Halid Ziyann ailesi, "Uakta helvaclkla urarken, zmire gerek "Uakizadeler" diye anlmaya balayan zengin bir ailedir.

Bu aile, ileri ok geliince stanbula da bir ube at ve bu ubeyi sermayesiyle birlikte oul Hac Halil Efendiye verdi. Halid Ziya, Hac Halil Efendinin nc ocuu olarak 1866da stanbulda dodu. stanbulda ilk mektep, askeri rdiye... (1873-1878) Babasnn ileri kt gitmeye balaynca Halid Ziya annesiyle birlikte zmire dedesinin yanna gnderildi. renimini zmir Rdiyesinde srdrd. (1878) Bu arada babasnn ilerini dzene koyup zmire gelii ve yeni bir ticaretevi ayla snt olma dncesini de zihninden atan Halid Ziya, ikinci bir okula hazrlk iin Frenk Mahallesinin Alioti blmndeki Auguste de Jaba adl avukatn emrine verildi.

Halid Ziya, babasnn katibi olarak ie balad, bu i edebiyat merakyla pek badamadndan yeni i tavsiyelerini dikkate ald, ancak stanbulda hariciyeci olmak iin yapt bavuru sonusuz kald. zmire dnnde Rdiye retmenliine balad ve akabinde Osmanl Bankasna girdi. stanbulda Reji Genel Mdrlnn bakatiplik teklifini kabul ederek zmirden ayrld (1893). Rejideki alma gnlerinde Servet-i Fnuna da katlarak edebi faaliyetlerini younlatran Halid Ziya, Merutiyetten sonra bir sre Darlfnun Edebiyat Fakltesinde Bat edebiyat okuttu sonra Mabeyn Bakatibi oldu (1909). Buradan ayrldktan sonra memuriyete dnmeyen ve tm zamanlarn edebiyata veren Halid Ziya 23 Mays 1945 tarihinde stanbulda ld.

Romanlar:Nemide,Bir lnn Defteri, Ferdi ve rekas, Mai ve Siyah, Ak- Memnu, Krk Hayatlar Hikayeleri:Bir zdivacn Tarih-i Muakas, Bir Muhtrann Son Yapraklar, Nkl (4 Cilt yerli ve yabanc ykler), Bu Muydu?, Heyhat, Kk Fkralar (3 Cilt), Bir Yazn Tarihi, Solgun Demet, Bir ir-i Hayal, Sepette Bulunmu, Bir Hikye-i Sevda, Hepsinden Ac, Onu Beklerken, Aka Dair, htiyar Dost, Kadn Penesi, zmir Hikyesi. Hatrlar:Krk Yl, Bir Ac Hikaye, Saray ve tesi. Deneme:Sanata Dair

Kitabn konusu: Bihter ve Behll arasndaki yasak ak anlatan bir romandr.

Kitabn ana fikri: Yasak bir ak bir ailenin ykmna neden olabilir gerekleri zamannda farketmek sevdiklerinin daha fazla zlmesini engeller.

Bihter; Dzgn bir fizie sahip ok gzel erkekleri kolayca elde edebilen cazibeli bir kadndr. Annesine kar kin beslemektedir. Adnan Bey; Bihter'in kocasdr. Orta yal varlkl iki ocuk babas asil bir ailenin tek ocuudur. Nihal., Adnan Bey'in kz. Zeki gzel ve alkan bir kiilie sahiptir.Behll'e ilgi duymaktadr. Annesinin lm onu derinden etkilemitir. Behll: Adnan Bey'in yeenidir. Kadnlara kar zel bir ilgisi vardr. Bu onda bir zaafiyet haline gelmitir.

Firdevs Hanm; stanbulun tannm ailelerinden ve Gksu elenti yerlerinin srekli ziyaretileri arasnda bulunan ve iki ocuk annesi olan bir hanm. Behll; Adnan Beyin yeenidir.Bihtere ak ama ona hibir zaman sahip olamayacak.Nihalle evlen mek zorundadr. akire Hanm; Adnan Beyin len eidir. Blent; Adnan Beyin oludur. Nesrin; Evin hizmetisidir. Peyker; Bihterin kardeidir.Peyker evlidir.

Firdevs Hanmla kzlar, stanbul un tannm ailelerinden ve Gksu elenti yarinin srekli ziyaretcileri arasnda bulunmaktadrlar. Bir sandal gezintileri de, Adnan bey in sandal, onlarnkine dokunurcasna yakn geer.Adnan Bey, iki ocuklu bir dul adamdr, ama Firdevs Hanm n kk kz Bihter le evlenmek istemektedir. Peyker ise zaten evlidir. Firdevs Hanm, aralarndaki ya farkn hesaba katmakszn kzn Adnan Bey e verir. Nitekim bu ya farkna ramen, evlilikleri, gayet dzgn, hayatlar derli topludur. Adnan Bey in kz Nihal, son derece duygulu bir kzdr. vey annesine yaklamak isterse de anlaamayacaklarn grr, kendi alemine ekilir. nce, zeki, anlayl bir ocuktur. Hayatn glklerini imdiden sezmitir. Nihal le karde ocuu olan bir de Behll vardr.

Behll Nihal le evlendirmek isterler. Nihal buna iten ie sevinir.Onun sk sk ziyaretlerini elbette anlamtr. Geekteyse Behll n ziyaretleri Nihal iin deildir. O, apkn yaratll, bir dalda duramayan bir insandr.Firdevs Hanm n byk kz Peyker e kar iinde bir yaknlk duymaktadr. Kadn tuzana drmekte gecikmez. Bir ksm kadnlarn crete kar asla dayamayacaklarn denemeleriyle bilmektedir. Bir gn Bihter, Behll e ekerleme smarlar. Almak iin de gen adamn odasna gider. Oda botur. Vakit akamdr. Biraz konuurlar. Kadn odasndan kaca srada Behll birdenbire yengesini ieri arr. Kendisine duygularn anlatr. O, asl Bihter i sevmektir. Ama Bihter, Behll , Gksu da Peyker in ensesine eilmi, onu perken grmtr.

Bu sahneyi hatrladka gen adamn sevgisini reddeder ona inanmaz. Buna karlk, teki , eytanca bir bulula, hayatnn yalnzln krpe kadna anlatr. Onu batan karmak iin elinden geleni yapar, zayf anlarndan faydalanr ve sonunda bu ii baarr. Bihter le Behll n sevimeleri trl tehlike iinde srp gider.Delikanlnn Nihal le evlenmesi yeniden ortaya atlncaya kadar. Nihal i seven biri daha vardr.Ad Beirdir. Beir, evde bytlm bir zenci ocuudur. O da, btn duygularyla bu sarn, ince kza hayrandr. Ona kar sevgisi yznden verem olmutur. Kta kyamette,souk, scak demeden Nihal in peini brakmaz. Bir kpek ballyla bakar, hizmetine koar. Gizli sevgisi bir yandan, Nihal in Behll le evleneceini duyduu andan itibaren dayanlmaz duruma gelen kskanlk sonunda Beir i yere serer.

Bir gn Nihal, kt bir raslant sonucu vey annesinin gizli macerasn renir. Bihter in nefti arafn giymi, prova yapmaya kalkmtr. Bunu fark edemeyen Behll, Nihal i Bihter sanarak bir sz sylemitir. Nihal bu iz zerinden yrr ve iin i yzn renir. Bir akam, merdiven banda, Bihter le Behll n bir konumasn gizlice dinlerken, iittiklerine ince ruhu, salksz vcudu dayanamaz, der baylr. Bylece rendiklerini de aa vurmu olur. Bihter Nihal le Behll n evlendirilmesine engel olmak istemektedir. nk o da Behll iddetle kskanmaya balamtr. Tecrbesiz vcudunun btn gcyle sevdii adam elinden karmak istemez.

Bu arpk durum, kendiliinden zlr. Nihal, urad sarsntnn etkisinden kurtulamad iin o bayld akam yataa dmtr. Onu yatakta, kendinden gemi bir halde yatakta gren Beir, dayanamaz, uzun zamandan beri sezdiklerini, grdklerini, duyduklarn, Nihal in yata banda, Adnan Bey e birer birer sayar, dker. Karsnn kendisini aldattn renen zavall adam deliye dner. Doru Bihteri aramaya koyulur. Bihter artk kendisi iin kar yol kalmadn, ne yaparsa yapsn hayatn, mutluluunu kurtaramayacana karar vermitir. Bir kere kocasna dnmesi mmkn deildir. Onuruyla oynad bir insann artk yzne bakamaz. te yandan Behll ise, kendisinden hevesini alnca onu affedecek olan Nihal e dnecektir. Bu durumda kendisi nasl yaayabilir? Kocasnn karsna kmamak iin odasna kapanr. Elinde mini mini bir tabancayla, o gen yanda lm dnr. Buna nasl katlanacaktr? Lakin Adnan Bey gelmi, kapya dayanmtr. Bihter iin iki yolu vardr ya onursuz bir hayata raz olmak veya olmamak

Raz olmayacaktr. Adeta baka biri, bileini bker, elindeki zarif, mini mini oyuncaa benzeyen tabancasnn simsiyah kck az, ona dner, Bihter intihar eder. Bihter in intiharndan bir sre sonra, Nihal iyileir. Behll insan iine kmaya yz kalmad iin kap gitmitir. Bu ac hayat tecrbesinden sonra baba kz, artk birbirleri iin, evet, yalnz birbirleri iin yaamaya karar verirler.

Krk Yl, Saray ve tesi,Bir Ac Hikaye... Servet-i Fnun devrinde, Tanzimat ile balayan yeni nesir gelierek olgunlam ve bu devirde bugn klasik olarak deerlendirebileceimiz gzel rnekler meydana getirilmitir. Servet-i Fnun romanclar, Namk Kemalin at sanatkarane roman tarzn gelitirerek modern Bat seviyesine ykseltir. Servet-i Fnuncular yazdklar hikaye ve romanlarda tasvir ve tahlil iin nemli bir yer ayrmlardr. Ayrca bu hikaye ve romanlarda ilk defa kadn erkekle bir seviyede grlmtr. Mai ve Siyahta belirtilen zellikler ustaca kullanlmtr. Roman ve hikaye tekniindeki aksaklklar bu dnemde ortadan kalkm, yazarlar anlattklar olayda aradan ekilmilerdir.

Servet-i Fnun edebiyatnn roman ve hikayede en gl ismi Halit Ziyadr. Trk nesrinin gelimesinde nemli etkide bulunmutur. Halit Ziyaya gre gl bir Trk nesir slubunun olumas iin eski nesir yanllklarndan uzaklalarak, Fransz nesir slubunun teknik zellikleri benimsenmelidir. Bu yzden romanlarnda sfat tamlamalar ve benzetmelerde ssl cmleler yer alr. Halit Ziyann romanlarndaki trler genelde yerlemi ve evresinden salanmtr. Salam bir teknie sahiptir. Bu romanlarnda gze arpmaktadr. Romanlarnda yaad dnemin etkisi grlr. zellikle Fransz realist ve naturalistlerin tesirinde kalmtr. Bunda ald eitimin pay byktr. Batlama zerinde durur. Genellikle realist ve psikolojik eserler vermitir. Roman konular genellikle aydn evreler, hikaye konularn ise halk tabakasndan semitir. Kahramanlarn yaad evreden semitir. Yazar genellikle belli bir kesimi ele alr ve o cemiyetin hastalkl tiplerini iler. Bunlar ev ii romanlardr.