph¹m sai lÇm mμ kh«ng quyÕt
t©m söa ch÷a. Muèn söa ch÷a cho tèt th× ph¶i s½n sμng nghe
quÇn chóng phª b×nh vμ thËt thμ tù phª b×nh. Kh«ng chÞu
nghe phª b×nh vμ kh«ng tù phª b×nh th× nhÊt ®Þnh l¹c hËu,
tho¸i bé. L¹c hËu vμ tho¸i bé th× sÏ bÞ quÇn chóng bá r¬i. §ã
lμ kÕt qu¶ tÊt nhiªn cña chñ nghÜa c¸ nh©n.
Lùc l−îng cña giai cÊp c«ng nh©n vμ nh©n d©n lao ®éng lμ
rÊt to lín, lμ v« cïng v« tËn. Nh−ng lùc l−îng Êy cÇn cã §¶ng
l·nh ®¹o míi ch¾c ch¾n th¾ng lîi. §ång thêi, §¶ng ph¶i ®i s¸t
quÇn chóng, khÐo tæ chøc vμ l·nh ®¹o quÇn chóng, th× c¸ch
m¹ng míi thμnh c«ng.
§¹o ®øc c¸ch m¹ng lμ hoμ m×nh víi quÇn chóng thμnh
mét khèi, tin quÇn chóng, hiÓu quÇn chóng, l¾ng nghe ý kiÕn
cña quÇn chóng. Do lêi nãi vμ viÖc lμm, ®¶ng viªn, ®oμn viªn
vμ c¸n bé lμm cho d©n tin, d©n phôc, d©n yªu, ®oμn kÕt quÇn
chóng chÆt chÏ chung quanh §¶ng, tæ chøc, tuyªn truyÒn vμ
 298
®éng viªn quÇn chóng h¨ng h¸i thùc hiÖn chÝnh s¸ch vμ nghÞ
quyÕt cña §¶ng.
Trong c¸ch m¹ng vμ kh¸ng chiÕn, chóng ta ®· lμm ®óng
nh− vËy.
Nh−ng hiÖn nay, chñ nghÜa c¸ nh©n ®ang ¸m ¶nh mét sè
®ång chÝ. Hä tù cho m×nh c¸i g× còng giái, hä xa rêi quÇn
chóng, kh«ng muèn häc hái quÇn chóng mμ chØ muèn lμm
thÇy quÇn chóng. Hä ng¹i lμm viÖc tæ chøc, tuyªn truyÒn vμ
gi¸o dôc quÇn chóng. Hä m¾c bÖnh quan liªu, mÖnh lÖnh.
KÕt qu¶ lμ quÇn chóng kh«ng tin, kh«ng phôc, cμng kh«ng
yªu hä. Chung quy lμ hä kh«ng lμm nªn trß trèng g×.
* Ých riªng cña c¸ nh©n míi cã ®iÒu kiÖn ®Ó ®−îc tho¶ m·n.
* *
MiÒn B¾c n−íc ta ®ang tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa x· héi. §ã
lμ yªu cÇu cÊp b¸ch cña hμng chôc triÖu ng−êi lao ®éng. §ã
lμ c«ng tr×nh tËp thÓ cña quÇn chóng lao ®éng d−íi sù l·nh
®¹o cña §¶ng ta. Chñ nghÜa c¸ nh©n lμ mét trë ng¹i lín cho
viÖc x©y dùng chñ nghÜa x· héi. Cho nªn th¾ng lîi cña chñ
nghÜa x· héi kh«ng thÓ t¸ch rêi th¾ng lîi cña cuéc ®Êu tranh
trõ bá chñ nghÜa c¸ nh©n.
§Êu tranh chèng chñ nghÜa c¸ nh©n kh«ng ph¶i lμ "giμy
xÐo lªn lîi Ých c¸ nh©n". Mçi ng−êi ®Òu cã tÝnh c¸ch riªng, së
tr−êng riªng, ®êi sèng riªng cña b¶n th©n vμ cña gia ®×nh
m×nh. NÕu nh÷ng lîi Ých c¸ nh©n ®ã kh«ng tr¸i víi lîi Ých cña
tËp thÓ th× kh«ng ph¶i lμ xÊu. Nh−ng l¹i ph¶i thÊy r»ng chØ ë
trong chÕ ®é x· héi chñ nghÜa th× mçi ng−êi míi cã ®iÒu kiÖn
®Ó c¶i thiÖn ®êi sèng riªng cña m×nh, ph¸t huy tÝnh c¸ch
riªng vμ së tr−êng riªng cña m×nh.
Kh«ng cã chÕ ®é nμo t«n träng con ng−êi, chó ý xem xÐt
299 hå chÝ Minh toμn tËp
nh÷ng lîi Ých c¸ nh©n ®óng ®¾n vμ b¶o ®¶m cho nã ®−îc tho¶
m·n b»ng chÕ ®é x· héi chñ nghÜa vμ céng s¶n chñ nghÜa.
Trong x· héi cã giai cÊp bãc lét thèng trÞ, chØ cã lîi Ých c¸
nh©n cña mét sè rÊt Ýt ng−êi thuéc giai cÊp thèng trÞ lμ ®−îc
tho¶ m·n, cßn lîi Ých c¸ nh©n cña quÇn chóng lao ®éng th× bÞ
giμy xÐo. Tr¸i l¹i, trong chÕ ®é x· héi chñ nghÜa vμ céng s¶n
chñ nghÜa lμ chÕ ®é do nh©n d©n lao ®éng lμm chñ, th× mçi
ng−êi lμ mét bé phËn cña tËp thÓ, gi÷ mét vÞ trÝ nhÊt ®Þnh vμ
®ãng gãp mét phÇn c«ng lao trong x· héi. Cho nªn lîi Ých c¸
nh©n lμ n»m trong lîi Ých cña tËp thÓ, lμ mét bé phËn cña lîi
Ých tËp thÓ. Lîi Ých chung cña tËp thÓ ®−îc b¶o ®¶m th× lîi
Lîi Ých cña c¸ nh©n g¾n liÒn víi lîi Ých cña tËp thÓ. NÕu
lîi Ých c¸ nh©n m©u thuÉn víi lîi Ých tËp thÓ, th× ®¹o ®øc
c¸ch m¹ng ®ßi hái lîi Ých riªng cña c¸ nh©n ph¶i phôc tïng
lîi Ých chung cña tËp thÓ.
C¸ch m¹ng tiÕn lªn m·i, §¶ng tiÕn lªn m·i. Cho nªn
ng−êi c¸ch m¹ng còng ph¶i tiÕn lªn m·i.
Phong trμo c¸ch m¹ng l«i cuèn hμng øc hμng triÖu ng−êi.
C«ng viÖc c¸ch m¹ng lμ ngh×n ®iÒu mu«n lo¹i phøc t¹p, khã
kh¨n. §Ó c©n nh¾c mäi hoμn c¶nh phøc t¹p, nh×n râ c¸c m©u
thuÉn, ®Ó gi¶i quyÕt ®óng c¸c vÊn ®Ò, th× chóng ta ph¶i cè
g¾ng häc tËp lý luËn M¸c - Lªnin.
Cã häc tËp lý luËn M¸c - Lªnin míi cñng cè ®−îc ®¹o ®øc
c¸ch m¹ng, gi÷ v÷ng lËp tr−êng, n©ng cao sù hiÓu biÕt vμ
tr×nh ®é chÝnh trÞ, míi lμm ®−îc tèt c«ng t¸c §¶ng giao phã
cho m×nh.
Häc tËp chñ nghÜa M¸c - Lªnin lμ häc tËp c¸i tinh thÇn xö
trÝ mäi viÖc, ®èi víi mäi ng−êi vμ ®èi víi b¶n th©n m×nh; lμ
 300
häc tËp nh÷ng ch©n lý phæ biÕn cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin
®Ó ¸p dông mét c¸ch s¸ng t¹o vμo hoμn c¶nh thùc tÕ cña
n−íc ta. Häc ®Ó mμ lμm. Lý luËn ®i ®«i víi thùc tiÔn.
Nh−ng cã ®ång chÝ häc thuéc lßng mét sè s¸ch vë vÒ chñ
nghÜa M¸c - Lªnin. Hä tù cho m×nh lμ hiÓu biÕt chñ nghÜa
M¸c - Lªnin h¬n ai hÕt. Song khi gÆp viÖc thùc tÕ, th× hä hoÆc
lμ m¸y mãc, hoÆc lμ lóng tóng. Lêi nãi vμ viÖc lμm cña hä
kh«ng nhÊt trÝ. Hä häc s¸ch vë M¸c - Lªnin, nh−ng kh«ng
häc tinh thÇn M¸c - Lªnin. Häc ®Ó trang søc, chø kh«ng ph¶i
®Ó vËn dông vμo c«ng viÖc c¸ch m¹ng. §ã còng lμ chñ nghÜa
c¸ nh©n.
Chñ nghÜa c¸ nh©n ®Î ra tr¨m thø bÖnh nguy hiÓm: quan
liªu, mÖnh lÖnh, bÌ ph¸i, chñ quan, tham «, l·ng phÝ... Nã
trãi buéc, nã bÞt m¾t nh÷ng n¹n nh©n cña nã, nh÷ng ng−êi
nμy bÊt kú viÖc g× còng xuÊt ph¸t tõ lßng tham muèn danh
lîi, ®Þa vÞ cho c¸ nh©n m×nh, chø kh«ng nghÜ ®Õn lîi Ých cña
giai cÊp, cña nh©n d©n.
Chñ nghÜa c¸ nh©n lμ mét kÎ ®Þch hung ¸c cña chñ nghÜa
x· héi. Ng−êi c¸ch m¹ng ph¶i tiªu diÖt nã.
HiÖn nay, nhiÖm vô cña toμn §¶ng, toμn d©n ta lμ ra søc
t¨ng
301 hå chÝ Minh toμn tËp
gia s¶n xuÊt vμ thùc hμnh tiÕt kiÖm ®Ó x©y dùng miÒn
B¾c tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa x· héi, lμm c¬ së v÷ng m¹nh cho
c«ng cuéc thèng nhÊt n−íc nhμ. §ã lμ mét nhiÖm vô cùc kú
vÎ vang. Chóng ta, tÊt c¶ ®¶ng viªn, ®oμn viªn, tÊt c¶ c¸n bé
trong §¶ng vμ ngoμi §¶ng cÇn ph¶i quyÕt t©m suèt ®êi phôc
vô §¶ng, phôc vô nh©n d©n. §ã lμ phÈm chÊt cao quý cña
ng−êi c¸ch m¹ng, ®ã lμ ®¹o ®øc c¸ch m¹ng, ®ã lμ tÝnh §¶ng,
tÝnh giai cÊp, nã b¶o ®¶m cho sù th¾ng lîi cña §¶ng, cña giai
cÊp, cña nh©n d©n.
§¹o ®øc c¸ch m¹ng kh«ng ph¶i trªn trêi sa xuèng. Nã do
®Êu tranh, rÌn luyÖn bÒn bØ h»ng ngμy mμ ph¸t triÓn vμ cñng
cè. Còng nh− ngäc cμng mμi cμng s¸ng, vμng cμng luyÖn cμng
trong.
Cã g× sung s−íng vÎ vang h¬n lμ trau dåi ®¹o ®øc c¸ch
m¹ng ®Ó gãp phÇn xøng ®¸ng vμo sù nghiÖp x©y dùng chñ
nghÜa x· héi vμ gi¶i phãng loμi ng−êi.
RÊt mong c¸c ®ång chÝ ®¶ng viªn, ®oμn viªn, c¸n bé trong
§¶ng vμ ngoμi §¶ng ®Òu cè g¾ng, ®Òu tiÕn bé.
TRÇN LùC
T¹p chÝ Häc tËp,
sè 12 n¨m 1958.
 302
NãI CHUYÖN VíI HäC SINH
Vμ GI¸O VI£N TR¦êNG PHæ TH¤NG
CÊP III CHU V¡N AN (Hμ NéI)
Do c¸c ch¸u cè g¾ng, do c¸c thÇy, c¸c c« gi¸o cè g¾ng, n¨m
nay, nhÊt lμ mÊy th¸ng gÇn ®©y c¸c ch¸u cã nh÷ng tiÕn bé
kh¸.
T¸c phong, kû luËt, t− t−ëng tiÕn bé, nh− thÕ lμ tèt.
Tham gia lao ®éng nh− thÕ lμ tèt.
Tr−íc nãi: lao ®éng lμ vÎ vang. Nh−ng c¸c ch¸u hiÓu: anh
lao ®éng, t«i vÎ vang. Nay hiÓu: m×nh lao ®éng, m×nh vÎ
vang. V× c¸c ch¸u, c¸c thÇy, c¸c c« trùc tiÕp lao ®éng nªn tinh
thÇn ®èi víi lao ®éng còng cã kh¸c.
Tr−íc: c¸c ch¸u ch−a biÕt khã nhäc cña c«ng nh©n, n«ng
d©n. B©y giê: c¸c ch¸u biÕt lao ®éng cña c«ng n«ng cÇn cï,
khã nhäc.
Tr−íc: c¸c ch¸u c¬m ®Õn th× ¨n, ¸o ®Õn th× mÆc.
B©y giê: biÕt râ lμm ra c¬m ¸o lμ khã nhäc.
Tr−íc: kh«ng biÕt v× sao ph¶i cÇn kiÖm.
Nay hiÓu râ lμ lao ®éng khã nhäc míi cã c¬m ¨n, ¸o mÆc,
nªn biÕt v× sao ph¶i cÇn kiÖm. Nh− thÕ lμ t− t−ëng biÕn ®æi.
Tr−íc khinh lao ®éng ch©n tay. B©y giê träng lao ®éng
ch©n tay vμ ng−êi lao ®éng. Nh− thÕ lμ t− t−ëng biÕn ®æi.
Do ®ã, t¸c phong cña c¸c ch¸u còng thay ®æi.
Tr−íc: §i häc vÒ vøt s¸ch, ¨n c¬m råi ch¬i kh«ng lμm viÖc
nhμ, v× cho m×nh lμ c« lμ cËu häc trß, nhÊt lμ häc trß tr−êng
B−ëi lμ oai l¾m.
B©y giê c¸c ch¸u ®· ng¨n n¾p trËt tù h¬n.
Còng do nh− thÕ mμ chÝ khÝ c¸c ch¸u tèt h¬n.
B¸c nãi c¸c ch¸u chí giËn.
303 hå chÝ Minh toμn tËp
Tr−íc: c¸c ch¸u ¨n b¸m bè mÑ.
B©y giê b−íc ®Çu Ýt nhiÒu c¸c ch¸u ®· biÕt tù lùc c¸nh
sinh nh− lμm v−ên, lμm méc... C¸c ch¸u häc tËp nh÷ng ng−êi
lao ®éng, c¸c ch¸u kh«ng muèn ¨n b¸m bè mÑ, ¨n b¸m x·
héi.
Tr−íc: c¸c ch¸u chØ häc trong s¸ch.
B©y giê: häc vμ thùc hμnh kÕt hîp víi nhau.
VÝ dô: tr−íc kia häc vÒ n«ng häc, thÇy vμ trß chØ häc trong
s¸ch vë.
B©y giê: c¸c ch¸u vÒ n«ng th«n, cμy cÊy, trång trät, lμm
ph©n. Nh− thÕ lμ häc kÕt hîp víi hμnh.
Do lao ®éng, tri thøc t¨ng thªm.
Do lao ®éng, søc khoÎ t¨ng h¬n.
§ã lμ kÕt qu¶ cña lao ®éng s¶n xuÊt.
*
* *
X· héi chñ nghÜa lμ c¸i g×? C¸c ch¸u cã hiÓu kh«ng?
X· héi chñ nghÜa lμ tÊt c¶ mäi ng−êi ph¶i ra søc lao ®éng
x©y dùng chñ nghÜa x· héi; chñ nghÜa x· héi x©y dùng ®−îc
mäi ng−êi míi sung s−íng, Êm no.
Tr−êng häc cña ta lμ tr−êng häc x· héi chñ nghÜa. Tr−êng
häc x· héi chñ nghÜa lμ thÕ nμo?
Nhμ tr−êng x· héi chñ nghÜa lμ nhμ tr−êng:
- Häc ®i víi lao ®éng.
- Lý luËn ®i víi thùc hμnh.
- CÇn cï ®i víi tiÕt kiÖm.
*
* *
Muèn x· héi chñ nghÜa, ph¶i cã: ng−êi x· héi chñ nghÜa.
 304 305 hå chÝ Minh toμn tËp

Muèn cã ng−êi x· héi chñ nghÜa, ph¶i cã t− t−ëng x· héi chñ

nghÜa.
T− t−ëng x· héi chñ nghÜa tr¸i h¼n víi c¸ nh©n chñ
nghÜa. C¸i g× kh«ng ph¶i x· héi chñ nghÜa lμ c¸ nh©n chñ
nghÜa.
C¸ nh©n chñ nghÜa ®Î ra hμng tr¨m tÝnh xÊu nh− siªng
¨n, biÕng lμm, kÌn cùa, nghÜ ®Õn m×nh kh«ng nghÜ ®Õn ®ång
TH¥ CHóC MõNG N¡M MíI
bμo, tham danh lîi, ®Þa vÞ, v.v..
(1959)
C¸c thÇy, c¸c c« gi¸o, c¸c ch¸u cÇn lu«n lu«n båi d−ìng t−
t−ëng x· héi chñ nghÜa, ®Êu tranh tiªu diÖt c¸ nh©n chñ
nghÜa. Chóc mõng ®ång bμo n¨m míi,
B¸c ®−îc nghe b¸o c¸o n¨m nay c¸c ch¸u tiÕn bé h¬n n¨m §oμn kÕt thi ®ua tiÕn tíi,
ngo¸i, tiÕn bé vÒ häc tËp, lao ®éng, kû luËt, trËt tù vμ t¸c Hoμn thμnh kÕ ho¹ch ba n¨m,
phong. Thèng nhÊt n−íc nhμ th¾ng lîi.
§ã lμ tiÕn bé b−íc ®Çu. Nh− thÕ lμ tèt.
B¸c mong c¸c thÇy gi¸o, c« gi¸o ®oμn kÕt cè g¾ng tiÕn bé
h¬n n÷a. Hå CHÝ MINH
T−¬ng lai ®Ñp ®Ï lμ cña tÊt c¶ mäi ng−êi. Mäi ng−êi ph¶i
cè g¾ng. B¸c mong n¨m sau c¸c ch¸u tiÕn bé h¬n. C¸c ch¸u
ph¶i xøng ®¸ng lμ chñ nh©n t−¬ng lai cña n−íc ViÖt Nam hoμ B¸o Nh©n d©n, sè 1754,
b×nh - thèng nhÊt - ®éc lËp - d©n chñ vμ giμu m¹nh. C¸c ch¸u ngμy 1-1-1959.
cã lμm ®−îc kh«ng? (Cã) - Cã ch¾c kh«ng? (Cã) - Cã quyÕt t©m
kh«ng? (QuyÕt t©m). ThÕ th× tèt.

Nãi ngμy 31-12-1958.

B¶n ®¸nh m¸y, cã bót tÝch söa ch÷a,
l−u t¹i B¶o tμng Hå ChÝ Minh.
 306 307 hå chÝ Minh toμn tËp

PHãNG THμNH C¤NG T£N LöA Vò TRô

NãI CHUYÖN VíI C¸N Bé,
Bé §éI, C¤NG NH¢N, NH¢N VI£N
THAM GIA X¢Y DùNG
VIÖN B¶O TμNG C¸CH M¹NG TRUNG ¦¥NG
ViÖn b¶o tμng C¸ch m¹ng còng nh− mét cuèn sö. Nã cho
ta thÊy râ «ng cha ta ®· khã nhäc nh− thÕ nμo míi x©y dùng
nªn ®Êt n−íc t−¬i ®Ñp ngμy nay; §¶ng vμ c¸c chiÕn sÜ c¸ch
m¹ng ®· hy sinh nh− thÕ nμo, nay míi cã tù do, cã ®éc lËp, cã
c«ng nghiÖp, cã n«ng nghiÖp ph¸t triÓn.
Liªn X«, sau khi c¸ch m¹ng thμnh c«ng ®· ph¶i th¾t l−ng
buéc bông 18 n¨m ®Ó kiÕn thiÕt. Cho nªn tõ mét n−íc kinh tÕ
thuéc lo¹i l¹c hËu nhÊt ë ch©u ¢u ®Õn nay Liªn X« ®· v−ît
Mü lμ n−íc m¹nh nhÊt phe ®Õ quèc vÒ nhiÒu ngμnh, nhÊt lμ
vÒ khoa häc vμ kü thuËt. Liªn X« ®· cã vÖ tinh, cã tªn löa vò
trô. N¨m 1924, tøc lμ b¶y n¨m sau khi C¸ch m¹ng Th¸ng
M−êi thμnh c«ng, lóc ®ã ®êi sèng cña nh©n d©n Liªn X« cßn
khæ h¬n ë n−íc ta hiÖn nay nhiÒu, c¸i g× còng thiÕu, chØ cã
mét c¸i lμ thõa, rÊt thõa: ®ã lμ tinh thÇn; chÝnh v× thÕ mμ
Liªn X« míi cã ngμy nay.
Hoμn c¶nh ViÖt Nam hiÖn nay tuy cßn nhiÒu khã kh¨n
nh−ng vÉn cã nhiÒu thuËn lîi h¬n Liªn X« håi sau C¸ch
m¹ng Th¸ng M−êi. Anh chÞ em ph¶i noi g−¬ng Liªn X«, noi
g−¬ng c¸c chiÕn sÜ c¸ch m¹ng mμ c«ng lao cßn ghi cô thÓ ë
ViÖn b¶o tμng nμy.
KÝnh göi ®ång chÝ Kh¬rótsèp, BÝ th− thø nhÊt
Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng §¶ng Céng s¶n
Liªn X«,
Th−a ®ång chÝ th©n mÕn,
Toμn thÓ nh©n d©n ViÖt Nam rÊt sung s−íng ®−îc tin
Liªn X« ®· thμnh c«ng vÎ vang trong viÖc b¾n tªn löa vò trô.
§ã lμ mét th¾ng lîi to lín míi cña nÒn khoa häc x«viÕt,
th¾ng lîi cña chñ nghÜa x· héi, cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin.
T«i xin göi ®ång chÝ lêi chóc mõng nhiÖt liÖt nhÊt vμ nhê
®ång chÝ chuyÓn lêi hoan nghªnh cña chóng t«i tíi c¸c nhμ
b¸c häc, kü thuËt vμ c«ng nh©n Liªn X« vμ tíi toμn thÓ nh©n
d©n Liªn X«.
T«i göi ®Õn ®ång chÝ lêi chμo th©n ¸i.
Chñ tÞch
n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
Hå CHÝ MINH
B¸o Nh©n d©n,
sè 1759, ngμy 6-1-1959.

Nãi ngμy 5-1-1959.

S¸ch Hå ChÝ Minh Toμn tËp,
xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt,
Nxb Sù thËt, Hμ Néi, 1989, t.8, tr.254-255. §IÖN MõNG LI£N X¤

T×NH H÷U NGHÞ V¤ S¶N TH¾NG
Lîi22F1
Tr−íc hÕt, t«i xin c¶m ¬n b¸o Tin tøc vμ nh÷ng ®ång chÝ
céng t¸c cña b¸o ®· cã s¸ng kiÕn ra mét sè ®Æc biÖt vÒ n−íc
chóng t«i, n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ.
§iÒu ®ã mét lÇn n÷a chøng tá nh÷ng ng−êi anh em Liªn
X« chó ý mét c¸ch ®Çy nhiÖt t×nh ®Õn b−íc tiÕn vμ nh÷ng
thμnh tùu cña nh©n d©n n−íc chóng t«i trong c«ng cuéc x©y
dùng chñ nghÜa x· héi vμ trong cuéc ®Êu tranh nh»m hoμ
b×nh thèng nhÊt n−íc ViÖt Nam.
Cã nh÷ng lêi mμ hμng triÖu ng−êi nh¾c ®i nh¾c l¹i ®Õn
hμng triÖu lÇn mμ vÉn lu«n lu«n thÝch hîp vμ kh«ng bao giê
thõa c¶. Ch¼ng h¹n nh− khÈu hiÖu lÞch sö "V« s¶n tÊt c¶ c¸c
n−íc, liªn hîp l¹i!" mμ M¸c vμ ¡ngghen ®· nªu ra cho chóng
ta.
Khi hμng triÖu ®ång bμo ViÖt Nam chóng t«i nãi ®Õn t×nh
h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n n−íc chóng t«i vμ nh©n d©n Liªn X«
th× còng nh− vËy, hä lu«n lu«n nh¾c l¹i nh÷ng c©u:
- ChÝnh nhê cã C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi vÜ ®¹i chØ ®−êng
mμ C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m cña chóng ta míi thμnh c«ng.
- ChÝnh nhê cã t×nh ®oμn kÕt anh em cña nh©n d©n Liªn
X« vμ nh©n d©n c¸c n−íc d©n chñ nh©n d©n mμ cuéc chiÕn
tranh yªu n−íc cña ta chèng ®Õ quèc Ph¸p míi th¾ng lîi.
- ChÝnh nhê cã sù gióp ®ì kh¶ng kh¸i cña Liªn X«, cña
n−íc Céng hoμ Nh©n d©n Trung Hoa vμ cña c¸c n−íc anh em
kh¸c mμ chóng ta míi cã thÓ kh«i phôc ®−îc ®Êt n−íc ta ®·
bÞ tμn ph¸ trong chÝn n¨m chiÕn tranh do chñ nghÜa thùc d©n
®Çy téi ¸c g©y ra.
_________
1) Bμi viÕt cho b¸o Tin tøc (Liªn X«), sè ®Æc biÖt vÒ n−íc ViÖt
Nam D©n chñ Céng hoμ, ra ngμy 7-1-1959.
308 309 hå chÝ Minh toμn tËp
Nh÷ng ®ång bμo ViÖt Nam chóng t«i còng rÊt chó ý theo
dâi vμ phÊn khëi tr−íc nh÷ng thμnh tùu to lín cña nh©n d©n
Liªn X« vÜ ®¹i trong sù nghiÖp x©y dùng chñ nghÜa céng s¶n,
v× nh©n d©n chóng t«i coi sù nghiÖp vμ nh÷ng thμnh tùu cña
)
nh©n d©n Liªn X« lμ b¸o hiÖu vμ ®¶m b¶o cho sù nghiÖp vμ
nh÷ng thμnh tùu cña chÝnh m×nh.
§−îc ¸nh s¸ng cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin quang vinh soi
®−êng, ®−îc häc tËp tÊm g−¬ng anh hïng cña §¶ng Céng s¶n
Liªn X« gÇn 30 n¨m nay, §¶ng chóng t«i, §¶ng Lao ®éng
ViÖt Nam (tr−íc kia lμ §¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng), lu«n
lu«n gi−¬ng cao vμ gi÷ v÷ng ngän cê ®éc lËp d©n téc vμ gi¶i
phãng c¸c tÇng líp lao ®éng cña n−íc chóng t«i. §Ó ®Êu
tranh vμ chiÕn th¾ng chñ nghÜa ®Õ quèc vμ chÕ ®é phong
kiÕn, §¶ng chóng t«i ®· biÕt ®oμn kÕt tÊt c¶ nh÷ng ng−êi
c¸ch m¹ng vμ nh÷ng ng−êi ch©n chÝnh yªu n−íc trong mét
MÆt trËn d©n téc réng r·i vμ m¹nh mÏ trªn c¬ së v÷ng ch¾c
cña khèi liªn minh c«ng n«ng. Víi søc m¹nh cña khèi ®oμn
kÕt ®ã, chóng t«i ®· cã thÓ gi¶i phãng ®Êt n−íc chóng t«i khái
¸ch ®Õ quèc vμ phong kiÕn.
Nh−ng, nh− mét con thó d÷ tr−íc khi t¾t thë cßn g©y h¹i
cho ng−êi, bän thùc d©n Ph¸p, tr−íc khi cót vÒ n−íc, ®· d©ng
miÒn Nam n−íc chóng t«i cho bän ®Õ quèc Mü vμ bän nμy ®·
cè biÕn miÒn Nam n−íc chóng t«i thμnh thuéc ®Þa vμ c¨n cø
qu©n sù cña chóng.
Nh− vËy lμ ë §«ng - Nam ch©u ¸, chóng t«i ®· ®øng ë
tiÒn ®ån cña mÆt trËn d©n chñ vμ hoμ b×nh toμn thÕ giíi
chèng chñ nghÜa ®Õ quèc vμ chiÕn tranh.
V× thÕ chóng t«i ph¶i dèc toμn søc vμo sù nghiÖp x©y dùng
chñ nghÜa x· héi ë n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ, ph¶i
kh«ng ngõng n©ng cao møc sèng cña ®ång bμo chóng t«i ë
miÒn B¾c. Lμm nh− thÕ tøc lμ chóng t«i cñng cè thμnh tr× ®Êu
tranh chèng chñ nghÜa ®Õ quèc Mü, giμnh thèng nhÊt n−íc
nhμ b»ng ph−¬ng ph¸p hoμ b×nh. Chóng t«i tuyÖt ®èi tin
 310
t−ëng ë th¾ng lîi cuèi cïng cña chóng t«i.
Trung thμnh víi chñ nghÜa x· héi, víi giai cÊp v« s¶n thÕ
giíi, chóng t«i lu«n lu«n cè g¾ng ®ãng gãp phÇn cèng hiÕn
nhá cña m×nh vμo sù nghiÖp cñng cè vμ t¨ng c−êng sù ®oμn
kÕt nhÊt trÝ kh«ng g× ph¸ vì næi cña ®¹i gia ®×nh c¸c n−íc x·
héi chñ nghÜa chóng ta mμ nh©n d©n Liªn X« lμ nh÷ng ng−êi
anh c¶.
Mét lÇn n÷a, xin c¶m ¬n c¸c ®ång chÝ ë b¸o Tin tøc vμ xin
göi lêi chμo anh em tíi c¸c b¹n ®äc.
Hå CHÝ MINH
S¸ch Hå ChÝ Minh Toμn tËp,
xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt,
Nxb Sù thËt, Hμ Néi, 1989,
t.8, tr.256-258.
311 hå chÝ Minh toμn tËp
NãI CHUYÖN T¹I N¤NG TR¦êNG
QU¢N §éI AN KH¸NH
N«ng tr−êng qu©n ®éi còng nh− n«ng tr−êng quèc doanh
ph¶i ®i ®Çu trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, ph¶i thi ®ua lμm
g−¬ng mÉu trong nh©n d©n vμ chó ý gióp ®ì nh©n d©n. N«ng
tr−êng ph¶i lμm thÕ nμo cho møc thu ho¹ch ch¼ng nh÷ng ®ñ
chi phÝ cho n«ng tr−êng mμ cßn cã nhiÒu l·i n÷a. Muèn thÕ,
mäi ng−êi ph¶i cè g¾ng t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hμnh tiÕt
kiÖm. C¸n bé ph¶i tham gia lao ®éng, bé ®éi, c«ng nh©n tham
gia qu¶n lý n«ng tr−êng; cÇn biÕt tæ chøc khÐo vμ kÞp thêi
phæ biÕn nh÷ng kinh nghiÖm tèt, ®Ó ®−a n¨ng suÊt lªn ®Òu.
HiÖn nay vÉn cßn mét sè t− t−ëng lÖch l¹c trong anh em
nh− cho lao ®éng trÝ ãc vÎ vang h¬n lao ®éng ch©n tay, hay lμ
lμm trong nhμ m¸y vÎ vang h¬n ë n«ng tr−êng, n«ng th«n.
CÇn ph¶i x¸c ®Þnh râ bÊt kú lao ®éng nμo Ých n−íc, lîi d©n
còng ®Òu vÎ vang c¶. CÇn g¹t bá t− t−ëng c¸ nh©n chñ nghÜa,
v× t− t−ëng c¸ nh©n chñ nghÜa ®Î ra nhiÒu c¸i xÊu nh− l−êi
biÕng, tham «, ®ßi h−ëng thô, kÌn cùa, ®Þa vÞ... Muèn tiÕn lªn
chñ nghÜa x· héi th× ph¶i cã con ng−êi x· héi chñ nghÜa,
muèn cã con ng−êi x· héi chñ nghÜa ph¶i cã t− t−ëng x· héi
chñ nghÜa, muèn cã t− t−ëng x· héi chñ nghÜa ph¶i gét röa t−
t−ëng c¸ nh©n chñ nghÜa.
C¸n bé, bé ®éi, c«ng nh©n ë n«ng tr−êng kh«ng ®−îc tho¶
m·n víi th¾ng lîi vô mïa võa qua, v× ®Êy míi chØ lμ thμnh
 312 313 hå chÝ Minh toμn tËp

tÝch b−íc ®Çu. CÇn ph¶i cè g¾ng h¬n n÷a ®Ó vô §«ng - Xu©n
®¹t n¨ng suÊt cao h¬n n÷a, ph¶i quyÕt t©m thùc hiÖn cho kú
®−îc møc thi ®ua cña n«ng tr−êng ®· ®Ò ra. C¸c ®¶ng viªn,
thanh niªn lao ®éng vμ c¸n bé ph¶i g−¬ng mÉu trong s¶n NãI CHUYÖN T¹I HéI NGHÞ
xuÊt, gióp ®ì, l«i cuèn anh chÞ em ngoμi §¶ng, ngoμi §oμn TæNG KÕT C¤NG T¸C THUû LîI
cïng tiÕn bé.
TOμN MIÒN B¾C

Nãi ngμy 10-1-1959.

B¸o Nh©n d©n, sè 1767, C«ng t¸c thuû lîi lμ mét c«ng t¸c rÊt quan träng, c¸n bé
ngμy 14-1-1959. thuû lîi trong mÊy n¨m qua ®· cã cè g¾ng ®¹t nhiÒu thμnh
tÝch. Nh−ng còng cßn nhiÒu khuyÕt ®iÓm, khuyÕt ®iÓm lín
nhÊt lμ thiÕu chÝ khÝ lμm chñ n−íc nhμ, thiÕu tinh thÇn tr¸ch
nhiÖm.
N¨m ngo¸i, c¸c ®Þa ph−¬ng lμm h¬n 100 c¸i cèng, sau khi
kiÓm tra cã nhiÒu c¸i háng. Tr¸ch nhiÖm Êy lμ do c¸n bé
quan liªu, thiÕu tinh thÇn phô tr¸ch mμ lμm thiÖt h¹i tiÒn
b¹c cña Nhμ n−íc, c«ng søc cña nh©n d©n.
Cã mét sè t− t−ëng lÖch l¹c hiÖn nay nh− mét sè c¸n bé
chØ muèn lμm c«ng tr×nh thuû lîi h¹ng lín, lo kh«ng thùc
hiÖn ®−îc chØ tiªu b×nh qu©n mçi ng−êi lμm 10 th−íc khèi
®Êt trong vô §«ng - Xu©n nμy, sî kh«ng ®¾p ®−îc 20 triÖu
th−íc khèi ®Êt ®ª trong n¨m 1959, hoÆc muèn th¸o n−íc cμy
¶i, kh«ng th«ng viÖc ®Ó n−íc cμy dÇm.
C¸n bé ph¶i ®i ®óng ®−êng lèi quÇn chóng, tÊt c¶ mäi viÖc
®Òu lÊy chÝnh trÞ lμm ®Çu. CÇn thùc hiÖn ®óng ph−¬ng ch©m
cña §¶ng vμ ChÝnh phñ: gi÷ n−íc lμ chÝnh, thuû lîi h¹ng nhá
lμ chÝnh vμ nh©n d©n tù lμm lμ chÝnh. Gi÷ n−íc lμ biÖn ph¸p
tÝch cùc, chñ ®éng ®Ó chèng h¹n h¸n, chèng óng thuû vμ
chèng lôt. Vô §«ng - Xu©n nμy, nh÷ng n¬i cã thãi quen cμy ¶i
l©u ®êi mμ xÐt thÊy kh«ng cã nguån n−íc ®¶m b¶o, th× ph¶i
kiªn tr× gi¶i thÝch cho nh©n d©n thÊy râ lîi Ých: thªm ph©n
bãn cho lóa tèt, cßn h¬n ®Ó ¶i mμ kh«ng cã n−íc cÊy lóa. CÇn
ph¸t triÓn thËt nhiÒu c«ng tr×nh thuû lîi h¹ng nhá, v× cã thÓ
lμm ®−îc réng kh¾p, hîp víi søc d©n, tèn Ýt mμ cã hiÖu qu¶
 314
nhanh vμ nhiÒu.
Trªn c¬ së thuû lîi h¹ng nhá lμ chÝnh, cÇn gióp ®ì ®Þa
ph−¬ng lμm nh÷ng c«ng tr×nh thuû lîi h¹ng võa, tËn dông
nh÷ng c«ng tr×nh lín s½n cã. Nhμ n−íc sÏ lμm thªm mét Ýt
c«ng tr×nh h¹ng lín ë nh÷ng n¬i thËt cÇn thiÕt. Trong viÖc
x©y dùng thuû lîi, cÇn ph¸t ®éng vμ dùa vμo lùc l−îng quÇn
chóng lμ chÝnh.
§Ó lμm tèt nh÷ng viÖc trªn ®©y, ®i ®«i víi viÖc ®Èy m¹nh
phong trμo hîp t¸c ho¸, c¸c cÊp uû ph¶i t¨ng c−êng l·nh ®¹o
c«ng t¸c thuû lîi chÆt chÏ h¬n n÷a; toμn §¶ng tham gia ®éng
viªn phong trμo vμ cïng nh©n d©n thùc hiÖn. §iÓm mÊu chèt
lμ l·nh ®¹o t− t−ëng, lμm cho c¸n bé vμ nh©n d©n th«ng suèt
®−êng lèi, ph−¬ng ch©m c«ng t¸c thuû lîi míi. N−íc lμ kh©u
quan träng bËc nhÊt. C¸n bé ph¶i ®i s¸t thùc tÕ, th−êng
xuyªn ®Êu tranh chèng t− t−ëng l¹c hËu vμ b¶o thñ, ph¸t
huy t− t−ëng tiªn tiÕn. C¸n bé chÝnh trÞ ph¶i biÕt kü thuËt,
c¸n bé kü thuËt ph¶i biÕt chÝnh trÞ. ChÝnh trÞ vμ kü thuËt
ph¶i kÕt hîp víi nhau, kh«ng thÓ t¸ch rêi nhau ®−îc.
ViÖc quan träng tr−íc m¾t lμ ®Èy m¹nh phong trμo lμm
c«ng t¸c thuû lîi, ra søc chèng h¹n vμ phßng h¹n, phôc vô
s¶n xuÊt §«ng- Xu©n.
C¸n bé h·y cïng nh©n d©n "v¾t ®Êt ra n−íc, thay trêi lμm
m−a", quyÕt t©m ®¶m b¶o cã ®ñ n−íc cho vô §«ng - Xu©n.
CÇn kÕt hîp víi phong trμo hîp t¸c ho¸ vμ phong trμo s¶n
xuÊt chung, lÊy phong trμo thuû lîi §«ng - Xu©n nμy lμm ®μ
cho viÖc hoμn thμnh vμ hoμn thμnh v−ît møc kÕ ho¹ch c¶
n¨m 1959; vμ lμm cho kÕ ho¹ch ba n¨m thμnh c«ng tèt ®Ñp.
Nãi ngμy 10-1-1959.
B¸o Nh©n d©n, sè 1767,
ngμy 14-1-1959.
315 hå chÝ Minh toμn tËp
NãI CHUYÖN
T¹I LíP NGHI£N CøU CHÝNH TRÞ
TR¦êNG §¹I HäC NH¢N D¢N
Thêi ®¹i chóng ta lμ thêi ®¹i vÎ vang, thêi ®¹i th¾ng lîi
cña chñ nghÜa x· héi, cña ®éc lËp d©n téc, cña hoμ b×nh d©n
chñ; lμ thêi ®¹i suy yÕu cña chñ nghÜa ®Õ quèc. N¨m 1958
võa qua ®· chøng tá ®iÒu ®ã. Lùc l−îng x· héi chñ nghÜa,
d©n téc gi¶i phãng vμ hoμ b×nh d©n chñ ®ang ph¸t triÓn
nhanh chãng vμ ®· m¹nh h¬n h¼n lùc l−îng ®Õ quèc. Ch¾c
ch¾n r»ng n¨m 1959, bän ®Õ quèc sÏ gÆp nh÷ng khã kh¨n vμ
thÊt b¹i míi, phe hoμ b×nh, d©n chñ vμ x· héi chñ nghÜa sÏ cã
nh÷ng th¾ng lîi míi.
C¸n bé trong khi häc tËp nghiªn cøu nh− nghiªn cøu vÒ
x· héi, con ng−êi vμ sù vËt th× ph¶i xem xÐt toμn diÖn, xem
qu¸ khø, nhÊt lμ xem hiÖn t¹i ®Ó hiÓu biÕt vμ suy ®o¸n t−¬ng
lai. Cã thÕ míi nhËn ®Þnh t×nh h×nh, míi nhËn xÐt sù viÖc
x¶y ra ®−îc ®óng ®¾n.
Mäi ng−êi ph¶i nªu cao tinh thÇn lμm chñ n−íc nhμ, ra
søc thi ®ua, n©ng cao tr×nh ®é chÝnh trÞ vμ khoa häc, phôc vô
nh©n d©n, x©y dùng Tæ quèc, gãp phÇn xøng ®¸ng vμo c«ng
cuéc c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa ë miÒn B¾c vμ thùc hiÖn
thèng nhÊt n−íc nhμ.
Chóc anh chÞ em c¸n bé cè g¾ng ®oμn kÕt, ph¸t huy tù do
t− t−ëng, thμnh khÈn phª b×nh gióp ®ì nhau häc tËp tiÕn bé
vμ thμnh c«ng.
Nãi ngμy 10-1-1959.
B¸o Nh©n d©n, sè 1767,
ngμy 14-1-1959.
 316 317 hå chÝ Minh toμn tËp

"c«ng x· nh©n d©n" nh− ë n−íc Céng hoμ Nh©n d©n Trung
Hoa kh«ng?
Tr¶ lêi: Tr−íc m¾t, chóng t«i kh«ng ®Þnh tæ chøc "c«ng x·
nh©n d©n". Chóng t«i cã kÕ ho¹ch hîp t¸c ho¸ n«ng th«n,
TR¶ LêI PHáNG VÊN CñA PHãNG VI£N
t¨ng gia s¶n xuÊt vμ c¶i thiÖn h¬n n÷a ®êi sèng cña nh©n
H·NG TH¤NG TIN Mü UPI d©n.
ë T¤KI¤ (NHËT B¶N) T«i göi «ng vμ ®éc gi¶ cña «ng lêi chμo th©n mËt.

Hái: Theo ý kiÕn cña Chñ tÞch th× t×nh h×nh thÕ giíi trong Tr¶ lêi ngμy 17-1-1959.
n¨m 1958 cã nh÷ng biÕn chuyÓn g× quan träng nhÊt? B¸o Nh©n d©n, sè 1780,
Tr¶ lêi: Theo ý t«i, trong n¨m 1958, viÖc quan träng nhÊt ngμy 27-1-1959.
trªn thÕ giíi lμ: lùc l−îng x· héi chñ nghÜa vμ phong trμo gi¶i
phãng d©n téc ph¸t triÓn m¹nh, chñ nghÜa thùc d©n tan r· vμ
lùc l−îng ®Õ quèc suy yÕu nhiÒu. §Æc biÖt lμ nÒn kinh tÕ cña
c¸c n−íc x· héi chñ nghÜa ph¸t triÓn nh¶y vät, cßn nÒn kinh
tÕ cña c¸c n−íc t− b¶n th× khñng ho¶ng sa sót.
Hái: Chñ tÞch cã thÊy r»ng sang n¨m 1959 t×nh h×nh c¨ng
th¼ng gi÷a §«ng vμ T©y cã thÓ dÞu bít ®−îc chót nμo kh«ng?
Tr¶ lêi: T«i nghÜ r»ng cã hy väng t×nh h×nh sÏ bít c¨ng
th¼ng gi÷a ph−¬ng §«ng vμ ph−¬ng T©y.
Hái: Theo ý kiÕn cña Chñ tÞch, trong n¨m 1959 viÖc thèng
nhÊt n−íc ViÖt Nam cã thÓ cã nh÷ng thuËn lîi g×?
Tr¶ lêi: Chóng t«i lu«n lu«n tin ch¾c r»ng n−íc ViÖt Nam
nhÊt ®Þnh sÏ thèng nhÊt, thêi gian cμng ®i tíi, sù tin ch¾c Êy
cμng nhiÒu.
Hái : Trong n¨m 1959, ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n
chñ Céng hoμ cã nh÷ng kÕ ho¹ch cô thÓ g× ®Ó ph¸t triÓn h¬n
n÷a nÒn kinh tÕ vμ n«ng nghiÖp ë ViÖt Nam?
Tr¶ lêi: N¨m 1959, chóng t«i cã kÕ ho¹ch x©y dùng c¬ b¶n
nh»m ph¸t triÓn kinh tÕ, t¨ng c−êng h¬n n÷a c«ng nghiÖp vμ
n«ng nghiÖp so víi n¨m 1958.
Hái: N−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ cã ®Þnh thμnh lËp
 318
BμI NãI T¹I HéI NGHÞ C¸N Bé
§OμN THANH NI£N LAO §éNG VIÖT NAM
B¸c ®−îc nghe b¸o c¸o lμ §oμn thanh niªn khai héi. B¸c
®Õn th¨m c¸c ch¸u. GÇn ®©y thanh niªn cã tiÕn bé, B¸c thay
mÆt Trung −¬ng §¶ng vμ ChÝnh phñ khen c¸c ch¸u.
VÒ nhiÖm vô cña thanh niªn, nam n÷ thanh niªn ph¶i
lμm sao thùc hiÖn ®−îc tèt khÈu hiÖu:
ViÖc g× khã cã thanh niªn,
ë ®©u khã cã thanh niªn .
N¨m 1959 lμ n¨m b¶n lÒ cña kÕ ho¹ch 3 n¨m, ph¶i ®Èy
m¹nh s¶n xuÊt vÒ c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp vμ ®Èy m¹nh
ph¸t triÓn v¨n ho¸. Nam n÷ thanh niªn g¸nh phÇn quan
träng trong viÖc thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô ®ã, nh− ë n«ng th«n
ph¶i ®Èy m¹nh phong trμo hîp t¸c ho¸, ë xÝ nghiÖp ®Èy m¹nh
c«ng t¸c ph¸t ®éng c«ng nh©n viªn chøc c¶i tiÕn chÕ ®é qu¶n
lý xÝ nghiÖp. Nh©n ®©y B¸c khen thanh niªn n«ng th«n ®· cè
g¾ng tham gia phong trμo ®æi c«ng hîp t¸c ®Èy m¹nh s¶n
xuÊt.
Trong viÖc thùc hiÖn ba cuéc c¶i t¹o: c¶i t¹o n«ng nghiÖp,
thñ c«ng nghiÖp vμ c«ng th−¬ng nghiÖp t− b¶n t− nh©n,
thanh niªn còng ph¶i ®ãng gãp phÇn quan träng. ë Trung
Quèc, trong viÖc c¶i t¹o t− b¶n t− nh©n, thanh niªn cã t¸c
dông tuyªn truyÒn bè mÑ, bμ con anh em m×nh thùc hiÖn tèt
chÝnh s¸ch cña §¶ng vμ ChÝnh phñ.
Nãi chung thanh niªn ph¶i chuÈn bÞ lμm ng−êi chñ n−íc
nhμ. Muèn thÕ ph¶i ra søc häc tËp chÝnh trÞ, kü thuËt, v¨n
ho¸, tr−íc hÕt ph¶i rÌn luyÖn vμ thÊm nhuÇn t− t−ëng x· héi
chñ nghÜa, gét röa c¸ nh©n chñ nghÜa; muèn thÕ §oμn thanh
niªn ph¶i cñng cè vμ ph¸t triÓn h¬n n÷a.
ë Liªn X«, Trung Quèc sè l−îng ®oμn viªn thanh niªn
céng s¶n nhiÒu h¬n sè l−îng ®¶ng viªn. §oμn Thanh niªn
319 hå chÝ Minh toμn tËp
Céng s¶n Lªnin Liªn X« cã 18 triÖu ®oμn viªn, §¶ng Céng
s¶n Liªn X« cã 8 triÖu 239 ngh×n ®¶ng viªn. §oμn Thanh
niªn Céng s¶n Trung Quèc cã 20 triÖu ®oμn viªn. §¶ng Céng
s¶n Trung Quèc cã 10 triÖu 730 ngh×n ®¶ng viªn. Cßn ë ta th×
sè l−îng ®¶ng viªn vμ ®oμn viªn xÊp xØ nhau, nªn ph¶i cè
g¾ng ph¸t triÓn h¬n n÷a §oμn thanh niªn.
Trong mäi viÖc, thanh niªn ph¶i lμm ®Çu tμu, xung phong
g−¬ng mÉu. Thanh niªn h¨ng h¸i lμ tèt nh−ng chí xa rêi
quÇn chóng, xa rêi th× kh«ng lμm ®−îc ®Çu tμu - ®Çu tμu rêi
toa lμ v« dông. Xung phong g−¬ng mÉu lμ m×nh lμm tèt vμ
gióp ®ì cho ng−êi kh¸c còng lμm tèt. Ph¶i cè g¾ng lμm g−¬ng
mÉu, lμm ®Çu tμu, kh«ng t¸ch rêi quÇn chóng.
Tãm l¹i, §oμn thanh niªn ph¶i cñng cè tèt, ph¸t triÓn tèt
®Ó gãp phÇn x©y dùng miÒn B¾c tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi vμ
®Êu tranh cho thèng nhÊt n−íc nhμ. B¸c mong Héi nghÞ cã
ch−¬ng tr×nh bμn b¹c thiÕt thùc, tr−íc m¾t lμ ®Èy m¹nh s¶n
xuÊt §«ng - Xu©n th¾ng lîi. Vô mïa võa qua, thanh niªn ®·
gãp phÇn kh¸; vô s¶n xuÊt §«ng - Xu©n, thanh niªn ph¶i
lμm kh¸ h¬n n÷a. Vô s¶n xuÊt §«ng - Xu©n th¾ng lîi sÏ gióp
cho viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ trong mäi ngμnh. Thanh niªn
ph¶i xung phong trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Trong c«ng
nghiÖp, thanh niªn ph¶i xung phong thùc hiÖn c¶i tiÕn qu¶n
lý xÝ nghiÖp ®Èy m¹nh s¶n xuÊt.
Cuèi cïng, B¸c mong c¸c ch¸u lμm tèt c¸c viÖc Êy råi b¸o
c¸o thμnh tÝch cho B¸c. B¸c sÏ ®Ò nghÞ Trung −¬ng §¶ng vμ
ChÝnh phñ khen th−ëng.
Nãi ngμy 19-1-1959.
S¸ch Hå Chñ tÞch bμn vÒ
gi¸o dôc, Nxb. Gi¸o dôc,
Hμ Néi, 1962, tr.213-215.
 320 321 hå chÝ Minh toμn tËp

§IÖN MõNG QUèC KH¸NH

N¦íC CéNG HOμ ÊN §é CON §¦êNG CøU N¦íC
Vμ GI¶I PHãNG D¢N TéC
TRONG THêI §¹I NGμY ) NA 23F1

KÝnh göi cô Ragi¨ng®ra Prax¸t,

Tæng thèng n−íc Céng hoμ Ên §é.
Nh©n dÞp kû niÖm lÇn thø 9 ngμy thμnh lËp n−íc Céng
hoμ Ên §é, thay mÆt nh©n d©n vμ ChÝnh phñ ViÖt Nam D©n
chñ Céng hoμ vμ nh©n danh c¸ nh©n, t«i tr©n träng göi ®Õn
Ngμi vμ nh©n d©n Ên §é lêi chóc mõng nhiÖt liÖt. KÝnh chóc
nh©n d©n Ên §é anh em ngμy cμng giμu m¹nh. KÝnh chóc
t×nh h÷u nghÞ gi÷a n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ vμ
n−íc Céng hoμ Ên §é ngμy cμng ph¸t triÓn vμ cñng cè.
Chñ tÞch
n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
Hå CHÝ MINH
B¸o Nh©n d©n, sè 1779,
ngμy 26-1-1959.
T«i c¶m ¬n Nhμ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia ®· cho xuÊt
b¶n mét sè bμi b¸o vμ bμi nãi cña t«i vμ ®· cã nh· ý ®Ò nghÞ
t«i viÕt lêi tùa. BiÕt lμ c¸c b¹n x«viÕt cña chóng t«i ®ang hÕt
søc ch¨m chó theo dâi phong trμo c¸ch m¹ng ë ViÖt Nam, cho
nªn t«i mong r»ng nh÷ng bμi in ra trong tËp v¨n nμy sÏ gióp
b¹n ®äc Liªn X« hiÓu râ nh÷ng ®iÒu sau ®©y:
Nh©n d©n ViÖt Nam cã truyÒn thèng yªu n−íc nång nμn.
LÞch sö ngμn n¨m cña d©n téc ViÖt Nam ®· ghi nh÷ng trang
oanh liÖt cña nh©n d©n ®Êu tranh ®Ó x©y dùng n−íc nhμ vμ
b¶o vÖ nÒn ®éc lËp cña Tæ quèc m×nh.
Ca dao cã c©u:
NhiÔu ®iÒu phñ lÊy gi¸ g−¬ng,
Ng−êi trong mét n−íc ph¶i th−¬ng nhau cïng.
C©u ®ã nãi lªn sù ®oμn kÕt chÆt chÏ cña nh©n d©n trong
®Êu tranh.
Cuèi thÕ kû XIX chñ nghÜa ®Õ quèc Ph¸p x©m l−îc ViÖt
Nam. Bän vua quan vμ phong kiÕn ®ª tiÖn vμ hÌn nh¸t ®Çu
_________
1) Lêi tùa cuèn Hå ChÝ Minh: Nh÷ng bμi viÕt vμ nãi chän läc,
b¶n tiÕng Nga, Nhμ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia, M¸txc¬va, 1959.
§Çu ®Ò cña Ban biªn tËp.
 322
hμng vμ c©u kÕt víi bän ®Õ quèc ®Ó tiÕp tôc n« dÞch nh©n d©n
ViÖt Nam nhiÒu h¬n, khiÕn nh©n d©n ViÖt Nam khæ cùc
kh«ng kÓ xiÕt. Nh−ng ®¹i b¸c cña bän ®Õ quèc kh«ng thÓ ¸t
tiÕng nãi yªu n−íc cña nh©n d©n ViÖt Nam. Trong suèt gÇn
mét thÕ kû thèng trÞ cña thùc d©n Ph¸p, phong trμo c¸ch
m¹ng gi¶i phãng d©n téc ë ViÖt Nam kh«ng ngõng ph¸t
triÓn, kÎ tr−íc ng·, ng−êi sau ®øng dËy.
Nh−ng tÊt c¶ nh÷ng cuéc khëi nghÜa yªu n−íc Êy ®· bÞ
d×m trong m¸u. Nh÷ng ®¸m m©y ®en l¹i bao phñ ®Êt n−íc
ViÖt Nam.
ThÕ råi tiÕng sÊm C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi Nga ®· vang
déi lμm chÊn ®éng toμn thÓ ®Þa cÇu. Nh©n d©n lao ®éng ®·
lμm chñ n−íc nhμ, nh÷ng d©n téc nhá yÕu giμnh ®−îc ®éc
lËp, ruéng ®Êt trë vÒ tay ng−êi cμy.
TiÕng sÊm C¸ch m¹ng Êy thóc ®Èy nh÷ng ng−êi ViÖt Nam
yªu n−íc h−íng vÒ phÝa Liªn X«, hÊp thô lý luËn vÜ ®¹i cña
chñ nghÜa M¸c - Lªnin, tÝch cùc tham gia cuéc ®Êu tranh
c¸ch m¹ng do c¸c §¶ng Céng s¶n Ph¸p vμ Trung Quèc tiÕn
hμnh vμ b¾t ®Çu truyÒn b¸ t− t−ëng cña chñ nghÜa M¸c -
Lªnin vμo ViÖt Nam.
Ngän ®uèc lý luËn M¸c - Lªnin vμ kinh nghiÖm C¸ch
m¹ng Th¸ng M−êi vÜ ®¹i soi s¸ng con ®−êng c¸ch m¹ng ViÖt
Nam.
Muèn cøu n−íc vμ gi¶i phãng d©n téc kh«ng cã con ®−êng
nμo kh¸c con ®−êng c¸ch m¹ng v« s¶n. ViÖc thμnh lËp §¶ng
Céng s¶n §«ng D−¬ng lμ §¶ng ®· gi−¬ng cao ngän cê c¸ch
m¹ng d©n téc d©n chñ l¹i cμng chøng tá râ rÖt vai trß cña
giai cÊp v« s¶n vμ ®¶ng cña nã trong phong trμo gi¶i phãng
d©n téc.
§¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng, ®éi tiÒn phong cña giai cÊp
v« s¶n ViÖt Nam thμnh lËp ngμy 6 th¸ng 1 n¨m ) vμ vai trß
193024F1
l·nh ®¹o c¸ch m¹ng d©n téc d©n chñ ®· hoμn toμn chuyÓn
sang tay giai cÊp v« s¶n.
_________
1) §¹i héi ®¹i biÓu toμn quèc lÇn thø III cña §¶ng (9-1960) ®· ra
NghÞ quyÕt x¸c ®Þnh: Ngμy 3-2-1930 lμ ngμy thμnh lËp §¶ng Céng
s¶n ViÖt Nam.
323 hå chÝ Minh toμn tËp
Trong phong trμo thμnh lËp X«viÕt NghÖ An (1930-
1931)27, trong phong trμo d©n chñ (1936-1940)28 vμ trong cuéc
®Êu tranh chèng ¸ch chiÕm ®ãng cña NhËt (1940-1945)29,
MÆt trËn thèng nhÊt ®· ph¸t triÓn réng r·i kh¾p c¶ n−íc,
trªn c¬ së liªn minh c«ng n«ng, do giai cÊp v« s¶n vμ ®¶ng
cña nã l·nh ®¹o.
N¨m 1945 qu©n ®éi x«viÕt d−íi sù l·nh ®¹o tμi t×nh cña
§¶ng Céng s¶n Liªn X« ®· ®¸nh tan chñ nghÜa ph¸t xÝt, do
®ã ®· t¹o ®iÒu kiÖn v« cïng thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn cña
c¸ch m¹ng thÕ giíi. Lîi dông t×nh h×nh ®ã, §¶ng Céng s¶n
§«ng D−¬ng kªu gäi toμn thÓ nh©n d©n ViÖt Nam vïng dËy
®Êu tranh giμnh chÝnh quyÒn. Th¸ng 8 n¨m 1945 c¸ch m¹ng
®· th¾ng lîi vμ ChÝnh phñ l©m thêi ViÖt Nam thμnh lËp.
Ngμy 2 th¸ng 9 n¨m 1945, toμn thÕ giíi ®Òu biÕt tin nh©n
d©n ViÖt Nam tuyªn bè ®éc lËp.
Nh−ng bän ®Õ quèc Ph¸p kh«ng muèn thõa nhËn sù thËt
®ã, chóng muèn trßng ¸ch bãc lét vμo cæ nh©n d©n ViÖt Nam
lÇn n÷a. D−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, nh©n d©n ViÖt Nam ®·
®øng dËy kh¸ng chiÕn trong chÝn n¨m trêi. Cuéc kh¸ng chiÕn
l©u dμi, gian khæ vμ anh dòng Êy ®−îc nh©n d©n toμn thÕ giíi
®ång t×nh vμ ®−îc c¸c n−íc x· héi chñ nghÜa ®Æc biÖt lμ Liªn
X« vμ n−íc Céng hoμ Nh©n d©n Trung Hoa ñng hé; nã ®· kÕt
thóc th¾ng lîi b»ng chiÕn th¾ng lÞch sö §iÖn Biªn Phñ30. Hoμ
b×nh ®−îc lËp l¹i toμn câi §«ng D−¬ng vμ mét nöa n−íc ViÖt
Nam hoμn toμn gi¶i phãng.
ë miÒn B¾c ViÖt Nam ®· ®−îc gi¶i phãng, n«ng d©n do
§¶ng Lao ®éng ViÖt Nam l·nh ®¹o ®· hoμn thμnh cuéc c¸ch
m¹ng ruéng ®Êt tiÕn hμnh tõ trong thêi kú kh¸ng chiÕn.
QuÇn chóng nh©n d©n c¶ n−íc d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng ®·
hoμn thμnh nhiÖm vô c¬ b¶n kh«i phôc kinh tÕ vμ b−íc ®Çu
ph¸t triÓn v¨n ho¸ d©n téc vμ tÝch cùc tham gia thùc hiÖn
nhiÖm vô x©y dùng cã kÕ ho¹ch.
C¸ch m¹ng ViÖt Nam ®i tõ th¾ng lîi nμy ®Õn th¾ng lîi
 324 325 hå chÝ Minh toμn tËp

kh¸c, ®iÒu ®ã chøng minh r»ng trong thêi ®¹i ®Õ quèc chñ
nghÜa, ë mét n−íc thuéc ®Þa nhá, víi sù l·nh ®¹o cña giai cÊp
v« s¶n vμ ®¶ng cña nã, dùa vμo quÇn chóng nh©n d©n réng
r·i tr−íc hÕt lμ n«ng d©n vμ ®oμn kÕt ®−îc mäi tÇng líp nh©n
d©n yªu n−íc trong mÆt trËn thèng nhÊt, víi sù ®ång t×nh vμ
ñng hé cña phong trμo c¸ch m¹ng thÕ giíi, tr−íc hÕt lμ cña
phe x· héi chñ nghÜa hïng m¹nh, nh©n d©n n−íc ®ã nhÊt TH¦ GöI C¤NG NH¢N Vμ C¸N Bé
®Þnh th¾ng lîi.
Bän ®Õ quèc kh«ng nh÷ng kh«ng thÓ quay ng−îc b¸nh xe Má APATÝT LμO CAI
lÞch sö mμ cßn ph¶i thÊt b¹i nhôc nh·.
Trong thêi ®¹i hiÖn nay, nh©n d©n ViÖt Nam nhÊt ®Þnh
tiÕp tôc ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhμ vμ tõng b−íc x©y Th©n ¸i göi c«ng nh©n vμ c¸n bé má ApatÝt Lμo Cai,
dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c ViÖt Nam. Nh©n d©n ViÖt B¸c vui lßng khen c¸c c«, c¸c chó ®· lμm ®óng lêi høa, ®·
Nam quyÕt t©m hoμn thμnh nhiÖm vô tr−íc m¾t vμ tin t−ëng
ch¾c ch¾n sÏ giμnh ®−îc th¾ng lîi. thi ®ua hoμn thμnh v−ît møc kÕ ho¹ch 10%. Mong c¸c c«, c¸c
T×nh h×nh quèc tÕ vμ trong n−íc cã lîi cho viÖc giμnh chó tiÕp tôc cè g¾ng h¬n n÷a ®Ó hoμn thμnh vμ hoμn thμnh
th¾ng lîi ®ã. v−ît møc kÕ ho¹ch n¨m nay.
Phe x· héi chñ nghÜa ®øng ®Çu lμ Liªn X« râ rμng ®·
m¹nh h¬n phe ®Õ quèc chñ nghÜa; phong trμo gi¶i phãng d©n B¸c hái th¨m c¸c ®ång chÝ chuyªn gia.
téc ngμy cμng lªn cao, lùc l−îng hoμ b×nh ngμy cμng më réng Chóc c¸c c« c¸c chó ®oμn kÕt chÆt chÏ vμ tiÕn bé nhiÒu.
vμ cñng cè. Bän ®Õ quèc do Mü cÇm ®Çu ®ang l©m vμo t×nh
tr¹ng khñng ho¶ng kinh tÕ, chÝnh trÞ vμ qu©n sù; chñ nghÜa
®Õ quèc tÊt nhiªn ph¶i suy tμn vμ diÖt vong. Th¸ng 1 n¨m 1959
D−íi ngän cê vÜ ®¹i cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin, §¶ng Lao B¸C Hå
®éng ViÖt Nam lu«n lu«n hÕt lßng trung thμnh phôc vô nh©n
d©n, phôc vô nh÷ng ng−êi lao ®éng, mong muèn ®oμn kÕt
chÆt chÏ trong ®¹i gia ®×nh x· héi chñ nghÜa ®øng ®Çu lμ Bót tÝch, l−u t¹i
Liªn X«, kiªn quyÕt l·nh ®¹o nh©n d©n ViÖt Nam hoμn thμnh B¶o tμng Hå ChÝ Minh.
nhiÖm vô cao c¶ - thèng nhÊt n−íc nhμ vμ x©y dùng chñ
nghÜa x· héi.

Hå CHÝ MINH

ViÕt th¸ng 1-1959.

S¸ch Hå ChÝ Minh:
Nh÷ng bμi viÕt vμ nãi chän läc,
Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, M¸txc¬va, 1959, (b¶n tiÕng Nga), tr.3-6.
 326
LêI CHμO MõNG §¹I HéI LÇN THø XXI
§¶NG CéNG S¶N LI£N X¤
Th−a c¸c ®ång chÝ th©n mÕn,
Thay mÆt Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng §¶ng Lao ®éng
ViÖt Nam, chóng t«i xin göi ®Õn Trung −¬ng §¶ng Céng s¶n
Liªn X«, tÊt c¶ c¸c ®ång chÝ ®¹i biÓu trong §¹i héi lÇn thø
XXI vμ toμn thÓ ®¶ng viªn §¶ng Céng s¶n Liªn X«, lêi chμo
mõng anh em nhiÖt liÖt nhÊt vμ kÝnh chóc §¹i héi thμnh
c«ng rùc rì.
Chóng t«i rÊt sung s−íng ®−îc tham dù §¹i héi lÇn thø
XXI cña §¶ng Céng s¶n Liªn X«. §¹i héi lÇn nμy ®¸nh dÊu
mét thêi kú ph¸t triÓn míi cña Liªn X«, thêi kú cao trμo x©y
dùng chñ nghÜa céng s¶n.
Gi÷a lóc trªn thÕ giíi, chñ nghÜa ®Õ quèc ®ang l©m vμo
mét cuéc khñng ho¶ng trÇm träng vμ hÖ thèng chñ nghÜa
thùc d©n ®ang tan r·, chñ nghÜa x· héi ®ang kh«ng ngõng
lín m¹nh vμ cñng cè th× Liªn X« b−íc vμo thùc hiÖn kÕ ho¹ch
b¶y n¨m, viÖc ®ã cμng chøng tá hïng hån tÝnh chÊt −u viÖt
cña chÕ ®é x· héi chñ nghÜa vμ chÝnh s¸ch hoμ b×nh cña Liªn
X«.
Trong nh÷ng n¨m võa qua, thùc hiÖn nh÷ng nghÞ quyÕt
lÞch sö cña §¹i héi lÇn thø XX cña §¶ng Céng s¶n Liªn X«,
víi mét nhiÖt t×nh s©u s¾c vμ tinh thÇn lao ®éng quªn m×nh,
nh©n d©n Liªn X« ®· ph¸t huy mäi kh¶ n¨ng s¸ng t¹o cña
m×nh vμ ®· giμnh ®−îc nh÷ng th¾ng lîi míi cã ý nghÜa lÞch
sö trong c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, v¨n ho¸, khoa häc kü
thuËt vμ n©ng cao kh«ng ngõng møc sèng cña m×nh. ViÖc Liªn
X« x©y dùng nhμ m¸y ®iÖn nguyªn tö ®Çu tiªn, nh÷ng thμnh
tùu to lín vÒ viÖc dïng n¨ng l−îng nguyªn tö trong c«ng cuéc
hoμ b×nh, viÖc phãng nh÷ng vÖ tinh nh©n t¹o ®Çu tiªn cña
327 hå chÝ Minh toμn tËp
tr¸i ®Êt vμ míi ®©y viÖc phãng hμnh tinh nh©n t¹o ®Çu tiªn
cña mÆt trêi ®· më ®Çu mét thêi ®¹i míi trong lÞch sö loμi
ng−êi, thêi ®¹i loμi ng−êi lμm chñ vò trô.
Trªn c¬ së nh÷ng thμnh c«ng vÜ ®¹i trong tÊt c¶ mäi
ngμnh kinh tÕ quèc d©n, kÕ ho¹ch 7 n¨m ®−îc thùc hiÖn sÏ
®−a nÒn kinh tÕ x· héi chñ nghÜa tiÕn nh÷ng b−íc nh¶y vät
míi ®Æt c¬ së vËt chÊt vμ kü thuËt cho chñ nghÜa céng s¶n ë
Liªn X«, ®ång thêi sÏ t¨ng c−êng h¬n n÷a lùc l−îng cña phe
x· héi chñ nghÜa. §ã lμ mét ®¶m b¶o ch¾c ch¾n cho sù nghiÖp
b¶o vÖ hoμ b×nh l©u dμi trªn thÕ giíi.
Víi mét c¶m t×nh nång nμn vμ s©u s¾c, nh©n d©n ViÖt
Nam theo dâi sù nghiÖp x©y dùng chñ nghÜa céng s¶n cña
nh©n d©n Liªn X« vμ v« cïng phÊn khëi tr−íc nh÷ng thμnh
c«ng rùc rì mμ nh©n d©n Liªn X« ®¹t ®−îc. Nh©n d©n ViÖt
Nam coi nh÷ng thμnh c«ng ®ã nh− thμnh c«ng cña chÝnh
m×nh.
Sau khi hoμ b×nh lËp l¹i ë ViÖt Nam, ®−îc sù gióp ®ì
kh¶ng kh¸i cña Liªn X«, Trung Quèc vμ c¸c n−íc x· héi chñ
nghÜa anh em kh¸c, nh©n d©n ViÖt Nam ®· cè g¾ng v−ît qua
nhiÒu khã kh¨n vμ hoμn thμnh th¾ng lîi nhiÖm vô kh«i phôc
kinh tÕ, hμn g¾n nh÷ng vÕt th−¬ng chiÕn tranh. §Õn cuèi
n¨m 1957, tæng gi¸ trÞ s¶n l−îng n«ng nghiÖp, thñ c«ng
nghiÖp vμ c«ng nghiÖp ë miÒn B¾c ViÖt Nam ®· xÊp xØ møc
n¨m 1939. Riªng vÒ s¶n l−îng l−¬ng thùc th× ®· v−ît møc
tr−íc chiÕn tranh.
HiÖn nay, chóng t«i ®ang ra søc thùc hiÖn kÕ ho¹ch Nhμ
n−íc 3 n¨m (1958-1960)31 ph¸t triÓn vμ c¶i t¹o nÒn kinh tÕ
quèc d©n theo chñ nghÜa x· héi, ph¸t triÓn v¨n ho¸, nh»m
n©ng cao dÇn ®êi sèng cña nh©n d©n. NhiÖm vô c¬ b¶n cña
chóng t«i ë miÒn B¾c ViÖt Nam hiÖn nay lμ ph¶i ®Èy m¹nh
cuéc c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa: tr−íc m¾t lμ ®Èy m¹nh
cuéc c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa ®èi víi n«ng nghiÖp, thñ c«ng
nghiÖp vμ c«ng th−¬ng nghiÖp t− b¶n chñ nghÜa, ®ång thêi ra
søc cñng cè vμ ph¸t triÓn thμnh phÇn kinh tÕ quèc doanh, lùc
l−îng l·nh ®¹o cña nÒn kinh tÕ quèc d©n.
 328
VÒ mÆt ph¸t triÓn s¶n xuÊt, chóng t«i mong r»ng ®Õn
n¨m 1960, tæng gi¸ trÞ s¶n l−îng n«ng nghiÖp vμ c«ng nghiÖp
sÏ cã thÓ t¨ng h¬n 70% so víi n¨m 1957.
NhiÖm vô vμ môc tiªu phÊn ®Êu cña nh©n d©n ViÖt Nam
hiÖn nay lμ hoμn thμnh th¾ng lîi kÕ ho¹ch Nhμ n−íc 3 n¨m,
cñng cè miÒn B¾c, ®−a miÒn B¾c tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi,
thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhμ trªn c¬ së ®éc lËp vμ d©n chñ;
cñng cè kh«ng ngõng t×nh h÷u nghÞ kh«ng g× lay chuyÓn næi
gi÷a nh©n d©n ViÖt Nam víi nh©n d©n Liªn X« vμ nh©n d©n
c¸c n−íc x· héi chñ nghÜa anh em kh¸c, ph¸t triÓn t×nh h÷u
nghÞ gi÷a c¸c d©n téc vμ tÝch cùc gãp phÇn vμo sù nghiÖp b¶o
vÖ hoμ b×nh ë §«ng - Nam ¸ vμ thÕ giíi. §ång thêi nh©n d©n
ViÖt Nam ph¶i tiÕp tôc cuéc ®Êu tranh chèng ®Õ quèc Mü vμ
tay sai cña chóng lμ bän d· man th−êng xuyªn khñng bè tμn
nhÉn nh©n d©n miÒn Nam vμ võa råi ®· ®Çu ®éc h¬n 6.000
ng−êi ViÖt Nam yªu n−íc trong tr¹i tËp trung Phó Lîi (Thñ
DÇu Mét) mμ h¬n 1.000 ng−êi ®· chÕt.
Sù gióp ®ì v« cïng quý b¸u cña nh©n d©n Liªn X«, Trung
Quèc vμ c¸c n−íc anh em kh¸c trong ®¹i gia ®×nh x· héi chñ
nghÜa cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®èi víi nh÷ng th¾ng lîi cña
chóng t«i.
KÕ ho¹ch 7 n¨m cña Liªn X« khuyÕn khÝch nh©n d©n ViÖt
Nam chóng t«i cμng thªm cè g¾ng trong c«ng cuéc c¸ch m¹ng
x· héi chñ nghÜa còng nh− trong sù nghiÖp ®Êu tranh thèng
nhÊt n−íc nhμ.
Nh©n dÞp nμy, chóng t«i xin thay mÆt §¶ng Lao ®éng ViÖt
Nam vμ nh©n d©n ViÖt Nam chuyÓn ®Õn toμn thÓ nh©n d©n
Liªn X«, §¶ng Céng s¶n vμ ChÝnh phñ Liªn X«, lßng biÕt ¬n
s©u s¾c cña chóng t«i.
Th−a c¸c ®ång chÝ th©n mÕn,
§¹i héi lÇn thø XX cña §¶ng Céng s¶n Liªn X« ®· ®¸nh
dÊu mét b−íc tiÕn lín cña nh©n d©n Liªn X« trong sù nghiÖp
x©y dùng chñ nghÜa céng s¶n còng nh− trong sù nghiÖp cñng
cè hoμ b×nh vμ ph¸t triÓn t×nh h÷u nghÞ gi÷a c¸c d©n téc.
Nh÷ng nghÞ quyÕt lÞch sö cña §¹i héi ®· soi s¸ng cho giai cÊp
c«ng nh©n vμ nh©n d©n lao ®éng c¸c n−íc trªn thÕ giíi trong
cuéc ®Êu tranh cho hoμ b×nh, ®éc lËp d©n téc, d©n chñ vμ chñ
nghÜa x· héi.
329 hå chÝ Minh toμn tËp
Tinh thÇn nh÷ng nghÞ quyÕt lÞch sö cña §¹i héi lÇn thø
XX ®· ®−îc thÓ hiÖn s©u s¾c trong b¶n Tuyªn bè chung cña
c¸c ®¶ng céng s¶n vμ c«ng nh©n c¸c n−íc x· héi chñ nghÜa vμ
b¶n Tuyªn ng«n hoμ b×nh cña hÇu hÕt c¸c ®¶ng céng s¶n vμ
c«ng nh©n trªn thÕ giíi häp ë M¸txc¬va nh©n dÞp kû niÖm
bèn m−¬i n¨m C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi vÜ ®¹i. B¶n c−¬ng
lÜnh chung ®ã ngμy nay ®· ¨n s©u vμo trÝ ãc vμ tr¸i tim cña
hμng tr¨m triÖu ng−êi vμ biÕn thμnh mét søc m¹nh v« cïng
to lín. Thùc tiÔn lÞch sö cña phong trμo céng s¶n quèc tÕ ®·
chøng tá r»ng sù ®oμn kÕt nhÊt trÝ gi÷a nh÷ng ng−êi céng
s¶n tÊt c¶ c¸c n−íc chung quanh §¶ng Céng s¶n Liªn X« lμ
mét lùc l−îng tinh thÇn vμ vËt chÊt m¹nh mÏ, ®¶m b¶o cho
th¾ng lîi cuèi cïng cña chñ nghÜa x· héi trªn toμn thÕ giíi.
Chóng t«i tin t−ëng ch¾c ch¾n r»ng §¹i héi lÇn nμy cña
§¶ng Céng s¶n Liªn X« sÏ më ra nh÷ng b−íc tiÕn míi cña
Liªn X« trªn con ®−êng tiÕn lªn chñ nghÜa céng s¶n, ®ång
thêi nh÷ng nghÞ quyÕt cña §¹i héi sÏ lμ mét nguån cæ vò to
lín thóc ®Èy phong trμo ®Êu tranh cho hoμ b×nh, ®éc lËp d©n
téc, d©n chñ vμ chñ nghÜa x· héi trªn thÕ giíi tiÕn lªn m¹nh
mÏ h¬n n÷a.
§äc ngμy 29-1-1959.
S¸ch Hå ChÝ Minh Toμn tËp,
xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt,
Nxb Sù thËt, Hμ Néi, 1989,
t.8, tr.276-280.
 330
NãI CHUYÖN VíI C¸N Bé
Vμ SINH VI£N VIÖT NAM ë M¸TXC¥VA
B¸c ®· tham gia nhiÒu ®¹i héi céng s¶n nh− §¹i héi §¶ng
Céng s¶n Ph¸p, §¹i héi cña Quèc tÕ Céng s¶n, nh− Héi nghÞ
c¸c ®¶ng c¸c n−íc anh em trong phe chñ nghÜa x· héi vμ Héi
nghÞ cña tÊt c¶ c¸c §¶ng céng s¶n vμ c«ng nh©n thÕ giíi. §¹i
héi, Héi nghÞ nμo còng ®Òu cã kh«ng khÝ trang nghiªm, phÊn
khëi vμ ®Êu tranh, nh−ng §¹i héi lÇn thø XXI nμy cña §¶ng
Céng s¶n Liªn X«, ngoμi nh÷ng tÝnh chÊt Êy cßn cã tÝnh chÊt
vui mõng, th¾ng lîi, th¾ng lîi hiÖn t¹i vμ th¾ng lîi to lín h¬n
n÷a trong t−¬ng lai, th¾ng lîi cña Liªn X« vμ th¾ng lîi cña
tÊt c¶ c¸c §¶ng c¸c n−íc... Kh«ng nh÷ng mçi ng−êi d©n, mçi
®¶ng viªn céng s¶n vμ c«ng nh©n Liªn X« tin t−ëng, mμ tÊt
c¶ ®¹i biÓu c¸c ®¶ng anh em c¸c n−íc ®Òu rÊt tin t−ëng. KÕ
ho¹ch 7 n¨m cña Liªn X« nhÊt ®Þnh hoμn thμnh th¾ng lîi.
Trong §¹i héi, c¸c ®ång chÝ thay mÆt c¸c xÝ nghiÖp, n«ng
trang tËp thÓ ®Òu nãi sÏ hoμn thμnh kÕ ho¹ch sím h¬n h¹n
®Þnh. Cã ng−êi, cã ngμnh nãi r»ng kÕ ho¹ch 7 n¨m cña m×nh
sÏ hoμn thμnh trong ba hay bèn n¨m.
MÊy ngμy nay, c¸c ®ång chÝ Trung −¬ng §¶ng Liªn X«,
1.375 ®¹i biÓu cña §¹i héi, thËt ra lμ 1.375 chiÕn sÜ vμ anh
hïng lao ®éng cña c¸c ngμnh, c¸c ®Þa ph−¬ng ë Liªn X«, thay
mÆt h¬n t¸m triÖu ®¶ng viªn céng s¶n Liªn X«, cïng nhau
häp mÆt víi c¸c ®¹i biÓu cña 70 ®¶ng anh em, giμ cã, trÎ cã,
cò cã, míi cã, tÊt c¶ ®Òu lμ céng s¶n. H¬n t¸m triÖu ®¶ng viªn
céng s¶n Liªn X«, cïng víi 25 triÖu ®¶ng viªn céng s¶n cña
70 ®¶ng kh¾p thÕ giíi, céng l¹i lμ 33 triÖu ®¶ng viªn céng
s¶n, ®ã lμ mét ®éi qu©n rÊt to lín. C¸c c«, c¸c chó h·y t−ëng
t−îng ra mét c¶nh rÊt vui vÎ: C¶nh t−îng mét gia ®×nh anh em
trong mét nhμ chØ cã mét xu h−íng, mét môc ®Ých x©y dùng x·
héi x· héi chñ nghÜa tiÕn lªn chñ nghÜa céng s¶n, x©y dùng
331 hå chÝ Minh toμn tËp
h¹nh phóc trªn toμn thÕ giíi.
C¸c c«, c¸c chó ®Òu biÕt Lªnin ®· nªu c©u hái: chñ nghÜa
x· héi vμ chñ nghÜa t− b¶n, ai th¾ng ai? C©u tr¶ lêi tr−íc ®©y
lμ: chñ nghÜa x· héi, chñ nghÜa céng s¶n sÏ th¾ng. Nh−ng c©u
tr¶ lêi b©y giê lμ chñ nghÜa x· héi ®· th¾ng vμ th¾ng mét c¸ch
quyÕt ®Þnh, kh«ng ai chèi c·i ®−îc. ChÝnh d− luËn c¸c n−íc t−
b¶n còng ph¶i nhËn nh− thÕ. Ban tÝnh to¸n cña Liªn hîp quèc
còng ph¶i thõa nhËn nh− thÕ. Theo ban Êy, trong tæng s¶n
l−îng c«ng nghiÖp cña thÕ giíi, n¨m 1917 Liªn X« chiÕm cã
3%, n¨m 1937 Liªn X« tiÕn lªn 10%, ®Õn n¨m ngo¸i phe c¸c
n−íc x· héi chñ nghÜa ®· chiÕm h¬n 1 phÇn 3.
C¸c c«, c¸c chó häc ë ngoμi, ®äc b¸o chÝ nhiÒu ch¾c hiÓu
nhiÒu. Nh©n d©n lao ®éng n−íc ta ®äc Ýt, biÕt Ýt, nh−ng nh©n
d©n lao ®éng ta hiÓu vÒ §¹i héi lÇn thø XXI mét c¸ch gi¶n
®¬n mμ rÊt khoa häc. Nh©n d©n ta tin lêi §¶ng ta nãi, tin
Liªn X«, Liªn X« phãng vÖ tinh nh©n t¹o ®Çu tiªn, l¹i phãng
ba lÇn thμnh c«ng, võa råi l¹i phãng tªn löa vò trô thμnh
c«ng, thÕ lμ Liªn X« thËt giái. Nh©n d©n ta hiÓu r»ng sau nμy
Ýt n¨m n÷a, ta còng sÏ tiÕn, ta còng sung s−íng vμ ta còng sÏ
tiÕn bé nh− c¸c n−íc anh em.
Héi nghÞ Trung −¬ng §¶ng ta, §¹i héi §¶ng Trung Quèc
còng nh− §¹i héi §¶ng Liªn X« ®Òu nãi r»ng muèn x©y dùng
chñ nghÜa x· héi, chñ nghÜa céng s¶n, ph¶i x©y dùng con
ng−êi x· héi chñ nghÜa, con ng−êi céng s¶n chñ nghÜa. Muèn
cã con ng−êi x· héi chñ nghÜa, céng s¶n chñ nghÜa th× ph¶i
x©y dùng t− t−ëng x· héi chñ nghÜa, céng s¶n chñ nghÜa. Mμ
muèn cã t− t−ëng x· héi chñ nghÜa, céng s¶n chñ nghÜa th×
ph¶i gét s¹ch chñ nghÜa c¸ nh©n, gét s¹ch t− t−ëng t− s¶n.
Chóng ta ph¶i cè g¾ng gióp nhau lμm cho t− t−ëng x· héi
chñ nghÜa ®¸nh th¾ng t− t−ëng c¸ nh©n chñ nghÜa. Mäi
ng−êi ®Òu ph¶i cã t− t−ëng "m×nh v× mäi ng−êi, mäi ng−êi v×
m×nh".
C¸c c«, c¸c chó, c¸c ch¸u hay hái bao giê th× thèng nhÊt.
 332 333 hå chÝ Minh toμn tËp

C©u Êy khã tr¶ lêi mμ còng rÊt dÔ tr¶ lêi. NÕu hái ngμy nμo,
th¸ng nμo thèng nhÊt th× khã. Nh−ng ta nhÊt ®Þnh thèng
nhÊt. Tr−íc ®©y, ta kh¸ng chiÕn, ®¸nh l¹i kÎ ®Þch lóc chóng
®ang m¹nh h¬n ta. VËy mμ
ta th¾ng lîi. §ã lμ v× ta ®oμn kÕt vμ quyÕt t©m. B©y giê ta
m¹nh, ta cμng nhÊt ®Þnh th¾ng lîi, miÔn lμ ta còng ®oμn kÕt §IÖN MõNG NGμY SINH
vμ quyÕt t©m. Muèn thèng nhÊt nhanh th× mäi ng−êi ph¶i CHñ TÞCH V¤R¤SILèP
lμm trän vμ lμm v−ît møc nhiÖm vô giao cho m×nh. Ai ai
còng lμm ®−îc nh− thÕ vÒ c¶ ba mÆt: chÝnh trÞ, kinh tÕ, ®oμn
kÕt th× ta th¾ng, ®Þch thua, mμ ta th¾ng, ®Þch thua lμ thèng KÝnh göi ®ång chÝ K.£. V«r«silèp,
nhÊt ®−îc. Chñ tÞch Chñ tÞch ®oμn X« viÕt tèi cao Liªn
Liªn X« lμ c¸i ®Çu tμu thËt vÜ ®¹i. Liªn X« tiÕn bé th× c¸c X«,
n−íc x· héi chñ nghÜa tiÕn bé, n−íc ta tiÕn bé. Nãi chung chñ
nghÜa ®Õ quèc nh− mÆt trêi ®· vÒ t©y mμ chñ nghÜa céng s¶n §ång chÝ Klimen £phrªm«vÝch kÝnh mÕn,
nh− mÆt trêi míi mäc. T−¬ng lai cña ta rÊt vÎ vang. C¸c c«, Thay mÆt Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng §¶ng Lao ®éng
c¸c chó lμ nh÷ng ng−êi chñ x©y dùng ®Êt n−íc. Muèn lμm ViÖt Nam, ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ,
chñ cho tèt th× ph¶i häc tèt, lao ®éng tèt, sau nμy lμ c«ng d©n nh©n d©n ViÖt Nam vμ c¸ nh©n t«i, t«i xin göi tíi ®ång chÝ lêi
x· héi chñ nghÜa, céng s¶n chñ nghÜa, t¹o nªn mét thÕ giíi x· chóc mõng ch©n thμnh vμ th©n ¸i nhÊt, nh©n dÞp kû niÖm
héi chñ nghÜa, céng s¶n chñ nghÜa, kh«ng cã ng−êi bãc lét lÇn thø 78 ngμy sinh cña ®ång chÝ.
ng−êi, mäi ng−êi sung s−íng, vÎ vang, tù do, b×nh ®¼ng, xøng Chóc ®ång chÝ m¹nh khoÎ, sèng l©u, ®¹t nhiÒu thμnh tÝch
®¸ng lμ thÕ giíi cña loμi ng−êi. C¸c c«, c¸c chó ph¶i xøng trong c«ng t¸c ®Çy kÕt qu¶ cña ®ång chÝ.
®¸ng trong thÕ giíi Êy.
Ngμy 4 th¸ng 2 n¨m 1959
Nãi ngμy 1-2-1959.
Chñ tÞch
S¸ch Hå ChÝ Minh Toμn tËp,
n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt,
Hå CHÝ MINH
Nxb Sù thËt, Hμ Néi, 1989,
t.8, tr.281-284.
B¸o Nh©n d©n, sè 1790,
ngμy 6-2-1959.
 334
TR¶ LêI PHáNG VÊN CñA PHãNG VI£N
§μI PH¸T THANH M¸TXC¥VA
Hái: Th−a ®ång chÝ Chñ tÞch, xin ®ång chÝ cho biÕt c¶m
t−ëng vÒ c«ng viÖc cña §¹i héi lÇn thø XXI §¶ng Céng s¶n
Liªn X«?
Tr¶ lêi: §¹i héi lÇn thø XXI cña §¶ng Céng s¶n Liªn X«
tiÕn hμnh trong mét bÇu kh«ng khÝ v« cïng phÊn khëi, nã
chøng tá sù ®oμn kÕt nhÊt trÝ cña §¶ng Céng s¶n Liªn X«,
gi÷a §¶ng Céng s¶n Liªn X« vμ nh©n d©n Liªn X«, gi÷a
§¶ng Céng s¶n Liªn X« vμ c¸c ®¶ng m¸c xÝt - lªninnÝt kh¸c
trªn toμn thÕ giíi. §¹i héi lÇn thø XXI thËt lμ §¹i héi cña
nh÷ng chiÕn sÜ x©y dùng chñ nghÜa céng s¶n.
Hái: Xin ®ång chÝ Chñ tÞch cho biÕt theo ý ®ång chÝ th× kÕ
ho¹ch 7 n¨m cña Liªn X« cã ý nghÜa quèc tÕ nh− thÕ nμo?
Tr¶ lêi: KÕ ho¹ch 7 n¨m cña Liªn X« sÏ lμm ph¸t triÓn vμ
cñng cè h¬n n÷a hÖ thèng x· héi chñ nghÜa thÕ giíi vμ do ®ã
sÏ khuyÕn khÝch m¹nh mÏ h¬n n÷a phong trμo gi¶i phãng
d©n téc vμ lùc l−îng b¶o vÖ hoμ b×nh thÕ giíi.
Hái: Xin ®ång chÝ cho biÕt viÖc cñng cè hÖ thèng x· héi
chñ nghÜa thÕ giíi sÏ cã ý nghÜa nh− thÕ nμo ®èi víi sù ph¸t
triÓn cña n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ trªn con ®−êng
x©y dùng chñ nghÜa x· héi?
Tr¶ lêi: Lμ mét thμnh viªn trong ®¹i gia ®×nh x· héi chñ
nghÜa, phe x· héi chñ nghÜa cμng cñng cè th× ViÖt Nam cμng
m¹nh mÏ tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi.
335 hå chÝ Minh toμn tËp
Hái: Xin ®ång chÝ cho biÕt ý kiÕn vÒ lêi tuyªn bè cña ®ång
chÝ Kh¬rótsèp trong b¶n b¸o c¸o ®äc t¹i §¹i héi lÇn thø XXI
cña §¶ng Céng s¶n Liªn X« vÒ viÖc thμnh lËp khu vùc hoμ
b×nh t¹i ViÔn §«ng vμ Th¸i B×nh D−¬ng vμ ®ång thêi còng
xin ®ång chÝ cho biÕt s¬ qua vÒ cuéc ®Êu tranh cña n−íc ViÖt
Nam D©n chñ Céng hoμ ®Ó cñng cè hoμ b×nh ë §«ng - Nam
¸?
Tr¶ lêi: Phe x· héi chñ nghÜa lu«n lu«n chñ tr−¬ng hoμ
b×nh, ph¶n ®èi chiÕn tranh. Chóng t«i nhiÖt liÖt t¸n thμnh ®Ò
nghÞ rÊt ®óng ®¾n cña ®ång chÝ Kh¬rótsèp vÒ viÖc thμnh lËp
khu vùc hoμ b×nh ë ViÔn §«ng vμ Th¸i B×nh D−¬ng. §Ó gãp
phÇn vμo sù nghiÖp cñng cè hoμ b×nh ë §«ng - Nam ¸, ChÝnh
phñ ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ ®· nhiÒu lÇn ®Ò nghÞ víi
chÝnh quyÒn miÒn Nam ViÖt Nam hiÖp th−¬ng ®Ó gi¶m qu©n
sè c¶ hai miÒn, ®Æt l¹i quan hÖ b×nh th−êng B¾c - Nam, t¹o
®iÒu kiÖn ®Ó tæ chøc tæng tuyÓn cö trong c¶ n−íc, thùc hiÖn
hoμ b×nh thèng nhÊt n−íc nhμ. Trong bøc th− göi chÝnh
quyÒn miÒn Nam ngμy 22 th¸ng 12 n¨m 1958, mét lÇn n÷a
ChÝnh phñ ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ ®· ®−a ra nh÷ng ®Ò
nghÞ hîp t×nh hîp lý ®óng víi lîi Ých vμ nguyÖn väng cña
toμn thÓ nh©n d©n ViÖt Nam. Nh−ng suèt bèn n¨m nay
chÝnh quyÒn miÒn Nam vÉn lu«n lu«n tõ chèi nh÷ng ®Ò nghÞ
chÝnh ®¸ng ®Ó lËp l¹i quan hÖ b×nh th−êng B¾c - Nam. Hä cø
lμm theo mÖnh lÖnh cña ®Õ quèc Mü, biÕn miÒn Nam thμnh
thuéc ®Þa vμ c¨n cø qu©n sù cña ®Õ quèc Mü vμ chuÈn bÞ g©y
chiÕn vμ tiÕp tôc vi ph¹m nghiªm träng HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬,
hä khñng bè d· man nh÷ng ng−êi yªu n−íc vμ t¸n thμnh
thèng nhÊt n−íc nhμ.
Hái: Th−a ®ång chÝ Chñ tÞch, theo ®ång chÝ, §¹i héi lÇn
thø XXI cña §¶ng Céng s¶n Liªn X« cã t¸c dông nh− thÕ nμo
 336
®èi víi viÖc cñng cè sù ®oμn kÕt thèng nhÊt cña phong trμo
céng s¶n vμ c«ng nh©n quèc tÕ?
Tr¶ lêi: §¹i héi lÇn thø XXI cña §¶ng Céng s¶n Liªn X«
cã t¸c dông rÊt lín ®èi víi viÖc cñng cè sù ®oμn kÕt thèng
nhÊt cña phong trμo céng s¶n vμ c«ng nh©n quèc tÕ. §¹i héi
®· nªu râ con ®−êng tiÕn lªn chñ nghÜa céng s¶n, t¨ng c−êng
h¬n n÷a quan hÖ anh em vμ t×nh ®oμn kÕt nhÊt trÝ gi÷a c¸c
®¶ng céng s¶n vμ c«ng nh©n. §¹i héi còng nhÊt trÝ lªn ¸n
nghiªm kh¾c chñ nghÜa xÐt l¹i. Ch¾c ch¾n r»ng sau §¹i héi
lÇn thø XXI cña §¶ng Céng s¶n Liªn X«, phong trμo céng
s¶n vμ phong trμo x· héi chñ nghÜa còng nh− lùc l−îng hoμ
b×nh sÏ cñng cè vμ ph¸t triÓn h¬n bao giê hÕt.
Tr¶ lêi ngμy 5-2-1959.
B¸o Nh©n d©n, sè 1790,
ngμy 6-2-1959.
337 hå chÝ Minh toμn tËp
NãI CHUYÖN VíI THIÕU NHI
VIÖT NAM ë M¸TXC¥ ) V 25F1
TÕt b©y giê kh¸c tr−íc råi. Mïa xu©n cña chóng ta kh«ng
ph¶i lμ ba th¸ng mμ dμi h¬n. Gia ®×nh, hä hμng cña ta còng
®«ng h¬n tr−íc rÊt nhiÒu v× gia ®×nh ta lμ gia ®×nh céng s¶n
chñ nghÜa. B¸c kh«ng nh÷ng chóc TÕt c¸c ch¸u mμ B¸c chóc
TÕt tÊt c¶ c¸c ch¸u nhi ®ång trong ®¹i gia ®×nh ®ã. B¸c chóc
c¸c ch¸u m¹nh khoÎ, cè g¾ng häc tèt, lao ®éng tèt, ®oμn kÕt
tèt. B¸c dÆn c¸c ch¸u nghe lêi c« gi¸o, thÇy gi¸o, yªu vμ kÝnh
c« gi¸o, thÇy gi¸o, ®oμn kÕt víi nhau, ®oμn kÕt víi c¸c c« chó
Liªn X« gióp viÖc, ®oμn kÕt víi thanh niªn, thiÕu niªn vμ nhi
®ång Liªn X«. B¸c nh¾c c¸c ch¸u cè g¾ng häc tËp ®Ó sau nμy
vÒ phôc vô nh©n d©n, phôc vô Tæ quèc, gãp søc x©y dùng chñ
nghÜa x· héi vμ ®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhμ, ®Ó
xøng ®¸ng lμ ng−êi ®· ®−îc §¶ng, ChÝnh phñ, nh©n d©n vμ
thÇy gi¸o Liªn X« s¨n sãc, d¹y b¶o, ®Ó tiÕp tôc sù nghiÖp ®Êu
tranh cho chñ nghÜa x· héi, cho chñ nghÜa céng s¶n mμ c¸c
ch¸u ®ang lμm vμ sau nμy c¸c ch¸u ph¶i lμm.
B¸o Nh©n d©n, sè 1794,
ngμy 11-2-1959.
_________
1) TÕt Kû Hîi (1959), nh©n dÞp Chñ tÞch Hå ChÝ Minh dÉn ®Çu
§oμn ®¹i biÓu §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam sang dù §¹i héi ®¹i biÓu
lÇn thø XXI §¶ng Céng s¶n Liªn X«, Ng−êi ®· ®Õn chóc TÕt c¸c
ch¸u thiÕu nhi ViÖt Nam ®ang häc tËp ë M¸txc¬va.
 338
NãI CHUYÖN T¹I HéI NGHÞ C¸N Bé
PHô TR¸CH THIÕU NHI TOμN MIÒN B¾C
C«ng t¸c gi¸o dôc thiÕu niªn, nhi ®ång rÊt quan träng, ®ã
lμ nhiÖm vô ®μo t¹o thÕ hÖ t−¬ng lai cho Tæ quèc.
Mét ch¸u thiÕu niªn b©y giê 10 tuæi th× 7 n¨m sau sÏ 17
tuæi, hoÆc b©y giê 15 tuæi th× lóc ®ã sÏ 22 tuæi. ë Liªn X« cã
kÕ ho¹ch 7 n¨m. Sau kÕ ho¹ch 7 n¨m, th× thiÕu niªn, nhi
®ång ë Liªn X« sÏ thμnh ng−êi trùc tiÕp x©y dùng chñ nghÜa
céng s¶n. ë ta th× 7 n¨m sau c¸c ch¸u thiÕu niªn sÏ thμnh
ng−êi trùc tiÕp x©y dùng chñ nghÜa x· héi vμ chñ nghÜa céng
s¶n chø kh«ng ph¶i b¾t ®Çu nh− ta ®ang lμm hiÖn nay. V×
vËy lóc ®ã c¸c ch¸u cÇn ph¶i cã t− c¸ch, ®¹o ®øc cña ng−êi x·
héi chñ nghÜa, céng s¶n chñ nghÜa. C¸c c« c¸c chó chÝnh ®ang
phô tr¸ch ®μo t¹o líp ng−êi cña x· héi chñ nghÜa vμ céng s¶n
chñ nghÜa ®Êy. Cho nªn c«ng t¸c cña c¸c c« c¸c chó rÊt nÆng
nÒ vμ vÎ vang.
B¸c cã ®−îc nghe b¸o c¸o lμ c¸c ch¸u thiÕu nhi biÕt ®oμn
kÕt, ham häc tËp, ham lao ®éng, trong s¹ch vμ thËt thμ (nh−
nhÆt ®−îc cña r¬i th× ®em tr¶), c¸c ch¸u biÕt yªu n−íc, biÕt
ghÐt ®Õ quèc, v.v.. §ã lμ thμnh tÝch cña c¸c c«, c¸c chó, cña
gia ®×nh vμ nhμ tr−êng.
Gi¸o dôc thiÕu niªn, nhi ®ång lμ tr¸ch nhiÖm cña c¸c c«,
c¸c chó, cña gia ®×nh, cña nhμ tr−êng, cña ®oμn thÓ, cña x·
héi. TrÎ em trong nh− tÊm g−¬ng, c¸i tèt dÔ tiÕp thu, c¸i xÊu
còng dÔ tiÕp thu. NÕu nhμ tr−êng d¹y tèt mμ gia ®×nh d¹y
ng−îc l¹i, sÏ cã nh÷ng ¶nh h−ëng kh«ng tèt tíi trÎ em vμ kÕt
qu¶ còng kh«ng tèt. Cho nªn muèn gi¸o dôc c¸c ch¸u thμnh
ng−êi tèt, nhμ tr−êng, ®oμn thÓ, gia ®×nh, x· héi ®Òu ph¶i kÕt
hîp chÆt chÏ víi nhau.
C¸c c« c¸c chó cã phÇn thμnh tÝch, th× còng cã tr¸ch
339 hå chÝ Minh toμn tËp
nhiÖm tr−íc nh÷ng khuyÕt ®iÓm, nh−îc ®iÓm cña phong trμo:
- VÝ dô nh− ë x·, c¸c ch¸u cßn ch−a biÕt gi÷ vÖ sinh nªn
hay ®au m¾t hét, v.v...
- Hay cã n¬i d¹y trÎ thμnh ra nh÷ng "«ng cô non". §èi víi
trÎ em lμ ph¶i gi¸o dôc thÕ nμo cho c¸c ch¸u biÕt ®oμn kÕt,
ham häc, ham lμm, nh−ng ph¶i lμm sao cho c¸c ch¸u gi÷
®−îc tÝnh chÊt cña trÎ con. Ph¶i lμm sao cho trÎ em cã kû
luËt nh−ng vÉn vui vÎ, ho¹t b¸t chø kh«ng ph¶i lμ khóm
nóm, ®Æt ®©u ngåi ®Êy.
- L¹i cã c¸c c« c¸c chó cßn cho r»ng: phô tr¸ch c¸c ch¸u lμ
kh«ng vÎ vang, kh«ng cã tiÒn ®å. Nh− thÕ lμ kh«ng ®óng. BÊt
kú lμm c«ng viÖc g× cã Ých cho nh©n d©n, cho Tæ quèc ®Òu lμ
vÎ vang, ®Òu cã tiÒn ®å c¶.
C¸c c«, c¸c chó lμm trßn ®−îc nhiÖm vô s¨n sãc, gi¸o dôc
c¸c ch¸u, thμnh líp ng−êi tèt cña x· héi t−¬ng lai, lμ rÊt vÎ
vang. Kh«ng ph¶i cø ®−îc ®¨ng b¸o hay cã hu©n ch−¬ng míi
lμ vÎ vang.
Ph¶i gi¸o dôc cho c¸c ch¸u ®¹o ®øc céng s¶n, biÕt yªu
n−íc, yªu ®ång bμo, yªu lao ®éng, yªu kû luËt, v.v... Khi gi¸o
dôc ph¶i thiÕt thùc kh«ng ®−îc lμm cho c¸c ch¸u thμnh
nh÷ng "con vÑt", lμm sao cho c¸c ch¸u khi ch¬i lμ ®−îc häc,
mμ trong khi häc vui vÎ nh− ®−îc ch¬i.
TrÎ em hay b¾t ch−íc, cho nªn thÇy gi¸o, c¸n bé phô
tr¸ch, v.v. ph¶i g−¬ng mÉu tõ lêi nãi ®Õn viÖc lμm. NÕu c¸c c«
c¸c chó b¶o: "C¸c em ph¶i siªng lμm" nh−ng c¸c c« c¸c chó
l¹i ®i ngñ, hoÆc d¹y "c¸c em ph¶i thËt thμ", nh−ng c¸c c« c¸c
chó l¹i nãi sai, hay b¶o "c¸c em ph¶i gi÷ vÖ sinh chung",
nh−ng c¸c c« c¸c chó bÈn, nh− thÕ lμ kh«ng ®−îc.
D¹y c¸c ch¸u th× nãi víi c¸c ch¸u chØ lμ mét phÇn, c¸i
chÝnh lμ ph¶i cho c¸c ch¸u nh×n thÊy, cho nªn nh÷ng tÊm
 340 341 hå chÝ Minh toμn tËp

g−¬ng thùc tÕ lμ rÊt quan träng. Muèn d¹y cho trÎ em thμnh
ng−êi tèt th× tr−íc hÕt c¸c c«, c¸c chó ph¶i lμ ng−êi tèt.
B¸c chóc c¸c c«, c¸c chó häp héi nghÞ cã kÕt qu¶ vμ khi vÒ
®Þa ph−¬ng nãi l¹i víi c¸c ch¸u vμ gia ®×nh c¸c ch¸u lμ B¸c
NãI CHUYÖN VíI NH¢N D¢N THñ §¤
Hå göi lêi hái th¨m.
VÒ THμNH C¤NG CñA §¹I HéI LÇN THø XXI
Nãi ngμy 19-2-1959.
§¶NG CéNG S¶N LI£N X¤
S¸ch Gi¸o dôc thiÕu nhi thμnh
nh÷ng ng−êi cã t− c¸ch
Tr−íc ngμy §¹i héi, h¬n 70 triÖu c¸n bé vμ nh©n d©n Liªn
®¹o ®øc céng s¶n chñ nghÜa,
X« ®· th¶o luËn s«i næi dù ¸n kÕ ho¹ch 7 n¨m, h¬n 4 triÖu 60
Nxb Thanh niªn, Hμ Néi,
v¹n ng−êi ®· nªu nhiÒu ý kiÕn vμ nh©n d©n Liªn X« ®· h¨ng
1959, tr.3-5.
h¸i thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt ®Ó chμo mõng §¹i héi. Trong
nh÷ng ngμy §¹i héi häp, toμn Liªn X« cã mét bÇu kh«ng khÝ
phÊn khëi t−ng bõng.
§Õn dù §¹i héi cã 1.375 ®¹i biÓu thay mÆt cho 8.239.000
®¶ng viªn, (tõ §¹i héi lÇn thø XX ®Õn nay ®· cã thªm
1.023.000 ®¶ng viªn míi). Trong sè ®¹i biÓu cã:
7 c¸n bé thanh niªn,
12 c¸n bé c«ng ®oμn,
222 phô n÷,
59 ®¹i biÓu thuéc c¸c ngμnh khoa häc,
175 ®¹i biÓu thuéc ngμnh n«ng nghiÖp,
355 ®¹i biÓu thuéc ngμnh c«ng nghiÖp,
399 c«ng nh©n vμ x· viªn hîp t¸c x· n«ng nghiÖp.
Trong c¸c ®ång chÝ ®¹i biÓu cã 51 Anh hïng Liªn X«,
nhiÒu ®ång chÝ ®−îc hai lÇn vμ hai ®ång chÝ ®−îc ba lÇn danh
hiÖu Anh hïng Liªn X«.
60 ®ång chÝ ®−îc th−ëng Hu©n ch−¬ng Lªnin.
158 ®ång chÝ Anh hïng lao ®éng.
1.193 ®ång chÝ ®−îc th−ëng Hu©n ch−¬ng c¸c h¹ng.
 342
Trong §¹i héi cã 86 ®¹i biÓu ®· ph¸t biÓu ý kiÕn.
Trong sè 83 ®¶ng céng s¶n vμ ®¶ng c«ng nh©n gåm h¬n 33
triÖu ®¶ng viªn trªn thÕ giíi, 10 ®¶ng v× ë xa qu¸ ®· göi ®iÖn
chóc mõng §¹i héi, cßn 73 ®¶ng ®Òu cã ®oμn ®¹i biÓu ®Õn dù
§¹i héi.
§¹i héi cho chóng ta cμng thÊy râ sù ®oμn kÕt nhÊt trÝ
trong ®¹i gia ®×nh x· héi chñ nghÜa vμ gi÷a c¸c ®¶ng m¸cxÝt -
lªninnÝt. Chóng ta cμng thÊy râ lùc l−îng hïng m¹nh v«
cïng cña ®éi qu©n gåm 33 triÖu chiÕn sÜ céng s¶n vμ h¬n
1000 triÖu nh©n d©n ra søc x©y dùng chñ nghÜa x· héi vμ chñ
nghÜa céng s¶n.
* VÒ kinh tÕ, trong b¶y n¨m, s¶n l−îng c«ng nghiÖp sÏ t¨ng
* *
KÕ ho¹ch 7 n¨m x©y dùng chñ nghÜa céng s¶n gåm cã
nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trÞ, lý luËn, quan hÖ quèc tÕ, v.v.. Nh−ng
chñ chèt lμ vÊn ®Ò kinh tÕ.
VÒ chÝnh trÞ cña Liªn X« lμ: tiÕp tôc cñng cè chÕ ®é x«viÕt
vμ khèi ®oμn kÕt cña nh©n d©n Liªn X«, ph¸t triÓn d©n chñ
céng s¶n vμ s¸ng kiÕn cña nh©n d©n trong c«ng cuéc x©y
dùng chñ nghÜa céng s¶n, n©ng cao nhiÖm vô tæ chøc vμ gi¸o
dôc cña §¶ng vμ ChÝnh phñ, cñng cè khèi liªn minh c«ng
n«ng, lμm cho toμn §¶ng, toμn d©n ®Èy m¹nh sù nghiÖp x©y
dùng chñ nghÜa céng s¶n.
VÒ t− t−ëng th× gét röa cho hÕt nh÷ng tμn tÝch cña t−
t−ëng t− s¶n, lμm cho quÇn chóng n©ng cao m·i gi¸c ngé
céng s¶n ®èi víi lao ®éng, n©ng cao m·i tinh thÇn yªu n−íc
vμ chñ nghÜa quèc tÕ v« s¶n.
VÒ gi¸o dôc th× häc tËp ph¶i kÕt hîp víi ®¹o ®øc céng s¶n
vμ lao ®éng ch©n tay, khiÕn cho thanh niªn nam n÷ khi ra
khái nhμ tr−êng ®· thμnh nh÷ng ng−êi "häc hay cμy giái".
Trong b¶y n¨m, c¸c tr−êng cao ®¼ng Liªn X« sÏ ®μo t¹o thªm
2.300.000 chuyªn gia cho c¸c ngμnh, tøc lμ sè chuyªn gia cña
Liªn X« sÏ nhiÒu gÊp ba sè chuyªn gia Mü.
§Çu tiªn trªn thÕ giíi, khoa häc Liªn X« ®· thμnh c«ng
343 hå chÝ Minh toμn tËp
trong viÖc phãng vÖ tinh bay quanh qu¶ ®Êt vμ tªn löa bay
quanh mÆt trêi. C¸c nhμ khoa häc Mü ®· ph¶i nhËn r»ng
n¨m n¨m hoÆc m−êi n¨m n÷a Mü míi theo kÞp Liªn X«. Víi
nh÷ng kinh nghiÖm vμ thμnh tÝch to lín Êy, trong b¶y n¨m
tíi, khoa häc Liªn X« sÏ cã nh÷ng b−íc tiÕn phi th−êng.
VÒ lý luËn, §¹i héi ®· nghiªm kh¾c lªn ¸n chñ nghÜa xÐt
l¹i lμ mét thø lý luËn ph¶n ®éng, tr¸i h¼n víi chñ nghÜa M¸c-
Lªnin; nã nh»m ph¸ ho¹i khèi ®oμn kÕt cña giai cÊp c«ng
nh©n vμ lμm nhôt chÝ khÝ phÊn ®Êu cña nh©n d©n lao ®éng.
§¹i héi ®· ph©n tÝch râ rÖt giai ®o¹n tõ chñ nghÜa x· héi tiÕn
lªn chñ nghÜa céng s¶n.
80% so víi n¨m 1958.
S¶n l−îng n«ng nghiÖp sÏ t¨ng 170%.
S¶n l−îng c«ng nghiÖp ho¸ häc sÏ t¨ng gÊp ba lÇn.
Chóng t«i cã ®Õn th¨m nhμ tr−ng bμy ho¸ häc. Tõ nhμ ë,
®å dïng, quÇn ¸o, xe cé, thuyÒn bÌ, v.v. ®Òu lμm b»ng ho¸
häc, võa ®Ñp, võa bÒn l¹i võa rÎ.
Trong b¶y n¨m, kho¶n thu nhËp cña Nhμ n−íc so víi n¨m
1958 sÏ t¨ng 65%.
Kho¶n thu nhËp cña c«ng nh©n, c«ng chøc vμ n«ng d©n sÏ
t¨ng 40%.
S¶n xuÊt ngμy cμng t¨ng, kho¶n thu nhËp cña Nhμ n−íc
vμ cña nh©n d©n còng ngμy cμng t¨ng, ®ång thêi cã nh÷ng
c¸i gi¶m. Do khoa häc vμ kü thuËt ph¸t triÓn m¹nh mμ
nh÷ng c«ng viÖc nÆng nhäc sÏ gi¶m dÇn cho ®Õn khi hoμn
toμn ®Òu lμm b»ng m¸y.
HiÖn nay c¸c thø thuÕ mμ nh©n d©n nép lμ non 8% tæng
sè ng©n s¸ch, sau nμy thuÕ sÏ gi¶m dÇn vμ trong Ýt n¨m th×
 344
nh©n d©n kh«ng ph¶i nép thuÕ n÷a.
Ngμy giê lao ®éng còng gi¶m dÇn. Trong mÊy n¨m n÷a,
tuú theo c«ng viÖc nÆng hoÆc nhÑ, mçi ngμy chØ lμm viÖc s¸u
hoÆc b¶y giê, mçi tuÇn chØ lμm viÖc n¨m ngμy vμ nghØ hai
ngμy.
C¸c thø ®Òu s¶n xuÊt nhiÒu, nhanh, tèt, rÎ; cho nªn gi¸
hμng ho¸ còng gi¶m dÇn.
§Ó ®¹t môc ®Ých vÜ ®¹i Êy, nh©n d©n Liªn X« ®· h¨ng h¸i
biÕn quyÕt t©m cña §¶ng vμ ChÝnh phñ thμnh quyÕt t©m cña
m×nh. C«ng nh©n, n«ng d©n vμ c¸n bé ®Òu høa sÏ t¨ng n¨ng
suÊt lao ®éng tõ 45 ®Õn 65%, ®Ó hoμn thμnh vμ hoμn thμnh
v−ît møc kÕ ho¹ch 7 n¨m tõ mét ®Õn bèn n¨m tr−íc thêi
h¹n.
Kh¾p Liªn X« ®ang cã phong trμo thi ®ua s«i næi ®Ó giμnh
lÊy danh hiÖu "§éi lao ®éng céng s¶n chñ nghÜa". HiÖn nay
®· cã h¬n 35.000 ®éi thi ®ua vμ 700 ®éi ®· giμnh ®−îc danh
hiÖu vÎ vang Êy. Muèn ®−îc c«ng nhËn lμ "§éi lao ®éng céng
s¶n chñ nghÜa", c¸c nhãm c«ng nh©n vμ n«ng d©n ph¶i lμm
®óng ba tiªu chuÈn lμ: sinh ho¹t, c«ng t¸c vμ häc tËp ®Òu
®óng víi tinh thÇn vμ ®¹o ®øc céng s¶n.
VÒ quan hÖ quèc tÕ th× nh»m gi÷ g×n hoμ b×nh thÕ giíi,
chÊm døt chiÕn tranh l¹nh, cÊm dïng vò khÝ nguyªn tö vμ
khinh khÝ, thi ®ua ph¸t triÓn kinh tÕ hoμ b×nh gi÷a chñ
nghÜa x· héi vμ chñ nghÜa t− b¶n.
Liªn X« ra søc gi÷ g×n hoμ b×nh thÕ giíi, nh−ng cã ®ñ lùc
l−îng ®Ó ®¸nh tan kÎ ®Þch, nÕu chóng ®iªn cuång mμ g©y
chiÕn víi Liªn X«. Liªn X« ®· s¶n xuÊt hμng lo¹t tªn löa cã
thÓ b¾n tróng bÊt kú môc tiªu nμo ë trªn qu¶ ®Êt.
§¹i héi còng chñ tr−¬ng x©y dùng khu vùc hoμ b×nh vμ
cÊm vò khÝ nguyªn tö ë ViÔn §«ng.
Quan hÖ gi÷a Liªn X« vμ c¸c n−íc trong phe x· héi chñ
345 hå chÝ Minh toμn tËp
nghÜa lμ cñng cè kh«ng ngõng t×nh ®oμn kÕt anh em.
*
* *
Víi tinh thÇn phÊn khëi chung vμ sù hîp t¸c gióp ®ì lÉn
nhau gi÷a c¸c n−íc anh em, Liªn X« x©y dùng chñ nghÜa
céng s¶n sÏ khuyÕn khÝch c¸c n−íc anh em còng tiÕn m¹nh,
tiÕn nhanh lªn chñ nghÜa x· héi. ThÝ dô: so víi n¨m 1957 th×
tæng s¶n l−îng c«ng nghiÖp cña:
Ba Lan t¨ng 9,5%
Céng hoμ D©n chñ §øc t¨ng 10,9%
Bungari t¨ng 16%
Anbani t¨ng 20%
Trung Quèc t¨ng 65%, v.v..
Víi ®μ ph¸t triÓn nhanh chãng Êy, tuy n¨m 1958, phe x·
héi chñ nghÜa míi chiÕm 1 phÇn 3 tæng s¶n l−îng vÒ c«ng
nghiÖp toμn thÕ giíi, mμ ®Õn n¨m 1965 sÏ chiÕm h¬n 50%.
ThÕ lμ chñ nghÜa x· héi th¾ng chñ nghÜa t− b¶n mét c¸ch
quyÕt ®Þnh.
Liªn X« thùc hiÖn chñ nghÜa céng s¶n, c¸c n−íc anh em
kh¸c thùc hiÖn chñ nghÜa x· héi, th× lùc l−îng hoμ b×nh cμng
thªm m¹nh. Lóc ®ã phe ®Õ quèc sÏ thÊy r»ng chiÕn tranh
chèng phe ta lμ mét viÖc rÊt khã kh¨n vμ nÕu chóng ®iªn
cuång mμ g©y chiÕn tranh th× chóng sÏ bÞ tiªu diÖt.
Tuy vËy, hÔ cßn chñ nghÜa ®Õ quèc th× nguy c¬ chiÕn
tranh vÉn cßn. Cho nªn chóng ta ph¶i lu«n lu«n c¶nh gi¸c vμ
®Ò phßng, quyÕt kh«ng ®−îc chñ quan khinh ®Þch.
KÕ ho¹ch 7 n¨m cña Liªn X« sÏ khuyÕn khÝch c¸c d©n téc
¸-Phi giμnh tù do, ®éc lËp, v× cμng ngμy hä cμng thÊy râ Liªn
X« vμ c¸c n−íc x· héi chñ nghÜa lμ nh÷ng ng−êi b¹n trung
thμnh, lu«n lu«n s½n sμng gióp ®ì hä chèng thùc d©n ®Õ
quèc. §ång thêi còng khuyÕn khÝch giai cÊp c«ng nh©n ë c¸c
n−íc t− b¶n h¨ng h¸i ®Êu tranh vμ thèng nhÊt hμnh ®éng, v×
hä thÊy ®êi sèng t−¬i vui hiÖn t¹i cña nh©n d©n Liªn X« vμ
c¸c n−íc x· héi chñ nghÜa sÏ lμ ®êi sèng cña hä sau nμy.
 346
Cuèi cïng, §¹i héi nhÊn m¹nh nhiÖm vô rÊt quan träng
cña C«ng ®oμn vμ §oμn Thanh niªn Céng s¶n Liªn X« trong
sù nghiÖp x©y dùng chñ nghÜa céng s¶n.
§¹i héi ®· nhÊt trÝ th«ng qua kÕ ho¹ch 7 n¨m. Nãi tãm l¹i,
nh÷ng ®Æc ®iÓm næi bËt trong §¹i héi lμ: §¶ng Céng s¶n vμ
nh©n d©n Liªn X« quyÕt t©m x©y dùng th¾ng lîi chñ nghÜa céng
s¶n, b¶o vÖ hoμ b×nh thÕ giíi, Liªn X« cïng c¸c n−íc trong phe
x· héi chñ nghÜa ®oμn kÕt nhÊt trÝ tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi vμ
chñ nghÜa céng s¶n.
Cuéc th¸ch thi ®ua x©y dùng kinh tÕ hoμ b×nh gi÷a hai
chÕ ®é vμ ý chÝ kiªn quyÕt cña Liªn X« v−ît qu¸ Mü ®· lμm
rung ®éng c¶ thÕ giíi, nhÊt lμ n−íc Mü. Chóng ta cßn nhí
r»ng khi Liªn X« ®Æt kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø nhÊt, c¸c b¸o
chÝ vμ chÝnh kh¸ch t− s¶n ph−¬ng T©y ®Òu chÕ giÔu vμ cho ®ã
lμ "kh«ng t−ëng" vμ "nhÊt ®Þnh thÊt b¹i". Nh−ng ngμy nay
th¸i ®é hä ®· kh¸c h¼n. Hä buéc ph¶i thõa nhËn r»ng kÕ
ho¹ch 7 n¨m cña Liªn X« sÏ thμnh c«ng.
C¸c chÝnh kh¸ch Mü nãi: sù ph¸t triÓn cña Nga ®· v−ît
qu¸ vμ sÏ tiÕp tôc v−ît qu¸ sù ph¸t triÓn cña Mü.
§Ó tù an ñi, mét nhãm ng−êi "kinh tÕ häc" Mü nãi: C¸ch
tÝnh to¸n con sè chØ tiªu cña Mü ®· cò kü råi, cÇn ph¶i söa l¹i
®Ó t¨ng gia s¶n l−îng c«ng nghiÖp cña Mü, nh− thÕ ®Ó cã thÓ
"ng¨n trë" Liªn X« ®uæi kÞp Mü.
Ng−êi b×nh luËn cña H·ng th«ng tÊn Mü viÕt: "C¸i c¶m
gi¸c −u thÕ cña ph−¬ng T©y ®· ®i mÊt råi, kh«ng trë l¹i n÷a.
ThÕ cho c¶m gi¸c ®ã lμ lßng lo ©u vμ tù phª b×nh. C«ng phu
10 n¨m ®· ®−a l¹i cho n−íc Nga lßng tù tin vμ sù thμnh
c«ng".
Tê b¸o t− s¶n Mü Céng hoμ míi viÕt: "Liªn X« chän kinh
tÕ lμm chiÕn tr−êng, trªn chiÕn tr−êng Êy chñ nghÜa céng s¶n
sÏ th¾ng lîi... §èi víi hμng tr¨m triÖu ng−êi, c¸ch sinh sèng
cña céng s¶n ®· cã søc hÊp dÉn h¬n c¸ch sinh sèng cña ng−êi
Mü chóng ta...".
B¸o Khoa häc c«ng gi¸o Mü viÕt: "KÕ ho¹ch 7 n¨m cña
Liªn X« lμ mét kÕ ho¹ch m¹nh d¹n nhÊt vμ vÜ ®¹i nhÊt x−a
nay ch−a tõng cã, nã lμm cho thÕ giíi võa ng¹c nhiªn võa
kh©m phôc...".
Tê N÷u ¦íc thêi b¸o viÕt: Trong cuéc thi ®ua kinh tÕ Liªn
347 hå chÝ Minh toμn tËp
X« cã thÓ ®uæi kÞp Mü tr−íc khi c¸c chuyªn gia Mü tr¶ lêi
®−îc c©u hái: V× sao kinh tÕ Liªn X« cø tiÕn lªn, vμ kinh tÕ
Mü cø thôt l¹i...
T«i chØ tãm t¾t trÝch mét sè b¸o t− s¶n Mü, v× Mü lμ trïm
t− b¶n ®Õ quèc. Vμ Liªn X« th¾ng Mü, tøc lμ th¾ng c¶ phe t−
b¶n ®Õ quèc.
Mét ®iÓm quan träng n÷a cÇn nªu lμ: Trong kÕ ho¹ch 7
n¨m, sè c«ng nh©n vμ nh©n viªn Liªn X« sÏ t¨ng thªm 12
triÖu ng−êi, th× ë Mü h«m 10 th¸ng 2 Tæng thèng Mü ®· ph¶i
nhËn Mü cã gÇn n¨m triÖu ng−êi thÊt nghiÖp hoμn toμn. §ã
lμ sè ng−êi thÊt nghiÖp nhiÒu nhÊt tõ ngμy kinh tÕ khñng
ho¶ng b¾t ®Çu ë Mü vμo håi th¸ng 4 n¨m 1958.
Trong §¹i héi, nhiÒu ®ång chÝ Liªn X« vμ ®¹i biÓu c¸c
®¶ng anh em ®Òu th©n ¸i göi lêi chóc §¶ng, ChÝnh phñ vμ
nh©n d©n ViÖt Nam ta hoμn thμnh vμ hoμn thμnh v−ît møc
kÕ ho¹ch 3 n¨m. Chóng t«i ®· høa víi c¸c ®ång chÝ Êy r»ng:
Häc tËp tinh thÇn vμ nghÞ lùc cña §¶ng céng s¶n vμ nh©n
d©n Liªn X« x©y dùng chñ nghÜa céng s¶n vμ nh©n d©n c¸c
n−íc anh em x©y dùng chñ nghÜa x· héi, toμn §¶ng vμ toμn
d©n ta nhÊt ®Þnh cè g¾ng ®−a miÒn B¾c tiÕn lªn chñ nghÜa x·
héi lμm c¬ së v÷ng ch¾c cho c«ng cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt
n−íc nhμ ®Ó x©y dùng mét n−íc ViÖt Nam hoμ b×nh, thèng
nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ vμ giμu m¹nh.
Nãi tèi 19-2-1959.
S¸ch Hå ChÝ Minh Toμn tËp,
xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt,
Nxb Sù thËt, Hμ Néi, 1989,
t.8, tr.292-300.
 348 349 hå chÝ Minh toμn tËp

NãI CHUYÖN VíI C¸N Bé, C¤NG NH¢N
TR£N C¤NG TR¦êNG X¢Y DùNG
BA NHμ M¸Y Xμ PHßNG, CAO SU,
bμo ®Þa ph−¬ng, ph¶i më réng phong trμo thi ®ua gi÷a c¸c c¸
nh©n vμ gi÷a c¸c bé phËn s¶n xuÊt, ph¶i gi÷ v÷ng kû luËt lao
®éng. C¸c ®¶ng viªn, ®oμn viªn thanh niªn lao ®éng, c¸n bé,
ph¶i g−¬ng mÉu vÒ mäi mÆt, l·nh ®¹o cho tèt phong trμo s¶n
xuÊt theo khÈu hiÖu: nhiÒu, nhanh, tèt, rÎ.
Nãi ngμy 24-2-1959.
B¸o Nh©n d©n, sè 1809,

THUèC L¸ ë Hμ NéI ngμy 26-2-1959.

H«m nay, B¸c thay mÆt §¶ng vμ ChÝnh phñ ®Õn th¨m c¸c
c«, c¸c chó vμ c¶m ¬n c¸c ®ång chÝ chuyªn gia ®· tËn t×nh
gióp ta x©y dùng.
C¸c c¸n bé, c«ng nh©n trªn c«ng tr−êng cÇn nªu cao tinh
thÇn tr¸ch nhiÖm, ý thøc lμm chñ n−íc nhμ, ra søc t¨ng gia
s¶n xuÊt, thùc hμnh tiÕt kiÖm, hoμn thμnh tèt nhiÖm vô mμ
§¶ng vμ ChÝnh phñ ®· trao cho. Giai cÊp c«ng nh©n lμ giai
cÊp l·nh ®¹o c¸ch m¹ng, muèn xøng ®¸ng lμ giai cÊp l·nh ®¹o
th× ph¶i g−¬ng mÉu trong c«ng t¸c. Muèn tiÕn lªn chñ nghÜa
x· héi, muèn n−íc nhμ mau chãng thèng nhÊt, muèn ®−îc tù
do sung s−íng, mäi ng−êi ph¶i kh¾c phôc khã kh¨n, thi ®ua
t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hμnh tiÕt kiÖm.
C«ng nh©n, c¸n bé trªn c«ng tr−êng ®· biÕt dïng xe cót-
kÝt vμ c¶i tiÕn mét sè dông cô x©y dùng nªn b−íc ®Çu ®· t¨ng
n¨ng suÊt cao h¬n tr−íc, gi¶m bít søc lao ®éng cña c«ng
nh©n. Tuy nhiªn, nh÷ng −u ®iÓm, s¸ng kiÕn nμy cßn ch−a
®−îc phæ biÕn réng r·i. Ngoμi ra cßn nh÷ng khuyÕt ®iÓm nh−
viÖc ®æ bª t«ng vμ x©y t−êng ë mét sè bé phËn cña c«ng
tr−êng ch−a ®−îc tèt l¾m, mét sè c«ng viÖc ph¶i lμm ®i, lμm
l¹i, sinh ra l·ng phÝ; n¨ng suÊt lao ®éng ë c«ng tr−êng nãi
chung cßn thÊp, kû luËt lao ®éng ch−a ®−îc ®Ò cao.
Muèn x©y dùng thμnh c«ng chñ nghÜa x· héi, mäi ng−êi
cÇn cã tinh thÇn lμm chñ tèt, ph¶i ®Ò cao tinh thÇn tr¸ch
nhiÖm. NhiÖm vô tr−íc m¾t cña c¸n bé, c«ng nh©n trªn c«ng
tr−êng lμ ph¶i ®oμn kÕt chÆt chÏ, ®oμn kÕt gi÷a c¸c c¸n bé,
c«ng nh©n, ®oμn kÕt víi c¸c chuyªn gia, ®oμn kÕt víi ®ång
 350 351 hå chÝ Minh toμn tËp

c¸c chó b×nh nghÞ, ai kh¸ nhÊt th× ®−îc gi¶i th−ëng Êy.
Chóc c¸c c«, c¸c chó vui vÎ, m¹nh khoÎ, ®oμn kÕt, tiÕn bé.

TH¦ GöI C¤NG NH¢N, CHIÕN SÜ, Ngμy 24 th¸ng 2 n¨m 1959
NH¢N VI£N X¦ëNG MAY 10, B¸C Hå
CôC QU¢N NHU
Bót tÝch, l−u t¹i
B¶o tμng Hå ChÝ Minh.
Th©n ¸i göi c«ng nh©n, chiÕn sÜ, nh©n viªn vμ c¸n bé
X−ëng may 10 Côc qu©n nhu, Tæng côc HËu cÇn,
B¸c rÊt vui lßng c¸c c« c¸c chó cã tiÕn bé kh¸ vÒ
§oμn kÕt th©n ¸i,
Liªn tôc thi ®ua,
C¶i tiÕn kü thuËt,
T¨ng gia s¶n xuÊt,
Thùc hμnh tiÕt kiÖm,
Qu¶n lý xÝ nghiÖp.
Ch¾c c¸c c« c¸c chó ®· tù thÊy r»ng:
T− t−ëng th«ng th× c«ng viÖc tèt. Nh÷ng kinh nghiÖm Êy
nªn phæ biÕn cho c¸c nhμ m¸y kh¸c.
Nh−ng c¸c c« c¸c chó chí cã thÊy tiÕn bé mμ tù m·n, tù
kiªu. Tr¸i l¹i cÇn ph¶i cè g¾ng h¬n n÷a ®Ó tiÕn bé m·i.
C¶m ¬n c¸c c«, c¸c chó ®· biÕu B¸c bé ¸o.
B¸c ®· nhËn råi. Nay B¸c göi bé ¸o Êy lμm gi¶i th−ëng
cho mét ®ît thi ®ua. Khi nμo ®ît thi ®ua kÕt thóc, do c¸c c«
 352
§IÖN MõNG QUèC KH¸NH
N¦íC CéNG HOμ A RËP THèNG NHÊT
KÝnh göi: ¤ng Gaman ¸p®en N¸txe, Tæng thèng
n−íc Céng hoμ A RËp thèng nhÊt.
L¬ Ke
Nh©n dÞp Quèc kh¸nh n−íc Céng hoμ A RËp thèng nhÊt,
thay mÆt ChÝnh phñ, nh©n d©n ViÖt Nam vμ nh©n danh c¸
nh©n t«i, t«i kÝnh göi Ngμi, ChÝnh phñ vμ nh©n d©n Céng
hoμ A RËp thèng nhÊt anh em lêi chóc mõng nhiÖt liÖt nhÊt.
Trong n¨m qua, n−íc Céng hoμ A RËp thèng nhÊt ®· ®¹t
®−îc nhiÒu thμnh tùu trong c«ng cuéc ®Êu tranh chèng chñ
nghÜa thùc d©n, cñng cè nÒn ®éc lËp vμ kiÕn thiÕt kinh tÕ
quèc d©n.
T«i ch¾c r»ng d−íi sù l·nh ®¹o cña Ngμi, n−íc Céng hoμ
A RËp thèng nhÊt sÏ thu ®−îc nh÷ng th¾ng lîi to lín h¬n n÷a
trong c«ng cuéc x©y dùng ®Êt n−íc vμ g×n gi÷ hoμ b×nh.
Chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n hai n−íc ViÖt Nam
D©n chñ Céng hoμ vμ Céng hoμ A RËp thèng nhÊt ngμy cμng
cñng cè vμ ph¸t triÓn.
Chñ tÞch
n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
Hå CHÝ MINH
B¸o Nh©n d©n, sè 1807,
ngμy 24-2-1959.
353 hå chÝ Minh toμn tËp
LêI PH¸T BIÓU TR¦íC KHI L£N §¦êNG
§I TH¡M N¦íC CéNG HOμ IN§¤N£XIA
Th−a c¸c cô,
C¸c ®ång chÝ vμ c¸c ch¸u,
NhËn lêi mêi cña Tæng thèng Xuc¸cn«, h«m nay, chóng
t«i sung s−íng ®−îc ®i th¨m n−íc In®«nªxia anh em. Chóng
t«i sÏ thay mÆt ®ång bμo ta mang t×nh h÷u nghÞ th¾m thiÕt
®Õn víi nh©n d©n In®«nªxia anh em. Ch¾c r»ng lóc chóng t«i
trë vÒ sÏ ®em theo mãn quμ quý b¸u tøc lμ t×nh h÷u nghÞ cña
nh©n d©n In®«nªxia ®èi víi nh©n d©n ta.
Trong lóc chóng t«i ®i v¾ng, rÊt mong ë nhμ toμn §¶ng,
toμn ChÝnh phñ, toμn thÓ ®ång bμo lμm mÊy viÖc sau ®©y:
Thø nhÊt lμ chèng h¹n, cã chèng h¹n tèt míi n¾m ch¾c
®−îc vô §«ng - Xu©n th¾ng lîi; vô §«ng - Xu©n cã th¾ng lîi
míi hoμn thμnh vμ hoμn thμnh v−ît møc kÕ ho¹ch Nhμ n−íc
n¨m 1959.
Thø hai lμ c¸c xÝ nghiÖp ph¶i ®Èy m¹nh viÖc c¶i tiÕn qu¶n
lý, v× cã c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp th× c«ng nghiÖp míi hoμn
thμnh vμ hoμn thμnh v−ît møc kÕ ho¹ch. VÒ kinh tÕ, n«ng
nghiÖp vμ c«ng nghiÖp nh− hai ch©n cña mét ng−êi. N«ng
nghiÖp vμ c«ng nghiÖp cã khoÎ, kÕ ho¹ch míi hoμn thμnh.
Muèn thÕ, ph¶i cã søc khoÎ, muèn khoÎ b©y giê ph¶i trÞ vμ
phßng bÖnh cóm.
T«i xin c¶m ¬n c¸c cô, c¸c ®ång chÝ vμ c¸c ch¸u ra tiÔn
chóng t«i ngμy h«m nay.
Nãi ngμy 26-2-1959.
B¸o Nh©n d©n, sè 1810, ngμy 27-2-1959.
 354
BμI NãI T¹I QUèC HéI IN§¤N£XIA
H«m nay t«i rÊt sung s−íng ®−îc ®Õn chμo mõng Quèc
héi n−íc Céng hoμ In®«nªxia. T«i xin thμnh thËt c¶m ¬n c¸c
vÞ ®· bít thêi giê dμnh cho t«i vinh dù ®ã, xin chuyÓn tíi c¸c
vÞ vμ toμn thÓ nh©n d©n In®«nªxia lêi chμo h÷u nghÞ th¾m
thiÕt nhÊt cña nh©n d©n ViÖt Nam vμ Quèc héi n−íc ViÖt
Nam D©n chñ Céng hoμ.
Tõ l©u, nh©n d©n hai n−íc chóng ta ®· g¾n bã víi nhau
trong cuéc ®Êu tranh chung chèng chñ nghÜa thùc d©n. Nh©n
d©n ViÖt Nam rÊt kh©m phôc nh©n d©n In®«nªxia cÇn cï vμ
yªu chuéng tù do, ®· x©y dùng nªn mét nÒn v¨n ho¸ rùc rì
l©u ®êi. Víi truyÒn thèng ®oμn kÕt s½n cã, nh©n d©n
In®«nªxia ®· bÒn bØ ®Êu tranh chèng ¸ch thèng trÞ thùc d©n
®Ó giμnh l¹i ®éc lËp d©n téc. Th¸ng 8 n¨m 1945, toμn thÓ
nh©n d©n In®«nªxia ®· ®øng lªn lËt ®æ chÕ ®é thèng trÞ thùc
d©n, thμnh lËp n−íc Céng hoμ In®«nªxia, lμm chñ vËn mÖnh
cña m×nh. Nh−ng bän thùc d©n trë l¹i ®Þnh x©m chiÕm n−íc
In®«nªxia mét lÇn n÷a: chóng më nh÷ng cuéc tÊn c«ng liªn
tiÕp vμo n−íc Céng hoμ In®«nªxia. Nh−ng tíi ®©u chóng
còng vÊp ph¶i søc ®oμn kÕt chiÕn ®Êu anh dòng cña nh©n
d©n In®«nªxia.
Ngμy nay, nh©n d©n In®«nªxia cã Quèc héi cña m×nh, mμ
c¸c vÞ lμ nh÷ng ng−êi ®¹i diÖn kÝnh mÕn. Nh©n d©n
In®«nªxia ®ang xiÕt chÆt hμng ngò chung quanh vÞ l·nh tô
kÝnh mÕn lμ Tæng thèng Xuc¸cn«, ra søc x©y dùng n−íc
In®«nªxia ®éc lËp, tù chñ, phån vinh vμ ®Êu tranh b¶o vÖ hoμ
b×nh thÕ giíi.
Bμi häc thμnh c«ng cña In®«nªxia lμ bμi häc ®oμn kÕt,
®oμn kÕt c¸c d©n téc, c¸c ®Þa ph−¬ng, c¸c ®¶ng ph¸i, chèng kÎ
thï chung lμ bän thùc d©n x©m l−îc. Nh−ng hiÖn nay miÒn
T©y Iri¨ng ruét thÞt cña nh©n d©n In®«nªxia cßn bÞ n−íc
355 hå chÝ Minh toμn tËp
ngoμi chiÕm cø. Nh©n d©n ViÖt Nam hoμn toμn ñng hé ý
nguyÖn thiÕt tha vμ chÝ khÝ s¾t ®¸ cña nh©n d©n In®«nªxia
®ßi kh«i phôc l¹i miÒn T©y Iri¨ng. Nh©n dÞp nμy, t«i nhê c¸c
vÞ chuyÓn tíi nh©n d©n miÒn T©y Iri¨ng anh dòng lêi chóc
th¾ng lîi cña nh©n d©n ViÖt Nam. Nh©n d©n ViÖt Nam tin
ch¾c r»ng lùc l−îng ®oμn kÕt cña mäi ng−êi In®«nªxia yªu
n−íc nhÊt ®Þnh sÏ th¾ng bän thùc d©n vμ miÒn T©y Iri¨ng
nhÊt ®Þnh sÏ ®−îc kh«i phôc.
Còng nh− In®«nªxia, tõ l©u, n−íc ViÖt Nam lμ mét, d©n
téc ViÖt Nam lμ mét, vÒ mäi ph−¬ng diÖn ®Þa lý, lÞch sö, kinh
tÕ, v¨n ho¸, x· héi. Trong h¬n 80 n¨m thèng trÞ n−íc chóng
t«i, bän thùc d©n dïng mäi thñ ®o¹n ®Ó chia rÏ d©n téc, chia
rÏ t«n gi¸o, chóng ¸p dông chÝnh s¸ch cæ ®iÓn lμ "chia ®Ó trÞ".
Trong suèt c¶ thêi gian bÞ thùc d©n thèng trÞ, nh©n d©n ViÖt
Nam, tõ Nam chÝ B¾c, ®· bÒn bØ ®Êu tranh ®Ó giμnh l¹i tù do
®éc lËp. Nhê lùc l−îng ®oμn kÕt, nh©n d©n ViÖt Nam ®· lμm
C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m thμnh c«ng. N−íc ViÖt Nam D©n chñ
Céng hoμ ra ®êi. Quèc héi ViÖt Nam ®−îc bÇu cö. Nh−ng bän
thùc d©n trë l¹i x©m l−îc n−íc chóng t«i, hßng thèng trÞ
nh©n d©n chóng t«i mét lÇn n÷a. Qu©n ®éi cña chóng ®i ®Õn
®©u còng thi hμnh chÝnh s¸ch ®éc ¸c lμ: "giÕt s¹ch, ®èt s¹ch,
ph¸ s¹ch". Tr−íc n¹n ngo¹i x©m, tÊt c¶ ng−êi ViÖt Nam yªu
n−íc ®Òu ®oμn kÕt kh¸ng chiÕn cøu n−íc, b¶o vÖ Tæ quèc, b¶o
vÖ thμnh qu¶ cña C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m.
Sau chÝn n¨m kh¸ng chiÕn gian khæ, nh©n d©n ViÖt Nam
®· ®¸nh b¹i bän thùc d©n x©m l−îc vμ ®· giμnh ®−îc th¾ng
lîi vÎ vang. HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬, ký kÕt sau chiÕn th¾ng §iÖn
Biªn Phñ, ®· lËp l¹i hoμ b×nh ë ViÖt Nam trªn c¬ së c«ng
nhËn chñ quyÒn, ®éc lËp, thèng nhÊt vμ toμn vÑn l·nh thæ
cña n−íc ViÖt Nam.
Theo HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬, giíi tuyÕn gi÷a hai miÒn B¾c vμ
Nam ViÖt Nam chØ cã tÝnh chÊt t¹m thêi, hoμn toμn kh«ng
ph¶i lμ mét ranh giíi chÝnh trÞ, ranh giíi l·nh thæ vμ c¸c nhμ
®−¬ng côc ë hai miÒn ph¶i më héi nghÞ hiÖp th−¬ng bμn vÒ
vÊn ®Ò tæng tuyÓn cö tù do trong c¶ n−íc ®Ó thèng nhÊt n−íc
 356
ViÖt Nam.
Râ rμng vÊn ®Ò thèng nhÊt cña n−íc ViÖt Nam ®· ®−îc
c¸c n−íc tham gia Héi nghÞ Gi¬nev¬ long träng c«ng nhËn.
Nh−ng bän ®Õ quèc ngoan cè kh«ng t«n träng c¸c ®iÒu kho¶n
cña HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬, chóng tiÕp tôc can thiÖp vμo miÒn
Nam ViÖt Nam vμ biÕn n¬i nμy thμnh mét c¨n cø qu©n sù ®Ó
chuÈn bÞ mét cuéc chiÕn tranh míi. V× chóng mμ viÖc thèng
nhÊt n−íc ViÖt Nam cho ®Õn nay vÉn ch−a ®−îc thùc hiÖn.
Trong khi ®ã th× nh÷ng ng−êi yªu n−íc, t¸n thμnh hoμ b×nh
vμ thèng nhÊt ë miÒn Nam lu«n lu«n bÞ khñng bè, tï ®μy,
giÕt chãc mét c¸ch rÊt d· man.
ViÖc chia c¾t ®Êt n−íc ViÖt Nam ®ang x©m ph¹m nÆng nÒ
®Õn ®êi sèng chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸ vμ t×nh c¶m cña toμn
thÓ d©n téc ViÖt Nam.
NguyÖn väng thiÕt tha cña toμn d©n ViÖt Nam lμ n−íc
nhμ mau chãng thèng nhÊt trªn c¬ së ®éc lËp vμ d©n chñ nh−
HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ®· quy ®Þnh. VÊn ®Ò thèng nhÊt ®Êt n−íc
lμ vÊn ®Ò néi bé cña nh©n d©n ViÖt Nam, c¸c nhμ ®−¬ng côc
hai miÒn ph¶i cïng nhau th−¬ng l−îng, nh©n nh−îng lÉn
nhau, v× lîi Ých tèi cao cña Tæ quèc vμ d©n téc. Chóng t«i chñ
tr−¬ng ®oμn kÕt tÊt c¶ c¸c lùc l−îng yªu n−íc ë miÒn B¾c vμ
miÒn Nam, ra søc phÊn ®Êu chèng sù can thiÖp cña bän ®Õ
quèc thùc d©n, ®Ó x©y dùng mét n−íc ViÖt Nam hoμ b×nh,
thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ vμ giμu m¹nh.
Chóng t«i tin ch¾c r»ng lùc l−îng ®oμn kÕt vμ ®Êu tranh
kiªn quyÕt cña toμn d©n ViÖt Nam ®−îc sù ®ång t×nh vμ ñng
hé cña nh©n d©n yªu chuéng hoμ b×nh thÕ giíi, nhÊt ®Þnh sÏ
thμnh c«ng trong sù nghiÖp thèng nhÊt Tæ quèc chóng t«i.
LÞch sö hai n−íc chóng ta chøng tá r»ng: ®oμn kÕt toμn
d©n lμ mét yÕu tè quyÕt ®Þnh cho sù th¾ng lîi cña chóng ta.
Sù ®oμn kÕt chÆt chÏ gi÷a c¸c n−íc ¸ - Phi còng lμ yÕu tè
quan träng ®Ó th¾ng chñ nghÜa thùc d©n ®Õ quèc. Tõ Héi
nghÞ B¨ng ®ung ®Õn nay, sù ®oμn kÕt ®ã ngμy cμng cñng cè
vμ ph¸t triÓn. NhiÒu n−íc ¸- Phi ®· giμnh ®−îc ®éc lËp. C¸c
n−íc ¸ - Phi chóng ta ngμy nay cã quan hÖ mËt thiÕt víi
nhau, ñng hé lÉn nhau, hîp t¸c víi nhau trong sù nghiÖp
chung lμ gi÷ g×n hoμ b×nh, b¶o vÖ ®éc lËp vμ x©y dùng ®Êt
n−íc. T×nh h×nh thÕ giíi hiÖn nay ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn
357 hå chÝ Minh toμn tËp
c¨n b¶nlùc l−îng hiÕu chiÕn ngμy cμng bÞ thÊt b¹i lùc l−îng
hoμ b×nh, d©n chñ vμ ®éc lËp d©n téc ngμy cμng ph¸t triÓn
m¹nh mÏ. Do ®ã, chóng ta cã thÓ nãi ch¾c r»ng lùc l−îng
®oμn kÕt ®Êu tranh cña nh©n d©n c¸c n−íc ¸ - Phi nhÊt ®Þnh
sÏ th¾ng chñ nghÜa thùc d©n ®Õ quèc. Nh©n d©n In®«nªxia
®oμn kÕt ®· ®¸nh ®uæi ®−îc thùc d©n c−íp n−íc m×nh. Nh©n
d©n ¸ - Phi ®oμn kÕt nhÊt ®Þnh sÏ th¾ng c¶ phe thùc d©n.
Tõ khi hoμ b×nh lËp l¹i ë ViÖt Nam, quan hÖ h÷u nghÞ
gi÷a hai n−íc chóng ta ®· ph¸t triÓn tèt ®Ñp. Trong thêi gian
sang th¨m n−íc chóng t«i, Chñ tÞch X¸ct«n« ®· nãi mét c©u
cßn ghi s©u trong lßng nh©n d©n ViÖt Nam: "Nh÷ng quan hÖ
h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n In®«nªxia vμ nh©n d©n ViÖt Nam sÏ
®êi ®êi bÊt diÖt, nhê nh÷ng ®iÓm gièng nhau c¨n b¶n: ®ã lμ
b¶o vÖ hoμ b×nh thÕ giíi vμ chñ quyÒn d©n téc". ThËt vËy,
quan hÖ h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n hai n−íc chóng ta sÏ ®êi ®êi
bÊt diÖt, sù nghiÖp chung cña chóng ta nhÊt ®Þnh sÏ thμnh
c«ng.
Tr−íc khi døt lêi, t«i xin chóc Chñ tÞch, c¸c Phã Chñ tÞch
vμ c¸c vÞ ®¹i biÓu Quèc héi n−íc Céng hoμ In®«nªxia lu«n
lu«n m¹nh khoÎ, thu nhiÒu th¾ng lîi trong c«ng cuéc b¶o vÖ
hoμ b×nh, b¶o vÖ ®éc lËp d©n téc, thu håi miÒn T©y Iri¨ng vμ
x©y dùng ®Êt n−íc In®«nªxia ngμy cμng phån vinh.
T×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n ViÖt Nam vμ nh©n d©n
In®«nªxia mu«n n¨m!
Nh©n d©n ¸ - Phi ®oμn kÕt mu«n n¨m!
Hoμ b×nh ch©u ¸ vμ thÕ giíi mu«n n¨m!
Nãi ngμy 28-2-1959.
S¸ch Nh÷ng lêi kªu gäi cña
Hå Chñ tÞch, Nxb Sù thËt,
Hμ Néi, 1960, t.V, tr. 174-177.
 358
NãI CHUYÖN VíI §OμN §¹I BIÓU
N¤NG D¢N LμNG PAXAREBU
(NGO¹I ¤ GIAC¸CTA, IN§¤N£XIA)
T«i rÊt c¶m ¬n c¸c b¹n vμ xin chuyÓn tíi c¸c b¹n lêi chμo
mõng cña n«ng d©n ViÖt Nam. Nh−ng c¸c b¹n cho t«i nhiÒu
quμ thÕ nμy th× t«i mang vÒ lμm sao ®−îc. T«i sÏ chuyÓn tíi
anh em n«ng d©n ViÖt Nam lêi chμo cña c¸c b¹n. T«i tin ch¾c
r»ng d−íi sù l·nh ®¹o cña ng−êi Anh c¶ Xuc¸cn« vμ ChÝnh
phñ In®«nªxia, c¸c b¹n sÏ lμm viÖc nhiÒu h¬n vμ ®êi sèng sÏ
sung s−íng h¬n. Tr−íc ®©y, còng nh− anh em n«ng d©n ViÖt
Nam, c¸c b¹n ®· bÞ ®au khæ d−íi ¸ch thèng trÞ cña chñ nghÜa
thùc d©n. Ngμy nay In®«nªxia vμ ViÖt Nam ®· ®−îc ®éc lËp,
c¸c b¹n lμ chñ ®Êt n−íc, lμ chñ ruéng ®Êt. §êi sèng cña c¸c
b¹n vμ cña con c¸i c¸c b¹n ®Òu do viÖc c¸c b¹n phÊn ®Êu ®Ó
®êi sèng ®−îc sung s−íng h¬n.
T«i tin ch¾c r»ng ng−êi Anh c¶ Xuc¸cn« vμ ChÝnh phñ
In®«nªxia sÏ gióp ®ì c¸c b¹n vÒ mäi mÆt ®Ó ®êi sèng ®−îc
t−¬i ®Ñp h¬n. T«i xin göi tíi nh©n d©n trong lμng, c¸c cô «ng,
cô bμ vμ c¸c thanh niªn nam, n÷ lêi chóc mõng tèt ®Ñp nhÊt.
Riªng ®èi víi c¸c ch¸u thiÕu nhi, B¸c Hå xin göi c¸c ch¸u lêi
chóc mõng nhiÖt liÖt.
Nãi ngμy 28-2-1959.
B¸o Nh©n d©n,
sè 1813, ngμy 2-3-1959.
359 hå chÝ Minh toμn tËp
§¸P Tõ TRONG BUæI TIÖC
DO TæNG THèNG XUC¸CN¤ CHI£U §·I
T«i ®· chuÈn bÞ bμi nãi theo thñ tôc, nh−ng trong bÇu
kh«ng khÝ nång nhiÖt nμy, t«i chØ xin nãi mÊy lêi tù ®¸y lßng
t«i:
Hai d©n téc ViÖt Nam vμ In®«nªxia ®Òu cã nh÷ng giai
®o¹n lÞch sö gièng nhau, ®· tõng kiªn quyÕt chiÕn ®Êu chèng
chñ nghÜa thùc d©n, ®· cïng mét lóc ®øng lªn ®¹p tan xiÒng
xÝch n« lÖ. Tuy nhiªn, cho ®Õn nay ®Êt n−íc ViÖt Nam vμ
In®«nªxia vÉn ch−a ®−îc hoμn toμn tù do vμ ®éc lËp mét
tr¨m phÇn tr¨m, bëi v× In®«nªxia ch−a kh«i phôc ®−îc miÒn
T©y Iri¨ng, cßn miÒn Nam ViÖt Nam th× vÉn ch−a ®−îc thèng
nhÊt vμo Tæ quèc ViÖt Nam. V× vËy c¶ hai n−íc ®Òu cßn ph¶i
tiÕp tôc ®Êu tranh chèng bän ®Õ quèc.
Víi tinh thÇn B¨ng®ung, nhiÒu d©n téc ë ch©u ¸ vμ ch©u
Phi ®· giμnh ®−îc tù do. Toμn thÓ nh©n d©n vμ ChÝnh phñ
n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ ñng hé cuéc ®Êu tranh
nh»m kh«i phôc miÒn T©y Iri¨ng cña nh©n d©n In®«nªxia
anh em. Vμ nh©n d©n ViÖt Nam tin ch¾c r»ng nh©n d©n
In®«nªxia còng ®ång t×nh ñng hé cuéc ®Êu tranh giμnh thèng
nhÊt hoμ b×nh ®Êt n−íc ViÖt Nam.
Cuèi cïng t«i ®Ò nghÞ n©ng cèc chóc søc khoÎ cña Tæng
thèng Xuc¸cn«, Thñ t−íng Giuan®a, chóc n−íc Céng hoμ
In®«nªxia phån vinh, chóc t×nh h÷u nghÞ kh«ng g× lay
chuyÓn næi gi÷a nh©n d©n ViÖt Nam vμ nh©n d©n In®«nªxia,
chóc t×nh ®oμn kÕt ngμy mét t¨ng c−êng gi÷a c¸c n−íc ¸ -
Phi vμ chóc hoμ b×nh ë §«ng - Nam ¸ vμ thÕ giíi bÒn v÷ng.
Nãi tèi 28-2-1959.
B¸o Nh©n d©n, sè 1813,
ngμy 2-3-1959.
 360
DIÔN V¡N T¹I CUéC MÝT TINH
CHμO MõNG CñA NH¢N D¢N
B¡NG§UNG (IN§¤N£XIA)
Th−a Tæng thèng Xuc¸cn« kÝnh mÕn,
Th−a «ng T− lÖnh qu©n khu,
Th−a «ng Chñ tÞch Khu tù trÞ cÊp I,
Th−a «ng Thñ hiÕn,
Th−a «ng ThÞ tr−ëng,
C¸c anh chÞ em th©n mÕn,
T«i rÊt sung s−íng ®Õn th¨m thμnh phè B¨ng®ung t−¬i
®Ñp vμ anh dòng, thμnh phè cña Héi nghÞ lÞch sö c¸c n−íc ¸ -
Phi. T«i xin c¶m ¬n sù ®ãn tiÕp nhiÖt liÖt cña c¸c vÞ vμ cña
c¸c anh chÞ em nh©n d©n thμnh phè vμ xin göi tíi c¸c vÞ vμ
anh chÞ em thμnh phè lêi chμo th©n thiÕt nhÊt cña nh©n d©n
ViÖt Nam. Nh©n d©n ViÖt Nam rÊt kh©m phôc nh©n d©n
B¨ng®ung cã truyÒn thèng anh dòng ®· gãp phÇn xøng ®¸ng
vμo sù nghiÖp gi¶i phãng d©n téc giμnh l¹i tù do vμ ®éc lËp.
B¨ng®ung l¹i lμ nguån gèc cña sù ®oμn kÕt vμ søc m¹nh cña
nh©n d©n ¸ - Phi chèng chñ nghÜa thùc d©n giμnh ®éc lËp
d©n téc vμ b¶o vÖ hoμ b×nh thÕ giíi. Tæng thèng Xuc¸cn«, vÞ
l·nh tô kÝnh mÕn, ng−êi chiÕn sÜ ®Êu tranh kiªn tr× cho ®éc
lËp In®«nªxia, cho hoμ b×nh vμ h÷u nghÞ gi÷a c¸c d©n téc,
ng−êi b¹n th©n thiÕt cña nh©n d©n ViÖt Nam, ®· cã cèng hiÕn
lín vμo sù thμnh c«ng cña Héi nghÞ B¨ng®ung. Ngμy nay tinh
thÇn B¨ng®ung ®· ph¸t triÓn m¹nh mÏ kh¾p thÕ giíi lμm lay
chuyÓn tËn gèc chñ nghÜa thùc d©n. C¸c d©n téc bÞ ¸p bøc
®ang ®øng lªn ®Þnh ®o¹t lÊy vËn mÖnh cña m×nh vμ ngμy
cμng th¾ng lîi. §Õ quèc thùc d©n ®· gÇn ®Õn ngμy bÞ tiªu
361 hå chÝ Minh toμn tËp
diÖt. Nh−ng chóng vÉn ngoan cè ch−a chÞu tõ bá ©m m−u
x©m l−îc vμ g©y chiÕn, hßng duy tr× ¸ch thèng trÞ thùc d©n
cña chóng. MiÒn T©y Iri¨ng ch−a ®−îc phôc håi. MiÒn Nam
ViÖt Nam cßn ë d−íi ¸ch thèng trÞ cña ®Õ quèc vμ tay sai, víi
tinh thÇn ®oμn kÕt vμ kiªn quyÕt ®Êu tranh cña nh©n d©n
hai n−íc chóng ta, ®−îc sù ®ång t×nh, ñng hé cña nh©n d©n
yªu chuéng hoμ b×nh thÕ giíi, cuéc ®Êu tranh cña nh©n d©n
In®«nªxia ®Ó thu håi miÒn T©y Iri¨ng vμ cuéc ®Êu tranh thùc
hiÖn thèng nhÊt ®Êt n−íc cña chóng t«i nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.
Nh©n d©n ViÖt Nam vμ nh©n d©n In®«nªxia g¾n bã víi nhau
trong cuéc c¸ch m¹ng vÜ ®¹i giμnh ®éc lËp ®· lu«n lu«n ®ång
t×nh vμ ñng hé lÉn nhau ngμy nay cμng ®oμn kÕt ñng hé
nhau h¬n n÷a trong c«ng cuéc x©y dùng ®Êt n−íc, ®Êu tranh
thùc hiÖn thèng nhÊt l·nh thæ vμ b¶o vÖ hoμ b×nh §«ng -
Nam ¸ vμ thÕ giíi.
Mét lÇn n÷a, t«i xin c¶m ¬n c¸c b¹n vμ xin chóc nh©n d©n
B¨ng®ung anh dòng ®¹t ®−îc nhiÒu thμnh tÝch to lín h¬n.
T«i xin göi anh chÞ em B¨ng®ung tÊt c¶ tÊm lßng yªu quý.
B¸c Hå göi c¸c ch¸u B¨ng®ung nhiÒu c¸i h«n.
- T×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n ViÖt Nam vμ nh©n d©n
In®«nªxia mu«n n¨m!
- Tinh thÇn B¨ng®ung mu«n n¨m!
- §éc lËp! 1) 26F
Nãi ngμy 2-3-1959.
B¸o Nh©n d©n, sè 1814,
ngμy 3-3-1959.
_________
1) §éc lËp: TiÕng chμo c¸ch m¹ng cña In®«nªxia.
 362
§¸P Tõ
TRONG BUæI LÔ NHËN B»NG B¸C SÜ DANH Dù
ë TR¦êNG §¹I HäC P¸TGIAGIARAN,
B¡NG§UNG (IN§¤N£XIA)
Th−a Tæng thèng Xuc¸cn«,
Th−a «ng Gi¸m ®èc,
Th−a c¸c vÞ gi¸o s−,
C¸c b¹n nam n÷ sinh viªn th©n mÕn,
T«i rÊt c¶m ¬n Tr−êng ®¹i häc P¸tgiagiaran tÆng cho t«i
b»ng B¸c sÜ luËt danh dù vμ rÊt c¶m ®éng vÒ nh÷ng lêi nãi
®Çy t×nh h÷u nghÞ cña «ng Gi¸m ®èc.
Vinh dù nμy kh«ng chØ riªng cho c¸ nh©n t«i, mμ chung
cho c¶ giíi trÝ thøc ViÖt Nam, cho c¶ nh©n d©n ViÖt Nam; nã
biÓu thÞ mèi c¶m t×nh kh¨ng khÝt cña giíi trÝ thøc vμ nh©n
d©n In®«nªxia ®èi víi nh©n d©n ViÖt Nam chóng t«i.
Nh©n d©n ViÖt Nam tõ l©u kh©m phôc nÒn v¨n ho¸ nghÖ
thuËt tèt ®Ñp cæ truyÒn cña nh©n d©n In®«nªxia. Nh÷ng c«ng
tr×nh kiÕn tróc lÞch sö, nh÷ng ®iÖu móa, ®iÖu nh¹c d©n téc,
nh÷ng th¬ v¨n l−u truyÒn tõ ngh×n x−a cña nh©n d©n
In®«nªxia lμm cho ai nÊy ®Õn In®«nªxia ®Òu thªm lßng yªu mÕn
v¨n ho¸ cña In®«nªxia. Bän thùc d©n muèn k×m h·m nÒn v¨n
ho¸ Êy nh−ng nh©n d©n vμ nh÷ng nhμ trÝ thøc In®«nªxia ®· anh
dòng ®Êu tranh ®Ó b¶o vÖ nÒn v¨n ho¸ d©n téc cña m×nh. Tõ
ngμy In®«nªxia giμnh l¹i ®éc lËp, c¸c nhμ trÝ thøc In®«nªxia mμ
c¸c vÞ gi¸o s− lμ nh÷ng ng−êi tiªu biÓu, ®· ra søc lμm cho nÒn
v¨n ho¸ In®«nªxia ngμy cμng ph¸t triÓn m¹nh mÏ. D−íi sù l·nh
®¹o s¸ng suèt vμ sù d×u d¾t tËn t×nh cña Tæng thèng Xuc¸cn«,
ChÝnh phñ n−íc Céng hoμ In®«nªxia quan t©m rÊt nhiÒu ®Õn
viÖc n©ng cao ®êi sèng v¨n ho¸ cña nh©n d©n. C¸c vÞ gi¸o s−
363 hå chÝ Minh toμn tËp
®· hÕt lßng cèng hiÕn vμo viÖc ®μo t¹o nh©n tμi ®Ó x©y dùng
®Êt n−íc.
T¹i thμnh phè B¨ng®ung nμy lμ mét trung t©m v¨n ho¸
næi tiÕng cña n−íc Céng hoμ In®«nªxia, tr−íc ®©y Tæng thèng
Xuc¸cn«, ng−êi l·nh ®¹o kÝnh mÕn cña nh©n d©n In®«nªxia,
ng−êi B¸c th©n yªu cña thanh niªn In®«nªxia, ®· rÌn luyÖn
cuéc ®êi thanh niªn vμ ®· tõng ho¹t ®éng c¸ch m¹ng. TÊm
g−¬ng anh dòng ®ã ®−îc c¸c b¹n trÝ thøc vμ sinh viªn
B¨ng®ung noi theo, nhÊt lμ trong nh÷ng ngμy kh¸ng chiÕn
giμnh ®éc lËp cho Tæ quèc. HiÖn nay, trÝ thøc vμ thanh niªn
B¨ng®ung còng nh− trÝ thøc, thanh niªn vμ nh©n d©n c¶
n−íc In®«nªxia ®ang ra søc x©y dùng ®Êt n−íc, ®Êu tranh
thu håi miÒn T©y Iri¨ng ®Ó hoμn thμnh thèng nhÊt l·nh thæ
vμ thñ tiªu nh÷ng tμn tÝch cña chÕ ®é thùc d©n. TrÝ thøc ViÖt
Nam vμ toμn thÓ nh©n d©n ViÖt Nam rÊt quan t©m theo dâi
cuéc ®Êu tranh cña c¸c b¹n vμ nhiÖt liÖt chóc c¸c b¹n thu
®−îc nhiÒu th¾ng lîi vÎ vang.
Lμ mét "B¸c sÜ míi", t«i xin phÐp «ng Gi¸m ®èc vμ c¸c vÞ
gi¸o s− cã mÊy lêi th©n mËt víi c¸c b¹n nam n÷ sinh viªn.
C¸c b¹n th©n mÕn,
C¸c b¹n häc ë ®©y lμ ®Ó chuÈn bÞ ngμy mai trë thμnh
nh÷ng ng−êi thî giái tiÕp tôc x©y dùng toμ nhμ tr¸ng lÖ cña
Tæ quèc c¸c b¹n. Sau khi tho¸t khái ¸ch k×m h·m cña thùc
d©n, n−íc Céng hoμ In®«nªxia ®· ph¸t triÓn m¹nh mÏ vμ
nhÊt ®Þnh sÏ cßn ph¸t triÓn m¹nh mÏ h¬n n÷a vÒ mäi mÆt.
T−¬ng lai c¸c b¹n g¾n liÒn víi t−¬ng lai x¸n l¹n cña n−íc
Céng hoμ In®«nªxia. C¸c b¹n sÏ ®−îc ®em hÕt tμi n¨ng ra ®Ó
phôc vô nh©n d©n, phôc vô Tæ quèc, phôc vô hoμ b×nh; sù
nghiÖp vÎ vang ®ã ch¾c lμm cho mäi ng−êi thanh niªn trÝ
thøc ®Òu c¶m thÊy v« cïng phÊn khëi.
ThÕ giíi ngμy nay ®ang tiÕn nh÷ng b−íc khæng lå vÒ mÆt
kiÕn thøc cña con ng−êi. Khoa häc tù nhiªn còng nh− khoa
häc x· héi kh«ng ngõng më réng ra nh÷ng ch©n trêi míi, con
 364
ng−êi ngμy cμng lμm chñ ®−îc thiªn nhiªn, còng nh− lμm
chñ ®−îc vËn mÖnh cña x· héi vμ cña b¶n th©n m×nh. ThÕ hÖ
thanh niªn lμ nh− mïa Xu©n, nh− v× sao míi mäc, chóng t«i
®Æt rÊt nhiÒu hy väng vμo c¸c b¹n, chóc c¸c b¹n häc tËp cã
nhiÒu kÕt qu¶ vμ lu«n lu«n tiÕn bé.
Thμnh phè B¨ng®ung cña c¸c b¹n ®· næi tiÕng lμ mét
trung t©m v¨n ho¸, l¹i lμ t−îng tr−ng cho sù ®oμn kÕt gi÷a c¸c
d©n téc ¸ - Phi ®Êu tranh cho ®éc lËp, hoμ b×nh vμ h÷u nghÞ:
Tinh thÇn B¨ng®ung ®· lan kh¾p hai lôc ®Þa vμ ®· ®−a l¹i
nhiÒu kÕt qu¶ tèt ®Ñp. T«i mong c¸c b¹n, nh÷ng ng−êi con
trai con g¸i ®Çy t−¬ng lai cña In®«nªxia, sÏ lu«n lu«n häc tËp
sù phÊn ®Êu anh dòng cña B¸c sÜ Xuc¸cn« vμ c¸c vÞ tiÒn bèi
vμ tiÕp tôc tinh thÇn cao c¶ cña B¨ng®ung.
Mét lÇn n÷a, t«i ch©n thμnh c¶m ¬n Tæng thèng Xuc¸cn«,
«ng Gi¸m ®èc, c¸c vÞ gi¸o s− vμ c¸c b¹n sinh viªn Tr−êng ®¹i
häc P¸tgiagiaran.
Chóc cho Tr−êng ®¹i häc P¸tgiagiaran ngμy cμng ph¸t
triÓn!
T×nh h÷u nghÞ anh em gi÷a ViÖt Nam vμ In®«nªxia mu«n
n¨m!
Tinh thÇn B¨ng®ung mu«n n¨m!
Hoμ b×nh ch©u ¸ vμ thÕ giíi mu«n n¨m!
Nãi chiÒu 2-3-1959.
B¸o Nh©n d©n, sè 1817,
ngμy 6-3-1959.
365 hå chÝ Minh toμn tËp
TUY£N Bè T¹I CUéC HäP B¸O
ë THñ §¤ GIAC¸CTA (IN§¤N£XIA)
Cuéc ®i th¨m In®«nªxia cña chóng t«i lÇn nμy ®· th¾t
chÆt thªm t×nh h÷u nghÞ anh em gi÷a hai n−íc ViÖt Nam -
In®«nªxia vμ lμm cho nh©n d©n hai n−íc cμng hiÓu biÕt nhau
h¬n vμ cμng yªu mÕn nhau h¬n.
Cuéc ®i th¨m nμy ®· gãp phÇn t¨ng c−êng t×nh ®oμn kÕt
gi÷a c¸c n−íc ¸ - Phi chèng chñ nghÜa thùc d©n vμ b¶o vÖ
hoμ b×nh ë ch©u ¸ vμ trªn toμn thÕ giíi.
Thêi ®¹i chóng ta lμ thêi ®¹i c¸c d©n téc bÞ ¸p bøc ®øng
lªn giμnh quyÒn ®éc lËp vμ tù do cña m×nh. Chñ nghÜa thùc
d©n ®ang tan r· vμ kh«ng bao l©u n÷a sÏ bÞ tan r· hoμn toμn.
Nh©n d©n ViÖt Nam ®oμn kÕt víi nh©n d©n In®«nªxia vμ
c¸c d©n téc ¸ - Phi kh¸c trong cuéc ®Êu tranh ®Ó b¶o vÖ ®éc
lËp vμ g×n gi÷ hoμ b×nh vμ hoμn toμn ñng hé ChÝnh phñ vμ
nh©n d©n In®«nªxia trong cuéc ®Êu tranh ®Ó cñng cè nÒn ®éc
lËp cña ®Êt n−íc, b¶o vÖ chñ quyÒn, chèng l¹i sù can thiÖp
cña n−íc ngoμi vμ thu håi miÒn T©y Iri¨ng. T©y Iri¨ng lμ mét
bé phËn cña l·nh thæ In®«nªxia vμ ph¶i trë vÒ víi In®«nªxia.
Cuéc ®Êu tranh cña nh©n d©n In®«nªxia ®Ó thùc hiÖn
thèng nhÊt ®Êt n−íc nhÊt ®Þnh sÏ th¾ng lîi.
Do sù can thiÖp cña n−íc ngoμi nªn t×nh h×nh biªn giíi
Lμo - ViÖt trong mét thêi gian ®· trë thμnh kh«ng b×nh
th−êng. ChÝnh phñ ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ muèn duy
tr× vμ ph¸t triÓn quan hÖ l¸ng giÒng tèt víi V−¬ng quèc Lμo
 366
vμ cho r»ng HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ vÒ Lμo32 cÇn ®−îc thi hμnh
®óng ®¾n v× lîi Ých cña nh©n d©n Lμo còng nh− cña nÒn hoμ
b×nh vμ an ninh ë §«ng D−¬ng vμ ë §«ng - Nam ¸ nãi chung.
§Ó thèng nhÊt n−íc ViÖt Nam, c¸c nhμ cÇm quyÒn cña hai
miÒn ë ViÖt Nam ph¶i gÆp gì nhau trong mét cuéc héi nghÞ
hiÖp th−¬ng ®Ó bμn vÊn ®Ò tæ chøc tæng tuyÓn cö, thùc hiÖn
thèng nhÊt ®Êt n−íc. ChÝnh phñ ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
trong bøc C«ng hμm ngμy 22 th¸ng 12 n¨m 1958 göi chÝnh
quyÒn miÒn Nam ®Ò nghÞ gi¶m qu©n sè, gi¶m ng©n s¸ch quèc
phßng, kh«ng lμm thªm hoÆc më réng c¸c c¨n cø qu©n sù,
kh«i phôc quan hÖ b×nh th−êng vμ nhiÒu biÖn ph¸p kh¸c.
Nh÷ng ®Ò nghÞ trªn ®©y sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho
viÖc thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc ViÖt Nam b»ng ph−¬ng ph¸p
hoμ b×nh, nh−ng cho ®Õn nay chÝnh quyÒn miÒn Nam ViÖt
Nam vÉn ch−a chÞu tr¶ lêi.
Chóng t«i ®ßi chÝnh quyÒn miÒn Nam ph¶i ®×nh chØ mäi
hμnh ®éng khñng bè, bän ®Õ quèc ph¶i rót khái miÒn Nam
ViÖt Nam vμ chóng kh«ng ®−îc can thiÖp vμo c«ng viÖc néi
trÞ cña nh©n d©n ViÖt Nam. Nh−ng bän ®Õ quèc vÉn tiÕp tôc
®−a vò khÝ vμ nh©n viªn qu©n sù vμo miÒn Nam ViÖt Nam,
biÕn miÒn Nam ViÖt Nam thμnh mét c¨n cø qu©n sù cña
chóng.
Chóng t«i chñ tr−¬ng thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc ViÖt
Nam b»ng ph−¬ng ph¸p hoμ b×nh trªn c¬ së ®éc lËp vμ d©n
chñ, nh− HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ®· quy ®Þnh. Chóng t«i lu«n
lu«n s½n sμng gÆp nhμ cÇm quyÒn miÒn Nam ViÖt Nam ®Ó
bμn b¹c víi hä vÒ tÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn viÖc
thèng nhÊt ®Êt n−íc trªn tinh thÇn hiÓu biÕt vμ nh©n
nh−îng lÉn nhau, v× lîi Ých cña Tæ quèc.
Chóng t«i ph¶n ®èi viÖc khèi qu©n sù §«ng - Nam ¸ do
bän ®Õ quèc lËp ra, c«ng khai can thiÖp vμo c«ng viÖc néi bé
cña c¸c n−íc §«ng - Nam ¸, tiÕn hμnh nh÷ng ho¹t ®éng lËt
®æ nh»m môc ®Ých thiÕt lËp nh÷ng chÕ ®é qu©n phiÖt vμ
chuÈn bÞ mét cuéc chiÕn tranh míi.
Chóng t«i nhiÖt liÖt hoan nghªnh nh÷ng ®Ò nghÞ cña Liªn
X« vÒ viÖc thμnh lËp mét khu vùc hoμ b×nh vμ an ninh tËp
thÓ, kh«ng cã vò khÝ nguyªn tö ë ViÔn §«ng vμ khu vùc Th¸i
367 hå chÝ Minh toμn tËp
B×nh D−¬ng, vÒ viÖc ký hoμ −íc víi n−íc §øc, coi ®ã lμ mét
biÖn ph¸p tiÕn tíi thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc §øc b»ng
ph−¬ng ph¸p hoμ b×nh vμ d©n chñ. Chóng t«i kªu gäi kh«i
phôc ®Þa vÞ hîp ph¸p cña n−íc Céng hoμ Nh©n d©n Trung
Hoa t¹i Liªn hîp quèc.
C¸c n−íc cã chÕ ®é x· héi kh¸c nhau cã thÓ chung sèng hoμ
b×nh víi nhau, ®iÒu ®ã cã thÓ thùc hiÖn ®−îc b»ng c¸ch chÊm
døt chiÕn tranh l¹nh, chÊm døt ch¹y ®ua vò trang, ®×nh chØ
thö vò khÝ nguyªn tö vμ khinh khÝ, b»ng c¸ch thi hμnh ®óng
®¾n n¨m nguyªn t¾c chung sèng hoμ b×nh, b»ng c¸ch gi¶i
quyÕt tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò tranh chÊp quèc tÕ b»ng ph−¬ng ph¸p
th−¬ng l−îng hoμ b×nh vμ b»ng c¸ch chÊm døt mäi sù can
thiÖp cña chñ nghÜa ®Õ quèc vμo c«ng viÖc néi bé c¸c n−íc
kh¸c, ch¼ng h¹n sù can thiÖp vμo viÖc thèng nhÊt cña ViÖt
Nam vμ viÖc thu håi miÒn T©y Iri¨ng cña In®«nªxia.
C¸c n−íc ¸ - Phi cÇn ®oμn kÕt chÆt chÏ víi nhau vμ ®Êu
tranh chèng chñ nghÜa thùc d©n, chèng chiÕn tranh ®Ó thùc
hiÖn ®Çy ®ñ nh÷ng nghÞ quyÕt cña Héi nghÞ B¨ng®ung.
Chóng t«i ñng hé ®Ò nghÞ cña Thñ t−íng X© ) vÒ viÖc triÖu
27F1
tËp Héi nghÞ kinh tÕ ¸ - Phi, bëi v× héi nghÞ ®ã phï hîp víi
tinh thÇn Héi nghÞ B¨ng®ung. VÊn ®Ò hîp t¸c kinh tÕ ë ch©u
¸ vμ ch©u Phi cã thÓ gi¶i quyÕt ®−îc b»ng mét héi nghÞ nh−
thÕ.
Nãi ngμy 3-3-1959.
B¸o Nh©n d©n, sè 1821,
ngμy 10-3-1959.
_________
1) Nay gäi lμ Xri Lanca.
 368
TR¶ LêI PHáNG VÊN
CñA C¸C NHμ B¸O IN§¤N£XIA ë X¤L¤
Hái: Xin Chñ tÞch cho biÕt ý kiÕn cña Chñ tÞch vÒ t×nh
h×nh chÝnh trÞ ë In®«nªxia?
Tr¶ lêi: T«i ®Õn ®©y míi ba ngμy. Lμm thÕ nμo t«i cã thÓ
cã ý kiÕn vÒ t×nh h×nh ë ®©y ®−îc?
Hái: Xin Chñ tÞch cho biÕt ý kiÕn vÒ khèi §«ng - Nam ¸?
Tr¶ lêi: Khèi §«ng - Nam ¸ −? §ã lμ mét ®iÒu xÊu. §ã lμ
mét tæ chøc ®Õ quèc. C¸c b¹n h·y kÓ cho t«i biÕt nh÷ng n−íc
héi viªn chÝnh cña khèi nμy xem nμo? Cã ph¶i lμ Mü, Anh,
Ph¸p kh«ng? H·y thμnh thËt mμ xem xÐt ba n−íc ®ã. C¸c
n−íc nμy cã gióp ®ì nh÷ng n−íc nh− In®«nªxia, ViÖt Nam,
v.v. kh«ng? Hä cã ph¶i lμ ®Õ quèc hay kh«ng? Hä kh«ng cã
liªn quan g× ®Õn vïng §«ng - Nam ¸ c¶. C¸c b¹n cã thÓ lo
viÖc cña In®«nªxia. Chóng t«i cã thÓ lo viÖc cña ViÖt Nam.
Hä ®Õn ch©u ¸ ®Ó lμm g×? ThÕ lμ c¸c b¹n ®· tù tr¶ lêi c©u hái
cña m×nh råi.
Hái: N−íc ViÖt Nam cã thÓ lμm g× ®Ó gióp cuéc ®Êu tranh
cña chóng t«i giμnh l¹i miÒn T©y Iri¨ng?
Tr¶ lêi: Ch¾c c¸c b¹n biÕt lμ tr−íc khi ®Õn ®©y t«i ®·
nhiÒu lÇn nãi r»ng nh©n d©n ViÖt Nam ñng hé mét tr¨m
phÇn tr¨m chÝnh s¸ch cña n−íc In®«nªxia nh»m gi¶i phãng
miÒn T©y Iri¨ng. Bän thùc d©n kh«ng cã quyÒn chiÕm gi÷
miÒn ®ã. DÜ nhiªn lμ ®Ó gi¶i phãng miÒn ®ã, c¸c b¹n ph¶i ®Êu
tranh míi ®−îc, ®Êu tranh vÒ mÆt ngo¹i giao, chÝnh trÞ, v.v..
Hái: Xin Chñ tÞch cho biÕt quan ®iÓm cña Chñ tÞch vÒ t×nh
369 hå chÝ Minh toμn tËp
h×nh thÕ giíi?
Tr¶ lêi: T«i thÊy r»ng mÆt trËn hoμ b×nh, d©n chñ vμ ®éc
lËp d©n téc ®ang trë nªn ngμy cμng hïng c−êng. Chñ nghÜa
thùc d©n vμ chñ nghÜa ®Õ quèc ngμy cμng suy yÕu vμ ®ang
giÉy chÕt. Chñ nghÜa thùc d©n vμ chñ nghÜa ®Õ quèc thËt qu¸
lçi thêi vμ qu¸ Ých kû. Ta h·y xem: ch©u Phi ®ang vïng dËy
vμ ch©u Nam Mü còng vËy. ë ch©u ¸, chóng ta ngμy cμng
gÇn gòi nhau, Trung Quèc, Ên §é, MiÕn §iÖn, In®«nªxia,
ViÖt Nam, v.v.. Tù c¸c b¹n còng thÊy râ nh÷ng ®iÒu ®ã.
Hái: Xin Chñ tÞch cho biÕt ý kiÕn cña Chñ tÞch vÒ cuéc
chiÕn tranh l¹nh gi÷a khèi ph−¬ng §«ng vμ khèi ph−¬ng
T©y?
Tr¶ lêi: Chóng ta kh«ng thÓ nãi khèi ph−¬ng §«ng vμ
khèi ph−¬ng T©y. T«i muèn nãi cã nh÷ng ng−êi yªu chuéng
hoμ b×nh vμ cã nh÷ng kÎ chñ tr−¬ng chiÕn tranh. In®«nªxia
muèn hoμ b×nh. Chóng t«i, nh÷ng ng−êi ViÖt Nam, muèn hoμ
b×nh. Ên §é muèn hoμ b×nh. Trung Quèc muèn hoμ b×nh.
Liªn X« muèn hoμ b×nh. ThÕ th× nh÷ng kÎ nμo muèn chiÕn
tranh? ChÝnh lμ bän ®Õ quèc bëi v× bän chóng muèn b¸n sóng
®¹n.
Hái: Gi÷a Chñ tÞch vμ Tæng thèng Xuc¸cn« ®· cã tho¶
thuËn g× ch−a?
Tr¶ lêi: Tho¶ thuËn μ? Gi÷a chóng t«i bao giê còng tho¶
thuËn víi nhau. Lóc t«i nãi chuyÖn víi Tæng thèng Xuc¸cn«
hoÆc lóc Tæng thèng Xuc¸cn« nãi chuyÖn víi t«i, chóng t«i lóc
nμo còng ®ång ý víi nhau.
Hái: Gi÷a Chñ tÞch vμ Tæng thèng Xuc¸cn« cã cuéc th¶o
luËn chÝnh trÞ nμo kh«ng?
Tr¶ lêi: Cã thÓ nãi lμ cã. Nh−ng chóng t«i gäi ®ã lμ cuéc
trao ®æi ý kiÕn chø kh«ng ph¶i lμ cuéc th¶o luËn. Chóng t«i
nãi chuyÖn víi nhau mét c¸ch th©n mËt, anh em.
Tr¶ lêi chiÒu 3-3-1959.
B¸o Nh©n d©n, sè 1817,
ngμy 6-3-1959.
 370
DIÔN V¡N T¹I CUéC MÝT TINH
CHμO MõNG CñA NH¢N D¢N
XURABAIA (IN§¤N£XIA)
H«m nay chóng t«i rÊt sung s−íng ®−îc tíi Xurabaia, mét
n¬i cã truyÒn thèng c¸ch m¹ng l©u ®êi. Xurabaia l¹i lμ quª
h−¬ng cña Tæng thèng Xuc¸cn«, ng−êi l·nh tô kÝnh mÕn cña
nh©n d©n In®«nªxia, ng−êi b¹n th©n thiÕt cña nh©n d©n ViÖt
Nam. Thay mÆt ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
vμ nh©n d©n ViÖt Nam, t«i göi tíi nh©n d©n Xurabaia anh dòng
lêi chμo mõng nhiÖt liÖt.
Trong cuéc ®Êu tranh thÇn th¸nh cña nh©n d©n
In®«nªxia chèng thùc d©n vμ giμnh ®éc lËp, nh©n d©n
Xurabaia ®· cã nh÷ng chiÕn c«ng oanh liÖt. Ngμy 10 th¸ng
11 n¨m 1945 lμ mét ngμy anh hïng cña nh©n d©n Xurabaia
vμ cña c¶ d©n téc In®«nªxia.
Ngμy nay, ë trung t©m quan träng nμy vÒ c«ng nghiÖp,
th−¬ng nghiÖp vμ v¨n ho¸, c¸c b¹n c«ng nh©n, n«ng d©n,
thanh niªn, trÝ thøc ®ang cïng toμn thÓ nh©n d©n ra søc cÇn
cï lao ®éng x©y dùng ®Êt n−íc giμu m¹nh. Víi truyÒn thèng
tèt ®Ñp cña m×nh, ch¾c ch¾n c¸c b¹n sÏ thu ®−îc nh÷ng
thμnh tÝch ngμy cμng to lín.
Anh chÞ em th©n mÕn,
Nh©n d©n hai n−íc chóng ta ®· cïng nhau g¾n bã trong
cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng cña c¸c d©n téc ph−¬ng §«ng
chèng chñ nghÜa thùc d©n ®Õ quèc.
Bän thùc d©n kh«ng thÓ nμo chinh phôc ®−îc nh©n d©n
hai n−íc chóng ta. ¤ng cha chóng ta, víi ý chÝ quËt c−êng vμ
lßng nång nμn yªu n−íc, ®· liªn tiÕp vïng dËy, lu«n lu«n nªu
cao ngän cê ®éc lËp tù do.
Sau §¹i chiÕn thÕ giíi thø hai, phong trμo gi¶i phãng d©n
371 hå chÝ Minh toμn tËp
téc ®· cuån cuén d©ng lªn, nh©n d©n nhiÒu n−íc ¸ - Phi ®·
®Ëp tan xiÒng xÝch thùc d©n ®Õ quèc. Ngμy 17 th¸ng 8 n¨m
1945, d−íi sù l·nh ®¹o cña vÞ l·nh tô kÝnh mÕn Xuc¸cn«,
In®«nªxia ®· tuyªn bè ®éc lËp. Ngμy 19 th¸ng 8 n¨m 1945,
toμn thÓ nh©n d©n ViÖt Nam chóng t«i ®· vâ trang tæng khëi
nghÜa giμnh ®−îc chÝnh quyÒn. C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m
In®«nªxia vμ C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m ViÖt Nam ®ång thêi
th¾ng lîi, nguyÖn väng ®éc lËp tha thiÕt cña nh©n d©n hai
n−íc chóng ta ®· ®−îc thùc hiÖn; cïng mét thêi gian, n−íc
ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ vμ n−íc Céng hoμ In®«nªxia ra
®êi! Nh−ng bän thùc d©n tham lam vμ ngoan cè hßng trë l¹i
c−íp n−íc chóng ta mét lÇn n÷a. V× ®éc lËp, v× tù do, nh©n
d©n hai n−íc chóng ta ®· nhÊt tÒ ®øng lªn kh¸ng chiÕn cøu
n−íc. Bän thùc d©n ®· rÊt hung tμn vμ th©m ®éc, chóng cã
vò khÝ tèi t©n, l¹i ®−îc bän ®Õ quèc kh¸c gióp ®ì. Trong b−íc
®Çu kh¸ng chiÕn, chóng ta chØ cã gËy géc, gi¸o m¸c, vò khÝ
th« s¬, nh−ng víi lßng yªu n−íc, víi søc ®oμn kÕt vμ ý chÝ
kiªn quyÕt hy sinh v× d©n téc, v× Tæ quèc, nh©n d©n ViÖt Nam
còng nh− nh©n d©n In®«nªxia ®· v−ît mäi khã kh¨n gian
khæ vμ ®· giμnh ®−îc th¾ng lîi vÎ vang.
Nh©n d©n ViÖt Nam còng nh− nh©n d©n In®«nªxia ®·
th¾ng lîi v× chóng ta ®· ®oμn kÕt toμn d©n. Chóng ta ®·
th¾ng lîi v× chóng ta cã chÝnh nghÜa vμ ®−îc nh©n d©n ¸ -
Phi vμ nh©n d©n yªu chuéng hoμ b×nh thÕ giíi ®ång t×nh vμ
ñng hé.
Cuéc kh¸ng chiÕn cña ViÖt Nam vμ cuéc kh¸ng chiÕn cña
In®«nªxia còng nh− hai ®éi qu©n trªn mét mÆt trËn: mÆt
trËn gi¶i phãng cña c¸c d©n téc ¸ - §«ng.
V× vËy, nh©n d©n ViÖt Nam vμ nh©n d©n In®«nªxia ®·
lu«n lu«n khuyÕn khÝch vμ ñng hé lÉn nhau. Chóng t«i lu«n
lu«n nhí r»ng Héi nghÞ n¨m n−íc häp ë C«l«mb« n¨m 1954,
cã In®«nªxia tham dù, ®· cã t¸c dông lín trong viÖc lËp l¹i
hoμ b×nh ë §«ng D−¬ng. Thay mÆt ChÝnh phñ vμ nh©n d©n
 372
ViÖt Nam, t«i xin ch©n thμnh c¶m t¹ ChÝnh phñ vμ nh©n d©n
In®«nªxia anh em.
Nh−ng bän thùc d©n vÉn kh«ng tõ bá ©m m−u x©m l−îc,
chóng cè b¸m lÊy nh÷ng quyÒn lîi bÊt chÝnh, bÊt nghÜa. MiÒn
T©y Iri¨ng, mét phÇn ®Êt n−íc cña c¸c b¹n, cßn ch−a ®−îc
gi¶i phãng. MiÒn Nam ViÖt Nam chóng t«i cßn d−íi ¸ch
thèng trÞ cña ®Õ quèc vμ bän tay sai. Bän ®Õ quèc thùc d©n
®ang t¨ng c−êng ®μn ¸p khñng bè, tiÕn hμnh ©m m−u biÕn
T©y Iri¨ng vμ miÒn Nam ViÖt Nam thμnh c¨n cø qu©n sù cña
chóng ®Ó chuÈn bÞ mét cuéc chiÕn tranh míi. Nh©n d©n ViÖt
Nam rÊt kh©m phôc cuéc ®Êu tranh anh dòng cña nh©n d©n
T©y Iri¨ng. Chóng t«i tin ch¾c r»ng cuéc ®Êu tranh cña c¸c
b¹n còng nh− cuéc ®Êu tranh cña chóng t«i ®Ó thèng nhÊt Tæ
quèc chóng ta, nhÊt ®Þnh sÏ th¾ng lîi. HiÖn nay, bän ®Õ quèc
®ang cè søc g©y ra t×nh h×nh c¨ng th¼ng trong khu vùc §«ng
- Nam ¸. Chóng c©u kÕt víi nhau trong khèi §«ng - Nam ¸
®Ó can thiÖp vμo néi trÞ c¸c n−íc, tiÕn hμnh nh÷ng ho¹t ®éng
lËt ®æ, chia rÏ c¸c d©n téc, nh»m lËp nªn nh÷ng chÕ ®é ®éc
tμi lμm tay sai cho chóng. Hμnh ®éng ®iªn cuång ®ã cña bän
®Õ quèc ®ang ®e do¹ nÒn ®éc lËp vμ nÒn hoμ b×nh cña nh©n
d©n c¸c n−íc §«ng - Nam ¸. Nh©n d©n ViÖt Nam, nh©n d©n
In®«nªxia cïng víi nh©n d©n ¸ - Phi kÞch liÖt ph¶n ®èi khèi
qu©n sù x©m l−îc §«ng - Nam ¸ vμ kiªn quyÕt chèng l¹i mäi
©m m−u th©m ®éc cña ®Õ quèc thùc d©n.
Thêi kú ®Õ quèc thùc d©n lμm m−a lμm giã ë ¸ - Phi ®·
qua råi. Nh− Tæng thèng Xuc¸cn« ®· nãi "chñ nghÜa thùc d©n
xuÊt hiÖn bÊt cø ë ®©u, lóc nμo vμ d−íi h×nh thøc nμo, nã lμ
mét tai ho¹ mμ chóng ta ph¶i diÖt trõ khái tr¸i ®Êt nμy". Tõ
Héi nghÞ lÞch sö B¨ng®ung, phong trμo chèng chñ nghÜa thùc
d©n ®· tiÕn m¹nh mÏ. NhiÒu n−íc ¸ - Phi ®· trë thμnh
nh÷ng n−íc ®éc lËp cã chñ quyÒn, nh©n d©n ch©u Mü latinh
còng ®−¬ng vïng dËy. Thêi ®¹i ngμy nay lμ thêi ®¹i chñ
nghÜa thùc d©n tan r· vμ phong trμo ®éc lËp d©n téc nhÊt
373 hå chÝ Minh toμn tËp
®Þnh th¾ng lîi.
Anh chÞ em th©n mÕn,
Sau khi giμnh ®−îc tù do ®éc lËp, nh©n d©n hai n−íc
chóng ta ®Òu ®øng tr−íc nh÷ng nhiÖm vô nÆng nÒ. Nh©n d©n
ViÖt Nam vμ nh©n d©n In®«nªxia ®ang ra søc lao ®éng hoμ
b×nh x©y dùng l¹i xø së ®· bao n¨m bÞ thùc d©n bãc lét vμ bÞ
chiÕn tranh tμn ph¸. N−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ vμ
n−íc Céng hoμ In®«nªxia còng nh− nhiÒu n−íc ¸ - Phi ®ang
ra søc ph¸t triÓn kinh tÕ vμ v¨n ho¸, c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n
d©n m×nh.
Víi ch−¬ng tr×nh "Phån vinh", nh©n d©n In®«nªxia anh
em ®ang tÝch cùc thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5 n¨m nh»m lμm cho
nÒn kinh tÕ cña m×nh ®éc lËp vμ tù chñ, ®êi sèng ®−îc n©ng
cao h¬n.
ë n−íc chóng t«i, t¹i miÒn B¾c hoμn toμn gi¶i phãng,
nh©n d©n ViÖt Nam kÕt thóc tèt thêi kú kh«i phôc kinh tÕ vμ
®ang phÊn khëi thùc hiÖn kÕ ho¹ch Nhμ n−íc 3 n¨m. N¹n ®ãi
th−êng xuyªn d−íi chÕ ®é thùc d©n ®· ®−îc gi¶i quyÕt, n¹n
mï ch÷ c¨n b¶n ®· ®−îc thanh to¸n. §êi sèng cña nh©n d©n
chóng t«i ë miÒn B¾c ®· ®−îc n©ng cao dÇn.
Anh chÞ em th©n mÕn,
V× lÞch sö, hoμn c¶nh vμ môc ®Ých nhiÒu chç gièng nhau,
cho nªn quan hÖ anh em gi÷a ViÖt Nam vμ In®«nªxia ngμy
cμng cñng cè vμ ph¸t triÓn trªn c¬ së m−êi nguyªn t¾c do Héi
nghÞ B¨ng®ung n¨m 1955 ®· ®Ò ra. N−íc ViÖt Nam D©n chñ
Céng hoμ vμ n−íc Céng hoμ In®«nªxia ®· cã nh÷ng quan hÖ
vÒ kinh tÕ, v¨n ho¸, chÝnh trÞ, ®· trao ®æi c¸c ph¸i ®oμn th©n
thiÖn. Cuéc ®i th¨m ViÖt Nam cña B¸c sÜ X¸ct«n«, Chñ tÞch
Quèc héi In®«nªxia, ®· ®¸nh dÊu mét b−íc quan träng trong
quan hÖ h÷u nghÞ gi÷a ViÖt Nam vμ In®«nªxia. Chóng t«i tin
ch¾c r»ng cuéc ®i th¨m h÷u nghÞ lÇn nμy cña chóng t«i sÏ
 374
gãp phÇn th¾t chÆt h¬n n÷a mèi t×nh anh em gi÷a nh©n d©n
hai n−íc chóng ta.
Chóng t«i mong r»ng nh©n d©n ViÖt Nam sÏ cã dÞp ®ãn
tiÕp ng−êi b¹n th©n thiÕt cña m×nh lμ Tæng thèng Xuc¸cn«.
Cuéc gÆp gì ®Çy nhiÖt t×nh h«m nay sÏ in s©u m·i trong
lßng chóng t«i. Mét lÇn n÷a chóng t«i xin ch©n thμnh c¶m ¬n
c¸c b¹n ®· ®ãn tiÕp chóng t«i hÕt søc long träng vμ nhiÖt liÖt.
Chóng t«i xin chóc nh©n d©n Xurabaia th©n mÕn nhiÒu
h¹nh phóc. B¸c Hå göi lêi th¨m hái c¸c ch¸u thanh niªn vμ
nhi ®ång Xurabaia.
T×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n ViÖt Nam vμ nh©n d©n
In®«nªxia mu«n n¨m!
T×nh ®oμn kÕt h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n c¸c n−íc ¸ - Phi
mu«n n¨m!
Hoμ b×nh thÕ giíi mu«n n¨m!
Tæng thèng Xuc¸cn« lu«n lu«n m¹nh khoÎ!
§éc lËp!
Nãi ngμy 5-3-1959.
B¸o Nh©n d©n, sè 1818,
ngμy 7-3-1959.
375 hå chÝ Minh toμn tËp
§¸P Tõ TRONG LÔ NHËN HU¢N CH¦¥NG
DU KÝCH CñA N¦íC CéNG HßA
IN§¤N£XIA
T«i rÊt c¶m ¬n Tæng thèng Xuc¸cn« ®· tÆng cho t«i Hu©n
ch−¬ng Du kÝch. §ã lμ biÓu hiÖn t×nh ®oμn kÕt th¾m thiÕt
gi÷a nh©n d©n ViÖt Nam vμ nh©n d©n In®«nªxia anh em, hai
b¹n chiÕn ®Êu ®· th¾ng lîi trong cuéc ®Êu tranh chung chèng
chñ nghÜa thùc d©n ®Ó giμnh l¹i tù do, ®éc lËp.
Nh©n d©n ViÖt Nam vμ nh©n d©n In®«nªxia ®Òu cã thÓ tù
hμo ®· nªu cao ngän cê ®Êu tranh vò trang ë §«ng - Nam ¸ vμ
®· ®¸nh th¾ng bän thùc d©n. Hai n−íc chóng ta ®Òu ®· chiÕn
th¾ng, v× chóng ta ®· tiÕn hμnh mét cuéc ®Êu tranh vò trang
toμn d©n vμ toμn diÖn, ®· khÐo ¸p dông chiÕn thuËt du kÝch.
Hai d©n téc chóng ta ®· lμm cho thÕ giíi thÊy r»ng víi lùc
l−îng ®oμn kÕt cña toμn d©n, th× dï víi vò khÝ th« s¬, chóng ta
còng ®¸nh th¾ng thùc d©n ®Õ quèc.
Trong chÝn n¨m kh¸ng chiÕn, phèi hîp chÆt chÏ víi bé ®éi
chñ lùc, nh÷ng to¸n du kÝch ViÖt Nam ®· tiªu diÖt nhiÒu
sinh lùc cña ®Þch trªn kh¾p c¸c chiÕn tr−êng tr−íc m¾t vμ
sau l−ng ®Þch, gãp phÇn xøng ®¸ng vμo th¾ng lîi §iÖn Biªn
Phñ, chÊm døt cuéc chiÕn tranh thuéc ®Þa cña thùc d©n ë
ViÖt Nam.
Nh©n d©n In®«nªxia anh em còng s½n cã truyÒn thèng ®Êu
tranh oanh liÖt. Nh− håi ®Çu thÕ kû XIX, vÞ Anh hïng d©n téc
 376
cña In®«nªxia §ip«nªgr«, suèt 5 n¨m trêi ®· l·nh ®¹o nh©n
d©n vò trang khëi nghÜa, ¸p dông chiÕn thuËt du kÝch, lμm
lung lay c¶ nÒn thèng trÞ cña bän thùc d©n. Sau khi n−íc Céng
hoμ In®«nªxia thμnh lËp, ®Ó ®Ëp tan cuéc x©m l−îc cña thùc
d©n, d−íi sù l·nh ®¹o cña Tæng thèng Xuc¸cn«, nh©n d©n
In®«nªxia ®· ph¸t ®éng mét cuéc kh¸ng
chiÕn toμn d©n vμ toμn diÖn, ®Ó b¶o vÖ nÒn ®éc lËp cña m×nh.
Nh÷ng g−¬ng chiÕn ®Êu cña qu©n vμ d©n In®«nªxia ®· cæ vò
chóng t«i rÊt nhiÒu trong lóc chóng t«i ®ang kh¸ng chiÕn
gian khæ chèng bän thùc d©n Ph¸p.
H«m nay, Tæng thèng Xuc¸cn« tÆng Hu©n ch−¬ng Du
kÝch quý gi¸ cña n−íc Céng hoμ In®«nªxia cho t«i, t«i rÊt
sung s−íng nhËn Hu©n ch−¬ng vμ sÏ trao l¹i vinh dù nμy cho
toμn thÓ nh©n d©n ViÖt Nam. Thay mÆt c¸c chiÕn sÜ du kÝch
vμ toμn thÓ nh©n d©n ViÖt Nam, t«i xin thμnh thËt c¶m ¬n
Tæng thèng Xuc¸cn« vμ göi lêi chμo th©n ¸i ®Õn c¸c chiÕn sÜ
du kÝch vμ nh©n d©n In®«nªxia anh dòng.
Nãi chiÒu 7-3-1959.
B¸o Nh©n d©n, sè 1820,
ngμy 9-3-1959.
377 hå chÝ Minh toμn tËp
NãI CHUYÖN VíI §åNG BμO THñ §¤
T¹I S¢N BAY GIA L¢M KHI §I TH¡M
IN§¤N£XIA VÒ
Cuéc ®i th¨m cña chóng t«i ®Õn n−íc Céng hoμ In®«nªxia,
®Êt n−íc xinh t−¬i "ba ngh×n hßn ®¶o" 1) , víi hμnh tr×nh trªn
28F
mét v¹n hai ngh×n c©y sè ®−êng ®i, ®· kÕt thóc v« cïng tèt
®Ñp. Trªn ®Êt n−íc In®«nªxia, chóng t«i ®i ®Õn ®©u còng
®−îc ®ãn tiÕp hÕt søc long träng, nhiÖt t×nh. ë ®©u còng "cê
nh− rõng, ng−êi nh− biÓn". Cã nh÷ng chÆng ®−êng dμi 60 c©y
sè, cê bay phÊt phíi, ng−êi ®«ng ngh×n nghÞt, nh©n d©n
In®«nªxia vμ c¸c ®éi d©n qu©n ®ãn chμo chóng t«i vμ h« vang
"§éc lËp!", lêi chμo chiÕn ®Êu theo tôc lÖ In®«nªxia. Cã
nh÷ng cuéc mÝt tinh lín ®«ng hμng chôc v¹n ng−êi, hμng
chôc ®oμn thÓ nh©n d©n ®Õn chμo chóng t«i vμ göi lêi th¨m
hái bμ con ViÖt Nam. Nh©n d©n In®«nªxia göi tÆng chóng t«i
nhiÒu s¶n phÈm cña ®Þa ph−¬ng: lóa, mÝt, sÇu riªng, v.v..
Mét nhãm n«ng d©n In®«nªxia göi biÕu chóng t«i vμ n«ng
d©n ta mét con tr©u.
TÊt c¶ mèi nhiÖt t×nh cña Tæng thèng Xuc¸cn«, cña ChÝnh
phñ vμ cña nh©n d©n In®«nªxia ®èi víi chóng t«i chÝnh lμ
mèi nhiÖt t×nh ®èi víi nh©n d©n ViÖt Nam anh dòng chóng
ta.
Thanh niªn, thiÕu niªn In®«nªxia nhê B¸c Hå chuyÓn tíi
thanh niªn, thiÕu niªn ViÖt Nam lêi høa hÑn thi ®ua "§oμn
kÕt tèt, häc tËp tèt, lao ®éng tèt, kû luËt tèt". Chóng t«i xin
_________
1) N−íc In®«nªxia lμ mét quÇn ®¶o, gåm h¬n 3.000 hßn ®¶o.
 378
b¸o cho c¸c vÞ ®¹i biÓu vμ toμn thÓ ®ång bμo tin mõng: Tæng
thèng Xuc¸cn« ®· nhËn lêi mêi sang th¨m ViÖt Nam trong
mét dÞp gÇn ®©y.
Chóng t«i xin c¶m kÝch vÒ sù ®ãn tiÕp träng thÓ, th©n
t×nh vμ nång nhiÖt cña Tæng thèng U Vin M«n, cña Thñ
t−íng ChÝnh phñ MiÕn §iÖn, cña c¸c c¬ quan l·nh ®¹o §¶ng
vμ ChÝnh quyÒn vμ c¸c tÇng líp nh©n d©n Trung Quèc khi
chóng t«i ghÐ l¹i R¨nggun (Thñ ®« MiÕn §iÖn) vμ C«n Minh
(Trung Quèc).
Nãi ngμy 11-3-1959.
S¸ch Nh÷ng lêi kªu gäi cña
Hå Chñ tÞch, Nxb Sù thËt,
Hμ Néi, 1960, t.V, tr.197-198.
379 hå chÝ Minh toμn tËp
BμI NãI T¹I HéI NGHÞ
C¸N Bé C¤NG §OμN
B¸c thay mÆt Trung −¬ng §¶ng, ChÝnh phñ th¨m søc
khoÎ c¸c c«, c¸c chó vμ chóc Héi nghÞ ®¹t nhiÒu kÕt qu¶.
H«m nay, B¸c nãi tãm t¾t vÒ nhiÖm vô c«ng ®oμn.
NhiÖm vô cña c«ng nh©n vμ c«ng ®oμn hiÖn nay lμ x©y
dùng chñ nghÜa x· héi. Muèn thÕ, c«ng ®oμn ph¶i tæ chøc,
gi¸o dôc, l·nh ®¹o c«ng nh©n ®Èy m¹nh t¨ng gia s¶n xuÊt,
thùc hμnh tiÕt kiÖm ®Ó hoμn thμnh vμ hoμn thμnh v−ît møc
kÕ ho¹ch cña §¶ng vμ ChÝnh phñ ®Ò ra.
Muèn hoμn thμnh v−ît møc kÕ ho¹ch th× tÊt c¶ c«ng nh©n
ph¶i lμm nhiÒu, nhanh, tèt, rÎ. Muèn lμm nhiÒu, nhanh, tèt,
rÎ, c«ng nh©n ph¶i cã tinh thÇn lμm chñ n−íc nhμ, lμm chñ
x· héi, ph¶i cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao, lμm c¸i g× ph¶i
lμm cho tèt vμ ph¶i gi÷ v÷ng kû luËt lao ®éng.
C¸n bé c«ng ®oμn ph¶i tuú kh¶ n¨ng mμ c¶i thiÖn ®êi
sèng vËt chÊt vμ v¨n ho¸ cña c«ng nh©n, v× ®êi sèng vËt chÊt
vμ v¨n ho¸ cã kh¸ th× lμm viÖc míi tèt. Cho nªn ph¶i chó ý
c¶i thiÖn sinh ho¹t cho c«ng nh©n. Nãi chung, c«ng nh©n
hiÖn nay ®Òu ¨n 18 ®ång mét th¸ng, nh−ng cã n¬i ¨n tèt, n¬i
¨n xÊu. N¬i ¨n xÊu lμ v× c¸n bé c«ng ®oμn kh«ng s¨n sãc ®Õn
c«ng viÖc bÕp nóc, kh«ng cïng ¨n, ë víi c«ng nh©n, lμ v× cã
c¸n bé c«ng ®oμn cßn cho c«ng viÖc bÕp n−íc lμ hÌn h¹, cho
r»ng c«ng ®oμn th× ph¶i cã chØ thÞ nμy, th«ng tri kh¸c mμ Ýt
chó ý ®Õn ®êi sèng hμng ngμy cña c«ng nh©n. ë Trung Quèc,
c«ng x· nh©n d©n tæ chøc ¨n tèt, hμng ngμy hμng tuÇn thøc
¨n thay ®æi lu«n. Nh−ng còng cßn cã chç c¸n bé lμm kÐm v×
c¸n bé ë ®ã kh«ng s¸t vμ ng−êi nÊu ¨n th× cho r»ng kh«ng cã
tiÒn ®å. ThÊy thÕ, §¶ng ®· ®éng viªn nhiÒu c¸n bé vÒ lμm
 380
viÖc nÊu ¨n trong mét thêi gian ®Ó thiÕt thùc rót kinh
nghiÖm vμ ®Èy m¹nh nhiÖm vô nÊu ¨n cho tèt. Ph¶i biÕt
r»ng trong x· héi x· héi chñ nghÜa, c¸i g× cã Ých lîi cho nh©n
d©n, cho giai cÊp lμ quan träng. ViÖc nÊu ¨n còng quan
träng. Së dÜ B¸c ph¶i nãi nhiÒu vÒ mÆt nμy lμ v× ta ph¶i chó ý
h¬n n÷a ®Õn ®êi sèng vËt chÊt cña c«ng nh©n.
VÒ ®êi sèng tinh thÇn cña c«ng nh©n còng vËy. ë nh÷ng
xÝ nghiÖp, n«ng tr−êng ë nh÷ng n¬i xa x«i hÎo l¸nh, anh em
c«ng nh©n kªu kh«ng cã ®iÖn ¶nh tíi. C¸i ®ã còng lμ do c¸n
bé v¨n ho¸ kh«ng chó ý, nh−ng mÆt kh¸c còng lμ v× c¸n bé
c«ng ®oμn kh«ng s¨n sãc ®Õn ®êi sèng tinh thÇn cña c«ng
nh©n.
Tãm l¹i, muèn ®¹t môc ®Ých "®Èy m¹nh t¨ng gia s¶n
xuÊt, thùc hμnh tiÕt kiÖm" th× c¸n bé c«ng ®oμn cÇn ph¶i
n¾m v÷ng chÝnh s¸ch cña §¶ng, ®i ®óng ®−êng lèi quÇn
chóng, l·nh ®¹o ph¶i d©n chñ, ph¶i cïng c«ng nh©n ®ång
cam céng khæ, ph¶i hoμ m×nh víi c«ng nh©n thμnh mét khèi,
ph¶i g−¬ng mÉu. NÕu kh«ng cïng c«ng nh©n hoμ thμnh mét
khèi, lμ quan liªu.
C«ng nh©n s¶n xuÊt tèt hay xÊu, cã ®oμn kÕt h¨ng h¸i
s¶n xuÊt hay kh«ng, ®ã lμ nh÷ng tiªu chuÈn ®Ó biÕt c¸n bé
c«ng ®oμn tèt hay kh«ng.
N¨m võa qua, c«ng nh©n ta cã tiÕn bé. Tõ nöa n¨m 1958
vÒ tr−íc, rÊt Ýt n¬i hoμn thμnh ®−îc kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, cã chç
rÊt lμ kÐm. Nh−ng tõ th¸ng t¸m, th¸ng chÝn trë ®i th× cã tiÕn
bé, th¸ng m−êi, m−êi mét, m−êi hai, ®¹i ®a sè nhμ m¸y, hÇm
má ®Òu hoμn thμnh v−ît møc kÕ ho¹ch Nhμ n−íc, nh−ng sù
tiÕn bé Êy ch−a ®Òu vμ cßn tiÕn bé chËm. Nh÷ng n¬i hoμn
thμnh ®−îc kÕ ho¹ch Nhμ n−íc lμ do c«ng nh©n vμ c¸n bé cè
g¾ng, nh−ng mÆt kh¸c, møc kÕ ho¹ch cña ta so víi c¸c n−íc
b¹n ®ang cßn thÊp.
Tõ th¸ng chÝn 1958 trë ®i, ta cã nhiÒu kinh nghiÖm, cã c¸i
tèt, c¸i xÊu. Nhμ m¸y xi m¨ng trong quý 4 ®· s¶n xuÊt ®−îc
8 v¹n 3 ngh×n tÊn vμ hoμn thμnh kÕ ho¹ch n¨m 1958 tr−íc thêi
h¹n 7 ngμy. Ngμnh ®−êng s¾t cã nhiÒu khã kh¨n v× thiÕu xe
nh−ng vÉn gi¶i quyÕt ®−îc vÊn ®Ò vËn t¶i. BÖnh viÖn B¹ch Mai,
sè thÇy vμ sè thuèc vÉn
nh− cò nh−ng nay kh¸m vμ trÞ bÖnh tèt h¬n. §ã lμ do c«ng
381 hå chÝ Minh toμn tËp
®oμn biÕt tæ chøc, l·nh ®¹o, lμm cho mäi ng−êi phÊn khëi,
h¨ng h¸i lμm viÖc. §ã lμ nh÷ng kinh nghiÖm tèt.
B©y giê B¸c nãi vÒ nh÷ng kinh nghiÖm xÊu. Hái r»ng
c«ng nh©n khu má cã tèt kh«ng? Tèt l¾m. Giai cÊp c«ng nh©n
rÊt tèt. Cã n¬i lμm c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp kh«ng tèt ®æ t¹i
c«ng nh©n, lμ kh«ng ®óng. Ph¶i nãi lμ t¹i c¸n bé, t¹i l·nh
®¹o.
Má CÈm Ph¶ trong 9 th¸ng ®Çu n¨m 1958 ®· ®Ó lÉn
85.000 tÊn ®Êt ®¸ vμo trong than, tèn c«ng sμng, chuyªn chë,
®μo xóc, lμm thiÖt cho c«ng quü cña Nhμ n−íc, cña nh©n d©n
h¬n mét triÖu ®ång. C¸i Êy lçi t¹i ai? Kh«ng ph¶i t¹i riªng
c¸c c«ng ®oμn má CÈm Ph¶, mμ ngay c¶ c«ng ®oμn trung
−¬ng trë xuèng còng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm. N«ng tr−êng
T©y HiÕu lμ n¬i trång trät mμ còng ph¶i cho xe ®i mua rau,
cã khi kh«ng cã rau mμ ¨n th× thËt lμ v« lý. NhiÒu n¬i thiÕu
gi¸o dôc c«ng nh©n vÒ kû luËt lao ®éng, vÒ ý thøc lμm chñ vμ
vÒ b¶o hé lao ®éng. Mét sè n¬i ®· ®Ó x¶y ra tai n¹n lao ®éng,
®iÒu ®ã rÊt ®¸ng tiÕc. Chóng ta ph¶i quý träng con ng−êi,
nhÊt lμ c«ng nh©n, v× c«ng nh©n lμ vèn quý nhÊt cña x· héi.
Chóng ta cÇn ph¶i hÕt søc b¶o vÖ, kh«ng ®Ó x¶y ra tai n¹n
lao ®éng.
Së dÜ cã nh÷ng khuyÕt ®iÓm Êy lμ do c¸n bé c«ng ®oμn
kÐm, quan liªu, kh«ng ®i s¸t quÇn chóng, kh«ng lμm trßn
tr¸ch nhiÖm cña §¶ng vμ ChÝnh phñ giao cho.
Ta cã nhiÒu kinh nghiÖm tèt, t¹i sao kh«ng phæ biÕn ®Ó
tr¸nh nh÷ng kinh nghiÖm xÊu. §ã lμ v× l·nh ®¹o cña c«ng
®oμn cã nhiÒu thiÕu sãt. Ngay tê b¸o cña c«ng ®oμn còng cÇn
ph¶i xem l¹i. B¸o cña c«ng ®oμn ph¶i lμ c«ng cô gi¸o dôc
c«ng nh©n, ph¶i nªu ®i nªu l¹i nh÷ng −u ®iÓm, nh÷ng kinh
nghiÖm tèt cña n¬i nμy cho n¬i kh¸c häc tËp, ®ång thêi còng
ph¶i nªu nh÷ng khuyÕt ®iÓm cña n¬i nμy cho n¬i kh¸c rót
kinh nghiÖm mμ tr¸nh. Tê b¸o ch−a lμm trßn ®−îc nhiÖm vô
Êy.
 382
NhiÖm vô tr−íc m¾t cña c«ng ®oμn lμ ph¶i lμm gän, lμm
nhanh, lμm tèt c«ng t¸c c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp ®Ó ®Èy
m¹nh t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hμnh tiÕt kiÖm, hoμn thμnh vμ
hoμn thμnh v−ît møc kÕ ho¹ch Nhμ n−íc, nhÊt lμ kÕ ho¹ch
n¨m 1959, n¨m b¶n lÒ cña kÕ ho¹ch 3 n¨m.
C«ng t¸c c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp b¾t ®Çu tõ th¸ng m−êi
1958 ®Õn nay ®· 6 th¸ng mμ cã chç míi xong b−íc mét, cã
chç ch−a xong. ThÕ lμ b−íc rïa. Lμm kÐo dμi nh− thÕ lμ
kh«ng tèt. CÇn ph¶i nghiªn cøu xem v× sao ®Ó lμm cho gän,
cho tèt. Cã nh− thÕ míi cã thÓ ®Èy m¹nh t¨ng gia s¶n xuÊt
thùc hμnh tiÕt kiÖm, hoμn thμnh v−ît møc kÕ ho¹ch n¨m
nay. Trong viÖc c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp, n¬i nμo lμm tèt,
c«ng ®oμn vμ c¸c xÝ nghiÖp ph¶i cö c¸n bé ®Õn tËn n¬i tham
quan häc tËp, trao ®æi kinh nghiÖm.
B©y giê B¸c nãi mÊy nÐt vÒ §¹i héi lÇn thø XXI §¶ng
Céng s¶n Liªn X«. KÕt qu¶ cña §¹i héi lÇn thø XXI §¶ng
Céng s¶n Liªn X« vμ kÕ ho¹ch 7 n¨m cña Liªn X« ®· ®−îc
phæ biÕn vμ trªn b¸o chÝ còng ®· nãi nhiÒu. B¸c chØ nãi mét
vμi ®iÓm. Tõ nay ®Õn khi lμm xong kÕ ho¹ch 7 n¨m, n¨ng
suÊt lao ®éng cña c«ng nh©n sÏ t¨ng tõ 45% ®Õn 65%.
V× sao cã ®−îc nh− vËy? Lμ v× sau C¸ch m¹ng Th¸ng
M−êi, Liªn X« ph¶i phÊn ®Êu rÊt gian khæ. B¸c cßn nhí, lÇn
®Çu tiªn B¸c sang Liªn X« vμo n¨m ) tøc lμ 7 n¨m sau khi
1924F1
c¸ch m¹ng thμnh c«ng, ®êi sèng cña c«ng nh©n, cña nh©n
d©n, vÉn cßn rÊt khã kh¨n. Thø g× ngon vμ quý th× ®Ó dμnh
b¸n ra ngoμi, ®æi lÊy m¸y mãc. ¤ t« gièng nh− nh÷ng thïng
than biÕt ch¹y chø kh«ng ®−îc ®Ñp nh− b©y giê.
ë n−íc ta sau chiÕn tranh, nÕu so víi Liªn X« tr−íc ®©y
th× cßn s−íng h¬n nhiÒu. Bëi vËy b©y giê ta còng ph¶i tuyªn
truyÒn, gi¸o dôc cho mäi ng−êi thÊy ®iÒu ®ã, thÊy r»ng cã
phÊn ®Êu gian khæ th× míi cã mét ®êi sèng sung s−íng.
Trong lóc §¹i héi lÇn thø XXI §¶ng Céng s¶n Liªn X«
_________
1) Theo s¸ch Hå ChÝ Minh - Biªn niªn tiÓu sö, Nxb. ChÝnh trÞ
quèc gia xuÊt b¶n n¨m 1993, tËp 1, th× ngμy 13-6-1923, Chñ tÞch
Hå ChÝ Minh khi ®ã lμ NguyÔn ¸i Quèc ®· bÝ mËt rêi Pari ®i Liªn
X« vμ ngμy 30-6-1923, Ng−êi ®· tíi c¶ng Pªt¬r«gr¸t víi hé chiÕu
mang tªn Chen Vang.
383 hå chÝ Minh toμn tËp
míi khai m¹c th× ®· cã nhiÒu xÝ nghiÖp, n«ng tr−êng viÕt th−
tíi §¹i héi høa lμ sÏ t¨ng n¨ng suÊt b¶o ®¶m hoμn thμnh kÕ
ho¹ch tr−íc thêi h¹n tõ 2 ®Õn 4 n¨m. ë Liªn X« hiÖn nay cã
phong trμo thi ®ua lao ®éng céng s¶n chñ nghÜa. Khi B¸c dù
§¹i héi ë bªn Êy, toμn Liªn X« ®· cã 35.000 ®éi thi ®ua, trong
®ã cã 700 ®éi ®· ®−îc c«ng nhËn lμ "§éi lao ®éng céng s¶n
chñ nghÜa" v× ®· ®¹t ®−îc ®ñ ba tiªu chuÈn lμ: sinh ho¹t, häc
tËp vμ lao ®éng ®Òu theo ®óng tinh thÇn céng s¶n chñ nghÜa.
C¸n bé, c«ng ®oμn vμ c«ng nh©n ta ph¶i häc tËp tinh thÇn thi
®ua cña c«ng nh©n Liªn X«.
Nãi tãm l¹i, muèn x©y dùng chñ nghÜa x· héi ph¶i cã
ng−êi x· héi chñ nghÜa. C«ng nh©n ph¶i thμnh ng−êi x· héi
chñ nghÜa, c¸n bé c«ng ®oμn tr−íc hÕt ph¶i lμ ng−êi x· héi
chñ nghÜa. Muèn thμnh ng−êi x· héi chñ nghÜa, ph¶i cã t−
t−ëng x· héi chñ nghÜa, ph¶i chèng chñ nghÜa c¸ nh©n, ph¶i
cã tinh thÇn lμm chñ ®Êt n−íc, chèng t− t−ëng lμm thuª lμm
m−ín ngμy tr−íc, v× b©y giê m×nh lμm cho giai cÊp m×nh, cho
con ch¸u m×nh. Ph¶i ®Æt lîi Ých cña giai cÊp vμ d©n téc lªn
trªn lîi Ých c¸ nh©n, chèng thãi kÌn cùa, suy b×, Ých kû. Ph¶i
cã lÒ lèi lμm viÖc x· héi chñ nghÜa tøc lμ siªng n¨ng, khÈn
tr−¬ng, khiªm tèn, lu«n lu«n cè g¾ng tiÕn bé lμm trßn nhiÖm
vô cña §¶ng vμ Nhμ n−íc giao cho, tr−íc m¾t ph¶i lμm gän
vμ tèt c«ng t¸c c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp, ph¶i ®Èy m¹nh
t¨ng gia s¶n xuÊt vμ thùc hμnh tiÕt kiÖm, nh»m hoμn thμnh
vμ hoμn thμnh v−ît møc kÕ ho¹ch Nhμ n−íc n¨m 1959.
Lμm ®−îc nh− vËy lμ giai cÊp c«ng nh©n vμ c«ng ®oμn
thiÕt thùc vμ tÝch cùc gãp phÇn ®Êu tranh cho thèng nhÊt
n−íc nhμ.
Nãi ngμy 14-3-1959.
S¸ch Hå ChÝ Minh Toμn tËp,
xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt,
Nxb Sù thËt, Hμ Néi, 1989,
t.8, tr.340-346.
 384
§IÖN MõNG QUèC KH¸NH
V¦¥NG QUèC N£PAN
KÝnh göi Quèc v−¬ng Nªpan,
Nh©n dÞp ngμy Quèc kh¸nh lÇn thø 8 cña V−¬ng quèc
Nªpan, thay mÆt ChÝnh phñ vμ nh©n d©n n−íc ViÖt Nam
D©n chñ Céng hoμ vμ nh©n danh c¸ nh©n t«i, t«i kÝnh göi
Quèc v−¬ng vμ nh©n d©n Nªpan lêi chμo mõng nhiÖt liÖt.
KÝnh chóc nh©n d©n Nªpan, d−íi sù l·nh ®¹o s¸ng suèt
cña Ngμi thu ®−îc nhiÒu th¾ng lîi trong c«ng cuéc x©y dùng
®Êt n−íc Nªpan ngμy cμng giμu m¹nh.
KÝnh chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n hai n−íc ViÖt
Nam vμ Nªpan ngμy cμng cñng cè vμ ph¸t triÓn.
Chñ tÞch
n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
Hå CHÝ MINH
B¸o Nh©n d©n, sè 1825,
ngμy 14 - 3 - 1959.
385 hå chÝ Minh toμn tËp
NãI CHUYÖN VíI C¸N Bé
Vμ NH¢N D¢N TØNH NAM §ÞNH
GÇn ®©y c¸n bé vμ ®ång bμo Nam §Þnh ®· cè g¾ng chèng
h¹n, gi¶i quyÕt ®−îc 4 v¹n mÉu, nh−ng còng cßn h¬n 2 v¹n
mÉu bÞ h¹n, cÇn ph¶i tranh thñ, cè g¾ng gi¶i quyÕt cho hÕt.
Nam §Þnh cã khuyÕt ®iÓm lμ kh«ng biÕt gi÷ n−íc (nh− ý
Yªn, Vô B¶n, Mü Léc). ë ta, tuy n«ng nghiÖp l¹c hËu nh−ng
nh©n d©n nãi chung, c¸c cô giμ nãi riªng cã rÊt nhiÒu kinh
nghiÖm gi÷ n−íc. V× c¸n bé kh«ng nh×n xa, kh«ng gÇn gòi,
häc hái kinh nghiÖm quÇn chóng nªn kh«ng biÕt gi÷ n−íc.
Cßn v× sao Nam §Þnh d©n ®«ng, nguån n−íc nhiÒu mμ
diÖn tÝch h¹n réng thÕ?
§ã lμ v× t− t−ëng ch−a th«ng, sî khã, sî khæ. V× sî khã, sî
khæ nªn ®μo m−¬ng, vÐt kªnh, t¸t n−íc, g¸nh n−íc t−íi kÐm.
ë Nam §Þnh, l·nh ®¹o tØnh, huyÖn, x· kÐm quyÕt t©m.
GÇn ®©y cã quyÕt t©m, nh−ng cßn ph¶i bÒn bØ biÕn quyÕt t©m
Êy thμnh quyÕt t©m cña tÊt c¶ c¸n bé vμ quÇn chóng.
Do thiÕu quyÕt t©m Êy mμ n¶y ra bÖnh û l¹i vμo cÊp trªn,
û l¹i vμo bé ®éi gióp, û l¹i vμo m¸y b¬m, û l¹i vμo trêi.
Trêi ®· lμm ra h¹n, lôt, s©u bä, bÖnh tËt. V× vËy ta kh«ng
û l¹i vμo trêi mμ ph¶i chèng l¹i trêi. Mïa tr−íc ®©y nh©n d©n
 386
®· "v¾t ®Êt ra n−íc thay trêi lμm m−a" th× nay ph¶i tiÕp tôc
thùc hiÖn.
V× khuyÕt ®iÓm nh− thÕ cho nªn Nam §Þnh cßn h¬n 2 v¹n
mÉu bÞ h¹n. B©y giê cø tÝnh trung b×nh víi cè g¾ng ®· lμm
®−îc, mçi mÉu t©y lμ 2 tÊn 500 th«i, th× nÕu ®Ó mÊt 23.000
mÉu tøc lμ mÊt 57.500 tÊn thãc.
Mét khuyÕt ®iÓm n÷a lμ hoa mμu ë ®©y n¨m nay còng
kÐm. Lóa vμ hoa mμu hai c¸i ph¶i ®i ®«i víi nhau, c¸i nä
gióp cho c¸i kia. NÕu hoa mμu, c©y c«ng nghiÖp kh«ng cã,
kÐm th× råi còng ¶nh h−ëng ®Õn lóa. Lóa kÐm ¶nh h−ëng ®Õn
hoa mμu. Hoa mμu, c©y c«ng nghiÖp, ch¨n nu«i ph¶i rÊt chó
ý.
Giê ®©y ph¶i tËp trung lùc l−îng l¹i, t×m nguån n−íc,
kh¬i m−¬ng r·nh mμ t¸t, ph¶i cã kÕ ho¹ch gi÷ n−íc vμ trong
lóc chèng h¹n, phßng h¹n th× ph¶i cã kÕ ho¹ch phßng óng.
Muèn lμm trßn nhiÖm vô Êy ph¶i chèng t− t−ëng b¶o thñ,
t− t−ëng sî khã, t− t−ëng mÖt mái, t− t−ëng û l¹i, tøc lμ ph¶i
quyÕt t©m, quyÕt t©m vμ quyÕt t©m n÷a, quyÕt t©m m·i lμm
cho ®Õn th¾ng lîi.
Ngoμi nh÷ng viÖc trªn, nh©n d©n ta ph¶i phßng s©u vμ
diÖt s©u, phßng chèng bÖnh cóm. ViÖc phßng vμ chèng bÖnh
cóm lμ nhiÖm vô cña mäi c¸n bé vμ nh©n d©n kh«ng ph¶i chØ
riªng ngμnh y tÕ. §ång thêi víi c¸c nhiÖm vô trªn, cÇn cñng
cè c¸c tæ ®æi c«ng, c¸c hîp t¸c x·, lμm cho tæ ®æi c«ng, hîp t¸c
x· ®oμn kÕt gióp ®ì lÉn nhau vμ gióp ®ì nh÷ng ®ång bμo cßn
lμm riªng lÎ. §Æc biÖt lμ ph¶i cè g¾ng thi ®ua b¶o ®¶m cÊy
hÕt diÖn tÝch, t−¬ng trî gióp ®ì nhau c¶ vÒ vËt chÊt vμ tinh
thÇn, nhÊt lμ ®èi víi mét sè ®ång bμo hiÖn nay cßn thiÕu thèn
®Ó b¶o ®¶m s¶n xuÊt, b¶o ®¶m vô §«ng - Xu©n th¾ng lîi.
Nh©n dÞp nμy B¸c trao l¹i cho tØnh 12 huy hiÖu cña B¸c
®Ó lμm gi¶i th−ëng cho ®¬n vÞ, c¸ nh©n nμo cã thμnh tÝch
chèng h¹n kh¸.
Nãi ngμy 15-3-1959.
S¸ch Nam Hμ lμm theo lêi B¸c,
Ban nghiªn cøu LÞch sö §¶ng
tØnh Nam Hμ, 1975, tr. 59-61.
387 hå chÝ Minh toμn tËp
LêI C¡N DÆN §¶NG Uû
NHμ M¸Y DÖT NAM §ÞNH
1. Ph¶i lμm c«ng t¸c ph¸t ®éng quÇn chóng c¶i tiÕn qu¶n
lý xÝ nghiÖp gän vμ tèt. VÒ thêi gian vμ c¸c b−íc ®i, cÇn vËn
dông linh ho¹t. Nhμ m¸y b¾t ®Çu ph¸t ®éng tõ th¸ng 11, ®Õn
nay ®· ®−îc 5 th¸ng mμ ch−a më réng ra cho c«ng nh©n häc
tËp. ThÕ lμ dμi qu¸. KÐo dμi sÏ lμm cho c«ng nh©n mÖt.
Nh−ng lμm ng¾n th× ph¶i b¶o ®¶m lμm tèt; ng¾n vμ qua loa,
lμm kh«ng tèt th× còng kh«ng ®−îc.
2. Kh«ng ®−îc ®Ó hôt møc s¶n xuÊt. Ph¶i b¶o ®¶m kÕ
ho¹ch c¶ vÒ s¶n l−îng vμ chÊt l−îng. Ph¶i lμm nhiÒu, nhanh,
tèt, rÎ. Møc s¶n xuÊt cã cao h¬n n¨m ngo¸i, nh−ng kh«ng
ph¶i lμ cao qu¸. Kh«ng kÓ Liªn X«, nÕu chØ so s¸nh víi Trung
Quèc vμ TriÒu Tiªn th× møc s¶n xuÊt cña ta cßn qu¸ thÊp. V¶
l¹i ta ®ang cã phong trμo thi ®ua víi c«ng nh©n nhμ m¸y dÖt
B×nh Nh−ìng (TriÒu Tiªn). S¶n xuÊt hôt møc lμ t¹i c¸n bé,
t¹i l·nh ®¹o. C¸c c«, c¸c chó ch−a biÕt tuyªn truyÒn gi¶i
thÝch cho c«ng nh©n, cho ®¶ng viªn vμ ®oμn viªn thanh niªn,
lμm cho quyÕt t©m cña l·nh ®¹o trë thμnh quyÕt t©m cña
toμn thÓ ®¶ng viªn, ®oμn viªn vμ c«ng nh©n. Trong mét trËn
chiÕn ®Êu, th¾ng lμ do toμn thÓ bé ®éi, b¹i lμ do ng−êi chØ
huy. Ng−êi chØ huy biÕt tr«ng nom bé ®éi, c¶m th«ng bé ®éi,
cã kÕ ho¹ch ®óng vμ biÕt tæ chøc ®éng viªn bé ®éi th× sÏ ®¸nh
th¾ng. Ng−êi chØ huy kÐm th× sÏ thÊt b¹i. Trong c«ng x−ëng
còng vËy.
3. C¸n bé l·nh ®¹o, ®¶ng viªn, ®oμn viªn thanh niªn còng
nh− c¸n bé c«ng ®oμn ph¶i xung phong g−¬ng mÉu. Néi bé
 388 389 hå chÝ Minh toμn tËp

l·nh ®¹o ph¶i ®oμn kÕt nhÊt trÝ, c¸n bé ph¶i ®i vμo c«ng nh©n,
ph¶i s¾p xÕp c«ng viÖc ®Ó mçi tuÇn tham gia lao ®éng mét
ngμy. Ph¶i l¾ng nghe s¸ng kiÕn vμ lêi phª b×nh cña c«ng nh©n,
ph¶i thËt sù dùa vμo c«ng nh©n, ®i ®óng ®−êng lèi quÇn
chóng, n¾m v÷ng chÝnh s¸ch cña §¶ng.
4. C«ng nh©n b©y giê lμm chñ, kh«ng ph¶i ®i lμm thuª NãI CHUYÖN VíI §¹I BIÓU C¸N Bé
nh− tr−íc, ph¶i khÐo tæ chøc c«ng nh©n tham gia qu¶n lý
Vμ NH¢N D¢N TØNH NINH B×NH
nhμ m¸y. Ph¶i ®éng viªn c«ng nh©n cã g× nãi hÕt, ý kiÕn c«ng
nh©n cã ®óng, cã sai, nh−ng ®óng nhiÒu h¬n. ThÝ dô: c«ng
nh©n yªu cÇu tæ chøc gi÷ trÎ cho tèt lμ ®óng, l·nh ®¹o ph¶i
ch¨m lo thùc hiÖn. Nh−ng còng cã chç sai: nh− mét sè anh Võa qua t×nh h×nh chèng h¹n tuy cã kh¸ h¬n nh−ng vÉn
chÞ em c«ng nh©n kªu l−¬ng Ýt th× ph¶i gi¶i thÝch vμ ®Ó c«ng ch−a ®ñ. §μo ®Êt ®Ó chèng h¹n cßn Ýt. Møc b×nh qu©n cña
nh©n th¶o luËn cho râ: hoμn c¶nh ®Êt n−íc bÞ chiÕn tranh
Ninh B×nh míi trªn hai th−íc khèi, cña Nam §Þnh míi cã
tμn ph¸, l¹i t¹m bÞ chia c¾t, ph¶i x©y dùng nhiÒu, b©y giê
c«ng nh©n ph¶i kh¾c phôc khã kh¨n. Bao giê s¶n xuÊt nhiÒu, mét th−íc khèi. Cã h¹n lμ do kh«ng biÕt gi÷ n−íc nh− Yªn
rÎ, Nhμ n−íc míi cã thÓ t¨ng thªm phóc lîi cho c«ng nh©n. Kh¸nh, Yªn M«, Gia ViÔn (Ninh B×nh), Vô B¶n, ý Yªn (Nam
Liªn X« vμ Trung Quèc lóc ®Çu còng vËy. NÕu c¸c c«, c¸c chó
§Þnh). Cßn h¹n lμ do l·nh ®¹o tuy cã cè g¾ng nh−ng thiÕu
biÕt gi¶i thÝch th× c«ng nh©n nhÊt ®Þnh sÏ hiÓu, sÏ tin.
5. Ph¶i chó träng c«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn vμ ®oμn quyÕt t©m bÒn bØ, thiÕu liªn tôc, tõ x· ®Õn huyÖn, tØnh, thiÕu
viªn thanh niªn. §¶ng viªn vμ ®oμn viªn míi cã h¬n 1.600 kÕ ho¹ch chung nªn tèn c«ng nhiÒu mμ Ýt kÕt qu¶. KhuyÕt
trong sè h¬n 1 v¹n c«ng nh©n. Nh− thÕ cßn Ýt, ph¶i ch¨m lo
®iÓm n÷a lμ kh«ng chó ý ®óng møc ®Õn hoa mμu, c©y c«ng
båi d−ìng vμ ph¸t triÓn nh÷ng c«ng nh©n cã ®ñ tiªu chuÈn
vμo §¶ng vμ §oμn. §¶ng uû ph¶i chó träng båi d−ìng vμ cÊt nghiÖp vμ ch¨n nu«i.
nh¾c c¸n bé n÷, nhÊt lμ trong nhμ m¸y, qu¸ nöa c«ng nh©n C¸n bé ph¶i cã quyÕt t©m chèng h¹n vμ quyÕt t©m ph¶i
lμ phô n÷.
liªn tôc, bÒn bØ. BiÕn quyÕt t©m cña c¸n bé thμnh quyÕt t©m
H«m nay B¸c ®i chèng h¹n bËn kh«ng ®Õn th¨m c«ng
nh©n ®−îc. B¸c nhê c¸c chó, c¸c c« chuyÓn lêi B¸c hái th¨m cña nh©n d©n, ®oμn kÕt gióp ®ì lÉn nhau gi÷a c¸c xãm, c¸c
anh chÞ em c«ng nh©n vμ gia ®×nh c«ng nh©n. x·, c¸c huyÖn, c¸c tØnh. QuyÕt t©m vμ ®oμn kÕt ®Ó chèng h¹n
vμ ®Èy m¹nh vô s¶n xuÊt §«ng- Xu©n. Muèn chèng h¹n tèt,
Nãi ngμy 15-3-1959. ph¶i tuú tõng ®Þa ph−¬ng mμ lμm c¸c viÖc ®μo m−¬ng, ®μo
S¸ch Nam Hμ lμm theo lêi B¸c, giÕng, t¸t n−íc, gi÷ n−íc. Mçi x· ph¶i cã kÕ ho¹ch nhá cña x·
Ban nghiªn cøu lÞch sö
m×nh; huyÖn, tØnh ph¶i cã kÕ ho¹ch chung ®Ó ®iÒu hoμ, phèi
§¶ng tØnh Nam Hμ, 1975,
hîp.
tr. 62-65.
Trong khi chèng h¹n, ph¶i ®ång thêi cã kÕ ho¹ch phßng
h¹n, phßng óng. C¸n bé vμ nh©n d©n ph¶i chèng nh÷ng t−
 390
t−ëng b¶o thñ, sî khã, sî khæ, û l¹i. Ruéng cã ®ñ n−íc, cßn
cÇn ph¶i ®ñ ph©n th× lóa míi tèt. Møc b×nh qu©n 3,6 tÊn
ph©n mét mÉu t©y, nh− Ninh B×nh lμ cßn Ýt qu¸. Ph¶i cè
g¾ng bãn nhiÒu ph©n h¬n n÷a. Ph¶i ch¨m bãn tèt vμ ph¶i
phßng s©u, trõ s©u vμ phßng cóm n÷a.
Toμn thÓ ®¶ng viªn, ®oμn viªn thanh niªn ph¶i g−¬ng
mÉu, tÊt c¶ c¸c hîp t¸c x· vμ tæ ®æi c«ng còng ph¶i g−¬ng
mÉu lμm ®Çu tμu, gióp ®ì nh÷ng ng−êi cßn lμm ¨n riªng lÎ.
Nh©n d©n ta ®· anh dòng trong kh¸ng chiÕn, cÇn ph¶i anh
dòng trong s¶n xuÊt. Chóng ta ph¶i th¾ng thiªn tai, h¹n
h¸n, b·o lôt, v.v. ®Ó s¶n xuÊt cμng ngμy cμng ®−îc nhiÒu,
®em l¹i h¹nh phóc cho nh©n d©n, ®−a n−íc nhμ tiÕn dÇn lªn
chñ nghÜa x· héi.
Nãi ngμy 15-3-1959.
B¸o Nh©n d©n, sè 1828,
ngμy 17-3-1959.
391 hå chÝ Minh toμn tËp
DIÔN V¡N TRONG BUæI TIÖC
CHI£U §·I TæNG THèNG R.PRAX¸T
KÝnh th−a Tæng thèng kÝnh mÕn,
Th−a c¸c vÞ,
Th−a c¸c b¹n,
H«m nay, t«i rÊt sung s−íng ®−îc ®ãn tiÕp Tæng thèng.
Tæng thèng lμ ng−êi ®· suèt ®êi ®Êu tranh cho sù nghiÖp
gi¶i phãng d©n téc cña nh©n d©n Ên §é. Ngμi l¹i lμ mét vÞ
chiÕn sÜ l·o thμnh lu«n lu«n ®Êu tranh cho hoμ b×nh thÕ giíi
vμ h÷u nghÞ gi÷a c¸c d©n téc. Ngμi lμ mét ng−êi ®¹o cao ®øc
träng, nªu g−¬ng s¸ng cho mäi ng−êi chóng ta noi theo.
Tuy tuæi ®· cao, c«ng viÖc ë trong n−íc rÊt bËn, nh−ng
còng v× hoμ b×nh vμ h÷u nghÞ cña c¸c d©n téc, mμ Tæng thèng
®· kh«ng ng¹i ®−êng s¸ xa x«i, th©n hμnh mang t×nh h÷u
nghÞ cña nh©n d©n Ên §é ®Õn cho nh©n d©n ViÖt Nam.
HiÖn nay, t×nh h×nh thÕ giíi ®· cã nhiÒu chuyÓn biÕn cã
lîi cho hoμ b×nh, lùc l−îng hoμ b×nh vμ d©n chñ trªn thÕ giíi
®· cã nh÷ng ph¸t triÓn míi vμ nh÷ng tiÕn bé ch−a tõng thÊy.
Trong c«ng cuéc b¶o vÖ hoμ b×nh chèng chiÕn tranh, cñng
cè t×nh h÷u nghÞ gi÷a c¸c d©n téc, d−íi sù l·nh ®¹o cña Tæng
thèng, n−íc Céng hoμ Ên §é ®· cã nhiÒu cèng hiÕn rÊt quý
b¸u.
Gi÷a n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ vμ n−íc C«ng hoμ
Ên §é, quan hÖ h÷u nghÞ ngμy cμng ®−îc ph¸t triÓn trªn c¬ së
Panch Sheela. Nh©n d©n ViÖt Nam rÊt c¶m ¬n sù ®ång t×nh vμ
 392
ñng hé cña nh©n d©n Ên §é ®èi víi cuéc ®Êu tranh gi¶i phãng
d©n téc cña chóng t«i. HiÖn nay, toμn thÓ nh©n d©n ViÖt Nam
tõ Nam chÝ B¾c ®ang ®Êu tranh ®Ó thèng nhÊt n−íc nhμ. §ã
lμ nguyÖn väng tha thiÕt nhÊt cña nh©n d©n ViÖt Nam vμ
còng lμ mét ®¶m b¶o cho nÒn hoμ b×nh ë §«ng - Nam ¸ vμ
thÕ giíi. Nh©n d©n ViÖt Nam rÊt xem träng sù ®ãng gãp cña
Ên §é trong c«ng cuéc b¶o vÖ hoμ b×nh thÕ giíi, ®Æc biÖt lμ
c«ng cuéc g×n gi÷ hoμ b×nh ë §«ng D−¬ng mμ Ên §é cã träng
tr¸ch lμ Chñ tÞch Uû ban Quèc tÕ gi¸m s¸t vμ kiÓm so¸t.
Nh©n d©n ViÖt Nam mong r»ng HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ vÒ §«ng
D−¬ng ph¶i ®−îc thi hμnh ®Çy ®ñ. T«i ch¾c r»ng cuéc ®Õn
th¨m n−íc chóng t«i lÇn nμy cña Tæng thèng sÏ lμm cho t×nh
h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n hai n−íc chóng ta ®−îc cñng cè vμ
ph¸t triÓn thªm m·i vμ t¨ng c−êng thªm m·i t×nh ®oμn kÕt
gi÷a nh©n d©n c¸c n−íc ¸ - Phi.
T«i ®Ò nghÞ c¸c b¹n n©ng cèc:
Chóc søc khoÎ cña Tæng thèng B¸c sÜ Ragi¨ng®ra Prax¸t.
Chóc søc khoÎ cña c¸c vÞ cã mÆt ë ®©y h«m nay.
Chóc sù phån vinh cña n−íc Céng hoμ Ên §é.
Chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n ViÖt Nam vμ nh©n
d©n Ên §é ngμy cμng bÒn v÷ng.
Hoμ b×nh thÕ giíi mu«n n¨m!
§äc tèi 22-3-1959.
B¸o Nh©n d©n, sè 1834,
ngμy 23-3-1959.
393 hå chÝ Minh toμn tËp
§¸P Tõ TRONG TIÖC CHI£U §·I
CñA TæNG THèNG R.PRAX¸T
KÝnh th−a Tæng thèng kÝnh mÕn,
Th−a c¸c vÞ,
Th−a c¸c b¹n,
T«i rÊt c¶m ¬n nh÷ng lêi th©n thiÕt cña Tæng thèng ®èi
víi nh©n d©n ViÖt Nam.
Tæng thèng Ragi¨ng®ra Prax¸t ®· cã nhiÒu cèng hiÕn to lín
cho c«ng cuéc c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc, còng nh− cho c«ng
cuéc t¨ng c−êng t×nh h÷u nghÞ gi÷a c¸c n−íc ¸ - Phi vμ cho sù
nghiÖp gi÷ g×n hoμ b×nh thÕ giíi. Nh©n d©n ViÖt Nam, ChÝnh
phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ rÊt biÕt ¬n Tæng thèng,
ChÝnh phñ Ên §é vμ nh©n d©n Ên §é ®· ®ång t×nh vμ ñng hé
nh©n d©n ViÖt Nam trong cuéc ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc
tr−íc kia vμ trong cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhμ hiÖn
nay. Suèt ®êi hy sinh phÊn ®Êu cho ®éc lËp d©n téc, hoμ b×nh vμ
h÷u nghÞ, ®¹o ®øc cao quý cña Tæng thèng ®· nªu mét tÊm
g−¬ng s¸ng cho mäi ng−êi yªu Tæ quèc, yªu hoμ b×nh.
§−îc ®ãn tiÕp Tæng thèng, nh©n d©n ViÖt Nam ®−îc nh×n
thÊy ng−êi tiªu biÓu vÜ ®¹i cho nh÷ng ®øc tÝnh yªu n−íc, cÇn
lao vμ anh dòng cña nh©n d©n Ên §é anh em. Tuy Tæng thèng
chØ l−u l¹i n−íc chóng t«i mét thêi gian qu¸ ng¾n, nh−ng Tæng
thèng ®· ®Ó l¹i trong lßng mçi ng−êi d©n ViÖt Nam mét mèi
t×nh th©n ¸i rÊt nång nμn.
T«i tin r»ng cuéc ®i th¨m lÇn nμy cña Tæng thèng sÏ th¾t
chÆt thªm n÷a t×nh h÷u nghÞ s½n cã gi÷a nh©n d©n hai n−íc
chóng ta. Víi søc ®oμn kÕt cña nh©n d©n ViÖt Nam vμ Ên §é
 394
vμ cña c¸c d©n téc ¸ - Phi cïng nh©n d©n yªu chuéng hoμ
b×nh trªn thÕ giíi, hai n−íc chóng ta nhÊt ®Þnh sÏ v−ît ®−îc
mäi khã kh¨n vμ sÏ th¾ng lîi trong sù nghiÖp x©y dùng n−íc
nhμ giμu m¹nh, gãp phÇn xøng ®¸ng vμo viÖc b¶o vÖ hoμ
b×nh ë ch©u ¸ vμ thÕ giíi.
Nh©n dÞp nμy, t«i ®Ò nghÞ n©ng cèc:
Chóc søc khoÎ cña Tæng thèng Ragi¨ng®ra Prax¸t.
Chóc søc khoÎ c¸c vÞ cïng ®i víi Tæng thèng.
T×nh h÷u nghÞ ViÖt - Ên mu«n n¨m!
Hoμ b×nh thÕ giíi mu«n n¨m!
§äc ngμy 24-3-1959.
B¸o Nh©n d©n, sè 1836,
ngμy 25-3-1959.
395 hå chÝ Minh toμn tËp
LêI TIÔN TæNG THèNG R.PRAX¸T
Th−a Tæng thèng kÝnh mÕn,
Th−a c¸c vÞ vμ c¸c b¹n,
TiÔn ®−a Tæng thèng h«m nay, tuy chóng t«i rÊt bïi ngïi
luyÕn tiÕc, nh−ng ®ång thêi chóng t«i còng c¶m thÊy vui
mõng, v× cuéc ®Õn th¨m cña Ngμi ®· lμm cho nh©n d©n hai
n−íc chóng ta cμng gÇn gòi nhau h¬n, cμng yªu mÕn nhau
h¬n. Tæng thèng ®· ®Ó l¹i cho nh©n d©n ViÖt Nam mèi t×nh
th¾m thiÕt cña nh©n d©n Ên §é anh em. Trong nh÷ng cuéc
nãi chuyÖn, chóng ta ®· nhÊt trÝ víi nhau vÒ nhiÒu vÊn ®Ò,
nhÊt lμ trong sù mong muèn t×nh h÷u nghÞ gi÷a c¸c d©n téc
¸ - Phi ngμy cμng cñng cè, ph¸t triÓn vμ quan hÖ gi÷a hai
n−íc chóng ta ngμy cμng thªm v÷ng ch¾c. Nãi tãm l¹i, Tæng
thèng ®Õn th¨m n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ ®· cñng
cè thªm n÷a lùc l−îng hoμ b×nh ë ¸ - Phi vμ trªn thÕ giíi.
Tr−íc lóc Ngμi tõ gi· ®Êt n−íc chóng t«i, t«i tr©n träng
nhê Ngμi chuyÓn ®Õn ChÝnh phñ vμ nh©n d©n Ên §é anh em
mèi t×nh ®oμn kÕt h÷u nghÞ th¾m thiÕt cña toμn thÓ nh©n
d©n ViÖt Nam. T«i còng tr©n träng nhê Ngμi chuyÓn ®Õn Phã
Tæng thèng Ra®acrixnan vμ Thñ t−íng Nªru lêi chóc mõng
th©n ¸i cña chóng t«i.
KÝnh chóc Tæng thèng vμ c¸c vÞ cïng ®i víi Ngμi lªn
®−êng b×nh an m¹nh khoÎ.
Chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n hai n−íc ViÖt Nam vμ
Ên §é mu«n n¨m!
Hoμ b×nh thÕ giíi mu«n n¨m!
Nãi ngμy 25-3-1959.
B¸o Nh©n d©n, sè 1837,
ngμy 26-3-1959.
 396
TR¶ LêI B¸O §¶NG
Vμ TH¤NG TÊN X· HUNGGARI
VÒ T×NH H×NH QUèC TÕ Vμ TRONG N¦íC
- M−êi n¨m qua, ë ch©u ¸ ®· cã mét sù thay ®æi lín lao.
M−êi n¨m tr−íc ®©y, ®Õ quèc Mü vμ bän T−ëng Giíi Th¹ch
cßn thèng trÞ trªn lôc ®Þa Trung Quèc, nhiÒu n−íc kh¸c ch−a
giμnh ®−îc ®éc lËp, nh−ng ngμy nay, ®¹i ®a sè c¸c d©n téc
cña ch©u ¸ ®· cã mét ®êi sèng ®éc lËp. Mét sè n−íc nh−
Trung Quèc, Céng hoμ D©n chñ Nh©n d©n TriÒu Tiªn, ViÖt
Nam D©n chñ Céng hoμ ®ang x©y dùng chñ nghÜa x· héi.
NhiÒu n−íc kh¸c nh−: Ên §é, In®«nªxia, MiÕn §iÖn... còng
®ang nç lùc ®Ó x©y dùng nÒn kinh tÕ cña m×nh vμ c¶i thiÖn
®êi sèng cña nh©n d©n. §iÒu nμy kh«ng lμm cho bän ®Õ quèc
võa ý. Chóng ©m m−u can thiÖp vμ ®· can thiÖp vμo §μi
Loan, miÒn Nam TriÒu Tiªn, miÒn Nam ViÖt Nam vμ nhiÒu
n¬i kh¸c. Chóng dïng Khèi x©m l−îc §«ng - Nam ¸ chèng
l¹i nh©n d©n ch©u ¸. Nh−ng th¾ng lîi cuèi cïng nhÊt ®Þnh sÏ
vÒ tay nh©n d©n.
B¶n Tuyªn bè cña c¸c ®¶ng céng s¶n vμ c«ng nh©n 12
n−íc x· héi chñ nghÜa t¹i M¸txc¬va n¨m 1957 ®· ph©n tÝch
vÊn ®Ò nμy rÊt râ. B¶n Tuyªn bè ®· chØ ra mét c¸ch ®óng ®¾n
r»ng c¸c d©n téc ch©u ¸ còng nh− ch©u Phi vμ ch©u Mü
latinh ®· v÷ng vμng tiÕn b−íc trªn con ®−êng ®éc lËp vμ tiÕn
bé kh«ng g× ng¨n c¶n næi. Nh÷ng cè g¾ng vμ cuéc ®Êu tranh
cña nh©n d©n ViÖt Nam lμ mét bé phËn kh¨ng khÝt cña cuéc
®Êu tranh vÜ ®¹i nh»m chèng chñ nghÜa ®Õ quèc vμ chñ nghÜa
thùc d©n.
- Hai n−íc In®«nªxia vμ ViÖt Nam cã nh÷ng vÊn ®Ò gièng nhau.
ChÝnh s¸ch cña hai n−íc gièng nhau ë chç cïng chèng thùc d©n vμ
®Õ quèc, b¶o vÖ hoμ b×nh vμ b¶o vÖ nh÷ng nguyªn t¾c cña Héi nghÞ
B¨ng®ung. Còng nh− nh©n d©n ViÖt Nam ®Êu tranh cho sù thèng
397 hå chÝ Minh toμn tËp
nhÊt cña Tæ quèc, nh©n d©n In®«nªxia ®Êu tranh ®Ó gi¶i phãng
miÒn T©y Iri¨ng.
... KÕ ho¹ch 7 n¨m cña Liªn X« lμ mét nguån cæ vò lín ®èi
víi giai cÊp c«ng nh©n vμ nh©n d©n lao ®éng c¸c n−íc x· héi
chñ nghÜa vμ c¸c n−íc t− b¶n chñ nghÜa. NhiÖm vô tr−íc m¾t
cña nh©n d©n ViÖt Nam lμ t¨ng c−êng cè g¾ng ®Ó hoμn thμnh
kÕ ho¹ch 3 n¨m, n©ng cao møc sèng cña nh©n d©n. VÒ mÆt nμy,
Liªn X«, Trung Quèc vμ c¸c n−íc x· héi chñ nghÜa kh¸c, trong
®ã cã Hunggari ®· gióp ®ì nh©n d©n ViÖt Nam rÊt nhiÒu. Sù cè
g¾ng b¶n th©n cña nh©n d©n ViÖt Nam cïng víi nh÷ng sù gióp
®ì lín lao ®ã sÏ ®¶m b¶o hoμn thμnh c«ng cuéc x©y dùng chñ
nghÜa x· héi ë ViÖt Nam mét c¸ch tèt ®Ñp nhÊt. C«ng cuéc c«ng
nghiÖp ho¸ ë n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ ®ang ph¸t triÓn
nhanh chãng. Tíi n¨m 1960, c«ng cuéc hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp
sÏ hoμn thμnh vÒ c¨n b¶n: tõ 60% tíi 70% ruéng ®Êt sÏ do c¸c
hîp t¸c x· cμy cÊy. Phong trμo chèng n¹n mï ch÷ ®· thu ®−îc
nh÷ng thμnh tÝch to lín. Tr−íc ®©y 95% nh©n d©n ViÖt Nam
mï ch÷. HiÖn nay 95% nh©n d©n ®· biÕt ®äc biÕt viÕt. NhiÖm
vô quan träng nhÊt cña nh©n d©n ViÖt Nam hiÖn nay lμ thèng
nhÊt ®Êt n−íc. C«ng cuéc thèng nhÊt n−íc ViÖt Nam cã triÓn
väng tèt. Tuy cßn rÊt nhiÒu khã kh¨n nh−ng nh©n d©n ViÖt
Nam tin ch¾c r»ng th¾ng lîi lμ thuéc vÒ m×nh vμ ®Êt n−íc ViÖt
Nam nhÊt ®Þnh sÏ thèng nhÊt.
Cuèi cïng, t«i nhê c¸c b¸o Hunggari chuyÓn lêi chμo
mõng anh em ®Õn §¶ng C«ng nh©n x· héi chñ nghÜa vμ toμn
thÓ nh©n d©n Hunggari vμ göi nhiÒu c¸i h«n ®Õn c¸c ch¸u
thiÕu nhi Hunggari. T«i chóc nh©n d©n Hunggari anh em thi
®ua hoμn thμnh kÕ ho¹ch 3 n¨m tr−íc thêi h¹n. §iÒu ®ã sÏ lμ
mét sù cæ vò to lín ®èi víi nh©n d©n ViÖt Nam trong phong
trμo thi ®ua hoμn thμnh kÕ ho¹ch 3 n¨m cña n−íc ViÖt Nam
D©n chñ Céng hoμ, bëi v× mçi b−íc tiÕn cña bÊt cø mét n−íc
x· héi chñ nghÜa nμo còng cã ¶nh h−ëng tèt ®Õn c¸c n−íc x·
héi chñ nghÜa kh¸c.
Trªn con ®−êng x©y dùng chñ nghÜa x· héi, tÊt nhiªn cã
nhiÒu khã kh¨n trë ng¹i. Nh−ng víi tinh thÇn ®oμn kÕt
thèng nhÊt, víi ý chÝ kiªn tr× vμ dòng c¶m, chóng ta sÏ v−ît
qua mäi khã kh¨n, trë ng¹i vμ sÏ thu ®−îc th¾ng lîi.
Tr¶ lêi ngμy 27-3-1959.
S¸ch Hå ChÝ Minh Toμn tËp,
xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt, Nxb Sù th©t,
Hμ N«i, 1989, t.8, tr. 362-365
 398 399 hå chÝ Minh toμn tËp

BμI NãI VíI C¸N Bé Vμ C¤NG NH¢N

§IÖN MõNG
NGμY TUYNIDI TUY£N Bè §éC LËP
KÝnh göi Tæng thèng Buècghiba,
Nh©n dÞp kû niÖm lÇn thø ba ngμy Tuynidi tuyªn bè ®éc
lËp, thay mÆt ChÝnh phñ, nh©n d©n n−íc ViÖt Nam D©n chñ
Céng hoμ vμ nh©n danh c¸ nh©n, t«i h©n h¹nh göi ®Õn Ngμi,
ChÝnh phñ vμ nh©n d©n Tuynidi nh÷ng lêi chóc mõng nhiÖt
liÖt.
Chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n ViÖt Nam vμ nh©n
d©n Tuynidi ngμy cμng ph¸t triÓn.
Chñ tÞch
n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
Hå CHÝ MINH
B¸o Nh©n d©n, sè 1480,
ngμy 29-3-1959.
C¤NG TR¦êNG §Ìo NAI, CÈM PH¶
B¸c thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vμ ChÝnh phñ vÒ th¨m
c¸c c«, c¸c chó vμ c¶m ¬n c¸c ®ång chÝ chuyªn gia Liªn X«
c«ng t¸c t¹i khu má.
Tr−íc hÕt, B¸c khen ngîi nh÷ng cè g¾ng cña c¸n bé vμ
c«ng nh©n má trong thêi gian võa qua, nhÊt lμ tõ th¸ng 8-
1958 tíi nay, c«ng nh©n ®· cã tiÕn bé trong s¶n xuÊt, gi÷ g×n
m¸y mãc. Nh÷ng tiÕn bé ®ã ch−a ph¶i ®· hoμn toμn 100%,
cÇn cè g¾ng h¬n n÷a ®Ó tiÕn bé m·i.
C¸n bé §¶ng, thanh niªn, c«ng ®oμn ®· gÇn gòi anh chÞ
em c«ng nh©n h¬n tr−íc, nh−ng míi chØ lμ b−íc ®Çu.
Nh−ng trong s¶n xuÊt, c¸c c«, c¸c chó cßn nhiÒu khuyÕt
®iÓm cÇn ph¶i söa ch÷a, ë ®©y B¸c chØ nªu vμi ®iÓm:
1. ChÊt l−îng than cßn kÐm l¾m: than ta s¶n xuÊt ra, cã
xuÊt khÈu sang c¸c n−íc anh em, nÕu than tèt c¸c anh em sÏ
dïng tèt, nÕu than xÊu ch¾c anh em còng phμn nμn. Së dÜ
phÈm chÊt than kÐm mét phÇn do c«ng nh©n ch−a cè g¾ng
®óng møc, mét phÇn do c¸n bé thiÕu quan t©m ch¨m sãc,
trong s¶n xuÊt lμm v−ît møc kÕ ho¹ch, nh−ng ph¶i chó ý
®¶m b¶o chÊt l−îng tèt. Chóng ta kh«ng muèn mua hμng
xÊu th× lμm than b¸n cho c¸c n−íc anh em ph¶i lμm tèt míi
®óng.
2. VÒ than côc cßn ch−a b¶o ®¶m ®óng tû lÖ quy ®Þnh.
Ph¶i thÊy ®ã lμ mét ®iÒu thËt lín v× gi¸ trÞ than côc h¬n than
c¸m nhiÒu.
3. Gi÷ g×n lao ®éng cßn kÐm. Mét c«ng nh©n bÊt kú nam
hay n÷ ®Òu rÊt quý b¸u, ch¼ng nh÷ng quý cho gia ®×nh c¸c
c«, c¸c chó mμ cßn quý cho §¶ng, ChÝnh phñ vμ nh©n d©n
 400
n÷a. NÕu ®Ó x¶y ra tai n¹n lμ thiÖt chung cho b¶n th©n, gia
®×nh, cho §¶ng, ChÝnh phñ vμ nh©n d©n. Ng−êi bÞ n¹n kh«ng
®i lμm ®−îc, gia ®×nh sÏ gÆp khã kh¨n, søc lao ®éng cña nh©n
d©n do vËy còng kÐm sót. V× thÕ chóng ta ph¶i hÕt søc b¶o vÖ
an toμn lao ®éng, b¶o vÖ tÝnh m¹ng ng−êi c«ng nh©n.
- C¸n bé cã cè g¾ng nh−ng ch−a ®Çy ®ñ vμ cßn mét sè c¸n
bé quan liªu mÖnh lÖnh. CÇn ph¶i gÇn gòi, gióp ®ì c«ng nh©n
s¶n xuÊt; c«ng nh©n vμ c¸n bé ®oμn kÕt thμnh mét khèi th×
lμm g× còng ®−îc.
- Tr−íc ®©y bèn n¨m n¨m khu má nμy cña thùc d©n Ph¸p,
c«ng nh©n cßn lμ n« lÖ bÞ bãc lét vμ ®μn ¸p khæ cùc. Ngμy nay
khu má lμ cña nh©n d©n nãi chung vμ cña c«ng nh©n nãi
riªng. C«ng nh©n lμ giai cÊp l·nh ®¹o, lμ chñ khu má th× ph¶i
lμm sao cho xøng ®¸ng; ®Ó xe m¸y háng, l−êi biÕng, l·ng phÝ
®Òu kh«ng xøng ®¸ng vai trß lμm chñ c¶. Muèn lμm nh÷ng
ng−êi chñ xøng ®¸ng th× ph¶i thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc
hμnh tiÕt kiÖm. B©y giê chóng ta lμm cho m×nh, cho nh©n
d©n vμ cho con ch¸u chóng ta n÷a.
- C«ng nh©n Liªn X« ®êi sèng hiÖn nay sung s−íng... v× ai
còng biÕt c«ng nh©n Liªn X« s¶n xuÊt nhiÒu nªn hμng ho¸
rÎ. VÝ dô: Nhμ m¸y sîi mua than tèt, rÎ, th× b¸n v¶i rÎ, ®êi
sèng sÏ dÔ chÞu; n«ng d©n mua than ®¾t, v¶i ®¾t, sÏ b¸n g¹o
®¾t, rau ®¾t th× kh«ng thÓ nμo cã sung s−íng ®−îc. C¸c c«,
c¸c chó muèn sung s−íng nh− c«ng nh©n Liªn X« th× còng
ph¶i lμm nh− c«ng nh©n Liªn X«. Tíi n¨m 1965 n¨ng suÊt
lao ®éng cña c«ng nh©n Liªn X« so víi n¨m 1958 sÏ t¨ng h¬n
tõ 45% ®Õn 65% (vÝ dô: 1 ng−êi lμm mét ngμy 1 tÊn than
trong n¨m 1958 th× ®Õn n¨m 1965 cã thÓ lμm tíi 1.650 c©n).
Muèn lμm ®−îc nh− vËy ph¶i cã t− t−ëng lμm chñ n−íc nhμ
cña giai cÊp c«ng nh©n, ph¶i t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hμnh
tiÕt kiÖm, ph¶i cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm. Cã tinh thÇn tr¸ch
nhiÖm lμ ph¶i lμm ®−îc nhiÒu, nhanh, tèt, rÎ. VÝ dô: quÐt
nhμ ph¶i quÐt cho s¹ch, l¸i xe ph¶i tiÕt kiÖm x¨ng dÇu, ®i
®óng giê vμ chë ®−îc nhiÒu; c¸i g× còng rÎ th× ®êi sèng míi
sung s−íng.
C«ng nh©n ë ®©y vμ ë Hßn Gai ®Òu kh¸, nh−ng nghe nãi ë
Hßn Gai c«ng nh©n cã nhiÒu kinh nghiÖm tèt; bé ®éi còng cã
nhiÒu kinh nghiÖm tèt, sao c¸c c«, c¸c chó kh«ng häc tËp.
401 hå chÝ Minh toμn tËp
Tr¸ch nhiÖm ®ã lμ cña c¸c c«, c¸c chó vμ c¶ c¸n bé n÷a.
- Mét ®iÓm n÷a lμ ph¶i cè g¾ng thi ®ua, thi ®ua liªn tôc,
mäi ngμnh, mäi ng−êi thi ®ua. Muèn thi ®ua tèt ph¶i gióp ®ì
lÉn nhau, ng−êi giái gióp ng−êi kÐm ®Ó cïng tiÕn bé. Thi ®ua
®Ó ®oμn kÕt, ®oμn kÕt ®Ó thi ®ua.
- B¸c ®−îc biÕt trong th¸ng t− tíi ë ®©y sÏ häc vÒ c¶i tiÕn
qu¶n lý xÝ nghiÖp, cÇn ph¶i häc tËp cho tèt. VËy qu¶n lý xÝ
nghiÖp lμ g×?
HiÖn nay trong xÝ nghiÖp, c¸n bé chØ biÕt qu¶n lý, kh«ng
biÕt lao ®éng. C«ng nh©n chØ biÕt lao ®éng kh«ng biÕt qu¶n
lý, nh− vËy lμ xÝ nghiÖp cã hai h¹ng ng−êi, mét h¹ng chØ biÕt
qu¶n lý nªn dÔ quan liªu, mÖnh lÖnh, s¸ng kiÕn cña c«ng
nh©n ®−a lªn th−êng bÞ xÕp tñ, mét h¹ng chØ biÕt lao ®éng lμ
kh«ng lμm trßn nhiÖm vô qu¶n lý cña ng−êi chñ n−íc nhμ.
B©y giê häc tËp qu¶n lý xÝ nghiÖp, c¸n bé ph¶i tham gia lao
®éng víi c«ng nh©n. VÝ dô: BÝ th− chi bé, qu¶n ®èc c«ng
tr−êng, v.v. mçi tuÇn lao ®éng mét ngμy; c¸n bé trùc tiÕp
kh¸c ph¶i bít c¹o giÊy ®Ó cã thÓ nöa ngμy lμm chuyªn m«n,
nöa ngμy lao ®éng. C¸n bé tham gia lao ®éng rÊt cã Ých lîi, vÝ
dô: c«ng nh©n thiÕu mét c¸i cuèc hay c¸i ®Ìn ph¶i ®Ò nghÞ
lªn tæ tr−ëng, tæ tr−ëng lªn tÇng tr−ëng, tÇng tr−ëng lªn ca
tr−ëng, ca tr−ëng lªn qu¶n ®èc, qu¶n ®èc lªn kho; c¸i cuèc l¹i
tõ kho xuèng qu¶n ®èc, xuèng ca, xuèng tÇng, xuèng tæ, råi
míi ®Õn c«ng nh©n, mÊt nhiÒu th× giê. NÕu qu¶n ®èc ®Õn tËn
n¬i biÕt thiÕu cuèc th× chØ vμi giê sau lμ cã cuèc ngay. V× cø
ngåi ë trªn sÏ kh«ng biÕt c«ng nh©n ®ãi no, lμnh r¸ch, kh«ng
biÕt s¸ng kiÕn cña quÇn chóng mμ tiÕp thu vμ ¸p dông ®−îc.
Trong häc tËp qu¶n lý xÝ nghiÖp, c¸n bé, c«ng nh©n ph¶i
®oμn kÕt thμnh mét khèi th× qu¶n lý míi tèt, míi t¨ng gia
s¶n xuÊt, thùc hμnh tiÕt kiÖm thμnh c«ng. Muèn vËy ph¶i
phª b×nh, tù phª b×nh. Tõ tr−íc c¸n bé, c«ng nh©n t¸ch rêi
nhau nªn c¸n bé cã lμm sai c«ng nh©n kh«ng biÕt, cã c¸n bé
l¹i lμm ng¬ cho nhau kh«ng phª b×nh th¼ng th¾n; c«ng nh©n
cã khuyÕt ®iÓm, c¸n bé v× ngåi xa nªn còng kh«ng biÕt thÕ
 402 403 hå chÝ Minh toμn tËp

nμo mμ phª b×nh cho ®óng. Trong häc tËp, c¸n bé vμ c«ng
nh©n ph¶i phª b×nh nhau th¼ng th¾n, cã ®óng nãi ®óng, cã
Nãi ngμy 30-3-1959.
sai nãi sai, kh«ng sî mÊt thÓ diÖn; cã khuyÕt ®iÓm nãi ra ®Ó
gióp ®ì nhau söa ch÷a. Tr−íc ®©y do c¸n bé xa vμ l·nh ®¹o S¸ch B¸c Hå víi c«ng nh©n vμ
kh«ng khÐo nªn c«ng nh©n ch−a d¸m nãi, nay th× c¸n bé vμ nh©n d©n c¸c d©n téc Qu¶ng Ninh,
c«ng nh©n ph¶i phª b×nh thËt sù ®Ó cïng nhau söa ch÷a Ban nghiªn cøu LÞch sö §¶ng
khuyÕt ®iÓm. Muèn biÕt −u ®iÓm nhiÒu hay Ýt ph¶i xem ë
tØnh Qu¶ng Ninh, 1971, tr. 48 - 52.
t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hμnh tiÕt kiÖm. Tr−íc kia trong qu¶n
lý xÝ nghiÖp thiÕu d©n chñ, b©y giê sau häc tËp, c«ng nh©n
ph¶i gióp c¸n bé söa ch÷a, phª b×nh ®Ó x©y dùng, ®Ó c¶i tiÕn
qu¶n lý xÝ nghiÖp chø kh«ng ph¶i lμ nãi lung tung, phª b×nh
lμm cho xÝ nghiÖp tiÕn bé, c«ng nh©n vμ c¸n bé ngμy cμng
®oμn kÕt.
- B¸c nãi thªm vÒ s¶n xuÊt. Võa qua, c«ng nh©n ta cã cè
g¾ng nh−ng phÈm chÊt than cßn kÐm, sè l−îng cßn thÊp,
ph¶i cè g¾ng nhiÒu h¬n n÷a. ë Trung Quèc møc b×nh qu©n
mét c«ng nh©n (kÓ c¶ gi¸n tiÕp) mét ngμy s¶n xuÊt ®−îc 1
tÊn 900, ë ta chØ cã 500 c©n, nh− vËy ta so víi n−íc b¹n cßn Ýt
qu¸. ë Trung Quèc ®μo than ë s©u cã chç tíi ngh×n th−íc,
khã kh¨n h¬n, ë ta lμm lé thiªn thuËn lîi h¬n. NÕu c«ng
nh©n Trung Quèc hái th¨m c¸c c«, c¸c chó lμm mét ngμy
®−îc bao nhiªu, ch¾c chóng ta còng lÊy lμm xÊu hæ.
- L¹i nãi vÒ s¶n l−îng than hμng n¨m ë c¸c n−íc b¹n:
TriÒu Tiªn, n−íc cßn nhá h¬n ta mμ s¶n xuÊt 10 triÖu 78 v¹n
tÊn; Trung Quèc 270 triÖu tÊn; Liªn X« 540 triÖu tÊn. V× sao
nh©n d©n Liªn X« hä sung s−íng h¬n nh©n d©n Trung Quèc,
nh©n d©n Trung Quèc s−íng h¬n ta? Cø nh×n vμo sè l−îng
than s¶n xuÊt ra còng ®ñ râ. Nãi ®Õn má CÈm Ph¶ lμ mét má
lín nhÊt, mét n¨m s¶n xuÊt ®−îc 1 triÖu 34 v¹n tÊn than,
nh− thÕ cßn Ýt l¾m. VËy muèn c¶i thiÖn ®êi sèng ph¶i ®μo
than nhiÒu, ph¶i t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hμnh tiÕt kiÖm,
ph¶i ®oμn kÕt gi÷a c«ng nh©n víi c¸n bé, gi÷a c¸n bé víi c¸n
bé, gi÷a c«ng nh©n víi c«ng nh©n.
- B©y giê xÝ nghiÖp s¾p s¬ kÕt thi ®ua ba th¸ng ®Çu n¨m.
B¸c göi tÆng 10 gi¶i th−ëng cho ngμnh nμo, c¸ nh©n nμo cã
nhiÒu thμnh tÝch h¬n c¶. H«m nay B¸c ®Õn th¨m nãi chuyÖn
víi c¸c c«, c¸c chó lμm c¸c c«, c¸c chó mÊt h¬n mét giê s¶n
xuÊt, vËy c¸c c«, c¸c chó cè g¾ng lμm thÕ nμo mμ bï l¹i.
 404
NãI CHUYÖN VíI C¸N Bé C¸C NGμNH
QU¢N, D¢N, CHÝNH, §¶NG H¶I PHßNG
H«m nay B¸c qua ®©y th¨m c¸c c«, c¸c chó, nh©n tiÖn B¸c
nãi chuyÖn víi c¸c c«, c¸c chó vÒ mét sè viÖc:
§Çu tiªn, B¸c nãi vÒ c«ng nghiÖp. C«ng nghiÖp H¶i Phßng
rÊt quan träng, quan träng ®èi víi c¶ n−íc. V× thÕ H¶i Phßng
ph¶i rÊt cè g¾ng, võa qua c¸c c« c¸c chó còng cã nhiÒu cè
g¾ng. C«ng nghiÖp H¶i Phßng ®· cã tiÕn bé, nh−ng so víi
møc yªu cÇu th× cßn thÊp. Tr−íc ®©y th× cã tiÕn bé, nh−ng so
víi kh¶ n¨ng cña b¶n th©n m×nh, so víi sù gióp ®ì cña c¸c
n−íc b¹n th× cßn kÐm. So víi c¸c n−íc b¹n, nh− Liªn X« th×
kh«ng nãi lμm g×, so víi TriÒu Tiªn th«i ta còng ë møc thÊp
l¾m. Quý I võa qua H¶i Phßng kh«ng hoμn thμnh kÕ ho¹ch,
cã ®óng kh«ng? VËy th× quý II c¸c c« c¸c chó ph¶i cè g¾ng
hÕt søc, kh«ng nh÷ng hoμn thμnh kÕ ho¹ch quý II mμ l¹i cßn
bï l¹i quý I n÷a.
Ph¶i ®Èy m¹nh s¶n xuÊt. Muèn s¶n xuÊt tèt, ph¶i qu¶n lý
s¶n xuÊt cho tèt. Ph¶i c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp. Trong khi
c¶i tiÕn qu¶n lý vÉn ph¶i s¶n xuÊt tèt, c¶i tiÕn qu¶n lý vμ s¶n
xuÊt ph¶i ®i song song, ph¶i lμm gän, lμm tèt c«ng t¸c c¶i
tiÕn qu¶n lý. B¸c nghe b¸o c¸o thÊy ë ®©y b−íc 1 cã mét sè xÝ
nghiÖp lμm tèt, mét sè lμm võa, mét sè lμm kÐm. Cã ®óng
kh«ng? N¬i nμo lμm kÐm, lμm võa ph¶i häc kinh nghiÖm n¬i
lμm tèt, n¬i lμm tèt ph¶i lμm tèt h¬n. Ph¶i chó ý häc kinh
nghiÖm ë c¸c n¬i, nhÊt lμ bé ®éi cã nhiÒu kinh nghiÖm tèt.
Ph¶i chó ý phæ biÕn kinh nghiÖm, c¶ kinh nghiÖm tèt ®Ó
theo, kinh nghiÖm xÊu ®Ó tr¸nh.
Qu¶n lý xÝ nghiÖp ph¶i d©n chñ. C¸c chó cã biÕt d©n chñ
lμ thÕ nμo kh«ng? Lμ c¸n bé §¶ng, c«ng ®oμn, thanh niªn lao
®éng, nhÊt lμ c¸n bé kü thuËt ph¶i tù phª b×nh thËt thμ, phª
b×nh x©y dùng. C«ng nh©n còng tù phª b×nh chu ®¸o. Nh−
405 hå chÝ Minh toμn tËp
thÕ míi ®oμn kÕt ®−îc, cã ®oμn kÕt ®−îc c«ng nh©n vμ c¸n bé
míi ®i ®Õn c¶i tiÕn qu¶n lý ®−îc tèt. C¸n bé ph¶i tham gia
lao ®éng, c«ng nh©n ph¶i tham gia qu¶n lý. Nãi th× dÔ, nh−ng
lμm th× kh«ng ph¶i dÔ. XÝ nghiÖp x· héi chñ nghÜa th× c«ng
nh©n lμm chñ, nh−ng thùc sù c«ng nh©n ch−a lμm chñ, c¸n
bé còng ch−a lμm chñ. V× c«ng nh©n chØ biÕt lao ®éng s¶n
xuÊt mμ kh«ng biÕt qu¶n lý, c¸n bé chØ biÕt qu¶n lý mμ
kh«ng biÕt lao ®éng. Nh− thÕ lμ trong xÝ nghiÖp cã hai h¹ng
ng−êi, h¹ng ng−êi chØ biÕt lao ®éng vμ h¹ng ng−êi chØ biÕt
qu¶n lý, ®oμn kÕt v× thÕ mμ kh«ng chÆt chÏ. Nay c¸n bé ph¶i
lao ®éng, ®i s¸t c«ng nh©n, ®Ó bít dÇn råi tiªu diÖt quan liªu,
mÖnh lÖnh, b¶o thñ, giÊy tê.
C«ng nh©n tham gia qu¶n lý còng kh«ng ph¶i dÔ, v× lóc
®Çu ch−a quen. Nh−ng c¸n bé ph¶i tin, ph¶i dùa vμo c«ng
nh©n, ph¶i hoan nghªnh s¸ng kiÕn cña c«ng nh©n. Kinh
nghiÖm cho biÕt lμ c«ng nh©n biÕt qu¶n lý rÊt mau, rÊt tèt.
Ph¶i tin t−ëng ë ãc s¸ng t¹o, trÝ th«ng minh s¸ng t¹o cña
c«ng nh©n. Lμm thÕ nμo cho c«ng nh©n thÊy ®−îc m×nh lμ
chñ, c¸n bé vμ c«ng nh©n kh«ng ph¶i lμ hai h¹ng ng−êi, mμ
lμ ®ång chÝ. Cã thÕ míi ®−a miÒn B¾c tiÕn nhanh lªn chñ
nghÜa x· héi ®−îc.
Muèn t¨ng gia s¶n xuÊt, c¸n bé, ®¶ng viªn, ®oμn viªn
thanh niªn lao ®éng vμ nh÷ng phÇn tö tÝch cùc trong c«ng
®oμn ph¶i lμm g−¬ng mÉu.
V× sao t¨ng gia s¶n xuÊt ch−a ®Èy m¹nh, kÕ ho¹ch quý I
kh«ng hoμn thμnh? Cè nhiªn cã nh÷ng khã kh¨n nμy kh¸c,
nh−ng ch−a kh¾c phôc ®−îc khã kh¨n lμ do ch−a ph¸t huy
®−îc hÕt s¸ng kiÕn cña c«ng nh©n. Mét sè c¸n bé cßn quan
liªu, b¶o thñ, kh«ng chÞu nghe ý kiÕn c«ng nh©n, chÌn Ðp
s¸ng kiÕn cña c«ng nh©n. Nh− ë nhμ m¸y xi m¨ng x¶y ra tai
n¹n chÕt ng−êi lμ do c¸n bé b¶o thñ kh«ng coi träng ý kiÕn
c«ng nh©n, tù cho m×nh lμ ®óng, lμ giái tÊt c¶.
C¸ch m¹ng thμnh c«ng lμ do ai? QuÇn chóng; mμ quÇn
chóng nghe theo sù l·nh ®¹o cña §¶ng lμ v× §¶ng dùa vμo
 406
quÇn chóng, quan t©m ®Õn quyÒn lîi cña quÇn chóng, ®i theo
®−êng lèi quÇn chóng. §ã lμ ®iÒu rÊt râ rμng, kinh nghiÖm
l·nh ®¹o lμ ph¶i nh− thÕ, kh«ng thÓ chØ tr«ng vμo c¸n bé kü
thuËt. Tr−íc ®©y mÊy ®ång chÝ kü s− kh«ng biÕt dùa vμo
quÇn chóng, cã viÖc kh«ng lμm ®−îc. NhiÒu viÖc kü s− kh«ng
d¸m lμm, kh«ng biÕt lμm, mμ c«ng nh©n lμm ®−îc. Nh− chó
g× ®Êy, biÕn ®−îc m¸y ch¹y Ðt x¨ng thμnh m¸y ch¹y ma dót.
Kü s− cã d¸m lμm ®©u. Nãi thÕ, kh«ng ph¶i lμ coi th−êng c¸n
bé kü thuËt. Nh−ng c¸n bé kü thuËt ph¶i häc tËp chÝnh trÞ,
ph¶i theo sù chØ ®¹o cña §¶ng, ph¶i dùa vμo quÇn chóng
kh«ng ®−îc tù cao tù ®¹i, b¶o thñ. L·nh ®¹o nÕu ®i ®óng
®−êng lèi quÇn chóng th× khã kh¨n g× còng kh¾c phôc ®−îc.
VÒ n«ng nghiÖp: B¸c nghe nãi còng kh«ng ®¹t møc diÖn
tÝch, cÇn ph¶i chuyÓn sang trång mμu, chç nμo chuyÓn ®−îc
th× chuyÓn ngay, chuyÓn cho tèt, kh«ng dïng d»ng.
Tr−íc m¾t ph¶i chó ý chèng h¹n. B¸c nghe nãi h×nh nh− ë
®©y c¸c chó cã phÇn chñ quan v× thÊy diÖn h¹n hÑp. Nh−ng
n¾ng kÐo dμi, h¹n kÐo dμi, kh«ng thÓ chñ quan ®−îc. CÇn
ph¶i chèng h¹n tÝch cùc. Ph¶i tiªu diÖt bÖnh nÊm lóa, ph¶i ra
søc trõ s©u.
Ph©n bãn còng cßn Ýt l¾m. Míi ®−îc 10 g¸nh mét sμo th×
Ýt l¾m. Ph¶i tuyªn truyÒn cæ ®éng n«ng d©n bá ph©n cho
nhiÒu. C¸c chó vËn ®éng ng−êi ta cμy s©u, cÊy dμy, ph¶i vËn
®éng bá nhiÒu ph©n. Cã biÕt t¹i sao kh«ng? Chó nμo phô
tr¸ch n«ng nghiÖp ph¶i gi¶i thÝch cho ng−êi ta dÔ hiÓu, ®õng
cã nãi "chÊt l©n" "chÊt ®¹m" l«i th«i, nh©n d©n kh«ng hiÓu.
C©y lóa còng nh− ng−êi vËy th«i. 3 ng−êi ¨n 1 kil« c¬m th×
no, 10 ng−êi ¨n 1 kil« c¬m th× kh«ng ®ñ, tÊt ph¶i ®ãi. Lóa
còng vËy, tr−íc cÊy th−a, nay cÊy dμy, nhiÒu c©y h¬n mμ
kh«ng bãn nhiÒu ph©n th× c©y lóa thiÕu ¨n còng kh«ng lín
®−îc. C¸c chó kh«ng vËn ®éng bãn nhiÒu ph©n, ®Ó lóa kÐm th×
nh©n d©n l¹i kh«ng tin c¸n bé. Cho nªn ph¶i tuyªn truyÒn
407 hå chÝ Minh toμn tËp
réng r·i, m¹nh mÏ vÒ bãn ph©n. C«ng t¸c tuyªn truyÒn cßn
kÐm l¾m, B¸c ®i qua mÊy n¬i vïng n«ng th«n, chØ thÊy d¨m
ba c¸i khÈu hiÖu. Chó nμo lμm c«ng t¸c tuyªn huÊn ph¶i chó ý
®iÒu ®ã. Ph¶i vËn ®éng quÇn chóng kÎ nhiÒu khÈu hiÖu, ph¶i
dïng nhiÒu thø tuyªn truyÒn cæ ®éng ®Ó thóc ®Èy t¨ng gia
s¶n xuÊt. Tuyªn huÊn kh«ng lμm tèt nh÷ng c¸i ®ã th× tuyªn
c¸i g×, huÊn c¸i g×.
VÒ ®æi c«ng hîp t¸c, B¸c thÊy còng cã lÖch phÝa nμy, lÖch
phÝa kh¸c. Mét lμ theo ®u«i quÇn chóng, hai lμ nãng véi. §Òu
lμ kh«ng ®óng c¶. Ph¶i theo ®óng ®−êng lèi giai cÊp cña
§¶ng ë n«ng th«n: dùa vμo bÇn n«ng vμ trung n«ng líp d−íi
mμ tæ chøc ®æi c«ng, hîp t¸c; ph¶i n¾m v÷ng nguyªn t¾c, tæ
chøc c¸i nμo tèt c¸i Êy. Hîp t¸c x· ph¶i h¬n tæ ®æi c«ng, tæ ®æi
c«ng ph¶i h¬n lμm ¨n riªng lÎ. TiÕn hμnh häc tËp ph¶i khÈn
tr−¬ng, nh−ng kh«ng ®−îc nãng véi, l¹i kh«ng ®−îc t¸ch rêi
s¶n xuÊt. B¸c nghe cã n¬i ®ãng cöa häc tËp vÒ ®æi c«ng hîp
t¸c mμ kh«ng chó ý s¶n xuÊt, h¹n còng bá mÆc. ThÕ lμ kh«ng
®−îc. Häc tËp ph¶i ®i song song víi s¶n xuÊt.
VÒ thñ c«ng nghiÖp: H¶i Phßng còng cã mét sè sai lÇm, chØ
nh×n c¸i lîi tr−íc m¾t mμ ch−a quan t©m ®Õn ®êi sèng quÇn
chóng lao ®éng. VÝ dô viÖc ®an len, do kiÓu c¸ch, mÉu mùc
thÕ nμo, do len 2 mμu, b¾t ng−êi ta th¸o ra ®an l¹i mμ kh«ng
tr¶ c«ng. Chó nμo phô tr¸ch vÒ thñ c«ng nghiÖp thö nghÜ
xem; kh«ng tr¶ c«ng th× ng−êi ta lÊy g× ¨n, ph¶i nhÞn ®ãi ®Ó
®an l¹i ¸o μ? ThÕ lμ t− b¶n, lμ ®Õ quèc, kh«ng ph¶i lμ x· héi
chñ nghÜa. Ng−êi ta gÆp khã kh¨n mμ ta kh«ng chiÕu cè
®óng møc. ThÕ lμ tr¸i víi x· héi chñ nghÜa, tr¸i víi nh©n ®¹o.
ViÖc lμm bét còng thÕ. Lóc cã viÖc th× h« hμo vËn ®éng,
më ra cho nhiÒu, lóc Ýt viÖc th× cóp, coi nh− kh«ng cã tr¸ch
nhiÖm g×. ThÕ lμ kh«ng ®−îc. Ph¶i quan t©m lo l¾ng, ph¶i
chiÕu cè ®êi sèng cña ng−êi lao ®éng.
Cßn vÊn ®Ò nμy: cã mét sè ®ång bμo thÊt nghiÖp, ph¶i chó
 408
ý gi¶i quyÕt cho khÐo. Lμm sao cho dÇn dÇn kh«ng cßn thÊt
nghiÖp n÷a.
C«ng t¸c x©y dùng c¬ b¶n, còng kh«ng ®¹t kÕ ho¹ch, cã
nhiÒu nguyªn nh©n, ph¶i t×m c¸ch kh¾c phôc:
- ThiÕu nguyªn vËt liÖu. Chó nμo phô tr¸ch mËu dÞch
ph¶i chó ý cung cÊp nguyªn vËt liÖu cho c«ng tr−êng. Cung
cÊp ®−îc bao nhiªu, ®−îc thø g×, th× nãi cho râ, ®õng ký hîp
®ång bõa ®i råi kh«ng cung cÊp ®−îc ®Ó lì kÕ ho¹ch x©y
dùng, g©y ra l·ng phÝ.
- C«ng tr−êng ph¶i cã kÕ ho¹ch cho kÞp thêi, kh«ng ®Ó
chËm. Ph¶i tÝch cùc x©y dùng cho nhanh, x©y dùng chËm lμ
s¶n xuÊt chËm, ¶nh h−ëng tíi hμng ho¸ bu«n b¸n, ¶nh h−ëng
tíi tμi chÝnh tiÒn tÖ, liªn quan kh«ng tèt tíi nhiÒu mÆt.
- Nguyªn nh©n n÷a kh«ng ®¹t kÕ ho¹ch lμ c«ng t¸c chÝnh
trÞ kÐm, l·nh ®¹o ë c«ng tr−êng kÐm. Ph¶i nhí lμ chÝnh trÞ ®i
®Çu, chÝnh trÞ tèt th× s¶n xuÊt míi tèt ®−îc. T¹i sao nh©n d©n
H¶i Phßng tr−íc còng ngÇn Êy ng−êi, nay còng ngÇn Êy
ng−êi, mμ nay thμnh phè tiÕn bé h¬n tr−íc? §ã lμ do cã l·nh
®¹o, cã chÝnh trÞ. T¹i sao nh©n d©n ta mÊy ngh×n n¨m l¹c
hËu, bÞ ®μn ¸p bãc lét kh«ng lμm sao ®−îc, mμ nay còng vÉn
nh©n d©n ViÖt Nam l¹i lμm c¸ch m¹ng thμnh c«ng, kh¸ng
chiÕn th¾ng lîi, x©y dùng chñ nghÜa x· héi? Còng lμ do cã
l·nh ®¹o, cã chÝnh trÞ. §Êy lμ ®iÒu rÊt râ rμng, cho nªn ph¶i
coi träng c«ng t¸c chÝnh trÞ.
- Nguyªn nh©n n÷a lμ do c¸c c«ng tr−êng chØ nÆng theo
ngμnh däc. C¸i g× còng cø Bé víi Côc, kh«ng biÕt dùa vμo
§¶ng vμ chÝnh quyÒn ë ®Þa ph−¬ng. Ph¶i chÞu sù l·nh ®¹o
cña §¶ng vμ chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng. Bé, Côc gi¶i quyÕt lμ
cÇn, nh−ng khã kh¨n ë ®Þa ph−¬ng lμ ph¶i do ®Þa ph−¬ng gi¶i
quyÕt míi tèt ®−îc.
409 hå chÝ Minh toμn tËp
VÒ §¶ng: Ph¶i t¨ng c−êng sù l·nh ®¹o cña §¶ng ®èi víi
mäi c«ng t¸c. Mét ®¶ng bé l·nh ®¹o tèt hay xÊu cø xem c«ng
t¸c ë ®Þa ph−¬ng lμ biÕt, kÕt qu¶ c«ng t¸c cña ®Þa ph−¬ng lμ
c¸i th−íc ®o sù l·nh ®¹o cña §¶ng.
Néi bé §¶ng ph¶i ®oμn kÕt nhÊt trÝ, ®oμn kÕt kh«ng ph¶i
ngoμi miÖng mμ ph¶i ®oμn kÕt trong c«ng t¸c, trong tù phª
b×nh vμ phª b×nh gióp nhau tiÕn bé.
Ph¶i chó ý ph¸t triÓn §¶ng. §¶ng ë H¶i Phßng võa qua
ph¸t triÓn rÊt chËm. H¬n 6.000 ®¶ng viªn mμ mét n¨m míi
ph¸t triÓn ®−îc 100 ng−êi. §ã lμ do t− t−ëng kÐm, do tæ chøc
kÐm, ch−a coi träng c«ng t¸c ph¸t triÓn §¶ng. Tõ nay vÒ sau
c¸c chó ph¶i quan t©m h¬n, ph¶i tÝch cùc h¬n.
VÒ thanh niªn lao ®éng: §¹i bé phËn thanh niªn rÊt h¨ng
h¸i, thanh niªn ë xÝ nghiÖp, thanh niªn ë n«ng th«n, thanh
niªn ë c«ng tr−êng, chç nμo còng cã nhiÒu thanh niªn h¨ng
h¸i xung phong. §¸ng lÏ ph¶i ph¸t triÓn nhiÒu thanh niªn
vμo ®oμn h¬n n÷a. N¨m qua míi ph¸t triÓn ®−îc 400, thÕ
còng lμ chËm.
§oμn Thanh niªn Lao ®éng ®¸ng lÏ ph¶i réng h¬n §¶ng,
®oμn viªn thanh niªn lao ®éng ph¶i nhiÒu h¬n ®¶ng viªn...
ThÕ mμ ë H¶i Phßng, ®oμn viªn thanh niªn lao ®éng l¹i Ýt
h¬n ®¶ng viªn, thÕ lμ ch−a tèt. Ph¶i ph¸t triÓn nhanh h¬n,
nhiÒu h¬n.
*
* *
B¸c kÕt luËn:
Ph¶i chèng t− t−ëng b¶o thñ, chèng chñ quan tÕu, ®ång
thêi chèng bi quan.
Ph¶i cã tinh thÇn phÊn khëi, kh¾c phôc khã kh¨n, quyÕt
t©m thi ®ua, hoμn thμnh v−ît møc kÕ ho¹ch n¨m 1959. Tr−íc
m¾t lμ ph¶i v−ît møc kÕ ho¹ch quý II, bï l¹i chç hôt cña quý
 410
I.
§¶ng viªn, ®oμn viªn thanh niªn lao ®éng, nh÷ng phÇn tö
tÝch cùc trong c«ng ®oμn, ph¶i lμm g−¬ng mÉu, ph¶i l«i cuèn
quÇn chóng theo m×nh, quyÕt t©m hoμn thμnh v−ît møc kÕ
ho¹ch.
VÒ l·nh ®¹o: c¸n bé muèn l·nh ®¹o tèt, ph¶i cã chØ ®¹o
riªng. B¾t tay vμo chØ ®¹o riªng, rót kinh nghiÖm chØ ®¹o
chung.
B¸c nãi thªm mét viÖc n÷a lμ ®èi víi chuyªn gia c¸c n−íc
b¹n. ë H¶i Phßng nhiÒu ngμnh cã chuyªn gia lμm viÖc. C¸c
®ång chÝ chuyªn gia ®−îc c¸c n−íc b¹n cö sang ®©y cã 2
nhiÖm vô: gióp ta x©y dùng vμ gióp ta ®μo t¹o c¸n bé. Nh−ng
ta th× cã 2 c¸i lÖch: mét lμ kh«ng cè g¾ng häc tËp c¸c ®ång
chÝ, hai lμ ®èi xö víi c¸c ®ång chÝ kh«ng chu ®¸o.
C¸c ®ång chÝ sang ®©y lμ do sù gióp ®ì tËn t×nh cña c¸c
§¶ng vμ nh©n d©n c¸c n−íc anh em ®èi víi chóng ta. VÒ t×nh
c¶m, c¸c ®ång chÝ ph¶i xa nhμ, xa gia ®×nh, kh«ng hîp khÝ
hËu, phong tôc tËp qu¸n, ®ã lμ sù hy sinh cña c¸c ®ång chÝ
Êy. ThÕ mμ ta kh«ng chÞu häc tËp, ®èi ®·i víi c¸c ®ång chÝ rÊt
kÐm. Tõ chç ¨n, chç ë, gi¶i trÝ, §¶ng kh«ng ch¨m lo, giao
kho¸n cho giao tÕ. C¸n bé §¶ng kh«ng chó ý th¨m hái, c¸c
ngμnh cã chuyªn gia còng kh«ng chó ý. C¸c anh chÞ em phôc
vô chuyªn gia th× kh«ng ®−îc §¶ng coi sãc tíi, cho nghÒ
m×nh lμ kh«ng vinh dù, coi nh− nghÒ båi bÕp ngμy tr−íc,
kh«ng cã t−¬ng lai, tiÕn bé. H«m nay kh«ng cã mÆt chó nμo
phô tr¸ch giao tÕ ë ®©y, thÕ cã ph¶i lμ xem khinh c«ng viÖc
giao tÕ nªn kh«ng gäi ®Õn kh«ng?
B¸c nh¾c lμ ph¶i chó ý häc tËp chuyªn gia, ph¶i ch¨m lo
s¨n sãc ®êi sèng c¸c ®ång chÝ Êy.
Nãi ngμy 31-3-1959.
Tμi liÖu l−u t¹i Ban nghiªn cøu
LÞch sö §¶ng Thμnh uû H¶i Phßng.
411 hå chÝ Minh toμn tËp
BμI NãI T¹I BUæI LÔ THμNH LËP
C¤NG AN NH¢N D¢N Vò TRANG
Thμnh lËp ®−îc lùc l−îng C«ng an nh©n d©n vò trang lμ
mét thμnh c«ng vÒ ®oμn kÕt vμ gióp ®ì lÉn nhau gi÷a bé ®éi
vμ c«ng an.
C«ng an vμ qu©n ®éi lμ hai c¸nh tay cña nh©n d©n, cña
§¶ng, cña ChÝnh phñ, cña v« s¶n chuyªn chÝnh. V× vËy, cμng
ph¶i ®oμn kÕt chÆt chÏ víi nhau, gióp ®ì lÉn nhau, ra søc
ph¸t triÓn −u ®iÓm, kh¾c phôc nh÷ng t− t−ëng kh«ng ®óng.
Nh−ng cã ng−êi nãi c«ng an lμm viÖc bÝ mËt, Ýt ®−îc khen
th−ëng, ng−êi ta kh«ng biÕt ®Õn, v× thÕ c«ng an kh«ng cã tiÒn
®å. Nãi nh− vËy lμ kh«ng ®óng, bÊt kú lμm viÖc g× cã Ých lîi
cho c¸ch m¹ng, cho nh©n d©n, cã Ých lîi cho giai cÊp, ®Òu lμ
vÎ vang, kh«ng ph¶i ®−îc khen míi lμ cã c«ng, mμ mçi ng−êi
®Òu cè g¾ng lμm trßn nhiÖm vô cña m×nh lμ vÎ vang c¶.
Cã ng−êi lo ng¹i §¶ng bé ®Þa ph−¬ng kh«ng l·nh ®¹o
®−îc, bëi v× qu©n sù cã chuyªn m«n, kü thuËt qu©n sù, c«ng
an cã chuyªn m«n, kü thuËt c«ng an, cßn c¸c §¶ng bé ®Þa
ph−¬ng phÇn nhiÒu lμ nh÷ng ®ång chÝ lμm c«ng t¸c chÝnh trÞ,
kh«ng quen c«ng t¸c chuyªn m«n, kh«ng l·nh ®¹o ®−îc. NghÜ
nh− thÕ lμ kh«ng ®óng. Kh«ng ph¶i chØ cã c¸n bé chuyªn
m«n míi l·nh ®¹o ®−îc chuyªn m«n. §¶ng cã l·nh ®¹o chÝnh
trÞ ®óng, th× chuyªn m«n míi ®óng. C«ng an nh©n d©n vò
trang, hay lμ qu©n ®éi còng thÕ, ph¶i phôc tïng sù l·nh ®¹o
cña §¶ng tõ trªn xuèng d−íi. NhÊt ®Þnh ph¶i nh− thÕ. §ång
thêi, nh÷ng ®ång chÝ l·nh ®¹o ®Þa ph−¬ng còng ph¶i nghiªn
cøu c«ng t¸c chuyªn m«n, hiÓu biÕt chuyªn m«n th× gi¶i
 412
quyÕt c¸c vÊn ®Ò míi ®−îc thiÕt thùc.
Còng cã ng−êi cã ý nghÜ qu©n ®éi h¬n c«ng an, hoÆc c«ng
an h¬n qu©n ®éi. NghÜ nh− thÕ cμng kh«ng ®óng, bëi v× mçi
ngμnh cã nghiÖp vô chuyªn m«n cña nã. Nh−ng c¶ hai ®Òu
phôc vô nh©n d©n, phôc vô c¸ch m¹ng c¶. V× vËy, kh«ng nªn
coi m×nh lμ giái mμ ph¶i lu«n lu«n häc hái lÉn nhau, gióp ®ì
nhau ®Ó cμng ngμy cμng tiÕn bé.
B¸c dÆn thªm mÊy ®iÓm: C«ng an vμ bé ®éi ph¶i c¶nh
gi¸c, ph¶i biÕt trÊn ¸p kÎ ®Þch bªn trong vμ kÎ ®Þch bªn
ngoμi. KÎ ®Þch bªn trong lμ bän ph¶n ®éng, bän ph¸ ho¹i
c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi; kÎ ®Þch bªn ngoμi lμ
bän ®Õ quèc, bän x©m l−îc. Chèng bän x©m l−îc vμ bän ph¸
ho¹i lμ nhiÖm vô cña qu©n ®éi, cña c«ng an nãi riªng vμ toμn
d©n nãi chung; lμ nhiÖm vô mμ qu©n ®éi vμ c«ng an ph¶i dùa
vμo nh©n d©n míi hoμn thμnh ®−îc tèt. VÝ dô: mét v¹n c«ng
an th× chØ cã hai v¹n tai, hai v¹n m¾t, hai v¹n tay ch©n,
nh−ng nh©n d©n cã hμng triÖu tai, hμng triÖu m¾t, hμng
triÖu tay ch©n. Cho nªn chóng ta ph¶i dùa vμo d©n ®Ó ho¹t
®éng. Khi tæ chøc ®−îc d©n, ®oμn kÕt ®−îc d©n th× viÖc g×
còng lμm ®−îc.
C«ng an ph¶i lu«n lu«n gióp ®ì, tæ chøc, gi¸o dôc nh©n
d©n, lμm cho mäi ng−êi d©n ®Òu lμ ng−êi gióp viÖc cña m×nh,
lμm thμnh m¹ng l−íi c«ng an nh©n d©n. Nh− thÕ c«ng t¸c
míi cã kÕt qu¶. Håi kh¸ng chiÕn, bé ®éi còng thÕ, nhÊt lμ du
kÝch, ®Òu lu«n lu«n ®−îc nh©n d©n ñng hé mμ giμnh ®−îc
th¾ng lîi. Chóng ta ph¶i dùa vμo d©n. NhÊt lμ c«ng an biªn
phßng, ë nh÷ng n¬i ®ång bμo thiÓu sè, ph¶i chó ý ®Õn phong
tôc tËp qu¸n cña ®ång bμo, lu«n gióp ®ì gi¸o dôc ®ång bμo,
lμm cho ®ång bμo tin yªu, phôc c¸n bé th× ®ång bμo sÏ hÕt søc
gióp ®ì, cã khi hy sinh c¶ cho ta. §èi víi nh÷ng ®¬n vÞ biªn
thuú hay ë c¸c ®¶o, viÖc Êy ph¶i hÕt søc chó ý; ph¶i gióp ®ì
d©n, ngμy th−êng t×m mäi c¸ch gi¸o dôc hä, gióp ®ì, tæ chøc
hä. Muèn lμm nh− thÕ, ph¶i n¾m v÷ng chÝnh s¸ch ®èi víi
®ång bμo thiÓu sè, ®iÒu ®ã rÊt cÇn thiÕt.
Mét ®iÓm n÷a lμ ph¶i cÇn kiÖm x©y dùng qu©n ®éi. §èi
víi c«ng an còng ph¶i nh− thÕ. Kh«ng nªn ®Æt ra nhiÒu bμn
giÊy, nhiÒu m¸y ch÷, tr¸nh quan liªu, v« Ých, kh«ng thiÕt
thùc, ph¶i nhí lμ cÇn kiÖm.
413 hå chÝ Minh toμn tËp
Mét ®iÓm n÷a lμ ®èi víi c¸c anh em ë nh÷ng n¬i hÎo l¸nh,
gian khæ, ra mét b−íc ph¶i trÌo nói, v.v. th× cÊp trªn ph¶i
chó ý nhiÒu h¬n ®èi víi nh÷ng ®¬n vÞ ë thμnh phè. Nh−ng
®ång thêi c¸c ®¬n vÞ Êy còng ph¶i cã tinh thÇn kiªn tr× vμ tù
lùc c¸nh sinh mét phÇn nμo ®ã. VÝ dô: ®ãng ë chç nμo th×
ph¶i trång rau, trång khoai, trång s¾n mμ ¨n; nu«i gμ, nu«i
lîn ®Ó tù c¶i thiÖn ®êi sèng cña m×nh mét chõng nμo. Nh÷ng
viÖc Êy, c¸n bé vμ chiÕn sÜ cã s¸ng kiÕn lμ lμm ®−îc. CÊp trªn
ph¶i chó ý ®Õn ®êi sèng vËt chÊt vμ tinh thÇn cña chiÕn sÜ,
nh−ng chiÕn sÜ còng ph¶i cã s¸ng kiÕn ®Ó c¶i thiÖn ®êi sèng
cña b¶n th©n m×nh. §ã lμ mét kinh nghiÖm.
ThÕ lμ B¸c ®· nãi:
1. Nh÷ng t− t−ëng kh«ng ®óng th× cÇn ph¶i söa ®æi.
2. Ph¶i ®oμn kÕt vμ häc tËp lÉn nhau, lu«n lu«n gióp ®ì
nhau tiÕn bé. Ph¶i dùa vμo nh©n d©n, ra søc ®oμn kÕt vμ
gióp ®ì nh©n d©n.
3. C¸n bé ph¶i ch¨m sãc ®Õn ®êi sèng tinh thÇn vμ vËt
chÊt cña chiÕn sÜ.
§Ó kÕt luËn, B¸c nªu mÊy c©u sau ®©y:
§oμn kÕt, c¶nh gi¸c,
Liªm chÝnh, kiÖm cÇn,
Hoμn thμnh nhiÖm vô,
Kh¾c phôc khã kh¨n,
Dòng c¶m tr−íc ®Þch,
V× n−íc quªn th©n,
Trung thμnh víi §¶ng
TËn tôy víi d©n.
B¸c chóc c¸c chó khoÎ m¹nh, tiÕn bé, quyÕt t©m lμm trßn
nhiÖm vô cña §¶ng vμ ChÝnh phñ ®· trao cho.
Nãi kho¶ng th¸ng 3-1959.
S¸ch Chñ tÞch Hå ChÝ Minh
víi ngμnh c«ng an nh©n d©n
ViÖt Nam, ViÖn nghiªn cøu
khoa häc c«ng an, 1980, tr.27-30.
 414
NãI CHUYÖN T¹I HéI NGHÞ TæNG KÕT
QUý I CñA C¸C C¤NG TY KIÕN TRóC
Muèn x©y dùng chñ nghÜa x· héi ph¶i ph¸t triÓn kinh tÕ
c«ng nghiÖp vμ n«ng nghiÖp. Trong c«ng nghiÖp cã c¸c nhμ
m¸y, nªn cÇn ph¶i x©y dùng c¸c c«ng tr×nh nhanh chãng, tèt
®Ó s¶n xuÊt kÞp thêi. C«ng tr×nh x©y dùng xÊu, chËm, sÏ ¶nh
h−ëng chung ®Õn viÖc tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c.
Tõ tr−íc ®Õn nay, c¸n bé, c«ng nh©n, bé ®éi, ng−êi lao ®éng
thuéc ngμnh x©y dùng nãi chung ®Òu cè g¾ng, nh−ng cÇn
ph¶i cè g¾ng nhiÒu h¬n n÷a ®Ó hoμn thμnh v−ît møc kÕ
ho¹ch x©y dùng tõ nay vÒ sau.
Toμn bé kÕ ho¹ch x©y dùng quý I cßn hôt møc, chÊt l−îng
ch−a ®−îc tèt l¾m, c¸n bé x©y dùng tõ trªn xuèng d−íi ph¶i
chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh. §¶ng, ChÝnh phñ vμ nh©n d©n tin
cËy c¸n bé, giao cho nhiÖm vô x©y dùng, kh«ng hoμn thμnh
®−îc nhiÖm vô, c¸n bé ph¶i tù kiÓm ®iÓm vμ nghiªm kh¾c tù
phª b×nh. Trong c«ng viÖc x©y dùng, cã khã kh¨n, nh−ng c¸n
bé ph¶i v−ît qua mäi khã kh¨n ®Ó lμm trän nhiÖm vô, kh«ng
hoμn thμnh kÕ ho¹ch lμ khuyÕt ®iÓm lín.
Mét khuyÕt ®iÓm phæ biÕn ë c¸c c«ng ty kiÕn tróc vμ c«ng
tr−êng lμ tæ chøc qu¶n lý kÐm. Nguyªn nh©n chÝnh lμ l·nh
®¹o chÝnh trÞ kÐm. Còng mét c«ng nh©n lμm viÖc, nÕu c¸n bé
l·nh ®¹o tèt th× c«ng nh©n sÏ biÕt lμ chÝnh m×nh lμm chñ ®Êt
n−íc, viÖc lμm sÏ t¨ng lªn nhiÒu. NÕu l·nh ®¹o xÊu, lÒ mÒ,
th× c«ng nh©n lμm xÊu, l·ng phÝ søc ng−êi, søc cña. L·ng phÝ
nμy, c¸n bé ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm. MÆt kh¸c, nÕu −u ®iÓm
kh«ng biÕt ph¸t triÓn, khuyÕt ®iÓm kh«ng biÕt kh¾c phôc lμ
l·nh ®¹o kÐm.
Trong héi nghÞ nμy vμ c¸c héi nghÞ kh¸c, c¸n bé tõ trªn
xuèng d−íi ph¶i tù phª b×nh, ph¶i nghiªm chØnh, ph¶i thμnh
khÈn vμ ph¶i phª b×nh s©u s¾c. Sau c¸c cuéc phª b×nh, c¸c c¬
415 hå chÝ Minh toμn tËp
së ph¶i cã nh÷ng thay ®æi tèt.
Quý II nμy, c«ng t¸c x©y dùng sÏ nhiÒu gÊp r−ìi, c¸c c¸n
bé ph¶i kÞp thêi thay ®æi t¸c phong vμ c¸ch l·nh ®¹o nh»m
lμm cho kÕ ho¹ch quý II hoμn thμnh v−ît møc ®Ó bï vμo
thiÕu sãt cña quý I. Muèn thÕ, tr−íc tiªn ph¶i chó ý l·nh ®¹o
vÒ chÝnh trÞ vμ kü thuËt. Ph¶i ®oμn kÕt chÆt chÏ gi÷a c¸n bé
víi c¸n bé, c¸n bé víi c«ng nh©n, c¸n bé ph¶i tham gia lao
®éng míi gÇn gòi ®−îc c«ng nh©n, ph¶i ch¨m lo ®êi sèng cho
c«ng nh©n, ph¶i chó ý ®Õn phßng bÖnh vμ ®Ò phßng tai n¹n
lao ®éng. Kh«ng tham gia lao ®éng, c¸n bé sÏ trë thμnh quan
liªu. C¸n bé cã kü thuËt, nh−ng ng−êi ¸p dông kü thuËt lμ
c«ng nh©n. NÕu c¸n bé kh«ng ®oμn kÕt víi c«ng nh©n th×
c«ng viÖc sÏ háng. L·nh ®¹o ph¶i d©n chñ, kÕ ho¹ch ph¶i ®−a
cho c«ng nh©n bμn b¹c. Kh«ng cho c«ng nh©n bμn b¹c kÕ
ho¹ch lμ c¸n bé mÖnh lÖnh, quan liªu. C¸n bé chÝnh trÞ ph¶i
häc tËp kü thuËt, c¸n bé kü thuËt ph¶i häc tËp chÝnh trÞ.
C¸c chuyªn gia b¹n sang n−íc ta cã hai nhiÖm vô: gióp
nh©n d©n ta x©y dùng nhμ m¸y vμ ®μo t¹o cho c¸n bé, c«ng
nh©n ta trë thμnh nh÷ng ng−êi lμm c«ng t¸c x©y dùng tèt.
C¸n bé vμ c«ng nh©n ë c¸c c«ng tr−êng, c¸c ®¬n vÞ cÇn ph¶i
®oμn kÕt víi c¸c chuyªn gia b¹n vμ khiªm tèn häc tËp c¸c
chuyªn gia ®Ó dÇn dÇn cã thÓ tù lùc c¸nh sinh trong c«ng t¸c
x©y dùng vμ c¸c c«ng t¸c kh¸c.
Trong c¸c kÕ ho¹ch, c¸n bé ph¶i bμn b¹c víi chuyªn gia, ý
kiÕn ®· thèng nhÊt th× ph¶i chÊp hμnh. Cã n¬i, lóc ®−a ra
bμn kÕ ho¹ch, c¸n bé ta kh«ng ph¸t biÓu hÕt ý kiÕn, ®Õn khi
lμm kh«ng chÞu chÊp hμnh nghiªm chØnh kÕ ho¹ch ®· bμn.
Nh− thÕ lμ thiÕu tr¸ch nhiÖm, thiÕu tinh thÇn quèc tÕ, cÇn
ph¶i söa ch÷a ngay.
B¸o Nh©n d©n,
sè 1851, ngμy 9-4-1959.
 416 417 hå chÝ Minh toμn tËp

DIÔN V¡N KHAI M¹C HéI NGHÞ

LÇN THø 16 CñA BAN CHÊP HμNH
§IÖN CHóC MõNG NGμY TÕT TRUNG ¦¥NG §¶NG (KHO¸ II)33
CñA NH¢N D¢N KH¥ME
C¸c ®ång chÝ,
Héi nghÞ Trung −¬ng lÇn nμy cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan
KÝnh göi Quèc v−¬ng N«r«®«m XuramarÝt träng. Héi nghÞ sÏ th¶o luËn c¸c vÊn ®Ò: hîp t¸c ho¸ n«ng
vμ Hoμng hËu Cètxam¾c Nªarinrª¸t nghiÖp vμ c¶i t¹o c«ng th−¬ng nghiÖp t− b¶n t− doanh theo
chñ nghÜa x· héi; quan träng nhÊt lμ vÊn ®Ò hîp t¸c ho¸ n«ng
V−¬ng quèc )
nghiÖp.
C 30F1

Phn«m Pªnh §¶ng ta ®· l·nh ®¹o nh©n d©n, mμ ®¹i bé phËn lμ n«ng
d©n lao ®éng lμm C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m thμnh c«ng. §¶ng
Nh©n dÞp TÕt Chol Chnam Kor Eksad, thay mÆt nh©n ta ®· l·nh ®¹o nh©n d©n, mμ ®¹i bé phËn lμ n«ng d©n lao
®éng kh¸ng chiÕn th¾ng lîi. §¶ng ta ®· l·nh ®¹o nh©n d©n,
d©n ViÖt Nam vμ nh©n danh c¸ nh©n t«i, t«i kÝnh göi tíi
mμ ®¹i bé phËn lμ n«ng d©n lao ®éng ®¸nh ®æ phong kiÕn ®Þa
Quèc v−¬ng vμ Hoμng hËu lêi chóc mõng nhiÖt liÖt nhÊt. chñ vμ chia ruéng ®Êt cho n«ng d©n.
KÝnh chóc Quèc v−¬ng vμ Hoμng hËu ®−îc m¹nh khoÎ, Song nh− thÕ ch−a ®ñ. So víi tr−íc kia, ®êi sèng cña ®ång
bμo n«ng d©n lao ®éng hiÖn nay tuy ®· ®−îc c¶i thiÖn b−íc
sèng l©u.
®Çu, nh−ng vÉn cßn khã kh¨n, thiÕu thèn. Chóng ta kh«ng
Chóc nh©n d©n Kh¬me ®−îc h¹nh phóc vμ hoμ b×nh. thÓ ®Ó nh− thÕ m·i. Chóng ta nhÊt ®Þnh ph¶i n©ng cao dÇn
®êi sèng cña ®ång bμo n«ng d©n. Nh−ng nÕu n«ng d©n cø lμm
¨n riªng lÎ th× ®êi sèng kh«ng thÓ n©ng cao. Muèn n©ng cao
Ngμy 11 th¸ng 4 n¨m 1959
®êi sèng th× chØ cã mét c¸ch lμ tæ chøc n«ng d©n lμm ¨n tËp
Chñ tÞch ChÝnh phñ thÓ tøc lμ tæ chøc n«ng d©n vμo hîp t¸c x· n«ng nghiÖp. Tæ
n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ chøc hîp t¸c x· tèt th× míi cã thÓ t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc
hμnh tiÕt kiÖm, do ®ã mμ n©ng cao dÇn ®êi sèng vËt chÊt vμ
Hå CHÝ MINH
v¨n ho¸ cña n«ng d©n vμ cñng cè khèi liªn minh c«ng n«ng.
MiÒn B¾c n−íc ta hiÖn ®ang tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi.
B¸o Nh©n d©n, sè 1856, NÒn kinh tÕ x· héi chñ nghÜa cã hai ch©n lμ c«ng nghiÖp vμ
ngμy 14-4-1959. n«ng nghiÖp. C«ng nghiÖp cña ta ®¹i bé phËn ®· x· héi ho¸,
nh−ng n«ng nghiÖp th× nhiÒu n¬i cßn lμm ¨n riªng lÎ. Nh− thÕ
_________ lμ hai ch©n kh«ng ®Òu nhau, kh«ng thÓ b−íc m¹nh ®−îc. V×
vËy, chóng ta ph¶i hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp lμm cho n«ng
1) Theo b¸o Nh©n d©n, sè 1856, ngμy 14-4-1959, V−¬ng quèc nghiÖp ph¸t triÓn, lμm cho c«ng nghiÖp vμ n«ng nghiÖp tiÕn
Cao Miªn tõ nay gäi lμ V−¬ng quèc Campuchia.
 418 419 hå chÝ Minh toμn tËp

®Òu, th× míi c¶i thiÖn tèt ®êi sèng cña nh©n d©n, ®ång thêi
®−a miÒn B¾c tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi lμm nÒn t¶ng v÷ng
§äc ngμy 16-4-1959.
m¹nh cho c«ng cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhμ.
V× vËy chóng ta ph¶i lμm tèt, lμm thËt tèt hîp t¸c ho¸ n«ng Tμi liÖu l−u t¹i Phßng l−u tr÷
nghiÖp. V¨n phßng Héi ®ång ChÝnh phñ.
HiÖn nay phong trμo tæ chøc hîp t¸c x· n«ng nghiÖp tiÕn
b−íc kh¸ tèt; nh−ng nhiÒu n¬i cßn lÖch l¹c. Chóng ta ph¶i
cñng cè thËt tèt c¸c tæ ®æi c«ng vμ c¸c hîp t¸c x· ®· cã, tuyªn
truyÒn vμ gi¸o dôc n«ng d©n, lμm cho phong trμo ph¸t triÓn
v÷ng ch¾c.
Ph¶i lμm thÕ nμo cho x· viªn trong hîp t¸c x· thu nhËp
nhiÒu h¬n thu nhËp cña n«ng d©n trong tæ ®æi c«ng vμ tæ
viªn trong tæ ®æi c«ng thu nhËp nhiÒu h¬n thu nhËp cña n«ng
d©n cßn lμm ¨n riªng lÎ.
Nh÷ng n¬i ch−a cã hîp t¸c x· th× ph¶i cñng cè tæ ®æi c«ng
thËt tèt ®Ó tiÕn lªn hîp t¸c x·.
C¸c ®Þa ph−¬ng ph¶i cè g¾ng lμm cho mçi lμng cã mét vμi
hîp t¸c x· thËt tèt ®Ó lμm kiÓu mÉu cho nh÷ng hîp t¸c x· sÏ
tæ chøc sau.
Trong viÖc cñng cè vμ ph¸t triÓn phong trμo ®æi c«ng vμ
hîp t¸c x· ph¶i chó träng chÊt l−îng tèt, kh«ng nªn chØ chó
träng con sè. Trong c«ng viÖc tæ chøc, cñng cè qu¶n lý vμ
ph¸t triÓn tæ ®æi c«ng vμ hîp t¸c x·, c¸n bé ®¶ng viªn vμ
®oμn viªn thanh niªn lao ®éng ph¶i lμm g−¬ng mÉu, lμm ®Çu
tμu, ph¶i chÝ c«ng v« t−, ph¶i lμm ®óng nhiÖm vô cña ng−êi
céng s¶n.
Héi nghÞ Trung −¬ng cÇn ph¶i bμn b¹c cho kü, cho s©u vμ
cho tèt ®Ó ®Þnh ra ®−êng lèi, ph−¬ng ch©m vμ chÝnh s¸ch cña
c«ng viÖc hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp. C¸c ®ång chÝ Trung −¬ng,
c¸c ®ång chÝ phô tr¸ch c¸c ®Þa ph−¬ng, c¸c ®ång chÝ phô
tr¸ch c¸c ngμnh ph¶i chuÈn bÞ ph¸t biÓu ý kiÕn cho ®Çy ®ñ ®Ó
thèng nhÊt ý kiÕn, thèng nhÊt t− t−ëng, thèng nhÊt hμnh
®éng.
Sau Héi nghÞ nμy, chóng ta ph¶i ®éng viªn toμn §¶ng,
toμn d©n lμm tèt c«ng viÖc hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp. Víi
truyÒn thèng ®oμn kÕt vμ tinh thÇn h¨ng h¸i cña toμn d©n,
víi quyÕt t©m cña toμn §¶ng, chóng ta nhÊt ®Þnh hoμn
thμnh tèt nhiÖm vô Êy.
 420
BμI NãI T¹I §¹I HéI LÇN THø HAI
HéI NHμ B¸O VIÖT NAM34
B¸c thay mÆt §¶ng vμ ChÝnh phñ ®Õn th¨m c¸c ®ång chÝ.
Lμ mét ng−êi cã nhiÒu duyªn nî víi b¸o chÝ, B¸c nªu vμi ý
kiÕn gióp c¸c c«, c¸c chó tham kh¶o:
Nãi ®Õn b¸o chÝ tr−íc hÕt ph¶i nãi ®Õn nh÷ng ng−êi lμm
b¸o chÝ. C¸c c«, c¸c chó ®· cã nh÷ng −u ®iÓm nh− ®· ®ãng
gãp vμo cuéc kh¸ng chiÕn th¾ng lîi, x©y dùng hoμ b×nh vμ
®Êu tranh thèng nhÊt Tæ quèc. NhiÒu ®ång chÝ ®· cè g¾ng
lμm viÖc. GÇn ®©y, sau khi nghiªn cøu chØ thÞ cña Trung
−¬ng, c¸c ®ång chÝ ®· thÊy râ c«ng viÖc b¸o chÝ lμ rÊt quan
träng vμ ®· thÊy ®−îc nh÷ng −u ®iÓm vμ khuyÕt ®iÓm cña
m×nh. Nh− thÕ lμ tiÕn bé.
¦u ®iÓm cña c¸c c«, c¸c chó kh«ng Ýt. Nh−ng khuyÕt ®iÓm
th× còng cßn nhiÒu. Trong c¸c ®ång chÝ còng cßn cã ng−êi
hoÆc Ýt hoÆc nhiÒu ch−a tho¸t khái ¶nh h−ëng t− s¶n vμ tiÓu
t− s¶n, cho nªn n¾m vÊn ®Ò chÝnh trÞ kh«ng ®−îc ch¾c ch¾n.
Nãi vÒ v¨n nghÖ, B¸c thó thËt cã Ýt th× giê xem c¸c bμi v¨n
nghÖ. Cã lÏ v× thÕ mμ cã lóc xem ®Õn th× thÊy c¸ch viÕt
th−êng ba hoa, d©y cμ d©y muèng; vμ h×nh nh− viÕt lμ ®Ó
®Õm dßng lÊy tiÒn, cã nh÷ng bμi nh¹t nhÏo thÕ nμo Êy. Cßn
viÕt vÒ chÝnh trÞ th× kh« khan vμ cã hai c¸i tÖ: mét lμ rËp
khu«n, hai lμ dïng qu¸ nhiÒu ch÷ n−íc ngoμi. C¸i bÖnh dïng
ch÷ lμ phæ biÕn trong tÊt c¶ c¸c ngμnh. §¸ng lÏ b¸o chÝ ph¶i
chèng l¹i c¸i bÖnh ®ã, nh−ng tr¸i l¹i, b¸o chÝ l¹i tuyªn truyÒn
cho c¸i tÖ ®ã. Cè nhiªn, cã nh÷ng ch÷ kh«ng thÓ dÞch ®−îc th×
ta ph¶i m−în ch÷ n−íc ngoμi. VÝ dô: nh÷ng ch÷ kinh tÕ, chÝnh
trÞ, v.v., th× ta ph¶i dïng. HoÆc cã nh÷ng ch÷ nÕu dÞch ra th×
mÊt c¶ ý nghÜa, nh− ch÷ "®éc lËp". NÕu "ViÖt Nam ®éc lËp" mμ
nãi "ViÖt Nam ®øng mét" th× kh«ng thÓ nghe ®−îc. Nh−ng cã
nh÷ng tiÕng ta s½n cã, th× t¹i sao l¹i dïng ch÷ n−íc ngoμi. VÝ
421 hå chÝ Minh toμn tËp
dô: v× sao kh«ng nãi "®−êng to" mμ l¹i nãi "®¹i lé", kh«ng nãi
"ng−êi b¾n giái" mμ l¹i nãi "x¹ thñ", kh«ng nãi "h¸t móa" mμ
l¹i "ca vò"?
Nh÷ng vÝ dô nh− vËy nhiÒu l¾m, nhiÒu l¾m. C¸c b¸o
Nh©n d©n, Thêi míi, Qu©n ®éi, v.v., ®Òu dïng ch÷ nhiÒu
l¾m. Tãm l¹i, chóng ta dïng ch÷ nhiÒu qu¸, cã khi l¹i cßn
dïng sai n÷a. Mong r»ng b¸o chÝ cè g¾ng söa ®æi c¸i tÖ Êy ®i.
TiÕng nãi lμ mét thø cña rÊt quý b¸u cña d©n téc, chóng ta
ph¶i hÕt søc gi÷ g×n lÊy nã, chí ®Ó bÖnh nãi ch÷ lÊn ¸t nã ®i.
Khoa häc ngμy cμng ph¸t triÓn, cã nh÷ng ch÷ míi mμ ta
ch−a cã, th× ta ph¶i m−în. VÝ dô: ta ph¶i nãi "kil«", v× nÕu nãi
"c©n", th× kh«ng ®óng nghÜa lμ 1000 gram. Song nh÷ng ch÷
dïng tiÕng ta còng ®óng nghÜa th× cø dïng tiÕng ta h¬n. Cã
nh÷ng ng−êi h×nh nh− sî nãi tiÕng ta th× nã xÊu hæ thÕ nμo
Êy! Hä lμm cho c¸c ch¸u häc sinh còng bÞ l©y bÖnh nãi ch÷,
nh− "phô ®¹o", "gi¸o cô trùc quan", v.v.. ThËt lμ tai h¹i.
MÊy khuyÕt ®iÓm n÷a: sau khi nghiªn cøu chØ thÞ cña
Trung −¬ng vÒ b¸o chÝ, cã mét sè ®ång chÝ th× tiÕn bé, nh−ng
còng cã mét sè v× tr×nh ®é v¨n ho¸ vμ chÝnh trÞ cßn kÐm th×
®©m ra bi quan vμ muèn ®æi lμm nghÒ kh¸c. Hä kh«ng biÕt
r»ng nghÒ nμo còng khã, kh«ng cã nghÒ nμo dÔ. Ph¶i cã ý chÝ
tù c−êng, tù lËp, kÐm th× ph¶i cè mμ häc. Chóng ta ph¶i lμm
thÕ nμo ®Ó v−ît ®−îc khã kh¨n, lμm trßn nhiÖm vô. Ng−êi
c¸ch m¹ng gÆp khã kh¨n th× ph¶i ®¸nh th¾ng khã kh¨n, chø
kh«ng chÞu thua khã kh¨n. "Kh«ng cã viÖc g× khã, cã chÝ th×
lμm nªn". C©u nãi ®ã rÊt ®óng.
Cã ng−êi chØ muèn lμm c¸i g× ®Ó "l−u danh thiªn cæ" c¬.
Muèn viÕt bμi cho oai, muèn ®¨ng bμi m×nh lªn c¸c b¸o lín.
C¸i ®ã còng kh«ng ®óng. Nh÷ng khuyÕt ®iÓm ®ã ®Òu do chñ
nghÜa c¸ nh©n ®Î ra. Hä kh«ng thÊy r»ng: lμm viÖc g× cã Ých
cho nh©n d©n, cho c¸ch m¹ng ®Òu lμ vÎ vang. BÊt kú viÖc g×
 422
mμ m×nh lμm trßn nhiÖm vô ®Òu lμ vÎ vang. Trong c¸c anh
hïng, chiÕn sÜ lao ®éng cã ng−êi lμ c«ng nh©n, lμ n«ng d©n,
cã ng−êi lμm thÇy thuèc, cã ng−êi ®¸nh giÆc giái... vμ cã
ng−êi dän cÇu xia còng trë nªn chiÕn sÜ. Tãm l¹i, trong lao
®éng kh«ng cã nghÒ g× lμ hÌn, chØ cã l−êi biÕng míi lμ hÌn;
lμm trßn nhiÖm vô th× c«ng t¸c nμo còng vÎ vang.
Nãi vÒ Héi nhμ b¸o. §ã lμ mét tæ chøc chÝnh trÞ vμ nghiÖp
vô. NhiÖm vô cña Héi lμ ph¶i lμm cho héi viªn ®oμn kÕt chÆt
chÏ, gióp ®ì lÉn nhau ®Ó n©ng tr×nh ®é chÝnh trÞ vμ nghiÖp
vô. Cã nh− thÕ th× Héi nhμ b¸o míi lμm trßn nhiÖm vô cña
m×nh vμ nh÷ng ng−êi lμm b¸o míi phôc vô tèt nh©n d©n,
phôc vô tèt c¸ch m¹ng.
Chóng ta h·y ®Æt c©u hái: B¸o chÝ ph¶i phôc vô ai? Cã
ng−êi nãi ë c¸c n−íc t− b¶n cã tù do b¸o chÝ vμ b¸o chÝ kh«ng
cã giai cÊp. Nãi vËy kh«ng ®óng. VÝ dô: c¸c b¸o Ph¸p nh− b¸o
Phigar«, b¸o N−íc Ph¸p buæi chiÒu, v.v., mét mÆt nã ru ngñ
nh©n d©n, chia rÏ nh©n d©n, lμm cho nh©n d©n mÊt chÝ khÝ
phÊn ®Êu, mÊt tinh thÇn ®oμn kÕt giai cÊp; mÆt kh¸c, nã
phôc vô giai cÊp t− s¶n. §ã lμ nh÷ng tê b¸o chÝnh trÞ. L¹i cßn
nh÷ng tê b¸o "giËt g©n", b¸o nãi vÒ ¸i t×nh, b¸o chuyªn vÒ l«i
chuyÖn bÝ mËt cña nh÷ng ng−êi cã tiÒn ra ®Ó tèng tiÒn, v.v..
TÊt c¶ nh÷ng b¸o chÝ Êy ®Òu phôc vô lîi Ých cña giai cÊp bãc
lét. B¸o chÝ Ph¸p cã thËt tù do kh«ng ? Kh«ng! VÝ dô b¸o
Nh©n ®¹o th−êng bÞ bän thèng trÞ t×m mäi c¸ch ®Ó ph¸: nμo
ph¹t tiÒn, nμo cho bän du c«n ph¸ ph¸ch, nμo lμm khã kh¨n
vÒ giÊy in, nhiÒu khi b¸o bÞ tÞch thu, v.v..
B¸o chÝ cña ta th× cÇn ph¶i phôc vô nh©n d©n lao ®éng,
phôc vô chñ nghÜa x· héi, phôc vô cho ®Êu tranh thùc hiÖn
thèng nhÊt n−íc nhμ, cho hoμ b×nh thÕ giíi. ChÝnh v× thÕ cho
nªn tÊt c¶ nh÷ng ng−êi lμm b¸o (ng−êi viÕt, ng−êi in, ng−êi
söa bμi, ng−êi ph¸t hμnh, v.v.) ph¶i cã lËp tr−êng chÝnh trÞ
v÷ng ch¾c. ChÝnh trÞ ph¶i lμm chñ. §−êng lèi chÝnh trÞ ®óng
423 hå chÝ Minh toμn tËp
th× nh÷ng viÖc kh¸c míi ®óng ®−îc. Cho nªn c¸c b¸o chÝ cña
ta ®Òu ph¶i cã ®−êng lèi chÝnh trÞ ®óng.
B¸o chÝ ta kh«ng ph¶i ®Ó cho mét sè Ýt ng−êi xem, mμ ®Ó
phôc vô nh©n d©n, ®Ó tuyªn truyÒn gi¶i thÝch ®−êng lèi,
chÝnh s¸ch cña §¶ng vμ ChÝnh phñ, cho nªn ph¶i cã tÝnh chÊt
quÇn chóng vμ tinh thÇn chiÕn ®Êu.
Môc ®Ých chung cña chóng ta lμ x©y dùng chñ nghÜa x·
héi, ®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhμ, gi÷ g×n hoμ
b×nh thÕ giíi. Nh−ng mçi tê b¸o nh− b¸o cña n«ng d©n, b¸o
cña c«ng nh©n, b¸o cña thanh niªn, b¸o cña phô n÷, v.v., nªn
cã ®Æc ®iÓm cña nã, vÒ h×nh thøc th× kh«ng rËp khu«n; rËp
khu«n th× b¸o nμo còng thμnh kh« khan, lμm cho ng−êi xem
dÔ ch¸n.
VÒ tr¸ch nhiÖm b¸o chÝ, Lªnin cã nãi: b¸o chÝ lμ ng−êi
tuyªn truyÒn, ng−êi cæ ®éng, ng−êi tæ chøc chung, ng−êi l·nh
®¹o chung. V× vËy, nhiÖm vô cña ng−êi lμm b¸o lμ quan träng
vμ vÎ vang. Muèn hoμn thμnh tèt nhiÖm vô Êy th× ph¶i cè
g¾ng häc tËp chÝnh trÞ, n©ng cao t− t−ëng, ®øng v÷ng trªn lËp
tr−êng giai cÊp v« s¶n; ph¶i n©ng cao tr×nh ®é v¨n ho¸, ph¶i ®i
s©u vμo nghiÖp vô cña m×nh. CÇn ph¶i lu«n lu«n cè g¾ng, mμ
cè g¾ng th× nhÊt ®Þnh thμnh c«ng.
Trong nghÒ lμm b¸o, ta cã nh÷ng kinh nghiÖm cña ta,
nh−ng ta còng cÇn ph¶i häc thªm kinh nghiÖm cña c¸c n−íc
anh em. Muèn thÕ, th× nh÷ng ng−êi lμm b¸o Ýt nhÊt còng cÇn
biÕt mét thø tiÕng n−íc ngoμi. VÝ dô: ph¶i biÕt ch÷ H¸n th×
míi xem ®−îc b¸o Trung Quèc vμ häc ®−îc kinh nghiÖm cña
b¸o Trung Quèc.
Trªn ®©y nãi nhiÒu vÒ ng−êi viÕt b¸o. Nh−ng trong nghÒ
lμm b¸o cßn cã nhiÒu ngμnh kh¸c, nh− ngμnh in mμ c¸c c«
c¸c chó thÝch nãi ch÷ gäi lμ ngμnh "Ên lo¸t", còng rÊt quan
träng. Bëi v× cã nh÷ng lóc kh«ng cÈn thËn, in thiÕu nÐt, thiÕu
dÊu, hoÆc in lê mê kh«ng râ. Ng−êi viÕt bμi l¹i thÝch dïng
 424
ch÷, nh− gäi ng−êi ®¸nh c¸ lμ "ng− d©n", råi ng−êi in l¹i in
thiÕu c¸i dÊu ë ch÷ − ho¸ ra "ngu d©n". §Êy chØ lμ mét vÝ dô
®Ó thÊy r»ng viÖc in còng ph¶i lμm cho tèt. ViÖc ph¸t hμnh
còng rÊt quan träng. Ph¶i lμm thÕ nμo cho b¸o cã nhiÒu
ng−êi xem. Gi¸ tiÒn b¸o còng cÇn ph¶i ®óng møc. Trong c«ng
t¸c, ng−êi viÕt, ng−êi in, ng−êi söa bμi, ng−êi ph¸t hμnh, v.v.,
®Òu ph¶i ¨n khíp víi nhau.
* xong ®−a ®Õn b¸o Nh©n ®¹o vμ nãi víi ®ång chÝ phô tr¸ch vÒ
* *
Cã ®ång chÝ hái kinh nghiÖm lμm b¸o cña B¸c. Kinh
nghiÖm cña B¸c lμ kinh nghiÖm ng−îc. B¸c häc viÕt b¸o Ph¸p
tr−íc, råi häc viÕt b¸o Trung Quèc, råi sau míi häc viÕt b¸o
ViÖt Nam. Cßn häc th× mét lμ häc trong ®êi sèng cña m×nh,
hai lμ häc ë giai cÊp c«ng nh©n. Lóc ë Pari, tuy biÕt nhiÒu téi
¸c cña thùc d©n Ph¸p, nh−ng kh«ng biÕt lμm thÕ nμo ®Ó nªu
lªn ®−îc. Mét ®ång chÝ c«ng nh©n ë toμ b¸o §êi sèng thî ) Òn31F1
cho B¸c biÕt b¸o Êy cã môc "tin tøc v¾n", mçi tin chØ n¨m ba
dßng th«i vμ b¶o B¸c cã tin tøc g× th× cø viÕt, ®ång chÝ Êy sÏ
söa l¹i cho. Tõ ®ã, ngoμi nh÷ng giê lao ®éng, B¸c b¾t ®Çu viÕt
nh÷ng tin rÊt ng¾n. Mçi lÇn viÕt lμm hai b¶n, mét b¶n ®−a
cho b¸o, mét b¶n th× gi÷ l¹i. LÇn ®Çu tiªn thÊy tin ®−îc ®¨ng
th× rÊt sung s−íng. Mçi lÇn ®Òu ®em tin ®· ®¨ng trªn b¸o so
víi bμi m×nh ®· viÕt, xem sai chç nμo. VÒ sau ®ång chÝ Êy b¶o
B¸c cè viÕt dμi thªm vμi dßng n÷a, råi l¹i vμi dßng n÷a... Cø
thÕ kÐo dμi ®Õn 15, 20 dßng, råi ®Õn c¶ mét cét dμi. Lóc ®ã
®ång chÝ Êy l¹i b¶o: "Th«i, b©y giê ph¶i viÕt rót ng¾n l¹i,
còng nh÷ng viÖc nh− vËy nh−ng ph¶i viÕt cho râ, cho gän".
C¸c b¸o ®¨ng bμi cña m×nh ®Òu lμ b¸o ph¸i "t¶", ®Òu
nghÌo, kh«ng tr¶ cho m×nh ®ång tiÒn nμo. M×nh ngμy th× ®i
lμm, tèi ®i mÝt tinh, tuy kh¸ vÊt v¶, nh−ng vÉn cè g¾ng viÕt
®Ó nªu téi ¸c cña bän thùc d©n.
_________
1) B¸o La vie ouvriÌre.
425 hå chÝ Minh toμn tËp
Khi ®· biÕt viÕt b¸o, m×nh l¹i muèn viÕt tiÓu thuyÕt.
Nh−ng l¹i e r»ng biÕt ch÷ T©y vâ vÏ nh− m×nh th× viÕt tiÓu
thuyÕt sao ®−îc. T×nh cê ®äc mét truyÖn ng¾n cña T«nxt«i,
thÊy viÕt mét c¸ch rÊt gi¶n dÞ, dÔ hiÓu, th× cho r»ng m×nh
còng viÕt ®−îc... Tõ ®ã m×nh b¾t ®Çu viÕt truyÖn ng¾n.
Lóc ®ã m×nh sèng ë khu phè c«ng nh©n nghÌo, hiÓu râ ®êi
sèng cña hä, m×nh cø viÕt nh÷ng ®iÒu m¾t thÊy tai nghe. ViÕt
v¨n nghÖ: "§©y lμ lÇn ®Çu tiªn t«i thö viÕt truyÖn ng¾n, nhê
®ång chÝ xem vμ söa l¹i cho". §ång chÝ Êy xem xong råi b¶o:
"§−îc l¾m, chØ cÇn söa l¹i mét vμi chç th«i". C¸ch mÊy h«m
sau, thÊy chuyÖn cña m×nh ®−îc ®¨ng b¸o th× s−íng l¾m.
S−íng h¬n n÷a lμ nhμ b¸o tr¶ cho 50 phr¨ng
tiÒn viÕt bμi. Chμ! LÇn ®Çu tiªn ®−îc tr¶ tiÒn viÕt b¸o. Víi 50
phr¨ng ®ã m×nh cã thÓ sèng 25 ngμy kh«ng ph¶i ®i lμm, tha
hå tham gia mÝt tinh, tha hå viÕt b¸o, tha hå ®i xem s¸ch...
Kinh nghiÖm häc viÕt b¸o cña B¸c lμ nh− thÕ.
Cã mét thêi gian m×nh lμm c¶ chñ bót, chñ nhiÖm, gi÷
quü, ph¸t hμnh vμ b¸n b¸o cña tê b¸o Paria35 . C¸c ®ång chÝ
ng−êi thuéc ®Þa ¸- Phi viÕt bμi vμ quyªn tiÒn, cßn bao nhiªu
c«ng viÖc m×nh ®Òu bao hÕt. C¸ch b¸n b¸o: b¸n cho anh em
c«ng nh©n ViÖt Nam, hä kh«ng biÕt ch÷ Ph¸p, nh−ng hä vÉn
thÝch mua v× hä biÕt b¸o nμy chöi T©y, mua råi hä nhê anh
em c«ng nh©n Ph¸p ®äc cho hä nghe. Mét c¸ch n÷a lμ: ë Pari
cã nh÷ng chç b¸n b¸o lÊy hoa hång. V× lμ ®ång chÝ víi nhau
c¶, c¸c anh chÞ Êy b¸n hé cho m×nh mμ kh«ng lÊy hoa hång
vμ hä b¸n ®−îc kh¸ nhiÒu. C¸c sè b¸o Paria võa ra ®Òu ®−îc
Bé thuéc ®Þa Ph¸p mua gÇn hÕt. Cßn b¸o göi ®i c¸c thuéc ®Þa
th× mÊy chuyÕn ®Òu bÞ tÞch thu vμ ng−êi ®−a b¸o th× bÞ b¾t bá
tï. VÒ sau, nhê anh em thuû thñ Ph¸p bÝ mËt chuyÓn hé, th×
kh«ng x¶y ra viÖc g×. Nh−ng råi bän thùc d©n còng dß ra. Sau
cïng, ph¶i dïng ®ång hå cã chu«ng mμ göi. C¸ch göi nh− vËy
®¾t l¾m, nh−ng b¸o ®Òu ®Õn ®−îc c¸c thuéc ®Þa.
C¸ch thø t−: trong nh÷ng cuéc mÝt tinh, m×nh ®−a b¸o ra
ph¸t råi nãi: "B¸o nμy nãi cho c¸c ®ång chÝ biÕt bän thùc d©n
¸p bøc chóng t«i nh− thÕ nμo. B¸o nμy ®Ó biÕu th«i, nh−ng
®ång chÝ nμo cã lßng gióp cho b¸o th× chóng t«i c¶m ¬n". KÕt
 426
qu¶ lμ: nÕu ®em b¸n th× 100 tê b¸o ®−îc 5 phr¨ng, nh−ng
"biÕu kh«ng" th× cã khi ®−îc tíi 10, 15 phr¨ng. V× anh em
c«ng nh©n cã mét, hai xu hoÆc mét, hai phr¨ng còng cho c¶.
Khi ®i qua Liªn X«, ®ång chÝ L. phãng viªn tê b¸o TiÕng
cßi b¶o m×nh viÕt bμi vμ dÆn ph¶i viÕt râ sù thËt: viÖc ®ã ai
lμm, ë ®©u, ngμy th¸ng nμo, v.v. vμ ph¶i viÕt ng¾n gän. C¸ch
®Êy mÊy n¨m, m×nh trë l¹i Liªn X«. §ång chÝ L. l¹i b¶o m×nh
viÕt. Nh−ng L. l¹i b¶o: chí viÕt kh« khan qu¸. Ph¶i viÕt cho v¨n
ch−¬ng. V× ngμy tr−íc kh¸c, ng−êi ®äc b¸o chØ muèn biÕt nh÷ng
viÖc thËt. Cßn b©y giê kh¸c, sinh ho¹t ®· cao h¬n, ng−êi ta
thÊy hay, thÊy l¹, thÊy v¨n ch−¬ng th× míi thÝch ®äc.
Khi ®Õn Hoa Nam, m×nh l¹i tËp viÕt b¸o Trung Quèc. Mçi
lÇn viÕt xong, m×nh söa ®i söa l¹i mÊy lÇn råi míi göi ®Õn
Cøu vong nhËt b¸o 36 ... ThÊy bμi m×nh ®· ®−îc ®¨ng, l¹i
®−îc ®ãng khung, ®iÒu ®ã khuyÕn khÝch m×nh tiÕp tôc viÕt.
Nãi tãm l¹i, m×nh ph¶i häc tËp kh«ng ngõng vμ ph¶i lu«n
lu«n khiªm tèn.
§Õn ngμy ViÖt Nam thanh niªn c¸ch m¹ng ®ång chÝ Héi
ra tê b¸o Thanh niªn37 th× m×nh l¹i häc viÕt tiÕng ta. Lóc Êy,
vÊn ®Ò khã kh¨n lμ lμm thÕ nμo ®Ó göi b¸o vÒ n−íc cho ®Õn
tay ng−êi ®äc.
N¨m 1941, bÝ mËt vÒ n−íc. Theo lêi d¹y cña Lªnin lμ: tê
b¸o lμ c«ng cô tuyªn truyÒn, cæ ®éng, tæ chøc vμ l·nh ®¹o.
Cho nªn m×nh cè g¾ng ra mét tê b¸o38 ngay vμ ph¶i lμm rÊt
bÝ mËt v× lu«n lu«n cã mËt th¸m cña Ph¸p, NhËt vμ B¶o §¹i
r×nh mß. §iÒu kiÖn sinh ho¹t th× b÷a ®ãi, b÷a no. Lμm b¸o
th× ph¶i cã ®¸ in. MÊy ®ång chÝ ®· ®i lÊy trém nh÷ng tÊm bia
®¸ råi mμi mÊt mÊy ngμy míi thμnh b¶n in. In th× ph¶i viÕt
ch÷ tr¸i lªn ®¸, thÕ lμ cã mét ®ång chÝ ph¶i h× hôc häc tËp
viÕt ch÷ tr¸i. MÊy sè b¸o ®Çu, ba bèn anh em cïng lμm,
nh−ng in cø toe toÐt, chØ in ®−îc Ýt vμ xÊu xÝ. Nh−ng vÒ sau
cø tiÕn bé dÇn, mçi lÇn in ®−îc gÇn 300 sè. Ph¶i ®Æt bia ®¸
"nhμ in" ë ba chç kh¸c nhau. Khi ®éng chç nμy th× ch¹y ®Õn
chç kh¸c mμ in vμ b¸o vÉn ra ®óng kú. §Þch chÞu kh«ng lμm
g× ®−îc.
VÊn ®Ò giÊy còng gay. Lóc bÊy giê ai mua nhiÒu giÊy,
®Þch còng nghi vμ theo dâi. C¸c chÞ em mçi ng−êi ®i chî mua
n¨m, m−êi tê, nãi dèi lμ mua cho con ch¸u häc, råi gãp l¹i ®Ó
in b¸o.
In b¶n ®¸, muèn söa ch÷ th× ph¶i dïng axÝt. Mμ axÝt th×
mua ®©u ®−îc? Cã ®ång chÝ nghÜ ra c¸ch dïng chanh thay
cho axÝt, chÞ em l¹i gióp mua chanh ®Ó ñng hé b¸o.
427 hå chÝ Minh toμn tËp
Cßn viÖc ph¸t hμnh: ®Ó b¸o ë c¸c hang ®¸ bÝ mËt. C¸c
®ång chÝ phô tr¸ch c¬ së ViÖt Minh cø ®Õn ®ã mμ lÊy. B¸o
b¸n h¼n hoi, chø kh«ng biÕu.
ThÕ lμ mäi viÖc ®Òu dùa vμo quyÕt t©m cña m×nh, dùa vμo
lùc l−îng vμ s¸ng kiÕn cña quÇn chóng.
§ång bμo ®Þa ph−¬ng rÊt thÝch ®äc b¸o, v× b¸o viÕt ®iÒu g×
còng thÊm thÝa víi hä. §ång bμo cßn tù ®éng tæ chøc nh÷ng
tæ ®äc b¸o vμ bÝ mËt ®−a tin tøc cho b¸o. §ång bμo l¹i t×m
mäi c¸ch tuyªn truyÒn cho lÝnh dâng ®äc b¸o ®Ó lμm "binh
vËn".
*
* *
VÒ néi dung viÕt, mμ c¸c c« c¸c chó gäi lμ "®Ò tμi", th× tÊt
c¶ nh÷ng bμi B¸c viÕt chØ cã mét "®Ò tμi" lμ: chèng thùc d©n
®Õ quèc, chèng phong kiÕn ®Þa chñ, tuyªn truyÒn ®éc lËp d©n
téc vμ chñ nghÜa x· héi. Duyªn nî cña B¸c ®èi víi b¸o chÝ lμ
nh− vËy ®ã.
KÕt luËn: kinh nghiÖm cña 40 n¨m lμ kh«ng sî khã, cã
quyÕt t©m. Kh«ng biÕt th× ph¶i cè g¾ng häc, mμ cè g¾ng häc
th× nhÊt ®Þnh häc ®−îc. B©y giê c¸c c«, c¸c chó cã ®iÒu kiÖn
häc tËp dÔ dμng h¬n B¸c tr−íc kia. Mong c¸c c«, c¸c chó cè
g¾ng vμ tiÕn bé!
Nãi ngμy 16-4-1959.
S¸ch Hå ChÝ Minh: VÒ c«ng t¸c
v¨n ho¸, v¨n nghÖ, Nxb. Sù thËt,
Hμ Néi, 1971, tr.40-49.
 428 429 hå chÝ Minh toμn tËp

nghÜa c¸ nh©n vμ båi d−ìng chñ nghÜa tËp thÓ. §¶ng viªn,
®oμn viªn bÊt cø ë ®©u, bÊt cø lμm c«ng viÖc g×, ph¶i thËt
g−¬ng mÉu. §¶ng bé Hμ Néi ph¶i lμm g−¬ng mÉu cho c¸c
®¶ng bé kh¸c. §¶ng bé Hμ Néi g−¬ng mÉu sÏ gãp phÇn ®−a
miÒn B¾c tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi, lμm c¬ së v÷ng m¹nh
BμI NãI T¹I HéI NGHÞ C¸N Bé ®Êu tranh giμnh thèng nhÊt n−íc nhμ.
TOμN §¶NG Bé Hμ NéI
Nãi ngμy 25-4-1959.
S¸ch B¸c Hå víi nh©n d©n
Thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vμ nh©n danh lμ mét ®¶ng
Hμ Néi, Së v¨n ho¸ th«ng tin
viªn ë Hμ Néi, t«i ph¸t biÓu mét sè ý kiÕn víi Héi nghÞ:
Thñ ®« Hμ Néi ph¶i lμm thÕ nμo ®Ó trë thμnh mét Thñ ®« Hμ Néi, 1970, tr.81-82.
x· héi chñ nghÜa. Muèn nh− thÕ th× mçi mét xÝ nghiÖp, mçi
mét ®¬n vÞ bé ®éi, mçi mét tr−êng häc, mçi mét ®−êng phè,
mçi mét c¬ quan vμ mçi mét n«ng th«n ë ngo¹i thμnh ph¶i
thμnh mét ph¸o ®μi cña chñ nghÜa x· héi.
Hμ Néi cÇn ph¶i cñng cè vμ ph¸t triÓn §¶ng, §oμn Thanh
niªn Lao ®éng vμ c«ng ®oμn. §¶ng bé Hμ Néi cÇn ph¸t triÓn
thªm thμnh phÇn c«ng nh©n, n«ng d©n, lao ®éng trÝ ãc vμ
phô n÷ vμo §¶ng.
Sè ®¶ng viªn c«ng nh©n cßn Ýt, trong khi ®ã Hμ Néi ph¶i
trë thμnh Thñ ®« mét n−íc x· héi chñ nghÜa, n¬i cã nhiÒu xÝ
nghiÖp tËp trung c«ng nh©n.
C¸c xÝ nghiÖp ë Hμ Néi cã gÇn 6.500 anh hïng, chiÕn sÜ
thi ®ua vμ lao ®éng xuÊt s¾c. NÕu §¶ng bé Hμ Néi chó ý gÇn
gòi, gi¸o dôc vμ gióp ®ì anh chÞ em ®ã th× ch¾c ch¾n cã thÓ
ph¸t triÓn ®−îc mét bé phËn kh«ng ph¶i lμ nhá vμo §¶ng.
Sè phô n÷ lμ ®¶ng viªn còng cßn rÊt Ýt, cÇn ph¸t triÓn
thªm. Tãm l¹i, cÇn cñng cè vμ ph¸t triÓn §¶ng - cè nhiªn lμ
thËn träng - thμnh phÇn c«ng nh©n, n«ng d©n, phô n÷, ®ång
thêi còng chó ý ph¸t triÓn c¸c thμnh phÇn kh¸c nh− lao ®éng
trÝ ãc.
Muèn ®Èy m¹nh mäi mÆt c«ng t¸c: c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ
nghiÖp, x©y dùng c¸c tæ ®æi c«ng vμ hîp t¸c x· ë ngo¹i thμnh,
ch¨m sãc gi¸o dôc thiÕu nhi, vÖ sinh yªu n−íc, v.v., th× mçi
c¸n bé, ®¶ng viªn, ®oμn viªn thanh niªn lao ®éng ph¶i cã ®¹o
®øc c¸ch m¹ng, ph¶i thùc hiÖn cÇn kiÖm liªm chÝnh, chÝ c«ng
v« t−, ph¶i lÊy phª b×nh vμ tù phª b×nh mμ tiªu diÖt chñ
 430 431 hå chÝ Minh toμn tËp

§IÖN MõNG CHñ TÞCH

L¦U THIÕU Kú

§IÖN MõNG CHñ TÞCH KÝnh göi ®ång chÝ L−u ThiÕu Kú,
MAO TR¹CH §¤NG Chñ tÞch n−íc Céng hoμ Nh©n d©n Trung Hoa,
Nh©n dÞp ®ång chÝ ®−îc cö lμm Chñ tÞch n−íc Céng hoμ
Nh©n d©n Trung Hoa, thay mÆt ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam
KÝnh göi ®ång chÝ Mao Tr¹ch §«ng kÝnh mÕn,
D©n chñ Céng hoμ, §¶ng Lao ®éng, nh©n d©n ViÖt Nam vμ
§−îc tin §¹i héi lÇn thø ba cña Nh©n d©n chÝnh trÞ hiÖp
nh©n danh c¸ nh©n t«i, t«i rÊt sung s−íng göi ®Õn ®ång chÝ
th−¬ng Trung Quèc ®· cö ®ång chÝ lμm Chñ tÞch danh dù, t«i
Chñ tÞch lêi chμo mõng th©n thiÕt vμ nhiÖt liÖt nhÊt.
rÊt sung s−íng thay mÆt ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ
Trªn thÕ giíi ngμy nay, n−íc Céng hoμ Nh©n d©n Trung
Céng hoμ, MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam, §¶ng Lao ®éng vμ
Hoa lμ mét lùc l−îng vÜ ®¹i, mét nguån cæ vò to lín, mét tÊm
nh©n d©n ViÖt Nam vμ nh©n danh c¸ nh©n t«i, kÝnh göi ®Õn
g−¬ng s¸ng chãi cho c¶ loμi ng−êi tiÕn bé. Trong mÆt trËn x·
®ång chÝ lêi chμo mõng th©n ¸i vμ nhiÖt liÖt nhÊt.
héi chñ nghÜa hïng m¹nh, ®øng ®Çu lμ Liªn X« vÜ ®¹i, n−íc
KÝnh chóc ®ång chÝ lu«n lu«n m¹nh khoÎ ®Ó l·nh ®¹o
Céng hoμ Nh©n d©n Trung Hoa ®ang tiÕn m¹nh trong cao
nh©n d©n Trung Quèc anh em thu nhiÒu th¾ng lîi to lín vμ
trμo nh¶y vät x©y dùng chñ nghÜa x· héi vμ ®· gãp phÇn to
rùc rì trong sù nghiÖp x©y dùng chñ nghÜa x· héi.
lín trong sù nghiÖp b¶o vÖ hoμ b×nh thÕ giíi.
Chóng t«i rÊt biÕt ¬n §¶ng Céng s¶n, ChÝnh phñ vμ nh©n
Hμ Néi, ngμy 29 th¸ng 4 n¨m 1959
d©n Trung Quèc lu«n lu«n lμ ng−êi b¹n chiÕn ®Êu chÝ t×nh
Chñ tÞch
trong cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng cña nh©n d©n ViÖt Nam. Sù
n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
gióp ®ì kh¶ng kh¸i cña ChÝnh phñ vμ nh©n d©n n−íc Céng
Hå CHÝ MINH
hoμ Nh©n d©n Trung Hoa ®èi víi n−íc chóng t«i, biÓu hiÖn
mét tinh thÇn quèc tÕ v« s¶n cao quý, mét t×nh h÷u nghÞ
B¸o Nh©n d©n, sè 1872,
th¾m thiÕt gi÷a nh©n d©n hai n−íc chóng ta.
ngμy 30-4-1959.
Nh©n d©n ViÖt Nam chóng t«i ®Òu hiÓu r»ng ®ång chÝ lμ
mét vÞ l·nh tô ®−îc nh©n d©n Trung Quèc yªu quý vμ còng lμ
mét ng−êi b¹n kÝnh mÕn cña nh©n d©n ViÖt Nam.
T«i tin ch¾c r»ng n−íc Céng hoμ Nh©n d©n Trung Hoa
 432 433 hå chÝ Minh toμn tËp

d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng Céng s¶n Trung Quèc, cña ®ång
chÝ Mao Tr¹ch §«ng vμ cña ®ång chÝ nhÊt ®Þnh sÏ thu ®−îc
nh÷ng th¾ng lîi míi trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x·
héi vμ tin ch¾c r»ng t×nh h÷u nghÞ hîp t¸c gi÷a hai n−íc §IÖN MõNG PHã CHñ TÞCH
chóng ta sÏ ngμy cμng ®−îc cñng cè vμ ph¸t triÓn. TèNG KH¸NH LINH
Xin chóc ®ång chÝ lu«n lu«n m¹nh khoÎ.

Hμ Néi, ngμy 29 th¸ng 4 n¨m 1959 KÝnh göi Bμ Tèng Kh¸nh Linh,
Chñ tÞch Phã Chñ tÞch n−íc Céng hoμ Nh©n d©n Trung
n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ Hoa,
Hå CHÝ MINH Nh©n dÞp Bμ ®−îc cö nhËn chøc Phã Chñ tÞch n−íc Céng
hoμ Nh©n d©n Trung Hoa, t«i xin göi tíi Bμ lêi chóc mõng
B¸o Nh©n d©n, sè 1872, nhiÖt liÖt.
ngμy 30-4-1959. Xin chóc Bμ lu«n lu«n m¹nh khoÎ vμ thu ®−îc nhiÒu
th¾ng lîi trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë Trung
Quèc vμ b¶o vÖ hoμ b×nh thÕ giíi.

Hμ Néi, ngμy 29 th¸ng 4 n¨m 1959

Hå CHÝ MINH

B¸o Nh©n d©n, sè 1872,

ngμy 30-4-1959.
 434
§IÖN MõNG PHã CHñ TÞCH
§æNG TÊT Vò
KÝnh göi ®ång chÝ §æng TÊt Vò, Phã Chñ tÞch
n−íc Céng hoμ Nh©n d©n Trung Hoa,
Nh©n dÞp ®ång chÝ ®−îc cö nhËn chøc Phã Chñ tÞch n−íc
Céng hoμ Nh©n d©n Trung Hoa, t«i xin göi ®Õn ®ång chÝ lêi
chóc mõng nhiÖt liÖt.
Xin chóc ®ång chÝ lu«n lu«n m¹nh khoÎ vμ thu ®−îc
nhiÒu th¾ng lîi trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë
Trung Quèc vμ b¶o vÖ hoμ b×nh thÕ giíi.
Hμ Néi, ngμy 29 th¸ng 4 n¨m 1959
Hå CHÝ MINH
B¸o Nh©n d©n, sè 1872,
ngμy 30-4-1959.
435 hå chÝ Minh toμn tËp
C¶M T¦ëNG GHI T¹I CUéC TRIÓN L·M
HËU CÇN CñA QU¢N §éI
Cuéc tr−ng bμy nμy cña Tæng côc hËu cÇn chøng tá r»ng:
qu©n ®éi ta ®· cè g¾ng nhiÒu vμ ®· cã thμnh tÝch kh¸ trªn
con ®−êng c¶i tiÕn kü thuËt, nh»m t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc
hμnh tiÕt kiÖm.
CÇn ph¶i phæ biÕn nh÷ng thμnh tÝch vμ kinh nghiÖm Êy
cho toμn qu©n vμ toμn d©n ¸p dông vμ gãp thªm ý kiÕn. §ång
thêi cÇn ph¶i t×m tßi n÷a, nghiªn cøu n÷a ®Ó c¶i tiÕn h¬n n÷a
nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®−îc.
§ã lμ mét b−íc tiÕn ®Çu tiªn trªn con ®−êng mu«n dÆm
cña c¸ch m¹ng kü thuËt, nh− mét ®o¸ hoa b¸o hiÖu mïa
Xu©n. Nh−ng nã ®· chøng tá r»ng trÝ tuÖ vμ s¸ng kiÕn cña
quÇn chóng lμ v« cïng tËn. CÊp l·nh ®¹o ph¶i khÐo khuyÕn
khÝch, gióp ®ì, h−íng dÉn, vun trång th× trÝ tuÖ vμ s¸ng kiÕn
Êy sÏ kh«ng ngõng në hoa, kÕt qu¶ vμ nã sÏ gãp phÇn ®−a
miÒn B¾c tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi, lμm nÒn t¶ng v÷ng m¹nh
cho c«ng cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhμ vμ x©y dùng
mét n−íc ViÖt Nam hoμ b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ vμ
giμu m¹nh.
B¸c mong chiÕn sÜ vμ c¸n bé ta cè g¾ng m·i vμ tiÕn bé
nhiÒu.
Th¸ng 4 n¨m 1959
Hå CHÝ MINH
S¸ch Nh÷ng lêi kªu gäi
cña Hå Chñ tÞch, Nxb. Sù thËt,
Hμ Néi, 1960, t.V, tr.219.
 436
LêI K£U GäI NH¢N NGμY QUèC TÕ
LAO §éNG 1 TH¸NG 5 (1959)
Th−a ®ång bμo yªu quý,
Th−a c¸c ®ång chÝ th©n mÕn,
Nh©n dÞp mång 1 th¸ng 5, ngμy vui mõng cña nh©n d©n
lao ®éng toμn thÕ giíi, t«i thay mÆt §¶ng vμ ChÝnh phñ th©n
¸i chμo mõng nh©n d©n lao ®éng c¶ n−íc ta vμ trªn thÕ giíi.
Ngμy 1 th¸ng 5 n¨m nay cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng lμ:
H¬n bao giê hÕt, phe x· héi chñ nghÜa vμ lùc l−îng hoμ b×nh
cμng m¹nh mÏ, phe ®Õ quèc cμng suy yÕu râ rμng.
Nh÷ng thμnh tÝch to lín cña Liªn X«, Trung Quèc vμ c¸c
n−íc x· héi chñ nghÜa kh¸c lμm cho lùc l−îng cña phe ta
ngμy cμng lín m¹nh vÒ mäi mÆt; ®ång thêi t¨ng c−êng sù
®oμn kÕt ®Êu tranh cña giai cÊp c«ng nh©n toμn thÕ giíi vμ
gióp cho phong trμo gi¶i phãng d©n téc ë c¸c n−íc ¸ - Phi vμ
ch©u Mü latinh ngμy cμng m¹nh thªm. Trong lóc ®ã, hÖ
thèng thuéc ®Þa cña chñ nghÜa ®Õ quèc tiÕp tôc tan r·, m©u
thuÉn gi÷a c¸c n−íc ®Õ quèc ngμy cμng gay g¾t, kinh tÕ cña
chóng ngμy cμng khñng ho¶ng trÇm träng.
NhiÖm vô cña nh©n d©n lao ®éng thÕ giíi hiÖn nay lμ
®oμn kÕt chÆt chÏ, gi÷ v÷ng hoμ b×nh, chèng chiÕn tranh míi,
®ßi cÊm vò khÝ nguyªn tö vμ khinh khÝ, ñng hé nh÷ng ®Ò
nghÞ hîp t×nh hîp lý cña Liªn X« vÒ héi nghÞ Ngo¹i tr−ëng
bèn n−íc vμ héi nghÞ cao cÊp s¾p häp, nh»m gi¶i quyÕt vÊn
®Ò ký kÕt hoμ −íc víi n−íc §øc, vÊn ®Ò T©y B¸ Linh vμ
nh÷ng vÊn ®Ò kh¸c, nh»m lμm cho t×nh h×nh thÕ giíi bít
c¨ng th¼ng.
T×nh h×nh thÕ giíi tãm t¾t lμ nh− thÕ.
B©y giê t«i xin nãi vÒ t×nh h×nh n−íc ta.
437 hå chÝ Minh toμn tËp
NguyÖn väng thiÕt tha cña toμn d©n ta tõ B¾c ®Õn Nam lμ
hoμ b×nh vμ thèng nhÊt. Nh−ng theo lÖnh ®Õ quèc Mü, chÝnh
quyÒn miÒn Nam ph¸ ho¹i viÖc thi hμnh HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬,
bãp nghÑt c¸c quyÒn tù do d©n chñ. Chóng lμm cho miÒn
Nam kinh tÕ ngμy cμng sa sót, nh©n d©n ngμy cμng nghÌo
nμn. §ång thêi Mü - DiÖm tiÕn hμnh nh÷ng cuéc khñng bè
cùc kú d· man ®èi víi ®ång bμo miÒn Nam.
ChÝnh s¸ch ®éc tμi tμn b¹o cña Mü - DiÖm nhÊt ®Þnh
kh«ng khuÊt phôc ®−îc ®ång bμo miÒn Nam: ®ång bμo miÒn
Nam cμng ®oμn kÕt chÆt chÏ, phÊn ®Êu bÒn bØ vμ kiªn quyÕt.
T«i thay mÆt §¶ng, ChÝnh phñ vμ nh©n d©n ta hoan
nghªnh tinh thÇn anh dòng cña ®ång bμo miÒn Nam!
Tr¸i h¼n víi t×nh h×nh miÒn Nam, tõ ngμy lËp l¹i hoμ
b×nh, miÒn B¾c ViÖt Nam ta kh«ng ngõng tiÕn bé vÒ mäi
mÆt.
VÒ n«ng nghiÖp: Tõ khi c¶i c¸ch ruéng ®Êt xong, phong
trμo ®æi c«ng hîp t¸c ph¸t triÓn tèt. N¨m 1957, ta thu ho¹ch
h¬n 3.940.000 tÊn thãc, n¨m 1958 h¬n 4.570.000 tÊn. §ã lμ
mét b−íc tiÕn râ rÖt. N¨m nay, ta cè g¾ng ®Ó thu ho¹ch h¬n 6
triÖu tÊn. VËy ®ång bμo n«ng d©n cÇn ph¶i cè g¾ng ®Ó thu
ho¹ch tèt vô chiªm, chuÈn bÞ tèt vô mïa vμ cñng cè tèt, ph¸t
triÓn tèt tæ ®æi c«ng vμ hîp t¸c x·.
VÒ c«ng nghiÖp: Nhê sù cè g¾ng thi ®ua cña c«ng nh©n vμ
c¸n bé vμ nhê sù gióp ®ì v« t− cña c¸c n−íc anh em, chóng ta
®· kh«i phôc nh÷ng xÝ nghiÖp cò vμ x©y dùng nhiÒu xÝ
nghiÖp míi.
N¨m 1955 ta chØ cã 43 xÝ nghiÖp. N¨m nay ®· t¨ng thªm
120 xÝ nghiÖp. §ã lμ kÕt qu¶ tèt, nh−ng chóng ta kh«ng ®−îc
tù m·n. C¸c ®ång chÝ c«ng nh©n vμ c¸n bé cÇn ph¶i cè g¾ng
h¬n n÷a, lμm tèt vμ lμm gän c«ng t¸c c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ
nghiÖp ®Ó ®Èy m¹nh s¶n xuÊt; lμm tèt vμ lμm ®óng kÕ ho¹ch
x©y dùng c¬ b¶n; c¶i t¹o tèt thñ c«ng nghiÖp vμ c«ng th−¬ng
nghiÖp t− doanh.
 438 439 hå chÝ Minh toμn tËp

VÒ v¨n ho¸: Chóng ta ®· thu ®−îc thμnh tÝch tèt trong

viÖc xo¸ n¹n mò ch÷, tiÕn bé kh¸ trong viÖc bæ tóc v¨n ho¸
vμ trong viÖc x©y dùng nhμ tr−êng x· héi chñ nghÜa. Phong
trμo kÕt hîp häc tËp víi lao ®éng còng cã tiÕn bé.
C¸c b¹n trÝ thøc ph¶i cè g¾ng h¬n n÷a, c¸c ch¸u thanh
niªn vμ thiÕu nhi ph¶i cè g¾ng h¬n n÷a, ®Ó gãp phÇn vÎ vang
vμo c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c n−íc ta. NãI CHUYÖN VíI §OμN §¹I BIÓU
Qu©n ®éi vμ c«ng an ta cã nhiÒu tiÕn bé trong viÖc häc tËp
chÝnh trÞ, rÌn luyÖn kü thuËt, gi÷ g×n trËt tù an ninh, b¶o vÖ C¸C D¢N TéC ÝT NG¦êI VÒ Dù LÔ Kû NIÖM
Tæ quèc, gióp ®ì nh©n d©n s¶n xuÊt. §ã lμ nh÷ng −u ®iÓm NGμY 1 TH¸NG 5 ë THñ §¤
®¸ng khen. Bé ®éi vμ c«ng an ta ph¶i cè g¾ng h¬n n÷a ®Ó tiÕn
bé kh«ng ngõng.
D−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng vμ ChÝnh phñ, toμn d©n ta sÏ
Ngμy nay, ®ång bμo kh«ng cßn bÞ bän ®Õ quèc ¸p bøc khæ
th¾t chÆt h¬n n÷a t×nh ®oμn kÕt nhÊt trÝ víi c¸c n−íc anh em
trong phe x· héi chñ nghÜa, ®øng ®Çu lμ Liªn X« vÜ ®¹i, ph¸t së nh− tr−íc, ph¶i lμm cho ®êi sèng ngμy cμng no Êm h¬n.
triÓn h¬n n÷a t×nh h÷u nghÞ víi c¸c n−íc l¸ng giÒng, víi c¸c Muèn thÕ, ®ång bμo ph¶i t¨ng gia s¶n xuÊt. Muèn cã nhiÒu
n−íc ¸ - Phi vμ víi nh©n d©n yªu chuéng hoμ b×nh trªn thÕ lóa, ng«, khoai, s¾n, b«ng,v.v. th× ph¶i ®oμn kÕt, th−¬ng yªu
giíi. Toμn d©n ta ph¶i t¨ng c−êng ®oμn kÕt trong MÆt trËn
d©n téc thèng nhÊt, ra søc thi ®ua yªu n−íc ®Ó hoμn thμnh nhau, tæ chøc nhau l¹i. VÝ dô: nh− muèn nhÊc mét hßn ®¸
tèt kÕ ho¹ch 1959 lμ n¨m b¶n lÒ cña kÕ ho¹ch 3 n¨m ph¸t nÆng, mét ng−êi, hai ng−êi kh«ng thÓ lμm ®−îc, nh−ng 20, 30
triÓn kinh tÕ vμ v¨n ho¸. Nh− vËy, miÒn B¾c n−íc ta sÏ tiÕn ng−êi xóm xÝt nhau l¹i th× nhÊt ®Þnh sÏ nhÊc ®−îc hßn ®¸.
b−íc v÷ng ch¾c lªn chñ nghÜa x· héi ®Ó lμm nÒn t¶ng v÷ng
m¹nh cho sù nghiÖp ®Êu tranh thèng nhÊt Tæ quèc thμnh Còng nh− cã b¶y gia ®×nh th× mçi gia ®×nh ph¶i nÊu mét nåi
c«ng. c¬m. Nh− vËy b¶y gia ®×nh ®Òu ph¶i bËn vμo viÖc nÊu c¬m.
Tinh thÇn ngμy 1 th¸ng 5 mu«n n¨m! NÕu biÕt tæ chøc th× chØ cÇn mét ng−êi ë nhμ ®Ó nÊu cho gia
ViÖt Nam hoμ b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ vμ giμu
®×nh m×nh vμ c¶ s¸u gia ®×nh kh¸c. Nh÷ng ng−êi trong s¸u
m¹nh mu«n n¨m!
T×nh ®oμn kÕt nhÊt trÝ trong phe x· héi chñ nghÜa ®øng gia ®×nh ®ã cã thÓ ®i lμm ruéng ®−îc c¶. Nãi tãm l¹i, ph¶i tæ
®Çu lμ Liªn X« vÜ ®¹i mu«n n¨m! chøc nhau b»ng tæ ®æi c«ng nh−ng ph¶i tæ chøc thËt tèt, ph¶i
Hoμ b×nh thÕ giíi vμ hîp t¸c h÷u nghÞ gi÷a c¸c d©n téc hoμ thuËn, ®oμn kÕt víi nhau, ph¶i gióp ®ì nhau tËn t×nh,
mu«n n¨m!
ph¶i nghÜ ®Õn lîi Ých chung mμ ®õng nghÜ ®Õn lîi Ých riªng.
VÝ dô: Trong tæ cã mét con tr©u, khi cμy ruéng m×nh th× m×nh
Hå CHÝ MINH
lμm thËt tèt, "cμy sèng cμy chÕt", cßn khi cμy ruéng cña ng−êi
S¸ch Hå ChÝ Minh Toμn tËp,
kh¸c th× lμm s¬ sμi, kh«ng ®−îc kü.
xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt,
Cã b¶y gia ®×nh, s¸u ®· tæ chøc nhau l¹i thμnh tæ ®æi c«ng
Nxb. Sù thËt, Hμ Néi, 1989,
t.8, tr.406-409.
råi, cßn mét gia ®×nh ch−a vμo th× còng kh«ng ®−îc Ðp buéc
 440 441 hå chÝ Minh toμn tËp

hä, khinh rÎ, mØa mai hä, ph¶i ®Ó hä tù nguyÖn, khi nμo hä
thÊy lîi hä sÏ vμo.
§· cã tæ ®æi c«ng råi th× ph¶i lμm thËt tèt ®Ó tiÕn dÇn lªn
hîp t¸c x·; hîp t¸c x· tr−íc cßn nhá bÐ, sau ph¶i hîp l¹i ®Ó
thμnh hîp t¸c x· to h¬n, ®Ó ®êi sèng ngμy cμng Êm no h¬n.
§¶ng vμ ChÝnh phñ lóc nμo còng chó ý ®Õn ®ång bμo
vïng cao vμ cμng ngμy cμng hÕt søc chó ý gióp ®ì ®ång bμo
nhiÒu h¬n n÷a.
Nãi ngμy 2-5-1959.
B¸o Nh©n d©n, sè 1875,
ngμy 4-5-1959.
§IÖN MõNG KHO¸ HäP §ÆC BIÖT
CñA HéI §åNG HOμ B×NH THÕ GiíI
ë xTèCKH¤M 39
Göi Kho¸ häp ®Æc biÖt cña
Héi ®ång hoμ b×nh thÕ giíi ë Xtèckh«m,
Nh©n dÞp Héi ®ång hoμ b×nh thÕ giíi häp Kho¸ ®Æc biÖt kû
niÖm 10 n¨m phong trμo hoμ b×nh thÕ giíi, t«i tr©n träng göi
®Õn c¸c ®¹i biÓu lêi chμo mõng nhiÖt liÖt.
T«i thμnh t©m chóc Khãa häp Xtèckh«m thμnh c«ng tèt
®Ñp, phong trμo hoμ b×nh thÕ giíi ngμy cμng ph¸t triÓn vμ
giμnh ®−îc nhiÒu th¾ng lîi vÎ vang trong sù nghiÖp ®Êu
tranh cho chÝnh s¸ch chung sèng hoμ b×nh vμ hîp t¸c quèc tÕ.

Hμ Néi, ngμy 5 th¸ng 5 n¨m 1959

Chñ tÞch
n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
Hå CHÝ MINH

B¸o Nh©n d©n, sè 1878,

ngμy 7-5-1959.
 442
TH¦ GöI §åNG BμO, Bé §éI,
C¸N Bé CH¢U §IÖN BI£N
Nh©n dÞp vui mõng kû niÖm ChiÕn th¾ng §iÖn Biªn Phñ
vμ ngμy thμnh lËp Khu tù trÞ, t«i thay mÆt §¶ng vμ ChÝnh
phñ göi lêi th©n ¸i chμo mõng ®ång bμo c¸c d©n téc, toμn thÓ
bé ®éi vμ c¸n bé ch©u §iÖn Biªn.
Tõ ngμy gi¶i phãng, nhÊt lμ trong hai n¨m gÇn ®©y, ®ång
bμo, bé ®éi vμ c¸n bé ®· ra søc x©y dùng ch©u ta thμnh mét
®Þa ph−¬ng ngμy cμng no ®ñ vui t−¬i. T«i cã lêi nhiÖt liÖt
khen ngîi nh÷ng thμnh tÝch ®ã. HiÖn nay, c¶ miÒn B¾c ta
®ang ra søc thi ®ua gÆt tèt vô chiªm vμ lμm vô mïa th¾ng
lîi, x©y dùng nhμ m¸y, n«ng tr−êng, tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa
x· héi, gãp phÇn ®Êu tranh ®Ó thèng nhÊt n−íc nhμ.
T«i mong r»ng toμn thÓ ®ång bμo c¸c d©n téc, toμn thÓ bé
®éi vμ c¸n bé trong ch©u ta cμng ®oμn kÕt chÆt chÏ h¬n n÷a,
h¨ng h¸i thi ®ua h¬n n÷a ®i vμo con ®−êng ®æi c«ng hîp t¸c,
t¨ng gia s¶n xuÊt, ph¸t triÓn v¨n ho¸, ch¨m lo vÖ sinh phßng
bÖnh, lμm cho ch©u ta trë nªn mét ®Þa ph−¬ng g−¬ng mÉu
cho Khu tù trÞ Th¸i - MÌo, gãp phÇn lμm miÒn B¾c n−íc ta
giμu m¹nh.
Chóc tÊt c¶ ®oμn kÕt, khoÎ m¹nh, tiÕn bé, thu ®−îc th¾ng
lîi trong mäi c«ng t¸c.
Hå CHÝ MINH
B¸o Nh©n d©n, sè 1878,
ngμy 7-5-1959.
443 hå chÝ Minh toμn tËp
BμI NãI T¹I CUéC MÝT TINH
ë THUËN CH¢U (S¥N LA)
Cïng ®ång bμo, bé ®éi vμ c¸n bé Khu tù trÞ Th¸i - MÌo,
H«m nay, nh©n dÞp kû niÖm ngμy thμnh lËp Khu tù trÞ vμ
kû niÖm ngμy ChiÕn th¾ng §iÖn Biªn Phñ, t«i vμ c¸c ®ång chÝ
Vâ Nguyªn Gi¸p, Tè H÷u, Ph¹m Ngäc Th¹ch thay mÆt §¶ng
vμ ChÝnh phñ lªn th¨m ®ång bμo, bé ®éi vμ c¸n bé. T«i cã lêi
th©n ¸i chμo mõng ®ång bμo c¸c d©n téc, toμn thÓ bé ®éi vμ
c¸n bé, c«ng an vμ d©n qu©n, c¸c anh hïng vμ chiÕn sÜ thi
®ua, hái th¨m c¸c gia ®×nh cã c«ng víi c¸ch m¹ng vμ kh¸ng
chiÕn, c¸c cô phô l·o, c¸c ch¸u thanh niªn vμ nhi ®ång.
Trong mÊy n¨m kh¸ng chiÕn, ®ång bμo vμ bé ®éi ®· ®oμn
kÕt chÆt chÏ víi nhau, kh¸ng chiÕn anh dòng, b¶o vÖ b¶n
m−êng, ®¹i th¾ng giÆc Ph¸p ë §iÖn Biªn Phñ, gi¶i phãng ®Êt
T©y B¾c, gãp phÇn giμnh l¹i tù do ®éc lËp cña Tæ quèc chóng
ta. Tõ khi hoμ b×nh lËp l¹i, ®ång bμo c¸c d©n téc, bé ®éi vμ
c¸n bé l¹i cμng ®oμn kÕt chÆt chÏ, ra søc t¨ng gia s¶n xuÊt,
thùc hμnh tiÕt kiÖm, c¶i thiÖn ®êi sèng, gi÷ g×n trËt tù an
ninh. §¶ng vμ ChÝnh phñ rÊt vui lßng tr−íc nh÷ng thμnh
tÝch ®ã. T«i thay mÆt §¶ng vμ ChÝnh phñ khen ngîi tinh
thÇn ®oμn kÕt kh¸ng chiÕn còng nh− tinh thÇn ®oμn kÕt s¶n
xuÊt cña tÊt c¶ ®ång bμo, bé ®éi vμ c¸n bé. HiÖn nay, c¶ miÒn
B¾c n−íc ta ®ang ra søc x©y dùng chñ nghÜa x· héi, hîp t¸c
ho¸ n«ng nghiÖp, më mang thªm c«ng nghiÖp, ph¸t triÓn v¨n
ho¸, cñng cè quèc phßng, lμm cho miÒn B¾c chóng ta trë nªn
nÒn t¶ng v÷ng m¹nh cho c«ng cuéc ®Êu tranh giμnh thèng
 444
nhÊt n−íc nhμ. §ång bμo, bé ®éi vμ c¸n bé toμn Khu ta cÇn
ra søc thi ®ua s¶n xuÊt vμ tiÕt kiÖm ®−a Khu tù trÞ tiÕn dÇn
lªn chñ nghÜa x· héi, lμm cho ®êi sèng ngμy cμng no Êm vμ
vui t−¬i h¬n n÷a. §Ó ®¹t môc ®Ých Êy, ®ång bμo toμn Khu cÇn
ph¶i nhí vμ lμm nh÷ng viÖc sau ®©y:
Thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hμnh tiÕt kiÖm, gÆt cho
tèt vô chiªm, chuÈn bÞ tèt vô mïa. §ång thêi ph¶i ra søc b¶o
vÖ rõng cho tèt. Cñng cè thËt tèt c¸c tæ ®æi c«ng vμ hîp t¸c x·
theo ®óng nguyªn t¾c tù nguyÖn, tù gi¸c. Ra søc c¶i tiÕn kü
thuËt, lμm m−¬ng phai cho tèt, lμm ph©n bãn cho nhiÒu, cμy
bõa cho kü, ®Ò phßng s©u bä, thó rõng. Ph¸t triÓn b×nh d©n
häc vô kh¾p n¬i, lμm thªm nhμ tr−êng cho con em cã chç häc.
Ch¨m lo vÖ sinh, phßng bÖnh, lμm cho b¶n m−êng s¹ch sÏ,
®ång bμo m¹nh khoÎ, söa sang vμ gi÷ g×n ®−êng s¸ ®Ó ®i l¹i
cho dÔ dμng, cñng cè c¸c tæ chøc d©n qu©n vμ tù vÖ, lμm tèt
c«ng t¸c nghÜa vô qu©n sù. Trong mäi c«ng viÖc, ph¶i ra søc
gióp ®ì ®ång bμo ë rÎo cao.
Lμm tèt nh÷ng viÖc ®ã, th× kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ vμ
v¨n ho¸ n¨m nay nhÊt ®Þnh sÏ hoμn thμnh, ®êi sèng cña
®ång bμo c¸c d©n téc ë khu ta nhÊt ®Þnh cμng no Êm, vui t−¬i
h¬n. Bé ®éi ph¶i lμm cho ®−îc nh÷ng viÖc sau ®©y: n©ng cao
tinh thÇn c¶nh gi¸c, gi÷ g×n trËt tù an ninh, b¶o vÖ biªn giíi
Tæ quèc. TiÕn hμnh tèt c«ng t¸c chØnh huÊn chÝnh trÞ vμ huÊn
luyÖn qu©n sù. Thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hμnh tiÕt
kiÖm, chó ý c¶i thiÖn ®êi sèng, ra søc x©y dùng n«ng tr−êng
g−¬ng mÉu, dÇn dÇn ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ®Þa ph−¬ng. Ra
søc gióp ®ì vμ tuyªn truyÒn vËn ®éng nh©n d©n lμm tèt tæ
®æi c«ng vμ hîp t¸c x·, lμm tèt c«ng t¸c d©n qu©n vμ nghÜa
vô qu©n sù.
Bé ®éi ta cã nhiÒu thμnh tÝch thi ®ua tiÕn nhanh v−ît
møc kÕ ho¹ch. Nh−ng kh«ng nªn tù m·n víi nh÷ng thμnh
tÝch ®ã mμ cßn ph¶i n©ng cao quyÕt t©m kh¾c phôc khã kh¨n,
hoμn thμnh nhiÖm vô, cßn ph¶i cè g¾ng h¬n n÷a ®Ó lËp
nh÷ng thμnh tÝch to lín h¬n n÷a vÒ c«ng t¸c häc tËp vμ lao
®éng s¶n xuÊt.
C¸n bé, ®¶ng viªn vμ ®oμn viªn thanh niªn ph¶i lμm
nh÷ng viÖc sau ®©y:
Cñng cè lËp tr−êng c¸ch m¹ng, n©ng cao tr×nh ®é gi¸c ngé
445 hå chÝ Minh toμn tËp
x· héi chñ nghÜa, lu«n lu«n nªu cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm,
triÖt ®Ó phôc vô nh©n d©n, phôc vô c¸ch m¹ng; c¸c c¸n bé
®Þa ph−¬ng thuéc c¸c d©n téc ph¶i ra søc c«ng t¸c, häc tËp
v¨n ho¸, chÝnh trÞ vμ nghiÖp vô, ®oμn kÕt chÆt chÏ víi anh
em c¸n bé ë n¬i kh¸c ®Õn. C¸c c¸n bé ë n¬i kh¸c ®Õn th× ph¶i
yªn t©m vμ tÝch cùc c«ng t¸c, hÕt lßng gióp ®ì vμ ®oμn kÕt víi
anh em c¸n bé ®Þa ph−¬ng. C¸n bé, ®¶ng viªn vμ ®oμn viªn
thanh niªn ph¶i ®oμn kÕt chÆt chÏ, lμm g−¬ng mÉu cho ®ång
bμo. Trong mäi viÖc, hoμn thμnh tèt nh÷ng nhiÖm vô §¶ng
vμ ChÝnh phñ ®· giao cho, ®Ó lμm cho Khu tù trÞ ngμy cμng
phån thÞnh. C¸c ch¸u thiÕu nhi ph¶i häc tËp tèt, lao ®éng tèt,
gi÷ kû luËt tèt, gi÷ vÖ sinh tèt.
HiÖn nay, trªn thÕ giíi phe ta rÊt m¹nh, c¸c n−íc x· héi
chñ nghÜa ®øng ®Çu lμ Liªn X« rÊt m¹nh, phong trμo d©n téc
gi¶i phãng ë ch©u ¸, ch©u Phi vμ ch©u Mü latinh rÊt m¹nh,
phong trμo gi÷ g×n hoμ b×nh thÕ giíi rÊt m¹nh. N−íc ta th×
miÒn B¾c ta tiÕn bé rÊt m¹nh, ë miÒn Nam mÆc dï bän Mü -
DiÖm ra søc khñng bè ®μn ¸p, nh−ng phong trμo ®Êu tranh
cña ®ång bμo ta rÊt m¹nh.
T«i mong r»ng ®ång bμo, bé ®éi vμ c¸n bé Khu tù trÞ ®·
®oμn kÕt cμng ®oμn kÕt h¬n n÷a, ®· thi ®ua cμng ra søc thi
®ua h¬n n÷a, ®Ó hoμn thμnh kÕ ho¹ch Nhμ n−íc, ®Ó lμm cho
Khu tù trÞ ngμy cμng giμu cã, ®Ó gãp phÇn cñng cè miÒn B¾c
vμ ®Êu tranh giμnh thèng nhÊt n−íc nhμ. §ång bμo Khu tù
trÞ ®· tõng cïng bé ®éi ta ®¸nh th¾ng trËn §iÖn Biªn Phñ,
®uæi hÕt giÆc T©y, gi¶i phãng ®Êt n−íc. Ngμy nay ®ång bμo,
bé ®éi vμ c¸n bé l¹i cμng ph¶i cïng nhau ®oμn kÕt phÊn ®Êu
®Ó giμnh lÊy mét th¾ng lîi to h¬n n÷a lμ tiªu diÖt cho hÕt
giÆc ®ãi, giÆc dèt, lμm cho mäi ng−êi ®Òu ®−îc no Êm, ®Òu
 446 447 hå chÝ Minh toμn tËp

biÕt ch÷, lμm cho mäi ng−êi ®Òu ®−îc h−ëng h¹nh phóc, yªn
vui.
H«m nay, chóng t«i rÊt vui mõng gÆp mÆt ®«ng ®ñ ®¹i biÓu
qu©n, d©n, chÝnh, §¶ng vμ c¸c ®¹i biÓu c¸c d©n téc Th¸i, MÌo,
M−êng, NãI CHUYÖN VíI NH¢N D¢N, Bé §éI,
M¸n, Thæ, U Ni, X¸, L« L«, Phï L¸, Chi La, Puéc, Lμo, Lù,
C¸N Bé T¹I Y£N CH¢U (S¥N LA)
Dao, Len §en, Cß Sung, X¹ Phang, Nh¾ng, M·ng P−, Cïi
Chu, Hoa, Kinh, v.v.. Mét lÇn n÷a, chóng t«i chóc tÊt c¶:
Ng−êi ng−êi m¹nh khoÎ, B¸c vμ ®ång chÝ Bé tr−ëng lªn th¨m bé ®éi, c¸n bé, th¨m
§oμn kÕt chÆt chÏ, ®ång bμo ®· cã c«ng, cã thμnh tÝch trong kh¸ng chiÕn, th¨m
H¨ng h¸i thi ®ua, c¸c ch¸u thanh niªn vμ nhi ®ång.
Thμnh c«ng vui vÎ. §¶ng, ChÝnh phñ vμ B¸c rÊt vui lßng khen ngîi ®ång bμo
ch©u nhμ trong kh¸ng chiÕn ®· tæ chøc du kÝch ®¸nh T©y rÊt
Nãi ngμy 7-5-1959. tèt, ®· gióp ®ì bé ®éi, c¸n bé ®¸nh T©y. ThÕ lμ tèt.
B¸o Nh©n d©n, sè 1880, §Æc biÖt ®ång bμo vïng cao sinh ho¹t gian khæ, trong
ngμy 9-5-1959. kh¸ng chiÕn rÊt anh dòng; §¶ng vμ ChÝnh phñ tá lêi khen.
Tõ ngμy hoμ b×nh lËp l¹i, ®ång bμo, c¸n bé, bé ®éi ®oμn
kÕt rÊt tèt, gióp ®ì nhau t¨ng gia s¶n xuÊt, häc b×nh d©n.
Nh− thÕ lμ tèt.
B©y giê B¸c cã mÊy lêi dÆn dß ®ång bμo nh− sau:
Khi tr−íc ®ång bμo bÞ T©y ¸p bøc, b©y giê kh«ng cßn T©y
n÷a. Khi tr−íc nh©n d©n kh«ng cã ruéng, b©y giê nhê cã
§¶ng vμ ChÝnh phñ, nh©n d©n tù ®Êu tranh cã ruéng. Nh−
thÕ lμ ®êi sèng cña ®ång bμo ®· cã phÇn sung s−íng.
Nh−ng muèn sung s−íng h¬n ph¶i lμm thÕ nμo? Ph¶i s¶n
xuÊt cho tèt. VÝ dô: khi tr−íc cÊy 1 mÉu ®−îc 100 g¸nh, b©y
giê ®ång bμo ph¶i cè ®−îc 150, 200 g¸nh. Muèn nh− thÕ ph¶i
lμm thÕ nμo? Ph¶i c¶i tiÕn kü thuËt. Ph¶i c¶i tiÕn kü thuËt lμ
®óng. Nh−ng cã viÖc ph¶i lμm tr−íc hÕt lμ ph¶i tæ chøc tæ ®æi
c«ng thËt tèt råi tiÕn lªn hîp t¸c x· thËt tèt.
 448
Mçi mét ng−êi ph¶i coi tæ ®æi c«ng, hîp t¸c x· nh− nhμ
m×nh, ph¶i lμm lîi cho tæ ®æi c«ng tr−íc, lîi cho m×nh sau,
nh− thÕ míi lμ tèt. VÝ dô: c¸i nhμ hîp t¸c x· dét, nhμ cña
m×nh còng dét th× ph¶i lμm nhμ cho hîp t¸c x· tr−íc. C¸n bé
®æi c«ng, hîp t¸c x· ph¶i c«ng b»ng, d©n chñ vμ g−¬ng mÉu.
VÝ dô: lμm th× c¸n bé xung phong lμm viÖc khã, khi thu
ho¹ch chia hoa lîi th× ®Ó cho x· viªn lÊy tr−íc, c¸n bé lÊy
sau, kh«ng nªn lÊy tr−íc, thÕ míi tèt.
B¸c ®−îc biÕt ë ®©y nhiÒu chç ruéng thiÕu n−íc. NÕu cã
®ñ n−íc lμm ®−îc 2 mïa, thiÕu n−íc chØ lμm ®−îc mét mïa
th«i.
Lμm thÕ nμo cho cã n−íc? Mçi n¨m m−a xuèng rÊt nhiÒu
n−íc. Khi m−a xuèng n−íc nhiÒu bÞ ngËp, khi n¾ng lªn th× l¹i
bÞ c¹n. Muèn lμm cho ®−îc 2 mïa ph¶i gi÷ n−íc. Muèn gi÷
n−íc ph¶i lμm thuû lîi. §ång bμo cã nghe thÊy ®ång bμo §iÖn
Biªn lμm thuû lîi kh«ng? §ång bμo §iÖn Biªn lμm thuû lîi
rÊt tèt, mμ ®ång bμo tù lμm lÊy. §ång bμo §iÖn Biªn lμm
®−îc th× ®ång bμo Yªn Ch©u còng lμm ®−îc, muèn lμm ®−îc
nh− §iÖn Biªn ph¶i cã tæ ®æi c«ng, ph¶i cã hîp t¸c x·. VÝ dô:
®μo mét c¸i m−¬ng dμi 1 c©y sè, mét gia ®×nh kh«ng lμm
®−îc. Hai nhμ còng kh«ng ®μo ®−îc. Hai m−¬i nhμ, bèn m−¬i
nhμ tæ chøc nhau l¹i míi lμm ®−îc. Cã ®óng thÕ kh«ng? V×
vËy ®ång bμo ph¶i tæ chøc nhau l¹i lμm tæ ®æi c«ng, hîp t¸c
x·. §ång bμo ph¶i tæ chøc tæ ®æi c«ng cho tèt, hîp t¸c x· cho
tèt, lμm m−¬ng phai tèt ®Ó cã nhiÒu n−íc lμm ®−îc 2 mïa.
Chóng ta cã m−¬ng phai, cã n−íc råi, lóa cã tèt kh«ng?
Ng−êi ta chØ uèng n−íc th«i mμ kh«ng ¨n c¬m cã sèng ®−îc
kh«ng?
Lóa chØ cã n−íc, kh«ng cã ¨n còng kh«ng tèt. Ng«, lóa,
khoai, s¾n, mÝa nã ¨n g×? Nã ¨n ph©n. Lóa ¨n ph©n nhiÒu lóa
cμng tèt. VÝ dô: ë ®©y b©y giê 1 mÉu chØ ®−îc 100 g¸nh v× Ýt
ph©n, ë d−íi xu«i cã tæ ®æi c«ng, hîp t¸c x· nhiÒu n¬i ®· thu
ho¹ch h¬n thÕ nhiÒu v× cã nhiÒu ph©n.
CÇn ph¶i cã nhiÒu ph©n. Muèn lμm ph©n nhiÒu, nh−ng
tõng nhμ, mçi nhμ lμm mét ®èng cã tèt kh«ng? Kh«ng. VÝ dô:
mçi nhμ lμm mét ®èng ph©n hao tèn nhiÒu, hîp t¸c x· lμm
lªn mét ®èng ph©n ë gÇn ruéng kh«ng hao tèn. V× vËy, muèn
lμm m−¬ng phai tèt, ph©n nhiÒu, ph¶i tæ chøc tæ ®æi c«ng,
449 hå chÝ Minh toμn tËp
hîp t¸c x· cho tèt.
§ång bμo ë ®©y cμy cuèc quen lμm lèi cò tõ nh÷ng ®êi
tr−íc. Lμm nh− thÕ rÊt tèn c«ng mμ kh«ng tèt. B¸c ®· ®i qua
thÊy phô n÷ lÊy c©y tre chäc ®Êt ®Ó giång lóa n−¬ng. Nh− thÕ
rÊt tèn c«ng mμ kh«ng tèt. Muèn cho lóa, ng«, khoai, s¾n tèt,
ph¶i cμy s©u bõa kü. ë ®©y B¸c thÊy c¸i cμy, c¸i cuèc bÐ tÑo
thÕ nμy kh«ng thÓ cμy s©u ®−îc. ë c¸c n−íc anh em nh− Liªn
X« cμy b»ng m¸y hÕt.
B©y giê ta ch−a cã m¸y, nh−ng sau nμy ta sÏ cã. Cã khi ®é
5 n¨m, 10 n¨m n÷a míi cã. Trong thêi gian ®ã cÇn ph¶i c¶i
tiÕn kü thuËt, kh«ng thÓ cø lμm theo lèi cò ®Ó ngåi chê 5
n¨m, 10 n¨m ®−îc. Muèn c¶i tiÕn ph¶i tæ chøc tæ ®æi c«ng,
hîp t¸c x·, tõng nhμ riªng kh«ng lμm ®−îc.
§ång bμo ®· biÕt tæ ®æi c«ng, hîp t¸c x· lμ tèt. VËy ph¶i
cã quyÕt t©m lμm tæ ®æi c«ng, hîp t¸c x·. Tæ chøc tæ ®æi c«ng,
hîp t¸c x· lμ ph¶i tù nguyÖn, nghÜa lμ tuyªn truyÒn gi¶i
thÝch ai muèn vμo th× vμo, kh«ng ph¶i n¾m cæ kÐo ng−êi ta
vμo. VÝ dô: mÊy gia ®×nh nμy vμo hîp t¸c x·, tæ ®æi c«ng, thu
ho¹ch 200 g¸nh, mÊy nhμ kia lμm riªng lÎ thu ho¹ch 100
g¸nh th«i. Nh− thÕ nh÷ng nhμ lμm riªng lÎ sÏ muèn xin vμo.
Nh− thÕ ®Ó ng−êi ta tù xin vμo. Ng−êi ta thÊy tæ ®æi c«ng,
hîp t¸c x· lμm tèt, ng−êi ta sÏ tù xin vμo, kh«ng ph¶i n¾m cæ
ng−êi ta kÐo vμo.
Mét ®iÒu n÷a, B¸c ®i qua nhiÒu n¬i thÊy rõng bÞ ph¸ rÊt
nhiÒu. Nh÷ng c©y gç to, cao chÆt ®Ó ®èt hay ®Ó cho nã môc
n¸t, kh«ng kh¸c g× ®ång bμo tù m×nh ®em tiÒn b¹c cña m×nh
bá xuèng s«ng. Cã ®óng kh«ng? Sau nμy ®−êng s¸ tèt, bÕn
s«ng lμm tèt, ®−a gç Êy vÒ xu«i b¸n, hay b¸n ra n−íc ngoμi,
®ã lμ cña cña ®ång bμo ®Êy. Chõng 150 c©y gç hay 200 c©y gç
chóng ta ®−a ra n−íc ngoμi b¸n, ®æi ®−îc m¸y cμy, cμy ®−îc c¶
vïng nμy. §ång bμo cã nªn gi÷ g×n rõng, gi÷ g×n gç kh«ng? Cã
nªn ®èt bõa ®i kh«ng? Ph¶i gi÷ g×n rõng cho tèt. 5 n¨m, 10
n¨m n÷a, rõng lμ vμng lμ b¹c, lμ m¸y mãc c¶.
 450
§ång bμo ch©u nhμ kh¸ng chiÕn anh dòng. B©y giê hoμ
b×nh råi, còng ph¶i anh dòng. Anh dòng lμ anh dòng mäi mÆt.
Trong kh¸ng chiÕn anh dòng giÕt T©y, ®uæi giÆc; b©y giê anh
dòng s¶n xuÊt, xo¸ n¹n mï ch÷. VÒ b×nh d©n häc vô ë miÒn
B¾c, nhiÒu x·, nhiÒu thÞ trÊn ®· xo¸ xong n¹n mï ch÷.
Nh−ng ch©u nhμ ch−a xo¸ xong n¹n mï ch÷. Nh− thÕ lμ cßn
kÐm, ®óng thÕ kh«ng? B©y giê ph¶i cè g¾ng. HÕt n¨m nay
n÷a, n¨m sau ph¶i xo¸ cho xong n¹n mï ch÷. §èi víi c«ng
viÖc nμy, thanh niªn vμ nhi ®ång ph¶i gãp nhiÒu vμo ®Êy. §èi
víi nh÷ng x·, nh÷ng ch©u ®· xo¸ xong n¹n mï ch÷, ChÝnh
phñ cã th−ëng hu©n ch−¬ng, ®ång bμo ë ®©y cã muèn ®−îc
th−ëng hu©n ch−¬ng kh«ng?
Mét ®iÒu n÷a, ë ®©y ®ång bμo nhiÒu ng−êi cßn sèt rÐt, c¸c
ch¸u bÐ th−êng th−êng ®au m¾t hét, bông to. V× sao? V×
kh«ng biÕt gi÷ vÖ sinh. §ång bμo cã muèn cã søc khoÎ ®Ó s¶n
xuÊt kh«ng? Cã muèn con ch¸u m×nh kh«ng ®au m¾t hét,
kh«ng bông to thÕ nμy kh«ng? Muèn thÕ ph¶i gi÷ g×n vÖ
sinh, ¨n uèng s¹ch sÏ, nhμ cöa s¹ch sÏ, v−ên còng s¹ch sÏ.
C«ng viÖc Êy, c¸n bé ch©u ph¶i ®«n ®èc ®ång bμo mμ ®ång
bμo ph¶i tÝch cùc lμm.
T©y, Mü, DiÖm vμ bän ph¶n ®éng kh¸c chóng cã muèn
®ång bμo ®oμn kÕt kh«ng? Chóng cã muèn ®ång bμo sung
s−íng kh«ng? Kh«ng, chóng kh«ng muèn nh− thÕ. Chóng sÏ
lμm thÕ nμo? Chóng tuyªn truyÒn nh¶m nhÝ. V× vËy ®ång bμo
ph¶i c¶nh gi¸c, chí nghe tuyªn truyÒn bËy b¹, thÊy kÎ nμo
nãi bËy b¹ ph¶i gióp c«ng an, Uû ban hμnh chÝnh x·, ch©u
gi¸o dôc, nÕu cè t×nh vμ ngoan cè th× trõng trÞ.
Mét ®iÓm n÷a, ®Ó gi÷ g×n an ninh trËt tù trong b¶n
m−êng, ph¶i cã d©n qu©n; ®Ó gi÷ g×n Tæ quèc m×nh kh«ng cho
T©y, Mü vμo ®−îc, ph¶i cã bé ®éi. Bé ®éi lμ ai? Bé ®éi lμ con,
em, ch¸u cña ®ång bμo, bé ®éi kh«ng ph¶i trªn trêi r¬i xuèng.
V× vËy ®ång bμo nªn gióp ®ì c¸n bé lμm nghÜa vô qu©n sù
cho tèt.
Mét ®iÓm n÷a, ®ång bμo muèn no Êm h¬n ph¶i cè g¾ng
s¶n xuÊt. Nh−ng chØ s¶n xuÊt ®· ®ñ ch−a? Ch−a ®ñ. VÝ dô:
nhμ B¸c ë ®©y lμm ®−îc 200 g¸nh, nh−ng l¹i xa phÝ, uèng
r−îu mét phÇn, lμm c−íi mét phÇn, lμm ma mét phÇn, cßn
mét Ýt ®Ó ¨n TÕt n÷a. Nh− thÕ lμ hÕt s¹ch th× cã nªn kh«ng?
451 hå chÝ Minh toμn tËp
V× vËy, ®· t¨ng gia s¶n xuÊt ph¶i thùc hμnh tiÕt kiÖm. VÝ
dô lμm ®−îc 200 g¸nh th× ¨n mÆc mét phÇn, r−îu bít ®i, c−íi
còng gi¶m, ma chay còng gi¶m bít ®i (c¸i nμy c¸c cô giμ h¬i
khã lμm), cßn thõa ®em b¸n mua thªm tr©u bß, n«ng cô ®Ó
n¨m sau s¶n xuÊt ®−îc nhiÒu h¬n n÷a.
Håi cßn T©y, cßn vua quan, ®ång bμo Kinh ¨n hiÕp ®ång
bμo Th¸i, ®ång bμo Th¸i ¨n hiÕp ®ång bμo Puéc, ®ång bμo X¸,
cã ph¶i thÕ kh«ng? Håi tr−íc nh− thÕ lμ v× sao? V× T©y vμ vua
quan muèn chia rÏ ®ång bμo, muèn lμm cho ®ång bμo yÕu ®i.
B©y giê chóng ta, tÊt c¶ c¸c d©n téc Kinh, Th¸i, M−êng,
MÌo, M¸n, X¸, Puéc, v.v. ®Òu lμ anh em ruét thÞt mét nhμ
chø kh«ng ph¶i Kinh ¨n hiÕp Th¸i, Th¸i ¨n hiÕp X¸, Puéc
nh− tr−íc n÷a. Còng vÝ nh− mét bã que, ®©y lμ ®ång bμo
Kinh, Th¸i, MÌo, X¸, Puéc, M¸n, M−êng. Tõng c¸i mét cã thÓ
bÎ g·y. B©y giê ®oμn kÕt l¹i thÕ nμy cã ai bÎ g·y ®−îc kh«ng?
Ch¼ng nh÷ng kh«ng ai bÎ g·y ®−îc, mμ ai bÎ chóng ta ®¸nh
vμo c¸i ®Çu nã. §ång bμo ph¶i ®oμn kÕt chÆt chÏ nh− n¾m
tay nμy.
C¸n bé, bé ®éi, nh©n d©n ph¶i ®oμn kÕt chÆt chÏ nh− n¾m
tay thÕ nμy. NÕu mμ T©y, Mü muèn x©m ph¹m n−íc ta, ta sÏ
®¸nh vμo ®Çu nã.
B©y giê B¸c cã mÊy lêi dÆn dß c¸n bé:
C¸n bé tõ trªn xuèng d−íi, tõ B¸c ®Õn c¸n bé x· ®Òu lμ
®μy tí cña nh©n d©n, kh«ng ph¶i lμ vua, lμ quan nh− ngμy
tr−íc mμ ®Ì ®Çu c−ìi cæ nh©n d©n. Tøc lμ c¸n bé ph¶i ch¨m
lo ®êi sèng cña nh©n d©n, ph¶i gióp nh©n d©n tæ chøc ®−îc tæ
®æi c«ng, hîp t¸c x·, d©n qu©n. C¸n bé ph¶i ®Õn tËn n¬i gióp
®ì, bao giê c¸c tæ chøc ®ã thËt v÷ng míi th«i.
C¸n bé ch©u nhμ cã hai bé phËn häp thμnh: mét bé phËn
lμ c¸n bé ®Þa ph−¬ng, mét bé phËn lμ ë n¬i kh¸c ®Õn vμ ë xu«i
lªn.
C¸n bé ®Þa ph−¬ng th−êng th−êng cã t©m lý tù ti, cho
m×nh lμ v¨n ho¸ kÐm, chÝnh trÞ kÐm, kh«ng muèn lμm c¸n
bé. Nh− thÕ lμ kh«ng ®óng. NÕu nh− thÕ, kh«ng ai lμm viÖc
cho ®ång bμo c¶, viÖc lμm ®©y lμ do c¸n bé ®Þa ph−¬ng ph¶i
lμm lÊy. V× vËy cho nªn cßn kÐm th× ph¶i häc, ph¶i tÝch cùc
häc c¸ch lμm viÖc, tÝch cùc häc chuyªn m«n cho biÕt. NÕu v×
kÐm mμ kh«ng lμm th× kh«ng ®−îc. NhiÒu c¸i m×nh ch−a
 452 453 hå chÝ Minh toμn tËp

biÕt, nh−ng cã quyÕt t©m häc th× ph¶i biÕt, nhÊt ®Þnh biÕt. Ch©u nhμ cã trªn 13.000 ®ång bμo. H«m nay míi cã mét
BiÕt lμ tiÕn bé.
C¸n bé xu«i lªn kh«ng yªn t©m c«ng t¸c, muèn vÒ Hμ Néi, sè ®ång bμo ®−îc tíi ®©y héi häp ®«ng vui thÕ nμy th«i, c¸c
H¶i Phßng, Nam §Þnh. Nh− thÕ lμ kh«ng ®óng. B¸c ®· nãi c«, c¸c chó nhí lêi B¸c nãi, vÒ nãi l¹i víi nh©n d©n, sau nμy
c¸n bé lμ ®μy tí cña nh©n d©n, chç nμo nh©n d©n cÇn ®Õn Khu sÏ in thμnh tμi liÖu phæ biÕn râ h¬n.
m×nh lμ m×nh ph¶i ®Õn, bÊt kú chç nμo còng lμ Tæ Quèc, lμ
®Êt n−íc, còng lμ c−¬ng vÞ c«ng t¸c cña c¸n bé. Ph¶i nhí r»ng Sau cïng, B¸c vμ ®ång chÝ Bé tr−ëng göi lêi hái th¨m
§¶ng, ChÝnh phñ tin cËy vμo c¸n bé, n¬i nμo khã cã c¸n bé. ®ång bμo X¸, Puéc, MÌo, Th¸i, M¸n, M−êng, Kinh, v.v., hái
ViÖc g× khã cã c¸n bé. V× vËy c¸n bé c¸c n¬i ®Õn ph¶i yªn t©m, th¨m c¸n bé, bé ®éi vμ d©n qu©n ®Þa ph−¬ng.
tÝch cùc c«ng t¸c, ph¶i g−¬ng mÉu, ph¶i ®oμn kÕt chÆt chÏ,
gióp ®ì c¸n bé ®Þa ph−¬ng ®−îc tèt. V× vËy c¸n bé ®Þa ph−¬ng
cïng c¸n bé n¬i kh¸c ®Õn ph¶i ®oμn kÕt yªu th−¬ng nhau, Nãi ngμy 8-5-1959
lμm g−¬ng cho nh©n d©n ®Þa ph−¬ng. B¸o Nh©n d©n, sè 1884,
Mét ®iÓm n÷a: cho ®Õn b©y giê c¸n bé ®· chó ý gióp ®ì ngμy 13-5-1959.
®ång bμo rÎo cao, nh−ng nh− thÕ vÉn ch−a ®ñ. Tõ giê vÒ sau
ph¶i chó ý h¬n, gióp ®ì nhiÒu h¬n.
B©y giê B¸c dÆn dß bé ®éi vμ d©n qu©n:
Bé ®éi, d©n qu©n lμ nh÷ng ng−êi ®−îc §¶ng vμ ChÝnh
phñ tin cËy ®Ó gi÷ g×n trËt tù, b¶o vÖ Tæ quèc. C¸c chó biÕt
r»ng miÒn B¾c ®ang tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi, ®ang x©y
dùng nhμ m¸y lμm cho nh©n d©n ®−îc sung s−íng. Mü -
DiÖm kh«ng muèn cho nh©n d©n m×nh sung s−íng, kh«ng
muèn cho ta tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi. V× vËy chóng nã lu«n
lu«n t×m c¸ch ph¸ ho¹i chóng ta. §Ó ng¨n chÆn chóng l¹i,
®¸nh tan ©m m−u cña chóng, bé ®éi, c«ng an, d©n qu©n ph¶i
c¶nh gi¸c; ®Ó lμm trßn nhiÖm vô §¶ng, ChÝnh phñ vμ nh©n
d©n giao cho, c¸c chó ph¶i hÕt søc häc tËp ngμy cμng tiÕn bé,
ph¶i tham gia lao ®éng s¶n xuÊt, ph¶i gi÷ g×n trËt tù an ninh
cho tèt, ph¶i ®oμn kÕt chÆt chÏ víi nh©n d©n, tuú lùc l−îng
cña m×nh mμ gióp d©n.
Cßn c¸c ch¸u, c¸c ch¸u ph¶i lμm g×? C¸n bé, bé ®éi cã viÖc
cña c¸n bé, bé ®éi. C¸c ch¸u ph¶i häc tËp cho tèt, lao ®éng
cho tèt, gi÷ g×n vÖ sinh cho tèt, gi÷ kû luËt cho tèt.
 454 455 hå chÝ Minh toμn tËp

TH¦ GöI C¸C Cô PHô L·O NãI CHUYÖN T¹I LíP CHØNH HUÊN
X· HåNG V¢N, HUYÖN ¢N THI, KHO¸ II CñA Bé C¤NG AN
TØNH H¦NG Y£ ) N32F1

KÝnh göi c¸c cô phô l·o x· Hång V©n,
huyÖn ¢n Thi, tØnh H−ng Yªn,
C¶m ¬n c¸c cô ®· göi th− cho t«i, biÕt c¸c cô ®· thóc ®Èy
con ch¸u vμ chÝnh c¸c cô ®· ra søc cïng ®ång bμo trong x·
khai m−¬ng chèng h¹n.
T«i mong c¸c cô sÏ tiÕp tôc ®«n ®èc vμ gãp søc cïng ®ång
bμo cñng cè tèt tæ ®æi c«ng vμ hîp t¸c x·, lμm nhiÒu tiÓu thuû
n«ng, cμy s©u bõa kü, bãn nhiÒu ph©n, thi ®ua t¨ng gia s¶n
xuÊt vμ thùc hμnh tiÕt kiÖm, ®Ó n©ng cao møc sèng cña nh©n
d©n h¬n n÷a.
KÝnh chóc c¸c cô m¹nh khoÎ, sèng l©u vμ nhê c¸c cô
chuyÓn lêi chμo th©n ¸i cña t«i ®Õn toμn thÓ ®ång bμo, c¸n bé
vμ c¸c ch¸u thanh niªn, nhi ®ång trong x·.
Ngμy 13 th¸ng 5 n¨m 1959
Hå CHÝ MINH
Bót tÝch, l−u t¹i
B¶o tμng Hå ChÝ Minh.
_________
1) Nay thuéc tØnh H¶i H−ng.
GÇn mét th¸ng häc tËp, c¸c c«, c¸c chó ®· thÊy ®−îc c¸ch
m¹ng x· héi chñ nghÜa lμ vÜ ®¹i. ThÊy ®−îc nh− vËy lμ tiÕn
bé, nh−ng ch−a ®ñ. C¸c c«, c¸c chó lμ c¸n bé cÇn ph¶i nhËn
thøc s©u h¬n n÷a. Ph¶i thÊy cμng vÜ ®¹i bao nhiªu th× cμng
gian khæ bÊy nhiªu. VÝ dô: ®μo mét con kªnh cμng réng, cμng
s©u, cμng dμi th× cÇn ph¶i bá ra nhiÒu c«ng søc, cμng ph¶i
vÊt v¶ khã nhäc. §ã míi chØ lμ viÖc ®μo kªnh, cßn x©y dùng
chñ nghÜa x· héi lμ thay ®æi c¶ x· héi, thay ®æi c¶ thiªn
nhiªn, lμm cho x· héi kh«ng cßn ng−êi bãc lét ng−êi, kh«ng
cßn ®ãi rÐt, mäi ng−êi ®Òu ®−îc Êm no vμ h¹nh phóc. Mét
cuéc thay ®æi vÜ ®¹i nh− vËy tÊt nhiªn ph¶i mÊt nhiÒu c«ng
søc. MÊt nhiÒu c«ng søc th× nhÊt ®Þnh lμ ph¶i vÊt v¶, gian
khæ. Nh−ng gian khæ mçi thêi kú cã kh¸c nhau: håi ho¹t
®éng bÝ mËt gian khæ kh¸c, trong kh¸ng chiÕn gian khæ kh¸c,
b©y giê x©y dùng chñ nghÜa x· héi gian khæ kh¸c. Gian khæ
®ã ai ph¶i ra søc v−ît qua tr−íc? §ã lμ §¶ng, lμ ®¶ng viªn vμ
c¸n bé. Ph¶i nhËn thøc cho râ ®iÒu Êy, chí kh«ng ph¶i vμo
§¶ng ®Ó h−ëng thô, ®Ó lμm quan c¸ch m¹ng. Vμ thÊy gian
khæ lμ ®Ó v−ît qua, chí kh«ng ph¶i lμ ®Ó lïi b−íc.
NhiÖm vô cña c«ng an th× nhiÒu, nh−ng nãi tãm t¾t lμ b¶o
vÖ sù nghiÖp x· héi chñ nghÜa. Nªn nhí r»ng bän Mü - DiÖm,
bän ph¶n ®éng kh«ng bao giê muèn cho chóng ta x©y dùng
chñ nghÜa x· héi thμnh c«ng, c«ng an ph¶i lu«n lu«n c¶nh
gi¸c ng¨n ngõa nh÷ng hμnh ®éng ph¸ ho¹i cña chóng ®Ó b¶o
vÖ lîi Ých cña nh©n d©n, b¶o vÖ sù nghiÖp c¸ch m¹ng. §ã lμ
nhiÖm vô nÆng nÒ, gian khæ ®ång thêi còng rÊt vÎ vang.
Kh«ng ph¶i ®−îc ®¨ng b¸o, ®−îc nªu trªn ®μi ph¸t thanh míi
 456 457 hå chÝ Minh toμn tËp

lμ vÎ vang, mμ bÊt kú lμm c«ng viÖc g× cã Ých cho c¸ch m¹ng, tin, d©n phôc, d©n yªu th× nhÊt ®Þnh c¸c c«, c¸c chó thμnh
cho nh©n d©n, cho x· héi ®Òu lμ vÎ vang c¶. c«ng. Muèn ®−îc nh− vËy còng ph¶i trau dåi ®¹o ®øc c¸ch
Muèn x©y dùng chñ nghÜa x· héi ph¶i cã con ng−êi x· héi m¹ng, còng ph¶i chèng chñ nghÜa c¸ nh©n.
chñ nghÜa. Con ng−êi x· héi chñ nghÜa lμ ph¶i ®i ®Õn hoμn Mét ®iÓm n÷a lμ tÊt c¶ c¸n bé, ®¶ng viªn, ®oμn viªn
toμn kh«ng cã chñ nghÜa c¸ nh©n. Trong ®Çu ãc mäi ng−êi
®Òu cã sù ®Êu tranh gi÷a c¸i "thiÖn" vμ c¸i "¸c", hoÆc nãi theo thanh niªn lao ®éng ph¶i n©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm.
c¸ch míi lμ sù ®Êu tranh gi÷a t− t−ëng céng s¶n vμ t− t−ëng Nh− B¸c ®· nãi ë trªn, nhiÖm vô cña c¸c c«, c¸c chó rÊt nÆng
c¸ nh©n. nÒ. Muèn lμm trßn nhiÖm vô nÆng nÒ vμ vÎ vang ®ã, ph¶i
T− t−ëng céng s¶n víi t− t−ëng c¸ nh©n vÝ nh− lóa víi cá
d¹i. Lóa ph¶i ch¨m bãn rÊt khã nhäc th× míi tèt ®−îc. Cßn cá lu«n lu«n n©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm. Cã nh− vËy míi
d¹i kh«ng cÇn ch¨m sãc còng mäc lu bï. T− t−ëng céng s¶n xøng ®¸ng lμ ng−êi c¸n bé ®−îc §¶ng vμ nh©n d©n tÝn
ph¶i rÌn luyÖn gian khæ míi cã ®−îc. Cßn t− t−ëng c¸ nh©n nhiÖm.
th× còng nh− cá dÞa, sinh s«i, n¶y në rÊt dÔ.
Chñ nghÜa c¸ nh©n ®Î ra nhiÒu c¸i xÊu, thiªn h×nh v¹n Tãm l¹i:
tr¹ng. VÝ dô: l−êi biÕng, hñ ho¸, suy tÝnh tiÒn ®å, cho r»ng 1. Ph¶i trau dåi ®¹o ®øc c¸ch m¹ng,
ngμnh c«ng an gian khæ, vÊt v¶ nhiÒu mμ Ýt ®−îc ai biÕt, Ýt 2. Ph¶i n©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm.
®−îc hu©n ch−¬ng; ®ßi hái ®·i ngé, so b× l−¬ng thÊp, l−¬ng
cao; c«ng thÇn ®Þa vÞ: cho r»ng ë trong §¶ng l©u n¨m mμ Muèn vËy ph¶i lu«n lu«n chèng chñ nghÜa c¸ nh©n.
kh«ng ®−îc ®Ò b¹t b»ng ng−êi vμo §¶ng Ýt n¨m h¬n; kh«ng
an t©m c«ng t¸c; ë c«ng an th× muèn sang ngμnh kh¸c; cã Nãi ngμy 16-5-1959.
quyÒn h¹n mét chót lμ thiÕu d©n chñ, chØ tay n¨m ngãn; ®èi S¸ch Ph¸t huy tinh thÇn
víi néi bé th× suy b×, ganh tÞ, kh«ng ®oμn kÕt víi nhau, v.v..
Cßn cã thÓ nªu ra nhiÒu vÝ dô n÷a, nh−ng tãm l¹i c¸i g× tr¸i víi cÇu häc cÇu tiÕn bé,
®¹o ®øc c¸ch m¹ng ®Òu lμ chñ nghÜa c¸ nh©n. Muèn thμnh Nxb. Sù thËt, Hμ Néi, 1960,
ng−êi c¸ch m¹ng, thμnh ng−êi céng s¶n ch©n chÝnh th× ph¶i tr.84-86.
chèng chñ nghÜa c¸ nh©n.
Chñ nghÜa c¸ nh©n kh«ng ph¶i chèng l¹i mét lÇn mμ hÕt
®−îc. Trong líp nμy, c¸c c« c¸c chó kiÓm th¶o thμnh khÈn lμ
®iÒu tèt, tiÕn bé. Nh−ng kh«ng ph¶i kiÓm th¶o xong lμ gét
röa hÕt chñ nghÜa c¸ nh©n. VÝ nh− röa mÆt th× ph¶i röa hμng
ngμy. V× vËy kiÓm th¶o ë ®©y kh«ng ph¶i lμ xong, lμ ®ñ mμ
cßn ph¶i tiÕp tôc lu«n lu«n phª b×nh, tù phª b×nh, kiÓm th¶o
trong mäi viÖc.
B¸c nãi mét ®iÓm n÷a lμ: lμm c«ng an th× ph¶i lμm cho
d©n tin, d©n yªu, d©n ñng hé. Cã dùa vμo nh©n d©n th× c«ng
an míi hoμn thμnh ®−îc tèt nhiÖm vô cña m×nh. Nh©n d©n cã
hμng triÖu tai m¾t th× kÎ ®Þch khã mμ che giÊu ®−îc. NÕu
trong c«ng t¸c, c¸c c«, c¸c chó ®−îc d©n ñng hé, lμm cho d©n
 458 459 hå chÝ Minh toμn tËp

NH÷NG N¥I NμO NHËN THI §UA
VíI X· HIÖP AN
X· HiÖp ) th¸ch c¸c x· toμn miÒn B¾c thi ®ua s¶n xuÊt vô
A 3F1
mïa th¾ng lîi: mçi mÉu t©y sÏ thu ho¹ch n¨m tÊn (xem b¸o
Nh©n d©n ngμy 15-5-1959).
§Ó ®¹t môc ®Ých Êy, x· HiÖp An ®· ®Æt mét ch−¬ng tr×nh
rÊt thiÕt thùc nh−:
VÒ n−íc th× ra søc lμm m−¬ng phai;
VÒ ph©n th× bãn mçi mÉu ta 260 g¸nh.
Cμy s©u, cÊy dμy, chän gièng tèt.
Ngoμi viÖc s¶n xuÊt lóa, x· HiÖp An cßn cè g¾ng ®Èy
m¹nh viÖc ch¨n nu«i gμ, vÞt, lîn, c¸.
X· HiÖp An còng chó ý ph¸t triÓn tæ ®æi c«ng vμ hîp t¸c
x·. Ch−¬ng tr×nh nμy ®· ®−îc c¸n bé, ®¶ng viªn vμ x· viªn
th¶o luËn kü vμ ®Òu quyÕt t©m thùc hiÖn.
Víi tinh thÇn h¨ng h¸i, chÝ khÝ kiªn quyÕt, c¸ch lμm d©n
chñ nh− vËy, x· HiÖp An ch¾c sÏ hoμn thμnh kÕ ho¹ch ®·
®Þnh.
S½n ®©y, t«i xin ®Ò nghÞ bæ sung vμi ®iÓm vμo ch−¬ng
tr×nh Êy:
- Còng nªn nªu cao vai trß g−¬ng mÉu cña c¸c ®oμn viªn
§oμn Thanh niªn Lao ®éng.
HiÖp An bãn mçi mÉu t©y 27 tÊn (hoÆc 39 tÊn) ph©n. So víi
bμ con n«ng d©n ta, th× x· HiÖp An ®· tiÕn bé kh¸. Nh−ng so
víi bμ con n«ng d©n Trung Quèc (mçi mÉu t©y hä bãn 125
tÊn ph©n hoÆc nhiÒu h¬n, cho nªn hä ®· thu ho¹ch b¶y tÊn
r−ìi thãc mçi mÉu t©y), th× x· HiÖp An cßn ph¶i cè g¾ng
nhiÒu.
- ViÖc trõ s©u diÖt chuét, viÖc s¨n sãc qu¶n lý ruéng, viÖc
c¶i tiÕn kü thuËt, ®Òu rÊt quan träng ®Ó n¾m ch¾c th¾ng lîi.
- VÒ tæ ®æi c«ng vμ hîp t¸c x·, cÇn ph¶i chó ý: N¾m v÷ng
nguyªn t¾c tù gi¸c, tù nguyÖn; vμ tæ chøc c¸i nμo ph¶i cñng
cè thËt tèt c¸i Êy.
Sau ®©y lμ bμi h¸t "T¸m ®iÒu cÇn thiÕt", kÝnh tÆng bμ con
HiÖp An vμ toμn thÓ ®ång bμo n«ng d©n ta:
1- Lμ n−íc ph¶i ®ñ,
2- Lμ ph©n ph¶i nhiÒu,
3- Bõa kü, cμy s©u,
4- Ph¶i chän gièng tèt,
5- Nªn cÊy dμy cét,
6- Lμ phßng chuét, s©u,
7- Lμ nh¾c nhñ nhau, viÖc c¶i tiÕn kü thuËt,
8- Ph¶i qu¶n lý tèt tõ ®Çu ®Õn cuèi mïa.
T¸m ®iÒu cè g¾ng thi ®ua,
Th× ta n¾m ch¾c vô mïa th¾ng to.

- NÕu tÝnh mçi g¸nh ph©n lμ 35 kil« (hoÆc 50 kil«), th× x· TRÇN LùC

_________
B¸o Nh©n d©n, sè 1891,
1) X· HiÖp An (H¶i D−¬ng cò) lμ x· s¶n xuÊt lóa ®¹t n¨ng suÊt ngμy 20-5-1959.
cao, ®−îc Chñ tÞch Hå ChÝ Minh biÓu d−¬ng trong §¹i héi chiÕn sÜ
thi ®ua n«ng nghiÖp toμn quèc lÇn thø ba (B.T).
 460 461 hå chÝ Minh toμn tËp

Lμm nh− vËy, th× trong bèn hoÆc n¨m n¨m n÷a sÏ cã ®ñ
tre gç ®Ó lμm nhμ vμ n«ng th«n sÏ trë nªn xinh x¾n vμ vui
t−¬i, xøng ®¸ng lμ n«ng th«n x· héi chñ nghÜa.
Muèn lμm nhμ cöa tèt,
N¤NG D¢N PH¶I TRåNG C¢Y
Ph¶i ra søc trång c©y.
CHUÈN BÞ LμM NHμ ë Chóng ta chuÈn bÞ tõ rμy
D¨m n¨m sau, sÏ b¾t tay dùng nhμ.
Trong ®êi sèng vËt chÊt cã hai viÖc quan träng nhÊt, lμ ¨n
vμ ë. TRÇN LùC
VÒ vÊn ®Ò ¨n. - C¶i c¸ch ruéng ®Êt th¾ng lîi, ruéng ®Êt ®·
vÒ tay n«ng d©n.
Phong trμo tæ ®æi c«ng vμ hîp t¸c x· ngμy cμng ®−îc cñng B¸o Nh©n d©n, sè 1901,
cè tèt vμ ph¸t triÓn tèt. §ång bμo n«ng d©n h¨ng h¸i thi ®ua ngμy 30-5-1959.
t¨ng gia s¶n xuÊt vμ thùc hμnh tiÕt kiÖm. Thu ho¹ch ngμy
cμng t¨ng. Do ®ã, vÊn ®Ò ¨n ngμy cμng ®−îc c¶i thiÖn m·i.
Tõ nay, chóng ta ph¶i nghÜ ®Õn vÊn ®Ò nhμ ë.
Tr−íc kia, bän vua quan th× cã "g¸c tÝa, lÇu son", bän ®Þa
chñ th× cã cöa cao nhμ réng. N«ng d©n lao ®éng th× chØ cã lÒu
tranh, v¸ch ®Êt, th−êng kh«ng ®ñ che n¾ng, che m−a.
Tõ ngμy lμm chñ n«ng th«n, lμm ¨n tiÕn bé, mét sè n«ng
d©n ®· x©y dùng nhμ míi. Nh−ng m¹nh ai nÊy lμm, ch−a cã
kÕ ho¹ch chung cho c¶ th«n xãm. V¶ l¹i tre gç cßn khan
hiÕm, sè ®«ng ®ång bμo n«ng d©n ch−a lμm ®−îc nhμ. §Ó gi¶i
quyÕt vÊn ®Ò nhμ ë cña n«ng d©n, tr−íc hÕt chóng ta ph¶i
lμm hai viÖc:
- ChÝnh phñ cÇn ph¶i chuÈn bÞ kÕ ho¹ch x©y dùng n«ng
th«n míi vμ kiÓu mÉu x©y dùng nhμ cho n«ng d©n lμm theo.
- Ngay tõ b©y giê, ®ång bμo n«ng d©n ph¶i b¾t tay vμo
viÖc chuÈn bÞ vËt liÖu lμm nhμ: Mçi ng−êi (trong mçi gia
®×nh, tÝnh c¶ giμ, trÎ, g¸i, trai) ph¶i trång Ýt nhÊt lμ n¨m c©y
(c©y xoan vμ c¸c thø c©y kh¸c cã thÓ lμm kÌo, lμm cét). Vμ
mçi gia ®×nh ph¶i trång mét bôi tre.
ñy ban hμnh chÝnh vμ chi bé ph¶i ®Æt kÕ ho¹ch chung cho
mçi x·, mçi xãm, ph¶i ®«n ®èc vμ kiÓm tra ®Ó ®¶m b¶o trång
c©y nμo tèt c©y Êy, v.v..
 462 463 hå chÝ Minh toμn tËp

§Ó ®Èy tíi cuéc vËn ®éng cho tèt, cho gän, th× c¸n bé,
®¶ng viªn, ®oμn viªn thanh niªn lao ®éng vμ c«ng nh©n cÇn
ph¶i nghiªn cøu kü vμ lμm thËt ®óng nh÷ng chØ thÞ cña
Trung −¬ng. Ph¶i ra søc söa ch÷a nh÷ng khuyÕt ®iÓm nãi
VμI ý KIÕN VÒ CUéC VËN §éNG C¶I TIÕN
trªn. §ång thêi ph¶i häc tËp kinh nghiÖm cña nh÷ng xÝ
QU¶N Lý XÝ NGHIÖP nghiÖp ®· lμm tèt. Nh− vËy th× cuéc vËn ®éng c¶i tiÕn qu¶n
lý xÝ nghiÖp tiÕn b−íc võa tèt, võa gän.
VÒ cuéc vËn ®éng c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp, NghÞ quyÕt
cña Héi nghÞ Trung −¬ng lÇn thø 14 cã nãi: TRÇN LùC
"... Dùa vμo giai cÊp c«ng nh©n, t¨ng c−êng gi¸o dôc x·
héi chñ nghÜa, n©ng cao ý thøc c«ng nh©n lμ ng−êi chñ, n©ng
cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm... T¨ng c−êng mèi quan hÖ nhÊt B¸o Nh©n d©n, sè 1906,
trÝ gi÷a l·nh ®¹o vμ quÇn chóng ®Ó ®Èy m¹nh c¶i tiÕn qu¶n ngμy 4-6-1959.
lý xÝ nghiÖp...".
XÝ nghiÖp nμo lμm ®óng theo NghÞ quyÕt Êy th× kÕt qu¶
tèt.
XÝ nghiÖp nμo lμm kh«ng ®óng theo NghÞ quyÕt Êy th× kÕt
qu¶ kÐm.
KÐm, v× cÊp l·nh ®¹o ®Þa ph−¬ng kh«ng ®i s©u, ®i s¸t,
thiÕu kiÓm tra, ®«n ®èc, h−íng dÉn, uèn n¾n kÞp thêi.
KÐm, v× c¸n bé l·nh ®¹o xÝ nghiÖp kh«ng dùa h¼n vμo
quÇn chóng c«ng nh©n, kh«ng m¹nh d¹n ph¸t ®éng t− t−ëng
cña hä, kh«ng khuyÕn khÝch hä tranh luËn c¸i g× ph¶i ra
ph¶i, tr¸i ra tr¸i. §èi víi c¸c chØ thÞ cña Trung −¬ng, c¸n bé
chØ ®−a ra gi¶ng nh− thÇy gi¸o gi¶ng bμi, c«ng nh©n chØ ngåi
nghe, Ýt ®i s©u th¶o luËn.
V× c¸n bé kh«ng kiªn quyÕt söa ch÷a nh÷ng khuyÕt ®iÓm
mμ quÇn chóng ®· phª b×nh, kÐm tÝch cùc thùc hiÖn nh÷ng
®Ò nghÞ ®óng vμ nh÷ng s¸ng kiÕn tèt cña quÇn chóng.
KÐm, v× c¸c ®¶ng viªn vμ ®oμn viªn thanh niªn lao ®éng
ch−a lμm trßn nhiÖm vô cña ng−êi lμm ®Çu tμu, lμm g−¬ng
mÉu.
KÐm, v× c«ng nh©n ch−a nhËn râ m×nh lμ ng−êi chñ n−íc
nhμ, ng−êi chñ xÝ nghiÖp, tr¸ch nhiÖm cña m×nh lμ ph¶i h¨ng
h¸i tham gia ®Èy m¹nh cuéc c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp.
 464
BμI NãI T¹I HéI NGHÞ
TOμN §¶NG Bé KHU VIÖT B¾C
NhiÖm vô quan träng nhÊt cña Khu ViÖt B¾c hiÖn nay lμ
hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp kÕt hîp víi hoμn thμnh c¶i c¸ch d©n
chñ. Khi tiÕn hμnh hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp, cÇn coi träng
chÊt l−îng cña phong trμo. X©y dùng hîp t¸c x· nμo ph¶i lμm
tèt hîp t¸c x· Êy. C¸c hîp t¸c x· x©y dùng tèt, qu¶n lý tèt sÏ
ph¸t triÓn s¶n xuÊt, t¨ng thu nhËp cho x· viªn. Ruéng cña
hîp t¸c x· tèt, thu nhËp cña x· viªn t¨ng, ®ã lμ c¸ch tèt nhÊt
®Ó tuyªn truyÒn vËn ®éng bμ con n«ng d©n vμo hîp t¸c x·.
C¸c n¬i ph¶i n¾m v÷ng khÈu hiÖu cÇn kiÖm x©y dùng hîp
t¸c x·, tr¸nh t×nh tr¹ng ¨n uèng l·ng phÝ nh− mét sè hîp t¸c
x· lËp xong ®· mæ bß, giÕt lîn liªn hoan.
C¸c hîp t¸c x· h·y cè g¾ng lμm vô mïa nμy th¾ng lîi to
lín h¬n vô chiªm n¨m nay vμ vô mïa n¨m ngo¸i. Muèn vËy,
cÇn chó ý lμm c«ng t¸c thuû lîi theo ph−¬ng ch©m gi÷ n−íc
lμ chÝnh, lμm thuû lîi nhá lμ chÝnh, nh©n d©n tù lμm lμ
chÝnh, bãn nhiÒu ph©n vμ c¶i tiÕn kü thuËt.
ViÖt B¾c lμ n¬i "rõng vμng, nói b¹c". Rõng vμng v× rõng
ViÖt B¾c cã rÊt nhiÒu gç vμ l©m s¶n cã thÓ ®æi lÊy nhiÒu m¸y
mãc, hμng ho¸. C¸c ®Þa ph−¬ng ph¶i chó ý b¶o vÖ rõng vμ
trång c©y, g©y thªm rõng. Nói b¹c, v× nói non ViÖt B¾c cã
nhiÒu quÆng cã thÓ x©y dùng c«ng nghiÖp ®Ó ph¸t triÓn kinh
tÕ. HiÖn nay, ta ®ang chuÈn bÞ x©y dùng khu gang thÐp Th¸i
Nguyªn; ViÖt B¾c cÇn tÝch cùc gãp phÇn xøng ®¸ng vμo viÖc
x©y dùng ®ã.
VÒ c«ng t¸c v¨n ho¸ x· héi, cÇn tÝch cùc xo¸ n¹n mï ch÷,
thùc hiÖn vÖ sinh, phßng bÖnh trong c¸c d©n téc, v× cã v¨n
ho¸, cã søc khoÎ th× cã thªm ®iÒu kiÖn tèt ®Ó qu¶n lý hîp t¸c
x·, x©y dùng c«ng nghiÖp, më réng s¶n xuÊt.
C¸c cÊp bé §¶ng ph¶i thi hμnh ®óng chÝnh s¸ch d©n téc,
465 hå chÝ Minh toμn tËp
thùc hiÖn sù ®oμn kÕt, b×nh ®¼ng, t−¬ng trî gi÷a c¸c d©n téc.
§êi sèng ®ång bμo c¸c d©n téc Ýt ng−êi ë c¸c vïng cao cßn cã
nhiÒu khã kh¨n. Khu ViÖt B¾c ®· chó ý ®Õn c«ng t¸c vïng cao,
nh−ng ch−a chó ý ®óng møc. Tõ nay c¸c ®¶ng viªn, c¸n bé
trong Khu cÇn thËt sù chó ý vËn ®éng, gióp ®ì ®ång bμo vÒ c¸c
c«ng t¸c s¶n xuÊt, v¨n ho¸, vÖ sinh, phßng bÖnh ®Ó ®ång bμo
vïng cao c¶i thiÖn dÇn ®êi sèng cña m×nh.
§Ó ®Èy m¹nh c¸c c«ng t¸c trªn, cÇn ph¶i cñng cè vμ ph¸t
triÓn §¶ng, cÇn ph¶i cã quyÕt t©m cñng cè §¶ng, cñng cè chi
bé, t¨ng c−êng ®oμn kÕt néi bé, n©ng cao tr×nh ®é chÝnh trÞ, t−
t−ëng, v¨n ho¸, nghiÖp vô cho c¸c ®¶ng viªn, c¸n bé. CÇn chó ý
kÕt n¹p thªm ®¶ng viªn c¸c d©n téc vμ n÷ ®¶ng viªn ®Ó më réng
hμng ngò §¶ng, ®ång thêi chó ý cñng cè vμ ph¸t triÓn §oμn
Thanh niªn Lao ®éng. §¶ng viªn, ®oμn viªn ph¶i g−¬ng mÉu
trong viÖc ®oμn kÕt, häc tËp, c«ng t¸c.
Mäi ng−êi ph¶i ra søc trau dåi ®¹o ®øc x· héi chñ nghÜa.
C¶i t¹o x· héi cò xÊu xa trë thμnh x· héi x· héi chñ nghÜa tèt
®Ñp lμ mét sù nghiÖp rÊt nÆng nÒ, nh−ng rÊt vÎ vang. Muèn
lμm ®−îc sù nghiÖp Êy, c¸c c¸n bé, ®¶ng viªn, ®oμn viªn cÇn
cã ý thøc gi¸c ngé x· héi chñ nghÜa cao, mét lßng mét d¹
phÊn ®Êu cho chñ nghÜa x· héi. §Ó tu d−ìng ®¹o ®øc x· héi
chñ nghÜa, ph¶i kiªn quyÕt chèng chñ nghÜa c¸ nh©n. Ph¶i
lu«n lu«n tù phª b×nh mét c¸ch thËt thμ, tù phª b×nh tõ trªn
xuèng d−íi.
B¸c mong r»ng c¸c c¸n bé, ®¶ng viªn, ®oμn viªn trong
Khu kiªn quyÕt thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô cña §¶ng giao
cho, gãp phÇn ®−a miÒn B¾c tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa x· héi,
lμm c¬ së v÷ng m¹nh cho cuéc ®Êu tranh thùc hiÖn thèng
nhÊt n−íc nhμ.
Nãi ngμy 8-6-1959.
S¸ch Nh÷ng lêi kªu gäi
cña Hå Chñ tÞch,
Nxb. Sù thËt, Hμ Néi, 1960,
t.V, tr. 230-231.
 466 467 hå chÝ Minh toμn tËp

Hîp t¸c x· §øc Hîp, mçi hé x· viªn t¨ng thu nhiÒu lμ 700
kil«, Ýt nhÊt còng t¨ng 50 ®Õn 100 kil«.
Nh−ng ®ã chØ lμ th¾ng lîi b−íc ®Çu. Chóng ta chí nªn tù
m·n. C¸n bé vμ n«ng d©n ta ph¶i quyÕt t©m phÊn ®Êu cho vô
NG¦êI QUYÕT T¢M TH× LóA §¦îC MïA
mïa nμy th¾ng lîi to h¬n n÷a. NhiÖm vô tr−íc m¾t vμ cÊp
b¸ch cña c¸n bé vμ n«ng d©n lμ ph¶i thùc hiÖn mÊy viÖc cÇn
MÆc dï ®Çu mïa th× h¹n h¸n kÐo dμi, cuèi mïa th× m−a thiÕt sau ®©y:
to giã lín, nh−ng ta ®· ®−îc mïa hai vô liÒn.
- ChuÈn bÞ m¹ thËt ®ñ, ch¨m bãn m¹ thËt tèt. Ra søc lμm
Vô mïa n¨m ngo¸i, ®æ ®ång mçi mÉu t©y ®−îc 23 t¹
(nh÷ng n¨m tr−íc chØ ®−îc tõ 13 ®Õn 18 t¹). tiÓu thuû n«ng, bãn ph©n nhiÒu h¬n, c¶i tiÕn kü thuËt... Ph¶i
Vô chiªm n¨m nay, ®æ ®ång mçi mÉu t©y ®−îc 21 t¹ xem träng ch¨n nu«i, hoa mμu vμ c©y c«ng nghiÖp.
(nh÷ng n¨m tr−íc chØ ®−îc tõ 12 ®Õn 14 t¹). Cã nh÷ng n«ng
- GÊp rót hoμn thμnh c«ng viÖc ®¾p ®ª cho tèt, tæ chøc cho
tr−êng ®−îc 35 t¹ ®Õn 40 t¹. Cã nh÷ng tØnh nh− Th¸i B×nh
®æ ®ång ®−îc 26 t¹. tèt viÖc phßng lôt chèng lôt vμ phßng b·o chèng b·o.
V× sao cã kÕt qu¶ tèt ®Ñp Êy? - Cñng cè thËt tèt c¸c hîp t¸c x· vμ tæ ®æi c«ng, ®Ó lμm
- V× §¶ng vμ ChÝnh phñ ®· quyÕt t©m l·nh ®¹o n«ng d©n
®Çu tμu, lμm g−¬ng mÉu.
tranh thñ vô mïa vμ vô chiªm th¾ng lîi.
- V× c¸n bé ®· quyÕt t©m biÕn quyÕt t©m cña §¶ng vμ - §¶ng bé tØnh, huyÖn vμ x· ph¶i ®i s©u ®i s¸t, l·nh ®¹o
ChÝnh phñ thμnh quyÕt t©m cña ®ång bμo n«ng d©n. ph¶i toμn diÖn, thËt chÆt chÏ vμ kÞp thêi.
- V× ®ång bμo n«ng d©n ®· quyÕt t©m theo ®óng sù l·nh
QuyÕt t©m, quyÕt t©m, l¹i quyÕt t©m,
®¹o cña §¶ng vμ ChÝnh phñ, v−ît mäi khã kh¨n, ra søc
chèng h¹n, c¶i tiÕn kü thuËt... ®Ó lμm cho vô mïa vμ vô Th× vô mïa th¾ng lîi ta cÇm ch¾c trong tay!
chiªm th¾ng lîi.
Mét ®iÒu chñ chèt n÷a, lμ n«ng d©n tiÕn vμo c¸ch lμm ¨n
TRÇN LùC
tËp thÓ. HiÖn nay, miÒn B¾c ®· cã 13.500 hîp t¸c x· vμ 25
v¹n tæ ®æi c«ng, gåm 85% tæng sè n«ng hé. §ã lμ mét lùc
l−îng to lín ®Ó tranh thñ th¾ng lîi. B¸o Nh©n d©n, sè 1920,
Hîp t¸c x· ®· ®−a ®Õn cho n«ng d©n lîi Ých thÕ nμo? ngμy 18-6-1959.
Vμi vÝ dô: ë H−ng Yªn, vô chiªm nμy mçi mÉu ta cña hîp
t¸c x· thu ho¹ch b×nh qu©n tõ 700 ®Õn 860 kil«, cßn n«ng
d©n riªng lÎ chØ ®−îc 600 ®Õn 660 kil«.
 468 469 hå chÝ Minh toμn tËp

triÓn n«ng nghiÖp. MiÒn B¾c ta cã h¬n 5.000 x·, nÕu x· nμo
còng m¾c sai lÇm nh− D−¬ng Thμnh vμ H−¬ng S¬n, th× chØ
trong mÊy th¸ng ®Çu n¨m, h¬n 135.000 con bß bÞ mæ. NÕu
nh− vËy, th× n«ng d©n sÏ thiÕu bß cμy!
CHèNG Mæ Bß BõA B·I
Ai ph¶i phô tr¸ch viÖc mæ bß bõa b·i?
Cè nhiªn, c¸c c¬ quan l·nh ®¹o ®Þa ph−¬ng ph¶i phô
T¨ng gia s¶n xuÊt vμ thùc hμnh tiÕt kiÖm - §ã lμ khÈu tr¸ch. Trùc tiÕp lμ ®¶ng bé, Uû ban hμnh chÝnh huyÖn vμ x·,
hiÖu chóng ta ph¶i quyÕt t©m thùc hiÖn, ®Ó kh«ng ngõng
c¸n bé vμ ®¶ng viªn trong c¸c tæ ®æi c«ng vμ hîp t¸c x· - ph¶i
ph¸t triÓn kinh tÕ vμ kh«ng ngõng n©ng cao ®êi sèng cña
nh©n d©n. phô tr¸ch.
NhiÒu ®ång bμo ®· thÊm nhuÇn vμ thùc hiÖn khÈu hiÖu C¸c c¬ quan vμ c¸c ®ång chÝ Êy cÇn ph¶i kiÓm th¶o s©u
Êy. Song còng cã n¬i ch−a hiÓu thÊu vμ ch−a chÊp hμnh.
s¾c, söa ch÷a kÞp thêi; ph¶i l·nh ®¹o n«ng d©n chèng mæ bß
HuyÖn Phó B×nh (tØnh Th¸i Nguyªn) thuéc vÒ h¹ng nμy. VÝ
dô: chØ trong vμi ba th¸ng ®Çu n¨m nay, x· D−¬ng Thμnh ®· bõa b·i, t¨ng c−êng viÖc ch¨n nu«i vμ thùc hiÖn khÈu hiÖu:
mæ 23 con bß vμ x· H−¬ng S¬n mæ 31 con: ®æ ®ång mçi x· mæ T¨ng gia s¶n xuÊt vμ thùc hμnh tiÕt kiÖm.
27 con. BÊt kú héi nghÞ to hay lμ nhá, hÔ cã héi nghÞ lμ mæ bß.
Héi nghÞ xãm ®Ó häc tËp bÇu héi ®ång, còng mæ bß.
Héi nghÞ Héi ®ång nh©n d©n còng mæ bß. T.L.
Héi nghÞ bÇu Uû ban hμnh chÝnh x·, còng mæ bß (x·
H−¬ng S¬n mæ mét lÇn hai con). B¸o Nh©n d©n, sè 1922,
Héi nghÞ b×nh d©n häc vô còng mæ bß.
Héi nghÞ xãm, mæ bß. Héi nghÞ x·, mæ bß. Héi nghÞ huyÖn ngμy 20-6-1959.
còng mæ bß!
Ng−îc ®êi h¬n n÷a lμ: Héi nghÞ phô l·o bμn vÒ s¶n xuÊt
vμ tiÕt kiÖm, héi nghÞ liªn hoan tæ ®æi c«ng vμ khai m¹c hîp
t¸c x· n«ng nghiÖp còng ®Òu mæ bß! Cã hîp t¸c x· mæ ®Õn
hai con!
Ph¶i CÇn kiÖm ®Ó x©y dùng hîp t¸c x·. KhÈu hiÖu nμy,
c¸n bé vμ quÇn chóng c¸c x· Êy ®· quªn mÊt råi!
§ã lμ l·ng phÝ rÊt nghiªm träng vμ kh¸ phæ biÕn trong c¶
huyÖn. Vμ kh«ng riªng g× ë huyÖn Phó B×nh, c¸c huyÖn kh¸c
nh− ViÖt Yªn,
HiÖp Hoμ... (tØnh B¾c Giang) còng cã hiÖn t−îng l·ng phÝ nh−
vËy.
Ch¨n nu«i lμ mét môc quan träng trong kÕ ho¹ch ph¸t
 470 471 hå chÝ Minh toμn tËp

§IÖN BI£N PHñ
N¨m n¨m tr−íc ®©y, §iÖn Biªn Phñ lμ n¬i mμ h¬n 1.500
tªn binh sÜ Ph¸p ®· bá m¹ng vμ h¬n 14.000 tªn ®· bÞ qu©n
®éi ta b¾t lμm tï b× *.
34F1
Qu©n ®éi ta ®¹i th¾ng ë §iÖn Biªn Phñ ®· ®−a thùc d©n
Ph¸p ®Õn miÖng hè diÖt vong vμ ®−a cuéc tr−êng kú kh¸ng
chiÕn cña nh©n d©n ta ®Õn toμn th¾ng.
Ngμy nay, §iÖn Biªn Phñ, chiÕn tr−êng oanh liÖt, ®· trë
nªn mét n¬i x©y dùng hoμ b×nh. NhiÒu b¶n m−êng xinh ®Ñp
®· ®−îc x©y dùng. Kh¾p n¬i, cã nh÷ng n−¬ng ng« vμ ruéng
lóa xanh tèt mªnh m«ng. §ång bμo ®ang h¨ng h¸i thi ®ua,
t¨ng gia s¶n xuÊt ®Ó n©ng cao thªm m·i ®êi sèng cña m×nh
vμ ®Ó gãp phÇn vμo c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë
miÒn B¾c.
Nh−ng §iÖn Biªn Phñ vÉn tiÕp tôc ¸m ¶nh giai cÊp thèng
trÞ Ph¸p vμ vÉn cßn lμ mét vÊn ®Ò g©y lôc ®ôc gi÷a bän thùc
d©n.
T−íng Nava nãi v× t−íng C«nhi bÊt tμi mμ thÊt b¹i.
T−íng C«nhi nãi v× t−íng Nava bÊt lùc mμ thua to. C¸c
t−íng t¸ thùc d©n ®æ lçi lÉn nhau. Ngay sau khi qu©n Ph¸p
®¹i b¹i ë §iÖn Biªn Phñ, t−íng giμ Catru ®−îc lÖnh ®iÒu tra
tr¸ch nhiÖm t¹i ai. Sau n¨m n¨m nghiªn cøu, võa råi, t−íng
Catru míi c«ng bè kÕt qu¶ cuéc ®iÒu tra, in thμnh mét quyÓn
s¸ch. Chóng ta cã thÓ tãm t¾t lêi kÕt luËn cña t−íng Catru
b»ng mÊy ch÷:
ThÊt b¹i lμ v×
Nava ngu si
C«nhi d¹i dét...
T−íng Catru ®· dß ®Õn "ngän nguån, l¹ch s«ng" vμ viÕt
tiÕp:
CÇn lªn ¸n nèt
ChÝnh phñ Lanhen
lμ lò −¬n hÌn
cho nªn thÊt b¹i...
KÕt luËn Êy rÊt ®óng. Song cã nh÷ng ®iÒu mμ t−íng
Catru kh«ng thÊy râ, hoÆc kh«ng d¸m nãi, ®ã lμ: Thùc d©n
Ph¸p së dÜ thÊt b¹i, v× chóng lμ phe tμ, lμ bän c−íp n−íc;
chiÕn tranh thùc d©n lμ phi nghÜa; vμ hÔ cßn chñ nghÜa thùc
d©n th× Ph¸p cßn bÞ nhiÒu §iÖn Biªn Phñ ë c¸c thuéc ®Þa
kh¸c. ViÖt Nam së dÜ th¾ng lîi lμ v× qu©n vμ d©n ta ®oμn kÕt
nhÊt trÝ, kh¸ng chiÕn anh dòng, v× chÝnh nghÜa ë vÒ phÝa ta.
T−íng giμ Catru còng quªn mét ch©n lý lμ: Khi mét d©n
téc ®· ®oμn kÕt chÆt chÏ, vïng dËy chiÕn ®Êu ®Ó giμnh l¹i
quyÒn ®éc lËp cña m×nh, th× kh«ng cã lùc l−îng ph¶n ®éng
nμo ng¨n c¶n ®−îc hä vμ hä nhÊt ®Þnh th¾ng lîi. VËy cã th¬
r»ng:
Còng trong mét cuéc §iÖn Biªn ,
Ta mõng th¾ng lîi, Ph¸p phiÒn xÊu xa.
Tr¨m n¨m trong câi ng−êi ta,
Bªn chÝnh ¾t th¾ng, bªn tμ ¾t thua.
T.L.
B¸o Nh©n d©n, sè 1923,
ngμy 21-6-1959.

_________
1* Con sè c«ng khai cña Ph¸p (T.G).
 472 473 hå chÝ Minh toμn tËp

DIÔN V¡N CHμO MõNG TæNG THèNG
XUC¸CN¤ T¹I S¢N BAY GIA L¢M
Th−a Tæng thèng kÝnh mÕn,
Th−a c¸c vÞ vμ c¸c b¹n,
H«m nay, nh©n d©n ViÖt Nam vμ ChÝnh phñ n−íc ViÖt
Nam D©n chñ Céng hßa v« cïng sung s−íng ®−îc tiÕp ®ãn
Tæng thèng Xuc¸cn«, vÞ l·nh tô vÜ ®¹i cña nh©n d©n
In®«nªxia anh em, ng−êi bÇu b¹n kÝnh mÕn cña nh©n d©n
ViÖt Nam.
VÒ phÇn t«i, t«i hÕt søc vui mõng ®−îc gÆp l¹i ) C¸cn«,
B 35F1
ng−êi b¹n chÝ t×nh, ng−êi anh em kÕt nghÜa.
§−îc ®ãn tiÕp Tæng thèng Xuc¸cn«, nh©n d©n ViÖt Nam
cã c¶m t−ëng vui s−íng nh− ®−îc «m Êp vμo lßng m×nh 88
triÖu anh em In®«nªxia anh dòng. Cã mèi t×nh th−¬ng yªu
Êy, v× hai d©n téc ta cïng cã mét hoμn c¶nh gièng nhau, cïng
cã mét lÞch sö vÎ vang kh¸ng chiÕn oanh liÖt chèng bän thùc
H«m nay, t«i còng xiÕt chÆt tay Tæng thèng Xuc¸cn« vμ
høa r»ng: Chóng t«i kiªn quyÕt ®Êu tranh ®Ó thèng nhÊt ®Êt
n−íc ViÖt Nam chóng t«i, ®ång thêi chóng t«i còng kiªn quyÕt
ñng hé In®«nªxia anh em ®Êu tranh gi¶i phãng hoμn toμn
miÒn T©y Iri¨ng. Vμ chóng t«i tin ch¾c r»ng hai d©n téc ta
nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.
Sau cuéc ®i th¨m qua nhiÒu n−íc chung quanh qu¶ ®Þa
cÇu, tr−íc khi trë vÒ Tæ quèc m×nh, Tæng thèng Xuc¸cn« ®· ®Ó
dμnh thêi giê ®Õn th¨m n−íc chóng t«i, ®Æng chuyÓn cho nh©n
d©n ViÖt Nam chóng t«i t×nh h÷u nghÞ th¾m thiÕt cña nh©n
d©n In®«nªxia anh em.
Chóng t«i nhiÖt liÖt hoan nghªnh Tæng thèng vμ c¸c vÞ
cïng ®i.
Chóng t«i nhiÖt liÖt c¶m ¬n Tæng thèng vμ nh©n d©n
In®«nªxia.
Chóng t«i mong r»ng trong nh÷ng ngμy l−u l¹i ë ®©y,
Tæng thèng sÏ vui vÎ coi ë ViÖt Nam còng nh− ë quª h−¬ng
m×nh, nh− ë nhμ m×nh vËy. Trong thêi gian ®ã, còng nh− anh
em, chÞ em In®«nªxia, nh©n d©n ViÖt Nam s½n sμng d©ng c¶
tÊm lßng kÝnh mÕn cho Bung C¸cn«.
T×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n ViÖt Nam vμ nh©n d©n
In®«nªxia mu«n n¨m!
Hoμ b×nh thÕ giíi mu«n n¨m!
Hi® ) Bung C¸cn«!
óp36F1

d©n c−íp n−íc, giμnh l¹i ®éc lËp tù do. Hai d©n téc ta ®Òu
ph¶i tiÕp tôc ®Êu tranh ®Ó gi¶i phãng hoμn toμn ®Êt n−íc vμ Míc®¬ )! 37F2

trong cuéc ®Êu tranh ®ã, hai d©n téc ta th«ng c¶m lÉn nhau,
ñng hé lÉn nhau. §äc ngμy 24-6-1959.
Mïa Xu©n n¨m nay, h«m t«i ®Õn Thñ ®« Giac¸cta, Tæng
B¸o Nh©n d©n, sè 1927,
thèng Xuc¸cn« n¾m chÆt tay t«i vμ nãi:
"§èi víi mét d©n téc chiÕn ®Êu th× kh«ng cã lóc nμo nghØ ngμy 25-6-1959.
ng¬i. Vμ chóng t«i ch¾c r»ng ngμy mμ In®«nªxia hoμn toμn
tù do sÏ ®Õn, ngμy mμ miÒn T©y Iri¨ng cña n−íc chóng t«i
hoμn toμn tù do sÏ ®Õn; còng nh− t«i tin ch¾c r»ng n−íc ViÖt
Nam nhÊt ®Þnh sÏ ®−îc tù do hoμn toμn".
_________
_________
1) Hi®óp: mu«n n¨m.
1) Bung: tiÕng In®«nªxia cã nghÜa lμ "Anh c¶". 2) Míc®¬ca: §éc lËp. (Lêi chμo c¸ch m¹ng cña In®«nªxia).
 474
DIÔN V¡N T¹I BUæI TIÖC CHI£U §·I
TæNG THèNG XUC¸CN¤
Th−a Tæng thèng kÝnh mÕn,
Th−a c¸c vÞ vμ c¸c b¹n,
Chóng t«i lu«n lu«n ghi nhí vμ biÕt ¬n t×nh th©n ¸i nh−
anh em ruét thÞt cña Tæng thèng vμ nh©n d©n In®«nªxia ®èi
víi chóng t«i vμ ®èi víi nh©n d©n ViÖt Nam trong lóc chóng
t«i ®Õn th¨m n−íc In®«nªxia t−¬i ®Ñp.
LÇn nμy nh©n d©n ViÖt Nam - kh¾p thμnh thÞ vμ th«n
quª, tõ c¸c ®¬n vÞ bé ®éi ®Õn c¸c tr−êng häc, c¸c nhμ m¸y, c¸c
c¬ quan vμ ®oμn thÓ - ®Òu s«i næi hoan nghªnh Tæng thèng
Xuc¸cn«, ®Òu tá t×nh kÝnh mÕn s©u s¾c ®èi víi vÞ l·nh tô vÜ
®¹i cña nh©n d©n In®«nªxia anh em, ng−êi b¹n chÝ thiÕt cña
nh©n d©n ViÖt Nam, ng−êi chiÕn sÜ anh dòng chèng thùc d©n
®Õ quèc.
Th−a Tæng thèng kÝnh mÕn,
Th−a c¸c vÞ vμ c¸c b¹n,
Hai d©n téc chóng ta cã quan hÖ anh em tõ l©u ®êi.
Nh−ng trong mét thêi gian kh¸ dμi, bän ®Õ quèc ®· c−íp
n−íc chóng ta, ®· x©y mét bøc t−êng ng¨n c¸ch hai d©n téc
chóng ta. Nay, nh©n d©n anh dòng hai n−íc chóng ta ®· ®Ëp
tan xiÒng xÝch n« lÖ, ®· ph¸ ®æ bøc t−êng chia rÏ cña ®Õ quèc
thùc d©n, ®· dÞch l¹i gÇn nhau, ®· nèi l¹i t×nh h÷u nghÞ s½n
cã.
Tæng thèng ®Õn th¨m ViÖt Nam lÇn nμy, lμm cho nh©n
d©n hai n−íc chóng ta cμng gÇn gòi nhau h¬n n÷a, t×nh h÷u
nghÞ cμng ph¸t triÓn vμ cñng cè h¬n n÷a.
Tuy vËy, cßn chñ nghÜa ®Õ quèc th× chóng cßn ©m m−u g©y
chiÕn tranh, cßn ho¹t ®éng ph¸ ho¹i vμ chia rÏ. V× chóng mμ
miÒn T©y Iri¨ng cßn bÞ t¸ch rêi víi Tæ quèc In®«nªxia, n−íc
475 hå chÝ Minh toμn tËp
ViÖt Nam cßn t¹m thêi bÞ chia c¾t.
Tæng thèng Xuc¸cn« th−êng nãi: Hai d©n téc chóng ta
cïng ®Êu tranh cho mét lý t−ëng chung, lμ lo¹i trõ cho hÕt
chñ nghÜa ®Õ quèc thùc d©n trªn thÕ giíi. Chóng t«i hoμn
toμn ®ång ý víi Tæng thèng. Vμ mét lÇn n÷a, chóng t«i trÞnh
träng tuyªn bè r»ng: Trong cuéc ®Êu tranh gi¶i phãng miÒn
T©y Iri¨ng, nh©n d©n ViÖt Nam hoμn toμn ñng hé nh©n d©n
In®«nªxia anh em vμ coi th¾ng lîi cña In®«nªxia còng nh−
th¾ng lîi cña b¶n th©n m×nh. Chóng t«i còng ch¾c ch¾n r»ng:
Trong cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt ®Êt n−íc cña m×nh, nh©n
d©n ViÖt Nam còng ®−îc nh©n d©n In®«nªxia hÕt søc ñng hé.
Vμ chóng t«i tin ch¾c r»ng: Víi sù ®oμn kÕt ®Êu tranh cña
hai d©n téc ta, víi sù ®ång t×nh vμ ñng hé cña nh©n d©n thÕ
giíi yªu chuéng hoμ b×nh vμ chÝnh nghÜa, lêi nãi cña Tæng
thèng Xuc¸cn« nhÊt ®Þnh sÏ ®−îc thùc hiÖn, chñ nghÜa ®Õ
quèc thùc d©n nhÊt ®Þnh sÏ bÞ lo¹i trõ, chóng ta nhÊt ®Þnh sÏ
th¾ng lîi.
Trong cuéc ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc vμ thèng nhÊt
®Êt n−íc, nh©n d©n ViÖt Nam vμ nh©n d©n In®«nªxia ®· ñng
hé lÉn nhau, l¹i bæ sung cho nhau. Mét vÝ dô: Cuéc th¾ng lîi
§iÖn Biªn Phñ ë ViÖt Nam ®· gióp cho nh©n d©n c¸c thuéc
®Þa thÊy r»ng: NÕu ®oμn kÕt nhÊt trÝ, th× dï víi vò khÝ th« s¬
hä còng ®¸nh ®uæi ®−îc lò thùc d©n c−íp n−íc. Héi nghÞ
B¨ng®ung mμ Tæng thèng Xuc¸cn« lμ mét trong nh÷ng ng−êi
chñ tr× vμ nh©n d©n In®«nªxia ®· gãp phÇn to lín, ®· t¨ng
c−êng tinh thÇn ®oμn kÕt vμ chÝ khÝ chiÕn ®Êu cña c¸c d©n
téc ¸ - Phi vμ ®· nªu cao n¨m nguyªn t¾c chung sèng hoμ
b×nh kh¾p thÕ giíi.
LÇn nμy cuéc ®i th¨m cña Tæng thèng ®Õn nhiÒu n−íc ®·
kÕt thóc th¾ng lîi, ®· n©ng cao thªm n÷a uy tÝn cña
In®«nªxia vμ lμm tá râ thªm n÷a lùc l−îng ngμy cμng hïng
m¹nh cña nh©n d©n ¸ - Phi, trong ®ã cã c¶ nh©n d©n ViÖt
Nam. V× vËy, nh©n d©n ViÖt Nam nhiÖt liÖt chóc mõng th¾ng
 476
lîi to lín cña Tæng thèng vμ nhiÖt liÖt c¶m ¬n Tæng thèng.
Nh©n dÞp nμy, t«i ®Ò nghÞ c¸c vÞ vμ c¸c b¹n n©ng cèc:
Chóc søc khoÎ Tæng thèng Xuc¸cn«,
Chóc søc khoÎ c¸c vÞ vμ c¸c b¹n,
Chóc sù thÞnh v−îng cña n−íc Céng hoμ In®«nªxia,
Chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n ViÖt Nam vμ nh©n
d©n In®«nªxia mu«n n¨m!
Chóc hoμ b×nh thÕ giíi vμ sù hîp t¸c h÷u nghÞ gi÷a c¸c
d©n téc ngμy cμng bÒn v÷ng!
§äc tèi 24-6-1959.
B¸o Nh©n d©n, sè 1928,
ngμy 26-6-1959.
477 hå chÝ Minh toμn tËp
VμI ý KIÕN VÒ MÊY CUéC TR¦NG BμY
Võa råi cã mÊy cuéc tr−ng bμy "C¶i tiÕn kü thuËt vμ ph¸t
minh s¸ng kiÕn" cña Tæng côc hËu cÇn vμ cña lao ®éng Hμ
Néi.
Riªng cuéc tr−ng bμy cña lao ®éng Hμ Néi ®· cã h¬n 11
v¹n ng−êi vμ ®¹i biÓu cña 125 ®oμn thÓ ®Õn xem. Sè ng−êi
®Õn xem n¬i tr−ng bμy cña Tæng côc hËu cÇn còng rÊt ®«ng
®¶o. §iÒu ®ã chøng tá r»ng nh©n d©n ta rÊt chó ý ®Õn viÖc
c¶i tiÕn kü thuËt.
Trong c¸c cuéc tr−ng bμy Êy, ng−êi ta thÊy nhiÒu s¸ng
kiÕn rÊt hay, rÊt tèt. Tuy míi lμ b−íc ®Çu, nh÷ng s¸ng kiÕn
Êy ®Òu ®−a l¹i kÕt qu¶: n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, t¨ng
chÊt l−îng, gi¶m gi¸ thμnh, nghÜa lμ gãp phÇn vμo c«ng cuéc
x©y dùng chñ nghÜa x· héi.
Nh÷ng kÕt qu¶ Êy chøng tá r»ng c¸c ®ång chÝ bé ®éi, c«ng
nh©n vμ lao ®éng trÝ ãc ®· b¾t ®Çu d¸m nghÜ, d¸m lμm.
Nghe nãi: Ban tæ chøc ®ang xÐt duyÖt ®Ó khen th−ëng
nh÷ng s¸ng kiÕn cã gi¸ trÞ.
Ban tæ chøc lμm nh− thÕ lμ ®óng. Nh−ng chØ xÐt duyÖt vμ
khen th−ëng th«i, ch−a ®ñ. Cßn cÇn ph¶i thÝ nghiÖm ¸p
dông, ra søc c¶i tiÕn vμ phæ biÕn réng r·i nh÷ng s¸ng kiÕn
 478
Êy. Mét vÝ dô: Trong viÖc ®μo ®Êt, v× c¶i tiÕn chót Ýt kü thuËt
mμ c¸c ®ång chÝ bé ®éi th−êng t¨ng n¨ng suÊt tõ 50% ®Õn
100%, cã khi nhiÒu h¬n n÷a. NÕu phæ biÕn réng kh¾p th× chØ
mét kinh nghiÖm Êy, ®· lîi nhiÒu cho Nhμ n−íc, cho nh©n
d©n.
QuÇn chóng lao ®éng ta th−êng cã nhiÒu s¸ng kiÕn. Song
mét sè c¸n bé quan liªu ch¼ng nh÷ng kh«ng khuyÕn khÝch mμ
cßn k×m h·m s¸ng kiÕn cña quÇn chóng. Mét vÝ dô:
C«ng nh©n Hßn Gai cã nhiÒu s¸ng kiÕn, nh−ng "Héi ®ång
duyÖt s¸ng kiÕn" th× tõ ®Çu n¨m ®Õn nay kh«ng häp. Anh em
c«ng nh©n hái, th× c¸n bé l·nh ®¹o chØ tr¶ lêi thon lán mét
c©u: BËn viÖc qu¸, kh«ng häp ®−îc (!). Than «i:
C¸n bé l·nh ®¹o nhμ ta,
Quan liªu ®Õn thÕ, thËt lμ quan liªu!
HiÖn nay, cuéc vËn ®éng c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp ®ang
lμm cho quÇn chóng c«ng nh©n cμng hiÓu râ hä cã tr¸ch
nhiÖm lμm chñ xÝ nghiÖp, lμm chñ n−íc nhμ, do ®ã hä cμng cã
nhiÒu s¸ng kiÕn míi.
VËy tr¸ch nhiÖm cña c¸n bé l·nh ®¹o (tõ Bé ®Õn xÝ nghiÖp
vμ c«ng tr−êng) lμ ph¶i ra søc khuyÕn khÝch, xÐt duyÖt
nhanh chãng, ¸p dông, c¶i tiÕn vμ phæ biÕn réng r·i nh÷ng
s¸ng kiÕn tèt. Cã nh− thÕ, th× nh÷ng cuéc tr−ng bμy "c¶i tiÕn
kü thuËt" míi cã t¸c dông thËt thiÕt thùc.
T.L.
B¸o Nh©n d©n, sè 1927,
ngμy 25-6-1959.
479 hå chÝ Minh toμn tËp
NãI CHUYÖN VíI SINH VI£N §¹I HäC
CHμO MõNG TæNG THèNG XUC¸CN¤
Hμ Néi ta cã nhiÒu tr−êng mμ Tr−êng ®¹i häc cña c¸c
ch¸u ®−îc nhiÒu vinh dù ®ãn kh¸ch quý. Nh÷ng kh¸ch tõ c¸c
n−íc b¹n anh em ®Õn ViÖt Nam lμ ®Õn th¨m c¸c ch¸u.
B¸c C¸cn« kh«ng muèn ng−êi ta gäi lμ B¸c mμ lμ Anh c¶,
lμ Bung C¸cn« bëi v× B¸c C¸cn« muèn gÇn gòi nhiÒu, gÇn gòi
m·i víi thanh niªn. H«m nay B¸c C¸cn« ®Õn th¨m c¸c ch¸u,
®Êy ch¼ng nh÷ng lμ mét vÞ l·nh tô vÜ ®¹i cña mét d©n téc 88
triÖu d©n ®−a ®Õn cho c¸c ch¸u t×nh h÷u nghÞ th¾m thiÕt cña
nh©n d©n In®«nªxia, cña thanh niªn In®«nªxia mμ B¸c
C¸cn« ®Õn th¨m c¸c ch¸u lÊy danh nghÜa lμ cùu sinh viªn.
B¸c C¸cn« ®Õn ®©y ch¼ng nh÷ng ®Ó nãi chuyÖn víi c¸c ch¸u,
nh−ng mμ c¸c ch¸u ph¶i xem B¸c C¸cn« lμ mét tÊm g−¬ng
c¸ch m¹ng tõ lóc nhá, tõ trong tr−êng häc ra ngoμi tr−êng
häc, tõ lóc tù do còng nh− m−êi mÊy n¨m tï téi, lu«n lu«n hy
sinh phÊn ®Êu cho ®éc lËp d©n téc, cho d©n chñ, cho hoμ b×nh
thÕ giíi.
B¸c C¸cn« ®· nãi víi c¸c ch¸u nh÷ng g×? Nãi t−¬ng lai
cña loμi ng−êi mét phÇn lín lμ ë trong c¸c ch¸u thanh niªn -
tøc lμ c¸c ch¸u lμ chñ nh©n, lμ «ng chñ, bμ chñ t−¬ng lai cña
tr¸i ®Êt. Nh−ng muèn cho xøng ®¸ng víi «ng chñ, bμ chñ th×
ph¶i lμm thÕ nμo? Kh«ng ph¶i cø ngåi khoanh tay sÏ lμ «ng
chñ, bμ chñ, mμ:
1. Ph¶i ®oμn kÕt chÆt chÏ.
2. Cè g¾ng häc tËp cho tèt.
3. Ph¶i lao ®éng cho tèt.
4. V−ît mäi khã kh¨n ®Ó mμ chiÕn th¾ng, ®Ó h−ëng thô
 480 481 hå chÝ Minh toμn tËp

tÊt c¶ nh÷ng khoa häc, nh÷ng hiÓu biÕt cña thêi ®¹i thÕ kû
thø XX.
Muèn nh− thÕ th× ph¶i thÕ nμo? B¸c C¸cn« ®· nãi: ph¶i
chiÕn th¾ng nh÷ng tËt xÊu c¸ nh©n chñ nghÜa vμ cã tinh
thÇn x· héi chñ nghÜa. C¸c ch¸u ®· cã tinh thÇn x· héi chñ
nghÜa, cßn c¸ nh©n chñ nghÜa còng cßn nhiÒu. C¸c ch¸u ch¾c DIÔN V¡N TRONG LÔ TRAO TÆNG
biÕt trong x· héi, trong mét con ng−êi còng thÕ, cã c¸i thiÖn
TæNG THèNG XUC¸CN¤ HU¢N CH¦¥NG
vμ ¸c. Hai c¸i nã tranh ®Êu víi nhau. Nãi c¸i "thiÖn" tøc lμ
tinh thÇn x· héi chñ nghÜa, tinh thÇn chiÕn ®Êu mμ th¾ng th× KH¸NG CHIÕN H¹NG NHÊT
c¸ nh©n chñ nghÜa sÏ thua, mμ nÕu c¸ nh©n chñ nghÜa th¾ng
th× tinh thÇn x· héi chñ nghÜa sÏ thua. C¸c ch¸u lμ nh÷ng
ng−êi tiÕp tôc x©y dùng chñ nghÜa x· héi, x©y dùng ®©y lμ Th−a Tæng thèng kÝnh mÕn,
x©y dùng chñ nghÜa x· héi cho c¸c ch¸u. B¸c, ®μn anh cã tuæi
råi, cã h−ëng x· héi chñ nghÜa còng kh«ng ®−îc mÊy v× giμ Th−a c¸c vÞ vμ c¸c b¹n,
råi, h−ëng h¹nh phóc x· héi chñ nghÜa lμ c¸c ch¸u. V× vËy H«m nay, t«i rÊt lÊy lμm vinh h¹nh ®−îc thay mÆt ChÝnh
c¸c ch¸u ph¶i ra søc x©y dùng x· héi chñ nghÜa. Muèn x©y phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ trao tÆng B¸c sÜ
dùng x· héi chñ nghÜa ph¶i cã tinh thÇn x· héi chñ nghÜa,
muèn cã tinh thÇn x· héi chñ nghÜa ph¶i ®¸nh b¹i chñ nghÜa Xuc¸cn«, Tæng thèng n−íc Céng hoμ In®«nªxia, Hu©n
c¸ nh©n. C¸c ch¸u cã ®¸nh b¹i ®−îc chñ nghÜa c¸ nh©n ch−¬ng Kh¸ng chiÕn h¹ng NhÊt.
kh«ng? Cã quyÕt t©m kh«ng? Cã häc ®−îc g−¬ng s¸ng Bung ë n−íc ViÖt Nam chóng t«i, Hu©n ch−¬ng nμy lμ ®Ó ghi
C¸cn« kh«ng? ThÕ th× B¸c vμ Bung C¸cn« chê ®îi nh÷ng
thμnh tÝch cña c¸c ch¸u trong häc tËp, trong lao ®éng, trong c«ng tr¹ng nh÷ng ng−êi ®· cã cèng hiÕn to lín vμo cuéc
®oμn kÕt, trong viÖc ®¸nh b¹i chñ nghÜa c¸ nh©n vμ trong kh¸ng chiÕn tr−êng kú gian khæ chèng thùc d©n hung tμn,
th¾ng lîi cña chñ nghÜa x· héi. C¸c ch¸u cã lμm ®−îc kh«ng ? giμnh l¹i ®éc lËp d©n téc.
Cã ch¾c ch¾n kh«ng?
B©y giê ®©y, thay mÆt c¸c ch¸u, B¸c göi ®Õn c¸c b¹n Tæng thèng lμ vÞ l·nh tô ®Çu tiªn cña mét n−íc b¹n sÏ
thanh niªn vμ c¸c b¹n häc sinh, sinh viªn In®«nªxia tÊt c¶ mang Hu©n ch−¬ng cao quý nμy cña n−íc ViÖt Nam D©n chñ
t×nh h÷u nghÞ th¾m thiÕt vμ ý chÝ thi ®ua x· héi chñ nghÜa Céng hoμ.
cña thanh niªn vμ sinh viªn ViÖt Nam.
Nh©n d©n ViÖt Nam rÊt kÝnh mÕn Tæng thèng lμ ng−êi
chiÕn sÜ gan gãc, tiªu biÓu cho ý chÝ quËt c−êng vμ tinh thÇn
Nãi ngμy 26-6-1959.
nång nμn yªu n−íc cña nh©n d©n In®«nªxia; lμ ng−êi ®· tæ
B¸o Nh©n d©n, sè 1929,
chøc vμ l·nh ®¹o bé ®éi du kÝch vμ qu©n ®éi chÝnh quy
ngμy 27-6-1959.
In®«nªxia ®¸nh th¾ng bän thùc d©n; lμ ng−êi ®· x©y dùng
nÒn ®éc lËp vμ n−íc Céng hoμ In®«nªxia.
Nh©n d©n ViÖt Nam vui mõng tr−íc nh÷ng th¾ng lîi cña
 482
In®«nªxia vμ coi ®ã nh− th¾ng lîi cña m×nh, kÝnh mÕn l·nh
tô cña nh©n d©n In®«nªxia nh− l·nh tô cña m×nh, cho nªn
rÊt sung s−íng ®−îc tÆng Tæng thèng Hu©n ch−¬ng cao quý
nμy.
Xin Tæng thèng vui lßng nhËn lÊy nã, ®ång thêi nhËn lÊy
tÊm lßng th©n ¸i nhÊt cña nh©n d©n ViÖt Nam vμ ChÝnh phñ
n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ.
Nãi ngμy 27-6-1959.
B¸o Nh©n d©n, sè 1930,
ngμy 28-6-1959.
483 hå chÝ Minh toμn tËp
NãI CHUYÖN T¹I CUéC MÝT TINH
CHμO MõNG TæNG THèNG XUC¸CN¤
Chóng ta rÊt c¶m ¬n vμ c¶m ®éng vÒ nh÷ng lêi cña Bung
C¸cn«. B©y giê chóng ta kh«ng gäi Tæng thèng Xuc¸cn« mμ
lμ Bung C¸cn«, lμ ng−êi Anh c¶ C¸cn«.
Nh÷ng lêi th¾m thiÕt cña Bung C¸cn« võa nãi víi chóng
ta lμ g×? Chóng ta cã thÓ tãm t¾t nh− sau:
Bung C¸cn« víi nh©n d©n In®«nªxia, ®èi víi chóng ta lμ:
N−íc xa mμ lßng kh«ng xa,
ThËt lμ bÇu b¹n, thËt lμ anh em!
Cßn ý nghÜa cña Bung C¸cn« nãi víi chóng ta lμ thÕ nμo?
§oμn kÕt, ®oμn kÕt, l¹i ®oμn kÕt,
Khã kh¨n g× chóng ta còng nhÊt ®Þnh v−ît ®−îc hÕt,
KÎ thï nμo chóng ta còng ®¸nh tan hÕt,
Th¾ng lîi to lín g× chóng ta còng tranh thñ ®−îc hÕt.
Mïa Xu©n n¨m nay, lóc B¸c sang th¨m In®«nªxia, ch¼ng
nh÷ng trong gia ®×nh Tæng thèng, tõ b¸c g¸i cho ®Õn c¸c
ch¸u coi B¸c nh− mét ng−êi anh em trong nhμ mμ c¶ ChÝnh
phñ, Quèc héi vμ tÊt c¶ nh©n d©n In®«nªxia còng kh«ng xem
B¸c lμ ng−êi kh¸ch mμ xem B¸c lμ ng−êi anh em b¹n h÷u
th©n thiÕt cña In®«nªxia. B¸c ë bªn Êy m−êi ngμy, ®i tØnh nμy
qua tØnh kh¸c, hμng triÖu nh©n d©n ra ®ãn B¸c, lu«n lu«n tá
ra mét tinh thÇn rÊt nång nhiÖt. T×nh Êy kh«ng chØ tá cho B¸c
 484 485 hå chÝ Minh toμn tËp

mμ cßn tá cho tÊt c¶ nh©n d©n ViÖt Nam.

B¸c C¸cn« lÇn nμy tõ In®«nªxia ®i th¨m c¸c n−íc, ®i N−íc In®«nªxia thèng nhÊt, n−íc ViÖt Nam thèng nhÊt
quanh qu¶ ®Þa cÇu, ®i m−êi mÊy n−íc, ®i tíi mÊy chôc v¹n
c©y sè, nh−ng ®Õn cuéc ®i th¨m cuèi cïng, Bung C¸cn« ghÐ mu«n n¨m!
l¹i ®Ó ®Õn th¨m n−íc ViÖt Nam, ®Õn th¨m nh©n d©n chóng Míc®¬ca!
ta. §©y lμ t×nh nghÜa s©u xa ®èi víi nh©n d©n ViÖt Nam
chóng ta.
Nãi ngμy 28-6-1959.
Tõ h«m B¸c C¸cn« ®Õn ®Êt n−íc chóng ta, B¸c C¸cn«
muèn ®i nhiÒu n¬i, muèn ®i H¶i Phßng, Hßn Gai, muèn ®i B¸o Nh©n d©n, sè 1931,
th¨m c¸c n¬i kh¸c nhau, nh−ng v× B¸c cã tr¸ch nhiÖm gi÷ g×n ngμy 29-6-1959.
søc khoÎ cho B¸c C¸cn« nªn B¸c ng¨n trë B¸c C¸cn«, v× B¸c
C¸cn« khi vÒ Tæ quèc th× c«ng viÖc rÊt nhiÒu.
B©y giê c¸c ch¸u, c¸c c«, c¸c chó ®· nghe nh÷ng lêi t©m
huyÕt cña B¸c C¸cn«: ®oμn kÕt, lao ®éng ®Ó x©y dùng mét
n−íc x· héi chñ nghÜa. §oμn kÕt ®Ó ®¸nh b¹i tÊt c¶ nh÷ng
qu©n thï. B¸c ch¾c r»ng c¸c c«, c¸c chó, c¸c ch¸u ®Òu thÊm
nhuÇn nh÷ng lêi t©m huyÕt cña B¸c C¸cn«.
ThÕ b©y giê ®Ó thùc hiÖn nh÷ng lêi Êy, chóng ta ph¶i lμm
g×? §oμn kÕt, lao ®éng, t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hμnh tiÕt
kiÖm. C¸c ch¸u häc cho ngoan, gi÷ kû luËt cho ngoan, tuú søc
m×nh mμ lao ®éng cho ngoan ®Ó chóng ta tiÕn lªn x©y dùng
mét n−íc x· héi chñ nghÜa tøc lμ mét n−íc cã mét cuéc ®êi
Êm no, b×nh ®¼ng, tù do vμ ®éc lËp, tøc lμ n−íc ViÖt Nam hoμ
b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ vμ giμu m¹nh. Trong lóc
c¸c c«, c¸c chó thùc hiÖn nhiÖm vô cña m×nh th× c¸c c«, c¸c
chó cã thÓ viÕt th− b¸o c¸o tin mõng cho B¸c C¸cn« vμ anh
em In®«nªxia. Cuèi cïng, B¸c cïng c¸c ch¸u h« mÊy khÈu
hiÖu:
T×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n ViÖt Nam vμ nh©n d©n
In®«nªxia mu«n n¨m!
Hoμ b×nh thÕ giíi mu«n n¨m!
Chñ nghÜa x· héi mu«n n¨m!
Hi®óp Bung C¸cn«!
 486
§¸P Tõ T¹I BUæI TIÖC CHI£U §·I
CñA TæNG THèNG XUC¸CN¤
Th−a Tæng thèng Xuc¸cn«, ng−êi b¹n th©n thiÕt cña nh©n
d©n ViÖt Nam, ng−êi anh em kÕt nghÜa cña t«i,
Th−a c¸c vÞ vμ c¸c b¹n,
Chóng t«i thμnh thËt c¶m ¬n nh÷ng lêi th¾m thiÕt cña
Tæng thèng ®èi víi nh©n d©n ViÖt Nam.
LÆng nghe lêi nãi nh− ru,
T×nh h÷u nghÞ gi÷a hai d©n téc mu«n thu v÷ng bÒn!
Chóng ta cïng b−íc tiÕn lªn,
Thèng nhÊt vμ ®éc lËp, chóng ta x©y dùng c¸i nÒn vÎ
vang.
In®«nªxia nhÊt ®Þnh sÏ lÊy l¹i miÒn T©y Iri¨ng,
ViÖt Nam nhÊt ®Þnh thèng nhÊt, ®Õ quèc chñ nghÜa nhÊt
®Þnh sÏ tan, tan tμnh. Chóng sÏ hÕt chç ©m m−u ph¸ ho¹i vμ
chiÕn tranh.
Lùc l−îng chñ nghÜa x· héi th× tr−ëng thμnh kh¾p n¬i.
Chóng ta cïng nhau x©y dùng cuéc ®êi,
Ng−êi ng−êi sung s−íng, ng−êi ng−êi Êm no.
Th−a c¸c vÞ vμ c¸c b¹n,
T«i ®Ò nghÞ chóng ta cïng n©ng cèc vμ h« to:
Chóc hoμ b×nh v¹n tuÕ! Chóc Bung C¸cn« søc khoÎ dåi
dμo!
§äc ngμy 28-6-1959.
B¸o Nh©n d©n, sè 1931,
ngμy 29-6-1959.
487 hå chÝ Minh toμn tËp
LêI TIÔN TæNG THèNG XUC¸CN¤
T¹I S¢N BAY GIA L¢M
Th−a Tæng thèng kÝnh mÕn,
Th−a c¸c vÞ vμ c¸c b¹n,
Thêi gian Tæng thèng l−u l¹i ë ViÖt Nam chóng t«i lÇn
nμy qu¸ ng¾n ngñi! Nh−ng v× Tæng thèng ®i v¾ng ®· h¬n hai
th¸ng, nh©n d©n In®«nªxia nhí nhung vμ chê ®îi l·nh tô
kÝnh mÕn cña hä, mét ngμy dμi nh− ba thu. ThËt lμ:
C¸nh hång bay bæng tuyÖt vêi,
Tr«ng mßn con m¾t, ph−¬ng trêi ®¨m ®¨m!
V× vËy, nh©n d©n ViÖt Nam kh«ng tiÖn yªu cÇu Tæng
thèng ë l¹i víi chóng t«i l©u h¬n n÷a. Chóng t«i −íc ao r»ng
lÇn sau ®Õn th¨m ViÖt Nam, Tæng thèng sÏ ë l¹i l©u h¬n gÊp
mÊy lÇn nμy.
B©y giê khã mμ t¶ ®−îc t×nh quyÕn luyÕn cña nh©n d©n
ViÖt Nam ®èi víi Bung C¸cn«:
Nhí nhung trong lóc chia tay,
TÊm lßng l−u luyÕn cïng bay theo Ng−êi.
Ng−êi vÒ Tæ quèc xa kh¬i, chóc Ng−êi th¾ng lîi,
chóc Ng−êi b×nh an.
Nh©n d©n ViÖt Nam vμ ChÝnh phñ ViÖt Nam D©n chñ
Céng hoμ nhê Tæng thèng chuyÓn ®Õn nh©n d©n vμ ChÝnh
phñ In®«nªxia anh em lêi chμo h÷u nghÞ nhÊt.
Riªng ) Hå th× nhê Bung C¸cn« chuyÓn cho tÊt c¶ anh em,
P 38F1
_________
1) Paman: tiÕng In®«nªxia cã nghÜa lμ "B¸c".
 488 489 hå chÝ Minh toμn tËp

chÞ em In®«nªxia lêi chóc phóc ch©n thμnh nhÊt, vμ chuyÓn

cho c¸c ch¸u thanh niªn vμ nhi ®ång In®«nªxia nhiÒu c¸i
h«n.
Mét lÇn n÷a, t«i ®Ò nghÞ tÊt c¶ chóng ta h« mÊy khÈu
hiÖu: XEM VIÖN B¶O TμNG C¸CH M¹NG
Chóc Tæng thèng vμ c¸c vÞ cïng ®i lªn ®−êng m¹nh khoÎ!
T×nh h÷u nghÞ gi÷a hai n−íc ViÖt Nam vμ In®«nªxia mu«n
C¸c em tiÓu häc sinh ®Õn xem ViÖn b¶o tμng Lç TÊn. §Ôn
n¨m! chç tr−ng bμy nh÷ng quyÓn sæ tay cña Lç TÊn, quyÓn nμo
Tinh thÇn B¨ng®ung mu«n n¨m! còng rÊt s¹ch sÏ chØnh tÒ. C« gi¸o giíi thiÖu mét c¸ch hiÒn
Hoμ b×nh thÕ giíi mu«n n¨m! lμnh: "C¸c em thö so s¸nh xem, sæ tay cña c¸c em cã s¹ch sÏ
Hi®óp Bung C¸cn«! chØnh tÒ nh− thÕ kh«ng?". C¸c em häc sinh thËt thμ "liªn hÖ"
Míc®¬ca! vμ tõ ®ã, s¸ch vë vμ sæ s¸ch cña c¸c em tiÕn bé nhiÒu.
§ã lμ mét c©u chuyÖn thËt ë Trung Quèc.
H«m cïng ®i xem ViÖn b¶o tμng c¸ch m¹ng víi Tæng
§äc ngμy 29-6-1959.
thèng Xuc¸cn«, mét ng−êi b¹n nãi mét c¸ch th¾m thiÕt:
B¸o Nh©n d©n, sè 1932,
"NÕu ng−êi ta chó ý, th× xem ViÖn b¶o tμng c¸ch m¹ng
ngμy 30-6-1959.
mét lÇn còng b»ng häc mét pho lÞch sö c¸ch m¹ng". Xem
nh÷ng hiÖn vËt, ViÖn b¶o tμng cho chóng ta thÊy râ:
- §Êt n−íc ViÖt Nam t−¬i ®Ñp vμ giμu cã. Nh©n d©n ViÖt
Nam th«ng minh vμ cÇn cï. Nh−ng tr−íc ®©y, bän thùc d©n
vμ phong kiÕn ®· ®−a nh©n d©n ta vμo mét hoμn c¶nh ®en tèi
vμ bÇn cïng. ChÝnh trÞ th× kh«ng cã d©n chñ tù do. VËt chÊt
th× nghÌo nμn cùc khæ. Bi th¶m nhÊt lμ vμo §«ng - Xu©n
n¨m 1944-1945, chØ ë miÒn B¾c ®· cã h¬n hai triÖu ng−êi
chÕt ®ãi! Xem nh÷ng h×nh ¶nh Êy, ai mμ kh«ng tøc giËn, c¨m
thï?
- Nh©n d©n ViÖt Nam rÊt anh dòng. Nh÷ng cuéc khëi
nghÜa chèng thùc d©n Ph¸p liªn tiÕp kh«ng ngít. Ng−êi tr−íc
ng·, th× tr¨m ngh×n ng−êi sau næi lªn, v« cïng oanh liÖt.
Nh−ng ®Õn ngμy cã §¶ng cña giai cÊp c«ng nh©n l·nh ®¹o,
c¸ch m¹ng míi thμnh c«ng.
Thμnh c«ng Êy lμ kÕt qu¶ cña sù ®Êu tranh dÎo dai vμ hy
 490
sinh to lín cña §¶ng vμ cña nh©n d©n ta. Nh÷ng l·nh tô cña
§¶ng nh− c¸c ®ång chÝ TrÇn Phó, Minh Khai, Lª Hång
Phong, Hoμng V¨n Thô vμ hμng tr¨m c¸n bé, hμng ngh×n
®¶ng viªn ®· v× c¸ch m¹ng, v× nh©n d©n, v× Tæ quèc mμ bÞ
giÆc Ph¸p chÐm giÕt, tï ®μy. Nh÷ng l·nh tô vμ ®¶ng viªn
kh¸c th× sèng mét cuéc ®êi gian nan vμ nguy hiÓm, nh−ng
kh«ng mét phót ngõng ho¹t ®éng, ®Êu tranh.
Trong cuéc kh¸ng chiÕn cøu n−íc, cã nh÷ng chiÕn sÜ lao
m×nh nhÐt lç ch©u mai cña ®Þch, ®Ó cho ®¬n vÞ m×nh tiÕn lªn.
Cã nh÷ng chiÕn sÜ lÊy th©n m×nh chÆn b¸nh xe, ®Ó sóng to
khái l¨n xuèng dèc.
§ã lμ ®¹o ®øc c¸ch m¹ng, lμ ®¶ng tÝnh cao ®Õn tét bËc.
Nh÷ng g−¬ng s¸ng hy sinh cao quý Êy gióp cho mäi ng−êi tÈy
röa chñ nghÜa c¸ nh©n (tham danh, tham lîi, ®ßi hái h−ëng
thô, tù m·n, c«ng thÇn, v.v.).
- HiÖn nay, x©y dùng chñ nghÜa x· héi, ®Êu tranh thèng
nhÊt n−íc nhμ, c«ng viÖc rÊt nhiÒu, khã kh¨n kh«ng Ýt.
Nh−ng nÕu mäi ng−êi häc tËp thÊm nhuÇn tinh thÇn anh
dòng vμ chÝ khÝ kiªn c−êng, häc ®−îc ë ViÖn b¶o tμng, cã
quyÕt t©m lμm ®óng chÝnh s¸ch cña §¶ng, ®i ®óng ®−êng lèi
quÇn chóng, ®Æt lîi Ých chung lªn trªn lîi Ých riªng, th× chóng
ta nhÊt ®Þnh th¾ng lîi trong mäi viÖc.
Nãi tãm l¹i, ng−êi ®Õn xem ViÖn b¶o tμng nªn võa xem
võa suy nghÜ vμ liªn hÖ víi b¶n th©n m×nh; c¸c ®ång chÝ phô
tr¸ch giíi thiÖu th× cÇn nãi râ ý nghÜa c¸ch m¹ng cña nh÷ng
vËt tr−ng bμy. Lμm nh− thÕ sÏ rÊt bæ Ých.
TRÇN LùC
B¸o Nh©n d©n, sè 1936,
ngμy 4-7-1959.
491 hå chÝ Minh toμn tËp
§IÖN MõNG QUèC KH¸NH
N¦íC CéNG HOμ IR¾C
KÝnh göi ¤ng NagÝp An Rubai, Chñ tÞch Héi
®ång chñ quyÒn n−íc Céng hoμ Ir¾c,
B¸t®a
Nh©n dÞp kû niÖm lÇn thø nhÊt ngμy thμnh lËp n−íc
Céng hoμ Ir¾c, thay mÆt nh©n d©n ViÖt Nam, ChÝnh phñ
n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ vμ nh©n danh c¸ nh©n, t«i
xin göi ®Õn Ngμi vμ toμn thÓ nh©n d©n n−íc Céng hoμ Ir¾c
lêi chóc mõng nhiÖt liÖt nhÊt.
T«i thμnh t©m chóc nh©n d©n vμ ChÝnh phñ n−íc Céng
hoμ Ir¾c thu ®−îc nhiÒu th¾ng lîi to lín h¬n n÷a trong sù
nghiÖp chèng mäi ©m m−u cña chñ nghÜa ®Õ quèc vμ cñng cè
chÕ ®é céng hoμ, x©y dùng ®Êt n−íc giμu m¹nh, gãp phÇn g×n
gi÷ hoμ b×nh ë Trung - CËn §«ng vμ thÕ giíi.
Chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a hai d©n téc ViÖt Nam vμ Ir¾c
ngμy cμng cñng cè vμ ph¸t triÓn.
Chñ tÞch
n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
Hå CHÝ MINH
B¸o Nh©n d©n, sè 1946,
ngμy 14-7-1959.
 492
TH¦ GöI ANH EM TH¦¥NG BINH,
BÖNH BINH Vμ GIA §×NH LIÖT SÜ
Th©n ¸i göi:
C¸c anh em th−¬ng binh, bÖnh binh
vμ c¸c gia ®×nh liÖt sÜ,
Nh©n ngμy 27 th¸ng 7, thay mÆt §¶ng vμ ChÝnh phñ, t«i
thμnh kÝnh t−ëng nhí c¸c liÖt sÜ ®· hy sinh cho Tæ quèc, t«i
th©n ¸i göi lêi th¨m c¸c gia ®×nh liÖt sÜ, c¸c anh em th−¬ng
binh, bÖnh binh.
Trong n¨m qua, c¸c gia ®×nh liÖt sÜ vμ anh em th−¬ng,
bÖnh binh ®· ®ãng gãp kh¸ nhiÒu vμo c«ng cuéc x©y dùng
chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c.
NhiÒu gia ®×nh liÖt sÜ ®· h¨ng h¸i tham gia tæ ®æi c«ng vμ
hîp t¸c x· n«ng nghiÖp vμ ®· ®¹t ®−îc thμnh tÝch kh¸ trong
c«ng viÖc s¶n xuÊt vμ tiÕt kiÖm.
T«i chóc c¸c gia ®×nh Êy trë thμnh nh÷ng gia ®×nh c¸ch
m¹ng g−¬ng mÉu.
NhiÒu tËp ®oμn s¶n xuÊt cña th−¬ng, bÖnh binh ®· ®¹t
®−îc nh÷ng kÕt qu¶ tèt, nh−:
- TËp ®oμn th−¬ng binh Ba T¬ (Thanh Ho¸), hîp t¸c x·
n«ng nghiÖp cña anh em th−¬ng binh ë Lý Thμnh (NghÖ An)
®−îc tÆng Hu©n ch−¬ng Lao ®éng h¹ng Hai;
- C¸c ®ång chÝ Lª Danh ë tËp ®oμn Sao Mai (H¶i D−¬ng),
Lª V¨n Bæng ë tËp ®oμn Quang Vinh (Qu¶ng B×nh), NguyÔn
TÊn Töu ë tËp ®oμn Ba T¬, Ph¹m Xu©n Ba ë tËp ®oμn Sa
Huúnh (Thanh Hãa)... ®· ®−îc khen th−ëng.
NhiÒu ®ång chÝ th−¬ng binh ®ang phô tr¸ch nh÷ng c«ng
t¸c quan träng nh−:
493 hå chÝ Minh toμn tËp
- §ång chÝ Ph¹m V¨n Toμn (th−¬ng binh h¹ng 3) lμ Chñ
nhiÖm hîp t¸c x· Nam TiÕn (Th¸i B×nh);
- §ång chÝ NguyÔn V¨n Håi (th−¬ng binh h¹ng 3) lμ Chñ
tÞch x· kiªm Chñ nhiÖm hîp t¸c x· Sò BÕn (Hoμ B×nh);
- §ång chÝ Ph¹m H÷u Ho¹t (th−¬ng binh côt ch©n) lμ Phã
chñ nhiÖm hîp t¸c x· T©n §oμi (Thanh Ho¸).
NhiÒu ®ång chÝ th−¬ng binh ë tr¹i ®· tÝch cùc häc tËp vμ
lao ®éng g−¬ng mÉu nh− c¸c ®ång chÝ Liªn T¹o, Ng« Thóc
Phßng ë tr¹i an d−ìng NghÖ An ®· ®−îc khen th−ëng, v.v..
TÊt c¶ anh em th−¬ng binh, bÖnh binh ®· ®em hÕt kh¶
n¨ng cña m×nh ®Ó t¨ng gia s¶n xuÊt vμ gãp phÇn x©y dùng
®Êt n−íc. T«i hoan nghªnh tinh thÇn h¨ng h¸i lao ®éng cña
anh em vμ mong anh em cμng cè g¾ng, cμng tiÕn bé n÷a.
T«i mong c¸n bé vμ ®ång bμo c¸c n¬i s½n sμng s¨n sãc vμ
gióp ®ì c¸c gia ®×nh liÖt sÜ, th−¬ng binh, bÖnh binh trong
c«ng viÖc s¶n xuÊt, trong c¸c hîp t¸c x·, tæ ®æi c«ng.
T«i nh¾c c¸c c¬ quan, ®oμn thÓ chÊp hμnh chu ®¸o chÝnh
s¸ch cña §¶ng vμ ChÝnh phñ ®èi víi th−¬ng binh vμ liÖt sÜ,
®Ó anh em th−¬ng, bÖnh binh vμ gia ®×nh liÖt sÜ ®−îc æn ®Þnh
h¬n n÷a trong c«ng t¸c vμ trong ®êi sèng.
Chμo th©n ¸i
Ngμy 27 th¸ng 7 n¨m 1959
Hå CHÝ MINH
B¸o Nh©n d©n, sè 1959,
ngμy 27-7-1959.
 494
LêI K£U GäI N¤NG D¢N
Cïng ®ång bμo n«ng d©n lao ®éng,
Tõ gi÷a n¨m ngo¸i ®Õn nay, kh¾p n«ng th«n ë miÒn B¾c,
phong trμo ®æi c«ng, hîp t¸c, c¶i tiÕn kü thuËt, thi ®ua ®Èy
m¹nh s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®· ph¸t triÓn kh¸.
Nhê ®ã dï gÆp h¹n h¸n kÐo dμi, råi m−a to giã lín, vô
mïa tr−íc vμ vô chiªm võa qua ®Òu th¾ng lîi.
Th¾ng lîi Êy d¹y cho chóng ta hai bμi häc lín:
- Ph¶i ra søc ph¸t triÓn vμ cñng cè tèt c¸c tæ ®æi c«ng vμ
hîp t¸c x·;
- Ph¶i thi ®ua c¶i tiÕn kü thuËt.
§æi c«ng, hîp t¸c vμ c¶i tiÕn kü thuËt lμ hai ch©n cña
n«ng nghiÖp; hai ch©n v÷ng ch¾c th× n«ng nghiÖp ®i nhanh.
HiÖn nay, miÒn B¾c n−íc ta ®· cã 16.150 hîp t¸c x· gåm
21,5% tæng sè n«ng hé vμ 25 v¹n tæ ®æi c«ng, gåm 69,1% tæng
sè n«ng hé. §ã lμ mét lùc l−îng to lín. Nh−ng phong trμo
ch−a thËt v÷ng m¹nh. Sè tæ ®æi c«ng th−êng xuyªn, cã b×nh
c«ng chÊm ®iÓm chØ míi ®−îc 13%. Nh− thÕ lμ gèc ch−a thËt
v÷ng, hîp t¸c x· khã ph¸t triÓn m¹nh vμ nhanh. CÇn ra søc
x©y dùng c¸c tæ ®æi c«ng th−êng xuyªn, cã b×nh c«ng chÊm
®iÓm tèt h¬n, nhiÒu h¬n. MÆt kh¸c, cÇn ra søc cñng cè tèt c¸c
hîp t¸c x· vÒ mÆt t− t−ëng còng nh− vÒ mÆt tæ chøc, c¶i tiÕn
c«ng t¸c qu¶n lý, c¶i tiÕn kü thuËt, lμm g−¬ng mÉu cho c¸c tæ
®æi c«ng vμ cho nh÷ng n«ng d©n cßn lμm ¨n riªng lÎ.
Ph¸t triÓn vμ cñng cè c¸c tæ ®æi c«ng vμ hîp t¸c x· ph¶i ®i
®óng ®−êng lèi giai cÊp cña §¶ng ë n«ng th«n, tr−íc hÕt lμ
495 hå chÝ Minh toμn tËp
dùa h¼n vμo bÇn n«ng vμ trung n«ng líp d−íi, ®oμn kÕt chÆt
chÏ víi trung n«ng.
Ph¶i tÝch cùc båi d−ìng vμ ph¸t huy t¸c dông cèt c¸n cña
bÇn n«ng vμ trung n«ng líp d−íi, ph¶i thμnh t©m vμ kiªn
nhÉn thuyÕt phôc trung n«ng, ph¶i gi÷ v÷ng khèi ®oμn kÕt
chÆt chÏ trong hμng ngò n«ng d©n lao ®éng nh− anh em mét
nhμ. Ng−êi ®i tr−íc r−íc ng−êi ®i sau, ng−êi ®i sau theo mau
ng−êi ®i tr−íc, phª b×nh nhau, khuyªn b¶o nhau, nh−ng
kh«ng ®¶ kÝch lÉn nhau, kh«ng ®Ó phÇn tö xÊu xen vμo chia
rÏ. BÇn, cè, trung n«ng tr−íc ®· ®oμn kÕt ®¸nh ®uæi thùc
d©n, ®¸nh ®æ ®Þa chñ vμ ®· th¾ng lîi th× nay ph¶i cïng nhau
®i vμo con ®−êng hîp t¸c ho¸, tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi.
Kh«ng cã con ®−êng nμo kh¸c, chØ cã vμo tæ ®æi c«ng, tiÕn lªn
hîp t¸c x·, n«ng d©n ta míi cã thªm søc ®Ó c¶i tiÕn kü thuËt,
®Èy m¹nh s¶n xuÊt. Do ®ã mμ ®−a n«ng th«n miÒn B¾c n−íc
ta ®Õn chç Êm no, sung s−íng vμ gãp phÇn quan träng x©y
dùng c«ng nghiÖp n−íc nhμ.
Hìi ®ång bμo n«ng d©n lao ®éng,
H·y ®oμn kÕt chÆt chÏ, h¨ng h¸i vμo tæ ®æi c«ng, hîp t¸c
x· vμ thi ®ua c¶i tiÕn kü thuËt, ®Èy m¹nh s¶n xuÊt, giμnh
th¾ng lîi lín h¬n n÷a cho vô mïa n¨m nay vμ cho c¸c vô sau.
Trong vô chiªm võa qua, cã viÖc lμm tèt, cã viÖc lμm ch−a tèt,
ph¶i rót kinh nghiÖm, ph¸t huy −u ®iÓm, söa ch÷a khuyÕt
®iÓm, quyÕt t©m v−ît mäi khã kh¨n ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt
vμ thu ho¹ch nhiÒu h¬n; tuyÖt ®èi kh«ng nªn thÊy khã mμ
chïn b−íc.
C¸c cÊp, c¸c ngμnh ph¶i cã kÕ ho¹ch thiÕt thùc phôc vô
phong trμo hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp.
TÊt c¶ ®¶ng viªn, ®oμn viªn thanh niªn lao ®éng, chiÕn sÜ thi
®ua ë n«ng th«n h·y phÊn khëi tiÕn lªn hμng ®Çu cña phong
trμo ®æi c«ng, hîp t¸c, lËp thμnh tÝch lín trªn mÆt trËn s¶n xuÊt
n«ng nghiÖp!
 496 497 hå chÝ Minh toμn tËp

§Ó lμm cho n−íc m¹nh, d©n giμu, ®Ó x©y dùng chñ nghÜa x·
héi, ®Ó gãp phÇn xøng ®¸ng vμo c«ng cuéc ®Êu tranh thùc hiÖn
thèng nhÊt n−íc nhμ, ®Ó x©y ®¾p h¹nh phóc cña m×nh vμ gia
®×nh m×nh, ®ång bμo n«ng d©n ta h·y h¨ng h¸i tiÕn lªn, ra søc
chèng óng, phßng
lôt, phßng b·o vμ ch¨m sãc ®ång ruéng, cÇn kiÖm x©y dùng BμI NãI T¹I LíP HäC CHÝNH TRÞ
hîp t¸c x·, quyÕt t©m thu ho¹ch vô mïa th¾ng lîi v−ît bËc
CñA GI¸O VI£N
vμ toμn diÖn!

Hå CHÝ MINH C¸c c«, c¸c chó ®Òu biÕt, gi¸o viªn ngμy nay kh«ng ph¶i lμ
"gâ ®Çu trÎ kiÕm c¬m", mμ lμ ng−êi phô tr¸ch ®μo t¹o nh÷ng
B¸o Nh©n d©n, sè 1966, c«ng d©n tiÕn bé, nh÷ng c¸n bé tiÕn bé cho d©n téc. NhiÖm vô
ngμy 3-8-1959. Êy rÊt lμ vÎ vang. C¸c c«, c¸c chó ph¶i ngμy cμng tiÕn bé ®Ó
d¹y cho con em ngμy cμng tiÕn bé, nÕu kh«ng th× sÏ ¶nh
h−ëng kh«ng tèt ®Õn con em.
Nh−ng ph¶i lμm thÕ nμo cho xøng ®¸ng víi tr¸ch nhiÖm
vÎ vang Êy?
C¸c c«, c¸c chó ®Õn ®©y häc ®−îc nhiÒu ®iÒu bæ Ých, nãi
chung cã tiÕn bé. Nh−ng x· héi loμi ng−êi ngμy nay tiÕn lªn
n¾m lÊy nguyªn tö. Ng−êi ta chinh phôc thiªn nhiªn, chiÕm
c¶ cung tr¨ng n÷a. TÊt c¶ tiÕn bé rÊt nhanh. C¸n bé vμ gi¸o
viªn còng ph¶i tiÕn bé cho kÞp thêi ®¹i th× míi lμm ®−îc
nhiÖm vô. Chí tù tóc, tù m·n, cho lμ giái råi th× dõng l¹i. Mμ
dõng l¹i lμ lïi b−íc, lμ l¹c hËu, m×nh tù ®μo th¶i tr−íc. Cho
nªn ph¶i cè g¾ng häc tËp ®Ó c¶i t¹o m×nh, c¶i t¹o t− t−ëng cña
m×nh, c¶i t¹o con em vμ gióp vμo viÖc c¶i t¹o x· héi.
C¶i t¹o t− t−ëng kh«ng ph¶i lμ khã, nÕu quyÕt t©m lμ
®−îc. Muèn c¶i t¹o t− t−ëng th× ph¶i n¾m lÊy vò khÝ cña chñ
nghÜa M¸c - Lªnin, mμ ë trong x· héi cò kh«ng thÓ cã ®−îc,
®ã lμ thËt thμ tù phª b×nh vμ phª b×nh.
C¸c c«, c¸c chó ®Òu lμ c¸n bé, th× ph¶i thi hμnh chÝnh
s¸ch cña §¶ng vμ ChÝnh phñ ®Ó phôc vô nh©n d©n, v× vËy c¸c
c«, c¸c chó ®èi víi nh÷ng vÊn ®Ò quèc tÕ còng nh− trong n−íc
 498
ph¶i bμn b¹c víi nhau ®Ó cho cã lËp tr−êng v÷ng vμ c¸ch xem
xÐt ®óng ®¾n.
Cã ng−êi ngê lùc l−îng cña phe x· héi chñ nghÜa m¹nh
hay yÕu, cã ng−êi cho Mü lμ m¹nh l¾m. Cã ng−êi nöa ngê
nöa tin. §ã lμ ch−a xem sù thËt. LÞch sö gÇn ®©y kh«ng xa,
®é 40 n¨m nay, ®· chøng tá bªn nμo m¹nh. Bèn m−¬i mèt
n¨m tr−íc, ai thèng trÞ trªn thÕ giíi nμy? Chñ nghÜa t− b¶n.
Ngμy nay thÕ giíi nμy lμ cña ai? Ch−a ph¶i cña chñ nghÜa x·
héi, nh−ng søc x· héi chñ nghÜa cμng ngμy cμng m¹nh, søc
t− b¶n chñ nghÜa ngμy cμng yÕu.
Tr−íc kia Ph¸p cã m¹nh kh«ng? M¹nh. B¾t ®Çu kh¸ng
chiÕn nã còng m¹nh, nh−ng nã m¹nh mμ yÕu, m×nh yÕu mμ
m¹nh. Nã m¹nh nhê cã xe t¨ng, tμu chiÕn, cã bé ®éi cã kinh
nghiÖm. M×nh m¹nh mμ m¹nh gÊp mÊy nã v× m×nh cã tinh
thÇn, cã chÝnh nghÜa, cã lßng yªu n−íc. Cuèi cïng ai th¾ng?
Ta th¾ng.
L¹i vÝ dô Trung Quèc, n¨m 1945, T−ëng rÊt m¹nh, nã cã
5 triÖu qu©n, l¹i ®−îc Mü gióp. Cßn qu©n ®éi cña §¶ng Céng
s¶n lμ Gi¶i phãng qu©n kh«ng ®Çy 1 triÖu, khÝ giíi l¹i thiÕu.
Nh−ng ai th¾ng? C¸ch m¹ng th¾ng, nh©n d©n th¾ng.
H«m 15 th¸ng 5 võa qua, Liªn X« l¹i phãng vÖ tinh lÇn
thø 3. C¸c c«, c¸c chó cã thÝch kh«ng? Cã. VÖ tinh thø 3 nÆng
h¬n 1 tÊn 3, mμ Mü th× chØ míi phãng mét qu¶ b−ëi. VÒ khoa
häc kü thuËt nh− thÕ lμ ai m¹nh? Liªn X«. Liªn X« m¹nh lμ
m×nh m¹nh, cña Liªn X« lμ cña phe ta.
Cã ng−êi nghi ngê sù ®oμn kÕt gi÷a c¸c n−íc trong phe x·
héi chñ nghÜa. C¸c c«, c¸c chó cã ®äc Tuyªn ng«n cña c¸c
®¶ng céng s¶n vμ c«ng nh©n häp n¨m ngo¸i ë M¸txc¬va
kh«ng? ThÕ cã thÊm thÝa kh«ng? Cã ®oμn kÕt kh«ng?
ë n−íc ta, ai gióp ta (mμ lμ cho kh«ng ta) ®Ó ta x©y dùng
kinh tÕ? Liªn X«, Trung Quèc vμ c¸c n−íc anh em kh¸c. NÕu
kh«ng ®oμn kÕt th× cã gióp nh− thÕ kh«ng? Chõng Êy ®ñ tá râ
ta ®oμn kÕt.
VÒ phong trμo ®Êu tranh cho hoμ b×nh, cã ng−êi ngê chiÕn
tranh sÏ x¶y ra, nhÊt lμ Mü vÉn cø thö bom nguyªn tö. NÕu
kh«ng cã phe x· héi chñ nghÜa v÷ng ch¾c, kh«ng cã phong
trμo hoμ b×nh thÕ giíi réng lín th× chiÕn tranh sÏ næ hoÆc thÕ
giíi l¹i trë l¹i nh− 41 n¨m vÒ tr−íc. Nhê cã Liªn X«, nhê cã
499 hå chÝ Minh toμn tËp
nh©n d©n thÕ giíi ®oμn kÕt, nh©n d©n c¸c n−íc t− b¶n ®oμn
kÕt, chÝnh c¸c nhμ khoa häc t− s¶n cña Mü vμ T©y §øc còng
®−a ra b¶n kªu gäi chèng viÖc thö bom nguyªn tö, chÝnh c¸c
b¹n cña ta trong ruét ®Þch còng chèng l¹i chiÕn tranh. NÕu
kh«ng cã phong trμo hoμ b×nh réng lín th× Ai CËp bÞ nuèt råi,
Xyry vμ In®«nªxia còng thÕ. NÕu 1 ng−êi hoμi nghi, 100
ng−êi hoμi nghi, hμng v¹n ng−êi hoμi nghi th× hoμ b×nh sÏ
thÊt b¹i.
Cã ng−êi hoμi nghi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, cã ®óng kh«ng?
NÕu §¶ng l·nh ®¹o kh«ng ®óng th× C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m
cã thμnh c«ng kh«ng? Kh¸ng chiÕn cã th¾ng lîi kh«ng? H¬n 8
triÖu n«ng d©n miÒn B¾c cã ruéng cμy kh«ng? 3 n¨m kh«i
phôc kinh tÕ cã hoμn thμnh ®−îc kh«ng? Vμ ngμy nay, ®ang
vμo thêi kú qu¸ ®é tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi cã ®−îc kh«ng?
§¶ng lμ ng−êi, §¶ng lμ c¸n bé, lμ ®¶ng viªn, tÊt nhiªn cã sai
lÇm. Nh−ng trong c¶i c¸ch ruéng ®Êt, th¾ng lîi vÉn lμ chñ
yÕu. C¸c chó lín tuæi ch¾c biÕt cã lóc nμo miÒn B¾c l¹i ®ñ
thãc ¨n nh− ngμy nay, l¹i cßn cã thõa ®Ó b¸n ra ngoμi vμ ®Ó
dù tr÷. §ã lμ nhê ®©u? Nhê c¶i c¸ch ruéng ®Êt. Nh−ng sai
lÇm cña §¶ng vμ cña chóng ta kh¸c h¼n víi sai lÇm cña
nh÷ng bän kh¸c. §¶ng thÊy sai th× quyÕt t©m söa ch÷a. Thêi
®Õ quèc, t− b¶n cã bao giê nã nãi cã sai lÇm, xin söa ch÷a
®©u. §¶ng lμ ng−êi, nªn cã sai lÇm, nh−ng v× cã chñ nghÜa
M¸c - Lªnin, cã môc ®Ých phôc vô nh©n d©n, cã phª b×nh vμ
tù phª b×nh, cho nªn kiªn quyÕt söa ch÷a. Lóc §¶ng ph¸t
hiÖn sai lÇm th× ë n«ng th«n vμ thμnh thÞ lóc ®Çu cã hoang
mang, nh−ng sau nh©n d©n hiÓu vμ tin t−ëng nªn ®· quyÕt
t©m hoμn thμnh nh÷ng c«ng t¸c lín.
Nãi vÒ c¸n bé trong §¶ng còng nh− ngoμi §¶ng, cã mét sè
ng−êi gi÷ th¸i ®é bμng quan. Hä nh− con èc tï, chui vμo vá
råi mÆc. C¸i ®ã lμ chñ nghÜa c¸ nh©n, lμ t− t−ëng tiÓu t− s¶n
xÊu. Ng−êi c¸ch m¹ng lμ chÝ c«ng v« t−, bÊt kú viÖc lín viÖc
nhá ph¶i nghÜ ®Õn nh©n d©n, Tæ quèc vμ giai cÊp, thÕ th×
kh«ng thÓ bμng quan ®−îc.
 500
VÝ dô: ai còng muèn ¨n ngon, mÆc ®Ñp, nh−ng trong lóc
nμy nhiÒu ng−êi cßn thiÕu thèn, m×nh chØ nghÜ ®Õn ¨n ngon,
mÆc ®Ñp th× cã ®óng kh«ng? M×nh ph¶i nghÜ ®Õn ®ång bμo.
V× bμng quan mμ kh«ng chó ý g× ®Õn ®Êu tranh chÝnh trÞ
vμ t− t−ëng, ai cø mÆc ai. ¡n x«i chïa th× ®¸nh chu«ng, hÕt
x«i chïa th× kh«ng ®¸nh chu«ng. Ta lμ c¸n bé chuyªn m«n, cã
chuyªn m«n mμ kh«ng cã chÝnh trÞ giái th× dï häc giái mÊy
d¹y trÎ con còng háng. ChÝnh trÞ lμ linh hån, chuyªn m«n lμ
c¸i x¸c. Cã chuyªn m«n mμ kh«ng cã chÝnh trÞ th× chØ cßn c¸i
x¸c kh«ng hån. Ph¶i cã chÝnh trÞ tr−íc råi cã chuyªn m«n.
NÕu thÇy gi¸o, c« gi¸o bμng quan th× l¹i ®óc ra mét sè c«ng
d©n kh«ng tèt, c¸n bé kh«ng tèt. Nãi tãm l¹i, chÝnh trÞ lμ ®øc,
chuyªn m«n lμ tμi. Cã tμi mμ kh«ng cã ®øc lμ háng. Cã ®øc
mμ chØ i, tê th× d¹y thÕ nμo? §øc ph¶i cã tr−íc tμi. Tr−íc hÕt
ph¶i d¹y trÎ yªu Tæ quèc, yªu lao ®éng, yªu ®ång bμo vμ yªu
chñ nghÜa x· héi. Nh−ng cã ng−êi ra bμi to¸n, bμy cho trÎ con
so s¸nh ta víi Mü, Mü cã nh÷ng c¸i g×, cã bao nhiªu, Mü h¬n
ta nh÷ng g×? Cã ph¶i ®Êy lμ bμi häc ph¶n quèc kh«ng? TrÎ
em nh− c¸i g−¬ng trong s¸ng, thÇy tèt th× ¶nh h−ëng tèt,
thÇy xÊu th× ¶nh h−ëng xÊu, cho nªn ph¶i chó ý gi¸o dôc
chÝnh trÞ t− t−ëng tr−íc, chÝnh thÇy gi¸o, c« gi¸o còng ph¶i
tiÕn bé vÒ t− t−ëng.
B©y giê B¸c l¹i nãi ®Õn thÇy gi¸o, tr−êng häc, c¸ch d¹y vμ
häc trß. Häc trß tèt hay xÊu lμ do thÇy gi¸o, c« gi¸o tèt hay
xÊu. C¸c c«, c¸c chó ph¶i nhËn râ tr¸ch nhiÖm cña m×nh.
Ph¶i lu«n lu«n ®Æt c©u hái: d¹y ai? Nãi chung lμ häc trß. D¹y
®Ó lμm g×? D¹y cho nã yªu n−íc, yªu nh©n d©n, yªu lao ®éng,
yªu chñ nghÜa x· héi, hay ®μo t¹o thμnh mét lò cao båi. Lóc
®ã míi t×m c¸ch d¹y. VÒ c¸ch d¹y th× quÇn chóng c«ng nh©n,
n«ng d©n, trÝ thøc cã nhiÒu kinh nghiÖm. Gi¸o viªn nªn khªu
gîi nh÷ng kinh nghiªm ®Ó t×m c¸ch d¹y tèt. Kh«ng ph¶i ngåi
chê Bé Gi¸o dôc nghÜ ra. H·y xem c«ng nh©n thi ®ua s¶n
xuÊt nhiÒu, nhanh, tèt, rÎ. TÊt c¶ mäi ngμnh muèn tiÕn lªn
501 hå chÝ Minh toμn tËp
chñ nghÜa x· héi, muèn cho d©n giμu n−íc m¹nh th× ph¶i thi
®ua. Gi¸o viªn ta còng ph¶i thi ®ua d¹y nhanh, tr−íc kia lu
bï nhåi sä, b©y giê ph¶i t×m c¸ch d¹y nhanh, nhiÒu, tèt vμ rÎ.
Gi¸o viªn ph¶i chó ý c¶ tμi, c¶ ®øc, tμi lμ v¨n ho¸, chuyªn
m«n, ®øc lμ chÝnh trÞ. Muèn cho häc sinh cã ®øc th× gi¸o viªn
ph¶i cã ®øc. VÝ nh− b¶o häc trß ph¶i dËy sím mμ gi¸o viªn
th× tr−a míi dËy. Cho nªn thÇy gi¸o, c« gi¸o ph¶i g−¬ng mÉu,
nhÊt lμ ®èi víi trÎ con. Tr¸ch nhiÖm ®ã rÊt lμ vÎ vang, quan
träng.
Néi dung d¹y cña ta ph¶i thiªn vÒ lao ®éng. Tr−íc kia th×
®μo t¹o thμnh c¸c cËu tó, c« tó xem khinh lao ®éng. B©y giê
th× ph¶i yªu lao ®éng, thùc sù lao ®éng. Ta lμm dÇn dÇn, "t¶"
qu¸ còng kh«ng ®−îc, nh−ng ph¶i ®i ®Õn mét chÕ ®é häc tËp
bao gåm v¨n ho¸, kü thuËt vμ lao ®éng. Tr−íc kia cã c©u:
"v¹n ban giai h¹ phÈm, duy h÷u ®éc th− cao". C¸c c«, c¸c chó
cã hiÓu kh«ng? C©u Êy cã nghÜa: tÊt c¶ mäi ngμnh ®Òu ë d−íi,
duy cã viÖc häc lμ cao... §ã lμ thêi phong kiÕn, häc cèt ®Ó lμm
quan. Ngμy nay ph¶i võa häc võa lao ®éng.
VÒ vÊn ®Ò nμy Trung Quèc cã nhiÒu kinh nghiÖm hay.
HiÖn nay ë Trung Quèc, cã mét sè tr−êng ®¹i häc (sau nμy th×
sÏ thi hμnh kh¾p c¶), mét sè tr−êng trung häc tù cÊp tù tóc
lÊy chi phÝ trong tr−êng kh«ng xin tiÒn ChÝnh phñ, mét nöa
ngμy lμm, mét nöa ngμy häc. B¸c cã ®Õn th¨m mét tr−êng
trung häc chuyªn khoa lμm m¸y bay, cã 1000 häc sinh, hä
võa häc võa lμm nh÷ng m¸y mãc b¸n cho ChÝnh phñ. L¹i cã
tr−êng trung häc chuyªn khoa n«ng l©m vì hoang, trång lóa,
ng«, nu«i lîn, tr©u; hä gÆt lÊy lóa, ng« ®Ó ¨n, b¸n lîn, tr©u ®Ó
tù tóc. ChÝnh phñ kh«ng ph¶i xuÊt tiÒn, ®Ó tiÒn x©y dùng
c«ng nghiÖp.
ë ta, B¸c cã ®i vÒ n«ng th«n th¨m mét vμi tr−êng häc,
B¸c thÊy cã tr−êng kh«ng cã c©y, v¸ch th× ®· r¬i, ®Êt th× cã
mμ kh«ng trång lÊy mét c©y rau, mét c©y ít. Cã ®Êt, cã ng−êi
mμ ®Ó kh«ng, nh− thÕ cã ®au ruét kh«ng? Söa sang tr−êng
líp, ®ã lμ viÖc cña thÇy, cña trß, cã thÓ lμm ®−îc nh−ng
 502
kh«ng chÞu lμm.
B¸c nghe nãi mét sè gi¸o viªn phμn nμn lμ kh«ng ®−îc
chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng coi träng. Ng−êi ta cã c©u: "H÷u x¹
tù nhiªn h−¬ng". Gi¸o viªn ch−a ®−îc coi träng lμ v× ch−a cã
h−¬ng, cßn xa rêi quÇn chóng. Cã nhiÒu gi¸o viªn ®−îc quÇn
chóng coi träng, nh− chiÕn sÜ thi ®ua, gi¸o viªn b×nh d©n häc
vô, hä cïng víi nh©n d©n kÕt thμnh mét khèi nªn ®−îc quÇn
chóng yªu mÕn. NÕu gi¸o viªn t¸ch rêi ra, tù cho m×nh lμ trÝ
thøc, th× lμm sao quÇn chóng coi träng ®−îc. Kh«ng ph¶i
riªng thÇy gi¸o, mμ c¸c c¸n bé kh¸c còng thÕ, ph¶i cïng víi
quÇn chóng lμm thμnh mét khèi, kh«ng ph¶i nãi lý luËn mμ
thùc sù. Håi bÝ mËt, kh«ng cã quÇn chóng ñng hé th× c¸n bé
kh«ng cã c¬m ¨n, kh«ng lμm c«ng t¸c ®−îc, cã khi l¹i bÞ ®Þch
b¾t. Muèn quÇn chóng yªu th−¬ng th× ph¶i cïng víi quÇn
chóng kÕt thμnh mét khèi. Nh− thÕ th× ph¶i khã nhäc, chø
kh«ng ph¶i gÆp ai cø nãi t«i yªu, t«i yªu... Ph¶i gióp ®ì nh©n
d©n, viÖc lín, viÖc nhá ®Òu tá ra yªu ®ång bμo thùc sù.
ThÇy gi¸o ph¶i g−¬ng mÉu, trùc tiÕp lμm nhiÖm vô: ®μo
t¹o nh÷ng c«ng d©n tèt, nh÷ng c¸n bé tèt sau nμy, gãp phÇn
x©y dùng chñ nghÜa x· héi, lμm cho miÒn B¾c v÷ng m¹nh
thμnh hËu thuÉn cho cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhμ.
B¸c chóc c¸c c«, c¸c chó vui vÎ, ®oμn kÕt, tiÕn bé.
Nãi n¨m 1959.
B¶n ®¸nh m¸y cã bót tÝch
söa ch÷a, l−u t¹i
B¶o tμng Hå ChÝ Minh.
503 hå chÝ Minh toμn tËp
PH¸T BIÓU T¹I LÔ PHONG QU¢N HμM
CÊP T¦íNG CHO MéT Sè C¸N Bé
CAO CÊP TRONG QU¢N §éI
Th−a c¸c vÞ,
C¸c ®ång chÝ,
§Ó x©y dùng qu©n ®éi tiÕn lªn chÝnh quy ®Æng phôc vô lîi
Ých cña c¸ch m¹ng, ChÝnh phñ ta ®· trao qu©n hμm cho c¸n
bé vμ chiÕn sÜ trong qu©n ®éi. ViÖc ®ã ®· lμm ®−îc tèt.
H«m nay, ChÝnh phñ tiÕp tôc trao qu©n hμm cho c¸c ®ång
chÝ.
D−íi sù l·nh ®¹o s¸ng suèt cña §¶ng vμ ChÝnh phñ, ®−îc
sù ñng hé hÕt lßng cña nh©n d©n, víi tinh thÇn cè g¾ng vμ
ph¸t huy truyÒn thèng tèt ®Ñp cña mét qu©n ®éi c¸ch m¹ng,
c¸c ®ång chÝ ®· cã nhiÒu thμnh tÝch, hoμn thμnh tèt nh÷ng
c«ng t¸c cña §¶ng vμ ChÝnh phñ trao cho.
T«i còng thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vμ ChÝnh phñ khen
ngîi tÊt c¶ c¸n bé vμ chiÕn sÜ trong qu©n ®éi.
§Ó gãp phÇn thùc hiÖn nhiÖm vô c¸ch m¹ng trong giai
®o¹n míi, qu©n ®éi ta cÇn ph¶i tiÕn bé h¬n n÷a. Toμn thÓ c¸n
bé vμ chiÕn sÜ cÇn ph¶i ra søc häc tËp chÝnh trÞ, qu©n sù, v¨n
ho¸, cÇn ph¶i n©ng cao lËp tr−êng vμ t− t−ëng cña giai cÊp
c«ng nh©n, cÇn ph¶i n¾m v÷ng ®−êng lèi qu©n sù cña §¶ng,
ra søc rÌn luyÖn kü thuËt vμ chiÕn thuËt, cÇn ph¶i lu«n lu«n
n©ng cao c¶nh gi¸c, b¶o vÖ Tæ quèc, b¶o vÖ nh©n d©n, tham
gia lao ®éng s¶n xuÊt vμ thùc hμnh tiÕt kiÖm, cÇn ph¶i th¾t
 504
chÆt ®oμn kÕt trong néi bé vμ ®oμn kÕt víi nh©n d©n, tuyÖt
®èi chÊp hμnh mäi ®−êng lèi, chÝnh s¸ch cña §¶ng vμ ChÝnh
phñ.
§Ó l·nh ®¹o qu©n ®éi tiÕn bé kh«ng ngõng, c¸c ®ång chÝ
cÇn ph¶i trau dåi ®¹o ®øc c¸ch m¹ng, khiªm tèn, gi¶n dÞ, gÇn
gòi quÇn chóng vμ g−¬ng mÉu vÒ mäi mÆt. Dï ë c−¬ng vÞ
nμo, chóng ta còng ®Òu ph¶i cè g¾ng ®Ó xøng ®¸ng lμ ng−êi
®μy tí trung thμnh vμ tËn tuþ cña nh©n d©n.
Mong c¸c ®ång chÝ lu«n lu«n tiÕn bé vμ lμm trßn tr¸ch
nhiÖm nÆng nÒ vμ vÎ vang cña m×nh.
Nãi ngμy 1-9-1959.
S¸ch Nh÷ng lêi kªu gäi cña
Hå Chñ tÞch, Nxb. Sù thËt,
Hμ Néi, 1960, t.V, tr.248-249.
505 hå chÝ Minh toμn tËp
BμI NãI T¹I CUéC MÝT TINH
CñA NH¢N D¢N THñ §¤
Kû NIÖM NGμY 2-9
§ång bμo yªu quý,
H«m nay lμ mét ngμy vui s−íng cña chóng ta, còng lμ
mét ngμy vui s−íng cña c¸c n−íc anh em trong phe x· héi
chñ nghÜa, cña c¸c n−íc b¹n trong phong trμo d©n téc gi¶i
phãng.
Trong 14 n¨m qua, phe ta ngμy cμng m¹nh. Kinh tÕ,
chÝnh trÞ, v¨n ho¸, ngo¹i giao, quèc phßng cña n−íc ta ngμy
cμng tiÕn bé vμ sÏ tiÕn bé nhiÒu h¬n n÷a. Chóng ta quyÕt x©y
dùng mét n−íc ViÖt Nam hoμ b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n
chñ vμ giμu m¹nh. Chóng ta nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.
§¶ng Lao ®éng ViÖt Nam mu«n n¨m!
N−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ mu«n n¨m!
H«m nay chóng ta l¹i rÊt sung s−íng cã ®oμn ®¹i biÓu
§¶ng vμ ChÝnh phñ n−íc Céng hoμ Nh©n d©n M«ng Cæ do
®ång chÝ Thñ t−íng Xª®enban l·nh ®¹o ®Õn dù lÔ Quèc
kh¸nh víi chóng ta vμ chuyÓn t×nh h÷u nghÞ th©n thiÕt nhÊt
cña nh©n d©n M«ng Cæ cho nh©n d©n ta.
T×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n M«ng Cæ vμ nh©n d©n ViÖt
Nam mu«n n¨m!
T×nh ®oμn kÕt gi÷a c¸c n−íc x· héi chñ nghÜa ®øng ®Çu lμ
Liªn X« vÜ ®¹i mu«n n¨m!
§ång chÝ Thñ t−íng Xª®enban mu«n n¨m!
H«m nay chóng ta l¹i sung s−íng cã nh÷ng ph¸i ®oμn vμ
 506 507 hå chÝ Minh toμn tËp

nh÷ng ®¹i biÓu c¸c n−íc anh em vμ c¸c n−íc b¹n ®Õn dù lÔ
Quèc kh¸nh
víi chóng ta nh−: §oμn ®¹i biÓu Tæng c«ng héi Trung Quèc,
®¹i biÓu Héi ®ång Trung −¬ng c¸c c«ng ®oμn Bungari, ®oμn
®¹i biÓu c«ng nh©n nhμ m¸y dÖt B×nh Nh−ìng, ®oμn ®¹i biÓu
thanh niªn In®«nªxia, ®oμn ®¹i biÓu thanh niªn X©ylan,
®oμn ®¹i biÓu phô n÷ Angiªri, ®oμn ®¹i biÓu phô n÷ Tuynidi,
®¹i biÓu PhËt gi¸o Nªpan, bμ Idaben Blum, Uû viªn Chñ tÞch
®oμn Héi ®ång hoμ b×nh thÕ giíi, ®oμn thÓ thao Ir¾c, v.v..
Hoan h« c¸c ph¸i ®oμn vμ c¸c ®¹i biÓu!
T×nh ®oμn kÕt gi÷a nh©n d©n c¸c n−íc ¸ - Phi mu«n n¨m!
Chñ nghÜa x· héi mu«n n¨m!
Hoμ b×nh thÕ giíi mu«n n¨m!
Nãi ngμy 2-9-1959.
S¸ch Nh÷ng lêi kªu gäi cña
Hå Chñ tÞch, Nxb. Sù thËt,
Hμ Néi, 1960, t.V,tr.250-251.
§IÖN GöI HéI NGHÞ CHèNG
VIÖC CHÝNH PHñ PH¸P §ÞNH THö
BOM NGUY£N Tö ë XAHARA
KÝnh göi: Ban Th− ký th−êng trùc Héi ®ång
®oμn kÕt nh©n d©n ¸ - Phi,
L¬ Ke,
Nh©n dÞp khai m¹c Héi nghÞ chèng viÖc ChÝnh phñ Ph¸p
dù ®Þnh thö bom nguyªn tö ë Xahara, t«i xin göi ®Õn Héi
nghÞ lêi ñng hé nhiÖt liÖt.
ViÖc ChÝnh phñ Ph¸p s¾p thö vò khÝ nguyªn tö ë Xahara
sÏ ®e do¹ nghiªm träng ®êi sèng cña hμng tr¨m triÖu nh©n
d©n ch©u Phi, vμ ®i ng−îc l¹i nguyÖn väng thiÕt tha víi hoμ
b×nh cña toμn thÓ loμi ng−êi. Nh©n d©n vμ ChÝnh phñ n−íc
ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ triÖt ®Ó ñng hé phong trμo ®Êu
tranh cña nh©n d©n ch©u Phi nh»m buéc ChÝnh phñ Ph¸p
ph¶i bá viÖc thö vò khÝ nguyªn tö ë Xahara, ph¶i t«n träng
quyÒn lîi cña c¸c d©n téc ch©u Phi ®−îc sèng yªn æn vμ t«n
träng nÒn hoμ b×nh thÕ giíi.
T«i chóc Héi nghÞ thμnh c«ng.

Ngμy 3 th¸ng 9 n¨m 1959

Hå CHÝ MINH

B¸o Nh©n d©n, sè 2000,

ngμy 7-9-1959.
 508 509 hå chÝ Minh toμn tËp

Tr−íc kia, 95% nh©n d©n lμ mï ch÷, hiÖn nay n¹n mï

ch÷ ®· ®−îc thanh to¸n.
Hái: Theo ý Chñ tÞch, ®Æc ®iÓm næi bËt nhÊt trong mèi
quan hÖ gi÷a hai n−íc chóng ta lμ g×?
TR¶ LêI PHáNG VÊN CñA B¸O
Tr¶ lêi: §Æc ®iÓm cña mèi quan hÖ gi÷a hai n−íc chóng ta
TIN TøC M¸TXC¥VA NH¢N DÞP lμ t×nh th©n ¸i v« s¶n.
NGμY QUèC KH¸NH (2-9) Hái: Chñ tÞch ®· ë th¨m n−íc chóng t«i c¸ch ®©y mÊy
tuÇn. Xin Chñ tÞch cho biÕt c¶m t−ëng cña Chñ tÞch trong
Hái: §éc gi¶ b¸o chóng t«i sÏ rÊt vui mõng ®−îc biÕt ý cuéc ®i th¨m ®ã?
kiÕn cña Chñ tÞch vÒ giai ®o¹n hiÖn nay cña sù ph¸t triÓn
kinh tÕ vμ v¨n ho¸ cña n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ. Tr¶ lêi: Qua cuéc ®i th¨m, t«i cã hai c¶m t−ëng næi bËt
Chñ tÞch cã thÓ nãi cho chóng t«i biÕt nh÷ng g× vÒ vÊn ®Ò ®ã? nhÊt:
Tr¶ lêi: Nhê nh÷ng cè g¾ng cña b¶n th©n chóng t«i vμ sù
gióp ®ì th©n ¸i cña nh÷ng n−íc anh em, tr−íc hÕt lμ cña 1. ë ®©u t«i còng ®−îc ®ãn tiÕp nh− mét ng−êi anh em, bμ
Liªn X« vμ n−íc Céng hoμ Nh©n d©n Trung Hoa, chóng t«i con.
®· thu ®−îc nh÷ng tiÕn bé nh− nh÷ng con sè d−íi ®©y chØ râ
mét c¸ch v¾n t¾t: 2. ë ®©u t«i còng nhËn thÊy r»ng nh©n d©n Liªn X«, d−íi
sù l·nh ®¹o cña §¶ng Céng s¶n Liªn X«, ®ang h¨ng h¸i lμm
Kinh tÕ 1955 1959 viÖc ®Ó x©y dùng chñ nghÜa céng s¶n.
S¶n l−îng lóa 3.604.000 tÊn 5.526.000 tÊn T«i göi lêi chμo th©n ¸i tíi nh÷ng ng−êi céng t¸c víi quý
§iÖn 52.936.000 kil«o¸t 200.000.000 kil«o¸t b¸o vμ ®éc gi¶ cña quý b¸o.
giê giê
Than 641.500 tÊn 2.050.000 tÊn B¸o Nh©n d©n, sè 2005,
Xi m¨ng 8.450 tÊn 370.000 tÊn ngμy 12-9-1959.
V¶i 8.386.000 th−íc 76.000.000 th−íc

V¨n ho¸ 1955 1959

Häc sinh c¸c tr−êng 716.000 1.460.000
phæ th«ng
Sinh viªn 1.122 8.200
Häc sinh c¸c tr−êng 3.277 16.000
kü thuËt
 510 511 hå chÝ Minh toμn tËp

C¸n bé cÇn cè g¾ng ph¸t triÓn −u ®iÓm, söa ch÷a khuyÕt

®iÓm ®Ó lμm tèt cuéc vËn ®éng hîp t¸c ho¸.

Nãi ngμy 12-9-1959.

B¸o Nh©n d©n, sè 2006,
ngμy 13-9-1959.
NãI CHUYÖN T¹I HéI NGHÞ
TæNG KÕT PHONG TRμO
HîP T¸C HO¸ N¤NG NGHIÖP

Chóng ta tæ chøc hîp t¸c x· tr−íc hÕt lμ nh»m môc ®Ých

n©ng cao ®êi sèng cña n«ng d©n.
Muèn n©ng cao ®êi sèng th× ph¶i tæ chøc cho tèt, ph¶i
t¨ng gia s¶n xuÊt vμ thùc hμnh tiÕt kiÖm. Muèn vËy, ph¶i
lμm ®óng ®−êng lèi, chÝnh s¸ch cña Trung −¬ng. Ph¶i tæ chøc
tèt c¸c tæ ®æi c«ng th−êng xuyªn cã b×nh c«ng chÊm ®iÓm, råi
tõ ®ã mμ ®−a lªn hîp t¸c x·.
CÇn cñng cè tèt nh÷ng hîp t¸c x· ®· cã. Trong sè h¬n
16.000 hîp t¸c x· nμy, cÇn xem xÐt c¸i nμo tèt, c¸i nμo võa,
c¸i nμo kÐm ®Ó cã kÕ ho¹ch cñng cè. C¸i ®· tèt th× lμm tèt
thªm, c¸i võa ®−a lªn tèt, c¸i kÐm ®−a lªn võa, råi lªn tèt.
NÕu cñng cè tèt h¬n 16.000 hîp t¸c x· ®· cã, th× sè hîp t¸c x·
cã thÓ t¨ng lªn gÊp hai, ba lÇn.
Ph¶i ph¸t triÓn hîp t¸c x· mét c¸ch thËt ch¾c ch¾n,
kh«ng nªn ch¹y theo sè l−îng.
Muèn cñng cè vμ ph¸t triÓn hîp t¸c x· tèt, ph¶i chó ý ®Õn
viÖc s¶n xuÊt, lμm sao cho hîp t¸c x· nãi chung vμ x· viªn
nãi riªng, kh«ng nh÷ng t¨ng thu nhËp vÒ thãc lóa mμ cßn
t¨ng vÒ nhiÒu mÆt s¶n xuÊt kh¸c. Ph¶i cÇn kiÖm x©y dùng
hîp t¸c x·, tr¸nh ¨n tiªu l·ng phÝ.
Tõ trung −¬ng ®Õn ®Þa ph−¬ng, c¸c ngμnh c¸c cÊp cÇn
thËt sù tham gia cuéc vËn ®éng hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp. C¸c
ngμnh n«ng l©m, thuû lîi, mËu dÞch, tuyªn truyÒn... cÇn thËt
sù gãp søc tham gia vμ ®Èy m¹nh phong trμo hîp t¸c ho¸.
 512 513 hå chÝ Minh toμn tËp

§iÖn MõNG LI£N X¤ §IÖN MõNG CHÝNH PHñ L¢M THêI

PHãNG THμNH C¤NG T£N LöA N¦íC CéNG HOμ ANGI£RI
L£N MÆT TR¡NG
KÝnh göi ¤ng Phera Apba,
Thñ t−íng ChÝnh phñ l©m thêi
KÝnh göi ®ång chÝ K.V«r«silèp vμ
n−íc Céng hoμ Angiªri ë L¬ Ke ,
®ång chÝ N.Kh¬rótsèp kÝnh mÕn,
Nh©n dÞp kû niÖm mét n¨m ngμy thμnh lËp ChÝnh phñ
Nh©n d©n ViÖt Nam rÊt lÊy lμm sung s−íng tr−íc sù
l©m thêi n−íc Céng hoμ Angiªri, thay mÆt nh©n d©n ViÖt
thμnh c«ng vÒ ho¶ tiÔn Liªn X« ®· tíi mÆt tr¨ng. Thμnh c«ng
Nam vμ ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ, t«i xin
®ã lμ mét th¾ng lîi míi cña nÒn khoa häc x«viÕt. Chóng t«i
göi ®Õn Ngμi vμ nh©n d©n Angiªri anh em lêi chóc mõng
xin göi ®Õn c¸c ®ång chÝ nh÷ng lêi chμo mõng anh em nång
nhiÖt liÖt.
nhiÖt vμ nhê c¸c ®ång chÝ chuyÓn ®Õn nh÷ng nhμ b¸c häc, kü
Chóc nh©n d©n Angiªri thu nhiÒu th¾ng lîi to lín.
s−, c«ng nh©n vμ nh©n d©n Liªn X« lêi chóc mõng thμnh thËt
Chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a hai d©n téc ViÖt Nam vμ Angiªri
cña chóng t«i.
ngμy cμng bÒn v÷ng.
Chóc Ngμi lu«n lu«n khoÎ m¹nh.
Ngμy 14 th¸ng 9 n¨m 1959
Hå CHÝ MINH
Chñ tÞch
n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
B¸o Nh©n d©n, sè 2008,
Hå CHÝ MINH
ngμy 15-9-1959.

B¸o Nh©n d©n, sè 2012,

ngμy 19-9-1959.
 514
BμI NãI T¹I HéI NGHÞ
THUû LîI TOμN MIÒN B¾C
Tr−íc hÕt, B¸c hái th¨m søc khoÎ c¸c chó vμ mong c¸c
chó lμm viÖc ë Héi nghÞ cho tèt.
C¸c chó ®Òu biÕt ViÖt Nam ta cã hai tiÕng Tæ quèc, ta
còng gäi Tæ quèc lμ ®Êt n−íc; cã ®Êt vμ cã n−íc, th× míi thμnh
Tæ quèc. Cã ®Êt l¹i cã n−íc th× d©n giμu, n−íc m¹nh.
N−íc còng cã thÓ lμm lîi nh−ng còng cã thÓ lμm h¹i,
nhiÒu n−íc qu¸ th× óng, lôt, Ýt n−íc qu¸ th× h¹n h¸n.
NhiÖm vô cña chóng ta lμ lμm cho ®Êt víi n−íc ®iÒu hoμ
víi nhau ®Ó n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n, x©y dùng chñ nghÜa
x· héi. VËy ta ph¶i lμm sao cho d©n cã ®ñ n−íc ®Ó t¨ng gia
s¶n xuÊt.
Muèn lμm ®−îc nh− thÕ cã ph¶i chØ B¸c vμ c¸c chó ®øng
ra lμm mμ ®−îc kh«ng? Kh«ng ®−îc!
Ai lμm c¸ch m¹ng? Nh©n d©n!
Ai kh¸ng chiÕn th¾ng lîi? Toμn d©n. VËy th× b©y giê
muèn cã ®ñ n−íc, muèn ®iÒu hoμ n−íc th× còng ph¶i toμn
d©n lμm thuû lîi. Muèn thÕ, c¸n bé ph¶i ®i ®óng ®−êng lèi
quÇn chóng, dùa vμo nh©n d©n; tr−íc hÕt ph¶i tin t−ëng lùc
l−îng vμ trÝ tuÖ cña nh©n d©n lμ v« cïng v« tËn. Tuyªn
truyÒn, gi¸o dôc, ®oμn kÕt, tæ chøc ®−îc trÝ tuÖ vμ lùc l−îng
®ã th× viÖc g× khã mÊy còng lμm ®−îc.
Trong kh¸ng chiÕn do lßng yªu n−íc cña ®ång bμo vμ do
§¶ng ta l·nh ®¹o ®· tËp hîp lùc l−îng cña nh©n d©n thμnh
mét khèi lín m¹nh, ®· ®−a kh¸ng chiÕn ®Õn th¾ng lîi. B©y giê
chóng ta x©y dùng chñ nghÜa x· héi, ®ã lμ mét c«ng cuéc l©u
dμi, lμm thuû lîi còng vËy, ph¶i l©u dμi míi giμnh ®−îc th¾ng
515 hå chÝ Minh toμn tËp
lîi lín. Ta cã lùc l−îng rÊtlín, n«ng d©n ta ®· cã tæ chøc chÆt
chÏ h¬n tr−íc, cã tæ ®æi c«ng, cã hîp t¸c x·. V× thÕ ph¶i dùa
vμo tæ chøc Êy, lùc l−îng Êy mμ lμm thuû lîi theo ®−êng lèi,
ph−¬ng ch©m cña §¶ng.
C¸c hîp t¸c x· vμ tæ ®æi c«ng ph¶i ®øng ra lμm nßng cèt
trong c«ng t¸c thuû lîi; qua c«ng t¸c thuû lîi mμ cñng cè vμ
x©y dùng c¸c tæ ®æi c«ng vμ hîp t¸c x·.
HiÖn nay ta cã h¬n 16.500 hîp t¸c x·, nh− thÕ ch−a ph¶i
lμ nhiÒu, hîp t¸c x· cã c¸i tèt, cã c¸i võa, cã c¸i cßn kÐm; ph¶i
lμm sao cho c¸c hîp t¸c x· vμ tæ ®æi c«ng ngμy cμng tèt lªn,
thu nhËp cña x· viªn vμ tæ viªn ngμy cμng t¨ng lªn.
Muèn thu ho¹ch cña mäi ng−êi t¨ng lªn th× ruéng ph¶i
tèt, muèn ruéng tèt th× ph¶i lμm cá, bá ph©n lμ mét phÇn,
nh−ng tr−íc hÕt lμ ph¶i cã ®ñ n−íc. Nh− thÕ lμ ph¶i ra søc
lμm thuû lîi cho tèt.
Ph¶i nhí r»ng: khi mμ d©n ®· hiÓu râ th× mäi khã kh¨n
®Òu cã thÓ v−ît qua.
Muèn nh− thÕ, tr−íc hÕt c¸c c¸n bé ph¶i quyÕt t©m, nÕu
c¸n bé kh«ng cã quyÕt t©m, thÊy khã kh¨n mμ chïn b−íc th×
kh«ng lμm ®−îc.
Tr−íc ®©y v× thiÕu n−íc, n−íc kh«ng ®iÒu hoμ, nªn n¨m
nμo d©n còng mÊt nhiÒu c«ng søc, ChÝnh phñ còng tèn nhiÒu
tiÒn b¹c ®Ó chèng h¹n. Phong trμo nh©n d©n lμm thuû lîi mμ
ph¸t triÓn réng r·i th× nh©n d©n vμ ChÝnh phñ ®Òu ®ì vÊt v¶
mμ thu ho¹ch ngμy cμng t¨ng lªn.
Qua vô §«ng - Xu©n võa råi chóng ta ®· cã mét sè kinh
nghiÖm; thÊy ®−îc kinh nghiÖm tèt råi th× ph¶i quyÕt t©m
häc vμ lμm cho kú ®−îc.
Lμm thñy lîi ph¶i lμ phong trμo cña toμn d©n. X· nμy víi
x· kh¸c, huyÖn nμy víi huyÖn kh¸c, tØnh nμy víi tØnh kh¸c,
®Òu cã liªn quan víi nhau, ph¶i cïng lμm, ph¶i th¶o luËn víi
 516 517 hå chÝ Minh toμn tËp

nhau, ph¶i ®oμn kÕt gióp ®ì lÉn nhau, kh«ng nªn chØ nh×n
thÊy lîi Ých cña n¬i m×nh mμ ®Ó thiÖt cho n¬i kh¸c.
Tãm l¹i, lμm thuû lîi nhá th× nh©n d©n tù lμm ®−îc, l¹i
mau h−ëng, ChÝnh phñ kh«ng ph¶i tèn kÐm. Khi nh©n d©n
ta ®· thÊy kÕt qu¶ tèt vμ ®· cã kinh nghiÖm th× nh©n d©n cã
LêI C¡N DÆN GI¸O VI£N MÉU GI¸O
thÓ lμm thuû lîi lo¹i võa vμ lμm lín n÷a còng ®−îc.
Cuèi cïng, B¸c mong c¸c chó sau Héi nghÞ nμy vÒ vËn
®éng nh©n d©n thi ®ua lμm cho tèt, ChÝnh phñ sÏ th−ëng ®Æc Lμm mÉu gi¸o tøc lμ thay mÑ d¹y trÎ. Muèn lμm ®−îc thÕ
biÖt cho ®Þa ph−¬ng nμo ®¹t thμnh tÝch kh¸ nhÊt. th× tr−íc hÕt ph¶i yªu trÎ. C¸c ch¸u nhá hay quÊy, ph¶i bÒn
bØ, chÞu khã míi nu«i d¹y ®−îc c¸c ch¸u. D¹y trÎ còng nh−
Nãi ngμy 14-9-1959. trång c©y non. Trång c©y non ®−îc tèt th× sau nμy c©y lªn tèt.
S¸ch Nh÷ng lêi kªu gäi cña D¹y trÎ nhá tèt th× sau nμy c¸c ch¸u thμnh ng−êi tèt.
Hå Chñ tÞch, Nxb. Sù thËt, C«ng t¸c gi¸o viªn vμ mÉu gi¸o cã kh¸c nhau, nh−ng cïng
Hμ Néi, 1960, t.V, tr.260-262.
chung mét môc ®Ých ®μo t¹o nh÷ng ng−êi c«ng d©n tèt, c¸n
bé tèt cho Tæ quèc, cho chñ nghÜa x· héi. §iÒu tr−íc tiªn lμ
d¹y c¸c ch¸u vÒ ®¹o ®øc. Anh chÞ em gi¸o viªn vμ mÉu gi¸o
cÇn lu«n lu«n g−¬ng mÉu vÒ ®¹o ®øc ®Ó c¸c ch¸u noi theo.

B¸o Nh©n d©n, sè 2016,

ngμy 23-9-1959.
 518
DIÔN V¡N CHμO MõNG QUèC KH¸NH
LÇN THø 10 N¦íC CéNG HOμ NH¢N D¢N
TRUNG HOA T¹I B¾C KINH
Th−a ®ång chÝ Mao Tr¹ch §«ng, Chñ tÞch Ban ChÊp
hμnh Trung −¬ng §¶ng Céng s¶n Trung Quèc th©n mÕn,
Th−a ®ång chÝ L−u ThiÕu Kú, Chñ tÞch n−íc Céng hoμ
Nh©n d©n Trung Hoa th©n mÕn,
C¸c ®ång chÝ vμ c¸c b¹n th©n mÕn,
Nh©n dÞp chóc mõng Ngμy kû niÖm 10 n¨m thμnh lËp
n−íc Céng hoμ Nh©n d©n Trung Hoa, t«i xin thay mÆt Ban
ChÊp hμnh Trung −¬ng §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam, ChÝnh phñ
n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ, giai cÊp c«ng nh©n vμ
nh©n d©n ViÖt Nam göi tíi Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng
§¶ng Céng s¶n Trung Quèc, ChÝnh phñ n−íc Céng hßa Nh©n
d©n Trung Hoa, giai cÊp c«ng nh©n vμ nh©n d©n Trung Quèc
anh em lêi chóc mõng nång nhiÖt nhÊt.
C¸ch m¹ng Trung Quèc th¾ng lîi vμ viÖc thμnh lËp n−íc
Céng hoμ Nh©n d©n Trung Hoa lμ sù kiÖn vÜ ®¹i nhÊt trong
lÞch sö loμi ng−êi tiÕp theo C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi Nga.
M−êi n¨m qua, nh©n d©n Trung Quèc ®· hoμn thμnh th¾ng
lîi c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa vμ ®· giμnh ®−îc nh÷ng
thμnh tÝch lín lao trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi.
§−êng lèi chung, phong trμo tiÕn vät vμ viÖc thμnh lËp
c«ng x· nh©n d©n ®ang thóc ®Èy sù nghiÖp kiÕn thiÕt cña
n−íc Trung Hoa míi tiÕn lªn víi tèc ®é "mét ngμy b»ng 20
n¨m", mét tèc ®é ch−a tõng cã trong lÞch sö. Ngμy nay, n−íc
Céng hoμ Nh©n d©n Trung Hoa ®· trë thμnh mét c−êng quèc
lín, ngμy cμng cã t¸c dông quan träng trong sù nghiÖp b¶o vÖ
hoμ b×nh ë ViÔn §«ng vμ thÕ giíi.
Th¾ng lîi vÜ ®¹i cña nh©n d©n Trung Quèc lμ th¾ng lîi
519 hå chÝ Minh toμn tËp
cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin. Nh÷ng th¾ng lîi Êy ®· chøng tá
sù l·nh ®¹o s¸ng suèt cña §¶ng Céng s¶n Trung Quèc ®øng
®Çu lμ ®ång chÝ Mao Tr¹ch §«ng, ®· vËn dông mét c¸ch s¸ng
t¹o ch©n lý phæ biÕn cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin vμo thùc tiÔn
cô thÓ cña c¸ch m¹ng Trung Quèc. Nh÷ng th¾ng lîi Êy ®· cã
t¸c dông quan träng trong viÖc t¨ng c−êng uy lùc cña mÆt
trËn x· héi chñ nghÜa do Liªn X« ®øng ®Çu vμ ®· cæ vò m¹nh
mÏ phong trμo gi¶i phãng d©n téc ë ¸ - Phi vμ ch©u Mü
latinh.
ViÖt Nam vμ Trung Quèc lμ hai n−íc anh em, quan hÖ
mËt thiÕt víi nhau nh− m«i víi r¨ng, hai n−íc chóng ta ®· vμ
®ang cïng nhau s¸t vai phÊn ®Êu cho ®éc lËp d©n téc vμ chñ
nghÜa x· héi. Th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng Trung Quèc cã ý
nghÜa ®Æc biÖt to lín ®èi víi nh©n d©n ViÖt Nam.
TÊm g−¬ng chãi läi cña C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi Nga vμ
C¸ch m¹ng Trung Quèc ®· soi s¸ng con ®−êng ®Êu tranh
c¸ch m¹ng cña ViÖt Nam. HiÖn nay, d−íi sù l·nh ®¹o cña
§¶ng Lao ®éng ViÖt Nam, nh©n d©n ViÖt Nam ®ang ra søc
phÊn ®Êu x©y dùng miÒn B¾c x· héi chñ nghÜa vμ ®Êu tranh
thèng nhÊt n−íc nhμ. Do nh©n d©n c¶ n−íc quyÕt t©m phÊn
®Êu, víi sù gióp ®ì hÕt lßng cña Liªn X«, Trung Quèc vμ c¸c
n−íc anh em kh¸c, ®−îc sù ®ång t×nh vμ ñng hé cña nh©n
lo¹i tiÕn bé trªn thÕ giíi, chóng t«i tin ch¾c r»ng c«ng cuéc
kiÕn thiÕt chñ nghÜa x· héi ë n−íc chóng t«i nhÊt ®Þnh th¾ng
lîi, sù nghiÖp thèng nhÊt Tæ quèc nhÊt ®Þnh thμnh c«ng.
Nh©n dÞp nμy, chóng t«i xin ch©n thμnh c¶m ¬n §¶ng Céng
s¶n Trung Quèc, ChÝnh phñ Trung Quèc vμ anh chÞ em
Trung Quèc.
C¸c ®ång chÝ vμ c¸c b¹n,
Trong lóc chóng ta nhiÖt liÖt chóc mõng m−êi n¨m Ngμy
thμnh lËp n−íc Céng hoμ Nh©n d©n Trung Hoa, phe x· héi
chñ nghÜa ®oμn kÕt nhÊt trÝ vμ hïng m¹nh h¬n bao giê hÕt,
phong trμo gi¶i phãng d©n téc ®ang lªn cao, phong trμo hoμ
 520
b×nh thÕ giíi ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ. GÇn ®©y, viÖc Liªn X«
phãng thμnh c«ng tªn löa vò trô ®Çu tiªn lªn tíi mÆt tr¨ng vμ
cuéc ®i th¨m n−íc Mü cña ®ång chÝ Kh¬rótsèp cμng lμm cho
nh©n lo¹i tiÕn bé nøc lßng phÊn khëi vμ t¨ng thªm lßng tin
t−ëng vμo sù nghiÖp b¶o vÖ hoμ b×nh thÕ giíi. ViÖc ®ång chÝ
Kh¬rótsèp sang th¨m n−íc Mü cã ý nghÜa to lín ®èi víi viÖc
lμm hoμ ho·n h¬n n÷a t×nh h×nh c¨ng th¼ng quèc tÕ vμ ®èi
víi viÖc gi÷ g×n hoμ b×nh thÕ giíi.
Chóng ta h·y cïng nhau nhiÖt liÖt hoan h« th¾ng lîi vÜ
®¹i cña Liªn X«, Trung Quèc, cña toμn phe x· héi chñ nghÜa
vμ cña lùc l−îng hoμ b×nh thÕ giíi.
Chóc nh©n d©n Trung Quèc, d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng
Céng s¶n Trung Quèc vμ ®ång chÝ Mao Tr¹ch §«ng, sÏ giμnh
®−îc nhiÒu thμnh tÝch míi ngμy cμng to lín h¬n n÷a trong
c«ng cuéc kiÕn thiÕt chñ nghÜa x· héi vμ trong sù nghiÖp b¶o
vÖ hoμ b×nh!
Chóc t×nh ®oμn kÕt gi÷a c¸c n−íc trong mÆt trËn x· héi
chñ nghÜa do Liªn X« ®øng ®Çu ngμy cμng bÒn v÷ng!
Chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n hai n−íc ViÖt - Trung
ngμy cμng cñng cè vμ ph¸t triÓn!
Chñ nghÜa céng s¶n mu«n n¨m!
Hoμ b×nh thÕ giíi mu«n n¨m!
§äc ngμy 28-9-1959.
B¸o Nh©n d©n, sè 2022,
ngμy 29-9-1959.
521 hå chÝ Minh toμn tËp
TR¶ LêI NHμ B¸O NHËT B¶N
SIRA ISI B¤ ) N39F1
Hái: N−íc ViÖt Nam hiÖn kh«ng may bÞ chia lμm hai miÒn
vμ t×nh h×nh Lμo l¹i trÇm träng v× xung ®ét vò trang. Nh©n
d©n NhËt B¶n mong muèn g×n gi÷ hoμ b×nh ë §«ng D−¬ng,
rÊt quan t©m ®Õn t×nh h×nh ®ã vμ thμnh thËt hy väng r»ng
cuéc xung ®ét sÏ ®−îc gi¶i quyÕt mét c¸ch hoμ b×nh.
ë NhËt B¶n, ng−êi ta bμn t¸n nhiÒu vÒ thùc chÊt cña t×nh
h×nh ®ã. Cã c¶ mét lý thuyÕt cho r»ng cã nh÷ng bμn tay "®á"
ë bªn trong chuyÖn ®ã; nãi mét c¸ch kh¸c, ®ã lμ mét cuéc x©m
l−îc gi¸n tiÕp cña phe céng s¶n. Nh©n d©n NhËt B¶n cÇn
®−îc hiÓu t×nh h×nh ®ã nh− thÕ nμo?
§oμn ®iÒu tra cña Liªn hîp quèc trong ®ã ChÝnh phñ
NhËt B¶n cã céng t¸c, ®· b¾t ®Çu ho¹t ®éng. C«ng viÖc cña
nã cho ®Õn nay ra sao vμ triÓn väng t−¬ng lai thÕ nμo?
VÒ vÊn ®Ò nμy, Ngμi cã muèn t«i truyÒn ®¹t ®iÒu g× cho
nh©n d©n NhËt B¶n kh«ng ?
Tr¶ lêi: HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ n¨m 1954 vÒ §«ng D−¬ng ®·
lËp l¹i hoμ b×nh ë ViÖt Nam, Lμo vμ Campuchia trªn c¬ së
c«ng nhËn chñ quyÒn, ®éc lËp, thèng nhÊt vμ toμn vÑn l·nh
thæ cña ba n−íc. §èi víi ViÖt Nam, HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ quy
®Þnh râ thêi gian hiÖp th−¬ng vμ tæng tuyÓn cö tù do trong c¶
n−íc ®Ó thèng nhÊt n−íc nhμ. Nh−ng do ®Õ quèc Mü can thiÖp
vμo miÒn Nam ViÖt Nam, ©m m−u biÕn miÒn Nam ViÖt Nam
thμnh c¨n cø qu©n sù cña Mü ®Ó chuÈn bÞ g©y chiÕn tranh,
_________
1) Ngμy 5-10-1959, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· tr¶ lêi nh÷ng c©u
hái cña «ng Sira Isi B«n, cè vÊn biªn tËp b¸o Axahi Simbun, xuÊt
b¶n ë T«ki« (NhËt B¶n).
 522
cho nªn ®Õn nay, n−íc ViÖt Nam ch−a ®−îc thèng nhÊt.
Nh©n d©n ViÖt Nam vμ ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ
Céng hoμ c−¬ng quyÕt ®Êu tranh ®ßi thi hμnh ®óng ®¾n HiÖp
®Þnh Gi¬nev¬ ®Ó thèng nhÊt n−íc nhμ b»ng ph−¬ng ph¸p hoμ
b×nh trªn c¬ së ®éc lËp vμ d©n chñ nh− HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ®·
quy ®Þnh.
ë Lμo, ®Õ quèc Mü còng ph¸ ho¹i nghiªm träng HiÖp ®Þnh
Gi¬nev¬ vÒ Lμo, can thiÖp ngμy cμng s©u vμo Lμo, ®· g©y ra
cuéc néi chiÕn ë Lμo. T×nh h×nh ®ã ®e do¹ an ninh cña n−íc
ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ vμ hoμ b×nh ë §«ng D−¬ng vμ
§«ng - Nam ¸.
§Õ quèc Mü vμ ChÝnh phñ Phñi Xananicon vu khèng n−íc
ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ ®Ó che giÊu ©m m−u cña ®Õ
quèc Mü can thiÖp vμo n−íc Lμo vμ biÕn n−íc Lμo thμnh c¨n
cø qu©n sù ®Ó chuÈn bÞ chiÕn tranh.
§Ó b×nh th−êng ho¸ t×nh h×nh ë Lμo, ®Ó b¶o vÖ nÒn hoμ
b×nh ë §«ng D−¬ng vμ §«ng - Nam ¸, con ®−êng duy nhÊt lμ
ph¶i thi hμnh ®óng ®¾n HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ vÒ Lμo n¨m 1954
vμ c¸c hiÖp ®Þnh ®· ký kÕt ë Viªngch¨n gi÷a V−¬ng quèc Lμo
vμ lùc l−îng PathÐt Lμo40.
ViÖc tiÓu ban ®iÒu tra cña Héi ®ång B¶o an Liªn hîp quèc
thμnh lËp vμ hiÖn nay ®ang ho¹t ®éng ë Lμo ch¼ng nh÷ng
kh«ng gióp Ých cho viÖc gi¶i quyÕt t×nh h×nh ë Lμo, mμ cßn
lμm cho t×nh h×nh ®ã trë nªn phøc t¹p vμ nghiªm träng thªm.
§iÒu ®ã tr¸i víi HiÕn ch−¬ng Liªn hîp quèc, tr¸i víi HiÖp
®Þnh Gi¬nev¬ vÒ Lμo.
Hái: ViÖc ®μm ph¸n vÒ vÊn ®Ò båi th−êng chiÕn tranh ®·
®−îc tiÕn hμnh gi÷a c¸c ChÝnh phñ NhËt B¶n vμ Nam ViÖt
Nam. Ngay ë NhËt B¶n còng cã ng−êi chØ trÝch viÖc ®μm
ph¸n nμy vμ tin tøc cho biÕt lμ n−íc Ngμi kh«ng hμi lßng.
Theo ý Ngμi, nh©n d©n NhËt B¶n cÇn ®−îc hiÓu vÊn ®Ò
nμy nh− thÕ nμo? Theo ý Ngμi, vÊn ®Ò nμy cÇn ®−îc gi¶i
quyÕt thÕ nμo míi ®óng?
Tr¶ lêi: Trong cuéc §¹i chiÕn lÇn thø hai, qu©n phiÖt
NhËt B¶n ®· x©m chiÕm n−íc ViÖt Nam vμ g©y ra nhiÒu tæn
thÊt cho nh©n d©n ViÖt Nam tõ B¾c chÝ Nam. Toμn thÓ nh©n
d©n ViÖt Nam cã quyÒn ®ßi ChÝnh phñ NhËt B¶n båi th−êng
nh÷ng thiÖt h¹i ®ã. Nh−ng hiÖn nay ChÝnh phñ NhËt B¶n ®·
523 hå chÝ Minh toμn tËp
tiÕn hμnh ®μm ph¸n vμ ký kÕt båi th−êng chiÕn tranh víi
chÝnh quyÒn miÒn Nam ViÖt Nam lμ kh«ng hîp ph¸p.
Nh©n d©n ViÖt Nam vμ ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n
chñ Céng hoμ thÊy r»ng viÖc ®ßi NhËt B¶n båi th−êng sÏ lμ
mét g¸nh nÆng cho nh©n d©n NhËt B¶n. VÊn ®Ò cèt yÕu
trong quan hÖ gi÷a hai n−íc kh«ng ph¶i lμ viÖc ®ßi båi
th−êng, mμ t×nh ®oμn kÕt hîp t¸c gi÷a hai d©n téc ViÖt -
NhËt ®Êu tranh chèng chiÕn tranh vμ b¶o vÖ hoμ b×nh lμ quý
h¬n hÕt.
Hái: NÕu chÝnh s¸ch chung sèng hoμ b×nh ®−îc thiÕt lËp
gi÷a NhËt B¶n vμ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ, t«i nghÜ
r»ng sÏ cã nhiÒu kh¶ n¨ng vÒ hîp t¸c kinh tÕ gi÷a hai n−íc.
Ngμi cã ®ång ý kh«ng?
Trong tr−êng hîp ®ã, cã thÓ trao ®æi kinh tÕ nh− thÕ nμo?
VÒ mÆt th−¬ng m¹i, n−íc Ngμi cÇn nh÷ng g× cña NhËt B¶n
vμ n−íc Ngμi cã thÓ cung cÊp g× cho NhËt B¶n?
V× ®©y lμ vÊn ®Ò quan hÖ mËt thiÕt ®Õn c©u hái nμy, mong
Ngμi cho chóng t«i biÕt t×nh h×nh x©y dùng chñ nghÜa x· héi
ë n−íc Ngμi hiÖn nay vμ ®Æc biÖt lμ t×nh h×nh hiÖn nay vÒ
c«ng nghiÖp ho¸ n−íc Ngμi.
Xin c¶m ¬n Ngμi tr−íc vÒ sù chó ý cña Ngμi vμ thμnh thËt
chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a hai n−íc chóng ta ph¸t triÓn.
Tr¶ lêi: ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
lu«n lu«n theo ®uæi chÝnh s¸ch hoμ b×nh vμ h÷u nghÞ, mong
muèn cã sù hîp t¸c vÒ mäi mÆt víi c¸c n−íc kh¸c, nhÊt lμ c¸c
n−íc ¸-Phi, trªn tinh thÇn b×nh ®¼ng, hai bªn ®Òu cã lîi.
(Nhê vËy mμ quan hÖ mua b¸n gi÷a n−íc ViÖt Nam D©n chñ
Céng hoμ vμ c¸c n−íc kh¸c trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®−îc
ph¸t triÓn tèt ®Ñp). Gi÷a n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
vμ n−íc NhËt B¶n, mÆc dï ChÝnh phñ NhËt B¶n hiÖn nay
®ang ¸p dông mét chÝnh s¸ch kh«ng th©n thiÖn ®èi víi n−íc
 524
ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ, chóng t«i ®· cè g¾ng duy tr×
nh÷ng quan hÖ bu«n b¸n gi÷a ViÖt Nam víi mét sè c«ng ty
NhËt B¶n.
ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ mong muèn
nh©n d©n hai n−íc lu«n lu«n cã quan hÖ tèt vμ ngμy cμng
ph¸t triÓn.
N−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ trong c«ng cuéc x©y
dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c cÇn më réng c«ng nghiÖp,
n«ng nghiÖp, th−¬ng nghiÖp ®Ó n©ng cao søc s¶n xuÊt vμ c¶i
thiÖn ®êi sèng cña nh©n d©n. Chóng t«i cÇn nhiÒu dông cô,
m¸y mãc vμ hμng ho¸ cña c¸c n−íc trong ®ã tÊt nhiªn kÓ c¶
n−íc NhËt B¶n. Vμ chóng t«i cã thÓ cung cÊp cho nh÷ng n−íc
Êy l−¬ng thùc, c©y c«ng nghiÖp vμ kho¸ng s¶n.
Quan hÖ bu«n b¸n gi÷a n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
vμ NhËt B¶n, nÕu ®−îc c¶i thiÖn, cã nhiÒu triÓn väng tèt ®Ñp,
cã lîi cho nh©n d©n c¶ hai n−íc chóng ta.
T«i nhê chuyÓn lêi th©n ¸i hái th¨m nh©n d©n NhËt B¶n
vμ c¸c b¹n ®äc b¸o cña «ng.
B¸o Nh©n d©n, sè 2079,
ngμy 25-11-1959.
525 hå chÝ Minh toμn tËp
DIÔN V¡N CHμO MõNG CHñ TÞCH
A. DAV¸TXKI Vμ §OμN §¹I BIÓU CHÝNH PHñ
N¦íC CéNG HßA NH¢N D¢N BA LAN
Th−a ®ång chÝ Chñ tÞch Dav¸txki kÝnh mÕn,
Th−a c¸c ®ång chÝ trong §oμn ®¹i biÓu n−íc Céng hoμ
Nh©n d©n Ba Lan anh em,
H«m nay, nh©n d©n ViÖt Nam v« cïng sung s−íng ®−îc
®ãn tiÕp ®ång chÝ Chñ tÞch vμ c¸c ®ång chÝ trong §oμn ®¹i
biÓu ®Õn th¨m ®Êt n−íc ViÖt Nam vμ mang ®Õn cho nh©n
d©n ViÖt Nam mèi t×nh h÷u nghÞ th¾m thiÕt cña nh©n d©n
Ba Lan anh em. Thay mÆt nh©n d©n ViÖt Nam, §¶ng Lao
®éng ViÖt Nam vμ ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng
hoμ, t«i xin nhiÖt liÖt hoan nghªnh ®ång chÝ Chñ tÞch vμ c¸c
®ång chÝ trong §oμn ®¹i biÓu.
§ãn tiÕp ®ång chÝ Chñ tÞch vμ c¸c ®ång chÝ trong §oμn,
nh©n d©n ViÖt Nam rÊt sung s−íng ®−îc nh©n dÞp nμy tá mèi
c¶m t×nh s©u s¾c cña m×nh ®èi víi nh©n d©n Ba Lan anh
dòng ®· ®Êu tranh oanh liÖt chèng bän ph¸t xÝt HÝtle, ®·
v−ît mäi khã kh¨n gian khæ x©y dùng th¾ng lîi chñ nghÜa x·
héi trªn ®Êt n−íc m×nh.
ViÖt Nam vμ Ba Lan tuy xa c¸ch nhau, nh−ng nh©n d©n
ViÖt Nam vμ nh©n d©n Ba Lan l¹i rÊt gÇn nhau, v× g¾n bã víi
nhau bëi mèi t×nh anh em kh«ng g× lay chuyÓn næi, v× nh©n
d©n hai n−íc chóng ta cïng chung mét lý t−ëng, mét môc
®Ých vμ cïng ë trong ®¹i gia ®×nh x· héi chñ nghÜa do Liªn X«
vÜ ®¹i ®øng ®Çu. Nh©n d©n ViÖt Nam tá lßng biÕt ¬n s©u s¾c
 526 527 hå chÝ Minh toμn tËp

®èi víi nh©n d©n Ba Lan anh em ®· cïng víi nh©n d©n Liªn
X«, Trung Quèc vμ c¸c n−íc anh em kh¸c hÕt lßng gióp ®ì
m×nh trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c
vμ ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhμ.
Th−a ®ång chÝ Chñ tÞch, DIÔN V¡N T¹I BUæI TIÖC CHI£U §·I
Th−a c¸c ®ång chÝ trong §oμn, §OμN §¹I BIÓU CHÝNH PHñ
Th−a c¸c ®ång chÝ vμ c¸c b¹n, N¦íC CéNG HOμ NH¢N D¢N BA LAN
Sau cuéc ®i th¨m Ba Lan cña t«i n¨m 1957, cuéc ®i th¨m
ViÖt Nam lÇn nμy cña ®ång chÝ Chñ tÞch vμ c¸c ®ång chÝ
trong §oμn ®¹i biÓu sÏ th¾t chÆt h¬n n÷a t×nh nghÜa anh em Th−a ®ång chÝ Chñ tÞch A. Dav¸txki kÝnh mÕn,
gi÷a nh©n d©n hai n−íc chóng ta vμ gãp phÇn t¨ng c−êng Th−a c¸c ®ång chÝ trong §oμn ®¹i biÓu n−íc Céng hoμ
t×nh ®oμn kÕt nhÊt trÝ gi÷a c¸c n−íc trong phe x· héi chñ Nh©n d©n Ba Lan,
nghÜa. Th−a c¸c ®ång chÝ vμ c¸c b¹n,
H«m nay, chóng ta rÊt sung s−íng ®−îc ®ãn tiÕp ®ång chÝ
T«i xin chóc ®ång chÝ Chñ tÞch kÝnh mÕn vμ c¸c ®ång chÝ
Chñ tÞch A. Dav¸txki vμ c¸c ®ång chÝ trong §oμn ®¹i biÓu
trong §oμn ®¹i biÓu søc khoÎ vμ thμnh c«ng trong cuéc ®i
n−íc Céng hoμ Nh©n d©n Ba lan vμ riªng t«i, l¹i cμng sung
th¨m h÷u nghÞ nμy.
s−íng gÆp l¹i trªn ®Êt n−íc ViÖt Nam, ®ång chÝ Chñ tÞch A.
T×nh h÷u nghÞ kh«ng g× lay chuyÓn næi gi÷a nh©n d©n
Dav¸txki, ng−êi b¹n cò th©n thiÕt cña t«i.
ViÖt Nam vμ nh©n d©n Ba Lan mu«n n¨m!
§ång chÝ A. Dav¸txki lμ mét trong nh÷ng l·nh tô yªu quý
N−íc Céng hoμ Nh©n d©n Ba Lan mu«n n¨m!
nhÊt cña nh©n d©n Ba Lan, mét trong nh÷ng chiÕn sÜ −u tó
T×nh ®oμn kÕt nhÊt trÝ gi÷a c¸c n−íc trong phe x· héi chñ
cña phong trμo céng s¶n quèc tÕ, mμ còng lμ mét trong
nghÜa do Liªn X« vÜ ®¹i ®øng ®Çu mu«n n¨m!
nh÷ng ng−êi b¹n th©n thiÕt vμ kÝnh mÕn nhÊt cña nh©n d©n
Hoμ b×nh thÕ giíi mu«n n¨m!
ViÖt Nam. T«i tr©n träng thay mÆt nh©n d©n ViÖt Nam,
§¶ng Lao ®éng ViÖt Nam, Quèc héi, MÆt trËn Tæ quèc vμ
Nãi ngμy 6-10-1959.
ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ nhiÖt liÖt hoan
B¸o Nh©n d©n, sè 2030,
nghªnh ®ång chÝ Chñ tÞch A. Dav¸txki vμ c¸c ®ång chÝ trong
ngμy 7-10-1959.
§oμn.
Trong cuéc ThÕ giíi ®¹i chiÕn lÇn thø hai do ph¸t xÝt §øc
g©y ra, Ba Lan lμ mét trong nh÷ng n−íc bÞ hy sinh nhiÒu
nhÊt.
 528
Trong ®iÒu kiÖn cùc kú khã kh¨n, liÒn sau khi ®−îc gi¶i
phãng, nh©n d©n Ba Lan ®· x©y dùng l¹i ®Êt n−íc cña m×nh.
Nhê sù l·nh ®¹o s¸ng suèt cña §¶ng m¸cxÝt - lªninnÝt cña
giai cÊp c«ng nh©n Ba Lan, nhê sù ®oμn kÕt chÆt chÏ trong
MÆt trËn d©n téc thèng nhÊt Ba Lan, nhê sù hîp t¸c vμ gióp
®ì lÉn nhau mét c¸ch anh em víi Liªn X« vμ c¸c n−íc kh¸c
trong ®¹i gia ®×nh x· héi chñ nghÜa, nh©n d©n Ba Lan anh
dòng ®· biÕn n−íc Ba Lan tõ mét n−íc n«ng nghiÖp l¹c hËu
thμnh mét n−íc c«ng, n«ng nghiÖp tiªn tiÕn. G¾n bã víi Liªn
X« vÜ ®¹i vμ c¸c n−íc anh em kh¸c, n−íc Ba Lan x· héi chñ
nghÜa ngμy nay cã mét ®Þa vÞ quan träng trªn tr−êng quèc tÕ,
lμ mét trong nh÷ng thμnh tr× v÷ng m¹nh cña nÒn hoμ b×nh
ch©u ¢u vμ thÕ giíi.
Th¾ng lîi rùc rì ®ã cña n−íc Céng hoμ Nh©n d©n Ba Lan
còng lμ th¾ng lîi chung cña c¶ phe x· héi chñ nghÜa, cña c¸c
lùc l−îng hoμ b×nh vμ tiÕn bé trªn thÕ giíi. Nh©n d©n ViÖt
Nam nhiÖt liÖt chμo mõng nh÷ng th¾ng lîi Êy cña nh©n d©n
Ba Lan anh em.
Bän qu©n phiÖt vμ phôc thï T©y §øc ®−îc bän ®Õ quèc,
®øng ®Çu lμ ®Õ quèc Mü, khuyÕn khÝch vμ ñng hé, ©m m−u
c−íp ®o¹t mét lÇn n÷a vïng ®Êt phÝa T©y cña d©n téc Ba
Lan. Chóng ®e do¹ nÒn ®éc lËp vμ an ninh cña n−íc Céng
hoμ Nh©n d©n Ba Lan.
§· tõng ®au khæ trong 15 n¨m chiÕn tranh vμ ®ang ®au
khæ trong c¶nh ®Êt n−íc t¹m thêi bÞ chia c¾t do sù can thiÖp
cña ®Õ quèc Mü vμo miÒn Nam ViÖt Nam, nh©n d©n ViÖt
Nam hoμn toμn ñng hé cuéc ®Êu tranh chÝnh nghÜa cña nh©n
d©n Ba Lan nh»m b¶o vÖ biªn giíi thiªng liªng phÝa T©y cña
Tæ quèc m×nh. Còng nh− Liªn X«, Trung Quèc vμ c¸c n−íc
anh em kh¸c, nh©n d©n ViÖt Nam sÏ lu«n lu«n s¸t c¸nh víi
nh©n d©n Ba Lan trong mäi hoμn c¶nh. Ngμy nay, thêi kú
lμm m−a lμm giã cña bän ®Õ quèc c−íp n−íc ®· vÜnh viÔn qua
råi! Ngμy nay phe x· héi chñ nghÜa, ®øng ®Çu lμ Liªn X« vÜ
®¹i, m¹nh mÏ h¬n bao giê hÕt, lùc l−îng hoμ b×nh lín m¹nh
h¬n bao giê hÕt. NÕu bän phôc thï T©y §øc ®iªn cuång x©m
ph¹m l·nh thæ cña n−íc Ba Lan hay lμ mét n−íc x· héi chñ
nghÜa nμo kh¸c th×, nh− ®ång chÝ Kh¬rótsèp ®· c¶nh c¸o
chóng trong mét cuéc mÝt tinh t¹i Kat«vÝtx¬, chóng sÏ bÞ tiªu
529 hå chÝ Minh toμn tËp
diÖt tr−íc khi thß ®Çu ra khái hang cña chóng.
Th−a ®ång chÝ Chñ tÞch kÝnh mÕn,
Th−a c¸c ®ång chÝ vμ c¸c b¹n,
Víi tinh thÇn quèc tÕ cao c¶, víi t×nh th−¬ng yªu anh em,
nh©n d©n Ba Lan cïng víi nh©n d©n Liªn X«, Trung Quèc vμ
nh©n d©n c¸c n−íc anh em kh¸c hÕt lßng gióp ®ì ViÖt Nam
vÒ mäi mÆt. Nh©n dÞp nμy, mét lÇn n÷a, nh©n d©n ViÖt Nam
tá lßng c¶m ¬n s©u s¾c sù gióp ®ì v« t− Êy cña Ba Lan. Víi sù
cè g¾ng cña b¶n th©n m×nh, céng víi sù gióp ®ì quý b¸u cña
nh©n d©n Ba Lan vμ nh©n d©n c¸c n−íc trong phe x· héi chñ
nghÜa, nh©n d©n ViÖt Nam quyÕt v−ît mäi khã kh¨n ®Ó x©y
dùng miÒn B¾c v÷ng m¹nh lμm c¬ së cho cuéc ®Êu tranh
thèng nhÊt ®Êt n−íc cña m×nh.
Th−a ®ång chÝ Chñ tÞch kÝnh mÕn,
Th−a c¸c ®ång chÝ trong §oμn kÝnh mÕn,
Cuéc ®i th¨m ViÖt Nam lÇn nμy cña ®ång chÝ Chñ tÞch vμ
c¸c ®ång chÝ lμ mét biÓu thÞ míi cña mèi t×nh h÷u nghÞ kh«ng
g× lay chuyÓn ®−îc gi÷a nh©n d©n hai n−íc chóng ta. Nã sÏ
th¾t chÆt h¬n n÷a t×nh h÷u nghÞ Êy vμ gãp phÇn cñng cè sù
®oμn kÕt nhÊt trÝ trong phe x· héi chñ nghÜa, ®ång thêi nã
khuyÕn khÝch rÊt nhiÒu nh©n d©n ViÖt Nam trong cuéc ®Êu
tranh ®Ó hoμn thμnh nh÷ng nhiÖm vô cña m×nh.
T«i ®Ò nghÞ chóng ta n©ng cèc:
Chóc t×nh h÷u nghÞ th¾m thiÕt gi÷a hai n−íc ViÖt Nam vμ
Ba Lan ®êi ®êi bÒn v÷ng!
T×nh ®oμn kÕt nhÊt trÝ kh«ng g× lay chuyÓn ®−îc gi÷a c¸c
n−íc trong phe x· héi chñ nghÜa, ®øng ®Çu lμ Liªn X« vÜ ®¹i,
mu«n n¨m!
Chóc nh©n d©n, ChÝnh phñ vμ §¶ng C«ng nh©n thèng
nhÊt Ba Lan, ®øng ®Çu lμ ®ång chÝ G«munca kÝnh mÕn,
 530 531 hå chÝ Minh toμn tËp

mu«n n¨m!
Chóc MÆt trËn d©n téc thèng nhÊt Ba Lan thu nhiÒu
th¾ng lîi míi trong sù nghiÖp ®oμn kÕt toμn d©n x©y dùng
chñ nghÜa x· héi!
Chóc ®ång chÝ Chñ tÞch Dav¸txki m¹nh khoÎ, sèng l©u! BμI NãI T¹I HéI NGHÞ C¸N Bé
Chóc c¸c ®ång chÝ m¹nh khoÎ vμ thμnh c«ng trong cuéc ®i
TH¶O LUËN Dù TH¶O
th¨m h÷u nghÞ nμy!
LUËT H¤N NH¢N Vμ GIA §×NH
Chóc tÊt c¶ c¸c ®ång chÝ vμ c¸c b¹n cã mÆt t¹i ®©y m¹nh
khoÎ!
Hoμ b×nh thÕ giíi mu«n n¨m! Cã ng−êi nghÜ r»ng B¸c kh«ng cã gia ®×nh, ch¾c kh«ng
hiÓu g× mÊy vÒ vÊn ®Ò nμy. B¸c tuy kh«ng cã gia ®×nh riªng,
nh−ng B¸c cã mét ®¹i gia ®×nh rÊt lín, ®ã lμ giai cÊp c«ng
Nãi ngμy 6-10-1959.
nh©n toμn thÕ giíi, lμ nh©n d©n ViÖt Nam. Tõ gia ®×nh lín
B¸o Nh©n d©n, sè 2031,
®ã, B¸c cã thÓ suy ®o¸n ®−îc gia ®×nh nhá.
ngμy 8-10-1959.
B©y giê toμn d©n ta ai còng muèn x©y dùng chñ nghÜa x·
héi. Muèn x©y dùng chñ nghÜa x· héi ph¶i lμm g×?
NhÊt ®Þnh ph¶i t¨ng gia s¶n xuÊt cho thËt nhiÒu. Muèn
s¶n xuÊt nhiÒu th× ph¶i cã nhiÒu søc lao ®éng. Muèn cã nhiÒu
søc lao ®éng th× ph¶i gi¶i phãng søc lao ®éng cña phô n÷.
Nãi phô n÷ lμ nãi ph©n nöa x· héi. NÕu kh«ng gi¶i phãng
phô n÷ th× kh«ng gi¶i phãng mét nöa loμi ng−êi.
NÕu kh«ng gi¶i phãng phô n÷ lμ x©y dùng chñ nghÜa x·
héi chØ mét nöa.
RÊt quan t©m ®Õn gia ®×nh lμ ®óng vμ nhiÒu gia ®×nh
céng l¹i míi thμnh x· héi, x· héi tèt th× gia ®×nh cμng tèt, gia
®×nh tèt th× x· héi míi tèt. H¹t nh©n cña x· héi lμ gia ®×nh.
ChÝnh v× muèn x©y dùng chñ nghÜa x· héi mμ ph¶i chó ý h¹t
nh©n cho tèt. Tôc ng÷ ta cã c©u: "ThuËn vî thuËn chång, t¸t
bÓ §«ng còng c¹n".
Muèn thuËn vî thuËn chång th× lÊy nhau ph¶i thùc sù
yªu ®−¬ng nhau.
LuËt lÊy vî lÊy chång s¾p ®−a ra Quèc héi lμ mét cuéc
 532
c¸ch m¹ng, lμ mét bé phËn cña c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa.
V× vËy ph¶i ®øng trªn lËp tr−êng v« s¶n mμ hiÓu nã. NÕu
®øng trªn lËp tr−êng phong kiÕn hay lμ t− s¶n, tiÓu t− s¶n
mμ hiÓu luËt Êy th× kh«ng ®óng.
LuËt lÊy vî lÊy chång nh»m gi¶i phãng phô n÷, tøc lμ gi¶i
phãng ph©n nöa x· héi. Gi¶i phãng ng−êi ®μn bμ, ®ång thêi
ph¶i tiªu diÖt t− t−ëng phong kiÕn, t− t−ëng t− s¶n trong
ng−êi ®μn «ng.
VÒ phÇn m×nh, chÞ em phô n÷ kh«ng nªn ngåi chê ChÝnh
phñ, chê §¶ng ra chØ thÞ gi¶i phãng cho m×nh, mμ tù m×nh
ph¶i tù c−êng, ph¶i ®Êu tranh.
§èi víi luËt lÊy vî lÊy chång tõ lóc chuÈn bÞ ®Õn lóc ®−a
ra vμ thi hμnh, §¶ng ph¶i l·nh ®¹o v× ®ã lμ mét cuéc c¸ch
m¹ng. §¶ng l·nh ®¹o nghÜa lμ c¸n bé vμ ®¶ng viªn ph¶i lμm
cho ®óng vμ l·nh ®¹o c¸c ®oμn thÓ thanh niªn vμ phô n÷
kiªn quyÕt lμm cho ®óng.
Cã ng−êi hái r»ng: "Lì ®· cã vî hai råi th× thÕ nμo? Con
cßn nhá ®· lì lÊy vî lÊy chång råi th× thÕ nμo?".
LuËt cã hiÖu lùc tõ "sau" lóc Quèc héi th«ng qua vμ chÝnh
quyÒn c«ng bè. ViÖc ®· lì "tr−íc" th× do gia ®×nh ®«i bªn tù
nguyÖn cïng nhau tho¶ thuËn gi¶i quyÕt. NÕu kh«ng gi¶i
quyÕt ®−îc th× ®−a ra chÝnh quyÒn hoμ gi¶i.
Thi hμnh luËt nμy cã hai mÆt:
- Cã phÇn dÔ dμng v× nh©n d©n ta ®· ®−îc §¶ng gi¸o dôc,
®· tiÕn bé nhiÒu.
- Nh−ng còng nhiÒu khã kh¨n v× tËp qu¸n cò ®· ¨n s©u
l©u ®êi trong nh©n d©n. Cho nªn c«ng bè ®¹o luËt nμy ch−a
ph¶i ®· lμ mäi viÖc ®Òu xong, mμ cßn ph¶i tuyªn truyÒn gi¸o
dôc l©u dμi míi thùc hiÖn ®−îc tèt.
Mong c¸c c« c¸c chó cè g¾ng, bÒn gan, hiÓu râ vμ lμm tèt.
NhÊt lμ ph¶i thËn träng v× luËt nμy quan hÖ ®Õn t−¬ng lai
cña gia ®×nh, cña x· héi, cña gièng nßi.
Nãi ngμy 10-10-1959.
S¸ch Nh÷ng lêi kªu gäi cña
Hå Chñ tÞch, Nxb. Sù thËt,
Hμ Néi, 1960, t.V, tr. 281 - 282.
533 hå chÝ Minh toμn tËp
§¸P Tõ T¹I BUæI TIÖC CHI£U §·I
CñA CHñ TÞCH A.DAV¸TXKI
Th−a ®ång chÝ Chñ tÞch A.Dav¸txki kÝnh mÕn,
Th−a c¸c ®ång chÝ trong §oμn kÝnh mÕn,
Th−a c¸c ®ång chÝ vμ c¸c b¹n,
Thay mÆt nh©n d©n ViÖt Nam, §¶ng Lao ®éng vμ ChÝnh
phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ, t«i ch©n thμnh c¶m
¬n ®ång chÝ Chñ tÞch vÒ nh÷ng lêi nãi th¾m thiÕt cña ®ång
chÝ ®èi víi nh©n d©n ViÖt Nam. Mèi t×nh th¾m thiÕt Êy ®·
b¾t nguån tõ lý t−ëng chung, môc ®Ých chung cña hai n−íc
chóng ta, l¹i b¾t nguån tõ lÞch sö ®Êu tranh anh dòng cña
hai d©n téc chóng ta.
Trong cuéc ChiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø hai, mÆc dï hy
sinh rÊt nÆng nÒ, nh−ng chØ trong vßng 15 n¨m tõ khi chÝnh
quyÒn ®· vÒ tay m×nh, nh©n d©n Ba Lan, víi tinh thÇn lao
®éng quªn m×nh, ®· x©y dùng n−íc Ba Lan míi, mét n−íc Ba
Lan x· héi chñ nghÜa. N−íc Ba Lan ngμy nay ®· chiÕm mét
®Þa vÞ quan träng trªn tr−êng quèc tÕ, lμ mét thμnh viªn tÝch
cùc cña phe x· héi chñ nghÜa, mét chiÕn sÜ trung kiªn cña
hoμ b×nh vμ h÷u nghÞ gi÷a c¸c d©n téc.
Nh©n d©n ViÖt Nam còng ®· tr¶i qua nhiÒu khã kh¨n,
gian khæ trong cuéc kh¸ng chiÕn cøu quèc còng nh− trong
c«ng cuéc x©y dùng ®Êt n−íc cña m×nh, cho nªn cμng th«ng
c¶m s©u s¾c víi nh©n d©n Ba Lan anh em. Nh©n d©n ViÖt
Nam coi nh÷ng thμnh tÝch cña nh©n d©n Ba Lan nh− cña b¶n
th©n m×nh. Nh©n d©n ViÖt Nam triÖt ®Ó ñng hé nh©n d©n Ba
Lan trong cuéc ®Êu tranh ®Ó cñng cè nh÷ng thμnh qu¶ c¸ch
 534
m¹ng vμ ®Ó x©y dùng ®Êt n−íc cña m×nh. Nh©n d©n ViÖt Nam
lu«n lu«n lμ ng−êi b¹n trung thμnh cña nh©n d©n Ba Lan,
lu«n lu«n biÕt ¬n nh©n d©n vμ ChÝnh phñ Ba Lan ®· tËn t×nh
gióp ®ì m×nh. Mèi t×nh anh em ruét thÞt ®· g¾n bã nh©n d©n
hai n−íc chóng ta. §ã lμ mèi t×nh quèc tÕ v« s¶n ®oμn kÕt tÊt
c¶ c¸c n−íc anh em trong ®¹i gia ®×nh x· héi chñ nghÜa ®øng
®Çu lμ Liªn X« vÜ ®¹i.
T×nh anh em ruét thÞt Êy l¹i ®· tá râ trong sù nhÊt trÝ cña
chóng ta vÒ c¸c vÊn ®Ò trao ®æi ý kiÕn víi nhau. Sù nhÊt trÝ
gi÷a ChÝnh phñ vμ nh©n d©n hai n−íc chóng ta vμ gi÷a c¸c
n−íc x· héi chñ nghÜa lμ søc m¹nh v« ®Þch ®Ó x©y dùng chñ
nghÜa x· héi vμ b¶o vÖ hoμ b×nh thÕ giíi.
T«i ®Ò nghÞ chóng ta n©ng cèc chóc:
T×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n ViÖt Nam vμ nh©n d©n Ba
Lan ®êi ®êi bÒn v÷ng!
T×nh ®oμn kÕt, nhÊt trÝ gi÷a c¸c n−íc trong phe x· héi chñ
nghÜa mu«n n¨m!
Chóc søc khoÎ Chñ tÞch A.Dav¸txki vμ c¸c vÞ ®¹i biÓu
trong §oμn!
Hoμ b×nh thÕ giíi mu«n n¨m!
§äc ngμy 11-10-1959.
B¸o Nh©n d©n, sè 2035,
ngμy 12-10-1959.
535 hå chÝ Minh toμn tËp
LêI TIÔN CHñ TÞCH A.DAV¸TXKI
Vμ §OμN §¹I BIÓU CHÝNH PHñ
N¦íC CéNG HOμ NH¢N D¢N BA LAN
Th−a ®ång chÝ Chñ tÞch AlÕchx¨ng®¬ Dav¸txki kÝnh mÕn,
Th−a c¸c ®ång chÝ trong §oμn ®¹i biÓu n−íc Céng hoμ
Nh©n d©n Ba Lan kÝnh mÕn,
Trong lóc chóng ta chia tay, t«i xin thay mÆt nh©n d©n
ViÖt Nam, §¶ng Lao ®éng, ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n
chñ Céng hoμ cïng MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam, kÝnh chóc
®ång chÝ Chñ tÞch vμ c¸c ®ång chÝ trong §oμn lªn ®−êng
m¹nh khoÎ.
Chóng t«i rÊt l−u luyÕn khi tiÔn ®−a c¸c ®ång chÝ lªn
®−êng, nh−ng chóng t«i rÊt sung s−íng, v× cuéc ®i th¨m n−íc
ViÖt Nam lÇn nμy cña c¸c ®ång chÝ ®· thμnh c«ng tèt ®Ñp.
Nh÷ng cuéc gÆp gì gi÷a c¸c ®ång chÝ víi §¶ng, ChÝnh phñ,
Quèc héi, MÆt trËn Tæ quèc vμ nh©n d©n ViÖt Nam ®· t¨ng
thªm sù hiÓu biÕt vÒ mèi t×nh h÷u nghÞ gi÷a hai n−íc chóng
ta. Nh÷ng lêi th¾m thiÕt cña ®ång chÝ Chñ tÞch khuyÕn khÝch
rÊt nhiÒu nh©n d©n ViÖt Nam trong c«ng cuéc x©y dùng chñ
nghÜa x· héi ë miÒn B¾c vμ ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhμ
cña m×nh.
Th−a ®ång chÝ Chñ tÞch kÝnh mÕn,
Th−a c¸c ®ång chÝ trong §oμn kÝnh mÕn,
Hai n−íc ViÖt vμ Ba,
Dï c¸ch nhau rÊt xa,
Nh−ng hai nh©n d©n ta,
 536
Nh− anh em mét nhμ.
V× lμ t×nh nÆng
V× lμ nghÜa s©u,
TiÔn nhau xin cã mét c©u:
Mèi t×nh h÷u nghÞ ngh×n th©u v÷ng bÒn.
Th−a ®ång chÝ Chñ tÞch kÝnh mÕn,
Th−a c¸c ®ång chÝ trong §oμn,
Khi ®Õn th¨m n−íc chóng t«i, c¸c ®ång chÝ ®· mang ®Õn
cho nh©n d©n ViÖt Nam mèi t×nh anh em th¾m thiÕt cña
nh©n d©n Ba Lan. Nay c¸c ®ång chÝ vÒ, chóng t«i kÝnh nhê
c¸c ®ång chÝ chuyÓn tíi nh©n d©n Ba Lan lêi chμo mõng
nhiÖt liÖt nhÊt cña nh©n d©n ViÖt Nam.
Hai n−íc ViÖt vμ Ba dï c¸ch nhau rÊt xa, nh−ng hai nh©n
d©n chóng ta th× nh− anh em mét nhμ, v× lμ t×nh nÆng, v× lμ
nghÜa s©u.
Xin chóc ®ång chÝ Chñ tÞch vμ c¸c ®ång chÝ trong §oμn
søc khoÎ vμ nhiÒu th¾ng lîi míi.
T×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n hai n−íc ViÖt Nam - Ba
Lan mu«n n¨m!
T×nh ®oμn kÕt gi÷a c¸c n−íc trong phe x· héi chñ nghÜa
®øng ®Çu lμ Liªn X« vÜ ®¹i ®êi ®êi bÒn v÷ng!
Hoμ b×nh vμ h÷u nghÞ gi÷a c¸c d©n téc mu«n n¨m!
Nãi ngμy 12-10-1959.
B¸o Nh©n d©n, sè 2036,
ngμy 13-10-1959.
537 hå chÝ Minh toμn tËp
BμI NãI T¹I HéI NGHÞ
S¶N XUÊT §¤NG - XU¢N
TØNH NINH B×NH
B¸c thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vμ ChÝnh phñ ®Õn hái
th¨m vμ nãi chuyÖn víi c¸c c«, c¸c chó vÒ vô §«ng - Xu©n
1959-1960. Tr−íc hÕt, c¸c c« c¸c chó ®· rót ®−îc kinh
nghiÖm g× trong vô §«ng - Xu©n qua? Kinh nghiÖm chung c¶
vô §«ng - Xu©n n¨m ngo¸i lμ g×? Lμ ph¶i ®i ®óng ®−êng lèi
quÇn chóng. Vô §«ng - Xu©n n¨m ngo¸i, tØnh Ninh B×nh ®Æt
møc thu ho¹ch ba tÊn mét mÉu t©y, nh−ng khi thu ho¹ch chØ
®¹t gÇn hai tÊn. §ã lμ v× c¸n bé chñ quan, ch−a ®iÒu tra
nghiªn cøu kü, ch−a bμn b¹c kü víi quÇn chóng, ch−a ®i
®óng ®−êng lèi quÇn chóng. Møc ®Æt ra ch−a ph¶i tõ ë d−íi
lªn, mμ ë trªn déi xuèng. KhuyÕt ®iÓm ®ã chÝnh lμ do c¸n bé
cßn quan liªu, mÖnh lÖnh.
Vô §«ng - Xu©n n¨m ngo¸i chØ lo lμm lóa, cßn hoa mμu,
c©y c«ng nghiÖp vμ ch¨n nu«i ch−a ®−îc chó ý, nh− thÕ lμ
khuyÕt ®iÓm lín, trong vô nμy cÇn ph¶i söa ch÷a.
C«ng t¸c tr−íc m¾t lμ ph¶i ®éng viªn bμ con n«ng d©n thu
ho¹ch vô mïa nhanh, gän, tèt, kh«ng ®Ó r¬i v·i, v× mçi h¹t
thãc ®Òu lμ c«ng lao khã nhäc cña ®ång bμo; ®ång thêi ph¶i
chuÈn bÞ tèt vô §«ng- Xu©n s¾p tíi.
Ph¶i ®i ®óng ®−êng lèi quÇn chóng trong viÖc x©y dùng vμ
thùc hiÖn kÕ ho¹ch, ph¶i biÕn quyÕt t©m cña §¶ng, cña ChÝnh
phñ, thμnh quyÕt t©m cña toμn thÓ c¸n bé vμ quÇn chóng th×
dï khã kh¨n mÊy nhÊt ®Þnh còng kh¾c phôc ®−îc vμ vô §«ng -
Xu©n nhÊt ®Þnh sÏ tèt.
 538 539 hå chÝ Minh toμn tËp

Muèn s¶n xuÊt vô §«ng - Xu©n nμy tèt th× ph¶i nhí kü vμ Víi lùc l−îng h¬n 86.000 n«ng hé (trong sè gÇn 88.900
lμm ®óng t¸m ®iÒu sau ®©y: n«ng hé trong toμn tØnh) ®· ®−îc tæ chøc vμo hîp t¸c x· vμ tæ
N−íc ph¶i ®ñ, ph©n ph¶i nhiÒu, ®æi c«ng, nÕu ®oμn kÕt tèt, qu¶n lý tèt, tæ chøc tèt, tØnh Ninh
Cμy s©u, gièng tèt, cÊy ®Òu d¶nh h¬n.
Trõ s©u, diÖt chuét chí quªn, B×nh sÏ thùc hiÖn ®−îc kÕ ho¹ch s¶n xuÊt §«ng - Xu©n 1959
C¶i tiÕn n«ng cô, lμ nÒn nhμ n«ng. - 1960 th¾ng lîi, toμn diÖn, v−ît bËc vμ v÷ng ch¾c.
Ruéng n−¬ng qu¶n lý ra c«ng,
T¸m ®iÒu ®Çy ®ñ, thãc b«ng ®Çy bå.
Nãi ngμy 16-10-1959.
Cã hai con ®−êng lμm ¨n tËp thÓ vμ riªng lÎ th× còng cã
hai t− t−ëng: t− t−ëng x· héi chñ nghÜa vμ t− t−ëng c¸ nh©n B¸o Nh©n d©n, sè 2044,
chñ nghÜa. ChÝ c«ng v« t−, coi hîp t¸c x· nh− nhμ m×nh lμ t− ngμy 21-10-1959.
t−ëng x· héi chñ nghÜa. Tù t− tù lîi, chØ nghÜ ®Õn lîi riªng
cña m×nh, kh«ng ch¨m lo viÖc chung cña hîp t¸c x·, lμ c¸
nh©n chñ nghÜa. Hai t− t−ëng ®ã ®Êu tranh víi nhau. T−
t−ëng x· héi chñ nghÜa cã ®¸nh th¾ng t− t−ëng c¸ nh©n chñ
nghÜa th× hîp t¸c x· míi ph¸t triÓn tèt, míi ®¹t ®−îc nhiÒu
thμnh tÝch.
Tæ ®æi c«ng vμ hîp t¸c x· ph¸t triÓn c¸i nμo ph¶i cñng cè
thËt tèt c¸i Êy.
CÇn ph¶i nªu cao tÝnh chÊt h¬n h¼n cña hîp t¸c x· b»ng
nh÷ng kÕt qu¶ thiÕt thùc lμ lμm cho thu nhËp cña x· viªn
®−îc t¨ng thªm, lμm cho x· viªn sau khi vμo hîp t¸c x· thu
ho¹ch nhiÒu h¬n h¼n khi cßn ë ngoμi. Nh− thÕ th× x· viªn sÏ
phÊn khëi, sÏ g¾n bã chÆt chÏ víi hîp t¸c x· cña m×nh. §ã lμ
ph−¬ng ph¸p tuyªn truyÒn thuyÕt phôc tèt nhÊt ®Ó khuyÕn
khÝch n«ng d©n vμo hîp t¸c x·.
§Ó thùc hiÖn tèt nh÷ng ®iÒu kÓ trªn, ph¶i ®oμn kÕt toμn
d©n, ®oμn kÕt trong §¶ng vμ ngoμi §¶ng, ®oμn kÕt l−¬ng
gi¸o, v.v.. §oμn kÕt chÆt chÏ ®Ó thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt vμ
thùc hμnh tiÕt kiÖm, thi ®ua x©y dùng chñ nghÜa x· héi vμ
®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhμ.
MÆt kh¸c, ph¶i th−êng xuyªn cñng cè tæ chøc, ph¶i ph¸t
triÓn §¶ng vμ §oμn Thanh niªn Lao ®éng mét c¸ch tÝch cùc
vμ v÷ng ch¾c. C¸n bé, ®¶ng viªn, ®oμn viªn ph¶i xung phong
g−¬ng mÉu trong mäi viÖc.
 540 541 hå chÝ Minh toμn tËp

ngay.
Vμ nhiÒu ®iÒu dÆn dß kh¸c, ®Ó tr¸nh nguy hiÓm do bän du
c«n trÎ tuæi g©y ra.
§ã lμ mét "nÕp sèng v¨n minh" mμ ®Õ quèc Mü muèn ®−a
Mü Mμ PHONG KH¤NG THUÇN,
ra lμm g−¬ng cho thiªn h¹ noi theo! Ngu ngèc thay ®Õ quèc
TôC KH¤NG Mü Mü vËy!

Do kÕt qu¶ cña gi¸o dôc vμ ¶nh h−ëng cña x· héi, sè TRÇN LùC
ph¹m téi trong ®¸m thiÕu niªn vμ thanh niªn (tõ 10 ®Õn 20
tuæi) ngμy cμng t¨ng. Trªn b¸o chÝ Mü th−êng cã nh÷ng tin
B¸o Nh©n d©n, sè 2051,
tøc rïng rîn nh− sau:
ngμy 28-10-1959.
Th»ng bÐ E.PakÐt, 16 tuæi, ®· giÕt chÕt cha vμ mét em g¸i
cña con bÐ S.Phrètxlen, 15 tuæi, lμ "ng−êi yªu" cña nã. MÑ vμ
hai em g¸i cña Phrètxlen còng suýt bÞ PakÐt giÕt chÕt (14-10-
1959).
TuÇn b¸o Tin tøc Mü vμ b¸o c¸o thÕ giíi ( 14-9-1959) viÕt:
Bän ph¹m téi trÎ tuæi ngμy cμng t¸o b¹o. ë c¸c thμnh phè to,
®i ra ®−êng lμ cã nguy hiÓm. Sù khñng bè ë ngoμi ®−êng ®·
trë nªn mét vÊn ®Ò ngμy cμng nghiªm träng
B¸o Ng«i sao, xuÊt b¶n ë thñ ®« Mü ®· ®¨ng nh÷ng lêi
khuyªn r¨n cña së c¶nh s¸t ®èi víi phô n÷, trong ®ã cã mÊy
®iÒu nh− sau:
- Khi c¸c bμ, c¸c c« ra ®−êng, nªn cã ng−êi ®−a ®i...
- Nªn chän nh÷ng ®−êng phè ®«ng ng−êi vμ nhiÒu ®Ìn
s¸ng.
- Tr−íc khi ®i vμo ngâ, phè Ýt ®Ìn, nªn ®Ó ý cã ai theo ®uæi
m×nh ch¨ng.
- NÕu cã chót ®¸ng ngê, th× nªn vμo ngay mét nhμ gÇn
nhÊt ë ®ã ®Ó gäi c¶nh s¸t.
- Nªn n¾m thËt chÆt c¸n tói tay cña m×nh.
- Kh«ng nªn mang trªn m×nh vßng xuyÕn quý vμ nhiÒu tiÒn
b¹c.
- NÕu ®i xe h¬i cña m×nh, th× chØ nªn dõng xe ë nh÷ng phè
®«ng ng−êi. Nªn lu«n lu«n ®ãng kÝn cöa sæ xe.
- Kh«ng nªn t¾t m¸y, ®Ó khi cÇn th× cho xe ch¹y ®−îc
 542
HOAN H¤ TH¾NG LîI VÎ VANG
CñA KHOA HäC LI£N X¤ VÜ §¹I
Phãng mét tªn löa lªn cao 48 v¹n c©y sè, ®i vßng ®Õn sau
l−ng mÆt tr¨ng, råi tù ®éng chôp ¶nh, röa ¶nh, råi truyÒn
¶nh vÒ cho c¸c tr¹m khoa häc ë d−íi ®Êt. ThËt lμ mét viÖc kú
l¹, tõ lóc cã loμi ng−êi ch−a ai lμm ®−îc. Mμ nay, d−íi sù
l·nh ®¹o cña §¶ng Céng s¶n, khoa häc Liªn X« ®· lμm ®−îc.
Thμnh c«ng vÎ vang Êy lμm cho nh©n d©n kh¾p thÕ giíi
®Òu hoan h«, lμm cho nh÷ng ng−êi khoa häc c¸c n−íc t− b¶n
®Òu ph¶i kÝnh phôc, lμm cho c¸c b¸o chÝ (kÓ c¶ b¸o chÝ ph¶n
®éng Mü) còng ph¶i ca tông kh«ng ngít lêi.
Suèt hai n¨m qua (tõ 4-10-1957 ®Õn 4-10-1959), Liªn X«
tiÕp tôc phãng thμnh c«ng s¸u vÖ tinh vμ tªn löa. Qu¶ vÖ
tinh ®Çu tiªn ®· lμm rung ®éng c¶ thÕ giíi. Sau ®ã, mçi lÇn
l¹i lμm cho thÕ giíi cμng rung ®éng thªm.
- Tªn löa sè 1 bay quanh mÆt trêi.
- Tªn löa sè 2 bay vμo mÆt tr¨ng.
- Tªn löa sè 3 chôp ¶nh chÞ H»ng sau l−ng!
Tõ khoa häc ®êi x−a cho r»ng trêi trßn vμ ®Êt vu«ng, nay
nhê khoa häc Liªn X« mμ ng−êi ta biÕt râ nh÷ng hiÖn t−îng
cña nhiÒu ng«i sao l¸ng giÒng víi qu¶ ®Êt chóng ta. ThËt lμ
mét tiÕn bé cùc kú vÜ ®¹i!
Trong hai n¨m qua, Mü còng ®· phãng 15 vÖ tinh vμ tªn
löa. Song nhiÒu lÇn ®· thÊt b¹i. Cßn mÊy vÖ tinh bay ®−îc th×
to b»ng qu¶ cam, nã ®i ®©u kh«ng ai thÊy, nã vÒ ®©u kh«ng ai
hay. C¸c ng−êi khoa häc Mü ®· ph¶i nhËn r»ng: so víi khoa häc
tªn löa Liªn X« th× Mü ®· l¹c hËu n¨m n¨m. ¤ng G¬linan,
543 hå chÝ Minh toμn tËp
Gi¸m ®èc Héi hμng kh«ng vò trô Mü, ®· ph¶i nhËn r»ng søc
cña tªn löa m¹nh nhÊt cña Mü còng chØ b»ng mét nöa søc
m¹nh cña tªn löa Liªn X«. Nh÷ng thÊt b¹i cña Mü ®· buéc
nh÷ng ng−êi khoa häc næi tiÕng vμ phô tr¸ch chÕ t¹o tªn löa
(nh− trung t−íng Mª®arÝt vμ gi¸o s− V«ng Brao) ph¶i xin tõ
chøc.
§èi víi nh÷ng hiÓu biÕt míi l¹ do vÖ tinh vμ tªn löa cña
m×nh ®em l¹i, Liªn X« ®Òu c«ng bè cho thiªn h¹ biÕt, nh−ng
Mü th× kh«ng c«ng bè vμ gi÷ kÝn lμm cña riªng.
Ch¼ng nh÷ng thÕ, Mü ch−a cã tªn löa "®æ bé" vμo mÆt
tr¨ng, mμ bän qu©n phiÖt Mü ®· bμn ®Õn viÖc dïng mÆt
tr¨ng lμm n¬i c¨n cø qu©n sù ®Ó nÐm bom xuèng c¸c n−íc
kh«ng theo Mü! Vμ bän t− b¶n ®éc quyÒn Mü ®· tÝnh ®Õn viÖc
chiÕm ®Êt trªn mÆt tr¨ng ®Ó cho thuª!
Dï khoa häc vÖ tinh vμ tªn löa (còng tøc lμ khoa häc
qu©n sù) cña m×nh h¬n Mü, Liªn X« ®· tuyªn bè døt kho¸t
r»ng nh÷ng ph¸t minh ®ã lμ cña chung cña thÕ giíi nh»m
môc ®Ých lîi dông søc thiªn nhiªn ®Ó phôc vô h¹nh phóc cho
loμi ng−êi.
Hai th¸i ®é thËt lμ kh¸c h¼n nhau.
Liªn X« l¹i míi phãng mét tªn löa "chÝnh trÞ" nã soi s¸ng
phÝa ®en tèi vμ hung ¸c cña thÕ giíi (tøc lμ chiÕn tranh x©m
l−îc) vμ nªu ra ph−¬ng ph¸p ®Ó xo¸ bá phÝa ®en tèi hung ¸c
Êy. Tªn löa Êy tù tay ®ång chÝ Kh¬rótsèp phãng ra, khi ®ång
chÝ ®· ®−a ra tr−íc Héi ®ång Liªn hîp quèc ®Ò nghÞ tμi gi¶m
qu©n bÞ, chÊm døt chiÕn tranh. §Ò nghÞ Êy còng ®· ®−îc
nh©n d©n yªu chuéng hoμ b×nh kh¾p thÕ giíi nhiÖt liÖt hoan
nghªnh vμ ñng hé.
C¸ch ®©y ®é 100 n¨m, C¸c M¸c ®· nãi: Ng−êi céng s¶n
hiÓu biÕt thiªn nhiªn ®Ó buéc thiªn nhiªn phôc vô h¹nh phóc
loμi ng−êi vμ hiÓu biÕt x· héi ®Ó c¶i t¹o x· héi cò, xÊu xa,
thμnh mét x· héi míi tèt ®Ñp, mét x· héi céng s¶n. Lêi nãi Êy
nay ®· thùc hiÖn dÇn dÇn ë c¸c n−íc x· héi chñ nghÜa ®øng
®Çu lμ Liªn X« vÜ ®¹i.
TRÇN LùC
B¸o Nh©n d©n, sè 2054, ngμy 31-10-1959.
 544 545 hå chÝ Minh toμn tËp

TH¦ GöI §¹I HéI BμI NãI T¹I HéI NGHÞ

NH÷NG NG¦êI S¶N XUÊT TRÎ THñ §¤ RóT KINH NGHIÖM C¤NG T¸C QU¶N Lý
HîP T¸C X· N¤NG NGHIÖP
TOμN MIÒN B¾C
B¸c th©n ¸i chóc c¸c ch¸u:
M¹nh khoÎ, vui vÎ,
§oμn kÕt chÆt chÏ, Tr−íc hÕt ta cÇn nhËn râ môc ®Ých cña viÖc tæ chøc hîp
Lu«n lu«n thi ®ua, t¸c x· lμ g×? Lμ ®Ó c¶i thiÖn ®êi sèng n«ng d©n, lμm cho n«ng
§−a c¶ tinh thÇn vμ lùc l−îng cña tuæi trÎ, d©n ®−îc no Êm, m¹nh khoÎ, ®−îc häc tËp, lμm cho d©n giμu,
V−¬n lªn hμng ®Çu n−íc m¹nh. D©n cã giμu th× n−íc míi m¹nh. §ã lμ môc ®Ých
Trong mäi c«ng viÖc x©y dùng x· héi chñ nghÜa. riªng vμ môc ®Ých chung cña viÖc x©y dùng hîp t¸c x·.
Muèn ¨n qu¶ ph¶i trång c©y. Muèn ¨n no, mÆc Êm, ®êi
Ngμy 1 th¸ng 11 n¨m 1959 sèng c¶i thiÖn, cÇn ph¶i t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hμnh tiÕt
Hå CHÝ MINH kiÖm. Muèn t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hμnh tiÕt kiÖm, ph¶i tæ
chøc, qu¶n lý hîp t¸c x· cho tèt.
B¸o Nh©n d©n, sè 2056, Tin t−ëng vμ nghe lêi §¶ng vμ ChÝnh phñ, ®ång bμo n«ng
ngμy 2-11-1959. d©n ®· tæ chøc hîp t¸c x·, giao ruéng ®Êt, tr©u bß, n«ng cô
cho ban qu¶n trÞ. VËy ®Ó tr©u bß hîp t¸c x· gÇy, viÖc s¶n
xuÊt cña hîp t¸c x· sót kÐm th× ai phô tr¸ch?
Bμ con n«ng d©n vμo hîp t¸c x· ®Òu mong muèn s¶n xuÊt
®−îc nhiÒu h¬n, thu nhËp t¨ng h¬n tr−íc khi vμo hîp t¸c x·.
V× vËy nhiÖm vô cña ban qu¶n trÞ lμ lμm thÕ nμo cho hîp t¸c
x· ph¸t triÓn ®−îc s¶n xuÊt.
S¶n xuÊt ®−îc nhiÒu, ®ång thêi ph¶i chó ý ph©n phèi cho
c«ng b»ng. Muèn ph©n phèi cho c«ng b»ng, c¸n bé ph¶i chÝ
c«ng v« t−, thËm chÝ cã khi c¸n bé v× lîi Ých chung mμ ph¶i
chÞu thiÖt mét phÇn nμo. Chí nªn c¸i g× tèt th× dμnh cho
 546
m×nh, xÊu ®Ó cho ng−êi kh¸c.
Muèn qu¶n lý tèt hîp t¸c x·, c¸n bé qu¶n trÞ ph¶i d©n
chñ, tr¸nh quan liªu mÖnh lÖnh, lμm viÖc g× còng cÇn bμn
b¹c kü víi x· viªn. Lμm viÖc theo lèi mÖnh lÖnh, quan liªu,
kh«ng d©n chñ th× ch¾c ch¾n thÊt b¹i.
Tãm l¹i, c¸c c¸n bé qu¶n trÞ cÇn nghÜ mäi c¸ch lμm thÕ
nμo cho hîp t¸c x· cña m×nh ngμy cμng ®Èy m¹nh s¶n xuÊt,
thu nhËp cña hîp t¸c x· vμ x· viªn ngμy cμng thªm t¨ng,
gióp c¸c x· viªn h¨ng h¸i vμ vui vÎ lao ®éng, néi bé trong hîp
t¸c x· ngμy cμng ®oμn kÕt.
C¸c hîp t¸c x· nªn ®Ò ra néi quy.
Néi quy cÇn do x· viªn bμn b¹c d©n chñ ®Ò ra vμ tù
nguyÖn tù gi¸c thi hμnh. Trong néi quy nªn ®Ò ra nh÷ng
®iÓm thiÕt thùc nh− gi÷ g×n cña c«ng, ®i lμm vÒ th× röa cμy
cuèc, kh«ng cμy qu¸ søc tr©u bß lμm tr©u bß gÇy. Néi quy cÇn
v¾n t¾t, râ rμng, ai còng cã thÓ lμm ®−îc, nh− thÕ cã Ých lîi
cho c¶ hîp t¸c x·. C¸c ®Þa ph−¬ng cÇn chó ý tæ chøc kinh
doanh nghÒ phô trong c¸c hîp t¸c x· nh− nu«i c¸, dÖt v¶i,
lμm g¹ch, lÊy gç, cñi... ®Ó t¨ng thu nhËp cho c¸c x· viªn,
tr¸nh t×nh tr¹ng ë mét sè n¬i bá mÊt nghÒ phô. Nh−ng mÆt
kh¸c chí nªn v× nghÒ phô thu nhËp cã phÇn cao mμ xao l·ng
nghÒ n«ng, lóc cÇn t¸t n−íc, bá ph©n th× kh«ng t¸t n−íc, bá
ph©n mμ ®æ x« ®i lμm nghÒ phô. CÇn chó ý c¶ hai mÆt nghÒ
n«ng vμ nghÒ phô, nh−ng nghÒ n«ng vÉn lμ chÝnh. ViÖc ph©n
phèi thu nhËp cña nghÒ n«ng vμ nghÒ phô còng cÇn lμm cho
hîp lý ®Ó ng−êi lμm nghÒ n«ng kh«ng bÞ thiÖt, mμ ng−êi lμm
nghÒ phô còng ®−îc h−ëng thô mét c¸ch thÝch ®¸ng ®Ó
khuyÕn khÝch ®−îc bμ con lμm nghÒ phô.
HiÖn nay, c¸c tØnh ®ang më réng phong trμo hîp t¸c ho¸.
ViÖc x©y dùng hîp t¸c x· cÇn chó träng ®Õn chÊt l−îng,
kh«ng nªn ch¹y theo sè l−îng. X©y dùng hîp t¸c x· nμo cÇn
lμm cho tèt hîp t¸c x· ®ã. NÕu x·, huyÖn nμo còng x©y dùng
®−îc mét hoÆc vμi ba hîp t¸c x· thËt tèt, s¶n xuÊt t¨ng, thu
nhËp t¨ng, néi bé ®oμn kÕt vui vÎ vμ c¸c mÆt kh¸c còng ®Òu
v−ît h¬n h¼n c¸c tæ ®æi c«ng vμ c¸c gia ®×nh lμm ¨n riªng lÎ,
th× c¸c hîp t¸c x· ®ã sÏ cã t¸c dông l«i cuèn ®«ng ®¶o ®ång bμo
n«ng d©n vμo hîp t¸c x·. Ng−îc l¹i, nÕu x·, huyÖn nμo còng
cã hîp t¸c x· mμ hîp t¸c x· kh«ng h¬n g× hay h¬n rÊt Ýt c¸c
547 hå chÝ Minh toμn tËp
tæ ®æi c«ng vμ gia ®×nh lμm ¨n riªng lÎ th× cã tèn c«ng tuyªn
truyÒn bao nhiªu còng Ýt ng−êi muèn vμo hîp t¸c x·.
Phong trμo hîp t¸c ho¸ ph¶i ®i tõ thÊp ®Õn cao míi ph¸t
triÓn ®−îc thuËn lîi. Muèn tæ chøc hîp t¸c x· ®−îc tèt ph¶i
ph¸t triÓn vμ cñng cè c¸c tæ ®æi c«ng. Qua cuéc th¶o luËn vÒ
hai con ®−êng võa råi, nhiÒu bμ con n«ng d©n muèn ®i vμo
con ®−êng lμm ¨n hîp t¸c. C¸c ®Þa ph−¬ng cÇn chó ý ph¸t
triÓn tæ ®æi c«ng, ®−a tæ ®æi c«ng tõng vô, tõng viÖc lªn
th−êng xuyªn, ®−a tæ th−êng xuyªn lªn b×nh c«ng chÊm
®iÓm, cñng cè vμ ph¸t triÓn hîp t¸c x· vμ ®i dÇn dÇn tõ hîp
t¸c x· cÊp thÊp lªn hîp t¸c x· cÊp cao.
C¸c c¸n bé, ban qu¶n trÞ sau khi th¶o luËn vÒ hai con
®−êng råi, trªn thùc tÕ ph¶i lμm cho mäi ng−êi ph©n biÖt râ
rμng hai con ®−êng. Muèn nh− thÕ, cÇn ph¶i lμm cho hîp t¸c
x· thu nhËp t¨ng lªn, ®êi sèng c¶i thiÖn, h¨ng h¸i lμm ¨n,
®oμn kÕt vui vÎ.
Muèn hîp t¸c x· ph¸t triÓn vμ cñng cè tèt, cÇn lu«n lu«n
ghi nhí vμ ra søc thùc hiÖn khÈu hiÖu cÇn kiÖm x©y dùng
hîp t¸c x·. Kh«ng nªn cã hiÖn t−îng lμm ch¨m c¸i v−ên
riªng cña m×nh h¬n lμ ruéng cña hîp t¸c x·, v× nh− thÕ lμ
kh«ng "cÇn" ®èi víi hîp t¸c x·. Kh«ng nªn h¬i mét tý còng cê
qu¹t linh ®×nh, mæ bß liªn hoan, v× nh− thÕ lμ kh«ng "kiÖm".
TiÒn cña hîp t¸c x· chØ nªn dïng vμo viÖc g× cã lîi Ých thiÕt
thùc cho hîp t¸c x·.
Cuèi cïng, c¸c ®Þa ph−¬ng ph¶i chó ý chèng h¹n cho lóa
vμ n¬i nμo ®ang cã s©u th× ph¶i trõ ngay ®Ó thu ho¹ch tèt vô
mïa, ®ång thêi ph¶i tÝch cùc thùc hiÖn mét vô §«ng - Xu©n
th¾ng lîi toμn diÖn, v−ît bËc vμ v÷ng ch¾c.
B¸o Nh©n d©n, sè 2056,
ngμy 2-11-1959.
 548
VUI VÎ Kû NIÖM C¸CH M¹NG
TH¸NG M¦êI VÜ §¹ ) 40F1
H«m nay, nh©n d©n lao ®éng kh¾p thÕ giíi cïng víi nh©n
d©n Liªn X« anh em vui vÎ kû niÖm lÇn thø 42 C¸ch m¹ng
Th¸ng M−êi vÜ ®¹i.
C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi ®· më ®Çu mïa Xu©n t−¬i s¸ng
cho loμi ng−êi, khi chñ nghÜa t− b¶n vμ chñ nghÜa ®Õ quèc ®·
®−a thÕ giíi ®Õn chç ®en tèi nh− mét mïa §«ng ¸c liÖt.
N¨m nay, ngμy kû niÖm C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi l¹i cã
thªm mét ý nghÜa míi - lμ chóc mõng th¾ng lîi cña n¨m ®Çu
kÕ ho¹ch 7 n¨m.
Th¾ng lîi Êy rÊt to vμ ch¾c ch¾n sÏ më ®−êng cho nh÷ng
th¾ng lîi to h¬n n÷a: KÕ ho¹ch ®Þnh n¨m nay (so víi n¨m
ngo¸i) tæng s¶n l−îng t¨ng 7,7%. Mμ chÝn th¸ng ®Çu n¨m ®·
t¨ng 12%.
Nh÷ng nguyªn nh©n g× ®· ®em l¹i th¾ng lîi to lín Êy?
- Nhê sù l·nh ®¹o s¸ng suèt vμ chÆt chÏ cña §¶ng Céng
s¶n.
- Do phong trμo c¶i tiÕn kü thuËt lªn vïn vôt. Trong chÝn
th¸ng qua, h¬n 1 triÖu 40 v¹n ®Ò nghÞ c¶i tiÕn kü thuËt ®·
®−îc ¸p dông vμ h¬n 1.500 kiÓu m¸y mãc míi ®· ®−îc chÕ
t¹o, lμm cho n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng h¬n 8% vμ tiÕt kiÖm cho
Nhμ n−íc h¬n 7.000 triÖu ®ång róp.
- Phong trμo thi ®ua "Lao ®éng céng s¶n chñ nghÜa" rÊt
s«i næi.
Víi tinh thÇn lμm chñ n−íc nhμ, lμm chñ xÝ nghiÖp, víi
th¸i ®é tÝch cùc ®èi víi mäi viÖc, kÕt hîp chÆt chÏ lßng yªu
n−íc víi chñ nghÜa quèc tÕ, c«ng nh©n, n«ng d©n tËp thÓ vμ
_________
1) Bμi viÕt cho b¸o Sù thËt (Liªn X«).
549 hå chÝ Minh toμn tËp
trÝ thøc Liªn X« ®Òu c«ng t¸c, häc tËp vμ sinh ho¹t ®óng theo
®¹o ®øc céng s¶n. HiÖn nay ®· cã h¬n ba triÖu ng−êi tham
gia c¸c "§éi lao ®éng céng s¶n chñ nghÜa". Hä ®· høa quyÕt
t©m hoμn thμnh vμ hoμn thμnh v−ît møc kÕ ho¹ch 7 n¨m
tr−íc thêi h¹n hai n¨m.
*
* *
Vμi con sè tãm t¾t sau ®©y cμng lμm næi bËt nh÷ng th¾ng
lîi Êy:
Ng©n s¸ch Nhμ n−íc thu nhiÒu h¬n chi ®Õn 28 tû róp.
ThuÕ kho¸ ®−îc gi¶m bít. Tõ 7,8% gi¶m xuèng 7,4% vμ
trong vμi n¨m n÷a sÏ ®−îc hoμn toμn xo¸ bá.
Mçi ngμy lao ®éng b¶y giê ®ång hå. Mçi tuÇn b×nh qu©n lμ
40 giê. ë c¸c n−íc t− b¶n lμ 46 ®Õn 48 giê.
Giê lμm viÖc ®−îc rót ng¾n, nh−ng tiÒn l−¬ng vÉn ®−îc
t¨ng, v× n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng nhiÒu vμ v× hμng tiªu dïng
®−îc gi¶m gi¸.
Mét ®iÒu rÊt ®¸ng chó ý n÷a: Ng©n s¸ch cña Liªn X« lμ
mét ng©n s¸ch hoμ b×nh. Kho¶n dμnh cho khoa häc chiÕm
h¬n 15% tæng sè chi. Kho¶n dμnh cho quèc phßng chØ chiÕm
non 13% (chi phÝ quèc phßng Mü th× chiÕm h¬n 64% tæng
ng©n s¸ch).
*
* *
Chóng ta vui s−íng h«m nay,
Cμng nªn nhí l¹i nh÷ng ngμy gian lao.
Nhí l¹i ®Ó häc tËp nh©n d©n Liªn X«. Nhí l¹i ®Ó ghi ¬n
nh©n d©n Liªn X«.
C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi thμnh c«ng ®Õn nay lμ bèn m−¬i
hai n¨m. Nh−ng trong m−êi l¨m n¨m ®Çu, Liªn X« lμ n−íc
x· héi chñ nghÜa duy nhÊt, c« ®¬n nh− mét hßn ®¶o ph¶i mét
m×nh ®−¬ng ®Çu víi nh÷ng c¬n sãng giã hung ¸c do c¸c n−íc
®Õ quèc g©y nªn. GÇn hai m−¬i n¨m, Liªn X« ph¶i th¾t l−ng
buéc bông ®Ó hμn g¾n nh÷ng vÕt th−¬ng do chiÕn tranh ®Ó
l¹i. §−îc yªn æn x©y dùng, chØ h¬n
vμi m−¬i n¨m mμ nh©n d©n Liªn X« ®· biÕn mét n−íc n«ng
nghiÖp l¹c hËu thμnh mét n−íc c«ng nghiÖp tiªn tiÕn vμo
 550
h¹ng nhÊt trªn thÕ giíi. VÒ nhiÒu ngμnh Liªn X« ®· ®uæi kÞp
vμ nhiÒu ngμnh Liªn X« ®· v−ît qu¸ Mü. (Nªn nhí r»ng ®Êt
n−íc Mü kh«ng hÒ bÞ chiÕn tranh x©m l−îc vμ kinh tÕ Mü x©y
dùng ®· h¬n mét tr¨m b¶y m−¬i n¨m). §iÒu ®ã l¹i chøng tá
r»ng chÕ ®é x· héi chñ nghÜa h¬n h¼n chÕ ®é t− b¶n chñ
nghÜa.
Nh©n d©n Liªn X« võa ra søc x©y dùng chñ nghÜa céng
s¶n ë n−íc m×nh, l¹i võa gióp ®ì mét c¸ch kh¶ng kh¸i v« t−
hai m−¬i hai n−íc anh em vμ n−íc b¹n x©y dùng ba tr¨m
t¸m m−¬i ba xÝ nghiÖp lín, nh»m gióp c¸c n−íc Êy ngμy cμng
giμu m¹nh, nh©n d©n c¸c n−íc Êy ngμy cμng Êm no. §ã lμ
tinh thÇn quèc tÕ cao c¶, mμ nh©n d©n lao ®éng thÕ giíi ®Òu
biÕt ¬n.
* Êy rÊt ®óng víi c¶nh t−îng vui vÎ h«m nay.
* *
Nhê C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi thμnh c«ng mμ mét thÕ giíi
míi ®· ra ®êi vμ ngμy cμng phån vinh, cμng m¹nh mÏ nh−
hoa në mïa Xu©n. Cßn thÕ lùc ®Õ quèc thùc d©n do Mü cÇm
®Çu th× ngμy cμng suy ®åi, cμng ¶m ®¹m, nh− trêi ®· chiÒu
tèi l¹i bÞ m©y mï.
Trong cuéc ®Êu tranh gi÷a lùc l−îng míi ®ang tr−ëng
thμnh vμ lùc l−îng cò ®· suy yÕu, lùc l−îng míi - lùc l−îng
x· héi chñ nghÜa- nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.
Ngμy nay, chñ nghÜa x· héi ®· thμnh mét hÖ thèng thÕ
giíi v÷ng m¹nh víi mét ngh×n triÖu nh©n d©n ®oμn kÕt nhÊt
trÝ, céng víi c¸c d©n téc thuéc ®Þa míi ®−îc gi¶i phãng th×
h¬n mét ngh×n n¨m tr¨m triÖu ng−êi; c¸c n−íc ®Õ quèc chØ cã
trªn d−íi n¨m tr¨m triÖu. §ã lμ sè ng−êi.
VÒ ®Þa lý, th× tõ ¸ sang ®Õn ¢u, tõ Tirana ®Õn B×nh
Nh−ìng, tõ Hμ Néi ®Õn BÐclin, qua M¸txc¬va, B¾c Kinh -
ngang däc gÇn ba m−¬i l¨m triÖu c©y sè vu«ng g¾n liÒn
thμnh mét khèi v÷ng m¹nh, mét ®¹i gia ®×nh ®oμn kÕt th©n
yªu.
VÒ kinh tÕ, th× tæng s¶n l−îng c«ng nghiÖp cña c¸c n−íc
x· héi chñ nghÜa ®øng ®Çu lμ Liªn X«, n¨m 1957 míi chiÕm
33% tæng s¶n l−îng toμn thÕ giíi, n¨m 1958 ®· t¨ng ®Õn
40%; n¨m nay chiÕm 45%. Kh«ng bao l©u n÷a ch¾c ch¾n sÏ
chiÕm h¬n 50%. Nªn nhí mét ®iÒu lμ: tèc ®é ph¸t triÓn cña
551 hå chÝ Minh toμn tËp
phe x· héi chñ nghÜa tiÕn rÊt nhanh vμ sù sa sót cña c¸c
n−íc ®Õ quèc xuèng rÊt chãng. Vμi vÝ dô:
- So víi n¨m 1957, th× n¨m 1958 s¶n l−îng c«ng nghiÖp
cña Liªn X« t¨ng lªn h¬n 10%, cßn cña Mü th× gi¶m sót h¬n
10%.
- Trong 7 n¨m, Liªn X« sÏ t¨ng s¶n l−îng than ®¸ tõ bèn
tr¨m chÝn m−¬i s¸u triÖu tÊn ®Õn s¸u tr¨m m−êi hai triÖu
tÊn. Cßn Anh th× sÏ ®ãng cöa tõ hai tr¨m ®Õn hai tr¨m bèn
m−¬i má than (theo kÕ ho¹ch cña Côc s¶n xuÊt than n−íc
Anh).
*
* *
Trung Quèc cã c©u thμnh ng÷: "Kh¾p trêi cïng vui". C©u
§−îc §¶ng Céng s¶n ra søc båi d−ìng, khoa häc Liªn X«
®· thμnh c«ng rùc rì trong viÖc phãng tªn löa vμ vÖ tinh.
H«m nay, trong lóc hμng tr¨m triÖu ng−êi vui mõng kû niÖm
C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi, th×:
- Tªn löa sè 1 cña Liªn X« ®ang khoan kho¸i bay quanh mÆt
trêi.
- VÖ tinh sè 3 vμ tªn löa sè 3 ®ang hín hë vßng quanh qu¶
®Êt.
- Tªn löa sè 2 th× ®ang gi−¬ng cao Quèc huy Bóa LiÒm
cña Liªn X« - ký hiÖu cña chñ nghÜa céng s¶n th¾ng lîi - tõ
cung tr¨ng chiÕu xuèng kh¾p c¸c n−íc, nh− tá ý kªu gäi c¸c
d©n téc toμn thÕ giíi chung sèng hoμ b×nh. V× hoμ b×nh lμ
h¹nh phóc.
ChØ trong vßng bèn m−¬i l¨m n¨m nay, loμi ng−êi ®· gÆp
hai cuéc chiÕn tranh thÕ giíi khñng khiÕp. Hμng chôc triÖu
ng−êi ®· hy sinh. Hμng ngh×n tû cña c¶i ®· bÞ ph¸ *. û41F1
C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi võa th¾ng lîi, Lªnin ®· lËp tøc
nªu râ chÝnh s¸ch hoμ b×nh mμ suèt bèn m−¬i hai n¨m nay
Liªn X« lu«n lu«n gi÷ v÷ng.
Ngμy nay, víi nh÷ng vò khÝ nguyªn tö vμ khinh khÝ, nÕu
_________
1* Trong §¹i chiÕn thÕ giíi thø nhÊt, sè ng−êi chÕt lμ h¬n m−êi
triÖu. Trong §¹i chiÕn thÕ giíi thø hai, sè ng−êi chÕt lμ h¬n 30
triÖu. (T.G).
 552
cã chiÕn tranh míi th× kÕt qu¶ khñng khiÕp sÏ gÊp tr¨m, gÊp
ngh×n. C¸c nhμ khoa häc tÝnh to¸n r»ng: §é b¶y, t¸m qu¶
bom khinh khÝ th¶ xuèng n−íc Anh, ®é m−êi l¨m, hai m−¬i
qu¶ th¶ xuèng n−íc Mü, th× giang san Anh, Mü sÏ tiªu tan!
§Ó cøu loμi ng−êi khái tai ho¹ ghª gím nh− vËy, Liªn X«
®· ®−a ra tr−íc Héi ®ång Liªn hîp quèc nh÷ng ®Ò nghÞ v«
cïng nh©n ®¹o, nh»m hoμn toμn gi¶i trõ binh bÞ, ng¨n ngõa
chiÕn tranh.
Trõ mét nhãm qu©n phiÖt vμ chÝnh kh¸ch ngoan cè Mü vμ
tay sai Mü "chÕt th× chÕt, nÕt kh«ng chõa", nh©n d©n kh¾p
thÕ giíi kh«ng ph©n biÖt gièng nßi, giai cÊp, t«n gi¸o ®Òu thËt
thμ mong cho chÝnh s¸ch hoμ b×nh cña Liªn X« th¾ng lîi.
§ã lμ mét th¾ng lîi to lín n÷a cña C¸ch m¹ng Th¸ng
M−êi, cña nh©n d©n Liªn X«, cña c¶ phe x· héi chñ nghÜa.
* d©n vμ trÝ thøc Liªn X« ®Ó hoμn thμnh vμ hoμn thμnh v−ît
* *
Th¾ng lîi vÎ vang cña Liªn X« lμm phÊn khëi nh©n d©n
lao ®éng thÕ giíi nãi chung, nh©n d©n c¸c n−íc anh em nãi
riªng; lμm cho hä thÊy h¹nh phóc cña nh©n d©n Liªn X«
ngμy nay sÏ lμ h¹nh phóc ngμy mai cña b¶n th©n hä. NghÞ
quyÕt cña §¹i héi lÇn thø XXI cña §¶ng Céng s¶n Liªn X« ®·
nãi:
"Víi sù ph¸t triÓn vμ cñng cè cña hÖ thèng x· héi chñ
nghÜa thÕ giíi, tÊt c¶ c¸c n−íc kh¸c trong phe x· héi chñ
nghÜa sÏ ph¸t triÓn th¾ng lîi. Sù ph¸t triÓn kinh tÕ vμ v¨n
ho¸ cña tÊt c¶ c¸c n−íc x· héi chñ nghÜa trë nªn ®Òu ®Æn
h¬n. Ch¼ng bao l©u n÷a, c¸c n−íc Êy - còng nh− Liªn X« - sÏ
x©y dùng mét x· héi céng s¶n. Liªn X« cho r»ng tr¸ch
nhiÖm quan träng nhÊt cña m×nh lμ gãp phÇn vμo sù cñng
cè mèi ®oμn kÕt gi÷a c¸c n−íc x· héi chñ nghÜa, vμo viÖc
ph¸t triÓn quan hÖ chÆt chÏ vÒ kinh tÕ vμ v¨n ho¸,
553 hå chÝ Minh toμn tËp
vμo sù nhÊt trÝ ngμy cμng to lín trong ®¹i gia ®×nh c¸c
d©n téc tù do trªn nÒn t¶ng chñ nghÜa M¸c - Lªnin, trªn
nguyªn t¾c chñ nghÜa quèc tÕ v« s¶n".
Th¾ng lîi cña Liªn X« lμ th¾ng lîi cña toμn thÓ nh©n d©n
lao ®éng toμn thÕ giíi, lμ th¾ng lîi cña chñ nghÜa M¸c -
Lªnin.
§Ó chóc mõng mét c¸ch xøng ®¸ng C¸ch m¹ng Th¸ng
M−êi vÜ ®¹i, nh©n d©n ViÖt Nam mét lÇn n÷a tá lßng th¾m
thiÕt biÕt ¬n sù gióp ®ì chÝ t×nh cña nh©n d©n Liªn X« vμ cè
g¾ng häc tËp tinh thÇn thi ®ua bÒn bØ cña c«ng nh©n, n«ng
møc kÕ ho¹ch Nhμ n−íc n¨m nay vμ chuÈn bÞ ®Çy ®ñ ®Ó hoμn
thμnh vμ hoμn thμnh v−ît møc kÕ ho¹ch n¨m sau, ®Ó ®−a
miÒn B¾c tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi, lμm nÒn t¶ng v÷ng m¹nh
cho cuéc ®Êu tranh th¾ng lîi thèng nhÊt n−íc nhμ.
Tinh thÇn C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi chãi läi mu«n n¨m!
T×nh ®oμn kÕt kh«ng g× lay chuyÓn ®−îc trong ®¹i gia
®×nh x· héi chñ nghÜa ®øng ®Çu lμ Liªn X« vÜ ®¹i mu«n
n¨m!
§¶ng Céng s¶n Liªn X« mu«n n¨m!
Chñ nghÜa céng s¶n mu«n n¨m!
Hoμ b×nh thÕ giíi mu«n n¨m!
Hå CHÝ MINH
S¸ch Hå ChÝ Minh Toμn tËp,
xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt,
Nxb. Sù thËt, Hμ Néi, 1989,
t.8, tr.514-521.
 554 555 hå chÝ Minh toμn tËp

§IÖN MõNG NGμY §éC LËP
CñA V¦¥NG QUèC CAMPUCHIA
KÝnh göi Quèc v−¬ng N«r«®«m XuramarÝt
vμ Hoμng hËu Cètxam¾c Nªarinrª¸t,
Phn«m Pªnh
Nh©n dÞp kû niÖm Ngμy ®éc lËp cña V−¬ng quèc
Campuchia, thay mÆt nh©n d©n vμ ChÝnh phñ n−íc ViÖt
Nam D©n chñ Céng hoμ vμ nh©n danh c¸ nh©n, t«i kÝnh göi
Quèc v−¬ng vμ Hoμng hËu lêi chóc mõng nhiÖt liÖt nhÊt.
Chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a hai d©n téc ViÖt Nam vμ Kh¬me
ngμy cμng cñng cè vμ ph¸t triÓn.
Chóc Quèc v−¬ng vμ Hoμng hËu m¹nh khoÎ vμ sèng l©u.
Chñ tÞch
n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
Hå CHÝ MINH
§IÖN MõNG QUèC V¦¥NG LμO
KÝnh göi Quèc v−¬ng Lμo Xrixavang Vatthana,
Nh©n dÞp Ngμi lªn ng«i, thay mÆt nh©n d©n ViÖt Nam,
ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ vμ nh©n danh
c¸ nh©n, t«i xin göi Ngμi nh÷ng lêi chóc mõng nhiÖt liÖt.
T«i kÝnh chóc Ngμi søc khoÎ vμ h¹nh phóc, chóc nh©n
d©n Lμo anh em hoμ b×nh vμ thÞnh v−îng.
Chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a hai d©n téc ViÖt Nam vμ Lμo
cñng cè vμ ph¸t triÓn.
Chñ tÞch
n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
Hå CHÝ MINH
B¸o Nh©n d©n, sè 2067,
ngμy 13-11-1959.

B¸o Nh©n d©n, sè 2063,

ngμy 9-11-1959.
 556 557 hå chÝ Minh toμn tËp

§IÖN MõNG NGμY SINH

THñ T¦íNG N£RU CÇN KIÖM

KÝnh göi Thñ t−íng Giaoah¸clan Nªru,
Nh©n dÞp chóc thä Ngμi 70 tuæi, t«i h©n h¹nh thay mÆt
nh©n d©n ViÖt Nam, ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ
Céng hoμ vμ c¸ nh©n t«i, kÝnh göi ®Õn Ngμi lêi chμo mõng
th©n ¸i nhÊt vμ tèt ®Ñp nhÊt.
KÝnh chóc Ngμi nhiÒu h¹nh phóc vμ m¹nh khoÎ, sèng l©u
®Ó l·nh ®¹o nh©n d©n Ên §é anh em x©y dùng mét n−íc nhμ
giμu m¹nh vμ gãp phÇn to lín vμo sù nghiÖp gi÷ g×n hoμ b×nh
ë ch©u ¸ vμ thÕ giíi.
Chñ tÞch
n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
Hå CHÝ MINH
B¸o Nh©n d©n, sè 2068,
ngμy 14-11-1959.
Muèn x©y dùng miÒn B¾c tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi, th×
mçi ng−êi c«ng d©n ta ph¶i thùc hμnh cÇn vμ kiÖm. CÇn ®Ó
n©ng cao kh«ng ngõng n¨ng suÊt lao ®éng. KiÖm ®Ó tÝch tr÷
thªm vèn, më réng s¶n xuÊt.
KiÖm mμ kh«ng CÇn th× còng v« Ých. CÇn mμ kh«ng KiÖm
th× tay kh«ng l¹i hoμn tay kh«ng.
Tõ mét n−íc nghÌo, Liªn X« trë thμnh giμu m¹nh vμo bËc
nhÊt thÕ giíi còng v× nh©n d©n Liªn X« rÊt CÇn, rÊt KiÖm.
ChØ trong chÝn th¸ng ®Çu n¨m nay, Liªn X« ®· t¨ng n¨ng
suÊt lao ®éng h¬n 8% vμ tiÕt kiÖm ®−îc h¬n 9.000 triÖu ®ång
róp.
N−íc ta cßn l¹c hËu, d©n ta cßn nghÌo, muèn tiÕn lªn chñ
nghÜa x· héi, muèn c¶i thiÖn ®êi sèng, th× chóng ta cμng ph¶i
CÇn ph¶i KiÖm, ph¶i chèng l−êi biÕng, chèng l·ng phÝ.
C¸c ngμnh, c¸c nghÒ ®Òu ph¶i nh− vËy. Bμi nμy chØ nãi vÒ
hîp t¸c x· n«ng nghiÖp.
Ph¶i cÇn kiÖm ®Ó x©y dùng hîp t¸c x·. §iÒu ®ã c¸n bé vμ
x· viªn ph¶i hiÓu thËt thÊu, ph¶i nhí thËt kü, ph¶i thùc
hμnh cho kú ®−îc, th× hîp t¸c x· míi cñng cè vμ ph¸t triÓn
tèt.
HiÖn nay, cã mét sè hîp t¸c x· ch−a hiÓu ®iÒu ®ã, kh«ng
 558 559 hå chÝ Minh toμn tËp

lμm ®óng nh− vËy. Vμi vÝ dô:

§Ó "liªn hoan", hîp t¸c x· B¸i Khª ®· lμm thÞt mét con
bß, hîp t¸c x· Ng« QuyÒn ®· giÕt hai con lîn, ®¸ng gi¸ 90
®ång, ch−a kÓ phÝ tæn vÒ c¬m n−íc. (Hai hîp t¸c x· nμy ®Òu ë
®iÖn mõng tæng thèng
huyÖn Tiªn L÷, tØnh H−ng Yªn). céng hoμ tuynidi
§ã lμ viÖc l·ng phÝ thËt ®¸ng phª b×nh, tr−íc hÕt lμ phª
b×nh c¸c c¸n bé. Sau khi ¨n uèng, nhiÒu x· viªn ®· phμn
nμn: "Ch−a biÕt thu ho¹ch thÕ nμo mμ ®· chÐn tr−íc". Phμn KÝnh göi Tæng thèng HabÝp Buècghiba, Tæng thèng
nμn lμ ®óng. n−íc Céng hoμ Tuynidi,
NÕu dïng sè tiÒn Êy vμo viÖc kh¸c th× Ých lîi cho hîp t¸c Nh©n dÞp Ngμi ®−îc bÇu l¹i lμm Tæng thèng n−íc Céng
x· biÕt bao. VÝ dô: víi 90 ®ång, hîp t¸c x· cã thÓ:
hoμ Tuynidi, thay mÆt nh©n d©n ViÖt Nam, ChÝnh phñ n−íc
mua 400 ký thãc,
hoÆc 9 con lîn gièng, ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ vμ nh©n danh c¸ nh©n, t«i kÝnh
hoÆc 50 con gμ m¸i t¬, göi Ngμi lêi chμo mõng nhiÖt liÖt.
hoÆc 30 c¸i l−ìi cμy "51", Chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n hai n−íc ViÖt Nam vμ
hoÆc 6 c¸i bõa, Tuynidi ngμy cμng ph¸t triÓn vμ bÒn v÷ng.
hoÆc 39 c¸i cuèc bμn,
Chóc Tæng thèng m¹nh khoÎ vμ nhiÒu h¹nh phóc.
hoÆc 26 c¸i cμo cá 10 r¨ng,
hoÆc 30 con dao ph¹t cá,
hoÆc 3 n¨m 7 th¸ng b¸o Nh©n d©n, Chñ tÞch
hoÆc 300 quyÓn s¸ch phæ th«ng ®Ó lËp mét tñ s¸ch cho x· n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
viªn, hå chÝ minh
hoÆc mua ®ñ tre nøa lμm mét c©u l¹c bé nhá cho hîp t¸c
x·, v.v.. VËy cã th¬ r»ng:
Chóng ta ph¶i kiÖm ph¶i cÇn, B¸o Nh©n d©n, sè 2018,
Th× n−íc míi m¹nh, th× d©n míi giμu. ngμy 27-11-1959.

TRÇN LùC

B¸o Nh©n d©n, sè 2069,

ngμy 15-11-1959.
 560
BμI NãI T¹I HéI NGHÞ
NGHI£N CøU LÞCH Sö §¶NG
CñA BAN TUY£N GI¸O Trung −¬ng
Tr−íc khi thμnh lËp §¶ng ta, trong n−íc cã ba nhãm céng
s¶n. N¨m 1930 häp bμn vÒ viÖc thèng nhÊt. Lóc nμy ®Þch
khñng bè d÷, c¸c ®¹i biÓu ph¶i bÝ mËt ra H−¬ng C¶ng, gi¶ ®i
xem ®¸ bãng ngåi ë s©n cá mμ bμn b¹c, råi ®ång ý víi nhau ba
nhãm thèng nhÊt l¹i thμnh §¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng.
§¶ng ta ra ®êi trong lóc thùc d©n Ph¸p ®ang ®μn ¸p g¾t
gao. §¶ng míi ra ®êi ®· tæ chøc vμ l·nh ®¹o cuéc ®Êu tranh
rÊt anh dòng lμ X«viÕt NghÖ - TÜnh.
§¶ng 12 tuæi th× tæ chøc phong trμo du kÝch ®¸nh Ph¸p,
®¸nh NhËt.
15 tuæi, tæ chøc vμ l·nh ®¹o C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m
thμnh c«ng.
17 tuæi, l·nh ®¹o kh¸ng chiÕn vμ 24 tuæi, kh¸ng chiÕn
th¾ng lîi.
Hoμ b×nh lËp l¹i, §¶ng l·nh ®¹o vμ tæ chøc nh©n d©n ta
x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c, lμm c¬ së ®Êu tranh
thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhμ.
ThÕ lμ trong 30 n¨m mμ §¶ng ta ®· lμm ®−îc hai cuéc
c¸ch m¹ng: C¸ch m¹ng d©n téc d©n chñ vμ c¸ch m¹ng x· héi
chñ nghÜa. V× sao §¶ng ta cã nh÷ng th¾ng lîi nh− thÕ?
Lóc ®Çu, §¶ng cã rÊt Ýt ®¶ng viªn vμ l¹i th−êng bÞ thùc d©n
Ph¸p b¾t bí, bá tï. Nh−ng §¶ng ta vÉn tiÕn lªn. Tíi C¸ch
m¹ng Th¸ng T¸m, sè ®¶ng viªn xÊp xØ 5.000 ng−êi, trong ®ã cã
mét sè ®ang bÞ giam ë c¸c nhμ tï ®Õ quèc. Non 5.000 ®¶ng
viªn mμ tæ chøc l·nh ®¹o 24 triÖu ®ång bμo khëi nghÜa, c¸ch
m¹ng c¶ n−íc thμnh c«ng.
V× sao mμ §¶ng anh hïng nh− thÕ? Tuy lóc bÊy giê lμm
561 hå chÝ Minh toμn tËp
c¸ch m¹ng, th× hoÆc lμ tiÕp tôc ho¹t ®éng cho ®Õn khi c¸ch
m¹ng thμnh c«ng, hoÆc lμ bÞ b¾t, bÞ giÕt. Nh−ng v× tin t−ëng
r»ng §¶ng nhÊt ®Þnh thμnh c«ng, c¸ch m¹ng nhÊt ®Þnh
th¾ng lîi, cho nªn ng−êi nμy bÞ b¾t, cã ng−êi kh¸c thÕ, mét
ng−êi bÞ giÕt th× cã tr¨m ng−êi kh¸c thay. §¶ng viªn th× rÊt
®oμn kÕt, nhÊt trÝ, rÊt gÇn gòi nh©n d©n. Cho nªn, tuy ®¶ng
viªn Ýt nh−ng §¶ng vÉn l·nh ®¹o ®−îc c¸ch m¹ng thμnh
c«ng.
§¶ng viªn chóng ta cã rÊt nhiÒu ng−êi g−¬ng mÉu, cã ®¹o
®øc c¸ch m¹ng. Nh− n÷ ®ång chÝ Minh Khai, ®· bÞ ®Õ quèc
kÕt ¸n tö h×nh hai n¬i, mμ lóc hy sinh vÉn rÊt oanh liÖt. C¸c
®ång chÝ TrÇn Phó, Hoμng V¨n Thô vμ nhiÒu ®ång chÝ kh¸c
®Òu lμ nh÷ng g−¬ng anh hïng.
Trong c«ng t¸c, g−¬ng anh hïng còng nhiÒu. VÝ dô: cã
®ång chÝ lμm c«ng t¸c bÝ mËt, ë d−íi hÇm hμng th¸ng viÕt
truyÒn ®¬n, dÞch s¸ch b¸o. Tíi lóc ra ngoμi ¸nh s¸ng, m¾t bÞ
mê. Cã ®ång chÝ bÞ giÆc tra tÊn, chÕt ®i sèng l¹i, kh«ng khai
mét lêi...
C¸n bé vμ ®¶ng viªn ta ai còng lμ ng−êi, còng lμ da thÞt,
nh−ng v× tin t−ëng vμo §¶ng, vμo giai cÊp, vμo søc m¹nh cña
tËp thÓ, cho nªn kiªn quyÕt chiÕn ®Êu ®Õn h¬i thë cuèi cïng.
Thanh niªn còng cã g−¬ng anh hïng nh− Träng Con, c«
S¸u... vμ nhiÒu ng−êi anh hïng v« danh kh¸c. V× thÕ cho nªn
§¶ng cμng ngμy cμng m¹nh.
Trong kh¸ng chiÕn, §¶ng ta cã nh÷ng ng−êi con anh
hïng nh− ®ång chÝ Phan §×nh Giãt lÊy th©n m×nh lÊp lç
ch©u mai ®Ó cho bé ®éi tiÕn lªn, ®ång chÝ T« VÜnh DiÖn lÊy
m×nh chÌn cho xe ®¹i b¸c khái l¨n xuèng dèc, nhiÒu ®ång chÝ
nhÞn ®ãi hai ba ngμy ch¹y ®uæi ®¸nh giÆc. Nh÷ng anh hïng
Êy cña §¶ng, cña nh©n d©n lμ anh hïng tËp thÓ, thÊm nhuÇn
®¹o ®øc c¸ch m¹ng cña §¶ng. Cã ®¹o ®øc c¸ch m¹ng míi
l·nh ®¹o ®−îc giai cÊp, tæ chøc, ®oμn kÕt ®−îc quÇn chóng,
 562
lμm cho c¸ch m¹ng th¾ng lîi, kh¸ng chiÕn thμnh c«ng.
Ngμy nay, x©y dùng chñ nghÜa x· héi, chóng ta cã nh÷ng
c«ng viÖc rÊt to lín vμ phøc t¹p. Chóng ta ®· ®¸nh th¾ng
thùc d©n Ph¸p vμ giai cÊp phong kiÕn, nh−ng cßn ph¶i ®Êu
tranh víi kÎ ®Þch nguy hiÓm kh¸c, ®ã lμ nghÌo nμn, ®ãi khæ,
l¹c hËu...
Chóng ta tõ mét n−íc n«ng nghiÖp l¹c hËu, møc sèng
thÊp kÐm. Chóng ta ph¶i ra søc ®Êu tranh lμm cho nh©n d©n
ta ai còng ¨n no, mÆc Êm, cã viÖc lμm, cã giê nghØ, ®−îc häc
tËp.
Ta cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó x©y dùng chñ nghÜa x· héi.
N−íc ta cã "rõng vμng biÓn b¹c", nh©n d©n ta cÇn cï. Ta ®−îc
c¸c n−íc anh em gióp ®ì. Nh−ng còng cã khã kh¨n nh− thiªn
tai, lôt, h¹n, v¨n ho¸, kü thuËt cßn kÐm.
Nãi chung, c¸n bé, ®¶ng viªn cña ta tèt, trung thμnh víi
c¸ch m¹ng. Chóng ta quyÕt t©m ®Êu tranh th× nhÊt ®Þnh
v−ît qua ®−îc nh÷ng khã kh¨n ®ã. Gi¸c ngé chÝnh trÞ th× cè
nhiªn cÇn råi, vμo §¶ng lμ ph¶i biÕt, ph¶i häc chÝnh trÞ.
Nh−ng l¹i ph¶i cã v¨n ho¸, kü thuËt ®Ó sö dông m¸y mãc
ngμy cμng tinh vi. Ta cßn kÐm vÒ mÆt nμy. C«ng nh©n Liªn
X« ë c¸c nhμ m¸y cã rÊt nhiÒu ng−êi häc ®Õn líp 10. B©y giê,
thö hái c¸n bé ë ®©y cã mÊy ng−êi ®· häc ®Õn líp 10? Cho
nªn chóng ta ph¶i häc nhiÒu, ph¶i cè g¾ng häc. NÕu kh«ng
chÞu khã häc th× kh«ng tiÕn bé ®−îc. Kh«ng tiÕn bé lμ tho¸i
bé. X· héi cμng ®i tíi, c«ng viÖc cμng nhiÒu, m¸y mãc cμng
tinh x¶o. M×nh mμ kh«ng chÞu häc th× l¹c hËu, mμ l¹c hËu lμ
bÞ ®μo th¶i, tù m×nh ®μo th¶i m×nh.
Cã ®óng nh− thÕ kh«ng? NÕu ®óng, th× c¸c ®ång chÝ ph¶i
cè häc v¨n ho¸, häc chuyªn m«n.
Trong §¶ng ta cã mét sè kh«ng Ýt ®ång chÝ m¾c bÖnh c«ng
thÇn, cho r»ng m×nh ®· tham gia c¸ch m¹ng l©u n¨m mμ tù
563 hå chÝ Minh toμn tËp
kiªu, tù m·n. Ho¹t ®éng c¸ch m¹ng l©u n¨m lμ tèt, nh−ng
ph¶i khiªm tèn häc tËp ®Ó tiÕn bé m·i. X· héi tiÕn lªn kh«ng
ngõng. Muèn x©y dùng chñ nghÜa x· héi ®Ó lμm c¬ së ®Êu
tranh thèng nhÊt n−íc nhμ th× ph¶i cè g¾ng häc tËp.
Trong §¶ng ta cã nhiÒu g−¬ng ®Êu tranh anh dòng,
kh«ng sî nguy hiÓm, kh«ng sî hy sinh v× tin t−ëng vμo §¶ng,
vμo c¸ch m¹ng, vμo t−¬ng lai cña giai cÊp vμ cña Tæ quèc. HiÖn
nay, ®ång bμo miÒn Nam ®ang bÒn bØ ®Êu tranh chèng Mü -
DiÖm còng rÊt lμ anh hïng.
ë miÒn B¾c, nh÷ng anh hïng, chiÕn sÜ thi ®ua lμm theo
lêi kªu gäi cña §¶ng. Hä lao ®éng quªn m×nh v× d©n téc, v×
giai cÊp. Hä kh«ng suy tÝnh h¬n thiÖt. §¶ng cÇn hä lμm c«ng
viÖc g×, th× hä ®Òu vui vÎ lμm vμ lμm v−ît møc. §ã còng lμ
anh hïng.
§¶ng viªn chóng ta lμ nh÷ng ng−êi rÊt tÇm th−êng, v×
chóng ta ®Òu lμ con cña giai cÊp c«ng nh©n, cña nh©n d©n lao
®éng, chóng ta chØ biÕt trung thμnh víi giai cÊp v« s¶n, quyÕt
t©m ®Êu tranh cho nh©n d©n. ThÕ th«i. ChÝnh v× chóng ta rÊt
tÇm th−êng cho nªn §¶ng ta rÊt vÜ ®¹i. Ngoμi lîi Ých cña Tæ
quèc, cña giai cÊp, cña d©n téc, §¶ng ta kh«ng cã lîi Ých nμo
kh¸c.
H«m qua, c¸c b¸o cã thuËt l¹i tin ®ång chÝ d©n qu©n tªn
lμ TrÇn V¨n T©n, ®¶ng viªn §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam. §oμn
thÓ ph¸i ®ång chÝ T©n cïng mÊy anh em n÷a ®i lÊy gç. V×
m−a to giã lín cho nªn nhiÒu lÇn bÌ vì. §ång chÝ T©n ®·
kh«ng sî nguy hiÓm, xung phong léi xuèng s«ng cét bÌ. BÌ vÒ
tíi n¬i th× thÊy thiÕu mét sè c©y. §ång chÝ T©n l¹i xung phong
®i hai, ba ngμy t×m ®ñ gç vÒ. D©n qu©n lμ mét ®Þa vÞ tÇm
th−êng. §i lÊy gç lμ mét viÖc tÇm th−êng. Nh−ng v× v−ît mäi
khã kh¨n, lμm trßn nhiÖm vô, cho nªn anh hïng.
HiÖn giê ë n«ng th«n ®· th¶o luËn s«i næi vÒ hai con
®−êng: chñ nghÜa c¸ nh©n vμ chñ nghÜa tËp thÓ.
V× sao §¶ng ta m¹nh vμ ngμy cμng m¹nh? V× §¶ng ta cã
chñ nghÜa tËp thÓ. Mçi ®¶ng viªn còng ph¶i nh− thÕ. Nh−ng
cã mét sè ®¶ng viªn ch−a lμm ®óng nh− vËy, hä cßn mang
nÆng chñ nghÜa c¸ nh©n. VÝ dô trong vÊn ®Ò ®·i ngé, hä
 564 565 hå chÝ Minh toμn tËp

th−êng suy b×, tÞ n¹nh. VÒ c«ng t¸c th× muèn chän viÖc dÔ, Nãi tãm l¹i, §¶ng ta trong ba m−¬i n¨m qua ®· phÊn ®Êu
tr¸nh viÖc khã, v.v.. C¸c ®ång chÝ ®ã kh«ng nhí r»ng trong rÊt anh dòng vμ ®· th¾ng lîi rÊt vÎ vang. Ngμy nay, §¶ng ta
thêi kú §¶ng ho¹t ®éng bÝ mËt, trong thêi kú kh¸ng chiÕn vμ vÉn ph¶i tiÕp tôc phÊn ®Êu ®Ó x©y dùng miÒn B¾c tiÕn lªn
hiÖn nay, nh÷ng ng−êi anh hïng, chiÕn sÜ thi ®ua phÊn ®Êu chñ nghÜa x· héi lμm c¬ së cho cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt
hy sinh cã ph¶i v× ®·i ngé kh«ng? Cã ph¶i v× cÊp bËc kh«ng? n−íc nhμ. Trong cuéc ®Êu tranh ®ã, ta cã nhiÒu ®iÒu kiÖn
Trong §¶ng vμ Nhμ n−íc ta cã sù ph©n c«ng chÆt chÏ nh− thuËn lîi, nh−ng còng cã khã kh¨n. NÕu mçi c¸n bé vμ ®¶ng
c¸c bé phËn trong chiÕc ®ång hå: c¸i kim, d©y cãt kh¸c nhau viªn ta biÕt lμm trßn nhiÖm vô cña m×nh, båi d−ìng vμ ph¸t
nh−ng hîp t¸c chÆt chÏ víi nhau. ThiÕu mét bé phËn nμo triÓn chñ nghÜa tËp thÓ, tÈy trõ chñ nghÜa c¸ nh©n, ra søc
còng kh«ng ®−îc. Trong x· héi còng thÕ. §¶ng ta lμ mét tËp häc tËp chÝnh trÞ, v¨n ho¸, kü thuËt, th× nhÊt ®Þnh chóng ta
thÓ chÆt chÏ, kh«ng thÓ dung thø chñ nghÜa c¸ nh©n. Do chñ sÏ v−ît qua ®−îc mäi khã kh¨n, hoμn thμnh ®−îc nhiÖm vô
nghÜa c¸ nh©n mμ sinh ra nhiÒu chøng xÊu. Mçi mét ng−êi, mét c¸ch vÎ vang.
bÊt kú lμm c«ng t¸c g×, ë ®Þa vÞ nμo, ®Òu lμ quan träng. C«ng Cuèi cïng, B¸c chóc c¸c c«, c¸c chó ghi nhí nh÷ng ®iÓm
viÖc g× cã Ých cho §¶ng, cho c¸ch m¹ng còng vÎ vang.
Chñ nghÜa c¸ nh©n chØ thÊy lîi Ých riªng cña m×nh, kh«ng trªn ®Ó lμm cho tèt. HiÖn nay chóng ta ®· cã h¬n 40 v¹n
thÊy lîi Ých chung cña tËp thÓ. VÒ vËt chÊt th× chØ muèn ®¶ng viªn, vμ h¬n 60 v¹n ®oμn viªn thanh niªn lao ®éng. Cã
h−ëng thô, c«ng viÖc lμm th× kh«ng d¸m xung phong. ThÕ lμ chÝnh quyÒn m¹nh, bé ®éi rÊt anh dòng vμ nh©n d©n rÊt
kh«ng tèt. V× chñ nghÜa c¸ nh©n mμ kh«ng phÊn khëi, kh«ng
tiÕn bé. h¨ng h¸i. N−íc ta l¹i lμ mét thμnh viªn trong ®¹i gia ®×nh x·
§¶ng ta lμ mét tËp thÓ lín, t− t−ëng nhÊt trÝ, hμnh ®éng héi chñ nghÜa ®øng ®Çu lμ Liªn X« vÜ ®¹i. Cho nªn, c¸n bé,
nhÊt trÝ. Mçi ®¶ng viªn ph¶i b¶o vÖ §¶ng vμ mäi chñ tr−¬ng, ®¶ng viªn ta lμm trßn nhiÖm vô, ra søc häc tËp chÝnh trÞ, v¨n
chÝnh s¸ch cña §¶ng.
§¶ng ta cã khuyÕt ®iÓm kh«ng? Cã. V× thay ®æi x· héi cò ho¸, kü thuËt, th× nhÊt ®Þnh chóng ta sÏ th¾ng lîi.
thμnh x· héi míi kh«ng ph¶i lμ dÔ. Còng nh− ph¸ mét c¸i Chóc c¸c c«, c¸c chó lu«n lu«n tiÕn bé.
nhμ cò, x©y dùng mét l©u ®μi míi. Trong lóc ®ang x©y dùng
l©u ®μi, kh«ng tr¸nh khái cã g¹ch vôn, mïn c−a, v.v.. X©y
Nãi ngμy 28-11-1959.
dùng chñ nghÜa x· héi còng thÕ, kh«ng hoμn toμn tr¸nh ®−îc
khuyÕt ®iÓm, sai lÇm. Nh−ng lóc nμo cã sai lÇm, §¶ng ta B¸o Nh©n d©n, sè 2093,
dòng c¶m nhËn sai lÇm vμ quyÕt t©m söa ch÷a. ngμy 9-12-1959.
§¶ng ta cã mét vò khÝ s¾c bÐn ®Ó lμm cho ®¶ng viªn tiÕn
bé, lμm cho §¶ng ngμy cμng m¹nh lμ tù phª b×nh vμ phª
b×nh. Lªnin cã nãi r»ng: ChØ cã hai h¹ng ng−êi kh«ng m¾c
khuyÕt ®iÓm: lμ ®øa bÐ cßn ë trong bông mÑ vμ ng−êi chÕt ®·
bá vμo quan tμi. Cã ho¹t ®éng th× khã tr¸nh khái cã khuyÕt
®iÓm. Nh−ng khi cã khuyÕt ®iÓm th× ph¶i thËt thμ tù phª
b×nh, hoan nghªnh ng−êi kh¸c phª b×nh m×nh vμ kiªn quyÕt
söa ch÷a. Chñ nghÜa c¸ nh©n kh«ng d¸m tù phª b×nh, kh«ng
muèn ng−êi ta phª b×nh m×nh, kh«ng kiªn quyÕt söa ch÷a. V×
vËy mμ tho¸i bé, chø kh«ng tiÕn bé ®−îc.
 566 567 hå chÝ Minh toμn tËp

sèng cña nh©n d©n ta.

§ã còng lμ mét cuéc thi ®ua dμi h¹n nh−ng nhÑ nhμng
mμ tÊt c¶ mäi ng−êi - tõ c¸c cô phô l·o ®Õn c¸c em nhi ®ång,
®Òu cã thÓ h¨ng h¸i tham gia
"TÕT TRåNG C¢Y"41
TRÇN LùC

MÊy l©u nay c¸c xÝ nghiÖp, c«ng tr−êng, c¬ quan, tr−êng

häc, ®¬n vÞ bé ®éi, hîp t¸c x· n«ng nghiÖp, v.v. ®ang thi ®ua B¸o Nh©n d©n, sè 2082,
s«i næi ®Ó lÊy thμnh tÝch chóc mõng §¶ng 30 tuæi. ngμy 28-11-1959.
§ã lμ mét viÖc rÊt tèt. Mét lÇn n÷a, nã chøng tá r»ng toμn
d©n ta yªu kÝnh §¶ng, tin cËy §¶ng, quyÕt t©m theo sù l·nh
®¹o cña §¶ng trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi vμ
®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhμ.
Bªn ®ît thi ®ua Êy, chóng t«i ®Ò nghÞ tæ chøc mét ngμy
"TÕt trång c©y". ViÖc nμy tèn kÐm Ýt mμ lîi Ých rÊt nhiÒu. ý
kiÕn cña chóng t«i tãm t¾t lμ thÕ nμy:
§Ó kû niÖm ngμy thμnh lËp §¶ng, tÊt c¶ nh©n d©n miÒn
B¾c mçi ng−êi phô tr¸ch trång mét hoÆc vμi ba c©y vμ ch¨m
sãc cho tèt.
MiÒn B¾c ta cã ®é 14 triÖu, trong sè ®ã 3 triÖu lμ trÎ em
th¬ Êu, cßn 11 triÖu ng−êi tõ t¸m tuæi trë lªn ®Òu cã thÓ
trång c©y.
Ngay tõ b©y giê chóng ta ph¶i chuÈn bÞ ®Çy ®ñ cho "TÕt
trång c©y" . VÝ dô: Bé N«ng l©m, c¸c Ty n«ng l©m vμ c¸c ®oμn
thÓ cÇn ph¶i −¬m ®ñ gièng c©y; Uû ban hμnh chÝnh c¸c ®Þa
ph−¬ng ph¶i cã kÕ ho¹ch trång c©y g×, trång ë ®©u, v.v..
Nh− vËy mçi TÕt trång ®−îc ®é 15 triÖu c©y. Tõ n¨m 1960
®Õn 1965 (lμ n¨m cuèi cïng cña kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø
nhÊt), chóng ta sÏ cã 90 triÖu c©y, võa c©y ¨n qu¶, c©y cã hoa,
võa c©y lμm cét nhμ. Vμ trong m−êi n¨m, n−íc ta phong c¶nh
sÏ ngμy cμng t−¬i ®Ñp, khÝ hËu ®iÒu hoμ h¬n, c©y gç ®Çy ®ñ
h¬n. §iÒu ®ã sÏ gãp phÇn quan träng vμo viÖc c¶i thiÖn ®êi
 568
TR¶ LêI PHáNG VÊN CñA PHãNG VI£N
B¸o NÐPDAB¸TX¾C (HUNGGARI)
Hái: Nh©n d©n Hunggari rÊt vui mõng ®−îc biÕt nh÷ng
thμnh c«ng tèt ®Ñp mμ nÒn n«ng nghiÖp n−íc ViÖt Nam D©n
chñ Céng hoμ ®· ®¹t ®−îc n¨m nay.
Xin ®ång chÝ Chñ tÞch cho biÕt v× ®©u cã nh÷ng thμnh
c«ng ®ã. Nh÷ng thμnh c«ng ®ã cã thÓ ¶nh h−ëng ®Õn viÖc
ph¸t triÓn hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp nh− thÕ nμo?
Tr¶ lêi: D−íi thêi thuéc Ph¸p, nh©n d©n miÒn B¾c ViÖt
Nam cã nhiÒu khã kh¨n vÒ thãc g¹o. N¨ng suÊt b×nh qu©n
®−îc chõng 10 t¹ mét mÉu t©y. §Ó tr¸nh n¹n ®ãi th−êng
xuyªn ®e do¹, mçi n¨m ph¶i nhËp khÈu trung b×nh 200.000
tÊn g¹o. Sau khi gi¶i phãng khái ¸ch thùc d©n Ph¸p vμ tõ
khi c¶i c¸ch ruéng ®Êt, t×nh h×nh ®−îc c¶i thiÖn dÇn vμ n¨m
nay ®· cã nh÷ng thay ®æi ®¸ng kÓ. N¨m nay, n¨ng suÊt b×nh
qu©n mçi mÉu t©y ®−îc trªn 20 t¹ vμ cã n¬i ®−îc trªn 30 t¹.
MÆc dï n¨m nay n«ng d©n gÆp n¹n h¹n h¸n kÐo dμi vμ kh¸
trÇm träng, s¶n l−îng n«ng nghiÖp ®· t¨ng lªn râ rÖt.
ë n−íc chóng t«i, mçi n¨m gÆt hai vô. Vô chiªm gÆt
th¸ng 5, chóng t«i ®· thu ho¹ch ®−îc 1.770.000 tÊn thãc. Vô
mïa hiÖn ®ang gÆt cã triÓn väng thu ho¹ch nhiÒu h¬n n¨m
ngo¸i. Hai vô n¨m ngo¸i thu ho¹ch tÊt c¶ ®−îc 4.400.000
tÊn, tæng sè thu ho¹ch n¨m nay sÏ lμ trªn 5 triÖu tÊn.
Nguyªn nh©n cña nh÷ng th¾ng lîi trªn tr−íc hÕt lμ do phong
trμo thi ®ua yªu n−íc to lín trong s¶n xuÊt, ngμy cμng cã
®«ng ®¶o quÇn chóng n«ng d©n tham gia theo lêi kªu gäi cña
§¶ng. Phong trμo s¶n xuÊt ®ã ®· mang l¹i nh÷ng kÕt qu¶
quan träng, nhÊt lμ trong c¸c hîp t¸c x·. Thu ho¹ch b×nh
qu©n cña c¸c hîp t¸c x· n¨m nay cao h¬n tõ 25 ®Õn 30% so
víi thu ho¹ch cña n«ng d©n lμm ¨n riªng lÎ.
569 hå chÝ Minh toμn tËp
Chøng cí cô thÓ ®ã vÒ chÝnh s¸ch ®óng ®¾n cña §¶ng
chóng t«i ®· cã mét søc hÊp dÉn to lín ®èi víi n«ng d©n.
§¶ng göi nh÷ng c¸n bé −u tó nhÊt vÒ n«ng th«n lμm c«ng t¸c
gi¸o dôc chÝnh trÞ ®Ó n«ng d©n hiÓu râ ¶nh h−ëng tÝch cùc ®ã.
HiÖn nay, chóng t«i cã 26.000 hîp t¸c x· bao gåm 40% n«ng
hé. Do kÕt qu¶ tèt ®Ñp cña c¸c hîp t¸c x·, hiÖn nay phong
trμo hîp t¸c ho¸ l¹i ®ang lªn m¹nh. Kh«ng hiÕm nh÷ng n¬i
toμn x· ®i vμo con ®−êng hîp t¸c ho¸. Theo ®μ nμy, viÖc hîp
t¸c ho¸ n«ng nghiÖp sÏ hoμn thμnh vÒ c¨n b¶n vμo cuèi n¨m
1960.
Chóng t«i còng ®Ò ra viÖc thμnh lËp c¸c n«ng tr−êng quèc
doanh vμ viÖc vì hoang. Víi nh÷ng kÕt qu¶ trong n«ng
nghiÖp n¨m nay, chóng t«i ®· gi¶i quyÕt vÒ c¨n b¶n vÊn vÒ
tiÕp tÕ g¹o cho nh©n d©n. T×nh tr¹ng ®ãi khæ cña nh©n d©n,
nhÊt lμ cña n«ng d©n, ®· thuéc vÒ qu¸ khø. NÒn n«ng nghiÖp
hîp t¸c ho¸ ph¸t triÓn h¬n n÷a sÏ n©ng cao møc sèng cña
toμn thÓ nh©n d©n chóng t«i mét c¸ch ®¸ng kÓ.
Hái: Nh÷ng tin tøc vÒ viÖc thμnh lËp c¸c n«ng tr−êng
qu©n ®éi ®· lμm chóng t«i rÊt chó ý. NhiÖm vô tr−íc m¾t vμ
môc tiªu sau nμy cña c¸c n«ng tr−êng ®ã lμ g×?
Tr¶ lêi: Qu©n ®éi chóng t«i ngμy nay, trong kiÕn thiÕt hoμ
b×nh, ®ang cè g¾ng ph¸t huy nh÷ng truyÒn thèng c¸ch m¹ng
cña cuéc chiÕn tranh gi¶i phãng ®Ó x©y dùng chñ nghÜa x·
héi. Qu©n ®éi cña chóng t«i muèn chøng minh kh¶ n¨ng cña
m×nh trong viÖc ®Êu tranh cho quyÒn lîi cña nh©n d©n b»ng
lao ®éng quªn m×nh còng nh− b»ng chiÕn ®Êu anh dòng
tr−íc ®©y. Môc ®Ých tr−íc m¾t cña nh÷ng n«ng tr−êng qu©n
®éi lμ gi¶m bít dÇn g¸nh nÆng cña nh©n d©n trong viÖc tiÕp
tÕ cho qu©n ®éi.
Nh−ng ngoμi ra, nh÷ng n«ng tr−êng Êy cßn gi÷ mét vai trß
tiªn phong quan träng. Trong qu©n ®éi, hÇu hÕt lμ thanh niªn,
mμ thanh niªn th× rÊt thÝch c¸i míi. Trong c¸c n«ng tr−êng, hä
 570
h¨ng h¸i ¸p dông nh÷ng ph−¬ng ph¸p c¶i tiÕn vμ míi l¹, hä s½n
sμng trång nh÷ng lo¹i c©y míi, chÊt l−îng tèt h¬n, s¶n l−îng
cao h¬n. Kû luËt qu©n
sù tÊt nhiªn còng ®−a tíi kû luËt lao ®éng chÆt chÏ h¬n.
Trong c¸c n«ng tr−êng Êy, n¨ng suÊt nãi chung gÊp ®«i so víi
n¨ng suÊt cña n«ng d©n vμ vÒ nhiÒu mÆt, nã lμm g−¬ng cho
toμn thÓ n«ng d©n theo. Trong c¸c ®¬n vÞ qu©n ®éi hiÖn nay
®ang ph¸t triÓn rÇm ré phong trμo lao ®éng tèt, bªn c¹nh
viÖc häc tËp tèt kiÕn thøc qu©n sù. Anh em bé ®éi còng tù tay
x©y dùng nh÷ng ng«i nhμ míi ®Ñp ®Ï, hä s¶n xuÊt g¹ch, khai
th¸c rõng. Thμnh tÝch cña nh÷ng n«ng tr−êng qu©n ®éi hiÖn
nay ®· rÊt ®¸ng chó ý vμ ch¾c ch¾n r»ng cμng ngμy cμng tèt
h¬n.
Hái: KÕt qu¶ cña viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch 3 n¨m trong lÜnh
vùc c«ng nghiÖp ho¸ x· héi chñ nghÜa ë n−íc ViÖt Nam D©n
chñ Céng hoμ hiÖn nay nh− thÕ nμo? Nh÷ng môc tiªu c¨n b¶n
cña kÕ ho¹ch 5 n¨m b¾t ®Çu tõ 1961 lμ g×?
Tr¶ lêi: KÕ ho¹ch 3 n¨m cña chóng t«i b¾t ®Çu tõ n¨m
ngo¸i, víi sù gióp ®ì tËn t×nh cña nh©n d©n c¸c n−íc b¹n,
trong ®ã cã nh©n d©n Hunggari anh em, chóng t«i còng ®·
®¹t ®−îc kÕt qu¶ ®¸ng kÓ trong c«ng nghiÖp. Tõ 1955 cho ®Õn
cuèi n¨m nay, chóng t«i ®· t¨ng møc s¶n xuÊt ®iÖn lùc tõ 33
triÖu kil«o¸t giê lªn tíi 200 triÖu, than tõ 600.000 tÊn lªn tíi
2 triÖu tÊn, xim¨ng tõ 8.000 tÊn lªn tíi 370.000 tÊn, v¶i tõ 8
triÖu th−íc lªn tíi 76 triÖu th−íc. S¶n l−îng c«ng nghiÖp
quèc doanh n¨m 1959 t¨ng gÊp r−ìi so víi n¨m ngo¸i, hai lÇn
r−ìi so víi n¨m 1957, ba lÇn r−ìi so víi n¨m 1956 vμ 16 lÇn
so víi n¨m 1955.
Nh÷ng kÕt qu¶ quan träng ®ã cμng næi bËt nÕu ta so s¸nh
víi t×nh h×nh kinh tÕ ë miÒn Nam ViÖt Nam. ë miÒn Nam,
hiÖn nay vÉn sèng d−íi ¸ch thùc d©n, nÒn c«ng nghiÖp quèc
gia bÞ suy sôp. VÝ dô nh− hμng Mü vμ hμng ngo¹i quèc kh¸c
®· hÇu nh− bãp nghÑt ngμnh dÖt, mμ nhiÒu ngμnh c«ng
nghiÖp kh¸c còng ®×nh trÖ.
Trong viÖc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp cña n−íc ViÖt Nam
D©n chñ Céng hoμ, t×nh tr¹ng thiÕu c¸n bé kü thuËt ®· g©y
nhiÒu khã kh¨n. D−íi 80 n¨m ®« hé, thùc d©n Ph¸p ®· coi
nhÑ, thËm chÝ ng¨n c¶n viÖc ®μo t¹o c¸n bé kü thuËt. Ngμy
571 hå chÝ Minh toμn tËp
nay, chóng t«i ph¶i chÞu hËu qu¶ tai h¹i ®ã. Nh−ng chóng t«i
tin t−ëng r»ng víi ý chÝ kiªn quyÕt vμ
sù gióp ®ì cña nh©n d©n c¸c n−íc b¹n, chóng t«i sÏ v−ît ®−îc
nh÷ng khã kh¨n ®ã vμ víi kÕ ho¹ch 5 n¨m b¾t ®Çu tõ 1961,
chóng t«i sÏ t¹o ra nh÷ng c¬ së vËt chÊt vμ kü thuËt cho mét
n−íc ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa.
Hái: Nh÷ng sù kiÖn s¾p tíi vÒ néi trÞ cã ¶nh h−ëng g× ®Õn
viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò quan träng nhÊt ®èi víi nh©n d©n ViÖt
Nam, vÊn ®Ò thèng nhÊt hoμ b×nh ®Êt n−íc ®ang bÞ chia c¾t?
Tr¶ lêi: N¨m 1960, chóng t«i sÏ kû niÖm lÇn thø 30 ngμy
thμnh lËp §¶ng chóng t«i vμ kû niÖm lÇn thø 15 ngμy thμnh
lËp n−íc Céng hoμ cña chóng t«i. §¶ng chóng t«i sÏ tæ chøc
§¹i héi. Chóng t«i sÏ hoμn thμnh kÕ ho¹ch 3 n¨m. Ch¾c ch¾n
lμ nh©n d©n chóng t«i sÏ nç lùc lao ®éng ®Ó lÊy nh÷ng thμnh
tÝch to lín vÒ mÆt kinh tÕ chμo mõng n¨m quan träng nμy vμ
®Ó t¹o mét c¬ së tèt cho kÕ ho¹ch 5 n¨m sÏ b¾t ®Çu vμo n¨m
1961. NÕu n¨m tíi ®em l¹i nh÷ng thμnh tÝch míi trong nÒn
kinh tÕ cña chóng t«i, th× ®iÒu ®ã sÏ lμ mét yÕu tè quan träng
®èi víi viÖc thèng nhÊt hoμ b×nh ®Êt n−íc chóng t«i ®ang bÞ
chia c¾t. BÊy l©u nay, mçi ng−êi ®Òu ®· nhËn râ tÝnh chÊt
h¬n h¼n cña chÕ ®é chÝnh trÞ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng
hoμ ®èi víi chÕ ®é miÒn Nam ViÖt Nam; b−íc ph¸t triÓn míi
cña nÒn kinh tÕ chóng t«i còng sÏ lμ mét th¾ng lîi quyÕt ®Þnh
®èi víi nÒn kinh tÕ miÒn Nam ViÖt Nam vμ viÖc nμy ch¾c
ch¾n sÏ g©y ¶nh h−ëng vμ tá râ søc hÊp dÉn cña nã.
Hái: Chñ tÞch cã thÊy nh÷ng biÖn ph¸p nμo ®Ó ®i ®Õn mét
sù gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò Lμo ®ang ®e däa hoμ b×nh ë ViÖt
Nam vμ ë toμn khu vùc §«ng - Nam ¸?
Tr¶ lêi: Sau NhËt B¶n, §μi Loan, PhilÝppin, miÒn Nam
ViÖt Nam vμ Th¸i Lan, ®Õ quèc Mü muèn l«i cuèn
Campuchia vμo hÖ thèng c¨n cø x©m l−îc cña hä. V× hä thÊt
b¹i ë Campuchia nªn hä ®· chän n−íc Lμo, hßng biÕn n−íc
nμy thμnh mét c¨n cø qu©n sù ®Ó chèng l¹i n−íc ViÖt Nam,
Trung Quèc, MiÕn §iÖn vμ Campuchia. Hä ®· lËt ®æ chÝnh
phñ yªu n−íc ë Lμo, mét chÝnh phñ ®· nghiªm chØnh thi hμnh
c¸c HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ vμ Viªng Ch¨n. Hä ®· tuyªn bè r»ng
HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ kh«ng cßn gi¸ trÞ. Hä ®· ®uæi Uû ban Quèc
tÕ
 572
ra khái Lμo. Ngoμi ra, hä cßn lîi dông danh nghÜa Liªn hîp
quèc ®Ó hîp ph¸p ho¸ viÖc can thiÖp cña hä.
Dï r»ng c¸i "Uû ban ®iÒu tra" cña Liªn hîp quèc göi sang
Lμo mét c¸ch phi ph¸p, kh«ng t×m ra ®−îc mét viÖc g× c¶, ®Õ
quèc Mü vÉn tè c¸o n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ. §ã lμ
nh÷ng lêi vu khèng hoμn toμn bÞa ®Æt còng nh− viÖc nãi r»ng
bé ®éi Trung Quèc ®· x©m nhËp vμo Lμo.
Trong thêi kú ®Êu tranh vò trang giμnh ®éc lËp, nh©n d©n
ViÖt Nam cïng ®Êu tranh trªn mét mÆt trËn chung víi nh©n
d©n Lμo chèng thùc d©n. Khi chiÕn tranh chÊm døt, HiÖp
®Þnh Gi¬nev¬ ®· quy ®Þnh biªn giíi gi÷a ViÖt Nam, Lμo vμ
Campuchia. DÜ nhiªn lμ chóng t«i thμnh t©m mong muèn
nh©n d©n Lμo, mét n−íc l¸ng giÒng, ®−îc ®éc lËp vμ phån
vinh. BiÖn ph¸p duy nhÊt ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò Lμo vμ duy tr×
hoμ b×nh ë vïng §«ng - Nam ¸ lμ ph¶i thi hμnh nghiªm
chØnh c¸c HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ vμ Viªng Ch¨n vμ ph¶i ®Ó Uû
ban Quèc tÕ ho¹t ®éng trë l¹i. Chóng t«i t¸n thμnh vμ triÖt
®Ó ñng hé ®Ò nghÞ cña Liªn X« triÖu tËp l¹i mét cuéc héi nghÞ
c¸c n−íc ®· ký HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò Lμo.
T«i tin ch¾c r»ng viÖc lμm dÞu t×nh h×nh thÕ giíi còng sÏ
mang l¹i cho n−íc Lμo hoμ b×nh, d©n chñ vμ ®éc lËp.
Cuèi cïng, nh©n dÞp nμy, t«i xin chóc §¹i héi s¾p tíi cña
§¶ng Hunggari thμnh c«ng tèt ®Ñp vμ t«i xin göi lêi chμo ®Õn
c¸c ®éc gi¶ cña b¸o NÐpdab¸tx¾c, ®Õn toμn thÓ nh©n d©n
Hunggari anh em vμ göi nhiÒu c¸i h«n ®Õn c¸c thiÕu nhi
Hunggari mμ t«i rÊt yªu tõ ngμy t«i sang th¨m n−íc
Hunggari.
Tr¶ lêi th¸ng 11-1959.
B¸o Nh©n d©n, sè 2109,
ngμy 25-12-1959.
573 hå chÝ Minh toμn tËp
BμI NãI T¹I HéI NGHÞ Më RéNG
CñA TØNH Uû Hμ §¤NG
Muèn tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi th× thu ho¹ch ph¶i ngμy
cμng t¨ng. TÊt nhiªn, møc tiÕn bé ®ã ph¶i dùa vμo kh¶ n¨ng
céng víi sù cè g¾ng. HiÖn nay, tØnh Hμ §«ng cã h¬n 1 phÇn 3
diÖn tÝch bÞ h¹n, muèn vô §«ng - Xu©n nμy t¨ng h¬n vô
tr−íc th× ph¶i cè g¾ng rÊt lín. Ph¶i vËn ®éng nh©n d©n ra
søc chèng h¹n, ®ã lμ mét nhiÖm vô cùc kú quan träng cña
c¸n bé trong lóc nμy.
Muèn kû niÖm §¶ng mét c¸ch thiÕt thùc, thËt xøng ®¸ng
th× ph¶i chèng h¹n tèt vμ thùc hiÖn tèt vô §«ng - Xu©n. Mäi
ng−êi ph¶i biÕt dùa vμo lùc l−îng cña hîp t¸c x·, tæ ®æi c«ng
vμ thanh niªn ®Ó vËn ®éng toμn d©n tham gia c«ng t¸c chèng
h¹n.
TØnh Hμ §«ng ®· cã h¬n 50% n«ng hé vμo hîp t¸c x·, nh−
thÕ lμ tèt. B©y giê ph¶i chó träng cñng cè c¸c hîp t¸c x· Êy
cho tèt. Ph¶i t¨ng gia s¶n xuÊt tèt, ph¶i lμm cho x· viªn t¨ng
thu nhËp. Ph¶i qu¶n lý lao ®éng, qu¶n lý s¶n xuÊt, qu¶n lý
tiÒn cña cho tèt. C¸c hîp t¸c x· cÇn cã néi quy cô thÓ, do toμn
thÓ x· viªn bμn b¹c ®Ò ra hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ cña mçi
hîp t¸c x· vμ tù nguyÖn tù gi¸c thùc hiÖn tèt néi quy Êy.
Ngoμi viÖc s¶n xuÊt lóa lμ chÝnh, c¸c hîp t¸c x· ph¶i chó
träng lμm thªm c¸c viÖc kh¸c, nh− ch¨n nu«i, th¶ c¸, trång
c©y c«ng nghiÖp vμ lμm c¸c nghÒ phô, v.v., v× ®ã lμ nh÷ng
nguån lîi ®Ó t¨ng thu nhËp cho x· viªn.
Ph¶i cÇn kiÖm x©y dùng hîp t¸c x·, kh«ng v× thÊy ®−îc
mïa mμ ¨n tiªu l·ng phÝ. TÊt c¶ c¸n bé tõ tØnh ®Õn x· vμ c¸n
 574 575 hå chÝ Minh toμn tËp

bé hîp t¸c x· ph¶i xung phong g−¬ng mÉu trong mäi c«ng
viÖc, ph¶i chÝ c«ng v« t−, ch¨m nom cho hîp t¸c x· tiÕn bé
nh− tÊm lßng yªu mÕn cña ng−êi mÑ ®èi víi con.
Toμn thÓ c¸n bé trong tØnh cÇn cã kÕ ho¹ch vËn ®éng
nh©n d©n h−ëng øng phong trμo "TÕt trång c©y". Ph¶i chuÈn
bÞ nhiÒu c©y gièng, ®¶m b¶o mçi ng−êi trong mét n¨m trång
vμ ch¨m sãc tèt ®é hai ®Õn n¨m c©y, hoÆc c©y ¨n qu¶, hoÆc
c©y lÊy gç, v.v..
VÒ c«ng t¸c ph¸t triÓn §¶ng, cÇn chó ý kÕt n¹p nh÷ng
phÇn tö −u tó, g−¬ng mÉu, tr−íc hÕt lμ trong x· viªn hîp t¸c
x·, trong §oμn Thanh niªn Lao ®éng vμo §¶ng. Khi kÕt n¹p
ph¶i lùa chän rÊt cÈn thËn, tr¸nh lμm å ¹t. §ång thêi ph¶i
t¨ng c−êng gi¸o dôc cho c¸c ®¶ng viªn, míi còng nh− cò. §i
®«i víi viÖc ph¸t triÓn, ph¶i cñng cè chi bé x· v÷ng m¹nh.
Muèn lμm ®−îc nh÷ng viÖc trªn, c¸n bé ph¶i t¨ng c−êng
®oμn kÕt, ph¶i lu«n lu«n phª b×nh vμ tù phª b×nh, ph¶i ®i
®óng ®−êng lèi quÇn chóng. C¸n bé tõ tØnh ®Õn huyÖn, x·
®Òu ph¶i häc tËp chÝnh trÞ, v¨n ho¸, kü thuËt ®Ó lμm trän
nhiÖm vô ngμy cμng nhiÒu vμ cμng míi.
B¸c tin r»ng víi lùc l−îng trªn 7.000 ®¶ng viªn vμ 15.000
®oμn viªn thanh niªn lao ®éng, Hμ §«ng nhÊt ®Þnh sÏ ®éng
viªn ®−îc toμn thÓ nh©n d©n trong tØnh thi ®ua thùc hiÖn vô
§«ng - Xu©n th¾ng lîi toμn diÖn, v−ît bËc vμ v÷ng ch¾c.
§IÖN MõNG NGμY SINH TæNG THèNG
ÊN §é RAGI¡NG§RA PRAX¸T
KÝnh göi: Tæng thèng Ragi¨ng®ra Pratx¸t,
Nh©n dÞp kû niÖm lÇn thø 75 ngμy sinh cña Ngμi, thay
mÆt nh©n d©n ViÖt Nam, ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ
Céng hoμ vμ nh©n danh c¸ nh©n, t«i tr©n träng göi ®Õn Ngμi
lêi chóc mõng th©n ¸i vμ tèt ®Ñp nhÊt. KÝnh chóc Ngμi sèng
l©u vμ lu«n lu«n m¹nh khoÎ ®Ó l·nh ®¹o nh©n d©n Ên §é
anh em ®¹t ®−îc nhiÒu thμnh tÝch to lín h¬n n÷a trong viÖc
x©y dùng ®Êt n−íc, gãp phÇn vμo viÖc b¶o vÖ vμ cñng cè hoμ
b×nh ë ch©u ¸ vμ thÕ giíi.
Chñ tÞch
n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
Hå CHÝ MINH
B¸o Nh©n d©n, sè 2087,
ngμy 3-12-1959.

Nãi ngμy 2-12-1959.

B¸o Nh©n d©n, sè 2090,
ngμy 6-12-1959.
 576 577 hå chÝ Minh toμn tËp

Nh− thÕ th× chóng ta nhÊt ®Þnh ®¸nh th¾ng giÆc h¹n vμ
®¶m b¶o vô chiªm th¾ng lîi. C¸c n¬i h·y ra søc thi ®ua
chèng h¹n lÊy thμnh tÝch ®Ó chóc mõng 30 n¨m thμnh lËp
§¶ng yªu kÝnh cña chóng ta. §ã sÏ lμ mét mãn quμ thiÕt
PH¶I RA SøC CHèNG H¹N
thùc nhÊt, quý b¸u nhÊt:
QuyÕt ®−a thμnh tÝch d©ng lªn §¶ng,
Vô mïa nμy kh¾p miÒn B¾c ta thu ho¹ch tèt h¬n mäi §¶m b¶o mïa chiªm th¾ng lîi to!
n¨m.
Sè ®«ng hîp t¸c x· gÆt ®−îc tõ 25 t¹ ®Õn 29 t¹ mét mÉu
t©y nh− Nam Lîi (VÜnh Linh), §«ng Mü (Thanh Ho¸), Liªn TRÇN LùC
Thμnh (H¶i D−¬ng), v.v.. B¸o Nh©n d©n, sè 2088,
NhiÒu hîp t¸c x· gÆt ®−îc tõ 31 t¹ ®Õn 39 t¹, nh− §«ng ngμy 4-12-1959.
Phó (S¬n T©y), Vò QuyÕt (Th¸i B×nh), Xãm B¾c (B¾c Ninh),
v.v..
Mét sè hîp t¸c x· gÆt ®−îc h¬n 40 t¹ nh− HiÖp An (H¶i
D−¬ng) ®−îc 43 t¹. Xãm O¸nh (Th¸i Nguyªn) ®−îc 46 t¹, v.v..
Trong mÊy th¸ng qua dï nhiÒu n¬i bÞ thiªn tai h¹n h¸n,
nh−ng vÉn ®−îc mïa. §ã lμ v× ®ång bμo n«ng d©n vμ c¸n bé
ta ®· quyÕt t©m chèng h¹n. Trong c«ng viÖc Êy, c¸c hîp t¸c
x· vμ tæ ®æi c«ng ®· lμm chñ lùc, bé ®éi vμ thanh niªn ta ®·
gãp søc nhiÒu. Mét lÇn n÷a, th¾ng lîi Êy l¹i chøng tá r»ng:
Dï cho h¹n h¸n kh¾p n¬i,
Ng−êi mμ quyÕt chÝ, th× trêi ph¶i thua.
Kh«ng m−a mμ vÉn ®−îc mïa.
Nay ®· gÆt xong vô mïa th¾ng lîi. Nh−ng ®· l©u nay trêi
kh«ng m−a. NhiÒu n¬i ®· thiÕu n−íc, ®Êt kh« khã cμy.
§Ó ®¶m b¶o vô chiªm th¾ng lîi, chóng ta ph¶i ra søc lμm
thuû n«ng nhá vμ quyÕt t©m t×m mäi c¸ch chèng h¹n.
C¸c hîp t¸c x· vμ tæ ®æi c«ng ph¶i h¨ng h¸i lμm chñ lùc.
Thanh niªn ph¶i lμ nh÷ng ®éi ®ét kÝch xung phong.
Bé ®éi ph¶i cè g¾ng gióp søc.
Toμn thÓ ®¶ng viªn ë n«ng th«n ph¶i lμm g−¬ng mÉu.
C¸n bé tõ tØnh ®Õn x· ph¶i ®i xem xÐt tËn ®ång ruéng,
ph¶i cïng quÇn chóng bμn b¹c, ®Æt kÕ ho¹ch cho s¸t vμ theo
dâi ®«n ®èc, chu ®¸o liªn tôc.
 578 579 hå chÝ Minh toμn tËp

§IÖN MõNG NGμY SINH
CHñ TÞCH a.N¤VèTNI
KÝnh göi ®ång chÝ Ant«nin N«vètni,
Chñ tÞch n−íc Céng hoμ TiÖp Kh¾c,
Nh©n dÞp sinh nhËt lÇn thø 55 cña ®ång chÝ, t«i kÝnh göi
®ång chÝ lêi chóc mõng th©n ¸i vμ tèt ®Ñp nhÊt.
KÝnh chóc ®ång chÝ m¹nh khoÎ ®Ó l·nh ®¹o §¶ng, ChÝnh
phñ vμ nh©n d©n TiÖp Kh¾c anh em ®¹t ®−îc nhiÒu th¾ng lîi
to lín h¬n n÷a trong c«ng cuéc hoμn thμnh x©y dùng chñ
nghÜa x· héi ë TiÖp Kh¾c vμ ®Êu tranh b¶o vÖ hoμ b×nh ë
ch©u ¢u vμ thÕ giíi.
Chμo th©n ¸i,
Hμ Néi, ngμy 8 th¸ng 12 n¨m 1959
Chñ tÞch
n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
Hå CHÝ MINH
B¸o Nh©n d©n, sè 2095,
ngμy 11-12-1959.
TI£U CHUÈN CñA NG¦êI §¶NG VI£N
HiÖn nay c¸c chi bé (ë c¸c xÝ nghiÖp, c«ng tr−êng, c¬ quan,
bé ®éi, tr−êng häc, nhμ th−¬ng, khu phè, n«ng th«n...) ®Òu
®ang chÊp hμnh chØ thÞ cña Trung −¬ng vÒ c«ng viÖc ph¸t
triÓn §¶ng.
§Ó ®¹t kÕt qu¶ tèt, chóng ta ph¶i n¾m v÷ng vμ lμm ®óng
®iÒu nμy: Khi ph¸t triÓn §¶ng cÇn ph¶i chän läc rÊt cÈn
thËn, ph¶i xem träng chÊt l−îng quyÕt kh«ng nªn lμm mét
c¸ch å ¹t, kh«ng nªn tham nhiÒu.
Khi kÕt n¹p mçi mét ®¶ng viªn míi, cÇn ph¶i dùa vμo s¸u
tiªu chuÈn cña ng−êi ®¶ng viªn.
S¸u tiªu chuÈn Êy lμ:
1- Suèt ®êi kiªn quyÕt phÊn ®Êu cho chñ nghÜa x· héi, chñ
nghÜa céng s¶n.
2- RÌn luyÖn t− t−ëng v« s¶n, söa ch÷a t− t−ëng sai lÇm.
Kiªn quyÕt ®øng h¼n trªn lËp tr−êng giai cÊp c«ng nh©n,
kh«ng ®øng ch©n trong ch©n ngoμi.
3- §Æt lîi Ých cña §¶ng lªn trªn hÕt, tr−íc hÕt. BiÕt ®em
lîi Ých riªng cña c¸ nh©n phôc tïng lîi Ých chung cña c¸ch
m¹ng.
4- TuyÖt ®èi chÊp hμnh nghÞ quyÕt vμ kû luËt cña §¶ng.
5- Liªn hÖ chÆt chÏ víi quÇn chóng.
6- Lu«n lu«n cè g¾ng häc tËp; thËt thμ tù phª b×nh vμ
thμnh khÈn phª b×nh ®ång chÝ m×nh.
§ã lμ mÊy tiªu chuÈn rÊt cÇn thiÕt ®Ó xøng ®¸ng lμ ng−êi
®¶ng viªn.
 580 581 hå chÝ Minh toμn tËp

§¶ng viªn tèt th× §¶ng míi m¹nh. §¶ng m¹nh th× míi
lμm trän nhiÖm vô nÆng nÒ nh−ng rÊt vÎ vang lμ: L·nh ®¹o
nh©n d©n x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c lμm nÒn
t¶ng v÷ng ch¾c ®Ó thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhμ, x©y dùng
mét n−íc ViÖt Nam hoμ b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ vμ
giμu m¹nh.

TRÇN LùC
TIÕP TôC N¢NG CAO GI¸C NGé
B¸o Nh©n d©n, sè 2093, X· HéI CHñ NGHÜA CHO X· VI£N,
ngμy 9-12-1959.
MéT C¤NG T¸C QUAN TRäNG §Ó CñNG Cè
HîP T¸C X· S¶N XUÊT N¤NG NGHIÖP

I- BÞ ®Õ quèc, phong kiÕn, t− s¶n m¹i b¶n vμ c¸c giai cÊp

bãc lét kh¸c ¸p bøc, n«ng d©n lao ®éng ViÖt Nam cã nhiÖt
t×nh c¸ch m¹ng rÊt cao. Trong c¸ch m¹ng d©n téc - d©n chñ
nh©n d©n, n«ng d©n lao ®éng ®· h¨ng h¸i theo §¶ng, theo
giai cÊp c«ng nh©n; trong c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa, n«ng
d©n lao ®éng vÉn lμ b¹n ®ång minh tin cËy nhÊt cña giai cÊp
c«ng nh©n. ChØ trong gÇn hai n¨m, ngãt 45% n«ng d©n lao
®éng toμn miÒn B¾c ®· tù gi¸c, tù nguyÖn vμo hîp t¸c x· s¶n
xuÊt n«ng nghiÖp. Th¸i ®é ®ã ®èi víi c¸ch m¹ng x· héi chñ
nghÜa lμ mÆt chñ yÕu cña n«ng d©n lao ®éng miÒn B¾c. §ã
còng lμ mÆt chñ yÕu cña n«ng d©n x· viªn. Ng−êi n«ng d©n
x· viªn nãi chung lμ ng−êi n«ng d©n tiªn tiÕn, ®i ®Çu c¾m
ngän cê hång x· héi chñ nghÜa ë n«ng th«n. Tõ khi vμo hîp
t¸c x·, tr×nh ®é gi¸c ngé cña hä ®−îc n©ng lªn thªm mét b−íc.
Tuy nhiªn, cÇn nhËn r»ng ng−êi x· viªn h«m nay cßn mang rÊt
nhiÒu dÊu vÕt cña ng−êi n«ng d©n c¸ thÓ h«m qua. Mét thêi gian
ng¾n s¶n xuÊt theo lèi tËp thÓ ch−a thÓ xo¸ bá ngay ®−îc tËp
qu¸n sinh ho¹t, tËp qu¸n canh t¸c, ý thøc t− h÷u ®· cã tõ hμng
ngh×n n¨m. H¬n n÷a, quan hÖ s¶n xuÊt ë hÇu hÕt c¸c hîp t¸c x·
n«ng nghiÖp hiÖn nay lμ quan hÖ s¶n xuÊt nöa x· héi chñ nghÜa,
thu nhËp cña ng−êi x· viªn gåm mét phÇn lμ hoa lîi ruéng ®Êt,
 582
mét phÇn lμ c«ng lao ®éng. Thùc tÕ kh¸ch quan ®ã kh«ng thÓ
kh«ng t¸c ®éng
®Õn t− t−ëng ng−êi x· viªn. §iÒu cÇn chó ý n÷a lμ th−êng
th−êng ý thøc cã tr¹ng th¸i l¹c hËu so víi tån t¹i. Nãi chung,
ng−êi n«ng d©n khi vμo hîp t¸c x· tøc lμ ®· ®æi ®êi nh−ng
vÉn cßn v−¬ng vÊn "kiÕp tr−íc" ë mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh,
nhÊt lμ khi c¬ së vËt chÊt vμ kü thuËt cña hîp t¸c x· hiÖn
nay cßn rÊt bÐ nhá, s¶n xuÊt ch−a tËp trung cao ®é, ®iÒu kiÖn
s¶n xuÊt nãi chung ch−a c¨n b¶n kh¸c lèi s¶n xuÊt c¸ thÓ.
Ngoμi ra, chóng ta còng biÕt r»ng viÖc gi¸o dôc t− t−ëng x·
héi chñ nghÜa cho n«ng d©n tr−íc vμ sau khi vμo hîp t¸c x·
ch−a ®−îc nhiÒu, ch−a ®−îc s©u. Chóng ta còng biÕt r»ng
trong bÊt cø phong trμo c¸ch m¹ng nμo, tiªn tiÕn lμ sè Ýt vμ
sè ®«ng lμ trung gian, muèn cñng cè vμ më réng phong trμo,
cÇn ph¶i n©ng cao h¬n n÷a tr×nh ®é gi¸c ngé cña trung gian
®Ó kÐo chËm tiÕn. Cuèi cïng, còng kh«ng nªn quªn phong
trμo hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp chØ míi chiÕm ngãt mét nöa sè
n«ng hé toμn miÒn B¾c, gÇn mét nöa sè n«ng hé cßn s¶n xuÊt
theo ph−¬ng thøc c¸ thÓ vμ hμng ngμy, hμng giê t¸c ®éng t−
t−ëng ng−êi x· viªn.
II- ViÖc tiÕp tôc n©ng cao gi¸c ngé x· héi chñ nghÜa lμ rÊt
cÇn thiÕt. C«ng t¸c t− t−ëng, c«ng t¸c chÝnh trÞ trong hîp t¸c
x· ph¶i ®−îc coi lμ c«ng t¸c hμng ®Çu, nhÊt lμ khi c¬ së vËt
chÊt vμ kü thuËt cña hîp t¸c x· cßn nhá bÐ. NghÞ quyÕt cña
Héi nghÞ Trung −¬ng lÇn thø 16 ghi râ: "Trong qu¸ tr×nh x©y
dùng vμ ph¸t triÓn hîp t¸c x· s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, cÇn
ph¶i ®Æc biÖt chó träng c«ng t¸c gi¸o dôc chÝnh trÞ vμ t−
t−ëng nh»m n©ng cao kh«ng ngõng tr×nh ®é gi¸c ngé x· héi
chñ nghÜa cho x· viªn, n©ng cao ý thøc lao ®éng tËp thÓ vμ
tinh thÇn thi ®ua yªu n−íc, n©ng cao tinh thÇn lμm chñ hîp
t¸c x·, tinh thÇn tr¸ch nhiÖm vμ ý thøc kû luËt cña x· viªn,
n©ng cao tinh thÇn ®oμn kÕt, gióp ®ì lÉn nhau, kh¾c phôc
hiÖn t−îng xÝch mÝch, suy tÞ, thiÕu ®oμn kÕt trong hîp t¸c x·,
kh¾c phôc t− t−ëng c¸ nh©n, b¶o thñ, û l¹i. Ph¶i gi¸o dôc cho
c¸n bé hîp t¸c x· tinh thÇn chÝ c«ng v« t−, t¸c phong d©n
chñ, ®ång thêi gi¸o dôc cho x· viªn biÕt coi c«ng viÖc cña hîp
t¸c x· nh− c«ng viÖc cña nhμ m×nh vμ ai nÊy ®Òu ph¶i thùc
hμnh khÈu hiÖu cÇn kiÖm x©y dùng hîp t¸c x·. Ph¸t huy tinh
583 hå chÝ Minh toμn tËp
thÇn tÝch cùc vμ s¸ng t¹o cña c¸c x· viªn, ®éng viªn tinh thÇn
d¸m nãi, d¸m nghÜ, d¸m lμm ®èi víi mäi c«ng viÖc
cña hîp t¸c x·, nhÊt lμ ®èi víi viÖc qu¶n lý lao ®éng, c¶i tiÕn kü
thuËt vμ ®Èy m¹nh s¶n xuÊt". §ã lμ néi dung cô thÓ cña c«ng
t¸c t− t−ëng trong suèt qu¸ tr×nh x©y dùng vμ ph¸t triÓn hîp
t¸c x·, vμ còng lμ néi dung cô thÓ cña ®ît cñng cè hîp t¸c x·
vÒ mÆt t− t−ëng trong ba th¸ng tr−íc m¾t.
TiÕp tôc n©ng cao gi¸c ngé x· héi chñ nghÜa cho x· viªn
lªn mét b−íc lμ cñng cè lßng tin cña x· viªn ë lèi lμm ¨n tËp
thÓ, tÝnh h¬n h¼n cña hîp t¸c x·, sù tÊt th¾ng cña chñ nghÜa
x· héi. CÇn lμm cho x· viªn thÊy râ phÊn ®Êu cho hîp t¸c x·
t¨ng s¶n xuÊt lμ phÊn ®Êu cho chñ nghÜa x· héi. Chñ nghÜa
x· héi kh«ng ph¶i lμ c¸i g× cao xa mμ cô thÓ lμ ý thøc lao
®éng tËp thÓ, ý thøc kû luËt, tinh thÇn thi ®ua yªu n−íc, t¨ng
s¶n xuÊt cho hîp t¸c x·, t¨ng thu nhËp cho x· viªn, tinh
thÇn ®oμn kÕt t−¬ng trî, tinh thÇn d¸m nghÜ, d¸m nãi, d¸m
lμm, kh«ng sî khã, ý thøc cÇn kiÖm.
ViÖc n©ng cao tinh thÇn lμm chñ hîp t¸c x· cho x· viªn lμ
rÊt cÇn thiÕt v× ng−êi x· viªn míi cßn mang nhiÒu tμn tÝch
cña ng−êi n«ng d©n c¸ thÓ, t− h÷u. NhÊt thiÕt ph¶i lμm cho
x· viªn thÊy râ lîi Ých hîp t¸c x· vμ lîi Ých x· viªn lμ nhÊt trÝ.
S¶n xuÊt cña hîp t¸c x· gi¶m th× thu nhËp cña x· viªn
kh«ng thÓ t¨ng. Hîp t¸c x· phån vinh th× ®êi sèng x· viªn
®−îc c¶i thiÖn. Do ®ã, ra søc ch¨m lo lîi Ých cña hîp t¸c x·,
cÇn kiÖm x©y dùng hîp t¸c x·, ph¶n ®èi th¸i ®é "cha chung
kh«ng ai khãc" lμ ph¸t huy tinh thÇn lμm cho hîp t¸c x· vμ
®ång thêi lμ tÝch cùc phÊn ®Êu c¶i thiÖn ®êi sèng cho m×nh.
CÇn th«ng qua viÖc b¸n thãc vμ c¸c n«ng s¶n kh¸c cho
Nhμ n−íc mμ lμm cho x· viªn thÊy lîi Ých x· viªn, lîi Ých hîp
t¸c x· vμ lîi Ých Nhμ n−íc lμ nhÊt trÝ. §iÓm nμy còng lμ mét
néi dung cÇn thiÕt cña viÖc n©ng cao gi¸c ngé x· héi chñ
nghÜa cho x· viªn.
HiÖn t−îng thiÕu ®oμn kÕt, suy tÞ gi÷a c¸c x· viªn trong
 584
hîp t¸c x· lμ mét hiÖn t−îng kh¸ phæ biÕn, v× chÕ ®é c¸ nh©n
chiÕm h÷u t− liÖu s¶n xuÊt tr−íc ®©y chia rÏ ng−êi víi ng−êi.
Hîp t¸c x· lμ chÕ ®é tËp thÓ chiÕm h÷u t− liÖu s¶n xuÊt,
®oμn kÕt ng−êi víi ng−êi. Do ®ã cÇn lμm cho x· viªn thÊy râ
sù kh¸c nhau gi÷a hai chÕ ®é, thÊy râ lîi Ých cña c¸c x· viªn
g¾n bã víi nhau trong hîp t¸c x·. §ång thêi cÇn tiÕp tôc gi¸o
dôc x· viªn ®oμn kÕt víi bμ con n«ng d©n lao ®éng ch−a vμo
hîp t¸c x· theo ®óng tinh thÇn "ng−êi ®i tr−íc r−íc ng−êi ®i
sau".
§èi víi c¸n bé qu¶n trÞ hîp t¸c x·, cÇn nªu cao tinh thÇn
xung phong g−¬ng mÉu, chÝ c«ng v« t−, liªm khiÕt, rÌn luyÖn
t¸c phong d©n chñ, mäi viÖc ®Òu lμm theo ®−êng lèi quÇn
chóng, kh¾c phôc bÖnh quan liªu, mÖnh lÖnh, h¸ch dÞch, ®éc
®o¸n. CÇn gi¸o dôc cho c¸n bé hîp t¸c x· tinh thÇn b×nh
®¼ng ®èi víi x· viªn.
Ph−¬ng ph¸p tiÕn hμnh ®ît cñng cè vÒ t− t−ëng trong hîp
t¸c x· nªn lμm theo c¸ch gi¸o dôc thuyÕt phôc, gióp ®ì lÉn
nhau. Nªn th«ng qua viÖc tæng kÕt vô mïa, s¬ kÕt s¶n xuÊt
§«ng - Xu©n, rót kinh nghiÖm x©y dùng vμ ph¸t triÓn hîp
t¸c x· mμ tiÕn hμnh.
L.T.
S¸ch Hå ChÝ Minh Toμn tËp,
xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt,
Nxb. Sù thËt, Hμ Néi,
1989, t.8, tr.543-547.
585 hå chÝ Minh toμn tËp
TH¦ GöI C¸N Bé Vμ
GI¸O VI£N Bæ TóC V¡N HãA
Göi c¸c ®ång chÝ c¸n bé vμ gi¸o viªn bæ tóc v¨n hãa,
Muèn x©y dùng chñ nghÜa x· héi th× ph¶i t¨ng gia s¶n
xuÊt.
Muèn t¨ng gia s¶n xuÊt tèt th× ph¶i cã kü thuËt c¶i tiÕn.
Muèn sö dông tèt kü thuËt th× ph¶i cã v¨n hãa.
V× vËy c«ng viÖc bæ tóc v¨n hãa lμ cùc kú cÇn thiÕt.
C«ng viÖc bæ tóc v¨n hãa ®èi víi ng−êi d¹y vμ ng−êi häc
®Òu cã khã kh¨n hoÆc Ýt hoÆc nhiÒu. Nh−ng víi quyÕt t©m vμ
tinh thÇn x· héi chñ nghÜa th× khã kh¨n g× còng kh¾c phôc
®−îc vμ bæ tóc v¨n hãa nhÊt ®Þnh sÏ thμnh c«ng.
Chóc c¸c b¹n cè g¾ng thi ®ua vμ thu ®−îc nhiÒu th¾ng lîi.
Chμo th©n ¸i
Ngμy 17 th¸ng 12 n¨m 1959
Hå CHÝ MINH
B¶n chôp bót tÝch,
l−u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.
 586 587 hå chÝ Minh toμn tËp

LêI CHμO MõNG Kú HäP THø 11 B¸O C¸O VÒ Dù TH¶O HIÕN PH¸P
QUèC HéI KHO¸ I SöA §æI T¹I Kú HäP THø 11
QUèC HéI KHO¸ I N¦íC VIÖT NAM
D¢N CHñ CéNG HOμ
Th−a §oμn Chñ tÞch,
Th−a c¸c vÞ ®¹i biÓu,
T«i xin thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vμ ChÝnh phñ nhiÖt Th−a §oμn Chñ tÞch,
liÖt chμo mõng c¸c vÞ. Th−a c¸c vÞ ®¹i biÓu,
Trong lóc nμy, toμn d©n ta ë miÒn B¾c, tõ thμnh thÞ ®Õn Trong Kú häp lÇn thø 6, Quèc héi ®· quyÕt ®Þnh söa ®æi
n«ng th«n, c¸c nhμ m¸y, c¸c c«ng tr−êng, c¸c hîp t¸c x·, c¸c HiÕn ph¸p n¨m 194642 vμ thμnh lËp mét Ban dù th¶o HiÕn
®¬n vÞ bé ®éi, c¸c c¬ quan, c¸c tr−êng häc... ®ang h¨ng h¸i ph¸p söa ®æi ®Ó tr×nh Quèc héi.
®Èy m¹nh phong trμo thi ®ua yªu n−íc vμ ®· cã kÕt qu¶ tèt. C«ng viÖc dù th¶o b¶n HiÕn ph¸p söa ®æi lμ mét qu¸ tr×nh
lμm viÖc l©u dμi, chuÈn bÞ vμ nghiªn cøu kü l−ìng. Sau khi
T«i xin thay mÆt Quèc héi göi lêi th©n ¸i khen ngîi ®ång
lμm xong b¶n dù th¶o ®Çu tiªn, th¸ng 7 n¨m 1958, chóng t«i
bμo ta. ®· ®−a b¶n ®ã ra th¶o luËn trong c¸c c¸n bé trung cÊp vμ cao
§ång bμo ta ë miÒn Nam ®ang ®oμn kÕt chÆt chÏ, ®Êu cÊp thuéc c¸c c¬ quan qu©n, d©n, chÝnh, §¶ng. Sau ®ît th¶o
tranh anh dòng chèng chÕ ®é ®éc tμi ph¸t xÝt. T«i xin thay luËn nμy, b¶n dù th¶o ®· ®−îc chØnh lý l¹i vμ ngμy 1 th¸ng 4
mÆt Quèc héi göi lêi chμo th©n ¸i ®Õn toμn thÓ ®ång bμo miÒn n¨m 1959 ®em c«ng bè ®Ó toμn d©n th¶o luËn vμ gãp ý kiÕn
Nam. x©y dùng. Cuéc th¶o luËn nμy lμm trong 4 th¸ng liÒn. T¹i
kh¾p c¸c n¬i, trong c¸c c¬ quan, xÝ nghiÖp, tr−êng häc vμ c¸c tæ
chøc kh¸c cña nh©n d©n, ë thμnh thÞ vμ n«ng th«n, viÖc
§äc ngμy 18-12-1959.
nghiªn cøu vμ th¶o luËn dù th¶o HiÕn ph¸p tiÕn hμnh s«i næi
B¸o Nh©n d©n, sè 2103,
vμ ®· trë thμnh mét phong trμo quÇn chóng réng r·i cã ®ñ c¸c
ngμy 19-12-1959.
tÇng líp nh©n d©n tham gia. Trªn c¸c b¸o chÝ, viÖc th¶o luËn
còng s«i næi vμ phong phó. Ban söa ®æi HiÕn ph¸p ®· nhËn
®−îc nhiÒu th− ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸ nh©n vμ tËp thÓ, trong
®ã cã nh÷ng th− cña ®ång bμo miÒn Nam th©n mÕn vμ cña
kiÒu bμo ë n−íc ngoμi.
 588
Nh÷ng ý kiÕn cña nh©n d©n ®ãng gãp ®· ®−îc Ban söa
®æi HiÕn ph¸p nghiªn cøu vμ th¶o luËn kü cμng vμ trªn c¬ së
cña viÖc nghiªn cøu vμ th¶o luËn Êy, chóng t«i ®· chØnh lý l¹i
b¶n dù th¶o mét lÇn n÷a.
Thay mÆt Ban söa ®æi HiÕn ph¸p, t«i xin tr×nh bμy tr−íc
Quèc héi b¶n b¸o c¸o vÒ dù th¶o HiÕn ph¸p nh− sau:
I
ý NGHÜA QUAN TRäNG CñA
B¶N HIÕN PH¸P SöA §æI
Tæ quèc ViÖt Nam cña chóng ta ®· ®−îc x©y dùng tr¶i
qua hμng ngμn n¨m lao ®éng cÇn cï vμ ®Êu tranh anh dòng
cña nh©n d©n ta.
Gi÷a thÕ kû thø XIX, ®Õ quèc Ph¸p b¾t ®Çu x©m l−îc n−íc
ta. Bän vua quan phong kiÕn ®· ®Çu hμng giÆc ngo¹i x©m vμ
b¸n n−íc ta cho ®Õ quèc Ph¸p. Trong gÇn mét thÕ kû, ®Õ quèc
Ph¸p ®· c©u kÕt víi giai cÊp phong kiÕn ®Ó thèng trÞ n−íc ta
mét c¸ch v« cïng tμn b¹o. Ngay tõ lóc ®Çu, nh©n d©n ta ®·
®øng lªn chèng ®Õ quèc Ph¸p, ®Ó giμnh l¹i ®éc lËp d©n téc.
Nhê tinh thÇn hy sinh chiÕn ®Êu cña nh©n d©n ta mμ phong
trμo gi¶i phãng d©n téc ®· ph¸t triÓn kh«ng ngõng. Nh−ng
sau gÇn nöa thÕ kû, ¸ch thèng trÞ cña ®Õ quèc vμ phong kiÕn
vÉn ch−a bÞ ®¸nh ®æ, n−íc ta ch−a giμnh ®−îc ®éc lËp.
Trong t×nh h×nh ®ã, C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi Nga bïng næ
vμ th¾ng lîi vÎ vang. Liªn bang X«viÕt ®−îc thμnh lËp. HÖ
thèng thuéc ®Þa cña chñ nghÜa ®Õ quèc b¾t ®Çu sôp ®æ. Liªn
X« ®em l¹i cho c¸c d©n téc bÞ ¸p bøc mét kiÓu mÉu cña mèi
quan hÖ b×nh ®¼ng gi÷a c¸c d©n téc. C¸c d©n téc bÞ ¸p bøc
trªn thÕ giíi thÊy r»ng chØ cã dùa vμo phong trμo c¸ch m¹ng
x· héi chñ nghÜa, ®i theo ®−êng lèi cña giai cÊp c«ng nh©n th×
míi ®¸nh ®æ ®−îc bän ®Õ quèc ®Ó giμnh l¹i ®éc lËp d©n téc
hoμn toμn vμ b×nh ®¼ng thËt sù gi÷a c¸c d©n téc. C¸ch m¹ng
Th¸ng M−êi Nga ®· g¾n liÒn phong trμo c¸ch m¹ng x· héi
589 hå chÝ Minh toμn tËp
chñ nghÜa víi phong trμo c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc trong
mét mÆt trËn chung chèng chñ nghÜa ®Õ quèc.
ë ViÖt Nam ta, tõ sau cuéc ChiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt,
giai cÊp t− s¶n d©n téc vμ tiÓu t− s¶n ®· kh«ng ®−a ®−îc
phong trμo gi¶i phãng d©n téc ®Õn th¾ng lîi. Giai cÊp c«ng
nh©n ViÖt Nam ®· ®em ¸nh s¸ng C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi soi
tá cho con ®−êng c¸ch m¹ng ViÖt Nam. N¨m 1930, §¶ng
Céng s¶n §«ng D−¬ng, chÝnh ®¶ng cña giai cÊp c«ng nh©n
thμnh lËp, ®· v¹ch râ c¸ch m¹ng ViÖt Nam tr¶i qua hai giai
®o¹n: c¸ch m¹ng d©n téc d©n chñ vμ c¸ch m¹ng x· héi chñ
nghÜa. LÇn ®Çu tiªn c¸ch m¹ng ViÖt Nam cã mét C−¬ng lÜnh
chÝnh trÞ toμn diÖn do §¶ng cña giai cÊp c«ng nh©n ®Ò ra.
C¸ch m¹ng ViÖt Nam tõ ®ã ®−îc giai cÊp c«ng nh©n vμ chÝnh
®¶ng cña nã thèng nhÊt l·nh ®¹o, ®· ph¸t triÓn nhanh chãng
vμ v÷ng ch¾c.
X«viÕt NghÖ - TÜnh n¨m 1930 vμ cuéc vËn ®éng d©n chñ
n¨m 1936-1939 ®· ®−a phong trμo c¸ch m¹ng ViÖt Nam ngμy
cμng lªn cao vμ ngμy cμng th¾t chÆt quan hÖ gi÷a giai cÊp
c«ng nh©n vμ §¶ng cña nã víi n«ng d©n vμ c¸c tÇng líp nh©n
d©n kh¸c trong n−íc.
N¨m 1939, ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai bïng næ. §Õ quèc
Ph¸p vμ qu©n phiÖt NhËt c©u kÕt víi nhau ®Ó thèng trÞ n−íc
ta. D−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, nh©n d©n ta ®· næi dËy chèng
®Õ quèc x©m l−îc mét c¸ch rÊt anh dòng. B¾c S¬n khëi nghÜa
vμ Nam Kú khëi nghÜa lμ nh÷ng tiÕng b¸o hiÖu ®Çu tiªn cho
mét phong trμo c¸ch m¹ng réng lín. N¨m 1941, §¶ng lËp
MÆt trËn ViÖt Minh vμ ®Ò ra nhiÖm vô "®¸nh ®uæi NhËt,
Ph¸p, lμm cho ViÖt Nam hoμn toμn ®éc lËp, dùng lªn mét
n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ".
N¨m 1945, Liªn X« vμ c¸c lùc l−îng d©n chñ trªn thÕ giíi
®· ®¸nh th¾ng bän ph¸t xÝt, ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai kÕt
thóc.
N¾m v÷ng c¬ héi ®ã, §¶ng ®· l·nh ®¹o C¸ch m¹ng Th¸ng
 590
T¸m th¾ng lîi. ¸ch thèng trÞ cña ®Õ quèc vμ cña bän vua quan
phong kiÕn bÞ lËt ®æ. ChÝnh quyÒn nh©n d©n ®−îc thμnh lËp
trong c¶ n−íc. Ngμy 2 th¸ng 9 n¨m 1945, n−íc ViÖt Nam D©n
chñ Céng hoμ thμnh lËp. NÒn ®éc lËp cña n−íc ViÖt Nam ta
®−îc trÞnh träng tuyªn bè tr−íc nh©n d©n toμn thÕ giíi. Sau
gÇn mét thÕ kû lμm n« lÖ, Tæ quèc
ta ®−îc gi¶i phãng, nh©n d©n ta ®−îc tù do. Mét trang lÞch sö
cùc kú vÎ vang cña d©n téc ta b¾t ®Çu.
Sau khi C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m thμnh c«ng, nh©n d©n ta
b¾t ®Çu x©y dùng n−íc nhμ ®Ó cñng cè vμ ph¸t triÓn thμnh
qu¶ cña c¸ch m¹ng. Ngμy 6 th¸ng 1 n¨m 1946, trong cuéc
Tæng tuyÓn cö tù do trong c¶ n−íc, nh©n d©n ta bÇu ra Quèc
héi ®Çu tiªn cña n−íc ta. Ngμy 9 th¸ng 11 n¨m 1946, Quèc
héi ®· th«ng qua b¶n HiÕn ph¸p ®Çu tiªn cña n−íc ta.
Lêi nãi ®Çu cña b¶n HiÕn ph¸p n¨m 1946 ®· nªu:
NhiÖm vô cña d©n téc ta trong giai ®o¹n nμy lμ b¶o toμn
l·nh thæ, giμnh ®éc lËp hoμn toμn vμ x©y dùng n−íc nhμ trªn
nÒn t¶ng d©n chñ. HiÕn ph¸p ViÖt Nam ph¶i ghi râ nh÷ng
thμnh tÝch vÎ vang cña c¸ch m¹ng vμ ph¶i x©y dùng trªn
nguyªn t¾c ®oμn kÕt toμn d©n, ®¶m b¶o c¸c quyÒn tù do d©n
chñ, thùc hiÖn chÝnh quyÒn m¹nh mÏ cña nh©n d©n.
ChÕ ®é do HiÕn ph¸p n¨m 1946 x¸c nhËn ®· ®¶m b¶o ®éc
lËp d©n téc vμ mét nÒn d©n chñ réng r·i cña nh©n d©n. Ngay
tõ khi míi thμnh lËp, d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, chÝnh
quyÒn nh©n d©n ®· ban bè luËt lao ®éng, thi hμnh gi¶m t«,
tÞch thu ruéng ®Êt cña thùc d©n Ph¸p vμ bän ViÖt gian ®em
chia cho d©n cμy. QuyÒn bÇu cö vμ øng cö, quyÒn tham gia
c«ng viÖc Nhμ n−íc vμ cña nh©n d©n ®−îc ®¶m b¶o; quyÒn tù
do d©n chñ ®−îc thùc hiÖn. §ã lμ mét chÕ ®é d©n chñ míi.
Nh−ng ®Õ quèc Ph¸p l¹i g©y ra chiÕn tranh ®Ó x©m l−îc
n−íc ta mét lÇn n÷a. Nh©n d©n ta ®· ®oμn kÕt chÆt chÏ
chung quanh §¶ng vμ chÝnh quyÒn ta, tiÕn hμnh cuéc kh¸ng
chiÕn tr−êng kú vμ gian khæ, kiªn quyÕt ®Ëp tan ©m m−u n«
591 hå chÝ Minh toμn tËp
dÞch cña ®Õ quèc vμ bÌ lò tay sai b¸n n−íc. N¨m 1953, trong
khi nh©n d©n ta ®ang kh¸ng chiÕn, Quèc héi ®· th«ng qua
LuËt c¶i c¸ch ruéng ®Êt, thùc hiÖn triÖt ®Ó chñ tr−¬ng ng−êi
cμy cã ruéng.
ChiÕn th¾ng §iÖn Biªn Phñ vμ Héi nghÞ Gi¬nev¬ th¾ng
lîi ®· kÕt thóc vÎ vang cuéc kh¸ng chiÕn v« cïng anh dòng
cña nh©n d©n ta, miÒn B¾c n−íc ta ®−îc hoμn toμn gi¶i
phãng.
LÇn ®Çu tiªn trong lÞch sö, mét d©n téc bÞ ¸p bøc ®· ®¸nh
b¹i cuéc x©m l−îc cña mét ®Õ quèc hïng m¹nh, ®· giμnh l¹i
®éc lËp cho d©n téc, ®em l¹i ruéng ®Êt cho d©n cμy, ®−a l¹i
quyÒn d©n chñ thùc sù cho nh©n d©n. Th¾ng lîi ®ã lμ do lßng
yªu n−íc nång nμn vμ tinh thÇn ®Êu tranh anh dòng cña
qu©n vμ d©n ta, do toμn d©n ta ®oμn kÕt chÆt chÏ trong MÆt
trËn d©n téc thèng nhÊt vμ chÝnh quyÒn nh©n d©n ta dùa
trªn nÒn t¶ng liªn minh c«ng n«ng d−íi sù l·nh ®¹o cña giai
cÊp c«ng nh©n vμ cña §¶ng, do sù ñng hé cña c¸c n−íc anh
em trong phe x· héi chñ nghÜa vμ c¸c lùc l−îng hoμ b×nh d©n
chñ trªn thÕ giíi.
Th¾ng lîi cña C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m vμ cña cuéc kh¸ng
chiÕn vÜ ®¹i chøng tá r»ng mét d©n téc dï nhá yÕu, nh−ng
®oμn kÕt chÆt chÏ d−íi sù l·nh ®¹o cña giai cÊp c«ng nh©n vμ
§¶ng cña nã, ®i ®óng ®−êng lèi cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin, th×
nhÊt ®Þnh ®¸nh th¾ng ®−îc ®Õ quèc x©m l−îc.
*
* *
Tõ khi kh¸ng chiÕn th¾ng lîi vμ hoμ b×nh lËp l¹i, c¸ch
m¹ng ViÖt Nam ®· chuyÓn sang mét giai ®o¹n míi. MiÒn B¾c
n−íc ta hoμn toμn gi¶i phãng d−íi chÕ ®é d©n chñ nh©n d©n,
®· b−íc vμo thêi kú qu¸ ®é tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi. Nh−ng
 592
miÒn Nam cßn t¹m thêi sèng d−íi ¸ch thèng trÞ cña ®Õ quèc
vμ phong kiÕn, th× nh©n d©n ta cÇn ph¶i tiÕp tôc cuéc c¸ch
m¹ng d©n téc d©n chñ trong ®iÒu kiÖn míi cña n−íc ta.
ë miÒn B¾c, sau khi hoμn toμn gi¶i phãng, mäi mÆt ®Òu
tiÕn bé nhanh chãng.
Trong 3 n¨m (1955-1957), chóng ta ®· hμn g¾n vÕt
th−¬ng chiÕn tranh, kh«i phôc kinh tÕ.
N¨m 1958, chóng ta b¾t ®Çu thùc hiÖn kÕ ho¹ch kinh tÕ
ba n¨m nh»m ph¸t triÓn vμ c¶i t¹o nÒn kinh tÕ quèc d©n theo
chñ nghÜa x· héi.
Héi nghÞ Trung −¬ng lÇn thø 14 cña §¶ng Lao ®éng ViÖt
Nam ®· nhËn ®Þnh r»ng: "Lùc l−îng x· héi chñ nghÜa ë miÒn
B¾c hiÖn nay ®· m¹nh h¬n h¼n lùc l−îng t− b¶n chñ nghÜa".
VÒ mÆt kinh tÕ vμ v¨n ho¸, chóng ta ®· cã nh÷ng tiÕn bé
lín, vÝ dô:
Tõ n¨m 1955 ®Õn n¨m 1959, vÒ n«ng nghiÖp, s¶n l−îng
thãc ®· t¨ng tõ 3 triÖu 60 v¹n tÊn ®Õn 5 triÖu 20 v¹n tÊn. VÒ
c«ng nghiÖp, n¨m 1955 chóng ta chØ cã 17 xÝ nghiÖp quèc
doanh, n¨m 1959 ®· cã 107 xÝ nghiÖp quèc doanh.
Sè hîp t¸c x· s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cÊp thÊp chiÕm 43,9%
tæng sè n«ng hé; ®a sè n«ng hé ch−a vμo hîp t¸c x· ®· vμo tæ
®æi c«ng.
53% tæng sè thî thñ c«ng vμo c¸c tæ chøc hîp t¸c x·.
VÒ v¨n ho¸, chóng ta ®· c¨n b¶n xo¸ xong n¹n mï ch÷.
So víi n¨m 1955, sè häc sinh tr−êng phæ th«ng t¨ng lªn gÊp 2
lÇn; sè häc sinh tr−êng chuyªn nghiÖp trung cÊp t¨ng lªn gÊp
6 lÇn; sè sinh viªn ®¹i häc t¨ng lªn gÊp 7 lÇn; sè b¸c sÜ y khoa
t¨ng 80%, v.v..
Chóng ta ®ang tiÕn lªn mét nÒn kinh tÕ x· héi chñ nghÜa.
593 hå chÝ Minh toμn tËp
§i ®«i víi nh÷ng th¾ng lîi Êy, quan hÖ giai cÊp trong x· héi
miÒn B¾c ®· thay ®æi. Giai cÊp ®Þa chñ phong kiÕn ®· bÞ
®¸nh ®æ. Giai cÊp c«ng nh©n ngμy cμng lín m¹nh vμ t¨ng
c−êng l·nh ®¹o ®èi víi Nhμ n−íc. Giai cÊp n«ng d©n ®ang ®i
vμo con ®−êng hîp t¸c ho¸. Liªn minh c«ng n«ng cμng ®−îc
th¾t chÆt. Nh÷ng ng−êi trÝ thøc c¸ch m¹ng ®ang gãp phÇn
tÝch cùc vμo c«ng cuéc x©y dùng n−íc nhμ. C¸c nhμ t− s¶n
d©n téc nãi chung ®Òu tiÕp thu c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa. C¸c
tÇng líp nh©n d©n cμng ®oμn kÕt chÆt chÏ trong MÆt trËn
d©n téc thèng nhÊt. So víi 1946, khi b¶n HiÕn ph¸p ®Çu tiªn
cña n−íc ta ®−îc th«ng qua, t×nh h×nh miÒn B¾c n−íc ta hiÖn
nay ®· cã nh÷ng biÕn ®æi rÊt lín vμ rÊt tèt.
Trong lóc miÒn B¾c n−íc ta tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi, th× ë
miÒn Nam, ®Õ quèc Mü vμ bÌ lò tay sai ph¸ ho¹i HiÖp ®Þnh
Gi¬nev¬, tõ chèi hiÖp th−¬ng tæng tuyÓn cö ®Ó thèng nhÊt
n−íc ta. Chóng thi hμnh mét chÝnh s¸ch ®éc tμi v« cïng tμn
b¹o, v¬ vÐt tμi s¶n cña nh©n d©n, ®μn ¸p vμ khñng bè nh©n
d©n mét c¸ch rÊt d· man. Chóng ©m m−u chia c¾t l©u dμi
®Êt n−íc ta, biÕn miÒn Nam n−íc ta thμnh mét thuéc ®Þa vμ
c¨n cø qu©n sù cña ®Õ quèc Mü, hßng g©y chiÕn tranh míi ë
§«ng D−¬ng.
Nh−ng ®ång bμo ta ë miÒn Nam rÊt anh dòng, cho nªn
phong trμo ®Êu tranh ë miÒn Nam ®−îc gi÷ v÷ng vμ ph¸t
triÓn. §ång bμo miÒn Nam ®ßi c¶i thiÖn ®êi sèng vμ ph¸t
triÓn kinh tÕ d©n téc, ®ßi tù do d©n chñ, ®ßi hoμ b×nh vμ
thèng nhÊt n−íc nhμ, chèng ¸p bøc bãc lét, chèng viÖn trî
Mü, chèng khñng bè vμ tμn s¸t, chèng t¨ng c−êng qu©n sù,
chuÈn bÞ chiÕn tranh.
MiÒn B¾c tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi ®ang khuyÕn khÝch
m¹nh mÏ phong trμo yªu n−íc ë miÒn Nam. §ång bμo miÒn
 594 595 hå chÝ Minh toμn tËp

Nam lu«n lu«n h−íng vÒ miÒn B¾c, h−íng vÒ ChÝnh phñ ta "Nhμ n−íc cña ta lμ Nhμ n−íc d©n chñ nh©n d©n dùa trªn
vμ cμng tin t−ëng vμo sù nghiÖp thèng nhÊt Tæ quèc. nÒn t¶ng liªn minh c«ng n«ng, do giai cÊp c«ng nh©n l·nh
Tãm l¹i, c¸ch m¹ng ViÖt Nam ®· chuyÓn sang giai ®o¹n
®¹o".
míi. Chóng ta cã nhiÖm vô míi. §iÒu kiÖn trong n−íc vμ trªn
§Ó x©y dùng chñ nghÜa x· héi vμ ®Êu tranh thùc hiÖn
thÕ giíi ®Òu thuËn lîi cho ta.
HiÕn ph¸p n¨m 1946, HiÕn ph¸p d©n chñ ®Çu tiªn cña thèng nhÊt n−íc nhμ, chóng ta cÇn ph¶i t¨ng c−êng kh«ng
n−íc ta, thÝch hîp víi t×nh h×nh vμ nhiÖm vô c¸ch m¹ng ngõng sù l·nh ®¹o cña giai cÊp c«ng nh©n ®èi víi Nhμ n−íc
trong thêi kú ®ã. Nã ®· hoμn thμnh sø mÖnh cña nã. Nh−ng d©n chñ nh©n d©n.
so víi t×nh h×nh míi vμ nhiÖm vô c¸ch m¹ng míi hiÖn nay th× Liªn minh c«ng n«ng lμ nÒn t¶ng cña Nhμ n−íc ViÖt Nam
nã kh«ng thÝch hîp n÷a. V× vËy mμ chóng ta ph¶i söa ®æi D©n chñ Céng hoμ. N«ng d©n ta lμ mét lùc l−îng s¶n xuÊt
HiÕn ph¸p Êy.
rÊt to lín, ®ång thêi lμ mét lùc l−îng c¸ch m¹ng rÊt to lín.
Dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi ghi râ nh÷ng th¾ng lîi to lín
Trong c¸ch m¹ng d©n téc d©n chñ nh©n d©n, n«ng d©n ta ®·
cña nh©n d©n ta trong nh÷ng n¨m qua vμ nªu râ nhiÖm vô
c¸ch m¹ng míi trong giai ®o¹n lÞch sö míi. h¨ng h¸i theo §¶ng ®øng lªn cïng giai cÊp c«ng nh©n ®¸nh
®æ ®Õ quèc vμ phong kiÕn. HiÖn nay n«ng d©n ta h¨ng h¸i ®i
vμo con ®−êng hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp. §ã lμ do tinh thÇn
II
tÝch cùc c¸ch m¹ng cña n«ng d©n ta, do sù gi¸o dôc kiªn tr×
MÊY §IÓM LíN TRONG NéI DUNG
vμ liªn tôc cña §¶ng vμ cña giai cÊp c«ng nh©n. Cho nªn
Dù TH¶O HIÕN PH¸P SöA §æI
trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi, Nhμ n−íc ta ra
søc gióp ®ì n«ng d©n, cñng cè liªn minh c«ng n«ng.
Sau ®©y t«i xin tr×nh bμy tãm t¾t mÊy ®iÓm lín trong néi
Giai cÊp c«ng nh©n ®oμn kÕt víi nh÷ng ng−êi thñ c«ng vμ
dung b¶n dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi.
nh÷ng ng−êi bu«n b¸n nhá v× hä lμ ng−êi lao ®éng vμ hä vui
1. TÝnh chÊt Nhμ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
lßng ®i vμo con ®−êng hîp t¸c ho¸, hä t¸n thμnh vμ ñng hé
TÝnh chÊt Nhμ n−íc lμ vÊn ®Ò c¬ b¶n cña HiÕn ph¸p. §ã
c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa.
lμ vÊn ®Ò néi dung giai cÊp cña chÝnh quyÒn. ChÝnh quyÒn vÒ
C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn
tay ai vμ phôc vô quyÒn lîi cña ai? §iÒu ®ã quyÕt ®Þnh toμn
khoa häc vμ kü thuËt, víi sù ph¸t triÓn v¨n ho¸ cña nh©n d©n.
bé néi dung cña HiÕn ph¸p.
Nh÷ng ng−êi trÝ thøc cña chóng ta ®· gãp mét phÇn xøng
Nhμ n−íc cña ta thμnh lËp sau C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m ®·
®¸ng trong kh¸ng chiÕn. Hä ®· ®−îc §¶ng lu«n lu«n gióp ®ì
lμ Nhμ n−íc d©n chñ nh©n d©n do giai cÊp c«ng nh©n l·nh
®Ó tiÕn bé. Cho nªn hä ®i theo chñ nghÜa x· héi. Giai cÊp c«ng
®¹o. Nay "Lêi nãi ®Çu" cña dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi l¹i ghi
nh©n ®oμn kÕt chÆt chÏ víi giíi trÝ thøc ®Ó gióp hä phôc vô
râ:
c¸ch m¹ng, phôc vô chñ nghÜa x· héi.
 596
D−íi sù l·nh ®¹o cña giai cÊp c«ng nh©n, giai cÊp t− s¶n
d©n téc ViÖt Nam ®· ñng hé c¸ch m¹ng d©n téc d©n chñ
nh©n d©n. Tõ ngμy hoμ b×nh lËp l¹i, hä cã ®ãng gãp mét phÇn
trong c«ng cuéc kh«i phôc kinh tÕ. HiÖn nay, chóng ta cã
®iÒu kiÖn ®Ó c¶i t¹o hä theo con ®−êng x· héi chñ nghÜa. Trªn
miÒn B¾c n−íc ta, lùc l−îng kinh tÕ x· héi chñ nghÜa ®· h¬n
h¼n lùc l−îng kinh tÕ t− b¶n chñ nghÜa. Chóng ta cã chÝnh
quyÒn nh©n d©n. Phong trμo ®Êu tranh c¸ch m¹ng cña quÇn
chóng lao ®éng ngμy cμng m¹nh mÏ. Giai cÊp t− s¶n d©n téc
s½n sμng tiÕp thu c¶i t¹o ®Ó gãp phÇn vμo c«ng cuéc x©y dùng
n−íc nhμ, x©y dùng chñ nghÜa x· héi.
N−íc ta lμ mét n−íc thèng nhÊt gåm nhiÒu d©n téc. C¸c
d©n téc sèng trªn ®Êt n−íc ViÖt Nam ®Òu b×nh ®¼ng vÒ quyÒn
lîi vμ nghÜa vô.
C¸c d©n téc anh em trong n−íc ta g¾n bã ruét thÞt víi
nhau trªn mét l·nh thæ chung vμ tr¶i qua mét lÞch sö l©u ®êi
cïng nhau lao ®éng vμ ®Êu tranh ®Ó x©y dùng Tæ quèc t−¬i
®Ñp.
§Õ quèc vμ phong kiÕn cè t×nh ph¸ ho¹i t×nh ®oμn kÕt vμ
sù b×nh ®¼ng gi÷a c¸c d©n téc, g©y thï h»n gi÷a c¸c d©n téc,
thi hμnh chÝnh s¸ch "chia ®Ó trÞ". §¶ng vμ ChÝnh phñ ta lu«n
lu«n kªu gäi c¸c d©n téc xo¸ bá xÝch mÝch do ®Õ quèc vμ
phong kiÕn g©y ra, cïng nhau ®oμn kÕt chÆt chÏ trªn c¬ së
b×nh ®¼ng vÒ quyÒn lîi vμ nghÜa vô. C¸c d©n téc thiÓu sè ®·
s¸t c¸nh víi anh em ®a sè chiÕn ®Êu chèng kÎ thï chung, ®−a
C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m vμ kh¸ng chiÕn ®Õn th¾ng lîi. Tõ
ngμy hoμ b×nh lËp l¹i, Nhμ n−íc ta ®· gióp ®ì c¸c d©n téc
anh em tiÕn bé thªm vÒ mÆt kinh tÕ, v¨n ho¸ vμ x· héi. C¸c
d©n téc ®oμn kÕt chÆt chÏ d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng vμ Nhμ
597 hå chÝ Minh toμn tËp
n−íc ®ang h¨ng h¸i thi ®ua x©y dùng n−íc nhμ. ChÝnh s¸ch
d©n téc cña chóng ta lμ nh»m thùc hiÖn sù b×nh ®¼ng gióp
nhau gi÷a c¸c d©n téc ®Ó cïng nhau tiÕn lªn chñ nghÜa x·
héi.
2. §−êng lèi chung tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi
Trong gÇn mét tr¨m n¨m qua, ViÖt Nam ta lμ mét n−íc
thuéc ®Þa vμ nöa phong kiÕn. Kinh tÕ rÊt l¹c hËu vμ gåm cã
nhiÒu thμnh phÇn phøc t¹p, søc s¶n xuÊt ch−a ®−îc ph¸t
triÓn, ®êi sèng vËt chÊt vμ v¨n ho¸ cña nh©n d©n thÊp kÐm.
Muèn biÕn ®æi t×nh h×nh nghÌo nμn Êy th× miÒn B¾c ph¶i tiÕn
lªn chñ nghÜa x· héi.
§iÒu 9 dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi ®· ghi r»ng ®−êng lèi
tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi lμ: N−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng
hoμ tiÕn dÇn tõ chÕ ®é d©n chñ nh©n d©n lªn chñ nghÜa x·
héi b»ng c¸ch ph¸t triÓn vμ c¶i t¹o nÒn kinh tÕ quèc d©n theo
chñ nghÜa x· héi, biÕn nÒn kinh tÕ l¹c hËu thμnh mét nÒn
kinh tÕ x· héi chñ nghÜa víi c«ng nghiÖp vμ n«ng nghiÖp hiÖn
®¹i, khoa häc vμ kü thuËt tiªn tiÕn. ChÝnh s¸ch kinh tÕ cña
n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ lμ kh«ng ngõng ph¸t triÓn
s¶n xuÊt ®Ó n©ng cao m·i ®êi sèng vËt chÊt vμ v¨n ho¸ cña
nh©n d©n.
Trong n−íc ta hiÖn nay cã nh÷ng h×nh thøc së h÷u chÝnh
vÒ t− liÖu s¶n xuÊt nh− sau:
- Së h÷u cña Nhμ n−íc tøc lμ cña toμn d©n.
- Së h÷u cña hîp t¸c x· tøc lμ së h÷u tËp thÓ cña nh©n
d©n lao ®éng.
- Së h÷u cña ng−êi lao ®éng riªng lÎ.
- Mét Ýt t− liÖu s¶n xuÊt thuéc së h÷u cña nhμ t− b¶n.
Môc ®Ých cña chÕ ®é ta lμ xo¸ bá c¸c h×nh thøc së h÷u
kh«ng x· héi chñ nghÜa, lμm cho nÒn kinh tÕ gåm nhiÒu
thμnh phÇn phøc t¹p trë nªn mét nÒn kinh tÕ thuÇn nhÊt,
 598
dùa trªn chÕ ®é së h÷u toμn d©n vμ së h÷u tËp thÓ.
Theo ®iÒu 12 trong dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi, kinh tÕ
quèc doanh lμ h×nh thøc së h÷u cña toμn d©n, nã l·nh ®¹o
nÒn kinh tÕ quèc d©n vμ Nhμ n−íc ph¶i ®¶m b¶o cho nã ph¸t
triÓn −u tiªn.
Theo ®iÒu 13, kinh tÕ hîp t¸c x· lμ h×nh thøc së h÷u tËp
thÓ cña nh©n d©n lao ®éng; Nhμ n−íc ®Æc biÖt khuyÕn khÝch,
h−íng dÉn vμ gióp ®ì cho nã ph¸t triÓn.
Chóng ta ph¶i ph¸t triÓn thμnh phÇn kinh tÕ quèc doanh
®Ó t¹o nÒn t¶ng vËt chÊt cho chñ nghÜa x· héi vμ thóc ®Èy
viÖc c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa.
- Hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp lμ kh©u chÝnh thóc ®Èy c«ng
cuéc c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa ë miÒn B¾c. Kinh nghiÖm qua
chøng tá r»ng hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp ë n−íc ta, cÇn ph¶i
tr¶i qua h×nh thøc tæ ®æi c«ng vμ hîp t¸c x· s¶n xuÊt n«ng
nghiÖp. §ã lμ viÖc rÊt cÇn thiÕt. Chóng ta ph¸t triÓn tõng
b−íc v÷ng ch¾c tæ ®æi c«ng vμ hîp t¸c x· th× hîp t¸c ho¸ n«ng
nghiÖp nhÊt ®Þnh thμnh c«ng.
- §èi víi ng−êi lμm nghÒ thñ c«ng vμ lao ®éng riªng lÎ
kh¸c, Nhμ n−íc b¶o hé quyÒn së h÷u vÒ t− liÖu s¶n xuÊt cña
hä, ra søc h−íng dÉn vμ gióp ®ì hä c¶i tiÕn c¸ch lμm ¨n,
khuyÕn khÝch hä tæ chøc hîp t¸c x· s¶n xuÊt theo nguyªn t¾c
tù nguyÖn.
- §èi víi nh÷ng nhμ t− s¶n c«ng th−¬ng, Nhμ n−íc kh«ng
xo¸ bá quyÒn së h÷u vÒ t− liÖu s¶n xuÊt vμ cña c¶i kh¸c cña
hä; mμ ra søc h−íng dÉn hä ho¹t ®éng nh»m lμm lîi cho quèc
kÕ d©n sinh, phï hîp víi kÕ ho¹ch kinh tÕ cña Nhμ n−íc.
§ång thêi Nhμ n−íc khuyÕn khÝch vμ gióp ®ì hä c¶i t¹o theo
chñ nghÜa x· héi b»ng h×nh thøc c«ng t− hîp doanh vμ nh÷ng
h×nh thøc c¶i t¹o kh¸c.
Theo ®iÒu 10 dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi, Nhμ n−íc l·nh
®¹o ho¹t ®éng kinh tÕ theo mét kÕ ho¹ch thèng nhÊt. Nhμ n−íc
599 hå chÝ Minh toμn tËp
dïng c¬ quan cña m×nh vμ dùa vμo c«ng ®oμn, hîp t¸c x· vμ c¸c
tæ chøc kh¸c cña nh©n d©n lao ®éng ®Ó x©y dùng vμ thùc hiÖn
kÕ ho¹ch kinh tÕ.
Tõ ngμy hoμ b×nh lËp l¹i, trong lóc b¾t ®Çu kh«i phôc
kinh tÕ, chóng ta ®· ®−a dÇn kinh tÕ miÒn B¾c vμo con ®−êng
ph¸t triÓn cã kÕ ho¹ch. Chóng ta ®· cã ch−¬ng tr×nh ba n¨m
kh«i phôc kinh tÕ (1955-1957). HiÖn nay chóng ta ®ang thùc
hiÖn kÕ ho¹ch 3 n¨m b−íc ®Çu ph¸t triÓn kinh tÕ vμ v¨n ho¸
vμ chuÈn bÞ ®iÒu kiÖn cho kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø nhÊt cña
chóng ta. KÕ ho¹ch 3 n¨m ®Æc biÖt nh»m ®Èy m¹nh cuéc c¶i
t¹o x· héi chñ nghÜa ®èi víi thμnh phÇn kinh tÕ c¸ thÓ cña
n«ng d©n, thî thñ c«ng, nh÷ng ng−êi lao ®éng riªng lÎ kh¸c vμ
®èi víi thμnh phÇn kinh tÕ t− b¶n t− doanh, ®ång thêi nã më
mang vμ t¨ng c−êng lùc l−îng cña thμnh phÇn kinh tÕ quèc
doanh, thóc ®Èy viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ theo chñ nghÜa x·
héi.
3. Tæ chøc Nhμ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
§Ó thùc hiÖn tèt nhiÖm vô c¸ch m¹ng, Nhμ n−íc ta ph¶i
ph¸t triÓn quyÒn d©n chñ vμ sinh ho¹t chÝnh trÞ cña toμn
d©n, ®Ó ph¸t huy tÝnh tÝch cùc vμ søc s¸ng t¹o cña nh©n d©n,
lμm cho mäi ng−êi c«ng d©n ViÖt Nam thùc sù tham gia qu¶n
lý c«ng viÖc Nhμ n−íc, ra søc x©y dùng chñ nghÜa x· héi vμ
®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhμ.
ChÝnh quyÒn c¸ch m¹ng cña chóng ta ®−îc x©y dùng gÇn
15 n¨m nay. HiÕn ph¸p n¨m 1946 ®· thμnh lËp "NghÞ viÖn
nh©n d©n" vμ "Héi ®ång nh©n d©n" c¸c cÊp. Quèc héi lμ Héi
®ång nh©n d©n toμn quèc. ë ®Þa ph−¬ng th× cã Héi ®ång nh©n
d©n ®Þa ph−¬ng. Quèc héi vμ Héi ®ång nh©n d©n gåm c¸c ®¹i
biÓu do nh©n d©n bÇu ra theo chÕ ®é phæ th«ng ®Çu phiÕu.
Quèc héi quyÕt ®Þnh nh÷ng c«ng viÖc quan träng nhÊt cña
Nhμ n−íc. Héi ®ång nh©n d©n quyÕt ®Þnh nh÷ng c«ng viÖc
quan träng nhÊt ë ®Þa ph−¬ng.
 600
Trong thêi kú kh¸ng chiÕn, Quèc héi ta ®· cïng víi ChÝnh
phñ, ®oμn kÕt vμ d×u d¾t nh©n d©n ta ®−a cuéc chiÕn tranh
yªu n−íc vμ chèng ®Õ quèc ®Õn th¾ng lîi vÎ vang. Quèc héi ta
®· th«ng qua LuËt c¶i c¸ch ruéng ®Êt nh»m hoμn thμnh cuéc
c¸ch m¹ng chèng phong kiÕn. ë ®Þa ph−¬ng, Héi ®ång nh©n
d©n ®· cã c«ng ®éng viªn nh©n d©n tÝch cùc tham gia cuéc
c¸ch m¹ng chèng ®Õ quèc vμ chèng phong kiÕn.
Tõ ngμy hoμ b×nh lËp l¹i, Quèc héi ®· th«ng qua ch−¬ng
tr×nh ba n¨m kh«i phôc kinh tÕ, kÕ ho¹ch 3 n¨m b−íc ®Çu
ph¸t triÓn kinh tÕ vμ v¨n ho¸ vμ c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn vμ
c¶i t¹o kinh tÕ theo chñ nghÜa x· héi, c¸c ®¹o luËt vÒ tù do
d©n chñ, v.v.; ®ã lμ nh÷ng vÊn ®Ò rÊt quan träng vÒ quèc kÕ
d©n sinh.
Theo ®iÒu 4 dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi, tÊt c¶ quyÒn lùc
trong n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ ®Òu thuéc vÒ nh©n
d©n. Nh©n d©n sö dông quyÒn lùc cña m×nh th«ng qua Quèc
héi vμ Héi ®ång nh©n d©n c¸c cÊp do nh©n d©n bÇu ra vμ
chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc nh©n d©n.
ChÕ ®é tuyÓn cö cña chóng ta thùc hiÖn d©n chñ ®ång
thêi thùc hiÖn sù ®oμn kÕt toμn d©n. Mäi ng−êi c«ng d©n tõ
18 tuæi trë lªn ®Òu cã quyÒn bÇu cö, tõ 21 tuæi trë lªn ®Òu cã
quyÒn øng cö.
ViÖc tuyÓn cö tiÕn hμnh theo nguyªn t¾c phæ th«ng, b×nh
®¼ng, trùc tiÕp vμ bá phiÕu kÝn.
Nh©n d©n cã quyÒn b·i miÔn ®¹i biÓu Quèc héi vμ ®¹i
biÓu Héi ®ång nh©n d©n nÕu nh÷ng ®¹i biÓu Êy tá ra kh«ng
xøng ®¸ng víi sù tÝn nhiÖm cña nh©n d©n.
Nguyªn t¾c Êy b¶o ®¶m quyÒn kiÓm so¸t cña nh©n d©n
®èi víi ®¹i biÓu cña m×nh.
§iÒu 6 dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi quy ®Þnh nhiÖm vô cho
tÊt c¶ c¸c c¬ quan Nhμ n−íc lμ ph¶i dùa vμo nh©n d©n, liªn
601 hå chÝ Minh toμn tËp
hÖ chÆt chÏ víi nh©n d©n, l¾ng nghe ý kiÕn vμ chÞu sù kiÓm
so¸t cña nh©n d©n.
Quèc héi lμ c¬ quan quyÒn lùc cao nhÊt cña Nhμ n−íc. Héi
®ång nh©n d©n lμ c¬ quan quyÒn lùc cña Nhμ n−íc ë ®Þa
ph−¬ng.
Quèc héi bÇu ra Chñ tÞch n−íc, Uû ban Th−êng vô Quèc
héi vμ Héi ®ång ChÝnh phñ. Héi ®ång ChÝnh phñ lμ c¬ quan
chÊp hμnh ph¸p luËt vμ nghÞ quyÕt cña Quèc héi, lμ c¬ quan
hμnh chÝnh cao nhÊt cña Nhμ n−íc, chÞu tr¸ch nhiÖm vμ b¸o
c¸o c«ng t¸c tr−íc Quèc héi. Trong thêi gian Quèc héi kh«ng
häp th× Héi ®ång ChÝnh phñ chÞu tr¸ch nhiÖm vμ b¸o c¸o
c«ng t¸c tr−íc Uû ban Th−êng vô Quèc héi.
Quèc héi lμ c¬ quan duy nhÊt cã quyÒn lËp ph¸p. Nh÷ng
vÊn ®Ò quan träng nhÊt cña Nhμ n−íc trong ph¹m vi toμn
quèc ®Òu do Quèc héi quyÕt ®Þnh.
Héi ®ång nh©n d©n bÇu ra Uû ban hμnh chÝnh c¸c cÊp. Uû
ban hμnh chÝnh c¸c cÊp lμ c¬ quan chÊp hμnh cña Héi ®ång
nh©n d©n, chÞu tr¸ch nhiÖm vμ b¸o c¸o c«ng t¸c tr−íc Héi
®ång nh©n d©n, ®ång thêi chÞu sù l·nh ®¹o trùc tiÕp cña Uû
ban hμnh chÝnh cÊp trªn vμ sù l·nh ®¹o thèng nhÊt cña Héi
®ång ChÝnh phñ.
Nh÷ng viÖc quan träng nhÊt ë ®Þa ph−¬ng do Héi ®ång
nh©n d©n quyÕt ®Þnh.
ChÕ ®é kinh tÕ vμ x· héi cña chóng ta nh»m thùc hiÖn
®Çy ®ñ quyÒn d©n chñ cña nh©n d©n, trªn c¬ së kinh tÕ x·
héi chñ nghÜa ngμy cμng ph¸t triÓn, c¸ch bãc lét theo chñ
nghÜa t− b¶n ®−îc xo¸ bá dÇn, ®êi sèng vËt chÊt vμ v¨n ho¸
cña nh©n d©n ngμy cμng ®−îc c¶i thiÖn. Do ®ã, nh©n d©n ta
cã ®ñ ®iÒu kiÖn thËt sù tham gia qu¶n lý Nhμ n−íc.
*
* *
 602
§iÒu 4 dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi ®Þnh râ nguyªn t¾c tæ
chøc cña Nhμ n−íc ta lμ d©n chñ tËp trung. Quèc héi, Héi
®ång nh©n d©n, ChÝnh phñ trung −¬ng vμ c¸c c¬ quan kh¸c
cña Nhμ n−íc ®Òu theo nguyªn t¾c d©n chñ tËp trung.
Nhμ n−íc ta ph¸t huy d©n chñ ®Õn cao ®é, ®ã lμ do tÝnh
chÊt Nhμ n−íc ta lμ Nhμ n−íc cña nh©n d©n. Cã ph¸t huy
d©n chñ ®Õn cao ®é th× míi ®éng viªn ®−îc tÊt c¶ lùc l−îng
cña nh©n d©n ®−a c¸ch m¹ng tiÕn lªn. §ång thêi ph¶i tËp
trung ®Õn cao ®é ®Ó thèng nhÊt l·nh ®¹o nh©n d©n x©y dùng
chñ nghÜa x· héi.
4. QuyÒn lîi vμ nghÜa vô c¬ b¶n cña c«ng d©n
Dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi nãi râ quyÒn lîi vμ nghÜa vô c¬
b¶n cña c«ng d©n n−íc ta. Nh÷ng quy ®Þnh ®ã chøng tá tÝnh
chÊt thùc sù d©n chñ cña chÕ ®é ta.
Bän t− b¶n th−êng khoe khoang r»ng HiÕn ph¸p cña hä
®¶m b¶o quyÒn tù do c¸ nh©n, quyÒn tù do d©n chñ, quyÒn lîi
cña mäi ng−êi c«ng d©n. Nh−ng thùc tÕ th× chØ cã giai cÊp t−
s¶n ®−îc h−ëng c¸c quyÒn lîi ghi trong HiÕn ph¸p cña hä.
Nh©n d©n lao ®éng kh«ng ®−îc thËt sù h−ëng quyÒn tù do d©n
chñ, c¶ ®êi bÞ bãc lét vμ ph¶i g¸nh v¸c nÆng nÒ ®Ó phôc vô
quyÒn lîi cña giai cÊp bãc lét.
Bän t− b¶n th−êng bÞa ®Æt r»ng: chÕ ®é x· héi chñ nghÜa
cña chóng ta kh«ng t«n träng quyÒn lîi c¸ nh©n cña ng−êi
c«ng d©n. Nh−ng thùc tÕ th× chØ cã chÕ ®é cña chóng ta míi
thËt sù phôc vô lîi Ých cña nh©n d©n, tr−íc hÕt lμ nh©n d©n
lao ®éng, b¶o ®¶m mäi quyÒn lîi cña nh©n d©n, më réng d©n
chñ ®Ó nh©n d©n thËt sù tham gia qu¶n lý Nhμ n−íc. V× vËy
cho nªn nh©n d©n ta ®−a hÕt kh¶ n¨ng lμm trßn nhiÖm vô
ng−êi chñ n−íc nhμ ®Ó x©y dùng chñ nghÜa x· héi, lμm cho
603 hå chÝ Minh toμn tËp
n−íc ta m¹nh, d©n ta giμu.
Dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi nªu râ: C«ng d©n n−íc ViÖt
Nam D©n chñ Céng hoμ
Cã quyÒn lμm viÖc,
Cã quyÒn nghØ ng¬i,
Cã quyÒn häc tËp,
Cã quyÒn tù do th©n thÓ,
Cã quyÒn tù do ng«n luËn, b¸o chÝ, héi häp, lËp héi, biÓu
t×nh,
Cã quyÒn tù do tÝn ng−ìng, theo hoÆc kh«ng theo mét t«n
gi¸o nμo,
Cã quyÒn bÇu cö, øng cö, v.v..
C«ng d©n ®Òu b×nh ®¼ng tr−íc ph¸p luËt. §μn bμ cã
quyÒn b×nh ®¼ng víi ®μn «ng vÒ c¸c mÆt chÝnh trÞ, kinh tÕ,
v¨n ho¸, x· héi vμ gia ®×nh. Nhμ n−íc chó träng ®Æc biÖt viÖc
gi¸o dôc thanh niªn vÒ ®øc dôc, trÝ dôc vμ thÓ dôc.
Do tÝnh chÊt cña Nhμ n−íc ta, do chÕ ®é kinh tÕ vμ x· héi
cña chóng ta, Nhμ n−íc ch¼ng nh÷ng c«ng nhËn nh÷ng
quyÒn lîi cña c«ng d©n mμ cßn b¶o ®¶m nh÷ng ®iÒu kiÖn vËt
chÊt cÇn thiÕt ®Ó cho c«ng d©n thËt sù ®−îc h−ëng c¸c quyÒn
lîi ®ã.
Nhμ n−íc ®¶m b¶o quyÒn tù do d©n chñ cho c«ng d©n,
nh−ng nghiªm cÊm lîi dông c¸c quyÒn tù do d©n chñ ®Ó x©m
ph¹m ®Õn lîi Ých cña Nhμ n−íc, cña nh©n d©n, nh− ®iÒu 38
dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi ®· ghi râ.
Trong chÕ ®é ta, lîi Ých cña Nhμ n−íc, cña tËp thÓ cïng lîi
Ých cña c¸ nh©n c¨n b¶n lμ nhÊt trÝ. Cho nªn trong khi ®−îc
h−ëng nh÷ng quyÒn lîi do Nhμ n−íc vμ tËp thÓ mang l¹i cho
m×nh th× mäi ng−êi c«ng d©n ph¶i tù gi¸c lμm trßn nghÜa vô
 604
®èi víi Nhμ n−íc, ®èi víi tËp thÓ.
V× vËy c«ng d©n cã nghÜa vô: tu©n theo HiÕn ph¸p, ph¸p
luËt, kû luËt lao ®éng, trËt tù c«ng céng vμ nh÷ng quy t¾c
sinh ho¹t x· héi. C«ng d©n cã nghÜa vô t«n träng tμi s¶n c«ng
céng, ®ãng thuÕ theo ph¸p luËt, lμm nghÜa vô qu©n sù, b¶o
vÖ Tæ quèc.
ChØ cã d−íi chÕ ®é x· héi chñ nghÜa th× quyÒn lîi c¸ nh©n vμ
quyÒn lîi Nhμ n−íc cïng quyÒn lîi tËp thÓ míi nhÊt trÝ. V× vËy,
chØ cã HiÕn ph¸p x· héi chñ nghÜa míi lμm cho mäi ng−êi c«ng
d©n h¨ng h¸i lμm trßn nghÜa vô cña m×nh ®èi víi x· héi, ®èi víi
Tæ quèc.
III
NH÷NG ý KIÕN §ãNG GãP §Ó Bæ SUNG
Dù TH¶O HIÕN PH¸P SöA §æI
Hai ®ît th¶o luËn dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi trong nh©n
d©n lμ nh÷ng cuéc sinh ho¹t chÝnh trÞ rÊt s«i næi. Nh©n d©n
ta ®· h¨ng h¸i sö dông quyÒn d©n chñ cña m×nh ®Ó x©y dùng
HiÕn ph¸p cña m×nh. Nh©n d©n c¸c ®Þa ph−¬ng, c¸c c¬ quan
®oμn thÓ, c¸c ®¬n vÞ bé ®éi, Héi ®ång nh©n d©n c¸c tØnh,
nhiÒu ®ång bμo miÒn Nam vμ kiÒu bμo ë n−íc ngoμi, c¸c b¸o
chÝ ®Òu ®· gãp rÊt nhiÒu ý kiÕn. Ban söa ®æi HiÕn ph¸p ®·
nghiªn cøu kü l−ìng tÊt c¶ nh÷ng ý kiÕn ®ã. Nh©n dÞp nμy
Ban söa ®æi HiÕn ph¸p tá lêi hoan nghªnh tÊt c¶ ®ång bμo ®·
gãp phÇn x©y dùng b¶n dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi nμy.
Chóng t«i xin tr×nh bμy tãm t¾t mÊy ý kiÕn chÝnh cña
®ång bμo ®· ®ãng gãp nh− sau:
1. VÒ "Lêi nãi ®Çu" cña HiÕn ph¸p, theo ý kiÕn cña nh©n
d©n, Ban söa ®æi HiÕn ph¸p ®· bæ sung ®Ó nãi ®Çy ®ñ h¬n
nh÷ng th¾ng lîi ®· ®¹t ®−îc, t×nh h×nh vμ nhiÖm vô c¸ch
m¹ng hiÖn nay, cuéc ®Êu tranh anh dòng cña ®ång bμo miÒn
Nam, nãi râ rμng c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa ë miÒn B¾c
605 hå chÝ Minh toμn tËp
nhÊt ®Þnh th¾ng lîi vμ n−íc ta nhÊt ®Þnh sÏ thèng nhÊt.
2. §iÒu 1 cña dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi ®Òu ®−îc mäi
ng−êi hoμn toμn t¸n thμnh v× nã ®· ghi ngay ë ®Çu tÝnh chÊt
thèng nhÊt cña n−íc ta. HiÖn nay, tuy n−íc ta t¹m thêi bÞ
chia c¾t, nh−ng toμn thÓ nh©n d©n ta ë miÒn Nam còng nh−
ë miÒn B¾c ®Òu tin t−ëng s¾t ®¸ r»ng n−íc ta nhÊt ®Þnh sÏ
thèng nhÊt. Cho nªn kh¼ng ®Þnh ngay ë ®iÒu 1 cña dù th¶o
HiÕn ph¸p söa ®æi tÝnh chÊt thèng nhÊt cña n−íc ta nh− vËy,
lμ hoμn toμn ®óng.
3. NhiÒu ý kiÕn ®Ò nghÞ ghi râ Nhμ n−íc ta lμ Nhμ n−íc
dùa trªn nÒn t¶ng liªn minh c«ng n«ng do giai cÊp c«ng nh©n
l·nh ®¹o, v× ®ã lμ mét thùc tÕ lÞch sö vÜ ®¹i ®· ®em l¹i cho
nh©n d©n ta nh÷ng th¾ng lîi c¸ch m¹ng cùc kú to lín vμ ®¶m
b¶o cho viÖc thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô c¸ch m¹ng cho toμn
d©n ta trong giai ®o¹n míi. V× trong lêi nãi ®Çu ®· ghi râ tÝnh
chÊt ®ã, cho nªn trong ®iÒu 2 chØ cÇn ghi: Nhμ n−íc ViÖt Nam
D©n chñ Céng hoμ lμ mét Nhμ n−íc d©n chñ nh©n d©n. Nh−
thÕ lμ ®ñ râ.
4. Trong ®iÒu 3 ghi râ n−íc ViÖt Nam lμ mét n−íc thèng
nhÊt gåm nhiÒu d©n téc vμ nhiÖm vô cña Nhμ n−íc ta lμ gi÷
g×n vμ ph¸t triÓn sù ®oμn kÕt gi÷a c¸c d©n téc.
5. Nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ lμ nguyªn t¾c tæ chøc c¬
b¶n cña c¸c c¬ quan Nhμ n−íc trong chÕ ®é ta, nã ®· ®−îc thÓ
hiÖn trong tæ chøc Nhμ n−íc cña ta. V× vËy cã nhiÒu ý kiÕn ®Ò
nghÞ ghi râ nã vμo HiÕn ph¸p. Chóng t«i ®· bæ sung vμo ®iÒu
4.
6. Cã ý kiÕn ®Ò nghÞ nªn nãi râ vÒ con ®−êng tiÕn lªn cña
n−íc ta, triÓn väng ph¸t triÓn kinh tÕ cña n−íc ta. Ban söa
®æi HiÕn ph¸p ®· bæ sung ®iÒu 9 vμ nãi râ n−íc ta sÏ trë
thμnh mét n−íc cã nÒn kinh tÕ x· héi chñ nghÜa víi c«ng
nghiÖp vμ n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, khoa häc vμ kü thuËt tiªn
tiÕn.
7. Cã nhiÒu ý kiÕn ®Ò nghÞ nªn quy ®Þnh tuæi øng cö cao
h¬n tuæi bÇu cö. Chóng t«i ®· söa ®æi ®iÒu 23 cña dù th¶o,
quy ®Þnh tuæi bÇu cö lμ 18, tuæi øng cö lμ 21.
8. Chóng t«i tiÕp thu ý kiÕn ®Ò nghÞ thμnh lËp Héi ®ång
quèc phßng cña Nhμ n−íc vμ ®· ghi ý kiÕn ®ã trong dù th¶o:
Chñ tÞch n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ lμ Chñ tÞch Héi
 606
®ång quèc phßng. Phã Chñ tÞch vμ c¸c thμnh viªn kh¸c cña
Héi ®ång quèc phßng do Quèc héi cö theo ®Ò nghÞ cña Chñ
tÞch n−íc.
9. VÒ c¸c ñy ban cña Quèc héi, cã ý kiÕn ®Ò nghÞ nªn nãi
râ trong HiÕn ph¸p nh÷ng ñy ban mμ Quèc héi sÏ thμnh lËp.
Chóng t«i xÐt thÊy cã thÓ ghi râ trong HiÕn ph¸p ñy ban
thÈm tra t− c¸ch ®¹i biÓu, ñy ban dù ¸n ph¸p luËt, ñy ban
kÕ ho¹ch vμ ng©n s¸ch, ®ång thêi ghi Quèc héi cã thÓ thμnh
lËp nh÷ng ñy ban kh¸c ®Ó gióp Quèc héi vμ ñy ban Th−êng
vô Quèc héi, khi Quèc héi xÐt thÊy cÇn thiÕt.
10. Cã nhiÒu ý kiÕn ®Ò nghÞ ghi Chñ tÞch n−íc cÇn cã
quyÒn tham dù vμ chñ to¹ Héi ®ång ChÝnh phñ khi thÊy cÇn
thiÕt. Ban söa ®æi HiÕn ph¸p t¸n thμnh ®Ò nghÞ ®ã vμ ®· ghi
trong ®iÒu 66.
Ngoμi nh÷ng ®Ò nghÞ mμ Ban söa ®æi HiÕn ph¸p ®· ®ång
ý vμ c¨n cø vμo ®ã ®Ó chØnh lý b¶n dù th¶o HiÕn ph¸p, th×
còng cßn cã nhiÒu ý kiÕn gãp vÒ nh÷ng vÊn ®Ò chi tiÕt kh¸c
thuéc ph¹m vi cña luËt ph¸p hoÆc ph¹m vi ho¹t ®éng cña c¸c
c¬ quan Nhμ n−íc. Chóng t«i sÏ chuyÓn nh÷ng ý kiÕn ®ã tíi
c¸c c¬ quan phô tr¸ch ®Ó nghiªn cøu.
*
* *
Th−a c¸c vÞ ®¹i biÓu,
Tr−íc ®©y 14 n¨m, nh©n d©n ta vui vÎ ®ãn chμo b¶n HiÕn
ph¸p ®Çu tiªn cña chóng ta. Ngμy nay nh©n d©n ta l¹i mét
lÇn n÷a h¨ng h¸i th¶o luËn b¶n dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi.
Trong qu¸ tr×nh th¶o luËn dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi,
nh©n d©n thÊy râ nh÷ng khã kh¨n ®· v−ît qua vμ rÊt phÊn
khëi tr−íc nh÷ng th¾ng lîi to lín ®· ®¹t ®−îc. Nh÷ng th¾ng
lîi ®ã lμ miÒn B¾c n−íc ta hoμn toμn gi¶i phãng, nh©n d©n ta
®· thËt sù n¾m chÝnh quyÒn, kinh tÕ x· héi chñ nghÜa ph¸t
triÓn theo mét tèc ®é nhanh chãng. §êi sèng vËt chÊt vμ v¨n
ho¸ cña nh©n d©n ®−îc c¶i thiÖn. §¹o ®øc c¸ch m¹ng trong
nh©n d©n ta ngμy cμng ®−îc n©ng cao; tinh thÇn ®oμn kÕt cña
nh©n d©n ngμy cμng ®−îc t¨ng c−êng. Sinh ho¹t d©n chñ
®−îc ph¸t huy ®Õn cao ®é; nh©n d©n thËt sù lμm chñ n−íc
nhμ.
C¸c tÇng líp nh©n d©n ta ë miÒn Nam còng nh− ë miÒn
607 hå chÝ Minh toμn tËp
B¾c nhiÖt liÖt hoan nghªnh dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi. Toμn
thÓ nh©n d©n ta tin ch¾c r»ng nhÊt ®Þnh Nam B¾c sÏ sum
häp trong ®¹i gia ®×nh Tæ quèc ViÖt Nam thèng nhÊt.
B¶n HiÕn ph¸p nμy sÏ lμm cho ®ång bμo miÒn Nam ruét
thÞt v« cïng phÊn khëi, cμng h−íng vÒ Quèc héi vμ ChÝnh
phñ ta, cμng ra søc ®Êu tranh ®Ó thèng nhÊt Tæ quèc.
Nh©n d©n c¶ n−íc biÕt r»ng së dÜ cã dù th¶o HiÕn ph¸p
söa ®æi nμy lμ nhê §¶ng, ng−êi tæ chøc vμ l·nh ®¹o nh÷ng
th¾ng lîi vÎ vang ®· ®¹t ®−îc vμ ®¶m b¶o v÷ng ch¾c cho
nh÷ng thμnh c«ng to lín trong t−¬ng lai; nhê toμn d©n ta
®oμn kÕt vμ ®Êu tranh anh dòng theo ®−êng lèi cña §¶ng ®Ó
x©y dùng n−íc nhμ.
Tõ ngμy Quèc héi giao cho nhiÖm vô dù th¶o HiÕn ph¸p
söa ®æi, Ban chóng t«i ®· liªn tôc lμm viÖc vμ ®· häp 27 lÇn.
H«m nay dù th¶o ®· lμm xong, Ban chóng t«i xin tr×nh dù
th¶o tr−íc Quèc héi. Chóng t«i cã cè g¾ng, nh−ng ý kiÕn cña
chóng t«i cã h¹n. Chóng t«i mong c¸c vÞ ®¹i biÓu Quèc héi
th¶o luËn vμ cho thªm ý kiÕn ®Ó Quèc héi th«ng qua.
Sau khi ®−îc Quèc héi th«ng qua, b¶n dù th¶o nμy sÏ
thμnh HiÕn ph¸p míi cña n−íc ta.
B¶n HiÕn ph¸p nμy sÏ ph¸t huy h¬n n÷a lßng yªu n−íc vμ
chñ nghÜa x· héi cña nh©n d©n ta, sÏ ®éng viªn nh©n d©n ta
®oμn kÕt chÆt chÏ h¬n n÷a, cè g¾ng thi ®ua h¬n n÷a ®Ó x©y
dùng mét n−íc ViÖt Nam hoμ b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n
chñ vμ giμu m¹nh.
§äc ngμy 18-12-1959.
S¸ch Hå ChÝ Minh Toμn tËp,
xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt
Nxb. Sù thËt, Hμ Néi,
1989, t.8, tr. 549-573.
 608 609 hå chÝ Minh toμn tËp

vμ v¨n ho¸, ra søc c«ng t¸c vμ lao ®éng t¨ng gia s¶n xuÊt,
thùc hμnh tiÕt kiÖm, gãp phÇn x©y dùng chñ nghÜa x· héi.
- Ph¶i trau dåi ®¹o ®øc c¸ch m¹ng, ®oμn kÕt, khiªm tèn,
hÕt lßng v× §¶ng, v× d©n.
- Ph¶i n©ng cao chÝ khÝ chiÕn ®Êu, lu«n lu«n s½n sμng b¶o
vÖ Tæ quèc, b¶o vÖ hoμ b×nh.
H«m nay chóng ta vui vÎ kû niÖm 15 n¨m thμnh lËp lùc
l−îng vò trang nh©n d©n, t«i chóc c¸c ®ång chÝ tiÕp tôc h¨ng
TH¦ GöI TOμN THÓ C¸N Bé Vμ h¸i thi ®ua, lËp nhiÒu thμnh tÝch míi, ®Ó chμo mõng mét
CHIÕN SÜ NH¢N DÞP Kû NIÖM 15 N¡M c¸ch xøng ®¸ng ngμy 30 n¨m thμnh lËp §¶ng yªu quý cña
NGμY THμNH LËP QU¢N §éI chóng ta.
NH¢N D¢N VIÖT NAM
Chμo th©n ¸i
Ngμy 22 th¸ng 12 n¨m 1959
C¸c ®ång chÝ,
Hå CHÝ MINH
H«m nay qu©n ®éi ta võa ®óng 15 tuæi. Nh©n dÞp nμy, t«i
thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vμ ChÝnh phñ göi c¸c ®ång chÝ lêi
chμo mõng th©n ¸i nhÊt. B¸o Nh©n d©n, sè 2106,
M−êi l¨m n¨m qua, qu©n ®éi ta ®· v−ît mäi khã kh¨n, ngμy 22-12-1959.
lμm trßn nhiÖm vô vμ ®· lËp ®−îc nhiÒu thμnh tÝch vÎ vang.
Trong kh¸ng chiÕn, qu©n ®éi ta ®· chiÕn ®Êu anh dòng, ®¸nh
th¾ng qu©n x©m l−îc. Trong hoμ b×nh, qu©n ®éi ta ®· ra søc
häc tËp, c«ng t¸c, s¶n xuÊt, gióp ®ì nh©n d©n, b¶o vÖ ®Êt
n−íc. Nh− thÕ lμ rÊt tèt. T«i vui lßng khen ngîi c¸c ®ång chÝ.
HiÖn nay miÒn B¾c chóng ta ®ang x©y dùng chñ nghÜa x·
héi mét c¸ch th¾ng lîi. Nh−ng n−íc ta cßn t¹m thêi bÞ chia
c¾t lμm hai miÒn. ë miÒn Nam ®Õ quèc Mü vμ bÌ lò tay sai
®ang ra søc ®μn ¸p, khñng bè ®ång bμo, ©m m−u chia c¾t l©u
dμi n−íc ta, t¨ng c−êng binh bÞ, chuÈn bÞ g©y chiÕn tranh
míi. V× vËy, chóng ta ph¶i lu«n lu«n n©ng cao c¶nh gi¸c, s½n
sμng ®Ëp tan mäi ©m m−u hung ¸c cña kÎ thï.
TÊt c¶ c¸n bé vμ chiÕn sÜ cña c¸c lùc l−îng vò trang nh©n
d©n ®· cã cè g¾ng, cÇn cè g¾ng h¬n n÷a.
- Ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é chÝnh trÞ, kü thuËt
 610 611 hå chÝ Minh toμn tËp

hïng.
Cã nh÷ng th¾ng lîi Êy, cã nh÷ng thμnh c«ng Êy lμ nhê sù
l·nh ®¹o vμ gi¸o dôc cña §¶ng, nhê sù th−¬ng yªu, gióp ®ì
cña nh©n d©n. V× vËy, qu©n ®éi cña ta tuy cã nh÷ng thμnh
LêI PH¸T BIÓU T¹I BUæI CHI£U §·I
tÝch Êy nh−ng kh«ng ®−îc tù m·n, kh«ng ®−îc tù kiªu. Tr¸i
NH¢N DÞP Kû NIÖM 15 N¡M l¹i, cÇn ph¶i khiªm tèn, cÇn ph¶i ®oμn kÕt, cÇn ph¶i ra søc
NGμY THμNH LËP QU¢N §éI thi ®ua häc tËp, häc tËp vÒ chÝnh trÞ, häc tËp v¨n ho¸, häc tËp
NH¢N D¢N VIÖT NAM kü thuËt. Ph¶i cè g¾ng nh− vËy ®Ó ra søc b¶o vÖ Tæ quèc, b¶o
vÖ c«ng cuéc x©y dùng x· héi chñ nghÜa, b¶o vÖ hoμ b×nh.
Th−a c¸c ®ång chÝ,
Nãi ngμy 22-12-1959.
Th−a c¸c b¹n,
Nh©n dÞp kû niÖm 15 n¨m thμnh lËp Qu©n ®éi nh©n d©n S¸ch Nh÷ng lêi kªu gäi cña
ViÖt Nam, t«i xin thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vμ ChÝnh phñ Hå Chñ tÞch, Nxb. Sù thËt,
khen ngîi qu©n ®éi chÝnh quy, c«ng an nh©n d©n vμ d©n Hμ Néi, 1960, t. V, tr. 338-339.
qu©n du kÝch cña n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ.
Chóng ta cã thÓ nãi qu©n ®éi cña chóng ta lμ mét qu©n
®éi anh hïng, v× lóc ®Çu víi gËy tÇm v«ng, víi sóng kÝp mμ
tr¶i qua chÝn n¨m kh¸ng chiÕn, chóng ta ®· ®¸nh th¾ng
qu©n ®éi x©m l−îc cña bän ®Õ quèc.
Qu©n ®éi chóng ta anh hïng trong kh¸ng chiÕn mμ còng
anh hïng trong hßa b×nh. Tõ hoμ b×nh lËp l¹i, qu©n ®éi ta ®·
gióp cho ®ång bμo cμy cÊy ®−îc h¬n mét triÖu ngμy c«ng, vËn
®éng ®−îc 15 v¹n ®ång bμo n«ng d©n vμo hîp t¸c x·, gióp cho
c¸c ®Þa ph−¬ng tæ chøc ®−îc h¬n 2.000 hîp t¸c x· n«ng
nghiÖp, gióp cho ®ång bμo h¬n 6 triÖu r−ìi ngμy c«ng lμm vÒ
thuû n«ng; riªng vÒ B¾c - H−ng - H¶i th× ®· gióp søc ®−îc 23
v¹n 5 ngh×n ngμy c«ng vμ n¨ng suÊt ®Þnh lμ mét th−íc khèi
mμ qu©n ®éi ta trung b×nh ®¹t 15 th−íc khèi, ®ét xuÊt cã ®Õn
28 th−íc khèi. ThÕ lμ ®· anh hïng trong kh¸ng chiÕn mμ
còng anh hïng trong hoμ b×nh.
VÒ b¶n th©n qu©n ®éi, tõ hoμ b×nh lËp l¹i th× häc tËp tiÕn
bé kh¸, x©y dùng qu©n ®éi, x©y dùng lùc l−îng vò trang ®Òu
tèt. §Êy, trong c«ng cuéc x©y dùng ®ã còng cã thÓ nãi lμ anh
 612 613 hå chÝ Minh toμn tËp

g×, gi¸ hμng ho¸ thÕ nμo ...

VÒ c¸c uû ban - ai lμm chñ tÞch, phã chñ tÞch, uû viªn, tªn
vμ chç ë cña vî con hä...
VÒ c¸n bé - tªn tuæi, ai ®i häc, häc g×, häc ë ®©u, häc mÊy
th¸ng, v.v...
C¶NH GI¸C Nãi tãm l¹i: chóng do th¸m tØ mØ vÒ t×nh h×nh qu©n sù,
chÝnh trÞ vμ kinh tÕ cña ta. §Ó lμm g×? §Ó chóng t×m c¸ch
ph¸ ho¹i!
Gi÷ nhμ ph¶i c¶nh gi¸c, ph¶i cã cöa, cã kho¸ ®Ó ng¨n §Ó ng¨n chÆn ©m m−u cña kÎ ®Þch, th× c¸n bé, bé ®éi vμ
ngõa bän trém c¾p. nh©n d©n ta cÇn ph¶i lu«n lu«n n©ng cao c¶nh gi¸c. §ã lμ
Gi÷ n−íc cμng ph¶i c¶nh gi¸c ®Ó ng¨n ngõa bän ®Õ quèc mét nghÜa vô quan träng mμ mäi ng−êi c«ng d©n ph¶i lμm
vμ bÌ lò tay sai ph¸ ho¹i thμnh qu¶ c¸ch m¹ng, ph¸ ho¹i trän ®Ó chèng l¹i ©m m−u cña ®Õ quèc vμ bÌ lò tay sai, ®Ó b¶o
c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi cña chóng ta. vÖ nh©n d©n vμ b¶o vÖ Tæ quèc.
Trong thêi kú kh¸ng chiÕn, nh©n d©n ta còng nh− c¸n bé
vμ bé ®éi ta ®Òu biÕt n©ng cao c¶nh gi¸c. Nh−ng tõ hoμ b×nh T.L
trë l¹i, th× tinh thÇn c¶nh gi¸c cã phÇn kÐm sót. §ã lμ mét
khuyÕt ®iÓm lín cÇn ®−îc söa ch÷a ngay. B¸o Nh©n d©n, sè 2107,
Vô ¸n do th¸m håi th¸ng t−, vô b¾t ®−îc do th¸m cña Mü ngμy 23-12-1959.
- Lμo vμ võa råi vô b¾t ®−îc bän do th¸m NguyÔn S¸u ë NghÖ
An lμ nh÷ng tiÕng chu«ng thøc tØnh chóng ta.
Nh÷ng lêi khai cña bän chóng vμ nh÷ng tμi liÖu ta b¾t
®−îc ®· nãi râ nh÷ng g×? §· nãi râ Mü - DiÖm t×m c¸ch do
th¸m ta vÒ mäi mÆt:
VÒ qu©n ®éi - sè l−îng, cÊp chØ huy, vò khÝ, c¸c ®å ®¹c
kh¸c, sè hiÖu c¸c ®¬n vÞ, v.v..
VÒ d©n qu©n - sè l−îng vò khÝ, ai chØ huy, v.v..
VÒ c«ng an - sè l−îng, cÊp chØ huy, ë ®©u, ng−êi Kinh hay
ng−êi Thæ...
VÒ mËu dÞch - bao nhiªu nh©n viªn vμ c¸n bé, hμng ho¸
 614 615 hå chÝ Minh toμn tËp

Ngμy mai lμ n¨m míi, nh©n d©n ta cã b¶n HiÕn ph¸p míi,
®ã lμ mét kû nguyªn míi, ®Èy m¹nh tiÕn bé míi trong c«ng
cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi vμ ®Êu tranh thèng nhÊt
n−íc nhμ. NhiÖm vô Quèc héi giao cho Ban chóng t«i ®· kÕt
LêI PH¸T BIÓU SAU KHI QUèC HéI
thóc. Nh− ®iÒu cuèi cïng cña b¶n HiÕn ph¸p quy ®Þnh, quyÒn
TH¤NG QUA B¶N HIÕN PH¸P MíI 43 söa ®æi HiÕn ph¸p lμ thuéc Quèc héi. B¶n HiÕn ph¸p cña
chóng ta lμ ®Ó tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi.
Th−a c¸c vÞ ®¹i biÓu,
Nh©n danh Tr−ëng ban söa ®æi HiÕn ph¸p, chóng t«i xin Nãi ngμy 31-12-1959.
hoan nghªnh vμ c¶m ¬n c¸c tÇng líp nh©n d©n miÒn Nam, B¸o Nh©n d©n, sè 2116,
miÒn B¾c, kiÒu bμo ë n−íc ngoμi ®· s«i næi gãp ý kiÕn vμo b¶n
dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi. Chóng t«i c¶m ¬n c¸c vÞ ®¹i biÓu ngμy 1-1-1960.
®· th¶o luËn s«i næi vμ ®· gãp nhiÒu ý kiÕn dåi dμo cho b¶n
dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi. Chóng t«i c¶m ¬n Quèc héi ®·
th«ng qua b¶n HiÕn ph¸p.
B¶n HiÕn ph¸p míi cña chóng ta sÏ khuyÕn khÝch h¬n
n÷a ®ång bμo miÒn B¾c thi ®ua x©y dùng chñ nghÜa x· héi,
khuyÕn khÝch ®ång bμo miÒn Nam ®Êu tranh bÒn bØ h¬n n÷a
®Ó ®ßi tù do d©n chñ vμ thèng nhÊt n−íc nhμ.
§èi víi thÕ giíi, b¶n HiÕn ph¸p míi cña chóng ta sÏ cã
mét t¸c dông cñng cè h¬n n÷a phe x· héi chñ nghÜa do Liªn
X« vÜ ®¹i ®øng ®Çu.
Chóng ta cã HiÕn ph¸p míi, b©y giê chóng ta cã nhiÖm vô
míi. NhiÖm vô c¸c ®¹i biÓu Quèc héi lμ vÒ c¸c ®Þa ph−¬ng
b¸o c¸o râ rμng, gi¶i thÝch kü l−ìng b¶n HiÕn ph¸p míi cho
®ång bμo ta ®Òu hiÓu thÊu ®Ó lμm tèt, ®ång thêi c¸c vÞ g−¬ng
mÉu tham gia viÖc thùc hiÖn HiÕn ph¸p nμy.
NhiÖm vô cña nh©n d©n ta lμ thùc hiÖn b¶n HiÕn ph¸p
míi cho tèt. Muèn thùc hiÖn b¶n HiÕn ph¸p míi, ph¶i thi ®ua
t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hμnh tiÕt kiÖm, ®Èy m¹nh c«ng cuéc
x©y dùng chñ nghÜa x· héi vμ ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc
nhμ.
Ngμy mai, sang n¨m míi, t«i xin thay mÆt Trung −¬ng
§¶ng, ChÝnh phñ, Ban söa ®æi HiÕn ph¸p vμ §oμn Chñ tÞch,
chóc c¸c vÞ ®¹i biÓu, chóc ®ång bμo c¶ n−íc, n¨m míi ®oμn
kÕt vui vÎ, ®Êu tranh m¹nh mÏ ®Ó n¨m míi, th¾ng lîi míi.
 616 617 hå chÝ Minh toμn tËp

Mét lÇn n÷a, thay mÆt §¶ng, Quèc héi vμ ChÝnh phñ, t«i
xin c¶m ¬n ®ång bμo, chóc ®ång bμo n¨m míi, mu«n sù tèt
lμnh, h¨ng h¸i thi ®ua ®Ó giμnh th¾ng lîi.

LêI PH¸T BIÓU T¹I CUéC MÝT TINH Nãi ngμy 31-12-1959.
CñA NH¢N D¢N THñ §¤ HOAN NGH£NH S¸ch Nh÷ng lêi kªu gäi cña
QUèC HéI TH¤NG QUA HIÕN PH¸P MíI Hå Chñ tÞch, Nxb. Sù thËt,
Hμ Néi, 1960, t. V. tr. 343 - 344.

Th−a ®ång bμo yªu quý,

T«i xin thay mÆt Quèc héi vμ ChÝnh phñ c¶m ¬n ®ång bμo
®· ®Õn hoan nghªnh Quèc héi. T«i l¹i xin thay mÆt ®ång bμo
c¶m ¬n Quèc héi ®· ra ®©y chμo ®ång bμo.
Quèc héi chóng ta lμm viÖc khÈn tr−¬ng vμ h«m nay ®·
th«ng qua b¶n HiÕn ph¸p mμ ®ång bμo mong ®îi. B¶n HiÕn
ph¸p nμy ®· ®−îc ®ång bμo gãp nhiÒu ý kiÕn. Mét lÇn n÷a
Quèc héi xin c¶m ¬n toμn thÓ ®ång bμo.
Ngμy mai, b−íc vμo n¨m míi, ®ång bμo toμn quèc ta cã
HiÕn ph¸p míi, mét b¶n HiÕn ph¸p cùc kú d©n chñ vμ x· héi
chñ nghÜa. Quèc héi ®· lμm trßn nhiÖm vô th«ng qua HiÕn
ph¸p Êy. Quèc héi còng ®· th«ng qua mét ®¹o luËt cã quan
hÖ trùc tiÕp ®Õn mäi gia ®×nh. §ã lμ luËt h«n nh©n vμ gia
®×nh, luËt lÊy vî lÊy chång.
NhiÖm vô cña ®ång bμo ta lμ thùc hiÖn tèt HiÕn ph¸p míi
cña chóng ta. Mçi ng−êi tuú c«ng viÖc mμ ra søc thi ®ua,
nhÊt lμ thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hμnh tiÕt kiÖm, ®Èy
m¹nh c«ng cuéc x©y dùng x· héi chñ nghÜa vμ ®Êu tranh
thèng nhÊt n−íc nhμ.
Trong 6 th¸ng ®Çu n¨m 1960, chóng ta sÏ cã cuéc Tæng
tuyÓn cö ®Ó bÇu Quèc héi míi.
ThÕ lμ n¨m míi, ta cã HiÕn ph¸p míi. Mong ®ång bμo ra
søc thi ®ua ®Ó giμnh th¾ng lîi míi.
618 619 hå chÝ Minh toμn tËp

phô lôc
620 621 hå chÝ Minh toμn tËp

DANH MôC C¸C S¾C LÖNH Vμ QUYÕT §ÞNH

DO CHñ TÞCH Hå CHÝ MINH
Ký Tõ N¡M 1958 §ÕN 1959
N¡M 1958

- S¾c lÖnh sè 54-SL, ngμy 2-2-1958, ®Æt c¸c lo¹i Hu©n

ch−¬ng, Huy ch−¬ng "Qu©n gi¶i phãng ViÖt Nam" vμ
Hu©n ch−¬ng, Huy ch−¬ng "ChiÕn th¾ng" dμnh tÆng
th−ëng nh÷ng c¸n bé, chiÕn sÜ Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt
Nam cã c«ng trong viÖc x©y dùng qu©n ®éi, tham gia
chiÕn ®Êu ë c¸c thêi kú tr−íc C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m vμ
trong kh¸ng chiÕn.
- S¾c lÖnh sè 56-SL, ngμy 24-2-1958, tÆng th−ëng Hu©n
ch−¬ng Lao ®éng h¹ng NhÊt cho §oμn nghÖ thuËt n−íc
Céng hoμ Nh©n d©n M«ng Cæ sang th¨m vμ biÓu diÔn t¹i
ViÖt Nam.
- S¾c lÖnh sè 57-SL, ngμy 27-2-1958, tÆng th−ëng Hu©n ch−¬ng
Kh¸ng chiÕn h¹ng NhÊt cho 5 ng−êi cã ®«ng con, ch¸u tßng
qu©n.
- QuyÕt ®Þnh sè 58-Q§, ngμy 28-3-1958, b¸c ®¬n xin ©n gi¶m
¸n tö h×nh cña mét ph¹m nh©n can téi cÇm ®Çu mét
nhãm l−u manh giÕt ng−êi c−íp cña.
- S¾c lÖnh sè 59-SL, ngμy 3-4-1958, ®ång ý ®Ó mét Uû viªn
Uû ban hμnh chÝnh Liªn khu IV ®−îc tõ chøc ®i nhËn
c«ng t¸c kh¸c.
- S¾c lÖnh sè 60-SL, ngμy 10-4-1958, vÒ viÖc thμnh lËp Tæng
côc qu©n huÊn trùc thuéc Bé Quèc phßng.
- S¾c lÖnh sè 61-SL, ngμy 10-4-1958, bæ nhiÖm c¸n bé gi÷
chøc Chñ nhiÖm vμ Phã chñ nhiÖm Tæng côc qu©n huÊn.
- S¾c lÖnh sè 62-SL, ngμy 14-4-1958, tÆng th−ëng Hu©n
 622
ch−¬ng §éc lËp h¹ng Nh× cho Phã tham t¸n hîp t¸c kinh
tÕ cña §¹i sø qu¸n Liªn X« ë ViÖt Nam.
- S¾c lÖnh sè 63-SL, ngμy 16-4-1958, tÆng th−ëng Hu©n
ch−¬ng Lao ®éng h¹ng NhÊt cho ba v¨n nghÖ sÜ n−íc
Céng hoμ Nh©n d©n Ba Lan.
- S¾c lÖnh sè 64-SL, ngμy 22-4-1958, bæ nhiÖm «ng TrÇn V¨n
Quang gi÷ chøc Phã Tæng tham m−u tr−ëng kiªm Côc
tr−ëng Côc t¸c chiÕn.
- S¾c lÖnh sè 65-SL, ngμy 22-4-1958, bæ nhiÖm «ng NguyÔn
V¨n VÞnh, nguyªn Phã chñ nhiÖm Tæng côc c¸n bé gi÷
chøc quyÒn Chñ nhiÖm Tæng côc c¸n bé thuéc Bé Quèc
phßng.
- S¾c lÖnh sè 66-SL, ngμy 22-4-1958, bæ nhiÖm «ng Vò NhÊt,
S− ®oμn tr−ëng gi÷ chøc Phã chÝnh uû Qu©n khu T©y
B¾c.
- S¾c lÖnh sè 67-SL, ngμy 22-4-1958, bæ nhiÖm «ng Chu Huy
M©n, ChÝnh uû Qu©n khu IV, gi÷ chøc ChÝnh uû Qu©n
khu T©y B¾c.
- S¾c lÖnh sè 68-SL, ngμy 22-4-1958, bæ nhiÖm «ng NguyÔn
Träng Vinh, Côc tr−ëng Côc tæ chøc gi÷ chøc ChÝnh uû
Qu©n khu IV.
- S¾c lÖnh sè 69-SL, ngμy 22-4-1958, bæ nhiÖm «ng §μm
Quang Trung, S− ®oμn tr−ëng gi÷ chøc Phã t− lÖnh Qu©n
khu T¶ Ng¹n.
- S¾c lÖnh sè 70-SL, ngμy 2-5-1958, truy tÆng Hu©n ch−¬ng
Kh¸ng chiÕn h¹ng NhÊt cho cô Lý §×nh Th¸i (tøc Thi
S¬n), Uû viªn Uû ban Trung −¬ng MÆt trËn Tæ quèc ViÖt
Nam, Phã héi tr−ëng héi ViÖt - Trung h÷u nghÞ.
- S¾c lÖnh sè 71-SL, ngμy 7-5-1958, tÆng th−ëng Hu©n
ch−¬ng Lao ®éng h¹ng NhÊt cho ®oμn xiÕc TÒ tÒ c¸p nhÜ
(Trung Quèc) sang th¨m vμ biÓu diÔn t¹i ViÖt Nam.
- QuyÕt ®Þnh sè 72-Q§, ngμy 10-5-1958, b¸c ®¬n xin ©n gi¶m
¸n tö h×nh cña mét ph¹m nh©n can téi giÕt ng−êi c−íp
623 hå chÝ Minh toμn tËp
cña.
- S¾c lÖnh sè 73-SL, ngμy 13-5-1958, tÆng th−ëng Hu©n
ch−¬ng Kh¸ng chiÕn h¹ng NhÊt cho ba gia ®×nh cã ®«ng
con ch¸u tßng qu©n.
- QuyÕt ®Þnh sè 74-Q§, ngμy 22-5-1958, b¸c ®¬n xin ©n gi¶m
¸n tö h×nh cña mét ph¹m nh©n can téi giÕt ng−êi c−íp
cña.
- QuyÕt ®Þnh sè 75-Q§, ngμy 23-5-1958, b¸c ®¬n xin ©n gi¶m
¸n tö h×nh cña mét ph¹m nh©n can téi lμm gi¸n ®iÖp.
- S¾c lÖnh sè 76-SL, ngμy 17-6-1958, tÆng th−ëng Hu©n
ch−¬ng Lao ®éng h¹ng NhÊt cho huyÖn VÜnh Léc, Thanh
Ho¸ vÒ thμnh tÝch xo¸ n¹n mï ch÷.
- S¾c lÖnh sè 77-SL, ngμy 6-7-1958, tÆng th−ëng Hu©n
ch−¬ng Lao ®éng h¹ng NhÊt cho cô Sa V¨n Minh, nguyªn
Chñ tÞch Uû ban hμnh chÝnh Khu tù trÞ Th¸i MÌo.
- S¾c lÖnh sè 77B-SL, ngμy 7-7-1958, tÆng danh hiÖu Anh
hïng Lao ®éng cho 26 chiÕn sÜ thi ®ua trong c¸c ngμnh
c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp vμ lao ®éng trÝ ãc.
- S¾c lÖnh sè 78-SL, ngμy 8-7-1958, tÆng th−ëng Hu©n
ch−¬ng Lao ®éng h¹ng NhÊt cho 7 ®¬n vÞ vμ 79 chiÕn sÜ
thi ®ua cã nhiÒu thμnh tÝch xuÊt s¾c trong 3 n¨m kh«i
phôc vμ ph¸t triÓn kinh tÕ.
- QuyÕt ®Þnh sè 79-Q§, ngμy 5-8-1958, b¸c ®¬n xin ©n gi¶m
¸n tö h×nh cña mét ph¹m nh©n can téi dïng sóng lôc, dao
g¨m m−u giÕt ng−êi c−íp cña.
- S¾c lÖnh sè 80-SL, ngμy 15-8-1958, tÆng th−ëng Hu©n
ch−¬ng ChiÕn th¾ng h¹ng NhÊt cho 266 c¸n bé qu©n ®éi;
truy tÆng Hu©n ch−¬ng ChiÕn th¾ng h¹ng NhÊt cho 18
c¸n bé qu©n ®éi ®· hy sinh.
 624
- S¾c lÖnh sè 81-SL, ngμy 15-8-1958, bæ nhiÖm thiÕu t−íng Lª
HiÕn Mai gi÷ chøc ChÝnh uû Bé t− lÖnh Ph¸o binh.
- QuyÕt ®Þnh sè 82-Q§, ngμy 16-8-1958, ©n gi¶m ¸n tö h×nh
xuèng ¸n tï chung th©n cho mét ph¹m nh©n can téi g©y
sù ®¸nh nhau lμm chÕt ng−êi.
- QuyÕt ®Þnh sè 83-Q§, ngμy 16-8-1958, b¸c ®¬n xin ©n gi¶m
¸n tö h×nh cña mét ph¹m nh©n can téi giÕt ng−êi c−íp
cña.
- QuyÕt ®Þnh sè 86-Q§, ngμy 10-9-1958, ©n gi¶m ¸n tö h×nh
xuèng ¸n tï chung th©n cho mét ph¹m nh©n can téi giÕt
ng−êi.
- S¾c lÖnh sè 87-SL, ngμy 8-10-1958, tÆng th−ëng Hu©n
ch−¬ng Lao ®éng h¹ng NhÊt cho tØnh Ninh B×nh vÒ thμnh
tÝch xo¸ n¹n mï ch÷.
- S¾c lÖnh sè 88-SL, ngμy 9-10-1958, ®ång ý ®Ó «ng NguyÔn
N¨ng H¸ch ®−îc tõ chøc Chñ tÞch Uû ban hμnh chÝnh
Khu T¶ ng¹n ®i nhËn c«ng t¸c kh¸c.
- S¾c lÖnh sè 89-SL, ngμy 20-10-1958, tÆng th−ëng Hu©n
ch−¬ng Kh¸ng chiÕn h¹ng NhÊt cho gia ®×nh cô TrÇn ThÞ
S¸ng (Tïng ThiÖn, S¬n T©y) cã ®«ng con ch¸u tßng qu©n.
- S¾c lÖnh sè 90-SL, ngμy 22-10-1958, ®ång ý ®Ó «ng TrÇn
Cung ®−îc tõ chøc Phã chñ tÞch Uû ban hμnh chÝnh Khu
T¶ ng¹n ®i nhËn c«ng t¸c kh¸c.
- S¾c lÖnh sè 91-SL, ngμy 22-11-1958, truy tÆng Hu©n
ch−¬ng §éc lËp h¹ng NhÊt cho b¸c sÜ Hoμng TÝch TrÝ, ®¹i
biÓu Quèc héi, Bé tr−ëng Bé Y tÕ võa tõ trÇn.
- S¾c lÖnh sè 92-SL, ngμy 24-11-1958, b·i bá cÊp hμnh chÝnh
Liªn khu III, Liªn khu IV vμ Khu T¶ ng¹n kÓ tõ ngμy 1-
12-1958.
- S¾c lÖnh sè 93-SL, ngμy 1-12-1958, ®ång ý ®Ó c¸c «ng TrÞnh
625 hå chÝ Minh toμn tËp
§×nh Cung, Bïi C«ng B»ng ®−îc tõ chøc Uû viªn Uû ban
hμnh chÝnh Khu T¶ ng¹n ®i nhËn c«ng t¸c kh¸c.
- S¾c lÖnh sè 94-SL, ngμy 1-12-1958, ®ång ý ®Ó «ng Bïi Thuû
®−îc tõ chøc Uû viªn Uû ban hμnh chÝnh Khu Hång
Qu¶ng ®i nhËn c«ng t¸c kh¸c.
- S¾c lÖnh sè 95-SL, ngμy 1-12-1958, ®ång ý ®Ó «ng Hoμng
Ph−¬ng Th¶o ®−îc tõ chøc Uû viªn Uû ban hμnh chÝnh
Liªn khu IV ®i nhËn c«ng t¸c kh¸c.
- QuyÕt ®Þnh sè 96-Q§, ngμy 12-12-1958, ©n x¸ cho 15 ph¹m
nh©n nh©n dÞp ngμy Quèc kh¸nh 2-9-1958.
- S¾c lÖnh sè 97-SL, ngμy 20-12-1958, tÆng th−ëng Hu©n
ch−¬ng Lao ®éng h¹ng NhÊt cho §oμn nghÖ thuËt TriÒu
Tiªn sang th¨m vμ biÓu diÔn t¹i ViÖt Nam.
N¡M 1959
- S¾c lÖnh sè 01-SL, ngμy 2-1-1959, bæ nhiÖm «ng TrÇn M¹nh
Quú gi÷ chøc Phã tæng thanh tra Ban Thanh tra Trung
−¬ng cña ChÝnh phñ.
- QuyÕt ®Þnh sè 02-SL, ngμy 8-1-1959, b¸c ®¬n xin ©n gi¶m
¸n tö h×nh cña mét ph¹m nh©n can téi giÕt ng−êi c−íp
cña.
- S¾c lÖnh sè 03-SL, ngμy 10-1-1959, tÆng th−ëng Hu©n
ch−¬ng Lao ®éng h¹ng NhÊt cho §oμn triÓn l·m n«ng
khÈn (Trung Quèc) sang c«ng t¸c t¹i ViÖt Nam.
- S¾c lÖnh sè 04-SL, ngμy 28-1-1959, tÆng th−ëng Hu©n
ch−¬ng Kh¸ng chiÕn h¹ng NhÊt cho gia ®×nh «ng T¹
Quang Böu (Nam §Þnh) cã 6 ng−êi con tßng qu©n.
- S¾c lÖnh sè 07-SL, ngμy 24-2-1959, tÆng th−ëng Hu©n
ch−¬ng Kh¸ng chiÕn h¹ng NhÊt cho gia ®×nh cô NguyÔn
 626
ThÞ Thõa (KiÕn An) cã 4 con tßng qu©n ®Òu lμ liÖt sÜ.
- S¾c lÖnh sè 18-SL, ngμy 9-3-1959, tÆng th−ëng Hu©n
ch−¬ng Lao ®éng h¹ng NhÊt cho 8 tËp thÓ ®¹t thμnh tÝch
xuÊt s¾c trong phong trμo thi ®ua s¶n xuÊt vô mïa n¨m
1958.
- S¾c lÖnh sè 19-SL, ngμy 14-3-1959, tÆng th−ëng Hu©n
ch−¬ng Lao ®éng h¹ng NhÊt cho ®éi bay Liªn X« ®· ®¶m
b¶o tèt cuéc hμnh tr×nh cña §oμn ®¹i biÓu ChÝnh phñ ViÖt
Nam sang th¨m In®«nªxia.
- S¾c lÖnh sè 20-SL, ngμy 23-3-1959, b·i bá cÊp hμnh chÝnh
Khu Lao - Hμ - Yªn, s¸p nhËp tØnh Hμ Giang vμo Khu tù
trÞ ViÖt B¾c, t¹m thêi ®Æt tØnh Lao Cai, Yªn B¸i d−íi sù
l·nh ®¹o trùc tiÕp cña ChÝnh phñ.
- S¾c lÖnh sè 21-SL, ngμy 2-4-1959, tÆng th−ëng Hu©n
ch−¬ng Lao ®éng h¹ng NhÊt cho ®oμn ViÖt kÞch Trung
Quèc sang th¨m vμ biÓu diÔn t¹i ViÖt Nam.
- S¾c lÖnh sè 22-SL, ngμy 28-4-1959, tÆng th−ëng Hu©n
ch−¬ng Lao ®éng h¹ng NhÊt cho ®oμn móa balª Hunggari
sang th¨m vμ biÓu diÔn t¹i ViÖt Nam.
- S¾c lÖnh sè 23-SL, ngμy 29-4-1959, tÆng th−ëng Hu©n
ch−¬ng Lao ®éng h¹ng NhÊt cho c¸c ®¬n vÞ x©y dùng cèng
Xu©n Quan.
- S¾c lÖnh sè 24-SL, ngμy 6-5-1959, tÆng th−ëng Hu©n
ch−¬ng Lao ®éng h¹ng NhÊt cho Khu tù trÞ Th¸i - MÌo.
- S¾c lÖnh sè 25-SL, ngμy 26-5-1959, tÆng th−ëng Hu©n
ch−¬ng Lao ®éng h¹ng NhÊt cho ®oμn nghÖ sÜ d©n gian
TiÖp Kh¾c sang th¨m vμ biÓu diÔn t¹i ViÖt Nam.
- S¾c lÖnh sè 26-SL, ngμy 30-5-1959, tÆng th−ëng Hu©n
ch−¬ng §éc lËp h¹ng Ba, cho b¸c sÜ Vò §×nh Tông,
nguyªn Bé tr−ëng Bé Th−¬ng binh.
- S¾c lÖnh sè 27-SL, ngμy 29-6-1959, truy tÆng Hu©n ch−¬ng
§éc lËp h¹ng Nh× cho «ng Hoμng §øc Th¹c, nguyªn BÝ
th− Ban ChÊp hμnh tØnh §¶ng bé, §¶ng Lao ®éng ViÖt
Nam, tØnh Cao B»ng.
- QuyÕt ®Þnh sè 28-Q§, ngμy 30-6-1959, b¸c ®¬n xin ©n gi¶m
¸n tö h×nh cña mét ph¹m nh©n can téi giÕt ng−êi c−íp
cña.
- QuyÕt ®Þnh sè 29-Q§, ngμy 30-6-1959, ©n gi¶m ¸n tö h×nh
627 hå chÝ Minh toμn tËp
xuèng ¸n tï chung th©n cho mét ph¹m nh©n can téi giÕt
ng−êi.
- S¾c lÖnh sè 30-SL, ngμy 30-6-1959, cho phÐp mét Ên kiÒu
®−îc nhËp quèc tÞch ViÖt Nam.
- S¾c lÖnh sè 31-SL, ngμy 30-6-1959, cho phÐp mét Hoa kiÒu
®−îc nhËp quèc tÞch ViÖt Nam.
- S¾c lÖnh sè 32-SL, ngμy 30-6-1959, truy tÆng Hu©n ch−¬ng
Lao ®éng h¹ng NhÊt cho «ng Phμn ¸ Qu©n, nguyªn Phã
chñ tÞch Uû ban hμnh chÝnh Khu tù trÞ Th¸i - MÌo.
- S¾c lÖnh sè 36-SL, ngμy 31-8-1959, phong qu©n hμm cÊp
t−íng cho 16 sÜ quan cao ) cña Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt
Êp42F1
Nam.
- S¾c lÖnh sè 37-SL, ngμy 4-9-1959, tÆng th−ëng Hu©n ch−¬ng
ChiÕn th¾ng h¹ng NhÊt cho 19 sÜ quan Qu©n ®éi nh©n d©n
ViÖt Nam.
- S¾c lÖnh sè 38-SL, ngμy 25-9-1959, tÆng th−ëng Hu©n ch−¬ng
ChiÕn th¾ng h¹ng NhÊt cho 54 c¸n bé, sÜ quan Qu©n ®éi
nh©n d©n ViÖt Nam vμ truy tÆng Hu©n ch−¬ng ChiÕn th¾ng
h¹ng NhÊt cho 5 c¸n bé sÜ quan Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt
Nam ®· hy sinh.
- S¾c lÖnh sè 39-SL, ngμy 25-9-1959, tÆng th−ëng Hu©n
ch−¬ng Lao ®éng h¹ng NhÊt cho 5 ®¬n vÞ cã thμnh tÝch
xuÊt s¾c trong phong trμo thi ®ua thùc hiÖn kÕ ho¹ch Nhμ
n−íc n¨m 1958 nh©n dÞp Quèc kh¸nh 2-9-1959.
- S¾c lÖnh sè 40-SL, ngμy 6-10-1959, tÆng th−ëng Hu©n
ch−¬ng Kh¸ng chiÕn h¹ng NhÊt cho «ng Hå V¨n Du (Hμ
Néi) cã 5 con tßng qu©n, trong ®ã cã 3 liÖt sÜ.
- S¾c lÖnh sè 41-SL, ngμy 12-10-1959, tÆng th−ëng Hu©n
ch−¬ng Lao ®éng h¹ng NhÊt cho chuyªn gia Liªn X«
_________
1) - §¹i t−íng: NguyÔn ChÝ Thanh.
- Th−îng t−íng: V¨n TiÕn Dòng, Chu V¨n TÊn.
- Trung t−íng: NguyÔn V¨n VÞnh, Hoμng V¨n Th¸i, TrÇn V¨n
Trμ, Song Hμo.
- ThiÕu t−íng: TrÇn V¨n Quang, Lª Quang §¹o, NguyÔn Thanh
B×nh, TrÇn S©m, NguyÔn B»ng Giang, NguyÔn
Träng VÜnh, Hoμng Minh Th¶o, Lª Ch−¬ng, Lª
Quang Hoμ.
 628
Vanpilèp.
- QuyÕt ®Þnh sè 44-Q§ vμ 45-Q§, ngμy 6-11-1959, b¸c ®¬n
xin ©n gi¶m ¸n tö h×nh cña ba ph¹m nh©n can téi giÕt
ng−êi c−íp cña.
- S¾c lÖnh sè 46-SL, ngμy 7-11-1959, tÆng th−ëng Hu©n
ch−¬ng §éc lËp h¹ng Nh× cho Phã ®¹i diÖn Côc liªn l¹c
kinh tÕ Trung Quèc t¹i ViÖt Nam TrÞnh An Thô.
- S¾c lÖnh sè 47-SL, ngμy 26-11-1959, tÆng th−ëng Hu©n
ch−¬ng Lao ®éng h¹ng NhÊt cho ®oμn vËt lý ®Þa cÇu Ba
Lan, c«ng t¸c t¹i ViÖt Nam.
- S¾c lÖnh sè 48-SL, ngμy 26-11-1959, tÆng th−ëng Hu©n
ch−¬ng Lao ®éng h¹ng NhÊt cho gi¸o s− Roman
Teisseyre, Tr−ëng ®oμn vËt lý ®Þa cÇu Ba Lan c«ng t¸c t¹i
ViÖt Nam.
- S¾c lÖnh sè 49-SL, ngμy 28-11-1959, tÆng th−ëng Hu©n
ch−¬ng Lao ®éng h¹ng NhÊt cho ®oμn nghÖ thuËt Liªn X«
sang th¨m vμ biÓu diÔn t¹i ViÖt Nam.
- S¾c lÖnh sè 50-SL, ngμy 30-11-1959, tÆng th−ëng Hu©n
ch−¬ng Lao ®éng h¹ng NhÊt cho «ng §μm V¨n NghÞ (tøc
Lª Tßng) Chñ tÞch Uû ban hμnh chÝnh, Uû viªn Th−êng
vô Ban ChÊp hμnh tØnh §¶ng bé §¶ng Lao ®éng ViÖt
Nam tØnh Cao B»ng.
- S¾c lÖnh sè 51-SL, ngμy 14-12-1959, quy ®Þnh l¹i vÊn ®Ò quèc
tÞch cña nh÷ng phô n÷ ViÖt Nam lÊy chång cã quèc tÞch
n−íc ngoμi.
- S¾c lÖnh sè 52-SL, ngμy 18-12-1959, tÆng th−ëng Hu©n
ch−¬ng Kh¸ng chiÕn h¹ng NhÊt cho gia ®×nh «ng §ç Kh¾c
PhÊn (Mü Léc, Nam §Þnh) cã 5 con tßng qu©n (cã 3 liÖt sÜ
vμ 1 tö sÜ) vμ gia ®×nh «ng T¹ V¨n Liªm (Lý Nh©n, Hμ
Nam) cã 5 con tßng qu©n (3 liÖt sÜ).
- S¾c lÖnh sè 53-SL, ngμy 21-12-1959, cho phÐp mét c¸n bé
Nhμ m¸y v¨n phßng phÈm Hμ Néi, nguyªn quèc tÞch
Ph¸p ®−îc nhËp quèc tÞch ViÖt Nam.
- QuyÕt ®Þnh sè 54-Q§, ngμy 21-12-1959, b¸c ®¬n xin ©n
gi¶m ¸n tö h×nh cña mét ph¹m nh©n can téi giÕt ng−êi.
- QuyÕt ®Þnh sè 55-Q§, ngμy 29-12-1959, b¸c ®¬n xin ©n
gi¶m ¸n tö h×nh cña mét ph¹m nh©n can téi cÇm ®Çu thæ
phØ, tæ chøc vò trang chèng chÝnh quyÒn, giÕt h¹i nh©n
d©n.
629 hå chÝ Minh toμn tËp
TH¤NG c¸O CHUNG
GI÷A CHñ TÞCH N¦íC VIÖT NAM
D¢N CHñ CéNG HOμ Hå CHÝ MINH
Vμ THñ T¦íNG N¦íC CéNG HOμ ÊN §é
GIAOAH¸CLAN N£RU
NhËn lêi mêi cña ChÝnh phñ Ên §é, Cô Hå ChÝ Minh,
Chñ tÞch n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ, ®· th¨m n−íc
Ên §é tõ ngμy 5 ®Õn ngμy 13-2-1958. Trong thêi gian ë Ên
§é, Chñ tÞch ®· th¨m nh÷ng n¬i cã gi¸ trÞ vÒ lÞch sö vμ v¨n
ho¸, nh÷ng c«ng tr×nh thuû ®iÖn, nh÷ng trung t©m c«ng
nghiÖp vμ nh÷ng c«ng tr×nh c¶i tiÕn n«ng th«n.
Chñ tÞch n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ ®· gÆp Tæng
thèng Ên §é, Thñ t−íng Ên §é vμ c¸c vÞ kh¸c trong ChÝnh
phñ Ên §é vμ ®· nh©n dÞp ®i th¨m nμy trao ®æi ý kiÕn th©n
mËt víi Thñ t−íng vÒ t×nh h×nh thÕ giíi vμ vÒ nh÷ng vÊn ®Ò
cã quan hÖ gi÷a hai n−íc.
Chñ tÞch tá ý thμnh thËt c¶m ¬n sù tiÕp ®ãn nhiÖt liÖt vμ
c¶m ¬n mèi t×nh h÷u nghÞ cña nh©n d©n Ên §é ®èi víi nh©n
d©n ViÖt Nam. Chñ tÞch sung s−íng cã dÞp thÊy râ lßng yªu
chuéng hoμ b×nh cña nh©n d©n Ên §é vμ nh÷ng thμnh tÝch
cña nh©n d©n vμ ChÝnh phñ Ên §é trong viÖc x©y dùng mét
n−íc hiÖn ®¹i, ®ång thêi vÉn gi÷ vμ ph¸t triÓn nÒn v¨n ho¸ cæ
cã truyÒn thèng l©u ®êi.
Chñ tÞch vμ Thñ t−íng nh¾c l¹i lßng tin t−ëng cña m×nh
vμo n¨m nguyªn t¾c chung sèng hoμ b×nh. Hai vÞ tin ch¾c r»ng
viÖc ¸p dông nh÷ng nguyªn t¾c ®ã trong c¸c quan hÖ quèc tÕ
sÏ gãp phÇn lμm
dÞu t×nh h×nh thÕ giíi vμ sÏ lμ mét c¬ së cho hoμ b×nh vμ hiÓu
biÕt gi÷a c¸c n−íc.
 630 631 hå chÝ Minh toμn tËp

Chñ tÞch vμ Thñ t−íng ®ång ý r»ng, víi nh÷ng sù ph¸t nh÷ng môc ®Ých vμ ®iÒu kho¶n cña HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬.
triÓn trong ®Þa h¹t du hμnh vò trô vμ trong kü thuËt chiÕn Chñ tÞch vμ Thñ t−íng hoan nghªnh nh÷ng kÕt qu¶ cña
tranh nguyªn tö vμ khinh khÝ, viÖc duy tr× hoμ b×nh, h¬n bao
giê hÕt, ®· trë thμnh cÊp thiÕt. Hai vÞ ®ång ý r»ng mét cuéc viÖc thi hμnh HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ë Cao Miªn, hoan nghªnh
héi nghÞ cao cÊp ®Ó t×m nh÷ng biÖn ph¸p chÊm døt viÖc thö nh÷ng tiÕn bé gÇn ®©y trong viÖc thi hμnh hiÖp ®Þnh Gi¬nev¬
vò khÝ nguyªn tö vμ khinh khÝ, tiÕn hμnh gi¶m qu©n bÞ tõng ë Lμo vμ vui mõng thÊy kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò chÝnh trÞ
b−íc vμ lμm dÞu t×nh h×nh thÕ giíi lμ rÊt cÇn thiÕt vμ tá ý
mong muèn héi nghÞ ®ã ®−îc triÖu tËp sím. ë Lμo phï hîp víi HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬.
Chñ tÞch vμ Thñ t−íng cho r»ng c¸c khèi qu©n sù chØ lμm Chñ tÞch vμ Thñ t−íng tá ý hμi lßng ®· cã cuéc th¶o luËn
cho t×nh h×nh quèc tÕ thªm c¨ng th¼ng vμ tá quyÕt t©m, mçi vμ trao ®æi ý kiÕn víi nhau, nh©n cuéc ®i th¨m cña Chñ tÞch.
bªn trong ph¹m vi cña m×nh, tiÕp tôc vμ t¨ng c−êng cè g¾ng
nh»m duy tr× hoμ b×nh thÕ giíi vμ ®Èy m¹nh sù hiÓu biÕt Hai vÞ tin r»ng cuéc tiÕp xóc c¸ nh©n nμy sÏ t¨ng c−êng h¬n
gi÷a c¸c n−íc. n÷a quan hÖ h÷u nghÞ gi÷a hai n−íc vμ hai d©n téc, vμ sÏ
Chñ tÞch vμ Thñ t−íng ®ång ý r»ng trªn thÕ giíi ngμy ®−a l¹i nh÷ng mèi quan hÖ chÆt chÏ h¬n n÷a vÒ v¨n ho¸,
nay, kh«ng cßn chç cho chñ nghÜa thùc d©n vμ cho viÖc mét
n−íc nμo chiÕm ®ãng hay thèng trÞ c¸c l·nh thæ n−íc kh¸c. kinh tÕ vμ th−¬ng m¹i, cã lîi cho c¶ hai bªn.
Hai vÞ tá c¶m t×nh s©u s¾c víi tÊt c¶ c¸c d©n téc ®ang ®Êu
tranh cho ®éc lËp vμ chñ quyÒn. Hai vÞ rÊt vui s−íng nhËn Niu §ªli, ngμy 7 th¸ng 2 n¨m 1958
thÊy mét sè c¸c n−íc ¸ - Phi ®· ®−îc ®éc lËp. VÊn ®Ò chÝnh
cña c¸c n−íc míi ®éc lËp lμ ph¶i lμm cho nÒn ®éc lËp ®ã cã
mét néi dung kinh tÕ, x· héi vμ n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n. Chñ tÞch Thñ t−íng
Chñ tÞch vμ Thñ t−íng ®ång ý r»ng sù viÖn trî vò khÝ cña c¸c n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ n−íc Céng hoμ Ên §é
n−íc ngoμi vμ c¸c hiÖp −íc qu©n sù kh«ng nh÷ng lμm cho c¸c
Hå ChÝ Minh Giaoah¸clan nªru
n−íc míi ®−îc ®éc lËp xa rêi nÒn ®éc lËp cña m×nh, mμ cßn
lμm h¹i ®Õn sù tiÕn bé vÒ kinh tÕ vμ x· héi mμ c¸c n−íc ®ã
rÊt cÇn.
Chñ tÞch tá ý hoan nghªnh sù ®ãng gãp ®¸ng kÓ cña Uû
B¸o Nh©n d©n, sè 1437,
ban Quèc tÕ gi¸m s¸t vμ kiÓm so¸t vμ cña Ên §é lμ n−íc Chñ
tÞch Uû ban, nh»m thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c môc ®Ých vμ ®iÒu ngμy 14-2-1958.
kho¶n cña HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ vÒ ViÖt Nam. Chñ tÞch vμ Thñ
t−íng nh¾c l¹i lßng mong muèn mμ hai Chñ tÞch Héi nghÞ
Gi¬nev¬ ®· biÓu thÞ n¨m 1956 r»ng "Uû ban Quèc tÕ sÏ tiÕp
tôc cè g¾ng duy tr× vμ t¨ng c−êng hoμ b×nh ë ViÖt Nam trªn c¬
së thùc hiÖn ®Çy ®ñ HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ vÒ ViÖt Nam, nh»m
thèng nhÊt n−íc ViÖt Nam b»ng tæng tuyÓn cö tù do trong c¶
n−íc, d−íi sù kiÓm so¸t cña Uû ban Quèc tÕ". VÒ mÆt nμy Chñ
tÞch vμ Thñ t−íng nhÊn m¹nh sù cÇn thiÕt ph¶i thóc ®Èy sù
hiÓu biÕt lÉn nhau gi÷a hai miÒn ë ViÖt Nam theo ®óng
 632
TUY£N Bè CHUNG
CñA CHñ TÞCH N¦íC VIÖT NAM
D¢N CHñ CéNG HOμ Hå CHÝ MINH
Vμ THñ T¦íNG LI£N BANG MIÕN §IÖN U NU
1- NhËn lêi mêi cña ChÝnh phñ Liªn bang MiÕn §iÖn, Cô
Hå ChÝ Minh, Chñ tÞch n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ, ®·
sang th¨m Liªn bang MiÕn §iÖn tõ ngμy 14 ®Õn ngμy 17-2-
1958. Trong thêi gian ë MiÕn §iÖn, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®·
t×m hiÓu ®Êt n−íc MiÕn §iÖn t−¬i ®Ñp vμ giμu cã, c¸c d©n téc
MiÕn §iÖn cÇn cï lao ®éng ®ang ra søc kiÕn thiÕt Tæ quèc
cña m×nh. ë ®©u, Chñ tÞch còng thÊy râ mèi c¶m t×nh th¾m
thiÕt cña nh©n d©n MiÕn §iÖn ®èi víi nh©n d©n ViÖt Nam,
biÓu hiÖn trong sù ®ãn tiÕp nhiÖt liÖt dμnh cho Chñ tÞch. Chñ
tÞch ®· héi ®μm víi Thñ t−íng Liªn bang MiÕn §iÖn U Nu.
Cuéc héi ®μm diÔn ra trong bÇu kh«ng khÝ th©n mËt vμ h÷u
nghÞ, ®· t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó hai bªn trao ®æi ý kiÕn réng r·i vÒ
t×nh h×nh quèc tÕ nãi chung vμ vÒ nh÷ng vÊn ®Ò lîi Ých chung
gi÷a hai n−íc.
2- Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vμ Thñ t−íng U Nu tá ý lo ng¹i
vÒ t×nh h×nh quèc tÕ tiÕp tôc c¨ng th¼ng, ®iÒu Êy cã thÓ ®−a
®Õn nguy c¬ x¶y ra chiÕn tranh toμn diÖn trong ®ã sÏ dïng
tÊt c¶ mäi thø vò khÝ ph¸ ho¹i, kÓ c¶ vò khÝ nguyªn tö vμ
khinh khÝ. Hai vÞ cho r»ng nh÷ng hiÖp −íc qu©n sù vμ liªn
minh qu©n sù ®· kh«ng ®em l¹i an ninh cho mét khu vùc
nμo, mμ cßn lμm mäi ng−êi lo sî vμ cßn thóc ®Èy cuéc ch¹y
®ua vò trang, do ®ã lμm t×nh h×nh quèc tÕ thªm c¨ng
th¼ng.3- Chñ tÞch vμ Thñ t−íng tin t−ëng s©u s¾c r»ng trong
t×nh h×nh quèc tÕ nghiªm träng nh− thÕ, hoμ b×nh chØ cã thÓ
gi÷ g×n ®−îc trªn c¬ së n¨m nguyªn t¾c chung sèng hoμ b×nh.
ViÖc ¸p dông nh÷ng nguyªn t¾c nμy trong quan hÖ gi÷a c¸c
633 hå chÝ Minh toμn tËp
n−íc sÏ gãp phÇn trõ bá lßng nghi kþ vμ sî sÖt lμ nguån gèc
cña t×nh h×nh quèc tÕ c¨ng th¼ng hiÖn nay vμ sÏ t¹o nªn mét
bÇu kh«ng khÝ thuËn lîi, cã sù tin cËy lÉn nhau vμ cã thiÖn
chÝ ®Ó c¸c n−íc cã thÓ gi¶i quyÕt hoμ b×nh mäi vÊn ®Ò quèc tÕ
lín ®ang uy hiÕp hoμ b×nh thÕ giíi vμ c¶n trë sù hîp t¸c quèc
tÕ, kÓ c¶ vÊn ®Ò gi¶m qu©n bÞ. Chñ tÞch vμ Thñ t−íng hoμn
toμn thõa nhËn r»ng mét cuéc héi nghÞ cao cÊp sÏ lμ mét sù
®ãng gãp quý gi¸ vμo môc ®Ých nãi trªn, mμ mäi ng−êi ®Òu
mong muèn.
Do ®ã, Chñ tÞch vμ Thñ t−íng x¸c nhËn mét lÇn n÷a ý chÝ
kiªn quyÕt cña m×nh tiÕp tôc cè g¾ng gi÷ g×n hoμ b×nh thÕ
giíi vμ ph¸t triÓn quan hÖ h÷u nghÞ vμ sù hîp t¸c gi÷a c¸c
n−íc trªn c¬ së nh÷ng nguyªn t¾c chung sèng hoμ b×nh.
Nh÷ng cè g¾ng nμy phï hîp víi nguyÖn väng cña nh©n d©n
hai n−íc; nh©n d©n hai n−íc ®Òu nhËn thÊy râ r»ng nÕu
kh«ng cã hoμ b×nh vμ hîp t¸c quèc tÕ th× kh«ng thÓ cã hy
väng thùc hiÖn ®−îc môc ®Ých tha thiÕt lμ xóc tiÕn viÖc ph¸t
triÓn kinh tÕ, tiÕn bé x· héi vμ n©ng cao ®êi sèng; nh©n d©n
hai n−íc còng nhËn thÊy râ r»ng mét cuéc chiÕn tranh trong
thêi ®¹i nguyªn tö sÏ v« cïng tμn khèc cho nh©n lo¹i.
4- Chñ tÞch vμ Thñ t−íng nhËn thÊy r»ng mÆc dï gÇn ®©y
nhiÒu n−íc ë ch©u ¸ vμ ch©u Phi ®· tho¸t khái chÕ ®é thùc
d©n hoÆc nöa thùc d©n, hiÖn nay nhiÒu n−íc vÉn cßn ®ang
®Êu tranh ®Ó ®−îc ®éc lËp vμ tù do. Hai vÞ tá c¶m t×nh víi tÊt
c¶ c¸c d©n téc ®ang ®Êu tranh ®Ó tù gi¶i phãng khái ¸ch ®«
hé n−íc ngoμi. Hai vÞ cho r»ng viÖc duy tr× chñ nghÜa thùc
d©n d−íi bÊt kú h×nh thøc nμo lμ mét ®iÒu ®¸ng lo ng¹i ®èi
víi mäi n−íc yªu chuéng hoμ b×nh, v× nã ®e do¹ sù nghiÖp tù
do vμ hoμ b×nh vμ c¶n trë tiÕn bé x· héi. Hai vÞ nªu râ ý
muèn tha thiÕt lμ chñ nghÜa thùc d©n cßn l¹i ë n¬i nμo còng
ph¶i sím ®−îc hoμn toμn thay thÕ b»ng nh÷ng quan hÖ quèc
tÕ míi dùa trªn c¬ së b×nh ®¼ng gi÷a tÊt c¶ c¸c n−íc, hai bªn
cïng cã lîi vμ phï hîp víi lîi Ých chung.
5- Chñ tÞch vμ Thñ t−íng mét lÇn n÷a nhÊn m¹nh r»ng
hai vÞ lo ng¹i ®Õn viÖc cñng cè hoμ b×nh ë §«ng D−¬ng. VÒ
 634 635 hå chÝ Minh toμn tËp

mÆt nμy, hai vÞ hoan nghªnh viÖc thùc hiÖn HiÖp ®Þnh
Gi¬nev¬ ë Cao Miªn vμ nh÷ng ph¸t triÓn gÇn ®©y nh»m gi¶i
quyÕt vÊn ®Ò chÝnh trÞ ë Lμo vμ nhÊn m¹nh sù cÇn thiÕt ph¶i
thùc hiÖn ®Çy ®ñ HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ vÒ ViÖt Nam, ®Ó thèng
nhÊt n−íc ViÖt Nam b»ng tæng tuyÓn cö tù do, nh− HiÖp
®Þnh Gi¬nev¬ ®· quy ®Þnh.
6- Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vμ Thñ t−íng U Nu còng ®·
cïng nhau kiÓm ®iÓm qu¸ tr×nh quan hÖ h÷u nghÞ vμ sù hîp
t¸c gi÷a n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ vμ Liªn bang
MiÕn §iÖn tõ ngμy Thñ t−íng U Nu sang th¨m n−íc ViÖt
Nam D©n chñ Céng hoμ n¨m 1954. Hai vÞ hμi lßng nhËn thÊy
nh÷ng quan hÖ h÷u nghÞ gi÷a hai n−íc ®· ®−îc th¾t chÆt
thªm theo tinh thÇn B¨ng®ung vμ ®· gãp phÇn vμo viÖc ®oμn chó thÝch
kÕt ¸ - Phi, hai vÞ quyÕt ®Þnh sÏ hÕt søc cè g¾ng ®Ó ph¸t triÓn
h¬n n÷a nh÷ng quan hÖ h÷u nghÞ Êy. vμ b¶n chØ dÉn tªn ng−êi

R¨nggun, ngμy 17 th¸ng 2 n¨m 1958

Chñ tÞch Thñ t−íng

n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ Liªn bang MiÕn §iÖn
Hå ChÝ Minh U NU

B¸o Nh©n d©n, sè 1442,

ngμy 21-2-1958.
636 637 hå chÝ Minh toμn tËp

CHó THÝCH
1. C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi Nga: Cuéc c¸ch m¹ng v« s¶n th¾ng lîi ®Çu
tiªn trªn thÕ giíi. D−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng b«nsªvÝch Nga, ®øng ®Çu lμ
V.I. Lªnin, ngμy 7-11 (tøc ngμy 25-10, theo lÞch Nga) n¨m 1917, giai cÊp
c«ng nh©n vμ nh©n d©n lao ®éng Nga ®· vïng dËy lËt ®æ chÝnh quyÒn cña
giai cÊp t− s¶n, thμnh lËp ChÝnh phñ x«viÕt do V.I. Lªnin ®øng ®Çu. Trong
cuéc c¸ch m¹ng nμy, giai cÊp c«ng nh©n Nga ®· ®Ëp tan bé m¸y thèng trÞ
cña giai cÊp bãc lét, thiÕt lËp Nhμ n−íc kiÓu míi - ChÝnh quyÒn x«viÕt, mét
h×nh thøc cña chuyªn chÝnh v« s¶n.
C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi th¾ng lîi ®· më ra mét thêi ®¹i míi - thêi ®¹i
qu¸ ®é tõ chñ nghÜa t− b¶n lªn chñ nghÜa x· héi trªn ph¹m vi toμn thÕ
giíi. C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi ®· thøc tØnh giai cÊp c«ng nh©n vμ toμn thÓ
nh©n d©n lao ®éng bÞ ¸p bøc, soi s¸ng con ®−êng cho c¸c d©n téc bÞ n« dÞch
®i tíi c¸ch m¹ng gi¶i phãng vμ tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi. Tr.1.
2. Héi nghÞ ®¹i biÓu c¸c ®¶ng céng s¶n vμ c«ng nh©n c¸c n−íc x· héi
chñ nghÜa: Häp ë M¸txc¬va tõ ngμy 14 ®Õn ngμy 16-11-1957. Tham gia Héi
nghÞ cã c¸c ®oμn ®¹i biÓu cña 12 n−íc x· héi chñ nghÜa. Héi nghÞ ®· th¶o
luËn nh÷ng vÊn ®Ò khÈn cÊp vÒ t×nh h×nh quèc tÕ, vÒ cuéc ®Êu tranh cho
hoμ b×nh vμ chñ nghÜa x· héi vμ nh÷ng vÊn ®Ò quan hÖ gi÷a c¸c ®¶ng
m¸cxÝt - lªninnÝt ë c¸c n−íc x· héi chñ nghÜa. Héi nghÞ ®· nhÊt trÝ th«ng
qua mét b¶n Tuyªn bè quan träng. Nh÷ng vÊn ®Ò nªu lªn trong b¶n Tuyªn
bè cã t¸c dông ®Êu tranh chèng chñ nghÜa xÐt l¹i, chñ nghÜa gi¸o ®iÒu vμ
t− t−ëng bÌ ph¸i, cñng cè vÒ mÆt t− t−ëng, tæ chøc vμ t¨ng c−êng sù ®oμn
kÕt gi÷a c¸c ®¶ng céng s¶n ë c¸c n−íc x· héi chñ nghÜa trªn c¬ së nh÷ng
nguyªn t¾c chung. B¶n Tuyªn bè còng nªu lªn nh÷ng nguyªn t¾c chung vÒ
nh÷ng h×nh thøc qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi ë c¸c n−íc kh¸c nhau, vÒ ý
nghÜa lÞch sö cña hÖ thèng x· héi chñ nghÜa vμ sù cÇn thiÕt ph¶i t¨ng
c−êng søc m¹nh cña chñ nghÜa x· héi ë mçi n−íc vμ hÖ thèng x· héi chñ
 638
nghÜa thÕ giíi. Tr. 1.
3. Héi nghÞ 64 ®¶ng céng s¶n, ®¶ng c«ng nh©n vμ ®¶ng lao ®éng trªn
thÕ giíi: Nh©n dÞp ®Õn Liªn X« dù LÔ kû niÖm 40 n¨m C¸ch m¹ng x· héi
chñ nghÜa Th¸ng M−êi vÜ ®¹i, ®¹i biÓu c¸c ®¶ng céng s¶n vμ c«ng nh©n c¸c
n−íc ®· tæ chøc mét cuéc Héi nghÞ tõ ngμy 16 ®Õn ngμy 19-11-1957 t¹i
M¸txc¬va. Tham dù Héi nghÞ gåm 64 ®oμn ®¹i biÓu cña c¸c ®¶ng céng s¶n
vμ c«ng nh©n quèc tÕ. T¹i Héi nghÞ, c¸c ®¹i biÓu ®· trao ®æi ý kiÕn vÒ
nh÷ng vÊn ®Ò cÊp b¸ch cña t×nh h×nh thÕ giíi vμ ra b¶n Tuyªn ng«n hoμ
b×nh, kªu gäi nh©n d©n toμn thÕ giíi, nh÷ng ng−êi cã thiÖn chÝ h·y lμm cho
nh©n lo¹i tho¸t khái sù ®e do¹ cña chiÕn tranh. Tr.1.
4. §¹i héi ¸ - Phi häp ë Thñ ®« Ai CËp: Tøc Héi nghÞ ®oμn kÕt c¸c
n−íc ¸ - Phi häp ë Cair« (Ai CËp) tõ ngμy 26-12-1957 ®Õn ngμy 1-1-1958.
Dù Héi nghÞ gåm cã c¸c ®oμn ®¹i biÓu cña 45 n−íc ë ch©u ¸ vμ ch©u Phi.
Tuy cã sù kh¸c nhau vÒ chÕ ®é chÝnh trÞ, nh−ng c¸c n−íc ®Õn Héi nghÞ ®·
thèng nhÊt môc ®Ých chung lμ ®oμn kÕt ®Êu tranh chèng chñ nghÜa thùc d©n,
b¶o vÖ nÒn ®éc lËp d©n téc, b¶o ®¶m hoμ b×nh vμ an ninh gi÷a c¸c d©n téc.
Trong Tuyªn ng«n, Héi nghÞ tuyªn bè hoμn toμn ñng hé "Nh÷ng
nguyªn t¾c cña Héi nghÞ B¨ng®ung", kªu gäi nh©n d©n thÕ giíi ¸p dông
mäi biÖn ph¸p cã thÓ ®Ó ®i ®Õn nh÷ng tho¶ thuËn vμ t¨ng c−êng sù hiÓu
biÕt lÉn nhau.
Héi nghÞ còng ®· kªu gäi chÝnh phñ c¸c n−íc cã vò khÝ h¹t nh©n h·y
chÊm døt viÖc thö vμ s¶n xuÊt vò khÝ h¹t nh©n - b−íc ®Çu ®Ó ®i tíi tæng
gi¶i trõ qu©n bÞ. Sau khi lªn ¸n mäi biÓu hiÖn cña chñ nghÜa thùc d©n, Héi
nghÞ ®· tuyªn bè hoμn toμn ñng hé cuéc ®Êu tranh chÝnh nghÜa cña c¸c
d©n téc v× tù do vμ ®éc lËp, trong ®ã cã ViÖt Nam; lªn ¸n chÝnh s¸ch ph©n
biÖt chñng téc. Héi nghÞ kªu gäi më réng viÖc bu«n b¸n víi tÊt c¶ c¸c n−íc,
kh«ng cã sù ph©n biÖt ®èi xö; céng t¸c chÆt chÏ gi÷a c¸c n−íc ¸ - Phi trong
viÖc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vμ n«ng nghiÖp. Héi nghÞ ®· thμnh lËp Héi
®ång ®oμn kÕt nh©n d©n ¸ - Phi vμ Ban th− ký cña Héi ®ång. Tr.1.
5. Héi nghÞ B¨ng®ung: Häp tõ ngμy 18 ®Õn ngμy 24-4-1955 t¹i
B¨ng®ung (In®«nªxia).
Dù Héi nghÞ, ngoμi 5 n−íc khëi x−íng lμ In®«nªxia, Ên §é, Mianma,
Xri Lanca vμ PakÝxtan, cßn cã 24 ®oμn ®¹i biÓu c¸c n−íc thuéc ch©u ¸ vμ
ch©u Phi, trong ®ã cã §oμn ®¹i biÓu n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ.
Th«ng c¸o chung cña Héi nghÞ nªu râ: chñ nghÜa thùc d©n, d−íi mäi
biÓu hiÖn cña nã, lμ mét tai ho¹ cÇn ph¶i nhanh chãng tiªu diÖt. Héi nghÞ
639 hå chÝ Minh toμn tËp
hoμn toμn ñng hé quyÒn b×nh ®¼ng vμ quyÒn tù quyÕt cña c¸c d©n téc, lªn
¸n chÝnh s¸ch ph©n biÖt chñng téc vμ yªu cÇu Héi ®ång b¶o an Liªn hîp
quèc kÕt n¹p mét sè n−íc, trong ®ã cã n−íc ViÖt Nam, lμm thμnh viªn cña
Liªn hîp quèc. Th«ng c¸o chung kªu gäi c¸c n−íc h·y tiÕn hμnh ngay viÖc
gi¶i trõ qu©n bÞ, nghiªm cÊm viÖc s¶n xuÊt vò khÝ h¹t nh©n, thùc hiÖn hoμ
b×nh, hîp t¸c th©n thiÖn vμ gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò tranh chÊp b»ng
th−¬ng l−îng.
Héi nghÞ B¨ng®ung thÓ hiÖn b−íc tiÕn míi cña phong trμo gi¶i phãng
d©n téc vμ phong trμo ®Êu tranh v× hoμ b×nh vμ tiÕn bé x· héi ë c¸c n−íc
¸ - Phi. Tr. 1.
6. C¶i c¸ch ruéng ®Êt: Cuéc vËn ®éng chèng phong kiÕn ®−îc thùc hiÖn
tõ th¸ng 11-1953 vμ kÕt thóc vμo th¸ng 7-1956.
Sau gÇn 3 n¨m tiÕn hμnh, cuéc c¶i c¸ch ruéng ®Êt ë miÒn B¾c n−íc ta ®·
giμnh ®−îc nh÷ng th¾ng lîi cã tÝnh chÊt chiÕn l−îc: ®¸nh ®æ giai cÊp ®Þa chñ
phong kiÕn; xo¸ bá chÕ ®é chiÕm h÷u ruéng ®Êt phong kiÕn; thùc hiÖn khÈu
hiÖu "ng−êi cμy cã ruéng", ®−a n«ng d©n lªn ®Þa vÞ ng−êi lμm chñ ë n«ng
th«n; t¨ng c−êng vμ cñng cè khèi liªn minh c«ng n«ng, c¬ së v÷ng ch¾c cña
MÆt trËn d©n téc thèng nhÊt vμ cña chÝnh quyÒn d©n chñ nh©n d©n.
C¶i c¸ch ruéng ®Êt lμ mét chñ tr−¬ng ®óng cña §¶ng. Song trong qu¸
tr×nh thùc hiÖn, cã nh÷ng n¬i, nh÷ng lóc do kh«ng qu¸n triÖt ®óng ®−êng
lèi cña §¶ng ë n«ng th«n, kh«ng c¨n cø vμo hoμn c¶nh cô thÓ cña tõng ®Þa
ph−¬ng nªn ®· ph¹m nh÷ng sai lÇm nghiªm träng. Nh÷ng sai lÇm ®ã ®·
®−îc §¶ng vμ Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ph¸t hiÖn vμ kÞp thêi chØ ®¹o viÖc
thùc hiÖn söa sai. Tr. 2.
7. Thêi kú kh«i phôc kinh tÕ ë miÒn B¾c n−íc ta: §−îc tiÕn hμnh tõ
n¨m 1955 ®Õn n¨m 1957, theo tinh thÇn NghÞ quyÕt Héi nghÞ Bé ChÝnh trÞ
Trung −¬ng §¶ng (9-1954).
Môc ®Ých cña kh«i phôc kinh tÕ lμ hμn g¾n nh÷ng vÕt th−¬ng chiÕn
tranh, n©ng cao s¶n xuÊt, æn ®Þnh kinh tÕ, b−íc ®Çu c¶i thiÖn ®êi sèng cña
nh©n d©n, x©y dùng miÒn B¾c v÷ng m¹nh lμm c¬ së cho cuéc ®Êu tranh
thèng nhÊt n−íc nhμ. NhiÖm vô träng t©m cña kh«i phôc kinh tÕ lμ kh«i
phôc vμ n©ng cao s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, lÊy phôc håi vμ n©ng cao s¶n xuÊt
l−¬ng thùc lμ chÝnh; ®ång thêi ®Èy m¹nh viÖc kh«i phôc s¶n xuÊt c«ng
nghiÖp, giao th«ng vËn t¶i, ®iÒu chØnh c«ng th−¬ng nghiÖp t− b¶n chñ
nghÜa t− doanh, x©y dùng l¹i c¸c thμnh phè, n«ng th«n bÞ tμn ph¸, chÊn
 640
chØnh c«ng t¸c v¨n ho¸, gi¸o dôc vμ x· héi, v.v..
NhiÖm vô kh«i phôc kinh tÕ ®−îc c¨n b¶n hoμn thμnh vμo cuèi n¨m
1957. Th¾ng lîi lín nhÊt cña thêi kú nμy lμ mäi ®Æc quyÒn ®Æc lîi vÒ kinh
tÕ, v¨n ho¸... cña ®Õ quèc bÞ thñ tiªu; mäi mÆt ho¹t ®éng kinh tÕ trë l¹i
b×nh th−êng; thμnh phÇn kinh tÕ quèc doanh b−íc ®Çu ®−îc x¸c lËp. Tæng
s¶n l−îng c«ng nghiÖp vμ n«ng nghiÖp ®¹t xÊp xØ møc n¨m 1939. S¶n
l−îng l−¬ng thùc v−ît xa møc tr−íc chiÕn tranh. Tr. 2.
8. HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬: Ngμy 8-5-1954, ®óng mét ngμy sau chiÕn th¾ng
§iÖn Biªn Phñ, vÊn ®Ò lËp l¹i hoμ b×nh ë §«ng D−¬ng chÝnh thøc ®−îc
th¶o luËn ë Héi nghÞ Gi¬nev¬ (Thôy SÜ).
§oμn ®¹i biÓu ChÝnh phñ ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ do ®ång chÝ
Ph¹m V¨n §ång dÉn ®Çu.
Tham gia th¶o luËn vÒ vÊn ®Ò lËp l¹i hoμ b×nh ë §«ng D−¬ng cã Bé
tr−ëng Ngo¹i giao c¸c n−íc: Liªn X«, Anh, Ph¸p, Mü, Céng hoμ Nh©n d©n
Trung Hoa, ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ, vμ ®¹i diÖn cña Lμo, Campuchia
vμ cña chÝnh quyÒn B¶o §¹i.
Tuyªn bè chung cña Héi nghÞ vμ HiÖp ®Þnh ®×nh chiÕn ë §«ng D−¬ng
®−îc ký kÕt vμo ngμy 21-7-1954. C¸c n−íc tham gia Héi nghÞ ®· cam kÕt
thõa nhËn t«n träng ®éc lËp, chñ quyÒn, thèng nhÊt vμ toμn vÑn l·nh thæ
cña ViÖt Nam, Lμo vμ Campuchia, quy ®Þnh qu©n Ph¸p ph¶i rót khái §«ng
D−¬ng vμ mçi n−íc §«ng D−¬ng sÏ tuyÓn cö tù do ®Ó thèng nhÊt ®Êt n−íc.
B¶n Tuyªn bè chung cßn ghi râ, ë ViÖt Nam lÊy vÜ tuyÕn 17 lμm ranh
giíi qu©n sù vμ chØ cã tÝnh chÊt t¹m thêi, kh«ng thÓ coi ®ã lμ biªn giíi
chÝnh trÞ hoÆc l·nh thæ vμ quy ®Þnh ë ViÖt Nam cuéc tæng tuyÓn cö tù do
®Ó thèng nhÊt ®Êt n−íc sÏ ®−îc tiÕn hμnh vμo th¸ng 7-1956.
Nh−ng ngay sau khi HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ®−îc ký kÕt, ®Õ quèc Mü ®· ra
søc chèng ph¸ viÖc thi hμnh HiÖp ®Þnh. Chóng nhanh chãng hÊt c¼ng
Ph¸p, biÕn miÒn Nam ViÖt Nam thμnh thuéc ®Þa kiÓu míi vμ c¨n cø qu©n
sù cña chóng hßng x©m l−îc c¶ n−íc ta vμ toμn b¸n ®¶o §«ng D−¬ng. Tr.3.
9. C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m: Cuéc c¸ch m¹ng d©n téc d©n chñ nh©n d©n
ë ViÖt Nam, ®· bïng næ vμ th¾ng lîi vμo th¸ng 8-1945.
N¨m 1930, §¶ng ta ra ®êi ®· v¹ch ra nhiÖm vô tiÕn hμnh cuéc c¸ch
m¹ng d©n téc d©n chñ nh©n d©n råi tiÕn lªn c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa.
641 hå chÝ Minh toμn tËp
§¶ng ta ®· liªn tôc ph¸t ®éng vμ l·nh ®¹o c¸c cao trμo c¸ch m¹ng 1930-1931,
1936-1939 vμ 1939-1945. §ã lμ nh÷ng cuéc tËp d−ît ®Ó tiÕn tíi C¸ch m¹ng
Th¸ng t¸m n¨m 1945.
Ngμy 9-3-1945, ph¸t xÝt NhËt ®¶o chÝnh thùc d©n Ph¸p ë §«ng D−¬ng.
§¶ng ta ®· kÞp thêi dÊy lªn cao trμo chèng NhËt, cøu n−íc, chuÈn bÞ tæng
khëi nghÜa giμnh chÝnh quyÒn. Ngμy 13-8-1945, ®−îc tin ph¸t xÝt NhËt s¾p
®Çu hμng Liªn X« vμ qu©n ®éi §ång minh, ë n−íc ta bän NhËt vμ bÌ lò tay
sai ®· hoang mang cùc ®é; §¶ng ta ®· chíp nhanh thêi c¬ Êy vμ quyÕt ®Þnh
ph¸t ®éng tæng khëi nghÜa trong toμn quèc.
Tõ ngμy 14 ®Õn 28-8-1945, d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng vμ Chñ tÞch Hå
ChÝ Minh, cuéc tæng khëi nghÜa giμnh chÝnh quyÒn ®· th¾ng lîi trong c¶
n−íc. Ngμy 2-9-1945, t¹i v−ên hoa Ba §×nh (Hμ Néi), Chñ tÞch Hå ChÝ
Minh ®· ®äc b¶n Tuyªn ng«n ®éc lËp, tuyªn bè tr−íc nh©n d©n ViÖt Nam
vμ thÕ giíi: N−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ ra ®êi.
C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m n¨m 1945 thμnh c«ng lμ th¾ng lîi ®Çu tiªn cña
chñ nghÜa M¸c - Lªnin ë mét n−íc thuéc ®Þa, nöa phong kiÕn. C¸ch m¹ng
®· ®Ëp tan xiÒng xÝch cña thùc d©n Ph¸p vμ ph¸t xÝt NhËt, lËt ®æ chÕ ®é
qu©n chñ phong kiÕn thèi n¸t trªn ®Êt n−íc ta, lËp nªn Nhμ n−íc ViÖt
Nam D©n chñ Céng hoμ - Nhμ n−íc c«ng n«ng ®Çu tiªn ë §«ng - Nam ch©u
¸. Th¾ng lîi cña C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m ®· ®−a n−íc ta b−íc vμo kû
nguyªn míi, kû nguyªn ®éc lËp, tù do vμ chñ nghÜa x· héi. Tr. 7.
10. Quèc tÕ thø ba (Quèc tÕ Céng s¶n): Tæ chøc c¸ch m¹ng quèc tÕ cña
giai cÊp v« s¶n, trung t©m l·nh ®¹o phong trμo céng s¶n vμ c«ng nh©n thÕ
giíi, ho¹t ®éng tõ n¨m 1919 ®Õn n¨m 1943.
Do ¶nh h−ëng to lín cña C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi Nga n¨m 1917 vμ
khi Quèc tÕ thø hai ®· hoμn toμn ph¶n béi chñ nghÜa M¸c, cuéc ®Êu tranh
cña V.I. Lªnin vμ nh÷ng ng−êi céng s¶n ch©n chÝnh chèng bän c¬ héi chñ
nghÜa ®· thóc ®Èy sù ra ®êi cña c¸c ®¶ng céng s¶n vμ tæ chøc céng s¶n ë
nhiÒu n−íc trªn thÕ giíi. §Ó gióp c¸c tæ chøc nμy l·nh ®¹o phong trμo c¸ch
m¹ng c¸c n−íc ®i theo con ®−êng cña chñ nghÜa M¸c ch©n chÝnh, th¸ng 1-
1919, d−íi sù l·nh ®¹o cña V.I. Lªnin, Héi nghÞ ®¹i biÓu cña 8 ®¶ng céng
s¶n vμ nhãm céng s¶n ®· kªu gäi tÊt c¶ c¸c ®¶ng céng s¶n, c¸c tæ chøc x·
héi chñ nghÜa ph¸i t¶ tham gia §¹i héi thμnh lËp Quèc tÕ thø ba.
H−ëng øng lêi kªu gäi ®ã, th¸ng 3-1919, t¹i M¸txc¬va d−íi sù l·nh ®¹o
cña V.I. Lªnin, ®¹i biÓu c¸c ®¶ng céng s¶n vμ nhãm céng s¶n cña 30 n−íc
 642
®· tiÕn hμnh ®¹i héi thμnh lËp Quèc tÕ thø ba.
Quèc tÕ thø ba ®· cã c«ng lao rÊt to lín trong viÖc tæ chøc vμ l·nh ®¹o
phong trμo céng s¶n vμ c«ng nh©n thÕ giíi. Hoμn toμn ®èi lËp víi Quèc tÕ
thø hai, Quèc tÕ thø ba rÊt chó träng tíi vÊn ®Ò gi¶i phãng d©n téc. S¬
th¶o lÇn thø nhÊt nh÷ng luËn c−¬ng vÒ vÊn ®Ò d©n téc vμ vÊn ®Ò thuéc ®Þa
cña V.I. Lªnin ®−îc §¹i héi lÇn thø II (1920) cña Quèc tÕ Céng s¶n th«ng
qua ®· ®Æt nÒn t¶ng chÝnh trÞ vμ t− t−ëng cho viÖc gi¶i quyÕt ®óng ®¾n
nh÷ng vÊn ®Ò phøc t¹p cña phong trμo gi¶i phãng d©n téc.
Trong qu¸ tr×nh t×m ®−êng cøu n−íc, qua nghiªn cøu LuËn c−¬ng nμy
cña V.I. Lªnin, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· hoμn toμn tin theo V.I. Lªnin vμ
Quèc tÕ thø ba, thÊm nhuÇn vμ vËn dông s¸ng t¹o t− t−ëng cña V.I. Lªnin
vμo viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña c¸ch m¹ng n−íc ta.
T¹i §¹i héi lÇn thø VII (1935), Quèc tÕ Céng s¶n ®· chÝnh thøc c«ng
nhËn §¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng lμ mét ph©n bé trùc thuéc.
Th¸ng 5-1943, c¨n cø vμo hoμn c¶nh míi vμ ®Æc ®iÓm ph¸t triÓn cña
c¸ch m¹ng mçi n−íc, §oμn Chñ tÞch Ban ChÊp hμnh Quèc tÕ Céng s¶n, víi
sù t¸n thμnh cña tÊt c¶ c¸c ph©n bé ®· th«ng qua NghÞ quyÕt gi¶i t¸n tæ
chøc quèc tÕ nμy. Tr.21.
11. Thêi kú ®Êu tranh chèng can thiÖp vò trang cña n−íc ngoμi vμ néi
chiÕn ë Liªn X« (1918-1922): Sau ChiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt, chñ nghÜa
®Õ quèc quèc tÕ cho r»ng nguy c¬ tr−íc m¾t cña nã lμ n−íc Nga x«viÕt. Tuy
cã nh÷ng m©u thuÉn, nh−ng c¸c n−íc ®Õ quèc thèng nhÊt víi nhau ë môc
®Ých ph¶i tiªu diÖt chÝnh quyÒn x«viÕt non trÎ ë Nga. Trong n−íc Nga, bän
®Þa chñ, t− s¶n cïng víi bän t−íng t¸ b¹ch vÖ bÞ C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi
lËt ®æ còng ngãc ®Çu dËy. Chóng ®· c©u kÕt, phèi hîp víi bän ®Õ quèc vμ tõ
nöa ®Çu n¨m 1918 tÊn c«ng n−íc Nga b»ng qu©n sù c¶ bªn trong vμ bªn
ngoμi, hßng tiªu diÖt chÝnh quyÒn x«viÕt vμ kh«i phôc chÕ ®é thèng trÞ cña
c¸c giai cÊp bãc lét. D−íi sù l·nh ®¹o cña V.I. Lªnin vμ §¶ng b«nsªvÝch,
nh©n d©n vμ Hång qu©n ®· v−ît qua khã kh¨n thö th¸ch liªn tiÕp ®¸nh
b¹i bän næi lo¹n trong n−íc, tay ch©n cña ®ång minh ®Õ quèc: C«ns¾c,
I.U®ªnits¬, §ªnikin, Grasnèp, Vranghen, v.v., vμ ®¸nh tan sù can thiÖp vò
trang cña 14 n−íc khèi ®ång minh ®Õ quèc, ®uæi qu©n ®éi cña chóng ra
khái biªn giíi.
Cïng víi th¾ng lîi vÒ qu©n sù, nh©n d©n Liªn X« cßn ph¸ tan nh÷ng
©m m−u cña bän ph¶n c¸ch m¹ng chèng n−íc Céng hoμ x«viÕt, nh− bän x·
héi chñ nghÜa - c¸ch m¹ng, bän mensªvÝch, bän v« chÝnh phñ, bän d©n téc
643 hå chÝ Minh toμn tËp
chñ nghÜa - nh÷ng kÎ ®· gióp søc vμ theo bän t−íng b¹ch vÖ vμ bän can
thiÖp n−íc ngoμi. Tr.21.
12. §©y lμ Chñ tÞch Hå ChÝ Minh nãi vÒ Cuéc chiÕn tranh gi÷ n−íc vÜ
®¹i cña nh©n d©n Liªn X« (1941-1945). Ngμy 22-6-1941, ph¸t xÝt §øc ®·
huy ®éng mét lùc l−îng khæng lå gåm 190 s− ®oμn, víi lùc l−îng lín xe
t¨ng, m¸y bay vμ c¸c vò khÝ hiÖn ®¹i kh¸c bÊt ngê tÊn c«ng Liªn X« däc
biªn giíi phÝa T©y. ViÖc §øc tÊn c«ng Liªn X« ®· lμm cho côc diÖn ChiÕn
tranh thÕ giíi thø hai thay ®æi vÒ c¬ b¶n, mÆt trËn X« - §øc ®· trë thμnh
mÆt trËn chÝnh. Nh©n d©n Liªn X« võa tiÕn hμnh Cuéc chiÕn tranh gi÷
n−íc vÜ ®¹i võa ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh trong viÖc tiªu diÖt chñ nghÜa ph¸t
xÝt.
Trong nh÷ng ngμy ®Çu chiÕn tranh, Hång qu©n bÞ thiÖt h¹i nÆng nÒ
tr−íc nh÷ng ®ßn tÊn c«ng cña c¸c lùc l−îng tréi h¬n cña qu©n ®éi HÝtle vμ
buéc ph¶i rót s©u vμo néi ®Þa. Trong khi rót lui, qu©n ®éi x«viÕt ®· ®¸nh
nh÷ng trËn phßng ngù quyÕt liÖt chÆn ®øng søc tiÕn c«ng å ¹t cña qu©n ®éi
ph¸t xÝt. Trong c¸c trËn ®¸nh ®ã, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh nh¾c tíi trËn
chiÕn ®Êu b¶o vÖ Lªningr¸t (nay lμ Xanh Pªtecbua). Qu©n ®éi vμ nh©n d©n
thμnh phè ®· chiÕn ®Êu anh dòng, liªn tôc 900 ngμy trong vßng v©y, tiÕn
c«ng, gi÷ v÷ng vμ b¶o vÖ thμnh phè khái ¸ch chiÕm ®ãng cña qu©n ®éi ph¸t
xÝt. B»ng mét lo¹t c¸c cuéc chiÕn ®Êu quyÕt liÖt, cuèi cïng b»ng cuéc ph¶n
c«ng lín ®¸nh tan qu©n ®éi ph¸t xÝt §øc ë gÇn M¸txc¬va (®Çu th¸ng 12-
1941), qu©n ®éi vμ nh©n d©n Liªn X« ®· lμm thÊt b¹i kÕ ho¹ch tiÕn c«ng
bÊt ngê cña ph¸t xÝt §øc.
Mét lo¹t c¸c trËn ®¸nh cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh nh− trËn Xtalingr¸t (3-
1943) vμ trËn Cuècxc¬ (7-1943) ®· lμm cho qu©n ®éi Liªn X« chuyÓn h¼n
sang thÕ tÊn c«ng ®uæi bän ph¸t xÝt ra khái biªn giíi Liªn X«.
Cuéc chiÕn tranh b¶o vÖ Tæ quèc cña nh©n d©n Liªn X« g¾n liÒn víi
viÖc qu©n ®éi Liªn X« ®¸nh b¹i chñ nghÜa ph¸t xÝt §øc - ý - NhËt (n¨m
1945) gãp phÇn gi¶i phãng nh©n d©n c¸c n−íc ch©u ¢u, ch©u ¸ khái ¸ch
ph¸t xÝt. Trong cuéc chiÕn tranh nμy, nh©n d©n Liªn X« ®· chÞu g¸nh nÆng
vμ thiÖt h¹i to lín nhÊt: 20 triÖu ng−êi hy sinh, 7.110 thμnh phè, 70.000
lμng m¹c bÞ tμn ph¸. Tr.22.
13. Khèi §«ng - Nam ¸ (viÕt t¾t lμ SEATO): Liªn minh qu©n sù do Mü
cÇm ®Çu, thμnh lËp th¸ng 9-1954. Môc ®Ých cña liªn minh nμy lμ chèng l¹i
phong trμo c¸ch m¹ng cña nh©n d©n ch©u ¸, ng¨n chÆn ¶nh h−ëng th¾ng
lîi cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p cña nh©n d©n c¸c n−íc §«ng D−¬ng
 644
(1945-1954), bao v©y c¸c n−íc x· héi chñ nghÜa ë ch©u ¸.
Sau th¾ng lîi hoμn toμn cña nh©n d©n ba n−íc §«ng D−¬ng trong cuéc
kh¸ng chiÕn chèng Mü x©m l−îc (1954-1975), khèi SEATO l©m vμo t×nh
tr¹ng khñng ho¶ng s©u s¾c vμ buéc ph¶i tuyªn bè tù gi¶i t¸n vμo th¸ng 9-
1975. Tr.39.
14. Khèi B¸t®a: Liªn minh qu©n sù cña Thæ NhÜ Kú, Ir¾c, Iran, Anh vμ
Pakixtan lËp ra n¨m 1955, t¹i B¸t®a (Ir¾c). VÒ sau Mü còng tham gia liªn
minh nμy. Môc ®Ých cña Liªn minh lμ bao v©y biªn giíi phÝa nam Liªn X«;
ph¸ vì sù ®oμn kÕt gi÷a c¸c n−íc A RËp trong cuéc ®Êu tranh giμnh ®éc
lËp; duy tr× nguån lîi vÒ dÇu löa vμ c¸c tμi nguyªn kh¸c cho c¸c tËp ®oμn
t− b¶n n−íc ngoμi ë Trung CËn §«ng.
Th¸ng 7-1958, c¸ch m¹ng Ir¾c thμnh c«ng, bé tham m−u cña Liªn
minh buéc ph¶i rêi khái B¸t®a, chuyÓn sang ®ãng ë Ancara (Thæ NhÜ Kú)
vμ ®æi tªn lμ khèi trung t©m (CENTO). Th¸ng 3-1959, n−íc Céng hoμ Ir¾c
tuyªn bè rót khái khèi nμy. Tr.39.
15. 5 nguyªn t¾c chung sèng hoμ b×nh: Nh÷ng nguyªn t¾c hîp t¸c hoμ
b×nh gi÷a c¸c quèc gia do hai n−íc Ên §é vμ Trung Quèc ®Ò x−íng n¨m
1954, ®ã lμ : 1. T«n träng toμn vÑn l·nh thæ vμ chñ quyÒn cña nhau; 2.
Kh«ng x©m ph¹m lÉn nhau ; 3. Kh«ng can thiÖp vμo néi bé cña nhau, 4.
B×nh ®¼ng vμ cïng cã lîi; 5. Chung sèng hoμ b×nh. Tr.40.
16. Khèi B¾c §¹i T©y D−¬ng (viÕt t¾t NATO): Liªn minh qu©n sù -
chÝnh trÞ cña c¸c n−íc ®Õ quèc do Mü cÇm ®Çu ®−îc thμnh lËp theo HiÖp
−íc Liªn minh B¾c §¹i T©y D−¬ng, ký ngμy 4-4-1949, t¹i Oasinht¬n (Mü).
Tham gia liªn minh nμy cã c¸c n−íc: Anh, Ph¸p, BØ, Cana®a, §an M¹ch,
Bå §μo Nha, v.v.. VÒ sau cã thªm mét sè n−íc tham gia nh− Hy L¹p, Thæ
NhÜ Kú (1952), Céng hoμ Liªn bang §øc (1954). Môc ®Ých thμnh lËp cña
khèi nμy lμ bao v©y, uy hiÕp Liªn X« vμ c¸c n−íc x· héi chñ nghÜa ë ch©u
¢u, ng¨n chÆn phong trμo c¸ch m¹ng ch©u ¢u vμ thÕ giíi. Tr.54.
17. Héi nghÞ lÇn thø 12 (më réng) cña Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng
§¶ng (kho¸ II): Häp vμo cuèi th¸ng 3-1957. Héi nghÞ ®· th¶o luËn vμ quyÕt
®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò vÒ x©y dùng qu©n ®éi, cñng cè quèc phßng; th«ng qua
nh÷ng chØ tiªu, biÖn ph¸p chñ yÕu nh»m thóc ®Èy viÖc hoμn thμnh nhiÖm
vô kh«i phôc kinh tÕ.
VÒ nhiÖm vô x©y dùng qu©n ®éi, cñng cè quèc phßng, Héi nghÞ nhÊn
m¹nh: B¶o vÖ c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c, b¶o vÖ an
645 hå chÝ Minh toμn tËp
ninh cña n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ, lμm hËu thuÉn cho cuéc ®Êu
tranh thèng nhÊt Tæ quèc, ®Ëp tan mäi ©m m−u x©m l−îc cña chñ nghÜa ®Õ
quèc, chñ yÕu lμ ®Õ quèc Mü vμ bÌ lò tay sai lμ nhiÖm vô hμng ®Çu cña
qu©n ®éi ta. Muèn vËy, cÇn "tÝch cùc x©y dùng mét qu©n ®éi nh©n d©n
hïng m¹nh, tiÕn dÇn tõng b−íc ®Õn chÝnh quy ho¸ vμ hiÖn ®¹i ho¸".
Héi nghÞ cßn x¸c ®Þnh nhiÖm vô x©y dùng qu©n ®éi, cñng cè quèc
phßng lμ nhiÖm vô chung cña toμn §¶ng vμ toμn d©n ta. Tr.139.
18. Kú häp thø t¸m Quèc héi n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ kho¸ I:
Häp tõ ngμy 16 ®Õn ngμy 29-4-1958, t¹i Hμ Néi. T¹i kú häp nμy, Quèc héi
®· th¶o luËn vμ th«ng qua kÕ ho¹ch 3 n¨m c¶i t¹o vμ ph¸t triÓn nÒn kinh
tÕ quèc d©n (1958-1960), quyÕt ®Þnh thμnh lËp mét sè c¬ quan Nhμ n−íc
nh− Toμ ¸n Nh©n d©n Tèi cao, ViÖn C«ng tè, Uû ban Khoa häc Nhμ n−íc;
n©ng Ban D©n téc thμnh Uû ban D©n téc; t¸ch Bé Th−¬ng nghiÖp thμnh
hai bé: Néi th−¬ng vμ Ngo¹i th−¬ng, Bé Thuû lîi - KiÕn tróc thμnh hai bé:
Thuû lîi vμ KiÕn tróc. Quèc héi còng ®· th«ng qua hai ®¹o luËt quan träng
lμ LuËt tæ chøc chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng vμ LuËt quy ®Þnh chÕ ®é phôc vô
cña sÜ quan qu©n ®éi. Tr.154.
19. C«ng hμm ngμy 7 th¸ng 3 n¨m 1958 cña ChÝnh phñ ViÖt Nam D©n
chñ Céng hoμ göi chÝnh quyÒn miÒn Nam (®ång göi c¸c n−íc dù Héi nghÞ
Gi¬nev¬ 1954 vμ c¸c n−íc tham gia Uû ban Quèc tÕ):
Tr−íc sù can thiÖp tr¾ng trîn vμ ngμy cμng s©u cña ®Õ quèc Mü vμo
miÒn Nam ViÖt Nam, tiÕp theo c«ng hμm ngμy 18-7-1957, c«ng hμm ngμy
7-3-1958 nªu râ: §Õ quèc Mü ®ang dÇn dÇn biÕn miÒn Nam ViÖt Nam
thμnh c¨n cø qu©n sù x©m l−îc cña chóng ë §«ng - Nam ¸. Toμn d©n ta tõ
B¾c chÝ Nam ®· thÊy râ nguy c¬ cña chÝnh s¸ch g©y chiÕn vμ can thiÖp cña
®Õ quèc Mü vμ ®ßi ph¶i chÊm døt mäi sù can thiÖp cña Mü vμo miÒn Nam.
NguyÖn väng cña toμn d©n lμ hoμ b×nh vμ thèng nhÊt ®Êt n−íc. ThÓ theo
nguyÖn väng ®ã, ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ lu«n lu«n
s½n sμng cïng víi nhμ cÇm quyÒn miÒn Nam më Héi nghÞ hiÖp th−¬ng ®Ó
bμn vÒ tæng tuyÓn cö tù do trong c¶ n−íc nh»m thèng nhÊt n−íc ViÖt Nam
nh− HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ quy ®Þnh. §Ó ®i ®Õn hiÖp th−¬ng tæng tuyÓn cö,
ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ ®Ò nghÞ sím cã cuéc gÆp gì
gi÷a nhμ ®−¬ng côc cã thÈm quyÒn ë hai miÒn ®Ó cïng nhau bμn b¹c viÖc
hai bªn cïng gi¶m qu©n sè vμ t×m nh÷ng biÖn ph¸p trao ®æi bu«n b¸n víi
nhau. C«ng hμm ngμy 7 th¸ng 3 cña ChÝnh phñ ta ®· ®−îc nh©n d©n c¶
n−íc h−ëng øng nhiÖt liÖt vμ ®· cæ vò m¹nh mÏ phong trμo ®Êu tranh cña
 646
nh©n d©n kh¾p hai miÒn Nam - B¾c. Tr.156.
20. Héi nghÞ c¸c n−íc ®éc lËp ë ch©u Phi: Häp t¹i Acra (Gana), ngμy
22-4-1958. Tham gia héi nghÞ cã 8 n−íc ®éc lËp ë ch©u Phi. Héi nghÞ ®·
th«ng qua c¸c quyÕt ®Þnh vÒ viÖc c«ng nhËn quyÒn ®éc lËp vμ tù quyÕt cña
nh©n d©n Angiªri, ®ßi Ph¸p rót khái Angiªri; viÖc b¶o vÖ nÒn ®éc lËp cña
c¸c n−íc ch©u Phi, ®Êu tranh lμm thÊt b¹i ©m m−u ¸p ®Æt vμ duy tr× ¸ch
thèng trÞ cña Mü ë ch©u Phi; viÖc gi÷ g×n hoμ b×nh thÕ giíi, lªn ¸n chÝnh
s¸ch ph©n biÖt chñng téc vμ ñng hé cuéc ®Êu tranh giμnh ®éc lËp cña nh©n
d©n c¸c n−íc, v.v..
Héi nghÞ Acra thÓ hiÖn tinh thÇn ®oμn kÕt chÆt chÏ cña tÊt c¶ c¸c d©n
téc ch©u Phi trong cuéc ®Êu tranh ®Ó gi¶i phãng ch©u Phi khái chñ nghÜa
thùc d©n vμ b¶o vÖ hoμ b×nh thÕ giíi. Tr.162.
21. §¹i héi sinh viªn ViÖt Nam lÇn thø hai: Häp tõ ngμy 5 ®Õn ngμy 7-
5-1958, t¹i Hμ Néi. Dù §¹i héi cã 243 ®¹i biÓu chÝnh thøc vμ 200 ®¹i biÓu
dù thÝnh thay mÆt cho 4000 sinh viªn c¸c tr−êng ®¹i häc trªn miÒn B¾c.
§¹i héi ®· kiÓm ®iÓm phong trμo sinh viªn ViÖt Nam trong 2 n¨m (1957-
1958) vÒ c¸c mÆt: häc tËp, t− t−ëng, sinh ho¹t vμ c¸c ho¹t ®éng ®oμn kÕt
víi sinh viªn miÒn Nam vμ sinh viªn thÕ giíi. §¹i héi ®· th«ng qua §iÒu lÖ
cña Héi liªn hiÖp sinh viªn ViÖt Nam vμ ph−¬ng h−íng ho¹t ®éng cña Héi.
Trong buæi lÔ bÕ m¹c, §¹i héi vinh dù ®−îc ®ãn Chñ tÞch Hå ChÝ Minh tíi
th¨m vμ nãi chuyÖn. Tr.172.
22. §¹i héi chiÕn sÜ thi ®ua n«ng nghiÖp toμn quèc lÇn thø ba: Häp tõ
ngμy 21 ®Õn ngμy 23-5-1958, t¹i Hμ Néi. Dù §¹i héi cã 586 ®¹i biÓu thay
mÆt cho hμng v¹n chiÕn sÜ thi ®ua n«ng nghiÖp vμ 12 triÖu n«ng d©n miÒn
B¾c. §¹i héi lμ sù thÓ hiÖn tiªu biÓu cho phong trμo thi ®ua s«i næi vμ réng
kh¾p trªn mÆt trËn n«ng nghiÖp cña nh©n d©n ta.
S¸ng ngμy 23-5-1958, §¹i héi vinh dù ®−îc ®ãn Chñ tÞch Hå ChÝ Minh
tíi th¨m vμ nãi chuyÖn. Tr.182.
23. §¹i héi liªn hoan anh hïng, chiÕn sÜ thi ®ua c«ng, n«ng, binh toμn
quèc lÇn thø hai: Häp tõ ngμy 7 ®Õn ngμy 8-7-1958 t¹i Hμ Néi. Dù §¹i héi
cã 456 chiÕn sÜ thi ®ua vμ ®¹i diÖn cña 76 ®¬n vÞ thi ®ua tËp thÓ trong c¶
n−íc. §¹i héi ®· biÓu d−¬ng thμnh tÝch thi ®ua yªu n−íc cña c¸c anh hïng,
chiÕn sÜ thi ®ua vμ cña toμn d©n ta trong 3 n¨m kh«i phôc kinh tÕ (1955-
1958). §¹i héi ®Ò ra nh÷ng chñ tr−¬ng míi nh»m ®Èy m¹nh phong trμo thi
®ua yªu n−íc, hoμn thμnh tèt kÕ ho¹ch s¶n xuÊt n¨m 1958, x©y dùng miÒn
B¾c tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi. Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· tíi dù vμ tham gia
647 hå chÝ Minh toμn tËp
§oμn Chñ tÞch cña §¹i héi.Tr.197.
24. §¹i héi nh©n d©n ViÖt Nam b¶o vÖ hoμ b×nh: Häp t¹i Hμ Néi, ngμy
16-8-1958. Dù §¹i héi cã 700 ®¹i biÓu trong Uû ban b¶o vÖ hoμ b×nh thÕ
giíi cña ViÖt Nam, ®¹i biÓu c¸c ®¶ng, c¸c ®oμn thÓ ë trung −¬ng vμ Hμ
Néi, ®¹i biÓu Uû ban MÆt trËn Tæ quèc c¸c khu, tØnh, c¸c anh hïng, chiÕn
sÜ thi ®ua vμ ®¹i biÓu c¸c tÇng líp nh©n d©n Thñ ®«. C¸c ®¹i biÓu ®· nhÊt
trÝ th«ng qua b¶n NghÞ quyÕt cña §¹i héi vμ danh s¸ch 63 vÞ do §¹i héi
giíi thiÖu vμo Uû ban b¶o vÖ hoμ b×nh thÕ giíi cña ViÖt Nam. B¶n nghÞ
quyÕt cña §¹i héi nªu râ lËp tr−êng cña nh©n d©n ViÖt Nam h−ëng øng
phong trμo hoμ b×nh thÕ giíi, ñng hé phong trμo ®éc lËp d©n téc vμ ®oμn
kÕt víi c¸c n−íc x· héi chñ nghÜa vμ nh©n d©n thÕ giíi; kiªn quyÕt ®Êu
tranh chèng sù can thiÖp cña ®Õ quèc Mü vμo miÒn Nam ViÖt Nam, ®ßi thi
hμnh HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ vÒ ViÖt Nam. §¹i héi còng bμy tá sù h−ëng øng
cña nh©n d©n ta ®èi víi NghÞ quyÕt cña §¹i héi Xtèckh«m, ®ßi Mü, Anh rót
qu©n khái Lib¨ng vμ Gioãc®ani, cÊm thö vò khÝ nguyªn tö, thùc hiÖn gi¶i
trõ qu©n bÞ, lμm cho t×nh h×nh thÕ giíi bít c¨ng th¼ng... Tr.217.
25. §¹i héi hoμ b×nh thÕ giíi: Häp ë Xtèckh«m (Thuþ §iÓn) tõ ngμy 16
®Õn ngμy 22-7-1958. Dù §¹i héi cã 1800 ®¹i biÓu cña h¬n 100 n−íc trªn thÕ
giíi, trong ®ã cã §oμn ®¹i biÓu n−íc ta.
§¹i héi ®· nhÊt trÝ lªn ¸n hμnh ®éng x©m l−îc cña Mü vμ Anh ë Trung
§«ng; ®ßi Mü, Anh ph¶i rót qu©n khái Lib¨ng vμ Gioãc®ani. §¹i héi ra
quyÕt nghÞ ®ßi ngõng ngay viÖc thö vò khÝ nguyªn tö vμ ®i ®Õn gi¶i trõ
qu©n bÞ. §¹i héi kªu gäi c¸c lùc l−îng hoμ b×nh thÕ giíi ®oμn kÕt réng r·i,
më réng hμng ngò ®Ó ®éng viªn nh©n d©n c¸c n−íc tham gia cã hiÖu qu¶
vμo cuéc ®Êu tranh cho hoμ b×nh. §¹i héi ®· bμy tá sù ñng hé cuéc ®Êu
tranh thèng nhÊt ®Êt n−íc cña nh©n d©n ta. Tr.217.
26. Héi nghÞ lÇn thø 14 (më réng) cña Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng
§¶ng (kho¸ II): Häp gi÷a th¸ng 11-1958. Trªn c¬ së ph©n tÝch t×nh h×nh
miÒn B¾c sau khi hoμn thμnh kÕ ho¹ch 3 n¨m kh«i phôc kinh tÕ vμ hμn
g¾n vÕt th−¬ng chiÕn tranh, Héi nghÞ ®· th«ng qua hai nghÞ quyÕt quan
träng: NghÞ quyÕt vÒ nhiÖm vô kÕ ho¹ch ba n¨m (1958-1960) ë miÒn B¾c
vμ NghÞ quyÕt vÒ tæng kÕt c¶i c¸ch ruéng ®Êt.
NghÞ quyÕt vÒ kÕ ho¹ch ba n¨m (1958-1960) ®· nhÊn m¹nh nhiÖm vô
träng t©m ë miÒn B¾c lμ tiÕn hμnh c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa ®èi víi thμnh
phÇn kinh tÕ c¸ thÓ cña n«ng d©n, thî thñ c«ng, c¸c thμnh phÇn kinh tÕ t−
b¶n t− doanh; ra søc ph¸t triÓn thμnh phÇn kinh tÕ quèc doanh, lùc l−îng
 648
l·nh ®¹o toμn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. Trong khi tiÕn hμnh c¶i t¹o, cÇn
ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vμ ®Èy m¹nh hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp;
ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, thñ c«ng nghiÖp, tõng b−íc n©ng cao ®êi sèng vËt
chÊt vμ v¨n ho¸ cña nh©n d©n, t¨ng c−êng cñng cè quèc phßng.
NghÞ quyÕt vÒ tæng kÕt c¶i c¸ch ruéng ®Êt ®· kh¼ng ®Þnh th¾ng lîi cña
c¶i c¸ch ruéng ®Êt lμ to lín vμ c¨n b¶n, v× ®· ®¸nh ®æ giai cÊp ®Þa chñ vμ
bän ViÖt gian ph¶n ®éng, gi¶i phãng n«ng d©n khái ¸ch phong kiÕn, cñng
cè v÷ng ch¾c khèi liªn minh c«ng n«ng do giai cÊp c«ng nh©n l·nh ®¹o.
Tr.265.
27. Phong trμo thμnh lËp c¸c X«viÕt: D−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, nh©n
d©n hai tØnh NghÖ An vμ Hμ TÜnh ®· vïng dËy ®Êu tranh vò trang giμnh
chÝnh quyÒn ë nhiÒu ®Þa ph−¬ng, thμnh lËp chÝnh quyÒn c¸ch m¹ng kiÓu
x«viÕt. C¸c x«viÕt ®· thùc hiÖn nhiÒu biÖn ph¸p c¸ch m¹ng, ®em l¹i quyÒn
lîi cho nh©n d©n nh− chia ruéng c«ng, bμi trõ mª tÝn dÞ ®oan, trÊn ¸p bän
ph¶n c¸ch m¹ng, v.v..
Ho¶ng sî tr−íc søc m¹nh cña nh©n d©n, thùc d©n Ph¸p vμ tay sai ®·
tiÕn hμnh mét chiÕn dÞch khñng bè d· man vμ d×m X«viÕt NghÖ-TÜnh trong
biÓn m¸u.
Phong trμo X«viÕt NghÖ-TÜnh næ ra khi Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®ang
ho¹t ®éng ë n−íc ngoμi. MÆc dï vËy, Ng−êi vÉn theo dâi t×nh h×nh mét
c¸ch chÆt chÏ vμ th−êng xuyªn b¸o c¸o cho Quèc tÕ Céng s¶n vμ Quèc tÕ
N«ng d©n ®Ó xin chØ thÞ vμ kªu gäi ñng hé phong trμo nμy.
Phong trμo c¸ch m¹ng 1930-1931, mμ ®Ønh cao lμ X«viÕt NghÖ-TÜnh lμ
cuéc tæng diÔn tËp ®Çu tiªn cña quÇn chóng c¸ch m¹ng do §¶ng ta l·nh
®¹o, chuÈn bÞ cho C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m n¨m 1945. Tr.315.
28. Phong trμo d©n chñ 1936-1939: Phong trμo c¸ch m¹ng do §¶ng ta
l·nh ®¹o trong thêi kú MÆt trËn d©n chñ §«ng D−¬ng (1936-1939).
Tham gia phong trμo cã nhiÒu ®¶ng ph¸i, giai cÊp vμ tÇng líp yªu n−íc
t¸n thμnh c¶i c¸ch d©n chñ vμ tiÕn bé, tËp hîp trong MÆt trËn thèng nhÊt
d©n chñ §«ng D−¬ng tøc MÆt trËn d©n chñ §«ng D−¬ng ®Êu tranh ®ßi tù
do d©n chñ, ®ßi c¬m ¸o hoμ b×nh, tranh thñ nh÷ng chÝnh s¸ch tiÕn bé ®èi
víi c¸c thuéc ®Þa cña ChÝnh phñ MÆt trËn nh©n d©n ë Ph¸p. §¶ng ta ®· tæ
chøc nh÷ng cuéc ®Êu tranh b»ng ph−¬ng ph¸p hîp ph¸p vμ nöa hîp ph¸p,
kÓ c¶ ®Êu tranh nghÞ tr−êng nh»m tuyªn truyÒn, tæ chøc quÇn chóng, cñng
cè vμ ph¸t triÓn tæ chøc bÝ mËt cña §¶ng. Kinh nghiÖm cña §¶ng trong
649 hå chÝ Minh toμn tËp
thêi kú nμy rÊt phong phó nªn ®· ®Èy m¹nh ®−îc phong trμo ®Êu tranh
c¸ch m¹ng cña quÇn chóng, thùc sù chuÈn bÞ lùc l−îng vμ trËn ®Þa cho cao
trμo cøu n−íc (1939-1941) vμ C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m n¨m 1945. Tr.315.
29. Phong trμo chèng ph¸t xÝt NhËt: §−îc ®Èy m¹nh tõ sau Héi nghÞ
Ban Th−êng vô Trung −¬ng §¶ng (më réng) häp tõ ngμy 9 ®Õn 12-3-1945,
trong lóc NhËt lμm cuéc ®¶o chÝnh hÊt c¼ng Ph¸p ë §«ng D−¬ng. Héi nghÞ
nhËn ®Þnh: cuéc ®¶o chÝnh sÏ t¹o ra mét t×nh thÕ khñng ho¶ng chÝnh trÞ
s©u s¾c, ®Èy nhanh tíi thêi c¬ næ ra tæng khëi nghÜa. Héi nghÞ nªu khÈu
hiÖu "§¸nh ®uæi ph¸t xÝt NhËt" thay cho khÈu hiÓu "§¸nh ®uæi NhËt -
Ph¸p"; ®ång thêi ph¸t ®éng cao trμo chèng NhËt, cøu n−íc m¹nh mÏ, gÊp
rót chuÈn bÞ vÒ mäi mÆt ®Ó tiÕn tíi tæng khëi nghÜa giμnh chÝnh quyÒn.
Héi nghÞ kÕt thóc b»ng viÖc ra chØ thÞ lÞch sö: NhËt, Ph¸p b¾n nhau vμ
hμnh ®éng cña chóng ta. ChØ thÞ ®· cã t¸c dông chØ ®¹o rÊt kÞp thêi ®èi víi
c¸c ®Þa ph−¬ng vμ phong trμo c¸ch m¹ng cña quÇn chóng.
Sau Héi nghÞ, phong trμo chèng ph¸t xÝt NhËt næi lªn m¹nh mÏ. QuÇn
chóng biÓu t×nh tuÇn hμnh thÞ uy, mÝt tinh c«ng khai, x«ng vμo "ph¸ kho
thãc, gi¶i quyÕt n¹n ®ãi"...
Tõ cuèi th¸ng 3-1945, c¸ch m¹ng ViÖt Nam ®· trë thμnh cao trμo.
Nh÷ng cuéc khëi nghÜa tõng phÇn liªn tiÕp næ ra ë nhiÒu ®Þa ph−¬ng, c¸c
c¨n cø ®Þa c¸ch m¹ng ®−îc thμnh lËp. Trong kho¶ng tõ th¸ng 4 ®Õn th¸ng
6-1945, c¸c lùc l−îng vò trang ®−îc thèng nhÊt thμnh ViÖt Nam Gi¶i
phãng qu©n, khu gi¶i phãng ViÖt B¾c ®· ra ®êi, Uû ban nh©n d©n c¸ch
m¹ng c¸c cÊp ®−îc thμnh lËp, khÝ thÕ c¸ch m¹ng cña quÇn chóng rÊt s«i
®éng, ®· ®Èy tíi cao trμo cøu n−íc, t¹o tiÒn ®Ò th¾ng lîi cho C¸ch m¹ng
Th¸ng T¸m n¨m 1945. Tr.315.
30. ChiÕn th¾ng §iÖn Biªn Phñ: Lμ th¾ng lîi lín nhÊt, cã ý nghÜa chiÕn
l−îc cña nh©n d©n ta trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p.
Sau nh÷ng thÊt b¹i liªn tiÕp trªn chiÕn tr−êng §«ng D−¬ng, kÕ ho¹ch
Nava do ®Õ quèc Ph¸p vμ bän can thiÖp Mü v¹ch ra víi ©m m−u më réng
vμ kÐo dμi chiÕn tranh hßng cøu v·n t×nh thÕ thÊt b¹i cña chóng ®ang cã
nguy c¬ bÞ ph¸ s¶n.
Th¸ng 11-1953, thùc d©n Ph¸p cho qu©n nh¶y dï xuèng §iÖn Biªn
Phñ vμ x©y dùng ë ®©y mét tËp ®oμn cø ®iÓm m¹nh nhÊt §«ng D−¬ng,
nh»m gi÷ v÷ng thÕ ®øng ch©n ë vïng T©y B¾c vμ Th−îng Lμo, thùc hiÖn
©m m−u nhö qu©n chñ lùc cña ta lªn ®©y ®Ó tiªu diÖt, t¹o ®iÒu kiÖn cho
 650
chóng tiÕn hμnh b×nh ®Þnh ë ®ång b»ng vμ trung du, hßng lμm thay ®æi côc
diÖn chiÕn tr−êng §«ng D−¬ng theo chiÒu h−íng cã lîi cho chóng. Chóng
tuyªn truyÒn r»ng: ®©y lμ "mét cø ®iÓm ®¸ng sî", "mét ph¸o ®μi bÊt kh¶
x©m ph¹m". §iÖn Biªn Phñ ®· trë thμnh trung t©m cña kÕ ho¹ch Nava vμ
®iÓm quyÕt ®Þnh trªn chiÕn tr−êng §«ng D−¬ng.
Ngμy 6-12-1953, Bé ChÝnh trÞ Ban ChÊp hμnh trung −¬ng §¶ng häp
d−íi sù chñ to¹ cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· nhËn ®Þnh t×nh h×nh vμ
quyÕt ®Þnh më chiÕn dÞch §iÖn Biªn Phñ.
ChiÕn dÞch më mμn vμo ngμy 13-3-1954. Sau 55 ngμy ®ªm chiÕn ®Êu
gian khæ vμ anh dòng, ngμy 7-5-1954, qu©n ta toμn th¾ng ë §iÖn Biªn
Phñ, toμn bé tËp ®oμn cø ®iÓm bÞ tiªu diÖt; ta ®· diÖt vμ b¾t sèng h¬n
16.000 tªn ®Þch, trong ®ã cã c¶ bé chØ huy cña ®Þch, b¾n r¬i vμ ph¸ huû 62
m¸y bay, thu toμn bé vò khÝ, trang bÞ qu©n sù cña ®Þch ë ®©y.
Cuéc tiÕn c«ng chiÕn l−îc §«ng - Xu©n 1953-1954 vμ ChiÕn th¾ng lÞch
sö §iÖn Biªn Phñ cña qu©n vμ d©n ta ®· ®Ëp tan kÕ ho¹ch Nava.
ChiÕn th¾ng §iÖn Biªn Phñ ®· cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®èi víi viÖc ký
kÕt HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬, chÊm døt chiÕn tranh, lËp l¹i hoμ b×nh ë ViÖt Nam
vμ §«ng D−¬ng. Tr.315
31. KÕ ho¹ch ba n¨m c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa, ph¸t triÓn kinh tÕ vμ
v¨n ho¸ ( 1958-1960): §−îc thùc hiÖn theo NghÞ quyÕt Héi nghÞ lÇn thø 13
(th¸ng 12-1957) vμ NghÞ quyÕt Héi nghÞ lÇn thø 14 (th¸ng 11-1958) cña
Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng §¶ng (kho¸ II).
NhiÖm vô träng t©m cña kÕ ho¹ch nμy lμ tiÕn hμnh c¶i t¹o x· héi chñ
nghÜa ®èi víi thμnh phÇn kinh tÕ c¸ thÓ cña n«ng d©n, thî thñ c«ng vμ c¸c
thμnh phÇn kinh tÕ t− b¶n t− doanh; ra søc ph¸t triÓn thμnh phÇn kinh tÕ
quèc doanh lμ lùc l−îng l·nh ®¹o toμn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n; kh©u chÝnh
lμ c¶i t¹o vμ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp.
Héi nghÞ lÇn thø ba cña Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng §¶ng (kho¸ III)
häp tõ ngμy 28-12-1960 ®Õn ngμy 6-1-1961, ®· kiÓm ®iÓm viÖc thùc hiÖn kÕ
ho¹ch Nhμ n−íc ba n¨m (1958-1960) vμ kh¼ng ®Þnh viÖc c¶i t¹o n«ng
nghiÖp theo hîp t¸c x· bËc thÊp ®· c¨n b¶n hoμn thμnh, h¬n 85% sè n«ng
hé ®· vμo hîp t¸c x·; 100% sè hé t− s¶n c«ng nghiÖp, 97,1% sè hé t− s¶n
th−¬ng nghiÖp, 99% sè hé t− s¶n vËn t¶i c¬ giíi thuéc diÖn c¶i t¹o ®· ®−îc
c¶i t¹o theo chñ nghÜa x· héi. Tr.319.
32. HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ vÒ Lμo: Trong khu«n khæ HiÖp ®Þnh vÒ chÊm
døt chiÕn tranh, lËp l¹i hoμ b×nh ë §«ng D−¬ng, ký t¹i Gi¬nev¬ (Thuþ SÜ)
651 hå chÝ Minh toμn tËp
n¨m 1954. HiÖp ®Þnh thõa nhËn Lμo lμ mét quèc gia ®éc lËp, cã chñ quyÒn;
cã qu©n ®éi, ngo¹i giao vμ tμi chÝnh ®éc lËp. HiÖp ®Þnh ghi râ, vÊn ®Ò chÝnh
trÞ gi÷a chÝnh quyÒn Viªng Ch¨n vμ lùc l−îng Pa-thÐt Lμo ph¶i ®−îc gi¶i
quyÕt theo tinh thÇn hoμ hîp d©n téc. HiÖp ®Þnh cßn thõa nhËn PathÐt
Lμo lμ mét lùc l−îng chÝnh trÞ, cã qu©n ®éi vμ quy ®Þnh khu vùc tËp kÕt
cña c¸c lùc l−îng vò trang PathÐt Lμo lμ hai tØnh SÇm N−a vμ Phong Xa
Lú.Tr.358.
33. Héi nghÞ lÇn thø 16 cña Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng §¶ng (kho¸
II): Häp vμo th¸ng 4-1959, bμn vμ th«ng qua NghÞ quyÕt vÒ vÊn ®Ò hîp t¸c
ho¸ n«ng nghiÖp vμ vÊn ®Ò c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa ®èi víi c«ng th−¬ng
nghiÖp t− b¶n t− doanh ë miÒn B¾c.
VÒ vÊn ®Ò hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp ë miÒn B¾c, NghÞ quyÕt kh¼ng ®Þnh
sù tÊt yÕu ph¶i tõng b−íc ®−a n«ng d©n tõ lμm ¨n riªng lÎ ®i vμo tæ ®æi
c«ng, tiÕn lªn hîp t¸c x· dùa trªn ba nguyªn t¾c "tù nguyÖn, cïng cã lîi vμ
qu¶n lý d©n chñ". NghÞ quyÕt nhÊn m¹nh mèi quan hÖ thóc ®Èy lÉn nhau
gi÷a ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vμ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp.
§èi víi c«ng th−¬ng nghiÖp t− b¶n t− doanh, NghÞ quyÕt nªu râ: xuÊt
ph¸t tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm cña giai cÊp t− s¶n d©n téc ViÖt Nam lμ nhá bÐ, sè
l−îng Ýt, sèng trong lßng miÒn B¾c x· héi chñ nghÜa, t¸n thμnh C−¬ng lÜnh
cña MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam ..., §¶ng chñ tr−¬ng tiÕn hμnh c¶i t¹o hä
b»ng ph−¬ng ph¸p hoμ b×nh, nh»m xo¸ bá chÕ ®é chiÕm h÷u t− nh©n vÒ t−
liÖu s¶n xuÊt, gi¶i phãng c«ng nh©n trong c¸c xÝ nghiÖp t− b¶n t− doanh,
c¶i t¹o ng−êi t− s¶n thμnh ng−êi lao ®éng, c¶i t¹o quan hÖ s¶n xuÊt, phÊn
®Êu hoμn thμnh v−ît møc kÕ ho¹ch Nhμ n−íc.
§èi víi thî thñ c«ng, cÇn ®−a hä vμo c¸c hîp t¸c x· thñ c«ng nghiÖp.
NghÞ quyÕt ®Æc biÖt nhÊn m¹nh vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng ®èi víi c«ng
cuéc c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa nμy. Tr.409.
34. §¹i héi lÇn thø hai Héi nhμ b¸o ViÖt Nam: Häp ngμy 16-4-1959, t¹i
Hμ Néi. 220 ®¹i biÓu cña c¸c b¸o, t¹p chÝ, ®μi ph¸t thanh, th«ng tÊn x· ®·
tíi dù §¹i héi. C¸c ®¹i biÓu ®· th«ng qua B¸o c¸o vÒ nhiÖm vô tr−íc m¾t
cña b¸o chÝ vμ kÕ ho¹ch c«ng t¸c 2 n¨m 1959-1960, §iÒu lÖ söa ®æi vμ bÇu
Ban chÊp hμnh míi cña Héi. Thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vμ ChÝnh phñ,
Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· tíi th¨m vμ nãi chuyÖn víi §¹i héi. Tr.412.
35. B¸o L¬ Paria (Le Paria): C¬ quan tuyªn truyÒn cña Héi liªn hiÖp
thuéc ®Þa, do Chñ tÞch Hå ChÝ Minh - lóc ®ã lÊy tªn lμ NguyÔn ¸i Quèc -
cïng mét sè nhμ c¸ch m¹ng cña c¸c n−íc thuéc ®Þa, s¸ng lËp n¨m 1922, t¹i
 652
Pari (Ph¸p).
B¸o xuÊt b¶n b»ng tiÕng Ph¸p, lóc ®Çu mçi th¸ng ra mét kú, sau t¨ng
lªn hai kú. Sè ®Çu tiªn ra ngμy 1-4-1922 víi tiªu ®Ò: DiÔn ®μn cña c¸c d©n
téc thuéc ®Þa. §Õn th¸ng 1-1924 ®æi thμnh DiÔn ®μn cña v« s¶n thuéc ®Þa.
Chñ tÞch Hå ChÝ Minh lμ chñ nhiÖm kiªm chñ bót vμ qu¶n lý cña tê
b¸o. Sau khi Ng−êi sang Liªn X« ho¹t ®éng (gi÷a n¨m 1923) b¸o ra kh«ng
®Òu vμ ®Õn sè 38 (th¸ng 4-1926) th× ®×nh b¶n.
D−íi sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, b¸o L¬ Paria ®·
v¹ch trÇn chÝnh s¸ch ®μn ¸p, bãc lét d· man cña chñ nghÜa ®Õ quèc nãi
chung vμ cña ®Õ quèc Ph¸p nãi riªng, gãp phÇn quan träng vμo viÖc truyÒn
b¸ chñ nghÜa M¸c - Lªnin vμo §«ng D−¬ng vμ c¸c thuéc ®Þa kh¸c, thøc tØnh
c¸c d©n téc bÞ ¸p bøc vïng dËy ®Êu tranh tù gi¶i phãng. Tr.417.
36. Cøu vong nhËt b¸o: C¬ quan ng«n luËn cña HiÖp héi cøu vong, mét
tæ chøc cña giíi v¨n ho¸ yªu n−íc Th−îng H¶i, ra ®êi khi cuéc kh¸ng chiÕn
chèng NhËt cña nh©n d©n Trung Quèc bïng næ. Ra m¾t ë Th−îng H¶i
kh«ng ®−îc bao l©u, b¸o bÞ ®×nh b¶n v× NhËt chiÕm Th−îng H¶i, Toμ so¹n
chuyÓn vÒ Qu¶ng Ch©u, råi l¹i tiÕp tôc chuyÓn vÒ QuÕ L©m. Do t¸c dông
tÝch cùc cña tê b¸o trong viÖc ®éng viªn nh©n d©n Trung Quèc kh¸ng
chiÕn, v¹ch trÇn luËn ®iÖu gi¶ c¸ch m¹ng cña bän H¸n gian, tè c¸o ©m
m−u cña c¸c ®Õ quèc ®èi víi Trung Quèc, tê b¸o bÞ chÝnh quyÒn ph¶n ®éng
Quèc d©n ®¶ng b¾t ®×nh b¶n vμo cuèi th¸ng 2-1941.
Kho¶ng ®Çu th¸ng 10-1940, NguyÔn ¸i Quèc tõ C«n Minh (V©n Nam)
trë l¹i QuÕ L©m (Qu¶ng T©y) cïng víi c¸c ®ång chÝ bμn kÕ ho¹ch chuyÓn
®Þa bμn ho¹t ®éng vÒ biªn giíi ®Ó t×m c¸ch trë vÒ n−íc ho¹t ®éng tr−íc t×nh
h×nh thÕ giíi vμ §«ng D−¬ng cã nhiÒu chuyÓn biÕn cã lîi cho c¸ch m¹ng
ViÖt Nam.
Trong thêi gian ng¾n l−u l¹i ë QuÕ L©m, d−íi danh nghÜa mét nhμ b¸o
Trung Quèc, NguyÔn ¸i Quèc ®· viÕt nhiÒu bμi göi cho Cøu vong nhËt b¸o
ký bót danh B×nh S¬n.
Nh÷ng kÕt qu¶ s−u tÇm cho ®Õn nay cho biÕt, chØ tÝnh tõ 15-11 ®Õn 18-
12-1940, Cøu vong NhËt b¸o ®· ®¨ng 10 bμi viÕt cña NguyÔn ¸i Quèc,
gåm: "¤ng - tr«i - co - mat" (¤ng trêi cã m¾t), Chó Õch vμ con bß, Trß ®ïa
dai cña Rud¬ven tiªn sinh, Hai chÝnh phñ Vecx©y, BÞa ®Æt, Nh©n d©n ViÖt
Nam vμ b¸o chÝ Trung Quèc, Ca dao ViÖt Nam vμ cuéc kh¸ng chiÕn cña
Trung Quèc, M¾t c¸ gi¶ ngäc trai, ý §¹i Lîi thùc bÊt ®¹i lîi, ViÖt Nam
"phôc quèc qu©n" hay lμ "m¹i quèc qu©n". Tr.418.
37. B¸o Thanh niªn: C¬ quan ng«n luËn cña ViÖt Nam Thanh niªn
c¸ch m¹ng ®ång chÝ Héi. B¸o Thanh niªn do Chñ tÞch Hå ChÝ Minh s¸ng
653 hå chÝ Minh toμn tËp
lËp vμ trùc tiÕp chØ ®¹o. B¸o ra hμng tuÇn, b»ng tiÕng ViÖt, sè ®Çu tiªn ra
vμo ngμy 21-6-1925. §Õn th¸ng 4-1927, b¸o ra ®−îc 88 sè.
Chñ tÞch Hå ChÝ Minh võa lμ ng−êi phô tr¸ch võa lμ c©y bót chñ chèt
cña tê b¸o. Víi néi dung ng¾n gän, lêi v¨n gi¶n dÞ, trong s¸ng, c¸c bμi cña
Ng−êi ®¨ng trªn b¸o Thanh niªn ®· tuyªn truyÒn t«n chØ, môc ®Ých cña
ViÖt Nam Thanh niªn c¸ch m¹ng ®ång chÝ Héi, giíi thiÖu chñ nghÜa M¸c -
Lªnin vμ C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi Nga, nªu lªn c¸c vÊn ®Ò vÒ ®−êng lèi
chiÕn l−îc vμ s¸ch l−îc cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam.
B¸o Thanh niªn ®· gãp phÇn quan träng vμo viÖc truyÒn b¸ chñ nghÜa
M¸c - Lªnin vμo ViÖt Nam; chuÈn bÞ vÒ chÝnh trÞ, t− t−ëng vμ tæ chøc ®Ó
tiÕn tíi thμnh lËp chÝnh ®¶ng cña giai cÊp c«ng nh©n ViÖt Nam vμo ®Çu
n¨m 1930. Tr.418.
38. ë ®©y Chñ tÞch Hå ChÝ Minh muèn nh¾c tíi b¸o ViÖt Nam ®éc lËp,
c¬ quan tuyªn truyÒn cña Ban ViÖt Minh tØnh Cao B»ng, do Ng−êi s¸ng
lËp vμ sè ®Çu tiªn ra ngμy 1 th¸ng 8 n¨m 1941. §a sè bμi in trªn tê b¸o
nμy ®Òu cã néi dung tè c¸o nh÷ng téi ¸c cña ph¸txÝt NhËt - Ph¸p vμ tay
sai, cæ ®éng mäi tÇng líp nh©n d©n tham gia MÆt trËn ViÖt Minh. B¸o cßn
th−êng xuyªn ®¨ng nh÷ng bμi cã néi dung ph©n tÝch t×nh h×nh, nhiÖm vô
c¸ch m¹ng nh»m gióp cho c¸n bé vμ nh©n d©n hiÓu râ t×nh h×nh vμ hμnh
®éng ®óng víi ®−êng lèi, chñ tr−¬ng cña §¶ng.
Cïng víi nh÷ng tê b¸o kh¸c cña §¶ng ta, b¸o ViÖt Nam ®éc lËp ®· gãp
phÇn vμo viÖc tuyªn truyÒn, gi¸o dôc quÇn chóng, x©y dùng lùc l−îng vμ
chuÈn bÞ khëi nghÜa giμnh chÝnh quyÒn trong C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m n¨m
1945. Tr.418.
39. Kho¸ häp ®Æc biÖt cña Héi ®ång hoμ b×nh thÕ giíi: Häp t¹i
Xtèckh«m (Thuþ §iÓn) tõ ngμy 8 ®Õn 13-5-1959. H¬n 250 ®¹i biÓu thuéc 60
n−íc trªn thÕ giíi, trong ®ã cã c¸c §oμn ®¹i biÓu cña c¸c n−íc ch©u Mü
latinh vμ §oμn ®¹i biÓu Mü lÇn ®Çu tiªn tíi dù §¹i héi. Trong phiªn häp
ngμy 9-5, §oμn ®¹i biÓu ViÖt Nam ®· ®äc b¶n tham luËn vÒ sù ®ãng gãp
cña nh©n d©n ViÖt Nam vμo sù nghiÖp hoμ b×nh trªn thÕ giíi.
Kho¸ häp ®· th«ng qua Tuyªn bè chung vμ Lêi kªu gäi nh©n d©n thÕ
giíi ®oμn kÕt, lÊy ngμy 1-9 - ngμy ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai bïng næ -
lμm "Ngμy ®Êu tranh chèng nguy c¬ mét cuéc chiÕn tranh thÕ giíi míi".
Kho¸ häp còng ®· th«ng qua nhiÒu quyÕt nghÞ quan träng nh− QuyÕt nghÞ
®ßi gi¶i quyÕt nhanh chãng vÊn ®Ò n−íc §øc vμ b¶o ®¶m viÖc ph¸t triÓn
hoμ b×nh ë §øc; QuyÕt nghÞ vÒ vÊn ®Ò ®éc lËp d©n téc, kªu gäi tÊt c¶ nh÷ng
ng−êi yªu chuéng hoμ b×nh, tù do vμ c«ng lý h·y ñng hé nguyÖn väng ®éc
 654
lËp chÝnh ®¸ng cña mäi d©n téc, tè c¸o mäi hμnh ®éng can thiÖp vμ ®μn ¸p,
mäi ©m m−u nh»m duy tr× chÕ ®é thùc d©n; QuyÕt nghÞ ®ßi chÊm døt mäi
cuéc thö vò khÝ nguyªn tö vμ thμnh lËp nh÷ng khu vùc kh«ng cã vò khÝ
nguyªn tö, v.v..
Kho¸ häp còng ®· th«ng qua B¶n kiÕn nghÞ vÒ vÊn ®Ò ¸-Phi, ®Ò cËp tíi
c¸c cuéc ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc, chèng chñ nghÜa thùc d©n ë c¸c
n−íc ¸ - Phi. VÒ vÊn ®Ò ViÖt Nam, B¶n kiÕn nghÞ lªn ¸n ®Õ quèc Mü vμ
chÝnh quyÒn tay sai ë miÒn Nam ViÖt Nam ®· can thiÖp vμ vi ph¹m c¸c
quyÒn d©n téc, d©n chñ ë miÒn Nam ViÖt Nam. Héi ®ång hoμ b×nh thÕ giíi
®· ®ßi chÊm døt ngay c¸c hμnh ®éng khñng bè, ®μn ¸p ®ang diÔn ra ë miÒn
Nam ViÖt Nam vμ hoμn toμn ñng hé viÖc thi hμnh HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬
nh»m thèng nhÊt n−íc ViÖt Nam. Tr.433.
40. HiÖp ®Þnh Viªng Ch¨n: Tr−íc sù ®Êu tranh cña c¸c lùc l−îng chÝnh
trÞ ë Lμo, ngμy 4-7-1956, Thñ t−íng ChÝnh phñ V−¬ng quèc Lμo Kμ Tμy ®·
ph¶i tõ chøc; ChÝnh phñ míi do Hoμng th©n Xuvana Phuma lμm Thñ
t−íng ®−îc thμnh lËp ®· tuyªn bè t«n träng HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ n¨m 1954
vÒ Lμo vμ s½n sμng tiÕn hμnh nh÷ng c«ng viÖc cÇn thiÕt ®Ó tiÕn tíi hoμ hîp
d©n téc.
Tõ th¸ng 8-1956 ®Õn th¸ng 11-1957, c¸c héi nghÞ hiÖp th−¬ng gi÷a
ChÝnh phñ V−¬ng quèc do Hoμng th©n Xuvana Phuma dÉn ®Çu vμ lùc
l−îng PathÐt Lμo do Hoμng th©n Xuphanuv«ng dÉn ®Çu ®· ®−îc tiÕn hμnh
t¹i Thñ ®« Viªng Ch¨n. Hai bªn ®· tho¶ thuËn vμ ký kÕt mét lo¹t c¸c v¨n
kiÖn vÒ vÊn ®Ò hiÖp th−¬ng, viÖc ®×nh chØ xung ®ét vò trang, viÖc thμnh lËp
ChÝnh phñ Liªn hiÖp ë Lμo. C¸c v¨n kiÖn nμy ®−îc gäi chung lμ c¸c HiÖp
®Þnh Viªng Ch¨n.
Thùc hiÖn c¸c HiÖp ®Þnh Viªng Ch¨n, ChÝnh phñ liªn hîp do Hoμng
th©n Xuvana Phuma lμm Thñ t−íng, chÝnh thøc thμnh lËp vμ ®−îc Quèc
héi nhÊt trÝ th«ng qua ngμy 19-11-1957.
HiÖp ®Þnh Viªng Ch¨n vμ viÖc thμnh lËp ChÝnh phñ liªn hiÖp lμ mét
th¾ng lîi cã ý nghÜa ®èi víi c¸c lùc l−îng c¸ch m¹ng vμ yªu n−íc ë Lμo.
Tr.514.
41. "TÕt trång c©y": Ngμy 28-11-1959, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, víi bót
danh TrÇn Lùc ®· viÕt bμi ®¨ng trªn b¸o Nh©n d©n nhan ®Ò "TÕt trång
c©y". Ng−êi ®· ph©n tÝch ý nghÜa vμ lîi Ých thiÕt thùc cña viÖc trång c©y ®èi
víi ®Êt n−íc, gia ®×nh vμ mçi ng−êi d©n. Cuèi n¨m 1959, Ng−êi kªu gäi
toμn d©n h−ëng øng mét th¸ng trång c©y (tõ 6-1 ®Õn 6-2-1960) gäi lμ "TÕt
trång c©y". Ng−êi khuyªn nh©n d©n cÇn duy tr× bÒn bØ "TÕt trång c©y".
H−ëng øng lêi kªu gäi cña Ng−êi, toμn d©n ta ®· thùc hiÖn "TÕt trång
655 hå chÝ Minh toμn tËp
c©y" ®Çu tiªn trong dÞp TÕt nguyªn ®¸n Canh Tý (1960). Tõ ®ã tíi nay, mçi
khi mïa xu©n ®Õn, nh©n d©n ta l¹i tæ chøc "TÕt trång c©y" theo lêi B¸c.
"TÕt trång c©y" ®· trë thμnh mét tËp qu¸n tèt ®Ñp cña nh©n d©n ta
trong nh÷ng dÞp vui TÕt ®ãn Xu©n. Tr.558.
42. HiÕn ph¸p n¨m 1946: Cïng víi viÖc chuÈn bÞ tæ chøc cuéc Tæng
tuyÓn cö bÇu Quèc héi kho¸ I cña n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ, ngμy
20-9-1945, ChÝnh phñ l©m thêi ®· ra s¾c lÖnh thμnh lËp Uû ban dù th¶o
HiÕn ph¸p do Chñ tÞch Hå ChÝ Minh chñ tr×.
Sau mét thêi gian lμm viÖc khÈn tr−¬ng, th¸ng 10-1946, b¶n Dù th¶o
HiÕn ph¸p ®−îc hoμn thμnh. T¹i Kú häp thø hai Quèc héi n−íc ViÖt Nam
D©n chñ Céng hoμ kho¸ I, Quèc héi ®· nghe Uû ban dù th¶o HiÕn ph¸p
tr×nh bμy HiÕn ph¸p dù th¶o. Sau khi th¶o luËn d©n chñ, ngμy 9-11-1946,
b¶n HiÕn ph¸p dù th¶o ®· ®−îc Quèc héi nhÊt trÝ th«ng qua, trë thμnh
B¶n HiÕn ph¸p ®Çu tiªn cña n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ.
Néi dung HiÕn ph¸p gåm Lêi nãi ®Çu vμ 7 ch−¬ng víi 70 ®iÒu quy ®Þnh
chÝnh thÓ cña n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ, nghÜa vô vμ quyÒn lîi cña
c«ng d©n; c¬ cÊu cña NghÞ viÖn nh©n d©n, ChÝnh phñ, Héi ®ång nh©n d©n
vμ Uû ban hμnh chÝnh c¸c cÊp; c¬ quan t− ph¸p vμ quy ®Þnh viÖc söa ®æi
HiÕn ph¸p.
HiÕn ph¸p nμy ra ®êi cã mét ý nghÜa to lín vÒ chÝnh trÞ, t− t−ëng ®èi
víi nh©n d©n ta khi míi giμnh ®−îc ®éc lËp. §©y còng lμ b¶n HiÕn ph¸p
d©n chñ vμ tiÕn bé nhÊt ë §«ng - Nam ch©u ¸ lóc bÊy giê. Tr.579.
43. HiÕn ph¸p míi (1959):
Ngμy 23-1-1957, Kú häp thø s¸u cña Quèc héi n−íc ViÖt Nam D©n chñ
Céng hoμ kho¸ I ®· quyÕt ®Þnh thμnh lËp Ban söa ®æi HiÕn ph¸p do Chñ
tÞch Hå ChÝ Minh lμm Tr−ëng ban.
Sau h¬n 2 n¨m lμm viÖc, ngμy 18-12-1959, t¹i Kú häp thø 11 cña Quèc
héi kho¸ I, thay mÆt Ban söa ®æi HiÕn ph¸p, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· b¸o
c¸o vÒ b¶n HiÕn ph¸p söa ®æi. B¶n HiÕn ph¸p söa ®æi ®· ®−îc Quèc héi
nhÊt trÝ th«ng qua ngμy 31-12-1959. Ngμy 1-1-1960, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh
®· ký S¾c lÖnh c«ng bè b¶n HiÕn ph¸p ®ã.
Néi dung HiÕn ph¸p gåm Lêi nãi ®Çu vμ 10 ch−¬ng víi 112 ®iÒu quy
®Þnh râ vÒ chÝnh thÓ d©n chñ céng hoμ; vÒ chÕ ®é d©n chñ nh©n d©n chuyÓn
sang chÕ ®é x· héi chñ nghÜa; vÒ quyÒn vμ nghÜa vô cña c«ng d©n; vÒ tæ
chøc c¸c c¬ quan quyÒn lùc Nhμ n−íc, tõ trung −¬ng ®Õn c¬ së; vÒ Quèc kú,
Quèc huy vμ vÒ viÖc söa ®æi HiÕn ph¸p. Tr.604.
 656
B¶N CHØ DÉN T£N NG¦êI
B
BUèCGHIBA, H.B.: Sinh n¨m 1903, nhμ ho¹t ®éng chÝnh trÞ Tuynidi. N¨m
1922, gia nhËp ®¶ng t− s¶n d©n téc "Dextur". Tõ n¨m 1934 lμ l·nh tô
cña §¶ng "Dextur míi". Sau khi Tuynidi giμnh ®−îc ®éc lËp, n¨m
1956 lμ Bé tr−ëng Bé Ngo¹i giao vμ Bé tr−ëng Bé Quèc phßng. Tõ
n¨m 1957 lμ Tæng thèng vμ ®øng ®Çu ChÝnh phñ Tuynidi.
C §¶ng Céng s¶n Ba Lan tõ n¨m 1923. Trong thêi gian ChiÕn tranh
CHU ¢N LAI (1898-1976): Ng−êi huyÖn ThiÖu H−ng, tØnh TriÕt Giang
Trung Quèc.
N¨m 1917, du häc ë NhËt. N¨m 1919 vÒ n−íc, tham gia phong trμo Ngò
Tø. N¨m 1920 sang Ph¸p häc. N¨m 1922, tham gia §¶ng Céng s¶n
Trung Quèc ë n−íc ngoμi, råi trë thμnh ®¶ng viªn §¶ng Céng s¶n
Ph¸p.
Tõ n¨m 1924 sau khi vÒ n−íc ®Õn n¨m 1949, «ng ®−îc giao
nhiÒu chøc vô quan träng: Uû viªn tr−ëng khu uû L−ìng Qu¶ng
§¶ng Céng s¶n Trung Quèc, BÝ th− Qu©n uû §¶ng Céng s¶n Trung
Quèc, Th−êng vô Bé ChÝnh trÞ §¶ng Céng s¶n Trung Quèc, BÝ th−
Trung −¬ng Côc khu x«viÕt, tæng chÝnh uû Hång qu©n c«ng n«ng
Trung Quèc kiªm Tæng chÝnh uû §Ö nhÊt ph−¬ng diÖn qu©n, Phã Chñ
tÞch Qu©n uû kiªm Tæng tham m−u tr−ëng... Thêi kú Quèc - Céng hîp
t¸c, «ng lμ ®¹i diÖn cña §¶ng Céng s¶n Trung Quèc trong ChÝnh phñ
Quèc d©n ®¶ng.
Sau khi n−íc Céng hoμ nh©n d©n Trung Hoa thμnh lËp, «ng liªn
tôc ®−îc bÇu lμm Thñ t−íng Quèc vô viÖn Trung Quèc vμ gi÷ c−¬ng
vÞ nμy tíi khi qua ®êi.
657 hå chÝ Minh toμn tËp
T¹i c¸c §¹i héi cña §¶ng Céng s¶n Trung Quèc c¸c kho¸ V, VI,
VII, VIII, IX, X, «ng ®Òu ®−îc bÇu vμo Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng vμ
lμ Uû viªn Th−êng vô Bé ChÝnh trÞ §¶ng Céng s¶n Trung Quèc.
¤ng mÊt ngμy 8-1-1976 t¹i B¾c Kinh.
C¤NS¾C, A.V. (1873-1920): Mét phÇn tö qu©n chñ, mét trong nh÷ng kÎ
cÇm ®Çu c¸c thÕ lùc ph¶n c¸ch m¹ng ë Nga, tay sai cña khèi ®ång
minh ®Õ quèc (1918-1919), tiÕp tay cho hμnh ®éng can thiÖp cña c¸c
n−íc ®Õ quèc vμ g©y ra néi chiÕn chèng l¹i ChÝnh quyÒn x«viÕt sau
C¸ch m¹ng th¸ng M−êi.
Nh÷ng ®ît tÊn c«ng cña Hång qu©n ®· lμm lùc l−îng cña C«ns¾c
bÞ tan r·. C«ns¾c bÞ b¾t lμm tï binh vμ ngμy 7-2-1920 ®· bÞ xö b¾n
theo quyÕt ®Þnh cña Uû ban c¸ch m¹ng IÕccótxc¬ (Liªn X«).
D
DAV¸TXKI, A. (1899-1964): Nhμ ho¹t ®éng chÝnh trÞ Ba Lan, ®¶ng viªn
thÕ giíi thø hai, lμ Tæng tham m−u tr−ëng qu©n du kÝch Ba Lan, Phã
T− lÖnh qu©n ®éi Ba Lan ë Liªn X«. Tõ 1949-1952, lμ Phã Chñ tÞch
Héi ®ång Bé tr−ëng Ba Lan. N¨m 1952, lμ Chñ tÞch Héi ®ång Nhμ
n−íc n−íc Céng hoμ Nh©n d©n Ba Lan. T¹i Héi nghÞ Trung −¬ng lÇn
thø t¸m (10-1956) vμ §¹i héi lÇn thø III §¶ng C«ng nh©n thèng nhÊt
Ba Lan, ®−îc bÇu vμo Bé ChÝnh trÞ.
§IMIT¥RèP, G.M. (1882-1949): Nhμ ho¹t ®éng næi tiÕng cña phong trμo
céng s¶n vμ c«ng nh©n quèc tÕ, l·nh tô cña §¶ng vμ Nhμ n−íc
Bungari. Lμ ®¶ng viªn §¶ng X· héi d©n chñ Bungari n¨m 1902, Uû
viªn Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng §¶ng n¨m 1909. N¨m 1923, tham
gia l·nh ®¹o cuéc khëi nghÜa cña c«ng nh©n vμ n«ng d©n Bungari.
Sau khi khëi nghÜa thÊt b¹i, ph¶i rêi Tæ quèc, tiÕp tôc ho¹t ®éng
trong Quèc tÕ Céng s¶n. Tõ 1935-1943, ®−îc bÇu lμm Tæng BÝ th−
Ban ChÊp hμnh Quèc tÕ Céng s¶n. Tõ 1942, l·nh ®¹o MÆt trËn Tæ
quèc ®oμn kÕt tÊt c¶ c¸c lùc l−îng chèng ph¸t xÝt ë Bungari. Sau khi
Bungari ®−îc gi¶i phãng, ®−îc bÇu lμm Chñ tÞch Héi ®ång Bé tr−ëng,
Tæng BÝ th− §¶ng Céng s¶n vμ lμ ng−êi l·nh ®¹o MÆt trËn Tæ quèc
Bungari.
 658
§ê G¤N, S (1890-1970): ChÝnh kh¸ch Ph¸p. ¤ng tèt nghiÖp Tr−êng vâ bÞ
(1912) vμ ®−îc phong qu©n hμm ThiÕu t−íng n¨m 1938. Khi ChÝnh
phñ Pªtanh ®Çu hμng §øc (1940), «ng bá sang Lu©n §«n (Anh). N¨m
1943, «ng sang Angiªri, lËp ra Uû ban gi¶i phãng quèc gia Ph¸p, lμm
Chñ tÞch tæ chøc nμy. N¨m 1944, «ng thμnh lËp ChÝnh phñ l©m thêi
n−íc Céng hoμ Ph¸p, lμ Chñ tÞch ChÝnh phñ nμy trong nh÷ng n¨m
1944-1946. N¨m 1955, «ng ®−îc cö lμm Thñ t−íng ChÝnh phñ. N¨m
1958, ®−îc bÇu lμm Tæng thèng Ph¸p. N¨m 1965, «ng l¹i tróng cö
Tæng thèng. N¨m 1969, «ng xin tõ chøc.
§æNG TÊT Vò (1886-1975): Ng−êi tØnh Hå B¾c Trung Quèc. Thêi
thanh niªn, tõng du häc t¹i NhËt, gia nhËp Tæ chøc c¸ch m¹ng §ång
minh héi cña T«n Trung S¬n vμ tham gia c¸ch m¹ng T©n hîi. N¨m
1920, thμnh lËp nhãm céng s¶n ë Vò H¸n. Th¸ng 7-1921, tham dù
§¹i héi lÇn thø nhÊt §¶ng Céng s¶n Trung Quèc. Tõ 1928-1932, häc
ë Liªn X«. Sau ®ã t¹i khu x«viÕt Trung −¬ng gi÷ c¸c chøc HiÖu
tr−ëng tr−êng §¶ng, BÝ th− Ban th−êng vô Trung −¬ng §¶ng, Uû
viªn chÊp hμnh chÝnh phñ c«ng n«ng... Th¸ng 10-1934 tham gia
tr−êng chinh.
Trong thêi kú kh¸ng chiÕn vμ chiÕn tranh gi¶i phãng, tõng lμ
Tr−ëng ®oμn ®¹i biÓu cña §¶ng Céng s¶n Trung Quèc t¹i Vò H¸n,
Trïng Kh¸nh, Nam Kinh, Phã BÝ th− Côc ph−¬ng Nam råi BÝ th−
Côc Hoa B¾c §¶ng Céng s¶n Trung Quèc, Chñ tÞch ChÝnh phñ nh©n
d©n Hoa B¾c ...
Th¸ng 4-1945, tham dù Héi nghÞ Cùu Kim S¬n víi t− c¸ch lμ ®¹i
diÖn Khu gi¶i phãng Trung Quèc.
Sau ngμy n−íc Céng hoμ Nh©n d©n Trung Hoa thμnh lËp, tõng
gi÷ c¸c chøc vô: Chñ nhiÖm Uû ban kinh tÕ tμi chÝnh Trung −¬ng,
Phã Thñ t−íng ChÝnh phñ, ViÖn tr−ëng Ph¸p viÖn nh©n d©n tèi cao,
Tr−ëng ban kiÓm tra Trung −¬ng §¶ng, Phã Chñ tÞch Quèc héi, Phã
Chñ tÞch n−íc... Lμ uû viªn Trung −¬ng §¶ng Céng s¶n Trung Quèc
kho¸ VI, Uû viªn Bé ChÝnh trÞ tõ kho¸ VII ®Õn kho¸ X, Uû viªn
Th−êng vô Bé ChÝnh trÞ kho¸ 10.
G HÝtle tù kÕt liÔu cuéc ®êi tμn b¹o vμ hiÕu chiÕn cña m×nh vμo
G¡NG§I, M.K (1869-1948): Nhμ triÕt häc, nhμ v¨n, nhμ ho¹t ®éng næi tiÕng
cña phong trμo gi¶i phãng d©n téc Ên §é. §Ó chèng l¹i thùc
659 hå chÝ Minh toμn tËp
d©n Anh, giμnh ®éc lËp d©n téc, G¨ng®i chñ tr−¬ng kh«ng dïng b¹o
lùc vμ kh«ng coi b¹o lùc lμ ph−¬ng thøc ®Êu tranh chÝnh trÞ. Trong
phong trμo ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc ë Ên §é (1919-1922),
G¨ng®i trë thμnh l·nh tô cña §¶ng Quèc ®¹i vμ gi÷ vai trß quan
träng trong viÖc biÕn §¶ng nμy thμnh mét tæ chøc quÇn chóng chèng
®Õ quèc. Häc thuyÕt ®Ò kh¸ng tiªu cùc cña «ng trë thμnh t− t−ëng
chÝnh cña §¶ng Quèc ®¹i trong cuéc ®Êu tranh cho nÒn ®éc lËp Ên
§é. N¨m 1946, «ng tuyªn bè lμ kh«ng nhÊt thiÕt chØ dïng ph−¬ng
ph¸p ®Êu tranh kh«ng b¹o lùc. G¨ng®i cã ¶nh h−ëng vμ uy tÝn lín ë
Ên §é. Nh©n d©n Ên §é suy t«n «ng lμ "Mahatma" nghÜa lμ "T©m
hån vÜ ®¹i". N¨m 1948, «ng bÞ bän ph¶n ®éng ¸m s¸t.
GI¤LI¤ QUYRI, PH. (1900-1958): Nhμ b¸c häc næi tiÕng ng−êi Ph¸p, nhμ
ho¹t ®éng xuÊt s¾c cña phong trμo hoμ b×nh thÕ giíi. Víi sù céng t¸c
cña vî, «ng ®· t×m ra tÝnh phãng x¹ nh©n t¹o, t×m ra n¬tr«n vμ
nghiªn cøu vÒ ph¶n øng d©y chuyÒn ®Ó thu n¨ng l−îng nguyªn tö,
v.v.. Trong ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai, «ng tÝch cùc tham gia phong
trμo kh¸ng chiÕn chèng ph¸t xÝt; n¨m 1942 gia nhËp §¶ng Céng s¶n
Ph¸p. ¤ng lμ ViÖn sÜ ViÖn hμn l©m khoa häc Ph¸p, ViÖn sÜ th«ng tÊn
ViÖn hμn l©m khoa häc Liªn X«; Chñ tÞch Héi ®ång hoμ b×nh thÕ giíi
(tõ 1951).
H
HÝTLE A. (1889-1945): Quèc tr−ëng vμ Tæng t− lÖnh c¸c lùc l−îng vò trang
cña n−íc §øc ph¸t xÝt (1933-1945), lμ kÎ chñ m−u g©y ra cuéc ChiÕn
tranh thÕ giíi thø hai (1939-1945).
N¨m 1920, HÝtle lËp ra §¶ng quèc x· vμ n¨m 1933 lªn cÇm ®Çu
®¶ng nμy.
N¨m 1945, th¾ng lîi cña Liªn X« vμ §ång minh chèng ph¸t xÝt
trong cuéc ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai ®· ®Ëp tan c¶ vÒ qu©n sù,
kinh tÕ, chÝnh trÞ vμ tinh thÇn bän ph¸t xÝt HÝtle vμ nh÷ng lùc l−îng
chñ yÕu cña bän ph¸t xÝt ph¶n ®éng quèc tÕ.
kho¶ng th¸ng 5-1945.
HOµNG MINH GI¸M (1904-1995): Quª §«ng Ng¹c, Tõ Liªm Hμ Néi. Tèt
nghiÖp Tr−êng Cao ®¼ng s− ph¹m §«ng D−¬ng, d¹y häc ë Phn«m
 660
Pªnh (Campuchia), Sμi Gßn - tham gia viÕt b¸o La Cloche fÐlÐe,
L'Annam, trë ra Hμ Néi vμo nh÷ng n¨m 30, d¹y häc ë Tr−êng t− thôc
Th¨ng Long, lμ gi¸o viªn, Phã hiÖu tr−ëng råi hiÖu tr−ëng. Sau C¸ch
m¹ng Th¸ng T¸m (1945), «ng ®· gi÷ nhiÒu chøc vô quan träng: §æng
lý V¨n phßng Bé Néi vô, Thø tr−ëng Bé Néi vô, Bé tr−ëng Bé Ngo¹i
giao, Bé tr−ëng Bé V¨n ho¸, Phã Tæng th− ký §¶ng X· héi ViÖt Nam.
Lμ nh©n chøng nhiÒu cuéc gÆp gì lÞch sö gi÷a ViÖt Nam vμ Ph¸p
nh÷ng n¨m 1945-1946.
HOµNG V¡N THô (1909-1944): Ng−êi d©n téc tμy, huyÖn V¨n Uyªn (nay lμ
huyÖn V¨n L·ng) tØnh L¹ng S¬n. Tham gia c¸ch m¹ng tõ 1926. Bá
häc, sang Trung Quèc, gia nhËp ®éi qu©n B¾c ph¹t, ®−îc phong trung
uý.
N¨m 1932 lμm ë Së tu giíi (söa ch÷a vò khÝ) Long Ch©u. T¹i
®©y, b¾t liªn l¹c ®−îc víi Lª Hång Phong råi trë thμnh ®¶ng viªn
§¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng tõ n¨m 1933.
N¨m 1935, dù §¹i héi §¶ng lÇn thø I t¹i Ma Cao. VÒ n−íc, ho¹t
®éng t¹i ViÖt B¾c, lμm chñ bót b¸o Tranh ®Êu, c¬ quan ng«n luËn
cña MÆt trËn ph¶n ®Õ ViÖt B¾c, viÕt b¸o Lao ®éng, l·nh ®¹o phong
trμo MÆt trËn d©n chñ ViÖt B¾c.
Khi Xø uû B¾c Kú ®−îc lËp l¹i, ®−îc bæ sung vμo Xø uû råi vμo
Th−êng vô, khi L−¬ng Kh¸nh ThiÖn bÞ b¾t, ®−îc cö lμm BÝ th− Xø uû
(kho¶ng 1939).
N¨m 1940, ®−îc cö vμo Trung −¬ng vμ t¹i Héi nghÞ Trung −¬ng
lÇn thø b¶y (4-1940) ®−îc cö vμo Ban Th−êng vô Trung −¬ng. §Çu
n¨m 1941, ®−îc Trung −¬ng cö ra ch¾p nèi liªn l¹c víi Quèc tÕ Céng
s¶n vμ bé phËn H¶i ngo¹i cña §¶ng. Th¸ng 1-1941, gÆp NguyÔn ¸i
Quèc t¹i T©n Khu (Qu¶ng T©y, Trung Quèc).
Sau Héi nghÞ Trung −¬ng lÇn thø t¸m, phô tr¸ch c«ng t¸c binh
vËn, lμ mét trong nh÷ng ng−êi s¸ng lËp b¸o Cê gi¶i phãng.
Th¸ng 8-1943, bÞ thùc d©n Ph¸p b¾t, vμ bÞ xö b¾n ngμy 24-5-1944.
HèTGIA, A. ( 1908-1985): Nhμ ho¹t ®éng cña §¶ng vμ Nhμ n−íc Anbani,
nguyªn BÝ th− thø nhÊt Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng §¶ng Lao ®éng
Anbani (1954-1985).
661 hå chÝ Minh toμn tËp
¡ngve Hètgia lμ mét trong nh÷ng ng−êi s¸ng lËp §¶ng Céng s¶n
Anbani (n¨m 1948 ®æi tªn lμ §¶ng Lao ®éng Anbani). Th¸ng 5-1944,
®−îc bÇu lμm Chñ tÞch Uû ban gi¶i phãng d©n téc (th¸ng 10-1944, Uû
ban nμy ®æi tªn thμnh ChÝnh phñ l©m thêi Anbani), ®−îc cö gi÷ chøc
Tæng t− lÖnh Qu©n ®éi nh©n d©n gi¶i phãng Anbani.
Th¸ng 3-1946, «ng ®−îc cö lμm Chñ tÞch Héi ®ång Bé tr−ëng
n−íc Céng hoμ nh©n d©n Anbani.
Tõ n¨m 1948, «ng ®−îc bÇu lμm Tæng BÝ th− vμ tõ 1954-1985 lμ
BÝ th− thø nhÊt Ban chÊp hμnh Trung −¬ng §¶ng Lao ®éng Anbani.
L
Lç TÊN (1881-1936): Tªn thËt lμ Chu Thô Nh©n, nhμ v¨n c¸ch m¹ng næi
tiÕng cña Trung Quèc, lμ mét ng−êi yªu n−íc ®· tham gia C¸ch m¹ng
T©n hîi (1911) vμ chÞu ¶nh h−ëng s©u s¾c cña C¸ch m¹ng th¸ng
M−êi Nga. N¨m 1927, «ng tham gia tæ chøc vμ l·nh ®¹o phong trμo
v¨n häc c¸ch m¹ng ë Th−îng H¶i, xuÊt b¶n mét sè t¹p chÝ giíi thiÖu
lý luËn m¸c xÝt.
C¸c t¸c phÈm chÝnh cña Lç TÊn gåm c¸c truyÖn ng¾n vμ tiÓu
thuyÕt nh− Gμo thÐt, Bμng hoμng, ChuyÖn cò viÕt l¹i, A.Q. chÝnh
truyÖn, v.v.. ¤ng lμ ng−êi kiªn quyÕt ®Êu tranh b¶o vÖ nÒn v¨n häc v«
s¶n vμ trë thμnh ng−êi thÇy cña v¨n häc c¸ch m¹ng Trung Quèc.
L¦U THIÕU Kú (1898-1969): Ng−êi Hå Nam, mét trong nh÷ng nhμ ho¹t
®éng chÝnh trÞ næi tiÕng cña Trung Quèc.
N¨m 1921, häc t¹i Tr−êng §¹i häc ph−¬ng §«ng ë Liªn X«, cïng
n¨m gia nhËp §¶ng Céng s¶n Trung Quèc. N¨m 1922, sau khi vÒ
n−íc lμ Khu uû viªn Khu uû Hå Nam, l·nh ®¹o 2 cuéc b·i c«ng lín
cña c«ng nh©n ®−êng s¾t Qu¶ng Ch©u - Vò H¸n vμ khu má An
Nguyªn. Tõng lμ Phã Chñ tÞch Tæng c«ng héi toμn quèc (1925). Chñ
tÞch Tæng c«ng héi toμn quèc (1932), BÝ th− §¶ng bé Côc Hoa B¾c
(1936), BÝ th− §¶ng bé Côc Hoa Trung, ChÝnh uû T©n Tø qu©n
(1941), BÝ th− Ban BÝ th− Trung −¬ng §¶ng vμ Phã Chñ tÞch qu©n uû
(1943)...
Sau khi n−íc Céng hoμ Nh©n d©n Trung Hoa thμnh lËp, tõng
gi÷ c¸c chøc: Phã Chñ tÞch ChÝnh phñ, Phã Chñ tÞch Qu©n uû Trung
 662
−¬ng, Chñ tÞch danh dù Tæng c«ng héi toμn quèc. Quèc héi kho¸ I
(1954) ®· bÇu «ng lμm Uû viªn tr−ëng Uû ban Th−êng vô Quèc héi.
T¹i Quèc héi kho¸ II (1959) vμ kho¸ III (1965), «ng ®−îc bÇu lμm Chñ
tÞch n−íc vμ Chñ tÞch Uû ban quèc phßng n−íc Céng hoμ Nh©n d©n
Trung Hoa.
¤ng lμ Uû viªn Trung −¬ng §¶ng kho¸ V, Uû viªn Th−êng vô Bé
ChÝnh trÞ c¸c kho¸ VI vμ VII, Phã Chñ tÞch §¶ng kho¸ VIII. ¤ng bÞ
thanh trõng trong ®¹i c¸ch m¹ng v¨n ho¸. MÊt t¹i Hå Nam th¸ng 11-
1969. N¨m 1980, Héi nghÞ Trung −¬ng lÇn thø n¨m kho¸ XI ®· tuyªn
bè kh«i phôc tªn tuæi vμ danh dù cña «ng.
Lý Tù TRäNG (tªn thËt lμ Lª H÷u Träng): Ng−êi thanh niªn céng s¶n,
tham gia c¸ch m¹ng thêi cßn niªn thiÕu. N¨m 1928, Lý Tù Träng
tham gia ViÖt Nam thanh niªn c¸ch m¹ng ®ång chÝ Héi ë n−íc ngoμi.
N¨m 1929, vÒ n−íc lμm liªn l¹c cña nhãm c¸n bé vËn ®éng thμnh lËp
§oμn thanh niªn céng s¶n. N¨m 1931, t¹i cuéc mÝt tinh kû niÖm cuéc
khëi nghÜa Yªn B¸i tæ chøc t¹i Sμi Gßn, Lý Tù Träng ®· anh dòng
b¶o vÖ ng−êi diÔn thuyÕt, b¾n chÕt tªn mËt th¸m vμ bÞ ®Þch b¾t.
Cuèi n¨m 1931, thùc d©n Ph¸p ®· giÕt h¹i ®ång chÝ.
M 1946, «ng tham gia thμnh lËp ChÝnh phñ l©m thêi Ên §é, gi÷ chøc
MAO TR¹CH §¤NG (1893-1976): Nhμ ho¹t ®éng chÝnh trÞ næi tiÕng Trung
Quèc. N¨m 1921, tham gia §¹i héi thμnh lËp §¶ng Céng s¶n Trung
Quèc, sau ®ã phô tr¸ch BÝ th− Khu uû khu vùc Hå Nam. N¨m 1923,
®−îc bÇu vμo Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng §¶ng, lμm BÝ th− Trung
−¬ng Côc kiªm phô tr¸ch c«ng t¸c tæ chøc. N¨m 1924, gióp T«n
Trung S¬n c¶i tæ ho¹t ®éng cña Quèc d©n ®¶ng Trung Quèc. N¨m
1930, lμm Tæng chÝnh uû §Ö nhÊt ph−¬ng diÖn qu©n Hång qu©n
Trung Quèc. N¨m 1931 lμ Chñ tÞch ChÝnh phñ l©m thêi n−íc Céng
hoμ X«viÕt Trung hoa. N¨m 1934, ®−îc bÇu vμo Bé ChÝnh trÞ §¶ng
Céng s¶n Trung Quèc. Th¸ng 12-1936, lμ Chñ tÞch Héi ®ång qu©n sù
Trung −¬ng §¶ng. Th¸ng 3-1943, ®−îc bÇu lμm Chñ tÞch Bé ChÝnh
trÞ, Chñ tÞch Ban BÝ th− Trung −¬ng §¶ng. Tõ n¨m 1949-1954, lμ
Chñ tÞch ChÝnh phñ nh©n d©n Trung −¬ng n−íc Céng hoμ Nh©n d©n
Trung Hoa; tõ n¨m 1954-1959 lμ Chñ tÞch n−íc Céng hoμ Nh©n d©n
Trung Hoa.
663 hå chÝ Minh toμn tËp
MóTX¤LINI, B. (1883-1945): Trïm ph¸t xÝt Italia trong nh÷ng n¨m 1922-
1945, mét trong nh÷ng téi ph¹m chiÕn tranh.
N¨m 1919, Mótx«lini ®· tæ chøc ra nh÷ng ®éi ph¸t xÝt ®Ó chèng
l¹i phong trμo c¸ch m¹ng vμ ®Õn n¨m 1922, c−íp ®−îc chÝnh quyÒn.
Cïng víi n−íc §øc HÝtle, n−íc Italia ph¸t xÝt ®· g©y ra cuéc ChiÕn
tranh thÕ giíi thø hai vμ ®Õn n¨m 1941 tÊn c«ng Liªn X«.
Th¸ng 7-1943, chÕ ®é ®éc tμi cña Mótx«lini bÞ sôp ®æ tr−íc sù
tÊn c«ng cña qu©n ®éi Liªn X« vμ sù lín m¹nh cña phong trμo chèng
ph¸t xÝt ë Italia.
Trong nh÷ng n¨m 1943-1945, Mótx«lini ®øng ®Çu chÝnh phñ
vïng l·nh thæ Italia bÞ bän HÝtle chiÕm ®ãng.
Th¸ng 4 n¨m 1945, Mótx«lini bÞ du kÝch Italia b¾t vμ xö tö theo
b¶n ¸n cña toμ ¸n qu©n sù Uû ban gi¶i phãng d©n téc B¾c Italia.
N
N£RU, Gi. (1889-1964): Nhμ ho¹t ®éng chÝnh trÞ næi tiÕng, l·nh tô cña
phong trμo gi¶i phãng d©n téc Ên §é. Gia nhËp §¶ng Quèc ®¹i
(1912), lμ Tæng th− ký (1929), råi trë thμnh Chñ tÞch §¶ng. N¨m
Phã Thñ t−íng kiªm Bé tr−ëng Ngo¹i giao. Tõ n¨m 1947, Ên §é
tuyªn bè ®éc lËp, «ng gi÷ chøc Thñ t−íng kiªm Bé tr−ëng Ngo¹i giao.
¤ng lμ mét trong nh÷ng ng−êi s¸ng lËp "Phong trμo kh«ng liªn kÕt",
lμ ng−êi b¹n th©n thiÕt cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, lμ t¸c gi¶ cña
nhiÒu t¸c phÈm nghiªn cøu.
NG¤ §×NH DIÖM (1901-1963): Tæng thèng chÝnh quyÒn Sμi Gßn tõ 1956
®Õn 1963. Ng« §×nh DiÖm lμm quan tõ n¨m 1920; n¨m 1923 lμ
Th−îng th− Bé L¹i; n¨m 1934 tõ quan, do m©u thuÉn víi Ph¹m
Quúnh. N¨m 1950 sang Mü. N¨m 1954, ®−îc Mü ®−a vÒ lμm Thñ
t−íng thay Böu Léc. Sau khi lªn cÇm quyÒn, Ng« §×nh DiÖm víi sù
gióp søc cña Mü, ®· lËt ®æ B¶o §¹i. Tõ ®ã Ng« §×nh DiÖm d−íi sù
®iÒu khiÓn cña Mü ®· tiÕn hμnh ®μn ¸p nh©n d©n vμ chèng ph¸ c¸ch
m¹ng quyÕt liÖt. Ngμy 2-11-1963 Ng« §×nh DiÖm chÕt trong cuéc ®¶o
chÝnh cña lùc l−îng chèng ®èi do Mü dμn dùng.
 664
NGUYÔN THÞ MINH KHAI (1910-1941): Mét c¸n bé −u tó cña §¶ng ta, ®·
tham gia c¸ch m¹ng tõ håi cßn trÎ tuæi. N¨m 1927, gia nhËp Héi
H−ng Nam (tiÒn th©n cña T©n ViÖt c¸ch m¹ng §¶ng). §Çu n¨m 1930,
®−îc kÕt n¹p vμo §«ng D−¬ng Céng s¶n §¶ng. N¨m 1930, ®−îc cö
sang c«ng t¸c t¹i V¨n phßng chi nh¸nh Ban Ph−¬ng §«ng cña Quèc
tÕ Céng s¶n (trô së t¹i Hång C«ng, Trung Quèc).
Th¸ng 7-1935, lμ thμnh viªn trong §oμn ®¹i biÓu cña §¶ng ta dù
§¹i héi lÇn thø b¶y cña Quèc tÕ Céng s¶n t¹i M¸txc¬va.
VÒ n−íc, ®−îc cö vμo Xø uû Nam Kú, trùc tiÕp lμm BÝ th− Thμnh
uû Sμi Gßn - Chî Lín.
Ngμy 30-7-1940, NguyÔn ThÞ Minh Khai bÞ thùc d©n Ph¸p b¾t
vμ bÞ chóng giÕt h¹i ngμy 28-8-1941.
P PHAN §×NH GIãT: Anh hïng qu©n ®éi. Trong chiÕn dÞch §iÖn Biªn Phñ,
PH¹M HïNG (1912-1988): Tªn thËt lμ Ph¹m V¨n ThiÖn, quª Long Hå,
Ch©u Thμnh, VÜnh Long (nay thuéc tØnh TiÒn Giang).
N¨m 1928-1929 lμ thμnh viªn cña tæ chøc "Nam Kú häc sinh liªn
hiÖp Héi" vμ "Thanh niªn Céng s¶n §oμn". N¨m 1930 ®−îc kÕt n¹p
vμo §¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng.
N¨m 1931, bÞ b¾t, chÞu ¸n tö h×nh, sau gi¶m xuèng tï chung
th©n ®μy ra C«n §¶o. Sau C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m, tham gia Xø uû
Nam Bé, råi BÝ th− Xø uû l©m thêi Nam Bé.
N¨m 1951, lμ Uû viªn Trung −¬ng §¶ng, tham gia Trung −¬ng
Côc miÒn Nam. N¨m 1952 lμ Chñ tÞch Uû ban kh¸ng chiÕn hμnh
chÝnh Ph©n Liªn khu miÒn §«ng Nam Bé.
N¨m 1954, lμ Tr−ëng ph¸i ®oμn Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam
bªn c¹nh Uû ban Quèc tÕ t¹i Sμi Gßn. Tõ n¨m 1956 lμ Uû viªn Bé
chÝnh trÞ §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam. ¤ng ®· tõng gi÷ c¸c chøc vô Bé
tr−ëng Phñ Thñ t−íng, Phã Thñ t−íng (1958), Bé tr−ëng Bé Néi vô
(1980), Chñ tÞch Héi ®ång Bé tr−ëng (1987).
665 hå chÝ Minh toμn tËp
PHAN ANH (1912-1990): Ng−êi huyÖn §øc Thä, tØnh Hμ TÜnh. Tr−íc C¸ch
m¹ng Th¸ng T¸m, «ng lμ Chñ tÞch Tæng héi sinh viªn, gi¸o s− Tr−êng
t− thôc Th¨ng Long (Hμ Néi), thμnh viªn tÝch cùc cña cuéc vËn ®éng
truyÒn b¸ quèc ng÷ vμ phong trμo thanh niªn.
Sau C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m, «ng tham gia thμnh lËp Héi liªn
hiÖp quèc d©n ViÖt Nam, lμ Chñ tÞch Uû ban kiÕn thiÕt quèc gia, Bé
tr−ëng Bé Quèc phßng trong ChÝnh phñ kh¸ng chiÕn, Tæng th− ký
ph¸i ®oμn ChÝnh phñ ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ ®i dù Héi nghÞ
Ph«ngtenn¬bl« (Ph¸p). ¤ng ®−îc cö lμm Uû viªn §oμn chñ tÞch Uû
ban Trung −¬ng MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam kho¸ I vμ kho¸ II, Phã
Chñ tÞch §oμn Chñ tÞch Uû ban Trung −¬ng MÆt trËn Tæ quèc ViÖt
Nam kho¸ IV. Lμ ®¹i biÓu Quèc héi tõ kho¸ II tíi kho¸ VIII. LuËt s−
Phan Anh cßn lμ mét trong nh÷ng ng−êi s¸ng lËp Héi LuËt gia ViÖt
Nam, Uû viªn Ban Th−êng vô Héi LuËt gia quèc tÕ.
®· hy sinh th©n m×nh lÊp lç ch©u mai c¶n ho¶ lùc cña ®Þch, më ®−êng
cho qu©n ta tiªu diÖt ®Þch.
Kû niÖm 2 n¨m ChiÕn th¾ng §iÖn Biªn Phñ (7-5-1956), ®ång chÝ
®−îc ChÝnh phñ truy tÆng danh hiÖu Anh hïng qu©n ®éi vμ Hu©n
ch−¬ng Qu©n c«ng h¹ng Hai.
PHAN KÕ TO¹I: Nguyªn Kh©m sai B¾c Kú cña TriÒu ®×nh HuÕ. Th¸ng 8-
1945, «ng tõ chøc Kh©m sai vμ theo c¸ch m¹ng. Trong kh¸ng chiÕn
chèng Ph¸p, ®−îc cö lμm QuyÒn Bé tr−ëng Bé Néi vô. Sau khi miÒn
B¾c gi¶i phãng, «ng ®−îc cö gi÷ chøc Bé tr−ëng Bé Néi vô råi Phã
Thñ t−íng ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ.
PHARA ABA (1899-1985): Nhμ ho¹t ®éng chÝnh trÞ Angiªri. N¨m 1938, lμ
mét trong nh÷ng ng−êi s¸ng lËp ra tæ chøc "Liªn minh nh©n d©n
Angiªri". N¨m 1943 vμ 1945 bÞ chÝnh quyÒn thùc d©n Ph¸p b¾t giam.
N¨m 1946, «ng lμ ng−êi khëi th¶o "Tuyªn ng«n Liªn minh Angiªri
d©n chñ". N¨m 1955 Liªn minh nμy tham gia víi MÆt trËn gi¶i phãng
d©n téc Angiªri - tæ chøc ®· tuyªn bè thμnh lËp n−íc Céng hoμ
Angiªri n¨m 1958. Tõ th¸ng 9-1958 ®Õn 8-1961 lμ Chñ tÞch Héi ®ång
Bé tr−ëng ChÝnh phñ l©m thêi n−íc Céng hoμ Angiªri. Tõ n¨m 1962
lμ Chñ tÞch Quèc héi lËp hiÕn d©n téc Angiªri.
 666
P¥RAX¸T, R. (1884-1963): Nhμ ho¹t ®éng chÝnh trÞ vμ Nhμ n−íc Ên §é.
N¨m 1920, Ragi¨ng®ra P¬rax¸t tham gia phong trμo tÈy chay chÝnh
quyÒn thuéc ®Þa, lμ Chñ tÞch Quèc héi lËp hiÕn Ên §é (1946), Chñ
tÞch §¶ng Quèc ®¹i (1947). Do tham gia phong trμo gi¶i phãng d©n
téc Ên §é, «ng ®· bÞ chÝnh quyÒn thùc d©n Anh b¾t giam tõ 1942 ®Õn
1945. N¨m 1950, ®−îc bÇu lμm Tæng thèng ChÝnh phñ l©m thêi Ên
§é; lμ Tæng thèng n−íc Céng hoμ Ên §é tõ 1952-1962.
R
RADACRIXNAN, S: Sinh n¨m 1888, nhμ ho¹t ®éng chÝnh trÞ vμ Nhμ n−íc
Ên §é, nhμ triÕt häc. §¹i sø Ên §é t¹i Liªn X« (1949-1952). Phã
Tæng thèng n−íc Céng hoμ Ên §é (1952-1962). Tõ 1962 - Tæng thèng
n−íc Céng hoμ Ên §é. ¤ng cßn lμ gi¸o s− triÕt häc cña nhiÒu tr−êng
§¹i häc ë Ên §é vμ n−íc ngoμi, gi¸o s− danh dù tr−êng §¹i häc Tæng
hîp L«m«n«xèp (Liªn X«) chuyªn ngμnh triÕt häc vμ t«n gi¸o Ên §é.
T
TAGO, T . (1861-1941): Nhμ v¨n lín, nhμ v¨n ho¸ lçi l¹c, nhμ yªu n−íc Ên
§é. Tago ®· tham gia rÊt tÝch cùc vμo cuéc ®Êu tranh cña nh©n d©n
Ên §é chèng l¹i sù x©m l−îc vμ thèng trÞ cña thùc d©n Anh. ¤ng
thμnh lËp vμ trùc tiÕp phô tr¸ch mét tr−êng ®¹i häc víi môc ®Ých
thùc hiÖn mét nÒn gi¸o dôc d©n téc, theo tinh thÇn nh©n ®¹o chñ
nghÜa. ¤ng ®· ®i nhiÒu n¬i ë trong n−íc ®Ó diÔn thuyÕt vμ s¸ng t¸c
th¬ v¨n ph¶n ®èi thùc d©n Anh. ¤ng göi th− cho Toμn quyÒn Anh ë
Ên §é ph¶n ®èi viÖc chÝnh quyÒn Anh ®· ®μn ¸p d· man phong trμo
n«ng d©n. ¤ng h¨ng h¸i ho¹t ®éng trong Héi nhμ v¨n tiÕn bé Ên §é.
Trong cuéc ®êi ho¹t ®éng vμ s¸ng t¸c cña m×nh, Tago ®· ®i
nhiÒu n−íc trªn thÕ giíi nh− NhËt, Anh, Mü, Ph¸p, Trung Quèc, ViÖt
Nam...
Tago ®· ®Ó l¹i cho nh©n lo¹i mét gia tμi v¨n häc ®å sé vμ quý gi¸
víi 52 tËp th¬, 42 vë kÞch, 12 cuèn tiÓu thuyÕt vμ nhiÒu c«ng tr×nh
667 hå chÝ Minh toμn tËp
nghiªn cøu.
Trong c¸c t¸c phÈm cña m×nh, Tago ®· kÞch liÖt lªn ¸n chñ nghÜa
thùc d©n Anh vμ tay sai cña chóng, ®ång thêi ph¶n ¸nh cuéc sèng
nghÌo khæ cña nh©n d©n vμ thøc tØnh hä ®øng lªn ®Êu tranh chèng
l¹i chóng. §¶ng Céng s¶n Ên §é gäi «ng lμ "ChiÕn sÜ thËp tù qu©n
chèng ph¸t xÝt" vμ G¨ng®i, l·nh tô cña phong trμo gi¶i phãng d©n téc
Ên §é, ®· coi «ng lμ "Ng−êi thÇy häc vÜ ®¹i, Ng−êi lÝnh g¸c vÜ ®¹i" cña
Ên §é.
TIT¤, Gi.B (1892-1980): Nhμ ho¹t ®éng chÝnh trÞ Nam T−, Tæng BÝ th−
§¶ng Céng s¶n Nam T− tõ n¨m 1936 vμ sau ®ã lμ Chñ tÞch Liªn
®oμn nh÷ng ng−êi céng s¶n Nam T−. Lμ ng−êi tæ chøc vμ l·nh ®¹o
cuéc kh¸ng chiÕn cña nh©n d©n Nam T− chèng ph¸t xÝt (1941-1945).
Tõ 1945, lμ ng−êi ®øng ®Çu ChÝnh phñ Nam T−; n¨m 1953, lμ Tæng
thèng n−íc Céng hoμ Nam T−, sau nμy lμ Chñ tÞch n−íc Céng hoμ x·
héi chñ nghÜa Liªn bang Nam T−. Lμ mét trong nh÷ng ng−êi s¸ng
lËp Phong trμo kh«ng liªn kÕt.
T¤ VÜNH DIÖN: Anh hïng qu©n ®éi. Trong ChiÕn dÞch §iÖn Biªn Phñ, khi
cïng ®ång ®éi kÐo ph¸o vμo trËn ®Þa, ph¸o bÞ ®øt d©y kÐo vμ r¬i vμo
t×nh thÕ hiÓm nghÌo, ®· lÊy th©n m×nh chÌn b¸nh ph¸o vμ anh dòng
hy sinh.
Kû niÖm 2 n¨m ChiÕn th¾ng §iÖn Biªn Phñ (7-5-1956), ®−îc
ChÝnh phñ truy tÆng danh hiÖu Anh hïng qu©n ®éi vμ Hu©n ch−¬ng
Qu©n c«ng h¹ng Hai.
T¤N §øC TH¾NG (1888-1980): Ng−êi x· Mü Hoμ H−ng, tØnh Long Xuyªn
(nay thuéc tØnh An Giang). N¨m 1910, lμm thî trong x−ëng m¸y cña
H¶i qu©n Ph¸p t¹i Sμi Gßn. N¨m 1912, tæ chøc cuéc b·i c«ng ë Nhμ
m¸y söa ch÷a tμu thuû Ba Son; sau ®ã bÞ lïng b¾t ph¶i trèn sang
Ph¸p, lμm thî m¸y trong H¶i qu©n Ph¸p.
N¨m 1919, «ng tham gia cuéc binh biÕn cña c«ng nh©n vμ thuû
thñ Ph¸p t¹i BiÓn §en nh»m chèng l¹i cuéc chiÕn tranh can thiÖp
ph¶n c¸ch m¹ng cña bän ®Õ quèc vμo n−íc Céng hoμ x«viÕt Nga.
N¨m 1920, trë vÒ n−íc, x©y dùng c«ng héi bÝ mËt t¹i Sμi Gßn -
Chî Lín vμ l·nh ®¹o cuéc b·i c«ng cña c«ng nh©n Ba Son th¸ng 8-
1925 th¾ng lîi. N¨m 1927, ®−îc cö vμo Ban chÊp hμnh Kú bé Nam
 668
Kú cña ViÖt Nam Thanh niªn c¸ch m¹ng ®ång chÝ Héi. Cuèi n¨m
1929, bÞ thùc d©n Ph¸p b¾t, kÕt ¸n 20 n¨m khæ sai, ®Çy ra C«n §¶o.
C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m (1945) thμnh c«ng ®−îc chÝnh quyÒn
c¸ch m¹ng ®ãn vÒ, «ng tham gia ngay vμo cuéc chiÕn ®Êu cña ®ång
bμo Nam Bé chèng thùc d©n Ph¸p.
Tõ n¨m 1955, «ng lμ Chñ tÞch Uû ban Trung −¬ng MÆt trËn Tæ
quèc ViÖt Nam. Tõ n¨m 1960, lμ Phã Chñ tÞch n−íc ViÖt Nam D©n
chñ Céng hoμ. Sau khi Chñ tÞch Hå ChÝ Minh t¹ thÕ, ®−îc cö lμm
Chñ tÞch n−íc vμ gi÷ chøc vô ®ã cho tíi khi qua ®êi. ¤ng ®· ®−îc
tÆng th−ëng Hu©n ch−¬ng Sao Vμng vμ nhiÒu Hu©n ch−¬ng cao quý
kh¸c.
TèNG KH¸NH LINH (1893-1981): Nhμ ho¹t ®éng chÝnh trÞ næi tiÕng cña
Trung Quèc, xuÊt th©n trong mét gia ®×nh ®¹i t− s¶n hä Tèng (mét
trong 4 dßng hä cã thÕ lùc nhÊt ë Trung Quèc). Du häc t¹i Mü tõ 1908
®Õn 1913. Sau khi tèt nghiÖp tr−êng §¹i häc Wesley (Mü) vÒ n−íc,
lμm Th− ký cho T«n Trung S¬n. Th¸ng 10-1915 kÕt h«n víi T«n
Trung S¬n t¹i T«ki« (NhËt). Sau khi T«n Trung S¬n mÊt (3-1925), bμ
l·nh ®¹o c¸nh t¶ cña Quèc d©n ®¶ng ®Êu tranh kiªn quyÕt víi ph¸i
h÷u do T−ëng Giíi Th¹ch cÇm ®Çu. N¨m 1932, lμ Chñ tÞch Liªn minh
b¶o vÖ nh©n quyÒn cña Trung Quèc, tõng b¶o vÖ vμ gióp ®ì nhiÒu
®¶ng viªn céng s¶n vμ nh©n sÜ yªu n−íc. Trong thêi kú kh¸ng chiÕn
chèng NhËt, ®· gióp ®ì rÊt nhiÒu cho Qu©n gi¶i phãng. N¨m 1948,
t¹i Héi nghÞ HiÖp th−¬ng ChÝnh trÞ lÇn thø nhÊt ®−îc bÇu lμ Phã Chñ
tÞch ChÝnh phñ nh©n d©n Trung −¬ng.
Sau khi n−íc Céng hoμ Nh©n d©n Trung Hoa thμnh lËp, bμ ®−îc
giao nhiÒu chøc vô quan träng: Chñ tÞch danh dù Héi liªn hiÖp phô
n÷ Trung Quèc, Chñ tÞch Uû ban b¶o vÖ nhi ®ång Trung Quèc, Chñ
tÞch Uû ban hoμ b×nh khu vùc ch©u ¸ vμ Th¸i B×nh D−¬ng cña Trung
Quèc, Phã Chñ tÞch n−íc Céng hoμ Nh©n d©n Trung Hoa. Ngμy 15-5-
1981, 15 ngμy tr−íc khi qua ®êi, bμ ®−îc kÕt n¹p vμo §¶ng Céng s¶n
Trung Quèc.
Víi Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, bμ lμ ng−êi b¹n quen biÕt tõ n¨m
1924 ë Qu¶ng Ch©u, ®· gióp Chñ tÞch ch¾p nèi ®−îc liªn l¹c víi tæ
chøc n¨m 1933 ë Th−îng H¶i.
T¤NXT¤I, L.N. (1828-1910): Mét trong nh÷ng nhμ v¨n vÜ ®¹i nhÊt cña thÕ
giíi vμ cã ¶nh h−ëng rÊt lín ®èi víi sù ph¸t triÓn cña nÒn v¨n häc
669 hå chÝ Minh toμn tËp
Nga vμ v¨n häc thÕ giíi.
T«nxt«i lμ nghÖ sÜ, nhμ t− t−ëng vμ nhμ thuyÕt gi¸o vÜ ®¹i cña
nh©n d©n Nga nöa cuèi thÕ kû XIX vμ ®Çu thÕ kû XX. Tuy xuÊt
th©n tõ mét gia ®×nh quý téc, nh−ng do gÇn gòi víi n«ng d©n lao
®éng, «ng ®· ®o¹n tuyÖt víi nh÷ng t− t−ëng cña giai cÊp xuÊt th©n.
C¸c t¸c phÈm cña «ng ®· nãi lªn ®−îc nh÷ng t− t−ëng, t©m tr¹ng
cña hμng triÖu n«ng d©n Nga tr−íc n¨m 1905, ph¶n ¸nh ®−îc lßng
c¨m thï, ý chÝ muèn gi¶i phãng m×nh khái qu¸ khø cña hä. ¤ng ®·
kÞch liÖt tè c¸o trËt tù Nhμ n−íc, trËt tù kinh tÕ - x· héi, x©y dùng
trªn c¬ së cña sù n« dÞch vμ bãc lét quÇn chóng lao ®éng, phÉn né
c«ng kÝch giai cÊp thèng trÞ, v¹ch trÇn bÊt c«ng cña toμ ¸n Nga hoμng
vμ tÝnh chÊt gi¶ nh©n gi¶ nghÜa cña ®¹o ®øc t− s¶n.
Tuy cßn cã nh÷ng h¹n chÕ trong thÕ giíi quan, nh−ng V.I. Lªnin
®· ®¸nh gi¸ T«nxt«i lμ "TÊm g−¬ng ph¶n chiÕu c¸ch m¹ng Nga". "Di
s¶n cña «ng cã c¸i kh«ng ch×m vμo dÜ v·ng, cã c¸i thuéc vÒ t−¬ng lai".
TRÇN PHó (1904-1931): Mét c¸n bé −u tó cña §¶ng ta, nguyªn Tæng BÝ
th− ®Çu tiªn cña §¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng (1930).
N¨m 1925, TrÇn Phó tham gia s¸ng lËp Héi Phôc ViÖt - tæ chøc
tiÒn th©n cña T©n ViÖt c¸ch m¹ng §¶ng. N¨m 1926, tham gia líp
huÊn luyÖn c¸n bé c¸ch m¹ng ë Qu¶ng Ch©u (Trung Quèc) do Chñ
tÞch Hå ChÝ Minh tæ chøc. Sau ®ã ®−îc cö sang häc t¹i Tr−êng ®¹i häc
Ph−¬ng §«ng (Liªn X«). N¨m 1930, vÒ n−íc vμ ®−îc bæ sung vμo Ban
ChÊp hμnh Trung −¬ng §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam.
XuÊt ph¸t tõ nh÷ng nguyªn lý cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin, trªn
c¬ së nh÷ng t− t−ëng, quan ®iÓm cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, ®ång chÝ
®· khëi th¶o LuËn c−¬ng c¸ch m¹ng t− s¶n d©n quyÒn. B¶n LuËn
c−¬ng nμy ®· ®−îc Héi nghÞ Trung −¬ng (10-1930) th«ng qua. Còng
t¹i Héi nghÞ nμy, ®ång chÝ ®−îc bÇu lμm Tæng BÝ th− ®Çu tiªn cña
§¶ng.
Ngμy 19-4-1931, TrÇn Phó bÞ thùc d©n Ph¸p b¾t vμ ngμy 6-9-
1931 hy sinh trong nhμ tï .
TUR£, X. (1922-1984): Lμ ng−êi l·nh ®¹o cuéc ®Êu tranh giμnh ®éc lËp d©n
téc ë Ghinª, mét trong nh÷ng ng−êi s¸ng lËp Liªn ®oμn d©n chñ ch©u
 670
Phi (thμnh lËp ë Bamac« n¨m 1946) vμ lμ Phã Chñ tÞch Liªn ®oμn,
tõng lμm Tæng BÝ th− §¶ng d©n chñ Ghinª. N¨m 1955, lμ thÞ tr−ëng
thμnh phè C«nacri vμ lμ nghÞ sÜ Ghinª trong Quèc héi Ph¸p (1956).
N¨m 1957, «ng lμ Phã Chñ tÞch Héi ®ång ChÝnh phñ Ghinª, nghÞ sÜ
cña §¹i héi ®ång T©y Phi thuéc Ph¸p. N¨m 1958, «ng lμ Thñ t−íng
ChÝnh phñ n−íc Céng hoμ Ghinª, sau ®ã lμ Tæng thèng n−íc nμy.
U
XUC¸CN¤, A. (1901-1970): Nhμ ho¹t ®éng chÝnh trÞ vμ Nhμ n−íc cña
U NU: Sinh n¨m 1907, nhμ ho¹t ®éng chÝnh trÞ MiÕn §iÖn. Lμ thμnh viªn
§¶ng Tabin, mét ®¶ng ®Êu tranh ®ßi ®éc lËp cho MiÕn §iÖn tõ n¨m
1933; lμ Bé tr−ëng Ngo¹i giao (1943-1945). Tõ 1948-1956, 2-1957,
1958, 1960-1962 lμ Thñ t−íng ChÝnh phñ. Lμ ng−êi tham gia s¸ng
lËp Phong trμo kh«ng liªn kÕt.
V XTALIN, I.V. (1879-1953): Mét trong nh÷ng nhμ ho¹t ®éng næi tiÕng cña
V¤R¤SILèP, K.E. (1881-1969): Nhμ ho¹t ®éng næi tiÕng cña §¶ng Céng
s¶n vμ Nhμ n−íc Liªn X«, nguyªn so¸i Liªn X«. V«r«silèp gia nhËp
§¶ng X· héi - d©n chñ Nga tõ n¨m 1903 vμ ®øng vÒ phÝa nh÷ng
ng−êi b«nsªvÝch. Trong nh÷ng ngμy C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi,
V«r«silèp l·nh ®¹o khëi nghÜa ë §«nb¸t. Sau ®ã ®· chØ huy nhiÒu mÆt
trËn chiÕn ®Êu b¶o vÖ ChÝnh quyÒn X«viÕt.
¤ng ®· gi÷ nhiÒu chøc vô quan träng cña §¶ng vμ Nhμ n−íc
Liªn X«: Uû viªn §oμn Chñ tÞch Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng §¶ng
Céng s¶n Liªn X«, Uû viªn nh©n d©n phô tr¸ch qu©n sù vμ h¶i qu©n
(1925), Uû viªn Bé ChÝnh trÞ (1926), Uû viªn nh©n d©n quèc phßng
Liªn X« (1934-1940), Phã Chñ tÞch Héi ®ång Uû viªn nh©n d©n Liªn
X« (1940), Uû viªn Héi ®ång quèc phßng Nhμ n−íc (1941-1945), Phã
Chñ tÞch Héi ®ång Bé tr−ëng (1946), Chñ tÞch §oμn Chñ tÞch X«viÕt
tèi cao Liªn X« (1953-1960).
VRANGHEN, P.N. (1878-1928): T−íng trong qu©n ®éi Nga hoμng, mét phÇn
tö qu©n chñ cuång nhiÖt. Trong thêi kú vò trang can thiÖp cña n−íc
ngoμi vμ néi chiÕn ë Liªn X«, Vranghen lμm tæng t− lÖnh c¸c lùc
l−îng vò trang b¹ch vÖ miÒn nam n−íc Nga (1920). Sau khi bän nμy
bÞ Hång qu©n ®¸nh tan ë B¾c TavrÝch vμ Cr−m, Vranghen ®· ch¹y ra
n−íc ngoμi.
X
X£§ENBAN, Iu: Sinh n¨m 1916, nhμ ho¹t ®éng chÝnh trÞ M«ng Cæ; n¨m
671 hå chÝ Minh toμn tËp
940 ®−îc bÇu vμo Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng §¶ng Nh©n d©n c¸ch
m¹ng M«ng Cæ, tõ 1943 ®−îc bÇu vμo Bé ChÝnh trÞ, lμ Tæng BÝ th−
§¶ng tõ n¨m 1952. VÒ chÝnh quyÒn, tõng gi÷ c¸c chøc vô: Bé tr−ëng
Bé Tμi chÝnh, Phã Tæng t− lÖnh phô tr¸ch c«ng t¸c chÝnh trÞ Qu©n ®éi
c¸ch m¹ng nh©n d©n M«ng Cæ, Phã Thñ t−íng ChÝnh phñ, Chñ
nhiÖm Uû ban khoa häc nhμ n−íc, Chñ tÞch Héi ®ång Bé tr−ëng n−íc
Céng hoμ Nh©n d©n M«ng Cæ.
In®«nªxia. ¤ng lμ mét trong nh÷ng ng−êi s¸ng lËp §¶ng Quèc d©n
In®«nªxia (1927); lμ Chñ tÞch §¶ng In®«nªxia (1932); Tæng thèng
n−íc Céng hoμ In®«nªxia (1945-1965). Lμ mét trong nh÷ng ng−êi ®Ò
x−íng triÖu tËp Héi nghÞ B¨ng®ung (1955) vμ lμ mét trong nh÷ng
ng−êi s¸ng lËp Phong trμo kh«ng liªn kÕt.
§¶ng Céng s¶n vμ Nhμ n−íc Liªn X« (cò). N¨m 1898, gia nhËp §¶ng
C«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga råi trë thμnh ®¶ng viªn b«nsªvÝch
sau §¹i héi lÇn thø II cña §¶ng.
Thêi kú chuÈn bÞ tiÕn hμnh cuéc C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa
Th¸ng M−êi Nga, Xtalin lμ Uû viªn trong Trung t©m qu©n sù c¸ch
m¹ng.
Thêi kú n−íc ngoμi vò trang can thiÖp vμ néi chiÕn, Xtalin lμ Uû
viªn Héi ®ång Qu©n sù c¸ch m¹ng. N¨m 1922, lμ Tæng BÝ th− Ban
ChÊp hμnh Trung −¬ng §¶ng Céng s¶n (b) Nga.
Trong chiÕn tranh b¶o vÖ Tæ quèc (1941-1945) lμ Chñ tÞch Uû
ban Quèc phßng vμ lμ Uû viªn nh©n d©n Bé Quèc phßng Liªn X«,
Tæng T− lÖnh tèi cao c¸c lùc l−îng vò trang Liªn X«. ¤ng cßn lμ t¸c
gi¶ cña nhiÒu t¸c phÈm lý luËn.