Matematyka, KrDZFr

Funkcje cyklometryczne
6



Funkcje cyklometryczne definiujemy jako funkcje odwrotne do funkcji trygonometrycznych. Jednak by
funkcja bya odwracalna, musi by bijekcj. Std konieczne bd takie zaoenia o dziedzinach
funkcji trygonometrycznych, aby dla kadej z nich moliwe byo wyznaczenie odwzorowania

.

Funkcja
Niech 0

1 , -, () .
Wwczas istnieje

, - 0

1,

() .

Definicja
Funkcja jest funkcj odwrotn do funkcji , gdzie 0

1 tzn.

0

1 .



Dziedzin funkcji () jest przedzia ... zbiorem wartoci ., tzn.



Jej wykres jest symetryczny do wykresu funkcji , 0

1 wzgldem prostej .

Wasnoci:







Matematyka, KrDZFr
Funkcje cyklometryczne
7


Przykad. Okreli dziedzin i zbir wartoci funkcji () ( ) .










Przykad. Rozwiza: a)

b) ( )

Funkcja
Niech , - , -, () .
Wwczas istnieje

, - , -,

() .

Definicja
Funkcja jest funkcj odwrotn do funkcji , gdzie , -, tzn.

, - .

Wykres









Matematyka, KrDZFr
Funkcje cyklometryczne
8


Dziedzin funkcji () jest przedzia .., zbiorem wartoci .. tzn.


Jej wykres jest symetryczny do wykresu funkcji , , - wzgldem prostej .
Wasnoci:







Przykad. Rozwiza nierwno .

Funkcja
Niech .

/ , ()
Wwczas istnieje

/,

()

Definicja
Funkcja jest funkcj odwrotn do funkcji , gdzie .

/, tzn.

.

/

Wykres









Matematyka, KrDZFr
Funkcje cyklometryczne
9



Dziedzin funkcji () jest zbir .. , zbiorem wartoci przedzia tzn.


Jej wykres jest symetryczny do wykresu funkcji , .

/ wzgldem prostej i jest

ograniczony asymptotami poziomymi o rwnaniach:

.

Wasnoci:












Przykad. Wyznaczy dziedzin funkcji ()

(( )).









Funkcja
Niech ( ) , ()
Wwczas istnieje

( ),

()

Definicja
Funkcja jest funkcj odwrotn do funkcji , gdzie ( ), tzn.

( )

Dziedzin funkcji () jest zbir , zbiorem wartoci przedzia ( ), tzn. oraz
. Jej wykres jest symetryczny do wykresu funkcji , ( )wzgldem
prostej i jest ograniczony asymptotami poziomymi o rwnaniach: , .
Matematyka, KrDZFr
Funkcje cyklometryczne
10





Wasnoci:









Przykad. Narysowa wykres funkcji () |

()

|, okreli jej dziedzin i zbir wartoci:

Matematyka, KrDZFr
Funkcje cyklometryczne
11


Zadania

1) Obliczy:
a) 3 arcctg ) 1 ( arctg 4 0 arccos 2 ) 1 arcsin( 2 + + ,
b) ( ) ( ) 0 arctg cos arcsin 4 ,
c)
|
|
.
|

\
|
|
.
|

\
|
+
2
1
arccos
2
3
arcsin 3 cos .

2) Rozwiza rwnania:
a) ( ) b) ( ())

c) (

d) ,

()- e) |.

/|

f) | |

3) Rozwiza nierwnoci:
a) .

// b) 0.

1
c) (

)

d) | ( )|
e) (

f) ,( )- .

/

4) Wyznaczy dziedzin funkcji:
) () ( ) b) () ( )
c) () 0(

1 d) () ,

( )-
e) () [

())]

5) Wyznaczy zbir wartoci funkcji:
a) () ( ) b) () || c) () ()

6) Narysowa wykresy:
a) () b) || c) || | | d) ||

7) Narysowa wykresy oraz sprawdzi wasnoci relacji:
a) *( )

(|| ||) + b) 2( )

3
c) 2( )

3 d) {( )

||

[(

)]
}