Kemal Comakli:Sablon 25.08.

2011 17:02 Page 43

Makale

Scak Su retimi iin Baca Gaz Atk Enerjinin Kullanm

Yrd. Do.Dr. Kemal OMAKLI Meryem TERHAN

Abstract:
ZET
Bu almada merkezi stma sistemi kazan bacalarndan atlan kayp enerjinin geri kazanm ve geri kazanlan bu enerjinin kullanm potansiyelinin aratrlmas amalanmtr. Bu amala Atatrk niversitesi Istma Sistemi, yllk doalgaz yakt sarfiyatlarndan yararlanlmtr. Kazanlardan yaklak 180Cde kan baca gazlarnn =1,15 hava fazlalk katsaysndaki kayp enerjileri, aylk ve yllk hesaplanmtr. Yaplan hesaplamalar sonucunda kazan bacalarndan atmosfere atlan s miktar ortalama yllk 3.75x107 MJ olarak bulunmutur. Baca gaz kayp oran ise ortalama % 8,87 civarnda hesaplanmtr. Baca gazndaki kayp enerjinin sistemde geri kullanmnn kazan verimini artraca, yakt tasarrufu salayaca ve bu kayp enerjiden mahal stmasnda ve scak su eldesinde yararlanlabilecei tespit edilmitir. Bunun iin birka yntem nerilmi, bu yntemlerin uygulanabilirlii aratrlmtr. Bu yntemlerden birisi de scak su eldesidir. Her bir yntem iin sistem verileri kullanarak hesaplamalar yaplm ve 50Cye soutulmu baca gazndan enerji geri kazanm potansiyeli hesaplanmtr. Yaplan hesaplamalar neticesinde bir ylda 4.14x105 m3 yakt tasarrufu yaplabilecei hesaplanmtr. Anahtar Kelimeler: enerji verimlilii, enerji geri kazanm, baca gaz kayplar, scak su eldesi
In this study, the recovery of energy losses taken from the flue gas of the central heating system and the researched of using potential of recovered this energy was aimed. For this purpose, Atatrk University Heating System was benefited by annual natural gas fuel consumption. The energy losses yearly and monthly of flue gases exited from boilers at 180C were calculated for =1,15 air excess coefficient. As a result of the calculations, the amount of heat thrown into the atmosphere was found annual average 3.75x107 MJ. Flue gas energy loss rate was calculated average 8,87%. The energy losses of flue gas back to use in system will be provided fuel savings and increased boiler efficiency and taken advantage of this energy losses in local heating and obtained hot water. For this purpose, several methods were proposed, applicability of these methods were investigated. One of these methods is obtaining hot water. Using of system data calculations were made for each method and were calculated potential of recovered energy from flue gas cooled at 50C. As a result of calculations it was concluded that fuel savings could be made 4.14x105 m3 per a year.

1. GR lkemizde enerji ihtiyac, nfus artna ve sanayideki gelimelere paralel olarak her geen gn artmakta ve enerji kaynaklar bu ihtiyac karlayamamaktadr. Enerji talebinin ounu ithalatla karlayan lkemizde bu durumun kalknma ve sanayilemede bir engel oluturmamas iin enerjinin verimli kullanlmas nemli hale gelmitir. Enerji verimlilii; enerji girdisinin retimdeki paynn azaltlmas, ayn retimin daha az enerji tketerek gerekletirilmesidir. Baka bir deyile enerji verimlilii; binalarda yaam standard ve hizmet kalitesinin, endstriyel ilemlerde ise retim kalitesi ve miktarnn dne yol amadan enerji tketiminin azaltlmasdr[1]. Gnmzde, enerji kaynaklarnn kullanm giderek nem kazanmaktadr. zellikle Trkiye gibi hzla gelimekte olan lkelerde enerji ihtiyac da giderek artmaktadr. Geleneksel yaktlarn kulla-

Key Words:
energy efficiency, energy recovery, flue gas losses, obtaining hot water

43

Kemal Comakli:Sablon 25.08.2011 17:02 Page 44

Makale

nm ekilleri kendi ilerinde farkllklar gsterdii gibi gerek evreye olan olumsuz etkileri gerekse rezervlerinin azalmas sonucunda alternatif enerji kaynaklarna ynelmek zorunda kalnmtr [2]. Enerjinin daha etkili ve verimli bir ekilde kullanlmasna bugn iin alternatif bir enerji kayna olarak yaklalmaktadr. zellikle enerji tketimi yksek olan tesislerde, enerjinin verimli kullanlmas enerji maliyetini drebilecei gibi, kayp enerjiyi geri kazanmak iin yaplan sistemlerin maliyetlerini de en aza indirmi olacaktr. Ayrca fosil yakt yaklan sistemlerde enerji dnm srasnda, evreye atlan zararl emisyonlarn minimum miktarda olmas evreyi de daha az kirletecektir [3]. Bugn birok lkede endstriyel enerji tketiminin yaklak %26s scak gazlar ve svlar eklinde atlarak kaybolmaktadr. Bu kayp enerji atk s geri kazanmyla nemli lde azaltlabilir. Enerji fiyatlarndaki art s geri kazanm ekipmanlarnn yatrmlarn karl ve ounlukla birka ayla birka yl arasnda deien ksa srelerde kendini geri der hale getirmitir. Bu imkndan yararlanmak iin uygun ve etkili bir s geri kazanm sisteminin gelitirilmesi nem tamaktadr [4]. Gemi dnemlerde yatrm politikas olarak yatrm maliyeti az iletme maliyeti yksek sistemler tercih edilmitir. Dolays ile mevcut sistemlerin pek ounda nemli lde s geri kazanma potansiyeli mevcuttur. Bu potansiyeli deerlendirmek zere kurulacak aktif s geri kazanma sistemlerinde ou zaman yatrm geri deme sreleri yukarda sz edilen makul sreler ierisinde kalabilmektedir [5]. Endstriyel ilemler asndan bakldnda verimlilii artrc almalar yakttan tasarruf salar, kaynaklarn verimli kullanmna ve evre kirliliinin azaltlmasna nemli katkda bulunurlar. Enerji verimliliinin arttrlmas, sl kayp yerlerinin ve miktarlarnn belirlenmesi ile mmkndr [6]. Sanayi tipi bir kazanda kazan verimi %75 civarnda, kayp enerji ise borulardan oluan kayplar, radyasyon ve konveksiyon kayb, scak baca gaz kayplar olup %25 oranndadr [7].

Baca gaz ierisindeki kompozisyonlar baca gaz s kaybnda nemli bir rol oynamaktadr. Bu kompozisyonlar; Su buhar iermeyen kuru baca gazlarnn atlmasyla oluan s kayb, Scak su buharnn ierdii snn atlmasyla oluan s kayb, CO ve is gibi tamamlanmam yanma rnleri ve yanmam yakt, olarak snflandrlabilir [8]. Geleneksel bir buhar kazannda retilen enerjinin yaklak %1620 kadar baca gazlaryla sistemden ayrlr. Bu orann ok yksek olmas nedeniyle s geri kazanm sistemlerindeki gelimeler iin baca kayplar zerinde durulmaldr [7]. Baca gaz s kayplarn azaltmak iin yaplmas gereken unlardr: deal hava fazlalk katsaysnn zerinde olan hava fazlaln nlemek, Is transfer yzeylerini temiz tutmak, Ekonomizr veya rekperatr kullanarak baca gaz ssn besleme suyu veya yanma havas stmada kullanmak, Hava filtresini belirli dnemlerde kontrol etmek [8]. Kayp enerji, kayp sy geri kazanma tertibatlaryla azaltlr. Ekonomizerler ve hava n stclar, kayp sy geri kazanma ekipmanlar olup ekonomizerler sadece kazanlarda kullanlrken hava n stclar ise kazan ve ocaklarn her ikisinde de kullanlr. Kayp sy geri kazanma da byk bir potansiyele sahiptirler [9]. Enerji retim sistemlerindeki baca atk slarnn en yksek verimde geri kazanlp kullanmn salayarak %25-35 yakt tasarrufu gaz yaktl sistemlerde gerekletirilebilir [10]. Kazanlarda Enerji Denklii Kazanlarda enerji denklii aadaki gibidir (ekil 1). . . . . EY = ES + EB + EK (1)

44

Kemal Comakli:Sablon 25.08.2011 17:02 Page 45

Makale

Burada Ey yakt enerjisi olup yaktn alt sl deeri ile aadaki formlle hesaplanr. . . EY = mY x Hu (2)

Baca gazlar gizli s kayb; baca gazlarnda bulunan su buharnn tad sdan meydana gelen kayptr. Bu kayp enerjiyi geri kazandrmak iin baca gazlar i noktas scakl altna kadar drlp buhar youturulur ve elde edilen s sistemde kullanlr. Aadaki gibi hesaplanabilir. _ . EH2O = NH2O x hfg (5) Baca gaz scakl yakt cinsi ve yakt bileenlerine baldr. Kkrt ve kkrtl bileikler ieren yaktlarda baca gaz scakl 180C altna drlmemeli, aksi takdirde kkrt havann iindeki oksijen ve hidrojenle birleerek slfrik asit oluturur. Doalgaz iinde kkrt bulunmadndan doalgaz ile alan cihazlarda baca gaz scakl 56Cye kadar drlebilir. Bunun iin youmal kazanlar kullanlmaktadr. Youmal kazanlarda youma kabnn iinden geen yksek scaklktaki baca gaznn enerjisinden yararlanlarak bir enerji temini salanr. Bu enerji ilave olarak stma devresine veya scak kullanm suyu devresinde kullanlabilir. Enerjisi alnan baca gaznn scakl 56Cye kadar drlebildiinden youmal kazan sistemlerinde kazan verimleri daha yksek seviyelere kmaktadr [12]. Eksik yanma kayb; yakt tamamen yandnda, ierisindeki karbon (C), karbondioksite (CO2), hidrojen (H2) su buharna (H2O), kkrt (S) kkrt dioksite (SO2) dnmektedir. Tam yanma halinde; C + O2 2H2 + O2 S + O2 CO2 + 8113 Kcal/kg-C 2H2O + 34650 Kcal/kg-H SO2 + 2250 Kcal/kg-S (6) (7) (8)

ekil 1. Kazanlarda enerji denklii

Kazanda suya aktarlan enerji; . ES = mS x CP x (TS, TS,G) (3)

Denklemdeki Ek = Qk olup, kazan yzeylerinden evreye olan s kayplarn gstermektedir. Genellikle %0,5-1 civarndadr [11]. Kazanlarda meydana gelen enerji kayplarn ikiye ayrabiliriz. Bunlar; Kazan d yzeylerinde oluan s kayb Baca gaz s kayb dr. Kazan bacalarnda s kayb eittir: Duyulur s kayb Gizli s kayb Eksik yanma kayb Baca gazlar duyulur s kayb; baca gaz scaklndan ileri gelen kayptr. Aada verilen formlle hesaplanr. . EBACA = ni x Cpi x (TBACA TO)
N =1

Eksik yanma halinde ise; 2C + O2 2CO + 2467 Kcal/kg-C (9)

(4)

Buradan da grlebilecei gibi, yetersiz oksijen sonucu karbonun karbondioksite dnemeden, kar-

45

Kemal Comakli:Sablon 25.08.2011 17:02 Page 46

Makale

bon monoksit halinde kalmasyla kaybedilen enerji miktar %70 mertebesinde olmaktadr. Bu kaygyla, mkemmel yanmann salanmas iin, genel bir kural olarak yakta verilen hava belirli oranda artrlmaktadr. Yakt cinsine bal olarak deien bu katsaynn gereinden az olmas halinde; Karbon monoksit olumakta, retilen enerji azalmakta, slilik balamakta, Yanma verimi dmekte, Sz konusu hava fazlalk katsaysnn gereinden fazla olmas halinde ise; Karbon monoksit azalrken, Yanmaya itirak etmeyen hava ocakta stlarak bacadan atlmakta, Yanma bozulmakta Yanma verimi dmekte dir [13]. Yanma odasnda ateleme artlarndan ileri gelen yanmam gazlar nedeniyle sl kayp baca gaz iinde bulunan CO, hidrokarbondan meydana gelmektedir. Yanmam gazlar nedeniyle sl kayp, byk yanma odas, sekonder hava kullanm yan taraftan hava fleme ve yanma gazlarnn girdapl (trblansl) hareketleri ile azaltlabilir [14]. Geleneksel bir buhar kazannda retilen enerjinin yaklak olarak %16-20 kadar baca gazlaryla sistemden ayrlr. Baca gazlarndan atk snn geri kazanm, bu orann ok yksek olmas nedeniyle s geri kazanm sistemlerindeki gelimeler iin en byk adaydr. Bu s kaybn geri kazanmak iin birok s geri kazanm cihaz kullanlabilir [7]. Ekonomizerler ve hava n stclar, kayp sy geri kazanma ekipmanlar olarak endstride kullanlr Ekonomizerler sadece kazanlarda kullanlrken hava n stclar, kazanlarn ve ocaklarn her ikisinde de kullanlr. Besleme suyu veya yakma havas, ekonomizer veya hava n stcsndan geen baca gazndaki kayp sy emdii iin toplam verimde nemli bir art salanr [9].

Kazan terk eden duman gazlarnn scaklnn kazandaki suyun doyma scaklndan daha yksek olmas s geii iin arttr. Is geiinin pratik ve ekonomik olabilmesi iin su ile duman gaz scaklklar arasndaki fark eski yaklamda 100 ile 150C iken, gnmzde bu fark 50 ile 75Clere kadar indirilebilmektedir. Bu duruma herhangi bir nlem alnmazsa buhar kazanlarnda baca gaz 200 ile 350C arasnda bir deerde dar atlmaktadr. Aradaki bu farktan yararlanmak iin su stclar yani ekonomizerler kullanlr. Ekonomizerde baca gazlar kanatl borulardan oluan bir s deitirgecinde soutularak, slar kazana giden besi suyuna aktarlr. Bylece dar atlan s geri dndrlm veya kazanlm olur [5,15]. Youmal ekonomizerler, kazandan kan baca gaznn enerjisini geri kazandran s deitiricileridir. Bu sistemlerde baca gaz scakl su buharnn ilenme noktasnn altna drlr. Duyulur ve gizli snn her ikisi de baca gazlarndan geri kazanlr ve kazann termal verimlilii gzle grlr ekilde artar. Gnmzde youmal ekonomizerlerin gaz yaktl sistemlerde kullanm daha yaygnlamtr. nk dier yaktlara oranla doalgazda youma daha az koroziftir ve yanma rnlerindeki nem miktar daha fazla olduu iin enerji verimlilii daha yksektir. Youmal s deitiricilerinin yzeylerindeki korozyon zerinde durulmas gereken nemli bir problemdir ve bunun iin paslanmaz elik, teflon kaplamal ve cam s deitiricileri kullanlr [16]. Hava stclar; s, buhar veya g retim tesislerin de kazandan kan baca gazlar zerinde bulunan snn bir blmn geri kazanmak amacyla kullanlrlar. Geri kazanlan bu s, kazanda yakma havas olarak kullanlan taze havaya verilebilecei gibi tesiste stma, piirme, kurutma vb. amalar iin kullanlacak havaya da verilebilir. Hava stcs uygulama alanlar unlardr: Kazan yakma havasnn n stlmasnda, Kazan dairesine yakn bir mahallin stlmasnda, Tesiste stma, piirme ve kurutma vb. gibi amalar iin kullanlacak scak havann n stlmasnda veya stlmasnda [17].

46

Kemal Comakli:Sablon 25.08.2011 17:02 Page 47

Makale

Ekonomizerlerde olduu gibi hava stclarnda da baca gazlar bir miktar daha soutularak hem daha fazla yakt ekonomisi, hem de yakma havasnn stlmas ile ocakta daha iyi bir yanma salanr. Yaklak olarak havann her 50C fazladan stlmas, yaktta %2,5 deerinde bir ekonomi salar [18]. Yntem Bu almada Atatrk niversitesi stma sistemindeki kazan bacalarndan enerji geri kazanm ve kazanlan bu enerjinin kullanm potansiyeli aratrlm, bu maksatla elde edilen veriler zerinden yaplan hesaplamalarda matlab bilgisayar program kullanlmtr. Atatrk niversitesi stma sisteminde yakt olarak doalgaz kullanlmaktadr. Istma sisteminin 2006, 2007 ve 2008 yllarndaki gnlk doalgaz yakt tketim verilerinin ortalamas alndnda yllk toplam yakt tketiminin, 12 276 151 m3 olduu hesaplanmtr. Ayrca ekil 2de 2007 ylnda tketilen aylk yakt miktarlar grafiksel olarak verilmitir.
izelge 1. Erzuruma gelen gazn kimyasal ierii ve hacimsel yzde deerleri

Hesaplamalarda kullanlan yaktn kimyasal ierii iin PALEN A..nin Erzuruma gelen doalgazda yapt lmler dikkate alnm ve izelge 1de ortalamalar gsterilmitir. Alnan bu verilere gre doalgazn kapal forml, C1,0548 H4,0456 N0,0464 O0,0088 olarak hesaplanmtr. Kapal forml oluturulan yaktn farkl hava fazlalk katsaylarndaki tam yanmas sonucu oluan baca gaz miktarlar ve baca gazlarnn mol oranlar, baca scaklna bal olarak molar zgl slar hesaplanmtr. izelge 2de grld gibi baca gaz kayp enerjisi, baca gaz scaklyla doru orantl olarak artmaktadr. Artan baca gaz scakl ile duyulur baca gaz kayp enerjisi art gsterirken baca gazndaki su buharndan kaynaklanan baca gaz gizli kayp enerjisi, deimemektedir. nk bu baca gaz kayb, baca gazndaki su buhar miktaryla doru orantldr. Yzde baca gaz gizli s kayb, artan baca gaz scaklna ramen gittike azalmaktadr. Bunun sebebi hava fazlalk katsaysnn artmasdr. Hava fazlalk katsays, baca gazndaki su buhar miktaryla ters orantldr. izelge 3te ise 2007 yl aylk yakt tketimler verileri kullanlarak 1800C baca scaklnda =1,05 hava fazlalk katsaysndaki baca kayplar verilmitir.

ekil 2. Atatrk niversitesi stma sisteminin 2007 ylndaki yakt sarfiyatlar(m3)

47

Kemal Comakli:Sablon 25.08.2011 17:02 Page 48

Makale

Hava fazlalk katsaysyla baca gaz miktar, oksijen ve azot miktarlar doru orantlyken, su buhar ve karbondioksit miktarlar ters orantl olarak deimektedir (ekil 3).

izelge 2. Atatrk niversitesi stma sisteminin ortalama yakt tketimine gre baca kayplar

ekil 3. Hava fazlalk katsaysna gre baca gaz bileenleri mol oranlarnn deiimi

izelge 3. Atatrk niversitesi stma sisteminin 2007 yl aylk yakt tketimlerine gre baca kayplar (=1,05 ve Tbaca=180C)

Kazan verimi ise baca gaz scaklyla ters orantl olarak deimektedir. yle ki, baca gaz scaklyla beraber baca gaz s kayplar artmakta, kayplarn artmasyla kazandan elde edilen verim dmektedir. Ayrca hava fazlalk katsaysnn artmas, toplam baca gaz miktarn artrmakta ve buna bal olarak duyulur baca gaz s kaybndaki art kazan verimini drmektedir. Baca gaz kayp slar, baca gaznn soutulmasyla ve baca gazndaki su buharnn youturulmasyla byk bir ksm geri kazanlabilir. Baca gazndaki su buharnn youmas iin ilenme noktas scaklnn altna kadar soutulmas gerekir. Deniz seviyesinden ykseklii 1859 m olan Erzurumun atmosfer basnc 80,90 kPa dr. =1,05-1,16 arasnda su buharnn ksmi basnc ise 14,43-13,17 kPa arasnda deimektedir. Bu basnca karlk gelen Erzurum iin ilenme noktas scakl ise 51-53C arasnda deimektedir. Baca gaz ilenme noktas zerindeki bir scakla kadar soutulduunda youma balamayaca iin geri kazanlan s, sadece duyulur baca gaz kayp ssnn bir ksmdr.

Ancak baca gaz scakl ilenme noktas altna drld zaman duyulur baca gaz kayp ss yannda baca gaznn gizli kayp ssndan da yararlanlm olur. Baca gaz k scakl dtke geri kazanlan s artmakta ve geri kazanlan bu snn sistemde kullanlmasyla birlikte kazan verimi de artmaktadr.

48

Kemal Comakli:Sablon 25.08.2011 17:03 Page 49

Makale

Hava fazlalk katsays 1,15 iin yaplan hesaplama sonucunda oluturulan grafik ekil 4te gsterilmitir. Grafikte grld gibi baca gaz scakl, ilenme noktas scaklna kadar drldnde kazan verimi dorusal bir ekilde artmaktadr. Hlbuki ilenme noktas scaklnn altndaki scaklklara inildiinde youmada etkili olduundan kazan verimindeki art dorusallktan sapmaktadr.

ekil 5. Baca gazlarnn 50Cye soutulmasyla elde edilen enerjiyle scak su elde edilmesinde ocak ay ortalama verileri

ekil 4. Baca gaz k scaklnn kazan verimine etkisi

Atatrk niversitesi stma sistemindeki baca kayp ssn geri kazanmak iin yaptmz bu teorik almada birka yntem dnlmtr (ekil5). Bunlardan biri de scak su eldesidir. Bu yntemde kazandan kan 180Cdeki baca gazlar ekonomizere girebilecei, burada baca gazlarnn 50Cye kadar soutulurken 10Cdeki ebeke suyu scaklnn da 60Cye kadar stlabilece dnlmtr. Atatrk niversitesi konutlarnn scak su ihtiyac sistem tarafndan karland iin dnlen bu yntemle birlikte hesaplanan verim art ortalama %3,37 civarndadr. Hesaplanan scak su miktar ile ortalama olarak 60 dairenin scak su ihtiyac karlanabilir. izelge 4te scak su eldesi yntemine ait veriler ve sonularn bir ksm gsterilmitir. Ekonomizerdeki tasarruf deerleri ile scaklk, enerji ve ktle deerleri verilmitir.

Sonular Atatrk niversitesi Istma Sistemindeki kazanlardan 180Cde kan baca gazlarnn enerjisinin geri kazanmyla ilgili olan almadan elde edilen sonular aada sralanmtr. Atatrk niversitesi stma sisteminin yllk yakt tketimi ortalama 12 276 151 m3/yl civarndadr. Bunun parasal deeri ise yllk 5 774 223,81 TLdir. Sistemdeki kazan bacalarnda s kayb =1,15 iin, %8,87dir. Kazan bacalarndan atmosfere atlan s miktar ise yllk ortalama 37 530,9 Gj/yldr. Kazandan 180Cde kan baca gazlarnn 50Cye kadar soutulmasyla baca gazndan geri kazanlan s miktar ise 13 870 Gj/yldr. Bu da kayp enerjinin %37si civarndadr. Tasarrufun parasal deeri ise yllk ortalama 189 504,25 TLdir. Kazandan 180Cde kan baca gazlarnn 50Cye kadar soutulmas kazan verimini %90,63ten ortalama %93,90a ykseltir. Kazandan kan baca gazlarnn soutulmasyla geri kazanlan enerjiden yararlanmak iin birka

49

Kemal Comakli:Sablon 25.08.2011 17:03 Page 50

Makale

yntem dnlmtr. Bu yntemlerden birisi de scak su eldesidir. Bu yntemde yine kazandan kan baca gazlarnn enerjisi kullanlarak 10Cdeki ebeke suyunun scakl 60Cye ykseltilmitir. Istlan su kampus ierisindeki konutlardaki scak su ihtiyacn karlamak iin kullanm dnldnde salayaca tasarruf ise %3,37 civarndadr. Elde edilen scak su ile ortalama yllk 413 763,07 m3 yakt tasarrufu salanabilecei hesaplanmtr. Bu yntem iin sistemin tmne ekonomik analiz yaplmas nerilmektedir.
izelge 4. Scak su eldesi yntemine ait veriler ve sonularn bir ksm

E HFG HU m n T To

Enerji (kj) Suyun buharlama ss (kj/kg) Yaktn alt sl deeri (kj/m3) Ktle (kg) Mol says (kmol) Hava fazlalk katsays Scaklk (C) evre scakl (C)

Semboller Cp Sabit basnta s kapasitesi (kj/kg.K) _ Cp Sabit basnta molar s kapasitesi (kj/kg.K)

Kaynaklar 1. zgr, N., 2008. Enerji Verimlilii Ve Suyun Verimli Kullanlmas, Ankara. 2. Angn, B., 2007. Cam Sanayinde Geleneksel Yaktlar Yerine Doal Gaz Kullanmnn Enerji Ekonomisi Asndan ncelenmesi. Yksek Lisans Tezi, Mersin niversitesi Fen Bilimleri Enstits, Mersin. 3. omakl, K., ve Yksel B., 2006. Kazanlarda tersinmezlik analizi. 9. Uluslararas Yanma Sempozyumu, Krkkale. 4. Selba, R., 1992. Atk Is Enerjisinden Yararlanma Yntemleri Ve Uygulamalar. Yksek Lisans Tezi, Akdeniz niversitesi Fen Bilimleri Enstits, Antalya. 5. Arsoy, A., 2001. Duman gazlarndan s geri kazanm. Tesisat Mhendislii, 64, 58-61. 6. Ertem, G., elik B. ve Yeilyurt S., 2008. Endstriyel tav frnlarnda s denklii hesaplamalar ve enerji verimliliinin belirlenmesi. IV.Ege Enerji Sempozyumu, zmir. 7. Willems D., 2006. Advanced system controls and energy savings for industrial boilers. Transactions of the Citrus Engineering Conference, 52, 11-22. 8. anl, A., Sayn C. ve Klaslan ., 2006. Buhar kazanlarnda deiken hzl src (DHS) uygulanmasnn verime etkisi. 9. Uluslar aras Yanma Sempozyumu, Krkkale. 9. Sinanolu, U., Esen D.. ve Karaka E., 1996. Enerji ekonomisi asndan geri kazanm sistemleri. TMMOB 1. Enerji Sempozyumu, Ankara. 10. Alkan, A., Sayn C. ve Klaslan ., 2006. Yakma havas n stlmasnn kazan verimine etkisi. 9. Uluslararas Yanma Sempozyumu, Krkkale. 11. omakl, K., 2003. Atatrk niversitesi Istma

50

Kemal Comakli:Sablon 25.08.2011 17:03 Page 51

Makale

Merkezinin Enerji Ve Ekserji Analizi. Doktora Tezi, Atatrk niversitesi Fen Bilimleri Enstits, Erzurum. 12. Cengizalp, B., 2007. Scak Sulu elik Kalorifer Kazan Projesi. Bitirme Tezi, Dokuz Eyll niversitesi Mhendislik Fakltesi, zmir. 13. Bilgin, A., 2006. Kazanlarda baca gaz analizlerinin deerlendirilmesi, i souma kayplarnn irdelenmesi. Tesisat Mhendislii Dergisi, 95, 13-18. 14. Yakut, A. K., 2009. Enerji ekonomisi. Ankara, http: // websitem. gazi. edu.tr/ ramazan. ayan/Dosyaindir?DosyaNo=26162fc9f9033338

099ff80efd186166 (18.12.2009). 15. nl, C., 2008. Buharl sistemlerde enerji geri kazanm. Tesisat Mhendislii Dergisi, 108, 53-63. 16. Butcher, T.A. and Litzke W., 1994. Condensing Economizers For Small Coal- Fired Boilers And Furnaces, New York. 17. Demir Makine, 2009. Ekonomizerler. stanbul, http: //www. demirmakina. com/ DEMR % 20 MAKNA Ekonomizerler. htm (24.12.2009) 18. Genceli, O., 1992. Enerji ekonomisi. stanbul, http: //arsiv. mmo. org.tr/ pdf/11041.pdf (01.10.2009)

51