BOYLER HESABI

zet Boyler hacmi, kapasitesi, scak su ihtiyac, serpantin gc ve boyler seimi ile ilgili hesaplamalar ierir. Genel olarak yaplarda salanmas gereken scak su ihtiya deeri 60 C dir. Sistem tasarmnda bu deer esas olarak alnr. Boyler hesab ile ilgili izelgelerde verilen deerler en yksek ani deeri gstermekte ve gnn dier saatlerinde ihtiya daha az olmaktadr. Merkezi sistemlerde, sistemin besledii kullanma yerlerinin hepsinin ayn anda alma olasl ok dktr. Yani bir apartmandaki tm du, lavabo ve eviyelerin ayn zamanda diliminde ak olmas ok dk bir olaslktr. Bu iki faktr gz nne alnarak kullanma ezaman faktr tariflenmitir. Merkezi Sistemlerde Scak Su htiyac = Ani Toplam htiyac x Kullanma Ezaman Faktr Gerekli Boyler Hacmi = Scak Su htiyac x Depolama Faktr Depolama faktr yapnn karakterine baldr. Boyler byklkleri standart olduundan, bulunan hacme en yakn standart seilmelidir. Boyler stc serpantin gc aadaki formlle bulunur: Q = mss x c x (t tg) : Boyler stc serpantin gc (kullanma scak suyu yk yani merkezi stma Sistemine gelen yk) (kcal/h) mss : Scak su ihtiyac (lt/h) c : Suyun zgl ss (1 alnr; suyun younluu : 1 kg/l ; zgl s : 4,2 kj/kgC) t : Su k scakl (60C) tg : Su giri scakl (10C) Bu hesaplanan deer, ayn zamanda, kullanma scak suyu dolaysyla merkezi stma sistemine gelen yk de ifade etmektedir. Genelde yukardaki forml kullanlr. Fakat birim dnm yapldnda u forml de ortaya kar: Q = mss x c x x (t tg) Q : Boyler stc serpantin s gc (kW) mss : Scak su ihtiyac (lt/sn) c : Suyun z ss (4,2 kj/kgC ) : Suyun younluu (1 kg/lt) t : Su k scakl (60C) tg : Su giri scakl (10C) Serpantin yzey miktar ise: Q

Q F = (m2) K . tm K . tm deeri 90/70 C scak su iin kirelenme ve emniyet faktrleri de gz nne alnarak 11-17 kW/m2 ; 0,1 basnl buhar iin ise 45 kW/m2 olarak alnabilir. rnek: zel bir konutun banyolarnda: Bodrum katta 1 lavabo Zemin katta 2 lavabo, 1 amarlk eviyesi, 1 du, 1 kvet Birinci katta 1 lavabo, 1 amarlk eviyesi, 1 kvet at katnda 1 lavabo, 1 du bulunmaktadr. Buna gre tesisat cinsinin katsays ile tesisattan ka adet olduu arplr. Fakat bu rnekteki konutta birden fazla lavabo, amarlk eviyesi, du ve kvet bulunduu ve bunlarn hepsinin ayn anda kullanlma olasl ok dk olduu iin her bir tesisat iin: 1) Birinci tesisatn %100 alnr. 2) Ayn cinsten iki adet varsa bunun da %20 si alnr. (Yani genel toplam 0,60 katsays ile arplr.) 3) Ayn cins her tesisat iin %20si alnmaya devam edilir. kan sonula da cihazlarn hepsi birden devreye girmedii iin zel konutlar iin kullanma katsays olan 0,60 arplr. Bu, tek tek yaplabilecei gibi tesisat cinsinin toplam alnp, sonrasnda kullanma katsaysnn arpm ile de elde edilebilir. Sonu deimeyecektir. Tesisatn cinsi Kvet(banyo) Du Lavabo(zel) amarlk eviyesi Adet 2 2 5 2 x x x x Su sarfiyat (lt/h) 250 250 7,5 70 = = = = Toplam su sarfiyat (lt/h) 500 x 0,60* = 300 500 x 0,60* = 300 37.5 x 0,60* = 22,5 70 x 0,60* = 42 Toplam Qt: 664,5 (*) Tm tesisatn ayn anda kullanlma olasl ok dk olduu iin birden fazla sayya sahip ayn cins tesisatn ikincisinin %20si alnd.

Kullanma kat says : 0,30

Istma yk (lt / h) : 664,5 x 0,30 = 199,35 lt/h t : Su k scakl (60C) tg : Su giri scakl (10C) Istma yk (kcal / h) : Q = mss x c (t tg) = 199,35 x 1 x (60-10) = 9967,5 kcal/h

Depo edilen miktar (lt/h), stlan miktardan (lt/h) biraz daha fazla olacandan : Depolama katsays : 0,70 Boyler kapasitesi (lt) : 199,35 x 0.70 = 139,545 lt Vb : 200 lt/h kapasiteli 1 adet ift cidarl boyler seilmitir.

Boyler Kapasitesi ( Boyler Hacmi ve Is Yk ) Hesaplamas ( C ta Scak Su Sarfiyat [lt/h] ) Apartman (Konut) 7,5 5-15 150-250 250 35 70 40 0,30 1,25 Hastane 7,5 20 250 250 70 75 200-400 0,25 0,6 Otel 7,5 30 250 250 70 75 200-600 0,25 0,8 Fabrika 7,5 40 750 70 75-300 0,40 1,0 Konut (zel) 7,5 250 250 35 70 40 0,30 0,7 Okul (Yatl) 7,5 50 250 35 75-300 0,40 1,0

zel Lavabo Genel Banyo Banyo Du Mutfak Eviyesi amarlk Eviyesi Bulak Makinesi Kullanma Katsays Depolama Katsays

Boyler Serpantin Yzeyleri [m2] BOYLER HACM (LTRE) 100 150 200 250 300 400 500 600 800 1000 1250 2000 2500 3000 4000 ISITILAN SUYUN EN YKSEK SICAKLII 40 C 50 C 60 C 0,20 0,30 0,40 0,50 0,60 0,80 1,00 1,20 1,60 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00 8,00 0,34 0,50 0,67 0,84 1,00 1,34 1,67 2,00 2,67 3,34 5,00 6,70 8,40 10,00 13,40 0,56 0,84 1,12 1,39 1,67 2,22 2,78 3,34 4,45 45,56 8,34 11,12 13,89 16,67 22,23

Not : Yukardaki yzeyler bir saatlik bir stma mddeti iin hesaplanmlardr. Farkl stma mddetleri iin cetveldeki yzeylerin seilen stma mddetine blnmesi lazmdr. Boylerler TS 736 / 8 - 4 Normlarna uygun olarak 150 l. ile 5.000 l. Kapasitelerde ift cidarl veya serpantinli scak su reticisi olarak imal edilirler.

KAYNAKLAR 1) Kalorifer Tesisat Proje Hazrlama Teknik Esaslar, TMMOB Makine Mhendisleri Odas, Yayn No: 84 2) Kalorifer Tesisat, ISISAN almalar No:70 3) eitli ISISAN almalar 4) Buderus, Handbuch fr Heizung und Klimatechnik, 1975 5) ASHRAE Handbook, Fundamentals, 1993 6) Handbook of HVAC Design, N. R. Grimm, R. Rosaler, Mc. Graw Hill, 1990